•เตรยมตวไปเรยนรใหเตมอม•เตรยมใจไปสนกใหเตมท•สนกร•สนกคด•สนกลงมอทา•เตรยมถามไดทกคาถามทสงสย•เตรยมบนทกทกความประทบใจไวกนลม

ณแหลงเรยนรพพธภณฑมชวตจากโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

พระราชารชกาลท9

HeadHeart

Hand

พระราชาไมไดมแตในนทาน

เตรยมตวเดนทางไปในดนแดนแหงการเรยนร

ของพระราชา หนงสอเดนทางของฉนชอ ชอเลนโรงเรยน ชน คตประจาใจโทรศพท

HeadHeart

Handเตรยมตวออกเดนทางไปเรยนร

HeadHeart

Hand

สมดบนทก

HeadHeart

Hand

ดนสอ

HeadHeart

Hand

ยางลบ

HeadHeart

Hand

กระเปาเป

HeadHeart

Hand

หมวก

HeadHeart

Hand

กระบอกนา

HeadHeart

Hand

กลองถายรป

HeadHeart

Hand

การเดนทาง ‘ตามรอยพระราชา’ของเดกๆครงนพอแม ครหรอผใหญสามารถมสวนรวมในการเรยนรและสนกไปกบเดกๆ ดวยการ…

• กระตน ใหเดกๆ เกดการเรยนรอยางสรางสรรค สบเสาะจนตนาการและลงมอทา• สงเกต พฤตกรรมการเรยนรของเดกๆ สงเสรมใหเกดการ ตอยอดและเชอมโยงกบประสบการณจรง• ประเมน การเรยนรและทกษะสาคญทเกดจากการเรยนรของเดกๆ

ลงมอทาปฏบตจรงกลาลอง

กลาเรยนรลองลงมอทา

แรงบนดาลใจ เอาใจใสจดจออยากเรยนร

อยากทาตอเกดแรงบนดาลใจ

คดสรางสรรคสารวจเสาะแสวงหาคาตอบ

สงเกตอธบายขอมลสรางแนวคดใหมเชอมโยงบรณาการ

คดวเคราะหเขาใจปญหาเปรยบเทยบมมมองตางๆ

ตรวจสอบความถกตองวเคราะหขอมลแสดงเหตผล

คมอพอแม

(Parent’sGuide)

•กระตนใหเดกๆสนใจชชวนใหสงเกตสงตางๆรอบตว•ชวนเดกๆตงคาถามคดและหาคาตอบ•ลองใหเดกๆไดเลนลองทาสมผสและเรยนรสงตางๆ•ชวนเดกๆใหคดเชอมโยงสงตางๆกบตวเองทบานทโรงเรยนและสงคมรอบตว•ตงคาถามใหเดกๆทาความเขาใจเรองราวปญหาและสาเหตของการเกดปญหาตางๆ•ตงขอสงเกตใหเดกๆคดถงขอด-ขอเสยของสงตางๆทไดเหน•ตงขอสงสยและคนควาขอมลเพมเตมตอจากแหลงอนๆ•ทาทายเดกๆใหคดหาแนวทางแกปญหาตามวธของตวเอง

รวมเรยนรไปกบเดกๆ

4ทกษะคอ...

