1

ภาพประกอบการศกษา

ใบความรท 1.1 องคประกอบของบรรยากาศ อากาศแหง“ ”

ทองฟาแจมใส

ทองฟาทมหมอกควน

ทองฟาทมหมอกควน

2

คำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาองคประกอบของบรรยากาศ อากาศแหง“ ” แลวตอบคำาถามในใบงานท 1.1

แผนภาพสวนประกอบของแกสในอากาศ

มารจกกบ อากาศแหง

กอนนะ

อากาศแหงเปนองคประกอบหลกของบรรยากาศประกอบดวย

แกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกสอารกอน แกส

คารบอนไดออกไซด และแกสอนๆ เปนสภาพอากาศทไมมนำ0าอยเลย

ในอากาศแกสไนโตรเจนเปนแกสทม

สวนประกอบของแกสในอากาศ

ปรมาณแกส (%)

ไนโตรเจน 78.084

ออกซเจน 20.964

อารกอน 0.934

คารบอนไดออกไซด 0.013

อน ๆ 0.005

บรรยากาศเปนของผสมประกอบ ดวย

องคประกอบสำาคญ 3 กลม คอ1. อากาศแหง2. ไอนำ0า3. อนภาคฝนตางๆ

3

ใบความรท 1.2 องคประกอบของบรรยากาศ ไอนำา“ ”คำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาองคประกอบของบรรยากาศ ไอนำ0า“ ” แลวตอบ

คำาถามในใบงานท 1.1

มารจกกบ ไอนำ0า กนตอเลยคะ

ไอนำาเปนสวนประกอบของบรรยากาศทเกดจากการระเหยของนำ0าทผว

โลกและการคายนำ0าของพช ไอนำ0าเปนตวการททำาใหเกด ปรากฏการณตางๆ ในบรรยากาศ เชน เมฆ หมอก นำ0าคาง ฝน หมะ

เปนตน ปรากฏการณทเกดข0นเหลาน0 แสดงวาในบรรยากาศมไอนำ0าผสม อยหรอเรยกวา อากาศช0น ปรมาณไอนำ0า ในอากาศข0นอยกบ

อณหภม ถาอณหภมสงไอนำ0าในอากาศจะมมาก แตถาอณหภมตำาไอนำ0าใน อากาศจะมนอย และถาอากาศไมสามารถรบไอนำ0าไดจะเรยกวา เกดสภาวะ

อมตวดวยไอนำ0า พ0นผวโลกท0งหมดประกอบดวยสวนทเปนนำ0า 70 % ในแตละปนำ0า

จากแหลงตางๆ โดยเฉพาะทะเลและมหาสมทรจะระเหยกลายเปนไอนำ0าส บรรยากาศประมาณ 350 ลานตนหรอเทยบเปนความลกของผวนำ0าทหาย

ไปประมาณ 1 เมตร ไอนำ0ามความหนาแนนมากทสดทระดบ 2-3 กโลเมตรจากผวโลก ความหนาแนนของไอนำ0าจะลดลงตามระดบความ

สง และไอนำ0าในอากาศจะเปลยนแปลงตามระยะหางไกลจากแหลงนำ0า ไอนำ0า

บรรยากาศเปนของผสมประกอบดวย

องคประกอบสำาคญ 3 กลม คอ

1. อากาศแหง2. ไอนำ0า3. อนภาคฝนตางๆ

4

ใบความรท 1.3 องคประกอบของบรรยากาศ อนภาคฝนตางๆ“ ”คำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาองคประกอบของบรรยากาศ อนภาคฝนตาง “ๆ” แลวตอบคำาถาม ในใบงานท 1.1

มารจกกบ อนภาคฝนตางๆ

ตอเลยคะ

อนภาคฝนตาง ๆ อนภาคฝนในบรรยากาศเปนของแขงทมขนาดเลกมาก ม

เสนผานศนยกลาง 0.001 ถง 1,000 ไมครอน แบงออกเปน 2 ชนด ไดแก1. อนภาคฝนทเกดข0นเองตามธรรมชาต เชน ผงฝนจาก

ภเขาไฟ ละอองเกสรพช ไฟปา อนภาคเกลอจากฟองคลนในทะเล

2. อนภาคทเกดจากกจกรรมของมนษย เชน อนภาคฝน และควนจากการกระบวนการทางอตสาหกรรมตางๆ การเผาไหม

ผงฝนทเกดจากธรรมชาตจะมมากกวาเกดจากกจกรรม ของมนษย ผงฝนในบรรยากาศทำาใหความสามารถในการมอง

เหนลดลง และเปนอนตรายตอสขภาพของมนษย แตผงฝนกทำาหนาททำาใหหยดนำ0าทเกดจากการกลนตวในบรรยากาศยดเกาะ

และลอยตวอยได ถาไมม ผงฝนในบรรยากาศการกลนตว

วฏจกรของนำ0า

นำ0าจากแหลงตาง ๆ

บรรยากาศเปนของผสมประกอบดวย

องคประกอบสำาคญ 3 กลม คอ1. อากาศแหง2. ไอนำ0า3. อนภาคฝนตางๆ

5

ใบความรท 1.4 ความสำาคญของบรรยากาศคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาความสำาคญของบรรยากาศ แลวตอบคำาถามใน

ใบงานท 1.1ความสำาคญของบรรยากาศ

แกสในบรรยากาศสำาคญตอการดำารงชวต

ของสงมชวตทกชนด พชนำาแกสไนโตรเจน ไปใชในการเจรญ

เตบโต พชนำาแกสคารบอนไดออกไซดไปใชในการสงเคราะหดวยแสง

แกสในบรรยากาศทำาใหเกด เมฆ หมอก และ

แกสในบรรยากาศชวยลดความรอนจากแสง

แกสในบรรยากาศดดกลนความรอนทำาให อณหภมเหมาะสมกบการดำารงชวต คอ ใน

ตอนกลางวนแสงแดดจะถกดดกลนในช 0นบรรยากาศและสะทอนบางสวนมายงผวโลก

ทำาใหอากาศไมรอนจด สวนในเวลากลางคนโลกจะคายความรอนออกมาในรปของรงส

อนฟราเรด (รงสความรอน) ลอยผานช0นบรรยากาศแตไอนำ0าและแกสคารบอนไดออกไซดดดกลนไวทำาใหอณหภม

6

ใบความรท 1.5 ศนยการเรยนร เรอง โทรโพสเฟยรคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาช0นบรรยากาศช0นท 1 โทรโพสเฟยร แลวตอบ

คำาถามในใบงานท 1.2

1. โทรโพสเฟยร (troposphere)

เปนชนบรรยากาศทอยถดจากพนผวโลกขนไป 16-17 กโลเมตร มความหนาแนนของอากาศและไอนำามากทสด ปรากฏการณทสำาคญ เชน เมฆ หมอก ฝน หมะ ลม พายตางๆ ลวนเกดในบรรยากาศชนน อณหภมของอากาศลดลงตามระดบความสง โดยจะลดลง 6-8 องศาเซลเซยส

7

ใบความรท 1.6 ศนยการเรยนร เรอง สตราโตสเฟยรคำาชแจง: ใหนกเรยนศกษาช0นบรรยากาศช0นท 2 สตราโตสเฟยร แลวตอบ

คำาถามในใบงานท 1.2

2. สตราโตสเฟยร (stratosphere)

อยถดจากชนโทรโพสเฟยรขนไปถงระดบความสงประมาณ 50 กโลเมตร ขอบลางของชนจะมอณหภมคงทและจะเพมขนตามระดบความสง บรรยากาศชนนไมมไอนำาอยเลย อากาศไมแปรปรวน ดงนนเครอง

8

ใบความรท 1.7 ศนยการเรยนร เรอง มโซสเฟยรคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาช0นบรรยากาศช0นท 3 มโซสฟยร แลวตอบคำาถามในใบงานท 1.2 3. มโซสเฟยร

(mesosphere)

เปนชนทอยสงจากผวโลกประมาณ 50-80 กโลเมตร อณหภมในชนนจะลดลงตามลำาดบความสง ตอนบนสดมอณหภมตำาถง -120 องศาเซลเซยส วตถตางๆ

9

ใบความรท 1.8 ศนยการเรยนร เรอง เทอรโมสเฟยรคำาชแจง : ให นกเรยนศกษาช0นบรรยากาศช0นท 4 เทอรโมสเฟยร แลวตอบ

คำาถามในใบงานท 1.2

4. เทอรโมสเฟยร (thermosphere)

อยถดจากชนมโซสเฟยรขนไปถงระดบความสง 480 กโลเมตร อณหภมของบรรยากาศชนนประมาณ 1,500 องศาเซลเซยส เนองจากแรงดงดดของโลกนอยและแสงอาทตยทสองมายงชนนมพลงงานมากจนทำาใหโมเลกลของแกสตางๆ แตกตว

10

ใบความรท 1.9 ศนยการเรยนร เรอง เอกโซเฟยรคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาช0นบรรยากาศช0นท 5 เอกโซเฟยร แลวตอบคำาถามในใบงานท 1.2

5. เอกโซเฟยร (exosphere)

เปนชนบรรยากาศชนนอกสด อณหภมจะเพมขนตามระดบความสง มอณหภม2,200 องศาเซลเซยส ประกอบดวยแกสทมนำาหนกเบา และสวนมากอยในรปของไอออน ซงไอออนเหลานจะกลมกลนกบไอออนทอยระหวางดาวเคราะหทเรยกวาแกสระหวางดวงดาว

11

ใบความรท 1.10 ศนยการเรยนรสำารอง เรอง การแบงชนบรรยากาศโดยใชแกสเปนเกณฑ

คำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาศนยการเรยนรสำารอง แลวตอบคำาถามในใบงานท 1.2

การแบงช0นบรรยากาศโดยใชแกสเปนเกณฑ

แบงได 4 ช0น คอ     1. โทรโพสเฟยร  เปนช0นบรรยากาศทอยตดกบพ0นโลก สง

0-10 กม. มกาซทสำาคญ คอ ไอนำ0า

2. โอโซโนสเฟยร เปนช0นบรรยากาศสง 10-50 กม. มกาซทสำาคญ คอ โอโซน

3. ไอโอโนสเฟยร เปนช0นบรรยากาศสง 80-600 กม. มสงทสำาคญ คอ อออน

12

ใบความรท 1.11 อณหภมของอากาศคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาเรอง อณหภมของอากาศ แลวตอบ

คำาถามในใบงานท 1.3

อณหภมของอากาศ

แหลงพลงงานความรอนทสำาคญของโลก คอ ดวงอาทตย ซงกอใหเกดกระบวนการตางๆ มากมาย รวมถงการเกดฤดกาลบนพนโลกดวย โลกเอยงทำามม 23.5 องศา และโคจรรอบดวงอาทตยตลอดเวลา โดยหนขวโลกเหนอและใตเขาหาดวงอาทตยสลบกนทำาใหแตละพนทบนผวโลกรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยไดไมเทากน จงเกดฤดกาลทำาใหเกดความแตกตางของอณหภม

แนวโคจรของโลกรอบดวงอาทตยมอทธพลตอมมของลำาแสงทตกกระทบบนพนโลก คอ ถาลำาแสงตงฉากจะไดรบพลงงาน

13

ใบความรท 1.12 ปจจยทมผลตออณหภมของอากาศคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาเรอง ปจจยทมผลตออณหภมของอากาศ แลว

ตอบคำาถามในใบงานท 1.3

ปจจยทมผลตออณหภมของอากาศ

1. ชวงเวลาในรอบวน ชวงเชารงสจากดวงอาทตยถกดดกลนไวบนพ0นผวโลกอณหภมจงสงข0นเรอยๆ ตามเวลาโดยเฉพาะเวลาเทยงวน ชวงหลงเทยงวน พ0นผวโลกจะคาย

2. ความสงจากระดบนำาทะเล อณหภมของอากาศสามารถเปลยนแปลงไปตามความสงของระดบนำ0าทะเล โดยอณหภมจะลดลงตามความสง ซงลกษณะดงกลาว จะเกดข0นเฉพาะอากาศ

3. เมฆปกคลมทองฟา บรเวณทมเมฆปกคลมมากจะมความชมช0นอณหภมจะไมสงมากในเวลากลางวนและกลางคนอากาศอบอนไมเยนเกนไป สวนบรเวณทปราศจากเมฆ

4. ลกษณะของพนท พ0นผวแตละแหงดดกลนและคายความรอน ตางกน ดงน01. พ0นสออนสะทอนรงสไดมากกวาดดกลน ตรงขามกบสเขม2. พ0นนำ0าดดกลนความรอนชาแตเกบความ

14

ใบความรท 1.13 การวดอณหภมของอากาศคำาชแจง : ใหนกเรยนศกษาเรอง การวดอณหภมของอากาศ แลวตอบคำาถาม

ในใบงานท 1.3

การวดอณหภมของอากาศ

อณหภมอากาศเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงน0นการวดอณหภมของอากาศจงตองทำาการวดคาอณหภมตำาสดและอณหภมสงสดของแตละวน แลวหาคาเฉลยโดยใชเครองมอทใชเฉพาะการวดอณหภมของอากาศเทาน0น1. เครองมอวดอณหภมของอากาศ รางกายมนษยใชเครองมอวดอณหภม คอ เทอรมอมเตอร แตอณหภมของอากาศมการเปลยนแปลงตลอดเวลา จำาเปนตองอาศยเทอรมอมเตอรททำาข0นเฉพาะ เพอใชวดอณหภมของ อากาศทคาอณหภมสงสดและอณหภมตำาสด ทเรยกวา เทอรมอมเตอร แบบเกณฑสง และ เทอรมอมเตอรแบบเกณฑตำา

15

เครองวดสภาพ อากาศ สามารถวด ความเรวลม

ทศทางลม อณหภม ความดนอากาศ ปรมาณนำ0าฝน ความช0นสมพทธใน

อากาศ

ตสกรนสำาหรบตดต0งเทอรมอมเตอร