คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก i

สารบญ

สารบญ ......................................................................................................................... I สารบญรปและตาราง ................................................................................................... II 1 บทน า .................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมา ................................................................................................. 1

1.2 วตถประสงค ................................................................................................. 2

1.3 ค านยาม ....................................................................................................... 2

2 ความรพนฐานเกยวกบมาตรฐานฯ ....................................................................... 4

2.1 การรบรองคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก ............................................ 4

2.2 ขอก าหนดบงคบ ........................................................................................... 6

2.3 การตรวจประเมน ......................................................................................... 8

2.4 เครองหมายรบรอง ....................................................................................... 9

3 หนวยตรวจประเมนอสระ................................................................................... 10

3.1 คณสมบต ................................................................................................... 10

3.2 ประเภทของนตบคคล ................................................................................ 10

3.3 ภารกจของหนวยตรวจ ............................................................................... 11

3.4 ขอก าหนดของหนวยตรวจ ......................................................................... 12

3.5 จรรยาบรรณของหนวยตรวจ ...................................................................... 13

4 แนวปฏบตการก ากบดแล ................................................................................... 15

4.1 การตรวจประเมนทส านกงาน .................................................................... 15

4.2 การสงเกตการณระหวางการตรวจประเมน ................................................ 19

4.3 การตรวจสอบผประกอบการขนสงทไดรบการตรวจประเมน ..................... 21

4.4 การจดการขอรองเรยน............................................................................... 21

5 แบบฟอรมทเกยวของ ........................................................................................ 22

5.1 แบบฟอรมตรวจประเมนหนวยตรวจประเมนอสระ .................................... 22 5.2 แบบสอบถามความคดเหนจากผรบการตรวจประเมน ............................... 24

5.3 แบบรายงานผลการสงเกตการณตรวจประเมน .......................................... 25

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก ii

สารบญรปและตาราง

รปท 2.1 ขนตอนการขอรบรองมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก ................... 5

รปท 2.2 เครองหมายรบรองมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก ....................... 9

ตารางท 4.1 เกณฑการประเมนคณะผตรวจประเมน ....................................................... 20

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 1

1 บทน า

1.1 ความเปนมา

ตามทจะมการเปดเสรการคาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนขนภายในป 2558 โดยมเปาหมายเพมสดสวนการถอหนของบคคล/นตบคคลสญชาตอาเซยนเปนรอยละ 70 ซงภาคการขนสงและโลจสตกสจะไดรบผลกระทบจากการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมากทสด กรมการขนสงทางบก จงไดด าเนนการพฒนาระบบมาตรฐานคณภาพบรการขนสง ดวยรถบรรทกเพอสงเสรมวชาชพและคณภาพการขนสงรองรบการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศและเพอเปนมาตรการคมครองผใชบรการขนสงทวไป โดยระบบมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทกสามารถใชเปนเครองมอส าคญในการลดผลกระทบ ตออตสาหกรรมการขนสงในดานการแขงขน กบตดราคาคาขนสงอยางรนแรง และปองกนผลกระทบทจะเกดกบชมชนและผใชรถใชถนน ในดานความไมปลอดภยและมลพษ ทเกดจากการวงรถบรรทกของผประกอบการขนสงสญชาตอาเซยน ทงภายในและระหวางประเทศในกลมอาเซยนเอง เปนการเตรยมความพรอม ของประเทศเพอรองรบการเปดเสรการคาบรการประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

กรมการขนสงทางบกไดด าเนนการพฒนาระบบมาตรฐานคณภาพบรการขนสง ดวยรถบรรทก มาตงแตป 2552 อยางตอเนอง จนกระทง ณ ชวงตนป 2557 กรมการขนสงทางบกไดให การรบรองคณภาพผประกอบการขนสงดวยรถบรรทกสาธารณะไปแลวกวา 200 ราย ซงมรถบรรทกในความรบผดชอบกวา 30,000 คน หรอคดเปนกวารอยละ 20 ของรถบรรทกสาธารณะทมในประเทศไทย นบวามาตรฐานฯ ไดรบความสนใจ เปนอยางมาก ทงจากผประกอบการทใหบรการขนสงและจากภาคอตสาหกรรมทเปนผใชบรการขนสงมแนวโนม จะเพมมากขนเรอยๆ เพอรองรบการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซ ยนดงทไดกลาวขางตน และเพ อเปนการรองรบความตองการในการขอรบรองมาตรฐานเปนจ านวนมากขน กรมการขนสงทางบกไดพฒนาหนวยงานภายนอกใหมความสามารถในการตรวจประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 2

ทดเทยมกบกรมการขนสงทางบก และไดแตงตงหนวยงานนนๆ ใหเปนหนวยตรวจประเมนอสระ รบมอบหมายงานตรวจประเมน ผขอรบรองจากกรมการขนสงทางบกซงเปนงานทมความส าคญเปนอยางมากในกระบวนการใหการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน และได ปรบบทบาท ของกรมการขนสง ทางบกจากการเปนผด าเนนการตรวจประเมนมาเปนผก ากบดแลรายละเอยดของมาตรฐานและขอก าหนดตางๆ ใหมความทนสมย สอดคลองกบความตองการของผใชและเขากบสถานการณปจจบน รวมถงเปนผก ากบดแลการด าเนนงานของหนวยตรวจประเมนอสระใหเปนไปตามระเบยบและเกณฑการด าเนนงานทกรมการขนสงทางบกก าหนด

1.2 วตถประสงค

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ จดท าขนโดยมวตถประสงคดงน

(1) เพอใหหนวยงานภายในกรมการขนสงทางบกมความเขาใจถงบทบาทและความส าคญของภารกจการก ากบดแลการด าเนนกจการของหนวยตรวจประเมนอสระ

(2) เพอใหส านกงานขนสงจงหวดมแนวปฏบตทชดเจนและมมาตรฐานแบบเดยวกนทวประเทศ

(3) เพอใหการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระเปนไปอยางมประสทธภาพ สงเสรมศกยภาพของหนวยตรวจประเมนอสระใหสามารถพฒนาตนเองสการเปนองคกรวชาชพดานการขนสงทเขมแขงไดในอนาคต

1.3 ค านยาม

ผขอรบรอง หมายถง ผประกอบการขนสงดวยรถบรรทกทมใบอนญาตประกอบการขนสงไมประจ าทางดวยรถทใชในการขนสงสตวหรอสงของตามพระราชบญญต การขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ของกรมการขนสงทางบก ทมความประสงคขอรบ การรบรองคณภาพการด าเนนการขนสง จะตองปฏบตตามขนตอนตางๆ ทก าหนด

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 3

ผตรวจประเมน หมายถง บคคลทมคณสมบตครบถวนตามทก าหนด ผานการอบรมหลกสตรผตรวจประเมน ผานการทดสอบความสามารถ และไดรบการแตงตงจากกรมการขนสงทางบก

หวหนาผตรวจประเมน หมายถง บคคลทมคณสมบตและประสบการณตรวจประเมนครบตามทก าหนด ผานการอบรมหลกสตรหวหนาผตรวจประเมน ผานการทดสอบความสามารถ และไดรบการแตงตงจากกรมการขนสงทางบก

ผตรวจประเมนประจ า หมายถง ผตรวจประเมนสงกดประจ าหนวยตรวจประเมนอสระ ซงสามารถสงกดประจ ากบหนวยตรวจประเมนอสระไดเพยงแหงเดยวเทานน

ผตรวจประเมนภายนอกหนวย หมายถง ผตรวจประเมนทไมไดสงกดประจ ากบ หนวยตรวจประเมนแหงหนงแตไดรบมอบหมายใหรวมท าการตรวจประเมน กบคณะผตรวจประเมนของหนวยตรวจประเมนนน ซงผตรวจประเมนภายนอกหนวยนอาจเปนผตรวจประเมนประจ ากบหนวยตรวจประเมนแหงอนหรอไมไดประจ า กบหนวยประเมนใดเลยกได

หนวยตรวจประเมนอสระ หมายถง นตบคคลทกรมการขนสงทางบกแตงตงใหท าหนาทตรวจประเมนผขอรบรองและสงผลการตรวจใหกรมการขนสงทางบกพจารณาเพอใหการรบรองตอไป ทงนหนวยตรวจประเมนอสระจะตองมผตรวจประเมนประจ าอยางนอย 6 คน ประกอบดวย ระดบหวหนาผตรวจประเมน 2 คน และระดบผตรวจประเมน 4 คน

หนวยก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ หมายถง ส านกการขนสงสนคา กรมการขนสงทางบก และ/หรอ ส านกงานขนสงจงหวด มหนาทก ากบดแล การด าเนนการของหนวยตรวจประเมนอสระใหด าเนนการภายในกรอบภารกจ ทกรมการขนสงทางบกก าหนด

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 4

2 ความรพนฐานเกยวกบมาตรฐานฯ

2.1 การรบรองคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก

ในการใหการรบรองผประกอบการขนสงทมใบอนญาตประกอบการขนสงไมประจ าทางดวยรถ ทใชในการขนสงสตวหรอสงของตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน

1) ผขอรบรองขอใบสมครรบรองและแบบประเมนตนเองจากกรมการขนสงทางบก หรอทางเวบไซต http://www.thaitruckcenter.com

2) ผขอรบรองกรอกใบสมครและท าการประเมนตนเอง 3) ผขอรบรองยนใบสมครและแบบประเมนตนเอง และส าเนาใบอนญาตประกอบการขนสง 4) กรมการขนสงทางบก/ส านกงานขนสงจงหวด ตรวจสอบคณสมบต เบองตนและ

แบบประเมนตนเอง 5) กรมการขนสงทางบก/ส านกงานขนสงจงหวด พจารณาวธด าเนนการตรวจประเมน

โดยม 2 กรณดงน

กรณท 1 ผขอรบการรบรองทวไป ส านกงานขนสงจงหวดสงมอบงานใหกรมการขนสงทางบกด าเนนการตอ โดยจะมอบหมายใหหนวยตรวจประเมนท าตรวจประเมน

กรณท 2 ผขอรบการรบรองมลกษณะเฉพาะ กรมการขนสงทางบก/ส านกงานขนสงจงหวด แตงตงคณะผตรวจประเมน และนดวนตรวจประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 5

6) คณะผตรวจประเมนเขาตรวจประเมนทสถานประกอบการ 7) คณะผตรวจประเมนสรปผลการตรวจประเมนและน าเสนอคณะกรรมการมาตรฐาน

คณภาพฯ 8) คณะกรรมการมาตรฐานคณภาพฯ พจารณารบรองผลและออกใบรบรอง

สรปไดดงแผนภมตอไปน

รปท 2.1 กระบวนการใหรบรองมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก

ผประกอบการยนเอกสารสมคร

สวนกลาง/ส านกงานขนสงจงหวด

ตรวจสอบเอกสาร

สวนกลาง/ ส านกงานขนสงจงหวด

ท าการตรวจประเมน หนวยตรวจประเมน

ท าการตรวจประเมน

สวนกลาง/ส านกงานขนสงจงหวด

น าเสนอคณะกรรมการคณภาพ

แจงใหหนวยตรวจประเมน

ในจงหวดหรอพนทใกลเคยง รบผดชอบงานตรวจประเมน

สงผลการตรวจประเมน

คณะกรรมการคณภาพ

ใหการรบรอง

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 6

2.2 ขอก าหนดบงคบ

การตรวจประเมนเพอรบรองคณภาพผประกอบการขนสง จะท าการตรวจประเมน การด าเนนการเฉพาะขอก าหนดบงคบ 24 ขอ ดงน

1) ขอก าหนดดานองคกร

1.1) มโครงสรางการบรหารงานทชดเจน ก าหนดอ านาจหนาทและความรบผดชอบแตละต าแหนงในองคกร และประกาศใหพนกงานรบทราบและน าไปปฏบตได

1.2) มการก าหนดนโยบายและวสยทศนเฉพาะเรองอยางท ชดเจน เชน นโยบาย สารเสพตด นโยบายแอลกอฮอล นโยบายความปลอดภย เปนตน

1.3) มการก าหนดตวชวดประสทธภาพในการบรหารงาน เชน รอยละการจดสงทสมบรณ ประสทธภาพการใชเชอเพลง อตราการเกดอบตเหต ความพงพอใจของลกคา เปนตน ด าเนนการเพอใหบรรลตามแผนทก าหนด และปรบปรงกระบวนการ ในระบบอยางตอเนอง

1.4) มแนวทางปฏบ ต เพ อการรกษาและลดผลกระทบตอส งแวดลอม และม การด าเนนการอยางเหมาะสม เชน แผนการจดการของเสย แบตเตอร ยางรถยนต น ามนเครอง เปนตน

2) ขอก าหนดดานปฏบตการขนสง

ขนตอนการปฏบตงาน

2.1) มการก าหนดขนตอนการปฏบตงานขนสง ตงแตการรบค าสงจนถงการสงมอบสนคาของลกคา แตละประเภท โดยแสดงถงขนตอนการด าเนนงาน และความสมพนธ ของกระบวนการตางๆ

2.2) มคมอการปฏบตงานขนสงในการปฏบตงาน อาจเปนประจ าลกคาแตละราย หรอไมเจาะจงลกคารายใดรายหนงกได

2.3) มการบนทกผลการปฏบ ต งานขนสงอยางเหมาะสม ท แสดงประสทธผล การด าเนนงาน เชน บนทกเวลารบ-สงสนคา สรปปรมาณสนคาทขนสง เปนตน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 7

การปองกนและจดการเหต

2.6) มคมอการจดการเหตฉกเฉนระหวางการขนสง โดยแสดงขนตอนการปฏบตและขอมลตางๆ ทจ าเปนอยางชดเจน เพอใหพนกงานพรอมจดการเหตแตละประเภท ไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

2.7) มการบนทกขอมลการเกดอบตเหตตางๆ ประกอบดวย รายละเอยดของเหต สาเหตการเกด ความเสยหายทเกดขน และแนวทางการแกไขปรบปรงและรายงานตอหนวยงานทเกยวของทราบ

3) ขอก าหนดดานพนกงาน

การจดการพนกงาน

3.1) มการก าหนดขนตอนการรบสมครพนกงาน บนทก และเกบรกษาประวตพนกงานอยางเหมาะสม

3.2) มการแสดงกฎระเบยบและความรบผดชอบของพนกงาน รวมถงบทลงโทษ และประกาศใหพนกงานรบทราบอยางทวถง

3.3) มการวางแผนก าหนดชวโมงท างาน วนหยด และมด าเนนการอยางเหมาะสม 3.4) มแผนการฝกอบรม ทกษะ และประสบการณพนกงาน ตามความสมควร

ในแตละต าแหนงงาน และมการวางแผนก าหนดการอบรมอยางเหมาะสม

พนกงานขบรถ

3.6) มระเบยบการรบสมครพนกงานขบรถ เชน การตรวจสอบประวต การทดสอบความสามารถ และด าเนนการอยางเหมาะสม

3.7) มการอบรมเกยวกบการตรวจสภาพและบ ารงรกษายานพาหนะเบองตนส าหรบพนกงานขบรถ

3.8) มการวางแผนอบรมพนกงานขบรถใหขบขอยางประหยดและปลอดภยเปนประจ า 3.9) มการตรวจสขภาพพนกงานขบรถตามก าหนดระยะเวลา และตรวจโรค

ทเปนอปสรรคตอการขบข มการบนทกและเกบรกษาผลอยางเปนระบบ

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 8

3.10) มการลงบนทกสมดพนกงานขบรถ/สมดประจ ารถ หรอบนทกการปฏบตงานขนสง เพอเปนหลกฐานการใชรถขนสงทกครง

3.11) ม แผนการตรวจระด บ แอลกอฮอล ของพ น ก งาน ขบ รถอย างสม า เส มอ กอนปฏบตการขนสง

3.12) มแผนการตรวจหาสารเสพตดของพนกงานขบรถอยางสม าเสมอ

4) ขอก าหนดดานยานพาหนะ

4.1) มการบนทกขอมลปรมาณการใชเชอเพลง โดยรวมทงหมยานพาหนะ และรายคน เพอใชในการวเคราะหประสทธภาพการใชเชอเพลง

