สิ้นสุด ยานนิวฮอไรซอนส์...
Transcript of สิ้นสุด ยานนิวฮอไรซอนส์...
‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล [email protected]
ทปรกษา ทวศกด กออนนตกล, ชฎามาศ ธวะเศรษฐกล, กลประภา นาวานเคราะหบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำนวยการ นำชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ, สรนยา ลอยประสทธ, วณา ยศวงใจ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ
ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/
ฉบบท 29 / สงหาคม 2558
ISSN 2286-9298
A Team Bulletin
เปนเวลายาวนานกวา 9 ป กบการเดนทางอนแสนไกลกวา 3 พนลานไมล เพอจะไดยลโฉมดาวพลโต อดตดาวเคราะหดวงท 9 ทอยไกลสดขอบระบบสรยะของเรา ในระยะใกลทสดเปนครงแรก เมอยานสำรวจอวกาศไรคนขบ นวฮอไรซอนสไดเดนทางมาถง และเผยภาพถายทมนษยไมเคยเหนมากอน
• เรองจากปก : สนสดการรอคอย...ยานนวฮอไรซอนส ไขความลบดาวพลโต
• ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย :o Z-Baby แอปพลเคชนเฝาตดตามลก
นอยในครรภมารดา
o เยาวชนไทยควาเหรยญโอลมปกวชาการ
• หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลก :อนมตการกอสรางกลองโทรทรรศนขนาดใหญ “ไจแอนท แมกเจลแลน”
Highligh
t
สนสดการรอคอย...
ยานนวฮอไรซอนส ไขความลบดาวพลโต
2 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร
Editor’s Noteจมพล เหมะครนทร
Cover Story
ความสำเรจในภารกจของยานสำรวจอวกาศนวฮอไรซอนสทเดนทาง ไปถงดาวพลโต ดาวเคราะหแคระทอยสดขอบระบบสรยะของเราใน ระยะใกลทสดเปนครงแรกเมอวนองคารท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ทผานมาน นบเปนความสำเรจของวงการวทยาศาสตรทสำคญอกครงหนง ของมนษยชาต โดยทมนกวทยาศาสตรขององคการบรหารการบนและ อวกาศแหงชาต (นาซา) สหรฐอเมรกา จงทำใหสหรฐอเมรกาเปน ประเทศแรกของโลกทสงยานสำรวจอวกาศไปสำรวจดาวเคราะหในระบบ สรยะครบทกดวง ตงแตดาวพธจนถงดาวพลโต
ความสำเรจครงนบงบอกถงความแมนยำในองคความร ทางวทยาศาสตรของมนษยเราดวย นาทงมยละครบทยานเดนทางไป ในอวกาศอนกวางใหญไพศาล แตกลบบนไปถงดาวพลโตไดอยางแมนยำ ไมใชการเดนทางไปแบบมวๆ แตตองผานการคำนวณโดยอาศยกฎเกณฑ และทฤษฎพนฐานทางวทยาศาสตรและคณตศาสตรอยางแมนยำ โดยเฉพาะ กฎพนฐานคอกฎการเคลอนทของไอแซก นวตน ทมมายาวนานแลวกวา 300 ป ประกอบองคความรสมยใหมดานตางๆ ดวย ทำใหภารกจครงน ลลวงไปไดดวยด ซงตองรอคอยเปนเวลายาวนานถงเกอบ 10 ป !!!
ในรายละเอยดท ตองยกน ว โป งกดไลค ให ร วๆ แกทม นกวทยาศาสตรครบ นนกคอ การวางแผนใหยานนวฮอไรซอนสตอง เดนทางเขาไปในวงโคจรของดาวพฤหสบดกอน แลวอาศยแรงโนมถวง ของดาวพฤหสบดชวยเหวยงเพอเพมความเรวขนไปอกเพอใหไปถง ดาวพลโตเรวขน เปนการประหยดทงพลงงานและยนระยะเวลาใน การเดนทาง ไมเชนนนคงนานกวา 10 ปเปนแน
ประเดนตอมากคอ การตดตงอปกรณสำคญ 7 ชดอปกรณ เพอใหยานนวฮอไรซอนสทำงานในการเกบขอมลตางๆ ทงการถายภาพ ความละเอยดสงทงภาพสและขาวดำ การสำรวจสภาพบรรยากาศ ของดาวพลโต อณหภม เปนตน
วนทยานนวฮอไรซอนสจะเคลอนตวเขาใกลดาวพลโตมากทสดวาตองเปนวนน เวลาน กคำนวณเปะมากครบ ทำใหทมนกวทยาศาสตรนาซาทเฝาลนอยหนาจอทวตางไดเฮไปตามๆ กน
ภาพของพนผวดาวพลโตในระยะใกล ชวยเปดโลกทศน เปนครงแรกใหมนษยไดรบร สรางความนาทงใหกบนกวทยาศาสตร ไมนอยในมมมองและความรใหมๆ ขอมลจากภาพถายจะทยอยสงกลบ มายงโลกเปนระยะอยางตอเนอง ซ งกตองใช เวลาไมนอยครบ นกวทยาศาสตรคาดการณวากวาขอมลทไดจะสงกลบมาไดหมด กตองใช เวลากวา 16 เดอนทเดยว
ขอมลทไดจากดาวพลโตอาจทำใหเรามความรความเขาใจเรอง ทฤษฎการกำเนดและววฒนาการของดาวเคราะหในระบบสรยะ การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในระบบสรยะ การกำเนดโลก และ สงมชวต มากยงขนดวย
ความสำเรจของยานนวฮอไรซอนส จงถอเปนความสำเรจ ของวงการวทยาศาสตรของมนษยชาตอกกาวหนงอยางแทจรงครบ
วนองคารท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 เวลาประมาณ 7:49 น. ตามเวลา ฝงตะวนออก (EDT) ของสหรฐอเมรกา หรอ 18:49 น. ของวนเดยวกนตามเวลาในประเทศไทย เจาหนาทขององคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาต (นาซา) สหรฐอเมรกา ในภารกจนวฮอไรซอนส ตางลนระทกอยหนาจอทวเพอชม วนาทประวตศาสตร ขณะทยานสำรวจอวกาศนวฮอไรซอนส เคลอนทผาน ดาวพลโตในระยะใกลทสดเปนครงแรกทระยะหาง ประมาณ 12,500 กโลเมตร ดวยความเรวราว 49,600 กโลเมตรตอชวโมง และทกคนกไดเฮเมอ ยานนวฮอไรซอนสทำไดสำเรจ
ภาพถายบนพนผวดาวพลโตไดเผยแพรในวนถดมา เนองจากคลนสญญาณ ขอมลกวาจะสงมาถงโลกตองใชเวลากวา 4 ชวโมง และนาซาตองใชเวลา ในการประมวลผลอกระยะหนง สวนขอมลทงหมด กวายานจะโหลดและสงกลบ มายงโลก ทมนกดาราศาสตรคาดการณวาจะตองใชเวลาอกกวา 16 เดอนหลงจากน
ภารกจของยานนวฮอไรซอนส นอกเหนอจากการถายภาพบนพนผวดาวพลโต แลว กยงจะถายภาพดวงจนทรทมขนาดใหญทสดในจำนวนหาดวงของดาวพลโต คอดวงจนทรแครอน (charon) และบนตอเขาไปในแถบไคเปอร (kuiper belt) ซงเปนแนววงแหวนทอยนอกวงโคจรของดาวเนปจนออกไป เพอสำรวจวตถใน แถบไคเปอรนดวย นกวทยาศาสตรเชอวาแถบไคเปอรนประกอบดวยวตถ ทเปนกอนนำแขงมากมาย
เครดตภาพ: NASA
เครดตภาพ: JHUAPL/SwRI
ความสำเรจของยานนวฮอไรซอนส ความสำเรจของวทยาศาสตร
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 3
แถบไคเปอร : แนววงแหวนทอยนอกวงโคจรของดาวเนปจนออกไป
พลโต แตเดมจดเปนดาวเคราะหดวงหนงในจำนวน
9 ดวงทเปนบรวารของดวงอาทตย ดงทเรารำเรยนกน
ในตำรามาเนนนาน ถอเปนดาวเคราะหดวงท 9 ทอยไกล
สดขอบในระบบสรยะของเรา คนพบโดย ไคลด ทอมบอห
(Clyde Tombaugh) นกดาราศาสตรชาวอเมรกน เมอ
พ.ศ. 2473 แตตอมาภายหลงมขอมลจากการศกษา
ดาวพลโตมากขน และพบวาดาวพลโตมคณลกษณะ
ทคอนขางตางออกไปจากดาวเคราะหในระบบสรยะอก 8 ดวงพอสมควร ทงในแงขนาดทมขนาดเลก (ซงภายหลงมการคนพบวามวตถ
ในระบบสรยะอกเปนจำนวนมากทมขนาดใกลเคยงกบดาวพลโต ถาเชนนนวตถเหลานจะตองถอเปนดาวเคราะหดวยทงหมดหรอไม)
และมวงโคจรทไมชดเจน เนองจากมความเปนวงรมาก จนทำใหวงโคจรบางชวงมาซอนเหลอมกบวงโคจรของดาวเนปจน
