มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus...

30
มะกรูด ภาษาอังกฤษ Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Citrus x hystrix L. และยังมีชื่อท้องถิ่นอื่นๆอีกเช่น มะขู (แม่ฮ่องสอน), มะขุน มะขูด (ภาคเหนือ), ส้มกรูด ส้มมั่ว ผี (ภาคใต้) เป็นต้น ซึ่งจัดอยู่ในตระกูล ส้ม (Citrus) โดยมีถิ่นกําเนิดในประเทศไทย ลาว มาเลเซีย และ อินโดนีเซีย ประโยชน์ของมะกรูด 1. "มะกรูด" มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง และ ต้านทานโรค ช่วยทําให้เจริญอาหาร 2. น้ํามันหอมระเหยจากมะกรูดมีสรรพคุณช่วยผ่อนคลายความเครียด คลายความกังวล ทําให้จิตใจ สงบนิ่ง ด้วยการสูดดมผิวมะกรูดหรือนํามันมะกรูดจะช่วยได้ระดับหนึ่ง แต่การใช้ไม่ควรจะใช้ความ เข้มข้นมากกว่า 1% เพราะอาจจะทําให้เกิดการระคายเคืองได้ 3. สรรพคุณ ของใบมะกรูดสามารถใช้แก้อาเจียนเป็นเลือด แก้ชําในได้อีกด้วย 4. สรรพคุณ มะกรูดใช้เป็นยาบํารุงหัวใจ ด้วยการใช้ผิวมะกรูดสดฝานเป็นชิ้นเล็กๆ ประมาณ 1 ช้อนแกง เติมการบูรหรือพิมเสน 1 หยิบมือ ชงด้วยนําเดือด แช่ทิ้งไวแล้วนํานําที่ได้มาดื่ม 1-2 ครั้ง (เปลือกผล) 5. ช่วยแก้ อาการไอ ขับเสมหะ ด้วยการใช้ผลมะกรูดนํามาผ่าซึกเติมเกลือ นําไปลนไฟให้เปลือกนิ่ม แล้วบีบนํา มะกรูดลงในคอทีละน้อยๆ จะช่วยแก้อาการไอได้ สูตรนี้ก็สามารถใช้เป็นยาขับเสมหะได้ด้วยเช่นกัน 6. ช่วยฟอกโลหิต ด้วยการนําผลมะกรูดสดมาผ่าเป็น 2 ซีกแล้วนําไปดองกับเกลือหรือนําผึ้ง ประมาณ 1 เดือน แล้วรินเอาแต่นําดื่ม จะช่วยฟอกโลหิตได้เป็นอย่างดี แหล่งอ้างอิง : www.rspg.or.th, www.learners.in.th , สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เรียบเรียงข้อมูลโดย ฟรินน์.com (ไม่อนุญาตให้คัดลอกเนื้อหาไม่ว่าส่วนหนึ่งส่วนใด)

Transcript of มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus...

Page 1: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

  

 

 

มะกรด ภาษาองกฤษ Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda มชอวทยาศาสตรวา Citrus x hystrix L. และยงมชอทองถนอนๆอกเชน มะข (แมฮองสอน), มะขน มะขด (ภาคเหนอ), สมกรด สมมวผ (ภาคใต) เปนตน ซงจดอยในตระกล สม (Citrus) โดยมถนกาเนดในประเทศไทย ลาว มาเลเซย และอนโดนเซย

ประโยชนของมะกรด 1. "มะกรด" มสารตอตานอนมลอสระสง ชวยเสรมสรางภมคมกนใหรางกายแขงแรง และ ตานทานโรค ชวยทาใหเจรญอาหาร 2. นามนหอมระเหยจากมะกรดมสรรพคณชวยผอนคลายความเครยด คลายความกงวล ทาใหจตใจสงบนง ดวยการสดดมผวมะกรดหรอนามนมะกรดจะชวยไดระดบหนง แตการใชไมควรจะใชความเขมขนมากกวา 1% เพราะอาจจะทาใหเกดการระคายเคองได 3. สรรพคณของใบมะกรดสามารถใชแกอาเจยนเปนเลอด แกชาในไดอกดวย 4. สรรพคณมะกรดใชเปนยาบารงหวใจ ดวยการใชผวมะกรดสดฝานเปนชนเลกๆ ประมาณ 1 ชอนแกง เตมการบรหรอพมเสน 1 หยบมอ ชงดวยนาเดอด แชทงไว แลวนานาทไดมาดม 1-2 ครง (เปลอกผล) 5. ชวยแกอาการไอ ขบเสมหะ ดวยการใชผลมะกรดนามาผาซกเตมเกลอ นาไปลนไฟใหเปลอกนม แลวบบนามะกรดลงในคอทละนอยๆ จะชวยแกอาการไอได สตรนกสามารถใชเปนยาขบเสมหะไดดวยเชนกน 6. ชวยฟอกโลหต ดวยการนาผลมะกรดสดมาผาเปน 2 ซกแลวนาไปดองกบเกลอหรอนาผงประมาณ 1 เดอน แลวรนเอาแตนาดม จะชวยฟอกโลหตไดเปนอยางด

แหลงอางอง : www.rspg.or.th, www.learners.in.th , สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

เรยบเรยงขอมลโดย ฟรนน.com (ไมอนญาตใหคดลอกเนอหาไมวาสวนหนงสวนใด)

Page 2: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

มะรม ภาษาองกฤษ : Moringa สวนมะรมชอวทยาศาสตร : Moringa oleifera Lam. วงศ MORINGACEAE และมการเรยกชอมะรมทแตกตางกนออกไปในแตละภาค เชน ภาคเหนอจะเรยกวา “บะคอนกอม” ถาเปนภาคอสานจะนยมเรยกกนวา “ผกอฮม” หรอ “บกฮม” จดเปนพชผกพนบานของไทย ซงเปนพชผกสมนไพรโดยมตนกาเนดในแถบทวปเอเชย อยางประเทศอนเดย และศรลงกา โดยเปนไมยนตน ทโตเรว ปลกงายในเขตรอน ทนแลง ประโยชนของมะรม

1. มะรม สรรพคณ ชวยบารงผวพรรณใหชมชน ออนนม ไมใหหยาบกราน 2. มสารตอตานอนมลอสระชวยในการชะลอวย (นามนมะรม) 3. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหแกรางกาย 5. มะรม ลดความอวน ชวยลดไขมนและคอเลสเตอรอลในรางกาย (ฝก) 6. มสวนชวยปองกนโรคมะเรง (ใบ,ดอก,ฝก,เมลด,เปลอกของลาตน) 7. ชวยรกษาโรคมะเรงในกระดก 8. ผปวยมะเรงทไดรบการรกษาดวยรงส การดมนามะรมจะชวยใหอาการแพรงสฟนตวเรวขน 9. ชวยเพมการไหลเวยนของโลหตในรางกาย 11. มะรม ลดความดน รกษาโรคความดนโลหตสง (ใบ,ฝก) 12. ใชรกษาโรคหวใจ (ราก) 13. มะรม ลดนาตาล ชวยรกษาโรคเบาหวาน โดยรกษาความสมดลของระดบนาตาล 28. ใชแกอาการไขหวลม หรออาการไขเปลยนฤด (ดอก)

เอกสารอางอง ... นตยสาร หมอชาวบาน ปท 29 ฉบบท 338 มถนายน 2558

Page 3: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

 

ตะไคร (Lemongrass) มชอวทยาศาสตรวา Cymbopogon citratus (DC.) Stapf มถนกาเนดใน ประเทศอนเดย อนโดนเซย พมา ศรลงกา และไทย จดเปนพชลมลก ใบเรยวยาว ปลายใบมขนหนาม เปนพชตระกลหญา และจดเปนสมนไพรทนยมนามาประกอบอาหาร ซงตะไครแบงออกเปน 6 ชนด ซงไดแก ตะไครหอม ตะไครนา ตะไครหางนาค ตะไครกอ ตะไครตน ตะไครหางสงห ตางกเปนสมนไพรไทยทนยมปลกทวไปในบานเรา ตะไคร เปนสมนไพรเพอสขภาพ โดยสรรพคณของตะไครนนมมากมาย สรรพคณตะไครเปนทงยารกษาโรคและนอกจากนมทงวตามนแรธาตทมจาเปนตอรางกายมากอกดวย อยางเชน วตามนเอ แคลเซยม ฟอสฟอรส ธาตเหลก เปนตน

สรรพคณของตะไคร เชน ยาบารงธาตไฟใหเจรญ ชวยในการเจรญอาหาร แกอาการเบออาหาร ชวยในการขบเหงอ ชวยในการปองกนโรคเมะเรงลาไสใหญ ชวยรกษาอาการไข บรรเทาอาการหวด อาการไอ บรรเทาอาการปวดได ชวยแกอาการปวดศรษะ แกอาเจยน รกษาโรคความดนโลหตสง รกษาโรคหอบหด เปนยาแกอาการปวดทองและอาการทองเสย ชวยในการขบนาดมาชวยในการยอยอาหาร ชวยรกษาอาการทองอดทองเฟอ ชวยในการขบปสสาวะ แกอาการขดเบา ชวยรกษาอหวาตกโรค ชวยแกลมอมพาต รกษาอหวาตกโรค รกษาเกลอน นามนหอมระเหยจากตะไคร สามารถชวยตอตานเชอราบนผวหนงไดเปนอยางด แกโรคหนองใน หากนาไปผสมกบสมนไพรชนดอนๆ เปนตน

ประโยชนของตะไคร ไดแก นามาใชทาเปนนาตะไครหอม นาตะไครใบเตย ชวยดบรอนแกกระหายไดเปนอยางด ชวยบารงและรกษาสายตา ชวยบารงกระดกและฟนใหแขงแรง ชวยในการบารงสมองและเพมสมาธ สามารถนามาใชทาเปนยานวดได ชวยแกปญหาผมแตกปลาย ชวยในการนอนหลบ นามาใชเปนสวนประกอบของสารระงบกลนตางๆ ตนตะไครชวยดบกลนคาวหรอกลนคาวของปลาไดเปนอยางด กลนหอมของตะไครสามารถชวยไลยงและกาจดยงไดเปนอยางด สามารถนาไปแปรรปเปนผลตภณฑไดหลายชนด เชน เครองปรงอบแหง ตะไครแหงสาหรบชงดม นามาสกดเปนนามนหอมระเหย เปนตน อานเพมเตมท : http://www.greenerald.com/สมนไพร/สรรพคณของตะไคร

Page 4: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

แค ชอวทยาศาสตร Sesbania grandiflora (L.) Poiret จดอยในวงศ LEGUMINOSAE และอยในวงศยอย PAPILIONOIDEAE

สรรพคณของแค 1. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหกบรางกาย ชวยปองกนและรกษาอาการหวด (ดอก) 2. ชวยดบพษรอนในรางกาย แกรอนใน กระหายนา (ใบสด, ดอกโตเตมท) 3. ชวยในเรองความจา ปองกนการเกดเนองอก บรรเทาอาการไข ปวด โลหตจาง ดวยการใชฝกแคสด 20 กรม นามาเคยวกบนา 1 ลตร ประมาณ 30 นาท กรองเอาฝกออก นามาดมกอนอาหาร 1 ชวโมง ในชวงเชา เยน และชวงกอนนอน (ในประเทศอนเดย) (ฝก) 4. ชวยบารงแลรกษาสายตา เนองจากมเบตาแคโรทนทรางกายสามารถเปลยนเปนวตามนเอได 5. ชวยแกโรคตาบอดกลางคน ดวยการใชใบสด 20 กรม เทนาเดอด 1 ลตร ทงไว 15 นาท แลวกรองเอาใบแคออก นามาดมแกอาการ (ในประเทศอนเดย) (ใบ) 6. ชวยบารงและเสรมสรางกระดกและฟน เนองจากอดมไปดวยแคลเซยมและฟอสฟอรส 7. ดอกแค สรรพคณชวยแกไข ลดอาการไข ถอนพษไขในรางกาย ชวยแกไขหวลมหรอไขเปลยนอากาศ เปลยนฤด ดวยการใชดอกหรอใบนามาตมกบนารบประทาน หรอจะใชดอกทโตเตมทนามาลางนา แลวตมกบหมทาหมบะชอ 1 ชาม แลวรบประทานวนละ 1 มอ ตดตอกน 3-7 วน อาการกจะดขน (ดอก)

แหลงอางอง : เวบไซตสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร, หนวยอนรกษและใชประโยชนพชพรรณ ฝายปฏบตการวจยและเรอนปลกพชทดลอง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (นพพล เกตประสาท), สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.), หนงสอพมพเดลนวส (เธยพฒน ศรชย), เวบไซตมลนธหมอชาวบาน

Page 5: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ชะอม ภาษาองกฤษ Climbing Wattle ชะอมชอวทยาศาสตร Acacia pennata

ชอวงศ: MIMOSACEAE

ประโยชนของชะอม 1. ประโยชนชะอมชวยตอตานอนมลอสระ เนองจากมวตามนเอสง 2. สรรพคณของชะอม ยอดชะอมชวยลดความรอนในรางกายได 3. ผกรสมนอยางชะอม มสรรพคณเปนยาอายวฒนะ 4. ชะอม สรรพคณชวยในการขบถาย ปองกนโรคทองผก 5. รากชะอมนามาฝนกนชวยแกอาการทองอด ทองเฟอ ปวดทอง และชวยขบลมในลาไส 6. <img class="alignright size-full wp-image-2674" title="ไขทอดชะอม"

src="http://frynn.com/wp-content/uploads/2013/07/Climbing-Wattle-3.jpg" alt="ประโยชนชะอม" width="200" height="257" />สรรพคณชะอมมสวนชวยบารงเสนเอน

7. ชวยแกอาการลนอกเสบเปนผนแดง 8. ประโยชนของชะอม ชวยฟนฟผมแหงเสย แตกปลาย ดวยสตรนาชะอมหมกผม เพยงแคนาใบชะอม

ประมาณ 1 กามอมาตมกบนาเปลา 3 ถวย จนไดนาชะอมเขมขนกรองเอาแตนา เมอสระผมเสรจใหนามาผาขนหนมาชบนาชะอมทเตรยมไว บดพอหมาด นามาเชดผมใหทว แลวทงไวประมาณ 10 นาทแลวลางออก จะชวยทาใหผมแหงๆ กลบมามชวตชวาอกครง

แหลงอางอง : เวบไซตเดออะแดนดอทคอม, สถาบนการแพทยแผนไทย, วกพเดย สารานกรมเสร (EN), สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

Page 6: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ขา ภาษาองกฤษ Galanga, Greater Galangal, False Galangal ชอวทยาศาสตรวา Alpinia galanga (L.) Willd.

