คมอการจดกจกรรมยว

กาชาดชนมธยมศกษาปท ๑-๓

กจกรรมยวกาชาดโรงเรยนสวนบญโญป

ถมภ ลำาพน

กองยวกาชาดกรมพลศกษา กระทรวงศกษาธการ

คำานำาตามทกระทรวงศกษาธการ ไดกำาหนดใหกจกรรมลกเสอ-เนตร

นาร ยวกาชาด และ ผบำาเพญประโยชนในระดบมธยมศกษาตอนตน เปนกจกรรมบงคบเลอก ๑ คาบ/สปดาห ทกภาคเรยน ทงน ใหโรงเรยนเรมใชกจกรรมดงกลาว ตงแตปการศกษา ๒๕๕๓ เปนตนไปนน เพอใหการจดการเรยนการสอนบรรลตามจดประสงคทกำาหนดไว กรมวชาการ กองลกเสอและกอง ยวกาชาด กรมพลศกษา และสมาคมผบำาเพญประโยชน จงไดรวมกนจดทำาคมอการจดกจกรรมลกเสอ – เนตรนาร/ยวกาชาด/ผบำาเพญประโยชน เพอใหผสอนไดจดการเรยนการสอนตามขนตอนของกระบวนการลกเสอ-เนตรนาร/ยวกาชาด/ผบำาเพญประโยชน ผสอนสามารถจะสลบ ปรบเปลยนกจกรรมใหเหมาะสมกบสภาพของทองถนได

จงหวงเปนอยางยงวา คมอการจดกจกรรมเลมน จะเปนประโยชนตอผสอนอยางดยง

(นายพะนอม แกวกำาเนด)

อธบดกรมวชาการ

สารบญ

หนาคำานำาคำาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก ๙๓๖/๒๕๓๒ เรอง การเพมเตมกจกรรมและเปลยนแปลงหลกเกณฑการใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ (๑)กจกรรมยวกาชาด ชนมธยมศกษาปท ๑

๑ภาคเรยนท ๑๔

ลำาดบท ๑ การกาชาด ๔

ลำาดบท ๒ เคหพยาบาล ๓๐

ลำาดบท ๓ บำาเพญประโยชน ๔๕

ลำาดบท ๔ ระเบยบแถว ๕๓

ลำาดบท ๕ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ๗๗

ลำาดบท ๖ การผกเงอนและประโยชนของเงอน ๘๑ลำาดบท ๗ การใชชวตกลางแจง

๙๔ภาคเรยนท ๒ ๑๐๖

ลำาดบท ๘ การกาชาด ๑๐๖

ลำาดบท ๙ เคหพยาบาล ๑๑๓

ลำาดบท ๑๐ บำาเพญประโยชน ๑๒๙

ลำาดบท ๑๑ ระเบยบแถว ๑๓๓

ลำาดบท ๑๒ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๓๖

ลำาดบท ๑๓ การผกเงอนและประโยชนของเงอน ๑๔๐ลำาดบท ๑๔ การใชชวตกลางแจง

๑๔๙

กจกรรมยวกาชาด ชนมธยมศกษาปท ๒ ๑๕๕

ภาคเรยนท ๑ ๑๕๘

ลำาดบท ๑ การกาชาด ๑๕๘

ลำาดบท ๒ เคหพยาบาล ๑๖๙

ลำาดบท ๓ บำาเพญประโยชน ๑๗๗

ลำาดบท ๔ ระเบยบแถว ๑๙๕

ลำาดบท ๕ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ๑๙๙

ลำาดบท ๖ การผกเงอนและประโยชนของเงอน ๒๐๓ลำาดบท ๗ การใชชวตกลางแจง

๒๑๑ภาคเรยนท ๒

ลำาดบท ๘ การกาชาด

ลำาดบท ๙ เคหพยาบาล

ลำาดบท ๑๐ บำาเพญประโยชน

ลำาดบท ๑๑ ระเบยบแถว

ลำาดบท ๑๒ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

ลำาดบท ๑๓ การผกเงอนและประโยชนของเงอน

ลำาดบท ๑๔ การใชชวตกลางแจง

กจกรรมยวกาชาด ชนมธยมศกษาปท ๓

ภาคเรยนท ๑

ลำาดบท ๑ การกาชาด ลำาดบท ๒ เคหพยาบาล

ลำาดบท ๓ บำาเพญประโยชน

ลำาดบท ๔ ระเบยบแถว ลำาดบท ๕ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

ลำาดบท ๖ การผกเงอนและประโยชนของเงอน ลำาดบท ๗ การเดนทางสำารวจ

ภาคเรยนท ๒

ลำาดบท ๘ การกาชาด

ลำาดบท ๙ เคหพยาบาล

ลำาดบท ๑๐ บำาเพญประโยชน

ลำาดบท ๑๑ ระเบยบแถว

ลำาดบท ๑๒ อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ลำาดบท ๑๓ การผกเงอนและประโยชนของ

เงอน ลำาดบท ๑๔ การเดนทางสำารวจ

พธเปด-ปดการเรยนการสอนยวกาชาดเอกสารอางองคำาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก ๕๙๑/๒๕๓๒ เรอง แตงตงคณะทำางานจดทำาคมอการจดกจกรรม

ลกเสอ-เนตรนาร ยวกาชาด และผบำาเพญประโยชนคำาสงกระทรวงศกษาธการ ท พล ๕๖๙/๒๕๓๒ เรอง แตงตงคณะกรรมการจดทำาคมอและแผนการ

สอนกจกรรมยวกาชาด ระดบมธยมศกษา

คำาสงกระทรวงศกษาธการท วก ๙๓๖/๒๕๓๒

เรอง การเพมเตมกจกรรมและเปลยนแปลงหลกเกณฑการใชหลกสตร

มธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑

เนองดวยกระทรวงศกษาธการ ไดพจารณาเหนวา กจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ยวกาชาด และผบำาเพญประโยชน ชวยใหเยาวชนของชาตไดพฒนาทางกาย สตปญญา จตใจ มระเบยบวนย มความสามคค มความรบผดชอบ เหนอกเหนใจผอน มความเสยสละ บำาเพญตนเพอสาธารณประโยชน มทกษะ มการพฒนาตนเองอยเสมอ ในการทจะใหบรรลตามจดหมายดงกลาว จำาเปนจะตองจดการเรยนการสอน โดยใชกระบวนการจดกจกรรมของลกเสอ-เนตรนาร ยวกาชาด และผบำาเพญประโยชน ฉะนน อาศยอำานาจตามความในขอ ๒๓ ขอแหงประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๑๖ ลงวนท ๒๙

กนยายน พ.ศ. ๒๕๑๕ จงใหยกเลกคำาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก ๔๓๘/๒๕๒๐ ลงวนท ๓ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๒๐ เรองใหใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ เฉพาะขอ ๕ คำาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก ๑๔๕/๒๕๒๑ เรอง การเปลยนแปลงโครงสรางและหลกเกณฑการใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.๒๕๒๑ เฉพาะ ขอ ๓ คำาสงกระทรวงศกษาธการ ท วก ๙๔/๒๕๒๘ เรองการเพมเตมรายวชาและเปลยนแปลงหลกเกณฑการใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ และคำาสงหรอหนงสอสงการอนใดทไดกำาหนดไวแลวในคำาสงน หรอซงขดหรอแยงกบคำาสงน ใหใชคำาสงนแทน ดงน

1. ใหใชกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ยวกาชาด และผบำาเพญประโยชน เปนกจกรรมบงคบในหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ โดยใหใชเวลาจดกจกรรมดงกลาว ๑ คาบตอสปดาหตอภาค ตงแตปการศกษา ๒๕๕๓ เปนตน

2. ใหยกเลกความใน ๑, ๓, ๕ และ ๗ แหงหลกเกณฑการใชหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช ๒๕๒๑ และใหใชความตอไปนแทน

“๑ เวลาเรยนในปการศกษาหนงๆ ใหแบงภาคเรยนออกเปน ๒ ภาค

ภาคเรยนละ ๒๐ สปดาห โรงเรยนจะตองเปดเรยนสปดาหละไมนอยกวา ๕ วน วนละ ๗ คาบ คาบละ ๕๐ นาท รวมอยางนอย ๓๕ คาบ โดยจดใหเรยนตามหลกสตรอยางนอยสปดาหละ ๓๒ คาบ สวนอก ๓ คาบใหจดใหนกเรยนเขารวมกจกรรมตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดกจกรรมในสถานศกษา สงกดกระทรวงศกษาธการ ๒ กจกรรม โดยจดกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร หรอยวกาชาด หรอผบำาเพญประโยชน เปนกจกรรมบงคบ ๑ คาบตอสปดาห

และจดใหเขารวมกจกรรมอนๆ อก ๑ คาบตอสปดาห กจกรรมแนะแนว หรอกจกรรมแกปญหา หรอกจกรรมพฒนาการเรยนร ๑ คาบตอสปดาห และโรงเรยนอาจเปดภาคฤดรอนไดอกตามสมควร ”

“๓ วชาบงคบและเลอกผเรยนจะตองเรยนวชาบงคบทกำาหนดไวในโครงสรางของ

หลกสตร รวม ๗๒ หนวยการเรยน และเรยนวชาเลอกอยางนอย ๒๔ หนวยการเรยน

สำาหรบภาษาตางประเทศ นกเรยนจะเลอกเรยนภาษาตางประเทศไดภาษาเดยว ”

“๕ เกณฑการจบหลกสตรผเรยนจะตองไดหนวยการเรยนไมตำากวา ๘๕ หนวยการ

เรยน โดยเรยนวชาบงคบและวชาเลอกตามโครงสรางของหลกสตร โดยตองไดหนวยการเรยนรายวชาบงคบภาษาไทยและสงคมศกษาครบ ตองเขารวมกจกรรมตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดกจกรรมในสถานศกษา สงกดกระทรวงศกษาธการ ๒ กจกรรม โดยใหเลอกกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร หรอกจกรรมยวกาชาด หรอกจกรรมผบำาเพญประโยชน เปนกจกรรมบงคบ ๑ คาบตอสปดาห และเลอกกจกรรมอนอก ๑ คาบตอสปดาห โดยแตละกจกรรมตองมเวลาเขารวมกจกรรมไมนอยกวารอยละ ๘๐ ของเวลาทงหมดทจดกจกรรมของแตละภาคเรยนและตองผานจดประสงคสำาคญของกจกรรมตามทกำาหนด”

“๗ กจกรรมตาง ๆโรงเรยนตองจดใหมกจกรรมเพอสงเสรมการเรยนใน

หลกสตรใหกวางขวางยงขนเพอสนองความสนใจและเพอสงเสรมพฒนาบคลกภาพ และอปนสยของนกเรยน ๒ คาบตอสปดาห โดยจดตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดกจกรรมในสถานศกษา สงกดกระทรวงศกษาธการ

3. กจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ยวกาชาด และผบำาเพญประโยชน มรายละเอยดตามเอกสารแนบทายคำาสง

สง ณ วนท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๒

พลเอก (มานะ

รตนโกเศศ) รฐมนตรวาการ

กระทรวงศกษาธการเอกสารแนบทายคำาสง

กจกรรมยวกาชาด

ระดบมธยมศกษาตอนตน

จดประสงค

1. เพอใหปฏบตตามคำาปฏญาณของยวกาชาดได2. เพอใหปฏบตตามหลกการกาชาดได3. เพอใหมสขภาพสมบรณทงรางกายและจตใจ4. เพอใหมความเสยสละ ขยนหมนเพยร ซอสตย ประหยด อดทน

และมระเบยบวนย5. เพอใหมความคดรเรมสรางสรรค และใชเวลาใหเปนประโยชน6. เพอใหชวยเหลอชมชนและอยรวมกบสงคมได7. เพอใหมความเมตตากรณา และมไมตรจตตอเพอนรวมโลก

กจกรรมยวกาชาด ชนมธยมศกษาปท ๑

จดประสงค1. เพอใหสามารถปฏบตตามคำาปฏญาณของยวกาชาดและ

หลกการกาชาดได2. เพอใหสามารถบำาเพญตนใหเปนประโยชนตอผอนและ

สงคม3. เพอใหมความเมตตากรณา มไมตรจตตอเพอนรวมโลก

คำาอธบายเปดการเรยนการสอน ดำาเนนการตามกระบวนการของยว

กาชาด และจดกจกรรมโดยใหศกษา วเคราะห วางแผน ปฏบตกจกรรมตามมาตรฐาน โดยเนนระบบหนวย สรปผลการปฏบตกจกรรม ปดการเรยนการสอน

1. การกาชาด2. เคหพยาบาล3. บำาเพญประโยชน4. ระเบยบแถว

5. อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม6. การผกเงอนและประโยชนของเงอน7. การใชชวตกลางแจง8. การเดนทางสำารวจเพอใหมความร ความเขาใจ สามารถปฏบตตามคำาปฏญาณและหลกการของกาชาด มความซอสตย อดทน มระเบยบวนย แ ละทำางานรวมกบผอนได มความคดรเรมสรางสรรค มความรบผดชอบ และปฏบตตามทไดรบมอบหมาย รกษาสขภาพอนามยของตนเองและผอน

กจกรรมพเศษ1. ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา และพระมหากษตรย2. วายนำา3. มารยาทสงคม4. พเลยงเดก5. วางแผนครอบครว6. ฝกบรหารจต7. พฒนาบคลกภาพ8. ทกษะในครอบครว9. ผจญภย10. บกเบก11. การอยคาย

๑๒. เดนทางไกล

หมายเหต สมาชกยวกาชาดอาจเลอกกจกรรมพเศษเพมเตมเพอรบเครองหมายคณวฒอกไดตามความเหมาะสมระดบชนละไมเกน ๓ กจกรรม สำาหรบชนมธยมศกษาปท ๓ สามารถเรยนกจกรรมพเศษทเหลอไดทงหมด

กจกรรมยวกาชาด

ชนมธยมศกษาปท ๑

กจกรรมวชาตาง ๆ และจำานวนคาบเวลาเรยน

ลำาดบท

กจกรรมบงคบ

คาบเวลาเรยน

กจกรรมพเศษภาคเรยนท๑ ๒

๑๒๓๔๕๖๗

การกาชาดเคหพยาบาลบำาเพญประโยชนระเบยบแถวอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมการผกเงอนและประโยชนของเงอนการใชชวตกลางแจง

๓๔๓๒๒๒๒

๑๘

๓๔๓๒๒๒๒

๑๘

1. ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา และพระมหากษตรย

2. วายนำา3. มารยาทสงคม4. พเลยงเดก5. วางแผน

ครอบครว6. ฝกบรหารจต7. พฒนาบคลกภาพ8. ทกษะใน

ครอบครว9. ผจญภย10. บกเบก11. การอยคาย๑๒. เดนทางไกล

ในการเรยนกจกรรมยวกาชาด สมาชกยวกาชาดตองเรยนกจกรรมบงคบใหครบตามทกำาหนดไวในแตละระดบชน จงจะถอวาผานกจกรรมและสมาชกยวกาชาดอาจจะเลอกเรยนกจกรรมพเศษเพมเตม เพอใหไดเครองหมายคณวฒอกกได ตามความเหมาะสม ระดบชนละไมเกน ๓ กจกรรม สำาหรบชนมธยมศกษาปท ๓ สามารถเรยนกจกรรมพเศษทเหลอไดทงหมด

การกาชาด

ลำาดบท

เนอหา

ชนมธยมศกษาป

ท ๑ หมายเหตภาคเรยนท

๑ ๒๑

๒

๓๔๕๖๗

จำานวนและรายชอประเทศทเปนสมาชกของสนนบาตสภากาชาดกจกรรมของสภากาชาดไทยและสภากาชาดตางประเทศการสรางสมพนธภาพตอเพอนรวมโลกความรเกยวกบการกาชาดสากลการสรางสมพนธภาพกบผอนในสงคมการเขารวมกจกรรมในวนสำาคญตางๆหลกการกาชาด

ลำาดบท ๑เรอง การกาชาด ชน ม.๑ ภาคเรยนท ๑ (๓ คาบ)

จดประสงค1. บอกจำานวนประเทศทมสภากาชาดในปจจบนได2. เปรยบเทยบและยกตวอยางกจกรรมของสภากาชาดไทย

และสภากาชาดตางประเทศบางประเทศ3. สรางสมพนธภาพทดตอเพอนรวมโลก4. ใหมความรเกยวกบการกาชาดสากล

เนอหา1. จำานวนและรายชอประเทศทเปนสมาชกของสนนบาตสภา

กาชาด2. กจกรรมของสภากาชาดไทยและสภากาชาดตางประเทศ3. การสรางสมพนธภาพตอเพอนรวมโลก4. ความรเกยวกบการกาชาดสากล

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ อธบายความเปนมาของสภากาชาดไทย๓.๒ อธบายความเปนมาของสนนบาตสภากาชาดและหนาทของสนนบาตสภากาชาด๓.๓ นำารองเพลง องร ดนงต (ทำานองผใหญล) เพลงกาชาดสมพนธ๓.๔ จดทำาสมดภาพ จดนทรรศการ

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. แผนภมเพลง2. แผนทโลกหรอลกโลก3. ภาพกจกรรมสภากาชาด – ยวกาชาดไทย4. ภาพกจกรรมของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ

และสนนบาตสภากาชาด

การประเมน1. สงเกตจากความสนใจในการเขารวมกจกรรม2. ความถกตองในการตอบคำาถาม

ภาคผนวกจำานวนและรายชอประเทศทเปนสมาชกของสภากาชาดระหวางประเทศ(จำานวน ๑๔๙ ประเทศ : ธนวาคม ๒๕๓๒)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑

๒

สภากาชาดฝรงเศส(French Red Cross)สภากาชาดองกฤษ

๕ พฤษภาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๓

๔

๕

๖

๗

๘

๙

๑๐

๑๑

(The British Red Cross Society)สภากาชาดอตาล(Italian Red Cross)สภากาชาดญปน(The Japanese Red Cross Society)สภากาชาดอเมรกน(The American Red Cross)สภากาชาดเบลเยยม(Belgium Red Cross)สภากาชาดนอรเวย(Norwegian Red Cross)สภากาชาดโปรตเกส(Portuguese Red Cross)สภากาชาดเปร(Peruvian Red Cross)สภากาชาดบราซล(Brazilian Red Cross)สภากาชาดออสเตรเลย(Australian Red Cross Society)

๕ พฤษภาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๕ พฤษภาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๕ พฤษภาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๕ พฤษภาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๒๗ พฤษภาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๒๗ พฤษภาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๒๘ พฤษภาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๑๗ มถนายน

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๑๗ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๑๙ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑๒

๑๓

๑๔

๑๕

๑๖

๑๗

๑๘

๑๙

๒๐

สภากาชาดแคนาดา(The Canadian Red Cross Society)สภากาชาดอารเจนตนา(The Argentine Red Cross)สภากาชาดกรซ(Hellenic Red Cross)สภากาชาดแอฟรกาใต(The South African Red Cross Society)สภากาชาดสวเดน(Swedish Red Cross)สภากาชาดจน(Red Cross Society of China)สภากาชาดนวซแลนด(The New

๒๐ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๒๓ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๒๔ มถนายน

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๒๔ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๒๖ มถนายน ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๘ กรกฎาคม

๑๙๑๙

๒๑

๒๒

Zealand Red Cross Society)สภากาชาดเดนมารก(Danish Red Cross)สภากาชาดสาธารณรฐสงคมนยมโรมาเนย(Red Cross of the Socialist Republic of Romania)สภากาชาดเวเนซเอลา(Venezuelan Red Cross)สภากาชาดสวส(Swiss Red Cross)

( ๒๔๖๒ )

๑๑ กรกฎาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๑๒ กรกฎาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๑๔ กรกฎาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๑๕ กรกฎาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๑๗ กรกฎาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๒๓

๒๔

สภากาชาดควบา(Cuban Red Cross)

๑๗ กรกฎาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )

๒๕

๒๖

๒๗

๒๘

๒๙

๓๐

๓๑

๓๒

๓๓

๓๔

๓๕

สภากาชาดอนเดย(Indian Red Cross Society)สภากาชาดเนเธอรแลนด(The Netherlands Red Cross)สภากาชาดสเปน(Spanish Red Cross)สภากาชาดยโกสลาเวย(Red Cross of Yugoslavia)สภากาชาดโปแลนด(Polish Red Cross)สภากาชาดเชโกสโลวะเกย(Czechoslovak Red Cross)สภากาชาดอรกวย(Uruguayan Red Cross)สภากาชาดชล(Chilean Red Cross)สภากาชาดไทย(Thai Red Cross Society)สภากาชาดออสเตรย(Austrian Red Cross)

๗ สงหาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๑๕ สงหาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๒๒ สงหาคม ๑๙๑๙

( ๒๔๖๒ )๒๒ สงหาคม

๑๙๑๙( ๒๔๖๒ )

๑๖ กนยายน ๑๙๑๙

(๒๔๖๒)๑๑ มกราคม

๑๙๒๐(๒๔๖๓)

๑๖ มกราคม ๑๙๒๐

(๒๔๖๓)๑ กมภาพนธ

๑๙๒๐(๒๔๖๓)

๘ เมษายน ๑๙๒๑

(๒๔๖๔)

สภากาชาดฮงการ(Hungarian Red Cross)สภากาชาดบลแกเรย(Bulgarian Red Cross)

๘ เมษายน ๑๙๒๑

(๒๔๖๔)๒๐ มถนายน

๑๙๒๑(๒๔๖๔)

๒๐ กรกฎาคม ๑๙๒๑

(๒๔๖๔)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๓๖

๓๗

๓๘

๓๙

๔๐

๔๑

๔๒

สภากาชาดลกเซมเบรก(Luxemburg Red Cross)สภากาชาดฟนแลนด(Finnish Red Cross)สภากาชาดปารากวย(Paraguayan Red Cross)สภากาชาดคอสตารกา(Costa Rica Red Cross)สภากาชาดโคลมเบย(Colombian Red

๓ มกราคม ๑๙๒๒

(๒๔๖๕)๕ มกราคม

๑๙๒๒(๒๔๖๕)

๒๓ มนาคม ๑๙๒๒

(๒๔๖๕)๕ เมษายน

๑๙๒๒(๒๔๖๕)

๔๓

๔๔

๔๕

๔๖

๔๗

๔๘

Cross Society)สภากาชาดโบลเวย(Bolivian Red Cross)สภากาชาดเอกวาดอร(Ecuadorean Red Cross)สภากาชาดแอลเบเนย(Albanian Red Cross)สภากาชาดกวเตมาลา(Guatemalan Red Cross)สภากาชาดเมกซโก(Mexican Red Cross)สภากาชาดปานามา(Red Cross Society of Panama)สภากาชาดไอซแลนด(Icelandic Red Cross)สภากาชาดเอลซลวาดอร(Salvadorean Red Cross)

๒๙ พฤษภาคม ๑๙๒๒

(๒๔๖๕)๒๒ มกราคม

๑๙๒๓(๒๔๖๖)

๗ มถนายน ๑๙๒๓

(๒๔๖๖)๒ สงหาคม

๑๙๒๓(๒๔๖๖)

๑๕ สงหาคม ๑๙๒๓

(๒๔๖๖)๕ ตลาคม

๑๙๒๓(๒๔๖๖)

๑๓ กมภาพนธ ๑๙๒๕

(๒๔๖๘)๓๐ พฤษภาคม ๑๙๒๕(๒๔๖๘)๒๔ มถนายน

๑๙๒๕(๒๔๖๘)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๔๙

๕๐

๕๑

๕๒

๕๓

๕๔

๕๕

๕๖

๕๗

สภาซกวงเดอนแดงสาธารณรฐอสลามอหราน (The Red Crescent Society of the Islamic Republic of Iran)สภาซกวงเดอนแดงอยปต (Egyptian Red Crescent Society)สภาซกวงเดอนแดงตรก (The Turkish Red Crescent Society)สภากาชาดโดมนกน(Dominican Red Cross)สภากาชาดไฮต( Haitian National Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงอรก (Iraqi Red Crescent Society)สภากาชาดนคารากว

๒๑ มกราคม ๑๙๒๙

(๒๔๗๒)

๓๐ พฤษภาคม ๑๙๒๙

(๒๔๗๒)๗ เมษายน

๑๙๓๐(๒๔๗๓)

๑๙ มกราคม ๑๙๓๑

(๒๔๗๔)๑๕ มถนายน

๑๙๓๓(๒๔๗๖)

๒๓ มถนายน ๑๙๓๔

(๒๔๗๗)๑๗ ตลาคม

(Nicaraguan Red Cross)สภากาชาดและสภาซกวงเดอนแดงสหภาพโซเวยต(The Alliance of Red Cross and Red Crescent Societies of the U.S.S.R.)สภากาชาดไอรแลนด(The Irish Red Cross Society)

๑๙๓๔(๒๔๗๗)

๑๙ ตลาคม ๑๙๓๔

(๒๔๗๗)

๒๔ พฤศจกายน ๑๙๔๕

(๒๔๘๘)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๕๘

๕๙

๖๐

๖๑

๖๒

สภากาชาดฮอนดรส(Honduran Red Cross)สภากาชาดลคเตนสไตน(Liechtenstein Red Cross)สภากาชาดพมา(Burma Red Cross Society)สภากาชาดเลบานอน(Lebanese Red Cross)

๒๗ พฤศจกายน ๑๙๔๕

(๒๔๘๘)๕ ธนวาคม

๑๙๔๕(๒๔๘๘)

๒๓ พฤษภาคม ๑๙๔๖

(๒๔๘๙)๑๗ กนยายน

๖๓

๖๔

๖๕

๖๖

๖๗

๖๘

สภากาชาดฟลปปนส(The Philippine National Red Cross)สภาซกวงเดอนแดงอาหรบซเรย (Syrian Arab Red Crescent)สภากาชาดมอนาโค (Red Cross of Monaco)สภาซกวงเดอนแดงปากสถาน (Pakistan Red Crescent Society)สภากาชาดเอธโอเปย(Ethiopian Red Cross)สภากาชาดอนโดนเซย(Indonesian Red Cross)สภาซกวงเดอนแดงจอรแดน (Jordan National Red Crescent Society)

๑๙๔๗(๒๔๙๐)

๑๗ กนยายน ๑๙๔๗

(๒๔๙๐)

๑๗ กนยายน ๑๙๔๗

(๒๔๙๐)๒๑ มนาคม

๑๙๔๘(๒๔๙๑)

๑๘ สงหาคม ๑๙๔๘

(๒๔๙๑)๑๖ ตลาคม

๑๙๕๐(๒๔๙๓)

๑๖ ตลาคม ๑๙๕๐

(๒๔๙๓)๑๖ ตลาคม

๑๙๕๐(๒๔๙๓)

ลำาดบ ชอประเทศ สญลกษณ เขาเปนสมาชก

ทเขาเปน

สมาชก

กาชาดเมอ

วน/เดอน/ป

๖๙

๗๐

๗๑

๗๒

๗๓

๗๔

๗๕

๗๖

สภากาชาดสหพนธสาธารณรฐเยอรมน(German Red Cross in the Federal Republic of Germany)สภากาชาดซานมารโน(Red Cross of San Marino)สภากาชาดศรลงกา(The Sri Lanka Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงอฟกานสถาน(Afghan Red Crescent Society)สภากาชาดสาธารณรฐประชาธปไตยเยอรมน(German Red Cross of the German Democratic Republic)สภากาชาดสาธารณรฐเกาหล(The Republic of

๒๔ กรกฎาคม ๑๙๕๒

(๒๔๙๕)

๒๔ กรกฎาคม ๑๙๕๒

(๒๔๙๕)๒๔ กรกฎาคม

๑๙๕๒(๒๔๙๕)

๑๑ พฤศจกายน ๑๙๕๔

(๒๔๙๗)๑๑ พฤศจกายน

๑๙๕๔(๒๔๙๗)

๒๙ กนยายน ๑๙๕๕

(๒๔๙๘)

Korea National Red Cross)สภากาชาดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหล(Democratic People’s Republic of Korea)สภากาชาดลาว(Lao Red Cross)

๑๑ พฤษภาคม ๑๙๕๖

(๒๔๙๙)

๒๕ ตลาคม ๑๙๕๗

(๒๕๐๐)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๗๗

๗๘

๗๙

๘๐

๘๑

๘๒

๘๓

สภาซกวงเดอนแดงตนเซย (Tunisian Red Crescent)สภาซกวงเดอนแดงซดาน (The Sudanese Red Crescent)สภากาชาดเวยดนาม (Red Cross of Viet Nam)สภาซกวงเดอนแดงลเบย

๒๕ ตลาคม ๑๙๕๗

(๒๕๐๐)๔ พฤศจกายน

๑๙๕๗(๒๕๐๐)

๔ พฤศจกายน ๑๙๕๗

(๒๕๐๐)๒๕ กนยายน

๑๙๕๘(๒๕๐๑)

๘๔

๘๕

๘๖

๘๗

๘๘

๘๙

(Libyan Red Crescent)สภาซกวงเดอนแดงโมรอกโก(Moroccan Red Crescent)สภากาชาดกานา (Ghana Red Cross Society)สภากาชาดไลบเรย(Liberian Red Cross Society)สภากาชาดสาธารณรฐประชาชนมองโกเลย(Red Cross Society of Mongolia)สภากาชาดกมพชา(Kampuchean Red Cross)สภากาชาดโตโก(Togolese Red Cross)สภากาชาดไนจเรย(Nigerrian Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงแอลจเรย(Algerian Red Crescent)สภากาชาดเบนน

๒๕ กนยายน ๑๙๕๘

(๒๕๐๑)๒๕ กนยายน

๑๙๕๙(๒๕๐๒)

๒๕ กนยายน ๑๙๕๙

(๒๕๐๒)๒๕ กนยายน

๑๙๕๙(๒๕๐๒)

๘ ตลาคม ๑๙๖๐(๒๕๐๓)

๒ ตลาคม ๑๙๖๑(๒๕๐๔)

๑๒ ตลาคม ๑๙๖๑

(๒๕๐๔)๒๘ สงหาคม

๑๙๖๓(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)

(Red Cross of Bernin)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๙๐

๙๑

๙๒

๙๓

๙๔

๙๕

๙๖

๙๗

๙๘

สภากาชาดบรนด (Burundi Red Crescent)สภากาชาดแคเมอรน (Cameroon Red Cross Society)สภากาชาดไอวอรโคสต (Ivory Coast Red Cross Society)สภากาชาดมาลากาซ(Malagasy Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงมาเลเซย(Malaysian Red Crescent Society)สภาซกวงเดอนแดงซาอดอาระเบย (Saudi Arabian Red Crescent Society)สภากาชาดเซเนกล(Senegalese Red

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)๒๘ สงหาคม

๑๙๖๓(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)๒๘ สงหาคม

๑๙๖๓(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)

๙๙ Cross Society)สภากาชาดเซยราเลโอน(Sierra Leone Red Cross Society)สภากาชาดแทนซาเนย(Tanzania Red Cross National Society)สภากาชาดตรนแดดและโตเบโก(The Trinidad and Tobago Red Cross Society)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)๒๘ สงหาคม

๑๙๖๓(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑๐๐

๑๐๑

๑๐๒

๑๐๓

สภากาชาดอปเปอรวอลตา(Upper Volta Red Cross Society)สภากาชาดสาธารณรฐซาอร(Red Cross Society of the Republic of

๒๘ สงหาคม ๑๙๖๓

(๒๕๐๖)๒๘ สงหาคม

๑๙๖๓(๒๕๐๖)

๒ ตลาคม ๑๙๖๔

๑๐๔

๑๐๕

๑๐๖

๑๐๗

๑๐๘

๑๐๙

๑๑๐

Zaire)สภากาชาดจาเมกา(The Jamaica Red Cross Society)สภากาชาดเนปาล(Nepal Red Cross Society)สภากาชาดไนเจอร(Red Cross Society of Niger)สภากาชาดยกนดา (The Uganda Red Cross Society)สภากาชาดเคนยา (Kenya Red Cross Society)สภากาชาดมาล (Mali Red Cross)สภากาชาดแซมเบย(Zambia Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงคเวต(Kuwait Red Crescent Society)สภากาชาดกายอานา (The Guyana Red Cross Society)

(๒๕๐๗)๒ ตลาคม ๑๙๖๔

(๒๕๐๗)๒๘ กนยายน

๑๙๖๕(๒๕๐๘)

๕ กนยายน ๑๙๖๗

(๒๕๑๐)

๑๓ พฤศจกายน ๑๙๖๗

(๒๕๑๐)๑๑ มถนายน

๑๙๖๘(๒๕๑๑)

๑๑ มถนายน ๑๙๖๘

(๒๕๑๑)๕ กนยายน

๑๙๖๘(๒๕๑๑)

๑ กนยายน ๑๙๖๙

(๒๕๑๒)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑๑๑

๑๑๒

๑๑๓

๑๑๔

๑๑๕

๑๑๖

๑๑๗

๑๑๘

๑๑๙

๑๒๐

๑๒๑

สภาซกวงเดอนแดงโซมาเลย(Somalia Red Crescent Society)สภากาชาดบอตสวานา(Botswana Red Cross Society)สภากาชาดเลโซโธ(Lesotho Red Cross Society)สภากาชาดมาลาว(Malawi Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงบาหเรน(Bahrain Red Crescent Society)สภากาชาดบงคลาเทศ(Bangladesh Red Cross Society)สภากาชาดฟจ(Fiji Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงมอรเตเนย

๑ กนยายน ๑๙๖๙

(๒๕๑๒)๑๒ ตลาคม

๑๙๗๑(๒๕๑๔)

๑๒ ตลาคม ๑๙๗๑

(๒๕๑๔)๑๒ ตลาคม

๑๙๗๑(๒๕๑๔)

๒๗ กนยายน ๑๙๗๒

(๒๕๑๕)๒ พฤศจกายน

๑๙๗๓(๒๕๑๖)

๒ พฤศจกายน ๑๙๗๓

(๒๕๑๖)๒ พฤศจกายน

(Mauritanian Red Crescent)สภากาชาดสงคโปร(Singapore Red Cross Society)สภากาชาดแอฟรกากลาง (Central African Red Cross Society)สภากาชาดแกมเบย (The Gambia Red Cross Society)

๑๙๗๓(๒๕๑๖)

๒ พฤศจกายน ๑๙๗๓

(๒๕๑๖)๒๙ ตลาคม

๑๙๗๕(๒๕๑๘)

๒๗ ตลาคม ๑๙๗๕

(๒๕๑๘)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑๒๒

๑๒๓

๑๒๔

๑๒๕

สภากาชาดบาฮามาส(The Bahamas Red Cross Society)สภากาชาดคองโก(Congolese Red Cross)สภากาชาดมอรเชยส (Mauritius Red Cross)

๔ พฤษภาคม ๑๙๗๗

(๒๕๒๐)

๔ พฤษภาคม ๑๙๗๗

(๒๕๒๐)๗ ตลาคม

๑๙๗๗

๑๒๖

๑๒๗

๑๒๘

๑๒๙

๑๓๐

๑๓๑

สภากาชาดปาปวนวกน(Papua New Guinea Red Cross Society)สภากาชาดสวาซแลนด(Baphalali Swaziland Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงการตา(Qatar Red Crescent Society)สภากาชาดตองกา(Tonga Red Cross Society)สภาซกวงเดอนแดงสาธารณรฐอาหรบเยเมน(Red Crescent Society of the Yemen Arab Republic)สภากาชาดรวนดา(Rwandese Red Cross)สภากาชาดซมบบเว(Zimbabwe Red Cross Society)

(๒๕๒๐)๗ ตลาคม

๑๙๗๗(๒๕๒๐)

๔ ตลาคม ๑๙๗๙(๒๕๒๒)

๒ พฤศจกายน ๑๙๘๑

(๒๕๒๔)๒ พฤศจกายน

๑๙๘๑(๒๕๒๔)

๒๓ เมษายน ๑๙๘๒

(๒๕๒๕)

๑๕ ตลาคม ๑๙๘๒

(๒๕๒๕)๙ กนยายน

๑๙๘๓(๒๕๒๖)

ลำาดบ ชอประเทศ สญลกษณ เขาเปนสมาชก

ทเขาเปน

สมาชก

กาชาดเมอ

วน/เดอน/ป

๑๓๒

๑๓๓

๑๓๔

๑๓๕

๑๓๖

๑๓๗

๑๓๘

๑๓๙

๑๔๐

สภากาชาดเบลซ(The Belize Red Cross Society)สภากาชาดซามวตะวนตก(The Red Cross of Western Samoa)สภากาชาดบารเบโดส (The Red Cross of Barbados)สภาซกวงเดอนแดงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเยเมน (The Red Crescent of the People’s Democratic Republic of Yemen)สภากาชาดเคปเวอรด(The Red Cross Society of Cape Verde)สภากาชาดเซาโตเมและปรนซเป(The Red Cross Society of Sao

