เอกสารประกอบการเรยน

กลมสาระ การงานอาชพและเทคโนโลย ชนประถมศกษาปท 6

ชด ผลตภณฑจากปลา ภมปญญาบานสนเวยงใหม เลมท 5 เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ

นางพงษลดา ชาวนาน คร ชานาญการ โรงเรยนบานสนเวยงใหม สานกงานเขตพนทการศกษาพะเยา เขต 1

( ก )

คานา เอกสารประกอบการเรยนชดผลตภณฑจากปลาภมปญญาบานสนเวยงใหมเลมท 5 เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ เลมน จดทาขน เพอใชประกอบการเรยนการสอน กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลยทชนประถมศกษาปท 6 ซงเปนการจดการเรยนรทบรณาการกบสาระทองถน การทาหนงปลากรอบเปนการนาเอาหนงปลาทเหลอจากการทาปลาสม ปลาสมฟก มาแปรรปใหเกดผลตภณฑใหมโดยใชวธการทางธรรมชาต ผสมผสานกบภมปญญาของคนในชมชน เพอเปน การปลกฝงนสย รกการทางาน รกทองถน ภาคภมใจและเหนคณคาของทองถน ผจดทาจงไดนามาจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใหนกเรยนไดฝกปฏบตและเรยนรตามสถานการณจรง ซงตรงกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ทเนนผเรยนเปนสาคญ รจกการแกปญหา มคานยมทด ดารงตนอยในสงคมอยางเปนสขโดยนาเอาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชกบตนเองและครอบครว ผจดทาหวงวาเอกสารประกอบการเรยน เลมนจะชวยเปนแนวทางในการ นาไปใชพฒนาการเรยนการสอนกลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลยเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยนซงเปนทรพยากรอนมคาทสาคญของชาต ขอขอบคณ คณครนงนด บญประสทธ ครเชยวชาญโรงเรยนบานหวยแกว คณครนฏฐณ บญสง ครชานาญการพเศษ โรงเรยนบานสาง คณครวไล วฒนาพร ครชานาญการพเศษ โรงเรยนพะเยาประสาทธวทยสานกงานเขตพนทการศกษาพะเยา เขต 1 กลมสตรสหกรณผผลตปลาสมบานสนเวยงใหม และผมสวนเกยวของทกทาน ทกรณาให คาแนะนา ปรกษา ในการจดทาเอกสารประกอบการเรยนชดนใหสาเรจลลวงไปดวยด จงขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน

นางพงษลดา ชาวนาน ผจดทาหวงวาเอกสารประกอบการเรยนเลมนจะชวยเปนแนวทางในการ

นาไปใชพฒนาการเรยนการสอน กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย เพอใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยนซงเปนทรพยากรอนมคาทสาคญของชาต ขอขอบคณ คณครนงนด บญประสทธ ครเชยวชาญโรงเรยนบานหวยแกวคณครนฏฐณ บญสง ครชานาญการพเศษ โรงเรยนบานสาง สานกงานเขตพนทการศกษาพะเยา เขต 1 กลมสตรสหกรณผผลตปลาสม บานสนเวยงใหม และผมสวนเกยวของทกทาน ทกรณาเปนทปรกษาใหคาแนะนา ในการจดทาเอกสารประกอบการเรยน ชดน ใหสาเรจ ลลวงไปดวยด จงขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน

นางพงษลดา ชาวนาน ( ข )

สารบญ

เรอง หนา คานา ก สารบญ ข คาชแจง ค ทดสอบกอนเรยน จ การทาหนงปลากรอบ 1 การเตรยมวสดอปกรณ 1 สวนผสม 4 ขนตอนและวธการทา 5 วธการรบประทาน 9

เคลดลบนาร 10 กจกรรมท 1 การตอบคาถามทายบทเรยน 11 กจกรรมท 2 การบนทกผลการปฏบตงาน 12 กจกรรมท 3 การสรปองคความร 13 แบบทดสอบหลงเรยน 14 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 17 ประวตผจดทา - พเศษ-

( ค )