จดอยในวงศ ZINGIBERACEAE

ประโยชนของขา 1. บารงรางกาย (เหงา) 2. ชวยบารงธาตไฟ (หนอ) 3. ขามสาร 1-acetoxychavicol acetate (ACA) ซงมฤทธยบยงการเกดโรคมะเรงจากการเหนยว นาของสารกอมะเรง จงชวยปองกนการเกดโรคมะเรงไปดวยในตว (เหงา) 4. มฤทธชวยยบยงการเจรญเตบโตของเซลลมะเรง (สารสกดจากเหงา) 5. สารสกดจากเหงามฤทธชวยชวยลดระดบนาตาลในเลอด (สารสกดจากเหงา) 6. ชวยรกษาโรคหลอดลมอกเสบ (เหงาแก,สารสกดจากเหงา) 7. ชวยขบเลอดลมใหเดนสะดวก ชวยเพมการไหลเวยนของเลอดและเพมการเผาผลาญ ของรางกายใหดขน (ราก) 8. นามนหอมระเหยจากขามประโยชนอยางมากตอระบบทางเดนหายใจ จงมสวนชวยแกอาการหวด ไอ และเจบคอไดเปนอยางด (สารสกดจากเหงา) 9. ชวยแกลมแนนหนาอก (หนอ) 10. ชวยแกไขสนนบาตหนาเพลง (เหงาแก) ฯลฯ

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร, www.rspg.or.th, www.samunpri.com, www.bspwit.ac.th, หนงสอยากลางบาน (สนทร ปณโณฑก)

Page 7: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ชอวทยาศาสตร Tiliacora triandra (Colebr.) Diels ชอวงศ Menispermaceae

สรรพคณ ตารายาไทย ใช ราก รสจด รสจดขม ใชในตารบยาแกไขเบญจโลกวเชยร (ประกอบดวยรากยานาง รวมกบรากเทายายมอม รากมะเดอชมพร รากคนทา รากชงช อยางละเทาๆกน) แกไข (ใชรากแหงครงละ 1 กามอ หรอประมาณ 15 กรม ตมกบนาดมกอนอาหารเชา กลางวน เยน) แกพษเมาเบอ กระทงพษไข แกเมาสรา ถอนพษผดสาแดง นามาตมกนเปนยาแกอสกอใส ตมผน แกไข ขบพษตางๆ แกทองผก ปรงยาแกไขรากสาด ไขกลบ ไขหว ไขพษ ไขสนนบาต ไขปาเรองรง ไขทบระด บารงหวใจ บารงธาต แกพษภายในใหตกสน แกโรคหวใจบวม แกกาเดา แกลม แกไขจบสน แกเมาสรา รากผสมกบรากหมานอย ตมกนแกไขมาลาเรย ลาตน รสจดขม ถอนพษผดสาแดง รกษาพษไข แกไขตวรอน แกไขพษ แกไขรากสาด ไขดาแดง ไขฝดาษ ไขเซองซม ไขกลบไขซา แกลนเปนฝาขาว แกลนแขงกระดาง รกษาโรคปวดขอ กานทมใบผสมกบพชอนใชเปนยาแกทองเสย ใบ รสจดขม รบประทาน แกไแกไขรากสาด ไขพษ ไขเซไขหว ไขพษ ปวดหวตวรอน อสกอใส หด ลนกระดางคางแขง เปนยากวาดคอ แกไขฝดาษ ไขดาแดงชาวบานทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอใช นาคนจากใบ มรสขม ปรงใสแกงหนอไมแกงออม หรอแกงอสานตางๆ เปนเครองชรสไดดชนดหนง เสนใย จากเถา เหนยวมาก ใชทาเชอก หรอใชมดตบหญาคาทใชมงหลงคาได

เอกสารอางอง สานกงานหอพรรณไม สานกวจยการอนรกษปาไมและพนธพช กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

Page 8: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

มะระ จดเปนไมเลอยเขตรอน นยมปลกเพอนาผลและยอดมารบประทานเปนอาหาร และเปนอาหาร ทมรสขม ซงสายพนธทเรารจกกนกจะมอยดวยกน 2 สายพนธหลกๆ ซงกไดแก มะระจนและมะระขนก

ชอวทยาศาสตร ทเหมอนกนคอ Momordica charantia สวนมะระภาษาองกฤษกจะมอยดวยหลาย ชอ Bitter melon (มะระจน) , Bitter gourd (มะระขนก) และยงมคาอนๆทเรยกรวมกนนนกคอ Balsam apple, Balsam pear, Bitter cucumber เปนตน

สรรพคณของมะระขนก 1. ชวยเสรมสรางภมตานทานโรคใหกบรางกาย (ผล) 2. ชวยตอตานและปองกนการเกดโรคมะเรง (ผล) 3. ชวยลดระดบคอเลสเตอรอลและไตรกลเซอไรดในตบอยางมประสทธภาพ จงมสวนชวยในการลดความอวน 4. ชวยปองกนการตบและหนาตวของผนงหลอดเลอดแดง 5. ชวยยบยงเชอเอดส หรอ HIV (ผล) 6. ชวยบาบดและรกษาโรคเบาหวาน สามารถลดระดบนาตาลในกระแสเลอดไดเปนอยางด โดยจะออกฤทธทนทหลงรบประทานประมาณ 60 นาท (ผล) 7. ประโยชนของมะระ ชวยลดความดนโลหต (ผล) 8. ชวยใหเจรญอาหาร เพราะมสารทมรสขมชวยกระตนนายอยออกมามากยงขน ทาใหรบประทานอาหารไดเพมมากยงขน (ผล,ราก,ใบ)

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร, www.rspg.or.th สานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ, www.gotoknow.org, สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

Page 9: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

มะละกอ หรอ ชอวทยาศาสตร : Carica papaya L. จดอยใน วงศ : Caricaceae มชอเรยกอกหลายชอตามแตละภมภาคโดยมชอแตละภมภาค เชน มะกวยเทศ (ภาคเหนอ) หมกหง (ลาว,นครราชสมา,เลย) ลอกอ (ภาคใต) กลวยลา (ยะลา) แตงตน (สตล )มถนกาเนดในอเมรกากลาง โดยมลกษณะทางพฤกษศาสตร เปนไมลมลก อายหลายป สง 3-6 เมตร โดยมะละกอทนยมปลกคอ พนธ (แขกนวล แขกดา ฮอนแลนด เลดเลด)

ผลสก – เปนยากนหรอแกโรคเลอดออกตามไรฟน เปนยาระบาย

ยางจากผลดบ – เปนยาชวยยอย ฆาพยาธ

ราก – ขบปสสาวะ

 

เอกสารอางอง. ทรงยศ ตนพชพฒน 2527

 

 

 

จดอยในพชผกสวนครว

สรรพคณทางยาและการรกษาโรค

Page 10: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

 

ชอสามญ (ชอภาษาองกฤษ) : Gac, Spring Bitter Cucumber, Baby Jackfruit, Cochinchin Gourd, Spiny

Bitter Gourd, Sweet Gour

ชอวทยาศาสตร : Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng.

ชอวงศ : Cucurbitaceae

สรรพคณฟกขาว (GAC) - ใบฟกขาว รสขมเยน แกไขตวรอน ใบปรงเปนยาเขยวแกไข ถอนพษอกเสบ ตาพอกแกปวดหลง แกกระดกเดาะ ใบสดตาพอกแกฝ แกพษตางๆ ใบออนและราก ตมเปนยาขมแกไข ราก รสเบอเยน ใชถอนพษ รากตมดมถอนพษทงปวง ถอนพษไข ขบเสมหะ แกเขาขอ ปวดตามขอ ใชทาใหเกดฟองในนาใชแทนสบ และใชฆาเหา แชนาสระผม แกผมรวง เมลด รสมนเมาเยน - เมลดฟกขาวดบ เปนพษรายแรง ทาใหลนแขง ตองเผาหรอทอดใหสก เมลดทใชทายาจะควใหกรอบกอน กนบารงปอด แกฝในปอด รกษาวณโรค แกไอ ขบปสสาวะ แกทอนาดอดตน เมลดใชรกษาหด แผลฝหนอง และแผลพพอง รกษารดสดวงทวาร เมลด มนามน ใชทาเทยนไขใหความสวาง ใชเปนนามนขดเงา ผลออน ใบออน และดอก ใชลวก ตม นง แลวรบประทานเปนผก หรอใสในแกง ชาวเวยดนามใชเยอหมเมลด เพอใหสแกขาวเหนยวทนาไปนง และนาฟกขาวมาปรงอาหารในเทศกาลปใหม งานมงคลสมรส โดยจากงานวจยของมหาวทยาลยฮานอย พบวา นามนจากเยอเมลดฟกขาวมประสทธภาพในการรกษามะเรงตบ

ทมา ฐานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

Page 11: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ใบบวบก หรอ บวบก (Gotu kola) มชอวทยาศาสตรวา Centella asiatica (L.) Urban.

ประโยชนของใบบวบก ๑. บวบก เปนพชทมแคลเซยมในระดบปานกลางถงสง แตมระดบสารออกซาเลตทเปนอนตราย ตอรางกายในปรมาณตา 2. ใบบวบก ชวยคนความออนเยาว ยอนอายและวย 3. สรรพคณใชเปนยาอายวฒนะ 4. ชวยเสรมสรางและกระตนการสรางคอลลาเจนและอลาสตน 5. มสารตอตานอนมลอสระ ชวยตอตานการเสอมของเซลลตางๆในรางกาย 6. ประโยชนของใบบวบก ชวยบารงและรกษาสายตา ฟนฟรอบดวงตา เพราะบวบกมวตามนเอสง 7. ชวยรกษาอาการตาอกเสบบวมแดง ดวยการใชใบบวบกลางนาสะอาดคนเอาแตนานามาหยด ทตา 3-4 ครงตอวน 8. ชวยบารงประสาทและสมองเหมอน ใบแปะกวย 9. ชวยทาใหความจาดขน และทาใหมปฏภาณไหวพรบเพมมากขน 10. ชวยเพมความจาในผสงอาย ฯลฯ

เอกสารอางอง บวบก : อรนช โชคชยเจรญพร จลสารขอมลสมนไพร 14 (2) : 2540  

 

Page 12: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

 

 

รางจด หรอ วานรางจด ภาษาองกฤษ Laurel Clockvine, Blue Trumphet Vine

รางจด ชอวทยาศาสตร Thumbergia laurifolia Lindl. จดอยในวงศ ACANTHACEAE

สรรพคณของรางจด

1. รากและเถาของรางจด สามารถใชรบประทานเปนยาแกรอนใน (ราก,เถา) 2. รางจด สรรพคณชวยแกอาการกระหายนา (ราก,เถา) 3. สรรพคณรางจด ใบและรากของรางจด สรรพคณใชเปนปรงเปนยาถอนพษไขได (ใบ,ราก) 4. ใบรางจด สรรพคณใชเปนยาพอกบาดแผล (ใบ,ราก) 5. สรรพคณวานรางจด ชวยรกษาแผลไฟไหม นารอนลวก (ใบ,ราก) 6. วานรางจดสรรพคณ ชวยบรรเทาอาการผนแพตางๆ (ใบ,ราก) 7. ชวยทาลายพษจากยาฆาแมลง ยาฆาหญา ซงจดเปนสารพษทรายมากมากทสดชนดหนง เพราะใน

ปรมาณ 1 ชอนโตะ กสามารถทาใหคนเสยชวตไดเลย เพราะสารพษชนดนจะไปทาใหเกดการสรางออกซเจนทไมเสถยรขนมา ฯลฯ

แหลงอางอง : เวบไซตสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร, เวบไซตหมอชาวบาน (ภกญ.ดร.สภาภรณ ปตพร), สานกงานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล

Page 13: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

วอเตอรเครส (Watercress) หรอ สลดนา สวนคนลาวจะเรยกผกชนดวา ผกนา มชอวทยาศาสตรวา Nasturtium officinale W.T. Aiton โดยผกวอเตอรเครสจดเปนราชนผกสาหรบคนรกสขภาพปจจบนเปน ทไดรบความนยมอยางมากในหมคนรกสขภาพในประเทศแถบยโรป นวซแลนด และอเมรกา โดยมตนกาเนด ในประเทศเนปาล นวซแลนด และอเมรกาเหนอ

ประโยชนของผกวอเตอรเครส

1. ชวยตอตานอนมลอสระ ชวยชะลอความแกชรา 2. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหกบรางกาย บารงสขภาพ 3. ประโยชนของผกวอเตอรเครส ชวยบารงและรกษาสายตาเพราะเปนผกอดมไปดวยวตามนเอ 4. สารลทนและเบตาแคโรทนในผกชนดนชวยลดความเสยงของการเกดโรคเกยวกบนยนตา

อยางเชน ตอในตาและจอประสาทตาเสอม 5. ชวยปองกนและรกษาโรคเลอดออกตามไรฟน 6. เปนผกทไมมคอเลสเตอรอล และยงชวยลดระดบไขมนในเลอดไดอกดวย 7. ผเชยวชาญดานสมนไพรเชอวาผกวอเตอรเครสนนสามารถชวยลางเลอดในรางกายได 8. ชวยบารงและรกษากระดกและฟนใหแขงแรง 9. เหมาะสาหรบผปวยทเปนโรคทางเดนหายใจ 10. ชวยปองกนโรคหลอดเลอดหวใจตบตน ฯลฯ

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร (En), www.sciencedaily.com

Page 14: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

วานหางจระเข ภาษาองกฤษ Aloe (อะโล) หรอ Aloe Vera, Aloin, Barbados,Jafferabad, Star Cactusชอวทยาศาสตร Aloe vera (L.) Burm.f. จดอยในวงศASPHODELACEAE

สรรพคณของวานหางจระเข

1. ชวยปองกนโรคเบาหวาน ดวยการรบประทานเนอวน หรอจะทาเปนนาปนวานหางจระเขมาดมกได กจะชวยบรรเทาอาการและปองกนโรคเบาหวานได

2. วานหางจระเข สรรพคณชวยแกอาการปวดศรษะ ดวยการตดใบสดของวานหางจระเข แลวทาปนแดงดานหนง แลวเอาดานททาปนปดตรงขมบ จะชวยบรรเทาอาการปวดศรษะได (ใบ)

3. วนวานหางจระเข มสรรพคณชวยรกษาแผลในกระเพาะอาหาร ชวยปองกนและลดการเกดแผลในกระเพาะขณะทองวาง ชวยรกษาโรคเกยวกบระบบทางเดนอาหารตางๆ

