พุทธทาส อิน · 2015-08-28 · พุทธทาส อิน Úทป Ú โ 1...

1พทธทาส อนÚทป�Úโ�

วธชนะความตาย.

กรรม การเกดใหม สงสารวฏ.

พทธทาส อนทปญโญ.

(ปกรอง)

ชาตกาล ๒๗ พ.ค. ๒๔๔๙

มรณกาล ๘ ก.ค. ๒๕๓๖

“ธรรมทานมผลมากกวาทานอนๆ จรงๆ วตถทานกชวยกน แต

เปนเรองมชวตอยรอด อภยทานกเปนเรองมชวตอยรอด แตมนยงไม

ดบทกข มชวตอยรอดอยางเปนทกขนะ มนดอะไร ? เขาใหมชวตอย

แตเขาไดรบทกขทรมานอย นมนดอะไร มนดอะไร เมอรอดชวตแลว

มนจะตองไมมความทกขดวย จงจะนบวาด มประโยชน ขอนสำคญ

ดวยธรรมทาน มความรธรรมะแลว รจกทำใหไมมความทกข รจกปองกน

ไมใหเกดความทกข รจกหยดความทกขทกำลงเกดอย ธรรมทานจง

มผลกวาในลกษณะอยางน มนชวยใหชวตไมเปนหมน วตถทานและ

อภยทาน ชวยใหรอดชวตอย บางทกเฉยๆ มนสกวารอดชวตอยเฉยๆ

แต ถามธรรมทานเขามา กจะสามารถชวยใหมผลดถงทสด ทมนษย

ควรจะไดรบ เพราะฉะนน ขอใหสนใจในเรองธรรมทาน”

พทธทาส อนทปโ.

ระดมธรรม นำสนตสข

อานสงสการสรางหนงสอ เปนธรรมทาน

ทานทถวายหนงสอธรรมะ หรอพมพหนงสอธรรมะแจกเปนธรรมทาน

ขอใหทานจงเกดความภาคภมใจเถดวา ทานไดทำสงทมคณคา ๙ มงคล

ดงตอไปน

๑. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการรกษาพระพทธศาสนาใหมความยงยน วฒนาถาวร

๒. ไดชอวาเปนผบำเพญทานบารมทยอดเยยมคอ ธรรมทานบารม

๓. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการเผยแพรหลกธรรมคำสอนของพระพทธเจา

๔. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการสรางความเหนทถกตอง (สมมาทฏฐ)

๕. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการสงเสรมการปฏบตธรรมกรรมฐาน

๖. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการเสรมสรางสนตภาพ และสนตสขแกชาวโลก

๗. ไดชอวาเปนผมสวนรวมในการสงเสรมและพฒนาคณธรรมจรยธรรมอนดงาม

๘. ไดชอวาเปนผสงเสรมในการเลอกสรรสงทดใหแกผรบ (เปนผใหทด)

๙. ไดชอวาเปนผแสดงออกถงนำใจอนดงามของกลยาณมตร (มตรทด)

ทานทไดบำเพญธรรมทานบารมดงกลาวมาแลว ยอมประสบแตความสข

ความเจรญรงเรอง ทงในชาตนและชาตหนา และเปนผปราศจากทกข โศก โรคภย

ทงปวง

อกขรา เอก เอกจ พทธรป สม สยา* สรางอกขรธรรมหนงอกษร เทากบสรางพระพทธรปหนงองค

*(ทมา : ศาสนวงศ ฉบบพระปญญาสาม, ๒๔๐๔)

ขาพเจาขอตงจตอทศผล บญกศลนแผไปใหไพศาลถงบดามารดาครอาจารย ทงลกหลานญาตมตรสนทกนคนเคยรวมทำงานการทงหลาย มสวนไดในกศลผลบญฉนทงเจากรรมนายเวรและเทวญ ขอใหทานไดกศลผลนเทอญ

..................................................................

............................................................................

..........................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

พระพทธเจาตรสวา สรรพสงทกอยางลวนเกดจากเหตปจจย เพราะ

สงนม สงนจงม ความตายกเชนเดยวกน ซงเหตปจจยททำใหมความตายคอ

“การเกด” เพราะมการเกดจงมการตาย ถาไมมการเกดกไมมการตาย อนเปน

ทมาของประโยคทวา ถาไมอยากตายกตองไมเกดอก

เมอมการเกดกตองมการตาย นเปนกฎของธรรมชาตทตองเปนไปตาม

นน โดยทใครหรอสงใดกมอาจเปลยนแปลงได ความเกดจงเปนจดเรมตนของ

การเดนทางไปสความตาย และแมวาทกคนจะรในกฎขอนด แตจะมใครสกกคน

ทยอมรบในกฎเกณฑนได โดยมากเหนแตคนอยากเกดแตไมอยากจะตายดวยกน

ทงนน

ความทอยากจะเกดแตไมอยากตายน ถอเปนความตองการทสวน

กระแสกฎของธรรมชาต และเมอธรรมชาตเปลยนแปลงไปตามกฎซงขดกบ

ความตองการของเรา สงทเกดขนกคอ เราเปนทกข ทกขอนเกดจากการฝน

กฎธรรมชาต ดงนน ความเขาใจถงกฎของธรรมชาตและการปฏบตตอกฎของ

ธรรมชาตไดอยางถกตอง จงเปนกญแจดอกสำคญทจะนำไปสความสนทกข

สนสดการเวยนวายตายเกดในทสด

หนงสอ “วธชนะความตาย” เลมน เปนบทพระธรรมเทศนาอนทรง

คณคาของหลวงปพทธทาสทฝากไวเปนมรดกธรรมแกโลก ซงทานไดชทางแหง

การเขาถงความเปนจรงของกฎธรรมชาต และหลกการปฏบตตอธรรมชาตนน

อยางถกตอง อนจะเปนผลใหเราเขาถง เขาใจ วางใจ ยอมรบ และสามารถ

เอาชนะความทกขไดทกประการ แมกระทงความทกขจากความตาย

ขาพเจาจงหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมน จกเออประโยชนสขให

