เรื่องสั้น และบทกวี · 2014-09-09 ·...
Transcript of เรื่องสั้น และบทกวี · 2014-09-09 ·...
รวมงานเขยน
เรยงความ
เรองสน
และบทกว
เสยงเยาวชน
สะทอน
การศกษาไทย
จากโครงการ
ธรรมวรรณศลป
ประจ าป ๒๕๕๕
การศกษาทฉนตองการ
รวมผลงานเขารอบสดทาย และประเดนการศกษา
ในโครงการประกวด ธรรมวรรณศลป
กรรมการรอบสดทาย เรยงความ ประชา หตานวตร
กรรมการรอบสดทาย เรองสน ผดงศกด พนเเสน
กรรมการรอบสดทาย กวนพนธ ศวกานท ปทมสต
บรรณาธการ อนรกษ เมนหรม
ศลปกรรม สจญา สดยอด
รปเลม จรนช แขงแรง
ผสนบสนน
เรยบเรยง โครงการธรรมวรรณศลป สถาบนยวโพธชน
ตดตอเบอรโทรศพท ๐๘๓-๑๓๓๙๙๖๘
ผลงานและขอเขยนในหนงสอเลมน สงวน
ลขสทธเปนของผเขยน และโครงการธรรมวรรณศลป
สถาบนยวโพธชน หามมใหคดลอกสวนใด เพอจดพมพ
จ าหนายแสวงผลก าไร โดยไมไดขออนญาตผเขยนหรอ
โครงการฯ
หนงสอเลมนแจกฟรเพอการกศล และการ
ระดมทนสนบสนนการประกวดงานเขยนเพอสรางสรรคผน า
รนใหม โดยมรางวลเปนทนจตอาสา ใชประโยชนเพอสงคม
ประจ าป ๒๕๕๗ – ๒๕๕๘
ทานผใดมจตศรทธาสามารถสนบสนนโครงการ
ธรรมวรรณศลป สามารถอานรายละเอยดในทายเลม และ
ตดตอทางโครงการ
ค าน า
โครงการนมไดมจดมงหวงเพอสรางนกลารางวล หรอนกแขงขนเพอผลประโยชน
สวนตน ผไดรบรางวลของโครงการมใช “ผชนะเลศ” แตเปน “ตวแทน” ของเยาวชนทควร
ไดรบการสนบสนนใหไดงอกงามในหนทางของตน โครงการนคอพนทเพอเปดโอกาสให
เยาวชนทมแววความเปนผน าทงดานความคด จตใจ หรอพฤตกรรมไดสมผสชมลางการเรยนร
ในอกกระแสหนง ซงเชอวาการเรยนรสความเปนมนษยนน มจดมงหมายเพอบมเพาะความรก
และการเหนคณคาในตวเองอยางแทจรง กาวออกจากการยดมนถอมนในอตตาตวตน รจก
ตนเองเพอพฒนาศกยภาพและสนตภาพ เรยนรบนพนฐานของความสมพนธ ฉนทะทจะพฒนา
ตนเอง มจตใจเพอสงคม และความเชอมนวา มนษยทกคนลวนมเมลดพนธแหงการตนร หรอ
พทธะภาวะ แฝงฝงอยภายในรอวนผลบานงดงาม
ดวยแลเหนจดดอยประการหนงของการศกษาบานเมองเราในกระแสหลกคอ การท า
ใหเยาวชนมองออกไปนอกตวเองจนหลงลมตว ร าเรยนโดยไมอาจเชอมโยงสการพฒนาดาน
ในของชวต ตดพงพงความรจากต าราและครผสอนจนหลงลมปญญาภายในตน แสวงหาการ
ยอมรบจากสงคมอยางฉาบฉวย ใหคณคาตวเองตามกระแสนยมทางวตถและการบรโภค เดน
ตามกรอบทวางไวจนขาดการตงค าถามส าคญใหกบตนเอง รจกวชาความรมากมายแตละเลยท
จะรเทาทนตวเอง ใหความส าคญกบปญญาจากการคดดวยฐานหวและระดบของจตส านก ดถก
ภมปญญาอนเกาแก รากเหงา และปญญาจากสวนอนของชวต ไมเขาใจตนเองและเหนคณคาใน
ตวเองอยางแทจรง มจ านวนเยาวชนวยศกษาหาความรมากมายทไมแมตงค าถามกบตวเองวา
เปาหมายชวตของตนคออะไร
ผลงานกวาแปดรอยชนทสงเขารวมโครงการประกวดงานเขยน ธรรมวรรณศลป หวขอ
“การศกษาทฉนตองการ” มประเดนปมปญหาการศกษาทหลากหลายซงสะทอนผานงานเขยน
ทงสามประเภท ไดแก เรยงความ เรองสน และกวนพนธ ซงมความแหลมคม ลก ตน กวาง
หลายระดบ เยาวชนเจาของงานหลายคนมวแววทนาสงเสรมและหาพนทเพอเออโอกาสให
เมลดพนธไดพฒนา ทวาจดบอดประการหนงทพอเหนไดจากผลงานสวนใหญคอ นอยนกทจะ
เชอมโยงเขาหาตวเอง หรอพดถงตวเอง มงวจารณภายนอกแตตดขาดไปจากตน ขาดไปวาเรา
ควรเรยนอะไรและอยางไร ภายใตการศกษากระแสหลกในยคนทคอยจะบนทอนความเปน
มนษยใหหายไปในทกท
หนงสอเลมน ไดรวบรวมผลงานของเยาวชนทไดรบการคดเลอกเขารอบสดทาย และ
ประเดนตางๆทสรปจากผลงานทงหมดทสงเขารวมโครงการ เพอสะทอนและสงเสยงเลกๆจาก
เยาวชนถงฝนของการปฏรปการศกษาทแทจรง หวงเปนสะพานเลกๆเสนหนงทจะเชอมการรบ
ฟงระหวางผใหญกบเยาวชนในสงคม ดวยหวงวาผไดอานไดยนเสยงเหลานจะรวมปลกมโน
ธรรมส านกวา การจดการศกษามไดเปนหนาทเพยงครอาจารยในหองเรยน แตยงเปนหนาท
ของทกคนในสงคมทตองชวยกนสรางสรรคคนรนใหมสผน าในวนหนา และการเปลยนแปลง
การศกษามอาจละเลยเสยงของเยาวชนผไดรบผลทงทางตรงและทางออมจากการจดการศกษา
หรอการปฏรปปรบเปลยนในแตละครง อกเยาวชนเองมใชแกวเปลาทรเพยงครหรอต าราคอย
เตมให เยาวชนยงมขมพลงและปญญาอกมากมายทสงคมยงไมไดเออพนทใหไดอยางเตมท
การประกวดของโครงการ ธรรมวรรณศลป สถาบนยวโพธชน ไมไดมงเนนพฒนา
เยาวชนสความเปนเลศในดานใด แตเปนประตบานหนงทจะเปดพนทใหเยาวชนไดสมผสกบ
การเรยนรชนดทการศกษาไทยกระแสหลกในทกวนนยงไมรจก ผานคายตอยอดจากงานเขยน
เปนพนททจะน าพวกเขาเขาไปใกลตวของเขาเองมากยงขน เรยนรวางานเขยนกบชวตของเขา
และการเรยนรอยางเปนองครวมนนไมไดแยกขาดกน การฝกทกษะอนของชวต การได
ใครครวญในตวเอง การกาวออกจากพนทปลอดภย และการเรยนรจกตวเองกสงเสรมใหการ
เขยน การคด และการเรยนในชวตจรงไดพฒนาขนดวยเชนกน
ไมวาจะตองใชก าลงใจกายและปจจยเงนทนมากเทาใด โครงการ ธรรมวรรณศลป
สถาบนยวโพธชน จะไมจดกจกรรมการประกวดงานเขยนเพยงมงสงเสรมคานยมของการ
แขงขนชงดชงเดนในสงคม หรอเพอสรางเยาวชนใหเปนนกลารางวล แตจะทมเทรดน าหลอ
เลยงเมลดพนธแหงนกเขยนนกอานชวตทจะเขาใจตนเองและโลกไดอยางถองแท มจตเมตตา
ตอตนเองและเพอนรวมทกข บมเพาะภาวะผน าในตนเองทจะสรางโลกใหมทดกวาเดมในวน
ขางหนา เรยนรทจะกาวไปสเปาหมายชวตไดอยางสงางาม แมวาตองสวนกระแสกบผคนสวน
ใหญในสงคมกตาม
สารบญ
เรอง หนา
การศกษาทฉนตองการ
รวมกวนพนธ
สามเณร สถตคณ ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 2
จรนนท พทธา ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 6
จฑารตน บญเงน ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 10
รสสคนธ สารทอง ชอผลงาน... แคภาพนทหนขอ 13
จดานนท เหลองเพยรสมท ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 15
วรตม ชนะสทธ ชอผลงาน... โลกแหงการศกษา ลขตคาราคาคน 17
สรพนธ สมสดา ชอผลงาน... เดกชาย ก ไก ถง เดกหญง ฮ นกฮก 20
ศภวรรณ แฮพฤกษ ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 25
ขจรศกด เหมทานนท ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 26
สทธศกด บญมา ชอผลงาน… หลกสตรสยาม , 28
การศกษาไทยวนน , ผลผลตจากศาสตรแบงสวน , จดหมายถงนายก
อรพมล กจ ารญ ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 35
รวมเรยงความ
ณฐชมนต นพอนนตโภคน ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 38
ปาณสรา วฒนธญญาการ ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 45
นลน ฐตะวรรณ ชอผลงาน ... ฉนเยาว ฉนเขลาฉนทง ฉนจงมาหาความหมาย
51
ธตนย อารรตน ชอผลงาน... บรณาการอกสกนด ชวตจะดขน 57
สาทตย ผาบชมพ ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ (๒ ชน) 72
จตชย แซฮอ ชอผลงาน... การศกษาทางเลอน 85
ณฐธณ อนทะเนตร ชอผลงาน... โครงงานคณธรรมหลกส าคญ 92
ในการพฒนาจตใจ เพอเปนบนไดสการพฒนาการศกษาใหกาวไกล และยงยน
ปวรศา พรหมชาต ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 98
รชนงค กลจนต ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 101
รวมเรองสน
สโรชา อนถนอม ชอผลงาน... ระบบ สโรชา การศกษาแนวใหม 109
สทธศกด บญมา ชอผลงาน... โรงเรยนของขนทอง 121
ชญานน ทพพะรงส ชอผลงาน... การศกษาทฉนตองการ 126
แมน คลายสวรรณ ชอผลงาน... ครของคร 134
ธรช หวงวศาล ชอผลงาน... โครงงานภาษาไทยของเดกหญงเพงจตร
142
อรวรา ตรตระการ ชอผลงาน... หวงความคดขณะหนง 152
วนด แขงแรง ชอผลงาน... ค าตอบ 159
รตยากร สงหเถอน ชอผลงาน... ลาโพ พระจนทรดวงนอย 167
กนกศกด เรอนทอง ชอผลงาน... การศกษาทเปยตองการ 174
พรชย คนธะวงศ ชอผลงาน... การศกษา ความฝน โอกาส 181
น าทพย น าจนทร ชอผลงาน... เกษตรบานพอ คอ การศกษาทฉนตองการ
188
นนทชา ชชวาลก าธร ชอผลงาน... เรองสนยอหนาแรก... 194
พมพชนก ณ พทลง ชอผลงาน... หนงความธรรมดา หนงความตองการ
203
ชนกานต งามวสศร ชอผลงาน... การศกษาท ‘เรา’ ตองการ 211
กนยณฏฐ พรจนทรทอง ชอผลงาน เสยงเลกๆ ทเปลงประกาย 216
ธตนย อารรตน ชอผลงาน... ดงหนามทขวางหนา 223
“การศกษาทฉนตองการ”
เสยงจากเยาวชน ผานเรยงความ เรองสน และกวนพนธ รวม ๘๕๔ ชนงาน ทสงเขา
รวมโครงการประกวดงานเขยน ธรรมวรรณศลป ประจ าป ๒๕๕๔-๒๕๕๕ จากทวทกภมภาค
ของประเทศไทย จบประเดนและแยกหมวดหมโดย โครงการธรรมวรรณศลป สถาบน
ยวโพธชน
หมวดหม ปญหา
๑. โรงเรยน
๑.๑ ครขาดแคลน
๑.๒ อปกรณขาดแคลน
๑.๓ นกเรยนแตละหองมจ านวนมาก
๑.๔ ตองมเงนจงสามารถเรยนกบครฝรงได
๑.๕ ใหความส าคญกบการแขงขนระหวางโรงเรยน
๑.๖ มงสรางชอเสยงใหกบโรงเรยน
๑.๗ บรรยากาศไมเออใหเดกอยากเรยนร
๑.๘ ขาดการเหลยวแลทองถนทหางไกล
๑.๙ งบประมาณไมเพยงพอ
๑.๑๐ บคลากรไมรบผดชอบ/ท างานไมเตมท
๑.๑๑ รอการพฒนาเมอถงชวงใกลประเมนโรงเรยน
๑.๑๒ ขาดการดแลวสดอปกรณ
๑.๑๓ ไมดแลสาธารณปโภค (อาท ตน าดม ครไมใชเสยอยาง ไม
เปนไร)
๑.๑๔ มงรบเดกเกง
๑.๑๕ เดกเสน เดกฝาก
๑.๑๖ แจกเกรด หามาตรฐานในการชวดผลไมได
๒. คร
๒.๑ กกวชา รอใหไปเรยนเสรมพเศษ
๒.๒ ปอนขอมล
๒.๓ ไมเตรยมการสอน
๒.๔ ตองหาอาชพเสรม
๒.๕ บนเรองไรสาระในหองเรยน
๒.๖ สอสารทางเดยว
๒.๗ เรยนคร ๕-๖ ปไมมคณภาพ / คณภาพไมไดอยทระยะเวลาเรยน
คร
๒.๘ ท าโทษพร าเพอ
๒.๙ ใชอารมณท าโทษ
๒.๑๐ คนทสอบคณะอนไมตดมาเรยนคร เพราะรบคะแนนนอย
๒.๑๑ จตวญญาณของความเปนครเสอมถอย
๒.๑๒ อางแตปญหาอปกรณ
๒.๑๓ มงสรางฐานะทางวชาการ/ต าแหนงช านาญการ
๒.๑๔ เตรยมแตเอกสารรอการประเมน
๒.๑๕ สรางภาพใหโรงเรยน
๒.๑๖ เอาอกเอาใจนกเรยนตวเรยนพเศษ
๒.๑๗ ไมเขาใจหลกสตร
๒.๑๘ ปลอยปละนกเรยน
๒.๑๙ ขาดเทคนคการสอน
๒.๒๐ รอค าสง / รบหลกสตรจากสวนกลาง
๒.๒๑ ขายสนคา
๒.๒๒ ชอบเดกไมตงค าถามมาก / ชอบเดกวานอนสอนงาย
๒.๒๓ สอนไมทน
๒.๒๔ ไมอยากใหอะไรมาสนคลอนความเชอ หรอความรความเหน
ของตนเอง
๒.๒๕ ครไปอบรมการเปนวทยากรมากจนไมไดอยในหองเรยน
๒.๒๖ ยดความเหนของตนเปนใหญ
๒.๒๖.๑ ตองตามความเหนของตน
๒.๒๖.๒ เถยงไมได
๒.๒๖.๓ ยดเยยด
๒.๒๖.๔ ครเปนศนยกลาง
๒.๒๖.๕ ยดต าราและหนงสอ
ท าใหนกเรยนขาดความคดสรางสรรค เปนผตามแตขาดความ
เปนผน า และขาดความเชอมนในตนเอง
๒.๒๗ ไมเปนแบบอยาง
๒.๒๗.๑ การใชภาษา / การใชค า
๒.๒๗.๒ การสบบหร
๒.๒๗.๓ สงทสอนนกเรยน
๒.๒๗.๔ กฎระเบยบ (เชน หามใสรองเทาขนอาคารเรยน แต
ครใสได)
๒.๒๘ ครตามการพฒนาหลกสตรไมทน
๓. ครอบครว
๓.๑ พอแมยดในคานยม
๓.๑.๑ ตองเรยนจบสง
๓.๑.๒ ใหคณคาสงทสงคมใหคา มากกวาความตองการของลก
๓.๑.๓ การมงานทมนคง
๓.๒ พอแมแยกทาง / ความขดแยงในครอบครว
๓.๓ พอแมตามใจ
๓.๔ พอแมไมมเวลา
๓.๕ พอแมบงคบใหเรยนตามทพอแมตองการ
๓.๖ ตอกย า / มอคตกบลก
๓.๗ สภาพการเงน / ความยากจน
๔. สงคม
๔.๑ สภาพแวดลอมในเมองทมพรอม ท าใหหนเหความสนใจจากการ
เรยน / ทองถนทหางไกลความเจรญยงท าใหมงมนตงใจได
๔.๒ แหลงอบายมข
๔.๓ บรบทสงคมเสอม
๔.๔ สงคมเดนตามหลงตะวนตก
๔.๕ คนไทยนสยชอบนงเฉย ไมกระตอรอรน
๔.๖ คานยมของสงคมใหคณคากบบางอาชพมากกวา
๔.๗ วฒนธรรมเสอมถอย
๕. คานยม
๕.๑ สงคมใหคณคากบคนทมวฒการศกษา
ท าใหสมครงานงาย ดถกคนทต าตอยกวา
๕.๒ หลอมรวมคนเขาระบบ
๕.๓ ผสอนตองมความรมากกวาผเรยน
๕.๔ สงคมอยภายใต ทนนยม
๕.๕ ดเพยงชอเสยงสถานศกษา ไมไดดทความตองการของนกเรยน
๕.๖ สงคมใหคณคากบวชาการนอยกวาศลปะ
๕.๗ มงใหรมาก
๕.๗.๑ ท าใหกลว
๕.๗.๒ ไมกลาตดสนใจ
๕.๗.๓ ตดในกรอบ
๕.๗.๔ คดมาก
๕.๗.๕ เอาความรไปใชในทางทผด
๕.๗.๖ ใชความรท ารายผอน
๖. นกเรยน
๖.๑ ผกชโรยหนา
๖.๒ คบเพอนไมด
๖.๓ ทองในวยเรยน
๖.๔ สรยสราย
๖.๕ เทยวกลางคน
๖.๖ หลงในอบายมข
๖.๗ ไมขวนขวาย
๖.๘ ไมเหนใจหรอไมเขาใจพอแมซงตองสงเสย
๖.๙ ไมรกการอาน
๖.๑๐ ความรสกตอการเรยน
๖.๑๐.๑ เครยด
๖.๑๐.๒ เหนอย
๖.๑๐.๓ ล าบาก
๖.๑๐.๔ ฝนราย
๖.๑๐.๕ อยาก
๖.๑๐.๖ เปนหนยนต
๖.๑๐.๗ เปนนกแกว
๖.๑๐.๘ ถกกดดน
๖.๑๐.๙ ต าตอย
๖.๑๐.๑๐ ไมมคณคา
๖.๑๐.๑๑ ไดแตฝน
๖.๑๑ จบแลวท างานไมเปน
๖.๑๒ เลอกเรยนเพราะกลวไมมทเรยน
๖.๑๓ อางแตครไมด
๖.๑๔ สขภาพเสย – นอนนอย ท างานหนก หลงงอแบกกระเปา
๖.๑๕ ยกพวกตกน
๖.๑๖ ตดยา
๖.๑๗ เหนการตวส าคญกวาการเรยนในหองเรยน
๖.๑๘ ไปเรยน / เลอกเรยน เพราะเพอน
๖.๑๙ ไมพรอมกบการเลอกคณะมหาวทยาลย
๗. การเรยน
๗.๑ แขงขน
๗.๑.๑ ท าลายมตรภาพ ความสมพนธ
๗.๑.๒ ท าลายความฝนของตนเอง
๗.๑.๓ ท าลายพลงชวต
๗.๒ สงทเรยนไมรจะเอาไปใชท าอะไรได
๗.๓ สอนทองตามต ารา (ไปอานเองกได)
๗.๔ เปรยบเทยบ
๗.๔.๑ เดกวางาย / เดกวายาก
๗.๔.๒ เดกอาชวะ / เดกอดมศกษา
๗.๔.๓ เดกวทย / เดกศลป
๗.๔.๔ ชนบท / เมอง
๗.๕ ขาดการสอนศลธรรม
๗.๖ วชาการใชชวตไมเพยงพอ
๗.๗ เรยนเพอสอบ
๗.๗.๑ ไมมความรตดตว
๗.๗.๒ สนใจเพยงเตรยมตวกอนสอบ
๗.๗.๓ มงแขงขน
๗.๘ ความส าเรจอยทปลายปากกาของคร
๗.๙ เรยนในสงทไมใชตนเอง
๗.๑๐ ขาดสมดล
๗.๑๐.๑ งานเยอะ การบานเยอะ
๗.๑๐.๒ เวลาเรยนมากเกน
๗.๑๐.๓ พกผอนนอย
๗.๑๐.๔ กาวกระโดดเรว
๗.๑๐.๕ เรยนมากเกน
๗.๑๐.๖ เนนปรมาณผลงาน
๗.๑๐.๗ ท ากจกรรมมาก
ไมไดชวดคณภาพ ไมมเวลาเตรยมตวเขามหาวทยาลย ไมมเวลา
ทบทวนบทเรยน เสยสขภาพ สมองท างานไมเตมท ไมตอบสอนง
พฒนาการเตบโตและการเรยนร ไมตรงตามทจ าเปนและใชจรง
๗.๑๑ ละเลยปกเจก
๗.๑๒ ลดความส าคญของภาษาไทย และภาษาทองถน
๗.๑๓ เพศศกษา
๗.๑๓.๑ ไมไดแตะอยางจรงจง
๗.๑๓.๒ มงสอนแบบสอสารทางเดยว
๗.๑๓.๓ นกเรยนไมไดคด ถกแถลง รวมหาทางออกอยางจรงจง
๗.๑๔ เนนวชาการเปนหลก คณภาพเปนรอง
๗.๑๕ เรยนเพอสนองตณหา สนองอตตา
๗.๑๖ ขาดการปลกฝงจนตนาการ
๗.๑๗ ท าใหปฏเสธตวเอง / หลงลมความฝน
๗.๑๘ การเรยนทเครงเครยดกอใหเกดปญหามากกมาย
๗.๑๙ มงพฒนาความเปนเลศทกดาน
๗๗.๒๐ เนอหาแยกไปจากชวตประจ าวน
๘. ระบบการศกษา
๘.๑ ไมเทยมในระดบภมภาค
๘.๒ ตองใชเงน เปนเรองธรกจ
๘.๓ ตองกวดวชา
๘.๔ คนมเงนจงสามารถกวดวชาแลวล าหนากวา
๘.๕ คาแรงครต า
๘.๖ โดยรวมไรคณภาพ
๘.๗ การจดการไมยตธรรม
๘.๘ การคดเลอกแบบจบฉลาก ไมไดวดคนเขาเรยน
๘.๙ ฐานขอมลออนไลนและระบบออนไลนไรคณภาพ
๘.๑๐ เปลยนระบบบอย เดกตามไมทน
๘.๑๑ เทคโนโลย
๘.๑๑.๑ อปกรณไมไดประสทธภาพ
๘.๑๑.๒ ครไมมความร
๘.๑๑.๓ นกเรยนลอกงาน
๘.๑๑.๔ ครลอกเปนใบความร
๘.๑๑.๕ นกเรยนใชเลมเกมและแชทระหวางเรยน
๘.๑๑.๖ แทปเลต กอใหเกดปญหา
๘.๑๑.๗ สรางภาพลวงตาวาการศกษาไดพฒนา
๘.๑๑.๘ กเกล แทนหองสมด
๘.๑๒ เงน
๘.๑๒.๑ เปลยนการศกษาเปนเรองธรกจ
๘.๑๒.๒ นกเรยนตองกยม
๘.๑๒.๓ พอแมและนกเรยนเปนหนเปนสน
๘.๑๒.๔ ท าใหเกดชองวางทางการศกษา
๘.๑๓ ลดรอนสทธ / ตดโอกาส
๘.๑๔ สรางภาพลวงตาวาการศกษาก าลงพฒนา
๘.๑๕ หลกสตรไมสอดคลองกบสถานการณสงคม
๘.๑๖ ปญหาในการปฏรป
๘.๑๖.๑ กฎหมาย
๘.๑๖.๒ การด าเนนการทางราชการลาชา
๘.๑๖.๓ ไมมแนวทางทชดเจน
๘.๑๖.๔ รฐบาลสรางภาพวาการศกษาพฒนาแลว
๘.๑๗ ลอกตามแบบตะวนตก
๘.๑๘ ไมมการจดการการพฒนาทรพยากรมนษย คนจบบางสาขา
นอย บางสาขามากเกนจ าเปน
หมวดหม แนวคด
๑. ความส าคญของการศกษา
๑.๑ สรางปจจยส าหรบชวตอยางครบถวน
๑.๒ สรางโอกาส และการยอมรบ
๑.๓ หลดจากกบดกของปจจยภายนอก และสงคม
๑.๔ การคนหาตวเอง
๑.๕ ปลกฝงความไมเหนแกตว
๑.๖ สรางทกษะชวต
๑.๗ ความเปนมนษยทสมบรณ
๑.๘ พฒนานสยทดงาม
๑.๙ พฒนาปญญา ความร และความสามารถ
๑.๑๐ สรางสขภาพและพลานามย
๑.๑๑ ท าใหเปนผรคณและกตญ
๑.๑๒ น าไปสชวตทมความสข
๑.๑๓ แกไขปญหาในชมชนและสงคม
๑.๑๔ สรางผน าใหกบสงคม
๑.๑๕ เหนผททกขกวา
๑.๑๖ ท าใหเกดความตระหนกรเทาทน
๑.๑๗ พฒนาทรพยากรมนษย
๑.๑๘ ชวตมความพออยพอกน
๒. ปญหาการศกษา กอใหเกดปญหาทางสงคม เชน การแบงแยกทาง
การเมอง แบงส
๓. ไมเรยวกสรางคน ฝกใหรรบผดชอบชวด
๔. เกรดและคะแนนไมใชตวชวดคณภาพนกเรยนและการศกษา
๕. สงทส าคญทสดในการศกษา คอ ผเรยน
๖. ชวตหลงจบโรงเรยนและมหาวทยาลย คอของจรง
๗. สภาพการศกษาในปจจบน
๗.๑ ดอยกวานานาชาต และเพอนบานทเพงพฒนา
๗.๒ ยงไมดเสยทเดยว
๗.๓ ตองเตรยมพรอมเขาสประชาคมอาเซยน
๗.๔ การเตบโตของสถาบนกวดวชา
๗.๕ ประเทศไทยจรงๆ แลวมความพรอมหลายดาน
หมวดหม ความตองการ
๑. โรงเรยน
๑.๑ เออความอยากเรยนร
๑.๒ จดสภาพแวดลอมทเหมาะสม
๑.๓ ละวางการกวดขนวนย ทไมมประโยชน เชน ทรงผม การแตงตวให
เหมอนกน
๑.๔ ตองท าใหไดดงปรชญาโรงเรยน
๑.๕ มหองทดลองฝกวชาชพ
๑.๖ ปรชญาโรงเรยนชดเจน
๑.๗ ผบรหารตองยดวชาการ และมอธยาศยด
๑.๘ ลดจ านวนนกเรยนในหอง
๑.๙ เพมเวลาพกเทยง
๒. คร
๒.๑ ฟงเสยงนกเรยนบาง
๒.๒ ตองรจกนกเรยนรายบคคล
๒.๓ พฒนาครทงประเทศ ให เปนครมออาชพ สอนอยางมคณภาพ และมการ
พฒนาตนเอง
๒.๔ ผเปนแบบอยาง
๒.๕ ผรบฟงอยางเปดใจ
๒.๖ ผใหโอกาส
๒.๗ ผชวยเหลอ
๒.๘ ปลกฝงจนตนาการ
๒.๙ ปลกฝงนสยรกการอาน
๒.๑๐ ใจเยนและมเหตผล
๒.๑๑ มจรรยาบรรณ
๒.๑๒ มจรยธรรม
๒.๑๓ มความรและความถนดในสงทสอน
๒.๑๔ รกในอาชพ
๒.๑๕ ไมจ าเปนตองผานการเรยนครศาสตรโดยตรง
๒.๑๖ ใหความส าคญกบนกเรยนทกคน
๒.๑๗ เขาใจนกเรยน
๒.๑๘ เขาใจพฒนาการการเรยนรแตละชวงวย
๒.๑๙ อดทนตอความไมรของนกเรยน
๓. ครอบครว
๓.๑ ดแลเอาใจใสลก
๓.๒ ใหความอบอน
๓.๓ ชวยแกไขปญหา
๓.๔ ใสใจการเรยนของลก
๓.๕ ใหชวยงานบาน
๓.๖ ไมตามใจมากและไมปลอยปละละเลย
๔. นกเรยน
๔.๑ บทบาทปฏวตการศกษา ไดแก เปลงเสยงใหผใหญไดยน เปนผเตมเตม
การศกษาไทย
๔.๒ เรยนอยางไร
๔.๒.๑ ไมเทยวตามเพอน
๔.๒.๒ มความตงใจ
๔.๒.๓ เพยรพยายาม
๔.๒.๔ มงมน
๔.๒.๕ ใฝฝน
๔.๒.๖ ชวยเหลอเกอกลเพอน
๔.๒.๗ คนควาหาความรนอกหองเรยน
๔.๒.๘ เชอมโยงบทเรยน
๔.๒.๙ ทบทวน
๔.๒.๑๐ บนทกการเรยนเปนระบบ
๔.๒.๑๑ รกการเรยนร
๔.๒.๑๒ เปดใจ
๔.๒.๑๓ ไมเหนแกตว / ไมมงเอาชนะ
๔.๒.๑๔ ศกษาขอมลเตรยมตวสอบเขาเรยนตอ
๔.๓ กตญรคณ
๔.๔ พดคยปรบความเขาใจกบพอแม
๔.๕ เปดใจยอมรบสงทมและเปน เชน ฐานะครอบครว การศกษาทมอย
๕. ระบบการศกษา
๕.๑ รฐบาลออกคาการศกษาอยางพอเพยง / เรยนฟรจรง
๕.๒ คดเลอกนกศกษาแบบสอบตรงมากยงขน
๕.๓ สอบใหนอยลง
๕.๔ วดคณภาพจากความสามารถ
๕.๕ ตองใหคณคากบสาขาอาชพ
๕.๖ สรางหองสมดและศนยเรยนรในชมชน เพอเรยนรดวยตนเอง
๕.๗ การเรยนรชวงแรกปพนฐานชวต ชวงตอมาเลอกเรยนตามทตองการและ
ตองใช
๕.๘ รฐบาล / ขาราชการ
๕.๘.๑ ปราศจากคอรปชน
๕.๘.๒ โครงสรางการบรหารโปรงใส
๕.๘.๓ กระจายอ านาจการจดท าหลกสตรและการประเมนผล สชมชนและ
สถานศกษา
๕.๙ มความเทาเทยม
๕.๑๐ เพมเงนเดอนคร
๕.๑๑ ศกษาตวอยางจากตางประเทศ
๖. การเรยน
๖.๑ เพมเตมศลธรรม คณธรรม
๖.๒ สวดมนต ฟงธรรม ไหวพระ ทกสปดาห
๖.๓ สอดคลองกบทองถน
๖.๔ รจกใชเทคโนโลย ให เออตอการเขาใจบทเรยน ใหเกดความสนกกบการ
เรยน และเสรมสรางจนตนาการ
๖.๕ มความเคารพและความเขาใจระหวางนกเรยนและคร
๖.๖ เรยนอยางมความสข / สนกสนาน
๖.๗ เรยนในสงทสนใจ
๖.๘ บณณาการ
๖.๘.๑ เรยนสายศาสนาสลบสายสามญ
๖.๘.๒ ประสานภมปญญา
๖.๘.๓ เหตการณสงคม
๖.๘.๔ วชาหลายประเภท
๖.๘.๕ ประเดนเดยวเชอมโยงทกวชา
๖.๙ มทปรกษาแนะแนวชวงหวเลยวหวตอ
๖.๑๐ มการอบรมผปกครอง
๖.๑๑ นกเรยนเปนศนยกลาง
๖.๑๒ เรยนจาก
๖.๑๒.๑ เรยนจากเพอน
๖.๑๒.๒ เรยนจากบทเรยนชวต
๖.๑๒.๓ ทศนศกษา
๖.๑๒.๔ คายธรรมะ
๖.๑๒.๕ เรยนจากประสบการณตรง
๖.๑๒.๖ เรยนจากศาสนา เชน โตะคร คมภรศาสนา และค าสอนจากพระ
๖.๑๒.๗ เรยนจากความสมพนธ เชน การคบเพอน
๖.๑๒.๘ แหลงเรยนรชมชน
๖.๑๒.๙ พอแม
๖.๑๓ วธการเรยน
๖.๑๓.๑ ระบบการศกษาผสมผสาน
๖.๑๓.๒ ตองสอนใหคด
๖.๑๓.๓ เรยนวชาการ หรอภาคบงคบ วนละนอย
๖.๑๓.๔ นกเรยนและครเรยนรไปพรอมกน
๖.๑๓.๕ ตองมเวลาไดคนหาตวเอง
๖.๑๓.๖ มชวงเวลาเลอกเรยน หรอวชาชพมาก
๖.๑๓.๗ ประยกตจากสงทเดกสนใจ
๖.๑๓.๘ ไดซกถามคร / มทปรกษา
๖.๑๓.๙ ไมยดต าราเปนตวตง
๖.๑๓.๑๐ จบกลมทดลอง
๖.๑๓.๑๑ ฝกปฏบต
๖.๑๓.๑๒ นกเรยนมสวนรวม
๖.๑๓.๑๓ เรยนจากธรรมชาต
๖.๑๓.๑๔ นกเรยนมสวนรวมคดเลอกผสอน
๖.๑๓.๑๕ เนนความถนดของนกเรยน
๖.๑๔ การเรยนมความนาสนใจ / แปลกใหม
๖.๑๕ เนอหาชวนเรยนร
๖.๑๖ ไมกดดน เปดกวาง
๖.๑๗ ค านงความสามารถแตละบคคล
๖.๑๘ ลดการเรยนสงทเอาไปใชไมได
๖.๑๙ ใชไมเรยวแกปญหาความไมมมารยาท
๖.๒๐ มงใหเกดการตงค าถาม มากกวาหาค าตอบ
๖.๒๑ มความสมดล
๖.๒๒ ใหคณคากบศลปะไทยเปนรากฐานของการศกษา
๗. เรยนอะไร
๗.๑ การด ารงชวตตามแนวทางของศาสนา
๗.๒ เรยนรใหเขาใจความตางของวฒนธรรม
๗.๓ เรยนอะไรทเอาไปใชได
๗.๔ ภาษาองกฤษ
๗.๕ ภมปญญาทองถน
๗.๖ วชาชวต
๗.๗ การรจกตนเอง
๗.๘ การรจกผอน
๗.๙ ความรและทกษะพนฐาน
๗.๑๐ ทกษะทางอาชพ
๗.๑๑ สงทสนใจและอาชพทเลอก
๗.๑๒ ความดความงาม
๗.๑๓ คณธรรม
๗.๑๔ ทกษะการคด
๗.๑๕ การแสวงหาความร / นสยรกการอาน
๗.๑๖ สขภาพและรางกาย
๗.๑๗ ธรรมชาตและสงแวดลอม
๗.๑๘ รากเหงา
๗.๑๙ ความพอเพยง
๗.๒๐ ความสขทแท
๗.๒๑ บคลกภาพ
๗.๒๒ การแกปญหาสงคม
๗.๒๓ ความเปนผน า
๗.๓๔ ความสมพนธ
1
0h
รวมบทกว
2
การศกษาทฉนตองการ
ขยนเรยนเพยรอานทงการคด ทละนดดหนอยหมนคอยหา
ทงฝกฝนคนละเลกสรรเสกมา ตามวชาทครสงจนพรงพราย
การเรยนรอยทเราใชเขาไม อยาทอใจจงกระทาทกคาสาย
จงสานฝนอนยงในหญงชาย ใหเฉดฉายแกโลกนดวยดมา
การเรยนนนฉนยงทอตอความยาก ตองลาบากฝาฟนทกปญหา
ทงเรยนรครสอนทกเวลา ดวยททาสบสนอดทนเอา
การเรยนนไมยากนกประจกษ๑แจง สรางเราแกรงดวยใจไมอายเขา
เกบเพชรนอยรอยคณหนนตวเรา จะดเทาทรพย๑มณทเราเจอ
การเรยนนมยากลาบากงาย ทงหญงชายจงระวงอยาพลงเผลอ
จงนาพาวชานเออฉนเธอ อยารอเกอเพราะความงงสงสยมา
การเรยนนหาใชเรยนเพยรในหอง สานครรลองคอทวไปใจปรารถนา
โลกทศน๑ชดเจนเดนวชา อยาโศกาจาระทมมาตรมตรอง
เรยนของฉนควรนาธรรมมาตง อยาหยดยงความหวงยงสอดสอง
เคารพครผสอนออนโยนปอง สานครรลองกตญ๒รคณมา
เรยนแรกรกรกแรกเรยนมนเวยนหว รกแรกมวระวงเปนหนกหนา
เรยนแรกรดบางอางวชา เรยนตาราจงอยารกพะวกพะวง
การเรยนนชทางสวางแจง ชทางแหงเปยมพลงดงประสงค๑
เรยนลาบากยากตอนแรกแปลกโดยตรง อยางวยงงเพราะเรยนรครวชา
กตญ๒รพระคณการญพรอม กายออนนอมใจอารดหนกหนา
สรางอธยาศยใจดมเมตตา ออนโยนมาดวยธรรมแสนจารญ
3
ใจเออเฟอเผอแผดแลเถด ชางบรรเจดดแทไซรไมสาบสญ
ชวยเหลอกนมนไวใจไพบลย๑ เออนกลอยาเดยดฉนท๑มนในใจ
การเรยนนจงอยาทายงกรรมชว ประพฤตตวละเมอจนเผลอไผล
อบายมขเหลายาอยาลองไซร จงงดไดอยารลองมนตรองตรม
การเรยนนคอทางดทหอมหวาน ดกวาพาลโกสนกนแลวขม
การเรยนนมผลดลรนรมย๑ ไมระทมเหมอนพาลวายปราณชย
การเรยนเราควรตงใจอยาไหวหวน จงตงมนดวยปญญาอชฌาสย
การเรยนเราหากทาดสขศรใจ พบทางใหมทสวางกระจางมา
การเรยนนนฉนพบประสบไว ทาสงใดควรตรองตรกและศกษา
จะประสบพบทางกระจางพา จงตงหนาเรยนเถดเกดผลด
การเรยนนมรากฐานทนทานมน แกชวนแขงแรงแกรงสขศร
ทสรางเสรมเพมใหยงคงม ใหโลกนสวยงามยามอรา
เรยนดแลวแกวมณทเราหวง เปนพลงยงใหญในโลกหนา
อยาไดทงตรองตในวชา จาตดตาอยาหลงกลคนใจพาล
ใฝการเรยนเพยรตนอดทนมน ใหดครนมงมาดโดยอาจหาญ
สความยากขวากหนามยามระราน จนชานาญเจนจบพบทางไกล
การเรยนนฉนพบแลวไมแคลวคลาด สนองอาจทามาอชฌาสย
ทางทเรยนเพยรตนอดทนไป ดงตงใจใหสนถนบานนา
พยายามทาดมใจรก เฝาฟมฟกเรยนรดศกษา
ยอมลาบากตรากตรากายไมวายมา เพอวชาไวประดบงามขจร
อยบานนอกคอกนาดอนมาเรยนร นบถอครกวาสงไหนใจสมร
4
เรยนแรกเรมเสรมสรรพกระบวนตอน ทงกายกอนดวยใจไมหวนเกรง
เกบความรบชาเลศบรรเจดยง กวาทกสงฝกตนเปนคนเกง
พรอมเสรจสรรพนอมรอยคอยบรรเลง ใหครนเครงพอตวชวชพเรา
ฉนเรยนมาหาสขนมนยาก ยอมลาบากแตตอนแรกแปลกใครเขา
ขอเพยงฉนนนสนกสขนอมเนาว๑ ใหเทยบเทาโดยชอบจงกอบการณ๑การ
เรยนนนหาใชทองแตหองไม ทางกาวไกลบรสทธสดไพศาล
แตการเรยนเพยรตนอดทนนาน ใชสาราญอยามองขามตรองตรม
การเรยนรดแลวมนไมยาก แตลาบากใจปองตองเหมาะสม
การเรยนนนเมอลมลองตองนยม อยาระทมเพราะเรยนรดนาอาย
การศกษามาสมานสานความร ควรอมชใหโดดเดนเปนหลากหลาย
ควรใฝรคธรรมนาหญงชาย ทกคาสายอยาทอแทมนแปรปรวน
การศกษาในพระศาสน๑ปราชญ๑ไดกลาว มเรองราวสามตอนออนโยนหวน
คอศลธรรมนากายใหสมควร วาจาชวนใหเพราะเสนาะครน
สองคอใจมนในสมาธ หมนตรองตรดวยปญญาพาสขสนต๑
สงบกาย วาจา ใจเรานน อยาไหวหวนเพราะภยพาลมาราญรอน
สมาธตรตรองตองยามน ทกวานวนเปนประจกษ๑ในอกษร
จงสงวรกายใจใหอาทร ใหขจรคฟาโลกาเรา
จงสงบกายใจในการร นอมเอนดเพอนพองไซรไมอบเฉา
จงสานธรรมสมพนธ๑หมนขดเกลา คลายโศกเศราดจรงมงมงคล
การเรยนรชเชดเรยนเถดเพอน วนเวลามนคลาเคลอนเดอนละหน
การเรยนนนฉนตองเพยรสดเวยนวน ใหสบสนเพราะรกเรยนมนเวยนตว
5
การเรยนนมปญญามาประกอบ รโดยชอบทนทรายดชว
รอบรสงตางตางกระจางมว ใหถวนทวแตละนอยรอยความด
จงชาระสงมวหมองอยาของเกยว ยดมนเหนยวพระธรรมนาสขศร
อยานาความทรามกายใจใดใดม ทาเตมทเรยนเถดเลศจารญ
การเรยนนนเชอฟงครผสอนสง เปนพลงยงใหญไมสาบสญ
ปฏบตตามครทานชานาญปน ใหเพมพนคณธรรมประจาใจ
ขอเพยงเรามใจอาลยรก เฝาฟมฟกสขสาราญดงขานไข
รกเมตตาอาทรขจรไกล ตราตรงไวดแลวไมแคลวท
จงชชาต ศาสนา มหากษตรย๑ ธงสะบดไตรรงค๑คงราศ
สามความหมายชายหญงจาจงด อยาหลกหนดแทแนนอนครน
แตการเรยนทงไมไดในชวต อยาหลงผดดวยปญญามาแปรผน
อยาเวยนวนจนจากลาบากกน อยาไหวหวนเพราะวชามามากมาย
ขอการเรยนสบายไมวายคด สมดงจตแคลวลาบากเปนหลากหลาย
ขอเพยงสขสนกไดในหญงชาย ทกคาสายดจรงสงงดงาม
การศกษามาเรมสงเสรมมน สมดงฉนทาไดหาใครหยาม
ดแลวหนามาประกอบทกนยาม เลองไทยงามดแทแนจรงเอยฯ
ผลงานของ สามเณรสถตคณ สกลมารถ คณะมนษยศาตร๑
มหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย ตาบลลาไทร อาเภอวงนอยจงหวด
พระนครศรอยธยา
6
การศกษาทฉนตองการ
เชาวนจนทร๑ไกขนเปนมนหมาย มเดกหญงทาผมไวเปยสง
ตนแตเชาเขาตลาดหนาวดยง หนงมอจงหนงมอจบสลบกน
โรงเรยนหนอยไกลจากบานนก เดนสกพกกจะเจอสงทฝน
คอรถดวนรถไฟวงเรวพลน จะไดทนเสยงระฆงเขาหองเรยน
รองเทาวางเปนระเบยบเลยบกาแพง ประตแดงหอง ป.1ของครเถยร
ครกาลงใหเดกนอยทชอเนยน ฝกหดเขยนตวหนงสออยางบรรจง
ลายมอสวยสะอาดตานาดยง ไมประวงตงสตตามประสงค๑
เรยงรอยคานาสระมาวางลง เขยนตวตรงตวเขมเตมเตมตา
กวาจะไดแตละคาลาบากอย หนตองสกบเวลาเปนนกหนา
เวลาเรยนมนอยนกเปนธรรมดา หนหวงวาตอไปคงไดด
หนงสอเรยนอานมากไมอยากจา แตละคาหนอานแลวตองรบหน
สงทเขยนหากอานงายคงเขาท อะไรน หนอานดไมรเลย
หนอยากไดตาราทนาอาน ทาการบานหนจะไดไมเพกเฉย
บางวชาขอมลเกาเขาวาเชย บางเปรยบเปรยวาเกาไมเขาใจ
สมยนมอะไรคงทบาง บางคาบวางบางคาบเรยนหนสงสย
ครกอยแตไมสอนเอ๏ะยงไง ครสอนไปเดกนงหลบสดบฟง
เรยนแบบนทไหนกเรยนได บนรถไฟเครองบนตามวถ
หากไมมการสอนทดด หมดชาตนกไมเจอเดกดเลย
หนตองรวชาไวหาฝน หนตองหมนหาความรอยางเปดเผย
แหลงขอมลมาใหมใหชมเชย มาละเหวยมาเรวมาลาวชา
7
ถงเวลาของการสอบรอบทหนง ขอสอบผงแผไวบนโต๏ะหนา
เดกทกคนมงดรนนา ครบอกวาจะใหเขยนอธบาย
การวดผลบนการเลอกกากบาท มนชางขาดความคดทหลากหลาย
เดกคนไหนมวเกงไดกสบาย มมากมายมวเกงเฮงจรงจรง
อยากใหรวาหนนนกเกง แตดนเรงกากบาทไมออยอง
หนรมากกวาทออกบอกจรงจรง หนตองทงทอานมาเพราะหาตว
กอ ขอ คอ งอ จอ ทดยาก แตถาหากกาผดคดปวดหว
คดกลบไปกลบมาสมองรว เพราะวากลวเลอกผดกผดกน
เขยนคาตอบออกมาบรรยายเลา สงทเราไดเรยนรครสรางสรรค๑
เวลาวดความเขาใจไมเรวพลน แตกาลนนเดกไดรครตงใจ
คะแนนสอบออกมาทวานอย มนเตมรอยไดเจดสบมหวนไหว
เพราะวาหนนนรดกวาผใด วาทไดเทานดแลวเรา
สอบเสรจหมดงดเรยนเนยนอยบาน ทกวนวานเนยนบอกวาไมเหงา
กนนอนนงเทยวเลนอยางมวเมา ไมโศกเศราเสยใจไมใยด
เปดเรยนใหมใหเนยนไดเรยนร ไดพบครพบเพอนใหสข
ชวงเวลาแหงความสขจบเสยท เรยนอกปคงพบประสบการณ๑
แตทวาฐานะนนยากนก เนยนเกบผกไปขายใหยายหวาน
เพอเกบหอมรอมรบมาชานาน ทกวนวานเกบไวอยสกนไป
คาหนงสอคาเลาเรยนถงแพงมาก เนยนกอยากเรยนรถงสไหว
ไมวาคนจะรวยจนไมวาใคร ตางใสใจกบการเงนทเทากน
เดกหลายคนไมโชคดเหมอนอยางเนยน ทพากเพยรหมนเรยนรเพอความฝน
8
เพราะบางคนเจอเรองเงนถงถอยกน บอกวาฉนเรยนไปคงอดตาย
เนยนอยากใหคาเลาเรยนทเขยนไว มสวนไดเปนทนสารองหมาย
เพอหวงใหเดกยากจนอกหลายราย ไมตองหายหนายหนาไมมาเรยน
ทนการเรยนเวยนวนปนกนนก ทาใหชกจะสงสยในการเปลยน
ไมรวาใชเกณฑ๑ใดในการเรยน ถงใหเนยนหมดโอกาสไดรบทน
ทงทเปนเดกดมความร เปนเดกสชวตนาสนบสนน
หากเนยนนอยคนนนนเปนคณ คงโทษบญทมนอยคอยชะตา
การเรยนรจาเปนอยครตองสอน ครตองปอนครตองบอกกอกเขาหา
เดกรบแลวจะซมซบเทาใดนา ตองดวาเดกเขามพนเชนไร
วชาการควรควบคคณธรรม เดกจะจาซมซบและรบไหว
คอยคอยปอนคอยคอยปลอยใหเดกไป เดกจะไดมความรคคณธรรม
ทกวนนเนยนวายงขาดมาก เหนไดจากความเปนอยดขาขา
มแตคนกลาวตาหนตประจา วาอยาทาเปนเรองใหญใหสงคม
หนหวงวาอนาคตของหนน จะไดดอยางทคดไมขนขม
หนไมอยากมชวตทกข๑ระทม และหมดลมอยกบความไมแนนอน
หนอยากใหใสคณธรรมนาชวต ใหเดกคดกอนเรยนกอนครสอน
ใครกไดชวยหนทหนวงวอน ขอเปนพรใหเดกดคนนนา
หนสงสยวาทาไมในหองน เวลามคณครสอนชางหรรษา
แตอกหองรองระงมบนกนมา วาครขาสอนไมมชวตชวา
มคนวาการศกษาของไทยนน เขาวามนไมลาหนาพฒนา
เดกทเรยนกเรยนตามเวลา ไมนาพาความรสสงคม
9
เรมจะคดพจารณาวาตามน ผานหลายปยงเรยนรยงขนขม
การศกษาของเราอาจลมจม เปนดงปมทผกแนนมคลคลาย
หนคอเนยนผพากเพยรการศกษา หนจะมาเปนคณครทหลากหลาย
หนจะทาปญหานใหละลาย กอนหนตายหนจะทาใหทานด
คอการแกปญหาการเขาถง ใหคานงถงสทธของทกผ
ทงยากดมจนปนกนอย จะใหรวชาอยางเทาเทยม
หนจะสรางเดกดทภายใน เดกของไทยมคณธรรมทลนเปยม
เดกของหนสเพอนบานไดเทาเทยม เปนการเตรยมความพรอมสประชา
ภาษาสองราชการงานภายนอก หนจะบอกใหทบทวนมรางลา
ตงแตเดกเลกอยคกนมา อยากบอกวาภาษาองกฤษพชตสบาย
ทงเนอหาสาระของการเรยน หนจะเขยนตาราทหลากหลาย
ดวยวชาศาสตร๑และศลปทมากมาย จะทาลายกาแพงทสงชน
ถงตอนนหนจะเปนเดกเลกอย หนกรทหนคดเปนความฝน
แคหนอยากระบายอยากแบงปน ทกสงนนเปนไปไดไมเกนตว
หนหวงอยวาทคดสะกดใจ จะทาใหใครหลายคนตองปวดหว
เชอหนนะถาจะทากอยากลว ดงดอกบวทยอยโผลพนวาร
เนยน คนนมตวตนปะปนอย หนจะดอยหางหางอยางสข
การศกษาของประเทศจะไดด สรางชวทเปนสขนรนกาล
ผลงานของ จรนนท พทธา อาชพนกศกษา
10
นดหนอย
หองเรยนสขาว
เดกนอยตากลมจองบนกระดาน
ทงเขยนทงอานวาตามคณคร
หนนดคดวาไมนาจะใช ทครพดไปสงสยเหลอเกน
หนหนอยนงขางพลางมองหนนด วาเธอนนคดอะไรกนอย
หนนดคดแปลกชอบคดแตกแยก ไมเหมอนใคร ใคร
ดนสอสดรก กหกเสยได
หนหนอยเศราใจอดใชอกเลย
ขอยมใคร ใคร ไมมใครให
ทกคนใสใจ ฝกใฝการเรยน
หนนดยมให สงดนสอไป “ใชของฉนส”
“ขอบคณเธอนะทมนาใจ ขนมฉนใหเปนสงตอบแทน”
หนนดยมหวานตอบหนอยออกไป “ฉนใหดวยใจ ไมหวงสงใดทจะตอบ
แทน”
11
เชาวนตอมา ฟาสครามสวย กอนเมฆกดวยเปนรปนานา
หนนดนงมอง เลกทองตารา
จนครเขามา หนหนากลบไป
“วนนครจะ สอนเรองกกา เดกๆนนมาเปดหนาสามกน”
หนหนอยทาตามไมถามสกคา สวนหนนดนง เอามอเทาคาง
“เธอไมอยากเรยนแลวหรอหนนด ไมเหนเธอคดจะเปดตารา”
“ฉนกใฝร แตดครสอน...”
ครอานตารา ก กา เหมอนกน หนนดนงอานทบานกได
ไมตองรบไป นงในหองเรยน
ทกคนนงจดทคณครเขยน ขยนหมนเพยร รกเรยนทกคน
มแตหนนดทคดพยศ ไมทาตามกฎของในหองเรยน
หนนดไมคดพากเพยร นงจดบทเรยนนดยงไมทา
หนนดนงมอง แลวจองตาใส
มดนอยตวหนงมนดนทะลง อยบนโต๏ะเรยน
เธอรบเอามอทาเปนกาแพง คอยกดขวางทางทมดจะไป
12
แลวทาเปนกรอบคอยครอบมดไว
เธอยมชอบใจ แกมใสสแดง
“หนนดนเธอ ไมตงใจเรยน แลวยงรงแกมดนอยเสยอก
ทาบาปทากรรม ซายงชอบใจ หวเราะเสยงใสอะไรของเธอ”
“เธอดนส มดมนสบสนเดนวกวนไปในองมอฉน
มนหาทางออก ถามดบอกได “ปลอยฉนไวๆ ไมอยากอยในอะไรขาวๆ”
มดยงเดนวนแสนจนปญญา เพราะไมรวาจะออกมาอยางไร
“มดอยในนกเหนแคมอ ถาเอาหนงสอสเขยวมากน
มดกจะเหนสเขยวเหมอนกน แตถาปลอยมน...
หนนดดงมอหนหนอยมาจบ แลวจงขยบยกหนงสอขน
ปลอยมดออกไป พบในโลกกวาง
หนหนอยสงยมไปใหหนนด ตวเองนนคดผดมาตลอด
หนนดไมผดทคดแตกตาง แตฉนนนผดทคดไมเปน
ผลงานของ จฑารตน๑ บญเงน สถาบนราชภฏนครสวรรค๑คณะคร
ศาสตร๑
13
แคภาพนทหนขอ
คราซงไฟใตไหมลามรอน เดกนอยนอนอกสนขวญผวา
ดวยเสยพอผปองภยในยะลา หยดนาตาเธอหลงไหลรดไฟมาร
พลนเสยงปนลนปงดงระเบด อะไรเกดมไหมใครชวยบอกขานแลว
โรงเรยนกยอยยบอนตรธาน เปนสสานฝงซากหลากตารา
วนเกดนอายครบสบขวบแลว นยน๑ตาแปวยงคงความไรเดยงสา
เดกนอยออนขอของขวญจากมารดา แมบอกวาพาไปขอกบพอกน
หากลกแมขอพรไดหนงขอ หนจะขอสงใดจากสวรรค๑
แมเอยถามลกรกผผกพน ทนใดนนภาพความในไหลพรงพร
เธอเรมขดเขยนภาพบนกระดาษ ถงแมอาจวาดไดไมงามหร
ไมนานนเพงราเรยนจากคณคร จงพอรหลกศลปจนตนาการ
ดนสอขดลากเสนเหนโครงสราง คอรอยรางรปทรงลงผสาน
ของสามเหลยมและสเหลยมใหเกดงาน มองเหนภาพเหมอนบานหรออยางไร
เตมประตวาดหนาตางอยางแนแนว แตแทแลวหาใชบานดงสงสย
ลากเสนตรงยาวตงสงกวาใคร มผนธงชาตไทยสดปลายพลน
ภมทศน๑รอบขางวางตนไม ตดแผนปายเขยนวาโรงเรยนฉน
วาดปยเมฆบนฟาลงตามกน ดวงตะวนกลมใหญไลเรยงมา
เดกนอยดภาพโรงเรยนทเขยนขน แลวลกยนจองอกครงเพราะกงขา
รสกคลายไรชวตจตวญญาณ๑ จงพบวาการศกษาขาดหายไป
นงลงหยบดนสอมาเตมแตม เดกนกเรยนยมแยมดแจมใส
วาดคณครผสอนสงอยางตงใจ แลวหยบสมาระบายใหสวยงาม
14
ภาพความในไหลหลงจนหมดสน ผานงานศลปของเดกนอยผถกถาม
เปน “โรงเรยนสงบสข” ใตฟาคราม เธอตงนามอยางไพเราะเพอขอพร
แมเหนภาพฝมอเดกนอยเขา ใหแสนเศราเมอมองผานตวอกษร
“การศกษาทตองการ” ลกออนวอน ชอภาพหลอนหลอกแมทอแทใจ
คณแมคะแคภาพนทหนขอ พรงนเราไปไหวพอกนดไหม
ขอของขวญขอพรจากสวรรค๑ไง จะขอใหภาพโรงเรยนเปลยนเปนจรง
เลอดนกเรยนในเดกนอยนนแรงกลา ไรเดยงสาจงพดไปไดทกสง
แตแมนนวนคดจตประวง โรงเรยนเพงถกเผาทงจนวอดวาย
เดกนอยนนอยากเรยนแมกร การศกษายงคงอยมเลอนหาย
ภาพวาดลกแมไมเคยนงดดาย จะตองกลายเปนจรงอยางแนนอน
โอลกจ๐าแตวาในตอนน นางฟานอยคนดจงหลบกอน
แมผนจะเสก-สรรค๑ประทานพร พลางนกถงคาลกออนทงนาตา
มอบอบบางลบหวเธออยางรกใคร จงหลบเถดยอดดวงใจไรเดยงสาครน
รงเชาสาดแสงแหงสรยา แมจะพาเจานนไปโรงเรยน
(...ครนตนขนพบแสงแหงสรยา การศกษาทตองการจะเปนจรง...)
ผลงานของ รสสคนธ๑ สารทอง โรงเรยนโนนปนวทยาคม ตาบล
โนนปน อาเภอไพรบง จงหวดศรสะเกษ
15
การศกษาทฉนตองการ
โลกบดเบยวโลกเฉอยเฉาโลกเมาบา ขอวงวอนโปรดเถดหนาจงหนหวน
มามองความวปรตผดกระบวน จงมองเถดมองตรวนลามปญญา
มองเหนเดกตวนอยของเราไหม มองลกใครอยในวยศกษา
เพราะเหตใดใจจงดาเหลอคณา ใยปดหปดตาไมแลใคร
ใยเสพตดหลงใหลในสงของ เทาทงสองวงสดแรงแซงไปไหน
สดปลายทางเพยงมหาวทยาลย โลกกวางใหญระหวางทางไมพลางมอง
เหลาเธอวงเรวสดจะหยดได ไมกมไปดกระทงเทาทงสอง
ความใฝฝนสดทายคลายครรลอง เหลาหมคนทกผองตองเหมอนกน
จะตองมสนทรพย๑ประดบคา เปนมายาทเออมควาไวแมนมน
ปลอยคาคนอนแทจรงหลดลอยพลน เพราะมวฝนแตเรองเครองเงนตรา
การศกษาทาอะไรใจเดกนอย เดกจงคอยเปลยนผนพลนเปลยนหนา
โรงเรยนสอนอะไรใหบตรธดา ใยศรทธาจงแหงโหยโรยจากใจ
ไดเวลาเปลยนแปลงการศกษา ขอใหเปลยนแปลงมาอยางฝนใฝ
เปลยนกอนโลกเราจะผดเพยนไป เปลยนมาใหเดกกลายเปน "คน" จรง
อยาใหสดปลายฝนของเดกนอย มแคคอยเขารวอนใหญยง
มหาลยไมอาจเทยบชวตจรง การศกษาโปรดสอนสงทจาเปน
จะไดนาไปเผชญตอโลกหลา หลากวชายงตองเพมเตมใหเหน
สอนทงเรองความจรงทโลกเปน สอนใหเหนทางแกไขใชปญญา
สอนใหรแสดงความคดเหน ใหคดเปนแกเปนในภายหนา
สอนใหรกผอนอยามารยา ศลธรรมจงนาหนาชวาไป
16
มหาลยใชสดทางอยางสดทาย ชววายวนเวยนยาวแคไหน
ใชจะจบทปรญญาเพยงหนงใบ ชวตเรายงไกลอกหลายป
สอนใหเดกหดคดไกลในภายหนา สอบมหาลยใชไกลเตมท
ใหเดกคดถงชวตขางหนาม ใหเรยนสงทชวคน-จาเปน
ใชจะรแตสงเพอสอบเขา อนตวเราและเขาคงไดเหน
วาสตรททองบนคานวณเปน ในชวตอนยากเขญไมชวยเรา
ในปลายทางของเดกทกวนน สงชวยชความสาเรจในตาเขา
คอเงนทองสงของครรลองเยาว๑ อยากใหการศกษาเกลาความคดไป
ความสาเรจสดทายใชสงของ ใชเงนทองรถยนต๑หรอสงไหน
แตเปนความสขสงบ ณ ทางใจ อาชพใชเธอจะเลอกจากเงนตรา
ขอใหเธอมใจจะใฝฝน แตละวนมงไปไกลขางหนา
สารวจตนชอบสงใดใหไขวควา ทางทอดยาวกาวเดนหนาฝาดวยใจ
สงสาคญแทจรงใชสงของ แตเปนชนทงผองเธอรไหม
การศกษาโปรดสอนใหเดกไทย ไดรกในจตใจกวาเงนตรา
อนตวตนของเรานนหลากหลาย เรองถนดมากมายหลายภาษา
ความสขใชมทางเดยวจะความา ใชตองตามคนโตกวาเขาวาด
ตวตนของเธอนนอยทไหน อยทใดจงคดใหถวนถ
เปดโอกาสใหเดกม โอกาสทจะแตกตางระหวางคน
ผลงานของ. จดานนท๑ เหลองเพยรสมท ภาคภาษารสเซย คณะ
ศลปศาสตร๑ มหาวทยาลยธรรมศาสตร๑
17
โลกแหงการศกษา...ลขตคาราคาคน
ถอกาเนดเกดมาเปนมนษย๑ บรสทธผดผองคะนองฝน
ดจผาขาวผนนอยคอยคนวน จะผองพรรณพราววบจบสงาม
สรยนจนทราพาคลอยลบ จะนานนบเพยงใดไมเกรงขาม
ขอเพยงวนผาผนนมความงาม แตงแตมตามถวนสนจนตนา
เวลาวนผนผานกาลเคลอนคลอย สงทคอยแสนไกลใจเฝาหา
ผาผนนอยเตบใหญใหเจนตา จะชกพาสงใดมาใกลกราย
เจาภษาปลวสะบดพดสลาง สงรอบขางพศไปนาใจหาย
มเคยพบแพรพรรณอนมากมาย ประดบลายแลถวนลวนตางกน
ผนแพรทองแวววาวพราวระยบ ยามลมจบเพยงนอยลอยเฉดฉน
ขางผาพนธรรมดาแสนสามญ ปลวประจนพลวตามยามสมควร
พนจไปในหมผาหลากส ยงคงมสงใดใหแลหวน
ผาเหลาหนงขาดวนดนโอดครวญ ประหนงจวนสลายกลายธล
แลไรราคามเหมาะสม คราบโคลนตมกระเซนเปนสกข
สงกลนเหมนคละเคลาเศราฤด อยกบทตกหอยมลอยลม
แลเวงวางทผานนแหวกวาย ชางพรางพรายหลากสทสวยสม
เบองบนนนคอทองฟางามนาชม แลกลนกลมกบผนผาสงาลอย
แตเบองลางคอแดนแสนมวหมน ทกข๑ระคนแสนเศราเคลางวงหงอย
ผาบางผนแสนบอบชายาเฝาคอย หมายจะลอยแตไรซงลมพงพา
จงพนจคดแลใหแทถวน สงทงมวลเหลานนคอปญหา
เปรยบผานอยเปนเดกเจาเฝาวชา สะอาดตาบรสทธผดผองพรรณ
18
ผาผนงามประดจผรวยทรพย๑ แลระยบโอกาสทคาดฝน
ประสงค๑ไดศกษาวชาครน สาเรจพลนพรอมทมศกดา
อนผาพนคอบคคลมลนหลาม ดาเนนตามผลงานการศกษา
ครนสาเรจเขารบปรญญา ตางเชดหนาหมเราไดเลาเรยน
หากแตมกลมคนดอยโอกาส มสามารถคดฟงทงอานเขยน
ดจผานอยดอยซายาตเตยน มความเพยรแตไรทรพย๑นบวาจน
ในวนนจงหวนดประเทศชาต ผสามารถมทรพย๑มสบสน
ไดเลาเรยนกาวหนาเสรมคาตน ลลวงจนสาเรจเลาเขาไดด
ประสบผลการงานเจรญรง ดงใจมงสงหวงยงสข
คณวฒมากทงแสนมงม หากฤดนนไซรใครรทน
การศกษาเปนระบบครบคณคา ผนกตรากฎหมายคลายสรางสรรค๑
แตเนอแทแลขามเหนครามครน สงเหลานนหาใชจงใครครวญ
อนพนฐานการเรยนควรเพยรสราง ระบรางสาคญมผนผวน
เพอกาวยางมนคงตรงกระบวน เพราะถถวนจงสบายเมอปลายทาง
เหลาเนอหามากมายชางหลายหลาก แลยงยากเกนไปใหสะสาง
จงหยบยกสงดเดนเปนศนย๑กลาง แลวคอยสรางตามแตใจใฝนาพา
จกมงเอาแตปญญานนหาใช เหนอสงใดคอรกชาตศาสนา
เกยรตยศแหงองค๑กษตรา ใหรคารงามความเปนไทย
มรดกตานานบราณราง หากรสรางรผดคดแกไข
เปนขอคดกาวหนาคราตอไป ความเปนไทยเลอคาอยางสากล
19
วฒนาทนเดมใหเสรมสราง ดารรางสงใหมใหเกดผล
รวชาดอยกวารคาคน จงรตนรรกษ๑จกรเรยน
เยาวชนรงานการอาชพ ดจประทปนอมนาคาอานเขยน
เพอกาหนดหลกชยใหพากเพยร ดกวาเรยนคลาทางมสรางซา
เมอจดเจนหนทางกระจางจต ถงคราวคดเสรมสรางทางภาษา
ดวยวนนโลกทศน๑พฒนา ลวงกจจามลมคาความเปนไทย
หากประสบสาเรจสงกลาวอาง จะพบทางชวตจตสดใส
แมหลงผดกาวยางไปทางใด จกปลอดภยพรอมสเพราะรตน
อนาคตเดกไทยในวนน จะแสนดพรายเพรศบงเกดผล
หรอตกตาดอยคาราคาคน อยทตนและรอบขางตางอมช
ผาผนนอยลอยตาในวนวาน จะตระการงามงดมอดส
ดวยโอกาสกาวหนาทตราตร แดทกผดงเปรยบเทาเทยบกน
เหนอกฎเกณฑ๑อนใดใครกอราง คอการสรางชวตลขตฝน
จงสงเสรมสงรกภกดใจครน เขาเหลานนจกเปนปราชญ๑ของชาตไทย
ผลงานของ วรตม๑ ชนะสทธ โรงเรยน มอ.วทยานสรณ๑ ต.ทามหรา อ.เมองพทลง จ.พทลง
20
“จากเดกชาย ก.ไก ถง เดกหญง ฮ.นกฮก”
- ปฐมบท –
กะโลงคารวะ แด...ความลมเหลวแหงระบบการศกษา
ปนแปงเสกแตงแลว งามสม เอาหวานปดเต๐งขม ขมซอน กรรมการชนใจชม จตอาบ ผ.อ. ยมฮบตอนทานครบ เชญกอย
“ผกช"แตกกงเก๏า ยอกน อนใดบเกยหน เปนแตม ประเมนกอปอมน แลวผาน ชสงงามหยวาดแยม ยนหอยน-หน
โฮงเฮยนเฮยนฮาแลว วชา สอนสงยงผญ๐า ยงแลว แตอถงศรทธา ใจออน เอาหนวาเปนแกว อวดอางเอาด
กอเปงเตยวหลงลา "สงคมไทย" กอเปงยงเปนไป จะน ผอนอกเปงงามใส ในขน ใครหลบใครหลกล หลาบแลวสงคมลวง เจาเฮยฯ
21
*** แปง = สราง เต๐ง = ทบ
เก๏า = ตน เตยว = เดน ผญ๐า = ปญญา, ความร หลาบ = เขด
- ภาค ๑ – ค าถามของเดกชาย ก.
ฉนยางเทากาวไปอยางไหวหวน กบความจรง – ความฝน วนสลวเสยงหวใจรมรนสนระรว ใจหนงกลวหนงกลา กวาครงใด สขอบรวโรงเรยนเพยรศกษา ตามวชาทครกขานไข
ยนเสยงเอยเบาจางอยขางใน “เมอเตบใหญ...เปนเจาคนเปนนายคน”
“ใหเปนหมอ, เปนครผทรพย๑สง” เฝาชกจงเปนไปใหสบสน
จงคาถามเวยนวกยงวกวน เรยนเพอคนเงนพนหรอปญญา
ไมไดเรยนเพอร...กระนนหรอ? หวใจซอกถามคอยตามหา
เมอเรยนจบกครบศาสตร๑“ทาสเงนตรา” แลวถามวาฉนเรยนเพออะไร?
เพอฉนจบ ฉนจะไดมงานทา? แลวคอยคอยกาวถลา บนทางใหม
ทนนยมกวกหา “มาไวไว” องค๑ความรทงไว ไมจาเปน!
ใครกระชากความฝนเดกชาย ก. ใครบาบอ งเงาใหเขาเหน
ปรศนคางไวหลายประเดน เตรยมสอบเอน! (ทงคาถามไวถามใจ)ฯลฯ
22
- ภาค ๒ - ความปรารถนาของเดกหญง ข.
หนชอเดกหญง ข. หนเรยนตอเพอเตมหวง
คดทปดบง หนจะเลาใหเขาใจ หนฝนถงวนสวย ทโลกรวยความสดใส
เรงรมย๑สงคมไทย ทงามงดควรจดจา
ความรทหนร ใชทางสความมดดา
แตคอคณธรรม ทแตมจตพนจยล
หนมเสรภาพ จะกาซาบถงเหตผล
ใชเรยนเหมอนเครองกล ใหสงใดกรบมา
หนอยากคดนอกกรอบ เพราะหนชอบการคนหา
มาเรยนเพราะอยากมา ใชพอแมสงไปเรยน
อยาก เรยนเพราะอยากร อยากใหครสพากเพยร
มงเนนทนกเรยน ใชสองขนหรอผลงาน
อยาสอนเพยงนบหนง แตสอนถงจตวญญาณ
ใชสอนเพยงเพราะงาน แตสอนดวยจรรยาบรรณ
สอนหนใหรคด สอนชวตใหรฝน
ใชปดประตพลน แลว“ตามนนนะนกเรยน” !!!
23
- ภาค ๓ - ความเปนไปของเดกชาย ค. ถงเดกหญง ฮ.
“ฉนเบอการเรยน... ไปเถอะเพอนรานเกมยงรออย” สงครามแหงความฝนเรมพนต การตอสในจอไมรอร เสยงปนสงดงลนสนนห (เหย!) “มงฆากทาไม เอ๏ะ!ไอน... ฯลฯ” เรองการเรยนแคไดยน เบอสนด เวลาน...เวลาสขสนกเอยฯ เลกเรยนสโมงเยน... นแหละเปนเวลาอนทรงคา ณ ทน สถาบนกวดวชา จะทาฝน“อหลา”ใหเปนจรง ตงใจเรยน! (ชวโมงหนงกเกอบรอย) ร เงนพอมนอยอยาออยอง
หองเรยน คอชวงพกปกหลกอง เกบทง แลวเรยนใหม...เพราะไมเขาใจเอยฯ อ๏ะ! ครสอนผดหรอเปลา? จะโนมนาวอยางไรใหครเหน นนครบอกวธคดผดประเดน จะตองเปนอกอยางหนงจงถกควร
เคยรมาพาใจใหหวนนก แมลกลกอยากตานอยากคานสวน
แตจะแยงกหวนใจ ไมบงควร เชอครสอนทงมวลถกถวนเอยฯ
ฯลฯ
ป.ล. หลายสงทเหนทเปนไป บอกวาการศกษาไทย ใกลลงเอยฯ
24
- บทรงทาย - วญญาณคร
ในความมดมวมนและหมนหมอง ครจดแสงเทยนทองสองไสว ใหศษย๑รวถทควรไป ถงเสนชยจดนนอยางมนใจ
เปนเรอจางพาศษย๑ไปถงฝง ของความหวง, ความฝน อนสดใส
ใชเอาศษย๑เปนเรอพาคร ใหถงฝงยงใหญ ช านาญการ
“ครคอผยกระดบวญญาณมนษย๑ ใหสงสดกวาสดเดรจฉาน
ครคอผสงสมอดมการณ๑ มดวงมานเพอมวลชนใชตนเอง”*
ดวยศรทธาในคาอนลาคา คอคาวาคณครผคราเครง
ปนคนซอดวยมอของครเอง รายบทเพลงจตวญญาณผานสายลม
คอตวแปรสาคญ การศกษา คอตวแทนปญญาคางามสม
คออกษรคอเลข เอกอดม คอพระพรหมผสรางโลกโบกธงชย.
ผลงานของ สรพนธ๑ สมสดา โรงเรยนพานพเศษพทยา
ต.สนตสข อ.พาน จ.เชยงราย
25
การศกษาทฉนตองการ
อนชวตเรามสทธลขตฝน รวมสรางสรรค๑ปฏรปการศกษา
เยาวชนจะดมปญญา หากไขวควาการศกษาทตองการ
เราพากเพยรจากวนนนจนวนน ยงเคยมการทองจาตามคาขาน
เปนวธจดจาแตโบราณ เลยลวงกาลนานนมกลมไป
ถาสอนใหเขาใจจะดกวา ผานพนมาสกกปกยงไหว
ฝกใหคดฝกใหแจงแถลงไป ชวยกนไขปญหาในชนเรยน
ใหผเรยนออกนอกสถานท ไดคลกคลสงรอบตวแทนอานเขยน
แหลงเรยนรจะมคาถาแวะเวยน จะชวยเปลยนทศนะพากาวไกล
ตวผเรยนเปนศนย๑กลางการศกษา หดคนควาหดเรยนเองจะดไหม
ไมตองใหครสอนทกครงไป รวมแกไขปญหาทเกดขนมา
ฝกใหเดกไดแสดงความคดเหน คดวเคราะห๑ใหเปนเรงเถดหนา
หมนฝกปรอการสอสารผานวาจา ไมมคาหากเปนเชนดงเดม
อกภาษาจาเปนเวลาน ทงเกาหลญปนจนควรสงเสรม
ใชภาษาใหถกหลกหมนตอเตม อกทงเพมอนรกษ๑ภาษาไทย
คณธรรมสาคญเปนทหนง นามาซงความดงามนามขานไข
ถงไมเกงแตดนาชนใจ อยทใดมสขไดทกครา
สงทกลาวมาขางตนทงหมดน ทางทดควรใสใจการศกษา
สาคญคอคณธรรมนาวชา จะชวยพาความเจรญมาสตน
ผลงานของ ศภวรรณ แฮพฤกษ๑ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร๑
วทยาเขตกาแพงแสน ต.กาแพงแสน อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม
26
การศกษาทฉนตองการ
สรางบานเรอนอฐดไมมลม สรางสงคมใชฐาน “การศกษา”
สรางชวตฟเฟองเรองปญญา สรางวชาสรางเมองเรองวไล
แตทวาการศกษาจกสรางคน อานวยผลยนยงอยางยงใหญ
แตละขนแตละกาวนนยาวไกล ตองวางเปาวางปจจยไวเปนทน
คอ “ความรคคณธรรม” นารากฐาน สอนหลกคดควบหลกการสานหลกหนน
ใหสานกชวยเหลอปนเจอจน เกอการญคนรอบขางอยางจรงใจ
คด-พด-ทาโอบเออเพอผอน แบงหยบยนเรยนรเปนผให
“จตสาธารณะ” เสยสละใหอภย ทกวถมวนยในสงคม
ฉดวคซน “ภมคมกน” สรรค๑ชวต เนนพนจพเคราะห๑อยางเหมาะสม
สตคมปญญาเหนออารมณ๑ ทมะขมขนตปลกทกเมอครา
ใหฉลาดวางตนพนภยเภท ไกลราคะหางกเลศตณหา
กาวทนความเปลยนแปลงแหงเวลา เทาทนความกาวหนา “โลกาภวตน๑”
ไมยดตดรปลกษณ๑หลกวตถ ไมเพลนสงยวยลกาหนด
ไมละโมบโลภหลงโกรธโทษชชด ไมสนทดเหนแกตนลนอตตา
สอนการเมองการปกครองของชนชาต ชบทบาทหนาททสงคา
รสทธเสรภาพอาบศรทธา “สมานฉนท๑” เบกฟา “ประชาธปไตย”
สอน “เศรษฐกจพอเพยง” เลยงชวต เนรมต “ทางสายกลาง” สรางนสย
รพอกน รพออย รพอใจ ประหยดใชประยกต๑งานประมาณตน
สอนธารงรรกษ๑เอกลกษณ๑ชาต สบศลปศาสตร๑ภมปญญาสงาผล
มเสาหลก “วฒนธรรม” คากมล มรรยาทลนโดดเดนความเปนไทย
27
สอนเคารพเทดทน “ชาต-ศาสน๑-กษตรย๑” ปฏบตดวยภกดทยงใหญ
“ตามรอยบาท” ภบดนทร๑ปนทรงชย พลกายใจ “ทดแทนคณแผนดน”
สอนพทกษ๑ “สงแวดลอม” พรอมรกษา ดนนาปาไพรพงคงทรพย๑สน
ธรรมชาตลมหายใจใหชวน หลอมดวงจนต๑ลดโลกรอนผอนเภทภย
มจากดเพยงวถ... หองสเหลยม แตเตมเปยมบนแนวทาง... โลกกวางใหญ
เปดประต “วสยทศน๑” ววฒน๑ไกล เชอมโยงใยครรลองนอกหองเรยน
เลกเรยนแบบคดไมเปนเนนแตทอง จานกแกวนกขนทอง... ตองปรบเปลยน
“ปฏรป” มใหซายาวนเวยน มงมนเพยรเพอกาวทยาวไกล
ทไมรใดใดกไดร ทมดอยกพรายพรางสวางไสว
ทไมเหนกไดเหนความเปนไป ทเลอนใดกสมผสชดเจนตา
คณภาพเดกไทยไดกาวลา คณธรรมเดกไทยไดกาวหนา
คณลกษณ๑ “สงคมอดมปญญา” คอคณคาองค๑ความรคความด
แมกลวยไมแยมดอกออกบานชา แตงอกงามสงาเพรศราศ
การศกษาถงชานานผานเดอนป แตทวพนเพมเตมคาคณ
สรางความสขยงยนทวผนหลา สรางพลงปญญามาเนองหนน
สรางรากฐาน “การศกษา” มาคาจน สรางตนทนสงคมชาตรวมเยน”
ผลงานของ ขจรศกด เหมทานนท๑ ชนมธยมศกษาปท ๖ โรงเรยน
เบญจมราชทศ นครศรธรรมราช
28
หลกสตรสยาม ๏ กอขอตามตอดวย กอกา
รบเรงเสาะศกษา เถดเจา อบรมบมปญญา ใหสก งอมเฮย ถงยากจงฟมเฝา เรงรตามรอย
เดกเอ๐ยเดกนอย... ความรเรายงดอยเรงศกษา
ยงจดจาคาเกาเขาเลามา เรงศกษาเตบใหญจะไดด ฉนเปนเดกวานอนสอนงาย แสนสบายประพฤตตามความกลาวน เลยเปนเดกสอนงายมาหลายป หวงวาจะไดดสกวน ฉนเยาว ฉนเขลา ฉนทง’ ฉนจงมาตามความใฝฝน ราเรยนเพยรอานทกวารวน หวงปลกปนไดสมคมกว ฟสกส๑เคมชวะ พละฝกฝนเตมท องกฤษคณตมากม ทฤษฎ-ปฏบต ชดเจน ฉนเรยนจบพบคะแนนแสนสงา เกรดสเรยงหนามาเหนเหน มหา’ลยเขาไดไมยากเยน ไดเปนนกศกษาราคาด เรยนสาเรจเปนบณฑตตามคดหมาย ควาปายเกยรตนยมสมศกดศร สวมชดครยใสปลอกคอสอดกร บารมแผกวางกรางเมอง กาวตอไป...มหา’ลยชวต อามหตขนขมสมลอเลอง ‘สารพดวชาปญหาเปลอง’ ดวยเรองนอกเหนอตารา เรยนไปกไมเหนสม อดมอดเรกปญหา บททหนงสอบตกเรองวาจา บทตอมาวาดวยความไวใจบททสามบททสบททหา ตองสอบซอมวชาอชฌาสยนบตงแตบททหกวกวนไป วชาใจมนษย๑สดคะเน
29
ไรเกณฑ๑ไรกฎกาหนดแน เปลยนแปรผกผนหนเห พลกแพลงแกลงหวนรวนเร พดเพพลวไหวในมโน ฟสกส๑เคมชวะฯลฯ ปรญญาขยะใบโก เกบใสโกดงโกโร- โกโส-โครกไวในตานาน เกดอะไรขนกบการศกษา มายานยายขายคาหวาน เนนศรเนนศกดชกวญญาณ ปดมานบงความจรงดวยสงลวง ตอบไดหมดกลโกฏโจทย๑คณต โจทย๑ชวตคดไมไดนาเปนหวง สรางคนเกงขางนอกไก๐ขางในกลวง โอ๏ย แสบทรวง ไมอยากพด (หลกสตรไทย) ทฤษฎตางชาตวาดฝนเขา อางเอาหลกสตรนาลาสมย ศลธรรมจรรยาฆาทงไป ปลอยใหความเขลาเขาครอบครอง การศกษาของไทยในวนน เดกไทยมหนาทเพยงสนอง เรยนไปบนไปตามครรลอง เพอจบจองใบหากน(ปรญญา) ทงหลกสตรและโรงเรยนในฝน คงหยดไวเทานนกนถวนหนา เมอปลอยคา “ทฤษฎ” บปญญา การศกษาของไทยคงใกลทราม
หวนอกหวเนาน รบมา รบเรงเสาะศกษา เถดเจา พอแมมงปรญญา ใบเบก ทางเฮย ลมรากลมโคตรเหงา ชาตเชอชนตว
30
การศกษาไทยในวนน ฉนเคยเปนเดกบานนอก…
ฉนเคยเปนเดกบานนอก เขากรอกใสหใหรวา “เมอเตบใหญเจาจะตองมวชา เปนเครองหาเลยงชพสาหรบตน” ฉนกหมนพราเพยรเขยนอาน ประสบการณ๑มากมายขวายขวน ทกข๑ยากลาบาก-บากหนาทน เชอวา...วนหนงตนจะไดด เดกบานนอกไตสายรงมงเมองฟา เออมมอควาปรญญามาเปนศร วากนวาคอปายฤกษ๑เบกชว ฉนกมกบเขาอยหนงใบ! เดกบานนอกสลดปลอกสวมคอหมา มาสวมปกหงส๑ฟาเศวตใส ลงเลนนาสครามตามแสงไฟ เชดคอใหญชหนาทาสงคม ไอโสโครกกาดานาจดหมาย มาแจงขาวการตายนาขนขม สลดปกฉกอานขานตามลม วาแมหมาทใหนมเธอสนใจ สดระกากลากลนสะอนกอน หงส๑หอนทกข๑ทนหมนไหม หตบหางตกทนใด นาตาคอยคอยไหลหลงรน การศกษาเสกรางฉนกรางกราน เสกบานเสกรถใหหมดสน เสกใหดนเปนดาว...แลวลมดน ลมถนลมยานสนดานตว เสกใหกาเปนหงส๑ยงพอวา แตนเสกหงส๑จากหมาคาความชว เรยงถอยพราจากนาตาทพรามว เลาเรองราวแทนตวทพบพาน การศกษาของไทยในวนน จรงหรอ? ทดดดงคาขาน เราไตดาวโดยกาวเหยยบจตวญญาณ มองผานภมปญญาคาควรเมอง เราละเลย‘สงเกา’ใหเหงาหงอย เอาแตคอยสราง‘สงใหม’ใหฟเฟอง เราสรางคานยมความรงเรอง โดยการวงตามใหเปลองแรงทรงตว แสนสงสารเดกไทยในวนน เรยนคณตเคมจนปวดหว
31
ชอกฟสกส๑ขนโคมานาหวาดกลว ลมทกทายคนขายถวหนาปากซอย ฉนโตขนเปนผใหญในเมอง อยยอดตกรงเรองเหงาหงอย หรหรา ลอเลอง เลศลอย โงงอย งมงาย งมงา ครงหนงฉนเปนเดกบานนอก การศกษาไดซกฟอกตามคาพรา สงยศสงปญญาสงานาคา แตลมนาภมปญญาสสากล
‘ผลผลต’ จาก “ศาสตรแบงสวน”
วสนตดลกฉนท ๑๔ เคมฟสกส๑ชวคณต สขวทย๑และการงานฯ สงคมศาสตร๑ ศลปะการ- ดรยางคคตา ภาษากวรสกลกษณ๑ พลตรรกศาสตรา แตกแยกแขนงวทยวชา กลโลกบหลอมรวม
กลอนสภาพ
แบบเรยนของไทยในวนน สรางเดกไทยให “หวด”(แบบผอมผอม) รเชยว(แบบชะลด)แสรงทาฟอร๑ม ใจตรมตรอมสวมหนากากมากปญญา ทงศลปทงศาสตร๑ปราดเปรอง ลอเลองเกรดสลวนกนถวนหนา ทงคาถามคลานตามยามจบมา คณคาการศกษาอยแหงใด? บณฑตนกศกษาปญญาชน เปนคาขานนยาม“คน”ประเภทไหน? วธคดแนวครรลองมองลงไป แยกไมไดจาก“ใครใคร”ในชนชน ยงดกรตราคาคาขนเทพ ยงสมเสพตกตวงลวงหวงผล ทจรตปลดมนษยชน ปลอมปนปรงพลาจรยธรรม ‘ผลผลต’ยงขาดวธคด ทกษะชวตมชองชา ไรสมบตผตาม-ผนา เปนแตผคลานคลาตามกนไป
32
มองลงไปในหลกสตรการศกษา มนผดแตตารามสงสย เราแยกสวนแบงศาสตร๑ขาดเกนไป สงผลให ‘ผลผลต’คดไมเปน เราตดเกรดเคม-ชวะ พละจากกนเหนเหน คณตศาสตร๑ขาดสงคมบมประเดน ศลปภาษาแยกเปนอกศาสตรา ราเรยนกนยลแยบแบบแยกสวน ทกวชาเลศลวนกนถวนหนา สงทขาดคอเชอมโยงนอกตารา บรณาการความรไมสม การปลกฝงใหพากเพยรเรยนเอาเกรด ‘ผลผลต’เลยเปนเศษปลนปนป เราไมสอนชวตจรงใน “เคม” ไมเคยสอน “ดนตร” ผาน“สงคมฯ” ไมรจกหลกฟสกส๑พทธศาสตร๑ ความรขาดหลกการผสานผสม แตละศาสตร๑ขาดความกลนกลม การศกษาเลยลม(จม)ไมเปนทาง หากมโจทย๑คณตศาสตร๑แบบโคลงส บทกวเราคงไมถกทงขวาง วนทครฟสกส๑ฮมดรยางค๑ ภาพบางอยางของเมองไทยคงใกล......
33
จดหมายถงนายก ๐/๐ หมท ๑ บานรากหญาตาบล ชาว
ประชาเศราหมองศร อาเภอ ไรปรญญา(คาชว)
จงหวด ทหางไกลไรคนมอง เสาร๑ ๑๒ มกรา ’ ๕๖ กราบเรยน ทานนายก (สมยท ๒) เนองดวยการศกษาไทยทใฝปอง มเหตตองชะงกงนเมอทานมา ครงทแลวคราวททานไดตาแหนง และจดแบงหนวยงานไมเปนทา ยาย-สลบสบเปลยนบคคลา การศกษาหยดเตบใหญไปเกอบป มาคราวนทานไดครองสองสมย กหวงใจฝากฝนกบทานน ปฏรปการศกษาไทยเสยท กอนบานนเมองนจะลมจม ชวยคดสรรครดมใจเออ มากลเกอวชางาม-ตามเหมาะสม “ปรบ”หลกสตรใหสอดคลองตองทาง‘ลม’ มใช“เปลยน” เสยจนลม...ตามไมทน ใหชาเลองเยองยองมองตางชาต ไมใชวง‘ตาม-ตลาด’จาละหวน ขนวงตามกคงตามเขาไมทน เพราะชานาญคนเรานนตางกนไป ลองยอนมองกลบไปในมมกลบ บานเมองเราจนอบเสยทไหน ศลปะอกทงภมปญญาไทย ไมใชเรองทใครใครกทาเปน วฒนธรรมท-“เขา”เหนเปนสงา ไฉน“เรา”กลบเมนหนาไมแลเหน นาฏกรรม“เขา”-เลยนทาซายากเยน ไฉน“เรา”มองไมเหนเปนราคา เรามวสรางการศกษา“คาโลกเลอง” มรดก“คาควรเมอง”เมนคณคา ประเพณวถไทยภมปญ-ญา หายไปไหนรบนามาสอนสงกน คาบอกเลาของผเฒาอกผแก เอามา-แปลใสหนงสอสมอฉน ปราชญ๑ทองถนนนไซรอยไหนกน มาถายทอด-แบงปนศลปสใจ มาศกษา สง
34
ดดเรามอย โลกภายนอกกเรยนรมสงสย เรยนรเขาเรยนรเราเคลากนไป ดง“สามก๏ก”กลาวไวในพชยสงคราม อกหนงเสยงจากเยาวชนไทย(ในมอทาน) หวงชวยสานสบวาดชาตสยาม จรดปากกาจากเดกไทยทไรนาม ถงผอยบนคานหามกลางสภา เรองคา-ขวญปใหมนทมอบให เราเดกไทยจะนาไปสรางคณคา เนอความในจด-หมายนทกลาวมา กหวงทานพจารณาเชนเดยวกน
จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา จาก เดกนอยบานปาพนาสณฑ๑ ลงเวลา เทยงคนกวา...ฟาเงยบงน
ป.ล. ขอทานอานมนในสภา
ผลงานของ สทธศกด บญมา
35
การศกษาทฉนตองการ
การศกษาของไทยในวนน เพยงการทแขงขนกนเปนหนง
ไมมคณธรรมใหคานง ไมมสานกถงความดงาม
นกศกษาสายเดยวเทยวตามผบ จารตรบแตหยาบนงวาบหวาม
นคอปญญาชนปานเปรอกาม ศกษาทรามวฒนธรรมตาจตใจ
มความรอนใดในหลกสตร มคาพดพราวอนสอนไฉน
การศกษาเสรมสงตรงจดใด มงเนนในวชาการผลงานตน
คงมแตเหยยดหยนและขนแขง ไมเปลยนแปลงสมเพชในเหตผล
การศกษาคอเสนแบงแหงชนชน เสยมเขาคนชนกนมนเหมอนควาย
ดอกผกชเบงบานเหมอนการวาด แตยงขาดจตสานกยงเลอนหาย
ขาดสามญจตสานกจารตลาย มความหมายอนใดในบทเรยน
ใหเหนหางวรรณกรรมคาพนบาน ดวยอาจารย๑ดหมนศลปะเขยน
ใหยดตามสากลจนหวเวยน เพอจกเปลยนเปนทาสตางชาตครอง
วนนเปนไทยหรอเปนทาสของชาตอน มจดยนเหตผลตองทนสนอง
อยไหนเลาคณธรรมไหนครรลอง แผนดนทองของไทยไมมแลว
อนผใหชแนะกลาวคาสอน ตงแตตอนเยาว๑วยไมคลาดแคลว
สอนสงเราเผยแพรชแนะแนว เหมอนเศษแกวถกหลอหลอมไมเสอมคลาย
อดมการณ๑ของครผถอมน มงสรางสรรค๑สอนศษย๑ดวยจตหมาย
แมตองทนเหนอยยากลาบากกาย ยงขวนขวายความรสนกเรยน
เปนแมพมพ๑บมเพาะความเหมาะสม ดวยชนชมชชองมองปรบเปลยน
ใหเดกมความมานะและพากเพยร อาจตเตยนเพอกอความพอใจ
36
ผลงานของ อรพมล กจารญ โรงเรยนศรราชา จงหวดชลบร
37
รวมเรยงความ
38
การศกษาควรจะเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาในเรองทตนเองสนใจอยางเตมท ใชเวลาสวนใหญไปกบการคนควาและพฒนาทกษะดานทตนมความถนด จนกระทงทกษะนนกลายเปน “ความเชยวชาญ” และทาใหผเรยนนาความเชยวชาญนนๆไป “สราง”อาชพ พดงายๆคอ “เรยนเพอสรางงาน” ไมใช “เรยนเพอหางานทา”
การศกษาทฉนตองการ
อยาเกยจครานการเรยนเรงอตสาห๑ มวชาเหมอนมทรพย๑อยนบแสน จะตกถนฐานใดคงไมแคลน ถงคบแคนกพอยงประทงตน อนความรรกระจางแตอยางเดยว แตใหเชยวชาญเถดคงเกดผล อาจจะชกเชดชฟสกนธ๑ ถงคนจนพงศ๑ไพรคงไดด ประพนธ๑โดย พระยาศรสนทรโวหาร (นอย อาจารยางกร)
บทประพนธ๑ดงกลาวนนเปนเพยงสวนหนงของคาสอนของ “พระ
ยาศรสนทรโวหาร” หรอทรจกกนดในนาม “นอย อาจารยางกร” แนนอนวาในฐานะทเปนคนไทย ยอมไมมใครไมเคยไดยนบทประพนธ๑บทน ถอไดวาเปนคาสอนททรงคณคามานบรน เพราะเปนบทประพนธ๑ทดเลศในหลายๆดาน ทงดานฉนท-ลกษณ๑ วรรณศลป ตลอดจน ‚ความหมาย‛ ทแฝงไปดวยเนอหาสาระและขอคดอนมากมาย ทมงเนนใหเหนความสาคญของสงๆหนงซงผใดกปฏเสธไมไดถงความสาคญของสงน สงทเรยกวา ‚การศกษา‛ นนเอง
39
หากมองยอนกลบไปในอดตจะพบวา การศกษาในอดตนนตางกบปจจบนยงนก “วด” ดเหมอนจะเปนเพยงทางเลอกเดยวทสามารถใหความรแกเดกได ยงไปกวานนโอกาสในการเขาเรยนกจากดเฉพาะเดกผชายอกดวย สวนเดกผหญงทาไดแคฝกการบานการเรอนเทานน เมอเวลาผานไปเรอยๆจนกระทงประเทศไทยมสถานศกษาทเรยกวา “โรงเรยน” ทาใหโลกแหงการศกษาเปดกวางมากขน
เดกผหญงกสามารถเรยนหนงสอไดเชนกน แตถงแมจะมโรงเรยนกตาม การศกษาในสมยนนกยงมงเนนแคในตาราเรยน ไมคอยเปดอสระทางดานความคดเทาทควร และมระดบการศกษาทยงไมกาวหนาเทยบเทาในปจจบน
แตเนองจากไมมใครหยดยงววฒนาการได เปนเรองธรรมดาทโลกตองมความเจรญกาวหนาและยคแหงโลกาภวฒน๑ตองคบคลานเขามาเรอยๆ สงผลใหระบบการศกษาของประเทศไทยมการพฒนาเปนอยางมากจนมลกษณะเฉกเชนทกวนน มโอกาส มการเปดกวางทางความคดและมงเนนใหผเรยนเปนศนย๑กลางมากขน ตองยอมรบวามบางสงทไดกลายมาเปนสวนหนงของโลกแหงการศกษารวมถงชวตของคนเราไปโดยปรยาย นนคอ “เทคโนโลย” เมอเทคโนโลยกาวหนากทาใหปจจยทสงผลตอการศกษาไดเปดกวางตามไปดวย เปนการเปดกวางอยางไรขอบเขต ไรพรมแดน เสมอนทกๆทจากทกมมโลกไดถกเชอมเขาหากน เมอเปนเชนน แนวโนมของการศกษาทควรจะเปนคอการศกษาทมอบอสระใหแกผเรยนมากขน ทาใหผเรยนรสกวาการศกษาเปนสงทนาคนหาและไมจากดขอบเขต เรยกงายๆคอ “ไมตกรอบ” ใหแกผเรยน แตนบวนขาพเจากลบรสกวาในขณะทโลกกาลง “ไรกรอบ” มากขนทกวนาท ทวาการศกษาไทยกลบ “สรางกรอบ” ขนเรอยๆ
40
ยงนานเขากรอบนนกยงหนาขนหนาขน ซงนนไมใช “การศกษาทขาพเจาตองการ” เลยแมแตนอย
อยางทขาพเจาไดกลาวไปวาโลกของเราไรขอบเขตมากขนเรอยๆ เพราะฉะนน “การศกษาทขาพเจาตองการ” จงเปนการศกษาแบบไรขอบเขต ถงแมหลกสตรของการศกษาในปจจบนจะเปดกวางมากขนในหลายๆเรองและไมไดเนนแคตารามากอยางเชนในสมยกอนกตาม แตขาพเจามความเหนวาความรนอกตาราทนามาสอนกนนนยงไมเพยงพอทจะเปนรากฐานอนมนคงเพอใหเดกไดมความพรอมทจะเผชญกบโลกแหงความเปนจรงในอนาคต ทกวนนเดกไทยรวมถงผใหญเองมองวา “การศกษา” เปน “หนาท” ท “จาเปน” ตองทา เปนเรองธรรมดามากทหลายๆคนจะไดยนผใหญไมวาจะเปนผปกครองหรอครอาจารย๑ปลกฝงสงเหลานใหกบเดกไทย เชน “ตงใจเรยนหนงสอนะลก จบมาจะไดมงานทาทดและมนคง” “ตงใจเรยนนะลก จะไดมผลการเรยนดๆ” หรอแมกระทง “ตงใจเรยนนะลก จบมาจะไดทางานในบรษทตางชาต” เพราะประโยคเหลานททาขาพเจาคดวาระบบการศกษาไทยยง “มกรอบ” และอสระทางการศกษาจะไมมวนเขามาในระบบไดอยางเตมตวตราบใดทประโยคเหลานยงคงหนาหอยภายในประเทศไทย
การศกษาทไรกรอบอยางทขาพเจาตองการ คอการศกษาทควรจะเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาในเรองทตนเองสนใจอยางเตมท ใชเวลาสวนใหญไปกบการคนควาและพฒนาทกษะดานทตนมความถนด จนกระทงทกษะนนกลายเปน “ความเชยวชาญ” และทาใหผเรยนนาความเชยวชาญนนๆไป “สราง”อาชพ พดงายๆคอ “เรยนเพอสรางงาน” ไมใช “เรยนเพอหางานทา” ระบบการศกษาของไทยสงผลทกวนนเดกไทยใชเวลาอยทโรงเรยนวนละหลายชวโมง กลาวได วาวนหนงๆไมมอะไรนอกจากการเรยนทโรงเรยน มหนาซาเดกบางคนเลกเรยนแลวยงตองไปกวดวชา ยงวนหยด
41
เสาร๑อาทตย๑หรอชวงปดเทอมแหลงกวดวชาเสมอนเปนบานหลงทสองของเดกไทย
เพราะเหตใดจงเปนเชนนน เพราะเหตใดนบวนเดกไทยยงแขงกนเรยนมากขนทกทๆ ขาพเจาเชอวา ผเรยนกคงไมไดมความสขเวลาทโดนความรบบอด ยดเยยด เขามาในสมองอยางไมหยดหยอน สมองคนกยงคงเปนสมองคนอยวนยนคาไมไดมเวทมนตร๑ทจๆจะกลายเปนคอมพวเตอร๑ไดขณะทเรยน แตทเดกไทยตองเรยน เรยน เรยน แลวกเรยนอยางตะบตะบนนน เหตผลกคงหนไมพนความกลว ความกลวทวามอยสามประเดนหลก หนงคอ กลวไมมงานท “มงคง” สองคอ กลวไมผานการสอบระบบเอนทรานซ๑ และสดทาย คอ กลวตวเลข อนประกอบไปดวยจานวนเตมหนงหลกและทศนยมอกสองหลก ทานผอานอาจจะสงสยวามนคอตวเลขอะไร มนคอ “เกรด” นนเองคะ เกรดทหลายๆคนจะเปนจะตายเมอสนเทอมไดเหนตวเลขทนอยกวาเพอนๆถกกรอกลงในสมดพก สวนใครได “สจดศนย๑ศนย๑” กจะไดรบเสยงสรรเสรญเยนยอ ไดรบการยกยอปอปน ประหนงวามนเปนความสาเรจขนสงสดในชวตแลว ขาพเจาเหนวาความกลวทงสามอยางนมปจจยททาใหเกดอยสองประการ หนง แนนอนวายอมเกดขนเพราะตวของเดกเอง ทานอาจจะสงสยวา ขาพเจากเปนเดกไทยคนหนงทอยในระบบการศกษาทโดนบบบงคบแบบน แลวขาพเจาไมมความกลวเหลานบางหรอ กอนอนขาพเจาคงจะตองบอกวาเนองจากฐานะทางการเงนของครอบครวของขาพเจาอยในระดบปานกลาง ดงนนขาพเจาไมสามารถเขาสการศกษาในระบบของตางประเทศหรอโรงเรยนนานาชาตหรอแมแตการเขาเรยนในโรงเรยนเอกชนทพอจะมหลกสตรการเรยนการสอนตามทขาพเจาตองการได และในขณะน
42
ขาพเจากาลงศกษาอยทโรงเรยนรฐบาลแหงหนง ถงกระนนขาพเจายอมรบวาไมไดม “ความกลว” ดงกลาว แตขาพเจาม “ความกงวล” มากกวา ขาพเจาไมกลวเรองงานทมงคง แตขาพเจากงวลเรองการสรางงานทมคณภาพ เพราะขาพเจาอยากมอาชพเปนนกธรกจ หากสามารถสรางธรกจทมทมคณภาพซงมาจากความเชยวชาญจากการพฒนาความถนดทเราไดศกษามาเปนอยางดและธรกจนนสามารถเจรญเตบโตไดอยางแขงแกรงภายใตสงคม ยอมสงผลใหฐานะทางการเงนของครอบครวดขน นนหมายความวา คณพอคณแมของขาพเจากจะคณภาพชวตทดขนกวาทกวนน ขาพเจาไมไดกลวเรองการสอบระบบเอนทรานซ๑และเกรดเลยแมแตนอย แตขาพเจากงวลวาหากผลสมฤทธทางการศกษาไมวาดานใดกตามออกมาไมด บคคลทเสยใจคอคณพอคณแมของขาพเจา เพราะทานคอนขางเขมงวดกบการศกษาและแนนอนวาขาพเจาไมสามารถบงคบหรอเปลยนแปลงจตใจและความคดของคนไดสรปงายๆคอ ทขาพเจาตองทาตามระบบการศกษาเพราะขาพเจาทาเพอคณพอคณแมขาพเจานนเอง และนกเปนสงทแสดงใหเหนวาปจจยทสาคญมากอกประการหนงทสงผลใหเดกไทยเกดความกลวหรอความกงวลทงสามประการนนคอ “ผปกครอง”
ขาพเจาเหนวาการศกษาทแทจรงมคามากกวาการเรยนเพอการนาไปสอบ นาไปแลกเกรด หรอนาไปซงการงานทมนคง ขาพเจาไมปฏเสธวาผลการเรยนและระดบการศกษาทดสามารถเพมโอกาสและความกาวหนาทางอาชพใหมากขนได แตมนเปนแคปจจยอยางหนงเทานน เพราะนกเรยนนกศกษาบางคนทผลการเรยนไมดเทาทควรหรอไมสามารถสอบเขาเรยนในสถานศกษาชอดงไดอาจเปนเพราะปจจยหลายๆอยางทมากกวาคาวา “เรยนไมเกง” กเปนได การศกษาทขาพเจาตองการนนตองเปนการศกษาทสามารถพสจน๑ใหเหนไดวา หากผเรยนมผลการเรยนทไมดเทาทควรหรอจบการศกษา
43
ในระดบทไมสงพอจะกสามารถดารงชพอยในสงคมไทยอยางมคณภาพชวตทดได โดยศกษาตามเรองทผเรยนถนดและพฒนาสความเชยวชาญ เมอเปนเชนนนกจะเกดอาชพไดไมยาก ไมตองกงวลในปญหาเรองงานและสามารถดารงชวตไดอยางมความสข แตทงนทกอยางตองขนอยกบการพยายามทจะปรบเปลยน “ความคด” ของผเรยนใหไปในทางทดขน ตองมองโลกในแงดและเชอมนในตวเองวาสามารถประสบความสาเรจไดในแบบของตน ขาพเจาเชอวาตอใหผเรยนจบการศกษาในระดบสงมากแคไหน มความรอบรทางวชาการมากเพยงใด แตถาทางดานความคดไมไดรบการพฒนาและไมเจรญเตบโตเทาทควร ความรทางดานวชาการทเรยนมากสญเปลา เพราะ “ปรญญาแหงความรไมไดสาคญเทาการมปรญญาแหงความคดทด” นอกจากเรองความคดแลวยงจะตองม “ความมานะ” ทจะไมลดละซงความพยายามและมกาลงใจทดใหตวเองตลอดเวลา จนกวาจะถงวนทตนประสบความสาเรจ
ณ ปจจบนปพทธศกราช ๒๕๕๔ หากนบจานวนบคลากรทมความรอยางดเลศทางดานตารา ขาพเจาเชอวาประเทศไทยมจานวนคนเกงดาน “วชาการ” ไมแพชาตใดในโลกอยางแนนอน อาจมมากกวาบางประเทศทพฒนาแลวดวยซา หากระบบการศกษาแบบนเปนระบบทดจรงๆ แลวนานาประเทศซงนกเรยนไมไดใชเวลาเปนวนๆหมดไปกบการเรยนทโรงเรยน ไมบาเรยนกวดวชา เพราะเหตใดประเทศเหลานนถงไดเจรญมากขนเรอยๆจนไดชอวาเปนประเทศทพฒนาแลว เพราะเหตใดทรพยากรบคคลจงมคณภาพ การลกขโมยมนอย ไมพบการคอรปชน ยงนบวนเศรษฐกจยงเตบโตและความมนคงภายในประเทศยงแขงแกรงอกดวย นาสงสยไหมคะวาเวลาทเหลอจากการไปโรงเรยน เวลาทไดเปนอสระทางการเรยนร เวลาทผเรยนจะไดมอสระทางความคด เวลาหลายชวโมงทกรอบแหงการศกษาไดถกทาลาย
44
ลงไป เวลาทแสนจะ “ไดเปรยบ” เหลานน พวกเขาทาอะไรกน ขาพเจาเชอวาการจดสรรเวลาและการใชเวลาทแตกตางกนนเอง สงผลใหผลลพธ๑ของชาตในระยะยาวมคณภาพทตางกนตามไปดวย
ขาพเจ าคด วาประเทศไทยเปนประเทศทประกอบไปดวยทรพยากรธรรมชาตทสมบรณ๑เปนอยางยง จนบางประเทศทพฒนาแลวไมอาจมความสมบรณ๑ในดานนทดเทยมเทาประเทศไทย แตสาเหตทประเทศไทยยงลาหลงนนเปนเพราะ “ทรพยากรบคคล” ทมคณภาพดอยกวาชาตอนๆ ปญหานเปนปญหาทสามารถแกไขไดแตตองอาศยความรวมมอจากหลายฝายและอาศยระยะเวลาทยาวนานพอสมควร อยางททราบกนดวาเดกคอพนฐานของชาตและปจจยทสาคญสาหรบเดกคอการศกษา เพราะฉะนนจงควรใหการศกษาท เหมาะสมและมคณภาพแก เดก ทกๆอยางยอมมขอดและขอบกพรองในตวมนเอง ระบบการศกษาของไทยกเชนกน เรยงความนขาพเจาเพยงแตแสดงความคดเหนถงจดบกพรองของระบบตามทขาพเจาเขาใจและเสนอรปแบบการศกษาตามทขาพเจาตองการ แตไมวาระบบการศกษาของประเทศไทยจะมแนวโนมไปในทศทางใดกตาม ขาพเจาหวงวาคงจะเปนไปในแนวทางทดขนและหวงวาสกวนหนงการศกษาของไทยจะสามารถพฒนาบคคลจนบคคลเหลานนนาศกยภาพไปใชในการเสรมสรางประเทศชาตใหมความแขงแกรงจนกระทงประเทศของเรากลายเปนประเทศทไดชอวา “ประเทศพฒนาแลว” ไดในอนาคต ผลงานของ ณฐชมนต๑ นพอนนต๑โภคน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา
45
การศกษาไทยเหมอนลวงปลายตบ เดกทงประเทศเหมอนกาลงวงอยบนลวงทแขงขนดานความเปนเลศทางวชาการ แตยงวงปลายลยงตบ เดกสวนใหญพายแพตองหลนออกจากล มนอยคนเทานนทวงชนะสภาพเชนนบนทอนคณภาพชวตของเดกๆ ทกคน ถาวนนถาระบบการศกษาไทยยงไมเปลยน กเดนหนาตอไปไมได
การศกษาทฉนตองการ
ในปจจบนการศกษาของไทยจดอยในคณภาพทตากวาประเทศอน และมขอบกพรองในวงการการศกษาไทย อยมาก การแกปญหายงถกเพกเฉย รฐบาลหลายๆชดยงคงเดนหนาแกปญหาในเรองอนๆ ซงไมคานงวาปญหาทเปนเรองใหญทสดของชาตไทย คอปญหาการศกษา การแกไขปญหาควรจะสารวจความคดเหนจากเดกนกเรยน นสต นกศกษา เพราะเดกคออนาคตของชาต ถาการศกษาคณภาพตาเดกคณภาพตาชาตไทยกคงไมเหลออนาคตใหหวง ดงนนเราควรจะแกปญหาในดานนเปนวาระเรงดวน ทเรยกวาการปฏวตการศกษา
การปฏวตการศกษาหมายถงการแกไขปญหาการศกษาทคางคามาเนนนาน ซงถาเปรยบกบประเทศอนๆทมคณภาพการศกษาสงกวาประเทศไทยแลว ปญหาอยางแรกทควรจะดาเนนการแกไขใหเรวทสดคอ การเรยนเฉพาะสาขาวชาทจาเปน นกวจยนธสาธารณสขแหงชาตสนบสนนโดยสานกงานกองทนสรางเสรมสขภาพ (สสส.) กลาววา ประเทศไทยถกจดลาดบท2 ทมเวลาเรยนทเยอะทสดในโลก สาเหตทเวลาเรยนเยอะเกนความจาเปน เพราะเดกไทยตองลงเรยนทง วชาบงคบและวชาเสรมททางกระทรวงศกษาธการและทางโรงเรยนจบมาลงให ไมไดเกดมาจากความ
46
สมครใจของผเรยนเปนสาคญ ควรมการจดการศกษาใหผเรยนไดเลอกรายวชาทตรงตามความสนใจ และควรยกเลกการบงคบเรยน ใหใชเหมอนหลกสตรป 2548 ไมใชบงคบเรยนบงคบสอบทง2สายวชา และควรจะมหลกสตรหลากหลายใหเดกเลอก ในดานวชาบงคบเรยนควรลดลงและลดเนอหาลงใหมากกวาครง ควรเปดโอกาสใหเดกนกเรยนไดมโอกาสเลอกวชาการเรยน อยางกวางขวาง เปดทางเลอกใหเดกไดลงเรยนตามความถนด ความสนใจ และตามความจาเปน เพราะเดกไทยบางคนใกลจะเขามหาวทยาลยแลวยงคนหาความชอบความถนดตวเองไมเจอ สวนในสายอาชวะควรเรยนวชาชพจรงๆไมควรใหเรยน วทยาศาสตร๑ คณตศาสตร๑ ฯลฯ ของสายสามญ แตใหมเวลาในการเรยนปฏบตมากขน เมอจบอาชวะแลวจะไดสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพในแตละดานและเชยวชาญ และสามารถตอไปทางปรญญาตรสายอาชพได ควรขยายโรงเรยนอาชวะทมคณภาพมากขนทวประเทศปญหาเดกตกนควรใหใสชดนกเรยนเหมอนกนเพอไมให เกดการแบงแยก ปญหาท 2 คอการเข าศกษาตอในระบบมหาวทยาลย ควรยกเลกการสอบ ONET หรอใชคะแนนสอบไมเกน 10% เพราะเปนการบงคบใหเดกเรยนทกวชาทงทถนดและไมถนด ซงขดตอวธการแกปญหาในขอแรก ผลเสยของการทเดกไทยตองขยนเรยนทกวชาเพอสอบ ONET นน ทาใหคะแนนเฉลยของแตละวชาลดนอยถอยตาลงไป เพราะการทตองเตรยมสอบทกวชาเพอรวบรวมคะแนนเขามหาวทยาลยนนไมเปนผลสาเรจเทาทควร เปรยบเสมอนเปนการจบปลาสองมอมากกวา ควรจะเนนทระบบรบตรงเพราะจะทาใหเดกแสดงศกยภาพในสาขาวชาทสนใจและถนดออกมาไดมากทสด เพอปองกนปญหาการดรอปเรยนเพราะรวาคณะทเรยนไมเหมาะสมกบตนเอง การซวเพอเขาศกษาคณะทสนใจและถนด สวนเรองของคะแนนGPAหรอเกรดเฉลย ควรยกเลกเพราะมาตรฐานการใหเกรดของ
47
แตละโรงเรยนไมเทากน แมกระทงในโรงเรยนเดยวกนครผสอนตางกน เกรดเฉลยกออกมาตางกน ควรมตวเตอร๑ออนไลน๑ของทางรฐบาลทจดตวฟรใหกบเดกทฐานะยากจน ขาดโอกาสไปเรยนพเศษ และลดคานยมการเรยนทวาเรยนทโรงเรยน5วน อก2วนเรยนกวดวชา มากกวานนนกเรยนบางคนยงตองเรยนพเศษในตอนเยนของวนธรรมดา ทาใหกลบบานคามด เสยงตอการโดนอาชญากรรมได นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายรอยละ70 เรยนพเศษทกคน สาเหตเพราะกลวสอบเขามหาวทยาลยแลวแขงกบคนทไปเรยนพเศษมาไมได ทาใหสนเปลองเงนทองของพอแมผปกครอง เศรษฐกจกตกตาลงอกดวย ปญหาท3 เรองการขาดโอกาส ในเรองของเดกตางจงหวด ควรขยายโรงเรยนทม ชอเสยงไปทตางจงหวดบาง เพอท จะไดไมตองมาอดแนนกนอยในกรงเทพมหานครฯ เพราะถาเดกตองยายมาอยหอพกหรอบานญาตในกรงเทพมหานครฯ กจะหางจากผปกครองมากขนทาใหครอบครวไมอบอน พอแมผปกครองไมไดพดคยกบลกมากเทาทควรในปจจบนเดกไทยจานวนรอยละ 87 มเวลาพดคยกบพอแมเพยงวนละ 10 นาท รวมถงการเหลอมลาในโอกาสการเขารบการศกษากลาวคอ คนไทยมการศกษาเฉลยเพยง 7.1 ป แรงงาน 48 ลานคน รอยละ 68 มการศกษาระดบประถมศกษาหรอตากวา มประชาชนในวยเรยน ถง 7.1 ลานคนทยงอยนอกระบบการศกษา นอกจากน ยงมคนทพลาดโอกาสและดอยโอกาสทจะเขารบการศกษาขนพนฐานมจานวนมาก เชน เดกพการ มถงรอยละ 80 ทพลาดโอกาสเขารบการศกษา ปญหาท4 คร การพฒนาครในปจจบนคร มจานวนนอยไมเพยงพอตอการเรยนการสอนแตถาเราลดสาระซาซากลงสกครงหนงปรมาณครกอาจจะเพยงพอและพฒนาใหมคณภาพ การเรงพฒนาคณภาพครผสอนทวประเทศสามารถพฒนาไดโดยการทาคมอครและใชอปกรณ๑ไอทชวย เชน อบรมครเสรจ6หวขอ คอ การพฒนาสตปญญา การสอนอยางไรใหคดเปน,มทกษะ
48
ชวต จตวญญาณความเปนคร / คณธรรมจรยธรรม จตวทยาและพฒนาการเดก การดแลสขภาพตนเองทงกายและจต การปลกฝงความรกชาต ความเสยสละ และควรรบสมครครเรยนฟร แถมสวสดการจบแลวมงานทาทนทและมเงนเดอนทเหมาะสม เหมอนทหารตารวจจานวนหนงทไดทน เชนปละ 100 คน จะไดมคนเกงมความสามารถมาเรยนครแตไมใช เรยนคร 6 ป เพราะสนเปลองเงนทอง ดตวอยางจากประเทศนวซแลนด๑ทเรยนคร แค 3 ป แตสอนใหมคณภาพได และควรแบงเปนเอกตามรายวชา มากกวารายวย เพอใหเกดความเชยวชาญ เงนเดอนครตองเพมใหเพยงพอตอการดารงชพ ลกครตองเรยนไดฟรจรงถงปรญญาตร ยกคณภาพคณคาของครเพม ในดานของการประเมนวทยฐานะของคร ควรประเมนจากผลการเรยนของตวเดกทสอนมาเปนเครองชวด และครอาจารย๑จานวนมากสอบตกวชาการฟง กลาวคอมทฐมากไมรบฟงความคดเหนของนกเรยนนกศกษา กอใหเกดชองวางระหวางครและเดก สงเกตไดจากการทเดกสวนใหญจะรกครทรบฟงปญหาของเดกมากกวา ปญหาตอมาในเรองของคณภาพการศกษาและการจดการเรยนการสอนทด การเอาขาวทเกยวของกบชวตเยาวชน เดก และคนทวไป ในแตละสปดาห๑มาเลาสกนฟง แลวใหพดคยถกเถยงกน ถงแนวทางในการปองกน ทาใหเกดความคดสรางสรรค๑ การคดวเคราะห๑ และแกปญหา ฯลฯ ปลกฝงใหเดกทาความด เชนการใหเขยนบนทกความด หรอมการการรวมทากจกรรมอาสาพฒนาใหสวนรวม และในแตละมหาวทยาลยควรมการประเมนอตราการวางงานตกงานและไดรบงานทาของนสตแตละมหาวทยาลยเพอเปนแนวทางในการเขาศกษาของนกเรยน ในดานของการศกษาไทยจดอยในอนดบท33จาก47ประเทศ คะแนนเฉลยของทกรายวชาสวนใหญตากวารอยละ50 สาเหตเกดจากการทเรยนวชาสนเปลอง และตองตงใจเรยนตงใจสอบทกวชา ซงสอดคลองกบปญหาท 1 และ 2 ทาใหผสาเรจการศกษามคณภาพ
49
ตา คดไมเปน แกไขปญหาไมได ทาใหกลายเปนแรงงานทมคณภาพตา เพราะการเรยนการสอนไมไดเนนคณภาพใหเทาเทยมกบการศกษาของสากลทงนเพราะคณภาพครสวนใหญไมไดมาตรฐานและหลกสตรการเรยนการสอนทเนนวชาและครเปนตวตงไมไดใหความสาคญแกผ เรยน การเรยนการสอนไมเชอมโยงกบชวตจรง เนนการทองจา แตไมเนนการคดวเคราะห๑และความคดรเรมสรางสรรค๑เทาทควร ปญหาสดทายเกดจากเรองการศกษาทแยกตวออกมาจากการดาเนนชวต ทาใหผสาเรจการศกษาไรคณภาพทางจรยธรรมขาดความภมใจในงานศลปะและภมปญญาไทย ซงเปนอนตรายอยางยงในความมนคงของชาต โชครายของการศกษาไทยทถกนยามวาการศกษาคอการทองจาเพอสอบ และไมสามารถประยกต๑ไดในชวตประจาวน แต ในความเ ปนจร งแลวท ก วชาท ไดศกษาสามารถป ระยกต๑ได ใ นชวตประจาวน ขาดเพยงทกษะในการนามาบรณาการซงเดกไทยไมไดรบการอบรมในเรองน ทานเจาคณธรรมปฎกเคยพดมานานแลววาปญหาของการศกษาคอ การแยกสวนระหวาง ‚ชวต‛ กบ ‚วชา‛ ปญหาคอสงคมไทยเอาวชาเปนตวตง จนตภาพหองเรยน กคอครถายทอด นกเรยนรบฟง (passive) นเปนการศกษามตเดยว-ทางเดยว แตในความเปนจรงมนษย๑มศกยภาพเปนพหมต แตการเรยนดานเดยวทาใหนาเบอ และไมไดใชทรพยากรมาพฒนามตความเปนมนษย๑ ซงจรงๆแลวตองการมตรอบดาน เมอเปนเชนน มานกถงคณภาพเยาวชนททกคนอยากเหนแตกไมมคาตอบ เพราะเรามองเหนแตการศกษามตเดยว
ปญหาของการศกษาไทยมมากมายดงนนควรจะรบดาเนนการแกไขใหเรวทสด เพออนาคตของชาตไทย มคนเคยกลาวไววา การศกษาไทยเหมอนลวงปลายตบ เดกทงประเทศเหมอนกาลงวงอยบนลวงทแขงขนดานความเปนเลศทางวชาการ แตยงวงปลายลยงตบ เดกสวนใหญพายแพตอง
50
หลนออกจากล มนอยคนเทานนทวงชนะสภาพเชนนบนทอนคณภาพชวตของเดกๆ ทกคน ถาวนนถาระบบการศกษาไทยยงไมเปลยน กเดนหนาตอไปไมได
ผลงานของ ปาณสรา วฒนธญญาการ โรงเรยนศกษานาร
51
การเรยนรจากความไมร เรยนรทจะเปนคนทด ใชชวตใหด
และกลาทจะออกไปเรยน(ชวต)นอกหองบาง เพราะยงเราคดวา
ตวเองรมากเทาใด ความคดเกา ความรเกานน กจะกอกาแพงขนมา
ลอมกรอบความคดของตวเราเอง มนจะทาใหเราไมสามารถเปดรบ
ความคดใหมๆ ทดกวาเดมได การศกษาควรจะมอบปกใหเรา ไมใช
โซตรวนทคลองรดความคดและชวตของเราเอาไว
ฉนเยาว ฉนเขลาฉนทง ฉนจงมาหาความหมาย เมอสามวนกอน อนเนองมาจากสภาพการจราจรทตดขด ฉนจงม
ความจาเปนตองเปลยนรปแบบการเดนทางจากการใชบรการขนสงมวลชน
มาเปนการเดน เพอใหถงจดหมายไดเรวกวา จากจดเรมตนไปจนถงจดหมาย
เปนระยะทางจากการเรมตนถนนไปจนสดถนนสายนน ดวยอากาศทรอน
ระบ บวกกบใจทลอยไปถงทหมายตงนานแลว จงทาใหฉนรสกหงดหงดใน
ใจทยงเดนเทาไหร ระยะของการกาวเทากยงสนลงไปเทานน และดเหมอน
จดหมายปลายทางยงหางไกลมากทเดยว
ขณะทสาวเทาเดนไปขางหนาอยนนเอง ตาของฉนกไปประจกษ๑เขา
กบแผนปายขนาดใหญทตดประกาศอยบนรวโรงเรยนรฐบาลชอดงแหงหนง
ทกาลงเดนผานพอด ปายนนระบขอความพรอมรปภาพ แสดงถงนกเรยนท
สรางชอเสยงใหกบโรงเรยนดวยการไปควารางวลชนะเลศการแขงขนตอบ
ปญหาวชาการ พรอมกนนนยงมปายแสดงนกเรยนทสอบเรยนตอไดใน
52
มหาวทยาลยทมชอเสยงของประเทศ ฉนหยดอานปายนนอยางชาๆ ชดๆ ทก
ตวอกษร จนจบ แลวหนมามงมาเดนตอไป
ฉนกาลงคดวา จดประสงค๑ของการเรยนรของเราไดผดเพยนไปหรอ
เปลา อะไรคอจดมงหมาย หรอผลสาเรจของการศกษาทเราตองการ? หากการ
เรยนของเรายงเปนการเรยนเพอนาความรไปสอบ สอบเพอรบเกรด รบ
คะแนน รบความดความชอบจากคณครผสอน จากนนเอาทงหมดไปสอบตอ
ไปยนเพอใหเขาเรยนตอมหาวทยาลยทใฝฝนได ฉนกอยากใหเราลองคด
ทบทวนกนใหมอกสกครง
ในปจจบน การเรยนในหองเปนเพยงการสอนตามเนอหา ตาม
หลกสตรทไดวางรากฐานเอาไวเพอใหเราไดเรยน หลกสตรเหลานนสอนให
เราทองจาสตรตางๆ ทางคณตศาสตร๑ใหมาก จาชอนายกของประเทศ
สหรฐอเมรกาใหแมน จาเนอหาวชาชววทยา เพอนามาสอบแลกคะแนน
ทงหมดทงมวลของการสอนนน สอนใหเรา ‘รบ’ ขอมลตางๆ มากมาย ‘รบ’
ใหเยอะ แลวนาไปใชสอบใหมาก เพอทคะแนนออกมาจะไดคะแนนดๆ และ
ไดรบคาชนชมจากครผสอน เปนทยอมรบ (และบางครงเปนทไมยอมรบ)
ของเพอน
จะมวชาสกวชาบางไหมนะ ทสอนใหเราเรยนรทกษะในการ
ดารงชวต วชาในการเปนเพอนทด เปนญาตทด เปนคนทด หากคณคร
ทงหลายชอบสอนในเรองของวชาการ ฉนกอยากใหหนมาสอนดานสงคม
และชวตกนบาง หากคณธรรมทงหลายจะถกระบไวในแคแบบเรยน แลวให
53
นกเรยนอานผานๆ เพอนาเนอหามาใชสอบ คณธรรมเหลานนกคงไมตาง
อะไรกบกระดาษยบยยแผนหนงทพรอมจะถกผลกทงไปเมอใดกไดทเจาของ
ไมตองการ
บางครงฉนเผลอคดไปเองวาหองเรยนนนผลตคนเหนแกตวออกมา
มากมายทเดยว ผลตคนททาทกอยางเพอใหตนเองชนะ เพอใหตนเองไดมาซง
คะแนน และเมอชนะ เมอไดคะแนนสง กไดรบการเชดชจากคนรอบขาง (ท
ตางกเปนผเขาแขงขนเพอเขารบคาวา ‘ชนะ’ เหมอนกน) ยกตวอยางงายๆ ก
จากปายประกาศวานกเรยนโรงเรยนทฉนเดนผานมาสกครนสอบตดคณะ
แพทยศาสตร๑ ของมหาวทยาลยชอดง เปนตน การแขงขนนเองทนามาซงวงจร
อปลกษณ๑ทวนเวยน ฉายใหเหนซาๆ ทนกเรยนตองพากนไปเรยนกวดวชาทก
วนเสาร๑ - อาทตย๑ เรยนอยางหนก เพอนาเนอหาท ‘จาได’ มาสอบ สอบตด
แลวกเขาเรยนตอ แขงขนกนเรยนตอ เพอทจะจบออกมา แขงกนแยงงานอก
ครงในอนาคต กลายเปนการแขงขนทดไมจบสน และไมมทยนใหคนทเรยน
วชาไมเกง แตเรยนชวตเกงเสยเลย
แตดวยสภาพสงคมในปจจบนน ทาใหฉนตองยอนคดอกครงวา
วธการโฆษณาโรงเรยนตวเองนนยอมเปนเรองทเกดขนเปนธรรมดาอยแลว
แตหากคดไปในอกมมหนง สงทถกนามาเสนอกเปนการสะทอนวธคดของ
โรงเรยน และสงคมอยเหมอนกน ฉนมาลองคดดอกรอบวา ถามโรงเรยนสก
แหงโฆษณาวา เดกทมาเรยนทโรงเรยนนไดเพอนเยอะมาก เพอนทเปนเพอน
ทด และเพอนกรกกน ชวยเหลอผอนตลอดเวลา ฉนอาจจะสมครเขาเรยนท
54
โรงเรยนแหงน เพราะอยากใหคนรกฉน เนองจากฉนเปนเพอนทด มากกวา
อยากเปนพนกงานเกงๆ เงนเดอนสงๆ แตไมคอยมเพอน แตทงนทงนน คน
เกงและดกมปรากฏใหเหน แตความดของคนๆ นน อาจไมเกยวของกบการ
เรยนการสอนในหองเรยนมากเทาใดนก กระนน ครทด ทมงสอนใหนกเรยน
เปนคนทด ใชชวตใหด กมอยมากเชนกน หากแตดวยปจจย และองค๑ประกอบ
หลายๆ อยาง ทาใหการเรยนการสอนในรปแบบนไมเปนทยอมรบมากเทาใด
นก (ซงเปนเรองทนาเสยดายมาก)
ฉนเหนดวยกบ พก๐า – วระกจ อชรวงศ๑ไพศาล ทเคยเตอนฉนไววา
‘การศกษาทแทจรง’ ไมใชแคการสอนใหอานออกเขยนได ไมใชแคการจา
มาก แลวจะถอวาเปนคนรมาก การศกษาทดนนจะตองทาใหเรารวาเราควรร
อะไร ควรดอะไร ควรฟงอยางไร การศกษาไมใชแคการเรยนและจาใหมาก
เพอเอาไปสอบแลกคะแนน หรอเพยงเพอหวงจะไดกระดาษแผนเดยวตอบ
แทนมาในนามปรญญาบตรหรอวฒการศกษา
เพราะ ‘การศกษาทแทจรง’ จะตองไมทาใหเรากลายเปนคนละโมบ
โลภมาก ไมสอนใหเรารกสบาย รกสนก หรอทาทกวถทางเพอใหตวเราเอง
เอาเปรยบคนทมความรดอยกวา โดยเพกเฉยตอความถกตองและศลธรรมอน
ดงาม ฉนเขาใจวา ‘คณคาของคน’ ไมไดวดคากนทตวเลขเงนฝากในบญช
ธนาคาร ไมไดอยทรถราคาแพง กระเปาใบละสามแสน ไมไดอยททรพย๑สน
มากมายทเราครอบครอง
55
หากถามฉนวาการศกษาในความหมายของฉนหมายถงอะไร ฉนคด
วามนคอการเรยนรจากความไมร เรยนรทจะเปนคนทด ใชชวตใหด และกลา
ทจะออกไปเรยน(ชวต)นอกหองบาง เพราะยงเราคดวาตวเองรมากเทาใด
ความคดเกา ความรเกานน กจะกอกาแพงขนมาลอมกรอบความคดของตวเรา
เอง มนจะทาใหเราไมสามารถเปดรบความคดใหมๆ ทดกวาเดมได การศกษา
ควรจะมอบปกใหเรา ไมใชโซตรวนทคลองรดความคดและชวตของเราเอาไว
ฉนกาลงสาวเทาเดนตอไป จดมงหมายปรากฏใหเหนแจมชดทละ
นอยตรงหนา กอนจะถงทหมายนน ฉนบงเอญนกไปถงกวบทหนงของ อ.
วทยากร เชยงกล ทประพนธ๑เอาไววา
ดอกหาง นกยง สแดงฉาน บานอย เตมฟากสวรรค๑
คนเดน ผานไปมากน เขาดนดน หาสงใด
ปญญา มขาย ทนหรอ จะแยงซอ ไดทไหน
อยางทโก หรหรา ราคาเทาใด จะใหพอ ขายนา มาแลกเอา
ฉนมา ฉนเหน ฉนแพ ยนแต เสยงดา วาโงเงา
เพลงทน ไมหวาน เหมอนบานเรา ใครไมเขา ถงพอ เขาเยาะเยย
นจะให อะไร กนบางไหม มหาวทยาลย ใหญโตเหวย
แมนทาน มอาจให อะไรเลย วานนงเฉย อยาบน อยาโวยวาย
ฉนเยาว๑ ฉนเขลา ฉนทง ฉนจง มาหา ความหมาย
ฉนหวง เกบอะไร ไปมากมาย สดทายใหกระดาษฉนแผนเดยว
มดจรงหนอ สถาบน อนกวางขวาง ปลอยฉน อางวาง ขบเคยว
56
เดนหา ซอปญญา จนหนาเซยว เทยวมา เทยวไป ไมรวน
ดอกหาง นกยง สแดงฉาน บานอยเตม ฟากสวรรค๑’
เกนพอ ใหเจา แบงปน จงเกบกน อยาเดน ผานเลยไป
ผลงานของ นลน ฐตะวรรณ โรงเรยนสรรตนาธร (บางนา
กรงเทพฯ)
57
มนจะเปนการดมากเลย ถาอาจารยทกทานจะมารวมกนใช
โจทยเดยวกนแตใหครอบคลมหลายวชา ใหนกเรยนทาการบาน
โจทยเดยวกน แตตองคดตองตอบใหครบทกวชา และควรเปน
คาถามปลายเปดเพอใหแสดงความคดไดเตมท
บรณาการอกสกนด ชวตจะดขน
ชวตการศกษาของผม ดาเนนมาอยางเรยบงาย สบาย ๆ ตงแตชน
อนบาล ประถม แตพอขนชนมธยม คาวาสบาย กหายไปจากชวตของผมและ
เพอนรวมหอง
ครอบครวของผมลงความเหนพองตองกนวา ผมควรจะเรยนแบบ
สองภาษา (ENGLISH PROGRAM) ตอในชนมธยม เพอใหตอเนองจากตอน
เรยนประถม ผมเพยรไปสอบทโรงเรยนรฐบาลทมการเรยนการสอนสอง
ภาษา ซงมจานวนคอนขางนอย เมอเทยบกบโรงเรยนทวไป จานวนทรบ
นกเรยนกนอยตามไปดวย เชน นกเรยนจานวน 650 คนสอบขอเขยนจากวชา
หลก 4 วชาคอ เลข วทยาศาสตร๑ คณตศาสตร๑ ภาษาองกฤษ คดเหลอ 240 คน
เพอสอบสมภาษณ๑รอบ 2 แลวคดเหลอเพยง 80 คน สวนสารองทคะแนน
ลดหลนลงไปอก 40 คน ตองมาสอบรวมกบนกเรยนทจะสอบเขาสายสามญ
อก 1 รอบ เมอสอบผานแลวจงจะมสทธเขาเรยน ENGLISH PROGRAM
หองท 3 จะเหนไดวา กวาจะไดเรยนแบบสองภาษานไมใชเรองงายเลย ผมจง
คอนขางภมใจกบความพยายามทผมถอวาประสบความสาเรจในระดบหนง
58
ในทสดผมกฝาฟนจนเขามาเปน 1 ใน 120 คนของหอง EP สปดาห๑แรกผานไปกบการทาความรจกเพอน การปรบตวเขาหากน ซงเปนสปดาห๑เดยวเทานนทผมและเพอนไดใชชวตการเรยนแบบปรกตในหองน
พอขนสปดาห๑ท 2 เทานนแหละครบพนอง การบานและรายงานทอาจารย๑แตละทานมอบหมายใหทา ชางมปรมาณมากมายกายกอง จนผมนกไมออกเลยครบ วาจะทาการบานเหลานใหทนตามทกาหนดไดอยางไร ทกวนเมอเลกเรยนแลว ผมตองรบกลบบานมาทาการบาน ซงมบางสวนทาใสสมดแบบฝกหดหรอชท และมอกสวนททาสงON LINE ทางอนเตอร๑เนท ทาแบบยาวมวนเดยวจบตงแต 6 โมงเยน ไปจนถงเทยงคน นคอแบบเรวทสดแลว เพราะสวนมากผมตองทาถงต 2หรอต 3 ผมและเพอนตองทาตวเปนนกฮกตอนกลางคน และเปนหมแพนดาขอบตาดาตอนเชาไปโรงเรยน เปนอยางนตดตอกนประมาณเกอบ 1 เดอน จนพวกเราไดมาประชมกนเพอแกไขปญหาชวต และกไดขอสรปวา พวกเราจะตองจบมอสามคคกน โดยการแบงงานกนทา กลมนทาการบานสงคม กลมนทาเลขขอ 1-10 อกกลมทาขอ 11 – 20 กลมอนทเกงวทยาศาสตร๑กรบหนาทไป แลวตอนเชาเรากมาแบงปนความรซงกนและกน หรอทเรยกกนทวไปวาลอกกนนนเองครบ แตพวกเรากศกษาทาความเขาใจทมาทไปของคาตอบไปดวยในระหวางทแชร๑ความรกนนะครบ แถมยงมการดดแปลงปรบปรงวธการเขยน วธการคานวณนดหนอย เพอใหเกดความหลากหลาย
ดงนนพวกเราจงเรยนรเรองและเขาใจการบานททา ถงแมวาบางขอจะไมไดทาเองกตาม แตไมวาผมและเพอนจะทาการบานกนดกดนขนาดไหน ปรมาณการบานกดเหมอนจะทาไมมวนหมด ราวกบวาอาจารย๑ทานพยายามสอนใหเราเขาใจคาวา INFINITY อยางลกซง การบานเกาทาสงไป การบานใหมกมเขามาไมขาดสาย เหมอนกบโรงงานทมคาสงซออยางตอเนอง แถมยง
59
มออเดอร๑เฉพาะกจ ออเดอร๑ในชวงเทศกาลพเศษ เดกนกเรยนอยางพวกผมรสกเหนดเหนอยกบการทางานอยางหามรงหามคา แถมทายดวยการทาลวงเวลาทกคน
แตถงแมการบานจะมากขนาดไหนกตาม พวกเรากเคารพรกอาจารย๑ทงไทยและตางประเทศนะครบ เพราะอาจารย๑ทสอนเราทกคนคอนขางทนสมย อาจารย๑ใหความเอนดพวกเราเหมอนลกหลานและพดจาภาษาเดยวกน แมวาอาจารย๑บางคนจะสอนมานานจนใกลเกษยณกตาม
เมอถงเวลาตองไปสอบเขาชน ม.4 ผมและเพอนกเหมอนกบเดกม.ตนทกคนแหละครบ พากนไปสมครสอบเขาโรงเรยนดงทไดชอวาเปนโรงเรยนมธยมปลายอนดบ 1 ของประเทศ เมอประกาศผลสอบหลงจากสอบไปแลวเพยง 3 วน ผลปรากฏวานกเรยนEP หองผม 19 คนสอบตดโรงเรยนนจากทงหมด 40 คน ซงผมคดวานเปนตวเลขทนาพอใจ ขอบพระคณอาจารย๑ทเคยวเขญพวกเรา
ตลอดเวลาระยะการเรยนม.1 – ม.3 จากการวเคราะห๑เชงลกของผม การเรยนการสอนแบบ ENGLISH PROGRAM มผลดมากกวาผลเสยอยางแนนอน เพอนของผมสวนมากสามารถฟงภาษาองกฤษเขาใจไมวาจะเปนสาเนยงอเมรกน องกฤษ ออสเตรเลย หรอแมแตอนเดย จน สามารถดหนงฝรงเขาใจไดโดยไมตองอานคาแปลภาษาไทย รวมถงฟงเพลงฝรงเขาใจเกอบทงเพลง ในขณะเดยวกน เรากเขยนกลอนสสภาพ ขบเสภาได เขยนบทความภาษาไทยอยางมระบบไดไมแพกน เลขคณตและวทยาศาสตร๑กไมเปนรองใคร เพยงแตวา ควรจะมการบรณาการใหนกเรยนไมตองทาการบานหามรงหามคาทกคน
ผมสงเกตเหนวา อาจารย๑มกยกหรออางองเหตการณ๑ทกาลงเปนขาวในขณะนนขนมาเปนโจทย๑หรอหวขอ มนทาใหเดกนกเรยนตองอานโจทย๑ซา
60
ๆ กนหลายวชา แลวแตวาอาจารย๑สอนวชาอะไรกจะตองคาตอบและวธการแตกตางกนไป มนจะเปนการดมากเลย ถาอาจารย๑ทกทานจะมารวมกนใชโจทย๑เดยวกนแตใหครอบคลมหลายวชา ใหนกเรยนทาการบานโจทย๑เดยวกน แตตองคดตองตอบใหครบทกวชา และควรเปนคาถามปลายเปดเพอใหแสดงความคดไดเตมท เชน
- มหาอทกภย 2554 นเกดมาจากสาเหตอะไรบาง - จะมวธการปองกนอยางไรบาง ในกรณเปนเจาของบาน และ
ในกรณเปนผมอานาจหนาทรบผดชอบ - นาเสนอโครงการฟนฟหลงนาลด - ใหนกเรยนบอกความเสยงของโรคตาง ๆ แกคนและสตว๑ท
อาจจะมากบนาทวม - นาจากภาคเหนอลงจากภาคกลางใชความเรว 5 กม./ชม. โดย
ไมมสงกดขวาง ระยะทาง 185 กโลเมตร เมอไหลลงมาจอปรมณฑล หมบานทาใหความเรวลดลง8% ถนนทาใหความเรวลดลง 5% ถามวลนาตองเดนทางผาน 150 หมบาน ถนน 15สาย นาจะมาถงกรงเทพภายในกวน รฐบาลจะเอาอยหรอไม
จะเหนไดวาจากโจทย๑เดยวกน เราสามารถกาหนดใหนกเรยนไดใชพนความรจากทกวชาได การบรณาการแบบน นาจะเกดประโยชน๑ตอนกเรยนในแงทวาประหยดเวลาในการอานโจทย๑ เปนโอกาสทจะไดคดแกปญหาอยางตอเนองตงแตตนจนจบ เปนการฝกใหคดและมองปญหาอยางเปนระบบ รวมไปถงการคดเผอถงความเสยงทอาจจะเกดขนได
61
ผมขอเสนอใหผใหญในวงการศกษา สงเสรมการเรยนการสอนแบบสองภาษา อยาคดถงเฉพาะเดกกรงเทพนะครบ เดกทกคนในประเทศนควรไดรบโอกาสทางการศกษาอยางเทาเทยมกน อาจจะเรมโครงการทกรงเทพและปรมณฑลกอน แลวขยายออกไปใหทวถงทกภมภาค เพอใหเดกไทยเรามโอกาสฝกใชภาษาใหมากขน ประโยชน๑ของภาษาองกฤษ ไมใชเพยงแคไวดหนงฟงเหลง แตยงหมายถง การเปดประตออกสโลกกวาง อยายอมใหอปสรรคทางภาษามาปดกนความรจากตารบตาราวชาการททนสมยของตางประเทศ ทกวนนความรมอยรอบตวเรา แคสบคนจากอนเตอร๑เนท เพยงแคเรามเครองมอทางภาษา เรากสามารถรทกเรองทตองการไดไมยาก ลาพงการศกษาแบบสามญทมชวโมงใหอานภาษาองกฤษเนนไวยากรณ๑ ฝกพดเลกนอย ไมเพยงพอทจะทาใหเกดทกษะ เพราะภาษาเปนสงทตองฝกพดฟงอานเขยนควบคกนไปและใชบอย ๆ โดยเฉพาะในเดกเลกควรจะไดฝกพดและฟง จนกลายเปนสงทเขาคนเคย พดและฟงแบบอตโนมตราวกบเปนภาษาแม เมอขนชนประถมจงมาเรยนไวยากรณ๑ เรยนรรปประโยค แตทกวนน เราทาตรงขาม เดกอนบาลตองเรยนเขยนคาศพท๑แบบทองจา พอโตขนตองเสยเงนเรยนการฝกออกเสยงจากอาจารย๑ตางประเทศ ซงดเหมอนจะยากเพราะลนแขงเสยแลว นาเสยดายโอกาสของเดกไทยทถกจดโปรแกรมไมเหมาะสมกบศกยภาพการเรยนรของแตละชวงวย
วธการสอนกเชนเดยวกน ตอนผมเรยนประถม ครฝรงผมไมไดสอนหนงสอเลยครบ ทกวนคณครชวนเลนเกมหลากหลาย หนงในเกมทพวกเราชอบกนมากคอ คณครใหนกเรยนแขงกนตอบคาถามเลขบาง คาศพท๑บาง ใครตอบถกไดเดนขนหนา 1 กาว ถาใครเดนถงหนาหองแตะกระดานกอนกจะเปนผชนะ เพอน ๆ กปรบมอให สนกมากเลยครบ ตนเชามาทกวนอยากรบไปเลนเกมเดนหนาแตะกระดานทโรงเรยน เกมประจาสปดาห๑คอการใหนกเรยน
62
สะสมดวงดาวตงแตวนจนทร๑ ไปจนถงเยนวนศกร๑ แลวมานบดใครไดดาวมากสด คนนนกจะไดดาวดวงใหญไปครอง คณครกมกจะมขนมอรอย ๆ มาเปนรางวล ทศนคตทดตอการเรยนขนอยกบวธการสอนดวยนะครบ มนทาใหพวกผมรสกวา การเรยนเปนเรองสนก อยากเรยนรเพมมากขนไมวาจะเพอแขงกบเพอนหรอเพอรางวลกตาม
อกไมกปพวกเรากจะกลายเปนประชาคมอาเชยนแลว ระบบการศกษาควรจะไดรบการพฒนาเพอเตรยมตวใหพรอม ถาประเทศไทยยงอยเฉย ประเทศอนทเขามความพรอมมากกวากจะเดนแกมวงไปขางหนา ประเทศทเคยอยขางหลงเรากอาจจะแซงขนหนาได ทงใหเรามองตามหลงเขาตาปรบ ๆ แถมกนฝนทเขาทงเอาไวให พรอมกบคดเสยดายอยในใจวา ทาไมตอนนนเราไมคดเปลยนแปลง ขออยาใหประเทศไทยเปนเชนนนเลยครบ
ผลงานของ ธตนย อารรตน๑ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา 227 ถนนพญาไท ปทมวน กทม
63
หากไมวเคราะหปญหารอบดานและหาแนวทางแกไขท
ถกตอง การศกษาของไทยกอาจจะดงสเหวลงไปอก ซงเปนสงท
ขาพเจาไมอยากใหเกดขนกบการศกษาไทยในอนาคต
การศกษาทฉนตองการ
การเอ๐ยการศกษา จะพฒนาหรอจะฆาชวตฉนจะพาส
ปลายสายรงพงสงพลน หรอผลกฉนสกนเหวเลวโงงมคณภาพ
การศกษาพาตกตา ความเหลอมลาไดทาใหใจขนขม
การศกษาดงนาวาทใกลจม รอวนลมหรอระดมชวยกนพาย
ธนาคาร มสข ประพนธ๑
จากบทกลอนขางตนทขาพเจาประพนธ๑ขนไดสะทอนใหเหนถง
ปญหาการศกษาของประเทศไทยในปจจบน ซงนบวนออนแอลงไปเรอยๆ
สาเหตกเพราะคณภาพการศกษาทตกตา การขาดเอกภาพทางดานนโยบาย
การศกษา การขาดบคลากรทางการศกษา รวมไปถงการขาดบคลากรทม
ประสทธภาพในการศกษา ซงปญหาทงหมดลวนเปนตวบนทอนคณภาพ
การศกษาไทยใหลดนอยถอยลง แลวเราในฐานะนกเรยนผตองการศกษา
แสวงหาความร จะยอมใหปญหาเหลานมาเปนอปสรรคในการเรยนรและพาเรา
ไปสยคแหงความดอยทางการศกษาหรอ
64
เมอลองมองยอนไปในระบบการศกษาไทยในสมยกอนจะเหนวา ใน
สมยกอนนนพอและแมจะทาหนาทเปน ‚คร‛ ผสงสอนลก โดยมงสอนความร
ทเปนประโยชน๑ เพอทจะสามารถนาไปใชไดอยางแทจรง กลาวคอ พอแมม
อาชพอะไรกมกจะสงสอนอาชพนนใหแกลกของตนเอง เชน พอแมมอาชพ
เปนเกษตรกร กจะสอนวชาเกษตรกรใหกบลกๆของตน เพอทลกๆจะไดม
วชาชพตดตวไปทามาหากนไดในอนาคต ในการสอนอาชพกคอยแนะนาทกษะ
ตางๆ ใหกบลกอยางใกลชด สวนลกนนกไดลงมอปฏบตงานจรง ภายใต
สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร และเมอลกมปญหา พอและแมกจะให
คาแนะนากบลกเปนรายบคคล หรอ นาลกไปฝากไวทวดหรอสานกตางๆ ซง
นอกจากจะไดเรยนสรรพวชาตางๆแลว กยงมการปลกฝงคณธรรมไปในตวดวย
ตอมาในสมยรชกาลท ๕ ประเทศไทยเรมมระบบโรงเรยน โดยทรง
จดตงมหาดเลกหลวงเพอเตรยมคนเปนขาราชการ ตงแตนนมา ชาวไทยกถอวา
การศกษานนเปนวถทางหนงทจะยกฐานะทางเศรษฐกจและสงคมของตนเอง
หรอบตรธดาใหสงขน ชาวไทยมทศนคตทดตอการศกษามาก พอและแมจะสง
ลกใหเขาไปสระบบโรงเรยนและสงเสยลกๆใหไดเรยนสงๆ เมอเรมมระบบ
โรงเรยน นกการศกษาในสมยนนกรบแนวคดการจดการหลกสตรตะวนตกเขา
มามอทธพลตอการศกษาไทยเปนอยางมาก การสอนไดเปลยนจากการสอน
แบบเดมทมงสอนใหนาความรไปใชประโยชน๑ไดอยางแทจรง จากเดมมคร
สอนลกศษย๑เพยง ๒-๓ คน เปลยนมาเปนการสอนทมครยนอยหนาชนเรยนให
นกเรยน ๓๐-๔๐ คน นงฟงภายในหองสเหลยมและคอยจดตามคาสอนได
กลายเปนภาพทตดแนนมาจนถงปจจบนจนยากทจะลบเลอน
65
การศกษาทตวขาพเจาตองการนน ขาพเจาตองการการศกษาท
บคลากรทางการศกษามคณภาพ การเรยนไมมการเหลอมลา ทกคนมสทธเทา
เทยมกน มเงนกยมทางการศกษา มเงนทนคอยสนบสนนนกเรยนทขาดแคลน
สถานศกษาไดรบงบประมาณและปจจยในการพฒนาทเหมาะสม อกทงการ
เรยนตองพฒนาไปควบคกบคณธรรมและจรยธรรม และสงทสาคญทสดคอ ม
การปฏรปการศกษาทชดเจน
แตหากยอนกลบมาดภาพการศกษาไทยในปจจบนแลว การศกษาของ
ไทยกเปรยบเสมอนกบคนไขโรคมะเรง ทถกเนอรายหรออปสรรคทบนทอน
การพฒนาคณภาพทางการศกษา กดกนไปทละเลกทละนอย ซงหากปลอยไว
ตอไป เนอรายกอนนจะกดกนและทาลายระบบการศกษาทมคณภาพของไทย
ไปจนหมดสน ฉะนนถงเวลาแลวทพวกเราตองรวมใจกนปฏวตการศกษาไทย
โดยการผาเอาเนอรายเหลานใหหมดไปจากการศกษาไทยเนอรายทกาลงกดกน
ระบบของการพฒนาคณภาพทางการศกษาไทยม ๘ ชนด ซงไดแก
๑. เนอรายของความไมตระหนกในหนาทของบคลากรทางการศกษา
กลาวคอ ในปจจบน บคลากรทางการศกษาสวนใหญ ไมคอยจรงจงในอาชพ
และหนาทของตน หวงเอาประโยชน๑เสยเปนสวนใหญ วธการทจะกาจดเนอราย
ชนดน กคอ การปลกฝงจตสานกใหรกและยดมนในหนาทอยางจรงจง มการ
กาหนดบทลงโทษขนเดดขาด กบผทขาดความรบผดชอบในดานงานการศกษา
อกทงมการจดบญชเงนเดอนใหสงขน สาหรบผทอทศตนเพอการศกษาอยาง
แทจรง
66
๒. เนอรายของความเหลอมลา ซงความเหลอมลาในทนหมายถง
การไดเปรยบเสยเปรยบระหวางผเรยนทมฐานะด และผเรยนทฐานะยากจน
ซงจะเหนไดชดถงความรและความสามารถ กลาวคอ ผเรยนทมฐานะด
สามารถเลอกซอหนงสอตามทตนสนใจ มสออเลกทรอนกส๑มากมายใหได
ศกษาคนควา อกทงสามารถเขาเรยนพเศษในสถาบนกวดวชาดงๆ ตางทม
ราคาแพง ซงผดกบผเรยนทมฐานะยากจน คอ ผเรยนฐานะยากจนไมมโอกาส
ทจะเลอกซอหนงสอทตนสนใจ ไมมสออเลกทรอนกส๑ใหไดศกษาคนควา
ไมสามารถทจะไปเรยนพเศษในสถาบนกวดวชาแพงๆได ซงภาพเหลานเปน
สงสะทอนททาใหเหนปญหาของการศกษาอยางเดนชด ขาพเจามความเหนวา
ควรจะใหโอกาสผเรยนทยากจน โดยทางรฐสนบสนนทนการกยมเงนเรยน
ใหมากขน และองค๑กรตางๆทเกยวของกบการศกษา กควรจดหาทนการศกษา
เพอมาสนบสนนผเรยนฐานะยากจนใหมากยงขน เพอทผเรยนเหลานนจะม
โอกาสไดรบการเรยนร เทาเทยมกบผอนในสงคมโดยไมเกดความเหลอมลา
ไดเปรยบหรอเสยเปรยบแตอยางใด
๓. เนอรายของการขาดปจจยสนบสนน ในทนคอ การทสถานศกษา
ขาดปจจยสนบสนน ทางดานบคลากร และ งบประมาณทเหมาะสม ซงใน
ปจจบนนจะเหนไดวา เมอไมมเงน ไมมงบประมาณ กไมสามารถดาเนนการ
พฒนาอะไรได ขาพเจาจงมความเหนวา การศกษาไทยนนยงตอง
การงบประมาณทมากพอสมควรในการพฒนาบคลากรทางการศกษาใหม
คณภาพ และงบประมาณในการพฒนาสอการสอนใหกาวหนามากยงขน
ดงนนวธการอนเหมาะสมทจะสามารถจะสนองตอความตองการนคอ การ
67
รบเรงหามาตรการแนวทางในการสรรหาบคลากรทางการศกษาทมคณภาพ ม
การเพมงบประมาณ และใชงบประมาณใหเกดประสทธภาพสงสด อยางเชน
การพฒนาหองเรยนไอท โดยมนกเรยนหนงคนตอคอมพวเตอร๑หนงตว เปนตน
ทงนนอกจากจะเกดผลดตอตวผเรยนแลว ยงสงผลใหประเทศเกดการพฒนา
ตามมาในภายหลงอกดวย
๔. เนอรายของนกเรยนและนกศกษาขาดคณภาพ อยางไรกตามหาก
บคลากรทางการศกษามคณภาพสงสกแคไหน แตถานกเรยน นกศกษา ไม
สนใจ ไมเอาใจใส การศกษาทมประสทธภาพกไมสามารถทจะเกดขนได ดง
นนขาพเจาจงมความเหนวา ควรมวธการทสาคญ ในการพฒนาผเรยนใหเกด
ประสทธภาพ สามารถรบร และเรยนรจากแหลงเรยนรตางๆ ไดเรอยๆ โดยไม
ทาตวเปนนาเตมแกว หรอ แกวนากนรว วธดงกลาวคอ การดแลกวดขน
นกเรยนนกศกษาใหมากขน อกทงควรมการพฒนาบคลากรทางการศกษาใหถง
ระดบมาตรฐาน มการจดหาอาจารย๑ผมความสามารถและรบผดชอบดแล ทงน
หากตวผเรยนมคณภาพและความพรอมในการรบความรใหมๆแลว ขาพเจาคด
วา อนาคตระบบการศกษาไทยของเรา ตองขามพนจดวกฤตตรงนไปไดและจะ
ไมคนสสภาพเดมทเลวรายเชนนอยางแนนอน
๕. เนอรายวฒนธรรมและจรยธรรมเสอมทรามลง ทานลองคดดสวา
หากนกเรยนทกคนมความเกงและฉลาด แตกลบกลายเปนโจรปลนฆา หรอ
หลอกโกงกนผอน ประเทศชาตจะเกดความโกลาหลมากนอยเพยงใด คานยม
ในเรองการเรยน ทเนนเอาแตความร เอาชนะผอน จนลมไปวา สงทสาคญทสด
68
ในการอยรวมกบผอนหาใชสตปญญาทชาญฉลาด หรอ การเอาชนะผอน แตสง
นนคอ คณธรรมและจรยธรรม ขาพเจาคดวา การศกษานนไมใชเพยงแต ศกษา
เฉพาะวชา เชน คณตศาสตร๑ วทยาศาสตร๑ ภาษาองกฤษ แตการศกษานน
สามารถศกษาไดถง ทกษะการดารงชวตรวมกบผอน ทกษะการประพฤต
ปฏบตตนใหอยในกฎระเบยบของสงคมทไดกาหนดไว ฉะนนสงทสาคญใน
การทจะชวยพฒนาการศกษาใหควบคไปกบการพฒนาคณธรรมและจรยธรรม
คอ การกาหนดวชา ศาสนา จรยธรรม เปนวชาแกนบงคบ อกทงผปกครองและ
ครตองชวยกนดแลความประพฤตของผเรยน ทงทบานและสถานศกษา โดยการ
ปรกษาหาแนวทางในการชวยเหลอ หากผศกษากระทาความผด กควรชวยเหลอ
โดยหาวธการแกไข แตถาหากผศกษาทาความดอยแลว กควรสงเสรมตอไป
๖. เนอรายของการทจรตคอรปชนทางการศกษา ในทนกลาวถงเรอง
การบรหารจดการเงนทไมโปรงใส และไมยตธรรมของบคลากรทางการศกษา
ซงในปจจบนน บคลากรทางการศกษาสวนใหญไดเหนเรองของการศกษาเปน
เรองของธรกจเงนทองไปเสยแลว ฉะนน การศกษาในอนาคตทขาพเจาอยากจะ
เหนคอ บคลากรทางการศกษาทกคนอทศตนเพอการศกษาอยางแทจรงไมโกง
กนงบประมาณทจะใชในการพฒนาการศกษา วธทจะสามารถหยดยงปญหาน
ไดคอ มคณะกรรมการทโปรงใส และยตธรรมคอยดาเนนการตรวจสอบอย
ตลอด และทสาคญไมควรใหนกการเมองบางคนทเหนแกเงนเขามาบรหารรวม
๗.เนอรายของหลกสตรการเรยนการสอนและคานยมในการสอนท
ลาสมย สงทเปนอปสรรคในการเรยนการสอนในสมยปจจบนคอ หลกสตรการ
69
เรยนการสอนทไมทนสมย ยดตดอยกบคานยมเดมๆคอ เรยนแตในหอง จด
ความรตามทผสอนไดสอน และคานยมทวาผสอนตองมความรมากกวาผเรยน
ซงขาพเจาเหนวาเปนคานยมทผด เพราะ คนเรานนสามารถแลกเปลยนความร
ซงกนและกนได คงไมมผใดในโลกนจะรไปเสยหมดในทกเรอง ฉะนนการ
ปรบปรงในเรองของหลกสตรการเรยนการสอน และคานยมในการสอนนน
สาคญเปนอยางยง ขาพเจาจงเสนอแนะวธการเพอทจะสามารถปรบปรงและ
แกไขอปสรรคเหลานใหหมดไปนนกคอ จดใหมการเรยนการสอนพรอม
เทคโนโลยททนสมย โดยเฉพาะผสอนนนตองมความรและประสบการณ๑สง จง
จะสามารถถายทอดความรใหแกผเรยนไดอยางเตมท และ มการระดมความคด
จากครทวประเทศอยางทวถง ในแนวทางการจดการเรยนการสอนในรปแบบ
ใหม ทไมยดตดในคานยมเดมๆ เพอทผเรยนและผสอนจะสามารถเรยนรไป
ดวยกนอยางเตมท
๘. เนอรายของการปฏรปการศกษาทไมชดเจน ประเทศไทยของเรา
นน ไดมการปฏรปครงใหญ โดยเรมจากบทบญญตในรฐธรรมนญป
พทธศกราช ๒๕๔๐ และตอมามการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต
ขนมาครงแรก ซงไดประกาศใชเมอปพทธศกราช ๒๕๔๒ โดยมงหวงวา
การศกษาของไทยจะไดรบการปฏรปในทกมต ไมวาจะเปนระบอบโครงสราง
การบรหาร การกระจายอานาจ ตลอดจนการปฏรปการเรยนร อนเปน
สาระสาคญ ทงนเพอเปนการเตรยมความพรอมใหกบสงคมไทยเขาสยคใหม
โดยมงสรางบคลากรทมประสทธภาพสงทเพยบพรอมไปดวยสตปญญา
70
แคความสามารถ ทจะนาประเทศใหอยรอดในสงคมใหมทมความรเปน
ปจจยพนฐานในดานตางๆ
แตทวา นบจากการประกาศใชกฎหมายเหลาน ขาพเจาเหนวา
การศกษาในไทยนนยงคงเตมไปดวยปญหา คณภาพทางการศกษาตาลงอยาง
ตอเนอง บคลากรมนษย๑ทดอยประสทธภาพลง อกทงโครงสรางทไดปฏรปไป
แลวกดเหมอนใชไมได จนกระทงมกระแสผลกดนใหเกดการปฏรปการศกษา
รอบท ๒ ซงขาพเจาเหนวาเปนสงทจาเปน แตการปฏรปรอบสองน หากไม
วเคราะห๑ปญหารอบดานและแนวทางแกไขทถกตอง การศกษาของไทยกอาจจะ
ดงสเหวลงไปอก ซงเปนสงทขาพเจาไมอยากใหเกดขนกบการศกษาไทยใน
อนาคต
ฉะนน การทเราจะตดเนอรายเหลานออกจากระบบการศกษาของไทย
นนเปนสงทไมยาก หากทกฝายทงภาครฐ เอกชน รวมใจกน พฒนาและ
สรางสรรค๑คณภาพของการศกษาใหมมาตรฐานทสงขน รวมไปถงบคลากรทาง
การศกษา และผศกษา ตองพฒนาตนเอง และรวมเรยนรไปซงกนและกน
ขาพเจาเชอวา การศกษาของประเทศไทยในอนาคตคงจะพนจากเนอรายทเปน
อปสรรคทางการศกษาเหลาน จะเปนกลายเปนการศกษาทฉนและคนไทยทง
ประเทศ หรอ แมกระทงคนทวโลก ตองการอยางแนนอน.
ถงเวลาผาตดแลวหรอยง อยามวรงมะเรงรายเจาปญหา
ทกดกนการศกษาของไทยมา หรอจนกวาจะใหมนกนทงตว
71
หนง เนอรายไมตระหนกรกหนาท ลมศกดศรมวกระทาแตกรรมชว
สอง เอาเปรยบเหลอมลากนขาดตว ลกเจาสวยอมดกวาลกขอทาน
สาม ขาดงบสมทบพฒนา การศกษาคงถงคราอวสาน
ส ผเรยนเพยรรไดไมนาน เพราะเกยจครานนาเตมแกวแลวพอใจ
หา ฉลาดแตขาดจตสานก พอมดดกเปนสก๏อย แว๏นบอยได
หก โกงกนเงนเดกกนเขาไป เกดชาตหนาจะไดไมมกน
เจด การเรยนการสอนลาสมย ครปดกรอบหนไวไมใหดน
แปด ปฏรปเหมอนหวานหนลงบนดน หวงกระถนใหขนไดอยางไร
รวมมอกนฟนเนอรายออกจากราง เปลยนหนทางการศกษาขนมาใหม
ปฏวตการศกษาเกาในไทย เพอจะได การศกษาทตองการ
ผลงานของ ธนาคาร มสข โรงเรยนพะเยาพทยาคม อ. เมอง จ. พะเยา
72
สอนใหเรยนรและอยกบความจรง ดาเนนชวตดวยปญญาทรและเขาใจความจรงของธรรมชาต ไมหนความจรง ใหรความจรงตามความเปนจรงของสงทงปวง รจกและเขาใจความเปนไปของชวตดวยสตปญญา และนาเอาสงตางๆ ทผานมาในชวตเปนบทเรยน
การศกษาทฉนตองการ
“ชวตคอการเรยนร” เปนคานยามทคนนยมใหคาจากดความของคาวาชวต ซงกแนนอนวาตงแตเราเกดมาจนกาลอวสานสนลม เราจะเหนวาทกอยางทผานเขามาในชวตลวนแตเปนการเรยนรแทบทงสน ชวตนคอมหาวทยาลยแหงการเรยนร มประสบการณ๑เปนคร มโลกเปนโรงเรยน มเหตการณ๑เปนแบบฝกหดหรอขอสอบ มลมหายใจเปนอปกรณ๑ในการเรยนร มความสขและความสาเรจเปนใบปรญญา เราทกคนลวนแลวแตเปนนกศกษาในมหาวทยาลยชวตดวยกนทงสน การเรยนรจะทาใหเกดความร การอานมากทาใหรอบรกวางขวาง การเขยนมากทาใหแมนยา แตกฉาน การหมนตรกตรองขบคด ทาใหลกซง แยบคาย การเรยนรในศาสตร๑ตางๆ จงลวนแลวแตมคณคาและความหมาย
“Learning” แปลวา การเรยนร การเรยนรสาคญกวาความร การเรยนรจะทาใหเกดความรใหม เพราะความรเกาอาจผดได การเรยนรจะชวยใหความรไมเกาและไมผด จรงๆ แลวทงการเรยนรและความรมความสาคญ การเรยนรเปนกระบวนการทไมหยดนง แตความรอาจหยดนง การเรยนรทแทจรงหมายถงความสามารถทจะดงเอาความรทมอยออกมาใชในสถานการณ๑ทจาเปน การทเราจะมความสขหรอความเบกบานในชวตไดนน
73
สงสาคญคอตองเขาใจชวตดวยการเรยนร จงจะนาชวตใหพนจากความทกข๑ได หากบอกวาชวตคอการเรยนรเพอทจะอยอยางรจกและเขาใจ ถามวาชวตนเราตองเรยนรอะไรบาง คาตอบคอ เรยนรตนเอง เรยนรผอน เรยนรการเปลยนแปลง เรยนรจงหวะของชวต เรยนรความดงาม และเรยนรความจรงแหงชวต คนทเรยนรและทาความเขาใจในชวตมาก กจะมความสขในชวตมาก และมโอกาสทจะประสบความสาเรจในการมชวตอยมากเชนกน ชวตคนเรานอกจากจะตองเรยนรวชาการทางโลกเพอประกอบอาชพ เรยนรสงแวดลอมรอบตวเพอทจะอยกบสงแวดลอมอยางมความสขแลว ยงตองเรยนรชวตของตนเพอใหรจกและเขาใจชวตทแทจรงอกดวย ในชวตประจาวนของเราตองผานเรองราวตางๆ ไมวาจะเปนสขหรอทกข๑ ชอบหรอชง ซงเทากบเราไดเรยนรอยทกขณะ อยางทกลาวไวขางตน ประสบการณ๑ทผานมาลวนเปนคร เพราะในประสบการณ๑จะมทงสงดและไมด มทงถกและผด โบราณกลาววา ผดเปนคร เราจงตองเรยนรจากความผดพลาด และอยาใหผดซา การจะทาอะไรไมใหผดพลาดและดาเนนไปบนเสนทางของชวตอยางเบกบาน เราตองหมนฝกฝน และเรยนรสงตางๆ ตอไปนใหด
ประการแรก เรยนรตนเอง เมอเราลองถามตวเองวาเรารจกตวเองมากนอยแคไหน หลายคนอาจไมมคาตอบใหกบคาถามน ถาเราไมรจกตนเอง กจะไมสามารถควบคมตนเองได เชน ถาเรารตวเองวาหงดหงดงาย กจะตองเตอนตวเองใหใจเยน หรอถาเปนคนปากราย กจะตองระวงคาพด การทาเชนนจะทาใหเรามปญหากระทบกระทงกบผอนนอยลง พยายามดตวเองใหออก บอกตวเองใหได และเขาใจตวเองใหด หากเรามความเขาใจตวเองดแลว เรากจะเขาใจคนทงโลก เพราะความรสกหรอความตองการของคนเราไมแตกตางกนมาก เรารกสขเกลยดทกข๑ฉนใด คนอนกฉนนน เรากบ
74
เขาไมตางอะไรกนเลย การรจกและเขาใจในตนเองอยางถองแทจงถอเปนปฐมเหตแหงการรแจงอยางแทจรง
ประการทสอง เรยนรผอน “รเขารเรา รบรอยครงชนะรอยครง” แมบางครงไมตองรบกชนะ เราไมไดอยคนเดยวบนโลก เรามครอบครว มเพอนฝง มสงคมในททางาน และสงคมอนๆ ดงนน เราจงตองเรยนรคนทอยรอบตวเรา โดยเฉพาะคนทเราจะตองมปฏสมพนธ๑ดวยในชวตประจาวน เราจาเปนตองรจกใหมาก เพราะการทเรารจกคนเหลานมากเทาไร กยงจะทาใหควบคมสถานการณ๑ของการอยรวมกนไดมากเทานน หากเราตองอยกบคนอน เราจาเปนตองเรยนรและเขาใจคนอนใหมากๆ เพราะจตใจของคนเรานนยากแทหยงถง การรจกและเขาใจผอนจะกอใหเกดความรก ความเมตตา ความไมเอาเปรยบกน ดงนน จงสงผลใหเราอยรวมกนในสงคมอยางสนต
ประการทสาม เรยนรการเปลยนแปลง เราทกคนตองพบกบความเปลยนแปลงตลอดเวลา เปลยนแปลงทงทางกายและทางใจ เปลยนแปลงทงภายในและภายนอก ความเปลยนแปลงทางธรรมชาตไมนากลวเทากบการเปลยนแปลงทเกดจากคน เพราะการเปลยนแปลงทางธรรมชาตจะคอยเปนคอยไป เราจงสามารถปรบเขาหาความเปลยนแปลงนนได แตความเปลยนแปลงจากคนจะเกดขนรวดเรวมากโดยเฉพาะความเปลยนแปลงของจตใจทไมมนคง แปรปรวนอยเสมอ
ดวยเหตน เราจงไมควรคาดหวงวาจะตองเปนไปดงใจเรา เราใหเขาใจวาทกชวตมความเปลยนแปลงเปนธรรมดา เพราะโลกนมความเปลยนแปลงตลอดเวลา เมอเกดความเปลยนแปลงขนมา อยากใหมองวา การเปลยนแปลงคอโอกาสในการรเรมสรางสรรค๑สงใหม การเปลยนแปลงคอการกาวไปขางหนาของบคคลและองค๑กร แมตาแหนงอาจจะลดลง แต
75
โอกาสการทางานอาจจะมากขน ถาไมมการเปลยนแปลง โลกนกคงไมมการพฒนา
ประการทส เรยนรจงหวะชวต จงหวะชวตอาจไมไพเราะเหมอนกบจงหวะดนตรทมตวโน๏ตบอกไวตายตววาตองเลนคย๑ไหน เลนอยางไร แตจงหวะชวตไมเปนเชนนน เพราะอาจพลกผนไดตลอดเวลา จงหวะชวตมขนมลง เพราะเราไมสามารถควบคมปจจยตางๆ ในการดาเนนชวตได ดงนนการดาเนนชวตจงตองอาศยจงหวะและโอกาสทเหมาะสม ตองรจกรกเมอมโอกาสใหรก และรจกถอยเมอโอกาสไมเออ ไมใชรกตลอดเวลา ดนทรงโดยไมดจงหวะและโอกาส ขาดความใครครวญโดยถถวน การทเราพยายามทาอะไรในบรรยากาศหรอสถานการณ๑ทไมเอออานวย นอกจากจะตองใชทรพยากรมากแลว บางครงอาจนามาซงความขดแยงและอาจเกดผลเสยกบตนเองและผอนได
ประการทหา เรยนรความดงาม สภาษตจนกลาวไววา “ไมสงสมความด ยอมไมอาจสรางชอลอชา ไมสงสมความชว ยอมไมทาลายตนเอง” คนถอยเหนความดเลกนอยไรประโยชน๑กไมทา เหนความชวเลกนอยไมเปนโทษ กทาโดยไมกลว ความชวจงพอกพนจนไมอาจปดบง โทษกรรมจงลนฟาจนไมอาจ ใหอภย
คนเราไดเรยนรความกาวหนาในวชาการสายอนๆ มาแลวมากมาย แตในเรองของชวตจตใจยงรกนนอยเหลอเกน คนสวนมากพากนสนใจแตเรองปากทองและสงมอมเมาตางๆ ขาดการเรยนรเรองของความดงามทมอยในจตใจ ทงทรวาความดมคณตอโลกมากเพยงใด ทงทรวาทาความดแลวไดรบผลเชนไร แตบอยครงเหลอเกนทเราพากนละเลยไมสนใจเรองความด
76
งาม แตไปใหความสาคญกบวตถภายนอกมากกวาความงดงามในจตใจ ความจรงแลวไมยากเลยทคนเราจะตระหนกร แลวอยกนดวยความด มความรสกทดตอกน หากทกจตใจลวนใฝหาความดงาม กจะพบกบความดงามในทกๆ ทได
ประการทหก เรยนรความจรงแหงชวต เราตองเรยนรวาความจรงนนมสองดานเสมอ เชนเดยวกบเหรยญทมสองดาน โลกนมกลางวนกมกลางคน มยมระรนกมรองไห มดใจกมเสยใจ มการใหกมการรบ มสวยกมขเหร มรวยกมจน ดงนน เมอสงทประสบไมเปนไปอยางทคดหรอคาดหวง กใหเขาใจวานนคอความจรงแหงชวตทตองรบใหได จงยอมรบและเรยนรทจะอยกบมนใหได เพอทจะแกไขปรบปรงพฒนาใหเหมาะกบสถานการณ๑และชวต การเรยนรความจรงของชวตเปนการปลดเปลองปญหาและความทกข๑ออกจากชวตไดอยางแทจรง
ปญหาและความทกข๑ของชวตถอเปนบทเรยนทมคามาก ชวตยงลาบากเทาใดกยงมคามากเทานน หากสามารถฝาฟนมาไดจะเกดความภมใจในคณคาของชวตอยางยง คนสวนมากมกจะตคณคาของชวตดวยความมงคงภายนอก เชน ยศ ตาแหนง ความสนกสนานสาราญใจ ซงแทจรงแลวสงเหลานมคณคากบชวตนอยมากถงนอยทสด แตสงทใหคณคาแกชวตจรงๆ คอการกระทาหรอพฤตกรรมทยกระดบจตใจใหสงขนได
ความทกข๑ยากและความผดหวงเปนสวนหนงททาใหเรารจกโลกและชวตทดขน เปนการเรยนรชวตจากความผดพลาด เพราะเปาหมายหลกของชวตกคอการพฒนาสงทมอยในตวเราใหเจรญ ดงนนไมวาปญหาทผานเขามาจะเลกหรอใหญ กลวนแตเปนสวนหนงของบทเรยนทเราจะตองเรยนรทงสน
77
พระพทธศาสนาสอนวา การเรยนรลวนอยในกจกรรมทกอยางของชวตนบตงแตเราเกดมากตองเรมทจะเรยนร เพอใหชวตเปนอยดวยด มความสขทงในปจจบนและอนาคต ซงสรปเปนหลกการไดวา สอนใหเรยนรและอยกบความจรง ดาเนนชวตดวยปญญาทรและเขาใจความจรงของธรรมชาต ไมหนความจรง ใหรความจรงตามความเปนจรงของสงทงปวง รจกและเขาใจความเปนไปของชวตดวยสตปญญา และนาเอาสงตางๆ ทผานมาในชวตเปนบทเรยน
ประสบการณ๑การเรยนรทมคณคาชวยใหคนเรารจกและเขาใจทงตนเองและผอน คนทรจกและเขาใจตนเองจะสามารถประคองตนไดอยางเขมแขง เดดเดยวมนคงในหลกการและอดมการณ๑ กลาหาญพอทจะสวนกระแสโตคลนฝาลม พากเพยรอดทนตอความยากลาบาก ตอสายตา คาเสยดส และคาเยยหยน เพราะเรารวาตนเองเกดมาเพออะไร จะมชวตอยเพออะไร และจะสรางตนเองใหมคณคาและประโยชน๑ตอโลก สงคมอยางไร
ดงนน เพอทเราจะมชวตอยอยางถกตอง เราจงจาเปนตองเรยนรชวต เรยนรโลกและสงคม ขอสาคญคอการเรยนรตนเอง ฝกฝนพฒนาตนเองทงกายและใจ เพอใหมชวตอยอยางเบกบาน ปตสขและผองแผว เพราะชวตคอหวงเวลาแหงการอยอยางรนรมย๑ มใชดนรนเพอเอาตวรอดแตเพยงอยางเดยว
ผลงานของ สาทตย๑ ผาบชมภ โรงเรยนจตรมตรวทยาคาร ถนนมะลวรรณ ตาบลนาเพยง อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน
78
เมอเรามองเดกคอมนษยทมคณคาคนหนง สงทเราควรทาคอ ลดการกระทาสงเหลานคอ ลดการเปรยบเทยบ ซงแนนอนวาไมมใครชอบการเปรยบเทยบใหตนเองมคาดอยกวาคนอน ลดการใชความรนแรง การหลอกใหกลว และลดการยดเยยดความร เมอลดสงตางๆ เหลานนแลวควรสรางสงตอไปนคอ สรางภาพพจนดานบวก สรางแรงจงใจไมใชการบงคบ และสรางความรก
การศกษาทฉนตองการ
กรอบความคดและวธการเดมๆ ของการเรยนการสอนไดสรางผตามของเมอวานมากกวาสรางผนาในอนาคต ผลผลตทางการศกษาสวนใหญจงเปนเพยงผไลตามโลกปจจบน ไมไดสรางผนาในอนาคตทจะกอใหเกดนวตกรรมใหมๆ มากพอทจะเปนแรงกระตนในการขบเคลอนสงคม
สรรพสงทกอยางไมไดหยดนงอยกบท ทกสงตางมการเปลยนแปลงพฒนาอยอยางสมาเสมอและตอเนอง เพอใหไดมาซงสงทดทสด การศกษากเชนกน กมการพฒนาเปลยนแปลงตลอดเวลา เพอใหบรรลเปาหมายทคาดหวงอยางดทสด มบอยครงทเคยเราไดยนวา การศกษาคอชวต หรอการศกษาเพอชวต สาหรบหนงชวต และหลายชวตทเกยวของกน ถาเปนอยางนนจรงแลวใครทจะมสทธทจะเปนผออกแบบชวตของคนอน ใครทจะมสทธทจะกาหนดวาเดกคนหนงจะเตบโตขนมาเปนคนแบบนได ถาหากจะถามวาลกคนรวยกบลกคนจน เราจะพยากรณ๑ไดหรอไมวาใครจะประสบความสาเรจ อะไรทจะทาใหเขาทงสองเตบโตงอกงามแตกตางกน การศกษาใชหรอไม เราควรจะยดเอาทรพย๑สน เงนทอง หรอความรารวยเปนตวชวดความสาเรจทางการศกษา หรอเราควรจะเอาความรของผเรยน
79
เปนตวชวดความสาเรจทางการศกษาเมอลองมองยอนกลบมาดบทเรยนของการศกษา การศกษายงตดอยท อานออก เขยนได คดเลขเปน และความร ทงททกษะกระบวนการแสวงหาความร และทกษะการคดคอเครองมอทสาคญทสดในอนาคต เรายงตามความคดของเมอวานมากกวาความตองการในอนาคต ความคดและนวตกรรมใหมๆ จงเกดขนนอย เรามการศกษาททกคนไมมสทธเขาถงการศกษาทมคณภาพเทาเทยมกน ผเรยนสวนใหญทาอาชพตามสาขาทเรยนมา ผคนทางานเดยวและยดมนอยางมนคง การเรยนการสอนเนนการจาความร ดารงอยภายใตวฒนธรรมเดยว ตางคนตางทางานในความรทตนเองไดเรยนมา เรยนเปนชวงๆ ตามระดบชน การเรยนการสอนเปนกลมเดยว ในหองสเหลยม ครเปนผใหความร ครกาหนดสงทจะสอน และหองเรยนเงยบ ผเรยนมสวนรวมนอย สอบวดความรเนนการแขงขน ผแพถกคดออก มคนจานวนนอยไดเรยนในระดบสง
สงคมตองตระหนกวาเปนภาระหนาททตองจดการศกษาแบบใหเปลาอยางเทาเทยมกบการเขาถงการศกษาทมคณภาพ อยางนอยตองไมใชธรกจการศกษา การเรยนรจะตองไมจากดแคในโรงเรยนหรอหองเรยน จะตองเกดขนทกทอยางตอเนองตลอดชวตไมใชการเรยนเปนชวงๆ เนนทกษะกระบวนการแสวงหาความร การทางานเปนทม และการเรยนรรวมกนอยางหลากหลายวฒนธรรม หองเรยนมหลายกลมผเรยน โดยมครเปนผอานวยความสะดวก นกเรยนเปนผเลอกสงทอยากเรยนและเนนการจดการเรยนรรวมกน
เปาหมายสงสดของการจดการศกษาคออะไร หลายคาตอบคงไมเหมอนกน แตละคนอาจมองเปาหมายของการศกษาแตกตางกน และแปลความไมเหมอนกน บางครงมองเหนอยางเลอนลางจนจนตนาการถงความ
80
งดงามไมออก จงไมรสกอยากไปและดหางไกลเหลอเกนจนไมรจะเปนอยางไร เมอไมเหนเปาหมายทแทจรงหรอเหนแตไมชดเจน จงไมมอารมณ๑ผกพน จดจอกบเปาหมาย ทาใหไมรวถทางทจะไปสเปาหมายนนได บางสาเหต การทครหรอระดบผปฏบตรสกวาผบรหาร มการปรบเปลยนนโยบาย เปาหมาย หรอแนวทางปฏบตบอยเกนไป ทาใหไมอยากคด รอการสงอยางเดยว บางครงกาลงจะรสกรวม และกาลงจะเขาใจวธการแตกตองเปลยนแนวทางอกแลว
คานยมทางการศกษาวนนยงมงไปท ความรมากกวาทกษะการคด และทกษะกระบวนการแสวงหาความร แมแตสโลแกนกใหลาดบความสาคญกบ เกง ด มความสข เพราะเกงวดงายไดคาออกมาเปนตวเลข สามารถปรบแตงใหสวยหรไดดงใจ เราตองกลาทจะเปลยนลาดบความสาคญเปน ทกษะกระบวนแสวงหาความร ทกษะการคด หรอ เรยนรอยางมความสข ด เกง ตอนนเรามการศกษาเทานนทเปนเครองมอทดทสดในการพฒนามนษย๑
การศกษาเพอพฒนาความเปนมนษย๑ทสมบรณ๑ การตความหมายของประโยคนของแตละคนยอมแตกตางกนตามประสบการณ๑หรอกรอบความคดทแตกตางกนไป ถาเราจะพฒนามนษย๑ใหสมบรณ๑นนผมวาเราควรจะทาใหมนษย๑บรรลความฉลาดทงสดาน ดงตอไปน
ความฉลาดทางดานรางกาย (PQ : Physical Quotient) ซงเปนพนฐานของมนษย๑ ความฉลาดสงสดในดานน คอ การทมนษย๑สามารถรกษารางกายใหสมดล ใหรางกายในการดาเนนชวตไปอยางปกตราบรนได สามารถทางานสอดประสานกนของอวยวะตางๆ กบสมองไดอยางสมบรณ๑ สามารถดแลบารงรกษารางกายเพอใหดาเนนชวตอยไดอยางปกตสข ถงแม
81
บางคนจะเกดมาพรอมกบความพการ แตถามความฉลาดทางดานรางกายกจะสามารถใชรางกายเทาทมดาเนนชวตไดดวยด
ความฉลาดทางดานการคด (IQ : Intellectual Quotient) ถาเปรยบการคดเหมอนตนไมทงอกงามเตบโตสงใหญดวยเวลา สารอาหารทไดรบ เราจะเหนวาไมมตนไมทเตบโตลองลอยอยในอากาศ รากของตนไมจะยดอยกบดนหรอกบบางสง เหมอนกบการคดทตองยดโยงกบความร นอกจากนความรยงเปนอาหารของความคด ถาอยากใหเดกคดเปนกตองใหเครองมอสาหรบคดกบเขาดวย *ครงหนงมการเอาขอสอบวดไอคว ไปทดสอบกบเดกหญงวยสบขวบคนหนง แบบทดสอบมภาพ ๔ ภาพ ใหเดกหญงกากบาททบสงทไมเขาพวก ภาพสภาพนนไดแก เตาผง, ถาน, พลวและดอกไม เดกหญงกากบาททบรปถาน นนหมายความวาเขาจะไมไดคะแนนไอควในขอน แตเมอยอนถามวา ทาไมเธอถงเลอกกากบาท ทถาน กลบไดรบคาตอบวา “หนรอยวาดอกไมไมเขาพวก แตหนเหนภาพมนสวยกเลยไมอยากกากบาททบมน” จากคาตอบของเดกคนนคาไอควแทบจะไมมความหมายเลยดวยซา (วเชยร ไชยบง : ๒๕๕๑)
ความฉลาดทางดานอารมณ (EQ : Emotional Quotient) อควมองค๑ประกอบพนฐานคอ ความตระหนกรตนเอง การจดการกบอารมณ๑ การจงใจตนเอง การเหนอกเหนใจ และการมทกษะการใชชวตทางสงคม เราเคยสงเกตบางไหมวาคนทเราเคยรจก เขาเปนคนทเกงมาก มไอควสง แตกลบทางานรวมกบคนอนไมไดเลย เขามกจะงนงานอยกบตวเอง ไมมทกษะทจะสรางความสมพนธ๑กบคนอน เยยหยนในความสามารถของคนอน ปดกนตนเอง จมอยกบความทกข๑และสดทายกตองลมเหลวกบการทางาน ทเปน
82
เชนนกเพราะวาความฉลาดทางอารมณ๑เปนพนฐานสาคญตอการดาเนนชวตอยในสงคมมากกวาความฉลาดทางดานสตปญญานนเอง
ความฉลาดทางดานจตวญญาณ (SQ : Spiritual Quotient) ความฉลาดทางดานจตวญญาณ เปนการแสวงหาความหมายของการมชวต มความรสกวาชวตมความสมบรณ๑พรอม มจดหมายในแงบวก มความรสกยงใหญ รก เคารพ ผกพน และหวงใยชวตอนๆ ตระหนกรคณคาของสงตางๆ โดยปราศจากอคต ไมแบงแยก ไมตดสนถก – ผด ขาว – ดา เขาใจความสมพนธ๑ของสงตางๆ รสกถงการเปนสวนหนงของจกรวาล มความรกความเมตตาอนยงใหญ มจตสานกตอสวนรวมและเขาถงแกนแทของชวต เขาใจความหมายของการมชวตอย และมองเหนความงามของสรรพสง
กระบวนการนเปนวธ “สรางคน” ทเนนถงความมนคงภายใน แตการศกษาปจจบนสวนใหญเนนการสรางความมนคงจากภายนอก เชน ตองไดรบปรญญาระดบสงจากสถาบนทมชอเสยง มบานหลงโต รถคนใหญ มคนยอมรบนบถอมากๆ เปนตน
ตนธารของการเรยนรเรมตนจากความสงสย ความจาเปนหรอบางสงบางอยางทมความหมายกบเรา ความสนใจ ความรสกอยากเรยนร ภาวะทมความสข ผอนคลาย ปราศจากแรงกดดนดานลบเปนองค๑ประกอบสาคญทเพมพนศกยภาพในการเรยนรของผเรยนไดอยางด โรงเรยนทใหผเรยนไดเรยนรไดอยางมความสขคอโจทย๑ขอใหญ
จตใตสานกเปนดนทอดมสมบรณ๑ ไรแรงตาน ไมสามารถแยกแยะเหตผล ไมโตแยง ไมมหนาทตรวจสอบ แตมหนาทแสดงผล จะรบเอาขอมลทงดและไมดผานทางจตรสานก หรอประสาทสมผส และเมลดพนธ๑
83
นนจะงอกงามแสดงคณสมบตออกมา ถาเปนเมลดพนธ๑ดกจะไดดอกผลเปนสงทด และตรงกนขามถาเปนเมลดพนธ๑ทไมดกจะใหดอกผลเปนสงทไมดดวย แตไมไดหมายถงทกขอมลทผานประสาทสมผสมาจะตกเปนตะกอนในจตใตสานกได ทงนตองขนอยสภาพการรบรขนาดนนดวย จตใตสานกเปนขมทรพย๑พลงชวต การศกษาเปนกระบวนการสาคญในการเพาะเมลดพนธ๑ดในจตใตสานก
เมอเรามองเดกคอมนษย๑ทมคณคาคนหนง สงทเราควรทาคอ ลดการกระทาสงเหลานคอ ลดการเปรยบเทยบ ซงแนนอนวาไมมใครชอบการเปรยบเทยบใหตนเองมคาดอยกวาคนอน ลดการใชความรนแรง การหลอกใหกลว และลดการยดเยยดความร เมอลดสงตางๆ เหลานนแลวควรสรางสงตอไปนคอ สรางภาพพจน๑ดานบวก สรางแรงจงใจไมใชการบงคบ และสรางความรก
คากลาวทวา เดกและเยาวชนวนนคอ ความหวงของชาตเปนพลงแหงอนาคตนนนบวาเปนความจรงทกยคทกสมยเสมอ ยงปจจบนโลกของการแขงขน ทงในดานวทยาศาสตร๑ และเทคโนโลยตลอดจนศลปะวทยาการแขนงตางๆ เมอมการแขงขนกยอมแนนอนวา ผทแขงแกรงกวาผทฉลาดกวายอมเปนผชนะ ดงนน การทเราจะสรางเยาวชนของเราในวนนใหเปนผชนะได ตองเปนความรบผดชอบรวมกนของพอแมผปกครอง คร อาจารย๑ สงคม ตลอดจนกลไกของรฐบาลดวย
สงคมปจจบนอยในสภาวะทมการแขงขนสง โอกาสเสยงหรอแนวโนมทคณธรรมจรยธรรมของเดกจะลดลงคอนขางมาก พอแมผปกครอง ผใหญตองชวยกนจดประกายใหเดกม “จตสานกทด” เลงเหนประโยชน๑ของสวนรวม และพรอมทจะชวยเหลอสงคมควบคไปกบการพฒนาการศกษา
84
อนจะเปนการสรางเสรมความรความเขาใจในการดารงชวตควบคไปกบการพฒนามนษย๑ใหสมบรณ๑แบบ
ตนไมจะเจรญเตบโตไดตองมรากทแขงแรง เดกและเยาวชนจะเจรญและประสบผลสาเรจไดกตองมฐานทด ฐานทด กคอ มความมนคงและสมบรณ๑ในรางกายและจตใจใหครบทงสดานทกลาวมาขางตน นอกจากนยงรวมไปถงความรความสามารถ และประสบการณ๑จากคนรนเกาชวยเสรมใหฐานนนแขงแกรงยงขน ผใหญจะตองปลกฝงความดใหเกดขนกบเดกใหได แลวสงคมกจะประสบความสาเรจในการศกษา เมอเดกไปพบสงใดหรอเกยวของกบอะไรๆ เขากอยากใหสงนนดและอยากทาสงนนใหด เมอเขาทางานกตองไปทางานทกอยางใหด ดงนน ความดทเขาสรรค๑สรางในวนนและกาลงจะลงมอกระทาในอนาคตจะสงผลใหสงคมทกาลงยาแยในปจจบนนกลบมาสวยงามนาอยไดอกครง
ผลงานของ สาทตย๑ ผาบชมภ โรงเรยนจตรมตรวทยาคาร ถนนมะลวรรณ ตาบลนาเพยง อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน
85
หองเรยนหองหนงจงสามารถมทงนกเรยนทเรยนเกงกบไม
เกงอยดวยกน มเดกทชอบวชาฟสกสกบวชาพลศกษาอยรวมกน
กระทงนกเรยนสามารถเลอกตอบขอสอบปรนยไดตงแต ก-ง ได
โดยไมมทางผด โดยอาศยคาอธบายทมเหตผลเปนเครองชวด
ขอสอบอตนยจงอาจอยในขอสอบปรนย ขอสอบปรนยอาจแตก
หนอตอยอดไดหลายปรนย
การศกษาทางเลอน
นกเรยนไทยใชเวลาวนจนทร๑ถงศกร๑ แบกกระเปาอนหนก ตงแตฟายงไมสางจนถงมดคาไปกบการเรยนหนงสอ และในวนเสาร๑อาทตย๑หมดไปกบการกวดวชาและทาการบาน เวลาทมจากดกบบใหตองเรงรบทกวน นคอชวตการเรยนกระแสหลกในกรงเทพมหานคร
จากสงทปรากฏปจจบน ชวตนกเรยนจงมใชจะลองลอย สายลม
แสงแดด เฟอฟนไดถนดนก แตเปนวธการใชชวตทตองไลตามเวลาแปด
นาฬกาใหทน และเรยนผานไปวนหนง นอกเหนอจากการเรยน นกเรยนบาง
คนตองใชเวลาเดนทางหลายชวโมงตอวนเพอรบผดชอบตอหนาทตวเอง
ตงแตชนมธยมศกษาตอนปลาย ทนกเรยนถกใหเลอกวาจะเรยนสาย
วทย๑-คณต หรอสายศลป ซงกมหลายศลปตงแตศลปคานวณ ศลปภาษาตางๆ
หรอศลปทวไป นกเรยนทคะแนนดๆกจะเลอกเรยนสายวทย๑เปนสวนมาก
ดวยเหตเพราะเมอเขาเรยนมหาวทยาลยสามารถเลอกคณะตางๆไดมากกวา
86
ยอนกลบไปกอนหนานน อาจตงแตเรยนชนประถม จนถงมธยมตน
วชาตางๆทเรยนกถกออกแบบ หรอกาหนดมาใหมลาดบชนสงตาตงแตตน ม
การเรยนวชาคณตศาสตร๑ หรอวทยาศาสตร๑ทกวนในสปดาห๑ นาหนกเกรด
ของวชาเหลานซงมผลไปถงเกรดเฉลยรวมกถกใหมากกวามาตลอด ขณะทม
การเรยนวชาในหมวดสงคมศกษานอยลงมา เฉลยราวสปดาห๑ละสามคาบ
ขณะทวชาอยางศลปะ พลศกษา งานฝมอตางๆ มเพยงสปดาห๑ละคาบ
นาหนกของเกรดเฉลยรวมกถกถวงใหนอยลงไปตามคาบเรยน
จากโครงสรางดงกลาวแสดงใหเหนวานกเรยนถกหลอหลอมสานก
ของการจดลาดบชวงความสงตาของวชาความรสาขาตางๆมาตงแตแรกเขา
ศกษา
โลกของนกเรยนนกศกษาจงถกแบงซอยแยกยอยไปแทบทก
สดสวนปรมณฑล ทงวชาทเรยนและความสาคญของแตละวชา หองเรยนและ
ลาดบความสาคญของแตละหอง เกรดคะแนนและลาดบทสอบได ไปจนถง
ขอสอบแบบปรนยทมใหเลอกกา ก ข ค ง หรอแมแตการตอบถกทกขอกกา
เพยงขอเดยวเชนกน
นายแพทย๑โกมาตร จงเสถยรทรพย๑ เรยกสงคมแบบนวา สงคม
ปรนย อนเปนสงคมทผคนใชชวตเหมอนทาขอสอบปรนย ตดสนใจผาน
ตวเลอกสาเรจรปทถกกาหนดไวแลวลวงหนา สรางวถการดาเนนชวตทเปน
แบบแผน แถมการศกษาในสงคมแบบนยงทาใหโลกและชวตเปนเพยงปรนย
ททงความจรงและสงทถกตองนนถกกาหนดคาตอบไวลวงหนา
87
ในเมอการศกษาระบบโรงเรยนเปนเพยงแคการเรยนตามหลกสตร
กวดวชาจงเขามาทดแทนโรงเรยน โดยมสรปเนอหาวชา มการเรยนการสอน
ตลอดจนเกงขอสอบเพอใหนกเรยนไดคะแนนด กวดวชาจงเปรยบเสมอน
ปจจยทหาของชนชนกลางทตองแลกมาดวยคาใชจายอนสงกวาคาเทอม
หลายเทาตว
ดงนนกอนจะเขาสสนามสอบ นกเรยนจานวนมากลวนเคยผาน
สนานกวดวชามาแลวแทบทงสน กอนจะไปแขงคะแนนในคณะทตองการ ซง
หมายความเชนเดยวกนวายงมนกเรยนมากมายทขาดโอกาสเขาถงโรงเรยน
กวดวชา หรอโรงเรยนทมมาตรฐานสงทงหลาย
เมอความรกลายมาเปนอานาจและสนคายอมตองมขอจากดในการ
เขาถง กวดวชาจงมใชเปนเพยงธรกจ แตคอทพงของนกเรยน สะทอนถงความ
ลมเหลวของระบบโรงเรยนไดเปนอยางด แมวาการศกษาไทยพยายามปรบตว
กบบรบททางสงคมอย เสมอกตาม รปแบบความสมพนธ๑ของกวดวชา
โรงเรยน มหาวทยาลยยงคงเชอมรอยกนราวกบเปนสตรสาเรจของการศกษา
ไทย
ไมผดกระมง หากกลาววาระบบการศกษาไทยปลกฝงชดความเชอ
หรอจตสานกบางอยางอย เครองแบบนกเรยน กฎระเบยบ ไปจนถงใน
แบบเรยน นกเรยนทวทงประเทศเรยนประวตศาสตร๑ชดเดยวกนเพอใหเปน
พลเมองทเชอฟงผปกครองและมลกษณะชาตนยม
88
หนงสอเรยนในสมยจอมพล ป.พบลสงคราม มบทเรยนเรองนายเถอน
เปนนายเมอง โดยนายเถอนมาจากปาเขา วธเปลยนนายเถอนใหเปนนายเมอง
กคอการใหนายเถอนมาไดรบการศกษา มารยาทผด เมอสาเรจการศกษากสลด
คราบคนปาคนเถอนเปนนายเมองทรผดชอบชวด อนสะทอนความใฝฝนของ
การจดการศกษาในสมยนน
จากตนทศวรรษท2520 ความเปนอสระ และโดดเดยวของหมบานจาก
เมองเรมสลายตว ถนน สาธารณปโภคเบองตน และการสอสาร เชน วทย
โทรทศน๑ โยงเมองกบหมบานเขาดวยกน รฐบาลมมาตรการสงตารวจ คร นก
ปกครองเขาหมบานไปตามถนนใหมๆทถกสรางขน ดวยการสนบสนนของ
รฐบาล ธรกจเอกชนในเมองไดเขาไปลงทนในชนบท สงคมชนบทเผชญ
ปญหาสญเสยทดน ชาวบาน ไดรบความร ความเชอใหมๆ โดยผานระบบ
โรงเรยน วทย โทรทศน๑ และเจาหนาทของรฐ
ประเดนของการศกษาจงอยทนกเรยนแตละคนถกฝกใหเชยวชาญเฉพาะดาน จบออกมาทางานอาชพทเฉพาะเจาะจงตางๆ เพอรองรบตลาดวชาชพทสงคมทนนยมตองการ แลวแตละสวนเฉพาะกดแลสวนของตวเองโดยไมตองเชอมโยงกบสวนอนๆ สงคมแบบนผคนจงปฏบตตอกนราวกบเปนหนยนต๑
หากยอนดสภาพสงคมไทยจะเหนวา ชนบทกาลงถกทาลาย ถาความ
เปนสมยใหมคอยคสมยท ธรรมเนยม ประเพณ ศาสนา ชมชนแบบเกาๆ
กาลงเสอมถอย กจะเหนถงความแกรงของวฒนธรรมชนบททเปนรากฐานให
89
ชาวบานตานทานการถกดดกลนโดยเมองนนถกทาลายลง พรอมๆกบการ
เกดขนของจตสานกแบบใหม เดกเหลานอาศยอยในชนบทกจรง แตความคด
อนไดแกคานยม และทศนะตางๆอยในเมอง หมบานนบหมนนบแสนของ
ประเทศตกอยภายใตกระแสความเปลยนแปลงอนเชยวกราก
ดวยมมมองของนายแพทย๑โกมาตร จงเสถยรทรพย๑ ทให
ความสาคญกบมตทางวฒนธรรม บรบททางสงคม แนวคดเกยวกบการเลา
เรอง วาทกรรม การใหความหมายตอสงตางๆ หรอประเดนอยางเรอง
การเมอง เรองความจรง ใชศาสตร๑หรอทฤษฏในหลายๆแขนงเพอชวย
เสรมสรางความเขาใจตอสงคม เชน สนทรยศาสตร๑ นเวศวทยา โสตวทยา
ญาณวทยา วทยาศาสตร๑ ศาสนา การแพทย๑ สงคมวทยา หรอมานษยวทยา
รวมถงการมจรตของการตงคาถาม และวพากษ๑วจารณ๑ปรากฏการณ๑ตางๆ
แบบนกสงคมศาสตร๑มนษยศาสตร๑
วธการเชอมโยงเชนนอาจเปนการเสนอทางออกหนงไปจากสงคม
แบบปรนย หรอการมองสงตางๆอยางสาเรจรป วทย๑จงไมไดเหนอกวาศลป
กระทงสามารถสรางวทยาศาสตร๑ทมมตของศลปะอยภายใน หรอสามารถ
สรางศลปะทมมมมองของวทยาศาสตร๑ นกรฐศาสตร๑อาจศกษารฐดวยมมมอง
ดานดนตรแพทยศาสตร๑กสามารถมารวมกบมานษยวทยาเกดเปนการศกษา
แบบมานษยวทยาการแพทย๑ หรอการแพทย๑ทมมตเชงวฒนธรรม ใสใจ
สนทรยะและจตวญญาณ
90
หองเรยนหองหนงจงสามารถมทงนกเรยนทเรยนเกงกบไมเกงอย
ดวยกน มเดกทชอบวชาฟสกส๑กบวชาพลศกษาอยรวมกน กระทงนกเรยน
สามารถเลอกตอบขอสอบปรนยไดตงแต ก-ง ไดโดยไมมทางผด โดยอาศย
คาอธบายทมเหตผลเปนเครองชวด ขอสอบอตนยจงอาจอยในขอสอบปรนย
ขอสอบปรนยอาจแตกหนอตอยอดไดหลายปรนย
อกทงการศกษาไมควรเปนระบบแพคดออก ซงเปนปจจยนาไปส
ปญหาสงคม เชน การพฒนาเศรษฐกจทไมเสมอภาค ความเหลอมลาตาสง
ความยากจน สภาพการณ๑นเปนผลใหการศกษาเกดระบบแขงขนเพอทกคน
พยายามไตเตาเขาสการศกษาระดบสง บนเสนทางทจะมคนจานวนมากพาย
แพ และถกคดออกไป เพราะไมสามารถยกสถานภาพของตวเองใหเปน
สถานภาพระดบบนได
กลวยไมออกดอกชา ฉนใด
การศกษาเปนไป ฉนนน
อกประเดนหนงการศกษาจงมใชคาขวญทประดบไวตามโรงเรยน
ปจจยสาคญของการศกษาเปนความกระตอรอรนมากกวาจะหยดนงหรอคอย
เปนคอยไปเหมอนหลายตอหลายทศวรรษทผานมา แตหากรวมไปถงการ
เปลยนแปลงจตสานก มใชเชอตามโฆษณาทมนกเรยนหญงบอกวาอยากเปน
แพทย๑ หลกสตรประวตศาสตร๑จงตองเปลยนแนวคดใหเชอมโยงกบทองถน
เมอชะตากรรมของประเทศชาตมชะตากรรมของบคคลมากมายเชอมรอยอย
91
ดงนนนกเรยนจงมสวนในการกาหนดชะตากรรมของตนเอง มเชนนน
การศกษาในโรงเรยนจะปราศจากซงจตสานกตอสงคม
เพราะทสดแลว ใครจะมาแกปญหาเศรษฐกจ อาชญากรรม สงแวดลอมเสอมโทรม มลพษรอบดาน การจราจร สขภาพ ชมชนแออด ความยากจน ภยธรรมชาตจากการตดไมทาลายปา การใชความรนแรงในครอบครว ฯลฯ ถาไมใชประชาชนรนใหม จะสรางสรรค๑ประเทศและโลกใหนาอยไดเพยงใด อยทการศกษา เพราะเปนสงกาหนดความคดของสงคม
ผลงานของ จตชย แซซอ จฬาลงกรณ๑มหาวทยาลย
92
“การทาความดนเพอความดก คอการทาความดโดยไมหวง
ผลตอบแทน หากแตเปนการทาเพอใหมความดอยบนสงคมน
ตอไป”
โครงงานคณธรรมหลกส าคญในการพฒนาจตใจ
เพอเปนบนไดสการพฒนาการศกษาใหกาวหนาและยงยน
มอมตะวลกลาววา “รากฐานของตกคออฐ รากฐานของชวตคอ
การศกษา” คนเราจะมคณคากตอเมอไดรบการศกษา ซงเปนเพราะนกไมมขน
คนไมมความร มนกบนขนสทสงไมได ดงนนการศกษาจงเปนสงสาคญทจะ
นาพาเราไปสการไดมาซงความร อนเปรยบเสมอนขมทรพย๑ทไมมใคร
สามารถขโมยไปจากเราได และมนจะอยกบเราจนถงวนาทสดทายของลม
หายใจ
หนเปนเดกธรรมดาคนหนงทเกดมาบนโลกใบน ซงมพนเพชวตท
ไมสดนก หนตองกาพราพอตงแตอายขวบกวาๆ แมจากไปตอนเรยนอยชน
ประถมศกษาปท ๖ แตทวากยงโชคดทมคณตาและคณปาคอยลยงดอบรมสง
สอน ถงแมวาครอบครวของเราจะอยกนตามอตภาพทไมไดรารวยดวยเงน
ทอง แตเรากรารวยความรกความผกพนทคอยเตมเตมใหกนและกนอยเสมอ
และมสงสาคญอยางหนงทคณตาและคณปามอบใหแกหน ซงถอเปนสงทลา
คามากทสดในชวต สงๆนนไมใชเงนทอง ไมใชของขวญทมมลคาทจะ
93
สามารถประเมนไดดวยราคา หากแตเปนสงทมากลนดวยคณคาทางสงคม
และสงสงทางจตใจ สงนนกคอ “การไดรบการศกษา”
หนมความคดเหนวาการศกษาในปจจบนเปนการศกษาทมงเนนให
มนษย๑สนองตณหา คอ ความอยากทหาทสนสดไมได และเปนการศกษาททา
ใหมนษย๑มชวตแตไรจตใจ สอนใหคนมความรแบบทฤษฎ รหลกการตางๆ
ตลอดถงสามารถทองหลกการ หรอองค๑ความรนนๆไดอยางนกแกว
นกขนทอง แตหากใหลองลงมอปฏบตจรง กลบทาไมไดหรอทาไมเปน และ
ทาใหคนเราไมมจตใจคอไมรจกผด ชอบ ชว ด จะทาอะไรกจะคานงแต
ประโยชน๑สวนตว เมามวกบทจรตคอรปชน นอกจากนแมจะมการมงเนนให
ศกษาตามแนวคดทวา “คณธรรมนาความร” แตทหนไดเหนและสมผสจรง
จากการเรยนกลบพบวากระบวนการการนามาซงการสอนใหนกเรยนม
คณธรรมจรยธรรมนนไมไดเปนผลสมฤทธทดนก เพราะเปนเพยงการสอน
ใหนกเรยนมความประพฤตทดแตเพยงเปลอกนอก เชนพาไปเขาคายอบรม
คณธรรมจรยธรรมเปนเวลา ๓ วน ๒ คน แลวกจบเพยงเทานน ไมมการ
ตดตามโดยลงพนทจรงไปดเดกคนนนวามพฤตกรรมเปลยนแปลงในทางทด
หรอไม หรอถาหากมพฤตกรรมไมดตรงไหนกรวมกนแกไขอยางจรงจง อก
ทงการสอนนน ปจจบนยงเปนการสอนททาใหนกเรยนเปนเหมอนหนยนต๑ ท
คอยรบโปรแกรมตลอดถงขอมลตางๆจากครผสอน ทจะตองทาตามแบบ
ครผสอนบอกใหทาตามเทานน โดยจะคดนอกกรอบหรอสรางสรรค๑สงใหมๆ
นนไมได หรอบางทอาจมบางทการศกษาในปจจบนมการสงเสรมใหนกเรยน
มความคดสรางสรรค๑และกลาแสดงออก แตทวากยงมอาจารย๑หรอคณคร
94
หวโบราณบางทานทยงไมคอยเขาใจ และไมเหนความสาคญเทาไรนก ดงเนอ
รองตอนหนงในเพลงเสยงแหงอนาคตทวา
“เยาวชนคอคนของวนขางหนา ผใหญสรรหาถอยคานมาเสกสรร
ยกยองมองเหนเยาวชนเปนคนสาคญ แตกลบกดกนสทธจะฝนและใฝ ทา
อะไรผใหญคอยหามคอยวา เดกไรสาระถอสาหาความไมได ตกรอบความฝน
ทกสงอนหามผดเพยนไป ผดแนวทางผใหญไมใช ไมเอา ไมด...”
สาหรบการศกษาทหนตองการคอ การศกษาทมงเนนการพฒนา
จตใจของคนกอนเปนอนดบแรก เพราะการพฒนาจตใจถอเปนสงสาคญดงท
ทานพทธทาสเคยกลาววา
เมอไมไดพฒนาดานจตใจ จะพฒนาใดใดกไรผล
การพฒนาจตตองเรมทใจคน จงเกดผลการพฒนาทถาวร
อกทานหนงพระอาจารย๑ประสงค๑ ปรปณโณไดกลาวไวตอนหนงวา
“ความสขทงมวล ลวนอยทใจ มวหานอกกาย ตายกไมเจอ” จะเหนไดวาการ
พฒนาจตใจนถอเปนรากแกวของการพฒนาทงปวง คนเราจะมความสขหรอ
ทกข๑เพยงใดกสดแตใจจะไขวควา โดยแนวทางหนงทจะนาไปสการพฒนา
จตใจไดคอ “การทาโครงงานคณธรรม”
โครงงานคณธรรม เปนสงทหนเคยรจกเมอกาวยางสการเรยนชน
มธยมศกษา ของโรงเรยน ภซางวทยาคม ในตอนแรกทหนไดเขามาทา
โครงงานคณธรรมเพอเขาประกวดในการแขงขนทกษะวชาการในระดบเขต
95
พนทการศกษาพะเยา เขต ๒ ตอนนนหนยงไมเขาใจความหมายทแทจรงของ
การทาโครงงาน หนเขาใจแตเพยงวาการทาโครงงานคณธรรมกคงเหมอนกบ
การทาโครงงานทวๆไปทตองมรายงานเลมหนาๆ มรปภาพประกอบ ม
ชนงานผลงานทสวยงาม โดยตอนแรกหนไดทาโครงการเกยวกบเรองการ
รณรงค๑ใหคนในโรงเรยนรกษาความสะอาด โดยตงชอโครงงานวา “โรงเรยน
นาอย นาเรยน” แตการทางานในครงนกเปนเพยงการสรางภาพขนมา ใหม
ผลงานตลอดจนภาพถายออกมาสวยงาม ดด และกไดนาไปเขารวมประกวด
แตกยงไมประสบผลสาเรจ ในปตอมาคณครกมาชวนใหหนทาโครงงาน
คณธรรมอก ตอนนนหนรสกเบอหนายทจะตองมาสรางภาพ รสกเหนอยท
จะตองทาอะไรทตองโกหก หลอกลวงกรรมการเพอใหมาไดซงรางวลและชย
ชนะ และในหวงของความคดนน หนกเกดแนวคดขนมา โดยไดถามคณครวา
จะเปนไปไดไหมหากหนจะนากจกรรมทจตอาสาทหนไปชวยงานพระ
อาจารย๑สอนศลธรรมทวดมาทาเปนโครงงาน และคณครกอนญาตใหทา
โครงงานน
และนกเปนจดเรมตนและเปนจดประกายความคดทเกดจากความไม
รอะไรเลย แต ณ ตอนนไดกอใหเกดเปนโครงงานคณธรรมเยาวชนไทยทาด
ถวายในหลวง ในชอโครงงานจตอาสานาธรรมสนอง ซงเปนโครงงานทหน
และเพอนๆอาสาซงเปนศษย๑เกาของพระอาจารย๑มารวมกนมาชวยงานในการ
สอนธรรมะใหกบนองๆในชมชนทกๆวนอาทตย๑ โดยไดจดกจกรรมใน
รปแบบนนทนาการทสอดแทรกธรรมะ เชน การเลมเกม การแสดงละคร
สอนใจ การเลานทานการรองเพลงคณธรรม ซงทกๆกจกรรมเกดขนมาไดก
96
ลวนเกดจากกจกรรม “นองขอมา พจดให” ซงเปนกจกรรมทผจดกจกรรม
และสอบถามความตองการของผเรยนวาตองการใหจดกจกรรมในรปแบบใด
เมอไดรวบรวมขอคดเหนแลวกจะนามาพจารณาและนามาจดเปนกจกรรม
ตางๆใหกบนองๆตามศกยภาพทม นอกจากนยงไดขยายพนทการทาความดส
วดในพนทอาเภอภซาง และไดชกชวนใหเพอนๆทงทเปนเพอนรวมชนเรยน
และเพอนกลมเสยงเกยวกบสารเสพตดทถกคนอนมองขาม และนองใน
โรงเรยนไดมาทางานจตอาสา มารองเพลงและจดกจกรรมทเปนประโยชน๑
เชน พานองไปเยยมผสงอาย, จดกจกรรมคาราวานสญจร ธรรมะ สนทนาการ
ความสข และจดกจกรรมสอนพเศษ
การทาโครงงานคณธรรมนทาใหหนไดรบรางวลโลพระราชทาน
สมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร เปนโครงงานเฉลมพระ
เกยรตยอดเยยมระดบประเทศ และไดรบรางวลนกเรยนคณธรรมจรยธรรม
ดเดน ของธนาคารออมสน พรอมทนการศกษา ๔๐,๐๐๐ บาท ซงการไดรบ
รางวลเปนสงทหนภาคภมใจมาก แตสงทยงใหญกวากคอการทหนไดชนะใจ
ตนเองในการทาความด เพราะการทาโครงงานคณธรรมสอนใจใหหนรวา
“การประกวดโครงงานไมใชการแขงขน แตเปนการปฏบตธรรม ทาความด
เพอความด” โดยการทาความดนเพอความดกคอการทาความดโดยไมหวง
ผลตอบแทน หากแตเปนการทาเพอใหมความดอยบนสงคมนตอไป ซงการ
ทาโครงงานคณธรรมถอเปนสงทชวยเกดการพฒนาจตใจเพราะการทา
โครงงานคณธรรมเปนกจกรรมทใหนกเรยนเปนผสรางสรรค๑ขนมาเอง และ
ไดฝกการทางานเปนกลม รจกทจะแกไขปญหาดวยตนเอง ผานการลงมอ
97
ทางานอยางแทจรง ภายใตหวใจของการทางานทวา “รวมกน ทาด อยางม
ปญญา”
นอกจากนสงทหนใฝฝนใหเกดขนจรงบนสงคมไทยคอ อยากใหม
การศกษาทตอบโจทย๑การเรยนรทสนองความตองการตอชวตและชมชน
ความรทไดรบสามารถพฒนาชวต และสามารถพฒนาชมชนได มใชแตเพยง
วาเปนการศกษาททาใหคนทเรยนจบแลวมงทจะเขาไปทางานในเมอง เพอจะ
ไดมรายไดสง มฐานะตาแหนงใหญโต จนลมทจะหนกลบมาหาคนทอย
เบองหลง ทงพอแม ครอาจารย๑ และญาตพนองซงเขาเหลานนกยงคงยากจน
และตองการคนดแล และหากการศกษาสามารถทาใหคนเกดความสานกรก
บานเกดและกลบมาทางานพฒนาบานของตนเองใหเจรญรงเรองไดแลว
ปญหาสงคมในลกษณะทวา “รวยกระจก จนกระจาย” กจะหมดไปในไมชา
ฉะนน ไมวาการศกษาในปจจบนหรอในอนาคตจะเปนอยางไร
ขอใหเราทกคนชนะใจตนเองเพราะชนะใดในหลาโลก ไมมโชคเหมอนชนะ
ตน ชนะผอนเปนแสนหน ไมเทาชนะตนเพยงหนเดยว โดยชนะตนเองดวย
การมความพากเพยรอยางไมลดละ และหมนทจะสรางสรรค๑สงดๆใหเกด
ขนกบตนเอง ครอบครว ชมชน ตลอดจนประเทศชาต
ผลงานของ ณฐธณ อนทะเนตร โรงเรยนภซางวทยาคม ตาบลทง
กลวย อาเภอภซาง จงหวดพะเยา
98
“ประโยชนทแทจรงของการเรยนรทจะไดรบ ซงไมใชเปน
เพยงผลคะแนนจากการสอบ แตหากเปนพนฐานในการประกอบ
อาชพและดาเนนชวตในอนาคตตอไป”
การศกษาทฉนตองการ
ตงแตชนอนบาลจนถงมธยมศกษาในปจจบน ทาใหหนพบวา
วธการเรยนรนนไมไดมแคเพยงอานหนงสอและตงใจฟงคณครสอนเทานน
แตยงมการเรยนจากประสบการณ๑ตรงดวยการปฏบตจรงซงชวยใหหนเกด
ความเขาใจในบทเรยนมากยงขน
ในความคดของหน การเรยนจากประสบการณ๑ตรงจะชวยใหเกด
ความเขาใจและความเขาใจนนจะอยตดตวเราไปนานมากกวาการอานหนงสอ
ทบอยครงกเกดการลมเมอไมไดทบทวนเปนประจา ตวอยางทเหนไดชดเจน
คอภาษาองกฤษเมอเปรยบเทยบกบเพอนๆหองอนทไดเรยนเพยงในตารากบ
หองหนทไดใชภาษาองกฤษจรงในชวตประจาวน
นอกจากวชาภาษาองกฤษแลวการเรยนจากประสบการณ๑ตรงยงพบ
ไดกบวชาพลศกษาทนอกจากหนจะไดเรยนทฤษฎจากในหองเรยนวา “กฬา
ชนดนนๆมประวตความเปนมาอยางไร มกฎกตกาอยางไร” หนยงไดฝกเลน
กฬาแตกทาใหหนจดจากฎกตกาตางๆของกฬาชนดนนๆไดมากขนและ
สามารถนาไปใชในการสอบวดผลสมฤทธปลายภาคเรยนได ยงไปกวานน
99
เมอมโอกาสอนควร หนยงสามารถเลนกฬาชนดตางๆกบเพอนๆหรอ
ครอบครวไดอกดวย
ในวชาศลปะหนกไดเรยนรจากประสบการณ๑ตรงทเกดจากการได
ลงมอปฏบตจรงไดเรยนรวาแมสและทฤษฎสทเรยนมานนเมอถกละลายดวย
นาและแตมดวยพกนลงบนกระดาษสามารถเปลยนแผนกระดาษสขาว
ธรรมดาๆใหเปนภาพวาดทงดงามได แตดวยการฝกฝนมากขนภาพทหนวาดก
เรมเปนรปเปนรางมากดวยเชนกน
นอกจากการไดปฏบตจรงในหองเรยนแลวในวชางานเกษตรหนยง
ไดปฏบตจรงนอกหองเรยน ในการทดลองปลกผกและดแลรกษาให
เจรญเตบโตเปนตนทแขงแรง สวยงาม ซงกอนจะไดลงมอปฏบตจรงนน หน
กไดเรยนรและทาความเขาใจกบขนตอนวธการปลกและดแลรกษาจากใน
หองเรยนมาแลว
เมอปลายปการศกษาทผานมา หนมโอกาสไปทศนศกษาทภจอง
นายอยทจงหวดอบลราชธาน ทนนหนไดพบเหนตนไมตางๆและสตว๑นานา
ชนดทกอนหนานเคยเหนแตในจอโทรทศน๑และยงมสงมชวตอนๆอกมากมาย
ทไมเคยไดยนชอมากอน ทนนหนไดเรยนรหลายๆอยาง อาทเชน วธการทาง
ธรรมชาตทสงมชวตตางๆอยรวมกนอยางสงบสขและหนยงไดเรยนรเกยวกบ
การอยรวมกนกบเพอนๆในสงคม การเดนทางครงนนอกจากความรมากมาย
ทไดรบ หนและเพอนๆชนประถมศกษาปท 6 ณ ขณะนนตางกตนเตนทได
เดนทางไปทศนศกษาและสนกสนานกบกจกรรมสนกๆมากมายทคณครทาน
100
เตรยมไว ซงถงแมวาหนจะจดจาความรทไดไมหมด แตหากไดกลบไปเทยว
อกครงกบครอบครวหรอทางโรงเรยนจดไปทศนศกษาทภจองนายอยอกครง
หนกเชอวาหนจะสามารถเรยกชอตนไมตางๆไดมากขนและเรยกชอสตว๑
หลายๆตวไดถกตองมากขน
หนจงหวงวา ในการเรยนวชาอนๆเราจะสามารถนาวธการเดยวกน
นมาใชไดทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ซงนอกจากความรทไดรบจะ
สามารถจดจาไดดยงขน ซงเรายงเขาใจถงการนาความรไปใชใน
ชวตประจาวน และเขาใจถงประโยชน๑ทแทจรงของการเรยนรทจะไดรบ ซง
ไมใชเปนเพยงผลคะแนนจากการสอบ แตหากเปนพนฐานในการประกอบ
อาชพและดาเนนชวตในอนาคตตอไป
ผลงานของ ปวรศา พรหมชาต โรงเรยนสตรสรเกศ ตาบลเมองใต
อาเภอเมอง จงหวดศรสะเกษ
101
“มนษยเงนเดอนสวนมากในขณะนไมไดทางาน ตรงตามสาขาวชาทตนเองเรยนมาเสยดวยซา เยาวชนไทยมากมายตางนงนอนใจ ภายใตถอยคาสะกดจตของผ ปกครองครบาอาจารยวา ไมตองสนอะไรทงนนจงกมหนากมตาเรยนไปเสยเถดแลวจะไดดเอง แตเมอเวลาผาน พนไปแลวเดกผนาสงสารเหลานนกไดตระหนกในทสดยามทตองตระเวนหางานทา ยคสมยไดเปลยนไปแลวจรงๆ”
การศกษาทฉนตองการ
ขาพเจาไมสามารถปฏเสธไดเลยวาตงแตเลกจนโตมาขาพเจาชางเกลยดชงการไปโรงเรยนเสยยงกวาสง อนใด ทงยงไมสามารถคนหาความสขจากการนงอยในหองและฟงสงทอาจารย๑พดอยหนาชนได โรงเรยนราวกบ เปนอกมตหนงของโลกใบนทวนเวลาจะเดนชากวาปกตเมอกาวเขาไป กจกรรมทโปรดปรานทสดยามอยในรวโรงเรยนคอการฟบหลบบนโต๏ะ จนผใหญมกจะเขาใจวาขาพเจานนเปนคนไมใฝร ไมรกเรยน ขาพเจากคดเชนนน เพราะถกครประจาชนยดเยยดมาตลอดวาเปนเดกไมตงใจเรยน ซงขาพเจากรบอตลกษณ๑ใหมนมาแบบงงๆ เนองจากตอนนนยงเดกอย รสกวาผใหญนนถกตองเสมอ โดยเฉพาะอยางยงผใหญทประกอบสมมาอาชวะเปนคร
หลายปผานไป สมดพกขาพเจากยงคงมวล "ไมตงใจเรยนเทาทควร" พวงประดบอยเปนนจ แตกระนนผล การเรยนขาพเจากอยในเกณฑ๑ดเสมอ ขาพเจาจงเรมขบคดวาสาเหตใดขาพเจาทตะบนอานหนงสอเฉพาะชวง กอนสอบถงไดมผลการเรยนดกวาเพอนบางคนทตงใจเรยนทกคาบอยางขะมกเขมน แนนอนวาไมใชเพราะ ขาพเจานนมปญญาฉลาดลาเลศอยางแนนอน ในเมอขาพเจาอานหนงสอเลมเดยวกนกบทครสอน แต
102
ฟงครอาน แลวไมรเรอง จงเกดความเบอหนายและมาอานเอาเองนอกเวลาเรยน ขาพเจาพบวาตวเองนนคอนขางมความ อยากรอยากเหนสงกวาคนปกตทวไปเสยดวยซา นนจงเปนครงแรกทขาพเจาเรมโทษระบบการศกษา
หลงจากทเขาใจมาตลอดวาตวเองเปนเดกขเกยจเรยน ในทสดขาพเจากลกขนมาปฏเสธคากลาวหานน อยางสดใจขาดดน และเรมตนจบผดระบบการศกษาอยางจรงจง ยงเวลาผานไป อคตตอระบบการศกษาไทยยงฝงรากลกลงไปในจตใจของขาพเจา ทงแบบเรยนวชาสงคมศกษาทเยนเยอ วกวน หรอหนงสอภาษาองกฤษทอด แนนไปดวยบทเรยนไวยากรณ๑ชางบนทอนสขภาพจตและความกระตอรอรนในการเรยนแทบหมดสน (แนนอนวา ตองมเดกบางจาพวกทหลงใหลในตาราอานยากๆ อยบาง แตกคงเปนสวนนอยเหลอเกน) ขาพเจาจะขอใชกรณ การใชภาษาองกฤษเปนตวอยาง เนองจากไมมกรณไหนเหนภาพชดเจนเทานอกแลว
เดกไทยโดยเฉลยเรยนภาษาองกฤษตงแตชนอนบาลหนง ทงยงมการสงเสรมผานอปกรณ๑สอการสอน ตางๆ อกมากมาย กวาจะขนมหาวทยาลยกเทากบวาผานการศกษาวชาภาษาองกฤษมาอยางนอยสบป แต ผลลพธ๑โดยรวมกลบกลายเปนวาเยาวชนไทยไมสามารถใชภาษาองกฤษไดเหมาะสมเหมอนอยางคนทราเรยน ภาษาองกฤษมานานนบสบปพงจะเปน จากประสบการณ๑จรง ขาพเจาผานการจาจจาไชใหทองจาไวยากรณ๑และ คาศพท๑มาอยางหนกหนวงและเขมขน แตเมอเจอะกบฝรงตวเปนๆ เขาจรงๆ สงทขาพเจาทาไดเมอเขาเขามาถาม ทางมแคเพยงยมหวานใหแลวบอกวา Sorry, I don't know. ขาพเจารสกกลวการใชไวยากรณ๑ผดราวกบเปนเรอง คอขาดบาดตาย ทาใหไมกลาพดคย กวาจะเรยงประโยคใหถกไวยากรณ๑ไดเขากคงไปถามเอาจากคนอนแลว หลายปตอมาขาพเจา
103
ไดรจกกบเพอนชาวอเมรกนคนหนงทบอกขาพเจาวาไวยากรณ๑เขาดอยกวาคนไทยหลายๆ คนเสยดวยซา กแนละ คนไทยเราทองไวยากรณ๑ภาษาของยมาตงแตเลกยนโต มนจะไมแมนไดอยางไร (กไมแมน นนแหละ) ไมกปใหหลงมานจงไดเรมมการบรรจวชาเสรมเขาไปในหลกสตร และใชสอการเรยนการสอนททนสมย มากขน เพอตอบสนองยคสมยทเปลยนไป เชน ภาษาองกฤษเสรม ทหนมาเนนในดานการใชงานในชวตประจาวน อยางมคณภาพ ในหนงสปดาห๑จะมหนงหรอสองคาบทเดกๆ จะไดเรยนภาษาองกฤษกบครตางชาต ซงบรรยากาศ ภายในชนเรยนดงกลาวจะแบงออกเปนสองประเภทคอ วนวายปานมดแตกรง คณครฝรงยนทาตาปรบๆ อยหนา ชน ไมไดรบความสนใจจากนกเรยนแมแตนอย กบอกประเภทคอครฝรงยนพดอยหนาชน ทาไมทามอประกอบ อยางตงอกตงใจและทาตาเหลอกมองนกเรยนเปนเชงถามวา Do you understand? สวนเดกๆ กจะหลกเลยงการ ประสานสายตากบครฝรงและปนหนาใหเรยบเฉยพยายามไมโดดเดนสะดดตาทสดเทาทจะทาได บรรยากาศท นกเรยนจะแสรงทาเปนเขาใจในตวบทเรยน และไมถามเมอสงสยนนกลายเปนเรองปกตไปไดอยางไรกน?
แตกนบวารฐบาลไดหนมามงพฒนาในประเดนทถกตองแลวประเดนหนง แมวาผลลพธ๑จะยงออกมาไมตรงตามเปาอยางทควร การตอเตมจากฐานเดมทไมสมดลยอมแตกตางจากการรอรากถอนโคนแลวลงมอทาใหม ขาพเจานนทราบดวาเหลาผนาตางเลงเหนความสาคญของเยาวชนทเปนอนาคต (และปจจบน) ของชาตดอยแลว แตดวยการสนบสนนอยางครงๆ กลางๆ นนไมสามารถผลกดนใหเยาวชนตาดาๆ สามารถกาวขนสการเปนปญญา ชนอยางแทจรงได ขาพเจาไมเคยรสกวางใจไดเลยวาการศกษาในปจจบนนจะนาพาความสาเรจและความมนคง ในชวตมาใหแกตวขาพเจาได ใบปรญญาวฒการศกษาไมไดเปนสงทบงบอกวาคนคน
104
นมความรความสามารถอกตอไป เปนเพยงแคสงทบอกแตเพยงวา บคคลผน "สาเรจการศกษา" แลวเทานน ณ ในขณะนขาพเจาเองกยงไมร ชะตากรรมของตนวาสงทขาพเจาราเรยนอยนจะไดนาไปใชหรอไม มนษย๑เงนเดอนสวนมากในขณะนไมไดทางาน ตรงตามสาขาวชาทตนเองเรยนมาเสยดวยซา เยาวชนไทยมากมายตางนงนอนใจ ภายใตถอยคาสะกดจตของผ ปกครองครบาอาจารย๑วา ไมตองสนอะไรทงนนจงกมหนากมตาเรยนไปเสยเถดแลวจะไดดเอง แตเมอเวลาผาน พนไปแลวเดกผนาสงสารเหลานน กไดตระหนกในทสดยามทตองตระเวนหางานทา ยคสมยไดเปลยนไปแลว
ทกลาวมานนเปนเพยงแคภาพรวมโดยเบองตน ซงขาพเจาจะไมขอพดถงสวนนอยทประสบความสาเรจ ในการเลาเรยนได แมในสภาวะทางการศกษาเชนน เพราะถงจะนานกเรยนเหลานมาเฉลยกบนกเรยนสวนมากท ขาพเจากลาวถง กยงไมสามารถกลากลนฝนใจจดใหการศกษาไทยอยในระดบทเรยกวาดได นกวจยมลนธ สาธารณสขแหงชาตไดกลาววาประเทศไทยตดอนดบสองจากการจดอนดบประเทศทเรยนหนกทสดในโลก รอง จากประเทศญปนเทานน ไมตองอธบายกนมากกรวาเดกนกเรยนญปนนนเรยนหนกและเกงกาจปานใด ผดกบรอง แชมปอยางประเทศไทยทอตราการศกษาสง แตผลสมฤทธโดยรวมลมเหลวอยางนาเศรา
ชวตนไมไดงายดายเหมอนโฆษณาเครองดมยหอหนงทบอกวา "อยากเปนหมอออ" แลวกจะไดเปน ยก ตวอยางวศวกรรมกบแพทย๑ศาสตร๑ คณะในฝนของหลายๆ คนทมเสนทางเดยวกนนนคอแผนการเรยนวทย๑-คณตฯ แมวาจะเรยนมาเหมอนกน แตเมอแอดมชชนเขามหาวทยาลยแลวกลบกลายเปนหนงคนละมวนไปเสยได ในวย เดกขาพเจากเคยใฝฝนทจะเปนแพทย๑เพอชวยชวตผคน แตกตองตนมาพบกบความเปนจรงอนโหดราย เมอ คณตศาสตร๑กบขาพเจานนไปกนไมไดเลย ความรทางการแพทย๑ของขาพเจาคอนขางนอยนด แตกพอจะทราบ วาการเปนหมอ
105
นนคงไมตองคานวณอะไรมากมายนกอยางทเดกสายวทย๑ฯ เขาเรยนกนมา นอกจากนในบรรดา แพทย๑กยงมแพทย๑ทเกงและไมเกง วนจฉยโรคผดจนคนไขตองเสยเงนซาซอน ไดโรคใหมแถมบาง หรออาจจะถง ขนเสยชวตเลยกม จากกรณขางตนจงสรปไดวา การมผลการเรยนทดจนสอบเขามาเปนหมอไดนน ไมไดเปนสงการนตวาคนผนนจะเปนหมอทดได เหมอนทคนกวาดขยะบางคนมไอควสงกวาวศวกร นกวชาการ ¹ เปนตน
ขาพเจาเชอวาระบบการศกษาทคบแคบนไดรดรอนอสรภาพและตดโอกาสเยาวชนทมอนาคตไปอยาง มากมายอยางนบไมถวน และขาพเจายงมความเชออกวาสงทถวงความเจรญของปวงชนชาวไทยไวคอการเลอก แผนการเรยน เชน การจะเขาเรยนสถาปตยกรรมไดจะตองจบการศกษาระดบมธยมมาจากแผนการเรยนวทย๑- คณตฯเทานน เปนตน อาจจะมนกเรยนสายศลปอยมากมายทสามารถเรยนคณะนและจบออกมาเปนนก ออกแบบทดกได แตดวยการศกษาในระดบมธยมนนชางเยนเยอ จปาถะ จบฉาย มากมายเกนความจาเปน กลาย เปนตวฉดรงใหผลการเรยนออกมาไมโสภานก จนไมไดมโอกาสรบการศกษาตอในสงทพวกเขาพงจะไดรบ ทงการ แอดมชชนทสรางความไมเปนธรรมแกนกเรยนในแตละรนอยางชดเจน (ผเสยหายรายแรงมกเปนนกเรยนรน ทดลองระบบใหมๆ ทยงไมรสรแปดอนใดและยงตงตวไมตดกบระบบใหมทขยนเปลยนแปลงเพอทารายจตใจวาทนกศกษาอยราไป) ระบบการเรยนไฟล๑ทบงคบเชนนจงเปนการตดโอกาสทประเทศไทยจะมบคลากรทม ประสทธภาพเพมขนอยางนาเสยดาย
แมรากฐานเสาเขมยงคงไมแขงแรง แตผใหญของบานเมองเรากลบพยายามปกปดสรางภาพใหแลด เหมอนวาการศกษาไทยกาลงพฒนาอยางไมหยดยงดวยการอดฉดเทคโนโลยเขาไป เปนการแกปญหาและ กลบเกลอนอยางตนเขน ราวกบเอาดนกลบปากหลมอยางลวกๆ แลวเอาเทาตบๆ
106
ซงทาใหขาพเจานกถงกอนเคกท ประดบประดาไปดวยชอคโกแลตขนมหวานละลานตา แตรสชาตเนอเคกกลบหวยแตกโดยสนเชง กอใหเกดความสงสยวาประเทศนเปนประเทศทอยในระหวางการพฒนาหรอไมประสงค๑จะพฒนากนแน การจะปรบปรงพนฐาน การศกษา ตดสงทไมจาเปนออก และเพมเตมในสงทสมควรคงไมไดใชงบประมาณมากมายจนประเทศชาตจะลม ละลายหรอกกระมง หากแตไมมใครคดจะรเรมขนมาอยางจรงจง ไดแตถไถไปไมไดหวงผลในระยะยาว
นอกจากนแลวเหลาเยาวชนเองกอาจจะเรยกไดวาดดายและเมนเฉยกบสภาวะทเปนอย ยงนานวนเหลา เยาวชนยงลดบทบาทในสงคมของตนลง และปลอยใหผใหญชกนาไปอยางวางาย ปราศจากขอสงสยหรอการ ไตรตรองใดๆ คาดวาเปนผลขางเคยงมาจากการศกษาแบบนกแกวนกขนทอง เนนการทองจา ไมมกระบวนการ กระตนทางความคด หรอสงเสรมใหเยาวชนมความคดเปนของตวเอง คากลาวเชงปรชญาทวา "การศกษาไร ขอบเขต" นนเปนจรงอยางแนแท แตระบบการศกษาอนไมเสถยรของไทยกลบสรางขอบเขตใหกบสงทไรขอบเขต ไดอยางนาประหลาดใจ การจะลบขดจากดนนออกเพอมอบโอกาส และเสรภาพในการเรยนรใหกบเยาวชนนน เปนสงทพงกระทากวาแจกแทบเลทหรอมอบทนไปเรยนตอตางประเทศเปนไหนๆ ในเมอบานเมองเรากสามารถ พฒนาไปสความเปนสากลไดเชนเดยวกน
ดงทกลาวมา การศกษาในอดมคตของขาพเจานนอาจจะหางไกลจากความเปนไปไดอยบาง เพราะ เทากบวาจะตองลางบางระบบศกษาดกดาบรรพ๑ของเดมแลวสรางขนมาใหม และเสรมสรางผลกดนการตนรใน เยาวชน แตขาพเจากยงคงคาดหวงวาจะทนไดเหนความเจรญงอกงามของการศกษาไทยภายในรนลกหลานของ ขาพเจาอยด หากสามารถทาไดจรง เราจะกลายเปนประเทศทเปยมไปดวยทรพยากรบคคลอนลาคา
107
และม คณภาพอยางเหลอเฟอ แตเปนเรองนาเศราทภายในประเทศทเปนประชาธปไตย ซง
ทกๆ คนมสทธเสยงเทากนแหงน คาพดและ ความเหนของขาพเจาชางเบาบางไมตางกบเสยงนกกระจบสกเทาใด
ผลงานของ รชนงค๑ กลจนต๑ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรงสต
108
รวมเรองสน
109
“เพยงเพราะเกรด ซงเปนแคตวเลขหนงหลกและอกสอง
ทศนยม ทมอานาจในการกาหนดชวตของพวกเขาเหลานน ไมให
เปนไปตามความฝนของตวเองอยางนาประหลาดใจ เมอลองคดๆด
แลว กฟงดเหมอนจะเปนความจรงทบอกวา “ตวเลขไมกหลกมคา
ไมมากพอกบความฝนทตงใจ”
“ระบบ สโรชา การศกษาแนวใหม”
วนจนทร๑ท ๒๑ กมภาพนธ๑ พทธศกราช ๒๕๕๔
เวลา ๑๖.๑๓ น. ทองฟาแจมใส ลมโชยออนๆ
แซก..แซก
เสยงกาวเทาสาม ส กาวของเดกหญงตวเลกๆสองคนดงขน ในขณะ
ทกาลงเดนเหยยดยางผานเหลากองใบไมหลากสทรวงหลนจากตนฉาฉาตน
ใหญ บรเวณหลงโรงเรยนบญอดมวทยาทคณลงภารโรงเปนคนกวาดกองทง
ไว และเดนตรงไปยงโต๏ะมาหนออนใกลๆ
เดกผหญงคนแรกเธอปกชอตรงบรเวณอกเสอวา “สโรชา สรนธ
วงศ๑” เธอตดผมสนในระดบตงหพอด เธอดมสหนาเครงเครยดและหนกใจกบ
ปญหาบางอยางทเพงประสบพบเจอมาไมนานมาน แตเดกผหญงอกคนหนง
ทมากบเธอนนแตกตางกนอยางสนเชง เดกผหญงคนนมชอปกไวทอกเสอวา
“สภลกษณ๑ ยนต๑นกร” เธอมผมดาขลบมดยาวสลวยพรอมกบประดบดวยโบส
110
นาเงนเสนเลกๆ มสหนายมแยมเบกบานใจ ซงแสดงใหเหนวา เพอนซคน
สามารถเรยกไดวา มอารมณ๑และทรงผมทแตกตางกนราวฟากบเหวกคงไมผด
เลย
“โอยยยยย อะไรกนนกกนหนานะ นาเบอจรงๆ”
สโรชาบนอยางหวเสยในขณะทกาลงหยอนสะโพกนงลงบนเกาอ
มาหนออนอยางแรง ทาเอาสภลกษณ๑ ยมตลกกบทาทางหวฟดหวเหวยงของ
เพอนตวเอง กอนขจะพาตวเองนงลงบนเกาอมาหนออนอกฟากหนง พรอม
ทงเอยคาปลอบประโลมเพอนใหใจเยนลง
“ใจเยนๆหนอยสก คอยๆคดกได ยงมเวลาใหคดตงเยอะแยะ”
ทนททเพอนสาวกลาวขน กทาให ก หรอเดกหญงสโรชา หยด
โวยวายกอนจะขมวดควเปนปมแลวแสยะยมทมมปากอยางเซงๆ
“เธอมนกพดไดสนาฟา เธอรทางเดนของตวเองแลว แตดฉนส!
โอ๏ยยยย ฉนจะบาตาย การศกษาสมยนทาเอาฉนปวดหว!”
ก บนกครงกอนจะเอาหนาฟบลงกบโต๏ะอยางแรง แนนอนเจาตวก
ถงกบรองซด กบความงเงาของตวเอง นาฟา หรอเดกหญงสภลกษณ๑ กไดแต
สายหนาอยางเหนอยออนแลวมองเพอนของตวเองราวกบเดกนอยกไมปาน...
เฮอ โวยวายเหมอนเดกอนบาลจรงจรง
111
“นก มนกมทางเลอกสอง สามทางคอ สายวทย๑ สายศลป หรอ
ลาออกจากโรงเรยน แลวไปตอสายอาชพ เธอชอบอนไหนกเลอกไปซ คด
อะไรมากละ”
ตง!!
“วย!!”
“แต-ฉน-คด”
“...”
นาเอาหามอกมปากตวเองไวแนน เพราะตกใจกบเสยงมอตโต๏ะของ
กทมาแบบรวดเรวและรนแรง จนเธอตงตวไมทน กไดแตหรตามองจองไปท
นยน๑ตาอกฝายอยางไมพอใจพรอมๆกบการกดฟนในปากเลกนอย เพอ
แสดงออกใหอกฝายทราบวา ตนเองกาลงอยในสภาวะ “เครยด” สดๆ
“เอม...งน เธอชอบอะไรมากกวากน วทย๑? หรอ ภาษา?
นาฟาถามขอของใจ เธอคดวา ถากเลอกคาตอบทกาหนดใหได เธอ
กนาจะพออธบายแนวทางในการเลอกแผนการเรยน ม.ปลาย ใหกบกได
เพราะเหลอเวลาอกไมกวนทตองยนแบบสอบถามความตองการในการเรยน
แผนการเรยนตอในระดบชน ม.ปลาย ของโรงเรยนแลว และอกไมกอาทตย๑ก
จะตองสอบเลอนชนจากเดกมธยมปท ๓ ไปเปนเดกนกเรยนมธยมปท ๔ ให
112
ไดตามเกณฑ๑ทโรงเรยนกาหนดอก เฮอ...คดแลวปวดหวแทนจรงๆ อยางวา
แหละนะ ชวง ม.๓ เปนอะไรท วนวายกบตวเองสดๆเลยทเดยว
“นาฟาฟงกกคนนนะจ๏ะ”
หลงจากทเงยบกบคาถามทไดยนอยนาน กกกลาวขนอยางกระแน๏ะ
กระแหน ในขณะทใบไมของตนฉาฉาเรมรวงหลนลงมาอก เนองดวยกระแส
ลมออนๆ ทพดโปรยลงมา
“อม...อะไรละ?”
นาฟา ถามดวยความสนใจ
“คอ...เธอกรใชไหมวา โตขนฉนอยากเปนนกประพนธ๑..?
“อม”
“ฉนชอบทจะแตงเพลง แตงนยาย แตงเรอยเปอย”
“อม”
“ฉนอยากจะเปนนกประพนธ๑ ชอดงของเมองไทย...แบบพนตเพลง
หอหมก อะไรแบบนน ชางเปนความฝนทลาเลศจรงๆ วาไหม?”
“..นต อะไรนะ?‛
113
“โธ..! ชางมนเถอะๆ ฉนจะพดตอนะ..แลว คอ ทงสายวทย๑ทงสาย
ศลปเนยะ..”
“ไมรจะลงอะไร? ใหตรงกบความฝนเธองนหรอ?‛
“ถกตองนะคราบบบบบ!!‛
ก ทาทาเลยนแบบพธกรชอดงของเมองไทย พลางขยบตาวบๆวบๆ
ใหกบเพอนสาวทเดาใจของเธอถกเสยนกระไร ไมเสยแรงทคบกนมานานถง
สามสป รใจกนจรงๆ
“ฉนวานะก อาชพนกประพนธ๑นะ จะเรยนอะไรกไดเหมอนกน แต
เธอนาจะลงสายวทย๑แบบฉนด เพราะเธอกเกงวทย๑ คณตกใชได ภาษากไปไว
แลวสกวนจะไปด ทางเลอกกมเยอะ อาชพกมถมไป จะยงไง สายวทย๑กด
ทสด!‛
แปะๆๆๆ
“โอโหเฮะ! เธอคนนมาเปนคาขวญ คากลอนกนเลยทเดยว จาๆคณ
นาฟา”
ก ปรบมอดวยความชนชม ในทาทางของนาฟาทกาหมดอยางมงมน
และคาพดของนาฟากทาใหกเรมผอนคลายความหนกใจลงไปบาง แตกยงม
ขอของใจอยบางประการ เธอจงขดจงหวะความมงมนของนาฟา โดยการเอย
แทรกเขามา
114
“แต...ฉนไมชอบคณตศาสตร๑ และครแนะแนวเคยบอกวา ถาไม
ชอบกอยาไปเลอก ไมงนจะทาออกมาไดไมด เสยทงโอกาส เสยทงเวลา
โอยยยยย”
“อาว!? เธอนบาหรอเปลา เรยนคณตกออกจะใชได แตไหงไมชอบ
ไดไงกไมร เออ...แลว วทยาศาสตร๑ ละ?‛
“กชอบบางเรองบางบทนะ แตทสาคญทสดคอ ฉนเกลยดฟสกส๑
มากเลย”
“เอม....แลวภาษาละ?‛
นาฟายงคาถามสดทาย กขมวดควพลางทาหนาครนคดอยางจรงจง
ตอนนเธอกาลงวนวายกบการขบคดในใจ...โอย ภาษาเปนวชาทชอบทสดเลย
แต....ถาลงเรยนไปแลวไปไมรอดละ หางานกไมได ทางเลอกนอยกวาเดก
วทย๑อก จะทาอยางไงดละ? โอยยยย คดแลวปวดหว อยางวาแหละนะ ระบบ
การศกษาสมยน ทาไมมนทาใหฉนรสกมนกบตวเองจรงส...
“วาไงก?‛
“ห๏ะ?..คอก..ชอบ ชอบมากเลย”
“งนกเลอกลงสายศลปส โรงเรยนเรากมหลายภาษาใหเลอกนะ ทง
ฝรงเศส ญปน จน เกาหล เยอะ...”
115
“หยด!...ฉนรนา ภาษาโรงเรยนของเรามนเกอบจะรอบโลกเลย เฮอ..
เขาเรองตอนะ คอมนกคงจะด ถาฉนจะเลอกสายศลปภาษา แตทางเลอกใน
อนาคตมนจะแคบลงนะ แลวฉนกไมรดวยวาโตขนจะทางานอะไรทเปนหลก
เปนแหลงจรงๆ และอยางทเธอบอก นกประพนธ๑นะ ไมวาสายไหน ลงเรยน
อะไร กเปนไดเหมอนๆกน ของแบบนมนอยท พรสวรรค๑”
“อม..ใชแลว!‛
“แสดงวาฉนควรเลอกลงสายศลปใชไหม?‛
“ชายยยยยยยย”
นาฟาลากเสยงยาว พลางยมอยางออนโยนใหกบก แตไหงกกลบไป
ทาหนาหนกใจกวาเดมละเนย? นาฟาเรมจบความผดปกตของเพอนได จงเอย
ปากถามดวยความกงวล
“เปนอะไรหรอเปลาก? ดเครยดกวาเดม”
“หม?..อ๐อ เออ..กแคคดอะไรเลนๆนะ”
“คดอะไรเหรอ?‛
นาฟาถามอยางสนใจ กคอยๆเงยหนามองเพอน กอนจะถอนหายใจ
ยาว แลวคอนๆยมเมมปากเหมอนกบคดอะไรบางอยาง แลวคอยๆเอยปาก
ตอบคาถามอยากรของนาฟา
116
“ก...ลองคดดส ถาเราไดเรยนอะไรทเราสนใจมากๆ หรอไดเรยน
ความรในดายอาชพนนๆ ทเราชอบอยางจรงจง มนจะเปนอยางไร?‛
“อม...กคงจะสนกและกมความสขมากๆเลยนะส ทาไมละ? อยาก
ใหเปนแบบนนเหรอก?‛
“ใช...ลองคดดนะ สมมตวา ตอนเรยนอยชนมธยมศกษาตอนตน เรา
ไดเรยนทกษะตางๆทเปนขนพนฐานของแตละสาระวชา และทกๆคนกตงมน
กบความฝน วาอยากเปนหมอ เปนวศวกร เปนคณคร เปนนกรอง เปนนก
ดนตร แลวพอขนชนมธยมศกษาตอนปลาย ปบ!‛
“ออ!!‛
“ทกคนกจะไดเรยนแบบทตวเองตองการ! จนจบชวงชนเลย!‛
“เอ๐?? เธอหมายถง ในชวงเวลาสามป ม.๑ ม.๒ ม.๓ ถาเธอฝนอยาก
เปนนกประพนธ๑ เธอกจะไดเรยนแตเรองทใชในดานประพนธ๑ตงแต ม.๔ ไป
จนถง ม.๖ หรอมหาลยอะไรไปเลยหรอ”
“ใชแลวละ! จะไดไมตองมานงเรยนเรองทไมจาเปนใน
ชวตประจาวนใหเครยดไปเปลาๆ แบบทเอาไปใชจรงๆกบตวเองไมไดไง
อยางทเขาชอบพดกนวา พายอาร๑ยกกาลงสองเรยนไปวดจานหรอไงนนและ
ทงๆทพายอาร๑เปนวชาหากนของพวกสถาปตย๑เลยดวยซาไป”
117
“เฮย..จรงดวย ฉนวามนนาสนใจมากเลยนะ จะวาไป ถาไดเรยนแต
เรองทนาจะนาไปใชในดานทเราสนใจ มนคงจะเรยนไปไดอยางมความสข
จรงๆนะ แบบทไมตองรอใหเขาไปมหาลยเลย เออ...แลวถาเกดวา...เปลยนใจ
มาทหลงมาแบบนละ? คอมนกอาจจะมอะไรมาเปลยนความคดตวเองได
เหมอนกนนะ”
“กสามารถกลบมาเลอกเรยนใหมไดไงละ แบบมหาลยไปเลย”
“โอโห..แบบแกเกนเรยนกยงไดใชไหม?‛
“ชายยย..ฉนวามนออกจะดนาสนกดจรงไหม? ดกวาจะตองมาเรยน
อะไรทเราไมชอบแลวยงโดนบงคบใหเรยนในแบบน แบบนน แบบนน แลว
เรากทาออกมาไดไมด ทงๆทเรองอนหรอบทอนเรากทาไดดกวาหลายเทา
แลวเราจะยอมใหเรองทเราทาๆไดไมคอยดแลวกยงเอาไปใชในชวตจรงๆ
หรออนาคตทเราตองการกไมได มากดเกรด กดคะแนน ดบอนาคตเราหรอ”
“อม..มนกถกนะ ฉนเหนดวยทสดเลย!‛
“ลองคดดส สมมตวาฉนอยากเปนนกเขยน เรองพนททรงกระบอก
เรองเซต เรองตวประกอบ เรองสญกรณ๑วทยาศาสตร๑ เรองการปรบดลยภาพ
ในรางกายสงมชวต จาเปนไหมทตองเรยนอยางบากบน เพยงเพราะเกรด ถง
จะไดความรมา แตกนาไปใชจรงๆไมไดเลย จรงไหม”
118
“อมมมม!! พดซะ ฉนเหนภาพเลยนะก ยกตวอยางไดชดเจนจรงๆ
เลย”
“ใชไหมละ ถาระบบการศกษาเปนแบบทฉนบอก ฉนวาประเทศ
ของเราคงจะมแตคนเกงๆเตมไปหมดเลย เพราะไดถกบมเพาะมาตงแตแรกๆ..
แตยงไงกเปนไดแคความฝนนะ แตถามกคงจะดมากๆเลยวาไหม”
“นนสนะ...ไมแนอาจจะเปนจรงๆกได จรงไหมละ ไมแนนะ พรงน
กระทรวงศกษาเขาอาจจะเปลยนระบบกะทนหนกได!‛
“บาแลวนาฟา ฮาๆๆ เธอ นมนทาใหฉนหายเครยดไดตลอดเลยส
นา”
กยมกวาง กอนจะหยบกระดาษทเปนรอยพบสเหลยม สามสทบ
กระเปากระโปรงของตวเองออกมาคลออกด พบวากระดาษแผนทอยในมอ
คอ แบบสอบถามความสนใจในการเลอกแผนการเรยนตอไปในระดบชน
มธยมศกษาปท ๔ ของโรงเรยนบญอดมวทยา
“แลวกคดออกหรอยงวาจะเลอกลงสายอะไร?‛
“อม..ใจเยนหนอยส นาฟา คอยคดกได ยงมเวลาใหคดตงเยอะแยะ”
“เอ๐?? น? เธอลอกคาพดฉน?‛
119
“เอาไวฉนจะรอดกอนนะ วาพรงนกระทรวงศกษาจะเปลยนระบบ
การศกษาอยางทฝนไวหรอเปลา ไวถงตอนนนกคอยตดสนใจอกทกได”
“เธอนมนแปลกคนจรง เหลอเวลาไมถงหนงอาทตย๑เองนะ”
“เอา!? เธอบอกเองไมใชหรอ วาพรงนกระทรวงเขาอาจจะเปลยน
ระบบกะทนหนกได!‛
“เออ..จรงดวย ฉนลมไปไดไงนะ?‛
“ฮะๆ คดไปคดมามนกเหมอนจะลงตวมากจรงๆ คดดสไดเรยนวชา
ทชอบตงสามสปและตดตอกนไปเรอยๆจนจบและชานาญ...เราคงจะม
ความสขกบการเรยนและอาชพทไดทาตามความฝนของตวเอง...รวมถงของ
คนอนๆทถกปดโอกาส เพยงเพราะตวเลขไมกหลกทมคาไมมากพอกบความ
ฝนทตงใจ พวกเขาเองกคงจะมความสขไปตลอดชวตเลยวาไหม?‛
“อม..นคอสงทแนนอนทสดแลวละ..ขอใหเปนจรงเถอะ”
เดกทงสองตางมองหนาสบตากบอกฝาย แลวจๆกและนาฟาหวเราะ
พรอมกนอยางไมไดนดหมาย ดเหมอนทงสองจะอยากใหกระทรวงเปลยน
ระบบการศกษาทนททนใดจรงๆ และถาเปนแบบนน กเองกคงจะไมตองมา
นงคดใหวนวายกบทางเลอกของตนเอง และมความสขสดๆในชวงชวตวย
เรยนของเธอ รวมถงเดกคนอนๆ ทคนพบตวเองจนเจอและทาไดดในเรองนน
แตไมมสทธไดทาตามอยางทตนฝนไว โดยทเลอกไมไดกบทางเลอกทแคบลง
ทกวน เพยงเพราะเกรด ซงเปนแคตวเลขหนงหลกและอกสองทศนยม ทม
120
อานาจในการกาหนดชวตของพวกเขาเหลานน ไมใหเปนไปตามความฝนของ
ตวเองอยางนาประหลาดใจ เมอลองคดๆดแลว กฟงดเหมอนจะเปนความจรง
ทบอกวา “ตวเลขไมกหลกมคาไมมากพอกบความฝนทตงใจ”...อยางไรกตาม
หวงวา ระบบการศกษาในฝนของ “สโรชา” จะเปนจรงในสกวนหนง...คณ
เหนดวยไหมคะ?
ผลงานของ สโรชา อนถนอม โรงเรยนลาปางกลยาณ
121
“อยาไปดเอยงเลยคะคณคร ความฝนมนจะเปนจรงไดหรอเปลา เรากไมมทางร แตความฝนของใคร มนกยอมจะงดงามอยในหวใจของใครคนนนเสมอใชเหรอคะ”
โรงเรยนของขนทอง
“จะไปเฝาพระอนทร๑รไง? นายฮก!” ประโยคนนวงเขากระแทกรหของฉน พรอมๆกบเสยงแปรงลบ
กระดานกระทบโต๏ะ เปลาหรอก...ฉนไมไดตกใจ เพราะมนเปนเสยงทเกดขนทกววนในเวลาประมาณบายโมงตรงไปจนถงบายสองโมงกวาๆ
ฉนชนเสยแลว... ฉนเหนนายฮกพยายามยกหนงตาขน...ออ ขอเตมสวนขยายประโยค
วา“อยางยากลาบาก”ลงไปดวยจะดกวา ครมยร(ซงเดกๆอยางเรามกจะเรยกแกตามรปรางวา “พะยน”
มากกวา)เดนแหวกกลมนกเรยนแถวหนา ผานนกเรยนแถวกลาง จนไปประจนหนากบนายฮกซงเปนนกเรยนแถวหลง
“ครบอกเธอกครงกหนแลว วาอยานอนดก นคงมวแตเลนเกมส๑อกละซ”
ครมยรยงคง‘เทศนา’นายฮกตอไปอกยาวเหยยดดวย‘หลกธรรม’ทฉนไมเคยอานพบในพระไตรปฎก ไบเบล อลกรอาน หรอคมภร๑ศาสนาฉบบใดๆในโลก
จนกระทงแกพอใจ (หรอเหนอยฉนกไมทราบได) แกจงหนหลงเดนกลบไปยงเกาอของแก...
ฉนไมเคยเหนนายฮก โตแยงหรอปรปากพราแกตวใดๆแมเพยงครงคา นอกจากการอาปากหาวแทนคาอนโมทนาสาธ ซงฉนแอบดใจเหลอเกนท
122
ครพะยน เอ๏ย! มยร ...ไมทนเหน ไมอยางนนเราคงไดฟงเทศน๑กนอกหลายกณฑ๑
ฉนสงสารนายฮกเหลอเกน วยขนาดนายฮกไมนาจะตองทาอะไรทมนหนกหนาเกนตวขนาดนน !
มหงส---เพอนสนทของฉน (ซงไมไดเรยนหนงสอเพราะตองชวยพอกบแมทางาน)เคยเลาใหฉนฟงวา เขาเคยพบนายฮกทชายปาใกลททางานในตอนเชาตรวนหนงของฤดทานา
ตอนนนนายฮกกาลงกลบบาน ซงมหงส๑แอบกระซบกระซาบกบฉนวา “นาจะเรยกวา “โพรง”เหนจะเหมาะกวา”
ดวยฐานะทแสนอตคด ทาใหนายฮกจาใจตองทางานกลางคนโดยไมมทางหลกเลยง ไมมใครร...วางานททาใหนายฮกตองกลบบานตอนเชามดทกวนคองานอะไร แตททกชวตในหมบานหนองนกแหงนรดกคอ นายฮกเปนเดกวานอนสอนงาย ไปโรงเรยนทกวนไมเคยขาด และทสาคญ...นายฮกไมเคยเกยวของกบรานเกมทบมเพาะความรนแรง (ขอเขยนตออกนดเถอะวา – อยางทครมยรกลาวหา)
“ยยเอยง มวคดอะไรอย ครเหนเธอเหมอออกไปนอกหนาตางนานแลวนะ”
เสยงแหวๆของครมยรปลกใหฉนตนจากมโนนก แก‘ยางสามขม’เขามาหาฉน กรยาอาการของแกทาใหฉนอดนกเปรยบเทยบกบนางผเสอสมทรในเรอง พระอภยมณ ทมหงส๑เคยเลาใหฉนฟงไมได
“เปลานคะ หนกาลงคดอะไรนดหนอย” “คดอะไรนดหนอย? แหม.....ม......ม” แกลากเสยงยาว “แมเอยงนอย
คอยรก เธอมวแตฝนหวานถงพสดายอยละซ ถงไมไดยนทครถาม”
123
สนเสยงแสบแกวหของครมยร ฉนกไดยนเสยงโหฮวผวปากของเพอนๆในหองดงลน จนฉนอายแทบแทรกแผนฟาหน
โธ...ฉนนะหรอ จะไปฝนสงขนาดนน พสดายออกจะรปหลอพอรวย เรยนกเกง มเหรอทพเขาจะมาสนใจเดกปอนๆ หวสมอง‘ปกแปนปก’อยางฉน
และทสาคญ ใครๆกรวาพสดายเปนแฟนกบพการเวก-ดรมเมเยอร๑ประจาโรงเรยน แลวฉนจะไปใฝฝนถงพเขาใหไดอะไรขนมา
“อยาไปดเอยงเลยคะคณคร ความฝนมนจะเปนจรงไดหรอเปลา เรากไมมทางร แตความฝนของใคร มนกยอมจะงดงามอยในหวใจของใครคนนนเสมอใชเหรอคะ”
“แหม...ขนทอง หนชางพดไดไพเราะถกใจครเหลอเกน เดกอะไรทงสวยทงนารก แถมยงฉลาดพดอก” ครมยรยมยองใหลกศษย๑คนโปรด “อะ ดขนทองเปนตวอยางไวนะคะนกเรยน อยากเปนเดกดของผใหญตองทาตวอยางขนทองเคา ใครพบใครเหนเคากรกกชอบ”
แกปรายสายตามามองฉนแวบหนง แวบเดยวจรงๆ “อยาไปเอาอยางยยเอยง รายเนย เฮอ...อยาใหครพดเลย” วาแลว แก
กเดนกลบไปยงเกาอของแก...อกครง ยยขนทองหนมาแลบลนใสฉนทหนง ซงมนกกนระยะเวลาเพยง
‘แวบเดยวจรงๆ’จนครมยรคงไมทนสงเกตเหน และนาหนาอยางฉนกไมรจะลกขนฟองใหมนไดอะไรขนมา เพราะพอกบแมของฉนสอนอยเสมอวา อยาเปนเดกขฟอง
‘ตงแตบรรพบรษปยาตาทวดของเรา ไมเคยมใครมนสยแบบนนนะลก’
124
ครมยรตวดลายมอหยกๆกนแกวงหยบๆอยหนาชนเรยน ไมมใครสนใจฉนอกตอไป คงจะพอๆกบทไมมใครสนใจนายฮก-ผยากไร นายเคาแมว-พนกงานเสร๑ฟยามราตร และนายแสก-หลานชายสปเหรอ...ทกาลงนงสะลมสะลออยหลงหองนนแหละ
ขนทองลกจากทนง เดนไปอาสาชวยครมยรลบกระดานอกฟากหนงซงคณครทสอนในชวโมงทแลวเขยนทงเอาไว
“หนชวยเขยนลงกระดานใหไหมคะคณคร หนา ๑๘-๒๒ ใชไหมคะ...หนทองจาไดหมดแลวละคะ”
“แหม ขอบใจมากเลยจะขนทอง หนชางเปนเดกดจรงๆ” ลมยามบายแกๆพดเอาอากาศแหงๆของกลางฤดหนาวเขามาทาง
หนาตางทเปดทงไว จากปลายหางตาฉนเหนยยหงส๑หยกหยบตลบแปงขนมาตบหนาตวเองเบาๆสอง-สามท กอนจะตามดวยลปสตกสแดงแจ๏ดทฉนไมคอยชอบเทาไรนก
ฉนเคยไดยนครมยรดยยหงส๑หยกหลายครงแลว วายยหงส๑หยกดแตแตงหนาแตงตา ...ทาสวยแตไมมสมอง ถามอะไรกไมตอบ ตางกนลบลบกบ “แกว”-พสาวตางบดาของหงส๑หยก
“ครวาทเธอเปนแบบน มนเปนเพราะเธอชอบกนใบกะเพราแนๆ เธอนาจะเปลยนไปกนผลไมสกอยางพสาวของเธอบางนะ เผอเธอจะไดฉลาดขนมาบาง”
เสยงกรนเบาๆของนายฮกทาใหฉนแอบอจฉาเลกๆกบมมสบายของเดกหลงหอง...ทครไมเคยใสใจ ความงวงหงาวหาวนอนคลายกบเปนโรคตดตอทแพรเชอไดรวดเรวเพยงแคหายใจรวมกน ฉนพยายามปรอหนงตาทหนกหนวงราวกบมใครเอากอนหนมาถวงเอาไว...ดวยความลาบากเตมท
125
ไดยนเสยงของมหงส๑เพอนรกแววมาจากทใดทหนงวา ‘เยนน แกอยาลมมาเลยงฉนนะโวย’
“ไดซเพอนรก เดยวเยนนฉนเลยงเอง...” ฉนรสกวารมฝปากของฉนพมพ าอะไรบางอยางแผวเบา ในขณะท
ภายในใจกไดแตรอคอยวาเมอไร โรงเรยนจะเลกเสยท...
ผลงานของ สทธศกด บญมา โรงเรยนประชาราชวทยา
126
“ถาอยๆ โรงเรยนเราเขาเรยนตอนเกาโมง... เรากตนสายไดสนะ ถาเลกเรยนบายสอง เรากมเวลาเลนเกมสไดนานขนอก …แตชวตของเราจะใหมแตเกมสหรอไง? มนไมไดกาหนดวาเราจะไดเปนดไซเนอรอยางทใฝฝนสกหนอยนนา”
การศกษาทฉนตองการ ตด! ตด! ตด! เสยงนาฬกาปลกจากโทรศพท๑มอถอดงขนไมหยดในเวลาหานาฬกาเศษๆ แตขณะนกจวนจะตหาครงแลว รางบางทนอนหลบไมเปนทาบนเตยงกไมมวแววทจะตนเลยสกนด “เปรยว!” ...และนนไง นาฬกาปลกไมตน แลวถาเปนเสยงของมารดาบงเกดเกลาละ “จะไปโรงเรยนไหมวนน” เปลอกตาทในตอนแรกปดสนทอย เบงโพลงขนมาทนทหลงจากทไดยนเสยงอนคนห กอนผถกเรยกจะเดงตวขนมานงขยตาบนเตยงอยางงวเงยพลางคดอยางหงดหงดในใจ ‘ทาไมตองไปโรงเรยนดวยนะ’ “วนหลงแมจะไมใหเลนคอมพวเตอร๑ดกๆ ดนๆ อกแลว เลนดกทไรกตนสายทกท” ผเปนแมพดตอ “โธ! แมคะ การบานทโรงเรยนเยอะแยะจะตาย หนตองหาขอมลนะคะ” เปรยวอางเหตผลเดมๆ กอนจะเดนโงนเงนเขาหองนาไปทากจวตรประจาวนทแสนนาเบอในความคดของเธอ
127
“หวานไมเหนจะเปนแบบลกเลยนะเปรยว เมอไหรจะแกนสยเดมๆ ไดฮะ” เสยงของแมยงคงดงตามมาอก เปรยวเบปากหนากระจกทสะทอนภาพของเดกสาวหวฟหนาตาขนมว ...หงดหงดทตองตนเชาๆ ไปโรงเรยนทกวนและทหงดหงดเปนทสดคงเปนเพราะแมเอาเธอไปเปรยบกบนองสาวอกแลว ‘อะไรๆ กยยหวาน’ “เปรยว! หวาน! รถโรงเรยนมาแลว” หลงจากทไดยนดงนน หวาน เดกนกเรยนชนม. 2โรงเรยนวลยวลย๑กรบสะพายกระเปาใสรองเทาและเดนขนรถโรงเรยนไป ในขณะท เปรยว พสาวของเธอกาลงยดหนงสอเรยนลงกระเปา ผมเพายงไมถกเปยและเสอนกเรยนกยงคงอยขางนอกกระโปรง เปรยวรบวงมาใสรองเทา แบกกระเปาพะรงพะรง และรบกลกจอขนรถโรงเรยน เหตการณ๑เดมๆ ทตองเกดขนทกวนทาใหคนเปนแมตองสายหนาอยางเออมระอา “พเปรยว ตนสายอกแลว” หวานทกขนพรอมกบรบกระเปาเปของพสาวมาชวยถอ “เออหนา เมอคนเลนเกมส๑นานไปหนอย เฮอ! แมนกนะ เอะอะๆ กบนลกเดยว” เปรยวพมพาเสยงเบาพอใหนองสาวไดยนกอนจะเอามอสางผมและถกเปยอยางลวกๆ พรอมกบจดเสอผาใหเขาทเขาทาง “ทาไมตองตนเชา ทาไมตองไปโรงเรยน ทาไมตองเรยนนะ!” “พเปรยวใจเยนสคะ คดอะไรในแงลบอกแลว เรยนไปมวชาความรแลวเราจะไดเอาไปทางานไดไง”
“พอยากเปนดไซเนอร๑ แควาดภาพรางใหสวยๆ มสไตล๑กพอน ไมเหนตองเรยนคณต เรยนกราฟหรอนงเรยนเรองรอกเรองคานสกหนอย พไมไดอยากเปนนกปรชญานะ” ผเปนพบนหนาหงกหนางอ
128
“พกคดอยางนอกแลวดไซเนอร๑ไมไดใชแควาดภาพเปนอยางเดยวนะคะ ไมงนทกคนกเปนดไซเนอร๑กนไดหมดส การออกแบบเสอผากระเปารองเทา มนกตองมการคานวณสดสวน กะระยะความสง ความหนา ความบาง อยางทเราเรยนในคณตไงคะ แถมวทย๑เนย ถาพไมเรยนพจะรไหมวา อากาศรอนๆ หามใสเสอสดา ไมงนมนจะดดแสงและยงทาใหรอน สอะไรๆ มสมบตดดแสง คายแสง นอกจากนถา...” “หวาน พอ! พจะนอน” และสดทายเปรยวกตดบทไปดอๆ และฟบตวหลบไปกบเบาะบนรถ หลงจากท รถรบสงนกเร ยนของโรงเรยนวลย วลย๑แลนบนถนนลาดยางรบเดกนกเรยนตงแตชนประถมไปถงชนมธยมไปสงถงโรงเรยน หวานกตองทาหนาทเดมๆ คอพยายามปลกพสาวใหตน มนไมใชเรองยากอะไร แตเธอกเกรงใจรถโรงเรยนเปนนะ เปรยวและหวานแยกกนเขาเรยนเพราะอยคนละระดบชน กอนเขาเรยน นสยเดมๆ ของเปรยวคอการลอกการบานเพอน ทกวชาเลยดวยซา สวนเรองทอางกบแมวาหาขอมลอะไรนนนะเหรอ เปลาหรอก ความจรงแลวชวงเวลากอนเขานอน เธอมกจะเอามนไปหมกมนกบการเลนเกมส๑ออนไลน๑ตางหากละ ตง ตง… ออดเขาเรยนคาบศนย๑ดงขน แตมอทใชปนงานของเปรยวกยงคงจดหยกๆ ตอ วนนคาบศนย๑คอแนะแนว ในความคดของเปรยว แนะแนวเปนวชาทนาเบอมาก! ครมณจะเขามาพลามเรองการสอบเขามหา’ลยและเรองการสอบเขาโรงเรยนอน
แตเผอญเปรยวไมคดจะยายไปทไหนอยแลว จงฟงผานๆ หและใชเวลาทงคาบในการลอกการบาน
129
“สวสดครบนกเรยน!” เสยงทมตาของผชายดงขนกองหอง เรยกความสนใจจากนกเรยนทง
หองใหเงยหนาขนและมองไปยงตนเสยง พลางความสงสยกเกดขนในหวของนกเรยนหลายๆ คน‘ครแนะแนวคนใหมเหรอเนย’
“ครชอครภพ มาสอนแทนครมณ เพราะวนนครมณไมสบาย” ชายวยกลางคนแตงตวดสะอาดสะอานเรมแนะนาตว “และใครทไมอยากเรยนกบคร กเชญออกไปนงรอขางนอกกอนกได”
ประโยคทครแนะแนวคนใหมพดทงทายทาใหเปรยวตองหยดชะงกการลอกงานและเกบมนลงใตโต๏ะ กอนจะนงชนคางมองกระดานอยางเบอๆ
“วนนครจะแจกกระดาษใหคนละหนงแผน แลวลองใหนกเรยนเขยนดนะวา ‘การศกษาทนกเรยนตองการ’ ทนกเรยนอยากไดนนเปนแบบไหน ขางหนาเขยนสงทตองการ สวนขางหลงเขยนเหตผล คนทไมสงคณครจะไมต แตจะหกคะแนนกพอ ออ! แลวกไมตองเขยนชอไวนะ”
หลงจากทครภพพดจบ หวหนาหองกเรมเดนแจกกระดาษแผนไมใหญมาก เปรยวหยบมนขนมามองดวยสายตาเจาเลห๑ ...การศกษาทเราตองการงนเหรอ ห!
เปรยวเรมลงมอเขยนบนแผนกระดาษสขาวเรอยๆ กอนจะพลกหนาไปเขยนเหตผลทดานหลง
“เสรจแลวสงเลยไหมคะ” เปรยวยกมอขนถาม
“หา! เปรยวแกเขยนเสรจแลวเหรอ” “เรวไปมย” “เปรยวเสรจคนแรกเหรอเนย!”
130
...และรสกคาถามของเปรยวจะทาใหเพอนๆ หลายคนองไมนอยเลยทเดยว
“ยงจะ เดยวรอเกบทเดยว” ครภพตอบกลบ สวนเปรยวกนงมองกระดาษในมอพลางยมกบตวเอง
เวลาผานไปสกพก ทกคนในหองกดเหมอนจะเขยนกนเสรจแลว ครภพจงเรยกเกบ จากนนครจงหยบออกมาสองใบจากยสบกวาใบ “ครจะสมเลอกนะ เอาละคนแรกเขยนวา…
‘อยากใหเรมเรยนเกาโมง เลกบายสอง เรยนคาบละยสบนาท พกเทยงสกชวโมง การบานนอยๆ ทดสะนะสกสาบอยๆ ครไมโหดไมตเดกไมหกคะแนนดวย’ ...ทศนศกษา เขยนผดดวยนะเนยนาสนใจดแฮะ เอาละมาฟงเหตผล
กนบาง ‘ขเกยจตนเชา อยากกลบไปเลนเกมสเรวๆ ขเกยจเรยนเยอะ งวง ขเกยจทาการบาน ยงไงกทาไมได ครตเจบ ไมชอบ เดยวไดเกรดนอย’” หลงจากทครภพอานกระดาษใบนนเสรจ เปรยวกแสดงทาทฟบ
หมอบลงบนโต๏ะทนท ใบหนาแดงระเรอดวยความเขนอาย ไมตองสงสยเลยดวยซาวาทาไม เพราะจากทาทางของเปรยวแลว คนทเหนกนาจะรเลยวาเจาของกระดาษแผนนนไมใชใครทไหนไกล
ซงดเหมอนคนทงหองกนาจะรเหมอนกน เพราะวาคนทเขยนคาวา ‘ทศนศกษา’ ไมเปนมอยคนเดยว
“ไมเหนตองอายเลยน” ครภพมองเธอยมๆ เพราะคงจะดออกจากอาการวาใครนาจะเปนคนเขยน
131
“ครดใจนะทเธอกลาเขยนความจรงจากความคดของเธอลงไป ดกวาทจะปนคาพดใหสวยหรแตในใจกลบคดอกอยางนะ แตบางท เธอกตองลองคดดบางวา ถาเธอไดเขาไปในโรงเรยนทสอนอยางทเธออยากจะเรยนจรงๆ ตวของเธอเองจะเกดอะไรขน ครจะไมบอก แตครขอใหเธอ ไมใชส ... ตองขอใหนกเรยนทกคนเลย ลองกลบไปแลวเกบไปคดละกน”
ครภพสาธยายยาวแตคราวนเปรยวกลบตงใจฟงผดกบปกตทเธอมกจะทาหนาเบอหนาย
“ความจรงแลว ครไมมสทธทจะเปลยนความคดของเธอ เพราะคนทมสทธนนคอตวของเธอเอง ตวเรานะนะ กเหมอนแกวนาทบรรจนาแตยงไมเตม โดยนาในแกวกเหมอนความรทเรามอย นาแขงกเหมอนความรใหม ทจะถกเตมลงแกว หากใหญเกนไปนาในแกวกจะลนหรอไมกใสไมพอ เพราะฉะนนนะนะ…
‘คอยๆ เรยนรไปเรอยๆ ยงดกวาทจะยดความรเขาไปครงละมากๆ’ และเรยนแตละครงนนควรทจะศกษาจนกระจางและเขาใจ เหมอนนาแขงทเพงถกเตมเขามาใหมๆ แลวคอยละลายรวมไปกบนา รอนาแขงกอนใหมมาเตมตอไปยงไงละ ทครเปรยบไปกเหมอนความรกบตวพวกเธอเอง หากเธอยดความรไปทละมากๆ ความรเดมๆ กจะหายไป ตองศกษาใหเขาใจกอนจะขนเรองใหมนนเอง
ครอยากใหจาไววา ‘ชวตของพวกเธอยงคงมอกยาวไกล’ แต ‘เวลากไมเคยคอยใคร’ เหมอนกน” ครภพพดดวยนาเสยงสบาย แตกลบมสเนห๑ทสามารถเรยกความ
สนใจจากนกเรยนทงหองใหตงใจฟงได แมแตเปรยว เดกสาวแกนแกวประจาหองยงตองนงฟงอยากใจจดใจจอเหมอนเดกทกาลงฟงนทาน
ตง ตง…
132
ออดเลกคาบแรกดงขน และเพราะหลายๆ ประโยคทครภพพดทงทายกกลายเปนเหตใหวชาวทยาศาสตร๑ทแสนนาเบอนกนาเบอหนาในความคดของเปรยว กลายเปนวชาทสนกและนาทาทายขนมาทนท ในเวลาสนๆ เปรยวเรมรสกวาการขยน ไมใชเรองนาอายอะไรเลย และออกจะสนกดวยซา
ถาอยๆ โรงเรยนเราเขาเรยนตอนเกาโมง... เรากตนสายไดสนะ ถา
เลกเรยนบายสอง เรากมเวลาเลนเกมสไดนานขนอก …แตชวตของเราจะใหมแตเกมสหรอไง? มนไมไดกาหนดวาเราจะไดเปนดไซเนอรอยางทใฝฝนสกหนอยนนา
ถาเรยนนอย พกเยอะ การบานไมม... แลวเราจะเอาความรมาจากไหน จะทดสอบวาความรทเราไดรบมา
เราเขาใจจรงหรอไม ไดยงไงละ แลวทเราโดนต กเพราะเราไมไดสงการบานเอง
แตถาครไมตแลวหกคะแนนแทน... นนกยงแยกวาอก แตถาเราทาการบานสงงานครบตรงกาหนด เรากไมเหนตองโดนตเลยนนา ยยเปรยวเอย! อยางนอยแกกยงคดไดตอนนนะ หวงวามนคง ‘ยงไมสายทจะปรบปรงตว’ คงตองขอบคณครภพททาใหคดไดแฮะ หวานไดรบคาชมเยอะแยะจากการทาความดตงใจเรยน เราเปนพหวาน เรากตองสามารถทาได เราเปนคนเหมอนกน เรากตองทาไดเนอะ
แสงแดดยามบายสาดสองผานกระจกรถโรงเรยนวลยวลย๑เขามาสองกระทบกบใบหนาสขาวของเปรยวทกาลงรอรถโรงเรยนขบไปสงถงบาน หวานนอนหลบอยขางๆ ดวยความเพลยจากวชาพลศกษา แตในวนนเปรยว
133
กลบไมเหนอยเลย ทงยงรสกสนกอกดวยพลางในหวของเธอกมคาถามแลนเขามา ‘การศกษาทฉนตองการงนเหรอ’ …บางทการศกษาทเราตองการจรงๆ อาจเปนการศกษาทเรากาลงเรยนอยกได เพยงแตวาเรายงไมเปดใจยอมรบมนตางหากไมจาเปนตองมสอการสอนไฮเทคเกนไป หรอไมจาเปนตองเรยนนอยไปกวานแลว แบบนนแหละ ดแลวละ เปรยวใหคาตอบกบคาถามทถกตงขนในความคด พรอมกบยมใหกบตวเองบางๆ
ผลงานของ ชญานน ทพพะรงส โรงเรยนหอวง)
134
หนงทสะดดตา รอยดนสอไมสแดงวาดดอกไมดแลวคลายจะเปนดอกเขม ใตภาพวาดเปนลายมอเจาจกตวโยเยยกยกไปมาแถมตวใหญเหมอนผเขยนไมมผดจารกขอความตามทนกคดสนๆ วา...
“ขอ โทด คบ คน ค โผม ทา อะน น ไม เปน คบ”
ครของคร “กอ อา กา ขอ อา ขา คอ อา คา ............. ”
เสยงนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ของโรงเรยนเลกๆ กลางชมชนเมอง ประสานเสยงสะกดคาอยางพรอมเพรยง นยน๑ตาของเดกๆ เหลานนดสดใสไรมลทนราวกบละอองสาล
ตลอดเวลา 5 ป หลงจากทฉนจบการศกษาในระดบปรญญาตร ฉนกเดนตามฝนของตวเองไดสาเรจ โดยการสอบบรรจเขารบราชการเปนคร เพอนหลายคนชวนฉนไปทาธรกจมรายไดเปนหมนเปนแสน แตฉนกปฏเสธความหวงดทเพอนมให และยอมรบเงนเดอนไมกพนบาทมนอาจจะดนอยนด แตสาหรบฉนมนกเพยงพอตอชวต ฉนระลกเสมอวาเงนไมใชปจจยพนฐานของชวต แลวฉนกใชชวตในการเปนครเหมอนเดมมาตลอด
เยนวนพฤหสบด ทองฟาถกปกคลมดวยกอนเมฆ ดแลวมเคาวาอกไมนาน หาฝนจะเทลงมาอยางแนนอน โชคยงดทนกเรยนของฉนกลบบานกนไปหมดแลว ครทานอนๆ เรงรบไลนกเรยนกลบบานโดยเรว บางทานตองไปสงนกเรยนถงบานเพราะไมมผปกครองมารบ บางทานตองนงรอผปกครองนกเรยนมารบจนกวาผปกครองนนจะทางานเสรจ กวาครทานอนๆ จะกลบถงบานพระอาทตย๑กลบขอบฟาไปนานแลว
135
หากในเวลานฉนยงคงอยในโรงเรยน ผานไปไมนานพายฝนโหมกระหนาอยางรนแรง เสยงฟารองดงกระหมทาใหใจฉนรสกหวาดผวาขนมาทนใด แสงไฟนออนดวงเดยวจากหองทฉนประจาชนยงคงสวางไสว ในขณะททกหองมดสนทไมมใครอยในโรงเรยนแลว ฉนยงคงตดฝนอยในโรงเรยนอกนาน อาจจะดอนตรายมากในสายตาของคนทวไป แตในสายตาฉนมนชนชาแลวกบการทฉนตองอยภายในบรเวณโรงเรยนคนเดยว งานธรการการทาฎกา ฉนไดรบมอบหมายจากทานผอานวยการใหทางานนภายในเวลากลางเดอนกอนปดปงบประมาณ นกเหลอเวลาอกไมกวน มนเยอะมากฉนตองแบกเอกสารทางราชการกลบไปทาทบานทกวน บางครงกแอบนาขนมาทาในชวโมงสอน
ฉนนงทางานไดสกพก ฝนไดเรมซาบางแลว เปนอนวาฉนไดกลบบานพรอมกบเอกสารกองมหมา ทฉนจะตองแบกกลบไปดวย ฉนกยงคดในใจวาถงแบกกลบไปฉนคงไมไดทาหรอก รางกายของฉนออนเพลยอยากนอนเปนทสด แตกผดคาดฉนตองนงพยงสายตาทางานใหไดมากทสด สดทายฉนเอากองฎกานนแหละเปนหมอนหนนนอนทงคน
ก๏อก ก๏อก ก๏อก ... เสยงเคาะประตของแมเปนสญญาณใหรวา “นา ! นาเอย...นสายแลว ยงไมตนอกหรอ ไปโรงเรยนไดแลว
เดยวกไปสอนสายหรอก” นาฬกาปลกทมชวตยงคอยปลกฉนมาตงแตฉนยงใสประโปรงแดง
สะพายกระเปาเซลามนจนวนนฉนใสชดขาราชการแบกกระเปาเอกสาร กสบปแลวหนอทยงคงทาหนาทไมเปลยนแปลง ขอบคณคะแม
“วาย ! สายแลว”
136
ฉนผวาตนขนมาดนาฬกาทไรชวต เวลาเพยงสบนาททฉนอาบนาแตงตวและรบออกจากบานโดยดวน ครตองเปนแบบอยางแกนกเรยนมาโรงเรยนเชากวานกเรยนสนะ
“ตายแลว ทาไมฉนตนสายขนาดน” ฉนไดแตบนกบตวเอง ขณะทฉนแบกกองฎกากองนนไปโรงเรยน
ดวยเหมอนจะเปนเพอนทรบคาบนของฉน โชคยงหนนบญยงชวยฉนมาถงโรงเรยนกอนเคารพธงชาต ดวยทรงผมกระเซอะกระเซงเหมอนรงนกไมมผด หนาตาไมมชวตชวาสกเทาไร รบวงไปเซนชอลงเวลา คอยยงชว
เสยงเพลงมาร๑ชของโรงเรยนเรมบรรเลงขน เดกๆ ทยอยกนเดนมาเขาแถวหนาเสาธง หนาทการเปนครไดเรมบทบาทแลวตงแตเจดโมงหาสบ
เดกๆ รองเพลงชาตสวดมนต๑ดวยเสยงธรรมดาตามพลงเสยงของเขา ครแตละคนตองตะโกนบงคบใหเดกเหลานนรองเพลงสวดมนต๑เสยงดงดงมากทสด ฉนไมรวานเปนหนาทของครหรอเปลานะ ฉนขอเปนคนหนงละขอละการตะเบงเสยงใสเดก ขอยนรองเพลงชาต สวดมนต๑ตามหนาทดกวา นาจะเปนแบบอยางแกเดก ฉนเหมอนจะอยในภวงค๑แหงสองโลกดวยกน คอกงหลบกบกงตน
“เฮย ! ยงไมไดวางแผนการสอนเลย แลวจะสอนอะไรดเลา” ตนเตมตาแลวคราวน ฉนทงคาสงใหนกเรยนขนหองหลงจากเสรจสน
กจกรรมหนาเสาธงครจะไปทาธระกอน ยงพอมเวลาบางเพราะวนนโรงเรยนมกจกรรมพเศษ นาจะมเวลาประมาณครงชวโมงในการเตรยมการสอน ฉนรบหนหลงเดนไปสหองพกคร
“ครนา ครนา”
137
สองขาของฉนหยดนงยงกวารถเหยยบเบรกกะทนหนเสยอก เสยงใหญทมของชายวยกลางคนกระทบแกวหฉน เสยงเรยกของทานผอานวยการโรงเรยน ฉนจาไดแมน
“ขาวด.....ขาวราย.....ขาวด....ขาวราย..ขาว.....” ฉนถามอยในใจพรอมหนหนาสงยมให “สวสดคะผอ. มอะไรใหหนชวยไหมคะ” ใจเตนตบตบแรงขนทก
ท จากสหนาของทานครนคดถงคาสงทจะมอบใหฉน ไมรจะเปนขาวรายหรอขาวด แตทแนๆ วนนฉนมงานเพมมากขน
“ไปเขยนโครงการของโรงเรยน มาให 3 โครงการ งบประมาณรอบปยงเหลออย แตตองเสรจโครงการภายในสนเดอนนนะ จะไดปดปงบประมาณทน ขอบใจมากนะครนา”
นเปนคาสงทานผอ. ฉนชอบอยคาเดยวคอคาวา ขอบใจมากนะครนา ทาใหฉนผลยมตาหยขนมา ฉนไมมโอกาสทจะปฏเสธเลย ใครจะกลาเลา นอกจากจะพดโตตอบไดเพยงคาเดยว
“คะ คะ ผอ.” ฉนเดนหนาตาทดทออยางสนกาลงสหองประจาชน และยงทอยก
กาลงสองเมอเหนใบคาสงของทานรองผอานวยการ “วนน ครนาชวยไปอบรมจดหลกสตรการเรยนรคชมชนแทนผม
หนอย เวลา 10 โมงเชา ทชมชนหลงโรงเรยนนะ” ชอตโนตใบเลกๆ ปะไวบนโต๏ะทางาน ฉนกลบวางแผนการใชชวตไมถกเลย งานราชการมนกะทนหนเกอบทกครง สรปวนนฉนมเวลาสอนหนงสอชวโมงเดยว แลวไปอบรม กลบมาขายของตอนพกเทยงในสหกรณ๑ ชวงบายทาฎกา ตอดวยทาโครงการ งานหลกของฉนไมใชการใหการศกษาแลวสนะ
138
อาชพคร อาชพทฉนตดสนใจเลอกตอนทเรยนอยชนมธยมปลาย เหตเพราะครรตน๑ธาดา ครดในดวงใจของฉนและของโรงเรยน ทานสอนภาษาไทย ขอบอกวาทานสมเปนครทสอนเกง สอนด และสอนเปน ทานไมมแผนการสอนเปนเลมหนาสองสามนว แตทานรวาทานจะสอนอะไร ทงคณธรรมและจรยธรรมทานสอดแทรกในกระบวนการสอน นกเรยนสามารถศกษาตอในระดบอดมศกษาไดมาก แตนาเสยดายไมนอย ทานไดออกจากราชการกอนวยเกษยณไปแลว จากสาเหตทปรบตวเขากบระบบราชการไมทน ตองทาแผนการสอนเลมหนาๆ มโนตบ๏คเปนอปกรณ๑ไอซท ใชอนเตอร๑เนตแทนหนงสอ การเปนครตองขนอยกบโลกาภวตน๑สมยใหม 5 ปทผานมา ฉนกเรมทอแลวละ กบการเปนคร จนวนนฉนเรมเขาใจครรตน๑ธาดาแลว
วฏจกรการใชชวตของการเปนคร คงไมตางอะไรกบโรบอทหรอหนยนต๑ ทนกเรยนหองฉนนาขนมาเลนตอนพกกลางวน มนถกเคลอนไหวดวยกลไกของมนษย๑ ฉนอยากจะรนกวาในใจของเจาโรบอทนนตองการจะบอกอะไรใหฉนรบาง สงหนงทฉนอยากจะบอกมน เราเปนเพอนกนนะ ถงแมเราจะตางกนแคนยามของคาวาชวต ฉนมชวตแตหวใจฉนกเหมอนไมม ฉนเปนทาสของคาสง ภาระหนาทนอกเหนอจากการสอน มนผดปณธานการเปนครของฉน ฉนอยากสอนเหมอนครรตน๑ธาดาสอนฉน ฉนมาสอนเพราะหวใจฉนใครจะสอน ฉนปรารถนาใหความเขาใจในเนอหามากกวาเพยงใหความร ทองเปนนกแกวนกขนทองไปวนๆ ฉนจะภมใจมากเมอเดกๆ ทฉนสอน มความเขาใจเนอหาและสามารถปรบใชเขากบชวตของตวเองได
ถงเวลาแลวการสอบปลายภาคเรยนท 1 เดกๆ ทกคนคงจะมความพรอมกนถวนหนา บรรยากาศการสอบภายในหองสเหลยมเลกๆ กบนกเรยน 50 คน อดกนแนนราวกบบ๏ะจางกาลงจะปรแตก ทกคนขะมกเขมน
139
กบขอสอบทอยบนโต๏ะดานหนา เหลอเพยงเจาจกตวโตทนงกลางหอง หวหนาหองของเพอนๆ และเปนเลขานการสวนตวของฉนเอง แอบสงยมฟนนานมหลอๆ มาใหฉน คงจะถามวามอะไรใหผมชวยไหมครบคณคร
“เปนอะไรจก ยมตาปเลย วนนครไมรบกวนหรอก ทาขอสอบไปเถอะ”
ฉนสงยมตอบเจาจก พรอมพดทงทายใหเจาจก ถงแมเจาจกจะเรยนชา แตจกกมความเสยสละเปนหวหนาหอง มนาใจชวยเหลอฉนมาตลอดครงเทอม
ฉนนงกมหนาตรวจทานเอกสารฎกากอนสงใหผอ.ตรวจอกครง ไมทนไดจรดสายตาลงตรวจ
“ฮะ ฮา ฮา ฮา ฮา ฮา ฮา” เสยงหวเราะมาจากกลางหองรอบเจาจกเรมแผวงกวางไปทงหอง “อะไรนกเรยน เปนอะไร” ฉนสงสยวาเกดอะไรขนกลางหองเรยน ภายในหองเงยบกรบ บางคนแอบอมยม มเพยงเจาจกนงหนาหด
ตวเกรงอยคนเดยว ปลายนวชของทกคนชไปทพนเปนอนรวา นาทเจงนองเตมรอบโต๏ะเจาจกเปนการฉแตกของเจาจกนนเอง จากเหตททาขอสอบวชาฉนไมได
คนทควรฉแตกไมสมควรเปนเจาจกของฉน ควรจะเปนฉนมากกวา ในแตละวนฉนแทบจะไมไดสอนหนงสอเจาจกเลย เลขานการนอยของฉนคอยชวยเหลอฉนเดนสงเอกสารใหฉนทกวน นาตามนเออลนแทบทะลกไหลมาใหเดกทงหองเหน
“ชวยทาความสะอาดดวยกนเลย ทาใหเรยบรอยนะ เดยวครมา”
140
ฉนทงคาสงกอนทฉนจะเดนมาเขาหองนา ปลอยนาตาทมนเออลนใหไหลออกมาพรอมกบนาก๏อก หองนาครสเหลยมแคบๆ มนกลบเปนโลกกวางๆ ทฉนไดคดอะไรบางอยางออก
.............ฉนคดออกแลว
.............ฉนตดสนใจทจะทามน การสอบไดเสรจสนในวนทเจาจกฉแตกกลางหองเมอตอนเชาวนน
ฉนนงตรวจคาตอบ จนมาถงกระดาษคาตอบของเดกชาย ธนาภทร๑หรอเลขานการของฉนนเอง มแตรอยขดเขยนวธการคดของเจาจก และไมไดเขยนคาตอบทถกตองไวเลย สงหนงทสะดดตา รอยดนสอไมสแดงวาดดอกไมดแลวคลายจะเปนดอกเขม ใตภาพวาดเปนลายมอเจาจกตวโยเยยกยกไปมาแถมตวใหญเหมอนผเขยนไมมผดจารกขอความตามทนกคดสนๆ วา...
“ขอ โทด คบ คน ค โผม ทา อะน น ไม๏ เปน คบ” กาลเวลาผนผานไป 20 ปกวา ฉนยนรอรถเมล๑กาลงจะกลบบาน
ผชายรางทวมวยรวม 30 ป สวมชดขาราชการ ถอกระเปาเอกสารพะรงพะรงทงสองมอ ดวยสญชาตญาณนาจะประกอบอาชพคร ชายคนนนกาลงวงมงหนามาหาฉน ทกคนทปายรถเมล๑เพงมองดเหตการณ๑ทกาลงจะเกดขน ฉนเดนถอยหลงมา 2 กาว งวยงงกบทาทางของชายคนนน เขาวางของแลวกราบฉนในปายรถเมล๑ เขาเงยหนาขนมาพรอมหยาดนาตาทเรมเออไหลอาบแกม
แววตาคน.......... ..... .. . แววตาคน..........
141
ฉนพอจาไดมนคนๆ อยในความคด แตทาไมหนอนาตาของฉนมนไหลออกมาเปนครงทสองหลงจากครงแรกเกดขนในวนทฉนเปนครวนสดทาย ดวงตาดวงนฉนเรมจาไดแมน เหมอนจะเปนนกเรยนทฉนเคยสอนเมอ 20 ปกอน
“ครนา จาผมไดไหมครบ” นาเสยงนยงตอกยาความมนใจ “เล..เลขานการนอย..ของครใชไหมจ๏ะ” เสยงสนเครอของฉนเปลง
ออกไป “จก ของคร” ฉนเรมตงสตได อยากจะเดนหนเจาจกไปใหไกล อายเหลอเกน
การสนทนาของครปจจบนและครในอดตไดเรมตนขนบนเกาอทปายรอรถเมล๑แหงนน ฉนกลบมาถงบาน นอนบนเปลไมสกรมระเบยงบนชนสอง สายตาททอดมองดวงดาวนบลาน รอยยมทมอบใหกบตวเอง ภมใจกบผลตผลทางการศกษา การทฉนเปนครในเวลา 5 ปกวา วนนสอนใหฉนตองปรบตวใหเขากบคาสงเหมอนกบครจก ครทฉนรกมาก ฉนปลดคาวาครออกจากการเปนอาชพมานานแลว แตจตวญญาณการเปนครฉนกระชากกครงกคราวมนกไมออกเสยท ฉนเปดกระเปาสะพายหยบกระดาษแผนหนงขนมา หรอเปนเพราะกระดาษแผนนคาวาครจงอยในใจฉนตราบอนนตกาล
“ขอ โทด คบ คน ค โผม ทา อะน น ไม๏ เปน คบ” ฉนนอนกอดกระดาษแผนนทรมระเบยงในคาคนทหวใจอบอนมาก
ทสดทามกลางฤดกาลทหมะตกกลางเมองไทยในเดอนเมษายน. ผลงานของ แมน คลายสวรรณ โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม
142
“หนตดสนใจแลว, เรยนจบหนจะไปเปนคร หนอยากเหน
การเปลยนแปลงในทางทดขนหนอยากเหนลกหลานของหนม
อสระในความคดของตนเอง พอกนท-เผดจการ”
โครงงานภาษาไทยของเดกหญงเพงจตร
ธธช หวงวศาล
143
โครงงาน
วชา ภาษาไทย
เรอง ฉนจะไมมวนกลายเปนหนยนต
จดท าโดย
เดกหญงเพงจตร คดคะนงป.5/4 เลขท 68
เสนอ
อ.พศยา อครมหาจลย
ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552
โครงงานนจดท าขนดวยสองมอและเจตนารมณของดฉนเอง ทกตวอกษร
ลวนกลนกรองมาจากมมมองสวนบคคลของดฉน
ไมใชโครงงานทเหมาะส าหรบทกคนโปรดใชวจารณญาณในการอานคะ
ดวยความปรารถนาดจาก : เดกหญงเพงจตร คดคะนง
144
ทมาและความส าคญของโครงงาน
ค าน า
ไมเรยว-ทงเจบ ปวด แสบ และแฝงไวดวยกลนไอของเผดจการฝง
ลก
สาหรบดฉน ไมเรยวยงไมเจบแสบเทาคาผรสวาทสาดซดสารพด
ชนดทกระโมกระหนาซาเตมไมรจบ ทกคราทดฉนตงคาถามตอสงทเรยกวา
“การเรยนการสอน” ผลสะทอนกลบมกออกมารนแรงสมาเสมอ เหลาอาจารย๑
ดจะออนไหวกบการทมเดกประถมหาซกคนมาสนคลอนความเชอทพวกเขา
ยดมนและหวงแหนประดจคมภร๑ไบเบล คลายเปนเขตหวงหามทกนรวหนาม
มดชด แถมยงตดปายวา :
หากยงรกชวต อยาคดขบถนะหนๆ , จากคณครทรก จ๏บๆ
เปนคาเตอนทเปยมลนไปดวยไมตรจต และจรงเสยยงกวาจรงอกคะ
หากหนยงรกชวต (จากนไปขอใชสรรพนามวา “หน” แทน “ดฉน” นะคะ)
หนกควรจะกมหนากมตาเรยนตอไป ทาตามคาสง และ อยา สงสย, ขอยาวา
อยาสงสย หรอถาระงบความสงสยไมได กจงรดซปปากใหสนท ไมวาคนปาก
แคไหน อดอดขดของจตเพยงใด จงจาเอาไววาคณครรกเดกพดนอย นาเอนด
ชนกเปนนก ชไมเปนไม ชหมาเปนหมา ชนกการเมองเปนนกการเมอง
145
เพอนๆหนสวนใหญทาไดคะ ใครทาไดดอกหนอยกไดคะแนน
พศวาสไปอกโข
(*เชงอรรถ 1 : คะแนนพศวาส หมายถง ใครทาตวนารก กจะได
คะแนนพศวาสไปครอบครอง)
คณครไมเคยใหคะแนนพศวาสหนเลยคะ เคยแตประเคนแจกไม
เรยวลงบนแกมกน วนนกเชนกน
กราฟมวลอารมณ๑ของครทวในชวงตนคาบ จดไดวาอยในระดบด
มากทสด ทาใหอกของนกเรยนหอง ป.5/4 โลงกนถวนหนา (ถอนหายใจคะ-
เผอใครไมเก๏ต) ครทวขนชอวา ถาทาใหโกรธกสามารถปะทไดราวกบภเขาไฟ
ตงกราฮวในเอกวาดอร๑เลยทเดยว และตอนน กราฟอารมณ๑ของครทวกาลงดง
ลงเหว
ไมเรยวแหวกอากาศ ฟาดเปรยงใสกนบอบบาง
มเพยงเสยงครางเจบปวดของตวหน กบเสยงดาแสบแกวหของคร
ทว
“คานา สารบญ ใจความ สรป บรรณานกรม” คอชดคาทพอจะจบ
ใจความได สลบกบเสยงฟาดทมหนกและเสยงรองของหน –ปาบ โอ๏ย คานา
ปาบ โอ๏ย สารบญ ปาบ โอ๏ย ใจความ ปาบ โอ๏ย สรป ปาบ โอ๏ย บรรณานกรม
ปาบ โอ๏ย สอนไมรจกจา ปาบ ปาบ ปาบ โอ๏ย
146
หนแคสงสยไมได-ไฉนทกคราทมคาสงใหทาชนงาน สงทตามมา
เสมอคอรปรอยและโครงรางทตายตว คานา สารบญ ใจความ สรป
บรรณานกรม ปาบ โอ๏ย
คานแหละ คอเหตผลทครทวฟาดหนยง
และนคอคานาของหน
วตถประสงค
๑. วตถประสงค๑, ทาไมเราจงตองเขยน “วตถประสงค๑” ในโครงงาน
ทกเลม? หนมองวามนเปนสวนเกน-เปนเนองอกทไรความจาเปนตอการ
ทางานของรางกาย ในเมอทกครงทหนถกสงใหทาโครงงาน หนกไดแตเขยน
ดวยถอยความเดมๆ ประโยคเดมๆทแคปรบเปลยนนดๆหนอยๆเชนนนแลว
เราจะเขยน “วตถประสงค๑” กนไปเพอสงใด? ไฉนไมขามไปตวเนอหาเลย
เลา?
๒. ในความเปนจรง วตถประสงค๑ในการทาโครงงาน (ของผจดทา)
ทกเลม กคอ ตองการคะแนน ถาไมทากไมผานวชานนๆ เหตผลจรงๆมเพยง
เทานแหละ ไมมใครอยากทาโครงงานเพราะ “ตองการใหผทอยากศกษาเรอง
วรรณคดไทย ไดเขาใจอยางถองแท บลาๆๆ” เหมอนอยางทเขยนๆสงกน
หรอกคะ
147
ขอบเขตการศกษาคนควา
ยคสมยเปลยนแลว ปจจบนไมมใครเขาหองสมดเพอคนควาตารา
อางองเลมยกษ๑ใหมอเปรอะฝนเลนกนอกตอไป ในเมออนเตอร๑เนตอยใกลแค
ปลายตน หนกบเพอนๆอยากจะหาขอมลอนใด กเพยงนงกรอกนงจมท
หนาจอคอม ขอมลมากมายกหลงไหลมาในเวลาเพยงหนงคลก
(*เชงอรรถ 2 : หนงคลก เปนหนวยวดเวลาทสนทสด เทยบไดกบ
ความเรวอนเตอร๑เนตตรงขามกบ หนงอนนตกาล)
วนนกเชนกน.
หนทารายงานมาสงครมดแดง (โรงเรยนของหนมครมดอยสามคน
ครมดดา ครมดแดง และครมดเอกซ๑) โดยขอมลทใชอางอง หนคนหามาจาก
Google.com แตสวนทใชความเขาใจ หนเขยนดวยตนเองทงหมด
หนาบรรณานกรมของหนขาวโลงโปรงใส มเพยงแตมดาเลกๆของ
Google.com ประดบอย กลางหนากระดาษในตาแหนงทสมมาตรพอเหมาะ
พอด
ครมดแดงถกงองสองตวหลนใส
จ ดบเบลโอ จ แอล อ
ครมดแดงพยายามสะกดกครง ผลลพธ๑ทออกมากเพยง : กเกล
148
“นมนหมายความวายงไง? เพงจตร” ครมดแดงถามหน
รายงานของเพอนๆ ใชเพยงวธคดลอกใจความ แลวนามาจดวางลง
เอกสาร แตทกคนลวนมหนาฉากของบรรณานกรมชนด ศาสตราจารย๑คนนน
คนน สารานกรมหนา 184 สานกพมพ๑โนนน ราชบณฑตยสถาน อางวา
คนควาจากหองสมดโรงเรยนบาง หอสมดแหงชาตบาง
หนเพงเขาใจวา ถาอยากไดดในสงคมน ตอง “ผกชโรยหนา”
ฉนจะไมมวนกลายเปนหนยนต
สวสดคะ หนชอ เพงจตร นามสกล คดคานง เกดมาในครอบครว
ชนชนกลาง พอทางานเปนสถาปนก แมทางานแปลหนงสอใหพวก
สานกพมพ๑ตางๆ
พอหนชอบฟงเดอะ บทเทลส๑ แมหนชอบอานนยายของคาฟกา
กบมราคาม
ทกวนหยด เราสามคนจะไปปกนกททงหญากวางๆแถบชานเมอง
พอมกขบรถออกไปใหไกลทสด หางไกลจากกลนของความเปนกรงเทพทสด
เทาทจะทาได หนเคยถามพอวา ทาไมตองมาไกลขนาดน พอตอบวา ทนทาให
พอระลกไดวาตนยงเปนมนษย๑อย เหมอนทงหญาสเขยวกบแดด ออนๆจะชวย
ชาร๑จไฟใหพอพรอมกลบเขาไปผจญชวตหนยนต๑ในเมองใหญอกครง
149
แมจะปเสอพลางกนแซนด๑วชททาเอง (สาหรบหน-มนคอแซนด๑วช
ทอรอยทสดในโลก) พอมกเลนกตาร๑ สวนฉนมกนอนอานหนงสอบนพรม
หญาหนานม ฟงเสยงผเสอกระพอปกเบาๆ
มนเปนชวงเวลาพาฝน กอนทความเปนจรงจะคบคลานมาถง
จนทร๑ องคาร พธ พฤหส ศกร๑ – วนเวยนอยเชนนนซาแลวซาเลา
ระบบกาลงพยายามหลอมรวมหนใหเปนหนงเดยวกบมน แตไมมทางเสย
หรอก, หนไมเคยยอมออนขอใหมนงายๆ นนทาใหหนโดนไมเรยวถามหาอย
ราไป
รอยฟาดของครทวยงชาระบม คาดดาของครมดแดงยงไมจางหาย
หองหนมนกเรยน 68 คน หนเปนคนท 68
หนไมเขาใจวาทาไมผใหญถงไมเปดอสระใหหนไดคด ไดทา ได
เรยนร ไดหกลมดวยตวเอง เพราะนนจะทาใหหนเจบและจาไปจนวนตาย หน
ไมเขาใจวา ทาไมหนคดแปลกไปจากตาราหรอลมปากของผสอนไมได หน
ไมเขาใจวาอะไรคอความถกตองในบรรทดฐานของโรงเรยน หรอเพยง
ตองการใหเดกทกคนออกมาเปนหนยนต๑ทพรอมจะทางานในระบบ
อตสาหกรรม หนไมเขาใจวาทาไมเราถงตองนงทาโครงงานดวยโครงรางท
ผอนกาหนดรปแบบตายตวมาใหแลว-มนมคาตรงไหนกน?
150
หนไมเขาใจ หนไมเขาใจ หนไมเขาใจ หนไมเขาใจ หนไมเขาใจ
หนไมเขาใจ
I don’t understand I don’t understand I don’t understand
Isch verschdehe need! Isch verschdehe need!
หนเรมเรยนรทจะเกบความสงสยเอาไว เพราะนนเปนวธเอาตวรอด
ในสงคมน-เลอกคนทจะคยดวย และแนใจวาคนๆนนมทศนคตทตรงกบเรา
ในกรณของหน คอ พอกบแมคะ
หอพยกหนาเงยบๆ ทาทางตงใจสดบประหนงกาลงรบฟงนกบญ
เทศน๑กลางทงหญาในเยรซาเลม แววตาของพออบอนและเปยมชวต แตกตาง
จากแววตาของหนยนต๑ทหนไดพบไดเหนอยแทบทกวน
เมอหนเลาจบ คาถามมากมายพรงพรกรกนออกมา ถกกองพะเนน
ไวตรงหนาพอ ยากจะไลตอบความสงสยของหนใหหมดในคนเดยว
พอยม ลบหวหนเบาๆ
“พลอย (ชอเลนของหนเองคะ) พอดใจนะ ทลกฉลาดและคดเอง
เปนแบบน พอเชอวาหนตองไดทาเรองยงใหญในวนขางหนาแนๆ พอภมใจ
ในตวลกนะพลอย อยาไปสนใจเลยวาคนอนเขา คดกนยงไง หนทาดทสด
แลว”
151
วนาทนน. หนสญญากบพอวา หนจะไมมวนเตบโตมาเปนหนยนต๑
แนนอน
โครงงานนอาจไมเกดผลประโยชน๑ใดๆ แกวชาภาษาไทย หรอ
แมแตตวหนเอง (อาจเปนผลรายตอคะแนนของหนดวยซา)
แตหนกดใจทไดเขยนโครงงานเลมน
หนตดสนใจแลว, เรยนจบหนจะไปเปนคร หนอยากเหนการ
เปลยนแปลงในทางทดขนหนอยากเหนลกหลานของหนมอสระในความคด
ของตนเอง พอกนท-เผดจการ
เชนนน โครงงานเลมนคงมคามากกวาเศษกระดาษไมกแผน
บรรณานกรม
Google.com
ผลงานของ ธธช หวงวศาล โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย นนทบร
152
“เปนการศกษาททาใหผเรยนมความสขกบการเรยน ไดร
เรองใหมๆทนาสนใจไปพรอมๆกบเรยนรจากประสบการณทเปยม
ดวยคณคา แตการศกษาแบบนนกยงหางไกลกบปจจบนอยมาก”
หวงความคดขณะหนง
“ไดทนการศกษาไปเรยนตอทอเมรกาเนยนะ!”
เสยงของเดกสาวดงจนแมของเธออดหนมามองอยางสงสยไมได
“อม อม ฝากแสดงความยนดดวยละกน ออ บ๏ายบาย” เดกสาวยด
โทรศพท๑ลงไปในกระเปาของกระโปรงนกเรยน กอนจะหนหนามาทางขวา
เลาเรองทเพงไดยนมาดวยทาทางตนเตน
“แมจาเบลล๑ไดไหม เพอนหนคนทเมอสองสามปกอนลาออกจาก
โรงเรยนไปเรยนแบบโฮมสคลแทนนะ”
“อ๐อ คนทตวสงๆขาวๆใชไหมจ๏ะ” ผเปนแมตอบขณะทสายตายงคง
มองถนน หมนพวงมาลยรถยนต๑อยางคลองแคลว
“ใชๆ คนนนแหละ ไดทนไปเรยนตอทอเมรกาแบบไมตองเสยสก
บาทเลยนะ! ใหไปเรยนจนจบปรญญาเลยละคะ เหนวามหา’ลยกาลงหาเดก
ตางประเทศทมแวว พอเบลล๑ลองทาขอสอบกบสมภาษณ๑แลว ทางนนกตอบ
ตกลงมาเลยอะ!”
“วาว เกงจงเลย”
153
“ออ... ไมไดเรยนทโรงเรยนแตกลบเกงกวาเยอะเลย... นาอจฉาจง”
เสยงพมพานนเบาแตกเพยงพอทจะใหคนขบรถทนงอยขางๆไดยนและอดยม
เลกนอยไมได
“การศกษาไมไดจากดอยแคในโรงเรยนนจ๏ะ” คาพดธรรมดาๆนน
ดงดดความสนใจจากเดกสาวไดอยางนาประหลาด
“แตวาคนสวนมากกเรยนในโรงเรยนนคะ”
“แลวหนเหนคนสวนมากประสบความสาเรจมากๆไหมละ”
“เออ กไมคอยมงคะ ก... คนทเงนเดอนตาๆกเยอะนนา”
“รายไดนอยไมไดหมายความวาเคาไมประสบความสาเรจหรอกนะ
มนตองดกนหลายๆดาน” คณแมผเรยนจบจตวทยาเรมสอนลกสาวเหมอนทก
ท
“สรปการศกษากไมคอยสาคญนะส” เดกสาวสรปหวนๆอยางเดก
วยรนสมยใหมทคอนขางใจรอน
“ไมใชแบบนน” หญงวยหาสบตนๆเหยยบเบรกรถยนต๑เมอถงทาง
มาลาย กอนถามกลบวา “หนเคยไดยนประโยคทวา ‘การศกษาคอสงชวด
คณภาพชวต’ ไหมจ๏ะ”
“เหมอนเคยไดยนแววๆอยนะคะ”
“นนแหละ เปนคานยมของคนไทยเลยละ”
“ถาคดอยางนนทาไมไมทาระบบการศกษาใหดๆ ไปเลยละ” เธอมก
เถยงกอนอธบายจบเสมอ
154
“แหม แมไมใชคนรางหลกสตรซะหนอย” คณแมคดอยครหนงกอน
แสดงความเหนวา “แตถงแมรางหลกสตรได คณภาพชวตของคนไทยกคง
ไมไดดขนมากหรอกนะ”
“อาว ทาไมอะ ไหนแมบอกวาการศกษาคอสงชวดคณภาพชวตไง
คะ”
“ความคดนมนกถกสวนหนง แตกไมใชทงหมดอยด”
“แมพดอะไรกากวมอกแลวอะ ประจาเลย” เดกสาวขมวดคว
ผเปนแมยมนอยๆ กอนพดตอวา “ตอใหหลกสตรดแคไหน นกเรยนฉลาดแค
ไหน คานยมในสงคมไทยกไมไดเปลยนตามในทนทหรอกนะจ๏ะ คานยมทแม
พดถงกอยางเชนเรองการรบเขาทางาน หลายบรษทกยงเลอกรบคนเพราะ
สถาบน ไมไดดทความสามารถจรงๆ ออ เรองเสนสายกยงมอยมากนนะ” เธอ
ตองการใหลกสาวคดและเรยนรดวยตนเองมากกวาอธบายทกเรองอยาง
ชดเจน
“เสนสาย... หนเกลยดคานจงเลยคะ” ผเปนลกเบปาก สหนาบงบอก
ความไมพอใจและความเบอหนายอยางชดเจน “คนสมยนเหนแกเงนจรงๆนะ
คะ”
หญงวยกลางคนหวเราะจนเหนรวรอยแหงประสบการณ๑บนใบหนา
ชดเจน “โอโห พดซะระบบการศกษาไทยฟงดแยไปเลยนะจ๏ะ ทกอยางกมทง
ขอดและขอเสยในตวมนเอง การศกษาเองกมองไดหลายดาน... หนคดวา
การศกษาคออะไรละ‛”
คาถามนนทาใหเธอเรมครนคด
155
...พอพดถงการศกษากนกถงการไปโรงเรยน
พอไปโรงเรยนกเรยนเรองเดมๆ อา ประวตศาสตร๑สมยอยธยานกะ
จะใหเรยนอกกรอบเนย
เดกสาวยนมอไปรบไอเยนจากชองแอร๑แลวเหมอมองทองฟายาม
เยนของเมองหลวงทเธอเกดและเตบโตมาตลอดสบหกป รถยนต๑จอดนง
เพราะสญญาณไฟจราจรเปนสแดง บรรยากาศสบายๆทไดยนเพยงเสยงแอร๑
ทางานชวนใหเปลอกตาหนกลงโดยไมรตว ถาไมมเสยงบบแตรของรถยนต๑
คนขางๆ เธอคงจะเผลอปรบเบาะรถลง แลวนอนหลบไปแลว
เอ... จรงๆการศกษาเนย จดประสงค๑คอพฒนาผเรยน... สนะ?
ฟงดจาเปนแตกนาเบอสดๆไปเลยนา...
สญญาณไฟจราจรเปลยนเปนสเหลอง
เธอกามอ ทาทาเหมอนควาอากาศไว แนนอนวาไดเพยงสมผสบาง
เบาของไอเยนเทานน
สญญาณไฟจราจรเปลยนเปนสเขยว รถยนต๑เคลอนตวไปพรอมกบ
คาพดของเดกสาว นาเสยงราบเรยบนนดไรความมนใจและแฝงความสงสยไว
ไมนอย
“กระบวนการ... ละมงคะ” เปนคาตอบททาใหคนฟงเลกคว
“กระบวนการในการดงเอาประสทธภาพสงสดของผเรยน
ออกมา…” เดกสาวเอยชาๆ
“หม... กระบวนการงนหรอ...” คณแมพยกหนาเปนเชงรบร “กจรง
นะ และแตละสถานศกษากมกระบวนการทตางกนออกไป สถานศกษานแม
156
ไมไดหมายถงเฉพาะโรงเรยนหรอมหาวทยาลยนะ ทงทบาน ตามชมชนตางๆ
หรอทไหนๆกตามทมการเรยนรดวย” กอนจะพดความคดเหนของเธอดวย
นาเสยงทเปยมดวยความเชอมน
“แมมองวาการศกษาคอการพฒนานะ”
“พฒนาคนนะหรอคะ”
“ใชจะ พฒนาทงรางกายและจตใจเลย จตใจทวาเนย ไมไดหมายถง
การสอนพทธศาสนาใหแยกแยะผดชอบชวดอยางเดยวหรอกนะ แตรวมเรอง
บทบาทและหนาทของตนเองทนาจะไดเรยนรจากวชาหนาทพลเมองดวยนะ
จะ”
ทวาดวงตาของเดกสาวกลบแสดงความเบอหนายอกครง “สอนแต
จานวนส.ส.กบส.ว.นะส ทองนนทองนจนหวจะแตกแลวเนย”
คณแมเหลอบมองสหนาบงตงของลกสาวผขบนมาตงแตเดก แลว
พดตอ “การสอนสมยนไมเหมอนสมยแมทสอนละเอยดมากเลย จรงๆกสอน
หนาททวๆไปใหรวาพลเมองทดเปนแบบไหน ใชความจาควบคกบความ
เขาใจ...”
“เปนเชงบรณาการหนอยใชไหมคะ” เดกสาวนกถงการสอนเชง
บรณาการทโรงเรยนตอนประถมของเธอใชขนมาทนท ชวงเวลาทรสกดทสด
ในชวต อยากไปโรงเรยนทกๆวน เพราะการเรยนในตอนนนไมใชแคการนง
ฟงครพดแลวจดตาม แตเปนการถามตอบและแสดงความคดเหนอยางอสระ ม
กจกรรมสนกๆใหทามากมาย คาวา “งานบรณาการ” กไมใชแคเอาเนอหา
157
บางสวนจากวชาหนงมาใสลงในงานอกชนหนง แตเปนการนาเนอหาของวชา
ตางๆมาวเคราะห๑และจดเรยงใหเปนระบบ มความเกยวเนองกน
เปนความรสกทโหยหามาโดยตลอด
ไมตองคอยกงวลวาทรงผมถกระเบยบไหม อาจารย๑คนนชอบหก
คะแนนตอนไหนบาง แตเปนการเรยนรเรองใหมๆ ทกวนอยางสรางสรรค๑
เปนการศกษาททาใหผเรยนมความสขกบการเรยน ไดรเรองใหมๆ
ทนาสนใจไปพรอมๆกบเรยนรจากประสบการณ๑ทเปยมดวยคณคา
แตการศกษาแบบนนกยงหางไกลกบปจจบนอยมาก
...เฮอ! คงไมมทไหนทาไดแบบโรงเรยนนนแลวละ คดถงนมกบ
คอร๑นเฟลกตอนสบโมงจงเลย!
เธอปลอยตวเองใหลองลอยไปกบความทรงจาอนหอมหวาน
เหลานนครหนง กอนจะยมกวาง พดอยางราเรงวา “คดถงตอนประถมจงเลย
คะ! ของวางตอนบายอรอยทกอยางเลย!”
“คดถงแตเรองกนนะเรา” ผเปนแมพดแลวกหวเราะเบาๆ “เปน
โรงเรยนทดมากจรงๆนะแหละ แมประทบใจตงแตเหนกายภาพของโรงเรยน
แลว บคลากรกบระบบกตางจากทอน คณภาพดคมกบคาเทอมจรงๆ”
“การศกษาคอการลงทนนเนอะ หนวาคมนา”
พดแลวสองแมลกกหวเราะ
นคอชวงเวลาหนงชวโมงครงบนรถยนต๑ขณะกลบบาน หากเดกสาว
ไมเหนอยจนผลอยหลบไปกอน กมกจะมการสนทนาสบายๆทไดแนวคดดๆ
แบบนอยดวย
158
เปนชวงเวลาแหงการเรยนรทลาคา
ก... การศกษาไมไดอยแตในหองเรยนนนา!
ผลงานของ อรวรา ตรตระการ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา
159
“หากตองเลอกในวนน ผมขอเลอกในสงทผมสามารถทา
ได สามารถพฒนางานททาไดดวย เพอความรทกษะทสามารถ
ใชไดจรง ไมใชแคการแขงขนตามคานยมเพยงเพอปรญญาเพยง
อยางเดยว และผมเชอวาทกคณะทกสาขาวชา อาชพยอมเปนเกยรต
เปนทตองการของสงคมทงสน”
ค าตอบ
สายลมยามสายพดมาเบาบาง ผมยงคงเดนตอไปเรอยๆบนทางเทา
อยางไรจดหมาย ทวไมรอบบรเวณโบกลอกบสายลมเออยๆ เสยงฝงนกรอง
เจยวจ๏าวทามกลางความงามของธรรมชาตทพยายามปลกขนในสงคมเมอง
การเดนเลนครงนมนทาใหผมรจกสถานททไมคนเคยนมากยงขน ทนเปน
สงคมอกรปแบบหนงทหลายชวตตางไขวควาทจะมาส เปนอกทหนงทผม
กาลงพยายามใหไดซงความสาเรจในการศกษา ‘มหาวทยาลย’
ความกดดนบางอยางเรมเขามาในอารมณ๑และความคด วนนเปน
การสอบสมภาษณ๑การคดเลอกนกศกษาเขามหาวทยาลย หลงจากทผม
พยายามจนผานขอสอบปรนยและอตนยมาอยางทรหด ผมกบลาดบผถก
สมภาษณ๑คนสดทาย คงไมมประโยชน๑อะไรทจะมาแตเชาเพอนงจบเจา รอ
หนาหองทจะไดเพยงอาการใจสนและตนเตน บางครงการเดนเชนนอยาง
นอยกทาใหปลดปลอย เปนการฆาเวลาไดดอยางหนงสาหรบผม
160
“นองนท มาทาอะไรทน” เสยงทกทายดงขนจากใครคนหนงทโต๏ะ
มาหนออนใตตนไม รนพสาวในชดนกศกษาสงยมมา เธอเคยเรยนมธยม
ปลายทเดยวกบผม ทวาดวยเวลาและการแตงตวทเปลยนไปกลบทาใหผมจา
ชอเธอไมได
“ผมมาสอบสมภาษณ๑ครบ เปนคนสดทายตองรออกตงนาน เลย
เดนมาสารวจรอบๆนะครบ” ผมนงลงคยกบพคนน ในสมองยงคงพยายาม
นกชอเธออย
“เครยดหรอเปลาละ ถากลาทจะพด กลาตอบคาถามอาจารย๑ท
สมภาษณ๑กไมตองหวงอะไรหรอก สวนใหญกจะถามวาทาไมถงเลอกเรยน
คณะนอะไรประมาณนนแหละ อยทเราวาจะพรอมหรอเปลา”
“จะตอบอยางไรดละ... เหตผลของผมกคงอยากจะเรยนคณะน ก
สนใจในงานดานนอย แตขอบคณพมากนะครบทแนะนา”
“แคนนเองเหรอ... ตอบคาถามของตนเองใหไดกอน จะไดเลอกใน
สงทดทสด ” เธอยม สายตามองมาอยางตองการใหผมพดเหตผลเพมเตม
“คาถามตวเอง?”
“เกอบลมไปเลย เดยวพมธระ ตองไปกอนนะ โชคดละ” ยงไม
ทนทผมจะพดอะไรตอ เธอกเอยคาลา กอนจะเดนจากไป ทงไวเพยงผมกบ
คาถามทตองตอบตวเองอกครง
161
นไมใชครงแรกสาหรบปญหาเหลาน ทงๆทผมเคยคนหาคาตอบ
และคดวาสามารถจดการกบมนไดแลวดวยซา แตคาวา “กาลงหลอกตวเอง
อยหรอเปลา?”กลบวบมาในหวงสานกอยเสมอ
และครงนผมกไมอยากทจะหลอกตวเองหรอใครทงนน
แสงแดดลอดใบไมลงทาบพนดานลาง ความรอนเรมอบอาวทวคณ
ขนเมอเขาสยามบาย ผมทพยายามจะหลกหนการนงรอหนาหองสมภาษณ๑
กลบตองมานงจมปลกกบเงาความคดตนเองอกครงทน รนพคนนนเดนไป
นานแลว หากแตตวผมกลบยงหาคาตอบใหตนเองไมได ทงๆทตลอดเวลา
หลายปทผานมา ผมพยายามทจะรจกตนเองมาโดยตลอด
‘ทาไมถงเลอกเรยนคณะน’
ผมมองนกศกษามากมายทเดนผานไปมา ตางคนกคงเคยตอบ
คาถามเชนนมาแลวทงนน หากแตผมในวนนพบเพยงความวางเปลา เหตผล
ทเคยแอบลอกเพอนสงในวชาแนะแนวชางไรความหมาย หลายคนอาจจะเคย
เอาความชอบมาเปนตวแปลในคาตอบ แลวผมละ...ชอบอะไร ? สงนหรอ
เปลา ?
จากเดกชายนทชย ทการเรยนปานกลาง เขาสนายนทชยกยงคงทา
สงตางๆครงๆกลางๆมาโดยตลอด หลกสตรบงคบมากมายทไดเรยนผานมา
162
ไมเคยตอบคาถามตรงนของผมไดเลย ในขณะทเวลากาลงพาผมเดนทาง
ตอไปเรอยๆเพอกาวสการจบหลกสตรมธยมในอกไมนาน
ผมไขวควาอะไรไดบางในการเรยนม.ปลาย หลายสงทผมไมเคย
หยบมนมาในบนทกทควรร หลายหนวยทเราตางลอกกนจนจบ แคเรยน
เพยงเพอใหผานไป มนไมไดทาใหผมมความรในสวนนนเลย ผมทเลอกจะ
ไมรบมนเอง แมวนนจะอยากกลบไปเรยนซาอกครงเพยงใดกไมสามารถท
จะฝนกลบไปทาไดอกแลว ผมจงมเพยงความรความสามารถทผมมอย
ปจจบน และหวงจะใชสวนทผมมใหเกดประโยชน๑สงสดในสงทจะทาได
แมการศกษาจะมทางเลอกมากมาย ทวาความสามารถ คานยม กบ
สงทเลอกไดจรง กลบเหลอทางเลอกเพยงนอยนด
กรง!!!!!!!
โทรศพท๑ทตงเวลาเตอนไวดงขนตามหนาทของมนทไดรบ นน
หมายความวาถงเวลาแลวทผมจะทาหนาทของผม ทควรจะไปนงรอหนาหอง
สมภาษณ๑และรอเวลาทจะเขาไป
หยด... ผมหยดความคดของตนเองทสบสนทงหมด ไมอยากตกเปน
เหยอของความคดตนเองใหมากกวาน
163
บานประตคอยเปดออกชาๆ ผมหายใจลกๆเพอเพมความมนใจกอน
กาวเขาไปในหอง สายตาทานอาจารย๑ทงสามมองผมนงๆ ถงเวลาแลว... ถง
เวลา
“สวสดครบ ผมชอนายนทชย ......จากโรงเรยน....” การสนทนาเรม
ขนจากการแนะนาตวของผม ภายในหองทเงยบเสมอนไรผคน ลดทอนความ
มนใจผมลงไปเกอบครง
“เรมคาถามแรกเลยแลวกน ทาไมคณถงเลอกคณะนละ ทาไมถงไม
เลอกคณะทแขงขนกนสงๆ แบบทคนสวนใหญเลอกเรยนกน เลอกคณะท
งานเงนรายไดดกวา มนอาจจะเปนคาถามทดเหมอนสาเรจรปไปแลว แตผม
เชอวาเหตผลของคาตอบสาหรบคนรนคณไมเคยสาเรจรป” แวนตาถกขยบ
เลกนอยหลงจบคาถาม อาจารย๑ทานทนงตรงกลางมองผมอยางประเมนเชง
จตวทยา
และแลวผมกเจอคาถามทไมไดตางไปจากทคาดไวนก จากคาตอบ
ทเคยคดเคยเตรยมมากอนหนา เมอมาเจอคาถามจรงกลบสลายจนแทบปะต
ปะตอเรองไมได ความสบสนยงคงขดแยงอยในใจ
ผมสดหายใจลกๆเรยกกาลงใจอกครง สลดคาวาหลอกตวเองไป
จากสมอง ในเมอตองตอบ ผมจะพดความจรงจากสงทคดและรสกขณะน
164
“โดยความเหนสวนตวแลว ผมมองวา...คณะนเหมาะกบผมและ
ความรทผมจะสามารถนามาตอยอดพฒนาตนเองได เพราะผมตองการความร
ทสามารถพฒนาตวผมใหมประสทธภาพ ไมใชแคปรญญา ไมใชแคงาน แค
เงน หรอคานยมใดๆทงนน ผมมองวาคนทกคนยอมรจกขดความสามารถ
ความถนดของตนเองด ขนอยกบใครจะยอมรบความจรงตรงสวนนแคไหน
การเรยน ม.ปลายทผานมาทาใหผมรวาผมไมถนดในสงใด ผมทาไดเพยงการ
ดนรนเพอสอบใหผานไปแตละครงเทานน ซงผมไดบอกตนเองวา หากตอง
เลอกในวนน ผมขอเลอกในสงทผมสามารถทาได สามารถพฒนางานททาได
ดวย เพอความรทกษะทสามารถใชไดจรง ไมใชแคการแขงขนตามคานยม
เพยงเพอปรญญาเพยงอยางเดยว และผมเชอวาทกคณะทกสาขาวชา อาชพ
ยอมเปนเกยรต เปนทตองการของสงคมทงสน ผมคดอยางนนะครบ”
อาจารย๑หญงผทนงทางซายกมลงจดอะไรบางอยาง ในขณะทอก
สองทานมองหนาผมนงๆ ไมมคาพดใดจากใครพดตอ
ความเงยบเรมเขาปกคลมในหองชวขณะ ผมพยายามขมความรสก
กงวลในใจใหหยดนง แสงตะวนทสองผานผามานเรมเปนสทองแลว ผมได
แตพราบอกตนเองวาอยาเพงหมดกาลงใจ
“คณรจกตนเองแคไหน?” และแลวอาจารย๑ทนงทางซายมอผมก
เปนผททาลายความเงยบไดทนเวลา
165
“ผมยอมรบครบ วายงไมรจกตนเองทงหมด แตผมพยายามทจะทา
ความรจก และตอบในทกๆคาถามทเกดขน และวนนผมกคดเชนนครบ”
ปง!!!!
สนคาตอบผม เสยงอาจารย๑ชายทเคยถามคาถามแรกตบโต๏ะ
ตรงหนา ผมสะดงพยายามควบคมตนเอง ในใจเรมหวนอยางบอกไมถก
สายตาทมองมาผานแวนหนาไมสามารถอานนยใดๆไดเลย มเพยงความนงนา
เกรงเสยจนสามารถทาใหมอสองขางของผมแอบสนเครอ
“หากคณคดเชนนจรง... หวงวาเราคงไดเจอกนอก ” ความงนงง
เขาครอบงาความคดของผมชวขณะ กอนจะกลาวคาขอบคณเปนการสนสด
การสมภาษณ๑
อกครงทประตถกเปดและปดลง ทางเดนหนาหองสมภาษณ๑ททอด
ยาวออกไป บดนไรผคนทมานงรอ แสงสทองสองผานทาทาบสงตางๆด
งดงามอกแบบในยามเยน ผมเดนตอไปอยางไรจดหมายอกครง ทวาครงน
ไมใชเพอการฆาเวลา หากแตเปนการสารวจจตใจดวงนตางหาก ทตอนน
ความสบสนเมอกอน คาถามบางอยางไดถกคนพบ
ผมตองการเรยนในคณะทผมทาได เพอพฒนางานไดอยางม
ประสทธภาพ นคอสงทผมคดและรสกเชนนนจรงๆ
166
การสอบสมภาษณ๑วนนจบลงแลว ผลจะเปนเชนไร ผมไมอยากท
จะคาดเดา ทวาสงทจะทาไดในตอนนคอการยอมรบ ทงหมดนคอ
ความสามารถทผมม และผมไดทามนดทสดแลว
หากการศกษาคอการแขงขน วนนผมชนะแลว อยางนอยกใจ
ตนเอง
ผลงานของ วนด แขงแรง โรงเรยนสะเดา “ขรรค๑ชยกมพลานนท๑
อนสรณ๑”
167
“พระจนทรดวงนอย ๆ อยไกลโพนบนฟา ในยามทผนฟา
มดมด พระจนทรดวงนมคณคาแกทกชวตในโลก ลาโพพระจนทร
ดวงนอย”
ลาโพ พระจนทรดวงนอย
นกนอยแหงปกาเกอญอ
เสยงรองเพลงชาตดงกองขนเขา แมสาเนยงจะแปรงจนบางคาฟง
แทบไมออก ดวงตาท ฉายแววตงใจจบจองอยทผนธงไตรรงค๑ทคอย ๆ เลอน
ขนสยอดเสา เสยงเพลงชาตจบลง ธงผนนอยสะบดอยบนยอดเสาไปมา
ละอองหมอกหนาในยามเชาบดบงผนธงชาต จนมองเหนอยเลอนราง
ลาโพ เดกหญงตวนอย ๆ แหงนคอดวงตาเพงมองผนธงชาตเธอ
อยากเหนผนธงใหชดเจนยงขน แตกไมเปนผล วนนหนาวจนแมบนพนดนก
มองแทบจะไมเหนหนากนอยแลว ลาโพชอบธงชาตไทย ชอบเพลงชาตไทย
อะไรทครบอกวาแสดงความเปนคนไทยลาโพชอบทงนน เปนเพราะปมดอย
ทลาโพไมมสญชาตหรอเปลานะ ลาโพไมเคยรงเกยจความเปนกระเหรยง
แตลาโพกอยากมสญชาตไทย อยากมสทธทจะเรยนหนงสอ อยากจะเปนคร
ลาโพจะเปนเหมอนเดกคนอนไดไหม ลาโพยงไมรอนาคตของตวเองเลย
‚นกนอยตวหนงมนไดโบยบนออกจากรงของมน แลวพาตวเอง
หนไปไกลจากรวงรงของมน มนไมยอมกลบคนสรงเกา เปลยนเสยงรองและ
168
สลดขนของมนออก อกนานไหมนกนอยจะกลบมา รอ รอ รอ รอนกนอย
กลบมา กลบมาและหลบในออมแขนของปาปกาเกอญอ‛
เตอ คอ สะ ทาทาเปนนกบนโผออกจากรง เนอวาเปลยนเสยง
รองจบ จบเปนเสยงผวปากหวดหวว เตนาโพ กวกมอเรยกเจานกสองตวก
ไมมใครบนกลบมา... เตอคอสะกบเนอวา บนไปไกล ...แต ลาโพ เจานก
นอยตวเลกกวาเพอน ๆ บนกลบมาหา เตนาโพ
‚ฉนจะอยในปาปกาเกอญอ... ฉนเปนนกไมเปลยนสขน ไมเปลยน
เสยงรอง จะเปนปกาเกอญอ จะเปนพระจนทร๑ดวงนอยทน‛ ลาโพพดอยาง
เอาจรงเอาจง แววตาของเดกนอยเดดเดยว
‚จบ...จบ...ฉนจะรองเสยงเดม ...‛
‚ครบอกวาเราไมมสญชาตไทย เราเปนนกทไมรวารงตวเองอยท
ไหน ตองเปลยนสขนเปลยนเสยงรอง ไปอยทไหนกตองเปลยนไป..‛ เตนาโพ
เดกชายผสงวยกวาบอกกบลาโพ .. ‚พวกเราอพยพไปอยทอนหลายแหง เขา
บอกเราไมใชไทย พมากไมใช.. ประเทศไหนทเขาใหเราอาศยแผนดนอยเราก
พลดพรากกนตองไปอยทอน... ลาโพฝนไปเถอะวาจะไดสญชาตไทย‛
‚พอแมลาโพเปนปกาเกอญอทเกดในเมองไทย ปาเปนของทกคน
ของเสอทกตวของนกทกตว ไมมแบงไทย หรอพมา คนในเมองไมเขาใจ คด
แบงเอาเอง ไมเคยถามพวกเราทอยมากอน ลาโพเปน ลกพอแมปกาเกอญอ
169
เกดทเมองไทย... ลาโพตองมสญชาตไทย... ลาโพจะเรยนหนงสอเกง ๆ แลว
จะบอกกบคนอนใหรบรวา ลาโพ คอกระเหรยงทมสญชาตไทย..‛
ไมเพยงแตแววตาของลาโพทมงมน แตหวใจของลาโพกเปน
เชนนน ลาโพเรยนหนงสอไทย รองเพลงชาตไทย รกพอหลวง รกแผนดนผน
น แลวทาไมถงกดกนไมใหลาโพเปนคนไทย
ฝนของพระจนทรดวงนอย
บตรเขยวขอบแดง...เปนสงทลาโพรอคอย แมจะไมใชบตรประจา
ประชาชนทแสดงวาถงสญชาต แตกสทธทลาโพควรจะไดรบ เปนสงทแสดง
วาลาโพมความชอบธรรมทจะไดอยบนแผนดนไทย ‚ปกาเกอญอสญชาต
ไทย‛ ความฝนทบอกกบตวเองทกวน เธอจะเรยนมหาวทยาลย จะเปนครจะ
เปนพระจนทร๑ดวงนอยทสองแสงใหแกเดกทไกลโพน
ลาโพมองบตรเขยวขอบแดงในมอ เธออานทวนขอความใน
กระดาษสเหลยม
‚กระเหรยงเผาพมา‛ ลาโพสายศรษะไปมา ‚ผดคะ บตรผด หนยน
หลกฐานวาหนอยในแผนดนไทย หนมวฒการศกษาชน ม.3 จากโรงเรยน หน
ไมใชเผาพมา เผาพมาไมม หนเปนปกาเกอญอ ทเกดในเมองไทย หนเรยน
หนงสอไทย พอแมเกดในแผนดนไทย หนไมเคยไปพมา เผาพมากไมมโลก..‛
170
ดวงตาดาขลบของเดกสาวจองมองไปทหนาของเจาหนาท หญงวย
กลางคนททาหนาราคาญเตมท
‚เอาไปกอน บตรนใชได อยเมองไทยได ไวมาเปลยนทหลง..‛
‚ตองเปลยนใหหน.. หนรอมาตงแตเกดแลว 15 ปแลว..‛ลาโพยน
บตรคน
‚เอ๏ะยงจง พดไมรเรอง เรยนแค ม. 3 มาเถยง ไปเรยนใหสง ๆ กอน
แลวคอยมาเถยงกน บอกวาไมไดกไมไดส ใหอาศยอยอาศยกนแลวยงยงอก‛
‚ลาโพไมไดอาศยอย ลาโพมสทธทจะอย ไมใชเรยนแค ม. 3 ลาโพ
จะเรยนใหสง ลาโพจะทาในสงทถกตอง ไมใหใครมาดถกปกาเกอญอ แลว
ปกาเกอญอกจะไมมดถกใคร ปาทางานผดแตไมยอมรบ.‛
ประโยคสดทายของลาโพ ทาไมเจาหนาทบนอาเภอลกขนเกอบทง
อาเภอ
‚ไมอยากมเรอง เอาเดกกลบไป..‛ ผชายวยกลางคนบอกกบหวหนา
ศนย๑ของลาโพ
ลาโพรองไหไปตลอดทางแตใหรไวเถด มนไมใชนาตาของคนแพ
แตเปนนาตาของความ เจบชา เปนนาตาทราดใหไฟใหหวใจของลาโพลก
โชนขน ลาโพไมมวนเรยนแคน ลาโพจะเรยนใหสงทสดเทาทจะทาได เทาท
171
สทธของมนษย๑คนหนงทพงม ใหการศกษา ใหความรเปนเครองมอใหลาโพ
มสทธเทาเทยมคนอน
หวใจลาโพ กบเพอน ๆ ตองแขงแกรงกวาใคร ๆ ลาโพตองจากบาน
มาแตเดก ชวตในโรงเรยนไมมพอไมมแม ความรเพยง ม.3 กมากพอสาหรบ
‚เดกชายขอบ‛ ทไรสญชาต
เตนาโพ จะกลบบานทแมฮองสอน เนอวากบอกวาไมอยากเรยน
แลวเรยนสงไปกไมมใครใหทางานไมมสญชาตไทย สกลบไปขายของตาม
ชายแดนดกวา เตอคอสะดเหมอนจะโชคดทไดเลอกไปอยประเทศทสามตาม
พอแมทไดไปกอน
‚ลาโพไมไปไหน ลาโพ จะเรยนหนงสอ....เปนคร.. จะเปนคนไทย..‛
ฝนของแมพระจนทร๑ดวงนอยแหงปาปกาเกอญอ
ดวงจนทรทสองแสง
‚นกนอยตวหนงมนไดโบยบนออกจากรง นกนอยเรยนรปา นก
นอยเรยนรโลก โลกโหดราย นกนอยแขงกลา นกนอยสเพอทจะกลบมาอย
ผนปา แลวนกนอยรองบอกวานคอปาปกาเกอญอ ออมอกออมแขนแสน
อบอน นกนอยไมหนจากปา นกนอยรองวานคอปาปกาเกอญอ‛
172
ลาโพ สอนเดก ๆ รองเพลงทเธอแตงขน เพลงทเดมมเนอรองวานก
นอยไมกลบรวง นกนอยจะสลดขนจะเปลยนเสยงรอง ... นกตวนนไมใชลา
โพ
‚มดาอยากไดสญชาตไทย อยากเปนหมอ..‛ มดาเขยาแขนครลาโพ
เดกนอยมาจากเชยงราย พรอมกบเดกชายขอบทไรสญชาตอกหาคน มดาชอบ
เรยนหนงสอ พอของมดาปวยกระเสาะกระแสะทาใหมดาใฝฝนทจะเปน
‚หมอ‛ หวใจแขงแกรงของมดาไมผดจากเมอครงลาโพเปนเดกนอย
‚มดาตองเรยนหนงสอ ความรจะทาใหเราไมเสยเปรยบ ความรทา
ใหเราเปนคนทเทาเทยมคนอนไมวาเราจะเกดทไหน... และความรของเราตอง
บรสทธสะอาด ทาใหมนษย๑ในโลกไดรบสทธทเทาเทยมกน คนชายขอบ
อยางพวกเราถกดถก ถกลอเลยน ถกกาจดสทธ แผนดน ธรรมชาตทเปนสทธ
ของคนทกคน เรายงถกกดกน แตเพราะการศกษา.. เราจงประกาศสทธของเรา
ได เราตองเรยนรเพอความชอบธรรม ไมใชเอาเปรยบ...มดา.. ครลาโพไมเคย
รองไหเพราะเสยใจทเกดเปนเดกชายขอบ เปนเดกไมมสญชาต แตครตอง
รองไหเพราะเสยใจวาคนทมการศกษามโอกาสดกวาแตกดกนไมใหโอกาส
แกคนทดอยกวา..‛
ชวตของลาโพตองตอสมากมายนกกวาจะไดสญชาตไทย ลาโพ
เรยนในมหาวทยาลยทเปดโอกาสใหเดกไรสญชาต ชวตทตองตอสอยาง
เดยวดาย ลาโพใชโอกาสทไดเรยนตดตอกบหนวยงานองค๑กรตาง ๆ เพอให
173
ลาโพไดรบสทธทางดานสญชาต เวลาจะนานแคไหนการรอคอยจะนานแค
ไหนกไมเคยทาใหลาโพยอทอ ความหวงของลาโพไมเคยหมดสน
‚เพราะครลาโพไมเคยหมดหวง ครถงพบกบสงทครตองการ..‛ ลา
โพบอกกบแมปกาเกอญอ ตวนอย
‚มดาจะเรยนสง ๆ จะเปนนกเหมอนนกทรกทปา นกทรองบอกอา
เขตของปกาเกอญอ มดาจะเรยนไมใชเพอมดา แตเพอทกคนในโลกไดเทา
เทยมกน มดาจะมหวใจเหมอนครลาโพ เปนพระจนทร๑ดวงนอย ๆ... ของ
พวกเรา‛
พระจนทร๑ดวงนอย ๆ อยไกลโพนบนฟา ในยามทผนฟามดมด
พระจนทร๑ดวงนมคณคาแกทกชวตในโลก ลาโพพระจนทร๑ดวงนอย
ผลงานของ รตยากร เถอนสข โรงเรยนหนองโพพทยา
174
“ฉนไมไดมตวคนเดยวสงทฉนตองทาใหดทสด
และฉนทาไดดทสดวนน
...คอตงใจเรยน...”
การศกษาทเปยตองการ
ในกระจกเงาบานใหญสะทอนภาพเดกหญงรางผอมกะหรองผวดา
เมยม ผมหยกหยองสดาเชนเดยวกบสผวถกรวบมดไวดวยยางมดผมสดา เสอ
นกเรยนสขาวยงดขาวโดดเดนเมอถกสวมอยบนตว กระโปรงนกเรยนสนา
เงนยาวเกอบถงครงแขง
ฉนหมนตวดเงาสะทอนของตวเองในกระจกอกครงเพอตรวจความ
เรยบรอย เมอเหนทกอยางเรยบรอยดจงละสายตาออกจากกระจกเงาตรงหนา
เดนไปหยบเอากระเปาถอสดาทวางอยขางๆชนหนงสอ แนนอนวาในกระเปา
มหนงสอทจะใชสาหรบเรยนวนน
ฉนเหลอบมองไปยงผนง มองดนาฬกา เขมสนชอยระหวางกงกลาง
เลขเจดกบเลขแปดสวนเขมยาวชทเลขเจด
’07:35 น. เหลอเวลาอกเกอบครงชวโมง’
ละสายตาจากหนาปดนาฬกาแลวเดนลงมาชนลาง บานของฉนเปน
หองแถวทมสองชน ชนบนเปนหองนอน ชนลางไวสาหรบขายของ แมขาย
ของจาพวกอาหารสาเรจรป เราอยกนสองแมลก พอของฉนทานจากไปตงแต
ฉนอายแปดขวบ
175
‚เปยไปโรงเรยนกอนนะคะแม‛ ฉนบอกแลวยกมอขนพนมไหว
ผหญงตรงหนาอาย 38 ป ผวขาวซงตางจากฉน ...ฉนเหมอนพอ
แมละสายตาจากสงททาอยแลวหนมายมให ลวงเขาไปในกระเปา
หยบเอาเงนจานวนหนงแลวสงให ฉนไหวขอบคณ
‚ตงใจเรยนนะลก‛
‚คะแม‛
ฉนเดนออกมาจากบานมงหนาไปยงโรงเรยน โรงเรยนกบบานของ
ฉนอยไมไกลกนมากนก เดนแคสบกวานาทกถง ฉนไมอยากมาโรงเรยนมาก
นก หากไมจาเปนฉนคงไมมา หากไมใชเพราะแม...
ชางเถอะ ฉนสะบดศรษะไลความคด
ไมนานฉนกเดนมาถงหนาประตโรงเรยน ยกมอพนมไหวครแลว
เดนผานเขาไปอยางนอบนอม เดนผานบรเวณสนามหนาเสาธง ตรงไปยง
หองเรยนประจาของตวเอง
ซา...
ทนททมอผลกประตหองเรยนเขาไป ฉนกรสกถงความเยนซาจาก
ศรษะจนถงปลายเทา มเสยงหวเราะคกคกอยางสนกสนานดงคบหอง ฉนยน
นงอยทหนาประตยงไมไดเคลอนทไปไหน ใบหนากมลงมองปลายเทาตวเอง
ขมความขมขนเอาไวเงยบๆ นาตาใสไหลออกจากดวงตาผสมผสานกบนาท
ถกวางกบดกเอาไวเพอแกลงฉนโดยเฉพาะ
176
‚เฮย ยายดาตลกชะมดเลยวะ ฮาๆ‛ เสยงหนงดงขนเยาะเยย ตามมา
ดวยเสยงหวเราะอกระลอกใหญ ฉนหนหลงกลบ จากทคดจะเขาหองเรยน
เปลยนเปาหมายเปนหองนา
ฉนยนพงผนงหองนาอยางเจบปวด นาตาไหลไมยอมหยด สะอก
สะอนจนตวโยน ฉนนาจะชนกบสถานการณ๑แบบนไดแลว แตเปลาเลย ฉน
ไมเคยชนกบมน ถงแมฉนจะเจอสถานการณ๑เชนนมาตงแตเขาเรยน ม.หนง
จนกระทงตอนนอย ม.สาม
คนเหลานนไมใชเพอนของฉน แมเราจะเรยนหองเดยวกนกตาม
พวกเขาไมยอมคบกบฉนเพยงเพราะสผวทตางกบพวกเขา
แคสผวทแตกตาง... แตฉนกยงเปนคน มเลอด เนอ และหวใจ
เชนเดยวกนกบพวกเขา
ทาไมตองแบงแยก? ทาไมตองกดกน?...
ฉนขมความรสกเจบปวดเอาไว เปดกระเปานกเรยนแลวหยบเอาชด
ใหมขนมาเปลยน ฉนพกชดนกเรยนอกชดเตรยมไวเสมอ หลงจากทถกแกลง
ในสถานการณ๑เชนวนนเปนครงทสอง
ฉนหลบอยในหองนา ไมยอมไปเขาแถว หากแตเมอไดยน
เสยงเพลงชาตดงขนฉนกจะยนตรงอยางใหความเคารพ
ถงอยางไรฉนกเปนคนไทย...
เมอถงเวลาเขาเรยนฉนจงออกจากหองนา ตรงไปยงหองเรยน แลว
เดนเขาไปนงทของตวเองเงยบๆ นงคนเดยว หลงหอง... ยงมเสยงลอเลยน แต
177
ฉนทาเปนเอาหไปนา เอาตาไปไร จนกระทงครเขามาสอนในคาบแรก ฉน
ตงใจเรยน อยางทแมตองการ ซงมนจะดกบฉนทงในตอนนและอนาคต
การเรยนในชวงเชาผานไป เมอทานอาหารกลางวนเสรจฉนเดนตรง
ไปยงหองพกครทปรกษา เพอขอรองใหคณครชวยทาเรองสงฉนเขาประกวด
รองเพลง คณครอานใบประกาศรบสมครทฉนสงใหครหนงแลวละสายตา
จากกระดาษมาพดกบฉน
‚ในนบอกวาสงไดโรงเรยนละหนงคน ถาครสงหนไปแลวหนจะ
เอาอะไรเปนประกนวาจะทาได‛ คณครถามเสยงนม แตไมตางอะไรกบมดคม
ทกรดใจฉน
ฉนรองเพลงได ฉนเสยงด แตไมใชดทสด
ฉนไมมอะไรไปยนยนวาฉนจะทาได แตอยางนอยฉนกรกใน
เสยงเพลง ฉนเปนคนทสนใจ ฉนดนรนหาขอมล เพราะความหวง นาจะให
โอกาสฉนไมใชหรอ?
‚ไมมคะ‛ ฉนตอบเสยงคอย รางกายสนเทมอยางออนแรง
‚ถาอยางนนครกไมกลาเสยงทจะสงเธอไป เธอจะทาใหโรงเรยน
ของเราขายหนาถาทาไมได แลวครจะเลอกคนทคดวาจะทาไดไป เธอควรจะด
ใจกบเพอนและสงกาลงใจใหเพอนจะดกวานะ‛
ฉนนงเงยบ รสกรอนผาวทใบหนา ยกมอทสนเทาไหวลา
พยายามกลนนาตาแหงความขมขนไว แตไมเปนผล ฉนไมสามารถ
กลนนาตาได
ฉนเดนกมหนาจากมา สายตาพรามวอยางรายกาจดวยนาตา
178
พลนฉนคดถงคนอกคนทมอทธพลตอชวตฉน ปลายเทาเปลยน
ทศทาง ฉนตรงไปยงหองแนะแนว ...ทานกาลงนงตรวจงานอย
เมอสายตาเหลอบมาเหนฉนเขาทานจงเอยเรยก ฉนปาดนาตาแลว
เดนเขาไปหา พยายามสงยมใหทาน
มอเรยวยกขนมาโอบกอด มนอบอนเสยจนกลนนาตาไวไมอย
‚ถาอยากรองกรองเลยเปย‛ ทานบอกฉน เพยงเทานน ทานบนาตาก
ราวกบพงครนลงมา นาตาไหลพราก
เปนเวลานานพอสมควร เมอความเจบปวดไดเจอจางลงบางแลว
‚มอะไร เลาใหครฟงกไดนะ‛
ยมนนชางดอบอนยงนก ราวกบแสงตะวนทสองมายงฉน โอบอม
ใหความอบอนแกฉนในยามทฉนหนาวเหนบเจบปวด
เรองราวเหลานนไดผานจากปากฉนไปยงทาน
ทานยม บอกไมเปนไร บอกถงสงทครอกคนทาลงไป จากทเจบปวด
จากทยมอยางทนฝน ฉนยมไดแลวอยางจรงใจ ยมออกมาจากใจ
คนทกาลงปลอบฉนอยนคอคร
ครของฉน
ครของนกเรยนทกคน
ครเลกๆทยงใหญทสดสาหรบฉน
...
‚ไมม กคงตองมสกวน ความฝนเปนจรงตองทนสไป ไมนาน เราคง
จะไดสมใจ มงมน ทมเทเพยงใดกวาจะไดมา~‛ เสยงหวานดงขน เปนจงหวะ
179
เปนทวงทานองแหงกาลงใจ ฉนเงยหนาขนสบตาคร นาตาทเพงจะเหอดแหง
กลบรนขนมาอก หากแตเปนนาตาแหงความปลมปต คณครของฉนยมอกครง
แลวจงเปลงเสยงแหงการใหกาลงใจออกมาอก ‚...เสนชย ไมมาตองไปหามน
รางวล มไวใหคนตงใจ ขวากหนาม ทมแทงกผานพนไป โลกนไมมอะไร
ไดมางายดาย~‛
ฉนยม ทงๆทนาตายงคงไหล
ฉนโถมกายเขาโอบกอด นาตาไหลรน มอเรยวทงสองกอดตอบ มน
ชางอบอนนก ฉนเปลงเสยงออกมาบาง ผสมผสานกนเปนเสยงแหงกาลงใจท
ดทสดสาหรบฉน
‚...ใจสหรอเปลา ไหวไหมบอกมา โอกาสของผกลา ศรทธาไมม
ทอ~‛
ฉนมความตองการ...
หากแตไมมใครไดตามสงทตวเองตองการทกคน ทกสง ทกอยาง
ทกความตองการ
ฉนกเชนกน
เพราะฉะนน ฉนแคตองทาวนนใหดทสด ยงมคนขางหลงทยงยมให
ฉนอยางจรงใจ คอยใหกาลงใจ
ฉนไมไดมตวคนเดยว
สงทฉนตองทาใหดทสด และฉนทาไดดทสดวนน
...คอตงใจเรยน...
180
ปล. เนอหาในเรองเปนเรองทจนตนาการขนมาทงสน ไมไดมเจตนาพาดพง
ถงบคคลใด ขออภยไว ณ ทนดวยครบ ขอบคณครบ
ผลงานของ กนกศกด เรอนทอง โรงเรยนมธยมตระการพชผล
อ.ตระการพชผล จ.อบลราชธาน
181
“เกอๆ พวงมาลยทเซยะมนรอยเสรจรยง ไฟจะแดงอกแลว
นะ รบออกมาชวยแมเรว” เสยงของผเปนแมดงขามฟากถนนสเลน
ปลกเกอทตกอยในหวงภวงคแหงความฝนทแสนดใหตนขนมาพบ
ความเปนจรงอยางโหดราย
การศกษา ความฝน โอกาส
“ประเทศไทยรวมเลอดเนอชาตเชอไทย ....” เสยงเจอยแจวของเดก
นกเรยนนบรอย สอดประสานเปนเพลงชาต ดงกองสะทอนไปทวสนามหญา
หนาโรงเรยน
รอยยมและเสยงหวเราะ คอสงทไมเคยจางหายไปจากใบหนาของ
เดกๆทกคน ไมเวนแมแต เดกชายรปรางผอมบาง ผวดาคลา อายราว๗-๘ป ใน
ชดลาลองมอมแมมเกาคราครา ทกาลงนงมองการดาเนนไปของกจกรรมหนา
เสาธงอยางไมลดสายตา
ไมรวาเวลาเดนไปนานเทาไหรทกจกรรมหนาเสาธงนนไดดาเนน
ไป แตเสยงจ๏อกแจ๏ก จอแจของเดกนกเรยนนนไมเคยขาดหายไป ยงคงดงแขง
กบเสยงของครใหญทออกมาอบรมอยขางหนา โดยเรองทครใหญออกมาพด
สวนมากกจะเปนเรองเดมๆ เกยวกบความสะอาดของโรงเรยนและการปฏบต
ตนเมอเจอผใหญหรอครบาอาจารย๑ จงทาใหไมเปนทสนใจของเดกนกเรยน
มากนก
182
“เอาละครบ เอาละครบ เงยบหนอยนะครบ นกเรยน แยกยายกนเขา
หองเรยนไดแลวนะครบ” ครใหญ ตดบทและตะเบงเสยงเพอดงความสนใจ
จากนกเรยนใหสงบเสยงลง
นกเรยนทงหลาย ตางทยอยกนเดนอยางสะเปะสะปะ ขนอาคาร
เรยน สขาวสง ๔ ชน พนผนงมสแตกรอน ดขาวกระดากระดาง แสดงถง
ระยะเวลาการใชงานทนานพอด แตอาจเปนเพราะเวลานแสงสะทอนของแดด
ยามเชาทาใหมนดราวกบเพงถกซอมแซมเสรจมาหมาดๆ ไมกอดใจตอมา
สนามหญาทเคยแออดราวกบตลาดสดยามเชาทคบคงไปดวยเหลาแมคา
แมบานทแหกนมาจบจายใชสอย กอนตรธานหายไปราวกบวาไมเคยมอะไร
เกดขน ทงไวเพยงความวางเปลา และเดกชาย ผวดาคลา
ทาไมกนเลา เดกนอยผนจงไมเดนตามเพอนๆเขาอาคารเรยนไป
ทาไมถงไมมคณครคนไหนใหความสนใจไถถามเอาคาตอบจากเขาเลย หรอ
เปนเพราะวาเขาเปนเดกดอ ทาผดกฎระเบยบของโรงเรยน หรออาจเปนเพราะ
เขาไมใสชดเครองแบบนกเรยนกบกนคนอนๆ แตเขากลบใสชดสกปรก
มอมแมมจงเปนทรงเกยจของคณครและเพอนฝง หรออาจจะเปนเพราะ
กาแพงรวเหลกสงน ทกนเขาใหออกหางจากคณครทแสนด เพอนๆนกเรยนท
แสนนารก ปลอยใหเขาไดแตนงมองอยแครมรวเทานน
อากาศยามเชาทแสนสบาย แสงแดดอนๆทสาดสองลงมาจากดวง
อาทตย๑ดวงใหญ รอดผานหนาตางทถกเปดอาไวจนสดเขาสหองเรยนทเตมไป
ดวยเดกนกเรยนทกาลงพดคย กนอยางสนกสนานราวกบเพงกลบมาพบเจอ
183
กนใหมในรอบหลายสบป เสยงอกทกครกโครมของกลมนกเรยนชายทกาลง
วงไลกนอยางสนกสนาน สรางความราคาญใจใหกบครรนเก๐าฝายปกครอง
เปนอยางมาก
“นบนอาคารเรยนนะ ถาจะวงกลงไปวงขางลางโนน เดยวจบฝาด
กนลายเลย !!! ” คณครรนเก๐าออกมาปราม กลมเดกหนมวยคะนองทวงไลกน
อยางไมสนใจใคร พรอมกบถอไมเรยวยาวโคง ดราวกบดาบดๆ นเอง สราง
ความแตกตนใหกลมเดกหนมใหไดวงกนจนปาราบ
“นละมงทเขาเรยกกนวา วงแตก ฮา ฮา ฮา” เสยงหวรอตอกระซบ
แหลมเลกทลอยลวมาตามลม คงหนไมพนเปนของกลมเดกสาวทนงลอมวง
มองดการ “วงแตก”ของกลมเดกผชาย สรางความเพลดเพลนและขบขน
ใหกบพวกหลอนเปนอยางมาก
เดกชายผวดาคลาในชดมอมแมม เฝามองกจกรรมทดาเนนไปของ
โรงเรยนแหงนดวยดวงตาทเปรยมไปดวยความฝนและใครร เขาหนไปมอง
นองสาววยไรเรยกน ทกาลงงวนอยกบงานทอยเบองหนา
“เซยะอยากเขาไปในนนไหม”
“ทไหนละเก๐อ”
“โรงเรยนไง อยากเขาไปไหม”
184
“เขาไปทาไม ทางานทแมสงยงไมเสรจเลย เดยวโดนแมตนะ เก๐อก
มาชวยกนหนอยส”
เดกชายมองนองสาวทงวนกบงานของตน เขาเบอนหนาหนและ
มองเขาไปในโรงเรยนอกครง พรอมกบความฝนทกาลงโบยบนขามกาแพงรว
เหลกสง ผานผนหญาเขยวขจ เลาะเลยวเขาอาคารเรยนสขาวสงตระหงาน เขา
ไปยงหองเรยนทอบอวลไปดวยไอกรนของกลนแดดออนๆยามเชา
“เดกชายเก๐อ มาไหมคะ”
“มาครบ” เก๐อยกมอพรอมขานรบกบการเรยกชอของคณครประจา
ชน
“ครบนะคะนกเรยน เอาละนกเรยนทกคน กอนทเราจะเขาบทเรยน
กนครอยากใหนดเรยนทกคนนงสมาธกนกอนนะคะ เพอทเราจะไดมจตใจท
ผองใส สดชนพรอมทจะรบความรตอไป และอกอยางครอยากใหนกเรยนนก
ถงพระคณพอคณแมดวยนะคะ เพราะจะทาใหนกเรยนตะหนกไดถงความรก
ความเอาใจใสของคณพอคณแมทมตอนกเรยน เรมเลยนะคะ หลบตาคะ ..”
นกเรยนแตละคน นงประจาทและหลบตาลง แลวฟงเพลงคานานม
ทลอยมาจากเครองเลนเทปทคณครเพงเดนไปเปด เก๐อนงหลบตา นกถง
ใบหนาของพอ แมและนองสาว ใบหนาของแมกบเซยะเดนชดราวกบยนอย
เบองหนาของเก๐อ แตใบหนาของเขาคนนนกลบเลอนลางและจางเกนกวาท
เก๐อจะนกออกได เขา-พอของเก๐อ ทงแมไปตงแตเก๐อยงจาความไมได แตก
185
แปลกทสงเดยวทเก๐อจาไดคอ นาตาของแมตอนทพอทงแมไปอยกบเมยนอย
จากนนพอเก๐อโตพอจะจาอะไรได จงไมมหนาพอใหเขาจา ไดยนแตเพยงวา
พอเขาปาไปหาของปากบเมยใหมแตโชครายโดนเสอลากไปกนเสยทงค จรง
ไมจรงอยางไร เก๐อกไมรได แตเก๐อกไมเคยตองการคาตอบใดๆมาสนบสนน
หรอคดคาน เพราะการทมเขาหรอไมมกไมเหนจะมประโยชน๑ใดกบตวเก๐อ
เซยะหรอแม กลบเปนผลดเสยอกทไมตองเหนเขากบเมยใหม มาเดนลอยชาย
ใหเปนหนามยอกอก แตพอเก๐อเขาเรยนไดไมนาน แมกพาเก๐อกบเซยะ ลงภ
ชฟามา นงรถทวร๑จากเชยงรายเขากรงเทพ แมบอกวา อยบานกไมมอะไรดขน
ไปตายเอาดาบหนาดกวา แมเปนคนขยนขนแขง หนกเอาเบาส พอเขามา
กรงเทพใหมๆ แมกเทยวไปสมครงานในทกท ทกตาแหนง แตกทตอกทกไม
รบ เขาบอกวาแมไมมบตรประชาชนรบไปกรงแตจะสรางปญหาเสยเปลาๆ
ตอนนนลาบากมากทซกหวนอนกไมม ขาวปลาอาหารกพงขาวกนบาตรไป
วนๆ บอยครงทการลกขโมยนนลอยเขามาในความคด แตแมกคอยบอกเสมอ
วา เกดเปนคนทงท ตองทาดใหในหลวง แมแตการลกขโมยกหามทา ดวย
ความเดดเดยวของแม ทาใหเราผานคนวนอนโหดรายมาได จนมาเจอปาสาย
แกมาทาบญทวดเหนแมหนวยกานดใชได บวกกบสงสารเดกอกสองคน เลย
ชวนแมมาทางานดวยกน ทาใหเราพอมเงนมากนมาใชบาง
“ลมตาไดแลวคะ เปนอยางบางคะ มสมาธกนแลวใชไหม อยางงน
ครจะถามแลวนะคะวานกเรยนไดรบอะไร รสกอยางไรกบการนงสมาธบาง
อม... เก๐อตอบคาถามครหนอยสจ๏ะ”
186
“ตอนทผมหลบตาผมเหนหนาแมกบนอง พวกเขาคอคนทสาคญ
ทสดในชวตผม ผมอยากทาใหความเปนอยของพวกเขาดขนครบ”
“แลวเธอจะทาอยางไรใหแมกบนอง มชวตทดขนละ”
“ผมตองการแคโอกาสทจะทาใหผมไดเรยนหนงสอจรงๆ ทาใหผม
มวชาความรมากๆจะไดมงานดๆทาจะไดทาใหแมกบนองสบายจรงๆซะท”
“แลวถาเธอไดโอกาสเรยนหนงสอจรงๆ และมความรมากๆเธอจะ
ทาอะไรตอไปละ”
“ผมกจะเปนครคบ”
“ทาไมละจ๏ะ”
“เพราะผมถาผมไดเปนคร ผมจะสามารถสอนเดกคนอนๆได ผม
อยากจะใหพวกเขามความร มการศกษาอยางทผมมไดรบโอกาสอยางทผมได
เพอทสกวนพวกเขาจะเตบโตไปเปนกาลงของชาตทด แตผมจะไมสอนเพยง
ความรอยางเดยว ผมอยากจะสอนใหเขามจตใจทดงามและเขมแขงแบบแม
ของผมทไมวาจะเจอความยากลาบากขนาดไหน กไมยอมลกกนขโมยกน ม
ความขยนมงมนแบบนองสาวของผมทจดจออยกบงานและตงใจทามนจน
สาเรจ และมนาใจแบบปาสายทคอยหยบยนใหกบครอบครวผมเสมอมา”
เพอนนกเรยนในหองพรอมใจกนปรบมอ และชนชมในตวเก๐อและ
ความฝนทเตมไปดวยจนตนาการของเขา
187
“เก๐อ เธอมความกตญ๒และความคดทดมาก ครเชอวาถาเธอไดรบ
โอกาส เธอจะสามารถเปนครทดไดแนนอน”
เก๐อยมดวยความภาคภมใจและหวงใจวาสกวนความฝนของเขาจะ
กลายเปนจรง
“เก๐อๆ พวงมาลยทเซยะมนรอยเสรจรยง ไฟจะแดงอกแลวนะ รบ
ออกมาชวยแมเรว” เสยงของผเปนแมดงขามฟากถนนสเลนปลกเก๐อทตกอย
ในหวงภวงค๑แหงความฝนทแสนดใหตนขนมาพบความเปนจรงอยางโหดราย
“อะ พไดแลว เอาไปใหแมไป ไมยอมชวยกนเลยนะมวแตนงมอง
เขาไปแตในโรงเรยนอยนนแหละ” เซยะสงพวงมาลยทเพงรอยเสรจใหเก๐อ
พรอมกาชบใหรบไปใหแมทยนรออยอกฟากถนน
เก๐อรบพวงมาลยแลวรบเรยงใสทอไนลอนสฟาอยางเรงรบแลวรบ
รดตวไปหาแมอยางรวดเรว บนถนนสเลนทคลาคลาไปดวยรถยนต๑นอยใหญ
เก๐อวงขามไป แลวเหลยวหลงหนไปมองอาคารเรยนสขาวสงตระหงานอก
ครงดวยดวงใจทปวดราว
ผลงานของ นาย พรชย๑ คนธะวงศ๑ โรงเรยนอตรดตถ๑ ๑๕ ถนน
อนใจม ต.ทาอฐ อ.เมอง จ.อตรดตถ๑ ๕๓๐๐๐
188
“ในทๆวางเปลาความผดหวงแตละครงทาใหเราเขมแขง
และมองโลกไกลจากเดม”
เกษตรบานพอ คอ การศกษาทฉนตองการ
มนษย๑แตกตางกน ตรงไหน ตางตรงทฐานะ รปราง จตใจ
ผวพรรณ ฯลฯ สงทเหมอนกนนนกคอ การแสวงหาสงทมาหลอเลยงชวตให
ดารงชวตอยไดบนโลกใบน
ครอบครวของฉนกเชนกน พอและแมของฉนมอาชพทบงบอก
ความเปนไทยไดอยางภาคภมใจแตกมากไปดวยความจน และความ
ยากลาบาก นนกคอ อาชพเกษตรกรรม พอของฉนตดสนใจลงทนเชาทกยม
เงนเขามาลงทนทาไรเผอก เพราะความทไมมความรจงทาใหพอมหนสนมาก
ขน พอไดรซงคาวาโยนเผอกรอนใหดวยตวเองครอบครวเรารอนไปหมด
ไหนจะคาเชาท คาปย คายาฆาแมลง ทถกทวงถามอยางถยบ แตอปสรรคน
ไมทาใหพอฉนยอมแพงายๆ
พอวางแผนชวตใหมหนมาปลกขาว ปรบทนา หวานขาวลงไปใน
นา ตนขาวเรมมชวตพรอมทจะอวดความงามใหเจาของมกาลงใจ พอเรมตน
การทางานพรอมกบเสยงไกแจทขนปลกใหมนษย๑ตนมาทาหนาท รถอต๏อก
ทาสผซอสตย๑ของพอพาพอไปนาแตเชามด แตแลวความฝนของพอกเรมบด
เบยวเมอตนขาวเรมมหอยเชอรมาหลงรกเกาะกมและคอยๆกดกนจนแทบไม
เหลออะไรเลยพอกลายเปนหมอออกฉดยาไลฆาหอยเชอรทกวนแตกไมชนะ
189
พายแพอยางยบเยนผทชนะคอ เจาของทนาทเราเชา และเถาแกรานขายยาฆา
แมลงพอผแขงแกรง ตองเบนเขมชวตใหม เลอกพชเศรษฐกจชนดใหมมาปลก
“จะปลกขาวโพดดไหมแม” พอขอความเหนแม
“ขาวโพดกดเหมอนกนนะไมตองดแลมาก”แมตอบพอ
“ปลกอะไรกตองดแลทงนนแหละแก ขนาดดแลยงแยถาไมดแลม
หวงหนเขาปาแน”พอบอก
“แกจะหนไปทาอะไรในปาฝนตกแทบทกวนเจอนาปาแกจะหนไม
ทนนะ” แมเตอนพอ
“คนอยางฉนไมมการหน แกเคยเหนแมวเกาชวตไหมฉนนแหละไม
มวนตายเพราะขาวมนตายแทนฉนหมดแลว” พอยงมอารมณ๑ขนแมจะมความ
ทกข๑
“จะทกข๑ไปทาไมทกข๑แลวปลกใหเผอกและขาวมนฟนไดไหมละ?
เอาเวลาทกข๑นนไปพกใจดกวา” พอสอนแม
แมจะลมเหลวครงแลวครงเลา แตพอของฉนไมเคยจมอยกบความ
ทกข๑ กลบชวนลกและเมยใหออกจากความทกข๑ดวยอารมณ๑ขนของแก ทาให
ฉนพลอยมองโลกใบนอยางมความสขและอบอนพอทาใหฉนไมยดตดกบ
ปญหามนมาไดมนกออกไปได พอบอกกบฉนเสมอเมอฉนนาเรองทเปน
ปญหาจากโรงเรยนไปปรกษาพอ บางครงฉนกเหนอยกบการเรยน โดยเฉพาะ
190
วชายากๆเชน เคม คณตศาสตร๑ ซงไมถนดเอาเสยเลยแตพอกลบมองเปนเรอง
ธรรมดา
“ถาแกเกง คณตศาสตร๑ กแปลกละวะเพราะเดกไทยตงแตรนพอ
ลวนแตตกวชาเลขทงนนแหละไมแปลกเลย แกทาตวกลมกลนกบคนทกยค
ทกสมยดแลว” พอบอกฉน ทาใหฉนหวเราะออกมาได
หลายครงทฉนเหนพอทาหนาครนคด คงคดจะตอสเอาชนะแผนดน
อยางไรและเดนออกจากบานไปครงละนานๆ คงไปเกบขอมลเพอมาขอความ
คดเหนจากแมและฉนการลมเหลวสองครงทผานมาทาใหความเชอมนใน
ตวเองของพอนอยลง การฟงเสยงขางมากจงเปนขออางไดหากพบความ
ลมเหลวหวเดยวกระเทยมลบ ฉนลอพอบอยๆทาใหพอฝอไปเหมอนกน เรา
ตดสนใจปลกขาวโพดหวานซงกาลงมาแรงพอบอกอยางนนตลาดกาลง
ตองการราคายอมสง พอปรบทใหม ขาวโพดหวาน คงทาใหพวกเราลมชม
ความหวานของชวตไดบางหวงเลกๆหรอกนะพอดแลเรองปรบดนปลก
ขาวโพดไปสวนฉนและแมปลกพรก มะเขอพวง มะละกอ กลวยนาวา ใน
ทๆวางเปลาความผดหวงแตละครงทาใหเราเขมแขง และมองโลกไกลจากเดม
ไรนาสวนผสมจงเกดจากการผสมความคดของแตละคนลงไปในพนดนเกด
ประโยชน๑ทงทางตรงและทางออม เราสามารถนาผลผลตไปขาย และเลยงชพ
อกทงแจกเพอนสนทมตรสหายของพอและแม การตดสนใจปลกขาวโพด
หวานทาใหฉนและแมกลายเปนแมคาขายขาวโพดตมตามตลาดนดทมแทบ
ทกวนเดยวนคนขายสนคาตองรกเขาไปหาผซอบรการแทบจะถงบนไดบานน
191
คอความเอาตวรอดจากการอดตายอยางหนงของมนษย๑ รานของเรามทง
ขาวโพดตมและขาวโพดดบทไมไดตมทาใหเรามรายไดเพมขนเพราะถาพอคา
ขบรถไปซอขาวโพดเราทไรเขาจะกดราคาเราเกอบเทาตว เหนอยกบการปลก
แลวถาจะเหนอยเพราะขนขาวโพดจากไรออกมาตมขายดกวาใหคนอนมา
หยบชนปลามน ขาวโพดทตมแลว 4 ฝก 20 บาท กาไรลมเหนอยเลยคะทาให
ฉนและนองมแรงปอกเปลอกขาวโพดวนละ4- 5กระสอบ บางวนเรากเกบ
มะละกอและพรกขหน มาสงแมคาสมตาในตลาด เรามรายไดเปนกอบเปน
กามากขน
“พอๆเรามเงนจายคาเชาทแลวพอ” แมตะโกนบอกพอ ขางตวแมม
เหรยญหลากหลายชนด
“เรายงเหลอขาวโพดในไรอกนะแม”พอบอกแม
“เราลมตาอาปากไดบางแลวพอ” แมยมนอยยมใหญแววตาเปน
ประกาย
“ไมมความจนในหมคนขยนหรอกลก”พอหนมาสอนฉน
“พอวนหลงจะพดอะไรสงสญญาณบางนะ ตกใจหมดเลยกาลงฟง
เพลนๆ” ฉนสะดง
192
พอหวเราะเสยงดงลน ความสขกาลงคบคลานเขามาบานเราบางแลวหลงจาก
หนหายไปนานวนเวลาผานไปอยางรวดเรว พอและแมไปไรฉนนงทา
การบานตามลาพงทบาน
“นาๆๆๆพออยหรอเปลา?” เสยงลงมเจาของทรองถามฉนอยหนา
บาน
“ไปไรจะมธระกสงหนไวกไดพอกลบมาหนจะบอกพอ”
“บอกใหเอาคาทไปสงดวยนะถงเวลาแลว”
“จะๆ เดยวหนจะบอกใหนะจะ” ฉนรบคาลงม
เรองครอบครวของฉนกาลงจะจบอยางมความสขเหมอนนยายไทย
แตกมผรายเขามาในชวตของพวกเราอก ไมใชเผอกรอน ไมใชเพลยกระโดด
แตเปนมนษย๑ทมชวตเชนเราแตชวตเขาดกวาเราตรงทเขาไมตองลงแรงแตได
เงนเตมเมดเตมหนวยสวนเราลงแรงแตไดเงนไมเตมเมดเพราะเราไมมทเปน
ของตนเองแตนนไมใชอปสรรคสาหรบพอหรอกนะ
“ ลกคงเขาใจสานวนไทยดขนนะการทานาบนหลงคนทนาเคยถาม
พอนะ การทานาบนหลงคน ยงใชไดดเสมอนะลกเขาไมผดหรอกลกเรา
ตางหากทผด ” พอบอกฉน
“ผดอะไรละพอ” ฉนยอนถามพอเพราะเราไมเคยคดโกงใคร
193
“ผดทเกดมาจนไงละลก”
“ถงแมนเราจะจนแตเรากมความสขนะพอ การมเรองเขามาในชวต
ครงใดสมองเราจะไดไมตกงานเหมอนคนในหมบานเราทพากนกลบมาทานา
และอกอยางหนงมนชวยใหพอไมเปน โรคอลไซเมอร๑ไงละพอ”
เราพอแมลกหวเราะขนพรอมๆกน ความสข วดดวยเงนไมได แต
การใหความสขแกคนทเรารกนนเปนความสขอยางหนงทครอบครวเรามให
กนทกวน สาหรบฉนแลว สขทไดเรยนรสงใหมๆ ความคดใหมๆ
ประสบการณ๑ใหมๆ เปนความสขทพอและแมมใหทกวนเปนความรนอก
หองเรยนทฉนไดเรยนรทกวนและสามารถเกบความสขมาทบทวนไลความ
ทกข๑ใหไกลหาง สขทไดเหนรอยยมของคนทเรารก สขทไดฟงเสยงหวเราะ
ของคนในครอบครว ทสาคญพอคอครเกษตรทสอนหนไดเขาใจและสามารถ
แกปญหาทเกดขนระหวางเรยนไดอยางนาภมใจสงนไมมในโรงเรยน
เรยนเรองการปลกขาวโพดในบนกระดานจะมความรเทาแปลงสาธตหรอ
แปลงไรขาวโพดบานหนเรยนโดยลงมอปฏบต เรมตงแตทา จนขาวโพด
คอยๆโต จนถงเกบขายเปนการเรยนทสามารถบรณาการกบวชาอนระหวาง
เรยนกทาบญชครวเรอนไปดวยนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงลงสพนดน
ดวยเมอไรหนอการศกษาไทยจะกาวไกลเสยท?
ผลงานของ นาทพย๑ นาจนทร๑ โรงเรยนระหานวทยา 109 หม6
ต. ระหาน อาเภอบงสามคค จงหวดกาแพงเพชร
194
‚ระบบการศกษาประเทศน ไมยตธรรมและหวยแตกสนด ‛
เรองสนยอหนาแรก...
เสยงเตนของหวใจของผมดงกวาเสยงการทางานของเครองปรบอากาศ
รอยเทา ผมหายใจแรงและถขนเรอยๆ รบรไดถงเลอดทพลงพลานภายใน
รางกาย หนไปดานหลง พอกบแมทานมอาการไมแตกตางกบผม แมวางมอ
บนมอผม เหงอทานเปยกชมฝามอ พอตบไหลผมเบาๆ นาฬกาบอกเวลา หา
ทมสสบหา อกสบหานาทผมกจะรชะตาชวต เหมอนมอะไรมาบบทขมบสอง
ขาง ผมเกรงทกสวนของกลามเนอ นเปนครงแรกในชวตทผมลนจนตวสน
จรงๆ
‚ลกตดอยแลวหละ‛ คาพดของแม ทาใหผมรสกผอนคลายลงบาง
แตกยงไมหายตนเตนทเดยว ผมเอยวตวไปทางคณพอ
“พอครบ ถาผมตดแลวอยาลมทสญญานะไวครบ‛ ทานพยกหนา
รบผม พรอมลบหวผมอยางเอนด
ภาพโทรศพท๑ไอโฟนรนใหม ปรากฏในความคดทนท..
ผมไมใชคนหลงตวเอง แตคะแนนแอดมชชนผมจดอยในระดบสงของ
ประเทศทเดยว ทงสอนดบ ผมและพอชวยกนตดสนใจอยางรอบคอบ คะแนน
สงตายอนหลงไปหาป ระบบการเรยนการสอนและชอเสยงของมหาลย
ตลอดไปจนถงสภาพสงคม ถกนามาประกอบการพจารณาของพวกเราทงสน
195
อนดบหนงคณะแพทย๑ศาสตร๑ เปาหมายสงสด คะแนนผมอยในเกณฑ๑นา
ลน หางจากคะแนนตาสดปทแลว สองพนกวาคะแนน ถอวาปลอดภย อนดบ
สองและอนดบสามเปนคณะทนตแพทย๑มหาวทยาลย ผมคอนขางมนใจ
ทเดยว คะแนนทงหางจากคะแนนสงตาปทแลวหลายชวงตว และอนดบ
สดทาย สตวแพทย๑ ไมนามคาวาพลาดสาหรบผม
ไมนาแปลกใจททงสอนดบมแตคณะแพทย๑ ในเมอพอผมเปนนายแพทย๑
ใหญและเปนผอานวยการโรงพยาบาลชอดง พสาวคนโตของผมกไมไดทาให
คณพอผดหวงเชนกน เมอเธอกาลงจะจบแพทย๑ จากมหาลยอนดบหนงของ
ประเทศเรวๆน
ผมกลบไปจดจออยางรวดเรวหนาจอคอมพวเตอร๑ เมอนาฬกาบอกเวลา
เทยงคนตรง ผมเกบอาการตนเตนไวไมอย แมจะคอนขางมนใจในผลสอบ
พวกเราทงสามคนยนหนามาใกลหนาจอโดยไมรตว ผมหลบตาพรอมกบ
ปลดปลอยอารมณ๑ตนเตนและกงวลทงหมดของผมลงไปทปมENTER
หากภาพทปรากฎอยตรงหนาเปนชอคณะหรอมหาลยไหน ผมกภมใจ
และมความสขทงสน ผมคอยเปดเปลอกตาขนและยมรบความสาเรจกาวแรก
ของผม
‚ นาย ชาญวทย แพทยตระกล. .ผลสอบ . . ไมผานการคดเลอก ‛
196
รอยยมของผมหายไปในแทบจะทนท ผมนงเหมอนถกสาบ ไรบท
สนทนาใดนานนบชวโมง ความรสกผดหวง ตามมาดวยเสยใจ นอยใจและ...
พอผมตบไหลผมเบาๆ
ผมสะดงตน..
ผมฟบหลบไปนานเทาไหรกนนะ ครงชวโมงคงได ทผมยอมใหอดตมา
ฉายซาในความฝน แตนไมใชครงแรกทผมฝนถงเหตการณ๑วนนน
‚ระบบการศกษาประเทศน ไมยตธรรมและหวยแตกสนด ‛
ผมสรปจากความคดและประสบการณ๑ของผมเอง..
ตอนนพอผมกาลงคดอะไรนะ ผมคงทาใหทานผดหวงเลยใชไหม ถง
ทานจะไมไดดาวาผมสกคา นนยงทาใหผมรสกผดตอทานเพมขนทวคณ ถง
มนจะไมใชความผดผมเสยคนเดยวกเถอะ
อณหภมจากเครองปรบอากาศในหองสมดกาลงด ทกคนตางมโลกๆใน
โลกสวนตวในหนงสอของตนเอง ตารากายวภาคสาหรบเตรยมสอบ วางอย
ตรงหนาผม แตละหนาเตมไปดวยรอยขดเขยนจดบนทกดวยลายมอของผม
ผมใชเวลาอยกบมนมาตงแตเชา ผมรสกตววาสภาพสมองตอนนไมสามารถ
รบมนไดตอไป
ผมผอนคลายตวเองโดยการเดนไปตามชนหนงสอ สนหนงสอเลมหนา
เลมบางวางสลบกนไปมา ผมใชนวไลไปเรอยๆตามสนหนงสอ มรดกควรร
197
รวมฎกาสองหาสหา ..ไปจนถง ศลปะกบพทธศาสนา พนฐานการวาดภาพ
ทวทศน๑ บางเลมกเกาบางเลมกใหม บางเลมสสนนาสนใจ เมอผมเดนถงไป
มมหนงของหองสมด
ผมพบเลมหนงซอนตวอยอยางเงยบๆ มนถกหมดวยหนงสเขยว บน
หนาปกมตวหนงสอเขยนดวยลขวดวา ‚จบตาย‛ ผมสะดดใจในความเกาของ
มน ผมพลกไปดปกหลงดานใน ไมเคยมคนยมมนเลยตงแตปสองพนหารอย
สบส ผมอานอกครงเพอใหมนใจวาผมอานไมผด กระดาษแตละหนามส
นาตาลและแหงกรอบ มกลนชนแปลก แตกตางกบหนงสอเลมไหนทผมเคย
เหน ผมจบดวยความระมดระวง คอยๆพลกหนากระดาษ รวมเรองสน ‚มนส
จรรยงค๑‛ เขาคอใคร? อะไรคอเรองสน?
ผมเคยรจกคาวาคาวาวรรณกรรมและเรองสน เมอสามปกอน ตอนนน
ผมตองหาคาแปลในพจนานกรมเพอสงครเปนการบานวชาภาษาไทย ไมรจก
ไปมากกวานน ถงในบานผมมหนงสอไมตากวาสองรอยเลม เกยวกบ
การแพทย๑ การรกษาพยาบาล โรงพยาบาลเสยเปนสวนใหญ มเรองอนบาง
อยางความรรอบตว ทสดในโลก แตไมมเลมใดเกยวของกบคาวาวรรณกรรม
แมแตเลมเดยว
ผมคงไดนสยชอบอานหนงสอมาจากคณพอ ผมเคยเหนทานอานตารา
ทางการแพทย๑ในหองสมดไดเปนวนๆตงแตยงไมเขาอนบาล จากนนผมกอาน
อานทกอยางทอยใกลตว แตถงอานใหตาย ผมกสอบไมตดแอดมชชนอยด
198
ผมคงเสยเวลาหาคาตอบมากกวานไมได ผมควรรบกลบไปมสมาธกบ
การตรยมตวสอบของผม ผมไมอยากทาใหพอผดหวงอกแลว แมรองไห ภาพ
นผดขนมาในความคดผมทกครงทผมทาอะไรเขาขายออกนอกลนอกทาง
หากแตหนงสอเลมนมเสนห๑อยางบอกไมถก แมกบวาทนกเรยนแพทย๑อยาง
ผม ผไมประสประสากบวรรณกรรมทกประเภท ผมหยบมนไปดวย ผมอยาก
อานมนแตความรสกผดตอพอแมและตวผม หนงสอเลมนจงเหมอนอบายมข
มนทาใหผมเสยเวลาและอาจเสยอนาคต ผมนงอานตาราของผมตอไป
ผมรสกเหมอนหนงสอจองมองผมดวยความนอยเนอตาใจ หนงสอจะ
กลายเปนอบายมขไดอยางไร? มนคงคดเชนนน ผมมองกลบมาทมนทกครง
ทเปลยนหนากระดาษ เมอหนงสอกคอหนงสอจะเปนอบายมขไดอยางไร ผม
คงใชคาทรนแรงไป
อยางนนกเถอะ หากผมเสยเวลากบเรองอนเพยงนด ความฝนของผม
และครอบครวอาจจบลงเปนแน ความคดของกบความรสกผดเมอหกเดอน
กอนตอสกนอยางหนก ในทสดหนาปกของมนกถกเปดออก เพราะความ
กระสนอยากรของผมชนะหรอจตสานกผมมพลงนอยกวาไมร
เมอแรงดงดดของมนชนะ ผมเรมตนอานตวหนงสอบรรทดแรก วาผม
อานหนงสอเลมนจนตวอกษร มนพมพ๑ดวยหมกพมพ๑ดด คาถามแรกทผม
สงสยเมอผมอานบรรทดสดทาย ทาไมผมถงอยากอานมนอก?
199
ผมเหนภาพปาทมนกโทษและผคมกาลงตดตนไม เหนฉากไลลาตวเอกท
ดเดอด เหนภาพเขานอนตายอยางนาสงสาร พลางนกแปลกใจทเคาทาใหให
ผมรสกคลอยตามไดอยางไรเมอเขามชวตหางจากผมเกอบหนงรอยป? ตอน
แรกเมออานจบตายจบ ผมนกวาเรองสนคอการนาเหตการณ๑หนงในชวตมา
เลา แตเมออานเรองตอไป หนผ ซาเก๏าะ ตวเอกกลบมอาชพและชวตท
แตกตางกนไป ผมจงไดรวา ทกตวละครและทกเหตการณ๑นน คนชอ‚มนส
จรรยงค๑‛ สรางขนมาทงหมด
ผมสงสยวาเขาทาไดอยางไร มนแตกตางกบหนงสอทผมเคยอาน มนไมม
อยในบทเรยนบทไหน ผมเคยอานแตหลกการและทฤษฎทเกยวกบ
วทยาศาสตร๑ ผมสนใจมนมากขน เมอสงทอยในใจผมเรยกรอง ผมรสกอยาง
บอกไมถกอยางทไมเคยรสกมากอน
เหลอบตาไปมองเลมอนบนชนวาง มอกเลมหนง สนปกสแดงเขมดงดด
สายตาผมไดเปนอยางด สภาพคอนขางไมเกาไมใหม สะพานขาด นตางหาก
คอสาเหตททาใหผมสะดดใจ ..แคคาวาสะพานขาด จะมอะไรใหคนเขยนได
มากมายเปนเลม
เสยงประกาศหอสมดบอกเวลาใกลปดของหองสมด ผมควาหนงสอเลม
นนไปยมกอนทหองสมดจะหมดเวลาใหบรการ มนอาจจะเปนสานวน
หมายถงอะไรสกอยาง เผอวาไปเปดพจนานกรมหรอสารานกรมด คงจะบอก
อะไรผมไดบาง
200
‚ เชาน..บนถนนมรถวงสวนกนไปมาอยางขวกไขวตามปกตของเมอง
หลวง ดอกฝายคาสเหลองทองกาลงแตกดอกบานสะพรงสงกลนหอมอบอวล
ไปทวทงถนนหนามหาวทยาลย ทองฟาโปรงสลบกบแสงแดดออนปลายฤด
หนาว ผมสดอากาศเขาไปในปอดอยางเชองชาพรอมกบจงหวะการเดนท
สมาเสมอ ไมนานผมกมาถง โลกสวนตวของผม ---หอสมดกลางของ
มหาวทยาลย...‛
ผมอานมนซาไปซามาสองสามรอบ ยมเบาๆใหกบเรองสนยอหนาแรก
ของผม ไมมคาตหรอคาชม หนงสปดาห๑เตมนบจากวนนน ทผมทรยศกบ
บางอยาง เพอทาบางอยางทผมไมเคยทาและผมกอยากทา ผมมความสขอยาง
ทไมเคยเปนมากอน ทกครงทไดอานและจนตนาการตามคนเขยน
เวลาเจดวนมากพอทจะทาใหผมรจกกบ อ.อดากร ครมาลบชพนจ ’รงค๑
วงศ๑สวรรค๑ ลาวคาหอม ไปจนถงวนทร๑ เลยววารนทร๑และอกหลายทาน ทก
ทานผมถอเปนครนาหมกของผม ผมอานและเรมเขยนจากผลงานของบคคล
เหลานน..
แตผมยงรสกผดกบบางสง ผมบอกพอวา ผมอานหนงสอทกวน ไมตอง
หวงผม ทกครงททานโทรมา เพราะผมไมอยากโกหกทานแตกไมอยากทาให
ทานผดหวง เชาน..กเชนกน มสายโทรเขา
‚สวสดครบ พอ‛
‚ทาอะไรอยลก กนขาวเชาหรอยง‛ พอถามผมเหมอนทกวน
201
‚กนแลวครบ ตอนนอานหนงสอทหองสมดครบ ไมตองหวง‛ ผมก
ตอบเหมอนทกวน แตผมกาลงเรมบทสนทนาทแตกตางจากทกวน
‚พอครบ..จะวาอยางไรถาผมอยากเปนนกเขยน..‛ ผมชนชมกบ
ความกลาของตวเอง
‚หม ไดซลก ดเลย ใครจะวาอยางได ถาลกเปนหมอ แลวอยากเขยน
ตาราแพทย๑ ดเสยอกนพอกาลงรวบรวมเขยนเรอง การรกษาโรคสมยใหม อย
เหมอนกน..พอสนบสนนเตมท‛
‚เออ..คอ‛ ผมกาลงรวบรวมความกลาอกครง และทบทวนความคด
บางอยาง
‚วทย๑ ลกมอะไรหรอเปลา‛
‚คงไมมครบ‛
‚ดแลว ถามอะไรบอกพอไดเลยนะ ไมตองกงวลเรองคาใชจาย
พสาวลกเคากาลงจะจบหมอแลว ชวยพอไดเยอะ อานหนงสอไปเถอะลก พอ
ไมกวนแลว ออ! แลวเรองทผานมาอยาไปคดถงมนมาก ถอซะวาเราโชคราย
แมเคาเปนหวงเลยฝากพอมาบอก แคนกอนนะวทย๑ พอรกลกนะ‛
‚ครบพอ เออ..‛
‚วาไงลก‛
202
‚เปลาครบ ผมแคอยากจะบอกวา ปหนาผมสอบตดแพทย๑แนนอน
พอวางใจไดเลย พอจะไมผดหวง ผมกรกพอนะ แคนนะครบ‛
ผมลกขนเดนไป หยบหนงสอเลมหนาออกมาเลมหนงทหมวด วาดวย
การแพทย๑..ผมอานและอานอานมนตอไป
ลากอน..เรองสนยอหนาแรกของผม
ผลงานของ นนทชา ชชวาลกาธร มหาวทยาลยรามคาแหง
203
“จากความยงวนวายในชวตนกเรยน บางครงทอถอย
บางครงตดพอตอวา แตเมอนกยอนไปแลวยงมคนอกมากมายทตอส
ดนรนเพอการศกษาท เปนเพยงกจวตรประจาวนปกตของฉน ทวา
กลบกลายเปนความตองการสงสดของคนกลมหนงโดยไมรตว”
หนงความธรรมดา หนงความตองการ
หญงสาววยกลางคนซอนตวอยในความมด มเพยงแสงไฟสลวเลด
ลอดออกจากหองดานหนา สายตาจดจองลกสาวผานรอยแงมของประต เฝา
มองมอเลกเขยนหนงสอขยกขยก สลบกบพลกหนาหนงสอไปมาอยางตงอก
ตงใจ เมอเหลยวมองมาทฝามอกรานแดดจากการทางานหนกของตนแลว จง
ไดแตทอดถอนใจดวยความทกข๑ นาตาของคนเปนแมพานจะไหลออกมาดอๆ
ถาเรามเงนมากกวาน คงจะไมตองบอกลกใหขยนอานหนงสอเพอ
สอบเขามหาลย ทงทรดวาคงไมอาจสงเสยใหได แตเมอสบสายตาทเตมไป
ดวยประกายความหวง ทางเลอกเดยวทเหลออยมเพยงคาหลอกลวงเพอให
ดวงตาคสวยไมตองหมนแสงลง
“อาว แมเองหรอคะ” เสยงหวานใสดงขน ตามดวยเสยงลากเกาอลก
ขน เชอเชญอกฝายใหเขามาดวยกน เธอพยกหนายมรบ กาวเขาไปนงดานขาง
มองตวอกษรหนาตาประหลาดบนแผนกระดาษกวาสบแผน ภาคภมใจใน
ความสามารถของลกสาวเพยงคนเดยวยงนก นบตงแตสามทงไป ทพงเดยว
204
ของเธอคอคนขางหนานเอง คนทบอกใหเธอส บอกใหเธอกลาหาญ ฝาฟนทก
สงมาไดจนวนน
“หน... อยากเรยนอะไร” หญงสาวถามดวยนาเสยงทเรมสน
“วศวกรรมศาสตร๑คะ เปนวชาทนาสนใจมากเลยนะคะ พอเรยนจบ
แลวหนจะเปนฝายทางานหาเงนใหแมบาง” สาวนอยตอบชดถอยชดคา
ทวากลบทาใหคนถามสลดลง ตลอดมาเธอพยายามตอสดนรนเพยง
ใหลกไดมโอกาส แตกลบตอยอดความฝนใหไมไดเสยอยางนน จงไดแตตอบ
กลบเสยงแผว “อยาหกโหมมากเกนไปนะ เดยวจะปวย”
จๆ ลกสาวกเออมไปจบมอของผเปนแม เงยหนาขนสบตา “แมคะ
หนรวาแมตองลาบากแคไหน กครงแลวทแมตองไปกเงนมาสงหนใหเรยน
หนงสอ เพราะฉะนนหนยงตองพยายามใหมาก”
อกฝายพดไมออก จะปฏเสธไปกไมอาจทนเหนนาตาของลกได จง
ไดแตเงยบไป ปลอยความเขาใจผดคงอยตอไปอยางนน
“แมคะ หนสอบตดแลว!!” เสยงตะโกนดงขนทนททประตบานถก
ผลกออก รอนถงมารดาตองละมอจากการทาอาหาร ออกมาตองรบใหหาย
คดถง
เหนลกดใจ คนเปนแมยงสขใจกวาเปนรอยเทา สวมกอดรางบอบ
บางเสยแนน
205
“จรงเหรอ! ตดทไหนละคนเกง” เอยพลางลบหวเบาๆ
“จฬาฯคะแม เรยกไดวาเปนมหา’ลยในฝนของทกคนเลยนะ! เขาให
ลงทะเบยนนกศกษาถงวนศกร๑หนาเลยละคะ หนตนเตนจง”
“แลว...” ความดใจในตอนแรกแปรเปลยนเปนความกงวล มอทลบ
หวพลนหยดชะงก เมอรตววาเกอบโพลงประโยคตองหามทจะทาให
บรรยากาศทงหมดพงทลายลง
...แลวคาเทอมละลก
“คะ?” คนสอบตดเอยถามเมอเหนมารดานงไป
“ออ เปลา พอดแมตดงานนดหนอยนะ ขอตวแปปนงนะจ๏ะ” วาแลว
กเผยรอยยมกวางใหลกสาว หมนตวกลบวงเขาหองนอนตนอยางรวดเรว
พรอมเสยงประตปดดงโครมไลหลง
ลบหลงรอยยมและเสยงหวเราะ หญงสาวทรดกายลงนงกบพนราว
คนหมดแรง ซกหนาลงกบฝามอตนเอง ความคดในหวตกนยงเหยง ตางเตม
ไปดวยคาถามมากมาย ...ทาไมไมหามลกตงแตตน ทาไมตองไปมอบ
ความหวงใหเขาแลวทาลายมน ทาไมปลอยใหลกใหพยายามกบความฝนลมๆ
แลงๆ
ทาไม ทาไม และทาไม??
206
เมอหมดสนทางเลอกอน ลาพงนาพกนาแรงของตนคงไมสามารถ
หาเงนกอนโตใหทนเวลาได จงคลาหาโทรศพท๑มอถอ ไมลงเลทจะกดเบอร๑
หนงโทรออก
“สวสดคะ พลอยจนทร๑เองนะคะ คอวา ฉนอยากกเงนเพมอกสก
สองสามพนบาทนะคะ” เธอกรอกเสยงลงครงแลวครงเลาตามเบอร๑เจาหนท
ไลโทรหา
ไมวาใครตางตอบกลบมาในรปแบบเดยวกน “คณอกแลวเหรอ หน
เกาทยงไมจายเมอไหรจะคนเสยท ยงกลามาขอยมเพมอก”
“แตวาลกสาวฉนตองเรยนหนงสอนะคะ” แมจะแสดงความตองการ
ออกไปมากเทาไร อธบายเหตผลรอยพนกเทานน บางคนถงกบตดสายไป
กอนเธอจะพดจบเสยอก
ในทสดหนทางสดทายดเหมอนจะไมเปดใหเธอไดกาวเดน
เรยวแรงเหมอนหายไปจนหมดสน มอทถออยปลอยโทรศพท๑ตกลงพนอยาง
ไมใสใจ นาตารนขนเมอนกถงใบหนาลกสาวยามรบรสงเหลาน
เสยงเคาะประตดงขนทาลายความเงยบ พรอมเปดออกในทนทออก
โดยไมไดขออนญาต ผเขามาใหมกมลงมองมารดาแลวกตองรดเขาไปหา
สายตากวาดมองคราบนาตาบนใบหนาดวยความไมเขาใจ
207
“รองไหทาไมคะแม” นาเสยงรอนรนเปนกงวลทาใหคนเปนแม
ตดสนใจพดออกไป
“คาเทอมของลกกบาท”
เดกสาวกมหนานงพกหนง “สองหมนคะ” เธอหยดใชความคดคร
หนง กอนเอยดวยความมนใจ “หนจะทางานชวยแมอกแรงนะคะ เราตองทา
ไดแน”
สองแมลกนงตรงขามกน บนโต๏ะไมเกามธนบตรหลายสบใบแยก
เปนกองตามชนด ลวนมาจาก นาพกนาแรงทงหมดทลงไปตลอดทงสปดาห๑น
รวมถงเงนทเกบหอมรอมรบมาตลอดหลายป ทงครวบรวมทกบาททกสตางค๑
มานงนบกนเงยบๆ เพยงแตคาดหวงวามนจะสามารถทดแทนหยาดเหงอทก
หยดทเสยไปไดในวนรงขน
“หนงหมนแปดพนบาท” ผเปนแมกลาวพลางวางธนบตรใบสดทาย
ทงตวลงกบเกาออยางเหนอยลา ไมมคาถาม ไมมเสยงพดคยถกเถยง ไมม
นาตาสกหยด มเพยงใบหนาเรยบเฉยไรอารมณ๑จบจองกองธนบตรทกลายเปน
เพยงเศษกระดาษไรความหมาย
“ทงหมดแลวนะลก พรงนแลวดวย จะทาอยางไรกนด” หญงสาว
เอยถามโดยไมคาดหวงคาตอบ นกไวแตแรกแลววาคงจะลงเอยแบบน แตใน
เมอลกดนทรงจะลองส จงไดแตปลอยเลยตามเลย
208
นานเทาไหรไมอาจรได คนทงคตางนงนงสงบ เหมอมอง ‘กองขยะ’
บนโต๏ะ จมอยกบความคดตนเอง หนงผดหวงจากความฝนทไมอาจสานตอให
ได อกหนงรสกราวกบโลกทงใบหยดหมน สมองวางเปลาถงขนาดไม
สามารถรบรหรอประมวลผลไดชวขณะ
ครด ครด
มอกรานแดดควาโทรศพท๑คกายบนโต๏ะมาแนบหชาๆ กรอกเสยงลง
ไป “สวสดคะ พลอยจนทร๑คะ” สหนาทาทางเยอกเยนเสยจนไมนาเชอ
“อะไรนะคะ จรงเหรอคะ?!?” พลนเปลยนเปนเสยงตะโกน ดวงตา
เบกกวาง ตามดวยรอยยมสดใส ทาใหคนเปนลกอดหนมามองไมได
“นาคาง! จาคณลงชเกยรตไดไหม คนทยมเงนแมไปครงนนไง”
หญงสาวตนเตนเสยจนพดรวไปหมด “เขาเอาเงนมาคนแลว... เอามาคนแลว!
เรามเงนพอแลวลก!!!”
ใบหนานวลนงองไป ยงจบตนชนปลายไมคอยถก กระนนแลวเมอ
เรยบเรยงความคดไดกแทบจะลกขนกระโดดดวยความดใจ “จรงหรอคะ?!”
“เขาตามหาพวกเรามานานแลวลก ตามอยนานเลย เพงจะตามจนรท
อยเราจากคณยายเมอวานนเอง” วาแลวกดงตวเดกสาวผเปนแกวตาดวงใจไป
กอดแนน ซกหนาลงกบเรอนผมนม
209
คนโชคดถงกบกลนนาตาไมอย ยกมอขนกอดกลบ เอยดวยเสยงอน
สนเครอ
“แมคะ... ขอบคณมากนะคะ”
“แลวอยางน... คณกลาบากนาด” ฉนกลาวอยางเหนใจ อดรสกทง
กบคนดานหนาไมได ทงเปนผหญงขบแทกซทไมคอยไดเหนในปจจบนและ
มอดตอนหนาทง
“ตอนนนนะ ไมอยากคดเลยหน อะไรกดจะแยไปหมด” เธอพดขน
เสยงสงเหมอนบน “แตปากภมใจในตวเขามาก ตอนนอยปสกมบรษท
ตางประเทศมาทาบทามตวไปทางานดวยแลว” หญงแกรงยมพลางหนซายขวา
มองรถบนทองถนน
“เอา ถงแลว” เมอเลยวซายตรงสแยก รถกจอดรมฟตบาทหนา
โรงเรยนพอดบพอด ฉนยนธนบตรใบละรอย สองใบใหอยางไมนกเสยดาย
แมจะเกนราคาบนมเตอร๑กวาเทาตวกตาม
“ไมตองทอนนะคะ ขอบคณมากคะ” ฉนหนไปยมใหเธอทหนง
กอนลงจากรถดวยสายตาทมองโรงเรยนเปลยนไปโดยสนเชง
ไมนาเชอวาการโดยสารรถแทกซในวนนน ทาใหฉนไดเปดมมมอง
ใหมของชวตทมคายงกวาเงนสองรอยบาท หรอแมสองพนบาทกตาม เปนมม
ทไมเคยคดจะมองสกครงจากความยงวนวายในชวตนกเรยน บางครงทอถอย
210
บางครงตดพอตอวา แตเมอนกยอนไปแลวยงมคนอกมากมายทตอสดนรน
เพอการศกษาท เปนเพยงกจวตรประจาวนปกตของฉน ทวากลบกลายเปน
ความตองการสงสดของคนกลมหนงโดยไมรตว
ผลงานของ พมพ๑ชนก ณ พทลง โรงเรยน มาแตร๑เดอวทยาลย
211
“อาจจะถกหาวาแปลก อาจจะถกหาวาประหลาด แตฉน
เชอมาตลอดวาทกอยางเราสามารถมองไดหลายมม และทาไดหลาย
มมมองเชนกน พดใหฟงเขาใจงายกคอ การคดนอกกรอบอยางไรละ
‘Think outside the box to expand the box’ ”
การศกษาท ‘เรา’ ตองการ
ฉนเปนหนงในเดกตวนอยคนหนงทเคยใฝฝนถงโรงเรยนทสวยงาม
สะอาดตา หรหราโออาเพอการเลาเรยนทสนกสนานสะดวกสบาย แตดวย
ความท ‘ความฝน’ กยงคงเปนไดแค ‘ฝน’ หนนอยคนนจงทาไดเพยงยอมรบ
โชคชะตาไปวนๆ
แตทกครงเวลาทฉนมองไปรอบๆ สองขางทางซายขวาทเดนผานก
พบกบสงคมอนยงเหยงวนวายหาความสงบสขไมได พอยอนคดกรสกวา
โรงเรยนทศกษาอยดอบอนขนทนใด
ถาระดบการศกษามนพฒนาอกสกนดกคงด...
แตรปแบบไหนละท ‘เรา’ ตองการ การราเรยนทหฤโหดเปนสบ
ชวโมงตอวนเพอการเปนสดยอดนกเรยนดเดนแหงชาตสาหรบอนาคตการ
ทางาน หรอเรยนดวยความสนกสนานสบายๆ แลวคอยไปลาบากเอาดาบหนา
ไมวาจะแบบไหนสาหรบฉนกไมเทากบ ‘ความอสระ’ สงนคอคาท
ควรจะปรากฏในสงคมไทยไดแลว อยากจะทาอะไรกทาโดยมกรอบบางๆ ท
212
เรยกวา ‘กฎ’ มาลอมเอาไว ไมจาเปนตองผกมดจนเกนไปแตจะปลดปลอยให
นอกลนอกทางกไมสมควร
นเปนอกหนงตวอยางทฉนคดวาอาจจะสอนใครหลายๆ คนได มน
เปนเรองราวทเกดขนสมยยงเดกๆ
เมอครงทฉนอายเพยงเกาขวบเคยมโอกาสไดเปนตวแทนหองไปพบ
นกกระดาษใหกบผประสบภยทางตอนใตของประเทศไทย ตอนแรกกพบไม
ถนดนกเรยกไดวาไมเคยทามากอนเลยดวยซา จนตองใหเพอนสอนอยพก
หนง
‘นกเปนสญลกษณ๑ของสนตภาพ’ นนคอสงทคณครเปนผบอกกบ
ฉนในตอนนน แตฉนกยงคงไมเขาใจวาการพบนกเหลานมนจะชวยให
เรองราวดขนตรงไหน ในเมอมนกเปนเพยงกระดาษทถกดดแปลงจนเปน
รปรางขนมาเทานน ฉนไดลองถามครดวยความสงสย ‚คณครคะ ทาไมตอง
พบนกกระดาษดวยละคะ‛
ทานตอบไมตางจากทเคยอธบายตอนขออาสาสมครเทาไหร ‚ก
เพราะมนสอถงสนตภาพอยางไรละ‛
ฉนในตอนนนไมเขาใจหนกยงกวาเดม ในใจมแตคาถามมากมายท
อยากถามแตกเขาใจดวาคณครกคงตอบกลบมาไมตางจากเดมนก เดกประถม
ตวนอยๆ จะมสทธมเสยงอะไรมากนกละถกไหม?
213
พอไมไดคาตอบทคาดหวงจงเดนกลบไปนงพบนกนอยตอ จากการ
ททามาหลายสบตวจงไมเปนการยากอกตอไปทจะพบมนออกมาในเวลาอน
สน ในไมชากมนกกระดาษอยเกลอนโต๏ะจนเหมอนทะเลนกเลยทเดยว
แตจๆ กระดาษทฉนใชพบกหมดลง พอหนไปรอบๆ กเหนวาของ
เพอนๆ เองกใกลหมดกนเตมทนจงไมอยากจะไปขอแบงมา ฉนเหลอบไป
เหนหนงสอพมพ๑ทครนามารองโต๏ะกนไมใหเปนรอยจากการตดนนตดนแลว
กเกดความคดบางอยางขน ‘ทาไมไมลองพบนกกระดาษจากหนงสอพมพ๑ละ’
ฉนตดหนงสอพมพ๑เปนสเหลยมจตรสขนาดไมตางจากทคณครทา
ใหพวกเรามากนก ลองพบนดๆ หนอยๆ มนกออกมาหนาตาไมตางจากนกตว
อนๆ ฉนยมอยางภมใจกบงานตรงหนาทออกมาสาเรจแมมอจะเปอนคราบ
ดาๆ จากหนงสอพมพ๑บางกตาม แลวฉนกไดยนเสยงจากคนทคนเคยเปนอยาง
ด ‚ชนกานต๑ หนทาอะไร?‛
ฉนหนไปยมแลวชผลงานชนเอกใหทานดอยางภมใจ ‚นกกระดาษ
จากหนงสอพมพ๑ไงคะ‛
‚ครตดกระดาษมาใหเพมแลว ไปลางมอแลวเลกใชหนงสอพมพ๑ซะ
นะ‛ คณครยนกระดาษสทถกตดเปนสเหลยมจตรสพรอมสาหรบการพบให
ฉนดวยใบหนายมแยม
214
แตฉนยมไมออกสกนดเดยว... ‚ทาไมถงใชกระดาษหนงสอพมพ๑
ไมไดละคะ คณครสอนวาพวกมนทาจากตนไมเหมอนกนนนา ถงมนจะไมม
สสนเหมอนกระดาษสของครกเถอะ...แตกนกกระดาษเหมอนกนไมใชเหรอ‛
ในตอนนนสดทายฉนกเดนไปลางมอดวยอารมณ๑ไมสดนก ฉน
ยงคงมแตคาถามมากมายไมรจบ ดวยความเปนเดกกอดไมไดทจะสงสย แตถา
ทาไดตอนนฉนอยากเดนกลบไปหาอาจารย๑ทสอนฉนตอนนนและบอกทาน
สกนดวา... ‘ถงแมมนจะทาจากกระดาษทตางกนแตกลวนถกพบออกมาเปน
นกนอยดวยกนทงนน’
มนไมสาคญหากเราจะพบมนจากกระดาษนตยสารหรอ
หนงสอพมพ๑เพราะสดทายมนกออกมาเปนรปรางของสงทเรยกวา ‘นก’
เหมอนๆ กน เพอนหลายคนถามฉนวาทาไมตองทาใหยงยากดวย แตฉนคดวา
เปาหมายของการพบครงนนคอการใหมนเปนของขวญแดคนทกาลงประสบ
กบปญหาไมใชการจดประกวด ‘พบนกดเดน’
ทกคนตางสามารถเลอกเสนทางของตวเองไดทงนน บางเสนทาง
อาจจะไปสเปาหมายเดยวกนกเปนได กเหมอนกบการจะเดนทางไปเชยงใหม
มทงไปทางรถไฟ ทางเครองบน หรอแมแตการเดน จนตอนนฉนกยงคงเกบ
นกกระดาษจากหนงสอพมพ๑ตวนนเอาไวเพอคอยยาเตอนใหลองอะไรใหมๆ
อยเสมอ
215
อาจจะถกหาวาแปลก อาจจะถกหาวาประหลาด แตฉนเชอมาตลอด
วาทกอยางเราสามารถมองไดหลายมม และทาไดหลายมมมองเชนกน พดให
ฟงเขาใจงายกคอ การคดนอกกรอบอยางไรละ ‘Think outside the box to
expand the box’
เพราะฉะนนแลว...ไมวาจะการศกษารปแบบใด ฉนคดวา ‘เรา’ ควร
จะเปนผ ‘เลอก’ เอง
ผลงานของ ชนกานต๑ งามวสศร โรงเรยนมาแตร๑เดอวทยาลย
216
“เดกสาวเปดโปรแกรมไมโครซอฟเวรดขนมาจากแถบเมน
ดานลางกอนจะเรยบเรยงเหตการณทเคยเกดขนกบเธอเอาไวใน
สมองแลวคอยๆจรดปลายนวลงบนคยบอรด..”
“เราเรยนวชาเลขกนไปทาไมคะ?
เสยงเลกๆทเปลงประกาย
“เราเรยนวชาเลขกนไปทาไมคะ?”
ประโยคเรยบงายทสอความหมายในตวของมนเองอยางชดเจน
สงผลใหสายตาทกคในหองเรยนพากนจบจองมายงตนเสยงเปนตาเดยว
บรรยากาศเกยจครานยามบายแกแตกออกเปนเสยงๆเมอเดกสาวคนหนงยก
มอขนถามหลงจากทครผสอนวชาคณตศาสตร๑เอยวา “มใครสงสยอะไรร
เปลา”
ดวงตาสดาสนทมองลอดแวนตาออกไปเบองหนาและรอฟงคาตอบ
อยางมนคง เธอไมใชเดกเกเรหรอโงเงา ในทางตรงกนขามเธอไดอนดบหนง
ของหองในการสอบเกอบทกครง ถงแมเธอจะเปนคนชางคยและไมตงใจ
เรยนเทาใดนกแตรปลกษณ๑ภายนอกและคะแนนทไดสงผลใหเดกสาวดคงแก
เรยนอยางประหลาด นอยคนนกทจะรวาสาเหตททาใหเธอสายตาสนจนตอง
ใสแวนหนาเตอะไมไดมาจากการขะมกเขมนเรยนแตเปนเพราะเธอชอบอาน
หนงสอทกชนดยกเวนหนงสอเรยนตางหาก
217
“แคบวกลบคณหารกยงพอเขาใจแตพวกระดบสงๆนไมเหนจะม
ประโยชน๑จรงๆนะคะ หลงจบจากนถาไมไดเรยนคณะทเกยวของกคงไมได
ใชอก ไมมใครคดราคาขาวแกงเปนเศษสวนหรอตงราคาขาวของใหตดรท
หรอกคะ ถาเรยนเอาไวแคใชสอบแลวเราจะเรยนไปทาไมคะ”
เธอพดยาความคดตวเองอกครงเมอไมไดรบคาตอบใดๆนอกจากความเงยบ
“กเรยนเพอพฒนาสมองนะส” อาจารย๑สาววยกลางคนขมวดควกอนจะ
ตอบคาถามอยางใจเยน
“เคยมครงไหนทครสอนแลวมคนผานเกนครงหองไหมคะ ในเมอเรยน
ไปเดกกไมเขาใจอยดมนกไมตางอะไรกบการไมไดเรยน ถาไมมครทสามารถ
สอนใหเดกเขาใจไดกไมตองมการสอนวชานไปเลยจะดกวา”
“คนทชอบเรยนวชาเลขกม ถาใชความคดตวเองเปนบรรทดฐานเธอมนก
เปนแคเดกเหนแกตวคนหนง”
“หนไปสอบถามมาแลวคะ คนทเกงจรงๆและชอบวชานทสดมไมเกน
หองละหาคน”
“เธอไดเกรดศนย๑วชาน!! ” อาจารย๑สาวทบโต๏ะดงปงกอนจะประกาศแลว
สาวเทาออกไปจากหองเรยนในทนท
ไมไดอยากจะชวนทะเลาะสกหนอย..กครบอกเองนนาวามใคร
อยากถามอะไรรเปลาแคแสดงความคดเหนของตวเองกผดดวย...ถามนไมได
เปนแบบนนกอธบายใหเขาใจซะสเดกสาวถอนหายใจยาวแลวสายหนาอยาง
เบอหนาย
218
“ถาประเทศไทยยงมการตดเกรดตามอารมณ๑คนสอนแบบน...กไม
อยากจะคาดหวงอะไรแลวแหละ”
“ไมนาเชอวาจะกลาพด แกนสดยอดจรง”
“เจงวะ!”
“สดยอดดด ฮโรของพวกเรา!”
“ขอบคณทชวยถายทอดความรสกของนกเรยนทกคน ฮาๆๆ”
“เทสดๆ กลามาก!”
พวกแกกพดไดส คนทตดศนย๑วชาเลขมนฉนคนเดยวนนา...
เดกสาวนอนฟบอยกบโต๏ะพลางคดถงวรกรรมของตวเองในวชาคณตศาสตร๑
แลวสายหวไปมาเพอไลความคดไรสาระตางๆใหออกไปจากหว
“นกเรยนตรง....ทาความเคารพ” เสยงของหวหนาหองดงขนเพอ
เรยกสตของเหลานกเรยนและบอกวาอาจารย๑ผสอนวชาตอไปไดเขามา
เรยบรอยแลว
เดกสาวยนตวลกขนยนตรงตามคาสง
“สวสดครบ สวสดคะ”
“นงลง ครจะประกาศคะแนนสอบ” อาจารย๑ผสอนวชา
พระพทธศาสนาทาหนาขมงทงเสยจนเดกสาวอดหวนใจกบคะแนนทกาลงจะ
ไดยนไมได
“เตมสบนะ ศกดา เจด...เตวช แปด..ชลลดา แปด .........”
ชอของเพอนรวมหองคอยๆดงออกมาจากปากครอยางไมรบรอน ถงคะแนน
219
จะไมไดดเลศแตกไมถงกบยาแยมากนก
“กนยณฏฐ๑” เดกสาวกลนหายใจเลกนอยเมอไดยนชอตวเอง
“ไดหก”
หก?...
เปนไปไดอยางไร...เธอไมเคยไดตากวาเกาดวยซา...
“ครผดหวงมาก เธอเคยคะแนนดมาตลอดในวชาน”
“คอวา..หนขอดกระดาษคาตอบไดไหมคะ”
หลงจากจบคาบเรยนทแสนอดอด เดกสาวกตดสนใจเดนขนไปยงหองพกคร
เพอดวาอะไรคอสงททาใหคะแนนของเธอเปนเชนนนอาจารย๑หนมพยกหนา
นอยๆแลวยนกระดาษสขาวมาให ในการสอบเกบคะแนนครงกอนมคาถาม
อตนยสองขอ ขอละหาคะแนน บนกระดาษคาตอบของเธอมตวหนงสอทเรยง
เปนระเบยบอดแนนอยเตมหนากระดาษ เมอลองมองดกพบวาเธอไดคะแนน
เตมในขอแรกและไดหนงคะแนนในขอสอง
เดกสาวรบอานขอนนในทนทแตแลวกตองขมวดควเมอเธอไม
สามารถเขาใจไดวาเพราะเหตใดคาตอบของเธอจงไมไดคะแนน
2.นกเรยนคดวาหากเราตองการใหสงคมมความเปนระเบยบเรยบรอยและม
ความสงบสข สมาชกในสงคมควรปฏบตตนอยางไร
ตอบ เราควรจะปฏบตตนตามกฏหมายและขอบงคบของแตละสงคมนนๆ
อยางเครงครดเพอจะไดไมเปนการเบยดเบยนหรอกอความลาบากใหกบคน
อนๆ
220
“..คอ..หนตอบผดตรงไหนหรอคะ” เดกสาวเอยถามดวยความสงสยอยางถง
ทสด
“ผดเพราะวชานคอวชาพระพทธศาสนานะส”
ยงไดฟงคาอธบายเธอกยงงนงนและไมเขาใจมากกวาเกา
“ครไมปฏเสธเลยวาคาตอบของเธอนาจะไดเตมอยางแนนอนในวชา
กฏหมายและหนาทพลเมอง แตนาเสยดายทนนไมใชคาตอบทเหมาะกบวชา
พระพทธศาสนา”
“หนไมเขาใจ..ทครพด”
“เธอตองตอบวาควรปฏบตตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาตางหาก
ถงจะไดคะแนน เขาใจรยง?”
เดกสาวกระพรบตาปรบๆ เรยวควยงคงขมวดแนนอยางไมอยากจะยอม
รบคาตดสนน
“แตในโจทย๑เขยนวา..‘นกเรยนคดวา’..นคะ”
“กใชนะส แลวยงไงละ” อาจารย๑หนมเรมหงดหงดเมอเธอไมยอมทา
ความเขาใจแลวจากไปเสยท
“อาจารย๑ไมไดถามวา ‘ตามหลกพระพทธศาสนา’ควรทาอยางไรถงจะ
สงบสขสกหนอย อาจารย๑ถามวา‘นกเรยนคดวา’ควรทาอยางไรถงจะสงบสข
ตางหาก แลวในเมอคาตอบนคอความคดของหน ทาไมมนผดละคะ”
“ผดกคอผดนนแหละ กลบบานไปไดแลว”
ทนททพดจบอาจารย๑หนมกหนไปทางานทคางอยตรงหนาตอทนท
221
ทาไมถงไมยอมฟงละ...ทาไมถงไมยอมรบฟงความคดเหนของฉนบางเลย...
****
“เฮอ...” เดกสาวถอนหายใจยาวแลวกลงตวไปมาบนเตยงนมๆอยางเกยจ
คราน
“วนนมแตเรองแยๆ” เธอบนพมพากอนจะลกเดนไปเปดคอมพวเตอร๑
รอเพยงไมนานกระบวนการเปดเครองกเสรจ เดกสาวเขาเวบบอร๑ดทเธอใช
ประจาเพอปลดปลอยอารมณ๑ความเครยดไปกบมนตราแหงโลกสองมต พลน
สายตาไดเหลอบไปเหนหวขอสนทนาหนงทแสนจะเหมาะสมความรสกของ
เธอในเวลานอยางทสด
การประกวดงานเขยนเยาวชน "การศกษาทฉนตองการ" ปฏวต
การศกษา จากปลายปากกาเยาวชน
เอ๐...?
มอยจรงๆเหรอ...
ทๆเราสามารถสงผานเสยงเลกๆทไรพลงนใหเปลงประกายออกไปสโลก
กวางได...
ทแบบนนนะ...มอยจรงอยางนนเหรอ...
จากปลายปากกาของฉน...จากเสยงของฉน..จากความคดของฉน...
จะสามารถสงไปถงทกคนไดจรงๆนะเหรอ...?
222
เดกสาวเปดโปรแกรมไมโครซอฟเวร๑ดขนมาจากแถบเมนดานลางกอนจะ
เรยบเรยงเหตการณ๑ทเคยเกดขนกบเธอเอาไวในสมองแลวคอยๆจรดปลายนว
ลงบนคย๑บอร๑ด..
“เราเรยนวชาเลขกนไปทาไมคะ?
ผลงานของ นางสาวกนยณฏฐ๑ พรจนทร๑ทอง โรงเรยนนวมนทราชนทศ หอ
วง นนทบร
223
“มลกผชายไวสบสกล แตมลกผหญงเหมอนมสวมไวหนา
บาน”
“ลกผหญงไมตองใหเรยนสง เดยวแตงงานไปกกลายเปน
คนของตระกลอน”
รมหนามทขวางหนา
สมศรเฝามองความเปนไปของเดกหญงนก เดกผหญงขางบานดวย
ความสงสารและความเปนหวงอยางเงยบๆ ชะตาชวตลกผหญงลกจนแตละ
คนในละแวกน ดาเนนไปอยางไมแตกตางกนนก เกดมาในครอบครวทยากจน
มพนองเกดไลๆกนเปนพรวนอกหลายคน พอแมตองทามาหากนปากกดตน
ถบ ทกบาททกสตางค๑ทหามาได หมายถงลมหายใจตอชวตของคนทง
ครอบครว ทกคนในครอบครวจนมหนาทททกคนจะตองรบผดชอบ ไมเวน
แมแตเดกๆ เจาลกชายคนโตชวยพอแมเขนรถออกไปหนาปากซอย ลกชายคน
รองยกของเตมสองมอตามไป สวนเดกหญงนกลกสาวคนเลกรบหนาทประจา
อยหนารานชวยพอแมขายก๐วยเตยว ตงแตกลบจากโรงเรยนเรอยไปจนถง 4-5
ทม จงจะไดเกบรถเขนปดรานเขาบาน หลงจากเกบลางจานชามทาความ
สะอาดอปกรณ๑ แปรงฟนอาบนานอนกปาเขาไปเกอบเทยงคน เปนแบบนทก
วนจนกลายเปนกจวตรประจาวน
นอกเหนอไปจากความขดสนความยากลาบากในการดาเนนชวต
แลว สงทลกผหญงลกจนเกอบทกคนไดรบกรสกเหมอนๆกน คอ ความรสก
224
นอยเนอตาใจราวกบเปนพลเมองชนสองของครอบครว ศกดศรของความเปน
คนถกบนถอนลงเหลอเพยงครง สมศรเองกเคยประสบมากอน เธอถกจากด
สทธทกอยางในชวตประจาวน ไมวาจะเปนการกน การอย การออกความเหน
ทกคนทานขาวพรอมกนกจรง แตลกผหญงไมมสทธทจะหนบเนอหมเนอไก
จนกวาผชายในบานจะอมเสยกอน พวกผชายเขาคยกนเรองนนเรองน แต
ผหญงไมอนญาตใหอาปากออกความคดเหน เดกหญงนกกคงไมตางไป
จากวฎจกรนนก
ชวงหนงมานสมศรสงเกตเหนวา นกซมเศราผดปกต เพราะเธอใกล
จะจบ ป.6 เตมทนในขณะทเพอนๆในหองพากนหาทเรยนตอชน ม.1 ทกคน
คยกนถงการเตรยมสอบเขาโรงเรยนดงๆ แตครอบครวของนกกาลงหางานใน
โรงงานใหเธอทา เธอจะไมไดเรยนหนงสออกตอไปแลว นกกาลงจะเดนตาม
รอยของรนพทชอสมศร สมศรตองออกจากโรงเรยนตอน ป.4 และเรมทางาน
ตอนอาย 11ขวบ ตอนนนสมศรไมไดเศราอะไรมากมายนก เพราะผลการ
เรยนอยในระดบปานกลาง และเธอกรชะตาชวตของเธอดอยแลว ซงแตกตาง
จากนกทเปนเดกขยนเรยน ขยนอาน ครบาอาจารย๑เพอนนกเรยนรวมถงคน
แถวบาน ตางพาชนชมในความเรยนเกงของนก ใครๆกตางพดวานกตองม
อนาคตทสดใส เพราะเรยนเกงโดดเดนขนาดน นกยมแปนตาเปนประกายทก
ครงทไดรบคาชม มนทาใหเธอมความหวงวา พอแมจะยอมใหเธอเรยนตอ
เธอวาดฝนวาเธอจะโตเปนผใหญทแตงตวสวยๆ ไปทางานในบรษทใหญๆ
แตแลวรามกบฟาถลมลงตรงหนา ความฝนของเธอพงทลายทนททพอแมบอก
วา จบ ป.6 แลวจะใหเธอเลกเรยนหนงสอ แลวใหไปทางานในโรงงานเยบผา
225
ไมอยากเชอเลยวามนเปนเรองจรง เธอเพงอาย 13 แตอกไมกวนตองไปทางาน
ในโรงงาน
นบแตวนนนมานกซมเศราตลอดเวลา ดาเนนชวตไปอยางซกกะตาย
ไปวนๆ สมศรไดแตคอยปลอบใจเทาทจะทาได เธอไมอยากเหนเดกหญงใน
สภาพน ไมอยากใหความคดความเชอของคนจนทวา
มลกผชายไวสบสกล แตมลกผหญงเหมอนมสวมไวหนาบาน
ลกผหญงไมตองใหเรยนสง เดยวแตงงานไปกกลายเปนคนของ
ตระกลอน
เพราะแนวความคดนมใชหรอ ทปดกนอนาคตผหญง ททาใหผหญง
เกงๆ หลายคนสญเสยโอกาสในชวต บางครงสมศรมองไปรอบๆตว เหน
เพอนบานอาเจ๏ชางเยบผาขางบาน หรออาซอรานขายของชาปากซอย ยงเคย
คดเลนๆวา ถาสองคนนไดเรยนหนงสอ อาเจ๏ชางเยบผาอาจจะเปนเจาของ
โรงงานเสอยดสงออกตางประเทศ อาซอขายของชาอาจจะกลายเปนเจาของ
รานสะดวกซอทกระจายตวอยตามชมชนทวไปกเปนได นาเสยดายโอกาส
ของลกผหญงจรงๆ
และแลววนสดทายของการเปนเดกนกเรยนกมาถง แมวาเกรดใน
สมดพกของเธอจะสวยหร แตเดกหญงกไมมกาลงใจจะอวดเกรดใหใครด ได
แตเดนกมหนาหลบหลกผคน เพอเลยงทจะตอบคาถามวา ไปเรยนตอทไหน
226
เธอไมตองการไดยนคาวา โถ ไมไดเรยนตอ นาเสยดายนะ เธอไมตองการให
ใครมาสงสาร
อก 3วนตอมา นกไดเขาทางานในโรงงานตามทพอแมไดขอรองให
เพอนบานฝากงานให เธอเปนเดกเพยงคนเดยวในโรงงานน มหนาทพบเสอ
ยดใสถงอยในแผนกแพคกง จากนนกนาไปเรยงใสกลองกระดาษ งานไม
หนกเกนไปกวาแรงงานเดกจะทาได วนๆ เธอแทบไมไดพดจาเลนหวกบใคร
มอกทางานเปนระวงในขณะทหวกคดแตเรองเรยน จะทาอยางไรจงจะได
กลบไปเรยนตอ ยงคดหมกมนมอกยงพบเรวขน ยงพบเรวขนกเกดความ
ชานาญ ชวงเวลาทดลองงาน 3 เดอนผานไปอยางรวดเรว หวหนางานเรยกไป
พบและบอกเธอวา เธอไดรบการบรรจเปนพนกงาน พรอมกบคาชมวาเปน
เปนพนกงานใหมททางานดมาก ไมพดไมคยไมอ พบไดเรวและสวยงาม
เรยบรอย เดกหญงยมไดเปนครงแรกในรอบ 3 เดอน อยางนกมสงดๆ
เกดขนในชวตบาง นกบอกกบตวเอง
หลงจากวนนน สมศรเรมเหนนกผอนคลายลงบาง ใบหนาเปอนยม
ใหพๆ ปาๆในโรงงานบาง แตพอถงเวลาทางาน เธอกจะกมหนากมตาทางาน
อยางตงใจ สวนสมองกแยกการทางานจากมออยางสนเชง เธอยงคงคดถงเรอง
การเรยนตอตลอดเวลา มนตองมหนทางส คนๆวาเคยไดยนจากทไหนสกแหง
วา มคนทเรยนไปทางานไป จนสาเรจการศกษาเขาทายงไงกนนะ
ในชวงทยงคดอะไรไมออก หาทางออกเรองเรยนยงไมได นกยงคง
ทางานอยางตงอกตงใจ ความจรงทางานกดเหมอนกน ทาไปเพลนๆ เผลอ
227
แปบเดยวถงสนเดอนกไดรบคาแรงแลว สาวโรงงานสวนใหญกคาแรงเปน
รายวน วนไหนไมไปทางานกไมไดคาแรง นเปนเหตผลททาใหคนงานตอง
ไปทางานทกวน
ผานไปหลายเดอน เทยงวนหนงขณะทนกกาลงซอขนมอยหนา
โรงงาน มเดกสาวรนราวคราวเดยวกนกบเธอ เดนมาเปนกลม 2-3คน เธอรสก
คนๆ เมอเดกสาวเดนมาใกล เธอจงรวา นคอเพอนตางหองตอนเรยน ป.6
นนเอง นกจาเพอนกลมนไมได เพราะไมไดสนทกนนก และพวกเธอกไมได
ใสชดนกเรยน แตเอ๏ะ ชวงเวลานเธอควรจะอยทโรงเรยนนนา ทาไมพวกเธอ
ใสชดเทยวกนหละ หลงจากทกทายกนพอสมควร เพอนจงกระซบใหฟงวา
พวกเธอพากนหนเรยนโดยแตงชดนกเรยนออกมาจากบานตามปกต แตเอาชด
เทยวใสกระเปานกเรยน พอออกจากบานกไปเปลยนชดตามหางขายสงทเปด
ตงแต 7โมงเชา เปลยนชดเสรจกเอากระเปาฝากไวทเคาน๑เตอร๑รบฝากของ
จากนนกเดนตวปลวเทยวตอกนอยางสบายอารมณ๑ พวกเธอบอกวาเบอเรยน
เบอคร กเลยโดดเรยนไปเทยวแกเซง
นกไดแตคดอยในใจวา พวกเธอชางไมรตวเลยวา โชคดแคไหนทม
โอกาสไดเรยน ฉนนส ยงยนอยตรงน ในโรงงานทรอนอบอาว ตองยนพบผา
ตดตอกนครงละ 4 ชวโมง ถาฉนเปนเธอฉนจะไมทาอยางน ขอใหเธออยาทา
อยางนบอยๆ และคดได เดนใหถกทางโดยเรวเถด
ถงแมนกจะพอใจทมเงนคาจางเปนของตวเอง แตเธอกตองนา
รายไดสวนใหญมจนเจอครอบครว เหลอเงนใชจายสวนตวเพยงนดนอยเปน
228
คาเสอผา คาอาหาร คาเดนทาง ไมวาเธอจะขยนทางานทกวนพรอมกบทางาน
ลวงเวลามากเพยงไร เงนคาจางตามกฎหมายแรงงานขนตา เมอหกภาษ หก
คาใชจายแลว กเพยงแคพอกน พอใชเดอนชนเดอนเทานน ถาเดอนไหนมวน
หรอเทศกาลพเศษ เชน ปใหม สงกรานต๑ ทจะตองใชเงนมากกวาปกต เธอนน
เธอจะมปญหาเรองเงนไมพอใชทนท เวลาผานไป 1 ป นกไมมเงนเกบเลย มน
ทาใหนกรแลววา คาแรงขนตาไมสามารถ ทาใหเธอดาเนนชวตแบบชนชน
กลางธรรมดาๆไดเลย
“ฉนจะตองหนไปจากสภาพน ฉนจะไมยอมรบเพยงคาจางอนนอย
นด ชวตตองดกวาน”
นกบอกตวเอง ทางเดยวเทานน ฉนจะตองมความร การศกษาเทานน
ทจะฉดใหชวตฉนดขน เสยงจากสมองหรอจตใตสานกซงเธอกไมแนใจ
กาชบกบตวเองอยางนน
นกเรมหาขอมลอยางจรงจง ทาอยางไรจะไดเรยนตอ พรอมกบ
ทางานไปพรอมกนดวยได และแลวเธอกพบทางออก นนกคอการเรยนแบบ
กศน. นกทางานตอนกลางวนตามปกต และใชเวลาตอนเยนหลงเลกงานไป
เรยน กศน. เธอตองยอมทนทรมานปวดทองโรคกระเพาะเนองจากไมมเวลา
ทานอาหารมอเยน เพอทจะไปเรยนใหทนเวลา เธอทาอยางนตดตอกนมาเปน
เวลาหลายป ความอดทนและความมงมนไมเคยหายไปจากตวเธอ ในขณะท
เพอนทเรยนดวยกนตอนเรมตน 40 คนเตมหอง เรยนเกบวฒไปเรอยๆ ไล
ตงแต ป.6 ม.3 ไปจนถง ม.6 เหลอจบการศกษาเพยง 22คน หายไปเกอบครง
229
นกทางานในโรงงานเสอแหงนนานถง 6 ป พรอมๆ กบการเรยน กศน. ชวต
สาวโรงงานทตองเรยนหนงสอควบคไปดวย ไมไดโรยดวยกลบกหลาบ บาง
วนเมอยขามากจากการยนตดตอกนหลายชวโมง บางวนเหนดเหนอยจากการ
ทางานตอนกลางวนเกนกวาจะอานหนงสอตอนกลางคน ในบางคนเสยงจาก
ทวขางบาน เสยงคนดหวเราะกนอยางครนเครงกสามารถทาใหความตงใจ
ของเธอกไขวเขวไปได อยากดละคร อยากดรายการทอล๑คโชว๑แบบคนอนเขา
บาง เวลาเพอนๆลอมวงคยกนเรองดาราดงอยางออกรส นกไดแตอาปากหวอ
ไมสามารถรวมวงคยได เพราะไมมขอมลเลย
นกไดนาวฒการศกษาเทยบเทา ม.6 ไปสมครเขามหาวทยาลย
รามคาแหง เพราะอยากจะมโอกาสไดเรยนภาษาองกฤษบาง ซงเธอกไม
ผดหวงเลย มชาวตางประเทศตางภาษาเวยนกนมาเปนครสอนภาษาองกฤษให
เธอ เธอเลยไดเกบเกยวสาเนยงหลากหลาย
4 ปตอมา สมศรไดไปรวมงานรบปรญญาตามคาเชญของนก วนนน
นกรวบผมเรยบรอย แตงหนาบางๆพองาม สงทโดดเดนทสดคอ ดวงตาสดใส
คนน ดวงตาทเปลงประกายแหงความสข นกรดวาการไดรบปรญญาในวนน
ไมไดเปนสงทรบประกนถงความสาเรจในชวต แตมนกเปนกาวหนงของ
บนไดชวต เปนพนฐานทจะกาวเดนตอไปสมศรเชอวานกจะมชวตทดขน
อยางแนนอน เพราะไมวาจะเกดอะไรขน ผหญงคนนคดเปน และจะตองหนก
เอาเบาส ฝาฟนไปจนได เธอพสจน๑ตวเองมาแลว นกเลอกทจะใช “การศกษา
ทฉนตองการ” มนเปนแรงผลกดนชวตเพอจะเดนไปสเปาหมาย มลมมทอ
230
ระหวางทางบาง แตกไมเคยถอย สมศรเคยนกขากบคาตอบของนก เมอเดก
แถวบานถามวา พนกทาอยางไรถงเรยนดวยทางานดวยแถมจบพรอมกนกบ
เพอนทเรยนอยางเดยวในโรงเรยน ทงทมอปสรรคขวากหนามเยอะแยะ ไมวา
จะเปนความเหนอยความทอ รวมถงการทครอบครวจนกดกนไมเหนดวยท
ขวนขวายเรยนอยากเปนอยางพนกบาง
นกตอบยมกวาง “ขวากหนามหรอ ถาเจอกรดหนามมนซะ และก
เดนขามมนไป ตอใหเจอกาแพงถาเราไมยอมแพเรากเดนขามมนไปได”
พนกสอนนองๆอยางใจเยนวา ถาวนนน พปลอยใหชวตลองลอยไป
ตามยถากรรม พกยงทางานอยในโรงงาน กนคาแรงรายวนไปเรอยๆ อยางด
ทสดกคงเปนหวหนางาน แลวถาวนหนงมคนมาเสนองานดๆ ทจะตองมวฒ
การศกษา พคงเสยดายโอกาสอยางนน เพราะพไมมแมแตคณสมบตขนตน
แตนพเลอกทจะเดนไปตามทางเดนทวาดไว การศกษาเปนบนไดพนฐานทจะ
นาพาไปสความสาเรจในชวต พรอมดวยเงอนไขอนๆประกอบกน การศกษา
อยางเดยวกคงไมพอ เรากคงทาตวใหดมคณคาดวย เชน ขยน อดทน ซอสตย๑
มความสามารถรอบร สงเหลานสามารถเพมคณสมบตในตวเราใหโดดเดน
คนเรานะตองทาตวเหมอนแกวนาทไมมวนเตม พรอมทจะเรยนรตลอดเวลา
ถงแมวาเราจะจบการศกษาในระดบหนง กใชวา การเรยนรของเราจะจบไป
ดวย เรยนรอะไรกได ทคดวาเปนประโยชน๑ตอตวเรา ครอบครวและสงคม
แลวจะรสกสนกกบการเรยนร อยางพเองกกาลงจะเรยนรเทคนคการหางาน
231
ใหไดงานดตรงกบสาขาทเรยนมา ไวพจะมาเลาความคบหนาใหฟงนะจ๏ะ…
ถามโอกาส
ผลงานของ ธตนย อารรตน๑ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา 227 ถนน
พญาไท ปทมวน กทม. 10330
รวมสนบสนนกจกรรมโครงการ
การประกวดงานเขยนเยาวชน โครงการธรรมวรรณศลป
ประจ าป ๒๕๕๗ – ๒๕๕๘ หวขอ “ความทกขกบชวตของฉน” โดยม
รางวลเปนทนจตอาสา และสทธเขารวมกจกรรมคาย ๗ วนเพอบมเพาะ
ตนเอง ตดตามรายละเอยดไดทางสอออนไลน
ทงน การประกวดยงตองการทนสนบสนนอกจ านวนหนง
(๙๘,๕๐๐ บาท เมอวนท ๒๖/๘/๒๕๕๗) หากบคคลใดหรอองคกรใด
สามารถสนบสนนกจกรรมไดตามก าลง สามารถตดตอไดทางผ
ประสานงาน
ตดตามโครงการไดทาง
youngawakening khianpianchiwit
www.youngawakening.org
ขอเชญรวมบรจาคทนทรพย เพอสนบสนนกจกรรมบมเพาะเมลดพนธแหง
การตนรผานโครงการภายใตสถาบนยวโพธชน
ตดตอผประสานงาน ๐๘๓-๑๓๓๙๙๖๘ (คณอนรกษ)
อเมล [email protected]
คณประโยชนจากหนงสอเลมนเพอสนบสนนกจกรรมสรางการเรยนรสคณภาพชวตเยาวชน