Nakhon Ratchasima Rajabhat University · 2 รายงานประจำาปี สำ นักวิทยบริก รและเทคโนโลยีส รสนเทศ
รายงานประจำาปี 2555 แอมเนสตี้ ... · 2019-04-05 ·...
Transcript of รายงานประจำาปี 2555 แอมเนสตี้ ... · 2019-04-05 ·...
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล 1
รายงานประจำาป 2555
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
สถานการณสทธมนษยชนทวโลก
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 32
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
สถานการณสทธมนษยชนทวโลก
รายงานฉบบนครอบคลมระยะเวลาตงแต
เดอนมกราคม-ธนวาคม พ.ศ. 2554
พมพครงแรก พ.ศ. 2555 โดย
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
ปเตอร เบเนนสน เฮาส
เลขท 1 ถนนอสตน
กรงลอนดอน WC1X 0DW
สหราชอาณาจกร
© สงวนลขสทธ
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล 2555
ดชน: POL 10/001/2012
ISBN: 978-0-86210-472-6
ISSN: 0309-068X
ขอขอมลบรรณานกรมสำาหรบหนงสอเลมนไดจากหอสมดแหงชาต สหราชอาณาจกร
ภาษาตนฉบบ: ภาษาองกฤษ
ผแปลฉบบภาษาไทย: พภพ อดมอทธพงศ
บรรณาธการฉบบแปลภาษาไทย: ปรญญา บญฤทธฤทยกล
ภาพถาย: ภาพถายทงหมดระบแหลงทมาพรอมคำาบรรยายภาพไวในรายงาน
สงวนลขสทธ
หามลอกเลยนแบบสวนหนงสวนใดของสงพมพฉบบน รวมทงการจดเกบ ถายทอด
ไมวารปแบบหรอวธการใดๆ ดวยกระบวนการทางอเลกทรอนกส การถายภาพ
การบนทก หรอวธการอนใดโดยไมไดรบอนญาตจากผพมพ
www.amnesty.or.th
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล เปนขบวนการ
ระดบโลกทมผ สนบสนน สมาชก และนก
กจกรรมกวาสามลานคน มการรณรงคระดบ
สากลเพอ เรยกร องให มการเคารพและ
คมครองสทธมนษยชน โดยหนวยงานม
วสยทศน ทม งให บคคลทกคนได รบสทธ
มนษยชนทกประการตามทประกาศไวใน
ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนและ
มาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศอน ๆ
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล มพนธกจทจะ
ทำางานวจย และปฏบตการเพอปองกนและยต
การละเมดสทธมนษยชนทร ายแรงทงปวง
(สทธทางพลเรอน การเมอง เศรษฐกจ สงคม
และวฒนธรรม) ไมวาจะเปนสทธทจะมเสรภาพ
ในการแสดงออกและการรวมตวไปจนถง
ความสมบรณทางกายและใจ การคมครองให
ปลอดพนจากการเลอกปฏบตไปจนถงสทธ
ดานทอยอาศย โดยสทธเหลานไมอาจแบงแยก
ได
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลไดรบทนสนบสนน
สวนใหญจากคาสมาชกและการบรจาคของ
สาธารณะ เราไมแสวงหาเงนทนและไมยอม
รบทนจากรฐบาลเพอสอบสวนและรณรงค
ตอตานการละเมดสทธมนษยชน แอมเนสต
อนเตอร เนชนแนลเป นอสระจากรฐบาล
อดมการณทางการเมอง ผลประโยชนดาน
เศรษฐกจหรอศาสนา
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเปนขบวนการ
ประชาธปไตย ผกมอำานาจตดสนใจดาน
นโยบายเปนตวแทนทมาจากหนวยงานใน
ระดบชาต ซงรวมตวกนประชมในทประชม
สภาสากล (International Council meetings)
ซงจดขนทกสองป สมาชกของคณะกรรมการ
บรหารสากล (International Executive
Committee) ทไดรบเลอกตงจากสภาเพอทำา
หนาทตดสนใจ ประกอบดวย Pietro Antonioli
(อตาล -- ประธาน) Guadalupe Rivas
(เมกซโก -- รองประธาน) Bernard Sintobin
(เบลเยยมทพดภาษาเฟลมมช -- เหรญญก
สากล) Euntae Go (เกาหลใต) Julio Torales
(ปารากวย) Nicole Bieske (ออสเตรเลย)
Rune Arctander (นอรเวย) Sandra S.
Lutchman (เนเธอรแลนด) และ Zuzanna
Kulinska (โปแลนด)
สามคคตอตานความอยตธรรม
รวมมอทำางานเพอสทธมนษยชน!
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 54
สารบญ
คำานำา 5
สารจากเลขาธการ 7
สวนท 1: ภาพรวมของภมภาคเอเชย-แปซฟก 24
สวนท 2: ขอมลประเทศไทย 38
สวนท 3: กฎหมายระหวางประเทศ
วาดวยสทธมนษยชน
48
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ประเทศไทย
90/24 ซอยลาดพราว 1 ถ.ลาดพราว
แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
โทรศพท 0 2513 8745, 0 2513 8754
โทรสาร 0 2939 2534
www.amnesty.or.th
รายงานประจำาป 2555
แอมเนสต
อนเตอรเนชนแนล
คำานำา
“ถามอะไรเกดขนกบผม โปรดรไววา
รฐบาลไมไดกลวนกโทษ
แตกลวผทไมเคยลมนกโทษ”
รายงานแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลประจำาป
2555 รวบรวมสถานการณดานสทธมนษยชน
ตลอดป 2554 โดยใหท งภาพรวมของ 5
ภมภาคและขอมลของแตละประเทศจาก
ทงหมด 155 ประเทศและดนแดน รายงาน
ชใหเหนวาการเรยกรองสทธมนษยชนยง
ดำาเนนตอไปอยางเขมแขงในทกมมโลก
มคนเป นล านออกมาเดนขบวนในเมอง
ของตน ดวยความหวงวาจะไดรบเสรภาพและ
ความยตธรรม แมแตรฐบาลเผดจการทโหดราย
สดกไมสามารถตานทานเสยงเรยกรองท
เพมมากขนทจะยตระบอบทรราชย ประชาชน
แสดงใหเหนวาพวกเขาไมตองการอยในระบอบ
ปกครองเชนนนอกตอไป เพราะเปนระบอบท
ขาดความรบผด ขาดความโปรงใส ขาดความ
ยตธรรมและไมสงเสรมความเทาเทยม
การตอส กบความอยตธรรมและการกดข
เกดข นในหลายรปแบบ และมกเปนแรง
บนดาลใจใหชมชนและบคคลเกดกำาลงใจและ
ความมงมนทจะตอสกบอปสรรค ซงดเหมอน
จะฝาขามไปไมได ในทามกลางความเมนเฉย
การคกคามและการทำาราย ผพทกษสทธ
มนษยชนยงคงใชขอกฎหมายทงในประเทศ
และระหวางประเทศ เพอหาทางยตปญหา
การลอยนวลพนผดและการเลอกปฏบตท
เรอรง
รายงานฉบบนสะทอนถงวธการแกปญหา
การละเมดสทธมนษยชนทไดรบประโยชน
จากทงปญหาทาทายและโอกาสเพอการ
เปลยนแปลง ในขณะทแอมเนสต อนเตอร-
เนชนแนลกาวเขาสทศวรรษท 6 รายงาน
ฉบบนจงเปนประจกษพยานไมเฉพาะตอผท
อยใตเงาของการละเมดสทธมนษยชน แตยง
เปนประจกษพยานตอผทไดรบแรงบนดาลใจ
ทจะทำางานตามหลกการของศกดศรแหง
มนษยตอไป
รสซน ฆสซาว (Razan Ghazzawi) บลอกเกอรชาวซเรย
ทถกควบคมตว 15 วนในซเรยเมอเดอนธนวาคม 2554
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 76
สารจากเลขาธการ
เรมตน ณ ทองถนนซาลล เชตต (Salil Shetty)
เลขาธการแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
ป 2554 เปนปแหงการเปลยนแปลง ความกลาหาญและความขดแยง
เปนปทประชาชนลกฮอขนตอตานรฐบาลและผมอำานาจอยางไมเคย
เปนมากอนในรอบหลายทศวรรษ พวกเขาประทวงการใชอำานาจอยาง
มชอบ การขาดการตรวจสอบ ความไมเทาเทยมและความยากจนท
เพมขน และการขาดภาวะผนำาในทกระดบของรฐบาล ภาพตรงขาม
ระหวางความกลาหาญของผประทวงทเรยกรองสทธ กบความลมเหลว
ของภาวะผนำาทจะแสดงความกลาหาญและทำางานอยางเปนรปธรรม
เพอสรางสงคมทเขมแขงบนพนฐานของการเคารพสทธมนษยชน
เปนภาพทนาเจบปวดอยางยง
ในชวงแรกดเหมอนวาการประทวงและลกฮอจะเกดขนเฉพาะประเทศท
คาดกนวาประชาชนเกดความไมพอใจและมการกดขมากมาย แตเมอ
เวลาผานไป เปนทชดเจนวาความลมเหลวของรฐบาลประเทศตางๆ ท
จะดแลใหเกดความยตธรรม ความมนคง และศกดศรของมนษย เปนตว
จดชนวนใหเกดการประทวงทวโลก ประชาชนพากนลกฮอขนตงแต
นวยอรกจนถงมอสโควลอนดอนและเอเธนส กรงธากาและคมพาลา
จากกรงลาปาซไปจนถงกเอรนาวากา จากพนมเปญไปถงโตเกยว
ในตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ จดเรมตนมาจากชายหนมท
ข นเคองและสนหวงกบประเทศตนเซย นำาไปสความโกรธแคนของ
ผประทวงหลายพนคนทลกฮอขนทวประเทศและเปนเหตใหเกดการ
ลมสลายของรฐบาล ประธานาธบดเบน อาล (Ben Ali) การประทวง
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 98
สารจากเลขาธการ
แพรสะพดไปทวทงภมภาค และเปนสงทรฐบาลตะวนตกคาดไมถง
พวกเขารวาเปนการชอบดวยเหตผลทผ ประทวงจะโกรธแคนกบการ
กดขและการขาดโอกาสดานเศรษฐกจ แตรฐบาลตะวนตกกไมตองการ
สญเสย “สมพนธภาพพเศษ” กบรฐบาลเผดจการทเคยหนนเสรมใหเกด
เสถยรภาพในภมภาคทเปนยทธศาสตรอนอดมไปดวยแหลงนำามนและ
แกสธรรมชาตไป
รฐบาลในภมภาคนมกตอบโตการประทวงอยางสงบดวยความทารณ
และมกทำาใหเกดการเสยชวต คนจำานวนมากถกสงหาร ไดรบบาดเจบ
หรอถกคมขงเพยงเพราะพยายามใชสทธของตนเองอยางตอเนอง
คนหลายหมนตองพลดถนทอย หลายคนตองเดนทางเสยงภยขามทะเล
เมดเตอรเรเนยนเพอแสวงหาทหลบภย การคาดการณถงผลภยจำานวน
มหาศาลทจะหลงไหลมาจากแอฟรกาเหนอ เปนเหตใหนกการเมอง
บางคนในยโรปใชเปนโอกาสในการแสดงวาทศลปตอตานคนตางชาต
มากขน
ในอยปต เปนเวลากวาหนงปหลงจากอดตประธานาธบดฮอสน บมารก
(Hosni Mubarak) ลงจากอำานาจ ปลอยใหสภาสงสดของกองทพ
(Supreme Council of the Armed Forces - SCAF) ควบคมอำานาจ
การปกครองโดยสญญาวาจะทำาหนาทในระหวางการเปลยนถาย
อำานาจ หลายคนเชอวา SCAF พยายามยยงใหเกดความรนแรง หรอ
ไมหาทางปองกนความรนแรง เพยงเพอสรางความชอบธรรมวารฐท
ปกครองดวยทหารเทานนจงจะเขมแขงเพยงพอและยงความผาสก
แกประชาชนได
ทนาตกใจสำาหรบอยปตนาจะเปนพลเรอนกวา 12,000 คนทถกทหาร
ฟองรองดำาเนนคด หรอถกนำาตวไปขนศาลทหาร ซงมากกวาพลเรอน
ทตองขนศาลในชวงเวลา 30 ปทนายมบารกปกครองประเทศ การ
ยกเลกกฎหมายสถานการณฉกเฉนซงเปนเครองมอละเมดสทธท
สำาคญ เปนขอเรยกรองทสำาคญของผประทวง อยางไรกตาม เชนเดยว
กบรฐบาลนายมบารก รฐบาลชวคราวชดนอางความจำาเปนทจะตองใช
อำานาจพเศษเพอรกษาความมนคงตอไป
แนวปฏบตอกประการหนงทสบเนองมาจากรฐบาลของนายมบารก
ไดแก การบงคบไลรอทอยอาศยของชาวบานทอาศยในเขตพกพงอยาง
ไมเปนทางการ ผเสยชวตสวนใหญในการปฏวตของประชาชนในวนท
25 มกราคม ไดแกสมาชกชมชนชายขอบ กลาวคอคนทอยในทพกพง
ชวคราวหรออยในชมชนแออด ชาวอยปตตองทนอยกบความมนคง
แบบทรฐบาลกำาหนดมานบทศวรรษแลว พวกเขานาจะไดมสภาพชวต
ทดกวาน
ผ หญงเปนผ ไดรบผลกระทบอยางรนแรงใตระบอบปกครองของ
ทหาร โดยในเดอนมนาคม 2554 กลมหญงสาวทรวมตวประทวงท
จตรสตาหรไดถกเจาหนาทฝายความมนคงจบกม และถกนำาตวไปบงคบ
ตรวจพรหมจรรยและยงถกคกคามจากทหาร ในเดอนธนวาคม ศาล
ปกครองแหงอยปตมคำาสงวาการปฏบตเชนนนไมชอบดวยกฎหมาย
และสงใหยตการนำาตวผ ถกควบคมตวไปบงคบตรวจพรหมจรรย
นนเปนกาวยางในเชงบวก แตการสงเสรมสทธสตรและความเทาเทยม
ระหวางหญงชายยงมหนทางอกยาวไกล แมวาผหญงจะมบทบาทสำาคญ
ในการประทวง ตอนทแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลขอใหพรรคการเมอง
ลาง: ประชาชนจดไฟเฉลมฉลองในจตรสทารเรย กรงไคโร
ประเทศอยปต หลงจากทราบขาวการลาออกของอดต
ประธานาธบด ฮอสน มบารก เมอวนท 11 กมภาพนธ 2554
© Guy Martin/Panos
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 1110
สารจากเลขาธการ
ตางๆ ในอยปตแสดงเจตจำานงทจะคมครองหลกการสทธมนษยชนขน
พนฐาน อยางเชน เสรภาพในการแสดงออกและการรวมตว การยกเลก
โทษประหารชวต เสรภาพทางศาสนา การไมเลอกปฏบตและความ
เทาเทยมระหวางหญงชาย พรรคการเมองสองพรรคทชนะการเลอกตง
ไดทนงในสภาเปนสวนใหญกลบไมแสดงเจตจำานงเชนนน พรรคเสรภาพ
และความยตธรรมแหงภราดรภาพมสลม (Muslim Brotherhood’s
Freedom and Justice Party) ซงชนะการเลอกตง 235 ทนง (47%)
ไมยอมปฏบตตามคำาขอของแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลแนล สวน
พรรคซาลาฟสต อล-นร (Salafist Al-Nur party) ซงตามมาเปนทสอง
ดวย 121 ทนง (24%) กปฏเสธทจะสนบสนนสทธสตรหรอการยกเลก
โทษประหารชวต
ทลเบย พนเอกมอามาร อล-กดดาฟ (Colonel Mu’ammar al-Gaddafi)
ตอบโตกบการประทวงในทองถนน โดยประกาศจะเขนฆาผประทวงซง
เขามกเรยกวาเปน “หนสกปรก” เขาและนายซาลฟ อล-อสลาม (Saif
al-Islam) ลกชายซงเคยเปน “แชมเปยนการปฏรปในลเบย” ประกาศ
ตามลาบคคลทไมจงรกภกดตอระบอบปกครองของตนเอง การทสมชชา
ความมนคงแหงสหประชาชาตเสนอกรณลเบยใหเขาสการพจารณา
ของศาลอาญาระหวางประเทศแบบทไมเคยเปนมากอน เปนการสง
สญญาณอยางหนกแนนถงความสำาคญของความรบผด อยางไรกตาม
การขดแยงกนดวยอาวธในประเทศนลกลามใหญโต จนถงตอนทนาย
กดดาฟถกสงหารระหวางการควบคมตวในเดอนตลาคม กองทพ
ของเขาไดลกพาตวและทรมานนกรบฝายตอตานทถกจบกมตวและ
ผถกควบคมตวอนๆ อกหลายพนคน ประชาชนหลายแสนคนอพยพ
หลบหนความขดแยงทำาใหเกดการพลดถนจำานวนมากลเบยยงอยใน
สภาพทงอนแงนคลอนแคลน สภาเพอการเปลยนถายอำานาจแหงชาต
(National Transitional Council) ไมสามารถควบคมประเทศไดอยาง
เปนผล สวนการทรมาน การสงหารนอกกระบวนการกฎหมาย และการ
ตอบโตและบงคบโยกยายรปแบบอนๆ ยงคงดำาเนนตอไป
การปราบปรามประชาชนในอหรานซงเรมตงแตหลงการเลอกตงในป
2552 ยงดำาเนนตอไป และรฐบาลอหรานแสดงเจตจำานงทจะจบกมบคคล
ทกคนทกลาทาทายประธานาธบดอาหมาดเนจาด (Ahmadinejad)
รฐบาลควบคมสอมวลชนอยางเขมงวด มการสงปดหนงสอพมพ ปดกน
เวบไซตและสถานโทรทศนดาวเทยมจากตางชาต มการปราบปราม
อยางรนแรงตอการประทวงตอตานนโยบายรฐบาล มการจบกมและ
ควบคมตวโดยพลการตอผวจารณรฐบาล แตประชาชนกยงคงตอส
เรยกรองสทธทจะมเสรภาพในการแสดงออกตอไป
โลกไดเหนรปแบบการประทวงและการตอบโตจนถงตายในหลาย
ประเทศ ทบาหเรน รฐบาลปราบปรามการประทวงดวยการใชกำาลง
ทหารทไดรบการสนบสนนจากซาอดอาระเบย ในเดอนมถนายนนาง
ฮลลาร คลนตน (Hillary Clinton) รฐมนตรตางประเทศสหรฐฯ ยนกราน
สนบสนนประเทศน โดยระบวาบาหเรนเปน “พนธมตรสำาคญ” แมวา
มหลกฐานมากมายทชใหเหนวารฐบาลไดใชกองทพเขนฆาสงหาร
ผทประทวงอยางสงบ มการจบกมคมขงและทรมานผนำาฝายคาน การท
นางฮลลารไมยอมวพากษวจารณบาหเรน สะทอนถงความตองการของ
สหรฐฯ ทอยากใหบาหเรนยอมเปนทตงของเรอบรรทกเครองบนท 5
(5th Fleet) ตอไป ทงๆ ทอาจหมายถงการยอมเพกเฉยตอการละเมด
สทธมนษยชนอยางรนแรงและโหดราย
ทเยเมน ประธานาธบดอาล อบดลเลาะห ซาเลห (Ali Abdullah Saleh)
ปฏเสธทจะลงจากอำานาจ แมจะไดรบบาดเจบสาหสจากการถกโจมต
ดวยระเบด ในระหวางการเจรจาขอตกลงเพอผองถายอำานาจหลายครง
เขามกจะขอถอนตวกลางคน ในขณะทประชาชนลกฮอทวประเทศ
เรยกรองใหมการเปลยนผนำา สดทายในเดอนพฤศจกายน 2554 เขา
ยอมคนอำานาจใหโดยแลกกบการออกกฎหมายหามฟองรองดำาเนน
คดอาญาตอเขาสำาหรบความผดทเกดขนในชวงทดำารงตำาแหนงและ
ชวงทประชาชนลกฮอตอตานเขา ประธานาธบดอาล อบดลเลาะห
ซาเลหยอมมอบอำานาจใหกบรองประธานาธบดอบเบด รบโบ มนเซา
ฮาด (Abd Rabbo Mansour Hadi) ซงไดร บการแตงต งเปน
ประธานาธบดคนใหมในการเลอกตงท ไม มการแขงขนในเดอน
กมภาพนธ 2555
ทซเรย ประธานาธบดบาชาร อล-อสซาด (Bashar al-Assad) ยงคงดอดง
กมอำานาจตอไปทามกลางการลกฮอประทวงอำานาจเผดจการของ
เขา พลเรอนหลายพนคนถกสงหารหรอไดรบบาดเจบ และอกจำานวน
มากทตองพลดถนทอย การใชรถถงของกองทพยงจรวดโจมตเมอง
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 1312
สารจากเลขาธการ
ฮอมสแสดงถงการไมใสใจใยดตอชวตของประชาชนในพนท ทหารใน
กองทพซเรยหลายคนไดแปรพกตรและหลบหนออกจากประเทศ
พวกเขาบอกวาไดถกสงใหสงหารประชาชนทเขารวมการประทวงอยาง
สงบ และในบางกรณกถกสงใหยงคนทเดนไปมาบนทองถนน ผแทน
พเศษของเลขาธการองคการสหประชาชาตดานเดกและการขดแยง
กนดวยอาวธ (Special Representative of the UN Secretary
General for Children and Armed Conflict) รายงานเมอเดอน
กมภาพนธ 2555 วา เดกหลายรอยคนถกสงหารระหวางการลกฮอ และ
มเดกอายเพยง 10 ขวบทถกจบกม ควบคมตวและทรมาน
ประชาคมนานาชาตมบทบาทสำาคญในการสถาปนาความยตธรรมและ
ความมนคงปลอดภยของประชาชนในภมภาคน แตจนถงปจจบน
ความพยายามของนานาชาตยงนบวาไมเพยงพอ
อำานาจ ความรบผดชอบและการรบผด ประชาคมนานาชาตพยายามหาทางแกปญหาอยางเปนผล ในระหวาง
การววาทะเหลานทำาใหเราไดเหนถงความกลว โอกาส ความหนาไหว
หลงหลอกและเจตนาทดปะปนกนไป
ในป 2554 สนนบาตอาหรบ (Arab League) กลายเปนหนวยงานทถก
จบตามองเพราะความพยายามในการแกปญหาในหลายประเทศ
ในภมภาคน การทสนนบาตอาหรบสนบสนนมตสมชชาความมนคง
แหงสหประชาชาตกรณลเบย เปนเงอนไขสำาคญทำาใหไมมประเทศ
สมาชกถาวร 5 ประเทศออกมาวโตมตดงกลาว แตเปนทชดเจนวาทาง
สนนบาตอาหรบยงคงเหนตางกบขอกงวลของประเทศสมาชกบางสวน
ทกลววาการประทวงจะลกลามไปยงประเทศของตน เปนเหตให
หนวยงานภมภาคแหงนยงลมเหลวไมสามารถยตการปราบปรามและ
ความทารณโหดรายได
ในขณะทสถานการณในซเรยเลวรายลง สนนบาตอาหรบไดจดใหม
ตวแทนเขาไปสงเกตการณในประเทศน แตมผตงขอสงสยตอความ
ชอบธรรมของคณะผสงเกตการณ เนองจากสนนบาตอาหรบไดเสนอ
ชอพลเอกโมฮมหมด อาหเหมด มสตาฟา อล-ดาบ (Mohammed
Ahmed Mustafa al-Dabi) อดตผอำานวยการสำานกขาวกรองทหาร
ของซดานเปนหวหนาคณะ ซงในซดานในสมยการนำาของพลเอกดาบ
(Dabi) หนวยขาวกรองทหารของซดานไดทำาการจบกมและควบคมตว
โดยพลการ มการบงคบบคคลใหสญหายและทรมานประชาชนซดาน
จำานวนมาก คณะผสงเกตการณไดสงพกภารกจในชวงปลายเดอน
มกราคม 2555 เนองจากความรนแรงทเกดขนสงผลใหคณะผสงเกต-
การณไมสามารถปฏบตหนาทได ความพยายามทจะสงทตสนตภาพ
เขาไปกประสบความลมเหลวอก นายโคฟ อนนน (Kofi Annan) อดต
เลขาธการองคการสหประชาชาตไดรบแตงตงเปนทตรวมขององคการ
สหประชาชาต-สนนบาตอาหรบ เพอหาทางยตวกฤตในซเรยเมอเดอน
กมภาพนธ
เมอสนนบาตอาหรบเรยกรองใหสมชชาความมนคงแหงสหประชาชาต
ปฏบตหนาทรกษาสนตภาพและความสงบระหวางประเทศ รสเซยและ
จนไดอางหลกอธปไตยของรฐ และไดวโตมตทเรยกรองใหยตความ
รนแรงและมตทเรยกรองใหประธานาธบดอล-อสซาดลงจากอำานาจ
รสเซยอางวาทตองวโตมตดงกลาวเปนเพราะเหนวาการแทรกแซงของ
องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (NATO) ในลเบย ถอเปนการทำา
เกนอำานาจหนาทในการปกปองพลเรอน
ทงนไมใชเรองใหมแตอยางใดทมการใชสทธในการวโตเพอคกคาม
สนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ รสเซย (และอดตทยงเปน
สหภาพโซเวยต) และสหรฐฯ ไดใชอำานาจวโตรวมกนกวา 200 ครง ซง
หลายครงทำาใหเกดผลกระทบทางการเมองอยางชดเจน การทสมชชา
ความมนคงแหงสหประชาชาตไมสามารถทำาหนาทแกปญหาอยาง
เปนผลในกรณซเรย กเปนความลมเหลวทซำารอยการแทรกแซงกรณ
ของศรลงกา และทำาใหเกดการตงคำาถามวาหนวยงานแหงนมเจตจำานง
ทางการเมองทจะปกปองสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ
จรงหรอไม ทงยงยำาเตอนตอผทเรยกรองความคมครองจากองคการ
สหประชาชาตวา หนวยงานระหวางรฐบาลแหงนเปนหนวยงานท
ปราศจากความรบผดได ดเหมอนวาประเทศสมาชกถาวรแหงสมชชา
ความมนคงแหงสหประชาชาตจะอางเหตอธปไตยของรฐ เพอปองกน
ไมใหมการตรวจสอบพฤตกรรมของตนเอง หรอเพยงเพราะตองการ
รกษาสมพนธภาพพเศษ (และใหผลกำาไร) กบรฐบาลเผดจการเอาไว
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 1514
สารจากเลขาธการ
ภายหลงการวโตของรสเซยตอมตสมชชาความมนคงแหงสหประชา-
ชาต ไดมกระแสขาววารสเซยยงคงขายอาวธใหกบหนวยงาน Rosobo-
ronexport ทเปนตวกลางของรฐบาลรสเซยในการซอขายอาวธกบ
รฐบาลซเรย รวมทงขอตกลงในการขายเครองบนรบ ทงนอดตผตรวจสอบ
บญชกระทรวงกลาโหมซเรยซงแปรพกตรเมอเดอนมกราคม 2555 ระบ
วา นบแตมการลกฮอของประชาชน การขายอาวธของรสเซยใหกบซเรย
กเพมขนอยางมากมาย
อาจไมใชเรองนาประหลาดใจทประเทศสมาชกถาวร 5 ประเทศของ
สมชชาความมนคงแหงสหประชาชาตกเปนประเทศผคาอาวธทใหญ
ทสดในโลกดวย ประเทศเหลานมสดสวนการสงออก 70% ของอาวธ
สวนใหญในโลกในป 2553 โดยคดเปนสดสวนดงน สหรฐฯ (30%)
รสเซย (23%) ฝรงเศส (8%) สหราชอาณาจกร (4%) และจน (3%) การ
ขายอาวธอยางไรความรบผดชอบของทง 5 ประเทศเปนเหตใหพลเรอน
ทวโลกจำานวนมากเสยชวต และนำาไปสการละเมดสทธมนษยชนอยาง
รายแรง และเกดหลกกฎหมายทสนบสนนสงคราม
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลแนลรวบรวมขอมลทรฐบาลในประเทศ
ยโรปตะวนตก สหรฐฯ และรสเซย อนญาตใหมการสงมอบอาวธ
ยทธภณฑ อปกรณดานทหารและอาวธของตำารวจใหกบประเทศ
บาหเรน อยปต ลเบย ซเรย และเยเมนในชวงหลายปทมการปราบปราม
อยางทารณและเปนเหตใหเกดการลกฮอของประชาชน การสงออก
อาวธเชนนไมอาจเกดขนได หากประเทศผสงออกปฏบตตามนโยบาย
ทตนเองประกาศไวในการหลกเลยงการสงออกอาวธทอาจนำาไปสการ
ละเมดสทธมนษยชนรายแรง
คำาถามกคอ ประเทศทมสทธวโตตอมตสมชชาความมนคงแหง
สหประชาชาต ควรไดรบความเชอถอในการเปนผนำาสนตภาพและ
ความมนคงระหวางประเทศหรอไม เหตเพราะประเทศเหลานเปนผได
รบประโยชนสงสดจากการคาขายอาวธในโลก ตราบใดทพวกเขายงม
อำานาจวโตอยางเบดเสรจ และตราบใดทยงไมมสนธสญญาซอขาย
อาวธ (Arms Trade Treaty - ATT) ทเขมแขงทสามารถปองกนประเทศ
เหลานไมใหขายอาวธใหกบรฐบาลทละเมดสทธมนษยชน บทบาทใน
ฐานะผพทกษสนตภาพและความมนคงมแนวโนมสงทจะลมเหลว
ความลมเหลวของภาวะผนำาระดบโลกความลมเหลวของภาวะผนำาททำาใหเกดการประทวงของมวลมหาชนใน
ตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ ไมไดจำากดเฉพาะในสมชชาความ
มนคงแหงสหประชาชาต หรอในภมภาคใดภมภาคหนง
การประทวงตอตานรฐบาลไดขยายวงกวางจากแอฟรกาเหนอไปยง
สวนอนๆ ของทวป ทยกนดาแมวารฐบาลสงหามมใหมการประทวงใดๆ
ในเดอนกมภาพนธ 2554 ประชาชนกยงออกมาเดนขบวนในเมองตางๆ
ทวประเทศเพอประทวงราคาเชอเพลงและสนคาจำาเปนทเพมสงขน
ซงตำารวจไดตอบโตดวยการใชกำาลงรนแรง ในทำานองเดยวกนทซมบบเว
ละซวาซแลนด ทางการพยายามปราบปรามการประทวงดวยการใช
กำาลงรนแรงเกนกวาเหต รฐบาลเหลานพรอมทจะทำาทกอยางเพอให
ตวเองอยในอำานาจตอไป และมการใชกระสนจรงยงผประทวงอยางเชน
ในประเทศบกรนาฟาโซ มาลาวและเซเนกล
ในละตนอเมรกากเชนกน ประชาชนไดสงเสยงเรยกรอง ทโบลเวย
ความตงเครยดทางสงคมไดเพมขนทามกลางการประทวงเรองปญหา
เศรษฐกจและการเรยกรองสทธชนพนเมองอยางตอเนอง ประชาชน
หลายรอยคนไดเขารวมในการเดนขบวนเปนระยะทางกวา 360 ไมล
จากภาคเบน (Beni Department) ตรนแดต ไปจนถงกรงลาปาซใน
กลางป 2554 เปนเหตใหประธานาธบดโมราเลส (Morales) ตองยกเลก
แผนการสรางถนนผานเขตชนพนเมอง Isiboro-Sécure และผาน
อทยานแหงชาต แผนการดงกลาวขดกบหลกประกนตามรฐธรรมนญท
กำาหนดใหตองมการรบฟงความเหนประชาชนกอน และขดกบกฎหมาย
อนรกษสงแวดลอม มผไดรบบาดเจบหลายคนระหวางการประทวงเมอ
เจาหนาทใชแกสนำาตาและกระบองเขาไลรอการตงแคมปทพกระหวาง
การเดนขบวน ทเมกซโกประชาชนออกมาประทวงในทองถนนหลาย
ครงเพอเรยกรองใหยตความรนแรง การลอยนวลพนผด และการเพม
กำาลงทหารในการทำาสงครามปราบปรามยาเสพตดซงเปนเหตใหม
พลเรอนบาดเจบลมตายจำานวนมาก
ทรสเซยการประทวงมสาเหตมาจากความไมพอใจตอการทจรต การเออ
ประโยชนตอพวกพองและกระบวนการประชาธปไตยแบบปลอมๆ ท
ปฏเสธไมใหประชาชนมโอกาสใชสทธในการเลอกตงและกดดนใหม
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 1716
การเปลยนแปลง มความพยายามทำาลายเสยงของฝายคานทาง
การเมองอยางเปนระบบ ปฏเสธไมใหเขาถงสอกระแสหลก ทงนเพอ
ปองกนไมใหนายวลาดเมยร วลาดมโรวช ปตน (Vladimir Vladimirovich
Putin) ตองเผชญกบค แขงขนอยางแทจรงในระหวางการเลอกตง
ประธานาธบด สงทสรางความขนเคองมากขนคอการทนายปตนเรยก
ผประทวงวาเปน “Banderlog” ซงเปนวานรซกซนในนวนยาย Jungle
Book ของ Rudyard Kipling และยงเปรยบเทยบสญลกษณรบบน
สขาวของผประทวงวาเหมอนถงยางอนามย อยางไรกตามการประทวง
ครงนเปนสญญาณถงยคใหมของรสเซยและแสดงถงแรงตอตานรอบ
ใหมทมตอนายปตนและพรรคพวก พวกเขาตองหาทางรบมอกบ
ขอเรยกรองเหลาน ในขณะทการผลกดนการปฏรปการเมองและการ
เคารพสทธมนษยชนไดกลายเปนวาระทประชาชนสนใจอยางจรงจง
ในขณะททางการจนแสดงความกงวลตอการลกฮอของประชาชนแบบ
ในตนเซยดวยการหาทางปองกนไมใหมการประทวงอยางรวดเรว
ในเดอนกมภาพนธกองกำาลงของจนไดกระจายออกไปยงยานชมชน
ตางๆ เพอปองกนไมใหประชาชนทรวมตวเปนกลมยอยสามารถชมนม
เปนกลมใหญทกรงเซยงไฮได แมวาทางการจนจะควบคมการสอสาร
ทางดจตอลและการเผยแพรขอมลขาวสารอยางเขมงวด สอของ
รฐบาลกยงรายงานเหตการณประท วง ท เ กด ขนหลายพนแห ง
ทวประเทศ ผประทวงในจนมกเดนขบวนเนองจากปญหาการบงคบ
ไลร อในเขตเมองและชนบท ในเขตปกครองทเบตซงมการควบคม
เขมงวดกวา พระภกษ 12 รปไดประทวงดวยการจดไฟเผาตนเอง สวน
ทหารกไดยงสงหารผประทวงหลายคนในชวงเดอนมกราคม 2555
ทางการพมากแสดงขอกงวลเกยวกบการลกฮอของประชาชนทว
ประเทศเชนกน เปนเหตใหรฐบาลตองสรางภาพลกษณใหมในแนวทาง
ปฏรป รฐบาลอนญาตใหพรรคสนนบาตแหงชาตเพอประชาธปไตยของ
ดอวอองซานซจสามารถสมครแขงขนในการเลอกตงซอมได คนทเคย
หลบหนไปตางประเทศกเรมเดนทางกลบจนถงกลางเดอนมกราคม
2555 มการปลอยตวนกโทษการเมอง 600 คน หลายคนสามารถ
กลบไปทำากจกรรมรณรงคตอตานรฐบาลตอไปได อยางไรกตาม ยงม
ผถกคมขงอกหลายรอยคน แมวาไมสามารถประมาณจำานวนทชดเจน
ได เจตจำานงทรฐบาลแถลงไวในการเปดใหมฝายคานทางการเมอง
อยางสงบนบเปนเรองนายนด แตยงคงตองรอการพสจนตอไป
ประชาธปไตยและการสญเสยอำานาจ เมอเกดการลกฮอประทวงในตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอและ
ประเทศตางๆ ทมกมการกดขเสรภาพในการแสดงออกและการชมนม
ประเทศประชาธปไตยสวนใหญดจะแสดงความเชอมนวาการลกฮอ
ของพลเมองจะเกดแค “ประเทศเหลานน”
แตอนทจรง การประทวงเกดขนทวโลก และชใหเหนขอจำากดของ
รฐบาลประชาธปไตยในการสงเสรมและปฏบตตามหลกสทธมนษยชน
เสนทนกการเมองมกขดแบงระหวางรฐบาลทดกบรฐบาลทเลวมกถก
ทำาใหดงายเกนไป การลกฮอในตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ
เผยใหเหนนโยบายตางประเทศทม งตอบสนองประโยชนของตนเอง
และความหนาไหวหลงหลอกของประเทศทอางวาเคารพสทธมนษยชน
และนโยบายในประเทศเหลานเองนำาไปสวกฤตเศรษฐกจอยางตอเนอง
และทำาใหเกดความไมเทาเทยมมากขน เผยใหเหนความลมเหลวของ
ประเทศเหลานในการสงเสรมสทธมนษยชนทบานตนเอง ความรสก
เกลยดชงคนชาตอนไดแพรสะพดไปทวยโรปและสหรฐฯ ทำาใหคน
สารจากเลขาธการ
บน: ซซเวย (Su Su
Nway) นกกจกรรมดาน
สทธแรงงาน เดนทาง
มาถ ง สนามบ นก ร ง
ยางก ง ประเทศพมา
เมอว นท 16 ตลาคม
2554 เดมเธอถกศาล
ตดสนลง โทษจำ าค ก
12 ป 6 เดอน แตไดรบ
ก า ร อ ภ ย โ ท ษ จ า ก
รฐบาลพรอมกบนกโทษ
การเมองอกกวา 240 คน
เมอว นท 12 ตลาคม
2554
© REUTERS/Soe Zeya Tun
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 1918
ตางดาวกลายเปนแพะรบบาป ชาวโรมาซงถกคกคามและถกผลกใหอย
ทชายขอบในยโรปมาเปนเวลานาน และเหยอของการขยายตวของ
ชมชนเมองกตองเผชญกบการบงคบไลรอและความรนแรงตอไป
รฐบาลสหรฐฯ เลอกใชวธแกปญหาวกฤตเศรษฐกจดวยการอดฉดเงน
สนบสนนสถาบนการเงนทถอวา “ใหญเกนกวาจะปลอยใหลมได” แต
พวกเขาใหความชวยเหลอโดยไมไดกำาหนดเงอนไขวาจะนำาเมดเงนท
อดฉดเขาไปนนไปใชอยางไร ทำาใหคนทวางงาน คนทไมมประกนสขภาพ
และคนทกำาลงถกยดบานและกลายเปนคนไรบานรสกถกหกหลง โจเซฟ
สตกลตซ (Joseph Stiglitz) นกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบลไดเขยนไว
วา “ธนาคารไดรบงบประมาณชวยเหลอจากรฐบาล แตเอาเงนบางสวน
ไปจายโบนส เหลอเงนเพยงเลกนอยเพอปลอยก สดทาย ผจดการ
ธนาคารกทำาหนาทปกปองผลประโยชนของตนเองและทำาในสงทเคย
ทำามา”
วกฤตเศรษฐกจไดเผยใหเหนถงการละเมดพนธสญญาทางสงคม
ระหวางรฐบาลกบผถกปกครอง รฐบาลเพกเฉยตอขอกงวลของประชาชน
และทเลวรายกวานนกคอสนใจเพยงคมครองผทมอำานาจ สถตทสะทอน
ถงความไมเทาเทยมดานรายไดและทรพยสนทเพมขน แสดงใหเหน
ความลมเหลวของรฐบาลทจะปฏบตตามพนธกรณเพอสงเสรมใหมการ
บรรลสทธดานเศรษฐกจและสงคมแบบกาวหนา
ในขณะทวกฤตเศรษฐกจของประเทศในยโรปหลายแหงรนแรงขน
ประชาชนออกมาเดนขบวนตอตานนโยบายรดเขมขดทกรซ ภาพถาย
วดโอ ภาพนง รายงานสอมวลชนและปากคำาของประจกษพยานชให
เหนถงการใชกำาลงเกนกวาเหตของตำารวจเพอปราบปรามการชมนมท
กรงเอเธนสในเดอนมถนายน รวมทงการใชสารเคมเพอสลายการชมนม
ทสวนใหญเปนไปอยางสงบ ทสเปน ตำารวจใชกำาลงเกนกวาเหตในการ
ปราบปรามการเดนขบวนเรยกรองการเปลยนแปลงของนโยบายดาน
การเมอง เศรษฐกจ และสงคม
การประทวงอยางตอเนองในยโรปและอเมรกาเหนอ แสดงใหเหนวา
ประชาชนสญสนศรทธาในรฐบาลทเพกเฉยตอความรบผด ความ
ยตธรรม และการสงเสรมความเทาเทยมซำาแลวซำาอก
ทาทายตอการตอบโต ในขณะทผประทวงในยโรปและอเมรกาเหนอเผชญกบการละเมดสทธ
เสรภาพในการชมนม และในบางกรณ ยงมการใชกำาลงอยางไมชอบดวย
กฎหมายของตำารวจ ไมวาจะเปนการฉดดวยนำาและแกสนำาตา ในสวน
อนๆ ของโลก ความสญเสยยงคงมมากกวาน ทตนเซยและอยปต ท
เยเมนและซเรย ผประทวงตองเผชญกบความเสยงทจะตองเสยชวต
ถกบงคบใหสญหายและถกทรมานในระหวางการเรยกรองสนตภาพ ท
กรงฮอมส ผประทวงเผชญหนากบรถถง พลแมนปน การยงถลมดวย
จรวด การจบกมและการทรมาน
เทคโนโลยสมยใหมทำาใหตำารวจตองปฏบตการดวยความระมดระวง
เพราะพวกเขาทราบดว าประชาชนอาจใชโทรศพทมอถอบนทก
เหตการณตำารวจปฏบตหนาทอยางโหดราย และสงภาพวดโอเหลานน
ขนไปยงเครอขายสงคมออนไลนไดทนท ดงเชนทเคยเปนมา ตำารวจ
ไดพยายามควบคมการรายงานขาวของสอมวลชน คกคามผประทวง
ใชแกสนำาตา สเปรยพรกไทยและใชไมกระบองไลต นบเปนนวตกรรม
ใหมในสหรฐฯ ททางการไดปดฝนกฎหมายตงแตศตวรรษท 18 ซงหาม
การใสหนากากระหวางอยในกรงนวยอรก ทงนเพอปราบปรามผชมนม
อยางสงบเปนสวนใหญ
ไมวาจะเปนทจตรสตาหร สวนสาธารณะซคอตต หรอจตรส Manezh-
naya สงทเหมอนกนของการประทวงเหลานคอการทรฐบาลเรงรบ
หาทางปองกนการประทวงอยางสงบ และจำากดสทธทจะมเสรภาพใน
การแสดงออกและการรวมตว
อำานาจของบรรษททเพมขน ตวอยางทสะทอนการขาดภาวะผนำาของรฐบาลทสำาคญอยางหนง นาจะ
ไดแกความลมเหลวในการควบคมธรกจขนาดใหญ โดยเฉพาะบรรษท
ขามชาตทมกฉวยเอาประโยชนจากความสญเสยของชมชนทองถน
ตงแตกรณบรษทเชลลในสามเหลยมปากแมนำาไนเจอร ประเทศไนจเรย
ไปจนถงบรษท Vedanta Resources ในรฐโอรสสา อนเดย ซงรฐบาล
ไมสามารถดแลควบคมใหบรรษทเหลานเคารพสทธมนษยชนในขนตำา
ไดเลย ในหลายประเทศ ประชาชนหลายรอยคนตองเผชญกบการบงคบ
ไลรอเนองจากบรษททำาเหมองแรเขามาใชประโยชนจากทรพยากร
ธรรมชาต
สารจากเลขาธการ
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 2120
บรรษทดจตลและการสอสารตองเผชญการตรวจสอบทเพมขน
เนองจากรฐบาลเรยกรองใหพวกเขาปฏบตตามระเบยบดานลขสทธท
ไมชอบดวยกฎหมายและละเมดสทธมนษยชน โดยเฉพาะสทธทจะม
เสรภาพในการแสดงออก การไดรบขอมลขาวสารและความเปนสวนตว
มหลกฐานซงสะทอนใหเหนวาธรกจตางๆ เชน Facebook, Google,
Microsoft, Twitter, Vodaphone และ Yahoo กลบใหความรวมมอกบ
ทางการในการละเมดสทธเหลาน
การคกคามสทธเสรภาพในการแสดงออกผานอนเตอรเนต ซงเหนได
ชดเจนในบรบทของการปฏวตดานสทธมนษยชน ไมใชเรองใหม
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลแนลทำาการเกบขอมลมาอยางยาวนานถง
ความลมเหลวของรฐบาล อยางเชนท จน ควบา และอหราน ประเดน
การเคารพเสรภาพในการแสดงออกและสทธท เก ยวข องทาง
อนเตอรเนต กฎหมายทมการเสนอเรวๆ นเขาสรฐสภาของสหรฐฯ และ
ของสหภาพยโรปมแนวโนมจะคกคามเสรภาพทางอนเตอรเนต
ความลมเหลวของรฐบาลในการดแลใหมความรบผดของบรรษทและ
สถาบนเหลาน สะทอนใหเหนวารฐบาลทำางานสนบสนนบรรษททม
อำานาจเหลานแทนทจะหาทางเพมอำานาจใหกบคนทถกทำาใหสญเสย
อำานาจ
มองหาภาวะผนำา สงทเกดขนในปแหงการลกฮอ การเปลยนถายอำานาจและความขดแยงน
แสดงใหเหนถงความลมเหลวของภาวะผนำาเดยวในระดบประเทศและ
ระหวางประเทศ การเปดโปงเจาหนาทของรฐบาลเผดจการซงปฏเสธ
ความเปนสากลของสทธมนษยชน และแยงวาสทธมนษยชนเปนคานยม
แบบตะวนตกทถกบงคบใหตองทำาตาม รวมทงการเปดโปงรฐบาลทมก
อางวาประชาชนในบางประเทศ “ยงไมพรอมสำาหรบประชาธปไตยและ
สทธมนษยชน”
แลวรฐบาลจะฟนฟบทบาทการเปนผนำาอยางชอบธรรมไดอยางไร?
ประการแรก พวกเขาตองยตความหนาไหวหลงหลอก ไมมรฐแหงใด
สามารถทจะอางอยางชอบธรรมไดวา ประชาชนของตนไมพรอมสำาหรบ
สทธมนษยชนและระบอบปกครองทเปดใหประชาชนมสวนรวม และรฐ
ทมกอางเสมอวาตองการปกปองสทธมนษยชนนนจะตองยตการ
สนบสนนผ นำาเผดจการเพยงเพราะผนำาเหลานเปนพนธมตรกบตน
ตองมการเชดชเสยงเรยกรองเสรภาพ ความยตธรรม และศกดศรท
ดงกองไปทวโลก กาวยางแรกในแนวทางนสำาหรบทกประเทศคอการ
เคารพเสรภาพในการแสดงออกและสทธทจะชมนมประทวงอยางสงบ
ประการทสอง รฐจะตองรบผดชอบตอบทบาทหนาทระหวางประเทศ
อยางจรงจง โดยเฉพาะรฐซงมหนาทดแลสนตภาพและความมนคง
ระหวางประเทศ ตวอยางหนงไดแก การแสดงเจตจำานงทจะรบรองสนธ
สญญาซอขายอาวธทเขมแขง
ในเดอนกรกฎาคม 2555 รฐภาคองคการสหประชาชาตจะมการประชม
เพอหาขอตกลงเกยวกบเนอหารางสดทายของสนธสญญาฉบบน สนธ
สญญาทเขมแขงจะสามารถปองกนไมใหมการเคลอนยายอาวธทวไป
ทกประเภทขามประเทศ รวมทงอาวธขนาดเลก อาวธเบา กระสนปน
และอปกรณทสำาคญทมความเสยงอยางมากวาจะมการนำาอาวธ
ยทธภณฑเหลานไปใชเพอละเมดกฎหมายสทธมนษยชนและกฎหมาย
มนษยธรรม เปาหมายนจะเกดขนตอเมอมสนธสญญาทกำาหนดให
รฐบาลตองประเมนอยางจรงจงถงความเสยงตอการละเมดสทธมนษยชน
กอนจะอนญาตใหสงออกอาวธไดซงจะสะทอนใหเหนวารฐบาลมองวา
สทธมนษยชน สนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ มความสำาคญ
กวาผลประโยชนทางการเมองและผลกำาไรจากการคาอาวธ สนธสญญา
ซอขายอาวธท เข มแขงกำาลงจะเปนความจรงขนมาไดตอเมอนก
กจกรรม ผพทกษสทธมนษยชน และผทอยในระดบรากหญา ระดบชาต
ภมภาค และนานาชาตทตระหนกถงความสญเสยมากมายจากการคา
อาวธอยางไรความรบผดชอบ ไดออกมาเรยกรองใหรฐบาลแกปญหา
สทธมนษยชนเชนน
นอกจากนน ตองมการกำากบดแลทเขมงวดมากขน โดยเฉพาะตอ
สถาบนการเงน เพอปองกนไมใหเกดวกฤตเศรษฐกจทเปนเหตใหหลาย
ประเทศทวโลกยากจนยงขน การกำากบดแลทออนแอและการลดการ
ควบคมตางๆ เปดโอกาสใหธนาคารและบรษทปลอยสนเชอ สามารถ
นำาเงนออมและบานของประชาชนทนำาไปจำานองไปใชอยางสรยสราย
ได
สารจากเลขาธการ
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 2322
ผนำาตองตระหนกถงความจำาเปนทจะสรางและรกษาระบบทคมครอง
คนทไรอำานาจและหาทางควบคมผทมอำานาจ เปนระบบทมพนฐาน
มาจากหลกนตธรรม ทงนเพอยตการลอยนวลพนผดและใหมการปฏบต
ตามมาตรฐานระหวางประเทศวาด วยกระบวนการอนควรตาม
กฎหมาย การไตสวนคดอยางเปนธรรม และความเปนอสระของ
ตลาการ เปนระบบทผนำาตองตระหนกวามหนาทตอบสนองประโยชน
สงสดของประชาชน การสรางบรรยากาศเชนนจะชวยใหทกคนสามารถ
เขาถงและมสวนรวมอยางจรงจงกบชวตทางการเมอง มการสนบสนน
อยางเขมแขงในระดบหนวยงานตอการมสวนรวมของภาคประชาสงคม
ซงเปนวธการทชดเจนเพอใหภาพฝนสามารถเกดขนไดจรง
ขบวนการของแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลแนลพฒนาขนมาจาก
พนฐานของความตระหนกทวา เสรภาพในการแสดงออกและความ
สามารถในการทาทายตอรฐบาลและเรยกรองรฐใหเคารพ คมครอง
และปฏบตตามสทธมนษยชน เปนองคประกอบสำาคญเพอสรางโลกท
ทกคนสามารถมชวตอยางเสรและเทาเทยม อยางมศกดศรและมสทธ
ผประทวงแสดงเจตจำานงอยางหนกแนนเพอเรยกรองรฐบาลใหแสดง
ภาวะผนำา ดวยการสงเสรมสทธมนษยชน ความยตธรรม ความเทาเทยม
และศกดศรความเปนมนษย โลกไดแสดงใหเหนแลววาผนำาทไมสามารถ
ปฏบตตามความคาดหวงเหลานได ยอมเปนผนำาทไมอาจยอมรบได
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 2524
AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2012
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
สวนท 1: ภาพรวมภมภาค เอเชย-แปซฟก
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
ถงเวลาแลว ประชาชนชาวจน! ถงเวลาแลว
ประเทศจนเปนของทกคน
เปนไปตามเจตนารมณของแตละคน
ถงเวลาแลวทเรา
จะเลอกประเทศจนอยางทควรเปน
ฉยฟ (Zhu Yufu) ฝายตอตานรฐบาลจน
ใ น ข ณ ะ ท พ า ย แ ห ง ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ท า ง ก า ร เ ม อ ง พ ด จ า ก
ตะวนออกกลางไปยงแอฟรกาเหนอนน รฐบาลหลายแหงในภมภาค
เอเชย-แปซฟกไดตอบโตปฏกรยาดงกลาวโดยการเพมความพยายาม
ทจะปราบปรามเสยงเรยกรองเพอสทธมนษยชนและศกดศรของมนษย
ในเวลาเดยวกนความสำาเรจของการลกฮอในตนเซยและอยปตไดสราง
แรงบนดาลใจใหกบผพทกษสทธมนษยชน นกกจกรรมและผสอขาวใน
เอเชยในการสงเสยงของพวกเขาใหดงขน มการผสมผสานเทคโนโลย
ใหมๆเขามาชวย พรอมๆ กบการรณรงคตามแบบดงเดมเพอทาทาย
การละเมดตอสทธของตนเอง
ฉยฟ เจาของบทกวขางตน ถกทางการจนควบคมตวเมอเดอนมนาคม
พนกงานอยการไดอางบทกวของเขาวาเปนหลกฐานชนสำาคญเพอ
สนบสนนขอกลาวหา “ยยงใหลมลางอำานาจรฐ” ฉยฟใชเวลาเกอบ 9 ป
จากโทษ 13 ปในเรอนจำา เขาเรยกรองใหมเสรภาพทางการเมองมากขน
โดยเขาเปนหนงในนกวจารณ นกกจกรรมและฝายคานรฐบาลจำานวน
ไมกสบคนทมอย ทถกคกคามและจบกมจากทางการจนภายหลง
เหตการณเดอนกมภาพนธ ซงถอเปนการปราบปรามทางการเมองท
เลวรายทสดครงหนง นบแตการประทวงทจตรสเทยนอนเหมนเมอป
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 2726
2532 นอกจากฉยฟแลว ยงคงมผทถกควบคมตว ถกสงกกบรเวณใน
บานอยางไมชอบดวยกฎหมายหรอตกเปนเหยอของการบงคบบคคล
ใหสญหายซงประกอบไปดวยหลวเซย (Liu Xia) ภรรยาของหลวเสยวโป
(Liu Xiaobo) ผซงไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพ ทนายความเกา
สเฉง (Gao Zhisheng) และอายเหวยเหวย (Ai Weiwei) ศลปน
ชอกองโลก ในหลายกรณ ทางการจนควบคมตวบคคลเพอรด “คำา
สารภาพ” และบงคบใหสญญาทจะไมใชสอสงคมออนไลน หรอไมให
สมภาษณกบผสอขาวหรอพดคยกบคนอนๆ เกยวกบการปฏบตทเลวราย
ในระหวางถกควบคมตว
การปราบปรามทรนแรงเปนดชนสะทอนถงความกงวลของรฐบาล
จนทมตอการเผยแพรขอความทางอนเตอรเนตโดย “Jasmine” ซงไม
ปรากฏวาเปนชอของใคร ขอความดงกลาวไดรบการเผยแพรในเดอน
กมภาพนธ เรยกรองใหพลเมองชาวจนทเบอหนายการทจรต ธรรมา-
ภบาลทออนแอ และการปราบปรามทางการเมองรวมตวกนอยางสงบ
และใหเดนขบวนรอบพนททกำาหนดในเมองทนดหมายกนไวแมจะเปน
เสยงเรยกรองทไมมพษมภย แตรฐบาลจนไดตอบโตดวยการสงหาม
ไมใหเสรชหาคำาวา “jasmine” และ “Egypt” ในอนเตอรเนตในหลาย
ชวงเวลา อยางไรกตามขอความดงกลาวสงผลใหมการชมนมประทวง
หลายหมนครงทวประเทศเพราะผประทวงชาวจนตองการปกปองสทธ
มนษยชนของตน รวมทงสทธทางพลเรอน การเมอง เศรษฐกจ สงคม
และวฒนธรรม
พลวตการเคลอนไหวเพอเรยกรองสทธของชาวจนดจะตรงขามกบ
สถานการณซงเกดในประเทศเพอนบานอยางสาธารณรฐประชาธปไตย
ประชาชนเกาหลเหนอ ซงดเสมอนไมมการพฒนาจากสถานการณสทธ
มนษยชนทเลวรายเลย ภายหลงจากคมจองอน (Kim Jong-un) ซงม
อายชวงปลาย 20 ปไดเขาดำารงตำาแหนงสบทอดจากพอของตนเอง และ
เปนผกมอำานาจเบดเสรจในประเทศเมอวนท 17 ธนวาคม ขาวเทาทม
ในชวงทผานมา ดจะเปนเรองของทางการทควบคมตวเจาหนาทท
ตองสงสยวาพยายามทาทาย หรอตงคำาถามตอการสบทอดอำานาจท
ราบเรยบ และมขอกงวลวาผทถกควบคมตวไดถกสงตวไปรวมกบผถก
ควบคมตวโดยพลการคนอนๆ อกหลายแสนคน และคงตองถกบงคบ
ใชแรงงาน อาจถกประหารชวตตอสาธารณะ และอาจถกทรมานและ
ปฏบตอยางโหดรายในประเทศซงมคายกกกนนกโทษทางการเมอง
หลายแหง
การปราบปรามเสยงทเหนตางในแงของการปราบปรามเสยงเรยกรองของประชาชน มรฐบาลเพยง
ไมกแหงในภมภาคนทโหดรายเทยบเทารฐบาลเกาหลเหนอ แตโดยทวไป
แลวในภมภาคนกยงคงมการละเมดสทธในการแสดงออกและการ
รบฟงความเหนอยางเสรตอไป รฐบาลหลายแหงจงใจปราบปราม
ความเหนตาง ทเกาหลเหนอผทคดเบยงเบนจากอดมการณของรฐมก
ตองใชชวตทเหลออยในคายกกกนนกโทษทางการเมองทมดมนและ
หางไกล ทงเวยดนามและพมาไดใชกฎหมายเอาผดตอการแสดง
ความเหนตางอยางเสร และมหนวยขาวกรองซงทำาหนาทขมขและ
คกคามเสยงวพากษวจารณโดยเฉพาะ
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
ลาง : ผสอขาวสมภาษณอายเหวยเหวย (Ai Wei
wei)ศลปนและนกกจกรรม ทนอกบานพกของเขา
หลงไดรบการปลอยตวออกมา ทกรงปกกง ประเทศ
จน วนท 22 มถนายน 2554
© AP Photo/Ng Han Guan
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 2928
ประเทศอนๆ กมการคกคามเสยงวพากษวจารณเชนกน แมจะใชวธการ
ทรนแรงอยางชดเจนนอยกวา สงคโปรยงไมยอมรบการปฏบตตาม
มาตรฐานระหวางประเทศในการคมครองการพดอยางเสร โดยเมอวนท
1 มถนายนทผานมา ทางการไดสงคมขงนายอลน ชาเดรก (Alan
Shadrake) นกเขยนชาวองกฤษวย 76 ป ในชวงเวลานนๆ ทงยง
กลาวหาวาเขาละเมดอำานาจศาล หลงจากเขาวพากษวจารณคณะ
ลกขนทสงลงโทษประหารชวต
ท อนเดยซงเคยมประวตทน าภาคภมใจของการพดอยางเสรและ
สอมวลชนทเปนอสระ แตทผานมารฐบาลกลบบงคบใชระเบยบการ
ควบคมรปแบบใหมตอสอสงคมออนไลน รวมทงบรการแลกเปลยน
ขอความทางอนเตอรเนต สออนเตอรเนตทมาเลเซยกยงตกอยภายใต
แรงกดดนเชนกน แมจะนอยกวาบางเมอเทยบกบการเซนเซอรทเขมงวด
มากตอสอสงพมพและสอวทยโทรทศน
ในประเทศไทย รฐบาลใหมจากการเลอกตงของ น.ส. ยงลกษณ ชนวตร
(นองสาวอดตนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร) ไมไดพยายามยตการ
บงคบใชอยางเขมงวดของกฎหมายหมนพระบรมเดชานภาพทมขอ
ถกเถยงกนอยางกวางขวาง ซงเปนขอกำาหนดหามไมใหมการวพากษ
วจารณพระบรมวงศานวงศ ผทตกเปนเปาหมายลวนเคยโพสตขอความ
ทางอนเตอรเนตทพนกงานอยการเหนวาไมถกตอง หรอในคดของนาย
อำาพล ตงนพกล ชายสงอายวย 61 ปทถกกลาวหาวาสงขอความสนท
ถอวาเปนการหมนพระบรมเดชานภาพ และเปนเหตใหศาลลงโทษ
จำาคกเปนเวลา 20 ป
ทางการในสาธารณรฐเกาหล (เกาหลใต) ไดใชอำานาจตามพระราช-
บญญตการรกษาความมนคงในราชอาณาจกรมากขน เพอคกคามผท
ถกมองวาคดคานนโยบายของรฐบาลเกยวกบเกาหลเหนอ ในหลาย
กรณ มการบงคบใชกฎหมายอยางไมเหมาะสม อยางเชน กรณของ
ปารค จองกน (Park Jeonggeun) ทถกควบคมตวและถกฟองรอง
ทางอาญาในขอหาโพสตขอความเสยดสการโฆษณาชวนเชอของ
เกาหลเหนอ
เสยงวพากษวจารณอนๆ เพอเรยกรองสทธมนษยชนและศกดศรของ
มนษยในภมภาคกเปนเหตนำาไปสการตอบโตทรนแรง ในหลายกรณ
พวกเขาไดรบผลกระทบอยางมากจากการสงเสยงเรยกรอง ผสอขาวท
ปากสถานพยายามหาทางจดการสภาพการรายงานขาวทเตมไปดวย
ความรนแรงและไรกฎเกณฑของประเทศ แมตองเผชญกบการ
ปราบปรามอยางหนกจากรฐบาล รวมทงพรรคการเมองและกลมกอ
ความไมสงบ อยางเชน กลมฏอลบนในปากสถาน ในชวงปทผานมา
มผสอขาวอยางนอยเกาคนทถกสงหาร รวมทงซาลม ชาหซด (Saleem
Shahzad) ผสอขาวทางอนเตอรเนตซงไดวจารณกองทพททรงอำานาจ
และหนวยขาวกรองของรฐอยางเปดเผย ผส อขาวคนอนๆ แจงตอ
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลวา พวกเขาถกคกคามอยางรายแรงจาก
หนวยขาวกรองของรฐทมอำานาจและทำาตวลกลบถกคกคามจาก
กองกำาลงรกษาความมนคง พรรคการเมอง หรอกลมหวรนแรง
ในปากสถาน ไมเพยงมผสอขาวถกโจมตทำารายเทานน แตยงมการ
สงหารนกการเมองระดบสงอกสองคน คอ ซลมาน ทาซร (Salman
Taseer) ผวาการรฐปนจาบทกลาพดและชาหบซ ภตต (Shahbaz
Bhatti) รฐมนตรกระทรวงชนกลมนอย (และถอเปนรฐมนตรคนเดยวท
เปนครสตศาสนกชน) หลงจากทพวกเขาออกมาทาทายการใชกฎหมาย
ปราบปรามพวกนอกรตทกอปญหาอยางมาก
ชนกลมนอยเชนเดยวกบประเทศอนๆ ในภมภาคเอเชย-แปซฟก ปากสถานยงคง
เปนประเทศทมการเลอกปฏบตอยางตอเนองและรนแรงตอชนกลม
นอยดานความเชอทางศาสนาและชาตพนธ มกมการผลกใหชนกลม
นอยไปอยชายขอบ และในหลายกรณพวกเขาตกเปนเหยอของการ
คกคามโดยตรงจากรฐบาล ในหลายกรณรฐบาลไมมการรบผดชอบ
และคมครองสทธของสมาชกชนกลมนอย ซงทำาใหปญหาการเลอก
ปฏบตบานปลาย ปญหาความยากจนเลวรายลง สงผลใหเกดการ
ชะลอตวของการพฒนาในทกดาน และในหลายประเทศยงเปนตนเหต
ใหเกดความรนแรง
ทรฐบาลจสถาน ปากสถานซงมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ
กองกำาลงรกษาความมนคงและกลมกอความไมสงบบางกลมมสวน
เกยวของกบการละเมดสทธไมวาจะเปนการบงคบบคคลใหสญหาย
การทรมาน และการสงหารนอกกระบวนการกฎหมาย รฐบาลไมปฏบต
ตามคำาสญญาทจะแกไขความทกขยากอยางยดเยอของชมชนใน
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 3130
รฐบาลจสถาน อนเปนผลมาจากการกระจายรายไดของโครงการขด
แรธาตและการพฒนาโครงสรางพนฐานอนๆ ในรฐดงกลาวยงเกด
เหตการณโจมตอยางโหดรายตอชมชนมสลมนกายชอะห โดยเฉพาะ
กลมชอะหฮาซารส (Shi’a Hazaras) ซงมเชอสายมาจากอฟกานสถาน
และอาศยอยในเมองหลวงของรฐบาลจสถาน กลมศาสนาหวรนแรง
เรยกรองอยางเปดเผยใหใชความรนแรงตอมสลมนกายชอะห และ
ไดรบอนญาตใหกระทำาการทรนแรงดงกลาว อยางเชน กรณการประหาร
ผแสวงบญทเปนมสลมนกายชอะห 26 คนเมอวนท 20 กนยายน กลม
หวรนแรงในปากสถานอางวาเปนผอยเบองหลงการทำารายมสลมนกาย
ชอะหรวมทงพวกทอยในอฟกานสถาน โดยมการวางระเบดสองครงเมอ
เดอนธนวาคมในระหวางการทำาพธในวนอาชรออ (Ashura) ซงเปนวน
สำาคญทางศาสนาอสลาม เปนเหตใหชาวมสลมนกายชอะห 70 คน
เสยชวตทกรงคาบลและเมอง Mazar-e Sharif
ชมชนอามาทยา ซงเปนกลมศาสนาทสวนใหญอยในเอเชยและถอวา
ตนเองเปนผสบทอดศาสนาอสลาม ตองเผชญกบการเลอกปฏบตอยาง
เปนระบบในปากสถานและอนโดนเซย ทปากสถาน ทางการหามไมให
ชาวอามาทยาเรยกตวเองวาเปนมสลม ในขณะทชมชนอามาทยาตอง
เผชญกบการถกคกคามจากเจาหนาทอยางตอเนองโดยไมไดรบการ
ค มครองหรอสนบสนนและยงตกเปนเปาโจมตของกล มศาสนา
หวรนแรง ทอนโดนเซย มการวจารณตำารวจทไมสามารถหยดยงฝงชน
1,500 คนทรมทำารายชมชนอามาทยาทตำาบล Cikeusik เมอเดอน
กมภาพนธ เปนเหตใหมผเสยชวตสามคนและบาดเจบจำานวนมาก
รฐบาลกลางยงยอมใหมการใชระเบยบในทองถนเพอควบคมการ
เคลอนไหวของกลมอามาทยา สวนชาวอามาทยาในประเทศมสลมอนๆ
ในภมภาคเอเชย-แปซฟก อยางเชน บงคลาเทศและมาเลเซย กตอง
เผชญการเลอกปฏบตเนองจากความเชอทางศาสนา มการสงหามไมให
สงลกเขาเรยนหนงสอในโรงเรยน มการควบคมและจำากดสทธการ
เคารพบชาอยางเขมงวด
ชาวมสลมนกายซนนยตกเปนเหยอของการเลอกปฏบตทจน โดยเฉพาะ
ชาวอยเกอซงสวนใหญเปนมสลมและมชาตพนธตางจากคนจนทวไป
พวกเขาตองเผชญการปราบปรามและการเลอกปฏบตอยางตอเนอง
ในเขตปกครองตนเองซนเจยงอยเกอ รฐบาลจนไดอางภยคกคามจาก
การกอการรายและการกอความไมสงบทคลมเครอ เพอปราบปราม
สทธทางพลเรอนและการเมอง และแทรกแซงการปฏบตตามหลกศาสนา
ของชาวอยเกอ พรอมกนนนไดมการหลงไหลเขามาของชาวจนเชอสาย
ฮนและการเลอกปฏบตเปนไปเพอตอบสนองชาวจนฮน สงผลใหชาว
อยเกอกลายเปนพลเมองชนสองในแงความสำาเรจดานวฒนธรรม
เศรษฐกจและสงคม
ชนกลมนอยทางชาตพนธอนๆ ในจนกตองเผชญปญหาทเลวราย
เชนกน มพระภกษและภกษณชาวทเบตและอดตพระภกษอยางนอย
12 รปทจดไฟเผาตนเอง (เชอวาหกรปถงแกมรณภาพ) เพอประทวง
การควบคมการปฏบตตามหลกศาสนาและวฒนธรรม การควบคม
เชนนนยงทำาใหเกดความร สกแปลกแยกสำาหรบชาวทเบตและยง
ทำาใหเกดความทกขยากมากขน ในเขตมองโกเลยช นในกมความ
ตงเครยดดานชาตพนธสงมากเชนกน ไดเกดการประทวงอยางกวางขวาง
ในภมภาคนหลงจากมการกลาวหาวา คนงานบรษทนำามนทเปนชาวจน
ฮนไดสงหารคนเลยงสตวทมเชอสายมองโกเลย
การขดแยงกนดวยอาวธและการกอความไมสงบการเลอกปฏบตดานชาตพนธ และความเชอทางศาสนาและปญหา
ทางเศรษฐกจและการเมองทสบเนอง เปนสาเหตของการขดแยงกน
ดวยอาวธหลายครงและการกอความไมสงบทยดเยอ ซงสงผลกระทบ
ตอประชาชนหลายแสนคนในภมภาคน
ความขดแยงระหวางรฐบาลพมากบกลมชาตพนธตดอาวธทดำาเนน
สบมาหลายทศวรรษ ไดปะทขนอกครงอยางรนแรง กองทพพมาไดเขา
โจมตผกอความไมสงบ ชาวกะเหรยง ไทใหญ และคะฉน สงผลให
ประชาชนหลายหมนคนตองอพยพหลบหน เปนเหตใหมการละเมด
สทธมนษยชน และการละเมดกฎหมายมนษยธรรมระหวางประเทศ
ซงถอไดวาเปนอาชญากรรมตอมนษยชาตหรออาชญากรรมสงคราม
อยางหนง
กลมฏอลบนและกลมกอความไมสงบอนในอฟกานสถานไดเขารวม
โจมตอยางเปนระบบและกวางขวางตอพลเรอน เปนเหตให 77% ของ
ผบาดเจบและเสยชวตเปนพลเรอน ตามขอมลขององคการสหประชาชาต
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 3332
แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ไดเรยกรองอกครงใหศาลอาญาระหวาง
ประเทศ (International Criminal Court - ICC) เขามาสอบสวนใน
กรณน แมวาในระหวางนกองกำาลงระหวางประเทศทสนบสนนรฐบาล
อฟกานสถานไดเรมผองถายความรบผดชอบดานความมนคงใหกบ
กองทพรฐบาลอฟกานสถาน ภาคประชาสงคมหลายกลมในอฟกา-
นสถาน โดยเฉพาะกลมผหญงไดแสดงขอกงวลเพราะถกกดกนไมให
เขารวมในการเจรจากบกลมกอความไมสงบ แมจะมมตท 1325 ของ
สมชชาความมนคงสหประชาชาต ทเรยกรองใหผหญงมบทบาทอยาง
จรงจงและเพยงพอในระหวางการเจรจาเพอสนตภาพ
ความขดแยงทเขมขนในระดบลางยงคงเกดขนอยางตอเนองทเกาะ
มนดาเนา ประเทศฟลปปนส รวมทงทภาคใตของไทย ในพนททงสอง
แหงชาวมสลมซงเปนชนกลมนอยไดถกขมเหงรงแกมาตลอด และแทบ
ไมไดรบการพฒนาดานเศรษฐกจ ทฟลปปนสยงมความหวงอยบาง
เนองจากฝายตางๆ มงเจรจาใหเกดสนตภาพ แมจะเกดเหตรนแรงขนมา
บางเปนครงคราว แตสำาหรบสถานการณทภาคใตของไทย ดเหมอนจะ
ยงไมมคำาตอบงายๆ เนองจากผกอความไมสงบยงคงพงเปาโจมต
พลเรอนโดยมเปาหมายเพอขมขประชาชนในพนทและขบไลชาวพทธ
ใหออกไปอยทอน รวมทงขบไลผทถกมองวาจงรกภกดตอรฐบาลกลาง
ในขณะเดยวกนรฐบาลไทยยงคงไมสามารถปฏบตตามพนธสญญา
ทจะนำาตวเจาหนาทฝายความมนคงทละเมดสทธมารบโทษ และไม
สามารถตอบสนองความตองการในเชงยทธศาสตรทยงยนเพอพฒนา
ระบอบการเมองและเศรษฐกจในพนท
การพฒนาดานเศรษฐกจทคอนขางตำาโดยเฉพาะสำาหรบชมชนพนเมอง
อทเวส และธรรมาภบาลทออนแอสงผลใหเกดการกอความไมสงบในรฐ
หลายแหงทางภาคกลางและตะวนออกของอนเดย การปะทะกนระหวาง
กองกำาลงกลมลทธเหมาและกองทพของรฐบาลเปนเหตใหมผเสยชวต
ประมาณ 250 คน ผกอความไมสงบไดหนไปใชวธจบชาวบานเปน
ตวประกน และการโจมตไมเลอกหนา สวนกองทพรฐบาลกยงคงละเมด
สทธของคนในพนทอยางตอเนอง ท งๆ ทเปนคนทพวกเขาตองให
ความคมครอง ดวยความตระหนกถงปญหาจากยทธศาสตรของรฐบาล
ศาลฎกาของอนเดยสงการใหยกเลกกลมทหารบานทไดรบการอดหนน
จากรฐในรฐฉตตสเคราะห (Chhattisgarh) ซงถกกลาวหาวากระทำาการ
ละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรง ศาลฎกายงมคำาสงใหปลอยตว
ชวคราว นพ.พนายก เสน (Dr Binayak Sen) นกโทษดานมโนธรรม
สำานก ในระหวางทเขาอทธรณคำาสงลงโทษจำาคกตลอดชวตในป 2553
ศาลแหงรฐฉตตสเคราะหไดสงลงโทษจำาคกเขาตลอดชวตในขอหา
ลมลางระบอบการปกครองและรวมมอกบกลมตดอาวธลทธเหมา
กองทพอนเดยในแควนจมมและแคชเมยรตองถกวจารณอกครง
เกยวกบการละเมดสทธมนษยชน แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเผยแพร
รายงานในเดอนมนาคม ชใหเหนการใชอำานาจอยางมชอบของรฐเพอ
สงควบคมตวบคคลโดยอางอำานาจตามพระราชบญญตความปลอดภย
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
ลาง: ผ หญงและเดกเขาควรอรบการรกษาพยาบาลท
โรงพยาบาล Ahmad Shah Baba Hospital ในเมอง
Arzan Qimat อฟกานสถาน การโจมตผทำางานดานมนษย-
ธรรมและแพทย โดยเฉพาะในพนททไดรบผลกระทบมาก
ทสดจากสงคราม เปนเหตใหคนหลายลานคนไมไดรบการ
ดแลดานสขภาพในระหวางป 2554 (กมภาพนธ 2554)
©James Oatway/Panos Pictures
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 3534
ของสาธารณะ (Public Safety Act - PSA) เปนเหตใหรฐบาลสญญาจะ
ปฏรปกฎหมายฉบบน ในเดอนกนยายน คณะกรรมการสทธมนษยชน
ของรฐพบวามหลมฝงศพทไมมปายชอกวา 2,700 แหง และพบศพ
574 ศพซงเปนชาวบานทถกลกพาตวไป เปนการพสจนวาขออางของ
กองทพทวาพวกเขาเปนกลมหวรนแรงนนไมเปนความจรง ในขณะ
เดยวกน รฐบาลกไมใสใจขอเรยกรองของคณะกรรมการสทธมนษยชน
ใหใชนตวทยาศาสตรสมยใหมเพอชนสตรศพทขดพบ
ความรบผดและความยตธรรม การลอยนวลพนผดสำาหรบการละเมดสทธในอดตยงเปนปญหาท
เกดขนในหลายประเทศในภมภาคน โดยเฉพาะประเทศทเคยมสงคราม
ความขดแยง เมอไมสามารถดำาเนนการตามหลกนตธรรม ความพยายาม
ทจะปรองดองกประสบปญหา และยงสนบสนนใหเกดรปแบบความ
อยตธรรมมากขน และทำาใหกองทพไมตองรบผด
สถตความลมเหลวในการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนรายแรง
ในชวงหลายทศวรรษทผานมาของศรลงกา ยงคงดำาเนนตอไป พรอมๆ
กบการทำางานของคณะกรรมาธการเพอเรยนรบทเรยนและสรางความ
สมานฉนท (Lessons Learnt and Reconciliation Commission -
LLRC) คณะกรรมการชดนปฏบตภารกจจนเสรจสนและมการจดทำา
รายงานทมขอเสนอแนะทเปนประโยชนเพอปรบปรงสถานการณสทธ
มนษยชนในประเทศ แตกลบลมเหลวโดยไมสามารถสอบสวนบทบาท
ของกองทพททำาร ายพลเรอนหลายพนคนในชวงโคงสดทายของ
ความขดแยงทมกบกลมพยคฆทมฬอแลม (Liberation Tigers of Tamil
Eelam)
ขอสรปของคณะกรรมการฯ จงเปนผลจากกระบวนการทมขอบกพรอง
อยางรนแรง และตรงขามกบขอคนพบของคณะผชำานาญการดาน
ความรบผดในศรลงกา (General’s Panel of Experts on Accounta-
bility in Sri Lanka) ซงแตงตงโดยเลขาธการสหประชาชาต ซงมขอสรป
ทนาเชอถอวาทงฝายรฐบาลและกลมพยคฆทมฬอแลมตองมสวน
รบผดชอบตออาชญากรรมสงครามและอาชญากรรมตอมนษยชาต
ดวยกนทงค คณะผชำานาญการมขอเสนอแนะใหทำาการสอบสวนอยาง
เปนอสระตอขอกลาวหาวามการละเมดสทธในระหวางสงครามของ
ทงสองฝาย และใหทบทวนการปฏบตหนาทขององคการสหประชาชาต
ในระหวางสงครามทศรลงกาอกดวย
การไมสามารถนำาตวผกระทำาผดมาลงโทษไดสงเสรมบรรยากาศการ
ลอยนวลพนผด และเปนเหตใหเกดการบงคบบคคลใหสญหายครงใหม
ในภาคเหนอและตะวนออกของประเทศซงเปนเกาะแหงน รวมทงการ
คกคามและทำารายผสอขาว นกวจารณและนกกจกรรม แมวารฐบาล
จะยกเลกประกาศสถานการณฉกเฉนไปแลว แตยงคงใชอำานาจตาม
พระราชบญญตปองกนการกอการรายทกดข และยงเพมระเบยบใหมๆ
ทอนญาตใหควบคมตวผ ตองสงสยโดยไมมการตงขอกลาวหาหรอ
การไตสวน
กระบวนการแสวงหาผ รบผดตออาชญากรรมในสมยเขมรแดงของ
กมพชากถกแทรกแซงจนออนแอโดยรฐบาล มการปดคดไปหนงคดโดย
ไมมการสอบสวนอยางเตมท สวนอกคดหนงกชะงกงน และในอฟกา-
นสถาน บคคลทถกกลาวหาวาตองรบผดชอบตออาชญากรรมสงคราม
และอาชญากรรมตอมนษยชาตยงคงไดรบตำาแหนงระดบสงในรฐบาล
ตอไป
ในขณะทผ ถกกลาวหาวาละเมดสทธมนษยชนสามารถหลกเลยง
ความรบผดไดนน รฐบาลหลายแหงกลบยงคงใชการโบยตเพอลงโทษ
ผกระทำาผด ซงนบเปนการละเมดขอหามระหวางประเทศทไมใหมการ
ลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม และยำายศกดศรของมนษย สงคโปรและ
มาเลเซยยงคงใชการเฆยนตสำาหรบความผดหลายประการ รวมทงการ
ละเมดกฎหมายคนเขาเมอง ทรฐอาเจะหของอนโดนเซย มการเฆยนต
มากขนเพอลงโทษตอความผดหลายประการ ไมวาจะเปนการดมสรา
การพนน และการอยเพยงลำาพงกบเพศตรงขามโดยไมไดเปนคแตงงาน
กนหรอไมไดเปนญาตกน และทประเทศมลดฟส รฐบาลยงคงใชการ
เฆยนตเพอลงโทษ แมจะมแรงกดดนจากพรรคฝายคานกตาม
ผอพยพเขาเมองและผลภย ความไรเสถยรภาพ ภยพบตทางธรรมชาต ความยากจน และการขาด
โอกาสทเหมาะสม ผลกดนใหประชาชนหลายแสนคนอพยพไปแสวงหา
ชวตทดกวา ทงภายในภมภาคนและภมภาคอนๆ แมวารฐบาลหลายแหง
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 3736
ในภมภาคตองพงพาแรงงานขามชาตเพอตอบสนองความตองการ
พนฐานทางเศรษฐกจ แตรฐบาลเหลานกยงไมใหการคมครองสทธของ
ผแสวงหางานทำาหรอผแสวงหาทพกพงอยางเหมาะสมดวยเชนกน
มชาวเนปาลอยางนอย 300,000 คนทอพยพออกนอกประเทศ เพอหน
ปญหาความยากจนและผลกระทบของสงครามทยดเยอ หลายคนถก
หลอกเกยวกบสภาพการจางงาน และสดทายตองทำางานในสภาพท
เหมอนเปนแรงงานบงคบ แมวารฐบาลเนปาลจะกำาหนดใหมกฎหมาย
และกลไกเยยวยาเพอปกปองคนงานขามชาตเหลาน แตจากงานวจย
ของแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลกลบพบวา ไมมการบงคบใชมาตรการ
เหลานอยางเหมาะสม เนองจากไมเปนทรบรของสาธารณะ หรอไมม
การกำากบดแลเปนอยางด เปนเหตใหไมมการฟองรองดำาเนนคดตอผ
กระทำาผด
มาเลเซยยงเปนประเทศผนำาเขาแรงงานขามชาตรายใหญในภมภาค
และยงเปนประเทศทผ แสวงหาทพกพงดำาเนนการเพอหาทางอพยพ
ไปอยออสเตรเลย ผเขาเมองอยางผดกฎหมายในมาเลเซยมกถก
ควบคมตวและถกคมขง หรอถกเฆยนต สภาพการควบคมตวทเลวราย
สงผลใหเกดการจลาจลของแรงงานขามชาตทศนยควบคมตว Lenggeng
ใกลกบกรงกวลาลมเปอร เมอเดอนเมษายน ศาลสงของออสเตรเลยม
คำาสงใหความตกลงทวภาคระหวางออสเตรเลยกบมาเลเซยเปนโมฆะ
ขอตกลงดงกลาวเปนความพยายามแลกเปลยนผแสวงหาทพกพง
800 คนทเดนทางดวยเรอไปถงออสเตรเลยกบผลภย 4,000 คน
(สวนใหญมาจากพมา) ซงอยในประเทศมาเลเซยระหวางรอการสงตว
ไปประเทศทสาม โดยศาลอางวาไมมขอกฎหมายทมนำาหนกเพยงพอ
เพอคมครองสทธของผลภยในมาเลเซย
กาวยางสอนาคตแมจะมอปสรรคมากมาย แตผพทกษสทธมนษยชนและนกกจกรรม
หลายคนในภมภาคเอเชย-แปซฟกกสามารถฝาฟนดำาเนนงานใหมการ
เคารพสทธมากขน ความสำาเรจในประเทศหนงเปนแรงบนดาลใจและ
กำาลงใจใหกบประเทศอนๆ
ทอนเดย ชมชนอทเวสแหงรฐโอรสสาไดรบชยชนะเมอเดอนกรกฎาคม
ในการตอสเพอปกปองวถชวตของตน ศาลสงทรฐโอรสสามคำาสงวา
ความพยายามของบรษท Vedanta Aluminium ทจะขยายโรงงาน
เปนการละเมดสทธของชมชนทเกยวของกบทรพยากรนำา สขภาพ และ
สงแวดลอมทด และระบวาการขยายกจการเชนนนจะยงทำาใหการละเมด
สทธตอชมชนอทเวสรนแรงขน
นายกรฐมนตรของมาเลเซยประกาศเมอเดอนกนยายนวา จะดำาเนนการ
ยกเลกพระราชบญญตการรกษาความมนคงในราชอาณาจกร ซงให
อำานาจการควบคมตวโดยไมมข อกำาหนดและไมตองมการตงขอ
กลาวหารอไตสวน และจะนำากฎหมายความมนคงฉบบใหมมาใชแทน
คำาประกาศเชนนนนาจะเปนผลมาจากการเคลอนไหวของกลม Bersih
2.0 (“Clean”) ทมการชมนมและเดนขบวนอยางสงบของประชาชน
หลายพนคนทกรงกวลาลมเปอรเมอเดอนกรกฎาคม และตำารวจไดทบต
ทำารายผประทวง ยงแกสนำาตาใสฝงชนโดยตรง และจบกมประชาชน
กวา 1,600 คน
ในเดอนมนาคม มาเลเซยประกาศวาไดลงนามในธรรมนญกรงโรม
วาดวยศาลอาญาระหวางประเทศ (Rome Statute of the ICC) และ
จะใหสตยาบนในโอกาสตอไป สวนฟลปปนสไดใหสตยาบนธรรมนญ
กรงโรมเมอเดอนพฤศจกายน
ความกาวหนาทสำาคญทสดอยางหนงในประเดนเกยวกบสถานการณ
สทธมนษยชนในภมภาคน นาจะไดแกการตดสนใจของทางการพมาท
ปลอยตวนกโทษการเมองกวา 300 คนในปทผานมา และการอนญาต
ให นางอองซาน ซจ สามารถลงสมครรบเลอกตงได แตทางการยงคง
คกคามและควบคมตวฝายตอตานและนกกจกรรมตอไป ทำาใหเกด
ขอกงวลวาจดประสงคทแทจรงของการปลอยตวนกโทษการเมองคอ
ความตองการทจะผอนคลายการควำาบาตรทประเทศเผชญอย แทนท
จะนำาไปสการเปลยนแปลงอยางแทจรง แตเหตการณตางๆ ในพมาและ
ทอนๆ ไดแสดงใหเหนวา การเปดพนทแคบๆ เชนนกยงเปนโอกาสให
นกกจกรรมดานการเมองและผพทกษสทธมนษยชนสามารถสงเสยง
เรยกรอง และตดสนใจเกยวกบชะตากรรมของตนในอนาคตได
ภาพรวมภมภาค
เอเชย-แปซฟก
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 3938
AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2012
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
สวนท 2: ขอมลประเทศไทย
ขอมล
ประเทศไทย
ราชอาณาจกรไทย
ประมขของประเทศ: พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา
ภมพลอดลยเดช รชกาลท 9
ประมขฝายบรหาร: ยงลกษณ ชนวตร
(ดำารงตำาแหนงตอจากอภสทธ เวชชาชวะ
เมอเดอนสงหาคม 2554)
โทษประหาร: ยงคงมอย
ประชากร: 69.5 ลานคน
อายขยเฉลย: 74.1 ป
อตราการเสยชวตของเดกอายตำากวา 5 ขวบ: 13.5 ตอ 1,000
อตราการรหนงสอของผใหญ: 93.5%
ความรนแรงไดเพมทวขนทามกลางการขดแยงกนดวยอาวธในเขต
สามจงหวดชายแดนภาคใตของไทย ผกอการเรมพงเปาทำารายพลเรอน
มากขน และโจมตสงหารพลเรอนโดยไมแยกแยะ ขณะทฝายความ
มนคงกยงคงทรมานและปฏบตอยางโหดรายตอผ ถกควบคมตวใน
ภาคใต กาวเขาสปท 8 ทยงไมมเจาหนาทถกตดสนวากระทำาการ
ละเมดสทธมนษยชนในสามจงหวดชายแดนภาคใต รวมทงยงไมมการ
ฟองรองดำาเนนคดตอผทตองรบผดชอบตอการเสยชวตระหวางการ
ประทวงตอตานรฐบาลป 2553 ทางการยงคงคกคามผแสดงความ
คดเหนอยางสงบ โดยเฉพาะการใชกฎหมายหมนพระบรมเดชานภาพ
และพระราชบญญตวาดวยการกระทำาผดเกยวกบคอมพวเตอร รฐบาล
ยงเพมมาตรการจำากดสทธของผแสวงหาทพกพงและผลภยจากพมา
โดยเฉพาะในชวงทเกดอทกภย และยงคงเอารดเอาเปรยบแรงงาน
ขามชาตทมาจากประเทศเพอนบาน
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 4140
ขอมลพนฐานผลการเลอกตงทวไปในเดอนกรกฎาคม เปนเหตให น.ส.ยงลกษณ
ชนวตร นองสาวของอดตนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร ทถกขบออก
จากตำาแหนง ไดกลายเปนนายกรฐมนตร และพรรคเพอไทยของเธอ
ไดรบเสยงขางมากในรฐสภา อยางไรกตาม พรรคเพอไทยไมไดทนง
ในสภาจากสามจงหวดชายแดนใตทเตมไปดวยการกอความรนแรงเลย
ในขณะทพนทดงกลาวมอตราการโจมตเพมขนมาก เปนเหตใหจำานวน
ผเสยชวตสะสมในชวงแปดปทผานมามากถงกวา 5,000 คนแลว วกฤต
การเมองในชวงหกปทผานมายงคงยดเยอตอไป ความรนแรงทเกยว
เนองจากการเลอกตงและความรนแรงเนองจากการเมองและความ
สมพนธทตงเครยดระหวางรฐบาลใหมกบกองทพบกในชวงปลายป
คณะกรรมการอสระตรวจสอบและคนหาความจรงเพอการปรองดอง
แหงชาต (คอป.) ทกอตงขนภายหลงการชมนมระหวางเดอนเมษายน-
พฤษภาคม 2553 ไดเผยแพรรายงานสองฉบบแรกพรอมกบขอ
เสนอแนะ
ในเดอนสงหาคม ผรายงานพเศษดานการคามนษยแหงสหประชาชาต
เดนทางมาเยอนประเทศไทย และในเดอนตลาคม มการประชมเพอ
ทบทวนสถานการณสทธมนษยชน (Universal Periodic Review) ของ
องคการสหประชาชาตในกรณขอมลดานสทธมนษยชนของไทยดวย
การขดแยงกนดวยอาวธภายในประเทศ
เชนเดยวกบอดตทผานมา ผทถกสงหารในระหวางการขดแยงกนดวย
อาวธภายในประเทศในเขตสามจงหวดชายแดนภาคใตของไทย
สวนใหญแลวยงคงเปนพลเรอน โดยมากกวาครงเปนชาวมสลม ผกอการ
ไดเรมใชระเบดชนดแสวงเครองมากขน โดยพงเปาทำารายพลเรอนหรอ
โจมตโดยไมแยกแยะ การโจมตเหลานเปนสวนหนงของความพยายาม
ในการสรางความหวาดกลวใหแกบรรดาประชาชน
* วนท 3 กมภาพนธ ผกอความไมสงบสองคนไดสงหารนายอบดล-
เลาะห กาโบะ อาย 49 ป ชายมสลมทแตงงานและมลก 6 คนโดยการ
เชอดคอ ระหวางทเขากรดยางตอนกลางคนในพนทอำาเภอยะรง จงหวด
ปตตาน
* วนท 4 กมภาพนธ ทอำาเภอยะรงเชนกน ผกอความไมสงบสองคนขบข
มอเตอรไซคและยงสงหารนายเรม มศรสวสด อาย 79 ป ชาวพทธท
เกษยณอายจากการเปนหมอพนบานตามโครงการทรฐสนบสนน
เหตการณเกดขนในชวงสายๆ โดยทเกดเหตอยหางจากกลมเจาหนาท
ความมนคง 2 กลมเพยง 100 เมตรเทานน
* วนท 16 กนยายน ทอำาเภอสไหงโกลก จงหวดนราธวาส มการสงหาร
พลเรอนชาวมาเลเซย 5 คน รวมทงเดก 1 คน และมผไดรบบาดเจบ
อยางนอย 118 คน เมอเกดเหตระเบดสามครงในยานนกทองเทยว
กลางคน ระเบดทง 3 ครงเกดขนภายในเวลา 45 นาท
* วนท 25 ตลาคม มเหตระเบดอยางนอย 11 ครงในยานกลางเมอง
จงหวดยะลาในระยะเวลาใกลเคยงกน เปนเหตใหมผเสยชวต 3 คน
และไดรบบาดเจบอยางนอย 65 คน
เจาหนาทความมนคงยงคงละเมดสทธมนษยชนในระหวางปฏบตหนาท
ปราบปรามการกอความไมสงบ
* ในชวงทมการโจมตฐานทพทหารทนราธวาสในเดอนมกราคม
เปนชวงทมรายงานขาววาทางการไดทรมานหรอปฏบตอยางโหดราย
ตอผตองสงสยอยางนอย 9 คน
การลอยนวลพนผดนบเปนปท 8 ตดตอกนทไมมการลงโทษเจาหนาทหรอหนวยงาน
ความมนคงในสามจงหวดชายแดนใตทมสวนเกยวของกบการละเมด
สทธมนษยชนสวนหนงเปนผลมาจากมาตรา 17 ของพระราชกำาหนด
การบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน (พ.ร.ก.ฉกเฉน) ทยงคงมผล
บงคบใช (ยกเวน อ.แมลาน จ.ปตตาน) ตงแตเดอนกรกฎาคม 2548
พ.ร.ก.ฉบบดงกลาวคมครองใหเจาหนาททกระทำาการละเมดสทธใน
ระหวางการปฏบตหนาทไมตองรบโทษ ยงไมมการลงโทษผทเกยวของ
กบการเสยชวตของชาวมสลม 85 คนทเปนผลงานของทางการในอำาเภอ
ตากใบ จงหวดนราธวาสเมอเดอนตลาคม 2547 รวมทงไมมการลงโทษ
ผททรมานอหมามยะผา กาเซง จนเสยชวตระหวางถกควบคมตวใน
เดอนมนาคม 2551 ในจงหวดนราธวาส
ขอมล
ประเทศไทย
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 4342
* วนท 10 สงหาคม ศาลจงหวดนราธวาสลงโทษจำาคกนายซดรอมน
มาและ เปนเวลาสองป ในขอหาใหขอมลเทจตอเจาพนกงานททำาการ
สอบสวนหลงจากเขารองเรยนวาเจาหนาทตำารวจทรมานเขา เขาถกศาล
ลงโทษเนองจากเจาหนาทตำารวจและเพอนรวมงานอก 5 คนไดรบการ
ยกฟอง
กรมสอบสวนคดพเศษสรปวา หนวยงานความมนคงตองรบผดชอบตอ
การเสยชวตอยางนอย 16 ศพในระหวางชมนมตอตานรฐบาลเมอเดอน
เมษายน-พฤษภาคม 2553 มการนำาสงสำานวนในคดดงกลาวใหกบ
สำานกงานอยการสงสดเพอพจารณาเพอใหมการไตสวนในศาล แตยงคง
ไมมการตงขอกลาวหากบบคคลใดในกรณน หรอกรณของผเสยชวตอก
76 ราย
เสรภาพในการแสดงออกเสรภาพในการแสดงออกยงคงถกคกคามตอไป ซงสวนใหญเปนผล
มาจากกฎหมายหมนพระบรมเดชานภาพ (มาตรา 112 ประมวล
กฎหมายอาญา) พระราชบญญตว าดวยการกระทำาผดเกยวกบ
คอมพวเตอร และการคกคามสอมวลชน ผทถกควบคมตวสวนใหญท
ถกตงขอกลาวหาและ/หรอถกตดสนลงโทษตามกฎหมายฉบบน ถอได
วาเปนนกโทษดานมโนธรรมสำานก โดยในวนท 1 ธนวาคม รฐบาลได
เปดตวโครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเทอรเนต (Cyber Scout
เปนการสรางอาสาสมครทมจตสำานกดานจรยธรรม คณธรรม และ
ขยายเครอขายอาสาสมครเพอสงเสรมความรกความสามคคภายใน
ชาต เฝาระวงและสอดสองพฤตกรรมทเปนภยตอความมนคงของสงคม
ไทย) เพอปราบปรามการกระทำาผดทางคอมพวเตอร โดยเฉพาะ
ความผดตอองคพระมหากษตรย ทกระทำาผานเวบไซตสอสงคม
ออนไลน
* วนท 10 มนาคม นายเอกชย หงสกงวานถกตงขอหาละเมดกฎหมาย
หมนพระบรมเดชานภาพเนองจากเขาขายแผนดวดสารคดจาก
ออสเตรเลยเกยวกบสถาบนพระมหากษตรยของไทย และมการแปล
สำาเนาโทรเลขทเกยวกบประเทศไทยของวกลกส โดยเขาไดรบการ
ประกนตวออกมา
* วนท 15 มนาคม นายธนยฐวฒ ทววโรดมกล นกออกแบบเวบไซต
norporchorusa.com ถกศาลตดสนลงโทษจำาคกเปนเวลา 10 ปใน
ขอหาละเมดกฎหมายหมนพระบรมเดชานภาพ และอก 3 ปในขอหา
ละเมดพระราชบญญตวาดวยการกระทำาผดเกยวกบคอมพวเตอร
เนองจากความเหนทอยบนเวบไซตซงถอวาเปนการละเมดตอสถาบน
พระมหากษตรย ไมวาในสวนทเขาโพสตขนไปเอง หรอสวนทไมได
เอาออกไป ปจจบนเขายงคงถกควบคมตวอย
* วนท 8 ธนวาคม Joe Gordon (หรอนายเลอพงษ วไชยคำามาตย) ผม
ทงสญชาตไทยและอเมรกน ถกศาลลงโทษจำาคกเปนเวลา 5 ป (ตอมา
ลดเหลอกงหนง) ตามขอกลาวหาหมนพระบรมเดชานภาพ เนองจาก
ถกกลาวหาวาเปนเจาของเวบบลอกทมลงคไปยงหนงสอภาคภาษา
ไทยซงเปนหนงสอทถกหามเผยแพรในไทย เชอวาเขากระทำาความผด
ระหวางอยในสหรฐฯ
* ในเดอนกรกฎาคม ศาลอาญามคำาสงวา การพจารณาคดโดยลบของ
จำาเลยคดหมนฯ น.ส.ดารณ ชาญเชงศลปกล ซงมขนเมอป 2552 “ไมถอ
เปนการจำากดสทธของจำาเลยในคดอาญา” จากทเคยถกตดสนจำาคก
18 ปในป 2552 ในการตดสนคดครงใหมเมอเดอนธนวาคม น.ส.ดารณ
ถกศาลสงจำาคก 15 ป
* วนท 23 พฤศจกายน ศาลอาญาลงโทษจำาคกนายอำาพล ตงนพกล
ชายอาย 61 ปเปนเวลา 20 ปในขอหาละเมดกฎหมายหมนพระบรม
เดชานภาพ และพระราชบญญตวาดวยการกระทำาผดเกยวกบ
คอมพวเตอร แมวามการอางวาเขาไมรจกวธสงขอความสนทางโทรศพท
มอถอ ศาลตดสนวาเขามความผดในขอหาทสงขอความสครง ซงเปน
การจาบจวงพระบรมวงศานวงศ
ผลภยและผอพยพเขาเมอง
จากการแถลงเมอตนปนของเลขาธการสภาความมนคงและผ ว า
ราชการจงหวดตาก สะทอนใหเหนวาผลภยจากพมาจะตองถกสงกลบ
ประเทศ ทงน ร ฐบาลไทยไดใหสญญาในระหวางการทบทวนสทธ
มนษยชนตามวาระวาจะสนบสนนพนธกจนานาชาตโดยทจะหยดยง
ไมใหสงตวกลบไปยงสถานททบคคลดงกลาวจะตองถกขมขคกคาม
ขอมล
ประเทศไทย
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 4544
จำานวนผลภยของไทยไดเพมขนอยางตอเนอง และยงมโครงการสงตว
ไปยงประเทศโลกทสามตอไป จนถงปลายปน ผลภยเกอบ 150,000 คน
อาศยอยในคายผลภยตดกบชายแดนพมา แตเนองจากเปนเวลา 5 ป
ตดตอกนทรฐบาลไมไดกำาหนดระเบยบปฏบตในการคดกรองผแสวงหา
ทหลบภย เปนเหตใหผทอยในคายผลภยเกอบครงหนงไมไดรบการ
ขนทะเบยน ทางการไทยไมสนบสนนใหองคกรดานมนษยธรรมในการ
จดอาหารและสงชวยเหลอดานมนษยธรรมอนๆ ใหกบผอพยพเหลาน
และยงคงมการจบกมผแสวงหาทหลบภยขามชาต มการควบคมตวโดย
ไมมกำาหนดและมการสงกลบ หรอบงคบสงกลบไปยงประเทศทเสยงจะ
ถกคกคาม
* ในเดอนมถนายน เปนครงแรกทสำานกงานตรวจคนเขาเมอง (ตม.) ได
อนญาตใหผลภย 96 คนไดรบการประกนตว ซงเปนสมาชกขบวนการ
อล อะหมาด (Al Ahmadi) จากปากสถานทงหมดทเคยถกกกตวอยทศนย
กกตวของตม.
* ในเดอนกรกฎาคม มการยดเวลาการลงทะเบยนชอตนเองและ
นายจางของคนงานขามชาตในอตสาหกรรมประมงออกไปจนถงเดอน
สงหาคม สวนคนงานขามชาตในอตสาหกรรมชนดอนๆ ตองขนทะเบยน
ภายในเดอนกรกฎาคม โครงการดงกลาวเปนความพยายามทจะยตการ
เอารดเอาเปรยบจากผคามนษยและนายจาง
* ในเดอนธนวาคม นายกาหยาง (Ka Yang) ผลภยทขนทะเบยนแลว
กบสำานกงานขาหลวงใหญเพอผลภยแหงสหประชาชาต (UNHCR) วา
เปนบคคลทรฐบาลสหรฐฯ อนญาตใหเขาประเทศเพอลภยไดตงแตวนท
24 ธนวาคม 2552 ถกทางการไทยมอบตวใหกบเจาหนาทของลาวท
บรเวณสะพานขามพรมแดนไทย-ลาว จงหวดอบลราชธาน ในวนเดยวกน
นนเองในฐานะหนงในผล ภย 158 คนททางการไทยผลกดนใหกลบ
ประเทศลาว ซงในเวลาตอมากาหยางไดหลบหนจากลาวและกลบเขา
มาในไทยอก
ในระหวางอทกภยทยดเยอตงแตตนเดอนสงหาคม หนวยงานตรวจคน
เขาเมองและตำารวจไดจบกม สงกลบ และรดไถเงนจากผอพยพจำานวน
มากทสญเสยเอกสารสวนบคคลไปกบนำาทวม หรอเอกสารไดถก
นายจางยดไว คนงานขามชาตทกลบมายงดานพรมแดนโดยไมม
หนงสอเดนทางมกถกกกตวไวทดาน และโดยเฉพาะกรณทเปนคนงาน
จากพมา พวกเขาจะถกจบกมและควบคมตว ในบางกรณกมการสง
กลบในตอนกลางคนดวย และในชวงดงกลาวกจะมการรดไถเงนจาก
คนงานโดยทางการไทย หรอดวยความรเหนเปนใจของเจาหนาท
* ในเดอนพฤศจกายน รฐบาลจดตงศนยพกพงชวคราวอกอยางนอย
หนงแหง หลงมรายงานวาผพลดถนเหลานถกปฏเสธไมใหเขาไปอาศย
ในทพกพงอนๆ
โทษประหารชวตไมปรากฏวามรายงานการประหารชวตในปทผานมา แตในป 2554 ศาล
ไทยสงลงโทษประหารชวต 40 กรณ ยงถอไดวาลดลงเลกนอยจากอตรา
เฉลยการตดสนลงโทษประหารชวตหนงครงตอสปดาห โดยในชวง
หลายปทผานมา นกโทษในแดนประหารยงคงถกลามโซตรวนทขา
ตลอดการควบคมตว แมวาศาลจะมคำาสงเมอป 2552 วาเปนการ
กระทำาทผดกฎหมาย แตกอยระหวางการอทธรณคำาสงดงกลาว
* อเคดะ เคนโก (Ikeda Kengo) ชาวญปนอาย 63 ป ถกศาลตดสน
ลงโทษประหารชวตในเดอนมนาคม 2552 เขายงคงอยในแดนประหาร
โดยทไมมทนายความหรอไมทราบวาเขาสามารถมทนายความของตน
กฎหมายไทยกำาหนดใหศาลตองแตงตงทนายกรณทเปนคดทมอตรา
โทษประหารชวตสำาหรบจำาเลยทไมมทนายของตนเอง อกทงในการ
ไตสวนกไมมการจดหาลามภาษาญปนให ทงๆ ทเขาพดไดเพยงแคภาษา
ญปนเทานน เขาจงไมทราบวาตนถกลงโทษดวยพยานหลกฐานใด และ
ไมทราบถงขนตอนกฎหมายในขนตอไปและแมวาตามธรรมเนยมปฏบต
ในเรอนจำาจะไมมการลามโซตรวนนกโทษทมอายเกนกวา 60 ป แตเขา
ยงคงถกลามโซตรวนตอไป ทางเรอนจำาอางวาเขามอาย 57 ปโดยอาง
จากหนงสอเดนทางของบคคลอนทเขาเคยพยายามนำามาใช อยางไร
กตาม ในระหวางการไตสวนมการจำาแนกขอมลสวนบคคลทแทจรง
ของเขา และทางเรอนจำาสามารถตรวจสอบไดอยางงายดายจากสถาน
เอกอครราชทต
ขอมล
ประเทศไทย
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 4746
รายงาน/การเดนทางไปเยอนของแอมเนสต
อนเตอรเนชนแนล#Amnesty International delegates visi ted Thailand in
September -- ตวแทนแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเยอนประเทศไทย
ในเดอนกนยายน
“They took nothing but his life”: Unlawful killings in Thailand’s
southern insurgency (ASA 39/002/2011) - “พวกเขาไมไดเอาอะไร
ไปเลย นอกจากชวต : การฆาทผดกฎหมายในจงหวดชายแดนภาคใต
ของประเทศไทย”
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 4948
AMNESTY INTERNATIONAL REPORT 2012
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล
สวนท 3: กฎหมายระหวางประเทศวาดวยสทธมนษยชน
กฎห
มาย
ระห
วางป
ระเท
ศวาด
วยสท
ธมน
ษยช
น*
เขาร
วมเป
นภ
าค
o
ลงน
ามแต
ยงไม
ใหสต
ยาบ
น
+
เขาร
วมเป
นภ
าคใน
ป 2
554
กมพ
ชาจน
ตมอร
เลสเ
ตไท
ยพ
มา
ฟลป
ปน
สม
าเลเ
ซยเว
ยดน
ามสง
คโป
รอน
เดย
อนโด
นเซ
ย
กตกา
ระหว
างปร
ะเทศ
วาดว
ยสทธ
พลเม
อง
และส
ทธทา
งการ
เมอง
*o
**
**
**
พธสา
รเลอ
กรบฉ
บบทห
นงแห
งกตก
า
ระหว
างปร
ะเทศ
วาดว
ยสทธ
พลเม
องแล
ะ
สทธท
างกา
รเมอ
งo
*
พธสา
รเลอ
กรบฉ
บบทส
องแห
งกตก
าระห
วาง
ประเ
ทศวา
ดวยส
ทธพล
เมอง
และส
ทธ
ทางก
ารเม
อง -
เปาห
มายย
ตโทษ
ประห
าร*
*
กตกา
ระหว
างปร
ะเทศ
วาดว
ยสทธ
ทางเ
ศรษ
ฐกจ
สงคม
และ
วฒนธ
รรม
**
**
**
**
พธสา
รเลอ
กรบแ
หงกต
การะ
หวาง
ประเ
ทศ
วาดว
ยสทธ
ทางเ
ศรษ
ฐกจ
สงคม
และ
วฒนธ
รรม
o
รายงานประจำาป 2555 แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลAmnesty International Report 2012 5150
กมพ
ชาจน
ตมอร
เลสเ
ตไท
ยพ
มา
ฟลป
ปน
สม
าเลเ
ซยเว
ยดน
ามสง
คโป
รอน
เดย
อนโด
นเซ
ย
อนสญ
ญาว
าดวย
การข
จดกา
ร
เลอก
ปฏบต
ตอสต
รในท
กรปแ
บบ*
**
**
**
**
**
พธสา
รเลอ
กรบข
องอน
สญญ
าวาด
วย
การข
จดกา
รเลอ
กปฏบ
ตตอส
ตร
ในทก
รปแบ
บ*
**
*o
อนสญ
ญาว
าดวย
สทธเ
ดก*
**
**
**
**
**
พธสา
รเลอ
กรบข
องอน
สญญ
าวาด
วย
สทธเ
ดกเร
องคว
ามเก
ยวพน
ของเ
ดก
ในคว
ามขด
แยงก
นดวย
อาวธ
**
**
**
**
o
อนสญ
ญาร
ะหวา
งประ
เทศว
าดวย
การ
ขจดก
ารเล
อกปฏ
บตทา
งเชอ
ชาต
ในทก
รปแบ
บ
**
**
**
**
อนสญ
ญาต
อตาน
การท
รมาน
และ
การป
ฏบตห
รอกา
รลงโ
ทษทโ
หดรา
ย
ไรมน
ษยธ
รรม
หรอย
ำายศก
ดศร
**
**
*o
*
กฎห
มาย
ระห
วางป
ระเท
ศวาด
วยสท
ธมน
ษยช
น*
เขาร
วมเป
นภ
าค
o
ลงน
ามแต
ยงไม
ใหสต
ยาบ
น
+
เขาร
วมเป
นภ
าคใน
ป 2
554
กมพ
ชาจน
ตมอร
เลสเ
ตไท
ยพ
มา
ฟลป
ปน
สม
าเลเ
ซยเว
ยดน
ามสง
คโป
รอน
เดย
อนโด
นเซ
ย
พธสา
รเลอ
กรบข
องอน
สญญ
าตอต
าน
การท
รมาน
*o
อนสญ
ญาว
าดวย
การค
มครอ
งบคค
ล
ทกคน
จากก
ารถก
บงคบ
ใหสญ
หาย
oo
อนสญ
ญาว
าดวย
สถาน
ภาพผ
ลภย
**
**
พธสา
รวาด
วยสถ
านภา
พผลภ
ย*
**
*
อนสญ
ญาว
าดวย
สถาน
ภาพข
อง
คนไร
สญชา
ต
+
อนสญ
ญาว
าดวย
การล
ดควา
มไรร
ฐ
อนสญ
ญาว
าดวย
การค
มครอ
ง
สทธแ
รงงา
นขาม
ชาตแ
ละสม
าชก
ในคร
อบคร
ว
o*
*o
ธรรม
นญกร
งโรม
วาดว
ยศาล
อาญ
า
ระหว
างปร
ะเทศ
**
o+
กฎห
มาย
ระห
วางป
ระเท
ศวาด
วยสท
ธมน
ษยช
น*
เขาร
วมเป
นภ
าค
o
ลงน
ามแต
ยงไม
ใหสต
ยาบ
น
+
เขาร
วมเป
นภ
าคใน
ป 2
554
Amnesty International Report 201252