กบทกทานไดอยางดยง จนกระทงเขาถงความพนทกข มชยชนะเหนอความตาย

เขาสพระนพพานไดในชาตปจจบนนทกทานเทอญ

ณฐพนธ ปนทวเกยรต

คำนำ

6 วธชนะความตาย

ณ บดน จะไดวสชนาพระธรรมเทศนา เพอเปนเครองประดบ

สตปญญา สงเสรมศรทธา ความเชอ และวรยะ ความพากเพยรของ

ทานทงหลายผเปนพทธบรษท ใหเจรญงอกงามกาวหนา ในทางแหง

พระพทธศาสนาของพระบรมศาสดา อนเปนทพงของเราทงหลาย กวา

จะยตลงดวยเวลา

นโม ตสส ภควโต อรหโต สม ÚมาสมÚพทÚธสÚส ฯ

อตถ อณหสสวชโย ธมโม โลเก อนตตโร

สพพสตตหตตถาย ต ตว คณหาห เทวเตต

ธมโม สกกจจ โสตพโพ-ต

* พระธรรมเทศนาแสดงในงานฉลองอายของอบาสกาผหนง เมอ ๒๔ มกราคม ๒๕๐๘ ทจงหวดเพชรบร

วธชนะความตาย*

ธรรมะกนตาย มจรงๆ อยากรกนไหม

อยากรครบ

อยากรคะ


ธรรมะกนตาย พระพทธเจาเคยแสดงแกเทวดา

เนองดวยการบำเพญกศลในวนน เปนการบำเพญกศลเพอ

ความยดยาวของอาย เปนเหตใหระลกนกถงสงซงจะอำนวยใหสำเรจ

ตามความประสงคนน สงทจะอำนวยใหสำเรจประโยชนเชนน มไดม

สงอน นอกจากธรรมะซงเปนเหมอนผาประเจยด

ดงทมเรองเลากนไวในคมภรพเศษบางแหงวา เมอเทวดา

ตนหนงเดอดรอน เนองดวยจะถงคราวสนสดลงแหงอาย ไดดนรน

มประการตางๆ ไมมใครจะชวยใหความเดอดรอนนนระงบไปได ในทสด

ไดเขาไปเฝาพระผมพระภาคเจา และพระองคไดตรสถงธรรมะขอน คอ

ขอทขนดวยบทวา “อตถ อณหสสวชโย ธมโม โลเก อนตตโร” อนเปนท

รจกกนทวไปในหมพทธบรษทชาวไทยเรา

* ผาประเจยด หมายถง ผาแดงลงเลขยนต ใชผกคอหรอตนแขน เปนเครองราง ปองกนอนตราย

หวขอธรรมเทศนาในวนน ดงทไดยกขนไวนน มอยวา...

“อตถ อณหสสวชโย ธมโม โลเก อนตตโร” มใจความวา ธรรมะซงเปนเหมอนผาประเจยด*นนมอยในโลก

มจรงส ธรรมะกนตายมจรง หรอคะหลวงพอ


เรองทกลาวน จะเทจจะจรงอยางไรไมสำคญ คอไมตองเชอตาม

เรองนนๆ กได หากแตวา จะตองพนจพจารณาดดวยปญญาของตนเอง

วา เรองทำนองนจะเปนไปไดหรอไม นเปนกฎเกณฑของพทธบรษท

ทงหลาย

เราควรจะคดดใหดวา การทพระพทธองคไดตรสไวดงน มความ

มงหมายอยางไร “อยาเชออะไรโดยทไมมเหตผล แตเพยงวา ผนเปน

ครของเรา” นยอมหมายความวา แมพระศาสดาสมมาสมพทธเจาก

เปนครของเรา แตเหตใดพระพทธองคจงตรสไมใหเชอ ขอนเปนหลก

ของพทธศาสนาซงเปนอยางนนเอง

เชออะไรตองมเหตผล

พทธบรษททงหลายไมเชอตามทบคคลอนบอก การทเปนดงน กเพราะปฏบตตามคำสงของพระพทธเจาทวา

“อยาเชอตามบคคลอน” ดงทปรากฏอยในบาล เชน กาลามสตร* เปนตน ซงมคำตรสไววา อยาเชอดวยเหตทวา ผนเปนครของเรา

หรออยาเชอโดยเหตทวา คำกลาวนมอยในปฎก

* กาลามสตร (อานวา กา-ลา-มะ-สด) คอ พระสตรทพระพทธเจาทรงแสดงแกชาว กาลามะ หมบานเกสปตตยนคม แควนโกศล เปนหลกแหงความเชอทพระพทธองคทรง วางไวใหแกพทธศาสนกชน ไมใหหลงเชอสงใดๆ อยางงมงาย ไรเหตผล โดยไมใชสต ปญญาพจารณาใหเหนตามความเปนจรง ถงคณหรอโทษ หรอดไมด กอนทจะปกใจเชอ มอย ๑๐ ประการ (อานตอ หนา ๙)


เมอพระพทธองคยงทรงมชวตอย ไดตรสไวในทำนองน จนถง

กบมการถอกนเปนหลกทวไป แมพระสารบตรกยงไดยนยนขอนแกพระ

พทธเจา ในทเฉพาะพระพกตรวา “ขาพระพทธองคมไดเชอพระผม

พระภาคเจาดอก แตจกเชอความเหนแจงของตนเอง ดวยตนเอง”

พระพทธองคไดทรงสาธ

และขอทตรสวา อยาเชอเพราะเหตวาขอความนมในปฎก (ไม

ไดพดถงไตรปฎก เพราะวายงมไดมการจดเปนพระไตรปฎก จงได

ตรสแตเพยงวา อยาเชอ เพราะเหตทขอความนมในปฎก) ขอนก

เหมอนกนกบทตรสวา...

แมคำของพระพทธองค ทานกหามเชอ หากยงไมไดพจารณาจนเหนจรง

อยาเชอแมแตพระองคเองตรสในทนท จะตองพจารณาดใหเหนตามทเปนจรง

เชอดวยสตปญญาของตน แลวจงเชอตามทตรสนน หรอตามทมอยในปฎกทงหลาย

กาลามสตร มอย ๑๐ ประการ ไดแก ๑. อยาเพงเชอตามทฟงๆ กนมา ๒. อยาเพงเชอตามททำตอๆ กนมา ๓. อยาเพงเชอตามคำเลาลอ ๔. อยาเพงเชอโดยอางตำรา ๕. อยาเพงเชอโดยนกเดา ๖. อยาเพงเชอโดยคาดคะเนเอา ๗. อยาเพงเชอโดยนกคดตามแนวเหตผล ๘. อยาเพงเชอเพราะถกกบทฤษฎของตน ๙. อยาเพงเชอเพราะมรปลกษณทควรเชอได ๑๐. อยาเพงเชอเพราะผพดเปนครบาอาจารยของตน

เปนอนวา ขอแรกทสด เราจะตองพนจพจารณาดวา สงนจะเปนอยางไร จะควรเชอหรอไม


ขอทกลาววา เทวดาเดอดรอนดวยการทจะตองสนอาย แลวไป

ทลขอวธทจะระงบความเดอดรอนน พระพทธองคไดตรสคำดงกลาว

น จะเปนสงทเปนไปไดเพยงไรนน...

ธรรมะทสามารถปองกนความตายมอยในโลก ขอนกอยาเพงเชอ

เราตองพจารณาด ถาถอวาเรองนเปนเรองทไดมขนจรงๆ คำกลาวนกระบชดอยในตวแลววา

“ธรรมะซงเปนเหมอนผาประเจยดนน มอยในโลกน” ธรรมะซงเปนเหมอนผาประเจยด หมายความวา

ธรรมะซงสามารถจะปองกนอนตราย แมกระทงความตาย

ธรรมะ เปน ปจจตตง คอ เปนสงทรไดเฉพาะตน ปฏบตเอง พจารณาเอง รเอง เหนเอง เขาถงเอง พนทกขเอง ไมสามารถใหใครปฏบตแทนกนได พระพทธองคจงตรสวา “ทานจงลองมาดเถด” วาสงทพระพทธองคตรสสอนนนเปนความจรงไหม พนทกขไดจรงไหม เปนเหตเปนผลจรงไหม เมอเขามาศกษา ปฏบต และพจารณาดวยตนเองแลว กจะไดคำตอบ

ªาวพØ·¸μองยÖ´¶อ หลกกาลาÁÊμร

μองàªèออยางÁÕàหμØ¼ล ¹ะครบ

Êา¸Ø ÊารÕบØμร

¢าพระพØ·¸à¨า¨กàªèอ àÁèอàหç¹á¨ง´วยμ¹àอง


เมอพดถงสงซงปองกนความตาย คนกจะพากนสงสยวา จะปองกน

ไดอยางไร

สงซงจะปองกนความตายนน มอย ๒ ความหมาย

๑. ความหมายหนงกคอ อยาใหตายกอนอายขย น หมายความ

วา ใหอยไปจนถงสนอายขย เทาทจะอยไดเพยงไร นกอยางหนง

๒. อกอยางหนงนน เปนการปองกนโดยสนเชง คอ ไมใหมความตาย

โดยประการทงปวง นเปนธรรมะสงสด

ปองกนตายมได ๒ แบบ ไมใหตายกอนอายขย ไมใหตายอยางเดดขาด

เมอเขาถงธรรมะสงสดนนแลว คนนนจะไมมความเกด ไมมความแก ไมมความตาย

เพราะถอนอปาทาน*วา “เรา” วา “ตวเรา” หรอ “ของเรา” เสยได ไมมตวเรา ไมมสตว ไมมบคคล

ตวตนของเรา หรอของเขาอน เมอเปนดงน กไมมความตาย

เปนผอยเหนอความตาย พนจากความตายโดยสนเชง

* “อปาทาน” คอ ความยดมนถอมนวาเปนตวก เปนของก ซงเปนเหตแหงทกขทงปวง อานเพมเตมไดในธรรมบรรยายของหลวงพอพทธทาส คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๓ : อปาทาน ๔ (อำนาจของความยดตด) โดย สำนกพมพเลยงเชยง


ปองกนตายไมวาแบบไหน ตองอาศยธรรมะเหมอนกน

ธรรมะเปนเครองกำจดเสย หรอปองกนเสยซงความตาย มอย

สองความหมายดงน แตเหมอนกนตรงทเรยกวา “ธรรม” เหมอนกน

อาตมาอยากจะใหทานสาธชนทงหลาย ไดทราบถงความหมาย

ของคำวา “ธรรม” ไวใหสมบรณทสด เพอประโยชนแกการศกษาธรรมะ

ตอไปขางหนา

๑) จะปองกนความตายได ชวทจะใหอยไปจนถงอายขยนน กตองใช “ธรรมะ”

๒) จะปองกนไมใหตายเลยโดยประการทงปวง คอ กลายเปนผรจกหรอถงความไมตายทเรยกวา “นพพาน”

ไปน กตองใชสงทเรยกวา ธรรม เพราะฉะนน ควรจะไดพจารณากนถงสงทเรยกวา “ธรรม” น

วามอะไรบาง และจะปองกนความตายไดอยางไร

¸รรÁะ¢องพระพØ·¸à¨า à»š¹กØÞá¨ÊÓคÞ ·Õè¨ะ·ÓãหäÁμาย


คำวา “ธรรม” โดยความหมายทวๆ ไปนน มทางทจะพจารณา

ไดดงน ตามภาษาบาล คำๆ น นบวาเปนคำประหลาดพเศษทสด

หรอจะถอวา พเศษ ประหลาดทสดในโลกกยงได เพราะ...

แตในภาษาบาลนม และเรากรบเอามาใชในภาษาไทยของเรา

โดยไมตองแปล เรยกวา “ธรรม” ไปตามเดม ตามภาษาบาล

“ธรรม” คำเดยวสนๆ แตมหศจรรยดวยความหมายหลากหลายนย

คำวา “ธรรม” คำเดยวสนๆ หมายถง ทกสงไมวาอะไรหมด

ใคร ในภาษาไหน มคำเชนคำนบาง คอ คำเดยวหมายถง สงทกสงไมวาอะไรหมด

“เราตองเรยนธรรมะตวจรงจากรป นาม กาย ใจ” – จากหนงสอพทธทาสตอบคำถาม, พทธทาสภกข

ä»หาหลวง»†Áา äห¹บอกáÁÊÔวา ¸รรÁะคออะäร

¸รรÁะ คอ ·ØกÊÔèง·Øกอยางคะ


เมออยากจะทราบวา คำวา “ธรรม” ไดเลงถงอะไรแลว กมทาง

ทจะพจารณาไดดงน

นยทแรก หมายถง ตวธรรมชาตทงหลาย ทกสงทกอยาง

ไมยกเวน จะเปนรปธรรม นามธรรม หรอความคด ความนกอะไร

กตาม ซงมอยแกสตวทงหลายตามธรรมชาตแลว เรยกวาธรรมชาต

ทงนน แตภาษาบาลเรยกวา “ธมม” เฉยๆ

“ธรรม” ความหมายท ๑ คอ ตวธรรมชาต หรอ สภาวธรรม

นยท ๑) “ธรรม” คอ ตวธรรมชาต หรอสภาวธรรม นยอนแรก คำวา “ธรรม” น หมายถง ธรรมชาตทกสงทกอยาง

ซงในทางวดวาของเรา มกจะเรยกวา “สภาวธรรม” ธรรมทเปนอยเอง หรอสงทเปนอยเอง

ถาเรยกโดยภาษาชาวบาน หรอนกศกษาอยางปจจบน กตองเรยกวา “ธรรมชาต”

คÓวา “¸รรÁ” ÁÕ ó ควาÁหÁาย

¨Óä´äหÁ

¨Óä´ครบ ñ. μว¸รรÁªาμÔ ò. ก®¸รรÁªาμÔ ó. ห¹า·Õè·Õèμอง»¯ÔบμÔ μาÁก®¸รรÁªาμÔครบ


เชน ถกความรอนเขาจะเปนอยางไร ถกความเยนเขาจะเปน

อยางไร หรอวาสงขารรางกายของเรา หรอของสตวทงหลายกตาม

แมทสดแตตนไมทเปนของธรรมชาตกตาม ยอมมกฎเกณฑอยในสง

นนๆ วารางกายนจะตองเปนอยางนน จะตองเปนอยางน ตนไม ภเขา

กอนอฐ กอนหน ทกสงทกอยาง กมกฎเกณฑวา จะตองเปนอยางนน

อยางน สวนทเปนกฎเกณฑน เราเรยกวา กฎของธรรมชาต แตกฎ

ธรรมชาตชนดน ในภาษาบาลกคงเรยกเพยงสนๆ วา “ธมม” หรอ “ธรรม”

เฉยๆ อยางเดยวกน หรอทเรามกจะเรยกกนตามภาษาวดวาอารามน

วา “สจธรรม” เมอเราเรยกวา สภาวธรรม เราหมายถง ตวธรรมชาต

เมอเราเรยกวา สจธรรม เราหมายถง กฎเกณฑธรรมชาต

“ธรรม” ความหมายท ๒ คอ สจธรรม หรอ กฎของธรรมชาต

นยท ๒) “ธรรม” คอ สจธรรม หรอ กฎของธรรมชาต นยท ๒ คำวา “ธรรม” หมายถง กฎของธรรมชาต ขนชอวา ธรรมชาตทงหลาย ยอมมกฎอยในตวมนเอง

เชน สงทเรยกวา ธาตดน ธาตไฟ ธาตลม ธาตนำ เหลาน เปนธรรมชาต แตในสงนนๆ มกฎของธรรมชาต

วาจะตองเปนอยางไร

กฎของธรรมชาต หรอกฎธรรมดาแหงสรรพสง คอ “พระไตรลกษณ” อนจจง (ความไมเทยง) ทกขง (ความทกข) อนตตา (ความไมใชตวตน) อานเพมเตมไดในธรรมบรรยายของหลวงพอพทธทาส คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๒ : ไตรลกษณ (ลกษณะสามญของสงทงปวง) โดย สำนกพมพเลยงเชยง


นยท ๓) “ธรรม” คอ หนาททมนษยตองปฏบตใหถกตองตาม

กฎของธรรมชาต

มนษยเกดมามกฎของธรรมชาตครอบงำอย มนษยมหนาทท

จะตองปฏบตใหถก ตามกฎเกณฑของธรรมชาตนนๆ นบตงแตหนาท

ทจะแสวงหาอาหารใหมชวตเปนอย ตลอดถงหนาทตางๆ ทจะตอง

ประพฤตปฏบตตอสตว ตอบคคลทมาเกยวของดวย จนกระทงถง

หนาทสงสด คอ กระทำตนใหพนจากความทกขโดยประการทงปวง

“ธรรม” ความหมายท ๓ คอ การปฏบตตามกฎของธรรมชาต

นยท ๓ นน คำวา “ธรรม” หมายถง หนาททมนษยจะตองประพฤต ปฏบตใหถกตอง

ตามกฎของธรรมชาต อยางนเราเรยกวา “ปฏปตตธรรม” แตภาษาบาลกคงเรยกวา

“ธมม” หรอ “ธมมะ” เฉยๆ อยนนเอง

การปฏบตใหถกตองตามกฎของธรรมชาต สามารถปฏบตไดดวย “การเจรญ วปสสนา” คอ การพจารณาเหนความเปนจรงของสรรพสงวาเปน “ไตรลกษณ” อนจจง ทกขง อนตตา จนเกดปญญา รแจงความเปนจรง อานเพมเตมไดในธรรมบรรยายของหลวงพอพทธทาส คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๖ : สมาธ และ วปสสนา ตามธรรมชาต (การทำใหรแจงตามวธธรรมชาต) และ คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๗ : สมาธ และ วปสสนา ตามหลกวชาในรปเทคนค (การทำใหรแจงตามหลกวชา) โดย สำนกพมพเลยงเชยง


