เอกสารวชาการ เรอง

ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย

Factors Effecting on Raising Goat Expansion in Buriram Province

โดย

นายนรจน พนธศร นางสาวพสมย พงษวน

เลขทะเบยนวชาการท 62(2)-0216(3)-009 สถานทด าเนนการ ส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย อ าเภอเมองบรรมย จงหวดบรรมย ระยะเวลาด าเนนการ กรกฎาคม – ธนวาคม 2561 การเผยแพร เวบไซตส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย

ก

ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย

นรจน พนธศร1/ และ พสมย พงษวน1/

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย ด าเนนการทดลองระหวางเดอนกรกฎาคม 2561-กมภาพนธ 2562 จากการสมภาษณกลมตวอยาง จ านวน 100 ราย ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 65.00 อายเฉลย 43.00 ป การศกษาสงสดรอยละ 44.00 ระดบมธยมศกษาตอนตน-ตอนปลาย อาชพทท ารายไดสงสดใหแกเกษตรกร รอยละ 58.00 คอท านา เคยเขารบการอบรมการเลยงแพะกบส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย รอยละ 88.00 โดยเขารบการอบรมอยางนอย 2 ครง/ราย รปแบบการเลยงแพะรอยละ 55.00 เปนสมาชกกลม แพะทเลยงสวนใหญอยระหวาง 8 - 49 ตว มพนทในการเลยงแพะ 2.44 ไร ลกษณะการเลยงแบบขงคอกสลบปลอยในแปลงหญา ใชพอพนธในการผสมพนธรอยละ 100 มรายไดจากการเลยงแพะ 22,911.76 บาท/ป ราคาแพะเฉลย 107.21 บาท/กโลกรม จ าหนายพอพนธราคาเฉลย 15,000 บาท/ตว แมพนธราคา 5,500 บาท/ตว การจ าหนายแพะรอยละ 70 จะจ าหนายผานกลมหรอสหกรณ เกษตรกรมประสบการณในการเลยงแพะ 2.42 ป ส าหรบปจจยทสงผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ เกษตรกรมความคดเหนวา กลมควรมผน าทด มการบรณาการและการสงเสรมอาชพการเลยงแพะอยางตอเนองของกรมปศสตว ราคาจงใจ มนโยบายสงเสรมชพการเลยงแพะของรฐบาลอยางตอเนอง และมตลาดรองรบชดเจน นอกจากนเกษตรกรยงตองการใหกลมมความเขมแขง มปจจยพนฐานและสภาพทวไปทเหมาะสมตอการเลยงแพะ เชน มความหลากหลายของพชอาหารสตวในพนท สภาพอากาศ และภมประเทศ มแพะพนธด มระบบขนสงทสะดวก และมเจาหนาทปศสตวในพนทใหการสงเสรมอาชพเลยงแพะอยางตอเนอง

ค าส าคญ: การเลยงแพะ การขยายตว จงหวดบรรมย ทะเบยนวชาการเลขท : 62(2)-0216(3)-009

1/ส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย อ าเภอเมองบรรมย จงหวดบรรมย

ข

Factors Effecting on Raising Goat Expansion in Buriram Province

Nirut Phansri1/ and Pissamai Pongwan1/

Abstract

The objectives of this study were to examine the factors effecting on raising goat expansion in Buriram province, Thailand. The 100 farmers were interviewed and performed experimental research from July 2018 to February 2019. The results founded that the majority of farmers who gave information were males with 65.00% and 43.00 years old. They educated between junior to senior high school. The highest income of them was planting rice. These farmers of 88.00% used to attend a training how to raising goat by Buriram Provincial Livestock Office at least 2 times per case. The majority model of their keeping goat was community with 55.00%. The pastures for raising were 2.44 Rai per family. They kept their animals with indoor and grazing in the pastures. The most of their animals were mated with the bulls of the respective

breed by natural mating. The income from goats were 22,911.76 Baht per year. Moreover, they sold the bull 15,000.00 Baht per head, and sold female breeder 5,500.00 Baht per head. They had experiences in raising goats with the average 2.42 years. In terms of factors affecting on raising goat expansion, the farmers had opinion that their community wanted to be good chief, had integration and promoted continuously raising goat by Department of Livestock Development (DLD), goat with persuaded price, the royal government promoted goat production and supported clearly marketing. Furthermore, the farmers wanted to be strong community, had basic element for goat production such as: diversity resource of forage crops in areas, in climate and in landscape, good goat breeders, had conveniently logistic, and officers of DLD in areas promoted raising goat continuously. Keyword: raising goat , expansion, Buriram province Scientific Paper No.: 62(2)-0216(3)-009

1/ Buriram Provincial Livestock Office, Muang District, Buriram Province

ค

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข สารบญ ค สารบญตาราง ง บทท 1 บทน า 1 ความส าคญและทมาของปญหาทท าการศกษา 1 กรอบแนวคดการศกษา 2 วตถประสงคของการศกษา 2 ขอบเขตของการศกษา 2 บทท 2 แนวคดและทฤษฏ 4 การเลยงแพะ 4 งานวจยทเกยวของ 7 บทท 3 วธการศกษาวจย 11 ประชากร (Population) และกลมตวอยาง (Sample) 11 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 11 การเกบรวบรวมขอมล 12 การวเคราะหขอมลและแปลผลขอมล 12 แผนการด าเนนงาน 13 สถานทด าเนนการ 13 บทท 4 ผลและวจารณผล 14 ผลการศกษา 14 วจารณผลการศกษา 27 บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 29 สรปผล 29 ขอเสนอแนะ 31 กตตกรรมประกาศ 32 บรรณานกรม 33 ภาคผนวก 35 แบบสอบถาม 36

ง

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 กลมตวอยางทเกบขอมล 11 ตารางท 2 จ านวน และ รอยละ ขอมลทวไปของเกษตรกร 14 ตารางท 3 จ านวน และ รอยละสภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ 17 ตารางท 4 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอปญหาอปสรรค

ในการประกอบอาชพการเลยงแพะ

21 ตารางท 5 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอการท างาน

ของคณะกรรมการกลม

22 ตารางท 6 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอลกษณะการเปนผน า 23 ตารางท 7 จ านวน รอยละในการปฏบตตามขอก าหนดรวมกนของคณะกรรมการ

หรอผน ากลม

24 ตารางท 8 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอการสงเสรมสนบสนน

อาชพการเลยงแพะในพนทของเจาหนาทปศสตว

25 ตารางท 9 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอปจจยพนฐาน

และสภาพทวไป

26 ตารางท 10 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอสงจงใจ

ในการประกอบอาชพการเลยงแพะ

27

1

บทท 1

บทน า

ความส าคญและทมาของปญหาทท าการศกษา

แพะเนอในประเทศไทยมการเลยงมากในภาคใตและภาคกลางของประเทศ การเลยงแพะมปรมาณเพมขนทกปโดยในชวงป 2556-2560 มการขยายการเลยงแพะเนอจาก 420,354 ตว เปน 625,390 ตว หรอเพมขนในอตรารอยละ 9.75 ตอป จงหวดทมการเลยงแพะเนอมากทสดคอ จงหวดยะลา รองลงมาไดแกจงหวดสงขลา จงหวดนราธวาส และจงหวดสตล ตามล าดบ จากรายงานการศกษาการตลาดแพะเนอของส านกวจยเศรษฐกจการเกษตร พบวา ในชวงป 2549-2554 มการขยายการเลยงแพะในอตรารอยละ 2.72 ตอป แตเนอแพะยงไมเปนทนยมของผบรโภคโดยทวไปในประเทศ นอกจากผทนบถอศาสนาอสลาม สภาพการเลยงแพะสวนใหญ เกษตรกรจงเลยงเปนอาชพเสรมหรออาชพรอง แตการเลยงแพะเนอสามารถพฒนาเปนอาชพหลกทมความมนคงได เนองจากรฐบาลมนโยบายสงเสรมการเลยงแพะและพฒนาทงดานการผลตและการตลาด รวมทงมนโยบายสงเสรมการผลตและการสงออกอาหารฮาลาล ซงจะท าใหแพะเนอเปนทตองการของตลาดมากขน (ส านกงานวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2557) และกรมปศสตวก าหนดยทธศาสตรแพะ พ.ศ.2555-2559 โดยมวสยทศน คอ “พฒนาอาชพการเลยงแพะใหย งยน มผลผลตทมคณภาพเพยงพอตอการบรโภคและพฒนาสอตสาหกรรมฮาลาล เพอการสงออก” จากสถตกรมปศสตว พบวา การเพมขนของแพะเนอในพนทจงหวดบรรมยในระยะเวลา 5 ป (พ.ศ. 2556-2560) เกษตรกรผเลยงแพะเนอเพมขนจาก 28 ราย เปน 199 ราย หรอเพมขนในอตรารอยละ 122.14 ตอป และประชากรแพะเนอเพมขนจาก 756 ตว เปน 2,952 ตว คดเปนรอยละ 290.47 หรอเพมขนในอตรารอยละ 58.09 ตอป ในป 2559 จงหวดบรรมย มเครอขายเกษตรกรผ เลยงแพะ-แกะจงหวดบรรมย 1 เครอขาย มสมาชก 132 ราย พฒนาสชมรมผเลยงแพะ-แกะจงหวดบรรมย โดยมสมาชกสมทบจากจงหวดนครราชสมา ศรสะเกษ สรนทร อ านาจเจรญ รอยเอด และมหาสารคาม ท าใหมสมาชกเปน 147 ราย ปจจบน (ป 2561) ชมรมผเลยงแพะ-แกะจงหวดบรรมย จดทะเบยนเปนสหกรณผ เลยงแพะ-แกะ จงหวดบรรมย 2017 จ ากด เลขทะเบยนสหกรณท 3100000525604 สมาชกแรกตง 69 คน ส านกงานตงอยท 119 หมท 3 ต าบลหวยราช อ าเภอหวยราช จงหวดบรรมย แมวาเนอแพะยงไมนยมบรโภคมากนกในพนทจงหวดบรรมยและในภาคอสาน แตมการขยายการเลยงแพะเนอเพมขนในอตราทสงแบบกาวกระโดด ดงนนนกวจยจงสนใจศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย ตลอดจนสภาพการเลยง วถตลาด ปญหา

2

อปสรรคในการประกอบอาชพ เพอน าขอมลดงกลาวมา วเคราะห ก าหนดแนวทางการสงเสรมการเพมศกยภาพการเลยงแพะเนอในพนทจงหวดบรรมย ตอไป

กรอบแนวคดการศกษา

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาขอมลพนฐานดานสงคม เศรษฐกจบางประการของเกษตรกรผเลยงแพะเนอ 2. เพอศกษาสภาพการเลยง วถการตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพ 3. เพอศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย

ขอบเขตของการศกษา

ขอบเขตดานประชากร ศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะของเกษตรกรในพนทจงหวดบรรมย จ านวน 132 ราย ท าการสมตวอยางตามแบบของ Yamane (1973) ไดจ านวนตวอยาง 100 ราย

ตวแปรตน - ขอมลทวไปของเกษตรกร - สภาพการเลยงแพะ การตลาด ปญหาอปสรรค

ตวแปรตาม

ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ - ปจจยดานความเขมแขงกลม - ปจจยดานการสงเสรมและพฒนาการเลยงแพะในพนท - ปจจยดานความมนคงย งยนของอาชพการเลยงแพะ

แนวทางการสงเสรมฯ - กลยทธ - โครงการสงเสรมตางๆ

ผลลพธ

- เกษตรกรมรายไดเพมขน

- การเลยงแพะเปนอาชพทย งยน

- จงหวดบรรมยเปนฐานการผลตแพะทม

ประสทธภาพ

3

ขอบเขตดานเนอหา การศกษาสภาพการเลยงแพะของเกษตรกร ตามหลกการคมอการเลยงแพะ กรมปศสตว ไดแก ดานพนธแพะ อาหารและการใหอาหาร การจดการเลยงด การจดการสขาภบาล การปองกนและรกษาโรค และการจดการตลาด เปนตน การศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย โดยใชวธการจดการความร จากงานวชาการ งานวจย แรงจงใจ และความพงพอใจทเกยวของ ขอบเขตดานพนท เกษตรกรกลมตวอยางผเลยงแพะในพนท 13 อ าเภอของจงหวดบรรมย

4

บทท 2

แนวคดและทฤษฎ

การศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย ไดศกษาเอกสารทเกยวของด าเนนการจดกรอบของเนอหาดงตอไปน

