บทคดยอ

ชอรายงานการวจย กระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอ การเกษตรของชมชนบางนางล จงหวดสมทรสงคราม

ชอผวจย ฒาลศา เนยมมณ ปทท าการวจย 2554 การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาปญหาขยะ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ วเคราะหการจดการขยะของชมชน และ รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวมของประชาชน

ประชากรในการศกษาครงน ไดแก ผน าชมชน ผน ากลม ผปฏบตงานในหนวยงานทเกยวของ กบการจดการขยะ และประชาชนทอาศยอยในพนทองคการบร หารสวนต าบลบางนางล จากนนสมตวอยางแบบเจาะจง กลมตวอยางไดแกหวหนาครวเรอน หมท 2 บานคลองเปง จ านวน 108 คน เครองมอทใชคอแบบสอบถาม น าไปเกบรวบรวมขอมลรวมกบการประเมนสภาวะชนบทอยางเรงดวน (RRA) การเดนส ารวจสภาพพนท การสงเกต การสมภาษณผใหขอมลหลก และการสนทนากลม น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหตามหลกการวเคราะหเนอหา และวเคราะหสถตสถตพรรณา โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปส าหรบงานวจยทางสงคมศาสตร ผลการศกษาพบวาสรปไดดงน

1) ปญหาขยะและปญหาการจดการขยะของชมชน ขยะทมมากทสดคอเศษพช ผก เศษอาหาร และขยะประเภทพลาสตก ปญหาการ

จดการขยะโดยรวมของชมชน อยในระดบมาก ( x = 3.50 : s = 0.54) โดย สภาพปญหามากทสดคอ

ประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอน ( x = 3.80 : s = 0.72: ระดบมาก) รองลงมา

คอ ชมชนไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ ( x = 3.63 : s = 0.76 : ระดบมาก) และชมชนประสบ

ปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท ( x =3.53 : s= 0.72 : ระดบมาก) ตามล าดบ 2) ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน

ความตองการในการจดการขยะโดยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.95 : s = 0.47) โดย ความตองการมากทสดคอ ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะ ( x = 4.14 : s = 0.68: ระดบมาก) รองลงมาคอ ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด ( x = 4.06 : s = 0.76: ระดบมาก) และควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ ( x = 4.06 : s= 0.70 : ระดบมาก) ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

)

3) การวเคราะหสภาพปจจบนดานการจดการขยะของชมชน ภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะทครวเรอนใชมากทสดคอถงพลาสตก (รอยละ 50.0)

โดยคดแยกขยะเพอน าไปขายมากทสด (รอยละ 53.7) และครวเรอนก าจดขยะเองทงหมด ขยะประเภทยอยสลายใชวธก าจดโดยการท าเปนปย ขยะประเภทรไซเคลใชวธก าจดโดยการน าไปขาย ขยะประเภทมพษใชวธก าจดโดยการน าไปทง และขยะประเภททวไปใชวธก าจดโดยการน าไปเผา

4) รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดย การมสวนรวมของประชาชน ทเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการมากทสดคอโครงการอบรมการคดแยกขยะในครวเรอน และโครงการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร

ค าส าคญ (Key Words): สภาพปญหาขยะ การจดการขยะ อนทรยสาร

www.ssru.ac.th

Abstract

Research Title : Participation in Solving Solid Wastes Problems by Producing Organic Matter for Agriculture in Bangnanglee Community Samutsongkram Province

Author : Ms. Talisa Niemmanee Year : 2011

The objectives of this research were to study the solid waste problems, the needs of

community about handling solid wastes management, the analysis of solid waste management,

and the way to solve the problem by producing agricultural organic matter by the participation of

people.

The population for this study included community leaders, leaders working in related

section to solid waste management, and the people living in the area of Bangnanglee local

administrative organization. The 108 samples were selected by Purposive Sampling from the

heads of families in Klongpeng locality. The research tools utilized in gathering the data were a

survey questionnaire, Rapid Rural Appraisal (RRA), observations, interviews with key informants,

and focus groups. The data collected were analyzed by content analysis and descriptive statistics

analyzed by the computer program.

The results showed that:

1) For solid waste problems and solid waste management problems in community, the

major of solid wastes was food and vegetable and plastic wastes. The overall waste management

problems of the community were at a high level ( x = 3.50 : s = 0.54). The most problems were

the problems how to separate household solid wastes ( x = 3.80 : s= 0.72 : high level). The

community lacked the knowledge about separating the solid wastes ( x = 3.63 : s = 0.76 : high

www.ssru.ac.th

)

level). The community had problem about preparing the separated bins respectively ( x =3.53 :

s = 0.72 : high level).

2) For the needs of the community in solid waste management, the overall needs for

solid waste management were at a high level ( x = 3.95 : s = 0.47). The greatest need was that

the public relations should be told people to know and understand the service of solid garbage

( x =4.14 : s = 0.68 : high level). For every home everyone helped each other in separating solid

wastes before thrown away ( x = 4.06 : s= 0.76 : high level). The public should be educated

about the impact of solid wastes respectively ( x = 4.06 : s = 0.70 : high level).

3) For analysis of the current state of the waste management of the community, the

containers for household solid waste collection were the most plastic bags (50.0 %). The

separated solid wastes to be sold were at the highest (53.7 %). Households disposed solid wastes

by themselves. Biodegradable wastes were eliminated to make the fertilizer. Recycling solid

wastes were sold. Toxic wastes were discarded. The other wastes were eliminated by burning.

4)) For the method of solving the waste problem, it is produced agricultural organic

matter with participation of people. The training program for separating solid waste of

households and the training program for the production of organic matter for agriculture were

appropriate with the greatest needs.

www.ssru.ac.th

)

Keywords : solid wastes , organic matter, solid wastes management

www.ssru.ac.th

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยน ส าเรจลลวงไดดวยความอนเคราะหและสนบสนนจากหลายฝาย ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยสรชาต สนวรณ ประธานกรรมการบรหารหลกสตร

วทยาการความปลอดภย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ร.อ.หญงสนนทา ระหงส ต าแหนง ผอ านวยการกองสาธารณสข (นกบรหารงานสาธารณสข) องคการบรหารสวนต าบลคลองมะเดอ และนางปยวรรณ เนองมจฉา อาจารยสาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช ทานเปนผใหความกรณา เมตตา และอนเคราะหตรวจสอบความเทยวตรงเชงเนอหา (Content Validity) เครองมอทใชในงานวจยครงน ขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทใหทนอดหนนเพอด าเนนการวจย พรอมทงใหค าแนะน าและอ านวยความสะดวกในการท าวจยอยางดยง ขอบคณชาวบานชมชนหมท 2 หมบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม และผน าชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางลทกทานทใหการอ านวยความสะดวกในการตดตอประสานงานดวยด และใหความรวมมอและใหขอมลทเปนประโยชนตองานวจยในครงน ทายทสดน ขอนอมกราบบชาพระคณบดา มารดา สนบสนนสงเสรมและใหก าลงใจเสมอมา ขอกราบขอบพระคณอาจารยทใหการอบรมสงสอน ขอขอบคณพนอง เพอนทชวยสงเสรม สนบสนน และเปนก าลงใจตลอดมา คณคาและคณประโยชนทเกดจากงานวจยฉบบน คณะนกวจยขอมอบตอบแทนพระคณของบดา มารดา ครอาจารย ตลอดจนผทมพระคณทกทาน ความผดพลาดทมคณะผวจยขอ นอมรบไวแตเพยงผเดยว ฒาลศา เนยมมณ กนยายน 2554

www.ssru.ac.th

สารบญ

หนา บทคดยอ (1) ABSTRACT (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (7) สารบญตาราง สารบญภาพ บทท 1 บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 ขอบเขตของการวจย 3 1.4 กรอบแนวคด 4 1.5 แผนการด าเนนการวจย 5

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดพนฐานของการพฒนาแบบมสวนรวม 6 2.2 แนวคดเกยวกบขยะและการจดการขยะ 9 2.3 ขอมลทวไปเกยวกบพนทท าการวจย 27 2.4 งานวจยทเกยวของ 31

บทท 3 วธด าเนนการวจย 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 34 3.2 เครองมอทใชในการวจย 35 3.3 การเกบรวบรวมขอมล 36 3.4 การวเคราะหขอมล 37 3.5 แผนภาพขนตอนการด าเนนการวจย 39 บทท 4 ผลการวจย

4.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไป 40 4.2 ปญหาขยะและปญหาการจดการขยะของชมชนในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 43 4.3 ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 47 4.4 การวเคราะหสภาพปจจบนดานจดการขยะของชมชนใน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 51

www.ssru.ac.th

จ สารบญ (ตอ)

หนา

4.5 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยการมสวนรวมของประชาชนต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 58

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 5.1 วตถประสงคของการวจย 60 5.2 วธด าเนนการวจย 60 5.3 ผลวจย 61

5.4 ขอเสนอแนะ 64 เอกสารอางอง 66 ภาคผนวก 68

ภาคผนวก ก แบบสอบถามเพอการวจย 69 ภาคผนวก ข การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 77 ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป 85 ภาคผนวก ง ภาพกจกรรม 104

www.ssru.ac.th

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 แผนการด าเนนงานวจย 4 2.1 แสดงองคประกอบของขยะมลฝอย 13 2.2 การเปรยบเทยบวธการก าจดมลฝอยโดยการเผา การหมกท าปย

และการฝงกลบ 24 4.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ 41 4.2 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย 41 4.3 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามระดบการศกษา 41 4.4 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามอาชพหลก 42 4.5 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามรายไดของครวเรอน (ตอเดอน) 42 4.6 ความคดเหนเกยวกบปรมาณขยะแตละประเภทในครวเรอน 43 4.7 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 44 4.8 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชนในการเกบรวบรวมขยะ 45 4.9 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ในการคดแยกขยะ 46 4.10 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ในดานการก าจดขยะ 46 4.11 การเปรยบเทยบสภาพปญหาในการจดการขยะของชมชนในแตละดาน 47 4.12 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ต าบลบางนางล

อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 48 4.13 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน

ดานการรวมมอแกไขปญหา 49 4.14 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนใน

การรวมปฏบตลดปรมาณขยะ 50 4.15 การเปรยบเทยบระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน

ในแตละดาน 50 4.16 ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ

ขยะ 51

www.ssru.ac.th

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.17 วธการจดการขยะของชมชนในการเกบรวบรวมขยะ 52 4.18 วธการจดการขยะของชมชนในการคดแยกขยะ 53 4.19 วธการจดการขยะของชมชนในการก าจดขยะ 55

www.ssru.ac.th

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 แผนภมล าดบขนตอน ( Flow Diagram) ของระบบการจดการมลฝอย 15 2.2 ภาชนะในการรองรบขยะประเภทตางๆ 19

www.ssru.ac.th

สญลกษณและค ายอ สญลกษณ ความหมาย x แทนคาเฉลย S แทนคาเบยงเบนมาตรฐาน

www.ssru.ac.th

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคม จ านวนประชากรทเพมสงขน ประกอบกบวถ

ชวตแบบเรงรบและตองการความสะดวกสบายท าใหมรปแบบการบรโภคทกอใหเกดขยะมลฝอยมากขน นอกจากปจจยทกลาวขางตนแลว การขาดความรและความตระหนกในปญหาขยะมลฝอย การขาดกระบวนการจดการขยะมลฝอยอยางครบวงจรกเปนปจจยทส าคญทท าใหปญหาขยะยงคงทวความรนแรงมากขนคอนอกจากจะสงผลกระทบตอสงแวดลอมแลว ยงสงผลกระทบดานสงคมตามมา เชนการเกดปญหาความขดแยงระหวางชมชนในเรองของการจดการขยะ

ทผานมาถงแมวาประเทศไทยจะมนโยบายและแผนตางๆ ทเกยวของกบการขยะแตกเปนทประจกษแลววายงม ปญหาดานขยะ อยางตอเนอง ซงการทปญหาตางๆ ยงคงเกดขนนน อาจเปนเพราะมปญหาในดานการน านโยบายไปสการปฏบตทยงขาดการบรณาการ ไมเหมาะสมกบบรบทของชมชน หรอเปนเพราะขาดการมสวนรวมจากชมชนในทองถน รวมถงการจดการแกปญหาและการพฒนาไมตอบสนองตอความเปนจรง

การแกปญหาดงกลาวจ าเปนทจะตองอาศยการมสวนรวมของประชาชน เนนกระบวนการเรยนรแบบระยะยาว เปนการท างานทใหชมชนหรอทองถนสรางความส านกการมสวนรวมและการพฒนาแบบพงตนเองบนแนวทางเศรษฐกจพอเพยง โดยตองเรมจากรากฐาน คอ การพฒนาคน เพอใหคนเกดทกษะกระบวนการเรยนรในตนเองดงนนความรในตวบคคลจงกลายเปนสงส าคญทสงผลตอการพฒนาดานตางๆ โดยความรสวนใหญในโลกกวารอยละ 80 เปนความรทฝงลกอยในตวบคคล (วจารณ พานช, 2540) ซงความรดงกลาวเปนความรทสะสมผานประสบการณและการเรยนรตางๆ มากมาย การจดความรจงเปนวธหนงทส าคญในการสรางองคความร พฒนาการเรยนรของคนในชมชนโดยใหความส าคญกบกระบวนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนและความรตางๆ จะสามารถถายทอดและปรบปรงใชส าหรบผอนและตอยอดความรเดมตอไป ซงแนวทางพฒนาคนนสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ.2550 - 2554) มงพฒนาส “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน " (green and happiness society) ภายใตแนวปฏบตของ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยใหคนเปนศนยกลางตอเนองจากแผนพฒนาฯ 8 และ 9 โดยมยทธศาสตรการพฒนาทส าคญในชวงแผนฯ 10 คอ การบรโภคและการจดการสงแวดลอมอยางยงยนในบรบท

www.ssru.ac.th

2

ไทย ซงไดก าหนดแนวทางส าคญ 4 ประการ ประกอบดวย การปรบเปลยนรปแบบการบรโภคของผบรโภค การเพมประสทธภาพการใชทรพยากรของภาคการผลตและการบรการ การสงเสรมกลไกการตลาดและการจดการองคความร และการปกปองและรกษาฐานทรพยากรธรรมชาตของประเทศ พรอมทงเสนอแนวทางบทบาทของภาคการพฒนากลไกการขบเคลอน รวมทงการตดตามประเมนผลเพอน าไปส การอยรวมกนระหวางคนกบสงแวดลอมอยางยงยน และในแผนพฒนา ฯ ดงกลาวยงคงเนนการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทมคนเปนศนยกลางการพฒนา หนงในยทธศาสตรทมความส าคญไดแก ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนรสงเสรมใหคนไทยเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต จดการองคความรทงภมปญญาทองถน องคความรสมยใหมตงแตระดบชมชนถงประเทศ ทกสงคมจะตองมความสามารถน าความรมาสรางนวตกรรม

องคการบรหารสวนต าบลบางนางล ตงอยในทองทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามระยะหางจากอ าเภออมพวา ประมาณ 6 กโลเมตร มเนอทประมาณ 5.58 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 3,488 ไร เปนพนทราบลม มแมน าล าคลองกระจายทวพนทท าใหเหมาะแกการเกษตร เนองจากมความชมชนอยเสมอ สงผลให ประชาชนต าบลบางนางล สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม เชน ท าสวนมะพราว สมโอ ลนจ กลวย จากการทมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาไดเขาไปศกษาวจยในชวงทผานมาพบวาชมชนดงกลาวประสบปญหาทส าคญคอปญหาขยะ ทงทเกดจากด าเนนชวตปกตของชมชน และเปนผลมาจากการเจรญเตบโตของธรกจทองเทยวตลาดน าอมพวาและขยายไปสชมชนใกลเคยง จากการทไดเขาไปสนทนากลมกบผน าชมชน และประชาชนในพนท ไดเสนอความตองการในการแกปญหาในหลายรปแบบ จากขอมลดงกลาววธการแกปญหาขยะและวสดเหลอใชทนาจะพจารณาเปนอนดบแรกคอการน าขยะและวสดเหลอใชมาท าอนทรยสารเพอการเกษตร ดวยเหตผลส าคญหลายประการแตทส าคญทสดคอ ประชาชนในชมชนจะไดผลประโยชนจากรปแบบนมาก เพราะสมาชกของชมชนสวนใหญเปนเกษตรกรทตองพงพาปยในการเพาะปลก ซงนอกจากประสทธผลดานการจดการขยะแลวยงสงผลดตอการท าเกษตรในพนทกอใหเกดการผลตอาหารทปลอดภยไมตองใชสารเคมในการผลตซงเปนยทธศาสตรหนงของประเทศไทย และสอดคลองกบนโยบายการพฒนาองคการบรหารสวนต าบลดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คอ สงเสรมการเรยนรการจดการขยะมลฝอย และการก าจดขยะมลฝอยภายในต าบล โดยเพมมลคา และพฒนาประสทธภาพในการจดเกบขยะมลฝอย

ดวยเหตผลดงกลาวมาขางตนโครงการวจยเพอศกษาการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรจากขยะและวสดเหลอใชโดยกระบวนการมสวนรวมของชมชนบางนางล จงเกดขนเพอใชเปนตนแบบในการด าเนนงานของชมชน บนพนฐานของความร ความพอเพยง และการมสวนรวมของประชาชนเพอแกปญหาขยะอยางยงยน และน าไปสการมคณภาพชวตของประชาชนในชมชน และและระดบประเทศจนส าเรจสเปาหมาย “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน”

www.ssru.ac.th

3

1.2 วตถประสงคของการวจย 1.2.1 เพอศกษาปญหาขยะในเขตต าบลบางนางล 1.2.2 เพอศกษาความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะในเขตต าบลบางนางล 1.2.3 เพอวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตต าบลบางนางล 1.2.4 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยการมสวนรวมของประชาชน 1.3 ขอบเขตของการวจย

การวจยเรอง กระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จ.สมทรสงคราม ไดก าหนดขอบเขตของการศกษาโดยแบงออกเปนประเดนตางๆ ดงน

1.3.1 ดานเนอหา เปนการศกษาเพอหารปแบบ วธการ ใหชมชนมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยรวบรวมขอมล ปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ และวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล 1.3.2 ดานพนท เปนพนทชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางลทมความสมครใจและมความพรอมทจะเปนหมบานตนแบบของการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรจากขยะและวสดเหลอใช ซงจากการประเมนสภาวะชมชนอยางเรงดวนพบวาพนททมความเหมาะสมคอ หมท 2 หมบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 1.3.3 ขอบเขตดานประชากร คอ หวหนาครวเรอนแตละครวเรอนในพนท หมท 2 หมบาน

คลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมดสงคราม จ านวน 118 คน 1.3.4 ขอบเขตดานระยะเวลา ระยะเวลาศกษาและเกบขอมลในการด าเนนการวจย เรม

ตงแตเดอนตลาคม – เดอนตลาคม พ.ศ. 2554

www.ssru.ac.th

4

1.4 กรอบแนวคดการวจย

การวจยครงนไดก าหนดกรอบแนวคดดงน

ปญหาขยะและ การจดการขยะ

วเคราะหสภาพปจจบนดานการจดการขยะของชมชน - วธจดการขยะ - นโยบาย - โครงการ - ปจจยทเกยวของกบการจดการ

ขยะ ทงปจจยเสรมและอปสรรค ปจจยภายใน เชน ภาวะผน า การปฏสมพนธและการสอสาร การมสวนรวมของชมชน และปจจยภายนอก

ความตองการในการจดการขยะของชมชน

รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรอยางมสวนรวม

www.ssru.ac.th

5

1.5 แผนการด าเนนการวจย ในการศกษาวจยครงน ไดวางแผนการด าเนนงาน ดงตารางท 1.1 ตารางท 1.1 แผนการด าเนนงานวจย

กจกรรม ป พ.ศ. 2554

ม.ค-เม.ย

พ.ค ม.ย ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค

1. ลงพนทส ารวจความตองการและน ามาก าหนด หวขอการวจย

2. รวบรวมขอมลทตตยภม ทงแนวคด ทฤษฎ และขอมลพนททศกษา

3. ประเมนสภาวะชมชนอยางเรงดวน (RRA)

4. วางแผนการในการด าเนนการปฏบตภาคสนาม

5. ด าเนนการปฏบตภาคสนาม 6. วเคราะหและสรปผลการ

ด าเนนงานพรอมจดท ารปเลม

7. สงรปเลมโครงการฉบบสมบรณ 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ชมชนหรอหนวยงานทเกยวของเชนส านกงานจงหวด สามารถน าผลจากการศกษาทไดไปใชเปนแนวทางหรอ กลยทธในการจดการขยะอยางมสวนรวมใหสอดคลองกบชมชน และยงสามารถน าไปปรบใชกบชมชนอนๆ ตามความเหมาะสม สงผลใหเกดผลส าเรจในการจดการดานสงแวดลอมอยางยงยน

www.ssru.ac.th

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง กระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จงหวดสมทรสงคราม เปนการศกษาเพอหารปแบบ วธการ ใหชมชนมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยรวบรวมขอมล ปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ และวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล โดยศกษาขอมล แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของดงน

2.1 แนวคดพนฐานของการพฒนาแบบมสวนรวม 2.2 แนวคดเกยวกบขยะและการจดการขยะ 2.3 ขอมลทวไปเกยวกบพนทศกษา 2.4 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดพนฐานของการพฒนาแบบมสวนรวม

2.1.1 ความหมายของการมสวนรวม ไดมผใหความหมายของค าวาการมสวนรวมไวมากมาย ยกตวอยางดงน

อรพนท สพโชคชย (2538) ไดใหความหมายของการมสวนรวมวา การมสวนรวมของสมาชกผมสวนไดเสย (Stakeholder) ในชมชนหรอประชาชนทเขามารวมมบทบาทในการด าเนนงานพฒนาของภาครฐเปนลกษณะการมสวนรวมอยางหนง แตการมสวนรวมทมากกวาอาจจะหมายถงการเขารวมในกจกรรมการพฒนาตางๆ ของชมชนโดยตรงการมสวนรวมอาจมไดทกระดบ ตงแตการมสวนรวมในระดบชาตลงไปจนถงระดบหมบานโดยทการมสวนรวมน จะมความหมายวา สมาชกทกคนจะรวมรบประโยชนและการรวมลงทนลงแรงดวยจงจะเปน การมสวนรวมตามความหมายทเปนธรรม

ทนงศกด คมไขน า (2540) ไดใหความหมายการมสวนรวมของประชาชน ไว 3 ประการ คอ

1) การมสวนรวมของประชาชน คอ กระบวนการใหประชาชนเขามามสวนรวมใน

www.ssru.ac.th

7

การด าเนนพฒนารวมคด รวมตดสนใจแกไขปญหาตนเอง รวมใหความคดสรางสรรค ความรและความช านาญ รวมกบการใชวทยาการทเหมาะสมและสนบสนนตดตามผลการปฏบตงาน ขององคกรและเจาหนาททเกยวของ

2) การมสวนรวมของประชาชน คอ กระบวนการทประชาชนกลมเปาหมายไดรบ โอกาสและไดใชโอกาสทไดรบแสดงออกซงความรสกนกคด แสดงออกซงสงทเขาม แสดงออกซงสงทเขาตองการ แสดงออกซงปญหาทก าลงเผชญและแสดงออกซงวธการแกไขและลงมอปฏบต โดยการชวยเหลอของหนวยงานภายนอกนอยทสด

3) การมสวนรวมของประชาชน คอ กระบวนการทรฐบาลกระท าการสงเสรมชกน าสนบสนน และสรางโอกาสใหกบประชาชน ทงในรปของบคคล กลมคน ชมรม สมาคม มลนธและองคกรอาสาสมครรปแบบตางๆใหเขามามสวนรวมในการด าเนนงานเรองใดเรองหนงหรอหลายเรองรวมกน

ปารชาต วลยเสถยร และคณะ (2543) ไดใหความหมายของการมสวนรวมในลกษณะท เปนกระบวนการของการพฒนาวาเปนการใหประชาชนเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนา ตงแตเรมจนสนสดโครงการ ไดแก การรวมกนคนหาปญหา การวางแผนการตดสนใจ การระดมทรพยากรและเทคโนโลยในทองถน การบรหารจดการ การตดตามและประเมนผล รวมทงการรบผลประโยชนทเกดขนจากโครงการ โดยโครงการพฒนาดงกลาวจะตอง มความสอดคลองกบวถชวตและวฒนธรรมของชมชน

ดงนน จงสรปไดวา “การมสวนรวม” หมายถง การมสวนรวมของสมาชกผมสวนได เสย (Stakeholder) ในชมชนชมชน รวมกนคด รวมกนรวบรวมปญหาและความจ าเปนทตองพฒนารวมกนวเคราะหและตดสนใจหาทางเลอกเพอแกปญหาทมความ สอดคลองกบวถชวตและวฒนธรรมของชมชนและรวมกนรบผลของการพฒนาดงกลาว

2.1.2 ลกษณะของการมสวนรวม องคการอนามยโลก (World Health Organization) ไดเสนอรปแบบการมสวนรวมทถอ

วาเปนรปแบบทแทจรงหรอสมบรณตองประกอบดวยกระบวนการ 4 ขนตอน (ปารชาต, 2543) 1) การวางแผน (Planning) ประชาชนจะตองมสวนรวมในการวเคราะหจดล าดบ

ความส าคญ ตงเปาหมาย ก าหนดการใชทรพยากร ก าหนดการวธการตดตามและประเมนผลและประการส าคญ คอการตดสนใจดวยตวเอง

2) การด าเนนกจกรรม (Implementation) ประชาชนจะตองมสวนรวมในการด าเนน การจดการและบรหารใชทรพยากร มความรบผดชอบในการจดสรร ควบคมทางการเงนและ การบรการ

3) การใชประโยชน (Utilization) ประชาชนจะตองมความสามารถในการเอากจกรรม มาใชใหเกดประโยชน ซงเปนการยกระดบของการพงตนเองและควบคมทางสงคม

4) การไดรบประโยชน (Obtaining Benefit) จะตองไดรบการแจกจายผลประโยชน จากชมชนในพนฐานทเทากน ซงอาจเปนประโยชนสวนตว สงคม และวตถกได

สนย มลลกะมาลย (2545)ไดแบงรปแบบการมสวนรวมของประชาชนไวเปน 6 ระดบ คอ

www.ssru.ac.th

8

ระดบท 1 รวมรบร หมายถง รฐไดใหขอมลขาวสารทเกยวของกบโครงการหรอกจกรรมแกประชาชน เมอรฐมความคดรเรมหรอนโยบายทจะใหมโครงการหรอกจกรรมนนๆแลวเปดโอกาสใหเปนชาชนไดรบรโดยการใหขอมลขาวสารแกประชาชน หรอใหสทธแกประชาชน ในการเขาถงขอมลขาวสาร นบวาเปนจดเรมตนของการใหประชาชนไดมโอกาส ไดมสวนรวมดวย

ระดบท 2 รวมคด รวมแสดงความคดเหนหมายถง เมอประชาชนไดรวมรบขอมล ขาวสารจากรฐแลว ประชาชนกจะรวมคนหาปญหา สาเหตของปญหา ความจ าเปนและความตองการทตองใหมโครงการหรอกจกรรมนน พรอมรวมแสดงความคดเหน เพอหนวยงานเจาของโครงการหรอกจกรรม หรอหนวยงาน หรอผทมอ านาจตดสนใจ จะไดน าไปใชประกอบการพจารณาตอไป

ระดบท 3 รวมพจารณา รวมตดสนใจ หมายถง รวมพจารณาเหนดวยหรอไมเหนดวย กบโครงการหรอกจกรรม การเลอกพนทตงโครงการ โดยเฉพาะประชาชนทอยในพนท ทจะตงโครงการควรจะมสวนรวมพจารณา

ระดบท 4 รวมด าเนนการ หมายถง รวมในการลงทน รวมในการคดเลอกผปฏบตงาน หรอรวมปฏบตงานเอง ในระดบการมสวนรวมนอาจจะท าไมไดในทกประเภทของโครงการ หากเปนโครงการหรอกจกรรมระดบทองถน เชน การจดการปา ลมน าหรอทรพยากรอน ชาวบานหรอประชาชนในทองถนกเขารวมด าเนนการได

ระดบท 5 รวมตดตาม ตรวจสอบและประเมนผล หมายถง การรวมตรวจสอบและ ตดตามการด าเนนการโครงการหรอกจกรรมนนๆวาเปนไปตามเปาหมายและจดประสงคหรอไม การมสวนรวมของประชาชนในระดบนจะเปนประโยชนตอการพทกษรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมาก เพราะประชาชนจะท าหนาทเฝาระวงและเตอนภย (watch Dog)

ระดบท 6 รวมรบผล หมายถง การด าเนนการโครงการหรอกจกรรมทด าเนนไปแลว ยอมมซงผลประโยชนและผลกระทบทงทเปนผลกระทบดานบวกและผลกระทบดานลบ ทงประชาชนและสงแวดลอม โดยประชาชนหลกเลยงไมพนทจะตองรบเอาผลทเกดขนมานน

การมสวนรวมทง 6 ระดบนนหากประชาชนไดมโอกาสเขาไปมสวนรวมดวยทกระดบแลว ยอมถอเปนการมสวนรวมสมบรณตามแนวความคดการมสวนรวม ของประชาชน

จากหลกการดงกลาวขางตน สรปไดวา การมสวนรวมนนเปนการเปดโอกาส ใหผมสวนเกยวของ ไมวาจะประชาชนหรอผมสวนเกยวของ ไมวาจะประชาชนหรอบคลากร ในหนวยงานทไดรวมรบร รวมแสดงความคดเหน รวมปฏบต หรอตดสนใจ ตลอดจนรวมสนบสนน ตดตามและตรวจสอบการปฏบตตามสงทตนไดรวมตดสนใจเพอใหเกดพลงในการด าเนนงานไปสวตถประสงคอยางมคณภาพ

2.1.3 ประโยชนของการพฒนาแบบมสวนรวม ชชร นฤทม (2551) สรปประโยชนของการพฒนาแบบมสวนรวมไว ดงน 1) ชวยสะทอนปญหา สาเหต และความตองการทแทจรงของคนในชมชน

เนองจากในขนตอนแรกของการพฒนาแบบมสวนรวมนนตองมการรวบรวมขอมลของพนทและชมชนกอน ซงมผลตอการวางแผนหรอโครงการทสอดคลองกบปญหาและความตองการนน

2) ชวยใหชมชนเกดการเรยนรวธแกไขปญหาดวยตนเอง รวมทงรจกน าภมปญญา ทองถน และทรพยากรทมอยในชมชนมาใชใหเกดประโยชน

www.ssru.ac.th

9

3) ชวยใหเกดฉนทามตรวมกนในหมเหลา เนองจากการรวบรวมขอมลและปญหา รวมทงวธการในการแกปญหา เกดจากการรวมกนคด รวมกนตกลงใจของคนในชมชนเอง มไดมผอนมาสงการใหกระท าเชนในอดต ท าใหคนในชมชนตองพรอมใจกนในการลงมอปฏบตการแกไขปญหา และตองยอมรบในโครงการหรอกจกรรม รวมทงกฎระเบยบทก าหนดขนโดยคนในชมชนเอง

4) ชวยสรางความรสกเปนเจาของผลงาน เนองจากชมชนตระหนกวาปญหาและ ความตองการตาง ๆ เปนของชมชนเอง โครงการหรอกจกรรมเพอกรพฒนาลวนด าเนนการเพอแกไขปญหา และสรางความเจรญใหกบชมชนโดยตรง ชมชนจะมความภมใจในผลงานและจะรกษาผลงานนนใหคงอยตลอดไป

5) ชวยสรางความรสกรกทองถนและมความรบผดชอบตอสงคม การไดเรยนรถง ขอมล ตาง ๆ ของชมชน เชน ประวตของชมชน ทรพยากรของชมชน ภมปญญาทองถน ปญหาของชมชน ท าใหชมชนเกดความภาคภมใจในเกยรตประวตของบรรพชนของเขาหรอตระหนกถงปญหาของชมชนและเกดความรบผดชอบในการแกไขปญหาของชมชนรวมกน

6) ชวยพฒนาความเปนผน าและศกยภาพของชมชน การทชมชนไดมโอกาส เรยนรและฝกฝนตามวธการมสวนรวม ชวยใหชมชนกลาแสดงความคดเหน รจกการวเคราะหขอมลและปญหาตางๆ ดวยตนเอง เปนการเพมพนและพฒนาใหคนในชมชนมความสามารถในการเปนผน า และมศกยภาพในการพฒนาตนเองและทองถนมากขน 2.2 แนวคดเกยวกบขยะและการจดการขยะ

2.2.1 ความหมายของขยะมลฝอย พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหค าจ ากดความของค าวา

“ขยะ” หมายถง หยากเยอ มลฝอย และค าวา “มลฝอย” หมายถง เศษสงของททงแลว หยากเยอ สณ ปยะพนธพงศ ( 2535) กลาววา โดยทวไปค าวา มลฝอย ( Solid Waste) ม

ความหมายครอบคลมกวางขวาง ซงอาจหมายถงและรวมความถงของเสยหรอวสดเหลอใช ทเกดจากมนษย หรอกระบวนการผลตทางการเกษตรและการอตสาหกรรม เชน มลฝอยในชมชน ( Municipal Solid Waste) มลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม ( Industrial Waste) มลฝอยตดเชอ ( Infectious Waste) เปนตน

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (ม.ป.ป.) ไดใหความหมายของขยะมลฝอยชมชน (Municipal Solid Waste) หมายถง ขยะมลฝอยทเกดจากกจกรรมตางๆในชมชน เชน บานพกอาศย ธรกจรานคา สถานประอบการ สถานบรหาร ตลาดสด สถาบนตางๆ รวมทงเศษวสดกอสราง ทงน ไมรวมของเสยอนตราย และมลฝอยตดเชอ

2.2.2 ปจจยทมผลตอการเกดขยะมลฝอย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2546) ขอมลการเกดมลฝอยแตละ

แหงไมอาจจะใชเปนตวแทนกนได จ าเปนตองใหแตละทองถนหรอแตละชมชนด าเนนการส ารวจและวเคราะหหาขอมลของการเกดขยะมลฝอยในทองถนของตนเอง ทงนเพราะการเกดขยะมลฝอยมความ

www.ssru.ac.th

10

แตกตางกนทงในดานปรมาณและองคประกอบของขยะมลฝอยทเปนเชนนเพราะมปจจยทมผลตอการเกดขยะมลฝอยหลายประการ ไดแก ลกษณะของภมประเทศของแตละทองถน ฤดกาล ลกษณะอปนสยของประชาชนในทองถน สถานการณด ารงชวต สถานการณด ารงชพของประชาชน การบรการเกบรวบรวมขยะมลฝอยของรฐหรอองคกรทองถนและกฎหมายทบงคบใชดงน

1) ลกษณะภมประเทศของทองถน (Geographic Location) ลกษณะภมประเทศของทองถนมความส าคญตอการเกดขยะมลฝอยเปนอยาง

มาก เพราะมสวนส าคญตอการประกอบอาชพหลกของประชาชนในทองถนนน และท าใหมผลแตกตางของการเกดขยะมลฝอยทงในปรมาณและองคประกอบ

2) ฤดกาล (Season of the Year) ความผนแปรของภมอากาศในแตละฤดกาลในแตละทองถนมผลตอการ

ประกอบอาชพของประชาชน และท าใหมผลตอการเกดขยะมลฝอยในชวงฤดกาลทแตกตางกนออกไปดวย เชน ในฤดกาลทมผลไมออกมามากในชวง เมษายน – พฤษภาคม ของประเทศไทย ท าใหม ขยะมลฝอย เศษอาหาร เปลอกผลไม เมลดผลไมตางๆ เชน เปลอกทเรยน เปลอกเงาะ เปลอกมงคด เปนตน หรอในชวงฤดกาลแหงการทองเทยว สถานททองเทยวทมประชาชนนยมไปพกผอน หยอนใจมากกเปนอกสาเหตหนงทท าใหมการเกดขยะมลฝอยทแตกตางกนออกไปได

3) ลกษณะอปนสยของประชาชนในทองถน (Characteristic of population)

ลกษณะอปนสยของประชาชนในทองถนเปนอกหนงปจจยทกอใหเกดความ แตกตางในดานการเกดขยะมลฝอย ถาประชาชนมการรกษาความสะอาดมการรกษาความเปนระเบยบเรยบรอยกมกมการเกบรวบรวมขยะมลฝอยใหเปนท ไมทงเกลอนกลาด ซงท าใหมปรมาณขยะมลฝอยมากขนและมความยากล าบากในการจดการขยะมลฝอยดงกลาว แตถาประชาชนมความรจกประหยดมธยสถรวมถงมการไดรบการอบรมใหมการแยกขยะมลฝอย เพอน ากลบมาใชประโยชนใหมจะท าใหปรมาณขยะมลฝอยลดลง ดงนนลกษณะนสยทแตกตางกนจะท าใหปรมาณมความแตกตางกน

4) สถานการณด ารงชวตของประชาชน (Standard Living) สถานการณด ารงชวตของประชาชนเปนปจจยทส าคญตอการเกดขยะมลฝอยทง

ในดานปรมาณและองคประกอบของขยะมลฝอยกลมประชาชนทมก าลงทรพยมากพอทจะจบจายซอสงของไดมากกยอมเปนผลท าใหปรมาณขยะมลฝอยมาก องคประกอบของขยะมลฝอยกมความแตกตางกนไดอยางมากดวย อาจมขยะมลฝอยทเปนชนใหญ ( Bulk Wastes) เชน เฟอรนเจอร เครองเสยง อปกรณ เครองใชตางๆ ซงสงของเหลานในบางชมชนทมรายไดต ามกน ากลบมาซอมแซมเพอใชประโยชนตอไปได

5) ความถของการบรการเกบรวบรวมขยะมลฝอย (Frequency of Collection)

ความถของการบรการเกบรวบรวมขยะมลฝอย มสวนท าใหเกดปรมาณขยะมล ฝอยมากหรอนอยไดอยางมากทเดยว เนองจากหากมการบรการเกบขยะมลฝอยถยอมท าใหปรมาณขยะมลฝอยมาก เพราะภาชนะเกบมทเหลอมากพอทจะทงขยะมลฝอยได โดยไมตองกลวลนภาชนะ

www.ssru.ac.th

11

แตถามการบรการเกบรวบรวมขยะมลฝอยไมบอย จงมปรมาณขยะมลฝอยทเกบรวบรวมไวในบานตกคางอยมาก ท าใหมความพยายามทจะน าขยะมลฝอยทเกดขนไมมทเกบกกพอเพยงกลบไปใชประโยชนอน เชน การน าอาหารไปเลยงสตว การก าจดเศษใบไมใบหญาการเผากลางแจง ซงเปนการท าใหปรมาณขยะมลฝอยโดยรวมลดลง

6) กฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ (Legislation) กฎหมายหรอกฎระเบยบทรฐองคกรทองถนก าหนดขนเพอขอบงคบใชกบชมชนในเรอง

การจดการขยะมลฝอย มบทบาทส าคญตอปรมาณและองคประกอบของขยะมลฝอยเนองจากหากมการบงคบใชกฎหมาย ขอบงคบในการทงขยะมลฝอยกจะมผลโดยตรงตอพฤตกรรมการทงขยะมลฝอยกจะมผลโดยตรงตอพฤตกรรมการทงขยะมลฝอยของประชาชนทองถน

2.2.3 ประเภทของขยะมลฝอย (Type of solid Wastes) พฒนา มลพฤกษ (2539) ไดแบงลกษณะของขยะมลฝอยตามลกษณะทางกายภาพได

12 ประเภท ดงน 1) ขยะมลฝอยสด (Garbage) หมายถง ขยะมลฝอยทประกอบดวยสารอนทรย และ

ความชนทคอนขางสง อาจเรยกวา ขยะมลฝอยเปยก ไดแก เศษอาหาร เศษเนอ เศษผลไม อาหารเหลอทง ขยะมลฝอยประเภทนท าใหเกดการยอยสลายไดอยางรวดเรว สวนมากมาจากบานเรอน โรงอาหาร รานอาหาร ภตตาคาร ตลาดสด โดยขยะมลฝอยเปนตวการส าคญทกอใหเกดกลนเหมนรบกวนเปนแหลงอาหารของสตวและแมลงน าโรค และเปนแหลงแพรกระจายของเชอโรคอกดวย

2) ขยะมลฝอยแหง (Refuse) หมายถง เศษวสดตางๆ ทเหลอจากการบานเรอน และแหลงธรกจ และไมใชมลฝอยสดหรอเถาถาน ไดแก เศษผา เศษยาง เศษรองเทา กระดาษ เปนตน มลฝอยประเภทนมความชนในตวต าและยอยสลายไดชาจงไมกอใหเกดกลนเหมน แตถามการสะสมมากและกระจดกระจายทวไป ท าใหเกะกะรงรง เปนทอยของสตวน าโรค เปนเชอเพลง และไปอดตนทอหรอรางระบายน าได

3) เถาถาน (Ashes) หมายถง สวนทเหลอจากการเผาไหมของวตถดบไฟตางๆ เชน เถาจากการเผาไหมถานหนของโรงไฟฟา เถาจากการหงตมอาหารหรอสงอนๆในครวเรอน เถาจากการเผาตนไมและพชในแปลงเกษตร เถาจากการเผาไหมโรงงาน เถาจากเตาเผาใหความอบอนส าหรบเมองหนาว ขยะมลฝอยประเภทเถานจะมปญหาการฟงกระจายเชนเดยวกบฝน และถามสารพษในเถาถานจะท าใหสามารถเขาสรางกายมนษยไดโดยทางเดนหายใจจนท าใหเกดอนตรายแกรางกายได

4) เศษมลฝอยบนถนน (Street Sweeping) หมายถง เศษสงของทถกเททงอยบนผวถนนและทางเทา เชน ดน ทราย ใบไม หญา มลสตว กระดาษ เปนตน ขยะมลฝอยประเภทนท าใหเกดความสกปรกของถนนหรอทางเทา การอดตนของทอหรอคระบายน า และอาจกอใหเกดอบตเหตอกดวย

5) ซากรถยนต (Abandoned Vehicles) หมายถง ซากหรอชนสวนรถเกาๆทไมใชแลวเปนมลฝอยทยอยสลายไดยาก ถามปรมาณทมากอาจกอใหเกดความไมนาด เสยพนทในการท าประโยชนตางๆ

6) ขยะมลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม (Industrial Waste) หมายถง วสดใดๆทเหลอทงจากปจจยการผลต รวมถงของเสยทเปนของแขงทเกดจากกระบวนการผลตในโรงงาน

www.ssru.ac.th

12

อตสาหกรรมตางๆ รวมทงโรงฆาสตว มลฝอยจ าพวกนจะมความแตกตางกนขนอยกบวตถดบ และกระบวนการผลตของโรงงานอตสาหกรรมนนๆ และจะสงผลเสยตอโรงงานและชมชนรอบๆบรเวณนน

7) ขยะมลฝอยจากการกอสรางและสงรอถอน ( Construction Waste) หมายถง เศษวสด สงของ เชน เศษคอนกรต กระเบอง เศษไม ซงเปนของเหลอทงจากการกอสราง ตกแตง ซอมแซม รอถอนอาคาร หรอสงกอสรางตางๆ ท าใหรกรงรง และเกดอบตเหตได

8) ขยะมลฝอยตะกอนจากน าโสโครก ( Sludge Waste) หมายถง ของแขงหรอตะกอนทแยกจากน าในกระบวนการบ าบดน าเสย เชน ตะกอนจากถงเกรอะ บอตกตะกอน ตะกอนทเกดจากการขดลอกทอระบายน า เปนตน สามารถน าไปท าปยได

9) ขยะมลฝอยจากซากสตว ( Dead Animals) ไดแก สตวทตายแลวจากอบตเหตหรอจากโรคตางๆ แตไมรวมถงซาก หรอชนสวนของสตวททงจากโรงงาน ซากสตวเหลานเนาเปอยไดงายนอกจากจะกอใหเกดกลนเหมน และเปนแหลงเพาะพนธแมลงและสตวน าโรคแลว ยงน าใหเกดความอจาดตาแกผพบเหนอกดวย นอกจากนถาสตวเหลานเปนโรคตดเชออยแลวกอาจจะท าใหเชอโรคแพรกระจายไดอยางรวดเรว

10) ขยะมลฝอยจากเกษตรกรรมและสตวเลยง ( Animal and Agricultural) หมายถง ขยะมลฝอยทเกดจากกจกรรมทางการเกษตร ไดแก การท านา ท าไร ท าสวน การประมง การปาไม และการเลยงสตว เปนตน มลฝอยทเกดจากเกษตรกรรมสวนใหญ ไดแก มลสตว เศษหญา ใบไม เศษอาหารจากการเลยงสตว ซากภาชนะบรรจสารปราบศตรพช เปนตน

11) ขยะมลฝอยขนาดใหญ (Bulky Waste) หมายถง ขยะมลฝอยทมขนาดใหญหรอมชนโต ซงสวนใหญจะเปนอปกรณเกยวกบเครองใชไฟฟาตางๆ ทเสยหรอเสอมสภาพใชการไมไดแลว เชน พดลม ตเยน โทรทศน และเฟอรนเจอร เปนตน

12) ขยะมลฝอยอนตราย ( Hazardous Waste) หมายถง ขยะมลฝอยทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยหรอสงมชวตอนๆ รวมถงมผลกระทบตอสงแวดลอม เมอไมมการน าไปก าจดหรอกอใหเกดความยงยากในการเกบขนและก าจด เชน กระปองทนเนอร ใบมดโกน ขยะมลฝอยตดเชอจากโรงพยาบาล ขยะมลฝอยกมมนตรงส ขยะมลฝอยทมฤทธในการกดกรอน เปนตน ซงมลฝอยประเภทนตองระมดระวงเปนพเศษในการก าจด แหลงก าเนดมลฝอยประเภทนสวนใหญมาจากโรงงานอตสาหกรรม โรงพยาบาล สถานทท าการตางๆ และอาจมาจากทพกอาศยเปนบางสวน

2.2.4 ลกษณะของขยะมลฝอย (Characteristics of Solid Waste) ไพศาล ผดงศรกล (มปป.)ไดจ าแนกลกษณะของขยะมลฝอย ( Characteristics) ได

2 ลกษณะ คอ 1) ลกษณะทางกายภาพ (Physical characteristics) ไดแก

1.1 องคประกอบของขยะมลฝอย ( Solid waste composition) ไดแก เศษสงของตาง ๆ ทประกอบเปนขยะมลฝอย ดงตารางท 2.1

www.ssru.ac.th

13

ตารางท 2.1 แสดงองคประกอบของขยะมลฝอย

ขยะมลฝอยทเผาไหมได ขยะมลฝอยทเผาไหมไมได

กระดาษ โลหะ ผา แกว เศษอาหาร เศษผา เศษหญา อฐ หน กรวด ไม กระเบอง พลาสตก อน ๆ ยาง ทมา : ไพศาล ผดงศรกล (มปป.)

องคประกอบเหลาน อาจจะมการเปลยนแปลงไปไดตามลกษณะของแหลงก าเนดขยะและฤดกาล ตลอดจนพฤตกรรมของชมชนนน ๆ

1.2 ความหนาแนนของขยะมลฝอย ( Density) คอ สดสวนของมวลขยะมลฝอย ตอปรมาตรของขยะมลฝอยทบรรจในภาชนะนน สวนมากมอย 2 ลกษณะคอ ความหนาแนนปกตของขยะมลฝอย ซงเปนความหนาแนนในสภาพปกต โดยไมมการอดหรอบบ สวนอกลกษณะหนงคอ ความหนาแนนในระหวางการขนสงมลฝอย ซงเปนคาความหนาแนน ทบรรจอยในรถยนตทสามารถบบอดใหขยะมลฝอยมความหนาแนนขนจากสภาพปกต

2) ลกษณะทางเคม (Chemical Characteristic) 2.1 ปรมาณน า (Moisture Content) ปรมาณน าทอยในขยะมลฝอยมอย

2 ลกษณะคอ น าทอยภายในขยะมลฝอยเอง ( Inherent Water) และน าทตดอยภายนอก (Attached Water)

2.2 ปรมาณสารทเผาไหมได (Volatile Solid) 2.3 คาความรอนของขยะมลฝอย (Calorific Value) 2.4 องคประกอบทางเคม (Chemical Composition)

2.2.5 ผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอย ชชย ศตวงศ และคณะ (ม.ป.ป.) กลาววา ขยะมลฝอยกอใหเกดปญหาตอมนษยและ

สงแวดลอมทงในดานสขภาพอนามยของประชาชนดานเศรษฐกจและสงคม และกอใหเกดปญหาสภาวะมลพาสงแวดลอมตางๆ ดงน

1) เกดมลพษตอสงแวดลอม (Pollution) ขยะมลฝอยเปนสาเหตส าคญทกอใหเกดมลพษทางสงแวดลอมตางๆดงตอไปน

(1) มลพษทางน า การทงขยะมลฝอยลงในแมน า ล าคลอง ทะเล การกองบนดน และการฝงกลบอยางไมถกหลกสขาภบาล ท าใหเกดผลกระทบตอคณภาพน าของน าผวดน หรอน าใต ดนได และผลกระทบจะมากหรอนอยขนอยกบองคประกอบของมลฝอย ลกษณะทางภมศาสตรของบรเวณนนๆ

www.ssru.ac.th

14

(2) มลพษทางดน การทงขยะมลฝอยกองบนดน การฝงกลบมลฝอยโดยไมถกวธ จะท าใหเกดผลกระทบคณภาพของดน ผลกระทบจะมากหรอนอยขนอยกบองคประกอบของขยะมลฝอย

(3) มลพษทางอากาศ เกดจากการเผาขยะมลฝอยทอณหภมไมถงจดทท าใหเกดการเผาไหมทสมบรณ เชน การเกดกาซคารบอนมอนอกไซด และควนจากการเผามลฝอยทวๆไป

2) เปนแหลงเพาะพนธเชอโรคและแหลงน าโรค (Breeding Places) ขยะมลฝอยจะถกยอยสลายโดยจลนทรยหลายชนด ทงทกอใหเกดโรคและไมกอใหเกด

โรคยงมระยะเวลาการหมกหมมของมลฝอยมากขน จ านวนจลนทรยกตองเพมมากขนดวย ททงขยะมลฝอยจงเปนแหลงเพาะพนธเชอโรคทสามารถแพรกระจายสสงแวดลอมได ในในขณะเดยวกน สตวและแมลงน าโรคบางชนด เชน แมลงวน แมลงสาบ หน กอาศยกองขยะมลฝอยเปนแหลงทอยอาศย แหลงอาหาร และแหลงเพาะพนธ ซงสตวเหลานเปนพาหะน าโรคไปสคนได

3) กอใหเกดเหตร าคาญ (Nuisance) ความร าคาญของขยะมลฝอยเกดจากกลนเหมนทเกดจากการเนาเปอยของขยะมลฝอย

นอกจากน แมลงวน แมลงสาบ หน ยงกอใหเกดความร าคาญ รบกวนความสขของประชาชนทอาศยอยในบรเวณใกลเคยงได

4) กอใหเกดอบตเหต (Accident Risk) ขยะมลฝอยแหงบางชนดสามารถเปนเชอเพลงไดดหากไมมความระมดระวง อาจ

กอใหเกดความเสยหายแกทรพยสนได การเกดน าทวมขงจากการทขยะมลฝอยไปอดตนทอหรอคระบายน า หรอการไดรบบาดเจบจากเศษแกว เศษโลหะ ทมอยทวไปบาดหรอทมต าตามรางกายได

5) การสญเสยทางธรกจ (Economic Loss) ขยะมลฝอยทเพมมากขน ท าใหตองเพมคาใชจายในการเกบรวบรวม การขนถาย และ

การก าจด ถาหากมการจดการทไมเหมาะสมกเปนผลทท าใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจ และสงคมทงทางตรงและทางออม

6) ขาดสนทรยภาพ (Aesthetics) ขยะมลฝอยทถกทงกระจายใหเกลอนกลาดอยตามพนผวดน และผวน า จะท าใหบรเวณ

ดงกลาวขาดความสวยงามไมนาด เปนการท าลายความเปนสงาราศของบานเมองและของประเทศชาตได

7) เกดการเสยงตอสขภาพ (Health Risk) ชมชนทขาดการจดการขยะมลฝอยทดและเหมาะสมถกตองตามหลกเกณฑการ

สขาภบาล จะท าใหประชาชนในชมชนเสยงตอการเกดโรคตางๆไดงาย เชน โรคทางเดนอาหารทเกดจากเชอแบคทเรย และพยาธตางๆ และเปนการท าลายความเปนสงาราศของบานเมอง 2.2.6 แนวคดเกยวกบการจดการขยะมลฝอย อดศกด ทองไขมกต (2545) ไดใหแนวคดเกยวกบการจดการขยะมลฝอยวา เปนเรองยงยากและซบซอน เพราะปรมาณและคณภาพของขยะมลฝอยมความแตกตางกนไป มปญหาเรองการเกบ สภาพทองท การคมนาคม งบประมาณคาใชจาย ก าลงคน ยานพาหนะส าหรบใชในกจการขนถายขยะมลฝอยไปก าจด มขดความสามารถจ ากด การด าเนนงานก าจดขยะมลฝอยใน

www.ssru.ac.th

15

ชมชนขนาดใหญ เชน เขตเทศบาลนคร เทศบาลเมอง จงมความล าบากยงยาก ตองอาศยความร เทคโนโลย การด าเนนงานจะตองมแผนงาน มขนตอนวางเปนระบบ ตงแตเรมแรกคอ จากแหลงก าเนดไปจนถงวธการก าจดในขนตอนสดทาย สรปเปนขนตอนการจดการขยะมลฝอยได ดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 แผนภมล าดบขนตอน (Flow Diagram) ของระบบการจดการขยะมลฝอย ทมา : อดศกด ทองไขมกต (2545)

