ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๗ – ๒๕๕๙

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส ตดตอสอบถาม

ศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ถนนตวานนท อำเภอเมอง

จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทรศพท ๐ ๒๕๙๐ ๓๘๒๘-๙

โทรสาร ๐ ๒๙๖๕ ๙๑๕๓

www. thainaids.org

E-mail : namc2010@hotmail.com

ISBN ๙๗๘-๖๑๖-๑๑-๑๓๓๐-๘

พมพครงท ๑ จำนวน ๘๐๐ เลม ตลาคม ๒๕๕๕

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

เนองจากเอดสเปนปญหาสงคม ซงการปองกนและแกไขปญหาตองการความรวมมอจากหนวยงานตางๆ ทง

ภาครฐ ภาคประชาสงคม และเอกชน ในการดำเนนงานและระดมทรพยากร ประเทศไทยจงไดจดทำยทธศาสตร

ปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต ควบคไปกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ตอเนองมาจนปจจบน

นบเปนฉบบท ๕

ในชวงระหวางป พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔ หนวยงานทเกยวของทงภาครฐ ภาคประชาสงคม หนวยงานสนบสนน

ทางวชาการ และองคการระหวางประเทศ ไดใชยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔

ในการดำเนนงานและการระดมทนจากแหลงทนตางๆ ทงยงไดทำใหเกดความรวมมอและบรณาการการดำเนนงาน

ระหวางหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ ภาคประชาสงคม และเอกชน โดยทมความกาวหนาในผลสมฤทธ ลดการตดเชอ

เอชไอวรายใหม โดยเฉพาะอยางยงในการลดการตดเชอฯเมอแรกเกดและการทำให ผตดเชอฯ เขาถงการรกษาดวย

ยาตานไวรสฯ หากแตดวยความซบซอนของปญหาเอดส จงยงคงทำใหประเทศไทยยงคงตองดำเนนการใหเขมขน

อยางตอเนอง จงจะสามารถลดการตดเชอฯรายใหมไดมากพอ และจะสงผลให ลดภาระคาใชจายในการรกษาในระยะยาว

และทำใหผทตดเชอฯแลวมชวตทมคณภาพ

เมอยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔ สนสดลง คณะกรรมการแหงชาต

วาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสเหนชอบกบ ยกรางกรอบยทธศาสตรฯเอดส พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙ และมอบให

กรมควบคมโรคซงเปนฝายเลขานการ ประสานกบภาคเครอขายประกอบดวยหนวยงานภาครฐ ภาคประชาสงคม เอกชน

นกวชาการ และองคการระหวางประเทศ รวมกนจดทำรายละเอยดของยทธศาสตรฯเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙

ซงทประชมคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสไดใหความเหนชอบเมอวนท ๒๗ เมษายน

๒๕๕๕ แตเนองจากไมสามารถเสนอคณะรฐมนตรไดทนตามเงอนเวลา คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและ

แกไขปญหาเอดสจงไดเหนชอบใหปรบยทธศาสตรดงกลาวสำหรบระยะเวลา ป พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ โดยยงคง

ระยะเวลาสนสดเปนปเดยวกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบปจจบน เพอใหเชอมโยงกบการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมโดยรวม

คณะรฐมนตรไดประชมปรกษาเมอวนท ๘ ตลาคม ๒๕๕๖ ลงมตเหนชอบ ยทธศาสตรปองกนและแกไข

ปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ และเหนชอบใหหนวยงานทเกยวของใชเปนกรอบแนวทางการดำเนนงาน

ปองกนและแกไขปญหาเอดสตอไป

ความนำ

สรปสาระสำคญของยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

สถานการณปญหาและการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

๑. วสยทศน และเปาประสงค

๒. แนวคดหลกของยทธศาสตร

๓. ทศทางยทธศาสตรและยทธศาสตร

๓.๑ ทศทางยทธศาสตร “นวตกรรมและการเปลยนแปลง”

๑

๕

๑๑

๑๒

๑๓

๑๕

๑๗

๑๙

๒๑

๒๒

๒๕

๒๕

๒๘

๒๙

๓๐

๓๑

๓๑

๓๓

๓๔

๓๕

ก.

ข.

ค.

เรงรดขยายการดำเนนงานการปองกนทรอบดาน ดวยชดบรการทได

มาตรฐานบนฐานของการคมครองสทธมนษยชนและมความละเอยดออน

เรองเพศภาวะและเพศวถ ใหครอบคลมประชากรทมพฤตกรรมเสยง

และคาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯ รายใหมมากทสด

เรงรดขยายการดำเนนงานใหการปกปองทางสงคมและปรบเปลยน

สภาวะแวดลอมทางกฎหมายทมความสำคญตอการปองกนและการดแล

รกษา

เพมความรวมรบผดชอบและเปนเจาของรวมในระดบประเทศ จงหวด

และทองถน ในการขยายการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

ของประเทศ

พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการปองกนและ

แกไขปญหาเอดสในทกระดบ

ยทธศาสตร ๑ :

ยทธศาสตร ๒ :

ยทธศาสตร ๓ :

ยทธศาสตร ๔ :

๓.๒ ทศทางยทธศาสตร “การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและแผนงานปจจบน

มคณภาพ เขมขน และมความยงยน”

ยทธศาสตร ๕ : ยกระดบคณภาพมาตรการและแผนงานทมอยเดมใหเขมขนและบรณาการ

๑. การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด

๒. การปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชน

๓. การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

๔. การบรการโลหตปลอดภย

๕. การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอแกผตดเชอเอชไอว

๖. การดแลเดกทไดรบผลกระทบจากเอดส

๗. การลดการตตราและการเลอกปฏบต

๘. การสอสารสาธารณะ

หนา

สารบญ

การบรหารยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

๑. โครงสรางการบรหารยทธศาสตร

๒. การจดทำแผนปฏบตการ และการบรณาการการทำงานทมเปาหมายรวมกน

(Joint KPIs)

๓. แผนพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผลระดบประเทศ

๔. ประมาณการงบประมาณ

เปาหมายตวชวดหลกสตรยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสระดบประเทศ

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

ง.

จ.

๓๙

๔๐

๔๐

๔๒

๔๗

สารบญ

หนา

ภาคผนวก

๔. การยตปญหาเอดสในประเทศไทย ๓๖

สรปสาระสำคญของยทธศาสตรปองกนและ

แกไขปญหาเอดสแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

ก.

๓๖

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ก. สรปสาระสำคญของยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

กวา ๒๕ ปทประเทศไทยมบทเรยน ประสบการณ และพฒนาการในการตอสกบปญหาเอดส กลาวไดวา ม

ความชดเจนในความสำเรจทจำนวนผตดเชอเอชไอวรายใหมลดลง การปองกนการตดเชอฯเมอแรกเกดครอบคลมมาก

กวารอยละ ๙๐ ความครอบคลมในการใหการดแลรกษาผตดเชอฯ ดวยยาตานไวรสฯเพมขนกวารอยละ ๗๐ แตอตรา

การลดลงของจำนวนผตดเชอฯรายใหมนอยลง ในขณะทอตราความชกการตดเชอฯในกลมชายมเพศสมพนธกบชาย

พนกงานบรการหญง ผใชยาเสพตดดวยวธฉด ประชากรขามชาตยงอยในระดบสง

การคาดประมาณจำนวนผตดเชอฯ รายใหมในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ดวย AIDS Epidemic Model พบ

วาจำนวนรวม ๔๓,๐๔๐ คน เปนการรบและถายทอดเชอฯจากการมเพศสมพนธระหวางชาย พนกงานบรการและ

ลกคา ผใชยาเสพตดดวยวธฉด และคเพศสมพนธทฝายใดฝายหนงอาจไมร หรอรวาตนเองตดเชอฯ รวมคดเปนสดสวน

ถง รอยละ ๙๔

ดวยเหตนยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต ฉบบ พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ จงใหนำหนกและ

ความเขมขนในการดำเนนงานกบกลมทคาดวาจะมการตดเชอฯรายใหมดงกลาว และกำหนดเปาหมายสความเปนศนย

๓ ศนย ประกอบดวย ไมมผตดเชอฯ รายใหม ไมมการเสยชวตเนองจากเอดส และไมมการตตราและเลอกปฏบต

ดวยความรวมมอของภาคทดำเนนงานเอดสทงภาครฐ ภาคประชาสงคม และเอกชน รวมกำหนดยทธศาสตร

ทม ๒ ทศทาง และ ๕ ยทธศาสตร คอ

ทศทางยทธศาสตร ๑ “นวตกรรมและการเปลยนแปลง” ม ๔ ยทธศาสตร ประกอบดวย

เรงรดขยายการดำเนนงานการปองกนทรอบดาน ดวยชดบรการทไดมาตรฐานบนฐานของการคมครอง

สทธมนษยชนและมความละเอยดออนเรองเพศภาวะและเพศวถ ใหครอบคลมประชากรทมพฤตกรรม

เสยง และคาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯ รายใหมมากทสด

เรงรดขยายการดำเนนงานใหการปกปองทางสงคมและปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทางกฎหมายทม

ความสำคญตอการปองกนและการดแลรกษา

เพมความรวมรบผดชอบและเปนเจาของรวมในระดบประเทศ จงหวดและทองถน ในการขยายการ

ดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศ

พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหาเอดสในทกระดบ

๑.

๒.

๓.

๔.

ทศทางยทธศาสตร ๒ “การผสมผสานและบรณาการใหแผนงานทมอยเดมมคณภาพ เขมขน และมความยงยน”

เปนยทธศาสตรท ๕ คอ

ยกระดบคณภาพของมาตรการและแผนงานทมอยเดมใหเขมขนและบรณาการ ในแผนงานตางๆ

ประกอบดวย

๕.๑ การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด

๕.๒ การปองกนการตดเชอเอชไอวในเดกและเยาวชน

๕.๓ การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

๕.

๑

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๕.๔ การบรการโลหตปลอดภย

๕.๕ การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอผตดเชอฯ

๕.๖ การดแลเดกทไดรบผลกระทบจากเอดส

๕.๗ การลดการตตรา และการเลอกปฏบต

๕.๘ การสอสารสาธารณะ

ทศทางยทธศาสตร พ.ศ. ๒๕๕๗ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๙

นวตกรรมและการเปลยนแปลง

ผสมผสานและบรณาการฯ

รวม

๘๕๖.๖ ๙๒๘.๒ ๑.๐๒๓.๖

๑๐,๔๑๘.๑ ๑๐,๙๓๙.๐ ๑๑,๔๘๖.๐

๑๑,๒๗๔.๗ ๑๑,๘๖๗.๒ ๑๒,๕๐๙.๖

โดยมกลไกในการขบเคลอนยทธศาสตรทงระดบสวนกลางและสวนภมภาคผานคณะกรรมการแหงชาตวาดวย

การปองกนและแกไขปญหาเอดสทจะทำหนาทในการผลกดน สนบสนน และกำกบทศทางใหการดำเนนงานตาม

ยทธศาสตรบรรลสเปาหมายทกำหนด ภายใตหลกการสรางความเปนธรรมในสงคมโดยการเคารพ คมครอง และ

เตมเตมสทธทพงมพงไดรบ และมความเทาเทยมทางเพศ ประชาชนเปนศนยกลางโดยการทำงานเอดสในมตใหมทกาว

ขามจากการเปนโรคและความเจบปวยไปสการสงเสรมการมคณภาพชวตทด มงเนนเปาหมายทชดเจน ดวยประสทธภาพ

และประสทธผล โดยมการตดตามการทำงานรวมกนของภาคทกภาคสวน และ การสรางภาวะผนำและการเปนเจาของ

ดวยการรวมกนกำหนดทศทางการทำงานเอดส การจดหาทรพยากรใหเพยงพอ ตอเนอง และยงยน ตลอดจน การ

เสรมสรางพลง และภาคการทำงานทงภาครฐ ภาคประชาสงคมและภาคเอกชน

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสจดโครงสรางการบรหารยทธศาสตรปองกน

และแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ ดวยการแตงตงคณะอนกรรมการในระดบประเทศและคณะอนกรรมการ

ปองกนและแกไขปญหาเอดสในระดบจงหวดและ กทม. และเพอขบเคลอนการดำเนนงานตามยทธศาสตร จะมการ

จดทำแผนปฏบตการ และการบรณาการการทำงานทมเปาหมายรวมกน (Joint KPIs) พรอมกบจดทำแผนพฒนา

ระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผลระดบประเทศ

ประมาณการงบประมาณ (หนวย: ลานบาท)

๒

สถานการณปญหาและการดำเนนงานปองกน

และแกไขปญหาเอดส

ข.

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ข. สถานการณปญหาและการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

๑. ภาพรวมของสถานการณปญหาเอดส เอดสเปนปญหาของประเทศ ทสงผลกระทบโดยรวมตอสงคมและเศรษฐกจ และเปนปญหาเรอรงทมใช

การเจบปวยหรอการเปนโรคเทานน หากแตเกยวเนองกบวถชวตของบคคลและสงคมโดยรวม

สถานการณการแพรระบาดของการตดเชอเอชไอว ในประเทศไทย ดำเนนมาอยางตอเนองเปนระยะเวลานาน

มากกวา ๒๕ ป นบตงแต รายงานผตดเชอเอชไอว รายแรกของประเทศ เมอป พ.ศ. ๒๕๒๗ สาเหตหลกของการ

แพรระบาดเกดจากการมเพศสมพนธทไมไดปองกน

ขอมลการเฝาระวงทางระบาดวทยาและการสำรวจพฤตกรรมเสยงตอการตดเชอเอชไอว บงชวา อตราการ

ลดลงของจำนวนผตดเชอฯ รายใหมในประเทศไทยนอยลง ในการเฝาระวงการตดเชอฯรายใหมนน แมวาอตราการ

ตดเชอฯ ในกลมหญงตงครรภ อาย ๑๕-๒๔ ป ทมารบบรการฝากครรภและกลมทหารคดเลอกใหมเขากองประจำการ

อายระหวาง ๒๐-๒๔ ป จะไมไดเพมสงขน แตผลการสำรวจพฤตกรรมในกลมเยาวชน พบวาอตราการมคเพศสมพนธ

หลายคนและการมเพศสมพนธแบบไมปองกนเพมขน ซงอาจเปนสวนหนงททำใหพบวาเยาวชนตดเชอโรคตดตอ

ทางเพศสมพนธ และการตงครรภไมพงประสงคเพมขน จากรายงานผปวยโรคตดตอทางเพศสมพนธ พบวามสดสวน

สงสดในกลมเยาวชนอาย ๑๕-๒๔ ป และพบวา ๑ ใน ๕ ของแมทตงครรภและคลอดบตรในป พ.ศ. ๒๕๕๑ มอาย

นอยกวา ๒๐ ป

ในกลมประชากรหลกทมภาวะเปราะบางตอการตดเชอเอชไอว เมอเปรยบเทยบกบป พ.ศ. ๒๕๔๘ ในกลม

พนกงานบรการหญง (Female Sex Worker: FSW) พบการตดเชอฯ รายใหมในกลมททำงานนอกสถานบรการเพม

สงขนเกอบเทาตวในป พ.ศ. ๒๕๕๑ และมอตราความชกการตดเชอเอชไอวและโรคตดตอทางเพศสมพนธสงกวาพนก

งานบรการททำงานในสถานบรการประมาณ ๕ เทา พนกงานบรการกลมนเปนกลมทเขา ไมถงระบบบรการปองกน

และดแลรกษา รวมทงการไดรบความรความเขาใจทถกตองในการปองกนตนเองจากการตดเชอเอชไอว และโรคตดตอ

ทางเพศสมพนธ

กลม ชายมเพศสมพนธกบชาย (Men who have Sex with Men: MSM) มแนวโนมของอตราความชก

การตดเชอเอชไอวในระดบสงและแนวโนมไมลดลง โดยเฉพาะในเมองใหญและจงหวดทองเทยวสำคญ

กลม ผใชยาเสพตดดวยวธฉด (People Who Inject Drugs: PWID) ทมารบบรการในคลนกยาเสพตด ยงคง

มอตราความชกการตดเชอเอชไอว สงลอยอยางตอเนองประมาณรอยละ ๓๐

กลม แรงงานขามชาต ทประกอบอาชพประมง มอตราความชกการตดเชอเอชไอวสงกวากลมทประกอบอาชพ

อนๆ เนองจากลกษณะการทำงานและการมพฤตกรรมเสยงทางเพศของกลมอาชพประมงสงกวาอาชพอนๆ พบวา

ในบางพนท พนกงานบรการหญงทเปนประชากรขามชาต มอตราความชกการตดเชอเอชไอว สงกวาพนกงานบรการ

หญงทเปนคนไทย ทงนดวยเหตจากขอจำกดดานภาษาทเปนอปสรรคตอการเขาถงขอมลขาวสารและอปกรณทจำเปน

เพอปองกนการตดเชอเอชไอว ของประชากรขามชาต

การเฝาระวงการตดเชอเอชไอวบรณาการกบการเฝาระวงพฤตกรรม ป พ.ศ.๒๕๕๓ และ ๒๕๕๕ พบวาอตรา

ความชกการตดเชอเอชไอวในกลมประชากรทอยในภาวะเปราะบาง ยงคงสงอย สวนอตราตรวจการตดเชอเอชไอว

และรผลการตรวจ ใน ๑๒ เดอนทผานมา ยงคงตำ โดยเฉพาะกลมชายมเพศสมพนธกบชาย ทงน การไมรสถานภาพ

การตดเชอเอชไอวเปนปจจยสำคญททำใหมการรบและถายทอดเชอเพมขน

๕

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

การคาดประมาณจำนวนผตดเชอเอชไอว รายใหม โดยใช AIDS Epidemic Model พบวา ในชวงป

๒๕๕๕-๒๕๕๙ คาดวาจะมผตดเชอฯ รายใหมรวม ๔๓,๐๔๐ คน เปนการตดเชอเอชไอวผานการรบและถายทอดเชอฯ

จากการมเพศสมพนธระหวางชาย พนกงานบรการและลกคา และผใชยาเสพตดดวยวธฉด มสดสวนคดเปน รอยละ ๖๒

และการรบและถายทอดเชอฯ ผานคเพศสมพนธทฝายใดฝายหนงอาจจะไมร หรอ รวาตนเองตดเชอฯ มสดสวนคดเปน

รอยละ ๓๒ ของจำนวนผตดเชอฯ รายใหมทงหมดในประเทศไทย

๒. สถานการณการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส ในชวงป พ.ศ.๒๕๕๐ - ๒๕๕๔ ประเทศไทยไดกำหนดยทธศาสตรทมงเนนการเขาถงบรการปองกนและการ

ดแลรกษา พรอมกบกำหนดเปาหมายทจะลดการตดเชอเอชไอวรายใหมลงครงหนงในป พ.ศ. ๒๕๕๔ การดำเนนงาน

ในชวงดงกลาว ประเทศมความชดเจนของนโยบายการขยายการเขาถงการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ในกลมประชากรท

เปนคนไทย ความครอบคลมในการใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯเพมขนเปนลำดบ ถง รอยละ ๗๐ (ใชเกณฑเรม

รกษาดวยยาตานไวรสฯ เมอ ระดบ ซด๔ นอยกวา ๓๕๐ เซลล/ลบ.มม.) ในป พ.ศ. ๒๕๕๕

คาดประมาณจำนวนผตดเชอฯ รายใหม

คาดประมาณจำนวนผตดเชอฯ ทงหมด

คาดประมาณจำนวนผตดเชอฯ ทยงมชวตอย

คาดประมาณจำนวนผตดเชอฯ ทเขาเกณฑ

รกษาดวยยาตานไวรสฯ*

จำนวนผตดเชอฯ รกษาดวยยาตานไวรสฯ

ความครอบคลมการรกษาดวยยาตานไวรสฯ

๑๓,๙๓๖

๑,๑๐๒,๖๒๘

๕๔๖,๕๗๘

๒๕๒,๓๘๘

๑๓๓,๕๓๙

๕๒.๙

๑๒,๗๘๗

๑,๑๑๕,๔๑๕

๕๓๒,๕๒๒

๒๖๖,๓๖๙

๑๘๕,๐๘๖

๖๗.๑

๑๑,๗๕๓

๑,๑๒๗,๑๖๘

๕๑๖,๖๓๒

๒๗๕,๘๒๑

๒๑๖,๑๑๘

๗๕.๘

๑๐,๘๕๒

๑,๑๓๘,๐๒๐

๔๙๙,๓๒๔

๒๘๑,๑๓๙

๒๐๘,๕๗๐

๗๑.๘

๑๐,๐๙๗

๑,๑๔๘,๑๑๗

๔๘๑,๗๗๐

๒๘๓,๖๑๒

๒๒๕.๒๗๒

๗๗.๐

การเฝาระวงการตดเชอเอชไอวบรณาการกบการเฝาระวงพฤตกรรม ป พ.ศ. ๒๕๕๓ และ ๒๕๕๕

แหลงขอมล: สำนกระบาดวทยา กรมควบคมโรค ๑ การใชถงยางอนามยกบลกคาครงลาสด ๒ การใชถงยางอนามยในการมเพศสมพนธทางทวารหนกกบคนอนชายครงลาสด

ตวชวด

พนกงานบรการหญง (FSW)

ป พ.ศ. ๒๕๕๓

ป พ.ศ. ๒๕๕๓

ป พ.ศ. ๒๕๕๓

ป พ.ศ. ๒๕๕๓

ป พ.ศ. ๒๕๕๕

ป พ.ศ. ๒๕๕๕

ป พ.ศ. ๒๕๕๕

ป พ.ศ. ๒๕๕๕

พนกงานบรการชาย (MSW)

ชายมเพศสมพนธกบชาย (MSM)

ผใชยาเสพตดดวยวธฉด (PWID)

การคาดประมาณจำนวนผตดเชอเอชไอวและความครอบคลมทไดรบการรกษาดวยยาตานไวรสฯ (เกณฑเรม

เมอ ซด๔ นอยกวา ๒๐๐ เซลล/ลบ.มม.)

ขอมล พ.ศ. ๒๕๕๐ พ.ศ. ๒๕๕๑ พ.ศ. ๒๕๕๒ พ.ศ. ๒๕๕๓ พ.ศ. ๒๕๕๔

* ผตดเชอฯ เขาเกณฑรกษาดวยยาตานไวรสฯ เมอ ระดบ ซด๔ นอยกวา ๒๐๐ เซลล / ลบ.มม. หรอเมอมอาการ

๖

อตราความชกการตดเชอเอชไอว (%) ๒.๗ ๒.๒ ๑๖.๐ ๑๒.๒ ๘.๐ ๗.๑ ๒๑.๙ ๒๕.๒

อตราใชถงยางอนามย (%) ๙๕.๖๑ ๙๓.๖๑ ๘๘.๐๑ ๙๘.๒๑ ๘๐.๒๒ ๘๕.๕๒ ๔๖.๐ ๔๙.๑

อตราใชเขมและอปกรณฉดยาสะอาด (%) ๗๗.๗ ๘๐.๔

อตราตรวจการตดเชอเอชไอวใน ๑๒ เดอน ๔๗.๘ ๕๕.๖ ๔๙.๐ ๕๒.๔ ๑๔.๙ ๒๕.๖ ๔๐.๗ ๔๓.๖

ทผานมา (%)

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

แตผตดเชอฯ สวนใหญยงคงเขาถงระบบบรการลาชา ขอมลจากระบบตดตามของสำนกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาต (สปสช.) พบวาผตดเชอฯ รอยละ ๖๓ และ รอยละ ๕๗ ทเขามารบบรการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ใน

ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๓ และ ๒๕๕๔ เปนผทมอาการของโรคเอดสแลว และ/หรอมระดบ ซด๔ นอยกวา ๑๐๐

เซลล /ลบ.มม.

ในการเฝาระวงเชอดอยา ปรากฏการณของเชอดอยามใหเหนมากขนเปนลำดบ อบตการณการเกดเชอดอยา

หลงเรมรบการรกษา ๑ และ ๒ ป คดเปนรอยละ ๒.๖ และ ๔.๔ ตามลำดบ ผตดเชอฯ ทมารบบรการในชวงป พ.ศ. ๒๕๕๑

ทวประเทศ มผทไดเรมรกษาดวยยาตานไวรสฯสตรพนฐานจำนวน ๑๗,๕๙๑ คน และมผตดเชอฯ ทมารบบรการอยาง

ตอเนองรอยละ ๑.๘ ทตองเปลยนสตรยาพนฐานเปนสตรยาสำรองหลงเรมรบยา ๑ ป

ผลของการดำเนนงานปองกนโดยมเปาหมายลดการตดเชอฯรายใหมครงหนงในป พ.ศ. ๒๕๕๔ โดยใชกรอบคด

จากตวแบบ AIDS Epidemic Model ทคาดประมาณจำนวนผตดเชอฯรายใหมจากพฤตกรรมการปองกนใน

ประชากรกลมตางๆ พบวา ยงไมสามารถลดลงไดตามเปาหมาย

การจดบรการเพอปองกนการถายทอดเชอเอชไอวจากแมสลก ยงคงดำเนนการไดครอบคลมหญงตงครรภ

ทตดเชอฯ มากกวารอยละ ๙๐ แตการเขาถงบรการปองกนของกลมประชากรทมภาวะเปราะบางตอการตดเชอเอชไอว

ไดแก ชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการหญง พนกงานบรการชาย ผใชยาเสพตดดวยวธฉด และประชากรขามชาต

ยงคงจำกด เปนการดำเนนการตามโครงการทรบการสนบสนนจากกองทนโลกเพอตอสโรคเอดส วณโรคและมาลาเรย

เปนสวนใหญ

การศกษาคาใชจายของประเทศในการปองกนและแกไขปญหาเอดส ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ และ ๒๕๕๔ พบวา

เปนคาใชจายในการปองกน เพยงรอยละ ๑๓ และในจำนวนน เปนงบประมาณจากกองทนโลกฯ เกอบ รอยละ ๕๐

๓. ประเดนทาทายในการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส ๓.๑ ทรพยากรในการดำเนนงานปองกนการตดเชอเอชไอว

จากขอมลสถานการณปญหาเอดส ทอตราความชกการตดเชอเอชไอว ในกลมประชากรหลก ยงคงมแนวโนม

สง ในขณะทระบบงบประมาณในปจจบนไมเออตอการเรงรดการดำเนนงานปองกนไดอยางจรงจงและตอเนอง อกทง

งบประมาณในการดำเนนการสวนใหญเปนงบประมาณสนบสนนจากกองทนโลกฯ ดวยเหตทประเทศไทยถกจดอยใน

กลมรายไดปานกลางระดบสง (Upper middle-income country) วงเงนงบประมาณทประเทศไทยจะไดรบการ

สนบสนนจากกองทนโลกฯ มแนวโนมจะลดลง

การทจะทำใหการตดเชอฯรายใหมลดลงไดตามเปาหมาย จำเปนตองมงบประมาณสำหรบการปองกนทชดเจน

และตอเนอง การลดการตดเชอฯ รายใหมจะทำใหประเทศประหยดงบประมาณทตองใชในการรกษาไดมาก

๓.๒ การดแลรกษาประชากรขามชาตทตดเชอเอชไอว

สถานการณทประเทศไทยยงตองอาศยแรงงานขามชาตในการทำงาน ซงมสวนสำคญตอระบบเศรษฐกจของ

ประเทศ ประกอบกบการทจะเกดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. ๒๕๕๘ จงควรมการเตรยมการระบบสขภาพ

สำหรบประชากรขามชาตโดยรวม

ในปจจบนประเทศไทยใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯ แกประชากรขามชาตทตดเชอฯ โดยใชงบประมาณ

สนบสนนจากกองทนโลกฯ ซงมจำกด และวงเงนทจะไดรบตอเนองหลงจากป พ.ศ.๒๕๕๗ นาจะนอยลง การรกษาน

นอกจากจะทำใหผตดเชอฯสามารถใชชวตไดอยางปกต ยงมผลทำใหลดโอกาสของการถายทอดเชอฯ อกดวย

๗

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๓.๓ การทบทวนและแกไขกฎหมายทเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกนการตดเชอเอชไอว

เนองจากสถานการณการตดเชอฯ มแนวโนมสงในกลมชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการ ผใชยาเสพตด

ดวยวธฉด และในเยาวชน ซงยงมขอกฎหมาย รวมถงการบงคบใชกฎหมาย ยงเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกนฯ

การทบทวนแกไขกฎหมาย ตลอดจนการใชกฎหมายจงเปนองคประกอบสำคญตอการลดการตดเชอฯรายใหมไดจรง

ประเดนสำคญ ประกอบดวย

๑) การทบทวนกฎหมายทเกยวของกบผเสพยาเสพตด และการปฏบตตอผเสพในลกษณะของผปวย เปนสวนสำคญ

ในการดำเนนงานมาตรการลดอนตรายจากการใชยา ซงเปนมาตรการทมประสทธผลตอการลดการตดเชอฯ ในกลมผใช

ยาเสพตดดวยวธฉด

๒) การทบทวนกฎหมายทเกยวของกบการทำใหไมเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการของพนกงานบรการทางเพศ

๓) การทบทวนกฎหมายทเกยวของกบการทำใหไมเปนอปสรรคตอการรบบรการตรวจการตดเชอฯ ของเยาวชน

อาย ตำกวา ๑๘ ป

๔. รายงานความกาวหนาของประเทศไทยตามเปาหมายปฏญญาการเมองวาดวยเรองเอชไอวและเอดส

จากทประชมใหญสมชชาสหประชาชาต พ.ศ. ๒๕๕๔ ประเทศไทยไดทบทวนผลการดำเนนงานในปงบประมาณ พ.ศ.๒๕๕๕ โดยใชกรอบเปาหมายปฏญญาการเมอง

วาดวยเรองเอชไอวและเอดส มประเดนทเปนประเดนรวม สรปไดดงน

• ความมงมนของฝายการเมอง: มความเหนทเปนฉนทามตวา ประเทศไทยมความสามารถและดวยความ

เขมแขงของทกภาคสวนจะรวมกน “ยตปญหาเอดส” (End AIDS) ในประเทศไทยไดภายใน ๒ ทศวรรษน หากฝาย

การเมองจะมความมงมนและสนบสนนการลงทนจดสรรทรพยากรในสวนทจำเปนและใหกรอบนโยบาย ทจะ “ยตปญหา

เอดส” อยางจรงจง

• แผนงาน: มความจำเปนทจะตองดำเนนงานดวยมาตรการทมากกวาการใหความรเพอลดความเสยงตอการ

ตดเชอฯ การกระจายอปกรณปองกน และการสงตอรบบรการ ทงนดวยหลกฐานเชงประจกษ มความชดเจนวาแผน

งานของประเทศตองเปลยนแปลงจากการแยกงานปองกนจากงานรกษา แตใหเปนการบรณาการการปองกนและการ

รกษา ทำใหกลมประชากรหลกทมภาวะเสยงสงตอการตดเชอฯ “เขาถง–ตรวจการตดเชอ–รกษา-คงอยในระบบ

บรการ”

• รปแบบใหมของการทำงานรวมกนของภาค: เงอนไขของความสำเรจทจะ ยตปญหาเอดส อยทการตอง

กำหนดวธใหมในการทำงานทบรณาการการปองกนและการรกษา ดวยระบบใหบรการทเปนทางเลอกใหม ทตองพจารณา

การปรบเปลยนบทบาทการทำงานและการทำงานรวมกนของภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม

• การตตราและเลอกปฏบต: ยงเปนอปสรรคสำคญทสดในการเขาถงบรการ ของทงผตดเชอฯ และกลม

ประชากรหลก แนวคดของการเปลยนทศนะจากการทเปนเอดสแลวตายไปเปนการดแลโรคเรอรง ยงตองการแนวทาง

ทมความสมดล เพราะความเขาใจโดยทวไปของการดแลผปวยโรคเรอรงยงไมเพยงพอตอความเขาใจในชวตของผตดเชอฯ

๘

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

ค.

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ค. ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

๑. วสยทศน และเปาประสงค ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๕๙ อยในหลกการของการพฒนาคณภาพชวต

และการสรางความเปนธรรมในสงคม เพอลดความเหลอมลำในสงคม เพมการเขาถงบรการทมประสทธภาพ อยางทวถง

เทาเทยม โดยเคารพตอคณคาและศกดศรความเปนมนษย โดยการมสวนรวมรบผดชอบของทกภาคสวน ซงสอดคลอง

กบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙) และเชอมโยงกบแผนพฒนาสาธารณสข

แผนพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ตลอดจนเปนไปในทศทางเดยวกบยทธศาสตรระดบโลก

วสยทศนภายใตยทธศาสตร มงส “เปาหมายทเปนศนย” (Getting to Zero) ประกอบดวย การไมมผตดเชอ

เอชไอวรายใหม ไมมการเสยชวตเนองจากเอดส และไมมการตตราและเลอกปฏบต ทงนการทำงานเอดสทมงส “เปาหมาย

ทเปนศนย” ของประเทศไทยไดเรมกำหนดไวชดเจนมาตงแตยทธศาสตรบรณาการปองกนและแกไขปญหาเอดส ฉบบป

พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔ ทตงเปาหมายใหจำนวนผตดเชอฯ รายใหมลดลงครงหนงจากการคาดประมาณ ใหการรกษาผตดเชอฯ

โดยไมคดคาบรการ จดใหมบรการดานการดแลและใหความชวยเหลอแกทกคนทไดรบผลกระทบจากเอดส และยงไดจด

กจกรรมเพอลดการตตราหรอเลอกปฏบตตอผตดเชอฯ ซงประสบความสำเรจในหลายประการจนไดรบการยอมรบ

ในระดบนานาชาต ใหประเทศไทยเปนกรณตวอยางของปฏบตการทด (Best Practice) ในการปองกนและการดแลรกษา

ผตดเชอฯ

อยางไรกตาม ผลสมฤทธดานการปองกน ทเคยเกดขนในอดต อาท จำนวนผตดเชอฯ รายใหมทลดลงมาก

กวารอยละ ๒๕ ในชวงป พ.ศ.๒๕๔๔-๒๕๕๒ การเพมขนของอตราใชถงยางอนามยของลกคากบพนกงานบรการ

การลดลงของอตราการเทยวพนกงานบรการของเยาวชน เหลาน กลบไมกาวหนาไปมากเทาทควร เหนไดจากอตรา

ความชกการตดเชอฯ ในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย และผใชยาเสพตดดวยวธฉด ในชวง ๕ ป

ทผานมา อยในระดบคอนขางคงท

ความซบซอนของปญหา ประกอบกบปจจยทเปนบรบททางสงคม การเมอง สภาวะแวดลอม และความ

แตกตางทางเพศภาวะ ยงคงเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกน เชน การใหบรการลดอนตรายจากการใชยา

เสพตดแกผใชยาเสพตดดวยวธฉด การเขาถงบรการดานการรกษาของประชากรทไมใชคนไทย รวมกลมแรงงาน

ขามชาตทไมไดลงทะเบยน

การตตราและการเลอกปฏบต ความแตกตางทางเพศภาวะ รวมถงการละเมดสทธอนามยการเจรญพนธ

ซงแมจะลดลงไปบางแลว แตกยงคงมอยและสงผลกระทบเชงลบตอผตดเชอฯ และผทไดรบผลกระทบจากเอดส

ในขณะทการตตราและเลอกปฏบตในประชากรบางกลมกเปนขอจำกดในการเขาถงบรการ

การมงสเปาหมายของการไมตตราและเลอกปฏบต เปนแนวทางททำใหประชากรทกกลมสามารถเขาถง

บรการทงดานปองกนและการดแลรกษาไดทวถงและเทาเทยม และดวยยทธศาสตรทมงเนนประสทธผลและ

ประสทธภาพ กจะสงผลสมฤทธในการสเปาหมายการไมมผตดเชอฯรายใหม และสเปาหมายไมมการเสยชวต

เนองจากเอดส ในขณะทการลดจำนวนผตดเชอฯรายใหมลงไดมากๆ กจะทำใหประเทศมโอกาสทจะสนบสนน

ทรพยากรในการใหการดแลรกษาไดอยางทวถง

๑๑

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ดวยเหตน ในระยะ ๓ ป ตงแต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ ประเทศไทยจงไดกำหนดพนธกจสำคญดานเอดส

พรอมกบทมเททรพยากรทกดาน สวสยทศน “เปาหมายทเปนศนย” และกำหนดเปาหมายแนวทางทำงานในป

พ.ศ.๒๕๕๙ ดงน

วสยทศนสเปาหมายทเปนศนย

๑. ไมมผตดเชอเอชไอวรายใหม

๒. ไมมการเสยชวตเนองจากเอดส

๓. ไมมการตตราและเลอกปฏบต

เปาหมายป พ.ศ. ๒๕๕๙

๑.๑ จำนวนผตดเชอฯ รายใหมลดลง ๒ ใน ๓ จากทคาดประมาณ

๑.๒ อตราการตดเชอฯ เมอแรกเกดนอยกวารอยละ ๒

๒.๑ ผตดเชอฯ ทกคนในแผนดนไทยไดรบความคมครองทางสงคมและ

เขาถงการดแล รกษา ทมคณภาพ อยางเทาเทยมกน

๒.๒ จำนวนผเสยชวตจากเอดสลดลงจากป พ.ศ.๒๕๕๕ มากกวารอยละ ๕๐

๒.๓ จำนวนผตดเชอฯ เสยชวตเนองจากวณโรคลดลงจากป พ.ศ.๒๕๕๕

มากกวารอยละ ๕๐

๓.๑ กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกนรกษา

ดแล และบรการรฐสาธารณะอนๆ ไดรบการแกไข

๓.๒ การทำงานเอดสทกดานมประเดนทเกยวเนองกบการเคารพ

สทธมนษยชน และสนองตอบตอความจำเพาะกบเพศภาวะ

๓.๓ จำนวนการถกเลอกปฏบตหรอการละเมดสทธของผตดเชอฯ และ

กลมประชากรเปาหมายหลก ลดลงจากป พ.ศ.๒๕๕๕ ไมนอยกวา

รอยละ ๕๐

๒. แนวคดหลกของยทธศาสตร ดวยวสยทศนและเปาหมายทมงสเปาหมายทเปนศนย มแนวคดหลก ๖ ประการทถอวาเปนองคประกอบ

สำคญในการผลกดน และสนบสนน ใหยทธศาสตรนดำเนนไปไดตามทศทางทกำหนด แนวคดหลกทง ๖ ประการ

ประกอบดวย

การสรางความเปนธรรมในสงคม ซงหมายรวมการเคารพ คมครอง และเตมเตม สทธทพงมพงไดรบ

และมความเทาเทยมทางเพศ

กระบวนทศนของการทำงานดานเอดสทมประชาชนเปนศนยกลาง และตองเปนการทำงานเอดสในมต

ใหมทกาวขามจากการเปนโรคและความเจบปวยไปสการสงเสรมการมคณภาพชวตทด

การมงเนนเปาหมายการทำงานทชดเจน และคำนงถงประสทธภาพและประสทธผล โดยมการตดตาม

การทำงานรวมกน

การสรางภาวะผนำและการเปนเจาของ ดวยการรวมกนกำหนดทศทางการทำงานเอดส การจดหา

ทรพยากรใหเพยงพอ ตอเนอง และยงยน

การเสรมสรางพลงและการรคณคาในตวเองใหแกประชาชน

การทำงานรวมกบภาคเครอขาย เพมประสทธภาพของความสำเรจ โดยการผนกการทำงานรวมกนของ

ภาครฐ ภาคประชาสงคม และภาคธรกจ

๑.

๒.

๓.

๔.

๕.

๖.

๑๒

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

หลกการสำคญทจะทำใหการดำเนนงานประสบผลสำเรจ คอการสรางความรวมรบผดชอบ และความ

เปนเจาของ ใหเกดขนกบทกฝายทเกยวของในทกระดบ ดวยกระบวนการตางๆ เชน การเสรมสรางพลงและการรคณ

คาในตวเองใหแกประชาชน ใหสามารถบรหารจดการสขภาพ การถายโอนความรบผดชอบบางสวนจากภาครฐ ไปส

ชมชนและผทไดรบผลกระทบโดยตรงจากเอดส ขณะเดยวกน ภาครฐกใหการสนบสนนทองถนในการพฒนาศกยภาพ

และจดสรรทรพยากรทมอยมาแกไขปญหาของตนเองอยางมประสทธภาพ โดยการทำงานรวมกบภาคเครอขายตางๆ

ทงน ในกระบวนการทำงานเพอแกไขปญหาจะตองยนอยบนหลกการของการสรางความเปนธรรมในสงคม โดยการ

เคารพ คมครอง และเตมเตม สทธทพงมพงไดรบ มความเทาเทยมทางเพศ สทธทางเพศ สทธอนามยการเจรญพนธ

และ สทธมนษยชน รวมทงจะตองเปนการทำงานทปรบเปลยนมมมองเดมทถอวา เอดสเปนเรองของการเปนโรคและ

ความเจบปวยมาเปนเรองของการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตของประชากรเปนหลก โดยเฉพาะอยางยงผทไดรบ

ผลกระทบโดยตรงจากเอดส

๓. ทศทางยทธศาสตรและยทธศาสตร ความสำเรจในการปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศไทยในหลายทศวรรษทผานมา เปนผลจากการ

กำหนดยทธศาสตรสำคญในการแกไขปญหาอยางตอเนอง การทรฐใหการสนบสนนอยางจรงจง การจดสรรงบประมาณท

เพยงพอ รวมถงความรวมมอในการปฏบตงานอยางเขมแขงจากทกฝายทเกยวของ องคประกอบเหลานมสวนสำคญใน

การพลกผนสถานการณการระบาดของการตดเชอเอชไอวใหดขน และสรางผลกระทบเชงบวกใหแกชวตผคนทไดรบ

ผลกระทบจากเอดส ทงในระดบชมชนและประเทศชาต

โครงการทรจกกนดทสดในชวงทศวรรษแรกของการปองกน คอ “โครงการถงยางอนามย ๑๐๐ เปอรเซนต”

และมโครงการอนๆ ทเกดขนตามมาในชวงหลง อาท การใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯโดยไมคดคาบรการ การลด

การถายทอดเชอฯจากแมสลก เปนตน อยางไรกตามจากสถานการณทผานมามทงทประสบความสำเรจ และทยง

ปรากฏวาการระบาดของการตดเชอเอชไอวไมไดลดลงในประชากรบางกลม จงมคำถามสำคญททกภาคสวนตองรวมกน

คนหาคำตอบวา การมงสเปาหมายทเปนศนย ในป พ.ศ.๒๕๕๙ นน “มอะไรบางทประเทศไทย ทำไดดแลวและควร

ตองทำตอไป และอะไรทจะตองทำขนใหมเพอนำไปสการเปลยนแปลงทจะสงผลให ไมมผตดเชอฯรายใหม ไมมการ

เสยชวตเนองจากเอดส และไมมการตตราและเลอกปฏบต”

จากคำถามสำคญขางตน นำมาสการทบทวนและกำหนดทศทางของยทธศาสตรวาจำเปนตองม ๒ ทศทาง

หลก อนไดแก “การทำสงทดอยแลวใหดยงขน” กบ “การสรางนวตกรรมและการเปลยนแปลงทตองสงผลตอการ

พลกผนสถานการณทแรงพอ” เพอใหเกดการเปลยนแปลงและเกดผลดงกลาว

การทำสงทดอยแลวใหดยงขน หมายถง “การผสมผสาน และทำใหมาตรการและแผนงานทดอยเดมมคณภาพ

และเขมขนมากขน จะนำสความยงยนไดในทสด” อาท แผนงานปองกนการถายทอดเชอฯจากแมสลก แผนงานดแล

รกษาผตดเชอฯ ในขณะทความเขมขนจะอยททศทางของยทธศาสตร การสรางนวตกรรมและการเปลยนแปลง ทตอง

สงผลตอการพลกผนสถานการณทแรงพอ ทศทางยทธศาสตรประการหลงนจงใหความสำคญกบเรองทตองกำหนด

อยางชดเจนวามอะไรทจำเปนตองเปลยนแปลง และยงไมไดดำเนนการ ซงยทธศาสตรทง ๒ ทศทาง จะตอง

สอดประสานเกอหนนใหเกดผลตามเปาหมาย และใชเปนบรรทดฐานในการกำหนดแผนงานหลกในการดำเนนงาน

ปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศ อกทงใชเปนแนวทางในการจดทำแผนปฏบตการเพอขยายการดำเนนงาน

ในทกระดบ รวมทงใชเปนแนวทางในการจดลำดบความสำคญเพอจดสรรงบประมาณ

๑๓

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ความเชอมโยงระหวางแนวคดหลกการ และทศทางของยทธศาสตรการมงสเปาหมายทศนย แสดงในแผนภาพ

ดงน

เปาหมายทเปนศนย

ไมมผตดเชอเอชไอวรายใหม ไมมการเสยชวตเนองจากเอดส ไมมการตตราและเลอกปฏบต

ทศทางยทธศาสตร

นวตกรรม และการเปลยนแปลง การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพ เขมขน

และมความยงยน

การสรางความ

เปนธรรมในสงคม

(Social justice)

หมายรวมถงการ

เคารพ คมครอง

และเตมเตม สทธท

พงมพงไดรบ และ

มความเทาเทยม

ทางเพศ

การเสรมสราง

พลง (people

inclusive)

การเสรมสรางพลง

และคณคาภายใน

ของคนและชมชน

ในการบรหาร

จดการสขภาพ

ตนเองบนพนฐาน

การเคารพ

สทธมนษยชน

ประชาชนเปน

ศนยกลาง

(People

centered)

การทำงานเอดส

ในมตใหมท

กาวขามจากการ

เปนโรคและ

ความเจบปวยไปส

การสงเสรมการม

คณภาพชวตทด

ภาวะผนำและ

การเปนเจาของ

(Leadership

and Locally

owned

responses)

การรวมกน

กำหนดทศทาง

การทำงานเอดส

การจดหา

ทรพยากรเพยงพอ

ตอเนองและยงยน

มงเนนเปาหมาย

(Increase focus)

การมงเนน

เปาหมายทชดเจน

มงเนน

ประสทธภาพและ

ประสทธผล

โดยการตดตาม

การทำงาน

รวมกนของภาค

ทกภาคสวน

ภาคการทำงาน

(Partnership)

การเพม

ประสทธภาพ

ของความสำเรจ

โดยการผนก

การทำงาน

รวมกนของ

ภาครฐ

ภาคประชาสงคม

และภาคธรกจ

ปจจยสำคญตอความสำเรจในการแปลงยทธศาสตรสการปฏบตทเปนจรง คอ การขบเคลอนจากผนำในระดบ

ประเทศและการบรหารจดการทเหมาะสม ทจะนำไปสการแปลงยทธศาสตรฯเปนกลยทธและกลวธในการทำงาน

ตลอดจนการกำกบใหหนวยงานและองคกรททำงานเอดสขยายการดำเนนงานในแนวทางทสอดคลองกบยทธศาสตรฯ

และมปฏบตการทเขมแขงจรงจง ควบคกบการตดตามและประเมนสถานการณทางระบาดวทยาและการเปลยนแปลง

บรบททางสงคมทไวพอ รวมถงประสทธผลของยทธศาสตรในแตละหวงเวลา ลวนเปนองคประกอบและกลไกทจะ

ผลกดนนำประเทศไทยไปสเปาหมายทเปนศนยไดในทสด

แนวคดหลกของยทธศาสตร

๑๔

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๓.๑ ทศทางยทธศาสตร “นวตกรรมและการเปลยนแปลง” ยทธศาสตรภายใตทศทางน มงเนน“การเปลยนแปลง” และ “การสรางนวตกรรม” ยทธศาสตรการ

เปลยนแปลง เปนสวนทตระหนกถงขอเทจจรงทเปนอยในปจจบน แลวเสนอแนวทางใหมในการทำงาน ไดแก การ

เปลยนแปลงทเกยวของกบการกระจายอำนาจ ทมแนวโนมของการถายโอนภารกจใหองคกรปกครองสวนทองถนม

บทบาทในการจดบรการสาธารณะมากขน การเปลยนแปลงการบรหารและระบบงบประมาณ ตลอดจนการดำเนนงาน

มาตรการเชงปองกนทมความแตกตาง หรอกระทงการจดลำดบความสำคญและเนนเปาหมายในการใชทรพยากร รวมถง

การจดใหมขอมลเชงประจกษทสามารถนำไปใชประโยชนในการกำหนดนโยบายหรอแผนงานทงในระดบชาตและ

ระดบทองถน สวน ยทธศาสตรทเปนนวตกรรม เปนการนำเทคโนโลยใหมมาใชในการปองกนการตดเชอฯ การพฒนา

กลไกใหมดานการบรหารงบประมาณและทรพยากรอน รวมถงการกำหนดกรอบความรบผดชอบงานแบบใหมทสอดคลอง

กบกรอบยทธศาสตรทสามารถรบมอกบความทาทายใหมๆ ทจะเกดขนในอนาคต

ทศทางยทธศาสตรนวตกรรมและการเปลยนแปลงประกอบดวย ๔ ยทธศาสตร โดยมมาตรการ พรอมกบ

เปาหมายของแตละยทธศาสตร โดยสรปดงตาราง ตอไปน

ยทธศาสตร ๑ : เรงรดขยายการดำเนนงานการปองกนทรอบดาน ดวยชดบรการทไดมาตรฐานบนฐานของการ

คมครองสทธมนษยชนและมความละเอยดออนเรองเพศภาวะและเพศวถใหครอบคลมประชากรทมพฤตกรรมเสยง

และคาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯ รายใหมมากทสด

ยทธศาสตร ๒ : เรงรดขยายการดำเนนงานการปกปองทางสงคมและปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทางกฎหมาย

ทมความสำคญตอการปองกนและการดแลรกษา

เปาหมาย

เปาหมาย

มาตรการ

มาตรการ

บรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน

บรณาการและรอบดาน ครอบคลมอยางนอย

รอยละ ๘๐ ของประชากรไทยและตางชาต

ในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบ

ชาย และผใชยาเสพตดดวยวธฉด ทอยใน

พนทเปาหมายเรงรด

กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการ

ใหบรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน

บรณาการและรอบดาน มการทบทวน

และแกไข

มการนำกฎหมายและนโยบายทสนบสนนการ

ปองกนและดแลรกษาไปดำเนนการอยางม

ประสทธภาพ

มการขบเคลอนกลไกการคมครองสทธ

แกประชากรกลมหลกๆ ทไดรบผลกระทบ

โดยเฉพาะในพนทเปาหมายเรงรด

กำหนดพนทเปาหมายการเรงรด โดยพจารณาทงบรบท

พนทและลกษณะประชากรเปาหมายโดยเฉพาะกลม

ประชากรทมพฤตกรรมเสยงและมจำนวนการตดเชอฯ

รายใหมมากทสด

เพมประสทธภาพและความครอบคลมในการ

ดำเนนงานใหมความเขมขน

นำเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการปองกน

เปลยนแปลงกฎหมาย ระเบยบปฏบตและนโยบายทเปน

อปสรรคตอการเขาถงบรการปองกนและดแลรกษา

เรงรดการนำนโยบายทสงเสรมสภาวะแวดลอมทเออตอ

การปองกนและการดแลรกษาไปใชใหกวางขวาง

จดตงและสนบสนนกลไกการคมครองสทธมนษยชน แก

ประชากรกลมเปาหมายหลกๆ ทไดรบผลกระทบจากเอดส

๒.๑

๒.๒

๒.๓

๑.๑

๑.๒

๑.๓

๑๕

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

เปาหมาย

เปาหมาย

มาตรการ

มาตรการ

พนทเปาหมายเรงรด มการวางแผนและ

ดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสโดย

ใชทรพยากรในพนทอยางมประสทธภาพ

มการใชขอมลเชงยทธศาสตร และขอมล

เชงประจกษในการวางแผนปองกนและแกไข

ปญหาเอดส กำกบตดตามการดำเนนงาน

ปองกนเอชไอว และเอดส ทงในระดบ

ประเทศ เขต จงหวด และทองถน

วางระบบการดำเนนงานรวมกนของหนวยงานภาครฐ

ภาคประชาสงคมและภาคธรกจ สำหรบการขยายการ

ดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

สรางเสรมสมรรถนะและพฒนาศกยภาพของพนท

เพอเปนหลกประกนในการใหบรการทไดมาตรฐาน

และมคณภาพ

พฒนาระบบการรวบรวมและการรายงานขอมลเชง

ยทธศาสตรสำหรบพนท เพอนำมาใชในการพฒนาการ

ดำเนนงาน

สรางระบบการประเมนผลเพอใหมขอมลทมคณภาพและ

เพยงพอทจะนำไปใชพฒนานโยบายและการดำเนนการ

ไดจรงและมประสทธภาพ

สงเสรมการทำวจยทมลกษณะเปนการพฒนาองคความร

ใหม เพอใหสามารถนำเอาวธการและเทคโนโลยสมยใหม

ในการปองกน ดแลรกษาทมประสทธภาพมาประกอบใน

การจดทำแผนปฏบตการ

๓.๑

๓.๒

๔.๑

๔.๒

๔.๓

ยทธศาสตร ๓ : เพมความรวมรบผดชอบและเปนเจาของรวมในระดบประเทศ จงหวดและทองถน ในการขยาย

การดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศ

ยทธศาสตร ๔ : พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหาเอดสใน

ทกระดบ

๑๖

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

เรงรดขยายการดำเนนงานการปองกนทรอบดาน ดวยชดบรการทไดมาตรฐานบนฐาน

ของการคมครองสทธมนษยชนและมความละเอยดออนเรองเพศภาวะและเพศวถ ให

ครอบคลมประชากรทมพฤตกรรมเสยงและคาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯ รายใหมมากทสด

ยทธศาสตร ๑ :

เนองจากสถานการณการระบาดของการตดเชอฯ ในแตละจงหวดมความแตกตางกน ผลจากการคาดประมาณ

จำนวนการตดเชอฯรายใหม พบวา ๒ ใน ๓ ของการตดเชอฯรายใหม เกดขนใน ๓๑ จงหวด และการตดเชอฯรายใหม ม

จำนวนมากทสดในเขตเมองใหญ ไดแก จำนวนผตดเชอฯรายใหม ในกรงเทพมหานคร คดเปน รอยละ ๒๕ ของจำนวน

ผตดเชอฯรายใหมทงหมด ดงนนเปาหมายการดำเนนงานของยทธศาสตรหลกในการปองกนจะมงเนนทพนทเหลาน

ทคาดวาจะมจำนวนผตดเชอฯ รายใหมมากทสด ในชวงป พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙

เปาหมาย

บรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน บรณาการและรอบดาน ครอบคลมอยางนอยรอยละ ๘๐ ของประชากรไทยและ

ตางชาต ในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย ผใชยาเสพตดดวยวธฉด ทอยในพนทเปาหมายเรงรด

มาตรการ ๑.๑ กำหนดพนทเปาหมายการเรงรด โดยพจารณาทงบรบทพนทและลกษณะประชากรเปาหมายโดยเฉพาะ

กลมประชากรทมพฤตกรรมเสยงและคาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯรายใหมมากทสด กลาวคอ

มงเนนการดำเนนงานทเขมขนในพนททคาดวาจะมการตดเชอฯ รายใหม รวมแลวอยางนอยรอยละ ๖๕

ของจำนวนผตดเชอฯ รายใหมทงหมด

มงเนนการดำเนนงานในกลมประชากรทมภาวะเปราะบางตอการตดเชอเอชไอว ใหครอบคลมอยางนอย

รอยละ ๘๐ ของประชากรกลมเปาหมาย ไดแก กลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย ผใช

ยาเสพตดดวยวธฉด และคของกลมดงกลาว ตลอดจนคของผตดเชอฯ ทมผลเลอดตาง

๑.๑.๑

๑.๑.๒

แนวทางการดำเนนงาน

ตามสมมตฐานวาหากสามารถลดการตดเชอฯ รายใหมในกลมประชากรและในพนทดงกลาวไดกจะสามารถ

ลดการตดเชอฯในภาพรวมของประเทศไดตามเปาหมายทกำหนด เพราะจากขอมลการคาดประมาณพบวา การตดเชอฯ

รายใหมมากกวารอยละ ๙๐ เกดจากการตดเชอฯ ในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย ผใชยาเสพตดดวย

วธฉด และจากคเพศสมพนธทมผลเลอดตาง ดงนนการทจะสามารถกาวไปถงเปาหมายทเปนศนยไดนน ประเทศไทย

จำเปนจะตองมงเนนการทำงานในกลมประชากรเหลานเปนหลก โดยใหบรการทมความจำเปนอยางครบถวน ทงเชง

ปรมาณและคณภาพ นอกจากนยงตองใหความใสใจเปนพเศษสำหรบกลมประชากรทอยในทณฑสถาน เรอนจำ และ

สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน โดยจดใหมบรการในลกษณะและมาตรฐานเดยวกน ควบคกบใหความสำคญกบ

การปองกนการถายทอดเชอฯกบค โดยการขยายบรการใหการปรกษาและตรวจการตดเชอเอชไอวโดยสมครใจ (Voluntary

Counseling and Testing: VCT) และการตรวจการตดเชอฯดวยกระบวนการเรมตนใหขอมลจากผใหบรการ (Provider-

initated HIV Counseling and Testing: PICT) การใหบรการปรกษาแกค และใหการรกษาแตเนนๆ เมอรวาตดเชอฯ

พรอมกนไปดวย

๑๗

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

มาตรการ ๑.๒ เพมประสทธภาพและความครอบคลมในการดำเนนงานใหมความเขมขน โดย

สรางมาตรฐาน และพฒนามาตรการปองกนทมคณภาพและมความจำเพาะกบประชากรกลมเปาหมาย

สนบสนนใหองคการพฒนาเอกชน และกลมประชากรเปาหมายเปนผดำเนนงาน เพอใหเขาถงกลมได

มากขน

เพมงบประมาณดานการปองกนใหเพยงพอ และพจารณารปแบบใหมในการจดการดานการเงนทสามารถ

ทำใหการดำเนนงานมความตอเนอง และสนบสนนการทำงานโดยหนวยงานในทกภาคสวนทงภาครฐ

ภาคประชาสงคม และชมชน อาทการจดเปนกองทนการปองกนการตดเชอ เอชไอวระดบประเทศ

๑.๒.๑

๑.๒.๒

๑.๒.๓

แนวทางการดำเนนงาน

จากประสบการณทผานมา ภาคประชาสงคมสามารถเขาถงกลมประชากรเปาหมายหลก ไดแก กลมพนกงานบรการ

ชายมเพศสมพนธกบชาย และผใชยาเสพตดดวยวธฉด ไดดและประสบผลสำเรจในการดำเนนมาตรการปองกนในกลม

ดงกลาว ดงนน เพอขยายบรการปองกนใหเพยงพอและครอบคลม จงควรสนบสนนใหภาคประชาสงคมเปนผดำเนนการ

โดยชดบรการปองกนทจดใหแกกลมประชากรเปาหมายหลกนน ตองไดมาตรฐานและมคณภาพ อยางนอยตอง

ประกอบดวย การสอสารโดยกลมเพอนเพอปรบเปลยนพฤตกรรม การสงเสรมและการแจกจายถงยางอนามย

สารหลอลน และเขมกบกระบอกฉดยาปลอดเชอรวมบรการอนในมาตรการลดอนตรายจากการใชยาเสพตดสำหรบ

ผใชยาเสพตดดวยวธฉด การตรวจรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ การใหคำปรกษาและตรวจการตดเชอฯ การสราง

สภาวะแวดลอมทสงเสรมการปองกน การสรางความเปนเจาของในการดำเนนงานของชมชน รวมทงการมระบบตดตาม

และประเมนผลทมประสทธภาพ

ดวยเปาหมายลดการตดเชอฯรายใหมลง ๒ ใน ๓ จากทคาดประมาณ เปนเปาหมายททาทายและตองการ

การดำเนนงานทเขมขนและตอเนอง จงจำเปนจะตองจดระบบการบรหารจดการดานการเงนและงบประมาณในรปแบบใหม

เชน การจดใหมกองทนการปองกนระดบประเทศ ซงอาจไดรบงบประมาณมาจากหลายแหลง ทงงบประมาณประจำป

ของประเทศ งบประมาณการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคจาก สปสช. สสส. และจากองคกรทนตางประเทศ แลว

จดใหเปนลกษณะกองทน ทมกระบวนการจดจางหนวยงานตางๆทงภาครฐและภาคประชาสงคมเพอดำเนนกจกรรม

และโครงการตางๆ โดยภาครฐทำหนาทดแลการดำเนนงานใหไดมาตรฐาน

มาตรการ ๑.๓ นำเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการปองกน โดย

ผสมผสานการรกษาดวยยาตานไวรสฯ เมอรวาตดเชอฯ ทนท (Treatment as Prevention) หรอ

การปองกนการตดเชอฯ ดวยการใหยาตานไวรสฯ กอนสมผสเชอฯ (Pre-Exposure Prophylaxis) กบ

มาตรการปองกนพนฐาน

ประยกตใชกระบวนการปฏบตการทดในการมสวนรวม (Good Participatory Practice: GPP) ในการ

วจยปฏบตการสำหรบมาตรการปองกนดานชวการแพทย

๑.๓.๑

๑.๓.๒

แนวทางการดำเนนงาน

ความทาทายสำคญประการหนงในการปองกนการตดเชอฯ คอการนำเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการปองกน ซง

คาดวาในระยะ ๓ ปขางหนา ประเทศจะมการนำเทคโนโลยใหมมาใช ไดแก การตรวจและรกษาทนทไมวาจะมระดบ

ภมตานทานเทาใดโดยวตถประสงคเพอการปองกนดวย การใหยาตานไวรสฯกอนการสมผสเชอฯ การใชสารไมโครบไซด

การใชวคซนทดลอง การขลบอวยวะเพศชาย

๑๘

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ในการนำเทคโนโลยมาใชทตองมการวจยเชงปฏบตการจะตองใชหลกการปฏบตทดในการมสวนรวม (GPP) ใน

การวจยนนๆ อยางเขมงวด เพอเปนหลกประกนวาทกฝายทมสวนไดสวนเสยจะมสวนรวมอยางจรงจง ทงนหลกการ

สำคญในการดำเนนงานมาตรการปองกน ตองทำใหเกดความมนใจในเรองการรกษาความลบ การไดรบการยนยอม

พรอมใจในการเขารวมกจกรรม การควบคมและการประกนคณภาพ ตลอดจนการตดตามและประเมนผล

อนง การใหการปรกษาและตรวจการตดเชอเอชไอว เปนบรการพนฐานสำคญในการนำเทคโนโลยใหมมาใช

การขยายบรการตรวจการตดเชอฯใหกวางขวาง และเพอใหรสถานภาพการตดเชอฯแตเนนๆ จำเปนตองพจารณามาตรการ

การใหบรการปรกษาและตรวจการตดเชอฯ โดยผใหบรการเปนผเรมตนกระบวนการ (PICT) ซงตองมการเชอมประสาน

กนทงระบบ และแผนปฏบตการตองกำหนดทกขนตอนของการทำงานทจำเปนเอาไวอยางชดเจน รวมถงวธการตรวจ

ทสามารถบอกผลไดภายในวนทตรวจ

เรงรดขยายการดำเนนงานใหการปกปองทางสงคมและปรบเปลยนสภาวะแวดลอม

ทางกฎหมายทมความสำคญตอการปองกนและการดแลรกษา

ยทธศาสตร ๒ :

เปาหมาย

กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการใหบรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน บรณาการและรอบดาน มการ

ทบทวนและแกไข

มการนำกฎหมายและนโยบายทสนบสนนการปองกนและดแลรกษาไปดำเนนการอยางมประสทธภาพ

มการขบเคลอนกลไกการคมครองสทธแกประชากรกลมหลกๆ ทไดรบผลกระทบ โดยเฉพาะในพนทเปาหมายเรงรด

มาตรการ ๒.๑ เปลยนแปลงกฎหมาย ระเบยบปฏบตและนโยบายทเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกนและ

ดแลรกษา โดย

สรางมาตรการลดทอนความเปนอาชญากรรมทเกยวของกบการใชยาเสพตด และการใหบรการทางเพศ

เปลยนแปลงกฎหมาย และนโยบายใหเออตอการเขาถงบรการทจำเปนอยางเพยงพอสำหรบ

ผทไมมสญชาตไทย

สรางหลกประกนการเขาถงบรการอยางทวถง สำหรบประชากรทกเพศและทกกลมอาย โดยเฉพาะ

อยางยงสำหรบบรการใหการปรกษาและตรวจการตดเชอฯ ใหแกกลมเยาวชน

๒.๑.๑

๒.๑.๒

๒.๑.๓

แนวทางการดำเนนงาน

การแบงกลมคนทางสงคม ความไมเทาเทยมและการกดกนแบงแยก เปนปจจยหนงทกระตนการระบาดของการ

ตดเชอเอชไอวในประเทศไทย การตตราผตดเชอฯ และกลมประชากรบางกลมจากภาวะแวดลอมและเงอนไขทางกฎหมาย

หรอนโยบายทชวยคมครองใหเขาถงบรการ เปนอปสรรคททกฝายตองนำมาพจารณาเพอทำใหประเทศไทยสามารถกาวส

เปาหมายทเปนศนยตามทกำหนดไวใหได จงจำเปนตองทบทวน พจารณาปรบเปลยนแกไขหรอยกเลกกฎหมายหรอ

นโยบายทเปนอปสรรคสำคญสำหรบประชากรทกกลมทกวยในการเขาถงบรการปองกนและดแลรกษา แผนปฏบตการ

ในสวนน จะตองระบปจจยและขนตอนสำคญตางๆ ทคาดวาจะชวยผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงเชงนโยบาย และการ

