หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์...
Transcript of หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์...
![Page 1: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/1.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
หนวยท 10
การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจ
ผชวยศาสตราจารย ดร.ขวญฟา รงสยานนท
ชอ ผชวยศาสตราจารย ดร.ขวญฟา รงสยานนทวฒ ค.บ. (เกยรตนยม) (การอนบาลศกษา) วทยาลยครสวนดสต ค.ม. (การศกษาปฐมวย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปร.ด. (สงคมวทยา) มหาวทยาลยรามค�าแหงต�าแหนง ผชวยศาสตราจารยประจ�าหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยสวนดสตหนวยทเขยน หนวยท 10
![Page 2: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/2.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-2 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
แผนการสอนประจ�าหนวย
ชดวชา การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
หนวยท 10 การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ตอนท 10.1 แนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ10.2 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ10.3 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
แนวคด1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ชวยใหเดกสามารถรจกอารมณ
ตนเองและผอน รจกการจดระเบยบตนเองและการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม โดยมหลกการและแนวทางการจดประสบการณทใหความส�าคญกบพฒนาการเดก การท�างานของสมอง การเรยนรอยางมความสข และการประสานความรวมมอระหวางบานสถานศกษาชมชนและสงคม
2. การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจเปนการจดกจกรรมทชวยสงเสรมการรจกอารมณตนเองและผอน การจดระเบยบตนเองรวมถงการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม ซงการจดกจกรรมดงกลาวจ�าเปนตองใชสอประกอบการจดกจกรรม เพอชวยใหเดกไดพฒนาดานอารมณ-จตใจไดอยางมประสทธภาพ
3. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ เปนการประเมนการรจกอารมณตนเองและผอน การจดระเบยบตนเองรวมถงการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม สามารถประเมนไดอยางหลากหลายโดยใชวธการสงเกต บนทกพฤตกรรม และการประเมนการปฏบตงาน
วตถประสงคเมอศกษาหนวยท 10 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายแนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจได2. อธบายวธการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจได3. อธบายการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจได
![Page 3: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/3.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-3การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
กจกรรมระหวางเรยน1. ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 102. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 10.1–10.33. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4. ฟงซดเสยงประจ�าชดวชา5. ชมดวดประกอบชดวชา (ถาม)6. ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 10
สอการสอน1. เอกสารการสอน2. แบบฝกปฏบต3. ซดเสยงประจ�าชดวชา4. ดวดประกอบชดวชา(ถาม)
การประเมนผล1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา
เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน
หนวยท 10 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป
![Page 4: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/4.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-4 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ตอนท 10.1
แนวคดเกยวกบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจ
โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 10.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป
หวเรอง10.1.1 ความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดาน
อารมณ-จตใจ10.1.2 หลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ10.1.3 ขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
แนวคด1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมความส�าคญชวยใหเดก
ไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานทางอารมณ ชวยใหเดกเขาใจอารมณความรสกของตนและสามารถจดระเบยบตนเองได ชวยใหเดกมสขภาพจตทด และชวยใหเดกไดรบการหลอหลอมการเปนคนด
2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมหลกการทส�าคญคอ หลกพฒนาการเดก หลกการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง หลกการเรยนรอยางมความสข และหลกการประสานความรวมมอระหวางบาน สถานศกษาและชมชน โดยมแนวทางการจด ไดแก การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ การจดประสบ-การณการเรยนรอยางมความสข และการจดประสบการณทบาน สถานศกษาและชมชนมสวนรวม
3. ขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ครอบคลมทงดานการรจกอารมณตนเองและผอน ดานการจดระเบยบตนเอง รวมถงดานการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม
![Page 5: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/5.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-5การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
วตถประสงคเมอศกษาตอนท 10.1 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดาน
อารมณ-จตใจได2. อธบายหลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-
จตใจได3. อธบายขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจได
![Page 6: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/6.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-6 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
เรองท 10.1.1
ความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนา
เดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ในขณะทพฒนาการดานรางกายของเดกปฐมวยมการเจรญเตบโต พฒนาการทางดานอารมณ-จตใจกเชนเดยวกน เดกวย 3-6 ป จะแสดงออกดานอารมณเดนชดขน จตใจของเดกวยนเปรยบเสมอนฟองน�าทพรอมจะซมซบทกสงผานเขามา และเกบสะสมขอมลทไดรบอยตลอดเวลา หากเดกไดรบการจดประสบการณทถกตองเหมาะสม จะท�าใหเดกมพฒนาการดานอารมณ-จตใจทด ในเรองนจะกลาวถงความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ดงรายละเอยด ตอไปน
ความส�าคญของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจการจดประสบการณดานอารมณ-จตใจมความส�าคญตอเดกปฐมวยหลายอยาง ดงมรายละเอยด
ตอไปน1. ชวยใหเดกไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานทางอารมณ มผกลาววาเดกปฐมวยเปน
วยเจาอารมณ การแสดงออกทางอารมณของเดกวย 3-6 ปจะมความรนแรงกวาวยทารก เมอมอารมณจะแสดงออกอยางเตมท ไมมปดบงซอนเรน แตจะเกดเพยงชวครแลวหายไป การทเดกเปลยนแปลงอารมณงายเพราะมความสนใจระยะสน ไมสนใจอะไรนาน เมอมสงใดนาสนใจกจะเปลยนอารมณไปตามสงนน เดกสวนมากรสกวาตนสามารถท�ากจกรรมตางๆ ไดมากกวาทผใหญอนญาตใหท�า และขดขนทจะอยในขอบเขตทผใหญวางไว นอกจากนยงโกรธเมอไมสามารถท�าสงทตนเองคดวาจะท�าไดส�าเรจ รสกผดหวงและเกรยวกราด แตเมอมโอกาสไดเลนกบเพอนหรอท�ากจกรรมกบบคคลอนมากขนและเมอมอายมากขน ระดบความรนแรงและการเปลยนแปลงทางอารมณของเดกจะลดนอยลง (อรณ หรดาล, 2548, น. 26-27) ซงถาพอแม ผปกครอง และครไดท�าความเขาใจเกยวกบธรรมชาตความตองการพนฐานทางอารมณของเดก และจดประสบการณใหเดกอยางเหมาะสม อาท กจกรรมศลปะ ไดแก วาดภาพอสระ ปนแปงโด ฯลฯ กจกรรมเลนปนปาย เลนน�าทราย หรอการเลนเปดโอกาสใหเดกรวมสรางขอตกลงรวมกน ฯลฯ จะชวยใหเดกมพฒนาดานอารมณ-จตใจอยางเหมาะสม เพราะไดรบการตอบสนองตามความตองการพนฐาน
2. ชวยใหเดกเขาใจอารมณความรสกของตนและสามารถจดระเบยบตนเองได การทเดกเขาใจอารมณความรสกของตนไดอยางถกตองแทนการเกบกดไวหรอระบายออกไปโดยขาดการควบคม การแสดงอารมณทเปดเผย ตรงไปตรงมา เปนลกษณะพนฐานของผมความฉลาดทางอารมณ การรตววาก�าลงโกรธ เสยใจ นอยใจ อจฉา น�าไปสการบรหารจดการอารมณไดอยางถกตองดวยตนเอง นอกจากนเดกปฐมวยจ�าเปนตองเรยนรการจดระเบยบตนเองจะท�าใหสามารถปรบอารมณ พฤตกรรม และความคดให
![Page 7: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/7.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-7การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
พรอมรบมอกบสถานการณทก�าลงเกดขนเพอไปสเปาหมายได มฉะนนจะสงผลใหเดกมพฤตกรรมกาวราว เอาแตใจ ไมสามารถด�าเนนชวตประจ�าวนไดอยางมความสข กระบวนการสรางความสมพนธตงแตแรกเรมระหวางตวเดกกบพอแม ผปกครอง และคร การอบรมเลยงดและการแสดงออกตอพฤตกรรมการแสดงออกทางอารมณของเดกมความส�าคญยงเพราะจะมสวนก�าหนดความรสก บคลกภาพและลกษณะนสยของเดก (พชร ผลโยธน, 2548, น. 1-31) ทงนจตตนนท บญสถรกล (2558, น. 3-30) ไดกลาวถงความสามารถของเดกปฐมวยทจะเกดการเรยนรทางอารมณเพอน�าไปสสมพนธภาพทดกบผอนไดอยางเหมาะสมคอ 1) ความสามารถดานความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal Intelligence) เปนความสามารถ ในการเขาใจบคคลอน สามารถท�ากจกรรมกลมกบเพอนไดอยางสนกสนาน มการแสดงออกทเหมาะสมตออารมณ ความรสกและความปรารถนาของตนและผอน 2) ความสามารถภายในของบคคล (Intrapersonal Intelligence) เปนความสามารถในการรจกตนเองในดานความรสกและการแสดงออกอยางเหมาะสม มองตนเองในทางทด รบรในความสามารถของตนเอง สามารถคดแสดงออกและใชความสามารถอยางสรางสรรค ซงถาพอแม ผปกครอง และครมปฏสมพนธใกลชดตอเดก เสรมสรางการเรยนรทางดานอารมณโดยแนะน�าใหเดกรจกอารมณทก�าลงเกดขนและวธการจดการกบอารมณนนดวยวธการตางๆ เชน เวลาเดกโกรธ ผใหญอาจพดกบเดกวา เรามาเปาไลเจาตวโกรธกนไหม หรอ หนมาขดๆ บนกระดาษนไหมเวลาโกรธ ฯลฯ เพอใหเดกรเทาทนอารมณตนเองอนจะน�าไปสการแสดงออกทางพฤตกรรมทเหมาะสม
3. ชวยใหเดกมสขภาพจตทด มงานวจยยนยนวาการไดพบกบความพงพอใจในชวต ท�าใหฮอรโมนความเครยด เชน Cortisol ลดระดบลง ชวยใหระบบภมคมกนแขงแรง ตานทานโรคไดด เพยงแคการนกถงความทรงจ�าทมความสขกสามารถท�าใหภมตานทานโรคดขน ซงศนยกลางของความพงพอใจในสมองไมไดมต�าแหนงเดยว แตประกอบดวยหลายต�าแหนงทท�างานเชอมโยงกนเปนวงจรดวยสาร สอประสาท (Neurotransmitters) ซงเปนสารเคมในสมอง คอ สาร Dopamine และสาร Serotonin ซง Mcbride นกจตวทยาชาวออสเตรเลย เรยกภาวะทความรสกของรางกายถกกระตนจนถงระดบทเกดความพงพอใจสงสดวา Bliss Point รางกายของคนเราทกคนมกลไกควบคมตนเองใหไดรบความพงพอใจอยางเตมทอยเสมอ ซงวธการทท�าใหเกดความพงพอใจทเกดขนไดงายและเปนไปตามธรรมชาตของเดกมากทสดคอ การเลน (อญญมณ บญซอ, 2551, น. 58) ดงนน การจดกจกรรมใหเดกไดเลนในสงทชอบและพอใจ เหมาะสมกบวย และความสามารถของเดก ไมบงคบใหเดกท�าสงทยากเกนวยเชนบงคบใหอานเขยน เรยนเลขในขณะทเดกยงไมพรอม ใหเดกเลนของเลนทเลนแลวประสบผลส�าเรจ จะชวยใหเดกไมเครยดและมสขภาพจตด
4. ชวยใหเดกไดรบการหลอหลอมการเปนคนด เดกในชวงปฐมวยเปนชวงเวลาทส�าคญทสด ชวงหนง เปนชวงเวลาทโอกาสทองของการเรยนร (windows of opportunity) เปดกวางเตมท เปน ชวงเวลาทองของการสอนในเรองการรถกรผด การกระท�าทแตกตางกนสงผลตอผลลพธแตกตางกน รวมทงเปนชวงเวลาทส�าคญในการฝกการควบคมอารมณ การรอคอย การอดทนตอความยากล�าบาก อปสรรคตางๆ จนสามารถประสบความส�าเรจได ซงถาเดกไมไดเรยนรสงตางๆ เหลานในชวงวยทเหมาะสม ผานชวงเวลาทดทสดของการเรยนรเรองนนๆ ไปแลว การพฒนาในภายหลงจะท�าไดคอนขางยาก ซงพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลขนอยกบพฒนาการทางสตปญญาของบคคลนน เดกทอายต�ากวา 8 ป เปนวยทจะรบ
![Page 8: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/8.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-8 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
กฎเกณฑและมาตรฐานทางจรยธรรมจากบดามารดาและคร ในชวงปฐมวยนจงถอไดวาเปนระยะเวลาทส�าคญในการอบรมกลอมเกลาและปลกฝงใหเดกเปนคนด จงควรจดกจกรรมทฝกเดกใหรจกการควบคมอารมณตนเองโดยสอดแทรกเขาไปในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ�าวนทงการกน การนอน และการเลน/ท�างานกบพนองและเพอน เรยนรการถกผดสงทควรท�าไมควรท�าจากการฟงนทาน เลนบทบาทสมมต และท�ากจวตรประจ�าวนทบานและสถานศกษา
สรปไดวาการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมความส�าคญ ชวยใหเดกไดรบการตอบสนองตามความตองการพนฐานทางอารมณ ชวยใหเดกเขาใจอารมณความรสกของตนและสามารถจดระเบยบตนเองได ชวยใหเดกมสขภาพจตด และชวยใหเดกไดรบการหลอหลอมการเปนคนด
จดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ มจดมงหมายส�าคญดงน 1. เพอใหเดกมสขภาพจตทดและมความสข โดยเดกในวยน มความราเรง สดชนแจมใสและ
อารมณด เหมาะสม บอกหรอแสดงทาทางพอใจในผลงานและความสามารถของตนเองและผอนได เดกสนใจและมความสขขณะท�างานศลปะ ฟงเพลง และการเคลอนไหว แสดงและชนชมผลงานศลปะของตนเองและผอน แสดงทาทาง/เคลอนไหวประกอบเพลง จงหวะ และดนตร ยงพอแม ผปกครอง และครเปดโอกาสใหเดกไดมองเหนและมความซาบซงในความงามของศลปะ ดนตรและการเคลอนไหว เดกจะสามารถสะทอนตนเองผานการท�ากจกรรมทหลากหลาย
2. เพอใหเดกรบรอารมณความรสกของตนและมทศนคตเชงบวกตอตนเอง การทเดกเขาใจอารมณความรสกของตนและมทศนคตทดตอตนเองจะชวยใหเดกเรยนรอยางกระตอรอรน กลาเผชญกบสงทาทายใหมๆ พอแม ผปกครอง และครควรจดกจกรรมใหเดกไดแสดงความรสกตอเหตการณตางๆ ทเกดขนตามโอกาสและความเหมาะสม โดยใหค�าแนะน�า ค�าชนชม แสดงความรกดวยการกอดและบอกรกเดกอยางสม�าเสมอและสรางความเชอมนแกเดก เปดโอกาสใหเดกท�ากจกรรมตางๆ ทเดกชอบหรอถนด
3. เพอใหเดกไดเรยนรการจดระเบยบตนเอง โดยธรรมชาตความสามารถในการจดระเบยบตนเองของเดกนนไมสามารถเกดขนไดเอง จ�าเปนตองไดรบการฝกฝนและพฒนาอยางตอเนอง ดงนน พอแม ผปกครอง และครจ�าเปนตองจดกจกรรมตางๆ ทจะชวยพฒนาความสามารถในการจดระเบยบตนเอง ไดแก การยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง ซงจะชวยใหเดกสามารถควบคมอารมณ ความคดและการกระท�า เพอใหบรรลตามเปาหมายทตองการได
4. เพอใหเดกมคณธรรมจรยธรรมและมจตใจทดงาม เดกในวยนจะตองรวาสงใดถกและสงใดผด มความรกความเมตตากรณาตอสงแวดลอมรอบตว มความรบผดชอบ สามารถท�างานทไดรบมอบหมายจนส�าเรจดวยตนเอง พอแม ผปกครอง และครควรสนบสนนและสงเสรมใหเดกมความรบผดชอบตอตนเอง มความเมตตากรณาตอสงแวดลอมรอบตว แยกแยะสงดทควรท�าและสงไมดทไมควรท�าได อนจะเปนพนฐานส�าคญทเดกจะเตบโตเปนพลเมองทดของประเทศชาตตอไป