(แตไมชนกนเนองจากอยกนคนละระนาบ) สงผลใหบางชวงเวลาดาวพลโตกมาอยใกลดวงอาทตยมากกวาดาวเนปจนเสยอก
ดงนน ในทประชมสหพนธดาราศาสตรสากล เมอวนท 24 สงหาคม 2549 ทกรงปราก สาธารณรฐเชก นกดาราศาสตรกวา
2,500 คน จาก 75 ประเทศทวโลก ไดมมตปลดดาวพลโตออกจากการเปนดาวเคราะหในระบบสรยะ และลดสถานะเปน
“ดาวเคราะหแคระ” แทน เปนอนสนสดสถานภาพการเปนดาวเคราะหในระบบสรยะของดาวพลโตทดำรงมายาวนานถง 76 ป
พลโตถกลดสถานะเปน
ดาวเคราะหแคระ
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 3
4 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ทำไมจงตองสนใจดาวพลโต
ภาพถายดาวพลโตทไดจากยานนวฮอไรซอนส (เครดตภาพ: NASA)
เนองจากเรามขอมลเกยวกบดาวพลโตนอยมากเมอเทยบดาวเคราะหในระบบ สรยะดวงอนๆ และกไมเคยมยานสำรวจอวกาศลำใด ทเดนทางมาถงและเขาใกล ดาวพลโตเชนนมากอน ดงนนขอมลทไดจากยานนวฮอไรซอนสครงน จงเปน การเปดประตขมทรพยคลงความรของดาวพลโตรวมถงวตถในแถบไคเปอรให นกดาราศาสตรไดรบรและเขาใจมากยงขน ไมวาจะเปนสภาพพนผวของ ดาวพลโต รองรอยของหลมอกกาบาต ขอมลทางธรณวทยา สภาพบรรยากาศ อณหภม ปรมาณฝนในแถบไคเปอร ลมสรยะทดาวพลโต และมนอาจจะเปน จกซอวทนำไปสความรความเขาใจเรองทฤษฎการกำเนดและววฒนาการของ ดาวเคราะหในระบบสรยะ การเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในระบบสรยะ การกำเนดโลก และสงมชวต มากยงขนดวย
นวฮอไรซอนส ยานสำรวจอวกาศผไขความลบดาวพลโต 19 มกราคม พ.ศ. 2549 ยานสำรวจอวกาศ “นวฮอไรซอนส” (New Horizons) ทะยานสทองฟาดวยจรวดแอตลาส 5 กอนทยานจะเดนทางตอสหวงอวกาศ โดยมเปาหมายสดทายทดาวพลโต กบภารกจสำคญในการสำรวจดาวพลโตและ ดาวเคราะหแคระดวงอนๆ ทอยในบรเวณแถบไคเปอร
ยานนวฮอไรซอนส มลกษณะคลายและใกลเคยงกบเครองเลนเปยโนทตดตง จานดาวเทยมอยขางบน มความสง 0.7 เมตร ยาว 2.1 เมตร และกวาง 2.7 เมตร นำหนก 478 กโลกรม ตดตงอปกรณสำคญ 7 ชดอปกรณ ไดแก
• LORRI : กลองโทรทรรศนและกลองถายภาพความละเอยดสง ใชถายภาพเพอการสำรวจในระยะไกล
• Alice : กลองถายภาพในชวงคลนอลตราไวโอเลต ใชวเคราะหชนบรรยากาศ ของดาวพลโต
• Ralph : กลองถายภาพส ในชวงคลนแสงทตาเรามองเหนและคลนอนฟราเรด และยงชวยสรางภาพแผนทบนผวดวงดาวทแสดงถงอณหภมความรอนดวย
• SWAP : อปกรณตรวจสอบลมสรยะทเกดขนรอบๆ ดาวพลโต
• PEPSSI : อปกรณตรวจวดปรมาณโมเลกลและอะตอมทหลดลอดออกมาจาก บรรยากาศของดาวพลโต
• REX : จานสงคลนวทยซงเปรยบเสมอนเสาอากาศทสงคลนสญญาณจาก ดาวพลโตไปยงโลก
• SDC (Student Dust Counter) : อปกรณชนนสรางโดยนกศกษา มหาวทยาลยโคโลราโด ใชตรวจวดผลกระทบของฝนทมตอยานนวฮอไรซอนส ตลอดภารกจน
Cover Story
4 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 5
ยานนวฮอไรซอนส เคลอนทโดยใชเชอเพลงหรอพลงงานจากแหลงใด
ชมคลปวดโอแสดงภาพแอนเมชนการเดนทางของยานนวฮอไรซอนส ตงแตปลอยออกจากโลก ผานดาวพฤหสบด แลวอาศยแรงโนมถวงของดาวพฤหสบดชวยเหวยงเรงความเรวไปถงดาวพลโต ไดทเวบ
เนองจากดาวพลโตเปนดาวทอยหางไกลจากโลกมาก ดงนนเพอเปนการรน ระยะเวลาในการเดนทางใหนอยลง จงจำเปนตองใหยานเคลอนทดวยความเรวสง (กระนนกตาม การเดนทางของยานครงนกตองใชเวลาถง 9 ปเศษ) ซงแหลง เชอเพลงหรอพลงงานจงเปนสงสำคญอยางยง
ยานนวฮอไรซอนส ถกสงขนไปจากโลกดวยความเรวตนทสงมากคอราว 16 กโลเมตรตอวนาท หรอในอตราความเรวประมาณ 58,000 กโลเมตร ตอชวโมง โดยใชพลงงานจากจรวดเชอเพลงขบดนจนพนแรงโนมถวงของโลก สอวกาศ พลงงานทเหลอจะใชเพอการปรบทศทางการโคจรเทานน จนยาน เคลอนเขาสดาวพฤหสบด กจะอาศยแรงโนมถวงของดาวพฤหสบดชวยเหวยง เพอเพมความเรวขนไปอกเปน 20 กโลเมตรตอวนาท จนไปถงดาวพลโต
อยางไรกตามภายในยานเองกยงมอปกรณทางวทยาศาสตรทจำเปนตองใช ไฟฟาดวย ซงปกตถาเปนยานสำรวจดาวเคราะหชนในทไมหางจากดวงอาทตย การใชแผงโซลารเซลลกยงมความสำคญในการแปลงพลงงานแสงอาทตยเปน กำลงไฟฟาได แตกรณของดาวพลโตน อยหางจากดวงอาทตยมาก การใช ประโยชนจากแผงโซลารเซลลจงไมมความจำเปน ดงนน นกวทยาศาสตรจงได คดหาพลงงานจากแหลงอนใหกบยานนวฮอไรซอนสแทน นนคอพลโตเนยม ซงเปนธาตกมมนรงส โดยมนจะสลายตวและใหพลงงานความรอนออกมา จากนน จงใชอปกรณทเปลยนพลงงานความรอนเปนกำลงไฟฟานำไปใชประโยชน
ยานนวฮอไรซอนสสงภาพมายงโลกไดอยางไร และใชเวลาเทาไร การรบสงขอมลหรอการสอสารตางๆ ระหวางยานนวฮอไรซอนสกบโลกนน จะรบสงโดยใชคลนวทยทยานความถ 8-12 GHz โดยยานจะมจาน รบสงสญญาณขนาด 2.1 เมตร ขณะทบนโลก สถานรบสงสญญาณคอ Deep Space Network ของนาซา ซงมจานดาวเทยมขนาด 26-70 เมตร ทำหนาทรบสงสญญาณ โดยมเครอขายอยสามแหง คอ สหรฐอเมรกา สเปน และออสเตรเลย และในจำนวนนจะมสถานอยางนอยหนงแหงทจานรบสง สญญาณจะหนหนาไปยงตำแหนงของยานเสมอ
สำหรบระยะเวลาในการสงขอมลถงโลก ขอมลทสงผานคลนวทยซงเปนคลน แมเหลกไฟฟาแมจะมอตราเรวเทากบการเดนทางของแสงคอราวสามแสน กโลเมตรตอวนาทกตาม แตดวยระยะทางระหวางโลกกบดาวพลโตหรอ ยานนวฮอไรซอนสขณะเคลอนตวเขาใกลดาวพลโตนนอยหางไกลกนกวา 3 พนลานไมล หรอเกอบ 5 พนลานกโลเมตร ทำใหตองใชเวลากวา 4 ชวโมง ทำนองเดยวกนหากนกวทยาศาสตรบนพนโลกจะสงการใดๆ ไปทยาน กตองใชเวลากวา 4 ชวโมงเชนกน
Cover Story
http://www.nasa.gov/press/2015/january/nasa-s-new-horizons-spacecraft-begins-first-stages-of-pluto-encounter
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 5
6 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
Cover Story
นวฮอไรซอนส ไขความลบดาวพลโต จากภาพถายพนผวดาวพลโตทำใหนกวทยาศาสตรตองทงเปนอยางยง โดยเฉพาะความคดเดมๆ ทคาดวาพนผวดาวพลโตทผานการดำรงอยมาอยาง ยาวนานนาจะมรองรอยของหลมอกกาบาตหรอหลมบอตางๆ จำนวนมาก จากการถกวตถจากภายนอกมากระทำ และทงรองรอยเหลานไวซงจะเปนขอมล ใหเราสามารถประเมนอายของดาวพลโตหรอสภาพบรรยากาศในอดตได ไมตางอะไรจากรวรอยเหยวยนบนใบหนาของคนทชราภาพไปตามวย และความหยาบกรานของผวหนงทผานสายลมและแสงแดดมาเนนนาน แตจากหลกฐานภาพถาย ของยานนวฮอไรซอนสทสงกลบมายงโลก ปรากฏวา พนผวของดาวพลโตสวนใหญ กลบราบเรยบ ราวกบทงราบนำแขงอนกวางใหญ เสมอนมการเปลยนแปลง ทางธรณวทยามาไมนาน ถาเชนนนมนมพลงงานจากแหลงใดหรอไมทกอใหเกดสภาพการณเชนนได เปนปรศนาทนาสนใจและคนหาคำตอบ