คาชแจง

เอกสารประกอบการเรยนชดผลตภณฑจากปลาภมปญญาบานสนเวยงใหม เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ มวตถประสงค เพอ 1. ใหมความรและเขาใจ ขนตอนวธการ ทาหนงปลากรอบ 2. ฝกปฏบตงานการทาหนงปลากรอบได 3. ฝกใชวสด อปกรณใหถกตองเหมาะสมกบชนดของงาน 4. ปลกฝงนสยรกการทางาน 5. ปลกฝงความรบผดชอบ ขยน ประหยดและอดออม 6. นาไปใชในชวตประจาวนและสามารถนาไปประกอบอาชพตามควรแกวย 7. สงเสรมการนาสงทมอยมาสรางมลคาเพม 8. สงเสรมใหเกดความรก ความภาคภมใจและเหนคณคาในทองถน 9. รวมสบสานและอนรกษภมปญญาในทองถน

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ชดผลตภณฑจากปลาภมปญญา บานสนเวยงใหม มงเนนใหผเรยน เรยนรดวยการปฏบตจรง จากวทยากรในทองถนโดยผจดทาไดจดแบงเนอหาออกเปนเรอง ๆ ดงน

เรองท 1. อาหารนยมปลาสมพะเยา เรองท 2. ปลาสมฟกรกถนเกด เรองท 3. ปลาเจาเราสบสาน เรองท 4. ไขปลาดองของดบานเรา เรองท 5. ภมปญญาหนงปลากรอบ

เรองท 6. ดอกไมสวยดวยเกลดปลา เรองท 7. ปยประหยดนาสกดจากเศษปลา

( ง )

เอกสารประกอบการเรยนทกเรอง ประกอบดวยสวนของเนอหา และ

กจกรรมทายบท ในสวนของเนอหาเปนการเตรยมวสดอปกรณ เครองปรง ขนตอนวธการและเนอหาจะมรปภาพประกอบคาบรรยาย ในสวนของกจกรรมทายบท ประกอบดวย

1. เคลดลบนาร 2. กจกรรมท 1 การตอบคาถามทายบทเรยน 3. กจกรรมท 2 การสรปองคความร 4. แบบทดสอบหลงเรยน 5. แนวทางการเฉลยคาตอบและแบบทดสอบ 6. ประวตผจดทา

เอกสารประกอบการเรยน เลมน จงเปนแนวทางการฝกปฏบตงาน และพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร ไดเปนอยางด สงผลใหบรรลจดมงหมายตามผลการเรยนรทคาดหวง ขอสงเกต คาถามในกจกรรมท 1-3 เปนคาถามปลายเปด ดงนนการเฉลยตอบคาตอบในกจกรรมน จงไมสามารถทาไดเพราะการตอบคาถามในแตละกจกรรม เปนการแสดงความคดเหนของนกเรยนทบงบอกถงความร ความเขาใจและความเปนตวตนของนกเรยน ซงในการตรวจคาตอบควรใชดลยพนจของ ครผสอน

( จ ) แบบทดสอบ กอนเรยน

เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ ชนประถมศกษาปท 6 คาชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาททบอกษร ก ข ค ง หนาขอ ทถกตอง ( ขอละ 1 คะแนน ) ---------------------------------------------------------------------------------------------

1. สงใดทชวยควบคมและรกษาไมใหหนงปลาเนา

ก. เกลอ ข. กระเทยม ค. ผงปรงรส ง. นาซาวขาว

2. การทาหนงปลากรอบ ตองคานงถงเรองใดมากทสด ก. รสชาต ข. ขนตอนการทา ค. ความสะอาดในการทา ง. ความตองการของผบรโภค

3. สงทสาคญทสดกอนลงมอทาหนงปลากรอบ คอขอใด

ก. อาบนา ข. ลางมอ ค. คาดผากนเปอน ง. ใสหมวกคลมผม

( ฉ )

4. การกาจดนาออกจากอาหารเปนหลกการถนอมอาหารในขอใด ก. การดอง ข. การกวน ค. การแชอม ง. การตากแหง 5. ทาไมตองใชนาซาวขาวแชหนงปลา ก. เพอใหมกลนหอม ข. เพอใหมรสเปรยว ค. เพอใหหมดกลนคาว ง. เพอใหหนงปลากรอบ 6. การถนอมอาหารมจดมงหมายทสาคญคออะไร

ก. เกบอาหารไวไดนาน ข. ปองกนการขาดอาหาร ค. ไดอาหารทแปลกอรอย ง. ทาใหอาหารมความสดใหม

