พุทธศักราช 2551 · ส่วนที่ 3...

หนงสอเรยนสหนงสอเรยนสาระความรพนฐาน าระความรพนฐาน ภาษาไทยภาษาไทย

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

เอกสารทางวชาการลาดบท 46/2554

พทพท 2222000033 บนทบนทกไวไดประโยชน กไวไดประโยชน

รายวชรายวชาาเลอกเลอก

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

สาหรบคนไทยในตางประเทศ

คานา

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ ไดดาเนนการจดทาหนงสอเรยนสาระความรพนฐาน (ภาษาไทย) รายวชาเลอก บนทกไวไดประโยชน รหส พท 22003 ขน เพอใชในการเรยนการสอน ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบคนไทยในตางประเทศ โดยมวตถประสงคเพอพฒนาผเรยนใหมคณธรรม จรยธรรม มสตปญญาและศกยภาพ สามารถดารงชวตอยไดอยางมความสข โดยผเรยนสามารถศกษาคนควา ดวยตนเอง และปฏบตกจกรรมเพอทดสอบความร ความเขาใจในสาระเนอหาน รวมทงหาความรจากแหลงเรยนรหรอสออน ๆ เพมเตมได

ในการดาเนนการจดทาหนงสอเรยนเลมน ไดรบความรวมมอทดจากผทรงคณวฒและผเกยวของทรวมคนควาและเรยบเรยงเนอหาสาระจากสอตาง ๆ เพอใหไดสอทสอดคลองกบหลกสตร และเปนประโยชนตอผเรยนทอยนอกระบบอยางแทจรง ศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษขอขอบคณคณะทปรกษา คณะเรยบเรยง ตลอดจนผจดทาทกทานทใหความรวมมอดวยดไว ณ โอกาสน

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ หวงวาหนงสอ เลมน จะเปนประโยชนตอผเรยนและการจดการเรยนการสอน หากมขอเสนอแนะประการใดจะขอนอมรบไวดวยความขอบคณยง

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

2554

สารบญ

หนา คานา สารบญ คาแนะนาการใชหนงสอเรยน โครงสรางรายวชา 1 แบบประเมนกอนเรยน 2 บทท 1 ความหมาย ประเภท และประโยชนของการเขยนบนทก 4 เรองท 1 ความหมายของการเขยนบนทก 5

เรองท 2 ประโยชนของการเขยนบนทก 8 เรองท 3 ประเภทของการเขยนบนทก 9

บทท 2 หลกการเขยนบนทก 14 เรองท 1 รปแบบหลกการเขยนบนทก 15

บทท 3 ภาษาทใชในการเขยนบนทก 23 เรองท 1 การใชภาษาในการเขยนบนทก 24

แบบประเมนหลงเรยน 32 เฉลยแบบประเมนกอนและหลงเรยน 34 เฉลยกจกรรมทายบท 34 บรรณานกรม 38 คณะผจดทา 39

คาแนะนาการใชหนงสอเรยน

หนงสอเรยนสาระความรพนฐาน (ภาษาไทย) รายวชาเลอก บนทกไวไดประโยชน รหส พท 22003 (1 หนวยกต) ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบคนไทยในตางประเทศ ประกอบดวยสาระสาคญ ดงน

สวนท 1 คาชแจงกอนเรยนรรายวชา สวนท 2 เนอหาสาระและกจกรรมทายบท สวนท 3 แนวตอบกจกรรมทายบท และหรอแบบทดสอบยอยทายบท

สวนท 1 คาชแจงกอนเรยนรรายวชา ผเรยนตองศกษารายละเอยดในคานาและคาแนะนาการใชหนงสอเรยน เพอสรางความ

เขาใจและเพอใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรของรายวชา ซงการเรยนรเนอหาและการปฏบตกจกรรมทายบท ควรปฏบตดงน 1. หารอครประจากลม / ครผสอน เพอรวมกนวางแผนการเรยน (ใชเวลาเรยน 40 ชวโมง) 2. ศกษาเนอหาจากหนงสอเรยน หากมขอสงสยเรองใดสามารถศกษาคนควาเพมเตมไดจากสอตาง ๆ หรอหารอครประจากลม / ครผสอน เพอขอคาอธบายเพมเตม 3. ทากจกรรมทายบทเรยนตามทกาหนด 4. เขาสอบวดผลการเรยนรปลายภาคเรยน 5. สรางความเขาใจเกยวกบการประเมนผลรายวชา ซงมคะแนนเตม 100 คะแนน โดยแบงสดสวนคะแนนเปนระหวางภาคเรยน 60 คะแนน และปลายภาคเรยน 40 คะแนน ดงน

5.1 คะแนนระหวางภาคเรยน 60 คะแนน แบงสวนคะแนนตามกจกรรม ไดแก 1) ทากจกรรมทายบทเรยน 20 คะแนน โดยทากจกรรมทายบทใหครบถวน

2) ทาบนทกการเรยนร 20 คะแนน โดยสรปยอเนอหาหรอวเคราะหเนอหาจากการศกษาหนงสอแบบเรยนรายวชาน เพอแสดงใหเหนกระบวนการเรยนร ประโยชน และการนาความรไปใช โดยทาตามทครกาหนด และจดทาเปนรปแบบเอกสารความร ดงน

- ปก (รายละเอยดเกยวกบตวผเรยน: ชอ-นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ของผเรยน และศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ)

- สวนบนทกการเรยนร (เนอหาประกอบดวย : หวขอ/เรองทศกษา และจดประสงคทศกษา และขนตอนการศกษาโดยระบวามวธรวบรวมขอมลอยางไร นาขอมลมาใชอยางไร)

- สวนสรปเนอหา (สรปสาระความรสาคญตามเนอหาทไดบนทกการเรยนร)

- ประโยชนทเกดกบตวผเรยน (บอกความรทรบและนามาพฒนาตนเอง/ การนาไปประยกตใชในรายวชาอน ๆ หรอในชวตประจาวน)

3) ทารายงานหรอโครงงาน 20 คะแนน โดยจดทาเนอหาเปนรายงานหรอโครงงานตามทครกาหนดรปแบบเอกสารรายงาน หรอโครงงาน ดงน

3.1) การทารายงานหรอโครงงานตามทครมอบหมายใหดาเนนการ ตามรปแบบกระบวนการทารายงาน หรอโครงงาน ตามรปแบบเอกสาร ดงน

- ปก (เรองทรายงาน รายละเอยดเกยวกบตวผเรยน : ชอ-นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ของผเรยน และศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ)

- คานา

- สารบญ

- สวนเนอหา (หวขอหลก หวขอยอย)

- สวนเอกสารอางอง 3.2) การทาโครงงานตามทครมอบหมาย และดาเนนการตาม

กระบวนการทารายงาน โดยจดทาตามรปแบบเอกสารดงน - ปก (ชอโครงงาน รายละเอยดเกยวกบตวผเรยน : ชอ-นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ขอผเรยน และศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ) - หลกการและเหตผล - วตถประสงค - เปาหมาย - ขอบเขตของการศกษา

- วธดาเนนงานและรายละเอยดของแผน - ระยะเวลาดาเนนงาน - งบประมาณ - ผลทคาดวาจะไดรบ

5.2 คะแนนปลายภาคเรยน 40 คะแนน ผเรยนตองเขาสอบวดความรปลายภาคเรยนโดยใชเครองมอ (ขอสอบแบบปรนย หรอ อตนย) ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษา ตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

สวนท 2 เนอหาสาระและกจกรรมทายบท ผเรยนตองวางแผนการเรยน ใหสอดคลองกบระยะเวลาของรายวชา และตองศกษาเนอหา

สาระตามทกาหนดในรายวชาใหละเอยดครบถวน เพอใหเปนไปตามมาตรฐานการเรยนรของรายวชา ซงในรายวชานไดแบงเนอหาออกเปน 4 บท ดงน

บทท 1 เรองความหมาย ประเภท และประโยชนการบนทก บทท 2 เรองรปแบบหลกการเขยนบนทก บทท 3 เรองภาษาทใชในการบนทก บทท 4 เรองการเขยนบนทกแตละประเภท สวนกจกรรมทายบทเรยน เมอผเรยนไดศกษาเนอหาแตละบท/ตอนแลว ตองทากจกรรม

ทายบทเรยนหรอแบบฝกหด ตามทกาหนดใหครบถวน เพอสะสมเปนคะแนนระหวางภาคเรยน (20 คะแนน)

สวนท 3 แนวตอบกจกรรมทายบทเรยนหรอแบบฝกหด และหรอเฉลยแบบทดสอบยอย (ถาม) แนวตอบกจกรรมทายบทเรยนหรอแบบฝกหด และหรอเฉลยแบบทดสอบยอย จดทาแยกไว

เปนบทเรยงลาดบ

พท22003 บนทกไวไดประโยชน ระดบมธยมศกษาตอนตน

1

โครงสรางรายวชา พท 22003 บนทกไวไดประโยชน สาระความรพนฐาน (ภาษาไทย) ระดบมธยมศกษาตอนตน

จานวน 1 หนวยกต (40 ชวโมง)

สาระสาคญ มความร ความเขาใจความหมาย ประโยชนของการบนทก และทกษะพนฐานเกยวกบภาษาและการสอสาร ศกษาและฝกทกษะเกยวกบการใชภาษาใหเหมาะสมกบบคคล ประเภทของการบนทก ไดแก บนทกเหตการณ บนทกยอเรอง บนทกรายงาน บนทกความเหน บนทกตดตอสงการ และรปแบบหลกการเขยนบนทกของแตละประเภท ผลการเรยนรทคาดหวง 1. สามารถบอกความหมายและประโยชนของการบนทกได 3. สามารถบอกประเภทของการบนทกได 2. สามารถนาทกษะพนฐานเกยวกบภาษาและการสอสารมาใชในชวตประจาวนได 4. สามารถอธบายรปแบบหลกการเขยนบนทกได 5. สามารถเขยนภาษาทใชในการบนทกได 6. สามารถเขยนบนทกแตละประเภทได ขอบขายเนอหา บทท 1 ความหมาย ประเภท และประโยชนการบนทก เรองท 1 ความหมายของการเขยนบนทก เรองท 2 ประโยชนของการเขยนบนทก เรองท 3 ประเภทของการเขยนบนทก บทท 2 หลกการเขยนบนทก เรองท 1 รปแบบหลกการเขยนบนทก บทท 3 ภาษาทใชในการเขยนบนทก เรองท 1 การใชภาษาในการเขยนบนทก

พท 22003 บนทกไวไดประโยชน ระดบมธยมศกษาตอนตน

2

แบบทดสอบกอนเรยน

คาชแจง เลอกคาตอบทถกตองทสดแลวทาเครองหมาย X

1. การนาขอมลมาเรยบเรยงดวยสานวนภาษาของตนเองเปนการบนทกแบบใด ก. บนทกแบบถอดความ ข. บนทกแบบคดลอกขอความ ค. บนทกแบบยอความ ง. บนทกแบบเสรมความ

2. ขอใดไมใชหลกการเขยนบนทก ก. เขยนตามลาดบเหตการณ ข. ใชภาษาเรยบงาย ค. เขยนดวยภาษาของตนเอง ง. เขยนตามจนตนาการ

3. การบนทกทคดลอกขอความมาและใสไวในเครองหมายอญประกาศ คอการบนทกแบบใด ก. บนทกแบบคดลอกขอความ ข. บนทกแบบถอดความ ค. บนทกแบบยอความ ง. บนทกแบบเสรมความ

4. การจดเฉพาะประเดนสาคญของเรองคอการจดบนทกประเภทใด ก. บนทกตดตอสงการ ข. บนทกยอเรอง ค. บนทกความเหน ง. บนทกรายงาน

5. การบนทกความร เตอนความจา บรรยายความรสก ตรงกบขอใด ก. การเขยนบนทกเหตการณ ข. การเขยนยอความ ค. การเขยนบทความ ง. การจดบนทกการอภปราย


3

6. “บนทกเหตการณประจาวน” ตรงกบขอใด ก. การเขยนบรรยายความรสก ข. การเขยนบนทกความร ค. การเขยนบนทกเหตการณ ง. การเขยนเรองราวสวนตวเพอเตอนความจา

7. ขอมลทมความสาคญมากหรอเปนคาคม คาสภาษต ควรจดบนทกแบบใด ก. บนทกแบบถอดความ ข. บนทกแบบเสรมความ ค. บนทกแบบคดลอกขอความ ง. บนทกแบบยอความ

8. ภาษาแบงออกเปนกระดบอะไรบาง ก. 3 ระดบ คอ ภาษากงทางราชการ ภาษาระดบสนทนา ภาษาระดบกนเอง ข. 2 ระดบ คอ ภาษาพดหรอภาษาไมเปนทางการ และภาษาเขยนหรอภาษาระดบทางการ ค. 2 ระดบ คอภาษาระดบพธการ ภาษาระดบมาตรฐานวชาการ ง. 3 ระดบ คอ ภาษาทางการ ภาษากงทางการ ภาษาปาก

9. การเขยนรายงานเชงวชาการควรใชภาษาระดบใด ก. ภาษาทางการ ข. ภาษากงทางการ ค. ภาษาพธการ ง. ภาษาปาก

10. ภาษาทเนนพธรตองใชในพธการตาง ๆ เปนภาษาทใชในการสอสารขอใด ก. ภาษาปาก ข. ภาษาระดบทางการ ค. ภาษาระดบกงทางการ ง. ภาษาระดบสนทนา


4

บทท 1 ความหมาย ประเภท และประโยชนของการเขยนบนทก

สาระสาคญ การจดบนทก คอการเขยนขอความ เพอการเรยบเรยงความคด เปนการเกบรกษาความรหรอถายทอดความรอยางยงยนและเปนระบบ สามารถตอยอดความรไดในชวงเวลายาวนานมประโยชนมากในการศกษาทกระดบ และการทางานทกอาชพ

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. ผเรยนสามารถอธบายความหมายของการเขยนบนทกได 2. ผเรยนสามารถบอกวตถประสงคของการเขยนบนทกได 3. ผเรยนสามารถบอกประโยชนของการเขยนบนทกแตละประเภทได

ขอบขายเนอหา เรองท 1 ความหมายของการเขยนบนทก

เรองท 2 ประโยชนของการเขยนบนทก เรองท 3 ประเภทของการเขยนบนทก


5

เรองท 1 ความหมายของการเขยนบนทก

การจดบนทก

การจดบนทก คอการเขยนขอความ เพอชวยในการจา เปนเครองมอในการรวบรวมความร ทอาน ประมวลความคดหลงจากการอาน และเพอไดกรอบความคดในเนอหาสาระสาหรบการอานตอไป การจดบนทกมประโยชนมาก ในการศกษาทกระดบ โดยเฉพาะอยางยงการศกษาดวยตนเองตามระบบการสอน ทางไกล เพราะผเรยนตองคนควาหาความรดวยตนเองจากการอาน นกศกษาทเรมตนเรยนเปนปแรก ๆ มกประสบปญหาในเรอง การจดบนทก เพราะขาดประสบ การณ ทสาคญคอ ไมรเทคนคในการจดบนทกโดยธรรมชาตแลวมนเปนการยากทเราจะเขาใจ จดจาจดสาคญและ รายละเอยดปลกยอยทเราอานหรอฟงไดหมด เราอาจจะลมหวขอใหญ ๆ ผลกคอ ตองอานใหมอกครงหรอสองครง เพอใหจาจดสาคญไดซงเปนการเสยเวลา จงควรจะสงทมาชวยจาวาเราอานอะไรไปบาง การจดบนทกเปนการชวยจาและทาใหเขาใจยงขน นกศกษาบางคนจดบนทกไมไดเพราะพยายามจดอยางละเอยด จนเกนความจาเปน ไมมการสรปประเดน ไมมการเรยบเรยงความคด กเกดความทอแททจะจด และหยดจด ซงเปน การแกปญหาทผด การจดบนทก นบวาเปนทกษะในการเรยนทสาคญและจาเปนมากสาหรบการเรยนดวยตนเองเพราะในแตละภาคการศกษา นกศกษาอาจลงทะเบยนเรยนหลายวชา ซงมเนอหาสาระหลากหลายเปนจานวนมาก หากไมมเทคนค หรอเครองมอชวยในการจาทดจะทาใหเกดความสบสนและเมอตองมการทบทวนกอนสอบบนทกยอททาไวจะเปนประโยชนอยางยง แนวทางการจดบนทก ดร.วรพงษ พลนกรกจ ไดใหแนวทางในการบนทกยอหรอการจดบนทกไว ดงน 1) บนทกสาระสาคญ ไดแก การบนทกคาหรอประเดนสาคญ ทงชอเรอง หวขอหลก และหวขอรอง รวมทงความหมายของคาสาคญ ฯลฯ โดยการตอบคาถามตามสตร 5 W 1 H อาท ประเดนสาคญเกยวกบอะไร อาจารยบรรยายถงสงนนอยางไร และทาไม จงเปนเชนนน ฯลฯ 2) บนทกชอหนงสอหรอตารา และหวขอ รวมทงชอผแตง หรอชอหวขอ และชออาจารยผบรรยาย การบนทกจากการอานนน การบนทกดงกลาวจะชวยในการคนควาเมอตองการรายละเอยด รวมทงการอางองไดทนท 3) จดหมวดหมของสาระสาคญ โดยแบงเปนกลม ๆ หรอหมวดหมตามแตเนอหา ทงนเพอคนควาหรอทบทวนไดสะดวก และจดจาไดงายขน การจดหมวดหมของสาระสาคญทาได หลายวธ เชน จดหมวดหมตามหวขอ จดหมวดหมความเหมอนหรอความแตกตาง ฯลฯ


6

4) เรยงลาดบเรอง ใหอานและเขาใจงาย และทสาคญคอ เชอมโยงประเดนใหเหนความสมพนธทงหมด และถกตองตามความหมาย การเรยงลาดบเรองทาไดหลายวธ อาท เรยงลาดบตามลาดบเวลา (อดต-ปจจบน) เรยงลาดบตามตาแหนงพนท (เหนอ-ใต-ออก-ตก) เรยงลาดบตามสาเหตไปสผล (ทเกดขน) ฯลฯ 5) ใชถอยคาทกระชบ แตชดเจน เขาใจงาย และครอบคลมเนอหามากทสด โดยอาจใชเทคนคการบนทกโดยใชคาสมผส ซงการใชคาทมเสยงสมผสคลองจองจะชวยใหจาไดด วธการและเครองมอชวยในการบนทก 1. การจดบนทก การจดบนทกสามารถดาเนนการไดหลายวธ สาหรบผเรยนดวยตนเองอาจดาเนนการบนทกไดตงแตชวงการอานเอกสารการสอน เชนการใช ดนสอหรอปากกาขดเสนใตหรอใชปากกาส ขดบนขอความสาคญไว หรออาจทาเครองหมาย * > < = / หรอ ? เปนตน หลงจากนนกนามาจดทาเปน บนทกยอ ซงสรปสาระสาคญจากการอาน หรอการฟง การบรรยายจากอาจารยสอนเสรม หรอจากการฟงหรอชมรายการวทยกระจายเสยง รายการวทยโทรทศน ทาใหไดเนอหาสน กะทดรดมใจความ สาคญครบถวน อานงาย 2. การบนทกยอในกระดาษยอความ การบนทกยอในกระดาษยอความ ไดแกการบนทกสาระสาคญและรายละเอยดพรอมสรปในกระดาษยอความทแบงพนทเปน 3 สวน ไดแก สวนท 1 สาระสาคญ สาระสาคญ ไดแก คาสาคญ ประเดนสาคญหรอประโยคสาคญทมคณลกษณะสาคญ คอ เปนประโยคหรอคาทมความหมายครอบคลมยอหนาใดยอหนาหนงมากทสด อาจเปนเนอหาในสวนทผเขยนเนนยามากทสด และอาจเปนคาหรอขอความทอธบายรายละเอยด อธบายสนบสนนหรอความคดเหนทแตกตาง โดยทวไปมกปรากฏเปนตวอกษรขนาดใหญ หรอตวอกษรหนาเขม หรอ ตวอกษรเอยง ฯลฯ สวนท 2 รายละเอยด รายละเอยด คอสวนขอความทเปนเนอหาสาระทขาดไมได หรอเมอไมมแลว อาจทาใหไมเขาใจ หรอเขาใจผดได สวนท 3 สวนสรป สวนสรปเปนการสรปความหรอยอความเปนการนาเอาเรองราวตาง ๆ มาเขยนใหม ดวยสานวนภาษาของผเขยนเองเมอเขยนแลวเนอความเดมจะสนลง แตยงมใจความสาคญครบถวน การยอนไมมขอบเขตวายอลงไปเทาใด จงจะเหมาะสม เพราะบางเรองมใจความมากกจะยอได1 ใน 2 บางครงมใจความสาคญนอยอาจเหลอ 1 ใน 4 หรอมากกวานน แตทสาคญควรครอบคลมใจความหรอเนอหาสาระสาคญเดม


7

3. บนทกเปนแผนภมแบบเชอมโยงความสมพนธ แผนภม หมายถง แผนท เสน หรอ ตารางททาขนเพอแสดงเรองใดเรองหนง การบนทกแบบแผนภมเชอมโยงความสมพนธชวยใหนกศกษาสามารถรวบรวมเนอหาสาระทนกศกษาตองการไดอยางตอเนอง เปนระบบ ดงาย จางาย 4. บนทกแบบแผนภมความคด การเขยนแผนภมความคด Mind maps หรอแผนภมชวยจา เปนการบนทกและ เรยบเรยงความเขาใจในสาระทไดจากเนอเรองทอานซงอาจจะอยในรปของแผนภม หรอแผนภาพททาขนไดงาย ๆ เขาใจงาย ๆ โดยมไดเนนรปแบบมากนก เนองจากตองการใหอสระแกผจดทาแผนภม ในการสรปตามความเขาใจดวยรปแบบของตนเอง Mind maps เปนเครองมอชวยจาท โทน ปซานคดคนมาใหเหมาะสมกบการทางานของสมองเพราะมการแตกขอมลจากจดศนยกลางคลายเซลลสมองจรง ๆ มการใชภาพ ใชสสน ซงวากนตามหลกการทางานของสมอง วธการเขยนแผนภมชวยจา

การเขยนแผนภมชวยจา มเทคนคในการเขยนคาอธบายควรสน ใชเครองหมาย รปภาพ ตวเลข สญลกษณตาง ๆ มาประกอบ เพอใหการเขยนแผนภม เปนไปโดยงายและรวดเรว โดยมแนวทางแบบงาย ๆ ดงน

เรมตนเขยนแผนภม ดวยการเขยนหวเรอง หวขอสาคญหรอประเดนสาคญทสด ดวยรปแบบใด ๆ กไดทคณชอบไวตรงกลางกระดาษ คอย ๆ แตกแขนงความคด ความเขาใจออกไปเปนขอยอย ๆ โดย แตกแขนงออกจากศนยกลาง ใชเสนแสดงความเชอมโยงระหวางเรอง หรอขอยอยตาง ๆ ทเกยวของกนหรอตอเนองกนโดยความยาวแตละเสนไมตองเทากน ขนอยกบความยาวของคาบรรยายทเขยนไว บนเสนนน ๆ เขยนคาบรรยายสน ๆ ไวบนเสนดงกลาว ใชความหนาของเสนและขนาดของตวหนงสอทตางกนขนอยกบระดบความสาคญของเรอง (เรองทสาคญกวาใหใชเสนหนา ตวอกษรโต) ใชหมายเลขชวยในการเรยงลาดบความสาคญและความตอเนองของสาระ แผนภมความคดทใชในการสรปเรองทมหวขอยอยจานวนมาก ๆ อาจแบงกลมนามาเขยน เปนกลมละ 1 หนา โดยมขอแนะนาวาแตละหนาควรมใจความจบในแตละเรองหรอแตละหวขอ (ไมวาเปนหวขอใหญหรอขอยอยกตาม) ควรแบงกระดาษเปน 80/20 คอ 80 จดสงทอานหรอไดฟงมา อก 20 จดตามความคดของเรา


8

สรป ผเรยนควรมทกษะทดทงทกษะทางดานการอาน การฟง โดยสามารถเชอมโยงเนอหากบภาพในใจ (ในสมอง) ทมอย อนจะทาใหผเรยนเขาใจในเนอหา และสามารถบนทกแนวคดหลกออกมาในรปแบบตาง ๆ ได หากผเรยนยงไมเขาใจเนอหาในครงแรกทเรยน (หรอตองการศกษารายละเอยดของรายวชานน) ผเรยนอาจอานหนงสอ ตารา หรอเอกสารประกอบการเรยนการสอนรอบท 2 (ในบางรายวชาจะบนทกเทปวดทศน นกศกษาสามารถนามาด/ฟงอกครงได) หรอสอบถามจากอาจารย ผสอน ซงจะทาใหผเรยนเขาใจ และสามารถบนทกไดถกตองตามความหมาย ดงนนนกศกษา จะเหนไดวาการบนทกยอ เปนเรองงายทจะทา และยงชวยการ ลดปญหาการอานหนงสอไมทน อานแลวจาไมไดไดเปนอยางดอกดวย

เรองท 2 ประโยชนของการเขยนบนทก

การเขยนบนทกมประโยชนดงตอไปน 1. เพอชวยเพมการจดจาเกบรกษาขอมลใหมความคงทนชดเจนและสะดวกในการนากลบมาได

สามารถอางองหรอนาไปใชประโยชนไดในเหตการณอน ๆ ลดโอกาสความคลาดเคลอนของขอมลจากการถายทอดขอมลหลาย ๆ ครง 2. เพอใชตดตอสอสารทงในกรณเปนทางการและไมเปนทางการ

3. เพอเกบไวเปนหลกฐานหรอเพออางองในอนาคต เชน บนทกรบแจงความประจาสถานตารวจ เปนตน 4. เพอเกบรกษาความรหรอถายทอดความรอยางยงยนและเปนระบบ สามารถตอยอดความรไดในชวงเวลายาวนาน เชน การเขยนศลาจารก เปนตน

5. เพอรวบรวมความรใหเปนหมวดหมสาหรบนาไปคนควา ถายทอดหรอนาไปพฒนาตอไป เชน สถตนาฝน สถตการกฬา สถตราคาสนคาเกษตร เปนตน

6. เพอความเพลดเพลน คลายเครยด หรออาจเปนงานอดเรกของบางคน 7. เพอประโยชนอน ๆ เชน เขยนบนทกเพอพมพขายสรางรายได เขยนขาวเพอเปนอาชพ


9

เรองท 3 ประเภทของการเขยนบนทก การจดบนทกแบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1. บนทกสวนตว 2. บนทกขอความกงทางการ 3. บนทกขอความทเปนทางการ

1. บนทกสวนตว คอ การจดบนทกเหตการณหรอเรองราวทเกดขนในชวตประจาวน ถาผเขยนบนทกทกวน เรยกวา บนทกประจาวน บนทกสวนตวแบงเปนประเภทยอย ๆ ดงน 1.1 บนทกเหตการณประจาวน ควรมขอมลเหตการณทสาคญประจาวน 1.2 บนทกความรจากการอาน การด ควรมรายละเอยดดงน - หวขอเรอง ผแตง ชอหนงสอ และรายละเอยดของหนงสอ และขอความทจะบนทก 1.3 บนทกจากการฟง ควรมรายละเอยดดงน - เรอง (รบฟงจากสถานใด) ฟงเมอวนท..... เดอน......................... พ.ศ. .............. และระหวางเวลาใด ความวา .................................. 1.4 บนทกเหตการณสาคญ ควรมรายละเอยดดงน วนท........ เดอน......................... พ.ศ. ..................... สถานท ………………………………… 2. บนทกขอความกงทางการ เชน การจดบนทกขอความจากการรบโทรศพท ควรมรายละเอยด วน เวลาทบนทก ขอความจากผใด และถงใคร มขอความวาอยางไร และใครเปนผบนทก

ตวอยางบนทกการรบโทรศพท

20 มนาคม 2554

ถง คณสายใจ จาก คณสายสมร

คณสายสมรขอเขาพบพรงน เวลา 10.00 น. เพอหารอเรองการวางแผนนาเสนองานจดแสดงสนคาทเมองทองธาน

สายสดา ผรบโทรศพท เวลา 09.45 น.


10

3. บนทกทเปนทางการ อาจเปนบนทกของหนวยงานตาง ๆ หรอบนทกของทางราชการ

• บนทก คอ ขอความซงผใตบงคบบญชาเสนอตอผบงคบบญชา หรอผบงคบบญชาสงการ แกผใตบงคบบญชา หรอขอความทเจาหนาทหรอหนวยงานระดบตากวาสวนราชการระดบกรม ตดตอกนในการปฏบตราชการ

• บนทกเปนหนงสอราชการชนดท 6 ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ (หนงสอทเจาหนาททาขนหรอรบไวเปนเอกสารของทางราชการ ไดแก หนงสอรบรองรายงานการประชม บนทก และหนงสออน)

• บนทก ม 3 ประเภท คอ

• บนทกเสนอผบงคบบญชา

• บนทกสงการของผบงคบบญชา

• บนทกตดตอราชการระหวางเจาหนาท หรอระหวางหนวยงานทตากวากรม วตถประสงคของบนทก เพออานวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน และสงงานภายใน ของสวนราชการ ลกษณะของบนทกทด

• เสนอขอมลทจาเปนโดยถกตองครบถวนและงายแกการศกษาเรอง

• เสนอแนวทางพจารณาทมหลกเกณฑและเหตผล

• เสนอแนวทางวนจฉย หรอตดสนใจทเปนไปได และบรรลจดประสงคโดยมผลกระทบและความเสยงนอยทสด

ลกษณะของบนทกเสนอผบงคบบญชา

• บนทกยอเรอง คอ ขอความซงผใตบงคบบญชาเขยนเสนอตอผบงคบบญชา โดยสรปสาระสาคญยอจากตนเรองทมมา โดยไมมความเหนของผทาบนทก

• บนทกรายงาน คอ ขอความซงผใตบงคบบญชาเขยนเสนอตอผบงคบบญชา เพอรายงานเรองทไดปฏบตมา หรอประสบพบเหนมา หรอศกษาสารวจ สบสวน สอบสวนไดความมา เสนอใหผบงคบบญชาทราบหรอพจารณาสงการ

• บนทกขออนญาต ขออนมต คอ ขอความซงผใตบงคบบญชาเขยนเสนอตอผบงคบบญชา เพอขออนญาตหรอขออนมตทาการอยางใดอยางหนง หรอขอเงน หรอขอวสดสงของใด ๆ

• บนทกความเหน คอ ขอความซงผใตบงคบบญชาเขยนเสนอตอผบงคบบญชา โดยแสดงความเหนเสนอแนะแนวทางพจารณาวนจฉย หรอดาเนนการในเรองทเสนอนน เพอผบงคบบญชาจะไดพจารณาสงการตอไป


11

รปแบบและองคประกอบของบนทกเสนอผบงคบบญชา

• แบบบนทกตอเนอง คอ การเขยนบนทกลงในแผนหนงสอ หรอแผนบนทกเรองเดมทมมานนเอง โดยเขยนตอทายหนงสอ หรอบนทกเรองเดมทมมานน รปแบบ ประกอบดวย ขอความเนอเรอง ลงชอ ตาแหนง วน เดอน ป (ไมมชอเรอง ไมมคาลงทาย)

• แบบรายยาว โดยทวไปจะเขยนลงในกระดาษบนทก ซงอาจเปนกระดาษบนทกขอความ ทใชเขยนหนงสอภายใน หรอกระดาษบนทกทแตละกรมจดพมพขนใชเฉพาะกรมกได รปแบบ ประกอบดวย คาขนตน ขอความเนอเรอง ลงชอ ตาแหนง วน เดอน ป

• แบบลาดบตวเลข โดยทวไปจะเขยนลงในกระดาษบนทก ซงอาจเปนกระดาษบนทกขอความ ทใชเขยนหนงสอภายใน หรอกระดาษบนทกทแตละกรมจดพมพขนใชเฉพาะกรมกได รปแบบ ประกอบดวย คาขนตน ขอความเนอเรอง (เขยนเปนขอ ๆ โดยใสตวเลขตามลาดบเหตการณ) ลงชอ ตาแหนง วน เดอน ป

• แบบลาดบกระบวนการ โดยทวไปจะเขยนลงในกระดาษบนทก ซงอาจเปนกระดาษบนทกขอความ ทใชเขยนหนงสอภายใน หรอกระดาษบนทกทแตละกรมจดพมพขนใชเฉพาะกรม กได รปแบบ ประกอบดวย คาขนตน ขอความเนอเรอง (เขยนเปนหวขอตามกระบวนการ นยมใช 2 แบบ คอ แบบคาขอ และแบบปญหา) ลงชอ ตาแหนง วน เดอน ป

