สัมมนาเรืองวิถีแห่งอนาคต Thailand 4.0 ... ·...
Transcript of สัมมนาเรืองวิถีแห่งอนาคต Thailand 4.0 ... ·...
สมมนาเร�องวถแหงอนาคต Thailand 4.0 แนวคดและคานยมของคนไทย และ การเช�อมโยงกบแผนยทธศาสตร
รฐ ธนาดเรก, Ph.D.
24 กนยายน 2559
Agenda
• ภาพรวมของการนาเสนอ
• ระบบการคดเพ�อกาหนดแผนฯ
• แนวทางการคดแผนฯภาค และ แผนฯ กจ
• สถานการณของประเทศในภาพ Macro และ ในระยะยาว (Middle-Income Trap)
• Global และ National Demand ในอนาคต
• คานยมของคนตางยค และ Workforce ในอนาคต
• Concept ของการแขงขนในยค 4.0 และ Fin-Tech
• แนวคดในยค 1.0-3.0 VS 4.0
• สรป
วธคดท�เราคนเคย (แตไมใชเพ�อกาหนดแผนฯ)
3
a) ภารกจ/Action
•••
ต �งใจ มงม�น และ ทมเท
b) ส�งดๆจะตามมา
ระบบการคดท� “คลาดเคล�อน”
หลกแนวคดเพ�อกาหนดแผนฯ
4
สถานการณในอนาคต
ส�งท�เราอยากเหน และ
อยากเปนแผนฯชาต-แผนฯภาค
Potential Demand
ภาพรวมของการนาเสนอCascading & Alignment: (แผนฯ 20 ป-แผนฯชาต-แผนฯภาค-แผนฯ กจ-แผนฯ จว)
5
2) แผนฯชาต และ Thailand 4.0
1) เปาหมายของแผนฯ 20 ป
3) แผนฯภาค
6) แผนฯ กจ
แผนฯ จว
Supply Side
4) Demand Side
5) ความหนดดานแรงงานในอนาคต
Concept ในการกาหนดแผนฯภาค และแผนฯกจ
การเปรยบเปรย “แผนฯภาค” และ “สารบอาหาร”
ภาค…วฒนธรรม + ภมศาสตร + ภมอากาศ
วตถดบเมนในสารบ
(Traditional)รปลกษณ รสชาด สรรพคณ
เหนอ• ลานนา พมา ลาว• ตดภเขา ปา• เยน แหง
• ผกแค บอน หยวกกลวย ผกหวาน• ไก หม • ไขแหน จ�ก ง แมงมน
• น �าพรกหนม น �าพรกออง น �าพรกแดง• ไสอ�ว แคบหม รถดวน• แกงฮงเล แกงโฮะ ขาวซอย
• กลางๆ เคมนา • เปร �ยวหวาน
มนอยมาก
• เพ�มความอบอน
ใต
• ไทย อนเดย จน ชวา มาเลย• ตดทะเล• รอนช �น ฝนตก
• ผกสะตอ เมดเหรยง ลกเนยง • ปลาหอยนางรม ก ง
มงกร ปลากระบอก
• ปลากระบอกตมสม• ผดสะตอใสกะป• ขาวยา แกงหลอง แกงไต
ปลา
เผด (เคร�องเทศ)
• เพ�มความอบอน • แกหวด
กลาง
• เร�อยๆ สบายๆ• มแมน �า ลาคลอง• ชมช �น อดม
สมบรณ
• ผกสด ผลไม กะท• ปลาน �าจด และ
ปลาทะเล• ไข ไก หม
• น �าพรก ปลาท• มสม�นแหง พะแนง แกงจด• ยาใหญ ไขเจยว • ยาปลาดกฟ ผดกระเพรา
• กลมกลอม • หวานนา
เลกนอย• หลากหลาย
• เบา• สบาย• มวตามน
ตะวนออก-เฉยงเหนอ
• หมกและถนอม• รอน • แลง
• หม วว ไก• ปลาน �าจด• สตวอ�นๆท�
สามารถหามาได
• ขาวเหนยว สมตา• ไกยาง ลาบเลอด น �าตก • ปลาสม ปลารา ปลายาง
• เปร �ยว เคม เผด • หอมกล�นหมก• หอมผกสด
• เบา• สบาย
ท�มา: สารานกรมไทยสาหรบเยาวชน และ สรายทธ คมขา (2 สงหาคม 2556)
ความสมพนธระหวาง แผนฯภาค แผนฯกจ และ แผนฯจว
แผนฯภาค สารบ (โตะจน และ/หรอ Multiple-Combo Set)
แผนฯ กจ “Set Menu/Combo Set-ในสารบ”
แผนฯ จว “จานเด�ยวในสารบ” ท�เปนจานพ �นฐาน
