บทที่ 3 - Mahasarakham University5).pdfบทท 3 ว ธ การด าเน นงาน 3.1 ระบบงานเด ม ร านส ทธ น นท การไฟฟ
การดําเนินการทางวินัย › 2010 › 10 › law53-04.pdf~ 87...
Transcript of การดําเนินการทางวินัย › 2010 › 10 › law53-04.pdf~ 87...
บทท 3
การดาเนนการทางวนย
การดาเนนการทางวนย เปนหลกการสาคญของการบรหารงานบคคลภาครฐทผบงคบบญชา หรอองคกรผมอานาจจะตองดาเนนการใหเปนไปตามบทบญญตของกฎหมาย ซงมขนตอน การปฏบตทชดเจน โดยกฎหมายไดกาหนดลาดบขนตอนการดาเนนการไวในลกษณะของกระบวนการทางนตธรรม (Judicial Due Process) สาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 เปนบทบญญตหลก
ความหมาย การดาเนนการทางวนย หมายถง กระบวนการและขนตอนการดาเนนการในการลงโทษขาราชการ ซงเปนกระบวนการตามกฎหมายทจะตองกระทา เมอขาราชการมกรณถกกลาวหาวากระทาผดวนย ไดแก
1. การตงเรองกลาวหา 2. การสบสวนหรอการสอบสวน 3. การพจารณาความผดและกาหนดโทษ 4. การลงโทษหรองดโทษ
5. การดาเนนการในระหวางดาเนนการทางวนย เชน ใหพกราชการ หรอใหออกจากราชการไวกอน จดมงหมายของการดาเนนการทางวนยกเพอใหการลงโทษขาราชการเปนไปโดยถกตองเหมาะสมตามกระบวนการทางนตธรรม โดยทคาสงลงโทษทางวนยเปนคาสงทางปกครอง ขนตอนการดาเนนการและการใชดลพนจกาหนดโทษทางวนย จงตองเปนไปตามหลกความชอบดวยกฎหมายของการกระทาทางปกครอง
~ 86 ~
โดยทมาตรา 95 วรรคหา บญญตวา “เมอมการกลาวหาโดยปรากฏตวผกลาวหา หรอ กรณเปนทสงสยวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดกระทาผดวนยโดยยงไมมพยานหลกฐาน ใหผบงคบบญชารบดาเนนการสบสวนหรอพจารณาในเบองตนวา กรณมมลทควรกลาวหาวา ผนนกระทาผดวนยหรอไม ถาเหนวากรณไมมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนยจงจะยตเรองได ถาเหนวากรณมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนยกใหดาเนนการทางวนยทนท”
มาตรา 98 วรรคหนง บญญตวา “การดาเนนการทางวนยแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ซงมกรณอนมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนย ใหผบงคบบญชาแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เพอดาเนนการสอบสวนใหไดความจรงและความยตธรรมโดยมชกชา และในการสอบสวนจะตองแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหผถกกลาวหาทราบ โดยระบหรอไมระบชอพยานกได เพอใหผถกกลาวหามโอกาสชแจงและนาสบแกขอกลาวหา”
จากบทบญญตทง 2 มาตราดงกลาว อาจเหนไดวา ในการดาเนนการทางวนยของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 นน เมอมการกลาวหาโดยปรากฏตวผกลาวหา หรอกรณเปนทสงสยวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดกระทาผดวนยโดยยงไมมพยานหลกฐาน ผบงคบบญชาตองดาเนนการ สบสวนหรอพจารณาในเบองตนกอนวากรณมมลทควรกลาวหาวาผนนกระทาผดวนยหรอไม ถาผลของการสบสวนปรากฏวาเปนกรณอนมมลทควรกลาวหาวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผนนกระทาผดวนย ผบงคบบญชาจงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ทางวนยตอไปได
การสบสวน การสบสวน หมายถง การแสวงหาขอเทจจรงและพยานหลกฐานเบองตนในมลกรณ ทมการกลาวหา หรอสงสยวาขาราชการผใดอาจกระทาความผดจรงหรอไม เพยงใด เพอจะไดดาเนนการทางวนยตอไป
~ 87 ~
วธการสบสวน วธการสบสวนไมมกฎหมายหรอระเบยบใดกาหนดรปแบบของการดาเนนการไว ดงนน การสบสวนอาจจะดาเนนการโดยวธการใดกได ทงน ขนอยกบสภาพของเรองทจะทาการสบสวนวาควรจะใชวธอยางใดจงจะเหมาะสม เพอใหไดมาซงขอเทจจรงของเรองทสบสวน เชน อาจดาเนนการเอง หรออาจตงเปนคณะกรรมการ หรอมอบหมายใหผใดไปดาเนนการ หรอ สงประเดนไปใหหนวยงานหรอผทเชอถอไดสบสวนใหกได การสบสวนอาจกระทาไดทงโดยทางลบและโดยเปดเผย การสบสวนโดยทางลบ ไดแก การสบสวนทดาเนนการไปโดยมใหผกระทาผดหรอ ผถกสงสยวาเปนผกระทาผดรตวถงเรองทจะทาการสบสวน โดยใชกลวธทเหมาะสม เชน เขาไปพดคยโดยปกตธรรมดา หวานลอมใหเขามาในประเดนทตองการทราบ หรอทาทเปนเขาไปศกษาถงวธการดาเนนการหรอการปฏบตงาน และขอดเอกสารเกยวกบเรองนนโดยไมทนรตวหรอจะมอบหมายใหบคคลหนงบคคลใดเขาไปอยในเหตการณเพอทจะไดทราบถงความเคลอนไหว หรอขอวพากษวจารณเกยวกบเรองนน ๆ วามแนวโนมพอทจะเชอไดวาใครเปนผกระทาผด หรอผนนไดกระทาความผดจรงหรอไม
การสบสวนโดยเปดเผย ไดแก การหาขอเทจจรงโดยวธแจงหรอแสดงใหผถกสงสย หรอผถกกลาวหาทราบถงประเดนแหงความผด และขอใหเขาชแจงแสดงเหตผลแกขอกลาวหา โดยปกตผสบสวนจะตองรวบรวมพยานหลกฐานตาง ๆ ทมอยหรอขอมลตาง ๆ ไวกอน เพอสะดวกในการทจะชหรอยนยนถงขอกลาวหานน กรณใดจะสมควรสบสวนโดยเปดเผยหรอโดยทางลบนน ยอมขนอยกบเรองทจะสบสวน ความรายแรงแหงกรณ ตลอดจนความเสยหายหรอเสยชอเสยงเกยรตศกดของตาแหนงหนาทของผทเกยวของ เชน ในกรณทมผรองทกขหรอรองเรยนกลาวหาโดยอางพยานหลกฐานแนชด จะใชวธการสบสวนโดยเปดเผยกได แตหากเปนกรณทสงสยวาจะมการกระทาผดหรอมผรองเรยนโดยกลาวหาลอย ๆ หากดาเนนการสบสวนโดยเปดเผยอาจเปนการเอกเกรก ถาผถกกลาวหา
~ 88 ~
มไดกระทาผดเลยยอมทาใหเสอมเสยชอเสยง หรอถาหากเปนผกระทาผดจรงจะเปนชองทาง ใหผกระทาผดไหวตวหรอรตว และอาจจะทาลายหลกฐานหรอเสยมสอนพยานใหใชถอยคาบดเบอนได จงจาเปนทจะตองดาเนนการสบสวนโดยวธลบมใหผถกกลาวหาหรอพยานรตวหรอเตรยมการลวงหนาได หรอถาหากสบสวนแลวปรากฏวาไมเปนความจรงตามขอกลาวหา กจะไดไมทาให ผถกกลาวหาเสยชอเสยง
ประเภทของการสบสวน การสบสวนม 2 ประเภท คอ
1. การสบสวนทไมเปนการดาเนนการทางวนย 2. การสบสวนทเปนการดาเนนการทางวนย
1. การสบสวนทไมเปนการดาเนนการทางวนย ไดแก การสบสวนกอนการดาเนนการทางวนย เมอมกรณสงสยวาขาราชการอาจกระทาผดวนย เปนการสบสวนเพอพจารณาวา กรณมมลทควรกลาวหาวาผนนกระทาผดวนยหรอไม ตามมาตรา 95 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 หากขอเทจจรงฟงไดวา กรณมมล กตองดาเนนการทางวนยตอไป แตถาผลการสบสวนปรากฏวากรณไมมมลกตองยตเรอง ในกรณทยตเรองในชนของการสบสวนนไมตองมการรายงานตามระเบยบ ก.ค.ศ.วาดวยการรายงานเกยวกบการดาเนนการทางวนยและการออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2551 แตประการใด แตอาจตองรายงานใหผบงคบบญชาทราบตามสายงานการบงคบบญชา กรณทมการกลาวหาหรอเปนทสงสยวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษากระทาผดวนย ซงการกลาวหาหรอกรณเปนทสงสยนน อาจมทมาอนเปนมลกรณแหงเรองทกลาวหาปรากฏขนไดหลายทาง เชน 1) ในกรณท ผบงคบบญชาพบวาผอยใตบงคบบญชาผใดกระทาผดวนย โดยมพยานหลกฐาน ในเบองตนอยแลว ใหผบงคบบญชาดาเนนการทางวนยทนท เชน ผบงคบบญชาพบเหนการกระทาผดกอาจสงใหผนนชแจงหรอรายงานขอเทจจรง และอาจสบสวนพยานผรเหน
~ 89 ~
ประกอบการพจารณาดวย เมอพจารณาแลวเหนวามมลกรณเกดขนจรง กสงแตงตงคณะกรรมการ ขนสอบสวนเพอใหไดความจรงและความยตธรรมตอไป 2) กรณทมการรองเรยนดวยวาจา ใหจดปากคาและใหผรองเรยนลงลายมอชอ และ วน เดอน ป พรอมรวบรวมพยานหลกฐานอน ๆ ประกอบการพจารณา แลวดาเนนการใหมการสบสวนขอเทจจรงโดยอาจตงกรรมการสบสวน หรอสงใหบคคลใดไปสบสวน หรอเรยกบคคลทเกยวของมาสอบถามกได หากเหนวากรณมมลกตองสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตอไป 3) สาหรบกรณทมการรองเรยนเปนหนงสอ ผบงคบบญชาตองสบสวนในเบองตนกอน หากเหนวาไมมมลกสงยตเรอง ถาเหนวามมลกสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตอไป ในกรณทหนงสอรองเรยนไมลงลายมอชอและทอยของผรองเรยนเขาลกษณะของบตรสนเทห ซงมหนงสอสานกเลขาธการคณะรฐมนตร ท นร 0206/ว 218 ลงวนท 25 ธนวาคม 2541 เรอง หลกเกณฑ และแนวทางปฏบตเกยวกบการรองเรยนกลาวโทษขาราชการ และการสอบสวนเรองราวรองเรยนกลาวโทษขาราชการวากระทาผดวนย ในขอ 1 กลาววา “เมอผบงคบบญชาไดรบเรองราวกลาวโทษขาราชการ ในเบองตนใหถอเปนความลบทางราชการ หากเปนบตรสนเทหใหพจารณาเฉพาะรายทระบหลกฐานกรณแวดลอมปรากฏชดแจง ตลอดจนชพยานบคคลแนนอนเทานน” กรณเชนนผบงคบบญชากควรสบสวนขอเทจจรงใหไดความวา กรณมมลตามบตรสนเทหหรอไม 4) สวนราชการหรอหนวยงานอนแจงมาใหทราบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษากระทาผดวนยหรอสงสยวากระทาผดวนย เชน ไดรบแจงจากสานกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) สานกงานเลขาธการนายกรฐมนตร สานกงานเลขานการรฐมนตร กระทรวงศกษาธการ หรอสานกงาน ก.ค.ศ. เปนตน (กรณ สตง., ป.ป.ช. ชมลความผด อาจดาเนนการทางวนยโดยไมตองสบสวนหรอตงกรรมการสอบสวนขอเทจจรงขนอก ทงน ตองเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน)
~ 90 ~
2. การสบสวนซงเปนการดาเนนการทางวนย ไดแก การสบสวนกรณเปนความผด ทปรากฏชดแจง โดยทมาตรา 98 วรรคเจด แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 บญญตวา “ในกรณความผดทปรากฏชดแจงตามทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. จะดาเนนการทางวนยโดยไมสอบสวนกได” และตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยกรณความผดทปรากฏ ชดแจง พ.ศ. 2549 ขอ 2 (2) กาหนดกรณละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลา เกนกวา 15 วน ผบงคบบญชาตองดาเนนการสบสวนกอน หากปรากฏวาเปนการละทงหนาทราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร หรอโดยมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบต ตามระเบยบของทางราชการ ซงเปนความผดวนยอยางรายแรง ตามมาตรา 87 วรรคสอง แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และกรณ เปนความผดทปรากฏชดแจง จงตองเสนอเรองให อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา หรอ อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง แลวแตกรณ พจารณาโดยไมสอบสวนกได
ตวอยางการสบสวน การสบสวนซงเปนการดาเนนการทางวนย ตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยกรณความผดทปรากฏชดแจง พ.ศ. 2549 ขอ 2 (2) กรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษากระทาผดวนยอยางรายแรง กรณละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนกวา 15 วน ซงกฎหมายกาหนดใหผบงคบบญชาดาเนนการสบสวนใหไดความจรงกอนวาการละทงหนาทราชการนน มเหตผลอนสมควรหรอไม หรอมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบ ของทางราชการหรอไม ผบงคบบญชาจะดาเนนการดวยตนเองหรอมอบหมายใหผหนงผใด ไปสบสวนกได หรอสงประเดนไปใหหนวยงานหรอผทเชอถอไดสบสวนใหกได
วธดาเนนการ 1. สอบถามขอเทจจรงจากเพอนรวมงาน หรอหวหนางาน 2. ตดตามไปทบานพก สอบถามญาตหรอเพอนบาน
~ 91 ~
3. กรณมภมลาเนาอยตางถนอาจสงประเดนไปให หรอสอบถามขอเทจจรงไปยงหนวยงานการศกษาในถนทเปนภมลาเนาของขาราชการผนน การดาเนนการควรจดบนทกปากคาของผใหขอมล เพอเปนหลกฐานและเพอใหทราบเหตผลทแทจรงของการไมมาปฏบตหนาทราชการ แลวจงบนทกสรปตามขอเทจจรงทปรากฏจากการสบสวน
ตวอยางการสบสวนกรณยงไมรตวผถกกลาวหา กรณเงนขาดบญช จากการตรวจสอบพบวาเงนขาดบญชไปจานวนหนง การสบสวน จงมประเดนวาเงนดงกลาวไปอยทไหน ใครเปนผรบเงนไป ใครเปนผรบผดชอบในการเกบรกษาเงน อาจดาเนนการโดยสอบปากคาผเกยวของถงวธปฏบตวามขนตอนการดาเนนการในเรองการเงนอยางไร เงนดงกลาวนาจะหายไปในขนตอนใด และตรวจสอบเอกสารการรบเงนวาใครเปนผรบเงนแลวมการลงบญชและสงมอบใหแกผมหนาทรบผดชอบในเรองนนอยางไร หรอไม
~ 92 ~
(ม )
ตงคณวนยไ
ตงวนย
(ม
1. การตงเรองกลาวหา * เวนแตกรณความผดทปรากฏชดแจง/กรณท ป.ป.ช.
ชมลความผดทางวนย ตาม ม.92 ไมตองตงกรรมการสอ
มกรณกลาวหา (ม.95)
โด
กรณมมลโดยมพยานหลกฐาน ในเบองตนอยแลว (ม.95 ว.4)บสวน
ปรากฏตวผกลาวหา/กรณเปนทสงสย ยไมมพยานหลกฐานในเบองตน (ม.95 ว.5)
ล ล
ดาเนนการทางวนยสบสวน/พจารณาในเบองตน
มม
ไมมม*
ยตเรอง รายแรงมลรายแรง
ไมรายแรงมลไมรายแรง)
ผมอานาจตาม ม.53 คณะกรรมการสอบสวนอยางรายแรง (ม. 98 ว.2)*
ผบงคบบญชา ะกรรมการสอบสวนมรายแรง (ม. 98 ว.1) *
* ไมตองรายงานการดาเนนการทางวนย
ตามระเบยบ ก.ค.ศ. เพราะ ถอวายงไมเปน
การดาเนนการทางวนย
แผนภมกอนการดาเนนการทางวนย
~ 93 ~
ขนตอนการดาเนนการทางวนย
การตงเรองกลาวหา “การตงเรองกลาวหา” เปนการตงเรองดาเนนการทางวนยแกขาราชการ เมอปรากฏกรณ มมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนย มาตรา 98 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 กาหนดใหผบงคบบญชาแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เพอดาเนนการสอบสวนใหไดความจรงและความยตธรรมโดยไมชกชา ผตงเรองกลาวหาคอผบงคบบญชาของผถกกลาวหา กรณทเปนการกลาวหาวากระทาผดวนยอยางรายแรง ผบงคบบญชา ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 เปนผมอานาจ สงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน สาหรบกรณทเปนการกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง ผบงคบบญชาชนตน คอ ผอานวยการสถานศกษา สามารถแตงตงคณะกรรมการสอบสวนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยนไดทกคนในฐานะผบงคบบญชา เวนแตกรณทเปนการชวยปฏบตราชการจะมเพยงอานาจการบงคบบญชา แตไมมอานาจดาเนนการ ทางวนยหรอสงลงโทษ กรณเชนนจะตองรายงานใหผบงคบบญชาตนสงกดเปนผดาเนนการ “เรองทกลาวหา” หมายถง การกระทาหรอพฤตการณแหงการกระทาทกลาวอางวา ผถกกลาวหากระทาผดวนย การตงเรองกลาวหานเปนขนตอนทจาเปนไมวาจะเปนกรณความผดวนยอยางรายแรงหรอไมรายแรงกตาม กฎหมายกาหนดใหตองแจงใหผถกกลาวหาทราบวาถกกลาวหาวากระทาผดวนยในเรองใด เพอใหผถกกลาวหารตวและมโอกาสชแจงและนาสบแกขอกลาวหาได “เรองทกลาวหา” นน ไมใชกรณความผดหรอฐานความผด แตเปนเรองราวหรอ การกระทาทกลาวอางวา ผถกกลาวหากระทาผด ดงนน ในการตงเรองกลาวหาในคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน จงควรระบแตเพยงเรองราวหรอการกระทาทกลาวอางวาผถกกลาวหากระทาผดเทานน ไมควรระบกรณความผดหรอฐานความผด การระบกรณความผดหรอ ฐานความผดนน ควรปลอยใหเปนเรองของคณะกรรมการสอบสวนและผมอานาจพจารณาโทษ
~ 94 ~
ทจะพจารณาปรบบทความผด ภายหลงจากไดสอบสวนพจารณาขอเทจจรงแลว ถาผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนไปกาหนดกรณความผดหรอฐานความผดไวในคาสงแตงต งคณะกรรมการสอบสวนเสยแตแรกอาจกลายเปนการจากดขอบเขตของการสอบสวนใหอยเฉพาะในกรณความผด หรอฐานความผดทกาหนดไวถาพบการกระทาผดทเกนกวานนจะเกดปญหาวาเปนการสอบสวนเรองอน หรอพจารณาลงโทษในเรองอน ฉะนน คาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนจงควรระบแตเพยงเรองราวหรอการกระทาทกลาวอางวาผถกกลาวหากระทาความผด โดยไมระบกรณความผดหรอฐานความผด เมอสอบสวนแลวคณะกรรมการสอบสวนและ ผมอานาจพจารณาโทษจงจะพจารณาจากผลการสอบสวนวาเรองทกลาวหานน ฟงขอเทจจรงไดวาผถกกลาวหาไดกระทาความผดในเรองนนอยางไร แลวปรบบทไปตามความผดกรณนน ตามมาตรานน
แนวทางในการตงเรองกลาวหาอาจกระทาได ดงน 1. ควรตงใหกวางไว เพยงเพอใหรวาผถกกลาวหาทาอะไรทเปนความผด 2. ไมควรเอากรณความผดหรอฐานความผด หรอมาตราความผด ไปเปนเรองกลาวหา เพราะจะทาใหเรองทกลาวหาถกจากดไวในวงแคบ
การสอบสวน การสอบสวน คอ การรวบรวมพยานหลกฐาน และการดาเนนการทงหลายอนเพอจะทราบขอเทจจรงและพฤตการณตาง ๆ หรอพสจนเกยวกบเรองทกลาวหา เพอใหไดความจรงและความยตธรรม และเพอทจะพจารณาวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยจรงหรอไม ถากระทาผดจรงกจะไดลงโทษผกระทาผดวนยนน การสอบสวนทางวนย เปนการดาเนนการเพอจดใหมคาสงทางปกครองทมผลกระทบตอสถานภาพของสทธและหนาทของบคคล จงตองดาเนนการตามหลกเกณฑทกฎหมายกาหนด
~ 95 ~
การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยเปนกระบวนการดาเนนการทางวนยขนตน ทจดใหมขนเพอเปนหลกประกนแกขาราชการไดเกดความมนใจวาจะไดรบความคมครองและ
ความเปนธรรมในการสอบสวน (คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.28/2547 (ประชมใหญ))
ประเภทของการสอบสวน การสอบสวนทางวนย แบงเปน 2 ประเภท คอ
1) การสอบสวนวนยไมรายแรง 2) การสอบสวนวนยอยางรายแรง การสอบสวนทง 2 ประเภท มลกษณะดงน
1) การสอบสวนวนยไมรายแรง ผบงคบบญชาตองปฏบตตามมาตรา 98 และกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ . 2550 ทกาหนดใหผบงคบบญชาตองมคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน โดยแตงตงจากขาราชการครและบคลากรทางการศกษาหรอขาราชการฝายพลเรอน จานวน อยางนอย 3 คน ประกอบดวย ประธานกรรมการและกรรมการสอบสวน อยางนอยอก 2 คน ใหกรรมการสอบสวนคนหนงเปนเลขานการ ในกรณจาเปนจะใหมผชวย เลขานการดวยกได สาหรบวธการสอบสวนใหนาขนตอนการสอบสวนวนยอยางรายแรงมาใชโดยอนโลม กาหนดระยะเวลาดาเนนการใหแลวเสรจภายใน 90 วน อาจขอขยายระยะเวลาดาเนนการไดตามความจาเปน แตไมเกน 30 วน 2) การสอบสวนวนยอยางรายแรง ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 จะตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเชนเดยวกน สาหรบการสอบสวนวนยอยางรายแรง ประธานกรรมการตองดารงตาแหนงไมตากวาหรอเทยบไดไมตากวาผถกกลาวหา สาหรบตาแหนงทมวทยฐานะประธานตองมวทยฐานะไมตากวาผถกกลาวหา โดยกรรมการสอบสวนตองมผดารงตาแหนงนตกร หรอผไดรบปรญญาทางกฎหมาย หรอผไดรบการศกษาอบรมตามหลกสตรการดาเนนการทางวนย หรอผมประสบการณดานการดาเนนการทางวนย