การทมนษยมความทกข กเปนไปตามกฎธรรมชาต การทมนษย

มหนาททจะตองเอาชนะความทกขใหได จงตองเปนไปตามกฎของ

ธรรมชาตดวย ไมวาจะเปนไปในทำนองตรงกนขาม

ดงนน ขนชอวา “หนาท” แลว จะตองอนโลมตามกฎของ

ธรรมชาตทงนน

การปฏบตเพอพระนพพาน ตองอนโลมตามกฎธรรมชาต

แมทสดแตการปฏบตเพอใหลถงพระนพพาน กยงเรยกวา หนาทของมนษยอยนนเอง และหนาททงหมดน

ลวนแตจะตองอนโลมใหเปนไปตามกฎของธรรมชาต จะฝนกฎของธรรมชาตไมได

“นพพาน ในภาษาธรรมะนน หมายถง ความดบสนสดลงแหงกเลสและความทกขโดยประการทงปวงและอยางแทจรง เมอใดมการดบแหงกเลสและความทกขอยางแทจรง เมอนนเปนนพพาน” – จากหนงสอธรรมะ ๙ ตา, พทธทาสภกข

Êา¸Ø

à¢าã¨¸รรÁªาμÔ äÁฝ¹ก®¸รรÁªาμÔ กçà»š¹ÊØ¢áลวโยÁ


ดงนน เปนอนวา คำวา “ธรรม” หรอ “ธรรมะ” เพยงคำเดยว

น หมายถงของ ๓ อยางโดยสมบรณ คอ ตวธรรมชาต อยางหนง,

กฎของธรรมชาต นนอยางหนง, หนาททตองปฏบตตามกฎธรรมชาต

นนอกอยางหนง

ทานสาธชนทงหลายพจารณาดเองกแลวกนวา คำๆ น เปนท

นาประหลาดมหศจรรยสกเทาไร เพราะวาไดรวมสงทกสงไวในคำเดยว

ทสำคญทสดกคอ สงทเรยกวา หนาททมนษยจะตองปฏบตตามกฎ

ของธรรมชาต

ดงนน ถาเราจะศกษาดถงตำราอนวาดวยถอยคำ แมทมอย

ตงแตกอนพทธกาลโนน คำวา “ธรรม” น เขากแปลกนวา “หนาท”

หรออกอยางหนงกวา ถาไมเอาศาสนาเปนเกณฑ เอาเพยงภาษาพด

โดยทวๆ ไปเปนเกณฑ ถามวา “ธรรมะ” คออะไร ในปทานกรมเกาๆ

เหลานน กแปลคำวา “ธรรม” วา “หนาท” ขอนทำใหเราเหนไดวา...

ธรรมะทแปลวา “หนาท” มความสำคญกวาคำแปลอนๆ

ในบรรดาคำแปล หรอความหมายของคำวา “ธรรม” ทงสามอยางนน คำแปลอยางสดทาย

คอทแปลวา “หนาท” นน สำคญกวาคำแปลทงหลาย เพราะเหตวา เราจะรอดจากความทกข เอาชนะความทกขได

กเพราะการทำตามหนาทใหถกกฎของธรรมชาต


แตถงอยางนน เรากตองรเรองของธรรมชาต จะตองรกฎเกณฑ

ของธรรมชาตไวดวย เราจงจะสามารถปฏบตใหถกตองตามกฎธรรมชาต

แลวเอาชนะทกขได เมอเปนดงน จะเหนไดทนทวา...

ยกตวอยางเชน เรารจกทำมาหากน ประกอบอาชพใหลลวงไป

ไดดวยด อยาไดเขาใจวา เรามความรเพยงหนาทอนน แทจรงในความร

อนนน มนมความรเรองธรรมชาตรวมอยดวย แตความรหนาททจะตอง

ปฏบตนน เปนสวนสำคญ เราจงเพงเลงกนแตความรเรองหนาท หรอทำ

หนาทใหสำเรจกแลวกน อยางนใชไดในกรณอยางโลกๆ ทวๆ ไป

ถาเราปฏบตถกตอง กหมายความวา เรามความรเรองธรรมชาต

และเรองกฎเกณฑของธรรมชาตไปดวยในตว โดยไมตองสงสย

จะปฏบตตามกฎของธรรมชาตไดถกตอง ตองรเรองธรรมชาตและกฎธรรมชาต

à¢าã¨¸รรÁªาμÔàÁèอã´ ã¨กçà»š¹ÊØ¢àÁèอ¹¹


แตถาในกรณทเกยวของกบความทกข หรอความดบทกขในขน

สงสดแลว จะตองสนใจเรอง ตวธรรมชาต และ เรองตวกฎเกณฑ

ของธรรมชาต ใหมากเปนพเศษ

ดงนน เราจงไดศกษา เรองขนธ๑ เรองธาต เรองอายตนะ หรอ

อะไรทำนองน ซงเปนตวธรรมชาต กนอยางละเอยดลออ แลวกศกษา

กฎของธรรมชาต เชน เรองอนจจง ทกขง อนตตา กนอยางละเอยด

ลออ แลวจงศกษาเรองการปฏบตเพอพนทกข ตามกฎธรรมชาตนนๆ

เชน เรองอรยมรรคมองคแปด๒ เปนตน กนอยางละเอยดลออ เรา

จงสามารถเอาชนะความทกขไดเปนลำดบๆ จนกระทงบรรลถงธรรมะ

สงสด คอ “นพพาน” ดงน

น เราจะเหนไดวา “ธรรม” คำเดยว เปนคำประหลาดมหศจรรย

อยางไร และจะเปนสงทมอานภาพอยางยง

ถงกบสามารถปะทะความตาย

เปนเหมอนผาประเจยด

ตอสกบมจจราชทงหลายไดอยางไร

กจะไดดกนตอไป

๑ ขนธ ๕ คอ รางกายและจตใจ (รปธรรม นามธรรม) ตดตามอานหวขอนไดใน คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๕ : เบญจขนธ (คนเราตดอะไร) โดย สำนกพมพเลยงเชยง ๒ อรยมรรคมองค ๘ เปนการปฏบตเพอความพนทกข สรปโดยยอ คอ “ไตรสกขา” ศล สมาธ ปญญา ตดตามอานหวขอนไดใน คมอมนษย ฉบบอานงาย เขาใจงาย เลม ๔ : ไตรสกขา (ขนของการปฏบตศาสนา) โดย สำนกพมพเลยงเชยง