สถานการณของประเทศในภาพ Macro และในระยะยาว
13
ประเทศไทยกาลงจะตดอยใน Middle-Income Trap
14
GNI-Gross National Income per Person ของ แรงงานมการพฒนาในอตราท�ดอยกวาประเทศใน ASEAN, South Korea, และ จน
115% Growth
134% Growth
179% Growth
223% Growth
909% Growth
206% Growth
458% Growth
80% Growth
ใชเวลาในการทางานโดยเฉล�ยเทากน-8 ชมตอวน แตอตราการสรางรายได “เตบโตนอยกวามาก”
15
ประเทศไทยใชนวตกรรมในการสรางรายไดใหกบประเทศไดคอนขางนอย
16
Thailand 4.0 และ S-Curve Industries
17
Thailand 4.0 และ อตสาหกรรมท�เก�ยวของ
18
แผนฯ ควรพจารณาการสราง “สารบใหม” ควบคไปกบสารบเดม เพ�อรองรบอนาคต และ ชวยวางรากฐานเพ�อพฒนาประเทศใหหลดจาก Middle Income Trap
19
ภาพสรปเพ�อเช�อมโยงกบภาพรวมของการนาเสนอ: แผนฯชาต และ Thailand 4.0 และ เปาหมายของการพฒนาประเทศในระยะยาว
20
แผนฯชาต และ Thailand 4.0
แผนฯภาค
แผนฯ กจ
แผนฯ จว
Supply Side
Demand Side
เปาหมายของแผนฯ 20 ป
แผนพฒนาภาค*
21
*ท�มา: สมหมาย ภกดชาต “แนวทางการเชอมโยงแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 สการจดทาแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ป 2561 – 2564”, 7 กนยายน 2559
ภาคเหนอ
ภาคกลาง
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคใต
1
3
2
4
ฐานเศรษฐกจสรางสรรคมลคาสง
ฐานเศรษฐกจช �นนา
ฐานการสรางรายไดท�หลากหลาย
หลดพนความยากจน สเปาหมายการพ�งตนเอง
เปาหมายการพฒนาภาคการพฒนาภาค
เพ�อสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหกระจายตวอยางท�วถง
22
ภาพสรปเพ�อเช�อมโยงกบภาพรวมของการนาเสนอ: แผนฯชาต แผนฯภาค และ เปาหมายของการพฒนาประเทศในระยะยาว
23
แผนฯชาต และ Thailand 4.0
แผนฯภาค
แผนฯ กจ
แผนฯ จว
Supply Side
Demand Side
เปาหมายของแผนฯ 20 ป
Global และ National Demand
24
Global Demand Analysis---1*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015) 25
Global Demand Analysis---2*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015) 26
Global Demand Analysis---3*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015)
ขอมลจาก IMF ช �ใหเหนวาประเทศ CLMV, ASEAN-5, จน, Middle East และ North Africa, และ อนเดย มอตราการเตบโตของ Import ในระดบสงในป 2011-2015 และจะเตบโตอยางตอเน�องตอไปในอนาคต 2016-2020 อกท �งยงม Market Share ของ Import เพ�มข �นดวย
27
Global Demand Analysis---4*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015)
ประเทศกาลงพฒนา (Emerging Countries) ท�มอตราการ Import สง---Demand อะไร?