![Page 9: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/9.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-9การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
สรปไดวาการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมจดมงหมายส�าคญคอ เพอใหเดกมสขภาพจตทดและมความสข เพอใหเดกรบรอารมณความรสกของตนและมทศนคตเชงบวกตอตนเอง เพอใหเดกไดเรยนรการจดระเบยบตนเอง และเพอใหเดกมคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม
กจกรรม 10.1.1
ใหอธบายความส�าคญและจดมงหมายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
แนวตอบกจกรรม 10.1.1
1. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมความส�าคญตอเดก ชวยใหเดกไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานทางอารมณ ชวยใหเดกเขาใจอารมณความรสกของตนและสามารถจดระเบยบตนเองได ชวยใหเดกมสขภาพจตด และชวยใหเดกไดรบการหลอหลอมการเปนคนด
2. การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ มจดมงหมายส�าคญหลายประการคอ เพอใหเดกมสขภาพจตทดและมความสข เพอใหเดกรบรอารมณความรสกของตนและมทศนคตเชงบวกตอตนเอง เพอใหเดกไดเรยนรการจดระเบยบตนเอง และเพอใหเดกมคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม
![Page 10: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/10.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-10 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
เรองท 10.1.2
หลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจ
การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจมจดมงหมายส�าคญ เพอใหเดกมสขภาพจตทดและมความสข เพอใหเดกรบรอารมณความรสกของตนและมทศนคตเชงบวกตอตนเอง เพอใหเดกไดเรยนรการจดระเบยบตนเองได และเพอใหเดกมคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม ในการจดประสบการณเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวได พอแม ผปกครอง และครควรศกษาและท�าความเขาใจถงหลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ดงมรายละเอยด ตอไปน
หลกการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ควรยดหลกการจดทส�าคญดงน1. หลกพฒนาการเดก พฒนาการของมนษยเปนการเปลยนแปลงทเกดขนในตวมนษยเรมตงแต
ปฏสนธตอเนองไปจนตลอดชวต ซงครอบคลมการเปลยนแปลงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ เดกในชวงปฐมวยมการแสดงออกทางอารมณรนแรงกวาวยทารก มผกลาววาเดกปฐมวยเปนวยเจาอารมณ เมอมอารมณจะแสดงออกเตมท ไมมปดบงซอนเรนแตจะเกดเพยงชวครแลวหายไป การทเดกเปลยนแปลงอารมณงายเพราะมความสนใจระยะสน ไมสนใจอะไรนาน เมอมสงใดนาสนใจกจะเปลยนอารมณไปตามสงนนๆ เดกวยนจ�าเปนตองไดเรยนรวาสงใดเปนความถกตองไมถกตอง สงใดเปนความดหรอไมด พฤตกรรมใดเหมาะสมหรอไมเหมาะสม เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข สงตางๆ เหลานเดกจะไดเรยนรอยางคอยเปนคอยไป ซมซาบเขาสการรบรของเดก เรมตงแตจ�าใจท�าตามทผใหญบอกไปจนถงการรวาสงใดควรท�าหรอไมควรท�าจากการพจารณาของตนเองในสถานการณตางๆ (อรณ หรดาล, 2548, น. 2-47) การทเดกจะไดรบการพฒนาอารมณ-จตใจทดได เดกตองไดรบการตอบสนองในสงทตนพอใจในแตละชวงอาย ไดรบความรกความอบอนอยางเพยงพอจากผใกลชด มโอกาสชวยเหลอตนเอง ท�างานทเหมาะสมกบวย และมอสระทจะเรยนรในสงทตนอยากรรอบๆ ตนเอง ดงนน หลกพฒนาการเดก จงเปนเสมอนแนวทางใหพอแม ผปกครอง และครไดเขาใจอารมณ-จตใจของเดก สามารถจดประสบการณเพอการพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจไดอยางเหมาะสมชดเจนยงขน
2. หลกการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง เนองดวยอารมณมความสมพนธอยางยงตอการท�างานของสมองและกระบวนการเรยนรโดยสงผลตอการรบร การคด ความสนใจ ความตงใจและความจ�า ซงอาจกระตนหรอยบยงประสทธภาพของการเรยนรใหเพมขนหรอลดลงได ขนอยกบประสบการณทเดกไดรบ ดงนนพอแม ผปกครอง และคร จงควรจดกจกรรมเพอชวยเปดสมองสวน Limbic ซงเปน
![Page 11: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/11.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-11การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
สมองทเกยวของกบอารมณ เพอเพมประสทธภาพในการเรยนรโดยจดกจกรรมทสนกสนาน ผอนคลาย ไมตงเครยด ไมกดดน เปดโอกาสใหเดกไดเลอกท�าสงทสนใจ ไดมสวนรวม จดบรรยากาศใหมความอบอน มนคง ผอนคลาย ปลอดภย ท�าใหเดกมความสขและประทบใจเกดการหลงสารเคมในสมอง สงผลใหเดกเกดความกระตอรอรน ตนตว อยากรอยากเหน สนใจอยากเรยนรและกระท�าสงตางๆ เดกจงเรยนรไดอยางมประสทธภาพ สามารถจดจ�าไดดและมทศนคตทดตอการเรยนร ในทางตรงกนขาม หากเดกเรยนรดวยการทองจ�า ไมไดคด ไมไดลงมอกระท�า ไมรความหมายของสงทเรยน มงเนนวชาการและการแขงขนมากเกนไป ท�าใหเดกเรยนรอยางไมมความสข เกดความเครยด ความกงวล ความเศรา สมองจะหลงสารเคมซงไปสกดกนกระบวนการเรยนรของสมอง สงผลใหประสทธภาพของการเรยนรลดลง (ศนสนย ฉตรคปต และคณะ, 2544; ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร, 2558; Caine & Caine, 1998; Gordon & Browne, 2014 อางถงใน สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทยฯ, 2559, น. 12-13) นอกจากน ยงมงานวจยทชชดวาชวงวย 3-6 ปน เปนชวงเวลาส�าคญในการพฒนาการจดระเบยบตนเอง (self regulation) ซงหมายถงกระบวนการทางความคดในสวน “สมองสวนหนา” ทเกยวของกบความคด ความรสก การกระท�า อนมผลตอความส�าเรจในชวต ทงการงาน การเรยน เดกทกคนมศกยภาพทจะพฒนาการจดระเบยบตนเองได แตเดกคนไหนจะแขงแรงพาใหชวตส�าเรจหรอออนแอจนเปนปญหากบชวต กขนอยกบวาเดกแตละคนมโอกาสพฒนาการจดระเบยบตนเองไดมาก-นอยเพยงไร ในชวงปฐมวยนจงควรใหเดกไดฝกการใชสมองสวนหนาโดยมกจกรรมทสงเสรมใหเดกรจกการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง จากการท�ากจกรรมประจ�าวนทงทบานและสถานศกษา
3. หลกการเรยนรอยางมความสข การเรยนรของมนษยมผลสบเนองมาจากประสบการณตางๆ ทไดรบ การเปลยนแปลงพฤตกรรมเกดขนจากกระบวนการทเดกมปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว โดยเดกจะตองเปนผกระท�าใหเกดขนดวยตนเอง และการเรยนรจะเปนไปไดดถาเดกไดใชประสาทสมผสทงหา ไดเคลอนไหว มโอกาสคดรเรมตามความตองการและความสนใจของตนเอง รวมทงอยในบรรยากาศทเปนอสระ อบอนและปลอดภย (กระทรวงศกษาธการ, 2547, น. 4) ทานพระธรรมปฎก ไดกลาวถงการเรยนรอยางมความสขไว 2 แบบคอ 1) ความสขทอาศยปจจยภายนอก เปนความสขทเกดจากสภาพแวดลอม คอมกลยาณมตร เปนผสรางบรรยากาศแหงความรก ความเมตตา และชวยใหสนก ซงตองระวงเพราะถาควบคมไมด ความสขแบบนจะท�าใหเดกออนแอลง ยงถากลายเปนการเอาใจหรอตามใจ จะยงออนแอลงไปท�าใหเกดลกษณะพงพา และ 2) ความสขทเกดจากปจจยภายใน เปนความสขทเกดจากภายในตวเดกเอง ซงเปนอสระ ไมตองพงผอน กลาวคอ เดกเกดนสยใฝร ใฝเรยน ใฝสรางสรรค และมความสขจากการสนองความใฝร ความสขแบบนท�าใหคนเขมแขง เขาจะมความสขเมอไดเรยนร เมอยงท�ากยงมความสข และยงมความเขมแขง ดงนน การสรางบรรยากาศใหเกดการเรยนรอยางมความสขจงควรมงสรางความสขจากปจจยภายใน โดยมปจจยภายนอกเปนองคประกอบน�าทาง กจะชวยพฒนาเดกใหเปนผรกการเรยนรอยางแทจรง สายสร จตกล (2543 น. 56-57 อางถงใน อรณ หรดาล, 2548, น. 2-29) กลาวไววา “การเรยนรของเดกปฐมวยตองเรยนรอยางมความสข ไมใชเรยนรทามกลางการจ�ากดความเปนอสระเสรของความคด ทามกลางการต�าหนตเตยน ถกท�าโทษและดดาหรออยในกรอบกกขง
![Page 12: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/12.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-12 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
แมแตรางกายกเคลอนไหวไมได ทส�าคญเราตองเขาใจวา การเรยนรอยางมความสขคอ เดกอยทามกลางผทเขารกและรกเขา มความไววางใจและเชอใจ อยทามกลางภาวะแวดลอมทสงเสรม สนบสนนและเออ ทกวถทางใหเขาไดเรยนรและเตบโต” ซงวถการเรยนรของเดกปฐมวยเปนการเรยนรผานการกลอมเกลาจตใจ-อารมณ สนทรยภาพ การใหเดกไดมประสบการณตรง ไดสมผสกบธรรมชาต สงแวดลอมรอบตว น�า พช สตว รวมทงไดท�ากจกรรมทหลากหลาย เชน ฟงเพลง ท�ากจกรรมศลปะสรางสรรค ฯลฯ จะชวยใหเดกมอารมณและจตใจออนโยนและมสนทรยภาพ (สมน อมรววฒน, 2546, น. 23) การเลน ถอเปนกจกรรมทส�าคญในชวตเดกทกคน เดกจะรสกสนกสนาน เพลดเพลน ไดสงเกต มโอกาสท�าการทดลอง สรางสรรค คดแกปญหาและคนพบดวยตนเอง การเลนจะมอทธพลและมผลดตอการเจรญเตบโต ชวยพฒนารางกาย ไดใชประสาทสมผสและการรบร ผอนคลายอารมณ และแสดงออกถงตนเอง เรยนรความเปนอยของผอน สรางความสมพนธอยรวมกบผอนกบธรรมชาตรอบตว การเรยนรอยางมความสข จงเปนหลกส�าคญประการหนงของการจดประสบการณเพอการพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
4. หลกการประสานความรวมมอระหวางสถานศกษากบบานและชมชน เดกแตละคนมความแตกตางกน ทงนเนองจากสภาพแวดลอมทเดกเจรญเตบโตขนมา การอบรมเลยงดในครอบครวมผลตอความรสกมนคง ปลอดภย พอแม ผปกครอง และครจะตองมการแลกเปลยนขอมล ท�าความเขาใจพฒนาการและการเรยนรของเดก ตองยอมรบและรวมมอกนรบผดชอบ หรอถอเปนหนสวนทจะตองชวยกนพฒนาเดกใหบรรลเปาหมายทตองการรวมกน ดงนน ครจงมใชจะแลกเปลยนความรกบพอ แม ผปกครองเกยวกบการพฒนาเดกเทานน แตจะตองใหพอ แม ผปกครอง มสวนรวมในการพฒนาเดกดวย
สรปไดวาหลกการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจประกอบดวย หลกพฒนาการเดก หลกการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง หลกการเรยนรอยางมความสข และหลกการประสานความรวมมอระหวางบาน สถานศกษา และชมชน
แนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจจากหลกการจดประสบการณดงกลาว สามารถน�ามาใชเปนแนวทางในการจดประสบการณเพอ
พฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ไดดงน1. การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ ในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจทใหความส�าคญกบผเรยนนน เนนใหเดกเรยนรตามความสนใจ ความถนดของตนเอง ใหเดกรกและภาคภมใจในตนเอง สามารถสรางความดงามในชวตไดตอไป หรอรคณคาของชวต ใหเดกมคณธรรม จรยธรรม วฒนธรรม พอแม ผปกครอง และครควรจดบรรยากาศการเรยนรทมความสข รสกปลอดภย มสอการเรยนรทเปนรปธรรม สนบสนนใหเดกเกดการเรยนรไดเหมาะสมสอดคลองกบธรรมชาตของเดกปฐมวย ใหเดกไดฝกฝนและสงเสรมการควบคมอารมณ ความรสกของตนเอง สามารถแสดงอารมณความรสกตอผอนไดเหมาะสมตามวย และพฒนาอารมณในสวนด คอ สรางความมนคง เชอมน ภาคภมใจในตนเองได มความสขและเหนคณคาของชวต การจดประสบการณการเรยนรส�าหรบเดกปฐมวยทเนน ผเรยนเปนส�าคญจะประสบความส�าเรจได ตอเมอพอแม ผปกครอง และครลดบทบาทลงเปนเพยงผอ�านวยความสะดวกในการเขาถงแหลงเรยนรใหกบเดก เชน จดเตรยมวสด อปกรณ หนงสอ ขอมล เพอใหเดก
![Page 13: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/13.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-13การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ไดใชความสามารถในการแสวงหาความรและพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพผานการเลน ผลจากการวจยพบวา ผใหญทมวธปฏบตตอเดกในระหวางทเดกเลนทท�าใหเดกไมพฒนาคอ ผใหญทปลอยใหเดกเลนตามยถากรรม บางคนใชเวลาทเดกเลนอสระ ท�างานอนๆ ของตนเอง ผใหญทปกปองเดกมากเกนไป คอมความระแวดระวงกบการกระท�าของเดก และยงเปนคนทคอนขางยดกบความคดของตนเองวาเดกควรจะมพฤตกรรมทเปนไปตามสงทคด และพยายามใหเดกคดและท�าตามขนตอนทตนคดวาเหมาะสมทสด จงท�าใหผใหญมกจะเขามามบทบาทตอความคดของเดกวาเดกควรจะท�าอยางไร เลนแบบไหน ค�าวา ไม, อยา, ดแมส จะปรากฏในระหวางการสนทนาหรอการสอนเดกเปนประจ�า โอกาสทเดกจะไดเลนตามธรรมชาต ไดปฏบตจรงตามวสยของเดกคอยๆ ลดลง (อญญมณ บญซอ, 2551, น. 102)
2. การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข จากการทอารมณสงผลตอการเรยนรและพฒนาการทกดานของเดก ดงนนปฏสมพนธของพอแม ผปกครอง และครกบเดกตองเปนไปในเชงบวก ผใหญควรมอารมณด ยมแยมแจมใส แสดงความรกและความเมตตาตอเดกอยางจรงใจ หมนใหก�าลงใจและขอมลยอนกลบทนท ไดแก แสดงความชนชมบอกวามสงด/เปนประโยชน/นาสนใจอะไรบาง หรอเสนอแนะ บอกวาควรปรบปรงอะไรบาง เพอใหเดกไดชนชมงานของตนเองและคดวางแผนปรบปรงแกไขดวยตนเอง พรอมทงใชค�าพดเชงบวกและสงเสรมความคดเชงบวกเพอน�าเดกไปสการบรรลเปาหมายอยางมคณภาพ (ขวญฟา รงสยานนท, 2559, น. 53) นอกจากนนในการจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข ควรใหเดกมโอกาสเลอกท�ากจกรรมตามความถนดหรอความสนใจของเดกทเหมาะสมกบวยและพฒนาการลกษณะของกจกรรมมทงในรมและกลางแจง กจกรรมมความสนกสนาน ไมตงเครยด ไมท�าใหเดกรสกอดอดใจ ใหอสระกบเดกในการคดสรางสรรค สรางผลงานหรอปรบเปลยนวธการเลนทแปลกใหม ในบรรยากาศทเปนอสระ อบอนและปลอดภย โดยมพอแม ผปกครอง และคร ดแลอยางใกลชด
3. การจดประสบการณทบาน สถานศกษา ชมชน และสงคมมสวนรวม พอแม ผปกครองควรไดรบความร ความเขาใจ และมทกษะในการอบรมดแลจดประสบการณและจดสภาพแวดลอมทงกายภาพและจตภาพเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจอยางเหมาะสมกบระดบพฒนาการ โดยสามารถเขาถงความรจากสอสงพมพ นตยสาร โปสเตอร แผนพบ รายการวทยโทรทศน website สถานศกษามบทบาทส�าคญในการจดกจกรรมใหการศกษาแกพอแม ผปกครองในรปแบบ การประชมกลมใหญ กลมเลก กจกรรมสมพนธบานกบสถานศกษา แผนพบและจดกจกรรมแนะแนวความรเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจแกพอแม ผปกครอง สงเสรมใหผปกครองรวมสงเกตและประเมนพฒนาการเดกดานอารมณ-จตใจ ผปกครอง ชมชน และสงคมมสวนรวมสนบสนนกจกรรมการเรยนการสอน นอกจากนสอมวลชนมบทบาทส�าคญในการปกปองคมครองสทธ เฝาระวงและรวมพฒนาเดกโดยวธเผยแพรความรและทกษะในการอบรมเลยงดเดก กระตนใหสงคมเหนความส�าคญของการพฒนาเดกโดยเฉพาะอยางยงการอบรมเลยงดภายในครอบครว ซงมผลตอความรสกมนคงปลอดภยและความผกพน เดกทรสกปลอดภยและมความมนคงจะเรมรจกควบคมตนเอง และความผกพนทเกดขนกบคนทมความส�าคญกบเดกจะชวยใหเดกมความสมพนธทดกบคนอน จดการความเครยดได มสขภาพจตทด (พชร ผลโยธน, 2549, น. 11-9; อญชล ไสยวรรณ, 2552)
![Page 14: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/14.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-14 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
สรปไดวาการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ มแนวทางการจดทส�าคญ ไดแก การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ หลกการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง การจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข และการจดประสบการณทบาน สถานศกษา ชมชน และสงคมมสวนรวม
กจกรรม 10.1.2
ใหระบหลกการและแนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
แนวตอบกจกรรม 10.1.2
1. หลกการส�าคญในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจทพอแม ผปกครอง และครตองค�านงถง ไดแก หลกพฒนาการเดก หลกการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง หลกการเรยนรอยางมความสข และหลกการประสานความรวมมอระหวางสถานศกษา บาน และชมชน
2. แนวทางการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ไดแก การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนส�าคญ การจดประสบการณการเรยนร อยางมความสข และการจดประสบการณทบาน สถานศกษา ชมชนและสงคมมสวนรวม
![Page 15: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/15.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-15การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
เรองท 10.1.3
ขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจ
พฒนาการทางดานอารมณ-จตใจ เปนกระบวนการเปลยนแปลงการแสดงออกทางอารมณทเกดขนภายในจตใจ รวมถงความสามารถในการรบรอารมณตวเองและผอน ไมวาจะเปนความรสกสนกสนาน ราเรง ดใจ โกรธ ตกใจ ฯลฯ เดกจะแสดงอารมณออกมาตามประสบการณและสภาพแวดลอมของแตละคนโดยมการตอบสนอง 2 ลกษณะคอ ในลกษณะทสงคมยอมรบ จะมการตอบสนองในทางทด มความถกตองเหมาะสม และในทางตรงกนขาม เดกบางรายอาจจะมพฒนาการทางดานอารมณ-จตใจเปนไปในลกษณะทสงคมไมยอมรบกได ขอบขายการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ จงควรใหครอบคลมสงตอไปน
1. ดานการรจกอารมณตนเองและผอน ลกษณะเดนทางอารมณของเดกในชวงวย 3-6 ป มกเปนเดกทแสดงออกอยางเปดเผยชดเจนและแสดงออกตรงๆ เชน โกรธ กลว อจฉารษยา รก รนเรง โมโห หงดหงด อยากรอยากเหน เอาแตใจตนเอง ซงลกษณะอารมณตางๆ นจะเกดขนเนองจากการทเดกรสกผกพนอยกบตนเอง ยดตนเองเปนส�าคญ ตองการเปนจดรวมความสนใจมากกวาทจะไปสนใจผอน และเนองจากเดกวยนจะตองออกไปอยศนยพฒนาเดกเลกหรอโรงเรยนอนบาล ท�าใหเดกชวงวยน มสภาพอารมณทหลากหลายมากกวาชวงวยแรกเกดถง 3 ป เปรยบเทยบไดวาเดกมอารมณคลายผใหญมากขน แตดวยความรประสบการณและวฒภาวะของเดกยงไมเพยงพอ ดงนนจงท�าใหเดกไมทราบถงวธการทจะแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบลกษณะอารมณทเดกรสก นอกจากนเดกในวยนสามารถเรยนรการแยกแยะอารมณไดแลว ถาเดกไมสามารถกาวขามอารมณเหลานนไปได จะเกดผลสะทอนกลบเมอเดกโตขน คอไมกลาเผชญอปสรรคและความยากล�าบาก นอกจากน เดกในวยนเรมมความเขาใจอารมณของผอนได ลกซงขน มความเขาใจเกยวกบอารมณทซบซอนขน การผานประสบการณตางๆ ทางอารมณจะชวยใหเดกสรปความคดรวบยอดเกยวกบอารมณได เดกทจะเขาใจความรสกของผอนและสามารถแสดงความเหนอกเหนใจผอนไดนน ตองสามารถมองเหนสถานการณจากมมมองของผนน ความสามารถนเรมปรากฏในชวงวย 4-5 ป
ขอบขายของการรจกอารมณตนเองและผอน ไดแก1.1 การรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตาง ๆ
1) ความรสกในลกษณะตางๆ เชน พอใจ ไมพอใจ รก ชอบ โกรธ เกลยด กลว สข ฯลฯ
2) การแยกแยะและควบคมการแสดงออกของอารมณดวยทาทาง สหนา และ พฤตกรรมอนๆ อยางเหมาะสมเมอเผชญกบสถานการณตางๆ
![Page 16: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/16.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-16 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
1.2 การรจกอารมณความรสกของผอน ไดแก การเอาใจเขามาใสใจเรา เปนความสามารถในการรบรเขาใจอารมณความรสกนกคดความตองการของผอน มความเมตตาพรอมทจะชวยเหลอผอน
2. ดานการจดระเบยบตนเอง หมายถงความสามารถในการควบคมความคด อารมณ และการ กระท�าใหพรอมรบมอหรอเขากนไดกบสถานการณทก�าหนดให หรอทก�าลงเกดขนเพอไปสเปาหมาย (นวลจนทร จฑาภกดกล, 2559) การจดระเบยบตนเองมความส�าคญอยางยงทตองไดรบการพฒนา เพราะชวยใหเดกมความสามารถในการควบคมตนเอง เดกทจดระเบยบตนเองไดดจะควบคมตนเองไดด ถอเปนพนฐานส�าคญของการพฒนาเดกไปสความมวนย (สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทยฯ, 2559, น. 15) ในการก�าหนดขอบขายของการจดระเบยบตนเอง มนกวชาการก�าหนดไวหลายมมมมอง ในทนผเขยน ขอน�าเสนอขอบขายของการจดระเบยบตนเอง ทมความส�าคญเหมาะกบเดกปฐมวย ดงน
2.1 การยบยงชงใจ-คดไตรตรอง (inhibitory control) คอความสามารถในการควบคมความตองการของตนเองใหอยในระดบทเหมาะสม
2.2 ความจ�าเพอใชงาน (working memory) คอความสามารถในการจ�าขอมลจากประสบการณเดมแลวน�ามาใชประโยชนตามสถานการณทพบเจอ
2.3 การยดหยนความคด (shift cognitive flexibility) คอความสามารถในการยดหยนหรอปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสถานการณทเกดขนได ไมยดตายตว
2.4 การใสใจจดจอ (focus/attention) คอความสามารถในการใสใจจดจอ มงความสนใจอยกบสงทท�าอยางตอเนองในชวงเวลาหนงโดยไมวอกแวก หรอถกเราความสนใจจากปจจยทงภายนอกหรอภายในตนเองทเขามารบกวน
2.5 การควบคมอารมณ (emotion control) คอ ความสามารถในการควบคมการแสดงออกทางอารมณใหอยในระดบทเหมาะสม
2.6 การตดตามประเมนตวเอง (self-monitoring) คอการสะทอนการกระท�าของตนเอง รจกตนเอง รวมถงการประเมนผลงานเพอหาขอบกพรอง
3. ดานการมคณธรรม จรยธรรม และจตใจทดงาม หมายถง การประพฤตปฏบตตนใหตงมนอยในความด ทงพฤตกรรม จตใจ และปญญา (พระธรรมปฏก, 2545 ) ขอบขายการมคณธรรม จรยธรรม และจตใจทดงามของเดกปฐมวย มดงน
3.1 การมความรบผดชอบตอตนเอง หมายถง การท�าหนาททไดรบมอบหมายใหส�าเรจดวยความเพยรพยายาม ตรงตอเวลา ยอมรบผลการกระท�าของตนทงดานทเปนผลเสยและดานทเปนผลด ความรบผดชอบตอตนเอง (ประภาพรรณ เอยมสภาษต, 2539, น. 765) มดงน
3.1.1 การมความรบผดชอบตอกจวตรประจ�าวนของตนเอง ไดแก การตนนอนตามเวลาดวยตนเองโดยไมตองมการปลก การอาบน�าใหสะอาดตามเวลาดวยตนเองโดยไมตองมการเตอน การแตงตวใหเรยบรอยหลงจากอาบน�า การรบประทานอาหารดวยตนเองโดยไมตองมการปอนและการ รองเรยก การไปสถานศกษาใหทนเวลาทจะตองเขาแถว ฯลฯ
![Page 17: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/17.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-17การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
3.1.2 การมความรบผดชอบตอภารกจทตนเองไดรบมอบหมาย ไดแก รดน�าตนไมทกเยนหลงกลบจากสถานศกษา เกบทนอนใหเรยบรอยกอนออกจากหองนอนตอนเชา จดโตะอาหารเมอถงเวลาอาหาร เกบของเลนใหเขาทหลงจากทเลนเสรจ ฯลฯ
3.2 การมความรกความเมตตากรณา พระธรรมปฏก (2545, น. 20) ไดกลาวไววา ความเมตตา คอความรก ความปรารถนาด มไมตรตองการชวยเหลอใหทกคนประสบประโยชนและความสข ค�าวา กรณา คอ ความสงสารอยากชวยใหผอนพนทกข ใฝใจทจะปลดเปลองบ�าบดความทกขยากเดอดรอนของคนและสตวทงปวงคอมการชวยเหลอเพอนในเรองตางๆ อยางเตมใจ มพฤตกรรมทางกายและวาจา ทดตอพอแม คร และมความเตมใจทจะท�างานบ�าเพญประโยชน สอดคลองกบสมเดจพระญาณสงวร (2522: 193-194) กลาววา เมตตา คอความคดปรารถนาใหผอนเปนสข หรอเรยกวา ไมตรจตหรอมตรจต กคอจตใจทประกอบดวยเมตตา คนทมมตรจตเรยกวา มตร ตรงขามกบศตรหรอไพร ซงมจตทพยายามมงราย เมตตาจงตรงขามกบโทสะพยาบาทเมตตาเปนเครองอปถมภ ฉะนนเมอมเมตตาตอกนยอมคดจะเกอกลกนใหมสข คดจะประพฤตผดพลงพลาดตอกนบางกใหอภยกนไมถอโทษ สวนกรณา คอ ความคดปรารถนาใหผอน สตวอนปราศจากทกข เมอเหนทกขเกดแกผอนกพลอยหวนใจสงสาร เปนเหตใหคดชวยทกขภยของกนและกน จากความหมายขางตน สรปไดวา ความรกความเมตตากรณา คอ พฤตกรรมของบคคลทแสดงถงความรกความเหนอกเหนใจตองการชวยเหลอผอนใหมความสขและชวยใหพนทกขตามความสามารถของตน ความรก ความเมตตากรณาของเดกปฐมวย (ธรศรา บญรง, 2549, น. 4) มรายละเอยดดงน
3.2.1 ความเมตตากรณาตอสตว ไดแก การเลยงสตว ดแลสตว ใหอาหารสตว การไมท�ารายหรอรงแกสตว และชวยเหลอสตวทไดรบบาดเจบ
3.2.2 ความเมตตากรณาตอเพอน ไดแก การแบงอาหารหรอขนมใหเพอนรบประทาน ใหเพอนยมสงของ ใหอภยเพอนทท�าใหเราเดอดรอน และชวยเหลอเพอนเมอไดรบความเดอดรอน
3.3 การรวาอะไรถกอะไรผด เดกในวย 3-6 ปเรยนรเรองอะไรถกอะไรผด อะไรควรอะไรไมควร ไดจากการสงเกตและการเลยนแบบพอแม ผใหญทใกลชด ดงนนพฤตกรรมของผใหญจงมความส�าคญ ผใหญเปนเชนไรเดกกเปนเชนนน ผใหญสามารถชวยใหเดกเรยนรเรองนดวยการเปนตวอยาง ทดแกเดก สะทอนความรสกเชงบวกทมตอเดก เดกจะมองเหนภาพงดงามทมตอตนเองเมอรวาสงดๆ อยในตวเขา เดกกจะเกบรกษาความดนนไว เมอผใหญเหนพฤตกรรมทไมดของเดก ควรจะชแจงเปนการแกไขพฤตกรรมทไมถกตองกอนทเดกจะจดจ�าและพฒนาเปนนสยถาวร ในการสอนศลธรรม คอการสอนสงตอไปน (อมรากล อนโอชานนท, 2555, น. 40-43)
1) สอนใหเดกรวาผดชอบชวดคออะไร ตางกนอยางไร 2) สอนใหเดกแยกแยะและตดสนไดวาการกระท�าอะไรถกอะไรผด อะไรดอะไรชว 3) สอนใหรถงผลลพธของการกระท�าด–ชว 4) สอนใหเดกเลอกระหวางการกระท�าด–ชว 5) สอนใหเดกพฒนานสยแหงความดงามและความถกตอง
![Page 18: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/18.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-18 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ดงนนในการสอนใหรวาอะไรถก อะไรผดส�าหรบเดกปฐมวย มรายละเอยดดงน3.3.1 แยกแยะสงดทควรท�า ไดแก รจกการตดสนใจเรองงายๆ และยอมรบผลทเกดขน พด
แสดงความเหนเกยวกบการร ผดชอบชวด เลอกกนอาหารท มประโยชนทงทชอบและไมชอบ กนอาหารใหหมดจานไมเหลอทง ปดกอกน�าหลงการใชทกครง รจกการรอคอย และเขาแถวตามล�าดบ กอนหลง
3.3.2 แยกแยะสงไมดทไมควรท�า ไดแก ไมพดปด ไมท�ารายผอนและไมท�าใหผอนเสยใจ ไมหยบของผอนมาเปนของตน ไมทงขวางหรอท�าลายสงของ เปนตน
สรปไดวาขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ ครอบคลม 1) ดานการรจกอารมณตนเองและผอน ไดแก การรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตางๆ และการรจกอารมณความรสกของผอน 2) ดานการจดระเบยบตนเอง ไดแก การยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง และ 3) ดานการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม ไดแก การมความรบผดชอบตอตนเอง การมความรกความเมตตากรณา และการรวาอะไรถกอะไรผด
กจกรรม 10.1.3
ใหอธบายและยกตวอยางขอบขายของการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง
แนวตอบกจกรรม 10.1.3
การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง เปนการจดกจกรรมเพอใหเดกควบคมความคด อารมณ และการกระท�าเพอไปใหถงเปาหมาย ซงการจดระเบยบตนเอง ไดแก การยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง
![Page 19: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/19.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-19การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ตอนท 10.2
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวย
ดานอารมณ-จตใจ
โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 10.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป
หวเรอง10.2.1 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเอง
และผอน10.2.2 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง10.2.3 การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรม
และจตใจทดงาม
แนวคด1. การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเอง
และผอน เปนการจดกจกรรมทสงเสรมการรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตางๆ และการรจกอารมณความรสกของผอน ทตองมวสดอปกรณเปนสอในการจดกจกรรมอยางเหมาะสม
2. การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง เปนการจดกจกรรมทสงเสรมการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง ทตองมวสดอปกรณเปนสอในการจดกจกรรมอยางเหมาะสม
3. การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม เปนการจดกจกรรมทสงเสรมการมความรบผดชอบตอตนเอง มความรกความเมตตากรณาตอสงแวดลอมรอบตว และมการแยกแยะสงดทควรท�าและสงไมด ทไมควรท�า ทตองมวสดอปกรณเปนสอในการจดกจกรรมอยางเหมาะสม
![Page 20: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/20.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-20 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
วตถประสงคเมอศกษาตอนท 10.2 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณ
ตนเองและผอนได2. อธบายการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบ
ตนเองได3. อธบายการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม
จรยธรรมและจตใจทดงามได
![Page 21: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/21.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-21การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
เรองท 10.2.1
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวย
ดานการรจกอารมณตนเองและผอน
การรจกอารมณตนเองและผอนส�าหรบเดกปฐมวยเปนเรองทมความส�าคญอยางยงทจะชวยใหเดกพฒนาดานอารมณ-จตใจ ซงการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและ ผอน มจดมงหมายทส�าคญ คอ
1. เพอฝกใหเดกรจกอารมณตนเองและเขาใจอารมณความรสกของตน สามารถแสดงอารมณไดเหมาะสมในสถานการณตางๆ
2. เพอฝกใหเดกเขาใจอารมณความรสกของผอน พอแม ผปกครอง และครควรจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจก
อารมณตนเองและผอน เสรมสรางใหเดกรจกอารมณตนเองและเขาใจอารมณความรสกของตน และเขาใจอารมณความรสกของผอน ผานการลงมอปฏบตกจกรรมในชวตประจ�าวนอยางสม�าเสมอ แนวทาง การปฏบตของพอแม ผปกครอง และคร (Gottman อางถงใน ปยะนนท หรณยชโลทร, 2557, น. 3-46 ถง 3-48; วยะดา นลทรานนท, 2560) มดงน
1. รเทาทน หยงรในความรสกของเดกและของตนเอง พอแม ผปกครอง และครตองตระหนกรอารมณภายในตนเองเปนล�าดบแรก จากนนจงตระหนกรอารมณของเดก ควรแสดงความเขาใจ ยอมรบ เหนอกเหนใจ ใหความส�าคญกบสงทเดกสนใจแทนการต�าหน บงคบ วจารณ หรอลงโทษ การเฝาระวงความรสก อารมณและบคลกทางลบของครเปนสงส�าคญมาก ดงนนการฝกใหรจกภาวะอารมณทเกดขนกบตนเองในแตละชวงเวลาและสถานการณ รวมทงการฝกการตงใจรบฟง การเหนอกเหนใจ เอออาทรเดกเปนสงจ�าเปน ทงนพอแม ผปกครอง และครอาจหาวธทจะฝกการตระหนกรอารมณภายในดวยการนงสมาธ เขยนบนทก ท�างานศลปะ หรอปลกตนไม เปนตน
2. ใชโอกาสหรอสถานการณแตละเรองสรางความใกลชดสนทสนม ในขณะทเดกก�าลงเกดอารมณนนๆ อย ไมวาจะเปนอารมณดานบวกหรอลบ และเปนโอกาสทจะไดใกลชด เดกจะเขาใจไดดถาสอนขณะทอารมณนนๆ ยงคงอย เชน “ครเขาใจวาหนโกรธเพอนทแยงของเลนไปจากมอ หนจงตเพอน หนพรอมจะใชค�าพดดๆ กบเพอนเมอไหร ใหหนเดนไปบอกเพอนนะคะวาหนขอของเลนคนและขอโทษทไปตเพอน” การสอนวธการจดการอารมณผานการแสดงความเหนอกเหนใจ จะชวยผอนคลายความคบของใจลงใหอยในระดบทสามารถควบคมอารมณ ใหท�าความเขาใจกบสถานการณทเกดขนไดวาอารมณและพฤตกรรมทไมเหมาะสมคออะไร และตองจดการอยางไร เนองจากการบอกชออารมณ และสาเหต รวมถงพฤตกรรมทไมเหมาะสมในขณะทมอารมณนนๆ อย เปนการเรยนรดวยความรสก (learning by feeling) ซง จะชวยใหเดกเขาใจอารมณนนไดลกซง นอกจากน การบอกพฤตกรรมทคาดหวงพรอมกบการใหเวลาเดก
![Page 22: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/22.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-22 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ไดคดวาจะพรอมเมอไหร เปนการชวยใหเดกไดเรยนรทจะจดการกบความรสกของตนเอง และเตรยมพรอมทจะตดสนใจท�าพฤตกรรมเปาหมาย
3. รบฟงความรสกและอารมณของเดกดวยความตงใจ พยายามตรวจสอบความรสกของเดกโดยพจารณาจากสถานการณ พฤตกรรม ภาษาทาทางทแสดงออก
4. ฝกใหเดกระบภาวะอารมณความรสกของตน พอแม ผปกครอง และครควรฝกใหเดก “รจกอารมณของตน” ซงเปนสงทส�าคญมาก ไมใชปลอยใหเดกเกบกดความรสกไวหรอระบายออกมาทนท ทนใด การบอกชออารมณขณะทก�าลงเกดขน และการแสดงความเหนอกเหนใจเปนสงทตองท�าไปดวยกน เชน เมอเหนเดกรองไห อาจเขาไปพดวา “หนก�าลงเสยใจมากใชไหม” แลวชวนเดกชวยกนคดหาทางออกเพอบรรเทาความไมสบายใจนนดวยกน การปฏบตของพอแม ผปกครอง และคร เดกไมเพยงแตรวามคนเขาใจเทานน แตยงไดรจกค�าศพทเพอใชอธบายความรสกทเกดขนดวย การทเดกสามารถอธบายอารมณดวยค�าพดไดถกตองมากเทาไร กจะเกดผลดตอตวเดก และคนเรามกมหลายอารมณปะปนกนในสถานการณเดยวกน เชน รสกดใจทไดไปเทยวบานยายตอนปดเทอม แตกกลววาจะไมไดอยกบพอแม ซงพอแม ผปกครอง และครสามารถฝกเดกใหส�ารวจภาวะของอารมณ และสามารถจดการอารมณทเกดขนไดตอไป
5. ก�าหนดขอบเขตพฤตกรรมทเหมาะสม เมอพอแม ผปกครอง และครเหนวาเดกเขาใจถงอารมณทสงผลตอพฤตกรรมทไมเหมาะสมของตน และเดกเหนพฤตกรรมและอารมณทพงปฏบตได พอแม ผปกครอง และครควรแสดงใหเดกเขาใจวาการมอารมณตางๆ เปนเรองปกตของมนษย แตการแสดงออกทสะทอนถงการควบคมอารมณของตนเองไมไดเปนสงทควรปรบปรง อารมณความรสกทกชนดเปนสงทเกดขนได แตพฤตกรรมทจะแสดงออกขณะนนตองมขอบเขตจ�ากด ตองเขาใจวาทกคนโกรธและโมโหได แตการแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน ทบ ตคนอน การกรดรอง การท�าลายขาวของ เปนเรองทยอมรบไมได และไมชวยใหอะไรดขน ควรระบพฤตกรรมทเดกสามารถท�าไดหากมอารมณไมพอใจดงกลาว เกดขน เชน พดระบายกบคนใกลชด ใชเวลาในมมสงบล�าพง ทบดนน�ามน เลนดนตร เลนกฬา หรอ ระบายส ฯลฯ
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอนใหบรรลวตถประสงคดงกลาว สามารถปฏบตและจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย ดงตวอยางตอไปน
1. กจกรรมการเลน แนวทางการจดกจกรรมการเลนทจะชวยเสรมสรางใหเดกรจกอารมณตนเองเขาใจอารมณความรสกของตน และเขาใจอารมณความรสกของผอนมทกษะทจะปฏบตตอผอนไดนน ครสามารถจดกจกรรมการเลน (ปยะนนท หรณยชโลทร และกนตวรรณ มสมสาร, 2558, น. 9-30) ดงน
1.1 การเลนอสระ ในการใหเดกเลนอสระตามล�าพงหรอเลนคนเดยว เดกจะเลอกเลนหรอท�าในสงทตนสนใจ ซงจะท�าใหเดกเรยนรความเปนตนเอง รบรความถนด ความชอบ ความสนใจของตน เชน การเลอกเลนของเลนตามมมทสนใจ เลอกอานหนงสอนทานทชอบ ฯลฯ
1.2 การเลนรวมกนกบผอน ในขณะเดกเลนรวมกนกบผอน เชน การเลนบทบาทสมมต เดกจะไดเรยนรและเขาใจอารมณ ความรสกนกคด บทบาทของผอน เดกตองใชความสามารถทางสมองในการแยกแยะคณสมบต พฤตกรรม อารมณ ความคดระหวางตวเดกเองใหตางจากบทบาททก�าลงจะสวม
![Page 23: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/23.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-23การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
เชน เลนสมมตเปนหมอพยาบาลกบคนไข เดกจะไดเรยนรอารมณความรสกเหนอกเหนใจผอน ความเมตตา การเขาใจความรสกเจบปวดของผอน ซงถอเปนพนฐานในการสรางการตระหนกรในทศนะผอนตอไปเมอเดกเตบโตขน ในการเลนกบผอน เดกจะไดเหนความสามารถของผอนทแตกตางไปจากตน ท�าใหเดกรจกยอมรบความแตกตางของแตละบคคล เดกตองรจกควบคมอารมณหรอแสดงออกทางอารมณใหเหมาะสม เพราะถาไมเชนนนคนอนอาจไมยอมรบตนและท�าใหไมมเพอนเลนดวย
สอทใชประกอบการจดกจกรรมการเลน เนองจากเดกเรยนรผานการเลน พอแม ผปกครอง และครจงควรเลอกสอใหเหมาะกบวย ไมยากเกนไปจนกดดนใหเดกรสกเครยด และสมพนธกบเรองทตองการใหเดกๆ ไดเรยนรเพอใหตรงตามวตถประสงคทไดก�าหนดไว โดยมมมการเลนทสนบสนนการสรางอารมณทางบวก การรบรอารมณความรสกของตนและผอน เชน มมบานใหเดกเลนแสดงความรสกและอารมณ มมเลยงสตวทแสดงความรก ความเขาใจ ความเมตตา สอของเลนมหลากหลาย พอเพยงตอความตองการในการเลน เดกไมตองแยงกน ท�าใหลดการเกดอารมณทางลบและปญหาการเผชญหนากน เดกสามารถเลอกของเลนไปเลนตามล�าพง และเลนรวมกบกลมเพอนได เชน เครองเลนสมผสหรอเกมการศกษา ของเลนตามมมการเรยนรตางๆ ชดอปกรณการเลนบทบาทสมมต หนงสอภาพ หนงสอนทานคณธรรม วทย/เทป/ซดเพลงและนทาน ฯลฯ วางเปนระเบยบ หยบใชงาย มมมการเรยนร/มมเลนทเดกสามารถเลนอสระตามล�าพงและเลนเปนกลมได มกตกาของมมตดไวชดเจน
2. การสอสารอยางมประสทธภาพ การสอสารและปฏบตตอกนระหวางพอแม ผปกครอง และครกบเดกดวยความเคารพตอความรสกและใหเกยรตซงกนและกน เปนหลกส�าคญทจะชวยใหเดกไดรจกตนเอง รจกปญหาของตนและแกปญหาไดดวยตนเอง ซงวธการหรอแนวทางในการด�าเนนการกบปญหาจะขนอยกบการเปนเจาของปญหา (Gordon อางถงใน ขวญฟา รงสยานนท, 2558) ดงน
2.1 กรณทเดกเปนเจาของปญหา ใชเทคนคการรบฟงปญหาและสะทอนความรสกของเดก (active listening) ดงน
1) รบฟงปญหาเปนอนหนงอนเดยวกบเดก2) สบสายตา3) ฟงและจ�าแนกความรสก4) ใชค�าพดทบทวนความรสกจากถอยค�าเดก5) น�าปญหาของเดกมาถกกน ถามเดกถงวธแก
ตวอยางการใชการรบฟงปญหาและสะทอนความรสกของเดก สถานการณ ชวงอาหารวางเชา อารม : วนนอารมจะไมดมนมจดคร : อารมไมชอบและไมอยากดมนมจดหรอคะอารม : ใชครบ มนจดแลวไมอรอยดวย อารมจะดมนมหวานคร : อารมคงตองปวดฟนและฟนหลอแนเลย ถาดมแตนมหวานอารม : จรงดวย อารมไมอยากปวดฟนและฟนหลอ แตอารมกไมชอบดมนมจดคร : ออ อารมไมอยากปวดฟนและอยากมฟนสวย แตอารมกอยากดมนมหวานอารม : ใชครบ
![Page 24: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/24.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-24 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
คร : แลวอารมจะเอาอยางไรดละคะ ครเปนหวงอารมจงเลย กลววาอารมจะปวดฟนอารม : งนอารมคงตองดมนมจด คร : อารมคดวาการดมนมจดจะชวยใหอารมฟนสวยและไมปวดฟน ใชไหมจะ อารม : ครบ อารมจะลองดมนมจดดนะครบ 2.2 กรณทผใหญเปนเจาของปญหา ใชเทคนคการสะทอนความรสกและปญหาของตนเอง
(I message) การสอสารวธน ผฟงจะรบฟงดวยความเตมใจมากกวาทจะโตแยงหรอปกปองตนเอง การใชเทคนคนม 3 องคประกอบ ดงน
1) พฤตกรรม เปนการกลาวถงพฤตกรรมทเปนปญหา 2) ความรสก เปนการกลาวถงความรสกของตนเอง 3) สาเหตของความรสก เปนการอธบายสาเหตทท�าใหตนเองเกดความรสกเชนนน
ตวอยางการใชการสะทอนความรสกและปญหาของตนเอง จากคณแมทานหนงทเดกวย 6 ขวบเดนย�าโคลนเขามาในบานทคณแมเพงจะท�าความสะอาดไป คณแมทานนไดใชค�าพดสะทอนความรสกและปญหาของตนเองกบเดกวา “แมรสกหงดหงดมาก ทเหนพนสกปรกเพราะแมเพงท�าความสะอาดไปเมอสกคร” ผลทไดรบคอเดกรสกวาตนเองผด รบถอดรองเทาแลวไปเอาผามาเชดพน โดยทคณแมไมตองสง
2.3 กรณทเดกและผใหญเปนเจาของปญหารวมกน ใชเทคนคการสะทอนความรสกและแกปญหารวมกน (win win) ดงน
1) อภปรายปญหา2) เสนอความคดเหนและเจรจาตอรอง3) ระดมพลงสมอง4) เรยงล�าดบวธการตางๆ5) ขอเสนอทสมาชกคดคานเพยงหนงเดยวกตดทง6) จากขอเสนอทเหลอน�ามาเลอกแลวก�าหนดแผน7) ก�าหนดระยะเวลาในการทดสอบ และระยะเวลาทตรวจสอบผลสมฤทธ
ตวอยางการสะทอนความรสกและแกปญหารวมกน ดงน ขลยก�าลงตกแตงทรายทกอขนอยางระมดระวง แคนเลนรถขดทรายอยใกลๆ โดยท�า
เสยงดงฉกฉกๆ แลนไปรอบๆ กะบะทราย และพยายามขดทรายทงหมดไปทขอบกะบะทราย ขลยบนวารถขดทรายท�าใหทรายทเขากอไวพงลงมา ครสงเกตและเดนไปหา
ครพดวา “พวกเราจ�าสงแรกทเราจะตองท�าเพอแกปญหาไดหรอไมคะ” ขลยและแคนตอบพรอมกน “ชวยกนคดครบ” แคนเสนอความเหนวา “แบงทรายเทาๆ กน” ขลยเสนอวา “เราก�าหนดรอบทมาเลนทกะบะทราย” แคนพดตอ “เรามาสรางก�าแพงเมองจนกน” ขลยเสนอวธสดทาย “ใหแคนเลนทรายดวยกรวยแทนรถขดทราย”
![Page 25: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/25.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-25การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ครใหเดกชวยกนประเมนแตละวธ ขลยและแคนคดวาการแบงทรายเทาๆ กนไดทรายนอยเกนไป สวนการผลดกนเลน ไมมใครตองการเลนเปนคนทสอง และแคนไมสนใจทจะใชกรวยเลนทราย แตขลยและแคนสนใจการสรางก�าแพงเมองจนและสามารถเลนรวมกน...
สอทใชประกอบการจดกจกรรมการสอสารอยางมประสทธภาพทส�าคญคอ ทาทของพอแม ผปกครอง และคร คณภาพความสมพนธระหวางพอแม ผปกครอง และครกบเดกเปนสงส�าคญ การสอสารวธนใชหลกการของการใหความเคารพซงกนและกน ในฐานะทเปนพอแม ผปกครอง และคร คอ การก�าหนดพฤตกรรมทยอมรบไดและพฤตกรรมทไมยอมรบ ตอมาเมอมปญหาเกดขนพอแม ผปกครอง และครกสามารถจะตรวจสอบสถานการณและตดสนใจไดวาใครเปนเจาของปญหา บางปญหากเปนปญหาของเดก บางปญหากเปนปญหาของพอแม ผปกครอง และคร และบางปญหากเปนปญหาของเดกและพอแม ผปกครอง และครรวมกน วธในการด�าเนนการกบปญหาจะขนอยกบการเปนเจาของปญหา งานหลกส�าหรบวธการน คอ การพฒนาความสมพนธทดระหวางบคคลแตละคนและภายในกลม การชวยใหเดกรถงศกยภาพของตน และมองตวเองในทางบวก
สรปไดวาการจดประสบการณทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอน เปนการจดกจกรรมใหเดกตระหนกถงความส�าคญของอารมณ สามารถแยกแยะความแตกตางของอารมณตางๆ เกดความเขาใจในอารมณความรสกของตนเองและผอน และแสดงออกทางอารมณไดอยางถกตองและเหมาะสม ซงสามารถจดกจกรรมผานการเลน และการสอสารอยางมประสทธภาพ ในการจดกจกรรมดงกลาวสออปกรณนบเปนสงส�าคญทจะชวยใหเดกเรยนรผานประสบการณจรงเมอเกดเหตการณขน หรอจากการท�ากจกรรมประจ�าวนในบานหรอสถานศกษา ดงนนพอแม ผปกครอง และครจงควรจดเตรยมกจกรรมใหเหมาะสมกบการพฒนาเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอน
กจกรรม 10.2.1
ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการจดกจกรรมเพอสงเสรมการรจกอารมณและความรสกของผอน
แนวตอบกจกรรม 10.2.1
การจดกจกรรมเพอสงเสรมการรจกอารมณและความรสกของผอน ควรใหเดกไดตระหนกถงความส�าคญของอารมณ สามารถแยกแยะความแตกตางของอารมณตางๆ เกดความเขาใจในอารมณความรสกของผอน และแสดงออกทางอารมณไดอยางถกตอง ซงอาจจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย เชน ใหเดกคาดเดาความรสกของผหญงในหนงสอนทาน วารสกอยางไร อะไรท�าใหผหญงคนนรสกอยางนน หรอเลนเกมอธบายเหตการณ เมอแมวของโตงตาย โตงรสกอยางไร ฯลฯ
![Page 26: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/26.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-26 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
เรองท 10.2.2
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวย
ดานการจดระเบยบตนเอง
การจดระเบยบตนเองเปนความสามารถในการปรบอารมณ พฤตกรรม และความคดใหพรอมรบมอหรอเขากนไดกบสถานการณทก�าหนดใหหรอทก�าลงเกดขนเพอไปสเปาหมาย การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเองจงมความส�าคญทสามารถเปลยนเดกทชวยเหลอตนเองไมไดไปสเดกทมความสามารถ ในการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง มจดมงหมายทส�าคญ คอ
1. เพอสงเสรมใหเดกสามารถหยดพฤตกรรมตนเองในเวลาทเหมาะสม2. เพอสงเสรมใหเดกสามารถจ�าขอมลจากประสบการณเดม แลวน�ามาใชประโยชนตาม
สถานการณทพบเจอ3. เพอสงเสรมใหเดกสามารถเปลยนวธคดเมอเงอนไขเปลยน4. เพอสงเสรมใหเดกสามารถจดจอมงความสนใจกบสงทท�าอยางตอเนองในชวงเวลาหนงโดยไม
วอกแวก5. เพอสงเสรมใหเดกสามารถควบคมอารมณและแสดงออกเปนพฤตกรรมทเหมาะสม6. เพอสงเสรมใหเดกสามารถทบทวนตนเองและสะทอนการกระท�าของตนการจดประสบการณทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง สงส�าคญคอพอแม
ผปกครอง และครควรตองเปนแบบอยางทดในการแสดงออกถงความมวฒภาวะทางอารมณ ดแลเดกดวยพนฐานของความรกความเอาใจใส และจดกจกรรมเพอใหเดกๆ ไดซมซบ การจดระเบยบตนเองน�าไปสการควบคมตนเองได ผใหญรอบตวเดกส�าคญตอการพฒนาการจดระเบยบตนเองเปนอยางมาก เดกเรยนรการจดระเบยบ อารมณ ความรสก สมาธ และพฤตกรรมผานประสบการณชวตและสงแวดลอมรอบตว หากผใหญจดระเบยบตนเองและควบคมตนเองเปน เดกจะเลยนแบบและควบคมตนเองไดดตามไปดวย หากผใหญขาดการจดระเบยบตนเองและไมสามารถควบคมตนเองได เดกกจะจดระเบยบตนเองและควบคมตนเองไมไดตามไปดวย การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเองใหบรรลวตถประสงคดงกลาว สามารถปฏบตและจดกจกรรมได ดงตวอยางตอไปน
1. กจกรรมการเลนอสระ เปนการใหเดกก�าหนดเปาหมายการเลนหรอกจกรรมดวยตนเองอยางอสระทกอยาง ภายในกรอบกวางๆ ทผใหญวางให โดยพอแม ผปกครอง และครอาจก�าหนดเวลา สถานท และเตรยมวสดทหลากหลายไวให ทเหลอเดกสามารถบรหารพนทเอง เลอกแบบการเลนและวธเลนเอง การเลนอสระเปนชวงเวลาทเอออ�านวยตอการพฒนาการจดระเบยบตนเองของเดกไดเปนอยางด ดงน
![Page 27: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/27.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-27การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
โอกาสทเดกไดรบจากการเลนอสระ การจดระเบยบตนเอง
เดกเรยนรทจะยบยงชงใจ และปรบเปลยนการเลน เมอเหนวาการเลนอาจจะท�าใหเกดปญหา หรอท�าใหตองยตการเลน ท�าใหครหรอเพอนคนอนไมพอใจ เชน เสยงดงมาก เฉอะแฉะเกนไป แมจะเหนวาจะท�าใหการเลนนนชางสนกเหลอเกน
การยบยงชงใจ คดไตรตรอง(inhibitory)
เดกมการเชอมโยงความรและประสบการณเกาน�ามาสการเลน ทงการตงเปาหมาย วธการเลน การเลอกใชอปกรณประกอบการเลน ตลอดจน วธการแกปญหา
การจ�าเพอใชงาน(working memory)
การเลนมความยดหยน ปรบเปลยนไปตามสถานการณและความตองการของผเลน และหากมเพอนรวมเลนดวย การเลนอาจมการปรบเปลยนเพอใหการเลนมความสนกสนานยงขน หรอมแรงบนดาลใจใหม
การยดหยนความคด(shifting/cognitive flexibility)
ระหวางทเดกเลน สงทเหนไดชดเจน คอ การมงสนใจ มสมาธอยกบสงทเลนอยางตอเนอง และจดจอไดเปนระยะเวลานานกวาการท�ากจกรรมอนๆ เพราะเปนการจดจอทเตมไปดวยหลากหลายอารมณในทางบวก เชน ความสนกสนาน เพลดเพลน ตนเตน ทาทาย ภาคภมใจ ฯลฯ
การจดจอใสใจ(focus/attention)
ในระหวางการเลนยอมตองเกดอปสรรคระหวางทางทอาจท�าใหเดกรสก ผดหวง ลมเหลว หรอมความขดแยงกบเพอน แตเดกจะพยายามอดทน อดกลน และวธการทจะผานอปสรรคเพอใหการเลนยงคงด�าเนนตอไปได
การควบคมอารมณ(emotional control)
ระหวางทเลนจะเหนวาเดกไดมการประเมนตนเองอยเปนระยะวาจะเกนก�าลงหรอไม ตองหาเพอนมาชวยหรอเปลา สงเกนกวาจะบนไหม การเลนชวยใหเดกตรวจสอบตนเอง รจดออนจดแขง ทกษะทตองฝกฝนเพมเตม เพอใหการเลนของตนดขน หรอประสบความส�าเรจ
การตดตาม ประเมนตนเอง(self-monitoring)
ทมา: ธดา พทกษสนสข. (ม.ป.ป.). EF กบการเลนอสระ. ใน คมอการพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก, น. 122-123.
กจกรรมและสอทใชในการเลนอสระ ไดแก1.1 การเลนเครองเลนสนาม พอแม ผปกครอง และครควรจดหาโอกาสใหเดกๆ ได
เคลอนไหวรางกายในหลายรปแบบ เชน ไตเครองเลนสนามส�าหรบปนปาย ปนตนไมตนใหญ ไตตาขายส�าหรบปนเลน โหนราวขนาดเลกส�าหรบเดก เดนบนไมทรงตว ฯลฯ นอกจากนการเตมอปสรรคลงไปบางเพอใหเดกตองฝกแกปญหากจะชวยใหเดกไดทงสนกและพฒนาการจดระเบยบตนเองไปดวย เชน เมอเดกเดนบนไมทรงตวแลวกตองกาวขามเครองกดขวาง เมอเดกตองท�ากจกรรมทแปลกใหมและยากขน เดกๆ ตองตงใจ จดจอ คอยระวง และปรบตวปรบทาทางเพอใหขามฝาอปสรรคไปใหได
![Page 28: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/28.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-28 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
1.2 การเลนทราย ทรายเปนสงทเดกๆ ชอบเลน ทงทรายแหง ทรายเปยก น�ามากอเปนรปตางๆ ได และสามารถน�าวสดอนมาประกอบการเลนตกแตงได เชน กงไม ดอกไม เปลอกหอย พมพขนม ทตกทราย ฯลฯ ปกตบอทรายจะอยกลางแจง โดยอาจจดใหอยใตรมเงาของตนไมหรอสรางหลงคา ท�าขอบกน เพอมใหทรายกระจดกระจาย บางโอกาสอาจพรมน�าใหชนเพอเดกจะไดกอเลน นอกจากนควรมทปดกนมใหสตวเลยงลงไปท�าความสกปรกในบอทรายได
1.3 การเลนน�า เดกทวไปชอบเลนน�ามาก การเลนน�านอกจากสรางความพอใจ ใหความสขความสบายใจและคลายความเครยดใหเดก อนเปนการพฒนาการควบคมอารมณแลว ยงท�าใหเดกเกดการเรยนรอกดวย เชน เรยนรทกษะการสงเกต จ�าแนกเปรยบเทยบปรมาตร ฯลฯ อปกรณทใสน�าอาจเปนถงทสรางขนโดยเฉพาะหรออางน�าวางบนขาตงทมนคง ความสงพอทเดกจะยนไดพอด และควรม ผาพลาสตกกนเสอผาเปยกใหเดกใชคลมระหวางเลน
1.4 การเลนอปกรณกฬา เปนการน�าอปกรณกฬามาใหเดกเลนอยางอสระหรอใชประกอบเกมการเลนทใหอสระแกเดกใหมากทสด ไมควรเนนการแขงขนเพอมงหวงแพ-ชนะ อปกรณกฬาทนยมน�ามาใหเดกเลน เชน ลกบอล หวงยาง ถงทราย ฯลฯ
2. กจกรรมใน project approach การเรยนการสอนแบบ project approach เปนการเรยนรทสงเสรมใหเดกแสวงหาค�าตอบจากการเรยนเรองใดเรองหนงอยางลมลก เพอสรางองคความรดวยตนเอง
เดกจะไดเรยนรกระบวนการในการหาความรจากการลงมอปฏบตจรง ทงกจกรรมในและนอกหองเรยน การเรยนรนนเปดโอกาสใหเดกไดคดวางแผน ตดสนใจรวมมอกน คนควา ทดลอง แกปญหาและท�ากจกรรมตางๆ ดวยตนเองทงกจกรรมรายบคคล กลมยอยในหอง และทเดกทงหองท�ารวมกน กจกรรมอาจมทงการหาขอมล การวางแผน สนทนา อภปราย บทบาทสมมต ทศนศกษา เชญวทยากร สงเกต ทดลอง ฯลฯ โดยในระหวางท�ากจกรรมนน ครมการจดบนทกการเรยนรในดานตางๆ ท�าใหสามารถตดตามผลพฒนาการและศกยภาพดานตางๆ ทงดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญาของเดกไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ กจกรรม project approach เปนกจกรรมทมความส�าคญตอการพฒนาการจดระเบยบตนเองของเดกไดเปนอยางด ดงน
![Page 29: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/29.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-29การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
โอกาสทเดกไดรบจากกจกรรม project approach การจดระเบยบตนเอง
การเรยนแบบ project approach นน จะมกจกรรมทเดกๆ จะตองท�า รวมกน หรอท�าดวยกนตลอดเวลา ไมวาจะเปนการสนทนาหวขอตางๆ แบบทงหองเรยนหรอกลมยอย การท�าการทดลองกลม การเลนบทบาทสมมตตางๆ ดงนนเดกๆ จงจ�าเปนตองมการยงคดไตรตรองเสมอ เพอใหตนเองปฏบตตามกตกาในการท�ากจกรรมรวมกนวาใครท�าหนาท บทบาท อะไร และในเวลาใด นอกจากนน เดกๆ ยงไดท�ากจกรรมตางๆ ทตองใชความระมดระวง ตวอยางเชน กจกรรมท�าอาหารทใชอปกรณทมความคม ความรอน และอนตรายอนๆ เดกๆ จงตองรจกควบคมตนเองใหกระท�าในสงทเหมาะสมและปลอดภยเทานน
การยบยงชงใจ คดไตรตรอง(inhibitory)
ในการเรยนแบบ project approach เดกๆ จะตองน�าความรทตนเองไดคนหาแลวเชอมโยงกบสงตางๆ ในชวตประจ�าวน เพอน�าขอมลทรบรนนมาลงมอปฏบตจรง รวมถงเพอน�ามาวเคราะหหรอคนหาค�าตอบกบค�าถามใหมๆ หรอสงทสงสยในหองเรยน รวมถงใชสงทเรยนร มานน น�ามา แกปญหาและถกปญหากนระหวางเพอนๆ ในชนเรยนอกดวยตวอยางเชน เดกๆ เรยนรเรองประเภทของขยะวา ขยะแตละประเภทคออะไรจากการแบงสของถงขยะ คณครจงใหเดกๆ ลองน�าขยะจรงททกคนน�ามา เอามาเชอมโยงกบสงทเดกๆ เรยนมาเพอดวาเดกๆ สามารถจดจ�าและน�าความรนนมาใชไดจรงแคไหน
การจ�าเพอใชงาน(working memory)
การเรยนแบบ project approach เดกๆ จะไดเปรยบเทยบและจนตนาการความรทมอย เพอสรางสงใหมหรอสงทใกลเคยงและเดกๆ จะตองยอมรบฟงความคดเหนใหมๆ ทไดจากเพอนๆ หรอจากการทดลองคนควาตางๆ ทเกดขนในกจกรรมนนดวยตวอยางเชน การแตงนทานทน�าถวมาเปนตวละครใน project ถวงอก โดยเดกๆ จะรวมกนแตงนทาน แตละคนจะแตงนทานคนละ 1 ประโยค เรมจากคนแรกทเรมเรอง แลวคนตอไปแตงนทานตอจากคนแรกและแตงตอๆ กนไปจนคนสดทาย
การยดหยนความคด(shifting/cognitive flexibility)
![Page 30: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/30.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-30 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
โอกาสทเดกไดรบจากกจกรรม project approach การจดระเบยบตนเอง
การเรยนแบบ project approach เดกๆ จะไดท�ากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรง ไมวาจะเปนการทดลอง การสงเกต การท�างานศลปะ ดงนนเดกๆ จะไดฝกฝนความอดทนในการจดจอ ใสใจ เพอไมใหเสยสมาธในการท�ากจกรรมตางๆ ใหส�าเรจตวอยางเชน ใน project กระเปา เดกๆ เรยนรวากระเปาบางชนดท�ามาจากวสดทตางกน ดงนน เดกๆ ออกแบบกระดาษมวนโดยชนงานแตละชนตองใชระยะเวลากวาจะท�าใหส�าเรจ
การจดจอใสใจ(focus/attention)
การเรยนรรวมกน การท�างานรวมกน ท�าใหเดกๆ ไดเรยนรทจะควบคมอารมณและความตองการของตนเอง
การควบคมอารมณ(emotional control)
การท�างานหรอสรางสรรคชนงานของเดกๆ ไมไดลงเอยดวยความส�าเรจทกครง เดกๆ จงมโอกาสทจะวเคราะหสงทท�าและผลงานตนเอง และพฒนาชนงานจนเปนทพอใจตวอยางเชน ใน project ยานพาหนะ เดกๆ ไดออกแบบและท�าชนงาน มการแกไขจนกวาจะท�าไดใกลเคยงแบบทออกไวมากทสด
การตดตาม ประเมนตนเอง(self-monitoring)
ทมา: เกศน วฒนสมบต. (ม.ป.ป.). กจกรรมโครงงาน: project approach. ใน คมอการพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก, น. 108-113.
3. กจกรรมการเลนสมมต การเลนสมมตเปนกจกรรมทเดกสามารถท�าไดดวยตนเองโดยไมตองสอนหรอสาธตใหด เพราะเดกมความฝนและจนตนาการทพรอมจะถายทอดออกมาอยางเบกบานใจ เพราะการเลนสมมตจะตอบสนองความตองการทางอารมณทตองการถายทอดหรอสอสารความรสกนกคดของเดกทมตอโลกรอบตว ไดระบายความรสกทมอยในใจ ไดน�าความรความเขาใจตอสงทเรยนรมาไมวาจะเปนประสบการณทเกยวของกบความรรอบตว ปฏสมพนธและบทบาทของคนในครอบครว ในสงคม มาเลนสมมตดวยความรสกเปนอสระ ปราศจากความกดดน การเลนบทบาทสมมตจงมประโยชนอยางยงตอการพฒนาเดกปฐมวยในทกดาน โดยเฉพาะดานอารมณ-จตใจ และสงผลตอการพฒนาการจดระเบยบตนเองของเดกไดเปนอยางด ดงน
ตาราง (ตอ)
![Page 31: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/31.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-31การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
โอกาสทเดกไดรบจากกจกรรมการเลนสมมต การจดระเบยบตนเอง
เดกๆ จะตองเลนรวมกน การเลนบทบาทสมมตตางๆ จ�าเปนตองมการ ยงคดไตรตรองเสมอ เพอใหตนเองปฏบตตามบทบาททไดรบ
การยบยงชงใจ คดไตรตรอง(inhibitory)
เดกมการเชอมโยงความรและประสบการณเกา น�ามาสการเลน ทงการตงเปาหมาย วธการเลน และการเลอกใชอปกรณประกอบการเลน การจดท�าฉากประกอบการแสดง
การจ�าเพอใชงาน(working memory)
การเลนหรอจดแสดงทตองรวมเลนกบเพอน เดกจะไดฝกทกษะความยดหยน ปรบเปลยนไปตามสถานการณทอาจไมเปนไปตามทตงใจไว เพราะเหตทไมคาดคดเกดขนไดเสมอบนเวท แตการแสดงละครตองด�าเนนตอไป
การยดหยนความคด(shifting/cognitive flexibility)
ระหวางการเลนสมมต เดกตองใชสมาธจดจอแสดงตามบทบาททไดรบไมเผลอแสดงตวจรงของเดกออกมา
การจดจอใสใจ(focus/attention)
ในระหวางการเลนสมมตยอมตองเกดอปสรรคระหวางทางทอาจท�าใหเดกรสกผดหวง ลมเหลว หรอมความขดแยงกบเพอน แตเดกจะพยายามอดทนอดกลนและหาวธการทจะผานอปสรรคเพอใหการเลนดวยกนยงคงด�าเนนตอไปได
การควบคมอารมณ(emotional control)
ระหวางการเลนสมมตเดกไดตรวจสอบตนเอง เพอน และมการแกไขจนกวาทจะเปนทพอใจรวมกน
การตดตาม ประเมนตนเอง(self-monitoring)
ทมา: ปรบจาก ภวฤทธ ภวภรมยขวญ. (ม.ป.ป.). เลนบทบาทสมมตและเลนละคร. ใน คมอการพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก, น. 124-128.
กจกรรมและสอทใชในการเลนสมมต ไดแก3.1 การเลนบทบาทสมมต เดกจะสมมตและแสดงบทบาททตนเองตองการ เชน สมมต
ตวเองก�าลงท�ากบขาว หรอเลนบทเปนครกบนกเรยน เปนกปตนขบเครองบน เปนพอคาแมคาขายของ ฯลฯ การเลนบทบาทสมมตนไมมการวางแผนลวงหนา แตจะเกดขนไดอยางฉบพลนและเลนตอเนองอยางเปนธรรมชาต
3.2 การเลนละครหน เปนการเลนสมมตผานตวละครทเปนหนเชด การเลนละครหน มเนอเรอง มการแสดง มความสมพนธระหวางตวละคร มบทสนทนา มเพอนรวมเลนดวยโดยผลดกนแสดงบทบาท การท�าเสยงใหสมบทบาท การแสดง การคดเนอเรองอาจเปนเรองทเดกคดอยางฉบพลน โดยดงจากประสบการณประกอบการจนตนาการหรออาจเปนเรองทน�ามาจากนทานเรองทเดกคนเคย การเลนละครหนจะท�าใหเดกเรมมโครงเรอง มเรมตน มจดหกเห และมตอนจบของเรอง
![Page 32: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/32.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-32 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
3.3 การเลนละครสรางสรรค เดกๆ จะผกเรอง เนอเรองจะรอยเรยงกนคลายๆ กบนทานทเดกเคยไดยนไดฟงมา มการตกลงกนทงการเลอกตวละคร การเลอกอปกรณประกอบการเลน เดกจะรสกเปนอสระทจะใหเนอเรองเปนอยางไรกไดขนอยกบผเลน ปรบเปลยนไดตลอดเวลา และไมจ�าเปนตองม ผชม การเลนละครสรางสรรคเนอเรองจะปรบเปลยนไปในแตละครงของการเลน
3.4 การเลนละครเวท เปนการเลนบทบาทสมมตทผานการวางแผนและก�าหนดขนตอนไวลวงหนา มงเนนใหเดกไดน�าความสนกสนานจากเรองเลา จากนทาน ทเดกๆ ประทบใจมาสรางสรรคเปนละครโดยเดกเปนผคด ตดสนใจ และลงมอท�า ครเปนเพยงผคอยสนบสนนและเอออ�านวยใหเดกเกดการเรยนรจากการลงมอท�าใหมากทสด ทงฉากและชดการแสดงกเกดจากเดกๆ ชวยกนออกแบบ เดกไดเรยนรและพฒนาทกษะตางๆ ตงแตกอนวนแสดงจรง ประสบการณในวนแสดง และบทสรปของเดกๆ ตอละครทเดกๆ แสดงรวมกน
สรปไดวาการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง เปนการจดกจกรรมเพอใหเดกไดฝกการควบคมอารมณ พฤตกรรม และความคดใหพรอมรบมอกบสถานการณทก�าหนดให หรอทก�าลงเกดขนเพอไปสเปาหมาย โดยพอแม ผปกครอง และครควรตองเปนแบบอยางทดในการแสดงออกถงความมวฒภาวะทางอารมณในการจดระเบยบตนเองได และใชแนวทางการปฏบตกบเดกโดยจดกจกรรมและสอผานการเลนในกจกรรมทหลากหลาย
กจกรรม 10.2.2
ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการจดกจกรรมเพอสงเสรมดานการจดระเบยบตนเอง
แนวตอบกจกรรม 10.2.2
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง เปนการจดกจกรรมทเดกไดฝกการควบคมอารมณ พฤตกรรม และความคดใหพรอมรบมอกบสถานการณทก�าหนดให หรอทก�าลงเกดขนเพอไปสเปาหมาย ตวอยางกจกรรมไดแก การใหเดกเลนปนปายเครองเลน เชน ไตตาขายส�าหรบปนเลน โหนราวขนาดเลกส�าหรบเดก หรอปนตนไม เดกตองตงใจจดจอไมวอกแวก อดทนประวงเวลาทจะมความสขเมอไปถงยอด ยงปนสงยงตองใชความสามารถนมาก การปนตองใชทกษะการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง เรมจากหยดคดไตรตรองกอนจะปน ชงใจพนจพจารณากอนวาจะกาวเทาไหนด กงไมหรอเครองเลนนนจะรบน�าหนกไดหรอไม ใชทกษะความจ�าเพอใชงานวา เทาตองลงน�าหนกอยางไร ทงขวาและซาย ตาควรจบจองทไหน และมอไหนตองยนไปต�าแหนงไหน เปนการเรยนรจากการลงมอท�า นอกจากนการปนตองใชการคดวเคราะหอยางยดหยน มใชเพยงแคค�านวณการวางเทา แตเดกตองคดวเคราะหก�าลงของตนเองวามแรงมากพอทจะไปถงยอดไดหรอไม หลงการเลนเดกไดทบทวนสงทท�าลงไป รจดออนจดแขงของตนและสามารถทจะแกไขปรบปรงใหการเลนครงตอไปประสบผลส�าเรจไดดยงขน การปนปาย จงเปนกจกรรมทสงเสรมดานการจดระเบยบตนเองใหกบเดกปฐมวยไดเปนอยางด
![Page 33: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/33.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-33การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
เรองท 10.2.3
การจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวย
ดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม
การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม ผมบทบาทส�าคญมากทสดคอ พอแม ผปกครอง รองลงมาคอ คร ซงการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม มจดมงหมายทส�าคญ คอ
1. เพอสงเสรมใหเดกมความรบผดชอบตอตนเอง2. เพอสงเสรมใหเดกมความเมตตากรณาตอสงแวดลอมรอบตว สามารถอยรวมกนไดอยางเขาใจ
และมความสข3. เพอสงเสรมใหเดกสามารถแยกแยะสงดทควรท�าและสงไมดทไมควรท�าการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจ
ทดงาม ใหบรรลวตถประสงคดงกลาว สามารถปฏบตและจดกจกรรมได ดงตวอยางตอไปน1. กจกรรมปฏบตในชวตประจ�าวน เปนการฝกทกษะของเดกในแตละชวงของวนไดแก การ
เลน/การท�างาน (งานชวต) การกน การนอน อยางรคณคาทแทจรง และการสรปทบทวนตนเอง ดงตวอยาง
กจกรรม คณธรรมจรยธรรม
การเลน/การท�างาน (งานชวต) การท�างานทกอยางของชวตดวยตนเอง เชน ใหเดกดแลจดเกบของใชของตนเขาท ปทนอน จดเกบทนอน แตงตวเอง ฝกการเลนอยางถกตองตาม กตกาและดแลรกษาของสวนรวม
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) ความเมตตากรณา3) การรวาอะไรถกอะไรผด
การกน
การกนอยางมสต มกจกรรมจดเตรยมโตะอาหาร เชดโตะ ลางจาน จดเกบภาชนะของตนเองใหเรยบรอย
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) การรวาอะไรถก อะไรผด
การนอน มกจกรรม การนอนอยางมสต ครอานนทานคตธรรมหรอเปดเพลงกลอมนอนเบาๆ ฯลฯ
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) การรวาอะไรถกอะไรผด
![Page 34: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/34.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-34 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
กจกรรม คณธรรมจรยธรรม
การสรปทบทวนตนเอง
เปนการสรปทบทวนตนเองของเดก ในชวงกอนกลบบานจะมกจกรรมใหเดกไดทบทวนการกระท�าสงด-ไมดทเกดขน โดยเดกๆ จะนงลอมวงกน ครใชค�าถามกระตนใหเดกทบทวนการกระท�าของตนเองใน 1 วนทผานมาวาเดกไดท�าสงทดและไมดกบตนเองและผอนอะไรบาง เพอนไดท�าสงทดและไมดกบตนเองและผอนอะไรบาง มสงใดทอยากจะบอกกบคนทเราเผลอไปท�าสงทไมด และมสงใดทอยากจะบอกกบเพอนทท�าด หลงจากนนใหเดกบอกสงทจะท�าดตอไปโดยครกลาวเสรมแรง
การรวาอะไรถก อะไรผด
2. กจกรรมเสรมประสบการณ เปนการเรยนรเพอเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงาม จากการไดยน การมองเหน การสดดม การชม การสมผส และรบรดวยใจ ผานสาระการเรยนรในหนวยตางๆ โดยลงมอกระท�า ซงการท�างานของเดกมทงการท�างานเปนรายบคคล การท�างานกลมยอย และกลมใหญ ตามจดประสงคการเรยนร โดยมขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร 5 ขน (ขวญฟา รงสยานนท, 2555, น. 40-42) ดงน
ขนท 1 การจดปจจยสนบสนนการเรยนร เปนการจดสงแวดลอมในชนเรยนใหเออตอการเรยนรและเราใจใหเดกสนใจใฝร และการสรางความสมพนธทดระหวางครกบเดก และระหวางเดกดวยกน โดยครมความเปนกลยาณมตร แสดงความรกและความเมตตาตอเดก
กจกรรมประกอบดวย การจดบอรด ปายประกาศ มมการเรยนร สอดคลองกบสาระการเรยนรในหนวยการเรยนรและกจกรรมในวถชวตประจ�าวน และการทกทายเดกดวยใบหนายมแยมแจมใส ใชสอหรอกจกรรมสรางสมพนธภาพระหวางกน
ขนท 2 การฝกการรบร เปนการสรางบรรยากาศใหจตสงบพรอมทจะรบร และกระตนใหเกดการรบรตามความจรง
กจกรรมประกอบดวย การจดกจกรรมทเนนการส�ารวมกาย วาจา ใจ ดวยการฝกสต และกจกรรมทครน�าเสนอขอมล/ความรทสอดคลองกบความจรงของธรรมชาต ดวยกจกรรมหรอสอ
ขนท 3 การพฒนาการคด เปนกระบวนการน�าสงทรบรนนมายอยจดระเบยบ เพอใหเกดปญญารตามความเปนจรงวาสงทงหลายเปนไปตามเหตปจจย
กจกรรมประกอบดวย การกระตนใหสบคนความจรง โดยใชค�าถามกระตนใหเดกคดพจารณาสบคนหาเหตปจจย มองสงทงหลายทเกดขนเพราะมเหตมปจจย โดยคดเปนกลม/รายบคคล และการหาขอสรปโดยกระตนใหเดกรวมกนอภปราย สรปเปนองคความร และน�าเสนอโดยใชแผนผงความคดหรอ รปแบบอนๆ
ตาราง (ตอ)
![Page 35: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/35.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-35การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ขนท 4 การลงมอปฏบต เปนการน�าความรมาใชใหเกดประโยชน คอลงมอกระท�าใหสอด-คลองกบกฎธรรมชาต โดยลงมอปฏบตการสงทเปนเหต ใหเหตปจจยทงหลายด�าเนนไปในทางทจะกอผลด
กจกรรมประกอบดวย การกระตนการวางแผนปฏบต โดยครกระตนใหเดกมเจตจ�านงรวมกนในการวางแผนปฏบตการสงทเปนเหตใหเหตปจจยทงหลายด�าเนนไปในทางทจะกอผลด พรอมทงสราง ขอตกลงรวมกน โดยท�างานเปนกลม/รายบคคล และการเปดโอกาสใหลงมอปฏบต โดยใหเดกลงมอปฏบตเปนกลม/รายบคคลตามแผนทก�าหนดไว พรอมบนทกผลการปฏบต
ขนท 5 การประเมน เปนการใหเดกทบทวนเหตการณความคด ความรสกและการกระท�าสงด–ไมด ทเกดขน แลวตงจตทจะท�าสงหนงสงใดทเปนสงดงามใหส�าเรจไดดวยการกระท�าของเดกเอง
กจกรรมประกอบดวย การวเคราะหผลการปฏบต โดยครใชค�าถามกระตนใหเดกทบทวนเหตการณ ความคด ความรสก และการกระท�าสงด–ไมดทเกดขนของตนเองและของเพอน ใหเดกประเมนตนเองและประเมนเพอน และใหเดกตงเปาหมายในการกระท�าสงดเปนระยะๆ ในสมดบนทกความด ใหเดกมงมนทจะท�าสงนนใหได โดยเดกประเมนตนเอง เพอนและครประเมนเดกเปนระยะ ครควรแสดงความชนชม ใหก�าลงใจ และชกชวนใหเดกตงจตปรารถนาทจะท�าสงดงามใหส�าเรจใหไดดวยการกระท�าของตนเองอยาง ตอเนอง
ขอน�าเสนอตวอยางการจดกจกรรมในหนวยการเรยนร ดงน
ตวอยางการจดกจกรรมในหนวยการเรยนร เรองตวเรา ชน อนบาลปท 3
จดประสงคการเรยนร
1. บอกชออวยวะภายในและภายนอกรางกายได2. อธบายหนาทการท�างานของอวยวะภายในและภายนอกรางกายได3. ฝกใชตา ห จมก ลน กาย อยางพอดและรเทาทน4. ดแลอวยวะภายในและภายนอกรางกายได5. มความสขในการท�างานเดยวและกลม6. ฝกสตก�าหนดรในการกระท�า7. มสมาธจดจอกบงานทท�า8. มความเพยรพยายามท�างานจนส�าเรจ
สาระการเรยนร
สาระทควรเรยนร
1) ชออวยวะภายในและภายนอกรางกาย2) หนาทการท�างานของอวยวะภายในและภายนอกรางกาย
ประสบการณส�าคญ
ดานสตปญญา1) การใชภาษา การแสดงความรสกดวยค�าพด2) การอธบายลกษณะความสมพนธของสงตางๆ
![Page 36: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/36.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-36 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ดานสงคม การแลกเปลยนความคดเหน และเคารพความคดเหนของผอนดานอารมณ-จตใจ การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองราว
กระบวนการจดการเรยนร
กระบวนการจดการเรยนร คณธรรมจรยธรรม
ขนท 1 การจดปจจยสนบสนนการเรยนร
1. ครและเดกรวมกนจดบอรด “รางกายของเรา” 2. ครจดมม “สงดทตงใจจะท�า” 3. ครทกทายเดกๆ ดวยใบหนายมแยมแจมใส และรวมรองเพลงกบ
เดกในเพลง สวสด และบอกวา...นารกจง พรอมแสดงทาทางประกอบ
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) ความเมตตากรณา3) การรวาอะไรถก อะไรผด
ขนท 2 การฝกการรบร
1. ใหเดกยนเปนวงกลม ยมนอยๆ บนใบหนา ส�ารวมกาย วาจา ใจ ใหสงบ ฝกเจรญสตดวยเพลงดงดอกไมบาน และแผเมตตาดวยเพลงแผเมตตา
2. ครเลาเรองประกอบภาพเกยวกบอวยวะในตวเรา และการท�าหนาทตางๆ ของอวยวะ
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) ความเมตตากรณา3) การรวาอะไรถก อะไรผด
ขนท 3 การพฒนาการคด 1. ครใชค�าถามกระตนใหเดกคดถงผลดและผลเสยของการดแลและไม
ดแลอวยวะภายในและภายนอกรางกาย 2. ครและเดกรวมกนอภปรายและสรปโดยใชแผนภาพ
การรวาอะไรถก อะไรผด
ขนท 4 การลงมอปฏบต 1. ใหเดกคด สงดทตงใจจะท�าใหกบตนเอง โดยใหวาดภาพลงในสมด
บนทกความด 2. ลงมอปฏบตตามทตงใจไว
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) ความเมตตากรณา3) การรวาอะไรถก อะไรผด
ขนท 5 การประเมน
1. ครใชค�าถามกระตนใหเดกทบทวนการกระท�าหรอไมไดกระท�า เกยวกบสงดทตงใจจะท�าใหกบตนเอง ซงประเมนผลการปฏบต 3 ครง ครงท 1 ในวนรงขน ครงท 2 ในวนท 4 และ ครงท 3 ในวนแรกของสปดาหตอไป
2. ใหเดกคดสงทดตงใจจะท�าตอไป โดยครกลาวเสรมแรงใหเดกตงใจท�าตอไป
1) ความรบผดชอบตอตนเอง2) การรวาอะไรถก อะไรผด
![Page 37: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/37.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-37การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
การประเมน
1. สงเกตจากการแสดงความคดเหนของเดก2. สงเกตจากการตอบค�าถามระหวางการสนทนาของครกบเดก3. สงเกตจากผลงานการวาดภาพของเดก
สรปไดวาการจดประสบการณและสอทใชในการพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม ใหความส�าคญกบครทตองมความเปนกลยาณมตรคอ พรอมจะแนะน�า สนบสนน ชวยเหลอ แสดงความรกความเมตตาตอเดกอยางจรงใจ และเปนแบบอยางทดใหกบเดก อบรมกลอมเกลาและปลกฝงใหเดกมความรบผดชอบตอตนเอง มเมตตากรณาชวยเหลอเกอกลตอกน โดยใชปญญาคดพจารณาการกระท�าของตน มองเหนผลด ผลเสยทอาจเกดขน และคดแกปญหาได โดยสามารถจดกจกรรมปฏบตในชวตประจ�าวน และกจกรรมเสรมประสบการณได
กจกรรม 10.2.3
ใหอธบายและยกตวอยางการจดประสบการณและสอทใชในการจดกจกรรมปฏบตในชวตประจ�าวนเพอพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม
แนวตอบกจกรรม 10.2.3
การจดประสบการณและสอทใชในการจดกจกรรมปฏบตในชวตประจ�าวน เพอพฒนาเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม สามารถจดไดในชวงกจกรรมกอนรบประทานอาหาร โดยเดกเดนเขาแถวไปรบอาหารจากครและพเลยงเดก แลวไปนงประจ�าทของตนเองดวยความสงบ เมอทกคนไดรบอาหารแลว จะมเดกคนหนงทเปนผน�ากลาวใหทกคนประนมมอ แลวเรมกลาววา
“ขาวทกจาน อาหารทกอยาง อยากนทงขวาง เปนของมคา ผคนอดอยาก มมากหนกหนา สงสารบรรดาเดกตาด�าๆ หลงจากนนตวแทนเดกกลาวน�าใหเพอนพดตาม อาหารมอนไดแก…………………” แลวเดกทกคนกลาวค�าขอบคณผมสวนเกยวของทกทาน “ขอขอบพระคณชาวนา ทปลกขาวใหพวกเรา รบประทาน ขอขอบพระคณ พอครว แมครวทท�าอาหารใหพวกเราในมอน” ครและพเลยงเดกบอก “รบประทานได” ทกคนกลาวค�าวา “ขอบคณครบ/คะ” ใหเดกก�าหนดอรยาบถขณะกนโดยรตวขณะตก เคยว และกลน โดยไมคยหรอเลนกน หลงกนอาหารเสรจเดกเกบภาชนะไปไวทอยางเรยบรอย
![Page 38: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/38.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-38 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ตอนท 10.3
การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 10.3 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป
หวเรอง10.3.1 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอน10.3.2 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง10.3.3 การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม
แนวคด1. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอน เปนการประเมน
การรจกอารมณความรสกของตนเอง และความแตกตางระหวางอารมณตางๆ การรจกอารมณความรสกของผอน สามารถประเมนไดทงวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจ และวธการสมภาษณ โดยใชเครองมอไดแก แบบสมภาษณ
2. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง เปนการประเมนพฒนาการดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ดานความจ�าเพอใชงาน ดานการยดหยนความคด ดานการใสใจจดจอ ดานการควบคมอารมณ และดานการตดตามประเมนตวเอง สามารถประเมนไดทงวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตแบบมาตรประมาณคา และวธการประเมนการปฏบตงาน โดยใชเครองมอไดแก แบบประเมนการปฏบตงาน
3. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม เปนการประเมนการมความรบผดชอบตอตนเอง การมความรกความเมตตากรณา และการรวาอะไรถก อะไรผด ซงสามารถประเมนไดดวยวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตแบบมาตรประมาณคา
![Page 39: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/39.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-39การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
วตถประสงคเมอศกษาตอนท 10.3 จบแลว นกศกษาสามารถ1. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดาน
การรจกอารมณตนเองและผอนได2. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดาน
การจดระเบยบตนเองได3. อธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดาน
การมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงามได
![Page 40: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/40.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-40 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
เรองท 10.3.1
การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการรจกอารมณตนเองและผอน
การประเมนดานการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวยในเรองน จะกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนดานการรจกอารมณของตนเองและผอนของเดกปฐมวย ดงรายละเอยดตอไปน
1. ขอบขายของการประเมนดานการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย ประกอบดวยการประเมนการรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตางๆ เชน การรบรเกยวกบตนเองในเรองความคด ความรสก เขาใจตนเองวาตนคดอะไร รสกอยางไร สงใดทตนชอบและ ไมชอบ รความสามารถของตน รจดเดนจดดอยในความเปนตวของตวเอง การรจกอารมณความรสกของ ผ อน เชน รบร เกยวกบความคดและความร สกของผอน แสดงความเอออาทร เหนอกเหนใจผอน ดงรายละเอยดทกลาวไวในเรองท 10.1.3
2. วธการประเมนดานการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย การประเมนการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย สวนมากนยมใช 2 วธ (อรพรรณ บตรกตญญ, 2558, น. 15-22 ถง 15-23) ดงน
2.1 การสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนวธทใชกนมากทสด ไมยงยาก ไดขอมลจากสถานการณจรง โดยเกบรวบรวมขอมลเกยวกบเดกดวยการเฝาดและการฟงในสงทเดกก�าลงท�าหรอ พดอย โดยใชรวมกบการจดบนทก ในสวนของการบนทกการสงเกตจะมสวนประกอบคอ 1) การบนทกพฤตกรรมเดกในเหตการณหรอสถานการณทเกดขนจรง 2) การบนทกความรสกและความคดเหน 3) การตความ แปลความ ตลอดจนการสรปถงพฤตกรรมการเรยนรของเดกจากขอมลทไดจากการสงเกต วธการสงเกตมลกษณะดงตอไปน
2.1.1วธการสงเกตแบบไมเปนทางการ เปนการสงเกตโดยไมตงใจหรอไมมโครงสราง ซงหมายถง ไมมการก�าหนดรายการสงเกตไวลวงหนา ครอาจมกระดาษแผนเลกๆ ตดตวไวตลอดเวลา เพอบนทกพฤตกรรมการแสดงออกทมความหมาย การบนทกอาจท�าไดโดยยอกอนแลวขยายความสมบรณภายหลง พอแม ผปกครองสามารถท�าไดโดยการสงเกตและท�าบนทกประจ�าวนของเดก ซงอาจท�าใหเหนขอมลทเปนจดออนจดแขง จดทควรพฒนาของเดกและสามารถหาวธการสรางเสรมไดอยางเหมาะสม วธการนจะท�าใหไดขอมลรายบคคลทชดเจน
2.1.2วธการสงเกตแบบเปนทางการ เปนการสงเกตโดยตงใจหรอมโครงสราง โดยครก�าหนดพฤตกรรมทเกยวของกบทกษะตามขอบขายทตองการสงเกต มการแบงชวงเวลาสงเกตและจ�านวนเดกทสงเกต วธการสงเกต เชน สงเกตคนละ 3-5 นาท เวยนไปเรอยๆ
2.2 การสมภาษณ เปนอกวธหนงทใชเกบขอมลพฤตกรรมทเกยวของกบการรจกตนเองและผอนของเดกปฐมวย เปนการพดคยสนทนาโดยมค�าถามทท�าใหไดขอมลเกยวกบความคด ความรสกของเดก วธการสมภาษณ มลกษณะดงตอไปน
![Page 41: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/41.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-41การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
2.2.1การสมภาษณอยางไมเปนทางการ เปนการพดคยกบเดกแบบไมเปนทางการ โดยเปนการสนทนาเกยวกบสงทท�า เหตการณประจ�าวน ความรสกหลงท�ากจกรรมหรอสถานการณใดๆ ทเกยวของกบการคด ความรสกของเดก โดยเปนการพดคยระหวางพอแม ผปกครองกบเดก หรอการพดคยระหวางครกบเดกในหลากหลายสถานการณ
2.2.2การสมภาษณอยางเปนทางการ หรอการสมภาษณทมโครงสรางหรอกงโครงสรางทมการเตรยมชดค�าถามลวงหนาตามจดมงหมายทตองการประเมน โดยใชค�าถามทเดกเขาใจงายและจดล�าดบค�าถามขวยใหการตอบไมวกวน ขณะสมภาษณครควรใชวาจา ทาทาง น�าเสยงทอบอนเปนกนเอง เพอท�าใหเดกเกดความรสกปลอดภยอยากพดแสดงความคดเหนหรออยากเลา อาจใชวธสมภาษณทางออม คอ สมภาษณจากบคคลทใกลชดเดก เชน พอแม ผปกครอง
3. เครองมอทใชในการประเมนดานการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย ในการประเมนดานการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย
3.1 แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนเครองมอทพอแม ผปกครอง และครใชประกอบการสงเกตพฤตกรรมการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวย ขณะทเลนหรอท�ากจกรรมตางๆ จากสถานการณจรงในชนเรยนหรอนอกชนเรยน
3.1.1แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกขอมลทไดจากการสงเกตพฤตกรรมการรจกอารมณตนเองและผอนของเดกปฐมวยในสถานการณตางๆ อาจมการบนทกภาพหรอเสยงประกอบเพอใหไดขอมลเกยวกบพฤตกรรมทเดกแสดงออกไดสมบรณและชดเจนขน และเขยนขอคดเหนของผสงเกตพรอมการแปลความจากขอมลทไดบนทกไว ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวย
ชอ............................................................................................................. อาย................................................. ชอผสงเกต.................................................... วน เดอน ปทสงเกต................................... เวลา.........................พฤตกรรมทตองการสงเกต..................................................................................................................................สถานท..................................................................................พฤตกรรมของเดก....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ขอคดเหน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................การแปลความ ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
![Page 42: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/42.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-42 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
3.1.2แบบสงเกตแบบส�ารวจรายการ เปนเครองมอทชวยใหพอแม ผปกครอง และครไดขอมลวาเดกมพฤตกรรมการรบร อารมณและความรสกของตนเองและผอนหรอไมตามชวงวย ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการรบรอารมณและความรสกของตนเองและผอน (เดกอาย 3-6ป)
ชอ.......................................................................................... วน เดอน ปทสงเกต................................................................อาย........................................................................................ ชอผสงเกต...............................................................................ค�าชแจง ใหสงเกตพฤตกรรมตามรายการและอาย ถาปรากฏใหใสเครองหมาย ✓ ในชอง การแสดงออก
รายการ อายและการแสดงออกการแสดงออก
แนวทางการประเมนปรากฏ ไมปรากฏ
การรบรอารมณของตนเองและการแสดงออก
3-4 ปบอกหรอแสดงความรสกความตองการและอารมณของตนไดบาง
สงเกตหนา ทาทาง ค�าพดหรอการแสดงอาการทบอกความรสก ความตองการ และอารมณของตนเอง เชน ความรสกชอบ/ไมชอบ หว/ไมหว ฯลฯ
4-5 ปบอกหรอแสดงความรสกความตองการและอารมณของตนไดสอดคลองกบสถานการณ
สงเกตการแสดงทาทางหรอค�าพดทแสดงถงความตองการและการตอบสนอง
5-6 ปบอกหรอแสดงความรสกความตองการและอารมณของตนไดสอดคลองกบสถานการณอยางเหมาะสม
สงเกตการแสดงทาทาง สหนาทตรงกบอารมณพนฐาน
การรบรความรสกและอารมณของผอน
3-4 ปสนใจความรสกและอารมณของผอนดวยการฟงหรอมอง
สงเกตหนา ทาทาง ค�าพดและการแสดงออกตอผอน เชน การชวยเหลอ การแสดงความเหนใจ สงสาร ปลอบโยน ฯลฯ
4-5 ปบอกถงความรสกและอารมณของผอนจากการสงเกตสหนาทาทาง
5-6 ปพดหรอแสดงความรสกและอารมณรวมกบ ผอนในสถานการณตางๆ
สนทนากบเดกเพอเขาใจความรสกทมตอผอน
ทมา: ปรบจาก กระทรวงศกษาธการ. (2539). คมอประเมนพฒนาการเดกระดบกอนประถมศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา, น. 25-26.
![Page 43: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/43.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-43การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
3.2 แบบสมภาษณ ใชในการสมภาษณอยางไมเปนทางการ เปนการพดคยกบเดก โดยเปนการสนทนาเกยวกบสงทท�า เหตการณประจ�าวน ความรสกหลงท�ากจกรรมหรอสถานการณใดๆ ทเกยวของกบการคด ความรสกของเดก โดยเปนการพดคยระหวางพอแม ผปกครองกบเดก หรอการพดคยระหวางครกบเดกในหลากหลายสถานการณ โดยครก�าหนดสงทตองการวด สรางขอค�าถามในการสมภาษณ บนทกค�าใหสมภาษณโดยละเอยด อาจมการบนทกเสยงประกอบเพอใหไดขอมลทสมบรณและชดเจนขน ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบสมภาษณพฤตกรรมการรบรอารมณและความรสกของตนเองและผอนของเดกปฐมวย
ชอ.......................................................................................................... อาย.................................................... ชอผสมภาษณ.................................................. วน เดอน ปทสมภาษณ................................... เวลา.........................
1. เมออยบาน หากคณพอคณแมบอกใหหนกนอาหารใหเสรจกอนจงจะอนญาตใหไปเลนได หนจะรสกอยางไร เพราะอะไรหนจงรสกแบบน
บนทกค�าตอบ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. ถาหนโดนเพอนแยงของเลนทหนก�าลงเลนอย หนจะรสกอยางไร เพราะอะไรหนจงรสกแบบนบนทกค�าตอบ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ถาหนเหนเพอนหกลม รองไหอย หนจะรสกอยางไร เพราะอะไรหนจงรสกแบบนบนทกค�าตอบ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. ถาหนเหนเพอนท�าหนาบง ไมยม ไมพดกบใครเลย หนคดวาเพอนก�าลงรสกอยางไร เพราะอะไรเพอนจงรสก
แบบนบนทกค�าตอบ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ขอคดเหน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................การแปลความ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
![Page 44: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/44.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-44 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
สรปไดวา การประเมนดานการรจกอารมณของตนเองและผอนของเดกปฐมวย เปนการประเมนการรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตางๆ เชน การรบรเกยวกบอารมณและความรสกตนเองวา รสกอยางไร สงใดทตนชอบและไมชอบ การรจกอารมณความรสกของผอน เชน การรบรเกยวกบความคดและความรสกของผอน แสดงความเอออาทร เหนอกเหนใจผอน ซงสามารถประเมนได 2 วธ คอ 1) การสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบส�ารวจ และ 2) การสมภาษณ โดยใชเครองมอไดแก แบบสมภาษณ
กจกรรม 10.3.1
ใหอธบายและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนการรจกอารมณของตนเองและผอนของเดกปฐมวย
แนวตอบกจกรรม 10.3.1
การประเมนดานการรจกอารมณของตนเองและผอนของเดกปฐมวย เปนการประเมนการรจกอารมณความรสกของตนเองและความแตกตางระหวางอารมณตางๆ และการรจกอารมณความรสกของ ผอน ซงการประเมนสวนมากใชการสงเกตพฤตกรรมเดกในเหตการณหรอสถานการณทเกดขนจรง ใชเครองมอไดหลายอยาง เชน แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม และแบบสมภาษณ
![Page 45: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/45.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-45การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
เรองท 10.3.2
การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการจดระเบยบตนเอง
การประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ในเรองนจะขอกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ดงรายละเอยดตอไปน
1. ขอบขายของการประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ประกอบดวยการประเมนพฒนาการดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ดานความจ�าเพอใชงาน ดานการยดหยนความคด ดานการใสใจจดจอ ดานการควบคมอารมณ และดานการตดตามประเมนตวเอง ดงรายละเอยดทกลาวไวในเรองท 10.1.3
2. วธการประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย การประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย สวนมากนยมใช 2 วธ ดงน
2.1 การสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนวธทใชกนมากทสด ไมยงยาก ไดขอมลจากสถานการณจรง ขณะเดกท�ากจกรรมในชวตประจ�าวน โดยสงเกตวาขณะทเดกท�ากจกรรมหรอเผชญสถานการณทท�าใหเดกเกดความรสกและอารมณตางๆ เดกมการจดระเบยบตนเองอยางไร การประเมนใชการสงเกตและจดบนทก
2.2 การประเมนการปฏบตงาน เปนวธหนงทเหมาะสมในการประเมนการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ซงการใหเดกแสดงออกโดยการปฏบตงานจะท�าใหเหนถงทกษะทเดกแสดงออกอยางแทจรง การประเมนจากสถานการณทก�าหนดหรอชนงานทใหท�า สะทอนพฤตกรรมทเกยวของกบการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย สามารถเหนการแสดงออกของเดกและสามารถชวยเหลอหรอสรางเสรมใหเดกไดอยางตอเนองและทนทวงท
2.2.1การประเมนการปฏบตอยางไมเปนทางการ เปนการสงเกตจากสถานการณประจ�าวนหรอสงทใหเดกท�าประจ�าวน ทมความเกยวของและสะทอนถงความสามารถทแทจรงของเดกเกยวกบการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย โดยพอแม ผปกครองสามารถสงเกตทบาน ครสามารถประเมนไดจากกจวตรประจ�าวนทใหเดกท�าโดยทวไป ทท�าใหเหนการแสดงออกของเดกในดานตางๆ ทเกยวของกบทกษะดานการจดระเบยบตนเองทเดกปฏบตไดหรอไมได โดยสามารถชวยเหลอและสรางเสรมทกษะการจดระเบยบตนเองใหเดกไดทนท
2.2.2การประเมนการปฏบตงานอยางเปนทางการ เปนการใชแบบประเมนทเนนการปฏบตจรงของเดกทมการวางแผนลวงหนา โดยเลยนแบบสภาพจรงในชวตเดก ในกรณทครใชแบบประเมนโดยก�าหนดสถานการณหรอปญหา การปฏบตตองมความหมายตอเดก และมความส�าคญเพยงพอทจะแสดงถงทกษะการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ทเปนการแสดงออกถงความสามารถหลากหลายดานหรอทกษะการจดระเบยบตนเองทแทจรงของเดก มเกณฑการใหคะแนนตามความสมบรณของการแสดงออกอยางชดเจน เหนแนวทางในการสรางเสรมทกษะการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวยอยาง
![Page 46: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/46.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-46 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ตอเนอง โดยสามารถบอกความหมายของการแสดงออกของทกษะการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวยไดอยางแทจรง
3. เครองมอทใชในการประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ในการประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวยสามารถใชเครองมอไดอยางหลากหลาย ดงน
3.1 แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนเครองมอทพอแม ผปกครอง และครใชประกอบการสงเกตพฤตกรรมดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ขณะทเลนหรอท�ากจกรรมตางๆ
3.1.1แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดกดานการจดระเบยบตนเองในสถานการณตางๆ ผบนทกตองบนทกวน เดอน ปเกดเดก และวน เดอน ปทท�าการบนทกแตละครง ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวย
ชอ.....................................วน เดอน ปเกด...........................ชน.................. ชอผสงเกต................................
การยบยงชงใจ-
คดไตรตรอง
ความจ�าเพอ
ใชงาน
การยดหยน
ความคด
การใสใจ
จดจอ
การควบคม
อารมณ
การตดตาม
ประเมนตวเอง
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
วน เดอน ปทบนทกพฤตกรรม...............................................................................................................................................................................ความคดเหน...........................................................................ขอเสนอแนะ...........................................................................
![Page 47: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/47.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-47การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
3.1.2แบบสงเกตแบบมาตรประมาณคา เปนแบบสงเกตทชวยใหพอแม ผปกครอง และครประเมนไดวาเดกมพฒนาการดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ดานความจ�าเพอใชงาน ดานการยดหยนความคด ดานการใสใจจดจอ ดานการควบคมอารมณ และดานการตดตามประเมนตวเอง ไดมากนอยเพยงใด ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย
ชอ.........................................นามสกล.........................................เพศ ชาย หญงวนเดอนปเกด...........................อาย...........ป...........เดอน............วน........เลขท.....................หอง......................โรงเรยน/ศนยพฒนาเดก..................................ต�าบล........................อ�าเภอ.........................จงหวด........................ครผประเมน ชอ.........................................นามสกล....................................วนทประเมน.........................................
ทานเปนครทสอนเดกคนนมาแลว 3 เดอน ใชหรอไม ใช ไมใชทานรจกคนเคยพฤตกรรมของเดกคนนเปนอยางด ใชหรอไม ใช ไมใช
ในระยะ 3 เดอนทผานมาเดกมพฤตกรรมตอไปนบอยแคไหน ใหเลอกตอบขอทตรงกบความเปนจรงมากทสด
ขอ พฤตกรรมไม
เคย
1-2
ครง/ด.
1-2
ครง/สป.
3-4
ครง/สป.
ทก
วน
1ดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง
ตงใจท�ากจกรรมของตวเอง ไมรบกวนผอน
2 เมอขดแยงกบเพอน ไมใชก�าลงในการแกปญหา
3 จดจอกบกจกรรมในชนเรยนทครสอน
4 ท�ากจกรรมทครมอบหมายเสรจในเวลาทก�าหนด
5 เขาควรอได อดทนรอคอยได
6 รจกรอทจะพด ไมพดแทรกในขณะทผอนก�าลงพด
7 เมอตองการของทเพอนก�าลงเลนอย รจกขออนญาตหรอรอใหเพอนเลนเสรจกอน
8 หยดเลนเสยงดงเมอครเตอน
9 จดจอกบงานทท�า ไมวอกแวก
10 เลนอยางระวงรจกหยดเมอเหนวาการเลนแรงขนจนอาจบาดเจบหรอเกดอนตราย
![Page 48: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/48.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-48 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ขอ พฤตกรรมไม
เคย
1-2
ครง/ด.
1-2
ครง/สป.
3-4
ครง/สป.
ทก
วน
11ดานความจ�าเพอใชงาน
เมอสงงานสองหรอสามอยาง เดกจ�าไดและปฏบตตามไดถกตองครบถวน
12 สนทนาหวขอเดมไดตอเนองหรออธบายเรองราวไดจนจบ เชน เลากจกรรมทท�ากบครอบครวในวนหยดใหครฟงจนจบ
13 เมอครเลานทานสนๆ ใหฟงจบไปครหนง เดกสามารถเลาทวนหรอบอกความคดรวบยอดเกยวกบนทานนนได เชน ตวละคร ฉาก เหตการณ เรองราว ฯลฯ
14ดานการยดหยนความคด
เปลยนกจกรรมตามตารางแตละชวงของวนไดโดยไมมปญหา
15 ปรบตวเขากบสถานทใหมไดโดยใชเวลาไมนานนก
16 ปรบตวเขากบครใหม เพอนใหม ไดโดยใชเวลาไมนานนก
17 เมอถกเพอนปฏเสธทจะเลนดวยหรอถกแยงของเลน เดกสามารถเปลยนไปเลนอยางอนโดยไมหงดหงด
18 ท�ากจกรรมตอไปได แมสงแวดลอมจะวนวายจอกแจกจอแจ
19ดานการใสใจจดจอ
สนใจตงใจมสมาธในการฟงนทานทครเลาจนจบเรอง
20 เมอท�าสงใดจะใหความสนใจ ตนตวและจดจอในการท�าสงนน
21 แมมเพอนมาชวนไปเลน กยงมงมนจดจอกบงานทท�าจนเสรจ
22ดานการควบคมอารมณ
เมอเจอปญหา สงบสตอารมณ หาทางแกปญหาไมเอาแตโวยวาย
23 เมอโกรธรจกสงบอารมณ ระบายอารมณโกรธอยางเหมาะสมไมใชความรนแรง เชน ไปเลนกฬา เลนดนตร วาดภาพ ฯลฯ
24 อารมณมนคงไมแปรปรวนงาย
25 ระงบอารมณตนเตน วตกกงวลเพอท�ากจกรรมตอได เชน เมอท�าของหาย เมอตองออกไปพดหนาชน ฯลฯ
ตาราง (ตอ)
![Page 49: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/49.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-49การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ขอ พฤตกรรมไม
เคย
1-2
ครง/ด.
1-2
ครง/สป.
3-4
ครง/สป.
ทก
วน
26 เมอผดหวงเสยใจ ครปลอบโยนใหคนอารมณเปนปกตไดในเวลาไมนาน (3 ขวบไมเกน 5 นาท 5 ขวบไมเกน 10 นาท)
27ดานการตดตามประเมนตวเอง
บอกความรสกตนเองไดวาวนนหรอขณะนรสกอยางไร
28 บอกไดวางานทท�าไปแลวเปนอยางไร พอใจหรอไม
29 บอกวธแกไขปรบปรงงานใหดขนได
ทมา: ปรบจาก 1) สภาวด หาญเมธ. (2558). แบบสอบถามคนหาจดแขง/จดออนในทกษะ EF ของเดกปฐมวย (3-6) EF ในภมคมกนชวตและปองกนยาเสพตด. คมอส�าหรบครอนบาล. กรงเทพฯ: โรงพมพพมพด จ�ากด. หนา 64-65. 2)
นวลจนทร จฑาภกดกล และคณะ. (2557). แบบประเมนพฒนาการดานการคดเชงบรหาร (EF) ในเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส) และมหาวทยาลยมหดล.
ตาราง (ตอ)
![Page 50: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/50.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-50 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
3.2 แบบประเมนการปฏบตหรอชนงาน ครสามารถประเมนการปฏบตหรอชนงานอยางไมเปนทางการ โดยสงเกตจากสถานการณประจ�าวนหรอชนงานทใหเดกท�าโดยทวไป ทมความเกยวของและสะทอนถงความสามารถทแทจรงของเดกเกยวกบการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ดงตวอยาง ตอไปน
ตวอยางแบบประเมนการปฏบตงานของเดกปฐมวย
ชอ................................................................ วน เดอน ปเกด.................................ชน................................ชอผประเมน................................................. วน เดอน ปทประเมน..............................................................
บนทกสถานการณ
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................สะทอนการแสดงออกถงความสามารถในการจดระเบยบตนเองของเดกในดานตาง ๆ
(ดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ดานความจ�าเพอใชงาน ดานการยดหยนความคด ดานการใสใจจดจอ ดานการควบคมอารมณ และดานการตดตามประเมนตวเอง)....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................แนวทางการเสรมสรางและพฒนาความสามารถในการจดระเบยบตนเองของเดก
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
![Page 51: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/51.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-51การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
สรปไดวา การประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย ประเมนครอบคลมดานการยบยงชงใจ-คดไตรตรอง ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง ซงสามารถประเมนได 2 วธ คอ 1) การสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตแบบมาตรประมาณคา และ 2) การประเมนการปฏบตงาน โดยใชเครองมอไดแก แบบประเมนการปฏบตงาน
กจกรรม 10.3.2
ใหอธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย
แนวตอบกจกรรม 10.3.2
การประเมนดานการจดระเบยบตนเองของเดกปฐมวย เปนการประเมนดานการยบยงพฤตกรรม ความจ�าเพอใชงาน การยดหยนความคด การใสใจจดจอ การควบคมอารมณ และการตดตามประเมนตวเอง ซงการประเมนอาจใชวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอแบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดกดานการจดระเบยบตนเองในสถานการณตางๆ
![Page 52: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/52.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-52 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
เรองท 10.3.3
การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยดานการมคณธรรม จรยธรรมและ
จตใจทดงาม
การประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย ในเรองนจะกลาวถงขอบขาย วธการประเมน และเครองมอทใชในการประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย ดงรายละเอยดตอไปน
1. ขอบขายของการประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย
ประกอบดวยการประเมนการมความรบผดชอบตอตนเอง ไดแก รบผดชอบตอกจวตรประจ�าวนของตนเอง เชน ตนนอนตามเวลาดวยตนเองโดยไมตองมการปลก อาบน�าใหสะอาดตามเวลาดวยตนเองโดยไมตองมการเตอน แตงตวใหเรยบรอยหลงจากอาบน�า รบประทานอาหารดวยตนเองโดยไมตองมการปอนและการรองเรยก ไปสถานศกษาใหทนเวลาทจะตองเขาแถว และรบผดชอบตอภารกจทตนเองไดรบมอบหมาย เชน รดน�าตนไมทกเยนหลงกลบจากสถานศกษา เกบทนอนใหเรยบรอยกอนออกจากหองนอนตอนเชา จดโตะอาหารเมอถงเวลาอาหาร เกบของเลนใหเขาทหลงจากทเลนเสรจ การมความรกความเมตตากรณา ไดแก เมตตากรณาตอสตว เชน แสดงความรกตอสตว เลยงสตว ดแลสตว ใหอาหารสตว และไมท�ารายหรอรงแกสตว เมตตากรณาตอเพอน เชน แสดงความรกตอเพอน แบงอาหารหรอขนมใหเพอน ใหเพอนยมสงของ ใหอภยเพอน และชวยเหลอเพอน และการรวาอะไรถกอะไรผด ไดแก แยกแยะสงดทควรท�า เชน รจกการตดสนใจเรองงายๆ และยอมรบผลทเกดขน พดแสดงความเหนเกยวกบการรผดชอบชวด เลอกกนอาหารทมประโยชนทงทชอบและไมชอบ กนอาหารใหหมดจานไมเหลอทง ปดกอกน�าหลงการใชทกครง รจกการรอคอยและเขาแถวตามล�าดบกอนหลง และแยกแยะสงไมดทไมควรท�า เชน ไมพดปด ไมท�ารายผอนและไมท�าใหผอนเสยใจ ไมหยบของผอนมาเปนของตน ไมทงขวางหรอท�าลายสงของ เปนตน
2. วธการประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย การประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย สวนมากนยมใชวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรมมากทสด ไมยงยากไดขอมลจากสถานการณจรงขณะเดกท�ากจกรรมในชวตประจ�าวน โดยสงเกตวาขณะทเดกท�ากจกรรมหรอเผชญสถานการณทท�าใหเดกเกดความรสกและอารมณตางๆ เดกมพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงการมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงามอยางไร การประเมนใชการสงเกตและจดบนทก
3. เครองมอทใชในการประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย
เครองมอทนยมใชในการประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย ไดแกแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม เปนเครองมอทพอแม ผปกครอง และครใชประกอบการ
สงเกตพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย ขณะทเลนหรอท�ากจกรรมตางๆ โดยอาจเลอกวธแบบบนทกตอไปน
![Page 53: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/53.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-53การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
1) แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดกทแสดงใหเหนถงการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามในสถานการณตางๆ ผบนทก ตองบนทกวน เดอน ปเกดของเดก และวน เดอน ปทท�าการบนทกแตละครง ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดกปฐมวย
ชอ......................................................... วน เดอน ปเกด............................................. อาย..............................ชอผสงเกต............................................. วน เดอน ปทสงเกต...................................... เวลา.............................พฤตกรรมทตองการสงเกต.....................................................................................................................................สถานท................................................................................................................................................................... พฤตกรรมของเดก............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ขอคดเหน............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ขอเสนอแนะ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
![Page 54: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/54.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-54 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
2) แบบสงเกตแบบมาตรประมาณคา เปนแบบสงเกตทชวยใหพอแม ผปกครอง และครประเมนไดวาเดกมความรบผดชอบตอตนเอง การมความรกความเมตตากรณา และการรวาอะไรถก อะไรผดไดมากนอยเพยงใด ดงตวอยางตอไปน
ตวอยางแบบสงเกตพฤตกรรมการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย
ชอ............................................................................... วน เดอน ปทสงเกต............................................................อาย.......................................................................... ชอผสงเกต......................................................................ค�าชแจง 1. แบบสงเกตพฤตกรรมนใชสงเกตพฤตกรรมการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย
ดานการมความรบผดชอบตอตนเอง การมความรกความเมตตากรณา และการรวาอะไรถก อะไรผดโดยตอบขอความทเกยวของกบการแสดงออกของเดกในชวง 4 เดอนทผานมา การตอบตามความจรงจะท�าใหรจกเดกและหาแนวทางในการพฒนาเดกใหดยงขน
2. มค�าตอบ 4 ค�าตอบ ดงน ไมปรากฏ หมายถง ไมเคยปรากฏ ไดคะแนน 1 คะแนน บางครง หมายถง ท�าบาง ไมท�าบาง นานๆ ครง ไดคะแนน 2 คะแนน บอยครง หมายถง ท�าบอยๆ หรอเกอบทกครง ไดคะแนน 3 คะแนน เปนประจ�า หมายถง ท�าทกครงเมอเกดสถานการณนน ไดคะแนน 4 คะแนนการปฏบต ขอความตอไปนเปนการอธบายพฤตกรรม ความคด ความรสกของเดกในชวง 4 เดอนทผานมา โปรด
ใสเครองหมาย ✓ ในชองทตรงกบตวเดกมากทสด
ล�าดบ
ทรายการพฤตกรรม
ไม
ปรากฏ
บาง
ครง
บอย
ครง
เปน
ประจ�าคะแนน
12345678910111213
ท�าสงตางๆ ในกจวตรประจ�าวนไดโดยไมตองบอกเชอฟงและท�าตามทผใหญแนะน�าเลนของเลนแลวเกบเขาทเมอเลกเลนอดทน รอคอยและเขาแถวตามล�าดบกอนหลงปฏบตตามทไดบอกหรอตกลงไวกนอาหารทมประโยชนทงทชอบและไมชอบท�างานบานทไดรบมอบหมายจนเสรจแสดงความรกความเมตตาตอสตวเตมใจแบงปนสงของใหผอนใจดกบเดกทเลกกวาแสดงความเหนใจเมอผอนทกขรอนบอกผใหญเมอเหนเพอนหรอคนในบานไมสบายไมหยบของของผอนมาเปนของตน
![Page 55: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/55.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-55การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
ล�าดบ
ทรายการพฤตกรรม
ไม
ปรากฏ
บาง
ครง
บอย
ครง
เปน
ประจ�าคะแนน
141516171819202122
232425
ไมท�าลายสงของเมอไมพอใจใชสงของตางๆ อยางประหยดไมทงขวางไมเลนของเลนทเปนอนตรายบอกขอโทษเมอท�าผดบอกขอบคณเมอผอนใหของแสดงความรกผอน เชน การปลอบนอง กอดเพอนอาสาท�าสงตางๆ ตามความสามารถของตนกลาบอกเรองทตนท�าผดพลาดใหผใหญทราบกลาปฏเสธเมอผอนจะชวยเหลอเพราะอยากท�าดวยตนเองเมอไมไดของเลนทอยากไดกสามารถเลนของอนแทนยอมรบค�าอธบายเมอไมไดสงทตองการบอกหรอเตอนเพอนเมอเหนท�าสงไมด
ความหมายของคะแนน
เดกวย 3 ป ควรไดคะแนนตงแต 40 คะแนนขนไป*เดกวย 4 ป ควรไดคะแนนตงแต 60 คะแนนขนไป*เดกวย 5 ป ควรไดคะแนนตงแต 80 คะแนนขนไป*
* หมายถง การบงบอกวาเดกมพฤตกรรมการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงาม อยในเกณฑทด ควรสงเสรมและรกษาคณลกษณะนใหคงไว
หากไดคะแนนนอยกวาน เดกควรไดรบการสรางเสรมใหดยงขนและสงเสรมจากพอแม และครอยางตอเนอง
ทมา: ปรบจาก กระทรวงสาธารณสข. (2546). แบบประเมนความฉลาดทางอารมณเดกอาย 3-5 ป. นนทบร: ส�านกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข, น. 1-8.
สรปไดวา การประเมนดานการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย ประเมนครอบคลมพฤตกรรมการมความรบผดชอบตอตนเอง ไดแก รบผดชอบตอกจวตรประจ�าวนของตนเอง และรบผดชอบตอภารกจทไดรบมอบหมาย การมความรกความเมตตากรณา ไดแก เมตตากรณาตอสตวและเพอน และการรวาอะไรถก อะไรผด ไดแก แยกแยะสงดทควรท�าและสงไมดทไมควรท�า ซงสามารถประเมนไดดวยวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา ทงนผลจากการประเมนจะน�าไปสการสงเสรมดานคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวยใหดยงขนตอไป
ตาราง (ตอ)
![Page 56: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/56.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-56 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
กจกรรม 10.3.3
ใหอธบายวธการและยกตวอยางเครองมอทใชในการประเมนการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย
แนวตอบกจกรรม 10.3.3
การประเมนการมคณธรรม จรยธรรมและจตใจทดงามของเดกปฐมวย เปนการประเมนพฤตกรรมการมความรบผดชอบตอตนเอง การมความรกความเมตตากรณา และการรวาอะไรถกอะไรผด สามารถประเมนไดดวยวธการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใชเครองมอไดแก แบบสงเกตและบนทกพฤตกรรม ซงมทงแบบบนทกพฤตกรรม และแบบสงเกตพฤตกรรมแบบมาตรประมาณคา
![Page 57: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/57.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-57การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ
บรรณานกรม
กระทรวงศกษาธการ. (2547). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (ส�าหรบเดกอาย 3-5 ป).กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
. (2539). คมอประเมนพฒนาการเดกระดบกอนประถมศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. กระทรวงสาธารณสข. (2546). แบบประเมนความฉลาดทางอารมณเดกอาย 3-5 ป. นนทบร: ส�านกพฒนา
สขภาพจต กรมสขภาพจต. เกศน วฒนสมบต. (มปท.). กจกรรมโครงงาน: Project Approach. ใน ธดา พทกษสนสข (บรรณาธการ). คมอ
การพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก. ขวญฟา รงสยานนท. (2558). การสอสารทไดผล. สบคนจาก http://dusithost.dusit.ac.th/~pre_edu/article/
article1.htmlจตตนนท บญสถรกล. (2558). การเรยนรทางอารมณและสงคมกบการพฒนาทกษะชวตเดกปฐมวย. ใน เอกสาร
การสอนชดวชาการพฒนาทกษะชวตส�าหรบเดกปฐมวย หนวยท 3 (น. 3-1 ถง 3-42). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ธดา พทกษสนสข. (มปท.). EF กบการเลนอสระ. ใน ธดา พทกษสนสข (บรรณาธการ). คมอการพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก.
นวลจนทร จฑาภกดกล และคณะ. (2557). แบบประเมนพฒนาการดานการคดเชงบรหาร (EF) ในเดกกอน วยเรยน. กรงเทพฯ: สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส) และมหาวทยาลยมหดล
นวลจนทร จฑาภกดกล. (2559). การพฒนาสมองเชงบรหาร (EF). ใน เอกสารประกอบการอบรมหลกสตร “Thinking Child ในยคดจตอล” โครงการพฒนาผบรหารและผเกยวของกบการศกษาระดบปฐมวย รนท 8. วนท 3 กรกฎาคม 2559 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
ปยะนนท หรณยชโลทร. (2557). พฒนาการและการเรยนรทางอารมณ จตใจของเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชาพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย หนวยท 3 (น. 3-1 ถง 3-40). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ปยะนนท หรณยชโลทร และกนตวรรณ มสมสาร. (2558). การปลกฝงและสรางเสรมทกษะชวตส�าหรบเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชาการพฒนาทกษะชวตส�าหรบเดกปฐมวย หนวยท 9 (น. 9-1 ถง 9-49). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). (2545). รงอรณของการศกษา เบกฟาแหงการพฒนาทยงยน. กรงเทพฯ: สานกพมพสหธรรมก.
พชร ผลโยธน. (2548). รปแบบการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย. ใน ประมวลสาระชดวชาการจดประสบการณส�าหรบเดกปฐมวย หนวยท 4 (น. 4-1 ถง 4-53). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
. (2548). การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอารมณ-จตใจ. ใน ประมวลสาระชดวชาการจดประสบการณส�าหรบเดกปฐมวย หนวยท 11 (น. 11-1 ถง 11-53). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
![Page 58: หน่วยที่ 10 การจัดประสบการณ์ ...edu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/21223-10.pdf · 2019-09-24 · มส มส มส มส มส](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011815/5e5d6bd6668b5b5e614c3a91/html5/thumbnails/58.jpg)
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ ม
สธ
มสธ มสธ
10-58 การศกษาและหลกสตรส�าหรบเดกปฐมวย
ภวฤทธ ภวภรมยขวญ. (มปท). เลนบทบาทสมมตและเลนละคร. ใน ธดา พทกษสนสข (บรรณาธการ). คมอการพฒนาทกษะสมอง EF ระดบปฐมวย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพรกลก.
ศนสนย ฉตรคปตและคณะ. (2544). การเรยนรอยางมความสข : สารเคมในสมองกบความสขและการเรยนร. กรงเทพฯ: โฆษตการพมพ จ�ากด.
สมเดจพระญาณสงวร. (2522). หลกพทธศาสนา. กรงเทพฯ: มหามกฏราชวทยาลย.สมน อมรววฒน. (2546). วถการเรยนร: คณลกษณะทคาดหวงในชวงวย. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟก จ�ากด.สภาวด หาญเมธ. (2558). EF ภมคมกนชวตและปองกนยาเสพตด คมอส�าหรบครอนบาล. กรงเทพฯ: โรงพมพ
พมพด จ�ากด. ส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร. (2558). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกการพฒนาสมอง ส�าหรบเดก
อาย 3-6 ป. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ�ากด ธนาพรนตง.อมรากล อนโอชานนท. (2555). กจกรรมเสรมสรางความฉลาดทางอารมณเดกอาย 3-11 ป (พมพครงท 7).
กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ�ากด. อรพรรณ บตรกตญญ. (2558). นวตกรรมการประเมนพฤตกรรมเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสอนชดวชาการ
ประเมนและสรางเสรมพฤตกรรมเดกปฐมวย หนวยท 14 (น. 14-1 ถง 14-51). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
อรณ หรดาล. (2548). แนวการจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวย. ใน ประมวลสาระชดวชาการจดประสบ-การณส�าหรบเดกปฐมวย หนวยท 2 (น. 2-1 ถง 2-43). นนทบร: ส�านกพมพมหาวทยาลยสโขทย- ธรรมาธราช.
อญญมณ บญซอ. (2551). เรองเลนไมใชเรองเลน เลน. กรงเทพฯ: ส�านกพมพสาราเดก.Elena Bodrova and Deborah J. Leong. (2008). Developing Self-Regulation in Kindergarten. Retrieved
from http://www.naeyc.org/files/yc/file/200803/BTJ_Primary_Interest.pdfShauna Tominey. (2016). How to Help Your Child Develop Executive Function and Self-
Regulation Skills. Retrieved from https://www.noodle.com/articles/how-to-help-your-child-develop-executive-function-and-self-regulation-skills
Ida Rose Florez. (2011). Developing Young Children’s Self-Regulation Through Everyday Experiences. Retrieved from https://www.naeyc.org/files/yc/file/201107/Self-Regulation_Florez.pdf
Linda Groves Gillespie and Nancy L. Seibel. (2006). Self-Regulation: A Cornerstone of Early-Childhood Development. Retrieved from http://journal.naeyc.org/btj/200607/Gillespie709 BTJ.pdf