4. วานหางจระเขชวยแกกระเพาะลาไสอกเสบ ดวยการใชใบนามาปอกเปลอกเอาแตวน นามารบประทานวนละ 2 ครง ครงละ 2 ชอนโตะ (เนอวน)

5. ใชเปนถาย ยาระบาย ทเปลอกของวานหางจระเขจะมนายางสเหลอง ทงไวใหเยน กตะไดสารสนาตาลเกอบดา หรอเรยกวา “ยาดา” ซงยาดานเองใชเปนสวนผสมในตารบยาแผนโบราณท ตองการใหมฤทธเปนยาระบายอยหลายตารบ (ยางในใบ) ฯลฯ

แหลงอางอง : เวบไซตสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร, สานกงานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยมหดล, www.health.howstuffworks.com

Page 15: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

สะระแหน ภาษาองกฤษ Kitchen Mint, Marsh Mint สวนสะระแหน ชอวทยาศาสตร คอ Metha cordifolia Opiz. จดอยในวงศ กะเพรา เปนพชสมนไพรไทยทจดอยในตระกลมนต

ประโยชนของสะระแหน

1. ชวยใหผวชมชนดวยการนาใบสะระแหนมาบดแลวนามาทาผว 2. ชวยกาจดอนมลอสระออกจากรางกาย 3. ใชเปนยาเยน ดบรอน และขบเหงอในรางกาย 4. ชวยบารงและรกษาสายตา 5. ชวยลดรอยคลาใตตาดวยการนาใบสะระแหนมาบดใหละเอยดโดยเตมนาระหวางบดดวยเลกนอย

แลวใสนาผงตามลงไปคลกเคลาใหเขากน แลวนามาทาใตตาทง ไวประมาณ 15 นาทแลวลางออก 6. ชวยบรรเทาอาการเครยด 7. ชวยรกษาอาการปวดศรษะ ไมเกรน ชวยใหสมองปลอดโปรง โลงคอ ดวยการดมนาใบสะระแหน

5 กรมกบนา 1 ถวย ผสมเกลอเลกนอย วนละ 2 ครง 8. ชวยแกอาการหนามดตาลาย ดวยการดมนาตมใบสะระแหนกบขงสด 9. ชวยบรรเทาอาการและแกหวด นามกไหล อาการไอ 10. ชวยรกษาโรคหอบหด ฯลฯ

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร , สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

Page 16: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

โหระพา ภาษาองกฤษใชคาวา Sweet Basil หรอ Thai Basil สวนโหระพา ชอวทยาศาสตรคอ Ocimum basilicum Linn. โดยมถนกาเนดในทวปเอเชย และแอฟรกา และเปนพชพนเมองของอนเดย แตแพรหลายในเอเชยและตะวนตก โหระพาเปนพชสมนไพรทมกลนหอม นยมอยางมากในการนามาประกอบอาหารและแตงกลนของรสชาตใหนารบประทานยงขน

สรรพคณของโหระพา

1. โหระพา ใบสดใชเปนนามนหอมระเหย 2. ชวยปองกนความเสยหายในรางกายของเราจากการทาลายของอนมลอสระ 3. ชวยกระตนการสรางภมคมกนใหแกรางกาย 4. มสวนในการชวยปองกนโรคหวใจขาดเลอด 5. มฤทธในการชวยลดคอเลสเตอรอลและแผนคราบพลคในกระแสเลอด 6. มสวนชวยปองกนการเกดโรคมะเรง 7. ชวยขบหวสว และตานการเจรญเตบโตของเชอสว 8. ชวยในการเจรญอาหาร 9. ใชเปนยาพอกเพอดดซบสารพษออกจากผวหนงได 10. ชวยเพมปรมาณนานมสาหรบมารดาทใหนมบตร ดวยการนาใบมาตมกบนานมราชสหรบประทาน

แหลงอางอง : จากสานกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร

Page 17: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ใบชะพล ชอวทยาศาสตร : Piper samentosum Roxb. ชอวงศ : PIPERACEAE ชออนๆ : ผกปนก (ลาปาง), ชาพล (ภาคกลาง) ชะพลเถา เฌอภล (สรนทร) ผกปนา ผกปลง ผกปรง ปลงนก ผกพลนก ผกอไร ผกอเลศ (ภาคอสาน) พลลง (ภาคเหนอ) เยเทย (แมฮองสอน) พลนก ผกปนก (พายพ) พลลงนก (เชยงใหม) นมวา (ใต)

สรรพคณของใบชะพล ดอก : ทาใหเสมหะแหง ชวยขบลมในลาไส ราก : ขบเสมหะใหออกมาทางระบบขบถาย ขบลมในลาไส ทาใหเสมหะแหง ตน : ขบเสมหะในทรวงอก ใบ : มรสเผดรอน ทาใหเจรญอาหาร ขบเสมหะ ในใบชะพลมสาร เบตา-แคโรทน สงมาก

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร, www.rspg.or.th ...

Page 18: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

เบญจรงค หรอออมแซบ หรอเบญจรงค ๕ ส(ไดแก สขาวนวล สมวง สเหลองออน ชมพ มวงปนขาว)หรอ ตาลงหวาน หรอบษบารมทางหรอยาหยา ลมผว

ชอ วทยาศาสตร Justicia Gangetica ชอวงศ Acanthaceae

สรรพคณ บารงเลอด บารงกาลง บารงสายตา

สวนทกนได ดอก ใบ ยอดออน กาน ใบ ใชประกอบอาหารไดคลายๆผกตาลง มหลายคนนาไปทา นาคลอโรฟนดม(ผสมกาบหอย ยานาง นานมราชสห เตย หญาปกกง (ศกษาไดตามสตรของหมอเขยว )

ประกอบอาหารได เชนผดไฟแดง แกงจด แกงออม ชปแปงทอด ลวก-กนสดจมนาพรก

เอกสารอางอง : ชมรมบานสขภาพ และสถาบนภมปญญาสากล

Page 19: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ทองพนชง ชอสามญ White crane flower

ทองพนชง ชอวทยาศาสตร Rhinacanthus nasutus (L.) Kurz จดอยในวงศ ACANTHACEAE

สมนไพรทองพนชง มชอทองถนอนๆ วา ทองคนชง หญามนไก (ภาคกลาง) เปนตน โดยมถนกาเนดในประเทศอนเดย มาเลเซย และมาดากสการ

สรรพคณของทองพนชง

1. ทองพนชง สมนไพรทชวยบารงธาต บารงรางกาย และใชเปนยาอายวฒนะ (ราก,ตน) 2. ชวยแกโรค 108 ประการ (ตน) 3. ชวยรกษาโรคความดนโลหตสง (ใบ) 4. ชวยรกษาโรควณโรคปอดในระยะเรมแรก ดวยการใชกานและใบสดประมาณ 30 กรม (ถาแหงใช

10-15 กรม) นามาผสมกบนาตาลกรวดตมเปนนาดม (กาน,ใบ) 5. ชวยแกลมสาร (ไมมการระบสวนทใช) 6. ใชเปนยาหยอดตา (ไมมการระบสวนทใช) 7. ใบรสเบอเมาชวยดบพษไข หรอจะใชรากนามาตมรบประทานแกพษไขกได ฯลฯ

แหลงอางอง : เวบไซตสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร, รองศาสตราจารย ดร.งามผอง คงคาทพย (นกวจยภาควชาเคม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร), สถาบนมะเรงแหงชาต, สานกงานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยมหดล, การแยกและการพสจนเอกลกษณสารกลมควโนนทมฤทธเปนพษตอเซลล จากใบของตนทองพนชง (ภาคภม พาณชยปการนนท), www.thaigoodview.com

Page 20: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

หมอน หรอ มลเบอรร (Mulberry) ชอสามญ Mulberry tree, White Mulberry

หมอน ชอวทยาศาสตร Morus alba Linn. จดอยในวงศ MORACEAE

สรรพคณของหมอน

1. ใบหมอนมรสจดเยน ใชตมกบนาดมเปนยาระงบประสาท (ใบ) 2. ใบใชทาชามฤทธตานอนมลอสระ (ราก) 3. กงหมอนมสรรพคณชวยทาใหเลอดลมไหลเวยนไดสะดวกมากขน (กง) 4. ชวยบารงหวใจ (ผล)[8] 5. ชวยแกอาการปวดศรษะ (ใบ) 6. ผลนามาตมกบนาหรอเชอมกนเปนยาแกธาตไมปกต (ผล) 7. ผลหมอนมรสเปรยวหวานเยน มสรรพคณชวยดบรอน คายความรอนรม ขบลมรอน ทาใหชมคอ

บรรเทาอาการกระหายนา และทาใหรางกายชมชน (ผล) 8. ใบใชตมกบนาดมเปนยาแกไข ไขหวด ตวรอน แกรอนในกระหายนา และเปนยาชวยขบลมรอน 9. ใบมรสขม หวานเลกนอย เปนยาเยนออกฤทธตอปอด ตบ และกระเพาะอาหาร ใชเปนยาแกไอรอน

เนองจากถกลมรอนกระทบ ฯลฯ

เอกสารอางอง ฐานขอมลสมนไพร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. “หมอน”. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: www.phargarden.com. [22 ก.ค. 2014].

Page 21: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

แกนตะวน ภาษาองกฤษ Jerusalem artichoke (เจรซาเลม อารตโชก), Sunchoke (ซนโชก), Sunroot, Earth Apple, Topinambour แกนตะวน ชอวทยาศาสตร Helianthus tuberosus L. จดอยในวงศ ASTERACEAE มถนกาเนดดงเดมในทวปอเมรกาเหนอ และตอมาภายหลงจงแพรหลายไปยงสหรฐอเมรกาและทางยโรป สรรพคณของแกนตะวน 1. ชาวอนเดยนแดงปลกตนแกนตะวนไวรบประทานหว โดยมสรรพคณชวยทาใหเจรญอาหาร 2. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหกบรางกาย ชวยลดการตดเชอ เพราะสารอนนลนจะชวยลดปรมาณ ของแบคทเรยททาใหเกดโรคในระบบทางเดนอาหาร อยางเชออ.โคไล (E.Coli) และโคลฟอรม (Coliforms) และในขณะเดยวกนยงไปชวยเพมการทางานของแบคทเรยกลมทเปนประโยชนตอรางกายใหเจรญเตบโตดขนอกดวย เชน บฟโดแบคทเรย (Bifidobacteria) และแลคโตบาซลส 3. ชวยปองกนอาการภมแพ การแพอาหาร โดยเฉพาะในเดก 4. แกนตะวนลดความอวน ชวยลดนาหนกและความอวน ภายในหวจะมนาประมาณ 80% และมคารโบไฮเดรตประมาณ 18% ซงคารโบไฮเดรตสวนใหญจะเปนอนนลน (Inulin) ซงอนนลนเปนสารเยอใยอาหารทใหความหวานได แตจะไมถกยอยในกระเพาะและลาไสเลก จงสามารถอยในระบบทางเดนอาหารไดนาน จงชวยทาใหไมรสกหว ทาใหรบประทานอาหารไดนอย สามารถชวยควบคมพลงงานทไดรบตอวนไดเปนอยางด จงชวยลดความอวนและปองกนโรคเบาหวานไปดวยในตว ซงมงานวจยพบวาหนทไดรบสารนเปนเวลา 3 สปดาห นาหนกตวของมนจะลดลงมากกวาหนปกตถง 30% โดยดร.ครรชต จดประสงค นกวชาการประจาสถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล ฯลฯ แหลงอางอง : คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน (รองศาสตราจารย ดร.สนน จอกลอย), สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล (ดร.ครรชต จดประสงค), สถาบนคนควาและพฒนาระบบนเวศเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, นตยสารธรรมลลา ฉบบท 132, นตยสารขวญเรอน ฉบบ 849 (พญ.ลลตา ธระสร)

Page 22: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

มะเขอพวง ภาษาองกฤษมอยดวยกนหลายชอ ไมวาจะเปน Turkey berry, Devil’s Fig, Wild Eggplant, Pea Eggplant, Pea Aubergine, Shoo-shoo Bush เปนตน ชอวทยาศาสตรวา Solanum torvum Sw. จดเปนพชในตระกลมะเขอ

ประโยชนของมะเขอพวง

1. สารโซลาโซดน (Solasodine) ในมะเขอพวงชวยตอตานโรคมะเรงได 2. มะเขอพวงมสาร ทอรโวไซด เอ, เอช (Torvoside A, H) ซงมฤทธตานเชอไวรสเรมชนดท1

(Herpes simplex virus type 1) โดยมฤทธชวยยบยงไวรสไดมากกวาอะไซโคลเวยรถง 3 เทา 3. มะเขอพวง มสาร ทอรโวนนบ ซงเปนซาโพนนชนดหนง โดยเชอวามฤทธในการขบเสมหะ 4. มะเขอพวงมสาร เพกตน (Pectin) ทชวยควบคมระดบนาตาลในผปวยโรคเบาหวาน โดยสารน

จะมหนาทชวยเคลอบผวในลาไส ทาใหอาหารเคลอนตวผานลาไสไดชา จงชวยดดซมแปงและ นาตาลทยอยแลวไดชาลง ทาใหระดบของนาตาลในเลอดคงท

5. สารเพกทนในมะเขอพวง มคณสมบตชวยดดซบไขมนสวนเกน และอาหารประเภทคารโบไฮเดรต 6. ชวยรกษาโรคซฟลส ( Syphilis) หรอโรคตดตอทางเพศสมพนธโรคหนง 7. สารตอตานอนมลอสระ ในมะเขอพวงชวยปองกนความเสอมและชวยชะลอความแก 8. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหแขงแรงชวยลดระดบคอเลสเตอรอล 9. ประโยชนมะเขอพวง ชวยรกษาโรคความดนโลหตสง ฯลฯ

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร, เวบไซตหมอชาวบาน

Page 23: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ใบเตย หรอ เตยหอม หรอ ใบเตยหอม ภาษาองกฤษ Pandan Leaves, Fragrant Pandan

มชอวทยาศาสตร วา Pandanus amaryllifolius Roxb.