1. การเลยงแพะ 2. งานวจยทเกยวของ

การเลยงแพะ

การเลยงแพะในประเทศไทย สวนใหญยงเลยงปลอยใหหากนเองตามธรรมชาต ลกษณะการเลยงของเกษตรกรยงขาดการใชหลกวชาการ เพราะมกจะเขาใจวา แพะสามารถหากนไดเกง ถงกบมค ากลาววา แพะเปนสตวลางโลก กนทกอยางทขวางหนา หรอเปรยบแพะเปนเทศบาลเกบขยะขางถนน เนองจากเหนแพะเทยวหากนเศษพชผก เปลอกผลไม กระดาษ หรอแมถงพลาสตกททงอยในตลาดสด ซงความจรงแลว แพะเปนสตวเลอกกน ถามพชอาหารใหเลอก มนจะเลอกกนสวนใบและยอดออน แตจะไมกนสวนกานหรอล าตน ดงนนหากผเลยงไมเอาใจใสในการเลยงใหถกตอง ผลตอบแทนทไดจากแพะจะนอยลงเปนเงาตามตว เชน สขภาพทวไปไมสมบรณ ใหลกตวเดยว แทนทจะเกดลกแฝด อตราการตายของลกระยะกอนหยานมสง (กรมปศสตว, 2554) เกษตรกรผเลยงแพะเนอทกขนาดฟารมมอายเฉลย 44 ป สวนใหญมระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 1-7 และนบถอศาสนาพทธใกลเคยงศาสนาอสลาม ทกขนาดฟารมมประสบการณประกอบอาชพมากอนเฉลย 3.69 ป สวนใหญเลยงแพะเนอเปนอาชพเสรม ยกเวนฟารมขนาดใหญเทานนเลยงเปนอาชพหลก และฟารมสวนใหญใชแรงงานในครอบครวในการเลยงแพะเนอ ทกขนาดฟารมเลยงแพะเนอ เฉลย 33.48 ตว มพอพนธ 1.36 ตว แมพนธ 19.58 ตว สดสวนระหวาง พอพนธ : แมพนธ 1:14 ตว ฟารมขนาดเลกเลยงแพะเนอเฉลย 21 ตว มพอพนธ 1.31 ตว แมพนธ 10.26 ตว เทานน สดสวนระหวางพอพนธ : แมพนธ 1:9 ตว ฟารมขนาดกลางเลยงแพะเนอเฉลย 65.80 ตว พอพนธ 1.84 ตว แมพนธ 32.44 ตว สดสวนระหวางพอพนธ : แมพนธ 1:18 ตว ฟารมขนาดใหญเลยงแพะเนอเฉลย 161.93 ตว มพอพนธ 2.07 ตว แมพนธ 58.40 ตว สดสวนระหวางพอพนธ : แมพนธ 1:28 ตว เกษตรกรนยมเลยงแพะเนอลกผสมโดยวธเลยงแบบขงสลบปลอย มวตถประสงคเพอการจ าหนาย โดยจ าหนายตลาดภายในจงหวดเปนหลก สวนฟารมขนาดกลางนนจ าหนายทงตลาดภายในจงหวดและตางจงหวด แตฟารมขนาดใหญ พบวาจ าหนายตลาดตางจงหวดมากกวา การซอขายแพะเนอสวนใหญใชวธการชงน าหนก และจ าหนายผานพอคาคนกลาง คอผรวบรวมในทองถนมเฉพาะฟารมขนาดกลางเทานนทจ าหนายใหกบผรวบรวมทองถนโดยตรง และยงจ าหนายใหกบผรวบรวมทองถนและพอคาทองถนดวย ปญหาอปสรรคการประกอบอาชพการเลยงแพะเนอ

5

พบวาเกษตรกรมปญหามากทสด ดานการตลาด จ าหนายผลผลตและราคาทไมแนนอน เนองจากสภาวะตลาดขนอยกบอปสงคอปทานของผบรโภค รองลงมา คอ ปญหาดานสขภาพสตว โรคและพยาธ นอกจากนยงมปญหาดานขาดแคลนพอแมพนธทดเพอใชในการปรบปรงพนธ ตลอดจนปญหาขาดแคลนอาหารหยาบในฤดแลง และปญหาดานประสทธภาพการผลต ขาดความรดานการเลยงด การจดการ การปองกนและรกษาโรค (จนทนา บญศร และ วาณ ศลประสาทเอก, 2548)

ผเลยงแพะเนอและแพะนม สวนใหญเปนเพศชาย นบถอศาสนาอสลาม มการจดการการเลยง แพะคลายกนทงจ านวนแรงงานทใชเลยง พนทเลยง ประสบการณการเลยง และมวตถประสงค การเลยงเพอจ าหนายผลผลตเปนหลก สวนการวเคราะหศกยภาพบนฐานแนวคดตนทนและผลตอบแทน พบวา ตนทนการเลยงแพะประกอบดวยตนทนผนแปรและตนทนคงท โดยตนทนผนแปรมมลคาคอนขางสง คาพนธแพะทเกษตรกรซอมามสดสวนของตนทนสงทสด ในสวนผลตอบแทนเฉลยทไดมาจากการจ าหนายแพะมชวตเปนสดสวนส าคญทสด และปรมาณผลผลตทจดคมทน โดยค านวณจากราคาขายของแพะหนงตวเฉลย 7,000 บาท คอเกษตรกรควรจะเลยงแพะใหไดน าหนกอยท 17.1 กโลกรมตอตว จงจะคมทน โดยจ าหนายทราคา 152.7 บาทตอกโลกรม และผลการพฒนากลยทธทางการตลาดของผลตภณฑแพะเพอสรางมลคาเพมทางธรกจ พบวากลยทธทางการตลาดของผลตภณฑแพะเนอ เนนการมผลตภณฑทหลากหลายรปแบบ ทงในรปแพะมชวต เนอแพะแปรรป อาหารส าเรจรปจากแพะ อาหารหมกจากแพะ และแพะกระปอง และกลยทธการก าหนดราคาท เหมาะสม กลยทธการเพมชองทางการจดจ าหนาย และกลยทธการสรางเครอขาย ท งในระดบชมชน ระดบจงหวด ระดบประเทศ และขยายกวางขนเปนระดบสากล ในสวนผลตภณฑแพะนม มผลผลตหลายรปแบบ ทงในรปนมแพะพรอมดมพาสเจอรไรซ เครองส าอางจากนมแพะ โยเกรต และไอศกรมนมแพะ ท าใหมกลยทธ ทางการตลาดแตกตางกน แตควรเนนกลยทธการสรางผลตภณฑพรอมดมในรปนมแพะบรรจขวดมหลายรสชาต กลยทธการสอสารประชาสมพนธเพอสรางความรสกหรอความเชอทดในผลตภณฑตางๆ ของนมแพะ มการโฆษณาใหเหนประโยชนจากนมแพะ อกทงแปรรปนมแพะในรปแบบอนๆ เชน เนยแขง และชส เปนตน

สวนผลการหาแนวทางพฒนาการตลาดและศกยภาพการแขงขนของผเลยงแพะในจงหวดสงขลา จากสภาพแวดลอมการผลตแพะโดยการ SWOT Analysis พบวาทงแพะเนอและแพะนมในจงหวดสงขลา มจดแขงและโอกาส คอมพนทการเลยงทเพยงพอ ผผลตกสนใจทจะเลยงแพะ และเจาหนาทของรฐกพรอมทจะสนบสนน อกทงผบรโภคหลกซงเปนชาวไทยมสลมและนกทองเทยวมความนยมบรโภคแพะเปนจ านวนมาก แมมจดออนและอปสรรคบาง เชน เกษตรกรยงขาดการวางแผนดานการผลต การแปรรป และการตลาดทด อกทงการโฆษณาประชาสมพนธยงมนอย ควรมกลยทธการพฒนาการตลาดผลตภณฑจากแพะเนอ คอ กลยทธการสรางเครอขายใหกวางขวางและเขมแขง โดยอาศยความรวมมอกนของผทเกยวของกบแพะ เพอชวยเหลอและแลกเปลยนขอมลกนบนพนฐานความพอเพยง ท าใหทราบขาวสารความเคลอนไหวของผลตภณฑแพะเนอตลอดหวง

6

โซอปทาน เพอตอบสนองอปสงคของผบรโภคในฤดกาลทแตกตางกน อกทงควรมกลยทธการขยายชองทางการตลาดของแพะเนอใหมหลากหลายระดบ มตวแทนเพมขน ทงตลาดระดบทองถน ตลาดระดบจงหวด ตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ สวนกลยทธการพฒนาการตลาดผลตภณฑ จากแพะนม ควรเนนการสอสารประชาสมพนธ การจดท าแผนการตลาดทงระยะส น ระยะปานกลาง และ ระยะยาวทชดเจน รวมถงควรสงเสรมการแปรรปผลตภณฑจากนมแพะ มโรงงานผลตนมแพะจ าหนายทงปลกและสง ทงในและตางประเทศอยางเหมาะสมกบก าลงการผลตของเกษตรกรในพนทของจงหวดสงขลา โดยอาศยการวางแผนรวมกนระหวางหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน (ชตา แกวละเอยด, 2558)

ลกษณะโครงสรางตลาดแพะเนอมชวต เปนลกษณะตลาดผขายมากราย และผซอมากราย วถการตลาดแพะเนอ พบวา วถการตลาดแพะเนอเรมจากเกษตรกรทตองการจะขายแพะเนอ โดยจะขายแพะเนอมชวตใหเกษตรกรดวยกนเอง เพอไปขยายพนธหรอขนตอ ขายใหกบผบรโภคโดยตรง และขายใหพอคาขายปลกเนอแพะช าแหละ นอกจากนนกจะขายใหกบพอคารวบรวมทองถน โดยพอคาจะมารบซอจากเกษตรกรในหมบาน หลงจากนนพอคารวบรวมแพะเนอมชวตกจะขายแพะเนอมชวตตอใหกบผบรโภค เกษตรกร และพอคาขายปลกเนอแพะช าแหละตอไป โดยสวนใหญจะขายเนอแพะช าแหละใหกบรานอาหาร ภตตาคาร/โรงแรม สวนเหลอมการตลาดและตนทนการตลาดของพอคา ในระดบตางๆ ในตลาดแพะเนอ พบวา สวนเหลอมการตลาดแพะเนอมชวตจนกระทงขายปลกเปนเนอแพะช าแหละเทากบ 106.32 บาทตอกโลกรม โดยสามารถแยกเปนตนทนการตลาดทงหมด 89.51 บาทตอกโลกรม และก าไรทงหมดของพอคาคนกลาง เทากบ 16.81 บาทตอกโลกรม เมอพจารณาถงตนทนการตลาด พอคาขายปลกเนอแพะช าแหละมตนทนการตลาดมากทสดเทากบ 84.40 บาทตอกโลกรม สวนใหญอยในรปของมลคาสญเสยน าหนกในการฆา 43.93 บาทตอกโลกรม สวนพอคารวบรวมแพะเนอมชวตมตนทนการตลาดเทากบ 5.11 บาทตอกโลกรม โดยสวนใหญ เปนคาขนสง 2.46 บาทตอกโลกรม ปจจยทมผลตอสวนเหลอมการตลาด คอ ราคาแพะเนอ ปรมาณแพะเนอ และคาใชจายการตลาด สวนประสทธภาพการตลาดมคาเทากบ 261.54 ซงมคาสง แสดงวาตลาดแพะเนอ มประสทธภาพ (ส านกวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2557)

แนวโนมการบรโภคเนอแพะและแกะ ผบรโภคกลมตวอยางนยมบรโภคเนอแพะ รอยละ 63.33 รองลงมาบรโภคท งเนอแพะและแกะ รอยละ 34.39 และบรโภคเนอแกะเพยงอยางเดยว รอยละ 2.28 สวนใหญนยมซอเนอแพะและแกะแบบเปนตวมชวต เพศผ พนธพนเมอง อาย 2-3 ป มน าหนกเฉลย 20-25.9 กโลกรมตอตว โดยซอจากฟารมในทองถน ช าแหละโดยคนไทยมสลม วตถประสงคเพอใชประกอบพธกรรมทางศาสนาเปนหลก ความถในการบรโภคเนอแพะ 2-3 ครงตอป และเนอแกะ 1 ครงตอป ปจจยการตลาดดานสถานทจ าหนาย และราคามผลตอพฤตกรรมการบรโภคเนอแพะและแกะ สวนปจจยดานอาย อาชพหลก รายไดตอครวเรอน และการรบรขอมลขาวสาร มอทธพลตอปรมาณการบรโภคเนอแกะอยางมนยส าคญทางสถต ท α = 0.05 ส าหรบ

7

แนวโนมการบรโภคเนอแพะและแกะเพมขน 1.52 และ 2.03 เทา ตามล าดบ ส าหรบปญหา อปสรรคในการบรโภคเนอแพะและแกะ ไดแก แหลงจ าหนายมนอย ราคาสง และผลตภณฑไมมความหลากหลาย ดงนนภาครฐบาลควรสงเสรมใหเกษตรกรเลยงแพะและแกะเชงพาณชย เพอตอบสนองความตองการของผบรโภคทเพมขน (ปรญญา เฉดโฉม และคณะ, 2558)

งานวจยทเกยวของ

ปรญญา เฉดโฉม และ คณะ (2561 : Online) กลาววา เกษตรกรมประสบการณการเลยงแพะเนอเฉลย 6 ป การด าเนนธรกจเปนแบบครวเรอนทงหมด สวนใหญมความรดานการจดการการผลตแพะเนอจากการศกษาดวยตนเอง ในรอบการผลตทผานมา (ป 2554) มพอพนธเฉลย 2 ตว อาย 3 ป น าหนก 48 กโลกรมตอตว สวนใหญเปนพอพนธบอร ซงซอจากฟารมในทองถน ราคา 10,526 บาทตอตว มอายการใชงาน 3 ป และมแมพนธเฉลย 27 ตว อาย 4 ป น าหนก 38 กโลกรมตอตว สวนใหญเปนแพะลกผสม ซอจากฟารมในตางจงหวด ราคา 6,265 บาทตอตว มอายการใชงาน 6 ป โดยเฉลยใน 1 รอบ การผลตแมแพะรอยละ 82 จะตงทองและรอยละ 59.16 มโอกาสไดลกแฝด ในรอบการผลตแมแพะใหลกทงสน 29 ตว และมอตราการรอดเฉลยรอยละ 85.92 ปรมาณผลผลตแพะ รอยละ 69 เพอการจ าหนาย รองลงมาใชทดฝง และคนโครงการ รปแบบการเลยงสวนใหญเปนแบบขงสลบปลอย โรงเรอนเปนแบบยกพนขนาด 68 ตารางเมตรตอโรงเรอน มจ านวนเฉลย 1.33 หลง คาใชจายปลกสราง 102,050 บาทตอหลง เกษตรกรสวนใหญท าความสะอาดอปกรณใหน าและอาหารทกวน ใหอาหารหยาบ (หญา ทางปาลม วชพช) เปนหลก เกษตรกรเกอบทงหมดไดใหยารกษาโรคแกแพะ โดยเฉพาะยาถายพยาธ สวนมลแพะใชใสพชผลทางการเกษตร และบรรจกระสอบจ าหนาย ในสดสวนใกลเคยงกน เกษตรกรทงหมดจ าหนายแพะแบบเปนตวมชวตใหผบรโภคทวไปทมาตดตอซอหนาฟารม ซอขายดวยเงนสดทงหมด ราคาจ าหนายแพะเพอท าพนธ 6,453 บาทตอตว และแพะเพอบรโภคราคา 4,154 บาทตอตว ซงระดบราคาดงกลาวเกษตรกรสวนใหญพอใจ