แกไขกฎหมาย รวมทงการสรางภาคในรปแบบใหมระหวางผออกกฎหมายและผใชกฎหมายใหเออตอการคมครองสทธ

มนษยชนและเขาถงความเปนธรรมของคนในสงคม และเพอปองกนการเลอกปฏบต

๑๙

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ในสวนของการบงคบใชกฎหมายในเกอบทกกรณ ประกอบกบการปรบเปลยนธรกจบรการ มสวนอยางมาก

ในการลดโอกาสในการเขาถงบรการปองกนและดแลรกษาของพนกงานบรการทงชายและหญง ชายมเพศสมพนธกบชาย

และสาวประเภทสอง

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ.๒๕๒๒ กำหนดใหการผลต การเสพ การครอบครอง และการขาย

ยาเสพตดทกประเภท ถอเปนการกระทำทผดกฎหมายและมบทลงโทษ การกำหนดบทลงโทษในคดทเกยวของกบ

ยาเสพตดไดใหอำนาจแกเจาพนกงานคอนขางมาก ซงสวนใหญเปนตำรวจ ทจะบงคบใชกฎหมายและสามารถทำไดตงแต

การตรวจคน จบกม และตรวจปสสาวะเพอหาสารเสพตด แมวาพระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด

พ.ศ.๒๕๔๕ จะไดใชแนวทางใหมเพอปรบเปลยนมมมองเกยวกบผเสพยา โดยใหถอวาเปนผปวยทจำเปนตองไดรบการ

บำบดรกษา แตกไมสามารถทำใหการดำเนนมาตรการลดอนตรายจากการใชยาเสพตดเปนไปไดจรง ตราบเทาทการ

บงคบกฎหมายโดยมบทลงโทษยงคงเปนแรงจงใจใหมการจบกมผใชยาเสพตด

ในสวนของกลมแรงงานขามชาต การทภาครฐยงคงมนโยบายทไมชดเจน และมการปรบเปลยนนโยบายบอยครง

โดยเฉพาะผทลกลอบเขาประเทศและกลมชาตพนธทไมมสญชาตไทย ทำใหภาครฐออกกฎระเบยบปฏบตเกยวกบการเขา

ประเทศ การอยอาศย และการเคลอนยายเชงพนทของประชากรกลมน ซงกฎระเบยบปฏบตดงกลาวมผลกระทบเชงลบ

อยางมากตอการเขาถงบรการสขภาพ รวมถงบรการปองกนและการดแลรกษา

สำหรบเยาวชนทอายนอยกวา ๑๘ ป กไดรบผลกระทบจากขอกำหนดทางกฎหมาย ในเรองทตองไดรบ

ความยนยอมจากพอแมหรอผปกครอง กอนการรบบรการปรกษาและตรวจการตดเชอฯ การตรวจรกษาโรคตดตอทาง

เพศสมพนธ ซงไดกลายเปนอปสรรคสำคญตอเยาวชนในการเขาถงบรการทจำเปน

ในกลมผหญงและเดกซงเปนกลมประชากรทมความเปราะบางตอการตดเชอฯ เพราะถกละเมดและตองเผชญ

กบความรนแรงทกรปแบบ อนเปนผลพวงจากอคตทเกยวเนองจากเพศภาวะ ซงหากมการพจารณานำอนสญญาวา

ดวยการขจดการเลอกปฏบตตอผหญงและเดกมาประกอบเปนแนวทางในการใหบรการดานเอดส จะทำใหทงกลมผหญง

และเดกไดรบการคมครองและเขาถงบรการดแลรกษาเพมมากขน

มาตรการ ๒.๒ เรงรดการนำนโยบายทสงเสรมสภาวะแวดลอมทเออตอการปองกนและดแลรกษาไปใชใหกวางขวาง

แนวทางการดำเนนงาน

ในชวงระยะเวลาทผานมา คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส ไดประกาศ

แนวปฏบตแหงชาตวาดวยการบรหารจดการเอดสในสถานททำงาน ทสงเสรมใหสถานททำงานทงหนวยงานภาครฐและ

เอกชน กำหนดนโยบายและแผนปฏบตการในการปองกนและดแลกรณพนกงานตดเชอฯ โดยใชหลกการเคารพสทธ

มนษยชน หากแตการดำเนนงานตามแนวปฏบตนยงไมครอบคลม โดยเฉพาะในหนวยงานภาครฐ ซงยงมไดมการ

ดำเนนการอยางจรงจง คณะอนกรรมการและคณะทำงานทแตงตงขนจะตองหากลไกการสงเสรมการดำเนนงานตาม

ประกาศนใหมประสทธภาพ ในทำนองเดยวกน กรณทจะมการกำหนดนโยบายหรอระเบยบกฎเกณฑตางๆ ทสงเสรม

สภาวะแวดลอมทเออตอการปองกนและดแลรกษา จำเปนอยางยงทตองกำหนดกลไกการนำไปปฏบต และมการ

ตดตามการดำเนนงาน เพอใหมการนำไปใชอยางกวางขวาง

๒๐

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

มาตรการ ๒.๓ จดตงและสนบสนนกลไกการคมครองสทธมนษยชน แกประชากรกลมเปาหมายหลกทไดรบผลกระทบ

จากเอดส

แนวทางการดำเนนงาน

ประชากรกลมเปาหมายหลก ไดแก ผตดเชอฯ พนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย ผใชยาเสพตดดวย

วธฉด มกถกละเมดสทธในหลายรปแบบ แมวาจะมกฎหมาย รวมทงนโยบายทเนนการใหบรการอยางเทาเทยมและ

ปราศจากอคตแลวกตาม ดงนน ยทธศาสตรนจงมงหวงทจะใหมการจดตงและสนบสนนใหเกดกลไกการคมครองสทธ

มนษยชนแกประชากรกลมหลกๆ ทไดรบผลกระทบ โดยเฉพาะอยางยงในระดบพนท เพอใหคำปรกษา ใหคำแนะนำ

และใหความชวยเหลอทางดานกฎหมายในกรณทจำเปน

เพมความรวมรบผดชอบและเปนเจาของรวมในระดบประเทศ จงหวดและทองถน

ในการขยายการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศ

ยทธศาสตร ๓ :

เปาหมาย

พนทเปาหมายเรงรด มการวางแผนและดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสโดยใชทรพยากรในพนทอยางม

ประสทธภาพ

มาตรการ ๓.๑ วางระบบการดำเนนงานรวมกนของหนวยงานภาครฐ ภาคประชาสงคมและภาคธรกจ สำหรบการขยาย

การดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส โดย

กำหนดมาตรการปองกนและแกไขปญหาเอดสตามมาตรฐานใหเปนภารกจประจำ และบรรจไวในแผน

พฒนาทองถน

บรณาการการทำงาน โดยใชตวชวดทมเปาหมายรวมกน (Joint Key Performance Indicator:

Joint KPI) เปนแนวทางในการวางแผนดำเนนการและตดตามประเมนผลรวมกนของหนวยงานทงใน

ระดบประเทศ เขต จงหวดและทองถน

สงเสรม สนบสนน การพฒนาความเปนหนสวนระหวางผปฏบตงานภาครฐ ภาคประชาสงคม และ

ภาคธรกจ

จดใหมระบบสรางแรงจงใจใหองคกรภาคธรกจ ภาคเอกชน รวมเปนหนสวนในการทำงานเอดสใน

ระบบมาตรฐาน (ISO) มความรวมรบผดชอบตอสงคม (CSR) หรอการสรางแรงจงใจในรปแบบตางๆ

อาทเชน การไดรบการยกเวนภาษ เปนตน

๓.๑.๑

๓.๑.๒

๓.๑.๓

๓.๑.๔

แนวทางการดำเนนงาน

การขยายการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสในแตละพนท โดยการนำและการเปนเจาของทองถน

เปนกญแจสำคญททำใหการเดนไปสเปาหมายทเปนศนย ประสบผลสำเรจได นบตงแตการปฏรประบบราชการของ

ประเทศไทย ทเรมกระจายอำนาจสทองถนในป พ.ศ.๒๕๔๕ และสงผลใหการจดสรรงบประมาณการทำงานเอดสจาก

สวนกลางไปยงพนทลดลงอยางมากตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๘ จนถงปจจบน การทบทวนและกำหนดมาตรฐานการดำเนนงาน

ปองกนและแกไขปญหาเอดสทเปนมาตรการพนฐานจากสวนกลาง จะชวยขยายการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหา

เอดสโดยองคกรปกครองสวนทองถนไดครอบคลมมากขน

๒๑

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

การใชกลไกตางๆ ไดแก ตวชวดรวม (Joint KPIs) ทงในระดบสวนกลางและพนท การบรรจแผนงานเอดส

ในแผนพฒนาพนททงระดบจงหวด และระดบทองถน ตลอดจนการมระบบสรางแรงจงใจใหภาคธรกจเขามาเปนภาค

ในการทำงาน เหลานจะมสวนสรางเสรมใหเกดความรสกรวมและความเปนเจาของใหแกทกฝายในการปองกนและแกไข

ปญหาเอดสในทกระดบ

มาตรการ ๓.๒ สรางเสรมสมรรถนะและพฒนาศกยภาพของพนท เพอเปนหลกประกนในการใหบรการทไดมาตรฐาน

และมคณภาพ โดย

จดตงและพฒนาบรการชวยเหลอทางวชาการอยางจรงจงทงในระดบประเทศ ระดบจงหวด และระดบ

ทองถน

พฒนามาตรฐานของมาตรการการดำเนนงานปองกน กระบวนการจดจาง กำกบ ตรวจสอบการ

ดำเนนงานใหไดคณภาพ

พฒนาและดำเนนการระบบประกนคณภาพ และควบคมคณภาพ ของการดำเนนงานปองกนและแกไข

ปญหาเอดส

๓.๒.๑

๓.๒.๒

๓.๒.๓

แนวทางการดำเนนงาน

การสรางความเปนเจาของ และการเปนผนำในการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสใหเกดขนในแตละ

ทองถนไดนน จำเปนตองพฒนาศกยภาพของจงหวดและทองถน ทงในสวนของความเขาใจในสถานการณปญหาเอดส

และสถานการณการดำเนนงานของพนท เพอทำใหจดลำดบความสำคญและวางแผนการดำเนนงานไดเหมาะสมกบพนท

การจดทำแผนปฏบตการในแตละพนทจะตองแปลงยทธศาสตรไปสกจกรรมทเหมาะสมกบบรบทของพนทนนๆ

จงตองพฒนาใหมกระบวนการสรางเสรมศกยภาพใหแกจงหวดและทองถนทเปนระบบอยางตอเนองและมคณภาพ

การพฒนามาตรฐานของการดำเนนงาน โดยเฉพาะอยางยงในการปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมประชากร

เปาหมายหลก ไดแก กลมชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการ ผใชยาดวยวธฉด และคทมผลเลอดตาง นอกจากจะ

นำไปใชในการพฒนาบรการใหความชวยเหลอทางวชาการแกผดำเนนงานทงภาครฐและภาคประชาสงคมแลว ยงสามารถ

นำไปประกอบการพฒนามาตรฐานกระบวนการจดจาง การประกนคณภาพและพฒนาระบบควบคมคณภาพการดำเนนงาน

เพอใหหนวยงานทงสวนกลาง จงหวดและองคกรปกครองสวนทองถนใชเปนเครองมอในการจดสรรทรพยากรไดอยางม

ประสทธภาพและประสทธผล

ยทธศาสตร ๔ : พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหา

เอดสในทกระดบ ขอมลเชงยทธศาสตรในทน หมายถงขอมลเชงประจกษทใชในการตดสนใจวางแผนและกำหนดแผนงาน/

โครงการในทกระดบ อกทงตองเปนขอมลทสามารถนำมาใชเสรมสรางความเขมแขงและยกระดบคณภาพระบบบรการ

สขภาพของประเทศ การวางแผนโดยใชขอมลเชงประจกษและการกำกบตดตามการเปลยนแปลงจากผลการดำเนนงาน

อยางทนเวลา เปนสวนสำคญทจะทำใหเกดความมนใจวามาตรการตางๆ ทดำเนนการสอดคลองกบสถานการณจรง

และจะไดผลตามความคาดหวง

การวเคราะหสถานการณและเงอนไขตางๆ ในระดบพนทอยางรอบดานและความสามารถในการตดตามผลการ

ดำเนนการในภาพรวมไดด เปนหวใจของขอมลเชงยทธศาสตรใน ๓ ปขางหนา ทจะทำใหเพมผลสมฤทธในการแกไข

๒๒

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ปญหาเอดส และชวยใหการกำหนดมาตรการมความจำเพาะกบพนทมากขน อกทงยงชวยสรางใหเกดความรสกความเปน

เจาของของหนวยงานในระดบจงหวดและทองถน สงผลตอความยงยนของการดำเนนงาน

การพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรในยทธศาสตรฯ ฉบบนยงหมายถงการพฒนาและการใชขอมลทรอบดาน

ผสมผสานอยางสมดลทงขอมลดานระบาดวทยา ขอมลการกำกบตดตามการดำเนนงาน ขอมลดานการจดการตนทนและ

ประสทธภาพการดำเนนการ และความเขาใจบรบททางเศรษฐกจ สงคม การเมองและพฤตกรรม

เปาหมาย

มการใชขอมลเชงยทธศาสตร และขอมลเชงประจกษในการวางแผนการแกไขปญหาเอดส และกำกบตดตามการ

ดำเนนมาตรการปองกนเอชไอวและเอดส ทงในระดบประเทศ เขต จงหวด และทองถน

มาตรการ ๔.๑ พฒนาระบบการรวบรวมและการรายงานขอมลเชงยทธศาสตรสำหรบพนท เพอนำมาใชในการ

ดำเนนงาน

บรณาการระบบขอมลการกำกบตดตาม ระบบการรายงานรวมทงเพมการเขาถงและใชขอมลระหวาง

ระบบใหมากขน

ทำใหขอมลเชงยทธศาสตรระดบพนทมความพรอมใชและเปนระบบทเปนมตรกบผใช ภายใตแนวคด:

“รสถานการณปญหาเอดส และสถานการณการดำเนนงาน (Know Your Epidemic, Know Your

Response)”

๔.๑.๑

๔.๑.๒

แนวทางการดำเนนงาน

ประเทศไทยไดพฒนาและเกบขอมลเกยวกบเอชไอวและเอดสอยางตอเนอง แตพบวาขอมลยงคงกระจดกระจาย

และมความยงยากตอการนำมาใช การรวบรวมขอมลจากหลากหลายระบบใหเปนระบบทมความพรอมใช จงเปนสงทม

ความสำคญ ดงนนเพอใหมหลกประกนทงในระดบชาต ระดบเขต และระดบจงหวดหรอระดบยอยลงมา ใหสามารถ

เขาใจแบบแผนของการระบาดของการตดเชอเอชไอวทชดเจน รวมทงแสดงผลของการดำเนนงานในภาพรวมได จำเปน

ตองกำหนดแนวทางเพอใหเกดการพฒนารวมทงใหมการบรณาการการเกบและบรหารขอมลจากระบบตางๆ ใหอยใน

รปแบบทเอออำนวยใหสามารถใชขอมลระหวางระบบไดมากขน ระบบขอมลหลกๆ ไดแก

ขอมลดานการใหบรการจากสถานพยาบาล เชน ขอมลเกยวกบการใหคำปรกษาและตรวจการตดเชอ

เอชไอว, การตรวจรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ, การรกษาดวยยาตานไวรสฯ, การปองกนการตดเชอฯ

เมอแรกเกด

ขอมลการดำเนนงานเชงรกทดำเนนการโดยผใหบรการในชมชนและภาคประชาสงคม ทงการปองกน การ

รกษา และการดแลทงผใหญและเดกทไดรบผลกระทบจากเอดส

ระบบการเฝาระวงการระบาดของการตดเชอเอชไอว ทงระดบความชก อบตการณใหมและการคาดประมาณ

การแพรระบาด การศกษาแบบแผนการรบและถายทอดเชอฯ

ขอมลทงเชงปรมาณและคณภาพเรองการตตราและการเลอกปฏบตและขอมลเกยวกบผลกระทบทเกดจาก

การกระทำความรนแรงทางเพศ รวมทงขอมลทสามารถจำแนกในกลมประชากรเฉพาะ ไดแก ผตดเชอ

ชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการชายและหญง ผใชยาเสพตดดวยวธฉด และอน ๆ

๑.

๒.

๓.

๔.

ขอมลการตดตามการดำเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหาเอดสทรอบดาน จำเปนตองมขอมล ๓ สวน

ประกอบกน กลาวคอ การตดตามผลกระทบ การตดตามผลลพธ และผลผลต โดยนำมาวเคราะห แปลผลและเชอมโยงถง

ความเปนเหตเปนผลซงกนและกนเพอใหแสดงภาพหรอใหคำตอบทชดเจน ทงนประเทศไทยมการพฒนาและเปนตวอยาง

๒๓

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทดใหกบหลายประเทศในการพฒนาระบบขอมลการตดตามผลกระทบและผลลพธ ไดแก ระบบการเฝาระวงการ

ตดเชอเอชไอวและพฤตกรรมเสยง การเจบปวยและการตาย แตอยางไรกดในยทธศาสตรนตองการใหมการพฒนาและ

สงเสรมระบบการตดตามการดำเนนงานระดบผลผลตดานการปองกนทเขมขนและดำเนนการในทกระดบ

สวนระบบขอมลจากสถานพยาบาลทมความกาวหนามากอยแลว การสงเสรมใหหนวยบรการและพนทเขาถงและ

ใชประโยชนขอมลของตนเอง เปนจดเนนในชวง ๓ ปของยทธศาสตรฯ ขอมลดงกลาวเปนขอมลทใชในการพฒนาการ

ดำเนนและคณภาพการปฏบตการและการบรการไดอยางสมำเสมอ นอกจากนยงชวยเพมความรสกเปนเจาของและชวย

ปรบปรงคณภาพของขอมลในภาพรวม

นอกจากน จะสงเสรมการพฒนาเครองมอทเปนนวตกรรมและงายตอผใชและขยายการนำเครองมอทพฒนาแลว

ไดแก HIVQUAL และ STIQUAL ไปใชเพอกำกบคณภาพการบรการในสถานพยาบาลและการดำเนนการในชมชนท

ครอบคลมเรองการปองกน การดแลรกษาและการใหความชวยเหลอแกผไดรบผลกระทบ

มาตรการ ๔.๒ สรางระบบการประเมนผล เพอใหมขอมลทมคณภาพและเพยงพอทจะนำไปใชพฒนานโยบายและ

การดำเนนการไดจรงและมประสทธภาพ

แนวทางการดำเนนงาน

ยทธศาสตรน มงหวงทจะใหมขอมลเชงประจกษเพอเพมประสทธผลและประสทธภาพของการดำเนนการให

เกดประโยชนสงสด เปนขอมลทชวยดานบรหารจดการเพอการดำเนนการอยางยงยนและบรหารทรพยากรอยางม

ประสทธภาพโดยเฉพาะงบประมาณในการขยายการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

การประเมนผลนบวาเปนงานทจำเปนอยางยงทจะตองมไวเพอทใชเปนแหลงอางอง และใหขอเสนอแนะใน

การปรบปรงการดำเนนงาน เพราะการประเมนผลจะชใหเหนสถานภาพการดำเนนงานวาดำเนนการไปไดดมากนอย

เพยงใด เหมาะสมหรอไม เกดผลกระทบโดยรวมอยางไรบาง

การประเมนผลและการศกษาเชงเศรษฐศาสตร เชน การวเคราะหคาใชจาย การวเคราะหความคมทนและ

ตนทนประสทธผล ของมาตรการทเปนมาตรฐาน เปนสงสำคญสำหรบการบรหารจดการโครงการ การระดมทรพยากร

และการจดสรรทรพยากรทเหมาะสมสอดคลองกบบรบททางสงคมและเศรษฐกจในยคปจจบน ซงตองคำนงถงความ

คมคา ประหยด และเกดประโยชนสงสด

มาตรการ ๔.๓ สงเสรมการทำวจยทมลกษณะเปนการพฒนาองคความรใหมททนสมย เพอใหสามารถนำเอาวธการและ

เทคโนโลยสมยใหม ในการปองกน ดแลรกษาทมประสทธภาพมาประกอบในการจดทำแผนปฏบตการ

แนวทางการดำเนนงาน

ประเทศไทยเปนทรจกกนดในฐานะทเปนหองทดลองปฏบตการระดบโลก ทมการดำเนนการวจยใหมๆ ท

ทนสมย เพอเสาะแสวงหาองคความรใหมทเกยวของกบเอชไอวและเอดส อาท วคซนเอดสทดลอง ไมโครบไซด การรกษา

เพอการปองกนและอนๆ อกหลายโครงการ ในขณะทประเทศเองกไดทำหนาทและแสดงบทบาทดานนอยางตอเนองเพอ

ผลตองคความรใหแกประชาคมโลก ยทธศาสตรนจงมงหวงใหมการนำความรใหมซงไดจากการวจยเกยวกบเทคโนโลย

แบบใหมมาใชกบระบบบรการทมอยแลว หรอระบบบรการทควรจดใหมขนในอนาคต เพอสามารถนำมาปฏบตและแกไข

ปญหาไดมประสทธภาพไดดขน ในมาตรการนรวมถงการจดใหมการเผยแพรองคความรใหมอยางเปนระบบตอเนองและ

อยางกวางขวางแกผดำเนนการในทกภาคสวน

๒๔

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๓.๒ ทศทางยทธศาสตร “การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและแผนงานปจจบน

มคณภาพ เขมขน และมความยงยน”

ยทธศาสตร ๕ : ยกระดบคณภาพมาตรการและแผนงานทมอยเดมใหเขมขนและบรณาการ

ยทธศาสตรน มเปาหมายเพอผสมผสาน สรางความเขมขน และเพมคณภาพใหแกมาตรการทประเทศทำได

กวางขวางอยแลว รวมถงมาตรการทจะกอใหเกดประโยชนมากขนจากการปรบปรงการบรหารจดการและการจดสรร

ทรพยากรของหนวยงานภาครฐทรบผดชอบ

มาตรการในยทธศาสตรนมลกษณะของการผสมผสาน ทมงเนนการจดการการดำเนนงานทมความแตกตาง

จากเดม เพอเพมประสทธภาพ และมการบรณาการทเหมาะสม เปนการพฒนาและกำกบใหการดำเนนงานตามมาตรการ

ตางๆ เปนไปตามมาตรฐานและสรางความเขมแขงในการใชเทคโนโลยใหมเพอการจดบรการ ตลอดจนลดชองวาง

ดานบคลากร โดยการจดงบลงทนในการพฒนาศกยภาพของผปฏบตงาน

ลกษณะของการกำหนดยทธศาสตรน เปนการใหแนวทางแกผปฏบตงานเพอใชในการพจารณาประเดนหรอ

มาตรการและบรการทควรทำใหเกดประโยชนเตมท และผนวกรวมกบแผนงานทเกยวของใหมความเขมขนและม

คณภาพมากขน โดยจดเปนงาน ๘ กลม ประกอบดวย

๑. การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด

๒. การปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชน

๓. การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

๔. การบรการโลหตปลอดภย

๕. การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอแกผตดเชอเอชไอว

๖. การดแลและชวยเหลอเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

๗. การลดการตตราและการเลอกปฏบต

๘. การสอสารสาธารณะ

๕.๑ การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด

วตถประสงค มาตรการ

เพอเพมการเขาถงบรการปองกนการตดเชอฯ

เมอแรกเกด ใหครอบคลมกลมหญงตง

ครรภทกชาตพนธทอยบนผนแผนดนไทย

เพอผสมผสานงานบรการปองกนการตดเชอฯ

เมอแรกเกดกบแผนงานบรการอนามยการ

เจรญพนธ

๑.

๒.

จดบรการปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด ใหครอบคลม

กลมหญงตงครรภทกชาตพนธทอยบนผนแผนดนไทย

สงเสรมให สามหรอค มสวนรวมในการรบรขอมลการ

ปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด ผานกระบวนใหบรการ

ใหการปรกษาและบรการอนามยการเจรญพนธ

สงเสรมใหนำเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารสมย

ใหมมาใชในการเพมประสทธภาพของการใหบรการ

•

•

•

๒๕

วตถประสงคและมาตรการของงานแตละกลม มดงน

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๕.๒ การปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชน

๕.๓ การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

๕.๔ บรการโลหตปลอดภย

วตถประสงค

วตถประสงค

วตถประสงค

มาตรการ

มาตรการ

มาตรการ

เพอสงเสรมใหโรงเรยนจดการเรยนรเรอง

เพศศกษาและอนามยการเจรญพนธทได

ตามมาตรฐานและขอกำหนด

เพอจดใหมบรการปองกนการตดเชอเอชไอว

และโรคตดตอทางเพศสมพนธทจำเปนและ

ตอบสนองตอความตองการของกลมเยาวชน

เพอสงเสรมความปลอดภยเมอมเพศสมพนธ

ในกลมเยาวชน

เพอเพมการเขาถงการใชถงยางอนามยใน

ทกระดบ

โลหตรบบรจาคไดรบการคดกรองเอชไอว

ดวยวธการทมการควบคมคณภาพ

การใชโลหตและสวนประกอบของโลหตเพอ

การรกษาผปวยมความเหมาะสม

๑.

๒.

๓.

๑.

๑.

๒.

ดำเนนการประกนและรบรองคณภาพโรงเรยนทสามารถ

จดการเรยนรเรองเพศศกษาและอนามยการเจรญพนธ

จดระบบบรการแบบผสมผสานทเปนมตรแกเยาวชนทงใน

และนอกสถานศกษาใหมมาตรฐาน โดยบรณาการทงเรอง

อนามยการเจรญพนธ อนามยวยรน สขภาวะทางเพศ และ

เอดส โดยการมสวนรวมของเยาวชนในแนวทางของการ

สรางความเขมแขงใหกบเยาวชน

บรณาการใหการปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเยาวชน

เปนสวนหนงของแผนงานเยาวชน

ใชเทคโนโลยสารสนเทศ และชองทางการสอสารททนสมย

สำหรบการใหบรการทมประสทธภาพมากขน

ปรบเปลยนภาพลกษณและเจตคตตอถงยางอนามยใหเปน

อปกรณสขอนามยเพอความปลอดภยและสขภาวะทางเพศ

ระดมความรวมมอทกภาคสวนทงภาครฐ เอกชน องคกร

ปกครองสวนทองถน ทกระดบในการบรหารจดการถงยาง

อนามยใหเปนสวสดการครอบคลมทกพนท

สรางฐานขอมลเชงกลยทธทสะทอนความตองการใชถงยาง

อนามย การจดหาหรอจดใหม การเขาถง และการใช

ถงยางอนามยของประชาชน เพอนำมาสการตดสนใจใน

มาตรการสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

พฒนาการคดเลอกผบรจาคโลหตและตรวจโลหตทกหนวย

ใหไดตามมาตรฐาน

ใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศบรหารจดการฐานขอมล

จดระบบการใชโลหตและสวนประกอบของโลหตเพอการ

รกษาผปวยใหเหมาะสมตามความจำเปน รวมทงพจารณา

ทางเลอกอนในการลดการใชโลหตในการรกษา

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

๒๖

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

๕.๕ การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอแกผตดเชอฯ

๕.๖ การดแลและชวยเหลอเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

๕.๗ การลดการตตราและเลอกปฏบต

วตถประสงค

วตถประสงค

วตถประสงค

มาตรการ

มาตรการ

มาตรการ

ผตดเชอฯ ในระบบประกนสขภาพทกระบบ

ไดรบบรการดแลรกษาดวยมาตรฐาน

เดยวกน

ผตดเชอฯ และครอบครวตลอดจนผทไดรบ

ผลกระทบจากเอดสไดรบการดแลอยางเปน

องครวม

เพอใหเดกไดรบผลกระทบจากเอดสและ

เดกทมภาวะเปราะบางไดรบชดบรการ

สขภาพและการคมครองทางสงคมทม

ความละเอยดออนในเรองเอชไอว

เพอสรางความเขาใจและตระหนกตอการ

เคารพ ปกปอง คมครองสทธมนษยชน และ

ความแตกตางหลากหลายทางเพศภาวะ เพศ

วถ ใหกบผใหบรการและประชาชนในระดบ

ชมชน

เพอสงเสรมการใหบรการสขภาพและ

๑.

๒.

๑.

๑.

๒.

ผสมผสานการดแลรกษาผตดเชอฯ ทกประเภทหลกประกน

สขภาพ ใหมคณภาพเปนมาตรฐานเดยวและเชอมตอกนได

อยางมประสทธภาพ

สรางความเขมแขงและบรณาการการทำงานและการให

บรการโดยเครอขายผตดเชอฯ เขาสระบบการปองกนและ

การรกษาอยางตอเนอง

จดบรการดแลรกษาและชวยเหลอทเพยงพอและเออตอ

การเขาถงงายใหแกผตดเชอฯ และกลมทไดรบผลกระทบ

จากเอดส

สงเสรมใหผตดเชอฯ รสถานภาพการตดเชอฯ ของตนเอง

โดยสมครใจ และสามารถเขาสการดแลรกษาไดอยาง

รวดเรว

พฒนาชดบรการมาตรฐานสำหรบเดกทเปราะบาง

รวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

บรณาการและสรางความเขมแขงของระบบปกปอง

คมครองทางสงคม ระบบบรการสขภาพ และระบบชมชน

เพอเพมประสทธภาพของบรการสำหรบกลมเดกท

เปราะบางรวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดสทงระดบ

นโยบายและระดบปฏบตการ

จดระบบขอมลเชงยทธศาสตรทงในสวนกลาง จงหวด

อำเภอ ตำบลและชมชน เพอพฒนาการใหบรการเดก

ทเปราะบางรวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

สรางโอกาสในการเรยนรและการฝกอบรมทเปนการ

สงเสรมความเขาใจเรองสทธมนษยชนขนพนฐาน สทธทาง

เพศ และความเสมอภาคระหวางเพศ แกบคลากร

สาธารณสขและผเกยวของหลกอยางตอเนอง

พฒนาเครองมอและจดระบบการตดตามการลดการตตรา

การเลอกปฏบต และการขจดการกระทำความรนแรงจาก

•

•

•

•

•

•

•

•

•

๒๗

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

แนวทางการดำเนนงานและประเดนสำคญตามมาตรการเพอใหบรรลวตถประสงคของ

แตละกลมงาน รายละเอยดดงน

๑. การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด เพอเพมการเขาถงบรการปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด ใหครอบคลมกลมหญงตงครรภ

ทกชาตพนธทอยบนผนแผนดนไทย

เพอผสมผสานงานบรการปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด กบแผนงานบรการอนามยการเจรญพนธ

จดบรการปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด ใหครอบคลมกลมหญงตงครรภทกชาตพนธทอย

บนผนแผนดนไทย

สงเสรมให สามหรอค มสวนรวมในการรบรขอมลการปองกนการตดเชอฯ เมอแรกเกด ผาน

กระบวนการใหบรการใหการปรกษา และบรการอนามยการเจรญพนธ

สงเสรมใหนำเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารสมยใหมมาใชในการเพมประสทธภาพ

ของการใหบรการ

๑.

๒.

•

•

•

วตถประสงค :

มาตรการ :

ความสำเรจของแผนงานลดการถายทอดเชอฯ จากแมสลก ทดำเนนการในประเทศไทยไดรบการยอมรบระดบ

นานาชาตในฐานะเปนตวอยางของปฏบตการทด (Best Practice) โครงการนสามารถใหบรการครอบคลมประชากร

เปาหมายไดมากถงรอยละ ๙๗ ซงนาจะมความเปนไปไดอยางยงวาจะไมมเดกตดเชอฯ เมอแรกเกด แตทงน ยงม

บรการทควรเพมคณภาพเพอใหเกดประโยชนเตมทไดแก บรการใหการปรกษาแบบคแกทงคเพศสมพนธทยงไมตดเชอฯ

๕.๘ การสอสารสาธารณะ

วตถประสงค มาตรการ

เพอปรบเปลยนทศนคตของสงคมและ

สงเสรมใหมความเขาใจทนำไปสการ

สนบสนนการดำเนนงานปองกนและแกไข

เอดสของประเทศสเปาหมายทเปนศนย

บรการใหการปรกษาทกประเภทแกทกคน

ปราศจากอคต ไมมการตตราและเลอก

ปฏบต และอยบนพนฐานการเคารพสทธ

มนษยชน ความแตกตางทางเพศภาวะ

เพศวถ และศกดศรความเปนมนษยท

เทาเทยมกน

๑.

จดทำแผนการสอสารสาธารณะทสนบสนนการดำเนนงาน

ปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศทมงสเปาหมาย

ทเปนศนย

พฒนาหนวยประสานงานกลางในการสอสารสาธารณะ

เรองเอชไอวและเอดส

ความแตกตางทางเพศภาวะ ทงในระดบประเทศและพนท

สอสารสาธารณะในสงคมเชงกวาง เพอปรบเปลยนทศนคต

ความเชอ และสงเสรมใหสงคมมความร ความเขาใจตอ

เรองสทธมนษยชน และการเคารพสทธฯ

สรางความเขมแขงใหกบกลมประชากรทไดรบผลกระทบ

จากการถกละเมด ตตรา เลอกปฏบต ใหมความรความ

เขาใจในเรองสทธมนษยชนและเขาถงบรการปกปองและ

คมครองสทธฯ

•

•

•

•

๒๘

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

วตถประสงค :

มาตรการ :

เพอสงเสรมใหโรงเรยนมการจดการเรยนรเรองเพศศกษาและอนามยการเจรญพนธทได

ตามมาตรฐานและขอกำหนด

เพอจดใหมบรการปองกนการตดเชอเอชไอวและโรคตดตอทางเพศสมพนธทจำเปนและ

ตอบสนองตอความตองการของกลมเยาวชน

เพอสงเสรมความปลอดภยเมอมเพศสมพนธในกลมเยาวชน

ดำเนนการประกนและรบรองคณภาพโรงเรยนทสามารถจดการเรยนรเรองเพศศกษาและ

อนามยการเจรญพนธ

จดระบบบรการแบบผสมผสานทเปนมตรแกเยาวชนทงในและนอกสถานศกษาใหม

มาตรฐาน โดยบรณาการทงเรองอนามยการเจรญพนธ อนามยวยรน สขภาวะทางเพศ เอดส

โดยการมสวนรวมของเยาวชนในแนวทางของการสรางความเขมแขงใหกบเยาวชน

บรณาการใหการปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเยาวชนเปนสวนหนงของแผนงาน

เยาวชน

ใชเทคโนโลยสารสนเทศ และชองทางการสอสารททนสมย สำหรบการใหบรการทม

ประสทธภาพมากขน

๑.

๒.

๓.

•

•

•

•

วยรนถอวาเปนชวงทมการเปลยนผานสำคญในหลายมตดวยกน ทงชวตโดยรวม สขภาพและพฒนาการดาน

เศรษฐกจและสงคม มขอมลเชงประจกษ พบวาประชากรกลมนไดรบผลกระทบจากการมเพศสมพนธทไมปลอดภย

เชน โรคตดตอทางเพศสมพนธ เอชไอว การตงครรภโดยไมไดวางแผน และความรนแรง ตลอดเวลาทผานมา แมจะม

การดำเนนการเรองเพศศกษา ทกษะชวต แกกลมเดกและเยาวชนทงทอยในโรงเรยนและนอกโรงเรยน แตกยงไม

ครอบคลม และไมเหนผลชดเจนเทาทควร

ในชวงเวลาของยทธศาสตรฉบบน มงหวงใหประเทศจดการเรยนการสอนเพศศกษา ทกษะชวต และอนามย

การเจรญพนธ ทมมาตรฐานและดำเนนการอยางมคณภาพทเหมาะสมในแตละชวงวยใหครอบคลมสถานศกษาทกระดบ

ในขณะทตองจดบรการปองกนการตดเชอเอชไอวและโรคตดตอทางเพศสมพนธ ตลอดจนบรการอนามยการเจรญพนธ

ทจำเปนและตอบสนองตอความตองการทจำเพาะกบแตละกลมทงในระบบและนอกระบบการศกษา ทมโอกาสของ

และคเพศสมพนธทฝายใดฝายหนงตดเชอฯ โดยเนนเรองการรบและถายทอดเชอฯ และการสรางความเขาใจเรองสทธ

ทางเพศของผตดเชอฯ ตลอดจนการรณรงคอยางเขมขนเพอใหฝายชายมสวนรวมในการลดการตดเชอฯ ของเดกเมอ

แรกเกด

นอกจากนตองพจารณาลดเงอนไขและอปสรรคของการมารบบรการฝากครรภในกลมแมทตดเชอฯ โดย

เฉพาะทเกดจากการถกตตราทงทเกดจากตนเอง ครอบครว สงคม และผใหบรการ ควบคกบเพมโอกาสในการเขาถง

บรการในพนททมลกษณะเฉพาะทเปนอปสรรค อาท พนท ๓ จงหวดชายแดนภาคใต พนทสงทการคมนาคม

ไมสะดวก ควบคไปกบการสงเสรมใหมการใชชองทางการสอสารสมยใหม เพอเพมประสทธภาพของงานบรการ และ

การเตมเตมชองวางในเรองการตดตามเดกหลงคลอด เหลานลวนชวยใหแผนงานในการปองกนและลดการตดเชอฯ

เมอแรกเกดมความเขมแขงมากขน

๒. การปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชน

๒๙

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

การตดเชอฯ อาท การมคเพศสมพนธหลายคน การมเพศสมพนธระหวางชาย การมเพศสมพนธโดยมสงตอบแทน

หรอการใชยาเสพตด โดยจดใหเปนบรการทมลกษณะทเปนมตรกบเดกและเยาวชน เพอใหเดกและเยาวชนสามารถใช

บรการไดอยางกวางขวาง รวมถงการพจารณานำเทคโนโลยทนสมยดานการสอสารมาใชเพอชวยปรบปรงบรการใหดขน

ดวยเหตทลกษณะของปญหาในเดกและเยาวชนมกมความเกยวเนองและเชอมโยงกน การบรณาการการ

ปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชนเปนสวนหนงของแผนงานเยาวชน รวมกบการเสรมสรางความเขมแขง

ใหกบเดกและเยาวชนในการมสวนรวมในการกำหนดแผนงานรวมถงการนำแผนงานไปปฏบต จงเปนเงอนไขสำคญ

ของการเพมประสทธภาพและประสทธผลของการปองกนและแกไขปญหาเอดสในกลมเดกและเยาวชน

๓. การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

ในขณะทโครงการถงยางอนามย ๑๐๐% ประสบผลสำเรจอยางมากในการปองกนการตดเชอฯในบรบทของ

สถานบรการทางเพศ ทมอตราการใชถงยางอนามยสงถงรอยละ ๙๕ แตการใชถงยางอนามยในกลมเยาวชน และกลม

ประชากรทมคเพศสมพนธประจำ ยงอยในระดบตำ ทงน เพราะถงยางอนามยถกมองในเชงตตราวาเปนอปกรณการ

ปองกนการตดเชอเฉพาะกลมผทมความเสยงทางเพศสงเทานน การสงเสรมใหใชถงยางอนามย เพอปองกนการตงครรภ

เพอปองกนการตดโรคตดตอทางเพศสมพนธ และเพอสขภาวะทางเพศ นบวามนอยมาก นอกจากนน ภาครฐยงไม

สามารถสนบสนนโครงการถงยางอนามย ๑๐๐% ใหขยายครอบคลมทวทงประเทศ ได จากสถานการณดงกลาวน

ทำใหตองแสวงหาทางเลอกอนๆ เชน การสนบสนนงบประมาณจากองคกรปกครองสวนทองถน หรอจากภาค ภาครฐ

และภาคเอกชน

ยทธศาสตรน มงหวงจะใหเกดการเขาถงบรการอยางทวถง และมถงยางอนามยทมคณภาพ โดยใหเหมาะสม

กบบรบทของกลมประชากรเปาหมาย วถชวต และสามารถตอบสนองความตองการของผใชโดยมระบบการบรหาร

จดการทเหมาะสม โดย ลดการตตราการใชถงยางอนามย โดยสรางภาพลกษณใหมวาถงยางอนามย เปนอปกรณ

สำคญ สำหรบสขภาวะทางเพศและอนามยการเจรญพนธ และจดระบบการบรหารจดการ เรองถงยางอนามย โดยม

ภาค ภาครฐ ภาคเอกชน เกยวของในทกระดบ เพอเปนหลกประกนใหถงยางอนามยและสารหลอลนมพรอมใช ม

คณภาพ และใหมทางเลอกสำหรบชายและหญง รวมถงจดระบบขอมลเชงยทธศาสตร เกยวกบ ความตองการใช การใช

การจดหาถงยางอนามย ราคาทสามารถซอหาได และการเขาถง เพอใชเปนฐานขอมลเพอการตดสนใจในการจดการ

แผนงานเกยวกบถงยางอนามย

เพอเพมการเขาถงการใชถงยางอนามยในทกระดบ

ปรบเปลยนภาพลกษณและเจตคตตอถงยางอนามยใหเปนอปกรณสขอนามย เพอความ

ปลอดภยและสขภาวะทางเพศ

ระดมความรวมมอทกภาคสวนทงภาครฐ เอกชน องคกรปกครองสวนทองถน ทกระดบ ใน

การบรหารจดการถงยางอนามยใหเปนสวสดการครอบคลมทกพนท

สรางฐานขอมลเชงกลยทธทสะทอนความตองการใชถงยางอนามย การจดหาหรอจดใหม

การเขาถง และการใชถงยางอนามยของประชาชน เพอนำมาสการตดสนใจในมาตรการ

สงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

๑.

•

•

•

วตถประสงค :

มาตรการ :

๓๐

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

การพฒนาบรการโลหตปลอดภยตามมาตรฐานสากลและใหมความครอบคลมทวประเทศ จะตองดำเนนการ

ใหครอบคลมทง ๔ ดาน ประกอบดวยการคดเลอก คดกรองและสมภาษณผบรจาคโลหตกอนการบรจาค การใหความร

ความเขาใจทถกตองแกประชาชนวาไมควรบรจาคโลหตเพอพสจนวาตนเองตดเชอฯหรอไม การจดใหมระบบเทคโนโลย

สารสนเทศทบนทกประวตการบรจาคโลหตไดอยางถกตองและสามารถสอบกลบยอนหลงไดอยางมประสทธภาพ และ

การตรวจคดกรองโลหตบรจาคทกหนวย ๒ วธ ไดแกการตรวจดวยเทคนคทางนำเหลองวทยาและการตรวจดวยเทคนค

Nucleic acid amplification technology (NAT) โดยจะขยายใหตรวจทวประเทศในเวลา ๓ ปขางหนา ในปจจบน

การตรวจทง ๒ วธดำเนนการเฉพาะทศนยบรการโลหตแหงชาต สภากาชาดไทยในกรงเทพฯ สาขาบรการโลหต

ทกแหงในกรงเทพฯ โรงพยาบาลมหาวทยาลยทกแหง โรงพยาบาลเอกชน และโรงพยาบาลของรฐบางแหง

แมวาจะมความเขมงวดในการตรวจคดกรองโลหตบรจาค หากแตการพจารณาใชโลหตหรอสวนประกอบของ

โลหตตามความจำเปน รวมถงการพจารณาทางเลอกอน อาทการใชโลหตตนเองกรณการผาตดทไมฉกเฉน (Autologous

blood transfusion) เปนตน

๕. การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอแกผตดเชอฯ

โลหตรบบรจาคไดรบการคดกรองเอชไอวดวยวธการทมการควบคมคณภาพ

การใชโลหตและสวนประกอบของโลหตเพอการรกษาผปวยมความเหมาะสม

พฒนาการคดเลอกผบรจาคโลหตและตรวจโลหตทกหนวยใหไดตามมาตรฐาน

ใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศบรหารจดการฐานขอมล

จดระบบการใชโลหตและสวนประกอบของโลหตเพอการรกษาผปวยใหเหมาะสมตามความ

จำเปน รวมทงพจารณาทางเลอกอนเพอลดการใชโลหตบรจาค

ผตดเชอฯ ในระบบประกนสขภาพทกระบบไดรบบรการดแลรกษาดวยมาตรฐานเดยวกน

ผตดเชอฯ ครอบครว และผทไดรบผลกระทบ ไดรบการดแลอยางเปนองครวม

ผสมผสานการดแลรกษาผตดเชอฯ ทกประเภทหลกประกนสขภาพ ใหมคณภาพเปนมาตรฐาน

เดยวและเชอมตอกนไดอยางมประสทธภาพ

สรางความเขมแขงและบรณาการการทำงานและการใหบรการโดยเครอขายผตดเชอฯ เขาส

ระบบการปองกนและการรกษาอยางตอเนอง

จดบรการดแลรกษาและชวยเหลอทเพยงพอและเออตอการเขาถงไดโดยงาย ใหแกผตดเชอฯ

และกลมทไดรบผลกระทบจากเอดส

สงเสรมใหผตดเชอฯ รสถานภาพการตดเชอฯ ของตนเองมากขน และสามารถเขาสการดแล

รกษาไดอยางรวดเรว

๑.