สภาพบรรยากาศของดาวพลโต เนองจากดาวพลโตมแรงโนมถวงทนอยมาก คอประมาณ 0.65 เมตร/วนาท2 (โลกมแรงโนมถวง 9.8 เมตร/วนาท2) สงผลให กาซทอยในชนบรรยากาศของดาวพลโตถกดงดดดวยแรงทนอยมาก จงทำใหกาซ มการกระจายตวออกไปไดมาก โดยพบวากาซในชนบรรยากาศดาวพลโตม ความหนาถง 1,600 กโลเมตร (แตเดมเราเขาใจวาดาวพลโตมความหนาของ บรรยากาศราว 270 กโลเมตรเทานน) และเตมไปดวยกาซไนโตรเจน (N
2)
ปรากฏการณลมสรยะทดาวพลโต แมวาดาวพลโตจะอยหางไกลจาก ดวงอาทตยมาก แตปรากฏการณลมสรยะกยงสงผลมาถงทนเชนกน และทำให เกดอนภาคของประจไฟฟาแผกระจายเปนหางยาวออกจากดาวพลโต
ภาพดาวพลโตภาพนสรางสรรคมาจากภาพขาว-ดำ 4 ภาพ ทถายจากกลอง LORRI และขอมลภาพสจากกลอง Ralph ซงถายโดยยานนวฮอไรซอนสทระยะ 450,000 กโลเมตร ภาพส ภาพนชวยใหนกวทยาศาสตรใชตรวจสอบความแตกตางของ องคประกอบและพนผวดาวพลโต ดงบรเวณทสวางทคลายรป
หวใจ นนคอบรเวณแหลงทเปนนำแขงนนเอง(เครดตภาพ : NASA/JHUAPL/SwRI)
ภาพถายพนผวดาวพลโตในระยะใกลบรเวณใกลเสนศนยสตร เผยใหเหนภเขาอายยงนอย มความสงราว 3,500 เมตร เหนอพนผวทเปนนำแขง
(เครดตภาพ : NASA/JHUAPL/SwRI)
ชมภาพแอนเมชนของดาวพลโตชวงเวลาตางๆ ในหลาย ทศวรรษ นบตงแตเรมพบครงแรกโดย ไคลด ทอมบอห (Clyde Tombaugh) เมอ พ.ศ. 2473 และชวงเวลาตอมาเปนภาพ ทไดจากกลองโทรทรรศนอวกาศฮบเบล จนลาสดเปนภาพทไดจากยานนวฮอไรซอนส ซงภาพสดทายเปนภาพถายระยะใกล ของพนผวดาวพลโต
ชมไดทเวบ http://www.nasa.gov/image-feature/goddard/views-of-pluto-through-the-years
6 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 7
Cover Story
ภาพและขอมลจากดาวพลโต จะเปนกญแจสำคญททยอยไขความลบใหมนษยเราไดรบทราบเปนระยะอยางตอเนอง ความรความเขาใจทไดน คงจะนำไปสการถกเถยงใหเพมพนปญญาในทางวชาการ กระทงการเขยนตำราหรอหนงสอใหมๆ เพอเปนองคความรใหมนษยชาตรนหลงไดศกษากนตอไป
ภาพแสดงรอยแตกบนพนผวของดาวพลโต ภาพนถายโดยกลอง LORRI เมอวนท 14 กรกฎาคม 2558 ทระยะเหนอพนผวดาวพลโต
ประมาณ 77,000 กโลเมตร(เครดตภาพ : NASA/JHUAPL/SWRI)
ภาพดวงจนทรแครอน (Charon) ของดาวพลโต ถายเมอวนท 14 กรกฎาคม 2558 ทระยะประมาณ 79,000 กโลเมตร เหนอพนผวดาวพลโต กอนทอกหนงชวโมงครงตอมา ยานนวฮอไรซอนสจะเคลอนตวเขาใกลดาวพลโตทสด ภาพนแสดงใหเหน รายละเอยดพนผวทมรองรอยของหลมอกกาบาตรวมถงภเขาทเกดขนในแอง
(Mountain in a Moat) ของดวงจนทรแครอน(เครดตภาพ : NASA/JHUAPL/SWRI)
แหลงขอมลและภาพอางองhttp://thaiastro.nectec.or.th/library/pluto/pluto.html
http://www.narit.or.th/index.php/astronomy-article/2114-new-horizons-pluto-surwayรายการ ตอบโจทย ไทยพบเอส : มหศจรรย “พลโต” ความลลบ “ระบบสรยะ” (20 ก.ค. 58) https://www.youtube.com/watch?v=_GVVThukn34
http://www.dek-d.com/education/37747/http://solarsystem.nasa.gov/missions/profile.cfm?MCode=PKB&Display=ReadMore
http://www.ninfinger.org/karld/My%20Space%20Museum/newhorizons.htmhttps://amazing-space.stsci.edu/news/archive/2007/01/ill-01.php
http://pluto.jhuapl.edu/Mission/The-Path-to-Pluto/Mission-Timeline.phphttp://i.imgur.com/u5riBSG.jpg
http://www.sunflowercosmos.org/cosmology/cosmology_main/scale_universe%20_1.htmlhttp://www.nasa.gov/press-release/nasa-pluto-new-horizons-july-13-media-briefing-time-change-media-center-open
http://www.nasa.gov/image-feature/pluto-dazzles-in-false-colorhttp://www.nasa.gov/image-feature/the-icy-mountains-of-pluto
http://www.nasa.gov/feature/frozen-plains-in-the-heart-of-pluto-s-hearthttp://www.nasa.gov/image-feature/new-horizons-close-up-of-charon-s-mountain-in-a-moat
http://www.nasa.gov/image-feature/pluto-and-charon-in-natural-color
ภาพถายดาวพลโตคกบดวงจนทรแครอนจากกลอง LORRI ประกอบกบขอมลขอมลสจากกลอง Ralph ถายโดยยานนวฮอไรซอนสทระยะ
250,000 กโลเมตร เหนอพนผวดาวพลโต กอนทอก 5 ชวโมงตอมา ยานไดเคลอนตวเขาใกลดาวพลโตทสด(เครดตภาพ : NASA/JHUAPL/SWRI)
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 7
8 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกองบรรณาธการ
Cell Scan ระบบตรวจนบเซลลแบบอตโนมต
การนบจำนวนเซลล มความสำคญมากตอการพฒนางานวจย และอตสาหกรรมหลายประเภท โดยทวไปเราจะใชเครองตรวจนบเซลล ทนำเขาจากตางประเทศ ซงมขนาดใหญ ราคาสง และตองอาศย ผเชยวชาญวเคราะหผลการนบ แตตอนนนกวจยไทยของเราสามารถ พฒนาเครองมอทชวยใหการตรวจนบจำนวนเซลลทำไดงายขนแลว
Cell Scan หรอ ระบบตรวจนบเซลลแบบอตโนมตดวยภาพจาก CMOS Sensor ผลงานของนกวจย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) พฒนาขนโดยใชเทคนคการนบเซลล แบบใหมทใช CMOS Sensor ในการตรวจวเคราะหภาพแทนการใช เลนส ทำใหภาพไมบดเบอน
ระบบสามารถนบเซลลไดปรมาณมากในเวลาทรวดเรว และ ใหผลถกตองแมนยำไมแตกตางจากเครองมอนบเซลลทวไป โดย ไมตองอาศยผชำนาญการ ไมตองใชสารเคมเพอยอมสกอนนบ จำนวนเซลล และยงมคาใชจายในการนบทถกกวาดวย
Cell Scan สามารถประยกตใชในการนบจำนวนเซลลได หลากหลายชนดในงานดานตางๆ เชน หองปฏบตการดานการแพทย
การทดสอบยา การตรวจนบสเตมเซลล การผสมเทยม และการทำ เดกหลอดแกว หองปฏบตการวจย โรงงานอตสาหกรรมอาหารและเครองดม และการเพาะเลยงสตวนำ
เครอง Cell Scan จงถอไดวาเปนประโยชนอยางยงตอวงการแพทย และอตสาหกรรมอาหารและเครองดมของไทย ชวยประหยดเงนตรา จากการนำเขาเครองนบเซลลจากตางประเทศไดเปนอยางด
Z-Baby แอปพลเคชนเฝาตดตามลกนอยในครรภมารดา
พฒนาการของลกนอยในครรภ เปนสงสำคญทคณพอ คณแมทกทานใสใจ เฝาดแลเปนพเศษ และหากคณพอคณแมตองการเฝาตดตามพฒนาการของลกนอยอยางใกลชดยงขน อยากทราบนำหนก อายครรภ หรอกำหนดวนคลอดดวยตวเอง ให Z-Baby ชวยได
Z-Baby เปนแอปพลเคชนสำหรบสมารตโฟนทรองรบระบบ ปฏบตการแอนดรอยด 2.2 ขนไป ทนกวจย สวทช. พฒนาขน เพอ ชวยใหคณพอคณแมสามารถเฝาตดตามพฒนาการของลกนอยใน ครรภไดอยางใกลชด ชนดสปดาหตอสปดาห ดวยการจำลอง การเจรญเตบโตของทารกในครรภในรปแบบ 3 มต พรอมแสดง คำอธบายในภาษาไทยและภาษาองกฤษ
Z-Baby ยงชวยใหคณแมทราบนำหนกทเหมาะสมทควรจะเปน และเปรยบเทยบนำหนกคณแมวาอยในเกณฑหรอไมดวยระบบ BMI เพอใหคณแมดแลครรภใหลกนอยเตบโต มขนาดและนำหนกตว ทปกต รวมถงทราบปรมาณแคลอรทควรไดรบระหวางตงครรภ พรอมแนะนำเมนอาหารทดตอสขภาพของทงคณแมและลกรก
คณพอคณแมทอยากทราบวนทลกนอยจะลมตาดโลก กสามารถให Z-Baby ชวยคำนวณอายครรภ และกำหนดวนคลอดไดอกดวย
8 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 9
กรมวทยาศาสตรการแพทยเตอนอนตรายจากหมกสกลาย
คนหลายคนชนชอบการมรอยสกลวดลายอกขระหรอรปสตว ตางๆ บนรางกาย เพราะถอเปนศลปะทสวยงามหรอความเชอ สวนบคคลกตาม ปจจบนการสกไดเขามามบทบาทดานการเสรมสวย ความงาม เชน การสกควถาวร การสกรมฝปาก ซงเปนทนยมในหม ผหญงทตองการสกเพอเสรมความงามและตองการประหยดเวลา ในการนงเขยนขอบตาหรอเขยนคว แตในความสวยงามจากการสก อาจมอนตรายทแอบแฝงอย หากผททำการสกไมมความชำนาญ และอปกรณการสกไมสะอาด เพราะอาจทำใหมโอกาสตดเชอโรค ได เชน การใชเขมทไมสะอาดหรอเขมทผานการทำใหปลอดเชอท ไมไดมาตรฐานเพยงพอ เชอโรคทมโอกาสตดตอไดจากการสก ไดแก เชอไวรสตบอกเสบบ เชอ HIV
นอกจากนหมกสำหรบสกลายอาจทำใหเกดอนตรายตอผวหนง ทำใหเกดการแพ เกดเปนผนหรอตมแดง บางรายเกดอาการคนใน ตำแหนงของรอยสกนนๆ ซงถาไมไดรบการรกษาหรอปลอยทงไวก อาจทำใหผวหนงอกเสบได
กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข โดยสำนก เครองสำอางและวตถอนตรายไดศกษาคณภาพทางเคม และทาง จลชววทยาของหมกสำหรบสกลายทจำหนายในประเทศไทย เพอ ประเมนคณภาพและความปลอดภย โดยสมเกบตวอยางหมกสำหรบ สกลายจำนวน 52 ตวอยาง นำมาตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ จำแนกผลไดดงน
การวเคราะหโลหะหนก พบสารหนเกนมาตรฐานกำหนด 4 ตวอยาง ปรมาณสงสดทตรวจพบ 14.64 ไมโครกรมตอกรม แคดเมยม 4 ตวอยาง ปรมาณสงสดทตรวจพบ 7.89 ไมโครกรมตอกรม ตะกว 2 ตวอยางแตไมเกนมาตรฐานกำหนด โดยตรวจพบในปรมาณทนอยกวา 5 ไมโครกรมตอกรม สวนปรอทและสหามใชตรวจไมพบทกตวอยาง ทงนกฎหมายของอาเซยนดานเครองสำอาง กำหนดใหสารหน ปรอท และตะกวปนเปอนไดไมเกน 5, 1 และ 20 ไมโครกรมตอกรม ตามลำดบ และประเทศไทยกำหนดใหแคดเมยมไมเกน 3 ไมโครกรมตอกรม
สำหรบการตรวจคณสมบตทางจลชววทยาหรอตรวจหาเชอกอโรค พบเชอแบคทเรยเกนกำหนด 13 ตวอยาง และพบเชอซโดโมแนส แอรจโนซา (Pseudomonas aeruginosa) 1 ตวอยาง จำนวนแบคทเรยปนเปอนทพบอย ในระดบ 35,000 -10,000,000 โคโลนตอกรม ซงประกาศกระทรวงสาธารณสข กำหนดใหไมเกน 1,000 โคโลนตอกรม
สำหรบหมกสกลายทมการปนเปอนโลหะหนก เมอเขาสรางกาย ตอเนองเปนระยะนาน จะเกดการสะสมทบรเวณผวหนง และอาจเปน สาเหตของมะเรงทผวหนง สำหรบเชอแบคทเรยหรอจลนทรย เมอเขาส ผวหนง จะกอใหเกดอนตรายได เชน เชอซโดโมแนส แอรจโนซา สามารถ กอโรคไดหลายชนด หากตดเชอทปอดอาจจะทำใหปอดและหลอดลมอกเสบ รวมถงหากไดรบเชอทางผวหนงอาจจะทำใหเกดโรคทางผวหนงชนด เอกตมา แกงกรโนซม (ecthyma gangrenosum) คอ มอาการลกษณะ บวม แดง คอนขางแขง ตอมาจะกลายเปนเนอตายได เชอสตาฟโลคอกคส ออเรยส (Staphylococcus aureus) ทำใหเกดโรคตาแดง ระคายเคองตา ทำใหหนงตาอกเสบ เปนตน
สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ยงไมไดจดใหหมก สำหรบสกลายเปนเครองสำอาง แตพบวาสทใชในหมกเปนสทอนญาต ใหใชในเครองสำอางได ทงนหมกสำหรบสกลายยงไมมขอบงคบวาใหเปน ผลตภณฑทตองปราศจากเชอ จงมความเสยงตอสขภาพได ดงนน เพอความปลอดภยของผบรโภค และผประกอบการสกลาย จงควรตระหนก และระมดระวงในการใชและไมสกลายในบรเวณผวทบอบบางหรอม การอกเสบ เปนแผล การใชนำเจอจางหมกและการลางอปกรณ สำหรบสกลาย เชน เขมสำหรบสกลาย ควรใชนำปราศจากเชอเทานน ผบรโภคควรใชบรการ จากผประกอบการทไดมาตรฐาน เลอกสกลายดวยหมกสำหรบสกลายจาก ผผลตและผจำหนายทนาเชอถอ ใชบรการจากผสกลายทรกษาสขลกษณะ และถามประวตแพสารใดมากอน ควรพจารณาสวนประกอบสำคญอยาง ละเอยด กอนการเลอกใชหมกสำหรบสกลาย สวนผประกอบการควรลางมอ ใหสะอาดและใสถงมอเพอลดโอกาสการตดเชอ
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
http://nih.dmsc.moph.go.th/index.php
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 9
10 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
ผลไมในนำเชอมบรรจในถงรทอรต เทคโนโลยใหมเพอการสงออกกรม วทยาศาสตรบรการ (วศ.) กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย โชวผลงาน “ผลไมในนำเชอมบรรจในถงรทอรต” เปนผลงานวจยทมศกยภาพในเชงพาณชยทมความพรอมทาง การตลาด นำเสนอตอผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและ ขนาดยอม (SME) เพอเพมมลคาและการใชประโยชนจากผลตภณฑ ในการสรางโอกาสและรายไดในเชงพาณชย
นางวรรณด มหรรณพกล นกวจยหองปฏบตการพฒนา เทคโนโลยอาหาร กลาววา ผลไมในนำเชอมบรรจถงรทอรต ไดทำวจย และพฒนาเพอเปนผลตภณฑตนแบบ ศกษาอณหภมและเวลาใน การใหความรอนท 100 องศาเซลเซยส หรอตำกวา เชนท 90-95 องศาเซลเซยส ฆาเชอจลนทรยโดยใชเครองฆาเชอชนดฉดพนไอนำรอน (Hot Water Spray Retort) ใชเวลาสนๆ จงไมสงผลกระทบตอส กลน รส และลกษณะเนอของผลไม ผลไมทไดทดลองผลตแลว ไดแก ทเรยนในนำเชอม เงาะในนำเชอม ลำไยในนำเชอม ลนจในนำเชอม มงคดในนำเชอม ลองกองในนำเชอม และผลไมในนำกะทปรงรส เชน
นำกะททเรยนสำเรจรป ขอดของเทคโนโลยนคอ ลดการปนเปอนโลหะหนก ประเภทดบกและตะกวทเกดขนในการผลตผลไมบรรจกระปอง
การคนพบเทคนคใหมดวยการบรรจผลไมในนำเชอมทเขมขนมากกวา 50 องศาบรกซ เชน ทเรยนในนำเชอม 55 องศาบรกซ พบวาการใหความรอน ท 100 องศาเซลเซยส เพยงพอตอการทำลายเชอจลนทรยไดทงหมด ผลตภณฑตรวจไมพบจลนทรย สำหรบทเรยนในนำกะทตองใชอณหภม ทสงมากขน เพอใหสามารถทำลายเชอจลนทรยไดทงหมด
ฤทธสมานแผลของสารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเข (Aloe vera)
เวบไซตของสำนกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล เผยผลการศกษาฤทธสมานแผลของสารพอลแซคคาไรด (polysaccharides) จากวนวานหางจระเข โดยทำการทดลองในหนแรทเพศผ 45 ตว ททำใหเกดแผลเปดบรเวณ หลงขนาด 1 ซม. โดยแบงหนออกเปน 3 กลม (กลมละ 15 ตว) กลมท 1
เปนกลมควบคม ปลอยใหแผลหายเองโดยไมไดรบการทายาชนดใดๆ กลมท 2 และ 3 ทาแผลดวยสารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเขทละลายในนำเปลา ขนาด 25 และ 50 มก. ตามลำดบ แลวนำมาทาแผลใหหนทดลองวนละครง นาน 30 วน โดยวดขนาดแผลทกวน
จากนนแบงหนจากแตละกลมมาครงละ 5 ตว เพอชำแหละและเกบตวอยาง ผวหนงบรเวณรอบๆ บาดแผล ในวนท 10, 20 และ 30 ของการทดลอง แลวนำมาวเคราะหการแสดงออกของโปรตนทเกยวของกบกระบวนการสมานแผล ดวยวธ Quantitative real time PCR ผลจากการทดลองพบวา หนแรทท ทาแผลดวยสารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเขทงสองขนาด มอตรา การสมานแผลเรวกวาหนกลมควบคมอยางมนยสำคญ โดยการทาแผลดวย สารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเขขนาด 25 และ 50 มก. ปากแผลจะปด ในวนท 21 และ 18 ตามลำดบ สวนในกลมควบคมนน ปากแผลเรมปด ในวนท 27 ของการทดลอง
นอกจากนการทาแผลดวยสารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเขยงเพม การแสดงออกของโปรตนทเกยวของกบการสรางเซลลผวหนงขนใหมอกดวย แสดงใหเหนวาสารพอลแซคคาไรดจากวานหางจระเขมฤทธชวยในการสมานแผล ทำใหแผลหายไดเรวขน
ผสนใจสามารถสอบถามขอมลเทคโนโลยไดทนางวรรณด มหรรณพกล อเมล : [email protected] โทรศพท 0-2201-7415 , 0-2201-7420http://www.dss.go.th/index.php/component/content/article.html?id=824
ขอมลจาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1098ภาพจาก http://health.kapook.com/view41336.html
10 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 11
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
หลนปงคลอดลกแฝด หลนฮยไดรบการผสมเทยม
ขาวทางหนาเฟซบคของสวนสตวเชยงใหมรายงานวา หลนปง แพนดายกษทเกดจากการผสมเทยมจากพอ “ชวงชวง” และแม “หลนฮย” ในสวนสตวเชยงใหม ซงปจจบนอยทศนยวจยและ อนรกษพนธแพนดายกษแหงชาตจน เมองตเจยงเยยน มณฑลเสฉวน ประเทศจน ไดคลอดลกแฝดเมอวนท 27 กรกฎาคม ทผานมา โดยลกแฝดของหลนปงเกดจากการผสมเทยมเชนกน ปจจบนหลนปง มอายได 6 ป และมสขภาพแขงแรงด
ทางดานหลนฮย เมอวนท 21 มถนายน ทผานมา ทางทม สตวแพทยสวนสตวเชยงใหมไดตรวจวดปรมาณฮอรโมนเอสโตรเจน ซงเปนฮอรโมนทควบคมการทำงานของรงไขและทำใหเกดพฤตกรรม การเปนสด พบวามความเขมขนสงสด ทางสวนสตวจงปลอยให ชวงชวงมาอยกบหลนฮย แตการผสมพนธไมเกดขนตามธรรมชาต ในชวงดกของวนเดยวกน ทมสตวแพทยจงไดทำการผสมเทยม โดยวางยาสลบเกบนำเชอชวงชวง ไดนำเชอสดคณภาพด แลวนำมา ผสมเทยมใหกบหลนฮย ซงหลงจากทตรวจสขภาพของหมแพนดา แลว พบวา หมแพนดาทงสองมสขภาพสมบรณแขงแรงด
ภาพและขอมลจากhttp://www.chinapanda.org.cn/blog.php?id=1481
https://www.facebook.com/FanpageChiangMaiZoo/posts/924807227565994
เดกไทยควาชยการแขงขนหนยนตระดบนานาชาต IDC Robocon 2015 ทประเทศสงคโปร การแขงขนหนยนตระดบนานาชาต IDC Robocon 2015 ทประเทศสงคโปร ระหวางวนท 20 กรกฎาคม-1 สงหาคม 2558 โจทยในปนคอ space cleaner มทมทผานเขาแขงขนจำนวน 10 ทม โดยแตละทมคละนกศกษาประเทศตางๆ ซงมมหาวทยาลยเขารวม ทงสน 21 แหง ผลการแขงขนมดงน
• ทม MEC-JT ของนายภาคภม รจพรรณ มหาวทยาลยเชยงใหม ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบท 1
• ทม Lime of Hope ของนายพรวชช ศรอดมรตน มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ไดรบรางวลรองชนะเลศ อนดบท 2
• ทม Spong Bob & Patrick ของนายณฐพล ยบลเลศ มหาวทยาลย ราชภฏชยภม ไดรบรางวลออกแบบยอดเยยม MECH-D Design Award\
คงตองรอลนกนตอไปวาการผสมเทยมครงนจะประสบความสำเรจจนใหกำเนดลกแพนดานอยตอจากหลนปงไดหรอไม
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 11
12 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) สงผแทนเยาวชนไทยเขารวมการแขงขนโอลมปกวชาการระหวางประเทศ ประจำป 2558 ใน 5 สาขา ไดแก ฟสกส เคม ชววทยา คณตศาสตร และคอมพวเตอร ซงผลการแขงขนมดงน
ฟสกสโอลมปกระหวางประเทศ : 1 เหรยญทอง 4 เหรยญเงน
เยาวชนไทยควาเหรยญโอลมปกวชาการ
2 เหรยญทอง ไดจาก
นายสชาญ ววฒนเศรษฐชย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร
เดกชายวชญพล อครเสรนนท โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน กรงเทพมหานคร
3 เหรยญเงน ไดจาก
นายธร งามแสงรตน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร
นายศวกร สงวนหม โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
นายพชร เศวตมาลย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพมหานคร
1 เหรยญทองแดง ไดจาก
นายทชชนก คำพทกษ โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยขอนแกน (ศกษาศาสตร) จงหวดขอนแกน
การแขงขนคณตศาสตรโอลมปกระหวางประเทศ ครงท 56 น ประเทศไทย เปนเจาภาพ จดระหวางวนท 4-16 กรกฎาคม 2558 ทจงหวดเชยงใหม มผเขาแขงขนทงสน 577 คน จาก 104 ประเทศ โดยทมไทยไดคะแนนรวมเปน อนดบท 12
ชววทยาโอลมปกระหวางประเทศ : 1 เหรยญทอง 3 เหรยญเงน
1 เหรยญทอง ไดจาก
นายภม สรวบลย โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
4 เหรยญเงน ไดจาก
นายวชระ ศรวณย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
นายอภชาตเมธ โชตรตนพทกษ โรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ กรงเทพฯ
นายสมภพ ชนกประสทธ โรงเรยนโยธนบรณะ กรงเทพฯ
นายปณวฒน วงศแกลว โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
การแขงขนครงนจดระหวางวนท 4-13 กรกฎาคม 2558 ณ เมองมมไบ ประเทศอนเดย มผเขารวมการแขงขนจำนวน 382 คน จาก 86 ประเทศ
คณตศาสตรโอลมปกระหวางประเทศ : 2 เหรยญทอง 3 เหรยญเงน 1 เหรยญทองแดง
1 เหรยญทอง ไดจาก
นายสารศ จตรภชพรพงศ โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย กรงเทพฯ
3 เหรยญเงน ไดจาก
นายธร อดมลำเลศ โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย กรงเทพฯ
นายอรญชย วงศพรอมมล โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
นายรชชานนท พรมงคลสข โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย กรงเทพฯ
การแขงขนครงนจดระหวางวนท 12-19 กรกฎาคม 2558 ณ เมองออรฮส ประเทศเดนมารก มผเขารวมการแขงขนจำนวน 239 คน จาก 61 ประเทศ
12 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 13
ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย
เคมโอลมปกระหวางประเทศ : 1 เหรยญทอง 3 เหรยญเงน
1 เหรยญทอง ไดจาก
นายวรภทร ยศอมรสนทร โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
3 เหรยญเงน ไดจาก
นายนภสนธ วทยาภาเลศ โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
นายเรองรว กตโชตนกล โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
นายภคพล ปรชญาธรรมกร โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
การแขงขนครงนจดระหวางวนท 20-29 กรกฎาคม 2558 ณ กรงบาก ประเทศอาเซอรไบจาน
คอมพวเตอรโอลมปกระหวางประเทศ : 4 เหรยญเงน
แหลงขอมลและภาพจากhttps://www.facebook.com/ipst.thai?ref=bookmarks
1 เหรยญทอง ไดจากนางสาวชนตา ทบทอง โรงเรยนสามเสนวทยาลย กรงเทพฯ
3 เหรยญทองแดง ไดจากนางสาวมนตชาดา สขหรอง โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
นางสาวปณดา เซน โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
นางสาวสญาดา เสตกรณกล โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
1 ใบประกาศเกยรตคณ ไดจากนางสาวณชชา ฉนทชยวฒน โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
การแขงขนครงนจดระหวางวนท 26 กรกฎาคม – 4 สงหาคม 2558 ณ เมองเซอมารง ประเทศอนโดนเซย
ดาราศาสตรและฟสกสดาราศาสตรโอลมปกระหวางประเทศ : 1 เหรยญทอง 3 เหรยญทองแดง และ 1 ใบประกาศเกยรตคณ
4 เหรยญเงน ไดจาก
นายธมธรรศ จรนนทธวช โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพฯ
นายภมรพ ลอนาม โรงเรยนเตรยมอดมศกษา กรงเทพฯ
นายนนทกฤษ ไชยวงศ โรงเรยนมหดลวทยานสรณ จงหวดนครปฐม
นายพรสชฌ เจรญจตเสรวงศ โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยม กรงเทพฯ
การแขงขนครงนจดระหวางวนท 26 กรกฎาคม – 2 สงหาคม 2558 ณ เมองอลมาต ประเทศคาซคสถาน มผเขารวมการแขงขนจำนวน 324 คน จาก 84 ประเทศ
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 13
14 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกเร ยบเร ยงโดย เจษฎา กรต ภาร ตน
เจ าหน าท สารสนเทศดาราศาสตร สถาบ นว จ ยดาราศาสตรแห งชาต (องคการมหาชน)
อนมตการกอสรางกลองโทรทรรศนขนาดใหญ “ไจแอนท แมกเจลแลน”หนงในกลองโทรทรรศนทางแสงทมขนาดใหญทสดในโลก คอ ไจแอนท แมกเจลแลน (Giant Magellan Telescope, GMT) จะถกตดตงท ลาสคมปานาส ประเทศชล ดวยขนาดเสนผานศนยกลางรวมของกระจกถง 24.5 เมตร ซงจะทำใหนกดาราศาสตรสามารถศกษาวตถยคแรกๆ ทเปลงแสงในเอกภพ การวเคราะห สสารมด และพลงงานมด รวมไปถงดาวเคราะหในบรเวณทเออตอการอยอาศยของสงมชวต
http://www.narit.or.th/index.php/astronomy-news/2159-giant-magellan-telescope
กลองโทรทรรศน ไจแอนท แมกเจลเลน ใชงบประมาณ 500 ลานดอลลารสหรฐ ในการตดตงบรเวณสนเขาลาสคมปานาส ในพนท ทะเลทรายอตาคามาร โดยหนปรมาณถง 2,500 ลกบาศกเมตร จะตองถก ขดออกในการสรางพนทราบสำหรบการตดตงและเสนทางการเดนทาง ไปยงหอดดาวดงกลาว ซงถาเปรยบเทยบแลวจะมขนาดพอๆ กบสนาม ฟตบอลถงสสนามเลยทเดยว
หวใจสำคญสำหรบกลองโทรทรรศนตวนหนไมพนกระจกขนาด 8.4 เมตร จำนวนเจดชน โดยสามในเจดชนอยในขนตอนการผลต และอก สชนทเหลอจะเรมผลตเรวๆ น “เราคาดวากระจกจะถกตดตงประมาณ สามหรอสชนในชวงปลายป พ.ศ. 2564 ถงตนป พ.ศ. 2565 โดยจะเรมใช ในงานทางดาราศาสตรไดบางสวน หลงจากนนจะเรมประกอบกระจกในสวน ทเหลอใหเสรจในชวง พ.ศ. 2567-2568 ซงมนจะกลายเปนกลองโทรทรรศน ทางแสงทใหญทสดในโลก” แพท แมกคารต ผอำนวยการกลองโทรทรรศน ไจแอนท แมกเจลแลน กลาว
กลองโทรทรรศนไจแอนท แมกเจลแลน จะเปนหนงในสามกลอง โทรทรรศนทางแสงทตดตงภาคพนทใหญทสดในสบปขางหนา โดยกลอง สองตวทเหลอคอ กลองโทรทรรศนขนาดใหญมากของยโรป (European Extremely Large Telescope, E-ELT) ขนาด 39 เมตร ในประเทศชล และกลองโทรทรรศนขนาด 30 เมตร (Thirty Meter Telescope, TMT) ทจะตดตงในฮาวาย ซงการตดตง TMT ยงไมทราบชวงเวลาทแนชดเนองจาก การคดคานของชาวพนเมองฮาวาย ซงกลอง E-ELT และ TMT จะม การออกแบบกระจกบนตวกลองใหมขนาดเลกและประกอบกนในจำนวนทมาก ซงแตกตางกบ GMT ทประกอบดวยกระจกเพยงเจดชนเทานน
แพทยงกลาวอกวา “เราคดวามนเปนขอไดเปรยบทกระจกมพนทใน การรบแสงมากและมแนวรอย ตอระหวางกระจกทนอย โดยเฉพาะในกรณทตองศกษาดาวเคราะหทอยใกลดาวฤกษ นอกจากน GMT ยงใชเทคโนโลยท ทำใหมความสามารถในการปรบตำแหนงการรวมแสงทกระจกรอง เพอลด ปญหาผลกระทบของแสงเนองจากชนบรรยากาศอกดวย (Adaptive Optics) ทำใหภาพทไดมความชดเจนกวากลองโทรทรรศนอวกาศฮบเบลถงสบเทา”
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 15
หองภาพวทย Sci-Gallery ปรท ศน เท ยนทอง
ระบบประสาทของแมลงวนผลไม จากกลองจลทรรศนอเลกตรอน
ภาพระบบประสาทของแมลงวนผลไม (Drosophila melanogaster) ทรงสรรคขนมาโดยใช Transmission Electron Micrographs นำมาใสรหสสลงไป ซงระบบประสาทนเกยวของตงแตการเคลอนไหว การหายใจ ความรสก และความนกคด โดยเซลลททำหนาทเหลานเรยกวา นวรอน (Neurons) ในภาพทเหนเปนเสนสเหลองคอนวรอน ทำหนาทรบการสนสะเทอน สวนสอนๆ กทำหนาทอนแตกตางกนออกไป
ภาพนมขนาดกวางเพยง 0.015 มลลเมตร แตมนแสดงใหเหนความซบซอนไดเปนอยางมาก
ภาพจาก :http://www.wellcomeimageawards.org/2015/Fruit-fly-nervous-system
ภาพ รปถายระบบประสาทของแมลงวนผลไม จากกลองจลทรรศนอเลกตรอน
Science Jokes
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 15
http://izismile.com/2012/10/02/funny_and_clever_science_jokes_20_pics-19.html
...อารกอน ไมมปฏกรยาใดๆ
ออกไปซะ! ทนไมตอนรบพวกกาซเฉอยอยางแก!
อารกอนเดนเขามาทบารหวอกกาซอารกอน
16 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
Sci Infographic
https://witsanook.files.wordpress.com/2015/04/rain-aroma.jpg
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 17
http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/http://www.oryor.com/index.php/th/
http://www.oryor.com/index.php/th/
สาระนารจาก อย.
18 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
scisocietyสเปกตรม
กระทรวงวทยฯ รวมมอมหาวทยาลยและเอกชน ประกาศความสำเรจ 4 เทคโนโลยเครองจกรตนแบบพรอมใชเชงพาณชย
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย แถลงผลสำเรจการพฒนาเทคโนโลย เครองจกรตนแบบในโครงการพฒนาและถายทอดเทคโนโลยดวยกระบวนการ วศวกรรมเพอการสรางสรรคคณคา 4 ชน โดยความรวมมอของกระทรวง วทยาศาสตรและเทคโนโลย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต สมาคมเครองจกรกลไทย
และมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงเปนการดำเนนงานตามคำแถลงนโยบาย ของคณะรฐมนตรทตองการผลกดนงานวจยและพฒนาไปสการใชประโยชน เชงพาณชย โดยสงเสรมความรวมมอระหวางมหาวทยาลย หนวยงานวจยของรฐ และภาคเอกชน ทเรยกวาโมเดล Triple Helix
สำหรบผลงานเทคโนโลยเครองจกรกลตนแบบทพฒนาโดยคนไทยทง 4 ชน ไดแก
1. ชดเครองจกรระบบลางและปรบปรงคณภาพขยะพลาสตกสำหรบการผลตนำมนเชอเพลง
2. ระบบตดตามการเจรญเตบโตสำหรบอตสาหกรรมผลตไกเนอ
3. ระบบจายวคซนสำหรบอตสาหกรรมผลตไกเนอ
4. ลฟตโดยสารสำหรบงานกอสราง เปนตวอยางความสำเรจทพรอมทจะ ตอยอดเชงพาณชย
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/20368-most-machinery
ก.วทยฯ/สวทช. รวมกบ กฟน. หวงสรางงานวจย พฒนา และการจดการดานพลงงานเพอตอบสนองนโนบายพลงงานแหงชาตกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) รวมกบ การไฟฟานครหลวง (กฟน.) รวมลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอดานการวจยและพฒนาดานพลงงาน และการบรหารจดการพลงงาน ณ อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย จงหวดปทมธาน อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/20374-mou
เอมเทคควารางวล “ทสดแหงสดยอดสวมแหงป”ศนย เทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค) สวทช. ควารางวล “ทสดแหงสดยอดสวมแหงป (champion of the champ)” จากกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข
เอมเทคเคยไดรบรางวลสดยอดสวมในป พ.ศ. 2554 มาแลว และไดม การพฒนามาอยางตอเนอง และเปนตนแบบสวมสาธารณะไทย ตามทกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไดดำเนนการพฒนาสวมไทยใหไดมาตรฐานถกหลก
สขาภบาล ในเรอง ความสะอาด (health) เพยงพอ (accessibility) และปลอดภย (safety) จนทำใหเอมเทคไดรบรางวล”ทสดแหงสดยอดสวมแหงป”
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 19
สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนทรงวางศลาฤกษ อทยานดาราศาสตร ณ จงหวดเชยงใหมส ถ า บ น ว จ ยดาราศาสตรแห งชาต (องคการมหาชน) (สดร . ) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย จดพธวางศลาฤกษอทยานดาราศาสตร ศนยความเปนเลศดานการศกษา คนควาวจยและพฒนาทางดาราศาสตรของ ประเทศและในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตในวนท 9 กรกฎาคม 2558 ไดรบพระมหากรณาธคณจากสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนมาทรงวางศลาฤกษ ณ ตำบลดอนแกว อำเภอแมรม จงหวดเชยงใหม
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.narit.or.th/index.php/pr-news/2162-princess-sirindhorn-astropark-2558
กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.) โดยศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค) รวมกบ เบทาโกร เปดตวนวตกรรมทาง อาหาร “ไสกรอกไขมนตำ” ทมปรมาณไขมนนอยกวา 5% ขณะทไสกรอก ทวไปมไขมนถง 20-25% แตยงคงคณภาพของรสชาตและเนอสมผสทเหนยวนมและเคยว ไดงาย ดานเบทาโกรมนใจตอบโจทยความตองการผบรโภค ถอเปนครงแรกของไสกรอกเพอ สขภาพของประเทศไทย พรอมสานตองานวจยและพฒนารวมกบ สวทช.
วนท 3 สงหาคม 2558 สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนเปดงาน คายวทยาศาสตรเอเชยน (Asian Science Camp 2015) ณ ศนยประชมอทยานวทยาศาสตร ประเทศไทย คลองหลวง จงหวดปทมธาน และทรงแสดงปาฐกถาเรอง “Young Scientists of Asia”
ประเทศไทยไดรบเกยรตใหเปนเจาภาพในการจดงานครงน ระหวางวนท 2-8 สงหาคม 2558 ณ ศนยประชมอทยานวทยาศาสตรประเทศไทย และ บานวทยาศาสตรสรนธร มนกเรยน นกศกษา คร อาจารย บคลากรทเกยวของ เขารวมงานประมาณ 300 คน จาก 28 ประเทศ ในแถบเอเชยแปซฟก
วตถประสงคการจดงานครงนกเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพ รตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ในโอกาสทรงเจรญพระชนมาย 60 พรรษา และเพอกระตนใหเยาวชนตลอดจนสงคมไทยตระหนกถงความสำคญและ บทบาทของการศกษา วจย คนควาดานวทยาศาสตรเทคโนโลยตอการพฒนา สงคมและประเทศ
สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนเปดงาน Asian Science Camp 2015
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/20395-asc2015
กระทรวงวทยฯ สวทช. จบมอเบทาโกรเปดตวนวตกรรมอาหาร “ไสกรอกไขมนตำ” ครงแรกของไทย
อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.nstda.or.th/news/20394-mtec
20 ฉบบท 29 สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
บานน กค ด
Quiz
สงคำตอบมารวมสนกไดท กองบรรณาธการสาระวทย
ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต
111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120
หรอสงทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรอทาง e-mail ท [email protected]
อยาลมเขยนชอ ทอย มาดวยนะฮะ
หมดเขตสงคำตอบ วนท 28 สงหาคม 2558 คำตอบจะเฉลยพรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลใน สาระวทย ฉบบท 30 สำหรบของรางวล ทางเราจะจดสงไปใหทางไปรษณย
รายชอผโชคดมดงตอไปนฮะชดการทดลองเสกสวนเคมหลากส จำนวน 2 รางวล ไดแกคณฑฆะรตน ใจด, ด.ญ.ธญญรศม สรเสฏฐชนะชดดนสอ สวทช. (6 ส) จำนวน 5 รางวล ไดแกคณรงสมา วงศธนทรพย, ด.ญ.วรศา ใจด, คณอมรรตน เกดประดษฐ, คณสโรชา เพงศร, คณภวดล หาญเทพนทร
จกจนจกแหลนแลนไป ตกแตนตาไวตกตำตกตนจนสสมลแวงอตลดราว อตคดชกชสกปรกสปหงกงงงวยลกเพศทกทนสนสวย พศดสำรวยอตพดพศวงสตวาลกปดลกเปดตกตา ลกจนจำลาโสกโดกสปดนฤๅดสกหลาดสกวาพาท สปเหรอเจอผดจดงสพยอกสปทนอลหมานอลเวงอลวน รอมรอเลศลนจกผามจกชชนโรงชนสตรสกเทาเฝาโยง ทนทรพยสอโกงกลเมดจกโรหน
(ประพนธโดยอาจารยกำชยทองหลอ)
สวสดฮะ ฉบบทแลว เหมยวยกกาพยฉบง 16 ทรวบรวมคำทมก จะอานออกเสยงผดไว ซงในกาพยน มคำทเราไมคนหอยหลายคำ เหมยวเลยไปเปดพจนานกรมหาความหมายแลวกพบวา คำแปลกๆ พวกนเปนสตวถง 4 ชนด พช 3 ชนด แร 1 ชนด และสารประกอบ 1 ชนด มาดกนเลยดกวาฮะ วามอะไรบางสตว 4 ชนด ไดแก จก (กะ) จน, ตก (กะ) แตน, สต (ตะ)
วา และ ชน (นะ) โรงพช 3 ชนด ไดแก สมล (ละ) แวง (Cinnamomum
thailandica), อต (ตะ) พด (Typhonium trilobatum) และ จก (กะ) โรหน (Dischidia rafflesiana)
แร 1 ชนด ไดแก ตก (กะ) ตำ (ไบโอไทต)สารประกอบ 1 ชนด ไดแก จน (นะ) ส (คอปเปอร(II)ซลเฟต) สำหรบ “ลกจน” ในพจนานกรมราชบณฑตยสถาน แปลวา นาเตาหรอภาชนะดนรปคลายนาเตา สาหรบบรรจนาในเวลาเดนทาง อยางทพระธดงคใช สวนในพจนานกรมของ อ.เปลอง ณ นคร แปลวา หมอนำทใชสำหรบบรรจนำในเวลาเดนทางอยางทพระธดงคใช แตถาคณผอานสบคนขอมลบนอนเทอรเนต จะพบวา “ลกจน” เปนชอทองถนทคนภาคกลางใชเรยกตน “จนทรแดง” หรอ “จนทรผา” (Dracaena cochinchinensis) ดงนน คณผอานทสงคำตอบวาลกจนเขามา บ.ก. ใจดอยากแจกรางวล กจะถอวาเปนคำตอบ ทถกตองเชนกนฮะ
รางวลประจำฉบบท 29ทใสบตรพรอมสายคลองคอ 1 รางวลพวงกญแจ 2 รางวลโปสการดชด Inspired by nature (3 ลาย) 2 รางวลจานรองแกวเกรเกอร เมนเดล 2 รางวลจานรองแกวแอลเบรต ไอนสไตน 2 รางวล
พดถงวนสำคญในเดอนสงหาคมสำหรบชาวไทยเราน มวนสำคญอยสองวน หนงคอวนท 18 สงหาคม วนวทยาศาสตรแหงชาต เพอรำลกถงพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย และอกวนกคอ “วนแมแหงชาต” วนท 12 สงหาคม ซงตรงกบวนพระราชสมภพของสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เมอกลาวถงพระองค เหมยวกนกถงพระราชกรณยกจสำคญดาน การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการสงเสรมศลปหตถกรรมพนบานไทย และกมคำถามงายงายทเกยวกบพระราชกรณยกจของพระองควา สธรรมชาตโทนสฟาทใชในการทำอาหารหรอใชเปนสยอมนน ไดมาจากพชชนดใดบาง ขอคำตอบมาสก 3 ชนดนะฮะ เหมยวมขบวนของรางวลสฟา สยอดฮตประจำเดอนนรอแจกเพยบเลย
คำถามประจำฉบบน
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 21
จกจนจกแหลนแลนไป ตกแตนตาไวตกตำตกตนจนสสมลแวงอตลดราว อตคดชกชสกปรกสปหงกงงงวยลกเพศทกทนสนสวย พศดสำรวยอตพดพศวงสตวาลกปดลกเปดตกตา ลกจนจำลาโสกโดกสปดนฤๅดสกหลาดสกวาพาท สปเหรอเจอผดจดงสพยอกสปทนอลหมานอลเวงอลวน รอมรอเลศลนจกผามจกชชนโรงชนสตรสกเทาเฝาโยง ทนทรพยสอโกงกลเมดจกโรหน
(ประพนธโดยอาจารยกำชยทองหลอ)
เดกๆเคยเลนวาวไหมคะรสกอยางไรเมอวาวในมอเราลอยขนๆสงไปบนทองฟาเรอยๆ
“วาว”จะลอยลมบนไดกตองอาศยลม แตลมเปนปจจยทเราควบคมไมได สงทเราจะทำไดคอควบคมตววาวของเราเอง วาวสามารถลอยไดเพราะวามแรงสามชนด
มากระทำทตววาว ไดแก นำหนก แรงตงเชอก และแรงทเกดจากลม แมวาวจะมหลากหลายชนดและขนาดแตกตางกน แตแรงทกระทำกบตววาวกคอแรงทงสามชนดน
สนคาลาสดจากศนยหนงสอ สวทช. ทนำมาเสนอกนในฉบบนคอ “วาวอลมจว” วาวอลมมรปแบบคลายวาวปกเปา มรปทรงเปนรปสเหลยม
ขนมเปยกปน มไมไผเปนโครงสองอนคออกและปก อกจะสนกวาปกเลกนอย กระดาษทใชปดทาบลงบนโครงนคอกระดาษวาว ซงบางเปนพเศษ วาวอลมจะลอยตว
อยในอากาศไดดวยพกระดาษทตดอยทสวนปลายของปกทงสองขางนนเอง
เรยนรวทยาศาสตรจากวาวไทย กบ “วาวอลมจว”
สนใจ ตดตอสอบถาม และสงซอไดท ศนยหนงสอ สวทช.โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80Email: [email protected]
เวบไซต: http://www.nstda.or.th/cyberbookstore/Facebook : https://www.facebook.com/NSTDAbookstore
ราคา 70 บาทผลตและจดจำหนายโดย ศนยหนงสอ สวทช.
ฉบบท 29สงหาคม 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 21
ใบสมครสมาชก
สทธพเศษสำหรบสมาชก
ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ
ซอหนงสอของ สวทช. ลด 20% ทศนยหนงสอ สวทช.
สงซอทางไปรษณย คาจดสงฟร ! (เฉพาะในประเทศ)หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ
สมครเปนสมาชกได
2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขวามอ หรอทางโทรสาร
หรอทางอเมล
สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ จดทำโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)
ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำเปนตองเหนพองดวย
‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس
ชอ/สกล ......................................................................................................................................................................................................................................................
ทอยปจจบน จงหวด ..................................................................................................................................................................................................................................
โทรศพท ...........................................................................................E-mail (โปรดเขยนตวบรรจง) .......................................................................................................
วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม. 6 ปรญญาตร ปรญญาโท
ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................
อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)
รบราชการ/พนง. รฐวสาหกจ พนง. บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................
วนท .........../............./....................
กองบรรณาธการ สาระวทย
ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต
111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย
ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120
โทรสาร 0 2564 7016
e-mail: [email protected]
สมครสมาชกสงมาตามทอยดานลาง
คำคม นกวทยนำช ย ช วว วรรธน
ไมเคล ฟาราเดย (22 กนยายน พ.ศ. 2334 - 25 สงหาคม พ.ศ. 2410)
เปนนกวทยาศาสตรชาวองกฤษทมผลงานเกยวกบคลนแมเหลกไฟฟาและเคมไฟฟา เขาเปนผคนพบสารเบนซน (benzene) และพฒนาอปกรณไฟบนเซน (Bunsen burner) รนแรกๆ จนกลายมาเปนอปกรณทขาดไมไดในหองปฏบตการเคมในปจจบน หากปราศจากงานวจยพนฐานทางไฟฟาของเขาแลว เทคโนโลยจำนวนมาก ทเกยวของกบไฟฟาคงเกดขนไมได ชอหนวยความจ (capacitance) ในระบบ SI กตงชอตามชอของเขาคอ ฟารด (farad) แมวาเขาจะไดรบการศกษาในระบบ โรงเรยนนอยมาก แตกเรยนรดวยตวเองจนเปนนกวทยาศาสตรตวอยางคนหนงในประวตศาสตร...
เออรเนสต รทเทอรฟอรด (Ernest Rutherford ) นกวทยาศาสตรผเสนอแนะแบบจำลองอะตอม ยกยองใหฟาราเดยเปนหนงในผคนพบทยงใหญตลอดกาล หากพจารณาจากความหลากหลายของหวเรอง และความลมลกของเนอหาทคนพบ
Nature is our kindest friend and best critic in experimental science if we only allow her intimations to fall unbiassed on our minds.
- Michael Faraday
ธรรมชาตเปนเพอนทออนโยนทสดของเรา และยงเปนนกวจารณผลการทดลองทางวทยาศาสตรทเยยมยอดทสด หากเพยงแตเรายอมใหธรรมชาตแสดงนยใหเหนดวยการไมปลอยใหตวเราเองมอคต
- ไมเคล ฟาราเดย
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg