โครงกำรวจย

“กำรศกษำแนวทำงในกำรท ำประกนคณภำพ

เพอน ำไปส Best Practice”

โดย

คณะกรรมกำรประกนคณภำพ

คณะวำรสำรศำสตรและสอสำรมวลชน

มหำวทยำลยธรรมศำสตร

ป 2557

ค ำน ำ

การท าประกนคณภาพเปนเครองส าคญในการพฒนาประสทธภาพในการบรการการศกษา ทงในดานการเรยนการสอน ดานการวจย ดานบรการวชากรสสงคมและดานศลปวฒนธรรม ดงนน หากเครองมอคอการประกนคณภาพเปนเครองมอทดมประสทธภาพ เปนเครองมอทถกสรางขนอยางถกตองและเหมาะสม สามารถน ามาใชในการปรบปรงการท างานดานตางๆ ใหบรรลเปาหมายและพนธกจทมหาวทยาลยตองการ ดงนนเพอการเปนพฒนาเครองมอการประกนคณภาพของคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนใหมประสทธภาพ สามารถน าเครองมอการประกนคณภาพมาใชในการบรหารจดการงานดานตางๆ ทงการเรยนการสอน การวจย และการพฒนาสสงคม สามารถน าไปปรบใชได จงไดด าเนนการจดท าโครงการวจย “การศกษาแนวทางในการท าประกนคณภาพเพอน าไปส Best Practice” โดยศกษารวบรวมขอมลการประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตร/ วารสารศาสตรฯ ในประเทศไทย ทงเชงปรมาณและคณภาพ เพอหาแนวทางการด าเนนงานทดเยยมในองคประกอบประกนคณภาพทง 9 องคประกอบ (Best Practice) ทสามารถน ามาประยกตใชกบคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร รวมถงหนวยงาน อนๆ ตอไป

ผวจย

สำรบญ

หนำ

บทท 1 บทนำ 1.1 ท มาและความสำค ญของป ญหา 1

1.2 วตถประสงค 4 1.3 ปญหาน าวจย 4

1.4 ระยะเวลาในการศกษา 4 1.5 นยามศพททเกยวของ 4 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 6

1. แนวคดการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) และการถอดบทเรยน 6 2. แนวคดการประกนคณภาพทด (Good Quality Assurance) 9 3. ทฤษฎระบบ (System Theory) 24

บทท 3 ระเบยบวธวจย 35

การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) 35 ประชากรและกลมตวอยาง 35 กลมตวอยาง 35 เครองมอทใชในการเกบขอมล 36

วธเกบรวบรวมขอมล 37 การวเคราะหขอมล 37

การวจยเชงประมาณ (Quantitative Research) 37 ประชากรและกลมตวอยาง 37 เครองมอทใชในการวจย 37การวเคราะหขอมล 40 การน าเสนอขอมล 40

บทท 4 ผลการศกษา 41

4.1 สภาพการณประกนคณภาพ 41 4.2 ประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษาภายใน 44 4.3 ผลการวจย 45

4.3.1 ผลการศกษาเชงปรมาณ 46 4.3.2 ผลการวจยเชงคณภาพ 60

4.4 การเขยน S+R เพอเปน Best Practice 78

บทท 5 สรปและอภปรายผล 80 ขอเสนอแนะ 84

ภาคผนวก 86

สำรบญตำรำง หนำ

ตารางท 1.1 แสดงผลการประเมนตามองคประกอบคณภาพ คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน 2 ตารางท 1 แสดงจ านวนและรอยละของเพศของผตอบแบบสอบถาม 46 ตารางท 2 แสดงจ านวนและรอยละของความเกยวของกบงานประกนคณภาพ 46 ตารางท 3 แสดงจ านวนและรอยละของประสบการณ (ป) ทท างานประกนคณภาพ 47 ตารางท 4 ขอมลใดตอไปนททานรบรเกยวกบงานประกนคณภาพ (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ) 47 ตารางท 5 แสดงแหลงทมาการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพ 48 ตารางท 6 แสดงความถ ความบอยครงในการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพตอป 49 ตารางท 7ความคดเหนเกยวกบการด าเนนงานดานประกนคณภาพ 49 ทานเหนดวยมากนอยเพยงใดตอการด าเนนงานดานประกนคณภาพของคณะทาน ตารางท 8 แสดงองคประกอบทท าคะแนนไดงายมากทสด 3 อนดบแรก 50 ตารางท 9 แสดงความเหนของกลมตวอยางเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด 3 อนดบแรก 52 ตารางท 10 แสดงจ านวนและรอยละการมสวนรวมในงานประกนคณภาพ 53 ตารางท 11 แสดงสงส าคญทท าใหการประกนคณภาพประสบผลส าเรจมากทสด 53 ตารางท 12 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 54 ในการท างานประกนคณภาพกบการรบรงาน ตารางท 13 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 55 ในการท างานประกนคณภาพกบการรบรแหลงทมาขอมลการประกนคณภาพ ตารางท 14 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 55 ในการท างานประกนคณภาพกบความถในการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพใน 1 ป ตารางท 15 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 56 ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนตอการด าเนนงานประกนคณภาพของคณะ ตารางท 16 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 57 ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดงายทสด ตารางท 17 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 57 ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด ตารางท 18 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 58 ในการท างานประกนคณภาพกบการมสวนรวมในงานประกนคณภาพ ตารางท 19 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ 59 ในการท างานประกนคณภาพกบความเหนตอสงส าคญ/ปจจยทท าใหงานประกนคณภาพประสบผลส าเรจ ตารางท 20 สภาพการณการประกนคณภาพภายในคณะ 60 ตารางท 21 ประเดนความส าเรจของการประเมนคณภาพตามองคประกอบตางๆ 61

ตารางท 22 ความเหนตอการเปน Best Practice ในองคประกอบท 1 67 ตารางท 23 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 68 ในองคประกอบท 2 การเรยนการสอน การผลตบณฑต ตารางท 24 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 70 ในองคประกอบท 3 การพฒนานสตนกศกษา ตารางท 25 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 71 ในองคประกอบท 4 การวจย ตารางท 26 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 72 ในองคประกอบท 5 การบรการวชาการแกสงคม ตารางท 27 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 73 ในองคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม ตารางท 28 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 74 ในองคประกอบท 7 การบรหารการจดการเรองการเงน ตารางท 29 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice 75 ในองคประกอบท 9 การประกนคณภาพ

1

บทท 1

บทน ำ 1.1 ทมำและควำมส ำคญของปญหำ

การท าประกนคณภาพเปนเครองส าคญในการพฒนาประสทธภาพในการบรการการศกษา ทงในดาน การเรยนการสอน ดานการวจย ดานบรการวชากรสสงคมและดานศลปวฒนธรรม ดงนน หากเครองมอคอการ ประกนคณภาพเปนเครองมอทดมประสทธภาพ เปนเครองมอทถกสรางขนอยางถกตองและเหมาะสม สามารถน ามาใชในการปรบปรงการท างานดานตางๆ ใหบรรลเปาหมายและพนธกจทมหาวทยาลยตองการ คอ ประการทหนง มการจดการศกษาใหมมาตรฐานสากลและสอดคลองกบความตองการของประเทศไทย ประการทสองมการสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการรปแบบตางๆ กบมหาวทยาลยในอาเซยน (ASEAN) และเอเชย (ASIA) ประการทสาม มการสรางงานวจยและงานสรางสรรคทมคณภาพไดมาตรฐานสากลและเปน ประโยชนตอสงคมและประเทศชาตดวยการเพมงบประมาณวจย ใหทนสนบสนนงานสรางสรรคลกษณะอน สนบสนนใหมการตพมพในวารสารวชาการ มการสรางเครอขายพเลยง (Mentor networking) ประการทส มการสงเสรมบทบาทในการชน า และน าเสนอทางออกอยางสรางสรรคจากความรและความเชยวชาญของ คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนใหแกสงคมผานสอตางๆ

ประการทหา อนเปนสงส าคญส าหรบยคโลกาภวตนคอ การพฒนาเทคโนโลยและการปลกฝงจตวญญาณความเปนธรรมศาสตร และสงเสรมการท านบ ารง คณธรรม ศลปวฒนธรรมใหแกประชาชนและสงคม โดยมประการทหก คอ การจดระบบการบรหารของคณะภายใตหลกธรรมาภบาล ทมงเนนความโปรงใส และความรบผดชอบรวมถงการม สวนรวมของบคลากรในองคกร

ส าหรบคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน ไดด าเนนงานประกนคณภาพตดตอกนมาเปนระยะ เวลา 8 ป และพยายามคนหาจดออนของการท างานประกนคณภาพมาโดยตลอดซงพบวาปญหาประการหนง ทท าใหงานประกนคณภาพของคณะยงพฒนาไปไดไมเตมทเพราะขาดกรอบคดเกยวกบการท างานประกนคณภาพในเชงกระบวนการ (Process) นบตงแตการด าเนนการเขยนแผนใหสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ และ กลยทธในการด าเนนงานในองคประกอบตางๆ ทง 9 องคประกอบ อนไดแก ดานแผนนโยบาย ดานการเรยน การสอน การวจย การบรการวชาการสสงคม การเผยแพรศลปวฒนธรรม และการทจะบรรลเปาหมายทง 9 องคประกอบ ตามการประเมนประกนคณภาพศกษา (สกอ.) และการบรรลเปาหมายตามการประเมน คณภาพการศกษาภายนอก (สมศ.) รวมทงการประเมนผลการปฏบตราชการ (กพร.) ซงทผานมาคณะวารสาร ศาสตรฯ ไดผานการประเมนคณภาพการศกษามาตลอด โดยในป 2554 คณะวารสารศาสตรฯ ไดคะแนนการ ประเมนตามเกณฑองคประกอบตางๆ ดงน

2

ตำรำงท 1.1 แสดงผลกำรประเมนตำมองคประกอบคณภำพ คณะวำรสำรศำสตรและสอสำรมวลชน

3

แสดงผลการประเมนตามองคประกอบคณภาพ คณะวารสารศาสตรและสอสาร มวลชน พบวา หลกเกณฑทคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนใชในการพฒนามาโดยตลอดคอ การเรยนรจากขอผดพลาดและคนหาวธการปญหาผานการแลกเปลยนเรยนรจากคณะอนๆ ทมคะแนนประเมนประกนคณภาพในระดบสง

อยางไรกตาม ดวยฐานความรของศาสตรในแตละคณะ และแตละมหาวทยาลยพบวา แตละคณะแหงจะมความสามารถในการปฏบตตามพนธกจทมประสทธภาพทแตกตางกน เชน คณะพาณชยศาสตรและการ บญชอาจมความรความเขาใจในการปฏบตงาน พนธกจในดานการบรหาร การก าหนดแผน นโยบายดานงบ ประมาณ สวนคณะศลปกรรมซงมความสามารถในเรองการออกแบบและงานดานการสรางสรรคไดด ขณะท คณะพยาบาลศาสตรอาจมความรความเขาใจในการปฏบตภารกจในดานการด าเนนการในเชงระบบและเชง กระบวนการและการศกษารปแบบวธการเรยนการสอน สวนคณะสงคมสงเคราะหอาจมแนวคดในเชงการ บรการสงคมไดชดเจนมากกวาคนอนๆ เปนตน ซงการทแตละคณะแตละมหาวทยาลยมจดแขงทแตกตาง กนไป จงควรจะมการศกษาถงแบบแผนการด าเนนงานตามองคประกอบตางๆ ทแตละคณะหรอแตละ มหาวทยาลยมความเขมแขงเพอน ามาเปนแบบอยางของการปฏบตการดานการประกนคณภาพการศกษาตอ ไป และเนองจากธรรมชาตของคณะทมความแตกตางกนดงกลาว ดงนนในการเรยนร และการพฒนาการด าเนนงานดานประกนคณภาพ จงควรเรยนรจากคณะทมความเหมอน หรอมความใกลเคยงกน

ส าหรบคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนในฐานะทเปนสถาบนทเกยวของกบงานดานการเปนผใหบรการสาธารณะประโยชน เปนผชน าดานความคดใหแกชมชนและสงคม และเปนเครองมอในการด าเนนงาน ดานตางๆ ใหบรรลผล ดงนน งานของคณะวารสารศาสตรฯ ซงเกยวของกบการสอสารเพอสรางความร ความเขาใจ และโนมนาวใหเกดพฤตกรรมรวมของคนในสงคมใหเกดขน ซงงานดงกลาวมความเกยวของอยางกวางขวาง กบการพฒนาเศรษฐกจ สงคม การเมอง สาธารณสข การศกษา ฯลฯ ซงเมองานดานการสอสารเกยวของกบ งานดานตางๆ ดงนนคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนจงเปรยบเสมอนกลไกทส าคญอยางหนงของสงคม ทคอยขบเคลอนใหงานดานตางๆ บรรลผลตามทก าหนดไว การท าประกนคณภาพของคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน จงมผลส าคญอยางยงตอการปรบปรงและพฒนาบคลากรทตองออกไปประกอบอาชพในดานการสอสารในสงคมตอไป ซงการทคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนสามารถเปนคณะทผลตบณฑตออกไปไดอยางมประสทธภาพ งานทกสวนทเกยวของกบการผลตบณฑตของคณะยอมตองมการท างานอยางมระบบ โดยการใชงานประกนคณภาพมาเปนเครองมอทจะใชในการบรหารจดการงานดานตางๆ ทงการเรยนการสอน การวจย และการพฒนาสสงคมดวย และเปาหมายดงกลาวจะส าเรจได จ าเปนตองคนหาวธการด าเนนงานดานประกนคณภาพใหน าไปสความเปนเลศ (Best Practice) ทจะน าพาคณะไปสความกาวหนาตอไปในอนาคต

4

1.2 วตถประสงค

1. เพอศกษาแนวทางการท างานประกนคณภาพใหส าเรจเปน Best Practice ในองคประกอบตางๆ 2. เพอน าผลการศกษามาเปนตนแบบในการท างานประกนคณภาพอนน าไปสการเปน Best

Practice

1.3 ปญหำน ำวจย

1. แนวทางการท าประกนคณภาพของคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนใหส าเรจเปน Best Practice ในองคประกอบตางๆ เปนอยางไร

2. คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชนสามารถน างานทเปน Best Practice ของสถาบนอนๆ มาเปนตนแบบในการท างานประกนคณภาพของคณะวารสารศาสตรฯ ไดหรอไมอยางไร

1.4 ระยะเวลำในกำรศกษำ ระหวางเดอนกมภาพนธ - พฤษภาคม พ.ศ. 2557 1.5 นยำมศพททเกยวของ

1) งานประกนคณภาพ หมายถง การประกนสญญาในการท ากจกรรมใดๆ เกยวกบการศกษาอยางมระบบแบบแผนตามทก าหนดไว อาท ดานนโยบาย ดานผลตบณฑต ดานการเรยนการสอน ดานการวจย ดานบรการวชาการและสงคม ดานการท านบ ารงศลปวฒนธรรม ฯลฯ เพอท าใหเกดผลผลตทดเยยมจากผลผลตเปนทยอมรบนบถอของสงคม

2) การเปน Best Practice หมายถง การด าเนนงานดานการประกนคณภาพในองคประกอบตางๆ ทไดผลอยางดเยยม โดยการด าเนนกจกรรมตองบรรลเปาหมายและไดคะแนนเตมในการด าเนนการประกนคณภาพตามองคประกอบนนๆ และไดรบความชนชมจากคณะกรรมการประกนคณภาพทเขามาประเมน

3) แนวทางในการด าเนนเปน Best Practice หมายถง การสรางวธการหรอแนวคดในการด าเนนการ ประกนคณภาพใหบรรลผลดเยยมในองคประกอบประกนคณภาพทง 9 องคประกอบ และวธการ หนงท จะสามารถท าใหการเรยนรเกยวกบการท างานดานประกนคณภาพเปนไปอยางถกตองและ รวดเรวไดวธการ หนงกคอการแลกเปลยนเรยนรจากแหลงสถาบนการศกษาอนๆ ทเปน Best Practice ในการปฏบตพนธกจในดานตางๆ เพอจะไดเหนแบบอยางทดและถกตอง สามารถน ามาใชเปนตนแบบหรอแนวทางส าหรบ การประกนคณภาพในองคประกอบตางๆ ทง 9 องคประกอบ ซงน าไปสการบรรลพนธกจ วสยทศนของคณะและของมหาวทยาลยตอไปภายหนา

5

1.6 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. เพอไดรเขาใจวธการท าประกนคณภาพในองคประกอบตางๆ ทน าไปส Best Practice 2. เพอใหไดแนวทางในการด าเนนงานองคประกอบตางๆ ในการประกนคณภาพเพอน าไปสการเปน

Best Practice

6

บทท 2

แนวคดทฤษฎและงำนวจยทเกยวของ ในการศกษาวจยครงนผวจยจะใชแนวคดทฤษฎตางๆ เปนกรอบในการวจย ดงน

1. แนวคดการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) และการถอดบทเรยน 2. แนวคดการประกนคณภาพทด (Good Quality Assurance) 3. ทฤษฎระบบ (System Theory)

1. แนวคดกำรเรยนรจำกประสบกำรณ (Experiential Learning) และกำรถอดบทเรยน

การเรยนรจากประสบการณมรากฐานมาตงแตเรมเกดมนษยชาต การเรยนร ในยคนนจะเปน การ

เรยนรแบบลองผดลองถก (Trial and error) โดยมการประเมนผลทชดเจน คอ การอยรอดโดย การด าเนนชวตและผลการเรยนรทดทสดกจะเปนแบบอยางใหรนตอไปไดจดจ า เพอประยกตใช ส าหรบตนเอง การศกษาจากประสบการณจงถายทอดจากบรรพบรษสลกหลานจากนายจางสลกจาง จากเพอนสเพอน จากผรไปผเรยน จนเกดเปนการถายทอดความรหลายลกษณะ เชน การฝกงาน การอาชวะ การจดการฝกอบรมในหนวยงานตางๆ รวมไปถงการสอนงาน เปนตน

ขอบขายความหมายของค าวาการเรยนรจากประสบการณกวางขวางมาก ทงในทางปฏบต และทฤษฎตางมมมมองทสอดคลองกบสถานการณทแตละคนเผชญอยในชวตประจ าวน ดงนน อาจ กลาวไดวา การเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) คอกระบวนการสรางความร ทกษะ และเจตคตดวยการน าเอาประสบการณเดมของผเรยนมาบรณาการเพอสรางการเรยนร ใหมๆ ขน

ทฤษฎการเรยนรหลายทฤษฎไดประยกตใชรปแบบการเรยนรจากประสบการณ เชน ทฤษฎของการเรยนรหลายทฤษฎจากประสบการณของอบราฮม มาสโลว (Abraham Maslow) หรอทฤษฎของฌองเพยเจท (Jean Piaget) ซงมบทสรปในงานวจยวา พฒนาการของมนษยนนมา จากการทมนษยมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบๆ ตวของเขาเอง อยางไรกตามผทถอวาเปนผน าซง จดประกายใหก าเนดทฤษฎการเรยนรจากประสบการณทส าคญๆ ไดแก จอหน ดวอ (John Dewey) ฌอง เพยเจท (Jean Piaget) เครท เลวน (Kurt Lewin) และเดวท โคลบ (David Kolb) ตอเนองกนมาตามล าดบ ความเชอของ จอหน ดวอ (John Dewey) ดานการเรยนรจากการ ลงมอปฏบต (Learning by doing) เปนวลทถกอางองอยางแพรหลายในหมนกการศกษา เขาไดเสนอแนวคดทวาเหตการณตางๆ ยอมเกดและด าเนนอยแนนอน แตสงทเราจะตองค านงถงกคอ ความหมายทแฝงอยในสงนนนนเอง เขาชใหเหนความส าคญของประสบการณทมนษยมอยอยาง หลากหลายแตกตางกนและสนบสนนความคดของนกการศกษาทวาประสบการณนนไมส าคญเทากบวาผเรยนไดเรยนรอะไรบางจากประสบการณนนๆ เลวน (Kurt Lewin) มความคดคลายๆ กบ ดวอ (John Dewey) เขาเชอวา

7

ประสบการณจะน าไปสการเรยนรไดกตอเมอเราเขาใจความหมายของ ประสบการณนนและสามารถน าออกไปใชในการพฒนาตนเองหรอกลมซงจะตองมปจจยอนๆ อก หลายอยางมาสนบสนนใหเกดสงเหลานขน ในขณะทมการศกษาคนควาอยางกวางขวางเกยวกบประเดนตางๆ ทไดกลาวขางตน งาน ของโคลบและฟราย (Kolb and Fry. 1971; 1975; 1984) กเปนทนยมใชอางองถงในการอภปราย ถงประเดนการเรยนรจากประสบการณ โคลบ และ ฟราย (Kolb and Fry, 1975) ระบในผลการวจย วาขณะทผใหญเกดการเรยนรจากประสบการณตามรปแบบการเรยนรทตนถนด และการเรยนรกจะ เรมจากจดนน แตผใหญกจะใชรปแบบการเรยนรหลายๆ รปแบบแมวาจะไมมากหรอไดผลเทากบ แบบทตนเองถนด จากขอคดเหนของนกทฤษฎดงกลาวน สรปวาการเรยนรเกดเปนวงจรตอเนอง โดย ผเรยนจะเคลอนจากการรบร หรอการท ากจกรรมการเรยนรซงจะสงเสรมการเรยนรทงหมด กจกรรม บางอยางกเปนทชนชอบบางกถกละเลยไมมใครสนใจเอาใจใสและ โคลบ และ ฟราย (Kolb and Fry) ไดคดคนวงจรการเรยนร ซงน าไปสขออภปรายตอไปน

1.1 กำรจดกระบวนกำรเรยนรแบบประสบกำรณจรง (Experiential Learning) คารล โรเจอร (Carl Roger) นกจตวทยาและนกการศกษาชาวอเมรกนเชอวา มนษยมศกยภาพทจะเรยนร และการเรยนรจะไดผลดหากการเรยนรนนมความหมาย หรอเปนสงทผเรยนสนใจอยากรอยางแทจรง โรเจอรจ าแนกการเรยนรเปน 2 ชนด คอ

1) การเรยนรในสงทถกสอนโดยผเรยนไมไดสนใจอยากรมากอน 2) การเรยนรในสงทผเรยนตองการร โดยเรยนรผานประสบการณตรง หรอ Experiential

Learning หมายถง ความรทไดรบจากการลงมอปฏบตจรง และน าความร มาประยกตใชใหเกดประโยชน) ความแตกตางส าคญระหวางการเรยนรสองแบบน คอ การ เรยนรผานประสบการณจะมงสนองความตองการหรอความสนใจของผเรยน และเมอ ผเรยนไดเรยนรในสงทตนสนใจกจะเปนการเรยนรทมความหมายและยงยน โรเจอรไดกลาวถงปจจยหลกๆ ทบงบอกถงแนวทางการเรยนรผานประสบการณ โดยแบง เปนปจจย

ในสวนบทบาทของผสอนและบทบาทของผเรยน ไวดงน 1.1.1 บทบาทของผสอน โดยหลก คอ ผทท าหนาทในการเอออ านวยความสะดวก แกผเรยน

โดยวธการตางๆ ดงน 1.1.1.1 ยอมรบฟงความคดเหนของผ เรยน ผสอนไมควรครอบง าหรอคอยบงการ

ความคดผเรยน แตควรเปดโอกาสใหผเรยนคดตดสนใจสงตางๆ ดวยตนเอง ผสอนควรให เวลาท เพยงพอแกผเรยนในการท างาน ใชสมาธ พดคย จนตนาการ ลองผดลองถกและเปดโอกาสให ผเรยนไดมความสมพนธหรอท างานรวมกบบคคลอนทมความสนใจคลายกน

1.1.1.2 คนหาสงทผเรยนสนใจเรยนร การเรยนรทกระตนพลงทางความคดมาก ทสดจะเกดขนเมอผเรยนมสวนรวมในการสรางสงทมความหมายตอตนเอง การทผเรยนมโอกาส เลอกเรยนรสงท

8

สนใจ เขาจะเรยนรอยางเตมใจและมความสข ผสอนควรสงเกต หรอซกถามวา ผเรยนสนใจอยากรสงใด จากนนจดการเรยนการสอนใหเปดกวาง ยดหยน เพอ เปดโอกาสใหผเรยน ไดเรยนหรอท ากจกรรมทสนใจ

1.1.2 บทบาทของผเรยน สามารถจ าแนกตามระดบของการมสวนรวมในกระบวน การเรยนร ดงน

1.1.2.1 ผเรยนมสวนรวมเตมทในกระบวนการเรยนร รวมถงมสวนเลอกวธการ เรยนร การเรยนรผานประสบการณ เนนใหผเรยนมสวนรวมในทกขนตอนการเรยนร นบตงแตม สวนรวมตดสนใจในสงทตองการจะเรยนร รวมออกแบบวธการเรยนรรวมไปถงรวมตดสน วธการ ประเมนผลการเรยนรเผชญปญหาจากประสบการณจรงอนเปนไปตามธรรมชาตของมนษยในเรอง ความอยากรอยากเหน กระตอรอรนทจะเรยนร คนพบและหาทางออกใหแกปญหาทเกดขน ดงนน ผสอนมหนาทกระตนธรรมชาตความอยากรของผเรยน โดยจดการเรยนการสอนใหผเรยน ไดเผชญ ปญหาผานการลงมอปฏบตจรงเพอคนพบความรดวยตนเอง

1.1.2.2 ผเรยนมสวนรวมในการประเมนตนเอง โดยใหผเรยนไดมสวนรวม ก าหนดวตถประสงคและประเมนการเรยนรของตนเอง หมายถง การใหผเรยนรวมก าหนดเปาหมาย ประเมนความคบหนา รวมทงตงบรรทดฐานคณภาพผลงานการเรยนรของตวเองอนเปนการฝกใหผ เรยนรจกรบผดชอบตอตนเองอยางแทจรง การประเมนควรใชวธการทหลากหลาย มงประเมนทง ผลงาน คณภาพทางวชาการ สภาพอารมณผเรยนในการท างาน รวมทงอาจประเมนทกษะการท างาน กลมทกษะการสอสารเพอน าเสนอขอมลความรทไดแกผอน เปนตน

1.2 ขนตอนกำรจดกจกรรมกำรเรยนรแบบประสบกำรณ ประกอบดวยขนตอน 5 ขน ดงน

1.2.1 ขนประสบการณ (Experiencing) ใหความร เรองการพดในโอกาสตางๆ สาธตวธการใชอปกรณ และเครองมอตางๆ เชน การใชกลองวดโอ การใชเครองตดตอภาพ การใชเครองควบคมเสยง หลงจากนนแบงนกเรยนออกเปน 3 กลม ไดแก กลมทหนงชางภาพ กลมทสองควบคมภาพและเสยง กลมทสามผประกาศขาวประจ าวน ทงสามกลมจะแบงหนาทกนชดเจน โดยครเปนผทใหค าแนะน าและก ากบตดตาม

1.2.2 ขนน าเสนอและแลกเปลยนประสบการณ (Publishing) ผทรบผดชอบใน การอานขาวแตละวนจะเตรยมขาวสารเพออานใหเพอนๆ ทงโรงเรยนทราบในชวงเวลาพกรบ ประทานอาหารโดยสามารถรบขาวสารได 2 รปแบบ คอ รบชมภาพและเสยงทางการโทรทศน ภายในโรงเรยนและรบฟงเสยงผานเครองกระจายเสยงของโรงเรยน

1.2.3 ขนอภปรายผล (Discussing) เมอนกเรยนอานขาวเสรจเรยบรอยใน แตละวน ครจะตชมและเสนอแนะขอพกพรองของนกเรยนเพอแกไขในครงตอไป

9

1.2.4 ขนสรปผลการเรยนร (Generalizing) โดยใหผเรยนรวมกนวเคราะห จดเดน จดดอยและปญหา รวมทงแตละบคคลควรจะไดรบการพฒนาตอไปอยางไรใหดขนกวาเดมหรอเพอจด การกบปญหาทเกดขนจากการเรยนรครงนน

1.2.5 ขนประยกตใช (Applying) เปนขนตอนทเกดจากการประมวลผลการเรยนรท เกดขนจรงทงหมดเพอท าใหเกดการเรยนรแบบเดมทพฒนาไดดขนในอนาคต

แนวคดนเปนประโยชนตอการท างานวจยในการน ามาประกอบการวเคราะหเกยวกบการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) และการถอดบทเรยนของกลมตวอยางลงลกในรายละเอยด ในแงของขออภปรายตางๆ ทปรากฏ เพอดวาการสงและรบสารในสงตางๆ มทมาทไปอยางไร ปจจยหลกใดทบงบอกถงแนวทางการเรยนรผานประสบการณผานบทบาททแตกตางกน รวมถงขนตอนตางๆ ทมระบล าดบขนอยางชดเจน ซงจะท าใหสามารถพนจขอมลทไดอยางเหนภาพรวมและเหนถงรายละเอยดในแตละประเดนทเกยวของ

2. แนวคดกำรประกนคณภำพทด (Good Quality Assurance) ระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา เปนระบบทสถานศกษารวมกบชมชนและหนวยงานทเกยวของภายใตการก ากบดแลและสนบสนนสงเสรมของหนวยงานตนสงกด เพอสรางความมนใจทตงอยบนพนฐานของหลกวชา ขอมลหลกฐานทตรวจสอบได และการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของวา ผเรยนทกคนจะไดรบบรการดานการศกษาทมคณภาพจากสถานศกษา เพอ พฒนาความร ความสามารถและคณลกษณะทพงประสงคตามทก าหนดในมาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2554 และมาตรฐานการศกษาและตวบงช เพอการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง (พ.ศ. 2549-2553)

การประกนคณภาพการศกษา หมายถง การบรหารจดการและการด า เนนกจกรรมตามภารกจปกต ของสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพของผเรยนอยางตอเนอง ซงจะเปนการสรางความมนใจใหผรบบรการ ทางการศกษาทงผรบบรการโดยตรง ไดแก ผ เรยนและผปกครอง และผรบบรการทางออม ไดแก สถาน ประกอบการ ประชาชน และสงคมโดยรวมวาการด าเนนงานของสถานศกษาจะมประสทธภาพ และท าให ผเรยนมคณภาพหรอคณลกษณะทพงประสงคตามมาตรฐานการศกษาทก าหนด การประกนคณภาพม แนวคดอยบนพนฐานของการ “ปองกน” ไมใหเกดการทางานทไมมประสทธภาพและผลผลตไมมคณภาพ ในการด าเนนการเพอใหมการประกนคณภาพการศกษาตามความหมายขางตนควรมการศกษา ขนตอนการด าเนนงานตามแนวคดหลกตอไปน

แนวคดเกยวกบระบบกำรประกนคณภำพทำงกำรศกษำ ระบบการประกนคณภาพทางการศกษาทไดมการพฒนากนอยในขณะน มแนวคดเพอสงเสรมและ

เสนอแนวทางเกยวกบการพฒนาคณภาพทางการศกษา โดยมการด าเนนงาน 3 ขนตอน ดงน

10

1. การควบคมคณภาพ เปนการก าหนดมาตรฐานคณภาพ และการพฒนาสถานศกษาใหเขาส มาตรฐาน

2. การตรวจสอบคณภาพ เปนการตรวจสอบและตดตามผลการด าเนนงานใหเปนไปตามมาตรฐาน ทก าหนด

3. การประเมนคณภาพ เปนการประเมนคณภาพของสถานศกษา โดยหนวยงานทก ากบดแลในเขต พนท และหนวยงานตนสงกดในสวนกลาง ซงถงแมจะเปนบคคลภายนอก แตกยงถอวาเปนการประเมน ภายใน เพราะด าเนนการโดยหนวยงานทอยในสายการบรหารของสถานศกษา ซงจะด าเนนการตรวจเยยม เละประเมนสถานศกษาเปนระยะๆ ตามทก าหนดโดยหนวยงานตนสงกด เพอใหความชวยเหลอ และ สงเสรมสนบสนนใหสถานศกษามการพฒนาคณภาพอนเปนการเตรยมความพรอมกอนรบการประเมน ภายนอกจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ซงเปนองคการมหาชน แนวคดตามหลกการบรหาร ตามหลกการบรหารนน การประกนคณภาพภายใน เปนกระบวนการบรหารจดการเพอใหบรรล เปาหมายในการพฒนาคณภาพใหเปนไปตามมาตรฐานทตองการ

หลกการและกระบวนการบรหารดงกลาว เปนสงทใชในการทางานใหประสบความส าเรจ โดย จะตองมกระบวนการวางแผน ท าตามแผน ตรวจสอบประเมนผล และพฒนาปรบปรงอยเสมอ เพอใหการ ท างานไดผลและมคณภาพด

ระบบประกนคณภำพกำรศกษำภำยในสถำนศกษำ (Internal Quality Assurance System)

สถานศกษาจะตองจดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา เพอสรางความมนใจใหแกผทเกยวของวา ผเรยนทกคนจะไดรบการศกษาทมคณภาพจากสถานศกษา เพอพฒนาความร ความสามารถและคณลกษณะทพงประสงค ตามมาตรฐานการศกษาและตวบงช เพอการประเมนคณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน รอบทสอง (พ.ศ.2549-2553) ทก าหนดในหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 ระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา เปนสวนหนงของการบรหารการศกษา ซงเปนกระบวนการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเนอง โดยใหสถานศกษายดหลกการม สวนรวมของชมชนและหนวยงานทเกยวของโดยการสงเสรม สนบสนนและก ากบ ดแลของหนวยงานตนสงกด ประกอบดวย 1) กำรจดระบบบรหำรและสำรสนเทศ ดวยการท าจดโครงสรางการบรหารจดการใหเออตอการด าเนนงาน ทกคนมสวนรวมและมการประชาสมพนธกบทกฝายทเกยวของ แตงตงคณะกรรมการเพอก าหนดแนวทางใหความเหนและขอเสนอแนะและแตงตงคณะบคคลท าการตรวจสอบ ทบทวนและรายงานคณภาพการศกษา และจดใหมขอมลทเพยงพอในการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาเพอน ามาก าหนดวสยทศน ภารกจและแผนพฒนา 2) กำรพฒนำมำตรฐำนกำรศกษำ โดยมงเนนมาตรฐานผลการเรยนรของผเรยนทสอดคลองกบมาตรฐานชวงชนทหลกสตรก าหนด

11

3) กำรจดท ำแผนพฒนำคณภำพกำรศกษำ ดวยการจดท าแผนอยางเปนระบบพนฐานของขอมลสถานศกษา ซงประกอบดวย เปาหมาย ยทธศาสตร และแนวปฏบตทชดเจน สมบรณ คลอบคลมการพฒนาทกกจกรรมทเปนสวนประกอบหลกของการจดการศกษาและเปนทยอมรบรวมกนของทกฝายทเกยวของน าไปปฏบต เพอใหบรรลตามเปาหมายของแตละกจกรรมทก าหนดอยางสอดรบกบวสยทศนและมาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 4) กำรด ำเนนงำนตำมแผนพฒนำคณภำพกำรศกษำ โดยการก ากบ ตดตามการด าเนนงานอยางตอเนองใหบรรลเปาหมายตามแผนพฒนาคณภาพสถานศกษาทก าหนดไวโดยจดท าแผนปฏบตการประจ าปทชดเจนครอบคลมงาน/โครงการของสถานศกษา 5) กำรตรวจสอบและทบทวนคณภำพกำรศกษำ จะประกอบดวยการตรวจสอบและทบทวนภายในโดยบคลากรในสถานศกษาด าเนนการและการตรวจสอบและทบทวนจากหนวยงานตนสงกด 6) กำรประเมนคณภำพกำรศกษำ โดยมงเนนการประเมนผลสมฤทธของผเรยนในระดบชนทเปนตวประโยค ไดแกประถมศกษาปท 3 และ 6 มธยมศกษาปท 3 และ 6 ในวชาแกนรวมโดยใชแบบทดสอบมาตรฐาน จากหนวยงานสวนกลางรวมกบตนสงกด (เขตพนท) ด าเนนการ 7) กำรรำยงำนคณภำพกำรศกษำประจ ำป เปนการน าขอมลผลการประเมนมาตรฐานคณภาพ การตรวจสอบและทบทวนภายในและภายนอกมประมวลรายงานผลการพฒนาคณภาพประจ าปการศกษาซงจะน าไปใชเปนขอมลส าหรบการวางแผนพฒนาคณภาพตอไป 8) กำรผดงระบบกำรประกนคณภำพกำรศกษำ เปนกลไกสวนหนงของระบบประกนคณภาพภายใน เพอใหขอมลยอนกลบเพอการสงเสรม พฒนาและประเมนประสทธภาพการด าเนนงานของระบบประกนคณภาพ

หลกเกณฑ และวธกำรประกนคณภำพกำรศกษำภำยในสถำนศกษำ 1) สถานศกษาจะตองจดท าโครงสรางการบรหารทเออตอการพฒนาคณภาพการศกษาตาม

ระบบกระกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา 2) สถานศกษาจะตองแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาใหม

อ านาจและหนาท ดงน 2.1 ก าหนดแนวทางและวธด าเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา 2.2 ก ากบ ตดตาม และใหความเหนและขอเสนอแนะเกยวของกบการด าเนนการประกน

คณภาพการศกษาภายในสถานศกษา 2.3 เสนอสถานศกษาแตงตงคณะบคคลท าหนาทตรวจสอบ ทบทวนและรายงานคณภาพ

การศกษาภายในสถานศกษา 3) สถานศกษาจะตองจดระบบสารสนเทศทมาขอมลอยางเพยงพอตอการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา

12

4) สถานศกษาจะตองก าหนดมาตรฐานการศกษาระดบสถานศกษาทครอบคลมสาระการเรยนร กระบวนการเรยนร และผลการเรยนรใหเหมาะสมกบสภาพผเรยน สถานศกษา ทองถนและสอดคลองกบมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน 5) สถานศกษาจะตองจดท าแผนพฒนาการศกษาของสถานศกษาโดยค านงถงหลกการและครอบคลมในเรอง ตอไปน

5.1 เปนแผนยทธศาสตรทใชขอมลจากการวเคราะหสภาพปญหาและความจ าเปนอยางเปนระบบและมแผนปฏบตการประจ าปรองรบ

5.2 ก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย และสภาพความส าเรจของการพฒนาไวอยางตอเนอง ชดเจน และเปนรปธรรม

5.3 ก าหนดวธด าเนนงานทมหลกวชาหรอผลการวจย หรอขอมลเชงประจกษทอางถงใหครอบคลมการพฒนาดานการจดประสบการณเรยนร กระบวนการเรยนร การสงเสรมการเรยนร การวดและประเมนผล การพฒนาบคลากรและการบรหารจดการ เพอน าไปสเปาหมายทก าหนดไว 5.4 ก าหนดแหลงวทยาการภายนอกทใหการสนบสนนทางวชาการ

5.5 ก าหนดบทบาทหนาทใหบคลากรของสถานศกษาทกคนรวมทงผเรยน รบผดชอบ และด าเนนงานตามทก าหนดไวอยางอยางมประสทธภาพ

5.6 ก าหนดบทบาทหนาท และแนวทางใหบดา มารดา ผปกครองและบคลากรในชมชน เขามามสวนรวมในการด าเนนงาน

5.7 ก าห น ด การจ ด งบ ป ร ะม าณ แล ะก าร ใช ท ร พ ย าก รอย า งม ป ระส ท ธ ภ าพ 6) สถานศกษาจะตองด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา รวมทงมการก ากบ ตดตามการด าเนนงานใหเปนไปอยางตอเนองและบรรลเปาหมายทก าหนดไว

7) ใหคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาด าเนนการตรวจสอบ ทบทวนและรายงานการด าเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ส าหรบในการตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาใหใชวธการทหลากหลายและเหมาะสม (การสงเกตพฤตกรรม และกระบวนการท างาน กระบวนการจดการเรยนการสอน การสอบถาม การสมภาษณ การพจารณาหลกฐาน รองรอยการปฏบตงาน ตวอยางผลงาน และแฟมสะสมงาน แบบส ารวจ แบบสอบถาม แบบทดสอบและแบบวดมาตรฐาน) การตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา จะตองด าเนนการอยางเปนระบบ ตอเนองเพอน าไปใชในการปรบปรง แกไข เปลยนแปลงและพฒนาคณภาพการศกษา

8) สถานศกษาจะตองจดใหผเรยนทกคนในทกระดบชวงชนทหลกสตรการศกษาขนพนฐานก าหนด ไดรบการประเมนผลสมฤทธในวชาแกนหลก และคณลกษณะทส าคญดวยเครองมอมาตรฐาน

9) สถานศกษาจะตองจดท ารายงานคณภาพการศกษาประจ าป โดยระบความส าเรจ ตามเปาหมายทก าหนดในแบบพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาพรอมหลกฐานขอมลและผลการประเมนผลสมฤทธ ตามขอ (8) เสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและสาธารณชน

13

10) หนวยงานตนสงกดและหนวยงานตนสงกดระดบจงหวด สงเสรม สนบสนนและรวมด าเนนงานตามระบบการประเมนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาดงน 10.1 จดระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาใหมประสทธภาพ

10.2 จดใหมการก าหนดสาระการเรยนร กระบวนการเรยนร และผลการเรยนรในวชาแกนหลกของสถานศกษารวมกนเปนรายป/รายภาค

10.3 จดใหมการประเมนผลสมฤทธในวชาแกนหลก และคณลกษณะทส าคญดวยเครองมอมาตรฐาน

11) หนวยงานตนสงกดระดบจงหวด ด าเนนการตรวจสอบและทบทวนคณภาพสถานศกษาอยางนอยหนงครงในทกสามป และรายงานผลใหสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดทราบ ทงนการตรวจสอบและทบทวนใหเปนไปตามขอ (7) โดยอนโลม

12) หนวยงานตนสงกดศกษา วเคราะห วจย และเผยแพรนวตกรรมเกยวกบรปแบบและเทคนควธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาอยางตอเนอง รวมทงก ากบ สนบสนน สงเสรม ตดตาม ประเมนผลและผดงประสทธภาพของระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาดวย

ขนตอนกำรประกนคณภำพกำรศกษำ กำรควบคมคณภำพ (Quality Control)

1. ศกษาและเตรยมการ · ตงคณะท างานประกน · ใหความรแกบคลากรทกมนษย · ตงคระท างานฝายตางๆ

2. วางแผนการประกนคณภาพการศกษา · ก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา · สรางเครองมอประเมนคณภาพตามมาตรฐาน · จดท าสารสนเทศสภาพปจจบน (ขอมลพนฐาน) · จดท าแผนปฏบตการประจ าปตามแผนยทธศาสตรในธรรมนญสถานศกษา · จดท ามาตรฐานการปฏบตงานตางๆ ของสถานศกษา · ประเมนสภาพปจจบนของสถานศกษาตามมาตรฐาน · จดท าธรรมนญสถานศกษาหรอแผนพฒนาสถานศกษา

3. ด าเนนการประกนคณภาพการศกษาตามแผน · ปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษา และตามแผนปฏบตการของสถานศกษา · นเทศ ก ากบ ตดตามผลการด าเนนงานตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา

14

กำรตรวจสอบ ทบทวน และปรบปรงคณภำพ (Quality Audit) 4. ตรวจสอบ และทบทวนคณภาพการศกษาของสถานศกษา

· แตงตงกรรมการตรวจสอบ · ก าหนดระยะเวลาและแนวทางการตรวจสอบ · ประเมนสภาพของสถานศกษาตามมาตรฐานของสถานศกษาครงท 2 หลงจากปฏบตงานไปได

ระยะเวลาหนง · จดท าสารสนเทศแสดงผลการปฏบตงานตามตวชวดและเกณฑมาตรฐานคณภาพการศกษาของ

สถานศกษา 5. พฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษาของสถานศกษา · ปรบปรง แกไขการปฏบตงานทไมเปนไปตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา · ตดตาม ตรวจสอบการแกไข ปรบปรงการปฏบตงานทไมเปนไปตามมาตรฐานของสถานศกษา · สรปผลการตรวจสอบ จดท าสารสนเทศ (ขอมลพนฐาน) ครงท 2 และรายงานการตรวจสอบการ ประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษา · พฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงขน กำรประเมน (Quality Assessment)และรบรองคณภำพ (Quality Accreditation) 6. เตรยมการเพอรบการประเมนจากส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา

· จดเตรยมหลกฐาน และขอมลตาง ๆ ตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอรบการประเมนจากส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

· ถาไดรบการรบรอง และไดใบรบรอง สถานศกษารกษามาตรฐานคณภาพใหคงไวและรายงานผลการประเมน

· ถายงไมไดรบการรบรอง สถานศกษาปรบปรงแกไข และขอรบการประเมนใหม ตามเวลาทก าหนด

แนวกำรด ำเนนกำรตำมขนตอนกำรประกนคณภำพกำรศกษำ กำรควบคมคณภำพกำรศกษำ (Quality Control)

1. กำรศกษำ และเตรยมกำร มแนวกำรด ำเนนกำร ดงน 1.1 ตงคณะท างาน และพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอ

1) ศกษาแนวคด รปแบบ และวธการประกนคณภาพการศกษา 2) พฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษา โดยก าหนดรปแบบทสถานศกษา

สามารถปฏบตไดอยางมประสทธภาพ 3) จดท าสอ เอกสาร คมอ และเครองมอตาง ๆ เพอคณภาพการศกษาของสถานศกษา

1.2 ใหการศกษาแกคร และบคลากรทเกยวของเพอ

15

1) สรางความร ความเขาใจ ใหเกดความตระหนก และเหนความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา เพอทกมนษยจะไดใหความรวมมอในการปฏบตงานตาง ๆ เพอคณภาพการศกษาของสถานศกษา

2) ใหชวยกนสรางแนวคดการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาและก าหนดรปแบบการด าเนนงานทเหมาะสมกบสถานศกษา

1.3 ตงคณะกรรมการ และคณะอนกรรม ในการด าเนนการประเมนคณภาพการศกษา เพอ 1) ก าหนดบทบาทหนาท ความรบผดชอบงานตาง ๆ ทสถานศกษาตองจดท าเพอการประกนคณภาพ

การศกษาของสถานศกษา 2) การสรางทมงานตาง ๆ ของสถานศกษาใหเขมแขง 3) การพฒนาความสามารถในการปฏบตงานตาง ๆ เพอการประกนคณภาพการศกษาของ

สถานศกษา 2. กำรวำงแผนกำรประกนคณภำพกำรศกษำ โดยวำงแผนกำรด ำเนนกำรประกนคณภำพกำรศกษำ

ของสถานศกษา โดย 2.1 ก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา ทเปนการก าหนดจากมาตรฐานการศกษาขน

พนฐาน และมาตรฐานการศกษาของหนวยงานตนสงกด มขนตอน ดงน 1) ตงคณะท างานยกรางมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 2) ประชมพจารณา ความเหมาะสมของรางมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 3) ปรบปรง และจดท าเปนมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษามาใหทกมนษยของ

สถานศกษาน าไปเปนแนวทางในการพฒนาสถานศกษา ใหเขาสมาตรฐานของสถานศกษาตอไป 2.2 จดท ามาตรฐานการปฏบตงานตางๆ ของสถานศกษาเพอควบคมใหผรบผดชอบงานคณภาพตาง ๆ ท