~ 96 ~
อยางนอย 1 คน และแมภายหลงประธานจะดารงตาแหนงหรอมวทยฐานะตากวาหรอเทยบได ตากวาผถกกลาวหา กไมกระทบถงการไดรบแตงตงเปนประธานกรรมการ และตองดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 โดยใหดาเนนการใหแลวเสรจภายใน 180 วน และอาจขอขยายระยะเวลาดาเนนการไดตาม ความจาเปน ครงละไมเกน 60 วน และถาไมแลวเสรจภายใน 240 วน ตองรายงาน อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา/อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง เพอตดตามเรงรดการดาเนนการใหแลวเสรจโดยเรว
ขอยกเวน มาตรา 98 วรรคทาย บญญตวา “ในกรณความผดทปรากฏชดแจงตามทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. จะดาเนนการทางวนยโดยไมสอบสวนกได” กรณทเปนความผดทปรากฏชดแจงตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยกรณความผดทปรากฏชดแจง พ.ศ. 2549 กาหนดไวดงน ก. การกระทาผดวนยไมรายแรงทเปนกรณความผดทปรากฏชดแจง ไดแก (1) กระทาความผดอาญาจนตองคาพพากษาถงทสดวาผนนกระทาผด และผบงคบบญชา เหนวา ขอเทจจรงทปรากฏตามคาพพากษานนไดความประจกษชดแลว (2) กระทาผดวนยไมรายแรงและไดรบสารภาพเปนหนงสอตอผบงคบบญชา หรอ ใหถอยคารบสารภาพตอผมหนาทสบสวนหรอคณะกรรมการสอบสวน ตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และไดมการบนทกถอยคารบสารภาพเปนหนงสอ ข. การกระทาผดวนยอยางรายแรงทเปนกรณความผดทปรากฏชดแจง ไดแก (1) กระทาความผดอาญาจนไดรบโทษจาคกหรอโทษทหนกกวาจาคก โดยคาพพากษาถงทสด ใหจาคก หรอใหลงโทษทหนกกวาจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ
~ 97 ~
(2) ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนกวา 15 วน และผบงคบบญชา ไดดาเนนการสบสวนแลวเหนวาไมมเหตผลอนสมควร หรอมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ (3) กระทาผดวนยอยางรายแรงและไดรบสารภาพเปนหนงสอตอผบงคบบญชาหรอใหถอยคารบสารภาพตอผมหนาทสบสวนหรอคณะกรรมการสอบสวนตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และไดมการบนทกถอยคารบสารภาพเปนหนงสอ
หลกเกณฑและวธการสอบสวน การสอบสวนเปนกระบวนการทตองทาตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายกาหนด กลาวคอ ตองแตงตงคณะกรรมการขนทาการสอบสวน เพอใหไดความจรงและความยตธรรมโดยไมชกชา และตองแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทม ใหผถกกลาวหาทราบ โดยจะระบหรอไมระบชอพยานกได และตองใหโอกาสผถกกลาวหาชแจงและนาสบแกขอกลาวหา และในการชแจงแกขอกลาวหาและการใหปากคาของผถกกลาวหา ผถกกลาวหามสทธนาทนายความหรอทปรกษาเขาฟงการชแจงหรอใหปากคาของตนได และประการสาคญ ตองดาเนนการสอบสวนตามกระบวนการทกาหนด ตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวย การสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ซงไดกาหนดหลกเกณฑและวธการสอบสวน ดงน 1) ผมอานาจแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ผมอานาจแตงตงคณะกรรมการสอบสวนความผดทางวนย ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 แยกเปน ก) กรณวนยไมรายแรง คอ ผบงคบบญชาตามกฎหมาย ไดแก (1) ผอานวยการสถานศกษา หรอตาแหนงทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทา ซงเปนผบงคบบญชาของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผกระทาผดวนย
~ 98 ~
(2) ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอตาแหนงทเรยกชออยางอน ทมฐานะเทยบเทา ซงเปนผบงคบบญชาของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผกระทาผดวนย (3) นายกรฐมนตรในฐานะหวหนารฐบาล รฐมนตรเจาสงกด ปลดกระทรวง เลขาธการ อธบด หรอตาแหนงทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทา หรออธการบด หรอตาแหนงทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทา ซงเปนผบงคบบญชาของขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาผกระทาผดวนย ข) กรณวนยรายแรง ไดแก (1) ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 (2) ผม อานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 ในลาดบชนสงกวาของ ผถกกลาวหาคนหนงคนใดในกรณทกระทาผดวนยรวมกนหลายคน (มาตรา 98 วรรคสอง) (3) ผบงคบบญชาของผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา 53 ระดบเหนอขนไป (มาตรา 100 วรรคหก) (4) ผบงคบบญชาผไดรบรายงานการดาเนนการทางวนย (มาตรา 104 (1)) (5) รฐมนตรเจาสงกด นายกรฐมนตร (มาตรา 98 วรรคหา) (6) ก.ค.ศ. (มาตรา 105) กรณนาย ก. ผบรหารสถานศกษา เขต 1 มคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนความผดทางวนย นาย ข. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน ตอมา นาย ก. ถกยายไปเปนผบรหารสถานศกษา เขต 2 กอนไปรบหนาทใหม นาย ก. ไดมคาสงเปลยนแปลงประธานกรรมการสอบสวน นาย ข. ซงเปนการสงหลงจากทผบงคบบญชามคาสงใหยายไป เปนผบรหารสถานศกษาทใหมแลว คาสงเปลยนแปลงประธานกรรมการดงกลาวจงเปนคาสง ทไมชอบดวยกฎหมาย เพราะขณะทสงไมอยในฐานะเปนผบงคบบญชาตามกฎหมาย หรอ ผมอานาจสงบรรจและแตงตง ตามมาตรา 53 ของ นาย ข. แลว (มต อ.ก.ค.ศ.วสามญเกยวกบ การอทธรณและการรองทกข ในคราวประชมครงท 1/2553 วนท 3 มนาคม 2553)
~ 99 ~
คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ. 118/2551 การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยตองกระทาโดยเจาหนาทผมอานาจ กรณทคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกระทาโดยเจาหนาทของรฐ ซงไมมอานาจตามกฎหมายยอมเปนคาสงทไมชอบ ดวยกฎหมาย และมผลทาใหการดาเนนกระบวนการทางวนยโดยอาศยผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาว เชน การมมตและมคาสงลงโทษผทถกสอบสวน เปนการดาเนนการทไมชอบดวยกฎหมายไปดวย
2) องคประกอบและคณสมบตของคณะกรรมการสอบสวน ตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ.2550 ขอ 3 กาหนดใหคณะกรรมการสอบสวนประกอบดวย ประธานกรรมการซงดารงตาแหนงไมตากวาหรอเทยบไดไมตากวา ผถกกลาวหา สาหรบตาแหนงทมวทยฐานะ ประธานตองดารงตาแหนงและมวทยฐานะไมตากวาหรอเทยบไดไมตากวาผถกกลาวหา และกรรมการอยางนอยอก 2 คน โดยใหกรรมการคนหนงเปนเลขานการ ในกรณจาเปนจะใหมผชวยเลขานการดวยกได และตองมผดารงตาแหนงนตกร หรอผไดรบปรญญาทางกฎหมาย หรอผไดรบการฝกอบรมตามหลกสตรการดาเนนการทางวนย หรอผมประสบการณดานการดาเนนการทางวนย อยางนอยหนงคนเปนกรรมการสอบสวน สรปคอ คณะกรรมการตองม (1) อยางนอย 3 คน (2) เปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา/ขาราชการฝายพลเรอน (3) ประธานตองดารงตาแหนง/วทยฐานะไมตากวาผถกกลาวหา (4) ในคณะกรรมการตองมผดารงตาแหนงนตกร หรอผไดรบปรญญาทางกฎหมาย หรอผไดรบการฝกอบรมตามหลกสตรการดาเนนการทางวนย หรอผมประสบการณดาน การดาเนนการทางวนยเปนกรรมการสอบสวนอยางนอย 1 คน คาวา “ผมประสบการณดานการดาเนนการทางวนย” หมายถง ผท เคยเปนกรรมการสอบสวน หรอเปนเจาหนาทเกยวกบการดาเนนการทางวนย
~ 100 ~
คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ. 28/2547 (ประชมใหญ) พพากษาวา กรรมการ ทไดรบแตงตงใหเปนคณะกรรมการสอบสวนจะตองมคณสมบตตามทกฎหมายกาหนด
3) คาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ตองระบ (1) เปนคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยไมรายแรง/อยางรายแรง (2) ชอและตาแหนง/วทยฐานะของผถกกลาวหา (3) เรองทกลาวหา (4) ชอและตาแหนง/วทยฐานะของคณะกรรมการสอบสวน เนองจากกฎหมายกาหนดใหตองตงกรรมการสอบสวนทงวนยไมรายแรงและ อยางรายแรง จงควรระบใหชดเจนวา เปนเรองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยไมรายแรงหรออยางรายแรง เพราะกฎสอบสวนเปนฉบบเดยวกน และตองมการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหผถกกลาวหาทราบ โดยจะระบหรอไมระบชอพยานกได เพอใหผถกกลาวหามโอกาสชแจงและนาสบแกขอกลาวหา
~ 101 ~
ครฑ คาสง......................(ชอหนวยงานทออกคาสง)......................
ท....../.............(เลข พ.ศ. ....) เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยไมรายแรง/อยางรายแรง
ดวย.....................(ระบชอผถกกลาวหา)...................ขาราชการครและบคลากรท...........................ตาแหนง/วทยฐานะ.............(ชอหนวยงานการศกษา)...............สงกด............................................มกรณถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/อยางรายแรง ในเรอง............................................................................................................................................................................
อาศยอานาจตามความในมาตรา 98 วรรคหนง/วรรคสอง แหงพระราชบญขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 จงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเพอสอบสวนในเรองดงกลาว ประกอบดวยบคคล ดงตอไปน ........................(ระบชอและตาแหนง/วทยฐานะ).......................เปนประธานกรร ........................(ระบชอและตาแหนง/วทยฐานะ).......................เปนกรรมการ
ฯลฯ ........................(ระบชอและตาแหนง/วทยฐานะ).......................เปนกรรมการแล ........................(ระบชอและตาแหนง/วทยฐานะ).......................เปนผชวยเลขาน
ทงน ใหคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการสอบสวนพจารณาตามหลกเกณฑทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา ใหแลวเสรจโดยเรว แลวเสนอสานวนกามาเพอพจารณาดาเนนการตอไป
ในการสอบสวนถาคณะกรรมการสอบสวนเหนวากรณมมลวาผถกกลาวหากรในเรองอนนอกเหนอจากทระบไวในคาสงน หรอกรณทการสอบสวนพาดพงไปถงขาราชบคลากรทางการศกษาผอน และคณะกรรมการสอบสวนพจารณาในเบองตนแลวเหนวา ขาราช
แบบ สว.1
างการศกษา.................. .................. ..................
ญตระเบยบผถกกลาวหา
มการ
ะเลขานการ การ
และวธการ รสอบสวน
ะทาผดวนยการครและการครและ
~ 102 ~
บคลากรทางการศกษาผนนมสวนรวมกระทาการในเรองทสอบสวนนนอยดวย ใหประธานกรรมการรายงานมาโดยเรว อนง ถาผถกกลาวหาประสงคจะรองทกขคาสงน ใหรองทกขตอ (อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา/อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง/ก.ค.ศ.) ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคาสง สง ณ วนท.........เดอน............................พ.ศ. .......... ...................(ลายมอชอ).....................ผสง (.................................................................) .................ตาแหนง/วทยฐานะ................ หมายเหต 1. ในกรณจาเปนจะใหมผชวยเลขานการกได 2. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 103 ~
4) การแจงคาสงใหผถกกลาวหาและคณะกรรมการสอบสวนทราบ เมอผบงคบบญชาไดมคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลว ใหดาเนนการดงน (1) แจงคาสงใหผถกกลาวหาทราบภายใน 3 วนทาการ นบแตวนทมคาสง โดยให ผถกกลาวหาลงลายมอชอและวน เดอน ปทรบทราบไวเปนหลกฐาน ในการนใหมอบสาเนาคาสงใหผถกกลาวหาหนงฉบบดวย ถาไมอาจแจงใหผถกกลาวหาทราบได หรอผถกกลาวหา ไมยอมรบทราบคาสง ใหสงสาเนาคาสงทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปใหผถกกลาวหาตามทอยทปรากฏหลกฐานของทางราชการ เมอลวงพน 15 วน นบแตวนทไดดาเนนการดงกลาวใหถอวาผถกกลาวหาไดทราบคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลว (2) สงสาเนาคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนใหประธานและกรรมการรบทราบภายใน 3 วนทาการ นบแตวนทมคาสง พรอมทงสงเอกสารหลกฐานเกยวกบเรองทกลาวหา ใหประธานกรรมการและใหลงลายมอชอ และวน เดอน ป ทรบทราบไวเปนหลกฐานดวย
5) สทธของผถกกลาวหา (1) ในการสอบสวนวนยอยางรายแรง ผถกกลาวหามสทธนาทนายความหรอ ทปรกษาของตนเขารวมฟงการสอบสวนได แตจะใหถอยคาหรอตอบคาถามแทนผถกกลาวหา หรอ เสนอความเหนอยางใดไมได (ขอ 11) (2) จะนาเหตแหงการถกสอบสวนมาเปนขออางในการดาเนนการใดใหกระทบตอสทธของผถกสอบสวนไมได (ขอ 7) ยกเวน ถกสงพกราชการหรอใหออกจากราชการไวกอน (3) มสทธคดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนหรอกรรมการสอบสวน (ขอ 8) (4) มสทธขอทราบขอเทจจรงอยางเพยงพอ (ขอ 10) - มสทธทจะไดรบโอกาสในการโตแยงและแสดงพยานหลกฐานของตนตอคณะกรรมการสอบสวน
~ 104 ~
- มสทธขอตรวจดเอกสารทจาเปนตองรเพอการโตแยง ชแจง หรอปองกนสทธของตน - ในการอางพยานแกขอกลาวหา มสทธนาพยานหลกฐานมาเองหรอ อางพยานหลกฐาน แลวขอใหคณะกรรมการสอบสวนเรยกพยานหลกฐานนนมากได ขอยกเวน
- จะทาใหระยะเวลาทกฎหมาย หรอกฎ ก.ค.ศ. กาหนดตองลาชาออกไป (ขอ 10) - กรณทปรากฏโดยสภาพทเหนไดชดวาการใหโอกาสดงกลาวไมอาจกระทาได
(5) มสทธทจะไดรบการแจงสทธและหนาทของผถกกลาวหากอนการสอบปากคาจากคณะกรรมการสอบสวน (6) มสทธทจะไดรบคาแนะนาจากคณะกรรมการสอบสวนทคาขอ / คาชแจง มขอบกพรอง อานไมเขาใจ หรอผดหลง (7) เมอมการอางพยานหลกฐานเพอพสจนความผด มสทธขอตรวจดตนฉบบหรอพยานหลกฐาน และถาตองการสาเนามสทธไดรบสาเนาตามทคณะกรรมการฯ เหนสมควร (8) มสทธไดรบการแจงขอกลาวหาตามแบบ สว.3 วากระทาผดวนยกรณใด ตามมาตราใด และสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทม (9) มสทธทจะยนคาชแจงแกขอกลาวหาเปนหนงสอภายในเวลา 15 วน - มสทธทจะใหถอยคาเพมเตม รวมทงนาสบแกขอกลาวหาตอคณะกรรมการสอบสวน (10) กอนคณะกรรมการสอบสวนจะเสนอสานวนการสอบสวน หากมเหตผล อนสมควรผถกกลาวหามสทธยนคาชแจงเพมเตม ใหถอยคา / ยนคาชแจงแกขอกลาวหา / นาสบแกขอกลาวหาเพมเตม (ผถกกลาวหารองขอ) (11) ในการสอบปากคา ผถกกลาวหามสทธทจะไดรบการคมครองไมใหถกขเขญ หลอกลวง ใหคามนสญญา จงใจ หรอกระทาการโดยมชอบดวยประการใด ๆ หรอกระทาใหทอใจ หรอใชกลอบาย เพอปองกนมใหบคคลใดใหถอยคาหรอไมใหถอยคา
~ 105 ~
(12) มสทธทจะกลาวอางมใหรบฟงพยานหลกฐานทไดมาโดยมชอบดวยกฎหมาย (13) กรณการสอบสวนทมชอบและบกพรอง และผมอานาจสงใหคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการใหถกตอง ผถกกลาวหามสทธทจะชแจงใหถอยคา และนาสบแกขอกลาวหา
6) การคดคานกรรมการสอบสวน การคดคานกรรมการสอบสวนตองมเหตอยางหนงอยางใด ดงตอไปน (ขอ 8) (1) รเหนเหตการณในขณะกระทาการในเรองทกลาวหา (2) มประโยชนไดเสยในเรองทสอบสวน (3) มสาเหตโกรธเคองกบผถกกลาวหา (4) เปนผกลาวหา หรอเปนคหมน คสมรส บพการ ผสบสนดาน เปนพนองรวมบดามารดา หรอรวมบดาหรอมารดา เปนลกพลกนองนบไดเพยงภายใน 3 ชน หรอเปนญาตเกยวพน ทางแตงงานนบไดเพยง 2 ชน ของผถกกลาวหา (5) เปนเจาหนหรอลกหนของผกลาวหา (6) มเหตอนซงอาจทาใหการสอบสวนเสยความเปนธรรม
วธการคดคาน (1) ทาเปนหนงสอแสดงขอเทจจรงและขอกฎหมายทเปนเหตแหงการคดคานวา จะทาใหการสอบสวนไมไดความจรง และความยตธรรมอยางไร (2) ยนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน (3) ใหยนภายใน 7 วน นบแตวนทราบคาสงหรอวนทราบเหตแหงการคดคาน
การสงคาคดคาน ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตองพจารณาสงการ ดงน (1) ตองสงคาคดคานใหแลวเสรจภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบหนงสอคดคาน (2) รบแจงใหผถกคดคานทราบและใหหยดการสอบสวนไวกอน แลวสงเรองใหประธานกรรมการสอบสวนรวมไวในสานวน
~ 106 ~
(3) ถาเหนวาการคดคานนนไมมเหตผลอนควรรบฟง ใหสงยกคาคดคาน การสง ยกคาคดคานใหเปนทสด (4) ถาเหนวาการคดคานนนมเหตอนควรรบฟง กใหสงใหผทถกคดคานพนจาก การเปนกรรมการสอบสวน (5) เมอสงคาคดคานแลวตองรบแจงใหผถกกลาวหาทราบ และสงเรองใหประธานกรรมการสอบสวนรวมไวในสานวน (6) ถาไมไดสงคาคดคานภายในกาหนดเวลา ใหถอวากรรมการผทถกคดคานพนจากการเปนกรรมการสอบสวน และใหประธานกรรมการรายงานผสงตงเพอสงตงกรรมการใหมแทน การทผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนสงใหผทถกคดคานพนจากการเปนคณะกรรมการสอบสวนไมกระทบกระเทอนถงการสอบสวนทผนนไดรวมดาเนนการไปแลว
7) การคดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ผถกกลาวหามสทธคดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน (ขอ 9) ดงน (1) มเหตคดคานตามขอ 8 (2) คดคานภายใน 7 วน นบแตวนทราบคาสง (3) ยนตอผบงคบบญชาเหนอผสงขนไป 1 ชน (4) ผบงคบบญชาเหนอผสงตองพจารณาสงการภายใน 15 วน (5) ถาเหนวาการคดคานมเหตผลรบฟงได ใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน พนจากการเปนผมอานาจพจารณาสานวนการสอบสวน ตามขอ 40 และขอ 41 รวมทงการพจารณาสงการตามผลการสอบสวนทเสรจสนแลว และใหผบงคบบญชาชนเหนอนน หรอผไดรบมอบหมายมอานาจพจารณาสงการแทน (6) ถาเหนวาการคดคานไมมเหตผลพอทจะรบฟงได ใหยกการคดคานนน ทงน การสงยกการคดคานใหเปนทสด