ส าหรบความตองการเนอแพะของผประกอบการแปรรปเนอแพะ พบวาผประกอบการ ตองการใชเนอแพะ 39 กโลกรมตอสปดาห สวนใหญนยมซอเนอแพะช าแหละจากฟารมในทองถนเดอนละ 5 ครง ปรมาณเฉลย 113 กโลกรมตอเดอน และตองช าแหละโดยคนไทยมสลมเทาน น ราคา 217 บาทตอกโลกรม ซงผประกอบการสวนใหญเหนวาราคาสงเกนไป โดยราคาทเหมาะสม 175 บาทตอกโลกรม นอกจากนผประกอบการบางสวน (รอยละ 41) เลอกซอแพะแบบเปนตวมชวต สวนใหญเปนเพศผ ไมมต าหน น าหนก 29 กโลกรมตอตว จากฟารมในทองถนเฉลย 5 ครงตอเดอน ปรมาณ 596 กโลกรมตอเดอน ราคาเฉลย 180 บาทตอกโลกรม ซงผประกอบการสวนใหญพอใจในระดบราคาดงกลาว

8

ส าหรบผบรโภคเนอแพะ สวนใหญยงคงบรโภคเนอแพะอยางแนนอนในอนาคต โดยมแนวโนมการบรโภคเนอแพะในปรมาณเทากบปจจบน ส าหรบผลตภณฑทนยมซอมาบรโภคมากทสดคอ อาหารพรอมรบประทาน รองลงมาคอ แพะเปนตวมชวต และอาหารพรอมปรง ตามล าดบ โดยมวตถประสงคเพอน ามาประกอบพธกรรมทางศาสนาอสลามเปนหลก สวนพฤตกรรมการบรโภคพบวา 1) อาหารพรอมรบประทานทผบรโภคนยมบรโภคมากทสด คอแกงแพะ มความถในการบรโภคเฉลย 5 ครงตอป ราคาเฉลย 73 บาทตอถวย 2) แพะเปนตวมชวต มความถในการบรโภคเฉลย 3 ครงตอป นยมซอแพะทมน าหนกเฉลย 19 กโลกรมตอตว ราคาเฉลย 3,350 บาทตอตว ซงผบรโภคเหนวาราคาเหมาะสมแลว จากสภาพการผลตและการตลาดแพะเนอ ตลอดจนความตองการเนอแพะของผประกอบการและผบรโภคทวไป น ามาสการวเคราะหตนทนผลตอบแทนและความเปนไปไดในการลงทนเลยงแพะเชงพาณชย พบวาตนทนการผลตแพะในพนทภาคใตตอนบนเฉลย 5,438 บาทตอตว ต ากวาตนทนเฉลยของภาคใตตอนลาง 5,719.81 บาทตอตว แตกลบมรายไดเฉลย 9,219 บาทตอตว สงกวาในพนทภาคใตตอนบนทมรายไดเฉลย 7,899 บาทตอตว สงผลใหเกษตรกรในภาคใตตอนลางมก าไรสทธเฉลย 3,500 บาทตอตว สงกวาก าไรสทธเฉลยของภาคใตตอนบน 2,461 บาทตอตว เมอพจารณาความเปนไปไดของโครงการเลยงแพะเชงพาณชยในพนทภาคใตตอนบนและตอนลาง พบวาม คา NPV มคามากกวา 0 BCR มคามากกวา 1 และ IRR มคามากกวา รอยละ 7 นนคอโครงการเลยงแพะเชงพาณชยทงสองพนทมความเปนไปไดในการผลต หรอคมคาในการลงทน ปญหาและอปสรรคในการผลตแพะเชงพาณชย พบวาเกษตรกรรอยละ 78 ประสบปญหาดานการผลต โดยเฉพาะปญหาดานโรคสตว (โรคทองเสยและพยาธ) และดานอาหารสตว (อาหารขนมราคาสงและขาดแคลนอาหารหยาบ) ในสดสวนรอยละ 42เทากน รองลงมาคอ ดานพนธสตว (ราคาสงและขาดแคลน) ดานสงแวดลอม (ขาดแคลนเงนทนด าเนนการ) และรอยละ 17 ประสบปญหาดานการตลาด (ราคาแพะไมแนนอนและขาดขอมลขาวสารการตลาด) การเลยงแพะเนอของเกษตรกรรายยอยเพอเปนอาชพเสรม สวนใหญเกษตรกรมกเรมเลยงฟารมขนาดเลก (พอพนธ เฉลย 1 ตว แมพนธเฉลย 20 ตว อายการใชงาน 5 ป) ตนทนรวมทงสน (TC) เทากบ 688,005บาท ตนทนคงท (TFC) เทากบ 322,400 บาท ตนทนผนแปร (TVC) เทากบ 365,605 บาทและตนทนเฉลย 3,887 บาทตอตว สวนใหญจ าหนายแพะเพศเมยเพอท าพนธในราคา 5,500 บาทตอตว และแพะเพศผส าหรบบรโภค (แพะมชวต)ในราคา 3,500 บาทตอตว เฉลยก าไรสทธ 1,262 บาทตอตว การวเคราะหความเปนไปไดทางการเงน พบวามลคาปจจบนสทธ (NPV) เทากบ 84,363 บาท อตราผลตอบแทนภายในของฟารม ( IRR ) เทากบ 22 % และมระยะคนทนโครงการเลยงแพะเนอ (PB) เทากบ 3 ป 9 เดอน ตามล าดบ ดงนนจงมความเปนไปไดในการลงทนเลยงแพะเนอ ส าหรบวถทางตลาดแพะเนอจากสดสวน 100 % พบวาสงออกไปยง สปป.ลาว 50 %

9

เวยดนาม 40 % และภายในประเทศ 10 % โดยผานผรวบรวมในทองถนและสงตอไปยงพอคาคนกลางในประเทศและตางประเทศ (ชาญชย วงษาเสน, 2560) ศนสนย กระจางโฉม และ คณะ (2558) กลาววา ทศนคตของทายาทเกษตรกรเหนวา เปนอาชพทมความส าคญตอชมชนและประเทศชาต สอดคลองกบบรบทและสภาพแวดลอมของชมชน ท าใหมอาหารไวบรโภคในครวเรอน และควรสบทอดอาชพตอจากบรรพบรษ สวนแรงจงใจในการสานตออาชพเกษตรนน ทายาทเกษตรกรใหความส าคญตอแรงจงใจดานความส าเรจในชวตมากทสด แรงจงใจดานการยอมรบหรอความผกพน แรงจงใจดานสขภาพรางกาย แรงจงใจดานความมนคงปลอดภย และ แรงจงใจดานการไดรบการยกยองนบถอ การมความรความสามารถ ตามล าดบ ปจจยทมความสมพนธกบแรงจงใจในการสานตออาชพเกษตรของทายาทเกษตรกร ไดแก 1) ระยะเวลาในการท าการเกษตรของครอบครว 2) การไดรบขอมลขาวสารดานการเกษตรจากแหลงตาง ๆ และ 3) ทศนคตตอการประกอบอาชพเกษตรของทายาทเกษตรกร ขอเสนอแนะจากการ วจยครงนไดแก ควรสรางแรงจงใจใหทายาทเกษตรกรหนมาสนใจอาชพเกษตร โดยเนนการใหความรดานการบรหาร จดการการเกษตร เผยแพรขอมลขาวสารดานการเกษตรใหมๆ เพอใหเกษตรกรสามารถตดสนใจไดถกตอง นอกจากนควรสงเสรมการรวมกลมเกษตรกรในรปแบบตางๆ เพอสรางอ านาจตอรองราคาสนคาเกษตร รวมถงหาตลาดในการรองรบผลผลต เพอเปนการสรางความมนคงใหกบครอบครวเกษตรกร บศรน คมเมอง และ วโรจน เจษฎาลกษณ (2556) กลาววา แรงจงใจในการปฏบตงาน การรบรบรรยากาศขององคกร คณลกษณะอนพงประสงคตาม ปรชญาองคกร และความเปนเลศในการใหบรการอยในระดบมาก สวนแรงจงใจในการปฏบตงานม อทธพลทางบวกตอคณลกษณะอนพงประสงค คอ การสรางคณคาทางจตใจ การสงเสรมและพฒนา ศกยภาพบคลากร สวนการรบรบรรยากาศองคกรมอทธพลทางบวกตอคณลกษณะอนพงประสงค คอ ดานรปแบบการบรหาร ดานความสมพนธภายในองคกร ดานความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในการท างาน และ คณลกษณะอนพงประสงคตามปรชญาองคกรมอทธพลทางบวกตอความเปนเลศในการใหบรการ ผลการวจย จะเปนประโยชนตอองคกรในดานการวางแผนก าหนดนโยบายเพอพฒนาดาน การสรางแรงจงใจในการท างาน สรางบรรยากาศทดขององคกร ซงจะท าใหพนกงานท างานอยางม ประสทธภาพและน าไปสการบรการทมความเปนเลศตอไป น าทพย บตรทศ และ วรรณภา ลอกตนนท ( 2558) กลาววา ปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกอาชพพรตต เอมซ คอความสามารถ และ แรงจงใจในการประกอบอาชพ คอความตองการขนพนฐาน สวนความกาวหนาในอาชพพรตต เอมซ ใหความ ส าคญกบการพฒนาศกยภาพมากกวาการวางแผนอาชพ สวนเรองการตดสนใจและแรงจงใจในการประกอบอาชพพรตต เอมซ มความสมพนธ กบความกาวหนาในอาชพพรตต เอมซในทางบวก ในสวนผลการวจยเชงคณภาพ พบวาผใหขอมลหลกตดสนใจประกอบอาชพพรตต เอมซ เนองจากความชอบและความสนใจเปน

10

การสวนตว และผประกอบอาชพมความสามารถดานการพดและการแกไขปญหาเฉพาะหนา โดยแรงจงใจในการท างานทส าคญ คอ คาตอบแทนคอนขางสงมาก แตใชระยะเวลาในการท างานสน ส าหรบแนวโนมการ ประกอบอาชพในอนาคต ผใหขอมลหลกตองการเปนเจาของกจการเปดบรษท รบจดกจกรรมตางๆ นรนทร สมบรณสาร (2554) กลาววา ปจจบนการเปนเกษตรกรรายยอยในสงคมเกษตรกรรมไมวาจะประกอบอาชพท า การเกษตรในแขนงใด ทงดานปลกพช เลยงสตว หรอท าประมง โอกาสจะแขงขนเพอการตอสใหมอ านาจการตอรองมกจะมนอย เนองจากตองตอสทกอยางดวยตนเองไมวาจะเปนการลงทนในการ ประกอบอาชพ การวงหาตลาดเพอจ าหนายผลผลต เมอผลผลตพรอมจะเกบเกยว หรอการเลยงสตว เมอสตวครบอายทตองจ าหนาย ปญหาหลกทพบประจ าตงแตอดตจนถงปจจบน กรมสงเสรมการเกษตร จงเหนความส าคญทจะกระตนใหเกษตรกรรายยอยทประกอบอาชพประเภทเดยวกน มารวมตวกนในรปแบบกลม ซงประโยชนของการรวมกลม เปนการชวยเพมสมาชกชวยกนเปนคคด คปรกษา ชวยกนแนะน า เตอนกน หรอจะเพมก าลงอ านาจการตอรองได แตการมารวมเปนกลมกใชวาจะเปนยาวเศษแกปญหาใหกบเกษตรกรสมาชกไดทกคน และครบทกประเดนปญหา ทเกษตรกรในกลมทกคนตองการ เนองจากกลมเปนแคการรวมตวของ สมาชกเกษตรกรทเปนรปธรรมอยางหนง เพยงแตวาสมาชกภายในกลมตองเรยนรซงกนและกนมการก าหนดกฎ ขอตกลงระหวางสมาชกภายในกลมเดยวกน ท าอะไรกตองเคารพกตกาของกลม หรอ เครอขายทก าหนดขนมา และสมาชกภายในกลมเดยวกน ควรมความซอสตยทงตอตนเองและตอ สมาชกภายในกลมเดยวกน นอกจากเกษตรกรทอาสาเปนหวหนากลม ตลอดจนทมบรหารของกลม เชนรองประธานกลม เลขานการของกลม เหรญญกของกลม และกรรมการกลม ตองฝกคดใหมมมมอง คดอะไรใหครอบคลม ไมใชคดแตผลประโยชนเฉพาะของตนเอง ขาดการเสยสละ หรอจตอาสาทจะท าประโยชนใหกลม นอกจากนชวงเรมจดตงใหมควรไดรบการดแลอยางใกลชด และตองไดรบค าปรกษาจากเจาหนาทสงเสรมการเกษตร ต งแตชวงเรมตนจดตงกลม ตลอดจนเจาหนาทฯ ควรเขาไปเยยมกลมเกษตรกรเปนประจ าทก 15 วน หรอทก 30 วน ซงในการพดคยในการเยยม เยยนระหวางเจาหนาทสงเสรมการเกษตร และกลมเกษตรกรจะไดรบรขอมลซงกนและกน รวมถงเมอ สมาชกกลมเกษตรกรทจดตงขนมปญหาเฉพาะหนาอะไร เกษตรกรสมาชกจะไดรบค าปรกษาจาก เจาหนาทสงเสรมการเกษตร แมวาบางค าถามหรอบางปญหาของเกษตรกร เจาหนาทอาจจะไมสามารถใหค าแนะน าไดเองโดยตรงเกษตรกรกสามารถชวยประสานงานเจาหนาท หรอผรอนใน หมบาน ในต าบล มาชวยใหค าปรกษาได ปญหาของเกษตรกรจะไดถกแกปญหาไดลลวงทนเหตการณ เกษตรกรสมาชกภายในกลมจะเกดความศรทธาและเหนประโยชนของการรวมกลม

11

บทท 3

วธการศกษาวจย

ประชากร (Population) และกลมตวอยาง (Sample)

ศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย เกษตรกร

เปาหมาย จ านวน 132 ราย สมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ทระดบความเชอมน 95% เพอใช

เปนกลมตวอยางตามวธการของ Yamane (1973) ไดจ านวนตวอยาง 99.24 ราย ใชตวอยางใน

การศกษาครงน 100 ราย ในพนท 13 อ าเภอ โดยเทยบสดสวนจากนนใชวธสมตวอยางแบบงาย

ดงตารางท 1

ตารางท 1 กลมตวอยางทเกบขอมล

อ าเภอ เกษตรกร(ราย) กลมตวอยาง(ราย) 1. เมองบรรมย 3 2 2. คเมอง 20 15 3. นางรอง 6 5 4. หนองก 5. ละหานทราย 6. ประโคนชย 7. บานกรวด 8. พทไธสง 9. สตก 10. พลบพลาชย 11. หวยราช 12. แคนดง 13. โนนสวรรณ

6 7 7 6 7 37 7 13 6 7

5 5 5 5 5

28 5

10 5 5

132 100

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. การศกษาวจยครงน ผวจยสรางแบบสมภาษณ เพอเปนเครองมอส าหรบใชในการเกบขอมล โดยศกษาขอมลทเกยวของกบการวจย จากหนงสอ เอกสาร ผลงานการวจยและงานวจยท

12

เกยวของ โดยพจารณาจากวตถประสงคการวจย เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสมภาษณ ซงประกอบดวยค าถามทใหเลอกตอบตามวตถประสงค และเสนอใหผมคณวฒตรวจสอบแกไขเนอหาสาระของแบบสมภาษณ หลงจากนนน าไปทดสอบกบกลมเกษตรกรทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 20 ราย เพอตรวจสอบความถกตองและเทยงตรงของแบบสมภาษณ น าผลทไดมาปรบปรงแกไขใหถกตองและเหมาะสม แลวจงน าไปเกบขอมลกบกลมตวอยางทจะศกษา

2. องคประกอบของเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย ตอนท 1 ขอมลพนฐานทวไปของเกษตรกร

ตอนท 2 ขอมลสภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรค ตอนท 3 ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ

การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลในครงน ผศกษาวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณ

กลมเกษตรกรตวอยางโดยตรง ตามประเดนแบบสมภาษณ มเจาหนาทปศสตวในแตละอ าเภอ

ชวยในการเกบรวบรวมขอมล โดยผวจยไดท าการชแจงการใชแบบสมภาษณกอน

การวเคราะหขอมลและแปลผลขอมล

1. สถตเพอการวเคราะหขอมลเชงพรรณนา ไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) และคาเฉลย (Mean) ในโปรแกรมส าเรจรป 2. การวดระดบความคดเหน ตามวธแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ประยกตตามแบบของลเครท (Likert Scale) อางใน สชาต ประสทธรฐสนธ (2546) ซงมเกณฑการใหคะแนน แบงเปน 4 ระดบ ระดบความคดเหน ไมมผลกระทบ มคาคะแนนเทากบ 1 ระดบความคดเหน นอย มคาคะแนนเทากบ 2 ระดบความคดเหน ปานกลาง มคาคะแนนเทากบ 3 ระดบความคดเหน มาก มคาคะแนนเทากบ 4 วเคราะหขอมลคาเฉลยแตละประเดน เปรยบเทยบกบเกณฑการแปลความหมาย ดงน คะแนนเฉลย 1.00-1.75 ระดบความคดเหน ไมมผลกระทบ คะแนนเฉลย 1.76-2.50 ระดบความคดเหน นอย คะแนนเฉลย 2.51-3.25 ระดบความคดเหน ปานกลาง คะแนนเฉลย 3.26-4.00 ระดบความคดเหน มาก

13

3. การวดระดบความคดเหน ตามวธแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ประยกตตามแบบของลเครท (Likert Scale) อางใน สชาต ประสทธรฐสนธ (2546) ซงมเกณฑการใหคะแนน แบงเปน 5 ระดบ ระดบความคดเหน นอยทสด มคาคะแนนเทากบ 1 ระดบความคดเหน นอย มคาคะแนนเทากบ 2 ระดบความคดเหน ปานกลาง มคาคะแนนเทากบ 3 ระดบความคดเหน มาก มคาคะแนนเทากบ 4 ระดบความคดเหน มากทสด มคาคะแนนเทากบ 5 วเคราะหขอมลคาเฉลแตละประเดน เปรยบเทยบกบเกณฑการแปลความหมาย ดงน คะแนนเฉลย 1.00-1.80 ระดบความคดเหน นอยทสด คะแนนเฉลย 1.81-2.60 ระดบความคดเหน นอย คะแนนเฉลย 2.61-3.40 ระดบความคดเหน ปานกลาง คะแนนเฉลย 3.41-4.20 ระดบความคดเหน มาก คะแนนเฉลย 4.21-5.00 ระดบความคดเหน มากทสด

แผนการด าเนนงาน

1) วางแผนจดท าโครงการ จดเตรยมวสดทดลอง กรกฎาคม 2561 - สงหาคม 2561 2) ด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล กนยายน 2561 – พฤศจกายน 2561 3) วเคราะหขอมลและแปรผล ธนวาคม 2561 4) จดท ารายงานและสรปผล มกราคม 2562

สถานทด าเนนการ

ในกลมตวอยางเกษตรกรผเลยงแพะในพนท 13 อ าเภอ ของจงหวดบรรมย

14

บทท 4

ผลและวจารณผล

ผลการศกษา

ผลการศกษาปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย เกษตรกรเปาหมาย จ านวน 132 ราย กลมตวอยางในการศกษาครงน 100 ราย ในพนท 13 อ าเภอ โดยแบบสมภาษณแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของเกษตรกร จากตารางท 2 พบวา เกษตรกรผใหสมภาษณ รอยละ 65 เปนเพศชาย และรอยละ 35 เปนเพศหญง อายเฉลย 43 ป จบการศกษาในระดบมธยมศกษา คดเปนรอยละ 44 รองลงมา จบการศกษาในระดบประถมศกษา, อาชวะศกษา และปรญญาตร คดเปนรอยละ 35, 15 และ 6ตามล าดบ จ านวนสมาชกในครวเรอนเฉลย 3.79 คน จ านวนแรงงานทใชในการเลยงแพะเฉลย 2.12 คน โดย รอยละ 97 เปนแรงงานในครวเรอน สวนรอยละ 3 เปนแรงงานในครวเรอนและแรงงานจาง อาชพหลกปลกพชควบคกบการเลยงสตว คดเปนรอยละ 71 รองลงมา คอ ปลกพชอยางเดยว, คาขาย และอนๆ คดเปนรอยละ 22.86, 2.86 และ 2.86 ตามล าดบ อาชพทท ารายไดสงสด คอ อาชพท านา คดเปนรอยละ 58 รองลงมา เลยงสตว, ท าไร และสวนยาง รอยละ 19, 13 และ 10 ตามล าดบ มพนทถอครองเฉลย 13.53 ไร ใชส าหรบเลยงแพะเฉลย 2.44 ไร รายไดจากการเลยงแพะเฉลย 22,911.76 บาท/ป ตารางท 2 จ านวนและรอยละขอมลทวไปของเกษตรกร

n = 100 รายการ จ านวน (n) รอยละ (%)

เพศ 1. ชาย 65 65.00 2. หญง 35 35.00

อายเฉลย 43 ป ระดบการศกษาสงสด

1. ประถมศกษา (ป.1-ป.6) 35 35.00 2. มธยมศกษา (ม.1-ม.6) 44 44.00 3. อาชวศกษา (ปวช., ปวส.) 15 15.00 4. ปรญญาตร 6 6.00

15

ตารางท 2 (ตอ) n=100

รายการ จ านวน (n) รอยละ (%)

อาชพหลก 1. ปลกพช เลยงสตว 71 71.00 2. ปลกพช 23 23.00 3. เลยงสตว 0 0 4. คาขาย 3 3.00 5. อนๆ 3 3.00

อาชพทท ารายไดสงสด 1. เลยงสตว 19 19.00 2. ท านา 58 58.00 3. ท าไร 13 13.00 4. สวนยาง 10 10.00

แรงงานในการเลยงแพะ 1. แรงงานในครวเรอน 97 97.00 2. แรงงานในครวเรอนและแรงงานจาง 3 3.00

ตอนท 2 สภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรค

จากตารางท 3 พบวา รปแบบการเลยงแพะ รอยละ 55 เลยงแบบเปนกลม รองลงมา เปนสมาชกสหกรณ และเปนเกษตรกรรายเดยว คดเปนรอยละ 25 และ 20 ตามล าดบ ความคดรเรมในการประกอบอาชพเลยงแพะ พบวา รอยละ 55 มความสนใจในอาชพเลยงแพะ รองลงมา จากการชกชวน/เชญชวน/ประชาสมพนธ และเปนอาชพสบทอดของครอบครว คดเปนรอยละ 42 และ 3 ตามล าดบ ประสบการณในการเลยงแพะของเกษตรกรเฉลย 2.42 ป เกษตรกรเคยไดรบการฝกอบรมเรองแพะจากหนวยงานภาครฐ รอยละ 88 และไมเคยผานการอบรม รอยละ 12 ฟารมแพะของเกษตรกรเคยไดรบการตรวจรบรองฟารมปลอดโรค คดเปนรอยละ 53 อกรอยละ 47 ไมเคยไดรบการตรวจ เกษตรกรเคยเขารวมโครงการสงเสรมอาชพการเลยงแพะจากส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย งบประมาณพฒนาจงหวด ป 2558-2560 เฉลย 2.03 ครงตอราย จ านวนแพะทเลยง 8-49 ตว คดเปนรอยละ 62 รองลงมาคอ เลยงแพะนอยกวา 8 ตว และ 50-100 ตว รอยละ 32 และ 6 ตามล าดบ ซงสามารถจดขนาดฟารมได ดงน

16

1. ฟารมแพะขนาด < 8 ตว พอพนธ 0.4 ตว แมพนธ 5.2 ตว อนๆ 0.9 ตว 2. ฟารมแพะขนาด 8-49 ตว พอพนธ 1.48 ตว แมพนธ 17.10 ตว อนๆ 4.33 ตว 3. ฟารมแพะขนาด 50-100 ตว พอพนธ 1.50 ตว แมพนธ 30.00 ตว อนๆ 27.50 ตว พนธแพะสวนใหญในฟารมเกษตรกร พบวา รอยละ 31 เปนพนธลกผสมบอร (Boer) x แองโกลนเบยน (Anglo Nubian) รองลงมาคอ พนธลกผสมแองโกลนเบยน (Anglo Nubian) x พนเมอง (Native), พนธพนเมอง (Native), ลกผสมบอร (Boer) x พนเมอง (Native), ลกผสมบอร (Boer) x ซาแนน (Saanen), พนธแองโกลนเบยน (Anglo Nubian) และพนธบอร (Boer) คดเปนรอยละ 27, 18, 13, 4, 4 และ 2 ตามล าดบ วธการเลยง พบวา เลยงแบบขงคอกสลบปลอยในแปลงหญา รอยละ 73 และเลยงแบบขงคอก รอยละ 27 มการปลกหญา รอยละ 94 ไมมการปลกหญา รอยละ 6 ในสวนทมการปลกหญาพบวา รอยละ 65 ปลกหญาเนเปยรปากชอง 1 รองลงมาคอ หญารซ และกนนสมวง รอยละ 29 และ 6 ตามล าดบ อาหารทใชเลยงแพะ พบวา ใชอาหารหยาบ(สด แหง) รอยละ 100 ใชอาหารหยาบ (สด แหง) รวมกบอาหารขน รอยละ 15 ใชอาหารหยาบ (สด แหง) รวมกบหญาหมก รอยละ 6 และใชท งอาหารหยาบ (สด แหง) รวมกบอาหารขนและหญาหมก รอยละ 24 มโรงเรอนทมนคงแขงแรง มรางใหน า-อาหารแกแพะ คดเปน รอยละ 94 และยงไมมโรงเรอนทเหมาะสมตอการเลยงแพะ คดเปน รอยละ 6 นอกจากนยงพบวา รอยละ 88.24 โรงเรอนหรอคอกยกพนสงงายตอการท าความสะอาดและการระบายของเสย

เกษตรกรมการเสรมแรธาตและท าวคซนใหแกแพะ รอยละ 94 อกรอยละ 6ไมเคยเสรม แรธาตและท าวคซน การท าวคซน พบวา รอยละ 91 ท าวคซน 2 ครง/ป และรอยละ 3 ท าวคซน 1 ครง/ป การถายพยาธ พบวา มการถายพยาธใหแพะ 4 ครง/ป และ 2 ครง/ป รอยละ 35 เทากน รองลงมาคอ ถายพยาธ 1 ครง/ป, 3 ครง/ป และมากกวา 4 ครง/ป รอยละ 18, 9 และ 3 ตามล าดบ รอยละ 97 ใหยาบ ารงแกแพะ และรอยละ 3 ไมเคยใหยาบ ารง