4.2) มแผนการตรวจสภาพและบ ารงรกษาตามระยะเวลา และด าเนนการอยางเหมาะสม 4.3) มการจดท าประวตการใชรถและประวตการซอมบ ารงของรถรายคน

5) ขอก าหนดดานลกคาและภายนอก

5.1) มขอมลเกยวกบลกคาและประวตการใชบรการเพอทราบความตองการของลกคา

2.3 การตรวจประเมน

ในการตรวจประเมน ผตรวจประเมนจะท าการตรวจสอบเพอหาหลกฐานตางๆ เพอใหมนใจไดวาผขอรบรองไดปฏบตตามขอก าหนดแตละขอโดยพจารณาตามแนวทางการตรวจประเมน ทอธบายไวอยางละเอยดในคมอผตรวจประเมน กลาวคอ จะท าการตรวจวาม แผนการด าเนนการหรอไม ตรวจวาไดมการด าเนนการตามแผนอยางสม าเสมอ และตรวจสอบผล หรอหลกฐานการด าเนนการนนๆ หากผลการด าเนนการไมเปนไปตามแผนจะตองมการปรบปรงแกไขการด าเนนการเพอมใหเกดขอผดพลาดขนซ า

ในการตรวจประเมนแตละครง คณะผตรวจประเมนประกอบดวย

หวหนาคณะผตรวจประเมน 1 คน

ผตรวจประเมน 2 คน

โดยจะตองมผตรวจประเมนประจ าของหนวยตรวจประเมนนนๆ อยางนอย 1 คน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 9

2.4 เครองหมายรบรอง

เมอผประกอบการขนสงดวยรถบรรทกไดรบการรบรองมาตรฐานคณภาพฯ เรยบรอยแลว จะไดรบสทธในการจดท าตราสญลกษณมาตรฐานคณภาพตามทกรมการขนสงทางบกก าหนด เพอใชตดรถและ/หรอประชาสมพนธหนวยงานได เครองหมายรบรองมลกษณะดงน

รปท 2.2 เครองหมายรบรองมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 10

3 หนวยตรวจประเมนอสระ

3.1 คณสมบต

หนวยงานทจะขอขนทะเบยนเปนหนวยตรวจจะตองมคณสมบตดงตอไปน

(1) เปนนตบคคลสญชาตไทย (2) มผตรวจประเมนทไดรบการแตงตงจากกรมการขนสงทางบก อยางนอย 6 คน

อยประจ า ในจ านวนนตองมผตรวจประเมนทไดรบการแตงตงใหเปนหวหนาผตรวจประเมนอยางนอย 2 คน

(3) ไมเปนผเคยถกเพกถอนการขนทะเบยนหนวยตรวจประเมนอสระ เวนแตไดพนก าหนดสามปไปแลวนบตงแตวนทถกเพกถอนการขนทะเบยนหนวยตรวจประเมนอสระนน

(4) กรรมการ ผจดการ หรอบคคลผมอ านาจจดการของนตบคคลตาม (1) ตองไมเคย เปนกรรมการ ผจดการ หรอบคคลผมอ านาจจดการของนตบคคลทถกเพกถอน การขนทะเบยนหนวยตรวจประเมนอสระ เวนแตไดพนก าหนดสามปไปแลวนบตงแตวนทถกเพกถอนการขนทะเบยนหนวยตรวจประเมนอสระนน

3.2 ประเภทของนตบคคล

เพอใหหนวยตรวจประเมนมความเปนกลางในการตรวจประเมนและสงเสรมใหเกดการพฒนาผประกอบการขนสงในระยะยาว นตบคคลทสามารถยนขอขนทะเบยนเปนหนวยตรวจประเมนไดมดงน

1) สมาคมทเกยวของกบการประกอบกจการขนสงดวยรถบรรทก 2) สถาบนการศกษาทมการเรยนการสอนในสาขาวชาเกยวกบการขนสง

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 11

3.3 ภารกจของหนวยตรวจ

3.3.1 ภารกจตรวจประเมน

หนวยตรวจมภารกจหลกในการตรวจประเมนการด าเนนงานของผประกอบการขนสง ซงหนวยตรวจไดรบมอบหมายจากกรมการขนสงทางบกใหเปนไปขอก าหนดของมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทก โดยปฏบตตามหลกการก ากบดแลหนวยตรวจ ของกรมการขนสงอยางเครงครด และใหความรวมมอกบกรมการขนสงในการพฒนาคณภาพการบรการขนสงดวยรถบรรทกของประเทศ

3.3.2 ภารกจอนๆ

หนวยตรวจประเมนสามารถด าเนนกจกรรมใหค าแนะน าแกผขอรบการรบรองไดในลกษณะเปดกวาง อาจจดในรปแบบการสมมนาหรอประชมแนะแนวทางทไมกอใหเกดผลประโยชนทบซอน และตองมนใจไดวาคณะผตรวจประเมนมไดเปนผจดเตรยมระบบใหผขอรบการตรวจประเมน สวนกจกรรมอนๆ ทเปนประโยชนทหนวยตรวจประเมนพงกระท าได แก การจดการอบรม ในหลกสตรทเปนประโยชน เชน

หลกสตรการขบขอยางประหยดและปลอดภย

หลกสตรการบ ารงรกษารถ

หลกสตรความรเกยวกบการขนสงวตถอนตราย เปนตน

นอกจากนหนวยตรวจประเมนควรจะเปนศนยกลางในการท ากจกรรมรวมซงผประกอบการรายยอยไมสามารถท าไดเอง เชน การตรวจสขภาพพนกงาน การตรวจแอลกอฮอล และสารเสพตด เปนตน ซงการด าเนนการดงกลาวเหลานจะชวยท าใหหนวยตรวจประเมนมแหลงรายไดในการประกอบธรกจอกทางหนง

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 12

3.4 ขอก าหนดของหนวยตรวจ

นตบคคลทจะขอขนทะเบยนเปนหนวยตรวจประเมนจะตองมการด าเนนการตางๆ ตามขอก าหนดทครอบคลมการด าเนนงานใน 4 ดาน ไดแก ดานองคกร ดานบคลากร ดานการด าเนนงานตรวจประเมน และดานความรบผดชอบ ซงในแตละดานมรายการขอก าหนด ทเปนขอบงคบทหนวยตรวจประเมนตองปฎบตตาม ดงน

1) ดานองคกร 1.1) มโครงสรางองคกร และก าหนดหนาทความรบผดชอบของบคลากร 1.2) มนโยบายและเปาหมายการด าเนนงาน 1.3) มมาตรการรกษาความเปนกลางของหนวยตรวจเพอใหมนใจไดวาไมเกดผลประโยชน

ทบซอน 1.4) มมาตรการรกษาความลบทางการคาของผรบการตรวจ

2) ดานบคลากร 2.1) มจ านวนผตรวจประเมนประจ าอยางนอย 6 คน และมบคลากรประจ าหนวยตรวจ 2.2) มการจดท าทะเบยนประวตบคลากรและผตรวจประเมน ไดแก ประวตบคคล

การศกษา การท างาน การฝกอบรม รวมถงประวตการตรวจประเมน 2.3) มการประเมนผลผตรวจประเมนเพอรกษาคณภาพผตรวจประเมน 2.4) มการรกษาคณภาพผตรวจประเมน พฒนาความรและทกษะของผตรวจประเมนอยาง

ตอเนอง 3) ดานการด าเนนงานตรวจประเมน

3.1) มระบบบรหารงานตรวจประเมนเพอใหการจดการตรวจประเมนเปนไปอยางมประสทธภาพ

3.2) มการก าหนดขนตอนการตรวจประเมนทสอดคลองกบขนตอนมาตรฐานของ กรมการขนสงทางบก

3.3) มระบบจดการเอกสารท เกยวกบการตรวจประเมนอยางเปนระบบ เพอปองกน การสญหาย หรอเสอมสภาพ

3.4) มการประกาศระเบยบคาใชจายในการตรวจประเมนทชดเจน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 13

3.5) มการสรปผลการด าเนนงานและปรบปรงการด าเนนการอยางตอเนอง 4) ดานความรบผดชอบ

4.1) มแนวทางการจดการตอขอรองเรยนทเกดขน 4.2) มแนวทางในการรบผดชอบตอความเสยหายทเกดขน

3.5 จรรยาบรรณของหนวยตรวจ

หนวยตรวจประเมนจะตองมการควบคมดแลการปฏบตงาน และการตรวจประเมนใหเปนไป ตามหลกการ วธการและเงอนไขของกรมการขนสงทางบก ใหมความเปนกลาง มความยตธรรม และปฏ บ ต ตามจรรยาบรรณ ของผ ต รวจประเมนอย างเคร งครด สามารถทบทวน ผลการตรวจประเมนไดเมอมขอบกพรองหรอขอรองเรยน เพอระบบมาตรฐานคณภาพบรการขนสงดวยรถบรรทกเปนทยอมรบและเชอถอ หนวยตรวจประเมนตองยดหลกการดงน

3.5.1 ความเปนมออาชพ

หนวยตรวจประเมนจะตองปฏบตงานในขนตอนตางๆ ดวยความถกตอง เปนธรรมใหเกยรตตอผรบการตรวจประเมนรวมถงผปฏบตงานของผรบการตรวจประเมนและมความรบผดชอบตอผลการตรวจประเมน

3.5.2 การเกบรกษาความลบ

เพอรกษาความลบของขอมลทงหมดทเกยวของกบผรบการตรวจประเมน หนวยตรวจประเมนจะตอง

1) ไมแลกเปลยน เปดเผย หรอวพากษวจารณขอมลของผรบการตรวจประเมน กบผอนนอกเหนอจากการหารอในการตรวจประเมนเทานน ขอมลเชน เอกสารใบสมคร แบบประเมนตนเองหรอเอกสารหลกฐานตางๆ ทผรบการประเมน น ามาแสดงระหวางการตรวจประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 14

2) ท าการตรวจประเมนโดยตรวจตวอยางเอกสารหรอหลกฐานตางๆ เพยงเพอท าใหผตรวจประเมนมนใจไดวาผรบการตรวจประเมนปฏบตตามขอก าหนดเทานน ผตรวจประเมนจะตองไมตรวจดเอกสารทเปนความลบของผ รบการตรวจประเมน เชน ขอมลทางบญช หรอขอมลเกยวกบลกคา เวนแตไดรบความยนยอมจาก ผรบการตรวจประเมนเปนกรณไป

3) ไมจดท าหรอเกบส าเนาขอมลใดๆ ทเกยวของกบผรบการตรวจประเมนทงในรปแบบเอกสารหรอสออเลกทรอนกสใดๆ และจะตองสงคน เอกสารและขอมลทงหมด ทเกยวของคนทนททเสรจการตรวจประเมนในวนนนๆ

4) ไมน าขอมลของผรบการตรวจประเมนไปดดแปลงหรอไปใชหลงจากการตรวจประเมน เวนแตไดรบอนญาตจากผรบการตรวจประเมนเปนกรณไป

3.5.3 ผลประโยชนทบซอน

หนวยตรวจประเมนจะตองมมาตรการรกษาความเปนกลางของหนวยตรวจเพอใหมนใจไดวาไมเกดผลประโยชนทบซอน ไมมสวนไดเสยกบผขอรบการประเมน และควบคมเรองผลประโยชนทบซอนของผตรวจประเมนอยางเครงครด ไดดงน

1) ไมท าหนาทตรวจประเมนใหแกองคกร หรอหนวยงานทเปนคแขง หรอลกคา หรอผสงมอบโดยตรงขององคกร หรอหนวยงานยอยภายในองคกรทตนปฏบตงาน

2) หลกเลยงการมผลประโยชนทบซอนหรอการขดแยงในผลประโยชน หรอการมสถานภาพทอาจมผลประโยชนขดแยง – หรออาจขดแยง – กบผรบการตรวจประเมน

3) ไมตดตอผรบการตรวจประเมนทไดรบมอบหมายใหตรวจประเมน เพอผลประโยชนสวนตว รวมทงการสรางโอกาสเพอใหไดรบการวาจางเพอเตรยมการรบการตรวจประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 15

4 แนวปฏบตการก ากบดแล

เพอใหกรมการขนสงทางบกมความมนใจวาหนวยตรวจประเมนอสระไดด าเนนการตรวจประเมนอยางมประสทธภาพเปนไปตามมาตรฐานการตรวจประเมนทก าหนด กรมการขนสงทางบกจะตองก ากบดแลและตรวจสอบการด าเนนงานของหนวยตรวจประเมนอสระดงกลาวอยเปนระยะ ซงประกอบดวยกจกรรมตางๆ ดงน

(1) การตรวจประเมนทส านกงานของหนวยตรวจประเมนอสระ

(2) การสงเกตการณระหวางทหนวยตรวจประเมนอสระท าการตรวจประเมน

(3) การตรวจสอบผประกอบการขนสงทหนวยตรวจประเมนอสระไดท าการตรวจประเมนและสงผลการตรวจประเมนใหกรมการขนสงทางบกแลว

(4) การจดการขอรองเรยนตางๆ

4.1 การตรวจประเมนทส านกงาน

หนวยก ากบจะตองเขาตรวจประเมนการด าเนนงานหนวยตรวจประเมนอสระ ณ ทท าการของหนวยตรวจอยางนอยปละ 1 ครง โดยท าการตรวจประเมนรายขอก าหนดตามแนวทางขางลางน และบนทกผลการตรวจประเมนในแบบฟอรมทก าหนด

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 16

4.1.1 ดานองคกร

ขอ ขอก าหนด แนวทางการตรวจประเมน 1.1 มโครงสรางองคกร และก าหนด

ห น าท ค ว าม ร บ ผ ด ชอ บ ข อ งบคลากร

ตรวจโครงสรางองคกรวามความเปนปจจบน ม ห วหน าหน วยตรวจและ เจ าหน าท ทเกยวของตามต าแหนงทปรากฏ

1.2 มนโยบายและเปาหมายการด าเนนงาน

ตรวจสอบเปาหมายและการด าเนนการพฒนาหนวยตรวจประเมน

มนโยบายคณภาพในการด าเนนงาน

มการก าหนดเปาหมายในการด าเนนงานของทกสวนงาน

1.3 มมาตรการรกษาความเปนกลางของหนวยตรวจเพอใหมนใจไดวาไมเกดผลประโยชนทบซอน

ยนยนมาตรการรกษาความเปนกลางของหนวยตรวจ

กรณ เคยเกดปญ หาขน ประเมนความเหมาะสมในการแกปญหา

1.4 มมาตรการรกษาความลบทางการคาของผรบการตรวจ

ยนยนมาตรการรกษาความลบทางการคาของผรบการตรวจ รวมถงมาตรการลงโทษตางๆ

กรณ เคยเกดปญ หาขน ประเมนความเหมาะสมในการแกปญหา

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 17

4.1.2 ดานบคลากร

ขอ ขอก าหนด แนวทางการด าเนนการ 2.1 มจ านวนผตรวจประเมนประจ า

อยางนอย 2 ชด และมบคลากรทปฎบตงานประจ าหนวยตรวจ

ตรวจสอบวามผตรวจประเมนอยประจ าครบและไดปฏบตงานตรวจประเมนจรง ในการตรวจประเมนแตละครงจะตองมผตรวจประจ าอยางนอย 1 คน

มเจาหนาทประจ าทสามารถประสานงานไดอยางมประสทธภาพ

2.2 ม ก ารจ ด ท าท ะ เบ ย น ป ระ ว ตบ คลากรและผ ต รวจประเม น ไดแก ประวตบคคล การศกษา การท างาน การฝกอบรม รวมถงประวตการตรวจประเมน

สมตรวจแฟมประวตผตรวจประเมน จะตองมรายละเอยดอยางนอยไดแก ประวตบคคล การศกษา การท างาน การฝกอบรม และประวตการตรวจประเมนทงหมด

ตรวจประวตผตรวจประเมนจากภายนอกหนวย

กรณมการเปลยนแปลงจ านวนหรอขอมลบคคลของผตรวจประจ าในรอบปทผานมา ตรวจวาหนวยไดแจงใหกรมการขนสงทางบกทราบตามทก าหนด

2.3 มการประเมนผลผตรวจประเมนเพอรกษาคณภาพผตรวจประเมน

ตรวจสอบผลการประเมนผลผตรวจประเมน ทงทเปนผตรวจประเมนประจ าและผตรวจประเมนภายนอกหนวย

2.4 ม ก าร ร ก ษ าค ณ ภ าพ ผ ต ร วจประเมน พฒนาความรและทกษะของผตรวจประเมนอยางตอเนอง

ตรวจสอบวาผตรวจประเมนประจ าไดเขาอบรมทบทวนความรกบกรมการขนสงทางบกตามทก าหนด

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 18

4.1.3 ดานงานตรวจประเมน

ขอ ขอก าหนด แนวทางการด าเนนการ 3.1 มระบบบรหารงานตรวจประเมน

เพอใหการจดการตรวจประเมนเปนไปอยางมประสทธภาพ

ตรวจสอบระบบเอกสารเกยวกบการจดการงานตรวจประเมน

3.2 มการก าหนดขนตอนการตรวจประเมนทสอดคลองกบขนตอนมาตรฐานของกรมการขนสงทางบก

ตรวจค ม อการปฏ บ ต งาน ในการตรวจประเมน โดยจะตองสอดคลองกบแนวทางการตรวจประเมนทกรมการขนสงทางบก

3.3 มระบบจดการเอกสารทเกยวกบการตรวจประเมนอยางเปนระบบเพ อป องกนการสญ หาย หรอเสอมสภาพ

ตรวจระบบจดเกบเอกสารเกยวกบผลการตรวจประเมน ท าการสมตรวจยอนหลง 2 ป

สมตรวจบนทกการตรวจประเมน และรายงานผลการตรวจประเมน

3.4 มการประกาศระเบยบคาใชจายในการตรวจประเมนทชดเจน

ตรวจสอบเกณฑการเรยกเกบคาใชจายตรวจประเมน

ตรวจสอบหลกฐานการเรยกเกบคาใชจายตรวจประเมนกบผขอรบรอง ส มตรวจยอนหลง 2 ป

3.5 มการสรปผลการด าเนนงานและปรบปรงการด า เนนการอยางตอเนอง

ตรวจสรปรายงานประจ าป

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 19

4.1.4 ดานความรบผดชอบ

ขอ ขอก าหนด แนวทางการด าเนนการ 4.1 ม แ น วท างก ารจ ด ก ารต อ ข อ

รองเรยนทเกดขน ตรวจสอบแนวทางการจดการขอรองเรยน

ทงจากผรบการตรวจประเมนและบคคลอนทวไป

กรณ เคยม ขอรองเรยน ประเม นความเหมาะสมในการจดการกบขอรองเรยนนนๆ

4.2 มแนวทางในการรบผดชอบตอความเสยหายทเกดขน

ตรวจสอบแนวทางการรบผดชอบตอความเสยหาย

กรณเคยเกดความเสยหาย ประเมนความเหมาะสมในการรบผดชอบตอความเสยหาย

4.2 การสงเกตการณระหวางการตรวจประเมน

เพอใหกรมการขนสงทางบกมนใจวาคณะผตรวจประเมนทหนวยตรวจประเมนมอบหมายใหท าการตรวจประเมนผขอรบรองนนเปนไปตามขนตอนและแนวทางการตรวจประเมนทกรมการขนสงทางบกก าหนด กรมการขนสงทางบกจะท าการสมเขาสงเกตการณการตรวจประเมน โดยใชแนวทางในการประเมนคณะผตรวจประเมนตามตารางท 4.1

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 20

ตารางท 4.1 เกณฑการประเมนคณะผตรวจประเมน

ประเมน

ไมเหมาะสมอยางยง

ไมเหมาะสม

พอใช ด ดมาก

(1) การเตรยมความพรอมกอนวนตรวจประเมน

(2) ทกษะของหวหนาผตรวจประเมน

(3) ทกษะของผตรวจประเมน (4) การรกษาจรรยาบรรณ (5) การด าเนนการตามขนตอนการ

ตรวจประเมน

ก) การเรมการตรวจประเมน ข) การแนะน าคณะผตรวจ

ประเมน

ค) การตรวจเอกสารตามขอก าหนด

ง) การตรวจสถานทจรง จ) การสมภาษณพนกงานท

เกยวของ

ฉ) การประชมภายในเพอตดสนผลการตรวจ

(6) การแจงผลการตรวจประเมนใหแกผรบการตรวจ

(7) การใหค าแนะน าเพมเตม (8) การเขยนรายงานการตรวจ

ประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 21

4.3 การตรวจสอบผประกอบการขนสงทไดรบการตรวจประเมน

กรมการขนสงทางบกจะตองตรวจสอบผลการตรวจประเมนโดยท าการสมตรวจผขอรบรองทหนวยตรวจประเมนไดท าการตรวจประเมนและสงผลการตรวจประเมนเสรจเรยบรอยแลว โดยอาจด าเนนการในลกษณะใดดงตอไปน

(1) แจงใหหนวยตรวจประเมนอสระสงเอกสาร หลกฐาน หรอรปถายทยนยนผล การตรวจประเมน เพมเตมในประเดนทกรมการขนสงทางบกเหนสมควร

(2) สอบถามความคดเหนจากผรบการตรวจประเมน วามความคดเหนหรอขอสงเกตเกยวกบการตรวจประเมนของหนวยตรวจประเมนอสระอยางไร