~ 107 ~
(7) ในกรณทผพจารณาการคดคานไมพจารณาสงการภายใน 15 วน ใหถอวาผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนพนจากการเปนผมอานาจพจารณาสานวน ตามขอ 40 และขอ 41 รวมทงการพจารณาสงการตามผลการสอบสวนทเสรจสนแลว (8) เมอวนจฉยสงการอยางใดแลวใหแจงผถกกลาวหาทราบ และสงเรองใหประธานกรรมการรวมไวในสานวนการสอบสวน อนง การคดคานกรรมการสอบสวน และการคดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ดวยเหตตามขอ 8 วรรคหนง แหงกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ผมหนาทเกยวของตองดแลระมดระวงใหผมอานาจพจารณาสงการภายในเวลาตามทกฎหมายกาหนด เพอมใหการสงลงโทษหรอการสงการใด ๆ เปนการสงทไมชอบดวยกฎหมาย หรอ ตองเสยไป
การยนคดคานคณะกรรมการสอบสวน / ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
การคดคานกรรมการสอบสวน ผคดคาน (ผถกกลาวหา) ผมอานาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
การคดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ผคดคาน (ผถกกลาวหา) ผบงคบบญชาเหนอผสงแตงตง คณะกรรมการสอบสวนขนไปหนงชน
~ 108 ~
การคดคานกรรมการสอบสวน/ผสงฯ
8) กรรมการสอบสวนรายงานเหตอนอาจถกคดคาน
ผคดคาน (ผถกกลาวหา)
- ทาเปนหนงสอ - แสดงขอเทจจรงและขอกฎหมาย - ยนภายใน 7 วน
- ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน (คดคานกรรมการ) - ผบงคบบญชาเหนอ ผสงแตงตง กรรมการสอบสวนขนไปหนงชน (คดคานผสง) - ยนภายใน 7 วน
- แจงประธานฯ ทราบ พรอมสาเนาหนงสอคดคาน - รวมไวในสานวน
แจงผถกคดคาน หยดการสอบสวน
- สงใหพนจากการเปนกรรมการสอบสวน - สงแตงตงกรรมการสอบสวนขนใหมแทน - สงใหพนจากผมอานาจพจารณาฯ
ฟงได ฟงไมได
- ผถกคดคานพนจาก กรรมการ - ประธานฯ รายงาน ผสงแตงตงฯ
ไมสงการ
- พจารณาคาคดคาน - สงการภายใน 15 วน
- ยกคาคดคาน - ใหเปนทสด
กรรมการสอบสวนคนใดเหนวาตนเองมเหตอนอาจถกคดคาน ตองดาเนนการดงน (ขอ 19) (1) รายงานตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน (2) ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตองสงคารายงานทานองเดยวกบการสงคาคดคานโดยอนโลม
~ 109 ~
การรายงานเหตอนอาจถกคดคานกรรมการสอบสวน ประธานกรรมการ ผมอานาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน กรรมการสอบสวน
9) การเปลยนแปลงกรรมการ เมอไดมการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลว ถาผบงคบบญชาเหนวามเหต อนควรหรอจาเปนทจะตองเปลยน เพม หรอลดจานวนผไดรบแตงตงเปนกรรมการสอบสวนใหดาเนนการไดโดยใหแสดงเหตแหงการสงนนไวดวย โดยใหดาเนนการตามขอ 3 เกยวกบองคประกอบและคณสมบตของกรรมการสอบสวน ตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ทงน การเปลยนแปลงกรรมการดงกลาวไมกระทบถงการสอบสวนทไดดาเนนการไปแลว (ขอ 6)
การเปลยน เพม หรอลด จานวนกรรมการสอบสวน สทธและหนาทของผถกกลาวหาและพยาน สทธของผถกกลาวหา
มเหตอนสมควร หรอจาเปนตองเปลยน/เพม/ลด จานวนกรรมการ
ผมอานาจสงแตงตง คณะกรรมการสอบสวน
- มคาสง - จาเปนตองเปลยน/เพม/ ลดจานวนกรรมการ
- ตองแสดงเหตแหงการสง - นาขอ 5 เรอง การแจงคาสง มาใชโดยอนโลม - ไมกระทบถงการสอบสวนทดาเนนการไปแลว
~ 110 ~
10) อานาจหนาทของคณะกรรมการสอบสวน ตามมาตรา 101 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 ไดบญญตใหกรรมการสอบสวนเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา และ ใหมอานาจเชนเดยวกบพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เพยงเทาท เกยวกบอานาจและหนาทของกรรมการสอบสวน และโดยเฉพาะใหมอานาจดงตอไปนดวย คอ (1) เรยกใหกระทรวง ทบวง กรม หนวยราชการ รฐวสาหกจ หนวยงานอนของรฐ หรอหางหนสวนบรษท ชแจงขอเทจจรง สงเอกสารและหลกฐานทเกยวของ สงผแทนหรอบคคลในสงกดมาชแจง หรอใหถอยคาเกยวกบเรองทสอบสวน (2) เรยกผถกกลาวหาหรอบคคลใด ๆ มาชแจง หรอใหถอยคา หรอใหสงเอกสารและหลกฐานเกยวกบเรองทสอบสวน การทกฎหมายบญญตใหกรรมการสอบสวนเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา กเพอใหความคมครองกรรมการสอบสวนและใหกรรมการสอบสวนมความรบผดชอบ เชน ถาใครประทษรายตอกรรมการสอบสวนกมความผดเหตฐานประทษรายตอเจาพนกงาน ถากรรมการสอบสวนรบสนบนกมความผดฐานเจาพนกงานรบสนบน สวนการทกฎหมายบญญตใหกรรมการสอบสวนมอานาจเชนเดยวกบพนกงานสอบสวน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เพยงเทาทเกยวกบอานาจหนาทของกรรมการสอบสวนนน หมายความวา ใหกรรมการสอบสวนมอานาจในการสอบสวน ในการเรยกบคคลใด ๆ มาใหถอยคา หรอใหสงเอกสารหลกฐานได แตไมมอานาจจบกม
หนาทของกรรมการสอบสวน กรรมการสอบสวนมหนาทตองมาประชมโดยสมาเสมอ และชวยกนคนหาความจรงในเรองทกลาวหา และดแลใหเกดความยตธรรม ฉะนน กรรมการสอบสวนตองมความเปนกลาง (คาพพากษาศาลปกครองกลาง ท 865/2547)
~ 111 ~
หนาทของคณะกรรมการสอบสวน ตองการทาการสอบสวนขอเทจจรง บนทกปากคาผถกกลาวหาและพยานบคคล ตลอดจนแสวงหาและรวบรวมพยานหลกฐาน และรายละเอยดของพฤตการณตาง ๆ อนเกยวกบเรองทกลาวหา เพอแสวงหาความจรงในเรองทกลาวหา และดแลใหบงเกดความยตธรรมตลอดการสอบสวน ในการนใหคณะกรรมการสอบสวนรวบรวมประวตและความประพฤตของผถกกลาวหาทเกยวของกบเรองทกลาวหาเทาทจาเปนเพอประกอบ การพจารณา และใหคณะกรรมการสอบสวนจดทาบนทกประจาวนทมการสอบสวนไวดวยทกครง
สรปอานาจหนาทของคณะกรรมการสอบสวน (1) สอบสวนตามหลกเกณฑ วธการ และระยะเวลาทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. (2) แสวงหาความจรง และรวบรวมพยานหลกฐานทกอยางในเรองทกลาวหา (3) ดาเนนกระบวนพจารณาใหเปนไปโดยรวดเรว ตอเนอง และเปนธรรม (4) ใชดลพนจอยางอสระ เปนกลาง และไมมอคตอยางใด ๆ (5) เปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา (6) ใชดลพนจในการวนจฉยขอเทจจรง / มความเหนในการลงโทษ (7) รวบรวมประวตความประพฤตของผถกกลาวหา (8) จดทาบนทกประจาวน (9) แจงสทธและหนาทของผถกกลาวหา (10) ใหคาแนะนาผถกกลาวหา ผกลาวหา หรอพยานทยนคาขอ หรอคาชแจงบกพรองหรอผดหลง (11) เรยกใหกระทรวง ทบวง กรม หนวยราชการ ฯลฯ สงเอกสารหลกฐาน/ผแทนมาชแจง (12) เรยกผถกกลาวหา / บคคลใด ๆ มาชแจง ใหถอยคา สงเอกสารหลกฐาน (13) รบฟงพยานหลกฐาน คาชแจง หรอความเหนของผถกกลาว พยานบคคล พยานผเชยวชาญ
~ 112 ~
(14) ขอขอเทจจรงหรอความเหนจากคกรณ พยานบคคล พยานผเชยวชาญ ทงทเปนคณและเปนโทษแกผถกกลาวหา (15) ขอใหผครอบครองเอกสารสงเอกสารทเกยวของ (16) ออกไปตรวจสถานท (17) ดาเนนการประชม และจดทารายงานการประชม
11) การประชม (1) เรองทตองประชม ก. เพอพจารณาเรองทกลาวหาและวางแนวทางการสอบสวน (ขอ 16) ข. เพอพจารณาวามพยานหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหาวาผถกกลาวหา ไดกระทาการใด เมอใด อยางไร เปนความผดวนยกรณใด ตามมาตราใด หรอไม อยางไร (ขอ 24) ค. เพอพจารณาลงมตวา (ขอ 38) 1. ผถกกลาวหากระทาผดวนยหรอไม ถาไมผดใหมความเหนยตเรอง ถาผดเปนความผดวนยกรณใด ตามมาตราใด และควรไดรบโทษสถานใด 2. หยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ ตามมาตรา 111 หรอไม อยางไร 3. มเหตอนควรสงสยอยางยงวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางรายแรง แตการสอบสวนไมไดความแนชดพอทจะรบฟงลงโทษปลดออกหรอไลออกจากราชการ ถาใหรบราชการตอไปจะเปนการเสยหายแกราชการ ตามมาตรา 112 หรอไม อยางไร ง. เรองอน ๆ ทควรนาเขาประชม เชน 1. เมอสอบสวนแลว เหนควรสอบสวนเพมเตม 2. งดการสอบสวนพยานทไมมา หรอมาแตไมยอมใหถอยคา 3. งดการสอบสวนพยานททาใหลาชาหรอไมใชพยานหลกฐานในประเดนสาคญ
~ 113 ~
4. การสงประเดนไปสอบสวนพยานตางทองท 5. ใชคาพพากษาเปนพยานหลกฐานสนบสนนขอกลาวหา 6. เรองทคณะกรรมการเหนสมควร
(2) องคคณะในการประชม ก. ตองมประธานอยรวมประชมดวย ถาประธานไมสามารถเขาประชมได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงทาหนาทเปนประธานแทน ข. ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของกรรมการทงหมด เวนแตการประชมตอไปน ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวาสามคน และไมนอยกวากงหนงของกรรมการทงหมด คอ 1. การประชมเพอพจารณาวามพยานหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหาวา ผถกกลาวหาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร และเปนความผดในกรณใด หรอหยอนความสามารถ ในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ ตามมาตรา 111 หรอไม อยางไร 2. การประชมปรกษาหลงจากรวบรวมพยานหลกฐานตาง ๆ เสรจเพอพจารณามมตวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยหรอไม หรอหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ ตามมาตรา 111 หรอไม อยางไร หรอมเหตอนควรสงสยอยางยงวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางรายแรงแตการสอบสวนไมไดความแนชดพอทจะฟงลงโทษปลดออกหรอไลออกจากราชการ ถาใหรบราชการตอไปจะเปนการเสยหายแกราชการ ตามมาตรา 112 หรอไม อยางไร ค. การลงมตของทประชมใหถอเสยงขางมาก ถาคะแนนเสยงเทากนกใหประธานในทประชมออกเสยงเพมอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด
~ 114 ~
(3) บนทกรายงานการประชม คณะกรรมการสอบสวนตองทาบนทกรายงานการประชมไวดวยทกครง รวมไวในสานวนการสอบสวน เพอเปนหลกฐานยนยนวาคณะกรรมการสอบสวนไดประชมตามขอ 16, 24 และขอ 38 จรง และเพอใหมหลกฐานไวใชยนยนอางองไดถามการตรวจสอบ
12) ลาดบขนตอนการสอบสวน มขนตอนสาคญ ดงน (1) กาหนดแนวทางการสอบสวน (2) การแจงและอธบายขอกลาวหา และสอบถามผถกกลาวหาวารบสารภาพหรอปฏเสธ (3) การรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบเรองทกลาวหา (4) การแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาให ผถกกลาวหาทราบ (5) การสอบสวนและรวบรวมพยานหลกฐานของผถกกลาวหา (6) การประชมพจารณาลงมต (7) การทารายงานการสอบสวน
13) หนาทของประธานเมอไดรบแจงคาสง เมอประธานกรรมการรบเรองทกลาวหาทงหมดจากผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลว ตองบนทกวนรบทราบคาสงไวเปนหลกฐาน แลวรวบรวมขอมลและรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบเรองทกลาวหา รวมทงขอเทจจรงและพยานหลกฐานทไดจากการสบสวน หรอสอบสวนเบองตนทงหมดเทาทมกอนเรมทาการสอบสวน ซงไดแก เอกสารหลกฐานเกยวกบการตงเรองกลาวหา คาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หลกฐานการแจงคาสงให ผถกกลาวหาทราบของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ขอเทจจรงและพยานหลกฐาน ทไดจากการสบสวนหรอจากการสอบสวนเบองตน ศกษาลาดบขนตอนการสอบสวน และขอมลอน ๆ ทเปนประโยชนตอการสอบสวนตอไป ตอจากนนประธานกรรมการจะตองดาเนนการประชม
~ 115 ~
คณะกรรมการสอบสวน เพอพจารณาเรองทกลาวหาวามขอกลาวหาอยางไร เปนความผดวนย รายแรง หรอไมรายแรงตามมาตราใด มองคประกอบความผดอยางไร และวางแนวทางการสอบสวน คนหาขอเทจจรง พยานหลกฐาน ตลอดจนรายละเอยดของพฤตการณตาง ๆ อนเกยวกบ เรองทกลาวหา และองคประกอบความผดตามขอกลาวหา เพอใหการสอบสวนไดความจรง และความยตธรรม ใหแลวเสรจโดยเรว (ขอ 16)
14) การแจงและอธบายขอกลาวหา ขอกลาวหา หมายถง รายละเอยดแหงการกระทาหรอพฤตการณแหงการกระทาทกลาวอาง วาผถกกลาวหากระทาผดวนย ขอกลาวหาจะตองอยในกรอบของเรองทกลาวหา โดยอธบายเรองทกลาวหาใหชดเจนขนวาผถกกลาวหากระทาการใด ทไหน เมอใด และอยางไร การแจงและอธบายขอกลาวหา เปนหนาทของคณะกรรมการสอบสวน ทจะตองดาเนนการหลงจากพจารณาเรองทกลาวหา และวางแนวทางการสอบสวนแลว โดยเรยกผถกกลาวหามาแจงและอธบายรายละเอยดของขอกลาวหาทปรากฏตามเรองทกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบวาผถกกลาวหาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร รวมทงแจงใหทราบดวยวาในการสอบสวนน ผถกกลาวหามสทธทจะไดรบแจงสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา และมสทธ ทจะใหถอยคาหรอชแจงแกขอกลาวหาตลอดจนอางพยานหลกฐาน หรอนาพยานหลกฐาน มาสบแกขอกลาวหาได โดยทาเปนบนทกมสาระสาคญ ตามแบบ สว.2 รวม 2 ฉบบ เกบไวในสานวนการสอบสวน 1 ฉบบ อก 1 ฉบบ มอบใหแกผถกกลาวหา และใหผถกกลาวหาลงลายมอชอรบทราบไวเปนหลกฐานดวย โดยจะตองดาเนนการภายใน 15 วน นบแตวนทประธานกรรมการไดรบทราบคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เมอแจงและอธบายขอกลาวหาแลว คณะกรรมการสอบสวนจะตองสอบถามผถกกลาวหาวาไดกระทาการตามทถกกลาวหาหรอไม อยางไร หากผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพวา ไดกระทาการตามทถกกลาวหา คณะกรรมการสอบสวนตองแจงใหผถกกลาวหาทราบวา การกระทาตามทถกกลาวหาเปนความผดวนยกรณใด หรอเปนเหตใหออกจากราชการ
~ 116 ~
เพอรบบาเหนจบานาญเหตทดแทน ตามมาตรา 111 หรอไม หากผถกกลาวหายงคงยนยนตามทรบสารภาพใหบนทกถอยคารบสารภาพ รวมทงเหตผลในการรบสารภาพและสาเหตแหงการกระทาไวดวย รวมทงพจารณาวาจะสอบสวนตอไปหรอไม ตามควรแกกรณ ในกรณทผถกกลาวหาไมไดใหถอยคารบสารภาพ คณะกรรมการสอบสวนตองดาเนนการสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบขอกลาวหา ภายใน 60 วน นบแตวนทแจงและอธบายขอกลาวหา (ขอ 20 และขอ 23)
คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.197/2548 และท อ.21/2550 (สงลงโทษ ในขอกลาวหาทมไดมการแจงขอกลาวหานนมากอน) พพากษาวา การทผมอานาจสงลงโทษ ออกคาสงลงโทษในขอกลาวหาทมไดมการแจงขอกลาวหานนมากอน ยอมเปนคาสงลงโทษ ทไมชอบดวยกฎหมาย คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.153/2547 พพากษาวา การสงลงโทษในขอกลาวหาทคณะกรรมการสอบสวนมไดแจงขอกลาวหาใน “พฤตการณและการกระทา” นน มากอน หรอการสงลงโทษโดยเปลยนแปลงขอกลาวหาใน “พฤตการณและการกระทา” ใหม ไมสามารถกระทาได เพราะเปนการสงลงโทษในขอกลาวหาทไมเคยมการสอบสวนมากอน หรอเปนการไมใหโอกาสผถกกลาวหาไดทราบขอเทจจรงในขอกลาวหาอนนาไปสการลงโทษไดเพยงพอ และไมมโอกาสไดโตแยงหรอแสดงพยานหลกฐานของตน แลวแตกรณ สวนการสงลงโทษ ในขอกลาวหาท “พฤตการณและการกระทา” นน มการแจงขอกลาวหาและสอบสวนแลว แตผมอานาจสงลงโทษหรอผพจารณาความผดและกาหนดโทษ หรอผมอานาจพจารณาอทธรณเหนวาคณะกรรมการสอบสวนแจง “ฐานความผด” ไมถกตอง ผมอานาจดงกลาวยอมสามารถแกไข “ฐานความผด” หรอ “ปรบบทกฎหมาย” ใหถกตองได
~ 117 ~
บนทกการแจงและรบทราบขอกลาวหา ตามขอ 23 เรอง การสอบสวน..............(ระบชอผถกกลาวหา)................ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนย ไมรายแรง/อยางรายแรง
วนท............เดอน.....................
คณะกรรมการสอบสวนตามคาสง.....................(ชอหนวยงานทออกคาสง)........ท............/.............เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวน ลงวนท............เดอน.......................... พ.ศไดแจงและอธบายขอกลาวหาให.....................(ระบชอผถกกลาวหา)......................ผถกกลาวหาท …………………………………………..(อธบายขอกลาวหาทปรากฏตามเรองทใหผถกกลาวหาทราบวาผถกกลาวหาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร)..................................................................................................................................................................................................
ทงน คณะกรรมการสอบสวนไดแจงใหผถกกลาวหาทราบแลววา ในการผถกกลาวหามสทธและหนาทตามขอ 18 รวมทงมสทธทจะไดรบแจงสรปพยานหลกฐานทขอกลาวหา และมสทธทจะใหถอยคาหรอชแจงแกขอกลาวหา ตลอดจนอางพยานหลกฐานหหลกฐานมาสบแกขอกลาวหาไดดวย .....................(ลายมอชอ)..................ประธานกรรมก (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการ (...........................................................) ฯลฯ
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการและเล (...........................................................) ขาพเจา.................................(ระบชอผถกกลาวหา)................................ไดทราบและไดรบบนทกน 1 ฉบบไวแลว เมอวนท...........เดอน..................................พ.ศ. .............
แบบ สว.2
...พ.ศ. .......
................... ...............ราบ ดงน กลาวหา
................ .................
สอบสวนน สนบสนน รอนาพยาน
าร
ขานการ
ขอกลาวหา
~ 118 ~
.....................(ลายมอชอ)..................ผถกกลาวหา (...........................................................)