17

การผสมพนธ พบวา ใชพอพนธในการผสม รอยละ 100 วตถประสงคในการเลยงแพะ พบวา รอยละ 70 เลยงเพอจ าหนายพนธและขน รองลงมา คอ เลยงเพอจ าหนายขนอยางเดยว และจ าหนายพนธอยางเดยว รอยละ 24 และ 6 ตามล าดบ แหลงจ าหนายแพะ พบวา รอยละ 65 จ าหนายภายในจงหวด รองลงมาคอ น าไปจ าหนายตางจงหวดและตางประเทศ รอยละ 28 และ 7 ตามล าดบ ราคาจ าหนายแพะขนเฉลย 107.21 บาท/กโลกรม เหมารายตวเพศผเพอใชเปนพอพนธ ฉลย 15,000 บาท/ตว เหมารายตวเพศเมยเพอใชเปนแมพนธ เฉลย 5,500 บาท/ตว ลกษณะการจ าหนาย ผานกลมสหกรณ รอยละ 72 ผานพอคาคนกลาง รอยละ 17 และ ขายตรงไมผานพอคาคนกลาง รอยละ 11 ตารางท 3 จ านวนและรอยละของสภาพการเลยง วถตลาดแพเนอ

n =100 รายการ จ านวน (n) รอยละ (%)

รปแบบการเลยงแพะ 1. เกษตรกรรายเดยว 20 20.00 2. สมาชกกลมผเลยงแพะ 55 55.00 3. สมาชกชมรมผเลยงแพะ 0 0.00 4. สมาชกสหกรณผเลยงแพะ 25 25.00

ความคดรเรมในการประกอบอาชพเลยงแพะ 1. เปนอาชพสบทอดจากครอบครว 3 3.00 2. มความสนใจ 55 55.00 3. การชกชวน/เชญชวน/ประชาสมพนธ 42 42.00

ประสบการณในการเลยงแพะเฉลย 2.42 ป 100 100 การฝกอบรมเรองแพะจากหนวยงานภาครฐ

1. ไมเคย 12 12.00 2. เคย 88 88.00

เกษตรกรไดรบการตรวจรบรองฟารมปลอดโรค 1. ใช 53 53.00 2. ไมใช 47 47.00

จ านวนแพะเนอทเลยง 1. ขนาดฟารม < 8 ตว 32 32.00

พอพนธเฉลย 0.40 ตว แมพนธเฉลย 5.20 ตว อนๆ เฉลย 0.90 ตว

18

ตารางท 3 (ตอ) n=100

รายการ จ านวน (n) รอยละ (%) 2. ขนาดฟารม 8 - 49 ตว 62 62.00

พอพนธเฉลย 1.48 ตว แมพนธเฉลย 17.10 ตว อนๆ เฉลย 4.33 ตว

3. ขนาดฟารม 50 - 100 ตว 6 6.00 พอพนธเฉลย 1.50 ตว แมพนธเฉลย 30.00 ตว อนๆ เฉลย 27.50 ตว

พนธแพะทมในฟารมสวนใหญ 1. พนธพนเมอง (Native) 18 18.00 2. พนธบอร (Boer) 2 2.00 3. พนธแองโกลนเบยน (Anglo Nubian) 4 4.00 4. ลกผสมบอร (Boer) x แองโกลนเบยน (Anglo Nubian) 31 31.00 5. ลกผสมบอร (Boer) x พนเมอง (Native) 13 13.00 6. ลกผสมแองโกลนเบยน (Anglo Nubian) x พนเมอง (Native) 27 27.00 7. ลกผสมบอร (Boer) x ซาแนน (Saanen) 4 4.00

วธการเลยง 1. เลยงแบบขงคอก 27 27.00 2. เลยงแบบขงคอกสลบปลอยในแปลงหญา 73 73.00

เกษตรกรมแปลงพชอาหารสตวส าหรบเลยงแพะ 1. ไมม 6 6.00 2. ม 94 94.00

พนธพชอาหารสตวทปลก 1. หญารซ 29 29.00 2. หญากนนสมวง 6 6.00 3. หญาเนเปยรปากชอง 1 65 65.00

อาหารทใชเลยงแพะภายในฟารม 1. อาหารหยาบ (สด แหง) 100 100.00 2. อาหารขนอยางเดยว 0 0.00

19

ตารางท 3 (ตอ) n=100

รายการ จ านวน (n) รอยละ (%) 3. หญาหมกอยางเดยว 0 0.00 4. อาหารหยาบ (สด แหง) และอาหารขน 15 15.00 5. อาหารหยาบ (สด แหง) และหญาหมก 6 6.00 6. อาหารหยาบ (สด แหง), อาหารขน และหญาหมก 24 24.00

เกษตรกรมโรงเรอน หรอ คอกส าหรบเลยงแพะ 1. ไมมโรงเรอน ทถกตองเหมาะสม 6 6.00 2. มโรงเรอนทถกตองเหมาะสม มนคงแขงแรง 94 94.00

ลกษณะภายในโรงเรอน 1. โรงเรอนหรอคอกยกพนสงงายตอการท าความสะอาด 88 88.00 2. พนคอกมความเหมาะสมงายตอการระบายของเสย 88 88.00 3. มรางน า/รางอาหารเพยงพอ มทแบงกนปองกนการแยงอาหาร 94 94.00

แหลงน าทใชเลยงแพะ 1. แหลงน าธรรมชาต อาท หวย หนองน า คลอง บง บอน า 15 15.00 2. น าฝนทกกเกบไว 18 18.00 3. น าประปา 68 68.00

เกษตรกรเสรมแรธาตใหแกแพะ 1. ม 94 94.00 2. ไมม 6 6.00

เกษตรกรท าวคซนปองกนโรคใหแกแพะ 1. ไมเคยท า 6 6.00 2. ท า 94 94.00

จ านวนครงในการท าวคซนแพะ/ป 1. จ านวน 1 ครง/ป 3 3.00 2. จ านวน 2 ครง/ป 91 91.00

20

ตารางท 3 (ตอ) n=100

รายการ จ านวน (n) รอยละ (%)

เกษตรกรเคยใหยาบ ารงแกแพะ 1. เคย 97 97.00 2. ไมเคย 3 3.00

วธการผสมพนธแพะ 1. ใชพอพนธ 100 100.00

วตถประสงคในการเลยงแพะของเกษตรกร 1. เลยงเพอจ าหนายพนธ 6 6.00 2. เลยงเพอจ าหนายขน 24 24.00 3. เลยงเพอจ าหนายทงพนธและขน 70 70.00

แหลงจ าหนายแพะของเกษตรกร 1. จ าหนายภายในจงหวด 65 65.00 2. จ าหนายตางจงหวด 28 28.00 3. จ าหนายตางประเทศ (สปป.ลาว) 7 7.00

ลกษณะการจ าหนาย 1. จ าหนายผานพอคาคนกลาง 17 17.00 2. จ าหนายตรงไมผานพอคาคนกลาง 11 11.00 3. จ าหนายรปแบบกลม/ชมรม/สหกรณ 72 72.00 ผลการวเคราะหปญหาอปสรรค ดงในตารางท 4 พบวา เกษตรกรมความคดเหนในระดบ

ปานกลาง ประเดนพนธแพะเนอมราคาแพง, ราคาอาหารขนแพง, แหลงหญาธรรมชาตมจ ากด, ปญหาดานเงนทน และขาดแคลนความรในการจดการฟารม โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 2.79, 2.71, 2.88, 2.88 และ 2.65 ตามล าดบ มความคดเหนวาเปนปญหาอปสรรคในระดบนอย ในประเดน พนธและขนาดแพะทตองการซอมจ ากด, ขนาดพนทฟารมมจ ากดไมเหมาะสมกบจ านวนแพะ, ไมมพนทปลกสรางแปลงหญา, ขาดแคลนแรงงาน, ประสบปญหาโรคระบาด, ไมมตลาดทแนนอนรองรบ และไมมเจาหนาทสวนราชการมาดแล โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 2.49, 1.88, 2.21, 1.76, 1.97, 1.82 และ 1.91 ตามล าดบ ในสวนทเกษตรกรเหนวาไมมผลกระทบตอการประกอบอาชพเลยงแพะของเกษตรกร คอ ประเดน สภาพพนทฟารมและโรงเรอนมน าทวมขง และผสมเทยมตดยาก มคาเฉลย (mean) เทากบ 1.68 และ 1.71 ตามล าดบ

21

ตารางท 4 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพ การเลยงแพะ

n=100

ประเดนปญหา/อปสรรค ระดบความคดเหนของเกษตรกรตอปญหาอปสรรค

มาก ปานกลาง นอย ไมม เฉลย ระดบ 1. พนธแพะเนอมราคาแพง 15 59 18 9 2.79 ปานกลาง 2. พนธและขนาดแพะทตอง การซอมจ ากด

23

31

17

29

2.49

นอย

3. พนทฟารมและโรงเรอนม น าทวมขง

3

18

24

56

1.68

ไมมผลกระทบ

4. ขนาดพนทฟารมมจ ากดไม เหมาะสมกบจ านวนแพะ

6

26

18

50

1.88

นอย

5. ราคาอาหารขนแพง 26 35 21 18 2.71 ปานกลาง 6. แหลงหญาธรรมชาตมจ ากด 29 47 6 18 2.88 ปานกลาง 7. ไมมพนทในการปลกสราง แปลงหญา

18

21

26

35

2.21

นอย

8. ผสมเทยมตดยาก 9 12 21 59 1.71 ไมมผลกระทบ 9. ขาดแคลนแรงงาน 15 6 21 59 1.76 นอย 10. ปญหาดานเงนทน 36 24 30 9 2.88 ปานกลาง 11. ขาดแคลนความรในการ จดการฟารม

18

38

35

9

2.65

ปานกลาง

12. ประสบปญหาโรคระบาด 15 18 18 50 1.97 นอย 13. ไมมตลาดรองรบ 9 21 15 56 1.82 นอย 14. ไมมเจาหนาทดแล 9 29 6 56 1.91 นอย

ตอนท 3 ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ 3.1 ปจจยดานความเขมแขงกลม จากการวเคราะหกลมเกษตรกรตวอยาง (n=100) ดงในตารางท 5 พบวา เกษตรกรมความคดเหนตอคณะกรรมการกลมในระดบมาก ทง 5 ประเดน ดงน ความนาเชอถอและไววางใจในการท างาน, การสรางบรรยากาศความอบอนคนเคยและความสมพนธทดภายในกลม, การใชอ านาจการตดสนใจในการท างาน, มความรความสามารถในการบรหารจดการ และการ

22

แบงงานใหสมาชกชวยท า โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.85, 3.99, 3.76,3.91 และ 3.88 ตามล าดบ และมระดบความคดเหนโดยรวมตอคณะกรรมการกลม ในระดบมาก โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.88 ตารางท 5 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอการท างานของคณะกรรมการกลม

n=100

ปจจยดานคณะกรรมการกลม ระดบความคดเหนของเกษตรกร

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เฉลย ระดบ

1. ความนาเชอถอและไววางใจ ในการท างาน

21

47

29

3

0

3.85

มาก

2. การสรางบรรยากาศอบอน คนเคยและความสมพนธทด ภายในกลม

29

50

12

9

0

3.99

มาก 3. การใชอ านาจการตดสนใจ ในการท างาน

29

32

24

15

0

3.76

มาก

4. มความรความสามารถใน การบรหารจดการ

26

41

29

3

0

3.91

มาก

5. การแบงงานใหสมาชกชวยท า 24 45 24 6 0 3.88 มาก คาเฉลยโดยรวม 3.88 มาก

จากตารางท 6 แสดงระดบความคดเหนของเกษตรกรตอลกษณะการเปนผน า พบวา ระดบมากทสด ในประเดนมความยตธรรม โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 4.24 และระดบมาก ในประเดน มมนษยสมพนธ (พดคยตดตอสอสารและประสานงาน), มความรความสามารถในการบรหารจดการและมทกษะในการประกอบอาชพดานการเลยงสตว, มความรบผดชอบและมความจรงใจ, มความเสยสละและอดทน, มอดมการณและซอสตยสจรต, มเหตผล รบฟงความคดเหนของผอน และ มความคดสรางสรรค โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 4.20, 3.88, 4.18, 4.02, 4.08, 4.18 และ 4.03 ตามล าดบ และมระดบความคดเหนโดยรวมตอลกษณะการเปนผน า ในระดบมาก โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 4.10

23

ตารางท 6 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอลกษณะการเปนผน า n=100

ปจจยดานลกษณะการเปนผน า ระดบความคดเหนของเกษตรกร

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เฉลย ระดบ

1. มมนษยสมพนธ (พดคยตดตอ สอสารและประสานงาน)

41

44

9

6

0

4.20

มาก

2. มความรความสามารถในการ บรหารจดการและมทกษะใน การประกอบอาชพดานการ เลยงสตว

24

44

29

3

0

3.88

มาก

3. มความรบผดชอบและมความ จรงใจ

38

47

9

6

0

4.18

มาก

4. มความเสยสละและอดทน 35 44 9 12 0 4.02 มาก 5. มอดมการณและซอสตยสจรต

35 38 26 0 0 4.08 มาก

6. มเหตผลรบฟงความคดเหน ของผอน

44

32

21

3

0

4.18

มาก

7. มความคดสรางสรรค 41 35 9 15 0 4.03 มาก 8. มความยตธรรม 44 38 15 3 0 4.24 มากทสด

คาเฉลยโดยรวม 4.10 มาก

นอกจากนยงพบวา คณะกรรมการหรอผน ากลม ปฏบตตามขอก าหนดกลม รวมกน รอยละ 100 ในประเดนบรหารเงนทน และปนผลก าไรดวยความยตธรรม, เขารวมประชมกลมสม าเสมอ, เขารวมกจกรรมของกลม, ชวยเหลอสมาชกในกลมและปฏบตตามระเบยบขอบงคบกลม ดงแสดงในตารางท 7