เกยวของกบมาตรฐาน และตวชวดทก าหนดปฏบตงานอยางมคณภาพสม าเสมอตลอดเวลา มขนตอน ดงน

1) ตงคณะท างานยกรางมาตรฐานการปฏบตงาน ส าหรบงานตาง ๆ ทวเคราะหมาจากมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา

2) จดประชมพจารณาทบทวน และรบรองมาตรฐานการปฏบตงานทเขยนขน พรอมกบปรบปรงแกไขใหเหมาะสมกบการปฏบตงานในสถานศกษา

3) จดท าเปนมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษาและประกาศใหทกคนน าไปปฏบต 2.3 สรางเครองมอประเมนคณภาพการศกษา ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษาทก าหนด

ขน เพอเกบรวบรวมขอมลคณภาพการศกษาของสถานศกษา มาจดท า เปนขอมลพนฐานของสถานศกษา ทจะใชในการหาจดทจะพฒนาสถานศกษาตอไป มขนตอนดงน

16

1) ตงกรรมการสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมลพนฐานของสถานศกษา ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา

2) ด าเนนการสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา 3) ตรวจสอบคณภาพของเครองมอเกบรวบรวมขอมล 4) จดเกบเครองมอเพอการน าไปใชตอไป

2.4 ประเมนสภาพปจจบน หรอเกบขอมลสภาพปจจบนของสถานศกษา โดยใชเครองมอประเมนคณภาพการศกษาทสรางขนในขอ 1.2 มขนตอน ดงน

1) วางแผนก าหนดการประเมนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ตลอดปการศกษา 2) แตงตงคณะกรรมการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษา เปนคณะเลก ๆ คณะละ 2-3 คน

โดยใหมการประเมนขามฝาย เพอปองกนการประเมนทเขาขางฝายของตน จะไดชวยกนหากขอบกพรองของการปฏบตงาน ทจะชวยกนแกไข ใหงานนน ๆ มคณภาพ และปองกนไมใหขอบกพรองนน ๆ เกดขนอก

3) เตรยมเครองมอประเมน โดยรวบรวมเครองมอประเมนทเกยวกบนกเรยน หรอคร หรอ ผปกครอง ฯลฯ ใหเปนฉบบเดยวกนส าหรบแตละกลม เพอใชการประเมนเพยงครงเดยว แลวท าใหไดขอมลทกมาตรฐาน และตวชวด ทเกยวของกบกลมมนษยนน ๆ อยางครบถวน ทงนเพอไมใหเกดความร าคาญแกผใหขอมล

4) ด าเนนการประเมน และสรปผลการประเมนตามมาตรฐาน และตวชวด 2.5 จดท าสารสนเทศ หรอขอมลพนฐานสภาพปจจบนของสถานศกษา โดยน าผลการประเมนคณภาพ

การศกษาของสถานศกษา มาจดท าขอมลพนฐานแสดงผลการปฏบตงานของสถานศกษา โดยจดกลมของขอมล ตามมาตรฐานและตวชวด คณภาพการศกษาของสถานศกษา

2.6 จดท าแผนกลยทธของสถานศกษา หรอแผนพฒนาสถานศกษา มขนตอน ดงน 1) ตงคณะท างานรางแผนกลยทธหรอแผนพฒนาสถานศกษา 2) ส ารวจความตองการของผปกครอง ชมชน สงคม ตรวจสอบนโยบายของกระทรวงศกษาธการ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานเจตพนทการศกษานนทบรเขต 2 สภาพขดความสามารถของสถานศกษา และผลการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาส าหรบมาตรฐาน และตวชวดคณภาพทยงตองปรบปรง มาเปนขอมลหนงในการจดท าแผนพฒนาสถานศกษา จดท าแผนปฏบตราชการประจ าป ตามแผนกลยทธของสถานศกษา

3) รางแผนกลยทธสถานศกษาระยะ 3 ป 4) ประชมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานพจารณาใหขอเสนอแนะ 5) ปรบปรงรางแผนกลยทธ สถานศกษา 6) สงใหผเกยวของใหความเหนชอบและลงนาม 7) ประกาศใชเปนแผนพฒนาสถานศกษาตอไป

17

2.7 จดท าแผนปฏบตราชการตามแผนกลยทธของสถานศกษา โดยการน ากลยทธและกจกรรมในแตละปการศกษา ทก าหนดไวในกลยทธสถานศกษา ไปวางแผนการปฏบตราชการประจ าป ซงอาจจะมขนตอนการด าเนนงาน ตอไปน

1) ตงคณะท างาน ยกรางก าหนดกรอบแผนงาน โครงการของสถานศกษา 2) ประชมพจารณากรอบแผนงาน โครงการ และงบประมาณ 3) ใหทกฝาย/กลมสาระการเรยนร/งาน รวมกนวางแผนปฏบตการของตน 4) ประชมชแจง พจารณารางแผนปฏบตราชการ 5) ปรบปรง และจดท าแผนปฏบตราชการการทสมบรณ 6) ขอความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 7) จดท าเปนแผนปฏบตราชการประจ าปของสถานศกษา

3. กำรด ำเนนกำรประกนคณภำพกำรศกษำ มขนตอนการด าเนนการ ดงน

3.1 ทบทวนการประกนคณภาพการศกษา โดยทบทวนงานตาง ๆ ทสถานศกษาไดท าการวางแผนไวใหทกคนเขาใจ และน าไปปฏบต

3.2 ปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษา และตามแผนปฏบตราชการของสถานศกษาโดยด าเนนการ ดงน 1) ใหผเกยวของและผรบผดชอบปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษาทรบผดชอบ

และปฏบตงานตามแผน/โครงการ ทรบผดชอบใหเตมความสามารถ พรอมเกบรวบรวมหลกฐานการปฏบตงานไวอยางเปนระบบ ทคนหางาย รวดเรว

2) ตดตามการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงาน และตดตามการท างานตามโครงการทไดรบมอบหมาย

3) แกไข ปรบปรงขอบกพรองทพบจากการตดตามการปฏบตงาน 3.3 นเทศ ก ากบ ตดตามผลการด าเนนงานตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา ระหวางททก

ฝายของสถานศกษาไดด าเนนงานไป ขณะเดยวกน กชวยกนแกไขปญหาทเกดขนใหส าเรจลลวงไป เพอใหคณภาพของสถานศกษาเขาสมาตรฐานทก าหนดไวเรวขน

กำรตรวจสอบ ทบทวน และปรบปรงคณภำพ

4. กำรตรวจสอบ และทบทวนคณภำพกำรศกษำของสถำนศกษำ โดยด าเนนการ ดงน 4.1 แตงตงคณะกรรมกมาตรวจสอบคณภาพการศกษาของถานศกษา 4.2 ก าหนดระยะเวลา และแนวทางการตรวจสอบ หรอวางแผนการตรวจสอบ ซงการตรวจสอบ และ

ทบทวนคณภาพการศกษาของสถานศกษา สถานศกษาควรท าการตรวจสอบ ทงการปฏบตงานตาม

18

มาตรฐานการปฏบตงาน และตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา ตามมาตรฐานคณภาพการศกษา (มาตรฐานและตวชวด) ของสถานศกษาดวย

4.3 ด าเนนการตรวจสอบตามแผนทวางไว ส าหรบการประเมนสภาพของสถานศกษาตามมาตรฐานคณภาพการศกษาของสาถานศกษาครงท 2 หลงจากไดปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษา ไปไดระยะเวลาหนง โดยน าเครองมอประเมนคณภาพการศกษาทสรางขนมาแลวในขอ 1.3 ของขนตอนท 2 (การวางแผนฯ) และท าการประเมนคณภาพการศกษา ดงขอ 1.4 และจดท าสารสนเทศหรอขอมลพนฐานของสถานศกษาครงท 2 ตามขอ 1.5 ของขนตอนท 2 (การวางแผนฯ) ทงนเพอตรวจสอบความกาวหนาของตวชวด และมาตรฐานคณภาพการศกษา ทบกพรองทพบจากการประเมนครงท 1 และเพอตรวจสอบ และแกไขสงทยงไมเปนไปตามมาตรฐานคณภาพการศกษาตอไป

5. กำรพฒนำและกำรปรบปรงคณภำพกำรศกษำของสถำนศกษำ โดย 5.1 ปรบปรง แกไขการปฏบตงานทพบวาไมเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงาน และมาตรฐานคณภาพ

การศกษาของสถานศกษา 5.2 ตดตาม ตรวจสอบแกไขปรบปรงการปฏบตงานทไมเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงานและมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา ตามระยะเวลาทเหมาะสมทผปฏบตไดก าหนดไววาจะแกไขเสรจ ทงน เพอใหแนใจวา ขอบกพรองทพบ ไดรบการแกไขอยางจรงจง

5.3 สรปผลการตรวจสอบ และรายงานผลการตรวจสอบการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาโดยการจดท ารายงานผลการประเมนตนเอง (SAR)

5.4 ส าหรบงานทมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานทก าหนดไว ใหพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพด ยงๆ ขนตอไป

กำรประเมนและรบรองคณภำพ 6. กำรเตรยมกำรเพอรบกำรประเมนจำกส ำนกงำนรบรองมำตรฐำน และประเมนคณภำพกำรศกษำ

โดยด าเนนการ ดงน 6.1 ผเกยวของจดเตรยมหลกฐานการปฏบตงาน และขอมลตาง ๆ ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาขน

พนฐาน และรายงานการประเมนตนเองไวลวงหนาใหพรอม เพอรบการประเมนจากองคกรภายนอก ทเปนผแทนส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา ตามก าหนดระยะเวลาทองคกรภายนอกจะมาประเมนคณภาพของสถานศกษา

6.2 รบการประเมนจากองคกรภายนอก โดยองคกรภายนอก จะท าการประเมนคณภาพของสถานศกษาตามมาตรฐานคณภาพการศกษาขนพนฐานทง 14 มาตรฐาน ซงเมอองคกรภายนอกจงสงรายงานขอเทจรงดงกลาวใหกบส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

19

6.3 ถาส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา พจารณารายงานขอเทจจรงแลวเหนวา สถานศกษามคณภาพผานเกณฑมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน ครบถวนทง 14 มาตรฐาน กจะใหการรบรองมาตรฐานคณภาพการศกษาของสถานศกษา ซงหมายความวาสถานศกษาไดรบการรบรองคณภาพการศกษาจากส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาแลว ซงการรบรองดงกลาวจะมอาย 5 ป คอ เมอครบ 5 ป สถานศกษาจะตองถกประเมนคณภาพาใหมทงหมด 14 มาตรฐาน อยางไรกตาม ระหวางทสถานศกษาไดรบใบรบรองคณภาพการศกษา องคกรภายนอกจะมาท าการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาอยางสม าเสมอ ตลอดเวลา

6.4 ถาสถานศกษาไมผานเกณฑการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน สถานศกษาตองปรบปรงคณภาพของสถานศกษาใหไดมาตรฐาน ตามระยะเวลาทคณะกรรมการประเมนก าหนดแลวขอรบการประเมนใหม แตถาถงระยะเวลาทก าหนดแลวสถานศกษายงมการพฒนายงไมถงเกณฑ ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ตองรายงานตอคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพอใหด าเนนการปรบปรงแกไข ตามมาตรา 51 ของหมวด 6 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

กำรประเมนภำยในสถำนศกษำ

การประเมนภายใน (Internal Evaluation) เปนประบวนการประเมนผลการด าเนนงานของหนวยงานทกระท าโดยบคลากรในหนวยงาน หรอผทเกยวของ อยางตอเน อง เพอใหไดขอมลมาใชในการปรบปรงพฒนาการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว ซงการประเมนภายในนถอเปนกระบวนการตรวจสอบการท างานของตนเอง(Self-evaluation) สถานศกษา ควรก าหนดใหการประเมนภายใน เปนกจกรรมหนงทตองปฏบตอยางตอเนองของสถานศกษา และถาโรงเรยนจดท ามาตรฐานการปฏบตงานแลว ดงนน ในการประเมนคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนควรด าเนนการประเมน 2 ลกษณะ ไดแก

1. ประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน 2. ประเมนการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของทกฝายในโรงเรยน เพอใหโรงเรยนมการ

ด าเนนงานมคณภาพอยางสม าเสมอ

วตถประสงคของกำรประเมนคณภำพภำยในสถำนศกษำ 1. เพอตรวจสอบคณภาพ และผลการปฏบตงานของโรงเรยน ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาขน

พนฐาน 2. เพอน าผลการประเมนมาจดท าขอมลพนฐานเกยวกบคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยน และ

น ามาใชในการตดสนใจวางแผนพฒนา และปรบปรงคณภาพการศกษาของโรงเรยน 3. เพอรายงานผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนตอหนวยงานทเกยวของ และ

สาธารณชน

20

4. เพอเตรยมความพรอมในการรบการประเมนจากองคกรภายนอก เพอน าไปสการรบรองคณภาพการศกษา

คณสมบตของผท ำหนำทประเมนคณภำพภำยในสถำนศกษำทด 1. มทกษะในการพด การเขยน ทสามารถสอสารกบผอนไดอยางชดเจน

2. มความร ความเขาใจเกยวกบมาตรฐานคณภาพการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน 3. มความรเรองกระบวนการตรวจสอบ และการประเมนภายในเปนอยางด 4. มความร ความเขาใจเกยวกบงานทจะท าการตรวจประเมนพอสมควร (ทเหลออาจจะศกษาเพมเตม

อก กอนท าการตรวจประเมน) 5. มความเปนกนเอง และบคลกทเปนผใหญพอสมควร 6. มหลกการแนนอน ไมเอนเอยงไปตามค าพดของผรบการตรวจประเมน 7. สามารถวเคราะหเรอง/เหตการณตาง ๆ อยางมเหตผล 8. เขาใจสถานการณ กฎ และระเบยบตาง ๆ ทเกยวขอกบโรงเรยน 9. ควรผานการฝกอบรมวธการตรวจประเมนภายในสถานศกษา

ปจจยทสงผลตอกำรตรวจประเมนคณภำพภำยในสถำนศกษำ การตรวจประเมนคณภาพภายในสถานศกษา จะประสบความส าเรจตามวตถประสงคของการ

ประเมนคณภาพภายในสถานศกษา หรอไม ขนอยกบปจจยตอไปน 1. การใหการสนบสนนของฝายบรหารของสถานศกษา ระหวางทท าการตรวจประเมน 2. ความพรอมของบคลากร และหลกฐานตาง ๆ เพอรบการตรวจ ตลอดจนสงอ านวยความสะดวก

ตาง ๆ ทเกยวของกบการตรวจประเมน 3. ความชดเจนของอ านาจหนาท และความรบผดชอบ รวมทงความเปนอสระของคณะผตรวจ

ประเมน 4. ความรวมมอของผรบการตรวจประเมน 5. ความถกตอง ชดเจนของการรายงานผลการตรวจประเมน ซงตองรายงานผลการตรวจประเมนให

ผบรหาร และผรบการตรวจประเมนทราบ 6. การดแลของฝายบรหาร เพอใหมการแกไขขอบกพรอง หรอสงทยงไมเปนไปตามมาตรฐานทพบ

ระหวางการตรวจประเมน 7. มวธการตรวจสอบการแกไขขอบกพรองทเหมาะสม

21

ลกษณะกำรตรวจประเมนทด 1. ผท าหนาทตรวจประเมน มความเขาใจวตถประสงคของการตรวจประเมนทชดเจนและด าเนนการ

ตรวจประเมนอยางตอเนอง ตามขนตอน 2. มการวางแผน และเตรยมตวทด โดยตองท าใหผรบการตรวจประเมนมความสบายใจไมรสกเครยด

วนวาย และกงวล 3. ตองมการแจงก าหนดการตรวจประเมนไวลวงหนาอยางนอย 2 สปดาห และกอนเขาไปตรวจ

ประเมน ตองแจงซ าอกครงหนง 4. ผตรวจประเมน ตองมความเปนกลาง และเปนอสระจากงานทจะไปตรวจ(ไมเปนผทท างานในฝาย

ทรบการตรวจ) มการชแจงวตถประสงคของการตรวจ มการแจงขอบกพรองทชดเจน และรบฟงค าอธบายของผรบการตรวจทกอยาง อยางเตมท (แตอยาเชอ จนกวาจะมหลกฐานมาใหด)

5. ผตรวจประเมนตองมไหวพรบด ควบคมอารมณไดด วางตวเหมาะสม มความรความเขาใจเกยวกบมาตรฐาน และตวบงชทจะตรวจอยางชดเจน

มำรยำทของผตรวจประเมน 1. ปฏบตหนาทตรวจประเมนอยางบรสทธใจ ไมมลบลมคมใน และไมสบสน 2.ใหมการสอสาร 2 ทาง ใหเกยตแกผรบการตรวจประเมน ไมท าพฤตกรรมสอบสวนคด 3. สรางบรรยากาศเปนกนเอง ใหผรบการตรวจประเมนสบายใจ และไมรสกวาก าลงถกจบผด 4. เชอในค าอธบายของผรบการตรวจประเมน แตตองพสจนดวยหลกฐาน 5. พจารณาบรรยากาศการท างานของผรบการตรวจประเมนใหรอบคอบ กอนท าการตรวยประเมน

และไมใชค าถามทท าใหเกดความแตกแยก 6.ไมดถก ไมหวเราะเยาะ และไมพดค าใสรายผรบการตรวจประเมน 7. ตรงตอเวลานดหมาย และรกษาค าพด

กำรประเมนผลกำรปฏบตงำนตำมมำตรฐำนคณภำพกำรศกษำ การด าเนนการประเมนผลการปฏบตตามมาตรฐานคณภาพการศกษา ภายในสถานศกษา ม แนวทาง

ในการด าเนนการประเมน 2 วธ ไดแก 1. การประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษา โดยการน าผลการปฏบตงานพฒนาโรงเรยน

เปนปกต มาสรปเขยนรายงานการประเมนตนเอง 2. การประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษา โดยการสรางเครองมอวดส าหรบตวบงชทก

ตว แลวประเมนคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยน แลวสรปเขยนรายงานการประเมนตนเอง

22

วธท 1 กำรประเมนผลกำรปฏบตงำนตำมมำตรฐำนกำรศกษำ โดยกำรน ำผลกำรปฏบตงำน พฒนำโรงเรยนเปนปกต มำสรปเขยนรำยงำนกำรประเมนตนเอง การประเมนผลการปฏบตงาน ตามมาตรฐานการศกษาวธน โรงเรยนไมตองสรางเครองมอวด แตครทกคนในโรงเรยนตองชวยกนเกบรวบรวมขอมลทไดจากการปฏบตงานทโรงเรยนมอบหมายเปนปกต ใหสอดคลองกบตวบงช แลวมาสรปรวมกนเปนหมวดวชา/งาน/ฝาย โดยใหสรปจากความถมากทสด ส าหรบขอมลตวบงชเดยวกน แตไดมาจากหลายวชา/หลายงาน แลวสรปเขยนรายงาน กระบวนการด าเนนงาน อาจจะมลกษณะ ดงน

1. แตตงคณะกรรมการประเมนคณภาพการจดการศกษาภายในโรงเรยน ซงอาจจะประกอบดวย รองผอ านวยการโรงเรยน หวหนากลมการบรหาร หวหนางาน และหวหนากลมสาระการเรยนร ใหมหนาทในการเกบรวบรวมขอมลทเปนผลการปฏบตงานของแตละกลมการบรหาร/กลมสาระการเรยนร/งาน ตามตวบงช รายงานขอบกพรองทไมเปนไปตามระดบคณภาพ ตามมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนทไดก าหนดไว ใหผบรหารทราบ เพอการด าเนนการแกไขตอไป แลวสรปเขยนเปนรายงานการประเมนตนเอง

2. แตละกลมการบรหาร / กลมสาระการเรยนร / งาน วเคราะหผลการปฏบตงาน หรอผลการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบมาตรฐาน และตวบงชของมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน

3. แตละกลมการบรหาร /กลมสาระการเรยนร / งาน ปฏบตงานพฒนาคณภาพการศกษาตามทโรงเรยนมอบหมายอยางเปนปกต (อาจจะปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานของโรงเรยน ถาโรงเรยนไดจดท ามาตรฐานการปฏบตงานไวแลว พรอมกบเกบขอมลทเปนผลการปฏบตงานเปนปกต แยกเปนมาตรฐาน และตวบงชทไดวเคราะหไวในขนตอนท 2 โดยเกบขอมลเปนระดบคณภาพของการจดการศกษา ตามมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนทไดก าหนดไว พรอมเกบหลกฐานการประเมนไวส าหรบการตรวจสอบ

4. แตละกลมการบรหาร/ กลมสาระการเรยนร / งาน เกบรวบรวมขอมลจากผปฏบตงานในฝาย/หมวด/งานเดยวกนมาสรปเปนคณภาพการพฒนาโรงเรยน โดยน าขอมลของผลการปฏบตงานทเปนตวบงชเดยวกนจากผปฏบตงาน มาสรปใหเปนผลสดทายส าหรบตวบงชนน ๆ โดยสรปจากความถงของระดบคณภาพของตวตวบงชนน ถาความถของระดบคณภาพใดมมากทสดใหสรปวา คณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนตามตวบงชนน เปนไปตามระดบคณภาพทมความถมากทสด บางตวบงช อาจจะตองสรปรวมจากหลายหมวดเพอตอบตวบงช ซงแลวแตดลพนจของโรงเรยน

5. สรปคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยน จากขอมลทเกบรวบรวมไว

23

6. แกไขขอบกพรองของผลการจดการศกษาของโรงเรยน (มาตรฐานและตวบงช ทยงมคณภาพไมเปนทนาพอใจ)

7. สรปเขยนรายงานการประเมนตนเอง

วธท 2 กำรประเมนผลกำรปฏบตงำนตำมมำตรฐำนกำรศกษำ โดยกำรสรำงเครองมอวด การประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษา วธนโรงเรยนตองสรางเครองมอวด

คณภาพการจดการศกษา ของโรงเรยนทกตวบงช แลวน ามาประเมนคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยน ในระยะเวลาทตองการทราบผลการจดการศกษาของโรงเรยน วธน โรงเรยนอาจจะตองท างานมาก คอ ตองสรางเครองมอประเมนทกตวบงช แลวท าการประเมนคณภาพทกตวบงช ซงตองใชเวลา และตองจดการเกยวกบเครองมอประเมนใหเปนระบบ เชน เครองมอประเมนทเกยวกบการประเมนคณภาพของนกเรยน ตองน ามาเขากลมรวมกนไวหมด แลวน ามาประเมนนกเรยน เมอไดผลการประเมนแลว ตองน าค าตอบของนกเรยนมาแยกออกตามมาตรฐาน และตวบงช เพอการสรปรายงาน เปนตน กระบวนการด าเนนงาน อาจจะเปนดงน

1. แตงตงคณะกรรมการสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล 2. สรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล ตามมาตรฐาน และตวบงชทกมาตรฐาน 3. แตงตงคณะกรรมการตรวจประเมนคณภาพภายในสถานศกษาทประกอบดวยบคลากรจากทกฝาย

ของโรงเรยน พรอมทงมอบหมายใหท าการตรวจประเมนขามฝายกน เพอจะไดพบขอบกพรองของการท างานงายขน ซงจะไดชวยกนแกไขขอบกพรองนนตอไป

4. อบรม/ท าความเขาใจเกยวกบการปฏบตหนาทตรวจประเมนภายใน และท าความเขาใจเกยวกบมาตรฐาน และตวบงชคณภาพการศกษา และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ตลอดจนการสรปผลการประเมน

5.โรงเรยนวางแผนก าหนดระยะเวลาในการประเมนคณภาพของสถานศกษาตลอดป 6. กรรมการตรวจประเมนวางแผนก าหนดระยะเวลาในการท าการตรวจประเมนคณภาพภายใน แต

ละครง แลวแจงใหผรบการตรวจประเมนทราบลวงหนาอยางนอย 2 สปดาห 7. คณะกรรมการตรวจประเมนเตรยมเอกสาร และเครองมอประเมนหลาย ๆ ตวบงชเขาดวยกน

ส าหรบการถามบคลากรแตละประเภท เชน ควรตรวจสอบเครองมอประเมนทใชกบนกเรยนทงหมด แลวออกแบบวาจะจดท ากฉบบ จะจดพมพอยางไร จะด าเนนการอยางไร เปนตน เพอไมใหเกดความร าคาญแกผตอบแบบสอบถาม/ผรบการประเมน ซงถาท าการสอบถามบอย หรอสอบถามทกวน จะท าใหเกดความร าคาญและความเบอหนายของผตอบ อนจะท าใหไดขอมลทไมตรงกบความเปนจรง

8. ด าเนนการตรวจประเมน โดยใชเครองมอประเมนทสรางขนและเกบรวบรวมขอเทจจรงทพบตามเครองมอประเมน

9. สรปผลการตรวจประเมน

24

10. เขยนรายงานผลการประเมนตนเอง 11. สงรายงานใหหนวยงานตนสงกด ผเกยวของ และสาธารณชน ตามความเหมาะสม

กำรสรำงเครองมอเกบรวมรวมขอมล การสรางเครองมอเกบรวบรวมขอมล อาจจะด าเนนการไดดงน ก าหนดกรอบการตรวจประเม น

คณภาพภายในโรงเรยน เพอเกบรวบรวมเปนขอมลพนฐานตามมาตรฐาน และตวบงชคณภาพการศกษาขนพนฐาน โดยวางแผนก าหนดสงตอไปน ดานทจะประเมน (ผลผลต/กระบวนการ/ปจจย) มาตรฐานทจะประเมน ตวบงชทจะประเมน แหลงขอมล/แหลงทสามารถใหขอมลได วธการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล วธวเคราะห และสรปขอมล เกณฑระดบคณภาพของผลการประเมน

แนวคดนเปนประโยชนตอการท างานวจยในการน ามาเปนเกณฑส าคญในการรวบรวมและวเคราะหขอมล เปนพนฐานทใชยดถอเปนกรอบทระบใหทราบถงองคปรกอบตางๆ ทส าคญของระบบการประกนคณภาพการศกษา ซงเปนมาตรฐานเดยวกนทวทกสถาบนการศกษา แตในรายละเอยดปลกยอย ในแตละสถาบนจะมการใหน าหนกความส าคญของแตละองคประกอบแตกตางกนไป นอกจากนกระบวนการของระบบการประกนคณภาพยงเปนองคประกอบทตองใหความส าคญเพอการท าความเขาใจรวมกน และเปนอนหนงอนเดยวกนดวย อยางไรกตามการระบบการประกนคณภาพน ตองอาศยการพจารณาจากองคประกอบตางๆ ทเกยวของ ทงภายในและภายนอก ซงจะสะทอนออกมาเปนผลลพธทปรากฏทมความแตกตางกน

3. ทฤษฎระบบ (System Theory) ทฤษฎระบบ (System Theory) เปนทฤษฎทไดรบการพฒนาตอยอดจากทฤษฎ ไซเบอรเนตก (Cybernetics Theory) และทฤษฎสารสนเทศ (Information Theory) ซงตางก อธบายในระดบมหภาคและน ามาประยกตใชกบลกษณะของความสมพนธในองคกร ทงทางกายภาพ ชวภาพ สงคม และปรากฏการณทางพฤตกรรม โดยลดวก วอน เบแทลนฟ (Ludwig von Bertalanffy) นกชววทยาอธบายพนฐานแนวคดของทฤษฎระบบ (Fundamental System Concepts) วาระบบ (System) คอ ชดสงตางๆ ซงเกยวของกบผอนและรปแบบทงหมด โดยแตละ ระบบจะมองคประกอบ 4 องคประกอบ คอ สวนประกอบ (Object) คณลกษณะ (Attributes) ความ สมพนธระดบสากล (International Relationships) และสภาพแวดลอม (Environment) แตละองค ประกอบสามารถอธบายได ดงน Object: เปนสวนประกอบ องคประกอบ หรอตวแปรของระบบ ทงในเชงกายภาพ หรอนามธรรม หรอทงสองอยางทขนอยกบธรรมชาตของระบบ Attributes: คณลกษณะของระบบมคณภาพ หรอทรพยสนของระบบ และมเปาหมายเปนของตวเอง

25

International Relationships: เปนสงทเกดทามกลางเปาหมาย คณลกษณะทวด ความส าเรจหรอลมเหลวทมารวมกนเปนแกนเบองตน Environment: สงแวดลอม ระบบเปนสวนหน งของสงแวดลอมท ไม ได เปนเหน แตเปนผลกระทบรอบดาน ทงนลดวก (Ludwig) ยกตวอยางครอบครววาเปนตวอยางทดทสดในการอธบาย เรองของระบบ เชน สมาชกในครอบครวเปนเปาหมายของระบบ คณลกษณะของแตละบคคลใน ครอบครวและรปแบบการมปฏสมพนธระกวางกนของสมาชกในครอบครวเปนคณลกษณะของระบบ ครอบครวปรากฏใหเหนในสภาพแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม และมอทธพลระหวางครอบครว และสภาพแวดลอมของมนเองทงหมด สมาชกในครอบครวไมแยกกนและความสมพนธของ ครอบครวจะนบเปนหนวยของความเขาใจรวมกนทงหมด ระบบปด (closed system) ไมสามารถแลกเปลยนดวยกนในสงแวดลอม ระบบปดสามารถท าใหเกดความโกลาหลภายใน ไมสามารถรวมกนไดและตาย โมเดลระบบปดทงหมดบอยครงปรบเขาสระบบกายภาพเชนเดยวกบดาว ซงไมมคณภาพยงยนทงชวต ระบบเปด (open system) ไดรบปรากฏการณและพลงงานจากสงแวดลอมและผานเหตการณและพลงงานไปยงสงแวดลอมของมนเอง ชววทยา จตวทยาและระบบสงคมตามดวยระบบเปดทจะอธบายตอไป คณภาพของระบบ (System Qualities) ชววทยา จตวทยา และระบบสงคมวฒนธรรมตางกเปนคณลกษณะรวมกน ไมมการแบงแยกประเภทของแตละสงเพอน าไปสนยาม Wholeness and Interdependence ความเปนหนงเดยวกนและการพงพาระหวางกน ระบบเปนสงเดยวกนทงหมด อยางทเรากลาวไดวา ทกสงเปนมากกวาการสรปแตละสวน เพอใหเกดความเขาใจ Whole หรอทงหมดเปนการรวบรวมเอาแตละสวนของการมปฏสมพนธระหวางกนเชนเดยวกบกลองใสหน แตละระบบ คอ ผลของการบงคบหรอการมปฏสมพนธกนในแตละสวน เชน กลมคนทยนรอรถเมลไมใชระบบ แตกลมคนทมานงถกเถยงแลกเปลยนอภปรายปญหากนเรยกวา เปนระบบอยางแนนอน ระบบ คอ ทงหมด เพราะบางสวนของมนเกยวของกบสงหนงสงใด และไมสามารถเขาใจโดยแยกออกจากกนได เปาหมาย บคคล แนวคด หรอสวนอนๆ ของระบบเปนการเชอมโยงระหวางกนเสมอโดยการพงพาระหวางกนทงหมดนนเปนการสรางสรรคองคกรในระบบนนเอง การพงพาระหวางกนอธบายใหมองเหนภาพไดโดยครอบครว ระบบของการมปฏสมพนธระหวางปจเจกและแตละสมาชก แมวาสมาชกแตละคนจะมเสรภาพ แตไมมใครทจะมเสรภาพไดทกเรองเพราะความผกพนระหวางกนนนเอง พฤตกรรมในครอบครวไมมการพงพาระหวางกน มเสรภาพ หรอม

26

ลกษณะแบบสม แทนทพวกเขาจะมแบบแผนและโครงสราง บางครงสามารถท านายได หนงในสมาชกครอบครวท าหรอพดตามผน าไปสการมปฏกรยากบผอน เนองจากการพงพาระหวางกนมความส าคญทงหมดในการนยามคณลกษณะของระบบและมอทธพลตอการวจยทางการสอสาร มคณคาเพยงพอทจะส ารวจบางรายละเอยด เมอนกวจยตรวจสอบระบบ บางตวแปรจะตองถกนบ ความหลากหลายของตวแปรทพงพาระหวางกนทามกลางตวแปรอนๆ ในระบบเปนทเขาใจในเรองของความสมพนธ (correlations) ในความสมพนธ เมอตวแปรตวหนงเปลยนตวแปรตวอนกเปลยนตาม ความสมพนธเปนสงทแทบจะไมบรสทธหรอสมบรณ แตเปนเหตการณตามล าดบ บางความเกยวพนมความเขมขน ความเกยวพนอนจะเบาบางในระบบทสลบซบซอน ตวแปรหลายๆ ตวทมความสมพนธระหวางกนกบตวแปรอนๆ อยางเปนเครอขายของอทธพลซงมความหลากหลายในระดบความเขมขน ตวแปรสองตวอาจจะเกยวของกนโดยตรง ดงนน ตวแปรตวหนงสามารถกลาวไดวามนเปนเหตของตวแปรอนๆ ตวอยางเชน การใชอ านาจโดยสมาชกคนใดคนหนงในครอบครวอาจจะเปนสาเหตใหตวแปรอนๆ ถกจบใสเขามา อ านาจเปนเรองของความสมพนธเปนเหตและผลโดยตรง แนวทางดงเดม ความเปนเหตและผลถกพจารณาในทศทางเดยว : ตวแปร A มผลกระทบตอตวแปร B อยางไรกตามในระบบ ความเปนเหตเปนผลบอยครงทจะอยในทศทางกลบไปกลบมา เชน ตวแปร A มผลกระทบตอตวแปร B ตางมอทธพลระหวางกน ขอผดพลาดทคนพบและการถอนตวออกมา ยกตวอยาง พอท าใหลกรสกเปนกงวลหรอเขาไปรบกวนความเปนสวนตวของลก ท าใหลกตองถอนตวออกมาจากสถานการณนน สาเหตทแทจรงในการสอสาร คอ ความแตกตางทควรไดรบการยนยน ถงแมวาจะเปนการสรางระบบการมสวนรวมทเกดประโยชนอยางเตมท เชน พอรบรวาลกชายไมพอใจและท าตวออกหางจากตวเอง ลกชายเองกรบรวาการเขามากาวกายบางเรองท าใหเขาตองท าตวออกหางจากพอ ตวแปรทหลากหลายนบางครงไมเกยวของกนโดยตรง เชน ในลกษณะของความสมพนธ ตวแปรสองตวมความสมพนธระหวางกนแตไมไดเปนสาเหตของกนและกนโดยตรง ทงสองตวแปรอาจจะมาจากตวแปรทสาม เชน การแสดงออกของนกเรยนในโรงเรยนและการท าการบานของเดกนกเรยนเปนสงทเชอมโยงระหวางกน เดกๆ ท าการบานทโรงเรยนใหเสรจเปนอยางดแตไมสนใจทจะท างานบานใหดตาม ถาความสมพนธดงกลาวนไดรบการคนพบ นกวจยจะพบตวแปรทสาม บางทจ านวนของชวโมงในการด าเนนกจกรรมรวมกนของพอแมลกอาจจะเปนตวแปรทสามทส าคญและยงใหญส าหรบการดพฤตกรรมของเดกในบานและโรงเรยน ความสลบซบซอนทยงใหญในความสมพนธทางออมเกดขนอยางเปนหวงโซของการมอทธพลระหวางกน ตวแปร A เปนเหตใหตวแปร B ซงเปนเหตใหตวแปร C ซงเปนเหตใหเกดตวแปร D ตวแปร E และความเปนเหตเปนผลวนกนเปนวงแหวน ตวอยางเชน การเขาไปมสวนในของพอเปนเหตใหแมตองออกจากสวนนน ซงเหตดงกลาวอาจจะสงผลตอความกดดนของลกทท าใหไมอยากไปโรงเรยน ซงท าใหเกดการ

27

สรางสรรคปญหาดวยตวคร ครกจะเรยกผปกครองมาทโรงเรยน และพอกจะโกรธลก วธการเข าไปกาวกายคนอนๆ ของพอ ดวยการใหแมบอกใหลกหรอพาลกไปโรงเรยนและแมจะเอาตวออกหางจากเหตการณ ระบบทสลบซบซอนเตมไปดวยเครอขายของความสมพนธ ตวแปรตวใดตวหนงมความสมพนธไมเพยงตอตวแปรตวอน แตมศกยภาพอยางยงใหญกบตวแปรตวอนๆ เราสามารถมองเหนความสลบซบซอนและความยากในการศกษา นกวจยจะตองจดการกบปญหาโดยเขาไปยงเกยวกบระบบบางตวและตรวจสอบความสมพนธระหวางกนในชวงเวลาหนง มแนวทางทหลากหลายซงกลมเรยกวา มนเปนการวเคราะหตวแปรพหลกษณ (multivariate analysis) ตวอยางเชน การวเคราะหความถดถอยพหคณ (multiple regression analysis) ในตวแปรใดตวแปรหน ง ตวแปรตน (dependent variable) คอ ความสมพนธกบตวแปรอน หรอตวแปรตาม (independent variable) สมการทใชในการดความเขมขนของความสมพนธระหวางตวแปรตน และกลมของตวแปรตาม ในครอบครว เชน เราจะพบวาการตอตานของผใหญ (ตวแปรตน) สามารถท านายเปนตวแปรตามได 3 ตวแปร คอ อ านาจนยมของพอแม ความเขมขนในความเปนเพอนกนในกลม และอาย (parental authoritarianism , strength of peer group and age) Hierarchy: ล าดบขนตอน ระบบมแนวโนมทจะถกกลนกบระบบอนๆ ในอกค าหนง ระบบหนงคอ สวนของระบบทอยสงกวา Arthur Koestler อธบายผานชางท านาฬกาหรหราสองคน คอ Bios และ Mekhos โดย Bios รบกจการตอจากบดาของเขาและด าเนนกจการโดยไมประสบปญหาทางการเงนในขณะท Mekhos นนตรงกนขามอยางสนเชง ธรกจของเขาทรบตอจากพอก าลงประสบภาวะการเงนจนตอมาตองปดกจการ และเขามาเปนชางท านาฬกาทรานของ Bios ซงทงสองคนมวธการในการพฒนาและสรางนาฬกาแตกตางกนจนกระทงความจรงปรากฏและอธบายวธการของคนทงสองอยางงายๆ และอยางนาประหลาดใจ นาฬกาททงคประดษฐออกมาเตมไปดวยชนสวนเลกๆ นบพนชน แตทงสองคนใชวธการแตกตางกนทจะชนสวนทงหมดมารวมเขาไวดวยกน Mekhos มวธการตอประกอบชนสวนเลกๆ ทละนอยเหมอนการตอโมเสค ดงนนเขาจงถกรบกวนในเวลาท างานไมได เพราะหากถกรบกวนกจะตองกลบมาเรมตอชนสวนนนใหม สวน Bios นนท าในทางตรงกนขาม เขาออกแบบวธการประดษฐนาฬกา โดยการประกอบสราง ส าหรบการเรมตนดวยการประกอบในสวนยอยขององคประกอบสบกวาชนใหเขามารวมกนและใหแตละสวนยอยนนมอสระตอกน สวนยอยของการตอประกอบสามารถท าใหเหมาะสมภายในสวนยอยของล าดบทเหนอกวาไดมากขน และสบสวนยอยน าไปสนาฬกาทงหมด จากวธการทแตกตางทงสองนน ท าใหมองเหนวา Mekhos จะใชเวลาในการท างานนานกวา Bios และไมสามารถทจะถกรบกวนได แทนทในแตละวนทท านนจะท าใหเขาใชเวลานานสบเอดป และถาเปลยนจากการเปนชางท านาฬกามาเปนเรองของรางกายมนษย จะพบวา โปรตนแตละโมเลกลทมอตราสวนในการสรางเปนรางกายของมนษยทงหมดของชวตเราจะตองใชสงเหลานอยางมหาศาลจนอาจจะไมเพยงพอตอการผลตแมกระทงอมบา หรออยางนอยตองปรบเขาไปวธการเชนเดยวกบวธการของ Bios และการด าเนนงานอยางเปนล าดบขนตอนจากวธการทงายในแตละสวนยอยทมความสลบซบซอนในแตละสวน

28

ตอมาระบบเปนชดของระดบการเพมขนอยางสลบซบซอน ระบบทมขนาดใหญกวาของสวนตางๆ ในระบบทใหญกวา (Suprasystem) และระบบทเลกกวาเตมไปดวยระบบยอย (Subsystem) ดงแผนภาพหนาถดไป Self – Regulation and Control : การก ากบดแลและควบคมกนเอง ระบบเปนสงทมองเหนบอยครงราวกบเปนเปาหมายรวมกนขององคกรตางๆ กจกรรมของระบบถกควบคมโดยเปาหมายและระบบมการก ากบดแลพฤตกรรมทเขาถงเปาหมายดวยตวมนเอง สวนตางๆ ของระบบตองขนอยกบแนวทางและตองปรบใหเขากบสภาพแวดลอมบนพนฐานของการตอบสนองรวมกน การควบคมกนเองหมายรวมทงเรองของการตรวจสอบระหวางบคคลในครอบครว และการเขาควบคมเมอเกดสญญาณผดปกต และตองไดรบการปองกนอยางมมาตรฐาน ครอบครวอนๆ กจะมวธการควบคมกนเองแตกตางกนไป บางกรณอาจใชวธการออกขอบงคบในบทบาทหนาท ในการอนญาตใหสมาชกแตละคนมวธการตดสนใจอยางไร Interchange with the Environment: การแลกเปลยนระหวางกนภายในสงแวดลอม การมปฏสมพนธกนในระบบเปดในสงแวดลอมเดยวกนน าไปสเหตการณและพลงงานทมการใสรหสเขา (Input) และน ารหสออก (Output) ตวอยางเชน พอแมจะตองปรบตวเขากบลกๆ โดยเฉพาะการมสมพนธภาพระหวางกนนอกครอบครวและจดการอทธพลทมาจากเพอน คร และโทรทศนใหได Balance: ความสมดล ความสมดลบางครงอางถงแนวโนมความสมพนธทจะกลบเขาสภาวะสมดลคงทระหวางองคประกอบท ไม พงพากนโดยเฉพาะกระบวนการบ ารงรกษาของรางกาย (Homeostasis) หรอการบ ารงรกษาดแลตวเอง (Self – maintenance) หนาทหนงในระบบถาไดรบการรกษาจะท าใหชวตด ารงตอไป

Suprasystem

System

Subsystem I Subsystem II

Subsystem A Subsystem B

Subsystem 2 Subsystem 1

System Hierarchy

29

ไดอยางสมดล ระบบตองปองกนตวเองบางครงและปรบตวเพอกลบเขาสแนวทางเดม สงแปลกปลอมและการแลกเปลยนเกดขนและสามารถทจะไดรบอนญาตใหปรากฏตวโดยระบบ แตมเพยงสงทอยอยางยาวนานเทานน ถงแมวาระบบจะผดพลาดบางสวนหากไมสามารถจะดแลตวมนเองได ความเปนครอบครวสามารถอธบายความตองการความสมดล ทดราวกบวามนเปนสงทยากตอการรกษาเปนระยะเวลายาวนาน เชน ท าไมพอแมจะตองคอยดแลเดกๆ ของตวเองตลอดเวลา ท าไมครกทแตงงานแลวเมอแยกจากกนจะกลบมาเปนเหมอนเดมไดยาก ในมมมองของระบบนนการรกษาความสมพนธระหวางกน แทจรงแลวเปนเรองทคลายกบปญหาภายในครอบครวทจะตองรกษาความสมดลในความสลบซบซอนของสภาพแวดลอมทางสงคม และหลายคนทตองด ารงอยใหรอด บอยครงทแบบแผนของความไมสะดวกสบาย เชน อารมณโกรธ และการวากลาวระหวางกนในครอบครวจะเกดขนซ าๆ บอยครงในการพยายามรกษาระบบของตวมนเอง ซงไมงายเลยทจะท าใหมนสะดวกสบายขน Chang and Adaptability: การเปลยนแปลงและการปรบตว เพราะพลวตของสงแวดลอมเปนสงทมองเหนได ความขดแยง การด ารงอย ระบบตองสรางความสมดลในตวเอง แตมนตองการการเปลยนแปลง ระบบทซบซอนบางครงมการเปลยนแปลงในเชงโครงสรางทตองปรบตวใหเขากบสงแวดลอม และประเภทของการเปลยนแปลงหมายถงการสรางความสมดลในชวงเวลาหนง ระบบทกาวหนาตองสามารถทจะจดล าดบตวมนเองไมใหเขากบสงแวดลอมทเตมไปดวยแรงกดดนได นยาปฏบตการส าหรบการเปลยนแปลงระบบ คอ ตนก าหนเดและพฒนาการของคณลกษณะตางๆ ของโครงสรางในสงคม (morphogenesis) เพอใหเกดความตอเนองของตวอยาง การเปลยนแปลงของครอบครวเมอสมาชกในครอบครวมอายเพมขน และมพฒนาการ มการเกดขนของสมาชกใหม และสมาชกใหมบางคนตายไป ครอบครวเผชญหนากบความทาทายใหมจากสภาพแวดลอมทตองปรบตวเอง Equifinality: ผลทไดเหมอนหรอเทากน ทายทสดเปาหมายทไดรบ หรอท าหนาทไดอยางส าเรจ Equifinality หมายถงผลทไดส าเรจเหมอนกนแมจะมวธการทแตกตางกน ระบบของความสามารถในการปรบตวไดซงเปาหมายมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทแตกตางกน ระบบมความสามารถในกระบวนการน าเขา( Input) ในวธการทแตกตางกนเพอผลตสงใดสงหนงออกมา (Output) ครอบครวทฉลาดเทานนจะเขาใจวาพฤตกรรมของเดกๆ นนมผลกระทบตอเทคนคทหลากหลาย การตดสนใจของสมาชกในครอบครวสามารถเกดขนไดมากกวาหนงวธการและเดกๆ สามารถเรยนรจากวธการทหลากหลายส าหรบการอยรวมกบผใหญในโลกของพวกเขาเอง System Theory and the Study of Communication: ทฤษฎระบบและการศกษาดานการสอสารทางดานการสอสารนน ทฤษฎระบบอธบายอทธพลของการสอสารในมนษย (Little John, 1996: p.p.55-58) ทสามารถมองเหนความเกยวพนกนของสาขาในรปแบบหนงหรอในรปแบบอนๆ มนอาจจะเปนไปไดทจะกลาว สายการท างานแสดงใหเหนอทธพลของระบบแตความหลากหลายของสงทปรากฏนนขนอยกบองคประกอบดงน

30

System Theory and Communication in Relationships: ทฤษฎระบบและการสอสารในความสมพนธ สวนหนงของสาขาการสอสารเปนทรจกกนดในเรองการสอสารเพอความสมพนธ (Relation Communication) ทมอทธพลอยางยงตอทฤษฎระบบ แกนกลางของวธคดเชนน คอ สมมตฐานของหนาทการสอสารระหวางบคคลทไดรบการจดตง รกษา และแลกเปลยนความสมพนธและเปลยนความสมพนธแบบไซเบอรเนตก ทมผลกระทบตอธรรมชาตของการสอสารระหวางบคคล การคดเชนนนเปนการสอสารทท าใหเกดโครงสรางของการมปฏสมพนธของความสมพนธ ในครอบคร ว แตละคนจะไมสรางระบบแตตองมปฏสมพนธระหวางกนกอน ผลของรปแบบท าใหเกดครอบครวตามแบบฉบบของตวเอง ความส าคญของความคดระบบเปนสงทกวางขวางและยอมรบในสาขาการสอสาร รปแบบของกระบวนการเปนเหรยญสองดานเสมอทจะก าหนดโดยสงอนๆ นกมานษยวทยา Gregory Bateson คนพบเสนของทฤษฎทท าใหเรารจกกนดในเรองของการสอสารสมพนธภาพ (Relation Communication) โดยสามารถมองไดสองฐานคต คอ