(3) ใหเจาหนาทหรอคณะผตรวจประเมนอกชดเขาไปตรวจประเมนผขอรบการรบรอง โดยอาจตรวจประ เม นตามข อก าหนดบ งค บท งหมดท กข อหร อส ม ตรวจ ตามความเหมาะสม และน ามาเทยบเคยงกบผลการตรวจประเมนของหนวยตรวจประเมนอสระ ทงนกรมการขนสงทางบกเปนผรบผดชอบคาใชจายในการตรวจสอบครงนทงหมดและจะตองไดรบความยนยอมจากผรบการตรวจประเมน

4.4 การจดการขอรองเรยน

เมอมผรองเรยนวาหนวยตรวจประเมนอสระใดไมปฏบตหรอฝาฝนเงอนไขหรอหลกเกณฑหรอวธการด าเนนงานตามท กรมการขนส งทางบกก าหนด ต วอย างกรณ รองเรยน เชน หนวยตรวจประเมนอสระมผลประโยชนทบซอน คาใชจายในการตรวจประเมนไมเหมาะสม ระยะเวลาในการเขาตรวจประเมนไมเปนไปตามทก าหนด การตรวจประเมนหรอการใชดลพนจไมเปนไปตามมาตรฐานการตรวจประเมน มการน าความลบทางการคาของผขอรบการตรวจประเมนไปเปดเผยหรอไปใชประโยชนโดยมชอบ เปนตน กรณดงกลาวกรมการขนสงทางบก มหนาทจะตองจดการขอรองเรยนนนๆ และหาขอยตในทสด

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 22

5 แบบฟอรมทเกยวของ

5.1 แบบฟอรมตรวจประเมนหนวยตรวจประเมนอสระ

หนวยตรวประเมนภายนอก_________________________________________________

ตรวจประเมนประจ าป___________________ครงท_____/___________วนท_________

เจาหนาทกรมการขนสงทางบก______________________________________________

หวหนาหนวยตรวจประเมนอสระ__________________________________________

สวนท 1 : ส าหรบกรมการขนสงทางบก ผลการตรวจประเมน หนวยตรวจประเมนไดด าเนนการตามขอก าหนดทงหมด พบความไมสอดคลอง และขอใหหนวยตรวจประเมนด าเนนการดงน __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ลงชอ__________________________ ( )

เจาหนาทกรมการขนสงทางบก

ลงชอ_________________________ ( )

หวหนาหนวยตรวจประเมน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 23

สวนท 2 : ส าหรบหนวยตรวจประเมนอสระ แผนการปรบปรง/แกไข/ด าเนนการเพมเตม ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ นดตรวจประเมนตดตามแกไข วนท

ลงชอ____________________________(ผรบผดชอบ) ต าแหนง_________________________ วนท____________________________

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 24

5.2 แบบสอบถามความคดเหนจากผรบการตรวจประเมน

บรษท/หจก.__________________________________________________________

ผตดตอ/ผตอบแบบสอบถาม_________________________ต าแหนง______________

รบการตรวจประเมนโดย __________________________เมอวนท________________

ขอใหทานใหความเหนในประเดนค าถามดงตอไปน

ค าถาม ใช/

เหนดวย ไมใช/

ไมเหนดวย (1) หนวยตรวจประเมนไดแจงรายชอผตรวจประเมนลวงหนา (2) ทานไดพจารณารายชอผตรวจประเมนวาไมมสวนไดเสยกบ

ทานกอนตกลงนดหมายตรวจประเมน

(3) หนวยตรวจประเมนไดแจงคาใชจายตรวจประเมนโดยมเอกสารเปนหลกฐาน

(4) คาใชจายทหนวยตรวจประเมนเรยกเกบมความเหมาะสม (5) หนวยตรวจประเมนไดตดตอนดหมายวนเขาท าการตรวจ

ประเมนลวงหนา

(6) คณะผตรวจประเมนไดแจงเรองการรกษาความลบกอนตรวจประเมน

(7) ผตรวจประเมนด าเนนการตรวจประเมนอยางมออาชพ (8) การตรวจประเมน กระชบ ไมยดเยอ (9) ทานเหนดวยกบผลการตรวจประเมน (10) ขอเสนอแนะทไดรบจากการตรวจประเมนมประโยชนกบทาน

คมอการก ากบดแลหนวยตรวจประเมนอสระ

กรมการขนสงทางบก 25

5.3 แบบรายงานผลการสงเกตการณตรวจประเมน

หนวยตรวจประเมนอสระ _________________________________________________

ท าการตรวจประเมนบรษท/หจก. ____________________________________________

ผสงเกตการณ ________________________________วนท ______________________

ประเมน ไม

เหมาะสมอยางยง

ไมเหมาะสม

พอใช ด ด

มาก

(1) การเตรยมความพรอมกอนวนตรวจประเมน (2) ทกษะของหวหนาผตรวจประเมน (3) ทกษะของผตรวจประเมน (4) การรกษาจรรยาบรรณ (5) การด าเนนการตามขนตอนการตรวจประเมน

ช) การเรมการตรวจประเมน ซ) การแนะน าคณะผตรวจประเมน ฌ) การตรวจเอกสารตามขอก าหนด ญ) การตรวจสถานทจรง ฎ) การสมภาษณพนกงานทเกยวของ ฏ) การประชมภายในเพอตดสนผลการตรวจ

(6) การแจงผลการตรวจประเมนใหแก ผรบการตรวจ

(7) การใหค าแนะน าเพมเตม (8) การเขยนรายงานการตรวจประเมน