๒.

•

•

•

๑.

๒.

•

•

•

•

วตถประสงค :

มาตรการ :

วตถประสงค :

มาตรการ :

๓๑

๔. การบรการโลหตปลอดภย

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

การรกษาและดแลผตดเชอฯ ในประเทศไทย ถอวาเปนงานทประสบความสำเรจคอนขางมาก โดยเฉพาะ

ระบบบรการสขภาพทเขมแขงจนสามารถใหบรการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ไดครอบคลมมากกวารอยละ ๗๐ ทงน

การผลตยาตานไวรสฯ ในประเทศ (ภายใตการนำมาตรการบงคบใชสทธในการนำเขาหรอผลตยาทตดสทธบตร) ทำให

ราคายาถกลง และสามารถจดบรการยาตานไวรสฯ ใหกบผตดเชอฯ ทเปนคนไทยไดครอบคลมมากขน คนไทยทตดเชอฯ

ทกคนไมวาจะอยในระบบประกนสขภาพใด มสทธรบการรกษาดวยยาตานไวรสฯ โดยไมตองเสยคาใชจาย อยางไรกตาม

ยงคงตองการการผสมผสานใหเกณฑการดแลรกษาผตดเชอฯ ทอยภายใตระบบประกนสขภาพทแตกตางกน มคณภาพ

และมาตรฐานเดยวกน อาท การเลอกสตรยา การปรบสตรยาในกรณตางๆ และการสงเสรมการกนยาอยางตอเนอง

สมำเสมอ เปนตน และการเชอมตอระบบการบรการและขอมลระหวางระบบประกนสขภาพกนไดอยางมประสทธภาพ

ซงจะเปนอกชองทางหนงทชวยใหการบรหารจดการมประสทธภาพและเพมการเขาถงการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ได

อยางเทาเทยม

นอกจากนน ควรคำนงถงการพฒนาระบบบรการสำหรบกลมเปาหมายทยงเขาไมถงการดแลรกษาไดแก

คนไทยทไมมเลข ๑๓ หลกซงตองการพสจนสทธเปนเวลานาน กลมแรงงานขามชาตซงสทธการรกษายงไมครอบคลม

การรกษาดวยยาตานไวรสฯ และประชากรขามชาตทไมไดจดทะเบยน

ผลจากบรการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ในอกดานหนงคอ ผรบบรการมจำนวนเพมมากขนเนองจากยาตาน

ไวรสฯ ทำใหผตดเชอฯ มอายยนยาวขน การดแลรกษามความซบซอนมากขน เชนเดยวกบโรคเรอรงอนๆ การปรบ

กระบวนการดแลโดยสหวชาชพ ตลอดจนภาคประชาสงคม รวมถงการทำใหผตดเชอฯ สามารถดแลตนเองไดมากขน

เปนสงทตองพจารณาอยางจรงจง เพอสงผลใหคงคณภาพการดแลรกษาไดอยางแทจรง ทงการตดตามความสมำเสมอ

ของการกนยา การรกษาผลขางเคยงจากยา การคดกรองโรคและการดแลรกษาโรคทเกดรวมตางๆ อยางสมำเสมอ

เชน โรคตดเชอฉวยโอกาส โดยเฉพาะอยางยงโรควณโรค ตบอกเสบบและซ มะเรงปากมดลกและทวารหนก รวมไปถง

การสงเสรมสขภาพ การใหบรการใหการปรกษา เพอใหเกดการดแลทเปนองครวม ดงนนการพฒนาระบบบรการใหม

คณภาพและเสรมสรางศกยภาพผใหบรการใหมความรและทกษะททนสมย การสงเสรมทศนคตของผใหบรการตอ

เรองการตดเชอฯ เพศภาวะและเพศวถ เปนสงสำคญทตองดำเนนการอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงการสนบสนน

และสรางขวญกำลงใจจากผบรหารงานในทกระดบ ซงในทสดจะนำไปสการจดบรการทเปนมตรของหนวยบรการ

ผตดเชอฯ ทยงไมเขาสการดแลรกษา พบวาปจจยทเกยวของคอ การสงตอและประสานงานบรการจากหนวยบรการ

ทตรวจการตดเชอเอชไอวไปสคลนกการรกษาดวยยาตานไวรสฯ การทผตดเชอฯ ยงไมยอมรบสถานภาพการตดเชอฯ

ของตนเอง การเขาไมถงขอมลเรองสทธและบรการ ซงปจจยดงกลาวสามารถปรบปรงไดโดย การพฒนาระบบการ

ประสานงานและการสงตอ และพฒนาคณภาพบรการการปรกษาของหนวยบรการ

สำหรบผทอยในภาวะเสยงทผลการตรวจเลอดยงเปนลบ เชน ผตดเชอโรคตดตอทางเพศสมพนธ คทม

ผลเลอดตาง หรอสงสยวายงอยในระยะทยงไมสามารถตรวจพบการตดเชอฯ (Window period) ควรสรางความ

เขมแขงของระบบตดตามและใหบรการปรกษาอยางตอเนอง เพอใหสามารถปองกนการตดเชอฯ และยงคงสถานะ

ผลเลอดลบตลอดไป หรอถาผลเลอดกลบเปนบวกสามารถเขาถงการดแลรกษาไดอยางรวดเรว

ประเดนทมความสำคญอกประการหนงคอการบรณาการงานบรการทใหโดยเครอขายผตดเชอฯ กบบรการ

สขภาพทดำเนนการโดยภาครฐจะชวยเสรมการใหบรการทรอบดาน และครอบคลมทวถงไดมากขน การทำงานรวมกบ

เครอขายผตดเชอฯ โดยสงเสรมใหเครอขายผตดเชอฯ มบทบาทในการสงตอและใหขอมลตางๆ สำหรบผทมผลเลอด

บวกใหเขาสระบบบรการ รวมทงการชวยเหลอสนบสนนตามสภาพปญหาของผรบบรการ รวมทงปญหาเฉพาะตาม

กลมประชากร เชน สาวประเภทสอง วยรน หญงตงครรภทตดเชอฯ การใหบรการปรกษาเพอใหกนยาตานไวรสฯ

๓๒

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

อยางสมำเสมอ การเยยมตดตามดแลผตดเชอฯ การใหบรการปรกษาแกครอบครว การใหความคมครองสทธแก

ผไดรบผลกระทบ เปนตน การเสรมสรางความเขมแขงและศกยภาพของผตดเชอฯ เพอใหสามารถเสรมการใหบรการท

รอบดานไดมากขน จงเปนเรองทตองการการสนบสนนอยางตอเนองเชนกน ซงการเสรมสรางบทบาทผตดเชอฯ น

เปนปจจยหนงในการนำไปสเปาหมายการไมตตราและแบงแยก

การรกษาดวยยาตานไวรสฯ ทำใหผตดเชอฯ มสขภาพแขงแรงและสามารถทำงานไดตามปกต ความคมคาจะ

เกดขนและนำสคณภาพชวต จำเปนตองทบทวนและใหบรการคมครองทางสงคมแกผตดเชอฯ และผไดรบผลกระทบ

ทงเรองการสรางโอกาสทางการศกษา การฝกฝนอาชพ การสรางงานซงควรบรณาการอยในแผนงานดแลรกษาและ

ใหการดแลชวยเหลอดวยเชนกน การบรณาการใหมประสทธภาพตองอาศยความรวมมอในการทำงานระหวางหนวยงาน

หรอผทรบผดชอบในการงานดแลรกษาและองคกรในชมชน

๖. การดแลชวยเหลอเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

เพอใหเดกไดรบผลกระทบจากเอดสและเดกทมภาวะเปราะบางไดรบชดบรการสขภาพและ

การคมครองทางสงคมทมความละเอยดออนในเรองเอชไอว

พฒนาชดบรการมาตรฐานสำหรบเดกทเปราะบางรวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

บรณาการและสรางความเขมแขงของระบบปกปองคมครองทางสงคม ระบบบรการสขภาพ

และระบบชมชนเพอเพมประสทธภาพของบรการสำหรบกลมเดกทเปราะบางรวมเดกไดรบ

ผลกระทบจากเอดส ทงระดบนโยบายและระดบปฏบตการ

จดระบบขอมลเชงยทธศาสตรทงในสวนกลาง จงหวด อำเภอ ตำบลและชมชน เพอ

พฒนาการใหบรการเดกทเปราะบางรวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

๑.

•

•

•

วตถประสงค :

มาตรการ :

การชวยเหลอทครอบคลมเดกทไดรบผลกระทบจากเอดสและเดกทมภาวะเปราะบางอนๆ ตลอดจนเปนการ

ชวยเหลอทมความละเอยดออนในเรองเอชไอว เปนหลกการพนฐานสำคญทไมทำใหเกดการตตราและสงผลกระทบใน

ทางลบตอเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

การชวยเหลอทเปนองครวม จำเปนตองพฒนาทงระบบสขภาพ ระบบปกปองทางสงคม และระบบชมชน

รวมถงการเชอมโยงระหวางระบบใหมประสทธภาพ

การพฒนาระบบสขภาพเรมตงแตระบบการดแลเดกทเกดจากแมทตดเชอเอชไอว การดแลเดกเปนรายบคคล

ทจดชดบรการทงดานการเจรญเตบโต พฒนาการของเดก การดแลดานจตใจและสงคม ทเหมาะสมกบชวงอายและ

เพศภาวะ ทงในโรงพยาบาล และจดระบบเชอมโยงการดแลระหวางโรงพยาบาลระดบจงหวด อำเภอ และตำบล และ

เชอมตอกบการดแลในชมชน รวมถงการพฒนาคณภาพการดแลดานสขภาพของสถานเลยงเดกกำพราและศนยดแลเดก

การเสรมสรางความเขมแขงของการทำงานคมครองทางสงคมแกกลมเดกทมภาวะเปราะบาง ทงระดบชาตและระดบ

จงหวด ดวยการทบทวนยทธศาสตรและนโยบายทเกยวของ สนบสนนการทำงานของคณะกรรมการคมครองเดก

จงหวด ใหสามารถดำเนนการตาม พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ.๒๕๔๖ ตลอดจนสงเสรมการทำงานของชมชน

และทบทวนจดทำแนวทางการดแลเดกดวยทางเลอกทเหมาะสม โดยญาต หรอครอบครวอปถมภ เปนการเตมเตมใน

สวนของการดแลดานสงคมในขณะทการสรางศกยภาพของชมชนในการประเมนและวางแผนการทำงานดแลเดกทม

ภาวะเปราะบาง รวมเดกไดรบผลกระทบจากเอดสในชมชนจะชวยเชอมตอการดแลใหครอบคลมและตอเนอง

๓๓

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ยงคงมสถานการณทผตดเชอฯ ผไดรบผลกระทบ และกลมประชากรเปาหมายหลก ไดแก พนกงานบรการ

สาวประเภทสอง ชายมเพศสมพนธกบชาย ผใชยาเสพตดดวยวธฉด แรงงานขามชาต ตองเผชญกบทศนะดานลบของ

สงคม และไดรบการปฏบตทไมเปนมตรเกดขนอยเนองๆ ในระบบบรการรฐสาธารณะ ทงการสาธารณสข การศกษา

การใหสวสดการสงคม การจางงาน ตลอดจนการบงคบใชกฎหมาย ดงนนมาตรการสำคญในการลดการตตราและ

เลอกปฏบตจงเปนเรองของการสรางทศนคต ความเขาใจในเรองการเคารพ ปกปอง คมครองสทธมนษยชน และ

เคารพในศกดศรแหงความเปนมนษย รวมถงความเขาใจในเรองความหลากหลายทางเพศ ใหแกกลมผเกยวของหลกๆ

โดยเฉพาะผมหนาทใหบรการทงภาคสาธารณสข ภาคการศกษา และผบงคบใชกฎหมาย

การตดตามเรองการตตรา และการเลอกปฏบต จำเปนตองจดตงใหเกดขนอยางเปนระบบ ครอบคลม

ตงแตการบนทก การรวบรวม และการรายงานอยางตอเนองเปนประจำ ซงในสวนนจะมการผนวกเขาไวในระบบการ

ตดตามทงในระดบประเทศและระดบพนท

การพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรในทกระดบตงแตชมชน ตำบล อำเภอ และจงหวด เชอมโยงถงระดบ

ประเทศ มงเนนการใชขอมลในทกระดบ ในการวางแผนและตดตามการชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากเอดสและ

เดกทมภาวะเปราะบางอนไดครอบคลมและมคณภาพ

๗. การลดการตตราและเลอกปฏบต

เพอสรางความเขาใจและตระหนกตอการเคารพ ปกปอง คมครองสทธมนษยชน และความแตกตางหลากหลายทางเพศภาวะ เพศวถ ใหกบผใหบรการและประชาชนในระดบชมชน เพอสงเสรมการใหบรการสขภาพและบรการใหการปรกษาทกประเภทแกทกคน เปนไปโดยปราศจากอคต ไมมการตตราและเลอกปฏบต และอยบนพนฐานการเคารพสทธมนษยชน ความแตกตางทางเพศภาวะ เพศวถ และศกดศรความเปนมนษยทเทาเทยมกน สรางโอกาสในการเรยนรและการฝกอบรมทเปนการสงเสรมความเขาใจเรองสทธมนษยชนขนพนฐาน สทธทางเพศ และความเสมอภาคระหวางเพศ แกบคลากรสาธารณสขและผเกยวของหลกอยางตอเนอง พฒนาเครองมอและจดระบบการตดตามการลดการตตรา การเลอกปฏบต และการขจดการกระทำความรนแรงจากความแตกตางทางเพศภาวะ ทงในระดบประเทศและพนท สอสารสาธารณะในสงคมเชงกวาง เพอปรบเปลยนทศนคต ความเชอ และสงเสรมใหสงคมมความร ความเขาใจตอเรองสทธมนษยชน และการเคารพสทธฯ สรางความเขมแขงใหกบกลมประชากรทไดรบผลกระทบจากการถกละเมด ตตรา เลอกปฏบต ใหมความรความเขาใจในเรองสทธมนษยชน และเขาถงบรการปกปองและคมครองสทธฯ

๑. ๒. • • • •

วตถประสงค : มาตรการ :

๓๔

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ในสถานการณปจจบน เอดสไดกลายเปนโรคเรอรงทสามารถดแลรกษาได หากผตดเชอเอชไอวรบรสถานะ

การตดเชอฯ ของตนแตเนนๆ และสามารถเขาถงบรการสขภาพเพอการเฝาระวงระดบภมคมกนของรางกาย ประกอบกบ

สามารถเขาถงการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ไดอยางรวดเรวโดยไมตองรอใหเกดอาการปวยกอน ซงผลการศกษาใน

หลายประเทศชใหเหนวาหากสามารถทำใหประชาชนรบรเรวและเขาถงยาเรวจนสามารถลดระดบปรมาณไวรสฯ

ในรางกายจนไมสามารถตรวจพบได จะสงผลใหการแพรระบาดของการตดเชอฯ ลดลง ถงแมวาจะยงไมสามารถพฒนา

วคซนไดสำเรจกตาม

ในขณะทการเรงสรางความตระหนกในกลมประชาชน โดยเฉพาะกลมทอายนอยกวา ๓๐ ป ซงในอดตอาจ

ดำเนนการรณรงคไมเขมขนพอ ดวยวธการสอสารสาธารณะทมประสทธภาพ จะชวยสรางใหเกดความตระหนก รบร

และเขาใจ ซงจะนำไปสพฤตกรรมปองกนของตนเอง กระบวนการสอสารสาธารณะเพอสรางสงดงกลาวจงมความ

สำคญยง ซงตองยอมรบวา การรบรตอเรองเอดสในสงคมสวนใหญของไทย ยงมความรสกแปลกแยก รงเกยจ กลว

และไมเหนดวยตอเรองเพศวถทแปลกแยกออกไปจากบรรทดฐานเดม ความรสกเหลานลวนเปนเงอนไขทสงผลใหการ

ปองกนและการจดการดแลรกษาไมเกดประสทธภาพพอ

การสอสารสาธารณะเพอสรางการรบรเรองเอดส จนยอมรบการอยรวมกนโดยมเอดสเปนสวนหนงของชวต

ตองอาศยการสอสารทมเอกภาพ มความตอเนอง และเขาถงแตละกลมประชากรทมความหลากหลายของวถชวตทาง

เพศและสงคม ตามความเฉพาะของเพศและวย แมหนวยงานทดำเนนงานสอสารสาธารณะอาจมหลากหลายตาม

ความจำเพาะของการทำงานกบประชากรกลมตางๆ แตจำเปนตองมหนวยประสานการทำงานสอสารสาธารณะเรอง

เอดส ทำหนาทจดการความร สงตอประเดนการสอสารใหมความตอเนอง และมเอกภาพ ซงหนวยประสานนจำเปน

ตองพฒนาใหเกดภาพลกษณทมความนาเชอถอตอสาธารณชน วาเปนหนวยทมขอมลและมหนาทภารกจในการสราง

ความเขาใจแกประชาชน จนสามารถเปนสญญลกษณ (Branding) ของการสอสารเรอง เอชไอวและเอดส ของ

ประเทศ

การสอสารสาธารณะมความสำคญตอการเปลยนความคดและทศนะของผคนในสงคมเพอนำไปสการเออ

ใหเกดการปรบเปลยนใหมพฤตกรรมปองกนและดแลตนเอง ตลอดจนการอยรวมกบผตดเชอฯ และผปวยเอดสไดอยาง

เขาใจจนเปนสวนหนงของวถชวต

เพอปรบเปลยนทศนคตของสงคมและสงเสรมใหมความเขาใจทนำไปสการสนบสนนการ

ดำเนนงานปองกนและแกไขเอดสของประเทศ สเปาหมายทเปนศนย

จดทำแผนการสอสารสาธารณะทสนบสนนการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสของ

ประเทศทมงสเปาหมายทเปนศนย

พฒนาหนวยประสานงานกลางในการสอสารสาธารณะเรองเอชไอวและเอดส

๑.

•

•

วตถประสงค :

มาตรการ :

๘. การสอสารสาธารณะ

๓๕

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)๓๖

๔. การยตปญหาเอดสในประเทศไทย (Ending AIDS in Thailand) สบเนองจากการประชมนานาชาตเรองเอดสท วอชงตน ด.ซ. ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๕ ทมการกลาวถง

เปาหมายของ AIDS free generation องคการอนามยโลกไดใหคำนยามวาอตราตดเชอฯ รายใหม นอยกวา ๑ ตอ

ประชากรทอยในภาวะเสยง ๑,๐๐๐ คน ในขณะท นางฮลลาร คลนตน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ

สหรฐอเมรกา ไดใหความหมายวา ไมมเดกตดเชอฯเมอแรกเกด ผทตดเชอฯเขาถงและไดรบการรกษาและปองกนไมให

ถายทอดเชอฯใหผอน

ประเทศไทยมศกยภาพทจะเปนหนงในประเทศกลมแรกในเอเซยทจะยตปญหาเอดส และบรรลเปาหมายรวม

ของประเทศสมาชกสหประชาชาต ในป พ.ศ.๒๕๕๘

การยตปญหาเอดสในประเทศไทยจะเปนจรงได ตอเมอไดใชมาตรการทใชผลของการปองกนจากยาตานไวรสฯ

ซงประเทศไทยกไดใชมาตรการใชยาตานไวรสฯในการลดการถายทอดเชอเอชไอวจากแมสลกจนเกอบจะไมมเดกตด

เชอฯจากการถายทอดเชอฯจากแมเลย

มาตรการทจะยตปญหาเอดสของประเทศไทย เปนการปองกนแบบผสมผสาน ประกอบดวย การขยายความ

ครอบคลมของการดำเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมและการใหการปรกษาและตรวจการตดเชอเอชไอวทมงเนนให

กลมประชากรหลก (ชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการและผใชยาดวยวธฉด) ไดรบบรการใหการรกษาดวยยา

ตานไวรสฯ แตเนนๆ ในทกคนทตรวจพบวาตดเชอฯ การสนบสนนการกนยาสมำเสมอโดยชมชน และการบรหาร

จดการขอมลและการรายงานแนวใหม

รปแบบใหมของการปองกนแบบผสมผสาน ซงรวมการใชยาตานไวรสฯ เชงยทธศาสตรน มงเนนในพนท ท

คาดวาจะมจำนวนการตดเชอฯรายใหมมากทสด ซงจะชวยใหการทำงานมความครอบคลมและเปนการใชทรพยากรท

เหมาะสม

คณะทำงานดานวชาการ ไดใชตวแบบจำลองในการคาดประมาณจำนวนผตดเชอฯรายใหม ดวยมาตรการท

ทำใหกลมประชากรหลกไดรบบรการใหการปรกษาและตรวจการตดเชอฯ ครอบคลม รอยละ ๙๐ และครอบคลมกลม

ประชากรทวไป รอยละ ๑๐ ในระยะเวลา ๑๐ ป (พ.ศ.๒๕๕๖-๒๕๖๕) จะชวยปองกนการตดเชอฯรายใหมได

๒๐,๐๐๐ คน และลดการเสยชวตจากเอดสได ๒๒,๐๐๐ คน

การวเคราะหประสทธผลในสวนทเพมขน (Marginal cost-benefit analysis) พบวา การลงทนเพม ๓,๐๐๐

ลานบาท ใน ๑๐ ปขางหนา สำหรบการตรวจการตดเชอเอชไอว การใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯแตเนนๆ ไมวา

ระดบ ซด๔ จะเปนเทาใด และการสนบสนนใหกนยาสมำเสมอ จะทำใหไดผลตอบแทน (benefit) มากกวา ๙,๐๐๐

ลานบาท จากการประหยดคาใชจายของการรกษาในโรงพยาบาล คารกษาและผลผลตจากการทำงาน เมอคดคาใชจาย

เปรยบเทยบกบคาใชจายเดม พบวามคาใชจายเพมขนเพยง รอยละ ๕ ของรายจายในการดำเนนงานเอดสของประเทศ

การบรหารยทธศาสตรปองกนและ

แกไขปญหาเอดสแหงชาต

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

ง.