การจดการขยะมลฝอย 1) แหลงก าเนดขยะมลฝอย (Sources of Refuses)

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2542) ไดจ าแนกประเภทขยะมลฝอยในชมชนโดยใชแหลงก าเนดเปนเกณฑในการพจารณา ซงสามารถจ าแนกออกได 3 ประเภท คอ

(1) ขยะมลฝอยจากชมชน (Community Wastes) ขยะมลฝอยสวนมากจะ เปน เศษอาหาร เศษกระดาษ เศษแกว เศษโลหะ เศษไม เศษพลาสตก เปนตน นอกจากน ยงมขยะมลฝอยอนตรายทมาจากบานเรอน (Household Hazardous Wastes) เชน ซากถานไฟฉาย แบตเตอรเกา ซากหลอดฟลออเรสเซนต กระปองสารเคมตาง ๆ เปนตน

การแปลงรปและการน ากลบมาใชใหม

(Processing and Recovery)

ขยะมลฝอยทเกดขน

(Solid Waste

Generation) การจดการขยะมล

ฝอย

(Storage)

การเกบ

รวบรวม

ขนสง

(Collection)

การก าจด

ขนสดทาย

(Disposal)

การขนถายและการขนสง

(Transfer and Transport)

www.ssru.ac.th

16

(2) ขยะมลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม (Industrial Wastes) มลฝอยจาก โรงงานอตสาหกรรม จะมทงทเปนอนตราย เชน กากสารเคมและสารประกอบทมโลหะหนกตางๆ เปนตน และมลฝอยทไมเปนอนตราย ทเกดจากกจการในสวนของส านกงาน และโรงอาหารของโรงงาน เชน เศษวสดเหลอทง เศษอาหาร เปนตน

(3) ขยะมลฝอยจากการเกษตรกรรม (Agricultural Wastes) ขยะมลฝอยจาก การเกษตรกรรม มทงทเปนซากพช ซากสตว มลสตว และเศษภาชนะทใชบรรจสารปองกนและก าจดศตรพช เปนตน

2) การเกบรวบรวมขนสง (1) การเกบรวบรวมขยะมลฝอย

การเกบขนขยะมลฝอยเปนปจจยหลกของการจดการขยะมลฝอยและใชงบประมาณมากทสดของการจดการขยะมลฝอย การเพมประสทธภาพในการเกบขนขยะมลฝอยเพยงเลกนอย จะท าใหคาใชจายในการเกบขนขยะมลฝอยลดลงเปนอยางมาก การเกบขนขยะมลฝอยมองคประกอบทจ าเปนตองพจารณาในการก าหนดระบบการเกบขนขยะมลฝอย ไดแก

(1.1) การบรการการเกบขนขยะมลฝอย (Collection Service) แบงไดเปน 5 แบบคอ

- Curb Service หมายถง การเกบขนขยะมลฝอยทเจาของบานตองน า ภาชนะรองรบขยะมลฝอยจากบานมาวางไวขอบถนน เพอใหรถเกบขนขยะมลฝอยจอดเกบตามระยะทาง โดยพนกงานเกบขนน าขยะมลฝอยไปใสรถเกบขนขยะมลฝอย แลวตงคนภาชนะรองรบมลฝอยเปลาไวทเดม

- Alley Service หมายถง การเกบขนขยะมลฝอยจากภาชนะรองรบขยะมล ฝอยขนาดใหญ ทตงไวตามจดตางๆ (Alley Storage) เจาของบานตองน าขยะมลฝอยจากบานของตนเองมาทงในภาชนะรองรบน และรถขนขยะมลฝอยจะมาเกบขยะมลฝอย โดยไมตองตดตอกบเจาของบาน

- Set out- Set back Service หมายถง บรการการเกบขนขยะมลฝอย โดย ประชาชนเปนผน าภาชนะรองรบขยะมลฝอยออกมาจากบานเรอน เมอรถยนตเกบขนขยะมลฝอยมาใหบรการ พนกงานจะเทขยะมลฝอยใสรถแลวประชาชนจะตองน าภาชนะรองรบขยะมลฝอยกลบเขาบาน

- Set out Service หมายถง บรการการเกบขนขยะมลฝอย โดยประชาชน เปนผน าภาชนะรองรบขยะมลฝอยออกมาจากบานเรอน เมอรถยนตเกบขนขยะมลฝอยมาใหบรการ พนกงานจะเทขยะมลฝอยใสรถแลวพนกงานจะน าภาชนะรองรบขยะมลฝอยไปตงไวทเดม

- Backyard carries Service หมายถง การเกบขนขยะมลฝอยจากภาชนะ รองรบขยะมลฝอยทตงไวดานหลงบานเรอนประชาชนแตละหลง เมอพนกงานถายเทขยะมลฝอยเสรจเรยบรอยแลว จะน าภาชนะกลบไปตงไวทเดม

(2) ระบบการเกบขน (Collection System) แบงออกเปน 2 ระบบคอ (2.1) ระบบเกบขนขยะมลฝอยแบบถงเคลอนท (Hauled

www.ssru.ac.th

17

Container System ; HCS) หมายถง ระบบเกบขนขยะมลฝอยแบบทถงมลฝอยจะถกน ามาจากสถานทตง ไปยงสถานทก าจดขยะมลฝอย และเมอไดถายขยะมลฝอยออกจากถงแลว กจะน าเอาถงนนกลบไปตงไวยงสถานทเดมหรอสถานทใหม ใชภาชนะขนาดใหญ เชน รถต หรอ รถลาก จงเหมาะกบแหลงรวมขยะมลฝอยทมปรมาณมลฝอยในแตละวนมาก เปนการลดเวลาทใชในการเกบขยะมลฝอยไปทง ระบบนจะมวธการเกบขนอย 2 แบบคอ

ก. การเกบขนแบบธรรมดา วธนรถยกถงขยะมลฝอยจะวงรถเปลาจากสถานเกบรถ ไปยงสถานทตงถงขยะมลฝอยทมขยะมลฝอยเตมถง และจะยกเอาถงขยะมลฝอยทเตมไปท าการถายมลฝอยทสถานทก าจดขยะมลฝอย และน าเอาถงขยะมลฝอยนนกลบมาไวท สถานทตงเดม

ข. การเกบขนแบบแลกเปลยนถง วธนรถยกถงขยะมลฝอยจะออกจากสถานเกบรถพรอมถงเปลา และน าเอาถงเปลาไปวางทสถานทตงถงขยะมลฝอยเตม และแลกเปลยนถงเปลากบถงเตม จากนนกน าเอาถงขยะมลฝอยเตมไปถายขยะมลฝอยทสถานทก าจดขยะมลฝอย เพอเตรยมการไปวางไวทสถานทตงขยะมลฝอยอน

(2.2) ระบบเกบขนขยะมลฝอยแบบถงคงท (Stationary Container System; SCS) เปนระบบทถงเกบขยะมลฝอยถกวางไวตายตว แตใชวธขนถายขยะมลฝอยจากถงไปยงรถเกบ ใชรถเกบขนขยะมลฝอยมาถายเทมลฝอยออกจากถง สามารถแบงออกเปน 2 ระบบคอ

ก. ระบบเกบขนแบบถายขยะมลฝอยอตโนมต จะใชรถยนตเกบขน ขยะมลฝอยทมอปกรณทสามารถยกถงขยะมลฝอยแลวถายเทมลฝอย ลงในถงบรรจขยะมลฝอยของรถยนตเกบขนขยะมลฝอย

ข. ระบบเกบขนแบบธรรมดา โดยใหพนกงานเกบขนขยะมลฝอยประจ ารถยนตเกบขนขยะมลฝอยเปนผรวบรวมขยะมลฝอยจากถงรองรบขยะมลฝอย เขาไวในตวถงบรรจขยะมลฝอยของรถยนตเกบขนขยะมลฝอย

(2.3) การเลอกประเภทของรถยนตเกบขนขยะมลฝอย รถยนตเกบขนขยะมลฝอยทใชกนอยในปจจบนมหลายประเภทและหลาย

ขนาดความจ ไดแก ก . รถยนตเกบขนขยะมลฝอยประเภทธรรมดาเปดขาง

(Non-Compaction Side Loading Truck) มตวถงส าหรบบรรทกขยะมลฝอยทไมมเครองจกรกลใดๆ ชวยในการอดขยะมลฝอยใหแนน และดานขางตวถงมชองส าหรบเปดปดเมอตองการน า ขยะมลฝอยมาเทลงในตวถงรถ และเมอน าขยะมลฝอยไปก าจด กสามารถเทขยะมลฝอยจากดานทายของตวถงรถ ความจของถงทนยมใชมตงแต 7.5-12 ลกบาศกเมตร

ข . รถยนตเกบขยะมลฝอยประเภทมเครองอดขยะมลฝอย (Compaction Truck) มถงส าหรบบรรทกขยะมลฝอยทมเครองอดขยะมลฝอยชวยในการอดใหขยะมลฝอยมความหนาแนนมากขนกวาปกต ท าใหสามารถบรรจขยะมลฝอยไดมากขน ความจตวถงรถทนยมใชมขนาดตงแต 5-8 ลกบาศกเมตร

www.ssru.ac.th

18

ค. รถยนตเกบขนขยะมลฝอยประเภทบรรทกคอนเทนเนอร (Container Hauling Truck) ใชส าหรบการยกเคลอนยายถงคอนเทนเนอรบรรจขยะมลฝอย ซงน าไปตงรองรบมลฝอยตามจดตางๆ

ง. รถยนตเกบขนขยะมลฝอยประเภทบรรทกเททาย (Dumping Truck) มกระบะบรรทกเปดโลง ซงสวนใหญจะใชส าหรบขยะมลฝอยทมขนาดใหญ เชน กงไม เศษวสดกอสราง เปนตน

จ. รถยนตเกบขนขยะมลฝอยประเภทกระบะเลก น าเอารถกระบะบรรทกขนาดเลกหรอรถบรรทกทใชในการเกษตร ตวอยางเชน รถอแตน (Pick up and Agricultural Truck) มาปรบปรงตอเตมกระบะใหเปนตวถงประเภทธรรมดาเปดขาง เพอใชส าหรบบรรจขยะมลฝอย

(3) การขนถายและการขนสง (Transfer and Transport) การขนถายและการขนสงขยะมลฝอยมความส าคญอยางยงเมอสถานปลายทาง (โรงแปรรป หรอ สถานก าจดขยะมลฝอย) อยไกลจากชมชนมาก จนกระทง การขนสงโดยตรงจากชมชน ไมประหยดและไมคมคา หรอสถานปลายทางอยในทองททหางไกล การสญจรไมสะดวก หรอเขาไมถง

(3.1) การขนถายขยะมลฝอย (Transfer) การขนถายขยะมลฝอยไปทงยงสถานทก าจดขยะมลฝอย แบงออกเปน 2 ขนตอน

คอ 1) การขนถายขยะมลฝอยจากจดเกบขยะมลฝอย (Point of Collection)

ขนาดเลกกวาไปยงจดเกบขยะมลฝอยทใหญกวา 2) การขนสงขยะมลฝอยในเสนทางประจ าหรองานขนมลขยะฝอยประจ าวน

(Routine Route) ซงมเสนทางขนถายทไกลมาก จากจดเกบแรกจนถงสถานทก าจดขยะมลฝอย (3.2) การขนสงขยะมลฝอย (Transport)

การขนสงขยะมลฝอยจากจดเกบไปยงสถานทก าจด เปนอกขนตอนหนงทมความส าคญตอการก าจดขยะมลฝอย มกพบวาสถานทก าจดขยะมลฝอยของแตละชมชนจะอยหางไกลจากชมชนนนๆมาก ท าใหเสยคาใชจายในการเดนทางไปและกลบ มเวลาในการเกบ ขยะมลฝอยนอยลง ท าใหตองเพมจ านวนรถและพนกงานเกบขยะมลฝอย จงท าใหชมชนหลายแหงไมสามารถขยายการใหบรการใหครอบคลมพนททงหมด ขยะมลฝอยจงตกคางมากขน

(3.3) สถานขนถาย (Transfer Station) สถานขนถายมไวเพอการถายขยะมลฝอยทไดจากการรวบรวมจากชมชน โดยรถ

ขยะมลฝอยขนาดเลกซงมความคลองตวในการวงบนถนนในเมองสรถบรรทกขนาดใหญ โดยจะวงขนสงไปในระยะทางไกลสสถานปลายทาง สถานขนถาย แบงไดเปน 3 ขนาด คอ ขนาดเลกซงขนถายขยะมลฝอยไดต ากวา 100 ตนตอวน ขนาดกลางขนถายขยะมลฝอยไดระหวาง 100-500 ตนตอวน และขนาดใหญซงขนถายไดมากกวา 500 ตนตอวน

3) การคดแยกขยะมลฝอย กรมควบคมมลพษ ( 2547) ในการจดการขยะมลฝอยแบบครบวงจร จ าเปนตองจดใหมระบบการคดแยกขยะมลฝอยประเภทตางๆ ตามแตลกษณะองคประกอบโดยมวตถประสงคเพอ

www.ssru.ac.th

19

น ากลบมาใชใหม แตอาจแยกดวยมอหรอเครองจกรกล การคดแยกขยะมลฝอยสามารถด าเนนการไดตงแตแหลงก าเนด โดยจดวางภาชนะใหเหมาะสม ตลอดจนวางระบบการเกบรวบรวมขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบระบบการคดแยกขยะมลฝอย พรอมทงพจารณาความจ าเปนของสถานขนถาย ขยะมลฝอยและระบบขนสงขยะมลฝอยไปก าจดตอไป ภาชนะรองรบขยะมลฝอย

(1) ถงขยะ เพอใหการจดเกบรวบรวมขยะมลฝอยเปนไปอยางมประสทธภาพและลดการ

ปนเปอนของขยะมลฝอยทมศกยภาพในการน ากลบมาใชประโยชนใหม จะตองมการตงจดรวบรวมขยะมลฝอย (Station) และใหมการแบงแยกประเภทของถงรองรบขยะมลฝอยตามสตางๆ โดยมถงบรรจภายในเพอสะดวกและไมตกหลน หรอแพรกระจาย ดงน

ก. สเขยว รองรบขยะเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถน ามาหมกปย เชน ผก ผลไม เศษอาหาร ใบไม

ข. สเหลอง รองรบขยะทสามารถน ามารไซเคลหรอขายได เชน แกว กระดาษ พลาสตก โลหะ

ค. สเทาฝาสสม รองรบขยะทมอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน หลอดฟลออเรสเซนต ขวดยา ถานไฟฉาย กระปองสสเปรย กระปองยาฆาแมลง ภาชนะบรรจสารอนตรายตางๆ

ง. สฟา รองรบขยะยอยสลายไมได ไมเปนพษและไมคมคาการรไซเคล เชน พลาสตกหอลกอม ซองบะหมส าเรจรป ถงพลาสตก โฟมและฟอลยทเปอนอาหาร

ก. ภาชนะรองรบขยะยอยสลายได ข. ภาชนะรองรบขยะรไซเคล

www.ssru.ac.th

20

ค. ภาชนะรองรบขยะอนตราย ง. ภาชนะรองรบขยะทวไป

ภาพท 2.2 ภาชนะในการรองรบขยะประเภทตางๆ ทมา : กรมควบคมมลพษ (2547) โดยรปแบบของถงและสญลกษณการรองรบขยะมลฝอยประเภทตางๆ แสดงไวดงรปขางตน นอกจากนยงมถงพลาสตกส าหรบรองรบขยะมลฝอยในแตละถง โดยมดปากถงสเดยวกบถงทรองรบมลฝอยตามประเภทดงกลาวขางตน ในกรณทสถานทมพนทจ ากดในการจดวางภาชนะรองรบขยะมลฝอยและมจ านวนคนทคอนขางมากในบรเวณพนทนน เชน ศนยการประชมสนามบน ควรมถงทสามารถรองรบขยะมลฝอยไดทง 4 ประเภทในถงเดยวกน โดยแบงพนทของถงขยะมลฝอยออกเปน 4 ชอง และตวถงรองรบขยะมลฝอยท าดวยสแตนเลส มฝาปดแยกเปน 4 ส ในแตละชองตามประเภทของขยะมลฝอยทรองรบ

(2) ถงขยะ ส าหรบคดแยกขยะมลฝอยในครวเรอน จะตองมการคดแยกรวบรวมใสถง ขยะ

มลฝอยตามสตางๆ ดงตอไปน ก. ถงสเขยว รวบรวมขยะมลฝอยทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถน ามา

หมกปยได เชน ผก ผลไม เศษอาหาร ใบไม ข. ถงสเหลอง รวบรวมขยะมลฝอยทสามารถน ามารไซเคลหรอขายได เชน

แกว กระดาษ พลาสตก โลหะ อลมเนยม ค. ถงสแดง รวบรวมขยะมลฝอยทมอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน

หลอดฟลออเรสเซนต ขวดยา ถานไฟฉาย กระปองสสเปรย กระปองสารฆาแมลง ภาชนะบรรจสารอนตรายตางๆ

จ. ถงสฟา รวบรวมขยะมลฝอยทยอยสลายไมไดไมเปนพษและไมคมคาการรไซเคล เชน พลาสตกหอลกอม ซองบะหมส าเรจรป ถงพลาสตก โฟมและฟอลยทเปอนอาหาร

www.ssru.ac.th

21

4) การแปรสภาพและการก าจดขยะมลฝอย (4.1) การแปรสภาพมลฝอยและการน ากลบมาใชใหม (Processing and

recovery) กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2542) การแปรสภาพขยะมลฝอยและการน ากลบมาใช

ใหม เปนขนตอนทตองใชอปกรณและเครองมอ มาปรบปรงขยะมลฝอยใหมคณภาพมากพอทจะน ามาใชประโยชนได หรอจากวตถทไรประโยชน ท าใหเปนวตถใหมทมประโยชนใชงานไดอก อาจอยในรปแบบตางๆดงน

- พลงงาน โดยน ามลฝอยสวนทเผาไหมไดมาท าเชอเพลง ท าใหเกดพลงงาน ความรอนส าหรบตมน าท าใหไดไอน ารอนทสามารถใหความอบอน น าไปใชตามความตองการได นอกจากนไอน ารอนทเกดขนสามารถน าไปหมนเครองเทอรไบน ซงเปนตนก าเนดพลงงานไฟฟาไดอกตอหนง

- การหมกท าปย(Composting Methods) เปนการอาศยกระบวนการทาง ชววทยาของ จลนทรยยอยสลายอนทรยวตถในสวนทสามารถยอยสลายไดใหเปนแรธาตทคอนขางคงรป และมคณคาส าหรบการบ ารงดน นอกจากนขยะมลฝอยทหมกไดทแลวจะลดปรมาตร ขยะมลฝอยลงไดประมาณ 30-65 เปอรเซนต และยงสามารถท าลายจลนทรยทกอโรคไดอกดวย การก าจดขยะมลฝอยโดยการหมกเปนปยนน สามารถท าไดหลายวธ ทส าคญคอท าโดยอาศยกระบวนการทางชววทยาของจลนทรยพวกทใชออกซเจน จงเปนวธการทถกสขลกษณะ คอไดปยทมคณภาพและในระหวางการด าเนนการกจะไมเกดกลนทนารงเกยจ

- การคดแยกเอาวสดกลบมาใช วธการคดแยกอาจใชมอ (Manual) หรอใช เครองจกรกล (Mechanism) และเทคโนโลยททนสมย การคดแยกเอาสงตางๆทไมตองการออกไป ท าใหไดวสดทสามารถน าไปท าประโยชนได ซงเปนวตถดบปอนโรงงานเพอผลตเปนผลตภณฑใหมออกมาสงตลาดตอไป

- การใชขยะมลฝอยเปนเชอเพลง ขยะมลฝอยทสามารถเผาไหมไดสามารถ น ามาเปนเชอเพลงได

5) วธการก าจดขยะมลฝอย การก าจดขยะมลฝอยทปฏบตอยในปจจบนมอยดวยกนหลายวธ การเลอกวธก าจด ขยะ

มลฝอยจงจ าเปนตองพจารณาอยางรอบคอบกอนเสมอ ซงวธการก าจดขยะมลฝอยทนยมใชมดงน การถมทลม (Dumping on Land) หมายถง วธการก าจดขยะมลฝอยโดยใชมลฝอย

ชนดตางๆเปนวสดส าหรบถมพนททเปนทลมน าขง ใหมระดบสงขนตามความตองการ การก าจดขยะมลฝอยโดยวธนเหมาะทจะใชก าจดขยะมลฝอยประเภท เศษวสดสงกอสราง เถา ขยะมลฝอยทไดจากการกวาดถนน และขยะมลฝอยทเผาไหมไมได เปนตน แตไมเหมาะกบขยะมลฝอยเปยก หรอเศษอาหาร เพราะสลายตวไดงายท าใหสามารถเกดการยบตว สงกลนรบกวน และอาจเปนแหลงเพาะพนธของแมลงวนได

การน าไปทงทะเล (Dumping at Sea) หมายถง การน าเอาขยะมลฝอยไปทงททะเล โดยการใชเรอบรรทกน าไปทงนอกชายฝงทะเลไกลๆ ขยะมลฝอยทสามารถน าไปทงททะเลไดนน เชน ซากรถยนต ยางรถยนตช ารด เปนตน โดยทองคประกอบทตองน ามาพจารณาในการน า

www.ssru.ac.th

22

ขยะมลฝอยไปทงททะเลนนคอ บรเวณทใชก าจดขยะมลฝอยตองหามท าการจบสตวน า และตองอยหางจากชายฝงมากพอ

การน าไปเลยงสตว (Hog Feeding) ขยะมลฝอยบางชนดยงคงมประโยชนทจะใชเปน อาหารของสตวได โดยเฉพาะขยะมลฝอยสด ไดแก เศษอาหาร พชผก ซงสวนมากไดจากครวเรอน รานขายอาหาร ตลาดสด โรงอาหาร เปนตน ขยะมลฝอยดงกลาวนยมน าไปเลยงสตวพวก สกรและปลา แตการทจะน า ขยะมลฝอยเหลานไปเลยงสตว ตองน าขยะมลฝอยไปตมใหเดอดไมต ากวา 30 นาท เพอฆาเชอโรค

การเผา (Incineration) การเผาขยะมลฝอยในเตาเผาทถกหลกสขาภบาล หมายถง กระบวนการเผาไหมของเสย ทงสวนทเปนของแขง ของเหลวและกาซ ซงตองใชความรอนสง เพอท าใหการเผาไหมเปนไปอยางสมบรณ ไมท าใหเกดกลนและควนรบกวน รวมทงไมท าใหเกดปญหาทางดานมลพษทางอากาศ (Air Pollution) ขนได การเผาขยะมลฝอยใหเกดการเผาไหมอยางสมบรณ ความรอนทใชอยทวไปคอ 676-1,100 องศาเซลเซยส หรอประมาณ 1,250-2,000 องศาฟาเรนไฮต ซงความรอนประมาณ 676 องศาเซลเซยส จะท าใหกาซทเกดขนจากการเผาขยะมลฝอยถกเผาไหมไดอยางสมบรณ ความรอน 760 องศาเซลเซยส จะชวยท าใหการเผาไหมไมมกลนรบกวน สวนขยะมลฝอยทเกดจากวตถทเผาไหมไดนนจะถกเผาไดอยางสมบรณทสดเมอเตาเผามลฝอยมอณหภม 1,100 องศาเซลเซยส

การก าจดขยะมลฝอยโดยวธการเผาดวยเตาเผาขยะมลฝอย ไดผลดกบขยะมลฝอยบางชนดเทานน เชน ขยะมลฝอยทมเชอโรคปนเปอน ขยะมลฝอยแหง และขยะมลฝอยทมวสดทเผาไหมไดปะปนอยมากกวาขยะมลฝอยสด เมอมการก าจดขยะมลฝอยดวยวธการเผาแลว จะมกากและเถาหลงเหลออย จ าเปนตองน าออกมาก าจดอาจเปนวธการน าไปถมทลม ดงนนการก าจด ขยะมลฝอยดวยวธการเผาจงจ าเปนตองจดสถานทไวส าหรบก าจดกากทเกดขนดวยเสมอ

กระบวนการของการก าจดขยะมลฝอยดวยวธการเผา การก าจดขยะมลฝอยดวยวธการเผามกระบวนการดงน

1) กระบวนการเผา (Incineration Process) 2) กระบวนการก าจดเถา (Residue Handling Process) 3) กระบวนการท าใหไอเสยเยนลง (Flue Gas Cooling Process) 4) กระบวนการก าจดไอเสย (Flue Gas Treatment Process) 5) กระบวนการก าจดน าเสย (Waste Water Treatment Process) 6) กระบวนการใชความรอนทไดจากการเผามลฝอยใหเปนประโยชน (Waste

Heat Utilization Process) การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล (Sanitary Landfill) หมายถง การก าจด

ขยะมลฝอยโดยการบดอดมลฝอยดวยเครองจกรกล เพอใหขยะมลฝอยยบตวหรอมความหนาแนนมากขน เสรจแลวท าการบดอดปดทบผวขยะมลฝอยทบดอดแลวนน ดวยวสดถมกลบ (Cover material) หรอดนทมความเหมาะสม การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล ประกอบดวยขนตอนดงน

1) ขนตอนการเตรยมพนทดวยการขดดนท าเปนรอง เรยกวา Dig

www.ssru.ac.th

23

2) ขนตอนในการน าขยะมลฝอยมาทงในหลมทเตรยมไว หรอขนตอนการฝงขยะมลฝอย เรยกวา Dump

3) ขนตอนการบดอดมลฝอยใหแนน เรยกวา Compact 4) ขนตอนการกลบขยะมลฝอยดวยวสดถมกลบหรอดน เรยกวา Cover ขยะมลฝอยทถกน ามาทงจนถงขนตอนการกลบขยะมลฝอยในแตละครง หรอในแต

ละวนนนขนอยกบจ านวนปรมาณขยะมลฝอย กระท าเชนนไปเรอยๆจนกระทงเตมหลมหรอพนททเตรยมไวแลว จงยายไปยงพนทอนตอไป หลงจากนนขยะมลฝอยจะถกปลอยทงไวใหยอยนาน 3-5 ป เมอการสลายตวของขยะมลฝอยจะสนสดลง สถานทฝงกลบขยะมลฝอยนนกจะสามารถใชประโยชนเปนสนามหญา สนามกฬา สนามเดกเลน โดยปกตแลวการก าจดขยะมลฝอยดวยวธน สามารถใชไดทกสภาพพนททงทเปนดน (Dry Areas) และพนทลม (Wet Areas) อนทรยวตถชนดตางๆทถกฝงไวในดน เมอถกจลนทรยยอยสลายอยางสมบรณแลว กจะชวยท าใหดนมปรมาณของธาต N,P,K เพมขน ซงจะเปนประโยชนตอพชไดเปนอยางด และการสลายตวของอนทรยวตถดวยปฏกรยาของจลนทรย เพราะจะชวยบ ารงดน ไมท าใหดนเปนกรดหรอดาง

ชนดของวธการฝงกลบ (Types of Landfill) กรมควบคมมลพษ ( 2544) การก าจดขยะมลฝอยแบบฝงกลบ มอยดวยกน 2 วธ

คอ แบบกลบบนพนท (Area Method) และ แบบขดเปนรอง (Trench Method) รายละเอยดของแตละวธสรปไดดงน

1) วธฝงกลบแบบกลบบนพนท (Area Method) เปนวธฝงกลบทเรมจากระดบดนเดม โดยไมมการขดดน ท าการบดอดขยะมลฝอยตามแนวราบกอนแลวคอยบดอดทบในชนถดไปสงขนเรอยๆ จนไดระดบตามทก าหนด การฝงกลบขยะมลฝอยโดยวธนจ าเปนตองท าคนดน (Embankment หรอ Beam) ตามแนวขอบพนทก าจด เพอท าหนาทเปนผนงหรอขอบยนการบดอดขยะมลฝอยและท าหนาทปองกนน าเสยทเกดจากการยอยสลายของขยะมลฝอยทบดอดและฝงกลบแลวไมใหซมออกดานนอก ลกษณะภมประเทศของพนททจ าเปนตองใชวธน คอ ทราบลมหรอททมระดบน าใตดนอยต ากวาผวดนเลกนอย (ไมเกน 1 เมตร) ท าใหไมสามารถขดดนเพอก าจดดวยวธฝงกลบแบบขดรองได การก าจดดวยวธนจ าเปนตองจดหาดนมาจากทอนเพอมาท าคนดน ท าใหเสยคาใชจายในการด าเนนการสงขน

2) วธฝงกลบแบบขดรอง (Trench Method) เปนวธฝงกลบทเรมจากระดบทต ากวาระดบดนเดม โดยท าการขดดนลกลงไปใหไดระดบตามทก าหนดแลวจงเรมบดอด ขยะมลฝอยใหเปนชนบางๆ ทบกนหนาขนเรอยๆจนไดระดบตามทก าหนดของขยะมลฝอยบดอดแตละชน โดยทวไปความลกของการขดรองจะถกก าหนดดวยระดบน าใตดน อยางนอยระดบกนรองควรจะอยสงกวาระดบน าใตดนไมนอยกวา 1.0 เมตร โดยยดระดบน าในฤดฝนเปนเกณฑเพอปองกนไมใหเกดการปนเปอนตอน าใตดน การฝงกลบแบบขดรองไมจ าเปนตองท าคนดนเพราะสามารถใชผนงของรองขดเปนก าแพงยนขยะมลฝอยทจะบดอดได ท าใหไมจ าเปนตองขนดนมาจากขางนอกและยงสามารถใชดนทขดออกออกแลวนนกลบมาใชกลบขยะมลฝอยไดอก

www.ssru.ac.th

24

ขอดและขอเสยของวธก าจดขยะมลฝอย ตารางท 2.2 การเปรยบเทยบวธการก าจดขยะมลฝอยโดยการเผา การหมกท าปยและการฝงกลบ

ขอพจารณา วธการก าจดขยะมลฝอย

การเผา การหมก การฝงกลบ 1. ดานเทคนค 1.1 ความยากงายในการ

ด าเนนการและซอมบ ารง 1.2 ประสทธภาพในการก าจด

1) ปรมาณขยะมลฝอยทก าจดได

2) ความสามารถในการฆา

เชอโรค 1.3 ความยดหยนของระบบ 1.4 ผลกระทบตอสงแวดลอม 1) น าผวดน 2) น าใตดน 3) อากาศ 4) กลน, แมลงพาหะน าโรค

ใชเทคโนโลยสงและการเดนเครองคอนขางยงยาก -เจาหนาทควบคมตองมความรความช านาญสง -ลดปรมาตรได 60-65 % สวนทเหลอตองน าไปก าจดโดยการฝงกลบ -ฆาเชอโรคได 100 % -ต ามาก -ไมม -ไมม -ม

ใชเทคโนโลยคอนขางสง -เจาหนาทควบคมตองมความรพอสมควร -ลดปรมาตรได 30-35 % สวนทเหลอตองน าไปก าจดโดยฝงกลบ/เผา -ฆาเชอโรคได 70 % -ต า -ไมม -ไมม -มบาง

-ใชเทคโนโลยไมสงนก -เจาหนาทควบคมมความรธรรมดา -ลดปรมาตรได 100 % -ฆาเชอโรคไดเลกนอย -ต า -ม -ม -ไมม -ม

www.ssru.ac.th

25

ตารางท 2.2 (ตอ)

ขอพจารณา วธการก าจดขยะมลฝอย

การเผา การหมก การฝงกลบ 1.5 ลกษณะสมบตของ ขยะมลฝอย

1.6 ขนาดทดน

2. ดานเศรษฐกจ 2.1 เงนลงทนในการกอสราง 2.2 คาใชจายในการ

ด าเนนการและซอมบ ารง 2.3 ผลพลอยไดจากการ ก าจด

-เปนสารทเผาไหมได มคาความรอนไมต ากวา 4,500 KJ/Kg และความชนไมมากกวา 40% -ใชเนอทนอย -สงมาก -สง -ไดพลงงานความรอน

-เปนสารอนทรยทสามารถยอยสลายได และความชนประมาณ 50-70 % -ใชเนอทนอย -คอนขางสง -คอนขางสง -ปยอนทรยจากการหมก

-รบ ขยะมลฝอยไดทกประเภทยกเวนมลฝอยตดเชอและสารพษ -ใชเนอทมาก -คอนขางต า -ต า -ปรบพนทเปนสวน สาธารณะ

ทมา : กรมควบคมมลพษ, 2536 2.2.7 การน าขยะมาใชประโยชนทางการเกษตร

จากการศกษาของ เฉลยว แกวเนตร (2554) เพอหารปแบบทเหมาะสมเพอการลดและการใชประโยชนจากขยะมลฝอย พบวา มหลายๆ รปแบบและกจกรรม ทสามารถลดปรมาณขยะมลฝอยไดอยางมประสทธภาพและยงยน เสยคาใชจายนอย รวมทงการด าเนนงานไมยงยากซบซอน ยกตวอยางดงน

2.2.7.1 โครงการการท าน าสกดชวภาพทวไปแบบงาย ใชวสดของเหลอใช เชน เศษอาหาร พช ผก ผลไม ในครวเรอน (ถาเปนเศษอาหารตองเทน าทงแหงกอน) อปกรณ 1. ถงพลาสตกทมฝาปดมดชดตามขนาดตองการ 2. กากน าตาล หรอ น าตาลทรายแดง 3. เศษอาหาร ผก ผลไม 4. น าสะอาด 5. ถงปย สวนผสม กากน าตาล 1 สวน เศษอาหาร พช ผก ผลไม 3 สวน

www.ssru.ac.th

26

น าสะอาด 10 สวน วธท า 1. เอาเศษอาหาร พช ผก ผลไม ใสถงปยปดใหแนน 2. เอากากน าตาลผสมกบน าใหเขากนในถงทเตรยมไว 3. เอาถงปยจากขอ 1 ใสลงในถง แลวใชของหนกๆทบใหถงปยอยในลกษณะจมน าตลอด แลวปดฝาถงใหแนนไมใหอากาศเขา 4. ครบ 7 วน แงมฝาถงด จะเหนวามฝาขาวๆลอยอยและไมมกลนเหมน 5. ปดฝาใหแนนอกประมาณ 28 – 30 วน เมอครบก าหนดแลวน าไปใชประโยชน การน าไปใชประโยชน 1. ใชก าจดกลนและบ าบดน าเสยในระบบบ าบดน าเสยและทอระบายน า 2. ใชท าความสะอาดหองน า 3. น าไปยอยสลายขยะมลฝอยในกองขยะหรอสถานก าจดขยะมลฝอย ลดปญหากลนและแมลง 4. ท าเปนตวเรงการยอยสลายการท าปยหมก 5. น าไปเปนฮอรโมนอตราเจอจาง 500 – 1000 เทา (มคากรดดางในตว) 6. น าไปก าจดขเลนในบอเลยงปลา

2.2.7.2 โครงการปยหมก ใชวสดเหลอใช เชน เศษใบไม หญาแหง พช ผก ผลไม และขยะมลฝอยในครวเรอน อปกรณ 1. ตะกรา เขง 2. หวชอจลนทรย (น าสกดจลนทรย) 3. ถงหมกปยส าเรจรปหรอสถานทหมกปยทกอสรางดวยซเมนต 4. มลสตว 5. ปยยเรย 6. อปกรณอนๆ เชน จอบ พลว ตะกรา ผาใบ ฯลฯ 7. เครองยอยเศษวสด วธท า 1. สารละลายเรง พด.1 (200 กรม) และน า (1 ปบ) คนใหเขากน 2. ราดสารละลายหรอน าสกดชวภาพลงในกองปยหมก 3. กองปยหมก มความกวาง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สง 1.5 เมตร รดน าใหชม 4. ท าการกลบกองปยหมก พรอมกบรดน าทก 10 วน จ านวน 4 ครง 5. เมอปยหมกยอยสลายสมบรณแลวและสามารถน าไปใชไดจะมสน าตาลเขมด า ยยละเอยด ไมมกลน การน าไปใชประโยชน ใชเปนวสดปลกตนไมและปรบปรงคณภาพดน เพอทดแทนการใชปยเคมตามนโยบายของรฐบาลเพอลดละเลกการใชปยเคม ใหหนมาใชปยหมกและปยชวภาพแทน สามารถใชกบสนามหญา ไมยนตน สวนผก ไมดอกไมประดบ เปนตน

www.ssru.ac.th

27

2.3 ขอมลทวไปเกยวกบพนทท าการวจย

2.3.1 สภาพทวไป และขอมลพนฐานขององคการบรหารสวนต าบลบางนางล องคการบรหารสวนต าบลบางนางล ตงอยในทองทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ระยะหางจากอ าเภออมพวา ประมาณ 6 กโลเมตร มเนอทประมาณ 5.58 ตารางกโลเมตร ไดรบการยกฐานะ เมอวนท 23 กมภาพนธ 2540 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง จดตงองคการบรหารสวนต าบล ลงวนท 16 ธนวาคม 2539 และประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศทวไป เลม 113 ตอนพเศษ 52 ง ลงวนท 24 ธนวาคม 2539 โดยมอาณาเขต มอาณาเขตตดตอกบต าบลตางๆ ดงน

ทศเหนอ ตดตอ ต าบลบางแค และต าบลสวนหลวง ทศตะวนตก ตดตอ ต าบลบางแค ทศตะวนออก ตดตอ ต าบลสวนหลวง ทศใต ตดตอ ต าบลปลายโพงพาง

เนอท ต าบลบางนางล มเนอทประมาณ 5.58 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 3,488 ไร ภมประเทศ ต าบลบางนางล เปนพนทราบลม มแมน าล าคลองกระจายทวพนทท าใหเหมาะ

แกการเกษตร เนองจากมความชมชนอยเสมอไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใตจากอาวไทยและทะเลจนใต อากาศเยนสบายด ฤดหนาวไมหนาวจด สวนในฤดรอนกไมรอนเกนไป

จ านวนหมบาน ต าบลบางนางล มจ านวนหมบาน 5 หมบาน ประกอบดวย หมท 1 บานคลองโพธ หมท 2 บานคลองเปง หมท 3 บานคลองบางแค หมท 4 บานคลองบางแค หมท 5 บานคลองโพงพาง

ประชากร 805 หลงคาเรอน ประชากรอาศยอยจรง 3,712 คน แยกเปนชาย 1,806 คน หญง 1,906 คน

หมท 1 บานคลองโพธ ชาย 231 คน หญง 243 คน รวม 474 คน หมท 2 บานคลองเปง ชาย 292 คน หญง 324 คน รวม 616 คน หมท 3 บานคลองบางแค ชาย 237 คน หญง 233 คน รวม 470 คน หมท 4 บานคลองบางแค ชาย 582 คน หญง 599 คน รวม 1,181 คน หมท 5 บานคลองโพงพาง ชาย 464 คน หญง 507 คน รวม 971 คน

หมายเหต ขอมลทะเบยนราษฎร ณ วนท 1 มถนายน 2552

www.ssru.ac.th

28

สภาพทางเศรษฐกจ อาชพ ประชาชนต าบลบางนางล สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม เชน ท าสวนมะพราว

สมโอ ลนจ กลวย และมอตสาหกรรมในครวเรอน เชน ท าน าตาลปป ท าโรงมะพราว และมการรบจางทวไป และรบจางตามโรงงานตางๆ

พนทใชสอยทางการเกษตร รวมจ านวน 3,052 ไร มดงน หมท 1 จ านวน 413 ไร หมท 2 จ านวน 457 ไร หมท 3 จ านวน 392 ไร หมท 4 จ านวน 920 ไร หมท 5 จ านวน 870 ไร

หนวยธรกจในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล ปมน ามนหลอด จ านวน 3 แหง รานคาทวไป จ านวน 33 แหง โรงงานไมแปรรป จ านวน 1 แหง อตสาหกรรมในครวเรอน จ านวน 20 แหง

หมายเหต ขอมล ทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 มนาคม 2554

2.3.2 นโยบายการพฒนาของผบรหารทองถน (อบต.บางนางล, online) องคการบรหารสวนต าบลบางนางล ไดก าหนดนโยบายในการท างานเพอใชเปนแนวทางใน

การวางแผนพฒนาองคการบรหารสวนต าบลบางนางล ใหมความเขมแขง มทศทางการปฏบตทชดเจน มความพรอมทจะรวมงานกบหนวยงานอน ทงสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน และตอบสนองตอปญหาความตองการของประชาชนในพนทไดอยางแทจรง นโยบายดงกลาวไดก าหนดไวดงน

1) นโยบายดานโครงสรางพนฐาน เปนการพฒนาดานสาธารณปโภค สาธารณปการตาง ๆ และการคมนาคมสะดวก เพออ านวย ความสะดวกใหกบประชาชนในหมบานและชมชน แนวทางการด าเนนงานมดงน

1.1) ปรบปรงและพฒนาเสนทางคมนาคม เชน กอสรางถนนคอนกรต กอสราง และปรบปรงถนนลกรง ถนนหนคลก สะพาน ทางเดนเทา ล าคลอง ปรบปรงระบบจราจร และประสานงานหนวยงานทรบผดชอบ เชน อบจ.

1.2) ขยายเขตไฟฟาและตดตงไฟฟาสองสวางสาธารณะทกหมบาน 1.3) จดใหมน าเพอการอปโภคบรโภคอยางพอเพยงและทวถง โดยเปนการขยาย

เขตประปาหมบาน และประสานงานกบการประปาภมภาค 1.4) จดหาปรบปรงแหลงน าเพอการเกษตร เชน ขดลอกล าคลอง ล าประโดง 1.5) สงเสรมสนบสนนปรบปรงระบบประปาหมบานใหไดมาตรฐาน โดยหา

แนวทางรวมกนระหวางคณะกรรมการบรหารระบบประปาหมบานและอบต เชน ปรบปรงระบบกรองน าใสคลอรน เปนตน

www.ssru.ac.th

29

2) นโยบายดานเศรษฐกจและการทองเทยว เพอพฒนาและยกระดบมาตรฐานความเปนอยของประชาชนในภาพรวมใหมรายไดและมคณภาพ ชวตทดขน ใหชมชนมความเขมแขง และเพอใหการทอ งเทยวในพนทองคการบรหารสวนต าบลบางนางลไดเปนสวนหนงทส าคญของพนท โดยมแนวทางการด าเนนงานดงน

2.1) สงเสรมเงนทนหมนเวยนในการประกอบอาชพ เพอเพมขดความสามารถใน การผลตและยกระดบรายได

2.2) การอบรมใหความรแกเกษตรกรในการพฒนาผลผลตใหไดมาตรฐาน โดย รวมกบศนยถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลบางนางล และหนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานเกษตรอ าเภอ กศน. ศนยพฒนาฝมอแรงงาน เปนตน

2.3) การปลกฝงคานยมอยแบบพอเพยงใหแกประชาชน โดยสนบสนนใหทก ครวเรอนด าเนนชวตดวยความพอเพยงไมฟมเฟอย

2.4) การอบรมใหความรกบอาชพเสรม และสนบสนนใหเกษตรกรใชปยหมก ในการปลกพช เพอลดตนทนจากการซอปยเคมราคาสง และปองกนปญหาดนเสอมคณภาพ

2.5) ปรบปรงสภาพภมทศนภายในต าบลเพอเปนแหลงทองเทยวเชงเกษตร 2.6) จดใหมการด าเนนงานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและแหล’

ทองเทยวรวมทงด าเนนนโยบายปองกนและแกไขผลกระทบตอสงแวดลอม 2.7) ปรบปรงเสนทางสแหลงทองเทยว ใหนกทองเทยวเดนทางไดสะดวกและ

ปลอดภย 3) นโยบายดานการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

แนวทางในการด าเนนงานทส าคญคอ 3.1) เนนการด าเนนการเกยวกบการสงเสรมสนบสนนการศกษาของเดก เยาวชน

และประชาชนทวไป ทงในระบบโรงเรยนและการศกษานอกโรงเรยน และสนบสนนวสดอปกรณสอการเรยนการสอนเพอพฒนาการศกษา และสนบสนนงบประมาณใหกบโรงเรยนในเขตพนท เพอพฒนาความรควบคคณธรรมและจรยธรรมใหกบนกเรยน เยาวชน และประชาชน เชน คาราวานเสรมสรางเดก อมลก จงหลานเขาวด ฯลฯ

3.2) ปรบปรงและบรหารงานศนยพฒนาเดกเลกใหไดมาตรฐานไปสศนยพฒนา เดกเลกทนาอยและสความเปนเลศ

3.3) สงเสรมขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม กจกรรมทางศาสนา สนบสนน ภมปญญาทองถน จดงานประเพณ เชน วนสงกรานต ปฎบตธรรม และรฐพธตาง ๆ เพอใหประชาชนไดมสวนรวมในกจกรรมสาธารณะหมบาน

3.4) ใหการสนบสนนการศกษาการเรยนรตลอดเวลา เชนการเรยนรตวตนคน บางนางล

3.5) สนบสนนอาหารเสรม (นม) และอาหารกลางวน

www.ssru.ac.th

30

4) นโยบายดานคณภาพชวต สงคม และสาธารณสข เพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชนและเสรมสรางความเขมแขงของชมชน ใหมสวนรวมใน

การพฒนาชมชนและครอบครวใหอยดมสข แนวทางในการด าเนนงานทส าคญคอ 4.1) ดแลเดก เยาวชน ผพการ ผสงอาย โดยสงเสรมศนยพฒนาครอบครวใน

ชมชน ศนยสงเคราะหราษฎรประจ าหมบานด าเนนการดานสวสดการและสงคมสงเคราะห 4.2) ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด จะรวมกบหนวยงานของทาง

ราชการในการแกไขปญหายาเสพตด 4.3) สงเสรมการกฬาและนนทนาการแกเดก เยาวชน และประชาชนโดยทวไป

เพอพฒนาสขภาพใหแขงแรง รวมตลอดถงสรางความสามคคและการใชเวลาวางใหเปนประโยชน 4.4) จดใหมและสงเสรมศนย อปพร. และสมาชก อปพร. หนวยงานกชพ

(otos)และหนวยอาสาสมครดานตาง ๆ พรอมเครองมอ วสดอปกรณ ในการใหความชวยเหลอพนองประชาชน

4.5) สงเสรมและสนบสนนดานสาธารณสข งานสาธารณสขมลฐาน การ ควบคมปองกนและระงบโรคตดตอ โดยรวมกบอนามย อสม. และชมชน กองทนหลกประกนสขภาพ และใหความรดานสาธารสขแกประชาชน เพอใหประชาชนมสขภาพอนามยทสมบรณแขงแรง เชน เปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภค ลดพฤตกรรมเสยง เปนตน

5) นโยบายดานการบรหารงานใหมความเปนเลศ บรหารงานโดยหลกธรรมาภบาล แนวทางในการด าเนนงานทส าคญคอ

5.1) พฒนาและสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรทกหมบาน เชน ระบบขอมล ขาวสารเพอน าไปสศนยเรยนรชมชนตอไป

5.2) เปดโอกาสใหประชาชนไดรบรขอมลขาวสาร ภารกจการพฒนาต าบล ตลอดจนผลการด าเนนงานขององคการบรหารสวนต าบลและขาวสารทวไป ทางศนยขอมลขาวสารของอบต. ทางหอกระจายขาว ทางวารสารอบต. วทยชมชนคลน 91.00 เมกะเฮรตซ บอรดประชาสมพนธหมบาน ฯลฯ

5.3) ปรบปรงและอ านวยความสะดวกในการใหบรการแกประชาชนใหม ประสทธภาพขนปรบปรงระบบการควบคมภายในของหนวยงาน ตรวจสอบใหมการปฏบตตามระเบยบ การบรหารองคการบรหารสวนต าบลตามหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด

5.4) การพฒนาบคลากรของหนวยงาน โดยการสนบสนนใหเขารบการฝกอบรม สมมนาเพอพฒนาประสทธภาพในการปฏบตงาน รวมทงการสงเสรมใหสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลบางนางลไดเขารบการฝกอบรม เพอทบทวนบทบาทและอ านาจหนาท

5.5) การบรหารงานใชหลกธรรมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบได และรเทาทน กบการเปลยนแปลงองคความรใหม ๆ มความคดรเรมสรางสรรคเกดนวตกรรมเพอประโยชนสขของประชาชน

5.6) ดแลเรองสวสดการและสทธประโยชนของพนกงานสวนต าบลและพนกงาน จางเพอเปนขวญก าลงใจในการปฏบตงาน ตลอดจนจดหาวสด อปกรณ ครภณฑ เครองมอเครองใชททนสมยและเพยงพอกบการปฏบตภารกจเพอการวางแผนและตดสนใจใหมประสทธภาพ

www.ssru.ac.th

31

5.7) ใหความรดานการเมอง การปกครอง การเลอกตง ตลอดจนรบฟงความ คดเหนของพนองประชาชนผาน www.bangnanglee.go.th หรอสายตรงผบรหาร หรอโครงการอบต.เคลอนท(สญจร)เพอรบฟงและแกไขปญหา

6) นโยบายดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อนรกษพนทสเขยว รกษาแหลงน า จงก าหนดนโยบายดงน

6.1) สรางจตส านกใหเดก เยาวชน และประชาชนใหมความตระหนก และให ความส าคญในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมกนพฒนา บ าบด ฟนฟ อนรกษแหลงน า ปาไม และทรพยากรธรรมชาต เชน รวมกนพฒนาล าคลอง ถนนสาธารณะทกวนท 15 ของเดอนสงเสรมการเรยนรการจดการขยะมลฝอย เปนตน

6.2) รณรงคใหประชาชนมสวนรวมในการดแลรกษาปาไม และปลกตนไม เพอ เพมพนทสเขยว

6.3) การก าจดขยะมลฝอยภายในต าบล โดยเพมมลคา และพฒนาประสทธภาพ ในการจดเกบขยะมลฝอย

2.4 งานวจยทเกยวของ

ธงชย ทองทว ( 2553) ไดศกษาสภาพปญหาและแนวทางการจดการขยะมลฝอยองคการบรหารสวนต าบลหนองขาม อ าเภอจกราช จงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวา ประชาชนมพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอยทไมเหมาะสม ปญหาทพบ คอ ปญหากลนเหมนของกองขยะ ปญหาแมลงวนและสตวน าโรคชนดตางๆ ปญหาควนจากการเผาขยะมลฝอย และในปจจบนองคการบรหารสวนต าบลหนองขามยงไมมแผนแมบทและยงไมมการบรหารจดการเกยวกบขยะมลฝอย สวนแนวทางการจดการขยะมลฝอยขององคการบรหารสวนต าบลหนองขาม ในการด าเนนการจดการขยะมลฝอยนน มความเหนรวมกนวาควรรวมมอกนทงภาครฐและเอกชน และควรใหประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการ รวมถงการพจารณาคดเลอกพนททจะกอสรางระบบก าจดขยะมลฝอย โดยองคการบรหารสวนต าบลหนองขาม จะตองจดท าแผนแมบทในการจดการขยะมลฝอย ในระยะเวลา 5 – 10 ป และแผนระยะยาวหรอแผนประจ าปจะตองใหสอดคลองกน

พรชย พรสวรรค (2551) ไดศกษาสภาพปญหาและความตองการในการจดการขยะมลฝอยของชมชน ต าบลแมยาว อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย ผลการศกษาพบวา การจดการขยะมลฝอยของชมชนในต าบลแมยาวโดยรวมมปญหาดานการเกบรวบรวมขยะ และดานก าจดขยะมปญหาอยในระดบมาก สวนดานสถานทก าจดขยะอยในระดบนอย การจดการขยะมลฝอยของชมชนมความตองการอยในระดบมาก หมบานทไดรบผลกระทบจากการทงขยะมปญหาในการจดการ ขยะมลฝอยไมแตกตางกน ยกเวนสถานทก าจดขยะมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05

สกฤษฎ วะเจดย ( 2551) ไดศกษาการจดการปญหาขยะมลฝอยในเขตต าบลศาลาดาน อ าเภอเกาะลนตา จงหวดกระบ ผลการศกษาพบวา ดานสถานการณปญหาขยะมลฝอย พบวา อบต.

www.ssru.ac.th

32

สามารถท าการเกบขนขยะมลฝอยไดเฉลยอยท 18,012.08 กโลกรม/วน มปรมาณขยะมลฝอยตกคางทจดรวบรวม เฉลยอยท 1911.89 กโลกรม/วน ผลกระทบจากปญหาขยะมลฝอยทประชาชนไดรบโดยตรง ไดแก เรองกลนเหมน แมลงวนรบกวน และท าใหทศนยภาพของเมองทองเทยวขาดความเปนระเบยบเรยบรอย ดานการศกษารปแบบการจดการปญหาขยะมลฝอย พบวา จากด าเนนการศกษาโดยการใชรปแบบทางสงคมดวยวธการคดแยกขยะมลฝอยกอนน าทงถงขยะและการตงจดรบซอขยะรไซเคลในหมบาน พบวา ระดบการเปลยนแปลงปรมาณขยะมลฝอยลดนอยลง รอยละ 17.51 กโลกรม/วน ของปรมาณการผลตขยะมลฝอยของประชาชนจากแหลงก าเนดในครวเรอนเฉลยตอวน โดยขยะมลฝอยเฉลยอยท 1,911.86 กโลกรม/วน ดานการลดปรมาณขยะมลฝอยจากแหลงก าเนดในครวเรอน พบวา ปจจยทมผลตอระดบการเปลยนแปลงปรมาณขยะมลฝอยลดลงรอยละ 17.51 กโลกรม/วน คอ พฤตกรรมการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย การคดแยกขยะและการจดตงกลมรบซอขยะรไซเคล การสนบสนนจากอบต. การด าเนนการของผน าชมชน และการจดตงกลมแกนน าใหมหนาทในการรณรงคประชาสมพนธ ใหความรกบประชาชนในชมชน

สมสมาน อาษารฐ ( 2548) ไดศกษาการมสวนรวมของประชานตอการจดการขยะมลฝอย: กรณศกษา องคการบรหารสวนต าบลธาตทอง อ าเภอบอทอง จงหวดชลบร พบวา ประชาชนทมอาชพแตกตางกนมสวนรวมตอการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน และประชาชนทรบรขอมลขาวสารมากมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยมากกวาประชาชนทมการรบรขาวสารนอย ส าหรบสภาพปญหาขยะของชมชน ไดแก ชมชนไมมการคดแยกขยะ ชมชนขาดความรในการก าจดขยะอยางถกวธ และขาดการรบทราบขอมลขาวสารดานการใหบรการจดการขยะมลฝอยขององคการบรหารสวนต าบลธาตทอง ส าหรบโครงการน ารองเพอแกไขปญหาขยะมลฝอยทจดท าขน มผลท าใหประชาชนมความรเกยวกบระบบการจดการขยะมลฝอยเพมขน ตลอดจนประชาชนเขามามสวนรวมเพมมากขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

กตตศกด (2552) กระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอวางแผนพฒนาชมชนตามภม สงคมอยางยงยน กรณศกษาบานทรายมล หมท 5ต าบลสะเมงใต อ าเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม ด าเนนการและรวบรวมขอมลโดยการจดเวทชมชน การท า Future Search Conference (F.S.C) และ SWOT analysis การอภปรายกลมยอย การสมภาษณเชงลก และการสงเกตแบบมสวนรวมกบกลมผน าการเปลยนแปลง (change agents)

เอกชย (2547) ศกษาตนแบบระบบสงเสรมการเกษตรแบบมสวนรวมมวตถประสงค เพอศกษาระบบสงเสรมการเกษตร ซงประกอบดวยระบบการท างานในพนทและระบบสนบสนนการท างานในพนททมประสทธภาพ โดยมศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลเปนกลไกขบเคลอนการด าเนนงานในระดบพนท เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research, PAR) ซงมผเกยวของตงแตเจาหนาทสวนกลาง เขต อ าเภอ ต าบล และเกษตรกรในต าบลเปาหมาย เขามามสวนรวมในการวจยตงแตตน ผลการวจยพบวาระบบการท างานในพนทซงใชศนยบรการ ฯ เปนกลไกขบเคลอน ประกอบดวยการด าเนนงาน และบรหารจดการแบบมสวนรวมระหวางชมชน ภาครฐ เอกชนแบบบรณาการ จากการด าเนนการจดกระบวนการเรยนรรวมกบชมชนโดยใชเวทต าบล 5 เวท เวทหมบาน 5 เวทในแตละต าบล รวมกบ

ขอคดเหน[T1]: แลวผลการศกษาทเกยวกบงานของคณคออะไร

www.ssru.ac.th

33

การศกษาดงาน ท าใหชมชนไดพฒนากระบวนการเรยนร รจกคดบนพนฐานการพงพาตนเองและการพฒนาชมชนของตนเองทตรงกบสภาพปญหาและความตองการของชมชน ขอคดเหน[T2]: จะน ามาใชกบบานแพว?

www.ssru.ac.th

บทท 3

วธด าเนนการวจย

ศกษาวจยเรอง กระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จงหวดสมทรสงคราม เปนการศกษาเพอหารปแบบ วธการ ใหชมชนมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยรวบรวมขอมล ปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ และวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล โดยโดยด าเนนงานวจยมขนตอนและวธการ ซงจะน าเสนอตามล าดบดงน 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การเกบรวบรวมขอมล 3.4 การวเคราะหขอมล 3.5 แผนภาพขนตอนการด าเนนการวจย

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ไดแก ผน าชมชน ผน ากลม ผปฏบตงานในหนวยงานทเกยวของกบการ จดการปญหาขยะ และประชาชนทอาศยอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลบางนางลอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

กลมตวอยาง กลมตวอยาง ทไดมาโดยวธการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซงเลอกจากหมบานทประสบปญหา และตองการ จดการปญหาขยะ ไดแก หวหนาครวเรอน ใน หมท 2 หมบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จ านวน 118 คน

www.ssru.ac.th

35

3.2 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสมภาษณ แบบสอบถาม ซงมขนตอนการสรางเครองมอดงน

3.2.1 การสรางเครองมอทใชในการวจย การจดท าแบบสอบถามมาใชในการเกบขอมล มขนตอนการสรางเครองมอ ดงน 3.2.1.1 ศกษาทฤษฎ แนวคดและวจยทเกยวของกบสภาพปญหาและความตองการใน

การจดการปญหาขยะมลฝอย 3.2.1.2 ศกษารปแบบและวธการสรางแบบสอบถามจากเอกสาร ต ารา วทยานพนธ

และงานวจยอนๆทเกยวของ แลวก าหนดขอบเขตของขอค าถามตามตวแปรทตองการศกษา 3.2.1.3 ยกรางแบบสอบถาม และน าแบบสอบถามทผวจยสรางเสรจเรยบรอยแลวเสนอ

ตอผเชยวชาญเพอตรวจสอบ เพอขอขอเสนอแนะและปรบปรงแกไข 3.2.1.4 ลกษณะแบบสอบถามทใชในการเกบขอมล แบงออกเปน 4 ตอนดงน

ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List)

ตอนท 2 สอบถามเกยวกบ ปญหาขยะ และปญหา การจดการขยะของชมชน ซงมลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) โดยใชมาตราสวนประมาณคาของลเครท ( Likert) คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด โดยมเกณฑการแปลความหมายดงน

5 หมายถง ม ระดบปญหาและการจดการขยะอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มระดบปญหาและการจดการขยะอยในระดบมาก 3 หมายถง มระดบปญหาและการจดการขยะอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มระดบปญหาและการจดการขยะอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบปญหาและการจดการขยะอยในระดบนอยทสด ตอนท 3 สอบถามเกยวกบ ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ซงม

ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) โดยใชมาตราสวนประมาณคาของลเครท ( Likert) คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด โดยมเกณฑการแปลความหมายดงน

5 หมายถง ม ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มระดบความตองการในการจดการปญหาขยะอยในระดบมาก 3 หมายถง มระดบความตองการในการจดการปญหาขยะอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มระดบความตองการในการจดการปญหาขยะอยในระดบนอย 1 หมายถง มระดบความตองการในการจดการปญหาขยะอยในระดบนอยทสด

ตอนท 4 สอบถามเกยวกบวธการจดการขยะของชมชน ซงมลกษณะแบบสอบถามเปนแบบก าหนดค าตอบใหเลอกตอบ

www.ssru.ac.th

36

ตอน 5 สอบถามเกยวกบขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณขยะ ของชมชน หมบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงมลกษณะแบบสอบถามเปนแบบก าหนดค าตอบใหเลอกตอบ

3.2.2 การหาคณภาพเครองมอในการวจย หลงจากศกษาเอกสาร และรายงานวจยเพอคนควาทฤษฎ แนวคดและหลกการท

เกยวของกบประเดนทศกษาแลว ผวจยไดน าแบบสอบถามมาหาคณภาพ มขนตอนทส าคญ ดงน 3.2.2.1 น าแบบสอบถามไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความเทยวตรงเชงเนอหา

(Content Validity) โดยผเชยวชาญ ประกอบดวย 1) ผชวยศาสตราจารยสรชาต สนวรณ ประธานกรรมการบรหารหลกสตร

วทยาการความปลอดภย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต 2) ร.อ.หญงสนนทา ระหง ษ ต าแหนง ผอ านวยการกองสาธารณสข

นกบรหารงานสาธารณสข องคการบรหารสวนต าบลคลองมะเดอ 3) นางปยวรรณ เนองมจฉา อาจารยสาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช 3.2.2.2 น าแบบสอบถามมาวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (Item Objective

Congruency: IOC) โดยเลอกขอค าถามทมคาเฉลยตงแต 0.50 ขนไป รวมทงปรบปรงแบบสอบถามตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ส าหรบคา IOC ทไดมคาอยระหวาง 0.67 – 1.00

3.2.3 น าแบบสอบถามทไดรบการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช ( Try Out) กบประชาชนในหมบานใกลเคยง จ านวน 30 ครวเรอน มาวเคราะหหาความเชอมน (Reliability) ทงฉบบ โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบค (Cronbrach’s Alpha Confident) ส าหรบคาความเชอมนทไดมคาเทากบ 0.93

3.2.4 น าแบบสอบถามมาจดพมพเพอใชในการจดเกบขอมลตอไป

3.3 การเกบรวบรวมขอมล

ในการศกษาครงนผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยตดตอประสานงานกบทาง

องคการบรหารสวนต าบลบางนางลเพอขออนญาตและขอความรวมมอในการ ใหขอมล โดยมการเกบรวบรวมขอมลดงน

3.3.1 เกบขอมลภาคสนามโดยการประเมนสภาวะชนบทอยางเรงดวน (Rapid Rural Appraisal : RRA) ดวยวธการเดนส ารวจสภาพพนท การสงเกต และการสมภาษณผใหขอมลหลกโดยใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง ( Unstructured Interview) และการสนทนากลม ( Focus Groups)

3.3.2 ท าการส ารวจโดยการเกบขอมลดวยแบบสอบถามดวยตนเองตามครวเรอนประชากรกลมตวอยาง จ านวน 108 ครวเรอน

www.ssru.ac.th

37

3.3.3 น าแบบสอบถามทไดจากการเกบขอมลมาตรวจสอบความสมบรณเพอน ามา วเคราะหตามขนตอนตอไป 3.4 การวเคราะหขอมล

3.4.1 ขอมลจากการสนทนากลมน ามาวเคราะหตามหลกการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จดเปนหมวดหม รวมทงวเคราะหและสงเคราะหขอมลตามวตถประสงค

3.4.2 ขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 108 ครวเรอน น าขอมลมาตรวจสอบและท าการ วเคราะหทางสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปส าหรบงานวจยทางสงคมศาสตร ซงใชสถตพรรณนาในการวจย ดงน

1) ขอมลเกยวกบขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามวเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ ( Frequency) และหาคารอยละ (Percentage) แลวน าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย

2) ขอมลเกยวกบปญหาการจดการขยะของชมชน วเคราะหขอมลเปนแบบมาตราสวนประมาณคา ( Rating Scale) 5 ระดบ โดยใชมาตราสวนประมาณคาของลเครท ( Likert) วเคราะหโดยหาคาเฉลย ( x )และคาเบยงเบนมาตรฐาน (s) โดยแปลผลเปนระดบใชเกณฑดงน คะแนนเฉลย 4.21 - 5.00 แสดงวา ระดบปญหาการจดการขยะอยใน ระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41 - 4.20 แสดงวา ระดบปญหาการจดการขยะอยในระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61 - 3.40 แสดงวา ระดบปญหาการจดการขยะอยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81 - 2.60 แสดงวา ระดบปญหาการจดการขยะอยในระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00 - 1.80 แสดงวา ระดบปญหาการจดการขยะอยในระดบนอยทสด

3) ขอมลความตองการในการจดการปญหาขยะ วเคราะหขอมลเปนแบบมาตราสวนประมาณคา ( Rating Scale) 5 ระดบ โดยใชมาตราสวนประมาณคาของ ลเครท ( Likert) วเคราะหโดยหาคาเฉลย ( x ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (s) โดยแปลผลเปนระดบใชเกณฑดงน คะแนนเฉลย 4.21 - 5.00 แสดงวา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ อยในระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41 - 4.20 แสดงวา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ อยในระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61 - 3.40 แสดงวา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ อยในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81 - 2.60 แสดงวา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ อยในระดบนอย

www.ssru.ac.th

38

คะแนนเฉลย 1.00 - 1.80 แสดงวา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ อยในระดบนอยทสด

4) ขอมลเกยวกบวธการจดการขยะมลฝอยของชมชน วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ ( Frequency) และหาคารอยละ ( Percentage) แลวน าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย

5) ขอมลขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลด ปรมาณขยะ วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ ( Frequency) และหาคารอยละ (Percentage) แลวน าเสนอในรปตารางประกอบค าบรรยาย

6) น าขอมลจากการศกษาทงหมดมาวเคราะหเพอรปแบบ วธการ ใหชมชนมสวน รวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร

www.ssru.ac.th

39

3.5 แผนภาพขนตอนการด าเนนการวจย ในการ ศกษาสภาพปญหาและความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน บานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ไดมแผนภาพขนตอนการด าเนนการวจย ดงภาพท 3.1

ภาพท 3.1 ขนตอนการด าเนนการวจย

ส ารวจพนทการวจยเบองตน

ศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ

ก าหนดขอบเขตขอค าถามและสรางแบบสอบถาม

ท าการทบทวน ปรบปรง แกไขแบบสอบถาม

วางแผนและก าหนดแผนการการศกษาวจย

ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา(Content Validity) โดยผเชยวชาญ วเคราะหคาดชนความสอดคลอง

ทดลองใชกบประชาชนในหมบานใกลเคยง จ านวน 30 ครวเรอน น ามาวเคราะหหาความเชอมน (Reliability)

เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม

วเคราะหขอมลทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป

สรปผลขอมลเพอก าหนดรปแบบ วธการ ในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวม

รวม

ประเมนสภาวะชนบทอยางเรงดวน (Rapid Rural Appraisal : RRA) ดวยวธการเดนส ารวจสภาพพนท การสงเกต และการสมภาษณผใหขอมลหลกโดยใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured Interview) การสนทนากลม (Focus Groups)

www.ssru.ac.th

บทท 4

ผลการวจย

ศกษาวจยเรอง กระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จงหวดสมทรสงคราม เปนการศกษาเพอหารปแบบ วธการ ใหชมชนมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยรวบรวมขอมล ปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ และวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล โดย จะน าเสนอ ผลการวจย ครอบคลมตามวตถประสงคของการวจย ดงน

4.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

4.2 ปญหาการจดการขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

4.3 ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

4.4 วธการจดการขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

4.5 รปแบบ วธการ ใหชมชนมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอ การเกษตร

4.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไป

จากการศกษาขอมลสวนบคคลดานเพศ พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 61.1) สวนเพศชาย (รอยละ 38.9) ตามตารางท 4.1

www.ssru.ac.th

41

ตารางท 4.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน (คน) รอยละ ชาย 42 38.9 หญง 66 61.1

รวม 108 100

ดานอาย พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอายระหวาง 51 - 60 ป (รอยละ 39.8) รองลงมาคออายระหวาง 41- 50 ป (รอยละ 22.2) และอายมากกวา 60 ป (รอยละ 16.7) ตามล าดบ ตามตารางท 4.2

ตารางท 4.2 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย

ชวงอาย จ านวน (คน) รอยละ 20 ปหรอต ากวา 1 0.9 21 – 30 ป 8 7.4 31 – 40 ป 14 13.0 41 – 50 ป 24 22.2 51 – 60 ป 43 39.8 มากกวา 60 18 16.7

รวม 108 100 ดานระดบการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมระดบการศกษาอยระดบประถมศกษาปท 4 (รอยละ 39.8) รองลงมาคอไมไดเรยนหนงสอ (รอยละ 22.2) และเรยนไมจบชนประถมศกษาปท 4 (รอยละ 13.9) ตามล าดบ ตามตารางท 4.3 ตารางท 4.3 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน (คน) รอยละ ไมไดเรยนหนงสอ 24 22.2 เรยนไมจบชนประถมศกษาปท 4 15 13.9 เรยนจบชนประถมศกษาปท 4 43 39.8 ประถมศกษาตอนปลาย (ป.5 – ป.6 ) 10 9.3 มธยมศกษาตอนตน (ม.1 – ม.3 หรอ มศ.1 – มศ.3 ) 11 10.2 มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 – ม.6 หรอ มศ.4 – มศ.5 ) 3 2.8 อนปรญญา/ปวส. 2 1.9

รวม 108 100

www.ssru.ac.th

42

ดานอาชพหลกพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอาชพหลกคอท าสวน (รอยละ 76.9) อาชพรบจาง (รอยละ 12.0) และอาชพคาขาย (รอยละ 6.5) ตามล าดบ ตามตารางท 4.4

ตารางท 4.4 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาชพหลก

อาชพหลก จ านวน (คน) รอยละ รบจาง 13 12.0 ท านา 2 1.9 ท าสวน 83 76.9 ท าไร 1 0.9 เลยงสตว 2 1.9 คาขาย 7 6.5 รบราชการหรอรฐวสาหกจ 0 0

รวม 108 100 ดานรายได ตอเดอน ของครวเรอน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมรายได ต ากวา 10,000 บาท (รอยละ 50.0) รายได 10,001 – 20,000 บาท (รอยละ 38.9) และรายได 20,001 – 30,000 บาท (รอยละ 10.2) ตามล าดบ ตามตารางท 4.5 ตารางท 4.5 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามรายไดของ

ครวเรอน (ตอเดอน)

อาชพหลก จ านวน (คน) รอยละ ต ากวา 10,000 บาท 54 50.0 10,001 – 20,000 บาท 42 38.9 20,001 – 30,000 บาท 11 10.2 30,001 บาทขนไป 1 0.9

รวม 108 100

www.ssru.ac.th

43

4.2 ปญหาขยะและปญหาการจดการขยะของชมชน ในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ปญหาขยะ และปญหา การจดการขยะของชมชน ไดมการเกบรวมรวมขอมลดวยการประเมน

ประเมนสภาวะชนบทอยางเรงดวน (Rapid Rural Appraisal : RRA) ดวยวธการเดนส ารวจสภาพพนท การสงเกต และการสมภาษณผใหขอมลหลกโดยใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured Interview) และการสนทนากลม ( Focus Groups) พบวา ขยะทพบในชมชนสวนใหญจะเปนขยะทเกดจากกจกรรมภาคการเกษตร ไมวาจะเปนเศษวชพช เศษซากพช จากการเกษตร หรอขยะอนตรายอนเกดจากภาชนะบรรจสารเคมทางการเกษตร ซงเศษซากพชจากการเกษตรสวนใหญจะถกทงไวตามทรกรางขางถนน และเผาทง สวนภาชนะบรรจสารเคมทางการเกษตรนองจากถกกองทงไวแลว ยงก าจดโดยการเผาซงกอใหเกดปญหาดานมลพษทางอากาศตามมา ซงขอมลทไดสอดคลองกบขอมลทไดจากเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามดงน

4.2.1 ดานประเภทขยะในครวเรอน ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนเกยวกบปรมาณขยะแตละประเภทดงน

ขยะประเภทแกว กลมตวอยางสวนใหญเหนวามปรมาณปานกลาง (รอยละ 32.4) ขยะประเภทกระดาษ กลมตวอยางสวนใหญเหนวามปรมาณนอย (รอยละ 42.6) ขยะประเภทเศษพช ผก เศษอาหาร กลมตวอยางสวนใหญเหนวามปรมาณมากทสด

(รอยละ 39.8) ขยะประเภทพลาสตก กลมตวอยางสวนใหญเหนวามปรมาณมากทสด (รอยละ 54.6)

ขยะประเภทกระปอง กลมตวอยางสวนใหญเหนวามปรมาณนอยทสด (รอยละ 34.3) แสดงตามตาราง 4.6

ตารางท 4.6 ความคดเหนเกยวกบปรมาณขยะแตละประเภทในครวเรอน

ประเภทขยะ มลฝอย

ปรมาณขยะ รวม มากทสด

(รอยละ) มาก

(รอยละ) ปานกลาง (รอยละ)

นอย (รอยละ)

นอยทสด (รอยละ)

แกว 3.7 17.6 32.4 25.9 20.4 100 กระดาษ 2.8 7.4 21.3 42.6 25.9 100

เศษพช ผก เศษอาหาร

39.8 21.3 19.4 1.9 17.6 100

พลาสตก 54.6 24.1 8.3 11.1 1.9 100 กระปอง 0.9 27.8 18.5 18.5 34.3 100

www.ssru.ac.th

44

4.2.2 ปญหาการจดการขยะของชมชน ในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จากการศกษา ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน พบวา สภาพปญหาในการจดการขยะโดยรวมของชมชนอยในระดบมาก ( x = 3.50 : s = 0.54) โดย สภาพปญหามากทสดคอ ชมชนประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอน ( x = 3.80 : s = 0.72: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ ( x = 3.63 : s = 0.76 : ระดบมาก) และชมชนประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท ( x =3.53 : s= 0.72 : ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.7 ตารางท 4.7 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา

จงหวดสมทรสงคราม

ปญหาการจดการขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การเกบรวบรวมขยะ 1. ทานประสบปญหาเกยวกบวธการเกบรวบรวมขยะ 3.30 0.91 ปานกลาง 2. ทานประสบปญหาเกยวกบภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะ

3.44 0.98 มาก

3. ทานไมมความรเกยวกบการเกบรวบรวมขอมล 3.23 0.80 ปานกลาง การคดแยกขยะ 4.ทานประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอน

3.80 0.72 มาก

5. ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ

3.63 0.76 มาก

6. ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท

3.53 0.72 มาก

การก าจดขยะ 7. ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบวธก าจดขยะทถกสขลกษณะ

3.50 0.79 มาก

8. ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบสถานททงขยะ

3.62 0.76 มาก

9. ครวเรอนของทานตองประสบปญหาเรองคาใชจายในการก าจดขยะ

3.45 0.86 มาก

รวม 3.50 0.54 มาก

www.ssru.ac.th

45

ระดบปญหาการจดการขยะของชมชนในดานการเกบรวบรวมขยะ จากการศกษาระดบปญหาการจดการขยะของชมชนดานการเกบรวบรวมขยะ พบวามปญหา

ในการเกบรวบรวมขยะอยในระดบปานกลาง ( x = 3.32 : s= 0.78) เมอพจารณารายขอพบวา ชมชนประสบปญหาเกยวกบภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะมากทสด ( x = 3.32: s = 0.78 : ระดบมาก) รองลงมาคอชมชนประสบปญหาเกยวกบวธการเกบรวบรวมขยะ ( x = 3.30 : s = 0.91: ระดบปานกลาง) และชมชนไมมความรเกยวกบการเกบรวบรวมขอมล ( x = 3.23 : s = 0.80: ระดบปานกลาง) ตามล าดบ ตามตารางท 4.8

ตารางท 4.8 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชนในการเกบรวบรวมขยะ

ปญหาการจดการขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การเกบรวบรวมขยะ - ทานประสบปญหาเกยวกบวธการเกบรวบรวมขยะ 3.30 0.91 ปานกลาง - ทานประสบปญหาเกยวกบภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะ

3.44 0.98 มาก

- ทานไมมความรเกยวกบการเกบรวบรวมขอมล 3.23 0.80 ปานกลาง รวม 3.32 0.78 ปานกลาง

ระดบปญหาการจดการขยะในดานการคดแยกขยะ จากการศกษาระดบปญหาการจดการขยะ ในการคดแยกขยะ พบวาชมชนมปญหาในการคด

แยกขยะโดยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.23 : s = 0.80) เมอพจารณารายขอพบวา ชมชนประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอนมากทสด ( x = 3.80 : s = 0.72 : ระดบมาก) รองลงมาคอชมชนไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ ( x = 3.63 : s = 0.76 : ระดบมาก) และชมชนประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท ( x = 3.53 : s= 0.72: ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.9

www.ssru.ac.th

46

ตารางท 4.9 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ในการคดแยกขยะ

ปญหาการจดการขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การคดแยกขยะ - ทานประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอน

3.80 0.72 มาก

- ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ

3.63 0.76 มาก

- ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท

3.53 0.72 มาก

รวม 3.65 0.57 มาก

ระดบปญหาการจดการขยะในดานการก าจดขยะ จากการศกษาระดบปญหาการจดการขยะในดานการก าจดขยะ พบวา ชมชนมปญหาในการ

ก าจดขยะอยในระดบมาก ( x = 3.53 : s = 0.57) เมอพจารณารายขอ พบวา ชมชนประสบปญหาเกยวกบสถานททงขยะมากทสด ( x = 3.62 : s = 0.76 : ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนไมมความรเกยวกบวธก าจดขยะทถกสขลกษณะ ( x = 3.50 : s = 0.79 : ระดบมาก) และชมชนตองประสบปญหาเรองคาใชจายในการก าจดขยะ ( x = 3.45 : s = 0.86 : ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.10

ตารางท 4.10 ระดบปญหาการจดการขยะของชมชน ในดานการก าจดขยะ

ปญหาการจดการขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การก าจดขยะ - ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบวธก าจดขยะทถกสขลกษณะ

3.50 0.79 มาก

- ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบสถานททงขยะ

3.62 0.76 มาก

- ครวเรอนของทานตองประสบปญหาเรองคาใชจายในการก าจดขยะ

3.45 0.86 มาก

รวม 3.53 0.57 มาก

www.ssru.ac.th

47

การเปรยบเทยบระดบปญหาการจดการขยะของชมชนในแตละดาน เมอพจารณารายดาน พบวา ชมชนมปญหาดานการคดแยกขยะมากทสด ( x = 3.65 : s =

0.57: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนมปญหาดานการก าจดขยะ ( x =3.53: s= 0.57: ระดบมาก) และชมชนมปญหาดานการเกบรวบรวมฝอย ( x =3.32: s= 0.78: ระดบปานกลาง) ตามล าดบ ตามตารางท 4.11

ตารางท 4.11 การเปรยบเทยบสภาพปญหาในการจดการขยะของชมชนในแตละดาน

ปญหาการจดการขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

ดานการเกบรวบรวมขยะ 3.32 0.78 ปานกลาง ดานการคดแยกขยะ 3.65 0.57 มาก ดานการก าจดขยะ 3.53 0.57 มาก

รวม 3.50 0.64 มาก 4.3 ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ในต าบลบางนางล

อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จากการศกษา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ พบวา ความตองการในการจดการขยะโดยรวมของชมชนอยในระดบมาก ( x = 3.95 : s = 0.47) โดย ความตองการมากทสดคอ ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะ ( x = 4.14 : s = 0.68: ระดบมาก) รองลงมาคอ ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด ( x = 4.06 : s = 0.76: ระดบมาก) และควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ ( x = 4.06 : s= 0.70 : ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.12

www.ssru.ac.th

48

ตารางท 4.12 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ความตองการในการจดการปญหาขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การรวมมอแกไขปญหา - ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะ

4.14 0.68 มาก

- ควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ

3.94 0.69 มาก

- ควรมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหาขยะของชมชน

4.06 0.70 มาก

- ควรอ านวยความสะดวกแกประชาชนในเรองของการจดเกบขยะ

3.86 0.86 มาก

การรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะ - อบต.ควรหาถงขยะมาเพมไวบรการใหเพยงพอ 3.89 0.97 มาก

- ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด

4.06 0.79 มาก

- ควรจดกจกรรมเพอปลกจตส านกในการรกษาความสะอาดและการก าจดขยะทถกตองใหแกเยาวชนและประชาชน

3.89 0.73 มาก

- ควรจดอบรมใหความรเกยวกบการแปรรปขยะเพอน ามาใชประโยชนแกชมชน

3.87 0.88 มาก

- ควรจดท าโครงการธนาคารขยะภายในชมชนเพอเปนการชวยลดปรมาณขยะและเปนการเสรมรายไดใหแกครวเรอน

3.78 0.81 มาก

รวม 3.95 0.47 มาก ความตองการดานการรวมมอแกไขปญหา จากการศกษาระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนในดานการรวมมอแกไข

ปญหา พบวาชมชนมความตองการในดานการรวมมอแกไขปญหาอยในระดบมาก ( x = 4.00 : s = 0.54) เมอพจารณารายขอพบวา ชมชนตองการใหมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะมากทสด ( x = 4.14 : s= 0.68 : ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนตองการใหมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหาขยะของ

www.ssru.ac.th

49

ชมชน ( x = 4.06 : s = 0.70: ระดบมาก) และชมชนตองการใหมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ ( x = 3.94 : s = 0.69: ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.13

ตารางท 4.13 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนดานการรวมมอแกไขปญหา

ความตองการในการจดการปญหาขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การรวมมอแกไขปญหา - ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะ

4.14 0.68 มาก

- ควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ

3.94 0.69 มาก

- ควรมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหาขยะของชมชน

4.06 0.70 มาก

- ควรอ านวยความสะดวกแกประชาชนในเรองของการจดเกบขยะ

3.86 0.86 มาก

รวม 4.00 0.54 มาก

ความตองการดานการรวมปฏบตลดปรมาณขยะ การศกษา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ ของชมชน ดานการรวมปฏบตลด

ปรมาณขยะ พบวา ชมชนมความตองการในดานการรวมปฏบตลดปรมาณขยะอยในระดบมาก ( x = 3.90 : s = 0.56) เมอพจารณารายขอพบวา ชมชนตองการใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจดมากทสด ( x = 4.06 : s= 0.79: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนตองการใหจดอบรมคดแยกขยะในโรงเรยนเพอกระตนใหเยาวชนมความสนใจและมความรในการคดแยกขยะตลอดจนสามารถน าความรไปขยายผลตอ ( x = 3.94 : s= 0.82 : ระดบมาก) และชมชนตองการให อบต.หาถงขยะมาเพมไวบรการใหเพยงพอ ( x =3.89 : s= 0.97 : ระดบมาก) ตามล าดบ ตามตารางท 4.14

www.ssru.ac.th

50

ตารางท 4.14 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนในการรวมปฏบต ลดปรมาณขยะ

ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะ - อบต.ควรหาถงขยะมาเพมไวบรการใหเพยงพอ 3.89 0.97 มาก

- ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด

4.06 0.79 มาก

- ควรจดกจกรรมเพอปลกจตส านกในการรกษาความสะอาดและการก าจดขยะทถกตองใหแกเยาวชนและประชาชน

3.89 0.73 มาก

การรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะ

ควรจดท าโครงการธนาคารขยะภายในชมชนเพอเปนการชวยลดปรมาณขยะและเปนการเสรมรายไดใหแกครวเรอน

3.78 0.81 มาก

รวม 3.90 0.56 มาก

การเปรยบเทยบระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชนในแตละดาน เมอพจารณารายดาน พบวาชมชนมความตองการดานการรวมมอแกไขปญหามากทสด ( x =

4.00 : s= 0.54 : ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนมความตองการดานการรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะ ( x = 3.90 : s= 0.56) ตามล าดบ ตามตารางท 4.15

ตารางท 4.15 การเปรยบเทยบระดบความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน

ในแตละดาน

ความตองการในการจดการปญหาขยะ Mean ( x )

Std. Deviation(s)

ระดบ

การรวมมอแกไขปญหา 4.00 0.54 มาก การรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะ 3.90 0.56 มาก

รวม 3.95 0.47 มาก

ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ ขยะ

ดานขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณขยะ พบวา โครงการ ทประชาชนสวนใหญตองการอบรมมากคอ ปยหมกจากขยะอนทรย และโครงการ

www.ssru.ac.th

51

อบรมน าขยะอนทรยมาแปรรปใหเปนปยน าชวภาพ (รอยละ 38.9 และ รอยละ 37.0 ตามล าดบ ) สวนโครงการอบรมกาซชวภาพจากขยะประชาชนสวนตองการในระดบนอย ตามตารางท 16 ตารางท 4.16 ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ

ขยะ

โครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ

ขยะ

ระดบความตองการ รวม มาก

(รอยละ) ปานกลาง (รอยละ)

นอย (รอยละ)

- โครงการอบรมน าขยะอนทรยมาแปรรปใหเปนปยน าชวภาพ

37.0 39.8 23.1 100

- โครงการปยหมกจากขยะอนทรย

38.9 34.3 26.9 100

- โครงการอบรมกาซชวภาพจากขยะ

24.1 25.9 50.0 100

4.4 การวเคราะหสภาพปจจบนดานการจดการขยะของชมชน ในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

การวเคราะหสภาพปจจบนดานการจดการขยะของชมชน โดยการสงเกต และการสมภาษณผใหขอมลหลก ซงกคอปลดองคการบรหารสวนต าบล โดยใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured Interview) การรวบรวมขอมลทตยภม และการใชแบบสอบถาม ผลการศกษาเปนดงน

4.4.1 วธการจดการขยะของชมชน

ประชาชนในพนทบางนางลเปนผรบผดชอบเกบรวบรวมและก าจดขยะในครวเรอน ของตนเองซงไปตามขอตกลงรวมกนระหวางประชาชนกบหนวยงานปกครองสวนทองถน ปญหาทตามมาคอ บางครวเรอนไมมการคดแยกขยะ หรอน าขยะมาเทกองรวมกนไวเพอรอเผาดงนนจงเปนแหลงเพาะพนธเชอโรคไดและยงมขยะบางสวนพถกลมพดพาไปตามจดตางๆ นอกจากนยงพบวาตามกองขยะมกมขยะอนตรายถกทงปลนอยดวยซงขยะเหลานจะเกดการปลนเปลอนและสงผลกระทบทรนแรงตอสงแวดลอม สวนครวเรอนทเลอกก าจดขยะดวยการเผากจะกอใหเกดมลพษทางอากาศตามมาดวย ซงขอมลดงกลาวสอดคลองกบขอมลทไดจากแบบอบถามซงน าเสนอตามล าดบดงนการศกษาวธการจดการขยะของชมชน

www.ssru.ac.th

52

การเกบรวบรวมขยะ การศกษาวธการจดการขยะของชมชนในดานการเกบรวบรวมขยะ พบวาภาชนะ

ส าหรบเกบรวบรวมขยะทครวเรอนใชมากทสดคอถงพลาสตก (รอยละ 50.0) โดยมวธการเกบรวบรวมขยะโดยใสถงพลาสตกแลวน าไปทง (รอยละ 50.0) ซงชาวบานเปนผเกบขยะของตนเองและท าลายเอง (รอยละ 100) ครวเรอนไมมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการเกบรวบรวมขยะในชมชน (รอยละ 54.6) องคการบรหารสวนต าบลบางนางลมบทบาทในการเกบรวบรวมขยะในชมชนในเรองการใหค าแนะน า (รอยละ 76.9) การขอความรวมมอและใหการสนบสนน (รอยละ 69.4) และเปนตวอยางใหประชน (รอยละ38.9) ตามตารางท 4.17

ตารางท 4.17 วธการจดการขยะของชมชนในการเกบรวบรวมขยะ

วธการจดการขยะ จ านวน (คน) รอยละ การเกบรวบรวมขยะ ครวเรอนของทานใชภาชนะส าหรบเกบรวบรวมมลฝอยแบบใด

1. เขงไมไผ 2. ถงพลาสตก 3. ปบน ามน 4. ใสถงพลาสตก

32 20 2 54

29.6 18.5 1.9 50.0

รวม 108 100 ครวเรอนของทานมวธการเกบรวบรวมขยะเพอน าไปทงอยางไร

1. ใสถงพลาสตกแลวน าไปทง 2. กองทงไวนอกบรเวณบาน 3. กองทงไวในบรเวณบาน 4. ใสถงขยะหนาบาน

54 6 12 36

50.0 5.6 11.1 33.3

รวม 108 100 ชมชนททานพกอาศยมการเกบรวบรวมขยะอยางไร

1. ไมมการเกบ (ชาวบานเปนผเกบขยะของตนเองและท าลายเอง) 2. อบต.เปนผมาเกบรวบรวมไป 3. ชาวบานก าจดเองสวนหนงและอบต.เกบรวบรวมเองอกสวนหนง

100 0 0

100 0 0

รวม 108 100 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการเกบรวบรวมขยะในชมชนของทานหรอไม

1. ม 2. ไมม

49 59

45.4 54.6

รวม 108 100 อบต.มบทบาทในการเกบรวมรวมขยะในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

83 42 2 0 75

76.9 38.9 1.9 0

69.4

www.ssru.ac.th

53

การคดแยกขยะ การศกษาดานการคดแยกขยะ พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญคดแยกขยะกอนทง (รอย

ละ 53.7) โดยครวเรอนมการคดแยกขยะเพอน าไปขายมากทสด (รอยละ 53.7) รองลงมาคอแยกเศษอาหารเพอน าไปเปนอาหารสตว (รอยละ 36.1) และแยกขยะบางสวนเพอน าไปแปรรปและใชประโยชน เชน ท าปยชวภาพ (รอยละ 17.6) นอกจากนยงพบวาชมชนไมไดมการตงถงขยะแยกประเภท (รอยละ 66.7) ครวเรอนไมมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการคดแยกขยะในชมชน (รอยละ52.8) และองคการบรหารสวนต าบลบางนางลมบทบาทในการคดแยกขยะในชมชนในเรองการใหค าแนะน า (รอยละ 71.3) การขอความรวมมอและใหการสนบสนน (รอยละ 66.7) และเปนตวอยางใหประชาชน (รอยละ 43.5) ตามตารางท 4.18

ตารางท 4.18 วธการจดการขยะของชมชนในการคดแยกขยะ

วธการจดการขยะ จ านวน (คน) รอยละ การคดแยกขยะ ทานมการคดแยกขยะกอนทงหรอไม - ไมแยก - แยก 1. แยกขยะเปน 3 ประเภท (ขยะเปยก ขยะแหง ขยะ

อนตราย) 2. แยกเศษอาหารเพอน าไปเปนอาหารสตว 3. แยกขยะบางสวนเพอน าไปขาย 4. แยกขยะบางสวนเพอไปแปรรปและใชประโยชน เชน ท า

ปยชวภาพ 5. แยกขยะเพอสะดวกตอการก าจด

50 58 18

39 58 19 5

46.3 53.7 16.7

36.1 53.7 17.6

4.6

ชมชนไดมการตงถงขยะแยกประเภทหรอไม 1. ม 2. ไมม

36 72

33.3 66.7

รวม 108 100

www.ssru.ac.th

54

ตารางท 4.18 (ตอ) วธการจดการขยะ จ านวน (คน) รอยละ

การคดแยกขยะ ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการคดแยกขยะในชมชนของทานหรอไมม

1. ม 2. ไมม

51 57

47.2 52.8

รวม 108 100 อบต.มบทบาทในการคดแยกขยะในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

77 47 2 0 72

71.3 43.5 1.9 0

66.7

การก าจดขยะ การศกษาวธการจดการขยะของชมชนในดานการก าจดขยะ เมอพจารณารายขอพบวา

ครวเรอนมวธการก าจดขยะโดยก าจดเองทงหมด (รอยละ 100) เหตผลทครวเรอนตองก าจดขยะเองเพราะสะดวกสบาย (รอยละ 53.7) กรณทครวเรอนมการก าจดขยะเอง มรปแบบการจดการขยะแตละประเภท ดงน

1) เศษอาหาร ใชวธก าจดโดยการน าไปทง (รอยละ 61.1) 2) ใบไม / กงไม ใชวธก าจดโดยการฝงกลบ เพอเปนปย (รอยละ 42.6) 3) เศษกระดาษ / หนงสอเกา ใชวธก าจดโดยการน าไปขาย (รอยละ 91.7) 4) ขวดพลาสตก ใชวธก าจดโดยการน าไปขาย (รอยละ 82.4) 5) ขวดแกว ใชวธก าจดโดยการน าไปขาย (รอยละ 90.7) 6) เศษแกว ใชวธก าจดโดยการน าไปทง (รอยละ 56.5) 7) เศษโลหะ ใชวธก าจดโดยการน าไปขาย (รอยละ 87.0) 8) ถงพลาสตก ใชวธการก าจดโดยการน าไปใชตอ (รอยละ 56.5) 9) โฟม ใชวธการก าจดโดยการเผา (รอยละ 34.3) 10) ถานไฟฉาย ใชวธการก าจดโดยการน าไปทง และบางครวเรอนไมมขยะประเภท

ถานไฟฉาย (รอยละ 30.6) 11) หลอดไฟ ไมมขยะ (รอยละ 31.5) 12) กระปองยาฆาแมลง ใชวธการก าจดโดยการน าไปทง (รอยละ 42.6) ความบอยครงของการก าจดขยะพบวามระยะเวลาทไมแนนอน (รอยละ 51.9) ครวเรอน

ไมมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการก าจดขยะในชมชน (รอยละ 56.5) องคการบรหาร

www.ssru.ac.th

55

สวนต าบลบางนางลมบทบาทในการก าจดขยะในชมชนในเรองการใหค าแนะน า (รอยละ 79.6) การขอความรวมมอและใหการสนบสนน (รอยละ 58.3) และเปนตวอยางใหประชาชน (รอยละ 43.5) ตามตารางท 4.19

ตารางท 4.19 วธการจดการขยะของชมชนในการก าจดขยะ

วธการจดการขยะ จ านวน (คน) รอยละ การก าจดขยะ ครวเรอนของทานมวธการก าจดรวมขยะอยางไร

1. ก าจดเองทงหมด 2. อบต.น าไปก าจดทงหมด 3. บางสวนก าจดเองและบางสวนอบต.น าไปก าจด

108 0 0

100 0 0

รวม 108 100 เหตผลทครวเรอนของทานตองก าจดขยะเองเพราะ

1. สะดวกสบาย 2. ไมมหนวยงานทรบผดชอบมาก าจด 3. ประหยดเวลา / คาใชจาย

58 14 36

53.7 13.0 33.3

รวม 108 100 กรณทครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะเอง ใชวธการก าจดแบบใด

ประ เภทขยะ

รปแบบการจดการ

ทง (รอยละ)

ขาย (รอยละ)

ฝงกลบ (รอยละ)

น าไปใชตอ (รอยละ)

เผา (รอยละ)

รปแบบอนๆ

(รอยละ)

ไมมขยะ (รอยละ)

รวม

เศษอาหาร 61.1 1.9 0 13.9 0 23.1 0 100 ใบไม/กงไม 22.2 1.9 42.6 2.8 20.4 10.2 0 100

เศษกระดาษ/ หนงสอเกา

3.7 91.7 1.9 0.9 0 0 1.9 100

ขวดพลาสตก 3.7 82.4 0 13.9 0 0 0 100 ขวดแกว 7.4 90.7 1.9 0 0 0 0 100 เศษแกว 56.5 20.4 21.3 1.9 0 0 0 100 เศษโลหะ 9.3 87.0 3.7 0 0 0 0 100

ถงพลาสตก 11.1 9.3 0 56.5 21.3 0 1.9 100 โฟม 17.6 0 23.1 0 34.3 0 25.0 100

ถานไฟฉาย 30.6 4.6 29.6 0 4.6 0 30.6 100 หลอดไฟ 30.6 4.6 29.6 0 2.8 0.9 31.5 100

กระปองยาฆาแมลง 42.6 3.7 24.1 0.9 5.6 0 23.1 100

www.ssru.ac.th

56

ตารางท 4.19 (ตอ) วธการจดการขยะ จ านวน (คน) รอยละ

การก าจดขยะ ครวเรอนของทานมการก าจดขยะบอยครงแคไหน

1. ทกวน 2. วนเวนวน 3. 2 – 3 วน / ครง 4. 1 สปดาห / ครง 5. ไมแนนอน

3 7 21 21 56

2.8 6.5 19.4 19.4 51.9

รวม 108 100 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการก าจดขยะในชมชนของทานหรอไมม

1. ม 2. ไมม

47 61

43.5 56.5

รวม 108 100 อบต.มบทบาทในการคดแยกขยะในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

86 47 2 2 63

79.6 43.5 1.9 1.9 58.3

4.4.2 นโยบายและโครงการดานการจดการขยะ การจดการขยะของชมชนบางนางลมนโยบายทเกยวของโดยตรงคอ

นโยบายดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก าหนดนโยบายดงน 1) สรางจตส านกใหเดก เยาวชน และประชาชนใหมความตระหนก และให

ความส าคญในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมกนพฒนา บ าบด ฟนฟ อนรกษแหลงน า ปาไม และทรพยากรธรรมชาต เชน รวมกนพฒนาล าคลอง ถนนสาธารณะทกวนท 15 ของเดอนสงเสรมการเรยนรการจดการขยะมลฝอย เปนตน

2) รณรงคใหประชาชนมสวนรวมในการดแลรกษาปาไม และปลกตนไม เพอ เพมพนทสเขยว

3) การก าจดขยะมลฝอยภายในต าบล โดยเพมมลคา และพฒนาประสทธภาพ ในการจดเกบขยะมลฝอย

www.ssru.ac.th

57

สวนโครงการทปจจบนองคการบรหารสวนต าบลบางนางลด าเนนการอยคอ โครงการประกวดหนาบานนามอง ซงเปนโครงการทสงเสรมใหครวเรอนจดการดานขยะมลฝอยเพอไมใหบรเวณทางสาธาณะมสภาพสกปรก และโครงการสงเสรมการจดการขยะมลฝอยและจดการสงแวดลอมในครวเรอนอยางมประสทธภาพ 4.4.3 ปจจยเสรมและอปสรรคในการจดการขยะของชมชน จากการรวบรวมขอขอมลโดยการลงพนทเพอสงเกต สมภาษณผน าชมชน การประชมกลมยอย ผวจยสามารถสรปปจจยภายใน และปจจยภายนอก ทเปนปจจยเสรม (จดแขง และโอกาส) และอปสรรค (จดออน และขอจ ากด) ดงน ปจจยภายใน จดแขง คอ

1) ศนยการเรยนรชมชน 2) มศนยการเรยนรเกษตรตามแนวเศรษฐกจพอเพยง 3) มปราชญชาวบาน 4) มการรวมกลมอาชพ 5) มผน าชมชนทเขมแขง จดออน 1) ประชาชนขาดความรเรองการคดแยกขยะ 2) ประชาชนก าจดขยะดวยวธการทไมถกตอง เชนการเผา การเทกอง การทงขยะ

อนตรายเชน ถานไฟฉาย ภาชนะบรรจสารเคมอนตราย เปนตน ปจจยภายนอก โอกาส คอ หนวยงานทงภาครฐและเอกชนใหความส าคญกบปญหาขยะมากขน ขอจ ากด คอ การกระจายความรเกยวกบขยะ การจดการขยะยงไมครอบคลมทกพนท จากการวเคราะหดงกลาวพบวาชมชนจะสามารถทจะจดการปญหาขยะไดนนจะตองจดการในสวนทเปนจดออนของชมชนกอน ซงผวจยไดน าขอมลทงหมดไปก าหนดรปแบบวธการจดการขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวมของประชาชนตอไป

www.ssru.ac.th

58

4.5 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวมของประชาชน

4.5.1 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยการมสวนรวมของประชาชน รวบรวมขอมลปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ วเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางลโดยการสมภาษณผใหขอมลหลกโดยใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง ( Unstructured Interview) และการสนทนากลม ( Focus Groups) และการใชแบบสอบถาม น าขอมลตางๆ มาวเคราะหเพอใหไดรปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยการมสวนรวมของประชาชน ผลการวเคราะหท าใหไดรปแบบดงน ประชาชนในพนทเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางลมอาชพหลกคอเกษตรกรรม ขยะสวนใหญของครวเรอนจะเปนขยะอนทรยจากการเกษตร ดงนนการก าจดขยะทเหมาะสมคอการน าขยะเหลานนมาแปรรปเพอใหเกดประโยชนทางการเกษตร ซงจากการรวบรวมขอมลดานความตองการของประชาชนพบวา รปแบบทประชาชนตองการคอ การจดฝกอบรม โดยสามารถสรปโครงการทจ าเปนและสอดคลองกบสถานการณขยะและความตองการของชมชนไดดงน

1) โครงการอบรมการคดแยกขยะในครวเรอน วตถประสงคหลกคอประชาชนสามารถคดแยกขยะไดอยางถกตอง ผลทตามมาคอสามารถน าขยะกลบมาใชประโยชนใหมไดอยางมประสทธภาพและเปนมตรกบสงแวดลอม เชน กระดาษ หรอ ขวดน าไปขาย เศษวชพช พชผล น าไปผลตอนทรยสาร ขยะอนตรายแยกไวเพอใหหนวยงานรบผดชอบน าไปก าจด ซงกลมเปาหมายคอ

2) โครงการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร วตถประสงคหลกคอลดปรมาณขยะอนทรยซงเกดจากเศษอาหาร วชพช เศษ

พช ผก ผลไม และผลพลอยไดคอเกษตรกรลดการใชสารเคมทางการเกษตร ลดคาใชจาย และลดปญหาการตกคางของสารเคมในสงแวดลอม

นอกจากโครงการอบรมใหความรขางตนแลว ยงมโครงการทจ าเปนและตอง สงเสรมเพอใหการจดการขยะมประสทธภาพคอ

1) โครงการแจกถงคดแยกขยะในครวเรอน เมอมการอบรมการคดแยกขยะแลวสงทตองสนบสนนตอไปคอภาชนะ

ส าหรบการคดแยกขยะควรมแจกจายใหกบทกครวเรอนเพอใหประชาชนไมรสกวาการกระท าดงกลาวเปนภาระของครวเรอน

www.ssru.ac.th

59

2) โครงการธนาคารขยะในชมชน โครงการธนาคารขยะจะชวยใหประชาชนมแรงจงใจในการคดแยกขยะเพอ

เพมรายไดใหแกครอบครว แตการด าเนนการนนนอกจากการรบซอขยะทมมลคาเชน กระดาษ ขวดควรเพมเตมในสวนของการรบขยะอนตรายดวยโดยจดหาสงตอบแทนใหประชาชนทรวบรวมขยะอนตรายมาใหเพอเปนการลดการปลนเปอนสารอนตรายสสงแวดลอม โดยองคการบรหารสวนต าบลหาจดสรรงบประมาณไวเพอด าเนนการ 4.5.2 กระบวนการมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จากการเขาไปในพนทเพอรวมรวมขอมลตางๆ ตลอดการศกษาวจย ท าใหสรปไดวา กระบวนการมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล มรปแบบการมสวนรวม 5 ระดบ ดงน

ระดบท 1 รวมรบร นนคอชมชนรบทราบเกยวกบ นโยบายทจะใหมโครงการหรอกจกรรมทเกยวของกบการจดการขยะ โดยการใหขอมลขาวสารแกประชาชน ระดบท 2 รวมคด ประชาชนและผมสวนไดสวนเสยในชมชนไดมสวนรวมในการ

คนหาปญหา สาเหตของปญหา และเสนอความตองการ เพอใหหนวยงาน หรอผทมอ านาจตดสนใจ จะไดน าไปใชประกอบการพจารณาตอไป

ระดบท 3 รวมพจารณา รวมตดสนใจ เพอก าหนดโครงการทสอดคลองกบ สภาพปญหาและความตองการของชมชน

ระดบท 4 รวมด าเนนการ เชนการเขารวมกจกรรมในโครงการทรวมพจารณา ก าหนดขนมา

ระดบท 5 รวมรบผล เมอโครงการไดด าเนนการจนเสรจสน ชมชนจะเปนกลมท ไดรบประโยชนจากโครงการนน

www.ssru.ac.th

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

ศกษาวจยเรองกระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จงหวดสมทรสงคราม เปนการศกษาเพอ หารปแบบ วธการ ใหชมชนสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยรวบรวมขอมล ปญหาขยะ ปรมาณและประเภทขยะและ ความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะ และวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางล ผลการศกษาสรปดงน

5.1 วตถประสงคของการวจย 1) เพอศกษาปญหาขยะในเขตต าบลบางนางล 2) เพอศกษาความตองการของชมชนในการจดการปญหาขยะในต าบลบางนางล 3) เพอวเคราะหการจดการขยะของชมชนในเขตต าบลบางนางล 4) รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวมของประชาชน 5.2 วธด าเนนการวจย

ประชากรในการศกษาครงน ไดแก ผน าชมชน ผน ากลม ผปฏบตงานในหนวยงานทเกยวของ

กบการจดการขยะ และประชาชนทอาศยอยในพนทองคการบร หารสวนต าบลบางนางล จากนนสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) กลมตวอยางไดแกหวหนาครวเรอน หมท 2 บานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จ านวน 108 คน เครองมอทใชคอแบบสอบถาม น าไปเกบรวบรวมขอมลรวมกบการประเมนสภาวะชนบทอยางเรงดวน (Rapid Rural Appraisal : RRA) ดวยวธการเดนส ารวจสภาพพนท การสงเกต และการสมภาษณผใหขอมลหลก และการสนทนากลม ( Focus Groups) น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะห ตามหลกการวเคราะห

www.ssru.ac.th

61

เนอหา ( Content Analysis) จดเปนหมวดหม และวเคราะหทางสถต สถตพรรณา ( Driscriptive Statistics) โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปส าหรบงานวจยทางสงคมศาสตร ( Statistical Package for Science) 5.3 ผลการวจย สรปผลการศกษาไดดงตอไปน 5.3.1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของกลมตวอยาง

กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง (รอยละ 61.1) มอายระหวาง 51 - 60 ป (รอยละ 39.8) มการศกษาอยระดบประถมศกษาปท 4 (รอยละ 39.8) มอาชพหลกคอท าสวน (รอยละ 76.9) มรายได ต ากวา 10,000 บาท (รอยละ 50.0) รายได 10,001 – 20,000 บาท (รอยละ 38.9) และรายได 20,001 – 30,000 บาท (รอยละ 10.2) ตามล าดบ 5.3.2 ปญหาขยะและปญหาการจดการขยะของชมชน

ขยะทพบในชมชนสวนใหญจะเปนขยะทเกดจากกจกรรมภาคการเกษตร ไมวาจะเปน เศษวชพช เศษซากพช จากการเกษตร ขยะประเภทเศษพช ผก เศษอาหาร สวนในครวเรอนกลมตวอยางสวนใหญเหนวาขยะทมมากทสดคอเศษพช ผก เศษอาหาร และขยะประเภทพลาสตก การศกษาระดบปญหาการจดการขยะของชมชน พบวา ปญหาการจดการขยะโดยรวมของชมชน อยในระดบมาก ( x = 3.50 : s = 0.54) โดย สภาพปญหามากทสดคอ ชมชนประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะในครวเรอน ( x = 3.80 : s = 0.72: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะ ( x = 3.63 : s = 0.76 : ระดบมาก) และชมชนประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท ( x =3.53 : s= 0.72 : ระดบมาก) ตามล าดบ เมอพจารณารายดาน พบวา ชมชนมปญหาดานการคดแยกขยะมากทสด ( x = 3.65 : s = 0.57: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนมปญหาดานการก าจดขยะ ( x =3.53: s= 0.57: ระดบมาก) และชมชนมปญหาดานการเกบรวบรวมฝอย ( x =3.32: s= 0.78: ระดบปานกลาง) ตามล าดบ 5.3.3 ความตองการในการจดการปญหาขยะของชมชน ในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การศกษา ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะ พบวา ความตองการในการจดการขยะโดยรวมของชมชนอยในระดบมาก ( x = 3.95 : s = 0.47) โดย ความตองการมากทสดคอ ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะ ( x = 4.14 : s = 0.68: ระดบมาก) รองลงมาคอ ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด ( x = 4.06 : s = 0.76: ระดบมาก) และควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะและผลกระทบทเกดจากขยะ ( x = 4.06 : s= 0.70 : ระดบมาก) ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

62

เมอพจารณา ความตองการในการจดการปญหาขยะ ของชมชน ดานการรวมปฏบตลดปรมาณขยะ พบวา ชมชนมความตองการในดานการรวมปฏบตลดปรมาณขยะอยในระดบมาก ( x = 3.90 : s = 0.56) โดยชมชนตองการใหทกบานชวยกนแยกขยะทกครงกอนน าไปทงหรอก าจดมากทสด ( x = 4.06 : s= 0.79: ระดบมาก) รองลงมาคอ ชมชนตองการใหจดอบรมคดแยกขยะในโรงเรยนเพอกระตนใหเยาวชนมความสนใจและมความรในการคดแยกขยะตลอดจนสามารถน าความรไปขยายผลตอ ( x = 3.94 : s= 0.82 : ระดบมาก) และชมชนตองการให อบต.หาถงขยะมาเพมไวบรการใหเพยงพอ ( x =3.89 : s= 0.97 : ระดบมาก) ตามล าดบ

5.3.4 การวเคราะหสภาพปจจบนดานการจดการขยะของชมชน ในต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

การเกบรวบรวมขยะ พบวา ภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะทครวเรอนใช มากทสดคอถงพลาสตก (รอยละ 50.0) โดยมวธการเกบรวบรวมขยะโดยใสถงพลาสตกแลวน าไปทง (รอยละ 50.0) ซงชาวบานเปนผเกบขยะของตนเองและท าลายเอง (รอยละ 100) องคการบรหารสวนต าบลบางนางลมบทบาทในเรองการใหค าแนะน า การคดแยกขยะ พบวา กลมตวอยาง สวนใหญคดแยกขยะกอนทง (รอยละ 53.7) โดยครวเรอนมการคดแยกขยะเพอน าไปขายมากทสด (รอยละ 53.7) รองลงมาคอแยกเศษอาหารเพอน าไปเปนอาหารสตว (รอยละ 36.1) และแยกขยะบางสวนเพอน าไปแปรรปและใชประโยชน เชน ท าปยชวภาพ (รอยละ 17.6) นอกจากนยงพบวาชมชนไมไดมการตงถงขยะแยกประเภท (รอยละ 66.7)

การก าจดขยะ กลมตวอยาง ก าจดขยะมลฝอยเองทงหมด ซงมรปแบบการจดการขยะมลฝอยแตละประเภททตางกน ขยะมลฝอยประเภทยอยสลายใชวธก าจดโดยการท าเปนปย ขยะมลฝอยประเภทรไซเคลใชวธก าจดโดยการน าไปขาย ขยะมลฝอยประเภทมพษใชวธก าจดโดยการน าไปทงและบางครวเรอนไมมขยะมลฝอยประเภทมพษ และขยะมลฝอยประเภททวไปใชวธก าจดโดยการน าไปเผา ปจจยเสรมและอปสรรคในการจดการขยะของชมชน จากการรวบรวมขอขอมลโดยการลงพนทเพอสงเกต สมภาษณผน าชมชน การประชมกลมยอย ผวจยสามารถสรปปจจยภายใน และปจจยภายนอก ทเปนปจจยเสรม (จดแขง และโอกาส) และอปสรรค (จดออน และขอจ ากด) ดงน ปจจยภายใน จดแขง คอ

1) ศนยการเรยนรชมชน 2) มศนยการเรยนรเกษตรตามแนวเศรษฐกจพอเพยง 3) มปราชญชาวบาน 4) มการรวมกลมอาชพ 5) มผน าชมชนทเขมแขง จดออน 1) ประชาชนขาดความรเรองการคดแยกขยะ 2) ประชาชนก าจดขยะดวยวธการทไมถกตอง เชนการเผา การเทกอง การทงขยะ

www.ssru.ac.th

63

อนตรายเชน ถานไฟฉาย ภาชนะบรรจสารเคมอนตราย เปนตน ปจจยภายนอก โอกาส คอ หนวยงานทงภาครฐและเอกชนใหความส าคญกบปญหาขยะมากขน ขอจ ากด คอ การกระจายความรเกยวกบขยะ การจดการขยะยงไมครอบคลมทกพนท จากการวเคราะหดงกลาวพบวาชมชนจะสามารถทจะจดการปญหาขยะไดนนจะตองจดการในสวนทเปนจดออนของชมชนกอน ซงผวจยไดน าขอมลทงหมดไปก าหนดรปแบบวธการจดการขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดยการมสวนรวมของประชาชนตอไป 5.3.5 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร โดยการมสวนรวมของประชาชน

5.3.5.1 รปแบบ วธการในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรโดย การมสวนรวมของประชาชน ประชาชนในพนทเขตองคการบรหารสวนต าบลบางนางลมอาชพหลกคอเกษตรกรรม ขยะสวนใหญของครวเรอนจะเปนขยะอนทรยจากการเกษตร ดงนนการก าจดขยะทเหมาะสมคอการน าขยะเหลานนมาแปรรปเพอใหเกดประโยชนทางการเกษตร ซงจากการรวบรวมขอมลดานความตองการของประชาชนพบวา รปแบบทประชาชนตองการคอ การจดฝกอบรม โดยสามารถสรปโครงการทจ าเปนและสอดคลองกบสถานการณขยะและความตองการของชมชนไดดงน

1) โครงการอบรมการคดแยกขยะในครวเรอน วตถประสงคหลกคอประชาชนสามารถคดแยกขยะไดอยางถกตอง ผลทตามมาคอสามารถน าขยะกลบมาใชประโยชนใหมไดอยางมประสทธภาพและเปนมตรกบสงแวดลอม เชน กระดาษ หรอ ขวดน าไปขาย เศษวชพช พชผล น าไปผลตอนทรยสาร ขยะอนตรายแยกไวเพอใหหนวยงานรบผดชอบน าไปก าจด ซงกลมเปาหมายคอ

2) โครงการผลตอนทรยสารเพอการเกษตร วตถประสงคหลกคอลดปรมาณขยะอนทรยซงเกดจากเศษอาหาร วชพช เศษ

พช ผก ผลไม และผลพลอยไดคอเกษตรกรลดการใชสารเคมทางการเกษตร ลดคาใชจาย และลดปญหาการตกคางของสารเคมในสงแวดลอม

นอกจากโครงการอบรมใหความรขางตนแลว ยงมโครงการทจ าเปนและตอง สงเสรมเพอใหการจดการขยะมประสทธภาพคอ

1) โครงการแจกถงคดแยกขยะในครวเรอน เมอมการอบรมการคดแยกขยะแลวสงทตองสนบสนนตอไปคอภาชนะ

ส าหรบการคดแยกขยะควรมแจกจายใหกบทกครวเรอนเพอใหประชาชนไมรสกวาการกระท าดงกลาวเปนภาระของครวเรอน

2) โครงการธนาคารขยะในชมชน โครงการธนาคารขยะจะชวยใหประชาชนมแรงจงใจในการคดแยกขยะเพอ

เพมรายไดใหแกครอบครว แตการด าเนนการนนนอกจากการรบซอขยะทมมลคาเชน กระดาษ ขวดควรเพมเตมในสวนของการรบขยะอนตรายดวยโดยจดหาสงตอบแทนใหประชาชนทรวบรวมขยะ

www.ssru.ac.th

64

อนตรายมาใหเพอเปนการลดการปลนเปอนสารอนตรายสสงแวดลอม โดยองคการบรหารสวนต าบลหาจดสรรงบประมาณไวเพอด าเนนการ 5.3.5.2 กระบวนการมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จากการเขาไปในพนทเพอรวมรวมขอมลตางๆ ตลอดการศกษาวจย ท าใหสรปไดวา กระบวนการมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล มรปแบบการมสวนรวม 5 ระดบ ดงน

ระดบท 1 รวมรบร นนคอชมชนรบทราบเกยวกบ นโยบายทจะใหมโครงการหรอกจกรรมทเกยวของกบการจดการขยะ โดยการใหขอมลขาวสารแกประชาชน ระดบท 2 รวมคด ประชาชนและผมสวนไดสวนเสยในชมชนไดมสวนรวมในการ

คนหาปญหา สาเหตของปญหา และเสนอความตองการ เพอใหหนวยงาน หรอผทมอ านาจตดสนใจ จะไดน าไปใชประกอบการพจารณาตอไป

ระดบท 3 รวมพจารณา รวมตดสนใจ เพอก าหนดโครงการทสอดคลองกบ สภาพปญหาและความตองการของชมชน

ระดบท 4 รวมด าเนนการ เชนการเขารวมกจกรรมในโครงการทรวมพจารณา ก าหนดขนมา

ระดบท 5 รวมรบผล เมอโครงการไดด าเนนการจนเสรจสน ชมชนจะเปนกลมท ไดรบประโยชนจากโครงการนน

5.4 ขอเสนอแนะ

5.4.1 ขอเสนอแนะจากงานวจย 1) ปญหาสวนใหญคอปญหาเกยวกบดานการคดแยกขยะมลฝอย องคการบรหาร

สวนต าบลบางนางลควรมการใหความรหรอเสรมความรเกยวกบวธการคดแยกขยะมลฝอย เพอเพมรายไดใหแกครวเรอน

2) บางครวเรอนประสบปญหาเกยวกบภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะมลฝอยและสถานททงขยะมลฝอย องคการบรหารสวนต าบลบางนางลควรมการปรกษาเกยวกบการแกไขปญหานตอไป

3) องคการบรหารสวนต าบลบางนางลควรจดหาขอมล ขาวสาร ความรเรองขยะมลฝอยทเหมาะสมใหกบประชาชน โดยเฉพาะความรความเขาใจในประเดนทประชาชนยงมความเขาใจคลาดเคลอน ไดแก การก าจดขยะมพษ และการใชประโยชนจากขยะ เพอใหประชาชนไดน าขอมลความรทไดไปปฏบตไดอยางเหมาะสม และเปนการชวยลดปญหาขยะชมชนไดอกทางหนงดวย

4) องคการบรหารสวนต าบลบางนางลจะตองตระหนกและเรงด าเนนการประชาสมพนธและใหมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหา

www.ssru.ac.th

65

ขยะมลฝอยของชมชน มฉะนนแลวการจดการดานขยะมลฝอยกจะยงคงเปนปญหาและขาดความรวมมอจากประชาชนดงเชนทมในอดตจนถงปจจบน

5.4.2 ขอเสนอแนะเพอการวจย 1) ควรมศกษาปจจยทสงผลตอการมสวนรวมในการแกไขปญหาขยะของชมชน 2) ควรมการพจารณาตดตามผลความส าเรจของโครงการใหขอมล ขาวสาร ความร

และวธปฏบตในเรองขยะมลฝอยในระยะยาว เพอน าไปสการปรบปรง เปลยนแปลง และขยายผลโครงการในอนาคต

3) ควรมการศกษาวจยเพอคนหาแนวทางการบรหารจดการขยะมลฝอยประเภท พลาสตก เนองจากขยะอกประเภทหนงทมปรมาณมากทสดในชมชน และมแนวโนมท าใหเกดผล กระทบดานสงแวดลอม และสขอนามยของชมชนในระยะยาว

www.ssru.ac.th

บรรณานกรม

กรมควบคมมลพษ. 2547. การจดการขยะมลฝอยชมชนอยางครบวงจร คมอส าหรบ ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน. พมพครงท 4. กรงเทพ: ครสภา.

. 2548. คมอแนวทางและขอก าหนดเบองตนการลดและใชประโยชนขยะ. . 2549. ขอมลการลดและการใชประโยชนขยะมลฝอยชมชน.

สบคนเมอ กรกฎาคม, 2549, จาก www.pcd.go.th/info_serve/waste_municip.html กรมควบคมมลพษ. (2544). เกณฑ มาตรฐาน และแนวทางการจดการขยะมลฝอยชมชน.

พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว. . (2547).การจดการขยะมลฝอยชมชนอยางครบวงจร คมอส าหรบผบรหารองคกร

ปกครองสวนทองถน.พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว. . (2548). มลพษจากขยะมลฝอยในชมชน. กรงเทพมหานคร: [ม.ป.พ.]. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2546). การมสวนรวมของประชาชนในการจดการ ขยะมลฝอย . กรงเทพมหานคร : กระทรวงฯ. กตตศกด ล าสอนจตต. 2552. กระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอวางแผนพฒนา

ชมชนตามภมสงคมอยางยงยน กรณศกษาบานทรายมล หมท 5ต าบลสะเมงใต อ าเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม. ส านกงานกองทนสบบสนนการวจย.

ชชร นฤทม. 2552. การพฒนาการเกษตรอยางมสวนรวม. พมพครงท 1 ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

ทนงศกด คมไขน า. 2540. หลกการพฒนาชมชนและการพฒนาชนบท. คณะมนษยศาสตร และสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

ธงชย ทองทว. (2553). สภาพปญหาการจดการขยะมลฝอยองคการบรหารสวนต าบลหนองขาม อ าเภอจกราช จงหวดนครราชสมา . ปรญญาวศกรรมศาสตรมหาบณฑต, การบรหารงาน กอสรางและสาธารณปโภค วศกรรมโยธา ส านกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. ธนพร พนาคปต. (2539). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยในครวเรอนของประชาชนทอาศยใน

เขตเทศบาลเมองปตตา น. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบญฑต สาขาสงแวดลอมศกษาบณฑตศกษา มหาวทยาลยมหดล.

ธนาพร ประสทธนราพนธ. (2544). การจดการขยะชมชน: กรณศกษาบานมอนดงกระทง เทศบาลนครล าปาง. การคนควาอสระ ศศ.ม. (การจดการมนษยกบสงแวดลอม) เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปารชาต วลยเสถยร และคณะ. 2543. กระบวนการและเทคนคการท างานของนกพฒนา. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

www.ssru.ac.th

67

พรชย พรสวรรค. (2551). สภาพปญหาและความตองการในการจดการขยะมลฝอยของชมชน ต าบลแมยาว อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย. รายงานการศกษาอสระภาคนพนธ

วทยาศาสตรบณฑต, สาธารณสขศาสตรสงแวดลอม. พชต พลอามาตย. 2541. การสงเสรมการคดแยกขยะโดยครวเรอน. วทยานพนธปรญญา

ศกษาศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาขอนแกน. สมสมาน อาษารฐ. (2548). การมสวนรวมของประชาชนตอการจดการขยะมลฝอย: กรณศกษา องคการบรหารสวนต าบลธาตทอง อ าเภอบอทอง จงหวดชลบร. ปรญญาศลปศาสตร มหาบณฑต, ยทธศาสตรการพฒนา มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร. สกฤษฏพงษ วะเจดย. (2551). การจดการปญหาขยะมลฝอยในเขตต าบลศาลาดาน อ าเภอเกาะลน

ตา จงหวดกระบ. รายงานการศกษาอสระปรญญารฐประศาสนาศาสตรมหาบณฑต, การปกครองทองถน วทยาลยการปกครองทองถน มหาวทยาลยขอนแกน. สนย มลลกะมาลย. 2545. รฐธรรมนญกบการมสวนรวมของประชาชนในการพทกษรกษา

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม . พมพครงท11 โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย , กรงเทพฯ.

อดศกด ทองไขมกต. (2545). การจดการมลฝอยและสงปฏกล. องคการบรหารสวนต าบลบางนางล. (2554). สภาพพนฐานทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

ของชมชนต าบลบางนางล. สบคนเมอ วนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2554. จาก http://www.bangnanglee.go.th/lands1.html

อรพน สพโชคชย. 2538. การสรางการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาชมชน. กรงเทพฯ : มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. เอกชย โอเจรญ. 2547. ศกษาตนแบบระบบสงเสรมการเกษตรแบบมสวนรวม. ส านกงาน กองทนสบบสนนการวจย.

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามเพอการวจย

www.ssru.ac.th

70

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง สภาพปญหาและความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอย

ของชมชนบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ค าชแจง

1. แบบสอบถามชดนมวตถประสงคเพอศกษา ศกษาวธการจดการขยะมลฝอยในปจจบน ระดบปญหาและการจดการขยะมลฝอย และระดบความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชนบานคลองเปง ต าบลบางนางล อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

2. แบบสอบถามมทงหมด 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ระดบปญหาการจดการขยะมลฝอยของชมชน ตอนท 3 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน ตอนท 4 วธการจดการขยะมลฝอยของชมชน ตอนท 5 ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลด

ปรมาณขยะมลฝอย ขอมลทไดจากแบบสอบถามน มงน าไปเปนประโยชนในการวจยและการพฒนา

เทานน ผวจยขอรบรองวาไมมผลกระทบตอทานแตประการใด จงขอความกรณาใหทานตอบแบบสอบถามใหตรงกบสภาพความเปนจรง

ขอขอบคณมา ณ โอกาสน

www.ssru.ac.th

71

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชอง หรอกรอกขอความลงในชองวางตามความเปนจรงเกยวกบตวทานและครวเรอน

1. เพศ 1. ชาย 2. หญง

2. อาย 1. 20 ปหรอต ากวา 4. 41 - 50 ป 2. 21 – 30 ป 5. 51 – 60 ป 3. 31 – 40 ป 6. มากกวา 60 ป

3. ทานส าเรจการศกษาสงสดระดบใด 1. ไมไดเรยนหนงสอ 5. มธยมศกษาตอนตน (ม.1-ม.3 หรอ มศ.1-มศ.3) 2. เรยนไมจบ ป.4 6. มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-ม.6 หรอ มศ.4-มศ.5) 3. เรยนจบ ป.4 7. อนปรญญา / ปวส. 4. ประถมศกษาตอนปลาย (ป.5-ป.6) 8. ปรญญาตร หรอสงกวา

4. อาชพหลกของทาน 1. รบจาง 2. เกษตรกร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ท านา ท าสวน ท าไร เลยงสตว

3. คาขาย 4. รบราชการหรอรฐวสาหกจ 5. อนๆ ระบ......................................

5. รายไดของครวเรอน (ตอเดอน) 1. ต ากวา 10,000 บาท 2. 10,001 – 20,000 บาท 3. 20,001 – 30,000 บาท 4. 30,001 ขนไป

6. ประเภทขยะในครวเรอนของทาน (ใหเรยงล าดบขยะทมปรมาณมากทสด จาก 1 คอปรมาณมากทสด) 1. แกว 2. พลาสตก 3. กระดาษ 4. กระปอง 5. เศษพช ผก เศษอาหาร

www.ssru.ac.th

72

ตอนท 2 ปญหาการจดการขยะมลฝอยของชมชน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

ล าดบ

ปญหาการจดการขยะมลฝอย ระดบปญหา

การเกบรวมรวมขยะมลฝอย 5 4 3 2 1 1 ทานประสบปญหาเกยวกบวธการเกบรวบรวมขยะมลฝอย 2 ทานประสบปญหาเกยวกบภาชนะส าหรบเกบรวบรวมขยะมลฝอย 3 ทานไมมความรเกยวกบการเกบรวบรวมขยะมลฝอย การคดแยกขยะมลฝอย 4 ทานประสบปญหาเกยวกบวธการคดแยกขยะมลฝอยในครวเรอน 5 ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบการคดแยกขยะมลฝอย 6 ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยก

ประเภท

การก าจดขยะมลฝอย 7 ครวเรอนของทานไมมความรเกยวกบวธก าจดขยะมลฝอยทถก

สขลกษณะ

8 ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบสถานททงขยะ 9 ครวเรอนของทานตองประสบปญหาเรองคาใชจายในการก าจดขยะมล

ฝอย

www.ssru.ac.th

73

ตอนท 3 ความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนและความตองการของทาน 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

ล าดบ ความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอย ความตองการ ดานการรวมมอแกไขปญหา 5 4 3 2 1 1 ควรมการประชาสมพนธและแจงใหประชาชนทราบและเขาใจเรองการ

บรการจดเกบขยะมลฝอย

2 ควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะมลฝอย และผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอย

3 ควรมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน

4 ควรอ านวยความสะดวกแกประชาชนในเรองของการจดเกบขยะมลฝอย ดานการรวมปฏบตลดปรมาณขยะมลฝอย 5 อบต. ควรหาถงขยะมลฝอยมาเพมไวบรการใหเพยงพอ 6 ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะมลฝอยทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด 7 ควรจดกจกรรมเพอปลกจตส านกในการรกษาความสะอาดและการก าจด

ขยะมลฝอยทถกตองใหแกเยาวชนและประชาชน

8 ควรจดอบรมใหความรเกยวกบการแปรรปขยะเพอน ามาใชประโยชน แกชมชน

9 ควรจดอบรมคดแยกขยะมลฝอยในโรงเรยน เพอกระตนใหเยาวชนมความสนใจและมความรในการคดแยกขยะมลฝอย ตลอดจนสามารถน าความรไปขยายผลตอ

10 ควรจดท าโครงการธนาคารขยะมลฝอยภายในชมชน เพอเปนการชวยลดปรมาณขยะมลฝอยและเปนการเสรมรายไดใหแกครวเรอน

www.ssru.ac.th

74

ตอนท 4 วธการจดการขยะมลฝอยของชมชน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชอง ทตรงกบความคดเหนของทานตามความเปนจรง

1. การเกบรวบรวมขยะมลฝอย 1.1 ครวเรอนของทานใชภาชนะส าหรบการเกบรวบรวมขยะมลฝอยแบบใด

1. เขงไมไผ 2. ถงพลาสตก 3. ปปน ามน 4. ใสถงพลาสตก 5. ภาชนะแยกประเภทขยะมลฝอย

1.2 ครวเรอนของทานมวธการเกบรวบรวมขยะมลฝอยเพอน าไปทงอยางไร 1. ใสถงพลาสตกแลวน าไปทง 2. กองทงไวนอกบรเวณบาน 3. กองทงไวในบรเวณบาน 4. ใสถงขยะมลฝอยหนาบาน

1.3 ชมชนททานพกอาศยมการเกบรวบรวมขยะมลฝอยอยางไร 1. ไมมการเกบ (ชาวบานเปนผเกบขยะมลฝอยของตนเองและท าลายเอง) 2. อบต. เปนผมาเกบรวบรวมไป 3. ชาวบานก าจดเองสวนหนง และอบต.เกบรวบรวมเองอกสวนหนง

1.4 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการเกบรวบรวม ขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม 1. ม 2. ไมม

1.5 อบต.มบทบาทในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

2. การคดแยกขยะมลฝอย 2.1 ทานมการคดแยกขยะมลฝอยกอนทงหรอไม

1. แยก 2. ไมแยก ถาแยก ทานใชวธใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1. แยกขยะมลฝอยเปน 3 ประเภท (ขยะเปยก ขยะแหง ขยะอนตราย) 2. แยกเศษอาหารเพอน าไปเปนอาหารสตว 3. แยกขยะมลฝอยบางสวนเพอน าไปขาย 4. แยกขยะมลฝอยบางสวนเพอน าไปแปรรปและใชประโยชน เชน ปยชวภาพ

www.ssru.ac.th

75

5. แยกขยะมลฝอยเพอสะดวกตอการก าจด

2.2 ชมชนไดมการตงถงขยะมลฝอยแยกประเภทหรอไม 1. ม 2. ไมม

2.3 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม 1. ม 2. ไมม

2.4 อบต. มบทบาทในการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

3. การก าจดขยะมลฝอย 3.1 ครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะมลฝอยอยางไร

1. ก าจดเองทงหมด 2. อบต. น าไปก าจดทงหมด 3. บางสวนก าจดเอง และ บางสวนอบต. น าไปก าจด

3.2 เหตผลทครวเรอนของทานตองก าจดขยะมลฝอยเองเพราะ 1. สะดวกสบาย 2. ไมมหนวยงานทรบผดชอบมาก าจด 3. ประหยดเวลา/คาใชจาย

3.3 กรณทครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะมลฝอยเอง ใชวธก าจดแบบใด

ประเภทขยะมลฝอย รปแบบการจดการ ไมมขยะมลฝอย ทง ขาย ฝงกลบ น าไปใชตอ เผา รปแบบอนๆ

1. เศษอาหาร 2. ใบไม/กงไม 3. เศษกระดาษ/หนงสอเกา 4. ขวดพลาสตก 5. ขวดแกว 6. เศษแกว 7. เศษโลหะ 8. ถงพลาสตก 9. โฟม 10. ถานไฟฉาย

www.ssru.ac.th

76

11. หลอดไฟ 12. กระปอง

ยาฆาแมลง

3.4 ครวเรอนของทานมการก าจดมลฝอยบอยครงแคไหน 1. ทกวน 2. วนเวนวน 3. 2 – 3 วน / ครง 4. 1 สปดาห / ครง 5. ไมแนนอน

3.5 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการก าจดขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม

1. ม 2. ไมม 3.6 อบต. มบทบาทในการก าจดขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1. ใหค าแนะน า 2. เปนตวอยางใหประชาชน 3. จงใจโดยใหรางวล 4. ใชมาตรการลงโทษ 5. ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

ตอนท 5 ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ

ขยะมลฝอย

ค าชแจง ใหเรยงล าดบความตองการ จาก 1 คอตองการใหจดฝกอบรมมากทสด

โครงการอบรมน าขยะมลฝอยอนทรยมาแปรรปใหเปนปยน าชวภาพ โครงการอบรมกาซชวภาพจากขยะมลฝอยอนทรย โครงการปยหมกจากขยะมลฝอยอนทรย

www.ssru.ac.th

77

ภาคผนวก ข

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ผลการหาคาดชนความสอดคลองของขอค าถาม (IOC) ตอนท 2 ระดบปญหาการจดการขยะมลฝอยของชมชน

www.ssru.ac.th

78

ขอท รายการ

ความคดเหนของผเชยวชาญ

รวม คา IOC

แปลผล คนท

1 คนท 2

คนท 3

การเกบรวบรวม 1 ทานประสบปญหาเกยวกบวธการ

เกบรวบรวมขยะมลฝอย

1 0 1 2 0.67 ใชได 2 ทานประสบปญหาเกยวกบภาชนะ

ส าหรบเกบรวบรวมขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได 3 ทานไมมความรเกยวกบการเกบ

รวบรวมขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได การคดแยกขยะมลฝอย 4 ทานประสบปญหาเกยวกบวธการ

คดแยกขยะมลฝอยในครวเรอน

1 1 0 2 0.67 ใชได 5 ครวเรอนของทานไมมความร

เกยวกบการคดแยกขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได 6 ครวเรอนของทานประสบปญหา

เกยวกบการจดเตรยมถงขยะแยกประเภท

0 1 1 2 0.67 ใชได

การก าจดขยะมลฝอย 7 ครวเรอนของทานไมมความร

เกยวกบวธก าจดขยะมลฝอยทถกสขลกษณะ

1 1 1 3 1 ใชได

8 ครวเรอนของทานประสบปญหาเกยวกบสถานททงขยะ

1 1 1 3 1 ใชได

9 ครวเรอนของทานตองประสบปญหาเรองคาใชจายในการก าจดขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได

ตอนท 3 ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน

ขอท รายการ ความคดเหนของ

ผเชยวชาญ รวม

คา IOC

แปลผล

www.ssru.ac.th

79

คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานการรวมมอแกไขปญหา 1 ควรมการประชาสมพนธและแจงให

ประชาชนทราบและเขาใจเรองการบรการจดเกบขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได

2 ควรมการใหความรแกประชาชนในเรองขยะมลฝอย และผลกระทบทเกดจากขยะมลฝอย

1 1 0 2 0.67 ใชได

3 ควรมการปรกษาหรอสอบถามประชาชนในชมชนเกยวกบเรองการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน

1 1 1 3 1 ใชได

4 ควรอ านวยความสะดวกแกประชาชนในเรองของการจดเกบขยะมลฝอย

1 1 1 3 1 ใชได

ดานการรวมมอปฏบตลดปรมาณขยะมลฝอย 5 อบต. ควรหาถงขยะมลฝอยมาเพม

ไวบรการใหเพยงพอ

0 1 1 2 0.67 ใชได 6 ควรใหทกบานชวยกนแยกขยะมล

ฝอยทกครงกอนน าไปทงหรอก าจด

1 1 1 3 1 ใชได 7 ควรจดกจกรรมเพอปลกจตส านกใน

การรกษาความสะอาดและการก าจดขยะมลฝอยทถกตองใหแกเยาวชนและประชาชน

1 0 1 2 0.67 ใชได

8 ควรจดอบรมใหความรเกยวกบการแปรรปขยะเพอน ามาใชประโยชน แกชมชน

1 1 1 3 1

ใชได

ขอท รายการ ความคดเหนของ

ผเชยวชาญ รวม คา IOC

แปลผล

คนท คนท คนท

www.ssru.ac.th

80

1 2 3 9 ควรจดอบรมคดแยกขยะมลฝอยใน

โรงเรยน เพอกระตนใหเยาวชนมความสนใจและมความรในการคดแยกขยะมลฝอย ตลอดจนสามารถน าความรไปขยายผลตอ

1 1 1 3 1 ใชได

10

ควรจดท าโครงการธนาคารขยะมลฝอยภายในชมชน เพอเปนการชวยลดปรมาณขยะมลฝอยและเปนการเสรมรายไดใหแกครวเรอน

1 1 1 3 1 ใชได

ตอนท 4 วธการจดการขยะของชมชน

ขอท รายการ ความคดเหนของ

ผเชยวชาญ รวม

คา IOC

แปลผล

www.ssru.ac.th

81

คนท 1

คนท 2

คนท 3

1. การเกบรวบรวมขยะมลฝอย 1.1 ครวเรอนของทานใชภาชนะส าหรบ

การเกบรวบรวมขยะมลฝอยแบบใด 1 1 1 3 1 ใชได 1.2 ครวเรอนของทานมวธการเกบ

รวบรวมขยะมลฝอยเพอน าไปทงอยางไร 1 1 1 3 1 ใชได

1.3 ชมชนททานพกอาศยมการเกบรวบรวมขยะมลฝอยอยางไร

1 1 1 3 1 ใชได

1.4 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการเกบรวบรวมขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม

1 1 1 3 1 ใชได

1.5 อบต.มบทบาทในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1 1 1 3 1 ใชได

2. การคดแยกขยะมลฝอย 2.1 ทานมการคดแยกขยะมลฝอยกอน

ทงหรอไม ถาแยก ทานใชวธใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 1 1 1 3 1 ใชได

2.2 ชมชนไดมการตงถงขยะมลฝอยแยกประเภทหรอไม

1 1 1 3 1 ใชได

ขอท รายการ

ความคดเหนของผเชยวชาญ

รวม คา IOC

แปลผล คนท

1 คนท 2

คนท 3

www.ssru.ac.th

82

2.3 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม

1 1 1 3 1 ใชได

2.4 อบต. มบทบาทในการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1 1 1 3 1 ใชได

3. การก าจดขยะม 3.1 ครวเรอนของทานมวธการก าจด

ขยะมลฝอยอยางไร 1 1 1 3 1 ใชได

3.2 เหตผลทครวเรอนของทานตองก าจดขยะมลฝอยเองเพราะ

1 1 1 3 1 ใชได

3.3 กรณทครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะมลฝอยเอง ใชวธก าจดแบบใด

1 1 1 3 1 ใชได

3.4 ครวเรอนของทานมการก าจดมลฝอยบอยครงแคไหน

1 1 1 3 1 ใชได

3.5 ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการก าจดขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม

1 1 1 3 1 ใชได

3.6 อบต. มบทบาทในการก าจดขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1 1 1 3 1 ใชได

ตอนท 5 ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณขยะของชมชน

ขอท รายการ ความคดเหนของ

ผเชยวชาญ รวม

คา IOC

แปลผล

www.ssru.ac.th

83

คนท 1

คนท 2

คนท 3

โครงการใดตอไปนททานตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณขยะมลฝอย (เรยงล าดบตามความตองการ โดยอนดบ 1 คอตองการมากทสด)

1 1 0 2 0.67 ใชได

วเคราะหหาความเชอมน (Reliability)

Case Processing Summary

N %

www.ssru.ac.th

84

Cases Valid 30 100.0

Excludeda

0 .0

Total 30 100.0 a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha

N of Items

.928 19

www.ssru.ac.th

85

ภาคผนวก ค

ผลการวเคราะหทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป

1. ขอมลสวนบคคลและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

Frequency Table

เพศ a1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ชาย 42 38.9 38.9 38.9

หญง 66 61.1 61.1 100.0

Total 108 100.0 100.0

www.ssru.ac.th

86

อาย a2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid 20ปหรอต ากวา 1 .9 .9 .9

21-30ป 8 7.4 7.4 8.3

31-40ป 14 13.0 13.0 21.3

41-50ป 24 22.2 22.2 43.5

51-60ป 43 39.8 39.8 83.3

มากกวา60ป 18 16.7 16.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

ระดบการศกษา a3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมไดเรยนหนงสอ 24 22.2 22.2 22.2

เรยนไมจบป.4 15 13.9 13.9 36.1

เรยนจบป.4 43 39.8 39.8 75.9

ประถมศกษาตอนปลาย (ป.5-ป.6)

10 9.3 9.3 85.2

มธยมศกษาตอนตน (ม.1-ม.3 หรอมศ.1-มศ.3)

11 10.2 10.2 95.4

มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-ม.6หรอมศ.4-มศ.5)

3 2.8 2.8 98.1

อนปรญญา/ปวส. 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

อาชพหลก

a4.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 95 88.0 88.0 88.0

เลอก 13 12.0 12.0 100.0

www.ssru.ac.th

87

a4.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 95 88.0 88.0 88.0

เลอก 13 12.0 12.0 100.0

Total 108 100.0 100.0

รบจาง

a4.2.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ท านา a4.2.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 25 23.1 23.1 23.1

เลอก 83 76.9 76.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ท าสวน

a4.2.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 107 99.1 99.1 99.1

เลอก 1 .9 .9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ท าไร

a4.2.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

เลยงสตว

www.ssru.ac.th

88

a4.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 101 93.5 93.5 93.5

เลอก 7 6.5 6.5 100.0

Total 108 100.0 100.0

คาขาย

a4.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 108 100.0 100.0 100.0

รบราชการหรอรฐวสาหกจ

รายไดของครวเรอน (ตอเดอน)

a5 Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ต ากวา10,000 บาท 54 50.0 50.0 50.0

10,001-20,000 บาท 42 38.9 38.9 88.9

20,001-30,000 บาท 11 10.2 10.2 99.1

30,001 ขนไป 1 .9 .9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ประเภทขยะในครวเรอน

a6.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ปรมาณมากทสด 4 3.7 3.7 3.7

ปรมาณมาก 19 17.6 17.6 21.3

ปรมาณปานกลาง 35 32.4 32.4 53.7

ปรมาณนอย 28 25.9 25.9 79.6

ปรมาณนอยทสด 22 20.4 20.4 100.0

Total 108 100.0 100.0

แกว

www.ssru.ac.th

89

a6.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ปรมาณมากทสด 3 2.8 2.8 2.8

ปรมาณมาก 8 7.4 7.4 10.2

ปรมาณปานกลาง 23 21.3 21.3 31.5

ปรมาณนอย 46 42.6 42.6 74.1

ปรมาณนอยทสด 28 25.9 25.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

พลาสตก

a6.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ปรมาณมากทสด 43 39.8 39.8 39.8

ปรมาณมาก 23 21.3 21.3 61.1

ปรมาณปานกลาง 21 19.4 19.4 80.6

ปรมาณนอย 2 1.9 1.9 82.4

ปรมาณนอยทสด 19 17.6 17.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

กระดาษ

a6.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ปรมาณมากทสด 59 54.6 54.6 54.6

ปรมาณมาก 26 24.1 24.1 78.7

ปรมาณปานกลาง 9 8.3 8.3 87.0

ปรมาณนอย 12 11.1 11.1 98.1

ปรมาณนอยทสด 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

กระปอง

a6.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ปรมาณมากทสด 1 .9 .9 .9

www.ssru.ac.th

90

ปรมาณมาก 30 27.8 27.8 28.7

ปรมาณปานกลาง 20 18.5 18.5 47.2

ปรมาณนอย 20 18.5 18.5 65.7

ปรมาณนอยทสด 37 34.3 34.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

เศษพช ผก เศษอาหาร

2. วธการจดการขยะมลฝอยของชมชน Frequency Table ดานการเกบรวบรวม

ครวเรอนของทานใชภาชนะส าหรบการเกบรวบรวมขยะมลฝอยแบบใด b1.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid เขงไมไผ 32 29.6 29.6 29.6

ถงพลาสตก 20 18.5 18.5 48.1

ปปน ามน 2 1.9 1.9 50.0

ใสถงพลาสตก 54 50.0 50.0 100.0

Total 108 100.0 100.0

ครวเรอนของทานมวธการเกบรวบรวมขยะมลฝอยเพอน าไปทงอยางไร b1.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ใสถงพลาสตกแลวน าไปทง

54 50.0 50.0 50.0

กองทงไวนอกบรเวณบาน

6 5.6 5.6 55.6

www.ssru.ac.th

91

กองทงไวในบรเวณบาน

12 11.1 11.1 66.7

ใสถงขยะมลฝอยหนาบาน

36 33.3 33.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

ชมชนททานพกอาศยมการเกบรวบรวมขยะมลฝอยอยางไร

b1.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมมการเกบ(ชาวบานเปนผเกบขยะมลฝอยของตนเองและท าลายเอง)

108 100.0 100.0 100.0

ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการเกบรวบรวมขยะมล

ฝอยในชมชนของทานหรอไม b1.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ม 49 45.4 45.4 45.4

ไมม 59 54.6 54.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

อบต.มบทบาทในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

b1.5.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 25 23.1 23.1 23.1

เลอก 83 76.9 76.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ใหค าแนะน า

b1.5.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 66 61.1 61.1 61.1

www.ssru.ac.th

92

เลอก 42 38.9 38.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

เปนตวอยางใหประชาชน

b1.5.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

จงใจโดยใหรางวล

b1.5.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 108 100.0 100.0 100.0

ใชมาตรการลงโทษ b1.5.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 33 30.6 30.6 30.6

เลอก 75 69.4 69.4 100.0

Total 108 100.0 100.0

ขอความรวมมอและใหการสนบสนน ดานการคดแยกขยะมลฝอย

ทานมการคดแยกขยะมลฝอยกอนทงหรอไม b2.1.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 90 83.3 83.3 83.3

เลอก 18 16.7 16.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

แยกขยะมลฝอยเปน 3 ประเภท (ขยะเปยก ขยะแหง ขยะอนตราย)

b2.1.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 69 63.9 63.9 63.9

เลอก 39 36.1 36.1 100.0

www.ssru.ac.th

93

b2.1.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 69 63.9 63.9 63.9

เลอก 39 36.1 36.1 100.0

Total 108 100.0 100.0

แยกเศษอาหารเพอน าไปเปนอาหารสตว

b2.1.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 50 46.3 46.3 46.3

เลอก 58 53.7 53.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

แยกขยะมลฝอยบางสวนเพอน าไปขาย

b2.1.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 89 82.4 82.4 82.4

เลอก 19 17.6 17.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

แยกขยะมลฝอยบางสวนเพอน าไปแปรรปและใชประโยชน เชน ปยชวภาพ

b2.1.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 103 95.4 95.4 95.4

เลอก 5 4.6 4.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

แยกขยะมลฝอยเพอสะดวกตอการก าจด

bno

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 58 53.7 53.7 53.7

เลอก 50 46.3 46.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

ไมคดแยก

www.ssru.ac.th

94

ชมชนไดมการตงถงขยะมลฝอยแยกประเภทหรอไม b2.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ม 36 33.3 33.3 33.3

ไมม 72 66.7 66.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานหรอไม

b2.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid

ม 51 47.2 47.2 47.2

ไมม 57 52.8 52.8 100.0

Total 108 100.0 100.0

อบต. มบทบาทในการคดแยกขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบได มากกวา 1 ขอ)

b2.4.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 31 28.7 28.7 28.7

เลอก 77 71.3 71.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

ใหค าแนะน า

b2.4.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 61 56.5 56.5 56.5

เลอก 47 43.5 43.5 100.0

Total 108 100.0 100.0

เปนตวอยางใหประชาชน

www.ssru.ac.th

95

b2.4.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

จงใจโดยใหรางวล

b2.4.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 108 100.0 100.0 100.0

ใชมาตรการลงโทษ

b2.4.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 36 33.3 33.3 33.3

เลอก 72 66.7 66.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

ขอความรวมมอและใหการสนบสนน ดานการก าจดขยะมลฝอย

ครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะมลฝอยอยางไร b3.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ก าจดเองทงหมด

108 100.0 100.0 100.0

เหตผลทครวเรอนของทานตองก าจดขยะมลฝอยเองเพราะ b3.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid สะดวกสบาย 58 53.7 53.7 53.7

www.ssru.ac.th

96

ไมมหนวยงานทรบผดชอบมาก าจด

14 13.0 13.0 66.7

ประหยดเวลา/คาใชจาย

36 33.3 33.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

กรณทครวเรอนของทานมวธการก าจดขยะมลฝอยเอง ใชวธก าจดแบบใด

b3.3.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 66 61.1 61.1 61.1

ขาย 2 1.9 1.9 63.0

น าไปใชตอ 15 13.9 13.9 76.9

รปแบบอนๆ 25 23.1 23.1 100.0

Total 108 100.0 100.0

เศษอาหาร

b3.3.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 24 22.2 22.2 22.2

ขาย 2 1.9 1.9 24.1

ฝงกลบ 46 42.6 42.6 66.7

น าไปใชตอ 3 2.8 2.8 69.4

เผา 22 20.4 20.4 89.8

รปแบบอนๆ 11 10.2 10.2 100.0

Total 108 100.0 100.0

ใบไม / กงไม

b3.3.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 4 3.7 3.7 3.7

ขาย 99 91.7 91.7 95.4

ฝงกลบ 2 1.9 1.9 97.2

น าไปใชตอ 1 .9 .9 98.1

www.ssru.ac.th

97

ไมมขยะมลฝอย 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

เศษกระดาษ/หนงสอเกา

b3.3.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 4 3.7 3.7 3.7

ขาย 89 82.4 82.4 86.1

น าไปใชตอ 15 13.9 13.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ขวดพลาสตก

b3.3.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 8 7.4 7.4 7.4

ขาย 98 90.7 90.7 98.1

ฝงกลบ 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ขวดแกว

b3.3.6

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 61 56.5 56.5 56.5

ขาย 22 20.4 20.4 76.9

ฝงกลบ 23 21.3 21.3 98.1

น าไปใชตอ 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

เศษแกว

b3.3.7

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 10 9.3 9.3 9.3

ขาย 94 87.0 87.0 96.3

www.ssru.ac.th

98

ฝงกลบ 4 3.7 3.7 100.0

Total 108 100.0 100.0

เศษโลหะ

b3.3.8

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 12 11.1 11.1 11.1

ขาย 10 9.3 9.3 20.4

น าไปใชตอ 61 56.5 56.5 76.9

เผา 23 21.3 21.3 98.1

ไมมขยะมลฝอย

2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ถงพลาสตก

b3.3.9

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 19 17.6 17.6 17.6

ฝงกลบ 25 23.1 23.1 40.7

เผา 37 34.3 34.3 75.0

ไมมขยะมลฝอย

27 25.0 25.0 100.0

Total 108 100.0 100.0

โฟม

b3.3.10

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 33 30.6 30.6 30.6

ขาย 5 4.6 4.6 35.2

ฝงกลบ 32 29.6 29.6 64.8

เผา 5 4.6 4.6 69.4

ไมมขยะมลฝอย

33 30.6 30.6 100.0

www.ssru.ac.th

99

b3.3.10

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 33 30.6 30.6 30.6

ขาย 5 4.6 4.6 35.2

ฝงกลบ 32 29.6 29.6 64.8

เผา 5 4.6 4.6 69.4

ไมมขยะมลฝอย

33 30.6 30.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

ถานไฟฉาย

b3.3.11

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 33 30.6 30.6 30.6

ขาย 5 4.6 4.6 35.2

ฝงกลบ 32 29.6 29.6 64.8

เผา 3 2.8 2.8 67.6

รปแบบอนๆ 1 .9 .9 68.5

ไมมขยะมลฝอย

34 31.5 31.5 100.0

Total 108 100.0 100.0

หลอดไฟ

b3.3.12

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทง 46 42.6 42.6 42.6

ขาย 4 3.7 3.7 46.3

ฝงกลบ 26 24.1 24.1 70.4

น าไปใชตอ 1 .9 .9 71.3

เผา 6 5.6 5.6 76.9

ไมมขยะมลฝอย

25 23.1 23.1 100.0

Total 108 100.0 100.0

กระปองยาฆาแมลง

www.ssru.ac.th

100

ครวเรอนของทานมการก าจดมลฝอยบอยครงแคไหน

b3.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ทกวน 3 2.8 2.8 2.8

วนเวนวน 7 6.5 6.5 9.3

2-3 วน/ครง 21 19.4 19.4 28.7

1 สปดาห/ครง

21 19.4 19.4 48.1

ไมแนนอน 56 51.9 51.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ครวเรอนของทานมสวนรวมในการแกไขปญหาอนเกดมาจากการก าจดขยะมลฝอยใน

ชมชนของทานหรอไม b3.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ม 47 43.5 43.5 43.5

ไมม 61 56.5 56.5 100.0

Total 108 100.0 100.0

อบต. มบทบาทในการก าจดขยะมลฝอยในชมชนของทานในเรองใด (ตอบได

มากกวา 1 ขอ) b3.6.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 22 20.4 20.4 20.4

เลอก 86 79.6 79.6 100.0

Total 108 100.0 100.0

ใหค าแนะน า

b3.6.2

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

www.ssru.ac.th

101

Valid ไมเลอก 61 56.5 56.5 56.5

เลอก 47 43.5 43.5 100.0

Total 108 100.0 100.0

เปนตวอยางใหประชาชน

b3.6.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

จงใจโดยใหรางวล

b3.6.4

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 106 98.1 98.1 98.1

เลอก 2 1.9 1.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

ใชมาตรการลงโทษ

b3.6.5

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ไมเลอก 45 41.7 41.7 41.7

เลอก 63 58.3 58.3 100.0

Total 108 100.0 100.0

ขอความรวมมอและใหการสนบสนน

3. ระดบปญหาการจดการขยะมลฝอยของชมชน Descriptive Statistics

N Minimum Maximum Mean Std. Deviation

c1 108 1 5 3.30 .910

c2 108 1 5 3.44 .979

c3 108 1 5 3.23 .804

c4 108 1 5 3.80 .720

c5 108 2 5 3.63 .756

c6 108 1 5 3.53 .716

c7 108 2 5 3.50 .791

www.ssru.ac.th

102

c8 108 2 5 3.62 .758

c9 108 1 5 3.45 .858

collect 108 1.00 4.67 3.3210 .77998

sepa 108 1.67 4.67 3.6512 .56990

dispo 108 2.33 5.00 3.5247 .57139

sum 108 1.89 4.56 3.4990 .53868

Valid N (listwise) 108

4. ระดบความตองการในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน

Descriptive Statistics

N Minimum Maximum Mean Std. Deviation

d1 108 2 5 4.14 .676

d2 108 3 5 3.94 .687

d3 108 3 5 4.06 .701

d4 108 1 5 3.86 .859

d5 108 1 5 3.89 .970

d6 108 1 5 4.06 .789

d7 108 1 5 3.89 .728

d8 108 2 5 3.87 .876

d9 108 1 5 3.94 .823

d10 108 2 5 3.78 .813

parti 108 2.50 5.00 4.0000 .54258

reduce 108 1.83 5.00 3.9043 .55591

sumd 108 2.58 5.00 3.9522 .47067

Valid N (listwise) 108

5. ขอเสนอแนะเกยวกบโครงการทตองการใหจดฝกอบรมแกชมชนเพอลดปรมาณ

ขยะมลฝอย

d11.1

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ตองการมาก 40 37.0 37.0 37.0

ตองการปานกลาง 43 39.8 39.8 76.9

ตองการนอย 25 23.1 23.1 100.0

Total 108 100.0 100.0

โครงการอบรมน าขยะมลฝอยอนทรยมาแปรรปใหเปนปยน าชวภาพ

d11.2

www.ssru.ac.th

103

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ตองการมาก 42 38.9 38.9 38.9

ตองการปานกลาง 37 34.3 34.3 73.1

ตองการนอย 29 26.9 26.9 100.0

Total 108 100.0 100.0

โครงการอบรมกาซชวภาพจากขยะมลฝอยอนทรย

d11.3

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid ตองการมาก 26 24.1 24.1 24.1

ตองการปานกลาง 28 25.9 25.9 50.0

ตองการนอย 54 50.0 50.0 100.0

Total 108 100.0 100.0

โครงการปยหมกจากขยะมลฝอยอนทรย

www.ssru.ac.th

104

ภาคผนวก ง

ภาพกจกรรมในการเกบรวมรวมขอมล

www.ssru.ac.th

105

ภาพท 1 สภาพพนท

ภาพท 2 แสดงวธจดการขยะของชมชนโดยการกองทง

www.ssru.ac.th

106

ภาพท 3 แสดงวธจดการขยะของชมชนโดยการเผา

ภาพท 4 กจกรรมการจดประชมกลมยอย

www.ssru.ac.th

107

ภาพท 5 การสมภาษณปลดองคการบรหารสวนต าบลบางนางล

ภาพท 5 การสมภาษณปราชญการเกษตรอนทรยแหงบางนางล

www.ssru.ac.th

108

ภาพท 7 เกบขอมลดวยแบบสอบถาม

ภาพท 8 เกบขอมลดวยแบบสอบถาม

www.ssru.ac.th

109

www.ssru.ac.th

1

ประวตผวจย

ชอ - นามสกล นางสาว ฒาลศา เนยมมณ ประวตการศกษา

ก าลงศกษาระดบปรญญาเอก : ดานการใชทดนและการจดการทรยากรธรรมชาต อยางยงยน ม.เกษตรศาสตร

ปรญญาโท : วทยาศาสตรมหาบณฑต (วทยาศาสตรสภาวะแวดลอม) 2542 จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปรญญาตร : วทยาศาสตรบณฑต (วทยาศาสตรสงแวดลอม) 2539 ม.ศลปากร

: ศกษาศาสตรบณฑต (การศกษานอกระบบ) 2546 ม.สโขทยธรรมาธราช

ต าแหนงปจจบน อาจารยสงกดคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทตง เลขท 1 ถ.อทองนอก เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300

โทรศพท 089-1240343 E-mail talisa_n@yahoo.com

ประสบการณ ผลงานทางวชาการ รางวลหรอทนการศกษา ผลงานทางวชาการ 1) โครงการวจย : พฤตกรรมการคดแยกขยะมลฝอยของประชาชนในเขตดนแดง กรงเทพมหานคร 2) โครงการวจย: พฤตกรรมการคดแยกขยะมลฝอยของประชาชนในเขตดนแดง กรงเทพมหานคร ป 2549 ทนมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เผยแพรหองสมดมหาวทยาลยในประเทศไทย วารสารวจย 3) โครงการวจยกระบวนการมสวนรวมในการแกปญหาขยะโดยการผลตอนทรยสารเพอการเกษตรของชมชนบางนางล จ.สมทรสงคราม

4) ปจจยดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทสงผลตอความยงยนของการท า เกษตรใน อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม รางวลหรอทนการศกษา 1) โครงการพฒนาศกยภาพภาษาองกฤษระหวางวนท 6 พฤษภาคม – 9 มถนายน 2555 ณ Institute of Continuing & TESOL Education The University of Queensland ประเทศออสเตรเลย 2) โครงการพฒนาศกยภาพภาษาองกฤษระหวางวนท 7 พฤษภาคม – 11 มถนายน 2554 ณ Institute of Continuing & TESOL Education The University of Queensland ประเทศออสเตรเลย

www.ssru.ac.th

2

www.ssru.ac.th