28
Global Demand Analysis---5*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015)
ประเทศพฒนาแลว (Developed Countries)---Demand อะไร?
29
Global Demand Analysis---6*
*ท�มา: ขอมลจาก World Bank, IMF และ บทสรปเสรษฐกจโลกโดย ฝายวจยธนาคารไทยพานชย-SCB Economic Intelligence Center (2015)
ประเทศกาลงพฒนา (Emerging Countries) ท�มอตราการ Import สง---Demand อะไร?
30
National Demand เปนอยางไร? ภาคฯ สามารถสงเสรมศกยภาพดานใดไดบาง?
31
National Demand
32
National Demand
33
ภาพสรปเพ�อเช�อมโยงกบภาพรวมของการนาเสนอ: แผนฯชาต แผนฯภาค Global-National Demand และ เปาหมายของการพฒนาประเทศในระยะยาว
34
แผนฯชาต และ Thailand 4.0
แผนฯภาค
แผนฯ กจ
แผนฯ จว
Supply Side
Demand Side (National & Global)
เปาหมายของแผนฯ 20 ป
แต ภายใตนโยบาย Thailand 4.0 และ S-Curve Industries ประเทศไทยอาจตดปญหาดาน Labor Shortage ในอนาคต
35
Generational Values
36
Population Trend(ในป 2030 % ของคนวยทางานจะมเพยงแค 3 ใน 5 ของประชากรท�งหมด และ สดสวนตอวยพ�งพงจะเปน 2 ตอ 1)
37
แต แรงงานในอนาคตท� “เปนฐานการผลตนวตกรรม” กอาจมไมมากพอ
38
แต แรงงานดาน “การบรการ” จะมเพ�มมากข�น ในขณะท�แรงงานดานการผลต และ การเกษตรจะมสดสวนลดลง
4,474 4,207 3,907 3,713 3,626 3,457 3,261
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
2559 2563 2567 2571 2575 2579 2583
วยเดก 0-4 ป วยเรยน 5-14 ป วยเรยน 15-19 ป
วยทางาน 20-59 ป วยเกษยณ 60-79 วยชรา 80 ปข �นไป
65.3 65.965.9 68.4 68.4 68.0 67.0
จานวนประชากรในประเทศไทย พ.ศ.2559- พ.ศ.2583 ( x1000 ลานคน)
ท�มา: สานกคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตhttp://social.nesdb.go.th/
จานวนผมงานทา จาแนกตามภาคการผลตป 2558 – 2562
บรการ
เกษตร
ผลต
* พ.ศ.2559 มนกเรยนอาชวะ 976,615 คดเปน 22% ของวยเรยนอาย 15-19 ป39
และ ถาเทยบกบประเทศอ�นๆแลว ประชากรวยแรงงานของเรากจะลดลงเร�อยๆ
(ดงน �นศกยภาพการ “เปนฐานการผลต” กมแนวโนมท�จะลดลงในอนาคต)
จานวนประชากรสงอายและสดสวนเทยบกบประชากรทงหมดในภมภาคอาเซยน ป 2553 และคาดการณป 2593
ทมา: สถานการณผสงอายโลก ดานประชากรศาสตร [online] : เขาถง 14 ก.ค. 2558. จากhttp://www.nfi.or.th/aging/index.php/situation
40
ภาพสรปเพ�อเช�อมโยงกบภาพรวมของการนาเสนอ: แผนฯชาต แผนฯภาค Global-National Demand และ เปาหมายของการพฒนาประเทศในระยะยาว
41
แผนฯชาต และ Thailand 4.0
แผนฯภาค
แผนฯ กจ
แผนฯ จว
Supply Side
Demand Side (National & Global)
เปาหมายของแผนฯ 20 ป