• แบบสาเรจรป จะเขยนลงในกระดาษบนทก ซงแตละกรมออกแบบจดพมพขนใชเฉพาะ กรมนน

หลกการและเทคนคการเขยนบนทกเสนอ

• บนทกยอเรอง หลกการและเทคนค

• สรปสาระสาคญของเรองใหสมบรณและชดเจน โดยอานใหเขาใจ จบใจความสาคญ ใหได สรปความทงเรอง

• ยอเรองใหสน โดยยอใหไดวา เรองอะไร ใคร ทาอะไร ทาตอใคร ทาเมอใด ทาทไหน ทาอยางไร ทาทาไม

• เสนอเรองใหเขาใจงาย โดยลาดบความใหด เนนสวนสาคญของเรอง อางอง ใหดรายละเอยดประกอบ

• บนทกรายงาน หลกการและเทคนค

• เสนอสาระสาคญของเรองใหสมบรณและชดเจน โดยใหมสาระสาคญครบถวน ใหเนอความกระจางชดไมคลมเครอ

• เขยนใหกะทดรด โดยเขยนเนอความเทาทจาเปนตองรายงาน เขยนขอความใหกระชบไมเยนเยอ ยกรายละเอยดไปไวในเอกสารแนบ


12

• เสนอเรองใหเขาใจงาย โดยใชแบบบนทกแบบลาดบตวเลข เขยนลาดบเรองเปนขอ ๆ

• เสนอแนวทางสงการ โดยระบใหชดเจนวา เพอทราบ เพอพจารณาสงการ

• บนทกขออนญาต ขออนมต หลกการและเทคนค

• เขยนใหกะทดรด โดยเขยนเนอความเทาทจาเปนตองรายงาน เขยนขอความใหกระชบไมเยนเยอ ยกรายละเอยดไปไวในเอกสารแนบ

• เสนอเรองใหเขาใจงาย โดยใชแบบบนทกแบบลาดบกระบวนการ เขยนคาขอและ คาชแจงเปนขอ ๆ

• ชแจงความสาคญและความจาเปนทจะตองดาเนนการ โดยชแจงความสาคญและ ความจาเปนของเรองทขอนน

• คาดหมายผลทจะไดรบจากการดาเนนการ โดยชแจงใหเหนผลดกบผลเสย เปรยบเทยบผลดกบผลเสย แนวทางปองกนและแกไขปญหา อปสรรค และความเสยหายทจะเกดขน (ถาม)

• ระบคาขอใหชดเจน โดยระบใหชดเจนวา ขออนญาตหรอขออนมตอะไรบาง กประการ จานวนเทาใด ควรแยกเปนขอ ๆ

• บนทกความเหน หลกการและเทคนค

• เขยนใหงาย โดยใชแบบใหเหมาะ ยอใหสน สาระสาคญใหเดน ความเหนใหด

• เขยนใหสมบรณ โดยเนอหาใหสมบรณ ขอมลใหครบครน สรางสรรคแนวความคด ลขตใหจบใจ

• เขยนใหมเหตผล โดยดาเนนเรองใหถก ผกประเดนใหจาเพาะ วเคราะหใหจบใจ วนจฉยใหเฉยบขาด

เทคนคการทาบนทกความเหน

• ศกษาเรอง ใหเขาใจแจมแจง ใหทราบสาระสาคญ และไดขอมลพอ

• จบประเดนของเรอง ใหไดประเดนปญหาทจะตองพจารณา

• วเคราะหเรอง ใหไดแนวทางพจารณาโดยมหลกเกณฑและเหตผล

• วนจฉยเรอง ใหไดขอยต การเขยนขอความในบนทกความเหน

• การเขยนเรอง เขยนได 2 วธ คอ เขยนเปนใจความสาคญของเนอหา หรอเขยนเปน ชอของเรอง

• การเขยนคาขอ เขยนเฉพาะประเดนหรอจดสาคญทตองการใหผบงคบบญชาพจารณา

• การเขยนคาชแจง เขยนเหตผลในการขออนญาตหรอขออนมตเรองนน


13

• การเขยนปญหา เขยนได 2 วธ คอ เขยนเปนคาถาม หรอเขยนเปนจดประสงค

• การเขยนขอเทจจรง เขยนความเปนมาของเรองนน ขอเทจจรงทเกยวของกบเรองนน ซงปรากฏชดอยแลว ตวอยางเรองทพอจะเทยบเคยงกบเรองนนได ขอมลอน ๆ ทสาคญ และเกยวกบเรองนน

• การเขยนขอพจารณา เขยนวเคราะหเรองโดยอาศยขอมลใน “ขอเทจจรง” เปนพนฐาน นามาปรบกบหลกเกณฑและเหตผล เพอแสดงวามทางเปนไปไดอยางไรบางในการแกปญหา หรอดาเนนการเรองนน

• การเขยนขอเสนอ เขยนคาตอบในการแกปญหาหรอตดสนใจในเรองนน ซงเขยนสน ๆ วาผทาบนทกมความเหนอยางไร

กจกรรมทายบทท 1 1. การจดบนทก หมายถงอะไร ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... 2. การเขยนบนทก มประโยชนในชวตประจาวนอยางไร ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... 3. บนทกทเปนทางการ มกประเภท อะไรบาง ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................


14

บทท 2 หลกการเขยนบนทก

สาระสาคญ การเขยนบนทก เปนทกษะในการเรยนและการทาทสาคญและจาเปนอยางยง เพราะ ในแตละกจกรรมไมวาในสวนของการเรยน หรอการทางาน มเรองราวตาง ๆ ทเขามาใหสมองเราจดจา แตสมองคนเราไมสามารถจดจาเรองราวตาง ๆ ไดหมด และอาจจดจาไดเพยงระยะเวลาหนงเทานน ดงนน จงตองมเครองมอชวยในการจา ซงนนกคอการเขยนบนทก การเขยนบนทกทดจะทาใหสามารถสบคนขอมลตาง ๆ ได ทผามนมาแลว หลกการเขยนบนทกทจาเปน ไดแก การบนทกเหตการณ, บนทกยอเรอง บนทกรายงาน บนทกความเหน และบนทกสงการ ซงสามารถเรยนรและนาไปใชประโยชนได

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถอธบายรปแบบหลกการเขยนบนทกแตละประเภทได

ขอบขายเนอหา เรองท 1 รปแบบหลกการเขยนบนทก


15

เรองท 1 รปแบบหลกการเขยนบนทก การเขยนบนทกโดยทวไป อาจจาแนกไดดงน 1. การเขยนบนทกเหตการณ

การเขยนบนทกเหตการณ ม 2 ประเภท คอ 1. การเขยนบนทกเหตการณ โดยการเขยนเรองราวทไดพบเหนเรองใดเรองหนง

เพอเปนการบนทกความร เตอนความจา บรรยายความรสก หรอแสดงขอคดเหน 2. การเขยนบนทกเหตการณประจาวน เปนการเขยนเรองราวสวนตว หรอเหตการณ

ทเกดขนหรอทพบเหนจากการเดนทางในแตละวน เพอเตอนความจา แสดงความรสก และขอคดเหน สงทตองมในการบนทกเหตการณ คอ

1. วน เดอน ป ทบนทก 2. แหลงทมาของเรองราวทไดพบเหนมา 3. บนทกเรอง โดยสรปยอสาระสาคญดวยสานวนภาษาของตน ซงอาจจะแสดง

ขอคดเหน และสรปไวดวย

ตวอยาง การเขยนบนทกเหตการณ

1 ตลาคม 2549

กระทรวงการคลงไดขอยตในมาตรการลดหยอนภาษเพอชวยเหลอสงคม และพฒนาศกยภาพในการเเขงขนใหแกผประกอบการไทย รมว. คลงสงใหกรมสรรพากรหกคาลดหยอนสาหรบการเลยงดบพการ โดยคนทเลยงดพอเเมของตวเอง สามารถนาคาใชจายทเกดขนมาหกเปนคาลดหยอนไดคนละ 30,000.- บาท โดยบพการ ทเลยงดนนไมจาเปนตองมชออยในทะเบยนบาน


16

ตวอยางบนทกประจาวน

13 เมษายน 2554

ถนนขาวสาร กรงเทพมหานคร

วนนเปนวนสงกรานต ตอนเชาคกคกดวยการทาบญตกบาตร มชาวบานรานคาออกมาทาบญตกบาตรกนมากมาย ชาวตางชาตบางคนกออกมานงรบประทานอาหารเชา บางคนกนงอานหนงสอพมพ ยงคงใชชวตตามปกต ตอนบาย กลมคนเรมทยอยกนมาเลนสงกรานตทบรเวณนกนมากขน ชาวตางชาตเองกออกมาเลนสงกรานตกนอยางสนกสนาน สงกรานตปนคณะกรรมการจดงานเขมงวดในเรองการแตงกาย และวธการเลนสงกรานตใหคงเอกลกษณของความเปนไทย แตงกายใหสภาพพองาม กลมคนทมาเลนสงกรานตใหความรวมมอกนด แตกมบางทยงคงอยในวยคกคะนอง มการเปดเพลงเตนดวยลลาทยวยวนไมสภาพ สงกรานตปนสนกสนานและคกคกกวาปทแลวมาก อาจเปนเพราะสถานการณบานเมอง สงบสข

2. บนทกหนงสอราชการภายใน เปนการเขยนบนทกในหนงสอบนทกขอความ ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ พ.ศ. 2526 ซงเปนการตดตอภายในหนวยงานเดยวกน หรอระหวางหนวยงานภายในกรมหรอกระทรวงเดยวกน เรองทตดตอกนนนเปนเรองกจธระอยางใดอยางหนงและมความเปนทางการ นอยกวาหนงสอภายนอก


17

ตวอยางบนทกขอความ

บนทกขอความ

สวนราชการ งานการศกษาพนฐานศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขตตลงชน

ท พเศษ /2554 วนท 29 มนาคม พ.ศ. 2554

เรอง ขออนมตโครงการพรอมขออนญาตจดกจกรรมสงเสรมการอานโครงการ อานด อานได อานเปน

เรยน ผอานวยการ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเขตตลงชน

ดวย วนท 2 เมษายน ของทกป เปนวนรกการอานแหงชาต ประกอบกบนโยบายของสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กาหนดให กศน. แขวง : แหลงเรยนรราคาถก จดกจกรรม สงเสรมการอาน เพอสงเสรมใหประชาชนมนสยใฝร ใฝเรยน เปนบคคลแหงการเรยนร และสามารถนาความรไปใชใหเกดประโยชน แกตนเองและชมชน

กศน.แขวงบางพรม จงมความประสงคขออนญาตจดกจกรรมสงเสรมการอาน โครงการ อานด อานได อานเปน ในวนท 2 เมษายน 2554 ณ ศนยการเรยนชมชนวดเทพพล กศน.แขวงบางพรม / เขตตลงชน โดยไมขอเบกงบประมาณ รายละเอยดกจกรรมตามโครงการดงแนบ

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาหากเหนชอบ ขอไดโปรด 1. อนมตโครงการ อานด อานได อานเปน ดงแนบ 2. อนญาตใหจดกจกรรมสงเสรมการอาน โครงการ อานด อานได อานเปน ในวนท

2 เมษายน 2554 โดยไมขอเบกงบประมาณ 3. ลงนามในคาสงแตงตงคณะดาเนนงาน ดงแนบ

(นางสาวอญชษฐา สขกาย) คร กศน.แขวงบางพรม


18

3. บนทกรายงานการประชม เปนการจดบนทกขอมลทไดจากการประชม

ซงสวนใหญเลขานการจะมหนาทในการจดบนทกรายงานการประชมตามระเบยบวาระของการประชมนน ๆ พรอมทงมตของทประชมเพอเสนอเปนรายงานการประชมตอไป ตวอยางบนทกรายงานการประชม

ระเบยบวาระการประชม………………………………………

ครงท……../…………. วนท………..เดอน……………….พ.ศ. ……….

ณ ………………………………………

ผมาประชม 1. …………………………………………. 2. …………………………………………. 3. …………………………………………. 4. …………………………………………. ฯลฯ ผไมมาประชม (ถาม) 1. …………………………………………. 2. …………………………………………. 3. …………………………………………. 4. ………………………………………….

ฯลฯ ผเขารวมประชม (ถาม) 1. …………………………………………. 2. …………………………………………. 3. …………………………………………. 4. ………………………………………….

ฯลฯ


19

เรมประชมเวลา ……………………………….. น.

ประธาน ขอเปดการประชม (บนทกรายละเอยดการกลาวเปดการประชมของประธานในทประชมใครพดหรอ

ซกถามอะไรใหบนทก ไววาไดพดอะไรบาง กอนประธานจะดาเนนการประชมไปตามวาระ) ระเบยบวาระท 1 เรองทประธานแจงใหทประชมทราบ (ถาไมม กบนทกวา “ไมม” ถามใหบนทกเปนเรองลาดบท 1, 2, 3 ตามลาดบ เมอแจงสนเรองหนง ๆ ใหบนทกวา มต ทประชมรบทราบ ไวทกเรอง และไมใชเรองในวาระการประชมครงน) ระเบยบวาระท 2 เรองรบรองรายงานการประชมครงท ……../……………..

ประชมเมอวนท………เดอน………………………พ.ศ…………… (ถามรายงานการประชมครงทผานมา ใหทประชมอานทบทวนรายละเอยดการประชม และขอมต ทประชมเพอรบรองหรอสมาชกจะใหแกไขกใหบนทกไวถาไมมรายงานการประชม กใหบนทกวา “ไมม” ทประชม มมตรบรองรายงานการประชม ครงท ……../……………. ระเบยบวาระท 3 เรองเสนอเพอทราบ (เปนเรองทประธานเหนวาเกยวกบประโยชนของโรงเรยนของคร หรอ กฎ ระเบยบ ทควรเสนอใหทกคนทราบ เปนตน ใหบนทกเปนเรอง ๆ เมอจบเรอง กใหบนทก เปน มตทประชม รบทราบ) ระเบยบวาระท 4 เรองเสนอเพอพจารณา (เปนเรองทประชมเสนอหรอประธานเสนอขนมาเพอขอความคดเหน และขออนมตจากทประชม ใครเสนอเรองอะไรใหบนทกชอ ผเสนอ และผแสดงความคดเหน พรอมรายละเอยดความคดเหน เปนราย ๆ ไป เมอเสรจการแสดงความคดเหน มการลงคะแนนขอมต กบนทกทประชมวามมตอยางไรไวทกเรอง) ระเบยบวาระท 5 เรองอน ๆ (ถาม)

(ถามผเสนอใหบนทก เชนเดยวกนกบ วาระท 4 ใครเสนออะไรมมตทประชมวาอยางไร) เลกประชมเวลา……………………. น.

ลงชอ…………………….…………………………….ผจดรายงานการประชม (………………….…………………………….) ตาแหนง…………………………………………….

ลงชอ…………………………………….………..ผตรวจรายงานการประชม (…………………...………………………..)

ตาแหนง……………………………………….


20

4. บนทกตดตอสงการ เปนการเขยนบนทกขอความทผบงคบบญชาหรอหวหนางานสงการใหผใตบงคบบญชา

ปฏบตภารกจตามขอความทปรากฏในบนทก จงเปนการเขยนบนทกเพอสงการและชวยเตอนความทรงจาใหปฏบตตามคาสงตอไป

5. บนทกยอเรอง เปนการเรยบเรยงขอความโดยเกบแตประเดนสาคญ ๆ แตใหเขาใจในเนอเรอง

ครบถวน ทจะสงงานโดยไมผดพลาด หนงสอฉบบใดมขอความสาคญไมมากนกหรอไมอาจยอใหสนไดอกกเสนอใหพจารณาไดเลย แตควรขดเสนใตเฉพาะขอความสาคญ ๆ นนไวดวย กอนบนทกยอเรองผบนทกตองอานเรองราวใหละเอยดเสยกอน แลวจบประเดนสาคญของเรอง เขยนเปนขอความสน ๆ อาจไมจาเปนตองเรยงลาดบขอความตามหนงสอแตควรเรยบเรยงขอความใหมเพอใหเขาใจงายขน

6. บนทกรายงาน

เปนการเขยนขอความรายงานเรองทตนปฏบตหรอประสบพบเหนหรอสารวจ สบสวนได เสนอตอผบงคบบญชาควรเขยนใหสน พจารณาเฉพาะขอความทจาเปนตองรายงาน แตถาเปนการรายงานเรองทไดรบมอบหมายใหปฏบตตองรายงานทกขอทผบงคบบญชาตองการทราบหรอสนใจ

7. บนทกความเหน เปนการเขยนขอความแสดงความรสกนกคดของตนเกยวกบเรองทเสนอ เพอชวย

ประกอบการพจารณาสงการของผบงคบบญชา อาจบนทกตอทายเรองใดเรองหนงหรอบนทกตอทาย ยอเรอง ถาเปนเรองทสงการไดหลายทาง อาจเขยนบนทกความเหนไวดวยวา ถาสงการทางใดจะเกดผลหรอมขอดขอเสยอยางไร และถามการอางกฎหมายและระเบยบใด กควรจดนาเสนอประกอบ เรองนน ๆ ดวย เชน

“เพอโปรดทราบ” “เพอโปรดทราบและแจงให...................ทราบดวย” “เพอโปรดทราบและลงนามใน.................ดงแนบ” “เพอโปรดพจารณาอนมต”


21

“เพอโปรดพจารณาอนญาต” “เพอโปรดพจารณาลงนาม” “เพอโปรดพจารณาอนมตและสงแตงตงคณะกรรมการ..............” “เพอโปรดพจารณาสงการ” “เพอโปรดสงการใหถอปฏบตตอไป” “เพอโปรดพจารณา 1. อนญาต 2. ลงนามในหนงสอถงอาเภอ” ขอควรระวง อยาใชขอความ “เพอโปรดพจารณา” โดยไมเสนอแนะใด ๆ ตอทายหรออยาใชขอความวา “เพอโปรดพจารณาดาเนนการตอไป” เพราะจะเปนการสงใหผบงคบบญชาปฏบตเอง เปนการไมสมควร และเสยมารยาทในการบนทกเสนออยางยง

8. บนทกชวยความจา เปนการจดบนทกเรองราวตาง ๆ ทมผฝากขอความทตองการตดตอกบผอน และผนน

ไมอย ผรบขอความจะมหนาทชวยจดบนทกขอความทฝากเพอใหผรบตอไป การบนทกชวยความจา ไดแก การบนทกขอความสงฝากทางโทรศพท


22

กจกรรมทายบทท 2 1. การเขยนบนทกเหตการณ หมายถงอะไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 2. การเขยนบนทกเหตการณ ตองมรายละเอยดอะไรบาง ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 3. การเขยนบนทกรายงาน แตกตางจาก การเขยนบนทกความเหน อยางไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 4. การเขยนบนทกยอเรอง มวตถประสงคอยางไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5. การเขยนบนทกตดตอสงการ มประโยชนอยางไร ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................


23

บทท 3 ภาษาทใชในการเขยนบนทก

สาระสาคญ

การเขยนบนทก เปนทกษะในการเรยนและการทาทสาคญและจาเปนอยางยง เพราะในแตละกจกรรมไมวาในสวนของการเรยน หรอการทางาน มเรองราวตาง ๆ ทเขามาใหสมองเราจดจา แตสมองคนเราไมสามารถจดจาเรองราวตาง ๆ ไดหมด และอาจจดจาไดเพยงระยะเวลาหนงเทานน ดงนนจงตองมเครองมอชวยในการจา ซงนนกคอการเขยนบนทก การเขยนบนทกทดจะทาใหสามารถสบคนขอมลตาง ๆ ได ทผามนมาแลว หลกการเขยนบนทกทจาเปนไดแก การบนทกเหตการณ , บนทกยอเรอง บนทกรายงาน บนทกความเหน และบนทกสงการ ซงสามารถเรยนรและนาไปใชประโยชนได

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถใชภาษาในการเขยนบนทกไดอยางถกตองเหมาะสมกบบคคลและประเภทของการบนทก

ขอบขายเนอหา เรองท 1 การใชภาษาในการเขยนบนทก


24

เรองท 1 ภาษาทใชในการเขยนบนทก

ภาษาเปนสงทมนษยในแตละสงคมกาหนดขน เพอทาความเขาใจตกลงกนระหวางสมาชก ในกลม ฉะนน การใชภาษาจงตองใชไดตรงตามกาหนดของสงคม ไมวาเปนภาษาพดหรอภาษาเขยน หากสงใดผดแปลกไปจากขอตกลงการสอสารกจะหยดชะงกลาชาลง ผดแผกไปจากเจตนาหรอ ไมสามารถสอสารได การใชภาษาพดและภาษาเขยน 1. ภาษาพด ภาษาพด บางทเรยกวา ภาษาปาก หรอ ภาษาเฉพาะกลม เชน ภาษากลมวยรน ภาษากลมมอเตอรไซครบจาง ภาษาพดไมเครงครดในหลกภาษาบางครงฟงแลวไมสภาพ มกใชพดระหวาง ผสนทสนม หรอผไดรบการศกษาตา ในภาษาเขยนบนเทงคดหรอเรองสน ผแตงนาภาษาปากไปใช เปนภาษาพดของตวละครเพอความเหมาะสมกบฐานะตวละคร 2. ภาษาเขยน ภาษาเขยน มลกษณะเครงครดในหลกภาษา มทงระดบเครงครดมาก เรยกวา ภาษาแบบแผน เชน การเขยนภาษาเปนทางการ ระดบเครงครดไมมากนก เรยกวา ภาษากงแบบแผน หรอ ภาษาไมเปนทางการ ภาษาเขยนแบบแสดงขอเทจจรง เชน การเขยนบทความ สารคด เปนตน และภาษาเขยนแบบประชาสมพนธ เชน การเขยนคาโฆษณา หรอคาขวญ เปนตน

ตวอยาง เปรยบเทยบภาษาพดและภาษาเขยน

1) ภาษาพดเปนภาษาเฉพาะกลมหรอเฉพาะวย มการเปลยนแปลงคาพดอยเสมอ เชน

ภาษาพด ภาษาเขยน

เจง เยยมมาก

แหว ผดหวง

เซง เบอหนาย

เดยง พลาดและเจบ

2) ภาษาพด มกเปนภาษาไทยแท คอ เปนภาษาชาวบาน เขาใจงาย แตภาษาเขยนมกใชภาษาบาลและภาษาสนสกฤต เปนภาษาแบบแผน หรอกงแบบแผน เชน


25


ในหลวง พระมหากษตรย

ผว เมย สาม ภรรยา

ดาราหนง ดาราภาพยนตร

คอยยงชว อาการดขน

3) ภาษาพดมกเปลยนแปลงเสยงสระและเสยงพยญชนะ รวมทงนยมตดคาใหสนลง แตภาษาเขยนคงเครงครดตามรปคาเดม เชน


ใชปะ ใชหรอเปลา

มหาลย มหาวทยาลย

เพ พ

4) ภาษาพด ยมคาภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ และมกตดคาใหสนลง รวมทงภาษาจน เปนตน ภาเขยนใชคาแปลภาษาไทยหรอทบศพท เชน ภาษาพด ภาษาเขยน


เวอร (over) เกนควร เกนกาหนด

แอบ (abnomal) ผดปกต

บวย (ภาษาจน) สดทาย สดทาย

การแบงระดบภาษา ลกษณะสาคญประการหนงของภาษาไทย คอมการแบงระดบของภาษา ซงภาษาอนๆ เชน ภาษาองกฤษกมระดบภาษาเชนกนแตลกษณะดงกลาวมใชเรองสาคญเปนพเศษเหมอนภาษาไทย เมอกลาวโดยสวนรวม ระดบภาษาเปนธรรมชาตอยางหนงของภาษาทพฒนาแลว และเมอกลาวเฉพาะภาษาไทย ระดบภาษา หมายถง ความลดหลนของถอยคา และการเรยบเรยงถอยคาทใชตามโอกาส กาลเทศะ และความสมพนธระหวางบคคลทเปนผสงสารและผรบสาร คนในสงคมแบงออกเปนหลายกลม หลายชนชนตามสถานภาพ อาชพ ถนทอยอาศย ฯลฯ ภาษาจงมลกษณะผดแผกหลายระดบไปตามกลมคนทใชภาษาดวย เชน การกาหนดถอยคาทใชแกพระสงฆใหแตกตางจากคนทวไป หรอการคดถอยคาขนใหมเพอใชในวงการอาชพตางๆ การสนทนา


26

ระหวางผทคนเคยกนยอมแตกตางจากการสนทนาระหวางผทเพงเคยพบกนเปนครงแรก หรอการพดในทประชมชนยอมตองระมดระวงคาพดมากกวาการพดคยกนในกลมเพอน แมกระทงงานเขยนทมรปแบบเฉพาะ อยางงานวชาการกตองใชถอยคาทแตกตางจากการเขยนในรปแบบอน เชน ขาว เรองสน หรอบทกว เปนตน

ระดบภาษาแบงได 3 ระดบ ไดแก 1. ระดบภาษาแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษาแบบแผน คอ ความเครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณอนไดแก ระเบยบการใชคา ระเบยบโครงสรางประโยค เปนตน ระดบภาษาแบบแผนจะใชในการสอสารอยางเปนทางการทกชนด เชน ใชในเอกสารของทางราชการ ตารา งานเขยนวชาการ และคากลาวเพอใชอานในพธการ 2. ระดบภาษากงแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษากงแบบแผน คอ ความลดหยอนในความเครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณ ใชในการสอสารทงการพดและการเขยนโดยจะสอบรรยากาศททาใหผรบสงสารมสมพนธภาพใกลชดกนมากกวาระดบภาษาแบบแผน เชน การพดอภปราย หรอบรรยาย การเขยนเชงสนทนา ระดบภาษานอาจแทรกวธการตางๆ เพอสรางรสและสสนภาษา 3. ระดบภาษาไมเปนแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษาไมเปนแบบแผน คอ ไมเครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณโดยสนเชง ใชสอสารในชวตประจาวนกบบคคลใกลชด บางทเรยกภาษาปาก มกประกอบดวยคาสมยนยม (Slang) คาตด คาภาษาตางประเทศ คาภาษาถน คาตา ฯลฯ

ขอควรคานงในการใชภาษาไทย การศกษาภาษาไทย นอกจากจะศกษาลกษณะสาคญของภาษาแลว ยงตองศกษาเรอง การใชภาษาทถกตอง เหมาะสมหากผใชภาษามความรเรองการใชภาษาไมดพอ อาจทาใหการตดตอสอสารเกดความผดพลาดสอสารไดไมตรงความตองการ หรอสอความไดแตไมเหมาะสมทาใหขาดประสทธภาพในการสอสาร ความผดพลาดหรอความไมเหมาะสมทเกดขนดงกลาวลวนมสาเหตมาจากการใชภาษาทบกพรองหรอไมคานงถงการใชภาษาไทยอยางถกตอง ภาษาเปนระบบสญลกษณซงเกดจากการทคนในสงคมชวยกนกาหนดขนดงนนการใชภาษาของมนษยจงตองอยภายในระบบ อนประกอบดวยระเบยบและกฎเกณฑทสงคมยอมรบรวมกน หากใชผดไปจากกฎเกณฑทยอมรบกนแลว อาจกอใหเกดความสบสนในการสอความหมายได


27

ขอควรคานงในการใชภาษาไทย มดงน 1. การใชภาษาผด 2. การใชภาษาไมเหมาะสม 3. การใชภาษาไมชดเจน 4. การใชภาษาไมสละสลวย

1. การใชภาษาผด การใชภาษาผด หมายถง การใชภาษาผดหลกไวยากรณ หรอผดความหมาย อาจเกดจาก

การใชคาผดความหมาย ใชคาผดหลกไวยากรณ ใชกลมคาและสานวนผดเรยงคาหรอกลมคาผดลาดบ และประโยคไมสมบรณ ดงน 1.1 ใชคาผดความหมาย คอ การนาคาทมความหมายอยางหนงไปใชโดยตองการใหมความหมายอกอยางหนง ซงแตกตางไปจากความหมายไปจากความหมายทยอมรบกนอยเดม เชน - นาทวมเปนเวลาหลายเดอน บดนแผนดนแหงแลงลงแลว (แหง) - คลองทไมจาเปนถกทบถมไปจนหมด (ถม) - วชยเปนคนเงยบ ๆ ไมคอยสสกบใคร (สงสง) 1.2 ใชคาผดหลกไวยากรณ คอ การใชคาบพบท สนธาน หรอ ลกษณะนามผด เชน - เราแนะนาการปองกนโรคใหกบเดก (แก) - ในหมบานของผมมถนนสายใหม ๆ ตดผานหลายทาง (สาย) - พระภกษของวดน ทกทานลวนแตมความสงบทางจตแลว 1.3 ใชกลมคาและสานวนผด ไดแก การใชกลมคาและสานวนผดไปจากไวยากรณ เชน - เขาถกตารวจจบไดคาหลงคาเขา (คาหนงคาเขา) - ขอใหคบาวสาวอยรวมกนยดยาว จนถอ ไมเทายอดทองกระบองยอดเงน (ไมเทายอดทอง กระบองยอดเพชร) - คนทาผดมกจะแสดงอาการกนปนรอนทอง ใหจบได ( กนปนรอนทอง)

1.4 หรอกลมคาผดลาคบ คอ การเรยงคาไมถกตองตามหลกไวยากรณ เชน - เขาไมทราบสงถกตองวาอยางไร (เขาไมทราบวาสงทถกตองเปนอยางไร) - วนนอาจารยบรรยายใหฟงวชาตาง ๆ (วนนอาจารยบรรยายวชาตางๆใหฟง) - การสรางสรรคสงคมนน ตองคนในสงคมรวมมอกน (การสรางสรรคสงคมนน คนในสงคมตองรวมมอกน) 1.5 ประโยคไมสมบรณ คอ ประโยคทขาดสวนสาคญของประโยคหรอขาดคาบางคาไปทาใหความหมายของประโยคไมครบถวน เชน - ผชายทคดวา ตนมอานาจเหนอผหญง (มกจตใจหยาบกระดาง) - ผมปญญาผานอปสรรคไดโดยงาย (ยอม)


28

- ผหญงทคดวาการแตงงานเหมอนกบการมดตวเอง (สวนใหญเปนผหญงททมเท ใหการทางาน)

2. การใชภาษาไมเหมาะสม การใชภาษาไมเหมาะสม หมายถง การใชถอยคาไมเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคลและการใชภาษาผดระดบ อาจเกดการใชภาษาพดในภาษาเขยน ใชคาไมเหมาะสมกบความรสก ใชคาตางระดบและใชภาษาตางประเทศปะปนในภาษาไทย ดงน 2.1 ใชภาษาพดในภาษาเขยน คอ การใชภาษาระดบภาษาปากหรอ ภาษาพดปะปนกบภาษาเขยน - นกธรกจเหลาน ทายงไงถงไดรารวยยงง (อยางไร, อยางน) - เขาไดรบคดเลอกเปนพนกงานดเดน โดยไมรเนอรตว (ไมทราบลวงหนา) - ปจจบนนจงหวดโคราช เปนเมองทเจรญมากทสดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (นครราชสมา, จงหวด) 2.2 ใชคาทไมเหมาะแกความรสก คอ การเลอกใชคาทสอความหมายไมตรงกบความรสกของผพด เชน - เขาดใจทตองออกไปรบรางวล (เขาดใจทไดออกไปรบรางวล) - สพรรณรสกใจหายทตองสญเสยเพอนไปเสยท (สพรรณรสกใจกายทตองสญเสย เพอนไป) 2.3 ใชคาตางระดบ คอ การนาคาทอยในระดบภาษาตางกน มาใชในประโยคเดยวกน เชน - หลวงตาทชาวบานเคารพนบถอ ไดเสยชวตลงแลวอ อยางสงบ (มรณภาพ)

- รถเมลจอดรบผโดยสารตรงปายจอดรถประจาทาง (รถประจาทาง) - หลอนเปนหญงทมความองอาจกลาหาญไมแพบรษ (หญง-ชาย, สตร, บรษ)

2.4 ใชภาษาตางประเทศปะปนในภาษาไทย คอ การนาคาภาษาองกฤษแบบ"ทบศพท" มาใชปะปนในภาษาไทยซงจะใชในภาษาพดเทานน ไมควรนามาใชในภาษาเขยนหรอภาษาทางการและกงทางการ เชน - มบรการสงแฟกซแกลกคาฟร (โทรสาร, โดยไมคดเงน) - คะแนนสอบมดเทอมทผานมาไมนาพอใจ (กลางภาค)

- ไฟลทท 71 จะมาถงเวลาประมาณ 17.30 น. (เทยวบน) 3. การใชภาษาไมชดเจน การใชภาษาไมชดเจน หมายถง การใชภาษาทไมสามารถสอ

ความหมายทผใชตองการได การใชภาษาไมชดเจน อาจเกดจากการใชคาทมความหมายกวางเกนไป การใชคาทมความหมาย ไมเฉพาะเจาะจง การใชคาทมความหมายขดแยง หรอการใชประโยคททาใหเขาใจไดหลายความหมาย ดงน


29

3.1 ใชคาทมความหมายกวางเกนไป - เขาถกทาทณฑบนเพราะทาความผด (กอการทะเลาะววาท) - ใคร ๆ กอยากไดคนดมาเปนคครอง (คนทมความรบผดชอบตอครอบครว)

3.2 ใชคาทมความหมายขดแยงกน - นาน ๆ ครงเขาจะไปหาครเสมอ ๆ (นาน ๆ ครงเขาจงไปหาคร), (เขาจะไปหาคร เสมอ) - นกศกษาสวนมากมาสายทกคน (นกศกษาสวนมากมาสาย), (นกศกษามาสายทกคน)

3.3 ใชประโยคกากวม เชน - มการแสดงตนไมชนดตาง ๆ ทมชอในวรรณคด (มชอเสยง, มชอปรากฏ) - เขาสนทกบนองสาวคณวมลทเปนอาจารย (เขาสนทกบอาจารยซงเปนนองสาวคณวมล), (เขาสนทกบนองสาวอาจารยวมล)

- ตนเถยงกบหนมอยราวสองชวโมง ในทสดเขาโกรธขนมา กกระโดดเตะอยางแรง จนเขาหกลมหนาคะมา (ตนเถยงกบหนมอยราวสองชวโมง ในทสดตนโกรธขนมา กกระโดดเตะหนมอยางแรงจนหนมหกลมหวคะมา)

4. การใชภาษาไมสละสลวย การใชภาษาไมสละสลวย หมายถง การใชภาษาทสามารถสอสารกนไดแตเปนภาษาทไมราบรน การใชภาษาไมสละสลวย อาจเกดจากการใชคาฟมเฟอย การใชคาไมคงทการไมลาดบความเหมาะสมและการใชสานวนภาษาตางประเทศ ดงน

4.1 ใชคาฟมเฟอย เชน - ชายหาดวนนคลาคลาเตมไปดวยผคน (ชายหาดวนนคลาคลาไปดวยผคน)

(ชายหาดวนนเตมไปดวยผคน) - คนทยากจนขดสนเงนทองยอมตองทางานหนก (คนยากจนยอมตองทางานหนก)

(คนทขดสนเงนทองยอมตองทางานหนก) - นายกรฐมนตรไทยตองเปดเผยออกมาอยางไมปดบงวา การไปเยอนญปนในครงนยง ไมแนนอน(นายกรฐมนตรไทยตองเปดเผยวา กรไปเยอนญปนใน ครงนยงไมแนนอน) (นายกรฐมนตรไทยตองไมปดบงวา การไปเยอนญปนในครงนยงไมแนนอน) 4.2 ใชคาไมคงท เชน

- นกเรยนบางคนมผปกครองมารบ บางกตองกลบเอง (นกเรยนบางคนมผปกครอง มารบ บางคนตองกลบเอง), (นกเรยนบางคนมผปกครองมารบ บางตองกลบเอง) - หมอออกตรวจคนไขตามเตยงตาง ๆ พบวาคนปวยมอาการดขน (หมอออกตรวจ คนไขตามเตยงตาง ๆ พบวาคนไขมอาการดขน), (หมอออกตรวจคนปวยตามเตยง ตาง ๆ พบวาคนปวยมอาการดขน


30

4.3 ลาดบความไมเหมาะสม เชน - ทกษะการใชภาษาทง 4 ประเภท ไดแก การอาน การเขยน การพด การฟง (ทกษะการใชภาษาทง 4 ประเภท ไดแก การฟง การพด การอาน การเขยน

- ครอบครวเขาเปนครองครวทอบอน อยพรอมหนากนทง พอ แม พ นอง) (ครอบครวเขาเปนครอบครวทอบอน อยพรอมหนากนทง พอ แม พ นอง) - คณสดาเปนอาจารยอยโรงพยาบาลจฬาฯ คณะแพทยศาสตร (คณสดาเปนอาจารยอยคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลจฬาฯ)

4.4 ใชสานวนภาษาตางประเทศ เชน - มนเปนความจาเปนทขาพเจาตองจากไป (ขาพเจาจาเปนตองจากไป)

- 80 กวาชวตตองไรทอยอาศย เพราะประสบอทกภย (ชาวบานกวา 80 คน ตองไรทอยอาศย เพราะประสบอทกภย) - วนนเขามาในชดสฟาเขม (วนนเขาใสชดสฟาเขม) สงทควรคานงในการเขยนบนทก 1. บนทกแตสงทเปนความจรง ไมบดเบอนความจรง 2. เขยนดวยสานวนภาษาของตนเองเปนภาษางายๆ มระเบยบ 3. บนทกตามลาดบเหตการณ 4. บนทกเฉพาะสาระสาคญวา ใคร ทาอะไร กบใคร ทไหน เมอไร อยางไร ทาไม


31

กจกรรมทายบทท 3 1. ภาษาทใชในการเขยนบนทกมอะไรบาง พรอมอธบายรายละเอยด ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 2. ภาษามกระดบ อะไรบาง พรอมอธบายรายละเอยด ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 3. การใชภาษาแตละระดบ ควรคานงเรองใดบาง ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 4. การเขยนบนทก ควรคานงเรองใดบาง ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................


32

แบบทดสอบหลงเรยน

คาชแจง เลอกคาตอบทถกตองทสดแลวทาเครองหมาย X

1. การนาขอมลมาเรยบเรยงดวยสานวนภาษาของตนเองเปนการบนทกแบบใด ก. บนทกแบบถอดความ ข. บนทกแบบคดลอกขอความ ค. บนทกแบบยอความ ง. บนทกแบบเสรมความ

2. ขอใดไมใชหลกการเขยนบนทก ก. เขยนตามลาดบเหตการณ ข. ใชภาษาเรยบงาย ค. เขยนดวยภาษาของตนเอง ง. เขยนตามจนตนาการ

3. การบนทกทคดลอกขอความมาและใสไวในเครองหมายอญประกาศ คอการบนทกแบบใด ก. บนทกแบบคดลอกขอความ ข. บนทกแบบถอดความ ค. บนทกแบบยอความ ง. บนทกแบบเสรมความ

4. การจดเฉพาะประเดนสาคญของเรองคอการจดบนทกประเภทใด ก. บนทกตดตอสงการ ข. บนทกยอเรอง ค. บนทกความเหน ง. บนทกรายงาน

5. การบนทกความร เตอนความจา บรรยายความรสก ตรงกบขอใด ก. การเขยนบนทกเหตการณ ข. การเขยนยอความ ค. การเขยนบทความ ง. การจดบนทกการอภปราย


33

6. “บนทกเหตการณประจาวน” ตรงกบขอใด ก. การเขยนบรรยายความรสก ข. การเขยนบนทกความร ค. การเขยนบนทกเหตการณ ง. การเขยนเรองราวสวนตวเพอเตอนความจา

7. ขอมลทมความสาคญมากหรอเปนคาคม คาสภาษต ควรจดบนทกแบบใด ก. บนทกแบบถอดความ ข. บนทกแบบเสรมความ ค. บนทกแบบคดลอกขอความ ง. บนทกแบบยอความ

8. ภาษาแบงออกเปนกระดบอะไรบาง ก. 3 ระดบ คอ ภาษากงทางราชการ ภาษาระดบสนทนา ภาษาระดบกนเอง ข. 2 ระดบ คอ ภาษาพดหรอภาษาไมเปนทางการ และภาษาเขยนหรอภาษาระดบทางการ ค. 2 ระดบ คอภาษาระดบพธการ ภาษาระดบมาตรฐานวชาการ ง. 3 ระดบ คอ ภาษาทางการ ภาษากงทางการ ภาษาปาก

9. การเขยนรายงานเชงวชาการควรใชภาษาระดบใด ก. ภาษาทางการ ข. ภาษากงทางการ ค. ภาษาพธการ ง. ภาษาปาก

10. ภาษาทเนนพธรตองใชในพธการตาง ๆ เปนภาษาทใชในการสอสารขอใด ก. ภาษาปาก ข. ภาษาระดบทางการ ค. ภาษาระดบกงทางการ ง. ภาษาระดบสนทนา


34

เฉลยแบบทดสอบกอน - หลงเรยน

1. ก 2. ง 3. ค 4. ข 5. ก 6. ง 7. ค 8. ง 9. ก 10. ข

เฉลยกจกรรมทายบท

บทท 1

ขอ 1 การจดบนทก หมายถงอะไร

การจดบนทก หมายถง การเขยนขอความ เพอการเรยบเรยงความคด เพอเตอนความ เขาใจ เพอกอใหเกดความสนใจในเรองทไดฟงหรอไดอานไปแลว เพอเตอนความจาโดยธรรมชาต และเปนการยากทเราจะเขาใจ จดจาจดสาคญและรายละเอยดปลกยอยทเราอานหรอฟงไดหมด เราอาจจะลมหวขอใหญ ๆ ผลกคอ ตองอานใหมอกครงหรอสองครง เพอใหจาจดสาคญไดซงเปนการเสยเวลา จงควรหาสงทมาชวยจาวาเราอานอะไรไปบาง การจดบนทกเปนการชวยจาและทาใหเขาใจ

ยงขน

ขอ 2 การเขยนบนทกมประโยชนในชวตประจาวนอยางไร การเขยนบนทกมประโยชนดงตอไปน

1. เพอชวยเพมการจดจาเกบรกษาขอมลใหมความคงทนชดเจนและสะดวก ในการนากลบมาไดสามารถอางองหรอนาไปใชประโยชนไดในเหตการณอน ๆ ลดโอกาสความคลาดเคลอนของขอมลจากการถายทอดขอมลหลาย ๆ ครง 2. เพอใชตดตอสอสารทงในกรณเปนทางการและไมเปนทางการ

3. เพอเกบไวเปนหลกฐานหรอเพออางองในอนาคต เชน บนทกรบแจงความ ประจาสถานตารวจ เปนตน 4. เพอเกบรกษาความรหรอถายทอดความรอยางยงยนและเปนระบบ สามารถตอยอดความรไดในชวงเวลายาวนาน เชน การเขยนศลาจารก เปนตน


35

5. เพอรวบรวมความรใหเปนหมวดหมสาหรบนาไปคนควา ถายทอดหรอ นาไปพฒนาตอไป เชน สถตนาฝน สถตการกฬา สถตราคาสนคาเกษตร เปนตน

6. เพอความเพลดเพลน คลายเครยด หรออาจเปนงานอดเรกของบางคน 7. เพอประโยชนอน ๆ เชน เขยนบนทกเพอพมพขายสรางรายได เขยนขาว

เพอเปนอาชพ

ขอ 3 บนทกทเปนทางการ มกประเภท อะไรบาง บนทกทเปนทางการ ม 3 ประเภท คอ 1. บนทกเสนอผบงคบบญชา 2. บนทกสงการของผบงคบบญชา 3. บนทกตดตอราชการระหวางเจาหนาท หรอระหวางหนวยงานทตากวากรม

บทท 2

ขอ 1 การเขยนบนทกเหตการณ มกประเภท อะไรบางใหอธบาย การเขยนบนทกเหตการณ ม 2 ประเภท คอ

1. การเขยนบนทกเหตการณ โดยการเขยนเรองราวทไดพบเหนเรองใด เรองหนง เพอเปนการบนทกความร เตอนความจา บรรยายความรสก หรอแสดงขอคดเหน

2. การเขยนบนทกเหตการณประจาวน เปนการเขยนเรองราวสวนตว หรอ เหตการณทเกดขนหรอทพบเหนจากการเดนทางในแตละวน เพอเตอนความจา แสดงความรสก และขอคดเหน

ขอ 2 การเขยนบนทกเหตการณ ตองมรายละเอยดอะไรบาง การเขยนบนทกเหตการณ ตองมรายละเอยด ดงน 1. วน เดอน ป ทบนทก 2. แหลงทมาของเรองราวทไดพบเหนมา 3. บนทกเรอง โดยสรปยอสาระสาคญดวยสานวนภาษาของตน ซงอาจจะ

แสดงขอคดเหน และสรปไวดวย

ขอ 3 การเขยนบนทกรายงาน แตกตางจาก การเขยนบนทกความเหน อยางไร การเขยนบนทกรายงาน แตกตางจาก การเขยนบนทกความเหน คอ


36

บนทกรายงาน เปนการเขยนขอความรายงานเรองทตนปฏบตหรอประสบพบเหนหรอสารวจ

สบสวนได เสนอตอผบงคบบญชา และเปนการเขยนแบบสน ๆ พจารณาเฉพาะขอความทจาเปนตองรายงาน

บนทกความเหน เปนการเขยนขอความแสดงความรสกนกคดของตนเกยวกบเรองทเสนอ

เพอชวยประกอบการพจารณาสงการของผบงคบบญชา อาจบนทกตอทายเรองใดเรองหนงหรอบนทกตอทาย ยอเรอง ถาเปนเรองทสงการไดหลายทาง อาจเขยนบนทกความเหนไวดวยวา ถาสงการทางใดจะเกดผลหรอมขอดขอเสยอยางไร และถามการอางกฎหมายและระเบยบใด กควรจดนาเสนอประกอบ เรองนน ๆ ดวย

ขอ 4 การเขยนยอเรอง มวตถประสงคอยางไร การเขยนยอเรองมวตถประสงค เพอมใหผมหนาทพจารณาตองอานรายละเอยดของเรองทงหมดทมความยาว เพราะจะทาใหเสยเวลาการยอเรอง จงชวยใหตดตามเรองไดรวดเรวและประหยดเวลาไดมากขน

ขอ 5 การเขยนบนทกตดตอสงการ มประโยชนอยางไร การเขยนบนทกตดตอสงการ มประโยชน คอ เปนการเขยนบนทกเพอสงการและชวยเตอนความทรงจาใหปฏบตตามคาสง

บทท 3

ขอ 1 ภาษาทใชในการเขยนบนทกมอะไรบาง พรอมอธบายรายละเอยด ภาษาทใชในการเขยนบนทก ม ภาษาพด และภาษาเขยน ภาษาพด บางทเรยกวา ภาษาปาก หรอ ภาษาเฉพาะกลม เชน ภาษากลมวยรน ภาษากลมมอเตอรไซครบจาง ภาษาพดไมเครงครดในหลกภาษาบางครงฟงแลวไมสภาพ มกใชพดระหวางผสนทสนม หรอผไดรบการศกษาตา ในภาษาเขยนบนเทงคดหรอเรองสน ผแตงนาภาษาปากไปใชเปนภาษาพดของตวละครเพอความเหมาะสมกบฐานะตวละคร ภาษาเขยน มลกษณะเครงครดในหลกภาษา มทงระดบเครงครดมาก เรยกวา ภาษาแบบแผน เชน การเขยนภาษาเปนทางการ ระดบเครงครดไมมากนก เรยกวา ภาษากงแบบแผน หรอ ภาษาไมเปนทางการ ภาษาเขยนแบบแสดงขอเทจจรง เชน การเขยนบทความ สารคด เปนตน และภาษาเขยนแบบประชาสมพนธ เชน การเขยนคาโฆษณา หรอคาขวญ เปนตน


37

ขอ 2 ภาษามกระดบ อะไรบาง พรอมอธบายรายละเอยด ภาษาม 3 ระดบ คอ

1. ระดบภาษาแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษาแบบแผน คอ ความ เครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณอนไดแก ระเบยบการใชคา ระเบยบโครงสรางประโยค เปนตน ระดบภาษาแบบแผนจะใชในการสอสารอยางเปนทางการทกชนด เชน ใชในเอกสารของทางราชการ ตารา งานเขยนวชาการ และคากลาวเพอใชอานในพธการ

2. ระดบภาษากงแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษากงแบบแผน คอ ความลดหยอนในความเครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณ ใชในการสอสารทงการพดและการเขยนโดยจะสอบรรยากาศททาใหผรบสงสารมสมพนธภาพใกลชดกนมากกวาระดบภาษาแบบแผน เชน การพดอภปราย หรอบรรยาย การเขยนเชงสนทนา ระดบภาษานอาจแทรกวธการตาง ๆ เพอสรางรสและสสนภาษา

3. ระดบภาษาไมเปนแบบแผน ลกษณะเดนของระดบภาษาไมเปนแบบแผน คอ ไมเครงครดดานความสมบรณของประโยค และความถกตองดานไวยากรณโดยสนเชง ใชสอสาร ในชวตประจาวนกบบคคลใกลชด บางทเรยกภาษาปาก มกประกอบดวยคาสมยนยม (Slang) คาตด คาภาษาตางประเทศ คาภาษาถน คาตา ฯลฯ

ขอ 3 การใชภาษาแตละระดบ ควรคานงเรองใดบาง ขอควรคานงในการใชภาษาแตละระดบ คอ เรองการใชภาษาทถกตอง เหมาะสม

หากผใชภาษามความรเรองการใชภาษาไมดพอ อาจทาใหการตดตอสอสารเกดความผดพลาด สอสารไดไมตรงความตองการ หรอสอความไดแตไมเหมาะสมทาใหขาดประสทธภาพในการสอสาร ความผดพลาดหรอความไมเหมาะสมทเกดขนดงกลาวลวนมสาเหตมาจากการใชภาษาทบกพรอง หรอไมคานงถงการใชภาษาไทยอยางถกตอง ภาษาเปนระบบสญลกษณซงเกดจากการทคนในสงคมชวยกนกาหนดขน ดงนน การใชภาษาของมนษยจงตองอยภายในระบบ อนประกอบดวยระเบยบและกฎเกณฑทสงคมยอมรบรวมกน หากใชผดไปจากกฎเกณฑทยอมรบกนแลว อาจกอใหเกดความสบสนในการสอความหมายได

ขอ 4 การเขยนบนทก ควรคานงเรองใดบาง การเขยนบนทกควรคานงถงเรองตอไปน 1. บนทกแตสงทเปนความจรง ไมบดเบอนความจรง 2. เขยนดวยสานวนภาษาของตนเองเปนภาษางายๆ มระเบยบ 3. บนทกตามลาดบเหตการณ 4. บนทกเฉพาะสาระสาคญวา ใคร ทาอะไร กบใคร ทไหน เมอไร อยางไร ทาไม


38

บรรณานกรม วนษา เรซ อจฉรยะสรางได กรงเทพ ไทยยเนยนกราฟฟกส (2550) ดร.วรพงษ พลนกรกจ เรยนอยางยมในมทส. พมพครงท 7 นครราชสมา โรงพมพเลศศลป1994

(2551) ลงไอนสไตน ถอดรหสอานเรว พมพครงท5 กรงเทพ สานกพมพบสกต (2552) Gunya Thirapote http://gold.rajabhat.edu/learn/1500103/Unit6-Academic-

Skills.html,


39

คณะผจดทา ทปรกษา 1. นายอภชาต จระวฒ เลขาธการ กศน. 2. นายชยยศ อมสวรรณ รองเลขาธการ กศน. 3. นายวชรนทร จาป รองเลขาธการ กศน. 4. นางวทน จนทรโอกล ผเชยวชาญเฉพาะดานการพฒนาสอการเรยนการสอน 5. นางมารสา โกเศยะโยธน ผอานวยการศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ คณะทางาน 1. นางศรกาญจน ธนวฒนเดชากล คร (คศ.3) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ 2. นางสาวฐตาพร จนตะเกษกรณ ครชานาญการพเศษ ศนยการศกษานอก ระบบและการศกษาตามอธยาศย กลมเปาหมายพเศษ 3. นายสพจน เชยวชลวชญ คร (คศ.4) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตประเวศ 4. นายบญชนะ ลอมสรอดม คร (คศ.1) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตหนองแขม 5. นางสาวอญชษฐา สขกาย พนกงานราชการ ศนยการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยเขตตลงชน ผยกราง และเรยบเรยง นางสาวฐตาพร จนตะเกษกรณ ครชานาญการพเศษ ศนยการศกษานอก ระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ ผบรรณาธการ ครงท 1 (วนท 8 - 11 มนาคม 2554) 1. นางศรกาญจน ธนวฒนเดชากล คร (คศ.3) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ 2. นางสาวฐตาพร จนตะเกษกรณ ครชานาญการพเศษ ศนยการศกษานอก ระบบและการศกษาตามอธยาศย กลมเปาหมายพเศษ 3. นายสพจน เชยวชลวชญ คร (คศ.4) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตประเวศ 4. นายบญชนะ ลอมสรอดม คร (คศ.1) ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตหนองแขม 5. นางสาวอญชษฐา สขกาย พนกงานราชการ ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตตลงชน


40

ผพมพตนฉบบ 1. นางสาวฐตาพร จนตะเกษกรณ ครชานาญการพเศษ ศนยการศกษานอก

ระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ 2. นางสาวอญชษฐา สขกาย พนกงานราชการ ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยเขตตลงชน


41


42

หมายเหต - สรปจากหนงสอ เรอง การทาบนทกเสนอ การจดรายงานการประชม การเขยน คากลาวในพธ ของประวณ ณ นคร สานกงาน ก.พ. (มจาหนายทศนยหนงสอจฬาฯ / ธรรมศาสตร / เกษตรฯ ในกรงเทพฯ และตางจงหวด และทสวสดการสานกงาน ก.พ. โทร.๐-๒๒๘๑-๙๔๕๔, ๐-๒๒๘๑-๓๓๓๓ ตอ ๒๑๓๔) - สรปโดย พลตร เอนก แสงสก ผทรงคณวฒกองบญชาการทหารสงสด www.oknation.net/blog/anegsangsoog/ www.anegsangsoog.com


43

พุทธศักราช 2551 · ส่วนที่ 3...

Documents

Transcript of พุทธศักราช 2551 · ส่วนที่ 3...