หมายเหต 1. ในกรณทเรยกผถกกลาวหามาเพอแจงและอธบายขอกลาวหา ตองมกรรมการสอบสวน รวมแจงและอธบายขอกลาวหาไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการสอบสวนทงหมด และใหกรรมการสอบสวนดงกลาวลงลายมอชอในบนทก ทงน ใหทาบนทกตามแบบ สว.2 เปน 2 ฉบบ มอบใหผถกกลาวหาลงลายมอชอและวนเดอนปทรบทราบไวเปนหลกฐานดวย 2. ในกรณทสงบนทกตามแบบ สว.2 ทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปใหผถกกลาวหา ใหกรรมการสอบสวนลงลายมอชอในบนทกไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการ สอบสวนทงหมด และใหทาบนทกตามแบบ สว.2 เปน 3 ฉบบ เกบไวในสานวน การสอบสวน 1 ฉบบ และใหผถกกลาวหาลงลายมอชอ และวนเดอนปทรบทราบสงกลบคน มารวมไวในสานวนการสอบสวน 1 ฉบบ 3. ในกรณทผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพวาไดกระทาการตามทถกกลาวหา ใหคณะกรรมการสอบสวนแจงใหผถกกลาวหาทราบวาการกระทาการตามทถกกลาวหา ดงกลาวเปนความผดวนยกรณใด หากผถกกลาวหายงคงยนยนตามทรบสารภาพ ใหบนทก ถอยคารบสารภาพ รวมทงเหตผลในการรบสารภาพ (ถาม) และสาเหตแหงการกระทาไวดวย 4. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 119 ~
15) กรณผถกกลาวหาไมมารบทราบขอกลาวหา ถาผถกกลาวหาไมมารบทราบขอกลาวหา หรอมาแลวแตไมยอมลงลายมอชอรบทราบขอกลาวหา คณะกรรมการสอบสวนตองสงบนทกตามแบบ สว.2 ทางไปรษณยลงทะเบยน ไปยงทอยของผถกกลาวหาซงปรากฏตามหลกฐานของทางราชการ พรอมทงมหนงสอสอบถามผถกกลาวหาวาไดกระทาผดวนยหรอไม การแจงขอกลาวหาโดยวธนตองทาบนทกตามแบบ สว.2 เปน 3 ฉบบ เกบไวในสานวนการสอบสวน 1 ฉบบ สงใหผถกกลาวหา 2 ฉบบ เพอให ผถกกลาวหาเกบไว 1 ฉบบ และใหผถกกลาวหาลงลายมอชอและวนเดอนปทรบทราบสงคนมา 1 ฉบบ ในกรณเชนนเมอลวงพน 15 วน นบแตวนดาเนนการดงกลาว แมไมไดรบแบบ สว.2 คนมา กถอวาผถกกลาวหารบทราบแลว และคณะกรรมการสอบสวนตองดาเนนการสอบสวนเพอรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบขอกลาวหา แลวประชมพจารณาวามพยานหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหาวาผถกกลาวหาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร ถายงฟงไมไดวาผถกกลาวหากระทาการตามทถกกลาวหากมความเหนใหยตเรอง ในกรณทเหนวาเปนความผดตามมาตราใด กตองแจงและสรปพยานหลกฐาน พรอมทงมหนงสอขอใหผถกกลาวหาชแจง นดมาใหถอยคาและนาสบแกขอกลาวหา มสาระ สาคญตามแบบ สว.3 โดยแจงในลกษณะเดยวกนกบการแจง สว.2 เมอลวงพน 15 วน นบแตวนทไดดาเนนการดงกลาวหากไมไดรบแบบ สว.3 คน หรอไมไดรบคาชแจงจากผถกกลาวหา หรอผถกกลาวหาไมมาใหถอยคาตามนด ใหถอวาผถกกลาวหาไดทราบขอกลาวหาและ สรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาแลว และไมประสงคทจะแกขอกลาวหา ในกรณเชนนคณะกรรมการสอบสวนจะไมสอบสวนตอไปกได หรอถาเหนเปนการสมควรทจะไดทราบขอเทจจรงเพมเตมจะสอบสวนตอไปตามควรแกกรณกได แลวพจารณาลงมตวาผถกกลาวหากระทาผดหรอไมผดอยางไร แลวทารายงานการสอบสวนเสนอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตอไป แตถาผถกกลาวหามาขอใหถอยคาหรอยนคาชแจงแกขอกลาวหา หรอขอนาสบแกขอกลาวหากอนทคณะกรรมการสอบสวนจะเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตง
~ 120 ~
คณะกรรมการสอบสวน โดยมเหตผลอนสมควร คณะกรรมการสอบสวนตองใหโอกาสแก ผถกกลาวหาตามทผถกกลาวหารองขอ
16) การสอบสวนผถกกลาวหา การสอบสวนผถกกลาวหาเพอทจะไดทราบขอเทจจรงเกยวกบเรองทสอบสวน และเปนการใหโอกาสผถกกลาวหาไดชแจงแกขอกลาวหา กระบวนการสอบสวนเรมกระทาเมอ มการแจงและอธบายขอกลาวหา การทผถกกลาวหาใหการรบหรอปฏเสธขอเทจจรงใด หรอ มขออางขอเถยงอยางไร ยอมนาไปสการกาหนดประเดนการสอบสวนตอไป ในกรณทผถกกลาวหาไมไดใหถอยคารบสารภาพ คณะกรรมการสอบสวนจะตองทาการสอบสวนตอไป โดยสอบสวนและรวบรวมพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหหมดเสยกอน เสรจแลวคณะกรรมการสอบสวนจะตองแจงและสรปพยานหลกฐานทสนบสนน ขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ โดยจะระบหรอไมระบชอพยานกได การแจงและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ ยอมทาใหผถกกลาวหาเขาใจเรองราวและประเดนทถกกลาวหาไดเปนอยางด การชแจง แกขอกลาวหาหรอการนาพยานหลกฐานมาสบแกขอกลาวหาจงสามารถทาได ตรงเรอง ตรงประเดน ไมหลงขอตอสอนจะทาใหการสอบสวนสามารถดาเนนไปไดอยางรวดเรวและ เปนธรรมแกผถกกลาวหา คณะกรรมการสอบสวนจะตองประชมเพอพจารณาวามพยานหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหาวาผถกกลาวหากระทาการใด เมอใด อยางไร และถาเหนวายงฟงไมไดวาผถกกลาวหากระทาการตามทถกกลาวหา กใหมความเหนยตเรอง แลวทารายงานการสอบสวนตามแบบ สว.6 ท ก.ค.ศ. กาหนด เสนอตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หากกรรมการสอบสวนผใดมความเหนแยงใหทาความเหนแยงแนบไวกบรายงานการสอบสวน โดยถอเปนสวนหนงของรายงานการสอบสวนดวย
~ 121 ~
ถาเหนวาเปนความผดวนยกรณใด ตามมาตราใด คณะกรรมการสอบสวนตองเรยก ผถกกลาวหามาพบเพอแจงขอกลาวหา โดยระบขอกลาวหาทปรากฏตามพยานหลกฐานวา เปนความผดวนยกรณใด ตามมาตราใด และสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหทราบ โดยระบวน เวลา สถานท และการกระทาทมลกษณะเปนการสนบสนนขอกลาวหา สาหรบพยานบคคลจะระบหรอไมระบชอพยานกได โดยคานงถงหลกการคมครองพยาน โดยแจงพยานหลกฐานฝายกลาวหาเทาทมในสานวนใหผถกกลาวหาทราบ แมพยานหลกฐานจะฟงไดเพยงวาเปนการกระทาผดวนยไมรายแรง การแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐาน ทสนบสนนขอกลาวหา ตองทาบนทกซงมสาระสาคญตามแบบ สว.3 ท ก.ค.ศ. กาหนด โดยทาเปน 2 ฉบบ มอบใหผถกกลาวหา 1 ฉบบ และเกบไวในสานวนการสอบสวน 1 ฉบบ โดยใหผถกกลาวหา ลงลายมอชอและวน เดอน ปทรบทราบไวเปนหลกฐานดวย การแจง สว.3 คณะกรรมการสอบสวนตองถามผถกกลาวหาวาจะยนคาชแจง แกขอกลาวหาเปนหนงสอหรอไม ถาผถกกลาวหาประสงคจะยนคาชแจงเปนหนงสอ กใหยนไดภายในเวลาอนสมควร แตอยางชาไมเกน 15 วน นบแตวนทไดรบแจง และตองใหโอกาส ผถกกลาวหา ทจะใหถอยคาเพมเตม รวมทงนาสบแกขอกลาวหาดวย ในกรณทผถกกลาวหา ไมประสงคจะยนคาชแจงเปนหนงสอ คณะกรรมการสอบสวนตองจดใหผถกกลาวหาใหถอยคาและนาสบแกขอกลาวหาโดยเรว กอนการสอบสวนเสรจ ผถกกลาวหาซงไดยนคาชแจงหรอใหถอยคาแกขอกลาวหาไวแลว มสทธยนคาชแจงเพมเตม หรอขอใหถอยคา หรอนาสบแกขอกลาวหาเพมเตมตอคณะกรรมการสอบสวนอกได เมอการสอบสวนเสรจแลว และยงอยระหวางการพจาณาของผบงคบบญชาทสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนคนเดม หรอผบงคบบญชาคนใหมตามขอ 37 ของกฎ ก.ค.ศ.วาดวย การสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ถาผถกกลาวหาจะยนคาชแจงตอบคคลดงกลาวกไดในกรณเชนน ใหรบคาชแจงนนรวมไวในสานวนการสอบสวนเพอประกอบการพจารณาดวย
~ 122 ~
การสอบสวนผถกกลาวหาตามทกลาวมาน คณะกรรมการสอบสวนจะเรยกผถกกลาวหาไปสอบสวน ณ ทหนงทใดตามทคณะกรรมการสอบสวนกาหนดกได ซงโดยปกตแลวกทาการสอบสวน ณ ททาการของคณะกรรมการสอบสวน อนง ในการสอบสวนผถกกลาวหาหรอพยาน ตองมกรรมการสอบสวนไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดจงจะสอบสวนได และในการสอบสวนผถกกลาวหานคณะกรรมการสอบสวนตองทาการสอบสวนเอง จะแตงตงอนกรรมการหรอมอบหมายใหกรรมการสอบสวนบางคนทาการสอบสวนไมได และหามมใหบคคลอนเขารวมทาการสอบสวน ในการชแจงแกขอกลาวหาและการใหปากคาของผถกกลาวหา ในขอ 11 กาหนดวา การสอบสวนวนยอยางรายแรง ผถกกลาวหามสทธนาทนายความหรอทปรกษาเขาฟงการชแจงหรอใหปากคาของตนได และในขอ 29 กาหนดวา ในการสอบปากคาผถกกลาวหาและพยาน หามมใหกรรมการสอบสวนกระทาการใด ๆ ซงเปนการใหคามนสญญา ขเขญ หลอกลวง หรอกระทาการโดยมชอบดวยประการใดเพอจงใจใหบคคลนนใหถอยคาอยางใด ๆ และในการน ใหคณะกรรมการสอบสวนเรยกผซงจะถกสอบสวนปากคาเขามาในทสอบสวนคราวละ 1 คน หามมใหบคคลอนอยในทสอบสวน เวนแตทนายความหรอทปรกษาของผถกกลาวหา หรอบคคลซงคณะกรรมการสอบสวนอนญาตใหอยในทสอบสวน เพอประโยชนแหงการสอบสวน การอนญาตใหทนายความหรอทปรกษาเขาฟงคาชแจงหรอฟงการใหปากคานน ไดนาแนวคดจากพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 23 วรรคหนง ทบญญตวา “ในการพจารณาทางปกครองทคกรณตองมาปรากฏตวตอเจาหนาท คกรณมสทธ นาทนายความหรอทปรกษาของตนเขามาในการพจารณาทางปกครองได” แตการเขามาของทนายความหรอทปรกษาตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณาน กาหนดใหเขามา “ฟง” เทานน มไดใหเขามาเพอชแจงแกขอกลาวหาหรอใหปากคาแทนผถกกลาวหาแตอยางใด และ “ผถกกลาวหา” เทานนทจะมสทธนาทนายความหรอทปรกษาของตนเขาฟงการชแจงหรอ ใหปากคา แตไมไดหมายความรวมถง “พยาน” ดวย ดงนน ผทเปนพยานจงไมสามารถ นาทนายความหรอทปรกษาเขาฟงการชแจงหรอใหปากคาของตนได
~ 123 ~
การสอบปากคาผถกกลาวหาและพยาน ตามขอ 30 ใหบนทกถอยคามสาระตามแบบ สว.4 หรอแบบ สว.5 แลวแตกรณ เมอไดบนทกถอยคาเสรจแลวใหอานใหผใหถอยคาฟง หรอจะใหผใหถอยคาอานเองกได เมอผใหถอยคารบวาถกตองแลวใหผใหถอยคาและผบนทกถอยคาลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน และใหคณะกรรมการสอบสวนทกคนซงรวมสอบสวน ลงลายมอชอรบรองไวในบนทกถอยคานนดวย ถาบนทกถอยคามหลายหนา ใหกรรมการสอบสวนอยางนอย 1 คน กบผใหถอยคาลงลายมอชอกากบไวทกหนา ในการบนทกถอยคา หามมใหขดลบหรอบนทกขอความทบ ถาจะตองแกไขขอความทไดบนทกไวแลว ใหใชวธขดฆาหรอตกเตม และใหกรรมการสอบสวนผรวมสอบสวนอยางนอย 1 คน กบผใหถอยคาลงลายมอชอกากบไวทกแหงทขดฆาหรอตกเตม ในกรณทผใหถอยคาไมยอมลงลายมอชอ ใหบนทกเหตนนไวในบนทกถอยคานน ในกรณทผใหถอยคาไมสามารถลงลายมอชอได ใหนามาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาใชบงคบโดยอนโลม หลกปฏบตในการสอบสวนผถกกลาวหาเทาทไดกลาวมาทงหมดน ผเปนกรรมการสอบสวนพงศกษาใหถองแทและปฏบตใหถกตองครบถวน เพอมใหสานวนการสอบสวน ตองเสยไป ใชลงโทษผถกกลาวหาไมได และเพอใหไดความจรงและใหความยตธรรมแก ผถกกลาวหามากทสด เพราะจดมงหมายของการสอบสวนนน อยทความจรงและความยตธรรมเปนสาคญ คณะกรรมการสอบสวนเปนเครองมอในการคนควาหาความจรงจากฝายผถกกลาวหาใหมากทสดเทาทจะทาได เพอใหผถกกลาวหามความมนใจวาจะไดรบการปฏบตอยางถกตองและเปนธรรม
~ 124 ~
แบบ สว.3
บนทกการแจงและรบทราบขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐาน ทสนบสนนขอกลาวหา ตามขอ 24
เรอง การสอบสวน................(ระบชอผถกกลาวหา)...............ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/อยางรายแรง
วนท............เดอน........................พ.ศ. ....... ตามทคณะกรรมการสอบสวนตามคาสง...................(ชอหนวยงานทออกคาสง)....................ท............/..............เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวน ลงวนท............เดอน.......................... พ.ศ. ...............ไดแจงขอกลาวหาให.....................(ระบชอผถกกลาวหา)......................ผถกกลาวหาทราบตามบนทกการแจงและรบทราบขอกลาวหาตามขอ 23 ลงวนท........เดอน..............................พ.ศ. ..........นน บดน คณะกรรมการสอบสวนไดรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบขอกลาวหาเสรจแลว จงขอแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ ดงน 1. ขอกลาวหา.................................(ขอกลาวหาซงปรากฏตามพยานหลกฐานวากรณใด เปนความผดวนย ตามมาตราใด)........................................ 2. สรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา....................................................................... (สรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหทราบ โดยระบวน เวลา สถานท และการกระทา ทมลกษณะเปนการสนบสนนขอกลาวหา).........................................................................................................
.....................(ลายมอชอ)..................ประธานกรรมการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการ (...........................................................) ฯลฯ .....................(ลายมอชอ)..................กรรมการและเลขานการ (...........................................................)
~ 125 ~
ขาพเจา.................................(ระบชอผถกกลาวหา)................................ไดทราบขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา และไดรบบนทกน 1 ฉบบไวแลว เมอวนท................เดอน..................................พ.ศ. ............. .....................(ลายมอชอ)..................ผถกกลาวหา (...........................................................)
หมายเหต 1. การประชมเพอพจารณาขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา ตามขอ 24 ตองมกรรมการสอบสวนมาประชมไมนอยกวาสามคน และไมนอยกวากงหนง ของจานวนกรรมการสอบสวนทงหมด และใหกรรมการสอบสวนดงกลาวลงลายมอชอ ในบนทกน 2. ในกรณทเรยกผถกกลาวหามาเพอแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนน ขอกลาวหาใหทราบ ใหทาบนทกตามแบบ สว.3 น เปน 2 ฉบบ มอบใหผถกกลาวหา 1 ฉบบ เกบไวในสานวน การสอบสวน 1 ฉบบ และใหผถกกลาวหาลงลายมอชอ และวนเดอนป ทรบทราบไวเปนหลกฐานดวย 3. ในกรณทสงบนทกตามแบบ สว.3 ทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปใหผถกกลาวหา ใหทาบนทกตามแบบ สว.3 น เปน 3 ฉบบ เกบไวในสานวน การสอบสวน 1 ฉบบ สงใหผถกกลาวหา 2 ฉบบ เพอใหผถกกลาวหาเกบไว 1 ฉบบ และใหผถกกลาวหา ลงลายมอชอ และวนเดอนปทรบทราบสงกลบคนมารวมไวในสานวนการสอบสวน 1 ฉบบ 4. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 126 ~
แบบ สว.4
บนทกถอยคาของผถกกลาวหา
เรอง การสอบสวน................(ระบชอผถกกลาวหา)...............ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/ อยางรายแรง
สอบสวนท......................................... วนท............เดอน........................พ.ศ. .......
ขาพเจา...................(ระบชอผถกกลาวหา)...................อาย....................ป สญชาต................ ศาสนา....................อาชพ.......................................อยบานเลขท.....................ตรอก/ซอย................................. ถนน.......................................แขวง/ตาบล.......................................จงหวด.......................................................
ขาพเจาไดทราบแลววา ขาพเจาเปนผถกกลาวหาในเรอง........................................................ ......................(เรองทกลาวหา)..................ตามคาสง.........................(ชอหนวยงานทออกคาสง)...................... ท............./..............เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวน ลงวนท.............เดอน...........................พ.ศ. ............. และขาพเจาขอใหถอยคาตามความสตยจรง ดงตอไปน..................................................................................... ...........................................................................................................................................................................
ขาพเจาขอรบรองวา คณะกรรมการสอบสวนมไดกระทาการลอลวง ขเขญ ใหสญญา หรอ กระทาการใดเพอจงใจใหขาพเจาใหถอยคาอยางใด ๆ และขาพเจาไดฟงบนทกถอยคาทอานใหฟง/ไดอาน บนทกถอยคาเองแลว ขอรบรองวาเปนบนทกถอยคาทถกตอง จงลงลายมอชอไวตอหนาคณะกรรมการสอบสวน
.....................(ลายมอชอ)..................ผถกกลาวหา (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................บคคลตามขอ 11 ขอ 28 (ถาม) (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................ผบนทกถอยคา (...........................................................)
~ 127 ~
ขาพเจาขอรบรองวา..............................(ระบชอผถกกลาวหา)...........................ไดใหถอยคาและลงลายมอชอตอหนาขาพเจา
.....................(ลายมอชอ)..................ประธานกรรมการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการ (...........................................................) ฯลฯ .....................(ลายมอชอ)..................กรรมการและเลขานการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................ผชวยเลขานการ (...........................................................) หมายเหต 1. ใหใชแบบ สว.4 น ไดทงการบนทกถอยคาของผถกกลาวหา ตามขอ 23 ขอ 24 2. ในกรณทผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพวาไดกระทาการตามทถกกลาวหาใหบนทก ถอยคารบสารภาพ รวมทงเหตผลในการรบสารภาพ (ถาม) และสาเหตแหงการกระทาไวดวย 3. การสอบปากคาผถกกลาวหาตองมกรรมการสอบสวนรวมสอบสวนไมนอยกวากงหนงของ จานวนกรรมการสอบสวนทงหมด และใหกรรมการสอบสวนดงกลาวลงลายมอชอรบรอง ไวในบนทกถอยคานนดวย 4. ถาผบนทกถอยคาเปนกรรมการในคณะกรรมการสอบสวนหรอผชวยเลขานการ ใหผบนทก ถอยคาลงลายมอชอทงในฐานะผบนทกถอยคาและผรบรองการใหถอยคาและลายมอชอ บคคลตามขอ 11 และขอ 28 5. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 128 ~
แบบ สว.5
บนทกถอยคาพยานของฝายกลาวหา/ฝายผถกกลาวหา
เรอง การสอบสวน................(ระบชอผถกกลาวหา)...............ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/ อยางรายแรง
สอบสวนท.........................................
วนท............เดอน........................พ.ศ. ....... ขาพเจา....................(ระบชอพยาน)..........................อาย....................ป สญชาต................... ศาสนา....................อาชพ..........................(ระบใหชดเจนวาประกอบอาชพอะไร ทใด ถาเปนขาราชการครใหระบตาแหนงและสงกดดวย)........................อยบานเลขท.....................ตรอก/ซอย.................................ถนน.....................................แขวง/ตาบล.......................................จงหวด....................................................... คณะกรรมการสอบสวนไดแจงใหขาพเจาทราบวา ขาพเจาเปนพยานในเรอง........................ ..........................(ระบชอผถกกลาวหา)...........................ถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/อยางรายแรง ตามคาสง....................................(ชอหนวยงานทออกคาสง)........................................ท............./..............เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวน ลงวนท.............เดอน...........................พ.ศ. .............และไดแจงใหขาพเจาทราบดวยวากรรมการสอบสวนมฐานะเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา การใหถอยคาอนเปนเทจตอกรรมการสอบสวนอาจเปนความผดตามกฎหมายหรอมความผดทางวนย ขาพเจาขอใหถอยคาตามความสตยจรง ดงตอไปน................................................................. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขาพเจาขอรบรองวา คณะกรรมการสอบสวนมไดกระทาการลอลวง ขเขญ ใหสญญา หรอ กระทาการใดเพอจงใจใหขาพเจาใหถอยคาอยางใด ๆ และขาพเจาไดฟงบนทกถอยคาทอานใหฟง/ไดอาน บนทกถอยคาเองแลว ขอรบรองวาเปนบนทกถอยคาทถกตอง จงลงลายมอชอไวตอหนาคณะกรรมการสอบสวน
~ 129 ~
.....................(ลายมอชอ)..................พยาน (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................ผบนทกถอยคา (...........................................................) ขาพเจาขอรบรองวา..........................(ระบชอพยานผใหถอยคา)........................ไดใหถอยคาและลงลายมอชอตอหนาขาพเจา
.....................(ลายมอชอ)..................ประธานกรรมการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการ (...........................................................) ฯลฯ .....................(ลายมอชอ)..................กรรมการและเลขานการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................ผชวยเลขานการ (...........................................................) หมายเหต 1. ใหใชแบบ สว.5 น ไดทงการบนทกถอยคาของผถกกลาวหา และบคคลอนซงมาใหถอยคา เปนพยาน 2. การสอบปากคาพยานตองมกรรมการสอบสวนรวมสอบสวนไมนอยกวากงหนงของจานวน กรรมการสอบสวนทงหมด และใหกรรมการสอบสวนดงกลาวลงลายมอชอรบรองไว ในบนทกถอยคานนดวย 3. ถาผบนทกถอยคาเปนกรรมการในคณะกรรมการสอบสวน หรอผชวยเลขานการ ใหผบนทก ถอยคาลงลายมอชอทงในฐานะผบนทกถอยคาและผรบรองการใหถอยคา 4. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 130 ~
17) การกาหนดประเดนสอบสวน การกาหนดประเดนสอบสวน เปนการกาหนดจดสาคญทจะตองพสจนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยตามขอกลาวหาในกรณใด อยางไร หรอไม “ประเดน” คอ ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายอนเปนสาระสาคญทยงโตเถยงกนอยหรอยงไมไดความกระจางชด หากเปนทกระจางชดหรอรบกนแลวกไมเปน “ประเดน” ทจะตองพสจนหรอวนจฉย ดงนน ประเดนทจะตองสอบสวน จงเปนเรองทเกยวกบขอเทจจรงหรอขอกฎหมาย ทยงมการโตเถยงกนอยระหวางฝายกลาวหากบผถกกลาวหา คอ ผถกกลาวหาปฏเสธไมรบขอเทจจรงหรอขอกฎหมายประการใดประการหนงหรอหลายประการทถกกลาวหา หรอ มขออางขอเถยงในเรองใด อยางไร ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทไมรบกนหรอทมขออางขอเถยง ยอมเปนประเดนทกรรมการสอบสวนจะตองดาเนนการสอบสวนเพอใหไดความเปนทยต วาความจรงเปนอยางไร และมพยานหลกฐานใดทยนยนวาเปนเชนนน สวนขอเทจจรงหรอ ขอกฎหมายทผถกกลาวหารบแลว หรอมพยานหลกฐานเปนทประจกษอยแลว กไมตองหยบยก ขนมาเปนประเดนทจะตองสอบสวนอก ประเดนทจะตองสอบสวนนน นอกจากเกยวกบขอเทจจรงหรอขอกฎหมาย ทโตเถยงกนอยแลว ยงมประเดนเกยวกบขอเทจจรงและขอกฎหมายทจะปรบเขาองคประกอบความผดตามกฎหมายในกรณความผดนน ๆ อกดวย ในการกาหนดประเดนสอบสวนนน มขอควรคานงเบองตน ดงน 1. ควรพจารณาเสยกอนวา เรองทจะทาการสอบสวนนนมขอกลาวหาเกยวกบ เรองอะไร อยางไร เปนความผดในกรณใด และตามมาตราใด 2. ควรพจารณาวา ความผดในกรณตามทกลาวหานนมองคประกอบของความผดตามทบทกฎหมายวาดวยวนยกาหนดไวอยางไร เพอจะไดสอบสวนขอเทจจรงใหตรงตามประเดนอนจะพสจนไดวาผถกกลาวหามความผดตามกรณทกลาวหาหรอไม
~ 131 ~
3. ควรคานงวา ขอเทจจรงหรอขอมลเบองตน รวมทงพยานหลกฐานตาง ๆ ในเบองตน อนเกยวกบขอกลาวหาวากระทาผดวนยนน มอยแลวอยางไรบาง และผถกกลาวหาไดใหการเบองตนรบหรอปฏเสธในขอใด มขออางหรอขอเถยงประการใด ซงจะทราบไดจากการรวบรวม ขอมลเบองตน จากการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานใหผถกกลาวหาทราบ และ จากการสอบสวนผถกกลาวหาในตอนแรก ขอควรคานงเบองตนในการกาหนดประเดนสอบสวนดงกลาวน จะชวยใหคณะกรรมการสอบสวนไดสอบสวนขอเทจจรงโดยรดกม เพอใหสามารถปรบขอเทจจรงกบ ขอกฎหมายไดถกตองยงขน อกทงจะไดไมตองสอบสวนในขอทรบกนชดเจนแลวใหเสยเวลา และจะไดสอบสวนขอเทจจรงในประเดนทยงเถยงกนอย หรอยงไมชดเจนใหกระจางโดย สนกระแสความ ซงในการสอบสวนหาขอเทจจรงนน จาตองกระทาทงสองทาง คอ สอบสวนไปในทางทจะพสจนความผดของผถกกลาวหาดวยการหาพยานหลกฐานมายนยนและสอบสวนไปในทางทจะพสจนวาผถกกลาวหาไมไดกระทาผด โดยหาพยานหลกฐานมายนยนดวยเชนกน ทงน เพอใหไดความจรงและความยตธรรมตอผถกกลาวหา ฉะนน คณะกรรมการสอบสวนจะตองประชมปรกษาหารอกนในอนทจะกาหนดประเดนสอบสวนกอนทจะลงมอทาการสอบสวน ตามขอ 16 โดยศกษารายละเอยดจากเอกสารหลกฐานและขอมลเบองตนทมอย คาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน คาชแจงเบองตนของ ผถกกลาวหาซงไดจากการสอบสวนผถกกลาวหาครงแรก และบทกฎหมายวาดวยวนยในสวนทเกยวกบเรองทกลาวหานน แลวตกลงกนกาหนดประเดน เพอดาเนนการสอบสวนขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานตาง ๆ เกยวกบแตละประเดนทกาหนดไวนนตอไป ทงน ประเดนทจะสอบสวนนนอาจมเพยงประเดนเดยวหรอหลายประเดนกได แลวแตวาผถกกลาวหาไดรบหรอปฏเสธขอเทจจรงอนใดบาง ประกอบกบความยากงายหรอความยงยากซบซอนของแตละเรองดวย ทงในชนสอบสวนหลงจากทไดแจงขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบแลว และ การสอบสวนในชนทใหผถกกลาวหาชแจงแกขอกลาวหาและนาสบแกขอกลาวหา คณะกรรมการ
~ 132 ~
สอบสวนจะตองกาหนดประเดนสอบสวนทจะกาหนดจดสาคญในการหาขอมลมาเพอใช พสจนความจรงใหปรากฏ โดยวธการ - จะสอบพยานคนใดกอน - จะรวบรวมพยานหลกฐานอยางไร - ดประเดนทกลาวหาวามเรองอะไรบาง บางครงคณะกรรมการสอบสวนวางแนวทางการสอบสวน โดยอาศยประสบการณทผานมา กเปนการกาหนดประเดนอยางหนง การกาหนดประเดนเปรยบเสมอนการถอหางเสอเรอใหแลนไปตามทศทางทตองการ ไมสอบสวนสะเปะสะปะ - จะสอบใคร - จะตดพยานปากไหน - สอบสวนใหสนกระแสความ การกาหนดประเดนจงเปนการวางแผนลวงหนา
จดสาคญทจะตองพสจนหรอวนจฉยในการดาเนนการทางวนย ม 3 ดาน 1. ประเดนเกยวกบการกระทาในเรองทกลาวหา จะตองพสจนวาผถกลงโทษ ไดทาอะไร ทาทไหน ทาเมอไร ทาอยางไร ทาเพราะเหตใด เพอใชในการวนจฉยวาไดกระทาผดวนยหรอไม 2. ประเดนเกยวกบกรณความผด จะตองพสจนวาผถกกลาวหากระทาผดในกรณใด เพอใชในการวนจฉยปรบบทลงโทษวาไดกระทาผดตามมาตราใด 3. ประเดนเกยวกบความรายแรงแหงกรณ จะตองพสจนวาการกระทาของผถกกลาวหานน มพฤตการณรายแรงเพยงใด หรอเสยหายแกทางราชการรายแรงเพยงใด เพอใชในการวนจฉยกาหนดระดบโทษหนกหรอเบาทจะลงแกผถกกลาวหา
~ 133 ~
หลกในการกาหนดประเดนสอบสวน คอ ตองตงประเดนสอบสวนใหสนกระแสความและเชอมโยงในทกจดสาคญทจะตองพสจนวาผถกกลาวหากระทาผดวนยตามขอกลาวหา ในกรณใด อยางไร หรอไม ในทางปฏบตจรง ๆ แลว อาจไมจาเปนตองกาหนดประเดนสอบสวนหลายประเดนกได เพราะถาขอเทจจรงในเรองใดทผถกกลาวหาไดใหการรบแลว หรอ เปนขอเทจจรงท เปนทประจกษชดหรอเปนทรกนอยแลว กยอมไมเปนประเดนทจะตองสอบสวนอก นอกจากนตามขอเทจจรงและรปเรองทกลาวหาแตละเรอง อาจมปญหาอยางอน ทตองตงประเดนสอบสวนนอกเหนอไปจากทกาหนดไวนนกได หลกสาคญกคอ ขอเทจจรง ในจดสาคญอนใดทจะนามาพสจนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดหรอไมไดกระทาผด รวมทงพฤตการณแหงการกระทาผดซงแสดงความรายแรงแหงการกระทาอนจะนามาประกอบการพจารณาวางระดบโทษได ถายงไมกระจางชดยงเปนทสงสยหรอโตเถยงกนอย ควรจะตงประเดนสอบสวนใหหมดทกจด เพอคนควาหาความจรงใหไดวาความจรงในกรณนนเปนอยางไร ทงน คณะกรรมการสอบสวนพงพจารณาอยางรอบคอบวา จะตองสอบสวนในประเดนใดบาง จงจะไดความจรงและความยตธรรม
18) การสอบสวนพยานบคคล พยานบคคล ไดแก
(1) บคคลทรเหนเหตการณ (2) บคคลททราบเรองทกลาวหา (3) บคคลทเกยวของกบเรองทกลาวหา
เพอใหไดขอเทจจรงและทราบรายละเอยดหรอพฤตการณตาง ๆ เกยวกบเรองทกลาวหา ประกอบการพจารณาวาผถกกลาวหากระทาผดตามขอกลาวหาจรงหรอไม พยานบคคล ม 2 ประเภท คอ
1. พยานบคคลทคณะกรรมการสอบสวนเรยกมาสอบ 2. พยานบคคลทผถกกลาวหาอางถง หรอใหเรยกมาสอบ
~ 134 ~
การสอบสวนพยานทอยตางทองท 1. คณะกรรมการสอบสวนไปสอบสวนพยาน ณ ทองทของพยาน 2. ขอใหหวหนาสวนราชการหรอหวหนาหนวยงานในทองทนน สอบสวนพยานแทน โดยกาหนดประเดนหรอขอสาคญทจะตองสอบสวนไปให วธปฏบตในการสอบสวนพยานบคคลนน ตองมกรรมการนงสอบสวนอยางนอย กงหนงของจานวนกรรมการ จงจะเปนองคคณะทาการสอบสวนพยานได ในกรณการสงประเดนไปสอบ หวหนาหนวยงานในทองทนน นงสอบรวมกบคณะอกอยางนอย 2 คน กใชได
สทธของพยาน / ผเสยหาย 1. พยานทเปนขาราชการ และไปใหถอยคาตอคณะกรรมการสอบสวน ใหถอวาไปปฏบตหนาทราชการ 2. มสทธทจะไดรบความสะดวกและไดรบความคมครองจากการถกกลนแกลง หรอ การปฏบตทไมเปนธรรมในการปฏบตหนาทของพยานจากผบงคบบญชาทกระดบชน 3. ผบงคบบญชามหนาทชวยประสานงานกบอยการสงสด เพอเปนทนายแกตางกรณ ถกฟองในคดแพงหรอคดอาญา 4. ผเสยหายหรอพยานซงเปนเดก มสทธดงน (1) ทาการสอบสวนในสถานททเหมาะสมสาหรบเดก (2) ใหมขาราชการครและบคลากรทางการศกษา หรอขาราชการอนทเปนกลางและเชอถอได หรอบคคลทเดกรองขอและไววางใจเขารวมในการสอบปากคา (3) หากผเสยหายหรอพยานซงเปนเดกตงขอรงเกยจบคคลใด ใหเปลยนตวบคคลนน 5. ผเสยหายหรอพยานเปนคนหหนวกหรอเปนใบ / หหนวกและเปนใบ / มความพการทางกาย / ไมเขาใจภาษาไทย ใหจดหาลามทเปนกลางและเชอถอได
~ 135 ~
หนาทของพยาน 1. ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนเรยกบคคลใดมาเปนพยาน ใหบคคลนนมาชแจงหรอใหถอยคา ตามวน เวลา และสถานททกาหนด 2. พยานมเจตนาขดขน หลกเลยงไมไปใหถอยคา ใหถอยคาเปนเทจ ใหถอยคากลบไปกลบมา เพอชวยผถกกลาวหาใหพนผด อาจมความผดฐานใหการเทจ 3. พยานทเปนขาราชการปฏบตตามขอ 2 ใหรายงานผบงคบบญชา
ขอหามในการสอบสวน 1. หามมใหกรรมการสอบสวนผใดกระทาการหรอจดใหกระทาการใด ๆ ซงเปนการใหคามนสญญา ขเขญ หรอกระทาการโดยมชอบดวยประการใด ๆ เพอจงใจบคคลนน ใหถอยคาอยางใด ๆ หรอกระทาใหทอใจหรอใชกลอบายอนเพอปองกนมใหบคคลใดใหถอยคาซงอยากจะใหดวยความเตมใจในเรองทถกกลาวหา (ขอ 29) 2. หามมใหบคคลอนอยในทสอบสวน เวนแตทนายความหรอทปรกษาของ ผถกกลาวหาหรอบคคลซงคณะกรรมการสอบสวนอนญาตใหอย เพอประโยชนแหงการสอบสวน (ขอ 30) 3. ในการบนทกถอยคาหามมใหขดลบหรอบนทกขอความทบ ถาจะตองแกไขขอความทไดบนทกไวแลว ใหใชวธขดฆาหรอตกเตม และใหกรรมการสอบสวนผรวมสอบสวนอยางนอยหนงคนกบผใหถอยคาลงลายมอชอกากบไวทกแหงทขดฆาหรอตกเตม (ขอ 30) 4. ในการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวน หามมใหบคคลอนรวมทาการสอบสวน กฎเกณฑนใหใชกบกรณทสงประเดนไปสอบสวน โดยขอใหผบงคบบญชาหรอหวหนาหนวยงานในทองทอนทาการสอบสวนดวย ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนเรยกบคคลใดมาเปนพยานใหบคคลนนมาชแจงหรอใหถอยคาตามวน เวลา และสถานททคณะกรรมการสอบสวนกาหนด
~ 136 ~
ในกรณทพยานมาแตไมใหถอยคาหรอไมมา หรอคณะกรรมการสอบสวนเรยกพยานไมไดภายในเวลาอนสมควร หรอการสอบสวนพยานหลกฐานใดจะทาใหการสอบสวนลาชาโดยไมจาเปน หรอมใชพยานหลกฐานในประเดนสาคญ คณะกรรมการสอบสวนจะงดไมสอบสวนพยานนนกได แตตองบนทกเหตนนไวในบนทกประจาวนทมการสอบสวน ตามขอ 14 และ ในรายงานการสอบสวน ตามขอ 39
19) การสอบสวนปรากฏกรณกระทาผดในเรองอน ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนเหนวา กรณมมลวาผถกกลาวหากระทาผดวนย ไมรายแรงหรออยางรายแรง หรอหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการในเรองอน นอกจากทระบไวในคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ประธานกรรมการสอบสวนตองรายงานไปยงผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนโดยเรว ถาผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเหนวากรณมมลตามทรายงาน ใหสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนในมลกรณทพบใหมนน โดยจะแตงตงคณะกรรมการสอบสวนคณะเดมเปนผทาการสอบสวน หรอจะแตงตงคณะกรรมการสอบสวนใหมกได (ขอ 33)
กรณคณะกรรมการสอบสวนพบเหตกระทาผดในเรองอน
คณะกรรมการฯ เหนวากรณมมลวา ผถกกลาวหา
กระทาผดวนยอยางรายแรง/ ไมรายแรง
หยอนความสามารถ บกพรองในหนาทราชการ ประพฤตตนไมเหมาะสมกบ
ตาแหนงหนาท นอกจากทระบไวในคาสงแตงตง
ประธานฯ รายงาน ผสงแตงตง คณะกรรมการ สอบสวน
ผสงฯ เหนวา กรณมมลตามทรายงานใหสงแตงตง คณะกรรมการ สอบสวน ตามแตกรณ
แตงตงคณะกรรมการฯ คณะเดม หรอแตงตง คณะกรรมการ สอบสวนใหมกได
~ 137 ~
20) การสอบสวนพาดพงไปถงผอน ในกรณทการสอบสวนพาดพงไปถงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผอน ใหคณะกรรมการสอบสวนพจารณาในเบองตนวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผนนมสวนรวมกระทาการในเรองทสอบสวนนนดวยหรอไม ถาเหนวาผนนมสวนรวมกระทาการ ในเรองทสอบสวนนนอยดวย ประธานกรรมการสอบสวนตองรายงานไปยงผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เพอพจารณาดาเนนการตามควรแกกรณโดยเรว ในกรณทผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเหนวา กรณมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนยอยางร ายแรง หรอเปนความผดกรณ อนตามท รายงาน กใหส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวน โดยจะแตงตงคณะกรรมการสอบสวนคณะเดมเปนผสอบสวน หรอ จะแตงตงคณะกรรมการสอบสวนใหมกได ทงน ใหดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการ ทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. น ในกรณเชนนใหใชพยานหลกฐานทไดสอบสวนมาแลวประกอบการพจารณาได ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการสอบสวน โดยแยกเปนสานวน การสอบสวนใหมใหนาสาเนาพยานหลกฐานทเกยวของในสานวนการสอบสวนเดมรวมไว ในสานวนการสอบสวนใหม หรอบนทกใหปรากฏดวยวานาพยานหลกฐานใดจากสานวน การสอบสวนเดมมาประกอบการพจารณาในสานวนการสอบสวนใหมดวย (ขอ 34)
กรณพบเหตพาดพงถงผอน
คณะกรรมการสอบสวนเหนวา การสอบสวนพาดพงถงผอน และเหนวาผนนมสวนรวมกระทาการในเรองทสอบสวน
ประธานฯ รายงาน ผสงแตงตง คณะกรรมการ สอบสวน
ผสงฯ เหนวา ผดวนย อยางรายแรง/ ผดกรณอน ใหสงแตงตง คณะกรรมการ สอบสวน
- แตงตงจาก คณะกรรมการฯ คณะเดม หรอแตงตง คณะกรรมการ สอบสวนใหมกได - ใชพยานหลกฐาน ทไดจากการสอบสวน มาประกอบ การพจารณาได
~ 138 ~
21) การสอบสวนดวยเหตอนแลวพบมลความผดวนยอยางรายแรง ในกรณทผบงคบบญชาไดแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเพอสอบสวนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดในเรองทผนนหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ บกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ ตามมาตรา 111 และผบงคบบญชาเหนวาการสอบสวนเรองนนมมลวาเปนการกระทาผดวนยอยางรายแรง ซงผบงคบบญชาเหนควรแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทาการสอบสวนผนน ตามมาตรา 98 ใหดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. น ในกรณเชนน คณะกรรมการสอบสวน ตามมาตรา 98 จะนาสานวนการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวน ตามมาตรา 111 มาประกอบการพจารณาดวยกได (ขอ 35)
กรณสอบสวนเหตอนแลวพบมลความผดวนยอยางรายแรง
ผบงคบบญชาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ตามมาตรา 111 กรณ
หยอนความสามารถ บกพรองในหนาท
ราชการ ประพฤตตนไมเหมาะสม
กบตาแหนงหนาท
22) การสอบสวนกรณมคาพพ ในกรณทมคาพพากษาถทเกยวกบเรองทกลาวหา ถาคณะกรรไดความประจกษชดอยแลว ใหถอเอา