แนวคดเพ�อสรางความไดเปรยบของการแขงขนในอนาคต:Multisided-Platform และ Fin-Tech
ววฒนาการของ Information Technology
Multi-Sided Platform
Fin-Tech
Multisided Platform (แนวคด Beyond Value Chain)
Multi-Sided Platform และ Cryptocurrency
Crypto Currency และ Block Chain Technology
แนวคดเพ�อกาหนดแผนฯในยค 1.0-3.0 VS แนวคดในยค 4.0
แนวคดเพ�อกาหนดแผนฯในยค 3.0 VS แนวคดในยค 4.0แนวคดในยค 1.0-3.0
• เรา Supply อะไร
• IT คอเคร�องทนแรง
• การกาหนด Positioning มาจากการคดท�วา “เราผลตอะไร ท�ผอ�นผลตไมได”
• เราควร Promote เพ�อเขาถง กลมเปาหมาย ใด
• เนนการกระจายช�อเสยงใหเปนท�รจก เพ�อใหเกดการซ �อ
• พยายามขาย Single Item และ Substitute
• เนนการสราง ประสทธภาพและประสทธผล และใชความมประสทธภาพและประสทธผลเปน “จดขาย”
• Green Products เปน Luxury
• ความม�นคงและเปนระบบ ของงาน จะเปน Asset
• แยกแยะระหวาง ด และ ไมด
• ทามากจะนามาซ�งการไดมาก
แนวคดในยค 4.0
• กลมเปาหมาย Demand อะไร
• IT คอ หนาตางและหนาตา
• การกาหนด Positioning มาจากการคดท�วา “ส�งท�เราผลต มสรรพคณอะไร ท�หาจากท�อ�นไมได”
• กลมเปาหมายใดท�อยากจะ Search หาเรา และ เม�อเจอเราแลว กไมอยากไป Search หาจากท�อ�นอก
• เนนการเปนท�นาคนหาและกลบมาซ �อซ �าและบอกตอ
• พยายามขาย Package-Combo set และ Complement
• เนน Differentiation และ ความเปนเอกลกษณ โดยม ประสทธภาพและประสทธผล เปน Basic Requirement
• Green Products เปน Basic Foundation
• การไดใชความสามารถเฉพาะตว และมระบบการทางานท�ยดหยน จะเปน Asset
• แยกแยะ ความดท�แตกตาง
• ทาไมมากแตคดสรางสรรคมาก จะทาใหไดมากย�งกวา
สรป
ดงน�น…ในการจะกาหนดกลยทธในยค 4.0 เรา “ไมควร” คดอยางไร?
• ไมวเคราะห แต ใชความรสกและขอมลท� Extreme (ท�แทบจะไมเกดข �นเลย) เปนท�ต �ง-ไมควรคดแบบ “เอางายๆ” และ “เรวๆ” (System 1) และ
• ถงแมเราคดวา “ไดพยายามคดแลว” กตาม: แตกยง…
• ไมวเคราะห-Demand และ ไมวเคราะหสถานการณและความทาทายท�จะเกดข �นในอนาคต
แตกลบเอาตวเองเปนศนยกลาง หรอ เอาตวเองเปนท�ต �ง (มมมองเหมอน “นก KIWI” หรอ “ไกอยในราง”)
• ชอบคดวา การกาหนดกลยทธ คอ การพยายามทาทกเร�อง และทาแตละเร�องให Perfect และ ชอบใช Sunday Words หรอ ภาษาเทพ ท�ฟงดสวยงามแตมความคลมเครอในการปฏบตเปนการสรางความ “ชอบธรรม” ใหกบแผนฯ
• ชอบคดโดยเอา Action หรอ กจกรรมเปนท�ต �ง (แตไมยอมใชเปาหมายท�ตองการบรรล หรอ โจทยท�ตองการแก เปนท�ต �ง)
ส�งท�ไมควรลม: คอ Simple Rule ของกลยทธ และ Outside-In Thinking
Concept/หลกการ ทาเพ�มไมมาก แตไดประโยชนมาก และ ใจเขา-ใจเรา