1

อนตรายจากยาลดความอวนและผลตภณฑเสรมความงาม

นางสาวจารวรรณ ลมสจจะสกลรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย

สมมนา “เรองอนตรายจากยาลดความอวนและผลตภณฑเสรมความงาม”ณ หองเมจก ชน 2 โรงแรมมราเคล กรงเทพมหานคร

2

3

บทบาทและผลงาน

01 0203

การเฝาระวง

• การบรณาการระหวางหนวยงาน เชน รวมกบอย. สสจ. มอกช. กรมวชาการเกษตร สคบ. และภาคประชาสงคม

• การด าเนนการเอง เชน National Surveillance

• Risk Assessment เชน การประเมนความเสยงไดรบสารตกคางและสารปนเปอนจากการบรโภคอาหารของคนไทย

• พฒนารปแบบ เชน โครงการ OTOP & SMEs

• นวตกรรม เชน การผลตชดทดสอบอยางงาย (Test kit)

วจยและพฒนาโครงสรางพนฐานคณภาพ

• Metrology (M) มาตรวทยา• Standard ization (S) การมาตรฐาน

• Testing (T) การทดสอบ• Quality management (Q) การบรหารคณภาพ

หนวยงานและพนทรบผดชอบของกรมวทยาศาสตรการแพทย

ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในอาหาร ป 2559-2561

ประเภทอาหารปงบ 2559 ปงบ 2560 ปงบ 2561

จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)

จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)

จ านวนตวอยาง ตรวจพบ (ตวอยาง/รอยละ)

ผลตภณฑเสรมอาหาร 344 115 / 33.4 530 137 / 25.8 690 92 / 13.3

กาแฟ 71 10 / 14.1 83 9 / 10.8 98 15 / 15.3

เครองดม 17 0 28 1 / 3.6 8 0

วตถดบ 9 1 / 11.1 10 0 11 0

ชาสมนไพร 2 0 2 0 4 0

รวม 443 126 / 28.4 653 147 / 22.5 811 107 / 13.2

อาหาร

ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในอาหาร ป 2559-2561

ประเภท วตถประสงครอยละทตรวจพบสารชนดเดยว / รอยละทตรวจพบสารมากกวา 1 ชนด

ป 2559 ป 2560 ป 2561

ผลตภณฑเสรมอาหาร

ควบคมน าหนก 16.5 / 1.2 (17.7%, 344 ตวอยาง)

14.0 / 2.8 (16.8%, 530 ตวอยาง)

7.2 / 1.3 (8.5%, 690 ตวอยาง)

เพมสมรรถภาพทางเพศ 14.0 / 1.7 (15.7%, 344 ตวอยาง)

7.6 / 1.5 (9.1%, 530 ตวอยาง)

3.8 / 1.0 (4.8%, 690 ตวอยาง)

กาแฟ

ควบคมน าหนก 4.2 / 0 (4.2%, 71 ตวอยาง)

1.2 / 0 (1.2%, 83 ตวอยาง)

7.1 / 0(7.1%, 98 ตวอยาง)

เพมสมรรถภาพทางเพศ 9.9 / 0 (9.9%, 71 ตวอยาง)

9.6 / 0 (9.6%, 83 ตวอยาง)

7.2 / 1.0 (8.2%, 98 ตวอยาง)

อาหาร

ยาแผนปจจบนทพบเจอปนในผลตภณฑเสรมอาหาร

ชนดยา พบ 1 ชนด พบมากกวา 1 ชนดควบคมน าหนก Sibutramine (วตถออกฤทธประเภท 1)

Orlistat (ยาแผนปจจบน)Fluoxetine (ยาอนตราย)Phenolphthalein (เพกถอนทะเบยนต ารบยา)Fenfluramine (เพกถอนทะเบยนต ารบยา)

Sibutramine + FluoxetineSibutramine + PhenolphthaleinSibutramine + OrlistatSibutramine + Orlistat + FluoxetineSibutramine + Orlistat + Phenolphthalein

เพมสมรรถภาพทางเพศชาย

Sildenafil (ยาควบคมพเศษ) Tadalafil (ยาควบคมพเศษ)

Sildenafil + TadalafilSildenafil + Vardenafil

หมายเหต Sibutramine ยาควบคมพเศษ ยกเลกทะเบยนต ารบยาโดยสมครใจ วตถออกฤทธประเภท 1

อาหาร

ยาแผนปจจบนทพบเจอปนทตรวจพบในกาแฟ

ชนดยา พบ 1 ชนด พบมากกวา 1 ชนดควบคมน าหนก Sibutramine (วตถออกฤทธประเภท 1)

Orlistat (ยาแผนปจจบน)-

เพมสมรรถภาพทางเพศชาย Sildenafil (ยาควบคมพเศษ) Tadalafil (ยาควบคมพเศษ)

Sildenafil + Tadalafil

อาหาร

อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง

9

เครองส าอางสารประกอบปรอทแอมโนเนย (Mercury compound)

ไฮโดรควโนน (Hydroquinone)

กรดเรตโนอก (Retinoic Acid)

สารสเตยรอยด (Steroids) 7 ชนด (betamethasone/betametasone17-valerate /clobetasol / dexamethasone / hydrocortisone / prednisolone และ triamcinolone acetonide )