๑๕ มนาคม ๑๙๘๔

(๒๕๒๗)๓๐ สงหาคม

๑๙๘๔(๒๕๒๗)

๓๐ สงหาคม ๑๙๘๔

(๒๕๒๗)๓๐ สงหาคม

๑๙๘๔(๒๕๒๗)

๑๔ มนาคม ๑๙๘๕

(๒๕๒๘)

๓ ตลาคม ๑๙๘๕(๒๕๒๘)

๒๘ สงหาคม ๑๙๘๖

Tome and Principe)สภาซกวงเดอนแดงสหรฐอาหรบ(The Red Crescent Society of United Arab Emirates)สภากาชาดกนบสเซา (The Red Cross Society of Guinea Bissau)สภากาชาดองโกลา(The Red Cross Society of Angola)

(๒๕๒๙)

๒๘ สงหาคม ๑๙๘๖

(๒๕๒๙)

๑ ตลาคม ๑๙๘๖(๒๕๒๙)

ลำาดบทเขาเปน

สมาชก

ชอประเทศ

สญลกษณกาชาด เขาเปนสมาชก

เมอวน/เดอน/ป

๑๔๑

๑๔๒

๑๔๓

สภากาชาดกน(The Red Cross Society of Guineab (Conakry))สภากาชาดเซนตลเซย(The Red Cross Society of Saint Lucia)สภากาชาดสรนม

๑ ตลาคม ๑๙๘๖(๒๕๒๙)

๑ ตลาคม ๑๙๘๖(๒๕๒๙)

๑ ตลาคม ๑๙๘๖(๒๕๒๙)

๑๔๔

๑๔๕

๑๔๖

๑๔๗

๑๔๘

๑๔๙

(The Red Cross Society of Suriname)สภาซกวงเดอนแดงจบต(The Red Crescent Society of Djibouti)สภากาชาดเกรนาดา(The Red Cross Society of Grenada)สภากาชาดชาด(The Red Cross Society of Chad)สภากาชาดโมซมบก (The Mozambique Red Cross Society)สภากาชาดโดมนกา (The Dominica Red Cross)สภากาชาดเซนตวนเซนต และเกรนาดนส(The Saint Vincent and the Grenadine Red Cross)

๑๕ ตลาคม ๑๙๘๖

(๒๕๒๙)

๑๒ มนาคม ๑๙๘๗

(๒๕๓๐)

๑๕ เมษายน ๑๙๘๘

(๒๕๓๑)

๒๙ กนยายน ๑๙๘๘

(๒๕๓๑)

๑๕ มนาคม ๑๙๘๙

(๒๕๓๒)๔ ตลาคม ๑๙๘๙

(๒๕๓๒)

กจกรรมของสภากาชาดไทยและสภากาชาดตางประเทศ

กจกรรมของกาชาดประเทศตางๆ จะตองจดกจกรรมโดยยดหลกการของกาชาด ๗ ขอ ของประเทศหนงอาจจะทำากจกรรมไมเหมอนกบอกประเทศหนง ขนอยกบสถานการณภายในประเทศ

ทงนอาจจะมาจากความเปนอยของประชาชนภายในประเทศ สถานภาพเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ

กจกรรมสภากาชาดไทยผลจากการประชมใหญทเจนวาในเดอนมนาคม พทธศกราช

๒๔๖๔ ทประชมไดตกลงวาสภากาชาดในยามสงบศกทพงกระทำาม ๓ ประการ คอ การอนามยศกษา การประชานามยพทกษ และการอนสรณ

เพอใหสภากาชาดไทยสามารถปฏบตกจกรรมตามขอตกลงจากการประชมดงกลาว สภากาชาดจงไดแบงหนวยงานออกเปน ๙ หนวยงาน ทำาหนาทใหประโยชนตอสงคมดงนคอ

1. สำานกงานกลาง มหนาทในการดำาเนนกจการทวๆ ไปของสภากาชาดไทย

2. โรงพยาบาลจฬาลงกรณ มหนาทในการทำาการรกษาพยาบาลผบาดเจบและปวยไขทวไป สงครามและยามปกต พรอมทงใหบรการในการวงแผนครอบครวทงในโรงพยาบาลและจดหนวยเคลอนท

3. กองบรรเทาทกข มหนาทสงเคราะหผตกทกขไดยากในเหตการณสาธารณภยพนาศและในทองถนทรกนดาร ตลอดถงการประชานามยพทกษ การอนามยศกษา การสอนปฐมพยาบาล ฝกอบรมเพอบรรเทาทกขและสะสมพสดยาและเวชภณฑไวในยามฉกเฉน กองบรรเทาทกขตงอยทสภากาชาดไทยโรงพยาบาลจฬาลงกรณ

4. กองวทยาศาสตร ทำาหนาทในการคดคนทางวทยาศาสตรและตรวจทางวทยาศาสตร เซรมปองกนรกษาโรคบางชนด เชน พษสนขบา เซรมแกพษงชนดตางๆ สำาหรบใชภายในประเทศและตางประเทศ

5. กองยวกาชาด มหนาทในการปลกฝงคณธรรมใหเยาวชนทงหลาย เพอใหซาบซงถงการอทศตนเปนแรงงาน โดยเฉพาะเกยวดวยการพทกษอนามยของตนเองและผอน มความเขาใจ รจกในหนาทพลเมอง และมนำาใจเมตตานเคราะหตอชาตของตนเองและบรรดาชาตอนๆ ทวโลก

6. กองอาสากาชาด มหนาทในการอบรมสมาชกอาสากาชาดไวเพอใหทำาการอปการะ โดยทนทวงทและมประสทธภาพในเวลาฉกเฉน อนเนองมาจากสงครามหรอเหตการณสาธารณภยพนาศ ชวยเปนกำาลงดำาเนนงานของสภากาชาดในเวลาปกต

7. ศนยบรการโลหตแหงชาต มหนาทในการจดหาโลหตใหมากทสด โดยสวนใหญได เพอใชจายในการรกษาคนไขทวประเทศ แปรรปโลหตทเหลอใหทำาแหงสำาหรบเกบและจายรกษาโรค ทำาการวจยและสอนการถายโลหตและโลหตวทยา กบชวยจดตงบรการโลหตของเหลากาชาดจงหวด

8. โรงพยาบาลสมเดจ ณ ศรราชา ตงอย ณ อำาเภอศรราชา จงหวดชลบร ทำาหนาทในการพยาบาลผบาดเจบและปวยไขทวไป ทงในยามสงครามและในยามปกต

9. กองหารายได มหนาทในการจดหาเงนรายไดใหแกสภากาชาด เพอใชจายในกจการการจดงานเพอหารายได เชน งานกาชาดประจำาป

กจกรรมกาชาดตางประเทศ กจกรรมของกาชาดในประเทศตางๆ มหลกการทเหมอน

กน แตหนาททปฏบตนน อาจจะขนอยกบสภาพเหตการณตางๆ ทเกดขนภายในประเทศนนๆ และประเทศใกลเคยง หรออาจจะไดรบการขอความชวยเหลอจากสนนบาตสภากาชาด หรอคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศเปนเรองๆ ไป เชน

1. ทำาหนาทเปนโรงเกบพสดระหวางประเทศของสนนบาตสภากาชาด (International of the league of Red Cross Society) ซงทำาหนาทเกบพสดสำาหรบชวยเหลอกาชาดประเทศตางๆ ภยพบต โดยจะตองจดสงของไปชวยประเทศตางๆ เมอเกดภยพบต เมอประเทศนนๆ ขอมา หรอสนนบาตขอใหไปชวยเหลอ โรงเกบพสดระหวางประเทศนมอย ๕ แหง คอ ปานามา แซนดเอโก เบรต สงคโปร

2. ทำาหนาทชวยเหลอทางดานบรรเทาทกขเมอเกดสงครามระหวางประเทศ โดยกาชาดประเทศทอยใกลเคยงกบประเทศททำาสงครามจะเขาไปใหความชวยเหลอบรรเทาทกข ใหการชวยเหลอทางดานปฐมพยาบาลการสาธารณสข ทอยอาศย เชน

กรณปญหาผอพยพเนองจากผลของสงครามระหวางประเทศ เปนตน

จะเหนไดวาการปฏบตกจกรรมของกาชาดประเทศตางๆ ทเปนสมาชกของกาชาดสากลคลายกบของประเทศไทยดงตวอยางกจกรรมกาชาดตางประเทศทเหนเดนชด คอ กจกรรมสภากาชาดองกฤษ

ตวอยางกจกรรมของสภากาชาดตางประเทศสภากาชาดองกฤษ

สภากาชาดองกฤษ มสำานกงานใหญตงอยเลขท ๙ โคงถนนกรอส เวนเนอร ลอนดอน เปนททำางานของคณะกรรมการ มอธบดเปนผรบผดชอบในการดำาเนนงานตามนโยบายและบรการ และดำาเนนการตามสายปฏบตงาน

เจาหนาทระดบสงของสำานกงานใหญ มหนาทประสานงานกบกรมหรอแผนกทเกยวของกบสาขาตางๆ ตลอดจนกจกรรม การฝกอบรมกจกรรมยวกาชาด การตางประเทศ การจดหาวสดอปกรณ การบรการบคคล

สมาชกภาพของกาชาดองกฤษ สมาชกสภากาชาดองกฤษ มสมาชกประเภทตางๆ ดงน

1. สมาชกตลอดชพ2. สมาชกอาสาสมครสาขาของสภากาชาดองกฤษ มสาขาอยทวไปในประเทศ

องกฤษและไอรแลนดเหนอ ตลอดจนจดเขตแดนภาคโพนทะเลขององกฤษ มการจดกจกรรมเพอสนองความตองการของทองถนเพอ

สนองหลกการของกาชาดสากลสำาหรบหนวยงานทสงเสรมกจกรรมยวกาชาดนนเปนหนาทของสำานกงานเยาวชนและยวกาชาด สำาหรบกจกรรมอนๆ ของสภากาชาดองกฤษกมคลายๆ กบของสภากาชาดไทย เชน ศนยบรการโลหต อาสาสมคร การหารายได ฯลฯ เหลานเปนตน

จากกจกรรมของสภากาชาดองกฤษทไดยกตวอยางดงขางตน สามารถเปรยบเทยบกจกรรมและการดำาเนนงานของสภากาชาดไทยและสภากาชาดองกฤษโดยยอไดดงน

1. การดำาเนนงานตามนโยบายและดำาเนนการตามสายปฏบตงานของสภากาชาดองกฤษ มอธบดเปนผรบผดชอบ แตของสภากาชาดไทยมองคอปนายกาผอำานวยการ (คอ สมเดจพระเทพรตนราชสดา เจาฟามหาจกรสรนธร รฐสมาคณากรปยชาต สยามบรมราชกมาร) เปนผรบผดชอบการดำาเนนงานของสภากาชาดไทย

2. การดำาเนนงานทงของสภากาชาดไทยและสภากาชาดองกฤษ ไดดำาเนนงานโดยรปของคณะกรรมการ

3. การประสานงานระหวางกองและแผนกและสาขาตางๆ ของสภากาชาดองกฤษ เปนหนาทของเจาหนาทระดบสงของสำานกงานใหญ แตของสภากาชาดไทยเรานน เปนหนาทของสำานกงานกลาง สภากาชาดไทย โดยมเลขาธการสภากาชาดไทย ดำารงตำาแหนงน

4. สมาชกภาพของกาชาดองกฤษ แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ สมาชกตลอดชพและสมาชกอาสาสมครแตสมาชกสภากาชาดไทยแบงเปน ๔ ประการ คอ สมาชกพเศษ สมาชกกตตมศกด สมาชกวสามญและสมาชกสามญ

5. การสงเสรมกจกรรมยวกาชาดของสภากาชาดองกฤษเปนหนาทของสำานกงานเยาวชนและ ยวกาชาดสำาหรบ

สภากาชาดไทยเปนหนาทของกองยวกาชาด ซงเปนกองแยกกองหนงของสภากาชาดไทย

6. สาขาของสภากาชาดองกฤษจะมสาขาอยทงไปในประเทศองกฤษและไอรแลนดเหนอ ตลอดจนประเทศในเครอจกรภพ สภากาชาดไทยกมสาขาอยทกจงหวดและทกอำาเภอในประเทศไทย สำาหรบสาขาประจำาจงหวดตางๆ เรยกวา เหลากาชาดจงหวด และอำาเภอเรยกวาเหลากาชาดอำาเภอ

7. สำาหรบกจกรรมขอบงสภากาชาดองกฤษทเหมอนกบสภากาชาดไทย และอาจจะกลาวไดวา เหมอนๆ กนแทบทกสภากาชาดทวโลก คอ การจดตงศนยบรการโลหต การหารายได การบรการอาสาสมคร

การสรางสมพนธภาพตอเพอนรวมโลก สมพนธภาพตอเพอนรวมโลก คอ ความผกพนหรอความ

เกยวของกนระหวางยวกาชาดทอยทงในประเทศและตางประเทศ เปนการสรางมตรภาพและความเขาใจอนดตอกน ระหวางชาตตางๆ ซงสอดคลองกบหลกการของกาชาดทเนน ความไมลำาเอยง “ ”ความเปนเอกภาพ และ ความเปนสากล ในการปฏบตตอทก“ ” “ ”

คนอยางเทาเทยมกนโดยไมคำานงถงเชอชาต ศาสนาและความคดเหนทางการเมอง นอกจากนน ยงเปนการเผยแพรวฒนธรรมขนบธรรมเนยม และความเปนอยของประเทศของตน และเปนโอกาสแลกเปลยนขาว ความรและความคดเหนซงกนและกน

การสรางสมพนธภาพตอเพอนรวมโลก อาจทำาไดโดยการจดกจกรรมดงตอไปน

1. จดโครงการแลกเปลยนสงของ

๑.๑ แลกเปลยนจดหมายหรอบตรอวยพร เนองในโอกาสวนขนปใหมหรอเทศกาลตางๆ บตรอวยพรเปนสงทสมาชกยวกาชาดรวมกนประดษฐ

๑.๒ แลกเปลยนภาพถายหรอภาพเขยน ซงเปนผลงานของยวกาชาด อาจเปนภาพทแสดงถงวฒนธรรมความเปนอย ภมประเทศของประเทศตน หรออาจเปนแผนภาพประชาสมพนธกจการกาชาด ภาพกจกรรมทยวกาชาดในประเทศไดกระทำา

๑.๓ แลกเปลยนสมดภาพ สมดภาพทยวกาชาดรวมกนจดทำาขน เพอแลกเปลยนกบยวกาชาดในประเทศและตางประเทศ เปนสมดทรวบรวมภาพเกยวกบภมประเทศ ความเปนอย และวฒนธรรมของประเทศ นบเปนการแลกเปลยนความรและประสบการณ และสงเสรมความเขาใจอนดตอกน

๑.๔ แลกเปลยนตกตา ยวกาชาดจะรวมกนประดษฐและจดสงตกตาทแตงกายตามชาตนยมหรอแตงเครองแบบยวกาชาดไปแลกเปลยนกน หรอสงเขารวมในนทรรศการกจกรรมยวกาชาดนานาชาต เปนการเผยแพรวฒนธรรมของชาต

๑.๕ แลกเปลยนเทปบนทกเสยงและแผนเสยง นบเปนการเผยแพรทางดานภาษาและดนตรประจำาชาต

๑.๖ แลกเปลยนดวงตราไปรษณยากร ยวกาชาดหลายคนสนใจสะสมแสตมปนานาชาต กจกรรมนชวยใหยวกาชาดไดแลกเปลยนดวงตราไปรษณยากรซงกนและกน

2. การเขยนจดหมาย วธการสรางสมพนธภาพและความเขาใจอนดตอกนดวยการเขยนจดหมายโตตอบ ซงนอกจากเปนการ

ผกมตรตอกนแลว ยวกาชาดอาจไดรบความรในดานตางๆ ทงในและตางประเทศกวางขวาง

3. การเขารวมโครงการระหวางประเทศ เมอสภากาชาดประเทศนนๆ จดกจกรรมยวกาชาด ในการอยคายพกแรมระหวางประเทศ และสภากาชาดของประเทศนนๆ เชญชวนยวกาชาดในประเทศไทยไปเขารวมกจกรรม ยวกาชาดควรจะไปเขารวมกจกรรมนน ซงกองยวกาชาด กรมพลศกษา และสภากาชาดไทย จะประกาศคดเลอกยวกาชาดไปเขารวมกจกรรมอยเสมอๆ โดยสภากาชาดจะออกคาใชจายใหทงหมด ประเทศทยวกาชาดไทยไดเคยไปรวมกจกรรมสรางสมพนธภาพมาแลว ไดแก เกาหล ญปน จน ออสเตรเลย มาเลเซย สงคโปร และฮองกง

ความรเกยวกบการกาชาดสากล กาชาดเปนองคการกศลอาสาสงเคราะห มวตถประสงคใน

การทจะชวยรกษาพยาบาลผปวยไขและบาดเจบในเวลาสงครามและในยามสงบ กบทงทำาการบรรเทาทกขในเหตการณสาธารณภยพนาศโดยไมเลอกชาต ชนชนลทธศาสนา หรออดมคตในทางการเมองของผประสบภย แตยดหลกมนษยธรรมเปนทตง

ผใหกำาเนนการกาชาด จอง องร ดนงต (Jean Henry Dunant ซงหากอาน

ตามการออกเสยงในภาษาองกฤษแลว จะอานวา ยน เฮนร ดนงต) หรอทเรามกเรยนกสนๆ วา องร ดนงต เปนชาวสวส มชวตอยระหวาง พ.ศ.๒๓๗๑-พ.ศ.๒๔๕๓ เกดทกรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด ในตระกลสงและรำารวย มความเลอมใสในศาสนาอยางแรงกลา มจตเมตตากรณาตอเพอนมนษย และชอบทำากศลชวยเหลอผยากไรหรอผตกทกขทรมาน

องร ดนงตสาเหตททำาใหเกดการกาชาด

เมอวนท ๒๔ มถนายน พ.ศ. ๒๔๐๒ ไดเกดสงครามขนทหมบาน ซอลเฟรโน เมองลอมบาด ในประเทศอตาล เปนสงครามระหวางพระเจานโปเลยนท ๓ กบพระเจาวคเตอรเอมมานเอลท ๒ กษตรยแหง ซาดเนย ทำาการรบกบจกรพรรดฟรานซสโจเซฟท 1 แหงออสเตรย ในการรบครงนนนบวาเปนสงครามทนองเลอดทสดในศตวรรษท ๑๙ เพราะในชวระยะเวลาททำาการรบกนเพยง ๑๕ ชวโมง ไดมทหารตายและบาดเจบถง ๔๐,๐๐๐ คน

ในขณะทสงครามกำาลงดำาเนนอยอยางดเดอดนน องร ดนงต ไดเดนทางผานไปทางนน ซงการผานไปครงนเปนการบงเอญ เพราะ องร ดนงต ตงใจจะเดนทางไปเขาเฝาพระเจานโปเลยนท ๓ เพอขอพระอนญาตดำาเนนกจการบางอยางในประเทศฝรงเศส เมอไดพบเหตการณสงครามทมการสรบกนอยางรนแรงเชน เปลยนใจท

จะไปเขาเฝาพระเจานโปเลยนท ๓ องร ดนงต รบเขาไปชวยเหลอผบาดเจบทเกดจากการสรบ ไดใหการชวยเหลอผบาดเจบทงสองฝายอยางทดเทยมกน ในการเขาไปชวยเหลอทหารบาดเจบครงนน ไดขอรองใหชาวบานหมบานซอลเฟรโนมาชวยกนรกษาผบาดเจบ ซงขณะนน องร ดนงต อายเพยง ๓๐ แตมจตใจทเป ยมไปดวยมนษยธรรม องร ดนงต ไดใหชาวบานชวยกนนำาผบาดเจบมารวมกนรกษาทโบสถ

องร ดนงต สภาพบรษในชดขาว และชาวบาน กำาลงนำาผบาดเจดในสภาพสงครามอนนองเลอดทหมบานซอลเฟรโนใหความชวย

เหลอทหารทง ๒ ฝายทไดรบบาดเจบ

ชอ โบสถคาสตกลโอน (Castiqlione) มทหารทงสองฝายทบาดเจบสาหสจำานวนถง ๕๐๐ คน องร คนงต ไดใหความชวยเหลออยางเตมทโดยไมเหนแกความเหนดเหนอย และกลาวกบทหารเหลานนวา เราเปนนายแพทย จนทหารสวนใหญมอาการพนจาก“ ”อนตราย ซงทหารเหลานนไดซงในนำาใจของเขามาก จงไดใหสมญานาม สภาพบรษในชดขาว“ ”

หลงจากท องร ดนงต ไดไปพบเหตการณสงครามทหมบานซอลเฟรโน เขาไดเขยนหนงสอ... ใหชอวา ความทรงจำาแหง“ซอลเฟรโน ซงมตอนหนงในหนงสอเลมนนไดเขยนเปนเชงรำาพงวา” จะเปนไปไดไหมทจะตงองคการอาสาสมคร ซงมวตถประสงคเพอ“

ชวยเหลอดแลทหารบาดเจบในยามสงคราม ซงใน” ... ความคดของ องร ดนงต กไดถกนำาเสนอในทประชมของ สมาคมสงเคราะหสาธารณะแหงเจนวา และในทประชมไดมมตใหแตงตง คณะอนกรรมการเพอพจารณารายละเอยดในหลกการของ องร ดนงต ซงคณะอนกรรมการประกอบดวยกรรมการ ๕ คน เรยกวา “Committee of Five” ไดแก องร ดนงต ซงขณะนนมอาชพเปนนาย...และเพอนๆ ซงเปนกรรมการในคณะอนกรรมการอก ๔ คน คอ นายพล กโยม องร ดฟร (General Henry Dufour) นายเทโอดอร โมนวร (Theodore Maunoir) นายลยซ อปปอา (Louis Appia) ซงทงหมดเปนนายแพทย และกรรมการคนสดทายคอ นายกสตาฟ มวนเอร (Gustave Moynier) มอาชพเปนทนายความและเปนนายกสมาคมสงเคราะหสาธารณะแหงนครเจนวา

คณะอนกรรมการทง ๕ ไดประชมครงแรกเมอวนท ๑๗ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๔๐๖ ไดมมตเรยกตนเองวาคณะกรรมการระหวางประเทศเพอการบรรเทาทกขนกรบบาดเจบ (International Committee for The Relief of Wounded Fombatants) และนายพล ดฟร ไดรบเลอกเปนประธาน ตอมาในเดอนสงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๗ คณะกรรมการระหวางประเทศเพอการบรรเทาทกขนกรบบาดเจบ ไดเสนอแนะรฐบาลของประเทศสวตเซอรแลนดใหจดการประชมนานาชาตขน ซงปรากฏวานอกจากประเทศสวตเซอรแลนดแลว มประเทศอนๆ ในยโรปอก ๑๒ ประเทศ ไดสงผแทนเขารวมประชมดวย ผลจากการ

ประชมครงน ประเทศทเขารวมประชมไดตกลงกนวาทหารบาดเจบหรอปวยไข จะไดรบการคมครองภายใตเครองหมาย กากบาทแดงบนพนขาว จงนบไดวาการกาชาดไดกำาเนดขนตงแตบดนนมา

คณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ หลงจากท องร ดนงต และเพอนอก ๔ คน ไดรวมกน

จดตงคณะกรรมการระหวางประเทศเพอ การบรรเทาทกขนกรบบาดเจบขนในป พ.ศ. ๒๔๐๕ ตอมาอก ๑๘ ป คอในป พ.ศ.๒๔๒๓ คณะกรรมการชดนไดรบการเปลยนชอเปน คณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ (International Committee of the Red Cross) ซงชอนยงใชกนอยตราบเทาทกวนน

คณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศน ประกอบดวยบคคลชาวสวตเซอรแลนดลวน จำานวนไมเกน ๒๕ คน ยดหลกความเปนกลางเชนเดยวกบประเทศสวตเซอรแลนด มสำานกงานใหญตงอยทกรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด

แผนผงแสดงการจดแบงสายงานของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ

สมชชาใหญ

คณะกรรมการบรหาร

กองอำานวยการ

ศนยสบเสาะกลาง

ผแทนขององคการนานาชาต

หนวยสอมวลชน

และประชาสมพน

ธ

ผชวยพเศษของประธาน

คณะเลขาธการ

ของประธาน

แพทยผควบคม

หนวยหลกการและกฏหมาย

หนวยปฏบตการ

หนวยบคลากร

หนวยการเงนและการบรหาร

คณะเจาหนาทผแทน

หนาทของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ1. ดแลใหมการยอมรบนบถอและปฏบตตามอนสญญาเจน

วา และอำานวยบรการของกาชาดเมอเกดระหวางประเทศหรอภายในประเทศ

2. รบรองสภากาชาดของประเทศตางๆ ซงตงขนใหม3. ธำารงรกษาหลกการกาชาดซงมหลกการมลฐาน ๗

ประการคอ มนษยธรรม ความเมตตา ความเปนกลาง ความเปนอสระ บรการอาสาสมคร ความเปนเอกภาพและความเปนสากล

4. เปนสอกลางเมอเกดความขดแยงทางอาวธ หรอความไมสงบภายใน หรอเกดสงครามกลางเมอง

5. ดแลใหผประสบภยสงครามไดรบความคมครอง และชวยเหลอตรวจตราคายและสภาวะของคายและผถกควบคม

6. จดการบรรเทาทกขสำาหรบทหารและพลเรอนผประสบภย สบเสาะแหลงทอยของผพลดถน สงของไปใหเชลยศกและผทถกควบคม

นอกจากน กเปนสาระเกยวกบพธทางศาล โดยวางขอกำาหนดเกยวกบการขดแยงระหวางประเทศพลเรอนใหพนจากภยสงคราม และเกยวกบการขดแยงภายในหรอสงครามการเมอง

อนสญญาเจนวา จากการประชมทจดโดยรฐบาลประเทศสวตเซอรแลนดและ

ประเทศตางๆ ในยโรปอก ๑๒ ประเทศ ในเดอนสงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๗ ดงกลาวมาแลว ขอตกลงจากทประชมไดรบการรางและลงนามโดยประเทศทเขารวมประชมในครงนน ซงเราเรยกขอตกลงนวา

อนสญญาเจนวา เปนอนสญญาฉบบแรก ซงม..วาดวยการสงเคราะหผบาดเจบจากสนามรบ ซงอนสญญานไดรบการแกไขปรบปรงจากการประชมระหวางในเวลาตอมา การแกไขปรบปรงครงลาสด คอการประชมในป พ.ศ. ๒๔๙๒ และไดตกลงประกาศเปนอนสญญาจำานวน ๔ ฉบบ ไดลงนามกนในป พ.ศ. ๒๔๙๒ โดยมหลกการมลฐานสำาคญ ๓ ประการ คอ มนษยธรรม ความเสมอภาค และความไมลำาเอยง และอนสญญาทง ๔ ฉบบมสาระสำาคญโดยสงเขปดงน

อนสญญาฉบบท ๑ วาดวยความชวยเหลอทใหแกทหารบาดเจบและปวยในสนามรบ

อนสญญาฉบบท ๒ วาดวยความชวยเหลอทใหแกทหารทไดรบบาดเจบ เจบปวย และ เรออบปางในทองทะเล

อนสญญาฉบบท ๓ วาดวยการปฏบตตอเชลยศกอนสญญาฉบบท ๔ วาดวยการคมครองพลเรอนในยาม

สงคราม ประเทศตางๆ ใหสตยาบนตอ

อนสญญาน ดงน

รกษาพยาบาล - แกเพอนและศตรโดยเทาเทยมกนเคารพ - ในมนษย เกยรตของมนษย สทธในครอบครว ในการนบถอศาสนาและเกยรตของสตรใหอำานาจ - เจาหนาทของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ

ไปเยยมนกโทษสงคราม และประชาชนทอยในคายกกกน โดยพดกบผถกกบขงอยางไมมพยานรวมรบร

หาม - การกระทำาทไมมมนษยธรรม การทรมาน การประหารชวต การเนรเทศ จบตวประกน สอบสวน การกระทำาทรนแรงและทำาลายทรพยสนสวนตวอยางไมปราน

นอกจากน อนสญญาเจนวาฉบบน ยงไดกลาวถงขอกำาหนดเกยวกบการคมครองพลเรอนใหพนจากภยสงครามระหวางประเทศ และคมครองแกพวกกบฏใหพนจากการถกทรมานในกรณเกดสงครามกลางเมองภายในประเทศ รวมทงมสาระอนๆ อก เชน เงอนไขการลงโทษเพอคมครองผถกตองโทษ และการสงตวนกโทษสงครามกลบสประเทศบานเกดเมองนอนของเขา เปนตน

สนนบาตสภากาชาดหลงจากสงครามโลกครงท ๑ ไดสงบลง ประเทศตางๆ ได

ประจกษวากาชาด มความสำาคญมาก ดงนนในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. ๒๔๖๒ นายเฮนร พ เดวสน (Henry P. Davison) นายกสภากาชาดอเมรกนไดจดตงคณะกรรมการสภากาชาดขนคณะหนง ประกอบดวย สภากาชาดอเมรกน องกฤษ ฝรงเศส อตาล และญปน มวตถประสงคเพอวางโครงการปฏบตงานดานสวสดภาพทวไปของมนษยชน ตอมาในเดอนเมษายนในปเดยวกนไดมการประชมแพทยระหวางประเทศขน ณ เมองคานส ประเทศฝรงเศส ทประชมประกอบดวยเจาหนาท แพทยผมชอเสยงของโลก ไดเหนชอบกบแผนการของคณะกรรมการสภากาชาด และไดมอบหนาทอนสำาคญใหคณะกรรมการสภากาชาดดำาเนนการตอไป คณะกรรมการสภากาชาดจงไดเปลยนชอเปน สนนบาตสภากาชาด และตอมาในวนท ๕ พฤษภาคม ในปเดยวกน นายเดวสน ไดรบแตงตงใหดำารงตำาแหนงประธานคนแรกของสนนบาตสภากาชาด

จงกลาวไดวา นายเฮนร พ เดวสน คอผใหกำาเนนสนนบาตสภากาชาด

หนาทของสนนบาตสภากาชาดสนนบาตสภากาชาด ทำาหนาททวไปเพอสงเสรมและอำานวย

ความสะดวกแกสภากาชาดประเทศตางๆ ในการปฏบตงานดานมนษยธรรม กลาวโดยยอ หนาทของสนนบาตสภากาชาดมดงตอไปน

1. ตดตอกบสภากาชาดประเทศตางๆ เพอประสานงาน และชวยสภากาชาดเหลานนในการจดตงกจการและปฏบตกจกรรมทงภายในและภายนอกประเทศ

2. รวมมอกบบรรดาสภากาชาดในกจกรรมตางๆ เฉพาะอยางยงในดานสวสดภาพและการอนามยเพอใหประชาชนมสขภาพดขน และเพอปองกนโรคภยไขเจบ และทำาการบรรเทาทกข

3. รวมมอกบคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศในเรองตางๆ ซงเกยวกบงานของสนนบาตสภากาชาดและของคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ

4. ทำาหนาทแทนบรรดาสภากาชาดในระดบประเทศ และเปนศนยกลางเผยแพรความคดเหนของสภากาชาดในปญหาตางๆ ซงสมชชาใหญไดลงมตแลว

5. สงเสรมและอำานวยความสะดวกในการจดตงและการพฒนาสภากาชาดของทกประเทศโดยปฏบตงานตามหลกการของอนสญญาเจนวาของการประชมสภากาชาดระหวางประเทศ และของสมชชาใหญ

6. ดแลความเปนไปและคมครองผลประโยชนของสภากาชาด

7. จดการบรรเทาทกขเมอเกดภยพบตในประเทศตางๆ

๑

ทไหนมทกข กาชาดไปบรรเทาทกขทนนความรบผดชอบใหญและสำาคญมากของสนนบาตสภากาชาด

คอการบรรเทาทกขเกยวกบภยธรรมชาตของโลก เมอเกดแผนดนไหว อทกภย วาตภย อคคภย ฉาตกภย ทพภกขภย และโรคระบาด และสภากาชาดของประเทศทประสบภยไมสามารถทำาการบรรเทาทกขไดโดยลำาพงตนเอง กจะสงคำาขอความชวยเหลอไปยงสภากาชาด แจงความตองการของตน แลวสนนบาตสภากาชาดจะสงคำาวงวอนไปยงสภากาชาดประเทศตางๆ ในบางครงกสงไปยงสภากาชาดทวโลก บางครงกสงเฉพาะสภากาชาดของประเทศใกลเคยง สดแลวแตความรายแรงของภยพบต เพอขอความชวยเหลอ ซงจะเปนสงของหรอเงนกได

สนนบาตสภากาชาด เปนเครองมอสำาคญของสภากาชาดตางๆ ในยามสงบ โดยการแลกเปลยนความรและวธปฏบตงานระหวางกน นอกจากนสนนบาตสภากาชาดยงมหนาทชวยเหลอการพฒนาสภากาชาดทจะ..หรอตงขนใหม ในปจจบนสนนบาตสภากาชาดมสมาชกรวม ๑๓๗ ประเทศ ซงรวมทงประเทศในคายและในคายโลกคอมมวนสต ตลอดจนประเทศบรวารทงประเทศเกาและใหม รวมทงสหพนธและประเทศทแบงแยกเชน เยอรมน และเกาหล มสมาชกสภากาชาดทงหมดทวโลกประมาณ ๒๒๕ ลานคน

๑๒ ฉาตกภย หมายถง ภยทเกดจากความแหงแลง ภยทเกดจากขาวยากหมากแพง ทพภกขภย หมายถง ภยอนเกดจากขาวยากหมากแพงหรอการขาดแคลนอาหารในบานเมองสภากาชาดประเทศตางๆ

ประเทศตาง ๆ ในโลก ซงในขณะนมอย ๑๔๙ ประเทศทเปนสมาชกของสนนบาตสภากาชาด ซงในการเขาเปนสมาชกนน สภากาชาดประเทศตางๆ ตองปฏบตตามขอกำาหนดของสนนบาตสภากาชาด และไดรบการรบรองจากคณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ ซงขอกำาหนดของสนนบาตสภากาชาดไดกำาหนดใหสภากาชาดประเทศตางๆ ไดปฏบตเหมอนๆ กนทกประเทศ สภากาชาดไทยไดเปนสมาชกของสนนบาตสภากาชาด เปนอนดบท ๓๒ โดยเขาเปนสมาชกเมอวนท ๘ เมษายน พ.ศ.๒๔๖๔

หนาทและความรบผดชอบของสภากาชาดตางๆ

กาชาดสากล (The Intermational Red Cross) ไดกำาหนดใหสภากาชาดประเทศตางๆ ทเปนสมาชกมหนาทและความรบผดชอบตางๆ ดงน

1.ในยามสงคราม๑.๑ รวมมอกบฝายเสนารกษในการบรรเทาทกขรกษาทหารทไดรบบาดเจบและปวยไขจากการสรบ๑.๒ ชวยเหลอเชลยศก และแลกเปลยนเชลยศก๑.๓ สอขาวสารใหแกประชาชน

2.ในยามปกต๒.๑ ชวยเหลอผประสบภยธรรมชาต๒.๒ ปองกนโรคภยไขเจบ และปรบปรงในดานการอนามย๒.๓ ฝกอบรมเจาหนาทฝายพยาบาลและปฐมพยาบาล และในการชวยเหลออนๆ๒.๔ ใหความรแกเยาวชนในการปองกนชวตและรกษาสขภาพอนามย ใหความชวยเหลอซงกนและกนและมความสมพนธอนดตอกน

กาชาดนานาชาตหรอกาชาดสากล (The International Red Cross)

กาชาดนานาชาตหรอกาชาดสากล ทหมายถง องคการระหวางประเทศ ๒ องคการ คอ คณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ และสนนบาตสภากาชาดกบสภากาชาดของประเทศตางๆ ทเปนสมาชก

ของสนนบาตสภากาชาดดงนน กาชาดนานาชาตหรอกาชาดสากล จงประกอบดวยองคการเกยวกบกาชาด ดงน

1. คณะกรรมการกาชาดระหวางประเทศ2. สนนบาตสภากาชาด กบสภากาชาดประเทศตางๆ

ทง ๒ องคการทประกอบกนขนเปนกาชาดนานาชาตหรอกาชาดสากลมหนาทตางกน แตเปนงานทเสรมสรางซงกนและกน และในการปฏบตหนาททงหลายนน ไดยดหลกการกาชาด ๗ ประการ เปนแนวทางในการปฏบตซงจะไดกลาวถงรายละเอยดในบทท ๙ ตอไป