ผบงคบบญชา เหนวากรณ มมลวา เปนการกระทา ผดวนยอยาง รายแรง
ากษาถงทสด งทสดวา ผถกกลามการสอบสวนเหนวคาพพากษานนเปนพ
สงแตงตง คณะกรรมการ สอบสวนวนย อยางรายแรง
วหากระทาผดหรอตาขอเทจจรงทปรากฏยานหลกฐานทสนบ
นาสานวนของ คณะกรรมการสอบสวน ตามมาตรา 111 มาใชได
องรบผดในคด ตามคาพพากษาสนนขอกลาวหา
~ 139 ~
โดยไมตองสอบสวนพยานหลกฐานอนทเกยวของกบขอกลาวหา แตตองแจงใหผถกกลาวหาทราบ และแจงขอกลาวหาพรอมสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาตามทปรากฏในคาพพากษา ใหผถกกลาวหาทราบทงน ใหนาขอ 24 มาใชบงคบโดยอนโลม (ขอ 36)
23) การสอบสวนกรณผถกกลาวหาโอน / ยาย ในระหวางการสอบสวน แมจะมการสงใหผถกกลาวหาไปอยนอกบงคบบญชาของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ใหคณะกรรมการสอบสวนทาการสอบสวนตอไปจนเสรจ แลวทารายงานการสอบสวนและเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เพอตรวจสอบความถกตองเกยวกบคณสมบตคณะกรรมการสอบสวน ขนตอน การสอบสวน การแจง สว.3 และการสอบสวนตอนใดทาไมถกตองใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนสงเรองใหผบงคบบญชาคนใหมมอานาจตรวจสอบความถกตองดงกลาวดวย (ขอ 37)
24) การสอบสวนกรณเกยวเนองกบคดอาญา กรณทการกระทาผดวนยของขาราชการเขาลกษณะความผดทางอาญาดวยนน ผลการดาเนนการทางวนยอาจแตกตางจากผลการดาเนนคดอาญาได เพราะการดาเนนการทางวนยกบการดาเนนคดอาญาเปนกระบวนการทแยกตางหากจากกน และแมจะปรากฏวาผลการดาเนนคดอาญาแตกตางออกไป แตกไมกระทบตอการพจารณาลงโทษทางวนยทไดดาเนนการไปโดยชอบดวยกฎหมายแลว ดงนน ในกรณทมการแตงต งคณะกรรมการสอบสวนในความผดทางวนย และปรากฏวาการกระทาของผถกกลาวหาเขาลกษณะเปนความผดทางอาญาทไมใชความผด อนไดกระทาโดยประมาท หรอความผดลหโทษ คณะกรรมการสอบสวนกจะตองทาการสอบสวนไปตามคาสงนน เพราะกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ไดกาหนดหนาทและวธการสอบสวนพจารณาโทษทางวนย ไวเปนสวนหนงตางหากจากการดาเนนคดอาญา ถาผลการสอบสวนพจารณาทางวนยฟงไดวา ผถกกลาวหากระทาผดวนยกควร สงลงโทษโดยไมชกชา แตถาผลการสอบสวนพจารณา ทางวนยยงฟงไมไดวาผถกกลาวหา
~ 140 ~
กระทาผดวนยกรณเชนน ผนนกยงตกอยในฐานะเปนผถกฟองคดอาญา หรอถกกลาวหาวากระทาผดอาญาอย ถาไมใชคดความผดทเปนลหโทษหรอความผดอนไดกระทาโดยประมาท กฎหมายยงใหอานาจผบงคบบญชาสงพกราชการเพอรอฟงผลทางคดอาญาได ในกรณเชนน จงสมควรรอการสงเดดขาดไวกอน จนกวาจะทราบผลทางคดอาญา ทงน ตามนยมต ก.พ. ตามหนงสอสานกงาน ก.พ. ท สร 0905/ว 4 ลงวนท 18 มนาคม 2509 และท สร 0905/ว 9 ลงวนท 6 ตลาคม 2509 อนง การรอผลคดอาญานน ศาลปกครองสงสดไดมแนววนจฉยวา การดาเนนการทางวนยไมตองรอผลคดอาญา และผลของคดอาญาจะเปนประการใดไมผกมดผดาเนนการทางวนยทจะเหนแตกตางได หากไดกระทาไปโดยสจรตและเปนไปตามกฎหมายแลว (คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.142/2549) และเหนวา ผลการลงโทษทางวนยและผลการลงโทษทางอาญาหาจาตองมผลไปทางเดยวกนไม เพราะกระบวนการพจารณาทางวนยและทางอาญา มความแตกตางกน การรบฟงพยานหลกฐานกแตกตางกน ทงการมอยของพยานหลกฐานและการใหถอยคา หรอการเบกความของพยานอาจจะมความแตกตางกนได จงไมจาตองรอผล การพจารณาทางอาญากอนแตประการใด เมอมการดาเนนการทางวนยจนมการสงลงโทษผฟองคด หากภายหลงปรากฏวาผฟองคดกระทาความผดอาญาจนไดรบโทษจาคกหรอโทษทหนกกวาจาคก โดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกหรอโทษทหนกกวาจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ ผลของการไดรบโทษจาคกดงกลาวถอเปนการกระทาผดวนยอยางรายแรง และเปนกรณความผดทปรากฏชดแจง เมอผถกฟองคดลงโทษทางวนย ผฟองคดในเรองดงกลาว ไมถอวาเปนการดาเนนการทางวนยซาซอน ถงแมมลกรณการกระทาความผดเปนเหตเดยวกนกบผลการดาเนนการทางวนยทเปนเหตแหงคดนกตาม (คาพพากษา ศาลปกครองสงสด ท อ.67/2547) ตามคาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.67/2547 ไดวางหลกกรณการลงโทษทางวนยทเกยวเนองกบคดอาญาวา เมอมการดาเนนการทางวนยและไดสงลงโทษแกขาราชการผใดไปแลว หากปรากฏภายหลงวาขาราชการผนนกระทาผดอาญาจนไดรบโทษจาคก ผลของการไดรบโทษ
~ 141 ~
จาคกเปนความผดวนยอยางรายแรง ซงเปนความผดทปรากฏชดแจง ผบงคบบญชายงสามารถสงลงโทษไลออกหรอปลดออกได โดยไมถอวาเปนการดาเนนการทางวนยซา แมมลกรณ การกระทาความผดจะเปนเหตเดยวกน ซงเปนการกลบหลกแนววนจฉยของ ก.พ. ตามหนงสอสานกงาน ก.พ. ท นร 0709.2/565 ลงวนท 30 ตลาคม 2541 ซงเหนวาเปนการดาเนนการซา ตองสงใหผนนออกจากราชการเพราะขาดคณสมบต
คาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ. 463/2551 เมอขาราชการถกกลาวหาวากระทาผดวนยอยางรายแรง และการกระทาดงกลาวเปนความผดทางอาญาดวย ขาราชการผนน ยอมถกดาเนนการทงทางวนยและทางอาญาไปพรอมกนได แมวาผลคดอาญายงไมถงทสดกตาม เนองจากการดาเนนคดอาญานนมงประสงคควบคมการกระทาของบคคลในสงคมมให กระทาการทกฎหมายกาหนดวาเปนความผดอาญา เพอคมครองสงคมโดยรวมใหมความสงบสข สวนการดาเนนการทางวนยเปนมาตรการในการรกษาวนยของขาราชการทมงปราบปรามขาราชการทกระทาการฝาฝนขอหามตามทกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ กาหนดโดยใชวธการลงโทษทางวนย ซงมผลเปนการปรามไมใหขาราชการอนกระทาผดวนยเพราะเกรงกลว การลงโทษดวย อกทงการรบฟงพยานหลกฐานเพอจะลงโทษทางวนยของผบงคบบญชา กแตกตางจากการรบฟงพยานหลกฐานเพอลงโทษในคดอาญาของศาล โดยคดอาญา ศาลจะพพากษาลงโทษจาเลยไดตอเมอมพยานหลกฐานปรากฏชดแจงปราศจากขอสงสย สวนการลงโทษทางวนยผบงคบบญชาสามารถใชดลพนจสงลงโทษผถกกลาวหาไดโดยพจารณาจากพยานหลกฐานและพฤตการณของผถกกลาวหาทปรากฏในสานวนการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวน ซงรวมถงสานวนการไตสวนขอเทจจรงตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตโดยไมจาเปนตองปรากฏพยานหลกฐานชดแจงปราศจากขอสงสยดงเชนคดอาญา และ ไมจาตองรอฟงผลคดอาญาแตอยางใด
~ 142 ~
25) การสอบสวนผซงออกจากราชการไปแลว การทผบงคบบญชาจะดาเนนการทางวนยและลงโทษแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดได ผนนจะตองมสถานะเปนขาราชการและกระทาผดวนยตามทกฎหมายบญญตเปนขอหามหรอขอปฏบตนน และกรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใด ออกจากราชการไปแลวผบงคบบญชาสามารถดาเนนการทางวนยแกผนนไดตอเมอมกรณ ถกกลาวหาวากระทาหรอละเวนการกระทาการใดทพงเหนไดวาเปนความผดวนยอยางรายแรงอยกอนออกจากราชการ เวนแตจะออกจากราชการเพราะตาย ทงน ตามนยมาตรา 102 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 หากกรณ ไมเขาหลกเกณฑดงกลาว ผบงคบบญชากไมสามารถดาเนนการทางวนยแกผทออกจากราชการไปแลวได กรณขาราชการซงถกแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยไมรายแรงไดลาออกจากราชการ หรอเกษยณอายราชการไปแลว ผบงคบบญชาตองยตการสอบสวนเนองจากผนนไมมสถานะเปนขาราชการ จงไมสามารถสงลงโทษได เวนแตมกรณถกกลาวหาหรอถกสอบสวนวนยอยางรายแรง หรอถกฟองคดอาญา หรอตองหาวากระทาความผดอาญาอยกอนออกจากราชการ ซงมาตรา 102 ใหอานาจผบงคบบญชาดาเนนการทางวนยตอไปไดเสมอนวาผนนยงมได ออกจากราชการ กรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษาถกสอบสวนความผดทางวนยอยางรายแรง และถงแกความตาย ในระหวางการสอบสวนยงไมเสรจสน ในทางปฏบตคณะกรรมการสอบสวนจะงดการสอบสวน เพราะขาราชการผนนไดพนจากราชการเพราะถงแกความตายไปแลว แตกระทรวงการคลงไดขอความรวมมอใหสวนราชการตนสงกดทาการสอบสวนตอไปจนเสรจและสรปความเหน เพอทผบงคบบญชาจะไดนาผลของการสอบสวนไปประกอบการพจารณาเกยวกบการสงจายบาเหนจบานาญของขาราชการผนน ตามมาตรา 53 แหงพระราชบญญตบาเหนจบานาญขาราชการ พ.ศ. 2494 ทงน ตามหนงสอกระทรวงการคลง ท กค. 0504/14556 ลงวนท 25 พฤษภาคม 2520
~ 143 ~
26) การรวบรวมพยานหลกฐาน การรวบรวมพยานหลกฐาน เปนกระบวนการสาคญของการสอบสวน ซงคณะกรรมการ สอบสวนมหนาทคนหาขอเทจจรง พยานหลกฐาน ตลอดจนรายละเอยดของพฤตการณตาง ๆ อนเกยวกบเรองทกลาวหา และองคประกอบความผดตามขอกลาวหา เพอแสวงหาความจรง ในเรองทกลาวหาและดแลใหบงเกดความยตธรรมตลอดกระบวนการสอบสวน ในการน ใหคณะกรรมการสอบสวนรวบรวมพยานหลกฐานทไดจากการสอบสวนเขาสานวนพยานหลกฐานตาง ๆ ทจะรวบรวมนน ไดแก คาใหการของผถกกลาวหา คาใหการของ พยานบคคล พยานเอกสาร รวมทงพยานวตถ ประวตและความประพฤตของผถกกลาวหา ทเกยวของกบเรองทกลาวหาเทาทจาเปนเพอประกอบการพจารณา การรวบรวมพยานหลกฐาน คณะกรรมการสอบสวนจะตองกระทาอยางอสระและเปนกลาง โดยปราศจากอคตอยางใด ๆ ตอผถกกลาวหา โดยกระทาตงแตเรมตนทาการสอบสวนไปจนกวาจะสอบสวนเสรจสนกระแสความ เพอจะไดสรปขอเทจจรงและพยานหลกฐานตาง ๆ ทารายงานการสอบสวนพรอมทงความเหนเสนอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ทงน ในการรวบรวมพยานหลกฐานตาง ๆ ดงทกลาวน คณะกรรมการสอบสวน ควรจะไดทาสารบาญไวดวย เพอความสะดวกในการตรวจสอบและพจารณาของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หรอผมอานาจหนาทพจารณาเรองนน ๆ การนาเอกสารหรอวตถมาใชเปนพยานหลกฐานในสานวนการสอบสวน ใหกรรมการสอบสวนบนทกไวดวยวาไดมาอยางไร จากผใด และเมอใด เอกสารทใชเปนพยานหลกฐานในสานวนการสอบสวนใหใชตนฉบบ แตถาไมอาจนาตนฉบบมาได จะใชสาเนาทกรรมการสอบสวนหรอผมหนาทรบผดชอบรบรองวาเปนสาเนาถกตองกได ในกรณทหาตนฉบบเอกสารไมไดเพราะสญหายหรอถกทาลาย หรอโดยเหตประการอน จะใหนาสาเนาหรอพยานบคคลมาสบกได
~ 144 ~
การรวบรวมพยานหลกฐานตองรวบรวมใหครบถวน พอทจะพสจนไดวาผถกกลาวหาไดกระทาผดหรอไม และหมดประเดนหรอสนกระแสความแลว เชน - ในบนทกคาใหการจะตองชดเจนไดความตอเนองกนโดยตลอด ไมทาใหเขาใจไปไดหลายทาง และไมมขอสงสยใด ๆ ในคาใหการนนหลงเหลออย - กรณทมคาใหการของพยานยนกนอย และปรากฏจากคาใหการวายงมผรวมรรวมเหนในเหตการณนนดวย กจะตองสอบผทถกอางวาเปนผรเหนนน ๆ ไวดวย - กรณทมผอางถงพยานเอกสารใดจะตองนาเอกสารนน หรอสาเนา หรอภาพถายเขารวมไวในสานวนการสอบสวนดวย - กรณใดเกยวกบเรองทสอบสวน มระเบยบ กฎ ขอบงคบ หรอคาสงไวโดยเฉพาะ กตองนาระเบยบ กฎ ขอบงคบ หรอคาสงนน ๆ เขาสานวนการสอบสวนไวดวย - กรณทเคยมคาสง ระเบยบ หรอทางปฏบตในขณะเกดเหตอยางไร ควรสอบปากคาผร คาสง ระเบยบ หรอทางปฏบตนน ๆ ไวดวย - กรณทจะตองไดรบการพสจนโดยผมความรเฉพาะทาง จะตองสงหลกฐานนน ๆ ใหผมความรในทางนน ๆ พสจนหรอใหความเหนหรอสอบปากคาประกอบในสานวน การสอบสวนไว - กรณทไดมการสอบปากคาผถกกลาวหา หรอพยานเกยวกบเรองทกาลงสอบสวนอยไว โดยเจาพนกงานหรอคณะกรรมการสบสวนขอเทจจรง จะตองนาบนทกคาใหการหรอสานวนการสบสวนขอเทจจรงมาประกอบสานวนการสอบสวนดวย - กรณทมการคดคานวณใด ๆ จะตองแสดงวธคดโดยละเอยดไวดวย - กรณถกฟองคดอาญา คดถงทสดใหลงโทษ แตในทางวนยผถกกลาวหายงใหการปฏเสธ จะตองคดสาเนาคาพพากษาเขาไวในสานวนการสอบสวนดวย - กรณนาเงนของทางราชการไปฝากธนาคารโดยไมชอบดวยระเบยบ จะตองเรยก สมดฝากเงนหรอใบแจงยอดเงนเขาไวในสานวนการสอบสวน และสอบเจาหนาทธนาคารวา ผฝากจะไดรบประโยชนเปนเงน เปนสงของ หรอเปนเครดตจากธนาคารนนหรอไมดวย
~ 145 ~
- กรณเกยวกบการเดนทางจะตองแสดงใหปรากฏในสานวนการสอบสวนวา ระยะทางแตละจดหางกนประมาณเทาใด ดงน เปนตน เมอคณะกรรมการสอบสวนไดรวบรวมพยานหลกฐานเสรจแลว กอนเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ถาคณะกรรมการสอบสวนเหนวาจาเปนจะตองรวบรวมพยานหลกฐานเพมเตมกใหดาเนนการได ถาพยานหลกฐานทไดเพมเตมมานน เปนพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหคณะกรรมการสรปพยานหลกฐานดงกลาวให ผถกกลาวหาทราบ และใหโอกาสผถกกลาวหาทจะใหถอยคาหรอนาสบแกเฉพาะพยานหลกฐาน เพมเตมทสนบสนนขอกลาวหานน (ขอ 25) ผถกกลาวหาซงไดยนคาชแจงหรอใหถอยคาแกขอกลาวหาไวแลว มสทธยนคาชแจงเพมเตม หรอขอใหถอยคาหรอนาสบแกขอกลาวหาเพมเตมได กรณอยระหวางการพจารณาของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หรอผบงคบบญชาคนใหม ผถกกลาวหาอาจยนคาชแจงตอบคคลดงกลาวได (ขอ 26)
27) การขอขยายเวลาการสอบสวน ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนไมสามารถดาเนนการใหแลวเสรจภายในกาหนดระยะเวลาได ใหประธานกรรมการสอบสวนรายงานเหตททาใหการสอบสวนไมแลวเสรจตอ ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เพอขอขยายระยะเวลาการสอบสวน ในกรณเชนนใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนสงขยายระยะเวลาดาเนนการไดตามความจาเปนไมเกน 30 วน กรณสอบสวนทางวนยไมรายแรง และครงละไมเกน 60 วน กรณสอบสวนทางวนยอยางรายแรง
~ 146 ~
ตวอยาง บนทกขยายเวลาการสอบสวน
(สถานทบนทก).......................................
วนท..............................................................
ตามคาสง...........................ท........../..............ลงวนท......................................แตงตงขาพเจาเปนผมนามขางทายนเปนคณะกรรมการทาการสอบสวน......................................(ชอผถกกลาวหา)....................ซงมกรณตองหาวากระทาผดวนยอยางรายแรง ประธานกรรมการไดรบทราบคาสงเมอวนท.................................................บดน การสอบสวนครบ 90/180 วน ในวนท...................................................................
ดงนน จงขยายเวลาการสอบสวนออกไปอก 30/60 วน นบแตวนท......................ถงวนท................................................
จงบนทกไวเปนหลกฐาน
(ลงชอ)..............................................ประธาน
(ลงชอ)..............................................กรรมการ
(ลงชอ)..............................................กรรมการและเลขานการ
~ 147 ~
การขอขยายเวลา กรณคณะกรรมการสอบสวนไมสามารถดาเนนการแลวเสรจภายในกาหนดในแตละขนตอน และไมอาจดาเนนการแลวเสรจภายในกาหนด
การสอบสวนวนยไมรายแรง ภายใน 90 วน
การสอบสวนวนยอยางรายแรง ภายใน 180 วน
ค
คณะกรรมการสอบสวนกรณการสอบสวนวนยอยาง
รายงานผสงแตงตง ณะกรรมการสอบสวน
รายแรง ไมแลวเสรจภ
สงขยายระยะเวลาตามความจาเปนไมรายแรงไมเกน 30 วน
รายแรงครงละไมเกน 60 วน
ายใน 240 วน
กา
ประธานกรรมการฯ รายงานเหตผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนรายงาน อ.ก.ค.ศ.เขตพนทรศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง
ก.ค.ศ. แลวแตกรณ
อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตงก.ค.ศ. มมตเรงรดภายในระยะเวลาทองคคณะ
กาหนดตามเหตผลและความจาเปน
~ 148 ~
28) การทารายงานการสอบสวน การทารายงานการสอบสวน คอ การทาบนทกสรปขอเทจจรงและพยานหลกฐาน ทไดจากการสอบสวน พรอมทงแสดงความเหนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยตามมาตราใด อยางไร หรอไม โดยอาศยพยานหลกฐานและเหตผลใด และควรไดรบโทษสถานใด หรอ ผถกกลาวหาหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการดวยเหตใด หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการหรอไม อยางไร หรอ เปนผมมลทนหรอมวหมองในกรณทสอบสวนนนหรอไม อยางไร (ขอ 38) ปกตการทารายงานการสอบสวน คณะกรรมการสอบสวนจะกระทาเมอไดประชม ลงมตแลว โดยคณะกรรมการสอบสวนจะทารายงานการสอบสวน ตามแบบ สว.6 ทายกฎ ก.ค.ศ. วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ซงถอเปนสวนหนงของสานวนการสอบสวน
ในรายงานการสอบสวนใหมสาระสาคญ ดงน 1. สรปขอเทจจรงและพยานหลกฐานวามอยางใดบาง กรณทไมไดสอบสวนพยานตามขอ 30 และขอ 31 ใหรายงานเหตทไมไดสอบสวนนนใหปรากฏไวดวย และในกรณท ผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพใหบนทกเหตผลในการรบสารภาพ (ถาม) ไวดวย เชน บนทกวาผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพเพราะจานนตอหลกฐานหรอเพราะเหตใด เพอประโยชนอยางใดของผถกกลาวหา 2. วนจฉยเปรยบเทยบพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาและพยานหลกฐาน ทหกลางขอกลาวหา (ถาม) วาควรรบฟงพยานหลกฐานฝายใด เพยงใด โดยอาศยเหตผลใด 3. ความเหนของคณะกรรมการสอบสวนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยหรอไม อยางไร ถากระทาผดเปนความผดในกรณใด ตามมาตราใด และควรไดรบโทษสถานใด หรอหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการดวยเหตใด หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการหรอไม อยางไร หรอเปนผมมลทนหรอมวหมองในกรณทสอบสวนนนหรอไม อยางไร
~ 149 ~
เมอคณะกรรมการสอบสวนไดทารายงานการสอบสวนเสรจแลวใหเสนอสานวนการสอบสวน พรอมทงสารบาญตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เมอคณะกรรมการสอบสวนไดเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนแลวจงจะถอวาการสอบสวนแลวเสรจ (ขอ 39) อยางไรกด การทารายงานการสอบสวนเปนแตเพยงการเสนอขอเทจจรงและความเหนมใชการชขาดในการรบฟงขอเทจจรงและการชขาดความผดและการกาหนดโทษ การชขาดความผดรวมทงการกาหนดโทษเปนเรองของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หรอผบงคบบญชาหรอองคคณะผมอานาจแลวแตกรณเปนผพจารณา ในการทารายงานการสอบสวน คณะกรรมการสอบสวนจะตองดาเนนการในสาระ สาคญ ดงน (1) ประชมปรกษากน การประชมปรกษาของคณะกรรมการสอบสวนถอเสยงขางมากของจานวนกรรมการสอบสวนทอยในทประชม การประชมปรกษาของคณะกรรมการสอบสวนน ในทางปฏบตกรรมการ คนใดคนหนงหรอเลขานการควรจะไดสรปขอเทจจรงทพอฟงไดในเบองตน และทเปนปญหา จะตองพจารณาวนจฉย รวมทงขอกฎหมาย มาเสนอตอทประชมเสยชนหนงกอน เมอคณะกรรมการสอบสวนไดประชมปรกษากน มความเหนเปนประการใดเกยวกบขอเทจจรง และพยานหลกฐาน ทไดจากการสอบสวนเกยวกบการฟงวาผถกกลาวหากระทาผดวนยอยางไร หรอไม และเกยวกบโทษทควรไดรบแลว ทประชมอาจจะมอบใหเลขานการ หรอกรรมการสอบสวนคนใดคนหนงรบไปรางรายงานการสอบสวน แลวนารางรายงานนนมารวมพจารณาปรบปรงแกไขขนตอนสดทายอกชนหนง
~ 150 ~
(2) สรปขอเทจจรงและพยานหลกฐาน การสรปขอเทจจรง หมายถง การสรปวาจากการสอบสวนเรองทกลาวหานน ขอเทจจรงไดความวาอยางไร ผถกกลาวหาไมไดทาหรอไดทาอะไรอยางไรบาง โดยอาศยพยานหลกฐานและเหตผลใด ขอเทจจรงทจะนามาสรปทารายงานการสอบสวนนน มวถทางทจะเขามาสสานวนการสอบสวนหรอเขาสการพจารณาได 5 ทาง คอ
1. โดยพยานหลกฐาน 2. โดยขอสนนษฐาน 3. โดยผสอบสวน หรอผพจารณารบรเอง 4. โดยผสอบสวน หรอผพจารณาตรวจเหนเอง 5. โดยผถกกลาวหารบ
ขอเทจจรงทมาสการพจารณาโดยพยานหลกฐาน พยานหลกฐาน คอ สงทแสดงใหเหนอยางมเหตผลถงความถกตองหรอไมถกตองของเหตการณ พยานหลกฐานม 3 ประเภท คอ 1) พยานเอกสาร คอ สงทจารกเปนลายลกษณอกษรทแสดงออกซงความหมาย 2) พยานวตถ คอ สงทมรปรางทงหลายซงมผลตอความจรงทเกดขน เชน อาวธตาง ๆ ทใชในการกระทาผด แถบบนทกเสยง ฯลฯ เปนตน 3) พยานบคคล คอ บคคลทจะตองใหถอยคาเกยวกบขอเทจจรงทตนไดรบรโดยสมผส ทางตา ห จมก ลน กาย ใจของตน สาหรบพยานผเชยวชาญ คอ พยานบคคลทจะตองใหการเกยวกบความเหนในทางวชาการ เชน นายแพทย วศวกร สถาปนก ฯลฯ เปนตน พยานหลกฐานทจะนามาสการพจารณานน อาจเปนพยานเอกสาร พยานวตถ พยานบคคล อยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง
~ 151 ~
พยานหลกฐานตาง ๆ ทนามาพจารณาฟงขอเทจจรงนน อาจแบงตามนาหนกทจะพง รบฟงไดเปนหลายประเภท ดงน ก. พยานชนหนงและพยานชนสอง พยานชนหนง หมายถง พยานหลกฐานทดทสดทจะพงมในกรณนน พยานชนสอง หมายถง พยานหลกฐานอนทยงไมดทสดทจะพงมในกรณนน พยานชนหนง เปนพยานหลกฐานทรบฟงไดดกวาพยานชนสอง สวนพยานชนสองแมจะบงชวาขอเทจจรงเชนนนมอย แตกมนาหนกในการรบฟงนอยกวาพยานชนหนง เชน ในหนงสอสญญามผลงนามเปนพยานไว ผทมชอลงนามเปนพยานชนหนง สวนบคคลอนทใหการวาเคยเหนและจาลายมอชอคสญญานนได เปนพยานชนสอง ในระหวางพยานเอกสารกบพยานบคคลนน ตางกอาจเปนพยานชนหนงและพยานชนสองของกนและกนได แลวแตวาเมอใดอนใดจะเปนพยานหลกฐานทดทสด แตสาหรบกรณทกฎหมายบงคบไววาตองมพยานหลกฐานเปนหนงสอ ยอมจะตองถอวาพยานเอกสารเปนพยานชนหนง พยานบคคลเปนพยานชนสอง ในระหวางพยานเอกสารดวยกน ตองถอวาตนฉบบเอกสารเปนพยานชนหนง สวนสาเนาเอกสารเปนพยานชนสอง พยานชนสองแมจะมนาหนกนอย แตกมใชวาจะรบฟงไมได ยอมอยในดลพนจของ ผพจารณาในการชงนาหนกคาพยานทจะรบฟงเพยงใดหรอไม อยางไรกด ถาจะนาพยานชนสองมาสอบหรอมาพจารณารบฟงกตองแสดงเหตผลใหปรากฏไวดวยวา พยานชนหนงในกรณนนไมสามารถนามาสอบไดเพราะเหตสดวสย เชน ตนฉบบเอกสารหาไมไดเพราะสญหาย ถกทาลาย หรอโดยประการอน
ข. พยานโดยตรง และพยานเหตผล หรอพยานแวดลอมกรณ พยานโดยตรง หมายถง พยานหลกฐานทระบโดยตรงวาขอเทจจรงเชนนนมอยโดยไมตองไปคนหาเหตผลสนนษฐานอยางใดตอไปอก
~ 152 ~
พยานเหตผลหรอพยานแวดลอมกรณ หมายถง พยานหลกฐานทไมระบโดยตรงวาขอเทจจรงเปนเชนนน แตมเหตผลหรอพฤตการณเชอมโยงพอทจะเชอไดวาขอเทจจรงควรจะเปนเชนนน เชน ในกรณ นายดาขมขนกระทาชาเรานางสาวสวย ผทเหนเหตการณในขณะทนายดากาลงขมขนกระทาชาเรานางสาวสวย เปนพยานโดยตรง สวนผทเหนนายดาเดนออกมาจากหองของนางสาวสวย ในลกษณะทผมเผายงเหยง ไมสวมเสอ มรอยขดขวน และไดยนเสยงรองของนางสาวสวยเปนพยานเหตผลหรอพยานแวดลอมกรณ พยานเหตผลหรอพยานแวดลอมกรณนน ใชประกอบพยานโดยตรงใหมนาหนกมากยงขน และในบางกรณคณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณากรบฟงพยานเชนนเพอแยงพยานโดยตรงเหมอนกน เพราะในบางครงพยานเหตผลหรอพยานแวดลอมกรณอาจมนาหนกกวาพยานโดยตรงทปราศจากเหตผลกได ดวยเหตน ผมหนาทในการรบฟงพยานหลกฐานตองระมดระวงในเรองนดวย
ค. ประจกษพยานและพยานบอกเลา ประจกษพยาน หมายถง พยานทไดรเหนขอเทจจรงนนมาดวยตนเอง พยานบอกเลา หมายถง พยานทมไดรเหนขอเทจจรงนนมาดวยตนเอง หากแตไดยนไดฟงผอนเขาเลาใหฟงอกทอดหนง หรอหลายทอด ประจกษพยานยอมมนาหนกดกวาพยานบอกเลา พยานบอกเลาโดยทวไปรบฟงเปนพยานหลกฐานไมได แตกมขอยกเวนใหรบฟง อยบาง โดยเฉพาะอยางยงอาจรบฟงเปนพยานบคคล หรอพยานแวดลอมกรณประกอบพยานหลกฐานอนใหมนาหนกขนได หรอรบฟงเมอสมเหตผลและมพยานแวดลอมกรณอนสนบสนนพอ แตการรบฟงพยานบอกเลาตองรบฟงดวยความระมดระวงอยางยง ในการวนจฉยวา พยานใดรบฟงไดเพยงใดตองมการชงนาหนกพยาน
~ 153 ~
ในการชงนาหนกพยานวาจะพงรบฟงไดเพยงใดนน ตองคานงถงประเภทของพยานดงกลาวขางตน คอคานงถงวาเปนพยานชนหนงหรอพยานชนสอง เปนพยานโดยตรงหรอ พยานแวดลอมกรณ เปนประจกษพยานหรอพยานบอกเลา อยางไรกด พยานตอไปนถอวาเปนพยานทมนาหนกมาก คอ - พยานค : พยานทใหการตรงกนตงแต 2 คนขนไป - พยานรวม : พยานทใหการเปนพยานสาหรบทง 2 ฝาย - พยานทมเหตผลเชอมโยงกน - พยานทมพยานแวดลอมกรณประกอบ - พยานทไมมสวนไดเสยเกยวของ หรอพยานทเปนกลาง สวนพยานตอไปนถอวาเปนพยานทมนาหนกนอย คอ - พยานเดยว : พยานทเหนเหตการณหรอไดยนคนเดยว หรอเหตการณคนละครงซงไมใชเวลาเดยวกน พยานเชนนจะมนาหนกนอย แตถามเหตผลเชอมโยงกนดกรบฟงไดเหมอนกน เชน ในกรณขมขนกระทาชาเรา คาใหการของผเสยหายแมเพยงคนเดยว แตมเหตผลอนแวดลอมกสามารถฟงลงโทษได - พยานทไมอยกบรองกบรอย : พยานทใหการแตละครงไมเหมอนกน - พยานทมความสมพนธใกลชดกบฝายทไดประโยชนจากคาพยาน เชน พอกบลก แมกบลก สามกบภรรยา เหตทพยานเชนนมนาหนกนอยกเพราะโดยปกตมกจะใหถอยคาชวยเหลอกน ถาไมมพยานอนมาประกอบทาใหหนกแนนยงขนแลว นาหนกคาพยานดงกลาว กจะมนาหนกนอย - พยานทมสาเหตโกรธเคองกบคกรณ ถาไมมพยานอนประกอบ นาหนก คาพยานกจะนอย แตถาสาเหตโกรธเคองกนมเพยงเลกนอยหรอมมานานมากแลว คาพยานนน กอาจมนาหนกขนบาง - คาซดทอดของผถกกลาวหาดวยกน ทพยานเชนนไมมนาหนกพอจะรบฟง เพราะตางคดเอาตวรอด หรอใหถอยคาเพอใหตนเองพนผดเปนประการสาคญ
~ 154 ~
- พยานบอกเลา : (พยานทมไดรเหนหรอไดยนดวยตนเองโดยตรง หากแตไดยนคนอนมาเลาใหฟงอกทอดหนง หรอหลาย ๆ ทอด) แตถงแมจะมนาหนกนอยกยงอาจใชเปนพยานเหตผล หรอพยานแวดลอมกรณประกอบพยานหลกฐานอนใหมนาหนกขนได หรอ หากคาบอกเลานนสมเหตสมผลกอาจรบฟงไดเชนเดยวกน อยางไรกด การรบฟงพยานบอกเลาตองรบฟงดวยความระมดระวงอยางยง - พยานทใหการแตกตางกนในขอสาระสาคญ ตามปกตคนทอยในทเดยวกนมองเหนในขณะเดยวกน หรอไดยนดวยกน กควรจะมองเหนหรอไดยนเหมอนกน หากมาใหถอยคาในสาระสาคญไมเหมอนกนแลวกไมนารบฟง - พยานทไมสมเหตผล เปนพยานทใหถอยคาขดตอเหตผลธรรมดา เชน ใหถอยคาวาเหนผถกกลาวหาอยในทเกดเหต จาหนาได ทง ๆ ท ในขณะเกดเหตเปนเวลากลางคน เดอนมด และพยานกอยในทหางไกลออกไป เปนตน
ขอเทจจรงทมาสการพจารณาโดยขอสนนษฐาน โดยปกตขอสนนษฐาน ไมพงนามาเปนขอเทจจรงทจะรบฟงประกอบการพจารณาทางวนย แตถามกฎหมาย ระเบยบ หรอหลกปฏบต เชน มตคณะรฐมนตร มต ก.พ. มต ก.ค.หรอมต ก.ค.ศ. ซงไดแจงใหทราบโดยทวกนเพอถอเปนหลกปฏบตแลววา ใหถอวาหรอใหสนนษฐานไวกอนวาถากรณอยางนน ขอเทจจรงเปนอยางนน เชนนกใชขอสนนษฐานนนฟงเปนขอเทจจรงประกอบการพจารณาทางวนยได ซงกรณเชนนนยอมตกเปนหนาทของผถกกลาวหาทจะตองนาสบหกลางขอสนนษฐานนน ถานาสบหกลางขอสนนษฐานนนไมได กตองรบฟงขอเทจจรงไปตามขอสนนษฐานนน เชน - พระราชบญญตการพนน พ.ศ. 2478 ใหสนนษฐานไวกอนวาผอยในวงการพนน เปนผรวมเลนการพนนดวย ดงนในทางวนยกถอเอาขอสนนษฐานนนมาฟงเปนขอเทจจรงได เวนแตผถกกลาวหาจะพสจนไดวาไมไดรวมเลนการพนน
~ 155 ~
- มตคณะรฐมนตรตามหนงสอกรมสารบรรณคณะรฐมนตรฝายบรหาร ท นว. 89/2497 ลงวนท 1 เมษายน 2497 กาหนดไววา ขาราชการมหนาทปฏบตการอยางใดอยางหนงจะอางวาไมรกฎหมาย หรอระเบยบแบบแผน ขอบงคบอนตนจาตองปฏบตและอยในหนาทของตนมได การทขาราชการปฏบตงานไมชอบดวยกฎหมาย ระเบยบแบบแผนกด หรอละเลยไมปฏบตหนาทตามกฎหมายระเบยบแบบแผนทกาหนดกด ใหถอวาเปนการผดวนย หรอหยอนสมรรถภาพ แลวแตกรณ เชนนกเทากบวาคณะรฐมนตรใหสนนษฐานในขอเทจจรงไวกอนวา เจาหนาทผปฏบตงานในเรองใดตองรกฎหมายและระเบยบในเรองนน ดงนน คณะกรรมการสอบสวนชอบทจะถอขอสนนษฐานนนเปนขอเทจจรงไดเลย เวนแตผถกกลาวหาจะนาสบพสจนไดวา ตนไมรจรง ๆ เชน กฎหมายเพงออกใหม ตนยงไมไดรบราชกจจานเบกษาทประกาศกฎหมายใหมเรองนน หรอนาสบพสจนไดวามตคณะรฐมนตรซงถอเปนระเบยบ หลกปฏบตในเรองนน ๆ ยงไมมการแจงใหทราบโดยทวกน เปนตน
ขอเทจจรงทมาสการพจารณาโดยผสอบสวนหรอผพจารณารบรเอง ขอเทจจรงทคณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณารบรเองโดยไมตองอางพยานหลกฐาน คอ ขอเทจจรงซงเปนทรจกกนโดยทวไป หรอซงไมอาจโตแยงได เชน ก. กจการความเปนไปของบานเมอง เชน นโยบายของรฐบาล ใครเปนนายกรฐมนตร ใครเปนรฐมนตร ใครเปนปลดกระทรวง ใครเปนอธบด ประจากระทรวง ทบวง กรมใด ในระยะใด เพราะไดมการประกาศใหทราบกนโดยทวไปอยแลว ข. ธรรมเนยมประเพณซงเปนทรกนโดยทวไป เชน ความรงเกยจของสงคมตอการกระทาของผถกกลาวหาทจะถอวาเปนการประพฤตชวอยางรายแรงเพยงใด หรอไม เปน ขอเทจจรงซงเปนทรกนอยทวไป คณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณายอมพจารณาไดโดยไมตองอาศยคาพยาน แตถาเปนธรรมเนยมประเพณเฉพาะทองถนซงไมเปนทรกนโดยทวไป กควรนาพยานหลกฐานมาสบประกอบใหเหนวามธรรมเนยมประเพณเฉพาะทองถนเชนนน
~ 156 ~
ค. สงธรรมดาธรรมชาต เชน หนารอนกลางวนยาว หนาหนาวกลางวนสน ระยะทางใกล-ไกล ในภมประเทศของทองถนตาง ๆ ในประเทศ เหลานคณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณายอมรบรเองไดโดยไมจาเปนตองอางพยานหลกฐาน ง. ถอยคาภาษาไทย หรอภาษาอนทเปนทเขาใจกนอยทวไป คณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณาวนจฉยเองไดโดยไมตองนาผเชยวชาญมาแปลอก เชน คาวา “คาแปะเจยะ” เปนทเขาใจกนอยทวไปวาหมายถง “เงนกนเปลา” ฯลฯ เหลาน คณะกรรมการสอบสวนหรอ ผพจารณารบรเองไดโดยไมตองนาพยานสบประกอบอกวาแปลวาอะไร แตถาเปนคาทรกนเฉพาะหมเฉพาะเหลาหรอเปนภาษาทองถน หรอศพทแสลงอาจจะตองใหผรหรอผเชยวชาญอธบายความประกอบดวย ขอเทจจรงทมาสการพจารณาโดยผสอบสวนหรอพจารณาตรวจเหนเอง สงทจะเขามาเปนขอเทจจรงในสานวนโดยการตรวจเหนเองของผสอบสวน หรอ ผพจารณานนอาจมไดโดยผถกกลาวหาอาง ผเกยวของในเรองนนอาง หรอคณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณาไดทาการตรวจเหนเองกได เชน รปพรรณสณฐานของผถกกลาวหาหรอพยานรปรอยบาดแผล ลกษณะวตถทใชเปนพยานหลกฐาน หรอเหตการณใด ๆ ทปรากฏตอหนาคณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณาในขณะสอบสวนหรอพจารณา เปนตน ขอเทจจรงทมาสการพจารณาโดยผถกกลาวหารบ ในบางกรณผถกกลาวหากรบในขอเทจจรงบางอยาง คารบของผถกกลาวหาเชนวานไมวาเปนคารบในชนสบสวนหรอชนใด ๆ กนาขอเทจจรงทผถกกลาวหารบนนมาส การพจารณาได (3) การรบฟงขอเทจจรง การฟงขอเทจจรงทเขามาสสานวนการสอบสวนโดยทางตาง ๆ ทง 5 ทาง ดงกลาวขางตน คณะกรรมการสอบสวนหรอผพจารณาจะตองฟงวาผถกกลาวหาไมไดทา หรอไดทาอะไรและทาอยางไรบางในเรองทกลาวหานน และไมควรนาขอเทจจรงนอกสานวน การสอบสวนมาพจารณารบฟง ขอเทจจรงทคณะกรรมการสอบสวนรวบรวมเขามาในสานวนนน
~ 157 ~
อาจจะมทงขอเทจและขอจรง เรองใดทมแตขอจรงรบกนโดยตลอดกงายตอการสรปและ ทาความเหน แตถาเรองใดมขอเทจและขอจรงปะปนกนอยมากจะตองวนจฉยชงนาหนกพยานแยกแยะวาอะไรเทจอะไรจรง โดยอาศยเหตผลประกอบการพจารณารบฟง ในการพจารณา ควรแยกพจารณาแตละประเดนในแตละขอหาเปนขอ ๆ ไป ขอไหนสาคญทสดควรพจารณาวนจฉยกอน ถาขอสาคญฟงไมไดวาผถกกลาวหากระทาผดอาจจะไมจาตองพจารณาขอปลกยอยอน ๆ กได การวนจฉยประเดนตาง ๆ ในเบองตนตองฟงพยานหลกฐานทมนาหนกมากกอน ถาไมมพยานหลกฐานทมนาหนกมากจงจะพจารณาหลกฐานทมนาหนกรองลงมา ซงประกอบดวยเหตผลและพฤตการณแวดลอมสอดคลองตองกนใหพอฟงได นอกจากการรบฟงพยานดงกลาวแลวยงตองชงนาหนกคาพยานแตละปากวาพอจะเชอถอคาพยานนน ๆ ไดเพยงใด ซงในการนควรรบฟงคาพยานทใหถอยคาสมเหตสมผล ถาไมสมเหตสมผลกไมควรรบฟง (4) การแสดงความเหนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางไรหรอไม การแสดงความเหนวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางไรหรอไม เปนการพจารณาปรบขอเทจจรงทไดจากการสอบสวนกบบทมาตราวาดวยการกระทาผด การพจารณาปรบขอเทจจรงกบบทมาตราวาดวยการกระทาผดวนยเปนขนตอนทตองกระทาภายหลงจากทไดพจารณาสรปขอเทจจรงแลว และควรพจารณาทกบทมาตรา ทคณะกรรมการสอบสวนเหนวาการกระทานนเกยวของโดยละเอยดทกแงทกมม ในการทคณะกรรมการสอบสวนจะสามารถพจารณาปรบขอเทจจรงกบบทมาตราวาดวยการกระทาผดนน คณะกรรมการสอบสวนตองทราบองคประกอบของความผดในบทมาตรานน ๆ และสามารถ ใหเหตผลไดดวย การพจารณาวนจฉยวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางไรหรอไม ตองอางขอเทจจรงทปรากฏตามทางการสอบสวนซงมพยานหลกฐานสนบสนนและใหเหตผลประกอบ ใหเพยงพอทกเรอง
~ 158 ~
การทาความเหนควรใชวธการนาเอาขอเทจจรงมาปรบเขากบบทมาตราความผดทการกระทาของผถกกลาวหาอาจเขาหลกเกณฑองคประกอบของความผดนน ๆ ซงอาจจะเปนบทมาตราเดยวหรอหลายบทมาตรากได แลววนจฉยวาการกระทานนเปนความผดวนยตามมาตรานน ๆ หรอไม เพราะเหตใด และกระทาเชนนทกบทมาตราความผดทเขาสการพจารณา การปรบบทความผดโดยวธนจะทาใหเกดความเปนไปโดยละเอยดทกแงทกมม ไมเฉพาะแตความผดทเหนวาตองตามขอเทจจรงทผถกกลาวหาไดกระทาเทานน การทาความเหนโดยวธดงกลาวจงเปนประโยชนอยางยงตอการวนจฉยชขาดของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หรอผมอานาจผพจารณาความผดและกาหนดโทษ และทาใหการพจารณาดาเนนการทางวนยชนตอ ๆ ไป รวดเรวยงขน ซงความรวดเรวของการดาเนนการทางวนยนเปนเปาหมายทสาคญประการหนงของการดาเนนการทางวนย การทาความเหนปรบขอเทจจรงกบบทมาตราความผด ควรพจารณาตามลาดบโครงสรางของความผดทางวนย ซงมลาดบดงน 1) การกระทาของผถกกลาวหานนตองตามทกฎหมายบญญตวาเปนความผดทางวนยหรอไม 2) การกระทานนเปนการกระทาทผถกกลาวหาพงกระทาไดโดยชอบหรอไม 3) ผถกกลาวหาทกระทาการนนเปนผทมความสามารถรผดชอบในการกระทานนหรอไม ในการทารายงานการสอบสวนในชนปรบบทความผด ควรตองวนจฉย ไปตามลาดบของโครงสรางดงกลาว คอตองทาความเหนในเบองตนวา การกระทาของ ผถกกลาวหานนตองตามทกฎหมายบญญตวาเปนความผดทางวนยหรอไม เชน กลาวหาวาละทงหนาทเวรเฝาททาการเพอปองกนอคคภย ขอเทจจรงตามทางการสอบสวนฟงไดวาผถกกลาวหาไมไดอยในททาการในขณะไฟไหมจรง ซงเปนการกระทาทกฎหมายบญญตวาเปนความผด ทางวนย คณะกรรมการสอบสวนตองทาความเหนตอไปวา การกระทาของผถกกลาวหานน เปนการกระทาทผถกกลาวหาพงกระทาไดโดยชอบหรอไม ถาขอเทจจรงตามทางการสอบสวน
~ 159 ~
ฟงไดวา เหตทผถกกลาวหาไมไดอยเฝาททาการเพราะถกผบงคบบญชาเรยกไปปฏบตราชการดานอน ดงน ผถกกลาวหากกระทาไดโดยชอบหรอมเหตอนสมควร ไมควรจะมความผด แตถาขอเทจจรงฟงไดวาผถกกลาวหากระทาไปโดยไมมเหตทอางไดโดยชอบ คณะกรรมการสอบสวนกควรจะตองทาความเหนตอไปวา ผถกกลาวหาสามารถรผดชอบในการกระทานนหรอไม ถาการสอบสวนฟงไดวาการทผถกกลาวหากระทาเชนนนเพราะเกดความผดปกต ทางสมองหรอจตใจจนไมสามารถควบคมตนเองได แมจะฟงวากระทาผดกอาจไมตองลงโทษหรอลงโทษเพยงสถานเบา เปนตน (5) เสนอแนะโทษทควรไดรบ การเสนอแนะโทษและระดบโทษทจะลงแกผถกกลาวหาจะตองกระทาเมอคณะกรรมการสอบสวนไดพจารณาแลวเหนวา การกระทาของผถกกลาวหาเปนความผดทางวนย ซงอาจเปนความผดกรณเดยวหรอหลายกรณหรอหลายกระทงกได โทษและระดบโทษ ทเสนอแนะใหลงแกผถกกลาวหานตองต งอย บนพนฐานของเหตผลจากพยานหลกฐาน ทไดสอบสวนรวบรวมไวนน และควรคานงถงระดบโทษตามทกฎหมายกาหนด และ ทคณะรฐมนตร หรอ ก.ค.ศ. หรอ ก.ค. หรอ ก.พ. ไดมมตกาหนดเปนหลกปฏบตไว รวมทงระดบโทษทเคยลงแกผกระทาผดอยางเดยวกนมาแลวดวย ทงน ขอเสนอแนะดงกลาวควรรวมทงขอเสนอแนะในการลดหยอนผอนโทษหรองดโทษดวย การแสดงความเหนวา ผถกกลาวหาหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ หรอเปนผมมลทน หรอมวหมองหรอไม ถาผถกกลาวหามไดกระทาผดวนยคณะกรรมการสอบสวนตองแสดงความเหนในลกษณะดงกลาวไวดวย เมอคณะกรรมการสอบสวนไดประชมปรกษาสรปขอเทจจรงและพยานหลกฐาน และพจารณาเหนวา ผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางไรหรอไม ควรไดรบโทษในสถานใด หรอผถกกลาวหาหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ หรอเปนผมมลทนหรอมวหมอง
~ 160 ~
ในกรณทถกสอบสวนนนหรอไม อยางไรแลว กทาบนทกรายงานการสอบสวนตามแบบ สว.6 ถากรรมการสอบสวนคนใดมความเหนแยง กใหทาความเหนแยงตดไปกบรายงานการสอบสวนดวย
~ 161 ~
แบบ สว.6
รายงานการสอบสวน
วนท............เดอน........................พ.ศ. .......
เรอง การสอบสวน................(ระบชอผถกกลาวหา)...............ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนยไมรายแรง/ อยางรายแรง
เรยน..................(ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน)
ตามทไดมคาสง....................(ชอหนวยงานทออกคาสง)........................ท.........../................. เรอง แตงตงคณะกรรมการสอบสวน ลงวนท........เดอน..................... พ.ศ. ..........เพอสอบสวน.................... ..........................................(ระบชอผถกกลาวหา)............................................ซงถกกลาวหาวากระทาผดวนย ไมรายแรง/อยางรายแรง ในเรอง...................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ประธานกรรมการสอบสวนไดรบทราบคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนดงกลาว เมอวนท……เดอน..........................พ.ศ. ........ และคณะกรรมการสอบสวนไดสอบสวนตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 เสรจแลว จงขอเสนอรายงานการสอบสวน ดงตอไปน 1. มลกรณเรองนปรากฏขนเนองจาก......................................................................................(มผรองเรยนหรอมผรายงานวาอยางไร ในกรณทไดมการสบสวนหรอสอบสวนไดความประการใดใหระบไวดวย) 2. คณะกรรมการสอบสวนไดแจงและอธบายขอกลาวหาทปรากฏตามเรองทกลาวหาให .................................(ระบชอผถกกลาวหา)..............................................................ผถกกลาวหาทราบแลว โดย.....................................................(แจงและอธบายขอกลาวหาใหทราบวาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร และไดแจงโดยวธใด).........................................................................................................................................
~ 162 ~
3. ................................(ระบชอผถกกลาวหา)............................ผถกกลาวหาไดใหถอยคาในเบองตนวา...................................(ใหถอยคาในเบองตนวาอยางไรหรอไมไดใหถอยคาในเบองตนดวยเหตผลอยางไร).................................................................................................................................................. 4. คณะกรรมการสอบสวนไดรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบขอกลาวหาแลว ไดความวา......................................................(อธบายวาไดความอยางไร ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนไมสอบสวนพยานใดตามขอ 30 หรองดการสอบสวนพยานหลกฐานใดตามขอ 31 ใหระบพยานทไมสอบสวนหรอพยานหลกฐานทงดสอบสวนนน พรอมทงเหตผลไวดวย)......................................................................... 5. คณะกรรมการสอบสวนไดแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนน ขอกลาวหาให..............................(ระบชอผถกกลาวหา)....................................ผถกกลาวหาทราบตามบนทกการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา ลงวนท..........เดอน...................พ.ศ. .......โดย........................................................(อธบายวธการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา)…………………………………………………………………………………………………… 6. คณะกรรมการสอบสวนไดใหโอกาสผถกกลาวหาทจะยนคาชแจงแกขอกลาวหา หรอขอใหถอยคา หรอขอนาสบแกขอกลาวหาแลว...................................(ระบชอผถกกลาวหา)............................ผถกกลาวหาไดชแจงแกขอกลาวหา/ใหถอยคา/นาสบแกขอกลาวหา...............................................................(รายละเอยดเกยวกบคาชแจงแกขอกลาวหา หรอการใหถอยคา หรอการนาสบแกขอกลาวหาวาอยางไร และในกรณทไมไดดาเนนการดงกลาวเนองจากเหตผลอยางไร และไดนาสบแกขอกลาวหาโดยอางพยานหลกฐาน ซงคณะกรรมการสอบสวนตามคาขอของ ผถกกลาวหาไดความโดยสรปวาอยางไรหรอไม ไดนาสบ แกขอกลาวหาดวยเหตผลอยางไร ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนไมสอบสวนพยานใด หรองดการสอบสวนพยานหลกฐานใด ใหระบพยานทไมสอบสวน หรอพยานหลกฐานทงดสอบสวนนน พรอมทงเหตผลไวดวย และในกรณทผถกกลาวหาใหถอยคารบสารภาพ ใหบนทกเหตผลในการรบสารภาพ (ถาม) ไวดวย).............. ........................................................................................................................................................................... 7. คณะกรรมการสอบสวนไดประชมพจารณาลงมตแลวเหนวา............................................(เปรยบเทยบพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหากบพยานหลกฐานทหกลางขอกลาวหาวาจะรบฟงพยานหลกฐานใดไดหรอไม เพยงใด โดยอาศยเหตผลอยางไร และผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางไรหรอไม ถาผดเปนความผดกรณใด ตามมาตราใด และควรไดรบโทษสถานใด หยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอบกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาท
~ 163 ~
ราชการ ตามมาตรา 111 หรอไม อยางไร หรอมเหตอนควรสงสยอยางยงวาผถกกลาวหาไดกระทาผดวนยอยางรายแรง แตการสอบสวนไมไดความแนชดพอทจะฟงลงโทษปลดออก หรอไลออก ถาใหรบราชการตอไป จะเปนการเสยหายแกราชการ ตามมาตรา 112 หรอไม อยางไร)……………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………..
คณะกรรมการสอบสวนจงขอเสนอสานวนการสอบสวนมาเพอโปรดพจารณาดาเนนการตอไป
.....................(ลายมอชอ)..................ประธานกรรมการ (...........................................................)
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการ (...........................................................)
ฯลฯ
.....................(ลายมอชอ)..................กรรมการและเลขานการ (...........................................................)
หมายเหต 1. การประชมพจารณาลงมตตามขอ 38 ตองมกรรมการสอบสวนมาประชมไมนอยกวาสามคน และไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการสอบสวนทงหมด และใหกรรมการสอบสวน ดงกลาวลงลายมอชอในบนทกน หากกรรมการสอบสวนคนใดมความเหนแยง ใหทาความเหนแยงแนบไวกบรายงานการสอบสวน 2. ขอความใดทไมใชใหตดออก
~ 164 ~
29) การสอบสวนเพมเตม กฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. 2550 ขอ 25 และขอ 41 ไดกาหนดหลกเกณฑและวธการสอบสวนเพมเตมไว ดงน (1) การสอบสวนเพมเตมกอนเสนอสานวนการสอบสวน เมอคณะกรรมการสอบสวนไดรวบรวมพยานหลกฐานฝายผถกกลาวหาเสรจแลว และกอนเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ถาคณะกรรมการสอบสวนเหนวาจาเปนตองรวบรวมพยานหลกฐานเพมเตมกใหดาเนนการได ถาพยานหลกฐานทไดเพมเตมมานนเปนพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา กใหคณะกรรมการสอบสวน สรปพยานหลกฐานดงกลาวใหผถกกลาวหาทราบ และใหโอกาสผถกกลาวหาทจะใหถอยคา หรอนาสบแกเฉพาะพยานหลกฐานเพมเตมทสนบสนนขอกลาวหานนดวย
(2) การสอบสวนเพมเตมภายหลงเสนอสานวนการสอบสวนแลว ในกรณทผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน หรอผมอานาจตามมาตรา 98 หรอมาตรา 104 (1) หรอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง หรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ เหนสมควรใหสอบสวนเพมเตมประการใด ใหกาหนดประเดนพรอมทงสงเอกสารทเกยวของ ไปใหคณะกรรมการสอบสวนคณะเดม เพอดาเนนการสอบสวนเพมเตมไดตามความจาเปน ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนคณะเดมไมอาจทาการสอบสวนได หรอ ผสงสอบสวนเพมเตมเหนเปนการสมควรจะแตงตงคณะกรรมการสอบสวนคณะใหมขนมา ทาการสอบสวนเพมเตมกได ใหคณะกรรมการสอบสวนทาการสอบสวนเพมเตมใหแลวเสรจโดยเรว เมอสอบสวนเสรจแลวใหสงพยานหลกฐานและเอกสารทเกยวของทไดจากการสอบสวนเพมเตมไปใหผสงสอบสวนเพมเตม โดยจดทาความเหนเฉพาะทไดจากการสอบสวนเพมเตมประกอบไปดวยกได (ขอ 41)
~ 165 ~
30) การตรวจสอบความถกตองของการสอบสวน เมอคณะกรรมการสอบสวนได เสนอสานวนการสอบสวนตอผส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวนแลว ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนจะตองตรวจสอบความถกตองของการสอบสวนกอนดาเนนการตอไป (ขอ 40) (1) ในกรณทปรากฏวาการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนไมถกตอง ตามขอ 3 ซงทาใหการสอบสวนทงหมดเสยไป ในกรณเชนนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตองสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนใหมใหถกตอง (2) ในกรณทปรากฏวาการสอบสวนตอนใดทาไมถกตอง ซงทาใหการสอบสวนตอนนนเสยไปเฉพาะในกรณ ดงตอไปน ก. การประชมของคณะกรรมการสอบสวน มกรรมการสอบสวนมาประชม ไมครบตามทกาหนดไวในขอ 17 วรรคหนง ข. การสอบปากคาบคคลดาเนนการไมถกตองตามทกาหนดไวในขอ 11 ขอ 27 ขอ 28 วรรคสอง ขอ 29 ขอ 30 วรรคหนง หรอขอ 32 วรรคหนง ในกรณเชนน ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตองสงใหคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการตามกรณดงกลาวใหมใหถกตองโดยเรว (3) ในกรณทปรากฏวาคณะกรรมการสอบสวนไมเรยกผถกกลาวหามารบทราบ ขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา หรอไมสงบนทกการแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบไปใหผถกกลาวหา หรอไมมหนงสอขอใหผถกกลาวหาชแจงหรอนดมาใหถอยคาหรอนาสบแกขอกลาวหา ตามขอ 24 ตองสงใหคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการใหถกตองโดยเรว และตองใหโอกาส ผถกกลาวหาทจะชแจง ใหถอยคา และนาสบแกขอกลาวหาตามทกาหนดไวในขอ 24 ดวย ในกรณทการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนแตกตางจากขอกลาวหา ทคณะกรรมการสอบสวนไดแจงใหผถกกลาวหาทราบ แตในการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนนน ถาผถกกลาวหาไมไดหลงขอตอส โดยไดแกขอกลาวหาในความผดนนแลว
~ 166 ~
ซงไมทาใหเสยความเปนธรรม ใหถอวาการสอบสวนและพจารณานนใชได และใหลงโทษ ผถกกลาวหาไดตามบทมาตราหรอกรณความผดทถกตอง (4) ในกรณทปรากฏวาการสอบสวนตอนใดทาไมถกตองตามกฎ ก.ค.ศ. น นอกจากทกาหนดไวในขอ 43 ขอ 44 และขอ 45 ถาการสอบสวนตอนนนเปนสาระสาคญอนจะทาใหเสยความเปนธรรม ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตองสงใหคณะกรรมการสอบสวนแกไขหรอดาเนนการตอนนนใหถกตองโดยเรว แตถาการสอบสวนตอนนนมใชสาระสาคญอนจะทาใหเสยความเปนธรรม จะสงใหแกไขหรอดาเนนการใหถกตองหรอไมกได
31) การพจารณาสงการของผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน เมอคณะกรรมการสอบสวนเสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน และผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนไดตรวจสอบความถกตองของการสอบสวนแลว ตองพจารณาสงการดงตอไปน (1) ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนเหนวาผถกกลาวหาไมไดกระทาผด หรอไมมเหตทจะใหออกจากราชการ ตามมาตรา 112 สมควรยตเรอง หรอกระทาผดทยงไมถงขนเปนการกระทาผดวนยอยางรายแรง ใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนพจารณาสงการตามทเหนสมควรโดยเรว ทงน ตองไมเกนหกสบวนนบแตวนไดรบสานวนการสอบสวน (2) ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนเหนวาผถกกลาวหาหยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ บกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ ตามมาตรา 111 ใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนพจารณาสานวนการสอบสวนดงกลาว หากเหนวามเหตตามทคณะกรรมการสอบสวนมความเหนมา ใหผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนดาเนนการตามมาตรา 111 อนง ตามมาตรา 111 วรรคสาม บญญตวา “ในกรณทผบงคบบญชาไดแตงตงคณะกรรมการสอบสวนขนทาการสอบสวนผถกกลาวหา ตามมาตรา 98 ในเรองทจะตองสอบสวนตามวรรคหนง และคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 98 ไดสอบสวนไวแลว ผมอานาจ
~ 167 ~
ตามวรรคหนงจะใชสานวนการสอบสวนนนพจารณาดาเนนการไดโดยไมตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตามวรรคหนงได” ดงนน ผบงคบบญชาอาจนาสานวนการสอบสวนทางวนยมาพจารณาสงใหออกจากราชการตามมาตรา 111 ได (3) ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนมความเหนวาผถกกลาวหากระทาผดวนยอยางรายแรง สมควรลงโทษปลดออกหรอไลออก ซงจะตองสงเรองให อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง หรอ ก.ค.ศ. พจารณาตามมาตรา 100 วรรคส (1) หรอ (2) หรอเปนกรณตามมาตรา 112 ใหผมอานาจตามมาตราดงกลาวดาเนนการโดยไมชกชา ทงน ตองไมเกนหกสบวนนบแตวนไดรบสานวนการสอบสวน และให อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง หรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ พจารณาใหแลวเสรจและมมตโดยเรว และใหผมอานาจสงการตามมตภายในหกสบวนนบแตวนทมมตดงกลาว (ขอ 40)
32) การกาหนดเวลาและขนตอนการสอบสวน เวลาและลาดบขนตอนการสอบสวน
(1) ประธานกรรมการลงลายมอชอ วน เดอน ป ทรบทราบคาสง
15 วน นบแต วนทราบคาสง
60 วน นบแต แจง สว.2
(2) จดประชมคณะกรรมการ เพอวางแนวทางการสอบสวน (ขอ 16) พจารณาเรองทกลาวหา กาหนดขอกลาวหา (3) แจงและอธบายขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ (สว.2, ขอ 20) แจงสทธของผถกกลาวหา ถามผถกกลาวหาวาจะรบสารภาพหรอไม (4) รวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของกบขอกลาวหา (กรณทผถกกลาวหาไมรบสารภาพ) ประชมเพอพจารณาวามพยานหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหา วาผถกกลาวหาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร และ
~ 168 ~
(5) แจงขอกลาวหาทปรากฏตามพยานหลกฐานและ 15 วน นบแต วนดาเนนการ ตามขอ 4
สรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาใหผถกกลาวหาทราบ ถามความประสงคของผถกกลาวหาวาจะยนคาชแจงเปนหนงสอ หรอจะใหถอยคาตอคณะกรรมการ (สว.3) (6) สอบสวนและรวบรวมพยานหลกฐานฝายผถกกลาวหา (7) ประชมพจารณาพยานหลกฐานทงหมดเพอลงมตวาผถกกลาวหา กระทาผดวนยหรอไม ถาผดเปนความผดรายแรงหรอไมรายแรง ผดกรณใด มาตราใด ควรไดรบโทษสถานใด หรอหยอนความสามารถตามมาตรา 111 หรอมมลทน หรอมวหมอง ตามมาตรา 112 (8) ทาบนทกรายงานการสอบสวน (ขอ 39) (9) เสนอสานวนการสอบสวนตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
30 วน นบแต วนทดาเนนการ ตามขอ 6
60 วน นบแต วนทดาเนนการ ตามขอ 5
หมายเหต 1. รวมระยะเวลาการสอบสวนวนยรายแรง ตามทกฎ ก.ค.ศ. กาหนด 180 วน 2. สามารถขยายเวลาไดตามความจาเปนในแตละขนตอน ครงละไมเกน 60 วน 3. หากดาเนนการไมแลวเสรจภายใน 240 วน ประธานกรรมการตองรายงานเหตให ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเพอรายงาน อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษาทราบ เพอมมตตดตามเรงรดการสอบสวน (ขอ 20)
~ 169 ~
ระยะเวลาการสอบสวน น
หมายเหต อ.ก.ค.ศ. ท
รวบรวมพยานหลกฐาน
น น
น
(1) ขยายเวลาไดตามความจาเปน ครงละไมเกน 60 วน (2) หากสอบสวนไมแลวเสรจภายใน 240 วน ตองรายง ก.ค.ศ. ตง หรอ ก.ค.ศ. ทราบ เพอเรงรด
รวบรวมพยานหลกฐา
น
รบทราบคาสงฝายกลาวหา60 วน
าน อ
ฝายผถกกลาวหา60 วน
ฝายผถกกลาวหา 60 วน
15 ว
15 ว.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา
30 ว
- ประชมวางแนวทาง - แจงและอธบาย ขอกลาวหา
- แจงขอกลาวหา - สรปพยานหลกฐาน ทสนบสนนขอกลาวหา
- ประชมลงมต - ทารายงาน การสอบสวนฯ - เสนอสานวนฯ
180 ว
~ 170 ~
กระบวนการสอบสวนพจารณา ตามกฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา
คดคานเอง ภายใน 7 วน
กรณมมลอนควรกลาวหาวาขาราชการครฯ กระทาผดวนย โดยมพยานหลกฐานชดเจน
ดาเนนการสบสวน / พจารณา
ยตเรอง
กรณไมมมล กรณมมล
สงใหผนนพนจากผมอานาจพจารณา ตามขอ 40 ขอ 41
ผบงคบบญชาเหนอผสงแตงตง คณะกรรมการสอบสวนขนไปหนงชน
ผมอานาจสงแตงตง คณะกรรมการสอบสวน
ผมอานาจตามมาตรา 53 / ผมอานาจ ตงกรรมการสอบสวนไมปฏบตตาม
มาตรา 98 วรรคสอง มคาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยอยางรายแรง ตามมาตรา 98 วรรคสอง
ผมอานาจตามมาตรา 53 ระดบเหนอขนไป
ผถกกลาวหา
คดคานผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
แจงคณะกรรมการสอบสวน
คดคานกรรมการสอบสวน
* สงใหผนนพนจากการเปนกรรมการ * สงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนขนใหม
กรณไมมเหตผลทจะรบฟงได ใหสงยกคาคดคาน
ปรากฏตวผกลาวหา/มกรณเปนทสงสยวาขาราชการครกระทาผดวนย โดยยงไมมพยานหลกฐาน (มาตรา 95)
ประธานดาเนนการประชม วางแนวทางการสอบสวน
ฟงไมไดวาผถกกลาวหา กระทาผดตามท ถกกลาวหา
คณะกรรมการสอบสวนถามผถกกลาวหาวา ไดกระทาการตามทถกกลาวหาหรอไม
แจงสทธและหนาทของผถกกลาวหา ตามขอ 18 วรรคหนง ขอ 29
รวบรวมพยานหลกฐานทเกยวกบขอกลาวหา
ประชมเพอพจารณาวามพยานหลกฐานใด สนบสนน ขอกลาวหาวาผถกกลาวหากระทาการใด เมอใด อยางไร
เรยกผถกกลาวหามาแจง สว.3 โดยระบขอความวา เปนความผดวนยกรณใด ตามมาตราใด และ
สรปพยานหลกฐานสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหทราบ
- ถามผถกกลาวหาจะยนคาชแจงหรอไม / ใหยนภายใน 15 วน - ใหผถกกลาวหาใหถอยคา / นาสบแกขอกลาวหาโดยเรว - คณะกรรมการฯ รวบรวมพยานหลกฐานแลวเสรจ
รบสารภาพ
แจงผถกกลาวหาวากระทาการ ตามทถกกลาวหา เปนความผด
กรณใด มาตราใด / หยอนความสามารถฯ
มาตรา 111
มความเหนยตเรอง
ไมรบสารภาพ
เรยกผถกกลาวหามาแจงและอธบายขอกลาวหา วาไดกระทาการใด เมอใด อยางไร ตามแบบ สว.2
บนทกคารบสารภาพ
~ 171 ~
คณะกรรมการสอบสวนประชมพจารณาชงนาหนกพยาน ทงขอเทจจรง ขอกฎหมาย ขอเสนอในการใชดลพนจ
มมตอยางใดอยางหนง - ผถกกลาวหากระทาผดวนย ระบวาผดวนยกรณใด มาตราใด ควรไดรบโทษสถานใด - ผถกกลาวหามไดกระทาผดวนย / การกระทาของผถกกลาวหาไมเปนความผดวนย ใหมความเหนยตเรอง - ผถกกลาวหาหยอนความสามารถทจะปฏบตหนาทราชการ / บกพรองในหนาทราชการ / ประพฤตตนไมเหมาะสมกบหนาทราชการ ตามมาตรา 111 - ผถกกลาวหามมลทนมวหมองในการสอบสวนนน ตามมาตรา 112
การพจารณาความผดและการกาหนดโทษกรณกระทาผดวนย พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 กฎ ก.ค.ศ.วาดวยการลงโทษภาคทณฑ ตดเงนเดอน หรอลดขนเงนเดอน พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตชอบฯ มตคณะรฐมนตร มต ก.ค.ศ. มต ก.ค. มต ก.พ. ฯลฯ
- ทารายงานการสอบสวนตามแบบ สว.6 - รายงานอยางนอยตองมสาระสาคญ ดงน * สรปขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญและพยานหลกฐาน * ขอวนจฉยเปรยบเทยบพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหาทหกลางขอกลาวหา * ความเหนตามมตของคณะกรรมการสอบสวน
คณะกรรมการสอบสวนเสนอรายงาน / สานวนการสอบสวน พรอมสารบาญตอผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน
ผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตรวจสอบความถกตองของสานวนการสอบสวน ตามขอ 43, 44, 45, 46 และดาเนนการดงน
กรณคณะกรรมการสอบสวนเหนวา - ผถกกลาวหาไมไดกระทาผด - ไมมเหตทจะใหออก จากราชการ ตามมาตรา 112 สมควรยตเรอง
คณะกรรมการสอบสวนเหนวา
กระทาผดวนยไมรายแรง
คณะกรรมการสอบสวนเหนวา - กระทาผดวนยรายแรง - หยอนความสามารถฯ ตามมาตรา 111 - มมลทนมวหมอง ตามมาตรา 112
คณะกรรมการสอบสวนสอบสวนเพมเตมตามท - ผมอานาจตามมาตรา 98 มาตรา 104 (1) - ก.ค.ศ. - อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง แลวแตกรณ เหนควรใหสอบสวนเพมเตม
สงยตเรอง
* สงการตามทเหนสมควร * สงภายใน 60 วน นบแตวนไดรบสานวน การสอบสวน
* ดาเนนการตามมาตรา 100 วรรคส (1) หรอ (2) * ก.ค.ศ. หรอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา หรอ อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง พจารณาตามแตกรณ * ผมอานาจสงการตามมต
* สอบสวนเพมเตมตามทจาเปน * กาหนดประเดนพรอมสง เอกสารทเกยวของไปให คณะกรรมการสอบสวน