3

บทท 2 การทบทวนเอกสาร/วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ทฤษฎทเกยวของ

ทฤษฎการออกแบบกราฟก ในบทนจะกลาวถงแนวคดส าคญทเกยวของกบงานออกแบบกราฟกทงทางตรงและทางออมซงม 3 หวขอหลกคอ

1) ภาษาภาพกบความหมาย 2) จตวทยาการรบรทางตา 3) การเลาเรองในงานออกแบบกราฟก

ภาษาภาพกบความหมาย นกออกแบบกราฟกจ าเปนทจะตองใสรหสทผรบสารสามารถถอดรหสออกมาได ไมวาจะเปนการเลนค า การใชวตถแทนภาพ และการจดองคประกอบ เชน ใชงานเสน ส แสง รปรางและเทคนคตางๆ เพอสงขอความถงผรบสาร

นอกจากเสน สและองคประกอบแลว ภาพแตละภาพจะมคณสมบตตางๆ ประกอบอยในตวของมนดวย เชน รปแบบ โครงสรางความเหมอน หรอการเปรยบเทยบ การแสงงานออกมาดวยภาพจะใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด

ตามหลกการโฆษณา C.Bove’e และ W.aren นกโฆษณาไดกลาวไววา การใชภาพ ประกอบในการสอสารใหประสบความส าเรจนนควรค านงถงพนฐานบางประการ อาท ความเปนจรงการใหความรสกประทบใจตงแตแรกพบ มความงามใหความรสกเชญชวนใหใชงาน มความ เรว ความยดหยน ประหยดและมเปาหมายเดยว

ภาษาภาพทจะสอความหมายไดด จะตองมการจดวางองคประกอบตางๆ ลงไปบนพนทวางโดยใชวธการจดวางหลากหลายรปแบบ เชน อาจจะจดองคประกอบในลกษณะสมดล (Symmetry) หรอไมสมดล (Asymmetry) หรอการก าหนดจดเดนทชดเจนจากการใชเสนน าสายตาหรอใชสชวยในการจดวางองคประกอบ

M.A.K.HALLIDAY นกภาษาศาสตรกลาวไววา “การออกแบบไวยากรณของภาพสามารถสรางชวตชวาใหกบภาพพอๆ กบการสรางความหมาย” นนหมายความวาการออกแบบภาพกเหมอน ภาษาซงตองท าออกมาใหจบใจคน

J.C. FOZZA ET EL. กลาวไววาภาพนนมชอเสยงวาเปน “วธการสอสารแบบงายๆ ทยงไมมความสมบรณ ตองมการแปลความสามารถวเคราะหไดหลากหลาย”

4

การทภาพมความหมายไดหลายทางนเอง ท าใหภาพถกน าไปคดวเคราะหตอและเกด การโตแยงกนมากกวาเรองของภาษา ซงใหความหมายตรงตว เพราะภาพหนงภาพจะเตมไปดวย ขอสงสยและจดประสงคอนๆ ทแฝงอยมากมาย เชน ตองการหลอกลอใหคลอยตามหรอปลกปนอารมณของผชม

อยางไรกตาม ตวของผชมเองกมสวนรวมส าคญในการเลอกทจะเขาใจความหมายของภาพ

แมจะเปนเรองยากทจะรถงความตงใจทจะบอกบางสงบางอยางของผทสรางภาพนนขนมา กตาม

จตวทยาการรบรทางตา งานกราฟกดไซนจะใชประสาทสมผสทางตาเปนหลกในการรบรสงตางๆ เพราะฉะนนจงอาจกลาวไดวา จตวทยาการรบรทางตานน เปนศาสตรส าคญทเกยวของกบกราฟกดไซนอยางมาก กลมทางจตวทยาทศกษาเกยวกบการรบรทโดดเดนทสด คงจะเปนจตวทยากลมเกสตลท (Gestalt psychology)

กลมเกสตลทใหความสนใจกบการรบรมใชเฉพาะความหมาย แตยงสนใจไปถงประสาทสมผส วาท างานรวมกนอยางไรจงกอใหเกดการรบรความหมาย โดยกลาววาการรบรทางสายตาจะเปนประมาณรอยละ 75 ของการรบรทงหมด

ความจรงแลวการรบรไมใชแตการมองเหนสงใด แลวสงไปยงสมองอยางตรงไปตรงมา ผ มองเหนจะรบรอยางไรนน จะขนอยกบสวนประกอบอกหลายอยาง เชน เมอทกคนมองเครอง หมายบวกกจะตอบวาเกดจากเสนตรงสองเสนตดกนมากกวาจะตอบวาเปนเสนตรงสเสนมากบรรจบพบกนทจดๆ หนงรปและพน (Figure and Ground)

ในเรองของการรบรสงทมองเหนวาเปนรป จะเดนออกมาแยกออกจากสวนอนๆ สวนพนทอยเบองหลงจะประกอบไปดวยเสนเคาโครง (Contour) หรอขอบเขตของรปนยนตาของเราจะตอเสนเคาโครงและพรอมทจะรบรเปนรปรางทมความหมาย ไมวาเสนเคาโครงนนจะสมบรณหรอ ไมกตาม เชน รปการตนทมแตเสนเคาโครงเพยงอยางเดยวกสามารถสอความหมายทตองการออก ไปไดไมยาก

คณลกษณะทจะท าใหเกดเปนรปรางและพนรป Edgar John Rubin (1886-1951) นกจตวทยาชาวเดนมารกไดใหคณสมบตในการมอง เหนวาสวนไหนเรยกวารปและสวนไหนเรยกวาพนรปไววา

1) ถาภาพนนม 2 สวนทแตกตางกน สวนทเลกกวาและอยตรงกลางจะมแนวโนมถกมองเหนเปนรปสวนทอยลอมรอบจะถกมองเหนเปนพนทรป

5

2) ถาสวนหนงมการเรยงตวในแนวตงและแนวนอน จะมแนวโนมมองเหนสด าเปนรป และมองเหนสขาวเปนพนรป แตพอหมนภาพใหสวนสขาวอยในแนวตงและแนวนอน คอ จะมองเหนสขาวเปนรป สวนสด ากลบกลายเปนพนรป

3) สวนทขนาดเลกกวา จะถกมองเหนเปนรปกากบาททประกอบดวย เสนตรงจากจดศนยกลาง ทงๆ ทสวนของเสนโคงซงเปนพนอยเบองหลงเรยงตวในแนวตงและแนวนอน

คณสมบตทแตกตางกนของรปแตละพนรป 1) รปจะมองเหนเปนสงใดสงหนงซงเคาโครงรปมเสนรอบรปชดเจนในขณะทพนรป

เปนเพยงพนอยเบองหลงไมมรปรางเปนสงใดสงหนงเหมอนรป 2) รปจะมองเหนปรากฏเดนอยใกลตวผดในขณะทพนรปปรากฏอยลกเขาไปดานหลง

นอกจากนยงพบวา สวนทมองเปนรปจะดสดใสกวาเมอสวนเดยวกนนนมองเหนเปนพนรป

3) รปจะมองดมชวตจตใจใหความประทบใจ มลกษณะเดน มความหมายและจ าไดงายกวาพนรป คอ ไมวาจะมองหนา ดานขางทหนหลงเขาหากนของคนสองคนหรอเหนเปนรปภาพ พนรป ทปรากฏอยลกเขาไปดานหลงจะไมมรปอะไร

Donald O. Hebb เชอวาลกษณะการมองเหนทมองสวนหนงเปนรป สวนทเหลอเปนพนรป ไมไดเกดจากประสบการณ หากแตเปนคณสมบตทตดตวมาตงแตเกดความสามารถในการแยกรป และพนรปสามารถเกดขนไดกบระบบสมผส เชน ถาใหเดกตาบอดลบคล ารปหยนหยางเดกกจะรบรเหมอนคนตาด คอ เสนตรงกลางเปนเสนแบนทท าใหเกดรป ถาคล าทางดานขวาจะบอกวาเปนลกออดหวลง และถาคล าไปดานซายจะบอกวาเปนรปลกออดหวขนโดยไมรวาไดคล าเสนตรงกลางทไดคล าไปแลวอกครงหนง

การรบรเนองจากประสบการณ การรบรเนองจากประสบการณทงปวง มประโยชนกบกราฟกดไซนในเรองของการใชภาพกระตนคนด โดยกระตนใหรสกเชอมโยงไปยงประสบการณตางๆ ในอดต เชน ภาพโฆษณาแฮมเบอรเกอรในทว กระตนความหวของเรา ภาพมดบาดท าใหเกดความรสกเสยวขนมา ภาพงเหาก าลงแยกเขยวกระตนใหเกดความรสกกลว

การปด การปดในความหมายของเรองจตวทยาการรบร จะมความหมายลกกวาการปดทวไปปกต เชน ปดกลองหรอปดประต แตจะหมายความไปถงความรสกปดหรอก าลงจะปด ซงเปนผลมาจากเสนสายตาและประสบการณของผด

6

ความใกลชด เปนการจดล าดบสงทมองเหนไมวาจะเปนแนวโคงหรอแนวตรง ตวอยางการตอเนองทเหนไดชดเจน เชน รงกนน าหรอเครองหมายจราจรตางๆ

ความคลายคลงกน สายตาของมนษยเรานนตความสงตางๆ เปนกลมในภาพรวมไมวาจะเปนรปราง ขนาด ส หรอทศทาง สงทคลายคลงกนจะถกสายตาของเราจบกลมกนไว เชน รถบนทางดวนทจะวงไปในทศทางเดยวกนไมวาจะเปนยหอใดๆ กจะถกจบกลมเปนสงทคลายคลงกน

รองรอย รองรอยจะเกยวของกบกราฟกตรงทนกออกแบบจะตองเขาใจเรองของการทงรองรอยเปนพนฐาน เชน เมอมไฟแลวจะเกดควนหรอเมอเราด าน ากจะมฟองอากาศขนมา

ภาพตดตา หลงจากทเรามองเหนอะไรเปนเวลานานๆ เราจะยงมองเหนสงนนตอไปอก แมวาเราจะเปลยนสายตาไปทอนแลวกตาม นนคอการเกดสงทเรยกวา ภาพตดตา เมอเปนเชนนเรากจะสามารถน าภาพตดตาไปเปนแนวคดในการออกแบบไดเหมอนกน

การรบรระยะทาง การตความวาสวนไหนอยใกลหรออยไกลกวา สวนส าคญ คอ ตวชแนะระยะทาง เชน การซอนหรอการบงกน คอ วตถใกลจะบงวตถไกล การลเขาหากน เชน ถาเรามองถนนหรอทางรถไฟทอยหางความสมพนธเชงขนาน คอ วตถทมขนาดเลกจะมองดไกลกวาออกไป ความเปลยน แปลงขององคประกอบ เชน องคประกอบใกลจะมพนผวหยาบกวาองคประกอบไกล

การลวงตา การรบรของมนษยเปนการคดลอกอยางตรงไปตรงมา บางครงกคลมเครอบดเบอน ไปจากภาพทเปนจรง แตโดยสรปแลวภาพลวงตามมากมายหลายชนด ทงทปรากฏขนจรงและเราจนตนาการสรางขนมาเอง การลวงตามกจะปรากฏในศลปะประเภททมการซ าๆ กนหรอการใชองค ประกอบทางทศนะธาตภาพลวงตา เชน ศลปะแบบออฟอารต (Op Art)

การเลอกรบร

ในทนขอกลาวถง 5 สงเราทมผลตอการเลอกรบรคอ การเปลยนแปลงกะทนหน

ความขดแยงหรอความแปลก

ความแรงหรอความเขม

ความซ าหรอความซบซอน

7

การเลาเรองในงานออกแบบกราฟก ภาพบางภาพสามารถแทนความหมายไดมากมาย งานกราฟกจงมสวนส าคญกบการเลาเรอง เพราะเปนการสอสารรปแบบหนงเชนกน งานกราฟกจะมลกษณะของการเลาเรองเหมอนสออนๆ แตจะเปนการเลาเรองอยางสน (Short Narrartive) ซงตางจากการเลาเรองในภาพยนตรทเปนเรองเลาอยางยาว (Long Narrative) ส าหรบบทนอยากใหความส าคญกบกราฟกแบบการเลาเรองอยางส นเพราะมนมขอจ ากด แตกแสดงศกยภาพในการสอสารภายใตขอจ ากด

ชนดของการเลาเรองในงานกราฟก ไดแบงชนดของการเลาเรองในงานกราฟกเปน 2 ชนด 1) การเลาเรองอยางสน (Short Narrative) เชน งานออกแบบโปสเตอร 2 ) การเลาเรองอยางยาว (L o n g N a r r a t i v e) เชน งานแอนเมชน งานหนงสอการตน

ปาพจน หนนภคด กลาววา ส าหรบการเลาเรองอยางส นนน ท าใหเกดความคดทวาจะสามารถสงสารในขอจ ากดไดอยางไร เชน โปสเตอรหนงภาพ จะสามารถเลาเรองทงหมดทเราตอง การสอสารไดอยางไรหรอสามารถบงบอกความรสก ทศนคต บคลกภาพและอนๆไดอยางไร

8

2.2 เวบไซตทเกยวของ

คณะนกศกษาปฏบตงานสหกจศกษาท าการคนหาเวบไซตทเกยวของ เนองจากมประโยชนตอการด าเนนโครงการน

รปท 2.1 http://www.novabizz.com/CDC/Interior/Interior_Colour03.htm

เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบทฤษฎส มเนอหาเกยวกบการเลอกใชสใหเหมาะสมและ การผสมส ตวอยางสทมคาความเขมหรอน าหนกของสน ามาใชประกอบการลงสภาพเพอใหไดผลงานทถกตองสมบรณทสด

9

รปท 2.2 http://www.vattaka.com/composit.htm

เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบองคประกอบของศลปะพนฐานในดานการออกแบบ รวมไปถงเทคนคตางๆ ในการสรางสรรคผลงาน ไดแก เสน ส แสง เงา รปราง รปทรง พนผว ซงน ามา ใชประกอบการสรางเนอเรองและการจดท าโครงงานใหมความสมบรณมากขน

10

รปท 2.3 https://sites.google.com/site/pathumwilairoom1/kar-kheiyn-s-tx-ri-bxrd-storyboard

เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบขนตอนการเขยนสตอรบอรดทจะแสดงรายละเอยดท จะปรากฏในแตละฉากหรอในแตละหนาจอ รวมถงขนตอนการเขยนสตอรบอรด ขอดและขอเสย สามารถน ามาประยกตใชในการประกอบการเขยนสตอรบอรดในการสรางแอนเมชน

11

รปท 2.4 http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=36&chap=7&page=t36-7-infodetail04.html

เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบขนตอนการสรางการตนแอนเมชน มเนอหาเกยวกบขนตอนการสรางงานแอนเมชน ซงจะอธบายทละขนตอนในการท างาน สามารถน ามาประยกตใชในการการสรางแอนเมชน 2 มต เพอใหชนงานมความสมบรณมากยงขน

12

รปท 2.5 https://www.l3nr.org/posts/492486

เปนเวบไซตทใหขอมลเกยวกบสดสวนรางกายของตวการตนอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย และเทคนคการวาดตวการตน รวมไปถงเทคนคการขยบสวนตางๆ ของรางกาย เพอใหตวการตนขยบไดอยางธรรมชาตมากทสด สามารถน ามาประยกตใชในการสรางตวการตนและการขยบของตวการตน

13

2.3 งานวจยทเกยวของ

รปท 2.6 การท าภาพเคลอนไหว เรอง การก าเนดฝน

สภาภรณ เพชรนอย ร าไพ แดงฉ า และวศน คนคลองโยง (2555) เปนการวจยทเกยวกบโครงงานการท าภาพเคลอนไหวเรอง “การก าหนดฝน” ในความรในการสรางฝนเทยมโดยจดท าเปนแอนเมชน 2 มต

14

รปท 2.7 การเคลอนไหวทแสดงอารมณของตวละคร

ธรวชญ พานชรทตวงศ (2548) เปนโครงงานวจยเรอง “การเคลอนไหว” ทแสดงถงอารมณประเภทตางๆ ในตวละครแอนเมชน บอกถงการเคลอนไหวของตวละครและการแสดงออกทางอารมณของตวละคร

15

รปท 2.8 การออกแบบและพฒนาการตนแอนเมชน 3 มต

จาตรงค วลาศร (2555) เปนโครงงานแอนเมชนทบอกถงกระบวนการสรางแอนเมชน 3 มต ทงเทคนคการวาดรป การวางโครงสรางหนจ าลอง การเคลอนไหวหรอสตอปโมชน ท าใหไดภาพทมสและแสงเงาเหมอนจรง

16

รปท 2.9 คอมพวเตอรกราฟกเบองตน

นคเรศ ชยแกว (2557) เปนงานวจยทเกยวกบกราฟกเบองตน ในการสรางฉาก ตวละคร รวมถงการใชส เพอใหมความสมจรงมากทสด และยงอธบายถงภาพ 2 มต กบ 3 มต วามความแตก ตางกนอยางไร และอธบายถงลกษณะของสทใชในงานกราฟก

17

รปท 2.10 ภาพยนตรแอนเมชน 2 มต

บศรนทร เอยมธนากล (2554) เปนงานวจยภาพยนตรแอนเมชน 2 มต ทเกยวกบงานดานแอนเมชนประเภทตางๆ และขนตอนการผลตแอนเมชน 2 มต รวมไปถงประเภทของการเคลอน ไหวทใชในการผลตแอนเมชน 2 มต