สญลกษณกาชาดสญลกษณกาชาด มลกษณะเปนรปสเหลยมจตรสสแดงขนาด

เทากน ๕ รปมาตอกนเปนรปกากบาทอยบนพนขาว ซงมลกษณะคลายกบธงชาตของประเทศสวตเซอรแลนด ตางกนทธงชาตประเทศสวตเซอรแลนดเปนรปกากบาทขาวบนพนแดง ทงนเพอเปนการใหเกยรตแกประเทศสวตเซอรแลนดทการกาชาดถอกำาเนดขน

อยางไรกด ในระยะตอมา เนองจากมประเทศทนบถอศาสนาอสลาเขารวมเปนสมาชกของสนนบาตสภากาชาด และดวยเหตผลทางศาสนาบางประการ จงมการกำาหนดใหรปซกวงเดอนแดงบนพนขาว เปนสญลกษณกาชาดอกสญลกษณหนง ซงใชกนอยในประเทศทนบถอศาสนาอสลามในปจจบนน

(บน) ธงชาตทใชสญลกษณแบบซกวงเดอนแดงบนพนขาวและแบบกากบาทแดงบนพนขาว และ (ขวา) แสดงการยดมนหลกการเดยวกนระหวางประเทศทใชสญลกษณคนละแบบ

เคหพยาบาล

ลำาดบท

เนอหา

ชนมธยมศกษาป

ท ๑ หมายเหต

ภาคเรยนท๑ ๒

๑๒

๓๔๕

๖๗

๘

การตรวจชพจร และการนบลมหายใจการเตรยมเพอชวยเปลยนอรยาบถผปวยขณะอยบนเตยงการเปลยนอรยาบถใหผปวยขณะอยบนเตยงการเปลยนผาปทนอนและผาคลมตวผปวยหลกสำาคญในการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาลการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาลการทำาความสะอาดเครองมอ

เครองใชในการเคหพยาบาลการดแลผปวยในเรองอาหารและยา

ลำาดบท ๒เรอง เคหพยาบาล ชน ม.๑

ภาคเรยนท ๑

จดประสงค1. ตรวจชพจรและนบการหายใจ2. เตรยมเพอเปลยนอรยาบถขณะอยบนเตยงได3. เปลยนอรยาบถใหผปวยขณะอยบนเตยง4. เปลยนผาปทนอน และผาคลมตวผปวยได

เนอหา1. การตรวจชพจร และการนบการหายใจ

๑.๑ ความหมายของชพจรและการหายใจ๑.๒ อตราการเตนของชพจร และการหายใจ๑.๓ บรเวณทใชจบชพจร วธการจบและนบชพจร

๑.๔ ขอคำานงในการจบชพจา๑.๕ วธนบการหายใจ๑.๖ ลกษณะการหายใจทปกต๑.๗ อาการและการปฐมพยาบาลผทมความผดปกตเกยวกบการหายใจ

2. การเตรยมเพอชวยเปลยนอรยาบถผปวยขณะอยบนเตยง๒.๑ การลางมอ๒.๒ การทำาผากนเป อน

3. การเปลยนอรยาบถใหผปวยขณะอยบนเตยง๓.๑ สาเหตทตองเปลยนอรยาบถของผปวยบนเตยงนอน๓.๒ หลกปฏบตในการเปลยนอรยาบถใหผปวย๓.๓ ขนตอนการพลกตวผปวย ใหนอนตะแคงซายตะแคงขวา ทานอนหงายและพลกควำา๓.๔ วธพยงใหผปวยลกขนนงและนอน๓.๕ วธเลอนตวผปวยใหนงพงพนกพง๓.๖ การใชผาปทนอนเปนเครองปองกนไมใหผปวยตกเตยง

4. การเปลยนผาปทนอน และผาคลมตวผปวย

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม

3. กจกรรม๓.๑ สาธตและฝกปฏบตการตรวจชพจร และการนบลมหายใจ๓.๒ สาธตและฝกปฏบตการเตรยมเพอชวยเปลยนอรยาบถผปวยขณะอยบนเตยง๓.๓ สาธตและฝกปฏบตการเปลยนอรยาบถใหผปวยขณะอยบนเตยง๓.๔ สาธตและฝกปฏบตการเปลยนผาปทนอน และผาคลมตวผปวย

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. นาฬกาจบเวลาทมเขมวนาท2. ภาพ วดโอ สไลด ทใชในการฝกกจกรรม3. อปกรณในการทำาเตยง เชน ผาปทนอน หมอน ฯลฯ4. อปกรณในการลางมอ เชน อางนำา สบ นำา ฯลฯ5. ผาขาวมา หรอผาเชดตว ใชทำาผากนเปอน

การประเมนผล จากความสนใจในการเขารวมกจกรรม และการฝกปฏบต

ภาคผนวก

1. การตรวจชพจรและการนบกรหายใจ ๑.๑ ความหมายของชพจรและการหายใจ ชพจร (Pulse) คอ จงหวะการสบฉดโลหตของ

หวใจ การสบฉดนทำาใหเสนโลหตขยายตวแบบเปนจงหวะ ซงตรงกบการเตนของหวใจ อตราการเตนของชพจรจะบอกถงลกษณะการทำางานของหวใจ โดยทวไปของรางกายขณะนน

การหายใจ ของคนเราแตละครง หมายถง การสงออกซเจนไปยงเซลลสวนตางๆ ของรางกายและการระบายคารบอนไดออกไซดออกจากรางกายดวยเปนการชวยรกษาความรอนใหอยระดบปกต ชวยระบายอากาศเสยและนำาออกจากรางกาย พรอมกบอากาศทหายใจออกมา กลามเนอทชวยหายใจไดแก กลามเนอกะบงลมและกลามเนอหนาทอง

๑.๒ อตราการเตนของชพจรและการหายใจอตราการเตนของชพจร อตราของชพจรของคนปกต

ทวไปนนจะมประมาณ ๗๐ – ๘๐ ครง แตอตราการเตนของชพจรในภาวะปกตจะเตนเรวหรอชา จะมากหรอนอยนนขนอยกบองคประกอบอนดวย

1. ในขณะออกกำาลงกาย ชพจรจะเตนเรว2. ในชวงเวลาตนเตนหรอตกใจ ชพจรจะเตนเรว3. เวลาหลงรบประทานอาหารใหมๆ ชพจรจะเตนเรวกวา

เวลากอนรบประทานอาหาร

4. อตราการเตนของชพจรในเพศหญง จะเตนเรวกวาเพศชาย

5. ขนาดของรางกายทำาใหอตราการเตนของชพจรตางกนไดเชนกน คอ คนทมรปรางเลกจะเตนเรวกวาคนทมรปรางใหญ

6. คนทมรางกายแขงแรงหรอนกกฬาจะมอตราชพจรชากวาคนทมรางกายออนแอ

7. อายของคนกทำาใหอตราการเตนของชพจรตางกนดวย เชน(1) ทารกในครรภ จะมชพจรประมาณ ๑๔๐/๑ นาท(2) อาย ๑ ขวบจะมชพจรประมาณ ๑๒๐/๑ นาท(3) อาย ๒ ขวบจะมชพจรประมาณ ๑๑๐/๑ นาท(4) อาย ๕ ขวบจะมชพจรประมาณ ๙๖-๑๐๐/๑ นาท(5) อาย ๑๐ ขวบจะมชพจรประมาณ ๘๕-๙๖/๑ นาท(6) ผใหญจะมชพจรประมาณ ๖๕-๗๕/๑ นาท(7) คนแก จะมชพจรประมาณ ๘๐/๑ นาท(8) ในผปวยทชอค หรอเสยเลอดมาก ชพจรจะเบา

และเตนเรวมาก(9) ในคนทมไขสงชพจรจะเตนเรว

อตราการหายใจ คนเราโดยปกตมอตราการหายใจประมาณ ๑๘ ครงตอนาท และถามการออกกำาลงกายสมำาเสมอ และอาการตนเตนตกใจ เสยใจ ดใจ จะทำาใหอตราการหายใจเรวขน มไขหรอไขสง การหายใจจะเรวขนเชนเดยวกน

อตราการหายใจของคนขนอยกบอายดวยเหมอนกน หากหายใจเรวกวา ๔๐ ครงตอ ๑ นาท และหายใจชากวา ๘ ครงตอ ๑ นาท นบวาอยในระหวางอนตรายตอชวต

๑.๓บรเวณทใชจบชพจร วธการจบและนบชพจรบรเวณทใชจบชพจร การจบชพจรเราสามารจบไดบนทก

เสนของหลอดเลอดแดงทขนมาอยใตผวหนงแตทคลำาพบงายและสะดวกมากทสด คอ ทขอมอ (Radial pulse) และชพจรตำาแหนงอนทสามารถคลำาพบไดงายไดแก

1. ทขอมอ2. ทขอศอกดานใน3. ททองแขน4. ทไหปลารา5. ทคอ (ดานหลง)

6. ขอบขากรรไกรลางตอนกลางระหวางคางกบมมขากรรไกร

7. ทขมบ8. ทขาหนบ9. ททองขาดานใน10. ใตขอพบเขา11. ทขอเทา (บนหลงเทา)

วธการจบและนบชพจร

1. ใหผปวยอยในทาทสบายทสด กลามเนอบรเวณทจะจบชพจรตองผอนคลายเตมทถาเปนชพจรบรเวณแขนหรอขา ควรมสงรองหนน

2. ใชปลายนวช นวกลาง นวนาง วางแตะลงบนตำาแหนงของชพจรของผปวยกดเบาๆ พอใหรสกถงการเตนของชพจร

3. นบชพจรใหเตม ๑ นาท พรอมกบสงเกตจงหวะความออนหรอแรงของชพจรโดยใชนวทอยทางตนทางกด แลวใชนวทอยปลายทางคลำานบการเตน

4. ถารสกวาชพจรไมสมำาเสมอ หรออตราเตนผดปกตไป ควรจบใหมใหแนใจ

5. ชพจรในทารกและเดกเลกคลำาพบไดไมชดเจน อาจใชวธฟงอตราการเตนของหวใจทตำาแหนงขวหวใจโดยตรง โดยใชเครองฟง (Stethoscope) สำาหรบประชาชนทวไปไมมเครองฟงอาจพยายามจบชพจรทขางขมบหรอทขาหนบ ฯลฯ

๑.๔ขอคำานงในการจบชพจร๑. ไมควรใชนวหวแมมอจบชพจร เพราะจะสบสนระหวาง

การเตนของชพจรผปวยกบชพจรบรเวณหวแมมอของผจบเอง และไมสามารถทราบวาชพจรแรงหรอเบากวาปกตได

2. ควรจบชพจรใหเตม ๑ นาท เพอสามารถสงเกตพบความปกตของจงหวะและลกษณะชพจรไดถกตอง

แนนอนยงขน ถาเวลานอยไปอาจไมสามารถตรวจพบจงหวะทผดปกต

3. ในภาวะฉกเฉนทรางกายเสยเลอดหรอนำามากใกลชอค ชพจรทขอมออาจคลำาไมไดหรอใหคลำาชพจรทคอหรอทขาหนบด เพราะถาผปวยยงมเลอดออกจากหวใจ กจะสามารถคลำาชพจรได เสนเลอดแดงทอยใกลหวใจมาก แรงทเกดจากการบบตวของหวใจบรเวณนจงยงแรงพอทจะคลำาพบได ชพจรตำาแหนงนไมได มกพบวาผปวยอาการหนก หวใจอาจหยดทำางาน

ขอมอ ขอศอกดานใน ทองแขน

ไหปลารา คอ ขอบขากรรไกร

ขมบ ขอเทา๑.๕ วธนบการหายใจ ใหปฏบตดงน

1. เตรยมนาฬกาชนดทมเขมวนาท ๑ เรอน2. ในขณะนบการหายใจใหผปวยหายใจธรรมดาทสด ถา

ไมใหรสกตวไดเปนการด3. ใหดการหายใจทอกสำาหรบผหญง และใหดทอก ททอง

สำาหรบชายและเดกโดยดอาการขนๆ ลงๆ ขณะทหายใจเขาอกและทองขยายขน และเมอหายใจออกจะลดลง

4. ใหนบหายใจเขา (ขน) และหายใจออก (ลง) เปนการหายใจ ๑ ครง และใหนบเชนนไปจนครบ ๑ นาท จะไดจำานวนครงตอ ๑ นาท

การนบการหายใจควรสงเกตดสของผวหนงไปดวย เพราะจะบอกไดวาผปวยขาดออกซเจนหรอไมซงถาผปวยเปนลมหรอเปนโรคหวใจจะพบวาบรเวณรมฝปาก มอ เทา จะมสซดเขยวคลำาเปนเพราะขาดออกซเจนซงจะทำาใหการหายใจผดปกตดวย

๑.๖ ลกษณะการหายใจทปกต

การหายใจทปกตจะตองมการเคลอนไหวของทรวงอกและหนาทองอยางสมำาเสมอ การหายใจเขาและออกเกดขนเองโดยอตโนมต ไมมการฝน ไมตองใชความพยายาม ไมมเสยงดงครดคราดและไมมอาการเจบปวดใดๆ ทงสน

ระดบการหายใจปกตในผใหญประมาณ ๑๔-๑๘ ครงตอนาท ในเดกประมาณ ๒๐-๔๐ ครงตอนาท

๑.๗ อาการและการปฐมพยาบาลผทมความผดปกตเกยวกบการหายใจ

ตามปกตการหายใจและการทำางานของหวใจจะดำาเนนไปเรอยๆ ตลอดเวลาทคนยงมชวตอย แตกมเหตหลายประการททำาใหมความผดปกตเกยวกบการหายใจ ซงจำาเปนตองรบใหการชวยเหลอ อาจจะแบงความผดปกตออกมาไดดงน

1. เกดเนองจากทางเดนหายใจถกอดตน เชน ถกบบรดคอ ของตดคอ ดนพงทลายทบ

2. เกดเนองจากกลไก ของการหายใจเสยไป เชน ซโครงหก เปนโรคไขสนหลงอกเสบ

3. เกดเนองจากมออกซเจนในบรรยากาศนอยกวาปกต เชน บนทสงๆ ในนำาลกๆ ทพบบอยทสดเมอทางเดนหายใจถกอดตนแลวจะตามมาดวยการหยดหายใจ (เชนในรายผปวยจมนำา) ความผดปกตตางๆ ของการหายใจจะทำาใหเกดการหายใจลำาบาก รางกายขาดออกซเจนซงมอาการแสดงใหเหนถงการขาดออกซเจน ดงน

ระยะแรก มน งง วงเวยนศรษะ

หายใจตน สนเจบหนาอกชพจรเรว

ระยะตอมาเลบซด ไมมสชมพผวหนงเรมเปนสมวงคลำามานตาขยายการหายใจเรมไมสมำาเสมอมากขนหมดสต

ทางเดนหายใจถกอดตนสาเหต อาจเนองจากการสำาลกอาหารหรออาเจยน หรอพวก

ของเหลวเขาหลอดลม แทนทจะเขาหลอดอาหาร อาจเกดจากสายเสยง (Vocal Cord) บวม หรออาจเนองจากลนตกไปปดทางเดนหายใจในคนไขทไมรสกตว

สำาหรบการสำาลกอาหารนน พบเมออาหารชนใหญหลดเขาไปในลำาคอ และไมสามารถกลนเขาไปได อาหารกจะไปอดตนทางเดนหายใจได หรอในคนทเมาเหลาและรบประทานอาหารเขาไปเปนจำานวนมากๆ แลวอาเจยนกทำาใหสำาลกอาหารเขาไปอดหลอดลมไดเชนเดยวกน

อาการแสดงเมอทางเดนหายใจถกอดตนศรษะหงายไปขางหลง รมานตาขยายและหนาคลำาเซยว ถา

เปนการอดตนบางสวนจะไดยนเสยงดงออกจากปาก แตถาเปนการอดตนอยางเตมท (Complete obstruction) จะไมมลมหรอสงใดผานออกมาไดเลย ทองโปงพองขน ซงอาการแสดงเหลานบอกไดวาผปวยกำาลงอยในสภาวะทอนตรายอยางยง จะตองรบหาวธการรกษาผปวยหายใจได

วธชวยเหลอโดยทว ๆ ไปเมอผปวยททางเดนหายใจถกอดตนจะตองรบชวยเหลอ เพอ

เอาสงนนออกและถาหยดหายใจจะตองทำาการชวยหายใจหรอผายปอดทนท

สรปหลกการชวยเหลอตางๆ ดงนก. ถาเปนวตถแปลกปลอมหลดเขาไปปดหลอดลม อยา

พยายามใชนวมอลวงเขาไปเพอเอาสงของนนออก นอกจากจะแนใจวาเอาออกได เพราะจะเปนการดนใหวตถนนหลดลกลงไปอก บางครงอาจจะใหผนนกมศรษะลงและไอแรงๆ ถาไมสำาเรจ อาจใชวธตรงกนขามกบการเปาลมเขาทางปากหรออาจจะใชแรงดดวตถอน กได เพอดดเอาสงของนนออกมา ถาทำาแลวไมไดผลจะตองทำาขนตอไปทนทคอ

ถาเปนเดกจบนอนควำาบนตกใหศรษะตำากวาลำาตวและตบทแผนหลงแรงๆ ตดๆ กน ๔ ครง วธนจะทำาใหไอเอาสงของทอดตนหลด

ออกมาได แตถาไมไดผลกตองรบทำาซำาตอไปอาจตองเรมทำาการเปาลมเขาปาก ( Mouth to Mouth) เพอจะใหมอากาศผานเขาไปไดบาง แตถาเปาลมแลวลมไมสามารถผานเขาไปไดเลย ควรรบนำาสงตอแพทยทนท ซงแพทยจะชวยโดยการเจาะหลอดลม (Tracheostomy) ซงตองทำาทสถานอนามยหรอโรงพยาบาลสถานททมเครองมอเพยงพอ

ข. ถาทางเดนหายใจถกอดตนเนองจากอาเจยนหรอเสมหะ นำาลาย ซงมกจะเกดในคนทหมดสต ไมสามารถจะบวนสงทอยในปากออกไดเอง ถามจำานวนมากๆ อาจจะไปอดทางเดนหายใจได ฉะนนวธชวยเหลอ จดทำาคนไขใหนอนศรษะตำา จบหนาตะแคงไปขางใดขางหนงลวงเอาสงทอยในปากคนไขออกใหหมด แลวตบหลงกลางสะบกแรงๆ ๔ ครง ตดๆ กน ใหไอออกมา ถาเปนเดกเลกๆ ใชลกยางชวยดดออกได

ค. สายเสยง (Vocal Cord) บวม สำาหรบในกรณนจะตองใชยาชวยเทานนมกจะเกดกบคนไขทเปนโรคแพอยางรนแรง เชน ถกผงตอย ตอ แตนตอยแลวแพมาก ทำาใหสายเสยงบวม หรอถกตอยบรเวณคอจนคอบวมมากทำาใหหลอดลมตบ จะตองรบนำาสงแพทยทนท เพอไดรบยาทถกตอง ฉะนนคนไขทเปนโรคแพงายๆ เวลาเดนทางไปไหนจะตองนำายาแกแพทเคยใชตดตวไปดวยทกครง

การหยดหายใจและการชวยเหลอการหายใจจะหยดไดในหลายกรณ เชน ไดรบอบตเหตเกยว

กบศรษะ ทำาใหกะโหลกศรษะตา ไดรบยาบางประเภทจำานวนมากๆ เชน ยานอนหลบ ถกกระแสไฟฟาดด ไดรบกาชพษจมนำาหรอในราย

ทเปนโรคหวใจซงผปวยเหลานจะตองไดรบการชวยหายใจหรอการผายปอดทนททมการหยดหายใจหรอเมอมการหายใจตนไมสมำาเสมอ ไดรบอากาศไมเพยงพอเมอผปวยหยดหายใจ หวใจอาจจะยงทำางานอยตอไปไดอกชวระยะหนง ชวงนเหมาะทจะทำาการชวยหายใจหรอผายปอด ซงมหลายวธแตละวธกเหมาะสมสำาหรบในสถานการณทแตกตางกน๒. การเตรยมเพอชวยเปลยนอรยาบถผปวยขณะอยบนเตยง

๒.๑ การลางมอ ควรลางมอกอนและหลงการทำาการพยาบาล เพอปองกนการตดโรคจาก ผปวย

หลกสำาคญในการลางมอ1)จะตองลางกอนและหลงจากทำาการพยาบาลแลว2)จะตองตดเลบใหสนและถอดเครองประดบออกใหหมด3)จะตองเตรยมเครองใชใหพรอม คอ

- นำา เตรยมใหพอทจะลางมอใหสะอาดทง ๒ ขาง ชา อาง สำาหรบรองนำาทลางมอ

- แปงสำาหรบทาทมอใหลน (เพอไมใหผปวยเกดความรำาคาญจากความชนของมอผพยาบาล)

4)วธลาง- ประสานมอ ใหปลายนวลงสกนอางราดนำามอพอเปยก

หยบสบถใหเกดฟอง ลางสบกอนวางทเดม- ลางใหหมดสบและราดนำาจากขอศอกถงขอมอ- ถสบครงท ๒ และลางสบกอนวาง

- ลางแขนลางมอใหสะอาด สลด เชดใหแหง- ใชแปงโรย ตามขอพบ

ผากนเป อน คอผาทใชเพอปองกนความสกปรกจากผปวยสผพยาบาล และปองกนความสกปรกจากผพยาบาลสผปวย ผากนเป อนม ๓ ชนด

1.ชนดใชผาผนใหญมาดดแปลงเปนผากนเป อน ในเวลากะทนหนมความจำาเปนตองใชอาจใชผาเชดตว ผาขาวมา หรอผาอนใดทเหมาะสมและมความสะอาด ซงขนาดของผานน ตองมขนาดใหญพอทจะปดสวนหนาของรางกายผใชผากนเป อน มใหความสกปรกไปสผปวยหรอผพยาบาลได ผาทนำามาดดแปลงเปนผากนเป อนน เมอหมดความจำาเปนทจะตองใชแลว กสามารถนำามาใชตามลกษณะของผานนๆ ไดตอไป เชน ถาเปนผาเชดตวกใชเปนผาเชดตวไดตอไป ผาขาวมากใชนงเปนผาขาวมาไดตอไป

2.ชนดปดเฉพาะดานหนา และมลกษณะคลายเอยม3.ชนดเสอคลม คลมทงตว ลกษณะเปนเสอคลมยาว ใช

สวมทบชดทผปวยหรอผพยาบาลอยแลว เสอคลมชนดนสวนมาใชในโรงพยาบาล เวลาพยาบาลเฉพาะโรคหรอเวลาแพทยทำาการผาตด

ผากนเป อนทง ๓ ชนดน นอกจากจะตองมความกวางยาวพอทจะปกคลมรางกายผใชแลว เปนผาทตมได ซกได และจะตองใหสะอาดอยเสมอ

๒.๒ การทำาผากนเปอนลกษณะของผาทจะนำามาทำาเปนผากนเป อน

จะตองเปนผาทมความกวางยาวพอทจะปกคลมสวนดานหนาใหมดชด เชน ผาเชดตว.. ผาขาวมา ผานงกได แตตองซกใหสะอาดกอนมาทำาเปนผากนเป อน

เครองใชในการทำาผากนเปอน- ผาเชดตวหรอผาขาวมา ๑ ผน ใหใหญพอทจะปดดาน

หนาไดมด- เขมกลดซอนปลาย ขนาดใหญ ๒ ตว- เชอก หรอรบบน พอคาดเอวได ๑ เสนวธทำา- คลผาออก ใหความยาวยางทาบกบลำาตว- กลดเขมกลดทมมบนของผา ใหตดกบเสอทงสองมก- คาดเชอกทเอว เพอใหรดกม ใหเงอนอยดานหลงเวลาปลดออก ใหพบดานทสกปรกเขาไวดานในแลววาง

ไวทโตะหรอแขวนไวทขางประตดานในหองผปวย เพอความสะดวกเวลาจะใชกอนเขาทำาการพยาบาลผปวยในโอกาสตอไป

๓. การเปลยนอรยาบถใหผปวยขณะอยบนเตยง ๓.๑ สาเหตทตองเปลยนอรยาบถของผปวยบนเตยงนอน

1. เพอชวยใหไดรบความสขสบาย2. เพอใหหายจากอาการปวดเมอยและความพการ ซงอาจ

จะเกดขนได3. เพอชวยใหการไหลเวยนของโลหตดขน4. เพอปองกนโรคแทรกซอน เชน โรคปอดบวม

5. เพอปองกนแผลกดทบ

๓.๒ หลกปฏบตในการเปลยนอรยาบถใหผปวย ในการเปลยนอรยาบถใหผปวย จะตองบอกใหผปวย

รตวกอน แลวตลบผาคลมตวผปวยออก

๓.๓ ขนตอนการพลกตวผปวยใหนอนตะแคงซาย ตะแคงขวา นอนหงาย และพลกควำา

วธชวยผปวยใหนอนตะแคง และนอนหงาย ทาผปวย - บอกใหผปวยรตวกอน แลวตลบผาคลมผ

ปวยออก- ไขวมอ และเทาไปทางดานทจะตะแคง แลว

คลมผาคลมตวให ตามเดม ทาผพยาบาล - ผพยาบาลยนอยทางดานทจะ

ตะแคง- ผพยาบาลยนเขาขางหนงชดขอบเตยง

เหยยดขาอกขางหนงไปดานหลง (ยนในทาทมนคง)- มอทอยใกลไหลจบไหล มอทอยใกล

สะโพกจบสะโพก- ใหจงหวะผปวยโดยการนบ ๑-๒-๓ แลว

ดงผปวยใหตะแคงมาทางดานผ พยาบาลแลวเลอนหมอนตาม

- ใหผปวยใชมอจบขอบเตยง และจดใหอยในทาทสบาย คลมผา คลมตวใหเรยบรอย(ถาจะใหผปวยนอนหงายหรอพลกควำากทำา

เชนเดยวกน)

การชวยใหผปวยนอนตะแคง

ทาผปวย

ทาผพยาบาล

๓.๔ วธชวยใหผปวยลกขนนงและนอน วธชวยใหผปวยลกขนนง ทาผปวย - บอกใหผปวยรตวกอน แลวตลบผาคลมผ

ปวยออก- งอขา งอแขน หนหนาผปวยออก

ทาผพยาบาล - ยนทาเฉยง เขาชดขอบเตยง- มอทอยใกลตวผปวยสอนไปทรกแรของผ

ปวยแบมอรบทตนคอ มอผปวย จบผพยาบาลไว

- มอขางหนงของผพยาบาลยนไวกบทนอน เพอรบนำาหนกตว

- นบ ๑-๒-๓ เปนการใหจงหวะผปวยใหรตว และผพยาบาลหมนตวกลบ - ใหศรษะผปวยพงไหลผ

พยาบาล และผพยาบาลใชมอประคองศรษะผปวยหนาผากเงยขน เพอปองกนไมใหผปวยหนามด

- สวนมอทยนกบทนอน ใหใชประคองหลงผปวยเอาไวดวย

- เมอผปวยหายเหนอยแลว ใหผปวยเอามอยนทนอนไวทงสองขาง สอดมอ ดานหลงใหผปวยนงพงและอยในทาทสบาย

วธชวยผปวยใหลกขนนง

เมอจะใหผปวยนอนจดทำาผปวย - บอกผปวยใหรตวกอน ตลบผาคลมตวผ

ปวย- ผปวยอยในทานง มอยนไวขางหลง ใหผ

ปวยงอเขาทง ๒ ขางผพยาบาล - ยนทาเฉยง เขาชดขอบเตยง

- มอทอยใกลผปวยสอดไปทรกแร แบมอรบตนคอ

- ใหผปวยใชมอจบไหลผพยาบาลใหแนน- มออกขางหนงของผพยาบาลยนไวกบ

ทนอน- ผพยาบาลใชไหลของตนดนไหลผปวยให

คอยๆ เอนตวไปทาง ดานหลงจนศรษะถงหมอนและจดใหนอนอยในทาทสบาย คลม

ผาคลมตวให๓.๕ วธเลอนตวผปวยใหนงพงพนกพง

จดทำาผปวย - บอกผปวยใหรตวกอน ตลบผาคลมตวผปวย

- ใหผปวยอยในทานงงอเขา มอยนไวขางหลง ๒ ขาง

ถามผพยาบาล ๑ คน หรอผปวยรปรางเลก- ผพยาบาลยนแยกขา โดยใหเขาชดขอบ

เตยงทง ๒ ขาง ยนตว ตรงขางตวผปวยมอดานหนงสอดดานหลงของผปวย อกมอหนง

สอดใตเขาผปวย- นบ ๑-๒-๓ เปนการใหจงหวะแกผปวยได

รตว โดยใหผปวย ใชสนเทาชวยเลอนตวขนไป ทำาชาๆ เพอใหผปวยพกเหนอย

คอยๆ เลอนตวไปจนกระทงหลงชดพนกพงได

ใหพยาบาล ๒ คน ในเมอผปวยรปรางใหญโตจดทำาผปวย - บอกผปวยใหรตวกอนแลวตลบผา

คลมตวขน- ใหผปวยอยในทางอเขา มอยนไวขางหลง

ทงสองขางผพยาบาล - ยนอยคนละขางเตยง ตรงกบตวของผ

ปวย- ยนแยกขา ขาชดขอบเตยงทงสองคน- มอหนงสอดใตหลง อกมอหนงสอดใตเขา- ประสานมอกนรปมดขาวตม ศรษะชดกน- นบ ๑-๒-๓ เพอเปนการใหจงหวะ ทำาให

พรอมกนแลวคอยๆ เลอนตว ของผปวยชดพนกพง

๓.๖ การใชผาปทนอนเปนเครองปองกนไมใหผปวยตกเตยง

มกจะใชกบผปวยทเปนเดกหรอผปวยทไมรสกตวทผพยาบาลไมสามารถจะใหผปวยอยตามสภาพ

เครองใช ผาปทนอนขนาดใหญหรอเลก แลวแตขนาดตวของผปวย

วธปองกน ๑. พบผาปทนอนเปนรปทแยงเมอพบแลวกะใหไดขนาดความกวาง ระหวางหนาอกกบหนาทองของผปวย แลวแตจะเปนเดกหรอผใหญ

2. วางกงกลางของผนผาทใตอกผปวย

3. สอดชายผาเขาไวดานหลงของผปวย ใหสอดชายผาดานบนกบดานลางและผกชายผาเขากบขอบเตยงทง ๒ เพอรงไมใหผปวยตกเตยง

การเปลยนผาปทนอนและผาคลมตวผปวย เครองใช

- ผาปทนอน ๒ ผน (สำาหรบป ๑ ผน และทำาผาคลมตว ๑ ผน หรอผาหมถาอากาศหนาว)

- กระดาษหนงสอพมพสะอาดๆ ๒ แผน สำาหรบรองรบผาปทนอนผนเกาทเอาออกจากเตยงผปวย

วธเปลยนผาปทนอน- บอกผปวยใหรตววาจะเปลยนผาปทนอนให แลวตลบผาคลม

ตวผปวยออก- ดงชายผาปทนอนใหหมดทง ๔ ดาน ตะแคงตวผปวยไปอก

ดานหนง- มวนชายผาปทนอนดานหลงของผปวยใหชดหลงผปวย

- นำาผาผนใหมปลงบนทนอน ใหกงกลางของผาอยกงกลางทนอน

- หนบชายผาดานหวนอนและปลายเทาใหอยใตทนอนใหเรยบรอย

- ทำามมผาปทนอนทงหวนอนและปลายเทาเปนรปสามเหลยม (เวลาสอดชายผาเขาใตทนอนควำามอสอดทกครง เพอปองกนอนตรายทฝามอ) เมอปผาปทนอนดานหลงเรยบรอยแลว พลกผปวยใหนอนหงายและใหนอนตะแคงมาทางดานทปแลว

- มวนชายผาปทนอนผนเกาใหชดหลงผปวย ดงออกแลวพบใหเรยบรอยวางไวทกระดาษหนงสอพมพทปเตรยมไวใตเตยงและหอไว เพอสงซกทำาความสะอาดตอไป

- จดชายผาผนใหม ดงใหตงเรยบ เหนบหวนอนและปลายเทา- ทำามมเปนรปสามเหลยม เหนบชายผาดานขางใหเรยบรอย- จดทาผปวยใหอยในทานอนหงาย จดหมอนใหผปวยหนนตาม

สบาย

วธเปลยนผาคลมตวผปวย- อาจใชผาปทนอนทำาเปนผาคลมตวผปวยกได- คลผาคลมตวผนใหม คลมบนผาคลมตวผนเกาใหผปวยจบผา

ผนใหมเอาไวทง ๒ มอ- ผพยาบาลมวนผาผนเกาจากตวผปวย ออกไปดานปลายเทา

พบและนำาไปวางทกระดาษหนงสอพมพหอเอาไวเพอนำาไปทำาความสะอาด

บำาเพญประโยชน

ลำาดบท

เรอง

ชนมธยมศกษาป

ท ๑ หมายเหต

ภาคเรยนท๑ ๒

๑๒

๓๔๕

๖

๗

๘

ประเภทของกจกรรมบำาเพญประโยชนการจดอาหารใหเดกในสถานสงเคราะหหรอในชมชนการดแลเดกในขณะรบประทานอาหารการทำาความสะอาดปากและฟนใหแกเดกการเลนเกม รองเพลง ใหเดกไดรบความสนกสนานกจกรรมบำาเพญประโยชนทเหมาะสมกบสมาชกยวกาชาดในดานสาธารณสขกจกรรมรวมกบผอนในดานขนบธรรมเนยมประเพณการเขยนโครงการบำาเพญประโยชน

ลำาดบท 3เรอง บำาเพญประโยชน 1 ภาค

เรยนท 1 (3 คาบ)

จดประสงค1.บอกประเภทของกจกรรมในการบำาเพญประโยชนได2.ดแลและเปนพเลยงเดกในสถานสงเคราะหได3.จดกจกรรมนนทนาการใหกบเดกในสถานสงเคราะหได

เนอหา1.ประเภทของกจกรรมบำาเพญประโยชน2.การจดอาหารใหเดกในสถานสงเคราะหหรอในชมชน3.การดแลเดกในขณะรบประทานอาหาร4.การทำาความสะอาดปากและฟนใหแกเดก5.การเลนเกมรองเพลงใหเดกไดรบความสนกสนาน

กจกรรม

1.พธเปดการเรยนการสอน2.เพลง – เกม3.กจกรรม

๓.๑ใชภาพแสดงใหยวกาชาดดและบอกไดวาเปนภาพทแสดงความลำาบากของเดกทไดรบภยตาง ๆ จนเปนเหตทควรไดรบความชวยเหลอดานอาหาร ยารกษาโรค เครองใช ความอบอนทางใจ และใหยกตวอยางกจกรรมบำาเพญประโยชนแตละประเภท๓.๒ ใหยวกาชาดอภปรายกจกรรมทใชในการบำาเพญประโยชนกบเดกในสถานเคราะหทเหมาะกบยวกาชาด๓.๓ ใหดแผนภมแสดงประเภทอาหารหลก ๕ หม พรอมทงยกตวอยาง๓.๔ แบงกลมเขยนรายการสงของทจะนำาไปบำาเพญประโยชน เชน เสอผา ของเลน เครองเขยน แบบเรยน เปนตน๓.๕ ใหยวกาชาดจดรายการอาหาร ๓ มอ จากภาพทยวกาชาดเตรยมมา๓.๖ แบงกลมคดรายการอาหารมอกลางวนทจะนำาไปเลยงเดกในสถานสงเคราะหและใหนำาอาหารมาในคาบตอไป เพอแสดงสถานการณจำาลองของการนำาอาหารไปเลยงเดก

๓.๗ อภปรายการสาธต ชขอบกพรองและชแนะการปฏบตทถกตอง๓.๘ สาธตการทำาความสะอาดปากและฟน๓.๙ แบงกลมฝกปฏบต

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน 1.แผนภมประเภทกจกรรมบำาเพญประโยชน2.แผนภมอาหารหลก ๕ หม3.แผนภมหลกการบำาเพญประโยชน4.แปรงฟน ยาสฟน สำาล และเกลอ5.ฟนจำาลอง6.แกวนำา ขนนำา

การประเมนผล1.สงเกตจากพฤตกรรม ความสนใจ2.สอบความถกตองในการปฏบต

ภาคผนวก

1. กจกรรมบำาเพญประโยชนแบงออกเปน ๕ ประเภท คอ

๑.๑ กจกรรมบำาเพญประโยชนทสมาชกยวกาชาดสามารถทำาไดในกจวตรประจำาวน เชน การชวยเหลอคนชราขามถนน ชวยถอของใหผใหญ ชวยรกษาบรเวณโรงเรยนและชมชน อยใกลเคยงกบโรงเรยนใหสะอาดเปนการสงเสรมใหทกคนอยในสภาพแวดลอมทด ทำาใหปราศจากโรคภยไขเจบ การชวยกนดแลรกษาสาธารณสถาน เชน สวนสาธารณะ สนามเดกเลน และการชวยกนปลกดแลและบำารงรกษาตนไม ทงในบรเวณบาน โรงเรยน รอบ ๆ บาน และโรงเรยน ตลอดจนในสวนสาธารณะตาง ๆ ทำาใหทรพยากรตาง ๆ ทเปนประโยชนแกสวนรวม ดำารงอยหรอทำาใหมมากขนและดขน หากสถานทนน ๆ อยในบรเวณใกลเคยงกบสถานทอยอาศยของสมาชกยวกาชาดซงการกระทำาตาง ๆ เหลาน ลวนเปนการกระทำาททกคนพงทำาไดโดยไมจำาเปนตองใหมการบงคบ การทำาไดเชนนจะทำาใหเหนถงลกษณะนสยทด อนเปนนสยดงเดมของคน แสดงใหเหนถงการไดรบการอบรมดแลจากพอ แม ญาตผใหญ ตลอดจนคร อาจารย ไดเปนอยางด๑.๒ การบำาเพญประโยชนโดยมการวางแผนไวลวงหนา การไปชวยใหผอนมความสข โดยวางแผนในการไปชวยขจดทกขทางกายและใจใหบคคลในชมชนทมขอมลและสาเหตทควรไดรบการชวยเหลอ ไดรบผลจากการ

ชวยเหลอแลวมความสขทางกายและทางใจ ซงจะตองมการวางแผน วางโครงการในการทำางานรวมกน จงจะไดผลตามอดมการณอยางแทจรง๑.๓ การบำาเพญประโยชนในโอกาสทมเหตดวนฉกเฉน เชน มอทกภย วาตภย หรออน ๆ โดยไดรบการสอนฝกวธชวยเหลอดานสงของ เงนทอง หรอปฏบตใหถกตองเหมาะสม๑.๔ การบำาเพญประโยชนเพอเปนการตอบแทน เพอเปนการระลกถงบญคนของผทประกอบกจการอนเปนสาธารณประโยชนหรอปกปองผองภยในชาตใหอยอยางเปนสขปลอดภยและคงความเปนไทไวได เชน พลเรอน ตำารวจ ทหาร ทปฏบตการอยตามทตาง ๆ อนเปนกนปฏบตหนาททตองตรากตรำาตองอดทนและเสยงกบความตายอยตลอดเวลา ทงนกเพอใหเราทกคนในชาตอยอยางเปนสขและปลอดภย๑.๕ การบำาเพญประโยชนซงอนรกษไวซงความเปนระเบยบเรยบรอย ความอดมสมบรณของทรพยากรในชมชนของเราและของชาต รกษาไวซงศลปวตถทงหลายทเปนเครองแสดงถงความเจรญกาวหนาทางวฒนธรรมของประเทศชาตใหคงไวเปนประโยชนแกชนรนหลง ใหสามารถใชเปนสกขพยานใหเหนถงความเจรญของชาตไทย ตงแตอดตจนปจจบน ทำาใหเปนเกยรต เปนศกดศรของทกคนในชาต

หลกการเลอกอาหารอยางมคณคาในการจดเลยงเดกการเลอกประเภทของอาหารทจะนำาไปเลยงดเดก ๆ ใน

สถานสงเคราะหนน แมวาเดกเหลานจะไดรบอาหารตามปกตทกวนกตาม แตเดกอาจไดรบอาหารทมคณคาทางอาหารไมเหมาะสมกบสภาพการเจรญเตมโตของรางกาย สมาชกยวกาชาดจงความจดอาหารทเหมาะสมกบวยของเดกและมคณคาทางอาหาร ใหไดครบอาหารหลก ๕ หม ซงไดแก

1.เนอสตวชนดตาง ๆ นำานมและผลตภณฑนม ไข ถวตาง ๆ เปนตน

2.ขาว แปง นำาตาล เผอก มน3.ผลไมตาง ๆ4.ผกใบเขยวและพชผกอน ๆ5.ไขมนจากพชและสตวตาง ๆ

ตวอยางอาหารทนำาไปเลยงเดกในสถานสงเคราะหรายการอาหารทจะจดไวเปนตวอยางตอไปน เปนเพยง

ตวอยางกาจดอาหารสำาหรบเดกในสถานสงเคราะห ซงสามารถจะดดแปลงชนดและประเภทของอาหารใหเหมาะสมกบทองถนแตละแหง แตควรคำานงถงคณคาและความสามารถของสมาชก ยวกาชาดทจะจดหาหรอจดทำาได

1.อาหารเชา ควรประกอบดวย- นำาสมคน ๑ แกว- ขาวตม ไขตม ไขเจยว ไขตน หรอหมหยอง

2.อาหารเทยง ควรประกอบดวย- ขาวสวย- ปลาทอดหรอหมทอดเปนชน ๆ- แกงจดดวยผกใบเขยว ผดถวฝกยาว หรอผด

ฟกทองใสไข- ซปมะกะโรนใสไกสบ

3.อาหารเยน ควรประกอบดวย- ขาวสวย- ปลาอบหรอไกอบ- แกงจดผกตำาลงหรอผกอน ๆ- ผลไม เชน กลวยหรอเงาะหรอมะละกอสก

สำาหรบกบขาวจะจดกอยางนนควรคำานงถงกำาลงเงนของผจดเลยงและสภาพของเดกดวย อาจจะใหเดกรบประทานขนมไทย ๆ เชน ขนมกลวย ขนมใสไส ขาวต ทองมวน หรอขนมฝรง ไอศกรม กได

หลกปฏบตสำาหรบผประกอบอาหารไมวาจะเปนการจดประกอบอาหารใหตนเองหรอผอนรบ

ประทาน และไมวาจะเปนการประกอบอาหารใหคนจำานวนมากหรอนอยรบประทานกตาม ขอสำาคญทสดประการหนงกคอ อาหารนนตองสะอาด ปราศจากเชอโรคหรอพษภย สามารถรบประทานไดอยางปลอดภย ฉะนน สมาชกยวกาชาดททำา

หนาทประกอบอาหารเพอเลยงเดกในสถานสงเคราะหจงควรปฏบตตนในการประกอบอาหารดงน

1.ชำาระรางกายใหสะอาด และสวมเสอผาใหสะอาด กอนประกอบอาหาร

2.ลางมอใหสะอาดและควรลางมอในกรณตอไปน๒.๑ กอนเรมปฏบตงาน๒.๒ หลงจากแตะตองสงสกปรกตาง ๆ ขณะ

ประกอบอาหาร๒.๓ หลงจากใชมอแกะเกาสวนตาง ๆ ของรางกาย

หรอใชมอปดปากเมอไอหรอจาม๒.๔ ภายหลงการอจจาระหรอปสสาวะ

3.ตดเลบใหสน4.ไมควรประกอบอาหารถารสกเจบปวยหรอมอาการผดปกตในรางกาย เชน มอาการคลนไส อาเจยน เปนหวด เปนตน

5.ไมควรนำาภาชนะสำาหรบใสอาหารเขาไปในหองนำา หองสวม เพราะอาจจะทำาใหเชอโรคตดมากบภาชนะ

6.ไมควรวางอาหารไวบนพนหองหรอวางไวปะปนกบภาชนะทสกปรก

7.ไมควรใชมอหยบหรอจบอาหาร ควรใชชองหรอสอม8.กอนนำาอาหารไปปรง ตองคดเลอกเอาแตสวนทดและปลอดภยไวปรง และควรชำาระลางใหสะอาดกอนปรง

9.อาหารทใชรบประทานสด ๆ ตองคดเลอกใหด และตองชำาระลางใหสะอาดจรง ๆ

10. อาหารทใชรบประทานเมอสก ตองปรงใหอาหารสกจรง ๆ โดยเฉพาะสำาหรบเดก ๆควรหลกเลยงการปรงอาหารชนดครงสกครงดบและรสจด

การดแลเดกในขณะรบประทานอาหารการรบประทานอาหารของเดก ๆ นน โดยเฉพาะอยาง

ยง เมอเดกจำานวนมากมารบประทานอาหารรวมกนมกจะมเหตไมเรยบรอยเกดขน เชน อาจมการแยงอาหารกน ทำาอาหารหกเลอะเทอะ เลอกรบประทานเฉพาะอาหารทตนชอบ ขาดมารยาททดในการรบประทานอาหาร เปนตน ซงแททจรง ปญหาเหลานจะหมดไปหรอลดนอยลง หากสมาชกยวกาชาดทกคนรวมมอรวมใจกนทำางานในการดแลอยางมหลกการและเปนระเบยบเรยบรอย มการแบงงาน แบงหนาทรบผดชอบตามขนตอนตาง ๆ ของงาน โดยวางแผนและจดระบบงานใหสอดคลองกบประเภทของการจดเลยง คอ มการแบงหนาทใหแกสมาชกยวกาชาดแตละคนรบผดชอบไปตามประเภทของการจดเลยง อยางไรกดโดยทวไปแลวไมวาจะเปนการจดเลยงแบบประเภทใด สมาชกยวกาชาดควรแบงหนาททำางานในหนาทตาง ๆ ตอไปน คอ

1.หนาทการจดเตรยมสถานท โตะนง มานง ซงตองจดใหเพยงพอ และดแลใหสะอาดเรยบรอย

2.หนาทการจดเตรยมอปกรณเครองใชในการรบประทานอาหาร เชน จาน ชาม แกวนำา ชอน สอม เปนตน โดยจะนำาไปจดวางไวทโตะรบประทานอาหารเปนชด ๆ หรอนำาไปตงไวเปนพวก ๆ ใหเดก ๆ หยบเองหรอใหสมาชกยวกาชาดหยบจาก ซงตองเตรยมไวใหเพยงพอและสะอาดเรยบรอยเชนกน

3.หนาทกาเตรยมและประกอบอาหาร ไมวาจะเปนขาว กบ ของหวาน ตลอดจนผลไมและนำาดม ตองเตรยมไวใหพอเพยงและจดไวใหเปนไปตามประเภทของการจดเลยง คอ การจดเลยงเปนโตะ กตองมการแบงอาหาร ตาง ๆ ใสจานหรอชามตามจำานวนโตะทจดเลยงเปนประเภทบฟเฟ กควรแบงอาหารเปนจานหรอชามใหญ ๆ สก ๒-๓ ชด แลวแตวาตองการจะจดใหม ทวางอาหารสำาหรบใหเดกตกกแหง และจะนำาอาหารออกตงใหเดกตกกครง เปนตน

4.หนาทดแลเดกในขณะรบประทานอาหาร ควรดแลใหเดกตกอาหารรบประทานเองไดในวยอนควร เชน ตงแต ๓ ขวบขนไป ถายงควรปอนกจำาเปนตองปอนให ในระหวางรบประทานควรไดดแลดงน๔.๑ ตกอาหารพอดคำาไมมากเกนไป จนเกนความสามารถของเดกจะเคยวกลนได ไมทำาใหหกเลอะ

๔.๒ ไมใหมแมลงวนตอมอาหารหรอสตวเลยง เชน แมว และสนข มาอยใกล ๆ เพราะขนของสตวอาจจะรวงหลนปนไปกบอาหารได หรอสตวเหลานอาจจะแยงอาหารของเดกรบประทาน๔.๓ ควรระวงไมใหเดกดมนำาขณะรบประทานอาหารมากจนเกนไป ดงนน อาหารสำาหรบเดกควรเปนอาหารทมนำาอยบางแลว เชน ผดหรอแกงจด เปนตน จะทำาใหเดกกลนอาหารไดสะดวก ไมตองดมนำามาก ทำาใหรสชาตของอาหารไมเจอจาง ยอยอาหารไดด๔.๔ ใหรบประทานอาหารทมคณคาครบ เพราะเดกบางคนจะรงเกยจกลนและรสของผก ฉะนนการปรงอาหารสำาหรบเดกพงระวงในการเลอกผกทมคณคา ทไมมกลนและรสทเดกอาจรงเกยจได จะเปนการสรางทศนคตไมมตอผกใหเกดแกเดกได ผกบางชนดควรลวกกอนนำาไปผดหรอแกง หรอคลายกลนกอน กควรจะทำา๔.๕ ถาเดกมอาการเจบปวย เชน มอาการไอหรอจาม ควรเตรยมผาไวใชในการปดปากเมอไอหรอจาม และไมควรปอนอาหารในขณะทเดกกำาลงไอหรอจาม๔.๖ เมอเดกรบประทานอมแลว ควรจดเกบภาชนะในการรบประทานใหเรยบรอยเพอเวลารบประทานอาหารจะไมเลอะเทอะเสอผาหรอสถานทนน ๆ

การทำาความสะอาดปากและฟนใหแกเดกโดยหลกการแลวภายหลงการรบประทานอาหารทกครง

หากมโอกาสลางปากและแปรงฟนดวยแลวยอมจะทำาปากและฟนสะอาดดกวาวธอน ๆ แตเนองจากคนสวนใหญไมสามารถทจะปฏบตตามทกลาวนได จงควรฝกลางปากหรอบวนปากดวยนำา พรอม ๆ กบทำาความสะอาดมอไปดวย ถาเปนเดกเลกยงไมรวธบวนปากและใหใชสำาลชบนำาอนผสมเกลอเลกนอยพนนวมอ เชน นวช ใชเชดฟนขางกระพงแกมทงดาน ในและดานนอก ทำาความสะอาดฟนหนาบนและลาง ทงสวนในและนอกใหทว

ถาเปนเดกทอยในวย ๒ – ๓ ขวบ ควรฝกใหแปรงฟน บวนปากไดแลว โดยสาธตใหดแลวใหปฏบตตามหรอชวยจดมอของเดก เพอใชแปรงไดถนดขนและควรเลอกยาสฟนทจะไมทำาใหเดกรงเกยจกลนและรสของยาสฟนนน

การเลนเกมรองเพลงใหเดกไดรบความสนกสนานการเลนเกมและรองเพลงใหเดกไดรบความสนกสนาน

ควรรจกเลอกเกมทเดกรวมเลนไดตามวยและความสนใจของเดกดวย จะทำาใหเดกมความสนใจและอยากรวมเลน มใชเลนดวยการถกบงคบ เพลงกควรเลอกเพลงทมทำานองและลลาออนโยน ทำาใหเกดความเพลดเพลนและสบายใจได อาจใชหลกเกณฑในการจดกจกรรมนนทนาการใหเดกตามอายตาง ๆ ไดดงน

กจกรรมนนทนาการตาง ๆ เปนสงทจำาเปนสำาหรบเดก ๆ ทกคนทควรไดรบตามโอกาส เพราะเมอเสรมสรางใหเดก ๆ มโอกาสเรยนร ไดรบประสบการณชวตใหม ๆ และเดกจะไดรบประโยชนในการพฒนาทางรางกายจากการทรางกายไดรบการออกกำาลงกายและจตใจกไดรบความบนเทงทำาใหแจมใสราเรง นอกจากน เดก ๆ ทมการเขารวมกจกรรมนนทนาการบอย ๆ จะไดรบผลในการพฒนาทางดานสงคมอกดวย เชน จะทำาใหเปนคนมนำาใจเปนนกกฬา รแพ รชนะ รอภย ไมเปนคนเหนแกตว รจกวธ การทำางานเปนหมคณะ และทสำาคญ คอ การรจกปรบตวใหเขากบสงคม โดยสรปแลว ประโยชนของกจกรรมนนทนาการสำาหรบเดก พอจะกลาวเปนขอ ๆ ไดดงน

1.ชวยใหเดกรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน2.ชวยใหเดกมรางกายแขงแรงและสขภาพรางกายด เพราะไดออกกำาลงกาย

3.ชวยใหเดกมสขภาพจตด เพราะไดแสดงออก ไดรบความบนเทง สนกสนาน

4.ชวยปองกนไมใหเดกไปประพฤตในสงไมด เนองจากมเวลาวางมากเกนไป

5.ชวยเสรมสรางความรก ความเขาใจกนและความอบอน ระหวางหมเดก ๆ ดวยกน เพราะมโอกาสรวมกจกรรมเดยวกนเสมอ ๆ

6.ชวยเสรมสรางความปลอดภยในสงคม เพราะเดก ๆ รจกเลนเปนทเปนทาง ไมเกะกะตามทองถนน ซงอาจเปนภยตอตวเดกและตอผอนได

7.ชวยสงเสรมใหเดก ๆ เปนพลเมองด เพราะจากการไดรวมกจกรรมนนทนาการจะทำาใหเดก ๆ ไมเปนคนเหนแกตว รกความยตธรรม รกหมคณะ และรจกการทำางานเปนหมคณะดงจะเหนวา กจกรรมนนทนาการเปนประโยชนตอเดก

ๆ อยางยง โดยเฉพาะเดก ๆ ตามสถานสงเคราะหหรอในถนยากจน ทไมมโอกาสเขารวมกจกรรมนนทนาการทไดรบการจดขนอยางถกตอง ถกหลกการ ดงนน จงควรใหสมาชกยวกาชาดหาโอกาสไปจดกจกรรมนนทนาการใหกบเดก ๆ เหลานนบาง ซงกนบวาเปนการบำาเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมไดอยางด

หลกการจดกจกรรมนนทนาการใหกบเดกตามอาย

เนองจากเดกในวยตาง ๆ กนยอมมความสนใจและความรสกสนกสนาน ในกจกรรมตาง ๆ ไมเหมอนกน สมาชกยวกาชาดจงควรเลอกจดกจกรรมนนทนาการใหเหมาะสมกบวยของเดก เนองจากเดกในแตละวนนนมความแตกตางกนทงทางรางกาย จตใจและสตปญญา ตลอดจนประสบการณ ซงโดยทวไปแลว เราอาจแบงวยของเดกออกเปน ๓ ชวง ตามความเหมาะสมในการ

จดกจกรรมนนทนาการ ไดแก ชวงวย ๕ – ๗ ป ชวงวย ๘ – ๑๐ ป และชวงวย ๑๑ – ๑๓ ป ซงถอวาเดกอายอยในชวงวยเดยวกนแลว แมจะตางอายยก ๑ – ๒ ป กสามารถรวมกจกรรมนนทนาการเดยวกนได ดงนน จงตองคำานงถงกจกรรมนนทนาการทจะจดนนวาเหมาะสมกบเดกในวยนน ๆ เพยงใด ทงนโดยคำานงถงดานตาง ๆ ดงน

1.เหมาะสมกบสมรรถภาพทางกายของเดก คอ ไมยากเกนกำาลงกายหรอความคลองแคลวทางรางกายของเดก

2.เหมาะสมกบสตปญญาของเดก คอ ไมยากเกนความสามารถทางสตปญญา ตลอดจนความรสกนกคดของเดก

3.เหมาะสมกบความสนใจของเดก คอ เปนทสนใจของเดกในวยนน ๆ ทเมอรวมกจกรรมแลวรสกสนกสนานและไดรบความบนเทง

4.เหมาะสมกบเดกในดานของความปลอดภย คอ กจกรรมทเดก ๆ สามารถเขารวมได โดยไมเปนอนตรายหรอไดรบอบตเหตนอกจากจะตองคำานงถงดานตาง ๆ ดงกลาวในขางตน

แลว เพอใหกจกรรมนนทนาการทจดนนไปถงจดสงสด ควรคำานงถงคณภาพของกจกรรมนนทนาการทจะจด ตามหลกเกณฑตอไปนดวย

1.เปนกจกรรมทเดกทำาคนเดยวได2.เปนกจกรรมทเดกทำาเปนกลมได

3.เปนกจกรรมทสอดคลองกบวตถประสงคของยวกาชาด

ระเบยบแถว

ลำาดบท

เรอง

ชนมธยมศกษาปท ๑

หมายเหตภาคเรยนท

๑ ๒๑ สญญาณนกหวดและ

๒

๓

๔๕๖

สญญาณมอการฝกบคคลทาอยกบท๒.๑ คำาสง คำาบอก๒.๒ การนบ๒.๓ ทาตรง ทาพก๒.๔ การหนอยกบทการจดรปแถว๓.๑ การเรยกแถว๓.๒ การจดแถว๓.๓ การขยายแถวการทำาความเคารพการกาวตามคำาสงการเดน (เดนตามปกต เดนตามสบายการหยด และซอยเทา)

ลำาดบท ๔เรอง บำาเพญประโยชน ชน ม.๑

ภาคเรยนท ๑ (๒ คาบ)

จดประสงค4. ปฏบตตามสญญาณนกหวดและสญญาณมอได5. จดรปแถวแบบตาง ๆ ได

เนอหา6. สญญาณนกหวดและสญญาณมอ7. การฝกบคคลทาอยกบท

๒.๑ คำาสง คำาบอก๒.๒ การนบ๒.๓ ทาตรง ทาพก๒.๔ การหนอยกบท

8. การจดรปแถว๓.๑ การเรยกแถว๓.๒ การจดแถว๓.๓ การขยายแถว

9. การทำาความเคารพกจกรรม

4. พธเปดการเรยนการสอน5. เพลง – เกม6. กจกรรม

๓.๑ สาธตสญญาณนกหวดและสญญาณมอ๓.๒ บรรยาย สาธต และฝกปฏบต การฝกบคคลทาอยกบท๓.๓ บรรยาย สาธต และฝกปฏบต การจดรปแถว

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน

7. ภาพ สญญาณนกหวด สญญาณมอ การฝกบคคลทาอยกบทและรปแถวแบบตาง ๆ

8. นกหวด

การประเมนผล3. ความพรอมเพรยง4. ความเปนระเบยบ5. ปฏบตตามคำาสง

ภาคผนวก

สญญาณนกหวดการใชสญญาณนกหวดและการปฏบต

1. เตอน____________________________________________คอ เปายาว ๑ ครงการปฏบต ใหทกคนเงยบ เตรยมรบฟงสญญาณทจะเปาตอไป แตถาเปนการอยคาย

พกแรม กอนจะถงเวลาตรวจเยยม ใหทกคนเตรยมเขาแถวเพอรบการ

ตรวจเยยม2. เรยก

ทงหมด______________________________________คอ เปาสนตดตอกนหลาย ๆ ครงการปฏบต ใหทกคนวงไปหาผเรยนโดยเรว

3. เหตฉกเฉน________________________________________คอ เปาสนยาว สนยาว สนยาว สลบกนไปหลาย ๆ ครงการปฏบต ใหทกคนรวมกลมกนอยกบทพก เตรยมพรอมทจะ

ปฏบตการตามคำาสงตอไป4. เรยกหวหนา

หนวย__________________________________คอ เปาสน ๓ ครง ยาว ๑ ครง สลบกนไปหลาย ๆ ครงการปฏบต ใหหวหนาหนวยหรอผทไดรบมอบหมายวงไปหาผเรยกโดยเรว

5. ชกธงชาตลงประจำาวน________________________________คอ เปายาว ๑ ครง เปนการเตอน แลวเปายาว ๓ ครง ตามชวงธงชาตและสน ๑ ครงการปฏบต จะใชเฉพาะในการอยคายพกแรม โดยขณะธงลงใหทกคนยนตรง

หนหนาไปทางหนาธงชาตเพอเคารพธงชาต ผเปาสญญาณนกหวด

คอ ผอำานวยการฝกหรอผทไดรบมอบหมาย

สญญาณมอการเรยกแถวโดยใชสญญาณมอ ผเรยกจะตองเลอกสถานท

ใหเหมาะสมเสยกอนและยนตรงแลวจงจะใชสญญามอ2. แถวหนากระดานแถวเดยว ผเรยกยนตรง กางแขนทงสอง

ขางออกไปเสมอไหลใหตงฉากกบลำาตว มอแบ นวมอชดกน เหยยดตรง หนฝามอไปขางหนา

๑. แถวหนากระดานแถวเดยว

ผนำา

แถวหนากระดาน

3. แถวหนากระดานหนวยปดระยะ ผเรยกยนตรง กำามอทงสองขาง ยกแขนเหยยดตรงไปขาหนาขนานกบพน แลวงอศอกขนเปนมมฉาก หนหนามอเขาหากน

๒. แถวหนากระดานหนวยปดระยะ

ผนำา

แถวหนากระดานหนวยปดระยะ4. แถวหนากระดานหนวยเปดระยะ ผเรยกงอขอศอกยกขนเปน

มมฉากทงสองขางมอกำา แขนทอนบนแยกออกจนเปนแนวเดยวกบไหล หนหนามอไปขางหนา๓. แถวหนากระดานหนวยเปดระยะ

ผนำา

แถวหนากระดานหนวยเปดระยะ

5. แถวตอนผเรยกยนตรง เหยยดแขนทงสองออกไปขางหนา ใหขนานกนและไดฉากกบลำาตว ฝามอนวมอชดกน เหยยดตรงและหนฝามอเขาหากน

๔. แถวตอน

ผนำา แถวตอน

6. แถวครงวงกลม ผเรยกยนตรง แขนทงสองเหยยดตรงลงขางลาง ฝามอแบควำาเขาหาลำาตว นวมอชดกนเหยยดตรง เหวยงแขนไขวเขาหากน ดานหนาในระดบเอว เปนรปครงวงกลม เวลาเหวยงแขนแยกออกจากกน๕. แถวครงวงกลม

7. แถววงกลม ทำาเชนเดยวกบแถวครงวงกลม แตเมอตอนเหวยงแขนแยกจากกนใหมาจดดานหลงเปนรปวงกลม

๖. แถวงวงกลม

8. แถวรศมหรอลอเกวยน ผเรยกยนตรง ยกแขนขวาเหยยดไปขาวหนา ทำามมประมาณมอแบควำาออกไปดานหนา นวทงหากางออก เหยยดตรงใหทกคนสามารถมอบเหนไดชดเจน

๗. แถวรศมหรอลอเกวยน

ผนำา

แถวรศมหรอลอเกวยน

9. แถวสเหลยมเปดดานหนง ผเรยกแถวยนอยดานหนง ซงเปนดานเปด ยกแขนทงสองขนใหตงไดฉากกบระดบไหล แบฝามอทงสองหนไปดานหนาใหนวมอทงหาตดกน ฝามอขวาทบหลงมอซายแนวลกคางเปนสญญาณ

๘. แถวสเหลยมเปดดานหนง

ผนำา

10. ทาตรงและทาพก ใหผเรยกยนตรง สนเทาชดปลายเทาแยกออก กำามอหนฝามอเขาหาลำาตว งอแขนตรงขอศอก ตำาแหนงมอขวาทกำาอยทระดบหวเขมขด เหวยงแขนไปทางขวาขางลำาตว เปนมม ๑๘๐ องศา แขนทเหวยงจะทำามมกบลำาตวประมาณ ๔๕ องศา เปนสญญาณ พก เมอชกมอกลบมาไวในตำาแหนง“ ”เดมเปนสญญาณ ตรง“ ”

๙. ทาตรงและทาพก

คำาสง หมายถง การสงใหยวกาชาดปฏบตโดยฉบพลนคำาบอก หมายถง การบอกใหยวกาชาดฝกทำาอะไรบาง เมอ

ไดรบคำาสงการใชคำาสง ใหปฏบตดงตอไปน

๑. คำาสง แถว ใหยวกาชาดคอยฟงคำาสง หรอดสญญาณมอ “ ”เพอจะปฏบตตอไป๒. ทาตรง

คำาสง แถว “ – ตรง”การปฏบต ใหชกเขาขวาทหยอนขน (พกปกต) ชกเทาซายมา

ชดเทาขวา (พกตามระเบยบ) โดยสนเทาชด ปลายเทาแยกออกหางกนประมาณ ๑ คบ (๔๕ องศา) ลำาตวทงหมดตงตรง เขาตง ยกอกสง ศรษะตงตรง ตามองตรงไปขางหนา ขนานกบแนวระดบแขนทงสองหอยอยขางลำาตว และเหยยดตรง นวมอเหยยดชดกน นวกลางแนบชดตดโคนขาดานขาง นำาหนงอยบนเทาทงสองเทา ๆ กน และนง

๓. ทาพก ๓.๑ พกปกตคำาสง แถว พก หรอ พก“ ” “ ”การปฏบต ใหหยอนเขาขวาลงกอน ตอไปจงจะเปลยน

เขาและเคลอนไหวสวน

ตาง ๆ ของรางกายไดตามสมควร แตเทาทงสองคงอยกบท หามพด

๓.๒ พกตามระเบยบคำาสง ตามระเบยบ “ – พก”การปฏบต แยกเทาซายออกไปทางซาย ประมาณ ๓๐ ซม.

หรอ ๑ ชวงไหล อยางเขมแขงและองอาจ พรอมกบจดมอไขวไวขางหลง ใหหลงมอเขาหาลำาตวมอขวาทบมอซาย นวหวแมมอขวาจบนวหวแมมอหลงมอซายแนบตดลำาตว แนวกงกลางหลงและอยใตเขมขดเลกนอย ขาทงสองตง นำาหนกตวอยบนเทาทงสองเทากนและนงเมอไดยนคำาสงวา แถว “ – ตรง ใหชกเทาซายมาชดเทาขวา”อยางแขงแรง พรอมกบมอทงสองกลบไปอยในทาตรงตามเดม

๓.๓ พกตามสบายคำาสง ตามสบาย “ – พก”

การปฏบต หยอนเขาขวากอน ตอไปจงเคลอนไหวรางกายอยางสบายและพดจากนได แตเทาขางหนงตองอยกบท ถามไดรบอนญาตใหนง จะนงไมได

๓.๔ พกนอกแถวคำาสง พกแถว“ ”การปฏบต ตางคนตางแยกออกจากแถวทนท แตตงอยใน

บรเวณใกลเคยงนน และไมทำาเสยงอกทกเมอไดยนคำาวา แถว “ ”ใหรบกลบมาเขาแถวทเดมโดยเรวในรปแถวเดมและเมอจดแถวเรยบรอยแลว ใหอยในทาตรงจนกวาจะมคำาสงตอไป๔. แลขวาและแลซาย

คำาสง แลขวา “ (ซาย) – ทำา”การปฏบต ใหสะบดหนาไปทางขวา (ซาย) กอนถงผรบการ

เคารพ ๓ กาว ตามองทผรบการเคารพและสะบดหนากลบทเดม เมอผานผรบการเคารพไปแลว ๒ กาว๕. ถอดหมวก

คำาสง ถอดหมวก“ ”การปฏบต กอนสวดมนต ใชมอขวาจบทกระบงหนาหมวก

แลวถอดหมวกพรอมกบยกมอซายขนมาประกบมอขวาในทาประนมมอ ใหดานในของหมวกหนไปทางซาย หนาหมวกอยขางบน กระบงหมวกอยระหวางฝามอทงสองและหนบหมวกไว

การปฏบต กอนสงบนง ใหลดมอขวาทถอกระบงหมวกไปอยกงกลางลำาตว วางทบมอซายไวขางหนาบรเวณใตเขมขด แขนทงสองงอเลกนอย กมศรษะโดยกรยาสำารวมเปนเวลา ๑ นาท

๖. สวมหมวกคำาสง สวมหมวก“ ”การปฏบต ใชมอขวาจบหมวกเชนเดยวกบการถอดหมวก ยก

หมวกขนสวมศรษะ ใชมอประคองจดหมวก และลดมอทงสองลงในทาตรงอยางแขงแรง

๗. การจดแถวคำาสง จดแถว“ ”การปฏบต การเรยกแถวของยวกาชาด เมอไดรบคำาสงหรอ

สญญาณยวกาชาดวงไปเขาแถวตามคำาสงหรอสญญาณดงกลาวโดยเรว ตามตำาแหนงของหนวยและจดแถวใหมระยะเคยงระหวางชวงศอก โดยยกมอซายขนเทาตะโพก ใหฝามอพกอยบนตะโพก นวทงหาชดกน เหยยดตรงชลงพนประมาณแนวตะเขบขอบกระโปรงศอกอยเสมอแนวลำาตว การจดแถวใหใชแขนวาจดปลายศอกซายและสะบดหนาแลขวาทกคน เวนแตคนทอยทางขวาสดของแถวแล

ตรงเปนหลก เมอผเรยกตรวจความเรยบรอยแลว สง นง ยว“ ”กาชาดทกคนลดมอลงพรอมกนสะบดหนากลบมาอยในทาตรงและถาเหนตามรปแบบทเรยกยงไมเรยบรอยถกตอง จงจะสงให จด“แถว”๘. แยกแถว

คำาสง แยกแถว “ ”การปฏบต ใหทกคนทำาขวาหน แลวแยกยายกนไป การสง

แยกหมายความวา กจกรรมนนเลกทำาและจะตองกลบมาเขาแถวอกครงหนง๙. เลกแถว

คำาสง เลกแถว“ ”การปฏบต ใหทกคนทำาขวาหน แลวแยกยายกนไป

การนบ๑. นบทงหมด

คำาสง ทงหมด “ – นบ”การปฏบต ใหคนทอยหวแถวทางขวาสดเปนคนนบ ๑

เปนคนแรก โดยสะบดหนามาทางซาย ออกเสยตวเลขทนบใหดงขางหของถดคนถดไป แลวสะบดหนากลบ คนถดไปนบ ๒ ทำาเชนเดยวกน และคนถดตอไปกนบ ๓-๔ ฯลฯ จนสดแถว แตคนนบคนสดทายคอคนอยปลายแถว นบอยกบทไมตองสะบดหนา๒. นบสอง

คำาสง นบสอง“ – นบ ”การปฏบต ทำาเชนเดยวกบขอ ๑ คนท ๑ นบ ๑ คนท ๒ นบ ๒

คนท ๓ นบ ๑ ใหม คนท ๔ นบ ๒ ฯลฯ ทำาเชนนตลอดจนสดแถวการนำาจะสงนบเทาไรกไดใหใชคำาวา นบ“ _ _ _ _ - นบ และให”

ผเขารบการฝกปฏบตเชนเดยวกบขอ ๑ เชน ถาสงใหนบ ๘ คนท ๑

นบ ๑ คนท ๒ นบ ๒ คนท ๓ นบ ๓ คนท ๔ นบ ๔ จนกระทวถงคนท ๘ นบ ๘ คนท ๙ นบ ๑ ใหม ดงนเปนตน

ทาตรงและทาพก

สญญาณ ผใหสญญาณยนตรง เทาชด ถามอขวา หนฝามอเขาหาลำาตว งอแขนตรงขอศอก ขวามอทกำาอยทหวเขมขด เหวยงแขนไปทางขวาขางลำาตว เปนมม ๑๘๐ องศา แขนทเหวยงจะทำามมกบลำาตวประมาณ ๔-๕ องศา เปนสญญาณ พก เมอชดมอกลบ“ ”มาไวในตำาแหนงเดมเปนสญญาณ ตรง“ ”

ทกคนอยในทาตรง เมอผเรยกใหสญญาณ พก ใหแยก“ ”เทาซายออกไปทางซายประมาณ ๓๐ ซม. หรอ ๑ ชวงไหล อยางแขงแรงวองไวพรอมกบไขวมอไปไวขางหลง มอขวาทบมอซาย นวหวแมมอขวาและหวแมมอซาย หลงมอหนเขาหาลำาตว มอซายแนบตดลำาตวแนวกงกลางหลงใตเขมขดเลกนอย ขาทงสองดง นำาหนกอยบนเทาทงสองเทา ๆ กน และเมอผเรยกใหสญญาณ ตรง “ ”ทกคนชกเทาซายมาชดเทาขวา ดงแขนทงสองขางมาไวขางลำาตวและเหยยดตรง นวมอเหยยดชดกน ชลงพน นวกลางแนบชดตดโคนขาดานขาง นำาหนกตวอยทเทาทงสองเทา ๆ กนและนง

การหนอยกบท๑. ขวาหน

คำาสง ขวา “ – หน”การปฏบต ใหยวกาชาดทำาเปน ๒ จงหวะ จงหวะ ๑ เปดปลาย

เทาขวาและยกสนเทาซาย พรอมกบหนไปทางขวา จนได ๙๐ องศา โดยหมนเทาทงสองไปใหสนเทาและปลายเทาซงเปนหลกนนคงตดกบพน นำาหนกตวอยทเทาขวา จงหวะ ๒ ชกเทาซายชดเทาขวาโดยเรว

๒. ซายหนคำาสง “ซาย – หน”การปฏบต ใหยวกาชาดทำาเปน ๒ จงหวะ จงหวะ ๑ เปดปลาย

เทาซายและยกสนเทาขวา พรอมกบหนไปทางซายจนได ๙๐ องศา

โดยหมนเทาทงสองไปใหสนเทาและปลายเทาซงเปนหลกนนคงตดกบพน นำาหนกตวอยทเทาซาย จงหวะ ๒ ชกเทาขวาชดเทาซายโดยเรว

๓. กลบหลงหนคำาสง กลบหลง “ – หน”การปฏบต ใหทำาเชนเดยวกบ ขวาหน แตจงหวะ ๑ ใหหน“ ”

เลยไปจนกลบหนาเปนหลกประมาณ ๑๘๐ องศา เทาซายไปหยดอยขางหลง เฉยงซายครงกาว จงหวะ ๒ ชกเทาซายชดเทาขวาโดยเรว

๔. กงขวากงซายหนคำาสง กงขวา หรอกงซาย “ ” “ – หน”การปฏบต ใหปฏบตเชนเดยวกบ ขวาหน หรอซายหน “ ” ”

แตใหหนไปเพยง ๔๕ องศา

การจดรปแถวเรมจากหนากระดานแถวเดยว(๑) จดเปนรปแถวหนากระดาน ๒ แถว

คำาสง “นบสอง – นบ”คำาบอก คนนบหนงอยกบท คนนบสองกาวไปขางหนาสอง

กาว หรอใหคนนบหนงกาวไปขางหนาหนงกาว คนนบสองกาวไปขางหลงหนงกาว

คำาสง “ขยายแถว – ทำา”(๒) จดเปนรปแถวหนากระดาน ๓ แถว

คำาสง “นบสาม – นบ”คำาบอก คนนบหนงอยกบท คนนบสองกาวไปขางหนาสอง

กาว คนนบสามกาวไปขางหนาสกาว(๓) จดเปนรปแถวหนากระดาน ๔ แถว

คำาสง “นบส – นบ”คำาบอก คนนบหนงอยกบท คนนบสองกาวไปขางหนาสอง

กาว คนนบสามกาวไปขางหนาสกาว คนนบสกาวไปขางหนาหกกาว

คำาสง “ขยายแถว – ทำา”เรมจากแถวหนากระดาน ๒ แถว

(๑) จดเปนรปแถวหนากระดาน ๖ แถวคำาสง “แถวหนา ๖ กาว หนา – เดน”คำาสง “ทงสองแถว นบสาม – นบ”คำาบอก คนนบหนงอยกบท คนนบสองกาวไปขางหนาสอง

กาว คนนบสามกาวไปขางหนาสกาวคำาสง “ขยายแถว – ทำา”

(๒) จดเปนรปแถวหนากระดาน ๘ แถวคำาสง “แถวหนา ๘ กาว หนา – เดน”

คำาสง “ทงสองแถวนบส – นบ”คำาบอก คนนบหนงอยกบท คนนบสองกาวไปขางหนาสอง

กาว คนนบสามกาวไปขางหนาสกาว คนนบสกาวไปขางหนาหกกาว

คำาสง “ขยายแถว – ทำา”การขยายแถว จะสงขยายแถวเปนกแถวกได โดยด

ความเหมาะสมของสถานทและกจกรรมทจะปฏบตการใชคำาสงใหใชเชนเดยวกบทกลาวมาแลว ตางแตจำานวนแถวทจะขยายหรอคำาสงทสงใหนบ

การเรยกแถวผเรยกจะตองเลอกสถานทใหเหมาะสมเสยกอน และยนตรง

แลวจงเรยกโดยใชสญญาณนกหวดทกครงและใชสญญาณมอ หรอคำาสง อยางใดอยางหนงหรอทงสองอยางตอจากสญญาณยกหวด เพอใหยวกาชาดปฏบตตาม

๑. แถวหนากระดานแถวเดยว๑. แถวหนากระดานแถวเดยว

ผนำา

แถวหนากระดาน

สญญาณ ผเรยกยนตรง กางแขนทงสองขางออกไปเสมอไหลใหตงฉากกบลำาตว มอแบ นวมอชดกนเหยยดตรง หนผามอไปขางหนา

การเขาแถว ใหเขาแถวหนากระดานแถวเดยวหนาผเรยก ใหกงกลางของแถวอยตรงหนาผเรยกหางจากผเรยกประมาณ ๖ กาว หนวยบรการหนวยแรก (หนวยท๑) อยทางซายมอของผเรยก หนวยตอ ๆ ไป อยทางดานซายมอของหนวยบรการ (หนวยท๑) และแตละหนวย หวหนาหนวยอยทางขวามอ รองหวหนาหนวยอยทางซายในหนวยของตน

การจดแถว ระยะเคยงระหวางบคคล ๑ ชวงศอก โดยยกมอซายขนเทาตะโพกใหฝามอพกอยบนตะเขบขอบประโปรง นวมอชดกนเหยยดตรงชลงพน นวกลางอยประมาณแนวตะเขบขอบกระโปรง ศอกอยเสมอแนวลำาตว การจดแถวใชมอขวาจรดปลายศอกซาย ไมเวนระยะเคยงระหวางหนวยทกคนจดแถวทางขวา เมอผเรยกแถวตรวจแถวดความเรยบรอยถกตองแลว สง นง ให“ ”ทกคนลดมอลงพรอมกบสะบดหนามาอยในทาตรง ดวยความแขงแรงและพรอมเพรยงกน๒. แถวหนากระดานหนวยปดระยะ

ผนำา

แถวหนากระดานหนวยปดระยะ

สญญาณ ผเรยกยนตรงกำามอทงสองขาง ยกแขนเหยยดตรงไปขางหนาขนานกบพนแลวงอขอศอกขนเปนมมฉาก หนหนามอเขาหากน

การเขาแถว ใหหนวยบรการหนวยแรก (หนวยท ๑) เขาแถวหนากระดานหนาผเรยก และใหกงกลางของหนวยอยตรงหนาผเรยกหางประมาณ ๖ กาว หนวยตอ ๆ ไป เขาแถวหนากระดานดานหนาตามลำาดบระยะตอระหวางหนวย ๑ ชวงแขน

การจดแถว ระยะเคยงระหวางบคคลในหนวย ๑ ชวงศอก โดยยกมอซายขนเทาตะโพก สะบดหนาไปทางขวา เมอผเรยกตรวจแถวดความเรยบรอยถกตองแลว สง นง ใหทกคนลดมอพรอม“ ”กบสะบดหนามาอยในทาตรงดวยความแขงแรงและพรอมเพรยงกน

๓. แถวหนากระดานหนวยเปดระยะ

สญญาณ ผเรยกงอขอศอกขนเปนมมฉาก ทงสองขางมอกำา แขนทอนบนแบะออกจนเปนแนวเดยวกบไหล หนหนามอไปขางหนา

การเขาแถว ใหหนวยบรการหนวยแรก (หนวยท ๑) เขาแถวหนากระดานหนาผเรยก กงกลางของหนาอยตรงหนาผเรยก หาง

จากผเรยกประมาณ ๖ กาว หนวยตอ ๆ ไป เขาแถวหนากระดานดานหลง ตามลำาดบระยะตอระหวางหนวย ๓ ชวงแขน

การจดแถว ระยะเคยงระหวางบคคลในหนวย ๑ ชวงศอก กำามอซายเทาตะโพก สะบดหนาไปทางขวาเมอผเรยกตรวจแถวดความถกตองเรยบรอยแลว สง นง ใหทกคนลดมอลงพรอมกบสะบด“ ”หนามาอยในทาตรง

๔. แถวตอน

สญญาณ ผเรยกยนตรงเหยยดแขนทงสองออกไปขางหนา ใหขนานกนและไดฉากกบลำาตว นวมอชดกน เหยยดตรงและหนฝามอเขาหากน

การเขาแถว ใหทกหนวยมาเขาแถวหนาผเรยก หนวยบรการ (หนวยท๑) อยทางซายมอและอยทางดานขวามอของผเรยก แตละหนวยหวหนาหนวยอยหวแถว รองหวหนาหนวยอยทางแถว หนวยทอยกงกลางเปนหลก ยนตรงหนาผเรยกหางจากผเรยกประมาณ ๖ กาว

การจดแถว ระยะเคยงระหวางหนวย ๑ ชวงศอก โดยใชมอซายเทาตะโพกระยะตอ ๑ ชวงแขน (ไมตองยกแขน) เมอผเรยก

ตรวจแถวดความเรยบรอยถกตองแลวสง นง ใหทกคนลดมอลง“ ”และอยในทาตรง

ถาเขาแถวตอนเรยงหนง ระยะตอระหวางบคคล ๑ ชวงแขน โดยเหยยดแขนซายไปขางหนาสงประมาณแนวไหล มอควำานวทงหาชดกนเหยยดตรง ปลายนวมอจรดหลงของคนหนาพอดและเมอผเรยกแถวสง นง ใหทกคนลดแขนลงโดยพรอมเพรยงกนและอย“ ”ในทาตรง

๔. แถวครงวงกลม

สญญาณ ผเรยกยนตรง แขนทงสองเหยยดตรงลงขางลาง ฝามอแบควำาเขาหาลำาตว นวมอชดกนเหยยดตรงเหวยงแขนไขวเขาหากน ดานหนาในระดบเอว เปนรปครงวงกลม เวลาเหวยงแขนแยกออกจากกนไมเกนครงของลำาตว

การเขาแถว หนวยบรหารหนวยแรก (หนวยท ๑) อยทางซายมอของผเรยก หวหนาหนวยอยในแนวเดยวกบผเรยกหนวยตอ ๆ ไป อยทางดานซายของหนวยบรการ รองหวหนาหนวยของหนวยสดทาย อยในแนวเสนตรงเดยวกบหวหนาหนวย หนวยแรก (หนวยท๑) โดยมผเรยกเปนจดศนยกลาง ไมเวนระยะระหวางหนวย

การจดแถว ระยะเคยงระหวางบคคล ๑ ชวงศอก โดยใชมอซายเทาตะโพก สะบดหนาไปทางขวา เมอผเรยกตรวจแถวดความเรยบรอยถกตองแลว สง นง ใหทกคนลดมอลงพรอมกบสะบด“ ”หนามาอยในทาตรง

๖. แถววงกลม

ก. แบบผเรยกแถวยนอยทจดศนยกลางสญญาณ ผเรยกยนตรง แขนทงสองเหยยดตรงลงขางลาง

ฝามอแบควำาเขาหาลำาตว นวมอเหยยดตรง เหวยงแขนไขวเขาหากนในระดบเอว เวลาเหวยงแขนแยกจากกน ใหมาจรดดานหลงเปนวงกลม

การเขาแถว หนวยบรการหนวยแรก (หนวยท ๑) อยทางซายมอของผเรยกหวหนาหนวยยอย เดยวกบผเรยก หนวยตอ ๆ ไป อยทางดานซายของหนวยบรการตามลำาดบ จนรองหวหนาหนวยของหนวยไปจรดหวหนาหนวยของหนวยบรการ (หนวยท๑) โดยมผเรยกเปนจดศนยกลางไมเวนระยะระหวางหนวย

การจดแถว ระยะเคยงระหวางบคคล ๑ ชวงศอก โดยใชมอซายเทาตะโพกสะบดหนาไปทางขวา เมอผเรยกตรวจแถวดความเรยบรอยถกตอแลวสง นง ใหทกคนลดมอคง พรอมกบสะบด“ ”หนามาอยในทเดม

ข. แบบผเรยกยนอยทเสนรอบวงสญญาณ ผเรยกยนตรง เหยยดแขนขวาตรงไปขางหนา

มอขวากำายกขนขางบน หมนเลยไปขางหลง และหมนกลบมาดานหนาทำาเชนน ๓ ครง

การเขาแถว หนวยบรการหนวยแรก (หนวยท ๑) อยทางดานซายมอของผเรยก โดยหวหนาหนวยยนชดกบผเรยก หนวยตอ ๆ ไปอยทางดานซายมอของหนวยแรกตามลำาดบ จนรองหวหนาหนวยของหนวยสดทายไปจรดกบผเรยกทางดานขวามอ ใหผเรยกอยในเสนรอบวงดวย

การจดแถว เชนเดยวกบแถวรปวงกลม ก.

๗. แถวรศมหรอลอเกวยน

สญญาณ ผเรยกยนตรง ยกแขนขวาเหยยดไปขางหนาทำามมประมาณ ๔๕ องศา มอแบควำาออกดานหนา นวทงหากางออก เหยยดตรงใหทกคนสามารถมองเหนไดชดเจน

การเขาแถว ใหทกหนวยเขาแถวตอน หนาผเรยกเปนรปรศม หางจากผเรยก ๖ กาว โดยใหหนวยบรการ (หนวยท ๑) อยทางซายมอของผเรยกประมาณ ๔๕ องศา และหนวยตอ ๆ ไป อยทางดานซายของหนวยบรการตามลำาดบ ผเรยกเปนจดศนยกลางระยะตอระหวางบคคลของแตละหนวย ๑ ชวงแขน ระยะเคยงระหวางหวหนาหนวยจดใหพอเหมาะสวยงามและหนวยสดทายอยทางขวามอของผเรยก ประมาณ ๔๕ องศา

การจดแถว ใหทกคน (เวนหวหนาหนวย) ยกแขนซายเหยยดไปขางหนาเสมอแนวไหล มอควำานวทงหาชดกนเหยยดตรง ปลายนวจรดหลงคนหนาพอด เมอผเรยกตรวจแถวดความเรยบรอยแลวถกตองแลว สง นง ใหทกคนลดแขนลงและอยในทาตรง“ ”

๘. แถวสเหลยมเปดดานหนง

สญญาณ ผเรยกแถวยนอยดานหนง ซงเปนดานเปด ยกแขนทงสองขนงอศอกใหตงไดฉากกบระดบไหล แบฝามอทงสองให

นวมอทงหาตดกน ฝามอขวาทบหลงมอซาย ประมาณแนวลกคางเปนสญญาณ

การเขาแถว ใหยวกาชาดทกคนปฏบตเหมอนกบการเขาแถวหนากระดาน เวนระยะตรงมมของแตละแถวใหเทากนพอควร ไมซอนหรอตรงกน

ถายวกาชาด ๓ หนวย ใหหวหนาหนวยแรกเขาแถวหนากระดานแถวเดยวทางดานซายมอของผเรยก หนหนาเขาดานในรปสเหลยม หนวยทสอง เขาแถวหนากระดานแถวเดยว ดานตรงขามกบผเรยกและหนวยทสามเขาแถวหนากระดานแถวเดยว ตรงขามกบหนวยแรกทางดานขวามอของผเรยก

ถามยวกาชาดมากกวา ๓ หนวย ใหอยในดลยพนจของผเรยกแถว แตควรใหดานซายมอกบดานขวามอมจำานวนเทากน เมอผเรยกแถวตรวจแถวเรยบรอยแลว สง นง ยวกาชาดทกคนลด“ ”แขนลงพรอมสะบดหนาอยในทาตรง

การขยายแถวการขยายแถว คอ การจดแถวใหมระยะตอ ระยะเคยง หาง

กนมากนอยตามความตองการ และจะจดแบงแถวเปนกแถวกไดใหเหมาะสมกบสถานทและกจกรรมทจะปฏบต

๑. ขยายแถวหนงชวงแขน คำาสง ขยายแถว ๑ ชวงแขน “ – ทำา ใหทกคนขยายแถวไปทางซายและยกแขนซายเหยยดตรงเปน”แนวเดยวกบลำาตว สงเสมอไหล มอแบควำา นวชดกน ปลายนวมอจรดไหลขวาคนถดไป หวแถวยนเปนหลก ตามองตรงไปขางหนา ลกแถว สะบดหนาแลไปทางขวา คนสดทายของแถว ใหแลไปทางขวา แตไมตองยกแขน เมอมคำาสง นง ใหทกคนลดมอลง “ ”พรอมกบสะบดหนามาอยทาตรง ดวยความแขงแรงและพรอมเพรยงกน

๒. ขยายแถวสองชวงแขน คำาสง ขยายแถว ๒ ชวงแขน “ – ทำา ใหทกคนขยายแถวไปทางซายและกางแขนทงสองขางเหยยด”ตรงเปนแนวเดยวกบลำาตว สงเสมอไหล มอแบควำานวชดกน ปลายนวมอทงซายและขวาของแตละคนจรดกน หวแถว ยนเปนหลก ตามองตรงไปขางหนายกเฉพาะแขนซาย ลกแถว สะบดหนาแลไปทางขวาคนสดทายของแถวแลไปทางขวาและยกเฉพาะแขนขวา เมอมคำาสง นง ใหทกคนลดมอลงพรอมกบสะบดหนามาอยในทาตรง“ ”ดวยความแขงแรงและพรอมเพรยงกน

การทำาความเคารพเมออยในแถว ใหผบงคบบญชาและยวกาชาด ปฏบตดงน

1. จะสวมหมวกหรอไมกตาม ใหทำาความเคารพดวยการยนตรง2. การถวายความเคารพ แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ

สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ สมเดจพระบรมราชชนนและพระบรมวงศ ตงแตชนเจาฟาขนไป รวมทงพระวรชายา ในสมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมกฎราชกมาร จะสวมหมวกหรอไมกตาม ใหถวายคำานบ

สำาหรบโอกาสอน ๆ ใหผบงคบบญชาฯ และยวกาชาดปฏบตดงน1. ในพธการ ใหทำาความเคารพโดยการยนตรงหรอตามคำาสง2. เมออยนอกแถวจะสวมหมวกหรอไมกตาม ใหทำาความเคารพ

ดวยการไหว3. การประกอบพธกรรมทางศาสนา หรอเขาไปในสถานทอนควร

สกการะใหถอดหมวกและปฏบตตามประเพณนยม4. การถวายความเคารพแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ

สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ สมเดจพระบรมราชชะนและพระบรมวงศ ตงแตเจาฟาขนไป รวมทงพระวรชายา

ในสมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมกฎราชกมาร เมออยนอกแถว จะสวมหมวกหรอไมกตาม ใหถวายคำานบ

ในกรณนงอยกบพน ใหถวายความเคารพดวยการหมอบกราบ

อนรกษธรราชาตและสงแวดลอม

ลำาดบท เนอหา

ชนมธยมศก

ษาภาคเรยน

ท๑ ๒

๑๒๓

๔๕

ความหมายของสงแวดลอมประเภทของสงแวดลอมความจำาเปนทจะตองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมการอนรกษทรพยากรปาไม

๖๗

สาเหตทปาไมถกทำาลายวธอนรกษทรพยากรปาไมการแกปญหาการทำาลายทรพยากรปาไม

ลำาดบท ๕เรอง อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ชน

ม.๑ ภาคเรยนท ๑ (๒ คาบ)จดประสงค

6. บอกความหมายของสงแวดลอมได7. บอกประเภทของสงแวดลอมได8. บอกความจำาเปนทจะตองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

ได

เนอหา10.ความหมายของสงแวดลอม11.ประเภทของสงแวดลอม12.ความจำาเปนทจะตองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

กจกรรม7. พธเปดการเรยนการสอน8. เพลง – เกม9. กจกรรม

๓.๑ อธบายความหมายของสงแวดลอม๓.๒ อธบายประเภทของสงแวดลอม๓.๓ แบงกลมอภปรายถงความจำาเปนทจะตองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม๓.๔ รวบรวมผลจากการรายงานของแตละกลม จดนทรรศการ๓.๕ จดทำาสมดภาพธรรมชาตและการอนรกษ

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน 9. แผนภมเพลง

๑.๑ เพลงปลกปา๑.๒ เพลงชมไพร

10.ภาพธรรมชาตทบงถงความสมบรณของธรรมชาต

การประเมนผล6. สงเกตจากความสนใจในการเขารวมกจกรรม7. ตรวจผลการปฏบตงาน

ภาคผนวก

ความหมายของสงแวดลอมสงแวดลอม หมายถง ทกสงทอยรอบ ๆ ตวเรา ทงทมอบ

เหนไดและมอบไมเหน มตวตนและไมมตวตน เปนสงมชวตและไมม

ชวต บางอยางกเกดขนเองตามธรรมชาตและบางอยางมนษยเปนผสรางขน

สงแวดลอมมทงด มประโยชน และไมมประโยชน สงแวดลอมทดใหประโยชนแกมนษยในดานการดำารงชวต ทำาใหมนษยและสตวใชเปนอาหาร สรางทอยอาศย ใชทำาเครองนงหมและ ยารกษาโรค ซงทงสอยางนเปนปจจยสำาคญของมนษยทจะขาดเสยมได นอกจากนสงแวดลอมทดยงชวยใหคน มอนามยแขงแรง ไดรบความสะดวกสบายในการทำามาหากนและการดำารงชวต เชน มรถไถนา โรงสขาว มนำาประปา ไฟฟาใชทำาใหมนษยไมตองใชแรงงานหนกในการ ประกอบอาชพและเพอดำารงชวตเหมอนในสมยกอนประเภทของสงแวดลอม

สงแวดลอมแบงตามลกษณะการเกดได ๒ ประเภทคอ๑. เกดขนเองตามธรรมชาต แบงไดเปน ๒ ชนด ไดแก

ก. ภมประเทศและทรพยากรตาง ๆ ทไมมชวต เชน ภเขา พนดน แรธาต นำา อากาศ แสงแดด อณหภม ความชนตาง ๆ เปนตน

ข. สงมชวต เชน มนษย สตว ตนไม ปาไม และสงทมชวตอน ๆ เปนตน

๒. มนษยสรางขน ไดแก วฒนธรรม กฎหมาย การเมอง ศลปะและความเจรญทางวทยาการตาง ๆ โดยมงหมายใหเปนแนวหรอหลกในการปฏบต เพอจะใหมนษยอยในสงคมไดโดยสงบเรยบรอย เกดความสะดวกสบายหรอปลอดภยแกชวต ทรพยสน ทำาใหทกคนมความสขทางกายและจตใจความจำาเปนทจะตองอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

๑. ธรรมชาตและสงแวดลอมทไมด มผลกระทบกระเทอนตอการดำารงชวตของมนษย และทำาใหคณภาพของชวตเสอมหรอดวยลง เชน สภาพพนดนแหงแลง ขาดนำาปลกพชทใดก ตามจะเปนผล

ทำาใหผคนอดอยากหวโหย เปนโรคขาดอาหาร ผายผอมและเกดโรคภยไขเจบ สวนคนทอยอาศยในบรเวณทอากาศเปนพษ มกจะมรางกายไมแขงแรง สขภาพไมสมบรณ ถาทใดมอากาศเสยไปทวบรเวณ ผคนอาจตายหรอเปนโรคตาง ๆ เชน โรคทเกยวกบระบบการหายใจ โรคหวใจและโรคเกยวกบดวงตา เปนตน ฉะนน ถาธรรมชาตและสงแวดลอมไมมกจะทำาใหผอยอาศยมความเปนอยลำาบากทงทางกายและจตใจได

๒. ธรรมชาตและสงแวดลอมเปลยนแปลงได เมอใดนำาดกลายเปนนำาเนา อากาศดกลายเปนกาอากาศเสยกยอมกระทบกระเทอนตอสขภาพอนามยของมนษยและการดำารงชวตของสตวและพช จงจำาเปนตองกำาหนดวธการและชวยกนอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมใหมสภาพ ทเปนประโยชนอยเสมอ

๓. ธรรมชาตและสงแวดลอมบางอยางไมอาจหามาทดแทนได เชน นำามนเชอเพลง เมอนำามาใชแลวจะถกเผาไหมหมดไป ไมสามารถทำาใหเพมปรมาณขนมาอกได จงจำาเปนตองมการอนรกษ เพอจะไดมนำามนเชอเพลงไวใชใหนานทสด

๔. สงแวดลอมทเปนขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรม โบราณสถาน โบราณวตถ เปนสงแวดลอมทมนษยสรางขน เพอกลมของตนโดยเฉพาะ และถอเปนเกณฑกำาหนดคานยมของกลมหรอสงแสดงความเจรญรงเรองทนำาความภาคภมใจใหแกชมชนของตน แตสงแวดลอมประเภทนกอาจถกทำาลายโดยชนสวนหนงไมชอบ ลมลางเลกใชหรอเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบกาลเทศะไดเชนกน กลมชนทเปนเจาของขนบธรรมเนยมประเพณทดงาม จงควรจะไดรจกอนรกษไวเพอเปนเอกลกษณทแสดงถงความเจรญทางดานจตใจและการประพฤตปฏบตของชมชนนน ๆ หรอของชนทงชาตไดตลอดไป

อาจสรปไดวาสงแวดลอมสวนใหญมประโยชนตอสงมชวตคอ ชวยใหดำารงชวตอยไดดวยดโดยมสขภาพรางกายและสขภาพจตแขงแรงสมบรณ ซงหมายถงชวตทมคณภาพ ถาสงแวดลอมเสยไปจะดวยเสอมลงนอยลงหรอหมดไปกตามยอมมผลกระทบกระเทอนตอสขภาพ การทำามาหากน การดำารงชวตและศกดศรของมนษยเอง จงจำาเปนทมนษยจะตองรจกคณคาของสงแวดลอมและรจกอนรกษไวเพอความอยรอดของตนเองและเผาพนธตอไป

การผกเงอนและประโยชนของเงอน

ลำาดบท

เนอหา

ชนมธยมศกษาปท

ภาคเรยนท๑ ๒

๑๒๓๔๕๖

การพนหวเชอกและการเกบเชอกเงอนพรอดเงอนขดสมาธเงอนกระหวดไมเงอนบวงสายธน

๗๘๙

๑๐

เงอนตะกรดเบดเงอนประมงเงอนผกซงเงอนผกรงเงอนผกรน

ลำาดบท ๖เรอง การผกเงอนและประโยชนของเงอน ชนม.๑

ภาคเรยนท ๑ (๒ คาบ)จดประสงค

9. ใชเชอกและผกเงอน ๔ เงอนได10.บอกประโยชนของเงอนทง ๔ เงอนได

เนอหา13.การพนหวเชอกและการเกบเชอก

14. เงอนพรอด15. เงอนขดสมาธ16. เงอนกระหวดไม17. เงอนบวงสายธน

กจกรรม10. พธเปดการเรยนการสอน11. เพลง – เกม12. กจกรรม

๓.๑ แบงหนวยเรยนมาตรฐาน๓.๒ เกมทดสอบ

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน 11. เชอก12. ตวอยางเงอน13.แผนภาพเงอน

การประเมนผล8. สงเกตความสนใจในการเขารวมกจกรรมและปฏบตตามฐาน

ตาง ๆ9. ทดสอบจากเกมทดสอบ10. ตดตามผลการนำาไปใช

ภาคผนวก

เงอน หมายถง ปมทผกรอยทตอโดยการนำาเชอกกบเชอกมาผกกน หรอนำาเชอกมาผกกบวตถอน ๆ ทำาใหเกดหรอปมในเชอกเสนเดยวกน เงอนแบงออกเปนหลายประเภทตามลกษณะ

1. เงอนทผกกบวตถตาง ๆ (Hitch) โดยใชเชอกผกกบวตถอน ๆ เชน หลกหรอเสา เงอน

ตะกรดเบด เงอนผกกระหวดไม ฯลฯ2. เงอนทผกตอเชอกตางขนาดเขาดวยกน (Bend) เชน

เงอนขดสมาธ ฯลฯ3. เงอนทผกในเชอกเสนเดยวกน หรอตอเชอกขนาดเดยวกน (Knot) เชน เงอนพรอด ฯลฯ

เชอก (Rope) 1. เชอกแบงออกเปนประเภทอกระเจาในประเทศไทย สำาหรบใช

ในการชวคราว ใชขนชะเนาะ มกใชงานบนบก2. เชอกดาย ทำาดวยดายดบ มอดปลวกไมกน ออนนม มวน

งาย ใชในรมไมถกแดด3. เชอกถก ทำาดวยปานอยางด ถกแนนเปนเสนไมฟ นเกลยว

โดยมากใชเปนสายลอก (วดรอบเดนเรอ) และสายดงหยงนำาตนเชอกไนลอน ทำาดวยไนลอน มทกขนาด ผกยากเพราะคลายตวงาย ถาออกกำาลงมากเชอกนเหมาะสำาหรบตาง ๆ ดงน

4. เชอกมนลา เปนเชอกททำาจากตนมนลาซงมในฟลปปนส มความเหนยว ออนตวดกวาเชอกธรรมดา ถาใชในทแหงคงทนด แตถาเปยกนำาบอย ๆ จะผเรว

5. เชอกกาบมะพราว ทำาจากกาบมะพราว มนำาหนกเบา ลอยนำาได ไมอมนำา เหมาะสำาหรบใช...........................

6. เชอกปาน ทำาจากปานชนดหนง (เฮมม) สเหลองออนไมขาวเทามนลา มความเหนยวเทาเชอกมนลา แตผเรว เหมาะสำาหรบใชงานในนำา ราคาถก

7. เชอกนำามน เปนเชอกปานขนาดใหญชบนำามนดนหรอนำามนกาด เพอกนไมใหดดนำานานกวา

8. เชอกปอ เปนเชอกขนาดเลกทำาดวยใชงานในนำา9. เชอกลวด (สลง) ทกขนาดฟ นเกลยวใชลวดเหลกกลา

เคลอบสงกะส ฟ นแทนปอปาน และมกำาลงเปนสองเทาของเชอกมนลาทมขนาดเทากน เหมาะสำาหรบใชงานนาน ๆ เชน รอยรอก ยกของหนก ใชเปนเชอกมนเทยบเรอกบทา

ใหวดตามความยาวของเสนรอบวง เชน ถาวดความยาวของเสนรอบวงได ๓ นว กเปนเชอกขนาดใหญ เปนตน

เชอกทยวกาชาดควรตองมตดตวอยตลอดเวลา ควรเปนเชอกทมลกษณะดงน

1. เปนเชอกทมเกลยว ๓ เสน ฟ นรวมกนเปนเชอกเสนเดยว2. เปนเชอกททำาดวยปอหรอปานมนลา ไมใชเชอกไนลอน

เพราะเชอกไนลอนเวลาผกเงอนถาออกแรงดงอาจขาดหรอยดได

3. มความยาว ๓ เมตร

สวนตาง ๆ ของเชอก (Part of Ropes) เชอกทใชมสวนตาง ๆ ๓ สวน คอ

สวนปลายเชอก (Running End) สวนตนเชอก (Bight or Loop) สวนตวเชอก (Standing part)คอสวนทนบจากปลายสดเชอก คอ สวนทอยถดปลายเชอกเขา ถดจากตนเชอกเขาไป ไมไดเขาไปประมาณ ๑ ฟต เปนสวน ไปประมาณ ๒-๓ ฟต ขดงอ ใชทำาบวงหรอผก แตตองมทใชผกหรอตอ เปนบวงได สภาพด

การระวงรกษาเชอก1. เมอซอเชอกมาแลวใหพนหวเชอกใหเรยบรอย กนเกลยวเชอก

คลายตวลยออกมา2. ขณะใชเชอกพยายามอยาใหเชอกเปยกนำา3. ใหใชกระสอบเกาหรอผาเการองรบระหวางเชอกและเชอก หรอ

ระหวางเชอกกบวตถอน ณ จดทผกหรอจดเสยดส4. หลงจากใชเชอกแลว ควรตรวจเชอกใหละเอยด ถามจดชำารด

ตองซอมเสยกอน หรอถาเชอกเปยกหรอมความชน ตองผงลมใหแหงสนทกอนเกบและถาเปนไปได ควรเกบในลกษณะแขวนไว

การพนหวเชอกสาเหตทตองพนหวเชอก เนองจากเมอเราตดเชอกออกจาก

ขดเชอกแลวทงไวเฉย ๆ ปลายเชอกจะคลายเกลยวลยออก ใชงานไมได ตองตดสวนทลยทง ซงทำาใหเสยความยาวไป ดงนน เพอเปนการปองกนและรกษาปลายเชอก จงตองพนหวเชอกไวใหเรยบรอยวธพน

ใชดานขนาดเชอกสายวาว ยาวประมาณ ๑ เมตร งบทาบกบเชอกเปนรป ยาวราว ๒ เมตร (รป ๑) จบสวนยาวของดายพนรอบปลายเชอกทบดายทงอเปนรป นนไปดวย (รป ๒) แตพนใหชดตดกนไปใหหางดงในรป (ในรปเขยนไวหาง ๆ เพอใหเหนดายรปตว ชด ๆ) เมอพนถงกนตว แลว สอดปลายเสนทพนเขาไปในบวงกนตว จากนนดงปลายดายดานหวตวลงรงดายเสนทพนเขาไปอยในสวนทพน (รปท ๓) ตดปลายดายสวนทเหลอทงเปนอนเสรจ

การเกบเชอกหลงจากใชเชอกแลวใหเกบรอยไวทเขมขด หอยมวนเชอกลง

ดานขางตะเขบกระโปรง เพอควรเรยบรอยสวยงาม

ขนท ๑ ทบเชอก ๓ ครง เพอแบงใหเปน ๘ สวน ถอไวดวยมอซาย ๓ สวน อก ๔ สวน ทเหลอปลอยลงเอาไวสำาหรบพนรอบ

ขนท ๒ เอาเชอกสวนยาวทเหลอพนรอบเชอกทถอไวในมอซาย โดยเรมพนถดจากบวงหวมาประมาณ ๑ นว (รป ๒ ก.) พนใหแนนจนตลอดจะเหลอปลายเชอก ใหสอดปลายเชอกนนเขาไปในบวงทาย (รป ๒ ข.)

ขนสดทาย ดงบวงหว จนบวงทายรกปลายเชอกทสอดไวแนนเงอนพรอด (Reef Knot)

ประโยชน1. ใชตอเชอก ๒ เสน ซงมขนาดเทากน ใหมความยายตาม

ตองการ2. ใชเปนเงอนในการพยาบาล เชน ผกผาพนแผล3. ใชผกปลายเชอกเสนเดยวกน เพอผกมดหอสงของและวสด

ตาง ๆ4. ใชผกเชอกผกรองเทา

วธผก วธท ๑ขนท ๑ ปลายเชอกดานซายทบขวา

ขนท ๒-๓ ออมปลายเชอกดานซายลงลอดใตเสนเชอกดานขวา ใหปลายเชอกตงขน แลวรวบปลายเชอกเขาหากน โดยใหดานขวาทบซาย

ขนสดทาย ออมปลายเชอกขวามอลอดใตเสนซายมอ จดเงอนใหเรยบรอย

วธผก วธท ๒ (เงอนพรอด) เมอเชอกมความแขงมากขนท ๑ ขดปลายเชอกดานซายงอเปนบวง สอดปลายเชอก

ดานขวาขนในบวง

ขนท ๒ มวนเสนขวามอลงออมดานหลงของบวง

ขนท ๓ (สดทาย) สอดปลายเชอกเสนขวามอลงในบวง แลวจดเงอนใหเรยบรอย

เงอนขดสมาธ (Sheet Bend)ประโยชน

1. ใชตอเชอกซงมขนาดตางกน2. ใชผกกบสงทเปนขอหรอเปนหออยแลว เชน ธงชาต เปนตน3. ใชตอเชอกออนกบเชอกแขง (เอาสนออนพนขดเสนแขง)

เชน ตอก เถาวลย เปนตน

4. ใชตอดาย ตอเสนดายเสนไหมทาผา

วธผกขนท ๑ งอเชอกเสนใหญใหเปนบวง สอดปลายเสนเลกเขาใน

บวงโดยสอดจากขางลาง

ขนท ๒ มวนเสนเลกลงออมดานหลงเสนใหญทงค

ขนสดทาย จบปลายเสนเลกขนไปสอดเสนตวเองเปนการขดไว จดเงอนใหเนนและเรยบรอย

เงอนกระหวดไม (Two Half-Hitch)

เปนเงอนทมาจากเงอนตะกรดเบด สามารถใชผกกบเชอกไดทกชนดทกขนาด เงอนนใชผกวตถดวยหางเชอกขางหนงคลายกบตะกรดเบด ๒ ชน ถาผกแบบถาวรตองหกคอเชอก และผกหนบหางเชอกดวยเพอกนหลด ประโยชน

1. ใชในการผกรอก2. ใชเปนเงอนผกสตว เรอ แพ ไวกบหลกหรอหวง

วธผก

ขนท ๑ ออมปลายเชอกไปคลองหลกหรอราว หรอบวง

ใหปลายเชอกอยขางบนเสนเชอก

ขนท ๒ สอดปลายเชอกสอดใตเสนเชอกเขาไป

ขนท ๓ ออมปลายเชอกขามเสนทเปนบวงและเสน

ทเปนตวเชอก

ขนสดทาย สอดปลายเชอกลอดใตตวเชอก เลยไปขามเสนบวงจดเงอนให เรยบรอย

เงอนบวงสายธน (Bowline Bend)

เปนเงอนทใชประโยชนในชวตประจำาวน เพราะไมหลดหรอเลอนเขาไปรดสงทผกประโยชน

1. ใชในการผกเพอทำาเปนบวงคลองวตถตาง ๆ2. ใชผกสตวไวกบหลกหรอตนไม สตวสามารถเดนรอบหลกโดย

เชอกไมพนหรอรดคอสตวจนเกนไป3. ใชคลองคนหยอนลงในทตำาหรอยกขนไปทสง4. ใชคลองคนธน5. ผกเรอกบหลกเมอเวลานำาขนหรอนำาลงกไมมปญหาเพราะบวง

จะเลอนขนลงได6. ใชเปนบวงคลองชวยคนตกนำา ลากขนมา จะไมรดเขาไปรด

(เวลาลากตองจบตนคอคนตกนำาใหหงายขน เพอใหจมกพนนำา)

การผก วธท ๑ ทำาบวงนอกตว (เพอชวยหรอคลองผอน)

ขนท ๑ ขดเชอกใหเปนบวงคลายเลข ๖ ถอไวดวยมอขางซาย

ขนท ๒ มอขวาจบปลายเชอกสอดเขาไป

ในบวง (สอดจากดานลาง)

ขนสดทาย จบปลายเชอกออมหลงตวเลข ๖ แลววกสอดปลาย ลงในบวงหวเลข ๖ จดเงอนใหแนนและเรยบรอย

ตวอยางเตาไฟ

BASIC COOKING FIRE เอาฟนตดไฟ ตงภาชนะขางบน

ROCK FIRE เตาหน

การใชและเกบรกษาอปกรณในการสรางคายอปกรณทจำาเปนในการอยคายพกแรมทควรรจกวธใช การพก

พาไปและวธเกบรกษา ไดแก

เตาแขวน เตายน

เตาราง เตายน (แบบ

1.มด มดอาจจำาแนกไดเปน ๒ ประเภท คอ

๑.๑ มดเลก ไดแก มดพกประจำาตว มทใชในการทำาครวa. มดพกประจำาตว เปนมดใชพกพาตดตวอยเสมอในขณะ

อยคายพกแรม หรอเดนทางไกล ตวมดประกอบไปดวยสวนใบมและดาม มดพกประจำาตวมไวเพอตดเชอก ลดกงไมขนาดเลก หรออาจใชในการประกอบอาหาร การเกบรกษาและซอมแซมตองหมนลบใหคมอยเสมอและชโลมนำามนเพอปองกนสนม หมนตรวจดอยาใหใบมดโยกคลอนหรอดามมดแตกหก

b. มดทใชในการทำาครว เปนมดบางขนาดเลกสำาหรบการประกอบอาหาร อาจไมจำาเปนในการอยคายพกแรม เพราะอาจใชมดพกประจำาตวแทนกได วธการบำารงรกษาเชนเดยวกบมดพกประจำาตว

๑.๒ มดใหญ ไดแก มดโต มดดายหญา มดพราถาง เปนมดทมความจำาเปนในการอยคายพกแรมเปนอยางมาก มสวนประกอบ ๒ สวน คอ สวนใบมดและสวนดาม ประโยชนใชสอยคอ ใชตดกงไมใหญ ผาฟน ดายหญา ตดกงไมทเปนอปสรรคในการเดนทาง การเกบรกษาจะตองลบใหคม เชดใหแหง ทานำามนทกครงทใชงานเสรจแลว การบำารงรกษาและซอมแซม ตองหมนตรวจดวาดามมดอยในสภาพสมบรณด

หรอไม ใบมดโยกคลอนหรอไม และถาใบมดโยกคลอนไมควรใชเศษไมตอกลงไปในดามมด จะทำาใหดามแตกใบมดหลดจากดามมดได ควรเปลยนดามมดเสยใหมเพอความแขงแรง วธใชควรใหหางจากผอน และใชงานดวยความระมดระวง ไมประมาทหรอคกคะนอง

2.ขวาน ขวานแบงออกเปน ๒ สวน คอ๒.๑ ขวานไทย มทงขวานใหญและขวานเลก๒.๒ ขวานฝรง มทงขวานใหญและขวานเลก

ขวานเลก ประกอบไปดวย ๒ สวน คอ สวนตวขวานและสวนดาม ใชสำาหรบตดทอนกงไมขนาดเลก ผาฟน แทนคอนเพอตอกตะปหรอสมอบก เมอเสรจจากการใชงานทกครงตองลบใหคมเชดใหแหงแลวทานำามนเพอปองกนสนม ทงนเพอการใชงานครงตอไป จะไดใชงานไดทนทไมตองเสยเวลาลบใหคม

ขวานใหญ ประกอบไปดวย ๒ สวน คอ สวนตวขวานและสวนดามใชสำาหรบโคนตนไม ตดกงไมขนาดใหญ ผาฟน การเกบรกษาเชนเดยวกบขวานเลก

กอนใชงานทกครงใชตรวจดความแนนหนาของตวขวานและดาม และใชงานอยางระมดระวงไมประมาท คำานงถงอนตรายของผใชและผทอยบรเวณใกลเคยง

3.จอบจอบเปนอปกรณอยางหนงทใชในการอยคายพกแรม มสวน

ประกอบ ๒ สวน คอ สวนใบจอบและสวนหวขวาน ในการอยคายพกแรมอาจถอดสวนใบจอบและสวนดามเสยกอนกไดเพอสะดวกในการนำาไป

ประโยชนใชสอย คอ ใชในการปรบพนท ขดตอไม ขดรางระบายนำารอบเตนท ขดหลมเปยก หลมแหง ขดหลมสวม สรางเตา ฯลฯ การใชควรระมดระวงกอนหน จะทำาใหคมของจอบรอยไปและระมดระวงผอนทอยใกล เมอใชงานเสรจแลวเชดใหแหง ทานำามนปองกนสนมทกครง4.เสยม

เสยมเปนอปกรณอยางหนงทจำาเปนนอกเหนอจากจอบ ประโยชนใชสอย การเกบรกษาเชนเดยวกบขวาน5. เลอย

เลอยมหลายชนด เชน เลอยอก เลอยลนดา เลอยคนธน ทเหมาะสม ไดแก๕.1 เลอยลนดา มสวนประกอบ ๒ สวนใหญ ๆ คอ ใบ

เลอยและดามจบ สวน ใบเลอยประกอบไปดวย ฟนเลอยเปนจำานวนมาก ใชสำาหรบเลอยกงไมใหญ เลอยไมไผเพอสรางอปกรณการอยคาย วธใชควรระมดระวงตะปซงอาจตดอยทไม การเลอยไมไผควรเลอยเสนรอบวงของไมไผใหรอบเสยกอน หมนตรวจดความคมของฟน

เลอยโดยดดคลองเลอยแกวใชตะไบสามเหลยมเลก ๆ แทงใหคมทานำามนปองกนสนม

๕.2 เลอยคนธน แบงออกเปน ๒ สวน คอ สวนดามมลกษณโคงเหมอนคนธน และสวนใบเลอย ซงประกอบไปดวยฟนเลอยเปนจำานวนมาก ประโยชนใชสอย วธใช การเกบรกษาเชนเดยวกบเลอยลนดา ขอระมดระวงของเลอย คนธนคอ ไมควรบดหางปลาทเปนตวยดใบเลอยกบสวนดามแนนมากจนเกนไป จะทำาใหใบเลอยหกหรอทำาใหการเปลยนใบเลอยลำาบาก เพราะบดหางปลาแนนมากไป

มดและขวานเปนสงจำาเปนทตองนำาตดตวไปในการอยคายพกแรม มดทนยมใชมทงมดพบและมดพก ใชแขวนตดกบเขมขดดานขวา สวนมดโตและมสนามทำาดวยเหลกกลามความคมมาก ทงสองอยางใชประโยชนในการตด ฟน ผาและถางไดเปนอยางด

ขวานมทงใหญและเลก ทำาดวยเหลกกลา ดานคมบาง หนากวาง ๒-๔ นว สนขวานกวางหนามชองเปนวงร สำาหรบใสดาม ดามขวานใชไมเนอแขง ขวานมประโยชนในการใชตด ผา ลด ทอน

ในการใชมเหลาไมใหเปนสมอบก หรอทำาเครองใชอยางอน หรอการใชลดกงผาไมเพอเตรยมการกอกองไฟกตาม ยวกาชาดตองมความระมดระวงและเรยนรในการจบไม วางไม การจดถอขวานใหถกตองดวย

วธใชและการรกษามดและขวาน

วธใชมดและขวาน1. ไมวางมดหรอขวานใหทางคม

หงายขน2. ไมใชหน ถาก ฟน วตถทแขง

เกนไปจนคมทอบน3. ไมใชกรดทำาลายทรพยสนใหเสย

หาย4. ไมนำาไปลนไฟหรอวางใกลไฟเกนควร5. การสงมด ใหจบสนมดหนคมออก สงทางดามใหผรบ6. การแบกหรอถอมดขวานขนาด

ใหญ ใหหนดานออกนอกตว7. การสงขวานใหญจบปลายดาม

ขวานใหตวขวานหอยลงคมขวานหนออกขาง ๆ

8. สงขวานขนาดเลกใหจบทตวขวานหนคมไปดานหลง ปลอยดามขวาน

การเกบรกษา

1. ดามขวานหลวมเอาลมขนาดตามตองการแชนำาอน ตอกสลกเขาไปทำาใหแนน

2. ลบมด ขวาน ใหคมเสมอ3. มดใชแลวเชดใหแหงหยอดนำามนเกบเขาท4. ขวานใชแลวเชดใหแหง ทานำามนกนสนม ขวานใหญควรสบ

เกบไวกบขอนไม

การใชและการรกษาเลอย- หลงใชปดแปรงเชดสงสกปรกออก ชโลมนำามนใหทว- ตองแขวน ไมวางหรอพง- หาปลอกหมปองกนฟนเลอยบน- กอนจะเลอยไมตองไมมเหลกหรอตะปฝงอย หากไม

เป อนดน ทราย โคลน ตองทำาใหสะอาดกอนเลอย- กาสงเลอยขนทสง ใหผกดามสาวขนไป ถายนสงไมถง- เลอยใชงานมาก ๆ ฟนเลอยใชลบดวยตะไบสามเหลยม

ขอสงเกต : อปกรณทกอยางถารจกวธใชและรจดวธบำารงรกษา จะใชไดนานและคงทนถาวรขอทควรระวงคอ อยาใชผดประเภท เชน ใชมดพกผาฟน หรอใชเลอยสำาหรบเลอยไมไปเลอยเหลก จะไมไดผลและเกดอนตรายตอผใชดวย

ลำาดบท ๘เรอง การกาชาด ชนม.๑

ภาคเรยนท ๑ (๓ คาบ)จดประสงค

11.สรางสมพนธภาพทดตอบคคลในสงคมได12.ปฏบตตามอดมคตในศานตสขได

เนอหา18.การสรางสมพนธภาพกบผอนในสงคม19.การเขารวมกจกรรมในวนสำาคญตาง ๆ20.หลกการกาชาด

กจกรรม13.พธเปดการเรยนการสอน14. เพลง – เกม15.กจกรรม

๓.1 นำานองเพลงมารชยวกาชาด บำาเพญตน งานสงใด๓.2 อธบายความจำาเปนและประโยชนในการสราง

สมพนธภาพกบผอน หลกการ กาชาด

๓.3 อธบายหลกการสรางสมพนธภาพทดตอบคคลในสงคม๓.4 อธบายหลกการจดกจกรรมในสงคมของยวกาชาด

ประโยชนของกจกรรมใน สงคมและยกตวอยางกจกรรมในสงคมทนกเรยน

สามารถชวยเหลอได๓.5 นำารองเพลง รอเธออย พนองยวกาชาด

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน 14.แผนภมเพลง15.ภาพกจกรรมสรางสมพนธภาพ16.ภาพกจกรรมสำาคญ ๆ ในสงคม เชน กจกรรมวนแมแหง

ชาต วนสาธารณสขแหงชาต ฯลฯ

การประเมนผล11.สงเกตความสนใจในการเขารวมกจกรรม12.ความถกตองในการตอบคำาถาม

ภาคผนวก

การสรางสมพนธภาพกบผอนในสงคมจากวตถประสงคของยวกาชาดขอท ๓ ดงทไดกลาวไวแลวใน

บทท ๑ ซงมความวา เพอใหสมาชกรจกบำาเพญตนใหเปนประโยชน“แกผอนและทำาตนใหเปนพลเมองด มจตเมตตากรณาตอเพอนมนษยทวไป” นน ยอมเหนไดชดวา การเปนสมาชกยวกาชาดนน ตองปฏบต มงสรางมตรและสงเคราะหกนและกน ระหวางตวสมาชก ยวกาชาดเองกบคนอน ๆ โดยไมเลอกชาต ชน วรรณะ ศาสนา หรอลกธการเมอง แตถอวาทกคนเปนพนองกนดงท องร ดนงต ผรเรมการกาชาดไดกลาวไววา “All men are brothers” ดงกลาวมาน สรปสน ๆ ไดวา การเปนสมาชกยวกาชาดทดนนตองเปนมตรกบคนทวไป หรอการมสมพนธภาพทดตอบคคลทวไปนนเองความจำาเปนและประโยชนในการสรางสมพนธภาพกบผอนของสมาชกยวกาชาด

โดยแททจรงแลว แมผไมไดเปนสมาชกยวกาชาดกมความจำาเปนในการสรางสมพนธภาพกบผอน คอ มการเกยวของหรอผกพนกบผอน ซงเปนสงหลกเลยงไมไดตราบใดทยงมชวตอย ซงเปนไปโดยธรรมชาตของมนษยแตสำาหรบสมาชกยวกาชาดแลว การสรางสมพนธภาพกบผอนนน นอกจากเปนการปฏบตตามความ

จำาเปนในฐานะทเปนคน ๆ หนง ยงเปนการปฏบตตามวตถประสงคของยวกาชาดขอท ๓ อนมงการสรางเสรมประโยชนใหแกสงคมเปนหลกสำาคญ และเปนการแนนอนทยอมเกดประโยชนแกตวสมาชกยวกาชาดเองดวย

โดยสรปแลว การสรางสมพนธภาพกบผอนของสมาชกยวกาชาดจะเกดประโยชนตอสงคมและตวยวกาชาดเองดงตอไปน

1. สงคมไดประโยชนจากกจกรรมทสมาชกยวกาชาดปฏบตเพอการสรางสมพนธภาพ เชน อานหนงสอใหคนตาบอดฟง ชวยทำาสงเลกนอย ๆ ในโรงพยาบาลตามทแพทยและพยาบาลอนญาตชวยเหลอคนตกทกขไดยาก ฯลฯ

2. สงคมไมตองรบภาระจากการปฏบตตนในทางทผดของสมาชกยวกาชาด กลาวคอ หากสมาชกยวกาชาดปฏบตตนโดยยดมนวตถประสงค ๓ ประการ ของยวกาชาดอยางแนวแนแลว สมาชกยวกาชาดยอมปฏบตแตในสงทดงาม ไมเปนคนเหนแกตวหรอเอารดเอาเปรยบคนอน ๆ ไมกอความเดอดรอนใด ๆ ตอสวนรวม ฯลฯ

3. เปนแบบอยางทดตอผพบเหน ซงเทากบเปนการชวยปลกฝงคณธรรมทางศานตสขไวในใจของบคคลตาง ๆ ในสงคม

4. เปนประโยชนตอตวสมาชกยวกาชาดเองนานปการ เชน ไดรจกบคคลตาง ๆ ในสงคมมากขน รจกวธทำางานรวมกบผอน ไดมโอกาสฝกฝนตนเองใหเปนคนมความเชอมนในตนเองและไมเปนคนขอาย เปนตน

หลกการสรางสมพนธภาพทดตอบคคลในสงคมดงทกลาวแลววา สมาชกยวกาชาดตองเปนผสามารถ

สมพนธภาพไดกบคนทกคน โดยไมเลอกชาต ชนชน วรรณะ ศาสนา หรอความเชอในลทธการเมอง ตามวตถประสงคของยว

กาชาดขอท ๓ จงเหนไดชดวาสมาชกยวกาชาดตองทำาตนเปนผทสามารถพบปะตดตอกบคนมากมาย ในสงคมซงแตกตางกนในเรองเพศ วน อาชพ ความรการศกษา ฐานะทางเศรษฐกจ ขนบธรรมเนยม ตลอดจนนสยใจคอ ฯลฯ ซงหากจะปฏบตใหเกดผลดแลว สมาชกยวกาชาด จงตองมหลกในการปฏบตดงตอไปน

1. ไมตำาหนตเตยนผอน มนษยทกคนตางไมชอบการถกตำาหน แมความคดหรอการกระทำาจะผดหรอไมชอบดวยเหตผลประการใดกตาม เราควรสำานกไวเสมอวา มนษยทกคนมเหตผลของตนเองซงเหตผลในการกระทำานนขนอยกบพนฐานทางดานการศกษา การอบรมเลยงดในสภาพแวดลอมทแตกตาง ทำาใหพฤตกรรมของแตละคนแตกตางกน ฉะนนเมอเรารวามนษยไมชอบการตำาหนและมมลเหตจงใจในการกระทำา พฤตกรรมตามพนภมหลงทไดรบ เราจงควรงดเวนการตำาหนตเตยน แตถาหลกเลยงไมไดกอยาใชคำาพด แตควรใชเหตผลประกอบดงคำาทวา ตเพอกอ “ ”เพอใหผประพฤต ปฏบต ในสงทถกตองเหมาะสม

2. ไมอจฉารษยา มนษยทกคนอยากประสบความสำาเรจในชวต ไดแก เรยนหนงสอเกง เปนมตรกบเพอนและคร เมอทำางานกอยากประสบความสำาเรจ มความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน มฐานะมนคง มเกยรตยศชอเสยง เราควรชนชมยนด เมอเพอนหรอคนรจกประสบความสำาเรจ ไดดมความสข ไมอจฉารษยากนอนจะกอใหเกดความขดแยง แตกแยกความสามคคในหมคณะ

3. สามารถจงใจบคคลอนใหเขามามสวนรวม ไดแก การทสามารถแสวงหาหรอโนมนาวใหบคคลอนใหความรวมมอ ม

สวนรวมในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ รวมกน เพอสงเสรมความสามคคในการทำางานเปนหมคณะ

4. เอาใจเขามาใสใจเรา การอยรวมกนในสงคมมนษยมพนฐานทางดานการศกษา ฐานะ ขนบธรรมเนยมประเพณและสงแวดลอมอน ๆ แตกตางกน ทำาใหมนษยมพฤตกรรมทแตกตางกนดวย เพอสมพนธภาพทดตอกนในสงคม ยวกาชาดจงควรอะลมอลวย ใหอภย ใหความสนใจชวยเหลอในความทกข ความเดอดรอนของบคคลอน ไมใชสนใจแตในเรองของตนเองหรอความเดอดรอนของตนเองเทานน

5. ยมแยมแจมใสอยเสมอ คนทมหนาตายมแยมแจมใสอยเสมอนน แสดงความเปนคนมความออนโยน เปนคนราเรง นาคบคาสมาคม คนทหนาตาบดบงแสดงวาเปนคนมใจคอคบแคบ เจาทกข มความคดไมแนนอน ดงนน ความสวยของคนจงอยทสหนามากกวาอยทเครองแตงกายหรออาภรณใด ๆ ทไดสวมใส

ฉะนน การยมของคนเราถอวาสำาคญมาก เพราะการยมแสดงถงการมความสข การตอนรบแสดงการมจตใจโอบออมอาร ผพบเหนอยากคบคาสมาคมดวย สมาชกยวกาชาดจงควรมหนาตายมแยมอยเสมอ6. พยายามจำาและเรยกชอบคคลทตองตดตอดวยใหถก

ตอง การจำาและเรยกชอบคคลทตดตอไดอยางถกตองเปนมารยาททดงามอยางหนงในการอยรวมกนในสงคม นอกจากนนยงเปนการแสดงถงการใหเกยรต ทำาใหผทเราตดตอดวยรสกวาตวเองมคณคา นาสนใจ รสกเปนพวกเดยวกน กอใหเกดความสามคคและรวมมอรวมใจในการปฏบตกจกรรมรวมกนตอไป

7. ทำาตนเปนผฟงทด คนเราสวนมากชอบพดมากกวาชอบฟง ชอบแสดงความคดเหนและความเฉลยวฉลาดตาง ๆ ดงนน สมาชกยวกาชาดกควรจะเปนผฟงทดดวยการปลอยใหคนอนพด และสงเสรมโดยพยายามตงใจฟงในเรองทเขากำาลงพด เพอใหเขาเกดความพงพอใจทจะตอบ ซงจะทำาใหผพดพอใจมาก ทงตวสมาชกยวกาชาดไดรบความรอกดวย

8. พดในสงทผอนสนใจ มนษยเรานนตางจตตางใจกนในดานความคด การศกษา การอบรมสงสอนและความเปนอย ดงนน ความพอใจ ความสนใจ กยอมตางกน ในเรองทตนเองมความรความชำานาญกมกชอบพอในเรองนน เปนหลกธรรมดาของมนษยโดยทว ๆ ไป เมอสมาชกยวกาชาดตองการสรางสมพนธภาพกบใครควรรหลกในการพดในสงทเขาสนใจจะฟง

9. ไมโตเถยง เปนหลกธรรมดาของมนษย ไมวาจะเปนใครกไมชอบใหใครมาพดขดคอหรอพดโตเถยงขดแยง โดยเฉพาะอยางยงตอหนาทประชม ตอหนาธารกำานล ยงผทไดเถยงเปนบคคลมฐานะตำากวาดวยแลว กยงจะกอใหเกดความไมพอใจมากยงขน

10. เคารพในความคดเหนของคนอน คนสวนมากมกจะถอความคดของตนเองเปนใหญ คอ เมอตนเองคดอยางไรแลว กจะตองวาดและถกตอง ถาใครมความคดขดแยงกบตนแลวกแจจะไมพอใจ การทจะบอกวาความคดของแตละคนไมถกตองนนไมใชของงาย สมาชกยวกาชาดตองรจกวธและกาลเทศะในการชแจงอยางนมนวลและมเหตผล

11. รจกรบผดเมอทำาผด มคนเปนจำานวนไมนอยทไมยอมสารภาพผดเมอคนไดทำาผดขน โดยคดไปวาเปนการแสดงถงความบกพรอง นาอบอาย และเสอมเสยเกยรต แตผท

ฉลาดยอมถอวาการรบผดเมอตนรผดนน เปนขอทควรสรรเสรญ ไมใชการเสยเกยรต หรอเปนการนำาความเสยหายอบอายแตเปนการแสดงความมนำาใจเปนนกกฬา เปนทนาเคารพนบถอแกบคคลทวไป คนเชนนยอมไดรบสมพนธภาพทดจากผพบเหน

12.ทำาตนใหเปนกนเองกบผอน ปฏบตไดโดยการเปนผทมความเออเฟ อเผอแผ ไมเหนแกตวและเอาเปรยบผอน มกรยาวาจาสภาพออนโอย เสยสละชวยเหลอกนตามโอกาสอนควร ความเปนกนเองกอใหเกดความสามคค รกใครกลมเกลยว กอใหเกดความสขความเจรญแกหมคณะและสงคม

13. รจกสรางความคดของตนใหกบผอน การสรางความคดคอการเปนผมความคดรเรมในการเสนอแนวความคดเพอหาแนวทางปรบปรง เสรมสรางความเจรญ ความกาวหนา ใหแกหมคณะและสงคมในดานตาง ๆ บคคลทจะสามารถสรางความคดดงกลาวไดตองเปนผมความร ทนโลก ทนเหตการณ มสมองทเฉยบแหลม ฉลาดและมไหวพรบ ความคดรเรมทไดรบการยอมรบจะกอใหเกดความภาคภมใจและไดรบการยอยองจากบคคลทวไป

14.ยกยองสรรเสรญคนอนเมอเขาทำาด โดยปกตแลว ผททำาความดยอมไดรบการยกยองสรรเสรญ ทกคนจะมความพงพอใจทไดรบการยกยองสรรเสรญเมอเขาทำาด เทากบเปนการใหเกยรตและกำาลงใจ

ทง ๑๔ ขอ ดงกวางมาขางตนน ควรทสมาชกยวกาชาดจะยดไวเปนหลกปฏบตในการสรางสมพนธภาพกบคนทวไป ซงแมคนทวไปจะแตกตางกนกตาม แตคนทวไปจะมพฤตกรรมในสงเหลานคลาย ๆ กน

การเขารวมกจกรรมในวนสำาคญตาง ๆในสงคมหนง ๆ คนในสงคมยอมการจดกจกรรมของสวนรวม

ขนตามโอกาส ทงนขนอยกบจดประสงคของการจด เชน เปนการจดขนตามวนสำาคญในประเพณ เปนการจดขนเพอระลกถงคณงามความดของบคคลหรอสถาบนเปนการจดขนเพอกระตนใหคนในสงคมชวยกนแกปญหาทมอยในขณะนน หรอชวยกนทำาใหสงคมดขน ฯลฯ ซงพอจะแบงเปนประเภทกจกรรมใหญ ๆ ได ๒ ประเภท ดงน

1. กจกรรมตามวนสำาคญประจำาป เชน วนขนปใหม วนเดกแหงชาต วนคร วนมาฆบชา วนจกร วนสงกรานต วนวสาขบชา วนพชมงคล วนฉตรมงคล วนสจทรภ วนอาสาฬหบชา วนเขาพรรษา วนเฉลมพระชนมพรรษาสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ (วนแมแหงชาต) วนปยมหาราช วนลอยกระทง วนเฉลมพระชนมพรรษาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว (วนพอแหงชาต) วนพระเจาตกสนมหาราช วนสงทายปเกา เปนตน

2. กจกรรมเกยวกบสงคมและชมชน ซงจะจดขนในวนไหนกสดแทแตความเหมาะสม ทงอาจอยในระดบประเทศหรอระดบจงหวด หรอระดบชมชนกได เชน กจกรรมการรณรงคทำาความสะอาด กจกรรมบำารงรกษาตนไม กจกรรมการแขงขนกฬา กจกรรมการประกวดสงประดษฐ ศลปะ ดนตร ฯลฯ กจกรรมในโรงเรยน กจกรรมเกยวกบยวกาชาด เปนตน

ประโยชนของกจกรรมในสงคม

สมาชกยวกาชาดทกคนคงเคยรวมกจกรรมตาง ๆ ดงกลาวมาแลวไมมากกนอย ซงสมาชกยวกาชาดยอมตระหนกไดวา โดยหลกการใหญของการจดกจกรรมนน ยอมเกดประโยชนตอสงคมในแงมมใดแมมมหนงพอจะสรปเปนขอ ๆ ไดดงน

1. เปนการประชาสมพนธสงทดงามใหแพรหลายกวางไกลออกไป

2. ประชาชนไดมโอกาสรวมกจกรรมของสวนรวม ซงจะทำาใหเกดความรกใครปรองดองกนในสงเดยวกน ไมเปนคนเหนแกตว สงคมจะมความรนเรงและศานตสข

3. ทำาใหสมาชกในสงคมเกดความเจรญทงทางดานวตถและจตใจ

4. ปญหาบางอยางในสงคมไดรบการขจดใหนอยลงหรอหมดไป เชน กจกรรมการรวมกนทำาความดตามทสาธารณะ ยอมทำาใหทสาธารณะนน ๆ มความสะอาดสวยงามขน เปนตน

5. บคคลบางกลมในสงคมรบการชวยเหลอเชน คนพการหรอเดกกำาพราไดรบการเอกใจใสในกจกรรมทจดขนเพอการเปนการสงเคราะหบคคลเหลาน เปนตน

6. บคคลบางกลมในสงคมไดรบประโยชนจากคาขายหรอรบจาง เพราะการจดกจกรรมตาง ๆ มกตองมการซอขายวาจางรวมอยดวย

สำาหรบตวสมาชกยวกาชาด ซงหากมโอกาสเขารวมกจกรรมตาง ๆ ในฐานะเปนสวนหนงของผจดแลว ยอมมประโยชนประการตาง ๆ ดงน

1. เปนการใชเวลาวางใหประโยชน ไมปลอยใหเวลาเปลองเปลาไปโดยไมทำาอะไรหรอไมดไมงาม

2. เปนทชนชมและยอมรบของคนอน ๆ

3. มประสบการณในการทำางานรวมกบคนอน ๆ4. เกดความรสกภาคภมใจในตวเองทไดชวยเหลอสงคม5. มโอกาสปฏบตตนตามคำาปฏญาณของยวกาชาด

หลกการจดกจกรรมในสงคมของยวกาชาดการทสมาชกยวกาชาดจะมสวนเขาไปชวยเหลอกจกรรมใน

สงคมนน อาจกระทำาไดโดยจดกจกรรมนนตามทมผอนจดขนหรอรเรมขน หรออาจกระทำาไดโดยการเปนผจดหรอผรเรมเสยเอง ซงความยากงายและขนาดของกจกรรมทจะจดขน อยางไรกด หากสมาชกยวกาชาดมโอกาสทจะเปนผจดกจกรรมในสงคมขนเองแลว กนบวาจะเปนประโยชนอยางยงตอสงคมและตอตวสมาชกยวกาชาดเองเพราะสงคมจะไดรบประโยชนจากกจกรรมทจดแลว สมาชกยวกาชาดจะไดรบประสบการณในการทำางานและการบรหารการดำาเนนการดวย หากสมาชกยวกาชาดสามารถดำาเนนการใหกจกรรมนน ๆ บรรลจดประสงคดวยดแลว กเชอวาสมาชกยวกาชาดจะเปนผรจกทำางานรวมกบผอนไดดเมอเตบโตเปนผใหญ รจกการบรหารงาน รจกการรบผดชอบ รจกวการแกไขปญหา เปนตน อยางไรกด เนองจากการจะจดกจกรรมหนง ๆ ขนและใหลลวงไปดวยดนน เปนสงทตองทำากนอยางจรงจง และตองดำาเนนการกนอยางมหลกการ ซงในระดบชนน สมาชกยวกาชาดควรดำาเนนการดงน

1. ปรกษาครผนำายวกาชาดเพอจะไดนำาความคดของสมาชกยวกาชาด ไปปรกษาครใหญหรอผอำานวยการโรงเรยน ซงมตำาแหนงเปนนายกหมยวกาชาดโรงเรยน

2. เมอนายกหมยวกาชาดเหนชอบดวยแลว สมาชกยวกาชาดกเรมดำาเนนการประชมสมาชกยวกาชาดโดยการประชมหวหนาหนวยกอน จากนนใหหวหนาหนวยไปประชมสมาชกยวกาชาดภายในหนวยตอไป

3. ตดตอสวนราชการทรบผดชอบ เพอใหรบทราบในโครงการทจะจดทำา และขออนญาตเขาดำาเนนการในพนทนน

4. จดทำาโครงการเพอขออนญาตนายกหมยวกาชาดโรงเรยน เปนลายลกษณอกษร และแจงโครงการทไดรบอนญาตแลวใหหนวยงานทรบผดชอบรบทราบอกครงหนง

5. ดำาเนนการตามกำาหนดการของโครงการทวางไวจนเสรจสมบรณ

ตวอยางการชวยเหลอกจกรรมในสงคมของยวกาชาดการชวยเหลอสงคมในวนแมแหงชาต

ปจจบน ประชาชนชาวไทยไดพรอมใจกนถอเอาวนพระราชสมภพของสมเดจพระบรมราชนนาถ คอ วนท ๑๒ สงหาคม ของทกป เปน วนแมแหงชาต ในวนน ประชาชนทกคนจะพรอมใจกน“ ”ระลกถงพระคณของแมซงไดใหกำาเนดและเลยงดเรามาจนเตมใหญ โครงการจดใหมงานเทดพระเกยรตสมเดจพระบรมราชนนาถ ซงทกคนเทดทนเสมอนพระมารดาของประชาชนชาวไทย ในงานวนน สงคมตาง ๆ ทก ๆ ชมชนจะจดงานขนมา อาจจะมการบรจาคโลหตใหสภาพกาชาดไทย ออกรานจดงานรนเรง ซงในตอนเชาจะตองมพธการเทดพระเกยรต สมาชกยวชากาดกควรจะไปรวมในขบวนแหหรอขบวนพธอนนดวย นอกจากนน เมอมงานแสดงหรอกจกรรมตาง ๆ ซงจะมประชาชนมาเขาชมงานเปนจำานวนมาก สมาชกยวกาชาดกควรเขาไปชวยเหลอสงคมไดโดยการจดหนวยปฐมพยาบาลตามจดตาง ๆ ในบรเวณงานหรอจดหนวยงานเคลอนทคอยชวยเหลอพยาบาลประชาชนทมาเทยวงานดงนเปนตน

การชวยเหลอสงคมในวนสาธารณสข

ทก ๆ ป กระทรวงสาธารณสขจะจดใหมสปดาหสาธารณสขขน เพอใหประชาชนไดชวยกนทำาความสะอาดบานเรอนของตนเอง ตลอดจนบรเวณและชมชนทอยอาศย โดยพรอมเพรยงกนทวทงประเทศ สมาชกยวกาชาดควรไดมสวนเขาไปรวมในกจกรรมนเปนอยางยง เพราะนอกจากจะเปนการชวยเหลอสงคมแลว ยงเปนการปฏบตตนตามคำาปฏญาณของยวกาชาดในการทจะรกษาอนามยของตนเองและสงเสรมอนามยของผอน

ในวนสาธารณสขประจำาปนน ในชมชนตาง ๆ อาจะจดกจกรรมไมเหมอนกน ดงนน นอกจากสมาชกยวกาชาดจะไปรวมกจกรรมทำาความสะอาดแลว อาจจะแบงหนวยบรการประชาชนทางดานอน ๆ เชน นำาดม อาหาร รวมทงจดหนวยปฐมพยาบาลดวย เปนตน

ดงทสมาชกยวกาชาดไดทราบแลววา องร ดนงต ไดรเรมการกาชาดขน โดยมวตถประสงคใหมนษยในโลกมใจเมตตากรณาตอกน มคณธรรมและมมนษยธรรมประจำาใจทกคน มงใหโลกเกดศานตสข ไมเบยดเบยนซงกนและกน อนนบวาเปนอดมคตในทางศานตสขของกาชาด และผลจากการประชมกาชาดสากลหรอกาชาดครงท ๒๐ ณ กรงเวยนนา ประเทศออสเตรย เมอเดอนตลาคม พ.ศ. ๒๕๐๘ ทประชมไดมมตกำาหนดหลกการ ๗ ประการ เพอใหทกหนวยงานยดเปนหลกการอนเดยวกนในการปฏบตงาน รวมทงสภากาชาดไทยกยดหลกการ ๗ ประการนในการปฏบตหนาทและกจกรรมตาง ๆ ดวย

หลกการกาชาดหลกการกาชาด ๗ ประการ มรายละเอยดดงตอไปน1. มนษยธรรม กาชาดเกดขนมาจากความปรารถนาทจะนำา

ความชวยเหลอโดยมเลอกปฏบตมาสผบญชาการในสนามรบ กาชาดเพยรพยายามทงในฐานะทางระหวางประเทศและในระดบชาต เพอปองกนและบรรเทาความทกข

ทรมานของมนษยชน กาชาดสงเสรมความเขาใจ มตรภาพ ความรวมมอระหวางกนและสนตภาพระหวางประชากรทงมวล

2. ความไมลำาเอยง กาชาดไมเลอกปฏบตเรองสญชาต เชอชาต ความเชอถอทางศาสนา ชนวรรณะ หรอความคดเหนทางการเมอง กาชาดเพยรพยายามอยางเดยวทจะบรรเทาความทกขทรมารโดยใหการเปนลำาดบแรกตอกรณความทกขยากทเรงดวนทสด

3. ความเปนกลาง เพอทจะไดรบความไววางใจสบตอไปจากทกฝาย กาชาดไมอาจเขากบฝายหนงฝายใดในการสรบ หรอเกยวของไมวาในเวลาใดในการขดแยง ซงมลกษณะทางการเมอง เชอชาต ศาสนาหรอลทธนยม

4. ความเปนอสระ กาชาดเปนอสระ สภากาชาดแหงชาตแมจะมสวนชวยเหลอในบรการดานมนษยของรฐบาลของตน และอยในบงคบแหงกฎหมายของประเทศของตน จะตองธำารงความเปนอสระอยเสมอไป เพอสามารถปฏบตตามหลกการกาชาดไดทกเวลา

5. บรการอาสาสมคร กาชาดเปนองคการอาสาสมครในการบรรเทาทกข โดยไมมความปรารถนาผลประโยชนในประการใด ๆ

6. ความเปนเอกภาพ ในประเทศหนงพงมสภากาชาดไดเพยงแหงเดยว สภากาชาดตองเปดใหแกคน สภากาชาดตองปฏบตงานดานมนษยธรรมตลอดทวดนแดนของตน

7. ความเปนสากล กาชาดเปนสถาบนสากล ซงสภากาชาดทงมวลทสงกดอยมฐานะเทาเทยมกนในการชวยเหลอซงกนและกน

ลำาดบท ๙เรอง เคหพยาบาล ชนม.๑

ภาคเรยนท ๑ (๔ คาบ)จดประสงค

1. บอกหลกสำาคญในการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาลได

2. ประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาลได3. ชวยเหลอผปวยเรองอาหารและยาได

เนอหา1. หลกสำาคญในการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคห

พยาบาล2. การประดษฐเครองใชเกยวกบเคหพยาบาล

๒.๑ การป นสำาล การพนผากอซ๒.๒ การทำาถงกระดาษสำาหรบใสสำาลหรอผากอซทใชแลว๒.๓ การทำาเครองปองกนแผลกดทบ๒.๔ การทำาพนกพงและพนกวางเทาจากกลองกระดาษ๒.๕ การทำาโตะอาหารจากกลองกระดาษ

3. การทำาความสะอาดเครองมอเครองใชในการเคหพยาบาล๓.๑ ประโยชน วธใช และการเกบรกษากระเปานำารอน กระเปานำาแขง

๓.๒ ประโยชน วธใช และการเกบรกษาปรอท และหมอสวนอจจาระ

4. การดแลผปวยในเรองอาหารและยา๔.๑ หลกการจดอาหารใหผปวย ลกษณะอาหาร และสงทชวยกระตนผปวยใหอยากรบประทานอาหาร๔.๒ การใหอาหารผปวยทสามารถชวยตนเองได และชวยตนเองไมได๔.๓ การทำาความสะอาดปากและฟนผปวย ภายหลงรบประทานอาหาร๔.๔ หลกสำาคญในการใหยา

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

แบงกลมสาธตและฝกปฏบตดงน๓.6 การประดษฐเครองใชเกยวกบเคหพยาบาล๓.7 การทำาความสะอาดเครองมอเครองใชในการเคห

พยาบาลล๓.8 การดแลผปวยในเรองอาหารและยา

๔. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน 1. วสดทใชการปฏบตตามกจกรรมขอ ๓.๑ และขอ ๓.๓2. เครองมอเครองใชในการเคหพยาบาล

การประเมนผล13.สงเกตความสนใจในการรวมกจกรรมและการฝกปฏบต

14.ตรวจผลการปฏบต

ภาคผนวก

หลกสำาคญในการประดษฐเครองใชเกยวกบเคหพยาบาลการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาลไดเองนน

เปนการชวยประหยดรายจายของครอบครว เพราะอนญาตใหนำาผปวยมารกษาพยาบาลทบานและมความจำาเปนตองมเครองใชเชนเดยวกบเมออยในโรงพยาบาล ถาตองซอจะทำาใหสนเปลองรายจายของครอบครว ฉะนนจงควรประดษฐขนเอง โดยอาจใชเครองใชในบานเปนสวนประกอบบาง ซงการประดษฐเครองใชดงกลาวมหลกสำาคญ ดงน

1. จะตองใหผปวยไดรบความสขสบายและไดรบความปลอดภยจากเครองใชนน ๆ

2. จะตองนกถงราคาของเครองใชทประดษฐขนใหมวาไมแพงกวาทจะซอ

3. จะตองใหเหมาะสมกบแบบทแพทยสง สะดวกตอการเคลอนยายและทำาความสะอาดไดงาย

4. จะตองไมทำาลายเครองใชภายในบานการประดษฐเครองใชเกยวกบการเคหพยาบาล

๒.1 การป นสำาล การพบผากอซ สำาลเปนอปกรณทจำาเปนทจะตองใชในทางการรกษาพยาบาลตาง ๆ เปนเพราะแพทยจะไมใชวสดอน ๆ แทนสำาล เพราะวสดอน ๆ อาจจะไมนมเทากบสำาล สำาลใชประโยชนทางแพทยไดหลายอยางทไดทราบกนดอยแลว เชน ใชหามเลอด ชะแผล ปดแผล ฯลฯ เหลานเปนตน

วสดทใชใชสำาลทผานการฆาเชอโรคแลว

วธปนสำาล1. ลางมอใหสะอาดดวยสบ ๒ ครง แลวเชดใหแหง2. แยกสำาลออกจากมวนสำาล ใหมขนาดใหญพอประมาณ แลว

ขยายสำาลใหเปนแผน เพอใชเปนทวางกอนสำาลอน ๆ

3. ดงสำาลออกจากมวนสำาลใหญมาอกกอนหนงซงเลกกวาครงแรกเลกนอย ทำาเปนกอน วางกอนสำาลลงบนแผนสำาลชนแรก

4. หมสำาลชนท ๒ ดวยสำาลชนแรกใหรอบ5. ปดปลายสำาลทหอแลวทำาใหเปนเกลยว กจะไดกอนสำาลคอน

ขางจะกลม ๑ กอน6. สำาลทไดมวนไวใชเปนจำานวนมาก ๆ จะตองมทเกบไวให

มดชดเพอปองกนเชอโรค อปกรณดงกลาวอาจจะเปนกลองพลาสตกทมฝาปดมดชด โถแกว เหลานเปนตน

วธการพบผากอซ

วธพบผากอซผากอซทมขายอยในทองตลอดจะทำาขายเปนผนใหญ ๆ เมอจะ

นำามาใชจะตองนำามาตดออกเปนชน ๆ สเหลยมจตรส ความกวางยาวประมาณ ๖ นว หรออาจใหญกวานแลวแตความจำาเปนตองใชงาน โดยพบดงน

1. ตดผากอซออกจากผาผนใหญเปนรปสเหลยมจตรสกวางยาวประมาณ ๖ นว

2. พบแบงผาออกเปน ๓ สวน โดยพบจากดานลางขนไป ๑ สวน และพบจากดานบนลงมา ๑ สวน เกบผาใหเรยบรอย

จะไดแผนผากอซเปนรปสเหลยมผนผายาว ๖ นว กวาง ๒ นว

3. แบงผาสเหลยมผนผาตามขอ ๒ ออกเปน ๓ สวน จากซายไปขวา แลวจงพบมาดานซายมาครงหนง แลวพบดานขวาของสวนท ๑ มาครงหนงเชนกน

4. พบครงของสวนท ๒ สวนท ๑ กบสวนท ๓ จะประกบกน กจะไดผากอซ ๑ ผน เลก ๆ ทพรอมจะใชงาน

5. นำาผากอซทพบแลวไปใสลงในภาชนะทเตรยมไวสำาหรบนำาไปฆาเชอโรคตามกรรมวธตอไป

๒.2 การพบถงกระดาษสำาหรบใสสำาลหรอผากอซทใชแลว สำาลหรอผากอซทใชแลว ควรมทเกบมดชดกอนนำาไปทงใสถงขยะหรอกำาจดทง ไมควรทงสำาลหรอผากอซทใชแลวใสถงขยะโดยตรง หรอทงเรยราดบนพนเพราะนอกจากจะดสกปรกและนารงเกยจแลว แมลงหรอสตวยงอาจมาคยเขยคาบไปวางไวในทตาง ๆ และทมเชอโรคตดอยตามลำาลหรอผากอซใชแลวอาจแพรกระจายออกไปไดงาย ดงนน จงควรทำาภาชนะสำาหรบใสสำาลหรอผากอซทใชแลว วธงาย ๆ กคอใชถงกระดาษทว ๆ ไปทมเนอคอนขางหนาหรอใชถงพลาสตกชนดสทบหรอขนหรอใชกระดาษหนงสอพมพพบเปนถง

วสดอปกรณทใช1. ถงกระดาษสนำาตาลเนอหนา หรอถงพลาสตกสทบหรอขน2. กระดาษหนงสอพมพ โดยใชกระดาษรปสเหลยมผนผา ใหญ

หรอเลกตามขนาดทตองการ

วธพบ1. วางกระดาษลงบนโตะใหความยาวอยตรงหนา พบครงใหสน

กระดาษเขาหาตว 2. กลบกระดาษชนบน พบครงเขาหาตว3. กลบกระดาษแบงกระดาษใหได ๓ สวนเทา ๆ กน4. สอดกระดาษใหขดกน พบครงสวนบนลงมา เอามอสอดดาน

นอก สวนบนทพบลงมาจะเปนฝาสำาหรบปดถงเมอใสของเตมแลว๒.3การทำาเครองปองกนแผลกดทบ ผปวยเรอรบทนอน

ปวยเปนเวลานาน โดยเฉพาะผชราและคนผอม ๆ จะเกดแผลกดทบไดงาย เนองจากการไหลเวยนของโลหตไมสะดวก ผพยาบาลจะตองหมนเปลยนอรยาบถผปวย หรอหาเครองปองกนตามบรเวณทจะเกดผลกดทบไดงาย ๆ บรเวณทมกเกดแผลกดทบคอ ทกนกบ สะโพก ตาตม โดยสามารถปองกนการกดทบไดโดยการใชสงของทออนนมรองรบเอาไว เชน ใชถงเทาเกา ๆ มวนใหเปนวงกลมคลายโดนทขนาดใหญ เลก ตามตองการ หรอจะใชผาตดเปนวงกลมใสนนเปนหมอนวงแหวน หรอใชสมเขยวหวานผาครงเอาเนอออกใชแตเปลอกซอนกนหลาย ๆ ชน ทำาเปนหมอนรองรบสวนของรางกายทเลก ๆ เชน ทตาตม สะโพก เปนตน

เครองปองกนแผลกดทบ

๒.4การทำาพนกพงและพนกวางเทาจากกลองกระดาษพนกพงจากกลองกระดาษเครองใช- กลองกระดาษรปสเหลยมผนผา สง กวาง ใหญและแขงแรงพอทจะรองรบนำาหนกตวผปวย- มด ๑ เลม (สำาหรบตดกระดาษ) เชอก ๒ เสน

สำาหรบมดกลอง- เศษกระดาษฝอย ๆ หญาแหง ฟางแหง เศษผา อยางใดอยางหนง สำาหรบใสกลองปองกนมใหกลองยบวธทำา1. ปกระดาษหนงสอพมพ (ปองกนสงสกปรกขณะทำา

กลอง)2. วางกลองกระดาษหนงสอพมพ เปดฝากลองออกให

หมดทง ๔ ดาน

3. วางกระดาษหนารองตรงมมกลอง ใชมกรดทง ๒ ดาน ทางดานยาวจากบนลงลางใหเปดออก

4. ใชเชอกผกทแยงดานขาง จะเหนรปเหลยมสองรป ใชมดกรดเบา ๆ ตามเสนทแยง อยางชา ๆ ทำาทงสองขาง

5. พบตามรอยทกรดเขาหากน และจะเหนเปนรปสามเหลยมดานบน ๒ มม ใหพบเขาใน

6. กอนจะปดกลองทเปดออก ใหใสกระดาษฝอยหรอเศษผาทเตรยมไว

7. ผกเชอกใหแนนจะเหนเปนรปหมอนขวานททำาดวยผา8. เพอจะใหแลดสวยงาม ควรหมดวยผาปาใช ดงชาย

ใหเรยบรอย

การวางพนกพงใหผปวยเครองใช

- พนกพงททำาจากกลองกระดาษ- หมอนทใสนนบาง ๆ ขนาดทเทา ๆ กน ๒ ใบ หมอน

หนนศรษะ ๑ ใบ ผาปทนอน ๑ ผน วธวาง

1. คลผาปทนอนปขวางเตยงดานหวนอน ใหกงกลางของผาอยทกงกลางเตยง

2. วางพนกพงลงบนผาปทนอนใหดานตรงอยทพนกพงเตยงขณะทผปวยนงพงอยแลวจงเลอนใหนงพง

การวางเทาจากกลองกระดาษสำาหรบพนกวางเทาจากกลองกระดาษ วธทำาเชนเดยวกบพนก

พง แตขนาดเลกกวา ใชสำาหรบยนเทาการวางพนกวางเทา

วางใหพนกวางเทาชดกบฝาเทา สอดชายผาคลมตวไวขางใตทยนเทา เหนบชายผาคลมตวทงสองขางใหนอนกนการเลอนลง สวนดานบนใหผปวยคอยดงไว เมอรสกตวจะเลอนลง เปนการออกกำาลง แขน ขา ไดดวย

๒.๕ การทำาโตะอาหารจากกลองกระดาษ เครองใช

1. กลองกระดาษรปสเหลยมผนผาใหญและแขงแรง2. มด ๑ เลม (สำาหรบตดกลองกระดาษ)3. แปงเปยกหรอกาวลาเทกซ4. กระดาษสนำาตาลหรอกระดาษหอของขวญทใชแลว

วธทำา

1. ปกระดาษหนงสอพมพ (ปองกนสงสกปรกขณะตดกลอง)2. วางกลองกระดาษหนงสอพมพ แบงดานขางของกลองแตละ

ดานออกเปนเทา ๆ กนทง ๔ ดาน3. ใชมดกรดตามเสนทแบงทง ๔ ดาน4. พบสวนกลางของแตละดานเขาดานใตของกลองแลวใชแปง

เปยกทาใหสวนทพบตดกนดานในใตกลอง จะทำาใหสวนทจะเปนพนโตะรองรบถาดอาหารแขงแรงขน

5. เพอใหแลดสะอาดและเรยบรอยใหใชกระดาษสนำาตาลหรอกระดาษหอของขวญ ทใชแลวทบอกครงหนงทก ๆ ดาน

6. เวลาใชควรใชผาขาวสะอาดปทบอกครงหนงวธใช

1. พยงตวผปวยใหนงในทาสบายบนเตยง (ตามวธชวยใหผปวยลกขนนง)

2. ยกโตะตงครอมตรงหนาตกผปวย3. ใชผาปโตะแลวจงยกถาดอาหารวางใหผปวยตกรบประทาน

เองหรอพยาบาลปอนใหแลวแตความจำาเปน

การทำาโตะอาหารจากกลองกระดาษ

การทำาความสะอาดเครองมอเครองใชในการเคหพยาบาลเครองมอเครองใชในการเคหพยาบาล เชน กรรไกร มด ใน

การทำาความสะอาดควรลางดวยนำายาทใชในการทำาความสะอาดเครองมอ แลวควรตมในนำาเดอดใหสะอาด ยกเวนของ ทไมสามารถตมได เชน พลาสตก สวนทตองทำาความสะอาดเครองมอเครองใชบางอยางในการเคหพยาบาลเมอรประโยชน วธใชแลว ควรรวธทำาความสะอาดและวธเกบรกษาเพอเกบไวใช ในคราวตอไป๑.๑ ประโยชน วธใชและการเกบรกษากระเปานำารอน กระเปานำาแขง กระเปานำารอนประโยชน

- เพอบรรเทาความเจบปวดทตองใชความรอน- เพอชวยใหการไหลเวยนของโลหตดขน- เพอปองกนการอกเสบ- เพอใหความอบอน

วธใชควรใหแพทยสงใหวางตามตำาแหนงทตองใช โดยปฏบตดงน1. ตรวจดความเรยบรอยของกระเปานำารอนวาไมรวซม2. นำาตองรอนจด แตไมควรใชนำาทกำาลงเดอดเทลงในกระเปานำา

รอน เพราะกระเปาจะเสยงาย3. ใสนำารอนประมาณ หรอ ของกระเปา4. ไลอากาศออกจากกระเปากอนเปดจก5. ทดสอบดวาปดจดแนนหรอเปลา โดยยกกระเปาใหปากอยดาน

หลงถาไมมนำาไหลออกมาแสดงวาจกแนนดแลว6. ใชผาหอกระเปานำารอนกอนวางใหผปวยการเกบรกษา เมอเลกใชใหเทนำารอนออก แลวแขวนไวโดยปดจกเพอใหแหงกอนเกบหรอปดจดอยในกระเปา เพอปองกนมใหภายในกระเปาตดกน

กระเปานำาแขงประโยชน

- เพอชวยบรรเทาความเจบปวดทตองใชความเยน- เพอชวยลดความรอน- เพอชวยใหโลหตแขงตว

วธใช1. ตรวจดความเรยบรอยของกระเปานำาแขงกอนวาไมรวซม2. นำาแขงทจะใส ตองเปนกอนควรลบเหลยมนำาแขงโดยใชนำาราดลง

ทกอนนำาแขงเลกนอยใส3. ใสประมาณ หรอ ของกระเปา4. ไลอากาศออกกอนปดจก5. ใชผาหอกอนวางใหผปวยการเกบรกษา เมอใชแลวเทนำาออกเปดจกทงไวใหแหง ใหมอากาศอยในกระเปากอนปดจกเพอปองกนกระเปานำาแขงเสย

๓.๒ ประโยชน วธใช และการเกบรกษาปรอทและหมอสวนอจจาระปรอทประโยชน1. เพอชวยวนจฉยวาบคคลนนมไขหรอไม2. เพอชวยในการสงเกต เมอเฝาผปวยวาควรจะตามแพทยไดเมอใด

หรอรายงานใหแพทยทราบไดถกตองวธใช มวธใช ๓ ทาง คอ1. วดทางปาก นาน ๓ นาท วดกบคนไขทรสกตว2. วดทางทวารหนก นาน ๑-๒ นาท วดกบผชราและเดก

3. วดทางรกแร ๕ นาท ใชวดกบผปวยทไมรสกตวหรอเปนโรคทางปากทไมสามารถวดทางปากได

วธวดปรอททางปาก- อมปรอทใตลน- วดปรอทกอนรบประทานอาหาร ดมนำา หรอสบบหร- ถาจำาเปนตองวดปรอทหลงการดมนำา สบบหรหรอรบ

ประทานอาหารควรเวนระยะประมาณ ๒๐ นาท แลวจงวด จะรความรอนทแนนอน

สำาหรบวธวดปรอททางทวารหนกใหศกษาในชนสงกวานวธวดปรอททางรกแร

- ใชนว ๓ นว จบปรอท เวลาดปรอทวาขนหรอลงใหถอปรอทอยในระดบสายตาจงจะเหนตวปรอท

- ถาปรอทขนสง กอนลางเกบใหสลดลงอยในระดบ ๓๕ องศาเซลเซยส

- กอนสอดปรอททรกแร เชดเหงอทรกแรใหแหงเสยกอน- เมอครบเวลาแลว เอาออก เชดเหงอทปรอทแลวจงอาน

วาความรอนทำาใหปรอทขนในระดบไหน- กอนเกบตองทำาความสะอาดเสยกอน

การเกบรกษา กอนเกบรกษาตองทำาความสะอาดโดยการใชนำา สบ ถลาง (๒ ครง) และเชดใหแหงกอนเกบไวในหลอดใสแกว และรองกนแกวดวยผาหรอสำาล มฝาสำาหรบปดปากแกวใหเรยบรอยหมอสวนอจจาระประโยชน

- เพอชวยในการขบถายอจจาระทคงคางอยในลำาไส- เพอใหหายจากการแนน อดอด- เพอทำาความสะอาดแกลำาไสสวนลาง- เพอลดความรอนในรางกาย

การสวนอจจาระใหผปวยนน จะตองทำาโดยคำาสงแพทยวธใชการเตรยม1. หมอสวน สายยาง พรอมทงหวสวน2. หมอนอน พรอมทงเครองใชเกยวกบการใชหมอนอน3. บอกผปวยใหรตววาจะสวนอจจาระให4. นำาเกลอ (เกลอ ๑ ชอนกาแฟตอนำา ๑,๐๐๐ ซ.ซ.)5. นำาอนทตมใหเดอดแลวทงไวใหอน ไมใชวธใชนำาเยนธรรมดาผสม

นำารอน เพอใหเปน นำาอน เพอนำานนอาจไมสะอาดพอ

6. จำานวนนำาทใชสวน ผใหญ ๑,๐๐๐ – ๑,๕๐๐ ซ.ซ. เดกอายระหวาง ๕-๑๐ ป ๕๐๐-๓๐๐ ซ.ซ. เดกเลกอาย ๑-๔ ป ๖๐-๓๐๐ ซ.ซ.

วธสวน1. กนฉาก หรอปดประตหนาตาง ปผารองกนเป อน หรอผายาง2. ลวกหมอสวน สายยาง หวสวน ดวยนำาเดอด ใหเรยบรอย

ทงหมด3. ผสมนำาเทลงในหมอสวน ทาหวสวนดวยขผงวาสลน หรอครมท

ไมเปนพษตอรางกายเพอใหลน4. ใหผปวยอยในทานอนตะแคงขางเขาขวางอสงกวาเขาซายถา

ตะแคงไมไดใหนอนหงายบนหมอนอน5. ไลอากาศออกจากสายยางใหหมด โดยปดหวกอกใหนำาไหลผาน

ออกทางสายยางแลวปดกอนสอดเขาไปในทวารหนก ผใหญสอดเขาไปลกประมาณ ๒-๓ ซม. ทารกประมาณ ๑-๒ ซม.

6. เปดหวกอกใหนำาไหลเขาลำาไสชา ๆ และดวานำาไหลลงหรอไมถาไมไหลลงใหชกหวสวนออกแลวปลอยนำาออกใหเตมท เพอไลอจจาระทอดคางอยใหออกไป เพราะบางทอจจาระทเหนยวอาจเขาไปอด

หวสวนได แลวจงเรมใหหวสวนใหมจนหมดนำาตามทตองใช แลวคอย ๆ ถอดหวสวนออกใสถงกระดาษทเตรยมเอาไวกอนนำาไปลาง

หมอสวนอจจาระ

7. เมอปลอยนำาทใชสวนหมดแลว สอดหมอนอนใหผปวยแลวทงใหอยตามลำาพง เพอจะไดถายดวยความสบายใจ

8. ภายหลงผปวยอจจาระเรยบรอยแลว ใหทำาความสะอาดและเปลยนเสอผา เปดประต หนาตางเพออากาศถายเทไดสะดวก ควรใหผปวยไดดมเครองดมรอนเยนตามตองการแลวใหผปวยนอนพกผอนการเกบรกษา เมอใชเสรจแลวทำาความสะอาดเครองใช เกบเขาท สวนสายยางหลงจากทำาความสะอาดแลวใหแขวนเปนรปตวย เพอใหนำาไหลออกจากสายยางใหหมด แขวนไวประมาณ ๖ ชวโมง

4.การดแลผปวยในเรองอาหารและยา๔.๑ หลกการจดอาหารใหผปวย ลกษณะอาหาร และสงทชวยกระตนผปวยใหอยากรบประทานอาหาร

การดแลผปวยในเรองอาหาร เปนเรองทสำาคญตองรจกดแลและใหการพยาบาลแกผปวยใหไดรบยาทเหมาะสมกบโรค เพอผปวยจะไดรบอาหารครบถวนตามทรางกายตองการทงดานปรมาณและคณภาพ ผปวยจะไดมกำาลงใจทด ทไดรบการเอาใจใส

หลกการจดอาหารใหผปวยการใหอาหารแกผปวยทตองไดอาการพเศษ แพทยจะเปนผสง

เชน ใหอาหารเหลว อาหารออนหรอธรรมดา ผพยาบาลเปนเพยงผปรงหรอปอนใหแกผปวยเทานน

อาหารทจะใหผปวย มหลกสำาคญในการจดดงน1. มคณคาของอาหารครบทง ๕ หม2. เปนอาหารทหาไดในทองถนนนและเปนไปตามฤดกาล3. เปนไปตามหลกเศรษฐกจของครอบครว4. จดใหตามความตองการของคนไข แตตองไมขดคำาสง

แพทยเพราะอาจแสลงตอโรค5. รกษาความสะอาดปองกนเชอโรคทจะทำาใหเปนการเพมโรค

แกผปวยไดอก6. จดตามคำาสงแพทย

ลกษณะอาหารสำาหรบผปวยมดงน1. ลกษณะอาหารธรรมดา คอ อาหารทรบประทานอยตาม

ปกต ใหกบผปวยทมอาการเกอบปกตหรอระยะพกฟ น แตควรปรงใหยอยงายกวาธรรมดา ไมควรใหมรสจดเกนไป เชน เผดจด เคมจด เปนตน งดเวนอาหารจำาพวกหมกดอง

2. ลกษณะของอาหารออน มความขนมากกวาอาหารเหลว แตยอยงาย มกากเลกนอย ไดแก โจก ขาวตม ไขตน

ขนมออน ๆ เชน ตะโก วน สงขยา ฟกทอง ขนมนงตาง ๆ

3. ลกษณะของอาหารเหลวเปนนำาขนเลกนอย ยอยงายไมมกาก ผปวยไมตองเคยว กลนไดสะดวก รสออน เชน นำานม นำาซป นำาขาว แปงเปยก นำาผลไมคน การใหอาหารเหลวควรใหครงละนอย ๆ แตบอยครง และใหตรวจจำานวนทรางกายตองการคอ รางกายตองการอาหารประเภทนวนละประมาณ ๒,๐๐๐ ซซ รวมทงนำาดวย หรอตามคำาสงแพทย

สงทชวยกระตนใหผปวยอยากรบประทานอาหารหรอชวยในการเจรญอาหาร1. ความสวยงาม การจดถามอาหารควรมถวยชามทสวยงาม ถา

สามารถทำาไดมแจกนดอกไม จะทำาใหผปวยรสกสดชนและเหนใจในความเอาใจใสของผพยาบาล

2. คณภาพของอาหาร คอ อาหารทสมควรรอนกควรรอน ทเยนกตองเยน รสกลมกลอมพอเหมาะพอควร

3. เวลา ควรเสรฟอาหารใหตรงตอเวลา อยาใหผปวยตองคอย4. ปรมาณอาหารควรตกใหพองาม ไมมากจนเกนไป เพราะการเหน

อาหารมาก ๆ อาจทำาใหเกดความไมอยากรบประทานได5. การบรการ ยกถามอาหารเขามากอนเวลา ๕ นาท และยกกลบ

ทนทเมอผปวยรบประทานอาหารเสรจ และชวยผปวยทำาความสะอาดปาก ฟน ใหเรยบรอยดวย

๔.๒ การใหอาการผปวยทสามารถชวยตนเองไดและชวยตนเองไมได การใหอาหารผปวยบนเตยงนอนทสามารถชวยตนเองได ผพยาบาล

- โตะสำาหรบวางถาดอาหาร (เปนโตะททำาไดจากกลองกระดาษ) เวลาวางใหวางครอมตวผปวยและจะตองจดทำาผปวยใหอยในทานงพงพนกพง

- ลางมอ ผกผากนเป อน- จดอาหารใสถาดใหเรยบรอย ยกเขาไปใหผปวยกอนเวลา

อาหารเลกนอย- จดใหผปวยนงอยในทาทสบาย- ใชผาคลมไหลพบทแยงมมใหสวนเวาอยตรงกลางตนคอ

ตลบชายผาทง ๒ ขางมาดานหนาและกลดเขมกลดใหเปนรปคอเสอ เพอใหความอบอนแกผปวยขณะรบประทานอาหารและปองกนการหกเลอะเทอะของอาหารถกเสอผปวยไดดวย

วธใหอาหาร- กอนวางโตะอาหารครอมหนาตกผปวย ควรมวนผาคลมตว

ใหชดตวผปวยกอน จงวางผาปโตะ- ยกถาดอาหารมาวางบนโตะ ใหผปวยตกอาหารรบประทาน

เอง- ผยาบาลคอยดแลอยใกล ๆ ถามธระตองออกไปขางนอก

ควรจดหาเครองใหสญญาณสำาหรบผปวยใชเรยก- เมอผปวยรบประทานเสรจแลว ยกออกทนท- อาหารทเหลอจากผปวยหามนำาไปใหผอนรบประทานเปนอน

ขาด อาหารทกมอควรจดใหเสรจกอนรบประทาน เวลา ๑๐ นาท

- ทำาความสะอาดภาชนะทใสอาหารสำาหรบผปวยทเปนโรคตดตอตองใชนำายาฆาเชอตมหรอลวกนำารอนกอน หรอลางแลวนำาไปผงแดด ไมควรนำาไปไวรวมกบของคนปกต

วธใหอาหารแกผปวยทชวยตนเองไมได

ผพยาบาล ลางมอ ผกผากนเป อนถาดอาหาร- ชอนสำาหรบปอน และในรายทใหดม ควรมหลอดใหดดดมได- ภาชนะทใสอาหารผปวยทมฝาปดครอบมดชด- กระดาษเชดปาก- ถงกระดาษ ๒ ใบ ใสกระดาษสะอาด ๑ ใบ ใสกระดาษ

สกปรก ๑ ใบ- ผากนเป อน ๑ ผน (ผาขนหนผนเลก)วธปอน โดยใชชอนปอน- ปผากนเปอนใตคางผปวย (พบเปนรปทแยง)- ผพยาบาลควรนงเกาอขางเตยง เพอปอนอาหารไดถนด- กอนปอน ควรคนอาหารและทดสอบความรอนทขอมอดานใน

กอนปอน- ตกอาหาร ๒/๓ ของชอน ปาดกนชอนทปากถวย เพอปองกน

อาหารตดกนชอนหยดหกเลอะเทอะ - ใชมออกขางหนงจบคางผปวยใหหนมาทางดานผนงปอน

แลวจงปอนอาหารได- ควรเวนจงหวะใหผปวยกลนเสยกอน จงปอนคำาตอไป

วธใหอาหารโดยใชหลอดดด- ใสเครองดมประมาณ ๒/๓ ของแกว- ประคองหนาผปวยใหหนมาทางผพยาบาล- จบปลายหลอดใหโคงเพอผปวยจะไดดดไดสะดวก- ผพยาบาลควรถอแกวอยตลอดเวลา

การใหอาหารผปวยโดยใชหลอดดด

๔.๓ การทำาความสะอาดปาก ฟน ของผปวยภายหลงรบประทานอาหาร ใหใชนำาอนบวนปากโดยพยาบาลเปนผจดหาให ถาบวนเองไมได ใหใชปากคบจบสำาลสะอาดทผานการฆาเชอแลว ชบนำาตมสกพอหมาดเชดใหทวทงปากและฟน (ทำาหลาย ๆ ครง)

การใหยา เมอแพทยสงการรกษา หรอสงยาใหแกผปวยจงเปนเรองจำาเปนทแมบานหรอผพยาบาลตองทราบวธการใหยาทถกตอง และจำาตองถอคำาสงในการพยาบาลจากแพทยมาปฏบตโดยเครงครด๔.๔ หลกสำาคญในการใหยา ม ๕ ประการ คอ

1. ถกคน หมายถง ยาทหยบมานนเปนยาทมชของผปวย2. ถกยา หมายถง ยานนตองถกตองตามทแพทยสง

3. ถกจำานวน หมายถง จำานวนจาทใหถกตองตามจำานวนทแพทยสงคอ ไมนอยหรอไมมากเกนไป

4. ถกเวลา หมายถง ใหตรงตามเวลาทแพทยสง5. ถกทาง หมายถง ใชกบผปวยถกตองวธการหรอแนวทาง

ตามแพทยสง เชน เขยาขวดกอนรนยาใหรบประทาน ใหสวนหรอใหทา เปนตน

นอกจากใชหลกถก ๕ ประการดงกลาวมาแลวยงตองใชหลก ๓ ครงนอก คอครงท ๑ เมอหยบขวดยาขนมา ดใหถกขอ ๑ และ ๒ครงท ๒ เมอเปดจกเพอรนยาดใหถกและปฏบตใหถกตามขอ ๓, ๔ และ ๕ครงท ๓ เมอปดขวดยา วางขวดยาใหถกทไมสบทหรอวางไวทใดกไดการใหยาเมด ถาผปวยกลนยาเมดไมได ควรบดยาแลวละลายนำากอนใหการใหยานำา โดยการควำาขวดและหงายขวดขน จนยาเขากนดกอนจงรนยาใหผปวย ควรเชดปากขวดกอนรนยา และหลกจากรนยาแลวเชดปากขวดดวยผาหรอกระดาษทสะอาดการใหยาหยด

- ใหผปวยนงรบการหยดยา โดยผปวยนงใชขอศอกเทาโตะ ๒ ขาง

- ผพยาบาลมอหนงถอชอน มอหนงถอหลอดยาทจะใชหยดตามจำานวนทแพทยสง

- เวลาหยดควรนบดง ๆ ใหครบจำานวนตามแพทยสง- ผสมนำาเลกนอยกอนใหยาหยดผปวย (เพราะยาหยดเปนยาท

มความแรงและเขมขนมากตองไดรบการแนะนำาจากแพทยดวย)

ขอควรจำา- ไมวาจะใชยารบประทานชนดใด จะเปนยาเมดหรอยานำากตาม

ตองใหผปวยดมนำาในการรบยาดวยทกครง ยกเวนยาบางอยางทแพทยสงใหดมโดยไมใชนำา เชน ยาแกไอ เจบคอ เปนตน

- ถายามรสขม หรอเผดรอนมาก อาจใหผปวยดมนำาผลไม หรอนำาหวานตามไดทนท

- ถายามความเขมขนมาก ใหผสมนำาดวยเลกนอย- ปฏบตตามคำาสงแพทยโดยเครงครด ในเรองการใชยา

ลำาดบท ๑๐เรอง บำาเพญประโยชน ชนม.๑

ภาคเรยนท ๒ (๓ คาบ)จดประสงค

1. จดกจกรรมบำาเพญประโยชนในสงคมดานการสาธารณสขได

2. ปฏบตกจกรรมดานขนบธรรมเนยมประเพณได3. เขยนโครงการบำาเพญประโยชนได

เนอหา

1. กจกรรมบำาเพญประโยชนทเหมาะสมกบสมาชกยวกาชาดในดานสาธารณสข

2. กจกรรมรวมกบผอนในดานขนบธรรมเนยมประเพณ3. การเขยนโครงการบำาเพญประโยชน

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ ดภาพกจกรรมบำาเพญประโยชนดานสาธารณสข๓.๒ อภปรายกจกรรมบำาเพญประโยชนทยวกาชาดพอจะทำาได๓.๓ สมมตสถานการณจำาลองในสถานพยาบาลใหสมาชกยวกาชาดปฏบตกจกรรม บำาเพญประโยชน๓.๔ บอกกจกรรมดานขนบธรรมเนยมประเพณ๓.๕ ดแผนภมการเขยนโครงการ๓.๖ แบงกลมเขยนโครงการดานขนบธรรมเนยมประเพณกลมละ ๑ โครงการ๓.๗ ฝกปฏบตตามโครงการ

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. ภาพโปสเตอรเกยวกบการสาธารณสข2. ภาพกจกรรมทางดานขนบธรรมเนยมประเพณ3. แผนภมการเขยนโครงการ

การประเมนผล1. สงเกตพฤตกรรมความสนใจ2. ความถกตองในการตอบคำาถาม3. ตรวจผลงาน

ภาคผนวก

กจกรรมบำาเพญประโยชนทเหมาะสมกบสมาชกยวกาชาดในดานสาธารณสข

การบำาเพญประโยชนดานการสาธารณสขในชมชน กอนทจะออกไปปฏบตเพอบรการในดานสาธารณสขในชมชน โรงเรยนจะตองใหสมาชกยวกาชาดไดมสวนในการวางแผนรวมกนระหวางผนำากลมยวกาชาดและสมาชกยวกาชาด (หรอระหวางครกบนกเรยน) และเจาหนาทในหนวยงานดำาเนนการนน ๆ เพราะงานบางอยางถาไมมการวางแผนรวมกน จะไมสามารถปฏบตงานไดถกตอง และไดผลสำาเรจบรรลเปาหมายได ฉะนนในการเรยนยวกาชาดเรองน จงควรไดมการสำารวจวาในแตละชมชนมสมาชกยวกาชากอยนน มบรการใดบางทางดานสาธารณสข เจาหนาทออกปฏบตการ เพอสนองความตองการของชมชนตองการความชวยเหลอ เชน การออกปฏบตหนาทหนวยงานสาธารณสขทางการแพทยทใหภมคมกนแกประชาชนในการปองกนโรคตาง ๆ เชน ไทฟอยด อหวาต เปนตน ปฏบตงานรวมกบเจาหนาททองถนในการออกทำาลายขยะมลฝอย หรอวชพชทขนไมถกทและไมเกดประโยชนแกชมชน เชน การกำาจดผกตบชวา หรอจอกแหนในลำาคลอง คหรอสระ สงเหลานลวนเปนงานบรการเพอใหชมชนอยอยางเปนสข ปราศจากพาหะทนำาเชอโรคหรอเปนการปองกนไมใหเกดโรคภยไขเจบทอาจทำาใหเกดโรคระบาดตาง ๆ ได นนเปนกจกรรมทยวกาชาดในระดบมธยมสามารถวางแผนกำาหนดระยะเวลาและวธการดำาเนนงาน การไปปฏบตการดงกลาวนอาจใหสมาชกยวกาชาดไปรวมกบเจาหนาท และปฏบตการหรอคำาสงหรอคำาแนะนำาจากเจาหนาท โดยไมตองมครผนำาไปควบคมดแลกได แตอยางไรกตามในการปฏบตงานดงกลาวน ครควรจะมแบบฟอรมทใหสมาชกยวกาชาดบนทกการทำางานหรอเขยนรายงานการปฏบตงานใหครไดตรวจสอบและเปนหลกฐานการออกปฏบตงานและใชเปนสวนหนงในการตรวจสอบ ทดสอบ และประเมนผลไดดวย

กจกรรมรวมกบผอนในดานขนบธรรมเนยมประเพณ

การทำางานรวมกบผอนในกจกรรมดานขนบธรรมเนยมประเพณของชมชนนน กตองมการปฏบตในการวางโครงการ วางแผนรวมกนระหวางสมาชกยวกาชาดในกลมเดยวกนตางกลมหรอรวมกบหมยวกาชาดในโรงเรยนตามความเหมาะสมและความตองการในการปฏบตของแตละโรงเรยนหรอตามความตองการของสมาชกยวกาชาดในแตละชมชน เพราะการทำางานรวมกนมากเทาใดกเทากบเปนการสรางความสามคคสรางสมพนธภาพทดและจะมความรสกเปนเจาของ ในสาธารณสมบต หรอถาวรวตถโบราณสานนนรวมกนได

ประการสำาคญในการใหสมาชกยวกาชาดออกปฏบตกจกรรมรวมกบผอนในดานขนบธรรมเนยมของชมชนนน ทางโรงเรยนจะตองคำานงถงสงตอไปนในการเตรยมนกเรยนคอ

1. ใหเขาใจและรเรองความเปนมาในการปฏบตกจกรรมตามขนบธรรมเนยมนน ๆ ของชมชนเพอไปปฏบตกจกรรมไดสอดคลองและถกตองไมขดเขน หรอไปแสดงความดถกดหมนผปฏบตหรอดถกการปฏบตกจกรรมนน ๆ

2. ใหรจดใชวชาความรทเรยนมาทงในความรปกตและวชางานบาน ปฐมพยาบาล เคหพยาบาลและศลปะประดษฐตาง ๆ ไปใชใหไดมากทสด

3. มารยาทในการปฏบตตนในสงคมตอผทสงอายกวา หรอผทเปนประธานในพธหรอผมารวมงานในลกษณะอนควรและถกตอง รจกสำารวมวาจา กรยา ไดถกตองตามกาลเทศะและบคคล

4. รจกสงเกตและแยกไดวากจกรรมใดควรปฏบตตามหรอไม ถาไมตองการปฏบตกสามารถหาทางแกไขปญหา หาทางออกในการไมรวมปฏบตไดอยางนมนวล ไมสรางความเขาใจผดหรอเกดความรสกทไมดจากชมชนนน ๆ เพราะ

กจกรรมบางอยางอาจไมเหมาะสมกบวยสภาพการเปนนกเรยน สถานการณของเพศหญงหรอชายกยอมมขนไดในการปฏบตกจกรรมรวมกบชมชนซงมหลายฐานะ หลายความคดและแตกตางกนดวยวยและวฒอกประการหนงดวย

5. ใหมการทำารายงานสงทกครง เพอใหนกเรยนไดแสดงออกถงความรสก ทศนคตความเหนดวย ไมเหนดวยตอการปฏบตบางอยางของบคคลบางคนหรอบางกจกรรม โดยใชเหตผลเปนเครองวเคราะห และหากมเหตการณใดทสมาชกยวกาชาดไดใชความร ความสามารถ ประสบการณจากทเรยนในโรงเรยนไปใชในการแกสถานการณบางอยางทจะเปนไปในทางไมดไดหนเหสความปกต หรอไปในทางทดงามไดกควรใหรายงานไวดวย ครผสอนควรไดพจารณาและหากเหนวาควรชมเชยการปฏบตนน ๆ ใหปรากฏแกสมาชกยวกาชาดอน ๆ เพอใหไดเปนแบบอยางได โรงเรยนควรดำาเนนการชมเชยผลงานดงกลาวนน

6. ปฏบตตามระเบยบในการนำานกเรยนออกปฏบตกจกรรมนอกสถานทหรอนอกจงหวด กจกรรมดานขนบธรรมเนยมประเพณของแตละชมชนยอมแตกตางกนออกไปตามความเชอถออนสบเนองมาแตบรรพบรษ การจดกจกรรมเขารวมในดานขนบธรรมเนยมประเพณกบชมชนตองศกษา คนควาหาขอเทจจรงเกยวกบขนบะรรมเนยมประเพณของแตละชมชนเพอมใหขดกบความรสกของคนในชมชนนน ในขณะเดยวกนกเปนการรอฟ นวฒนธรรมเกาแกอนมมาชานานใหเปนทรจกกนแพรหลายยงขน เปนการสงเสรมใหมการฟ นฟวฒนธรรมอนดงามทมมาในอดตใหอนชนรนหลง

ไดทราบ เพอเปนการอนรกษวฒนธรรมอนดงานนใหเปนทรจกกนสบไป

การเขยนโครงการบำาเพญประโยชนตวอยาง โครงการจดกจกรรมเขารวมในดานขนบธรรมเนยมประเพณกบชมชน

โครงการถวายเทยนจำานำาพรรษาของสมาชกยวกาชาดหลกการและเหตผล การเรยนการสอนวชายวกาชาด มงสง

เสรมใหสมาชกยวกาชาดไดสำานกถงหนาททจะตองปฏบตตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย เปนการปลกฝงใหสมาชกยวกาชาดไดตระหนกถงคำาปฏญาณทไดกลาวไว ฉะนน ในโอกาสวนเขาพรรษาจงควรจดใหสมาชกยวกาชาดไดมกจกรราภาคปฏบตอนเปนการสนบสนนความสำานกในหนาทของสมาชกยวกาชาด ทงยงเปนการเรยนรเกยวกบขนบธรรมเนยมประเพณและประวตความเปนมาของการถวายเทยนจำาพรรษาตลอดจนวธการปฏบตตนในการรวมกจกรรมน

วตถประสงค1. เพอเปนการสงเสรมและปลกฝงความจงรกภกดตอชาต

ศาสนา พระมหากษตรย2. เพอใหสมาชกยวกาชาดไดมสวนรวมในกจกรรมภาคปฏบต3. เพอใหสมาชกยวกาชาดไดเรยนรประวตความเปนมาของ

การถวายเทยนจำานำาพรรษา4. เพอใหสมาชกยวกาชาดเรยนรถงประเพณการถวายเทยน

จำานำาพรรษา5. เปนการเนนใหสมาชกยวกาชาดไดตระหนกถงความรบผด

ชอบในหนาทของตนตอศาสนา

วธดำาเนนการ1. ประชมหวหนาหนวยสมาชกยวกาชาดเพอปรกษาหารอ และ

มอบหมายหนาท2. ตดตอวดทจะนำาเทยนจำานำาพรรษาไปถวาย3. ตดตอฝายตาง ๆ ทเกยวของ4. ประชาสมพนธใหสมาชกยวกาชาด นกเรยนและผปกครอง

ตลอดจนประชาชนทวไปรวมกจกรรมในวนถวายเทยน5. ฝกซอมกลองยาวเพอแหนำาขบวนเทยนจำานำาพรรษา6. ทำาหนงสอขออนญาตผปกครองเพอใหสมาชกไปรวม

กจกรรมสถานท วดทอยใกลโรงเรยนระยะเวลา

วน......................เดอน.....................................พ.ศ.......................ผรบผดชอบโครงการ ผชวยฝายบรการ

หวหนาหมวดกจกรรมครผนำายวกาชาด

งบประมาณ จากเงนทำาบญของสมาชกยวกาชาดและผมจตศรทธารวมทำาบญผลทคดวาจะไดรบ สมาชกยวกาชาดไดมสวนรวมในกจกรรมอนเปนประเพณทางศาสนาทกคน

ยวกาชาดไดเรยนรถงประวตความเปนมาของการถวายเทยนจำานำาพรรษา

วธการปฏบตตนในการรวมกจกรรม

ลำาดบท ๑๑เรอง ระเบยบแถว ชนม.๑

ภาคเรยนท ๒ (๒ คาบ)จดประสงค

ใหกาว เดน หยด และซอยเทาอยกบทได

เนอหา1. การกาวตามคำาสง2. การเดน (เดนตามปกต เดนตามสบาย การหยด และซอย

เทา)

กจกรรม

1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ บรรยาย และสาธตตามเนอหา โดยแบงเปนฐาน๓.๒ ฝกปฏบต

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอนภาพ วดโอ สไลด

การประเมนผล การสงเกต1. ความพรอมเพรยง2. ความเปนระเบยบ3. การฝกปฏบต

ภาคผนวก

การกาวตามคำาสง1. กาวไปขางหนา คำาสง กาวไปขางหนา ๑ กาว “ – ทำา ”

หรอ หนงกาวหนา “ – เดน ใหทำาเปน ๒ จงหวะ จงหวะ ”๑ กาวเทาซายไปขางหนา จงหวะ ๒ ชกเทาขวาชดเทาซาย (ถา ๒ กาวใหนบ ๓ จงหวะ ๓ กาว ใหทำาเปน ๔ จงหวะ จงหวะจะมากกวาจำานวนกาวอย ๑ จงหวะเสมอคอ จงหวะสดทายเปนจงหวะชดเทา)

2. กาวถอยหลง คำาสง กาวถอยหลง ๑ กาว “ – ทำา ใหทำา”เปน ๒ จงหวะ จงหวะ ๑ กาวเทาซายไปขางหลง ประมาณ ๓๐ ซม. ใหปลายเทาลงกอน จงหวะ ๒ ชดเทาขวาชดสนเทาซายทอยขางหลงและอยในทาตรง (ถา ๒ กาวใหนบ ๓ จงหวะ ๓ กาว ใหนบ ๔ จงหวะ จงหวะจะมากกวาจำานวนกาวอย ๑ จงหวะเสมอคอ จงหวะสดทายเปนจงหวะชดเทา)

3. กาวไปทางขวา คำาสง กาวทางขวา ๑ กาว “ – ทำา ใหทำา”เปน ๒ จงหวะ จงหวะ ๑ กาวเทาขวาเปนทางขวา ๑ กาว ประมาณ ๓๐ ซม. จงหวะ ๒ ชกเทาซายชดเทาขวาโดยเรว แลวยนอยในทาตรงเหมอนเดม (หากสงใหกาวไปทางขาง ๒ กาว ตองนบ ๔ จงหวะ ๓ กาว ตองนบ ๖ จงหวะ ฯลฯ)

4. กาวไปทางซาย คำาสง กาวทางซาย ๑ กาว “ – ทำา ใหทำา”เปน ๒ จงหวะ ๑ กาวเทาซายไปทางซาย ๑ กาว ประมาณ ๓๐ ซม. จงหวะ ๒ ชกเทาขวาชดเทาซายโดยเรว แลวยนอยในทาตรงเหมอนเดมการกำาหนดจำานวนกาว ขนอยกบความเหมาะสมในการจดแถวหรอรนแถวในระยะสน ๆ ซงตองการความเปนระเบยบเรยบรอย

การเดน1. เดนตามปกต คำาสง หนา “ – เดน ใหเรมกาวเทาซายออก”

เดนกอน ขาเหยยดปลายเทางม สนเทาสงจากพนประมาณ ๑ คบ และเมอจะวางเทากาวตอไป ใหโนมพาตวไปขางหนาทรงตวและศรษะอยในทาแกวงแขนตามธรรมชาต เฉยงไปขางหนาและขางหลงประมาณระดบเอวเมอแกวงแขนไปขาง

หนา ขอศอกงอเลกนอยและเมอแกวงแขนไปขางหลงใหเหยยดแขนตรงตามธรรมชาต หนหลงมออกนอกตว แบมอ ใหนวทงหาเรยงตดกน รกษาความยามของกาวใหคงทและมความเรวสมำาเสมอ

2. เดนตามสบาย คำาสง ตามสบาย “ – เดน การดาวเชน”เดยวกบการเดนปกต เรมจากเทาซายเชนเดยวกนแตไมตองรกษาทาทางใหเครงครด

3. ซอยเทา คำาสง ซอยเทา “ – ทำา เมอหยดอยกบทถาไดยน”คำาสงวา ซอยเทา “ – ทำา ใหยกเทาขนสลบกนอยกบทตาม”จงหวะการเดน โดยยกเทาซายขนกอน เทาทยกขนใหพนรองเทาสงจากพนประมาณ ๑ กาว ลกษณะมอและการแกวงแขนคงเปนไปตามทาการเดน

ถากำาลงเดนเมอไดยนคำาวา ซอยเทา “ – ทำา ไมวาเทาใดจะตก”ถงพนกตามใหเดนตอไปอก ๑ กาว กาวเทาหลงใหสนเทาเสมอกน และยกเทาเดมนนขนกอนตอไปปฏบตเชนเดยวกบเมอหยดอยกบท

เมอตองการจะใหเดนตอไปกใชคำาสงวา หนา “ – เดน เมอเทา”ซายตกถงพนซอยเทาขวาอยกบทแลวกาวเทาซายเดนตอไปหรอจะใหหยดกใชคำาสงวา แถว “ – หยด”

4. การหยด คำาสง แถว “ – หยด ในขณะทกำาลงเดนตาม”ปกต เมอไดยนคำาวา แถว “ – หยด ไมวาเทาขางใดจะตก”ถงพนกตาม ใหปฏบตเปน ๒ จงหวะ คอ จงหวะท ๑ กาวตอไปอก ๑ กาว จงหวะ ๒ ชกเทาหลงไปเทาหนาในลกษณะทาตรง อยางแขงแรง

หมายเหต ๑. ผสง แถว “ – หยด ควรจะสงเมอตกเทาขวา” ๒. เมอสงคำาวา แถว ลงเทาใดใหบอกคำาวา หยด “ ” “ ”

ลงเทานนในกาวตอไป เชน

สง แถว ลงเทาขวาเมอกาวเทาซายตอไปและลง“ ”เทาขวาอกเปนครงท ๒ เมอสง

คำาวา หยด“ ”

ลำาดบท ๑๒เรอง อนรกษธรรมชาตสงแวดลอม ชน

ม.๑ ภาคเรยนท ๒ (๒ คาบ)จดประสงค

1.บอกความสำาคญของปาไมได2.บอกวธอนรกษทรพยากรปาไมได

เนอหา1.การอนรกษทรพยากรปาไม2.สาเหตทปาไมถกทำาลาย3.วธอนรกษทรพยากรปาไม4.การแกปญหาการทำาลายทรพยากรปาไม

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน

2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ อธบายวธการอนรกษทรพยากรปาไมและสาเหตการถกทำาลาย๓.๒ เชญวทยากรพเศษบรรยายเรอง การอนรกษทรพยากรปาไม๓.๓ จดทำารายงานเรองการอนรกษทรพยากรปาไม๓.๔ จดกจกรรมปลกตนไมในวนสำาคญ ๆ เชน วนเฉลมพระชนมพรรษา วนเขาพรรษา ฯลฯ๓.๕ การปลกและบำารงรกษาไมดอกไมประดบและตนไมบรเวณโรงเรยน

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. แผนภมเพลง2. ภาพยนตร สไลด ภาพ เอกสาร วสดตวอยาง

การประเมนผล1. สงเกตจากความสนใจในการเขารวมกจกรรม2. ตรวจผลการปฏบตงาน

ภาคผนวก

การอนรกษทรพยากรปาไมปาไมเปนสงแวดลอมทเกดขนตามธรรมชาตและมนษยสราง

ขน เมอมนษยไดตระหนกถงคณคาและประโยชนมหาศาลทปาไมมตอการดำารงชวตและเลงเหนภยซงเกดขน หลงจากทตนไมถกตดไปจำานวนมากแลว ทำาใหมนษยหนมาใหความสนใจโดยการปลกปาขนทดแทนปาไมในปจจบนจงมทงปาธรรมชาตและปาทมนษยสรางขน

ปาไมเปนทรวมของตนไมและสงมชวตอน ๆ มเนอทกวางใหญ การทเรยกวาทรพยากรปาไมกเพราะปาไมใหประโยชนแกมนษยทงทางตรงและทางออมดงน

1. ประโยชนทางตรง

๑.๑ ใชไมสรางทอยอาศยและทำาเครองใชตาง ๆ เชน เสอผา กระดาษ เครองเรอน ฯลฯ๑.๒ ใชไมเปนเชอเพลง ใหความรอน ความอบอนและใชในการหงตม๑.๓ เปนทเกดของอาหารของคน อาหารทไดจากพช เชน ดอก ผล ใบ เมลด หนอ ราก หรอหวพช นอกจากนยงเปนแหลงอาหารประเภทอน ๆ อก เชน นำาผง ครง และเนอสตวทอาศยอยในปา เปนตน๑.๔ สมนไพรทเกดขนในปาใชเปนยารกษาโรคได๑.๕ มอาหารใหสตวไดใชกนเพอเจรญเตบโต ไดแก ใบไม ใบหญา ผลและเมลดพช๑.๖ วสดทใชประโยชนในการดำารงชวตหรอเปนอาชพของมนษย เชน ชน นำามนสน ยางพาราและสงตาง ๆ จากพชหรอสตวในปา เปนตน

2. ประโยชนทางออม๒.๑ รกษาความชมชนในอากาศ และชวยใหมฝนตก ตนไมในปาชวยรกษานำาไวในพนดน และเปนผลใหนำาในแมนำาลำาคลองไหลผานไปใหประชาชนไดใชตลอดป๒.๒ เปนทกำาบงลมไมใหบานเรอน ไรนา ถกพายเสยหาย และชวยไมใหลมหรอนำาพดพาผวดนทมประโยชนในการเพาะปลกไปเสย๒.๓ ปองกนและบรรเทาอทกภยโดยการรกษาระดบและปรมาณนำาใตดน๒.๔ เปนทอยอาศยและสตวตาง ๆ และบางแหงจะมสภาพทจะจดทำาใหเปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชนไดดวย

๒.๕ เปนทสะสมสวนตาง ๆ ของซากพช ซงจะผพงแตกสลายทำาใหเกดฮวมสบำารงดนใหอดมสมบรณ

สาเหตทปาไมถกทำาลาย1. การตดตนไมเมออายยงไมไดขนาด โดยไมเลอกตนทมอาย

ควรแกการตดหรอตดทำาลายทงหมดทำาใหปาทงปาหมดตนไม ไมมตนไมเลกทจะเตมโตขนเพอคงสภาพปาตอไป ทำาใหพนดนแหงแลง

2. ไมมการปลกทดแทนเมอตดไปแลว ปลอยทงพนทไวโลงเตยน

3. จำานวนพลเมองเพมมากขน ทำาใหตองการใชไมจากปามากขนในการสรางทอยอาศย

ลำาดบท ๑๓เรอง การผกเงอนและประโยชนของเงอน ชน

ม.๑ ภาคเรยนท ๒ (๒ คาบ)จดประสงค

1. ผกเงอน ๕ เงอนได2. บอกประโยชนของเงอนทง ๕ เงอนได

เนอหา1. เงอนตะกรดเบด2. เงอนประมง3. เงอนผกซง4. เงอนผกรง5. เงอนผกรน

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ แบงสอนเปนฐาน๓.๒ เกมทดสอบ

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. เชอก2. ตวอยางเงอน3. แผนภาพเงอน

การประเมนผล1. สงเกตความสนใจในการเขารวมกจกรรมและปฏบตตามฐาน

ตาง ๆ2. ทดสอบจากเกมทดสอบ3. ตดตามผลการนำาไปใช

ภาคผนวก

เงอนตะกรดเบด (Clove Hitch)

เปนเงอนผกแนน แตแกงาย

ประโยชน1. ใชแขวนรอก2. ใชผกเตนท3. ใชผกเสารว4. ใชผกหลก5. ใชทำาหอคอย6. ใชผกเบด7. ใชผกตอมอสรางสะพาน

เงอนตะกรดเบดสองชน

(Rolling Hitch)

ประโยชน มเชนเดยวกบเงอนตะกรดเบดชนเดยวแตแนนกวา

วธผกขนท ๑ พาดปลายเชอกออมไปดานหลงเสา

ปลายเชอกกลบมาลอดใตเสนเชอก

ขนท ๒ ยกปลายเชอกขนพรอมทจะออมอกรอบหนง

ขนท ๓ พนออมตามขนท ๒ อก ๑ รอบ

ขนสดทาย ปลายเชอกออมเสาไปอกครงหนงแลววกมาขางหนาลอดตวเองจด

เงอนใหเรยบรอย

เงอนประมง (Fisherman’s Knot)

เงอนประมง หรอเรยกอกอยางหนงวา เงอนหวลานชนกน

ประโยชนเปนเงอนทใชตอเชอกสองเสน ขนาดเดยวกน ไดทกขนาดโดย

เฉพาะเชอกเสนเลก ไนลอนเชอกสายเบดตอไดดกวาเงอนอน ๆ เปนทนยมของนกตกปลา และชาวประมง

เงอนผกซง (Timber Hitch)

ประโยชน1. ใชผกซงหรอเสาหนก ๆ เพอลาก2. ใชผกสตว เรอ แพ ไวกบหลกจะยงแนนเมอถกดง3. ใชผกกบหน เพอใชถวงหรอแทนสมอเรอ4. ใชผกกบหนแทนสมอบก

ขนท ๑ สอดเชอกใหคลองรอบตนซง

หรอเสา

ขนท ๒ งอปลายเชอกคลองตวเชอก

ขนท ๓ (สดทาย)พนปลายเชอกรอบ

เสนตวเอง

๓-๕ ดงตวเชอก A ใหเงอนแนน

เงอนผกรง (Tarbuck Knot)

ประโยชนใชสำาหรบผกสายเตนท เสาธงเพอกนลม หรอรงตนไมกนลม

หรอใชสำาหรบผกกบหวงตาง ๆ เพอเงอนนเลอนใหดงหรอหยอนไดวธผก

ขนท ๑ ขดเชอกใหเปนบวง ใหปลายเชอกทบตวเชอก

ขนท ๒ พนปลายเชอกกบตวเชอกดานทเปนบวง ๒ รอบ

ขนท ๓ ยกปลายเชอกพาดบวงและตวเชอกดานบนออมตวเชอกสอด

ขนท ๔ ออมปลายเชอกลอดใตตวเชอกสอดขน แลวดงใหตง ผกรง

เงอนผกรน หรอทบเชอก(Sheepshank)

ประโยชน1. ใชผกรนทบเชอกทชำารดเลกนอย ซงถาใชกำาลงมากอาจ

ขาดเมอทบแลวจะใหกำาลงเทาเดม 2. ใชทบเชอกทยาวมาก ๆ ใหสนลงตามตองการ

วธผก

ถาเปนเชอกทชำารด ใหทบเชอกโดยคะเนใหสวนทชำารดอยตรงกลาง

ลำาดบท ๑๔เรอง การใชชวตกลางแจง ชนม.๑

ภาคเรยนท ๒ (๒ คาบ)จดประสงค

1. เลอกวธการปรงอาหารระหวางอยคายพกแรมได2. ปรงอาหารในระหวางอยคายพกแรมได

เนอหา1. การเลอกวธการปรงอาหาร2. การปรงอาหาร

๒.๑ การเตรยมการ๒.๒ การปฏบตจรงในการปรงอาหาร

กจกรรม1. พธเปดการเรยนการสอน2. เพลง – เกม3. กจกรรม

๓.๑ อธบายประกอบการสาธต๓.๒ แบงกลมปฏบตการปรงอาหารแบบชาวคาย๓.๓ สรปและรบประทานอาหารรวมกน

4. พธปดการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอน1. เตาจำาลองแบบตาง ๆ ทใชในการอยคาย2. อาหารททำาการสาธต3. ไมขดไฟ ฟน

การประเมนผล1. สงเกตความสนใจการเขารวมกจกรรม2. ตรวจผลงาน

ภาคผนวก

อาหารเปนสงจำาเปนสำาหรบชวต คนเราถารางกายปราศจากอาหารไปหลอเลยงอาจมชวตอยไมได อาหารทรบประทาน ตองเปนสงทรบประทานแลวไมเปนพษตอรางกาย แตกลบบำารงรางกายใหเจรญเตมโต แขงแรง สามารถประกอบกจการตาง ๆ ไดการขาดอาหารทเหมาะสมในวยเดกจะทำาใหรางกายและสมอง เจรญเตมโตไมเตมท การทยวกาชาดทงหลายซงอยในวยกำาลงเจรญเตบโต จะมสขภาพสมบรณแขงแรง พรอมทจะตอสกบสงตาง ๆ ไดนน ตองรจกการกนอาหารทด คอ เลอกรบประทานอาหารทมคณคาและรจกการปรงอาหารเพอสงวนรกษาคณคาของอาหาร

การปรงอาหารอาจแยกไดเปน ๒ แบบ คอ1. การปรงอาหารแบบปกตในครวเรอน เปนการหงหาอาหารท

สะดวกเนองจากมเครองครวครบ ใชเตาไฟถาวร หมอ กระทะ เครองมอ เครองใชสำาเรจ ชวยใหการหงอาหารสะดวกสบายและสะอาด

2. การปรงอาหารในขณะอยคายพกแรม เปนการปรงอาหารแบบชาวปา เครองมอ เครองใชในการหงตมไมครบ เชน

ใชเตาหลม เตาสามเสา เตาราง ใชมะพราวออนหรอกระบอกไมไผแทนหมอขาว ใชอะลมเนยมฟอยดแทนกระทะ เปนตน

วธปรงอาหารการปรงอาหารในการอยคายพกแรมมวธการปรงแบบตาง ๆ

ทควรทราบดงน คอ1. ตม คอ การทำาใหสกโดยนำาเดอด ทำาได ๒ วธ คอ

๑.๑ ใสเมอนำาเดอด เชน ตมปลา และของคาวทกประเภท๑.๒ ใสพรอมกนแตแรก เชน ตมไข (หากใสทหลงเมอนำาเดอน ไขจะแตก)

2. นง คอ การทำาใหสกจากไอนำาเดอด โดยใชหมอนงวางลงบนกระทะนำาเดอด

3. อบ โดยใชเตาอบ หรอใชปบแทน อาหารจะอรอยกวาทอด เชน ไกอบฟาง

4. ป ง ของทจะปงมกเปนของทสกงาย เชน ปลาแหง ปลาเคม ปง หมายความวาทำาใหผวนอกเกรยม ผวในสก ไฟออน ๆ จะทำาใหเกรยมเหลองด

5. ยาง คอ การทำาใหผวนอกนม ขางในสก การยางถาตองการใหหอมควนไฟตองใชกาบมะพราวใสเพอใหไดควน

6. เผา ใชไฟแรง เพราะตองการใหสกแตขางนอกหรอเพยงใหกลนหอมและรสอรอยขน- เผาไข (ก) ใชเขมเจาะเปลอกไขหลาย ๆ ร เพอปองกน

ระเบกเวลาเผาเอาดนพอก ไขหนาพอควรใสเผาในกองไฟสก ๔-๕ นาทกสก

(ข) ใชเขมเจาะไขหลาย ๆ ร เอาอะลมเนยมฟอยดหอไขใหมดใสในกองไฟเผา ๓-๔ นาทกสก

- เผาปลา ลางปลาใหสะอาดเอาไสออก หอดวยอะลมเนยมฟอยด หอใหมดตวปลา ใสในกองไฟ เผา ๓-๔ นาทกสก

7. ลวก เปนวธการตมอยางครงดบครงสก หรอดบ ๆ สก ๆ คอตมในนำาเดอดแลวใสสงทจะลวกลงไปรบตกขน

8. ตน คอ การอบดวยไอนำาเดอด โดยใชหมอสองชนซอนทบกน ใบนอกใสนำา ใบในใสของทจะตน เชน ไขตน เปดตน

9. ทอด คอ การทำาอาหารใหสกหรอกรอบดวยนำามนรอน ๆ ถาจะใหกรอบตองใสนำามนมาก ๆ

10. จ คลายทอด แตใชนำามนนอย คอ เพยงใชนำามนทากระทะไมใหตดกระทะ

11. เจยว คลายทอดแตใชนำามนมากกวาจเลกนอย เชน เจยวหอม เจยวกระเทยม

12.รวน คอ การทำาใหอาหารสกดวยนำามนหรอนำา โดยใสนำามนหรอนำาลงในกระทะเลกนอยพอรอนใสเนอทหนหรอสบไวลงคนพอสก

13. ผด คอ การทำาใหอาการสำาเรจโดยใชนำามนหรอกะท ฯลฯ ใสลงในกระทะแลวรวมกบวตถทตองการใสลงคนใหสกทวและปรงรสตามชอบ

การเลอกวธการปรงอาหารการเลอกวธการปรงอาหาร ควรเลอกวธทงาย สะดวก ไมเปน

ภาระดวยวธการตาง ๆ เชน ตม นง อบ ปง ยาง เผา (เผาไขเผาปลา) ลวก ตน ทอด จ เจยว กวน รวน ผด เปนตน

การปรงอาหารการปรงอาหารขณะอยคายพกแรม ประกอบดวย1. การเตรยมการ2. การปฏบตจรงในการปรงอาหาร

1. การเตรยมการการอยคายพกแรมของยวกาชาดโดยปกต จะจดเปนระยะเวลา

๒ คน ๓ วน ซงในชวงระยะเวลาดงกลาว ยวกาชาดตองปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามทกำาหนดไว รวมทงการประกอบอาหารรบประทานเองดวย ฉะนนในเวลา ๒ วน ๓ วนนยวกาชาดตองรบประทานอาหารนอกบานเปนเวลา ๗ มอ คอ มอกลางวนและเยนวนทหนง มอเชา กลางวนเยนของวนทสอง มอเชาและกลางวนของวนทสาม ปรมาณอาหารทจะนำาไปตองใหพอเหมาะกบการรบประทาน ๗ มอ ถานอยเกนไปจะไมพอ แตถามากเกนไปจะเหลอเปนภาระในการนำากลบ ฉะนนจงควรจะประชมตกลงกนกอนวาอาหาร ๗ มอ ควรจะมรายการอาหารอะไรบาง มอไหนจะรบประทานอะไร หากไมมการจดรายการอาหารไว ตางคนตางหาไปอาจซำากน เมอตกลงรายการอาหารแลว กแบงหนาทกนไปวาผใดจะบรจาคอะไรจำานวนเทาใด และสงทสำาคญตองคำานงถงคอ อาหารทนำาไปควรเปนอาหารทมคณคาทางโภชนาการมากทสด (ควรมครบ ๕ หม) ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอรางกาย

การประมาณจำานวนขาวสาร ถาเปนการหงขาวสวย คน ๆ หนงจะใชประมาณ กระปองนมขนตอ ๑ มอ เฉลยแลว ๗ มอ จะใชขาวสารประมาณ กระปองนมขนตอคน แตถาตอนเชารบประทานขาวตม กจะใชขาวสารนอยกวาน เปนตน

สำาหรบกบขาว ถาเปนไปไดควรเปนกบขาวสำาเรจรปและใชเวลาปรงนอยทสดเพยงแตอนไฟ กรบประทานได ทงนเพอกนไววา หาก

เกดลมฟาอากาศไมอำานวย ฝนตก มพายจะไมเปนปญหาในการปรงอาหาร และไมสนเปลอง ภาชนะ อาหารประเภทนไดแก เครองกระปองตาง ๆ เชน นำาพรกกระปอง ปลากระปอง เนอกระปอง ผกกาดกระปอง แกงกระปอง ไขเคมตม ไขจดตม เนอเคม เนอสวรรค กนเชยง ไสกรอก แหนมหอ หรออน ๆ ซงเพยงแตอนไฟโดยการป ง ยาง หมก เผา กใชไดทนท ควรระวงอาหารสด เชน ไขสด ผกสด เนอสด ไกสด ปลาสด เพราะของเหลานนอกจากจะเปนภาระในการปรงแลว ยงเกบรกษายากดวย อาจแตกบบสลาย เนาไดงาย2.การปฏบตจรงในการปรงอาหาร

การปรงอาหาร คอ การหงขาวหรอนงขาว ทำากบขา เชน แกง ยาง ตม ทอด ทำาขนม หรอเครองเคยง เตรยมและจดอาหารไดทนตามเวลาทกำาหนด

ตวอยางการปรงอาหารบางอยางทจำาเปนในขณะอยคายพกแรม

การหงขาวมการหงโดยไมเชดนำา เชดนำา และนง หรอหงดวยภาชนะอนท

ไมใชหมอขาว เชน มะพราว กระบอกไมไผ- การหงขาวไมเชดนำาขาว ๑ สวน นำา ๒ สวน ถง สวนวธหง1. ซาวาขาวพอหมดสงสกปรก รนนำาทง2. ตวงนำาใสในหมอ ปดฝาใหสนท ตงบนเตา ใสไฟแรงจด3. เมอนำาเดอดใชพายกวนขาว ๑ ครง พอนำาจวนแหงปดฝา

หมอใหสนท เอาถานหรอฟนออกเหลอเกลยไวใหไฟนอยทสด (การกวนคนขาวนเพอใหไดรบความรอนทวถงกนด)

4. เอยงขาง ๆ หมอใหรอบ ๆ ตงตอไปจนนำาแหงใหขาวสกและระอดใชเวลาประมาณ ๒๐ – ๒๕ นาท

- การหงขาวเชดนำาขาว ๑ สวน นำา ๓ สวนวธหง1. ซาวขาวพอหมดสงสกปรก รนนำาทง2. ตวงนำาใสหมอ ปดฝาใหสนท ตงบนเตาใชไฟแรงจนกระทง

ขาวเดอด3. เมอเดอดใชพายกวนขาว ๑ ครง หรอมากกวา เพอใหไดรบ

ความรอนทวถง4. ดพอเมดขาวบาน รนนำาขาวออกทง5. เอาขนดงบนเตา ใชไฟออน ๆ ตะแคงหมอ หมนใหไดรบ

ความรอนทว ๆ จนนำาแหง กยกลงจากเตา

การหงขาวดวยมะพราวออนเอามะพราวออนเฉาะกนเปดชองคลายกบทำามะพราวสงขยา เท

นำาออก เอาขาวทซาวแลวใสลงในมะพราวใสนำาเชนเดยวกบหงขาวดวยหมอ ปดฝา เอาไปตงบนกองไฟเปนการหงขาวแบบไมเชดนำาวธการแกขาวแฉะหรอดบ

1. ขาวแฉะ- สำาหรบขาวเชดนำา เกดจากปลอยทงไวจนเมดบานมาก

หรอใสนำานอยจนนำาขาวขนมาก กอนจะเชดนำาขาวใหใสนำาเปลาลงไปพอขาวหลวงตวหรอนำาขาวไมขนคนใหทวหมอ แลวเชดนำาใหแหงสนทจงนำาขนดง

- สำาหรบขาวไมเชดนำา1. เอากลบขนดงใหแหง (ถาเหนมนำาเปยกอยกบขาว)

2. ขาวแฉะแตแหงแลวใหคยขาวใหซย เปดฝาหมอหรอภาชนะทใสเพอใหขาวถกอากาศจะไดแหงสนทด

2. ขาวดบ ใชนำาพรมขาวพอประมาณคยพรมใหทวทงหมอ แลวจงนำาหมอขาวดงใหม หมนใหทวหมอไมนานกวาดงขาวธรรมดาสกหนาย เมอยกลงหามเปดฝาด ควรปดไวใหสนท เพอเขาจะไดสกระอด

3. ขาวไหม ดงเรยบรอยแลวปรากฏวาขาวไหม รบเปดฝาหมอเพอใหไปนำาออกและความรอนในหมอจะไดแหงเรวขณะเดยวกนกลนไหมจะไดออกไปดวยคยขาวตอนบนทไมไหมใหสก แลวเปดฝาทงไว

ขอควรระวงในการหงขาวเตาไฟสำาคญมากในการหงขาวเพราะตองหงขาวดวยเตาไฟฟน

ควรระวงบงลมใสฟน ลาฟน (เอาฟนออกเมอไฟแรง) ใหหมอขาวไดรบความรอนทวหมอและมไฟพอกบความตองการตม

หมายถง การทำาใหอาหารสกโดยนำาเดอดการตม

ทำาได ๒ วธ คอ1. โดยการใสของทจะทำาใหสกลงไปพรอมกบนำา แลวนำาไปตงไฟ

เชน การตมไข ถาใสในนำาเดอดแลวไขจะแตกเสยกอน2. โดยการใสของทจะทำาใหสก เมอนำานนเดอดแลว เชน การ

ตมปลากนเหมนคาวทอด

หมายถง การทำาอาหารใหสกหรอกรอบดวยนำามนรอน ๆการทอด

ใสนำามนลงในภาชนะทจะใชในการทอด โดยประมาณใหทวมของทจะทอด ตงไฟใหนำามนรอนจด จงใสของลงไปทอด การสงเกตของททอดวาสกหรอยงใหสงเกตตามขอบของสงททอดผด

หมายถง การทำาวตถสงเดยวหรอหลายสง ซงตองการใหสกสำาเรจเปนอาหารสงเดยวการผด

โดยการใชนำามนหรอกะท ใสในภาชนะทจะใชผด แลวนำาของทจะผดรวมลงไปคนใหสกทวกนและปรงรสตามใจชอบป ง

หมายถง การใชไฟออน ๆ ความรอนเสมอกน ทำาใหอาหารสกการป ง

โดยการวางของทจะป งไวบนตะแกรงเหลก ซงวางอยเหนอไฟ ใหความรอนจากไฟลอยขนไปถงของทป ง

ม

อ