24

ตารางท 7 จ านวน รอยละ ในการปฏบตตามขอก าหนดรวมกนของคระกรรมการหรอผน ากลม

n=100

ขอก าหนดรวมกน ปฏบต ไมปฏบต

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. บรหารเงนทนและปนผล ก าไรดวยความยตธรรม

100

100.00

0

0.00

2. เขารวมประชมกลม สม าเสมอ

100

100.00

0

0.00

3. เขารวมกจกรรมของกลม 100 100.00 0 0.00 4. ชวยเหลอสมาชกในกลม 100 100.00 0 0.00

5. ปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบของกลม

100

100.00

0

0.00

3.2 ปจจยดานการสงเสรมและพฒนาการเลยงแพะในพนท ระดบความคดเหนของเกษตรกร ตอการสนบสนนและสงเสรมอาชพการเลยงแพะของเจาหนาทปศสตว พบวา อยในระดบมาก ในประเดนการอบรมใหความรทางวชาการ, การสนบสนนปจจยการผลต, การเยยมเยยนใหค าแนะน าเกษตรกร, การสนบสนนเอกสารความรดานวชาการ, การบรณาการกบหนวยงานอนในการสงเสรมอาชพ และ การประสานงานดานเครอขายและการตลาด โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.97, 3.41, 3.41, 3.44, 3.47 และ 3.41 ตามล าดบ และ ระดบความคดเหนปานกลาง ในประเดน การจดทศนะศกษาดงาน คาเฉลย (mean) เทากบ 3.18 และมระดบความคดเหนโดยรวมตอการสงเสรมสนบสนนอาชพการเลยงแพะของเจาหนาทปศสตว ในระดบมาก โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.47 ดงแสดงรายละเอยดในตารางท 8

25

ตารางท 8 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอการสงเสรมสนบสนนอาชพการเลยง แพะในพนท

n=100

การสงเสรมสนบสนนอาชพการเลยงแพะของเจาหนาทปศสตว

ระดบความคดเหนของเกษตรกร มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เฉลย ระดบ

1. การฝกอบรมใหความรทาง วชาการ

32

44

18

0

6

3.97

มาก

2. การสนบสนนดานปจจยการ ผลต

2

32

26

9

12

3.41

มาก

3. การเยยมเยยนใหค าแนะน า เกษตรกร

26

24

29

6

15

3.41

มาก

4. การสนบสนนเอกสารความร ดานวชาการ

18

44

18

6

15

3.44

มาก

5. การจดทศนะศกษา ดงาน 21 26 24 9 21 3.18 ปานกลาง 6. การบรณาการหนวยงานอน ในการสงเสรมอาชพ

21

35

26

6

12

3.47

มาก

7. การประสานงานดานเครอขาย และการตลาด

26

26

24

9

15

3.41

มาก

คาเฉลยโดยรวม 4.47 มาก

3.3 ปจจยดานความมนคงยงยนของอาชพการเลยงแพะ ระดบความคดเหนของเกษตรกร ตอปจจยพนฐานและสภาพทวไปมความเหมาะสมตอการเลยงแพะ พบวา มความคดเหนในระดบมาก ในประเดน เปนอาชพตกทอดของครอบครว, ภมประเทศเหมาะสม, สภาพอากาศเหมาะสม, มความหลากหลายของพชอาหารสตว และพนธแพะมความเหมาะสมกบพนท โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.53, 3.62, 3.65, 3.82 และ 3.62 ตามล าดบ ระดบความคดเปนปานกลาง ในประเดน ระบบขนสง (Logistic) คาเฉลย เทากบ 3.21 และระดบความคดเหนโดยรวมตอปจจยพนฐานและสภาพทวไปมความเหมาะสมตอการเลยงแพะ ในระดบ มาก โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.58 ดงตารางท 9

26

ตารางท 9 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอปจจยพนฐานและสภาพทวไป n=100

ปจจยพนฐานและสภาพทวไปตอการเลยงแพะ

ระดบความคดเหนของเกษตรกร มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เฉลย ระดบ

1. อาชพตกทอดของครอบครว 9 50 32 3 6 3.53 มาก 2. ภมประเทศเหมาะสม 12 38 50 0 0 3.62 มาก 3. สภาพอากาศเหมาะสม 18 32 47 3 0 3.65 มาก 4. ความหลากหลายของพช อาหารสตว

24

35

41

0

0

3.82

มาก

5. ระบบขนสง (Logistic) 6 26 53 12 3 3.21 ปานกลาง 6. พนธแพะเหมาะสมกบพนท 29 21 35 12 3 3.62 มาก

คาเฉลยโดยรวม 3.58 มาก

สวนสงจงใจในการประกอบอาชพเลยงแพะ เกษตรกรมความคดเหนในระดบ มากทสด ในประเดนการบรณาการและการสงเสรมอาชพการเลยงแพะของกรมปศสตว โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 4.92 และระดบความคดเหนมาก ในประเดน ตนทนต า, ราคาขายนาสนใจ, มตลาดรองรบ, มการรวมกลมเกษตรกร และมนโยบายสงเสรมของรฐบาล โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.74, 3.91, 3.85, 3.85 และ 3.91 ตามล าดบ และระดบความคดเหนโดยรวมตอสงจงใจในการประกอบอาชพเลยงแพะ ในระดบมาก โดยมคาเฉลย (mean) เทากบ 3.93 ดงแสดงในตารางท 10

27

ตารางท 10 คาเฉลย และระดบความคดเหนของเกษตรกรตอสงจงใจในการประกอบอาชพเลยงแพะ n=100

สงจงใจตอการประกอบอาชพเลยงแพะ

ระดบความคดเหนของเกษตรกร มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

เฉลย ระดบ

1. ตนทนต า 29 18 50 3 0 3.74 มาก 2. ราคาขายนาสนใจ 32 41 15 0 3 3.91 มาก 3. มตลาดรองรบ 32 41 12 9 6 3.85 มาก 4. การรวมกลมเกษตรกร 26 47 12 15 0 3.85 มาก 5. การบรณาการและการ สงเสรมอาชพการเลยงของ กรมปศสตว

47

35

18

0

0

4.29

มากทสด

6. นโยบายสงเสรมของรฐบาล 50 18 12 15 6 3.91 มาก คาเฉลยโดยรวม 3.93 มาก

วจารณผลการศกษา

การศกษาสภาพขอมลทวไปของเกษตรกรผตอบแบบสมภาษณ พบวา รอยละ 65 เปนเพศชาย มอายเฉลย 43 ป สมาชกในครวเรอนเฉลย 3.79 คน จ านวนแรงงานทใชในการเลยงแพะเฉลย 2.12 คน รอยละ 97 เปนแรงงานในครวเรอน อาชพหลกปลกพชควบคกบการเลยงสตว รอยละ 71 อาชพทท ารายไดสงสด คอท านา รอยละ 58 มพนทถอครองเฉลย 13.53 ไร ใชส าหรบเลยงแพะเฉลย 2.44 ไร รายไดจากการเลยงแพะเฉลย 22,911.76 บาท/ป ประสบการณในการเลยงแพะเฉลย 2.42 ปสอดคลองกบ จนทนา บญศร และ วาณ ศลประสาทเอก (2548) ศกษาสภาพการลยงและวธการตลาดแพะเนอในจงหวดประจวบครขนธ พบวาเกษตรกรผเลยงแพะเนอทกขนาดฟารมมอายเฉลย 44 ป สวนใหญมระดบการศกษาชนประถมศกษาปท 1-7 มประสบการณประกอบอาชพมากอนเฉลย 3.69 ป สวนใหญเลยงแพะเนอเปนอาชพเสรม ยกเวนฟารมขนาดใหญเทานนเลยงเปนอาชพหลก และฟารมสวนใหญใชแรงงานในครอบครว

รปแบบการเลยงแพะ รอยละ 55 เลยงแบบเปนกลม ความคดรเรมในการประกอบอาชพเลยงแพะ พบวารอยละ 55 มความสนใจในอาชพเลยงแพะ เคยไดรบการฝกอบรมเรองแพะจากหนวยงานภาครฐ รอยละ88 เคยเขารวมโครงการสงเสรมอาชพการเลยงแพะจากส านกงานปศสตวจงหวดบรรมย งบประมาณพฒนาจงหวด ป 2558-2560 ผานการฝกอบรม จ านวน 2 ครงตอคน ขนาดฟารมแพะทเลยงมากทสด คอ ระหวาง 8-49 ตว วตถประสงคและประโยชนในการเลยงแพะ

28

พบวา รอยละ 70 เลยงเพอจ าหนายพนธและขน แหลงจ าหนายแพะ พบวา รอยละ 65 จ าหนายภายในจงหวด รองลงมาคอ น าไปจ าหนายตางจงหวด และตางประเทศ (สปป.ลาว) คดเปนรอยละ 28 และ 7 ตามล าดบ ราคาทจ าหนายแพะขนเฉลย 107.21 บาท/กโลกรม เหมารายตวเพศผเพอใชเปนพอพนธ ราคาเฉลย 15,000 บาท/ตว เหมารายตวเพศเมยเพอใชเปนแมพนธ ราคาเฉลย 5,500 บาท/ตว ลกษณะการจ าหนายโดยสวนใหญ จ าหนายผานกลมหรอสหกรณ รอยละ 72 สอดคลองกบ ชตา แกวละเอยด (2558) รายงานการวจยเรองการพฒนาการตลาดแพะเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจของเกษตรกรผเลยงแพะในจงหวดสงขลา พบวา ทงแพะเนอและแพะนมในจงหวดสงขลา มจดแขงและโอกาส คอมพนทการเลยงทเพยงพอ ผผลตกสนใจทจะเลยงแพะ และเจาหนาทของรฐกพรอมทจะสนบสนน อกทงผบรโภคหลกซงเปนชาวไทยมสลมและนกทองเทยวมความนยมบรโภคแพะเปนจ านวนมาก แมมจดออนและอปสรรคบาง เชน เกษตรกรยงขาดการวางแผนดานการผลต การแปรรป และการตลาดทด อกทงการโฆษณาประชาสมพนธยงมนอย ควรมกลยทธการพฒนาการตลาดผลตภณฑจากแพะเนอ คอ กลยทธการสรางเครอขายใหกวางขวางและเขมแขง ผลการสมภาษณความคดเหนของเกษตรกร ตอปจจยทสงผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ ในพนทจงหวดบรรมย ซงสามารถจดล าดบความส าคญได ดงน

1. ผน ามคณสมบตทดเหมาะสม กลาวคอ มความยตธรรม มมนษยสมพนธทด มความรบผดชอบและมความจรงใจ มเหตผลรบฟงความคดเหนของผอน มอดมการณและซอสตยสจรต มความคดสรางสรรค มความเสยสละอดทน และมความรความสามารถในการบรหารจดการและมทกษะในการประกอบอาชพดานการเลยงสตว

2. สงจงใจตอการประกอบอาชพเลยงแพะ เชน การบรณาการและการสงเสรมอาชพการเลยงแพะของกรมปศสตว ราคาจงใจ นโยบายสงเสรมของรฐบาล มตลาดรองรบ มการรวมกลมอาชพ และตนทนการผลตต า

3. การท างานของคณะกรรมการกลม กลาวคอ คณะกรรมการกลมควรสรางบรรยากาศและความสมพนธทดภายในกลม มความสามารถในการบรหารจดการ มการแบงหนาททชดเจน มความนาเชอถอ และใชอ านาจในการตดสนใจอยางถกตอง

4. ปจจยพนฐานและสภาพทวไปทเหมาะสมตอการเลยงแพะ กลาวคอ มความหลากหลายของพชอาหารสตวในพนท สภาพอากาศเหมาะสมในการเลยงแพะ ภมประเทศเหมาะสม พนธแพะเหมาะสมกบพนท เปนอาชพตกทอดจากครอบครว และมระบบขนสง (Logistic) ทสะดวก

5. การสงเสรมอาชพเลยงแพะของเจาหนาทปศสตวในพนท กลาวคอ มการจดฝกอบรมใหความรทางวชาการ มการบรณาการกบหนวยงานอนในพนทเพอสงเสรมอาชพการเลยงแพะ สนบสนนเอกสารความรดานวชาการ สนบสนนปจจยการผลต มการตดตามเยยมเยยนใหค าแนะน าแกเกษตรกร เปนผประสานงานเครอขายและตลาดใหแกเกษตรกร และมการจดทศนะศกษาดงาน

29

บทท 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา

ขอมลทวไปของเกษตรกร การศกษาสภาพขอมลทวไปของเกษตรกรผตอบแบบสมภาษณ รอยละ 65 เปนเพศชาย มอายเฉลย 43 ป จบการศกษาสงสดในระดบมธยมศกษา (ม.1-ม.6) รอยละ 44 สมาชกในครวเรอนเฉลย 3.79 คน จ านวนแรงงานทใชในการเลยงแพะเฉลย 2.12 คน รอยละ 97 เปนแรงงานในครวเรอน อาชพหลกปลกพชควบคกบการเลยงสตว รอยละ 71 อาชพทท ารายไดสงสด คอท านา รอยละ 58 มพนทถอครองเฉลย 13.53 ไร ใชส าหรบเลยงแพะเฉลย 2.44 ไร รายไดจากการเลยงแพะเฉลย 22,911.76 บาท/ป

สภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรค รปแบบการเลยงแพะ รอยละ 55 เลยงแบบเปนกลม ความคดรเรมในการประกอบอาชพ

เลยงแพะ พบวารอยละ 55 มความสนใจในอาชพเลยงแพะ ประสบการณในการเลยงแพะเฉลย 2.42 ป เคยไดรบการฝกอบรมเรองแพะจากหนวยงานภาครฐ รอยละ88 ฟารมแพะของเคยไดรบการตรวจรบรองฟารมปลอดโรค คดเปนรอยละ 53 เคยเขารวมโครงการสงเสรมอาชพการเลยงแพะจากส านกงานปศ-สตวจงหวดบรรมย งบประมาณพฒนาจงหวด ป 2558-2560 เฉลย 2.03 โครงการตอคน ขนาดฟารมแพะทเลยงมากทสด คอ ระหวาง 8-49 ตว คดเปนรอยละ 62 พนธแพะสวนใหญทเลยงมากทสดในพนทจงหวดบรรมย คอ เปนพนธลกผสมระหวางบอร (Boer) x แองโกลนเบยน (Anglo Nubian) คดเปนรอยละ 31 วธการเลยงโดยสวนใหญ รอยละ 73 เลยงแบบขงคอกสลบปลอยในแปลงหญา โดยสวนใหญ รอยละ 94 มการปลกหญาส าหรบเลยงแพะ และพบวามการปลกมากทสดคอหญาเนเปยรปากชอง 1 รอยละ 65 อาหารทใชเลยงแพะใชอาหารหยาบ (สด แหง) ใหแพะกน รอยละ 100 ใชรวมกบอาหารขน รอยละ 15, ใชอาหารหยาบ (สด แหง) รวมกบหญาหมก รอยละ 6 และใชทงอาหารหยาบ (สด แหง) รวมกบอาหารขน และหญาหมก รอยละ 24 สวนใหญรอยละ 94 มโรงเรอนเลยงแพะทมนคงแขงแรง มรางใหน า อาหารทเพยงพอเหมาะสม รอยละ 88.24 โรงเรอนหรอคอกยกพนสงงายตอการท าความสะอาด และการระบายของเสย

รอยละ 94 มการเสรมแรธาตและท าวคซนใหแกแพะ การท าวคซนสวนใหญ รอยละ 91 ท าวคซน 2 ครง/ป ถายพยาธใหแพะ 4 ครง/ป และ 2 ครง/ป คดเปนสดสวนเทากนคอ รอยละ 35 นอกจากนยงพบวา รอยละ 97 ใหยาบ ารงแกแพะสม าเสมอ

30

การผสมพนธใชพอพนธในการผสม รอยละ 100 วตถประสงคและประโยชนในการเลยงแพะพบวา รอยละ 70 เลยงเพอจ าหนายพนธและขน แหลงจ าหนายแพะ พบวา รอยละ 65 จ าหนายภายในจงหวด รองลงมาคอ น าไปจ าหนายตางจงหวด และตางประเทศ (สปป.ลาว) คดเปนรอยละ 28 และ 7 ตามล าดบ ราคาทจ าหนายแพะขนเฉลย 107.21 บาท/กโลกรม เหมารายตวเพศผเพอใชเปนพอพนธ ราคาเฉลย 15,000 บาท/ตว เหมารายตวเพศเมยเพอใชเปนแมพนธ ราคาเฉลย 5,500 บาท/ตว ลกษณะการจ าหนายโดยสวนใหญ จ าหนายผานกลมหรอสหกรณ รอยละ 72

ดานปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพการเลยงแพะเนอ พบวา ไมมประเดนปญหาอปสรรคตอเกษตรกรในระดบทมาก มเพยงประเดนพนธแพะเนอมราคาแพง, ราคาอาหารขนแพง, แหลงหญาธรรมชาตมจ ากด, ปญหาดานเงนทน และขาดแคลนความรในการจดการฟารม ซงเปนปญหาในดบปานกลางเทานน และในประเดนพนธและขนาดแพะทตองการซอมจ ากด, ขนาดพนทฟารมมจ ากดไมเหมาะสมกบจ านวนแพะ, ไมมพนทในการปลกสรางแปลงหญา, ขาดแคลนแรงงาน, ประสบปญหาโรคระบาด, ไมมตลาดทแนนอนรองรบ และไมมเจาหนาทสวนราชการมาดแล เปนปญหาและอปสรรคกบเกษตรกรเลกนอย

ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย ผลการสมภาษณความคดเหนของเกษตรกร ตอปจจยทสงผลตอการขยายตวของการเลยง

แพะ ในพนทจงหวดบรรมย ซงสามารถจดล าดบความส าคญได ดงน 1. ผน ามคณสมบตทดเหมาะสม กลาวคอ มความยตธรรม มมนษยสมพนธทด มความ

รบผดชอบและมความจรงใจ มเหตผลรบฟงความคดเหนของผอน มอดมการณและซอสตยสจรต มความคดสรางสรรค มความเสยสละอดทน และมความรความสามารถในการบรหารจดการและมทกษะในการประกอบอาชพดานการเลยงสตว

2. สงจงใจตอการประกอบอาชพเลยงแพะ เชน การบรณาการและการสงเสรมอาชพการเลยงแพะของกรมปศสตว ราคาจงใจ นโยบายสงเสรมของรฐบาล มตลาดรองรบ มการรวมกลมอาชพ และตนทนการผลตต า

3. การท างานของคณะกรรมการกลม กลาวคอ คณะกรรมการกลมควรสรางบรรยากาศและความสมพนธทดภายในกลม มความสามารถในการบรหารจดการ มการแบงหนาททชดเจน มความนาเชอถอ และใชอ านาจในการตดสนใจอยางถกตอง

4. ปจจยพนฐานและสภาพทวไปทเหมาะสมตอการเลยงแพะ กลาวคอ มความหลากหลายของพชอาหารสตวในพนท สภาพอากาศเหมาะสมในการเลยงแพะ ภมประเทศเหมาะสม พนธแพะเหมาะสมกบพนท เปนอาชพตกทอดจากครอบครว และมระบบขนสง (Logistic) ทสะดวก

5. การสงเสรมสนบสนนอาชพเลยงแพะของเจาหนาทปศสตวในพนท กลาวคอ มการจดฝกอบรมใหความรทางวชาการ มการบรณาการกบหนวยงานอนในพนทเพอสงเสรมอาชพการเลยง

31

แพะ สนบสนนเอกสารความรดานวชาการ สนบสนนปจจยการผลต มการตดตามเยยมเยยนใหค าแนะน าแกเกษตรกร เปนผประสานงานเครอและตลาดใหแกเกษตรกร มการจดทศนะศกษาดงาน

ขอเสนอแนะ

1.) หนวยงานภาครฐเชน พฒนาชมชน สหกรณจงหวด ปศสตวจงหวด สถาบนการเงน องคการบรหารสวนทองถน ควรสนบสนนและผลกดนใหเกดการรวมกลมของเกษตรกรผเลยงแพะอยางครบวงจร ตงแตกระบวนการผลต การแปรรปเปนผลตภณฑ จนกระทงการจ าหนายทงในประเทศและตางประเทศ

2.) หนวยงานภาครฐทเกยวของควรประชาสมพนธใหความรทางโภชนาการเกยวกบเนอแพะ ตลอดจนวธการปรงอาหารจากเนอแพะใหแกผบรโภคใหมากขน เพอสงเสรมใหผบรโภคมความร ความเขาใจเกยวกบเนอแพะทถกตอง และหนมาบรโภคเนอแพะ เพมขน

3.) เกษตรกรผผลตแพะรายยอยจ าเปนตองรวมกลมเพอการจดหาปจจยการผลต และจ าหนายผลผลตรวมกน ตลอดจนแลกเปลยนประสบการณการเลยงแพะ

4.) การขยายตลาดผบรโภคเนอแพะและแกะ ควรมความหลากหลายท งเมน และการใชชนสวนตางๆ ของแพะ ในการโฆษณาและท าการตลาด เชน เมนผลตภณฑเพอสขภาพ เนนกลมผสงอาย เมนคณคาทางจตใจ แบบมสไตล เกไก เนน ชม ชอป แชะ เนนกลมวยรนวยท างาน และ Premium Menu ในโรงแรมหรอหางสรรพสนคา เนนผบรโภคระดบบน มก าลงการซอสง เปนตน

32

กตตกรรมประกาศ

ผศกษาขอขอบพระคณคณะกรรมการพจารณาผลงานวชาการดานผลตสตว ของส านกงาน ปศสตวเขต 3 ทกทาน ปศสตวจงหวดบรรมย (น .สพ.อภชาต สวรรณชยรบ) ทไดใหความอนเคราะห ใหแนวคด ค าแนะน า และขอเสนอแนะทเปนประโยชนในการท าการศกษา รวมทงเจาหนาทส านกงานปศสตวอ าเภอ ปศสตวอ าเภอ ทไดใหการสนบสนนการศกษาในครงนเสรจลลวงไปดวยด และทส าคญเกษตรกรผตอบแบบสอบถามทกทาน ทไดใหขอมลตางๆ อนเปนประโยชน สงทงหลายเหลานน ามาซงเอกสารวชาการ เรอง ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย สามารถเผยแพรใหแกผสนใจทวไปไดน าไปใชประโยชน ตอไป

33

บรรณานกรม

คณะกรรมการยทธศาสตรแพะ-แกะ กรมปศสตว. 2555. ยทธศาสตรแพะ พ.ศ. 2555-2559. กรมปศสตว, พญาไท, กรงเทพฯ.

จนทนา บญศร และวาณ ศลประสาทเอก. 2548. การศกษาสภาพการลยงและวธการตลาดแพะเนอในจงหวดประจวบครขนธ. ส านกงานปศสตวจงหวดประจวบครขนธ.

ชาญชย วงษาเสน. 2559. ความเปนไปไดในการลงทนเลยงแพะเนอเพอเปนอาชพเสรมในจงหวดอบลราชธาน. แหลงสบคน: www.agri.ubu.ac.th/mis/seminar/upload/60.pdf, วนทสบคน 21 ธนวาคม 2561.

ชตา แกวละเอยด. 2558. รายงานการวจยเรองการพฒนาการตลาดแพะเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจของเกษตรกรผเลยงแพะในจงหวดสงขลา. คณะวทยาการจดการ,มหาวทยาลยราชภฏสงขลา

นรนทร สมบรณสาร. 2554. การรวมกลมและการสรางเครอขาย. กลมสงเสรมและพฒนาองคกรเกษตรกรและเครอขาย, กองพฒนาเกษตรกร. แหลงสบคน: www.farmdev.doae.go.th วนทสบคน 18 ตลาคม 2651

น าทพย บตรเทศ และ วรรณภา ลอกตนนท. 2558. การตดสนใจเลอกอาชพ แรงจงใจและความกาวหนาในอาชพพรตต เอมซ. คณะการจดการและการทองเทยว, มหาวทยาลยบรพา. แหลงสบคน: www.journal.ac.th:8080/index.php/business/article/download/342/374. วนทสบคน 21 ธนวาคม 2561

บศรน คมเมอง และ วโรจน เจษฎาลกษณ. 2556. อทธพลของแรงจงใจในการปฏบตงานและการรบรบรรยากาศขององคกร ทสงผลตอความเปนเลศในการใหบรการผานคณลกษณะอนพงประสงคตามปรชญาองคกรของพนกงานกลมธรกจเฟรนไซส. วารสารวชาการviridian-E-journal, ปท ฉบบท 3. แหลงสบคน: http://tci-thaijo.org/index.php/veridian-E-journal/article/download/31482/27042/. วนทสบคน 21 ธนวาคม 2561

ปรญญา เฉดโฉม, กนกพร ภาคฉาย, นางอไรวรรณ อนทศ และ นายบญชา สจจาพนธ. 2561: Online. ความเปนไปไดในการลงทนเลยงแพะเชงพาณชยในภาคใตของประเทศไทย. สถาบนฮาลาล, มหาวทยาลยสงขลานครนทร. แหลงสบคน: www.halinst.psu.ac.th/th/halalresearch/article-th/596, วนทสบคน 21 ธนวาคม 2561

ปรญญา เฉดโฉม, กนกพร ภาคฉาย, อไรวรรณ อนทศร และ ปราโมทย เพชรศร. 2558. แนวโนมการบรโภคเนอแพะและแกะ ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต. มหาวทยาลยสงขลานครนทร. วาราสารฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. ปท 21. ฉบบท 1.

34

ศนสนย กระจางโฉม, สดารตน อทธารตน, ณฐสทธ ศรนรกษ และ อบลรตน หยาใส. 2558. ปจจยทสมพนธกบแรงจงใจของทายาทเกษตรกรในการสานตออาชพเกษตรในอ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหม. สถาบนวจยสงคม, มหาวทยาลยเชยงใหม. จงหวดเชยงใหม. แหลงสบคน: journal.agri.cmu.ac.th/pdf/jool31_coo975.pdf. วนทสบคน 21 ธนวาคม 2561.

ส านกวจยเศรษฐกจการเกษตร. 2557. การศกษาการตลาดแพะเนอ. เอกสารวจยเศรษฐกจการเกษตร. ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

สชาต ประสทธรฐสนธ. 2546. ระเบยบการวจยทางสงคมศาสตร. พมพครงท 12, บรษทเฟองฟาปรนตง, กรงเทพฯ.

สวทย อโนทยสนทว, ชชวาล วรยะสมบต, ทนงชย ชชวาลย และ พภพ เกดเมฆ. 2554. การเลยงแพะ. กรมปศสตว, พญาไท, กรงเทพฯ.

Yamane, T. 1973. Statistic: An Introduction Analysis, 3rd edn. Harper and Row Publication. NY.

35

ภาคผนวก

36

แบบสมภาษณเพอการศกษา เรอง ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะในพนทจงหวดบรรมย

-------------------- ชอ-สกล......................................บานเลขท................หมท..........ต าบล...................................... อ าเภอ........................................จงหวด..................................โทร.............................................. แบบสมภาษณประกอบดวย 2 ตอน ตอนท1 แบบสมภาษณเกยวกบขอมลทวไปของเกษตรกร ตอนท 2 แบบสมภาษณเกยวกบสภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรค ตอนท 3 แบบสมภาษณเกยวกบปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ

ตอนท 1 ขอมลทวไปของเกษตรกร

1. เพศ 1. ชาย 2. หญง 2. อาย.............................ป 3. การศกษาสงสด

ประถมศกษา (ป.1-ป.6) มธยมศกษา (ม.1-ม.6) อาชวะศกษา (ปวช.,ปวส.) อน ๆ (ระบ).........................................

4. จ านวนสมาชกในครวเรอนทงหมด.............คน จ านวนแรงงานทใชในการเลยงแพะ........คน 5. อาชพหลก ปลกพช,เลยงสตว

ปลกพช เลยงสตว คาขาย อน ๆ (ระบ)..............................................

6. อาชพทท ารายไดสงสด.......................................................... 7. พนทถอครอง..................ไร 8. พนทในการเลยงแพะ..............ไร 9. รายไดจากการประกอบอาชพการเลยงแพะเนอในรอบปทผานมา..................................................บาท

37

10. แรงงานในการเลยงแพะ

แรงงานในครวเรอน แรงงานในครวเรอนและแรงงานจาง แรงงานจาง

ตอนท 2 สภาพการเลยง วถตลาดแพะเนอ และปญหาอปสรรค

1. รปแบบการเลยงแพะ เกษตรกรรายเดยว สมาชกกลมผเลยงแพะ สมาชกชมรมผเลยงแพะ สมาชกสหกรณผเลยงแพะ

2. ความคดรเรมในการประกอบอาชพเลยงแพะ เปนอาชพสบทอดของครอบครว มความสนใจ การชกชวน/เชญชวน/ประชาสมพนธ อนๆ (ระบ)....................................................

3. ประสบการณในการเลยงแพะ..........................ป 4. ทานเคยรบการฝกอบรมเรองแพะจากหนวยงานภาครฐหรอไม

ไมเคย เคย

5. ฟารมทานไดรบการตรวจรบรองฟารมปลอดโรค……........ หรออยางนอยสงเลอดตรวจเพอ……...... ใช ไมใช

6. ทานเคยเขารวมโครงการ ดงตอไปน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) โครงการสงเสรมการเลยงแพะ-แกะเชงพาณชยจงหวดบรรมย ประจ าปงบประมาณ

2558 (โครงการตามมาตรการส าคญเรงดวน เพอชวยเหลอเกษตรกรและคนยากจนใน การเสรมสรางความเขมแขงอยางย งยน)

38

โครงการสงเสรมการผลตสนคาเกษตรปลอดภย กจกรรม สงเสรมการผลตสนคาเกษตร

ปลอดภยดานปศสตว กจกรรมยอย สงเสรมการเลยงแพะเพอรองรบการเขาสประชาคม เศรษฐกจอาเซยน(AEC) ประจ าปงบประมาณ 2559 (งบประมาณรายจายจงหวดบรรมย)

โครงการสงเสรมการเลยงแพะ-แกะเพอตอบสนองตลาดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ประจ าปงบประมาณ 2560 (งบประมาณรายจายจงหวดบรรมย)

โครงการสงเสรมการผลตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง กจกรรมหลก สงเสรมการ เลยงแพะ-แกะเพอตอบสนองตลาดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ประจ าป งบประมาณ 2561 (งบประมาณรายจายจงหวดบรรมย)

โครงการ (ตามแผนปฏบตราชการประจ าปของกลมจงหวดฯ)พฒนาการเกษตรและ อาหารปลอดภย กลมนครชยบรนทร กจกรรมหลก สงเสรมและพฒนาการเลยงสตว เศรษฐกจ กจกรรมยอยสงเสรมอาชพการเลยงแพะเนอรองรบการเขาสประชาคม เศรษฐกจอาเซยน ประจ าปงบประมาณ 2561

โครงการปรบเปลยนพนทท านาไมเหมาะสม เพอสงเสรมการเลยงแพะ ภายใตมาตรการ ชวยเหลอเกษตรกร ปการผลต 2559/60 ดานการผลต

ไมเคยเขารวมโครงการดงกลาวขางตน 7. จ านวนแพะเนอทเลยงปจจบน

< 8 ตว แมพนธ................ตว พอพนธ.................ตว อนๆ............ตว 8-49 ตว แมพนธ................ตว พอพนธ.................ตว อนๆ..............ตว 50-100 ตว แมพนธ................ตว พอพนธ.................ตว อนๆ..............ตว 100 ตว ขนไป แมพนธ................ตว พอพนธ.................ตว อนๆ..............ตว

8. พนธแพะทมในฟารม (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) พนธพนเมอง พนธบอร (Boer) พนธแองโกลนเบยน (Anglo Nubian) ลกผสมบอร x แองโกลนเบยน ลกผสมบอร x พนเมอง ลกผสมแองโกลนเบยน x พนเมอง ลกผสมบอร x ซาแนน (saanen) อนๆ(ระบ)...........

9. วธการเลยง เลยงแบบขงคอก เลยงแบบขงคอกสลบปลอยในแปลงหญา เลยงแบบปลอยไลตอน

39

10. ทานมแปลงพชอาหารสตวส าหรบแพะเนอ

ไมม ม พนธพชอาหารสตวทปลก (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ) หญารซ...........................ไร...........งาน ถวฮามาตา..............ไร..............งาน หญากนนสมวง...............ไร...........งาน ถวสไตโล...............ไร...............งาน หญาขน...........................ไร...........งาน ถวอะตาตม.............ไร..............งาน หญาเนเปยรปากชอง1..........ไร......งาน กระถน....................ไร..............งาน หญาอนๆ ระบ.............ไร..............งาน ถวอนๆ ระบ...........ไร..............งาน

11. อาหารทใชภายในฟารมของทาน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) อาหารหยาบ อาหารขน หญาหมก อนๆ (ระบ).................................

12. ทานมโรงเรอนหรอคอกส าหรบเลยงแพะเนอหรอไม ไมม ม สภาพและลกษณะของคอกหรอโรงเรอน (ตอบไดมากวา 1 ขอ)

โรงเรอนหรอคอกมหลงคากนแดดฝน โรงเรอนหรอคอกยกพนสงงายตอการท าความสะอาดเกบกวาดมลแพะ พนคอกท าเปนไมระแนงความหาง 1.3-15 ซม. ตามความเหมาะสมกบขนาดแพะ และงาย ตอการ ระบายของเสย (มล/ปสสาวะ) มรางน า/รางอาหารเพยงพอ มทแบงกนปองกนการแยงอาหาร

13. ทานมน าสะอาดเพยงพอตอการเลยงแพะเนอของทานหรอไม ไมเพยงพอ เพยงพอ แหลงน าทน ามาเลยง แหลงน าธรรมชาต อาท หวย หนองน า คลอง บง บอน า

น าฝนทกกเกบไว น าประปา

40

14. ทานมการเสรมแรธาตแกแพะเนอในคอกหรอไม ม ไมม 15. ทานมการท าวคซนปองกนโรค แกแพะเนอของทานหรอไม

ไมม ม จ านวนครง/ป 1 ครง/ป 2 ครง/ป อนๆ ระบ...............................

16. ทานมการถายพยาธ แกแพะเนอของทานหรอไม ไมม ม จ านวนครง/ป 1 ครง/ป 2 ครง/ป 3 ครง/ป 4 ครง/ป >4 ครง/ป

17. ทานเคยใหยาบ ารง แกแพะเนอของทานหรอไม เคย ไมเคย 18. ทานใชวธการผสมพนธแมพนธแพะอยางไร

ใชพอพนธ ผสมทยม ใชทงพอพนธและผสมทยม

19. การใชประโยชน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) เลยงเพอจ าหนาย (โปรดระบ) จ าหนายพนธ จ าหนายขน จ าหนายทงพนธทงขน เลยงเพอประกอบพธทางศาสนา เลยงเพอบรโภคในครวเรอน

41

20. แหลงจ าหนาย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

จ าหนายภายในจงหวด จ าหนายตางจงหวด จ าหนายตางประเทศ

21. วธจ าหนาย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ชงน าหนก ราคาเฉลย..................บาท/กโลกรม เหมาเปนรายตว แพะเพศผ ราคาเฉลย...............บาท/ตว แพะเพศเมย ราคาเฉลย...........บาท/ตว

22. ลกษณะการจ าหนาย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) จ าหนายผานพอคาคนกลาง จ าหนายตรงไมผานพอคาคนกลาง จ าหนายรปแบบกลม/ชมรม/สหกรณ

23. ปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพการเลยงแพะเนอ สภาพปญหาและอปสรรค มาก=4 ปานกลาง=3 นอย=2 ไมม=1

1. พนธแพะเนอมราคาแพง 2. พนธและขนาดแพะทตองการซอมจ ากด 3. สภาพพนทฟารมและโรงเรอนมน าทวมขง ชอ 4. ขนาดพนทฟารมมจ ากดไมเหมาะสมกบจ านวนแพะ 5. ราคาอาหารขนแพง 6. แหลงหญาธรรมชาตมจ ากด 7. ไมมพนทในการปลกสรางแปลงหญา 8. ผสมเทยมตดยาก 9. ขาดแคลนแรงงาน 10. ปญหาดานเงนทน 11. ขาดแคลนความรในการจดการฟารม 12. ประสบปญหาโรคระบาด 13. ไมมตลาดทแนนอนรองรบ 14. ไมมเจาหนาทสวนราชการมาดแล

42

15. อน ๆ ระบ............................... 24. ขอเสนอแนะอนๆ

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ตอนท 3 ปจจยทมผลตอการขยายตวของการเลยงแพะ

โปรดท าเครองหมาย ในชองทตรงกบระดบความคดเหนของทาน 3.1 ปจจยดานความเขมแขงของกลม 1) ทานมความคดเหนตอการท างานของคณะกรรมการกลม ในเรองตอไปนในระดบใด

ความคดเหนของสมาชกทมตอคณะกรรมการกลม

ระดบความคดเหน มากทสด=5

มาก=4

ปานกลาง=3

นอย=2

นอยทสด = 1

1. ความนาเชอถอและไววางใจในการ ท างาน

2. การสรางบรรยากาศความอบอนคนเคย และความสมพนธทดภายในกลม

3. การใชอ านาจการตดสนใจในการ ท างาน

4. มความรความสามารถในการบรหาร จดการ

5. การแบงงานใหสมาชกชวยท า

43

2) ทานคดวาผน า (คณะกรรมการกลม) ในกลมของทานมคณลกษณะดงตอไปนในระดบใด

ลกษณะการเปนผน า ระดบความคดเหน

มาก ทสด=5

มาก=4

ปานกลาง=3

นอย=2

นอย ทสด=1

1. มมนษยสมพนธ (พดคยตดตอสอสาร และประสานงาน)

2. มความรความสามารถในการบรหาร จดการ และมทกษะในการประกอบ อาชพดานการเลยงสตว

3. มความรบผดชอบและมความจรงใจ 4. มความเสยสละและอดทน 5. มอดมการณและซอสตยสจรต 6. มเหตผล รบฟงความคดเหนของผอน 7. มความคดสรางสรรค 8. มความยตธรรม

3) คณะกรรมการหรอผน ากลมปฏบตตามระเบยบขอบงคบในเรองตาง ๆ ดงนหรอไม ระเบยบขอบงคบกลม ปฏบต ไมปฏบต

1. บรหารเงนทน และปนผลก าไรดวยความยตธรรม 2. เขารวมประชมกลม 3. เขารวมกจกรรมของกลม 4. ชวยเหลอสมาชกในกลม 5. ปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบของกลม

44

3.2 ปจจยดานการสงเสรมและพฒนาการเลยงแพะในพนท 1) ทานคดวาเจาหนาทปศสตวใหการสงเสรมสนบสนนอาชพการเลยงแพะในพนทมากนอย เพยงใด

การสงเสรมและพฒนาอาชพการเลยงแพะของเจาหนาทปศสตว

ระดบความคดเหน มาก ทสด=5

มาก=4

ปานกลาง=3

นอย=2

นอย ทสด=1

1. การฝกอบรมใหความรทางวชาการ 2. การสนบสนนดานปจจยการผลต 3. การเยยมเยยนเกษตรกร 4. การสนบสนนเอกสารความรดานวชาการ 5. การจดทศนะศกษา ดงาน 6. การประสานงานกบหนวยงานอน 7. การประสานงานดานเครอขายและ การตลาด

3.3 ปจจยดานความมนคงยงยนของอาชพการเลยงแพะ

1) ทานคดวาปจจยพนฐานและสภาพทวไปมความเหมาะสมตอการเลยงแพะมากนอยเพยงใด

ปจจยพนฐาน ระดบความคดเหน

มากทสด=5

มาก=4

ปานกลาง=3

นอย=2

นอย ทสด=1

1. มรดกตกทอดของครอบครว 2. ภมประเทศ 3. สภาพอากาศ 4. ความหลากหลายของพชอาหารสตว 5. ระบบขนสง(Logistic) 6. พนธแพะ

45

2) ทานคดวาสงเหลานสรางความจงใจตอการประกอบอาชพเลยงแพะมากนอยเพยงใด

สงจงใจตอการเลยงแพะ ระดบความคดเหน

มาก ทสด=5

มาก=4

ปานกลาง=3

นอย=2

นอย ทสด=1

1. ตนทน 2. ราคาขาย 3. ตลาด 4. การรวมกลมเกษตรกร 5. การบรณาการและการสงเสรมอาชพการ เลยงแพะของกรมปศสตว

6. นโยบายสงเสรมของรฐบาล

3.3 ปจจยอนๆ (โปรดระบ) ..............................................................................................................…………………………

…………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………