สารอนพนธของไฮโดรควโนน 3 ชนด ( alpha-arbutin / beta-arbutin และdeoxyarbutin )

สารรบกวนระบบตอมไรทอ (Endocrine disruptors) ไดแก phthalates 7 ชนด และ parabens 6 ชนด

Skin Whitening&

Preservatives

10

อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง

สารประกอบปรอทปรอท เปนโลหะสขาวคลายเงน เปนของเหลวทอณหภมปกต สารประกอบของปรอทมหลาย

ชนดไดแก mercury chloride, red mercury oxide, ammoniated mercury กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาว

ยบยงการท างานของเอนไซมไทโรซเนส (Tyrosinase)

หามใช คอ “ปรอท และสารประกอบของปรอท” กฎหมาย

ความเปนพษท าใหผวบางลง แพงาย ผนแดง เมอใชไปนานๆ เกดการสะสมปรอททผว ท าใหหนา

ด า ดางขาว หรอฝาถาวร ท าลายระบบประสาท และไตในระยะยาว

ตรวจพบในผลตภณฑครมหนาขาว-หนาใส รอยละ 20

https://www.slideshare.net/bingjaleco/dangers-of-hydroquinone

11

อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง

สารไฮโดรควโนน (Hydroquinone)

กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวยบยงการท างานของเอนไซมไทโรซเนส (Tyrosinase)

หามใชในผลตภณฑเครองส าอางตงแตป 2539กฎหมาย

ความเปนพษอาการแสบรอน ตมแดง และภาวะผวคล ามากขนในบรเวณททา

หากใชอยางตอเนองเปนเวลานานอาจท าใหเกดเปนฝาถาวร

สารเคมสงเคราะห ลกษณะเปนของแขง ผลกสขาว ละลายไดดในน า พบในผลตภณฑครมหนาขาว รอยละ 10 – 20

12

อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง

สารกรดเรตโนอก (Tretinoin; Vitamin A acid; All-trans-Retinoic acid; Trans-Retinoic acid)

กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวเรงการสรางเซลลและผลดเซลล มกใชรวมกบไฮโดรควโนน

หามใชในผลตภณฑเครองส าอางกฎหมาย

ความเปนพษท าใหหนาแดงและแสบรอนขนรนแรง เกดการระคายเคอง อกเสบ แพไดงาย อาจเปนมะเรงผวหนงในระยะยาว

เปนสารทถกเปลยนแปลงโครงสรางทางเคมมาจากวตามนเอ (Vitamin A)ลกษณะเปนผลกสเหลอง ไมละลายน า ละลายไดดในไขมน พบรอยละ 10

Skin Ligheningsystem

13

อนตรายจากสารเคมในเครองส าอาง เครองส าอาง

สารสเตยรอยด (Steroids)

กลไกการออกฤทธใหผวหนาขาวยบยง tyrosinase activity

หามใชในผลตภณฑเครองส าอางกฎหมายความเปนพษ

ผวบางลง แพระคายเคอง เปนรอยแตกผวหนง เกดสวบรเวณททา สผวเปลยนแปลง กระด ากระดาง ไมเรยบเนยน

เปนคอรตโคสเตยรอยดสงเคราะหทเลยนแบบฮอรโมนในรางกาย มวตถประสงคเพอรกษาโรคผวหนง ลดผน

แดง และการอกเสบ พบการใชสเตยรอยดในเครองส าอาง รอยละ 10 ชนดทพบมากไดแกbetamethasone17-valerate, clobetasol และ triamcinolone สเตยรอยดทตรวจในเครองส าอาง

1.Betamethasone

2.Betamethasone17-valerate

3.Clobetasol

4.Dexamethasone

5.Hydrocortisone

6.Prednisolone

7. Triamcinolone acetonide

14

เครองส าอาง

สารกลมอารบตน ม 3 ฟอรม ทไดจากธรรมชาตคอ เบตาอารบตนจากการสงเคราะหม 2 ฟอรมคอ อลฟาและดออกซอารบตนปญหาของสารกลมน คอ การเกดไฮโดรไลซไปเปนไฮโดรควโนน ในสภาวะความเปนกรด (pH < 4) และอณภมสง (>50 ℃)

การส ารวจคณภาพผลตภณฑเครองส าอางส าหรบใบหนาขาวสตรต ารบอารบตนและดออกซอารบตนป พ.ศ.2559

High temperature & Low pH

REDUCE WRINKLES AND LIGHTEN THE

SKIN

PROBLEM

TYROSINASE INHIBITION

ผลการวเคราะห ตวอยาง 88 สตรต ารบทระบวาผสมสารน -พบไฮโดรควโนน 4 ตวอยาง (รอยละ 4.6) ในปรมาณต า โดยตวอยางทพบมคา pH ต ากวา 5.1 - และตรวจไมพบอารบตนรอยละ 19.3 และดออกซอารบตนรอยละ 100 ในตวอยางขอสรปและขอเสนอแนะ

- ผบรโภคมความเสยงไดรบสารหามใชไฮโดรควโนน

- ผลตภณฑไมมคณภาพตามฉลากระบ

- เกบรกษาผลตภณฑทอณหภมต า

- ผประกอบตองควบคมคาความเปนกรด-ดางในสตรต ารบทมอารบตนและดออกซอารบตน

“naturally”

“synthetic”

Cosmetic

Personal care

Scent products

Enteric drugs

Medical devices

Toys

Automobile/Paints/Glue/Carpets/Art works

• เปนสารเคมกลมเอสเทอร ลกษณะเปนของเหลวคลายน ามน ไมมส ไมมกลน ไมระเหยงาย

• ในผลตภณฑเครองส าอางใชเพอวตถประสงคเพมความออนนม เปนตวยดเกาะ และตวท าละลาย ในขบวนการ ผลตผลตภณฑหลายชนด

Phthalate

Use

• ในอตสาหกรรมตางๆ นยมใชเปนพลาสตไซเซอร ใหคณสมบตความแขงแรง ออนนม และยดหยน

333 ตวอยางในทองตลาดในนนทบรและกรงเทพฯ

Cream (53) Lotion (53) Bath cream (56)

Facial foam (52)Treatment (59)Toner (10)

Mask (50)

สารทาเลทในผลตภณฑเครองส าอางทจ าหนายในประเทศไทย ปพ.ศ.2558 – 2560

เครองส าอาง

• ความเปนพษ : เปนสาร Endocrine DisruptorPremature birth Birth

defect

Decrease fertility

Learning disability Asthma &

allergy

Early puberty

Breast in boys

16

ผลการส ารวจสารทาเลท เครองส าอาง

• ผลตภณฑเครองส าอางทจ าหนายภายในประเทศมสวนผสมของสารทาเลท รอยละ 27ซงเปนสารหามใช รอยละ 46.7 ไดแกชนด DEHP, DBP, BBP และ DiAP

4

5

3

1

1

1

1

1

1

16

1

1

2

3

13

12

1

1

4

9

1

4

2

1 1

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

DEP

DPP

DBP*

DiAP*

DcHP

DiAP*+DEHP*

DEP+DPP

DEP+DcHP

DEP+DiAP*

DiAP*+DcHP

DEP+DPP+DiAP*

DEP+BBP*+DiAP*+DcHP

ครม โลชน ครมอาบน า โฟมลางหนา แชมพ/ทรทเมนท มาสก โทนเนอร จ านวน (ตวยาง)

90 in 333 products (27%)7 Kinds of Phthalate Use in 7 Cosmetic Products

DEP (54) > DiAP (37) > DcHP (6)

การส ารวจสารกลมพาราเบนในผลตภณฑเครองส าอาง ปพ.ศ.2560 - 2561

เครองส าอาง

พาราเบนเปนกลมสารเคมกลมเอสเทอร มฤทธยบยงการเจรญเตบโตของจลนทรยอยางแบคทเรยและเชอราไดด ราคาถก นยมใชเปนสารกนเสยในผลตภณฑเครองส าอางหลายชนด

กฎหมาย • หามใช เชน isopropylparaben (iPP) และ isobutylparaben (iBP)• ควบคมปรมาณ เชน methylparaben(MP), ethylparaben(EP), propylparaben(PP) และ

butylparaben(BP)

Endocrine disruptorผลการส ารวจ จ านวน 331 ตวอยาง ในผลตภณฑเครองส าอาง 8 ประเภท

ความเปนพษ

ผลตภณฑ จ านวน ตรวจพบ ชนดทพบ

ครมทาหนา 58 38 MP,EP,PP,BP,iPP,iBP

โลชน 59 40 MP,EP,PP,BP,iPP,iBP

ครมรองพน 40 24 MP,EP,PP,BP,iBP

ลปสตก 58 12 MP,EP,PP,BP

อายไลเนอร 32 18 MP,EP,iPP

บรชออน 24 10 MP,EP,PP

โรลออน 33 9 MP+EP+PP+BP+iBP

ทชชเปยก 27 4 MP,EP,PP

รวม 331 155 (47%)

พบพาราเบนหามใชจ านวน 19 ตวอยาง (รอยละ 12.2)

พบพาราเบนควบคมปรมาณ จ านวน 136 ตวอยาง(รอยละ 41) ตามล าดบดงนmethylparaben 0.005 – 0.347% w/w propylparaben 0.002 – 0.444% w/w ethylparaben 0.002 – 0.307% w/w butylparaben 0.014 – 0.380% w/w

พาราเบนควบคมปรมาณเกนเกณฑก าหนด

4 ตวอยาง (รอยละ 1.2)

เครองส าอางสรปผลส ารวจ

19

ผลการด าเนนการ เครองส าอาง

ล าดบท ประเภทเครองส าอาง วตถประสงคการตรวจป 2558 ป 2559 ป 2560

สาเหตตรวจพบจ านวนตวอยาง

ตรวจพบตย. (รอยละ)

จ านวนตวอยาง

ตรวจพบตย. (รอยละ)

จ านวนตวอยาง

ตรวจพบตย. (รอยละ)

1 เครองส าอางทท าใหผวขาว / ใส hydroquinone, mercury compounds และ retinoic acid

792 214(27.0)

563 116(20.6)

703 109(15.5)

สาร hydroquinone, mercury compounds และ retinoic acid

2 เครองส าอางทท าใหผวขาว / ใส hydroquinone, mercury compounds, retinoic acid และ Steroids

0 0(0.0)

106 22(20.7)

311 74(23.8)

สาร hydroquinone, mercury compounds, retinoic acid และ Steroids

3 ยอมผม / เปลยนสผสม สยอมผม 52 0(0.0)

51 13(25.5)

102 2(2.0)

พบปรมาณไมตรงตามฉลากระบ

4 ลปสตก / อายแชโดว / บลชออน / ตกแตงใบหนา

สหามใช และโละหนกหนก 149 11(7.4)

175 2(1.1)

146 2(1.4)

สหามใช และโละหนกหนก ตะกว ปรอท สารหน อารเซนค

5 เครองส าอางทอาจผสม / ปนเปอนโลหะหนก / สหามใช

โลหะหนก 118 10(8.5)

100 3(3.0)

42 0(0.0)

สารหน ตะกว และปรอท

6 เครองส าอางทกชนด / ผสมสมนไพร

จลนทรย 313 21(6.7)

279 24(8.6)

207 9(4.3)

- จลนทรยปนเปอน- Clostridium spp. และแบคทเรยเกน

มาตรฐาน

รวมทงสน 1,424 256 (18.0) 1,274 180 (14.0) 1,511 196 (13.0)

ผลการด าเนนการ เครองส าอาง

1877

2422

16081495

2620

374488

374 357

886

1503

1934

1234 1138

1734

232 254 174 125 199

15.4

13.114.1

11.0 11.5

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

2556 2557 2558 2559 2560

จ านวนรวม (ตวอยาง)กอนจ าหนาย (ตวอยาง)หลงจ าหนาย (ตวอยาง)ไมไดมาตรฐาน (ตวอยาง)รอยละของตวอยางหลงจ าหนายทไมไดมาตรฐาน(%)

ป พ.ศ.

รอยละจ านวน (ตวอยาง)

ยา

จ านวนตวอยางยาคดทตรวจทงหมด และรอยละผลบวก

79% 70% 63%

408443 456

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

0

100

200

300

400

500

2559 2560 ต.ค.60 - พ.ค.61

จ านวนตวอยางยาคดทตรวจ รอยละผลบวก

131

171

99

200

123

94

184

118

110

0 100 200 300 400 500 600

สถานต ารวจ

กองก ากบการ 4 กองบงคบการปราบปราม การกระท าความผดเกยวกบการคมครองผบรโภค

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

อนๆ

2559 2560 2561

จ านวนตวอยางยาคด จ าแนกตามหนวยงานสงตรวจ

ผลการด าเนนการ

ยารายการยาทตรวจพบผลบวกมากทสด 10 ล าดบแรก

65

31

45

6

3

40

26

8

15

8

80

46

16

49

19

4

8

8

10

2

36

35

38

21

32

5

9

17

6

16

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

Chlorpheniramine

Tramadol

Sibutramine

Sildenafil

Diphenhydramine

Bisacodyl

Fluoxetine

Alprazolam

Paracetamol

Diazepam

2559 2560 2561

ยาDesoxy-D2PM

• สารเสพตดสงเคราะหตวใหมทตรวจพบในผลตภณฑเสรมอาหารลดน าหนก

• มสตรโครงสรางคลาย Sibutramineและสารในกลม Amphetamines

• มผลลดความอยากอาหาร และมผลขางเคยงตอระบบจตและประสาทและระบบหลอดเลอดและหวใจ

ยาDesoxy-D2PM

ศวก.อบลราชธาน 6 มกราคม 60 พบ เฟนฟรามน24 สงหาคม 60 พบ เฟนฟรามน22กนยายน 60 พบ Desoxy-D2PM

25

แลวท าอะไรมง ?• แจงหนวยงานทรบผดชอบ• รวบรวมขอมล วเคราะห สงเคราะหเพอแจงเตอนภย

• National Surveillances

• ประเมนความเสยงเพอสอสาร สรางความเขาใจ

• พฒนา : ขดความสามารถ คณภาพและมาตรฐาน Lab&เครอขาย คลงขอมลผลการตรวจผลตภณฑสขภาพการประเมนความเสยง

26

ขาวแจงเตอนภย

Mobile Application

จดหมายขาว

ชองทางการสอสารแจงเตอนภย

ยาแผนปจจบนทพบการน ามาใชผด (Priority Watch List)

ชนดยา ยา ประเภทควบคมน าหนก Sibutramine

OrlistatFluoxetine

PhenolphthaleinFenfluramine

Ephedrine, PseudoephedrinePhentermine

วตถออกฤทธประเภท 1ยาแผนปจจบนยาอนตราย

เพกถอนทะเบยนต ารบยาเพกถอนทะเบยนต ารบยาวตถออกฤทธประเภท 2วตถออกฤทธประเภท 2

เพมสมรรถภาพทางเพศ SildenafilTadalafil

Vardenafil

ยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษ

บรรเทาอาการปวดอกเสบ DexamethasonePrednisolone

ยาควบคมพเศษยาควบคมพเศษ

ท าใหสงบ AlprazolamDiazepam

Lorazepam

วตถออกฤทธประเภท 2วตถออกฤทธประเภท 4วตถออกฤทธประเภท 4

ยาแผนปจจบน

28

สภาพการณปญหาคมครองผบรโภค• การ โฆษณาและ ชอทางก ารจ าห น า ยทหลากหลาย และ social media

• มหลายหนวยงานรบผดชอบ• ขาดการบรณาการ• ขาดขอมลทมคณภาพเพอการตดสนใจ

เชอค าโฆษณาขาดความเชอมน

ดอยประสทธผลและประสทธภาพ

การบงคบใชกฎหมายมปญหา

ขอมลทมคณภาพ ถกตองและเชอถอได

สารสนเทศ

องคความร

ปญญา

ระบบทมประสทธภาพ• ปฏบตงาน• เฝาระวง• เตอนภย• รายงานผบรโภค• พฒนาศกยภาพผบรโภค

• ฯลฯ

การเฝาระวงฯ ทงหวงโซ

ขอเสนอ

MSTQ

Risk Analysis

• Implementation of risk assessment Assess the probability and extent of adverse impacts of hazardous substances in food.

o Risk analysis is the process of preventing accidents and minimizing risk as much as possible, for protecting the health of the people, when there may be exposure to certain hazards, and not for clearing up the aftermath.

Current Government Structure in Japanbased on Risk Analysis PrinciplesRisk Analysis

1.Risk Assessment

Food Safety Commission

Food Safety Basic Law

2.Risk Management

• Set criteria for inclusion in foods.• Watches over conformity to the

criteria.

Ministry of Health, Labour and Welfare

Food Sanitation Act, etc.

• Set criteria for use agricultural chemicals and levels in feed and fertilizer.

• Control on veterinary drugs, etc.

Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries

Agricultural Chemicals Regulation Act Act on Safety Asseurance and Quality

Improvement of Feeds, etc.

• Set criteria on food labeling.• Watches over conformity to the

criteria.

Consumer Agency

Food Sanitation Act Health Promotion Law JAS Law, etc.

3.Risk Communication

• Disclosure of food safety related information• Oppotunities for the consumers to express their views

General coordination by the Consumer Agency

31

Set residual agricultural chemicals standards

Relationships between relevant ministries and agencies concerning agricultural chemicals in Japan

Registration applicant

Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries

Food and Agricultural Materials Inspection Center (FAMIC)

Set registration pending criteria (Environmental impact assessment )

Ministry of the Environment

Ministry of Health , Labor and welfare

Assesment of the Effect of Food on Health

(ADI, ARfD and other settings )

Cabinet Office Food Safety Committee

Consumer Affairs AgencyEnvironment monitoring

Guidance for agricultural chemical manufacturers,

sellers and producers

Monitoring of agricultural produce

Registration application

(Inspection instruction )

(report)

Inquiry

Response

Consultation-answer

Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries

Setting of agricultural chemical usage criteria

Registration

Reference value settings

32

สรป• งานคมครองผบรโภคมผลกระทบกบสขภาพและเศรษฐกจ

ของประเทศ• จดระบบโครงสรางพนฐานดานคณภาพ ( MSTQ)• ระบบตรวจจบปญหา ( เฝาระวง/ ส ารวจ/ อนๆ)• ขอมลทมคณภาพเพอก าหนดนโยบาย/บรหารจดการ ฯ• ปรบเปลยนแนวทางการด าเนนการ “ Risk Analysis”• กรมวทยาศาสตรการแพทย “Truth Teller & Angel”

การด าเนนคดเมอผบรโภคถกละเมดสทธ

ชองทางการด าเนนคด

3. รองขอใหสมาคม/มลนธ ท กคบ. รบรอง ด าเนนคดแทน

2. ฟองคดเองในฐานะผบรโภค

1. รองขอให กคบ. ด าเนนคดแทน

ชองทางท ๑ การด าเนนคดแทนผบรโภค

ตามมาตรา ๓๙ แหงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.๒๕๒๒

...ในกรณทคณะกรรมการคมครองผบรโภคเหนสมควรเขาด าเนนคดเกยวกบการละเมดสทธของผบรโภค หรอเมอไดรบค ารองขอจากผบรโภคทถกละเมดสทธ ซงคณะกรรมการเหนวาการด าเนนคดนนจะเปนประโยชนแกผบรโภคเปนสวนรวมคณะกรรมการมอ านาจแตงตงพนกงานอยการโดยความเหนชอบของอธบดกรมอยการหรอขาราชการใน สคบ. ซงมคณวฒไมต ากวาปรญญาตรทางนตศาสตรเปนเจาหนาทคมครองผบรโภคเพอใหมหนาทด าเนนคดแพงและคดอาญาแกผกระท าละเมดสทธของผบรโภคในศาล...

หลกเกณฑการด าเนนคดแทนผบรโภค

3. การด าเนนคดจะเปนประโยชนแกผบรโภค เปนสวนรวม

2. ผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธผบรโภค

1. ผรองขอตองเปนผบรโภค

1. ผรองขอตองเปนผบรโภค“ผบรโภค” หมายความวา ผซอหรอผไดรบบรการจาก ผประกอบธรกจ หรอผซงไดรบการเสนอหรอการชกชวนจากผประกอบธรกจเพอใหซอสนคาหรอรบบรการ และหมายความรวมถง ผใชสนคาหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจโดยชอบแมมไดเปนผเสยคาตอบแทนกตาม

2. เมอผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธผบรโภค “ผประกอบธรกจ” หมายความวา ผขาย ผผลตเพอขาย ผสงหรอน าเขามาในราชอาณาจกรเพอขาย หรอผซอเพอขายตอซงสนคา หรอผใหบรการ และหมายความรวมถงผประกอบกจการโฆษณาดวย

“การละเมดสทธของผบรโภค” หมายถง กรณผประกอบธรกจเปนฝายผดสญญาหรอกระท าละเมดเปนเหตใหผบรโภคไดรบความเสยหาย อนเปนการละเมดสทธของผบรโภค และรวมถงกรณผประกอบธรกจกระท าการละเมดสทธของผบรโภคอยางหนงอยางใด หรอหลายอยางกได

3. การด าเนนคดจะเปนประโยชนแกผบรโภคเปนสวนรวม- ลกษณะของการประกอบธรกจใดทแมวาจะกอใหเกดความ

เสยหายแกผบรโภคเพยงรายเดยว แตมพฤตการณทเหนไดวาหากผประกอบธรกจยงคงประกอบธรกจลกษณะนนตอไปอาจท าใหผบรโภครายอน ๆ ไดรบความเสยหายดวย

- ผลของการด าเนนคดแทนผบรโภครายใดนน จะเปนประโยชนแกผบรโภครายอน ๆ ทยงมไดมารองขอตามซงสามารถมายนค ารองขอใหด าเนนคดในภายหลงได

ละเมดรถหายในหางสรรพสนคาใชครมหนาเดงแลวเกดอนตรายยดรถยนตไมชอบดวยกฎหมายสงมอบปายทะเบยนรถยนตปลอมท าใหโดนต ารวจจบโทรศพทเคลอนทระเบดไดรบความเสยหายเครองปองกนภยแจงเหตอตโนมตตดตงอปกรณ NGVของหายในบาน

ตวอยางคดผบรโภค

- พนกงานอยการ- ขาราชการ สคบ. ทมคณวฒไมต ากวา

ปรญญาตรทางนตศาสตร

เจาหนาทคมครองผบรโภค

ขนตอนท ๑ ตรวจสอบ

๑ ตรวจสอบขอเทจจรง/มต/ความประสงคของผบรโภค (ใคร ท าอะไร ทไหน เมอไหร อยางไร เรยกรองอะไร)

ขนตอนการด าเนนคดแทนผบรโภค

๒ ตรวจสอบขอกฎหมาย- ผดสญญา- ละเมด- ช ารดบกพรอง- อายความ- เขตอ านาจศาล

มต/รายงาน/บนทกค ารองเรยน/หนงสอมอบอ านาจใบจอง/สญญาจะซอจะขาย/สญญาซอขาย/ใบเสรจรบเงน

หลกฐานการช าระเงน/รปถาย/เอกสารการโฆษณา/แผนผงโครงการ/แบบแปลน/ผลการพสจนโดยผเชยวชาญ

รายละเอยดเกยวกบคาเสยหาย/บนทกถอยค า/บนทกขอตกลงสญญาประนประนอมยอมความ/หนงสอโตตอบ

บนทกการเจรจา/ใบอนญาตตาง ๆ

๓ ตรวจสอบและรวบรวมเอกสารพยานหลกฐาน

ทมาของพยานหลกฐานผรองเรยน/ผประกอบธรกจ/พยานผเชยวชาญ/

หนวยงานราชการ/สคบ./ผเกยวของอน

กรณเอกสารพยานหลกฐานไมครบใหด าเนนการรวบรวมจดท าใหครบถวน

บรษท/บรษทมหาชน/หางหนสวนสามญ หางหนสวนสามญนตบคคล/หางหนสวนจ ากด/ผถอหน/หนสวน/บคคลผมอ านาจควบคมการด าเนนงาน

ของนตบคคลผรบมอบทรพยสนจากนตบคคล

๔ ตรวจสอบสถานะของผประกอบธรกจ

ผถอหน/หนสวน/บคคลผมอ านาจควบคมการด าเนนงานของนตบคคล

ผรบมอบทรพยสนจากนตบคคล มาตรา ๔๔

พรบ. วธพจารณาคดผบรโภค ๒๕๕๑

๑ คดผบรโภคทจ าเลยซงเปนผประกอบธรกจมสถานะเปนนตบคคล

๒ มขอเทจจรงปรากฏวานตบคคลดงกลาว๒.๑ ถกจดตงขนหรอด าเนนการโดยไมสจรต๒.๒ มพฤตการณฉอฉลหลอกลวงผบรโภค หรอ๒.๓ มการยกยายถายเททรพยสนของนตบคคลไป

เปนประโยชนของบคคลใดบคคลหนง๓. ทรพยสนของนตบคคลนนมไมเพยงพอตอการช าระหนตามค าฟอง

๔. เมอคความรองขอหรอศาลเหนสมควร ศาลมอ านาจเรยกบคคลดงกลาวเขามาเปนจ าเลยรวมและพพากษาใหรวมกนรบผดในหนทนตบคคลมตอผบรโภค๕. บคคลทถกเรยกเขามาเปนจ าเลยรวมไมตองรวมรบผดในหนของนตบคคลหากพสจนไดวา

๕.๑ ตนมไดมสวนรเหนในการกระท าดงกลาว ๕.๒ ตนไดรบทรพยสนมาโดยสจรตและเสย

คาตอบแทน

- จดท าหนงสอบอกกลาวทวงถามขอใหปฏบตตามสญญา/ขอบอกเลกสญญาขอใหปฏบตตามสญญาและขอบอกเลกสญญาขอใหช าระเงนคนพรอมดอกเบยขอใหชดใชคาเสยหายพรอมดอกเบย/ขอใหช าระหน

ตวอยาง 1 2 3 4 5

เพอใหเกดการโตแยงสทธตามกฎหมาย

จบการบรรยาย

ผเชยวชาญดานความปลอดภยของอาหารและการบรโภคอาหาร

ผประกอบการ ผบรโภค

ก ากบดแล คมครอง

การควบคมอาหารตาม พรบ.อาหาร พ.ศ.2522

ปลอดภย คมคา สมประโยชน

กฎหมาย

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ กระทรวงสำธำรณสข 2

(มาตรฐานบงคบ)

ผลตภณฑเสรมอาหารคออะไร??

ผลตภณฑเสรมอาหาร จดเปนอาหารทก าหนดคณภาพ

หรอมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข

(ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร

ผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการ

รบประทานอาหารตามปกต ซงมสารอาหารหรอ

สารอนเปนองคประกอบ อย ในรปแบบเมด แคปซล

ผง เกลด ของเหลวหรอลกษณะอน ซงมใชรปแบบ

อาหารตามปกต (conventional foods) ส าหรบ

ผ บรโภคทคาดหวงประโยชนทางดานสงเสรม

สขภาพ

นยามผลตภณฑเสรมอาหาร??

กรอบการด าเนนงานของ อย. (พรบ. อาหาร พ.ศ. 2522)

ประเมน ความสามารถของผประกอบการกอน ออกสตลาด

ประเมน ความสามารถของผประกอบการ

หลง ออกสตลาด

ผบรโภค

กฎหมาย

ผประกอบการสถานท

ผลตภณฑ

โฆษณา

คาดหวงอาหาร

ปลอดภย คมคา สมประโยชน

สถานท

ผลตภณฑ

โฆษณาหนาท: น ามาตรฐานมาจดการในการผลต

ผลต/น าเขา/จ าหนายอาหาร

การอนญาตกอนออกสทองตลาด การตรวจตดตามหลงออกสทองตลาด

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ กระทรวงสำธำรณสข 5

การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร

เพอใหมนใจวาผลตภณฑเสรมอาหาร ซงมการจ าหนายใหกบ

ผบรโภคสอดคลองตามทกฎหมายก าหนด ส านกงานคณะกรรมการ

อาหารและยา และส านกงานสาธารณสขจงหวดจงไดมการวางแผน

ด าเนนการตรวจสอบทงสวนของสถานประกอบการ ผลตภณฑ การแสดง

ฉลาก และการโฆษณา เพอเปนการคมครองผบรโภคใหรบประทาน

ผลตภณฑเสรมอาหารทปลอดภย

การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร

สถานทจ าหนาย ใหจ าหนายอาหารทไดรบอนญาตฯและม

การแสดงฉลากซงสอดคลองตามกฎหมาย

สถานทผลต ตองใหเปนไปตามหลกเกณฑ GMP กฎหมาย

ก าหนด

สถานทน าเขา ตองปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ

และเงอนไข ใหสอดคลองตามกฎหมาย

การตรวจสอบสถานประกอบการ อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจตามแผนการปฏบตงาน

ทกป และในกรณสถานทผลตและสถานทน าเขาจะตองไดรบการตรวจสอบเพมเตมทก 3 ป

เพอตออายใบอนญาตผลต/น าเขา ซงตองปฏบตใหสอดคลองตามกฎหมาย ดงน

การก ากบดแลผลตภณฑผลตภณฑเสรมอาหาร ตองควบคมมคณภาพมาตรฐานตามประกาศ

กระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 293) พ.ศ.2548 เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร และไมมสารหามใช

ตามทกฎหมายก าหนด

การก ากบดแลฉลากอาหาร ตองใหแสดงฉลากถกตอง และไมพยายามลวงผบรโภคใหเขาใจผดใน

เรองคณภาพ ปรมาณ ประโยชน หรอลกษณะพเศษอยางอน หรอในเรองสถานทและประเทศทผลต

การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร

การตรวจสอบผลตภณฑ อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจผลตภณฑเสรมอาหารตามแผนฯ

ทกป เพอวเคราะหคณภาพมาตรฐาน และสารทมฤทธทางยา รวมทงตรวจสอบการแสดง

ฉลากโดยตองใหสอดคลองตามกฎหมาย ดงน

การก ากบดแลโฆษณาอาหาร

อย. และสสจ. ไดมการส มตรวจการโฆษณาอาหาร ซงตองใหสอดคลอง

ตามกฎหมาย โดยการโฆษณาผลตภณฑเสรมอาหารตองไมแสดง

คณประโยชน คณภาพ หรอสรรพคณอาหารอนเปนเทจหรอหรอกลวงใหเกด

ความหลงเชอโดยไมสมควร และสอดคลองตามทไดรบอนญาต

การก ากบดแลผลตภณฑเสรมอาหาร

นโยบายบรณาการการท างานรวมกบเจาหนาทต ารวจในการตรวจสอบสถานทผลตผลตภณฑสขภาพผดกฎหมาย

ขอมลผลการเฝาระวงผลตภณฑเสรมอาหารตรวจพบยาแผนปจจบนอยางตอเนอง

การก ากบดแลผลตภณฑหลงออกสตลาดเชงรก และเขมงวด

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ

แ

นโยบายเชงรกการตรวจปราบปรามผลตภณฑอาหารทไมเปนไปตามกฎหมาย

เชน ยา วตถออกฤทธตอจตประสาท เปนตน

กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ

สถาน ท ผล ต เ ขา

ขายเปนโรงงาน

ผลตโดยไมไดรบใบอนญาต ฝาฝนมาตรา 14 วรรคหนง มาตรา 53 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม

เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

สถานทผลตไมเข า

ขายเปนโรงงาน

ผลตโดยไมไดรบเลขประจ าสถานท

ผลตทไมเขาขายโรงงาน

ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม

มาตรา 6(10)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท

สถานทน าเขา น าเขาอาหารเพอจ าหนายโดยไมไดรบ

อนญาต

ฝาฝนมาตรา 15 วรรคหนง มาตรา 53 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม

เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ส ข ล ก ษณ ะ ข อ ง

สถานทผลต

ไมเปนไปตามหลกเกณฑ GMP ฝา ฝนประกาศฯซงออกตาม

มาตรา 6(7)

มาตรา 49 ปรบไมเกน 10,000 บาท

สถานทจ าหนาย จ าหนายผลตภณฑทไมมเลขสารบบ

อาหาร หรอแสดงฉลากไมถกตอง

ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม

มาตรา 6(10)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท

จ าหนายผลตภณฑทฉลากแสดงเลข

สารบบอาหารของผอน หรอหรอ

แสดงฉลากเพอลวงอนๆ

ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม

มาตรา 6(10) และ มาตรา

25(2)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท

และมาตรา 59 จ าคกตงแต 6 เดอนถง

10 ป หรอปรบตงแต 5,000 ถง

100,000 บาท

การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522

กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ

ผลตภณฑ ไมไดรบเลขสารบบอาหาร ฝาฝนประกาศฯซงออกตาม

มาตรา 6(10)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท

ผลวเคราะหไมเขามาตรฐานตามท

กฎหมายก าหนด

ฝาฝนมาตรา 25(3) มาตรา 60 ปรบไมเกน 50,000 บาท

ผลวเคราะหตรวจพบสวนประกอบท

เปนคณคาทางอาหารขาดหรอเกน

รอยละ 30 จากเกณฑต าส ดหรอ

สงสด

ฝ า ฝ นม าต ร า 2 5 ( 2 )

อาหารปลอม

มาตรา 59 จ าคกตงแต 6เดอนถง 10 ป หรอ

ปรบตงแต 5,000 ถง 100,000 บาท

ผลวเคราะหตรวจพบสารหามใช สาร

ทเปนอนตรายตอสขภาพ เชน ยา

แผนปจจบน วตถออกฤทธตอจตและ

ประสาท

ฝาฝนมาตรา 25 (1) มาตรา 58 จ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน

20,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

อาศยอ านาจตาม ม.30(2) สงใหงดผลต งดน าเขา

ม. 30(3) ประกาศผลการพสจนอาหารใหประชาชน

ทราบ

มาตรา 46 พกใชใบอนญาต เพกถอนใบอนญาต

ระเบยบเลขสารบบอาหาร ยกเลกเลขสารบบอาหาร

การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522

กรณ การกระท าการฝาฝน ความผด บทลงโทษ

ฉลาก แสดงฉลากไมถกตองตามประกาศ ฝาฝนประกาศฯซงออก

ตามมาตรา 6(10)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท

แสดงฉลากเพอลวงหรอพยายามลวง

ผบรโภคใหเขาใจผดในเรองคณภาพ

ปรมาณ ประโยชน หรอลกษณะพเศษ

อยางอน หรอในเ รองสถานท และ

ประเทศทผลต

ฝาฝนประกาศฯซงออก

ตามมาตรา 6(10) และ

มาตรา 25(2)

มาตรา 51 ปรบไมเกน 30,000 บาท และ

มาตรา 59 จ าคกตงแต 6เดอนถง 10 ป

หรอปรบตงแต 5,000 ถง 100,000

บาท

โฆษณา โฆษณาคณประโยชน คณภาพ หรอ

สรรพคณของอาหารอนเปนเทจหรอ

เ ปนการหลอกลวง ใหเก ดความ

หลงเชอโดยไมสมควร

ฝาฝนมาตรา 40 มาตรา 70 จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไม

เกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ระเบยบเลขสารบบอาหาร ยกเลกเลข

สารบบอาหาร

ไมขออนญาตกอนการโฆษณา ฝาฝนมาตรา 41 มาตรา 71 ปรบไมเกน 5,000 บาท

มาตรา 42 (1) ระงบโฆษณาอาหาร

การพจารณาด าเนนคด ตาม พรบ. พ.ศ.2522

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ

ขอขอบคณดวยควำมปรำรถนำด