ประโยชนของใบเตย

1. ใบเตยหอม สรรพคณชวยบารงหวใจใหชมชน และชวยลดอตราการเตนของหวใจ (นาใบเตย) 2. การดมนาใบเตยจะชวยดบกระหายคลายรอนไดเปนอยางด เพราะใบเตยมกลนหอมเยนทานแลว

จงรสกสดชน ผอนคลาย 3. รสหวานเยนของใบเตย ชวยชกาลงได 4. การดมนาใบเตยชวยแกอาการออนเพลยของรางกายได 5. ชวยปรบสมดลในรางกาย 6. ผทมธาตเจาเรอนเปนธาตไฟนนการรบประทานอาหารทปรงจากใบเตย

จะชวยทาใหรสกเยนสบายสดชนได 7. ชวยรกษาโรคเบาหวาน ชวยควบคมระดบนาตาลในเลอด ซงตามตารบยาไทยไดมการนาใบเตยหอม

32 ใบ, ใบของตนสก 9 ใบ นามาหนตากแดด แลวนามาชงเปนชาดมอยางนอย 1 เดอน หรอจะใชรากประมาณ 1 กามอนามาตมกบนาดมเชาเยนกไดเหมอนกน (ใบ,ราก)

8. ชวยลดความดนโลหต (สารสกดนาจากใบเตย) 9. ชวยปองกนการแขงตวของหลอดเลอด 10. ใบเตย สรรพคณชวยบรรเทาอาการอาการและดบพษไขได 11. ใบเตยชวยดบพษรอนภายในไดเปนอยางด

แหลงอางอง : www.gotoknow.org(ทพยสดา),สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

Page 24: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

คะนา หรอ ผกคะนา ภาษาองกฤษ Kai-Lan (Gai-Lan), Chinese Broccoli, Chinese Kale มชอวทยาศาสตรวา Brassica alboglabra (ชาวจนจะเรยกวา ไกหลนไช) เปนผกทมตนกาเนดในทวปเอเชย ซงเพาะปลกมากในประเทศจน ไตหวน ฮองกง มาเลเซย รวมไปถงประเทศไทยบานเราดวย

ประโยชนของคะนา

1. "สรรพคณของผกคะนา" มสารตอตานอนมลอสระ จงชวยชะลอความเสอมของเซลลตางๆ ในรางกายได

2. ผกคะนา ประโยชนชวยเสรมสรางภมตานทานในกบรางกาย ทาใหมสขภาพแขงแรง 3. ชวยบารงผวพรรณและปองกนการตดเชอตางๆ 4. ผกคะนามวตามนซซงมสวนชวยเสรมสรางเนอเยอใหชมชนมากขน (วตามนซ) 5. สรรพคณผกคะนา ชวยบารงและรกษาสายตา (วตามนเอ) 6. สรรพคณของคะนามสาร ลทน ซงชวยลดความเสยงของการเกดโรคตอกระจกไดถง 29% (ลทน) 7. ชวยลดความเสยงของการเกดโรคจอประสาทตาเสอม และยงชวยปองกนการเสอมของศนยจอตาได 8. ประโยชนของผกคะนา ชวยบารงโลหต 9. ธาตเหลกและธาตโฟเลตในผกคะนา มความสาคญตอการสรางเมดเลอดแดง 10. ชวยเพมการไหลเวยนของโลหต

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร, สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.), ดร.หรงฮว จเกอ นกวทยาศาสตรจากมหาวทยาลยแมสซาชเสตส สหรฐอเมรกา

Page 25: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ผกบง หรอเรยกอกอยางวา ผกทอดยอด ผกบง ภาษาองกฤษ จะใชไดหลายคา เชน Thai Water Convolvulus, Morning glory, Water spinach, Water morning glory, Swamp cabbage สวนผกบง ชอวทยาศาสตรจะเรยกวา Ipomcea aquatica Forsk. เปนอาหารเพอสขภาพทเรามกจะคนเคยกนมาตลอดวามสวนชวยในการบารงสายตา แตจรงๆแลวผกชนดนยงมประโยชนมากกวานน เพราะอดม ไปดวยวตามนและแรธาตทสาคญๆ ประโยชนของผกบง ประโยชนของผกบงขอแรกคอมสวนชวยใหผวพรรณเปลงปลงสดใส มนามนวล

1. มสารตอตานอนมลอสระ ชวยในการชะลอวยความแกชรา และชะลอการเกดรวรอยแหงวย 2. มสวนชวยปองกนการเกดหรอลดอตราการเกดของโรคมะเรงได 3. ชวยบารงสายตา รกษาอาการตาตอ ตาฝาฟาง ตาแดง สายตาสน อาการคนนยนตาบอยๆ 4. ชวยบารงธาต 5. ตนสดของผกบงใชเปนยาดบรอน แกอาการรอนใน 6. ตนสดของผกบงชวยในการบารงโลหต 7. ชวยเสรมสรางศกยภาพในดานความจาและการเรยนรใหดขน 8. ยอดผกบงชวยแกโรคประสาท 9. ชวยแกอาการเหงอออกมาก (รากผงบง) 10. มสวนชวยลดระดบนาตาลในเลอด ปองกนการเกดโรคเบาหวาน 11. ชวยแกอาการปวดศรษะ ออนเพลย 12. ตนสดของผกบงไทยตนขาวชวยบารงกระดกและฟน ฯลฯ

เอกสารอางอง บรรณานกรม. กนกพร ภาชรตน. 2551. “การวเคราะหการดาเนนธรกจของผประกอบ การอตสาหกรรมแปรรป. ผกและผลไมตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในจงหวดนครปฐม” ...

Page 26: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ขนฉาย (คนไฉ) หรอ ขนฉายฝรง ภาษาองกฤษ Celery (เซเลอร) (มกสะกดผดเปน “คนชาย” หรอ “คนฉาย” หรอ “คนไช“) ขนฉาย ชอวทยาศาสตร Apium graveolens Linn. จดอยในวงศ APIACEAE (UMBELLIFERAE) ขนฉายเปนผกทใบคลายกบผกช แตใบใหญกวาและกลนฉน โดยขนฉาย เปนชอผกทมจากภาษาจน หรอทคนไทยเรยกวา ผกขาวปน, ผกปน, ผกปม เปนตน

สรรพคณของขนฉาย

1. ชวยทาใหเจรญอาหาร กระตนใหเกดความอยากอาหาร 2. ขนฉาย เปนผกทมโพแทสเซยมสง ซงชวยในการขยายตวของหลอดเลอด ปองกนโรคหวใจขาดเลอด 3. ขนฉายมโซเดยมอนทรยทชวยในการปรบสมดลของกรดและดางในเลอด 4. ขนฉายเปนหนงในผกทมสารโพลฟนอล ซงเปนตวชวยปองกน DNA ถกทาลาย ชวยลดอาการอกเสบ

และปองกนมะเรงดวยการไปยบยงการกลายพนธและสารกอมะเรงในรางกาย 5. นาคนจากขนฉาย มสรรพคณใชเปนยากลอมประสาท ชวยในการนอนหลบ ทาใหรสกสบายขน 6. ชวยรกษาโรคอลไซเมอร นาคนจากขนฉาย มสรรพคณใชเปนยากลอมประสาท ชวยในการนอนหลบ

ทาใหรสกสบายขนท และมคณสมบตในการนามาสกดเปนยารกษาโรคอลไซเมอรได 7. ชวยบารงหวใจ และรกษาโรคหวใจ ฯลฯ

แหลงอางอง : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.), หองปฏบตการสตว มหาวทยาลยอลลนอยส สหรฐ (ดร.รอดนย จอหนสน), ผลของแอลลโลพาธของพชสมนไพร 6 ชนดตอการงอกและการเจรญเตบโตของถวเขยวผวดา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (ศานต สวสดกาญจน), ศนยขอมลกลางทางวฒนธรรม กระทรวงวฒนธรรม, www.the-than.com

Page 27: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ผกหวานบาน ชอสามญ Star gooseberry] ผกหวานบาน ชอวทยาศาสตร Sauropus androgynus (Linn.) Merr. (ชอพองวทยาศาสตร Sauropus albicans Bl.) จดอยในวงศ EUPHORBIACEAE

สรรพคณของผกหวานบาน

1. ตารายาพนบานลานนา จะใชรากผกหวานเขาตารบยารกษาอาการทเกดจากธาตไฟ ไดแก โรคขางทกชนด (อาการแสดงของธาตไฟกระทาโทษ) เชน ขางทาใหมอาการเสยดดานขาง เสยดทอง ไอ รอน งวงนอน ขางไฟ ขางแกมสาน ขางรามะนาดเจบในคอ ขางปเสยบ เปนอาการจกเสยดและรอน ใจสน เปนตน หรอใชรกษามะเรงกอนเนอหรอเนองอกทผดปกต ฝสาร ซงจะใชเปนยาชะลางฝทมอาการรอน และยงใชเขาตารบยารกษามะเรงไฟ มะเรงครต สนนบาตฝเครอ (ราก)

2. นายางตากตนและใบนามาใชหยอดตา แกตาอกเสบ (นายางจากตนและใบ) 3. ตนและใบนามาตาผสมกบรากอบเชยใชเปนยาพอก รกษาแผลในจมก (ตนและใบ) 4. รากใชฝนทารกษาคางทม (ราก) 5. ตารบยาหมอพนบานทสนปาตอง จะใชรากเขาตารบยาฝนแกอาการเจบในปาก ปากเหมน (ราก) 6. ชวยแกคอพอก (ราก)[8] 7. ใชเปนยาทาปายแผลในปาก แกฝาขาวในเดกทารก ดวยการใชนาคนจากใบผกหวานบานสด นามา

ตมใสนาผง แลวนามาทาลนและเหงอกของทารกทเปนฝาขาว (ใบ) ฯลฯ

แหลงอางอง หนงสอสมนไพรพนบานลานนา. (ภาควชาเภสชพฤกษศาสตร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล). “ผกหวานบาน”. หนา 191.

Page 28: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ผกกาดขาว หรอ ผกกาดขาวปล, แปะฉาย, แปะฉายลย ภาษาองกฤษ Chinese Cabbage มชอวทยาศาสตรวา Brassica pekinensis สาหรบสายพนธผกกาดขาวทนยมปลกมอย 3 พนธคอ พนธเขาปลยาว (ลกษณะสง เปนรปไข) พนธเขาปลกลมแนน (ลกษณะสน อวนกลม) พนธเขาปลหลวมหรอไมหอปล (ปลกไดทวไป เชน ผกกาดขาวธรรมดา ผกกาดขาวใหญ) สรรพคณของผกกาดขาว

1. ชวยเสรมสรางภมคมกน 2. มแคลเซยมชวยเสรมสรางกระดกและฟน 3. ชวยบารงรางกาย บารงกาลง 4. ชวยใหเจรญอาหาร รบประทานอาหารไดมากขน 5. ประโยชนผกกาดขาวชวยแกกระหาย 6. ชวยทาใหกลามเนอทางานเปนปกต 7. แคลเซยมมสวนชวยในการลดความดนโลหตสง 8. ชวยเสรมสรางความแขงแรงใหผนงหลอดเลอด 9. ชวยขบนานม (ใบ) 10. ผกกาดขาวมรออรกาโนซลไฟต(organosulffide) และฟลาโวนอยด ทชวยปองกนมะเรง

และโรคหลอดเลอดหวใจ 11. ชวยปองกนโรคมะเรงในลาไส 12. ชวยรกษาโรคความดนโลหตสง

แหลงอางอง : สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.), เวบไซตเดอะแดนดอทคอม

Page 29: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ผกสลด หรอ ผกกาดหอม ภาษาองกฤษ Lettuce ผกกาดหอม ชอวทยาศาสตร Lactuca sativa Linn. จดอยในวงศ ASTERACEAE (COMPOSITAE) สรรพคณของผกกาดหอม

1. ผกกาดหอม มสารตานอนมลอสระหลายชนด จงชวยในการปองกนและตอตานมะเรงได (ใบ) 2. นาคนจากทงตน นามาใชปรงเปนยาบารงรางกายได (ทงตน) 3. ชวยในการนอนหลบ ทาใหจตใจสงบและผอนคลาย แกอารมณเสยงาย โดยดร. ดนแคน (แพทยยค

กลางชาวองกฤษ) ในใบหรอกานของผกกาดหอมจะมสารรสขมทมชอวา “แลกทคาเรยม” (Lactucarium) ซงสารนมคณสมบตทาใหเกดอาการงวงนอน ทาใหจตใจสงบและผอนคลาย การรบประทานผกกาดหอมแบบสดๆ กอนนอนหรอรบประทานเปนอาหารมอเยน จงชวยทาใหเรานอนหลบไดสบายยงขนนนเอง

4. ผกกาดหอมมนาเปนองคประกอบโดยสวนมาก จงเปนผกทเหมาะอยางยงสาหรบผปวยโรคเบาหวาน 5. ผกกาดหอมอดมไปดวยธาตเหลก ทชวยเสรมการสรางเมดเลอด หรอฮโมโกลบน (Hemoglobin)

จงเหมาะอยางมากสาหรบผทเปนโรคโลหตจาง และยงชวยแกอาการออนเพลย หรอมสมาธสน การเรยนรลดลง

6. นาคนจากใบ ชวยแกไขได (ใบ) ฯลฯ

แหลงอางอง กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: www.doae.go.th. [30 ต.ค. 2013].

Page 30: มะกรูด Kaffir lime, Leech lime, Mauritius papeda Citrus xbangkok.go.th/upload/user/00000089/KM/6_KM/3_Raksa/2... · 2015. 4. 22. · มะกรูด ภาษาอังกฤษ

 

ผกกวางตง หรอ ผกกาดฮองเต, ผกกวางตงฮองเต, กวางตงไตหวน, ผกกาดสายซม (ภาคใต), ปากโชย (ภาษาไตหวน) ภาษาองกฤษ Chinese Cabbage ชอวทยาศาสตรวา Brassica rapa L. cv. group Chinese cabbage

ประโยชนของผกกวางตง

1. ชวยเสรมสรางภมคมกนใหกบรางกาย 2. ชวยบารงและรกษาสายตา 3. ชวยเสรมสรางกระดกและฟนใหแขงแรง 4. ประโยชนผกกวางตงชวยปองกนโรคกระดกพรนผกกวางตงชวยลดความเสยงของการเกดโรคมะเรง 5. ชวยลดความเสยงของการเกดโรคหลอดเลอดหวใจตบ 6. ชวยปองกนกลามเนอเสอม ชวยเพมความกระฉบกระเฉง 7. ชวยในการขบถาย ถายสะดวก ปองกนโรคทองผก 8. สรรพคณผกกวางตงเชอวามฤทธในการบรรเทาอาการปวดตามขอ

ชวยลดความเสยงของการเกดโรคมะเรงกลามเนอเสอม ฯลฯ

แหลงอางอง : วกพเดย สารานกรมเสร (EN), www.bedo.or.th, สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)