7. หนงปลาตากแหง 1 กโลกรม จะตองใชปลาจนกกโลกรม

ก. 100 กโลกรม ข. 200 กโลกรม ค. 500 กโลกรม ง. 1,000 กโลกรม

( ช )

8. เครองปรงหนงปลากรอบ ไดแก

ก. เกลอ ขาวคว ข. เกลอ ซอวขาว ค. เกลอ ขาวเหนยวนง ง. เกลอ กระเทยม ผงปรงรส

9. หนงปลากรอบตองใชเวลาในการตากกวน ก. 1 วน

ข. 2 วน ค. 3 วน ง. 5 วน

10. ราวตากหนงปลาทดควรมลกษณะอยางไร ก. เปนระเบยบ ข. สะอาด แขงแรง ค. ตงไวในทโลง กลางแจง ง. ทาจากวสดทดและมราคาแพง

1

การทาหนงปลากรอบ

……………………..

การทาหนงปลากรอบ เปนการนาหนงปลาทไดจากการทาปลาสม ปลาสมฟกมาแปรรปโดยการตากแหง ซงมกระบวนการ อปกรณและเครองปรง ดงน

การเตรยม วสด อปกรณ และสวนผสม

วสด อปกรณ

1. ชามกลม 2. ถงนา

3. ถงพลาสตกขนาด 18x32 นว 4. หนงยางรด

2

5. นาซาวขาว 6. นาสะอาด

7. เครองชง 8. ถวยตวง

9. ตะกราพลาสตก

3

10. ราวตากหนงปลา

ชดปฏบตงาน

1. หมวกคลมผม 2. ผากนเปอน

3. ถงมอยาง 4. ผาเชดมอ

4

สวนผสม

หนงปลา 3 กโลกรม

กระเทยมโขลก ½ ถวยตวง

เกลอปน 1 ชอนตวง

ผงปรงรส ครง ชอนตวง 5

ขนตอนและวธทา 1. นาหนงปลา (ทไดจากการทาปลาสม ปลาฟก) มาลางนาใหสะอาด ประมาณ 3 นา

6

2. นานาซาวขาวทคางคน 1 คน มาแชหนงปลาประมาณ 5 นาท เพอใหหมดกลนคาว

7

3. แลวนาหนงปลามาลางดวยนาสะอาดอก 2 ครง

4. นาหนงปลาทลางมาผงใหสะเดดนาพอหมาด ๆ

8

5. นาไปคลกเคลากบเครองปรง ซงประกอบดวย เกลอปน, กระเทยมโขลก, ผงปรงรส คลกเคลาใหเขากนทงไวประมาณ 3-5 นาท ใหหนงปลาและเครองปรงเขากน

8

6. นาไปตากแดดไวประมาณ 1 วน

9

7. บรรจถงเกบไวรบประทานหรอจาหนาย

วธการรบประทาน

หนงปลากรอบ สามารถนามาทอดเปนอาหารจานโปรดไดหลายอยาง เชน หนงปลาทอดกรอบ เครองเคยงทานคกบขนมจน รบประทานเปนกบแกลมหรอของวาง

10

เคลดลบนาร

นาซาวขาวชวยลดกลนคาว

กระเทยม ชวยในการแตงกลน และเปนสมนไพร แกความดนโลหตสง

เกลอ ควรเปนเกลอทะเลปน ขาว สะอาด ชวยควบคม และรกษาไมใหหนงปลาเนา

* ปลาจน 1,000 กโลกรม จะไดหนงปลาตากแหงประมาณ 10 กโลกรม ปลาจน 100 กโลกรมจะไดหนงปลาตากแหงประมาณ 1 กโลกรม ราคาจาหนาย กโลกรมละ 100 – 150 บาท

11

กจกรรมท 1 คาชแจง จงเตมคาตอบลงในชองวางใหถกตอง 1. หนงปลาทนยมนามาทาหนงปลากรอบ ไดแก ตอบ ........................................................................................................ 2. ใหนกเรยนบอกวสดอปกรณทใชในการทาหนงปลากรอบ มอะไรบาง ตอบ ........................................................................................................

....................................................................................................................................

.................................................................................................................. 3. ใหนกเรยนอธบายขนตอนวธการทาหนงปลากรอบมาอยางสน ๆ พอเขาใจ ตอบ .......................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ ............................................................................................................................ 4. ใหนกเรยนบอกประโยชนของหนงปลากรอบ ตอบ .......................................................................................................... ............................................................................................................................ 5. หลงจากการทาหนงปลากรอบแลว ขนตอนสดทายของการทางานคออะไร ตอบ ..........................................................................................................

12

กจกรรมท 2 คาชแจง ใหนกเรยนแบงกลม ปฏบตงาน การทาหนงปลากรอบ และบนทก ผลการปฏบตงาน ดงน

บนทกผลการปฏบตงาน เรอง ...........................

อปกรณและเครองมอ

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................

ขนตอนและวธการทา ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ปญหาและอปสรรค

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

ประโยชน ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ประมาณราคา ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

13

กจกรรมท 3 คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศน ขนตอนการทาหนงปลากรอบ

สงทตองเตรยม การทาหนงปลา

กรอบ

ขนตอนวธการทา ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ............................... ............................................... ............................... ...............................

14

แบบทดสอบ หลงเรยน เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ ชนประถมศกษาปท 6 คาชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาททบอกษร ก ข ค ง หนาขอ ทถกตอง ( ขอละ 1 คะแนน ) ---------------------------------------------------------------------------------------------

วสด อปกรณ เครองปรง

1. การทาหนงปลากรอบ ตองคานงถงเรองใดมากทสด

ก. รสชาต ข. ขนตอนการทา ค. ความสะอาดในการทา ง. ความตองการของผบรโภค

2. สงทสาคญทสดกอนลงมอทาหนงปลากรอบ คอขอใด ก. อาบนา ข. ลางมอ ค. คาดผากนเปอน ง. ใสหมวกคลมผม

3. สงใดทชวยควบคมและรกษาไมใหหนงปลาเนา

ก. เกลอ ข. กระเทยม ค. ผงปรงรส ง. นาซาวขาว

15

4. การถนอมอาหารมจดมงหมายทสาคญคออะไร

ก. เกบอาหารไวไดนาน ข. ปองกนการขาดอาหาร ค. ไดอาหารทแปลกอรอย ง. ทาใหอาหารมความสดใหม

5. หนงปลาตากแหง 1 กโลกรม จะตองใชปลาจนกกโลกรม

ก. 100 กโลกรม ข. 200 กโลกรม ค. 500 กโลกรม ง. 1,000 กโลกรม

6. ทาไมตองใชนาซาวขาวแชหนงปลา ก. เพอใหมกลนหอม ข. เพอใหมรสเปรยว ค. เพอใหหมดกลนคาว ง. เพอใหหนงปลากรอบ

7. การกาจดนาออกจากอาหารเปนหลก การถนอมอาหารในขอใด ก. การดอง ข. การกวน ค. การแชอม ง การตากแหง

16

8. ราวตากหนงปลาทดควรมลกษณะอยางไร

ก. เปนระเบยบ ข. สะอาด แขงแรง ค. ตงไวในทโลง กลางแจง ง. ทาจากวสดทดและมราคาแพง

9. เครองปรงหนงปลาตากแหง ไดแก

ก. เกลอ ขาวคว ข. เกลอ ซอวขาว ค. เกลอ ขาวเหนยวนง ง. เกลอ กระเทยม ผงปรงรส

10. หนงปลาตากแหงตองใชเวลาในการตากกวน ก. 1 วน

ข. 2 วน ค. 3 วน ง. 5 วน

17

เฉลย แบบทดสอบ กอนเรยน – หลงเรยน เรอง ภมปญญาหนงปลากรอบ

กอนเรยน หลงเรยน

1. ก 1. ก 2. ค 2. ก 3. ข 3. ข 4. ง 4. ค 5. ค 5. ก 6. ก 6. ค 7. ก 7. ง 8. ง 8. ข 9. ก 9. ง

10. ข 10. ก

- พเศษ-

ประวตผจดทา

ชอ นางพงษลดา ชาวนาน ตาแหนง คร วทยฐานะ ชานาญการ สถานททางาน โรงเรยนบานสนเวยงใหม

สานกงานเขตพนทการศกษาพะเยา เขต 1 ทอยปจจบน 18 หม 4 ตาบลบานสาง อาเภอเมอง จงหวดพะเยา 56000 การศกษา การศกษาบณฑต วชาเอก ประถมศกษา สถาบน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช