การบรหิารความเสยี่ง management book -KKU-...

คมอ

การบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

คมอ

การบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

ฝายวางแผนยทธศาสตร

กมภาพนธ 2559

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา ก

ค ำน ำ

สภาวการณปจจบน ทเปลยนแปลงไป ทงการปรบเปลยนสถานะของมหาวทยาลยเปน

มหาวทยาลยในก ากบของรฐ ตลอดจนการเกดประชาคมอาเซยน ( ASEAN Community) การเพมขนของ

ประชากรโลก ความมนคงดานทรพยากรอาหาร พลงงาน น า และการเปลยนแปลงภมอากาศ ปจจยแวดลอม

ตางๆ ทมผลกระทบการการบรหารและการด าเนนงานของมหาวทยาลย การบรหารความเสยง จงเปนเรอง

ส าคญส าหรบการบรหารจดการ ชวยสนบสนนให มหาวทยาลย บรรลวตถประสงค และ เปนกรอบการ

ด าเนนงานท าใหสามารถผลกดนกจกรรมทจะด าเนนการในอนาคตใหสอดคลองและสามารถควบคมได ซงการ

ด าเนนการตามกรอบจะเพมประสทธภาพการตดสนใจ การวางแผน และการจดล าดบความส าคญของการ

ด าเนนงาน ตลอดจนเพมโอกาสทจะด าเนนการใหดขน

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยงมหาวทยาลยขอนแกนฉบบน มวตถประสงคเพอเผยแพร

องคความรและวธการ ขนตอนการบรหารความเสยง ใหแกผปฏบตหนาทในการจดท าแผนการบรหารความ

เสยง และรายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยงใหสามารถท าความเขาใจและสามารถน าไป

ปฏบตงานไดจรง และน าไปใชในการผลกดนยทธศาสตรของคณะ/หนวยงานใหบรรลผลส าเรจตอไป


มหาวทยาลยขอนแกน

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา ข

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา ค

สำรบญ

หนำ

ค าน า ก สารบญ ค บทท 1 บทน า 1.1 หลกการ และทมา 1 1.2 วตถประสงคการจดท าคมอ 2 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2 บทท 2 หลกเกณฑและวธการจดท าแผนการบรหารความเสยง 2.1 การบรหารความเสยงองคกร 3 2.2 กระบวนการบรหารความเสยงองคกร (Risk Management Process) 6 บทท 3 แนวทางการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน 17 3.1 โครงสรางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน 19 3.2 แนวทางการด าเนนการ 20 3.3 สรปขนตอนและแนวทางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน 22 3.4 ปฏทนการจดท าแผนการบรหารความเสยงและการตดตามประเมนผล 23 มหาวทยาลยขอนแกน บทท 4 แบบฟอรมการจดท าแผนการบรหารความเสยง 25 4.1 แบบการระบเหตการณความเสยง 26 4.2 แบบการวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง 28 4.3 แผนภมความเสยง 30 4.4 แบบฟอรมแผนการบรหารความเสยง 31 4.5 แบบรายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง 33 บทท 5 ตวอยาง การจดท าแผนการบรหารความเสยง 5.1 ตวอยาง สภาพแวดลอมภายในมหาวทยาลยขอนแกน 35 5.2 ตวอยาง การก าหนดวตถประสงค 37 5.3 ตวอยาง การระบเหตการณความเสยง 40 5.4 ตวอยาง การประเมนความเสยง 53 5.5 ตวอยาง การจดท าแผนภมการประเมนความเสยง 58 5.6 ตวอยาง แผนการบรหารความเสยง 59 5.7 ตวอยาง การรายงานผลการบรหารความเสยง 65

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา ง

สำรบญ

หนำ

ภำคผนวก ภาคผนวก ก. COSO 2013 และการประยกตใช 73 ภาคผนวก ข. การก ากบดแลองคการภาครฐตามหลกธรรมาภบาล 77 ของการบรหารกจการบานเมองทด ภาคผนวก ค. เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด าเนนการทเปนเลศ 87 ฉบบป 2558-2561 ภาคผนวก ง. กระบวนการบรหารความเสยงตามเกณฑการประเมนคณภาพภายใน 93

บรรณำนกรม 95

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา 1

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและทมา

1.1.1 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. 2542 มาตรา 5 และมาตรา 15 (3) ก าหนดใหคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนออกระเบยบหรอ

ประกาศก าหนดมาตรฐานหรอมาตรการเกยวกบระบบ และการควบคม การตรวจสอบการบรหารงบประมาณส าหรบหนวยรบตรวจ ดงตอไปน

(ก) มาตรฐานเกยวกบการควบคมภายในและการปฏบตหนาทของผตรวจสอบภายในเพอใหหนวยรบตรวจน าไปใชเปนแนวทางส าหรบการจดวางระบบควบคมภายในและการตรวจสอบภายในใหมประสทธภาพและประสทธผล และ

(ค) มาตรฐานเกยวกบการจดท าและแบบการรายงานทจ าเปนส าหรบการตรวจเงนแผนดน ทหนวยรบตรวจตองจดสงใหแกส านกงานการตรวจเงนแผนดนเปนประจ า

1.1.2 ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 ขอ 5 ก าหนดใหหวหนาหนวยงานภาครฐน ามาตรฐานการควบคมภายในทออกตามระเบยบน

ไปใชเปนแนวทางในการจดวางระบบการควบคมภายในใหแลวเสรจภายใน 1 ป นบแตวนทระเบยบนมผล ใชบงคบ และรายงานความคบหนาทกหกสบวนตอผก ากบดแล และคณะกรรมการตรวจสอบพรอมทง สงส าเนาใหส านกงานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

ขอ 6 ก าหนดใหหนวยงานภาครฐประเมนการควบคมภายใน แลวรายงานตอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ผก ากบดแล และคณะกรรมการตรวจสอบอยางนอยปละครง เพอปรบปรงการควบคมภายในใหมประสทธผล และเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและความเสยงทเปลยนแปลงอยเสมอ

มหาวทยาลยขอนแกน ไดด าเนนการตามระเบยบควบคมภายใน โดยรายงานความคบหนาในการ จดวางระบบการควบคมภายในตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 ขอ 5 (ครงแรก) ตงแตเดอนตลาคม 2545 ถง กนยายน 2547 และรายงานการควบคมภายใน ตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 ขอ 6 ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2548 จนถงปจจบน ส าหรบการจดท าแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกนไดด าเนนการตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2552 เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 และการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ใหการบรหารราชการเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน

หนา 2 คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

1.2 วตถประสงคการจดท าคมอ 1) เพอใหมคมอการจดท าแผนบรหารความเสยงมหาวทยาลยขอนแกน 2) เพอใหคณะ/หนวยงานในมหาวทยาลยขอนแกนใชเปนแนวทางในการจดท าแผนบรหารความ

เสยงของคณะ/หนวยงานใหเปนมาตรฐานเดยวกน 3) เพอใหนกวเคราะหนโยบายและแผนและผปฏบตงานทเกยวของไดใชเปนเอกสารในการคนควา

อางองส าหรบการจดท าแผนบรหารความเสยง

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1) มคมอในการจดท าแผนบรหารความเสยงมหาวทยาลยขอนแกน 2) คณะ/หนวยงาน สามารถจดท าแผนบรหารความเสยงไดอยางถกตอง ตรงตามวตถประสงคและ

ตามนโยบายของมหาวทยาลย 3) นกวเคราะหนโยบายและแผนและผปฏบตงานทเกยวของ ไดใชเปนเอกสารในการคนควาอางอง

ส าหรบการจดท าแผนบรหารความเสยง


บทท 2 หลกเกณฑและวธการ

2.1 การบรหารความเสยงขององคกร

2.1.1) หลกการและเหตผล ในป พ.ศ. 2545 ไดมการปฏรประบบราชการไทย เพอพฒนาและยกระดบขดความสามารถในการ

ด าเนนงานของสวนราชการ โดยการตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 ซงประกอบไปดวยเปาหมายส าคญ คอ เพอประโยชนสขของประชาชน เพอผลสมฤทธตอภารกจภาครฐ เพอประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจภาครฐ เพอลดขนตอนการปฏบตงานทเกนความจ าเปน และเพอใหมการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสม าเสมอ เปนกรอบแนวคดในการพฒนาระบบราชการไทย รวมถงการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2551-2555) ตลอดจนแผนบรหารราชการแผนดน (พ.ศ. 2555-2558) ส านกงาน ก.พ.ร. ในฐานะหนวยราชการทมหนาทหลกในการขบเคลอนการพฒนาระบบราชการเพอน าไปสประโยชนสขของประชาชน ภายใตแนวคดของการบรหารยทธศาสตร ( Strategic Management) ซงเปนหลกการในการบรหารทจะชวยใหองคกรก าหนดทศทางทชดเจน ซงการบรหารยทธศาสตรประกอบดวยองคประกอบทส าคญ ไดแก การก าหนดยทธศาสตร (Strategy Formulation) การแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต ( Strategic Implementation) และ การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามยทธศาสตร (Strategic Evaluation) ตามภาพท 1

แผนภาพท 1 องคประกอบการบรหารยทธศาสตร


จากภาพแสดงใหเหนวาองคประกอบไดบงชถงความสมพนธกนอยางชดเจน : ซงองคกรทมขดสมรรถนะสงนอกจากตองมความสามารถในการวางแผนยทธศาสตรแลว ตองมความสามารถในการน ายทธศาสตรไปสการปฏบตใหเกดผลสมฤทธ รวมถงตองมกระบวนการวดและประเมนผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรอยางตอเนอง ซงตองอาศยเครองมอเขามาชวยในการบรหารจดการ การบรหารความเสยงกเปนเครองมอหนงในการพฒนาและขบเคลอนองคกรสความเปนเลศเชนกน

การบรหารความเสยง เปนเรองส าคญส าหรบการบรหารจดการองคกร ชวยสนบสนนใหองคกร บรรลวตถประสงค ใชเปนกรอบการด าเนนงานขององคกรท าใหสามารถผลกดนกจกรรมทจะด าเนนการในอนาคต ใหสอดคลองและสามารถควบคมได ซงการด าเนนการตามกรอบจะเพมประสทธภาพการตดสนใจ การวางแผน และการจดล าดบความส าคญของการด าเนนงาน ตลอดจนเพมโอกาสทจะด าเนนการใหการบรการแกประชาชนทดขน การประยกตใชกระบวนการบรหารความเสยงจะชวยเพมประสทธภาพในกระบวนการตดสนใจซงจะสงผลใหผลลพธในการปฏบตงานดขน การวางแผนและการจดการมประสทธภาพ พฒนาฐานขอมลทจ าเปนส าหรบองคกร การพฒนาระบบการบรหารจดการตวชวด

2.1.2) ความหมาย ค าศพทสองค าทมความเกยวของกบ ความเสยง คอ ค าวา “ภย” ( Peril) และอนตราย (Hazard)

เนองจากการบรหารความเสยงตองท าการประเมนผลบนพนฐานของสองค าน ภย (Peril) หมายถง สาเหตของความสญเสย ซงภยพนฐาน ไดแก ไฟ ไฟฟา พายใตฝน แผนดนไหว

เปนตน อนตราย (Hazard) หมายถง สภาวะทสรางหรอเสรมโอกาสทความไมแนนอนจะน าไปสความสญเสย

แบงออกเปน 3 ประเภท คอ อนตรายทางกายภาพ อนตรายทางศลธรรม และอนตรายทางกฎหมาย ความเสยง (Risk) หมายถง เหตการณทมโอกาสเกดขนในอนาคตและอาจสงผลในดานลบทไมตองการ การเสยง หมายถง ตดสนใจทจะด าเนนการ (หรอไมด าเนนการ) สงใดสงหนงบนพนฐานของการขาด

ขอมล ทชดเจน ไมครบถวน เปนเพยงการประมาณการ การคาดเดา การตงความหวงซงผลของการตดสนใจนน อาจเปนไปตามความคาดหมายหรอตรงกนขามกได เชน การเสยงโชคพนน การเสยงอนตราย เปนตน

ปจจยเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหตหรอสาเหตทมาของความเสยง ทจะท าใหไมบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

การบรหารความเสยงองคกร ( Enterprise Risk Management) หมายถง กระบวนการทจดขนโดยฝายบรหารเพอประยกตใชในการจดท าแผนกลยทธทวทงองคกร โดยออกแบบ เพอใหสามารถ ระบเหตการณทอาจเกดขน มผลกระทบตอองคกร และจดการกบความเสยงใหอยในระดบทยอมรบไดเพอใหความมนใจอยางสมเหตสมผลในการบรรลวตถประสงคขององคกร

กระบวนการบรหารความเสย งตามหลกของ COSO 2013 (Committee of Sponsoring Organization of the Tread way) เปนมาตรฐานสากลซงคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนไดน ามาเปนมาตรฐานของระบบการจดการความเสยงโดยก าหนดใหหนวยงานตางๆ น าไปจดท าแผนการควบคมภายใน ประกอบดวย 1) สภาพแวดลอมการควบคม 2) การประเมนความเสยง 3) ควบคมการปฏบตงาน 4) การสารสนเทศและการสอสาร 5) การตดตาม


2.1.3 ประเภทความเสยง (Classifying) มหาวทยาลยขอนแกน ก าหนดประเภทความเสยงเปน 4 ประเภท ดงน

(1) ความเสยงเชงยทธศาสตร หรอกลยทธ (2) ความเสยงดานธรรมภบาล (3) ความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ (4) ความเสยงดานกระบวนการหรอการปฏบตงาน

โดยมรายละเอยด ดงน

(1) ความเสยงเชงยทธศาสตร หรอกลยทธ คอ ความเสยงทเกดจากการก าหนดแผนกลยทธ แผนการด าเนนงาน และน าไปปฏบต

ไมเหมาะสมหรอไมสอดคลองกบปจจยภายในและสภาพแวดลอมภายนอก อนสงผลกระทบตอการบรรลวสยทศน พนธกจขององคกร และด าเนนการวางมาตรการบรหารความเสยง

(2) ความเสยงดานธรรมภบาล - การวเคราะหความเสยงดานธรรมาภบาลทจะเกดขนในกระบวนงานหลกขององคกร เพอให

มนใจวาการด าเนนการเปนไปตามหลกธรรมาภบาล ซงตองมการวเคราะหความเสยงในการก ากบดแลตนเอง ทดดวย

- จะตองมการจดท าแผนธรรมาภบาล และ/หรอแผนบรหารความเสยงในเรองการก ากบดแลทด - ตองมการวเคราะหโอกาสหรอแนวโนมทจะประพฤตผดหลกธรรมาภบาล ซงสงผลกระทบ

ตอรฐ สงคม และสงแวดลอม ผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสย องคกร และผปฏบตงาน - หลกธรรมาภบาลทตองน ามาวเคราะหหาปจจยเสยง ไดแก หลกประสทธภาพ หลกประสทธผล

หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบ/สามารถตรวจสอบได หลกเปดเผย/โปรงใส หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค หลกการมสวนรวม/การพยายามแสวงหาฉนทามต หลกการกระจายอ านาจ หลกคณธรรม/จรยธรรม

(3) ความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ - การวเคราะหความเสยงเพอใหสามารถบรหารจดการในเรองของระบบฐานขอมลและ

สารสนเทศ ใหมความถกตอง ปลอดภย และใชงานไดตามวตถประสงค - มการบรหารความเสยงเพอก าจด ปองกน หรอลดการเกดความเสยหายในรปแบบตางๆ โดย

สามารถฟนฟระบบสารสนเทศ และการส ารอง และกคนขอมลจากความเสยหาย (Backup and Recovery) - มการจดท าแผนแกไขปญหาจากสถานการณความไมแนนอนและภยพบตทอาจจะเกดกบระบบ

สารสนเทศ (IT Contingency Plan) - มระบบรกษาความมนคงและปลอดภย (Security) ของระบบฐานขอมล เชน ระบบปองกน

ไวรส (Anti-Virus System) ระบบไฟฟาส ารอง เปนตน - มการก าหนดสทธใหผใชในแตละระดบ (Access rights)


(4) ความเสยงดานกระบวนการหรอการปฏบตงาน - เปนความเสยงทเกยวของกบการปฏบตงานของแตละกระบวนการ หรอกจกรรมภายในองคกร

ซงจะสงผลกระทบตอประสทธภาพของกระบวนการท างานและการบรรลวตถประสงคหลกขององคกรในภาพรวม

- เปนการบรหารความเสยงของกระบวนการทสรางคณคาเพอใหเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงานทก าหนด เชน ความเสยงของกระบวนการบรหารหลกสตร การบรหารงานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ

- ครอบคลมประเดนของการออกแบบและน าระบบควบคมมาใช ตามปจจยทส าคญ ไดแก วตถประสงคของการควบคม ความคมคาของการควบคม การทนการณของการตดตามและบอกเหต ความสม าเสมอของกลไกการควบคม การจงใจผปฏบตงาน

2.2 กระบวนการบรหารความเสยงองคกร (Risk Management Process)

แผนภาพท 2 กระบวนการบรหารความเสยงตามหลกของ COSO 2013*

หมายเหต* การปรบปรงกระบวนการบรหารความเสยงของ COSO ในป 2013 จากเดม ม 8 ขนตอน (ยบรวมเรอง การบรหารความเสยง) เหลอ 5 ขนตอน

COSO 1992

COSO 2013


การบรหารความเสยงตามแนวทางของ COSO 2013 มขนตอนทส าคญ ดงน 2.2.1 สภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environment) 2.2.2 การประเมนความเสยง (Risk Assessment)

1) การก าหนดวตถประสงค (Objective Setting) 2) การระบความเสยง (Event Identification) 3) การประเมนความเสยง (Risk Assessment) 4) การตอบสนองความเสยง (Risk Response)

2.2.3 กจกรรมการควบคม (Control Activities) 2.2.4 ขอมลและการตดตอสอสาร (Information and Communication) 2.2.5 การตดตาม (Monitoring)

Internal Environment)

Risk Assessment)

Control Activities)

Information and Communication

Monitoring)

Risk Management Process

แผนภาพท 3 ขนตอนการบรหารความเสยง

โดยมรายละเอยดในการด าเนนการดงตอไปน

2.2.1 สภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environment) สภาพแวดลอมภายในองคกรเปนพนฐานส าคญส าหรบกรอบการบรหารความเสยง ซงมอทธพลตอ

การก าหนดกลยทธและเปาหมายขององคกร การก าหนดกจกรรม การบงช ประเมน และจดการความเสยง สภาพแวดลอมภายในองคกร หมายถง ปจจยตางๆ เชน จรยธรรม วธการท างานของผบรการและ

บคลากร รปแบบการจดการของฝายบรหารและวธการมอบอ านาจหนาทและความรบผดชอบ ซงผบรหารตองมการรวมกนกบผปฏบตงานในองคกร สงผลใหมการสรางจตส านก การตระหนก และรบรเรองความเสยง และการความคมแกผปฏบตงานทกคนในองคกร


2.2.2 การประเมนความเสยง (Risk Assessment) ประกอบดวย การก าหนดวตถประสงค การระบความเสยง 1) การก าหนดวตถประสงค (Objective Setting)

วตถประสงค/เปาประสงคพจารณาไดหลายระดบ ตงแตระดบองคกร ( Corporate Level) ระดบสวน ( Division Level) ระดบโครงการ ( Project Level) ระดบกจกรรม/กระบวนการ (Activity/Process) ระดบตวชวดในการด าเนนงาน (Key Performance Indication) เปนตน

การก าหนดวตถประสงคทางองคกรทชดเจน คอ ขนตอนแรกส าหรบกระบวนการบรหาร ความเสยงองคกรควรมนใจวาวตถประสงคทก าหนดขนมความสอดคลองกบเปาหมายเชงกลยทธ และ ความเสยงทองคกรยอมรบได โดยทวไปวตถประสงคและกลยทธควรไดรบการบนทกเปนลายลกษณอกษร

2) การระบความเสยง (Event Identification) เปนกระบวนการทผบรหารและผปฏบตงานรวมกนระบความเสยงและปจจยเสยงขององคกร

วามเหตการณหรออปสรรคใดทอาจเกดขนและสงผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคขององคกร โดยพจารณาทงปจจยภายในและภายนอก และใหครอบคลมในทกประเภทของความเสยงเพอใหผบรหารไดรบขอมลทเพยงพอในการน าไปบรหารจดการได

ในบางกรณควรมการจดกลมเหตการณทอาจเกดขนโดยแบงตามประเภทของเหตการณ และรวบรวมเหตการณทงหมดในองคกรทเกดขนระหวางหนวยงานและภายในหนวยงาน เพอชวยใหผบรหารสามารถเขาใจความสมพนธระหวางเหตการณ และมขอมลทเพยงพอเพอเปนพนฐานส าหรบการประเมนความเสยง

วธการและเทคนคในการระบความเสยง มหลายวธซงแตละหนวยงานอาจเลอกใชตาม ความเหมาะสม ดงน

- การระบความเสยงโดยการระดมสมอง (Brainstorming) เพอใหไดความเสยงทหลากหลาย - การระบความเสยงโดยขอมลในอดต (Past Data) - การระบความเสยงโดยการใชรายการตรวจสอบ ( Checklist) ในกรณทมขอจ ากด

ดานงบประมาณและทรพยากร - การระบความเสยงโดยการวเคราะหความผดพลาดของมนษย (Human Error Analysis) - การระบความเสยงโดยการวเคราะหระบบงาน (Work System Analysis) - การระบความเสยงโดยการวเคราะหสถานการณ (What if)



(1) การระบความเสยงโดยการระดมสมอง (Brainstorming) การระดมสมองท าใหเกดการกระตนใหเกดการพดคยกนระหวางบคคลทมความร

ความสามารถ เพอระบรปแบบความเสยหาย อนตราย ความเสยง เกณฑในการตดสนใจ และ/หรอทางเลอกในการบ าบด การระดมสมองทแทจรงจะตองมการใชเทคนคบางอยางเพอชวยใหเกดการจนตนาการ ซงจะเกดไดจากการคดและน าเสนอของคนในกลม

การระดมสมองสามารถใชไดในการเชอมโยงของวธการประเมนความเสยงแบบตางๆ หรออาจจะใชอยางเดยวเพอเปนเทคนคทจะชวยกระตนในความคดขนตอนตางๆ ของกระบวนการจดการความเสยงแตละขนตอน การระดมสมองโดยทวไปม ดงน

- ก าหนดวตถประสงคของการประชมและอธบายถงกฎตางๆ - จดมงเหมายเพอทจะเกบความคดเหนตางๆ ทหลากหลายเทาทจะไดเพอน ามา

วเคราะหในภายหลง - ตองไมอภปรายวา บางอยางควรจะอยหรอไมอยในรายการทพจารณาหรออธบายอะไร

เนองจากจะท าใหขดขวางการไหลของความคด - ขอคดเหน ทกเรองจะตองไดรบการยอมรบและไมควรวจารณ และจะตองเปลยนเรอง

อยางรวดเรวหากมการรบกวนท าใหการเกดความคดตดขดได

(2) การระบความเสยงโดยขอมลในอดต (Past Data) เชน - รายงานสถานะทางการเงน - สถตของเหตการณทเกดขน - การรองเรยนหรอไมรองเรยน - รายงานทตรวจสอบไดของโครงการ

(3) การระบความเสยงโดยการใชรายการตรวจสอบ (Checklist) การใชรายงานตรวจสอบ จะตองก าหนดรายการความไมแนนอนตางๆ ทจะตอง

พจารณา ซงอาจตองท ารายการมากอน เชน แบบตรวจสอบดานตางๆ ของระบบควบคมภายใน เปนตน ซงวธนมขอดคอ สามารถใชงานไดแมจะไมไดเปนผเชยวชาญ เนองจากเปนการรวบรวมค าแนะน าจากผเชยวชาญ หลายดานท าใหใชงานไดงาย และเปนวธทชวยใหแนใจวาปญหาธรรมดาๆ จะไมถกลม วธนมขอจ ากด คอ

- ท าใหขดขวางความคดอนๆ - ท าไดเฉพาะความเสยงทรจกอยแลว - กระตนใหเกดพฤตกรรม กาลงในชองวาง - ท าใหพลาดปญหาทไมเคยพบมากอน


(4)การระบความเสยงโดยการวเคราะหความผดพลาดของมนษย (Human Error Analysis) ความผดพลาดของคนเปนสาเหตของเหตการณความเสยง ความผดพลาดของคนไมใช

ความเสยง จะตองมการท ารายการตรวจสอบความผดพลาดเพอระบ “รปแบบของความลมเหลวทจะเกดขนและผลกระทบ” เชน เจาหนาทการเงนบนทกขอมลผดสงผลใหการออกใบเสรจผด เปนตน

ตวอยาง ความผดพลาดของมนษย เชน - การเลกปฏบตงาน - การปฏบตงานเรวเกนไป - การปฏบตงานชาเกนไป - การปฏบตงานมากเกนไป - การปฏบตงานนอยเกนไป - การปฏบตงานใชเวลานานมากไป - การปฏบตงานสนเกนไป

(5) การระบความเสยงโดยการวเคราะหระบบงาน (Work System Analysis) การวเคราะหระบบงาน ตองจ าแนกเปนงานหลกและงานยอยเพอทจะวางโครงสรางในการ

ระบความเสยงได ซงตองค านงถงสงตอไปน - สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน - วตถประสงคของแตละขนตอน มอะไรทผดพลาดเกดขนไดบาง และอะไร

เปนโอกาสทจะท าใหเกดขนได - ตนเหตของความเสยง - ความผดพลาดของมนษย - การลมเหลวของอปกรณ - การควบคมทมอยและมวธการอยางไรบางทท าใหระบบควบคมลมเหลว

(6) การระบความเสยงโดยการวเคราะหสถานการณ (What if) เปนการศกษา วเคราะห ทบทวน เพอชบงอนตรายโดยการตงค าถาม “อะไรจะ

เกดขน....ถา....” เพอหาค าตอบเพอชบงอนตรายพรอมทงใหขอเสนอแนะในการปองกน มกจะใชระหวางการออกแบบระบบหรอแมแตการเดนระบบแลวเพอปองกนการเกดเหตทรนแรง เชน

- ถาคอมพวเตอรควบคมการท างานเกดช ารด จะเกดอะไรขน - อะไรจะเกดขนถาคนขบรถมสภาพไมพรอมเชน เมาเหลา


ตารางท 1 การชบงอนตรายและการประเมนความเสยงดวยวธ What If Analysis

ค าถาม What if ผลหรออนตรายทจะเกดตามมา

มาตรการปองกนและควบคม

ขอเสนอ

การประเมนความเสยง

โอกาส ความ

รนแรง ผลลพธ

ระดบ

ความเสยง

1) ถาคอมพวเตอรควบคมการท างานเกดช ารด

2) ถาคนขบรถมสภาพไมพรอม

3) .................. .................

ปจจยเสยง

ความเสยงสามารถเกดขนได ทงจากปจจยภายนอกและปจจยภายในทมากระทบ ตอไปน เปนตวอยางของปจจยภายนอกและภายในทมผลกระทบตอความเสยงขององคกร

(1) ปจจยภายนอก เชน - การเปลยนแปลงทส าคญทางเศรษฐกจ อาจท าใหตองปรบเปลยนวธการทางการเงน - การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ซงมผลท าใหตองปรบเปลยนวธการการด าเนนงาน - การเปลยนแปลงดานการเมองการปกครอง ซงมผลตอแนวนโยบายของรฐ กฎหมาย

ระเบยบ ขอบงคบตางๆ ซงมผลตอการด าเนนงานขององคกร - ขอก าหนดของรฐบาล ซงมผลกระทบตอการด าเนนงาน เชน การตงคณะกรรมการ

ก ากบดแลในกจการตางๆ - จ านวนคแขงทมมากขน ท าใหองคกรจ าเปนตองสอบทานนโยบายดานราคา สวนแบง

การตลาด การวางต าแหนงของสนคา และรายการสนคาทควรด ารงไวในตลาด - การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมและสงคม ท าใหเกดการเปลยนแปลงในดานความ

ตองการและความคาดหวงของลกคาในตวสนคาหรอบรการ ซงมผลกระทบตอการตลาด รปลกษณผลตภณฑ หรอแบบของบรรจภณฑ

- กฎหมายใหมๆ ทผานรฐสภาและมผลบงคบใช อาจท าใหตองปรบเปลยนวธการและกลยทธใหมเพอใหเปนไปตามกฎหมาย

- ผลของการรณรงคประชาสมพนธของสอตางๆ ท าใหเกดการเปลยนแปลงในพฤตกรรม ของผบรโภค

- ความคาดหวงของชมชน - การกอการรายทขยายวงกวางขน


- การเกดภยธรรมชาต หรอการจลาจล กอการราย - การเปลยนแปลงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม - ความเสยงจากหนวยงานภาครฐและเอกชนอนทเกยวของ

(2) ปจจยภายใน เชน - วฒนธรรมและจรรยาบรรณองคกร ซงรวมถงความซอสตยและจรยธรรมของผบรหาร

องคกรทผน าขาดความซอสตยและขาดจรยธรรม ยอมมความเสยงสงทจะท าไดเกดผลเสยหาย ตอองคกรมากกวาองคกรทมผน าทมความซอสตยและมจรยธรรมสง

- การบรหารทรพยากรบคคล ซงรวมถงคณภาพของบคลากรทวาจางเขามา ตลอดจนนโยบายการฝกอบรมทใช มสวนส าคญในการสรางจตส านกของความรบผดชอบในหนาทงาน

- ความสลบซบซอนของระบบการปฏบตงาน หากซบซอนมาก โอกาสในการเกดขอผดพลาด กจะสงขนดวย

- โครงสรางองคกรและขนาดของหนวยงาน หนวยงานใหญทมกจกรรมมากยอมมโอกาสผดพลาดสงกวาหนวยงานเลก

- การเปลยนแปลงระบบการประมวลขอมล ซงท าใหระบบการควบคมแตกตางไปจากเดมมาก

- การเตบโตอยางรวดเรวขององคกร ท าใหผบรหารมงจดการดานการปฏบตงานตามแผนงาน ซงท าใหมเวลานอยในการจดวางระบบงานใหด

- การเปลยนแปลงตวบคคลทงระดบบรหารและระดบปฏบตงานท าใหระดบการใหความส าคญตอการควบคมภายในของบคคลเหลานนเปลยนไป

- ความกดดนทผบรหารไดรบในการปฏบตหนาทใหบรรลวตถประสงค หากเครงเครยดมากเกนไปโอกาสผดพลาดยอมสง

- ความยากงายในการอนญาตใหบคลากรซงด ารงต าแหนงหนาทตางๆ กน เขาถงขอมลและทรพยสนตางๆ ขององคกรยอมกระทบตอความเสยงทจะเกดการน าขอมลหรอทรพยสน ไปใชในทางมชอบ

- ระยะทางของส านกงานใหญและสาขาอาจหางไกลกนมาก ท าใหการก ากบดแล หยอนยานหรอไมทวถง

- ขวญและก าลงใจของบคลากร หากขวญและก าลงใจของบคลากรตกต า ความผดพลาด ในการท างานจะมมากขน สงผลใหเกดความเสยหายสง

- สภาพคลองของสนทรพยทไดรบมอบหมายใหดแลรกษาหรอใชประโยชน ยงสภาพคลองสงมากเทาใดยอมจงใจใหเกดการกระท าผดมากขนเทานน เพราะสามารถน าไปใชประโยชน ไดงายและสะดวก


- การปรบลดบคลากร หรอการเปลยนแปลงหนาทของบคลากร - การกระจายอ านาจ - การขาดแคลนบคลากรทมความสามารถเหมาะสม - การพงพงผรบเหมาหรอผใหบรการรายหนงรายใดมากเกนไป - การเขาถงทรพยสนเสยงขององคกร - การสญเสยบคลากรทมความสามารถ - การขาดแคลนงบประมาณสนบสนน

3) การประเมนความเสยง (Risk Assessment) การประเมนความเสยงประกอบดวย 2 กระบวนการหลก ไดแก (1) การวเคราะหความเสยง

(2) การประเมนความเสยง โดยมรายละเอยด ดงน (1) การวเคราะหความเสยง เปนการพจารณาสาเหตและแหลงทมาของความเสยง

เปนการประเมนโอกาสและผลกระทบของเหตการณทอาจเกดขนตอวตถประสงควาแตละปจจยเสยงนนมโอกาสทจะเกดมากนอยเพยงใด และหากเกดขนแลวจะสงผลกระทบตอองคกรรนแรงเพยงใด และน ามาจดล าดบวาปจจยเสยงใดมความส าคญมากนอยกวากนเพอจะไดก าหนดมาตรการตอบโตกบปจจยเสยงเหลานนไดอยางเหมาะสม โดยทวไปการประเมนความเสยงประกอบดวย 2 มต ดงน

- โอกาสทอาจเกดขน (Likelihood) ดไดจาก ความถของเหตการณมโอกาสเกดขนมากนอยเพยงใด อาจจ าแนกเปนระดบต า ปานกลาง สง หรอรอยละของโอกาสทอาจเกดขนได

- ผลกระทบ (Impact) หรอความรนแรง หากมเหตการณเกดขนองคกรจะไดรบผลกระทบมากเพยงใด รนแรงนอย ปานกลาง หรอเสยหายมาก ซงสามารถทจะพจารณาในดาน

o ตนทน หรอ งบประมาณ o เวลา o ขอบเขต ขนตอน o คณภาพ o ความส าเรจ

(2) การประเมนความเสยง การประเมนความเสยงสามารถท าไดทงการประเมนเชงคณภาพและเชงปรมาณโดยพจารณา

จากทงเหตการณทเกดขนภายนอกและภายในองคกร - การประเมนความเสยงเชงคณภาพ (Qualitative Approach) จะไมมการระบคาของ

ความเสยหายออกมาเปนตวเลขแตระบออกเปนระดบความรนแรงของความเสยหาย และระดบความเปนไปไดทเหตการณจะเกดขน

- การประเมนความเสยงเชงปรมาณ ( Quantitative Approach) จะระบคาของความเสยหายเปนตวเลข (โดยเฉพาะตวเงน) และโอกาสทเหตการณนนจะเกดออกมาในรปของความนาจะเปน (Probability) ซงเปนรปตวเลขเชนกน


ตารางท 2 ตวอยาง ระดบโอกาสในการเกดเหตการณตางๆ เชงปรมาณ

โอกาสทจะเกดความเสยง ความถทเกดขนของความเสยง ระดบคะแนน

สงมาก สง

ปานกลาง นอย

นอยมาก

มากกวา 1 ครงตอเดอน ระหวาง 1-6 เดอน ตอ ครง ระหวาง 6-12 เดอน ตอครง

มากกวา 1 ป ตอครง มากกวา 5 ป ตอครง

5 4 3 2 1

ตารางท 3 ตวอยาง ระดบโอกาสในการเกดเหตการณตางๆ เชงคณภาพ

โอกาสทจะเกดความเสยง ความถทเกดขนของความเสยง ระดบคะแนน สงมาก

สง ปานกลาง

นอย นอยมาก

มโอกาสในการเกดเกอบทกครง มโอกาสเกดคอนขางสงหรอบอยๆ

มโอกาสในการเกดบางครง อาจมโอกาสเกดแตนานๆ ครง

มโอกาสเกดในกรณยกเวน

5 4 3 2 1

ตารางท 4 ตวอยาง ระดบความรนแรงของผลกระทบของความเสยง เชงปรมาณ

ผลกระทบ ความเสยหาย ระดบคะแนน สงมาก

สง ปานกลาง

นอย นอยมาก

มากกวา 10 ลานบาท นอยกวา 2.5 แสนบาท – 10 ลานบาท

นอยกวา 50,000 – 2.5 แสนบาท นอยกวา 10,000 – 50,000 บาท

ไมเกน 10,000 บาท

5 4 3 2 1

ตารางท 5 ตวอยาง ระดบความรนแรงของผลกระทบของความเสยง เชงคณภาพ

ผลกระทบ ความเสยหาย ระดบคะแนน

รนแรงทสด คอนขางรนแรง

ปานกลาง นอย

นอยมาก

มการสญเสยทรพยสนอยางมหนต มการบาดเจบถงชวต มการสญเสยทรพยสนมาก มการบาดเจบสาหสถงขนพกงาน มการสญเสยทรพยสนมาก มการบาดเจบสาหสถงขนหยดงาน

มการสญเสยทรพยสนพอสมควร มการบาดเจบรนแรง มการสญเสยทรพยสนเลกนอย ไมมการบาดเจบรนแรง

5 4 3 2 1


- แผนภมความเสยง (Risk Map)

5 5 10 15 20

25 สงมาก

4 4 8 12

16 สง

20

3 3 6 9 12 15

2 2 4 ปาน กลาง 6 8 10

1 ต า 1

2 3 4 5

1 2 3 4 5

แผนภาพท 4 แผนภมความเสยง

การจดท าแผนภมความเสยง เกดจาการพจารณา โอกาสทจะเกดเหตการณ (Likelihood)

และระดบผลกระทบ (Impact) ของแตละปจจยเสยง แลวน าผลทไดมาพจารณาความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยงและผลกระทบวาจะเกดความเสยงใน ระดบใด (ระดบความเสยง = โอกาสทจะเกดเหตการณ x ผลกระทบทจะเกดความเสยหาย) จากนนน าคาคะแนนทไดไปจดล าดบความเสยงตอไป

- การจดล าดบความเสยง (Prioritize) เมอไดคาระดบความเสยงแลว จะน ามาจดล าดบความรนแรงของความเสยงทมผลตอการ

ปฏบตงาน/โครงการทหนวยงานรบผดชอบ เพอก าหนดกจกรรมการควบคมแตละสาเหตของความเสยง ทส าคญใหเหมาะสม โดยพจารณาจากระดบความเสยงทเกดจากความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยง (Likelihood) และผลกระทบของความเสยง (Impact) ทประเมนไดตามตารางการวเคราะหความเสยง โดยจดเรยงล าดบจากระดบสงมาก สง ปานกลาง ต า และ เลอกความเสยงสงและสงมากมาจดท าแผน การบรหารความเสยงและจดการความเสยง โดยใชเกณฑในการจดแบง ดงน

โอกาสเกด

ผล

กระท

บ


ตารางท 6 การจดระดบความเสยงและการจดการความเสยง

ระดบคะแนน ความเสยง

จดระดบ ความเสยง

กลยทธในการจดการความเสยง พนทส

1-2 ต า ยอมรบความเสยง เหลอง

3-9 ปานกลาง ยอมรบความเสยง (มมาตรการตดตาม) เขยว, ฟา

10-16 สง ควบคมความเสยง (มแผนควบคมความเสยง) สม

17-25 สงมาก ควบคมความเสยง (มแผนควบคมความเสยง), ถายโอนความเสยง

แดง

4) การตอบสนองความเสยง (Risk Response) เมอความเสยงไดรบการบงชและประเมนความส าคญแลวผบรหารตองประเมนวธการจดการ

ความเสยงทสามารถน าไปปฏบตไดและผลของการจดการเหลานนการพจารณาทางเลอกในการด าเนนการจะตองค านงถงความเสยงทยอมรบได และตนทนทเกดขนเปรยบเทยบกบผลประโยชนทจะไดรบเพอใหการบรหารความเสยงมประสทธผล ผบรหารอาจตองเลอกวธการจดการความเสยงอยางใดอยางหนง หรอหลายวธรวมกน เพอลดระดบโอกาสทอาจเกดขนและผลกระทบของเหตการณใหอยในชวงทองคกรสามารถยอมรบได (Risk Tolerance)

หลกการตอบสนองความเสยงม 4 ประการ คอ 4.1) การหลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance)

การหลกเลยงเหตการณทกอใหเกดความเสยง เชน หยดด าเนนกจกรรม การเปลยนวตถประสงคหรอเปลยนแปลงกจกรรมทเปนความเสยง การปรบเปลยนรปแบบการท างาน การลดขนาดของงานหรอกจกรรมทจะด าเนนการลงหรอเลอกกจกรรมอนทสามารถยอมรบไดมากกวา เปนตน

4.2) การยอมรบความเสยง (Risk Acceptance) การไมตองมการด าเนนการเพมเตมเพอลดโอกาส หรอผลกระทบทอาจเกดขนอก กรณ

นใชกบความเสยงทมนอย ความนาจะเกดนอยหรอเหนวามตนทนในการบรหารความเสยงสง โดยขออนมตหลกการรบความเสยงไว

4.3) การลดความเสยง (Risk Reduction) หรอควบคมความเสยง (Risk Control) หมายถง การลดโอกาสความนาจะเกดหรอลดความเสยหาย โดยการจดระบบการ

ควบคมเพอปองกนการปรบปรงแกไขกระบวนการรวมกบก าหนดแผนส ารองในเหตฉกเฉน 4.4) การกระจาย (Risk Sharing) หรอโอนความเสยง (Risk Spreading)

หมายถง การกระจายหรอถายโอนความเสยงใหหนวยงานอนชวยแบงความรบผดชอบไป เชน การท าประกนภยกบองคกรภายนอก หรอการจางบคคลภายนอกด าเนนการแทน ( Outsource) กจกรรมการควบคม (Control Activities)


2.2.3 กจกรรมการควบคม (Control Activities) กจกรรมการควบคม หมายถง นโยบายและกระบวนการปฏบตงาน เพอใหมนใจวาไดมการจดการ

ความเสยงใหอยในระดบทสามารถยอมรบได เพอปองกนไมใหเกดผลกระทบตอเปาหมายองคกร เนองจากแตละองคกรมการก าหนดวตถประสงคและเทคนคการน าไปปฏบตของเฉพาะองคกร ดงนน กจกรรมควบคมจงมความแตกตางกน ซงอาจแบงไดเปน 4 ประเภท คอ

1) การควบคมเพอปองกน (Preventive Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก

2) การควบคมเพอใหตรวจพบ (Detective Control) เปนวธการควบคมเพอใหคนพบขอผดพลาดทไดเกดขนแลว

3) การควบคมโดยการชแนะ (Directive Control) เปนวธการควบคมทสงเสรมหรอกระตนใหเกดความส าเรจตามวตถประสงคทตองการ

4) การควบคมเพอการแกไข (Corrective Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขน และปองกนไมใหเกดซ าอกในอนาคต

2.2.4 ขอมลและการตดตอสอสาร (Information and Communication) สารสนเทศเปนสงทจ าเปนในการบงช ประเมนและการจดการความเสยง ขอมลสารสนเทศท

เกยวของกบองคกร การสอสารมวตถประสงคเพอใหทกฝายทเกยวของไดรบความเขาใจทตรงกนอยางทวถง โดยเขาใจ

และมขอมลความเสยงของโครงการทางเลอกในการลดปญหาความเสยง ขอมลของความเสยงในลกษณะตางๆ และท าการตดสนใจไดดทสดภายใตขอจ ากดของแตละโครงการ ซงการตดตอสอสาร และเอกสารทเกยวของมความส าคญยงตอความส าเรจของแตละขนตอนในกระบวนการบรหารความเสยง

ลกษณะของการสอสารควรจะมการตดตอสอสารกนในลกษณะทเปดเผย และกระตนใหเกดการตดตอ พดคยกนไดโดยไมมขอจ ากดของขนตอนหรอระดบ ทงทเปนทางการและไมเปนทางการ และควรมเอกสารแบบฟอรมหรอคมอการปฏบตงานเผยแพรเพอสรางความเขาใจ

การสอสารเกยวกบกลยทธการบรหารความเสยงและวธปฏบตมความส าคญอยางมาก เพราะการสอสารจะเนนใหเหนถงการเชอมโยงระหวางการบรหารความเสยงกบกลยทธองคกร การชแจงท าความเขาใจตอบคลากรทกคนถงความรบผดชอบตอกระบวนการบรหารความเสยง จะชวยใหเกดการยอมรบในกระบวนการและน ามาซงความส าเรจในการพฒนาการบรหารความเสยง โดยควรไดรบการสนบสนนทงทางวาจาและในทางปฏบตจากอธการบด และคณะกรรมการสภาของมหาวทยาลย


2.2.5 การตดตามผล (Monitoring) การตดตามประเมนผลเพอใหมนใจไดวาการจดการความเสยงมคณภาพและมความเหมาะสมและ

การบรหารความเสยงไดน าไปประยกตใชในทกระดบองคกร และเพอใหทราบวาความเสยงทงหมดทมผลกระทบส าคญตอการบรรลวตถประสงคขององคกรไดรบการรายงานตอผบรหารทรบผดชอบ การตดตามการบรหารความเสยงท าได 2 ลกษณะ คอ

- การตดตามอยางตอเนองเปนการด าเนนการอยางสม าเสมอ เพอใหสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงอยางทนทวงท และถอเปนสวนหนงของการปฏบตงาน

- การตดตามเปนรายครง เปนการด าเนนการภายหลงจากเกดเหตการณ ดงนน ปญหาทเกดขนจะไดรบการแกไขอยางรวดเรวหากองคกรมการจดท ารายงานความเสยง

เพอใหการตดตามการบรหารความเสยงเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล ปจจยทส าคญตอความส าเรจของการบรหารความเสยง คอ การก าหนดวธทเหมาะสมในการ

ตดตามการบรหารความเสยง การตดตามกระบวนการบรหารความเสยง ควรพจารณาประเดนตอไปน

- การรายงานและการสอบทานขนตอนตามกระบวนการบรหารความเสยง

- ความชดเจนและสม าเสมอของการมสวนรวมและความมงมนของผบรหารระดบสง

- บทบาทของผน าในการสนบสนนและตดตามการบรหารความเสยง

- การประยกตใชเกณฑการประเมนผลการด าเนนงานทเกยวกบการบรหารความเสยง

2.3 องคประกอบขององคกรทมการบรหารความเสยงทมประสทธภาพ ประกอบดวย (1) มโครงสรางการบรหารจดการความเสยงทแขงแรง

(2) เขาใจในเรองความเสยงขององคกรอยางทวถงและชดเจน

(3) จดท าแผนกลยทธความเสยงใหชดเจนและใหความส าคญในแบบเดยวกบวตถประสงคของแผน กลยทธและตวขบเคลอนหลก

(4) มวฒนธรรมและความสามารถในการบรหารความเสยงทเขมแขง

(5) การทบทวนอยางตอเนองในเรองของกรอบความเสยง ระดบทยอมผอนปรนได และการใหคาตางๆ

(6) การใชภาษาและบรรทดฐานของความเสยงเดยวกน

(7) การจดล าดบและประสานสมพนธความเสยงทชดเจน

(8) มสายการรบผดชอบทตรวจสอบไดอยางชดเจน

(9) ใหความส าคญในเรองความถกตองตามกฎหมายอยางเขมขน

(10) มการก ากบดแลและทบทวนความเสยงอยางตอเนอง

(11) มกระบวนการทมประสทธภาพและประสทธผลโดยใชเครองมอและเทคโนโลยทเหมาะสม

(12) มความมงมนตอการปรบปรง การอบรมและการเรยนรอยางตอเนอง


บทท 3 แนวทางการจดท าแผนบรหารความเสยง

ของมหาวทยาลย

มหาวทยาลย ไดน ากรอบบรหารความเสยงตามแนวทางของ COSO มาใหในการบรหารความเสยง เพอชวยสนบสนนให มหาวทยาลย บรรลวตถประสงค ชวยเพมประสทธภาพในกระบวนการตดสนใจซงจะสงผลใหผลลพธในการปฏบตงานดขน การวางแผนและการจดการมประสทธภาพ พฒนาฐานขอมลทจ าเปนส าหรบองคกร

การพฒนาระบบการบรหารจดการตวชวด โดยมแนวทางการด าเนนการ ดงน

3.1 โครงสรางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

แผนภาพท 5 โครงสรางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

มหาวทยาลยขอนแกน

สภามหาวทายาลย

อธการบด คณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย

รองอธการบดทกฝาย คณะกรรมการควบคมภายในและ

การบรหารความเสยง มข.

คณบด/ผอ านวยการ คณะกรรมการประจ าสวนงาน

คณะกรรมการตรวจสอบประจ ามหาวทยาลย

หนวยงานภายใน คณะ/หนวยงาน

กองแผนงาน

สายการด าเนนการ

การสอสาร


3.2 แนวทางการด าเนนการ ในการจดท าแผนบรหารความเสยงของมหาวทยาลย มแนวทางการด าเนนการ ดงน (1) แตงตง/ปรบปรง คณะกรรมการ/คณะท างาน เพอด าเนนการ

(1.1) ศกษาภาพรวมขององคกร (1.2) ก าหนดวตถประสงค ขอบเขตและสภาพแวดลอม (1.3) แบงหนาทความรบผดชอบ

(2) ประชมคณะกรรมการ/ประชมเชงปฏบตการ เพอด าเนนการระบความเสยงและปจจยเสยง มหาวทยาลย ด าเนนการ โดยวธการ ดงน (2.1) การระดมสมอง (Brainstorming) โดยการประชมคณะท างาน และคณะกรรมการบรหาร

ความเสยงและควบคมภายในมหาวทยาลยขอนแกน (2.3) ใชขอมลในอดต (Past Data) จากการด าเนนงานตางๆ เชน ผลการประเมนมหาวทยาลย

จาก QS Ranking ผลการประเมนคณภาพภายนอก สมศ. ผลการประเมนคณภาพภายในจาก สกอ. ผลการด าเนนงานตามพนธกจ ดานการผลตบณฑต ดานการวจย ดานบรการวชาการ ดานการทะน บ ารง ศลปะ วฒนธรรม ตลอดจนดานการบรหารจดการตางๆ ของมหาวทยาลย เปนตน

(2.4) ใชรายการตรวจสอบ(Checklist) เชน จากแบบสอบถามการควบคมภายใน เปนตน (2.5) การวเคราะหความผดพลาดของมนษย (Human Error Analysis) จากผลความผดพลาด

จากกระบวนการท างานทไดมการก าหนดกจกรรมควบคมตางๆ เอาไวแลว

(3) ประเมนความเสยง (Risk Assessment)

(3.1) วเคราะหโอกาส ทจะเกดความเสยง โดยก าหนดระดบเปน 1-5 ระดบ (3.2) วเคราะหผลกระทบทจะเกดจากความเสยง โดยก าหนดระดบเปน 1-5 ระดบ (3.3) จดล าดบความเสยง ด าเนนการโดยพจารณาโอกาสทจะเกดเหตการณ (Likelihood) และ

ระดบผลกระทบ (Impact) ของแตละปจจยเสยง แลวน าผลทไดมาพจารณาความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยงและผลกระทบวาจะเกดความเสยงในระดบใด ดงน

ซงจดแบงเปน 4 ระดบความเสยง คอ

- ระดบความเสยงต า (LOW) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 1 -2 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบได โดยไมตองควบคมความเสยง

- ระดบความเสยงปานกลาง (Medium) คะแนนระดบความเสยงเทากบ 2 -9 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบได โดยมมาตรการตดตาม /มการควบคมเพอปองกนมใหคามเสยงเพม มากขนไปอยในระดบทยอมรบไมได

ระดบความเสยง = โอกาสทจะเกดเหตการณ x ผลกระทบทจะเกดความเสยหาย


- ระดบความเสยงสง (High) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 10-16 หมายถง ระดบความเสยงทไมสามารถยอมรบได โดยตองจดการความเสยงเพอใหอยในระดบทยอมรบไดโดยมแผนการควบคม

- ระดบความเสยงสงมาก (Extreme) คะแนนระดบความ เสยง เทากบ 17-25 คะแนน หมายถง ระดบทไมสามารถยอมรบไดจ าเปนตองเรงจดการความเสยงใหอยระ ดบทยอมรบไดทนท โดยมแผนการควบคม และถายโอนความเสยง

เมอประเมนปจจยเสยงในแตละประเดนแลว น าผลการวเคราะหทได กรอกขอมลลงในแบบฟอรม RM1 : การวเคราะหและการประเมนความเสยง และน าไปจดท าแผนภมความเสยง

(4) ตอบสนองความเสยง ( Risk Assessment) จากการประเมนความเสยงและจดระดบความเสยงแลว ใหน าปจจยเสยงทมระดบความสงและ

สงมากมาวเคราะหเพอการ จดท าแผนการบรหารความเสยง (ตามแบบฟอรม RM3 : แผนการบรหารความ

เสยง) เพอก าหนดมาตรการการควบคม มอบหมายผรบผดชอบ และก าหนดระยะเวลาแลวเสรจ โดยผานการพจารณาของคณะกรรมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมหาวทยาลยขอนแกน คณะกรรมการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน คณะกรรมการตรวจสอบประจ ามหาวทยาลย และคณะกรรมการสภามหาวทยาลยใหความเหนชอบ

(5) การสอสารและใหค าปรกษา มหาวทยาลยขอนแกน มกระบวนการสอสารการจดท าแผนการบรหารความเสยง และแนวทาง

การด าเนนการโดยการเผยแพรเอกสารคมอเพอใชเปนแนวทางการปฏบต และเผยแพรบนเวบไซตของ กองแผนงาน มหาวทยาลยขอนแกน (http://plan.kku.ac.th) และเปดใหค าปรกษาแกคณะ/หนวยงานทมขอสงสยในการด าเนนการ และมการสอสารแผนการบรหารความเสยงของมหาวทยาลยประจ าปงบประมาณ โดยผานคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย รองอธการบดทกฝาย และแจงเปนหนงสอเวยนเพอใหคณะ/หนวยงานทราบและถอปฏบต

(6) ตดตามความเสยง (Monitoring) การตดตามประเมนผลและการรายงานก าหนดใหมการรายงานผลการด าเนนการ ดงน ระดบคณะ/หนวยงาน รายงานผลการด าเนนการตอคณบด/ผอ านวยการ รอบ 6, 9 เดอน รายงานผลการด าเนนการ รอบ 12 เดอน ตอ มหาวทยาลย ระดบมหาวทยาลย รายงานผลการด าเนนการ รอบ 6 , 9, 12 เดอน ตอผบรหารระดบสงสด การรายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง (ตามแบบฟอรม RM3 : แบบ

รายงานผลการบรหารความเสยง) โดยจะตองรายงานผลการด าเนนการ ความเสยงทคงอย ตลอดจนปญหาอปสรรคในการด าเนนการดวยเพอการปรบปรงแกไขในปตอไป


3.3 สรปขนตอนและแนวทางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

แผนภาพท 6 สรป ขนตอนและแนวทางการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

ก าหนดวตถประสงค

ขอบเขตและสภาพแวดลอม 1

ขนตอน

การด าเนนการ/กจกรรม

การระบความเสยง

(Event Identification)

2

ประเมนความเสยง

(Risk Assessment)

3

(1) การระดมสมอง (Brainstorming) (2) ใชขอมลในอดต (Past Data) (3) ใชรายการตรวจสอบ(Checklist) เชน

จากแบบสอบถามการควบคมภายใน เปนตน (4) การวเคราะหความผดพลาดของมนษย

(Human Error Analysis) (5) วเคราะหระบบงาน (Work System Analysis) (6) วเคราะหสถานการณ (What if)

แตงตงคณะกรรมการ/คณะท างาน เพอด าเนนการ

(1) ศกษาภาพรวมขององคกร (2) ก าหนดวตถประสงค (3) แบงหนาทความรบผดชอบ

ประชมคณะกรรมการ/ประชมเชงปฏบตการ

เพอด าเนนการระบความเสยงและปจจยเสยง โดย

วเคราะหและจดล าดบความเสยง

(1) ประเมนโอกาส (1-5) (2) ผลกระทบ (1-5) (3) ประเมนความเสยง (1-25) (4) จดล าดบความเสยง (ต า ปานกลาง สง สงมาก)

1. แ

ผ

น

ภ

ม

ค

ว

า

ม

เ

ส

ย

ง

(

Risk M

จ าแนกประเภท (1) ความเสยงเชงยทธศาสตร (2) ความเสยงดานธรรมภบาล (3) ดานเทคโนโลยสารสนเทศ (4) ดานปฏบตการหรอ

กระบวนการ

ตามแบบฟอรม RM1

ตอบสนองความเสยง

(Risk Assessment)

4

จดการความเสยง

(1) ความเสยงต า : ยอมรบความเสยง (2) ความเสยงปานกลาง : ยอมรบความเสยง

โดยมมาตรการตดตาม (3) ความเสยงสง : ควบคมความเสยง

โดยมแผนการควบคม (4) ความเสยง สงมาก :

ควบคมความเสยง โดยมแผนการควบคม ถายโอนความเสยง

จดท าแผนภมความเสยง

ตดตามความเสยง

(Risk Assessment)

5

(1) รายงาน รอบ 6, 9 เดอน - รายงานผบรหารระดบ คณะ/หนวยงาน ตามแบบฟอรม RM3

ตดตามและรายงานผลตามแผนการบรหารเสยง

- จดท าแผนการบรหารความเสยง ตามแบบฟอรม RM2

- ก าหนดมาตรการการควบคม - มอบหมายผรบผดชอบ - ก าหนดระยะเวลาแลวเสรจ

(2) รายงาน รอบ 12 เดอน 1. รายงานผบรหารระดบ คณะ/หนวยงาน และอธการบด ตามแบบฟอรม RM3


3.4 ปฏทนการจดท าแผนการบรหารความเสยงและการตดตามประเมนผล มหาวทยาลยขอนแกน

ตารางท 7 ปฏทนการการจดท าแผนการบรหารความเสยงและการตดตามประเมนผล

ชวงเวลา กจกรรม

ตลาคม ปทผานมา คณะ/หนวยงาน 1. ปรบปรง/แตงตงคณะกรรมการบรหารความเสยง ระดบคณะ/หนวยงาน

มหาวทยาลย แจงใหคณะ/หนวยงาน ด าเนนการ ดงน 1. รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง ปงบประมาณทผานมา 2. จดท าแผนการบรหารความเสยงประจ าปงบประมาณตอไป

พฤศจกายน ปทผานมา มหาวทยาลย รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง ปทผานมาตอผบรหารสงสด

คณะ/หนวยงาน รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง ปทผานมาตอมหาวทยาลย

ธนวาคม ปทผานมา-กมภาพนธ ปปจจบน

มหาวทยาลย 1. ประชมคณะกรรมการฯ เพอพจารณา ราง แผนการบรหารความเสยงมหาวทยาลย 2. เสนอแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปตอทประชม

คณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย และสภามหาวทยาลย คณะ/หนวยงาน

1. รวมรวม สรป วเคราะหขอมลจดท าแผนการบรหารความเสยง 2. สงแผนการบรหารความเสยง ระดบ คณะ/หนวยงาน ประจ าปงบประมาณ

ใหมหาวทยาลย

เมษายน ปปจจบน มหาวทยาลย รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยงรอบ 6 เดอน ประจ าปงบประมาณ ตอคณะกรรมการตรวจสอบประจ ามหาวทยาลย อธการบด ทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย และสภามหาวทยาลย

คณะ หนวยงาน รายงานผลการบรหารความเสยง รอบ 6 เดอน ตอทประชมกรรมการคณะ/หนวยงาน

กรกฎาคม–สงหาคม ปปจจบน

มหาวทยาลย รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยงรอบ 9 เดอน ประจ าปงบประมาณ ตอ อธการบด ทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย และสภามหาวทยาลย

คณะ หนวยงาน รายงานผลการบรหารความเสยง รอบ 9 เดอน ตอทประชมกรรมการคณะ/หนวยงาน

ตลาคม-พฤศจกายน ปปจจบน

มหาวทยาลย รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง ประจ าปงบประมาณ ตอ อธการบด ทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลย และสภามหาวทยาลย

คณะ/หนวยงาน รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยงประจ าปตอคณะกรรมการคณะ/หนวยงาน และอธการบด

คมอการจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน หนา

บทท 4 แบบฟอรมการจดท าแผนบรหารความเสยง

การจดท าแผนบรหารความเสยง ตลอดจนการรายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง ประกอบดวย แบบฟอรมในการจดท า ดงน

ก. แบบฟอรมการระบเหตการณความเสยง ข. แบบฟอรมการวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง ค. แผนภมความเสยง ง. แบบฟอรมแผนการบรหารความเสยง จ. แบบรายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง


25


4.1 แบบการระบเหตการณความเสยง ท (1)


(2)

รหส

(3)

ระดบความรนแรงของผลกระทบ ( I ) (4) โอกาสทจะเกดความเสยหาย (L) (5)

1 นอยมาก

2 นอย

3 ปานกลาง

4 สง

5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

1 ดานกลยทธ

1.1

1.2

2 ดานกระบวนการ

2.1

2.2

3 ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

3.1

3.2

4 ดานธรรมาภบาล

4.1

4.2

26


ค าอธบายแบบฟอรม แบบการระบเหตการณความเสยง (1) ท

แสดงล าดบทของรายการ (2) ปจจยเสยง

เหตการณหรออปสรรคใดทอาจเกดขนและสงผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคขององคกร โดยพจารณาทงปจจยภายในและภายนอก และใหครอบคลมในทกประเภทของความเสยงเพอใหผบรหารไดรบขอมลทเพยงพอในการน าไปบรหารจดการได

(3) รหส ก าหนดรหสความเสยงดานๆ ทง 4 ดาน คอ ความเสยงเชงยทธศาสตร ความเสยงดานธรรมภบาล ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานกระบวนการ

(4) ระดบความรนแรงของผลกระทบ (I) ระบระดบความรนแรงทจะเกดขนจะวาไดรบผลกระทบมากเพยงใด โดยใชขอมลชงปรมาณ หรอคณภาพทมอย หรอหากยงไมมขอมล ก าหนดโดยใชมตของคณะกรรมการ หรอผมอ านาจสงสดเปนผก าหนด

(5) โอกาสทจะเกดความเสยหาย (L) ระบระดบความนาจะเปนทจะมโอกาสเกดเหตการณความเสยงนน โดยใชมตของคณะกรรมการ หรอผมอ านาจสงสดเปนผก าหนด

27


4.2 แบบการวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง (RM 1)

ประเภทความเสยง/วตถประสงค (1)

ปจจยเสยง (2)

โอกาส (3)

ผลกระทบ (4)

ระดบ ความเสยง (5)

รหส (6)

1.ความเสยงดานกลยทธ

1.1 ……………………………………………………………………… 1.2 ………………………………………………………………………

2. ความเสยงดานกระบวนการ (การปฏบตงาน) ดานการบรหาร

2.1 ……………………………………………………………………… ดานการเงนและงบประมาณ 2.3 ……………………………………………………………………… ดานพสด 2.5 ……………………………………………………………………… ดานบคคล 2.6 ……………………………………………………………………… ดานความปลอดภย 2.7 ………………………………………………………………………

3.ความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ 3.1 ……………………………………………………………………… 3.3 ………………………………………………………………………

4.ความเสยงดานธรรมภบาล กฎหมาย ระเบยบ 4.1 ………………………………………………………………………

28


ค าอธบายแบบฟอรม การวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง (RM 1)

(1) ประเภทความเสยง/วตถประสงค ระบประเภทความเสยง และวตถประสงคขององคกรในแตละดาน

(2) ปจจยเสยง ระบปจจยเสยงจากการระบเหตการณ จากแบบฟอรมการระบเหต การณมากรอกลงในแบบ RM 1

(3) โอกาส ระบคะแนนจากแบบฟอรมการระบเหตการณทไดมขอมลการตดสนใจแลววาปจจยเสยงนนมระดบของโอกาสทจะเกดขนอยในระดบใด

(4) ผลกระทบ ระบคะแนนจากแบบฟอรมการระบเหตการณทไดมขอมลการตดสนใจแลววาปจจยเสยงนนมระดบของผลกระทบทจะไดรบอยในระดบใด

(5) ระดบความเสยง ระบระดบของความเสยง = โอกาสทจะเกดเหตการณ x ผลกระทบทจะเกดความเสยหาย

(6) รหส ระบรหสความเสยงดานๆ ทง 4 ดาน คอ ความเสยงดานกลยทธ ดานกระบวนการ ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานธรรมาภบาล ทไดก าหนดไวแลวในแบบฟอรมการระบเหตการณ

29


4.3 แผนภมความเสยง

5 5 10 15 20 25

สงมาก

4 4 8 12

16 สง

20

3 3 6 9 12 15

2 2 4 ปาน กลาง 6 8 10

1 ต า 1

2 3 4 5

1 2 3 4 5

ค าอธบายแบบฟอรม

ระบระดบความเสยงทไดจากแบบวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง ( RM1) ลงในแผนภม ( โอกาสทจะเกดเหตการณ x ผลกระทบทจะเกดความเสยหาย ) เพอใหทราบวา ปจจยเสยงนน อยในระดบความเสยงใด

- ระดบความเสยงต า (LOW) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 1 -2 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบได

- ระดบความเสยงปานกลาง (Medium) คะแนนระดบความเสยงเทากบ 2 -9 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบได

- ระดบความเสยงสง ( High) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 10-16 หมายถง ระดบความเสยงทไมสามารถยอมรบ

- ระดบความเสยงสงมาก ( Extreme) คะแนนระดบความ เสยง เทากบ 17-25 คะแนน หมายถง ระดบทไมสามารถยอมรบได

โอกาสเกด

ผล

กระท

บ

30


4.4 แบบฟอรมแผนการบรหารความเสยง



(2)

แผนงาน/กจกรรมการจดการความเสยง (3)

ผรบผดชอบ

(4)

ระยะเวลาด าเนนการ

(5)

1. ความเสยงดานกลยทธ

1.1 ………………………………………..

1.2 ……………………………………….. 2. ความเสยงดานกระบวนการความ

2.1 ………………………………………..

2.2 ………………………………………..

3.ความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ

3.1 ………………………………………..

3.2 ………………………………………..

4. เสยงดานธรรมาภบาล

4.1 ………………………………………..

4.2 ………………………………………..

31


ค าอธบายแบบฟอรม

(1) ประเภทความเสยง/วตถประสงค ระบประเภทความเสยง และวตถประสงคขององคกรในแตละดาน จากแบบวเคราะหความเสยงและการประเมนความเสยง (RM 1)

(2) ปจจยเสยง ระบปจจยเสยงทไดจากแผนภมทมระดบความเสยง ระดบมาก และมากทสดมาจดท าแผนการบรหารความเสยง

(3) แผนงาน/กจกรรมการจดการความเสยง ระบแผนงาน/กจกรรมการจดการความเสยงทจะจดการความเสยง

(4) ผรบผดชอบ ก าหนดผรบผดชอบในการด าเนนการและแผนงาน/กจกรรม

(5) ระยะเวลาด าเนนการ ก าหนดระยะเวลาในการด าเนนการแลวเสรจ

32


4.5 แบบรายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง



รายงานผลการด าเนนการ (3)

โอกาสคงเหลอ

(4)

ผลกระทบคงเหลอ

(5)

ระดบความเสยงคงเหลอ

(6)

ปญหาอปสรรค (7)

1. ความเสยงดานกลยทธ

1.1 ………………………………………..

1.2 ………………………………………..

2. ความเสยงดานกระบวนการ

2.1 ………………………………………..

2.2 ………………………………………..

3.ความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ

3.1 ………………………………………..

3.2 ………………………………………..

4. ความเสยงดานธรรมาภบาล กฎหมาย ระเบยบ

4.1 ………………………………………..

4.2 ………………………………………..

33


ค าอธบายแบบฟอรม รายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง

(1) ประเภทความเสยง/วตถประสงค ระบประเภทความเสยงและวตถประสงคขององคกรในแตละดาน

(2) ปจจยเสยง ระบปจจยเสยงจากแผนการบรหารความเสยงทไดจดท าไวแลว

(3) รายงานผลการด าเนนการ - รายงานผลการด าเนนการตามแผนงาน/กจกรรม ตามแผนการบรหารความเสยง - ซงในการรายงานควรรายงานผลการด าเนนการทสามารถวดใหเปนชดเจนวาความเสยง

นนลดลงอยางไร (4) โอกาสคงเหลอ

ระบโอกาสของความเสยงทจะเกดขนอกหลงจากไดด าเนนการตามแผนบรหารความเสยง (5) ผลกระทบคงเหลอ

ระบผลกระทบทอาจเกดขนไดอกผลกระทบคงเหลอ (6) ระดบความเสยงคงเหลอ

ระบระดบความเสยงคงเหลอ = โอกาสคงเหลอ X ผลกระทบคงเหลอ (7) ปญหาอปสรรค

ระบปญหาอปสรรค ทเกดขนจากการด าเนนการตามแผนการบรหารความสยง

34


บทท 5

ตวอยาง การจดท าแผนการบรหารความเสยง

การจดท าแผนการบรหารความเสยง ตามกระบวนการบรหารความเสยงของคณะกรรมการรวมของสถาบนวชาชพ 5 แหง (COSO : Committee of Sponsoring Organizations of the Tradeway Commission) ประกอบดวย 5 องคประกอบ ดงน

(1) สภาพแวดลอมภายใน (2) การประเมนความเสยง (3) กจกรรมควบคม (4) สารสนเทศและการสอสาร (5) การตดตามผล

เพอใหเกดความเขาใจในการจดท าแผนการบรหารความเสยง ตวอยางการจดท าแผนบรหาร

ความเสยงของมหาวทยาลยตามหลกการของ COSO ดงกลาวขางตน ดงน

5.1 ตวอยาง การรายงานสภาพแวดลอมภายในมหาวทยาลยขอนแกน สภาพแวดลอมการบรหารของมหาวทยาลยขอนแกนในภาพรวมมความเหมาะสมและมสวนท าใหการ

ควบคมภายในมประสทธผล โดยทมหาวทยาลยมการสงเสรมปจจยทเกยวของกบสภาพแวดลอมของ การควบคม ไดแก

1) มหาวทยาลยก าหนดวสยทศนของการด าเนนกจการอยางชดเจน คอ มหาวทยาลยวจยชนน าระดบโลก หมายรวมถง การทมหาวทยาลยขอนแกนไดรบการยอมรบจากสถาบนอดมศกษาและองคกรระหวางประเทศ ตลอดจนมผลการจดอนดบของมหาวทยาลยอยในล าดบท สง คอ อนดบ ๑ ใน ๘๐ ของเอเซย และ อนดบ ๑ ใน ๔๐๐ ของโลก เมอพจารณาจากผลงานทางดาน การผลตบณฑต คณภาพงานวจย ความเปนนานาชาต และความมชอเสยงของมหาวทยาลย ทงน จากการจดอนดบจากองคกรประเมนคณภาพทงภายในประเทศและนานาชาต

2) มหาวทยาลยมระบบและกลไกของการควบคมภายในและการบรหารความเสยงทชดเจนในทกระดบไดแก การจดใหมคณะกรรมการควบคมภายใน 3 ระดบ ไดแก ในระดบสภามหาวทยาลย ระดบมหาวทยาลย ระดบคณะ/หนวยงาน โดยมคณะกรรมการและคณะอนกรรมการท าหนาทก ากบตดตามและประเมนผล รวมทงด าเนนการเกยวกบการควบคมภายในใหมประสทธภาพและประสทธผล เปนไปตาม


ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 ตลอดจนการรายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยงอยางเปนระบบ

3) มหาวทยาลยมการพฒนาระบบบรหารคณภาพมหาวทยาลยทมความสอดคลองและเชอมโยงกบระบบควบคมภายในและการบรหารความเสยงของมหาวทยาลย ซงท าใหสามารถตดตามผลการด าเนนงานและการประเมนผลงานอยางเปนระบบและครอบคลมถงการตดตามการด าเนนงานทกป โดยมการจดท ารายงานผลทสะทอนผลการปฏบตงานตามแผนและน าผลไปปรบปรงการด าเนนงาน นอกจากน ยงมการสรางระบบการก ากบตดตามผบรหารและหวหนาหนวยงานเพอการพฒนาและปรบปรงอยางตอเนอง ดงน

(1) การทบทวนแผนกลยทธการบรหารเชงรกเพอน าไปสการเปนมหาวทยาลยแหงการวจยอยางเปนระบบและเปนรปธรรม

(2) การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามแผนและการรายงานผล (3) การประกนคณภาพการศกษาของมหาวทาลย โดยการพฒนาระบบบรหารจดการคณภาพ

มหาวทยาลยโดยหลกการบรหารคณภาพทงมวล พฒนาระบบการประกนคณภาพทเชอมโยงระหวางมหาวทยาลย คณะ ศนย ส านก สถาบน และหนวยงานทเกยวของ

(4) การพฒนากระบวนการและกลไกการตดตามและประเมนผลการด าเนนการตามมาตรฐานระบบงาน

(5) การพฒนาระบบการประเมนผบรหารเพอการพฒนา (6) การประเมนอธการบดและคณะผบรหารโดยสภามหาวทยาลย รวมทงมกลไกและระบบการ

ประเมนผบรหารระดบหวหนาหนวยงานอยางครอบคลมและอยางเปนระบบเพอการพฒนา 4) มหาวทยาลยมการปรบปรงและจดโครงสรางองคกร รวมถงระบบการบรหารงาน ทงระดบ

มหาวทยาลยและคณะ/หนวยงาน (1) ปรบปรงโครงสรางองคกรเพอใหเออตอการขยายและปรบปรงภารกจใหเปนมหาวทยาลยวจย (2) มการปรบปรงและพฒนาระบบบรหารงานโดยหลกธรรมาภบาล หลกประสทธภาพ หลกการ

พงตนเอง โดยการปรบปรงกระบวนงาน และระบบบรหาร เพอลดขนตอนและระยะเวลาในปฏบตราชการ และมการบรหารราชการใสสะอาดและการปองกนปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ

(3) มการปรบปรงระเบยบและระบบการบรหารจดการดานการเงนและงบประมาณทมงเนนผลลพธและตอบสนองตอเปาหมายการเปนมหาวทยาลยวจย รวมถงใหมการจดการทมความคลองตวมประสทธภาพทสามารถตรวจสอบไดในทกๆ ระบบตลอดจนเพอใหสามารถมฐานขอมลและสารสนเทศทางการเงนและการคลงทจ าเปนตอการบรหารองคกร

(4) ปรบปรงและจดระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรทมงใหเกดผลลพธสอดคลองกบยทธศาสตรของรฐและของมหาวทยาลย (4.1) ปรบปรงระบบบรหารการเงนและบญช


(4.2) พฒนาระบบตนทนตอหนวยผลผลตเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการองคกร (4.3) พฒนาและปรบปรงระบบพสดใหมประสทธภาพ ลดขนตอนการด าเนนการเบกจาย

พสด 5) มการสรางระบบและกลไกการก ากบ ดแล จรรยาบรรณและจรยธรรมของบคลากร ไดแก การ

พฒนาระบบและกลไกการก ากบดแลดานจรรยาบรรณและจรยธรรมการวจย โครงการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม เศรษฐกจพอเพยง และการมจตส านกทดตอสงคม และจรรยาบรรณวชาชพใหแกนกศกษาทกระดบ สรางกลไกในการสงเสรม ก ากบ ตดตามการปฏบตตามจรรยาบรรณวชาชพของอาจารย และยกยองเชดชอาจารยทเปนแบบอยางทด

6) มการสงเสรมการเรยนรและพฒนาศกยภาพนกศกษา โดยสงเสรมกระบวนการเรยนรและเนนผเรยนเปนส าคญ โครงการจดการเรยนการสอนทพฒนาการเรยนร ประสบการณ การสรางจตส านก ความรบผดชอบตอสงคม

5.2 ตวอยาง การก าหนดวตถประสงค

มหาวทยาลยขอนแกน ไดก าหนดวตถประสงคของการควบคมภายในและการบรหารความเสยง เปนไปตามประเดนยทธศาสตรของแผนการปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ดงน

ประเดนยทธศาสตร ( Strategic Issues)

เปาประสงค ( Goals)

1.พฒนาสการเปนมหาวทยาลยสเขยว 1.1 มหาวทยาลยขอนแกนมบรรยากาศทรมรน เปนธรรมชาตและสงแวดลอมทดทเกอหนนใหเกดการเรยนรการพฒ นาองคความร และการท างานทมประสทธภาพ และสามารถใชเปนปจจยดงดดใหผเรยนเลอกมาเรยนทมหาวทยาลยขอนแกน

2.เปนอทยานการเรยนรตลอดชวตของสงคม 1.2 มหาวทยาลยเปนอทยานการเรยนรตลอดชวตทสรางแรงบนดาลใจในการทจะเรยนรและจดประกายความคดสรางสรรคใหกบเยาวชนและสงคม

3.สรางความเปนเลศในการบรหารจดการ 1.3 มระบบบรหารจดการองคกรทมประสทธภาพ มธรรมา ภบาล มบคลากรทมคณภาพ มเทคโนโลยและสารสนเทศททนสมยทเชอมโยงทกภารกจของมหาวทยาลย และมแนวทาง วธการหารายไดเพอการพงตนเอง

4.พฒนาวทยาเขตหนองคายเปนประตสอนภมภาคลมน าโขง

1.4 วทยาเขตหนองคายมความเขมแขงทงดานวชาการ วจย และบรหารจดการ พรอมทจะเปนประตสอนภมภาคลมน าโขงใหกบมหาวทยาลยขอนแกน

5.เปนองคกรทเปนเลศดานการผลตบณฑต 1.5 บณฑตจากมหาวทยาลยขอนแกนเปนบณฑตทมคณภาพ ผทมคณธรรม มจรยธรรม มความรความสามารถเชงวชาชพ เปนบณฑตท “พรอมท างาน” อยรวมกบผอนไดในสงคมอยางม


ประเดนยทธศาสตร ( Strategic Issues)

เปาประสงค ( Goals)

ความสข และพรอมกาวเขาสศตวรรษท 21 6. เปนองคกรทเปนเลศดานการวจย 1.6 ผลตผลงานวจยทมคณภาพสง เปนทยอมรบในระดบชาต

และนานาชาต และมศกยภาพในการสรางผลกระทบเชงบวกตอเศรษฐกจ สงแวดลอม ชมชนและวฒนธรรม

7.พฒนามหาวทยาลยไปสความเปนสากล 1.7 มหาวทยาลยขอนแกนไดรบการยอมรบ เปนทรจกในความเปนเลศดานวชาการและการวจย บคลากรและนกศกษามชอเสยงในระดบนานาชาต

8.เปนศนยกลางการท านบ ารงศลปวฒนธรรม 1.8 เปนผน าในการอนรกษและประยกตใชศลปะและวฒนธรรมไทยเพอรกษาคณคา และสรางมลคาเพมใหกบภมปญญาทองถนและเผยแพรทงในระดบชาตและระดบนานาชาต

9.เปนองคกรทมความหวงใยตอสงคม 1.9 เปนผน าดานบรการวชาการแกสงคม ดวยวฒนธรรมขององคกรทกอปรดวยความหวงใยความใสใจ และการดแลชมชนและสงคม

10.ศนยกลางของเศรษฐกจสรางสรรคของภมภาค 1.10 มหาวทยาลยขอนแกนเปนศนยกลางการพฒนาความคดสรางสรรคทผสมผสานกบศลปะ และวฒนธรรมของภมภาค

ตวอยาง วตถประสงคของความเสยงแตละดาน 1) ดานกลยทธ

1.1) กลยทธดานการผลตบณฑต วตถประสงค :

(1) บณฑตจากมหาวทยาลยขอนแกนเปนบณฑตทมคณภาพ ผทมคณธรรม มจรยธรรม มความรความสามารถเชงวชาชพ เปนบณฑตท “พรอมท างาน” อยรวมกบผอนไดในสงคมอยางมความสข และพรอมกาวเขาสศตวรรษท 21 และ เปนประตสอนภมภาคลมน าโขง

(2) เปนอทยานการเรยนรตลอดชวตทสรางแรงบนดาลใจในการทจะเรยนรและจดประกายความคดสรางสรรคใหกบเยาวชนและสงคม

1.2) กลยทธดานการวจย วตถประสงค : ผลตผลงานวจยทมคณภาพสง เปนทยอมรบในระดบชาตและนานาชาต และ

มศกยภาพในการสรางผลกระทบเชงบวกตอเศรษฐกจ สงแวดลอม ชมชนและวฒนธรรม


1.3) ดานการบรการวชาการ วตถประสงค : (1) เปนทรจกในความเปนเลศดานวชาการและการวจย บคลากรและนกศกษามชอเสยงใน

ระดบนานาชาต (2) มหาวทยาลยขอนแกนไดรบการยอมรบ เปนทรจกในความเปนเลศดานวชาการและการ

วจย บคลากรและนกศกษามชอเสยงในระดบนานาชาต

1.4) ดานการท านบ ารงศลปวฒนธรรม วตถประสงค : (1) เปนผน าในการอนรกษและประยกตใชศลปะและวฒนธรรมไทยเพอรกษาคณคา และ

สรางมลคาเพมใหกบภมปญญาทองถนและเผยแพรทงในระดบชาตและระดบนานาชาต (2) มหาวทยาลยขอนแกนเปนศนยกลางการพฒนาความคดสรางสรรคทผสมผสานกบ

ศลปะ และวฒนธรรมของภมภาค

2) ดานการปฏบตงาน ดานการบรหาร

วตถประสงค : เพอใหการบรหารจดการองคกรอยางมประสทธภาพ ดานการเงนและงบประมาณ

วตถประสงค : เพอใหระบบบรหารการเงนและงบประมาณมประสทธภาพ ดานการพสด

วตถประสงค : เพอใหการจดซอ จดหา จดจางถกตองตามระเบยบพสด และเกดประโยชนสงสดในการปฏบตงาน

ดานการพฒนาบคลากร วตถประสงค : เพอใหระบบการบรหารทรพยากรมนษยมผลสมฤทธทดตอมหาวทยาลย

ดานความปลอดภย วตถประสงค : เพอการสงเสรมคณภาพชวตของนกศกษาและบคลากร

3) ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ วตถประสงค : เพอพฒนาและปรบปรงระบบสารสนเทศและการสอสารเพอการจดการ

และมเทคโนโลยและสารสนเทศททนสมยทเชอมโยงทกภารกจของมหาวทยาลย

4) ดานธรรมาภบาล วตถประสงค : เพอใหระบบการบรหารจดการใหมประสทธภาพ และรบผดชอบภายใต

กรอบของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบทเกยวของ และตามหลกธรรมา ภบาล


5.3 ตวอยาง การระบเหตการณเสยง

การวเคราะหและระบปจจยเสยง และจดล าดบความส าคญของปจจยเสยง เพอจดท าแผนการบรหารความเสยง ของมหาวทยาลยขอนแกน วเคราะหจากขอมลของมหาวทยาลยดานตางๆ ดงน

1) รายงานขอเสนอแนะเพอการพฒนาและบรหารมหาวทยาลยของคณะกรรมการก ากบตดตามและประเมนผลอธการบดตามนโยบาย พนธกจในการบรหารและพฒนามหาวทยาลยขอนแกน

2) ผลการประเมนการประกนคณภาพการศกษา ประจ าปการศกษา 3) ผลการด าเนนการตามเปาหมายผลผลต แผนงาน/โครงการ ประจ าปงบประมาณ 4) รายงานเรองรองเรยนจากส านกงานประสานและจดการเรองรองเรยน มหาวทยาลยขอนแกน

ประจ าปงบประมาณ 5) การวเคราะหความเสยงตามหลก ธรรมาภบาล ตามแนวทางของส านกงบประมาณ 6) ผลการด าเนนการตามมาตรการและโครงการตามนโยบายการก ากบดแลองคกรทด 7) ขอมลเพมเตมตามขอเสนอแนะของสภามหาวทยาลยขอนแกน 8) ผลการตรวจสอบภายในของส านกงานตรวจสอบภายในประจ าป 9) ขอมลสารสนเทศตามพนธกจของมหาวทยาลย

5.3.1 ตวอยาง เกณฑการวดระดบของโอกาสทจะเกดความเสยหาย

ประเดน/องคประกอบ ทพจารณา

ระดบของโอกาสทจะเกดความเสยหาย

1=นอยมาก 2=นอย 3=ปานกลาง 4=สง 5=สงมาก

1. การควบคม ตดตามและตรวจสอบของผบงคบบญชา

ทกสปดาห ทก 2 สปดาห ทก 1 เดอน ทก 3 เดอน ทก 6 เดอน

2. ความถในการเกดความผดพลาดของการปฏบตงาน (เฉลย : ป/ครง)

นอยทสด 5 ป/ครง

นอย 2-3 ป/ครง

ปานกลาง 1 ป/ครง

สง 1-6 เดอน/ครง

สงมาก 1 เดอน/ครง

3. โอกาสทจะเกดเหตการณความถในการเปลยนแปลง


นอย 4 ป/ครง


สง 2 ป/ครง

สงมาก 1 ป/ครง

4. การอบรม/สอนงาน/ทบทวนการปฏบตงาน

ทกเดอน ทก 3 เดอน ทก 6 เดอน ทก 1 ป มากกวา 1ป

5. อบตเหตทเกดจากการท างาน มโอกาสในการเกดยากไมเคย

เกดเลยในชวงเวลาตงแต

มโอกาสในการเกดนอย เชน ความถในการเกด 1 ครง

มโอกาสในการเกดปานกลาง เชน ความถในการเกด 1 ครง

มโอกาสในการเกดสง เชน

ความถในการเกด มากกวา 1

มโอกาสในการเกดสง เชน

ความถในการเกด ทกเดอน



ระดบของโอกาสทจะเกดความเสยหาย


10 ปขนไป ในชวง 5-10ป ในชวง1-5 ป ครงใน1ป

6. โอกาสในการเกดเหตการณตางๆ Likelihoodเชงคณภาพ

มโอกาสเกดนอยมาก หรอไมนา

เกด

อาจมโอกาสเกดแตนานๆ

ครง

มโอกาสเกดบางครง

มโอกาสในการเกดคอนขางสง

หรอบอยๆ

มโอกาสในการเกดเกอบทก

ครง

7. โอกาสในการเกดเหตการณตางๆ เชงปรมาณ (รอยละ)

นอยกวา 50% 50-59%

60-69%

70-79%

มากกวา 80%

5.3.2 ตวอยาง เกณฑการวดระดบความรนแรงของผลกระทบ


ระดบความรนแรงของผลกระทบ


ก. ดานกลยทธ

1. การด าเนนกลยทธทผดพลาด หรอไมเหมาะสม

: ผลการด าเนนการไมเปนไปตามเปาหมาย

< เปาหมาย รอยละ 1




> เปาหมาย รอยละ 5

2. การไมปฏบตตามกลยทธ : ผลการด าเนนการไมเปนไป

ตามเปาหมาย





> เปาหมาย รอยละ 5

3. การปรบปรงหลกสตรไมเปนไปตามมาตรฐานของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาก าหนด

: จ านวนหลกสตรทปรบปรงหลก/จ านวนหลกสตรทงหมด (เปาหมาย 85%)

ปรบปรงหลกสตร >85%

ปรบปรงหลกสตร >80-85%


ปรบปรงหลกสตร >70 -75 %

ปรบปรงหลกสตร <70%

4. นกศกษาบางสาขาจบการศกษาตามหลกสตรไมเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด

: รอยละของนกศกษาทจบตามเวลาตอจ านวนนกศกษาทงหมด (เปาหมาย 90% )

จบตามก าหนด >90%

จบตามก าหนด >85-90%



จบตามก าหนด <75%

5. อาจารยทมต าแหนงทางวชาการต ากวาเปาหมาย(เปาหมาย 64%)

≥64% 63% 62% 61% ≤60%





: รอยละของอาจารยทมต าแหนงทางวชาการตออาจารยประจ าทงหมด

6. กระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

: พจารณาทง 7 ประเดนตองใหเกดผลเปนรปธรรม

มการด าเนนการ 1 ประเดน

มการด าเนนการ 2 หรอ 3ประเดน

มการด าเนนการ 4 หรอ 5ประเดน



7. รอยละของผลงานวจยหรองานสรางสรรคทไดรบการตพมพเผยแพรในระดบชาตหรอนานาชาตตออาจารยประจ า (เปาหมาย 30%)

ผลงาน ≥30%

ผลงาน 28%

ผลงาน 26%

ผลงาน 24%

ผลงาน ≤22%

8. รอยละของผลงานบรการวชาการทไดรบการจดลขสทธและ/หรอไดรบรองคณภาพจากหนวยงานทเชอถอไดตออาจารยประจ าหรอนกวจยไมเปนไปตามเปาหมาย (เปาหมาย 13% )

ผลงาน ≥13%

ผลงาน 11%

ผลงาน 9%

ผลงาน 7%

ผลงาน ≤5%

9. ระบบบรหารจดการดานศลปวฒนธรรมยงไมเขมแขงเพยงพอจ าเปนตองมการพฒนาใหมประสทธภาพมากยงขน

: ผลการส ารวจความพงพอใจดานศลปวฒนธรรมไมเปนไปตามเปาหมาย (เปาหมาย 80%)

พงพอใจ ≥80%

พงพอใจ 78%



พงพอใจ ≤72%

10. ยงขาดการท าวจยเชงลกดานวฒนธรรมทเชอมโยงกบทองถนเพอใหเกดความผาสกของการอยรวมกนและภมปญญาทเจาะลกสวถชวต

: จ านวนผลงานวจยเชงลกดานศลปวฒนธรรม (เปาหมาย 4 เรองตอป)

≥5 เรอง 4 เรอง 3 เรอง 2 เรอง ≤1 เรอง





ข. ดานการปฏบตงาน

(3) ดานการบรหาร

11. โครงสรางองคกรและระบบบรหารงานของคณะหนวยงานบางสวนยงไมเปนระบบ

: เกดปญญาในการปฏบตงานท าใหเกดขอผดพลาดในการปฏบตงาน

มผลกระทบเลกนอย

มผลกระทบนอยและแกไขไดในระยะเวลา

สน

มผลกระทบมากและตองใช

เวลาในการแกไข

มผลกระทบรนแรงและผบรหารตองเขามาชวย

แกไข

มผลกระทบรนแรงและไมสามารถแกไข

ได

12. ความซบซอนของระบบงาน : เกดความผดพลาดทเกด

จากความซบซอนของระบบงาน

มผลกระทบเลกนอย


สน

มผลกระทบมากและตองใช

เวลาในการแกไข

มผลกระทบรนแรงและผบรหารตองเขามาชวย

แกไข

มผลกระทบรนแรงและไมสามารถแกไข

ได

13. ผลการส ารวจความพงพอใจ พงพอใจ ≥ 80%




พงพอใจ ≤72%

14. ขาวสารจากสอมวลชนในเชงลบ ไมมการเผยแพรขาว

มการลงขาวในหนงสอพมพในประเทศบางฉบบ 1 วน

มการลงขาวในหนงสอพมพในประเทศหลายฉบบ 2-5 วน

มการเผยแพรขาวเปนวงกวางในประเทศและมการเผยแพรขาวอยวงจ ากดในตางประเทศ

มการพาดหวขาวทงจากสอภายในและตางประเทศเปนวงกวาง

15. ผลกระทบตอภาพลกษณของหนวยงาน

ความพงพอใจ ผใชบรการลดลง 2%





16. จ านวนผทไดรบความเสยหายหรอ ผทไดรบผลกระทบ

กระทบเฉพาะกลมผทเกยวของ

โดยตรงบางราย


โดยตรงเปนสวนใหญ


โดยตรงทงหมด


โดยตรงทงหมดและผอนบางสวน


โดยตรงทงหมดและผอนทงหมด

17. กระบวนการปฏบตงานและการใหบรการไมตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ

: จ านวนผรองเรยน /เดอน

ไมมผรองเรยน 1-2 รายตอเดอน

3-5 รายตอเดอน

5-6 รายตอเดอน

>7 รายตอเดอน





18. ขาดคมอปฏบตงานของกระบวนงานหลกของหนวยงาน:

: รอยละของกระบวนงานหลกของหนวยงานทมคมอการปฏบตงาน

มคมอ > 95%

มคมอ 90%

มคมอ 85%

มคมอ 80%

มคมอ ≤75

19. คณะ/หนวยงาน ขาดความร ความช านาญดานความเสยง

: รอยละของหนวยงานทท าแผนการบรหารความเสยงไมเปนไปตามวธการทก าหนด

1% 2% 3% 4% ≥5%

(4) ดานการเงน งบประมาณ

20. การเบกจายงบประมาณของมหาวทยาลยไมเปนไปตามเปาหมาย

: รอยละของการเบกจายงบประมาณ

≥98% 96% 94% 92% ≤90%

21. การก าหนดแนวทางแผนการจดการและการควบคมการใชงบประมาณอยางไมเหมาะสม

นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

22. การก าหนดนโยบายและวธการทางบญช ไมเหมาะสม

: วงเงนทเกดขอผดพลาดของการบนทกบญชตอเงนทงหมด

ผดพลาด 1%




ผดพลาด ≥5%

23. การวางระบบตลอดจนการบนทกบญชและรายงานทางการเงนทผดพลาด





ผดพลาด ≥5%

24. ความไมปลอดภยในการเกบรกษาเงนสดและเอกสารแทนตวเงน

: มลคาของทรพยสนทหายไป


> 5,000 - 10,000 บาท

> 10,000 - 50,000 บาท

> 50,000 บาท – 1 แสนบาท

> 1 แสนบาท

(5) ดานการพสด

25. การจดซอจดจางลาชา : ความเสยหายทเกดจาก

ความลาชา


> 10,000 - 50,000 บาท

> 50,000 - 2.5 แสนบาท

> 2.5 แสนบาท - 10 ลาน

บาท

> 10 ลานบาท





26. การจดท าแผนการจดซอ / จาง ไมมประสทธภาพ

: จ านวนครงของการจดซอ/ จางนอกแผนในระหวางงวดการจดซอ/จางตามแผน (ครง/งวด)

1 ครง/งวด 2 ครง/งวด 3 ครง/งวด 4 ครง/งวด 5 ครง/งวด

27. พสดไมตรงตามความตองการ ท าใหการตรวจรบลาชา

: จ านวนครงของพสดไมตรงตามความตองการ (ครง/งวด)

1 ครง/งวด 2 ครง/งวด 3 ครง/งวด 4 ครง/งวด 5 ครง/งวด

28. สญญาไมถกตองและครบถวน : จ านวนครงของความผด

พลาดของสญญา (ครง/งวด)

1 ครง/ป 2 ครง/ป 3 ครง/ป 4 ครง/ป 5 ครง/ป

29. การบรหารสญญาทผดพลาด : ความเสยหายทเกด


> 10,000 - 50,000 บาท

> 50,000 - 2.5 แสนบาท

> 2.5 แสนบาท - 10 ลานบาท

> 10 ลานบาท

30. การใชประโยชนจากการจดซอ จดจางไมคมคา


31. ไมมการเปรยบเทยบราคาในการจดซอพสด

: รอยละของการจดซอทไมมการเปรยบเทยบราคาตอการจดซอทงหมด

1% 2% 3% 4% ≥5%

(6) ดานบคคล

32. กระบวนการสรรหาไมโปรงใส ไมเปนธรรม

: จ านวนขอรองเรยนตอป


33. กระบวนการบรรจแตงตง โยกยายไมเหมาะสมไมเปนธรรม

: จ านวนขอรองเรยนตอป


34. ความร ความสามารถ ทกษะ ทศนะคตของบคลากรในองคกรมผลตอการบรรลเปาหมายทางกลยทธขององคกร


35. วฒนธรรมองคกร ทจะสนบสนนตอพฤตกรรมของบคคลในองคกรทจะแสดงออกมาในการปฏบตงาน






36. ประสทธภาพในการบรหารขอมลพนฐานดานทรพยากรบคคล ทจะมผลตอความถกตองในการใหบรการพนฐานดานทรพยากรบคคล

ความผดพลาด 1%

ความผดพลาด 2 %



ความผดพลาด ≥ 5 %

37. การประเมนผลการปฏบตงานในสวนของผบงคบบญชาและเจาหนาทขนอยกบดลยพนจของ ผบงคบบญชา


38. บคลการขาดความรความเขาใจในเรองของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ โดยเฉพาะในเรองเชงเทคนคดานโปรแกรม และนวตกรรมใหม

: ความผดพลาดของการปฏบตงานของบคลากร (ครง/ป)


(7) ดานความปลอดภย

39. ความเสยหายทเกดขน : มลคาความเสยหาย (บาท)

< 1 หมนบาท 1-5 หมนบาท 5 หมน-2.5แสนบาท

2.5แสนบาท-10ลานบาท

>10 ลานบาท

40. บคลากรประสบอนตรายในกรณเกดอคคภย

: อนตรายตอชวตหรอระดบความปลอดภย

เดอดรอน ร าคาญหรอ

ระดบนอยมาก

บาดเจบเลกนอยหรอระดบนอย

บาดเจบ ตองรกษา

ทางการแพทย หรอระดบ ปานกลาง

บาทเจบสาหส หรอระดบสง

อนตรายถงชวต หรอระดบสง

มาก

41. อบตเหตทเกดจากการท างาน เดอดรอน ร าคาญหรอ

ระดบนอยมาก

บาดเจบเลกนอยหรอระดบนอย

บาดเจบ ตองรกษา

ทางการแพทย หรอระดบ ปานกลาง


อนตรายถงชวต หรอระดบ สงมาก

ค. ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

42. เจาหนาทหรอบคลากรของหนวยงาน (Human error) เจาหนาทหรอบคลากรขาดความรความเขาใจในเครองมออปกรณคอมพวเตอรทงดาน Hardware และ Software ท าใหเกดความเสยหายใชงานไมได หรอหยดการท างาน

เครองมอหรออปกรณ

คอมพวเตอรท างานตดขด

เลกนอย


คอมพวเตอร หยดท างาน ระยะสนๆ


คอมพวเตอร หยดท างาน

สามารถแกไขได


คอมพวเตอร เสยหายใชงานไมได ตองใช

ระยะเวลาแกไข


คอมพวเตอรเสยหายใชงาน

ไมได ไมสามารถแกไขได





43. ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus) สรางความเสยหายใหแกเครองคอมพวเตอรหรอระบบเครอขายคอมพวเตอร

เกดเหตรายทไมม

ความส าคญ

เกดเหตรายเลกนอยทแกไข

ได

ระบบมปญหาและมความ

สญเสยไมมาก

เกดปญหากบระบบ IT ทส าคญ และ

ระบบความปลอดภยซงสงผล

ตอความถกตองของขอมลบางสวน

เกดความสญเสยตอระบบ IT ท

ส าคญทงหมด และเกดความเสยหายอยางมากตอความ

ปลอดภยของขอมลองคกร

44. ระบบเครอขาย Internet ขดของเกดจากระบบแมขายลม

ไมมผลกระทบตอการท างาน

มผลกระทบตอการท างานเลกนอย

มผลกระทบตอการท างานบาง

หนวยงาน

มผลกระทบตอการท างาน

หลายหนวยงาน

เกดผลเสยหายตอระบบการท างานทงองคกร

45. ระบบสารสนเทศหยดชะงก ไมสามารถใหบรการ

ไมมผลกระทบตอการท างาน

มผลกระทบตอการท างานเลกนอย

มผลกระทบตอการท างานบาง

หนวยงาน

มผลกระทบตอการท างาน

หลายหนวยงาน

เกดผลเสยหายตอระบบการท างานทงองคกร

46. ระบบปองกนไฟฟาขดของคอมพวเตอรแมขายไดรบความเสยหายจากความไมคงทของกระแสไฟฟา


คอมพวเตอรท างานตดขด

เลกนอย


คอมพวเตอร หยดท างาน ระยะสนๆ


คอมพวเตอร หยดท างาน

สามารถแกไขได


คอมพวเตอร เสยหายใชงานไมได ตองใช

ระยะเวลาแกไข


คอมพวเตอรเสยหายใชงาน

ไมได ไมสามารถแกไขได

ง. ดานธรรมาภบาล

47. ขาดความเขมแขงของการใชบงคบระเบยบกรณมการฝาฝน


48. ผเสยผลประโยชนหรอบคลากรในองคกรตอตานกฎระเบยบใหม


49. องคกรไดรบความเสยหายในทางใดทางหนงจากการเปลยนแปลงกฎหมาย


50. ระเบยบ ขอบงคบ ค าสงตางๆ ไมทนสมย

มการปรบปรง ทกป

มการปรบปรง 2 ป/ครง

มการปรบปรง 3-4 ป/ครง

มการปรบปรง 5-10 ป/ครง

ไมมการปรบปรง > 10 ป/ครง

51. หนวยงานตรวจสอบไมมมาตรการตดตามความคบหนาในการปรบปรงแกไขการปฏบตงานตามขอเสนอแนะทหนวยตรวจสอบไดใหไว



5.3.3 ตวอยาง การระบเหตการณความเสยง

ตาราง การระบเหตการณความเสยง

ท ปจจยเสยง รหส ระดบความรนแรงของผลกระทบ ( I ) โอกาสทจะเกดความเสยหาย (L) 1

นอยมาก 2

นอย 3

ปานกลาง 4 สง

5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

ก. ความเสยงดานกลยทธ

1.1 ดานการผลตบณฑต

1) การปรบปรงหลกสตรไมเปนไปตามมาตรฐานของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาก าหนด(เปาหมาย85% ผล = 65.13)

S1 ปรบปรงหลกสตร >85%



ปรบปรงหลกสตร

>70-75 %

ปรบปรงหลกสตร <70%


2) นกศกษาบางสาขาจบการศกษาตามหลกสตรไมเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด (เปาหมาย 90%

ผล =65.13)

S2 จบตามก าหนด >90%

จบตามก าหนด

>85-90%


>80-85%


>75-80%

จบตามก าหนด <75%


3) การเรยนการสอน e-learning ทยงตองพฒนาใหครอบคลมมากขนในทกกลมสาขา (ผล =1,017

รายวชา)

S3 >90% >85-90% >80-85% >75-80% <75% นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

4) กระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญในประเดนการพจารณาทง 7 ประเดนตองใหเกดผลเปนรปธรรม

(เปาหมายระดบ 5 ผล =4 )

S4 ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3 ระดบ 4 ระดบ 5 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

5) อาจารยทมต าแหนงทางวชาการต ากวาเปาหมาย(เปาหมาย 64% ผล=60.84)

S5 >64 63 62 61 <60 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

1.2 ดานการวจย

1) ระบบและกลไกการสนบสนนการวจยยงเขมแขงไมเพยงพอจงมความจ าเปนในการทจะตองเรงพฒนานกวจยทมศกยภาพสงและเปนมออาชพ

S6 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก




นอย 3


5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

2) การก าหนดทศทางของความเปนมหาวทยาลยวจยยงไมชดเจน


3) งานวจยจากการศกษาคนควา ของอาจารยยงไมไดรบการสงเสรมใหไดรบการตพมพผลงานเพอผลกดนใหเปนมหาวทยาลยวจยมากเทาทควร


4) งานวจยเชงลกทจะสงผลตอการเปลยนแปลงทดของวถชวตและคณภาพชวตของคนในชมชนยงไมไดรบการสนบสนนเทาทควร


1.3 ดานการบรการวชาการ

1) ระบบการบรการวชาการยงขาดความเขมแขง และมสวนรวมกบหนวยงานของรฐ ทองถน และเอกชน


2) รอยละของผลงานบรการวชาการทไดรบการจดลขสทธและ/หรอไดรบรองคณภาพจากหนวยงานทเชอถอไดตออาจารยประจ าหรอนกวจยไมเปนไปตามเปาหมาย (เปาหมาย 13% ผลป 53=7%)

S11 ผลงาน >13%

ผลงาน 11%

ผลงาน 9%

ผลงาน 7%

ผลงาน <5%


3) การใหบรการวชาชพและวชาการไมตรงกบความตองการของผใชบรการ ท าใหไมสนบสนนการสรางรายไดของมหาวทยาลย





นอย 3


5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

1.4 ดานการอนรกษ พฒนา ถายทอดและฟนฟ ขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

1) ระบบบรหารจดการดานศลปวฒนธรรมยงไมเขมแขงเพยงพอจ าเปนตองมการพฒนาใหมประสทธภาพ

S13 ความพงพอใจ ≥80%

ความพงพอใจ 78%



ความพงพอใจ ≤72%


2) ยงขาดการท าวจยเชงลกดานวฒนธรรมทเชอมโยงกบทองถนเพอใหเกดความผาสกของการอยรวมกนและภมปญญาทเจาะลกสวถชวต

S14 งานวจย ≥5 เรอง

งานวจย 4 เรอง



งานวจย ≤1 เรอง


3) ขาดสงแวดลอมทดทางดานศลปวฒนธรรมของมหาวทยาลยในเชงอนรกษเพอการสรางความภาคภมใจในสถาบน


ข. ความเสยงดานการปฏบตงาน (Operational Risk)

2.1 ดานการบรหาร

1) โครงสรางองคกรและระบบบรหารงานของคณะหนวยงานบางสวนยงไมเปนระบบ

O1 มผลกระทบเลกนอย


สน

มผลกระทบมากและ

ตองใชเวลาในการแกไข

มผลกระทบรนแรงและผบรหาร

ตองเขามาชวยแกไข

มผลกระทบรนแรงและไมสามารถแกไขได


2) บคลากรยงไมเขาใจโครงสรางหนวยงานภายในมหาวทยาลยโดยเฉพาะองคกรในก ากบ ท าใหการปฏบตไมถกตองตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ

O2 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

2.2 ดานการเงนและงบประมาณ

3) ระบบบรหารการเงนของมหาวทยาลยยงไมไดใชงานอยางสมบรณและทวองคกร

O3 1% 2% 3% 4% ≥5% นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก




นอย 3


5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

4) การเบกจายงบประมาณของมหาวทยาลยไมเปนไปตามเปาหมาย (เปาหมาย96% ผล =85.3%)

O4 ≥98% 96% 94% 92% ≤90% นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

5) การเบกจายคาตอบแทนของหนวยงานในก ากบไมถกตองตองตามระเบยบ


2.3 ดานการพสด

1) การวางแผนการจดซอ จดหา จดจางพสดยงไมครอบคลมทกคณะ หนวยงาน


2) มเรองรองเรยนเกยวกบระบบการจดซอ จดหา จดจางของคณะ/หนวยงาน

O7 1 ครง/ป 2 ครง/ป 3 ครง/ป 4 ครง/ป 5 ครง/ป นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

2.4 ดานบคลากร

1) ระบบบรหารทรพยากรมนษยมหาวทยาลยยงตองไดรบการปรบปรง


2) เสนทางความกาวหนาของบคลากร ยงไมชดเจนและเปนระบบทโปรงใสและเปนธรรม


3) ประสทธภาพและทศนคตทดของสายสนบสนน ยงตองพฒนาเนองจากเปนปจจยส าคญทมสวนท าใหนโยบายน าไปสการปฏบต


4) ผลกระทบจากการขาดอาจารยทมความรความสามารถ ประสบการณ เนองจากการเกษยณอายฯ





นอย 3


5 สงมาก


2 นอย


4 สง

5 สงมาก

2.5 ดานความปลอดภย

1) ระบบจดการดานการการปองอคคภยภายในอาคาร ของมหาวทยาลยยงไมไดด าเนนการอยางทกคณะ หนวยงาน

O12 เดอดรอน ร าคาญ

หรอระดบนอยมาก

บาดเจบเลกนอย

หรอระดบนอย

บาดเจบ ตองรกษาทางการแพทย

หรอระดบ ปานกลาง


อนตรายถงชวต หรอระดบสง

มาก


นอย 4 ป/ครง


สง 2 ป/ครง

สงมาก 1 ป/ครง

ค. ความเสยงดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

1) ระบบขอมลสารสนเทศยงไมเชอมโยงไปยงทกหนวยงาน

T1 1% 2% 3% 4% ≥5% นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

2) ระบบสารสนเทศกลางของมหาวทยาลยยงไมทนตอการเปลยนแปลงของหนวยงาน

T2 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

ง. ความเสยงดานธรรมาภบาล

1) ระบบการบรหารการเงนและงบประมาณยงไมสมบรณตามเปาประสงคของมหาวทยาลยและของภาครฐทเกยวของ

G1 นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก นอยมาก นอย ปานกลาง สง สงมาก

2) ความโปรงใสของระบบและกระบวนการตออายราชการ

G2 ไมม ขอโตแยง

และฟองรอง

มขอ โตแยงภายในคณะ

แตสามารถไกลเกลย

ได

มขอ โตแยงภายในคณะ

มขอรองเรยนระดบ มหา

วทยาลย

มการฟองรอง

เปน คดความ

ไมมเรองรองเรยน

มเรองรองเรยน มากกวา 5 ป /ครง

มเรองรองเรยน 3-5 ป /ครง

มเรองรองเรยนทก 2 ป

มเรองรองเรยน

ทกป


5.4 ตวอยาง การประเมนความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน การวเคราะหหรอประเมนความเสยงด าเนนการโดยมวตถประสงคเพอเปนขอมลส าหรบการตดสนใจ ดงตอไปน

RM 1

ประเภทความเสยง/วตถประสงค ปจจยเสยง

โอกา

ส

ผลกร

ะทบ

ระดบ

ความ

เสยง

รหส ทมาของแหลงขอมล

1. ดานกลยทธ 1.1 กลยทธดานการผลตบณฑต

▪ เพอผลตบณฑตทมคณภาพ มความร ความสามารถทางวชาการ มคณธรรมและจรยธรรม มทกษะและความรบผดชอบในการท างาน รวมทงการใชชวตในสงคม ใฝรและสามารถเรยนรดวยตนเองตลอดชวต และมสมรรถนะระดบสากล สามารถแขงขนกบนานาชาตได บนฐานของความเปนไทย

1.1.1 จ านวนนกศกษาระดบบณฑตศกษาทเนนการวจยไมเปนไปตามเปาหมาย

4

5

20

S1

- ผลการตรวจประเมนคณภาพภายในระดบสถาบน มหาวทยาลยขอนแกน ปการศกษา 2556 มจ านวนนกศกษาทท าหลกสตรวจยไมถงรอยละ 30

- ผลการรบนกศกษาใหมปการศกษา 2555-2557 ปการศกษา 2555 จ านวน 2,578 คน ปการศกษา 2556 จ านวน 2,396 คน ปการศกษา 2557 จ านวน 2,340 คน

1.1.2 จ านวนผส าเรจการศกษาตามหลกสตรภายในระยะเวลาทก าหนด ไมเปนไปตามเปาหมาย

4

4

16

S2

สรปผลจ านวนผส าเรจการศกษาตามหลกสตรภายในระยะเวลาทก าหนด ระดบปรญญาตร ระดบปรญญาโท ระดบปรญญาเอก ภาคปกต รอยละ 71.87



โอกา

ส

ผลกร

ะทบ

ระดบ

ความ

เสยง


1.1.3 นกศกษาทสอบผานการประเมนการใชภาษาองกฤษและภาษาประเทศในประชาคมอาเซยน และกจกรรมการแลกเปลยนทางวชาการไมเปนไปตามเปาหมาย

3 3 9 S3

สรปผลการด าเนนงานตามเปาหมายการ ใหบรการ/ผลผลต/โครงการ งบประมาณประจ าป พ.ศ. 2557

1.1.4 การด าเนนปรบปรงหลกสตรตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต (TQF) ยงไมครบถวนทกขนตอน

4 5 20 S4 ผลการตรวจประเมนคณภาพภายในระดบสถาบน มหาวทยาลยขอนแกน ปการศกษา 2556 และขอเสนอจากทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน ในคราวประชมครงท 3/2558 เมอวนท 16 มนาคม 2558

1.2 กลยทธดานการวจย

▪ เพอใหเปนมหาวทยาลยตนแบบในการน าเอาหลกการของการวจยไปประยกตใชในการพฒนางานประจ าและการพฒนาองคความรเพอน า มหาวทยาลยขอนแกนไปส มหาวทยาลยทใชการวจยเปนฐานในการพฒนา

1.2.1 จ านวนโครงการวจยทแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด ไมเปนไปตามเปาหมาย 4

4

16

S5 สรปผลการด าเนนงานตามเปาหมายการใหบรการ/ผลผลต/โครงการ งบประมาณประจ าป พ.ศ. 2557 ตามแผนรอยละ 100 ผลการด าเนนงานรอยละ 51.11

1.2.2 จ านวนอาจารยและนกวจยประจ าทไดรบทนท าวจยและงานสรางสรรคจากภายในและงานสรางสรรคจากภายนอกมหาวทยาลยตออาจารยและนกวจยทงหมด ไมเปนไปตามเปาหมาย

4 3 12 S6 ผลการด าเนนงานตามตวชวดแผนปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 มหาวทยาลยขอนแกน คาเปาหมายรอยละ 45 ผลด าเนนงานรอย 29.69 คดเปนรอยละ 65.98 ของเปาหมาย



โอกา

ส

ผลกร

ะทบ

ระดบ

ความ

เสยง


1.3 ดานการอนรกษ พฒนา ถายทอดและฟนฟ ขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

▪ เพอเปนผน าในการอนรกษ สงเสรม วจย และประยกตใชศลปะและวฒนธรรมเพอรกษาคณคาและเพมมลคาในระดบชาตและอนภมภาคลมแมน าโขงไปสกระบวนการเรยนการสอนในระดบตาง

1.4.1 งบประมาณในการสงเสรมและอนรกษศลปวฒนธรรมตองบประมาณทงหมดไมเปนไปตามเปาหมาย

3 3

9 S7 ผลการด าเนนงานตามตวชวดแผนปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 มหาวทยาลยขอนแกน คาเปาหมายรอยละ 0.50 ผลด าเนนงานรอย 0.14 คดเปนรอยละ 28 ของเปาหมาย

2. ดานการปฏบตงาน 2.1 ดานการบรหาร

▪ เพอใหการบรหารจดการองคกรอยางมประสทธภาพ

2.1.1 การกอสรางลาชาไมเปนไปตามเปาหมาย 3

4

12

O1 ขอเสนอจากการประชมคณะท างานจดท าแผนการบรหารความเสยง มข. ครงท 1/2557

2.1.2 ความลาชาของการกอสรางศนยบรการสขภาพชนเลศ (Medical Hub) ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและอนภมภาคลมน าโขง

3 5 15 O2 ความเสยงคงเหลอจากแผนฯ 57

2.1.3 คณะทเปดใหมบางคณะยงมผลการด าเนนงานไมเปนไปตามเปาหมาย 3 4 12 O3 ผลการตรวจประเมนคณภาพภายในระดบสถาบน มหาวทยาลยขอนแกน ปการศกษา 2556



โอกา

ส

ผลกร

ะทบ

ระดบ

ความ

เสยง


2.1.4 ระบบการจดการน ายงไมเพยงพอตอการอปโภค บรโภค 3 4 12 O4 ความเสยงคงเหลอจากแผนฯ 57

2.1.5 ระบบไฟฟายงไมเสถยรท าใหเกดกระแสไฟฟาขดของอยบอยครง 3 4 12 O5

ความเสยงคงเหลอจากแผนฯ 57

2.2. ดานการเงน และงบประมาณ

▪ เพอใหระบบบรหารการเงนและงบประมาณมประสทธภาพ

2.2.1 การเบกจายงบประมาณไมเปนไปตามแผนการเบกจายงบประมาณ 3 5 15 O6 ความเสยงคงเหลอจากแผนฯ 57

2.2.2 กฎ ระเบยบ มาตรการควบคมการยมเงนยงไมครอบคลมเพยงพอท าใหเกดขอผดพลาดและการกระท าผดของเจาหนาท


2.2.3 ความมอยจรงหรอความครบถวนถกตองของบญชเงนฝากธนาคารและเงนลงทนของมหาวทยาลยขอนแกน

3 5 15 O8 ขอเสนอจากการประชมคณะกรรมการบรหารบรหารความเสยงฯครงท 1/2558

2.3 ดานการพฒนาบคลากร

▪ เพอใหระบบการบรหารทรพยากรมนษยมผลสมฤทธทดตอมหาวทยาลย

2.3.1 การขาดแคลนบคลากรทางการแพทยไมเพยงพอตอการขยายการใหบรการรกษาพยาบาล (Medical Hub)


2.3.2 สดสวนจ านวนอาจารยทมต าแหนงทางวชาการยงต ากวาเปาหมาย 4 4 16 O10 ผลการตรวจประเมนคณภาพภายใน มหาวทยาลยขอนแกน ปการศกษา 2556 และขอเสนอจากการประชมคณะท างานจดท าแผนการบรหารความเสยง มข. ครงท 1/2557


▪ เพอการสงเสรมคณภาพชวตของนกศกษาและบคลากร

2.4.1 ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของบคลากรและนกศกษา 3 5 15 O11

สรปสถตสาเหตการเกดอบตเหต ภายในพนทมหาวทยาลยขอนแกนระหวาง มกราคม-ธนวาคม พ.ศ. 2557 เกดอบตเหตระหวางเดอนมกราคม-ธนวาคม 2557 จ านวน 177 ครง บาดเจบ 122 คน เสยชวต 4 คน



โอกา

ส

ผลกร

ะทบ

ระดบ

ความ

เสยง


3. ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

▪ เพอพฒนาและปรบปรงระบบสารสนเทศและการสอสารเพอการจดการ

3.1.1 ระบบสารสนเทศขอมลของมหาวทยาลยยงขาดความสมบรณในการเชอมโยงกบฐานขอมลของหนวยงานตางๆ

4 4 16 T1 ขอเสนอจากการประชมคณะท างานจดท าแผนการบรหารความเสยง มข. ครงท 1/2557

3.1.2 ระบบเครอขายอนเทอรเนตไมเสถยรโดยเฉพาะสญญาณ Wi-Fi 3 4 12 T2 ขอเสนอจากการประชมคณะท างานจดท าแผนการบรหารความเสยง มข. ครงท 1/2557

3.1.3 ความไมตอเนองของการใหบรการในเครอขายอนเทอรเนต เชน เกดภยคกคามจากเครอขายอนเทอรเนต ปญหาดานฮารดแวรอนๆ

3 4 12 T3 ความเสยงคงเหลอจากแผนฯ 57 และขอเสนอจากทประชมคณะกรรมการบรหารมหาวทยาลยขอนแกน ในคราวประชมครงท 3/2558 เมอวนท 16 มนาคม 2558

4. ดานธรรมาภบาล

▪ เพอใหการบรหารงานมความโปรงใส ตรวจสอบได เปนไปตามกฎหมาย และกฎระเบยบตางๆ

4.1.1 ความเสยงตามหลกธรรมาภบาลโครงการประจ าปงบประมาณ ป พ.ศ. 2558 3 3 9 G1

การวเคราะหความเสยงตามหลกธรรมาภบาลมหาวทยาลยขอนแกน เพอประกอบค าของบประมาณ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558


5.5 ตวอยาง การจดท าแผนภมการประเมนความเสยง

มหาวทยาลยขอนแกน ไดพจารณาโอกาสทจะเกดเหตการณ (Likelihood) และระดบผลกระทบ (Impact) ของแตละปจจยเสยง แลวน าผลทไดมาพจารณาความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยงและผลกระทบวาจะเกดความเสยงในระดบใด (ระดบความเสยง = โอกาสทจะเกดเหตการณ x ผลกระทบทจะเกดความเสยหาย) ซ งจดแบงเปน 4 ระดบความเสยง คอ

(๑) ระดบความเสยงต า (LOW) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 1 -2 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบไดโดยไมตองควบคมความเสยง

(๒) ระดบความเสยงปานกลาง (Medium) คะแนนระดบความเสยงเทากบ 3 -9 คะแนน หมายถง ระดบความเสยงทยอมรบได แตตองมการควบคมเพอปองกนมใหคามเสยงเพมมากขนไปอยในระดบทยอมรบไมได

(๓) ระดบความเสยงสง (High) คะแนนระดบความเสยง เทากบ 10 -16 หมายถง ระดบความเสยงทไมสามารถยอมรบได โดยตองจดการความเสยงเพอใหอยในระดบทยอมรบได

(๔) ระดบความเสยงสงมาก (Extreme) คะแนนระดบความ เสยง เทากบ 17 -25 คะแนน หมายถง ระดบทไมสามารถยอมรบได จ าเปนตองเรงจดการความเสยงใหอยระ ดบทยอมรบไดทนท


5.6 ตวอยาง แผนการบรหารความเสยง จากการวเคราะหขอมลผลการด าเนนงาน ผลการประเมนและขอคดเหนเสนอแนะในดานตางๆ มหาวทยาลยขอนแกน มแผนการบรหารความเสยง ประกอบดวย

2 สวน คอ 1) ความเสยงคงเหลอจาก แผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ในปกอนหนา 2) แผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ โดยมตวอยาง ดงน 1. ความเสยงคงเหลอจากแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2557

ประเภทความเสยง/วตถประสงค

(1)




(4)


(5)

1.ดานการปฏบตงาน 1.1 ดานการบรหาร

▪ เพอใหการบรหารจดการองคกรอยางม

ประสทธภาพ


ก ากบตดตามแผนการด าเนนงานใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด (1) การยายอาคารส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกน ออกจากพนทเดม (2) การกอสรางอาคารศนยบรการสขภาพชนเลศ (Medical Hub) ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและอนภมภาคลมน าโขง

ฝายโครงสรางฯ คณะ

แพทยศาสตร

ต.ค.57-ก.ย.58

1.1.2 ระบบการจดการน ายงไมเพยงพอตอการอปโภค บรโภค

(1) โครงการกอสรางระบบประปามหาวทยาลยขอนแกน ฝายโครงสรางฯ กองอาคารและ

สถานท

ต.ค.57-ก.ย.58

1.1.3 ระบบไฟฟายงไมเสถยรท าใหเกดกระแสไฟฟาขดของอยบอยครง

(1) ปองกน สาเหต กระแสไฟฟาขดของท เกดจาก สตว เชน นก ง กระรอก เปนตน

ฝายโครงสรางฯ กองอาคารและ

สถานท คณะ/หนวยงาน

ต.ค.57-ก.ย.58

1.2 ดานการเงน และงบประมาณ

1.2.1 การเบกจายงบประมาณไมเปนไปตามแผนการเบกจายงบประมาณ

(1) ก ากบตดตามเรงรดการเบกจายงบประมาณใหเปนไปตามแผนทก าหนดและเรงรดการเบกจายงบลงทน และงบอดหนน

ฝายการคลงฯ กองคลง

ต.ค.57-ก.ย.58



(1)




(4)


(5)

▪ เพอใหระบบบรหารการเงนและงบประมาณม ประสทธภาพ

(2) ก าหนดมาตรการการยมเงนใหมประสทธภาพ (3) เพมมาตรการส าหรบหนวยงานทไมปฏบตตามแผนการใช

จายเงน

คณะ/หนวยงาน

1.2.2 กฎ ระเบยบ มาตรการควบคมการยมเงนยงไมครอบคลมเพยงพอท าใหเกดขอผดพลาดและการกระท าผดของเจาหนาท

(1) ประชาสมพนธแนวปฏบตการเบกจายเงน อยางทวทงมหาวทยาลย

(2) ปรบปรงระบบการแจงเตอนการเบกจายเงน และเคลยรเงนยมทดรองจาย

(3) เพมความสามารถของระบบ KKUFMIS ใหรองรบเงนยมหมนเวยนในระดบคณะ/หนวยงาน



ต.ค.57-ก.ย.58


▪ เพอใหระบบการบรหาร ทรพยากรมนษยมผลสมฤทธ

ทดตอมหาวทยาลย

1.3.1 การขาดแคลนบคลากรทางการแพทยไมเพยงพอตอการขยายการใหบรการรกษาพยาบาล (Medical Hub)

(1) เรงรดการจดท าแผนเพอสรรหาและการรกษาบคลากรทางการแพทย

(2) การจดโครงสรางการบรหารงานศนยบรการสขภาพชนเลศ (Medical Hub) ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและอนภมภาคลมน าโขง


คณะแพทยศาสตร

ต.ค.57-ก.ย.58

2. ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

▪ เพอพฒนาและปรบปรง ระบบสารสนเทศและการสอสารเพอการจดการ

2.1มภยคกคามทางอนเทอรเนตเกดขนอยบอยครง

(1) เพมประสทธภาพการรกษาความปลอดภยเวบไซต

และอเมลมหาวทยาลย (2) ปองกนการเจาะเขาสระบบคอมพวเตอรเพอ

โจรกรรมขอมล

ฝายวชาการฯ ศนยคอมพวเตอร

ต.ค.57-ก.ย.58


2. แผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2558


(1)




(4)


(5)

1. ดานกลยทธ 1.1 กลยทธดานการผลตบณฑต

▪ เพอผลตบณฑตทมคณภาพ มความร ความสามารถทางวชาการ มคณธรรมและจรยธรรม มทกษะและความรบผดชอบในการท างาน รวมทงการใชชวตในสงคม ใฝรและสามารถเรยนรดวยตนเองตลอดชวต และมสมรรถนะระดบสากล สามารถแขงขนกบนานาชาตได บนฐานของความเปนไทย

1.1.1 จ านวนนกศกษาระดบบณฑตศกษาทเนนการวจยไมเปนไปตามเปาหมาย

(1) ประชาสมพนธหลกสตรเชงรกทงภายในประเทศและตางประเทศเพอเพมจ านวนนกศกษาในหลกสตรระดบบณฑตศกษาทเนนวจย (2) สนบสนนทนวจยจากภายในและภายนอกส าหรบนกศกษาระดบบณฑต (3) ปรบกลยทธหรอวธการเพอจงใจการรบเขาศกษา เพอเพมชองทางการรบนกศกษาใหมทหลากหลายมากขน ในการเขาศกษาระดบบณฑตศกษา โดยการสรางความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ(4) ปรบปรงพฒนาหลกสตรแบบกาวหนา หรอหลกสตรทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน เชน เรยนหลกสตรระดบปรญญาตรควบระดบปรญญาโท

ฝายวชาการฯ คณะ/หนวยงาน

ต.ค.57-ก.ย.58

1.1.2 จ านวนผส าเรจการศกษาตามหลกสตรภายในระยะเวลาทก าหนด ไมเปนไปตามเปาหมาย

(1) พฒนาอาจารยทปรกษาและกระตนนกศกษาใหส าเรจไดภายในระยะเวลาทก าหนด

ฝายวชาการฯ ส านกทะเบยน

และประมวลผลฯ บณฑตวทยาลย


ต.ค.57-ก.ย.58

1.1.3 นกศกษาทสอบผานการประเมนการใชภาษาองกฤษและภาษาประเทศในประชาคมอาเซยน และกจกรรมการแลกเปลยนทางวชาการไมเปนไปตามเปาหมาย

(1) พฒนากระบวนการเรยนรทางดานภาษาองกฤษใหกบนกศกษาตามศกยภาพของแตละคน (2) สนบสนนใหนกศกษาเขาทดสอบสมรรถนะศกยภาพการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารตามเกณฑมาตรฐานของมหาวทยาลย


ต.ค.57-ก.ย.58



(1)




(4)


(5)

1.1.4 การด าเนนปรบปรงหลกสตรตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต (TQF) ยงไมครบถวนทกขนตอน

(1) กระตนใหมการปรบปรงหลกสตรใหเปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาตใหแลวเสรจตามเกณฑ

(2) ก าหนดใหมการแตงตงอาจารยประจ าหลกสตรในแตละหลกสตรเปนรายป


ต.ค.57-ก.ย.58

1.2 กลยทธดานการวจย

▪ เพอใหเปนมหาวทยาลยตนแบบในการน าเอาหลกการของการวจยไปประยกตใชในการพฒนางานประจ าและการพฒนาองคความรเพอน ามหาวทยาลยขอนแกนไปส มหาวทยาลยทใชการวจยเปนฐานในการพฒนา

1.2.1 จ านวนโครงการวจยทแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด เปนไปตามเปาหมาย

(1) ก าหนดมาตรการในการผลกดนโครงการวจยใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด

ฝายวจยฯ คณะ/หนวยงาน

ต.ค.57-ก.ย.58

1.2.2 จ านวนอาจารยและนกวจยประจ าทไดรบทนท าวจยและงานสรางสรรคจากภายในและงานสรางสรรคจากภายนอกมหาวทยาลยตออาจารยและนกวจยทงหมด ไมเปนไปตามเปาหมาย

(1) ก าหนดมาตรการในการผลกดนและสงเสรมใหคณาจารยทมผลงานวจยนอย ใหมผลงานวจยทมปรมาณและคณภาพเพมขนอยางตอเนอง

ฝายวจยฯ คณะ/หนวยงาน

ต.ค.57-ก.ย.58

2. ดานการปฏบตงาน 2.1 ดานการบรหาร

▪ เพอใหการบรหาร

2.1.1 การกอสรางลาชาไมเปนไปตามเปาหมาย (1) ก ากบตดตามและเรงรดการด าเนนงานของแตละขนตอนอยางตอเนองและจรงจงใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด (2) สรปโครงการกอสรางในรอบป มโครงการกอสรางลาชากโครงการ สาเหตมาจากอะไรบาง

ฝายโครงสรางฯ กองอาคารและ

สถานท คณะ/หนวยงาน

ต.ค.57-ก.ย.58



(1)




(4)


(5)

จดการองคกรอยางมประสทธภาพ

2.1.2 คณะทเปดใหมบางคณะยงมผลการด าเนนงานไมเปนไปตามเปาหมาย

(1) ก าหนดแนวทางชวยเหลอและพฒนาผลการด าเนนงานของคณะทเปดใหม


/คณะทสงกดวทยาเขต

หนองคาย และคณะนตศาสตร

ต.ค.57-ก.ย.58

2.2. ดานการเงน และงบประมาณ

▪ เพอใหระบบบรหารการเงนและงบประมาณม ประสทธภาพ

2.2.1 ความมอยจรงหรอความครบถวนถกตองของบญชเงนฝากธนาคารและเงนลงทนของมหาวทยาลยขอนแกน

(1) มาตรการขอหนงสอตรวจสอบยนยนยอดรายการบญชเงนฝากธนาคารและเงนลงทนทงหมดของมหาวทยาลยทใหน าสงจากสถาบนการเงนสวนกลางประจ าเดอน พรอมรายงานสภามหาวทยาลย


ต.ค.57-ก.ย.58


▪ เพอใหระบบการบรหาร ทรพยากรมนษยมผลสมฤทธ

ทดตอมหาวทยาลย

2.3.1 สดสวนจ านวนอาจารยทมต าแหนงทางวชาการยงต ากวาเปาหมาย

(1) ก าหนดมาตรการสงเสรมการขอต าแหนงทางวชาการและครอบคลมทกกลม (2) พฒนาอาจารยใหด ารงต าแหนงทางวชาการทสงขน

ฝายทรพยากรบคคล


ต.ค.57-ก.ย.58


▪ เพอการสงเสรมคณภาพชวตของนกศกษาและบคลากร

2.4.1 ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของมหาวทยาลย บคลากร และนกศกษายงไมเพยงพอ

(1) จดระบบรกษาความปลอดภยทมประสทธภาพ (2) รณรงคการลดอบตจากการจราจรและ การปรบปรงระบบ

ทางดานกายภาพ (3) ตดตงระบบรกษาความปลอดภยหอพกนกศกษาและอาคารท

พกอาศยของ บคลากร

ฝายรกษาความปลอดภย

/สนง.รกษาฯ กองอาคารฯสถานท และ

ต.ค.57-ก.ย.58



(1)




(4)


(5)

(4) จดระบบควบคมตดตามรถเขา-ออกมหาวทยาลยของกลมผรบเหมากอสรางหรอบคคลภายนอก

ส านกงานบรหารจดการหอพก

นกศกษา

คณะ/หนวยงาน 3. ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

▪ เพอพฒนาและปรบปรง ระบบสารสนเทศและการสอสารเพอการจดการ

3.1.1 ระบบสารสนเทศขอมลของมหาวทยาลยยงขาดความสมบรณในการเชอมโยงกบฐานขอมลของหนวยงานตางๆ

(1) พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศขอมลของมหาวทยาลยใหมความสมบรณเชอมโยงเขากบฐานขอมลของหนวยงานตางๆ


ต.ค.57-ก.ย.58

3.1.2 ระบบเครอขายอนเทอรเนตไมเสถยรโดยเฉพาะสญญาณ Wi-Fi

(1) เพมและขยายศกยภาพการใหบรการอนเทอรเนตไรสาย (2) มระบบตดตามการใชสญญาณ Wi-Fi เพอใหทราบปญญาในการ

ใชงานแตละจดใหสามารถแกปญหาไดทนเวลา (3) มาตรการขยายระบบ KKUMIS ใหสามารถรองรบคณะเพมขน

จากเดม 11 คณะ (4) เพมชองทางพเศษในการเขาใชงานอนเทอรเนตไรสายให

อาจารยหรอบคลาการท ท าวจยทตองการสบคนขอมล (5) พฒนาระบบ Fair Usage Policy ทมประสทธภาพและ

สอดคลองกบแตละ งาน/ภารกจ เพอจะลองรบการใชงานแตละชวงเวลาทแตกตางกน


ต.ค.57-ก.ย.58

28


5.7 ตวอยาง รายงานผลการบรหารความเสยง

ผลการด าเนนการตาม แผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ

พ.ศ. 2558 รอบ 12 เดอน (1 ตลาคม 2557 ถง 30 กนยายน 2558) แบงเปน 2 สวน ประกอบดวย 1. รายงานผลการด าเนนงานตามความเสยงคงเหลอจากแผนการบรหารความเสยง

มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2557 รอบ 12 เดอน (1 ตลาคม 2557- 30 กนยายน 2558) จ านวน 7 ปจจยเสยง ซงมจ านวนโครงการ/กจกรรมจ านวนทงสน 14 โครงการ/กจกรรม ไดด าเนนการแลว 14 โครงการ/กจกรรม คดเปนรอยละ 100

2. รายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2558 รอบ 12 เดอน (1 ตลาคม 2557- 30 กนยายน 2558) จ านวน 13 ปจจยเสยง ซงมจ านวนโครงการ/กจกรรมจ านวนทงสน 26 โครงการ/กจกรรม ไดด าเนนการแลว 26 โครงการ/กจกรรม คดเปนรอยละ 100

โดยมรายละเอยด ดงตอไปน

65


ตวอยาง รายงานผลการด าเนนงานตามแผนการบรหารความเสยง ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ( 1 ตลาคม 2557 - 30 กนยายน 2558)

1.รายงานผลการด าเนนการตามความเสยง คงเหลอ จากแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.255 7 รอบ 12 เดอน (1 ตลาคม 2557- 30 กนยายน 2558)

ประเภทความเสยง/

วตถประสงค (1)



โอกา

สคงเห

ลอ

(4)

ผลกร

ะทบค

งเหลอ

(5

) ระ

ดบคว

ามเส

ยงคง

เหลอ

(6

) ปญหาอปสรรค (7)

1.ดานการปฏบตงาน 1.1 ดานการบรหาร

▪ เพอใหการบรหารจดการองคกรอยางมประสทธภาพ


ก ากบตดตามแผนการด าเนนงานใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด 1) การยายอาคารส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกน ออกจากพนทเดม ผลการด าเนนงาน มหาวทยาลยไดก ากบตดตามการยายอาคารส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกนออกจากพนทเดมเพอใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนด ซงขณะนอยในระหวางการด าเนนการกอสรางอาคารส านกงานน าบาดาลแหงใหมเพอทดแทนพนทเดมจงยงไมสามารถยายอาคารส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกน ออกจากพนทเดมได โดยมหาวทยาลยขอนแกน ไดวาจางบรษท เจเทค ซวลเอนจเนยรง จ ากด ด าเนนการกอสรางอาคารส านกทรพยากรน าบาดาล เขต 4 (ขอนแกน) ตามสญญาจางเลขท สธ.100/2557 ลงวนท 29 เมษายน 2557 ก าหนดแลวเสรจวนท 26 กนยายน 2558 ตอมาไดมการขยายระยะเวลาการกอสรางออกไปอก 86 วน เนองจากไมสามารถสงมอบพนทการกอสรางใหแกผรบจางได ท าใหระยะเวลาตามสญญาสนสด

3 5 15 1) เนองจากการกอสรางอาคาร

ส านกงานน าบาล พนทโนนมวงชา

กวาแผน 195 วน และพนทซอย

รตนาภา ชากวาแผน 160 วน (ขอมล

ณ สนเดอนสงหาคม 2558) ท าใหไม

สามารถยายอาคารส านกงานน า

บาดาลได จนกวาการกอสรางจะแลว

เสรจ

66






โอกา

สคงเห

ลอ

(4)

ผลกร

ะทบค

งเหลอ

(5

) ระ

ดบคว

ามเส

ยงคง

เหลอ

(6


ในวนท 21 ธนวาคม 2558 งบประมาณทงสน จ านวน 150,200,000 บาท จ านวน 18 งวดงาน เบกจายแลว 4 งวดงาน เปนเงนเบกจายสะสม 21,028,000 บาท คดเปนรอยละ 14 และเมอผรบจางด าเนนการกอสรางแลวเสรจจงจะสามารถยายอาคารส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกน ออกจากพนทเดมได 2) การกอสรางอาคารศนยบรการสขภาพชนเลศ (Medical Hub) ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและอนภมภาคลมน าโขง ผลการด าเนนงาน โครงการกอสรางอาคารศนยบรการสขภาพชนเลศ ( Medical Hub) ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและอนภมภาคลมน าโขง เนองจากใช พนทกอสราง บรเวณส านกงานน าบาดาล เขต 4 ขอนแกนแหงเดม ซงขณะนอยระหวางการกอสรางอาคารส านกงานน าบาดาลแหงใหม เมอกอสรางเสรจแลวและยายออก จงจะด าเนนการ กอสรางอาคารศนยบรการการแพทยเฉพาะทางชนเลศและศนยอบตเหต-ฉกเฉน ทงน อาคารศนยบรการการแพทยเฉพาะทางชนเลศและศนยอบตเหต-ฉกเฉนอย ในระหวางการแกไขแบบกอสราง และเอกสารประกอบแบบตามเพอใหเหมาะสมกบการใชงาน และเพอรองรบมาตรฐาน JCI (The Joint Commission International) คาดวาแบบกอสรางจะแลวเสรจเดอนพฤศจกายน 2558

1) เนองจากมการปรบเปลยนแบบ

เพอใหเหมาะสมกบการใชงาน และ

เพอรองรบมาตรฐาน JCI (The Joint

Commission International)

2) รอคณะรฐมนตรอนมต

งบประมาณแผนดน

67






โอกา

สคงเห

ลอ

(4)

ผลกร

ะทบค

งเหลอ

(5

) ระ

ดบคว

ามเส

ยงคง

เหลอ

(6


โดยโครงการศนยบรการการแพทยเฉพาะทางชนเลศและศนยอบตเหต-ฉกเฉน โรงพยาบาลศรนครนทร ซงคณะแพทยศาสตรไดท าเอกสารรายละเอยดในการของบประมาณเรยบรอย โดยเรองยนถงส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เพอเสนอเขาพจารณาในคณะรฐมนตรตอไป คาดวาจะไดงบประมาณในป 2560 ระหวางนไดตรวจสอบแบบแปลนในรายละเอยด และหาผรบด าเนนการเรองการด าเนนการตามมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม กอนการกอสรางจรงในปงบประมาณ พ.ศ. 2560

1.1.2 ระบบการจดการน ายงไมเพยงพอตอการอปโภค บรโภค

1) โครงการกอสรางระบบประปามหาวทยาลยขอนแกน ผลการด าเนนงาน มการกอสรางระบบประปามหาวทยาลยโดยได วาจาง กจการรวมคา W&J AUTOMATION ท าการกอสราง ตามสญญาจางเลขท สธ.107/2557 ลงวนท 17 มถนายน 2557 ก าหนดระยะเวลาการกอสราง 720 วน สญญาจางสนสดในวนท 7 มถนายน 2559 ไดด าเนนการกอสรางระบบประปามหาวทยาลยขอนแกน ซงเปนสงกอสรางผกพนงบประมาณ พ.ศ. 2557-2559 งบประมาณทงสน จ านวน 304,961,200 บาท ระยะเวลากอสราง 720 วน 24 งวดงาน เบกจายแลว 10 งวดงาน เปนเงนเบกจายสะสม 94,679,997.12 บาท คดเปนรอยละ 36

2 5 10 ความลาชาของการด าเนนการกอสราง สาเหตมาจากตองออกแบบเสาเขมและฐานรากใหม ขนาดเสาเขมไมเปนไปตามแบบสญญาและปรบแบบต าแหนงกอสรางเนองจากแนวรวเขตกอสรางล าเขตถนน จงท าใหงานกอสรางมความลาชา

68






โอกา

สคงเห

ลอ

(4)

ผลกร

ะทบค

งเหลอ

(5

) ระ

ดบคว

ามเส

ยงคง

เหลอ

(6


1.1.3 ระบบไฟฟายงไมเสถยรท าใหเกดกระแสไฟฟาขดของอยบอยครง

1) ปองกนสาเหตกระแสไฟฟาขดของทเกดจากสตวเชน นก ง กระรอก เปนตน ผลการด าเนนงาน มการด าเนนการเพอ ปองกนสาเหตกระแสไฟฟาขดของทเกดจากสตว เชน นก ง กระรอก เปนตน ดงน

(1) มการออกแบบปรบปรงระบบไฟฟาเพอมการตอเชอมโหลดไฟฟากบวงจรขางเคยงไดแกปญหาไฟฟาดบทงฉกเฉนและดบไฟฟาเพอซอมแซม เชนกรณไฟฟาวงจรท 1 ดบ (หรอดบเพอซอมแซมวงจรท 1) สามารถตอเชอมกบวงจรขางเคยงน ากระแสไฟฟามาใชงานในวงจรท 1 (บางสวนหรอทงหมด )

(2) มการปรบปรงสายสงไฟฟาใหครอบคลมพนทผใชไฟฟาทงมหาวทยาลยในโครงการมการเพมระยะอปกรณตดตอ (ดรอฟเอาทฟวสคทเอาท) ใหมระยะของจดทมไฟหางจากจดกราวดเพมขนเพอปองกน นก สตวเลอยคลานทจะท าใหเกดการลดวงจร

(3) มการตดตงแผนกนงทจะเลอยขนหมอแปลงหรอเสาไฟฟา และมโครงการตดตนไม กงไมออกจากแนวสายสงไฟฟา ซงจะสามารถลดปญหาไฟฟาลดวงจร โดยตรงและลดเสนทางทสตวเลอยคลานจะเลอยเขาสสายไฟฟาและอปกณในระบบสายสงไฟฟาแรงสงได

3 4 12 1) ในเชงพนทมหาวทยาลยขอนแกนเปนพนททมตนไมขนาดใหญทงตนไมธรรมชาตและตนทปลกขนเองจ านวนมาก ในแนวถนนจงไมอาจตดแตงกงไมไดตามมาตรฐาน(มาตรฐานสงกอสรางและตนไมจะตองหางจากแนวสายสงไฟฟาไมนอยกวา 4 เมตร) ซงในความเปนจรงมตนไมตามธรรมชาตขนาดใหญอยสงกวาแนวสายสงและอยใกลมากจ านวนมาก ไมสามารถตดได อกทงมหาวทยาลย ตองการใหเปนพนทสเขยว จงตองหลกเลยงเชนสวนทจ าเปนตองน าสายสงไฟฟาลงใตดนเปนตน 2) งบประมาณ ทจ ากด ท าใหการปรบปรงระบบจายไฟฟาทตองด าเนนการอยางจ ากด เนองจากระบบน าสายสงไฟฟาลงใตดน การ

69






โอกา

สคงเห

ลอ

(4)

ผลกร

ะทบค

งเหลอ

(5

) ระ

ดบคว

ามเส

ยงคง

เหลอ

(6


ทงน จ านวนการเกดกระแสไฟฟาขดของยงสงกวาปงบประมาณ พ.ศ. 2556 และ ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ดงตารางตอไปน ป กระแสไฟฟา

ขดของ

(ครง)

ไฟฟาดบ

ทงวงจร

สายสง

(ครง)

สาเหต

กระรอก ง นก ตนไม อนๆ*

2556 53 16 23 4 1 5 20

2557 85 33 31 7 8 11 28

2558 89 35 37 7 8 11 26

หมายเหต : * สาเหตอนๆ คอ สวนใหญไมพบสาเหต

จดท าตควบคมไฟฟาแรงสงรวม (Ring Main Unit) เปนการกอสรางทใชงบประมาณสงแมแตการบ ารงรกษาหมอแปลงไฟฟาการเปลยนน ามนหมอแปลงตองด าเนนการในสวนทวกฤตเทานน แมวาจะมแผนการบ ารงรกษาทงระยะยาวและสนอยแลวกตาม 3) การงดจายกระแสไฟฟาฉกเฉนเพอการซอมแซมและบ ารงรกษาท าไดยาก เนองจากมหาวทยาลยแตละสวนมความจ าเปนตองใชไฟฟาอยตลอดเวลา แมเวลาแตชวงเวลากลางคน และมหาวทยาลยไมมเครองมอทสามารถท างานในขณะทมการจายกระแสไฟฟาตลอดเวลาได จงท าใหตองสนเปลองงบประมาณในการจางบคคลภายนอก มาด าเนนการ

70


2. รายงานผลการด าเนนการตามแผนการบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2558 รอบ 12 เดอน (1 ตลาคม 2557- 30 กนยายน 2558)


(1)



โอกาสคงเหลอ

(4)

ผลกระทบคงเหลอ

(5)

ระดบความเสยงคงเหลอ

(6)

ปญหาอปสรรค (7)

1.2 กลยทธดานการวจย ▪ เพอใหเปนมหาวทยาลยตนแบบในการน าเอาหลกการของการวจยไปประยกตใชในการพฒนางานประจ าและการพฒนาองคความรเพอน ามหาวทยาลยขอนแกนไปส มหาวทยาลยทใชการวจยเปนฐานในการพฒนา

1.2.1 จ านวนโครงการวจยทแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด เปนไปตามเปาหมาย

1) ก าหนดมาตรการในการผลกดนโครงการวจยใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด ผลการด าเนนงาน ในการก าหนดมาตรการในการผลกดนโครงการวจยใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด มหาวทยาลย มคณะกรรมการวจยมหาวทยาลยขอนแกน ซงมหนาทในการก าหนดทศทางและประเดนวจย เสนอระบบการวจย โครงสรางและกลไกในการบรหารจดการงานวจย ก าหนดแนวปฏบตหรอหลกเกณฑทเกยวของ และก ากบตดตามผลการด าเนนงานดานการวจย ทงน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ม จ านวนโครงการวจยทแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด มแนวโนมเพมขนจากปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ดงตารางตอไปน ปงบประมาณ ผลต/โครงการ แผน ผล รอยละ

2557 ผลงานวจยเพอถายทอดเทคโนโลย

135 88 51.11

ผลงานวจยเพอสรางองคความร

50 24 48

2558 ผลงานวจยเพอถายทอดเทคโนโลย

135 141 100

ผลงานวจยเพอสรางองคความร 50 34 68

4 3 12

71

ภาคผนวก ก.

COSO 2013 และการประยกตใช


COSO 2013 และการประยกตใช --------------------------

ล าดบการพฒนากรอบการควบคมภายในและกรอบการบรหารความเสยงของ COSO

ในป 1992 คณะกรรมการชดหนง ซงเรยกวา The Committee of Sponsoring Organizations of the Tread way Commission (COSO) ซงเปนคณะกรรมการของสถาบนวชาชพ 5 สถาบน ในสหรฐอเมรกา อนไดแก

1) สมาคมผสอบบญชรบอนญาตแหงสหรฐอเมรกา (The American Institute of Certified Public Accountants หรอ AICPA)

2) สมาคมผตรวจสอบภายใน (The Institute of Internal Auditor หรอ IIA) 3) สมาคมผบรหารการเงน (The Financial Executives Institute หรอ FEI) 4) สมาคมนกบญชแหงสหรฐอเมรกา (The American Accounting Association หรอ AAA) และ 5) สมาคมนกบญชเพอการบรหาร (Institute of Management Accountants หรอ IMA)

กอตงขนภายใตวตถประสงคเพอศกษาถงปจจยของการทจรตในรายงานทางการเงน เพอใหขอแนะน า

แก SEC หนวยงานเอกชนและหนวยงานผวางระเบยบ (Regulators) ทง 5 สถาบนนไดรวมกนศกษาวจย และพฒนาแนวคดของการควบคมภายใน และไดใหความหมายของการควบคมภายในวา “การควบคมภายใน คอ กระบวนการปฏบตงานทถกก าหนดรวมกนโดย คณะกรรมการ ผบรหารตลอดจนพนกงานขององคกรทกระดบชน เพอใหเกดความมนใจอยางสมเหตสมผลวา วธการหรอการปฏบตงานตามทก าหนดไวจะท าใหบรรลวตถประสงคของการควบคม

ป 2556 เรมมการประกาศใหทราบถงการปรบปรง COSO 1992 ตงแตปลายป 2010 และประกาศใชอยางเปนทางการในป 2013 และเรมใชตงแต 14 ธนวาคม 2014

การเปลยนแปลงทส าคญจาก COSO 1992 1. น าหลก 17 ขอมาใชเปนขอก าหนดในแตละองคประกอบ (Applies aprinciples-based

approach) 2. ท าใหชดเจนในความหมายค าวา การควบคมทมประสทธผล (Clarifies requirements for

effective internal control) 3. ขยายขอบเขตของวตถประสงคดานการรายงาน (Expands the reporting category of

objectives) 4. ท าใหชดเจนในหนาทก าหนดวตถประสงคทเกยวกบการควบคมภายใน (Clarifies the role of

objective-setting in internal control

https://www.gotoknow.org/posts/tags/COSO

https://www.gotoknow.org/posts/tags/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99


5. ค านงถงความเปลยนแปลงสภาวะตลาดและการด าเนนงาน ในระดบโลกาภวตน (Consitders globalization of markets and operations)

6. สนบสนนหลกของการก ากบดแล (Enhances governance concepts) 7. ค านงถงความแตกตางของโมเดลธรกจ และโครงสรางองคกร (Considers different business

models and organization structures) 8. ค านงถงความตองการและความซบซอนของ กฎหมาย ขอบงคบ และมาตรฐานทเกยวของ

(Considers demands and complexities in laws, rules, regulations, and standards) 9. ค านงถงความส าคญของเทคโนโลยทเพมมากขน (Reflects the increased relevance of

technology) 10. สะทอนถงความส าคญของเทคโนโลยทเพมมากขน (Reflects the increased relevance of

technology) 11. สงเสรมใหค านงถงความส าคญของการตอตานการทจรต (Enhances consideration of

antifraud expectations)

การเปลยนแปลงทส าคญจาก COSO 1992 ในประเทศไทยตอบรษทจดทะเบยนฯ 1. การเปลยนแปลงแบบประเมนความเพยงพอของระบบควบคมภายใน จากเดมทพฒนาจาก COSO

1992 เปนรปแบบใหมทพฒนาจาก COSO 2013 2. การเปดเผยขอมลของหวหนาตรวจสอบภายใน (CAE) และผด ารงต าแหนงหวหนางานก ากบดแล

การปฏบตงานของบรษท (Compliance) ในแบบแสดงขอมลประจ าป (56-1) และหนงสอชชวน (69-1) โดยคณะกรรมการตรวจสอบตองแสดงความเหนตอคณสมบตของหวหนางานดงกลาวดวย

องคประกอบทงหาและหลกการ 17 ขอ องคประกอบดวนสภาพแวดลอมการควบคม (Control Environment)

1.สภาพแวดลอมการควบคม (1) องคกรแสดงถงความยดมนในคณคาของความซอตรง (integrity) และจรยธรรม (2) คณะกรรมการมความเปนอสระจากฝายบรหาร และท าหนาทก ากบดแล (Oversight)

และพฒนาการด าเนนการดานการควบคมภายใน (3) ฝายบรหารไดจดใหมโครงสรางการรายงาน การก าหนดอ านาจในการสงการและความ

รบผดชอบทเหมาะสม เพอใหองคกรบรรลวตถประสงค ภายใตการก ากบดแล (Oversight) ของคณะกรรมการ (4) องคกรแสดงถงความมงมนในการจงใจ พฒนาและรกษาบคลากรทมความร

ความสามารถ (5) องคกรก าหนดใหบคลากรมหนาทและความรบผดชอบในการควบคมภายใน เพอให

บรรลตามวตถประสงค


องคประกอบดานการประเมนความเสยง (Risk assessment)

2. การประเมนความเสยง (6) องคกรก าหนดวตถประสงคไวอยางชดเจนเพยงพอ เพอใหสามารถระบและประเมน

ความเสยงตางๆ ทเกยวของกบการบรรลวตถประสงคขององคกร (7) องคกรระบและวเคราะหความเสยงทกประเภททอาจกระทบตอการบรรลวตถประสงค

ไวอยางครอบคลมทวทงองคกร (8) องคกรไดพจารณาถงโอกาสทจะเกดการทจรตในการประเมนความเสยงทจะบรรล

วตถประสงคขององคกร (9) องคกรสามารถระบและประเมนความเปลยนแปลงทอาจมผลกระทบตอระบบการ

ควบคมภายใน

องคประกอบดานการประเมนความเสยง (Risk assessment) 3. การควบคมการปฏบตงาน

(10) องคกรมมาตรการควบคมทชวยลดความเสยงทจะไมบรรลวตถประสงคขององคกรใหอยในระดบทยอมรบได

(11) องคกรเลอกและพฒนากจกรรมการควบคมทวไปดวยระบบเทคโนโลย เพอชวยสนบสนนการบรรลวตถประสงค

(12) องคกรจดใหมกจกรรมการควบคมผานทางนโยบาย ซงไดก าหนดสงทคาดหวงและขนตอนการปฏบตเพอใหนโยบายทก าหนดไวนนสามารถน าไปสการปฏบตได

องคประกอบดานสารสนเทศและการสอสารขอมล (Information & Communication) 4. สารสนเทศและการสอสาร

(13) องคกรมขอมลทเกยวของและมคณภาพ เพอสนบสนนใหการควบคมภายในสามารถด าเนนไปไดตามทก าหนดไว

(14) องคกรสอสารขอมลภายในองคกร ซงรวมถงวตถประสงคและความรบผดชอบตอการควบคมภายในทจ าเปนตอการสนบสนนใหการควบคมภายในสามารถด าเนนไปไดตามทวางไว

(15) องคกรสอสารกบหนวยงานภายนอก เกยวกบประเดนทอาจมผลกระทบตอการควบคมภายใน

องคประกอบดานการตดตาม (Monitoring Activities) 5. การตดตาม

(16) องคกรตดตามและประเมนผลการควบคมภายใน เพอใหมนใจไดวาการควบคมภายในยงด าเนนไปอยางครบถวน เหมาะสม

(17) องคกรประเมนและสอสารขอบกพรองของการควบคมภายในอยางทนเวลาตอบคคลทรบผดชอบซงรวมถงผบรหารระดบสงและคณะกรรมการตามความเหมาะสม


ภาคผนวก ข.

การก ากบดแลองคการภาครฐตามหลกธรรมาภบาล ของการบรหารกจการบานเมองทด


การก ากบดแลองคการภาครฐตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด ---------------------------------------------------

การก ากบดแลองคการภาครฐตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance) เปนหลกการสากลทไดรบการยอมรบจากสถาบนนานาชาตวาเปนปจจยส าคญในการท าใหองคการประสบความส าเรจ โดยมการน าค าวา Good Governance มาใชครงแรกเมอป ค.ศ.1989 โดยปรากฏในรายงานของธนาคารโลก (World Bank) และตอจากนนมากมหนวยงานตางๆ ไดใหความส าคญเกยวกบ Good Governance เปนอยางมาก เชน คณะกรรมาธการเศรษฐกจ และสงคมส าหรบเอเชยและแปซฟกแหงสหประชาชาต (The United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific: UNESCAP) ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Program : UNDP) และองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organization for Economic Co-operation and Development: OECD) เปนตน

ในป ค.ศ. 1992 ธนาคารโลกไดอธบายถงการบรหารกจการบานเมอง ( Governance) วาเปนเรองเกยวกบลกษณะของการใชอ านาจในการจดการทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศเพอการพฒนา ซงครอบคลมประเดนในเรองการมสวนรวมของภาคสวนตางๆ การบรหารจดการภาครฐ ภาระรบผดชอบ กรอบตวบทกฎหมายเกยวกบการพฒนา ความโปรงใสและขอมลขาวสาร

สถาบนแหงธนาคารโลก ( World Bank Institute) ไดวางระเบยบวธในการศกษาวจยเชงเปรยบเทยบเพอวดระดบคณภาพของการบรหารกจการบานเมองของบรรดาประเทศตางๆ ทวโลกซงครอบคลมประเดน 6 มตดงนคอ

การมสทธมเสยงของประชาชนและภาระรบผดชอบ ( Voice and Accountability) ซงเกยวของกบการทประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในการจดตงรฐบาลดวยตนเอง รวมถงการมเสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน ตลอดจนเสรภาพในการชมนมและสมาคม

ความมเสถยรภาพทางการเมองและการปราศจากความรนแรง ( Political Stability and Absence of Violence) ซงเปนเรองของโอกาสความเปนไปไดทรฐบาลจะไรเสถยรภาพหรอถกโคนลม โดยอาศยวธการตางๆ ทไมเปนไปตามบทบญญตของรฐธรรมนญ เชน การใชความรนแรงทางการเมองและการกอการราย

ประสทธผลของรฐบาล (Government Effectiveness) ซงใหความส าคญในเรองของคณภาพการใหบรการและความสามารถของขาราชการหรอเจาหนาทของรฐ ตลอดจนระดบความเปนอสระจากการแทรกแซงทางการเมอง รวมถงคณภาพของการก าหนดนโยบายและการน านโยบายไปปฏบต ความมงมนจรงจงของรฐบาลทมตอนโยบายดงกลาว


คณภาพของมาตรการควบคม (Regulatory Quality) ซงเปนเรองขดความสามารถของรฐบาลในการก าหนดนโยบายและออกมาตรการควบคม รวมถงการบงคบใชนโยบายและมาตรการดงกลาวใหเปนไปอยางเหมาะสมและเออตอการสงเสรมใหภาคเอกชนสามารถพฒนาได

นตธรรม (Rule of Law) ซงเกยวของกบระดบของการทบคคลฝายตางๆ มความมนใจและยอมรบปฏบตตามกฎกตกาในการอยรวมกนของสงคม โดยเฉพาะคณภาพของการบงคบใหปฏบตตามเงอนไขสญญา การต ารวจและการอ านวยความยตธรรม รวมถงโอกาสความเปนไปไดทจะเกดอาชญากรรมและความรนแรง

การควบคมปญหาทจรตประพฤตมชอบ (Control of Corruption) ซงเปนเรองเกยวกบการใชอ านาจรฐเพอประโยชนสวนตว ทงในรปแบบของการทจรตประพฤตมชอบเพยงเลกนอยหรอขนานใหญ รวมถงการเขาครอบครองรฐโดยชนชนน าทางการเมองและนกธรกจเอกชนทมงเขามาแสวงหาผลประโยชน

UNESCAP อธบายวา การบรหารกจการบานเมองทดเปนเรองทมความเกยวของกบการจดการโครงสรางและความสมพนธของสถาบนการเมองซงคอบคลมทงในสวนของสถาบนทางการเมองทมลกษณะอยางเปนทางการและไมเปนทางการ การตดสนใจจดสรรทรพยากรเพอบรหารกจการของบานเมองและแกไขปญหาของสงคม ตลอดจนกระบวนการเขามามสวนรวมของภาคสวนหรอฝายตางๆ ในการก าหนดนโยบายสาธารณะและการน านโยบายสาธารณะไปสการปฏบต ภายใตกรอบและกระบวนการทางกฎหมายอนชอบธรรม โดยมจดมงหมายเพอท าใหมนใจวาขอเรยกรองของความตองการของทกฝายในสงคมจะไดรบการรบฟงและน าเขามาพจารณาไตรตรองในการตดสนใจและก าหนดนโยบายสาธารณะ สามารถตอบสนองความตองการของสงคมทงในปจจบนและอนาคต รวมทงท าใหปญหาทจรตหรอประพฤตมชอบลดลงในทายทสด

จากวกฤตเศรษฐกจท เกดขนในปพ .ศ. 2540 สงผลกระทบตอทกภาคสวนของสงคมไทย ซงสาเหตส าคญสวนหนงเกดจากการบรหารจดการในระดบชาตและระดบองคกรทงในภาครฐและเอกชนมความบกพรองและขาดประสทธภาพสงรวมถงการกระท าผดทจรตและขาดจรยธรรมของบคลากร ประกอบกบในปจจบนทสถานการณดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการบรหารงานของราชการมการเปลยนแปลงอยางมากและเปนไปอยางรวดเรวแตโครงสรางการบรหารจดการภาครฐยงขาดความยดหยนและขาราชการยงไมสามารถปรบเปลยนกระบวนทศน วฒนธรรม คานยมและวธการปฏบตงานใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลใหเกดปญหาทงในระดบโครงสราง ระดบนโยบายละระดบการปฏบตการ ดงขอสรปตอไปน

1. ภาครฐขาดกลไกและกฎเกณฑในการบรหารจดการบานเมองทมประสทธภาพและคลองตวสอดรบกบการเปลยนแปลง ทางดานเศรษฐกจ การเมอง และสงคมภายนอก

2. บคลากรขาดความรความเชยวชาญในการปฏบตงาน และคานยมทมงเนนประโยชนของประชาชนรวมถงการไมสามารถปรบตวไดทนตอการเปลยนแปลงของระบบราชการในปจจบน จงสงผลใหการด าเนนงานในภาพรวมยงไมมประสทธภาพ ประสทธผล และเกดความคมคาสงสดตามภารกจทไดรบมอบหมาย


3. ระบบการตดสนใจและการบรหารจดการของภาครฐยงมลกษณะทขาดความโปรงใส บรสทธและยตธรรมอยางแทจรงท าใหการบรหารจดการโดยรวมไมสามารถสนองตอบและเกดประโยชนสงสดแกประชาชนได ในขณะเดยวกนกเปดโอกาสหรอชองทางใหเกดการทจรตและผดจรรยาในการปฏบตราชการได

4. ประชาชนขาดความรความเขาใจและเขาไมถงขอมลขาวสารเกยวกบสถานการณบานเมอง รวมถงไมรระบบการปฏบตงานของราชการเพยงพอ ท าใหไมสามารถเขารวมในกระบวนการตดสนใจแกไขปญหาและตรวจสอบผลการปฏบตงานของภาครฐได

5. เกดปญหาการทจรตและการประพฤตมชอบในภาครฐอยางกวางขวาง สงผลใหภาครฐเกดความสญเสย ทงในแงภาพลกษณ งบประมาณ รายไดน าสงรฐ และคาใชจายเพอใชในการปองกนและปราบปรามทจรตภายในหนวยงานภาครฐเปนอยางมาก

จากประเดนปญหาทส าคญดงกลาวขางตนท าใหประเทศไทยมการบงคบใชและปรบแกกฎหมายตางๆ เพอกอใหเกดและเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการภาครฐทกภาคสวนภายในประเทศอยางตอเนองตามล าดบ ดงน

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ไดวางรากฐานของธรรมาภบาล โดยมหลกการทส าคญ ไดแก การสรางความโปรงใสในการบรหารประเทศ การตรวจสอบการใชอ านาจรฐ การมสวนรวมของทกภาคสวนทงระดบชาตทองถน ชมชน และในทกระดบตงแตรวมรบรไปจนถงรวมท าและรวมรบผล

2. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549) ไดก าหนดวาการบรหารจดการประเทศตองเสรมสรางหลกธรรมาภบาลใหเขมแขง เพอใหเกดระบบบรหารจดการทดหรอหลกธรรมาภบาล (Good Governance) อนเปนยทธศาสตรส าคญทจะปองกนและแกไขปญหาทสะสมจนถงขนวกฤตทงในภาคเศรษฐกจ สงคมและการเมอง นอกจากนรฐบาลจะตองสงเสรมคานยมและวถปฏบตทซอสตย รบผดชอบ ถกตอง เปนธรรม โปรงใสและตรวจสอบได โดยเฉพาะการลงโทษแกผกระท าความผดอนเปนองคประกอบของหลกธรรมาภบาลดงกลาว ซงจ าเปนอยางยงทจะตองสรางใหเกดขนทงในวงการภาครฐและภาคเอกชนอนเปนเงอนไขส าคญของการขจดปญหาการทจรตประพฤตมชอบหรอคอรรปชน ในการนจะตองมกฎระเบยบทเปนกตกาก าหนดบงคบไว และจะตองปลกฝงลงไปในระบบการสรางคนรนใหมตงแตเยาววย

3. ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 10 สงหาคม 2542 และมผลบงคบใชกบหนวยงาน ของรฐตงแตวนท 11 สงหาคม 2542 เปนตนมา ทงน ไดก าหนดใหทกหนวยงานของรฐด าเนนการบรหารจดการโดยยดหลกการ 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ระเบยบนไดใชมาระยะหนงกระทงส านกนายกรฐมนตรไดออกประกาศระเบยบส านกนายกรฐมนตร ลงวนท 9 สงหาคม พ.ศ.2547 เพอยกเลกระเบยบฯ ฉบบน

4. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 มาตรา 3/1 มเจตนารมณวา “การบรหารราชการจะตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชนเกดความสมฤทธตอภารกจ


ของรฐ ความมประสทธภาพ ความคมคาเชงภารกจแหงรฐ การลดขนตอนการปฏบตงาน การลดภารกจและยบเลกหนวยงานทไมจ าเปน การกระจายภารกจและทรพยากรใหแกทองถน กระจายอ านาจการตดสนใจ การอ านวยความสะดวกและสนองตอบความตองการของประชาชน”

5. พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ไดก าหนดขอบเขตความหมาย ของค าวา “การบรหารกจการบานเมองทด ” ในภาพรวมซงเปนการชใหเหนวตถประสงคของการบรหารราชการทก าหนดในพระราชกฤษฎกา และเปนแนวทางในการปฏบตราชการของทกสวนราชการในการกระท าภารกจใดภารกจหนงวาตองมความมงหมายใหบรรลเปาหมายในสงเหลาน คอ

• เกดประโยชนสขของประชาชน • เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ • มประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ • ไมมขนตอนการปฏบตงานเกนความจ าเปน • มการปรบปรงภารกจของสวนราชการใหทนตอเหตการณ • ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองความตองการ • มการประเมนผลการปฏบตงานอยางสม าเสมอ


6. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ระบเกยวกบหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด ดงน

หมวด 4 มาตรา 74 วรรค หนง “ บคคลผเปนขาราชการ ขาราชการลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจหรอเจาหนาทอนของรฐมหนาทด าเนนการ ใหเปนไปตาม กฎหมายเพอรกษาประโยชน สวนรวมอ านวยความสะดวกและใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด ”

หมวด 5 แนว นโยบาย พน ฐาน แหง รฐ สวน ท 3 มาตรา 78 “ รฐ ตอง ด าเนน การ ตาม แนว นโยบาย ใน ดาน การ บรหารราชการ แผนดน โดย พฒนา ระบบ งาน ภาค รฐ โดย มง เนน การ พฒนา คณภาพ คณธรรมและจรยธรรมของเจาหนาทของรฐควบคไปกบการปรบปรงรปแบบและวธการท างานเพอใหการบรหารราชการแผนดนเปนไปอยางมประสทธภาพและสงเสรมใหหนวยงานของรฐใชหลกการบรหารกจการบานเมองทดเปนแนวทางในการปฏบตราชการ ” และ“จดระบบ งาน ราชการและงานของรฐอยางอนเพอใหการจดท าและการใหบรการสาธารณะเปนไปอยางรวดเรวมประสทธภาพ โปรง ใสและตรวจสอบไดโดยค านงถงการมสวนรวมของประชาชนส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) มงเนนและใหความส าคญเกยวกบ Good Governance ตอการพฒนาระบบราชการไทยอยางชดเจนและตอเนอง โดยในแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2551 - พ.ศ.2555) ไดผลกดนการสรางระบบราชการไทยใหเปนกลไกของรฐทส าคญตอการบรหารกจการบานเมองทดดวยการขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย เพอเพมขดสมรรถนะขาราชการใหสามารถเรยนร ปรบตวและตอบสนองตอการเปลยนแปลงในการอ านวยความสะดวกและการใหบรการประชาชนไดอยางทนกาล ทงนตองยดมนในหลกจรยธรรมและธรรมาภบาลโดยการสรางระบบธรรมาภบาลส าหรบการก ากบดแลตนเองทดเพอใหเกดความโปรงใสถกตอง เปนธรรม การเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมและมความรบผดชอบตอสงคม เปนตน ทงนเพอใหการปฏบตราชการบรรลเปาประสงคเพอประโยชนสขของประชาชนและรกษาผลประโยชนของประเทศชาต


นอกจากนการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทยแลว เพอใหการก ากบดแล

องคการของสวนราชการตางๆ เปนไปในทศทางเดยวกน และมความเปนสากลเทยบเทาหนวยงานในตางประเทศและภาคเอกชน ส านกงาน ก.พ.ร. จงไดก าหนดใหสวนราชการและจงหวดจดท านโยบายการก ากบดแลองคการทด หรอ “Organizational Governance (OG)”เพอประกาศเจตนารมณขององคการวาจะด าเนนการดวยการยดหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด พรอมก าหนดนโยบายครอบคลมองคประกอบ 4 ดาน ดงน

1. นโยบาย ดาน รฐ สงคม และ สง แวดลอม • รฐ หมาย ถง บานเมอง ประเทศชาตและหมายรวมถงประเทศตางๆ ทวโลกรวมทงขอตกลง

ระหวางประเทศทเกยวของ • สงคม หมาย ถง คนจ านวนหนงทมความสมพนธตอเนองกนตามระเบยบ กฎเกณฑ โดยม

วตถประสงคส าคญรวมกน เชน สงคมชนบทวงการ หรอสมาคมของคนกลมใดกลมหนง เชน สงคมชาวบาน • สงแวดลอม หมายถง สงตางๆ ทงทางธรรมชาตและทางสงคมทอยรอบๆ มนษยมทงทด

และไมด เชน โรงเรยนสรางสวนดอกไมใหเปนสงแวดลอมทดแกนกเรยนชมชนทมการทะเลาะววาทกน หรอเลนการพนน เปนสงแวดลอมทไมดแกเดก

2. นโยบายดานผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสย • ผรบบรการ หมาย ถง ผทมารบบรการจากสวนราชการโดยตรงหรอผานชองทางการสอสาร

ตางๆ ทงนรวมถงผรบบรการทเปนสวนราชการดวย


• ผมสวนไดสวนเสย หมาย ถง ผทไดรบผลกระทบทงทางบวกและทางลบ ทงทางตรงและทางออมจากการด าเนนการของสวนราชการ เชน ประชาชน ชมชนในทองถน บคลากรในสวนราชการ ผสงมอบงาน รวมทงผรบบรการดวย

3. นโยบายดานองคการ • องคการ หมายถง ศนยรวมกลมบคคลหรอกจการทประกอบกนขนเปนหนวยงานเดยวกน

เพอด าเนนกจการตามวตถประสงคทก าหนดไวในกฎหมายหรอในตราสารจดตงซงอาจเปนหนวยงานของรฐ เชน องคการของรฐบาล หนวยงานเอกชนหรอหนวยงานระหวางประเทศ ทงนใหหมายรวมถงทศทางในการด าเนนงาน นโยบาย โครงสราง กระบวนงาน ระบบ ระเบยบ และขอกฎหมายทเกยวของในการปฏบตงานเพอความมประสทธภาพประสทธผลขององคกร เชน ระบบการควบคมภายใน การจดซอจดจาง การบรหารความเสยง การจดการระบบขอมล การขดผลประโยชนทางราชการตลอดจนการรกษาจรรยาขาราชการ

4. นโยบายดานผปฏบต งาน • ผปฏบต หมายถง บคคลทปฏบตงานภายในองคการทกประเภทนอกจากนเพอยกระดบการ

บรหารกจการบานเมองทด ส านกงาน ก.พ.ร. ไดสงเสรมใหหนวยงานภาครฐมการน าแนวทางการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management : NPM) และเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award : PMQA) ซงน า Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) มาประยกตใชซงเกณฑดงกลาวใหความส าคญและมงเนนการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐใน 7 หมวด ไดแก

หมวด 1 : การน าองคกร หมวด 2 : การวางแผนเชงยทธศาสตร หมวด 3 : การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย หมวด 4 : การวด การวเคราะห และการจดการความร หมวด 5 : การมงเนนทรพยากรบคคล หมวด 6 : การจดการกระบวนการ หมวด 7 : ผลลพธการด าเนนการ

ดงแสดงเปนแผนภาพได ดงน


องคประกอบหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance)

หลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด คณะรฐมนตรในการประชมเมอวนท 24 เมษายน 2555 ไดมมตเหนชอบกบหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทดตามทส านกงาน ก.พ.ร. เสนอ โดยประกอบดวย 4 หลกการส าคญและ 10 หลกการยอย ดงน

1. การบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management)

หลกประสทธภาพ (Efficiency) : ในการปฏบตราชการตองใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลตภาพทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ทงน ตองมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงานเพออ านวยความสะดวกและลดภาระคาใชจาย ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน

หลกประสทธผล ( Effectiveness) : ในการปฏบตราชการตองมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทกฝาย ปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของประชาชน สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผลการปฏบตงานเปนเลศ รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง

หลกการตอบสนอง ( Responsiveness) : ในการปฏบตราชการตองสามารถใหบรการไดอยางมคณภาพ สามารถด าเนนการแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด สรางความเชอมนไววางใจ รวมถงตอบสนองตามความคาดหวง/ความตองการของประชาชนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยทมความหลากหลายและมความแตกตางกนไดอยางเหมาะสม


2. คานยมประชาธปไตย (Democratic Value) ภาระรบผดชอบ/สามารถตรวจสอบได ( Accountability) : ในการปฏบตราชการตองสามารถตอบ

ค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย รวมทงตองมการจดวางระบบการรายงานความกาวหนาและผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอสาธารณะ เพอประโยชนในการตรวจสอบและการใหคณใหโทษ ตลอดจนมการจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาและผลกระทบใด ๆ ทอาจจะเกดขน

เปดเผย/โปรงใส ( Transparency) : ในการปฏบตราชการตองปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา รวมทงตองมการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอไดใหประชาชนไดรบทราบอยางสม าเสมอ ตลอดจนวางระบบใหการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาวเปนไปโดยงาย

3. ประชารฐ (Participatory State) หลกนตธรรม ( Rule of Law) : ในการปฏบตราชการตองใชอ านาจของกฎหมาย กฎระเบยบ

ขอบงคบในการปฏบตงานอยางเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบต และค านงถงสทธเสรภาพของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยฝายตาง ๆ

ความเสมอภาค ( Equity) : ในการปฏบตราชการตองใหบรการอยางเทาเทยมกน ไมมการแบงแยกดานชายหญง ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม และอน ๆ อกทงยงตองค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคมดวย

4. ความรบผดชอบทางการบรหาร (Administrative Responsibility) การมสวนรวม/การพยายามแสวงหาฉนทามต ( Participation/ Consensus Oriented) : ใน

การปฏบตราชการตองรบฟงความคดเหนของประชาชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบร เรยนร ท าความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหา/ประเดนทส าคญทเกยวของรวมคดแกไขปญหา รวมในกระบวนการตดสนใจและการด าเนนงาน และรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน ทงน ตองมความพยายามในการแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยเฉพาะกลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจะตองไมมขอคดคานทหาขอยตไมไดในประเดนทส าคญ

การกระจายอ านาจ ( Decentralization) : ในการปฏบตราชการควรมการมอบอ านาจและกระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม

คณธรรม/จรยธรรม ( Morality/ Ethic) : ในการปฏบตราชการตองมจตส านก ความรบผดชอบในการปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนและจรรยาบรรณวชาชพ ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของระบบราชการไทย หรอ I AM READY


ภาคผนวก ค.

(รางฉบบ 3)

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561

แนวทางทเปนระบบสการปรบปรงผลการด าเนนการขององคการ

The 2013-2014 และ 2015-2016 Education Criteria for Performance Excellence

ส านกมาตรฐานและประเมนผลอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา


1.2 การก ากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม ก. การก ากบดแลขององคการ

(1) การก ากบดแล สถาบนท าใหมนใจอยางไรวา มการก ากบดแลอยางมความรบผดชอบ สถาบนด าเนนการอยางไรในการทบทวนและทาใหสถาบนประสบความส าเรจในเรองตางๆ ท

ส าคญในการกากบดแล ภาระรบผดชอบในการกระทาของคณะผบรหาร ภาระรบผดชอบตอกลยทธทก าหนด ภาระรบผดชอบดานการเงน ความโปรงใสในการด าเนนการ การสรรหากรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน และนโยบายในเรองการเปดเผยขอมล

ขาวสารของคณะกรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน (*) การตรวจสอบภายในและภายนอกทเปนอสระและมประสทธผล การปกปองผลประโยชนของผถอหนและผมสวนไดสวนเสย (*) การวางแผนสบทอดต าแหนงผน าระดบสง

(2) การประเมนผลการปฏบตงาน สถาบนด าเนนการอยางไรในการประเมนผลการปฏบตงานของผน าระดบสงรวมทงผบรหาร

สงสด และสภามหาวทยาลย/สถาบน สถาบนด าเนนการอยางไรในการใชผลการประเมนนในการก าหนดคาตอบแทนแกผบรหาร

อยางไร สถาบนด าเนนการอยางไรในการประเมนผลการปฏบตงานของคณะกรรมการสภามหาวทยาลย / สภาสถาบน (*) และใชผลการประเมนนไปพฒนาและปรบปรงประสทธผลของผน าแตละคนของคณะกรรมการฯ และระบบการน าองคการอยางไร (*)

ข. พฤตกรรมทถกกฎหมาย และมจรยธรรม (1) การประพฤตปฏบตทถกตองตามกฎหมาย การปฏบตตามระเบยบ และการไดรบการรบรอง

ตามมาตรฐาน สถาบนไดคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคมทมตอหลกสตรและบรการ ตลอดจน

การปฏบตการตาง ๆ ของสถาบนทงในปจจบนและอนาคตอยางไร สถาบนด าเนนการอยางไร ในกรณทหลกสตรและบรการ และการปฏบตการของสถาบน มผลกระทบในเชงลบตอสงคม สถาบนไดคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคมทมตอหลกสตรและบรการ ตลอดจน

การปฏบตการของสถาบนทงในปจจบนและอนาคตอยางไร


สถาบนมการด าเนนการเชงรก ในประเดนขอกงวลและผลกระทบดงกลาวอยางไร ทงนรวมถงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและใชกระบวนการจดการหวงโซอปทานทมประสทธผล (*)

สถาบนมกระบวนการอะไรทตองปฏบตตาม และท าใหดกวาระเบยบ กฎหมาย และการรบรองมาตรฐานตววดและเปาประสงคของกระบวนการดงกลาวคออะไร (*) สถาบนมกระบวนการตววด และเปาประสงคทส าคญอะไรบาง ในการด าเนนการเรองความเสยงทเกยวของกบ หลกสตรและบรการ และการปฏบตการของสถาบน

(2) พฤตกรรมทมจรยธรรม สถาบนมวธการอยางไรในการสงเสรมและทาใหมนใจวาปฏสมพนธทกดานของสถาบน

เปนไปอยางมจรยธรรม สถาบนใชกระบวนการหลกและตววดหรอตวบงชหลกอะไร ในการสงเสรมและก ากบดแลใหม

พฤตกรรมทมจรยธรรมภายใตโครงสรางการก ากบดแล และตลอดทวทงสถาบน รวมทงในการปฏสมพนธกบบคลากร ผเรยน ลกคากลมอนผมสวนไดสวนเสย ผสงมอบ และคความรวมมออยางเปนทางการสถาบนมวธการอยางไรในการก ากบดแล และด าเนนการในกรณทมการกระท าทขดตอจรยธรรม

ค. ความรบผดชอบตอสงคม และการสนบสนนชมชนทส าคญ (1) ความผาสกของสงคม

สถาบนค านงถงเรองความผาสกและประโยชนสขของสงคมเปนสวนหนงในกลยทธและ การปฏบตงานประจ าวนอยางไร

สถาบนมสวนชวยใหระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมมสภาวะทดไดอยางไร (2) การสนบสนนชมชน

สถาบนด าเนนการอยางไรในการสนบสนนและสรางความเขมแขงใหแกชมชนทส าคญอยาง จรงจง ชมชนใดคอชมชนทส าคญของสถาบนและสถาบนมวธการก าหนดชมชนดงกลาวอยางไร และก าหนดเรองทสถาบนจะเขาไปมสวนรวม รวมถงเรองทสามารถใชประโยชนอยางเตมทจากสมรรถนะหลกขององคการผน าระดบสง ไดรวมกบบคลากรในการพฒนาชมชนดงกลาวอยางไร

หมายเหต 1.2 ควรน าเรองความรบผดชอบตอสงคมในประเดนทมความส าคญอยางยงตอความส าเรจ ดานตลาดในปจจบนของสถาบนไปใชประกอบในการจดท ากลยทธ (ขอ 2.1) และการมงเนนการปฏบตการ (หมวด 6) การรายงานผลลพธ ควรรายงานทงดานการน าองคการและการก ากบดแล (หมวด 7.4) ตวอยาง เชน ผลการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบและกฎหมาย (รวมถงผลการตรวจสอบดานการเงนตามขอบงคบ)


การรบรองมาตรฐาน การลดผลกระทบตอสภาพแวดลอม การปรบปรงสงแวดลอมโดยใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม การอนรกษทรพยากร การลดปรมาณกาซเรอนกระจก (carbon footprint) หรอวธการอนๆ รวมถงการปรบปรงผลกระทบตอสงคมโดยกจกรรมการมสวนรวมระหวางชมชนและสถาบน ควรรายงานเปนผลลพธของหมวดการน าองคการ (ขอ 7.6)

1.2 สขภาพและความปลอดภยของบคลากร ไมไดอยในหวขอน ควรกลาวถงในหมวด 5.1 และ 6.2 1.2ก (1) การทบทวนผลการด าเนนการและความกาวหนาของสถาบนโดยสภามหาวทยาลย/สถาบน ให

ดท 4.1 ข 1.2ก (1) เพอความโปรงใสของการก ากบดแล ตองมกระบวนการควบคมภายในของกระบวนการ

ตางๆ ในการก ากบดแลดวย 1.2ก (2) การประเมนผลการปฏบตงานของผน าอาจใชการประเมนโดยผรวมงาน การประเมนการ

ปฏบตงานของผบรหารอยางเปนทางการการประเมนโดยคณะกรรมการทปรกษาจากภายนอก รวมทงขอมลปอนกลบและผลส ารวจทงอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการทไดจากบคลากรและผมสวนไดสวนเสยอนๆ

1.2ข (2) ตววดหรอตวบงชของการประพฤตปฏบตทมจรยธรรมอาจใชกรณทท าผด /ละเมดจรยธรรม กรณทขดตอกฎระเบยบ และการจดการตอกรณเหลานน ผลการส ารวจการรบรของบคลากรเรองจรยธรรมของสถาบน การใชสายดวนจรยธรรม ผลลพธดานการทบทวนและตรวจสอบดานจรยธรรม ตววดและตวบงชอนๆ อาจรวมถงความถกตองแมนย าในการทดสอบ ความเทาเทยมกนในการเขาถงทรพยากร การตงคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยและในสตวทดลอง ตววดหรอตวบงชดานพฤตกรรมทมจรยธรรม รวมถงหลกฐานทแสดงวามนโยบาย การฝกอบรมบคลากรและการตดตาม เพอดแลดาน

ผลประโยชนทบซอน การใชเทคโนโลยใหถกตองเหมาะสม การเปดเผยขอมลตอสาธารณะ การบรหารจดการกองทนและการคดเลอกผขายอยางเหมาะสม

การปองกนและการใชขอมลสารสนเทศซงมความออนไหว รวมทงความรทไดจากการสงเคราะหเชอมโยงขอมลเหลาน

การใชเงนทนอยางอยางเหมาะสม

1.2ค เรองการชวยเหลอสงคมและการสนบสนนชมชน อาจรวมถงการทสถาบนท าเพอปรบปรงสภาพแวดลอม (เชน การใหความรวมมอเพออนรกษสภาพแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาต ) สรางความเขมแขงใหงานบรการและการศกษาของชมชนในทองถน และการด าเนนการของสมาคมวชาชพตางๆ


7.4 ผลลพธดานการน าองคการ และการก ากบดแล : ผลลพธดานการน าองคการของผน าระดบสง และการก ากบดแลมอะไรบาง (80 คะแนน) [ผลลพธ]

ใหสรปผลลพธดานการน าองคการทส าคญของผน าระดบสง และการก ากบดแล รวมทงภาระรบผดชอบดานการเงน การปฏบตตามกฎหมาย การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม ความรบผดชอบ ตอสงคม และการสนบสนนชมชนทส าคญ รวมทงการบรรลเปาหมายเชงกลยทธ

ใหแสดงขอมลและสารสนเทศเพอตอบคาถามตอไปน

ก. ผลลพธดานการน าองคการ การก ากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม (1) การน าองคการ

ผลลพธดานการสอสารและสรางความผกพนกบบคลากร ผเรยนและลกคากลมอน คออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมส าหรบตววดและตวบงชทส าคญทแสดงถงการทผน าสอสารและสรางความผกพนกบบคลากร ผเรยนและลกคากลมอน เพอน าวสยทศนและคานยมไปสการปฏบต สนบสนนใหเกดการสอสารแบบสองทาง และมงเนนการปฏบต ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงาน กลมผเรยนและลกคากลมอนอยางไร (*)

(2) การก ากบดแล ผลลพธดานภาระรบผดชอบของการก ากบดแลคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการก ากบดแล และภาระรบผดชอบ

ดานการเงนทงภายในและภายนอก (*) (3) กฎหมาย ขอบงคบและการรบรองมาตรฐาน

ผลลพธดานกฎหมาย ขอบงคบและการรบรองมาตรฐานคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการปฏบตตามและทาใหดกวาระเบยบ

ขอบงคบ กฎหมาย และการรบรองมาตรฐาน ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงานอยางไร (*) (4) จรยธรรม

ผลลพธดานประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรมคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม

พฤตกรรมทขดตอจรยธรรม ความเชอมนของผมสวนไดสวนเสยทมตอผน าระดบสง และตอระบบการก ากบดแลของสถาบน ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงานอยางไร (*)

(5) สงคม ผลลพธดานความรบผดชอบตอสงคมและการสนบสนนชมชนทส าคญคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการบรรลผลลพธดานความรบผดชอบ

ตอสงคมและการสนบสนนชมชนทสาคP


ภาคผนวก ง.

กระบวนการบรหารความเสยง ตามเกณฑการประเมนคณภาพภายใน


กระบวนการบรหารความเสยง ตามเกณฑการประเมนคณภาพภายใน 2553

เพอใหมระบบบรหารความเสยง โดยการบรหารและควบคมปจจย กจกรรม และกระบวนการด าเนนงานทอาจเปนมลเหตของความเสยหาย (ทงในรปของตวเงน หรอไมใชตวเงน เชน ชอเสยง และการฟองรองจากการไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบประสทธภาพ ประสทธผล หรอความคมคา ) เพอใหระดบความเสยง และขนาดของความเสยหายทจะเกดขนในอนาคตอยในระดบทยอมรบและควบคมไดโดยค านงถงการเรยนรวธการปองกนจากการคาดการณปญหาลวงหนาและโอกาสในการเกด เพอปองกนหรอบรรเทาความรนแรงของปญหา รวมทงการมแผนส ารองตอภาวะฉกเฉน เพอใหมนใจวาระบบงานตาง ๆ มความพรอมใชงาน มการปรบปรงระบบอยางตอเนองและทนตอการเปลยนแปลงเพอการบรรลเปาหมายของคณะ/หนวยงาน ตามยทธศาสตรหรอกลยทธเปนส าคญ เกณฑมาตรฐาน :

1. มการแตงตงคณะกรรมการหรอคณะท างานบรหารความเสยง โดยมผบรหารระดบสงและตวแทน ทรบผดชอบพนธกจหลกรวมเปนคณะกรรมการหรอคณะท างาน

2. มการวเคราะหและระบความเสยง และปจจยทกอใหเกดความเสยงอยางนอย 3 ดาน ตามบรบทของ คณะ/หนวยงาน ตวอยางเชน

- ความเสยงดานทรพยากร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ อาคารสถานท) - ความเสยงดานยทธศาสตร หรอกลยทธของสถาบน - ความเสยงดานนโยบาย กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ - ความเสยงดานการปฏบตงาน เชน ความเสยงของกระบวนการบรหารหลกสตร การบรหาร

งานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ - ความเสยงดานบคลากรและความเสยงดานธรรมาภบาล โดยเฉพาะจรรยาบรรณของอาจารยและ

บคลากร - ความเสยงจากเหตการณภายนอก - อน ๆ ตามบรบทของสถาบน

3. มการประเมนโอกาสและผลกระทบของความเสยงและจดล าดบความเสยงทไดจากการวเคราะหในขอ 2 4. มการจดท าแผนบรหารความเสยงทมระดบความเสยงสง และด าเนนการตามแผน 5. มการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามแผน และรายงานตอสภาสถาบนเพอพจารณาอยาง

นอยปละ 1 ครง 6. มการน าผลการประเมนและขอเสนอแนะจากสภาสถาบนไปใชในการปรบแผนหรอวเคราะหความเสยง

ในรอบปถดไป


คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน. ค าแนะน า : การจดท ารายงานการควบคมภายในตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกงานการตรวจเงนแผนดน ; 2547

จรประภา อครบวร และ ภมพร ธรรมสถตเดช. การบรหารความเสยง : โครงการนวตกรรมการเรยนร. กรงเทพฯ : ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา; 2552

ตลาดหลกทรพย. กรอบการบรหารความเสยงองคกร (ERM Framework). ฉบบเผยแพรทางเวบไซต ; 2014

นฤมล สะอาดโฉม. Risk Management การบรหารความเสยง. กรงเทพฯ : โรงพมพ ก.พลพมพ (1996) จ ากด; 2548

พส เตชะรนทร. Risks Management and Strategic Risks. เอกสารประกอบค าบรรยาย; 2551

ศร ตงศร การบรหารความเสยงขององคกรตามมาตรฐานสากล ISO 31000. เอกสารประกอบการสมมนา เชงปฏบตการ; 2551

Athit tachasinkul & Thanat Kerdjaroen. COSO 2013 และการประยกตใช : Price Waterhouse Cooper ABAS Ltd. เอกสารประกอบค าบรรยาย ; กนยายน 2557

บรรณานกรม


คมอ การจดท าแผนบรหารความเสยง มหาวทยาลยขอนแกน

ทปรกษา รองศาสตราจารย ดร. ล าปาง แมนมาตย รองอธการบดวางแผนยทธศาสตร

นางเพยงเพญ ภาคอทย ผอ านวยการกองแผนงาน

ผจดท า

นางภทรวด พลไพรสรรพ นกวเคราะหนโยบายและแผน ช านาญการพเศษ นายพนธเทพ อนนตเจรญ นกวเคราะหนโยบายและแผน ปฏบตการ นายขวญใจ คงสมบต นกวเคราะหนโยบายและแผน ปฏบตการ

จดพมพโดย กองแผนงาน ส านกงานอธการบด

ฝายวางแผนยทธศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

ถ.มตรภาพ ต.ในเมอง อ.เมอง จ. ขอนแกน 40002 โทรศพท 0 4320 3672 โทรสาร 0 4320 2337

http://plan.kku.ac.th

พมพครงท 1

กมภาพนธ 2559

จ านวน 100 เลม

จดพมพท หนวยผลตเอกสาร กองกลาง ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยขอนแกน

123 ถ.มตรภาพ ต.ในเมอง อ.เมอง จ.ขอนแกน 40002

การบรหิารความเสยี่ง management book -KKU-...

Documents

Transcript of การบรหิารความเสยี่ง management book -KKU-...