บทเรยนส าเรจรป เลมท 2 เรอง แรงดนและแรงผลก หนวยการเรยนรเรองแรงและความดน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ฉบบนไดจดท าขนเพอพฒนาการเรยนการสอน เปนสอการเรยนการสอนทพฒนาผเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 5 จะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหา เรองแรงดนและแรงผลก ไดดยงขน บทเรยนส าเรจรปทนกเรยนไดเรยนรน จะเกดประโยชนและชวยใหนกเรยนเขาใจรายละเอยดในเนอหาไดด นกเรยนตองปฏบตตามค าแนะน า ในบทเรยนอยางเครงครดและมความซอสตยตอตนเอง ขอขอบคณ ผบรหาร คณะคร นกเรยน โรงเรยนบานวงยาว ปการศกษา 2559 และผทมสวนเกยวของทกทานเปนอยางสงไว ณ โอกาสนดวย นางสรณพร ผวนางาม ครช านาญการ

ค าน า

หนา ค าน า ก ค าชแจงส าหรบคร 1 ค าชแจงส าหรบนกเรยน 2 มาตรฐานการเรยนรชวงชน 3 จดประสงคการเรยนร 3 แบบทดสอบกอนเรยน 4 กรอบน า 6 กรอบท 1 7 กรอบท 2 8 กรอบท 3 9 กรอบท 4 10 กรอบสรป 11 แบบทดสอบหลงเรยน 12 เอกสารอางอง 13

สารบญ

1. ศกษารายละเอยดเกยวกบคมอการจดกจกรรมการเรยนร แผนการจดการ

เรยนรท 2 เรองแรงดงและแรงผลก กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 กอนน าบทเรยนส าเรจรป เลมท 2 เรองแรงดงและแรงผลก ไปใชจดกจกรรมการเรยนร

2. ศกษาองคประกอบตาง ๆ ของบทเรยนส าเรจรปเลมน ตงแตจดประสงค การเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน กรอบน า กรอบเนอหา ค าถาม ค าตอบ จนถงกรอบสรป และแบบทดสอบหลงเรยนใหเขาใจ

3. ด าเนนการสอนโดยใชคมอการจดกจกรรมการเรยนร ตามขนตอนในแผนการจดการเรยนร

4. ชแจงขนตอนการใชบทเรยนส าเรจรปใหนกเรยนทราบ โดยใหนกเรยนอานค าแนะน าการใชบทเรยนส าเรจรปและปฏบตตามทกขนตอนอยางเครงครดตามล าดบ เรมจากศกษาจดประสงคการเรยนร ศกษาเนอหาสาระตามกรอบตาง ๆ พรอมทงตอบค าถาม แลวตรวจค าตอบจากเฉลยในกรอบตอไป เสรจแลวท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอใหตามบรรลจดประสงคการเรยนรทตงไว

5. บทเรยนส าเรจรปนสามารถใชศกษาไดทงในและนอกเวลาเรยน ดงนน หากนกเรยนคนใดไมมาเรยนหรอทเรยนชาสามารถน ากลบไปศกษาตอดวยตนเองได ทงทบาน หรอในเวลาวาง

6. บนทกผลการใชบทเรยนส าเรจรป และสรปผลการใชทกครง เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะในการใชบทเรยนส าเรจรป และเพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงบทเรยนส าเรจรปตลอดจนคมอการจดกจกรรมการเรยนรใหมประสทธภาพตอไป

ค าชแจง ส าหรบคร

1. ศกษาท าความเขาใจมาตรฐานการเรยนร จดประสงคการเรยนร เพอให

ตนเองทราบถงจดมงหมายในการเรยนรและการปฏบตกจกรรมในครงน 2. กอนศกษาบทเรยนส าเรจรป ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน

10 ขอ โดยใชเวลา 10 นาท แลวบนทกคะแนนไวหามดเฉลย 3. บทเรยนส าเรจรปนคอ เรองแรงดงและแรงผลก โดยจะแบงเนอหาเปนกรอบ

ตาง ๆ จะมค าถามใหนกเรยนตอบ ดงนนนกเรยนจะตองอานสาระความรในแตละกรอบใหเขาใจ เพอจะไดสามารถตอบค าถามไดถกตอง โดยตองศกษากรอบตาง ๆ ตามล าดบ ไมขามกรอบเดดขาด

4. เมอนกเรยนเขยนตอบค าถามแลวสามารถตรวจค าตอบของตนเองไดในกรอบตอไป หากค าตอบของนกเรยนไมถกตองใหยอนกลบไปอานกรอบเดมใหเขาใจ และศกษาจนกวาจะเขาใจและตอบค าถามไดถกตอง

5. นกเรยนตองมความซอสตยตอตนเอง โดยไมเปดดเฉลยค าตอบกอนโดยเดดขาด

6. รวมกนศกษา วางแผน ปฏบตกจกรรมตาง ๆ ดวยความรอบคอบ 7. เมอศกษาบทเรยนส าเรจรปครบทกกรอบแลว ใหท าแบบทดสอบหลงเรยน

จ านวน 10 ขอ โดยใชเวลา 10 นาท 8. ถามขอสงสยหรอตองการค าแนะน า ใหปรกษาหรอสอบถามจากครผสอน 9. ใชเวลาท ากจกรรมอยางคมคา

ค าชแจง ส าหรบนกเรยน

สาระท 4 : แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และ

แรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของแรงดงและแรงผลกได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกประเภทแรงทเกดขนไดวาเปนแรงดงหรอแรงผลก 3. นกเรยนมความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

จดประสงคการเรยนร

แบบทดสอบกอนเรยน เรองแรงดงและแรงผลก ชนประถมศกษาปท 5

ค าชแจง ท าเครองหมาย ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง ลงใน กระดาษค าตอบ ทเปนค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดกลาวถงแรงดงไดถกตอง ก. แรงทท าใหวตถเคลอนทไปขางหนา ข. แรงทท าใหวตถเคลอนทเขาหาตนเอง ค. แรงทท าใหวตถเคลอนทไปอยางชา ๆ ง. แรงทท าใหวตถหมนไปหมนมา 2. ขอใดกลาวถกตอง ก. แรงดงท าใหวตถเคลอนเขาหาตว ข. แรงดงท าใหวตถเคลอนทออกจากตว ค. แรงผลกท าใหวตถเคลอนเขาหาตว ง. แรงผลกท าใหวตถไมเคลอนท 3. ชางลากซงจดวาเปนแรงชนดใด ก. แรงผลก ข. แรงดง ค. แรงธรรมชาต ง. แรงโนมถวง 4. ขอใดเปนผลทเกดจากแรงดง ก. พราวเขนรถเขนเดนซอของ ข. พลอยเขนรถทตดหลม ค. พอสเตะฟตบอล ง. พดเลนชกเยอกบเพอน ๆ 5. การท ากจกรรมใดทตองใชแรงดง

ก. ชางลากซง ข. ตแบดมนตน ค. นงรถเทยว ง. ปนจกรยาน

6. ขอใดกลาวถงแรงผลกไดถกตอง ก. แรงทมากระท าตอวตถในทกทศทกทาง ข. แรงทมนษยกระท าขนเชนแรงแมเหลก ค. แรงทท าใหวตถเคลอนทออกจากตนก าเนดแรง ง. แรงผลกหรอแรงดนวตถออกจากแรงเสยดทาน

7. ขอใดเปนผลมาจากแรงผลก ก. โดมตกปลา ข. ปนดดาปนจกรยาน ค. สามารถเลนชกเยอกบเพอน ง. แกมปดหนาตาง 8. การท ากจกรรมในขอใดตองใชแรงผลก ก. เลนวาว ข. เลนชกเยอ ค. เลนมาหมน ง. ตกปลา 9. การตกน าจากบอจดเปนแรงแบบใด ก. แรงดง ข. แรงผลก ค. แรงของสตว ง. แรงโนมถวง 10. การแกวงชงขาจดเปนแรงแบบใด ก. แรงดง ข. แรงผลก ค. แรงของสตว ง. แรงโนมถวง

ส ๆ นะคะเดก ๆ

กรอบน า

เดก ๆ รจกความหมายของแรงไปแลว คราวนเรามาเรยนรเกยวกบแรงดง และ แรงผลกกนดกวา ทราบหรอไมครบวา

แรงดงและแรงผลก คออะไร

พรอมจะเรยนรแลวไปกนเลย

แรงดงหรอการดง คอ การออกแรงกระท าตอสงใดสงหนงเขาหาตวเรา เชน คนดงหรอลากสงของ คนเลนดงเชอก คนตกปลา ชางลากซง ฯลฯ

แรงดง หมายถง ........................................................................................

กรอบท 1

ค าถามกรอบท 1

แรงดง

เฉลยค าตอบกรอบท 1 ตอบ แรงดงหรอการดง คอ การออกแรงกระท าตอสงใดสงหนงเขาหาตวเรา

แรงผลกหรอการผลก เปนการออกแรงดนหรอเขนสงใดสงหนงออกจากตว

เชน คนเตะฟตบอล ชางงดซง เดกปนจกรยาน ฯลฯ

แรงจากการเตะฟตบอล แรงดนรถเขน แรงผลกวตถ แรงผลก หมายถง ........................................................................................

กรอบท 2

ค าถามกรอบท 2

แรงผลก

เฉลยค าตอบ กรอบท 2 ตอบ แรงผลกหรอการผลก คอการออกแรงดนหรอเขนสงใดสงหนงออกจากตว

ผลของการออกแรง ท าใหวตถเกดการเปลยนแปลง จากหยดนงใหเคลอนทได

เราน าความรเรองการดงและการผลกไปใชใหเปนประโยชนตอ การเลนและการท างาน เชน การตกน าจากบอ เราใชการดงในการเลนชกเยอ ใชการผลกผลกรถของเลนใหเคลอนท เปนตน

ออกแรงดงสนข ออกแรงดนลกเบสบอล ออกแรงดนของเลน

การเตะฟตบอล ตองใชแรงดงหรอแรงผลก ก. แรงดง ข. แรงผลก

กรอบท 3

ค าถามกรอบท 3

ผลของการออกแรง

เฉลยค าตอบ กรอบท 3 ตอบ ก. แรงผลก

แรง นอกจากจะท าใหวตถทหยดนงมการเคลอนทแลว ยงสามารถท าใหวตถ

ทเคลอนทอยแลวมการเคลอนทเรวขน ชาลง หรอหยดนงได หรออาจท าใหวตถเปลยนทศทางการเคลอนทได เชน การโยนหวง การเลนชงชา การเลนไมกระดก “ถาเราตองการแกวงชงชาไปขางหนา เราจะตองออกแรงผลกตวเองไปขางหนา ถาออกแรงมาก ชงชากจะแกวงเรวมากขน ขณะเดยวกน ถาเราแกวงชงชาไปขางหลงเราตองผลกหรอดนชงชาไปดานหลง แตถาเราออกแรงตรงกนขามกบทศทางการเคลอนท ชงชากจะเคลอนทชาลง หรอหยดนงได เราตองใชแรงดน”

ขณะทนกเรยนเลนไมกระดก ถาตองการใหไมกระดกหยด นกเรยนตองใชแรง อยางไร ........................................................................................................

กรอบท 4

ค าถามกรอบท 4

ผลของการออกแรง

เฉลยค าตอบ กรอบท 4 ตอบ ถาเราออกแรงตรงกนขามกบทศทางการเคลอนท ไมกระดกกจะเคลอนท ชาลง หรอหยดนงได

ความหมายของแรงดงและแรงผลก แรงดงหรอการดง คอ การออกแรงกระท าตอสงใดสงหนงเขาหาตวเรา เชน คนดงหรอลากสงของ คนเลนดงเชอก คนตกปลา ชางลากซง ฯลฯ แรงผลกหรอการผลก คอ การออกแรงดนหรอเขนสงใดสงหนงออกจากตว เชน คนเตะฟตบอล ชางงดซง การปนจกรยาน ฯลฯ

กรอบสรป

ล าดบตอไปเรามาทดสอบกนดกวาวาเราเขาใจเรองแรงดนและแรงผลกกนดกวา

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง แรงดงและแรงผลก ชนประถมศกษาปท 5

ค าชแจง ท าเครองหมาย ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง ลงใน กระดาษค าตอบ ทเปนค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดกลาวถงแรงดงไดถกตอง ก. แรงทท าใหวตถเคลอนทไปขางหนา ข. แรงทท าใหวตถเคลอนทเขาหาตนเอง ค. แรงทท าใหวตถเคลอนทไปอยางชา ๆ ง. แรงทท าใหวตถหมนไปหมนมา 2. ขอใดกลาวถกตอง ก. แรงดงท าใหวตถเคลอนเขาหาตว ข. แรงดงท าใหวตถเคลอนทออกจากตว ค. แรงผลกท าใหวตถเคลอนเขาหาตว ง. แรงผลกท าใหวตถไมเคลอนท 3. ชางลากซงจดวาเปนแรงชนดใด ก. แรงผลก ข. แรงดง ค. แรงธรรมชาต ง. แรงโนมถวง 4. ขอใดเปนผลทเกดจากแรงดง ก. พราวเขนรถเขนเดนซอของ ข. พลอยเขนรถทตดหลม ค. พอสเตะฟตบอล ง. พดเลนชกเยอกบเพอน ๆ 5. การท ากจกรรมใดทตองใชแรงดง

ก. ชางลากซง ข. ตแบดมนตน ค. นงรถเทยว ง. ปนจกรยาน

6. ขอใดกลาวถงแรงผลกไดถกตอง ก. แรงทมากระท าตอวตถในทกทศทกทาง ข. แรงทมนษยกระท าขนเชนแรงแมเหลก ค. แรงทท าใหวตถเคลอนทออกจากตนก าเนดแรง ง. แรงผลกหรอแรงดนวตถออกจากแรงเสยดทาน

7. ขอใดเปนผลมาจากแรงผลก ก. โดมตกปลา ข. ปนดดาปนจกรยาน ค. สามารถเลนชกเยอกบเพอน ง. แกมปดหนาตาง 8. การท ากจกรรมในขอใดตองใชแรงผลก ก. เลนวาว ข. เลนชกเยอ ค. เลนมาหมน ง. ตกปลา 9. การตกน าจากบอจดเปนแรงแบบใด ก. แรงดง ข. แรงผลก ค. แรงของสตว ง. แรงโนมถวง 10. การแกวงชงขาจดเปนแรงแบบใด ก. แรงดง ข. แรงผลก ค. แรงของสตว ง. แรงโนมถวง

กรมวชาการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศสตรตาม

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

วรรณทพา รอดแรงคา. (2554). หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ป. 5 กลมสาระ การเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพ ฯ : ส านกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด.

ศรรตน วงศศร และรกซอน รตนวจตตเวช. (มปป.). คมอครวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพ ฯ : บรษท อกษรเจรญทศน อจท. จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, กระทรวงศกษาธการ. (2552). แบบบนทกกจกรรมสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพ ฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

_________. กระทรวงศกษาธการ. (2552). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพ ฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

_________. (2554). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพ ฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

ส านกพมพ วฒนาพานช . แรงดง. [ ออนไลน ]. แหลงทมา http://www.wpp.co.th/index-th.html ( 1 มนาคม 2559)

เอกสารอางอง