คมอการปฏบตงาน

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ตามพระราชด าร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

กรมการปกครอง กรมสงเสรมการเกษตร

ค าน า

สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมารทรงเจรญรอยพระยคลบาทพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ในการทรงงานตามพระราชด ารตาง ๆ จ านวนมาก รวมทงโครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน นดวย “โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน” เรมด าเนนการในป พ.ศ.๒๕๕๖ ดวยความรวมมอของหลายหนวยงาน เชน ส านกพระราชวง กรมสงเสรมการเกษตร กรมการปกครอง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนตน รวมทงผน าชมชนและประชาชนในพนท งานไดแผขยายไปในวงกวาง หนวยงานทเกยวของจงไดรวมกนเรยบเรยงเอกสารคมอการปฏบตงานโครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน เลมนขนเพอเปนแนวในการปฏบตงานตอไป ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ขอขอบคณผทรวมกนเรยบเรยงคมอการปฏบตงานโครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชนจนส าเรจลลวงดวยด

ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร กรกฎาคม ๒๕๕๘

สารบญ

บทท 1 บทน า 1 บทท 2 หลกการ แนวคดของกลมและเครอขาย ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

2.1 หลกการแนวคดเศรษฐกจพอเพยง 2.2 หลกการแนวคดกลมและเครอขาย

3

บทท 3 ขนตอนการปฏบตงาน 20 บรรณานกรม 29 ภาคผนวก

บทท 1 บทน า

1. ความเปนมา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว สมเดจพระนางเจา ฯ พระบรมราชนนาถ และสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ทรงหวงใยพสกนกร ทกพระองคทรงงานโครงการตามพระราชด ารตาง ๆ จ านวนมาก ทวประเทศไทย เพอชวยเหลอแกไขปญหา และพฒนาคณภาพชวตของประชาชน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงงานโครงการตามพระราชด าร มานานกวา ๖๐ ป ปจจบนกยงทรงงานอยมไดหยด มโครงการมากกวา ๔,๐๐๐ โครงการ เชน โครงการหลวง โครงการฝนหลวง โครงการธนาคารโค-กระบอ เปนตน นอกจากนนยงพระราชทานหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนแนวทางปฏบตตนในการด าเนนชวตของทกคน ใหอยในโลกยคโลกาภวฒนไดอยางด และมความสข สมเดจพระนางเจา ฯ พระบรมราชนนาถ ทรงงานโครงการตามพระราชด ารตาง ๆ มานานกวา ๖๐ ปเชนเดยวกน ปจจบนกยงทรงงานมไดหยด มโครงการจ านวนมาก เชน โครงการศลปาชพ โครงการฟารมตวอยาง เปนตน สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ทรงเจรญรอยตามพระยคลบาท พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจา ฯ พระบรมราชนนาถ ทรงงานโครงการตามพระราชด ารตาง ๆ มานานกวา ๓๐ ป เชนเดยวกน มโครงการจ านวนมาก เชน โครงการสงเสรมคณภาพการศกษา โครงการเกษตรเพออาหารกลางวนในโรงเรยน โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน เปนตน 2. วตถประสงค โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน มวตถประสงคดงน

1) เพอถายทอดความรความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2) เพอสงเสรมใหนอมน าแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในการด าเนนชวตอยางมความสข 3) เพอสงเสรมใหครอบครวและชมชนพงตนเอง 4) เพอสงเสรมใหชมชนเขมแขง 5) เพอสงเสรมศนยตนแบบเศรษฐกจพอเพยงและสรางเครอขาย

3. กลมเปาหมาย ประชาชนในพนทชนบท 4. การด าเนนการ ในการด าเนนงานมรายละเอยดดงน 1) กรมสงเสรมการเกษตรคดเลอกหมบานเปาหมาย 2) ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพฯ รตนราชสดาสยามบรมราชกมาร และมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ประชมชแจงท าความเขาใจแกนกวชาการสงเสรมการเกษตรประจ าต าบล (เกษตรต าบล) ผประสานงาน และผน ากลมเปาหมาย

2

3) ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพฯ รตนราชสดาสยามบรมราชกมาร ประชมชแจงท าความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการด าเนนชวตอยางมความสข รวมทงการจดท าบญชครวเรอนในพนท 4) ผเขารวมโครงการรวมเรยนรจากชดเรยนรของ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 5) กลมจดท าแผนด าเนนงานและสมาชกจดท าแผนปฏบตงาน รวมทงจดท าบญชครวเรอน 6) กรมการปกครองและหนวยงานทเกยวของใหการสนบสนนกลมและสมาชกด าเนนงานตามแผน 7) จดตงกองทนพระราชทานเศรษฐกจพอเพยง 8) กรมการปกครองและหนวยงานทเกยวของสงเสรมการสรางศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงเพอขยายผล 9) กรมสงเสรมการเกษตรและหนวยงานทเกยวของสงเสรมการจดตงองคกรเครอขาย 10) กรมการปกครองและหนวยงานทเกยวของนเทศและตดตามงาน 11) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชประเมนผลการปฏบตงาน 5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1) ผเขารวมโครงการมความรความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2) ผเขารวมโครงการสามารถนอมน าแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในการด าเนนชวตอยางม ความสข 3) ผเขารวมโครงการสามารถสงเสรมใหครอบครวและชมชนของตนเอง พงพาตวเองได 4) ผเขารวมโครงการมสวนรวมในการสงเสรมและพฒนาใหชมชนทตนอาศยมความเขมแขง 5) ขยายผลความรเรองเศรษฐกจพอเพยงสประชาชนในชมชนอนๆ ดานธรกจและการตลาด ส าหรบวธการด าเนนงานสรางองคกร มแนวทางปฏบตงานเชนเดยวกนกบการจดตงองคกรบรหารเครอขายระดบต าบล

บทท 2 หลกการ แนวคดกลมและเครอขาย ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

2.1 หลกการ แนวคด เศรษฐกจพอเพยง

“เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารสชแนะแนวทางการด าเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอด นานกวา ๓๕ ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงตอมาจนกระทงเมอเกดภยธรรมชาตทสรางความเสยหายขนาดใหญ เชน สนาม ป2547 และอทกภยในป ๒๕๕๔ ตลอดมาพระองคทรงเนนย าแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยน ภายใตกระแสโลกาภวฒนและความเปลยนแปลงตาง ๆ ปรชญาดงกลาวมความเกยวของโดยตรงกบหลกการพงตนเองซงสามารถน ามาปรบใชไดกบการเกษตรดานตาง ๆ รวมทงการสงเสรมการเกษตร แนวพระราชด ารของพระองคเปนสงสมควรทนกวชาการสงเสรมการเกษตร นกวชาการเกษตร และผเกยวของกบงานสงเสรมการเกษตรทงหลายจะไดนอมน าพระราชด ารของพระองคมาใชในการปฏบตงานสงเสรมการเกษตรทรบผดชอบ เพอสรางความมนคงในภาคการเกษตรซงเปนรากฐานความมนคงของประเทศไทยทงในปจจบนและอนาคต

ในงานสงเสรมการเกษตรนน เจาหนาทมบทบาทในการสงเสรมการเกษตรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในรปแบบตางๆ เชน ทฤษฎใหม การเกษตรแบบผสมผสาน ไรนาสวนผสม วนเกษตร หรอเกษตรอนทรย ซงการเกษตรเหลานลวนเปนกระบวนทศนการพฒนาการเกษตรทจะน าไปสความยงยนของระบบการผลตการเกษตร ไดแก การบรหารจดการทรพยากรเพอการเกษตรทประสบผลส าเรจ เพยงพอ สามารถรองรบตอการเปลยนแปลงตางๆ พรอมๆ กบการด ารงรกษาคณภาพของสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตไวไดอยางยงยน ซงการสงเสรมตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงน จ าเปนตองบรณาการใชองคความรทเหมาะสม หลากหลายทงทางวชาการและบรหารจดการ ทจะน ามาสรางองคความรและพฒนากระบวนงานสงเสรมการเกษตรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงตอไป

2.1.1 กรอบแนวคด “เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทชถงแนวการด ารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนนไปใน ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยง ในการน าวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอนและขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมส านกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด” (ประมวลและกลนกรองจากพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เรองเศรษฐกจพอเพยง ซงพระราชทานในวโรกาสตางๆ รวมทงพระราชด ารสอนๆ ทเกยวของ โดยไดรบพระราชทาน พระบรมราชานญาตใหน าไปเผยแพรเมอวนท 29 พฤศจกายน 2542 เพอเปนแนวทางปฏบตของทกฝายและประชาชนโดยทวไป (คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง, 2549))

4

2.1.2 ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยงมลกษณะเปนเศรษฐกจสายกลาง ทเชอมโยง/สมพนธกบความเปนครอบครว ชมชน วฒนธรรม และสงแวดลอม เปนเศรษฐกจทบรณาการเชอมโยงชวตจตใจ สงคม สงแวดลอม และความเปนประชาสงคม (ศ.นพ.ประเวศ วะส อางโดย อภชย พนธเสน และคณะ , 2549) เศรษฐกจพอเพยงจงมความหมายถงความเพยงพออยางนอย 7 ประการ คอ

1. พอเพยงส าหรบทกคน ทกครอบครว ไมใชเศรษฐกจแบบทอดทงกน 2. จตใจพอเพยง รกเอออาทรผอน 3. สงแวดลอมพอเพยง อนรกษและเพมนนสงแวดลอมทจะเปนพนฐานในการประกอบอาชพ 4. ชมชนเขมแขงพอเพยง รวมตวกนแกไขปญหาตางๆ เชน ปญหาสงคม ปญหาความยากจน หรอ

ปญหาสงแวดลอม ฯลฯ 5. ปญญาพอเพยง เรยนรรวมกน เทาทนกบการเปลยนแปลงของโลก 6. ตงอยบนพนฐานวฒนธรรมพอเพยง เพราะเศรษฐกจทสมพนธ และเตบโตจากฐานทางวฒนธรรม อน

หมายถงวถชวตของกลมชนทสมพนธกนอยกบสงแวดลอม จงจะเปนเศรษฐกจทมนคง 7. มความมนคงพอเพยง ไมผนผวนอยางรวดเรวจนกระทงมนษยไมสามารถรบได

เศรษฐกจพอเพยง อาจจะขยายความไดวา เปนการด าเนนชวตหรอวถชวตของคนไทยใหอยอยางพอประมาณตน เดนทางสายกลาง มความพอดและพอเพยงกบตนเอง ครอบครวและชมชนโดยไมตองพงพาปจจยภายนอกตางๆ ทเราไมไดเปนเจาของ สงส าคญตองรจกการพงพาตนเอง โดยไมท าใหผอนเดอดรอน และรจกการน าทรพยากรทเรามอยมาใชใหเกดประโยชนในการด าเนนชวตประจ าวน อยางมความสขความสบายและพอเพยงกบตนเอง

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปรยบเทยบเศรษฐกจพอเพยงเหมอนเสาเขมทรองรบความมนคงของบาน อาคารสงกอสรางตางๆ ดงพระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว (จากวารสารชยพฒนาฉบบประจ าเดอนสงหาคม 2542 )

“...เศรษฐกจพอเพยง เปนเสมอนรากฐานของชวต รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขม ทถกตอกรองรบบานเรอนตวอาคารไวนนเอง

สงกอสรางจะมนคงไดกอยทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขมและลมเสาเขมเสยดวยซ าไป...”

(สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550)

การนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในทกภาคสวนของสงคมอยางจรงจง จะสงผลใหการพฒนาประเทศกาวหนาไปอยางสมดล มนคง และยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานชวต เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม และเทคโนโลย อนจะน าไปส “ความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย”

แนวคดเศรษฐกจพอเพยงไดรบความสนใจในฐานะยทธศาสตรหลกทเปนทางออกหรอเทยบเทา มรรค 8 คอทางดบทกขในพระพทธศาสนาทจะชวยใหประเทศไทยพนจากวกฤตทเกดจากเศรษฐกจฟองสบทสรางความเปน “เศรษฐกจแบบแยกสวน” ทค านงถงแตเงนแตละเลยมตทางดานจตใจ ครอบครว ชมชน วฒนธรรม สงแวดลอม และการเมอง จนน าไปสความลมสลายทางเศรษฐกจ นอกจากนยงรวมถงภาวะวกฤตจากภยธรรมชาตเชน สนาม อทกภย ฯลฯ ทท าใหประชาชนสญเสย สนหวง ขาดทพง ดงนน พลงของแนวคด

5

เศรษฐกจพอเพยงนาจะอยตรงทการกระตนใหคนเปลยนวธคด มาสรางความเขมแขงใหกบฐานราก ใหความส าคญกบส านกสาธารณะทจะรกษาผลประโยชนของสวนรวม ความเปนมตรและเอออาทรตอมวลมนษยและสรรพสง

2.1.3 หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการด าเนนชวตและวถปฏบตทพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวมพระราชด ารสชแนะแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอด ทรงเนนย าแนวทางพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลาง และความไมประมาท โดยค านงถงความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนในตวทด ตลอดจนใชความร และคณธรรมเปนพนฐานในการด ารงชวต การปองกนใหรอดพนจากวกฤต และใหสามารถด ารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตความเปลยนแปลงในทกๆดาน

2.1.4 องคประกอบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนบเปนแนวทางปฏบตเพอใหชวตด าเนนไปในทางสายกลางทเหมาะสม

สอดคลองกบวถความเปนอยอนเรยบงายของคนไทย ซงสามารถน ามาประยกตใชใหเหมาะสมกบประชาชนทกระดบ ทงระดบบคคล ครอบครว ชมชน องคกร และระดบประเทศได โดยมคณลกษณะทส าคญดงน

1) ความพอประมาณ หมายถง ความพอดตอความจ าเปนและเหมาะสมกบฐานของตนเอง สงคม สงแวดลอม รวมทงวฒนธรรมในแตละทองถน ไมมากเกนไป ไมนอยเกนไป และตองไมเบยดเบยนตนเองและผอน

2) ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจด าเนนการเรองตางๆ อยางมเหตผลตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกศลธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมทดงาม คดถงปจจยทเกยวของอยางถวนถ โดยค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านนๆ อยางรอบคอบ

3) ภมคมกนในตวทด หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม เพอใหสามารถปรบตวและรบมอไดอยางทนทวงท

โดยมเงอนไขของการตดสนใจและด าเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยง 2 ประการ ดงน เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตาง ๆ ทเกยวของรอบดาน ความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในการปฏบต เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตมความอดทน มความเพยรใชสตปญญาในการด าเนนชวต ความพอประมาณ ความมเหตผล และภมคมกนในตวทดภายใตเงอนไขความรคคณธรรมจะน าสเงอนไขชวต ด าเนนชวตดวยความอดทน มความเพยร มสต และปญญา บรหารจดการการใชชวต โดยใชหลกวชาและคณธรรมเปนแนวทางพนฐาน แนวทางปฏบต/ ผลทคาดวาจะไดรบจากการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอ การพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย ดงแสดงในแผนภมตอไปน

6

สรปปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ภาพท 2.1 สรปปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เงอนไขส าคญเพอใหเกดความพอเพยง การตดสนใจและด าเนนกจกรรมตาง ๆ ตองอาศยทงเงอนไขคณธรรม หลกวชา และเงอนไขชวตเปนพนฐาน

เงอนไขคณธรรม เสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตใหมความซอสตยสจรต ร รก สามคค ไมตระหน ไมโลภ และรจกแบงปนใหผอน

2. เงอนไขหลกวชา อาศยความรอบร รอบคอบ และระมดระวงอยางยง ในการน าวชาการ ตาง ๆ มาใชวางแผนและด าเนนการทกขนตอน

3. เงอนไขชวต ด าเนนชวตดวยความอดทน มความเพยร มสต และปญญา บรหารจดการการใชชวต โดยใชหลกวชาและคณธรรมเปนแนวทางพนฐาน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ,2550) 2.1.5 การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาการเกษตรในชมชน เพอน าไปสความสามารถในการพงพาตนเองและการแกไขปญหาความยากจน จะตองด าเนนการเปนขนตอนใน 3 ระดบ คอ

ชวต/เศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอม

สมดล/มนคง/ยงยน

น าส

ทางสายกลาง

เงอนไขความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง)

เงอนไขคณธรรม (ซอสตยสจรต ขยนอดทน สตปญญา แบงปน)

พอประมาณ

มภมคมกน มเหตผล

7

1) ระดบจตส านก สมาชกในชมชนมความเขาใจในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตระหนกถงความสขและความพอใจ ในการใชชวตอยางพอด มความพอเพยง คอ ด าเนนชวตอยางสมถะ ประกอบอาชพหาเลยงตนเองไดอยางถกตอง ไมโลภและไมเบยดเบยนผอน โดยยดหลกการใชชวตบนพนฐานของการรจกตนเอง และพงพาซงกนและกนโดยลดความตองการสวนตว แตมงท าประโยชนเพอสวนรวม

2) ระดบปฏบต เปนแนวทางปฏบตเพอใหเกดการพงพาตนเอง แบงเปน 4 ขนตอน คอ (1) การอยอยางพงตนเอง โดยเรมจากครอบครว จ าเปนตองมการบรหารจดการอยางพอด

ประหยด ไมฟมเฟอย ชวยตนเองได รจกใชความสามารถของตน เพอกอใหเกดประโยชนสงสด (2) การอยอยางพอเพยง ด าเนนชวตโดยยดหลกทางสายกลางอยอยางมความสขโดยไมรสก

ขาดแคลนหรอตองเบยดเบยนผ อน ไมมหนสนทเกนฐานะ เปนการท าเกษตรแบบปลกพชทกอยางใหพอมพอกนพออย เพอลดคาใชจายทไมจ าเปน หากเหลอจงขายและขยายพนธ รวมทงสรางความสมพนธทางสงคมระหวางบคคล โดยการชวยเหลอลงแรงกนแทนการใชเครองจกรทนแรงขนาดใหญ

(3) การอยรวมกนอยางเอออาทร มความคดทจะแบงปนผอน ลดความเหนแกตว และสรางความพอเพยงใหเกดขนในจตใจเปนพนฐานท าใหเกดการรวมกลม และสรางเครอขายทางสงคม

การอยดยงขนดวยการเรยนร พฒนาตนเองโดยการเรยนรจากธรรมชาตและประสบการณ การแลกเปลยนเรยนรรวมกบผอน การสบทอดและสบสานภมปญญาทองถนและพฒนาใหเปนสงคมทยงยนโดยใชคณธรรมและวฒนธรรมเปนตวน าทาง

3) ระดบปฏเวธ (ผลทดจากการปฏบต) ชมชนมการพฒนาชวตและจตใจของตนเองใหดขน มการรวมกลมท าประโยชน เสยสละเพอสวนรวม โดยเรมจากการพฒนาจตใจ มคณธรรมเพอใหเกดความพอเพยงในระดบครอบครว ชมชน และสงคม

2.1.6 การจดระดบเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบการด าเนนชวตในระบบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชด าร สามารถแบงไดเปน 2 ระดบดวยกน

1) เศรษฐกจพอเพยงระดบบคคลทวไป เปนความสามารถในการด ารงชวตอยางไมเดอดรอน มความเปนอยอยางพอประมาณตนตามฐานะ ตามอตภาพ และทส าคญไมหลงใหลตามกระแสวตถนยมมอสรภาพในการประกอบอาชพเดนทางสายกลาง ท ากจกรรมลดรายจายและเพมรายได สามารถพงพาตนเองได

2) เศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตรกร เปนเศรษฐกจเพอการเกษตรทเนนการพงพาตนเอง เกษตรกรจะใชความรความสามารถในการบรหารจดการทดนโดยเฉพาะแหลงน า และกจกรรมการเกษตรดวยตนเองโดยการใชหลกทฤษฎใหม ไดแก การจดการพนทการผลตและทรพยากรธรรมชาตบนฐานความพอเพยงในไรนา ใหมความหลากหลายของกจกรรมการเกษตรทจ าเปนตอพนฐานการด ารงชวตไดแก ขาว พชผก ไมผล บอปลา สตวปก สมนไพร ไมใชสอย ฯ มกจกรรมเกอกลกน กจกรรมเสรมรายได ใชแรงงานในครอบครวท างานอยางเตมท ลดตนทนในการผลต ตลอดจนการผสมผสานกจกรรมการปลกพช เลยงสตว ประมงและแปรรปในไรนาใหเกดประโยชนสงสด เมอครวเรอนมความมนคงในดานอาหาร และมสขภาพชวตทดแลว จะขยายผลไปสการรวมพลงกนในรปกลม เพอด าเนนการผลต หาตลาดรวมกนเพอสงสนคาออกขายใหไดราคาด และเปนการลดคาใชจาย รวมกนจดสวสดการทางดานสาธารณสข การศกษา สงคม ศาสนา และปจจยพนฐานในการด ารงชพใหพอเพยงดวย และเมอมความเขมแขงของกลม จะเปนฐานในการสงเสรมใหชมชน หรอเครอขาย สรางความรวมมอกบองคกรอนๆในอ าเภอ จงหวด ประเทศ เชน บรษทขนาดใหญ ธนาคาร สถาบนวจยตาง ๆการสรางเครอขายความรวมมอในลกษณะเชนน จะเปนประโยชนในการสบทอด ภมปญญา แลกเปลยนความร เทคโนโลย และบทเรยนจากการพฒนา หรอ รวมมอกนพฒนา ตามแนวทาง

8

เศรษฐกจพอเพยงท าใหประเทศอนเปนสงคมใหญอนประกอบดวยชมชน องคกร และธรกจตาง ๆ ทด าเนนชวตอยางพอเพยงกลายเปนเครอขายชมชนพอเพยงทเชอมโยงกน ดวยหลกไมเบยดเบยน แบงปน และชวยเหลอซงกนและกนไดในทสด

เศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตรกรนน สามารถแบงออกไดเปน 3 ระดบกลมเปาหมายตามขนตอนของทฤษฎใหม ประกอบดวย

(1) เศรษฐกจพอเพยงระดบครวเรอนเกษตรกร ใชแรงงานในครวเรอนเปนหลก จดสรรทดนของเกษตรกรทเปนเจาของทดนจ านวนนอยเพอใหสามารถเลยงตนเองได (Self sufficiency) ตามขนตอน ทฤษฎใหมขนท 1 พอเพยงเพอเลยงชพ เปนการจดการพนทการผลตและทรพยากรธรรมชาตบนฐานความพอเพยงในไรนา โดยวางแผนการผลต (แผนฟารม) แบงพนทออกเปน 4 สวน ไดแก 1).สระน า 2).ขาว 3).ไมผล ไมยนตน พชผก สมนไพร ฯลฯ 4).ทอยอาศย เลยงสตว ถนนหนทาง และโรงเรอนตาง ๆ ตามอตราสวน 30:30:30:10

โดยมงแกปญหาของเกษตรกรทอยหางไกลแหลงน า ตองพงน าฝน และประสบความเสยงจากการทน าไมพอเพยง แมกระทงส าหรบการปลกขาวเพอบรโภค และมขอสมมตวา มทดนพอเพยงในการขดบอเพอแกปญหาในเรองดงกลาว จากการแกปญหาความเสยงเรองน า จะท าใหเกษตรกรสามารถมขาวเพอการบรโภคยงชพในระดบหนง และใชทดนสวนอน ๆ สนองความตองการพนฐานของครอบครว รวมทงขายในสวนทเหลอเพอมรายไดทจะใชเปนคาใชจายอน ๆ ทไมสามารถผลตเองได ทงหมดนเปนการสรางภมคมกนในตวใหเกดขนในระดบครอบครว อยางไรกตาม กจ าเปนทเกษตรกรจะตองไดรบความชวยเหลอจากชมชน ราชการ มลนธ และภาคเอกชน ตามความเหมาะสมความพอเพยงในระดบชมชน และระดบองคกร

(2) เศรษฐกจพอเพยงระดบกลม/องคกรเกษตรกร เมอครวเรอนมความมนคง กจะกาวสขนตอนทฤษฎใหมขนท 2 ผลตขายสตลาดชมชน เรมขยายการผลตขายสตลาดชมชน มงเนนการสนบสนนใหเกษตรกรรวมพลงกนในรปกลมหรอสหกรณ เพอด าเนนการผลต หาตลาดรวมกนเพอสงสนคาออกขายใหไดราคาด และเปนการลดคาใชจาย หรอการทธรกจตาง ๆ รวมตวกนในลกษณะเครอขายวสาหกจ กลาวคอ เมอสมาชกในแตละครอบครว หรอองคกรตาง ๆ มความพอเพยงขนพนฐานเปนเบองตนแลวกจะรวมกลมกนเพอรวมมอกน สรางประโยชนใหแกกลม และสวนรวมบนพนฐานของการไมเบยดเบยนกน การแบงปนชวยเหลอซงกนและกน ตามก าลงและความสามารถของตน

นอกจากการรวมกนด าเนนการผลตและหาตลาดแลว ยงตองรวมกนจดสวสดการทางดานสาธารณสข เงนก การศกษา สงคม ศาสนา และปจจยพนฐานในการด ารงชพใหพอเพยงดวย ซงจะสามารถท าใหชมชนโดยรวม หรอเครอขายวสาหกจนน ๆ เกดความพอเพยงในวถปฏบตอยางแทจรง

(3) เศรษฐกจพอเพยงระดบชมชนและเครอขายธรกจชมชน เมอครวเรอนเกษตรกร กลมและเครอขายสมาชกมความมนคงในการผลต อาหารและสขภาพทด การคาขายในตลาดชมชนบนฐานเศรษฐกจพอเพยงแลว การผลตทางการเกษตรจะขยายผลสขนตอนทฤษฎใหมขนท 3 สรางเครอขายระบบธรกจชมชนทยงยน เปนการสงเสรมใหชมชน หรอเครอขายวสาหกจ สรางความรวมมอกบองคกรอนๆในประเทศ เชน บรษทขนาดใหญ ธนาคาร สถาบนวจยตาง ๆ ตวอยางเชน การตดตอประสานงานเพอจดหาทนหรอแหลงเงน เชน ธนาคาร มาชวยในการลงทนและพฒนาคณภาพชวต หรอการรวมกลมกนซอปจจยเปนจ านวนมากจากตลาด/เอกชน ฯลฯ เปนเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา

การสรางเครอขายความรวมมอในลกษณะเชนน จะเปนประโยชนในการสบทอดภมปญญา แลกเปลยนความร เทคโนโลย และบทเรยนจากการพฒนา หรอ รวมมอกนพฒนา ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงท าใหประเทศอนเปนสงคมใหญอนประกอบดวยชมชน องคกร และธรกจตาง ๆ ทด าเนนชวตอยาง

9

พอเพยงกลายเปนเครอขายชมชนพอเพยงทเชอมโยงกน ดวยหลกไมเบยดเบยน แบงปน และชวยเหลอซงกนและกนไดในทสด เปนความพอเพยงในระดบประเทศ 2.2 หลกการ แนวคดกลมและเครอขาย 2.2.1 หลกการแนวคดกลม

1) แนวคดของกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน กลมและองคกรในชมชนมกจะถกกลาวถงในลกษณะทเปนวธการท างานทจะสงเสรมใหเกด

กระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมของคนในชมชน เพราะการท างานเปนกลมหรอองคกรชมชนนน เปนกระบวนการทเปดโอกาสใหคนไดมปฏสมพนธกน ไดคนพบและพฒนาความรความสามารถของตน ไปพรอมกบการเรยนรแลกเปลยนรวมกบผอน และเปนสวนส าคญในการระดมพลงของชมชนเพอน าไปใชในการปรบปรงเปลยนแปลงความเปนอยของชมชนไปสทศทางทพงประสงครวมกน ซงงานพฒนาในพนทจะตองอาศยความรวมมอจากหลายๆฝายทมารวมกลมกน กอใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรและท างานรวมกน

2) ความหมายของกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน กลมในงานพฒนา มแนวคดทส าคญเชนเดยวกบกลมในชมชนโดยทวไป โดยกลาวถงกลมวามาจากแนวคดของการพงพาอาศยซงกนและกนของมนษย ทจะด ารงอยในฐานะของสตวสงคมทจ าเปนตองพงพาอาศยและสรางวฒนธรรมทางสงคมรวมกน ดงนนกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชนซงจดเปนกลมในงานพฒนาในชมชน จงหมายถง การทคนตงแต 2 คน ขนไป มารวมกน มปฏสมพนธระหวางกน และมพฤตกรรมตลอดจนการกระท าของแตละบคคลเพอไปสเปาหมายและวตถประสงคในการด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงรวมกน เพอสรางสรรคและพฒนาในสงทเปนประโยชนทงตอตนเองและตอสงคม มแนวปฏบตและบทบาทหนาทใหถอปฏบตตามฐานะทถกก าหนดภายในกลม และมการพงพาอาศยซงกนและกน ทงนกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ประกอบดวยสวนส าคญ ดงน

(1) การรวมกนของบคคลตงแต 2 คนขนไป สวนจะมจ านวนมากทสดเทาใดไมไดมการก าหนด

ไว ซงจ านวนมากทสดนาจะอยทความพอเหมาะพอดของวตถประสงคและความมปฏสมพนธตอกนภายในกลม (2) มวตถประสงคและเปาหมายรวมกนในการด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง ซงการเกดกลมตองอยภายใตวตถประสงคและเปาหมายรวมกน (3) สมาชกมการกระท ารวมกน มความสมพนธตอกน และมการตดตอสอสารกน (4) มแนวปฏบตและบทบาทหนาทใหถอปฏบต สมาชกรบรความเปนกลมและการเปนสมาชก

ของกลม โดยมแนวปฏบตและบทบาทหนาทใหถอปฏบตตามฐานะทถกก าหนดภายในกลม (5) มกจกรรมในการด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง โดยให

สมาชกกลมไดมสวนรวมในการปฏบต 3) ความส าคญของกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน

กลมมความจ าเปนตองานสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน กลมจะชวยน าพาใหสมาชกและชมชนไปสจดหมายทวางไว ถากลมมความเขมแขง พลงของกลมจะชวยบรรเทาความทกขหรอสภาพปญหาทแตละบคคลมอย ซงบางครงไมอาจสามารถแกไขไดดวยตวเอง กจะสามารถแกไขไดดวยพลงกลม จงกลาวไดวากลมมความส าคญตองานพฒนา ดงน

(1) สรางกระบวนทศนหรอเปดมมมองใหมๆของสมาชกทมารวมกลมกน เพอแลกเปลยนประสบการณ ทกษะ การท างาน การวางตนในสงคม และสรางความคดทด สมาชกแตละคนทมารวมกลมกน

10

จะมประสบการณทหลากหลาย แตกตางกน เมอมารวมกลมกน จะเกดการแลกเปลยน เรยนรและเตมเตมซงกนและกน ท าใหเกษตรกรอยรวมกนอยางสนตมากขน

(2) เกดพลงอ านาจในการคดรเรม และตอรอง การรวมกลมกนท าใหเกดพลงอ านาจในการคดรเรม และตอรอง ซงจะเปนประโยชนตอสมาชกทางออม เพราะเมอมการรวมกลมกนจะท าใหคนอนๆทอยนอกกลมเกดความเกรงใจ ไมกลาทจะเอารดเอาเปรยบสมาชก

(3) เปนศนยกลางของการสงเสรมพฒนาแกสมาชก เปนแหลงรวบรวมและเผยแพรขอมลขาวสารตางๆทเกยวกบการประกอบอาชพของสมาชก ในการสงเสรมอาชพการเกษตรแกชมชนเกษตร กลมตางๆมมในชมชนเกษตรจะเปนเครองมอส าคญในการถายทอดความรและเทคโนโลย เมอสมาชกมปญหาในการท าอาชพการเกษตร

(4) ชวยรวบรวมและประสานความสามารถ กลมสามารถประสานใหผมความรความสามารถเฉพาะในแตละดานมารวมกนเพอสรางความส าเรจในงานตางๆใหเกดขน สมาชกสามารถเสรมจดแขงและชดเชยจดออนซงกนและกน จนกลายเปนความสามารถรอบดานทเปนอนหนงอนเดยวกน และสงผลตอความส าเรจของกลม

(5) สรางการตดสนใจรวม กลมสามารถเปนแหลงกลางทเอออ านวยใหเกดความเหนหลากหลาย ทงทตรงกนและไมตรงกนโดยสามารถใชกลมเปนทยตในการตดสนใจของทกฝาย ซงเรยกวา การตดสนใจรวมกน ผลของการตดสนใจของกลมจะไดผลดและเปนทยอมรบกวาการตดสนใจโดยล าพง และท าใหการตดสนใจทเกดขนมคณคาและความหมายในการปฏบตมาก เพราะเปนการตดสนใจทสมาชกมสวนรวม

(6) เพมโอกาสในการแกปญหาแกสมาชกและกลม การทสมาชกไดมโอกาสพบปะกนในการประชมกลม ท าใหทราบถงความสามารถของกนและกน ทงในแงของความรและปจจยของกลม เชนเงนทนของกลม สมาชกบางรายมความจ าเปนตองใชเงนเพอการลงทน แตยงขาดปจจยดานทน สมาชกกสามารถกเงนจากกลมได เมอช าระเงนคนเขากลมพรอมดอกเบย ท าใหทนนนไมสญหายแตงอกเงย พรอมทจะเปดโอกาสใหสมาชกคนอนๆไดใชประโยชนในภายหลง

(7) สงเสรมการพฒนาสมาชกใหมความร ความสามารถมากขน ทงจากการแลกเปลยนความร ประสบการณ ระหวางกนและกน และการไดท างานรวมกน ความรทวานอาจมาจากสมาชกคนใดคนหนงทมาพดคยแลกเปลยนกนในการประชมกลม นอกจากนกลมยงชวยกระตนใหสมาชกตนตว ในการพฒนาตวเอง ไดขอมลทจะเรยนรดวยตวเองและเปรยบเทยบกบมาตรฐานหรอสมาชกคนอน

4) องคประกอบของกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ดงไดกลาวมาบางแลวเกยวกบความหมายของกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ทมการอธบายถงองคประกอบของกลม อยางไรกตาม ในการอธบายถงองคประกอบของกลมในทนมการขยายความไปมากกวานน ซง สรปไดวา องคประกอบส าคญของกลมในงานพฒนา ประกอบดวย 6 องคประกอบยอย ไดแก

(1) เปาหมายของกลม หรอความสนใจรวมกน ลกษณะการรวมตวกนของบคคล มพนฐานมาจากการทสมาชกหรอคนชมชนมปญหาหรอความตองการบางอยางทคลายคลงกน เมอมารวมกนเปนกลม จงไดมการก าหนดเปาหมายและการด าเนนการบางอยางรวมกน ซงมกจะแสดงออกไดจากวตถประสงคของกลม

(2) สมาชก ซงมจ านวนตงแต 2 คน ขนไป จนถงขนาดเทาใดกได แลวแตความจ าเปนในการรวมกลม เพอแกไขปญหารวมทคลายคลงกน สมาชกภายในกลมนนจะตองมความสมพนธกนเปนพเศษ และมปฏกรยาโตตอบซงกนและกน มความไวเนอเชอใจกน ใหความส าคญตอสมาชกนนๆ ตามบทบาทและฐานะทจะประสานการท ากจกรรมรวมกนใหเกดพลงในการพฒนาตามจดมงหมายของกลม

11

(3) คณะกรรมการกลม เปนบคคลทมความรความสามารถ ซงเปนตวแทนของสมาชกทอาจมาจากการเสนอตวเองหรอการเลอกของสมาชกใหเขาไปท าหนาทในการบรหารจดการกลมหรอท าหนาทบางอยางแทนสมาชก คณะกรรมการกลมมกจะประกอบไปดวย ประธานกลม กรรมการ เหรญญกและเลขานการกลม ซงท าหนาทแตกตางกนไป

(4) กฎระเบยบกลม การอยรวมกนของสมาชกในกลม ยอมตองมการก าหนดกฎระเบยบเพอเปนแนวในการประพฤตปฏบตของสมาชก อนจะท าใหกลมสามารถด าเนนกจกรรมไดอยางราบรน บรรลเปาหมายตามทกลมไดก าหนดไว ซงกฎระเบยบทดควรมาจากความเหนชอบของสมาชกและเปนทยอมรบของสมาชกในกลม

(5) กจกรรมกลม สมาชกภายในกลมนนจะตองมกจกรรมทท ารวมกน เพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไวรวมกน เชน กลมออมทรพย กลมแปรรปการเกษตร สมาชกภายในกลมจะมการออมทรพยและท ากจกรรมแปรรปผลผลตรวมกน

(6) เงนทนกลม ถอเปนองคประกอบทส าคญของกลมเชนกน เพราะกลมจ าเปนตองมเงนทน ไวใชในการด าเนนกจกรรมกลม ซงอาจไดจากการระดมหนจากสมาชก กลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชนบางศนยไดด าเนนการระดมทนจากสมาชก โดยก าหนดใหฝากเงนทน คนละ 100 บาท การฝากเงนกองทนจะฝาก 1 ครงในระยะแรกของการด าเนนงานกองทนศนยเศรษฐกจพอเพยง นอกจากนยงไดการสนบสนนจากหนวยงานตางๆทงภาครฐและเอกชน โดยเฉพาะอยางยง กองทนพระราชทานจากส านกงานโครงการสมเดจ พระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร กองทนกลมละ 20,000 บาท ซงกลมมการตงคณะกรรมการท าหนาทดแลและบรหารจดการกองทน 5) ประเภทของกลมในงานสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน การ.ท าความเขาใจกบประเภทของกลมจะชวยใหนกพฒนาใหท างานไดอยางมประสทธภาพ มผจ าแนกประเภทกลมในงานพฒนาไวหลายลกษณะ เชน การจ าแนกตามโครงสรางของกลมจ าแนกเปน กลมทมโครงสรางแบบงายๆ และกลมทมโครงสรางซบซอน ส าหรบกลมทด าเนนชวตตามแนวเศรษฐกจพอเพยงสามารถจ าแนกตามลกษณะกจกรรมทกลมด าเนนการได 2 ประเภท คอ (1) กลมเรยนร เปนการรวมตวกนในหมคนทมปญหาความตองการเหมอนกน เขาเปนกลมเพอรบความร เพมทกษะ แลกเปลยนทศนคต และสรางความสมพนธรวมกน (วสนต กเกยรตกล 2549:34) นกพฒนาเพยงแตจดกระบวนการสงเสรมความรใหกบกลม จ านวนคนทมารวมกนอาจมไมมาก ความสมพนธภายในกลมจะเปนไปแบบหลวมๆ ไมมโครงสรางขององคการ กฎระเบยบ วธปฏบตมากนก อาจจะมเพยงหวหนากลมผท าหนาทนดหมายเปนคนคอยด าเนนรายการ การเกดกลมประเภทนสบเนองมาจากความตองการของชาวบานเปนทนอยแลว จงท าใหงายตอการรวมตวกน เปนกลมทมความส าคญตอกระบวนการถายทอดเทคโนโลย ในงานพฒนา เพราะสมาชกกลมเหนความจ าเปนทจะตองแกปญหาดวยตนเอง จงมารวมกลมกน เขาจะตดสนใจเองวาตองการความรอะไร อาจเปนความรทเกยวของกบการผลต การตลาด การแปรรปผลผลตทางการเกษตร (2) กลมกจกรรม เปนการรวมกนของเกษตรกรทมวตถประสงคจดท ากจกรรมตางๆรวมกน เพอเปนการตอบสนองความตองการของสมาชก กจกรรมทกลมด าเนนการเรมจากงายไปหายาก (วสนต กเกยรตกล 2549:35) บางครงรวมกนเพอท ากจกรรมรวมกนหลายอยาง ผสมผสานทงงานดานสงคม ดานเทคโนโลย กลมจะมภารกจทมากกวาการพดคยกนเรองความร มการแลกเปลยนประสบการณดานตางๆมากกวาเนอหาความรเฉพาะดานของกลมเรยนร จะตองมการระดมทรพยากรเพอน ามาใชประโยชนรวมกน เชน ทน ปจจยการผลต เครองมอ แรงงาน ผลของการลงทนรวมกนอาจกอใหเกดก าไรหรอขาดทน มระดบของการแกปญหา

12

สงกวากลมเรยนร และทส าคญคอ กลมจะมการจดองคกร กฎ ระเบยบกตกา และเทคนคการจดการอนๆ เพอใหกลมอยรอดได อยางไรกตามกลมเรยนรบางกลมอาจพฒนาตอจนเปนกลมกจกรรม ซงกลมกจกรรมจะยงประโยชนใหสมาชกไดมาก ควรจะมฐานมาจากกลมเรยนร โดยในระหวางทท ากลมกจกรรมนน กตองน าเนอหาของการสรางกลมเรยนร มาเสรมใหกบสมาชก และกรรมการอยางสม าเสมอ

6) การท างานกบกลม เจาหนาทตองยดหลกการพฒนากลมตามระยะของพฒนาการของกลม ซง ในแตละระยะของ

พฒนาการของกลมนนจะมวธการพฒนาทแตกตางกน และจะตองด าเนนการเปนกระบวนการทเชอมโยงตอเนองกน ทงน ไดสรปใหเหนถงการท างานของนกพฒนาตามพฒนาการของกลม ทกลาวถงวธการด าเนนงานใน 4 ระยะของการพฒนากลม ดงแสดงในภาพท 2.2 ซงมรายละเอยด ดงน

(1) การท างานในระยะเตรยมกลม การสนบสนนใหเกดการพฒนากลมในระยะการเตรยมการนน นกพฒนาตองใหความส าคญกบการสรางบรรยากาศหรอเสรมเงอนไขทจะน าไปสการเรยนรของชาวบานเปนหลก และควรเรมจากการศกษาท าความเขาใจบรบทชมชนและกลมนนๆ โดยเฉพาะอยางยงความสมพนธระหวางกจกรรมของกลมในชมชนกบวถชวตของคนในชมชน

(2) การท างานในระยะกอตงกลม ในระยะการกอตงกลม การท างานกลมทงในดานการหาสมาชก การจดโครงสรางกลม การก าหนดกฎเกณ และกจกรรมเพอการพฒนากลม โดยจดใหมการสนทนาพดคยรวมกนในกลมยอย โดยนกพฒนามหนาทในการอ านวยใหเกดเวทพดคย สนทนา เพอศกษาทบทวนรวมกน ตลอดจนใหขอมลเพมเตมทเปนประโยชนตอการประสานหนวยงาน องคกรตางๆทเกยวของ

(3) การท างานในระยะขยายสมาชก /กจกรรม ในระยะนนกพฒนาควรใหความส าคญกบการสรางเครอขายภาคเพม โดยนกพฒนาเปนผสนบสนนและสงเสรมใหสมาชกกลมไดเรยนรกระบวนการจดเวทในการประเมนสรปกจกรรมและบทเรยน

(4) การท างานในระยะขยายเครอขาย การท างานในระยะน นกพฒนาควรจดใหมเวทแสดงความคดเหนและสนทนารวมกนระหวางสมาชกกลมทวไปในชมชนหรอตางชมชน รวมทงระดมบคลากรและทรพยากรทแตละกลมมอยมาใชใหเกดประโยชน ทงนในระยะการขยายเครอขายนน นกพฒนามบทบาทส าคญในการสนบสนนและสงเสรมใหเกดโอกาสในการพบปะสนทนาระหวางสมาชกกลมตางๆทงภายในหรอภายนอกชมชน และระหวางกลม เครอขายกบองคกรหนวยงานภายนอก เพอเปนเวททบทวนและแลกเปลยนความคดเหนรวมกนอยางตอเนอง นอกจากนนกพฒนามบทบาทในการใหค าแนะน าและสนบสนนขอมลทเปนประโยชนตอการด าเนนกจกรรมของเครอขาย

อยางไรกด ในการท างานกบกลมนน นกพฒนาควรสงเสรมใหสมาชกกลมไดมสวนรวมในทกกจกรรม ของกลม เนนถงกระบวนการเรยนรของสมาชกกลม มการบรณาการวธการตางๆทท างานกบกลมเขาดวยกน ด า เน นการด วยว ธ การท เหมาะสมกบบร บทของชมชน และมการปร บเปล ยนว ธ การตามระยะ การพฒนาการของกลม

13

ภาพท 2.2 พฒนาการและวธการท างานกบกลม

วธการในสวน ชมชน / กลม/องคกร

- เชอมกลม/ชมชน - จดเวทรวม - สนบสนนกจกรรมเครอขาย - ใหขอมล แกเครอขาย

- สนบสนนกจกรรม - รวมสรปบทเรยน - ประสานภาคเพม - ตดตามใหก าลงใจตอเนอง

- กจกรรมประเมนสรปบทเรยน - จดเวทพดคยกบชมชน - ขยายกจกรรมทจ าเปนกบสมาชก - ประชาสมพนธสอสารหาเพอน

ระยะการขยายสมาชก

/ กจกรรม

- หาสมาชก - ท าความเขาใจ ปญหา/ทางออก - ก าหนดกฎเกณกตกา - จดโครงสรางองคกร - ก าหนดกจกรรม

- หาผสนใจ - คยในวงยอย - ระบปญหา - กระตนความสนใจ

ระยะ

การเตรยมกลม

- ศกษาชมชน/องคกร - จดประเดน

- เสนอขอมล

ระยะขยายเครอขาย

- จดเวทพดคยระหวางกลม / ชมชน - เยยมเยยนเครอขาย - ก าหนดแผนงานกจกรรมของเครอขาย - จดเวทสญจร

- ใหขอมลเพมเตม - จดเวทเรยนร ดงาน - ประสานภาคเพม

ระยะการกอตงกลม

วธการในสวนของ

นกพฒนา พฒนาการของกลม

2.2.2 หลกการ แนวคดเกยวกบเครอขาย 1) ความหมายของเครอขาย ค าวา “เครอขาย” มาจากภาษาองกฤษวา network โดย net คอ ตาขายทโยงใยถงกนโดยม

จดเชอมระหวางตาขาย ซงคอกลมตางๆทมาเชอมโยงกน และพรอมทจะ work เมอตองการใชงาน เมอขยายความใหมากขน เครอขาย จงหมายถง การเชอมโยงเพอประสานความรวมมอระหวางบคคล กลมและองคกรทมกจกรรมคลายคลงกน เพอเสรมสรางพลงในการแกไขปญหาและการเปลยนแปลงสงตางๆ โดยผานกระบวนการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน การมสวนรวม และกระบวนการกลมทจะน าไปสการเปลยนแปลงตามวตถประสงครวมกนของทกฝาย ซงมการจดระเบยบโครงสรางของคนในเครอขายดวยความเปนอสระ เทาเทยมกนภายใตพนฐานของความเคารพสทธ เชอถอ เอออาทร ซงกนและกน

ภาพท 2.3 แสดงการเชอมโยงเครอขายกลมและองคกรทเปนเครอขาย

ประเดนส าคญของนยามเครอขาย จากนยามดงกลาว สามารถสรปประเดนส าคญของนยามเครอขาย ได 4 ประเดน คอ

1) สมครใจ ความสมพนธของสมาชกในเครอขายตองเปนไปโดยสมครใจ 2) เทาเทยม กจกรรมทท าในเครอขายตองมลกษณะเทาเทยมหรอแลกเปลยนซงกนและกน 3) ความเปนอสระ การเปนสมาชก เครอขายตองไมมผบกระทบตอความเปนอสระหรอความ

เปนตวของตวเองของคนหรอองคกรนนๆ 4) ผนกก าลง (synergy) การรวมตวเปนเครอขายในลกษณะการแลกเปลยน ตองสกดเอาสวน

ดหรอ จดแขงของแตละฝายมาเรยนรและสนบสนนกนและกน เปนการผนกก าลง (synergy) ในลกษณะทมากกวา 1+1 = 2 แตตองเปน 1+1 > 2 เรยกวาเปน “พลงทวคณ” ผลลพธทไดจากการท างานเปนเครอขายตองดกวาผลรวมทเกดจากการปลอยใหตางคนตางท าแลวน าผลลพธของแตละคนมารวมกน

2) ความส าคญของเครอขาย (1) กอเกดกระบวนการเรยนรรวมกน การมเครอขายท าใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกน

ระหวางกลมยอยทเปนเครอขายยอย ท าใหเกดการแลกเปลยนความคด ประสบการณ และทกษะตางๆ ระหวางกน และเกดการสะสมความรในประเดนทก าลงสนใจและประเดนอนๆ ทเกยวของ

เครอขาย

เครอขาย

เครอขาย

15

(2) เปนกลยทธทเสรมสรางจดแขงขององคกร ดวยการเขารวมท างานกบกลม องคกรทสงเสรมสนบสนนซงกนและกน สรางโอกาสและใหโอกาสในการพฒนาศกยภาพของฝายตางๆ ทเปนเครอขาย

(3) เกดการพงพาตนเองในกลมสมาชกเครอขาย เครอขายทมการท างานทเขมแขงจะสงผลใหสมาชกและเครอขายสามารถพงพาตนเองไดทงในเรองของทน ทรพยากร ความรการจดการ และการตลาด

(4) สรางพลงอ านาจในการคดรเรมและตอรอง การท ากจกรรมตางๆโดยล าพงอาจไมมพลงอ านาจในการตอรอง แตถามารวมกนเปนเครอขายจะกอใหเกดพลงอ านาจในการตอรองๆในประเดนตางๆทเกยวของกบกจกรรมของเครอขาย

(5) สรางพลงใจ ความสามคค ใหก าลงใจและชวยกนในรปแบบตางๆ เมอกลมตางๆมาเชอมโยงเปนเครอขาย ท าใหสมาชกเครอขายไดรบทราบปญหาของกนและกน เกดความเขาใจซงกนและกนกอใหเกดพลงใจและความสามคคในกลมทมปญหาเหมอนหรอคลายคลงกน

(6) เปนเวทส าหรบการปฏบตงานรวมกน การเชอมโยงเปนเครอขายท าใหเกดเวทในการท างานรวมกน และยงเปนทระดมสรรพก าลงเพอปฏบตกจกรรมของเครอขายใหลลวง

(7) เปนแหลงรวบรวมและเผยแพรขาวสารขอมลไปมาระหวางแหลงขอมลตางๆ แตละกลมทเชอมโยงกน กมความช านาญหรอขอมลทแตกตางกน เมอมาพบกน จะท าใหเกดเปนแหลงรวบรวมและเผยแพรขาวสารขอมลไปมาระหวางกนและกน

(8) เปนแหลงรบการสนบสนนจากภาคสวนตางๆทท างานเกยวของ เชนการรวมกนเปนเครอขายชวยใหสามารถเขาถงแหลงความร เทคโนโลยการผลต และเงนทนทใหการสนบสนนจากหนวยงานตางๆ

(9) ประสานผลประโยชนของสมาชกเครอขายอยางเทาเทยมกน การทกลมและองคกรการเกษตรมาเชอมโยงกนเปนเครอขาย จะกอใหเกดการประสานผลประโยชนใหแกสมาชกและกลมอยางเทาเทยมกน เปนพลงในการผลกดนเคลอนไหว และเปนกลไกในการตรวจสอบ เครอขายทเขมแขง จะเปนพลงส าคญในการผลกดนเคลอนไหว และเปนกลไกในการตรวจสอบกจกรรมตางๆ เพอน าไปสการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนดไวอยางชดเจน (10) เกดการจดการทรพยากรในทองถนอยางยงยน การรวมกนเปนเครอขายกอใหเกดการจดการทรพยากรรวมกนของสมาชกเครอขาย ลดการท างานทซ าซอนและสนเปลองทรพยากร โดยอาจมการแลกเปลยนหรอเสรมหนนกนท าใหเกดการจดการทรพยากรในทองถนทมประสทธภาพและยงยน

3) องคประกอบของเครอขาย ในการกอเกดเปนเครอขายนน จะตองประกอบดวย องคประกอบยอยๆทส าคญหลายประการ ดงน

(1) สมาชก เปนองคประกอบเบองตนของความเปนเครอขาย ทสรางระบบปฏสมพนธ เพอใหเกดการด ารงอยรวมกน ตามหลกของธรรมชาตทจะตองพงพากน และสรางกระบวนการทสบเนองเพอการด ารงอยของเครอขาย สมาชกจงเปนองคประกอบหลกทกอใหเกดความเปนเครอขาย

(2) เปาหมาย ความเปนเครอขายจะตองมการรวมกนอยางมเปาหมาย เพอท ากจกรรมอยางใดอยางหนง โดยมวตถประสงคและกระบวนการเพอใหบรรลเปาหมายนน

(3) การท าหนาทอยางมจตส านก การทหนวยแตละหนวยมารวมกนนน สงทจะยดโยงสงตางๆเขาดวยกน คอการท าหนาทตอกน และกระท าอยางมจตส านก หากขาดจตส านกตอสวนรวม กระบวนการนนจะเปนเพยงการจดตงและเรยกรองหาผลประโยชนตอบแทนเทานน

(4) การมสวนรวม ในองคประกอบของเครอขายสงหนงจะขาดไมไดคอ การมสวนรวมในกจกรรมตางๆของสมาชก จะเปนปจจยทหนนเสรมใหเครอขายนนมพลงมากขน เพราะการมสวนรวมจะท าใหสมาชกรสกวา ตนเองเปนสวนหนงของเครอขาย ทจะชวยใหทกฝายหนหนาเขาหากนและพงพากนมากขน

16

สวนการแลกเปลยนเรยนรจะน าไปสการใหและการรบ รวมถงการระดมทรพยากรเพอใหภารกจทเครอขายด าเนนการนนบรรลเปาหมาย

(5) การแลกเปลยนเรยนร การแลกเปลยนเรยนรของสมาชก จะเปนปจจยทหนนเสรมใหเครอขายนนมพลงมากขน เพราะการแลกเปลยนเรยนรจะน าไปสการใหและการรบ รวมถงการระดมทรพยากรเพอใหภารกจทเครอขายด าเนนการนนบรรลเปาหมาย

(6) การมระบบความสมพนธและการสอสาร ขอมลและการสอสารระหวางปจเจกบคคลกบปจเจกบคคล กลมกบกลม และระหวางเครอขายกบเครอขาย รวมทงระบบความส าคญในการแลกเปลยนเรยนร โดยกระบวนการสอสารจะชวยใหสมาชกในเครอขายเกดการเรยนร

4) หลกการสรางและพฒนาเครอขาย หลกการในการสรางและพฒนาเครอขาย มหลายประเดน ดงน

(1) การสอสารพดคยท าความเขาใจกนถงความจ าเปนทตองมการเชอมโยงเปนเครอขาย กลมทจะสรางเครอขายนนจะตองผานการพดคยกน การวเคราะหรวมกน เหนความจ าเปนทจะตอง มการประสานงานรวมกบคนอน กลมอนและองคกรอน

(2) สรางความเขาใจเปาหมายของการเปนเครอขาย ในระยะเรมตนกอนทจะรวมกนเปนเครอขาย ควรใหความส าคญกบการท าความเขาใจกบสมาชกกลมและองคกรวามารวมกนเปนเครอขายเพออะไร รวมกนแลวจะท างานใหบรรลเปาหมายอยางไร กลมและองคกรจะเสรมหนนกนอยางไรเพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไวรวมกน

(3) การมพนธะสญญา มความผกพนกน ทจะพฒนาปรบปรงเครอขายรวมกน โดยมเครองมอในการรกษาความสมพนธ เชน การตดตอสอสาร การมประสบการณรวมกน และการท ากจกรรมรวมกนอยางสม าเสมอ

(4) การมรปแบบองคกรเพอการประสานงานทชดเจน การสรางและพฒนาเครอขายตองมรปแบบขององคกรเพอการประสานงานทชดเจน เพอเปนแกนในการท างานรวมกน เชน คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบหมบาน คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบต าบล คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบจงหวด เปนตน

(5) การมกจกรรมอยางสม าเสมอและตอเนอง ในการสรางและพฒนาใหเครอขายสามารถคงอยและด าเนนการไดอยางตอเนอง จ าเปนจะตองมการจดใหมกจกรรมรวมกนอยเสมอ โดยการจดกจกรรมเสรมความสมพนธและการเสรมทกษะการสรางเครอขายใหคนท างาน เชน การประชมรวมกนเปนประจ า การไปเยยมเยยนซงกนและกน การจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรรวมกน เปนตน

(6) มแรงจงใจ (motive) สองดานทงเปน “ผรบ” และ “ผให” ของสมาชกทจะเขาสเครอขาย เนองจากเครอขายเปนรปแบบการประสานงานเพอการแลกเปลยนชวยเหลอซงกนและกน ดงนน แรงจงใจของสมาชกทจะเขามาอยในเครอขายจะตองเปนแรงจงใจ 2 ดาน คอ ทงเปน “ผรบ” และเปน “ผให”

(7) ค านงถงพนททพอเหมาะในการแบงเขตความรบผดชอบของเครอขาย ไมใหญมากจนเกนไป มการแบงขอบเขตรบผดชอบของเครอขายชดเจน ถาเครอขายมขนาดใหญมาก จะยงยากตอการบรหารจดการใหประสบผลส าเรจ จงควรแยกออกเปนกลมยอยๆแลวใหแตละกลมบรหารจดการภายในกลมของตวเองภายใตการก ากบดแลจากเครอขายใหญ

(8) การเสรมใหกลมยอยทเปนสมาชกเครอขายเขมแขงอยางเทาเทยมกน เครอขาย จะมกลมยอยๆทมาเชอมโยงเปนเครอขายอยหลายกลม จงควรใหความส าคญในการพฒนากลมยอยตางๆอยางเทาเทยมกน ซงถากลมยอยมความเขมแขงกจะสงผลใหเครอขายใหญเขมแขงดวย

17

(9) การใหความส าคญกบการพฒนาแกนน า/แมขายใหญ โดยพจารณาความสามารถของแกนน า/แมขาย ทงในดานภาวการณน า วสยทศน การกระจายสงตอ หรอแลกเปลยนความรขอมลขาวสารและคณสมบตของแกนน า

(10) การแลกเปลยนผลประโยชนกนระหวางกลมและองคกรทมาเปนเครอขายกน การท าใหเครอขายเกดขน (โดยสมครใจ) สมาชกกลมและองคกรแตละฝายมองเหนประโยชนทตนจะไดรบจากการเขารวมเครอขาย ซงจะน าไปสความเตมใจทจะประสานกน หรอเขารวมเปนเครอขาย

(11) การใชพลงขอมล ความรชวยในการพฒนาเครอขาย ในการสรางและพฒนาเครอขายนน ขอมลและความรจากสมาชกเครอขายเปนสงส าคญทท าใหเกดการแลกเปลยนและเสรมเตมเตมกนเสมอ เปนตวชวยขบเคลอนใหเกดการพฒนาเครอขาย

(12) การคนหาภมปญญา วฒนธรรม ประเพณ และส านกทองถน ทจะเชอมโยงเครอขาย เปนการหาจดรวมกนเพอเปนสงยดโยงความสมพนธของสมาชก กลม และองคกรการเกษตรทมาเชอมรอย เปนเครอขาย 5) ประเภทของเครอขาย เราสามารถจ าแนกประเภทของเครอขายกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ได 2 ประเภท คอ (1) เครอขายเชงกจกรรม เปนเครอขายทใชประเดนกจกรรม หรอสถานทเกดขนเปนปจจยหลกในการรวมกลมองคกร ในชมชนมกลมกจกรรมหลากหลายกลม เมอกลมตองการพงพาอาศยกน ชวยเหลอซงกนและกน เอากจกรรมทท าอยมาเสรมเตมเตมกน กจะมการรวมกนเปนเครอขายกจกรรมในชมชน ในกลมสมาชกโครงการสงเสรมใหนอมน าแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยางมความสข เกดเครอขายเชงกจกรรมในชมชนหรอหมบานทหลากหลายกลมกจกรรมยอยมาเชอมรอยกน เปนการเชอมโยงองคกรเกษตรกรและกลมเศรษฐกจพอเพยงภายในหมบานเขาดวยกน (2) เครอขายเชงพนท การรวมตวของกลม องคกร เครอขาย ทอาศยพนทด าเนนการเปนปจจยหลกในการท างานรวมกน ซงเปนการแบงเครอขายตามระบบการปกครองของภาครฐ ในกลมสมาชกโครงการสงเสรมใหนอมน าแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการด าเนนชวตอยางมความสข เกดเครอขายเชงพนทหลายระดบ ไดแก

- เครอขายระดบต าบล เปนการเชอมโยงกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรเกษตรกรอนๆ ภายใน ต าบลเขาดวยกน

- เครอขายระดบอ าเภอ เปนการเชอมโยงกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรเกษตรกรอนๆ ภายใน อ าเภอ เขาดวยกน

- เครอขายระดบจงหวด เปนการเชอมโยงกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรเกษตรกรอนๆ ภายใน จงหวด เขาดวยกน

- เครอขายระดบเขต เปนการเชอมโยงกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรเกษตรกรอนๆ ภายใน เขตเขาดวยกน ซงการด าเนนงานองคกรเครอขายระดบเขตอาจแบงแยกด าเนนงานเปนกลมจงหวดภายในเขตนนๆ เพอสมาชกจะไดสะดวกในการเดนทางและการประสานงานภายในเครอขาย

18

ภาพท 2.4 การเชอมโยงเครอขายกลมสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงชมชน

5) การท างานกบเครอขาย

ในการท างานกบเครอขาย จะตองค านงถงระยะตางๆตามพฒนาการของเครอขาย ซงกจกรรมทท าจะตองเหมาะสมสอดคลองกบระยะตางๆของเครอขาย วาอยในระยะใด ดงสรปไวในภาพท 4 โดยมรายละเอยด ดงน

(1) ระยะเตรยมการ/กอเกด เปนระยะเรมตนของการพฒนาใหเกดเครอขาย ในระยะน นกพฒนาควรด าเนนการศกษาขอมลและสภาพการณ สถานการณกลม หาแนวรวม คนหากลมเปาหมายทสนใจรวมกน และสงเสรมใหท าความรจกกนและกน แลกเปลยนขอมลระหวางกน

(2) ระยะกอตงเปนเครอขาย เปนระยะทมการสรางพนธกรณระหวางกน แตยงไมชดเจน ซงในระยะนอาจเรมจากการเปนเครอขายเรยนร ซงนกพฒนาควรมการด าเนนการสงเสรมใหกลมตางๆมาพดคยแลกเปลยนเรยนรประเดนปญหาตางๆทประสบมารวมกน ก าหนดวตถประสงคและขอตกลงรวม บทบาทหนาทและวางผงเครอขาย การเรมสรางและการพฒนาผน า จดระบบตดตอสอสารระหวางสมาชกและเครอขาย และการสงเสรมกระบวนการเรยนรทตอเนอง

(3) ระยะการด าเนนกจกรรม ในระยะน บางครงเราเรยกวา เครอขายกจกรรม เครอขายยอยจะมการมาท ากจกรรมรวมกน ก าหนดชองทางการประสานเครอขาย ก าหนดชวงเวลาทเครอขายมาประชมรวมกน จดกจกรรมทตอเนอง เพอรกษาสมพนธภาพทดระหวางสมาชก การเสรมสรางเสรมสรางกระบวนการเรยนร ก าหนดและสรางระบบจงใจในการท างานกบเครอขาย การบรหารจดการขอมล และสรางเสรมผน ารนใหมอยางตอเนอง (4) ระยะขยายเครอขาย เปนระยะทเครอขายสามารถพงตนเองไดในทสด เมอเครอขายมความเขมแขงจะขยายเครอขายไปสกลมอนๆทท ากจกรรมทเกยวของกนและเออประโยชนซงกนและกน ในระยะนนกพฒนาควรใชวธประสานความรวมมอโดยกระบวนการมสวนรวมของทกฝาย สงเสรมและด ารงไวซงความสมพนธ ใหก าลงใจซงกนและกน และการตดตามและประเมนผลแบบมสวนรวม

19

การสงเสรมการจดตงและท ากจกรรมเครอขาย

- สรางเครอขายกจกรรม ก าหนดแนวทางในการท ากจกรรมของเครอขาย - ก าหนดชองทางการประสานเครอขาย - ก าหนดชวงเวลาทเครอขายมาประชมรวมกน -จดกจกรรมทตอเนอง เพอรกษาสมพนธภาพ ทดระหวางสมาชก - เสรมสรางกระบวนการเรยนร -ก าหนดและสรางระบบจงใจในการท างานกบ เครอขาย - การบรหารจดการขอมล - สรางเสรมผน ารนใหมอยางตอเนอง

3.ระยะการด าเนน

กจกรรม

-สรางเครอขายการเรยนร -ก าหนดวตถประสงคและขอตกลงรวม -ก าหนดบทบาทหนาทและวางผงเครอขาย - สรางและพฒนาผน า - จดระบบตดตอสอสารระหวางสมาชกและ เครอขายโดยจดระบบความสมพนธเปนแบบแนวราบ - มเวทใหเครอขายไดพบกนและแลกเปลยนเรยนร กนอยางสม าเสมอ

- ศกษาสถานการณ ขอมลชมชน/องคกร - หาแนวรวม คนหากลมเปาหมายสนใจ - สงเสรมใหท าความรจก แลกเปลยนขอมล - จดเวทประชมเครอขายสญจร

1.ระยะเตรยมการ/กอ

เกด

4.ระยะขยายเครอขาย

- ประสานความรวมมอโดยจดเวทพบปะกนอยางตอเนอง - สงเสรมและด ารงไวซงความสมพนธ - ตดตามและประเมนผลแบบมสวนรวม - ใหก าลงใจซงกนและกน

2.ระยะกอตงเปน

เครอขาย

พฒนาการของเครอขาย กลม/องคกร

ภาพท 2.5 การท างานกบเครอขายตามพฒนาการของเครอขาย

20

บทท 3 ขนตอนการปฏบตงาน

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน มขนตอนการปฏบตงาน ทเนนการมสวนรวมของคนในชมชน โดยมเจาหนาทซงเปนผประสานงานสงเสรมใหบคคลเปาหมายไดรวมกลมเพอด าเนนกจกรรมรวมกน มรายละเอยดดงน ขนท 1 การวเคราะหชมชน การวเคราะหชมชน หมายถง การคนหา เหตการณ ปรากฏการณ ปญหาความตองการทเกดขนในชมชน 1.1 วตถประสงคของการวเคราะหชมชน

1) ทราบขอมลทางดานศกยภาพ สงคม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและวถชวตของคนในชมชน 2) คนหาผน าชมชน 3) ทราบความสมพนธระหวางบคคลในชมชนและบคคลในชมชนกบนอกชมชน ความสมพนธระหวาง

บคคลกบทรพยากร 4) ทราบปญหาและความตองการของคนในชมชนตลอดจนแนวทางแกไขปญหา 5) เปนการสรางจตส านกใหคนในชมชน

1.2 ความจ าเปนในการวเคราะหชมชน การวเคราะหชมชน จะท าใหทราบความสมพนธของบคคลในชมชน อทธพลภายนอกทมผลกระทบ ตอชมชน การสญหายคณคาวฒนธรรมของชมชน ซงจะน าไปสความเขาใจสภาพปญหาและแนวทางแกไขปญหาทตรงเปาหมาย 1.3 วธการวเคราะหชมชน หลกการส าคญการวเคราะหชมชน ไดแก เจาหนาทไมควรใชกรอบความคดหรอบรรทดฐานของตนเองไปเปรยบเทยบหรอตดสนวถชวตความเปนอยของเกษตรกรวาถกหรอผด ในเวลาเดยวกน การวเคราะหชมชน จะตองเปนการกระตนจตส านก ในการแกไขปญหาของบคคลเปาหมายอกดวย ดวยเหตผลดงกลาว การวเคราะหชมชน เจาหนาทจะตองกระท ารวมกบเกษตรกรในวธการส าคญ ดงน 1) เจาหนาทพดคยกบเกษตรกรในหมบานเปนรายบคคลหรอกลม โดยวธการตงค าถามหรอเลาเรอง เชน

(1) ท าไมเกษตรกรจงยากจน (2) ท าไมวถชวตของเกษตรกรจงเปลยนแปลงไปจากเดม (3) ท าไมหมบานขางเคยงจงมความเปนอยทดกวา (4) เปรยบเทยบใหเหนถงรายไดทดขน เมอมการปรบเปลยนการผลต

2) เจาหนาทจดประชมเกษตรกรในหมบาน โดยแบงเกษตรกรออกเปนกลมตามความเหมาะสมเพอใหเกษตรกรด าเนนกจกรรม ดงน

(5) ใหเกษตรกรวาดแผนทของหมบาน และระบสภาพการปลกพช เลยงสตว เสนทางคมนาคม ชลประทาน ครวเรอนเกษตรกรทยากจน เปนตน

(6) ใหเกษตรกรชวยอธบายถงความสมพนธของสงแวดลอมกบคนในชมชน (7) ใหเกษตรกรสรปปญหาความตองการของหมบาน ตลอดจนแนวทางการแกไขของหมบาน

3) เจาหนาทตองจดท ารายงานและน าผลการวเคราะหชมชนทไดจากการมสวนรวมของเกษตรกร สรปชแจงใหเกษตรกรทราบในทประชมอกครงหนง

21

4) เจาหนาทพจารณารวมกบเกษตรกรในประเดนปญหาและความตองการของเกษตรกร เพอใชในการกระตนใหเกดกลมตอไป ขนท 2 การคดเลอกผน า กลมทมแนวโนมจะพฒนาไดนน จะตองมผน าทเสยสละและมคณธรรม กลมทเกดขนจากการจดตงของเจาหนาทมกไมประสบความส าเรจ เพราะขาดกระบวนการคดเลอกผน าทถกวธตลอดจนขาดการพฒนาผน าใหมคณภาพ ในขนตอนน เจาหนาทจะตองคนหาผน าและตดสนใจวา จะใชผน าคนใดเปนแกนน าในการรวบรวมสมาชกเพอจดตงกลมขนมา ผน าในหมบานมหลายประเภท มทงผน าทเปนทางการและไมเปนทางการ ผน าทเปนทางการ ไดแก ก านน ผใหญบาน คณะกรรมการหมบาน สวนผน าทไมเปนทางการ ไดแก ผน าทชาวบานใหความเคารพนบถอ โดยไมมต าแหนงใดๆ ในหมบาน ผน าทเจาหนาทจะใชเปนแกนน าในการระดมสมาชกเพอจดตงกลมนน เปนไดทงผน าทเปนทางการและไมเปนทางการ ส าคญวาผน าเหลานนจะตองมความเสยสละและมคณธรรม 2.1 วธการคดเลอกผน า ในหมบานทวไปมผน าอยแลว เพยงแตเจาหนาทควรใครครวญอยางรอบคอบ เพอคดเลอกผน าทจะใชเปนแกนน าในการท างาน โดยมวธการส าคญ คอ

1) พจารณาผน าเดม ไดแก (1) คณะกรรมการหมบาน (2) คณะกรรมการกลมเกษตรกร หวหนาหนวยเกษตรกรรม (3) ผน ากลมกจกรรม (4) ผน าอาชพ

2) ทบทวนผลการวเคราะหชมชนในประเดนเรองผน า 3) สงเกตงานประเพณ วฒนธรรม จะพบผน าทไดรบการยอมรบในชมชน 4) สอบถามจากผอาวโส เจาอาวาส ครใหญบานหรอก านน เปนตน 5) ตดสนใจคดเลอกผน าทจะใชเปนแกนน าในการจดตงกลม จ านวนผน ามากนอยขนอยกบลกษณะ

ผน าในหมบานนนๆ ประการส าคญ เจาหนาทจะตองคดเลอกผน าทเปนผเสยสละ และมคณธรรมเขามารวมใหมากทสด

6) ผน าทเจาหนาทตดสนใจคดเลอกนน ไมจ าเปนตองประกาศใหหมบานทราบ แตเจาหนาทจะตองกระตนใหผน าเหลานนแสดงบทบาทของการเปนผน าอยางเปนธรรมชาตโดยไมรตว ขนท 3 การสรางจตส านกใหผน า การสรางจตส านกเปนการใหขอมลแกผน าทราบถงขอเทจจรงความเปนอยของเกษตรกรมากขน เพอใหผน าไดเกดพลงในการแสดงบทบาทแกไขปญหาของชมชน วตถประสงคส าคญของการสรางจตส านกผน า เพอใหผน าไดเปนแกนน าในการรวบรวมสมาชกเขารวมเปนกลมในการแกไขปญหาของหมบาน วธการสรางจตส านก การสรางจตส านกใหผน า เรมแรกเจาหนาทจะตองพบปะพดคย เพอสรางความคนเคยกบผน า ทงในลกษณะการพดคยสวนตวและการพดคยในรปกลม มวธการปฏบต ดงน

22

1) เจาหนาทเขาพบปะผน าเพอสรางความคนเคยเปนรายบคคล 2) เจาหนาทใหขอมลผน าเปนรายบคคล ทงเปนการเลาสกนฟงและซกถามปญหาใหตอบ เชน

(1) เลาถงปญหาทางเศรษฐกจและสงคม ตลอดจนความจ าเปนในการรวมมอแกไขปญหา (2) เลาถงการแกไขปญหาของกลมกจกรรมตางๆ ทประสบความส าเรจ (3) ซกถามถงความรวมมอในการแกไขปญหาของหมบาน (4) ซกถามถงแนวทางแกไขปญหาของหมบาน ฯลฯ

3) น าผน าทงหมดทคดเลอกไปทศนศกษาการแกไขปญหาของหมบานอนๆ โดยเนนเรองกลมกจกรรม หลงจากนน ใหผน าไดอภปรายถงความเปนไดในการน าวธการของหมบานทไป ทศนศกษาเปนแบบอยางแกไขปญหาในหมบานของตนเอง

4) จดใหมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางผน าทคดเลอกไวทงหมด เพอรวมกนวเคราะหปญหาของหมบาน โดยการแบงกลมอภปราย (กรณผน าทคดเลอกไวหลายคน) ประเดนทพดคยแลกเปลยนกน ไดแก

(1) ใหผน าแลกเปลยนสภาพปญหาของหมบานแลวสรป โดยแยกแยะออกเปนประเดน เชน สงคม เศรษฐกจ เปนตน

(2) น าประเดนปญหาเรยงล าดบความส าคญกอนหลง โดยพจารณาแกไขปญหาทงาย และจ าเปนกอนไปหาปญหาทยาก

(3) ใหผน าแลกเปลยนถงแนวทางแกไขปญหา (4) ใหผน าสรปตกลงวาจะแกปญหาอะไรกอนหลง (5) กระบวนการแลกเปลยนพดคยทงหมด ใหเปนเรองของผน า สวนเจาหนาทเปนเพยง ผประสาน

และสรปประเดนปญหา แนวทางแกไข 5) น าคณะกรรมการกลมหรอสมาชกทประสบความส าเรจจากหมบานอนๆ มาบรรยายใหผน าและ

เกษตรกรฟง 6) เจาหนาทพบปะพดคยใหผน าไดเปนแกนน าในการรวบรวมเกษตรกรทมปญหาความตองการ

เหมอนกนในหมบานเขารวมเปนสมาชกกลม 7) เจาหนาทและผน าเกษตรกรเขารบความรจากสถาบนการศกษา ไดแก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

และทศนศกษาโครงการสวนพระองคในสวนจตรลดา กรงเทพฯ เปนตน ขนท 4 การเกดกลมเรยนร (เศรษฐกจพอเพยง) การรวบรวมเกษตรกรเขาเปนกลม ควรเปนหนาทของผน าทไดคดเลอกไวแลวโดยใหผน ารวบรวมรายชอเกษตรกรทมปญหาและความตองการเหมอนกนเขารวมเปนสมาชกกลม ปกตการรวมตวเกดกลมครงแรกนน สมาชกมแนวโนมเพยงตองการรบความรจงเรยกวา กลมเรยนร โดยส านกงานโครงการสมเดจ พระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร จะออกพบปะเยยมเยยนใหความรเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แกกลมผเขารวมโครงการ 4.1 กลมเรยนร หมายถง การรวมตวของเกษตรกรทมปญหาความตองการเหมอนกนเขาเปนกลมเพอรบความร เพมทกษะ แลกเปลยนทศนคตและสรางความสมพนธรวมกน 4.2 การเกดกลมเรยนร มขนตอนดงน

1) เจาหนาทจะตองทบทวนปญหาความตองการของชมชนจากผลการวเคราะหชมชนขนท 1 และเขาพบปะผน า เพอกระตนใหผน าไดรวบรวมรายชอเกษตรกรทมปญหาและความตองการคลายคลงกนเขารวมเปนกลม ขนตอนดงกลาวตองใชเวลาโดยทงเวลาไประยะหนง หากผน ายงขาดความกระตอรอรนในการรวบรวมสมาชก เจาหนาทจะตองเขาเรงเราทบทวนตามขนตอนการสรางจตส านก

23

2) ผน าควรพบปะพดคยกบเกษตรกรทมปญหาและความตองการเหมอนกนเปนรายบคคลในประเดนดงตอไปน

(1) ชใหเหนปญหาและความตองการ ตลอดจนการแกไขปญหาทสงตอความเปนอยทดขน (2) ชใหเหนความจ าเปนทตองรวมเปนกลมในการแกไขปญหา

3) ผน านดประชมเกษตรกรทมความประสงคเขาเปนสมาชกของกลม 4) เจาหนาทเขารวมประชมชแจงวตถประสงคของการวมกลมแลวมอบหมายใหกลมพจารณาถงเรอง

(1) วตถประสงคเปาหมาย และแนวทางแกไขปญหาของกลม (2) เลอกตงประธาน รองประธาน และคณะกรรมการกลมเพอท าหนาทชวคราว (3) ก าหนดวน เวลา สถานทประชม เปนประจ าทกเดอน

5) การน าสมาชกไปทศนศกษากลมทประสบความส าเรจในการแกไขปญหาทมลกษณะเดยวกน เพอชวยใหสมาชกเขาใจบทบาทดยงขน โดยหลงจากทศนศกษาแลว สมาชกจะตองรวมกนวางแผนปฏบตงานของกลม 6) การจดท าแผนและการถายทอดความรเศรษฐกจพอเพยงใหมเนอหาสอดคลองกบความเปนจรงในชมชน โดยก าหนดวน เวลา และสถานทถายทอดความร โดยน าสอการเรยนรตางๆ เชน หนงสอ VCD (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช) วทย โทรทศน เปนตน มาใชใหเกดประโยชน หลงการรบความร ใหสมาชกระดมความคดเหน ประเดนทสมาชกสามารถน าไปปฏบตไดจรง หลงจากนนใหเจาหนาทรวมกบสมาชก จดท าแผนปฏบตงานเพอน าไปสการปฏบต โดยมกระบวนการประเมนผลสมฤทธในการเรยนรและจดใหมใบรบรองหรอวฒบตรเพอสรางแรงจงใจแกผเรยนร 7) ส าหรบกลมทเรมตนดวยปญหาและความตองการ ความรทางเทคโนโลยการเกษตรหรออนๆ เจาหนาทควรประสานงานน าวทยากร ใหความรแกกลมเรยนร เมอกลมเรยนรมทกษะในวชาการแลวจะคอยๆ พฒนาเปนกลมกจกรรมตอไป 8) การเกดกลมเรยนร จะชวยใหเกษตรกรไดเรยนรนสยใจคอซงกนและกน กอนทจะท ากจกรรมอนๆ รวมกน 9) หลงจากไดรบความรระยะหนง โดยสงเกตวาสมาชกมสวนรวมและใหความสนใจรบความรเปนอยางด เจาหนาทจะตองแนะน าใหสมาชกจดท าบญชครวเรอนทกคน เพอใหสมาชกเรยนรสถานการณของครอบครว เพอลดรายจายและเพมรายไดใหกบครอบครวตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 10) หลงจากท าบญชครวเรอนแลว สมาชกควรไดวเคราะหสถานการณของครอบครว และจดหาแนวทางเพมรายได ลดรายจาย จากนนเจาหนาทควรแนะน าใหสมาชกไดจดท าแผนปฏบตงานของครอบครวประจ าป (แผนด าเนนงานสวนบคคล) ตามแนวทางเพมรายไดและลดรายจาย ขนท 5 การเกดกลมกจกรรม กลมเรยนรทไดรบความรจากเจาหนาทไประยะหนง จะเกดความสมพนธระหวางสมาชก แลวพฒนาสการจดท ากจกรรม เพอแกไขปญหารวมกน ระยะเวลาพฒนาการจากกลมเรยนร สกลมกจกรรม ขนอยกบความสามารถของผน าและความผกพนระหวางสมาชก จงมความจ าเปนอยางยงทเจาหนาทจะตองประสานใหกลมเรยนรไดมโอกาสพบปะพดคยกนเปนประจ าเพอพฒนาไปสกลมกจกรรม ในบางกรณการรวมตวของเกษตรกรจะผานขนตอนของกลมเรยนรเขาสกลมกจกรรม เนองจากสภาพปญหาและความตองการเรงดวนจะตองจดท ากจกรรมรวมกน โดยสรป กลมกจกรรม หมายถง การรวมตวของเกษตรกรทมวตถประสงคจดท ากจกรรมตางๆ รวมกน เพอเปนการตอบสนองความตองการของสมาชก กจกรรมทกลมควรรเรมด าเนนการจากงายไปหายาก ไดแก การออมทรพย การรวมกนซอ รวมกนขาย การแปรรป ถนอมอาหาร ศลปะประดษฐ หตถกรรม รานคา

24

การด าเนนงานของกลมกจกรรม กลมทรวมตวเพอจดท ากจกรรมรวมกนนน จะตองมการวางแผนจดท ากจกรรมรวมกนและทบทวนผลการด าเนนงาน แลวน าเขาสการท ากจกรรมใหมๆ เปนวฏจกรอยางตอเนอง มขอควรปฏบตดงน

1) เจาหนาทกระตนใหผน าและสมาชกกลมเรยนรไดเหนความส าคญในการจดท ากจกรรมเพอตอบสนองความตองการของสมาชก

2) สมาชกกลมก าหนดวตถประสงคและเปาหมายของกลม 3) สมาชกกลมเลอกตงคณะกรรมการบรหารกลมและแบงหนาทรบผดชอบเปนฝายตางๆ 4) สมาชกกลมรวมกนวางกฎเกณระเบยบของกลม 5) เจาหนาทรวมกบสมาชกกลมจดท าแผนปฏบตงาน ทงแผนปฏบตงานรวมของกลมและ

แผนปฏบตงานของสมาชกกลมเปนรายบคคล 6) เจาหนาทควรสงเสรมใหสมาชกมการลงหนเพอจดท ากจกรรม 7) เจาหนาทจะตองสงเสรมแนะน าใหกลมจดท าบญชใหเปนปจจบนและถกตอง 8) สมาชกกลมจะตองมการทบทวนประเมนผลการปฏบตงานแกไขปญหาตลอดเวลา โดยจด

ใหมการประชมคณะกรรมการบรหารและสมาชกเปนประจ าและตอเนอง 9) เมอด าเนนงานตามแผนเสรจสนแลว ควรมการน าขอมลจากการประเมนผลการ

ปฏบตงานมาแกไข เพอจดท าแผนปฏบตงานเปนกจกรรมเดมหรอกจกรรมใหมตอไป 10) ด าเนนงานของกลมกจกรรมทประสบความส าเรจ สงเกตจากจ านวนสมาชกและ

กจกรรมทเพมขน อนงกจกรรมของกลมควรเรมจากการออมทรพย หลงจากประสบความส าเรจแลว จงด าเนนกจกรรมอนทสลบซบซอนและยากขนตามความตองการของสมาชก

การออมทรพยในกลม เปนเงอนไขส าคญทจะท าใหสมาชกไดรวมกนเรยนรการท างานเปนกลม ซงเปนพนฐานในการประกอบกจกรรมอนๆ อยางตอเนอง วตถประสงคในการ ออมทรพยภายในกลม เพอสงเสรมใหสมาชกไดเรยนรบทบาทหนาทของตนเองในการเปนสมาชกกลม และบทบาทของคณะกรรมการในการบรหารกลม รวมทงสงเสรมใหกลมมระเบยบขอตกลง กฎ กตกาตางๆ โดยกลมเปนผก าหนดเอง ขนตอนสงเสรมการออมทรพยนน เจาหนาทควรพดคยกบคณะกรรมการบรหารกลมไดเขาใจรปแบบการออมทรพย ซงท าไดหลายวธ นอกจากนน ควรแนะน ากลมจดท าสมดบญชรบเงนฝาก และสนบสนนใหกลมจดท าระบบบญชขน เพอใชเปนแนวทางพฒนาระบบบญชของกลมในอนาคต ขนท 6 กลมตนแบบเศรษฐกจพอเพยง การด าเนนงานกลมกจกรรมเพอน าไปสกลมตนแบบเศรษฐกจพอเพยง มวตถประสงค ท าหนาทเปน ศนยตนแบบ ถายทอดความรใหผสนใจไดเรยนร มขนตอนทส าคญ ไดแก 6.1 การใหความรและแนะน าใหสมาชกกลมมการผลตเพอบรโภคในครวเรอน เจาหนาทจะตองหมนเขาไปพบปะใหสมาชกไดมการปลกพช เลยงสตว การแปรรปถนอมอาหาร ท าหตถกรรม และศลปประดษฐ ใหสอดคลองกบทรพยากรในหมบานและภมปญญาชาวบาน เพอเปนการประหยดรายจายในครวเรอนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 6.2 การสงเสรมสมาชกใหมการเพมรายไดระดบครวเรอน การทสมาชกกลมกจกรรมไดมโอกาสรบความรจากเจาหนาทเปนประจ า สมาชกบางคนไดน าความรไปฝกปฏบตจนเกดความเชยวชาญ และมผลตภณบางชนดเพยงพอทจะน าไปจ าหนายเปนรายไดเพมใหกบครอบครว ดงนน เจาหนาทตองหมนเยยมเยยนกลม และสงเกตวาสมาชกรายใด มผลตภณทเพยงพอจะน าไปจ าหนายได ควรแนะน าตลาดจ าหนายสนคาชนดนนๆ ใหกบกลม ตลอดจนท าหนาทตดตอประสานงานดานการตลาดจนกระทงกลมสามารถด าเนนการเองได

25

6.3 สงเสรมการเพมรายไดระดบกลม เรมตนจากการออมทรพยในกลม จะท าใหสมาชกไดเรยนรกระบวนการท างานในรปกลม ประการส าคญกลมมเงนออมเพยงพอทจะน าไปลงทนบางสวนในรปหนหรอระดมหน เพอจดท ากจกรรมทสามารถเพมรายไดใหกบสมาชก นอกจากนน ในการเปนกลมตนแบบเศรษฐกจพอเพยง เจาหนาทยงตองแนะน าใหกลม มความพรอมดานตางๆ ทจะเปนแบบอยางใหกลมอนๆ ไดแก

1) ดานอาคารสถานท สรางหรอปรบปรงอาคารสถานทใหเหมาะสม เพอใชเปนสถานทถายทอดความร เชน ศาลาหมบาน ศาลาวด ทประชมหมบาน เปนตน

2) ดานวทยากร (คนตนแบบ)คดเลอก และฝกหดผทมความรความเขาใจ และปฏบตจรง เรองเศรษฐกจพอเพยงดานใดดานหนง เพอเปนวทยากรถายทอดความร

3) ดานองคความร เจาหนาทรวมกบกลม รวบรวมองคความร ทงเรองการจดการบรหารกลมใหประสบความส าเรจและ เรองการปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง รวมถงวธการดานการปลก และการดแลรกษาพช การเลยงสตว เลยงปลา การผลต การแปรรปอนๆ ตามสภาพความเปนจรงในพนท

4) ดานจดสาธต เจาหนาทรวมกบกลม คดเลอกแปลงและพฒนาแปลงปลกผก เลยงสตว เลยงปลา หรออนๆ เพอเปนจดเรยนรใหแกผสนใจ พรอมแนะน าสงเสรมใหเจาของแปลงมทกษะในการถายทอดความร

5) ดานสอการเรยนร เจาหนาทรวมกบกลมผลตสอตามความจ าเปน เพอใชในการใหประกอบการถายทอดความร เชน แผนปลว แผนผบ VCD เปนตน

6) ดานสภาพแวดลอมภายในชมชน เจาหนาทรวมกบกลมควรจดสภาพแวดลอมทงรอบๆ บานและชมชนใหสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย มการก าจดขยะ มลฝอย สงปฏกลอยางถกตอง มระเบยบขอตกลงในการจดการดแลรกษาปาไม ตนน า ล าธาร และสงแวดลอมอนๆ อยางเหมาะสม

7) ดานการบรหารจดการศนยตนแบบเศรษฐกจพอเพยงเจาหนาทและคณะกรรมการกลมควรรวมกนปรกษาหารอเพอแบงหนาทใหผเกยวของไดรบผดชอบในดานตางๆ รวมถงการจดการอนๆ เชน การประชาสมพนธ การตอนรบ เปนตน ขนท 7 การขยายผลกลมเศรษฐกจพอเพยง กลมเศรษฐกจพอเพยงทด าเนนงานไประยะหนงจะมสมาชกเพมขนจ านวนมาก ความตองการของสมาชกแตกตางหลากหลายมากขน สมาชกจากกลมกจกรรมเดมอาจขยายผลเปนกลมกจกรรมใหม ซงมวตถประสงคเหมอนหรอแตกตางจากกลมเดมกได กลมใหมดงกลาว สวนใหญจะอยตางชมชนและตางหมบานหางไกลจากกลมเดม การขยายผลกลมเศรษฐกจพอเพยง มวธการดงน 7.1 กลมเศรษฐกจพอเพยงประสบผลส าเรจมสมาชกมากขน ความตองการของสมาชกหลากหลายมากขนเชนกน โดยเฉพาะบางหมบาน บางชมชนอยหางไกลการตดตอระหวางสมาชกกบกลมยากล าบาก 7.2 เจาหนาทแนะน าใหสมาชกทมความตองการคลายคลงกนอยตางชมชน ตางหมบานไดรวมตวจดตงกลมใหม โดยมวตถประสงคเปาหมายเหมอนกนหรอแตกตางจากกลมเดม เปนการขยายผลจากกลมเดม 7.3 กลมเศรษฐกจพอเพยงใหมทเกดขนนนอาจจะมมากกวา 1 กลม ขนอยกบกจกรรมหรอระยะทางหางไกลของกลมทเกดขนใหม 7.4 กลมเศรษฐกจพอเพยงใหมด าเนนงานตามขนตอนของกลมเดม ไดแก การจดตงกลมวตถประสงค เปาหมาย ออกระเบยบกฎเกณ เลอกคณะกรรมการบรหารกลม จดท าแผนการปฏบตการ เปนตน 7.5 กลมเศรษฐกจพอเพยงทมความมนคงแลว ควรชกชวนเกษตรกรทยากจนในหมบานเขาเปนสมาชก เพอเปดโอกาสใหไดรบผลประโยชนจากกลมเชนกน

26

ขนท 8 การสรางองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยง องคกรหรอเครอขาย หมายถง การจดระบบเปนหนวยงาน โดยการเชอมโยงกลมตางๆ เขาดวยกนอยางเปนรปธรรม มคณะกรรมการทประกอบดวยตวแทนจากกลมตางๆ รวมบรหารเพอปฏบตภารกจใดภารกจหนงรวมกน โดยทกลมเดมยงปฏบตภารกจหลกเดมของกลม ความจ าเปนในการสรางเครอขาย เพอใหกลมตางๆ ชวยเหลอซงกนและกน แลกเปลยนขอมล ขาวสาร ความร ทกษะในการปฏบตงาน ประสานงานเพอใหเกดประโยชนในการแกไขปญหา ซงจะท าใหมการพลงในการแกไขปญหามากขน 8.1 การสรางองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบหมบาน การสรางองคกรเครอขายระดบหมบาน เปนการเชอมโยงองคกรอนๆ และกลมเศรษฐกจพอเพยงภายในหมบานเขาดวยกน มวธการดงน

1) เจาหนาทส ารวจกลมเศรษฐกจพอเพยง องคกรอนๆ ภายในหมบาน 2) ส ารวจปญหาความตองการของกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรอนๆ 3) เจาหนาทชแจงคณะกรรมการกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรอนๆ ใหเหนความส าคญถงความ

จ าเปนในการจดตงองคกรเครอขาย 4) เจาหนาทเชญคณะกรรมการกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรอนๆ ผน าหมบาน ผใหญบาน

กรรมการหมบาน สมาชกองคการบรหารสวนต าบล เปนตน รวมประชมเพอคดเลอกคณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบหมบาน

5) คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบหมบาน จดรางระเบยบการบรหารจดการองคกร 6) คณะกรรมการบรหารงานองคกรเครอขายระดบหมบาน บรหารจดการภายใตการควบคมของ

คณะกรรมการกลมตางๆ และองคกรอนๆ ทเขารวม 8.2 การสรางองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบต าบล การสรางองคกรเครอขายระดบต าบล เปนการเชอมโยงกลมเศรษฐกจพอเพยงและองคกรเกษตรกรอนๆ ภายในต าบลเขาดวยกน มวธการดงน

1) เจาหนาทส ารวจองคกรตางๆ ภายในต าบล (ผานคณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบหมบาน) 2) เจาหนาทส ารวจปญหาความตองการของกลมเศรษฐกจพอเพยงของแตละหมบาน รวมทงองคกร

ตางๆภายในต าบล 3) เจาหนาทปลกจตส านกใหคณะกรรมการ องคกรตางๆ เขาใจถงการจดตงองคกรเครอขาย 4) เจาหนาท เชญคณะกรรมการเศรษฐกจพอเพยงและองคกรอนๆ ประชมเพอคดเลอกคณะ

กรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบต าบลชวคราว 5) คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบต าบลชวคราว จดยกรางโครงการจดตงองคกรเครอขาย

ใหมรายละเอยด วตถประสงค เปาหมาย และวธการด าเนนงาน 6) คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบต าบลชวคราวเชญตวแทนคณะกรรมการองคกรตางๆ

ตวแทนหมบาน ผใหญบาน ก านน ผน าศาสนา สมาชกองคการบรหารสวนต าบล เพอชแจงวตถประสงค การด าเนนงาน

7) คณะกรรมการองคกรเครอขายระดบต าบล ประชมเพอแตงตงคณะกรรมการบรหารองคกร เครอขายระดบต าบล

8) คณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายระดบต าบล บรหารงานใหเปนไปตามระเบยบขอบงคบ วตถประสงค และเปาหมาย ภายใตการควบคมดแลของคณะกรรมการองคกรเครอขาย

27

8.3 การสรางองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบอ าเภอและจงหวด การสรางเครอขายระดบอ าเภอ โดยมเจาหนาทระดบอ าเภอประสานงาน ใหคณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบต าบลทกต าบล รวมประชมเพอคดเลอกคณะกรรมการระดบอ าเภอ ในท านองเดยวกนกบองคกรเครอขายระดบจงหวด เจาหนาทระดบจงหวด เชญคณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบอ าเภอเขารวมประชมปรกษาหารอกนโดยเนนดานการบรหารองคกรรวมทงดานธรกจและการตลาด ส าหรบวธการด าเนนงานสรางองคกร มแนวทางปฏบตงานเชนเดยวกนกบการจดตงองคกรบรหารเครอขายระดบต าบล 8.4 การสรางองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบเขต การสรางองคกรเครอขายระดบเขตโดยมเจาหนาทผรบผดชอบระดบเขต เปนผประสานงานโดยใหคณะกรรมการบรหารองคกรเครอขายเศรษฐกจพอเพยงระดบจงหวด ภายในเขตรบผดชอบเขารวมปรกษาหารอ เพอคดเลอกคณะกรรมการองคกรเครอขายระดบเขต อนง การด าเนนงานองคกรเครอขายระดบเขตอาจแบงแยกด าเนนงานเปนกลมจงหวดภายในเขตนนๆ เพอสมาชกจะไดสะดวกในการเดนทางและการประสานงานภายในเครอขาย ส าหรบแนวทางการด าเนนงานสรางองคกรเครอขายระดบเขต มแนวทางปฏบตเชนเดยวกนกบการจดตงองคกรเครอขายระดบจงหวดโดยเนนดานการบรหารองคกรรวมทงดานธรกจและการตลาด

28

ภาพท 3.1 สรปขนตอนการด าเนนงาน

ก าหนด กฎกตกา ท าแผนการด าเนนงาน

เตรยมกลม ผสนใจ

คดเลอกหมบาน เปาหมาย

สรางเครอขาย

ขยายผลในชมชน ขยายผล ขยายผลกบชมชนพนทอนๆ

ศนยเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ

บรณาการหนวยงานทเกยวของ

เวทเรยนร เชอมโยงสรางเครอขายชมชน

ระยะตางๆ

ด าเนนกจกรรมพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ตดตามเยยมโดยโครงการและมสธ.

สรปบทเรยนจดท าสอเผยแพร

จดการเรยนรแบบบรณาการ

จดท าแผนชวต แผนกลม/ชมชน

จดการ เตรยมกองทนฯ

ปฐมนเทศเจาหนาทและผน าชมชน

สมมนาเชงปฏบตการโดยส านกงานโครงการฯ

บรรณานกรม กรมสงเสรมการเกษตร บทเรยน e-learning วชาเศรษฐกจพอเพยง ระบบการเรยนรผานสออเลกทรอนกส ส านกพฒนาการถายทอดเทคโนโลย 2556 กรมสงเสรมการเกษตร เกษตรกรรมยงยนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เอกสารเผยแพรทางวชาการ กองวจย และพฒนางานสงเสรมการเกษตร โรงพมพกรมสงเสรมการเกษตร 2558 เบญจมาศ อยประเสรฐ “เครอขายกลมและองคกรการเกษตร” ใน

เอกสารการสอนชดวชาการพฒนากลม สถาบนและองคกรการเกษตร หนวยท 13 สาขาวชาเกษตรศาสตรและสหกรณ นนทบร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2554 นท ขลบทอง “กลม กระบวนการกลมและพฤตกรรมบคคล” ในประมวลสาระชดวชาองคกรพฒนา

เพอการสงเสรมการเกษตร หนวยท 8 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ 2544

นท ขลบทองและสนนช ครเมอง “กระบวนการคดเลอกและสรางผน าในงานสงเสรมการเกษตร” ในเอกสารการสอนชดวชาการเปนผนา มนษยสมพนธและจตวทยาสาหรบเกษตรกร หนวยท 4 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ 2544

นรนดร จงวฒเวศย แนวคดทางการพฒนาชมชน กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย กรงเทพมหานคร บรษท ร าไทยเพรส จ ากด 2550

บณร ออนด า และวรยะ นอยวงค นยางค แปล ยทธศาสตรในการพฒนาชนบท;ประสบการณของ ประเทศไทย กรงเทพมหานคร :สาขาพฒนาชมชน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร2533

เบญจมาศ อยประเสรฐ และคณะ รายงานการวจย เรอง โครงการวจยและพฒนารปแบบการบรหารองคกร ชาวบานและเครอขายแบบบรณาการ กรงเทพมหานคร ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต 2552

ปารชาต วลยเสถยร และคณะ กระบวนการและเทคนคการท างานของนกพฒนา กรงเทพฯ โครงการเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข (สรส.) 2543

พระมหาอตย อ าภากโร เครอขาย ธรรมชาต ความรและการจดการ , กรงเทพมหานคร ส านกงานเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข(สรส) 2547 พฒน บณยรตพนธ การสรางพลงชมชนโดยขบวนการพฒนาชมชน กรงเทพมหานคร ไทยวฒนา พานช จ ากด 2517 วสนต กเกยรตกล รายงานการวจย แนวทางการบรณาการงานสงเสรมการเกษตรกบวสาหกจชมชน ส านกสงเสรมและ

พฒนาการเกษตรท 5 จงหวดสงขลา กรมสงเสรมการเกษตร 2549

ภาคผนวก

(1)

ขอมลโครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

พ.ศ. 255..... 1. ชอหมบาน (ทตงโครงการเศรษฐกจพอเพยง) ............................................ หมท ............. ต าบล ........................ อ าเภอ .......................... จงหวด .......................... รหสไปรษณย ..................... ชอ-สกล ผใหญบาน ................................................................................. 2. จ านวนประชากร ............................. คน ชาย .................... คน หญง ......................... คน

จ านวนครวเรอน .............................. ครวเรอน สวนใหญนบถอศาสนา .................................... สมาชกกลมมจ านวน ....................... คน ชาย ................... คน หญง ......................... คน

3. สภาพพนท - ความสงจากระดบน าทะเล □ นอยกวา 400 เมตร □ 400 – 700 เมตร □ สงกวา 700 เมตร - ความลาดชน □ พนทราบ □ รอยละ 3 – 35 □ มากกวารอยละ 35 - ลกษณะดน □ ดนด (หนาดนลกกวา 50 ซม.) □ ดนเลว (หนาดนนอยกวา 50 ซม.) - มแหลงน าเพอการเกษตร □ ไมม □ ม ไดแก 1. ............................... 2. ................................ 4. ขอมลการเกษตร พนทท าการเกษตร .................... ไร แบงเปนท านา ............................ ไร

พชไร (ระบ) ไดแก 1. ............................... จ านวน ..................... ไร 2. ............................... จ านวน ..................... ไร พชสวน (ระบ) ไดแก 1. ............................... จ านวน ..................... ไร 2. ............................... จ านวน ..................... ไร พชผก (ระบ) ไดแก 1. ............................... จ านวน ..................... ไร 2. ............................... จ านวน ..................... ไร เลยงสตว (ระบ) ไดแก 1. ............................... ตว 2. ...................................... ตว เลยงปลา (ระบ) ไดแก 1. ............................... บอ 2. ......................................บอ

5. อาชพนอกภาคการเกษตร □ ไมม □ ม ไดแก 1. ....................................... จ านวน ............... ครวเรอน 2. ....................................... จ านวน ............... ครวเรอน - ครวเรอนทมคนไปท างานนอกภาคการเกษตร ตางจงหวด จ านวน .............. ครวเรอน

6. หมบานมกลมกจกรรม หรอสหกรณ (ระบ) ไดแก 1. .................................... 2. ............................. .......... 7. ในรอบปทผานมา ผลการด าเนนงานของกลมเศรษฐกจพอเพยง

1) ............................................................................................................ ............................. 2) .................................................................................................... ..................................... 3) ............................................................................................................ ............................. 4) ........................................................................ .................................................................

8. ปญหา อปสรรคในการท างานของกลมเศรษฐกจพอเพยง 1) ............................................................................................................ ............................. 2) ............................................................................................................ ............................. 3) .......................................................................................................... ...............................

ลงชอ .................................. ผรายงาน

( ) ต าแหนง ............................................... วน/เดอน/ป ..........................................

หมายเหต แจงใหส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทาง E-mail : hrh.project01@gmail.com มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Email : cdlearnse@gmail.com กรมสงเสรมการเกษตร Email : n_thongben@hotmail.com

(3)

รายชอสมาชกโครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ชอกลมเศรษฐกจพอเพยง................................................................ สถานทตง................ ชอบาน......................................... หมท........

ต าบล................................ อ าเภอ................................. จงหวด...................................

หมายเหต 1. สมาชกกลมแรกตงใหมจ านวน 30 คน ลงชอ................................... ผรายงาน โดยใหระบต าแหนงภายในกลมดวย (..................................................) 2. ต าแหนงในกลมหมายถง ประธาน รองประธาน ต าแหนง....................................... กรรมการ เหรญญก เลขานการ ฯลฯ วน......... เดอน.......... ป..........

3. จดสงบญชรายชอนใหส านกงานโครงการ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทาง E-mail : hrh.project01@gmail.com มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Email : cdlearnse@gmail.com

กรมสงเสรมการเกษตร Email : n_thongben@hotmail.com

ท ชอ – นามสกล บานเลขท หม โทรศพท อาย ศาสนา ต าแหนงในกลม

(ตวอยาง) แผน-ผลการด าเนนงานของผประสานงานกลม โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน

ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ป พ.ศ. 255……

ชอกลมเศรษฐกจพอเพยง...................... สภาพกลม กลมเกา กลมใหม จ านวนสมาชก ..........คน ทตงกลม บานเลขท..................... ชอบาน........................ หมท....... ต าบล........................

อ าเภอ.......................... จงหวด............................ รหสไปรษณย................... ชอผประสานงานกลม.................................................... ต าแหนง..... .....................................

หมายเลขโทรศพทผประสานงานกลม.............................................

กจกรรม แผนการด าเนนงาน ผลการด าเนนงาน

ประจ าเดอน............. พ.ศ......... หมายเหต

ขนตอนการด าเนนงาน วน เดอน ป จ านวน จ านวน จ านวนสะสม 1. การถายทอดความรแก บคคลเปาหมาย

- ใชวดทศน - การบรรยาย - การทศนศกษา

ม.ค. ก.พ. ม.ค. 255….. ม.ค. ก.พ. ม.ค. 255…..

ม.ค. 255…..

4 เรอง 3 ครง 1 ครง

- การใชวดทศนของมสธ. หลงจากบคคลเปาหมาย ชมแลว ใหผประสานงาน สอบถามสมาชกวา 1. เรองทไดเรยนรจากวดทศน 2. เรองใดทเปนประโยชนตอ ตนเอง 3. เรองใดทสามารถน าไปปรบใช กบตนเองได 4. ขอเสนอแนะในการปรบใช * ก าหนดวนทกสปดาหใน การเรยนสอมสธ.

2. การจดประชมแกนน า (กลมเกาคณะกรรมการ)

- จดประชมแกนน ากลม ก.พ. 255….. 1 ครง 10 คน

3. การตดตามและทบทวนแผน ด าเนนงานสวนบคคล

- การตรวจตดตามแผนการ ด าเนนงานสวนบคคล

ตงแต ก.พ. 255….. เปนตนไป

ทกเดอน

4. การตดตามผลสมดบญช รบจายในครวเรอน

- การตรวจตดตามสมดบญช ตงแต ก.พ. 255….. เปนตนไป

ทกเดอน

5. การรบสมาชกใหม (กรณกลมใหม)

- จดท าใบสมครรบสมาชก ก.พ. 255…..

1 ครง

6. การจดตงกลมใหม (กรณกลมใหม)

- จดประชมสมาชกชแจง แนวทางการด าเนนงาน

ก.พ. 255…..

1 ครง

(4)

กจกรรม แผนการด าเนนงาน ผลการด าเนนงาน

ประจ าเดอน............. พ.ศ......... หมายเหต

ขนตอนการด าเนนงาน วน เดอน ป จ านวน จ านวน จ านวนสะสม 7. การประชมคดเลอก คณะกรรมการกลม (กรณกลมใหม)

- จดประชมสมาชกเพอ คดเลอกคณะกรรมการ

ก.พ. 255…..

1 ครง

8. การใหความรแกสมาชกกลม - บรรยายกระบวนการกลม - การน าไปทศนศกษา

ม.ค. 255….. ม.ค. 255…..

1 ครง 1 ครง

9. การประชมคณะกรรมการกลมและสมาชกเพอจดท าระเบยบกลม

- การประชมคณะกรรมการ กลมและสมาชกเพอจดท า ระเบยบกลม

เม.ย. 255….. 3 ครง

10. สงเสรมกลมใหมกจกรรมกลม - การออมทรพย - การลงหนด าเนนกจกรรม

- สงเสรมการออมทรพยกลม - สงเสรมการลงหนท า กจกรรม

ตงแต เม.ย. 255….. เปนตนไป

ทกเดอน

11. การด าเนนกจกรรมกลม (ระบ) รวมกนซอ...(อะไร) รวมกนขาย...(อะไร) รวมกนปลก...(อะไร) รานคา...(อะไร) หตถกรรม...(อะไร) ถนอมอาหาร...(อะไร) ศลปะประดษฐ...(อะไร) ฯลฯ

- (ระบขนตอนกจกรรมตาม ความตองการของกลม)

(5)

กจกรรม แผนการด าเนนงาน ผลการด าเนนงาน

ประจ าเดอน............. พ.ศ......... หมายเหต

ขนตอนการด าเนนงาน วน เดอน ป จ านวน จ านวน จ านวนสะสม 12. จดทะเบยนกบราชการ เชน วสาหกจชมชน เปนตน

13. การตดตามแกไขปญหา - ผประสานงานตรวจตดตาม กลมเปนประจ า

ตงแต ม.ค. 255…..เปนตนไป

ทกเดอน

หมายเหต 1. สงแผน-ผล(ทกเดอน)ใหส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ลงชอ.......................................ผประสานงานกลม E-mail : hrh.project01@gmail.com (....................................................) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช E-mail : cdlearnse@gmail.com ต าแหนง.............................................. กรมสงเสรมการเกษตร E-mail : n_thongben@hotmail.com วน......... เดอน.......... ป......... 2. รายงานผลขอความรวมมอสงภาพกจกรรมดวย

(6)

(ตวอยาง) แผน-ผลการด าเนนงานกจกรรมของกลม

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ชอกลมเศรษฐกจพอเพยง........................... ตงอยบานเลขท................. ชอบาน................................. หมท........ ต าบล............................... อ าเภอ................................. จงหวด............................. รหสไปรษณย....................

กจกรรม ออมทรพย ลงหน รวมกนผลต (พช, สตว, ประมง ฯลฯ) รวมกนซอ รวมกนขาย ศลปะประดษฐ หตถกรรม ถนอมอาหาร

รานคา อนๆ (ระบ)...............................................

กจกรรม แผนการด าเนนงาน ผลการด าเนนงานประจ าเดอน มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗

หมายเหต วน เดอน ป จ านวน จ านวน จ านวนสะสม 1. การออมทรพย 1.1 ชแจงท าความเขาใจสมาชก 1.2 รวมกนจดท าระเบยบกลม 1.3 แบงหนาท เชน รบ/ฝากเงน, ท าบญช, ประชาสมพนธ เปนตน 1.4 ด าเนนการ

ม.ค. 255….. ม.ค. – เม.ย. 255….. เม.ย. 255….. พ.ค. 255….. เปนตนไป

1 ครง 3 ครง

- -

1 ครง 1 ครง

1 ครง 2 ครง

2. การลงหน (ผลตปยอนทรย) 2.1 ชแจงท าความเขาใจสมาชก 2.2 ใหความรการท าธรกจ 2.3 ใหความรท าปยอนทรย 2.4 รวบรวมหน

เม.ย. 255….. เม.ย. 255….. เม.ย. 255….. พ.ค. 255….. เปนตนไป

1 ครง 1 ครง 1 ครง

(7)

หมายเหต 1. จ านวน ระบตามหนวยของกจกรรม จ านวนสะสม ลงชอ..............................................ประธานกลม ลงชอ................................................เหรญญก

ผลรวมการด าเนนงานตามกจกรรมสะสม (...................................................) (.................. .................................) ตงแตเรมปฏบตงาน ลงชอ..............................................รองประธาน ลงชอ................................................เลขานการกลม 2. สงแผน-ผล(ทกเดอน)ใหส านกงานโครงการ (...................................................) (....................................................) สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ลงชอ..............................................กรรมการ ลงชอ...............................................ผประสานงานกลม

E-mail : hrh.project01@gmail.com (...................................................) (...................................................) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช E-mail : cdlearnse@gmail.com นกวชาการสงเสรมการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร E-mail : n_thongben@hotmail.com

3. การรวมกนผลต (ปยอนทรย) 3.1 ชแจงท าความเขาใจสมาชก 3.2 ใหความรเรองปยอนทรย 3.3 แบงหนาท เชน ฝายผลต, ฝายตลาด, ฝายขาย, ฝายประชาสมพนธ เปนตน 3.4 จดซอมลสตวหรอปจจยการผลตตาม ความจ าเปน

ม.ค. 255….. ม.ค. 255…..

เม.ย. 255…..

พ.ค. 255…..

1 ครง 1 ครง

1 ตน

1 ครง 1 ครง

3.5 ด าเนนการผลต 3.6 จดจ าหนาย

พ.ค. 255….. เปนตนไป พ.ค. 255….. เปนตนไป

(8)

(9)

(ตวอยาง) แผนด าเนนงานสวนบคคล

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ชอ............................................... นามสกล............................................... ทอย บานเลขท................ ชอบาน................................... หมท........... ต าบล....................... .......

อ าเภอ............................. จงหวด................................ รหสไปรษณย................. โทรศพท..................... สงกดกลมเศรษฐกจพอเพยง..................................................................

กจกรรม/จ านวน ขนตอนการด าเนนงาน วน เดอน ป หมายเหต

เพมรายได ปลกผก จ านวน 1 งาน เลยงไก จ านวน..........ตว เลยงปลา จ านวน...........บอ ฯลฯ ลดรายจาย ท าปยหมก จ านวน.........ตน ฯลฯ

1. ท าความเขาใจบคคล ในครอบครว 2. รวมเตรยมดน 3. ซอเมลดพนธ 4. เพาะกลา 5. ปลก 6. ดแลรกษา 7. เกบเกยว .......................................... .......................................... ..........................................

ก.พ. 255...... ม.ค. 255...... ม.ค. 255...... ม.ค. 255...... ม.ค. – เม.ย. 255...... เม.ย. 255...... เม.ย. 255...... ....................................... ....................................... .......................................

หมายเหต กจกรรมไดแก

1. แนวทางเกษตรผสมผสาน เชน ปลกพช ลงชอ..................................... เลยงสตว ท าประมง ในพนทเดยวกน เปนตน (.....................................................)

2. แนวทางเกษตรยงยน เชน ปลกพช ต าแหนง........................................... เลยงสตว เลยงปลาแบบเกษตรผสมผสาน วน........ เดอน......... ป......... ผลตปยอนทรย ลดเลกใชสารเคม ท าวนเกษตร เปนตน

3. แนวทางลดรายจาย เชน ท าปยหมก เลกเหลา เลกบหร เลกเลนหวย เปนตน 4. ส าเนาแผนด าเนนงานสงผประสานงานกลมและและประธานกลม เพอใชประกอบการใหความรและแกไขปญหา

(ตวอยาง) แผน-ผล การจดตงเครอขายระดบหมบานและต าบล

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ส านกงานเกษตรอ าเภอ........................... จงหวด......................... ชอกลมเศรษฐกจพอเพยง......................... บาน............................... หมท............ ต าบล............... ............. รายงานประจ างวด ต.ค. – ม.ค.ป....... ก.พ. – พ.ค.ป........ ม.ย. – ก.ย.ป........

กจกรรม หนวยวด แผนการ

ด าเนนงานทงป ผลด าเนนงาน

สะสม หมายเหต

1. ศนยตนแบบ 1.1 ถายทอดความรใหสมาชกภายในกลม 1.2 น าเกษตรกรกลมอนๆ เรยนร ศนยตนแบบชอ................................. 2. การจดตงเครอขายระหวางหมบาน ในต าบลทตงศนยตนแบบ 2.1 ประชม 2.2 รวมท ากจกรรม ไดแก (ระบ) รวมกนขาย รวมกนซอ 3. การจดตงเครอขายระหวางต าบล ในอ าเภอทตง 3.1 ประชม 3.2 รวมท ากจกรรม ไดแก (ระบ) รวมกนขาย

ครง/คน ครง/คน

หมบาน/ครง/คน (ระบ) ครง ครง

ต าบล/หมบาน/ครง/คน ครง

12/30 3/90

3/3/30 3 3

2/3/3/30 3

หมายเหต 1. ผประสานงานไดแก ส านกงานเกษตรอ าเภอ ลงชอ............................... ผรายงาน 2. สงรายงานใหแก (...................................................) - ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ ต าแหนง.......................................... สยามบรมราชกมาร Email : hrh.project01@gmail.com วน/เดอน/ป.................................... รายงาน - มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Email : cdlearnse@gmail.com - กรมสงเสรมการเกษตร Email : n_thongben@hotmail.com

(4) (4)

(10)

(11)

(ตวอยาง) แผน – ผล การจดตงเครอขายระดบจงหวด โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน

ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ส านกงานเกษตรจงหวด.......................................

รายงานประจ างวด ต.ค. – ม.ค.ป....... ก.พ. – พ.ค.ป....... ม.ย. – ก.ย.ป.......

กจกรรม หนวยวด แผนการด าเนนงานทงป

ผลการด าเนนงานสะสม

หมายเหต

1. ศนยตนแบบ 1.1 น าเกษตรกรเรยนรศนย ตนแบบ (ชอ).................... 1.2 น าเกษตรกรเรยนรศนย ตนแบบ (ชอ).................... 2. การจดตงเครอขายระหวาง อ าเภอในจงหวด 2.1 ประชม 2.2 กจกรรม (ระบ) รวมกนขาย ...........................

ครง/คน

ครง/คน

อ าเภอ/ต าบล/หมบาน/ครง/คน

ครง

3/120

3/120

3/3/4/3/40

หมายเหต 1. ผประสานงานส านกงานเกษตรจงหวด ลงชอ....................................ผประสานงาน 2. สงรายงานใหแก (...................................................) - ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ ต าแหนง....................................... สยามบรมราชกมาร Email : hrh.project01@gmail.com วน/เดอน/ป.................................. รายงาน - มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Email : cdlearnse@gmail.com - กรมสงเสรมการเกษตร Email : n_thongben@hotmail.com

(ตวอยาง) แผน – ผล การจดตงเครอขายระดบเขต

โครงการสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ส านกงานสงเสรมและพฒนาการเกษตรเขตท......... จงหวด .................................... รายงานประจ างวด □ ต.ค. – ม.ค. ป............. □ ก.พ. – พ.ค. ป.............. □ ม.ย. – ก.ย. ป.............

หมายเหต 1. ผประสานส านกงานสงเสรมและพฒนาการเกษตรเขต ลงชอ ................................... ผประสานงาน

2. สงรายงานใหแก (.................................................) - ส านกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ ต าแหนง ......................................... สยามบรมราชกมาร Email : hrh.project01@gmail.com วน/เดอน/ป .................................... รายงาน - มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Email : cdlearnse@gmail.com - กรมสงเสรมการเกษตร Email : n_thongben@hotmail.com

กจกรรม หนวยวด แผนการด าเนนงานทง

ป ผลการด าเนนงาน

สะสม หมายเหต

1. ศนยตนแบบ

1.1 น าเกษตรกรเรยนรศนยตนแบบ (ชอ).................................

ครง /คน 3 / 120

1.2 น าเกษตรกรเรยนรศนยตนแบบ (ชอ).................................

ครง /คน 3 / 120

2. การจดตงเครอขายระหวางจงหวด ภายในเขต

2.1 ประชม จงหวด/อ าเภอ/ต าบล/

หมบาน/ครง/คน 7/7/7/7/3/35

2.2 กจกรรม (ระบ)

รวมกนขาย …………………………………. ………………………………….

ครง

(12)

(13)

(ตวอยาง) ขอบงคบ

ชอกลมเศรษฐกจพอเพยง..................................

ตามมตของทประชมใหญกลมเศรษฐกจพอเพยง..........................เมอวนท.............เดอน.................พ.ศ........ ..

หมวดท 1 ชอและทตงส านกงาน

ขอ1 ชอ กลมเรยนรเศรษฐกจพอเพยง....................................................................................... ........................ ขอ 2 ทตงส านกงาน เลขท........ถนน..............ต าบล.................................... อ าเภอ....................จงหวด.............

หมวดท 2 วตถประสงค

ขอ 3 กลมทมวตถประสงคเพอเสรมสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชกและชมชนตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รวมทงในขอตอไปน

1) สงเสรมออมทรพยของสมาชก 2) รวบรวมผลผลตของสมาชกมาจดการขาย 3) จดหาวสดสงของรวมทงเครองอปโภคบรโภคทสมาชกตองการมาจ าหนาย 4) จดตงกองทนและบรการสนเชอเพอการประกอบอาชพและการด ารงชพ 5) เสรมสรางและสนบสนนกระบวนการพงพาตนเอง การเรยนร การพฒนา การแกไปญหา การสราง

งาน สรางรายได ลดรายจายของบรรดาสมาชก ชมชน รวมทงกลมอนๆ ทมวตถประสงคใกลเคยงกน

หมวดท 3 สมาชก

ขอ 4 สมาชกกลมนคอ

1) ผทมรายชอและลงลายมอชอในบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกของกลมและไดช าระคาหนในฐานะสมาชกจ านวนหนงหนแลว

2) ผทไดรบคดเลอกใหเขาเปนสมาชกตามขอบงคบนและไดช าระคาหนในฐานสมาชกจ านวนหนงหนแลว ขอ 5 สมาชกตองมคณสมบตดงตอไปน

1) เปนผเหนชอบในวตถประสงคของกลม 2) เปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ 3) เปนผทมความประพฤตและนสยอนดงาม 4) ตงบานเรอนและอยอาศยถาวรในทองทบาน........................เลขท...........ถนน....................หมท...........

ต าบล.......................................อ าเภอ.............................................จงหวด......................... ...................

(14)

ขอ 6 สทธและหนาทของสมาชก สทธของสมาชกมดงน

1) เขาประชมใหญเพอแสดงความคดเหน หรออกเสยงลงคะแนน 2) เสนอหรอไดรบเลอกเปนกรรมการด าเนนการ 3) ไดรบบรการทางธรกจและวชาการจากกลม 4) สทธอนๆ ตามทไดก าหนดไวในขอบงคบขออนของกลม หนาทของสมาชกมดงน 1) ปฏบตตามขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ มต และค าสงของกลม 2) เขาประชมทกครงทกลมนดหมาย 3) สงเสรม สนบสนน รวมทงจะตองดแลกจการของกลม 4) รวมมอกบคณะกรรมการเพอพฒนาใหกลมเจรญรงเรองและมนคง

ขอ 7 สมาชกยอมขาดจากสมาชกภาพเพราะเหตผลใดๆ ดงตอไปน 1) ตาย 2) ลาออก 3) เปนคนไรความสามารถ หรอเสมอนไรความสามารถ หรอตองค าพพากษาใหลมละลาย 4) ขาดคณสมบตตามขอ 5 5) ถกใหออกจากกลม

ขอ 8 สมาชกผไมมหนสนและ/หรอภาระผกพนใดๆ กบกลม อาจลาออกจากกลมได โดยยนหนงสอลาออกตอคณะกรรมการ และเมอคณะกรรมการไดพจารณาแลวเหนวาถกตอง และชอบดวยขอบงคบแลวจงอนญาตใหลาออกถอวาไดลาออกจากกลมแลว ขอ 9 สมาชกอาจถกใหออกจากกลมดวยเหตจงใจไมปฏบตตามขอระเบยบ มต ประกาศ และค าสงของกลมหรอประพฤตใดๆ อนเปนเหตใหเหนวาไมซอสตยสจรต บกพรองในศลธรรมอนดงามอยางรายแรง แสดงตวเปนปฏปกษตอกลมไมวาโดยประการใดๆ เมอคณะกรรมการไดสอบสวนพจารณาปรากฏวาสมาชกมเหตใดๆ ดงกลาวขางตน และไดลงมตใหสมาชกออกโดยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของคณะกรรมการทมอยทงหมดในขณะนนกเปนอนถอวาสมาชกนนถกใหออกจากกลม ขอ 10 การจายเงนคนใหกบสมาชกทขาดจากสมาชกภาพ ใหกลมหกจ านวนเงนซงสมาชกตองรบผดชอบตอกลมออกกอน

(15)

หมวดท 4 คณะกรรมการ

ขอ 11 ใหกลมมคณะกรรมการจ านวนไมนอยกวา 5 คน และไมเกน 9 คน ซงไดรบการเลอกตงจากทประชมใหญ และใหกรรมการเลอกตงระหวางกนเองใหด ารงต าแหนงประธาน 1 คน เลขานการ 1 คน และเหรญญก 1 คน นอกนนเปนกรรมการปดประกาศใหทราบโดยทวกน ขอ12 คณสมบตของกรรมการมดงน

1) เปนสมาชกของกลมมาไมนอยกวา 6 เดอน ยกเวนคณะกรรมการชดแรก 2) เปนสมาชกทไมเคยปฏบตผดขอบงคบระเบยบ มต ประกาศ และค าสงของกลม 3) เปนสมาชกทปฏบตอยในหลกศาสนา ไมบกพรองในศลธรรมอนดงาม มความรบผดชอบเสยสละมสวนรวมในกจกรรม

อนดงามของชมชน ไมตดการพนน ไมเกยวของกบสงเสพตดไมมประวตเสยหายทางดานการเงน ตลอดจนยดมนในการปกครอบระบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนพระประมข

ขอ 13 คณะกรรมการมอ านาจหนาทด าเนนกจการทงปวงของกลม ใหเปนไปตามขอบงคบระเบยบ มต ประกาศและค าสงของกลม ในทางทท าใหเกดความเจรญรงเรองแกกลม รวมทงในขอตอไปน

1) พจารณาเรองการรบสมาชกและใหสมาชกออกจากกลม ตลอดจนจดท าทะเบยนสมาชกใหเปนปจจบนอยเสมอ 2) พจารณาเรองการออกระเบยบ ประกาศ มต และค าสงของกลมตามทก าหนดไวในขอบงคบหรอตามทเหนสมควร 3) พจารณาด าเนนการเรองการออมทรพย การรวบรวมผลผลต การจดหาสงของและเครองอปโภคบรโภคมาจ าหนาย

รวมทงการจดตงกองทนและบรการสนเชอแกสมาชก 4) พจารณาเรองการจดท าบญช บรหารการเงน ตรวจสอบ ก ากบดแล กจการของกลมใหเปนไปตามขอบงคบ ระเบยบ

ประกาศ มต และค าสงใหบงเกดความเจรญกาวหนาตอไป 5) พจารณาแตงตงคณะอนกรรมการ เพอปฏบตงานตามทเหนสมควร 6) เสนอแผนงานรวมทงการจดสรรก าไรสทธ ตอทประชมใหญ รวมทงด าเนนการประชมใหญใหเปนไปตามขอบงคบ 7) ด าเนนการตางๆ เกยวกบเรองทประชมใหญมอบหมาย

ขอ 14 อ านาจหนาทของกรรมการแตละต าแหนง ประธานกรรมการมอ านาจหนาทดงน

1) เปนประธานในทประชมใหญ และทประชมคณะกรรมการควบคมการประชมดงกลาวใหเปนไปดวยความเรยบรอย 2) ควบคมการด าเนนการของกลมใหเปนไปตามวตถประสงค 3) ลงลายมอในเอกสารตางๆ ของกลม 4) ด าเนนการตามทกรรมการมอบหมาย เลขานการมอ านาจหนาทดงน 5) จดท ารายงานการประชมใหญ และรายงานการประชมคณะกรรมการ 6) ดแลรกษาเอกสารและรายงานการประชมของกลม 7) แจงจดประชมไปยงบรรดาสมาชก หรอกรรมการแลวแตกรณ 8) ด าเนนการอนๆ ทมคณะกรรมการมอบหมาย

(16)

เหรญญกมอ านาจดงตอไปน 9) ควบคมดแลตรวจสอบการรบจายและการเกบรกษาเงนและทรพยสนของกลม 10) ด าเนนการอนๆ ตามทคณะกรรมการมอบหมาย

ขอ 15 กรรมการกลมมวาระอยในต าแหนงคราวละ 2 ป เมอครบก าหนดแลวหากยงไมมกรรมการชดใหมกใหกรรมการชดเดมรกษาการไปจนกวามกรรมการชดใหม ขอ 16 กรรมการตองพนจากต าแหนง ดวยเหตหนงเหตใดดงตอไปน

1) ถงคราวออกตามวาระ 2) ลาออก 3) ขาดจากสมาชกภาพ 4) ขาดคณสมบตตามขอ 12 5) ทประชมใหญลงมตถอดถอน

ขอ 17 การประชมและองคประชม ใหคณะกรรมการประชมกนตามทมกจธระ แตตองมการประชมกนอยางนอยเดอนละหนงครง ในการประชมคณะกรรมการตองมกรรมการประชมไมนอยกวากงหนงของกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม

หมวดท 5 ทน ขอ18 กลมอาจหาทนเพอด าเนนงานตามวตถประสงคไดดงตอไปน

1) ออกหน 2) รบฝากเงน 3) กยมเงน 4) สะสมทนส ารองและทนอนๆ 5) รบเงนอดหนนหรอทรพยสนทมอยยกให

ขอ 19 กล มออกห น โดย ไมจ ากดจ านวน มม ลค าห นละส บบาท สมาชกต องถอห น ในฐานสมาชกอย างนอย หนงหน และสมาชกจะถอนหนระหวางทตนยงเปนสมาชกอยไมได

หมวดท 6 การด าเนนงาน ขอ 20 การด าเนนงานของกลมตองบรการสมาชกโดยไมหวงก าไรในการรวมทน รวมกนผลต รวมกนซอรวมกนขาย รวมกนแกปญหา รวมกนจดสวสดการ เพอชวยเหลอซงกนและกนโดยเปดโอกาสใหสมาชกไดชวยเหลอตนเองใหเกดประโยชนมากทสด ขอ 21 การรวบรวมผลผลตของสมาชกมาจดการขายเพอใหไดราคาดขน กลมใชวธรวมเขากองกลาง (กงส) เมอกลมจดการขายไดแลวและสรปบญชสนป ปรากฏวากลมมก าไรกอาจเฉลยคนใหแกสมาชกทงนใหเปนไปตามระเบยบกลม ขอ 22 กลมอาจจดหาวสดสงของหรอเครองอปโภคบรโภคตางๆ ซงสมาชกมความตองการจ าหนายในการจดซอแตละคราวนนใหกลมสอบถามความตองการของสมาชกลวงหนา และจดซอตามนนแลวจ าหนายแกสมาชกโดยเรว ทงนใหเปนไปตามระเบยบของกลม

ขอ 23 กลมอาจรบฝากเงนประเภทตางๆ จากสมาชกหรอกลมอนๆ ทมวตถประสงคใกลเคยง ขอก าหนดเกยวกบการฝากดอกเบย การถอนเงนฝากและอนๆ ใหเปนไปตามระเบยบของกลม ขอ 24 กลมอาจใหเงนกแก

1) สมาชก 2) กลมอนๆ ทมวตถประสงคใกลเคยงกน

ขอก าหนดตางๆ เกยวกบหลกเกณการใหเงนก ประเภทและขอจ ากดแหงเงนกหลกประกนส าหรบเงนก ล าดบแหงการใหเงนก ความมงหมายแหงเงนก การก าหนดอตราดอกเบ ยเงนก การสงเงนงวดช าระหน การควบคมหลกประกน การเรยกคนเงนกและอนๆ ใหเปนไปตามระเบยบทกลมก าหนด การใหเงนกแกกลมอนนน คณะกรรมการจะพจารณาใหไดกตอเมอมเงนเหลอจากการใหสมาชกกแลว

ขอ 25 การฝากเงนของกลมใหฝากไวกบสถาบนการเงนทเปนนตบคคลมกฎหมายรบรอง ขอ 26 กลมอาจกยมเงนจากภายนอกไดตามความเปนเพอประโยชนของกลม ขอ 27 การรบจาย การเกบรกษาเงนของกลมใหอยในความรบผดชอบของเหรญญก ขอ 28 ใหกลมจดใหมการจดท าบญชตามหลกสากลทวไปและเกบรกษาบญชและเอกสารไวในทปลอดภย ใหกลมจดท างบดลอยางนอยหนงครงในรอบปของกลม ซงตองมรายการแสดงสนทรพย หนสน และทนของกลม กบทงบญชก าไร ขาดทนตามหลกสากล และเสนอทประชมใหญเพออนมต ขอ 29 เมอสนปทางบญชและไดปดบญชของกลมแลว ปรากฏวากลมมก าไรสทธ ใหจดสรรดงน

1) เปนเงนปนผลตามหนไมเกนรอยละ 10 ของมลคาหน 2) เปนเงนเฉลยคนใหกบสมาชก 3) เปนเงนโบนสคณะกรรมการไมเกนรอยละ 10 ของก าไรสทธ 4) เปนเงนทนตางๆ ของกลม

ขอ 30 ก าหนดใหวนท...........เดอน....................ของทกปเปนวนสนปทางบญชของกลม ขอ 31 ใหกลมมทะเบยนสมาชก ทะเบยนหน สมดรายงานการประชม ตลอดจนทะเบยนอนๆ ตามมตทคณะกรรมการเหนสมควร

หมวดท 7 การประชมใหญ ขอ 32 ใหคณะกรรมการจดใหมการประชมใหญสามญประจ าปหลงจากวนสนปทางบญชไมเกน 60 วน คณะกรรมการอาจจะเรยกประชมใหญวสามญเมอใดกไดถามเหตอนควร รวมทงการเรยกประชมใหญวสามญภายใน 30 วน นบแตวนไดรบหนงสอจากสมาชกรวมกนไมนอยกวากงหนงรองขอ การประชมใหญตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของสมาชกทงหมด จงจะเปนองคประชม การแจงก าหนดประชมใหญใหประธานกรรมการหรอเลขานการ หรอเหรญญก มหนงสอแจงเวลา สถานท และเรองทจะประชมใหบรรดาสมาชกทราบลวงหนาตามสมควร ขอ33 ทประชมใหญมอ านาจหนาทพจารณาวนจฉยเรองทงปวงทเกดขนเกยวกบการด าเนนการของกลมรวมทงในขอตอไปน

1) รบทราบเรองสมาชกเขาใหมและลาออกจากกลม 2) พจารณาเลอกตงและถอดถอนกรรมการ 3) พจารณาอนมตงบดลและจดสรรก าไรสทธของกลม 4) อนมตแผนงานและงบประมาณของกลม 5) พจารณาก าหนดคาตอบแทนคณะกรรมการหรอบคคลทเกยวของในการด าเนนกจกรรมของกลม 6) พจารณาแกไขเพมเตมขอบงคบ 7) ก าหนดรปแบบวธด าเนนการตางๆ เพอเกอหนนบรรดาสมาชกใหมความเขมแขงทงทางดานเศรษฐกจและสงคม

(17)

หมวดท 8 ขอเบดเสรจ ขอ 34 ใหคณะกรรมการมอ านาจก าหนดระเบยบตางๆ เพอด าเนนการใหบรรลวตถประสงคของกลมและเ พอความสะดวกในการปฏบตงานของกลม รวมทงขอตอไปน

1) ระเบยบวาดวยการรบฝากเงน 2) ระเบยบวาดวยการรวบรวมผลตผล 3) ระเบยบวาดวยการจดหาสงของมาจ าหนาย 4) ระเบยบวาดวยการใหเงนก 5) ระเบยบวาดวยกองทนตางๆ 6) ระเบยบอนๆ ทคณะกรรมการเหนสมควร

ขอ 35 ใหกรณทรพยสนของกลมถกยกยอกหรอสญหายโดยประการใดๆ หรอในกรณทกลมเรยกคน แตไมไดรบช าระตามเรยก ใหคณะกรรมการรองทกขหรอด าเนนคดภายในอายความ ขอ 36 ถามปญหาเกยวกบการตความในขอบงคบใหเสนอทประชมใหญพจารณาวนจฉย และใหกลมถอปฏบตตามค าวนจฉยนน

ก าหนดไวเมอวนท..................เดอน.............................พ.ศ................... (ลงชอ).................................................................................

(................................................................................) ประธานคณะกรรมการกลม

(18)

(ตวอยาง) ระเบยบ

กองทนเศรษฐกจพอเพยง พระราชทาน สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

อาศยอ านาจตามขอบงคบของกลมขอ..........ทประชมคณะกรรมการครงท......./..........ลงวนท............เดอน.......................................พ.ศ. ........ ไดก าหนดระเบยบกลมวาดวยกองทนเศรษฐกจพอเพยงพระราชทาน สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ดงตอไปน ขอ 1. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบกลมเศรษฐกจพอเพยง..................................วาดวยกองทนเศรษฐกจพอเพยงพระราชทาน ตารมพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร” ขอ 2. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนท ..... เดอน...................พ.ศ...............เปนตนไป ขอ 3. ในระเบยบน กลม หมายถง กลมเศรษฐกจพอเพยง.......................................................... สมาชก หมายถง สมาชกกลมเศรษฐกจพอเพยง............................................................. คณะกรรมการ หมายถง คณะกรรมการกลมเศรษฐกจพอเพยง..................................... ประธานกรรมการ หมายถง ประธานกรรมการกลมเศรษฐกจพอเพยง......................... ก อ ง ท น ห ม า ย ถ ง ก อ ง ท น เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อ เ พ ย ง ต า ม พ ร ะ ร า ช ด า ร ส ม เ ด จ พ ร ะ เ ท พ ร ต น ร า ช ส ด า ฯ สยามบรมราชกมาร ขอ 4. วตถประสงคของกองทน 4.1 เพอเสรมสรางการสนบสนนกระบวนการพงพาตนเอง การเรยนร การพฒนา การแกไขปญหา การสรางรายได ลดรายจายของบรรดาสมาชกตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4.2 เพอชวยเหลอสมาชกทไดรบความเดอดรอนจากอทกภย วาตภย อคคภย รวมทงอบตภยตางๆ ขอ 5 ใหคณะกรรมการกลมเศรษฐกจพอเพยง...................................................................................... เปนคณะกรรมการกองทนเศรษฐกจพอเพยงพระราชทาน ตามพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ เลขานการ เหรญยก และกรรมการกลมเปรประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ เลขานการ เหรญญก และกรรมการ ของกองทนดวย ขอ 6 ทมาของเงนกองทน 6.1 ไดรบพระราชทาน 6.2 กลมจดสรรเงนสมทบกองทน 6.3 ไดรบบรจาค ข อ 7 ใ ห ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร เ ป น ผ พ จ า ร ณ า จ า ย เ ง น ใ ห ก บ ส ม า ช ก ต า ม ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ข อ ง ก อ ง ท น ใ น ข อ 4 การพจารณาของคณะกรรมการถอเปนทสด และคณะกรรมการจะจายเงนเกนฐานะของกองทนมได ขอ 8 คณะกรรมการอาจจะพจารณาชวยเหลอสมาชกเปนเงนใหเปลา ใหยม หรอใหกยม ตามทเหนสมควร แตตองค านงถงความเสมอภาคในบรรดาหมสมาชก ขอ 9 ใหคณะกรรมการจดท าบญชเงนกองทนตามหลกบญชทวไป และใหสรปรายงานฐานะของกองทน เสนอใหทประชมใหญสามญประจ าป พจารณาอนมต ขอ 10 สมาชกทไดรบการชวยเหลอจากกองทน จะตองท าหลกฐานการรบเงนชวยเหลอใหไวกบกลม ขอ 11 ในกรณทมปญหา เกยวกบการปฏบตตามระเบยบน ใหคณะกรรมการเปนผมอ านาจวนจฉยช ขาด

ประกาศ ณ วนท ...................เดอน...............พ.ศ............ ............................................................. (..........................................................)

ประธานกรรมการ กลมเศรษฐกจพอเพยง...................................................

(19)

(20)

(ตวอยาง) ระเบยบกลม..................................................

วาดวยการรบเงนฝาก อาศยอ านาจตามขอบงคบของกลมขอ..........ทประชมคณะกรรมการครงท......./..........เมอวนท............เดอน.......................................พ.ศ.255.....ไดก าหนดระเบยบกลมวาดวยเงนฝากโดยความเหนของทประชมใหญดงตอไปน ขอ 1. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบกลมเศรษฐกจพอเพยง.......วาดวยการรบเงนฝาก” ขอ 2. ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนท.....เดอน...................พ.ศ...............เปนตนไป ขอ 3. กลมรบเงนฝากจากสมาชกได 3 ประเภทคอ

3.1 เงนฝากออมทรพยสจจะ เปนเงนฝากทมสมาชกทกคนตองฝากเงนเปนรายเดอนๆ ละเทาๆกนตามท ไดตกลงไวกบกลม กลมจะใหดอกเบยเงนฝากในอตรารอยละ.............ตอป

3.2 เงนฝากออมทรพย เปนเงนฝากทสมาชกจะฝากหรอถอนเมอใดกได กลมจะใหดอกเบยเงนฝากในอตรารอยละ....................ตอป

3.3 เงนฝากประจ า เปนเงนฝากทสมาชกฝากกลมไวตามระยะเวลาทตกลงกนซงม 3 ระยะคอ 3 เดอน 6 เดอน และ 12 เดอน สมาชกทถอนเงนกอนครบก าหนดทตกลงกนไวจะไมไดรบดอกเบยเงนฝาก กลมจะใหดอกเบยเงนฝากในอตรารอยละ...........ตอป ขอ 4 สมาชกจะเปดบญชเงนฝากตามขอ 3 ใหมาเปดกบเจาหนาทของกลมดวยตนเอง และตองปฏบตตามขอก าหนดของกลม ขอ 5 สมาชกจะถอนเงนฝาก ใหมาตดตอกบเจาหนาทของกลมดวยตนเอง และตองปฏบตตามขอก าหนดของกลม ขอ 6 กลมจะใหดอกเบยเงนฝากทกประเภทตามขอ 3 ดงตอไปน

6.1 ดอกเบยเงนฝากออมทรพยสจจะ และเงนฝากออมทรพยใหค านวณเปนรายวนตามยอดเงนคงเหลอและกลมจะน าดอกเบยทบเปนตนเงนเขาบญชเงนฝาก ในวนสนปทางบญชของกลม

6.2 ดอกเบยเงนฝากประจ า กลมจะค านวณและจายดอกเบยใหเมอถงก าหนดระยะเวลาการฝาก ขอ 7 ในกรณทคณะกรรมการกลมเหนวา ผฝากฝนระเบยบน หรอกอใหเกดความยงยากกบกลมหรอมเหตอนควรทจะปดบญชเงนฝากของผฝาก กลมจะไมรบเงนฝากของผนนอก และจะแจงเปนหนงสอไปยงผฝากใหมาถอนเงนฝากทนท โดยกลมจะคดดอกเบยใหในอตราทไดตกลงกนแมวาเงอนเวลาจะไมครบกตาม

ประกาศ ณ วนท ...................เดอน...............พ.ศ............ ............................................................. (..........................................................)

ประธานกรรมการ กลมเศรษฐกจพอเพยง...................................................

(ตวอยาง) ระเบยบกลม......................................... วาดวยการใหเงนกและดอกเบยเงนก

อาศยอ านาจตามความในขอบงคบของกลมขอ........ทประชมคณะกรรมการครงท............../..............ลงวนท.......... เดอน..................พ.ศ..............ไดก าหนดระเบยบวาดวยการใหเงนกและดอกเบยเงนกดงตอไปน ขอ 1. ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบกลมเศรษฐกจพอเพยง.....................................วาดวยการใหเงนกและดอกเบยเงนก” ขอ 2. ระเบยบนใหเงนกเฉพาะสมาชกเทานน ขอ 3. กลมใหเงนกเฉพาะสมาชกเทานน ขอ 4 สมาชกอาจกเงนจากกลมไดโดยเฉพาะเพอวตถประสงคดงตอไปน 4.1 เงนกเพอการประกอบอาชพ 4.2 เงนกเพอการด ารงชพ ขอ 5 จ านวนขนสงของเงนกทใหแกสมาชกแตละราย จะไมเกนความสามารถในการช าระคน ของสมาชกผนนโดยปกตแลวจ านวนขนสงของวงเงนก เพอการประกอบอาชพแตละรายไมเกน................บาทและวงเงนขนสงของวงเงนกเพอด ารงชพแตละรายจะไมเกน...........................บาท ขอ 6 สมาชกทขอกเงนตามระเบยบนจะตองมสมาชกไมนอยกวาหนงราย ทมประวตทางการเงนเปนทนาเชอถอค าประกนเงนกโดยไมจ ากดจ านวนโดยท าเปนหนงสอค าประกนเงนกไวใหกบกลม ขอ 7 ใหกลมเรยกดอกเบยเงนกทกประเภทในอตรารอยละ...........ตอป โดยค านวณตามเงนตนค งเหลอเปนรายวนนบตงแตคดจากวนรบเงนก จนถงวนช าระคนเงนกเสรจสน คณะกรรมการอาจเปลยนแปลงอตราดอกเบยเงนกได โดยจะประกาศใหสมาชกทราบเปนคราวๆไป ขอ 8 คณะกรรมการจะตองเรยกคนเงนกและดอกเบยโดยสนเชงทนท โดยมพกค านงถงระยะเวลาส าหรบเงนกรายนนๆ ในกรณดงตอไปน 8.1 สมาชกผกออกจากกลมไมวาโดยเหตใดๆ 8.2 สมาชกผกน าเงนกไปใชผดวตถประสงค 8.3 คณะกรรมการลงมตใหเรยกคนเงนกจากสมาชกรายใดๆ โดยมมตเปนเอกฉนท

ประกาศ ณ วนท.......เดอน.......................พ.ศ............

............................................................. (...........................................................)

ประธานกรรมการ กลมเศรษฐกจพอเพยง................................................

(21)

(ตวอยาง) ระเบยบกลม............................................

วาดวยการจดหาสงของทสมาชกตองการมาจ าหนาย

อาศยอ านาจตามขอบงคบกลมขอ......ทประชมคณะกรรมการครงท.........../..............วนท.................เดอน........................................พ.ศ................ไดก าหนดระเบยบวาดวยการจดหาสงของทสมาชกตองการมาจ าหนายดงตอไปน ขอ 1 ระเบยบทเรยกวา “ระเบยบกลมเศรษฐกจพอเพยง....................................................วาดวยการจดหาสงของทสมาชกตองการมาจ าหนาย” ขอ 2 ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนท.............เดอน.............................................พ.ศ............เปนต นไป ขอ 3 ในการจดซอสงของมาจ าหนายแกสมาชกนน กลมตองจดใหมการสอบถามความตองการจากบรรดาสมาชกกอน แลวจงพจารณาก าหนดประเภท ชนด คณภาพ และปรมาณสงของทจะซอ รวมทงก าหนดราคาขายสงของทจะขายสมาชก โดยอนโลมตามความตองการของบรรดาสมาชกสวนใหญ ขอ 4 สมาชกผสงซอหรอจะตองช าระราคาสงของทสงซอโดยวธดงตอไปน 4.1 ช าระดวยเงนสด 4.2 ช าระโดยกเงนจากกลม ขอ 5 คณะกรรมการพจารณาวาสมาชกผใดมเหตไมสมควร กลมกจะไมใหสมาชกผนนซอของจากกลมได

ประกาศ ณ วนท..........เดอน......................................พ.ศ................. ..................................................................... (...................................................................)

ประธานกรรมการ กลมเศรษฐกจพอเพยง.........................................................................

(22)

(ตวอยาง) ระเบยบกลม...............................................

วาดวยการรวบรวมผลผลตหรอผลตภณฑของสมาชก อาศยอ านาจตามขอบงคบกลมขอ.........ทประชมคณะกรรมการครงท....../................วนท................เดอน.........................................พ.ศ................ไดก าหนดระเบยบวาดวยการรวบรวมผลตผล หรอผลตภณของสมาชกดงตอไปน ขอ 1 ระเบยบทเรยกวา “ระเบยบกลมเศรษฐกจพอเพยง.........................................................วาดวยการรวบรวมผลตผลหรอผลตภณของสมาชก” ขอ 2 ระเบยบทใชบงคบตงแตวนท........เดอน...........................พ.ศ....................เปนตนไป ขอ 3 การตรวจสอบผลตผลหรอผลตภณจากสมาชก กลมอาจท าไดดงตอไปน

3.1 กลมจะรวบรวมผลตผล หรอผลตภณจากสมาชกโครงการเปนตวแทนจ าหนาย เมอกลมหกคาใชจายในการขนสง คาใชจายในการขายและคาบรการแลวจ านวนเงนมเหลอใหจายคนสมาชกเปนรายๆไป

3.2 กลมจะรวบรวมผลตผลหรอผลตภณ จากสมาชกเขากองกลางเพอรวมขายเปนคราวๆ ไป ตามประกาศ สมาชกและคณภาพของผลตผลหรอผลตภณ เมอกลมหกคาขนสง คาใชจายในการขาย และบรการแลว จ านวนเงนทจะจายคนสมาชก ตามจ านวนผลตผลหรอ ผลตภณทสงมอบ ขอ 4 กลมอาจจดใหมสถานทเกบผลตผลหรอ ผลตภณกลางทเหมาะสมกได ขอ 5 ใหกลมขายผลตผลหรอ ผลตภณดวยเงนสดโดยช าระราคาทนทเมอสงมอบ ขอ 6 ในการรวบรวมผลตผลหรอผลตภณของสมาชก กลมอาจจดหาวสดอปกรณ โดยวธตางๆ เพออ านวยความสะดวกในการท างานเทาทจ าเปนและประหยด

ประกาศ ณ วนท.........เดอน........................พ.ศ................. ................................................................ (............................................................) กลมเศรษฐกจพอเพยง......................................................

(23)