ความเปนความตายของมนษย ขนอยกบการปฏบตหนาทใหถกตองตามกฎธรรมชาต

“¸รรÁ” คÓà´Õยว à»š¹คÓÁหศ¨รรย ÁÕอา¹ØภาพอยางยÔèงคะ

จะเขาถงความดบทกข ตองศกษากฎของธรรมชาตใหลกซง


คนเรา ถาไมทำหนาททเรยกวา “ธรรม” แลว จะตองตาย เชน

ไมหาอาหารกน กจะตองตาย ไมวาจะเปนสตวมนษย หรอสตวเดรจฉาน

การไมทำมาหากน เปนการไมปฏบตธรรมะอยางยง หรอเปนการปฏบต

ผดธรรมะอยางยง ในเมอธรรมะแปลวา หนาทตามกฎของธรรมชาต

ผทไมทำมาหากนจงตองตาย นเรยกวา ไมมธรรมะจงตองตาย

แตถามธรรมะเขามา คอ ทำหนาทของตนใหบรสทธบรบรณ

แลวไซร เขากไมตองตาย นเรยกวา ธรรมะเปนเหมอนผาประเจยด

สามารถปะทะกบความตาย ยงบคคลนนใหมชวตรอดอยได ดงน

ทน การประพฤตทางธรรมจรรยาทวๆ ไป ทเกยวกบสงคม

กเหมอนกนอก เปนหนาททแตละคนจะตองประพฤต จะตองปฏบต

เมอไมประพฤต ไมปฏบต กคอไมมธรรมะ

คอ ไมมอะไรเหลออย ทจะเปนความดสำหรบเปนมนษยอก

ตอไป นกเรยกวา ความตาย รวมความแลวกวา ขาดธรรมะแลว กจะ

ตองตาย

ความเปนความตายของมนษย ขนอยกบการปฏบตหนาทใหถกตองตามกฎธรรมชาต

ไมมธรรมะ กเหมอนไมมผาประเจยด สำหรบปะทะกบความตาย

เขาจงตองตาย บางทกตายโดยทางรางกาย บางทกตายโดยทางวญญาณ คอ ตายจากคณความด


ทน กมาถงเรองโรคภยไขเจบ

สงทเรยกวา โรคภยไขเจบนน เมอกลาวโดยทวๆ ไปแลว ยอม

พอทจะกลาวไดวา มอย ๒ อยางคอ โรคทางกาย และ โรคทางวญญาณ

โรคทางกาย นนไดแก ความเจบไขทางกายทวๆ ไป นนอยาง

หนง รวมทงความเจบไขทเนองดวยโรคเกยวกบจต ทเราตองไปสง

โรงพยาบาลโรคจต นอกอยางหนง ทงสองนกรวมเรยกวา โรคทางกาย

หรอถาไมอยากเรยกรวมกน กจะแยกออกเปน ๓ อยางกได

โรคทางกายอยางหนง โรคทางจตอยางหนง โรคทางวญญาณอกอยาง

หนง โรคทางกายกรกษาทโรงพยาบาลตามปกต โรคทางจตกไป

โรงพยาบาลโรคจต สวนโรคทางวญญาณนน ตองไปโรงพยาบาล

ของพระพทธเจา

โรคทางวญญาณ หมายความวา รางกายกสบายด จตใจก

ปกตด มอนามยแขงแรงด มทรพยสมบต เกยรตยศชอเสยงพอตว

แตแลวกยงตองนำตาไหลอยบอยๆ สวนนเรยกวา “โรคทางวญญาณ”

ตองไปรกษาทโรงพยาบาลของพระพทธเจา แตแลวกไมมอะไรอน

นอกจากธรรม

ปฏบตหนาทตามธรรมะ ชวยชนะความตายจากโรคภย

ถาคนเรามธรรมะ ในความหมายทวา เปนหนาทตามธรรมชาตแลว

คนนนกยากทจะมโรคภยไขเจบ หรอยากทจะตายดวยโรคภยไขเจบ


ทน เรามาคดกนดใหม สำหรบโรคทเรยกกนวา...

ยกตวอยางตงตน ตงแตเพราะไมระวง จงไดมการเจบปวย

เปนบาดแผลอยางใดอยางหนงเกดขน นเรยกวา ขาดสตสมปชญญะ

กตองเจบเนอเจบตว เรยกวา ขาดธรรมทชอวา “สตสมปชญญะ”

ซงเปนหนาททมนษยจะตองม

ทน คนเรายงมโรคอนอกหลายอยาง นบตงแตทเรารจกกน

มากๆ เชน โรคประสาท โรคความดนโลหตสง แมโรคเบาหวาน โรค

กระเพาะอาหาร เขามกจะคดกนเสยวา นนมนเปนโรค แลวกจะตอง

รกษา ตามวธของการรกษาโรค เขาลมไปเสยวา อาการชนดนน เกด

ขนมาเพราะขาดธรรม

คนเจบปวยเพราะทำผดหนาท ตามธรรมชาต

โรคทางกาย หรอ โรคทางจต นน กมมลมาจากการขาดธรรมดวยเหมอนกน

และจะหายไดดวยการมธรรม ยงกวาการกนหยกกนยา โดยแนนอน คอวา คนเราจะเจบปวยอะไรขนมา

กเนองจากการทำผดหนาทตามธรรมชาต

äÁμองàครÕย´¹ะ อาการ´Õ¢Ö¹Áากáลว

คะหÁอ


คนเราเปนโรคกระเพาะอาหารเพราะขาดธรรมะ ขอนไมได

หมายความแตเพยงวา เปนผไมระมดระวงอาหารการกน แตขอน

หมายความวา...

นบตงแตโรคกระเพาะอาหารเปนตนไป เพราะวาความวตก

กงวลนน ทำใหเสยโลหตทหลอเลยงรางกายไปเปนอนมาก เพราะไป

ถกทำลายเสยมากมายทสวนสมอง สวนกระเพาะทจะยอยอาหาร ก

ขาดแคลนโลหต นานเขากระเพาะอาหารกผดปกต คนเรากเปนโรค

กระเพาะอาหารชนดทรกษาไดแสนยาก เหลอทจะรกษาไดโดยงาย

จนหมดศรทธา จนตายไปกม

โรคกายเชอมสมพนธกบจต

คนโดยมากเมอขาดธรรมะแลว ยอมมจตใจเศราหมอง มจตใจวตกกงวล วตกกงวลดวยความยดมนถอมน

ในเรองตวตนหรอของตนมากเกนไป นอนหลบไมสนท กระทงนอนไมหลบ

กระทงอยดวยความวตกกงวล เปนการทนทรมาน ความวตกกงวลน ทำใหนอนหลบยาก

และเมอเปนไปมากเขาๆ กมผลทางรางกาย ทำใหเกดโรค

ฉ¹»†วยàพราะอะäร คะคØณหÁอ

àพราะคØณàครÕย´ àกÔ¹ä»äงละ


นไมใชโรคทางกายลวนๆ พจารณาดจะเหนไดวา เพราะขาดธรรม

เพราะโรคทางวญญาณเปนตนเหต เราจงเปนโรคทางกาย เชน โรค

กระเพาะอาหาร เปนตน

หรอวา ถาความวตกกงวลนน ไดทำใหเราวกลจรต ตองสงไป

โรงพยาบาลโรคจต หรอโรงพยาบาลทางประสาทกตาม นมนกไมใช

เรองทางกายลวนๆ มนเปนเรองของโรคทางวญญาณททำใหเกดอาการ

ชนดนนขนมา ตองวกลจรต ตองไปโรงพยาบาลประสาทอยางซำๆ ซากๆ

ไมมวนหาย กเพราะวา ตนเหตอนแทจรงไมไดรกษา คอ ไมไดรกษา

โรคทางวญญาณ ใหเปนคนหยดความวตกกงวลเสย ดงนน...

นเรยกวา โรคทงหลายมมลมาจาก โรคทางวญญาณ คอ การขาด

ธรรมนนเอง

ปวยซำซาก รกษาไมหาย เพราะไมไดรกษาดวยธรรมะ

จะรกษาโรคประสาท หรอโรคความดนโลหตกนสกเทาไรๆ มนกไมมทางหายได เวนเสยแตวา จะไดรกษาโรคทางวญญาณ คอ มธรรมะเปนเครองกำจด ความวตกกงวลเสยได ไมตองกนยาอะไร โรคภายนอกเหลานนกหายไปเอง เปนอยางน

ÊาàหμØ¢องโรคคอ ควาÁวÔμกกงวล¹Õèàอง


ดงนน จะพจารณากนเทาไรๆ กจะพบไดวา โรคทงหลายเกด

มาจากการทมนษยทำผดหนาทตามธรรมชาตทงนน ไมวาโรคอะไร

แมทสดแตทำมดบาดมอ ใหเปนแผลเจบปวดขนมา กเพราะ

ทำผดหนาท ทจะตองมสตสมปชญญะ ดงทกลาวแลว นบตงแตโรค

อยางตำทสด จนถงโรคอยางสงทสด ลวนแตเปนเรองทำผด เพราะ

ไมมสตสมปชญญะบาง เพราะความเขาใจผดอยางใดอยางหนงบาง

เพราะความไมรในสงทควรรเสยเลย โดยประการทงปวงบาง นเรยก

วาเปน โรคทางวญญาณ ทงนน

ถาเราเอาใจใสใหมากทสด ในหนาทของตนในสวนน คอ ม

ธรรมะในสวนนแลว คนเรากจะเจบไขไดปวยยากทสด และเมอคนเรา

เจบไขไดปวยแลว กจะหายไดโดยงายทสด

มธรรมะในใจ ทปวยกหาย ทจะตายกรอด

การแกไขโรคในทางวญญาณนน เปนหนาท มนษยละเลยหนาท จงตองไดรบโทษ คอ ความทกข หรอ ความตาย

แตถาไมละเลยหนาท คอ มธรรมะในสวนนแลว กไมเปนโรคและไมตาย

หายã¨à¢า...พØ· หายã¨ออก...โ¸ ã¨Êงบ ã¨μè¹ร

ã¨¼องãÊ รÊÖก´Õ¨ง


เดยวน เรามความเจบ ความไข แลวเราไมรจกรกษาอยางไร

ไมรจกกำจดโรคนนออกไปไดโดยวธใด เพราะไมรธรรมะ เพราะไมร

หนาท หารไมวา โรคภยทงหลาย เกดจากความวตกกงวล แลวก

ไมไดกำจดความวตกกงวล

ตวเปนโรคกระเพาะอาหาร เพราะมความวตกกงวลเปนตนเหต

แตแลวกไมสนใจทจะรกษาโรคกระเพาะอาหารดวยการทำลายความวตก

กงวล กลบไปสรางความวตกกงวล ในดานกจการงาน การเงน การ

อะไรตางๆ ใหมากขนอกทางหนง มนกไมมทางจะหายได

เขาถงธรรมชาต จะแคลวคลาดจากตายและโรคภย

โรคทงหลายมมลมาจากความไมเปนปกต ของสวนประกอบของรางกายซงเปนธรรมชาต และเปนไปตามกฎธรรมชาตทงนน ไมวาโรคอะไร