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต ทำหนาทเปนฝายเลขานการใหกบคณะกรรมการแหงชาต

วาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส (คช.ปอ.)

ศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต

คณะอนกรรมการระดบประเทศ ดานการปองกน

คณะอนกรรมการระดบประเทศ ดานการสงเสรมการเปนเจาของรวม

ของจงหวดและทองถน

คณะอนกรรมการ ระดบประเทศ

ดานการสงเสรมและ คมครองสทธดานเอดส

คณะอนกรรมการระดบประเทศ

ดานการดแลรกษา

คณะอนกรรมการระดบประเทศ ดานระบบขอมลเชงยทธศาสตร

คณะอนกรรมการวชาการ การทดลองวคซนเอดส

คณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาเอดสระดบจงหวด และกทม.

คณะอนกรรมการระดบประเทศ

ดานเทคโนโลยใหมดานชวการแพทย

ง. การบรหารยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ ๑. โครงสรางการบรหารยทธศาสตร

การขบเคลอนยทธศาสตรในระดบประเทศ จะมการแตงตง คณะอนกรรมการใหครอบคลมประเดนหลกท

กำหนดในยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดส เพอทำหนาทสนบสนนการดำเนนงานตามยทธศาสตร ตดตาม

ความกาวหนาของการดำเนนงานและสนบสนนการแกไขปญหาหรอขอจำกดตางๆ รวมถงการจดทำขอเสนอเชงนโยบาย

ตอคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส เพอใหประเทศสามารถบรรลเปาหมายตามวสยทศน

ทกำหนดไวได

ในระดบพนท คณะอนกรรมการปองกนและแกไขปญหาเอดสระดบจงหวด และกทม. จะเปนกลไกสำคญ

ของการทำงานรวมกนของภาครฐรวมถงองคกรปกครองสวนทองถน ภาคประชาสงคม และภาคธรกจ ในการกำหนด

นโยบายและเปาหมายระดบพนท สนบสนนการดำเนนงาน รวมทงตดตามความกาวหนาและแกไขปญหาขอจำกด

ตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายระดบพนทได

๓๙

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)๔๐

๒. การจดทำแผนปฏบตการ และการบรณาการการทำงานทมเปาหมายรวมกน (Joint KPIs)

แผนปฏบตการ เปนแผนทจดทำขนโดยพจารณาจากเปาหมายในระดบผลกระทบและผลลพธของ ยทธศาสตร

ปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ โดยกำหนดเปนกรอบผลลพธ ของแตละแผนงาน ทเชอมตอ

กบตวชวดและเปาหมายของแตละยทธศาสตร เพอใหเหมาะสมกบสถานการณ บรบททเปลยนแปลง และทรพยากรทม

เพอใชเปนกรอบในการวางแผนและจดสรรงบประมาณในแตละป

แผนปฏบตการในสวนทอยในกรอบของทศทางยทธศาสตร นวตกรรมและการเปลยนแปลง ซงคาดหวงวา

ประเทศจะพจารณาจดสรรทรพยากรเพอเรงรดใหสามารถบรรลเปาหมายไดในชวง ๓ ป คขนานไปกบการพฒนาให

เกดระบบทจะสรางการเปนเจาของรวมในระดบจงหวดและทองถน ทจะจดหาและใชทรพยากรในแตละพนทในการ

จดการปญหาเอดสไดอยางมประสทธภาพ และเกดความยงยน ระบผลลพธและเปาหมาย กจกรรมหลก ระยะเวลา

ดำเนนการ หนวยงานดำเนนการ และงบประมาณ

แผนปฏบตการในสวนทอยในกรอบของทศทางยทธศาสตร การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและ

แผนงานปจจบนมคณภาพ เขมขน และมความยงยน ระบผลลพธและเปาหมาย หนวยงานดำเนนการ หนวยงานรวม

ดำเนนการ ชดบรการ พรอมกบมาตรการ แนวทางการดำเนนงาน และประมาณการงบประมาณ เพอใหหนวยงานท

รบผดชอบ ใชเปนกรอบในการจดทำแผนงบประมาณในแตละป

ในการบรณาการการทำงานระหวางกระทรวงในยทธศาสตรทมเปาหมายรวมกน (Joint KPIs) สำนกงาน

ก.พ.ร. รวมกบศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต พจารณาตวชวดรวม ทจะใชในการเจรจากบ

หนวยงานทเกยวของ เพอเรงรดการวางแผนรวมกนระหวางกระทรวงโดยกรมทเกยวของ ในการดำเนนงานแตละป

๓. แผนพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผลระดบประเทศ

แผนพฒนาขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามและประเมนผลระดบประเทศป พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙ เปน

แผนงานทผสมผสานการวางระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผลทรวบรวมจากหนวยงานหลก

เขาดวยกน เพอใหประเทศสามารถตดตามความกาวหนาของการดำเนนงาน และมขอมลเชงยทธศาสตรทชวยในการ

ตดสนใจเพอ การวางแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตงาน การจดลำดบความสำคญและการจดสรรงบประมาณอยางม

ประสทธภาพในการปองกนและแกไขปญหาเอดส ทงในระดบประเทศและระดบพนท

แผนพฒนาขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผลประกอบดวย ๓ สวน คอ

(๑) กรอบการตดตามประเมนผลและตวชวดหลกเพอตดตามความกาวหนาของยทธศาสตรฯ เอดสชาต

(๒) แนวทางหลกในการพฒนาการดำเนนงานดานขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล

(๓) ประมาณการงบประมาณสำหรบพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล

กรอบการตดตามประเมนผลและตวชวดหลก

ตวชวดระดบเปาประสงคจะวดผลกระทบของยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาตตอประเดน

หลกๆ คอ การลดลงของจำนวนผตดเชอเอชไอวรายใหม การลดการตดเชอเมอแรกเกด การเพมอตราการเขาถงการ

รกษาดวยยาตานไวรสฯ การเพมคณภาพชวตผตดเชอเอชไอว การลดการตายจากสาเหตทเกยวของกบเอดสและ

วณโรค การลดการตตราและการเลอกปฎบต และการสงเสรมสทธมนษยชนดานเอดส และการเพมความละเอยดออน

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ในเรองเพศภาวะ สำหรบตวชวดระดบผลลพธจะตดตามผลการดำเนนงานจากแผนงานการดานการปองกน แผนงาน

การดแลและรกษาและนโยบายทเกยวของ

แผนการตดตามประเมนผลจะประกอบดวยแหลงขอมล หนวยงานรบผดชอบ และความถในการเกบรวบรวม

ขอมลของแตละตวชวดหลก โดยไดกำหนดเปาหมายในแตละตวชวดเปนรายปและเมอสนระยะเวลาของยทธศาสตร

ในป พ.ศ. ๒๕๕๙ การคำนวณจำนวนผทตดเชอรายใหมไดจากการคาดประมาณโดยใช AIDS Epidemic Model

สวนเปาหมายของตวชวดอนๆ พจารณาจากเปาประสงคของประเทศเปนหลกประกอบกบศกยภาพของหนวยงานใน

การดำเนนการหลงจากนำเปาหมายทกำหนดไปประมาณการงบประมาณในการดำเนนการทหนวยงานตองการ

แนวทางหลกในการพฒนาการดำเนนงานดานขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล

แนวทางหลกในการพฒนาการดำเนนงานดานขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล ใชกรอบการ

พจารณาใน ๓ ประเดนหลกเพอการกำหนดแนวทาง ดงน

ก) บคลากร องคกร ภาค และการวางแผน

เปนแผนเสรมสรางความเขมแขงดานโครงสรางการบรหารจดการระบบขอมลในระดบประเทศ จงหวด และทองถน

หนวยงานหลกทดำเนนการในระดบประเทศแบงเปน ๓ ดาน กลาวคอ สำนกระบาดวทยารบผดชอบการตดตามดาน

การระบาดของการตดเชอเอชไอว สำนกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ รบผดชอบการตดตาม

การดำเนนงานของประเทศ และศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาตรบผดชอบการวจยประเมนผล

ทง ๓ หนวยงานจะทำงานประสานระบบขอมลกบหนวยงานทงภาครฐและภาคประชาสงคมทเปนแกนหลก

โดยกำหนดใหนำเสนอความกาวหนาการดำเนนงานในแตละดานแกคณะอนกรรมการระดบประเทศดานการปองกน

ดานการดแลรกษา ดานสงเสรมและคมครองสทธ และดานการสงเสรมการเปนเจาของรวมของจงหวดและทองถน โดย

ศนยอำนวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาตเปนหนวยประสานการทำงานและบรหารจดระบบขอมลภาพรวม

ของประเทศ การดำเนนงานของทง ๓ หนวยงานดงกลาว อยภายใตคำแนะนำและการสนบสนนทางวชาการจาก

คณะอนกรรมการระดบประเทศดานระบบขอมลเชงยทธศาสตร และนำเสนอความกาวหนาอยางสมำเสมอตอ

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดส

แตละหนวยงานทเกยวของ ในระดบสวนกลาง เขต จงหวดและทองถน ตองดำเนนการใหเกดความชดเจนใน

บทบาทหนาทของเจาหนาท ทตองรบผดชอบในงานเกยวกบขอมล หรออาจตองจดจางเจาหนาททมความชำนาญ

เฉพาะดานในกรณจำเปน เจาหนาทควรไดรบการพฒนาศกยภาพในการพฒนาและบรหารระบบขอมลแบบบรณาการ

จากทกภาคสวนทมการเชอมโยงกนจากหลายระบบ และแผนนไดกำหนดใหมการฝกอบรมเจาหนาทในทกระดบ ใหม

ความรความเขาใจเรองการตดตามและประเมนผล และดำเนนการตดตามและประเมนผลไดอยางมประสทธภาพ

ข) การเกบรวบรวมขอมล การตรวจสอบขอมล และการวเคราะหขอมล

ในชวงของยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดส ฉบบน จะเนนการพฒนาระบบขอมลการตดตามการ

ดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสแบบบรณาการ (Routine Integrated HIV Information System, RIHIS)

เพอใหเหนภาพรวมของการดำเนนการจากทกภาคสวนและทกดานของโครงการ และจะพฒนาใหเกดระบบการ

ตรวจสอบขอมลและการประกนคณภาพขอมล

การสำรวจและการเฝาระวงพฤตกรรมเสยง จำเปนทจะตองพฒนาคณภาพและความครอบคลม การสำรวจท

ทำอยในปจจบน ไดแก การเฝาระวงการตดเชอเอชไอวบรณาการกบการเฝาระวงพฤตกรรม การสำรวจพฤตกรรม

๔๑

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

และการสำรวจความชกการตดเชอฯ รวมทงการพฒนาเครองมอและระเบยบวธใหมๆ เชน การสำรวจเพอตดตามการ

ปรบเปลยนทศนคตทเกยวของกบการตตราและเลอกปฏบต เพอใหสามารถตดตามกาวหนาตามยทธศาสตรเอดสฯ

แหงชาตไดโดยสมบรณ

การวจยและประเมนผลใน ๓ ปขางหนา ใหความสำคญและพจารณาความเปนไปไดในการพฒนาองคกร

ดานการวจยและประเมนผลในระยะยาว ความเปนไปไดดานเงนทนในการดำเนนการวจยและประเมนผลทมคณภาพด

ทสามารถใหคำตอบทเพยงพอ ในการนำไปใชพฒนานโยบายและการดำเนนการไดอยางมประสทธภาพ

ค) การใชขอมลเพอการตดสนใจ

เปาหมายสดทายและสำคญมากทสดของแผนพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล

คอการใชขอมลเชงยทธศาสตรใหเปนประโยชนในการตดสนใจในแงมมตางๆ ของยทธศาสตร โดยเนนการจดทำรายงาน

รวมทเปนระบบ รายงานรายไตรมาสจากหนวยปฏบตงาน รายงานประจำปจากหนวยงานจงหวดและหนวยงานหลก

ระดบประเทศ การเผยแพรและสงเสรมการเขาถงขอมล รายงานตางๆ ทกวางขวางซงตองมความทนสมยทนเวลา รวมถง

การพฒนาและขยายการใชเครองมอ หรอวธการทเชอมโยงขอมลกบการพฒนาการปฏบตงาน เชน HIVQUAL เปนตน

ตลอดจนพฒนาการใชขอมลระดบพนทโดยเฉพาะระดบจงหวดเพอยกระดบใหใชขอมลเพอการวางแผนยทธศาสตร

การออกแบบแผนการปฏบตรายป และตดสนใจในการจดสรรงบประมาณ

๔. ประมาณการงบประมาณ

หลกการในประมาณการงบประมาณ

(๑) การประมาณการคาใชจายในสวนของทศทางยทธศาสตร “นวตกรรมและการเปลยนแปลง”

ใชฐานประชากรกลมเปาหมายในพนททกำหนดเปนพนทเรงรด ตามยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดส

แหงชาต พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙ ทคาดวาจะมผตดเชอเอชไอว รายใหม ๓๑ ลำดบแรก ซงรวมแลวคดเปนสดสวน รอยละ

๖๕ ของจำนวนการตดเชอฯรายใหมทงหมด

คาดประมาณจำนวนประชากรกลมเปาหมาย โดยคณะทำงานวชาการ ประมวลจากขอมลการคาดประมาณ

ดวยวธการตางๆทมอย และประชมหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และภาคประชาสงคมเพอหาขอสรปจำนวน

ประชากรกลมเปาหมายทนำมาใชในการประมาณการงบประมาณ

ใชประมาณการคาใชจายตอหนวยของการดำเนนงานในแตละกลมประชากรเปาหมาย จากชดบรการมาตรฐาน

ทประมวลจากการดำเนนงานในระดบสากล และจากการดำเนนงานทดำเนนการในประเทศ

การประมาณการในยทธศาสตร ๔: การพฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตร ใชกระบวนการวเคราะหโดยตว

แบบประยกตจากตวแบบของโครงการเอดสแหงสหประชาชาต (UNAIDS) และกองทนโลกเพอตอสโรคเอดส วณโรค

และมาลาเรย

(๒) การประมาณการคาใชจายในสวนของทศทางยทธศาสตร “การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและแผนงาน

ปจจบนมคณภาพ เขมขน และมความยงยน”

ใชฐานการประมาณ จากการศกษาคาใชจายในการดำเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส (National AIDS

Spending Assessment: NASA) ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๕ และเพมปละ รอยละ ๕

๔๒

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

หนวย: ลานบาท

ยทธศาสตร

เปาหมายยทธศาสตร

ป ๒๕๕๗

ป ๒๕๕๘

ป ๒๕๕๙

หมายเหต

ทศทางยทธศาสตร

"นวตกรรมและการเปลยนแปลง"

๘๕๖.๖

๙๒๘.๒

๑,๐๒๓.๖

ยทธศาสตร ๑ : เรงรดขยายการดาเนนงานการปองกน

ทรอบดาน ดวยชดบรการทไดมาตรฐานบนฐานของการ

คมครองสทธมนษยชนและมความละเอยดออนเรองเพศ

ภาวะและเพศวถใหครอบคลมประชากรทมพฤตกรรม

เสยงและคาดวามจานวนการตดเชอฯรายใหมมากทสด

บรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน บรณาการและรอบดาน

ครอบคลมอยางนอยรอยละ ๘๐ ของประชากรไทยและ

ตางชาตในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย

ผใชยาเสพตดดวยวธฉด ทอยในพนทเปาหมาย เรงรด

๖๐๒.๗

๖๙๘.

๗๙๓.๖ ความครอบคลม ป

'๕๗

'๕๘

'๕๙

กลม MSM: ๖๐% ๗๐% ๘๐%

กลม FSW: ๖๐% ๗๐% ๘๐%

กลม IDU: ๖๐% ๗๐% ๘๐%

ยทธศาสตร ๒ : เรงรดขยายการดาเนนงานใหการ

ปกปองทางสงคมและปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทาง

กฎหมายทมความสาคญตอการปองกนและการดแล

รกษา

กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการ

มการทบทวนและแกไข

มการขบเคลอนกลไกการคมครองสทธแกประชากรกลม

หลกๆและผตดเชอฯ โดยเฉพาะในพนทเปาหมายเรงรด

๓๙.๓

๑๕.๓

๑๕.๓

ยทธศาสตร ๓ : เพมความรวมรบผดชอบและเปน

เจาของรวมในระดบประเทศ จงหวดและทองถน ในการ

ขยายการดาเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดส

ของประเทศ

พนทเปาหมายเรงรด มการวางแผนและดาเนนงานปองกน

และแกไขปญหาเอดสโดยใชทรพยากรในพนทอยางม

ประสทธภาพ

๒๗.๔

๒๗.๔

๒๗.๔

ยทธศาสตร ๔ : พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอ

เพมประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหาเอดส

ในทกระดบ

มการใชขอมลเชงยทธศาสตร และขอมลเชงประจกษในการ

วางแผนปองกนและแกไขปญหาเอดส ตดตามการดาเนนงาน

ทงในระดบประเทศ เขต จงหวดและทองถน

๑๘๗.๓

๑๘๗.๓

๑๘๗.๓

ทศทางยทธศาสตร

“การผสมผสานและบรณาการใหมาตรการและแผนงานปจจบน มคณภาพ เขมขน และมความ

ยงยน

”

๑๐,๔๑๘

.๑

๑๐,๙๓๙

.๐

๑๑,๔๘๖

.๐

ยทธศาสตร ๕ : ยกระดบคณภาพมาตรการและ

แผนงานทมอยเดมใหเขมขนและบรณาการ

๑๐

,๔๑๘

.๑

๑๐,๙๓๙

.๐

๑๑,๔๘๖

.๐ ใชคาใชจายจรงของป '๕๕ และเพม

ปละ ๕%

รวมทงหมด

๑๑

,๒๗๔

.๗

๑๑,๘๖๗

.๒

๑๒,๕๐๙

.๖

๔๓

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)๔๔

เปาหมายตวชวดหลกสตรยทธศาสตรปองกน

และแกไขปญหาเอดสระดบประเทศ

พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๕๙

จ.

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

จ. เป

าหมา

ยตวช

วดหล

กยทธ

ศาสต

รปอง

กนแล

ะแกไ

ขปญ

หาเอ

ดส ร

ะดบป

ระเท

ศ พ

.ศ.๒

๕๕๗-

๒๕๕๙

จ.

เปาหมายตวชวดหลกยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดส ระดบประเทศ พ

.ศ.

2557

-255

9

I. ตวชวดระดบเปาประสงค

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของการ

รวบรวมขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

วสยทศน: สเปาหมายไมมผตดเชอเอชไอวรายใหม

G1. จานวนผตดเชอเอชไอวรายใหมลดลง 2

ใน

3 จากทคาดประมาณ

G1.1

จานวนผตดเชอเอชไอวรายใหม

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

และศนยอานวยการบรหารจดการ

ปญหาเอดสแหงชาต (ศบ.จอ

.)

G1.1

a คาดประมาณจานวนผตดเชอฯรายใหม

8,83

5 5,

975

2,

630

AEM

G1.1

b จานวนผตดเชอเอชไอวรายใหมทปองกนได

2,13

4 2,

561

5,

260

AEM

G1.2

รอยละของประชากรทตดเชอเอชไอว

G1.2

a - พนกงานบรการ (หญง)

2.

2 1.

76

1.

00

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

G1.2

b - พนกงานบรการ (ชาย

)) 12

.2

11.5

10.2

IB

BS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

G1.2

c - ชายมเพศสมพนธกบชาย

7.1

6.5

6.

0 IB

BS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

G1.2

d - ผใชยาดวยวธฉด

25.2

22

.6

21

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

G1.2

e - แรงงานขามชาต

0.80

0.

80

0.

73

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

G1.2

f - หญงรบบรการฝากครรภ

(อาย 1

5-24

ป)

0.40

0.

38

0.35

0.

33

HSS

ทกป

สานกระบาดวทยา

G1.2

g - ทหารคดเลอกใหมเขากองประจาการ

0.

6 0.

5 0.

45

0.40

HS

S ทกป

กระทรวงกลาโหม

G2. อตราการตดเชอเมอแรกเกดนอยกวารอยละ

2

G2 รอยละของการตดเชอฯของเดกทคลอดจากมารดา

ทตดเชอเอชไอว

2.7

2.

5 2.

3 2.

0 NA

P+

ทกป

กรมอนามย

วสยทศน: สเปาหมายไมมการเสยชวตเนองจากเอดส

G3. ผตดเชอเอชไอวทกคนในแผนดนไทยไดรบความคมครองทางสงคมและเขาถงการดแลรกษาทมคณภาพอยางเทาเทยมกน

๔๗

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของการ

รวบรวมขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

G3.1

รอยละของผใหญและเดกทตดเชอเอชไอวในระยะ

ทเขาเกณฑ ไดรบการรกษาดวยยาตานไวรสฯ

70.0

75

.0

85.0

90

.0

NAP+

AEM

est

imat

ion

ทก 2

ป

สปสช

. / สอวพ.

G3.1

a พนกงานบรการหญง

n/a

TBD

TBD

TBD

NAP+

/AEM

ทก 2

ป

สปสช

.

G3.1

b พนกงานบรการชาย

n/a

TBD

TBD

TBD

NAP+

/AEM

ทก 2

ป

สปสช

.

G3.1

c ชายมเพศสมพนธกบชาย

n/a

TBD

TBD

TBD

NAP+

/AEM

ทก 2

ป

สปสช

.

G3.1

d ผใชยาดวยวธฉด

n/a

TBD

TBD

TBD

NAP+

/AEM

ทก 2

ป

สปสช

.

G3.1

e ประชากรขามชาตและกลมชาตพนธ

(คน)

2,

708

4,00

0 8,

000

10,0

00 บนทกบรการ

ทก 2

ป

สอวพ

.

G3.2

รอยละของผใหญและเดกตดเชอเอชไอวมคณภาพ

ชวตด

G3.2

a เดกไดรบผลกระทบจากเอดส

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

Pact

G3.2

b ผตดเชอฯ

(ผใหญ)

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

./เครอขายผตดเชอฯ

G4. จานวนผเสยชวตเนองจากเอดสลดลงมากกวารอยละ

50

G4.2

อตราเสยชวตของผตดเชอฯ ในชวง

12 เดอนแรก

หลงเรมยาตานไวรสฯ

8.9

8.

0 6.

0 4.

0 NA

P+

ทกป

สปสช

.

G5. จานวนผตดเชอเอชไอว เสยชวตเนองจากวณโรค ลดลงมากกวารอยละ

50

G5 อตราเสยชวตของผตดเชอเอชไอว ทเปนวณโรค

ภายหลงจากการขนทะเบยน 1

ป (%

)

12.0

11

.0

10.0

8.

0 NA

P+

ทกป

สปสช

.

วสยทศน: สเปาหมายไมมการตตราและเลอกปฏบต

G6 กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการเขาถงบรการปองกน รกษาดแลและบรการรฐสาธารณะอนๆไดรบการแกไข

๔๘

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของการ

รวบรวมขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

G6 ดชนรวมดานนโยบายของประเทศ

(เรองสทธมนษยชน)

5/10

6/

10

8/

10 การสารวจ N

CPI

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

G7 การทางานเอดสทกดานมประเดนทเกยวเนองกบการเคารพสทธมนษยชนและสนองตอบตอความจาเพาะกบเพศภาวะ

G7 รอยละของกลมเปาหมายรายงานวา ไมมการตตรา

เลอกปฏบตกดกนทางเพศหรอละเมดสทธมนษยชน

ในการรบ บรการ

G7a พนกงานบรการหญง

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G7b พนกงานบรการชาย

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G7c ชายมเพศสมพนธกบชาย

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G7d ผใชยาดวยวธฉด

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G7e ผตดเชอฯ

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G8 จานวนการถกเลอกปฏบตหรอการละเมดสทธของผตดเชอฯ และกลมประชากรเปาหมายหลกลดลงไมนอยกวารอยละ 5

0

G8 คาเฉลยการวดการตตราและเลอกปฏบตตอ

ผตดเชอฯและประชากรกลมเปาหมายหลก

G8a พนกงานบรการหญง

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G8b พนกงานบรการชาย

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G8c ชายมเพศสมพนธกบชาย

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G8d ผใชยาดวยวธฉด

n/a

TBD

TB

D IB

BS

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

G8e ผตดเชอฯ

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

/กพอ

.

๔๙

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

II. ตวชวดหลกระดบผลลพธ

ทศทางยทธศาสตร

1. นวตกรรม และการเปลยนแปลง

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล

ความถของ

การเกบ

ขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

ยทธศาสตร 1

: เรงรดขยายการดาเนนงานการปองกนทรอบดาน ดวยชดบรการทไดมาตรฐาน บนฐานของการคมครองสทธมนษยชนและมความละเอยดออนเรองเพศภาวะและเพศ

วถ ใหครอบคลมประชากรทมพฤตกรรมเสยง และคาดวาจะมจานวนการตดเชอฯ รายใหมมากทสด

SO1:

บรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน บรณาการและรอบดาน ครอบคลมอยางนอยรอยละ

80 ของประชากรไทยและตางชาตในกลมพนกงานบรการ ชายมเพศสมพนธกบชาย

และผใชยาเสพตดดวยวธฉด ทอยในพนทเปาหมายเรงรด

SO1.

1 รอยละของประชากรกลมประชากรหลกและผตองขง

เขาถงการปองกนการตดเชอเอชไอวใน

12 เดอนทผานมา

(รวาจะตรวจการตดเชอเอชไอวไดทไหนและไดรบถงยางอนามย

จากแผนงาน)

SO1.

1a พนกงานบรการหญง

55.6

70

.0

80

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

1b พนกงานบรการชาย

52.4

70

.0

80

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

1c ชายมเพศสมพนธกบชาย

25.6

50

.0

80

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

1d ผใชยาดวยวธฉด

43.6

65

.0

80

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

1e ผตองขง

n/a

40.0

80.0

BS

S ทก 2

ป

กรมราชทณฑ

/ ส.ระบาด

วทยา

SO1.

2 รอยละของกลมประชากรหลก ใชถงยางอนามยเมอม

เพศสมพนธครงลาสด

SO1.

2a พนกงานบรการหญง

93.6

95

.0

95

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

2b พนกงานบรการชาย

98.2

99

.0

99

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

2c ชายมเพศสมพนธกบชาย

85

.5

90.0

95.0

IB

BS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

๕๐

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

1. นวตกรรม และการเปลยนแปลง

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล

ความถของ

การเกบ

ขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO1.

2d ผใชยาดวยวธฉด

49.1

65

.0

95

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

3 รอยละของกลมประชากรหลก และผตองขง ไดตรวจและร

ผลการตดเชอเอชไอวในชวง

12 เดอนทผานมา

SO1.

3a พนกงานบรการหญง

55.6

70

.0

90

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

3b พนกงานบรการชาย

52.4

70

.0

90

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

3c ชายมเพศสมพนธกบชาย

25

.6

60.0

90.0

IB

BS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

3d ผใชยาดวยวธฉด

43.6

60

.0

90

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

3e ผตองขง

n/a

50.0

90.0

BS

S ทก 2

ป

กรมราชทณฑ

/ BO

E

SO1.

4 รอยละของประชากรอาย 1

5-49

ป ไดตรวจและรผล

การตดเชอเอชไอวใน 1

2 เดอนทผานมา (ไมรวมกลมรบบรการ

ฝากครรภ)

16.8

20

.0

22.0

24

.0

BSS

ทกป

สปสช

.

SO1.

5 รอยละของผใชยาดวยวธฉดทรายงานวาใชอปกรณฉดยา

ปลอดเชอในการฉดครงลาสด

80.4

81

.0

82

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

6 จานวนกระบอกฉดยาทแจกใหผใชยาดวยวธฉดตอคนตอป

ในแผนงาน

สนบสนนการใชเขมและกระบอกฉดยาปลอดเชอ

11.5

40

70

88

บนทกบรการ

ทกป

สานกระบาดวทยา

SO1.

7 จานวนผรบบรการบาบดดวยสารทดแทน

(Met

hado

ne

Mai

nten

ance

The

rapy

)

3,73

5 4,

000

4,20

0 4,

500

บนทกบรการ

ทกป

สปสช

.

SO1.

8 รอยละของประชากรกลมเปาหมายหลกและผตองขงท

บอกวธการปองกน การตดเชอเอชไอวทางเพศสมพนธไดถกตอง

และไมเหนดวยกบความเชอ

ผดๆ

เกยวกบการตดเชอเอชไอว

๕๑

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

1. นวตกรรม และการเปลยนแปลง

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล

ความถของ

การเกบ

ขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO1.

8a พนกงานบรการหญง

35.8

43

.6

75

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

8b พนกงานบรการชาย

31.0

39

.8

75

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

8c ชายมเพศสมพนธกบชาย

22

.9

33.3

75.0

IB

BS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

8d ผใชยาดวยวธฉด

36.5

43

.4

75

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO1.

8e ผตองขง

n/a

TBD

TB

D BS

S ทก 2

ป

กรมราชทณฑ/

ส.ระบาด

วทยา

SO1.

9 จานวนผตดเชอฯทตรวจพบใหม

17,2

90

24,5

65

22,0

45

19,3

25

NAP+

ทกป

สปสช

.

SO1.

10 จานวนผตดเชอฯทเรมรกษาดวยยาตานไวรสฯ

18,3

61

20,9

11

21,2

90

21,8

00

NAP+

ทกป

สปสช

.

ยทธศาสตร 2

: เรงรดขยายการดาเนนงานใหการปกปองทางสงคม และปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทางกฎหมายทมความสาคญตอการปองกนและการดแลรกษา

SO2.

1 กฎหมายและนโยบายทเปนอปสรรคตอการใหบรการปองกนทมลกษณะผสมผสาน บรณาการและรอบดาน มการทบทวนและแกไข

SO2.

1 จานวนกฎหมาย นโยบาย ระเบยบปฏบตทอยใน

กระบวนการเสนอขอปรบแกไข (เรอง)

3 4

4 4

รายงานจาก

หนวยงานท

เกยวของ

ทกป

สานกงานอยการ

/มลนธ ศนย

คมครองสทธดานเอดส

SO2.

2 มการนากฎหมายและนโยบายทสนบสนนการปองกนและดแลรกษาไปดาเนนการอยางมประสทธภาพ

SO2.

2 หลกฐานของการนากฎหมายและนโยบายทสนบสนนการ

ปองกนและดแล รกษาไปดาเนนการและผลการดาเนนงาน

n/a

ม ม

ม รายงานจาก

หนวยงานท

เกยวของ

ทกป

ศบ.จอ.

ยทธศาสตร 3

: เพมความรวมรบผดชอบ และเปนเจาของรวมในระดบ ประเทศ จงหวดและทองถนในการขยายการดาเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสของประเทศ

SO3.

พนทเปาหมายเรงรดมการวางแผนและดาเนนงานปองกนและแกไขปญหาเอดสโดยใชทรพยากรในพนทอยางมประสทธภาพ

๕๒

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

1. นวตกรรม และการเปลยนแปลง

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล

ความถของ

การเกบ

ขอมล

หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO3 รอยละทเพมขนของงบประมาณทใชในการดาเนนงาน

ปองกน ในพนทเปาหมายเรงรด

n/a

TBD

TBD

TBD

สสจ.

ทกป

ก.มหาดไทย

/ ศบ

.จอ.

ยทธศาสตร 4

: พฒนาระบบขอมลเชงยทธศาสตรเพอเพมประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหาเอดสในทกระดบ

SO4.

มการใชขอมลเชงยทธศาสตรในการวางแผนปองกนและแกไขปญหาเอด กากบตดตามการดาเนนงานทงในระดบประเทศ เขต จงหวดและทองถน

SO4.

1 จานวนพนทเปาหมายเรงรดทจดทาแผนปฏบตการโดยใช

ขอมลเชง ยทธศาสตรในพนท ในปทผานมา

8 15

25

33

สสจ.

ทกป

ศบ.จอ.

SO4.

2 สดสวนของงบประมาณทจดสรรสาหรบการดาเนนงานใน

ทศทางยทธศาสตรนวตกรรมและการเปลยนแปลง

- จานวนงบประมาณปองกนทงหมด

(ลานบาท)

1,

334

2,19

0 2,

262

2,35

7 NA

SA

ทก 2

ป

IHPP

/ศบ

.จอ.

- สดสวนทใชสาหรบปองกนในประชากรกลมเปาหมายหลก

- สดสวนทใชสาหรบพฒนาขอมลเชงยทธศาสตร

13.0

0.9

15.0

4.2

22.0

4.4

25.0

4.8

NASA

NASA

ทก 2

ป

ทก 2

ป

IHPP

/ศบ

.จอ.

IHPP

/ศบ.จอ

.

ทศทางยทธศาสตร

2. การผสมผสานใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพและเขมขนมากขน

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของ

การเกบขอมล หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

ยทธศาสตร 5

: ยกระดบคณภาพของมาตรการและแผนงานทมอยเดมใหเขมขนและบรณาการ

5.1 การปองกนการตดเชอเอชไอวเมอแรกเกด

SO5.

1.1 การเขาถงบรการปองกนการตดเชอเมอแรกเกดกบคนไทยและประชากรขามชาตทอยบนผนแผนดนไทยเพมขน

๕๓

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

2. การผสมผสานใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพและเขมขนมากขน

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของ

การเกบขอมล หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO5.

1.1.

1 รอยละของหญงตงครรภทตดเชอเอชไอวทงคนไทยและ

ประชากรขามชาตไดรบยาตานไวรสฯเพอลดการตดเชอฯเมอแรก

เกด

SO5.

1.1.

1a คนไทย

93.8

95

.5

97.0

98

.8

PHIM

S ทกป

กรมอนามย

SO5.

1.1.

1b ประชากรขามชาต

n/a

TBD

TBD

TBD

PHIM

S ทกป

กรมอนามย

SO5.

1.1.

2 รอยละของทารกทเกดจากแมทตดเชอเอชไอวไดรบการ

ตรวจการตดเชอ

เอชไอว ภายใน 2

เดอนหลงคลอด

77.2

80

.0

85.0

90

.0

NAP+

ทกป

กรมอนามย

/สปสช.

SO5.

1.1.

3 รอยละของหญงรบบรการฝากครรภทคไดตรวจการตด

เชอเอชไอวใน

12 เดอนทผานมา

32

.3

40.0

50

.0

60.0

PH

IMS

ทกป

กรมอนามย

5.2 การปองกนการตดเชอเอชไอวในกลมเดกและเยาวชน

SO5.

2.1 โรงเรยนจดการเรยนรเรองเพศศกษาและอนามยเจรญพนธทไดตามมาตรฐานและขอกาหนด

SO5.

2.1 รอยละของเยาวชนอาย

15-2

4 ป ทบอกวธการปองกนการ

ตดเชอเอชไอวทางเพศสมพนธไดถกตอง และ ไมเหนดวยกบความ

เชอผดๆเกยวกบการตดเชอเอชไอว

33.8

42

.0

50.0

60

.0

BSS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO5.

2.2 มบรการปองกนการตดเชอเอชไอวและโรคตดตอทางเพศสมพนธทจาเปนและตอบสนองตอความตองการของกลมเยาวชน

SO5.

2.2 รอยละของเยาวชนอาย

15-2

4 ป ทตรวจและรผลการตด

เชอเอชไอวในรอบ 1

2 เดอนทผานมา

5.2*

(นร.

2012

)

7.0

8.0

10.0

BS

S ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

๕๔

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

2. การผสมผสานใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพและเขมขนมากขน

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของ

การเกบขอมล หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO5.

2.3 เยาวชนมเพศสมพนธทปลอดภย

SO5.

2.3.

1 รอยละของเยาวชนอาย

15-2

4 ป ทรายงานวาใช

ถงยางอนามยในการมเพศสมพนธครงลาสด

52.8

60

.0

70.0

75

.0

BSS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

SO5.

2.3.

2 รอยละของเยาวชนอาย

15-2

4 ปทมคเพศสมพนธ

มากกวา 1

คนใน

12 เดอนทผานมา รายงานวาใชถงยางอนามย

เมอมเพศสมพนธครงลาสด

55.1

60

65

70

BS

S ทกป

สานกระบาดวทยา

5.3 การสงเสรมการใชถงยางอนามยแบบบรณาการ

SO5.

3.1 ประเทศไทยมระบบการบรหารจดการใหประชากรกลมเปาหมายเขาถงถงยางอนามย

SO5.

3.1.

1 จานวนถงยางอนามยทแจกจายทวประเทศ

ในชวง

12 เดอนทผานมา ตอประชากรวย 1

5-49

ป 1

คน

(ชน)

3.7

4.3

4.8

4.8

อย. และ

ลมภาษณ

ผจาหนาย

ทกป

สอวพ

.

- จานวนถงยางอนามยสาหรบประชากรกลมเปาหมายหลก

(ลานชน

)

26.9

34

.5

52.4

53

.0

ทกป

สอวพ

.

- จานวนถงยางอนามยสาหรบผตดเชอฯ (ลานชน

) 24

.0

25.5

23

.7

22.1

ทกป

สอวพ

.

SO5.

3.2 ประชากรทวไปและแรงงานขามชาตมพฤตกรรมเพศสมพนธทปลอดภย

SO5.

3.2 รอยละของประชากรทวไปและแรงงานขามชาตอาย

15-4

9 ป ทรายงานวาใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงลาสด

- ประชากรทวไป อาย 1

5-49

ป

48.6

55

.0

70

.0

BBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

- แรงงานขามชาต อาย

15-4

9 ป

78.8

80

.0

90

.0

IBBS

ทก 2

ป

สานกระบาดวทยา

5.4 บรการโลหตปลอดภย

๕๕

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

2. การผสมผสานใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพและเขมขนมากขน

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของ

การเกบขอมล หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

SO5.

4.1 โลหตรบบรจาค ไดรบการคดกรองเอชไอวดวยวธการทมการควบคมคณภาพ

SO5.

4 รอยละของโลหตบรจาคทไดรบการคดกรองเอชไอว ดวย

วธการทมการควบคมคณภาพโดยวธการตรวจ N

AT ตามมาตรฐาน

ระดบประเทศ

80.0

90.0

10

0.0

100.

0 บนทกของ

ศนยบรการโลหต

ทกป

สภากาชาดไทย

5.5 การรกษา การดแล และการใหความชวยเหลอแกผตดเชอฯ

SO5.

5.1 ผตดเชอฯในระบบประกนสขภาพทกระบบไดรบบรการดแลรกษาดวยมาตรฐานเดยวกน

SO5.

5.1.

1 รอยละของผใหญและเดกทตดเชอเอชไอวทยงคงรบการ

รกษาดวย

ยาตานไวรสฯ

ในชวง

12 เดอน หลงจากเรมการรกษาดวยยาตาน

ไวรสฯ

82.1

86

.0

90.0

95

.0

NAP+

ทกป

สปสช

.

SO5.

5.1.

2 รอยละของผรบยาตานไวรสฯ ทมปรมาณไวรสฯลดลง

ในชวง

12 เดอน หลงจากเรมการรกษาดวยยาตานไวรสฯ

79.4

81

.0

83.0

85

.0

NAP+

ทกป

สปสช

.

SO5.

5.1.

3 รอยละของผรบยาตานไวรสฯ ทมปรมาณไวรสฯลดลง

ในชวง

24 เดอน หลงจากเรมการรกษาดวยยาตานไวรสฯ

78.9

85

.0

90.0

95

.0

NAP+

ทกป

สปสช

.

SO5.

5.1.

4 รอยละของผตดเชอเอชไอวทเปนวณโรคตามการคาด

ประมาณ ไดรบการรกษาทงวณโรคและเอชไอว

27.8

32

.0

41.0

50

.0

NAP+

/SM

ART

TB /

Est

imat

ion

ทกป

สปสช

./สานกวณโรค

5.6 การดแลและชวยเหลอเดกไดรบผลกระทบจากเอดส

SO5.

6 เดกไดรบผลกระทบจากเอดสและเดกทมภาวะเปราะบางไดรบชดบรการสขภาพและการคมครองทางสงคมทมความละเอยดออนในเรอง

เอชไอว

SO5.

6 รอยละของครวเรอนทเขาเกณฑไดรบความชวยเหลอ

ทางเศรษฐกจในชวง

3 เดอนทผานมา

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

ACCE

SS /

Pac

t

๕๖

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)

ทศทางยทธศาสตร

2. การผสมผสานใหมาตรการและแผนงานปจจบนมคณภาพและเขมขนมากขน

ตวชวดหลก

ขอมล

พนฐาน

ป 25

55

เปาหมาย

แหลงขอมล ความถของ

การเกบขอมล หนวยงานรบผดชอบ

2557

25

58

2559

5.7 การลดการตตราและเลอกปฏบต

SO5.

7.1 ผใหบรการและชมชนมความเขาใจและตระหนกตอการเคารพ ปกปอง คมครองสทธ และความแตกตางหลากหลายทางเพศภาวะ เพศวถ

SO 5

.7.1

รอยละของผใหบรการทตระหนกเรองการตตราและ

เลอกปฏบตตอผตดเชอฯ และกลมประชากรหลกรวมถงผลกระทบ

ทเกดขน

n/a

TBD

TB

D การสารวจ

ทก 2

ป

ศบ.จอ.

SO5.

7.2 มการขบเคลอนกลไกการคมครองสทธแกประชากรกลมเปาหมายหลกโดยเฉพาะในพนทเปาหมายเรงรด

SO5.

7.2 จานวนจงหวดทมกลไกการคมครองสทธกลมประชากร

หลก

n/a

15

25

33 ระบบตดตามงาน

ทกป

กรมคมครองสทธฯ

/ มลนธ

คมครองสทธฯ

คายอ

n/a

(no

data

ava

ilabl

e): ไมมขอมล

TBD

(to b

e de

term

ined

): จะกาหนดภายหลงทมขอมล

IBBS

(int

egra

ted

biol

ogic

al a

nd b

ehav

iora

l sur

vey)

: การสารวจการตดเชอเอชไอวและพฤตกรรมทสมพนธกน

AEM

(AID

S ep

idem

ic m

odel

): ตวแบบจาลองการระบาดของการตดเชอเอชไอว

NAP+

: ชอฐานขอมลการใหบรการดแลรกษาผตดเชอเอชไอว

๕๗

ยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙ (เสนอทประชม คช.ปอ.๓๑ ก.ค.๕๖)๕๘

ขอความเหนชอบยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดส

พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๕๙

จากทประชมคณะรฐมนตร เมอวนท ๘ ตลาคม ๒๕๕๖

ภาคผนวก