1) เนอหาสารทมธรรมชาตเปนสองดานเสมอ ทกๆคนจะมการแลกเปลยนระหวางกนสองแบบ คอ เนอหารายงาน (Report Message) และเนอหาทเปนค าสง (Command Message) เนอหารายงานบรรจเนอหาของการสอสาร (Substance or Content of Communication) และเนอหาค าสงท าใหเกดประโยคของความสมพนธ องคประกอบทงสองนนกลายมาเปนทรจกกนวา เนอหาสาร (Content Message) และเนอหาความสมพนธ (Relationship Message) หรอการสอสารและอภการสอสาร (Communication and Meta-communication) เนอหารายงาน คอ สงทพดถงเกยวกบและเนอหาค าสง คอ ความสมพนธระหวางนกสอสาร เนอหางายๆ เชน ฉนรกเธอ สามารถทจะสงผานดวยความสมพนธทแตกตางกน วลดงกลาวนสามารถกลาวไดวาเปนการเปดเผยความรสกทส าคญของใครคนใดคนหนง (Domineering) ท าใหเกดความรสกประทบใจ (Submissive) สรางความประทบใจทางอารมณ (Pleading) เต ม ไป ด ว ย ข อ ส ง ส ย (Doubtful) หรอเตมไปดวยความไววางใจ (Trustful) เนอหาสาร คอ ความเหมอนกนแตความสมพนธของเนอหาจะมความแตกตางกนในแตละกรณ

2) เน อหาสาร คอ ความสม พนธท ส ามารถมคณ ลกษณะโดยสมบ รณ หรอสมมาตร (Complementarity or Symmetry) ความสมพนธทสมบรณ หนงรปแบบของพฤตกรรม คอ การถกตดตามโดยฝายตรงขาม เชน การครอบง าพฤตกรรมของผมสวนรวมคนใดคนหนงดวยการท าใหเกดความประทบใจ ในความสมมาตร ปฏกรยาของบคคลจะถกตดตามโดยประเภทเดยวกน การครอบง า คอ การพบกนของการครอบง าหรอการท าใหพระทบใจโดยการสรางความประทบใจ

กระบวนการของการสรางสรรคโครงสรางปฏสมพนธของระบบ การตอบสนองของคนกบคนอนๆ ทครอบง าประเภทของความสมพนธทพวกเขาม ระบบจะบรรจชดของเนอหาแหงความประทบใจทมความแตกตางอยางมากจากชดของการเปดเผยความรสกทส าคญของใครคนใดคนหนง โครงสรางของเนอหาแหงความประทบใจผสมผสานกบเนอหาเปดเผยความส าคญทมความแตกตางกนอยางแนนอน ถงแมวา

31

Bateson ท เปนนกมานษยวทยาจะมความคดในการน าเอาจตวทยาและการประยกตความสมพนธของธรรมชาตทางกายภาพหรออาการปวยทางจตใจ (Pathological) เปนหลก แตในชวงป 1950-1960 เขากบนกจตวทยาคลนกไดปรบใชและพฒนาความคดความสมพนธระหวางการสอสารในเชงปฏบต (Pragmatics) มากขน และนกวชาการกลมนตอมาเปนกลมทเรยกตนเองวา Palo Alto Group ซงแมจะอยในจตวทยาคลนก แตมผลกระทบอยางมหาศาลในการศกษาการสอสารระหวางบคคลโดยทวไป

นกวจยสอสารไดน าเอางานของ Bateson และ Palo Alto Group อาท Aubrey Fisher หนงในคนทรจกกนดในการเปนผน าทางดานทฤษฎระบบ การวเคราะหของ Fisher เรมตนจากพฤตกรรม เชน การต าหนดวยวจนะและอวจนะภาษากบกลมวเคราะหหนวยเลกๆ ในระบบการสอสาร การสงเกตพฤตกรรมในครงนสามารถมองเหนหรอไดยนและมองเหนเครองยนตของระบบในการเชอมตอระบบการสอสารของปจเจกบคคลจากระบบ พฤตกรรมโดยตวมนเองถกนบแลวและโครงสรางของความสมพนธบรรจในแบบแผนของพฤตกรรมองคกร ในค าอน ความสมพนธของคณกบคนอนๆ เปนเรองของการตดสน (Determine)

ถงแมวาสงคมจะมขนาดใหญ หรอเขาใจกนในทางการสอสารวาเปนการสอสารเครอขาย (Communication Networks) เราจะพบวานวตกรรมและขอมลสารสนเทศถกแพรกระจายในสงคมผานการสอสารระหวางบคคลในเครอขาย ถงแมวาสอสารมวลชนจะเปนเพยงเครองมอ ความคด และขอมลขาวสารจะแพรกระจายโดยค าพดแบบปากตอปาก (word of mouth) ผานการสอสารระหวางบคคลในเครอขาย ในกระบวนการแพรกระจายภายในวฒนธรรมน บอยครงทประชาชนจะมารวมกนสรางพนฐานรวมกนและมวธคดคลายกน

Network and Convergence Theory ธรรมชาตของการสอสารท าใหเกดการรวมตวกน ซงเปนคณลกษณะท Lawrence Kincaid

และทมวจยไดสรางสรรคขนมา Kincaid มองเหนวากลมและวฒนธรรมเปนเหมอนระบบเปด ซงด ารงอยไดอยางยงยนดวยตวมนเองของกลมการสอสาร หรอสามารถแลกเปลยนขอมลระหวางบคคล กลม และวฒนธรรม ทฤษฎการควบรวม (Convergence Theory) เกยวของกบทฤษฎเครอขาย (Network Theory)

การสอสารสรางสรรคเครอขายของความสมพนธทามกลางประชาชนซงรวมกนท าใหเกดเปนโครงสรางของสงคม เครอขายการตดตอของกลมดวยคนอน ๆและท าใหพวกเขาเกดการแลกเปลยนขอมลขาวสารและกลมคลสเตอรรวมกนท าใหเกดความเชอ คณคา และพฤตกรรมในท านองเดยวกน Convergence Theory จงอธบายวาท าไมมความคลายคลงกนในกลมและแตกตางระหวางพวกเขา

เราสามารถตงสมมตฐานทแนนอนไดวา ความเชอของทกคน คณคา และพฤตกรรมของทกคนและคนอนๆ ไมมอะไรทจะมาแบงปนระหวางกน ไมมกลมทสดโตงกบเรองน กลมทงหมดอยระหวางการตอยอดทางความคด กลมเขามาแบงปนมากกวาจะเลาประสบการณรวมตวและกลมแบงปนนอยและยงประสบการณนอยมความหลากหลาย การรวมตวและความหลากหลายสามารถทจะอธบายดวยทฤษฎสารสนเทศ ดงน

32

เมอการสอสารลดลง จ านวนของกลมทหลากหลายจะเพมขน โครงสรางของระบบกลายเปนสวนๆ และเมอการสอสารภายในกลมเพมขนกจะมการแบงปนกนมากขน โครงสรางไดรบกา รพฒนาและเกดผลในการรวมตวกน การพดโดยทวไปเปนการสอสารทมากขน โครงสรางไดรบการพฒนาและเกดผลในการรวมตวกน การพดโดยทวไปเปนการสอสารทมากขน ท าใหเกดการรวมตวกนมากขนและเมอมการสอสารนอยลง ความหลากหลายมากยงขนและพวกเขากจะสญเสยความรสกรวมกน เชนเดยวกบทเมอเขามการสอสารถมากเทาไรเขาจะใกลและเปนกลมกนมากขน หลกการเดยวกนกบระหวางกลม การเพมขนของจ านวนคนตดตอท าใหเกดความคลายคลงกนมากขน และเมอพวกเขาสญเสยการตดตอพวกเขากจะเหมอนกนลดลง บางทประสบการณของพวกเขาเกยวกบตวคณจะนอยลงเมอเราไมไดตดตอเพอนเกาและสรางความสมพนธกบเพอนใหม

Kincaid เชอวากระบวนการดงกลาวนเปนพนฐานของความแตกตางทางวฒนธรรม วฒนธรรมทไมมอะไรมากกวาการมวธการรวมกนในการคดและการกระท า ซงพฒนาความสมพนธเพราะความสมพนธทแยกตวอยางโดดเดยวในการสอสารภายในกลม วฒนธรรมแตกตางจากคนอนๆ เพราะมการตดตอระหางกนลดลงภายในกลมเดยวกน ถาทกคนสอสารกบคนอนๆ ภายนอกกลมวฒนธรรมเทากบทท ากบคนในกลมวฒนธรรมนนกจะสญหายไป

อยางไรกตามทฤษฎระบบแมจะไดรบความนยมและมอทธพลตอการสอสาร แตกมขอจ ากด คอ ชดตวแปรของความสมพนธระหวางการสอสารนนมความสลบซบซอน และตองน าไปปรบใชกบหลกการของระบบอนจะเปนประโยชนอยางยงตอการสอสารโดยทวไปของผคนในชวตประจ าวน

ทฤษฎระบบนแสดงใหเหนความเชอมโยงในการเขาถงการตรวจสอบหนาททเชอมโยง มอทธพล และมความเกยวพนระหวางกนของสวนตางๆ ในระบบ สงส าคญทสดของทฤษฎ คอ การเขาใจความเปนหนงเดยวกนและการพงพาระหวางกน โดยทอะไรกตามทท าใหระบบนนเกดปฏสมพนธระหวางกน ทงทเปนเรองของการควบคมกน เอง และการแลกเปล ยนระหวางกนภายใตสภาพแวดลอมต างๆ ท ม การใชทรพยากรธรรมชาตกนอยางเตมท

การพงพาระหวางกนเปนพนฐานของกระบวนการไซเบอรเนตก (Cybernetic process) เพราะระบบเปนสวนหนงและควบคมโดยผอน

ทฤษฎระบบของกระบวนกำรสอสำร (System Theories of Communication process) นกวจยทางดานการสอสารพบวา ความสลบซบซอนของระบบในสงคมนนมชดของการเชอมโยง

กนเชนเดยวกบกลไกของเครองจกรหรอเปนการเชอมตอโดยเทคโนโลยการสอสาร เพราะทกสวนเขาถงรวมกนไมแยกสวน ระบบเปนเปาหมายหลกทสามารถตรวจสอบสงแวดลอมและแสดงใหเหนทางเลอกในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสงแวดลอมได

ระหวางสงครามโลกครงทสอง วศวกรไฟฟาไดพฒนาระบบโปรแกรมตางๆ เพอน าไปสสงทตองการ โดยเฉพาะความพยายามทจะเขาถงขอมลของอกฝายหรอพยายามทจะหาค าตอบวาโลกใบนรบร

33

เรองราว หรอมเหตการณเดยวกนอยางไร ระหวางชวงป 1950-1960 นน มการเพมขนปญหาระดบการสอสารในทางสงคมทเกดความผดพลาดบอยครงจากการสอสารหลายจงหวะ จงพยายามทจะแกปญหาดวยการพฒนาความถกตองในการสงผานขอมลขาวสาร

นกสงคมวทยาพยายามทจะใชแนวคดดงเดมของระบบเพอท าใหเกดความคดรวบยอดของปรากฏการณระดบมหภาคและจลภาค (Microscopic and Macroscopia Phenomena) บางคนจงตดสนใจวาดแบบจ าลองเพอแสดงใหเหนกระบวนการทางสงคมทหลากหลายรวมท งการสอสาร ยงไปกวานนตวแปรตางๆ ยงถกน ามาใชเพอใหเกดความสมพนธระหวางความเขาใจ เชนเดยวกบทไซเบอรเนตกไดพยายามคดระบบการตรวจสอบและควบคมกนเองของเครองยนตกลไก แมกระทงในทางการสอสารยงเปนการเชอมโยงสวนตางๆ เขาดวยกนเพอแสดงใหเหนความสลบซบซอนของหนาทตางๆ ในทางสงคมและการเปลยนแปลงของปจจยภายนอกสภาพแวดลอม ไซเบอรเนตก (Cybernetics) จงมความส าคญอยางมากในชวงสงครามโลกครงทสอง สวนหนง คอ การพฒนาอาวธ โดยเฉพาะความแมนย าในการคนหาเปาหมายของเรดารทางการทหาร และการพยายามทจะพฒนาระบบการสงขอมลขาวสารอยางถกตอง (Feedback Loops) ในระบบนนจะมการปรบใชวธการด าเนนงานอยางเตมททจะน าไปสเปาหมายระยะยาวหรอหนาทของการสอสารตอไป เชน การพฒนาเรดารควบคกบการพฒนามอนเตอรของกลองโทรทศนเพอใหมองเหนสภาพแวดลอมไดอยางแมนย า

กำรจ ำลองระบบ (Model systems) ความหมายของค าวาระบบในการวศวกรรมการสอสารและไซเบอรเนตกเปนการอางถงชดของการสอสารและการวนกลบของขอมลขาวสาร ทมอทธพลและสามารถควบคมได แตละสวนกจะมบทบาทหนาทเฉพาะหรอมหนาททตองรบผดชอบ (Specialized Role or Function) แตทงหมดนนตองมความสมพนธในองคกรทน าไปสเปาหมายทตองการรวมกน ระบบจงเปนเรองทงายและสลบซบซอน แสดงใหเหนขนตอนสงและต าในองคกรภายในทมเปาหมายรวมกน (Goal-oriented) ในทางการสอสารนน พฤตกรรมการสอสารของมนษย ระบบการสอสารกเหมอนเครองวดอณหภมทตองมความงายและคงท สามารถตรวจสอบความสมพนธระหวางกนไดภายใตบทบาทการสอสาร ทเชอมโยงเนอหาและเปาหมายของขอความไดตรงกน การปรบใชทฤษฎระบบของนกทฤษฎการส อสารมวลชน คอ การพยายามสรางแบบจ าลองกระบวนการสอสารทงายแทนทแบบจ าลอง Transmission model ของ Harold D. Lasswell (1949) วากระบวนการสอสารนน คอ who say what to whom through what medium with what effect โดยแบบจ าลองนเปนการเขาถงแหลงขอมลขาวสาร กระบวนการสอสารและผลของการสอสารเบองตน (Primary Outcome) โดยทมความพยายามในการคนหาแหลงสารเพอสรางอทธพลและความเปนไปไดทจะน าพาขอมลขาวสารไปยงเปาหมาย แตแบบจ าลองดงกลาวมไดสนใจวาจะมผลกระทบในทางลบเกดขนอยางไร

34

นกทฤษฎสอสารมวลชน จงพยายามออกแบบจ าลองการสอสารทครอบคลมอทธพลทงหมดของกลไกการสอสารระหวางบคคล โดยม Westley and Malcom Maclean (1957) แบบจ าลอง Westley – Maclean Model เปนการน าเอาทฤษฎระบบไปปรบใชกบการสอสารมวลชน โดย C เปนตวกลางในการสงผานขอมลขาวสาร (X) ไปยง B จาก A (X) จากนน B กสงกลบมายง C (fbc) และ C กสงกลบไปยง A (fca) ในทางการสอสารมวลชน เมอจ านวนของ Cs มขนาดใหญขนกหมายความวา ขอมลขาวสารของ As จะไดรบการสงผานไปในจ านวนทมากขน และจ านวนของ Bs กจะไดรบขอมลขาวสารแบบเดยวกบ As และ Cs มากขนตามไปดวย จะเหนไดวาบทสนทนาทกบทสนทนาในชวตประจ าวนมอทธพลตอกนทงหมด ผทมสวนรวมในขอมลขาวสารจะท าการสงขอมลขาวสารออกไป ท าใหเกดปฏกรยาสะทอนกลบ และตอมาสงผลใหเกดการกระท ารวมกนในแตละวน สภาพแวดลอมทางสงคมโดยรวมจงเปนการพยายามสรางความเขาใจรวมกนโดยการเจรจาตอรองระหวางผด าเนนการ ทฤษฎนเปนประโยชนตอการท างานวจยในการน ามาเปนเกณฑส าคญในการพจารณาภาพรวม และการมองในเชงโครงสรางใหญของระบบการประกนคณภาพทเปนอยในปจจบน เพอใหสามารถเปรยบเทยบ แสดง และวเคราะหผลของการวจยใหเปนรปธรรมไดมากยงขน รวมทงสามารถน าไปประกอบการพจารณาการน าเสนอขอเสนอแนะทเหมาะสมตอไปไดอกดวย

35

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การศกษาหวขอแนวทางในการเปน Best Practice ในงานประกนคณภาพครงนไดใชวธการศกษาแบ บ ผ ส ม (Mix Method) ท ง ใน เช งค ณ ภ าพ (Qualitative Research) แ ล ะก ารว จ ย เช งป ร ม าณ (Quantitative Research) โดยก าหนดประชากรและกลมตวอยาง ตลอดจนเครองมอและการวเคราะห ดงน กำรวจยเชงคณภำพ (Qualitative Research)

ประชำกรและกลมตวอยำง ผศกษาจะท าการศกษากบมหาวทยาลยทมการเรยนการสอนเกยวกบวชาการดานนเทศศาสตร วารสารศาสตร และสอสารมวลชนในภมภาคตางๆ ทงภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต โดยจะศกษาเฉพาะมหาวทยาลยทมคะแนนการประเมนผลการประกนคณภาพตงแต 4.00 ขนไป กลมตวอยำง ผวจยจะคดเลอกบคลากรทรบผดชอบท างานดานการประกนคณภาพและรบผดชอบในองคประกอบทไดคะแนน โดยก าหนดคณสมบตของผใหสมภาษณเจาะลกดงน

1) ตองเปนผทรบผดชอบงานประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตร หรอวารสารศาสตร หรอสอสารมวลชน

2) เปนผทท างานดานประกนคณภาพและดแลองคประกอบทไดคะแนนตงแต 4.5 ขนไป ซงจากคณสมบตดงกลาว ผศกษาไดวางแผนในการเกบขอมลจากกลมตวอยาง ดงน

มหำวทยำลย จ ำนวนกลมตวอยำง ภาคเหนอ 3 ภาคกลาง 9 ภาคใต 3

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3 รวม 18

36

เครองมอทใชในกำรเกบขอมล ใชแนวค าถามแบบมโครงสรางในการสอบถามพดคยเพอใหไดขอมลเชงลก โดยมค าถามเกยวกบประสบการท างานประกนคณภาพ ขอมลเกยวกบการประกนคณภาพของคณะ องคประกอบทไดรบคะแนนสงสด วธการด าเนนการเพอใหไดคะแนนสงในองคประกอบตาง ฯลฯ ดงน

ขอมลทวไป 1. ระยะเวลาททานเขามารบผดชอบงานดานประกนคณภาพเปนเวลากป 2. ต าแหนงหนาทในการท างานดานประกนคณภาพทผานรบผดชอบคออะไร 3. คณะทานมการจดแบงหนาทความรบผดชอบใหแกฝายตางๆ อยางไรบาง เชนดานการเรยนการ

สอน ใครดแล ดานบรการสงคม ดานการท าวจย เปนตน

ขอมลการประกนคณภาพ 1. งานประกนคณภาพของคณะทานมจดแขงอะไร และมจดออนอะไรบาง 2. วสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของทานคออะไร 3. มการวางแผนงานประกนคณภาพอยางไรบาง 4. คะแนนการประกนคณภาพทไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละ

องคประกอบทง 9 องคประกอบไดคะแนนเทาไหร แนวทางการปฏบตสการเปน Best Practice 1. คะแนนสงสดทคณะไดรบคอคะแนนในองคประกอบตวใด ตวชวดในองคประกอบดงกลาวได

คะแนนเทาไหรบาง 2. แนวทางในการปฏบตในองคประกอบดงกลาวเปนอยางไร มการวางแผนและมการก าหนด

กระบวนการในการด าเนนการในองคประกอบอยางไร - มการก าหนดวสยทศนไวอยางไร (เปาหมาย) มการก าหนดเปาหมายและการสนบสนนเพอให

ด าเนนการไดอยางส าเรจอยางไรบาง - กลมบคคลทรบผดชอบ - วธการเกบรวมรวมขอมลในองคประกอบดงกลาว - ปญหาอปสรรคทเกดขน - แนวทางในการแกไขมอะไรบาง - แนวทางในการรกษาคะแนนในระดบ Best Practice ใหคงอย

37

วธกำรเกบรวบรวมขอมล เพอใหการวจยไดผลสมบรณ ผวจยจงไดใชวธการเกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณเจาะลก (In-depth Interview) ผทรบผดชอบงานดานประกนคณภาพ ทงในสวนทเปนประธาน คณะกรรมการ และผทปฏบตงานดานการประกนคณภาพ ดวยแนวค าถามแบบมโครงสราง

กำรวเครำะหขอมล ใชแนวคดทฤษฎเกยวกบการประกนคณภาพระดบอดมศกษา แนวคดเกยวกระบวนการ PDCA แนวคดเกยวกบการบรหารจดการงานอดมศกษา เปนตน กำรวจยเชงประมำณ (Quantitative Research) ประชำกรและกลมตวอยำง ผศกษาไดก าหนดใหมการเกบขอมลเชงปรมาณจากผทท างานประกนคณภาพในมหาวทยาลยทมการเรยนการสอนเกยวกบวชาการดานนเทศศาสตร วารสารศาสตร และสอสารมวลชนในภมภาคตางๆ ทงภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต ดงน

มหำวทยำลย จ ำนวนกลมตวอยำง ภาคเหนอ 25 ภาคกลาง 30 ภาคใต 15

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 15 รวม 85

*เกบขอมลเฉพาะผทท างานดานประกนคณภาพ/ผทอยในคณะกรรมการประกนคณภาพของคณะ *เกบทงอาจารยและเจาหนาท เครองมอทใชในกำรวจย เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม (Questionnaires) เพอถามเกยวกบขอมลดานการประกนคณภาพ ประสบการณ ความคดเหนตองานประกนคณภาพ การด าเนนงานดานประกนคณภาพในองคประกอบตางๆ ดงน

38

ขอมลสวนตว

1. เพศ ชาย หญง

2. อาย ต ากวา 25 ป 25-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 50 ปขนไป

3. ต าแหนงหนาทในการท างาน พนกงานเจาหนาท อาจารย นกวจย อนๆ ระบ....................................

4. ต าแหนงหนาทในคณะกรรมการประกนคณภาพ ประธานคณะกรรมการประกนคณภาพ คณะกรรมการประกนคณภาพ เลขานการประกนคณภาพ เจาหนาทประกนคณภาพ อนๆ ระบ.................................................

5. ระยะเวลาทเขามารบผดชอบงานประกนคณภาพ ต ากวา 1 ป 1-2 ป 3-4 ป 5 ปขนไป

6. องคประกอบการประกนคณภาพทรบผดชอบ (ตอบไดมากกวา 2 องคประกอบ) ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ การผลตบณฑต กจกรรมการพฒนานกศกษา การวจย การบรการทางวชาการแกสงคม การท านบ ารงศลปะและวฒนธรรม การบรหารและการจดการ การเงนและงบประมาณ ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

39

7. ครงทผานมาคณะคณะของทานไดคะแนนการประเมนผลการประเมนคณภาพเทาใด ต าวา 3.5 ต ากวา 3.51 - 3.60 ต ากวา 3.61 - 3.70 ต ากวา 3.71 – 3.80 ต ากวา 3.81 – 4.00 มากวา 4.00

8. ผลคะแนนการประเมนทไดคะแนนสงสดในองคประกอบใด (ตอบไดมากกวา 2 องคประกอบ) ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ การผลตบณฑต กจกรรมการพฒนานกศกษา การวจย การบรการทางวชาการแกสงคม การท านบ ารงศลปะและวฒนธรรม การบรหารและการจดการ การเงนและงบประมาณ ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

9. ผลคะแนนการประเมนทไดคะแนนต าสดคอองคประกอบใด ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ การผลตบณฑต กจกรรมการพฒนานกศกษา การวจย การบรการทางวชาการแกสงคม การท านบ ารงศลปะและวฒนธรรม การบรหารและการจดการ การเงนและงบประมาณ ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

40

ขอมลความเหนตอการเปน Best Practice ของหนวยงาน

10. ทานเหนดวยมากนอยเพยงใดตอประเดนการปฏบตเพอเปน Best Practice

แนวปฏบต ระดบควำมคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. ผบรการตองใหการสนบสนนอยางเตมท 2. แบงหนาทกนรบผดชอบ 3. ผท างานประกนคณภาพตองมความรการประกน

คณภาพเปนอยางด

4. ทกคนตองใหความรวมมอในการใหขอมล 5. ควรจดใหผเชยวชาญการท างานประกนคณภาพ

มาชวยท า

6. ใชเทคโนโลยคอมพวเตอรในการจดเกบขอมลตางๆ ทเกยวกบการประกนคณภาพ

7. จดใหมการอบรมเกยวกบการประกนคณภาพบอยๆ

8. ควรมการแลกเปลยนเรยนรกบหนวยงาน/คณะอนๆ

9. จดงบประมาณสนบสนนการประกนคณภาพอยางเพยงพอ

10. ตองมการสรางความเขาใจหรอการประชาสมพนธเกยวกบกจกรรมการประกนคณภาพอยางตอเนอง

กำรวเครำะหขอมล ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Research) ในการวเคราะหขอมล อาท รอยละ คาเฉลย เปนตน กำรน ำเสนอขอมล

1) ผศกษาจะน าเสนอขอมลโดยใชวธการบรรยาย 2) น าเสนอโดยใชกราฟแสดงความแตกตางของขอมลในสวนทเปนจ านวน

41

บทท 4

ผลกำรศกษำ

4.1 สภำพกำรณประกนคณภำพ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ในหมวด 5 ทวาดวยการบรหารและจดการศกษา มาตรา 31 ไดก าหนดใหกระทรวงศกษาธการมอ านาจหนาทเกยวกบการสงเสรมและก ากบดแลการศกษาทกระดบและทกประเภทก าหนดนโยบายแผนและมาตรฐานการศกษา โดยในมาตรา 34 ไดก าหนดใหคณะกรรมการอดมศกษา มหนาทพจารณาเสนอมาตรฐานการอดมศกษาแหงชาตฯ 5ณะกรรมการอดมศกษาจงไดจดท ามาตรฐานการอดมศกษาเพอใชเปนกลไกระดบกระทรวง ระดบคณะกรรมการอดมศกษา และระดบหนวยงาน เพอน าไปสการก าหนดนโยบายของสถาบนอดมศกษาในการพฒนาการอดมศกษาตอไป มาตรฐานการอดมศกษาฉบบน ไดใชมาตรฐานการศกษาของชาต ทเปรยบเสมอนรมใหญ เปนกรอบในการพฒนา โดยมสาระส าคญทครอบคลมเปาหมายแหลกของการจดการศกษาระดบอดมศกษาของไทย และเปนมาตรฐานทค านงถงความหลากหลายของกลม หรอประเภทของสถาบนอดมศกษาของไทย เพอใหทกสถาบนสามารถน าไปใชก าหนดพนธกจ และมาตรฐานของการปฏบตงานได มาตรฐานการอดมศกษาทปรากฏตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 7 สงหาคม 2549 ประกอบดวยมาตรฐาน 3 ดาน ไดแก มาตรฐานดานคณภาพบณฑต มาตรฐานดานการบรหารจดการอดมศกษา และมาตรฐานดานการสรางและพฒนาสงคมฐานความร และสงคมแหงการเรยนร มาตรฐานยอยทง 3 ดานน อยในมาตรฐานการศกษาของชาตทประกอบดวยมาตรฐานยอย 3 มาตรฐานเชนกน คอมาตรฐานท 1 คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค ทงในฐานะพลเมองและพลโลก มาตรฐานท 2แนวทางการจดการศกษา มาตรฐานท 3 แนวทางพฒนาสงคมแหงการเรยนร/ สงคมแหงความรและมาตรฐานยอยของมาตรฐานการคมครอง จะมความสอดคลอง และสมพนธกบมาตรฐานยอยของมาตรฐานการศกษาของชา ต เพอใหการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการการศกษา บรรลจดมงหมายและหลกการของการจดการศกษาของชาต นอกจากมาตรฐานการอดมศกษาแลว คณะกรรมการการอดมศกษาไดจดท าเกณฑมาตรฐานอน ๆ ทส งเสรมความเปน อสระและความเปนเลศของสถาบน อดมศกษา อาท เกณฑมาตรฐานหล กสตรระดบอดมศกษา หลกเกณฑการขอเปดและด าเนนการหลกสตรระดบปรญญาในระบบการศกษาทางไกล เพอสงเสรมใหสถาบนอดมศกษาไดพฒนาดานวชาการและวชาชพ รวมทงการพฒนาคณภาพ และยกระดบมาตรฐานในการจดการศกษาระดบอดมศกษาใหมความทดเทยมกน และพฒนาสสากล ซ งท าให

42

สถาบนอดมศกษาสามารถจดการศกษาไดอยางยดหยน คลองตว และตอเนองในทกระดบการศกษา ตลอดจนสะทอนใหเหนถงมาตรฐานคณภาพการจดการศกษาในระดบอดมศกษา เพอใหการจดการอดมศกษาทกระดบ ทกประเภทมคณภาพ และมาตรฐานทก าหนด พระราชบญญตการศกษาแหงชาตฯ ในหมวด 6 จงไดก าหนดใหมระบบการประกนคณภาพภายนอก เปนสวนหนงของรายงานการบรหารจดการศกษา การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในระดบอดมศกษาไดค านงมาตรฐานการศกษาของชาต และมาตรฐานอดมศกษา เปนแนวทางในการพฒนาตวบงชภายใตองคประกอบคณภาพฯ ดานทก าหนดไวในกระทรวง วาดวยระบบหลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพ การศกษาภายในสถาบนระดบอดมศกษา พ.ศ. 2546 ทงยงสมพนธกบมาตรฐานและหลกเกณฑทเกยวของกบการจดการศกษาอน ๆ รวมถงกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา โดยมงเปาหมายไปยงการพฒนาผลผลตทางการศกษาใหมคณภาพ และมาตรฐานตามทคาดหวง ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานการศกษา หลกเกณฑทเกยวของและการประกนคณภาพ การศกษาสามารถแสดงได ดงน

มาตรฐานการศกษาของ

ชาต

มาตรฐานการอดมศกษา

หลกเกณฑก ากบมาตรฐาน

รวมถงกรอบมาตรฐาน

คณวฒ

มาตรฐานท 1

คณลกษณะของคนไทยทพง

ประสงค ทงในฐานะพลเมอง

และพลโลก

มาตรฐานท 2

แนวทางการจดการศกษา

มาตรฐานท 3

แนวทางพฒนาสงคมแหง

การเรยนร/ สงคมแหง

ความร

มาตรฐานดานคณภาพ

บณฑต

มาตรฐานดานการบรหาร

จดการการอดมศกษา

มาตรฐานดานการสรางและ

บรการสงคมฐานความร

และสงคมแหงการเรยนร

การประกนคณภาพภายใน ภายใตตวบงชตามองคประกอบ 9 ดาน

ผลผลตทางการศกษาทไดคณภาพและมาตรฐาน

43

จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดรายละเอยดไวในหมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา ซงประกอบดวย “ระบบการประกนคณภาพภายใน” และ “ระบบการประกนคณภาพภายนอก” เพอใชเปนกลไกในการผดงรกษาคณภาพและมาตรฐานของสถาบนอดมศกษา ส าหรบระบบการประกนคณภาพภายใน ก าหนดใหสถานศกษามระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา และใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรการการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง มการจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานการประเมนคณภาพภายในเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอการรองรบการประกนคณภาพภายนอก ซงเปนการต ดตาม ตรวจสอบ และประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาทเรยกรอง “สมศ” โดยก าหนดใหสถานศกษาทกแหงตองไดรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก (พ.ศ. 2544 - 2548) ซงเสรจสนไปแลว ปจจบนอยในระหวางการประเมนการประกนคณภาพภายนอกรอบท 2 (พ.ศ. 2549 - 2553) การประเมนคณภาพรอบท 2 มความแตกตางทส าคญจากการประเมนรอบแรก 3 ประการ ดงน

1) ประการแรก เปนการประเมนทงระดบสถาบนและกลมสาขาวชา 2) ประการท 2 เปนการประเมนตามจดเนนของสถาบน ซงสถาบนเลอกเนนดานวจย หรอพฒนา

สงคม และพฒนาศลปวฒนธรรมหรอจะเลอกเนนเฉพาะการผลตบณฑต ทงนไดมการก าหนดตวบงชเฉพาะจ านวนหนง ทสถาบนจะตองถกประเมนตามจดเนน นอกเหนอจากตวบงชรวม

3) การประเมนภายนอกรอบทสอง เปนการประเมนเพอรบรองมาตรฐานคณภาพทงระดบสถาบนและกลมสาขาวชา นนหมายถงทกตวบงช จ าเปนตองมเกณฑก ากบ เพอตดสนคณภาพวา ผานการรบรองตามมาตรฐานคณภาพ หรอผานการรบรองแบบมเงอนไข หรอไมผานการรบรอง

รปแบบและวธการด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกจะเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนด โดยส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา โดยมหลกส าคญ 5 ประการคอ

1. เปนการประเมนเพอมงใหมการพฒนาคณภาพการศกษา ไมไดมงเนนการตดสน การจบผด หรอการใหคณ ใหโทษ

2. ยดหลกความเทยงตรง เปนธรรม โปรงใส มหลกฐานขอมลตามสภาพความเปนจรง (evidence - based) และมความรบผดชอบทตรวจสอบได (accountability)

3. มงเนนในเรองการสงเสรมการประสานงานในลกษณะกลยาณมตรมากกวาการก ากบควบคม 4. สงเสรมการมสวนรวมในการประเมนคณภาพ และการพฒนาการจดการศกษาจากทกฝายท

เกยวของ 5. มงสรางความสมดลระหวางเสรภาพทางการศกษากบจดมงหมายและหลกการศกษาของชาตท

ก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ใหเอกภาพเชงนโยบาย แตยงคงมความหลากหลายในทางปฏบต โดยสถาบนสามารถก าหนดเปาหมายเฉพาะและพฒนาคณภาพการศกษาใหเตมตามศกยภาพของสถาบนและผเรยน ส าหรบระบบและกลไกการประกนคณภาพ

44

การศกษาของคณะศกษา/ สถานศกษาระดบอดมศกษา จะค านงถงองคประกอบคณภาพการศกษาในการควบคม การตรวจสอบ และประเมนคณภาพการศกษาทง 9 ดาน คอ (1) ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ (2) การเรยนการสอน (3) กจกรรมการพฒนานสตนกศกษา (4) การวจย (5) การบรการทางวชาการแกสงคม (6) การท านบ ารงศลปวฒนธรรม (7) การบรหารและการจดการ (8) การเงนและงบประมาณ (9) ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

4.2 ประสทธผลของกำรประกนคณภำพกำรศกษำภำยใน ผลการวจยจากเรองประสทธผลการประกนคณภาพการศกษาภายในของสถาบนอดมศกษา (กตตยา สออน, 2547) ไดท าการวจยทงในและตางประเทศ พบวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษา ไดแก คณภาพของบคลากรตองมความตระหนกถงความส าคญ และการมทศนคตทดตอประกนคณภาพภายใน การท างานเปนทม การฝกอบรมพฒนาบคลากร ความพรอมดานทรพยากรทงดานจ านวนบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ และระบบเทคโนโลยสารสนเทศ โครงสรางองคกรและการก าหนดใหมผรบผดชอบในการด าเนนงานประกนคณภาพ วฒนธรรมองคกร ภาวะผน าของผบรหาร และขนาดขององคกร สวนประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษาม 2 สวน คอ ประสทธผลระหวางทาง(intermediate outcome) ไดแก การบรหารจดการแบบกระจายอ านาจ การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ การปฏบตงานแบบวงจรคณภาพ และความพงพอใจในงานของบคลากร ส าหรบประสทธผลสดทาย (end outcome or ultimate outcome) ไดแก การบรรลพนธกจของสถาบน จากการด าเนนการดานประกนทงภายในและภายนอก จะเหนวาหากผลการประกนคณภาพภายในประสบผลส าเรจจะน าไปสความส าเรจของการประกนคณภาพภายนอกดวย ดงภาพ

การปฏบตงาน

ของสถาบน

การประเมนงาน

ของสถาบน

รายงาน

ประจ าป

การตรวจ

เยยม

รายงานผล

การประเมน

การตดตามผล

การประกนคณภาพภายใน การประเมนคณภาพภายนอก

ขอมลยอนกลบ

ขอมลยอนกลบ

45

ความสมพนธระหวางการประกนคณภาพภายในกบการประเมนคณภาพภายนอก จากการก าหนดแนวทางการประกนคณภาพดงกลาวจะเหนไดวา นบตงแตการประกนคณภาพไดถกก าหนดขนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาจนถงในปจจบนนน ไดมการพฒนา ปรบปรง เปลยนแปลง ตวชวด หรอตวบงชในองคประกอบการประกนคณภาพเรอยมา ทงนเนองจากสาเหตหลายประการ อาท บรบททางการศกษาทเปลยนแปลงไป เชน มความเปนสากลเพมมากขน ลกษณะการเรยนการสอนทเปนแนวทางตะวนตก โดยใหนกศกษาเปนผคนควาดวยตนเอง การเรยนจากการทโครงการ ฯลฯ เปนตน นอกจากนการเปดกวางของโลกแหงการสอสารท าใหขอมลขาวสาร ( Information) เปนสงส าคญ และระบบเทคโนโลยในการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลขาวสาร เปนสงทส าคญและจ าเปน การเนนในเรองความเปนชมชน และการเปนผน าทางความคดของสงคม ท าใหเกดตวชวดในสงเหลานเพมมากขน รวมทงในตวบงชขององคประกอบอน ๆ ดวย การปรบปรงดชนชวดนน ท าขนเพอใหเกณฑการวดมความเปนกลาง เปนสากลมากขน เปนตวชวดทมระบบกลไก และกระบวนการทซบซอนมากยงขน เกณฑก าหนดการประเมนทตองผานการประเมนโดยไดคะแนนไมถงครง 3.5 ท าใหคณะตาง ๆ จ าเปนตองผลต และคดสรางสรรค โครงการใหม ๆ เพมเตม และจ าเปนตองเปนการสรางเครองมอในการปฏบตการวดและการปรบปรงทเรยกวา การด าเนนการแบบ PDCA ทหมายถง P (Plan) = การวางแผน D (Do) = การด าเนนการ C (Check) = การประเมนผล A (Act) = การปรบปรง พฒนาใหโครงการใหม ๆ ทเกดขน มประสทธภาพและบรรลผลมากยงขน ดงนน ในการท างานประกนคณภาพ ท าใหคณะตาง ๆ ตองตงเปาหมายในการด าเนนการใชกบในคณะตนเองได ใชเปนเปาหมาย (aim) ในการบรรลผลตาง ๆ ตามทคาดคะเนไว และจะไดทราบวาทไมบรรลผลนน มสาเหตมาจากอะไร โดยอาจใชวธการในการเรยนร การประกนคณภาพดวยวธการตาง ๆ มากมาย อาท การสงเกตการณ การลองผดลองถก และการศกษาวจย การท าโครงการวจย เพอคนหาแนวทางในการเปน Best Practiceในการท างานประกนคณภาพ จากสถาบนทมการเรยนการสอนในสายวชาเดยวกน ซงนาจะสงผลใหสามารถ รเขา รเราได และอาจน าเปนแบบอยางและการประยกตใชในงานประกนคณภาพอยางมประสทธภาพ ซงผวจยไดสมภาษณเจาะลกมหาวทยาลยของรฐและเอกชน ทงมหาวทยาลยในเมองและตางจงหวด และเกบขอมลเชงปรมาณ จากบคลากรทท างานดานการประกนคณภาพจ านวน 85 คน พบผล ดงน 4.3 ผลกำรวจย โครงการศกษาแนวทางการน าไปสการเปน Best Practice ในงานประกนคณภาพภายใน ดงน ผศกษาไดเกบขอมลทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพ ซงพบผลดงน

46

4.3.1 ผลกำรศกษำเชงปรมำณ คณะผวจยไดเกบขอมลจากบคคลทมสวนเกยวของในงานประกนคณภาพในระดบตางๆ ทงในฝายทเปนผรบผดชอบโดยตรง คอคณะกรรมการประกนคณภาพ ซงท าหนาทงานดานประกนคณภาพ อาท ประธานคณะกรรมการคณภาพ กรรมการ อาจารย เจาหนาทประกนคณภาพ และเจาหนาททวไป จ านวนทงสน 85 ตวอยาง โดยใชแบบสอบถามใหผตอบกรอกขอมลดวยตนเอง ซงพบผลดงน

ตารางท 1 แสดงจ านวนและรอยละของเพศของผตอบแบบสอบถาม เพศ จ ำนวน รอยละ ชาย หญง

36 49

42.35 57.65

รวม 85 100 จากตาราง พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญงจ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 57.65 และเปนเพศชายจ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 42.35 ตามล าดบ

ตารางท 2 แสดงจ านวนและรอยละของความเกยวของกบงานประกนคณภาพ ควำมเกยวของกบงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

ประธานกรรมการประกนคณภาพ กรรมการประกนคณภาพ (อาจารย)

อาจารยทเขยนSAR เจาหนาทประกนคณภาพ

เจาหนาทเขยน SAR

5 25 20 28 7

5.88 28.41 23.53 32.94 8.24

รวม 85 100

จากตารางพบวา กลมตวอยางสวนใหญมความเกยวของกบงานประกนคณภาพในฐานะเปนเจาหนาทประกนคณภาพจ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 32.94 รองลงมา เปนกรรมการประกนคณภาพใน สายอาจารย จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 28.41 และถดไปคอ อาจารยทไมไดเปนกรรมการ จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 23.53ตามล าดบ

47

ตารางท 3 แสดงจ านวนและรอยละของประสบการณ (ป) ทท างานประกนคณภาพ ประสบกำรณกำรท ำงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

1 ป หรอต ากวา 2 ป 3 ป 4 ป

5 ป หรอ 5 ปขนไป

32 21 13 10 9

37.65 24.71 15.29 11.76 10.58

รวม 85 100 จากตารางพบวา กลมตวอยางสวนใหญมประสบการณการท างานประกนคณภาพนอยกวา 1 ป จ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 37.65 รองลงมามประสบการณการท างานประกนคณภาพ 2 ป จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 24.71 และถดไปมประสบการณการท างานประกนคณภาพ 3 ป คดเปนรอยละ 15.29 นอกจากนน มประสบการณการท างานประกนคณภาพ 4 ป และ 5 ป หรอ 5 ปขนไป จ านวน 10 คน และ 9 คน คดเปนรอยละ 11.76 และ 10.58 ตามล าดบ กำรรบรเกยวกบงำนประกนคณภำพ

ตารางท 4 ขอมลใดตอไปนททานรบรเกยวกบงานประกนคณภาพ (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ) ขอมลทรบรเกยวกบงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

1. หนวยงานทดแลเกยวกบงานประกนคณภาพในระดบชาต 2. หนวยงานทดแลเกยวกบงานประกนคณภาพระดบมหาวทยาลย 3. หนวยงานทดแลเกยวกบงานประกนคณภาพระดบคณะ/ หนวยงาน 4. คณะกรรมการประกนคณภาพของคณะ 5. องคประกอบในงานประกนคณภาพ 9 องคประกอบ 6. ตวชวดในแตละองคประกอบ 7. การเขยนรายงานผลงานประกนคณภาพ 8. กระบวนการในการท างานดานประกนคณภาพ 9. กจกรรมการประเมนผลและผลการประกนคณภาพ 10. ความเกยวของระหวางงานประกนคณภาพกบตวทาน 11. ประโยชนของงานประกนคณภาพ

32 41 39 48 30 12 19 21 9 22 27

10.70 13.71 13.04 16.05 10.03 4.01 6.35 7.02 3.01 7.58 9.03

รวม 299 100

48

จากตารางขางตนพบวา กลมตวอยางสวนใหญตอบวารบรขอมลเกยวกบคณะกรรมการประกนคณภาพมากทสด จ านวนค าตอบทงหมด 48 ค าตอบ คดเปนรอยละ 16.05 รองลงมารบรขอมลเกยวกบหนวยงานทดแลเกยวกบงานประกนคณภาพระดบมหาวทยาลย จ านวน 41 ค าตอบ คดเปนรอยละ 13.71 และถดไปรขอมลเกยวกบงานทดแลเกยวกบงานประกนคณภาพในระดบคณะ/ หนวยงาน จ านวน 39 ค าตอบ คดเปนรอยละ 13.04 และขอมลทกลมตวอยางรบรนอยทสดคอ การรบรขอมลในเรองตวชวดในงานประกนคณภาพ มทงสน 12 ค าตอบ คดเปนรอยละ 4.01

ตารางท 5 แสดงแหลงทมาการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพ กำรรบรแหลงทมำของงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

บคคลทท างานประกนคณภาพ ผบรหารคณะ แผนพบ ปายประกาศ การประชม/ อบรม อน ๆ ระบ คนใกลชด (เพอน) อนเทอรเนต/ เฟซบก

27 12 8 17 56 20 23

15.69 6.98 4.65 9.88 32.56 11.63 13.37

รวม 172 100

จากตารางพบวา แหลงทมาของการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพของมหาวทยาลย/ คณะ สวนใหญรบรจากการประชม หรออบรมเปนอนดบแรก โดยมค าตอบนจ านวน 56 ค าตอบ คดเปน 32.56 รองลงมารบรจากบคคลทท างานดานประกนคณภาพ มจ านวนค าตอบ 27 ค าตอบ คดเปนรอยละ 15.69 ถดไปรบรจากอนเทอรเนต/ เฟซบก มจ านวนค าตอบทงหมด 23 ค าตอบ คดเปนรอยละ 13.37 ตามล าดบ สวนแหลงทมาของการรบรทมจ านวนค าตอบนอยทสด ไดแก แผนพบ ม 8 ค าตอบ คดเปนรอยละ 4.65 เทานน

49

ตารางท 6 แสดงความถ ความบอยครงในการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพตอป กำรรบรแหลงทมำของงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

มากกวา 9 ครง 7-9 ครง 4-6 ครง 2-3 ครง 1 ครง ไมเคยเลย

2 4 12 57 10 -

2.35 4.71 14.12 66.28 11.76

- รวม 85 100

จากตารางพบวา กลมตวอยางสวนใหญรบรเกยวกบงานประกนคณภาพในชวง 2 -3 ครงตอเดอน มจ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 66.28 รองลงมารบรเกยวกบงานประกนคณภาพ 4 -6 ครงตอเดอน ม 12 คน คดเปนรอยละ 14.12 และถดไปรบร 1 ครงตอเดอน มจ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 11.76 สวนทมจ านวนนอยทสดคอรบรมากกวา 9 ครงตอเดอน มจ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.35

ตารางท 7ความคดเหนเกยวกบการด าเนนงานดานประกนคณภาพ ทานเหนดวยมากนอยเพยงใดตอการด าเนนงานดานประกนคณภาพของคณะทาน

