การศกษาคนควาอสระ

ความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ในเขตกรงเทพมหานคร

Sensory Preferences and Consumers’ Willingness to Pay for MD-2 Pineapple (Homsuwan) in Bangkok

นายอรญชยวทย เยนฉ า

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. ๒๕๖๑

การศกษาคนควาอสระ

เรอง

ความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดสายพนธMD-2

(หอมสวรรณ)ในเขตกรงเทพมหานคร

Sensory Preferences and Consumers’ Willingness to Pay for MD-2 Pineapple (Homsuwan) in Bangkok

โดย

นายอรญชยวทย เยนฉ า

เสนอ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพอความสมบรณแหงปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (ธรกจการเกษตร)

พ.ศ. 2561

อรญชยวทย เยนฉ า 2561: ความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ในเขตกรงเทพมหานคร ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (ธรกจการเกษตร) สาขาวชาธรกจการเกษตร ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ: ผชวยศาสตราจารย.ดร. อภชาต ดะลณเพธย, Ph.D. 70 หนา

การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะทางประสาทสมผสของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) สบปะรดสายพนธศรราชา และสบปะรดสายพนธภเกต ทงนยงรวมทงเปรยบเทยบความแตกตางดานความชอบของผบรโภค และศกษาความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดทงสามสายพนธ เกบขอมลปฐมภมโดยวธการสมภาษณและทดสอบทางประสาทสมผสของผบรโภคจ านวน 150 ราย ในชวงเดอนกมภาพนธ 2561 จากการศกษาพบวากลมผบรโภคใหระดบคะแนนความชอบสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกตในดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม สวนความยนดจายของผบรโภคส าหรบสบปะรดแตละสายพนธ พบวา ผบรโภคมความยนดจายสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) สงทสด รองลงมาคอสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต ตามล าดบ

จากผลการศกษาท าใหทราบวาสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) เปนสบปะรดสายพนธใหมทมแนวโนมวาจะสรางรายไดใหแกเกษตรกร ผประกอบการในอนาคตมากกวาสายพนธทมจ าหนายทวไปในปจจบน ผประกอบการจงควรมการโฆษณาประชาสมพนธ และใหความรแกผบรโภค ใหทราบถงคณลกษณะทโดดเดนและประโยชนของสบปะรดสายพนธ MD-2 (หอมสวรรณ) เพอกระตนความตองการสบปะรดสายพนธนใหมากขน / / ลายมอชอนสต ลายมอชออาจารยทปรกษาการศกษาคนควาอสระ

Arinchavit Yenchum 2018: Sensory Preferences and Consumer Willingness to Pay to MD-2 Pineapple (Homsuwan) in Bangkok. Master of Science (Agribusiness) , Marjor Field: Agribusiness, Department of Agricultural and Resource Economics. Independent Study Advisor: Associate Professor Apichart Daloonpate, Ph.D. 70 pages The purposes of this study were to compare sensory attributes of MD-2 species

(Homsuwan) with Sriracha and Phuket species, to compare the differences among consumers’ preferences, and to study consumers’ willingness to pay for three varieties of pineapple. Primary data were collected by interviewing 150 consumers during February 2018.

The results from the study found that the sampling consumers preferred MD-2 species

(Homsuwan) to Sriracha and Phuket species in terms of appearance, color, taste, texture and overall preferences. Moreover, the consumers’s willingness to pay for MD-2 variety (Homsuwan) was the highest, whereas Sriracha and Phuket species were the second and the third respectively.

This research showed that MD-2 species is new variety that tends to increase revenue to

farmers and entrepreneurs in the future more than the existing species. Entrepreneurs should seriously advertise and inform consumers concerning its prominent characteristics and usefulness in order to increase its demand. / / Student SignIndependent Study Advisorsign

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยอภชาต ดะลณเพธย อาจารยทปรกษาการศกษาคนควา

อสระทไดใหขอเสนอแนะพรอมทงตรวจแกไขและใหการอนเคราะหเปนอยางดตลอดระยะเวลาการศกษาน

ขอกราบขอบพระคณอาจารยภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากรทไดอบรมสง สอนและมอบความรอนเปนประโยชนอยางยงขอขอบคณเจาหนาทประจ าศนยบณฑตศกษา ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากรทกทานทไดใหความชวยเหลออ านวยความสะดวก ตลอดระยะเวลาทผานมา ผเขยนขอกราบขอบพระคณคณพอคณแม ผอยเบองหลงความส าเรจรวมถงญาตๆพนองเพอนๆทสนบสนนและเปนก าลงใจตลอดมา ประโยชนอนใดทวทยานพนธฉบบนพงมขอมอบแดคณพอคณแมคณาจารยและผม พระคณทกทานและหากการศกษาคนควาอสระฉบบนมขอผดพลาดประการใดผเขยนขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

อรญชยวทย เยนฉ า กรกฏาคม 2561

(1)

สารบญ

หนา

สารบญตาราง (3)

สารบญภาพ (5)

บทท 1 บทน า 1

ความส าคญของปญหา 1

วตถประสงคการศกษา 3

ขอบเขตการศกษา 3

ประโยชนทไดรบ 3

นยามศพท 3

บทท 2 การตรวจเอกสาร 5

ทฤษฎการประเมนคณลกษณะทางประสาทสมผส 5

การประเมนคณลกษณะทางประสาทสมผสเพอหาความชอบ 8

หรอยอมรบในผลตภณฑ

ความยนดทจะจาย 12

แนวคดดานทศนคตผบรโภค 12

โมเดลโครงสรางทศนะคต 13

องคประกอบของทศนคต 14

งานวจยทเกยวของ 18

บทท 3 วธการศกษา 24

วธการเกบรวบรวมขอมล 24

วธการวเคราะหขอมล 27

(2)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 สภาพทวไปของผลตภณฑ 28

ขอมลทวไปของสบปะรดสายพนธMD-2 28

การตลาด 29

สถานการณและความเคลอนไหว 30

บทท 5 ผลการทดสอบ 35

สภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคม 35

ความชอบทางประสาทสมผสของสบปะรด 3 สายพนธ 37

ผลการทดสอบความชอบทางประสาทสมผสโดยวธ LSD 41

ความยนดจาย 56

บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ 58

สรปผลการทดสอบ 58

ขอเสนอแนะ 59

ขอเสนอแนะครงตอไป 60

เอกสารและสงอางอง 61

ภาคผนวก 63

ประวตการศกษาและการท างาน 70

(3)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 สงเคราะหงานวจยทเกยวของ 21

2 ขอมลสวนบคคลของผบรโภคสบปะรดในเขตกรงเทพมหานคร 36

3 ความชอบของผบรโภคตอสบปะรดโดยทดสอบความชอบทางประสาทสมผส 39

4 ระดบความชอบทางประสาทสมผส 41

5 ผลการทดสอบความชอบทางประสาทสมผสโดยใช LSD 43

6 ผลส ารวจผบรโภคทตอบชอสายพนธสบปะรดถกตองกอนบอกสายพนธจรง 44

7 ผลการส ารวจผบรโภคทเลอกซอสบปะรดอนดบแรกหลงจากไดชมและชม 45

8 ผลการส ารวจความชอบดานเนอสมผสหลงผบรโภคไดชมสบปะรด 46

9 ผลการส ารวจผบรโภคทเคยไดยนชอสายพนธสบปะรดตางๆ 47

10 ผลการส ารวจสถานทซอสบปะรดเปนประจ าของผบรโภค 49

(4)

สารบญตาราง(ตอ)

ตารางท หนา

11 ผลการส ารวจผบรโภคททราบสบปะรดสายพนธMD-2 50

คอสายพนธเดยวกบหอมสวรรณ

12 ผลการส ารวจผบรโภคทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ 51

13 ผลการส ารวจสถานทซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ 52

14 ความแตกตางของสบปะรดหอมสวรรณกบสายพนธอนหลงจากไดชม 53

15 ผลการส ารวจสบปะรดทเลอกซออนดบแรกหลงจาก 55

ไดชมสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ

16 ความยนดจาย 56

17 ปจจยทมผลตอการตดสนใจซอ 57

(5)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 ภาพวงจร Kramer ในลกษณะตางๆของอาหาร 6

2 ภาพโมเดลองคประกอบทศนคต 3 ประการ 13

3 แผนภาพกรอบแนวคด 23

4 ตวอยางสบปะรดทใหกลมผบรโภคชม 26

5 ตวอยางสบปะรดทใหกลมผบรโภคชม 26

6 กราฟการสงออกของสบปะรดสายพนธMD-2 30

7 แผนผงแสดงความชอบเฉลยในแตละคณลกษณะจากการทดสอบ 40

ทางประสาทสมผส

บทท 1

บทน า

ความส าคญของปญหา

สบปะรดเปนพชลมลกชนดหนงทมความส าคญทางเศรษฐกจของประเทศไทย โดยมปรมาณความตองการของตลาดอยในระดบสง การพฒนาคณภาพผลผลตของสบปะรดใหตรงตามความตองการของตลาดทงในประเทศและนอกประเทศ จงมความส าคญมาก ซงคนไทยตางรจกกนดและนยมบรโภคผลไมชนดนกนอยางแพรหลาย สบปะรดสามารถปลกไดทวทกภมภาคของประเทศไทยและทนตอสภาพแวดลอมตางๆไดด โดยสายพนธสบปะรดทกสายพนธทมการปลกในประเทศไทยนนมปรมาณการปลกเฉลย ดงน ภาคกลางมปรมาณการผลตเฉลย 1,411,525 ตนตอไรภาคเหนอมปรมาณการผลตเฉลย 251,968 ตนตอไร ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประมาณการผลตเฉลย 99,091 ไร,ตนและภาคใตมปรมาณการผลตเฉลย 21 ,989 ตนตอไร (สถตการเกษตรแหงประเทศไทย, 2558) สวนมากนยมปลกเพอเปนธรกจทางการคา และปลกเพอสงออกตางประเทศ

สบปะรดนอกจากจะเปนผลไมทนยมบรโภค ยงมความส าคญในดานสรรพคณทางดาน

สารอาหารประกอบไปดวย คารโบไฮเดรต ไขมน โปรตน วตามน และแรธาต เปนตน สรรพคณทางสารเคมประกอบดวย เอนไซม Bromelainซงเปนเอนไซมทมเกลอแรและวตามนซจ านวนมากโดยชวยในการยอยโปรตนไมใหตกคางในล าไส และชวยรกษาอาการอกเสบของเนอเยอในอตสาหกรรมการแพทย รวมถงน าไปใชในอตสาหกรรมการผลตเบยรเพอปองกนการตกตะกอนท าใหเบยรไมขน สรรพคณทางสมนไพรชวยบรรเทาอาการแผลเปนหนอง ชวยขบปสสาวะ แกรอนกระสบกระสายกระหายน า บรรเทาอาการโรคบด ชวยยอยอาหารพวกโปรตน แกทองผก เปนยาแกโรคนว แกสนเทาแตก สวนของรากสบปะรดน ามาใชเปนยาแกกระษยบ ารงไต (ฟาวนใหม, 2558)

สายพนธสบปะรดทนยมรบประทาน ไดแก สบปะรดสายพนธปตตาเวย (สบปะรดศรราชา)

สบปะรดพนธอนทรชต สบปะรดพนธขาว สบปะรดพนธภเกต (พนธสว) สบปะรดพนธนางแล สบปะรดพนธตราดสทอง สบปะรดพนธภแล สบปะรดพนธหวยมน และสบปะรดพนธเพชรบร

2

สายพนธสบปะรดพน MD-2 เปนทตองการมากในตลาดตางประเทศ ซงเปนพนธทมลกษณะโดดเดนทงภายในและภายนอก เชน ภายนอกผลแกจะเปลยนจากผวสเขยวเปนสเหลองทองทงผล ใบมหนามนอยหรอไมมเลย สวนภายในเมอผาตาของสบปะรดพบวาไมมลกษณะตาทลกเหมอนสายพนธอนๆ และยงมเรองของรสชาตโดยมรสหวานหอมอมเปรยวเลกนอย เนอตนแนนไมเปนโพรง และมวตามนสงถง 4 เทาของสบปะรดพนธอน ทส าคญเมอกนแลวไมกดลนถงแมวาสบปะรดสายพนธ MD-2 จะมคณประโยชนและท ารายไดเปนจ านวนมากในตางประเทศ แตภายในประเทศนนสบปะรดสายพนธ MD-2 ยงเปนทรจกนอยและยงไมแพรหลายเนองจากเปนสบปะรดทบรษทเอกชนไดน าพนธเขามาจากตางประเทศเพอผลตและเปดตวใหเปนทรจกในประเทศไทยเมอป พ.ศ.2540 ทงนหนอของสายพนธสบปะรด MD-2 จะตกอยในราคาหนอละ 20 บาท ซงสายพนธสบปะรดอนจะขายหนอทราคาหนอละ 2 บาท จงท าใหมราคาทคอนขางสงเมอทกบสายพนธสบปะรดอน ดงนนในการขายสบปะรดสายพนธ MD-2 จงมสถานทขายทนอย โดยสถานทจดจ าหนายเพยงจ านวน 3 ทคอ หางสรรพสนคาเดอะมอลล TopSupermarker สยามพารากอน แตยงไมมขายตามทองตลาดทวไป ซงยงมผขายนอยราย ท าใหไมเปนทรจกของคนทวไปมากนก ทส าคญคอสบปะรดสายพนธ MD-2 มราคาทสงเมอเทยบกบลกษณะภายนอกและสบปะรดสายพนธเดมทมจ าหนายอยท วไปตามทองตลาด

ดงนน ความสนใจในปญหาดงกลาวจงเปนทมาของการศกษาเรองความชอบทางประสาทสมผสและความยน ด ทจะ จ ายของผ บ รโภคตอการ ซอสบปะรดสายพน ธ MD – 2 ในกรงเทพมหานคร โดยมจดมงหมายเพอศกษาความชอบทางประสาทสมผสและความยนดทจะจายของผบรโภคตอการซอสบปะรดสายพนธ MD – 2 เพอใหเกษตรกรไดความรจากงานวจยและสามรถน าขอมลไปปรบปรงพฒนาสบปะรดสายพนธ MD – 2 ใหตรงกบความตองการของผบรโภค พรอมทงมคณภาพสงขนและปรมาณเพยงพอส าหรบผบรโภคทงในประเทศและนอกประเทศ โดยไมเกดปญหาราคาผลผลตสงขน หรอผลผลตลนตลาด รวมทงเพอใชเปนแนวทางการวางกลยทธส าหรบผประกอบการและผคาในการท าธรกจเกยวกบสบปะรดสายพนธ MD – 2 ในอนาคตใหมคณภาพและมรายไดเพมขนอยางย งยน

3

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาถงชนดสายพนธของสบปะรดทแตกตางกนมผลตอความพงพอใจทางประสาทสมผสของผบรโภค

2. เพอศกษาวาสายพนธของสบปะรดทแตกตางกนมผลตอความยนดทจะจายของผบรโภค

ขอบเขตของการศกษา ในการศกษาครงนไดศกษาความชอบทางประสาทสมผสและความยนดทจะจายของผบรโภคตอการเลอกซอสบปะรดสายพนธ MD-2 โดยส ารวจและรวบรวมจากกลมตวอยางดวย การสมภาษณและแบบสอบถามจ านวน 150 คน ในเขตกรงเทพมหานคร ณ ศนยราชการ มหาวทยาลย และหางสรรพสนคาแตในการทดสอบครงนไมไดทดสอบดานการกดลนเมอทานสบปะรดเนองดวยในการทดสอบไดใหผทดสอบชมสบปะรดแค 1-2 ชน

ประโยชนทไดรบ จากการศกษาความชอบทางประสาทสมผสและความยนดทจะจายของสบปะรดทสายพนธแตกตางกน สามารถน าผลจากการวจยในครงนมาเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาสายพนธสบปะรดใหตรงกบกลมเปาหมายรวมทงวางแผนดานชองทางการตลาดของสายพนธสบปะรดทเปนความตองการของผบรโภค ทงนยงสามารถเปนการเผยแพรขอมลสายพนธสบปะรดทยงไมเปนทรจกใหเปนทรจกไดอกดวย

นยามศพท ทศนคตผบรโภค หมายถง ความสมพนธระหวางความรสกและความเชอของบคคล หรอ

การรบรกบแนวโนมทจะมพฤตกรรมตอบโตในทางใดทางหนงตอเปาหมายของทศนคตนน ซงเปนเรองของจตใจ ความรสกนกคด ทาท และความโนมเอยงของบคคล เปนไปไดทงเชงบวกและเชงลบ ประกอบดวย ความคดทมผลตออารมณและความรสก โดยออกมาทางสงทเรยกวาพฤตกรรม

4

การตดสนใจซอ หมายถง ขนตอนในการเลอกซอผลตภณฑจากสองทางเลอกขนไปของผ ซอ ขนอยกบพฤตกรรมดานจตใจ (ความรสกนกคด) และพฤตกรรมทางกายภาพซงเกดขนในชวงระยะเวลาหนง เปนผลใหเกดการซอ และพฤตกรรมการซอตามบคคลอน ความชอบทางประสาทสมผส หมายถง ความชอบทมตอสบปะรดแตละสายพนธ โดยใชตาสมผสถงรปลกษณภายนอกของสบปะรด ปากและลนสมผสรสชาตภายในและเนอสมผสของสบปะรด สบปะรด สายพนธ MD-2 (หอมสวรรณ) หมายถง สบปะรดทมการตดแปลงพนธกรรมเพอใหม สเหลองอมทอง รสชาตหวานไมกดลน รวมทงรปลกษณตามความตองการของผบรโภค

ส หมายถง สสนของสบปะรดในแตละสายพนธ รปลกษณ หมายถง รปทรงของสบปะรดทงทปลอกเปลอกและยงไมไดปลอกเปลอก กลน หมายถง กลนหอมของสบปะรดแตละสายพนธ รสชาต หมายถง การชมเนอสบปะรด

บทท 2

ทฤษฎและแนวคดทใชในการาศกษา

การศกษาเรองความชอบทางประสาทสมผสและความยนดทจะจายของผบรโภคสบปะรดสายพนธ MD-2 ในกรงเทพมหานคร โดยผท าการศกษาไดคนควาและรวบรวมแนวคดทฤษฏ เอกสาร รวมทงงานวจยทเกยวของทางการศกษา เพอน ามาใชเปนแนวทางประกอบในการศกษา คอ ทฤษฏการประเมนคณลกษณะทางประสาทสมผส (Sensory Evaluation) และแนวคดการวเคราะหความเตมใจจาย (Willingness to Pay) 1. ทฤษฏการประเมนคณลกษณะทางประสาทสมผส (Sensory Evaluation) ไพโรจน วรยจาร (2545) ไดอธบายไวเกยวกบความส าคญในการประเมนทางดานประสาทสมผส (Sensory Evaluation) ไววา ผบรโภคสามารถเลอกผลตภณฑบนพนฐานของความรสกอยางมเหตมผลเบองตนตอการยอมรบบนพนฐานของความคดเหนทวไปทสอดคลองกบการใชงาน โดยความคดในการเลอกนนจะตงอยบนพนฐานของคณภาพทางดานประสาทสมผสของผลตภณฑทก าหนด ซงมนษยนนจะใชการรบรตอลกษณะของผลตภณฑในหลายๆอยางเพอทจะตดสนใจยอมรบผลตภณฑโดยรวมนน โดยทวไปการรบรทางดานผลตภณฑของมนษยมกพจารณาในลกษณะดงตอไปน ลกษณะทปรากฏ (Appearance) กลน (Oder) รปรางของเนอหรอผวสมผสและความคงตวของรปราง (Texture and Consistency) รสชาต (Tested) และลกษณะตางๆ(ไพโรจน วรยจาร, 2545) และลกษณะตางๆดงทไดกลาวมานมกจะมความสมพนธกนในลกษณะเปนวงจร โดยลกษณะหรอรปรางหนงจะมความสมพนธกบอกลกษณะหนงอยางมเหตผล ดงแสดงในภาพท 1ขางลางน

6

ภาพท 1วงจรของ Kramer ในลกษณะตางๆของอาหาร ลกษณะตางๆทางดานประสาทสมผสเหลานจะประกอบกนและแสดงถงคณภาพของผลตภณฑทไดรบจากผบรโภคซงมาจากภาพท 1 ลกษณะเบองตน (ลกษณะทปรากฏ ลกษณะทางกายภาย และกลน) จะสงเกตเหนเปนวงรอบนอก สวนลกษณะอนๆ เชน ต าหน ส ขนาด รปราง และความคงตวจะปรากฏในวงรอบใน และเปนลกษณะทคาดหวงวาจะมผลตอปฏกรยาถงลกษณะปรากฏของผลตภณฑและเปนการยาทจะรวมลกษณะทางดานความหนดและความคงตวจากลกษณะทางกายภาพหรอแนวความคดทางดานการสมผส เมอมการประเมนทางคณภาพดานกลน โดยสงแรกทผบรโภคจะค านงถงคอการรบรทางปากซงเปนสวนหนงของลกษณะรสชาตและเนอสมผสจากนนจงตามมาดวยการดม อยางไรกตามการยอมรบผลตภณฑในขนสดทายอาจจะเกดจากผลของปจจยของลกษณะทปรากฏ เชน ต าหน ขนาด รปราง เปนตน โดยจะเหนไดวาคณลกษณะตางๆของผลตภณฑในวงจรจะถกน ามาพจารณาอยางครบถวนในการประเมนทางดานประสาทสมผสครงหนงๆ (ไพโรจน วรยจาร, 2545) เนองจากการยอมรบของผลตภณฑมความสมพนธกบการรบรของผบรโภค ดงนนการตะหนกถงกระบวนการของผบรโภคตอการประเมนทางดานประสาทสมผสจงตองมการพจารณาอยางชดเจนถงลกษณะทแตกตางของผลตภณฑในแงดงกลาวจากเหตผลขาตนความรความเขาใจของธรรมชาตและพฤตกรรมของลกษณะของผลตภณฑจะตองถกก าหนดเพอใชในการประเมน

7

ทางดานประสาทสมผสรวมท งสามรถพฒนาเครองมอ (ผบรโภค) เพอใชในการวดคาอยางมประสทธภาพ การทดสอบทางดานประสาทสมผส เปนเครองมอในเชงการวเคราะหความรสกของผ ทดสอบชมหรอกลมเปาหมาย คาทประเมนดวยวธนขนกบวตถประสงค ความถกตองแมนย าของผ ทดสอบ ความสามารถของผทดสอบชมในการทดสอบแตละครง ความมนใจในการทดสอบ ความสนใจของผทดสอบชม ตลอดจนอารมณและลกษณะทวไปของผทดสอบชมซงลวนแตมผลตอการประเมนทางประสาทสมผสทงสน การทดสอบทางดานประสาทสมผส เปนเครองมอเชงวเคราะหความรสกของผทดสอบชมหรอกลมเปาหมาย คาทประเมนดวยวธนขนกบวตถประสงค ความถกตองแมนย าของผทดสอบ ความสามารถของผทดสอบชม ตลอดจนอารมณและลกษณะทวไปของผทดสอบชม โดยทงหมดนลวนแลวแตมผลตอการประเมนทางประสาทสมผสทงสน โดยทวไปผทดสอบชมหรอผประเมนทางดานประสาทสมผส สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท คอ ผ ทดสอบชมในระดบหองปฏบตการ (Laboratory Panel) และผ ทดสอบบรโภค (Consumer Panel) ดวยเหตผลดงตอไปนควรพจารณาองคประกอบหลายๆอยางรวมทงเวลา เงนทนและความสะดวกตางๆ จงท าใหเกดผท าสอบชมขนอกหนงประเภททเรยกวาผทดสอบชมจ าลองผบรโภค (Consumer-type Panel) (Girardot, 1952) โดยพนฐานแลวความแตกตางหลกระหวางกลมผทดสอบชมทงสามประเภท คอ จ านวนบคคลทใชในระหวางการประเมนและวธของการคดเลอกและฝกฝน โดยปกตสงคมจะประกอบดวยผคนทมความแตกตางกนในดานการด าเนนชวตท าใหมพนฐานทแตกตางกนรวมทงประสบการณทไมเหมอนกนและการรบรตางๆกยงมความแตกตางกนอกดวย (Hutchings, 1968) เนองจากความแตกตางดงกลาว เปนไปไดยากทจะคาดหวงวาผลตภณฑทผลตออกมาจะเปนทยอมรบของผบรโภครอยเปอรเซนต ดงนนผผลตควรหวงแคการมสวนแบงในตลาดอยางสมเหตสมผลในตลาดสนคานนๆ ดงนนเพอประกนความมนใจของผบรโภค ผผลตจงตองท าการวดดชนบางอยางทมผลตอการรบรผลภณฑจากผบรโภคโดยทวไป เพราะฉะนนผผลตจงจ าเปนอยางยงทจะตองทราบธรรมชาตถงความตองการของผบรโภค ทใชผลตภณฑท งในปจจบนและแนวโนมในอนาคต

8

การประเมนคณลกษณะทางประสาทสมผสเพอหาความชอบหรอการยอมรบในผลตภณฑ (Preference/Acceptance Test) การทดสอบการยอมรบ (Accept Test) เปนวธทใชเพอทดสอบความรสกของผทดสอบในดานความชอบ หรอ การยอมรบตอผลตภณฑ โดยผทดสอบในการทดสอบขนนคอกลมคนทวไปทไมจ าเปนตองไดรบการฝกฝนการทดสอบคณภาพทางประสาทสมผส จากการทดสอบนท าใหผผลตสามารถน าเขาขอมลดงกลาวทไดไปใชในการพฒนาและปรบปรงผลตภณฑใหตรงกบความตองการของผบรโภค ส าหรบวธการทดสอบหาความชอบหรอการยอมรบสามารถใชวธการเชงคณภาพ (Qualitative Test) เชน การอภปรายกลม (Focus Group Discussion) หรอใชวธการทดสอบหาความชอบและการยอมรบในเชงประมาณ (Quantitative Tests) เพอหาความชอบ (Paired Preference Test) การเรยงล าดบความชอบ (Ranking For Preference) เปนตน และการทดสอบการยอมรบ (Acceptance Test) ไดแก การทดสอบหาอตราความชอบ (Hedonic scaling) การวดคาความถในการบรโภค (Food Action Rating Scales) (ธงชย สวรรณสณน, ม.ป.ป) วธการเชงคณภาพ การอภปรายกลม หรอการสนทนากลม (Focus Group) คอ รปแบบและวธการเกบรวบรวมขอมลประเภทหนงของการท าวจยเชงคณภาพ โดยมเปาหมายส าคญ คอ ตองการลวงรถงขอเทจจรงระหวางกลมในเรองทเฉพาะเจาะจง เพอใหทราบถงประสบการณ รสนยม ความร ความเชอ และการปฏสมพนธในกลมของผรวมสนทนา (Research Respondents) โดยใชวธการกระตนใหเกดทศนคตและความคดเหนทหลากหลาย (Brainstorming) จากผด าเนนอภปราย (Moderator) ภายในเวลาทก าหนดไว ดงนน การอภปรายกลม (Focus Group) จงตองใชผด าเนนการอภปรายทมความช านาญสง เพอทจะท าหนาทแนะน าเรองทจะพดคยและคอยกระตนใหผเขารวมสนทนา โดยประกอบดวย ผใชสนคา (Users) และผมแนวโนมวาจะใชสนคาในอนาคต (Potential Users) ใหตอบโตเพอแสดความรสกทแทจรง ถงความตองการหรอความรสกสวนลกทซอนอยภายในออกมา ซงเทคนคในการเตรยมการท าอภปรายกลม แบงออกเปน 3 ขนตอน ดงน 1) ขนตอนการเตรยมการ เปนการหาผทรวมสนทนาทจะเปนกลมตวอยางของเรา โดยกลมตวอยางจะตองก าหนดคณลกษณะใหสมพนธกบหวขอและวตถประสงในการวจย หากการด าเนนการในการสนทนาตองใชเวลานานควรมผชวยหรอทมงานวจยเพอคอย อ านวยความสะดวก

9

และคอยสงเกตพฤตกรรมในขณะสนทนา รวมทงควรเตรยมขอมลค าถามและอปกรณตางๆ เชน เทปบนทกเสย กลองวดโอส าหรบการบนทกในขณะสนทนา อกทงตองจดหาสถานท วน และเวลาทเหมาะสมรวมทงก าหนดเวลาทใชในการอภปรากลมอยางเหมาะสม 2) ขนตอนในการด าเนนการอภปรายกลม เมอไดกลมผรวมสนทนาครบและสถานทนดหมายทแนชดแลว ผด าเนนการอภปรายกลมตองแนะน าตวกอน หรอพดคยเรองอนๆ เชน เรองดนฟาอากาศ เพอหลกเลยนประเดนทจะสนทนาจรงๆ หรออาจเตมดวยการสนทนาอยางเปนกนเอง (Small Talk) และจงกลาวถงวตถประสงคในการท าอภปรายกลม แนะน าขนตอนการด าเนนการวามกชวง ใหผรวมสนทนาเหนภาพวาจะท าอะไรบางในแตละขนตอน ในขนตอนการอภปรายกลม ผด าเนนการสมภาษณเปนหนงในเครองมอของการสมภาษณกลม เพราะฉะนนผด าเนนกานสมภาษณจะตองเตรยมค าถามในการวจยเชงส ารวจและตองเตรยมหาขอมลในประเดนทตองการจะศกษา นอกจากนผ ด าเนนการสนทนาจะตองมลลาในการด าเนนการสนทนาและตองซกซอมเพอความคนเคยกบบทสนทนา เพอใหการสมภาษณราบรนและในขณะทเขาประเดนจะตองกระตนใหผถกสมภาษณแตละคนแสดงความคดเหนใหมากทสด โดยตองใหทกคนแสดงความคดเหนทแตกตางไมใชเหมอนกนหรอเพอย วยใหเกดการโตเถยงกน ทงนผด าเนนการสนทนาจะตองค านงกงเวลาทใชในแตละชวงของการอภปรายกลมดวย ชวงใดควรเนนหนกกควรจะเนนหนก หรอควรใหเวลากบชวงในเปนพเศษ และตอนทายของการสนทนากลม ตองสรปประเดนในบทสนทนา หรอ ทบทวนประเดนทเราอาจลมถามได 3) ขนตอนการวเคราะหขอมล สรปผลและตความการวเคราะหขอมล ถอเปนขนตอนทส าคญและยาก โดยเฉพาะการวจยเชงคณภาพซงมกจะไมใชสถตชวยในการวเคราะหขอมล ดงนนเมอผด าเนนการอภปรายกลมเสรจสนทกกลมแลว ควรท าการถอดเทปทบนทกไวนนออกมาเปนค าพด (Verbatim) จากนนจงเปนขนตอนการวเคราะหลกษณะขอมลพนฐานและขอมลทางจตวทยาของแตละกลมสนทนาวา มความแตกตาง หรอคลายคลงกนอยางไร เพอเปรยบเทยบกนระหวางกลม จากนนจงท าการวเคราะหและสงเกตพฤตกรรมในแตละกลมวามบรรยากาศในการสนทนาแตกตางกนหรอไมอยางไร โดยวเคราะหค าตอบทไดจากากรถามค าถามวา มความแตกตางกนอยางไร เพอน าไปตอบขอสรปทเราตงขอสนนษฐานไว โดยเปนการสรปในแตละประเดนอยางละเอยด พรอมทงยกค าพดของผตอบมาใสในรายงาน เพอใชอางอง หรอสนบสนนรายงานการวจยในแตละประเดน (ชนสมล บนนาค, 2552)

10

วธเชงปรมาณ วธการใชสเกล Hedonic Scaling วธการทดสอบทอางถงความพอใจทางจตวทยาและล าดบของความไมพอใจของผบรโภค ซงไดแสดงถงวาเปนวธจ าเพาะของการล าดบสเกลเพอวดสภาวะทางจตวทยาโดยตรง วธดงกลาวเปนการวดการยอมรบอยางแทจรงจากปฏกรยาของผบรโภคในดานของระดบการชอบหรอไมชอบของผลตภณฑทก าหนดใหภายใตสภาวะทก าหนดไว ปฏกรยาของผประเมนจะชใหเหนถงค าทพรรณนาบนสเกล ตวอยางแบบสอบถามในกรณ 9-Point Hedonic Scaling ขอดของการทดสอบแบบใชสเกลในการพรรณนา เปรยบเทยบกบการทดสอบการประเมนทางประสาทสมผสอนๆ พบวาการทดสอบแบบ Hedonic Scaling เปนการทดสอบทงายและเขาใจไดงายสด โดยมขอดดงน

1) เปนวธทใชการตรวจสอบอยางมประสทธภาพในความแตกตางนอยๆในระดบของความชอบในอาหารทคลายกน และใชตรวจสอบความแตกตางไดอยางหยาบๆแมวาเมอเวลาผ ประเมนและสภาวะการทดสอบมความแปรปรวน

2) การทดสอบนใชแบบสอบถามและขอเสนอแนะทงายซงท าใหมเหตผลทรจกคด และท า

ใหผลตภณฑนนๆสามารถล าดบตอการประเมนครงแรกได 3) สเกลแบบ Hedonic Scale สามารถแสดงใหเหนความแตกตางในกลมของลกษณะ

ความชอบทมตอผลตภณฑและยงสามารถชวยก าหนดระดบการยอมรบผลตภณฑได 4) เปนวธทมประโยชนในการตรวจสอบการยอมรบโดยเฉพาะ อาหารทไมปกต หรอไมใช

การทดสอบเปรยบเทยบตวอยาง 5) การวเคราะหทางสถตของขอมลจากการทดสอบแบบ Hedonic Scale มความงายแมวา

ประชากรตวอยางจะมาก

11

ขอดอยของการทดสอบแบบใชสเกลในการพรรณนา แมวาผใชสวนใหญอาจจะพบวาการใช Hedonic Scale มประโยชนมาก แตการ

ทดสอบนกยงมขอดอยดงน

1) โดยเฉพาะประเทศทไมไดใชภาษาองกฤษเปนการสอความหมายความจ าเปนในการแปลความหมายของระดบในสเกลเปนสงทส าคญ เชนค าวา “Like Very Much” ในภาษาองกฤษเหมอนกบภาษาไทยทวา “ชอบมาก” จรงหรอไม

2) ผทดสอบผบรโภคถกคาดเดาไดในการตอบสนองบนพนฐานของการแสดงอยางฉบพลนในความคดของเขา ซงเปนการปองกนความคดของผบรโภคจากการสะทอนถงคณภาพผลตภณฑอยางแทจรง การแสดงออกของผบรโภคจรงๆจะอยบนพนฐานของทศนคตของผบรโภคและความชอบทคาดเดา ค าถามมอยวาค าถามมอยวาอะไรและอะไรเปนสงทผบรโภคตดสนใจทจะสะทอนตอคณภาพของผลตภณฑจ าเพาะกอนท าการตดสนใจสดทายเนองจากผบรโภคทท าการทดสอบแบบ Hedonic Scaling ปกตจะเปนผทดสอบชมทผานการฝกฝนมากอน ดงนนจงสะทอนความรสกของเขาทอยบนพนฐานการแสดงออกแบบกวางๆดงนนความเปนไปไดในการเกดความแปรปรวนทอาจเกดขนไดในการตอบสนองของผบรโภค จงตองใชจ านวนผบรโภคจ านวนมากทตองการในการทดสอบผบรโภค 3) การล าดบสเกลแบบ Hedonic Rating Scale ไมสามารถทจะน ามาใชเปนวตถประสงคในการควบคมคณภาพเพราะวาความแปรปรวนมากทอาจเกดขนในระหวางการประเมน ดงนนผ ทดสอบชมทเคยผานการฝกฝนทแสดงถงงานการควบคมคณภาพไมควรจะท าการใช Hedonic Scaling เลยเนองจากผทดสอบกลมนมแนวโนมการวเคราะหผลตภณฑอยางลกซง ดงนนการทดสอบแบบ Hedonic Scaling จะถกโนมนาวโดยการฝกฝนทเฉพาะของผประเมน มผลท าใหการยอมรบหรอความชอบของผบรโภคไมเปนตวแทนทดตอไปในการรบรของผบรโภคตอคณผลตภณฑ นอกจากขอจ ากดขางตนแลวการทดสอบเชงพรรณนาแบบ Hedonic Scaling พบวามการประยกตใชอยางกวาขวางมากทสดในวธการประเมนทางประสาทสมผส อยางไรกตามไมมความแนนนอนวาผใชการทดสอบนจะตะหนกในขอจ ากดเพยงพอหรอไมเพอการระวงจรงในการทใช

12

การทดสอบนไมถกในการเปนเครองมอในการประเมนทางประสาทสมผส (ไพโรจน วรยจาร, 2545) ความยนดทจะจาย (Willingness To Pay) ความยนดทจะจาย (Willingness To Pay: WTP) หมายถง ความยนดหรอความเตมใจของผบรโภคทพรอมจะจายสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนงทงนราคาทผบรโภคยนดจะจายขนอยกบการประเมนมลคาของสนคาและบรการนนๆ (ภราดร ปรดาศกด, 2549) ความยนดทจะจาย (Willingness To Pay) คอ การทผบรโภคมความยนดทจะยอมเสยสละเงนหรอทรพยสนทตนมอยเพอแลกกบสนคาหรอบรการตางๆเหลานนมาเพอใชในการบ าบดความตองการของตนโดยทผท าการท าการคนควาไดออกแบบแบบสอบถามโดยการตงค าถามเกยวกบความยนดทจะจายเปนค าถามทอยในรปแบบค าถามปลายเปดซงเปนการวดคา Willingness To Pay เชงทศนคต คอ การทใหผท าการทดสอบเปนผประเมนราคาทเตมใจจายใหกบผลตภณฑหรอสนคาดวยตนเองหลงจากทไดท าการทดสอบทางประสาทสมผส (ธนพต จนดาโชต, ม.ป.ป)

แนวคดทางดานทศนคตผบรโภค ความหมายของทศนคต

ทศนคต (Attitude) หมายถง ความโนมเอยงทเรยนรเพอใหมพฤตกรรมทสอดคลองกบลกษณะทไมพงพอใจหรอพงพอใจทมตอสงใดสงหนง ซงอาจหมายถงการแสดงความรสกภายในทอาจสะทอนเกยวกบบคคลมความโนมเอยง ไมพอใจหรอพอใจตอบางสง เชน ตราสนคา บรการ รานคาปลกหรอรานคาขายสง เนองจากสงเหลานเปนตนเหตของการเกดผลของกระบวนการทางจตวทยา ดงนนทศนคตจงไมสามารถสงเกตเหนไดโดยตรง แตตองแสดงวาบคคลตองการทจะ กลาวถงอะไรหรอท าอะไร (Schiffman&Kanuk.1994:657)

นอกจากนยงมผกลาววา ทศนคต หมายถง ความรสกนกคดของบคคลทมตอสงในสงหนง ซงผบรโภคเรยนรจากประสบการณในอดต โดยใชเปนตวเชอมระหวางความคดและพฤตกรรม

13

นกการตลาดนยมใชในการโฆษณาเพอสรางทศนคตทดตอผลตภณฑและตราสนคา เสรมแรงหรอเปลยนทศนคต (ศรวรรณ เสรรตน; และคณะ 2542:44)

ลกษณะของทศนคต

เนองจากวานกจตวทยาไดศกษาในความหมายทแตกตางกน ดงนน จงควรกลาวถงลกษณะรวม ๆ ของทศนคตทท าใหเกดความเขาใจทศนคตใหดขน (ศกดไทย, 2545: 138) ซงลกษณะของทศนคต สรปไดดงน

1.ทศนคตเปนสงทเรยนรได 2.ทศนคตมลกษณะทคงทนถาวรอยนานพอสมควร

3.ทศนคตมลกษณะของการประเมนคาอยในตว คอ บอกลกษณะด–ไมด ชอบ–ไมชอบ เปนตน 4.ทศนคตท าใหบคคลทเปนเจาของพรอมทจะตอบสนองตอทหมายของทศนคต 5.ทศนคตบอกถงความสมพนธระหวางบคคลกบบคคล บคคลกบสงของและบคคลกบ

สถานการณ โมเดลโครงสรางทศนคต โมเดลโครงสรางทศนคต (Structural model of attitudes) การท าความเขาใจความสมพนธ

ระหวาง ทศนคตและพฤตกรรม นกจตวทยาไดสรางโมเดลเพอศกษาถงโครงสรางของทศนคต การก าหนดสวนประกอบของทศนคตเพอจะอธบายพฤตกรรมทคาดคะเน ตอมาจะส ารวจโมเดลทศนคตทส าคญหลายประการ แตละโมเดลมทศนคตทแตกตางกนเกยวกบสวนประกอบของทศนคตและวธการซงสวนตาง ๆเหลานมการจดหรอมความสมพนธระหวางกน โดยรายละเอยดดง ภาพท 2

ภาพท 2 โมเดลองคประกอบทศนคต 3 ประการ (Tricomponent attitude model) ทมา: Schiffman&Kanuk. (1994)

14

องคประกอบของทศนคต

องคประกอบของทศนคตของ ชฟแมน และ คานก (Schiffman; &Kanuk. 2007: 236)ไดระบไว 3 อยางดงน 1. องคประกอบเกยวกบดานความเขาใจ (Cognitive component) ซงแสดงถงความร (Knowledge) การรบร (Perception) และความเชอถอ (Beliefs) โดยผบรโภคมกมความคดหรอสงใดสงหนง ดานของความเขาใจเปนสวนประกอบแรก นนคอความรและการรบรทไดรบ โดยมาจากการประสบกบประสบการณโดยตรงตอทศนคตและขอมลทเกยวของจากหลายแหลงขอมล ผลทไดเจอนมกจะมผลตอการรบรทจะก าหนดความเชอถอ (Beliefs) ซงหมายถง สภาพดานจตใจ มกสะทอนความรบางอยางในบคคลนน และมการประเมนเกยวกบความคดกบสงใดสงหนง ซงกคอการทผบรโภคมทศนคตตอสงนน คณสมบตของสงนน หรอพฤตกรรมเฉพาะอยางจะน าไปสผลลพธ

2. องคประกอบดานความรสก (Affective component) แสดงถงอารมณ (Emotion) หรอความรสก (Feeling) ของผบรโภคทมตอความคดหรอสงใดสงหนงดานอารมณและความรสกมผ คนพบโดยผวจยผบรโภค และมการประเมนผลเบองตน โดยการใหคะแนนความพงพอใจหรอไมพงพอใจ ดหรอเลว เหนดวยหรอไมเหนดวย การวจยไดระบวาสภาพอารมณจะสามารถเพมประสบการณดานบวกและลบ ซงประสบการณจะมผลกระทบดานจตใจและวธ โดยใชการวดการประเมนผลถงทศนคตตอสงใดสงหนง โดยอาศยเกณฑ ด-เลว ยนด-ไมยนด

3. องคประกอบดานพฤตกรรม (Conativecomponent หรอ Behavior หรอ Doing)

แสดงถงความนาจะเปนหรอแนวโนมทจะมพฤตกรรมของผบรโภค ดวยวธใดวธหนงตอทศนคตทมตอสงใดสงหนง หรออาจหมายถงความตงใจทจะซอ (Intention to buy)จากความหมายนสวนของพฤตกรรมจะรวมถงพฤตกรรมทเกดขน รวมทงพฤตกรรมและความตงใจซอของผบรโภคดวยคะแนนความตงใจของผซอสามารถน าไปใชเพอประเมนความนาจะเปนของการซอผลตภณฑของผบรโภค หรอพฤตกรรมอยางใดอยางหนง

15

ปจจยทมผลตอการก าหนดทศนคต 1. พ นฐานของแตละบคคลหรอเ บองหลงทางประวตศาสตร (Historical Setting)

หมายถง ลกษณะทางดานชวประวตของแตละคน ไดแก สถานทเกด สถานทเตบโต สถานภาพทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองทผานมาจะเปนตวหลอหลอมบคลกภาพของบคคล และเปนปจจยน าไปสการเกด ทศนคตของคนนน ๆ ซงทศนคตของผบรโภคเกดขนเนองจากการเรยนรของบคคล องคประกอบหลายประการในประสบการณของบคคลกระทบตอการกอตวของทศนคต ดงน

1.1 ความตองการและสงจงใจของบคคล 1.2 จ านวน ประเภทและความนาเชอถอของขาวสารทผบรโภคสะสมมาโดยปกต

ผบรโภคทมทศนคตไมมนคงมกเกดจากการทมขาวสารไมเพยงพอหรอไมถกตอง 1.3 การทจะเลอกรบรขาวสารของผบรโภค และจากประสบการณสวนตวของผบรโภค

1.4 บคลกภาพทผบรโภคไดพฒนาขนมาดวยตวเองกระทบตอทศนคตผบรโภคบางคนมความรสกธรรมดาแตในบางครงเขามความรสกออนไหวไดงายคณสมบตตางๆทางบคลกภาพของผบรโภคบางคนตดอยกบทศนคตหนง แตบางคนอาจผกตดหรอสรางความสมพนธกบทศนคตอนๆดวย

1.5 ผบรโภคมแนวโนมทจะมทศนคตทสอดคลองกบความปรารถนาทตนมอย ผบรโภครายไดต าทตองการขยบตนเองสขนทมรายไดปานกลางมแนวโนมทจะเลยนแบบทศนคตของบคคลรายไดขนกลางทมรถยนตบานและสไตลของการแตงกาย ซงความจรงขอนจะกระทบไปถงแบบของการตดสนใจซอของบคคลเหลานน

2. สงแวดลอมทางสงคม (Social environment) ไดแก การปฏสมพนธของมนษยทมตอกน

และกน เชน การเปดรบขาวสาร กลม และบรรทดฐานของกลม สภาพการณตาง ๆ ทเกดขนกบบคคล และประสบการณวฒนธรรม ขนมธรรมเนยม ประเพณ

3. กระบวนการสรางบคลกภาพ (PersonalityProcess) และสงท เกดขนมากอน เปน

กระบวนการขนพนฐานในการสรางทศนคตของแตละบคคล ไดแก ความคดเหนเกยวกบผลตภณฑรวมทงอทธพลจากแหลงภายนอกทกระทบตอทศนคต อาท เพอน นกเขยน ครบาอาจารย บดามารดา ญาต เพอนรวมงานและแหลงอนๆดวย

16

แนวคดทางดานสวนประสมทางการตลาด

เสร วงษมณฑา. (2542) กลาววา สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) หมายถง การมสนคาทตอบสนองความตองการของลกคากลมเปาหมายได ขายในราคาทผบรโภคยอมรบได และผบรโภคยนดจายเพราะเหนวาคม รวมถงมการจดจ าหนายกระจายสนคาใหสอดคลองกบพฤตกรรมการซอหาเพอความสะดวกแกลกคา ดวยความพยายามจงใจใหเกดความชอบในสนคาและเกดพฤตกรรมอยางถกตอง

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2552) ไดกลาวไววา สวนประสมการตลาด หมายถง ตวแปรทางการตลาดทสามารถควบคมไดซงบรษทใชรวมกนเพอสนองความพงพอใจแกลกคากลมเปาหมายจงประกอบดวยเครองมอดงตอไปน

1. ผลตภณฑ (Product) หมายถง สงทเสนอขายสตลาดเพอความสนใจ การจดหาการใชหรอการบรโภคทสามารถท าใหลกคาเกดความพงพอใจ (Armstrong and Kotler. 2009.) ประกอบดวยสงทสมผสไดและสมผสไมได เชน บรรจภณฑ ส ราคา คณภาพ ตราสนคา บรการและชอเสยงของผขาย ผลตภณฑอาจจะเปนสนคา บรการ สถานท บคคล หรอความคด ผลตภณฑทเสนอขายอาจจะมตวตนหรอไมมตวตนกได ผลตภณฑตองมอรรถประโยชน (Utility)มคณคา (Value) ในสายตาของลกคา จงจะมผลท าใหผลตภณฑสามารถขายได การก าหนดกลยทธดานผลตภณฑตองพยายามค านงถงปจจยตอไปน (1) ความแตกตางของผลตภณฑ (Product Differentiation) หรอความแตกตางทางการแข งขน (Competitive Differentiation) (2)การก าหนดต าแหน งของผล ตภณฑ (Product Position) (3) ) องคประกอบ (คณสมบต) ของผลตภณฑ (Product Component) (4)กลยทธเกยวกบสวนประสมผลตภณฑ (Product Mix) และสายผลตภณฑ (Product Line) (5) การพฒนาผลตภณฑ (Product Development) เพอใหผลตภณฑ มลกษณะใหมและปรบปรงใหดขน(New and Improved) ซงตองค านงถงความสามารถในการตอบสนองความตองการของลกคาไดดยงขน

2. ราคา (Price) หมายถง จ านวนทตองจายเพอใหไดผลตภณฑ/บรการ หรอเปนคณคาท งหมดทลกคา รบรเพอใหไดผลประโยชนจากการใชผลตภณฑ/บรการคมกบเงนทจายไป (Armstrong and Kotler. 2009) หรอหมายถง คณคาผลตภณฑในรปตวเงน ราคาเปน P ตวทสองทเกดขน ถดจาก Product ราคาเปนตนทน (Cost) ของลกคา ผ บรโภคจะเปรยบเทยบระหวางคณคา (Value) ของผลตภณฑกบราคา (Price) ของผลตภณฑนน ถาคณคาสงกวาราคาผบรโภคจะ

17

ตดสนใจซอ ดงนน ผก าหนดกลยทธดานราคาตองค านงถง (1) คณคาทรบรในสายตาของลกคา ซงตองพจารณาการยอมรบของลกคาในคณคาของผลภณฑวาสงกวาผลตภณฑนน (2) ตนทนสนคาและคาใชจายทเกยวของ (3) การแขงขน (4) ปจจยอน ๆ

3. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนเครองมอทสามารถสรางความพอใจตอตราสนคาหรอบรการ หรอความคดตอบคคล ซงมกจงใจใหเกดความตองการหรอเพอเตอนความทรงจ า (Remind) ของผลตภณฑ โดยคาดวาจะมอทธพลตอความรสก ความเชอ และพฤตกรรมการซอ (Etzel, walker and Stanton. 2007) อาจหมายถงการตดตอสอสารเกยวกบขอมลระหวางผซอและผชาย เพอสรางทศนคตและพฤตกรรมการซอ การตดตอสอสารอาจใชพนกงานขาย (Personal selling) ท าการขาย และการตดตอสอสารโดยไมใชคน (Non personal selling) โดยมเครองมอทสามารถตดตอสอสารไดหลายทาง องคกรอาจเลอกใชหนงหรอหลายเครองมอซงตองใชหลกการเ ลอกใช เค รอง มอการ สอสารการตลาดแบบประสมประสานกน [Integrated Marketing Communication (IMC)] มกจะพจารณาถงความเหมาะสมกบลกคา ผลตภณฑคแขงขนโดยบรรลจดมงหมายรวมกนได เครองมอการสงเสรมการตลาดทส าคญ

4. การจดจ าหนาย (Place หรอ Distribution) หมายถง โครงส รางของชองทาง ซ งประกอบดวยสถาบนและกจกรรมใช เพอเคลอนยายสนคาและบรการจากองคกรไปยงตลาด สถานบนทน าผลตภณฑออกสตลาดเปาหมายคอสถาบนการตลาด สวนกจกรรมทชวยในการกระจายตวสนคา ประกอบดวย การขนสง การคลงสนคา และการเกบรกษาสนคาคงคลง การจดจ าหนายจงประกอบดวย 2 สวน ดงน

4.1 ชองทางการจดจ าหนาย (Channel Distribution) หมายถง กลมของบคคลหรอธรกจทมความเกยวของกบการเคลอนยายผลตภณฑหรอบรการส าหรบการใชหรอบรโภค (Kotler and Keller. 2009) หรอหมายถง เสนทางทผลตภณฑ และกรรมสทธโดยผลตภณฑจะถกเปลยนมอไปยงตลาดจากการผานระบบชองทางการจดจ าหนายจงประกอบดวย ผผลต คนกลาง ผบรโภค หรอผใชทางอตสาหกรรม และจะใชชองทางตรง (Direct channel) จากผผลตไปยงผบรโภค หรอผใชทางอตสาหกรรม และใชชองทางออมจากผผลต ผานคนกลางไปยงผบรโภค หรอผใชทางอตสาหกรรม

4.2 การกระจายตวสนคา หรอการสนบสนนการกระจายตวสนคาสตลาด (Physical distribution หรอ Market logistics) หมายถง งานทเกยวของกบการวางแผน การปฏบตการตามแผน และการควบคมการเคลอนยายวตถดบ ปจจยการผลต และสนคาส าเรจรป จากจดเรมตนไปยงจดสดทายในการบรโภคเพอตอบสนองความตองการของลกคาโดยมงหวงก าไร (Kotler and Keller.

18

2009) หรอหมายถง กจกรรมทเกยวของกบการเคลอนยายตวผลตภณฑ จากผผลตไปยงผบรโภคหรอผใชทางอตสาหกรรม การกระจายตวสนคาทส าคญมดงน (1) การขนสง (2) การเกบรกษาสนคา และการคลงสนคา (3) การบรหารสนคาคงเหลอ

งานวจยทเกยวของ

ณฐธร ศวเดชเจรญวงษ (2555) ศกษาเรอง “การตดสนใจเลอกซอผกอนทรยจากรานมลนธโครงการหลวง ในเขตกรงเทพมหานคร” โดยมวตถประสงคเพอศกษา1.)ปจจยพนฐานดานบคคล ทศนคตเกยวกบการบรโภคผกอนทรย ปจจยดานการตลาดของผบรโภคผกอนทรยในรานมลนธโครงการหลวงในเขตกรงเทพมหานคร 2.)การตดสนใจเลอกซอผกอนทรยของผบรโภคผกอนทรยในรานมลนธโครงการหลวง ในเขตกรงเทพมหานคร 3.)เปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยพนฐานของบคคลกบการตดสนใจเลอกซอผกอนทรยของผบรโภคผกอนทรยในรานมลนธโครงการหลวง ในเขตกรงเทพมหานคร 4.)ความสมพนธระหวางทศนคตเกยวกบการบรโภคผกอนทรย และปจจยดานการตลาดกบการตดสนใจเลอกซอผกอนทรยของผบรโภคผกอนทรยในรานมลนธโครงการหลวง ในเขตกรงเทพมหานคร 5.)ปญหาและขอเสนอแนะของผบรโภคผกอนทรยในรานมลนธโครงการหลวง ในเขตกรงเทพมหานคร กลมตวอยางทใชในงานวจย จ านวน 385 รายผลการวจยพบวาผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญง อายเฉลย 44 ป อาชพพนกงานเอกชน รอยละ 29.4 มระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 58.2 มรายได 20,001-40,000 บาท รอยละ 46.8 สวนใหญมจ านวนสมาชกครอบครวนอยกวา 5 คน รอยละ 62.1 และไดรบรขาวสาร 1-2 ชองทางรอยละ 50.4 ผบรโภคมทศนคตเกยวกบการบรโภคผกอนทรย โดย ส ารวจแลวพบวาผบรโภค อยากใหหนวยงานทางภาครฐและเอกชนสงเสรมใหผคนทบรโภคผกอนทรยทราบถงประโยชนในการบรโภคผกอนทรย สวนปจจยดานการตลาดในภาพรวม พบวา ปจจยดานราคามผลมากทสด รองลงมาเปนปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานการจดจ าหนาย และสดทายปจจยดานการสงเสรมการตลาด สวนผลจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา ผบรโภคทมอาย อาชพ และจ านวนชองทางการรบขอมลขาวสารทแตกตางกนมการตดสนใจเลอกซอผกอนทรยแตกตางกน

ออมดาว พลาดา (2557)คณะบรหารธรกจ สาขาบรหารธรกจ ไดศกษาทศนคต

และปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอผกปลอดสารพษของผบรโภคในอ าเภอมญจาคร จงหวดขอนแกนเพอศกษา ลกษณะทางประชากรของผบรโภคในการตดสนใจซอและพฤตกรรมการ

19

บรโภคผกปลอดสารพษ เพอศกษาทศนคตของผบรโภคทมตอผกปลอดสารพษ และเพอศกษาสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจซอผกปลอดสารพษของผบรโภคใชแบบสอบถาม และสมตวอยางแบบเจาะจงโดยเกบขอมลเฉพาะประชาชนทอาศยใน เขตอ าเภอมญจาคร จงหวดขอนแกนผลการวจยพบวาผตอบแบบสอบถามสวนมากเปนเพศหญง มอาย 20-29 ป การศกษาระดบอนปรญญา สถานะภาพโสด มอาชพเจาของธรกจสวนตว มรายได 10,000-19,999 บาท จ านวนสมาชกในครอบครว 3-5 คน ผบรโภคสวนมากมทศนคตทดตอผกปลอดสารพษทงดานความรความเขาใจ ดานอารมณและความรสก และดานพฤตกรรม ผบรโภคใหความส าคญกบปจจยสวนประสมการตลาดของผกปลอดสารพษในระดบมาก ในการทดสอบสมมตฐาน พบวา ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน ใหระดบความส าคญเกยวกบปจจยสวนประสมการตลาดของผกปลอดสารพษ แตกตางกน ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน มผลตอทศนคตการบรโภคผกปลอดสารพษแตกตางกน และ ปจจยสวนประสมการตลาดของผกปลอดสารพษ มความสมพนธกบทศนคตการบรโภคผกปลอดสารพษของผบรโภค

บษบา บญมา (2558) ศกษาวจยเรองความชอบของผบรโภคไทยตอขาวหอมสกจากแหลงตางๆในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะทางประสาทสมผสของขาวหอมมะลไทย ขาวหอมอ านาจเจรญ ขาวผกามะลจากประเทศกมพชา ขาหอมพมา Pearl Pa San และขาวหอมมะลเวยดนาม ผลการวจยพบวากลมทไมรบรขอมลขาวใหคะแนนความชอบดานคณลกษณะของขาวผกามะล ขาวหอมอ านาจเจรญ และขาวหอมมะลไทยในดานของส ความเหนยว ความนม รสชาต กลน และความชอบโดยรวมนนไมมความแตกตางกน สวนดานรปลกษณ ขาวผกามะลมคะแนนทางดานรปลกษณทดกวา และขาวหอมเวยดนามและขาวหอมพมามความแตกตางจากขาวหอมมะลชนดอนในทกคณลกษณะ สวนกลมผรบรขอมล พบวา ผบรโภคชอบขาวหอมมะลไทยมากทสดซงแตกตางจากขาวชนดอนๆอยางมนยส าคญ ในดานความยนดจายของขาวหอมแตละชนด ส าหรบกลมทไมไดรบขอมลยนดจายใหขาวผกามะลสงทสด สวนกลมทรบรขอมล ยนดจายใหกบขาวหอมมะลไทยมากสด

สรชย อตมอาง, นรมล อตมอางและรฐนนท พงศวรทธธร (2558) ศกษาวจยเรองการยอมรบและพฤตกรรมของผบรโภคตอผลตภณฑชาสมนไพรไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษาการยอมรบพฤตกรรมผบรโภคตอผลตภณฑสมนไพรและปจจยส าคญทสงผลตอการบรโภคกลมตวอยางคอผบรโภคคนไทยทใหความส าคญกบสขภาพและเปนผทเคยบรโภคชาหรอชาสมนไพร

20

ผลการวจยพบวา ชามะขามแขกมคะแนนความชอบมาสดทงในดานความชอบโดยรวม กลน รสชาต และความรสกหลงกลน รองลงมาคอผบรโภคชอบชาขง แตชาเจยวกหลานไดคะแนนความชอบต าสดอยางมนยส าคญ ในขณะทคณลกษณะทางดานสของชาทกชนดททดสอบมคะแนนความชอบทไมแตกตางกนทางสถต และจากการวเคราะหคณลกษณะของชาทมผลตอการยอมรบและการตดสนใจซอผลตภณฑประเภทชาของผบรโภค พบวา ส กลน รสชาต และความรสกหลงกลนเปนคณลกษณะส าคญทมผลตอการยอมรบและการตดสนใจซอผลตภณฑชาของผบรโภค เกศรน แกวมณ, ดร.วชร หาญเมองใจ (2558) ศกษางานวจยเรองการผลตและการทดสอบประสาทสมผสของขาวหมากจากขาวเหนยวกลองและขาวเหนยวกลองงอก โดยมวตถประสงคเพอศกษาการผลตขาวหมาก และการทดสอบประสาทสมผสของขาวหมากทผลตไดจากขาวเหนยวกลองและขาวเหนยวกลองงอกจากขาวสายพนธทองถน 3 สายพนธ คอ ขาวขาว กข6 ขาวเหนยวด าสนก าแพง และขาวเหนยวด าดอยมเซอ โดยการทดสอบประสาทสมผส ดวยวธ 9-Point Hedonic Scale ผลการวจยพบวา ขาวหมากทผลตจากขาวขาว กข6 และขาวเหนยวกลองงอก ไดรบการยอมรบในดานลกษณะปรากฏ ส เนอสมผส และความชอบโดยรวมสงสด และเมอพจารณาในแตละคณสมบตพบวาขาวเหนยวด าสนก าแพงมการยอมรบในดานลกษณะปรากฏ และส มากทสด โดยขาวหมากจากขาวเหนยวกลอง กข6 : สนก าแพง (1:1) ไดรบการยอมรบมากทสดในระดบ6 และขาวหมากทผลตจากสวนผสมของขาเหนยวด ามเซอ คอ กข6:ดอยมเซอ (3:1) ทผลตจากขาวกลองงอก มการยอมรบทางประสาทสมผสสงสด และขาวหมากทผลตจากขาวเหนยวกลองงอกใหผลการยอมรบทมากกวาขาวหมากทผลตจากขาวเหนยวกลอง

21

ตารางท 1 สงเคราะหงานวจยทเกยวของ

รายการ ณฐธรศวเดชเจรญวงศ

2555

ออมดาว พลาดา

2557

สรชย อตมอาง, นรมล อตมอางและรฐนนนท

พงศวรทธธร,

2558

1. ชอเรอง การตดสนใจเลอกซอผกอนทรยจากราน

ม ล น ธ โ ค ร ง ก า ร ห ล ว ง ใ น เ ข ตกรงเทพมหานคร

ทศนคตและปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอผก

ปลอดสารพษของผ บรโภคในอ าเภอมญจาคร จงหวดขอนแกน

การยอมรบและพฤตกรรมของผ บรโภคตอผลตภณฑชาสมนไพรไทย

2. การเกบขอมล ศกษาปจจยพนฐานดานบคคล ทศนคตใน

การบรโภคผกอนทรยและการตดสนใจซอ

ผกอนทรยในมลนธโครงการหลวงในเขต

ก ร ง เ ท พ ม ห า น ค ร โ ด ย ใ ช ผ ร ว ม ท าแบบสอบถามในงานวจยทงหมด 385 คน

ศกษาลกษณะทางประชาการของผบรโภคในการ

ตดสนใจซอผกปลอดสารพษ และศกษาทศนคตของ

ผบรโภคทมตอผกปลอดสารพษรวมทงสวนประสม

ทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจซอผก

ปลอดสารพษ โดยผรวมท าแบบสอบถามในการ

สมภาษณทงหมด 400 คน ในเขตอ าเภอคร จงหวดขอนแกน

ผบรโภคคนไทยทใหความส าคญกบสขภาพ

และเปนผทเคยบรโภคชาหรอชาสมนไพร โดย

เลอกตวอยางกระจายตามพนท4 ภมภาคของประเทศไทย รวมทงหมด 448 คน

3. การวเคราะหขอมล รอยละ , คาเฉลย , T-Test, วเคราะหความแปรปรวน, ทดสอบ LSD

รอยละ,คาเฉลย, สวนเบยงเบนมาตรฐาน, ทดสอบ LSD

รอยละ, คาเฉลย, Chi-square

ทดสอบ Hedonic Scaling’9 Point

22

ตารางท 1 (ตอ) รายการ เกศรน แกวมณ,ดร.วชร หาญเมองใจ,

2558 บษบา บญมา, 2558

ณฤกช จรสตยาภรณ 2560

1. ชอเรอง การผลตและการทดลองประสาทสมผสของขาวหมากจากขาวเหนยวกลองและขาเหนยวกลองงอก

ความชอบของผบรโภคไทยตอขาวหอมหงสกจากแหลงตางๆในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ผลของความชอบทาประสาทสมผสและขอมลคณคาทางโภชนาการทมตอความยนดทจะจายของผบรโภคขาวไทยในกรงเทพ

2. การเกบขอมล ศกษาการผ ลตขาวหมากและการทดสอบประสาทสมผสของขาวหมากทผลตไดจากขาวเหนยวกลองและขาวเหนยวกลองงอกจากขาวสายพนฯธทองถน 3 สายพนธในประเทศไทย โดยใชผรวมประเมนทงหมด 30 คน

ศกษาคณลกษณะทางประสาทสมผสของขาวหอมมะลไทย ขาวหอมอ านาจเจรญ ขาวผกามะลจากประเทศกมพชา ขาวหอมพมา Pearl Paw San และขาวหอมเวยดนาม โดยใชวธสมภาษณและตอบแบบสอบถามรวมกบการทดสอบทางประสาทสมผส ของผบรโภคไทยประเทศไทย ทงหมด 150 คน

ศกษาถงชนดพนธขาวทแตกตางกนมผลตอความพงพอใจทางประสาทสมผสของผ บรโภค รวมท งความยนดทจะจายของผ บ ร โภค เ ก บขอ ม ลผ บ ร โ ภค ใน เ ข ตกรงเทพมหานครจ านวน 31 คน โดยใหผ ทดสอบไดชมขาวแตละสายพนธและท าแบบสอบถาม

23

กรอบแนวคด

ภาพท 3 แผนผงกรอบแนวคดในการศกษา

สบปะรดสายพนธMD-2 ยงไมเปนทรจกในหม

ผบรโภค แตมการจ าหนายไดดตามทองตลาด

ตางประเทศ

การทดสอบความชอบในคณลกษณะ

ตางๆเทยบกบสบปะรดอน

1. รปลกษณ

2. ส

3. เนอสมผส

4. รสชาต

ความชอบโดยรวม ความยนดทจะจาย

บทท 3

วธการศกษา การศกษาวจยในครงนใชวธการทดสอบทางประสาทสมผสในการทดสอบคณลกษณะของสายพนธสบปะรด 3 สายพนธ ไดแก สายพนธศรราชา สายพนธภเกต และ สายพนธ MD-2(หอมสวรรณ)ในกรงเทพมหานคร โดยเรมจากการอภปรายกลม (Focus Group) ศกษาทศนคต ความยนดทจะจาย เพอรวบรวมความคดเหนของผบรโภคเกยวกบลกษณะเชงคณภาพของสายพนธสบปะรดทง 3 สายพนธและการทดสอบหาความชอบในเชงปรมาณ (Quantitative Tests) พรอมกบใชแบบสอบถามเกบขอมล เพอทดสอบคณลกษณะทางประสาทสมผสของ สบปะรด 3 สายพนธ และใชสถตในการวเคราะหความแตกตาง เครองมอในการศกษา

เครองมอในการศกษาครงนใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลและการทดสอบความชอบทางประสาทสมผส ซงเปนการศกษาความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรด โดยแบงแบบสอบถามออกเปน 3 สวนดงน

สวน 1 เปนขอมลทวไปของผทดสอบ เชน เพศ สถานภาพ อาย อาชพ ระดบการศกษา และ

รายได

สวนท 2 เปนการทดสอบทางประสาทสมผส โดยใหผท าการทดสอบท าการชมสบปะรด 3 สายพนธ เพอศกษาถงความชอบหรอความพงพอใจตอคณลกษณะทมตอสบปะรดทง 3 สายพนธ ทไดชมในแตละดาน ดงน รปลกษณ รสชาต กลน ส และความชอบโดยรวม สวนท 3 เปนสวนของพฤตกรรมและความยนดทจะจายของสบปะรด 3 สายพนธ ทผท าการทดสอบไดทดสอบทางประสาทสมผส

25

วธการเกบรวบรวมขอมล

1. ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลทไดจากการสอบถามกลมของผบรโภคกลมตวอยางทรวมในการอภปรายกลม และรวมทดสอบทางประสาทสมผส โดยเกบขอมลเมอวนอาทตยท 9 ธนวาคม พ .ศ. 2560 เวลา 12.00 – 13.00 น. ณ อาคารปฏบตการ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน โดยกลมตวอยางทรวมท าการอภปรายกลมนนแบงออกทงหมด 3 กลม กลมละ 5 คน

หลงจากนนจงท าการทดสอบประสาทสมผสกบผทดสอบกลมใหญ ซงเปนการทดสอบหา

ความชอบเชงปรมาณ และวธการทดสอบแบบ Central Location Test ซงมขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลดงน

ขนตอนท 1 คดเลอกสถานทในการเกบตวอยาง โดยคดเลอกจากสถานททจะเปนจดศนยรวมของกลมผบรโภค ซงสถานททคดเลอกคอ ศนยราชการ มหาวทยาลย และหางสรรพสนคา เนองจากเปนสถานททมผบรโภคทหลากหลายอาชพ หลากหลายชวงอายและวยวฒ ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ขนตอนท 2 จดเตรยมสถานทใหมความพรอมส าหรบการทดสอบทางประสาทสมผส โดยการจดเตรยมโตะ เกาอ แบบสอบถามใหเพยงพอส าหรบผทดสอบ สมเลอกผทดสอบทมาตดตอราชการบรเวณอาคารของศนยราชการ นอกจากนย ง สมผ ทดสอบจากมหาวทยาลย และ หางสรรพสนคาบรเวณโซนอาหาร ณ เขตกรงเทพมหานคร ขนตอนท 3 ท าการทดสอบคณลกษณะทางประสาทสมผสดงน ส าหรบ ความชอบ พฤตกรรมและความยนดจายของผบรโภค จ านวน 150 คน ดงน

ชมสบปะรดทง 3 แบบ โดยใหเรยงล าดบความชอบทางดานรปลกษณภายนอก และสของสบปะรด

26

ภาพท 4 ตวอยางผลสบปะรดทใหกลมผบรโภคชม ชมสบปะรดทง 3 แบบ โดยใหเรยงล าดบความชอบทางดานรสชาต และเนอสมผส

ของสบปะรด

ภาพท 5 ตวอยางสบปะรดทใหผบรโภคทดลองชม เมอผบรโภคชมและชมเสรจใหเรยงระดบความชอบโดยรวมสบปะรดทง 3 แบบ เมอผบรโภคชมและชมเสรจ ใหตอบแบบสอบถามทางดานพฤตกรรมและความยนด

จายของผบรโภค

27

2. ขอมลทตยภม (Secondary Data) ศกษาและรวบรวมขอมลทตยภม โดยรวมรวมเอกสาร งานวจยทเกยวของและสอดคลองตางๆ รวมทงขอมลทางดานสถต วทยานพนธจากหนวยงานตางๆ รวมถงการสบคนจากอนเทอรเนตมาสรป เพอรวบรวมเปนขอมลสนบสนนทางงานวจย วธการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจากการศกษาครงนจะแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. การวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) ใชขอมลทไดจากแบบสอบถามมาวเคราะหโดยใชสถตอยางงายในการวเคราะหขอมล เชน รอยละ คาเฉลย ความถ Individual t-test cและคา ANOVA ทงนยงไดท าการใชแบบสมภาษณกบกลมตวอยางผบรโภคสบปะรดเพอใหไดขอมลเชงคณภาพมาประกอบการพรรณนาอกสวนหนง เพออธบายทศนคตและพฤตกรรมผบรโภคตอการตดสนใจซอสบปะรดสายพนธ MD-2(หอมสวรรณ) 2. การว เคราะหเชงปรมาณ (Quantitative Analysis) โดยการว เคราะห Least Significant Difference (LSD) เพอวเคราะหเปรยบเทยบผลตางของคาเฉลย

บทท 4

ขอมลทวไปของสบปะรดสายพนธ MD-2

ประวตความเปนมาของสบปะรดสายพนธ MD-2 สบปะรดสายพนธ MD-2 เปนทรจกและเปนทตองการของตลาดเปนอยางมาก แตเดมสบปะรดสายพนธนเปนลขสทธของบรษท เดลมอนเต จ ากด แตเมอ 3 ปทแลว ลขสทธคมครองสายพนธไดหมดลงไป ท าใหหลายๆบรษทเรงขยายพนธเพอแขงขนกนทางการตลาดอยางเรงดวน เปนเหตเพราะสบปะรดสายพนธ MD-2 เปนทยอมรบของตลาดและยงมแนวโนมวาจะมความตองการสงมากขนตามล าดบ ในอนาคตสบปะรดสายพนธ MD-2 จะยดตลาดสบปะรดประเภทบรโภคสดไดอยางแนนอน ซงเหนไดจากรฐบาลมาเลเซยก าลงเรงน าเขาหนอพนธ MD-2 ถง 2 ลานตน โดยมการปลกไปแลวกวา 1 ลานหนอ เพอน ามาเปลยนสายพนธเดมของเกษตรกร รฐบาลมาเลเซย มการสงเสรมกนอยางจรงจงมากในเรองน สบปะรดสายพนธ MD-2 ไดรบค าบอกเลาจาก คณศราวธ วา เขาไดสายพนธนจากการไปศกษาดงานทประเทศเกาหลใตและประเทศองกฤษ โดยสบปะรดทพบมผลและเนอสเหลองทองสวย เมอไดชมพบวารสชาตหอมอมเปรยวเลกนอยทานแลวตดใจ จงน าหนอกลบมา 2 หนอย แลวสงจกไปเพาะเลยงเนอเยอ จงไดสบปะรดจากการเพาะเลยงเนอเยอ จ านวน 3,000 ตน และน ามาอนบาลจนไดผลตภณฑของ MD- 2 และพบวาสายพนธ MD – 2 มความแปรปรวนอยบางในเรองของใบทพบ ม 2 ลกษณะ คอใบมหนามกบใบไมมหนาม ขอมลทวไปของสบปะรดสายพนธ MD-2 สบปะรดสายพนธ MD-2 ถกพฒนาขนทฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรกา โดยมคณสมบตทโดดเดนทงภายในและภายนอกเชน ในเรองของรสชาตทหวาน กลนหอมเฉพาะตว เนอสเหลองเขม ตน แนน และไมเปนโพรง น าหนกผลโดยเฉลยอยท 1.7 – 1.8 กโลกรม ขอมลทวไปพบวามวตามนซสงถง 4 เทาเมอเทยบกบสบปะรดสายพนธอน ทานและไมกดลน ท าใหผบรโภคทานไดมากขนเมอสบปะรด

29

พนธ MD-2แกผลจะเปลยนจากสเขยวเปนสเหลองทองทงผล จากค าบอกเลาของคณศราวธ พบวาสบปะรดสายพนธ MD-2 สามารถออกดอกไดงายและมอายเกบเกยวทเรวกวาพนธปตตาเวย ใบมลกษณะสเขยวตลอดใบ และทส าคญอกประการหนงคอ MD-2 ถกพฒนามาเพอขนสงทางเรอได ในหองเยนอณหภมต ากวา 25 องศาเซลเซยส นาน 10 วน โดยผลไมเปลยนสเปนสน าตาลเมอเทยบกบสบปะรดสายพนธอน การตลาด ตลาดภายในประเทศ จากค าบอกเลาของคณศราวธ เ มอน าผลผลตสบปะรดสายพนธ MD-2 ไปใหกบทางหางสรรพสนคาไดทดลองชม ปรากฏวาเปนทถกใจเปนอยางมาก ประกอบกบกอนหนานทางหางมการน าเขาสบปะรดสายพนธดงกลาวเขามาจ าหนายอยแลว แตเนองดวยความสดของสนคาทเดนทางมายงประเทศไทยนน จ าเปนตองเกบทความแกไมมากจงท าใหรสชาตทไดสสบปะรดทปลกในเมองในไมได ตลาดภายนอกประเทศ การตลาดดานตางประเทศนนมลกคาใหความสนใจสบปะรดสายพนธ MD-2 เปนอยางมาก เมอตลาดสงออกตางประเทศทราบขาววาทางเรามสายพนธสบปะรดพนธนอย จงตดตอใหท าการสงออกอาทตยละ 1 ตคอนเทนเนอร แตเนองจากสบปะรดสายพนธ MD-2 ยงมปรมาณนอย ท าใหการผลตไมตอเนอง จงท าใหยงไมตอบตกลงในการสงสนคา ปจจบนเปนเรองของการเรงขยายพนธใหมจ านวนมากพอทจ าสงออกจงจะท าการวางแผนตอไปได การขยายพนธสบปะรดสายพนธ MD-2 การขยายพนธท าไดทงการแยกหนอย จก และช าเหงา โดยเฉพาะการช าเหงา คณศราวธไดอธบายวาเมอเกบเกยวผลสบปะรดแลวจะยงคงเหลอเหงา โดยน าเหงาสบปะรดไปฝงดนไวไมนานกจะแตกงอกเปนตนขนมา เมอหนอสบปะรดมประมาหนงคบมอหรอน าหนก 200 กรม จงท าการถอนแยก

30

หนอออกมาปลกลงแปลง หรอช าลงถงด า เพอใหตาขางของเหงาไดแตกยอดใหมขนมาแทน แปลงขยายพนธเหงาสามารถเกบหนอทงอกใหมไดไดนานนบป กอนจะรอแปลงขยายพนธทง การขยายพนธดวยการแยกหนอ ตดจกและเหงา เปนการขยายพนธทเหมาะสมกวาการเพาะเลยงเนอเยอ เพราะเกดการกลายพนธนอยกวา สถานการณและความเคลอนไหวของสบปะรดสายพนธ MD-2

สถานการณการสงออก สบปะรด MD-2 ป 2559 การสงออก สบปะรด MD-2 ในตลาดการคาของโลก จากประเทศตางๆ ในป 2559 มมลคา

รวมกนประมาณ 70,000 ลานบาท (2 พนลานดอลลารสหรฐ) คดเปนมลคาการสงออกทเพมขนประมาณ รอยละ 17.7 เทยบกบทมการสงออกนบตงแต ป 2555 ทมการสงออกเปนมลคา 59,500 ลานบาท (1.7 พนลานดอลลารสหรฐ) โดยมแหลงผลตกระจายอยในแตละทวป แตทเปนแหลงผลตใหญ ไดแก กลมประเทศในแถบอเมรกากลาง และกลมทะเลแครบเบยน มมลคาการสงออกสงสดในป 2558 คดเปน รอยละ 51.1, สหภาพยโรปมการสงออก รอยละ 23.8 (เปนการน าเขามาแลวสงออก “re-export” ใหลกคาเครอขาย), ประเทศแถบเอเชย รอยละ7.2, และแอฟรกา รอยละ 3.2 ตามล าดบ

ภาพท 6 กราฟการสงออกผลสดของสบปะรดสายพนธMD-2

31

ประเทศผสงออก สบปะรด MD-2 สงสด 15 อนดบ ในป 2559 1. คอสตารกา : 905.3 ลานดอลลาร (31,685 ลานบาท)

2. เนเธอรแลนด :265.8 ลานดอลลาร (9,303 ลานบาท)* 3. ฟลปปนส :228.4 ลานดอลลาร (7,994 ลานบาท) 4. เบลเยยม :105.4 ลานดอลลาร (3,689 ลานบาท)* 5. สหรฐอเมรกา :101.2 ลานดอลลาร (3,542 ลานบาท) 6. เมกซโก :42.6 ลานดอลลาร (1,491 ลานบาท) 7. ไตหวน :38.8 ลานดอลลาร (1,358 ลานบาท) 8. เอกวาดอร :37.5 ลานดอลลาร (1,312.5 ลานบาท) 9. กานา :30.4 ลานดอลลาร (1,064 ลานบาท) 10. สเปน :30.4 ลานดอลลาร (1,064 ลานบาท)* 11. ฮอนดรส :26.4 ลานดอลลาร (924 ลานบาท) 12. ไอวอรโคสต :25 ลานดอลลาร (875 ลานบาท) 13. ปานามา :21.7 ลานดอลลาร (759.5 ลานบาท) 14. เยอรมน :18.2 ลานดอลลาร (637 ลานบาท)* 15. อตาล :15.1 ลานดอลลาร (528.5 ลานบาท)*

(หมายเหต : ดอลลารสหรฐ, อตราแลกเปลยนท 35 บาท/ดอลลาร,*ประเทศทน าเขาและมการสงออก) ภาพรวมการสงออก สบปะรด MD-2 ทไดจาก 15 ประเทศ คดเปน รอยละ 94.2 ของมลคาการคาสบปะรดผลสดในตลาดโลก ซงในกลมประเทศผสงออกทมอตราการเตบโตเพมขนอยางรวดเรว นบตงแต ป 2555 คอ ไตหวน เพมขน รอยละ 1,008, กานา เพมขน รอยละ 895.7, ฟลปปนส เพมขน รอยละ 125.3, และเมกซโก เพมขน รอยละ 78.4 9 ตามล าดบ ตลาดหลายประเทศเรงขยายการผลตและสงออก เมกซโก ขยายการสงออก : จากการทผบรโภคยอมรบคณภาพสบปะรดจากประเทศเมกซโก วามรสชาตหวานและเนอนมฉ า ขณะทปจจบนมการสงออกประมาณ 30% ของผลผลตรวมในประเทศ

32

การสงออกสงผานทางชายแดนเขาประเทศสหรฐอเมรกา ซงทางผสงออกคาดหวงวาจะสามารถเพมปรมาณการสงออกไดมากขน นอกจากน เมกซโก ยงสงสบปะรดผลสดไปขายยงประเทศสเปนและเกาหลใตอกดวย

โคลมเบย ขยายการผลตอยางตอเนอง : ในรอบป 2559 ทผานมา โคลมเบยไดเพมการผลตเปน 2 เทา สวนใหญเปน สบปะรด MD-2 พนทปลกประมาณ 4,062 ไร (650 เฮกตาร) ใหผลผลตรวม 23,000 ตน ผลผลตทสงออกประมาณรอยละ 50 ซงพนททเหมาะสมในการปลกสบปะรดจะอยทางตอนใตของประเทศ

เปร สงสบปะรดเขาสตลาดโลก : ประเทศเปรผลตสบปะรดไดราวๆ 450,000 ตน/ป สงทางเรอ

ไปตลาดประเทศสเปน ในปทผานมาสงไปราวๆ 500 ตน เปาหมายจะพฒนาสระบบสบปะรดอนทรย เพอสรางมลคาเพม

สาธารณรฐโดมนกน : เปนอกประเทศหนงทมการขยายการผลตสบปะรดผลสด พนธ MD-2

มากขน ในป 2559 สงออกปรมาณ 9,000 ตน มลคา 245 ลานบาท ซงแตเดมสบปะรดเปนพชรอง แตจากการพฒนาการผลตอยางตอเนอง ปจจบนสามารถสงออกเปนพชทสรางรายไดทดอกพชหนง

อสราเอล : สบปะรด MD-2 ราคาดทประเทศอสราเอล สบปะรดเปนผลไมชนดหนงทมราคาสง

มากในประเทศอสราเอล และราคาคอนขางคงทในชวง 2 ปทผานมา ในซปเปอรมารเกตสบปะรดผลสดขนาดกลางราคาอาจสงถง 330 บาท/ผล ซงในรอบปราคาจะขนลงระหวาง 175-350 บาท/ผล แตละปมผลผลตรวมประมาณ 3,000 ตน แตมการน าเขาปละ 500 ตน ซงเปนปรมาณไมมากจากประเทศแอฟรกาใตและกวเตมาลา เนองจากการน าเขาคอนขางยาก เพราะความเขมงวดในการตรวจสอบคณภาพ ดานการปลอดสารตกคาง และโรคแมลง แมวาสภาพแวดลอมทมขอจ ากดในการปลกคอนขางมาก แตราคาซอขายทสง และยงมความตองการเพมขน จงเปนสงจงใจใหเกษตรกรมความพยายามขยายพนทปลกเพมขน ขณะเดยวกนยงไดมการส ารวจแหลงผลตใหมๆ เพอการน าเขา เชน จากประเทศฟลปปนสและไทยอกดวย

33

มาเลเซย : ยกระดบ สบปะรดพนธ MD-2 ขนเปนพชมลคาสง (high-value crop) รฐบาลประเทศมาเลเซย โดยคณะกรรมการอตสาหกรรมสบปะรดแหงมาเลเซย (The Malaysian Pineapple Industry Broad : MPIB) สนบสนนการปลกสบปะรด พนธ MD-2 โดยจดใหเปนพชมลคาสง และมเปาหมายขยายพนทเพมขน โดยภายในป 2563 จะขยายการปลกเพมเปน 31,250 ไร (5,000 เฮกตาร) ผลผลต 63,000 ตน จากปจจบนทมพนทปลก 2,345 ไร (375 เฮกตาร) และจะปรบสดสวนการสงออกสบปะรดผลสดกบสบปะรดแปรรป จากรอยละ 60 : 40 เปน รอยละ 80 : 20 โดยจะเพมผลผลตจาก ป 2559 ขนอกรอยละ 70 เนองจากมการท าขอตกลงการน าเขาจากประเทศจนถงเดอนละ 100 ตคอนเทนเนอร ขณะทยงมความตองการจากประเทศอนๆ อกดวย

ฟลปปนส : เปนประเทศผสงออกสบปะรดผลสด เปนอนดบท 3 ของโลก รองจากประเทศ

คอสตารกาและเนเธอรแลนด ในป 2559 สงออกมมลคา 228.4 ลานดอลลาร (7,994 ลานบาท) โดยมตลาดหลกอยทสหรฐอเมรกา ญปน เกาหลใต ฮองกง และกลมประเทศในตะวนออกกลาง จากขอมลป 2555-2559 การสงออกสบปะรดไปยง 5 ประเทศ มอตราการเตบโต ดงน อหราน (+3,831%), จน (+951.6%), สหรฐฯ (+377.5%), ไตหวน (+236.4%) และนวซแลนด (+189.3%) โดยม บรษท Del Monte Foods และ Dole Foods Company เปนผผลตและสงออกเปนหลก

คอสตารกา : เปนประเทศเลกๆ ทตงอยในแถบอเมรกากลาง แตจดเปนผผลตสบปะรดรายใหญ

และสงออกสบปะรดผลสดมากทสดของโลก การผลตเรมตนตวมาตงแตป 2543 เมอมการสงเสรมการผลต สบปะรด MD-2 และสงออกตางประเทศ จนกลายเปนพชหลกทท ารายไดเขาประเทศในเวลาตอมา ในป 2557/58 ปรมาณผลผลตรวม 2,915,628 ตน มการสงออกสบปะรดผลสด คดเปนมลคา 822 ลานดอลลารสหรฐ (28,770 ลานบาท) ตอมาในป 2559 มการสงออกสบปะรดผลสด เปนมลคา 905.3 ลานดอลลารสหรฐ (31,685 ลานบาท) เพมขนรอยละ 10.1 โดยตลาดหลกทส าคญคอ ประเทศสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป และยงมตลาดอนๆ ในประเทศตะวนออกกลาง และลาสดบรรลขอตกลงการคาสบปะรดผลสดกบประเทศจน และน ารองสงผลผลต สบปะรด MD-2 เขาจนบางแลว

บราซล : เปนประเทศผผลตสบปะรด เปนอนดบท 2 ของโลก ผลผลตในป 2557 รวม 2,646,243

ตน ผลผลตสวนใหญนนใชบรโภคภายในประเทศ ซงพนทและลกษณะภมอากาศทเหมาะสมตอการปลกสบปะรดสวนใหญอยทางภาคเหนอของประเทศ อณหภมทสง ท าใหสบปะรดมความหวาน และ

34

เปนทยอมรบกนมากในตลาดโลก มผลผลตทสามารถเกบเกยวไดตลอดทงป ตลาดสงออก ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป ซงเปนตลาดใหญทสดของโลก โดยม บรษท Del Monte Foods เปนผผลตและสงออกรายใหญ

ไทย : เปนประเทศทมการผลตและสงออกสบปะรดเปนอนดบตนๆ ของโลก โดยแตละปจะม

ผลผลต ประมาณ 1.7-2.2 ลานตน เกอบทงหมดเปนพนธในกลมสมทเคยน ทรจกกนในชอสบปะรดปตตาเวย และชออนๆ ในแตละทองท ผลผลตสวนใหญใชในอตสาหกรรมแปรรป และสงออกเปนสบปะรดกระปอง, น าสบปะรด และผลตภณฑอนๆ ในป 2558 การสงออกผลตภณฑสบปะรดมมลคาประมาณ 25,000 ลานบาท แตมการสงออกสบปะรดผลสดคอนขางนอยมาก และจากกระแสผบรโภคทวโลกทตนตวกบ สบปะรดพนธ MD-2 สงผลใหประเทศไทยมการปรบตว โดยทงภาคเอกชนและภาครฐ เรมมการสงเสรมการผลต สบปะรด MD-2 ภาคเอกชนน าโดย บรษท ทปโกฟดสฯ และภาครฐโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ แตปรมาณยงไมมาก ปจจบน สบปะรด MD-2 ในประเทศไทยทมการผลตและใชชอเรยกกนตามเจาของผผลต เชน สบปะรดหอมสวรรณและสบปะรดสยามโกลด เปนตน

บทท 5

ผลการทดสอบ

สภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของผบรโภคสบปะรดเขตกรงเทพมหานคร จากการศกษาสภาพทวไปทาง เศรษฐกจและสงคมของผ บ รโภคสบปะรดในเขตกรงเทพมหานคร มรายละเอยดดงตอไปน (ตารางท2) เพศ จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คน กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง จ านวนทงหมด 90 คน และเพศชาย จ านวนทงหมด 60 คน โดยเพศหญงคดเปนรอยละ 60.00และเพศชายคดเปนรอยละ 40.00ตามล าดบ

อาย จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คน สวนใหญมอายระหวาง 10 – 20 ป จ านวนทงหมด 64 คน คดเปนรอยละ 42.70รองลงมาคอชวงอายระหวาง 40 ปขนไปจ านวนทงหมด 35 คน คดเปนรอยละ 23.30ชวงอายระหวาง 31-40 ป จ านวนทงหมด 32 คน คดเปนรอยละ 21.30และชวงอาย 21-30 ป จ านวนทงหมด 19 คน คดเปนรอยละ 12.30ตามล าดบ การศกษา จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คนกลมตวอยางสวนใหญมชวงระดบการศกษาทต ากวาปรญญาตร จ านวนทงหมด 69 คน คดเปนรอยละ 46.00รองลงมาคอระดบปรญญาตร จ านวนทงหมด 63 คน คดเปนรอยละ 42.00และระดบสงกวาปรญญาตร จ านวนทงหมด 18 คน คดเปนรอยละ 12.00 สถานภาพ จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คน กลมตวอยางสวนใหญอยในสถานภาพโสด จ านวนทงหมด 119 คน คดเปนรอยละ 79.30และอยในสถานภาพสมรส จ านวนทงหมด 31 คน คดเปนรอยละ 20.7

36

อาชพ จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คน กลมตวอยางสวนใหญมอาชพเปนนกเรยน/นกศกษา จ านวนทงหมด 65 คน คดเปนรอยละ 43.30รองลงมาคออาชพขาราชการ/พนกงานราชการ จ านวนทงหมด 63 คน คดเปนรอยละ 42.00อาชพพนกงานบรษทเอกชน จ านวนทงหมด 12 คน คดเปนรอยละ 8.00อาชพแมบาน/พอบานจ านวนทงหมด 5 คน คดเปนรอยละ 3.30อาชพคาขาย/ธรกจสวนตว จ านวนทงหมด 4 คน คดเปนรอยละ 2.70 และอาชพอนๆ จ านวนทงหมด 1 คน คดเปนรอยละ 0.70ตามล าดบ รายไดเฉลยตอเดอน จากการส ารวจกลมตวอยางทงหมด 150 คน กลมตวอยางสวนใหญมรายไดเฉลยตอเดอน ต ากวา 15,000 บาท จ านวนทงหมด 73 คน คดเปนรอยละ 48.70รองลงมาคอมรายไดเฉลยตอเดอน 15,000-30,000 บาท จ านวนทงหมด 63 คน คดเปนรอยละ 42.00และรายไดเฉลยตอเดอน สงกวา 30,000 บาท จ านวนทงหมด 14 คน คดเปนรอยละ 9.30ตามล าดบ ตารางท 2 ขอมลสวนบคคลของผบรโภคสบปะรดในเขตกรงเทพมหานคร

รายการ จ านวน )คน( รอยละ

เพศ 150 100 ชาย 60 40.00 หญง 90 60.00 อาย 150 100 10-20 ป 64 42.70 21-30 ป 19 12.70 31-40 ป 32 21.30 40 ปขนไป 35 23.30 การศกษา 150 100 ต ากวาปรญญาตร 69 46.00 ปรญญาตร 63 42.00 สงกวาปรญญาตร 18 12.00

37

ตารางท 2(ตอ) รายการ จ านวน )คน( รอยละ

สถานภาพ 150 100 โสด 119 79.30 สมรส 31 20.70 อาชพ 150 100

นกเรยน/นกศกษา 65 43.30 พนกงานเอกชน 12 8.00 ขาราชการ/พนกงานราชการ 63 42.00 คาขาย 4 2.70 แมบาน 5 3.30 อนๆ 1 0.70 รายได 150 100

ต ากวา 15,000 บาท 73 48.70 15,000-30,000 บาท 63 42.00 สงกวา 30,000 บาท 14 9.30

ความชอบของสบปะรดทงสามสายพนธ โดยการทดสอบทางประสาทสมผส

ผลการศกษาความชอบในคณลกษณดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผสและความชอบโดยรวม

ของกลมผทดสอบเปนดงน โดยในการศกษาความชอบของสบปะรดแตละสายพนธทางผวจยไดท าการใหผทดสอบสงเกต

รปลกษณและสของสายพนธสบปะรด โดยการน าสบปะรดทงสามสายพนธทจะใชทดสอบมาตงโชวใหผทดสอบไดเหน จากนนจงไดใหกลมผทดสอบกรอกคะแนนความชอบทางดานรปลกษณและสของสบปะรดทงสามสายพนธดงทกลมผทดสอบพงพอใจ หลงจากนนผวจยไดน าสบปะรดทงสามสายพนธแจกใหผบรโภครองรบประทาน เพอใหผทดสอบไดรบรถงรสชาตและเนอสมผสของสบปะรดทงสามสายพนธ เมอผทดสอบไดรบประทานเขาไปแลวใหผทดสอบกรอกคะแนนในสวนของรสชาตและเนอ

38

สมผสของสบปะรดทงสามสายพนธ โดยท าการทดสอบเชนนผวจยตองการทราบถงความชอบในดานตางๆของสบปะรดทผวจยตองการจะศกษา โดยผลการส ารวจจากการทดลองไดผลดงน

ความชอบดานรปลกษณ รปลกษณเปนคณลกษณะแรกทผทดสอบรบรไดจากการมองเหน โดย

จากกลมผทดสอบใหคะแนนเฉลยในคณลกษณะทางดานรปลกษณของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ)อยท 4.40 คะแนน ผทดสอบใหคะแนนเฉลยความชอบดานรปลกษณของสบปะรดสายพนธศรราชาอยท 3.91 คะแนน และผทดสอบใหคะแนนเฉลยความชอบดานรปลกษณของสบปะรดสายพนธภเกตอยท 3.52 คะแนน

ความชอบดานส สของสบปะรดเปนอกคณลกษณะแรกๆท ผทดสอบไดรบรจากการมอง โดย

จากกลมผทดสอบใหคะแนนเฉลยในคณลกษณะดานสของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยท 4.45 คะแนน ผทดสอบใหคะแนนเฉลยความชอบดานสของสบปะรดสายพนธศรราชาอยท 3.94 คะแนนและผทดสอบใหคะแนนเฉลยความชอบดานสของสบปะรดสายพนธภเกตอยท 3.52 คะแนน

ความชอบดานรสชาต ในดานรสชาตผทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสาย

พนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยท 4.22 คะแนน ผทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธศรราชาอยท 4.28 คะแนน และผทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธภเกตอยท 3.49 คะแนน

ความชอบดานเนอสมผส เนอสมผสเปนอกคณลกษณะทผทดสอบไดรบรจากการชม โดยผ

ทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยท 4.20 คะแนน ผ ทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธศรราชาอยท 4.08 คะแนน และผทดสอบใหคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธภเกตอยท 3.60 คะแนน

ความชอบโดยรวม ผทดสอบใหคะแนนความชอบโดยรวมเฉลยของสบปะรดสายพนธMD-2

(หอมสวรรณ) อยท 4.20 คะแนน ผทดสอบใหคะแนนความชอบโดยรวมเฉลยของสบปะรดสายพนธศรราชา 3.59 คะแนน และใหคะแนนความชอบโดยรวมเฉลยของสบปะรดสายพนธภเกตอยท 3.61 คะแนน

39

โดยเมอทดสอบดวยANOVA แลวเหนไดวาคณลกษณะดาน รปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม ของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบความเชอมนรอยละ99 และเมอวเคราะหความตางของคาเฉลยดวยวธวเคราะหความแปรปรวนของคณลกษณะในดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผสและความชอบโดยรวม พบวา ระหวางสายพนธของสบปะรดทง 3 สายพนธ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบความเชอมนรอยละ99โดยมคา F เทากบ 40.49 44.92 32.51 24.84 และ 24.45 ตามล าดบ ตามตารางท 3

ตารางท 3 ความชอบของสบปะรดทงสามสายพนธ โดยการทดสอบทางประสาทสมผส

คณลกษณะ คะแนนความชอบสบปะรดเฉลย (n=150) ทดสอบสมมตฐาน ANOVA

สายพนธศรราชา สายพนธMD-2 (หอมสวรรณ)

สายพนธภเกต

F ระดบ

นยส าคญ

รปลกษณ 3.91 4.40 3.52 40.49 0.00

ส 3.94 4.45 3.54 44.92 0.00

รสชาต 4.28 4.22 3.49 31.51 0.00

เนอสมผส 4.08 4.20 3.60 24.84 0.00 ความชอบ โดยรวม

3.59 4.20 3.61 24.45 0.00

ผลจากตารางท 3 ท าใหทราบวา สบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) มคณลกษณะเดนทง

ดาน รปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม อนเนองมาจากคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มคะแนนความชอบทมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชา และสบปะรดสายพนธภเกต ทงนเมอน าคะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดทงสามมาเปรยบเทยบใหเหนดงแผนภาพใยแมงมม จะท าใหเหนถงความชอบในแตละดานทชดขน ตามภาพท 7

40

ภาพท 7 แผนผงแสดงความชอบเฉลยเปรยบเทยบในแตละคณลกษณะของกลมผทดสอบ

จากการทดสอบความชอบในแตละดานของสบปะรดแตละสายพนธดงตารางท 3 ผวจยไดวเคราะหดความชอบทผทดสอบกรอกในแบบสอบถามและน ามาดวาความชอบของผทดสอบทมตอสบปะรดทงสามสายพนธอยในชวงความชอบใดบาง จงท าใหทราบผลดงน

ล าดบความชอบจากการชมและชมสบปะรดทง 3 แบบของผบรโภค เรยงล าดบจากสบปะรดตงแตลกท 1 คอสบปะรดสายพนธศรราชา ลกท 2 คอสบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) และลกท 3 คอสบปะรดสายพนธภเกต โดยวดล าดบจากคะแนนความชอบดงน 1 = ไมชอบ 2 = ไมชอบปานกลาง 3 = เฉย 4 = ชอบปานกลาง และ 5 = ชอบมากทสด โดยจากผลการส ารวจกลมตวอยางผบรโภคทงหมด 150 คน พบวา

ลกท 1 สบปะรดสายพนธศรราชา ความชอบสงสดของผบรโภคทชมและชม จดใหอยในระดบความชอบปานกลาง จ านวนทงหมด 64 คน คดเปนรอยละ 42.70

0.0000

1.0000

2.0000

3.0000

4.0000

5.0000รปลกษณ

ส

รสชาตเนอสมผส

ความชอบโดยรวม

สายพนธศรราชา สายพนธMD-2(หอมสวรรณ) สายพนธภเกต

41

ลกท 2 สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ความชอบสงสดของผบรโภคทชมและชมจดใหอยในระดบความชอบทชอบมากทสด จ านวนทงหมด 81 คน คดเปนรอยละ54.00

ลกท 3 สบปะรดสายพนธภเกต ความชอบสงสดของผบรโภคทชมและชมจดใหอยในระดบ

เฉยๆ จ านวนทงหมด 59 คน คดเปนรอยละ 39.30 สวนความชอบต าสดอยทระดบไมชอบ จ านวนทงหมด 5 คน คดเปนรอยละ 3.30 ตามตารางท 4

ตารางท 4 ระดบความชอบทางประสาทสมผสของผบรโภคจากการชมและชมสบปะรด

สบปะรด

จ านวน (คน)

ความชอบสงสด

จ านวนทชอบ (คน)

รอยละ(ตอลก)

ความชอบต าสด

จ านวนทชอบ (คน)

รอยละ(ตอลก)

ลกท 1 151 ชอบปานกลาง

64 42.40 ไมชอบ 1 1.00

ลกท 2 151 ชอบมากทสด 81 .1154 ไมชอบ 1 .111

ลกท 3 151 เฉยๆ 55 135.3 ไมชอบ 5 13.3

ผลจากตารางท 4 ท าใหทราบวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ผทดสอบสวนมากให

ความชอบอยทความชอบมากทสด สวนสบปะรดสายพนธศรราชา ผทดสอบใหคะแนนความชอบอยทชอบปานกลาง และสบปะรดสายพนธภเกตไดคะแนนความชอบทเฉยๆ ท าใหผวจยทราบวา ผลการทดสอบของตารางท 3 และตารางท 4 มผลเชอมโยงกนในดานความชอบของสบปะรดดานตางๆทตองการศกษา

ผลการทดสอบความชอบทางประสาทสมผสของผบรโภคสบปะรด โดยใช LSD

เมอผวจ ยทดสอบและวเคราะหดความชอบดานตางๆของสบปะรดท งสามสายพนธแลว จากนนจงน าคะแนนความชอบในดานตางๆมาวเคราะหหาคาความแตกตางของคาเฉลยในความชอบ เพอดวาสบปะรดสายพนธไหนมความเดนและความดอยกวากนจงท าใหทราบผลดงน

42

จากการทดสอบดวยวธ LSD ของสบปะรดทง 3 สายพนธ พบวา ในดานรปลกษณ สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต มความดอยกวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนทรอยละ 99ซงเมอดจากคา Mean difference แลวจะพบวาสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) จะมคะแนนความชอบมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและภเกตอยท 0.49 และ 0.88 คะแนน ในดานส พบวา สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต มความดอยกวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนทรอยละ 99ซงเมอดจากคา Mean difference แลวจะพบวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) จะมคะแนนความชอบมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกตอยท 0.51 และ 0.91 คะแนน ในดานรสชาต พบวา สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต มความดอยกวา สบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนทรอยละ 99ซงเมอดจากคา Mean difference แลวจะพบวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) จะมคะแนนความชอบมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกตอยท 0.60 และ 0.73 คะแนน ในดานเนอสมผส พบวา สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต มความดอยกวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนรอยละ 99ซงเมอดจากคา Mean difference แลวจะพบวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) จะมคะแนนความชอบมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกตอยท 0.11 และ 0.62คะแนน ในดานความชอบโดยรวม พบวา สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต มความดอยกวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนทรอยละ 99 ซงเมอดจากคา Mean difference แลวจะพบวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) จะมคะแนนความชอบมากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกตอยท 0.13 และ 0.63 คะแนน ตามตารางท 5

43

ตารางท 5 ผลการทดสอบความชอบทางประสาทสมผสของผบรโภคสบปะรด โดยใช LSD

คณลกษณะ สายพนธสบปะรด Mean difference

ดานรปลกษณ สายพนธMD-2 - สายพนธศรราชา 0.49*

สายพนธMD-2 - สายพนธภเกต 0.88*

ดานส สายพนธMD-2 - สายพนธศรราชา 0.51*

สายพนธMD-2 - สายพนธภเกต 0.91*

ดานรสชาต สายพนธMD-2 - สายพนธศรราชา 0.60*

สายพนธMD-2 - สายพนธภเกต 0.73*

ดานเนอสมผส สายพนธMD-2 - สายพนธศรราชา 0.11*

สายพนธMD-2 - สายพนธภเกต 0.62*

ดานความชอบโดยรวม สายพนธMD-2 - สายพนธศรราชา 0.13*

สายพนธMD-2 - สายพนธภเกต 0.63*

ผลจากตารางท 5 เมอผวจยไดท าการทดสอบ LSD เพอดถงความแตกตางของคาเฉลยของ

สบปะรดแตละสายพนธมาเทยบกน กท าใหทราบวาสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ทผวจยตองการศกษา มความเดนทงดาน รปลกษณ ส รสชาต เนอสมผสและความชอบโดยรวม มากกวาสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต

44

การส ารวจตวอยางทตอบสายพนธสบปะรดจากการชมและชมไดถกตอง

การส ารวจในการตอบชอสายพนธสบปะรดเมอผทดสอบไดชมกอนหลงจากน นจงชมสบปะรด เพอทจะท าใหผวจยไดทราบถงขอมลและความรของผรวมทดสอบวามความรจกเกยวกบสายพนธของสบปะรดทไดชมและชมหรอไม และเมอไดท าการส ารวจ จงไดผลดงน

จากผลการส ารวจของกลมตวอยางผบรโภคหลงจากไดชมและชมสบปะรด จ านวน 150 คน พบวา สบประรดลกท 1 หรอสบปะรดสายพนธศรราชา มผทตอบสบปะรดสายพนธนถกจ านวนทงหมด32คน คดเปนรอยละ 21.30และผทตอบสายพนธสบปะรดสายพนธนผดจ านวนทงหมด 118คน คดเปนรอยละ 78.70ตอมาคอสบปะรดลกท 2 หรอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มผทตอบสบปะรดสายพนธนถกจ านวนทงหมด 43คน คดเปนรอยละ 28.70และผทตอบสบปะรดสายพนธนผดจ านวนทงหมด 107คน คดเปนรอยละ 71.30และสบปะรดลกท 3 หรอสบปะรดสายพนธภเกต มผทตอบสบปะรดสายพนธนถกจ านวนทงหมด 40คน คดเปนรอยละ 26.70และผตอบสบปะรดสายพนธนผดจ านวนทงหมด 110 คน คดเปนรอยละ 73.30ตามตารางท6 ตารางท 6ผลการส ารวจตวอยางทตอบสายพนธสบปะรดจากการชมและชมไดถกตอง

รายการ จ านวน (คน) ตอบถก (คน)

ตอบไมถก (คน)

ลกท 1 (สบปะรดสายพนธศรราชา) 150 118 32 (78.80) (21.30)

ลกท 2 (สบปะรดสายพนธMD-2 หรอหอมสวรรณ) 150 107 43 (71.70) (28.70)

ลกท 3 (สบปะรดสายพนธภเกต) 150 110 40 (73.30) (26.70)

45

ผลการส ารวจพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑเมอไดชมและชม ในการศกษาถงพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑสบปะรดสายพนธไหนเปนอนดบแรกหลงจากผทดสอบไดชมสบปะรดจากการทดสอบความชอบทางประสาทสมผส ดงตารางท 3 และไดรบรถงชอสายพนธของสบปะรดหลงไดชม เพอผวจยจะไดทราบวาผลของความชอบสามารถท าใหผ ทดสอบหนมาเลอกซอสายพนธของสบปะรดทตองการศกษาแทนสบปะรดสายพนธทมทวไปกอนไดหรอไมจงท าใหทราบผลดงตอไปน

จากการส ารวจกลมตวอยางผบรโภคทไดชมและชมสบปะรดทง 3 สายพนธ จ านวน 150 คน พบวา สบปะรดลกท 1 หรอสบปะรดสายพนธศรราชา มกลมตวอยางทจะเลอกซอผลตภณฑสบปะรดสายพนธนเปนอนดบแรกจ านวนทงหมด 62 คน คดเปนรอยละ 41.30ถดมาคอสบปะรดลกท 2 หรอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มกลมตวอยางทจะเลอกซอผลตภณฑสบปะรดสายพนธนเปนอนดบแรกจ านวนทงหมด 68 คน คดเปนรอยละ 45.30และสบปะรดลกท 3 หรอสบปะรดสายพนธภเกต มกลมตวอยางทจะเลอกซอผลตภณฑสบปะรดสายพนธนเปนอนดบแรกจ านวนทงหมด 20 คน คดเปนรอยละ 13.30ตามตารางท7 ตารางท 7ผลการส ารวจผลตภณฑสบปะรดทผบรโภคเลอกซอเปนอนดบแรกเมอไดชมและชม

รายการ จ านวน (คน)

จ านวนทเลอกซอผลตภณฑอนดบแรก (คน)

ลกท1 (สบปะรดสายพนธศรราชา) 150 62 (41.30)

ลกท2 (สบปะรดสายพนธMD-2หรอหอมสวรรณ) 150 68 (45.30)

ลกท3 (สบปะรดสายพนธภเกต) 150 20 (13.30)

จากการทดสอบพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑสบปะรดจากตารางท 7 ท าใหผวจยไดทราบถง

ผลทออกมาวา สบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) เมอผวจยไดบอกชอสายพนธหลงจากทผทดสอบ

46

ไดชมแลวท าใหผทดสอบตดสนใจหนมาเลอกซอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) เปนอนดบแรก และยงท าใหทราบวาสบปะรดสายพนธนเปนทชนชอบของผทดสอบเปนอยางมากเมอเทยบกบสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต

ผลการส ารวจความชอบดานเนอสมผสหลงจากไดชม

ในการส ารวจถงเนอสมผสทผทดสอบไดชมสบปะรดนน เพอใหทราบวาผบรโภคชอบถงเนอสมผสของสบปะรดสายพนธใดมากทสดและยงเปนการบอกถงความชอบทางประสาทสมผสของผ ทดสอบอกดวย ซงเมอผวจยไดท าการวเคราะหผลทางความชอบดานเนอสมผสของผทดสอบท าใหทราบผลดงน

จากการส ารวจกลมตวอยางผบรโภคทไดชมสบปะรดทง 3 สายพนธ จ านวน 150 คน พบวา สบปะรดลกท 1 หรอสบปะรดสายพนธศรราชา มกลมตวอยางทชอบเนอสมผสของสบปะรดสายพนธนจ านวนทงหมด 51 คน คดเปนรอยละ 34.00ถดมาคอสบปะรดลกท 2 หรอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มกลมตวอยางทชอบเนอสมผสของสบปะรดสายพนธนจ านวนทงหมด 76 คน คดเปนรอยละ 50.70และสบปะรดลกท 3 หรอสบปะรดสายพนธภเกต มกลมตวอยางทชอบเนอสมผสของสบปะรดสายพนธนจ านวนทงหมด 23 คน คดเปนรอยละ 15.30ตามตามรางท 8 ตารางท 8 ผลการส ารวจความชอบดานเนอสมผสของสบปะรดหลงจากไดชม

รายการ จ านวน (คน)

จ านวนทชอบเนอสมผสมากทสด (คน)

ลกท1 (สบปะรดสายพนธศรราชา) 150 51 (34.00)

ลกท2 (สบปะรดสายพนธMD-2หรอหอมสวรรณ) 150 76 (50.70)

ลกท3 (สบปะรดสายพนธภเกต) 150 23 (15.30)

47

ผลการส ารวจผบรโภคทเคยไดยนชอสายพนธของสบปะรดตางๆ

ชอสายพนธสบปะรดในประเทศไทยมชอทเรยกกนหลากหลายสวนใหญสบปะรดทขายตามสถานททวไปมกจะไมบอกวาเปนสบปะรดสายพนธอะไร ดงนนในการส ารวจการเคยไดยนชอสายพนธของสบปะรดจากผทดสอบ เพอใหผวจยทราบวาสบปะรดสายพนธใดทผทดสอบเคยไดยนชอบางซงไดผลการส ารวจดงน

จากผลการส ารวจกลมตวอยางผบรโภคทเคยไดยนชอสายพนธสบปะรดตางๆ จ านวนทงหมด 150 คน พบวา อนดบแรกคอสบปะรดสายพนธภแลมผบรโภคทเคยไดยนชอทงหมด 126 คน คดเปนรอยละ 84.00 รองลองมาคอสบปะรดสายพนธศรราชามผบรโภคทเคยไดยนชอทงหมด 96 คน คดเปนรอยละ 64.00 สบปะรดสายพนธภเกตมผบรโภคทเคยไดยนชอทงหมด 70 คน คดเปนรอยละ 46.70สบปะรดสายพนธหอมสวรรณมผบรโภคทเคยไดยนชอทงหมด 61 คน คดเปนรอยละ 40.30และสบปะรดสายพนธนางแลมผบรโภคทเคยไดยนชอทงหมด 36 คน คดเปนรอยละ 24.00ตามล าดบ ตารางท 9 ตารางท 9 ผลการส ารวจกลมตวอยางผบรโภคทเคยไดยนชอของสายพนธสบปะรดตางๆ

รายการ จ านวน (คน) เคยไดยน (คน) ไมเคยไดยน (คน)

สบปะรดสายพนธปตตาเวย 150 34 116

(22.70) (77.30)

สบปะรดสายพนธศรราชา 150 96 54

(64.00) (36.00)

สบปะรดสายพนธภแล 150 126 24

(84.00) (16.00)

สบปะรดสายพนธนางแล 150 36 114

(24.00) (76.00)

สบปะรดสายพนธภเกต 150 70 80

(46.70) (53.30)

48

ตารางท 9 (ตอ) รายการ จ านวน (คน) เคยไดยน (คน) ไมเคยไดยน (คน)

สบปะรดสายพนธหอมสวรรณ 150 61 89 (40.30) (59.70)

สบปะรดสายพนธอนทรชต 150 10 139 (6.70) (92.70)

สบปะรดสายพนธสว 150 1 148 (0.70) (98.70)

สบปะรดสายพนธหวยมน 150 16 133 (10.70) (88.70)

สบปะรดสายพนธตราดสทอง 150 11 138 (7.30) (92.00)

ผลการส ารวจตลาดทกลมตวอยางผบรโภคซอสบปะรด

ในการส ารวจตลาดทผบรโภคซอสบปะรดรบประทานนนผ วจ ยตองการทราบวาผบรโภคสวนมากนยมซอผลไมจากทไหนในการรบประทานเพอทจะไดเปนชองทางในการกระจายสนคาและท าใหผบรโภคสามารถหาซอสนคาทตองการไดสะดวกยงขน ซงจากผลการส ารวจตลาดทกลมผบรโภคซอสบปะรด ดงน

จากการส ารวจพบวากลมตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 150 คน มกลมผบรโภคทซอสบปะรดบรโภคจากตลาดสด ทงหมด 123 คน คดเปนรอยละ 82.00 สวนผบรโภคทไมไดซอจากตลาดสด มทงหมด 27 คน คดเปนรอยละ 18.00 ถดมาคอกลมผบรโภคทซอสบปะรดจากซปเปอรมาเกตหรอหางสรรพสนคา ทงหมด 86 คน คดเปนรอยละ 57.30 สวนผบรโภคทไมไดซอจากซปเปอรมาเกตหรอหางสรรพสนคามทงหมด 64 คน คดเปนรอยละ 42.70 กลมผบรโภคทซอสบปะรดจากรถเขนผลไมมทงหมด 85 คน คดเปนรอยละ 56.70 สวนผบรโภคทไมไดซอจากรถเขนผลไมมท งหมด 65 คน คดเปนรอยละ 43.30 กลมผบรโภคทซอสบปะรดจากโรงอาหารในสถานทตางๆมทงหมด 18 คน คดเปนรอยละ 12.00 สวนผบรโภคทไมไดซอจากโรงอาหารในสถานทตางๆมทงหมด 132 คน คดเปนรอยละ88.00 และกลมผบรโภคทซอ

49

ตามสถานทอนๆมทงหมด 3 คน คดเปนรอยละ 2.00 สวนกลมผบรโภคทไมไดซอตามสถานทอนๆมทงหมด 147 คน คดเปนรอยละ 98.00 ตามตารางท 10 ตารางท 10 ผลการส ารวจสถานททกลมผบรโภคซอสบปะรดเปนประจ า

รายการ จ านวน (คน) ซอ (คน) ไมซอ (คน)

ตลาดสด 150 123 27

(82.00) (18.00)

ซปเปอรมาเกต/หางสรรพสนคา 150 86 64

(57.30) (42.70)

รถเขนผลไม 150 85 65

(56.70) (43.30)

โรงอาหารในสถานทตางๆ 150 18 132

(12.00) (88.00)

อนๆ 150 3 147

(2.00) (98.00)

จากตารางท 10 ท าใหผวจยทราบวาผบรโภคสวนใหญซอสบปะรดบรโภคตามตลาดสดซงงายตอการซอผลไมบรโภค และรองลงมาคอซปเปอรมาเกต/หางสรรพสนคา กบ รถเขนผลไม เนองจากซปเปอรมาเกตและหางสรรพสนคาเปนศนยรวมสนคาตางๆทผบรโภคสามารถหาซอสนคาไดหลายๆอยางจงท าใหผบรโภคเขาไปใชบรการเปนประจ า ดงนนหากสบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) ทผวจยศกษานนตองการจะท าการตลาดทดควรมงเนนการตลาดในสถานทดงน

50

ผลการส ารวจการทราบถงสายพนธสบปะรดMD-2 คอสายพนธเดยวกบหอมสวรรณ

ในการส ารวจความรของผทดสอบวารหรอไมวาสบปะรดสายพนธMD-2 คอสายพนธเดยวกบสบปะรดหอมสวรรณ เพอทผวจยจะไดทราบวาผบรโภครถงประวตของสายพนธสบปะรดสายพนธนหรอไมวามชอเดมคออะไร และเมอไดท าการส ารวจแลว ท าใหทราบผลดงน จากผลการส ารวจกลมประชากรตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 150 คน เกยวกบการทราบวาสบปะรดสายพนธMD-2คอสายพนธเดยวกบหอมสวรรณ กลมตวอยางผบรโภคจ านวน 150 คน มผททราบวาสบปะรดสายพนธMD-2 คอสายพนธเดยวกบหอมสวรรณ มจ านวนทงหมด 13 คน คดเปนรอยละ 8.70และผทไมทราบวาสบปะรดสายพนธMD-2 คอสายพนธเดยวกบสายพนธหอมสวรรณ มจ านวนทงหมด 137 คน คดเปนรอยละ 91.30ดงตารางท 11 ตารางท 11 ผลการทราบวาสบปะรดสายพนธMD-2 คอสายพนธเดยวกบหอมสวรรณ

รายการ จ านวน (คน)

ผบรโภคททราบสายพนธสบปะรด (คน)

ทราบ 150 13

(8.70)

ไมทราบ 150 137

(91.30) จากตารางท 11 ผลทออกมานนท าใหผวจยทราบวาผบรโภคสวนมากไมไดทราบถงประวตและ

ชอเดมของสบปะรดสายพนธMD-2 เนองจากไดเปลยนเปนชอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณเพอใชในการจ าหนายใหกบผบรโภคตงแตแรกท าใหผบรโภคไมทราบถงชอเดมของสบปะรด ทงนเมอไดทราบถงผลการส ารวจของตารางท 11 แลวควรใหความรและชอเดมของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) วาชอเดมและตนก าเนดมาจากทใด

51

ผลการส ารวจความรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ

จากผลการส ารวจกลมประชากรตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 150 คน เกยวกบความรจกเกยวกบสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ พบวา กลมตวอยางผบรโภคจ านวน 150 คน มผทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณทงหมด 54 คน คดเปนรอยละ 36.00สวนผทไมรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณมทงหมด 96 คน คดเปนรอยละ 64.00ตามตารางท 12 ตารางท 12 ผลการส ารวจความรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจากผบรโภค

รายการ จ านวน (คน) รจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ (คน) ร 150 54 (36.00)

ไมร 150 96 (64.00)

ผลการส ารวจจากตารางท 12 เพอท าใหผวจยทราบวาผบรโภคทรจกสบปะรดสายพนธหอม

สวรรณจรงๆมอยเทาไร ซงจากตารางนจะเปนขอมลของผบรโภคทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจรงๆ ซงจะไมเหมอนกบตารางท 9 เนองจากตารางท 9 จะเปนการถามวาผบรโภคเคยไดยนชอสายพนธสบปะรดใดบาง โดยผบรโภคอาจไดยนมาจากขาวสาร การประชาสมพนธ หรอการพดเลากนปากตอปาก แตในตารางท 12 คอผทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจรงๆ

ผลการส ารวจผบรโภคหากซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณไดซอจากแหลงไหน

การถามถงสถานทซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณเพอใหทราบวาผบรโภคทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจรงๆนนซอสบปะรดสายพนธนจากทไหน ซงท าใหทราบผลดงน

จากผลการส ารวจกลมประชากรตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 54 คน เกยวกบสถานทซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ พบวา กลมตวอยางผบรโภคจ านวน 54 คน มผทซอจาก Topsupermarketจ านวนทงหมด 32 คน คดเปนรอยละ 59.3.00สวนผทไมไดซอมจ านวนทงหมด 22 คน คดเปนรอยละ

52

40.70และผทซอจากหางสรรพสนคาสยามพารากอน มจ านวนทงหมด 22 คน คดเปนรอยละ 40.70สวนผทไมไดซอจากหางสรรพสนคาสยามพารากอน จ านวนทงหมด 32 คน คดเปน รอยละ 59.30 ตามตารางท 13 ตารางท 13 ผลการส ารวจผบรโภคจากสถานทในการทซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ

รายการ จ านวน (คน) ซอ (คน) ไมซอ (คน) ตลาดสด 54 0 0

(0.00) (0.00) Topsupermarket 54 32 22

(59.30) (40.70) หางสรรพสนคาสยามพารากอน 54 22 32

(40.70) (59.30) อนๆ 54 0 0 (0.00) (0.00)

ผลจากตารางท 13 ท าใหผวจยไดทราบวาผบรโภคทรจกสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจากตาราง

ท 12 นน เปนผบรโภคทซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณจรงเนองดวยผลทออกมานนคอผบรโภคซอจาก Topsupermarketและ หางสรรพสนคาสยามพารากอน เทานน และสบปะรดสายพนธหอมสวรรณมจ าหนายเฉพาะสถานทแหงน

ผลการส ารวจความแตกตางหลงจากทไดรบประทานสบปะรดสายพนธหอมสวรรณกบสบปะรดสายพนธอน ๆ

จากผลการส ารวจกลมประชากรตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 150 คน เกยวกบความแตกตาง

หลงจากรบประทานสบปะรดสายพนธหอมสวรรณกบสบปะรดสายพนธอนๆ พบวา กลมตวอยางผบรโภคจ านวน 150 คน คดวา ดานรสชาตหวานฉ า ผบรโภคคดวามความแตกตางกนทงหมด 66 คน คดเปนรอยละ 44.00สวนผบรโภคทคดวาไมแตกตางกนทงหมด 84 คน คดเปนรอยละ 56.00 ถดมาคอดานรสชาตหวานอมเปรยว ผบรโภคทคดวามความแตกตางกนทงหมด 70 คน คดเปนรอยละ 46.70 สวนผบรโภคทคดวาไมแตกตางกนมทงหมด 80 คน คดเปนรอยละ 53.30 ดานความหวานกรอบ ผบรโภคทคดวามความแตกตางกนมทงหมด 18 คน คดเปนรอยละ 12 สวนผบรโภคทคดวาไมมความแตกตางกนม

53

ทงหมด 132 คน คดเปนรอยละ 88.00 ดานไมกดลนเมอทาน ผบรโภคทคดวามความแตกตางกนมทงหมด 86 คน คดเปนรอยละ 57.30 สวนผบรโภคทคดวาไมมความแตกตางกนมทงหมด 64 คน คดเปนรอยละ 42.40 ดานมวตามนซมากกวา 4 เทา ผบรโภคทคดวามความแตกตางกนมทงหมด 47 คน คดเปนรอยละ 31.30 สวนผบรโภคทคดวาไมมความแตกตางกนมทงหมด 103 คน คดเปนรอยละ 68.70 และดานอนๆ ผบรโภคทคดวามความแตกตางกนมทงหมด 6 คน คดเปนรอยละ 4.00 สวนผบรโภคทคดวาไมมความแตกตางกนมทงหมด 144 คน คดเปนรอยละ 96.00 ตามตารางท 14

ตารางท 14 ผลการส ารวจความแตกตางของสบปะรดสายพนธหอมสวรรณกบสบปะรดสายพนธอนๆหลงจากชมสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ

รายการ จ านวน (คน)

คดวาตาง (คน)

ไมคดวาตาง (คน)

รสชาตหวานฉ า 150 66 84

(44.00) (56.00)

รสชาตหวานอมเปรยว 150 70 80

(46.70) (53.30)

หวานกรอบ 150 18 132

(12.00) (88.00)

ไมกดลนเมอทาน 150 86 64

(57.30) (42.70)

มวตามนซมากกวา4เทา 150 47 103

(31.30) (68.70)

อนๆ 150 6 144

(4.00) (96.00)

54

จากตารางท 14 ท าใหผวจยทราบวา ผบรโภคสวนมากยงไมทราบถงสรรพคณของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ดงนนควรทจะมการบอกถงสรรพคณของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ใหผบรโภคไดทราบถงประโยชนของตวสบปะรด เพอใหผบรโภคหนมาสนใจและหนมาซอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ)

ผลการส ารวจสายพนธสบปะรดทเลอกซอเปนอนดบแรกหลงจากไดชมสบปะรดสายพนธ

หอมสวรรณ

ในการศกษาถงสบปะรดทผบรโภคจะซอเปนอนดบแรกหลงจากทไดใหผบรโภคไดชมสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) เพอใชเปนขอมลในการเพมการผลตสายพนธสบปะรดสายพนธนใหมจ าหนายมากขนตามทองตลาด และเพอใหทราบวาผบรโภคจะหนมานยมสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) มากขนหรอไมตามทผวจยจะศกษา จงไดผลดงน

จากการส ารวจกลมประชากรตวอยางผบรโภค จ านวนทงหมด 150 คน เกยวกบสายพนธสบปะรดทจะเลอกซอเปนอนดบแรกหลงชมสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ พบวา ผบรโภคเลอกซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณเปนอนดบแรกทงหมด 94 คน คดเปนรอยละ62.70 และผทไมเลอกซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณเปนอนดบแรกทงหมด 56 คน คดเปนรอยละ 37.30รองลงมาคอ ผบรโภคทเลอกซอสบปะรดสายพนธภแลเปนอนดบแรกทงหมด 56 คน คดเปนรอยละ 37.30และผทไมเลอกซอสบปะรดสายพนธภแลเปนอนดบแรกทงหมด 94 คน คดเปนรอยละ 62.70ถดมาผทเลอกซอสบปะรดสายพนธศรราชาเปนอนดบแรกทงหมด 22 คน คดเปนรอยละ 14.70และผทไมเลอกซอสบปะรดสายพนธศรราชาเปนอนดบแรกทงหมด 128 คน คดเปนรอยละ 85.30ผทเลอกซอสบปะรดสายพนธปตตาเวยเปนอนดบแรกทงหมด 9 คน คดเปนรอยละ 6.00และผทไมเลอกซอสบปะรดสายพนธปตตาเวยเปนอนดบแรกทงหมด 141 คน คดเปนรอยละ 94.00ผทเลอกซอสบปะรดสายพนธภเกตเปนอนดบแรกทงหมด 7 คน คดเปนรอยละ 4.70และผทไมเลอกซอสบปะรดสายพนธภเกตเปนอนดบแรกทงหมด 143 คน คดเปนรอยละ 95.30ตามล าดบ ดงตารางท 15

55

ตารางท 15 ผลการส ารวจสายพนธสบปะรดทเลอกซอเปนอนดบแรกหลงจากชมสบปะรดสายพนธ หอมสวรรณ

รายการ จ านวน (คน)

เลอกซอ (คน)

ไมเลอกซอ (คน)

สบปะรดสายพนธปตตาเวย 150 9 141 (6.00) (94.00)

สบปะรดสายพนธศรราชา 150 22 128 (14.70) (85.30)

สบปะรดสายพนธภแล 150 56 94 (37.30) (62.70)

สบปะรดสายพนธนางแล 150 3 147 (2.00) (89.00)

สบปะรดสายพนธภเกต 150 7 143 (4.70) (95.30)

สบปะรดสายพนธหอมสวรรณ 150 54 56

(62.70) (37.30)

อนๆ 150 3 147

(2.00) (98.00)

จากตารางท 15 พบวาผบรโภคหนมาเลอกซอสบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) มากทสดเมอเทยบกบสบปะรดทใชในการทดสอบครงนคอสบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต ดงนนจากผลการศกษาครงนท าใหผวจยไดทราบความตองการของผบรโภค และสามารถน าผลทไดไปปรบใชใหเหมาะสมกบภาคการเกษตรในขางหนา

56

ความเตมใจจายของสบปะรดแตละสายพนธ

ความเตมใจจาย

ความเตมใจจายเฉลยของสบปะรดสายพนธตางๆ ในกลมผทดสอบพบวามความ เตมใจจายตอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) สงสดเฉลย 42.57 รองลงมาคอสบปะรดสายพนธศรราชามความเตมใจจายเฉลย 34.87 และสบปะรดสายพนธภเกตมความเตมใจจายเฉลย 31.19 และเมอน าคะแนนความเตมใจจายมาท าการวเคราะห ANOVA พบวาสบปะรดทงสาม สายพนธมผลตอความเตมใจจายอยางมนยส าคญทระดบความเชอมน 99% โดยมคา F-Test เทากบ 21.804 ซงสรปไดวาคณลกษณะในดานตางๆของสบปะรดแตละสายพนธโดยเฉพาะสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ)มผลโดยตรงตอความเตมใจจายของผบรโภค อาทเชน ดานรปลกษณภายนอก และรสชาตภายในรวมถงสรรพคณทเปนเอกลกษณเฉพาะของสบปะรดสายพนธน ตามตารางท 16 ตารางท 16ความเตมใจจายของผบรโภคตอสบปะรด

สายพนธ ความเตมใจจายเฉลย(บาท) การทดสอบสมมตฐาน

n=150 F Sig

สายพนธศรราชา 34.87 21.804 0.000

สายพนธMD-2(หอมสวรรณ) 42.57

สายพนธภเกต 31.19

ปจจยทมผลตอการตดสนใจซอสบปะรดสายพนธหอมสวรรณ

จากการส ารวจปจจยทมผลตอการตดสนใจซอของผบรโภค เพอทผวจยจะไดทราบถงความตองการของผบรโภควาปจจยในแตละดานมปจจยดานไหนบางทผบรโภคใหความส าคญมากตอการตดสนใจซอและเลอกซอผลตภณฑ โดยในการวเคราะหปจจยทางทมผลตอการตดสนใจซอทางผวจยไดใหวธวเคราะหชวงคะแนนโดยใชหลกการ Likert Scale จงไดผลดงน

57

จากการวเคราะหปจจยทมผลตอการตดสนใจซอของผบรโภค ผบรโภคสวนใหญใหระดบความส าคญมากตอปจจยทางดาน มปายบอกราคา มปายระบสายพนธและสรรพคณ สบปะรดม สเหลองทองชดเจน และมปายระบรสชาต เชน หวาน ไมเปรยวและไมกดลน ตามล าดบ ตอมาปจจยทมผลในการตดสนใจระดบปานกลางของผบรโภคคอ มปายชอบรษทและแหลงทปลกชดเจน มบรรจภณฑเปนกลองสวยงาม และมการทดลองชมตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 17

ตารางท 17 ปจจยทมผลตอการตดสนใจซอ

ปจจย ผบรโภคใหความส าคญตอปจจยทมผลตอการตดสนใจซอ (n=150)

คาเฉลย ระดบความส าคญ

มาก ปานกลาง นอย

มปายบอกราคา 132 17 1 2.87 มาก มปายระบชอสายพนธและสรรพคณ 76 63 11 2.43 มาก มปายบอกชอบรษทและแหลงทปลกชดเจน

26 75 49 1.84 ปานกลาง

มบรรจภณฑเปนกลองสวยงาม 48 68 34 2.09 ปานกลาง

สบปะรดมสเหลองทองชดเจน 99 45 6 2.62 มาก มปายระบรสชาตเชน หวาน ไมเปรยวและไมกดลน

76 68 6 2.46 มาก

มการโฆษณาและจดแสดงสนคา 36 95 19 2.11 ปานกลาง

มการทดลองชม 108 36 6 2.68 มาก

มการรววในเวบไซต 24 82 44 1.86 ปานกลาง

สามารถสงซอไดทางอนเตอรเนต 20 74 56 1.76 ปานกลาง

จากตารางท 17 สามารถท าใหทราบผลไดวาผบรโภคมความพงพอใจและทราบถงปจจยในดาน

ตางๆทผ บรโภคตองการ เพอทจะท าใหผ วจ ยไดน าขอมลตางๆเหลานไปสงเสรมและบอกถงความส าคญใหแกเกษตรกร และผคาสบปะรดไดเขาใจถงสงทผบรโภคตองการ

บทท 6

สรปและขอเสนอแนะ

สรป จากการศกษาในครงนมวตถประสงคเพอศกษาชนดของสายพนธของสบปะรดทมความ

แตกตางกนและมผลตอความพงพอใจทางดานประสาทสมผสของผบรโภคอยางไร อกทงยงศกษาถงความยนดจายของผบรโภคทมตอสบปะรดสายพนธตางๆ ซงในการศกษาครงนไดใชการสมภาษณและแบบสอบถามเปนเครองมอในการวเคราะหโดยมจ านวนผบรโภคทรวมทดสอบทงหมด 150 คน อกทงการเกบตวอยางในครงนไดใหผบรโภคทง 150 คน ท าการทดลองโดยการชมถงรปลกษณภายนอกของสบปะรดเชน รปราง และสของสบปะรด จากนนจงท าการชมสบปะรดเพอใหไดรบรถงรสชาตและเนอสมผสของสบปะรดในสายพนธทใชทดสอบ หลงจากนนไดใหผ ทดลองทง 150 คน ลงคะแนนความชอบในดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวมหลงจากไดชมและชมสบปะรด ซงในการวเคราะหผลจากการท างานวจยในครงนไดวเคราะหผลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตโดยใช SPSS ส าหรบคารอยละ คาเฉลย Individual t-test และ ANOVA

จากการศกษาขอมลทวไปและลกษณะประชาการศาสตรในเขตกรงเทพมหานคร พบวา ผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญง อายอยในชวงระหวาง 10-20 ป ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร สถานะภาพโสด อาชพนกเรยนและนกศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนต ากวา 15,000 บาท ซงผลการศกษาตามวตถประสงคตางๆสรปไดดงน

ความชอบทางประสาทสมผสละความยนดจายของผบรโภคสบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) 1.คะแนนความชอบเฉลยของสบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) มคะแนนความชอบสงกวา

สบปะรดสายพนธศรราชาและสบปะรดสายพนธภเกต ท งในดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม 2. สบปะรดสายพนธMD-2(หอมสวรรณ) มความเดนกวาสบปะรดสายพนธอนๆในเรองคณลกษณะทงดานรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผส และความชอบโดยรวม

3. สายพนธสบปะรดมผลตอความตดสนใจของผบรโภคในการเลอกซอสบปะรด

59

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาครงนท าใหทราบถงความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ในเขตกรงเทพมหานคร และท าใหไดขอเสนอแนะดงน

1. จากการทดสอบความชอบทางประสาทสมผสท าใหทราบวากลมผบรโภคชอบถงรปลกษณ ส รสชาต เนอสมผสและความชอบโดยรวมของสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ดงนนควรมการสงเสรมใหมการเพาะพนธและขยายพนธเพอทจะไดทวถงผบรโภคในทกพนทและสามารถท าใหเปนสนคาเกษตรของประเทศไดรวมถงสงออกสบปะรดทเปนผลสดไปขายยงตลาดตางประเทศเพอสรางรายไดใหประเทศและเกษตรกร

2. ผคาควรขยายกลมลกคาเปาหมาย ซงไดแกกลมลกคาทบรโภคสบปะรดสายพนธMD-2

(หอมสวรรณ) อยเดมใหเพมมากขน และกลมลกคาทไมไดบรโภคอยเดมใหหนมาบรโภคสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) โดยท าการส ารวจและพฒนาสนคาใหเปนทนาสนใจ พรอมท าการโฆษณาประชาสมพนธใหแกผบรโภค และอาจท าการสงเสรมการขายชวงโปรโมชนโดยปรบลดราคาสนคา เพอขยายชองทางการเขาถงกลมลกคาใหมาขน

3. ผคาควรมการสงเสรมและใหความรเกยวกบสายพนธของสบปะรดMD-2และสบปะรด

หอมสวรรณ วาเปนสบปะรดสายพนธเดยวกนรวมทงบอกถงประโยชนและสรรพคณตางๆของสบปะรดสายพนธนใหผบรโภคไดรบรและหนมาเลอกซอสบปะรดสายพนธนใหมากขน

60

ขอเสนอแนะในครงตอไป

1. ในการวจยครงตอไปผศกษาควรมวธทดสอบทเพมขนและแตกตางจากงานวจยน อาทเชน การวางสลบต าแหนงของผลสบปะรดในการทดสอบดานการชม การวางสลบต าแหนงของเนอสบปะรดในการทดสอบดานการชม เพอวเคราะหวาต าแหนงทแตกตางกนจะมผลทเหมอนหรอแตกตางกบผลการวจยในครงทผานมาหรอไม ท าใหเหนถงผลการวจยทหลากหลายและใชประกอบเปนขอมลส าหรบการศกษาทเปนประโยชนแก เกษตรกร ผคา และผประกอบการส าหรบสบปะรดสายพนธMD-2 (หอมสวรรณ) ในอนาคตตอไป

61

เอกสารและแหลงอางอง เกศรน แกวมณ, ดร.วชร หาญเมองใจ. 2558 การผลตและการทดสอบประสาทสมผสของขาวหมาก

จากขาเหนยวกลองและขาเหนยวกลองงอก ,วารสารการประชมวชาการและน าเสนอผลงานวจยระดบชาตและนานาชาต ครงท 6

ชอแกว ดสด. 2558. ทศนคตผบรโภคและปจจยทมผลตอการตดสนใจซอมะมวงเกรดเอในเขต

กรงเทพมหานคร. การศกษาคนควาอสระ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ณฤกช จรสตยาภรณ. 2560. ผลของความชอบทางประสาทสมผสและขอมลคณคาทางโภชนาการท

มตอความยนดทจะจายของผบรโภคขาวไทยในกรงเทพมหานคร. การศกษาคนควาอสระ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ธงชย สวรรณสชณน. ม.ป.ป. เทคนคการประเมนคณภาพทางประสาทสมผสและการวเคราะห.

หนวยวจยทางประสาทสมผส และผบรโภคแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บษบา บญมา. 2558. ความชอบของผบรโภคไทยตอขาวหอมหงสกจากแหลงตางๆในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรเกษตร) ส า ข า เ ศ รษฐศ าสต ร เ ก ษตร ภ าค ว ช า เ ศ รษฐศ าสต ร เ กษตรและท รพย าก ร , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พชตพล ชมจนดา. 2553. ทศนคตตอการบรโภคผกสดของผบรโภคในเขตเทศบาลนครหาดใหญ จงหวด

สงขลา. สารนพนธปรญญาศลปะศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจการเกษตร, มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

รองศาสตรจารย ดร.ไพโรจน วรยจาร. 2545. การประเมนทางประสาทสมผส (Sensory Evaluation).คณะ

อตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม

62

สรชย อตมอาง, นรมล อตมอางและรฐนนท พงศวรทธธร. (2558, 13 มกราคม-มถนายน).การยอมรบและพฤตกรรมของผบรโภคตอผลตภณฑสมนไพร.วารสารศรนครนทรวโรฒวจยและพฒนาสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มนต ร ก ล า ข า ย . 2560. MD-2 ส บปะ รดส า ยพน ธ ใ ห ม ท ค ร อ ง ใ จคนท ง โ ล ก (Online). www.technologychaoban.com/agricultural-technology/article_33935, 19 ตลาคม 2560. ฟาวนใหม. 2558. สบปะรด (Online). www.wikipedia.org, 29 ตลาคม 2558.

ภาคผนวก

64

ตวอยางท .................

แบบสอบถาม

เรอง ความชอบทางประสาทสมผสและความยนดจายของผบรโภคตอสบปะรดพนธ MD-2

ค าชแจง : แบบสอบถาม แบงออกเปน 3 สวนดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของลกษณะทางประชากรศาสตร

สวนท 2 ความชอบทางประสาทสมผสของผบรโภค

สวนท 3 พฤตกรรมและความยนดจายของผบรโภค

แบบสอบถามนจดท าเพอเกบรวบรวมขอมลวจย เพอใชประกอบการศกษาคนควาอสระ

ภาควชาธรกจการเกษตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดงนนจงใครขอความกรณา

ใหตอบแบบสอบถามตามความเปนจรง และขอขอบพระคณอยางยงในความรวมมอทกทานส าหรบ

การตอบแบบสอบถามครงนเปนอยางสง

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงใน และเตมค าลงในชองวางทตรงกบความเปนจรงของ

ทาน มากทสด

สวนท 1 ขอมลทวไปของลกษณะประชากรศาสตร

1. เพศ

ชาย หญง

2. อาย

11 – 20 ป 21 – 30 ป

31 – 40 ป 40 ปขนไป

65

3. ระดบการศกษา

มธยมศกษา ปรญญาตร

สงกวาปรญญาตร

4. สถานะภาพ

โสด สมรส

5. อาชพ

นกเรยน/นกศกษา พนกงานบรษทเอกชน

ขาราชการ/พนกงานราชการ คาขาย/ธรกจสวนตว

แมบาน/พอบาน อนๆ......................

6. รายไดเฉลยตอเดอน

ต ากวา 15,000 บาท 15,000 – 30,000 บาท

มากกวา 30,000 บาท

66

สวนท 2 ความชอบทางประสาทสมผสของผบรโภค

ค าชแจง : ใสตวเลขตามล าดบความชอบจาก 1 ถง 5 โดยท

5 = ชอบมากทสด

4 = ชอบปานกลาง

3 = เฉยๆ

2 = ไมชอบปานกลาง

1 = ไมชอบ

ปจจยความชอบสบปะรด

สบปะรด

ลก 1

ลก 2

ลก 3

รปลกษณของสบปะรด

สของสบปะรด

รสชาตของสบปะรด

เนอสมผสของสบปะรด

ระดบความชอบโดยรวม

7. ทานทราบหรอไมวาสบปะรดลกท เปนสบปะรดสายพนธอะไร...............................

8. ทานทราบหรอไมวาสบปะรดลกท เปนสบปะรดสายพนธอะไร ..............................

9. ทานทราบหรอไมวาสบปะรดลกท เปนสบปะรดสายพนธอะไร ..............................

67

สวนท 3 พฤตกรรมและความยนดจายของผบรโภค

7. หากเปรยบเทยบสบปะรดลกท ทานคดวาจะเลอกซอผลตภณฑ หมายเลขใดเปนอนดบแรก

.........................................................................................................................................................................................

8. หากเปรยบเทยบสบปะรดลกท จากททานไดชม ทาคดวาชอบเนอสมผสหมายเลขใดมาก

ทสด

..................................................................................................................................................................................................

5. ทานคดวา ยนดจายสบปะรดลกท ราคา ..................... บาท/ลก

10. ทานคดวา ยนดจายสบปะรดลกท ราคา ..................... บาท/ลก

11. ทานคดวา ยนดจายสบปะรดลกท ราคา ...................... บาท/ลก

12. ทานเคยไดยนชอพนธของสบปะรดสายพนธไหนบาง (ตอบไดมากกวา 1 ตวเลอก)

ปตตาเวย ศรราชา

ภแล MD-2

นางแล ภเกต

หอมสวรรณ อนทรชต

สว หวยมน

ตลาดสทอง

13. โดยปกตทานซอสบปะรดทไหน (ตอบไดมากกวา 1 ตวเลอก)

ตลาดสด ซปเปอรมาเกต/หางสรรพสนคา

รถเขนผลไม โรงอาหารในสถานทตางๆ

อนๆโปรดระบ ......................................................

14. ทานทราบหรอไมวาสบปะรดสายพนธMD-2คอสายพนธเดยวกนกบหอมสวรรณ

ทราบ ไมทราบ

68

15. ทานรจกสบปะรดพนธหอมสวรรณหรอไม (หากรโปรดตอบขอท 16 หากไมรขามไปตอบขอท17)

ร ไมร

16. หากทานรจกสบปะรดพนธหอมสวรรณทานซอจากทไหน

ตลาดสด Topsupermarker

หางสรรพสนคาสยามพารากอน อนๆ ......................................

17. จากททานไดชมสบปะรดสายพนธหอมสวรรณทานคดวามความแตกตางอยางไรกบสบปะรด

สายพนธอนบาง

รสชาตหวานฉ า รสชาตหวานอมเปรยว

หวานกรอบ ไมกดลนเมอทาน

มวตามนซมากกวา 4 เทา ไมแตกตาง

อนๆ โปรดระบ .........................

18. หลงจากทไดชมสบปะรดสายพนธหอมสวรรณแลวหากมสบปะรดใหทานเลอกซอ สายพนธ

ไหนททานจะเลอกซอเปนอบดบแรก

ปตตาเวย ศรราชา

ภแล MD-2

นางแล ภเกต

หอมสวรรณ อนๆ โปรดระบ ..........................

19. โปรดระบสาเหตททานเลอซอสบปะรดสายพนธนนเปนอนดบแรก

.............................................................................................................................................................

69

20. ระดบความส าคญทมผลตอการตดสนใจซอของทาน

มาก ปานกลาง นอย 1. มปายบอกราคา 2. มปายระบชอพนธและสรรพคณ 3. มปายบอกชอบรษท/แหลงปลกทชดเจน 4. บรรจภณฑเปนกลองทสวยงาม 5. สบปะรดมสเหลองทองทชดเจน 6. มปายระบรสชาต เชน หวาน ไมเปรยวและไมกดลน 7. มการโฆษณา/จดแสดงสนคา 8. มการทดลองชม 9. มการรววใน เวบไซต ตางๆ 10. สามารถสงซอไดทางอนเตอรเนต

70

ประวตการศกษาและการท างาน

ชอ-นามสกล นายอรญชยวทย เยนฉ า วน เดอน ป ทเกด วนท 01 เดอนมนาคม พ.ศ.2535 สถานทเกด จงหวดกรงเทพมหานคร ประวตการศกษา วทยาศาสตรบณฑต ( ประมง ) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สถานทท างานปจจบน ดานตรวจสตวน าทาอากาศยานสวรรณภม (กรมประมง)