ฉะนน ถาผใดไดเขาถงความจรงขอน มธรรมะกนจรงๆ ในขอนแลว กยากทจะเจบไขหรอยากทจะตายได

Êา¸Ø... àอาควาÁ·Øก¢Êอ¹¨Ôμμวàอง àª¹¹Õáล àÁèอ¨ÔμยอÁรบ ควาÁäÁà·Õèยง¢องโลก

áละรางกาย Ôμ¨ะ»ลอยวาง ควาÁยÖ´Áè¹¶อÁè¹ä´ ã¹·ÕèÊØ´

àกÔ´ áก à¨çบ μาย ควาÁพล´พราก ควาÁäÁÊÁ»ราร¶¹า

ลว¹à»š¹·Øก¢ ฝ¹บงคบäÁä´ à»š¹¸รรÁ´า¢องÁ¹àª¹¹¹àอง


นแหละ คอ ขอทมธรรมะเปนเหมอนผาประเจยด ทจะปะทะ

มจจราชทงหลายไว ไมใหครอบงำบคคลนน นเรยกวา ปะทะมจจราช

ในดานทเปนโรคภยไขเจบ

ทน จะพจารณากนถงความตาย ทจะมมาโดยทางสงคม เชน

จะถกเขาฆาตาย การจะถกเขาฆาตายนน ลองคดดเถดวามมลมาจาก

อะไร ถาไมใชจากการขาดธรรมะ เพราะ...

ธรรมะกชนะความตาย จากโรคภยและการถกฆา

การขาดธรรมะนน ทำใหเปนผประพฤตอยางสะเพรา จนเกดเรองเกดราว ถกเขาฆาตาย

หรอการขาดธรรมะนน ทำใหเปนเจาโทสะ ไปทะเลาะววาท ทำใหเขาถกฆาตาย

หรอวา การขาดธรรมะนน สรางเวรสรางภย ดวยการเบยดเบยนผอน เอาเปรยบผอน ขมเหงผอน

เพราะขาดธรรมะนน จะทำใหถกเขาฆาตาย

ÁÕáμ¢าวäÁ´Õ บ¹ห¹าห¹งÊอพÔÁพ

·Øกว¹àลย

¶กáลวละ พวกàราÁาμงã¨ศÖกÉา

áละ»¯ÔบμÔ¸รรÁ áลวªวยก¹ระ´Á¸รรÁ

ÊÊงคÁ¹ะ

¢า´ศÕล ¢า´¸รรÁ ÊงคÁ¨ÖงวØ¹วาย


และยงมอกมากมายหลายอยางหลายประการ นบตงแตเปนคน

ไมกตญกตเวทตอบคคลผมพระคณ กยงเปนเหตใหบคคลสาปแชง

และทำผดเรอยไป จนถกคนใดคนหนงฆาตาย แมแตสนขทเลยงไว

นนเอง กยงจะกดบคคลชนดนโดยไมตองสงสย นเรยกวา เพราะขาด

ธรรมะ จงเปดโอกาสแหงความตาย อนจะมมาจากทางสงคม ดวยเหตน

นเรยกวา ความตายโดยทวๆ ไปตามธรรมดา พวกทเขามธรรมะ

เปนหลกประกนยอมมความเชอมนในใจวา จะอยไปจนถงทสดแหง

อายขย สดเหตสดปจจยของสงขารดวยกนทงนน

ปฏบตดตามธรรมะ กยากทจะตาย

หากมธรรมะ เปนผประพฤตด ประพฤตถกตอง ตามหนาททมนษยจะตองประพฤตแลว กยากทจะตายได เพราะเหตฉะนนแหละ จงสมกบขอทกลาวไวในเรองนวา ผประกอบไปดวยธรรมะ ไมมการตาย อนมใชกาละ

คอ ยงไมถงอายขยนนเอง

¶กáลวละ พวกàราÁาμงã¨ศÖกÉา

áละ»¯ÔบμÔ¸รรÁ áลวªวยก¹ระ´Á¸รรÁ

ÊÊงคÁ¹ะ

à¢าã¨¸รรÁะ áลวควาÁμายกç¨ะäÁãªàรèอง

¹ากลวอÕกμอä»

Êา¸Ø...


เปนอนวา...

คำวา “ผาประเจยด” ในทน อาตมาหมายถง เครองรางอน

ศกดสทธ ทบคคลมแลว จกปองกนตวใหปราศจากอนตราย แมแต

ความตาย ดงทบคคลเขาใสผาประเจยด แลวกทำการตอสกนเพอ

เอาชยชนะ ดวยหวงวาผาประเจยดนน จกเปนเครองคมครอง แตนน

เปนเรองของเดกอมมอ ผาประเจยดชนดนน ยงไมยดถอเปนสาระ

อะไรไดมากนก แตผาประเจยดคอธรรมะน คมไดจรงๆ นเรยกวา

คมความตาย ตามความหมายตามธรรมดา ไดสวนหนงแลว

ทน กยงเหลอแตสวนสงสด คอ จะทำใหไมมความตายโดย

ประการทงปวงเสยเลย ซงเปนธรรมะชนสง อนเราจะตองศกษากนตอไป

ธรรมะ คอ หนาททมนษยจะตองปฏบตใหถกตอง ตามกฎเกณฑของธรรมชาตนน

เปนเหมอนผาประเจยดทจะปะทะอนตราย คอ มจจราช โดยตรงได

การปฏบตธรรมะ คอ การสรางผาประเจยดคมตาย

äÁอยากμาย กçμองศÖกÉา¸รรÁะ ãหÁาก¹ะโยÁ

พุทธทาส อิน · 2015-08-28 · พุทธทาส อิน Úทป Ú โ 1...

Documents

Transcript of พุทธทาส อิน · 2015-08-28 · พุทธทาส อิน Úทป Ú โ 1...