1

คาชแจง ชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ชดท 1 ทกษะการสงเกต เปนหนงในทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร อก 13 ทกษะ ใชประกอบการใชแผนการจดการเรยนรท 1 กอนจะศกษาขอใหนกเรยนทาตามขอควรปฏบต ดงน

1. นกเรยนอานคาชแจง ขอควรปฏบต จดประสงคการเรยนร ใหเขาใจ หากมขอสงสยโปรดถามครผสอน

2. ควรทาแบบทดสอบกอนเรยน กอนทศกษาแบบฝกทกษะ พรอมตรวจคาตอบ แลวบนทกผลการทดสอบไว

3. ดาเนนการฝกทกษะตามกจกรรมทกาหนดไวเรยงตามลาดบจากกจกรรมแรกถงกจกรรมสดทาย

4. ควรทาแบบทดสอบหลงเรยน หลงจากนกเรยนดาเนนการฝกทกษะทกกจกรรมแลว ตรวจคาตอบ บนทกผลการทดสอบ และนาผลคะแนนในครงนไปเปรยบเทยบกบผลคะแนนในการทาแบบทดสอบกอนเรยน นกเรยนจะทราบความกาวหนาและความสามารถในการเรยนรกอนเรยน และจะทราบความกาวหนาและความสามารถในการเรยนรของตนเอง และสามารถพฒนาการเรยนรใหมประสทธภาพยงขน

2

กจกรรมชดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ชดท 1 ทกษะการสงเกต

จดประสงคการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถ

1. บอกความหมายของทกษะการสงเกตได 2. จาแนกการใชประสาทสมผสในการสงเกตได 3. ชบงการสงเกตเชงคณภาพและเชงปรมาณได 4. คนหาและสบคนขอมลบนเครอขายอนเตอรเนตได

กจกรรมการฝกทกษะ

1. ทาแบบทดสอบกอนเรยน ใชเวลา 10 นาท 2. ฝกทกษะกจกรรมท 1 - 4 ใชเวลา 40 นาท 3. ทดสอบหลงเรยน ใชเวลา 10 นาท

3

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท 1 ทกษะการสงเกต

คาชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ คะแนนเตม 5 คะแนน เวลา 10 นาท 2. นกเรยนอานแบบทดสอบทละขอแลวกาเครองหมาย ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว 1. การสงเกตเปนการใชประสาทสมผสสวนใดบาง

ก. ห ลน จมก ตา ผวกาย ข. ปาก ห ผม จมก ตา ค. จมก ตา ลน ห ผม ง. ห ลน คอ จมก ตา

2. ขอใดเปนการสงเกตเชงปรมาณ ก. ใบไมมกลนหอม ข. ใบไมมใบเรยวยาว ค. ใบไมเมอจบดแลวรสกหยาบ ง. ใบไมมความยาว 5 เซนตเมตร

3. ขอใดเปนการสงเกตเชงคณภาพ ก. แตงโมนหนก 3 กรม ข. สมโอมเสนผาศนยกลาง 5 นว ค. ตนมะขามสงกวาตนสะเดา ง. กลวยมเสนใยเปนเสนขนาน

4

4. ขอใดเปนการสงเกตโดยใชประสาทสมผสทางจมก

ก. ผกมสเขยว ข. ผกมรสขม ค. ผกมกลนฉน ง. ผกเมอจบดแลวสาก

5. “มะตมเมอตกลงพนจะมเสยงทม” เปนการสงเกตโดยใชประสาทสมผสสวนใด ก. ห ข. ตา ค. จมก ง. ผวกาย

6. ขอใดไมใชทกษะการสงเกตโดยใชประสาทสมผสทางลน ก. ลาไยมรสหวาน ข. มะยมมรสเปรยว ค. เกลอมรสเคม ง. ดอกแกวมกลนหอม

7. “เมอขยใบไมจะไดยนเสยงกรอบแกรบ” เปนการใชประสาทสมผสสวนใดในการสงเกต ก. ตา ข. ห ค. จมก ง. ผวกาย

8. หลงดบเทยนไข สวนของเสนใยโผลออกมามสดา เราใชประสาทสมผสสวนใดสงเกต ก. ตา ข. ลน ค. จมก ง. ผวกาย

5

9. ธป เวลาเราจดแลวมกลน แสดงวา ใชประสาทสวนใดสงเกต

ก. ตา ข. จมก ค. ลน ง. ผวกาย

10. ขอใดคอประโยชนโดยตรงของทกษะการสงเกต ก. ชวยในการแกปญหาไดอยางรวดเรว ข. ใชในการรวบรวมขาวสารตาง ๆค. ชวยในการรวบรวมขอมล ง. ชวยประเมนตดสนใจได

6

ใบความร

ชดท 1 ทกษะการสงเกต

ทกษะการสงเกต หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผส อยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง เพอหาขอมล รายละเอยดของสงตาง ๆโดยไมเพมความคดเหนสวนตวลงไป ประสาทสมผสทง 5 คอ ตา ห จมก ลน และผวกาย ขอมลทไดจากการสงเกตม 3 ประเภท คอ

1. ขอมลเชงคณภาพ เปนขอมลทเกยวกบลกษณะ หรอสมบต เชน ส รส กลน 2. ขอมลเชงปรมาณ เปนขอมลทเกยวกบการกะประมาณจานวน หรอขนาด บอกเปนตวเลข 3. ขอมลการเปลยนแปลง เปนการสงเกตเพอใหไดขอมลจากการทดลอง เชน เพอดสมบต

ของสงทเราสงเกต ดการเปลยนแปลง ประโยชนของการสงเกต

1. ชวยในการรวบรวมขอมล 2. ชวยใหเปนคนละเอยดรอบคอบ 3. ชวยฝกใหเปนคนรจกรวบรวมขาวสารใหมๆ มความอยากรอยากเหน สนใจธรรมชาต และ

สงแวดลอมรอบขางมากขน

แหลงทมา ลมโชย โกมล. การสอนเพอพฒนาการคด ดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรภาควชาการประถมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน, 2542

ประสาทสมผส

ห

จมก

ลน

ผวกาย ตา

7

กจกรรมท 1 ชดท 1 ทกษะการสงเกต

คาชแจง นกเรยนตอบคาถามตอไปน

1. การสงเกต หมายถงอะไร ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

2. เราใชประสาทสมผสสวนใดในการสงเกตบาง ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

3. ขอมลในการสงเกตมกประเภท อะไรบาง ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

4. นกเรยนจะนาทกษะการสงเกตไปใชในชวตประจาวนอยางไร ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

5. ถานกเรยนตองการขอมลเพมเตมจะสบคนขอมลไดจากทใด ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

8

กจกรรมท 2

ชดท 1 ทกษะการสงเกต คาชแจง นกเรยนสงเกตผลไมทครเตรยมให แลวบนทกผลลงในตาราง

ชนดของผลไม ผลการสงเกต อวยวะทใชในการสงเกต

มะขาม

มะยม

ขนน

แตงไทย

เงาะ

http://www.xn--42c8ao1akazf5c2be0gsk.com/ พชผก/ทมาของชอ-เงาะโรงเรยน.html

www.picpost.mthai.com www.mof.or.th www.konthaiclub.com

www.thaifruits-online.com

9

กจกรรมท 3

ชดท 1 ทกษะการสงเกต คาชแจง ใหนกเรยนสงเกตเทยนไขทครเตรยมมาให แลวจดไฟ สงเกตการเปลยนแปลง ทเกดขน แลวบนทกผลลงในตาราง

รายการ กอนจดเทยนไข ระหวางจดเทยนไข หลงจากดบเทยนไข

สเทยนไข กลนเทยนไข ผวเทยนไข ไสเทยนไข เนอเทยนไข รปรางของเทยนไข ความยาวของเทยนไข ความกวางของเทยนไข เปลวไฟของเทยนไข ควนของเทยนไข

10

กจกรรมท 4

ชดท 1 ทกษะการสงเกต คาชแจง เลอกประสาทสมผสทงหา เตมลงในชองวางหนาขอความจากขอ 1-10

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9. สา

10.

ตา ห จมก

ลน ผวกาย

มผมสทอง

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

..............................

เสยงแหลมสง

เรยบ ลนมอ

กลนหอม

รสเปรยวจด

ผวหยาบ ลน

เปนรปวงกลม

เหมนบด

รสหวาน มน เคม

มเสยงดงกงวาน

11

เฉลยคาตอบ

กจกรรมท 1 ชดท 1 ทกษะการสงเกต

1. การสงเกต หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง เพอหาขอมลหรอรายละเอยดตาง ๆโดยไมเพมความคดเหนลงไป

2. ตา จมก ห ลน และผวกาย 3. ม 3 ประเภท คอ

3.1 ขอมลเชงคณภาพ 3.2 ขอมลเชงปรมาณ 3.3 ขอมลการเปลยนแปลง

4. ใชในการรวบรวมขอมล 5. สบคนจากอนเตอรเนต หนงสอพมพ แหลงเรยนร หนงสอ ตารา หรอเอกสารตาง ๆ

12

เฉลยคาตอบ กจกรรมท 2 ชดท 1 ทกษะการสงเกต

ชนดของผลไม การสงเกต อวยวะทใชในการสงเกต

มะขาม เปนฝกยาว สเหลอง รสหวาน รวงลงพน เสยงดงแกรบ ตา ลน ห มะยม ผลกลม ลน มรสเปรยว ตา ผวกาย ลน ขนน สเหลอง ผวเปนหนาม กลนหอม ตา ผวกาย จมก

แตงไทย ผวลนเรยบ สเหลอง มกลนหอม ผวกาย ตา จมก เงาะ สแดง เปนขน ขรขระ รสหวาน ตา ลน ผวกาย

13

เฉลยคาตอบ กจกรรมท 3 ชดท 1 ทกษะการสงเกต

รายการ กอนจดเทยนไข ระหวางจดเทยนไข หลงจากดบเทยนไข

สเทยนไข มสเหลอง มสเหลอง มสเหลอง กลนเทยนไข มกลน มกลนหอม มกลน ผวเทยนไข เรยบ เรยบ เรยบ ไสเทยนไข สขาว มองไมชดเจน สดา เนอเทยนไข ละเอยด ละเอยด ละเอยด รปรางของเทยนไข รปทรงกระบอก รปทรงกระบอก รปทรงกระบอก ความยาวของเทยนไข 12 เซนตเมตร 9 เซนตเมตร 5 เซนตเมตร ความกวางของเทยนไข 1 เซนตเมตร 1 เซนตเมตร 1 เซนตเมตร เปลวไฟของเทยนไข ไมมเปลวไฟ เปลวไฟรปไข สเหลอง ควนของเทยนไข ไมมควน สเหลอง ดา

14

เฉลยคาตอบ

กจกรรมท 4 ชดท 1 ทกษะการสงเกต

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

ตา

ห

ผวกาย

จมก

ลน

ผวกาย

ตา

จมก

ลน

ห10

15

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 ทกษะการสงเกต

คาชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ คะแนนเตม 5 คะแนน เวลา 10 นาท 2. นกเรยนอานแบบทดสอบทละขอแลวกาเครองหมาย ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนการสงเกตโดยใชประสาทสมผสทางจมก

ก. ผกมสเขยว ข. ผกมรสขม ค. ผกมกลนฉน ง. ผกเมอจบดแลวสากมอ

2. ขอใดไมใชทกษะการสงเกตโดยใชประสาทสมผสทางลน ก. ลาไยมรสหวาน ข. มะยมมรสเปรยว ค. เกลอมรสเคม ง. ดอกแกวมกลนหอม

3. การสงเกตเปนการใชประสาทสมผสสวนใดบาง ก. ห ลน จมก ตา ผวกาย ข. ปาก ห ผม จมก ตา ค. จมก ตา ลน ห ผม ง. ห ลน คอ จมก ตา

16

4. “เมอขยใบไมจะไดยนเสยงกรอบแกรบ” เปนการใชประสาทสมผสสวนใดในการสงเกต

ก. ตา ข. ห ค. จมก ง. ผวกาย

5. ขอใดเปนการสงเกตเชงปรมาณ ก. ใบไมมกลนหอม ข. ใบไมมใบเรยวยาว ค. ใบไมเมอจบดแลวรสกหยาบ ง. ใบไมมความยาว 5 เซนตเมตร

6. ขอใดเปนการสงเกตเชงคณภาพ ก. แตงโมนหนก 3 กรม ข. สมโอมเสนผาศนยกลาง 5 นว ค. ตนมะขามสงกวาตนสะเดา ง. กลวยมเสนใยเปนเสนขนาน

7. ธป เวลาเราจดแลวมกลน แสดงวา ใชประสาทสวนใดสงเกต ก. ตา ข. จมก ค. ลน ง. ผวกาย

8. ขอใดคอประโยชนโดยตรงของทกษะการสงเกต ก. ชวยในการแกปญหาไดอยางรวดเรว ข. ชวยในการรวบรวมขาวสารตาง ๆค. ชวยในการรวบรวมขอมล ง. ชวยในการประเมนตดสนใจได

17

9. หลงดบเทยนไข สวนของเสนใยโผลออกมามสดา เราใชประสาทสมผสสวนใดสงเกต

ก. ตา ข. ลน ค. จมก ง. ผวกาย

10. “มะตมเมอตกลงพนจะมเสยงทม” เปนการสงเกตโดยใชประสาทสมผสสวนใด ก. ห ข. ตา ค. จมก ง. ผวกาย

18

เฉลยคาตอบ แบบทดสอบกอนเรยน

ชดท 1 ทกษะการสงเกต

1. ก 2. ง 3. ง 4. ค 5. ก 6. ง 7. ข 8. ก 9. ข 10. ค

19

เฉลยคาตอบ แบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 1 ทกษะการสงเกต

1. ค 2. ง 3. ก 4. ข 5. ง 6. ง 7. ข 8. ก 9. ค 10. ก