กำรด ำเนนงำนดำนประกนคณภำพ เหนดวยมำกทสด

เหนดวยมำก

เหนดวย เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

มการประชาสมพนธบอกกลาวใหรบรขอมลประกนคณภาพอยางทวถง มการประชาสม พนธ เก ยวกบการประกนคณภาพอยางตอเนอง ทกคนในคณะรวมกนรบผดชอบในการท างานประกนคณภาพ ผทท างานประกนคณภาพเปนผทมความรในเรองการประกนคณภาพ คณะกรรมการประกนคณภาพทมอยมความเหมาะสมดแลว มการเปดโอกาสใหทกฝายมสวนรวมในงานประกนคณภาพ

18 (10.17)

8 (4.52)

6 (3.39)

32 (10.08)

12 (6.78)

7 (3.95)

34 (22.52)

12 (7.95)

13 (8.61)

20 (13.25)

21 (13.91)

10 (6.62)

11 (6.08)

16 (8.84)

35 (19.34)

12 (6.63)

18 (9.94)

31 (17.13)

8 (5.97)

22 (16.42)

21 (15.67)

8 (5.97)

27 (20.15)

12 (8.96)

14 (11.29)

27 (21.74)

9 (7.26)

8 (6.45)

15 (12.09)

25 (20.16)

50

มการพฒนาระบบเกบขอมลดวยเทคโนโลยททนสมย มการจดใหมการอบรมใหความรเกยวกบงานประกนคณภาพอยางตอเนองกบทกกลม มทมงานการประกนคณภาพทเกงและมความอดทนสง อน ๆ ระบ

43 (24.29)

9 (5.08)

42 (23.73)

6 (3.97)

16 (10.59)

19 (12.58)

27 (14.92)

24 (13.26)

7 (3.87)

-

24 (17.91)

12 (8.96)

9 (7.26)

10 (8.05)

7 (5.65)

รวม 177 151 181 134 124

จากตารางท 7 พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอการด าเนนงานดานประกนคณภาพของคณะ ดงน มผทเหนดวยมากทสดกบประเดนทวา ผทท างานประกนคณภาพเกงและมความอดทนสงจ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 23.73 รองลงมาคอผทท างานประกนคณภาพเปนผทมความรในเรองงานประกนคณภาพทงหมดจ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 10.08 และถดไปคอ คณะมการประชาสมพนธ บอกกลาวใหคนอนไดรบรขอมลการประกนคณภาพอยางทวถง สวนในความคดเหนในระดบเหนดวยมาก ทมผตอบจ านวนมากทสดคอ คณะมการประชาสมพนธขอมลเกยวกบงานประกนคณภาพอยางทวถงจ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 22.52 รองลงมาคอ ผทท างานประกนคณภาพเปนผทมความรในเรองการประกนคณภาพจ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 13.91 และถดไปคอ ผทท างานประกนคณภาพของคณะเปนผทรเรองงานประกนคณภาพจ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 13.25 ส าหรบความคดเหนของกลมตวอยางทมตอประเดนการประกนคณภาพทเหนดวยนอยทสด อนดบแรก ไดแก คณะมการประชาสมพนธเกยวกบการประกนคณภาพอยางตอเนอง 27 ค าตอบ คดเปนรอยละ 21.74 รองลงมาคณะเปดโอกาสใหทกฝายมสวนรวมในงานประกนคณภาพจ านวน 25 ค าตอบ คดเปนรอยละ 20.16 และถดไปเหนดวยนอยทสดกบประเดนทวาคณะมทมงานการประกนคณภาพทมความเหมาะสมจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 12.09 ตามล าดบ

ตารางท 8 แสดงองคประกอบทท าคะแนนไดงายมากทสด 3 อนดบแรก องคประกอบกำรประกนคณภำพ อนดบ

1 2 3 องคประกอบท 1 ปรชญา ปณธาน องคประกอบท2 การผลตบณฑต

6 (10.71)

3 (5.36)

- 4

(7.84)

7 (10.77)

5 (7.69)

51

องคประกอบท 3 กจกรรมการพฒนานกศกษา องคประกอบท 4 การวจย องคประกอบท 5 การบรการทางวชาการแกสงคม องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ องคประกอบท 8 การเงนและงบประมาณ องคประกอบท 9 ระบบและกลไกการประกนคณภาพ องคประกอบท 10อตลกษณ

14 (25)

- 3

(5.36) 9

(16.07) 3

(5.36) -

10 (17.86)

8 (14.29)

- - 4

(7.84) 17

(33.33) - -

16 (31.37)

10 (19.61)

14 (21.53)

- 7

(10.77) 18

(27.69) 9

(13.85) 3

(4.62) 4

(6.15) 9

(13.85) รวม 56

(100) 51

(100) 65

(100)

จากตารางขางตนแสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญตอบวา องคประกอบการประกนคณภาพทท าคะแนนไดงายเปนอนดบแรกมากทสด ไดแก องคประกอบกจกรรมการพฒนานกศกษา จ านวน 14 ค าตอบ คดเปนรอยละ 25.0 รองลงมา ไดแก องคประกอบเรองระบบและกลไกการประกนคณภาพ 10 ค าตอบ คดเปนรอยละ 17.86 และถดไปเปนองคประกอบทท างานคอ การท านบ ารงศลปวฒนธรรม ม 9 ค าตอบ คดเปนรอยละ 16.07 สวนองคประกอบทกลมตวอยางเหนวาท าคะแนนไดงายเปนอนดบ 2 มากทสด ไดแก องคประกอบในเรองการท านบ ารงศลปวฒนธรรมม 17 ค าตอบ คดเปนรอยละ 33.33 รองลงมาคอองคประกอบระบบและกลไกการประกนคณภาพม 16 ค าตอบ คดเปนรอยละ 31.37 และถดไปคอองคประกอบอตลกษณม 10 ค าตอบ คดเปนรอยละ 19.61 สวนความเหนของกลมตวอยางทเหนวาท าคะแนนไดงายเปนอนดบ 3 มากทสด ไดแก องคประกอบดานการท านบ ารงศลปวฒนธรรมม 18 ค าตอบ คดเปนรอยละ 27.69 รองลงมาไดแก องคประกอบกจกรรมการพฒนานกศกษา จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 21.53 และถดไปคอองคประกอบท 7 เรองอตลกษณ มผตอบ 9 คน คดเปนรอยละ 13.58 ตามล าดบ

52

ตารางท 9 แสดงความเหนของกลมตวอยางเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด 3 อนดบแรก องคประกอบกำรประกนคณภำพ อนดบ

1 2 3 องคประกอบท 1 ปรชญา ปณธาน องคประกอบท 2 การผลตบณฑต องคประกอบท 3 กจกรรมการพฒนานกศกษา องคประกอบท 4 การวจย องคประกอบท 5 การบรการทางวชาการแกสงคม องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ องคประกอบท 8 การเงนและงบประมาณ องคประกอบท 9 ระบบและกลไกการประกนคณภาพ องคประกอบท 10 อตลกษณ

-

17 (35.41)

-

16 (33.33)

8 (16.67)

- 7

(14.58) - - -

2 (3.03)

20 (30.30)

-

21 (31.82)

9 (13.64)

-

10 (15.15)

3 (4.55)

1 (1.52)

-

1 (6.67)

- 2

(13.33) 3

(20.00) 1

(6.67) - 3

(20.00) 2

(13.33) 2

(13.33) 1

(6.67) รวม 48

(100) 66

(100) 15

(100) จากตารางพบวากลมตวอยางทงหมด 85 คน ใหความเหนวา องคประกอบทท าประกนคณภาพคะแนนไดยากมากทสดเปนอนดบหนง ไดแก การผลตบณฑต โดยมผตอบจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 35.41 อนดบรองลงมาดวยจ านวนใกลเคยงกนคอ องคประกอบการวจย จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 33.33 และถดไปคอ การบรการทางวชาการแกสงคม จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 16.67 สวนองคประกอบทกลมตวอยางเหนวาท าคะแนนไดยากเปนอนดบ 2 ทมากทสด ไดแก องคประกอบการวจย ม 16 ค าตอบ คดเปนรอยละ 31.82 รองลงมาคอ การผลตบณฑต มจ านวน 20 คน คดเปนรอยละ

53

30.30 และถดไปคอองคประกอบการบรหารและการจดการ จ านวน 10 ค าตอบ คดเปนรอยละ 15.15 ตามล าดบ

ตารางท 10 แสดงจ านวนและรอยละการมสวนรวมในงานประกนคณภาพ ลกษณะกำรมสวนรวมในงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

เปนผใหขอมล เปนผเขยน SAR เปนผก าหนดแนวทางในการท า QA เปนผตรวจ QA อนๆ ระบ

42 22 6 3 12

49.41 25.88 7.06 3.53 14.12

รวม 85 100 จากตารางพบวา กลมตวอยางสวนใหญมสวนรวม หรอเกยวของกบงานประกนคณภาพในลกษณะผใหขอมล จ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 49.41 รองลงมาเกยวของกบงานประกนคณภาพคอ เปนผเขยน SAR จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 25.88 และถดไปเกยวของกบงานประกนคณภาพในลกษณะอน ๆ เชน ผตดตาม ผทไดรบผลจากการท างานประกนคณภาพ จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 14.12 ตามล าดบ จ านวนทนอยทสด ไดแก การเปนผตรวจ QA มจ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 3.53

ตารางท 11 แสดงสงส าคญทท าใหการประกนคณภาพประสบผลส าเรจมากทสด สงส ำคญตอควำมส ำเรจงำนประกนคณภำพ จ ำนวน รอยละ

การเขยน SAR ทด การน าเสนอ ทมประกนคณภาพทเขมแขง การมสวนรวมของทกภาคสวน ทมผบรหาร ความรความสามารถ

31 24 14 7 6 10

33.69 26.09 15.22 7.61 6.52 10.87

รวม 92 100 จากตารางแสดงวากลมตวอยางเหนวา สงส าคญมากทสดทท าใหงานประกนคณภาพประสบผลส าเรจเปนอนดบแรก ไดแก การเขยน SAR จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 33.69รองลงมาคอการน าเสนอ จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ26.09และถดไปคอทมประกนคณภาพทเขมแขง จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 15.22

54

ตามล าดบ และสงทกลมเปาหมายเหนวาส าคญนอยทสด ทจะท าใหการประกนคณภาพประสบผลส าเรจ ไดแก ทมบรหาร จ านวน 6 คน ทตอบเปนประเดนน คดเปนรอยละ 6.52

ตารางท 12 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบการรบรงาน

ประกนคณภำพ ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. หนวยงานดแลประกนคณภาพระดบชาต 3 3 - 1 1 2. หนวยงานดแลประกนคณภาพระดบ

มหาวทยาลย 4 2 1 - 1

3. หนวยงานดแลประกนคณภาพระดบคณะ

7 5 2 2 -

4. คณะกรรมการประกนคณภาพ 2 3 1 2 - 5. องคประกอบในงานประกนคณภาพ 1 1 3 1 - 6. ตวชวดในแตละองคประกอบ 1 - - - 1 7. การเขยน SAR 1 2 - 1 8. กระบวนการท างานประกนคณภาพ - - 1 - - 9. กจกรรมการประเมนผลและการประเมน - 2 - - 1 10. ความเกยวของของงานประกนกบตว

ทาน 7 1 3 1 1

11. ประโยชนของการงานประกนคณภาพ 6 2 1 2 - จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทมประสบการณการท างานดานประกนคณภาพต ากวา 1 ปจะรบรเกยวกบงานประกนคณภาพมากทสดและรวางานประกนคณภาพเกยวของกบคนอยางไร รองลงมาจะรบรถงประโยชนของงานประกนคณภาพ สวนในผทมอายประสบการณท างาน 2 ป จะรบรเรองการประกนคณภาพระดบมากทสดเชนกน รองลงมาจะรเกยวกบหนวยงานทดแลการประกนคณภาพระดบชาต และคณะกรรมการประกนคณภาพของคณะ ส าหรบผทมประสบการณท างาน 3 ป จะรเกยวกบองคประกอบการประกนคณภาพและความเกยวของของงานประกนคณภาพกบตวเอง สวนในผทมประสบการณท างาน 4 ป และ 5 ป รบรในเรองการประกนคณภาพในเรองตางๆ ไมแตกตางกนมากนก

55

ตารางท 13 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบการรบรแหลงทมาขอมลการประกนคณภาพ

ประกนคณภำพ ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. บคคลทท างานประกนคณภาพ 7 2 3 2 2 2. ผบรหารคณะ 4 3 1 1 2 3. แผนพบ 2 - - - 1 4. ปายประกาศ - - 1 - 1 5. การประชม/ อบรม 10 7 2 - 2 6. อนเทอรเนต 4 5 3 4 1 7. อนๆ 5 4 3 3 - จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทมประสบการท างานต ากวา 1 ปหรอ 1 ป จะรบรขอมลขาวสารการประกนคณภาพจากการประชมมากทสด รองลงมารจากบคคลทท างานประกนคณภาพ ถดไปรจากอนเทอรเนต สวนผทมประสบการณการท างาน 2 ป จะรเกยวกบงานประกนคณภาพจากการประชมมากทสดเชนกน รองงมารจากเพอนและถดไปรจากอนเทอรเนต ส าหรบผทมประสบการณการท างาน 3 ป และ 4 ป จะรจากเพอนมากทสด รองลงมารจากอนเทอรเนต และบคคลทท างานประกนคณภาพ สวนผทมประสบการณการท างาน 5 ป รจากการประชม บคคลทท างานประกนคณภาพ และผบรหารคณะพอๆ กน

ตารางท 14 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบความถในการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพใน 1 ป

ควำมพ ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. มากกวา 9 ครง - 1 - 1 - 2. 7-9 ครง - - 1 2 1 3. 4-6 ครง 3 1 2 3 3 4. 2-3 ครง 19 1 12 6 11 5. ไมเคยเลย 1 - - - -

56

จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทกกลมวาจะมประสบการณการท างานต ากวา 1 ป/ 1 ป 2 ป 3 ป 4 ป และ 5 ป/ 5 ปขนไป ตางมความถในการรบรขอมลขาวสารเกยวกบงานประกนคณภาพ 2-3 ครงตอป เหมอนๆ กน

ตารางท 15 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนตอการด าเนนงานประกนคณภาพของคณะ

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. ควรประชาสมพนธอยางทวถง 6 1 6 - 1 2. ควรประชาสมพนธอยางตอเนอง 5 2 4 - 1 3. ทกคนตองรวมรบผดชอบ 2 5 - 2 2 4. ตองมทมทมความรดานประกนคณภาพ 3 3 - 3 - 5. คณะกรรมการมความเหมาะสม 6 2 - - - 6. ควรเปดโอกาสใหทกฝายมสวนรวม - 2 3 5 - 7. ควรพฒนาระบบเกบขอมลโดยใช

เทคโนโลยททนสมย - 4 1 - 3

8. ควรจดใหมการอบรม 3 1 - - - 9. ควรมทมงานทเกงและอดทน 6 - - - 2 จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทมประสบการณการท างานต ากวา 1 ป/ 1 ป เหนวา ควรด าเนนการประชาสมพนธอยางทวถง ตองมคณะกรรมการทเหมาะสม และควรมทมงานทเกง สวนผทมประสบการณการท างาน 2 ป เหนวา ควรใหทกฝายมสวนรวมและควรเกบขอมลโดยใชเทคโนโลยททนสมย และควรจะตองมความรเรองประกนคณภาพ ในสวนผทมประสบการณ 3 ป เหนวา ควรมการประชาสมพนธอยางทวถง และควรประชาสมพนธอยางตอเนอง สวนผทมประสบการณการท างาน 5 ป/ 5 ปขนไป เหนวา ควรมการเกบขอมลโดยใชเทคโนโลยททนสมย และควรมทมงานทเกง

57

ตารางท 16 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดงายทสด

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. องคประกอบท 1 - 1 1 1 3 2. องคประกอบท 2 1 - - 1 1 3. องคประกอบท 3 5 2 2 4 3 4. องคประกอบท 4 - - - - - 5. องคประกอบท 5 1 - - 1 1 6. องคประกอบท 6 2 - - - - 7. องคประกอบท 7 - - - 2 1 8. องคประกอบท 8 1 1 - 1 - 9. องคประกอบท 9 2 1 2 2 2 10. องคประกอบท 10 2 2 1 1 2 จากตารางแสดงให เหนวา กลมตวอยางทมประสบการณการท างานต ากวา 1 ป/ 1 ป เหนวา องคประกอบทท าคะแนนไดงายทสดคอ องคประกอบท 3 กจกรรมพฒนานกศกษา รองลงมาคอ องคประกอบท 6 องคประกอบท 9 และองคประกอบท 10 อตลกษณ สวนผทมประสบการการท างาน 2 ป เหนวา องคประกอบทงายทสดคอ องคประกอบท 3 กจกรรมนกศกษา และองคประกอบท 10 อตลกษณ ส าหรบผทมประสบการณการท างาน 3 ป เหนวา องคประกอบทท าคะแนนงายทสดคอ องคประกอบท 3 เชนเดยวกบผทมประสบการณการท างาน 4 ป และ 5 ป/ 5 ปขนไป เหนวาองคประกอบทท าคะแนนงายทสดคอ องคประกอบท 3 กจกรรมพฒนานสตนกศกษา เชนกน

ตารางท 17 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบความคดเหนเกยวกบองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. องคประกอบท 1 1 2 - - 1 2. องคประกอบท 2 - 1 2 1 -

58

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

3. องคประกอบท 3 - - 1 2 - 4. องคประกอบท 4 3 3 2 1 3 5. องคประกอบท 5 2 - 1 - 1 6. องคประกอบท 6 - - 2 1 - 7. องคประกอบท 7 2 1 3 2 - 8. องคประกอบท 8 - 1 - - 1 9. องคประกอบท 9 1 - 3 3 2 10. องคประกอบท 10 1 - 1 - 1 จากตารางแสดงใหเหนวา ผทตอบวาองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด ไดแก องคประกอบท 4 การวจย โดยพบวา กลมตวอยางเกอบทกกลมไมวาจะเปนกลมทมประสบการณการท างานประกนคณภาพต ากวา 1 ป/ 1 ป 2 ป 3 ป 4 ป และ 5 ป/ 5 ปขนไป เหนวา องคประกอบทท าคะแนนไดยากคอ องคประกอบการวจย และรองลงมาคอองคประกอบท 7 การบรหารจดการ สวนองคประกอบอนๆ ทรองลงไปทกลมตวอยางเหนวาท าคะแนนไดยากคอ การผลตบณฑต

ตารางท 18 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบการมสวนรวมในงานประกนคณภาพ

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. เปนผใหขอมล 15 7 6 3 3 2. เปนผเขยน SAR 7 3 3 3 2 3. เปนผก าหนดแนวทางในการท างาน

ประกนคณภาพ - - 1 - 2

4. เปนผตรวจการประกนคณภาพ - - - 1 1 5. อนๆ - - - - 1

59

จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทกกลมไมวาจะเปนผทมประสบการณในการท างานประกนคณภาพต ากวา 1 ป/ 1 ป 2 ป 3 ป 4 ป และ 5 ป/ 5 ปขนไป สวนใหญมสวนรวมในการเปนผใหขอมลในการท างานประกนคณภาพ รองลงมาคอ เปนผเขยน SAR และกลมทมสวนรวมในการใหขอมลและการเขยน SAR มากทสดคอ ผทมประสบการณในการท างานประกนคณภาพมานอยกวา 1 ปหรอ 1 ป และผทท างานประกนคณภาพมา 2-3 ป จะมสวนรวมในการเขยน SAR และเปนผใหขอมลการประกนคณภาพมากกวากลมอนๆ

ตารางท 19 ความสมพนธแบบสองทางระหวางตวแปรประสบการณ ในการท างานประกนคณภาพกบความเหนตอสงส าคญ/ปจจยทท าใหงานประกนคณภาพประสบผลส าเรจ

ควำมคดเหน ประสบกำรณในกำรท ำงำนประกนคณภำพ ต ำกวำ 1 ป/ 1 ป

2 ป 3 ป 4 ป 5 ป/ 5 ปขนไป

1. การเขยน SAR ทด 5 7 9 2 2 2. การน าเสนอ 7 3 2 1 3 3. ทมทเขมแขง 5 5 2 6 1 4. การมสวนรวม 5 3 - 1 2 5. ทมผบรหาร 9 2 - - 1 6. ความรความสามารถ 1 1 - - - จากตารางแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทมประสบการณในการท างานประกนคณภาพมาต ากวา 1 ป/ 1 ป หรอ 1 ป 2 ป และ 3 ป เหนวา ปจจยหรอสงส าคญของการทจะท างานประกนคณภาพใหส าเรจคอการเขยน SAR ทด รองลงมาคอ เหนวาตองมทมงานประกนคณภาพทเขมแขง อดทน และถดไปเหนวาอยทการน าเสนอภาพงานประกนคณภาพ สวนปจจยทส าคญตอความส าเรจนอยคอ ในเรองความรความสามารถในเรองงานประกนคณภาพ และเรองของการมสวนรวมกบการสนบสนของทมบรหาร

60

4.3.2 ผลกำรวจยเชงคณภำพ จากการสมภาษณเจาะลกผรบผดชอบงานประกนคณภาพระดบคณะจากมหาวทยาลยทมการเรยนการสอนทางดานวารสารศาสตรและนเทศศาสตร ในประเดนตางๆ พบผลดงน

ตารางท 20 สภาพการณการประกนคณภาพภายในคณะ ผรบผดชอบ สรปความเหน

1. ประธานกรรมการการประกนคณภาพ 2. กรรมการประกนคณภาพ (อาจารย) 3. กรรมการประกนคณภาพ (เจาหนาท)

การประกนคณภาพของคณะอยในเกณฑดถงดมาก โดยมคณะกรรมการประกนคณภาพของคณะเปนผรบผดชอบงานประกน

การประกนคณภาพมทงแบบมสวนรวมมากและการมสวนรวมนอย

ปจจยทมผลตองานประกนคณภาพ คอนโยบายของมหาวทยาลยทมโครงการรวม ความรความเขาใจของบคลากรตองานประกนคณภาพ และดานเทคโนโลยในการเกบรวบรวมขอมล

ปญหาและอปสรรคในงานประกนคณภาพ ไดแก

- ทศนคตของบคลากรในคณะกอนการประกนคณภาพ

- ความรวมมอของบคลากรในคณะ

จากการสมภาษณความเหนของผทมสวนเกยวของกบงานประกนคณภาพในฐานะตางๆ พบวา บคลากรงานประกนคณภาพสวนใหญมความเหนวา ในปจจบนทศนคตของบคลากรเกยวกบงานประกนคณภาพเปนไปในทางทดมากขนอาจเปนเพราะอาจารยรนใหมมมากขน และมกคนเคยกบการถกประเมนการท างานอยเสมอ ดงนนจงท าใหอาจารยและบคลากรทเขามาท างานใหมๆ จ าเปนตองท างานตามเงอนไขของตวบงช ซงในองคกรอนๆ กมการประเมนในลกษณะใกลเคยงนเหมอนกน สวนในค าบอกเลาของอาจารยทรบผดชอบในงานประกนคณภาพของคณะทมการเรยนการสอนดานวารสารศาสตรและสอสารมวลชน ทงในกรงเทพมหานครและตางจงหวด ไดกลาวถงงานประกนคณภาพวา งานประกนคณภาพเปนงานทมรายละเอยดมาก ตองใชเวลาในการด าเนนงานและการท างานอยางเปนระบบและใชเวลานาน ซงเทาทผานมา

61

สวนใหญจะเปนปญหาเรองของระบบการจดเกบขอมลทไมพรอม ดงทคณะกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยเอกชนไดใหความเหนในประเดนนวา “การประกนคณภาพหากมระบบการจดเกบขอมลทไมดจะท างานยากมาก เพราะในการเขยน SARทกอยางตองมหลกฐานประกอบ ถงแมจะท าแตตองหาหลกฐานมาอางองไมไดคะแนนในสวนนนกจะเสยไป” และในมมมองของของเจาหนาทประกนคณภาพของมหาวทยาลยของรฐแหงหนงไดกลาวถงในประเดนนวา “หากมการกรอกขอมลในระบบสารสนเทศจากผปฏบตงานทกคน ทกระดบไดงานประกนคณภาพจะท างายขนมาก เพราะไมวาจะเปนการรายงานขอมลทเปนขอมลตวเลขหรอเชงกระบวนการกลวนแลวแตตองใชหลกฐานทงสน ดงนน ถามฐานขอมลจากผกรอกโดยตรง จะท าใหเรองประกนคณภาพงายมากขน” และอกหลายทานไดอธบายถงปจจยทมผลตอความส าเรจหรอความลมเหลวของงานประกนคณภาพวา ขนอยกบหลายปจจยท งปจจยเรองทมงานประกนคณภาพทตองเขมแขง อดทน การม ระบบสารสนเทศทดมประสทธภาพ และบคลากรจะตองมความรเรองงานประกนคณภาพ และเหนถงความส าคญของงานประกนคณภาพดวย ดงค าใหสมภาษณวา “ในระยะแรกๆ ของท างานประกนคณภาพแทบไมรเลยและไมเขาใจเลยวางานประกนคณภาพคออะไร และมนจะชวยใหคณะพฒนาไปในทางทดไดจรงหรอไม ดงนนในชวงแรกๆ กไมเคยเชอมนตองานประกนคณภาพเลยวาจะชวยใหคณะดขนไดอยางไร แตหลงๆ กเรมเหนชดมากขนวาชวยพฒนาได เพราะท าใหคณะตนตวในการท างานดานตางๆ มากขน ดงนน หากคณะวางระบบตางๆ ไมด กจะท าใหการท างานประกนคณภาพเปนงานหนก” ส าหรบปญหาและอปสรรคในงานประกนคณภาพนน สวนใหญจะเกยวของกบทศนคตของบคลากรในคณะ ซงเปนปญหาทส าคญส าหรบการท างานประกนคณภาพ แตในสดสวนทนอยกวาไมมากนก ใหความเหนวา ขนอยกบทศนคตของผบรหารในคณะ ซงจะเชอมโยงไปสการมสวนรวมในงานประกนคณภาพ ดงความเหนขอประธานคณะกรรมการประกนคณภาพทวา ถางานประกนคณภาพของคณะไหนไดรบความรวมมอและการสนบสนนจากในคณะ งานประกนคณภาพจะเบาขนมาก แตถาบคลากรในคณะไมคอยใหความสนใจหรอตอตานงานประกนคณภาพ ผทรบผดชอบงานประกนคณภาพจะตองท างานหนกมาก

ตารางท 21 ประเดนความส าเรจของการประเมนคณภาพตามองคประกอบตางๆ องคประกอบประกนคณภำพ ระดบคะแนนทได (จ ำนวน 9 แหง)

5 4 3 2 1 0 1.ปรชญา ปณธาน วตถประสงค 7 2 - - - - 2. การเรยนการสอน (ผลตบณฑต) - 6 8 - - - 3.กจกรรมการพฒนานสต นกศกษา 9 - - - - - 4.การวจย - 2 5 1 - -

62

5.การบรการวชาการแกสงคม 7 3 - - - - 6. การท านบ ารงกจกรรม 7 - - - - - 7.การบรหารและการจดการ 8 1 - - - - 8.การเงนและงบประมาณ 8 - 1 - - - 9. ระบบและกลไกการประกนคณภาพ 8 1 - - - - จากตารางพบวา คณะทท าการเรยนการสอนดานวารสารศาสตรและนเทศศาสตร สวนใหญมผลคะแนนเฉลยอยในระดบ 5 เปนสวนใหญและคะแนนรวมของการประเมนผลประกนคณภาพเฉลยได 4.5 ขนไป ซงเมอดในรายองคประกอบของคณะทท าการสอนดานนทง 9 องคประกอบแสดงใหเหนผล ดงน องคประกอบท 1 ปรชญำ ปณธำน วตถประสงค และแผนด ำเนนกำร องคประกอบดานปรชญา ปณธาน วตถประสงคพบวา 7 ใน 9 แหงสามารถท าคะแนนเตม 5 ได ซงแสดงวาในคณะนนสามารถท ามาตรฐานไดคอ มการก าหนดปรชญาและพนธกจของหลกสตร มการก าหนดเปาหมายโดยอาศยความรวมมอระหวางองคกรทท าหนาทอ านวยการกบองคกรทท าหนาทวางแผน ซงแบงเปนตวชวดดงน มการจดท าแผนกลยทธทสอดคลองกบแผนกลยทธของสถาบน ซงในทกสถาบนใหค าตอบวา คณะของตนมการจดท าแผนกลยทธ โดยยดตามวสยทศนและกลยทธในแผนของมหาวทยาลย มการถายทอดแผนกลยทธระดบคณะไปสทกหนวยงานภายในคณะทกคน ในทกมหาวทยาลย สวนใหญเผยแพรถายทอดแผนกลยทธ โดยใชชองทางตางๆ อาท

- วารสารรายงานประจ าปของคณะ

- เวบไซตคณะ และ

- การประชม “เรองถายทอดเผยแพรคณะ เรามกใชโอกาสตางๆ อาท ในชวงวนเปดเรยน ซงตองมการปฐมนเทศนกศกษาใหม อาจใชโอกาสนพบกบผปกครองและในโอกาสนแสดงชแจง นโยบาย วสยทศนคณะ” “ในยคใหมเปนยคทมสอใหม และเปนชองทางทดส าหรบการเผยแพรคณะ เผยแพรกจกรรมตางๆ ออกไปสหนวยงานตางๆ และผทสนใจอย โดยไดมอบหมายใหกลมผรบผดชอบเรองระบบสารสนเทศเปนผดแลในการอพขอมลตางๆ ของคณะ” คณะสวนใหญตอบวามกระบวนการแปลงแผนกลยทธเปนแผนปฏบตการประจ าปครบทง 4 พนธกจทงดานการเรยนการสอน การวจย การบรการทางวชาการ และการท านบ ารงศลปวฒนธรรมทกคณะ ในทกมหาวทยาลย ใชวธการประชมคณะกรรมการบรหารของคณะเพอก าหนดยทธศาสตรและน าเสนอตอมหาวทยาลย โดยใหรองคณบดแตละฝายรบผดชอบในแตละพนธกจทเกยวของ

63

สงส าคญของการแปลงแผนกลยทธเปนแผนการปฏบตงานประจ าปมความส าคญมาก เพราะหากแผนปฏบตงานไมสอดคลองกบกลยทธในสวนอนๆ กจะไมตรงตามสงทคณะก าหนดไวจะท าใหเสยคะแนน สวนในเรองการประเมนผลแผนปฏบตงานทกคณะไดสรางแบบการประเมนผลการปฏบตงานของผบรการในทกระดบและทกต าแหนง และไดน าผลการประเมนมาปรบปรงแกไข องคประกอบท 2 กำรเรยนกำรสอน คณะวารสารศาสตรและนเทศศาสตรทกมหาวทยาลยทงสวนกลางและตางจงหวดมการใชกฎระเบยบในเรองหลกสตรตามทมหาวทยาลยก าหนด มการเขมงวดในการตดตามในการเขยน มคอ.2 และ TQF ทางมหาวทยาลยมการวจยศกษาเปรยบเทยบหลกสตรตางๆ ทมอย เพอใชเปนหลกในการพฒนาหลกสตร ดงขอมลทแสดงในตาราง จะพบวา ในองคประกอบน สวนใหญจะมลกษณะทไดคะแนนอยในระดบ 4 และ 3 เนองจากมหลายกรณทท าไดยาก เชน การแลกเปลยนนกศกษาระดบสากล การสรางคณลกษณะของบณฑตทพงประสงค ในองคประกอบน สวนใหญคณะมปญหาในตวชวดเชงปรมาณ เพราะท าไดคอนขางยาก เชนในเรองสดสวนระหวางจ านวนอาจารยกบจ านวนนกศกษายงไมสอดคลองกน และอกบางสวนใหความเหนวา เรองความเปนสากลจะท าไดคอนขางยาก วธการทคณะพยายามแกไขในเรองนคอ การจดสรรทนใหกบนกศกษาทมศกยภาพสง เชน ผลการเรยนทได เกรดเฉลยสงๆ ไปศกษาตอในระดบปรญญาโท และปรญญาเอก เพอใหไดบคลากรทมคณสมบตตรงตามตวชวด ซงตองอาศยการวางแผนดานบคลากรเปนอยางด (สมภาษณฝายงานประกนคณภาพ คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ, 2557) องคประกอบท 3 กจกรรมกำรพฒนำนสตนกศกษำ ในองคประกอบน คณะวารสารศาสตรและนเทศศาสตรเกอบทกมหาวทยาลยไดคะแนนเตม โดยมถง 9 แหงทไดคะแนนเตม 5 แตมบางแหงทไดคะแนนอยระดบ 4 เนองจากถกตดคะแนนในเรองการขาดหลกฐานเกยวกบการประเมนกจกรรมนกศกษาในบางกจกรรม ซงยงคงเปนการวดเพยงความส าเรจของการจดกจกรรมไมใชความส าเรจตามเปาหมายของโครงการ และยงตองปรบปรงในแงการสรางเครอขายในการจดกจกรรมรวมกบศษยเกาอย ดงค าใหสมภาษณของคณะกรรมการการประกนคณภาพของมหาวทยาลยเชยงใหม (2557)ไดกลาวถงการถกประเมนในองคประกอบนวา ในการท าองคประกอบน คณะไดมการวางแผนการด าเนนงานในเรองการพฒนานกศกษาแลวตงแตตน มการจ าแนกแนวทางในการพฒนานกศกษาออกไปในดานตางๆ ทงการพฒนาดานศกยภาพบคคล ไดจดหองเรยนทมเครองมอ อปกรณ เทคโนโลยเพอการเรยนการสอน จดสถานท ใหแกนกศกษาในการท ากจกรรมและการพกผอน มการใหค าปรกษาแกนกศกษาในเรองการออกไปท างานและการศกษาตอ แตคณะกรรมการประเมนไดใหขอเสนอแนะไววา ควรเพมเตมในการสรางเครอขายระหวางคณะกบศษยเกาเพมเตมมากขน เชนเดยวกบประธานคณะกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยกรงเทพ ไดกลาวถงประเดนนเชนเดยวกนวา แมคณะจะไดคะแนนในขอนเตม 5 คะแนน แตผประเมนยงคงให

64

ความเหนวา ควรเพมเตมในเรองการสรางเครอขายกบมหาวทยาลยขางนอก และเครอขายศษยเกาเพมมากขนกวาน องคประกอบท 4 กำรวจย ในองคประกอบน ทกมหาวทยาลยใหความส าคญกบงานวจยเพมมากขนกวาปกอนๆ ทงในแงการจดกจกรรมพฒนาเพมเตมความรดานการวจยใหแกคณาจารยเพมขน รวมทงยงมการจดสรรงบประมาณเพมเตมในเรองจ านวนทนการวจยเพอใหอาจารยไดมโอกาสในการท างานวจยดวย อยางไรกตาม แมจะมการเพมความรและทนดานการวจยใหแกคณาจารยแลว แตยงพบวา สดสวนจ านวนอาจารยกบงานวจยยงคงไมไดตามเกณฑทก าหนดไวในมหาวยาลยบางแหง รวมทงยงขาดการเผยแพรผลงานวจยออกไปสในระดบชาตและระดบนานาชาตอกดวย นอกจากนยงมบางแหงทมการเสนอใหมการตความค าวา ความคดสรางสรรคของตวชวดวา ยงไมสามารถน ามาอธบายไดครอบคลมกบกลมวชาทางดานนเทศศาสตรและวารสารศาสตรได ดงกรณของการใหความเหนของอาจารยทมงานประกนคณภาพของมหาวทยาลยอสสมชญ ไดใหความเหนในประเดนนวา การตความค าวา ความคดสรางสรรคของ สกอ. ท าใหงานทางดานนเทศศาสตรไมเขาขาย ท าใหงานของคณะไมสามารถน าไปจดสทธบตรตางๆ ได คะแนนในขอนเราจงถกตดคะแนนไป ซงคณะกรรมการประกนคณภาพไดรวมกนเสนอวา ควรมการเพมเตมในเรองการตความเกยวกบความคดสรางสรรคใหชดเจนขน เชนเดยวกบความเหนของทมประกนคณภาพของมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทใหความเหนเชนเดยวกนวา ควรมการระบการใหความหมายในเรองงานความคดสรางสรรคใหชดเจน มเชนนนงานดานวารสารศาสตร ซ งมลกษณะพเศษแตกตางไปจากงานสรางสรรคท ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ก าหนดจะไมสามารถท าได และในอก 2 ถง 3 แหงไดถกเสนอใหมการสรางเครอขายการวจยรวมกบคณะอนและมหาวทยาลยอนๆ เพมมากขนดวย ซงในบางมหาวทยาลยไดใชวธการสรางโครงการรวมระหวางหลายๆ คณะ เพอใหมการบรณาการศาสตรตางๆ ในการท างานวจยรวมกนมากขน เชน ในมหาวทยาลยกรงเทพไดจดใหมกจกรรมคลงสมอง ในการท างานกจกรรมรวมระหวางคณะตางๆ ในมหาวทยาลย ในการพฒนาชมชนเชยงรากนอย เปนตน และยงไดจดใหมการตพมพ เผยแพรผลงานวจยในระดบนานาชาตเพมเตม ดงความเหนของคณะกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยรงสต ทวา คณะไดพยายามสงเสรมใหอาจารยมการสรางผลงานลงตพมพทงในระดบชาตและระดบนานาชาต โดยมการจดสรรทนในการอ านวยความสะดวกและสรางโอกาสใหอาจารยไดผลตผลงานวจยเปนภาษาองกฤษเพมมากขน ซงคณะคาดหวงวาในอนาคต การเผยแพรงานดานวจยจะสามารถกาวไปสระดบชาตและนานาชาตไดมากขน องคประกอบท 5 กำรบรกำรทำงวชำกำรแกสงคม ในมหาวทยาลยเกอบทกมหาวทยาลยไดคะแนนในองคประกอบนในระดบ 4 และ 5 ซงปญหาทพบในองประกอบนไดแก การตความในเรองค าวา “ชมชน” ในประเดนเรองความตอเนอง ซงจะเกยวของกบค าวา

65

“ความยงยน” จากการสมภาษณ พบวา ในทกมหาวทยาลยมกจกรรมการบรการวชาการแกสงคมจ านวนมาก แตขาดกระบวนการในการท า PDCA และโครงการตางๆ ทท าไมเขาขายในเรอง การบรการชมชน ซงคณะกรรมการประเมนสวนใหญตความค าวาชมชนในเชงกายภาพทเปนพนทบรเวณรอบๆ มหาวทยาลยมากกวาการเปนชมชนในการรบบรการ นอกจากนในดานเนอหาซงในศาสตรแตละศาสตรอาจมความแตกตางกนไป เชน ศาสตรในดานวทยาศาสตรจะมเนอหาเดมทตอยอดเชอมโยงไดชดเจนกกวาศาสตรดานสงคมศาสตร ท าใหความรดานนเทศศาสตรและวารสารศาสตรมปญหาในเรองการสรางความยงยนเปนสวนใหญ ดงค าใหสมภาษณของคณะกรรมการประกนคณภาพมหาวทยาลยอสสมชญ ไดใหความเหนวา คณะไดจดกจกรรมบรการวชาการแกสงคมจ านวนมาก แตไมสามารถน ามานบเปนคะแนนในตวองคประกอบนได เนองจากกจกรรมทท าขนไมครบตามกระบวนการ PDCA คอการวางแผน การปฏบต การตรวจสอบ การประเมนและการพฒนาปรบปรง จงตองมการคดเลอกและระบเพยงไมกโครงการไวในแผน ซงกจะถกทวงตงในเรองของการปฏบตงานในเชงการสรางความเขมแขงและยงยน ซงทางศาสตรนเทศศาสตรอาจมองเหนไดยากกวาสายวทยาศาสตร ทผลการปฏบตของโครงการจะมองเหนไดชดเจนถงการเปลยนแปลงทเกดขนกบคนในชมชนไดงายกวา องคประกอบท 6 กำรท ำนบ ำรงศลปวฒนธรรม เกอบทกมหาวทยาลยไดคะแนนในองคประกอบนเตม 5 คะแนน โดยสามารถสรางโครงการทมจดเนนในการท านบ ารงศลปวฒนธรรมไดทง 5 ดาน ทงในดานของนโยบาย ดานการสงเสรม การสนบสนน การเผยแพรศลปวฒนธรรม และการเชอมโยงความรทองถนสสากล ซงจะเปนกลไกในการฟนฟ อนรกษ สบสาน พฒนา เผยแพรศลปวฒนธรรม รวมทงสรางสรรค สงเสรมภมปญญาไทยใหเปนรากฐานในการพฒนาประเทศตอไป ซงในเชงการปฏบตงานนน ในทกมหาวทยาลยโดยเฉพาะมหาวทยาลยในตางจงหวดจะมระบบกลไกในการท านบ ารงศลปวฒนธรรมไดชดเจนกวา โดยมการจดท าเปนแผนระยะยาวไว รวมทงสามารถสรางชนงานเกยวกบการอนรกษวฒนธรรมไดอยางโดดเดน เปนทนาสงเกตวา ในมหาวทยาลยทอยในกรงเทพ การอนรกษศลปวฒนธรรมสวนใหญเปนเรองการแสดงศลปวฒนธรรม เพอเปนการแลกเปลยนทางวฒนธรรมของเดกแตละภาพ หรอแตละชาตในหลกสตรนานาชาต สวนในตางจงหวดพบวา การจดกจกรรมดานศลปวฒนธรรมจะเปนการสงเสรมวฒนธรรมประเพณพนบานหรอทองถนเปนสวนใหญ ดงคณะกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยเชยงใหม และมหาวทยาลยนเรศวร ไดใหความเหนในองคประกอบนว า ไมมความหนกใจในองคประกอบน เนองจากมพนทในการลงไปชวยสบสานดานศลปวฒนธรรมใหแกชาวบานคอนขางมาก เชน การเขาไปชวยในการผลตหนงสนในการสบสานวฒนธรรมทองถนใหแกองคการปกครองสวนทองถน ซงกไดรบความพงพอใจจากกลมเหลานคอนขางมาก สวนมหาวทยาลยในกรงเทพไดกลาวถงการจดกจกรรมในองคประกอบนวา ทางคณะเราไดลงพนทไปสรางแหลงเรยนรดานวฒนธรรมใหกบคนในชมชนศาลาแดงเหนอ ชมชนเชยงรากนอย โดยจดกจกรรมภายใตชอ “มอญซอนภม” เพอเสนอความเปนอยและวฒนธรรมของชาวมอญในมตตางๆ ซงกเปนโครงการทไดรบความสนใจจากชมชนเปนอยางด

66

องคประกอบท 7 กำรบรหำรและกำรจดกำร คณะนเทศศาสตรในทกมหาวทยาลยสามารถท าคะแนนในขอนไดด เนองจากยดหลกการบรหารจดการตามกรอบวจยของมหาวทยาลย ทจะตองมกรอบและกระบวนการ มการก าหนดทศทาง ย ทธศาสตร และนโยบายรวมกบมหาวทยาลย ในการบรหารงานกจะมคณะกรรมการบรหารชดตางๆ เปนผก ากบดแล มหลกธรรมาภบาลในการบรการ และมการประเมนการด าเนนงานทกครง สวนเสนอแนะทคณะกรรมการมกจะใหค าแนะน าแกคณะนเทศศาสตรในมหาวทยาลยตางๆ ในองคประกอบน ไดแก

1. การเตรยมความพรอมในเรองผน าและผบรหารคณะในอนาคต 2. การเผยแพรขอมลตางๆ ซงควรตองพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการบรหารงานให

มากขน 3. ควรเนนในเรองการมสวนรวมในการบรหารงานใหมากขน โดยเฉพาะในกลมของนกศกษาและ

ศษยเกา 4. ในการประเมนความเสยง คณะควรด าเนนการในเรองนอยางชดเจน และเปนรปธรรมมากขน

องคประกอบท 8 กำรเงนและงบประมำณ คณะนเทศศาสตรในมหาวทยาลยตางๆ มระบบในการจดหาและจดสรรเงนอยางมประสทธภาพ มแผนกลยทธดานการเงน มการวเคราะหรายได คาใชจาย ของการด าเนนงานจากแหลงเงนทนตางๆ ทงจากงบประมาณแผนดน เงนรายไดจากคาบ ารงการศกษา และรายไดอนๆ มการจดระบบฐานขอมลทางการเงน จดท ารายงานทางการเงน และน าระบบโปรแกรมสามมตดานการเงนมาใช มการตรวจสอบบญชอยางเปนระบบ ดงนน ในองคประกอบนในทกมหาวทยาลยจงไมมปญหา มบางประเดนทเปนขอเสนอแนะและขอสงเกตจากคณะกรรมการประเมนเกยวกบองคประกอบน คอ

1. ยงขาดกลยทธในการใชเงนตามสดสวนของกลยทธหลกของคณะ 2. ยงบรหารเงนไมเกดประสทธภาพสงสด

องคประกอบท 9 ระบบและกลไกกำรประกนคณภำพ คณะนเทศศาสตรและวารสารศาสตรของทกมหาวทยาลยมระบบการประกนคณภาพตามทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 เพอใชเปนกลไกในการควบคมตรวจสอบ ประเมน และพฒนาการด าเนนงานของสถานศกษาใหเปนไปตามนโยบาย เปาประสงค และระดบคณภาพตามมาตรฐานทก าหนดโดยคณะและมหาวทยาลย ซงจากการศกษาขอมลเชงเอกสารและการสมภาษณพบวา ในทกแหงมระบบและกลไกการประกนคณภาพ มการก าหนดกรอบตวชวด มการด าเนนการประกบคณภาพทสมบรณ และมระบบการสนบสนนการประกนคณภาพ การด าเนนงานเรองการประกนคณภาพนน พบวา ทกแหงไดด าเนนการทพรอมส าหรบการตรวจสอบจาก สกอ. และ สมศ. ควบคกนไป อยางไรกตาม ในการด าเนนงาน พบวา แตละแหงมปญหาในเรองการประกนคณภาพทงทเหมอนและแตกตางกน ดงน

67

1. ระบบการจดเกบขอมล ยงไมไดมาตรฐานเทาทควร ท าใหการท างานประกนคณภาพยงเปนเรองยงยาก

2. ความร ความเขาใจตอตวชวด ซงมการเปลยนแปลงมาตรฐานตวชวดอยตลอดเวลา ท าใหการเตรยมขอมลไมตรง ไมสอดคลอง

3. การประเมนยงขนอยกบการตความของคณะกรรมการประเมนอยมาก ท าใหมปญหาในเรองมาตรฐาน แนวทางปฏบตในการด าเนนการในตวบงชตางๆ

ในสวนปญหาทแตกตางกน ไดแก

1. ขาดผทจะรบผดชอบในเรองงานประกนคณภาพทงในระดบผบรหารและผปฏบตงาน 2. ทศนคตของบคลากรในคณะทมตองานประกนคณภาพ ท าใหการมสวนรวมยงไมดเทาทควร

กำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice ในแตละองคประกอบ จากการสมภาษณเชงลกเกยวกบการท างานประกนคณภาพใหไปสความเปน Best Practice ในแตละองคประกอบนน พบผลดงน

ตารางท 22 ความเหนตอการเปน Best Practice ในองคประกอบท 1 ควำมเหน จ ำนวนผตอบ

1. การท าความเขาใจตอการสรางระบบและกลไก 7 2. การมวสยทศน ปณธานทชดเจน 6 3. การถายทอดวสยทศน ปรชญาไปสคนในประชาคม 5 4. การสรางกจกรรมรวม 5 5. การพจารณาในเรองการประเมนและการแกไขปรบปรง 3 โดยภาพรวมพบวา ค าตอบทกลมผใหสมภาษณมกจะเอย หรอกลาวถงมากทสดไดจะพบ 5 ประเดน คอ การทบคลากรในองคกรจะตองท าความเขาใจตอค าวาระบบและกลไกในงานประกนคณภาพใหชดเจนเสยกอน จงจะท าองคประกอบท 1 ไดส าเรจ ดงค าใหสมภาษณของรองประธานประกนคณภาพของมหาวทยาลยเชยงใหม ไดใหความเหนในประเดนนวา “ในชวงแรกกวาจะใหผทเกยวของรวมกนท าความเขาใจเกยวกบค าวาระบบและค าวากลไกไดกตองใชเวลานาน เนองจากนยามยงไมชดเจน ยงเปนนามธรรมขนอยกบการตความหมายของคนแตละคน ท าใหมขอถกเถยงกนมาก และในการประเมนระยะแรกๆ คะแนนเกยวกบระบบและกลไกจะมปญหาคอนขางมาก” ซงสอดคลองกบความเหนของประธานคณะกรรมการประกนคณภาพ คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ ไดใหความเหนในประเดนนวา “ถาเราสามารถด าเนนการในเรองระบบและกลไกการประกนคณภาพในองคประกอบ 1 ไดคะแนน ในสวนอนๆ จะไมคอยมปญหาเนองจาก

68

ในองคประกอบ 1 เปนเรองปรชญา ปณธาน และวสยทศนทเปนสวนก ากบในตวกจกรรมขององคประกอบอนๆ อยแลวดวย” ส าหรบในสวนของการด าเนนการในองคประกอบ 1 ใหส าเรจนน ในทกสถาบนใหความเหนสอดคลองกนวา จะตองใหคนในประชาคมรและเขาใจตรงกน ดงนน การถายทอดและการสรางกจกรรมรวมจงเปนเรองทส าคญ ดงค าใหสมภาษณของผทท างานประกนคณภาพของมหาวทยาลยนเรศวร ไดใหความเหนในประเดนนวา “วสยทศนและปรชญาจะไมส าเรจออกมาเปนรปธรรมได หากคนในองคกรไมมใหรบร เพราะหากคนไมรบร กจะไมน าไปสการปฏบต ดงนน การใหคนไดรบรจงเปนเรองทส าคญ” เชนเดยวกนกบ ความเหนของกรรมการประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงไดใหความเหนในประเดนนวา “เรามองวา ความส าเรจของงานประกนคณภาพจะเกดขนได กจะตองมาจากทกฝายตองรวมมอกน หากไมชวยกนงานประกนคณภาพจะส าเรจยาก เรองวสยทศนและปณธานของคณะมความชดเจนอยแลว เนองจากเปนคณะทตงมานานและทกคนทราบดวา คณะตองไปในทศทางใด แตหากจะมปญหา อาจมปญหาในแงการตความของนโยบายตางๆ ทจะน าไปสการปฏบตมากกวา” ในสวนการปรบปรงแกไขจากการประเมนและจากค าแนะน าของคณะกรรมการประเมนนน ผทใหสมภาษณสวนใหญใหความเหนวา เรองการเสนอแนะจากคณะกรรมการประเมนเปนสงทด ทจะท าใหเราเหนถงจดทจะน ามาปรบปรงแกไขในปตอๆ ไป ซงถาบคลากรในคณะไดน าขอเสนอแนะมาแกไขอยางจรงจงกจะท าใหองคประกอบนไดคะแนนไมยาก ดงค าใหสมภาษณของกรรมการประกนคณภาพ คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ซงไดใหความเหนในประเดนนวา “ในแตละปเมอผลการประเมนออกมา และคณะกรรมการประเมนไดใหขอคดเหนไว เพอเปนแนวทางทส าคญ ส าหรบคณะทจะน ามาพจารณาและจะตองหาและสรางกจกรรมตางๆ ทจะตอบสนองตอขอบกพรองเหลานน ซงถาผทท างานประกนคณภาพและบคลากรในคณะเหนวาเปนสงส าคญทจะตองน ามาปรบปรง พฒนา แกไข กจะท าใหองคประกอบนส าเรจโดยไมยาก” เชนเดยวกบความเหนของกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยรงสต ทใหความเหนในประเดนนวา “เรองการปรบปรงจากขอเสนอแนะของคณะกรรมการเปนสงทคณะตองท า เพอในปถดไปจะไดแกไขขอบกพรอง แตบางครงขอแนะน าอาจยงเปนสงทยากอย คณะอาจยงท าไมได แตหากเรามแนวทางแสดงเจตนารมณวา เราก าลงด าเนนการในเรองนนๆ อย กจะท าใหสามารถไดคะแนนเพมในขอนไดเชนกน”

ตารางท 23 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 2 การเรยนการสอน การผลตบณฑต ควำมเหน จ ำนวนผตอบ

1. การยดถอนโยบายในการผลตบณฑตตามเปาหมาย 10 2. มกลยทธในการจดการเรยนการสอน 7 3. มการสรางหลกสตรทสนองตอหลกปรชญา 8

69

ควำมเหน จ ำนวนผตอบ 4. มการสรางเครอขายดานการเรยนการสอน 6 5. มการสรางองคความรใหมๆ และการเผยแรพฒนาตอยอด 7 6. มการสรางบคลากรทมศกยภาพ 3 7. ใชกลยทธการเรยนการสอนททนสมย 4 8. มแผนพฒนาอาจารยอยางชดเจน 3 จากการใหสมภาษณเกยวกบประเดนการเปน Best Practice ในองคประกอบท 2 คอการเรยนการสอนและการผลตบณฑตนน สวนใหญกลาวเปนไปในทศทางเดยวกนวา ในองคประกอบน คณะจะตองเนนในเรองการผลตบณฑตทตอบโจทยทคณะไดวางวสยทศนไว จะตองมการคดกลยทธในการจดการเรยนการสอน ตองสรางหลกสตรใหมๆ และองคความรใหมๆ มบคลากรทมคณภาพ และมแผนในการสรางอาจารยอยางชดเจน ดงขอมลทไดกลาวไวของคณะกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยอชสมชญ ไดใหความเหนในประเดนนวา “มหาวทยาลยอชสมชญเปนมหาวทยาลยทมความชดเจนในการผลตบณฑตทมความรและมความทนสมยเปนสากลเปนหลกอยแลว ดงนน หลกสตรของเราจะเปนภาษาองกฤษและเนนใหนกศกษาใชภาษาองกฤษ เนนเรองความทนสมยในการใชเทคโนโลยในการเรยนการสอน การปฏบตงานในสายอาชพใหแกนกศกษา เพอใหสามารถออกไปแขงขนกบสถาบนอนๆ ใหได” สวนกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยกรงเทพ ไดใหความเหนในองคประกอบนไววา “คณะเราไดรบบคลากรทมความร ความสามารถในดานเทคโนโลย และมความเปนผเชยวชาญในสาขาอาชพตางๆ ดงนน เราจะสรางกลยทธในการเรยนการสอนดวยเทคโนโลยสมยใหม มคนมาดงานการเรยนการสอนโดยใชเทคโนโลยอยเปนประจ า เพราะคดโปรแกรมหลกสตรใหมๆ ใหสนองตอบตอความตองการของตลาดใหมากขน เราผลตบณฑตแตละปนบพนคน ดงนน เราตองใหเดกเหลานนออกไปไดงานท า กจะตองหาความสามารถพเศษใหแกเดกนกศกษาในดานวชาชพใหมากขน” ส าหรบกรรมการประกนคณภาพ คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดใหความเหนวา “คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดเนนคณภาพของบณฑตทจะจบออกไป และดวยจ านวนของนสตทรบเขามาไดจ านวนไมมากนก ดงนน เราจะเนนในเรองการใหแนวคดกบผเรยน ปจจบน คณะนเทศศาสตรไดเปดสอนในหลายโครงการ มโครงการภาษาองกฤษทเนนในเรองการสรางความเปนสากลมากขน เนนการสรางเครอขาย โดยมการท า MOU กบมหาวทยาลยตางประเทศ รวมทงมการจางอาจารยชาวตางประเทศมาสอน เพอใหนสตไดมความรมากขน” ในประเดนเกยวกบการสรางเครอขายดานการเรยนการสอน 2 ใน 3 ของคณะกรรมการประกนคณภาพทใหสมภาษณเชงลกไดใหความเหนในประเดนนวา “ในปจจบนการมเครอขายดานการเรยนการสอนเปนสงส าคญ คณะไดพยายามสราง ซงในปจจบนพบวา เครอขายทเราสามารถสรางไดงายทสดคอ ความรวมมอในการใหค าปรกษาวทยานพนธของนกศกษาปรญญาโท สวนในเรองความรวมมอในการท างานวจยนน

70

ยงท าไดนอย เนองจากอาจารยตางมภารกจในการสอนและการท างานดานอนๆ มาก ดงนน การสรางเครอขายในดานการวจยจงอาจท าไดยากกวา” ซงสอดคลองกบกรรมการประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑตทใหความเหนในประเดนนวา “ในปจจบนอาจารยดานนเทศศาสตร/ วารสารศาสตร มความใกลชดและรจกกนด เนองจากยงเปนวชาชพทจ านวนคนยงไมมากนก เราพยายามท าใหเกดเครอขายดานวชาการ แตตดปญหาเรองเวลาทตางฝายตางมภาระหลกตางๆ ทตองท าคอนขางมาก อยางไรกตาม ในสวนของเครอขายไดใชการเชญอาจารยจากภายนอกมาสอน และมารวมเปนคณะกรรมการในการสอบวทยานพนธอยบาง เพยงแตยงไมมการด าเนนการเชงนโยบาย ซงจะตองท าใหชดเจนในปถดๆ ไป” ส าหรบประกนคณภาพในเรอง การสรางบคลากรใหมศกยภาพนน มผทใหสมภาษณในประเดนนตรงกนวา “เรามแผนในการพฒนาอาจารยคอนขางชดเจน เนองจากมหาวทยาลยเอกชนมกมอตราการเขาออกสง ดงนน เราจงใชวธการใหทนศกษาตอกบอาจารยใหม สวนอาจารยทอยมานานมประสบการณทด กจะไดรบการมอบหมายงานดานการใหความชวยเหลอกบอาจารยรนในใหมในการเรยนการสอน และการท างานดานอนๆ เชน การวจย เปนตน” ในสวนหนงซงเปนคณะกรรมการประกนคณภาพในมหาวทยาลยของรฐ ไดใหความเหนในประเดนนวา “ปญหาของการไดคะแนนจากองคประกอบนคอ เรองวฒอาจารยประจ าทตองจบอยางนอยปรญญาเอก ซงในปจจบนมปญหานอยลงเนองจากการรบเขาบงคบใหตองรบผทจบระดบปรญญาเอก สวนทเปนปญหามกจะเปนเรองต าแหนงทางวชาการของอาจารย ซงสวนใหญจะตองท างานวจยทมคณภาพด แตเนองจากอาจารยมกมภาระงานสอนและการท างานบรการวชาการแกสงคมมาก ท าใหเวลาในการวจยนอยลง สงทใชการแกปญหาคอ การวางแผนการจดภาระงานสอนใหกบอาจารยทอย ในชวงเวลาทสามารถขอต าแหนงทางวชาการได หรอการท าวจยเปนทม เปนตน”

ตารางท 24 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 3 การพฒนานสตนกศกษา

ควำมเหน จ ำนวนผตอบ 1. มแผนพฒนานสตนกศกษา 8 2. สรางสรรคกจกรรมใหนสตนกศกษา 10 3. เนนการสรางเครอขาย 7 จากผลการใหสมภาษณเชงลกจากผทท างานดานประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตรหรอวารสารศาสตรฯ มหาวทยาลยตางๆ ไดใหความเหนวา การเปน Best Practice ในองคประกอบนจะเนนไปทการมแผนในการพฒนานสตและนกศกษาทชดเจน ซงจะตองมาจากวสยทศนและพนธกจหลกของคณะ นอกจากน ยงจะตองมการสรางสรรคกจกรรมตางๆ ใหแกนกศกษา ซงนกศกษาจะตองมความร ความเขาใจ ในกระบวนการท างานแบบ PDCA ดวย นอกจากน นกศกษาตองรจกในการสรางเครอขายในการสรางกจกรรม

71

ตางๆ อกดวย ดงค าใหสมภาษณของกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยอชสมชญ (ABAC) ไดใหความเหนในประเดนนวา “นกศกษาสวนใหญสนใจงานดานกจกรรมกนมาก ท ากจกรรมคอนขางหลากหลายตามความสนใจ แตยงขาดทศทาง ซงคณะพยายามใหความรกบนกศกษาในเรองน ทงสอนในเรองการวางแผน วธการด าเนนงานกจกรรมตางๆ ใหถกตอง รจกการประเมนและการน ามาปรบปรงในการท ากจกรรมในครงตอๆ ไป” สอดคลองกบความเหนของคณะกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยศรปทม ทใหความเหนในประเดนนวา “ความสนใจของนกศกษาในเรองการท ากจกรรมมมากมาย แตเปนกจกรรมทเกดจากความสนใจเปนเรองๆ ไป ไมมการวางแผน ทางคณะมการใหความรเกยวกบการท ากจกรรมใหถกตองมากขน อยางนอยจะตองมในแผน 5 หรอ 6 กจกรรมทมความชดเจนในเรองขนตอนการด าเนนงานใหครบตามกระบวนการวางแผน การลงมอท า การตรวจสอบ การประเมน และการปรบปรง ซงหากมครบจะท าใหไดคะแนนตามทคมอการประกนไดก าหนดไว” ส าหรบความเหนของกรรมการประกนคณภาพของคณะวารสารศาสตรฯ มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดใหความเหนในเรอง การพฒนานสตนกศกษา นวา “มหาวทยาลยธรรมศาสตร ท ากจกรรมในทางการชวยเหลอสงคมจ านวนมาก นกศกษาเกอบทกคณะในมหาวทยาลยธรรมศาสตรจงมกจกรรมเหลานอย แตยงขาดทศทางรวมกนทชดเจน ดงนน สงทตองท าความเขาใจกบนกศกษาคอ ตองมการวางแผนก าหนดทศทางในการท ากจกรมและควรท าตอเนองใหเกดผลใหมากขน สงส าคญคอตองรวมม อกนในการวางแผน การปฏบตงานไว เพอเปนแนวทางในการด าเนนงาน รวมทงตองเขาใจในกระบวนการ PDCA ดวย” ในสวนของงานการสรางเครอขายนน พบวา นกศกษามการสรางเครอขายแบบไมเปนทางการอยคอนขางมาก แตสวนใหญเปนกจกรรมเชงสนทนาการ ไมใชกจกรรมในแงของการชวยเหลอสงคมหรอกจกรรมในเรองวชาการ ซงกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒไดใหความเหนในประเดนนวา “มหาวทยาลยตองประชมก าหนดทศทางการท ากจกรรมใหแกนสตนกศกษา เพอจะไดปฏบตไปในแนวทางเดยวกน โดยมหาวทยาลยใหการสนบสนน”

ตารางท 25 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 4 การวจย

ประเดน จ ำนวนผตอบ 1. การสรางความเปนเลศทางการวจย 8 2. การสรางวจยขนาดใหญ 6 3. การเชอมโยงบรณาการงานวจย 4 4. การสนบสนนหาทนวจย 7

72

ดงค าสมภาษณของคณะกรรมการวจยของมหาวทยาลยตางๆ ดงน มคณะกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยเชยงใหม ไดใหความเหนในประเดนนวา “เรองงานวจยเปนองคประกอบทคณะไดพยายามปรบปรงและพฒนามาโดยตลอดทงการสนบสนนใหคณาจารยมการท างานวจยเพมมากขน กระตนใหอาจารยหาทนวจยจากภายนอก ซงมอาจารยหลายทานทไดทนวจยจากภายนอก แตการไดรบทนยงคงกระจกตวคอนขางมาก จงจ าเปนตองหากลยทธในการใหเกดการมสวนรวมในการท าวจยเพมมากขนดวย การท างานวจยแบบเปนทม หรอการใชการรวมท างานวจยรวมระหวางอาจารยเกากบอาจารยใหม” ในสวนกรรมการประกนคณภาพของคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพและมหาวทยาลยรามค าแหง ไดใหความเหนในองคประกอบท 4 นวา “การเปน Best Practice” ในการวจยของคณะเราในสวนน ทางคณะไดสนบสนนทนในการท าวจยเพมมากขน และเหนวาควรมการสรางงานวจยขนาดใหญทท าใหคนในคณะสามารถท าวจยรวมกนได ซงปจจบน มหาวทยาลยมนโยบาย ในการใหคณะตางๆ ทเกยวของกนรวมกนท างานวจย เชน ฝายผลต ฝายการตลาด และฝายการประชาสมพนธ ซงจะท าใหไดงานวจยทครบวงจร และน าไปใชประโยชนในการใหบรการวชาการแกสงคมดวย เชน โครงการใหความรแกคนในชมชนแถบรงสตเกยวกบการชวยพฒนาผลตภณฑของทองถน จากผลไมของทองถน ใหสามารถเขาสตลาดได” “ในปจจบนมสถานการณทสามารถท าวจยไดอยางหลากหลาย เพยงแตตองกระตนและสนบสนน โดยการอบรมเชงการวจยใหแกอาจารยรนใหมๆ ใหมากขน ผลงานดานการวจยกจะเปนเรองทท าไดงายขน” ในสวนความเหนของกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยบรพา ไดใหความเหนในประเดนนวา “การท างานวจยในการประกนคณภาพจะมในเรองทกองคประกอบ โดยเฉพาะในเรองการเรยน การสอน และการใหบรการวชาการแกสงคม ดงนน ถาเชอมโยง 3 องคประกอบนเขาดวยกนได กจะท าใหเราไดคะแนนครบทง 3 องคประกอบ ซงตองคดวางแผนไวลวงหนาวาจะท าเรองอะไร และควรใหคณาจารยมสวนรวมในการคดเกยวกบเรองนดวย”

ตารางท 26 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 5 การบรการวชาการแกสงคม

ประเดน จ ำนวนผตอบ 1. การท าความเขาใจความหมายของการบรหารจดการ 13 2. สรางสรรคงานบรการวชาการแกสงคมตามความถนด 10 3. สรางความเขมแขงขององคความร และเปนผน าในดานนนๆ 8 จากการสมภาษณเชงลกเกยวกบองคประกอบท 5 การบรการวชาการแกสงคม พบวา ผใหสมภาษณสวนใหญไดใหความเหนตรงกนวา ในองคประกอบท 5 เปนเรองทเกยวของกบการตความคอนขางมาก และยงมความเขาใจในเรองขอบเขตความหมายของการท ากจกรรมบรการวชาการแกสงคมอยมากวา กจกรรมประเภทใด แบบใดบาง จงจ าเปนกจกรรมทเขาขายและสามารถนบเปนคะแนนได และจะสามารถน าไป

73

เชอมโยงเขากบการเรยน การสอน และการวจยไดอยางไร และเนองจากในกจกรรมนยงมค าทเกยวของและตองท าความเขาใจใหตรงกนอกหลายค า เชน ค าวา การสรางความเขมแขง ความยงยน ของกจกรรมทจะมผลตอสงคม ท าใหในหลายคณะมกพบกบปญหาในการตความทแตกตางกน ดงค าใหสมภาษณของกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยธรกจบณฑตทวา “องคประกอบน โดยพนฐานไมนาจะมความซบซอนหรอยาก เนองจากทกคณะ ทกมหาวทยาลยตองท าหนาทเหลานอยแลว แตสงทผานมาและท าใหคะแนนขององคประกอบนท าไดยาก เนองจากมการตความทไมเหมอนกน เชน คณะบอกวา การท าสงเหลานมาอยางตอเนอง โดยอาจมหลายประเดกกอาจไมไดคะแนน เพราะตองเปนกจกรรมเดมหรอกจกรรมเดยวกน ลงพนทเดยวกน ซงเปนสงทยาก” ซงสอดคลองกบความเหนของกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยธรรมศาสตร ทเหนวา “ความเหนของคณะทไดด าเนนการในองคประกอบนมกแตกตางไปจากความเหนของคณะกรรมการประเมน ซงในแตละปกมความเหนแตกตางกนออกไป ดงนน การนยามจงเปนส าคญในการไดคะแนนจากองคประกอบน” อยางไรกตาม ในสวนของมหาวทยาลยทอยในแถบภมภาคจะไมคอยมปญหาในเรองน เนองจากเปนกจกรรมทท ารวมกบชมชนเปนสวนมาก และมหลายโครงการทพฒนาอยางตอเนอง ดงค าใหสมภาษณของคณะกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยพายพ ไดใหความความเหนในประเดนนวา “ทางคณะด าเนนการท างานรวมกบชมชนในกจกรรมตางๆ หลายกจกรรม และไดท ากนอยางตอเนอง การท างานสวนใหญเปนรปธรรม ดงนน จงไมมปญหาในองคประกอบนในเรองความตอเนอง และการบรณาการกบการเรยน การสอน และการวจย”

ตารางท 27 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม

ประเดน จ ำนวนผตอบ 1. สรางโรงการดานวฒนธรรมทคณะถนดและท าอยกอนแลว 9 2. มความรวมมอกบชมชนทองถน 11 จากการสมภาษณเชงลกเกยวกบองคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรมพบวา สวนใหญเหนวา การมโรงการรวมกบชมชนจะเปนหนทางทดในการด าเนนการในดานนของคณะ เพราะนอกจากจะไดคะแนนในดานศลปวฒนธรรมแลว ยงไดคะแนนในเรองการสรางความรวมมอกบชมชนภายนอก และไดคะแนนในเรองของการบรณาการการเรยนการสอน การบรหารวชาการสสงคมดวย คณะในสวนกลางสวนใหญใชวธการแลกเปลยนเรยนรดานวฒนธรรมกบนกศกษาชาวตางชาตทเขามาศกษาในโครงการตางๆ สวนในตางจงหวดคอนขางงาย เนองจากตงอยในชมชนทองถนทยงคงมรากเหงาของวฒนธรรมอย ดงค าใหสมภาษณของคณะกรรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยอสสมชญ (ABAC) ไดกลาวถง การท าคะแนนใน

74

องคประกอบนวา “คณะเรามนกศกษาจากตางประเทศเขามาศกษาอย และมกจะจดกจกรรมในการแลกเปลยน เรยนร ซงกนและกนในดานวฒนธรรม จงไมมปญหาในองคประกอบน” สวนมหาวทยาลยทอยในภมภาคจะมความเขมแขงในการท าองคประกอบนคอนขางมาก ดงกรมการประกนคณภาพของมหาวทยาลยเชยงใหมไดใหความเหนในประเดนนวา “คณะไมมปญหาในองคประกอบน เนองจากเราท างานกบชมชน ชวยชมชน ในการอนรกษ ศลปวฒนธรรมพนบาน โดยคดสอตางๆ หรออาจคดแผนการรณรงคใหมการสบสานวฒนธรรมใหกบองคกรปกครองสวนทองถน ดงนน เราไมเปนหวงในองคประกอบน”

ตารางท 28 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 7 การบรหารการจดการเรองการเงน ประเดน จ ำนวนผตอบ

1. ใชแผนกลยทธการพฒนาคณะเปนหลกในการพจารณาใชเงนเพอบรรลวตถประสงค

6

2. ควรสงเสรมใหมระบบเทคโนโลยสารสนเทศหรอเทคโนโลยในการพฒนาบรหารการเงน เพอใหเกดประโยชนกบทกฝาย

7

3. ควรมการตอยอดความรดานบรหารจดการการเงนใหแกบคลากรในคณะ

9

จากขอมลการใหสมภาษณเชงลกในประเดนน การบรหารจดการดานการเงนพบวา ในทกๆ คณะทกมหาวทยาลย มกฎระเบยบ ขอบงคบทางการใชเงนอยแลว ดงนน ในเรองระบบและกระบวนการจงไมมคณะใดมปญหาเลย “เรามกฎระเบยบทก าหนดไวอยแลวในดานการใชจาย แตอาจมปญหาบางในเรองการวางโครงการไว แตไมใชจายเงนในวนเวลาทวางแผนไว ท าใหเงนเหลอคางจากแผนจ านวนมาก” ในอกสวนหนงทมกเปนปญหาคอ การบรหารเงนใหเกดประสทธภาพสงสด ซงยงพบอยในอกหลายแหง เนองจากขาดความรความสามารถและความเขาใจในเรองการบรหาร โดยพบวา ในชวงการของบประมาณจะเปนการขอเพอครองจ านวนเงนไว แตในทางปฏบตมกเปนไปตามแผนคอนขางยากหรอนอยมาก ดงค าใหสมภาษณของคณะกรรมการประกนคณภาพในฝายทดแลองคประกอบน ไดใหความเหนดงน “การบรหารการเงนเปนความรทผบรหารตองรและเขาใจเพอใหไดประโยชนจากการเงนใหมากทสด ดานการเงนสวนใหญถกตดคะแนนในเรองการของบไว แตไมไดใชงบ หรอการใชงบเปนไปอยางไมอยในระบบมากนก ซงสวนใหญมกขาดการสรางวสยทศนกบแผนดานการเงน เพอใหสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ” “การลงทนดานเทคโนโลยในการดแลระบบการเงนจะท าใหคณะไดรถงสถานการณ และรถงการหาโอกาสในการเพมพนของรายไดใหแกคณะไดดมากยงขน”

75

ตารางท 29 การด าเนนการเพอน าไปสความเปน Best Practice ในองคประกอบท 9 การประกนคณภาพ

ประเดน จ ำนวนผตอบ 1. ควรมการวางแผนในการสรางงานประกนคณภาพ 13 2. ควรมสวนรวมในต าแหนงตางๆ 14 3. สรางงานประจ าใหเปนงานประกนคณภาพ 7 4. ควรใหความรในงานประกนคณภาพใหแกทกกลมอยาง

ตอเนอง 8

จากการสมภาษณเชงลกไดขอสรปเกยวกบการด าเนนงานในองคประกอบเรองการประกนคณภาพทส าคญๆ หลายประเดน ทงเรองการวางแผนงานประกนคณ3พ การมสวนรวมในการด าเนนงานตางๆ การท าใหงานประกนคณภาพเปนประจ า และการถายทอดความรงานดานประกนคณภาพอยางตอเนอง ดงคณะกรรมการคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ไดกลาวถงประเดนนวา “งานประกนคณภาพจะเปนงานทเบาลงเมอทกคนเหนตรงกนวา มนคอสวนหนงของการท างาน ดงนน ในองคประกอบนจงไมมใครไดคะแนนตก เพราะหากงานประกนคณภาพตกจะมาจากขอบกพรองหลายๆ ดาน” เชนเดยวกนกบความเหนของคณะกรรมการประกนคณภาพ มหาวทยาลยเกษมบณฑต โดยใหความเหนวา “งานประกนคณภาพเปนงานหนกมรายละเอยดมาก ทกคนตองชวยกน รวมมอกน งานประกนคณภาพจงจะส าเรจไดโดยงาย หากงานประกนคณภาพอยในความรบผดชอบของคนกลมใดกลมหนง จะท าใหเปนงานทตองใชเวลานานและมความยงยาก” จากทง 9 องคประกอบในการประกนคณภาพดงกลาว จะเหนไดวา การท างานประกนคณภาพใหไปสความเปน Best Practice ในแตละองคประกอบจะมลกษณะทเหมอนกน ซงผวจยไดประมวลไว ดงน องคประกอบท 1 สวนทตองด าเนนงานไปสความเปน Best Practice ไดแก

1. การท าความเขาใจตอค าวา ระบบและกลไก 2. ตองมปรชญา ปณธาน มวสยทศนทชดเจน มงไปสความเดนของคณะและสามารถแปลงมาสการ

ปฏบตได 3. ตองมการถายทอดวสยทศน พนธกจ ไปสประชาคม เพอใหรบทราบรวมกน 4. ตองสรางกจกรรมการมสวนรวม เพอใหเกดแผนกลยทธทด และแผนการปฏบตงานทด 5. ตองปฏบตอยางเครงครดตามตวบงชทไดก าหนด เชน ตองมการพจารณาหรอการประเมนและ

น าไปสการปรบปรง แกไข จดบกพรองทผานมาได

76

องคประกอบท 2 การเรยนการสอน การเปน Best Practice ในการเรยนการสอนมแนวทางดงน

1. ยดถอนโยบายในการผลตบณฑตตามเปาประสงคทตองการ 2. มกลยทธในการจดการเรยนการสอน เชน การใช IT เทคโนโลย การเรยนการสอนในรปแบบ

ตางๆ อยางเหมาะสม 3. มการสรางหลกสตรททนสมย และเปนทตองการของตลาด ทงในระดบชาตและระดบนานาชาต 4. สรางเครอขาย (Network) ในดานการเรยนการสอนทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย 5. มการสรางองคความรใหมๆ และมการเผยแพร พฒนาตอยอดองคความรเพมมากขน 6. สรางบคลากรทมศกยภาพเพอเปนผน าในสายวชาการและวชาชพ 7. ใชกลยทธการเรยนการสอนทพฒนาผเรยน เชน Project Base Learning 8. มแผนการพฒนาคณาจารยอยางชดเจน

องคประกอบท 3 กจกรรมการพฒนานสตนกศกษา มแนวทางในการน าไปส Best Practice ดงน

1. มแผนการพฒนานสตนกศกษา เพอใหเปนไปตามปรชญาของคณะทก าหนดไว เชน ตองเปนบณฑตทมความรบผดชอบ หรอ มความเปนเลศทางวชาการ ตองมแผนรอบรบการผลตบณฑตเหลานอยางชดเจน

2. สรางสรรคกจกรรมตางๆ กระตนใหนกศกษาไดตระหนกและมสวนรวม ในกจกรรมดงกลาวอยางจรงจงและควรเปนการท าโครงการแบบตอเนอง

3. ควรมการสรางเครอขายในการพฒนากจกรรมของเดกตางสถาบน เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนและกนมากขน

องคประกอบ 4 การวจยการเปน Best Practice ในดานการวจย มแนวทางดงน

1. ควรสรางความเปนเลศทางการวจยในแนวทางใดแนวทางหนงใหชดเจน เชน เกงดานแผนการสอสาร Media Literacy ฯลฯ เพอใหมแนวทางในการเปนผน าในดานนนทจะสามารถเปนผน าในระดบชาตและนานาชาตได

2. ควรมการวจยแบบเปนคณะ และสนบสนนการท าโครงการวจยขนาดใหญ ทสามารถมผเขารวมการวจยไดหลายๆ คนเพอเปนการถายทอดองคความรดานการวจย และสรางความแขงแกรงใหงานวจย

3. เชอมโยงบรณาการการวจยกบการเรยนการอสอนและการบรการวชาการแกสงคมใหได องคประกอบท 5 การบรการทางวชาการแกสงคม

1. ท าความเขาใจในเชงนยามของงานทท าใหชดเจน

77

2. สรางสรรคงานบรการวชาการแกสงคมทเปนความถนดเฉพาะดานของคณะ หรอของบคลากรในคณะ และสนบสนนใหมการด าเนนการอยางเตมท

3. สรางองคความรและความเปนผน าในการบรการวชาการแกสงคม ทงจากศษยเกาและศษยปจจบน เพอใหเกดความรวมมอกนเปนเครอขายทดตอไปในอนาคต

องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม การเปน Best Practice ในองคประกอบน ไดแก

1. หาโครงการทชอบและถนดในการท างานดานศลปวฒนธรรมในเรองใดเรองเรองหนงและควรท าอยางตอเนอง

2. เปนการหาความตองการของชมชนและเรยนรสงวถชมชนในบรเวณรอบมหาวทยาลยใหได องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการการเปน Best Practice ในองคประกอบนจะขนอยกบ

1. การบรการและจดการใหเปนไปตามแนวทางกลยทธตางๆ ทก าหนดไว โดยใชหลกการตดตามประเมนผลอยางเครงครด เพอน ามาปรบปรงในการด าเนนการตางๆ ใหเปนไปตามทตองการ

2. ควรสงเสรมใหมระบบ IT เพอน ามาใชในการบรหารจดการ ทงในระดบปฏบตการและในระดบการตดสนใจเชงนโยบาย

3. ควรมการจดการอบรมใหสามารถเรยนรในเรองการบรหารจดการแกบคลากรในทกระดบ ทงในดานการเขยนแผนและการประเมนผล

องคประกอบท 8 การเงนและงบประมาณ

1. ควรอบรมใหความรแกบคลากรสายการเงนและงบประมาณในการใชเงนใหเกดประสทธภาพสงสด และตอบสนองตอวสยทศนของคณะใหมากขน

2. ควรมการใชระบบ IT ในการบรหารดานการเงนและงบประมาณ องคประกอบท 9 ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

1. ควรมแผนในการสรางทมการประกนคณภาพทเขมแขงทงในสายนโยบายและสายปฏบต โดยเฉพาะในสายปฏบต ควรใหทกสายสามารถท างานประกนคณภาพได

2. สนบสนนใหคณาจารยเปนผตรวจประเมนการประกนคณภาพใหแกคณะอน/มหาวทยาลยอนใหมากขน เพอใหเกดการเยนรในงานการประเมนอยางแทจรง

3. ตองท างานประเมนใหเปนสวนหนงของงานทท า เพองานประกนคณภาพจะไดไมใชงานทหนกอกตอไป

4. ควรมการใหความรเกยวกบการด าเนนงานประกนคณภาพอยางตอเนอง

78

4.4 กำรเขยน S+R เพอเปน Best Practice

1. อานโจทย = คณลกษณะตวบงชท สกอ. สมศ. มหาวทยาลยก าหนด 2. ตโจทยใหแตก = 1) ดวาม Keyword อะไรบาง

2) Keyword เหลานนแตละค า หมายถงอะไร 3. ตอบโจทย

รวบรวมหลกฐาน = หลกฐานของแตละค า แตละประเดน เชน ม กระบวนการ กระบวนการ หมายความวาอะไร

แยกหลกฐานทใช ตอบโจทยแตละค าในแตละหวขอ ศกษารปแบบการเขยน 4. ลงมอเขยน = สอขอความใหตรง ชดเจน และเขาใจงายทสด

เรมเขยนโดยการทวนโจทยในแตละประเดน ตวอยำง - มระบบและกลไกการปดหลกสตรตามแนวทางปฏบตทก าหนดโดย คณะกรรมการ

อดมศกษา และด าเนนการตามระบบทก าหนด การเขยน คณะ..... มระบบและกลไกการปดหลกสตรตามแนวทางปฏบตของมหาวทยาลย และของคณะกรรมการอดมศกษา และไดด าเนนการตามระบบทก าหนด โดยมระบบและกลาวการพจารณาปดหลกสตรคณะคอ การประชมคณาจารย ซงท าหนาทใหค าปรกษาตอผบรหารในการบรหารจดการเรยนการสอนของคณะ... และน าเสนอตอทประชมคณะกรรมการบรหารแตละโครงการ และหากผลการประชมของคณะกรรมการเปนประการใด จะน าเสนอตอคณะกรรมการประจ าคณะเพอพจารณาครงสดทาย กอนน าเสนอตอมหาวทยาลย ตวอยางเชน .... เอกสารอางอง สกอ. 2.1-2-1 เอกสารการปดหลกสตรของ สกอ. สกอ. 2.1-2-2 ค าสงแตงตงคณะกรรมการบรหาร

หลกสตรปรญญาตร (048/2555)

ค าสงผแทนสาขา (419/2554)

หลกสตรบณฑต

79

หลกสตร EPA

หลกสตร MPE 5. การเขยนเอกสารอางอง

แสดงใหสอดคลองกบแตละประเดนทเขยนอธบาย

เรยงตามล าดบของการกลาวอาง เปนล าดบๆ ไปตงแตตนจนจบ

80

บทท 5

สรปและอภปรำยผล

งานประกนคณภาพเปนนโยบายระดบชาต ททกคณะ ทกมหาวทยาลยจะตองปฏบตตาม เพอใหเกดการพฒนาในดานมาตรฐานคณภาพบณฑตดานการบรหารและจดการ การสรางและพฒนาสงคม เพอใหเปนสงคมแหงการเรยนร รวมทงการพฒนาเชงวชาการไปสสากลดวย ดงนน การประกนคณภาพจงเปนเรองทเกยวของทงกบภายในสถาบนและภายนอกสถาบน นบตงแตชมชน สงคม และประเทศ รวมถงนานาประเทศดวย ซงในการพฒนาดานตางๆ ดงกลาว ไดถกน ามาสรางเกณฑในการวดทประกอบดวยองคประกอบทส าคญ 9 ประกนคณภาพดวยกน คอ องคประกอบท 1 ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ

องคประกอบท 2 การเรยนการสอน องคประกอบท 3 กจกรรมการพฒนานสตนกศกษา องคประกอบท 4 การวจย องคประกอบท 5 การบรการทางวชาการแกสงคม องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ องคประกอบท 8 การเงนและงบประมาณ องคประกอบท 9 ระบบและกลไกการประกนคณภาพ ซงหากคณะใด มหาวทยาลยใดสามารถปฏบตทง 9 องคประกอบไดตามมาตรฐานทก าหนด กจะ

น าไปสการเปนคณะทไดรบประกนวามคณภาพทด แตสงส าคญคอการทแตละคณะจะไดรบประกนวาเปนคณะทไดมาตรฐานทดนน คณะจะตองก าหนดทศทางและสรางกจกรรมตางๆ เพอเปนการตอบโจทยและรองรบสงทคณะไดตงเปาหมายไวและหนทางหรอวธการทจะน าไปสเปาหมายดงกลาวไดอาจมหลายวธทจะตองมการคนหาโดยวธการแลกเปลยนเรยนร หรอมตนแบบและแนวทางทจะน าไปสการปฏบตทด (Best Practice) ได ซงคณะกรรมการประกนคณภาพมหาวทยาลยธรรมศาสตรไดคนหาวธการดงกลาวโดยการใชวธการวจย ทงเชงปรมาณและคณภาพในการเกบขอมลจากผทเกยวของกบงานประกนคณภาพ หรอสะทอนปญหาและแนวทางในการปฏบตทดของการท างานประกนคณภาพซงพบผล ดงน

ในเชงปรมาณมกลมตวอยางทงหมดจ านวน 85 คน สวนใหญเปนเพศหญงและชายพอๆ กน และมบทบาทหนาทเปนเจาหนาทประกนคณภาพมากทสด มประสบการณการท างานประกนคณภาพมานอยกวา 1 ป และสวนใหญรบรเกยวกบงานประกนคณภาพอยแลว โดยรบรเรองเกยวกบงานประกนคณภาพจากการประชมอบรม และจากการบอกเลา รวมทงจากสออนเทอรเนตมากกวาสออนๆ โดยมความถในการรบรอยในระหวาง 2-3 ครงตอป

81

สวนความคดเหนทมตองานประกนคณภาพของคณะของกลมตวอยางนน พบวา สวนใหญมความเหนวาคณะของตนมการด าเนนงานพฒนาดานระบบการเกบขอมลดวยเทคโนโลยททนสมยมากทสด รองลงมาเหนวาทมประกนคณภาพเกงและมความอดทน สวนทเหนดวยนอยทสดคอ การรบรงานประกนคณภาพในคณะยงไมทวถง ยงไมมความตอเนอง และองคประกอบของการประกนคณภาพทท าคะแนนไดงายทสดคอ กจกรรมการพฒนานกศกษา สวนองคประกอบการประกนคณภาพทท าคะแนนไดยากทสด ไดแกการผลตบณฑต

ส าหรบความเกยวของกบงานประกนคณภาพของกลมตวอยางสวนใหญเกยวของในแงการเปนผใหขอมลและเปนผเขยน SAR และเหนวาความส าเรจของงานประกนคณภาพจะขนอยกบการเขยน SAR ทด และการน าเสนอทด และเมอน ามาจ าแนกกลมโดยใชการแสดงความสมพนธระหวางตวแปรทสนใจในลกษณะ 2 ทางแลว พบวา กลมตวอยางทมประสบการณการท างานดานประกนคณภาพทต ากวา 1 ป จะรบรเรองประกนคณภาพมากทสด สวนผทมประสบการณมากๆ จะรเรององคประกอบของการประกนคณภาพมากขน และพบวาผทมประสบการณต ากวา 1 ป หรอ 1 ป จะรบรเกยวกบงานประกนคณภาพผานชองทางการประชมมากทสด สวนคนทมประสบการณหลายปจะรบรจากเพอมากกวาการประชม และทกกลมจะมการรบรเกยวกบงานประกนคณภาพปละอยางนอย 2-3 ครง

ในสวนความสมพนธระหวางประสบการณการประกนคณภาพกบความเหนตอการด าเนนงานดานประกนคณภาพ พบวา เกอบทกกลมเหนวาควรมการประชาสมพนธอยางทวถงและตอเนอง และควรแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพทเหมาะสม มทมงานทเกงและอดทน ส าหรบองคประกอบทคดวาท าคะแนนไดงายทสดนน ผทมประสบการณต ากวา 1 ป หรอ 1 ป ถง 5 ป หรอมากกวา เหนวา ไดแกองคประกอบท 3 คอกจกรรมการพฒนานกศกษา และเหนวาองคประกอบทท าคะแนนไดยากทสด ไดแก องคประกอบเรองการวจย การบรหารจดการและการผลตบณฑต นอกจากนผทมประสบการณการท างานดานการประกนคณภาพเกอบทกกลมยงมความเกยวของกบงานประกนคณภาพ โดยสวนใหญจะมสวนรวมในการเปนผใหขอมลและเปนผทเขยน SAR มากทสด

ส าหรบปจจยททกกลมเหนวามความส าคญตอความส าเรจของงานประกนคณภาพ ไดแก การเขยน SAR และการน าเสนอ สวนปจจยทมผลนอยทสดคอความรความสามารถเกยวกบการท างานประกนคณภาพ

ในสวนของผลการวจยเชงคณภาพทไดจากการสมภาษณเจาะลกนน พบวา ในดานสภาพการณการประกนคณภาพในคณะของผทใหสมภาษณกลาวไปในทศทางเดยวกนวา ปจจบนการประกนคณภาพในคณะเปนไปในทศทางทดขน คนในคณะมทศนคตตอการประกนคณภาพมากขน โดยเฉพาะบคลากรรนใหมๆ และเหนวาผทจะเขามาท างานประกนคณภาพไดจะตองเปนผทมความรบผดชอบ เขมแขง อดทน ปญหาทพบในการประกนคณภาพสวนใหญ ยงคงเปนเรองระบบการจดเกบขอมล สวนความเหนตอปญหาทเกดขนในองคประกอบตางๆ พบวา ปญหาทเกดขนในการท าการประกนคณภาพ ในองคประกอบท 1 ไดแก ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนด าเนนการ พบวา มปญหาในเรองของการวางแผนและการด าเนนการตามแผนใหครบ สวนตามกระบวนการ PDCA และแผนทวางไว ยงไมไดถกน ามาปฏบตอยางครบถวนสมบรณ สวนองคประกอบท 2 นน พบวา มปญหาในเรองสดสวนการมงานท าของบณฑต การผลตบณฑตใหเขาสระบบ

82

ความเปนสากล ในสวนองคประกอบท 3 มปญหาในเรองกจกรรมของนกศกษาทท ายงไมครบกระบวนการการในการวางแผนการลงมอท า การประเมน และการน าผลการประเมนมาปรบปรง การคดโครงการของนกศกษายงไมสอดคลองกบวสยทศน และหลกปรชญาของคณะทก าหนดไว การท างานของนกศกษายงอย ในลกษณะของการใหความสนใจกบโครงการมากกวาการท างานตามแผน

องคประกอบท 4 เรองการวจยและการสรางสรรค มปญหาใน 2 สวนคอ อาจารยไมมเวลาในการท าวจยมากนก และยงหาเงนทนการวจยจากหนวยงานภายนอกในสดสวนทนอย นอกจากนยงขาดการเผยแพรผลงานวจยออกไปสสากล คอยงมสดสวนของการน าไปเผยแพรตพมพในวารสารตางประเทศทม Impact Factor คะแนนสงๆ และงานของอาจารยยงไมไดรบการน าไปอางองมากนก

องคประกอบท 5 การบรการทางวชาการแกสงคมนน พบวา มปญหาในเรองการตความเกยวกบค าวา “ชมชน” “ความยงยน” โดยคณะวารสารศาสตรและนเทศศาสตรยงเหนวา ค าวาชมชน อาจหมายถง ชมชนทมความสนใจรวมกนกได ไมใชเปนชมชนเชงกายภาพเพยงอยางเดยว สวนความยงยนควรเปนความยงยนของผลจากโครงการทจะท าใหเกดผลในระยะยาว เนองจากการสอสารเปนศาสตรทมงเนนการกอใหเกดผลในระยะยาวมากกวาผลในระยะสน

องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม พบวา มปญหาในเรองการมสวนรวมในเชงวฒนธรรมชมชนเมอง ซงสวนใหญเปนวฒนธรรมรวม ไมใชวฒนธรรมเฉพาะพนท ท าใหการปฏบตของมหาวทยาลยทอยในเมองจงท าใหเกดรปธรรมไดยากกวามหาวทยาลยในตางจงหวด ทมวฒนธรรมทองถนทชดเจนและยงเขมแขงอย

องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการในขอน สวนใหญมปญหาในเรองการจดการในการใชทรพยากรใหเกดประสทธภาพและเปนไปตามกระบวนการ PDCA การบรหารทมปญหามากคอ การวางแผนพฒนาบคลากรในคณะใหเตบโตตามสายงาน

สวนองคประกอบท 8 เรองการเงนและงบประมาณ มปญหาในเรองการวเคราะห และการบรหารเงนใหเกดประโยชนสงสด สวนจดทท าไดดคอ ระบบการตรวจสอบทางการเงน และองคประกอบสดทาย คอองคประกอบเรองการประกนคณภาพ พบวา ผใหสมภาษณสวนใหญระบถงปญหาในองคประกอบนวา คอการสรางเครอขายของงานประกนคณภาพ ระบบสารสนเทศในการจดเกบขอมล และเรองการตความ

ในสวนของผลการสมภาษณเกยวกบแนวทางในการด าเนนงานประกนคณภาพใหอยในระดบ Best Practice นน พบวา ในองคประกอบท 1 ตองมการท าความเขาใจรวมกนตอค าวาระบบและกลไก ตองมวสยทศนทชดเจน มการถายทอดไปยงประชาคม รวมทงตองสรางแผนกลยทธทด และมแนวทางในการปฏบตอยางเครงครด เพอใหเปนไปตามแผน

สวนในองคประกอบท 2 เรองการเรยนการสอน ควรยดนโยบายในการผลตบณฑตใหเปนไปตามเปาประสงค ใชเทคโนโลยสารสนเทศในระบบการเรยนการสอน สรางหลกสตรระยะสน ระยะยาว ททนสมยและเปนทตองการของตลาด รวมทงตองเนนในเรองความเปนนานาชาต โดยการท า MOU กบมหาวทยาลย

83

ภายนอก ทงในประเทศและตางประเทศ ตองสรางความสมพนธทด พรอมกระตนใหอาจารยและนกศกษาไดท ากจกรรมดานวชาการมากขน

องคประกอบท 3 ในดานกจกรรมการพฒนานสตนกศกษา ควรสรางบณฑตทมความเปนเลศ โดยวางกรอบโครงการทนกศกษาควรท า สรางแผนรวมกบนกศกษา ท าอยางตอเนอง และใหเปนไปตามกระบวนการ PDCA

องคประกอบท 4 องคประกอบดานการวจย ควรเนนการสรางทมการวจย ท าใหบคลากรในคณะเกดการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการวจย ท าใหแผนในการท างานวจยของอาจารย ทงระดบบคคล สาขา และคณะ เพอใหเกดความเชอมโยงและบรณาการไปสการเรยนการวจย และการบรการวชาการแกสงคม

องคประกอบท 5 การบรการวชาการแกสงคม ตองท าใหบคลากรในคณะมความเขาใจตรงกนในแงความหมายของการบรการวชาการแกสงคม และควรสรางแผนทชดเจนตามความสามารถและจดเดนของคณะ ควรท าใหครบกระบวนการ PDCA และเนนการสรางเครอขายกบชมชนภายนอกมากขน

องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม ควรส ารวจพนททมวฒนธรรมทคณะสนใจ และด าเนนการอยางจรงจง ท าอยางตอเนอง

องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ จะตองวางแผน มการจงใจใหทกคนมสวนรวม และเขาใจในแผนกลยทธของคณะรวมกน ควรพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอน ามาใชในการบรหาร และเนนการแลกเปลยนเรยนรรวมกบบคลากรในระดบตางๆ

องคประกอบท 8 การเงนและงบประมาณ ควรเนนการใชเงนและการบรหารเงนอยางมประสทธภาพ ควรใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารดานการเงนมากขน

สดทาย องคประกอบท 9 ควรมแผนเกยวกบงานประกนคณภาพทชดเจน สนบสนนหมนเวยนใหเกดการเรยนรงานเรองประกนคณภาพของบคลากรในคณะในทกระดบ สรางทศนคตทดตอการท างานดานประกนคณภาพ เพอใหมบคลากรในการท างานดานนอยางเขมแขงและตอเนอง

จากผลการวจยดงกลาว จะเหนไดวา การท างานประกนคณภาพจะตองท าอยางเปนระบบ ทงในตวการประกนคณภาพโดยรวมทงหมดทท างานประกนคณภาพจะตองมองเหนถงความเชอมโยงของงาน ตงแตองคประกอบท 1 จนถงองคประกอบท 9 และจะตองมองเหนความเชอมโยงของบคลากรตางๆ ในคณะ ตงแตระดบผบรหาร ลงมาจนถงระดบปฏบตการ วาจะตองมการวางแผนด าเนนการดานการประกนคณภาพใหเกดความส าเรจอยางไร นอกจากนในตวโครงการแตละโครงการทท ากจะตองใชวธคดเชงกระบวนการและระบบ ทงในเรองการวางแผน (Planning) การลงมอท า (Doing) การประเมนผล (Control) และการน าผลไปพฒนาปรบปรงในการด าเนนการครงตอไป (Action) ซงจะด าเนนการทงหมดดงกลาว จะเหนไดวางานประกนคณภาพ จะตองกระท าอยางเปนระบบตามทฤษฎระบบ (System Theory) ทกลาวถงในเรองของความเปนองครวม (Wholeness) ของงานประกนคณภาพทตองมความสอดคลองกน แตละสวนจะเกยวของพงพงและมผลกระทบซงกนและกน (Dependence) นอกจากน การประกนคณภาพยงมลกษณะของการควบคมความส าคญทลดหลนกนไปตามล าดบขน (Hierarchy) กลาวคอ ในการด าเนนงานดานประกนคณภาพจะตอง

84

ถกก าหนดในระดบสงทเปนแผนกลยทธ (Strategic Plan) ลงมาสแผนระดบกลาง และน ามาสแผนการปฏบตงาน (Operation Plan) และในการด าเนนการจะตองค านงถง และใหความสนใจกบสภาพแวดลอมภายในและภายนอก ทมผลกระทบตองานดานประกนคณภาพ ( Internal and External Factors) เขน ตองค านงถงทงบคลากร งบประมาณ ความรความเขาใจของบคลากรตอการด าเนนงานในดานประกนคณภาพ รวมทงวฒนธรรมขององคกรแตละแหงดวย สวนปจจยภายนอกนน งานประกนคณภาพจะตองมการเปรยบเทยบการพฒนากบหนวยงาน หรอคณะทอยในสายงานเดยวกน เพอใหทราบถงต าแหนง (Position) ของคณะวา ปจจบนคณะไดพฒนาไปในระดบใด และตองปรบปรงในสวนใดบาง นอกจากนยงจ าเปนตองมการปรบตว (Adaptation) ในบางสวนทยงเปนปญหาทท าใหเปนอปสรรคในการพฒนาคณะ เชน การปรบทศนคตของบคลากรในองคกรตองานประกนคณภาพในระดบตางๆ ไมวาจะเปนทศนคตตอองคกร ตองาน หรอตอการปฏบตงานดานประกนคณภาพกตาม ซงในการปรบตวจะเปนไปในทศทางใดนน คณะจ าเปนตองมตวชวดหรอทราบถงปฏกรยาตอบกลบ หรอการตอบสนอง (Response) ของงานแตละสวนทก าหนดไววา ออกมาในเชงบวก (Positive Response) หรอออกมาในเชงลบ (Negative Response) ซงหากออกมาในเชงบวก เชน บคลากรในคณะมทศนคตทดมากขนตองานประกนคณภาพ คณะกควรจะเรงใหการประกนคณภาพกาวไปขางหนา หรอรกษาระดบของทศนคตดงกลาวไว แตหากเปนการตอบสนองในเชงลบ คณะควรมการปรบปรงแกไขหรอหยดกจกรรมทอาจท าใหเกดภาพเชงลบตอการท างานประกนคณภาพไว และหาวธการในการปรบปรงแกไขตอไป สดทายของการมองตามทฤษฎระบบคอ การมงไปสผลส าเรจ (Optimal Goal) การประกนคณภาพเปนงานทมงหวงผลส าเรจ ดงนน การด าเนนการทกอยางจะตองมการวางเปาหมาย หรอผลทตองการจะใหเกดไวอยางชดเจน สามารถวดและประเมนผลได รวมทงตองระบถงวธการประเมนผลส าเรจตางๆ ไวดวย

ขอเสนอแนะ จากผลการวจยดงกลาว ผวจยมขอเสนอแนะในการด าเนนงานดานประกนคณภาพไปสความเปน

Best Practice ดงน 1. การด าเนนงานดานประกนคณภาพตองน ามาพจารณาด าเนนการในเชงระบบมากขน มองทก

อยางเปนองครวม มระบบการควบคมทด มการประเมนผลงานการประกนคณภาพเปนระยะๆ 2. ควรพฒนาระบบสารสนเทศเพอการด าเนนงานดานประกนคณภาพในทกองคประกอบ และควร

ท าใหระบบนน สามารถแสดงผลเพอน าไปส การตดสนใจในการบรหารงานของผบรหาร (Management Information System) และน ามาใชเปนแนวทางในการควบคมการท างานของระดบปฏบตงานได (Decision Information System)

3. ตองพฒนาบคลากรในคณะใหมความร ความสามารถ สรางความตระหนกในเรองงานประกนคณภาพทเขมแขง โดยผานการเรยนรในการท างานประกนคณภาพในองคประกอบตางๆ

85

4. สรางเครอขาย (Network) ทงภายในและภายนอกประเทศ ในการสรางความรวมมอกน ทงดานวชาการ การวจย และโครงการดานอนๆ

86

ภำคผนวก

87

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice

กรณสมภาษณ สาขาวชานเทศศาสตร แขนงวชาประชาสมพนธ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎล าปาง

วนท 21 มกราคม 2557 มหาวทยาลยราชภฎล าปาง จงหวดล าปาง ผถกสมภาษณ

1) อาจารยอจฉรา วรรณมะกอก ผชวยคณบดฝายประชาสมพนธและ ประธานสาขาวชานเทศศาสตร (คนขวาสด)

2) อาจารยสดจนดา ปานค า อาจารยประจ าแขนงวชานเทศศาสตร (คนรบกระเชา)

88

89

ขอมลทวไป 1.ระยะเวลาททานเขามารบผดชอบงานดานประกนคณเปนเวลานานเทาไหร 2.ต าแหนงต าแหนงของทานในการในการท างานดานประกนคณภาพ คออะไร อาจารยอจฉรา ไดรบหนาทเปนผดแลดานงานประกนคณภาพเมอไดรบต าแหนงบรหารแทนอาจารยสดจนดา ทก าลงลาศกษาตอระดบปรญญาเอกซงรบผดชอบงานดานประกนคณภาพมา 17 ป และเคยเปนประธานสาขาวชานเทศศาสตร อาจารยอจฉรารบผดชอบงานประกนคณภาพมา 5 ป นบตงแตป พ.ศ. 2551 3.ในงานประกนคณภาพของหนวยงานทานแบงเปน กดาน อะไรบาง และฝายใดรบผดชอบ แขนงวชานเทศศาสตรไดด าเนนกจกรรมทางงานดานประกนคณภาพตามนโยบายมหาวทยาลยและนโยบายคณะวทยาการ ทงนมการแบงงานดานประกนคณภาพออกเปน 4 ดาน คอ 3.1 องคประกอบท 1 องคประกอบคณภาพดานการบรหารจดการ ผรบผดชอบโดยตรง คอ ประธานสายวชานเทศศาสตร อาจารยอจฉรา 3.2 องคประกอบท 2 องคประกอบดานคณภาพบณฑต ผรบผดชอบโดยตรง คอ ประธานสายวชาน เทศศาสตร อาจารยอจฉรา รศ.สวรรณ โพธศร อาจารยภาคภม พชวงศ และอาจารยกตวฒน กตบตร 3.3 องคประกอบท 3 องคประกอบดานงานวจยและงานสรางสรรค ผรบผดชอบโดยตรง คอ ประธานสายวชานเทศศาสตร อาจารยอจฉรา และ ผศ.ดร.บษยากร ตระพฤตกลชย 3.4 องคประกอบท 4 องคประกอบดานการบรการวชาการ ผรบผดชอบโดยตรง คอ อาจารยกนกพร เอกกะสนสกล ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร จดออนของงานดานการประกนคณภาพ จะสมพนธกบงานประกนคณภาพของคณะวทยาการจดการ เนองจากจะตองสงเอกสารหลกฐานไปไวในฐานขอมลคณะวทยาการจดการและเจาหนาทของคณะฯ ทรบหนาทดานงานประกนคณภาพมการเปลยนแปลงบคลากรทเขามารบผดชอบงานเปนประจ า ท าใหความเขาใจในงานดานประกนคณภาพ โดยเฉพาะประเดนรายละเอยด หลกฐานเอกสาร และความสอดคล องตองกนขององคประกอบในงานดานประกนคณภาพ ประการตอมาของจดออนดานงานประกนคณภาพเปนเรองของความรความเขาใจในแตละองคประกอบแตละดาน ทมการปรบเปลยนตามลกษณะความเขาใจของคณะกรรมการทเขามาประเมนทงภายในและ ภายนอก อกทงยงไมเคยมการจดอบรมดานงานประกนคณภาพ ท าใหผท างานดานประกนคณภาพไมเขาใจ ในดานเอกสารประกอบ หลกฐานเอกสารประกอบในแตละองคประกอบ ประการทสาม งานดานประกนคณภาพของนเทศศาสตรในชวงระยะแรกท างานบนความเหนอยและ สบสนในการหาเอกสารหลกฐานเพมเตม ในชวงเวลาดงกลาวนนไมมการวางแผนระยะยาวในการท างานเพอ ใหสอดคลองกบขอก าหนดกฎเกณฑตางๆ ทประกนคณภาพไดก าหนดไวในแตละองคประกอบ

90

ประการทส มจ านวนอาจารยทมคณวฒทางวชาการ 2 ทานโยกยายไปท างานทอนเนองจากครอบครว และอก 1 ทาน ลาไปศกษาตอท าใหสาขาวชามบคลากรทเกงทางดานวชาการและเปนผดแลองคประกอบของ ประกนคณภาพดวยหายไป ตองเรงสราง สนบสนนหรอเปดรบบคลากรทสามารถเขามาทดแทนไดภายในป 2558 จดแขงของงานดานประกนคณภาพ คอ การจดระบบงานประกนคณภาพไวในแผนการปฏบตงาน (Action Plan) ของสาขาวชานเทศศาสตรแบบปตอป เพราะเอกสารหลกฐานและโครงการตางๆ จะมการ ปรบเปลยนไปตามลกษณะของตวชวด และคะแนนทก าหนดไวจากประสบการณจดท าแผนงานประกนฯ ทผานมา คอ มโครงการ มการด าเนนกจกรรมโครงการทคลายคลงกบองคประกอบในแตละดาน แตปรากฏวา เอกสารหลกฐานไมครบและไมสอดคลองกบทอธบายในรายละเอยดทก าหนดไว ประการตอมา การจดท าโครงการในแตละครงจะมการจดท าโครงการโดยใหหนงโครงการ และแยกแตละโครงการตามองคประกอบทระบไวในแผนงานดานประกนคณภาพ เชน โครงการกจกรรม พฒนานสตสามารถบรณาการใหเปนงานวจย และใหเขากบตวบงชดานอนๆ ซงกระบวนการดงกลาวนจะชวย ลดทอนการท างานของบคลากรในสาขาวชา และไมท าใหเกดจ านวนกจกรรมทมากเกนไป เชน โครงการ บมเพาะนกนเทศศาสตรมออาชพ ใชวธการเพมเตมกจกรรม การเชญวทยากรทมประสบการณทางวชาชพ และอยในสายงานโฆษณาประชาสมพนธมาบรรยายและใหความรเพมเตมกบนกศกษา จากนนมการ ประเมนระดบความร ความสามารถทไดรบความรจากวทยากรกบนกศกษาโดยตรง 2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร? Vision ของสาขาวชานเทศศาสตร สอดคลองกบวสยทศนของคณะและมหาวทยาลยคอ การเนนการพฒนาองคความรของนกศกษาใหรบใชชมชนและสงคม ใกลชดชมชน สงคม ทกอ าเภอในชมชน วสยทศนของนเทศศาสตร มหาวทยาลยราชภฎล าปาง “ผลตบณฑตนเทศศาสตรใหรรอบ รลกอยางไรกบทองถน ภารกจ (Mission) ท าใหบณฑตมจตอาสา เสยสละเพอสวนรวม 3.หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง การวางแผนงานดานประกนคณภาพจะด าเนนกจกรรมกนเปนคราวละปตอป โดยทมการจดท ากอน เปดภาคเรยนการศกษา กจกรรมตางๆ หลายกจกรรมไดเรมไปแลวจะตองท าการวางแผนใหเขากบภาพรวม ของชวงเวลานนๆ ทงนคณาจารยในแขนงวชาจะท าการก าหนดกจกรรมโครงการรวมกนกอนเปดภาคเรยนการ ศกษา เพอใหก าหนดแผนการท างานกจกรรมใหสอดคลองกบองคประกอบและระดบของคะแนนทถกก าหนด ไวในงานประกนคณภาพ หากกจกรรมใดไมเหมาะสมหรอลวงเวลาของการประเมนประกนคณภาพจะตด กจกรรมโครงการนนออกไปและโยกไปอยในแผนหนาเพอใหเกดความเหมาะสมกบชวงเวลาในการประเมน ซงไดประโยชนในทกดาน นอกจากนแลวยงเนนการวางแผนกจกรรมทมงสงเสรมทกษะของนกศกษาระดบปรญญาตรในการเขาถงชมชน วาระใดเปนวาระแทรกและเรงดวน คณะกรรมการจะจดกจกรรมนนและมการน าเขาทประชม

91

โดยม การขอความรวมมอคณาจารยในแขนงวชาเพอสรางความมสวนรวมตามความถนดและความสามารถของแต ละคนทมความแตกตางกนออกไป เชน ประธานสาขาวชาจะถนดทางดานศลปวฒนธรรม หากมกจกรรมทเรง ดวนหรอแทรกเขามากจะเปนผด าเนนการและประสานงานกบทกฝาย จากนนจะท าการสรางกจกรรมโครงการ เสรมทางดานบรการวชาการ โดยมใหนกศกษาทลงพนทไดท าการเกบขอมลวจยไปพรอมกนๆ ดวยเพอใหสอด รบกบประเดนทางดานการวจย และการบรการสชมชน 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร

(ดจากเอกสารการประกนคณภาพและ SAR แนบ) องคประกอบท 1, 3 และ 4 ได 5 คะแนน สวนองคประกอบท 2 ได 4.66 คะแนน ซงทง 4 องคประกอบนนมสวนเกยวของกบ จดออนและจดแขงทไดกลาวไปขางตน แนวทำงกำรปฏบตสกำรเปน Best Practice 1.องคประกอบทไดคะแนนสงสด และคาเฉลยเกน 4 ไดแกองคประกอบใด องคประกอบท 1 องคประกอบดานการบรหารจดการ ได 5 คะแนน องคประกอบท 2 องคประกอบดานการผลตบณฑต ได 4.66 คะแนน องคประกอบท 3 องคประกอบดานการวจย ได 5 คะแนน องคประกอบท 4 องคประกอบดานการบรการวชาการสชมชน ได 5 คะแนน 2.แนวทางการปฏบตในองคประกอบดงกลาวเปนอยางไร - มการวางแผนและมการก าหนดกระบวนการในการด าเนนการในองคประกอบตาง ๆ อยางไร - มการก าหนดวสยทศนไวอยางไร (เปาหมาย)มการก าหนดเปาหมายและการสนบสนนเพอใหด าเนนการไดอยางส าเรจอยางไรบาง - กลมบคคลทรบผดชอบ - วธการเกบรวบรวมขอมลในองคประกอบดงกลาว - ปญหาอปสรรคทเกดขน - แนวทางในการแกไขมอะไรบาง - มแนวทางใดบางในการรกษาคะแนนในระดบ Best Practice ใหคงอย จากค าถามในขอท 2 ทงหมดสรปเปนประเดนองคประกอบดงน องคประกอบท 1การบรหารจดการ องคประกอบนจะท าเชนเดยวกบองคประกอบดานการบรหารจดการในปทผานมา เพราะมบทบาท หนาท และการจดกจกรรมหลกๆ ทเหมาะสมอยเดมแลว เชน กจกรรมปนดนใหเปนดาว เนนสงเสรมนกศกษา ใหมความรจากประสบการณวชาชพไดอยางไร โดยอาศยการบมเพาะจากนกนเทศศาสตรมออาชพ จากนนจะ

92

วางแผนดานการวจยเพอน านกศกษาลงพนทในการท าวจย เกบขอมล พรอมๆ กบรวมน าเสนองานวจยทเกด จากงานคนควาอสระ (IS) อยางนอยปละครง ทงนการท างานดานการวางแผนบรหารจดการมปญหาส าคญคอบคลากรทมความพรอมในการขยาย หลกสตรใหรองรบระดบบณฑตศกษา แตอยางไรกตามทตงเปาหมายไววา อาจารยทลาศกษาตอจะกลบมา เปดหลกสตรปรญญาโทไดในป พ.ศ. 2558 โดยจะท าการส ารวจตลาดเปาหมายในบรเวณใกลเคยงกอน และเนนทจะเปดหลกสตรกลยทธการสอสาร เพอใหรองรบกบความตองการของผประกอบการในเขตภาค เหนอตอนบนเปนอนดบแรก องคประกอบท 2 การพฒนาบณฑต มงเนนทจะปรบปรงหลกสตรเพอใหสอดคลองกบงานประกนคณภาพ รายวชาใดทควรจะปรบใหเขา กบสถานการณและความเปลยนแปลงของโลกและทองถนจะท าการปรบปรง เนอหารายวชาและเปาหมาย รายวชาเปนอยางไรกจะท าการปรบปร งในแตละป ท งน แตละหลกสตรมความแตกตางกน เชน เดมเปนหลกสตรศลปศาสตร (ศศ.บ) ซงมปญหาคอองคความรทางดานนเทศศาสตรไมแนนมากพอ และมระยะเวลาในการศกษา 3.5 ป จงท าการปรบปรงหลกสตรใหเปน หลกสตรนเทศศาสตร 2555 โดยการเพมเตมรายวชาจากจ านวน 126 หนวยกต ใหเปน 145 หนวยกต และใชระยะเวลาในการศกษา 4 ป ได นศ.บ ทตรงกบความตองการของตลาดแรงงานอยางแทจรง ทงนหลกสตรจะเนนเปดรบสมครนกศกษาท มคณภาพมผลการเรยนด เพราะรบกลมละไมเกน 50 คน จ านวน 2 หอง และมหลกสตร กศปป. อกหนงรนท ยงเปดรบอย เดมหลกสตรเนนผลตทางดานการประชาสมพนธแตปจจบนมงเนนผลตบณฑตใหรอบรทางดานการ สอสารมากขน และขยายวงใหครอบคลมทกสาขาทเกยวของกบการสอสาร ทงนมการเนนทจะเปดสอนวชา ภาษาองกฤษเพองานทางดานนเทศศาสตรและวชาสอมวลชนในอาเซยน เพม เพอใหสอดรบกบกระแสความ เปลยนแปลงและนโยบายของการพฒนาประเทศ ท งน ในชวงเรมตนมการเชญวทยากรทความร มความสามารถและมคณวฒ เชน คณประภสสร รงเรอง นายกสมาคมผสอขาวจงหวดล าปาง มาเปนวทยากร ในครงคราวไป

กลไกการท างานดานศลปะวฒนธรรมมงเนนการท างานรวมกบคนในทองถน โครงการทท าใหคะแนนประกน คณภาพสง คอ โครงการละครเวทนเทศศาตรทผสมผสานการเขยนบทใหเขากบวถชวตของผคนในชมชน ซง ละครเวทครงลาสด คอ มการเชญปราชญชาวบาน อาจารยศกด สกเสรมเสรรตนชย มารวมเขยนและวเคราะหบท ต านานหนานทพยชาง ใหกลายเปน Plot เรองละครเวทเรอง ปรศนาหมาขนค า จากนนประสานงานกบคณะและสาขาวชาทมความ ถนดในดานตางๆ อาท ไฟ แสง เสยง ชดแตงกาย แตงหนา และออกอากาศทางสถานโทรทศนไทยพบเอสรวมดวย

93

องคท 3 ดานงานวจยและงานสรางสรรค กอนหนานมอาจารยทมความสามารถทางดานงานวจยสองทานคอ ผศ.ดร.บษยากร ตระพฤตกลชย ทมความถนดทางดานกฎหมาย และท าวจยโดยลงพนทภาคสนาม และ ผศ.ดร.ปองปราชญ สนทรเภสช ซง ทงสองทานไดรบทนจากสกว และวช ท าใหคะแนนในสวนของงานวจยมาก แตเมอทงสองทานไดลาออกกะทนหนอาจจะท าใหคะแนนในสวนนหายไปไดในงานประกนครงหนา อยางไรกตามคณาจารยในแขนงวชาไดมการสนบสนนระหวางกนใหรวมมอกนท าวจย โดยเฉพาะประเดนวจย ทเกยวของกบการทองเทยวในชมชน แนวทางการจดการสขภาวะชมชน และศลปวฒนธรรมของจงหวด ทงนงานวจยทงสามชนนนมการด าเนนการวจยเสรจแลว งานวจยทเพงด าเนนการสนสดหนงเรอง คอ วจยทางดานศลปวฒนธรรม (งบประมาณทไดรบ 100,000 บาท) สวนงานวจยพฤตกรรมการเปดรบสอของ ประชาชนในจงหวดล าปาง ไดไปน าเสนอผลงานทเวทวจยระดบชาต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร งานวจยเรองสขภาวะชมชน น าเสนอในเวทการประชมวชาการนานาชาตทจดขนในประเทศไทย ป 2553 ของมหาวทยาลยขอนแกน งานวจยเรองการจดการสอสารชมชน กรณบานปงชน แมเมาะ ล าปาง น าเสนอทเมองทองธาน งานวจยทด าเนนการมาทงหมดสามารถน าไปใชประโยชนไดจรงในระดบชมชน และยงมอกหลายงาน วจยทไดรบเงนสนบสนนจากมหาวทยาลย งบประมาณทไดรบสนบสนนจากภายนอกมหาวทยาลยรวม 288,305 บาท องคประกอบนไดรบคะแนนสงเนองจากคณบดคณะวทยาการปจจบนทานมประสบการณทางดาน งานวจยและไดรบทนสงเสรมจาก วช เปนประจ า ท าใหมนโยบายสงเสรมและกระจายงาน รวมทงสนบสนนให คณาจารยในทกสาขาไดท าการวจยโดยตรง โดยไมจ ากดงบประมาณทจะไปน าเสนอผลงานวจย องคประกอบท 4 ดานศลปวฒนธรรม สอดคลองกบองคประกอบท 2 ดานการพฒนานกศกษาในการท าละคร สงเสรมต านานทองถน ไมเพยงเทานนยงใชวธการน าเสนอผานรายการทางสถาน ThaiPBS ประชาสมพนธใหนกศกษาดาวนโหลด Ringtone เพลงหนานทพยชาง

นอกจากนยงผลกดนใหคณาจารยในแขนงวชาไดออกไปบรการวชาการในชมชน เปนทปรกษา เปนวทยากรในทองถน อกทงยงมการรณรงคใหมการพดภาษาค าเมอง และแตงกายทองถน การจดเกบรวบรวมขอมลนนจะด าเนนการในระดบสาขาและระดบคณะ โดยใหรายงานกจกรรมโครงการทก งานมส าเนาอยางนอย 3 ชด โดยทงสามชดจะส าเนาสงไปใหคณะทกครง และมการจดเกบเอกสารในตเอกสาร โดยแยกเกบตามแตละองคประกอบไมซ าซอนกน ทงนอาจารยทด าเนนกจกรรมนนจะตองมการเกบตนฉบบไว ดวยอยางนอย 3 ชด เมอมกรรมการมาพจารณาสามารถทจะน าเสนอใหคณะกรรมการดไดทนท ในแตละองคประกอบตองมหลกฐาน คอ โครงการ รายงานโครงการ มคอ และแผนการสอน บนทกการประชม และสรางระบบกลไกผานการบรหารจดการแขนงวชา ปญหาและอปสรรคในระดบสาขาไมพบ เนองจากมเจาหนาทเฉพาะและประธานสาขารบผดชอบงานดาน การประกนคณภาพโดยตรง แตจะพบปญหาในระดบคณะ เพราะมการเปลยนแปลงบคลากรทเขามารบผดชอบงานบอยครง แตละคนมความสบสน

94

ไมเขาใจในความหมาย เอกสารหลกฐานใน SAR แตละองคประกอบ ท าใหตองมาอธบายหรอตความกนใหม เชน การตความหมายของศลปวฒนธรรมจะตความหมายแความการ แสดงออกผานการร า หรอรอง แตในความจรงแลว นเทศศาสตรสามารถประยกตการแสดงศลปวฒนธรรม ผานสอตางๆ ทงละครเวท สอโทรทศน ประกวดภาพถาย ซงหลกฐานเหลานตองชแจงวาสามารถน าไปเปน หลกฐานดานงานประกนคณภาพได เอกสารเมอสงไประดบคณะจะปะปนกน เพราะมหลายแขนงวชา

อยากใหมการจดอบรมดานการประกนคณภาพบอยครงเพอใหเกดความเขาใจตรงกน เนองจากนเทศศาสตรเปนสาขาทท าใหคณะไดรบคะแนนสง จงถอวากดดนทจะตองรกษาคะแนนใหสงเชนน ไปตลอดซงเปนความยากประการหนง มการตรวจสอบเอกสารประกนคณภาพทกสามเดอน เพอใหรวาอะไรอย อะไรหาย และเจาหนาทจะตองท าการลงรบเอกสารวาไดรบเอกสารจากสาขาแลว เพอใหสามารถตรวจสอบไดวาเอกสารยงอยครบ

95

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice กรณสมภาษณ คณะการสอสาร มหาวทยาลยเชยงใหม

วนท 21 กมภาพนธ 2557 โรงแรมแกรนดรเวอรไซต อ.เมอง จงหวดพษณโลก ผถกสมภาษณ

1) ดร.จรศกด สาระรตน รองคณบด (คนตวสงมากกวา) 2) ดร.ศภฤกษ โพธไพรตน ผชวยคณบดฝายวชาการและประกนคณภาพ (คนตวสงนอยกวา)

96

ขอมลทวไป 1.ระยะเวลาททานเขามารบผดชอบงานดานประกนคณเปนเวลานานเทาไหร เนองจากคณะการสอสารมวลชนได รบการอน มต จากสภามหาวทยาลย เช ยงใหม ให เป น คณ ะการส อสารมวลชน คณ ะในก ากบมหาวทยาลยเชยงใหม เมอวนท 27 สงหาคม 2548 โดยมรองศาสตราจารยสดศรเผาอนจนทรด ารง ต าแหนงคณบดคนแรกแตชวงเวลาดงกลาวคณะการสอสารฯ ยงไมไดเขาระบบการประกนคณภาพตามแบบ สมศ ตอมามคณบด คอ รศ.ดร. กรวรรณ จตวรกาญจน เปนคณบด คณะเรมเขาสระบบการประกนคณภาพตาม สมศ. แตเกดปญหาในดานการปฏบตหนาทและความไมเขาใจวธการจดท าเอกสารตางๆ ใหเหมาะสมกบกบระบบททาง สมศ.ไดก าหนดไว แมจะมการจดท ากจกรรม โครงการ มการเรยนการสอนอย แตไมไดมการจดเกบเอกสาร หลกฐานตรงกบทระบบงานประกนคณภาพก าหนดไว ท าใหงานประกนคณภาพไมผานการประเม นของคณะ กรรมการภายนอก และสงผลตอการด ารงต าแหนงของคณบด จนเกดเปนความขดแยงครงใหญ กลายเป นข าว ปรากฏ ในหน าหน งส อ พม พมตชน (ซ งค อน กข าวท เป นศษย เก าส อสารมวลชน มหาวทยาลยเชยงใหม) น าเอาภาพขาวการขบไลคณบดไปออกขาว และโดยเฉพาะการเสนอขออนมตหลกสตรไมผาน จงเกดสภาวะ สญญากาศ ทไมมคณบด จนได รศ. นพ. อ านาจ อยสข มาด ารงต าแหนงเปนคณบดชวคราวเพอสรรหาคณบด ทเหมาะสม จนได ดร.จรพร วทยศกดพนธ เปนคณบดทด ารงต าแหนง แมจะเกษยนไปแลวทานยงขอขยายเวลา ปฏบตงานและด ารงต าแหนงจนถงปจจบน

คณะการสอสารมวลชน เปดสอนตามหลกสตรปรญญาตร ศลปศาตรบณฑต โดยแบงเปน 5 แขนงวชา ไดแก แขนงวชาวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง แขนงวชาการประชาสมพนธและการโฆษณา แขนงวชา หนงสอพมพและนตยสาร แขนงวชาสอสารการแสดง และแขนงวชาสอใหม

รองคณบด และผชวยคณบดดานประกนคณภาพเขามาปฏบตงานในป 2554 – 2555 อนเปนชวงระยะเวลาทมการเปลยนคณบด และมคณบดชวคราว เจาหนาทและบคลากรไมมความรความเขาใจ ดานงานประกนคณภาพ อกทงยงไมเขาใจวาความหมายขององคประกอบและเอกสารหลกฐานตางๆ นนเปนอยาง ไร คณาจารยในคณะการสอสารฯ ไมเคยเกบบนทกเอกสารหลกฐาน ท าใหการปฏบตงานในชวงแรกๆ ไมเปนไป อยางมประสทธภาพ จนเปนเหตใหคะแนนของการประเมนในรอบป 2555 เปนตนมาไมผานการประเมนเกอบทก องคประกอบ ยกเวนองคประกอบท 3 ดานการพฒนาคณภาพนกศกษา ได 4 คะแนน แตไมไดท าใหองคประกอบ อนๆ ผานไปดวย ทงนรองคณบดฯ ไดอธบายวาเหตทประกนคณภาพของคณะไมผานมองคประกอบหลก 3 สาเหตดงน

สาเหตท 1 วสยทศนในการบรหาร สาเหตท 2.ต าแหนงต าแหนงของทานในการในการท างานดานประกนคณภาพ คออะไร และ 3.ในงานประกนคณภาพของหนวยงานทานแบงเปน กดาน อะไรบาง และฝายใดรบผดชอบ

3.1 คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษา คณะการสอสารมวลชน ประจ าป พ.ศ.2555 1. คณบดคณะการสอสารมวลชน ประธานกรรมการ 2. รองคณบดฝายบรหาร รองประธานกรรมการ

97

3. ผอ านวยการสถานวทยเสยงสอสารมวลชน กรรมการ 4. หวหนาส านกวชาการสอสารมวลชน กรรมการ 5. ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตรฯ กรรมการ 6. ผชวยคณบดฝายแผนและพฒนาคณภาพนกศกษา กรรมการ 7. ผชวยคณบดฝายวชาการ กรรมการ 8. ผชวยคณบดฝายวเทศสมพนธและกจการพเศษ กรรมการ 9. ผชวยศาสตราจารยลดดาวลย อนทจกร กรรมการ 10.อาจารย ดร.ศภฤกษ โพธไพรตนา กรรมการ 11.เลขานการ คณะการสอสารมวลชน กรรมการและเลขานการ 12.นางสาวอรอนงค ตยแสน กรรมการและผชวยเลขานการ 3.2 คณะกรรมการสนบสนนขอมลและรวบรวมหลกฐานรายงานการประเมนตนเอง คณะการสอสารมวลชน ประจ าป พ.ศ.2555 ผสนบสนนองคประกอบท 1 1. นางสาวถรนนท ปาล กรรมการ 2. นางสาวอรอนงค ตยแสน กรรมการ ผสนบสนนองคประกอบท 2 3. นางปยะวน จนทราภานนท กรรมการ 4. นางสาวเกษร ตตยะอนนต กรรมการ 5. นางสาวกรรณกา สารด กรรมการ 6. นายชาญวทย เฮาประมง กรรมการ 7. นางวชราภรณ ใจเมคา กรรมการ 8. นายกตต ศรจนทรมาก กรรมการ 9. วาท ร.ต.พลทรรปณ มทธว อดศยตรเอกภาพ กรรมการ ผสนบสนนองคประกอบท 3 10.วาท ร.ต.พลทรรปณ มทธว อดศยตรเอกภาพ กรรมการ 11.นางสาวศรลกษณ หรงแกว กรรมการ ผสนบสนนองคประกอบท 4 12.นายกฤษดา แผลงศร กรรมการ ผสนบสนนองคประกอบท 5 13. เลขานการคณะการสอสารมวลชน กรรมการ 14. นางปยะวน จนทราภานนท กรรมการ 15. นางสณสา อนตะพงค กรรมการ

98

16. นายกฤษดา แผลงศร กรรมการ 17. นางสาวสพตรา พตตาสงห กรรมการ

ผสนบสนนองคประกอบท 6 18. นายชยอนนต พนธศรเกต กรรมการ 19.นางเปยะวน จนทราภานนท กรรมการ 20.นางสาวเกษร ตตยะอนนต กรรมการ 21.นางสณสา อนตะพงค กรรมการ 22.นางสาววรรณา เกดลาภ กรรมการ 23. นางสาวศรลกษณ หรงแกว กรรมการ

ผสนบสนนองคประกอบท 7 ตวบงชท 7.1 24. เลขานการคณะการสอสารมวลชน กรรมการ 25. หวหนางานบรหารทวไป กรรมการ 26. หวหนางานนโบบายและแผนและประกนคณภาพ กรรมการ 27. หวหนางานการเงน การคลง และพสด กรรมการ 28. หวหนางานบรการการศกษาและพฒนาคณภาพนกศกษา กรรมการ 29.หวหนางานบรหารงานวจยและวเทศสมพนธ กรรมการ 30. ประธานกรรมการอาคารสถานทฯ กรรมการ 31. นางสาวอรพรรณ ปนกน กรรมการ ตวบงชท 7.2 32. นางสาวอรอนงค ตยแสน กรรมการ ตวบงชท 7.3 33. หวหนาหนวยเทคโนโลยสารสนเทศและโสตทศนปกรณ กรรมการ 34. นายกตตศกด ไชยค า กรรมการ ตวบงชท 7.4 35. เลขานการคณะการสอสารมวลชน กรรมการ 36.หวหนางานบรหารทวไป กรรมการ 37. หวหนางานนโบบายและแผนและประกนคณภาพ กรรมการ 38. หวหนางานการเงน การคลง และพสด กรรมการ 39. หวหนางานการบรการการศกษาและพฒนาคณภาพการศกษา กรรมการ 40. หวหนางานบรหารงานวจยและวเทศสมพนธ กรรมการ 41. ประธานกรรมการอาคารสถานทฯ กรรมการ

99

ผสนบสนนองคประกอบท 8 42. นายชชวาลย ใหมจนทร กรรมการ ผสนบสนนองคประกอบท 9 43. นางสาวถรนนท ปาล กรรมการ 44. นางสาวอรอนงค ตยแสน กรรมการและเลขานการ

ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร

จดออนของงานดานการประกนคณภาพ ทผานมาไมมผรบผดชอบงานประกนคณภาพ โดยตรง และมปญหาเรองผบรหาร รองคณบด และผชวยคณบดดานประกนคณภาพ เขามาปฏบตงานในป 2554 – 2555 อนเปนชวงระยะเวลาทมการเปลยนคณบด และมคณบดชวคราว เจาหนาทและบคลากรไมมความร ความเขาใจ ดานงานประกนคณภาพ อกทงยงไมเขาใจวาความหมายของ องคประกอบและเอกสารหลกฐานตางๆ นนเปนอยาง ไร คณาจารยในคณะการสอสารฯ ไมเคยเกบบนทก เอกสารหลกฐาน ท าใหการปฏบตงาน ในชวงแรกๆ ไมเปนไป อยางมประสทธภาพ จนเปนเหตใหคะแนนของ การประเมนในรอบป 2555 เปนตนมา ไมผานการประเมนเกอบทก องคประกอบ ยกเวนองคประกอบท 3 ดานการพฒนาคณภาพนกศกษา ได 4 คะแนน แตไมไดท าใหองคประกอบ อนๆ ผานไปดวย ทงนรองคณบดฯ ไดอธบายวาเหตทประกนคณภาพของคณะไมผานมองคประกอบหลก 3 สาเหตดงน

สาเหตท 1 วสยทศนในการบรหารจดการของผบรหาร ทไมเหนวาการประกนคณภาพการศกษา คอ ระบบของการสรางมาตรฐานของหลกสตรใหสอดคลองกบท สมศ และสกอ ก าหนดไว โดยมองวาเปนเรองทเพม ภาระงานใหผปฏบตงานและผบรหารมากกวาจะชวยยกระดบคณภาพการศกษา โดยสวนตวมองวา การท คณาจารยและผบรหาร ไมปฏบตตามกตกามาตรฐานทก าหนดไวในระดบคณภาพของอดมศกษา (Standard) กควรจะตองท างานใหสอดคลองกบพนธกจ 4 ดานของมหาวทยาลยเชยงใหม มใชมองความเปนสวนตวในการ ปฏบตงานอยางทเคยปฏบตมาเมอ 50 ปทแลว

สวนผบรหารเองกควรจะมภาวะผน าและมวสยทศนทชดเจน ก าหนดเปนนโยบายชดเจนวา งานประกน คณภาพนนเปนเรองททกคนในคณะควรใหความสนใจและมอบหมายบทบาทหนาทเชงค าสงใหปฏบตตาม หากไม ปฏบตตามจะมขอก าหนดบทลงโทษ เชน ประเมนใหบคลากรผนนไมผานหรอไมขนขนเงนเดอนให

สาเหตทสอง คณาจารยในคณะ ไมเคยเขาใจวางานประกนคณภาพเปนงานส าคญทก าหนดในเชงนโยบาย ชาต คณาจารยปฏบตหนาทงานสอนอยางด แตไมมการจดท าเอกสาร เชน มคอ 3 หรอเขยนโครงการใหสอดคลอง กบงานบรการวชาการ การประเมนคณภาพของผเรยน การใหบรการวชาการแกสงคมไมมหนงสอตอบรบ หนงสอเชญ ทจะเปนเอกสารผานเขาระบบการจดเกบเอกสาร ใหเปนคะแนนส าหรบการประกนคณภาพได เมอผทท าหนาทในการดแลองคประกอบดานการประกนคณภาพนนๆ ไปตามเอกสารกจะ

100

ไดรบค าตอบวา ไมมเอกสารหลกฐานเลย เชน การจดรายการวทย อนเปนสวนหนงของงานประกนคณภาพดานการบรการ วชาการ และดานการเรยนการสอน การพฒนานกศกษา แตปรากฏวาไมมการก าหนดในผงรายการ ไมมบทรายการ ไมมเทปบนทกรายการ และไมมการจดเกบบนทกภาพขณะปฏบตงาน ท าใหไมสามารถน าไปอาง องกบคณะกรรมการทเขามาประเมนไมได

นอกจากนคณาจารยในคณะจะรบภาระการสอน Minimum load มากกวาจะรบงานสอนจากรายวชาทม การจดสรรใหในหลกสตร แมคณาจารยจะสอนอยางมคณภาพ นกศกษามคณภาพ มงาน มต าแหนงตางๆ ในสงคม แตคณาจารยไมสนใจท าวจย ทนจดสรรใหกบคณาจารยในการท าวจยมจ านวนมาก แตไมมใครสนใจขอทน ท าใหองคประกอบทสอง ดานการวจยไมไดคะแนนเพราะไมมโครงการวจย

คณาจารยทกทานทราบดวามการประเมนดานการประกนคณภาพแตไมปฏบตตาม และมการจดท า เอกสารตามท สมศ ก าหนดไว สงผลตอสาเหตทสาม

สาเหตทสาม เจาหนาทไมไดท าการจดเกบเอกสาร หลกฐานตางๆ เพราะไมสามารถเรยกหาจากคณาจารย ตามความรบผดชอบในองคประกอบตางๆ ได นอกจากนเจาหนาทในคณะยงไมมความคดเชงสรางสรรคหรอความ คดทจะพฒนางานของตวเองใหกาวหนา รอรบค าสง ไมเขาใจในความเปนบคลากรในคณะฯ เชน ไมรวาอตลกษณ ของคณะการสอสารฯ คอ อะไร องคกรเปนแบบใด แผนการบรหารคณะไมตรงกบแผนททางประกนคณภาพ ก าหนดให และไมยอมปรบเอกสารยอนหลงใหเขากบแผนของงานประกนคณภาพ

เจาหนาทเกบเอกสารหลกฐานทไมสอดคลองและไมตรงกบมาตรฐานทประกนคณภาพก าหนดไว สงผลใหเอกสารหลกฐานดงกลาวนนเปนเพยงเศษกระดาษ (ขยะ) ทไมมประโยชน เพราะเอกสารทเจาหนาท เกบไวเปนแผนทไไมไดท าตามกรอบ PDCA และไมมการจดท า SAR รวมดวย เลยไมเกดประโยชนกบการถก ประเมน เชน มแผนปฏบตงาน มแผนด าเนนงาน และนอกจากนคณะผบรหารทกคนกลงความเหนวา ใหมการ รายงานคณะกรรมการทเขามา ประเมนจากภายนอกตามจรง (Fact) วาทผานมาคณะไดจดท าเอกสารไวเพยง เทานน และจะไมปรบเปลยนใหเขากบความตองการของคณะผประเมน

จดแขงของคณะ คอ ความเขมแขงของวฒนธรรมคณะ และวฒนธรรมของ คณาจารยทมรนเกา รนกลาง และรนใหม ท าใหไมมจดแขงทเหมาะกบงานประกนคณภาพ

นอกจากนงานประกนคณภาพยงไมมขอดอะไร เพราะเพงจะเรมเรยนรและมการประชมโครงการ วจยเชงปฏบตงานดานการพฒนาความรและทกษะดานการจดท า SAR ใหกบบคลากรเจาหนาทในคณะฯ เมอตนเดอนกมภาพนธ และเปนครงแรกทมการประชมนอกสถานท (งบประมาณ 80,000 บาท)

2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร วสยทศน

คณะการสอสารมวลชน เปนสถาบนชนน าระดบชาตทไดมาตรฐานสากลดานการเรยนการสอน

101

การฝกอบรม และการวจยดานการสอสาร เปนแหลงสรางภมปญญาเพอสนตประชาคม มการบรหารจดการ ทดและมธรรมาภบาลตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน

พนธกจ 1. มหาวทยาลย และยทธศาสตรการพฒนาประเทศ 2. แกไขปญหาและพฒนาทองถน ประเทศ และสากล 3. ทงในระดบทองถนภาคเหนอ ระดบประเทศ และระดบอนภมภาคลมน าโขง 4. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนและของประเทศอยางยงยน 5. วชาชพ ทงในประเทศและระหวางประเทศ 6. จดการศกษาดานการสอสารมวลชนในระดบตางๆ โดยมงเนนความเปนเลศทางวชาการ ตาม

ยทธศาสตรของชาต มงผลตงานวจย ทงระดบพนฐานและประยกต ในสาขาวชาการสอสารเชงบรณาการและสหวทยาการเพอน าไปใหบรการวชาการแบบมสวนรวมตามความ ตองการของชมชน เปนทพงในการถายทอดองคความรดานตางๆ สงเสรมและใชสอเพอ ท านบ ารงศาสนา สบสานศลปวฒนธรรม เสรมสรางเอกลกษณของทองถน อนรกษ พฒนาความสมพนธและความรวมมอทางวชาการและการวจยดานการสอสารกบองคกรวชาการและสถาบน พฒนาการบรหารจดการคณะฯ ใหสอดคลองกบยทธศาสตรของมหาวทยาลยดวยหลกธรรมาภบาลและตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอจดการทรพยากรไปสการพงพาตนเองไดอยางยงยน

วตถประสงค 1. เพอสรางบณฑตดานการสอสารทมความรความสามารถ และทกษะในระดบมาตรฐานสากล

มคณธรรม จรยธรรม มส านกสาธารณะ รเทาทนการเปลยนแปลงของสงคมอยางมเหตผล สามารถเปนผน าและผรวมงานทด ด ารงชวตในสงคมไดอยางมความสข

2. เ พ อ ผ ล ต ผ ล งาน ว จ ย ด า น ก า รส อ ส า รท ม ค ณ ภ าพ ส าม า รถ น า ผ ล ง าน ว จ ย ไป ใช พฒนาการเรยนการสอน และแกไขปญหาของชมชน ประเทศชาต และประชาคมอาเซยน

3. เพอใหบรการทางวชาการในดานการสอสารและดานตางๆ แกชมชน พรอมรวมแลกเปลยน เรยนร เพอ ฟนฟภมปญญาทองถน สนบสนนใหชมชนมความเขมแขง พ งพาตนเองได และมภมคมกนทดเพอสรางสงคมสนตสข

4. เพอเปนผน าและสอกลางทมประสทธภาพในการท านบ ารงศาสนา สบสานศลปวฒนธรรม เสรมสรางเอกลกษณทองถน และอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน

5. เพอเปนศนยกลางความรวมมอทางวชาการและการวจยดานการสอสารกบองคกรอนๆ ทงในประเทศและในประชาคมอาเซยน

6. เพอพฒนาระบบบรหารจดการทโปรงใสตรวจสอบไดตามหลกธรรมาภบาลโดยเนนการพงพาตนเอง อยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

102

3.หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง การวางแผนงานดานประกนคณภาพจะด าเนนกจกรรมกนเปนคราวละปตอป โดยทมการจดท ากอน เปดภาคเรยนการศกษา กจกรรมตางๆ หลายกจกรรมไดเรมไปแลวจะตองท าการวางแผนใหเขากบภาพรวม ของชวงเวลานนๆ ทงนคณาจารยในแขนงวชาจะท าการก าหนดกจกรรมโครงการรวมกนกอนเปดภาคเรยนการ ศกษา เพอใหก าหนดแผนการท างานกจกรรมใหสอดคลองกบองคประกอบและระดบของคะแนนทถกก าหนด ไวในงานประกนคณภาพ หากกจกรรมใดไมเหมาะสมหรอลวงเวลาของการประเมนประกนคณภาพจะตด กจกรรมโครงการนนออกไปและโยกไปอยในแผนหนาเพอใหเกดความเหมาะสมกบชวงเวลาในการประเมน ซงไดประโยชนในทกดาน นอกจากนแลวยงเนนการวางแผนกจกรรมทมงสงเสรมทกษะของนกศกษาระดบปรญญาตรในการเขาถงชมชน วาระใดเปนวาระแทรกและเรงดวน คณะกรรมการจะจดกจกรรมนนและมการน าเขาทประชม โดยม การขอความรวมมอคณาจารยในแขนงวชาเพอสรางความมสวนรวมตามความถนดและความสามารถของแต ละคนทมความแตกตางกนออกไป เชน ประธานสาขาวชาจะถนดทางดานศลปวฒนธรรม หากมกจกรรมทเรง ดวนหรอแทรกเขามากจะเปนผด าเนนการและประสานงานกบทกฝาย จากนนจะท าการสรางกจกรรมโครงการ เสรมทางดานบรการวชาการ โดยมใหนกศกษาทลงพนทไดท าการเกบขอมลวจยไปพรอมกนๆ ดวยเพอใหสอด รบกบประเดนทางดานการวจย และการบรการสชมชน 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร

(ดจากเอกสารการประกนคณภาพและ SAR ตาม link) http://www.masscomm.cmu.ac.th/qa/ index.php?option=com_docman&task=cat_view&gid=37&Itemid=61 ทผานมาทกองคไมผานเลย มเพยงองคประกอบท 3 ผานเพยงองคประกอบเดยวเพราะปญหาทผานมาขางตน แนวทำงกำรปฏบตสกำรเปน Best Practice 1.องคประกอบทไดคะแนนสงสด และคาเฉลยเกน 4 ไดแกองคประกอบใด 2.แนวทางการปฏบตในองคประกอบดงกลาวเปนอยางไร - มการวางแผนและมการก าหนดกระบวนการในการด าเนนการในองคประกอบตาง ๆ อยางไร - มการก าหนดวสยทศนไวอยางไร (เปาหมาย)มการก าหนดเปาหมายและการสนบสนนเพอใหด าเนนการไดอยางส าเรจอยางไรบาง - กลมบคคลทรบผดชอบ - วธการเกบรวบรวมขอมลในองคประกอบดงกลาว - ปญหาอปสรรคทเกดขน - แนวทางในการแกไขมอะไรบาง - มแนวทางใดบางในการรกษาคะแนนในระดบ Best Practice ใหคงอย

103

จากค าถามในขอท 2 ทงหมดสรปเปนประเดนองคประกอบดงน ภายหลงจากมการจดโครงการ วจยเชงปฏบตงานดานการพฒนาความรและทกษะดานการจดท า SAR ใหกบบคลากรเจาหนาทในคณะฯ โดยจะมการจดท าแผนปฏบตงานวจย (Action research) โดยอาศยงบประมาณ 80,000 บาทในการท างาน จ านวน 3 รอบ

โดยรอบท 1 จะเปนการใหความรกบเจาหนาทดานการประกนคณภาพเพอท าใหเจาหนาทมองเหน วธการ ท างานและสามารถด าเนนการจดท า เอกสาร และเรยกเกบเอกสารหลกฐานกบคณาจารย ในคณะ ไดอยางมคณภาพมากขน และยงมการน าเอา ระบบการจดการเอกสารสารสนเทศในเขามาใชอ านวยความ สะดวกจะท าใหเจาหนาทไมมอปสรรคในการ ด าเนนงานและไมสามารถอางไดวาเอกสารหาย หรอหา ไมเจอ หากคณาจารยในคณะสามารถท าเอกสาร และจดท าเอกสารไดครบตามองคประกอบของงานประกนคณภาพ เชน องคประกอบดานการจดการเรยนการสอน คณาจารยตองท าเอกสาร มคอ 3 ตามทระบไวในค าสงปฏบต งานสอน ทงนผบรหารจะตองปรบ TOR ของบคลากรใหสามารถท างานทมการเปลยนแปลงใหมไดอยางเตม ก าลงความสามารถ เชน หากไดรบการเชญเปนวทยากร หรอไปปฏบตงานบรการชมชนตางๆ ใหหนวยงานท เกยวของท าหนงสอเชญเขามา และมการจดเกบหนงสอเชญ จดเกบภาพถาย ไฟลวดโอ ไฟลเสยง หรอสงอนใดทจะเปนการ เผยแพร อนจะท าใหครบคะแนนในทกองคประกอบนน โดยการท าดงกลาว จะสงผลใหคะแนนขององค 2 และ1 ไดมากขนตามมาเพราะมการก าหนดไวในแผนการบรหารของคณะ

นอกจากนแลวกจกรรมโครงการตางๆ ของคณะการสอสารฯ ท เคยปฏบตกนมาอยางด มประสทธภาพ โดยเฉพาะโครงการฝกปฏบตของนกศกษาเชน หนงสอพมพอางแกว สถานวทยกระจายเสย งมหาวทยาลย เชยงใหม FM 100 ละครขยบปก คณาจารยหรอเจาหนาทควรจะมการเขยนโครงการเพอก าหนดวตถประสงค เปาหมาย งบประมาณใหสอดคลองกบรายวชา การเรยนการสอน การท านบ ารงศลปวฒนธรรม และใหบรการ ชมชน อยางตอเนอง เพยงแคมหลกฐานเอกสารโครงการกจะสะทอนผลดกบการประกนคณภาพของคณะ แนนอน

ทผานมาคณาจารยมงานวจยทไดงบประมาณสนบสนนจากหนวยงานภายนอกแตไมมหลกฐาน หรอแจงใหกบคณะฯ และมหาวทยาลยทราบ เพราะเนองจากจะถกแบงงบประมาณใหคณะหรอมหาวทยาลย 10% จากงบฯ วจย ท าใหไมมใครแจงใหทราบและไมแสดงใหเหนผลงานของตวเองเพราะเหตผลดงกลาว อกทง คณาจารยไมสนใจเงนวจยในคณะ 200,000 บาท ท าใหไมเกดผลงานวจย หลายคนทเอาเงนวจยไปใช แลวไมสงผลงานวจยตามระยะเวลาทก าหนด มการคนเงนวจยทงทไดรบการประเมนความดความชอบไปแลว เหตการณดงกลาวเปนบทเรยนใหคณะจะตองออกขอก าหนดกฏเกณฑตางๆ ทจะท าใหเกดนกวจยทด และ ปองกนการเกดปญหาดงกลาว

ปจจบนมงานวจยทบรณาการองคประกอบตางๆ เขาดวยกนเชน การวจยทบรการชมชน เชน อ าเภออมกอย การวจยการสอสารการตลาดเชงบรณาการ และงานวจยในชมชนชางเผอก อกทงจะมการ บรณาการรายวชาการผลตสอวทยกระจายเสยง และละครเวท ขยบปก นตยสาร รวมทงหนงสอพมพอางแกว ให

104

นกศกษา ผลตเนอหารายการใหเขากบชมชน ศลปวฒนธรรม และแสดงใหเหนงบประมาณ คาใชจายท สามารถตรวจสอบได 360 องศา ยดหลก Balance scorecard

ผบรหารของคณะไดเขารวมประชมกบ กบอ และรบรวา งานประกนคณภาพเปนสวนหนงของ มาตรฐานมหาวทยาลยทจะตองสรางรวมกบหลกสตรอนๆ เพอยกระดบมาตรฐานคณภาพของมหาวทยาลย อยางเปนระบบและสอดคลองกน ในรอบการประเมนของป 2556 ทจะประเมนในป 2557 จะไดรบความสนใจ และไดรบการแกไขจากสาเหตทกลาวมาขางตนทงหมดอยางแนนอน

105

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice กรณสมภาษณ คณะการสอสาร มหาวทยาลยเชยงใหม

วนท 7 มนาคม 2557 คณะการสอสาร มหาวทยาลยเชยงใหม จงหวดเชยงใหม ผถกสมภาษณ

1) อาจารยนนทสทธ กตวรากล ผชวยคณบดฝายแผนและพฒนาคณภาพนกศกษา 2) นางสรสนนท ตงไพศาลสมพนธ เลขานการคณะการสอสาร รบผดชอบในประธานฝายศลปวฒนธรรม

(เสอชมพ ) 3) นางสาววรรณา เกดลาภ เจาหนาทประกนคณภาพคณะ รบผดชอบองค 6 (คนถดมาขวามอ) 4) นางสาวอรอนงค ตยแสน เจาหนาทประกนคณภาพคณะ รบผดชอบองค 6 (คนถดมาซายมอ) 5) วาทรอยตร พลทรรปณ มทธว อดศยตรเอกภาพ หวหนาฝายพฒนาคณภาพน กศกษา (ผชาย)

รบผดชอบดานการจดกจกรรมคณะ ใหบรการงาน ใหค าปรกษาและขอมลขาวสารแกนกศกษา องค 3 จากเดมได 3.5 อทธรณได 5 ทงสอง

ขอมลทวไป 1.ระยะเวลาททานเขามารบผดชอบงานดานประกนคณภาพเปนเวลานานเทาไหร

106

107

2.ต าแหนงต าแหนงของทานในการในการท างานดานประกนคณภาพ คออะไร

อาจารยนนทสทธ รบผดชอบดานประกนคณภาพตงแตป 2547 10 ป ตงแตยงเปนคณะมนษยศาสตร จนเปลยนมาเปนคณะการสอสาร เดมไมยากเพราะเกณฑประกนนอยกวา และไมมแรงกดดนมากเทากบปจจบน และไมมขอความวาหากไมผานจะมการปดหลกสตรซงเปนขอมลทท าใหเกดความกดดน แตเมอตรวจสอบขอมลแลวพบวาไมตรงกน แตกเปนเรองของการท าใหเกดการเปรยบเทยบกน เชนการจดอนดบ

108

มหาวทยาลยของ สกอ ในชวงแรกรบผดชอบงานประกนคณภาพดานกจกรรมนกศกษา และฝายพฒนาคณภาพนกศกษา แต

ไมตอเนอง และมการเปลยนต าแหนงตงแตป 2548 จนกลบมาเปนฝายวชาการ และเปลยนไปเปนฝายแผน จนมปญหาเรองแผนอก จนเปนไมไดตอเนอง ท าใหการท างานเปนเรองยากและเกณฑประกนไมหยดนง ทงนมองวาเกณทท สมศก าหนดมาจะวดคณภาพไดมากนอยอยางไร เชน กจกรรมนกศกษาจะตองท าครอบคลมอยางนอย 5 ดาน ซงไมอาจจะมองวาเปนเรองของความเหมาะสม เพราะบางคนจะเฉลยกนไป เชน ค าวา สถานศกษา 3 ด ซงไมตอเนองและไมตอบความมคณภาพทางการศกษา เชน ระบบสารสนเทศจะตองผานระบบอนเทอรเนตอยางเดยว เพราะมนเปนเรองของขอมลมากกวาเรองของระบบ สารสนเทศเพยงอยางเดยว การดแลมหาวทยาลย ควรจะตองใชระบบเดยวกน เชน ระบบการเงน หากสมบรณจรงๆ จะรโดยอตโนมตจากระบบการเงน ทสามารถตรวจสอบ นอกจากนยงพบวาหากมระบบแลว และท างานกนดวยความรสกทดตอกน และการท าความเขาใจทจะมองภาพรวมความส าเรจของงานและท างานในหนาทของตวเองอยางด และมความเชยวชาญ เปลยนไปใหเกดในทางทด โดยเฉพาะเราตองฝกคนในระยะเวลาอนสน ปจจบนรบผดชอบ องค 3 และดานไอท เพราะคณะตางๆ จะตองรบผดชอบดานสารสนเทศกนเองเปนหลก ท าใหการท างานแตกตางกนไปแตละคณะ เชน คณะทางดานไอท มความรวมมอกนไปนานแลวและส านกสงเสรมตางๆ ตองดแลกนเองและมหาวทยาลยไดอาศยสวนนในการท างานสงเสรมกบงานสวนกลาง หากท าใหครบองคประกอบกนจะท าใหงานงายขน

คณสรสนนทรบผดชอบ 10 เดอนกอนหนานอรอนงค 2 ป และวรรณารบผดชอบมา 1.5 ป ดวยเหตทคณะการสอสารไดเชญใหคณสรสนนทมาชวยดแลแทน มประสบการณในการรบผดชอบองค 2 มาตลอด 20 ป คณะเศรษฐศาสตร จงท าใหน าประสบการณดานการจดการประกนคณภาพ และเขาใจในขอประเดนค าถาม รวาถามอะไร และหาหลกฐานมาสมพนธกน มาแนะน าใหกบผทรบผดชอบเดม ระหวางทอรอนงคและวรรณาเขามารบผดชอบตอในการสรางและตโจทยทยงไมเขาใจเทาทควรท าให ตองท าความเขาใจและตโจทยใหเขากบงานประกนคณภาพทตองการ

สวนอรอนงตรบผดชอบ 9 องคประกอบท าใหตองดแลสวนเดมและการยายสงกดไป และการด าเนนงานจะมล าดบขนตอนและท างานสนบสนนระหวางกน ปญหาและอปสรรค คอ ทงสองฝายไมมประสบการณมากอน และท าใหไมเขาใจวาแตละมอะไร และขาดอะไรในการสนบสนนใหองคประกอบนนสมบรณ และความเขาใจในการสรางความมสวนรวมและความเขาใจของบคลากร

การไมตอเนองของบคลากรในการรบผดชอบท าใหเกดชองวางระหวางการท างานเชงเอกสาร และการเขาใจองคประกอบในค าถามและหลกฐานตองอาศยการซบซบและระยะเวลาในการเรยนร หากองคใดไมมปญหากจะมการพฒนาและตรวจสอบใหมคณภาพขน

พลทรรปน รบผดชอบ 5 ป มการเรยนรดานการประกนคณภาพ และไมเขาใจในเบองตน และพบวามเอกสารประกอบมากมาย และไมทราบวาจะตองท าในกระบวนการอะไรบาง เมอตอนทเขามารบผดชอบดาน

109

การประกนคณภาพนกศกษาเดมไมสนใจวามการปรบปรงกนอยางไร และไมมความเหมาะสมทดเพยงพอและไมรวาจะตองเกบหลกฐานอยางไร แตกเขาใจวากจกรรมตางๆ ทท าใหเขาใจวาจะตองหาหรอสรางหลกฐานอะไรทเหมาะสมกบการประกอบหลกฐาน

ปญหาเรองของศษยเกา การใหความรกบศษยเกา ซงมความรและประสบการณดแลว แตกไดมการจดในสวนของผทส าเรจการศกษาและรบปรญญา และมการรวมตวกนเขามาใหความรโดยเขามาแลกเปลยนประสบการณกบนองๆ ในดานการท างาน เลยรวมเรองของการมสวนรวมกบประสบการณและการใหความรโดยคณาจารยในคณะเลย อยในกรงเทพและทางคณะจะเชญมาบรรยาย ซงท าไวอยางครบขนตอนแตยงไมสามารถจ าแนกค าถามและการตงค าถาม ดานท านบ ารงศลปวฒนธรรม ในการท าใหเกดวฒนธรรมการแตงกาย การอนรกษ การเคารพอาวโส และวดได สรางวฒนธรรมทดในองคกร เกดสงเหลานอยางเปนหลกฐาน ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร

จดออนของงานดานการประกนคณภาพ บคลากรใหมไมมความรดานประกนคณภาพไมเขาใจอยางลกซง และไมสามารถตโจทยเขากบ สกอ และความตองการของเกณฑไมไดสอถงสงทเราท า และท าใหพบวาไมตรงกบสงท สกอ ตองการ และการปรบปรงเอกสาร

เฉพาะองค 3 มจดออน เรองของความเปนจรงในการประยกตใชกจกรรมในรายวชา จ าไดบางไมไดบางและพบวาเขาเกณฑบางไมเขาเกณฑบาง

ในสวนของการพฒนาระบบวธการด าเนนงานดานประกนคณภาพทงหมด โดยพฒนาใหเปนระบบออนไลนทงหมด และม Pre Audit และท าใหเปน SAR ออนไลน เรมกรกฎาคม 2556 ทปรบใหทนสมย โดยคนพรอมแลว อปกรณ แตตองสอสารใหเขาใจตรงกนและท าใหท างานอยางคลองตว งายและตรวจตรงกนในกลมคณะประกนคณภาพ ประชมหวหนางาน และมการประชมกนใน Friday Meeting และหวหนางานจะพดคยใหทมงานฟง โดยสอสารใหกบองคกรของเรา ในดานการ Pre Audit ผบรหารใหนโยบายไปสผปฏบต ทงนจะมการเชญผตรวจภายในของมหาวทยาลย ซงอยระหวางการเตรยมขอมล

ขอมลดานการประกนคณภาพ จะมการท าบนทกขอความใหเปนแนวปฏบตในการก าหนดสง SAR ของแตละฝายวนทเทาไร และมการรวบรวมเอกสารหลกฐานทงหมด และหากพบวามองคใดไมเรยบรอยเรากจะมการเพมเตมเอกสารขอมลและมการด าเนนการตวเลขใหม และมการฟงค าแนะน าของกรรมการภายใน และเจาขององคประกอบมการปรบแกไขของคณะกรรมการและมการรวมอยางเขาระบบ ใหเปน SAR และหากไมไดมการแกไขมาก ฝายประกนจะเปนฝายท าให

เมอน า SAR เขาหองประชมจะมการรองขอไปทฝายทรบผดชอบหากมหลกฐานขาดไป และหากใหมการปรบแกไขภาษาและมการจดการในหองประชม เชงประชมและมความรวมมออยางดเพราะทกทานจะทราบ และพบวามอปสรรคในการหาหลกฐานเพมเตม

110

หากยนยนวาไมมจะแจงตามจรง แตอยางไรกตามกพบวามเอกสารตามทตรงกบประกนตองการ แตหากไมไดเรยบเรยงใหม กจะไมไดคะแนน ทางสรสนนทเลยใชวธการน าเสนอใหมใหตรงกบประเดนค าถาม ใหตรงกบทคณะกรรมการตรวจถาม หากบางเรองไมไดท า เชน การเรยนการสอน การท านบ ารงศลปวฒนธรรมศกษา และหากไมมการเขยน แมอาจารยจะท าการประเมนไว แตไมไดบนทกไว ใชวธการใหสมภาษณผนนเลย

คณะกรรมการตรวจประกนภายนอก หากเปนเรองกลยาณมตร และมองเหนวาองคใดมประโยชนกจะเพมคะแนนให

รางวลทผานมาไมสมพนธกนและไมไดท าหลกฐานเชงประจกษไว และเปนสงทดของคณะกรรมการ การใหค าแนะน าของคณะกรรมการทใหกบอาจารยทานนนหากเปลยนกรรมการกเปลยนค าแนะน า

ท าใหเกดความสบสนในความถกตองตรงกนอยางเปนจรงและมาตรฐานประกนคณภาพแบบใดเปนมาตรฐานทจะเหมาะสมกบงานประกนอยางแทจรง

เกณฑมาตรฐานควรจะมองดานกลยาณมตร ความเปนคร และสามารถเตมเตมใหกบหนวยงานและองคกรทเขามาตรวจ หากใหค าแนะน าและน าเสนอใหอาจารยฟงกจะท าใหบรรลผลเปาหมายตามภารกจไดจะเปนสงทเหมาะสมมากกวา คลายครทใหค าแนะน าและแนวปฏบตทดไดจะท าใหประสบความส าเรจในการเรยน อนเปนเหตผลทใหตอนทอทธรณกลบไปดานคะแนน เพราะค าแนะน าของคณะกรรมการปทผานมาไมตรงกบคนทมาตรวจชดใหม เชน กรรมการประกน 53 มกลยาณมตรแนะน าใหท า แตพอปรบตามป 54 พบวาไมใช ไมได ท าใหคนท างานไมเขาใจ และสบสน เพราะไมรวาอะไรคอความตองการทแทจรง

ภาษาทใชในการท างานเรองเดยวกนไมตรงกบความตองการของงานประกนคณภาพทก าหนด เนองจากภาษา เชน เราไดจดขอมล เปนค าวา การใหบรการขอมลทเปนประโยชน แกนกศกษา และมกรรมการบอกวาตองประเมนดวยวาขาวสารนนมประโยชนจรงๆ ดวย

งานวจยทจะไปใชประโยชนตองมหนงสอจากหนวยงานทไปรบรอง จะมปญหาปแรก หากไมมหนงสอรบรองกจะไมได เพราะยงไมมระบบดงกลาวมากอน จากนนมาท าใหมการรบรองงานวจย ในมนษยเพมเตม และท าใหผท างานดานประกน เชน ค าวาแผนกลยทธ ทางคณะใชค าวาแผนการด าเนนงาน ซงในเนอหามเรองของกลยทธเหมอนกน และน าไปแสดงกไมใหผาน พบวาเปนการท างานชดเดยวกนและไดเอกสารหลกฐานเขามาเหมอนกน จดแขงของคณะ คอ นกศกษามกจกรรมเยอะหลากหลาย และตอบไดทกขอ จนกลายเปนเรองเดยวกนกบ PDCA หากมการจดกจกรรมทพฒนาคณภาพนกศกษาคณะ โดยมผช ฝายแผนและพ ฒนาคณภาพนกศกษา กจะแนะน าใหกบนกศกษาได โดยใหค าปรกษาและท าในดานอะไรบาง และใหมการเขยนตรงกบทรนพตองการ 5 ดาน

จดแขงของการมเครอขายระดบมหาวทยาลย เชน กจกรรมกฬานเทศศาสตรและสอสารสมพนธกบมหาวทยาลยในจงหวดเชยงใหม 7 มหาวทยาลย สอดคลองกบองคประกอบท 3 ขอ 3.2 ขอยอยท 4

111

องค 3 มจดแขงในดานความมงมนและความรวมมอของการท างานดานประกนคณภาพ ทจะเรยนรและเขาใจ ชวยกนท าใหทกอยางเปนไปอยางมประสทธภาพ ทงกายและใจ ทสามารถมอบใหกบงานประกนคณภาพการศกษา มการจดกจกรรมกนมาเปนอยางดและมการจดตงคณะกรรมการทเปนกลไกในการด าเนนงานอยางเขมแขง ผบรหารใหเงนมาสนบสนนอยางเตมท หากเปนเรองใหมหรอยาก กมใจทจะท าใหส าเรจ โดยพบวาปหนาเราจะกาวไปอยแถวหนาใหได

เรองของหลกฐานเชงประจกษ QA ตองมาพรอมกบทศนคตทด ไมใชเปนการสรางภาระงาน เชน กจกรรมการสรางความรความเขาใจ การสอสารระหวางกนท าใหคนเขาใจมากขน และพบวามขอจ ากด มความเขาใจ และความแตกตางกนออกไปมากขนจะท าใหตอบไดมากขน และรปแบบการใหความรเดมทผานมาเปนเรองของการอบรม จนไปสเชงปฏบตการ และการใชวธการ KM ทไมไดเปนวทยากรมาคยกน ระหวางเจาหนาทกบคณะกรรมการบรหาร และผดแลดานประกนคณภาพ 2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร ตามวสยทศนและพนธกจของพวกเราทกคนในคณะ เราจะรบผดชอบคนละหนาทและรวมมอกน ประสานงานกนอยางบรรลทตงไว เขาใจในการท างาน และหากเขาใจแลวจะน าไปสการปฏบตทบรรลตามเปาหมายทตงไวและไมยาก หากไมเขาใจกจะไมคดตอและไมเกดค าถาม หากเขาใจจะสรางสรรคและท าใหเกดงานตามเปาหมายทตงไว มทศนคตทดในการท างาน มเปาหมายเดยวกน รวมกนคดและรวมกนท างานใหมเปาหมาย มองโลกในแงบวก มการเสรมสรางการท างาน และมการท างานกนอยางเปนมตร ตเพอกอ หวหนาทดในการท างาน ใหค าแนะน า เตอนดวยความรสกทด และมมโนธรรมในการท างานไปสจดหมายเดยวกนได ยอมรบและปรบปรง คณะการสอสารเปนคณะเลก หากรวมกนท าดวยใจไดจะท าใหบรรลประสงคของงานทผาน ยางพระบาทมาตรา เปนการท ากจกรรมทจะท านทรรศการ และการสอนตดตอไมสอดคลองกบองค 3 เปนการท านบ ารงศลปวฒนธรรมได แตยงไมตรงกบการใหความรกบศษยเกา จะท าอะไรไปเรอยไมไดแลว ตองท างานใหเปนเนอเดยวกนและตอเนอง การมคณภาพและการท างานจะเปนอย างระบบ อาจารยทรบผดชอบเขาใจ แตบางทานจะไมเขาใจและไมท า มระบบอย ม PDCA และถงเวลากเอามาตอบได และมาใชได เชน การท าน การเรยนการสอน การวจย และ KM ใหเปนระบบอยางเขาใจ ครทนใหความเขาใจ และใกลชดนกศกษา แตอาจารยจะมาใหค าปรกษาแกนกศกษาอยางตอเนอง 3.หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร ยงไมไดขนเวบ แตเปนเอกสาร องค 3 ไดเตม 5 องค 6 4.67 แนวทำงกำรปฏบตสกำรเปน Best Practice 1.องคประกอบทไดคะแนนสงสด และคาเฉลยเกน 4 ไดแกองคประกอบใด 2.แนวทางการปฏบตในองคประกอบดงกลาวเปนอยางไร - มการวางแผนและมการก าหนดกระบวนการในการด าเนนการในองคประกอบตางๆ อยางไร

112

- มการก าหนดวสยทศนไวอยางไร (เปาหมาย) มการก าหนดเปาหมายและการสนบสนนเพอใหด าเนนการไดอยางส าเรจอยางไรบาง - กลมบคคลทรบผดชอบ - วธการเกบรวบรวมขอมลในองคประกอบดงกลาว - ปญหาอปสรรคทเกดขน - แนวทางในการแกไขมอะไรบาง - มแนวทางใดบางในการรกษาคะแนนในระดบ Best Practice ใหคงอย

ทกขอตอบแลวในสวนทเปนขอออนและขอแขง สมศ ควรก ากบเปนนโยบายใหกวางและหลวม เพออ านวยใหมหาวทยาลยในแตละแหงมขอตกลงกนเองในแตละมหาวทยาลย เชน มหาวทยาลยศลปากรมคณะแพทย กไมเหมาะสมเพราะไมม identity เปนของตวเอง และคณะมอตลกษณอะไรกตงเปาหมายไปยงจดหมายใหได กจะสงผลใหมหาวทยาลยท างานดานการศกษาไดเหมาะสมอยางแทจรง

เกณฑขอท 1 ยทธศาสตรนจะสอดคลองกบมหาวทยาลยอยางไร และมหาวทยาลยจะตองบงคบใหดมตยอยท าไม โดยเฉพาะองค 1 แตองค 2, 4 เปนงานวจยเหนดวย บางขอตองปรบ เกณฑในการประเมนคณภาพควรเปดกวางและมองภาพรวมไวบาง เชนรฐธรรมนญ ทละเอยดเกนไปจะไมสามารถยดหยนอะไรไดและท าใหเกดปญหาในเชงปฏบต บางอยางไมสามารถตอบค าถามความจรงในการท างานได

มหาวทยาลยมเกณฑและสงผลใหคณะมเกณฑเปนของตวเอง แตเปนเรองของการท าหนาทในตรงตามเกณฑนนๆ เชน องค 3 เรองการกลบมาอบรมกบคณะของศษยเกา หรอค าวา การสรางสรรค ใชกบงานวทย การผลตรายการวทย ไมได จงเปนเรองไมตรงกบสายงานสอสาร หรอลขสทธ และการจดสทธบตรทสอสารไมไดมในเรองดงกลาวเพราะวาเราผลตดานเนอหา ไมไดเปนอปกรณเครองมอ เรามหองสมดไมได เพราะเราไมมงบประมาณในการตงหองสมดจากมหาวทยาลย แตเรากตองท าใหตองรายงานตามจรงวาเรามหองสมดรวมกบมนษย เชน สถานศกษามความสวยงาม ประเมนจากอะไร แตเปนความโชคดทสภาพแวดลอมของมหาวทยาลยดเลยท าใหไดคะแนนสง

แตโดยรวมแลวไมไดตงเปาใหไดคะแนนสง เพยงแตท าใหครบองคประกอบ หากไมมการเปลยนเกณฑการประเมน และควรจะบอกผปฏบตกอนจะตองท าตามสงทวางไวเบองตน ตองมการแจงลวงหนาอยางนอย 1 ปงบประมาณ เพอใหเตรยมตวพรอมกบทตองการท างานใหสงเสรมดานประกนคณภาพ ระบบการประกนคณภาพควรจะสอดคลองกบระบบอนๆ เชนการท ารายงานประจ าป กพอ จะดจากรายงานเลมเดยวกนไมได เราจะใชหลกฐานไมกเลมและใชรวมกนได ใชเวลาในการท าวชาการไดมากกวาเดม

113

114

115

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice กรณสมภาษณ คณะการสอสาร มหาวทยาลยรามค าแหง จงหวดกรงเทพ

วนท 29 เมษายน 2557

1. ผถกสมภาษณ ผศ. สภาณ นตยเสมอ เปนรกษาการรองคณบดฝายนโยบายและแผน (เสอสชมพ) และ คณธดาวรรณ ศรธรรมรตน (ใสสท)

2. โครงสรางหนวยงานประกนคณภาพของคณะ และ หนาทความรบผดชอบของแตละฝาย

ดแผนผงโครงสรางคณะสอสารมวลชน และภาพถายประกอบ ความรบผดชอบของเจาหนาทม 2 คน และทกคนท างานหลายดาน แตทรบผดชอบดานประกนคณภาพ 1 คน ธดาวรรณ ศรธรรมรตน

116

117

2. ระยะเวลาท อาจารย/ ผใหสมภาษณ เขามารบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา ผศ. สภาณ นตยเสมอ รองคณบดฝายนโยบายและแผน ท างานดานประกนคณภาพมา 4 ป กบการ

ท างานดานประกนคณภาพ โดยต าแหนง หวหนาภาค วชาสอสารมวลชน (เดมอยกบคณะมนษยศาสตร) แตแยกตวออกมาเปนภาควชา และยกฐานะเปน คณะสอสารมวลชน ได 1 ป กวา พอหมดวาระและยกฐานะเปนคณะ ท าใหมบคลากรทเขามา ท างานมากขน และโดย ผศ. สภาณ นตยเสมอ เปนรกษาการรองคณบดฝายนโยบายและแผน (supanee120@yahoo.com)

ชวงทท างานประกนคณภาพครงแรกรสกวาภาระงานเพมขน เพราะมทงต าแหนงบรหาร และงานสอน และตองมารบผดชอบงานดานประกนคณภาพเพมเตมอก อกทงอาจารยทานอนๆ กจะปฏเสธทจะท างานดานประกนเพราะเปนการเพมภาระ

วธการบรหารจดการและมอบหมายงานดานประกนคณภาพ ในชวงแรกๆ จะเปนการสอสารกบบคลากรท อายยงไมมาก และสามารถเพมภาระงานไดกมาคยกน และใหรบผดชอบดานองคประกอบทเขาสนใจ แบงกระจายงานและแตงตงคณะกรรมการ (แมจะมคนไมชวยกตงเปนกรรมการ) ชวยกใหเปนประธานกรรมการ เพราะค านงถงสงทจะไดผลประโยชนจากการมสวนรวมในงานประกน หากบคลากรไมมสวนรวมในงานประกนกจะท าใหเกดชองวางในการท างาน จงมการแตงตง ท าค าสง และเชญชวน ซงจะมปญหาชวงระยะแรกทไมสามารถบรรจลงไปใหเปนภาระงานได และอางวาท าไมเปน เนองจากมองวาไมไดเขาไปอบรมดานการประกนคณภาพ ท าใหตองโนมนาวดวยการท าใหคนเขาใจวา ผบรหารสามารถตงเปนเกณฑทใชงานประกนคณภาพได ซงกท ากนทกคณะ และใหเปนภาระงานทมอบหมาย และมสทธไดรบการประเมน แตไมใชการบงคบ ขอมลทวไป 1. โครงสรางหนวยงานประกนคณภาพของคณะ และ หนาทความรบผดชอบของแตละฝาย ดแผนผงโครงสรางคณะสอสารมวลชน และภาพถายประกอบ ความรบผดชอบของเจาหนาทม 2 คน และทกคนท างานหลายดาน แตทรบผดชอบดานประกนคณภาพการศกษา 1 คน (ธดาวรรณ ศรธรรมรตน) dawancute@hotmail.co.th ม อ ถ อ 091 – 551 – 5280 ต า แ ห น งน ก ว ช าก ารศ ก ษ าป ฏ บ ต ก า ร ท างานดานประกนมา 2 ปแลวตงแตเรมตนเปนคณะฯ (จากเดมเปนฝายบคคล) 2. ระยะเวลาท อาจารย/ ผใหสมภาษณ เขามารบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา

ท างานดานประกนคณภาพมา 4 ป กบการท างานดานประกนคณภาพ โดยต าแหนง หวหนาภาค วชาสอสารมวลชน (เดมอยกบคณะมนษยศาสตร) แตแยกตวออกมาเปนภาควชา และยกฐานะเปน คณะสอสารมวลชน ได 1 ป กวา พอหมดวาระและยกฐานะเปนคณะ ท าใหมบคลากรทเขามา ท างานมากขน และโดย ผศ. สภาณ นตยเสมอ เปนรกษาการรองคณบดฝายนโยบายและแผน (supanee120@yahoo.com)

118

ชวงทท างานประกนคณภาพครงแรกรสกวาภาระงานเพมขน เพราะมทงต าแหนงบรหาร และงานสอน และตองมารบผดชอบงานดานประกนคณภาพเพมเตมอก อกทงอาจารยทานอนๆ กจะปฏเสธทจะท างานดานประกนเพราะเปนการเพมภาระ

วธการบรหารจดการและมอบหมายงานดานประกนคณภาพ ในชวงแรกๆ จะเปนการสอสารกบบคลากรท อายยงไมมาก และสามารถเพมภาระงานไดกมาคยกน และใหรบผดชอบดานองคประกอบทเขาสนใจ

แบงกระจายงานและแตงตงคณะกรรมการ (แมจะมคนไมชวยกตงเปนกรรมการ) ชวยกใหเปนประธานกรรมการ เพราะค านงถงสงทจะไดผลประโยชนจากการมสวนรวมในงานประกน หากบคลากรไมมสวนรวมในงานประกนกจะท าใหเกดชองวางในการท างาน จงมการแตงตง ท าค าสง และเชญชวน ซงจะมปญหาชวงระยะแรกทไมสามารถบรรจลงไปใหเปนภาระงานได และอางวาท าไมเปน เนองจากมองวาไมไดเขาไปอบรมดานการประกนคณภาพ ท าใหตองโนมนาวดวยการท าใหคนเขาใจวา ผบรหารสามารถตงเปนเกณฑทใชงานประกนคณภาพได ซงกท ากนทกคณะ และใหเปนภาระงานทมอบหมาย และมสทธไดรบการประเมน แตไมใชการบงคบ

(ธดาวรรณ ศรธรรมรตน) ต าแหนงนกวชาการศกษาปฏบตการ ท างานดานประกนมา 2 ปแลวตงแตเรมตนเปนคณะฯ (จากเดมเปนฝายบคคล)

ชวงแรกทท างานมปญหาเพราะไมเขาใจองคประกอบและเกณฑแตไดอาจารยสภาณ มาสอนใหเขาใจ และการประเมนผลการเรยนการสอน การประเมนโครงการ ประเมนความพงพอใจ และขอมลขาวสาร ทงนมการชวยดแลแตละดานตลอดเวลา และมโครงการแตละคณะทจะเขามาใหดแลดานการเขยนโครงการ ใหเขาใจวาจะเกยวเนองกบงานดานใดบาง จะเขาใจเกณฑกสามารถใหค าแนะน าอาจารยแตละทานได ความยากในการประสานงานกบคณาจารย คอ อายนอย และไมมความรในเอกสารบางอยางแตหากท าไป นานๆ กอาจจะเขาใจมากขน อาจารยผใหญอาจจะไมใหความรวมมอในการสงเอกสารประกอบตองอาศยอาจารยผใหญ บางทานมาชวยใหงานประกนคณภาพดขน 3. ปญหา อปสรรค ในการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาคณะ และโดยรวม 3.1 ดานบคลากร เชน ประสบการณของเจาหนาท ความพรอมในการปฏบตหรอเรยนรงาน บคลากรในสมยเปนภาควชาเปนเลขานการภาควชา แตเนองจากโครงสรางเปลยน ท าใหตองหาบคลากร เขามาใหมและมบทบาทหนาทแตกตางกน เนองจากขอบเขตของภาควชาจะนอยกวาเดม เมอเปลยนเปนคณะขอบเขตจะกวางขน บคลากรในการท างานดานประกนคณภาพยงมนอย เพราะมงานหลายอยางและตองรวบรวมงานหลาย อยาง ในขณะเดยวกนยงขาดประสบการณ เนองจากเพงจดตงเปนคณะ และความพรอมในการท างาน อยในระดบทด และยงตองพยายามเรยนร ซงโดยรวมท างานใชได

จ านวนบคลากรทเขามาท างานดานประกนคณภาพไมเพยงพอ เพราะไมสามารรถกระจายงานใหกบ เจาหนาทต าแหนง วธการสอสารขอเอกสารกบเจาหนาททดแลงานในดานนนๆ และมการอธบายใหเขาใจ วา

119

จะตองมการท างานดานอะไรไดบางเพมเตม แตอาจจะงานเยอะท าไมทน ใกลเวลาท สมศ มาตรวจจะเรงให มการสงเอกสาร 3.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนระบบจะใชรวมกบสวนกลาง คอ ส านกประกนคณภาพ และเชอมกบส านกคอมพวเตอร และปอนขอมลทเกยวของใสเขาไปในระบบ ก าลงจะเรมท าในระบบ website ในป 2557 ใหเขากบระบบ ซงส านกประกนคณภาพก าลงท าระบบการ บรรจเอกสารลงไป และคณะสามารถถกตรวจไดโดยระบบคอมพวเตอร ซงจะตองมการอบรมการปอน ขอมลลงไปใหส านกประกนคณภาพ ปกตรองคณบดไมไดเปนผใสขอมลลงไป ท าใหไมทราบปญหาในการท างาน

ปญหาส าคญ คอ เครองมอไมเพยงพอ เพราะการจดเกบรปของกจกรรมตองอาศยเจาหนาทโสตท าให เพราะ ตองอาศยทกษะในการตกแตงภาพ หรอการรบสงขอมล และระบบไมใชเรองยาก (eager system) ระบบเช ท าใหทราบวาหากขอมลไมครบกไมตรวจให ท าใหไมสามารถลงขอมลได 3.3 ดานการวางแผนระบบการประกนคณภาพคณะ

ทราบวงจรดานงานประกนคณภาพทจะตองทราบเงอนไขของระยะเวลาและมการจดงานออกมาเพอมอบหมายใหรบผดชอบและหาผทเขามารบผดชอบในดานนนๆ และตามงานเปนระยะทจะสนสด อาจจะมการหลงลมวาจะตองท าอะไร ท าใหเปนภาระทจะตองตามงานเชน แบบประเมนโครงการทอาจจะไมไดจดเกบเอาไว หรอสงทเกยวของในไฟลงานนน เจาหนาทใหมๆ จะไมทราบเลยวาจะมเอกสารประกอบอะไรบาง และหากเจาหนาทไมทราบ เอกสารชนไหนจะตองไปหาทใด กจะท าใหงานยงยากมากขน หากมการมอบหมายใหสงงานกนเขามา บางทจดสงเปนกระดาษท าใหยงยากในการคนเอกสาร และการจดเกบไมถาวร อกทงบางคนสงใหรองคณบดฯ

หาคนท างานดานประกนคณภาพยากมาก เพราะไมใชเพยงแคการเอาขอมลมาใหเทานน ไมใชงานดานประกนคณภาพ อาจจะมงานแตไมมหลกฐานใหกบประกนคณภาพ เชน หลกฐานการท าวจยเปน เงนเทาไร และสามารถน ามาค านวณเปนคะแนนประกนคณภาพได 3.4 ดานระบบเอกสาร

จดเอกสารเปนแฟมและเขาขอมลในระบบคอมพวเตอร ระบบเอกสารของเจาหนาทแตละฝายไมทราบเกณฑของสมศ ท าใหเสยคะแนนในตวบงชหลาย

องคประกอบ 3.5 ดานเกณฑของตวชวดทไมสอดคลองกนระหวางคณะและ สกอ

ตวชวดทไมสอดคลอง มบางตวไมสอดคลอง ซงก าลงอยระหวางประชาพจารณ เชน นกศกษาเปนคนด มหาวทยาลยตองผลตใหเปนคนด ซงท ายากเพราะหากมใครสกคนท าความผด และนกศกษาทนเปนมหาวทยาลยเปด ไมสามารถแสกนคนใหเขามาเรยนทนได หากเขากระท าผด หรอโดยสวนตว เปนคนไมดมากอน เรากไมสามารถปดกนใหเขามาเรยนทนไมได การเนนในวชาสอน เวลาเรยน เนนทางดานกจกรรม การ

120

ฝกงาน และมแบบส ารวจนายจาง ท าใหเกดการตรวจสอบพบวา นกศกษารามฯ มคณธรรมเพมขน อดทน ขยน สงเหลานจะเปนหลกฐานของ SAR แตอยางไรกตามมนกไมสอดคลองหากเกดขาวไมดเกดขน

ภาษาองกฤษเปนสงทไมสอดคลองกบนกศกษามหาวทยาลยรามค าแหง เพราะ นศ มปญหาดานภาษา เนองจากเปนมหาวทยาลยท นศ ดอยคณภาพดานการศกษาแมไมเหนดวยกบเกณฑ แตอยางไรกตามไดพยายามสงเสรมดานภาษาองกฤษให นศ ไดรบการพฒนาสงเสรมทางดานภาษาองกฤษ เชน อบรมคอรส ภาษาใหสอบเทยบ และมสถาบนภาษา มการอบรมอยางเขมขน แตอาจจะไมเพยงพอกบ นศ โดยเฉพาะเวลา เนองจากท างานไปดวยเรยนไปดวย

การฝกงานของนศ เพราะมหาวทยาลยมปญหาเรองการท างานของนศ สมศ ก าหนด 50% ท าใหเกดกจกรรมยาก เพราะนศ ไมมาเรยน โดยยดจ านวน % จากนศ ทส าเรจการศกษาแทน เพราะเปนการลง ทะเบยนเพอกนไวไมให

การบ าเพญประโยชน จ านวนชวโมงไมพอ แตมการจดกจกรรมสอดคลองกบองคประกอบนนๆ ใหเหมาะสม ในองคประกอบท 4- 5

เกณฑบางอยางทตงไวเชน ผลงานทน าเสนอผานสอมวลชน บางอยางเกดขน บางอยางในการท างานทไมอยในแผน แตใหมองเหนเปนผลงานเชงรปธรรมผานสอเลย

มาตรฐานของคณะกรรมการทเขามาประเมนในหนวยงานแตละคณะ แตละครง แตละชด ความเขมงวดไมเทากน 3.ในงานประกนคณภาพของหนวยงานทานแบงเปน กดาน อะไรบาง และฝายใดรบผดชอบ คณะสอสารมวลชนมการแบงงานดานประกนคณภาพออกเปน 5 ดาน คอ

3.1 องคประกอบท 1 องคประกอบคณภาพดานการบรหารจดการ ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดดานการบรหารจดการ อาจารยจเลศ เจษฎาวลย

3.2 องคประกอบท 2 องคประกอบดานคณภาพบณฑต ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดฝายวชาการ ผศ. วรรณด ชวงนช

3.3 องคประกอบท 3 องคประกอบดานงานวจยและงานสรางสรรค ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดฝายวชาการ ผศ. วรรณด ชวงนช

3.4 องคประกอบท 4 องคประกอบดานการบรการวชาการ ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดฝายวชาการ ผศ. วรรณด ชวงนช และรองคณบดฝายกจการนกศกษา อาจารยพรศกด ธนพฒนพงศ

3.5 องคประกอบท 5 องคประกอบดานการท านบ ารงศลปวฒนธรรม ผรบผดชอบโดยตรง รองคณบดฝายกจการนกศกษา อาจารยพรศกด ธนพฒนพงศ

121

ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร จดออนของงานดานการประกนคณภาพ ดานบคลากร สนใจกบไมสนใจ หากคนทไมสนใจ จะไมชวยเหลอเลย และความเขาใจดานเกณฑการประเมน ท าใหชวยเหลอไมไดเตมท จดแขงของงานดานประกนคณภาพ ส านกงานประกนคณภาพทนเขมแขงมาก คอยแนะน า คอยตาม คอยบอก และใหค าปรกษา 2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร? Vision ของคณะสอสารมวลชน สอดคลองกบวสยทศนมหาวทยาลย คอ “ผลตบณฑตสอสารมวลชนใหมความรคคณธรรม” เปนวสยทศนเดมสมยเปนภาควชาสอสารมวลชน คณะมนษยศาสตร 2534 – 2554 เรมวสยทศนในระยะเวลาทมงานดานประกนคณภาพ 2554 เปนตนมา พอมาในป 2556 – 2557 วสยทศนปรบใหมหลงเปนคณะ

“เปนองคกรสรางสรรคความรดานการสอสาร เพอพฒนาสงคมดวยความรบผดชอบ” ปรชญาการสอสาร “สรางสรรคนกสอสาร รเทาทนเทคโนโลย มความรคคณธรรม”

ภารกจ (Mission) ม 5 ขอ 1) สรางและกระจายโอกาสความเสมอภาค และความเปนธรรมทางการศกษาดานส อสารมวลชน

หลากหลายรปแบบ 2) ส ง เส ร ม ส น บ ส น น พ ฒ น าค ณ ภ าพ แ ล ะม าต รฐ าน ก ารศ ก ษ า ด าน ส อ ส า รม วล ช น

ครอบคลมดานการเรยนการสอน การวจย การบรการทางวชาการ การท านบ ารงศลปวฒนธรรม 3) ส ง เสรมและสน บ สน น เทค โน โลย ส ารสน เทศและ เทค โน โลย ส อ สารมวลชนท กแขน ง

เพอเปนเครองมอยกระดบคณภาพและการกระจายโอกาสทางการศกษา 4) สงเสรมสนบสนนการวจยและพฒนาทางดานสอสารมวลชน 5) สงเสรมและพฒนาระบบการบรหารจดการสอสารมวลชน ตามแนวทางหลกธรรมาภบาล

3. หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง การวางแผนดแตยงไมครอบคลมตาม PDCA มกจกรรมทเกดขนแตไมไดวางแผนไวเลยท าใหน าไปใช ในการไดคะแนนเพมไมได ทงทมโครงการหลากหลาย และอาจารยอยากจดกจกรรมนนๆ ให นศ. ทงทไมได ของบประมาณ แกปญหาดวยการปรบแผนโครงการทท าไวแลวใหเขากบแผนงานทเพมเขามา การวางแผนท าแผนมหาวทยาลย โดยกองแผนงานจะเชญตวแทนคณะ คราวละ 4 ป จากนนมาท าแผนคณะ 4 ป เปนแผนหลก จากนนจะดงออกมาและมการสงเสรมศลปวฒนธรรม วาจะเปนอยางไรในแตละป โดยเขากรรมการคณะ โดยดชวงเวลาทเหมาะสม โดยมกองแผนงานตาม มการตดตามแผนวาท างานมากนอย เพยงใด และใหประเมน 3- 4 เดอนตอครง (3-4 ครงตอป)

หากมอาจารยเสนอโครงการเขามาไมอยในแผนแตตองดวามงบประมาณหรอไม หากมงบเพยงพอทเหลอจากแผนอนๆ จะสามารถปรบแผนได กจะมอบใหอาจารยทานนนด าเนนงาน โดยผานคณะกรรมการ

122

แผน หรอบางทกเชญชวนใหมาท าในสงทอยในแผนแทน แตกพบวาไมสนใจในแผนนน ท าใหอาจารยบางทานท าเอง ออกเงนเองในการจดกจกรรมนนๆ 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร ป 2555 – 2556 ไดคาเฉลย 2.68 แนวทำงกำรปฏบตสกำรเปน Best Practice

เนองจากเดมเปนงานของคณะ ท าใหงานประกนคณภาพทผานมาดแลว คะแนนแตละองคประกอบทไมดจะไดรบการยกระดบขนใหเปนไปดวยด หากมคณะกจะมองคประกอบดานตางๆ เพม คณะตองท าเองเพมมากขนกวาการเปน เพยงภาควชา คะแนนทไดเปนคะแนนของครงปแรก (2556) ชวงระยะเวลาทเขามา รอบปจะตรวจมถนายน 2556 – 31 พฤษภาคม 2557 แตคณะท าการตรวจ 2 ครง โดยครงละครงป June – October ท าใหยากตอการจดกจกรรมบางอยางทจะนบคะแนนได ดงนนในคะแนนทได กไมไดคะแนนในชวง เวลาทมาตรวจ แตกท าใหเรารวาเราจะท าอะไรเพม ท าใหเราทราบวาเราจะปรบคะแนนอยางไร เชน องคดานการบรหาร หากไมมการวางแผน และมการเสนอกบผบรหารระดบสงทราบ หากเราตรวจแลวพบวายงไมไดเสนอสภามหาวทยาลยกจะท า การเสนอไปใหทนปลายรอบป (แตถาไมทนกจะรอบประเมนในรอบหนา)

1 องคประกอบท 1 องคประกอบคณภาพดานปรชญา ปณธาน วตถประสงคและแผนการด าเนนงาน 4.00 มเพยงองคเดยว คอ กระบวนการพฒนาแผน ซงมตวบงชเดยว เราท าตามระเบยบทวางไวและท าตามการด าเนนงาน ท าใหไดคะแนนครบตามทวางไว เรามแผนของมหาวทยาลย และมการท าแผน 4 ป โดยเอาแผนมหาวทยาลยท าไวในกรอบทวางไว และมการเชอมโยงกบปรชญา ปณธานและเชอมโยงกบแผนสถาบน มการรายงานระดบคณะแตยงไมไดรายงานระดบมหาวทยาลย เลยยงไมได 5 คะแนน เชน น าผลของการพจารณาไปปรบปรง

2 องคประกอบท 2 องคประกอบดานการผลตบณฑต 3.18 3 องคประกอบท 3 องคประกอบดานกจกรรมการพฒนานกศกษา 2.50 4 องคประกอบท 4 องคประกอบดานการวจย 1.67 5 องคประกอบท 5 องคประกอบดานการบรการวชาการแกสงคม 2.00 6. องคประกอบท 6 ดานการท านบ ารงศลปวฒนธรรม 3.00 7. องคประกอบท 7 ดานการบรหารและการจดการ 2.90 8. องคประกอบท 8 ดานการเงนและงบประมาณ 2.00 9.องคประกอบท 9 ดานระบบและกลไกการประกนคณภาพ 3.00 10. องคประกอบท 10 ดานการวจยสถาบน 2.00 องคประกอบขางตนเปนองคประกอบของ สกอ และมการเปดโอกาสใหมหาวทยาลยสราง

องคประกอบขนมา เอง คอ องคประกอบดานอตลกษณ และเอกลกษณ

123

อตลกษณ คอ ผลตบณฑตทมความรคคณธรรม และมเอกลกษณ คอ เปนตลาดวชา โดยมหาวทยาลยรามค าแหงกสรางเกณฑมาวด น าเสนอใหกบ สกอ ขนมาและเสนอเขาไป

องคประกอบท 97 ตงตวเลขใหสอดคลองกบ สมศ และเปนสงทรบรโดยทวกน 1.60 องคประกอบท 99 เปนองคประกอบตามนโยบายรฐบาลสถานศกษา 3 ด ประชาธปไตย

(Democracy) Decency จรรยาบรรณ และยาเสพตด (Drugs) โดยวดกนในวนรบปรญญา และใสในแบบสอบถามหาเกบขอมล ไปเรอยๆ จนไปถงเดอนตลาคม

ขอมลบางอยางจะหายไปเพราะรบปรญญาเมอมนาคม ไมสามารถจดเกบขอมลได ดงนนการเกบขอมลควรจะมการยดหยนและมการจดเกบขอมลใหสอดคลองกบระยะเวลาในการท าการบนทกขอมล ขอเสนอแนะเพมเตม

1. ภาษาในงานประกนคณภาพไมใชอปสรรค 2. การขอขอมลจากคณาจารยเปนเรองทยากมากเพราะเขาตดงาน ยงกบการออกไปท างานขางนอก

และมองไมเหนความส าคญของงานดานประกนคณภาพฯ 3. การประกนคณภาพนาจะเปนงานประจ าวนททกคนควรใสใจ และตองท า โดยท าใหมองเหนวา สงท

ท าๆ กนไปในแตละวนนนจดอยในงานประกนคณภาพใด เพอจะไดจดเกบเอกสารและมองเหน วาเปนเรองทควรรกษาหลกฐาน หรอระบบการจดเกบทไมอยรวมศนยทงานประกน

4. ควรมการจดเกบเอกสารโดยมการแสกนบางสวน แตบางครงกไมมการจดเกบเอกสารใหชดเจน 5. การวจยของอาจารยมจ านวนมาก แตชวงเวลาในการตรวจประเมนยงท าวจยไมเสรจท าใหไมสามารถ

ไดคะแนนเพมไดจากเดม คาดวาปหนาจะเพมขนจากทบอกไปขางตน 6. งานประกนควรเปนหวใจหลกของการท างานและใหเปนภาระงานทไดรบมอบหมาย และท าใหเขา

มองเหนวาจะตองจดเกบเอกสารหลกฐานอยางไร ใหเปนเรองงานประจ าวนไปเลย ใหทกคนมส วนรวม มากทสด

124

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice กรณสมภาษณ หลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย

วนท 30 เมษายน 2557 มหาวทยาลยเกษมบณฑต กรงเทพ ผถกสมภาษณ

1) อาจารยอสรา ลมเงน อาจารยประจ าหลกสตรน เทศศาสตรมหาบณฑต และอนกรรมการ ประกนคณภาพ บณฑตวทยาลย

2) อาจารยณฐยาน วนจวรกจกล อาจารยประจ าหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต และอนกรรมการ ประกนคณภาพ บณฑตวทยาลย

ขอมลทวไป 1. โครงสรางหนวยงานประกนคณภาพของคณะและหนาทความรบผดชอบของแตละฝาย ดแผนผงในภาพประกอบ หนาทความรบผดชอบในงานดานประกนคณภาพ คอ การรบผดชอบ องคประกอบ และดวากจกรรมโครงการ เชน กจกรรมของนกศกษาทจะตองท าใหสอดคลองกบท ก าหนดไวใน ความหมายของประกนคณภาพ และมบทบาทหนาทมากมายทจะตองท า เพราะหากมคณะกรรมการ มาประเมน แลวหลกสตรไมผานจะท าใหหลกสตรประเมนไมผาน จงตองท าใหผานไปดวยด แตดวยงานจะตองขนกบบณฑต วทยาลยซงมความหลากหลายในสาขาวชา จงตองท างานมากกวาการท างานระดบคณะ เวลาทมคณะกรรมการ ภายนอกมาประเมน จะมเอกสารดานประกนคณภาพ 2 เลม และในเลมทใหจะเปนเฉพาะหลกสตรทดๆ เพอใหกรรมการเขามาประเมน ใหผานและแยกกนตรวจ

125

2. ระยะเวลาท อาจารย/ ผใหสมภาษณ เขามารบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา ท างานดานประกนคณภาพ 6 ป ตอนแรกทเขามาท างานแลวไมเขาใจ โดยเฉพาะในเรองของการตความ หมายของค า เชน ค าวา กลไก โดยมรองคณบดบณฑตวทยาลย ใหความรและใหค าแนะน า อบรมใหความรท าให มการพฒนาตวเองในการประกนคณภาพ และมโอกาสไดไปเปนผประเมนภายในมหาวทยาลย ท าใหมประสบการณมากขน และไดเรยนรมากขน 3. ปญหา อปสรรค ในการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาคณะ และโดยรวม

3.1 ดานบคลากร เชน ประสบการณของเจาหนาท ความพรอมในการปฏบตหรอเรยนรงาน ปญหาดานบคลากรมจ านวนคนท างานนอย และตองรบผดชอบทกองคประกอบ ทงทมรายชอมาก

แตคนท างาน มเพยงสองคน อกคนหนง คอ อาจารยณฐยาน วนจวรกจกล ซงตางกไมมประสบการณมาทงค ท างานดานประกนคณภาพ 5 ป

บางครงผอ านวยการไมมความเขาใจในงานดานประกนคณภาพ และใหความส าคญไมมากพอ ดวยภาระงานหรอสงทเกดกจกรรมขนภายนอกแตท าใหไมไดคะแนนเพราะไมไดมการเขยนแผนในโครงการ ท าใหไมสามารถบรรจลงไปในงานประกนได

3.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนระบบ ระบบเปนระบบสารสนเทศทใหมและไมเขาใจ ซงเมอกอนมโปรแกรม iZat ราคาเปนลาน และไมได

ใชประโยชนอกเลย สงผลใหตองเรมท าความเขาใจ 3.3 ดานการวางแผนระบบการประกนคณภาพคณะ การวางแผนของมหาวทยาลยเอกชนจะกลววาคะแนนไมด ท าใหตองมการวางแผนลวงหนา เพอให

เกด การท างานดานประกนคณภาพ เพราะอธการจะลงโทษ เพราะมการเปดการเรยนการสอนแลว เกรงวาธรกจจะ ลมละลาย ซงทานอธการจะเขามารวมดวยในการวางแผนคราวละ 5 ป แตกมการเปลยนแปลงตลอดเวลา จะมแผนกลยทธใช แผนความเสยงไดใช แตบางแผนไมสามารถท าไดตามทท าไว 3.4 ดานระบบเอกสาร

แฟมเอกสารจะดแลทงหมด คอ มชดทอยกบหลกสตรและดแลดานประกนคณภาพของบณฑตวทยาลย มการจดอบรมดานการจดเอกสาร

3.5 ดานเกณฑของตวชวดทไมสอดคลองกนระหวางคณะและ สกอ องคประกอบท 1 เราไมสามารถทจะท างานตามแผนทวางแผน บางหลกสตรมจด turn over สง

คนเขยนแผนไมไดเปนผปฏบต และควรมการวางแผน 3 ป องคประกอบท 7 และระบบสารสนเทศ องคประกอบท 8 ระบบกลไกการเงนและงบประมาณ เพราะเปนเรองเงนของมหาวทยาลยทเราไม

สามารถเขาไปเกยวของได ทงนการเปนอาจารยระดบเอกชนจะตองมการคด brake event ของนศ ปรญญาโท

ควรจะมการจดท าการประกนคณภาพเฉพาะของมหาวทยาลยเอกชน

126

4.ในงานประกนคณภาพของหนวยงานทานแบงเปน กดาน อะไรบาง และฝายใดรบผดชอบ และคะแนนทได หลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มการแบงงานดานประกนคณภาพออกเปน 4 ดาน คอ คาเฉลย 4.55 ดมาก (ป พ.ศ. 2555)

4.1 องคประกอบท 1 ปรชญา ปณธาน วตถประสงคและแผนการด าเนนงาน ผรบผดชอบโดยตรง คอ อาจารยอสรา ลมเงน ได 5.00 คะแนน เนองจากมหาวทยาลยก าหนด (DEAR KASEM) Vision: (ดเอกสารประกอบ)

4.2 องคประกอบท 2 การผลตบณฑต ได 4.46 ผรบผดชอบโดยตรง คอ อาจารยอสรา ลมเงน เนองจากเปนเรองการเรยนการสอน ผ อ เปนคนขอดแผนการเรยนการสอนกอนทจะลงมอสอน เพราะจะท าให เกดการเรยนการสอนอยางมคณภาพ นกศกษาท างานไดด และอาจารยประจ าหลกสตรมคณภาพเพราะม ประสบการณตรงในดานการผลตภาพยนตร มหาวทยาลยสอนใหนกศกษาท าจรง มหองสมด และอปกรณ ม Home Theater เพราะอาจารยบรรจง โกศลยวฒน มความสามารถเฉพาะตว ท าใหมหาวทยาลยลงทนทางดานอปกรณ การเรยนการสอน และการลงทนทางดานตางๆ

4.3 องคประกอบท 3 กจกรรมพฒนานกศกษา ได 5.00 ผรบผดชอบโดยตรง คอ อาจารยอสรา ลมเงน เนองจากในระดบปรญญาโท ไดคากจกรรมคนละ 500 บาท ท าใหสามารถเอาเงนสวนนไปจดสมนา อบรม เชญวทยากรภายนอกมาบรรยายได และมการออกแบบรายวชาทเชญนกวชาชพมาบรรยายจะท าใหเกด ความนาสนใจ มการพานศไปดงานนอกสถานทได เชญวทยากรมชอเสยงมาได เพราะมงบประมาณ

4.4 องคประกอบท 4 การวจย (/และสรางสรรค) ได 3.67 ผรบผดชอบโดยตรง คอ อาจารยอสรา ลมเงน งานวจยของมหาวทยาลยมนอยจงตองเนนไปทงานสรางสรรคเพราะภาพยนตร ยากทจะท าใหเปนงานวจย และ ทางสกอ มองวาการสรางสรรค คอ งานวจย ประเภทหนงได จงจะมการเพมค าวาสรางสรรค ในป พ.ศ. 2557 ไมสามารถเอางานวจยมาบรณาการกบการเรยนการสอนได ท าใหไมสามารถบรณการงานวจยได สกอ ยงมความเขาใจทางดานนเทศศาสตรและความรทางดานภาพยนตนอยไป ท าใหเขาใจวางานวจยทางดานภาพยนตร ซงตองอาศยองคความรเพมมากขนกวาศาสตรทางดานอนๆ ทคะแนนนอย เพราะม รศ. ทานเดยว ม ดร. สองคน ท าใหคะแนนตก แตกมงานประจ าทอนๆ

4.5 องคประกอบท 5 การบรการวชาการ 5.00 มการจดบรการวชาการตลอดเวลา เชน พรบ ภาพยนตร หนงหามฉาย ละครเหนอเมฆ หอศลป จดและออกสอมวลชน และมการวางแผนไว เขยนแผนไวกอน โดยมการก าหนดวา ใน 1 ป มการจดบรการวชาการและน าเสนอผานสอมวลชน และมความมนใจวาหลกสตร จะมกจกรรมการเกดงานบรการวชาการอยางแนนอน และสวนใหญจะเกดกจกรรมประมาณ 2 -3 ครง

4.6 องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม 5.00 มขอยอยขอเดยว จดกจกรรมเรองหมอแสง เนอหา ในภาพยนตรมนเปนเรองของวฒนธรรมอยแลว จดกจกรรมภาพยนตร วดทศน สารคดศกษาทางดานวฒนธรรม และมการมอบหมายใหนกศกษาถายงานดานศลปวฒนธรรมทน ามาบรณาการได

127

4.7 องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ ได 4.75 คะแนน รศ.บรรจง โกศลยวฒน เปนผรบผดชอบ ความเสยงของหลกสตร มเรองของความเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยการผลตภาพยนตร ทราคาแพง และเปลยนแปลงตลอดเวลา ท าใหไมสามารถวางแผนในการก าหนดงบประมาณดานการเรยนการสอน นศ มเงนสวนตวทซอเอง

ปจจยความเสยง คอ จ านวน นศ ลดลง เพราะมสถาบนอนๆ จดเปดหลกสตรดานภาพยนต แตขอด คอ สกอ ยอมรบหลกสตร กพ ยอมรบหลกสตร และไปเปนอาจารยได แตกตางจาก สถาบนกนตนา ม นศทเปนผก ากบละครชองสาม ผกก ภาพยนต เชน เชดพงษ เหลายนตร คณบญสง นาคภ ก ากบแนวอนด ท าใหศษยเกากลบไปเปนผท าให องคท 5 ดขน เพราะมเรองของการท าใหศษยเกาเขามาใหความรแกรนนอง

4.8 องคประกอบท 8 ดานการเงนและงบประมาณ ได 4.00 คะแนน องคประกอบท 8 ระบบกลไกการเงนและงบประมาณ เพราะเปนเรองเงนของมหาวทยาลยทเราไมสามารถเขาไปเกยวของได ทงนการเปนอาจารยระดบเอกชนจะตองมการคด brake event ของนศ ปรญญาโท

4.9 องคประกอบท 9 ดานการประกนคณภาพ ได 4.00 คะแนน เนองจากตองท ารวมกบสถาบนขางนอก ท าใหคะแนนไดนอย และรวมกบหลกสตรอนๆ จงไมสามารถไดคะแนนสงได

ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร จดออนของงานดานการประกนคณภาพ

ดานบคลากร เขาท างานในลกษณะ Part time ท าใหมเวลาในการท างานดานประกนคณภาพ หรอไมมความเขาใจเลย ท าใหตองท างานคนเดยว จดแขงของงานดานประกนคณภาพ

ทงนในความสมพนธสวนตวของคณบด ท าใหมเครอขายภายนอกและวทยากรทดมาบรรยาย และทกวนพธ และวนพฤหสบดจะตองเขาอบรมเรองการท า QA เพราะมการประเมนผลงานของอาจารย ท าใหอาจารยมความรดานงานประกนคณภาพเยอะ 2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร (ดในเอกสาร) 3. หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร แนวทำงกำรปฏบตสกำรเปน Best Practice

สงทท าใหเปน best practice ไดเพราะ นศ และอาจารยประจ าหลกสตรโดยเฉพาะผอ านวยการ รศ บรรจง ทมความร ความสามารถ สรางสรรค และรณรงคใหเดกสงผลงานเขาประกวด สรางชอเสยงและผลงาน

128

ใหกบ นศ และมหาวทยาลย โดยมรางวลทนการศกษาใหกบ นศ และนศ สามารถท าไดทกป มรางวลตดมอกบมาตลอดเวลา และเปน commitment ระหวางกน และมหาวทยาลยเองกเหนความเหมาะสมและสนบสนนตลอดเวลา

กจกรรมเปนสงทท าใหเกดการสนบสนนโดยงบประมาณ และมเงนจดกจกรรมใหกบนศตลอดเวลา และมการส ารวจความตองการของผเขารวมสมนา และนศ วาอยากไดรบการอบรมอะไร และมการน าเอา งานประกนคณภาพมาชวยใหความรกบ นศ ตลอดเวลา เฉพาะในประเทศ กจกรรมศษยเกา มการจดอบรมดานการเขยนบท และมการจดกจกรรม ขอเสนอแนะเพมเตม

1. นาจะมการท าคมอประกนคณภาพเฉพาะมหาวทยาลยเอกชน 2. มการจดค าศพท นยามศพท ทควรชดเจนและไมยากในการตความหมาย 3. ผตรวจงานประกนคณภาพ จะตองมความร หรอมความเชยวชาญในศาสตรของนเทศศาสตร 4. ผตรวจแตละป มปญหามาตรฐานแตละป ไมเหมอนกนและธรรมชาตของแตละหลกสตรไมเหมอนกน

กรรมการทมามความรทางดานวศวกรรม จตวทยา จะไมเขาใจธรรมชาตของหลกสตรนเทศศาสตร

129

สรปบทสมภำษณงำนวจยเรองแนวทำงกำรท ำงำนประกนคณภำพใหไปสควำมเปน Best Practice กรณสมภาษณ คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑต วนท 1 พฤษภาคม 2557 มหาวทยาลยธรกจบณฑต กรงเทพ

ผถกสมภาษณ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.ทณฑการณ ดวงรตน คณบดคณะนเทศศาสตร (กลาง) 2. อาจารยศวนาถ หรประยร รองคณบดฝายวชาการ (ขวา) 3. อาจารยกานดา พวงพม รองคณบดฝายบรหาร (ซาย)

ขอมลทวไป 2. ระยะเวลาท อาจารย/ ผใหสมภาษณ เขามารบผดชอบงานประกนคณภาพการศกษา

มหาวทยาลยมการจดท าการตรวจสอบคณภาพของงานวชาการตามระบบมาตรฐานการท างานของบรษท และหนวยงานเอกชน โดยคณบดคณะนเทศศาสตรไดเขามาท างานดานประกนคณภาพเปนระยะเวลา 3 ป แตในตอนแรกจะอาศยระบบการประเมนคณภาพ International Standard Organisation หรอ ISO ทท ามาท าใหมาสานตองานดานประกนคณภาพ ในเรองของพนฐานการท างาน และระบบเอกสาร ระบบ ISO เขามาในมหาวทยาลยชวง 2540 – 2541 ชวงนนมการจดอบรมโดยบรษทเอกชน และมรองอธการบดฝายวชาการของมหาวทยาลยเปนผด าเนนงาน ท าใหบคลากรทกคนเขาใจดานการตรวจสอบได ทงระบบ และกลายเปนวฒนธรรมขององคกร ทไมกงวลดานการประสานงานเอกสารเลย

130

สวนรองคณบดฝายบรหาร (ซาย) ท างานดานประกนคณภาพ 5 ป และไดเขามารบผดชอบ ซงไดท าหนาท มากอนหนาสมยเปนหวหนาภาควชาวารสารศาสตร มเรองใหม FIF การประเมนตวเอง ดานการประกนคณภาพ เปนเครอขายคอมพวเตอรในการรายงานผลขอมลทงหมด EDPEX การตอยอดคณภาพการศกษาสความเปนเลศ เปนสงใหมทเขามาท าใหเกดการเรยนร มหาวทยาลยธรกจฯคาดหวงวาจะเปนมหาวทยาลยเอกชนแรกของประเทศไทยจะท าใหเกดเปนรปธรรม

รองคณบดฝายวจย (ขวา) ประมาณ 2 ป ดานการประกนคณภาพเปนสงทส าคญเพราะท าใหเราสามารถแสดงให เหนวาตวเรานนสามารถ ตรวจสอบไดทงระบบ หากไมมการประกนคณภาพ จะเกดมายาคต ปจจบนจะมการสราง ภาพผกชโรยหนา เพราะหลายแหงอาจจะมการท าใหเกดการสรางหลกฐานทางดานการประกนคณภาพ ใหเกดการ รบรองหลกสตรทางดานนเทศศาสตร โดยสวนตวมองวา ผตรวจจะตองมความเทาทนทางดานงานประกนคณภาพ และตองแนน ละเอยด ปทแลว อาจารยศรสมลกษณ ของธรรมศาสตร ซงเปนสงทดมากท าใหเราสามารถท างานได อยางมขวญและก าลงใจ

การมการประกนคณภาพการศกษาเปนสงทเหมาะสมอยางมากในยคปจจบนทการแขงขนในระบบการศกษา และวงการวชาการนเทศศาสตรซงมจ านวนมากใหเลอกศกษาตอ หากมหาวทยาลยธรกจบณฑตไดรบการสะทอน คณภาพของหลกสตร นเทศศาสตร จะท าใหเกดการยอมรบในตลาดแรงงานและมการรเรม ของโครงการตางๆ ทจะสะทอนชอเสยงของคณะนเทศศาสตร ธรกจบณฑต นบตงแต 2532 ถง ปจจบน 2539 ชวงนนอย Top 5 แตปจจบน Top 3 และยงไดรบการยอมรบใหเปน Board ของวชาการทางดานนเทศศาสตร และสอสารมวลชนแหงประเทศไทย

การบรการวชาการเปนเรองขององครวม และเปนการรเรมทท าใหกบคนกลมนอย ทท าใหเกดตนแบบของสอสรางสรรค ทงศวนาถและการดา ทท าสอทางดานสงคมกลมนอย และสวนตวของคณบด ท าใหกบศนยศลปชพ

ในความคดสวนตวเปนเรองทเกดประโยชนอยางมาก แมจะเพมงานเอกสารแตท าใหเกดประโยชนตอองคกร ทงหมด อยางเปนชวตประจ าวน และเปนไปอยางงายๆ ไมเกดการท าแบบไฟลนกน มทมงานทสนบสนน

กลยทธในการท างานดานประกน คอ ทมงานสนบสนนทประสานงานอยางมคณภาพ โดยเฉพาะรองบรหาร ประชมเปดภาคการเรยน จะมอบใหกบคณาจารยทกทาน และประชมทกครงทงเดกและคณาจารย จะแจงใหทราบวาคณะมระบบประกะคณภาพ เมอท าทงระบบ ท าใหงานไมหนก และไมยากเกนไป และมการตดตามขอมลในทกชวงระยะเวลา เมอมเเอกสารทเกยวยของจะมการชใหจดเกบวาจะอยในชองทางใด ทกเอกสารจะไปทคณบด และมคณดบเปนผเซนรบทราบ หลงผานกระบวนการกลนกรองมากอน กรณประมวลการสอนยงไมครบจะมการตดตามวาจะตามเอกสารอยางไร นอกจากนรองอธการและอธการ มมาตรฐานในการท างานดานประกนคณภาพ และมอดมคตในการท างานอยางมคณภาพ เชน บางคณะคะแนนตก กไมมปญหาหรอชวยเหลอ

131

จะไมมการตงส านกงานใดส านกงานหนงทท าทางดานประกนคณภาพ และมบคลากรท างานดานนในระดบมหาวทยาลยเพยงสองคน และขยายไปยงคณะตางๆ

การท างานมสองอยางคอระดบมหาวทยาลย มคนท างานนอยกบคนท างานมาก และคณะท างานมาก และคณะท างานกนไมกคน ทงสองอยางมสงทแตกตางอยางชดเจน คนไปท างานคดกนไปคนละทาง คอการตความหมายแตกตางกน ท าใหคนท างานอยางตระหนกและจคนท างานไปดวย และมคนทไปจอกท ซงหากถงเวลากจะท าไมใหเกดค าเลาลอ และไมมการท างานแบบตอนปลายทางเตรยมเอกสารอยางดกดน และมการสอดใสเอกสารบางอยางเขาไปท าใหเกดคะแนนในสวนนน

กรณของงานวจยและบรการวชาการ สภาเอาออกไปเพราะมองวาเอกสารมเยอะเกนไป ประเดนดานการตรวจและการตความหมายของภาษา ค าศพท กรรมการแตละทานแตละปตความไมเหมอนกน สวนของการอบรมผตรวจและควรมมาตรฐานรวมกน ท าใหผท างานไขวเขว ซงตองมคนทแมนย าดานค าศพท และมาตรฐานในการเตรยมความพรอมกอนจะเจอผตรวจจรง จะท าใหดขน ในวนแรกปแรก 2550 ของการถกตรวจงานประกน ชวงนนคณบด เปนรองคณบด และอาสาเปนมหาวทยาลยแรกของประเทศไทย ท ากจกรรมทกอยางมาหมด แตไมมเอกสาร ผตรวจเหนใจ ใหแตมแตไมไดใหผาน พอหลงจากนนไดระดบดเลศ หนงในสามสถาบนอดมฯ (ดเอกสารเพม) ของประเทศไทย ป 2551 รองจากจฬา เชยงใหมและธรกจฯ

รองคณบดฝายวจย ตองปรบตวเยอะมาก เพราะมการท างานในแนวจตอาสา และมองวาดานประกนคณภาพน าไปสการท างานอยางมหลกเกณฑ 1. โครงสรางหนวยงานประกนคณภาพของคณะและหนาทความรบผดชอบของแตละฝาย โครงสรางของหนวยงานประกนไมม เนองจากเปนโครงสรางของคณะนเทศฯเพราะไมมนโยบายในการท างานดานประกนคณภาพ หนาทความรบผดชอบตามต าแหนง โดยคณบดดภาพรวม และรองแตละฝายดแตละองค รบผดชอบในแตละดานทรบผดชอบ มส านกงานเลขานการเปนผสนบสนน บทบาทหนาทของรองฝายวชาการ จะดเพมเตมดานการจดการความร

หนาทของรองบรหาร เปนผตดตามเอกสารทงหมด และมหวหนาภาควชาดในระดบภาควชา โดยมคนภายในคณะท าหนาทในการตรวจงานของภาคกอน และใชวธการจากขางลางมาขางบนและหา จดออนจดแขง 3. ปญหา อปสรรค ในการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาคณะ และโดยรวม 3.1 ดานบคลากร เชน ประสบการณของเจาหนาท ความพรอมในการปฏบตหรอเรยนรงาน บคลากรทางดานนเทศศาสตรเปนศลปน 80% ยอมรบได แตอก 20% ไมชอบท างานดานเอกสาร ท าใหเกดอตลกษณในทางดานวชาการ และวชาชพ ท าใหอาจารยแตละทานจะตองท าหนาทในงานเอกสารและเสยเวลาดานเอกสารทจะตองไปตดตาม อกทงยงมนกวชาชพเสยสละ

บคลากรไดรบการอบรมเปนระยะทางดานประกนคณภาพ และเนองจากบคลากรมเพมเตมตลอดเวลา เพราะมการไหลเวยนของคนท างานบอย และตองท าการศกษาเอกสาร

เจาหนาทมพฒนาการทดในการท างานใหดขนและมองไดวามเอกสารอะไรทจะท าใหเกดการแลกเปลยน คณบดตองจ าเรองราวตางๆ อยางแมนย า และมการดงเนอหาของวชา หรอสงทเกยวของนนๆ

132

สวนของฝายวชาการจะมเรองของความเปนสวนตวสง ท ากจกรรมไวแตไมไดบอก ไมอยากอวด และไมอยากเสย 10% ของงานวจย ท าใหจะตองไปตามเกบขอมลจากคนทท างานดๆ ซงมคะแนนเกนและท าใหเกดคะแนนกบคณะ เชน งานสรางสรรคในงานแสดง Exhibition คณะจะสนบสนนใหคณาจารยและนกศกษาแขงขนกนท างานเพอใหไดผลงาน แตโดยบคลกสวนตวทเขาถงคณาจารยท าใหเกดความเขาใจ 3.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนระบบ

ระบบสารสนเทศท SAP เปนการพฒนาระบบมาจากตางประเทศโดยรองอธการบรหาร และรองรบ 5 ปทผานมา และในชวงทดลองมการผดพลาด แตดวยทรองอธการเปนเจาของดแลเองเลยท าใหไดรบการพฒนา เสถยร และเกด SIS ระบบนเปนวศวกรคอม และนกคอมมาดแลระบบโดยตรง และรองรบกบการท างานประกนคณภาพ และ Paperless เปนสวนใหญ ตรวจสอบไดจากหนาคอมพวเตอร เชน ใบลา กสามารถลาผานระบบคอมได โดยมการอนมตผานหวหนาภาค รองทเกยวของและคณบดอนมต โดยม การก าหนดงบประมาณและขนของเงนใน การอนมตใหเกดการบรหารจดการตามระดบของเงนทมอบหมายให คณบดมสทธได 300,000 รองอธการ 500,000 อธการ เกนหาแสน มการโยกยายเงนงบประมาณ ยดหยน และใชเงนทโยกไปใขงาน 4 กลม คอ กลมกจกรรมเสรมหลกสตร กจกรรมบรการวชาการ กจกรรมบรการชมชน กจกรรมบรหารจดการทวไป 3.3 ดานการวางแผนระบบการประกนคณภาพคณะ

การวางแผนของคณะใชวธการรบนโยบายจากมหาวทยาลย และคอยตดตามงานประกนคณภาพอยทระดบใด และเมอทราบแลวกจะมการพดคยกนในระดบคณะ ในแตละปมการก าหนดตวชวดและตวบงช วาเปาหมายในปนนๆ เราตองการใหเกนในปถดไปเทาไร และพจารณาวาเราจะวางแผนไปใหถงคะแนนทสงขนอยางไร

การวางแผนแตละตวบงช ปตอป แผนกลยทธใหญมหาวทยาลย 5 ป แตมหาวทยาลยสามารถปรบได (ปรบไปเมอสองปทแลว) มปจจยภายนอกของการตรวจวดใหม และมเปาหมายบางอยางทก าหนดไวตองท าใหเขา กบภายนอกและ Re-brand ใหม มการวาง Corperate Identitiy ใหม ท าใหเปนไปอยางทอยากเปน

สงใดทเกนความเปนจรงตองมการปรบใหเขากบความเปนจรงของตวเอง การวางแผนใช KM ในการวางแผน ทงระดบคณะและระดบมหาวทยาลย การวางแผนของคณะไมมอะไรผดพลาด แตจะมการไหลเวยนของบคลากร เชน ไปนดา สามทาน

และท าใหคะแนน ท าใหเกดการกระเพอมอยางรนแรง แผนความเสยงมการรองรบไวแลว มกระทบกระเทอน เชน ทนการศกษาส าหรบเดก มทน กรอ และมการวางแผนเพอรองรบเดกจ านวนมหาศาลสงผลกระทบตอเดก

ไมตองตอกบตร เงนเดอนแปดหมน ไปท างานหาป รศ จะได ศ สงเหลานเปนปจจยภายนอก ทสบเนองจากมหาวทยาลยระบบของมหาวทยาลย และการเปดกระแสของหลกสตรใหมๆ ในการท างานใหเกดการสรางสงตอบแทนและแรงจงใจภายนอก 3.4 ดานระบบเอกสาร

แฟมเอกสารไมมปญหา แตท าใหเกดความสนเปลองในเรองของงบประมาณฯ

133

ระบบเช ทใหท างานดานประกน แตผตรวจใชไมเปน ไมมความศรทธาในระบบออนไลน ขอเรยกดกระดาษ ท าใหตองยกตวจรงของรางวล มาเพราะผตรวจไมเชอในภาพถายออนไลน

ระบบเช การท า SAR ดงขอมลเขาไปใน สกอ ขอมลทงเลมเขาไปอยในระบบฐานขอมล ยงไมไดท าแตเขาใจวาจะยงเพราะไมสามารถ print out ออกเปนกระดาษไมได และไมสามารถเชอมโยงกบระบบทคณะและมหาวทยาลย เสยเวลาดานการจดหนาแตเราอาจจะมการปรบเปลยนใหเหมาะสมและลงตว

อาจารยทขออนมตไปท างานท าใหเราทราบวาน าไปท าอะไร เพราะจะท าใหมองเหนวามนมเรองของ งานบางอยางไมผานตาท าใหเกดความยงยากในการตดตามเอกสารหลกฐานในชวงเรมตน และมการขออนมตงบประมาณและสถานภาพของนกวจย หากเปนงบภายในจะตดตามได แตงบภายนอกจะหลดไปบาง

การประชมของคณะแตละครงคณบดจะท าการตดตามงานดานประกนฯ รองและหวหนาภาคจะคอยเปน ผทท าหนาทใหค าตอบและตามเอกสารและปกปองแทน 3.5 ดานเกณฑของตวชวดทไมสอดคลองกนระหวางคณะและ สกอ

ตวชวดเรองจ านวนนกศกษากบอาจารย เพราะนเทศเปนคณะทตนทนสง แลวมาก าหนดวา 1:25 และเอกชนตองใชงบประมาณในการท างานเองทงหมด เพราะนเทศทนท าได 1:50 ยอมตก เพราะตนทนในการเรยนการสอนหากเราขาดทน จะอยไมได อาจารยมหาวทยาลยเอกชนอยไมได เราจะมระบบการบนทกการสอนยอนหลงได ผานบนทกการสอนในหองเรยนไดดวย และมหาวทยาลยของเราจะมบคลากรทรองรบจ านวนนกศกษามากๆ ได และอยได

ตวชวดดานการวจย มความแตกตางในคาน าหนกตางกนไปเพราะมองวาทางวทยาศาสตรจะมน าหนกมากวาทางดานนเทศศาสตร ทงทงานวจยไมควรแตกตางกนมาก

สดสวนของนกศกษาแรกเขากบนกศกษาทจบ ระบบการกลนกรองของคณะ ไมตรงกน 50% ในองคประกอบทสอง ซงการจบของนกศกษาไมสามารถท าในสดสวนน นได

ศษยเกาของทนประสบความส าเรจมากและเชญมาบรรยายไดงาย ในสวนของาจารยประจ าเปนรนพใน คณะมาก แตเปนเรองของการเชญเปฯวทยากร และไมใหอยในกรอบการเรยนรเดมๆ มาชวยสรางแรงบนดาลใจ จากรนนองไดอยางด ซงเปนยทธศาสตรของมหาวทยาลย

แหลงเงนทนวจย สดสวนภายใน (100,000 มาจาก endorsement ม Talent programme (2256) สนบสนนการวจยโดยเฉพาะ) ภายนอก ไมเทากน เพราะคณะไดสดสวนภายนอกมากกวาใชเงนภายใน สวนแหลงทน มาจาก สสส กสทช สกอ UN มปญหาเรองการกระจกตวของอาจารยทท าวจยอยแลวกท าตลอด แตกเชญชวนใหกบภายนอก

ขอดของงานวจยภายนอกทไดตลอด คอ การสรางรายการ และการผลตรายการทลงพนทจรงๆ กลายเปน โมเดลไดอยางด และใชนกศคกษาตร โท เอกเลย ในการลงพนท และมการเผยแพรออกสสงคมจรง เชน การท านมแม ระดบประเทศเผยแพรระดบประเทศ และถกกบ กสทช ท าใหงานออกมาและเผยแพรสสงคม

134

การรบนศเขามามท งคณภาพและสสน เชน รงสตมเจมสจ ณเดชน ไปเรยนท าใหจ านวนนศ เพมมากขน และมหาวทยาลยกรงเทพ ท าใหนศมาเรยนกบธรกจบณฑตนอยกวาเมอเทยบกบรงสต และกรงเทพ 3.ในงานประกนคณภาพของหนวยงานทานแบงเปน กดาน อะไรบาง และฝายใดรบผดชอบ และคะแนนทได หลกสตรนเทศศาสตรบณฑต (นศ.บ BA) หลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต (นศ.ม MA) หลกสตรนเทศศาสตรดษฎบณฑต (นศ. ด) DCA คาเฉลยภาพรวมทงหมด 2256 ได 4.15 ม 9 องคประกอบ โดยไมตรวจองค 3 และองค 8 เพราะเปนภาพรวมของมหาวทยาลย

3.1 องคประกอบท 1 ปรชญา ปณธาน วตถประสงคและแผนการด าเนนงาน ผรบผดชอบโดยตรง คอ คณบด ได 5.00 คะแนน เนองจากมการจดท าตามเกณฑครบถวน เหมอนกบมหาวทยาลย Vision: (ดเอกสารประกอบ)

3.2 องคประกอบท 2 การผลตบณฑต ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดฝายวชาการ ฝกใหนศ ไดลงพนทจรง และท างานในเชงปฏบต รวมทงไดแหลงทนวจยภายนอกมากกวาเดม

3.2.1 กลไกการพฒนาหลกสตรได 5.00 3.2.2 อาจารยประจ าทมวฒ ปรญญาเอกได 2.99 เพราะมการโยกยายไปท างานทอน เพราะ

อาจารยไมมเวลา และมคนลาศกษาตออยมาก และยงไมจบตามชวงเวลาทอยระหวางการประเมน 3.2.3 อาจารยประจ าทมต าแหนงวชาการ 2.78 เพราะมต าแหนงทางวชาการยงไมมาก 3.2.4 ระบบการพฒนาอาจารยและบคลากรสายสนบสนนเพราะมการวางแผนการพฒนา

สนบสนนการเรยนตอ และเปนเรองของการวางแผนและใชเวลาพอสมควร ท าใหได 5.00 3.2.5 ระบบและกลไกการจดการเรยนการสอน 4.00 3.2.6 ระบบและกลไกพฒนาสมฤทธผล ได 5.00 3.2.7 ระดบของความส าเรจทางดานคณธรรมจรยธรรม ได 5.00 เชน กจกรรมโครงการท

ตรงกนเลย มจตอาสา ตรงตอเวลา วนย และส ารวม ก าหนดไวกบมหาวทยาลย คณะใชตามทมหาวทยาลยก าหนดและแทรกกจกรรมตางๆ 3.3 องคประกอบท 3 กจกรรมพฒนานกศกษา ไมไดวดระดบคณะ ผรบผดชอบโดยตรง คอ

มหาวทยาลยดแล 3.4 องคประกอบท 4 การวจย (/และสรางสรรค) ตวบงชท 4.3 เงนสนบสนนงานวจยหรองาน

สรางสรรค ตอจ านวนอาจารยทท าวจย หรองานประจ า ได 5.00 ผรบผดชอบโดยตรง คอ คณบดกบรองวชาการ

3.5 องคประกอบท 5 การบรการวชาการ 5.1 ได 4.00 ผรบผดชอบโดยตรง คอ รองคณบดดานวชาการ เพราะมระบบกลไกของคณะ และมหาวทยาลยแตมนไมไดในตอนหลง เพราะผตรวจมองวาอยากใหคณะมเปนของตวเองทชดเจนไปเลย และ 5.2 ได 5.00 มการจดบรการวชาการตลอดเวลา และมการระบ

135

เปาหมายชดเจน มแหลงในการใหบรการวชาการตอเนองและเกด impact อยางตอเนอง เชน โครงการ MC We share หมบาน ซมสง ผกปลอดสารพษสงหางไดจรง โครงการสอนนองท าหนง ลงพนทจงหวดสระบร รบทนจากมหาวทยาลยและจงหวดสระบรสนบสนน จตอาสา โครงการพระราชด าร อยธยา โครงการโทรทศนเพอคนหหนวก งบจาก สสส

3.6 องคประกอบท 6 การท านบ ารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยวด และประเมนคณะไมไดท า 3.7 องคประกอบท 7 การบรหารและการจดการ รองคณบดดานบรหารดแล ได 4.33 คะแนน

3.7.1 ภาวะผน า ได 5.00 ด าเนนการครบถวนตามทก าหนดไว วสยทศนของผบรหารชดเจน และคณบดสนบสนนคณะตลอดเวลา และวางกลยทธตางๆ ไวอยางมากมาย

3.7.2 การพฒนาสถาบนสการเรยนร 3.00 รองวชาการดแล ขาดเรองของการจดการความรดานการวจย มในแผนแตในทางปฏบตผดพลาดในเรองของโครงการยอยทเกยวของกบการวจยไมได

3.7.3 บรหารความเสยงได 5.00 รองบรหารดแล 3.8 องคประกอบท 8 ดานการเงนและงบประมาณ เปนของมหาวทยาลย 3.9 องคป ระกอบท 9 ด านการประกนคณ ภาพ ได 4.00 คะแนน ม องค ย อย เด ยว 9 .1

ใชสองสวนหลกๆ เพราะม ISO มากอนมกลไกการควบคมทดอยแลว และมการควบคมตางๆ ตามมา อนเปนแกนส าคญทท าใหคณะเขามาด าเนนงาน มการตรวจทงภายใน ภายนอก ทดเดมอยแลว และมการประกนคณภาพทสามารถน ามาใชได ขอมลกำรประกนคณภำพ 1.งานประกนคณภาพของคณะทานมจดออนจดแขงอะไร จดออนของงานดานการประกนคณภาพ ไมมเลย จดแขงของงานดานประกนคณภาพ ท างานอยางเปนระบบและรดกม ท าใหไดคะแนนเตม 2.เปาหมายและวสยทศนในการท างานดานประกนคณภาพของหนวยงานทานคออะไร? ดในเอกสาร 3. หนวยงานของทานมการวางแผนงานดานประกนคณภาพอยางไรบาง 4. คะแนนการประกนคณภาพทหนวยงานของทานไดรบการประเมนครงลาสดไดคะแนนเฉลยเทาไหร และแตละองคประกอบไดคะแนนเทาไหร แนวทางการปฏบตสการเปน Best Practice ขอเสนอแนะเพมเตม

1. คณะมการก าหนดตวบงชของคณะขนมาเอง และท าใหไดคะแนนเพม 2. แนวปฏบตทดกมการวางไวอยางเปนระบบ

136

3. สงทยากคอการพฒนาอาจารย เพราะมปจจยภายนอกทจะเขามาท าใหเกดปญหาและคะแนน ลดลง ทงนคณะกสนบสนนเตมทในการท าใหภาควชาไมเทไปทางใดทางหนง

บรรณำนกรม

หนงสอ กาญจนา แกวเทพ. (2554). สอสารมวลชน : ทฤษฎและแนวทางการศกษา (พมพครงท 3). กรงเทพฯ :

ภาพพมพ. กตมา สรสนธ. (2548). การวางแผนการสอสาร: แนวคดและเทคนค. กรงเทพฯ: จามจรโปรดกท. กตมา สรสนธ. (2557). ความรทางการสอสาร = Introduction to communication (พมพครงท 5, ฉบบ ปรบปรงใหม). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน. มหาวทยาลยราชภฏล าปาง, คณะวทยาการจดการ สาขาวชานเทศศาสตร. (2556). รายงานการประเมน

ตนเอง. ล าปาง: มหาวทยาลยราชภฏล าปาง. มหาวทยาลยสยาม. (ม.ป.ป.). ขอมลส านกประกนฯ มหาวทยาลยสยาม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสยาม. Kolb, D. A. and Fry, R. (1975). Toward an applied theory of experiential learning;, in C. Cooper

(ed.) Theories of Group Process, London: John Wiley. Kolb, D.A. (1984). Experiential learning: experience as the source of learning and development.

Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. สออเลกทรอนกส มหาวทยาลยกรงเทพ. (2556). การประกนคณภาพการศกษา. สบคนจาก http://buca.bu.ac.th/about-

qa.html#y2553 ราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอนท 23 ก. (2553). กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกน

คณภาพการศกษา พ.ศ. 2553. สบคนจาก http://www.tru.ac.th/vichakan/fileupload/rules_ Ministry_2553.pdf