2 3

áçºÑ¹

´ÒÅã¨

¤Ô´ÇÔà¤ÃÒÐË�

¤Ô´ÊÌҧÊ

Ãä�

ŧÁ×Í

·Ó

ตามรอยพระราชาปราชญแหงนา

กาลครงหนงเกษตรกรยากจน ไรทดนท�ากน

พระราชา รชกาลท 9

จงพระราชทานทดน 1,009 ไร

จดสรรทดนใหเกษตรกรคนละ 20 ไร

เขาไปท�ากนเมอป พ.ศ. 2520

พรอมทงพระราชทานแนวทางการท�าเกษตรผสมผสาน

นบจากนนชาวบานกมความเปนอยทดขน

ตราประทบ

4 5 6

จดท 5

จดท 4

จดท 3

จดท 2

จดท 1

STAMPทน

•กลมแมบานเกษตรกรมหาสวสดเรยนรการท�าไขเคม

กลวยตาก ขาวตง

•ฟกขาวมากคณประโยชนชมแปลงปลกฟกขาว

ในแปลงเกษตรผสมผสานม

สงตางๆ มากมาย แบงพนทท�านา

เลยงปลา ปลกผกผลไมหลายชนด

ตามคนดน ผลดเปลยนหมนเวยน

ทกฤดกาล•มหศจรรยนาบว ลงพายเรอเลนในนาบวกนไหม

นาบวไมไดมแคดอกบว เกษตรกรท�านาบว มรายได

จากการขายดอกบว เลยงปลาในนาบว รอบคนแปลงบว

ปลกพชลมลก พชผกสวนครว

ลองเรอออกไปเรยนรชวตเกษตรกรรมคลองมหาสวสด

•สวนกลวยไมกบสายนา สวนกลวยไมนานาชนด ออกดอก

สวยงาม เพราะไดน�าสะอาด

คณคาจากฟกขาวมอะไรบางลองชมนาฟกขาวกนหนอยอรอยไหม

• ดซมพชผกอะไรบางในแปลงเกษตรผสมผสาน• รไหมทาไมตองมบอนาในแปลงเกษตร• เกษตรทฤษฎใหมคออะไรชวยเกษตรกรใชพนทใหเกดประโยชนสงสดไดอยางไร

น�าใสในนาบวจงมบว ในนาบวจงมปลา

รอบนาบวจงมพชผกมากมาย

•แปลงเกษตรผสมผสานตามแนวทฤษฎใหมปลกพชหลากหลาย สรางรายไดและใชพนท

ใหเกดประโยชนสงสด

มกลวยไมพนธอะไรบางสสวยๆทงนนเลย

7 9

มทดนทากนแลวทาไมตองจดการนาชาวบานแกปญหานาจนเกดเปน“พพธภณฑธรรมชาตจดการนาชมชนตามแนวพระราชดาร” พ.ศ.2538คลองมหาสวสดเกดปญหาผกตบชวาขวางทางน�า

หนาแนน จนเรอสญจรไมได ท�าใหน�านงและไมไหลเวยน สงผล

กระทบตอสงมชวตในน�า เกดภาวะน�าเสย สงกลนรบกวนตามมา บนพนท 1,009 ไรถอเปน “พพธภณฑธรรมชาต จดการน�าชมชน

ตามแนวพระราชด�าร” ทนมอะไรใหเดกๆ ไดเรยนรมากมาย

• บ�าบดน�าเสยดวยวธธรรมชาต

• ท�าการเกษตรผสมผสาน

• พงพาสายน�า รกษาน�า รกษาดน

พ.ศ.2543 ชาวบานไดแรงบนดาลใจจากแนว

พระราชด�าร “ธรรมชาตบ�าบดธรรมชาต” ฟนฟ

สภาพคลอง แกปญหาน�าเนาเสย และปญหา

ผกตบชวาในคลองมหาสวสดแบบพงตนเอง

• การบาบดนาเสยดวยวธธรรมชาตมอะไรบาง• ทาไมธรรมชาตถงบาบดธรรมชาตได

โดยคดคนวธการแกปญหา เชน ตดตง

ถงดกไขมน ใช กงหนน�าพลงงาน

แสงอาทตย ใชจลนทรยบ�าบดน�าเสย

และก�าจดผกตบชวาน�ามา

ผสมดนบรรจถงขาย

10 11

พระราชาสอนเรอง...บาบดนาเสยดวยวธธรรมชาต “ปญหามา ปญญาเกด” แกปญหาน�าเนาเสย ดวยวธ

“ธรรมชาตบ�าบดธรรมชาต”

เดกๆรไหมนาเสยมาจากไหนอกบาง • ใชสารเคมทางการเกษตร • ทงขยะลงแมน�าล�าคลอง • น�าใชแลวจากครวเรอนปลอยลงสล�าคลอง • ผกตบชวาหนาแนน

นาเสยคอนาทเราใชแลวในชวตประจาวนปลอยลงสแมนาลาคลอง • อาบน�า • ลางจาน • ซกผา • เศษอาหาร • อนๆ

•ตดตงถงดกไขมนในครวเรอน การทงเศษอาหารลงในคลอง ท�าให

น�าเนาเสย ตองตดตงถงดกไขมนเพอกรอง

ของเสยไมใหลงสคลอง

สายนาแหงความดอนยงใหญ การแกปญหาตามรอยพระราชา เรมตนดวยหวใจ

ทเอออาทรตอสายน�าและผคนรอบขาง เรมตนจากวนย

ในครวเรอน

นาเสยมาจากบานของเรานเองทาอยางไรใหบานเราปลอยนาเสยสแหลงธรรมชาตนอยลง

ในถงดกไขมนครวเรอนมอะไรนะทาไมถงชวยกรองของเสยไดละ

ทกบานรวมใจใชถงดกไขมน ไมทงของเสย

ลงแมน�าล�าคลอง นคอจตสาธารณะ ทตางคดถง

สวนรวม เพอใหทกคนไดใชประโยชนรวมกนไป

นานๆ เดกๆ จงไดเหนสายน�าทใสสะอาดแบบน

และยงเปนสายน�าแหงความดทยงใหญ สมกบชอ

คลองมหาสวสดอยางแทจรง

12 13

เราทกชวตลวนตองพงพาสายน�า จงตองดแลรกษาแหลงน�า

ใหใสสะอาดอยเสมอ ตามแนวทางของพระราชา ผทรงเปนปราชญแหงน�า

พพธภณฑธรรมชาต จดการน�าชมชนตามแนวพระราชด�าร

บานศาลาดน ต�าบลมหาสวสด

อ�าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

www.utokapat.org/museum02.html

โทร. 08 1498 6340, 0 3429 7099 เมอพลกฟนคลองใหน�าใสสะอาด สตวน�ากกลบมามชวต

ท�าการเกษตรไดอยางอดมสมบรณ ตามหลกเกษตรทฤษฎใหม

ใชชวตตามวถพอเพยง ทพระราชาไดทรงมอบไวใหเปนแนวทาง

ในการด�าเนนชวตอยางยงยนและมความสข

•ทาดนผสมผกตบชวาเพมมลคาใหผกตบชวา ก�าจดผกตบชวา น�ามาท�า “ดนผสม

ผกตบชวา” บรรจถงขาย สรางรายได

•กงหนนาพลงงานแสงอาทตย น�าพลงงานแสงอาทตยมาจาย

พลงงานใหกงหนหมนตน�า เพอเพม

ออกซเจนใหกบน�า เปนการชวยบ�าบด

น�าเสย

•จลนทรยบาบดนาเสย ใชจลนทรยเพอการบ�าบดน�าเสย ซงจลนทรย

มทงแบบน�า และแบบแหง หรอการปนอเอมบอล

โยนลงน�า ชวยปรบสภาพน�าเสยใหดขน

• ดนผสมผกตบชวามสวนผสมอะไรบาง• ดนผสมผกตบชวาเอาไปใชทาอะไร• เดกๆไดเรยนรอะไรบางจากการมาเทยวทชมชนบานศาลาดน

จลนทรยคออะไรมาจากไหนทาไมจลนทรยถงชวยบาบดนาเสยไดนะ

ตดตอลองเรอชมแหลงเรยนร

คาเหมาเรอ 350 บาท นงได 6 คน คาใชจายตอ 1 คน คนละ 100 บาท14 15

ตราประทบ ทาไมพระราชาถงคดแกปญหาการปลกพชในพนทแหงแลง

แรงบนดาลใจจากหวมนเทศ สโครงการชงหวมนตามพระราชดาร

เมอป พ.ศ. 2551 พระราชาทรงเอาหวมนเทศวางบนตาชง

ตงไวบนโตะทรงงาน เพอเปนคตเตอนใจ “ชงหวมน”

หวมนเทศเมอวางอยนานเขา กแตกใบมตนงอกออกมา

ทรงใหเอาตนมนนนไปเพาะเลยงไวในเรอนเพาะช�า

แลวน�ามนเทศหวใหมมาวางไวบนตาชงแทน

ท�าเชนนเรอยไป ในเรอนเพาะช�ากมแตตนมนเทศ

ทรงมด�ารวา หวมนเทศวางไวบนตาชงไมมดนและน�ายงงอกได

ทดนแปลงนมดนและพอมน�าอยบาง กนาจะปลกมนเทศได

จงทรงพระราชทานตนมนเทศจากเรอนเพาะช�ามาปลกไวทน

และพระราชทานชอโครงการนวา “โครงการชงหวมน ตามพระราชด�าร”

16 17

STAMPทน

STAMPทน

• รไหมดนมกประเภท• แลวดนแบบไหนนะปลกพชไดด• ทาอยางไรถงจะปลกพชในผนดนทแหงแลงได

• เดกๆชอบอะไรในโครงการชงหวมนมากทสดทาไมถงชอบ• ไดเรยนรอะไรบางและจะเอาอะไรไปปรบใชทบานได

ทงกงหนลมกงหนลมผลตไฟฟาและแผงรบ

พลงงานแสงอาทตย

เปดใหเขาเยยมชมโครงการทกวน

ตงแตเวลา 08.00 - 17.00 น.

ตะลยบานไรของพระราชารชกาลท9สดหรรษานงรถรางเขาชมไร

เรอนทรงงานในหลวงบานพกเรยบงาย ทพระราชาใชทรงงาน

แปลงปลกพชเศรษฐกจเชน สบปะรด มะนาว มะพราว

มนเทศ ยางพารา ไมผล พชไร และพชผกตางๆ

อาท ชมพเพชร กลวย กะเพรา โหระพา พรก

มะเขอเทศราชน ผกหวานบาน ฯลฯ

แปลงปลกขาวทงขาวเจาและขาวเหนยว

เนนไมใหมการใชสารเคม

หรอหากตองใชกในปรมาณ

นอยทสด

พพธภณฑดน เรยนรเกยวกบดน

มากมายหลายชนด

แปลงนาสาธตปลกขาวพนธตางๆ

ฟารมปศสตวสาธตฟารมโคนม

ฟารมไกไข

โครงการชงหวมนตามพระราชด�าร

ต�าบลเขากระปก

อ�าเภอทายาง

จงหวดเพชรบร

www.chmrp.com/

โทร. 0 3247 2701-3

STAMPทน

18 19

ตราประทบ

ตามรอยพระราชาปราชญแหงดนชอหวยทราย เพราะในอดตเปนปาอดมสมบรณ

มสตวปาอาศยอยมากมาย โดยเฉพาะเนอทราย

กาลเวลาผานไป ปาไมถกท�าลาย ฝนไมตกตองตามฤดกาล

ดนเสอมโทรม พระราชาเสดจในพนท ทรงมรบสงวา

“หากปลอยทงไวจะกลายเปนทะเลทรายในทสด”

จงมพระราชด�ารใหจดตง

ศนยศกษาการพฒนาหวยทราย อนเนองมาจากพระราชด�าร

ฟนฟพนดนและปาใหกลบมาอดมสมบรณ

เจาตวนคอเนอทรายสตวตระกลเดยวกบกวาง

แตตวเลกกวาเปนสญลกษณของทน

20 21

• หญาแฝกชวยฟนฟดนใหดขนไดอยางไร• ทาไมภเขาและปาถงเปนแหลงตนนา

คนกบปาอยรวมกนอยางพอเพยงและพงพากนไดอยางไร

การปลกหญาแฝก

• พฒนาภเขาใหเปนปาตนน�า

• พฒนาพนทราบเปนแหลงเกษตรกรรม

• ฟนฟพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเล

ทงปาบกกบปาชายเลน

• การอนรกษดนและน�า สรางอางเกบน�าขน 4 แหง

• สาธตวธการปรบปรงบ�ารงดนดวยวธการตางๆ

เชน การใชปยพชสด ปยหมก และปยอนทรยน�า

• ปลกหญาแฝก เพอปรบและฟนฟดนใหมสภาพ

ดขน ท�าการเพาะปลกได

หลกการปลกปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง

คอการฟนฟทรพยากรปาไมควบคกบดานเศรษฐกจ

ปา3อยางมอะไรบาง1. ปาไมใชสอย ไมโตเรว ใชในครวเรอน เชน

สะเดา ไมไผ

2. ปาไมกนได ไมผล เชน มะมวง มะปราง ขนน

3. ปาไมเศรษฐกจ ไมทปลกไวขายหรอไมเศรษฐกจ

เชน ไมสก เตง กฤษณา ประด

ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชด�าร

ต�าบลสามพระยา อ�าเภอชะอ�า จงหวดเพชรบร

www.huaysaicenter.org

โทร. 0 3259 3252-5, 06 1438 3722 และ 09 4252 3554

ฟนฟสภาพปาแหลงนาและระบบนเวศ

พระราชาสอนเรองปาไววาปลกปา3อยางประโยชน4อยาง

ปาอยไดคนกอยรอด

หญาแฝกพชมหศจรรย

ประโยชน4อยางของปา 1. ปาไมใชสอย

2. ปาไมกนได

3. ปาไมเศรษฐกจ

4. ประโยชนในการชวยอนรกษดนและน�า

ชาวบานอยรวมกบปาอยางรคณคา

มจตส�านกสาธารณะ รกษาปาตนน�า

ใหคงอยเพอประโยชนของทกคน

22 23

ตราประทบ

พระราชาทรงมองเหนวา

หากไมบ�าบดน�าเสย

เราจะมน�าสะอาดจากทไหนมาใชกน

หากธรรมชาตปาชายเลนถกท�าลาย

สตวตางๆจะไปอาศยอยทไหน

รไหมวา น�า ปาชายเลน พช

และสตวตางๆ มความเกยวของพงพาอาศยกน

พระราชาจงใหแนวทางไววา...“ใชธรรมชาตบ�าบดซงกนและกน”

ทาไมชอวา“แหลมผกเบย”ผกเบยอยทไหนหนาตาเปนอยางไรนะ

24 25

รไหมนาเสยจากบานเรอนเทศบาลเมองเพชรบรผานการบาบดจากทน

บอท1

บอท2

บอท3 บอท4

บอท5

•ระบบบอบาบดนาเสย มทงหมด 5 บอ น�าเสยจากเทศบาลเมองเพชรบร ถกสงมาลงบอท 1

บอท 1 น�าเสยสดๆ เสยแคไหน ลองดส และดมกลนส

นาใสแลวดนตองดดวย•กลองคอนกรตกาจดขยะ ระบบการก�าจดขยะ ดวยการ

ใชประโยชนจากขยะ

การท�าปยหมกจากขยะ

โดยการฝงกลบใน

กลองคอนกรต

ระบบอนทชวยบาบดนาเสยใหนาใส•ระบบพชและหญากรองนาเสย ปลกหญาแฝก หญาสตาร

หญาคาลลา หญาดกซ ธปฤาษ กกกลม

จลนทรยในดน น�า และพชจะเปลยน

สารอนทรยทปนเปอนในน�าเสย ใหกลายเปน

ธาตอาหารของพช น�าจงใสสะอาดขน จากนนน�าจากบอท 1 จะถกสง

ตอไปบอท 2, 3, 4 และ 5 ระหวางน

น�าจะถกบ�าบดดวยวธธรรมชาต ใช

แสงแดด ลม การถายเทน�าและ

จลนทรยชวยยอยสลายสงสกปรก จน

น�าใสสะอาดขนอกครง

ตวชวยใหแมนาเพชรบรกลบมาใสสะอาดดงเดม

•ปาชายเลนบาบดนาเสย น�าจากบอท 5 จะไหลผานปาชายเลน ตนไมในปาชายเลน

จะชวยบ�าบดน�าเสยอกครง กอนทน�าจะไหลลงสทะเล

น�าทะเลจงใสสะอาด เพราะมปาชายเลนชวย

บ�าบดน�าเปนปราการดานสดทาย

จากบอท 5 น�าจะไหล

ไปส“ปาชายเลน”

•ระบบพนทชมนาเทยมปลกธปฤาษและกกกลม เตมน�าเสย

เขาระบบใหไหลแบบตอเนอง ราก

ของพชเหลานจะดดซบ

สารพษและสารอนทรย

ใหลดนอยลง แลว

ยอยสลายใหหมดไป

ในทสด

26 27

จดท 7

จดท 1

จดท 11

จดท 3

จดท 4

จดท 5

จดท 6

จดท 10

จดท 8

จดท 9

จดท 2

กจวตรประจาวนของเรา

สรางนาเสยอยางไรบางนะ

เราจะทาอยางไรไดบาง

เพอลดขยะและนาเสยใหนอยลง

เราจะนาความรเรองระบบนเวศ

ไปใชในการดแลสงแวดลอม

รอบตวเราไดอยางไรบางนะ

น น ค อ ต ว เ ห ย (Va r a n u s Salvator) หรอทคนไทยชอบเรยกวา ตวเงนตวทอง เปนดาราเอกของทนเลย มเจ าตวน ทไหน แสดงว าธรรมชาต ทนนอดมสมบรณ

รไหมเจาตวเหยกนอะไรเปนอาหาร

แลวทาไมมนถงมาอาศยอยทแหลมผกเบย

นาเสยทผานการบาบดจนใสสะอาดถกปลอยผานปาชายเลนกอนไหลออกสทะเล

หอภมทศนาขนไปดปาชายเลนมมสงกวางไกลสดสายตา

ปาชายเลนทอดมสมบรณเปนทอยของสตวมากมาย

เสนทางศกษาธรรมชาตปาชายเลน

กลองคอนกรตกาจดขยะจากขยะเปยกเชนเศษพชเศษอาหารกลายเปนดนและปยทอดมสมบรณนาไปปลกพชได

สงแวดลอมจะดขนถาเรา...• มวนยและจตสานกในการทงขยะใหถกทและแยกขยะในครวเรอน

• ใชทรพยากรนาอยางประหยดและรคณคาเพอลดการเกดนาเสยและยงชวยใหเรามนาไวกนไวใชไดยาวนานขน

พระราชาผมองการณไกลรเรมโครงการเพอใหนาเสยกลบมาใสสะอาด

กอนปลอยลงแมนาหรอทะเล

จดเรมตนมาดนทรรศการโครงการศกษาวจยและพฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย

จบเสนทางผจญภยมาStampทน

นไงนาเสยจากบานเรอน

ถกสงมาทนนาเสยแคไหนลองดส

และดมกลนดส

นนตวอะไรเหมอนจระเขคลานลงนาไปไวมาก

ตอนนแหลมผกเบยมเจาตวนอยกตวแลวนะ

28 29 30 31

โกงกางใบใหญ

ดวยความคดรเรมสรางสรรคของพระราชาคนหาวธบาบดนาเสยดวยกลไกธรรมชาตดนแดนแสนอดมสมบรณเตมไปดวยปาชายเลนพชหลากหลายสตวมากมายนาในแมนาใสสะอาดจงกลบคนมาดงเดม

ตะลยปาชายเลน เสนทางศกษาธรรมชาตปาชายเลน

“เสนทางมจฉาบาทา” ระยะทาง 860 เมตร

บนทกนกดนก

เจออะไรในเสนทางศกษาธรรมชาตปาชายเลน

โครงการศกษาวจยและพฒนาสงแวดลอมแหลมผกเบย

อนเนองมาจากพระราชด�าร

ต�าบลแหลมผกเบย อ�าเภอบานแหลม จงหวดเพชรบร

https://www.facebook.com/LERDPJ

โทร. 0 3270 6264, 0 2579 2116, 09 3110 5740

ชวงเวลาตดตอ 08.30-16.30 น.

แหลมผกเบยหนงในแหลงดนกทดทสดของประเทศไทย

โกงกางใบเลกโกงกางใบใหญแตกตางกนอยางไรนะ

ตนไมเพอนรก สตวเพอนรกแสมทะเล

โกงกางใบเลก ปกามดาบ

นกกานา

นกกาบบว

นกตนเทยนนกกระทง

นกยางโทนใหญ

นกกนเปยว

ปแสมปลาตน

32 33

ตราประทบ

จ�าลองศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชด�าร ทง 6 ศนย

ทวทกภมภาคของประเทศไทยมาไวในทเดยว

จดแสดงววฒนาการสหกรณไทย นวตกรรมเพอการเกษตร อาท

โครงการฝนหลวงเกษตรทฤษฎใหม

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โครงการหลวง

กงหนชยพฒนา

ความมหศจรรยของหญาแฝก

หลกการจดการทดนและน�า

เพอการเกษตรทยงยน

แนวทางการด�าเนนชวตอยางมนคงและยงยน

ภายใตความเปลยนแปลงตาง ๆ

• สหกรณคออะไรเดกๆรไหมนะ• การรวมตวเปนสหกรณชวยเกษตรกรอยางไรนะ

นาพระทยแผไพศาล เมอป พ.ศ.2507 พระราชาเสดจเยยมเยยนราษฎร

ทรงทราบความเดอดรอนของเกษตรกรกลมชาวสวนผกชะอ�า

จ�านวน 83 ครอบครว ขาดแคลนทนทรพยประกอบอาชพ

ไมมทดนท�ากนเปนของตนเอง จงทรงใหจดหาทดน

ในเขตจงหวดเพชรบรและประจวบครขนธ น�ามาจดสรร

ใหแกเกษตรกรไดมทอยอาศย และเขาท�าประโยชน

เพอประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยด�าเนนงานในลกษณะ

หมบานสหกรณตวอยางแหงแรก ตามทพระราชาทรงสอนวา

เปนการผนกก�าลงของผท�างานเกยวของกน ดวยความร

ความสามารถ ดวยความซอสตยสจรต ดวยความเมตตาหวงด

เออเฟอเผอแผซงกนและกน

ตนแบบผดาเนนรอยตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหมของพระราชา

34 35

3)ศนยเรยนรปลกผกปลอดภยของนายสด นจก

บานจาลองของเกษตรกรทอพยพเขามาอยทหบกะพงเมอ50ปกอน จ�าลองสภาพบานเรอนของเกษตรกรรนแรกทอพยพ

เขามาอาศยในพนท บานท�าจากไมไผมงดวยหญาคา

มแปลงสาธตการปลกผกสวนครวและพชไรทมการปลก

ในยคแรกของหบกะพง

ศนยสาธตสหกรณโครงการหบกะพง

ต�าบลเขาใหญ อ�าเภอชะอ�า จงหวดเพชรบร

http://webhost.cpd.go.th/hubkapong

โทรศพท 0 3247 1543 เปดวนจนทร - ศกร เวลา 08.30 - 16.30 น.

ศนยการเรยนรจากแปลงสาธตของเกษตรกร

และผลตภณฑกลมอาชพ6ศนย

1)ศนยเรยนรหนอไมฝรงของนางขวญเรอน บษภค

2)ศนยเรยนรการเลยงโคขนของนายออด พรมรกษา

6)ศนยเรยนรผลตภณฑของใชในครวเรอนของกลมสตรสหกรณฯ ผลตภณฑของใชในครวเรอน

5)ศนยเรยนรปานศรนารายณของกลมสตรสหกรณฯ ศลปาชพ (พเศษ)

จกสานปานศรนารายณ

4)ศนยเรยนรการเลยงแพะของนายมนญ เตยวศรทอง ตราประทบ

ปานศรนารายณ

36 37

ในสวนนมอะไรใหเรยนรบาง

•สวนนานาพฤกษสมนไพร รวบรวมพนธพชสมนไพรกวา 300 ชนด

สมเดจยาคอใครสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน

พระมารดาของพระราชา รชกาลท 9

ททรงเลยงดเดกชายตวนอยใหเจรญวย

ขนมาเปนพระราชาผทรงธรรม

•ฟารมแบบผสมผสานปลกพชรวมกบการเลยงสตว

และเลยงปลา

•สวนพฤกษศาสตรเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯพนธไมหายาก พชสมนไพร ไมหอม ไมผล

มอนอรอยมพชผกสมนไพรอะไรอยในอาหารของเราบางนะ

ขาวหอใบบว

ไขเจยวสมนไพร

พพธภณฑธรรมชาตทมชวต พนทนเดมทมความอดมสมบรณ แตถกแผวถาง

ท�าการเกษตรเชงเดยวจนเสอมโทรม พระราชาจง

, มแนวพระราชด�ารใหพฒนาพนทเปนศนยศกษา

การพฒนาดานการเกษตรทเหมาะสมกบสภาพ

แวดลอม ฟนฟใหคนความอดมสมบรณ ดวยการ

เพาะปลกพชและสรางแหลงน�า บอน�าไวเตมได

เสมอนเปนพพธภณฑธรรมชาตทมชวต แหลงเรยนร

แนวทางสเกษตรยงยน

ไปดกนมสมนไพรประเภทไหนรกษาโรคอะไรไดบาง

สวนสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน (สวนสมเดจยา)

ต�าบลสามพระยา อ�าเภอชะอ�า จงหวดเพชรบร

www.chaipat.or.th โทร. 0 3259 3100

ส�าหรบครอบครวรกธรรมชาต มบรการทพกและอาหาร สถานทกางเตนท

บานพกทามกลางธรรมชาต ชมเมนอาหารจากพชผกสมนไพร

เดนศกษาธรรมชาตรอบสวน

สอบถามขอมลเพมเตม จองทพกและอาหาร โทร. 0 3259 3100

เดกๆสงเกตไหมทนมบอนาเยอะมากรไหมวาบอนานมประโยชนอยางไร

พชผกสมนไพรจากสวน

38 39

ตราประทบ

พระราชาจอมปราชญแหงการพฒนาพลงงานน�ามนจากฟอสซลก�าลงจะหมดไปจากโลก

การผลตพลงงานทางเลอกอนๆ

จงส�าคญตออนาคตของมนษย

ดวยสายพระเนตรอนยาวไกล

พระราชาท�าการวจยและพฒนา

โรงงานแปรรปปาลมน�ามนครบวงจรขนาดเลก

เพอผลตไบโอดเซลเปนพลงงานทดแทน

ศกษาทดลองการผลตน�ามนจากพช

และผลตไบโอดเซลแบบครบวงจรจากน�ามนพชทใชแลว

และพชพลงงานทดแทนชนดตางๆ

• ทาไมพลงงานในโลกนถงกาลงขาดแคลน• เพราะอะไรทนถงไดชอวาเปนโครงการโรงงานสกดนามนพชและผลตไบโอดเซล‘ครบวงจร’

40 41

สทธบตรแหงพระอจฉรยภาพเมอป พ.ศ. 2544 พระราชา รชกาลท 9 ยนจดสทธบตร

สงประดษฐ “การใชน�ามนปาลมกลนบรสทธเปน

น�ามนเชอเพลงเครองยนตดเซล”

• เดกๆรไหมสทธบตรคออะไร• ทาไมนกประดษฐตองจดสทธบตรสงประดษฐทตวเองสรางขน

รไหมรถทเรานงมาทนใชพลงงานจากนามนชนดใด

นามนจากพชชนดใดบางทนาไปใชผลตไบโอดเซล

ไบโอดเซลคออะไรเอาไปใชทาอะไรไดบาง

ไบโอดเซลกบกลเซอรนตางกนอยางไร

โครงการโรงงานสกดน�ามนพชและผลตไบโอดเซลครบวงจร

ต�าบลไรใหมพฒนา อ�าเภอชะอ�า จงหวดเพชรบร

ww.chaipat.or.th

โทร. 0 3251 0028, 09 2614 9880, 08 1957 6911

นอมน�าแนวทางการเกษตรแบบผสมผสาน

ของพระราชา ท�าใหโรงงานแหงนมรายไดเลยงตวเองได

ผลปาลมดบ เอาไปสกดท�าน�ามนปาลมได

สาธตการทาสบจากกลเซอรนบรสทธ

โรงสกดนามนหอมระเหยจากพชสมนไพรน�าสมนไพรทปลกไวมาสกดน�ามนหอมระเหย

แลวน�าน�ามนหอมระเหยไปท�าสบได

ชดทดลองสาธตการนานามนปาลมมาแยกไดไบโอดเซลและกลเซอรน

สวนปาลม

โรงงานสกดนามนปาลม

กากปาลม กากปาลมทเหลอจากการสกด

น�ามนปาลม น�ามาผสมกบร�า

เปนอาหารเลยงหม

42 43

ตราประทบ

เจาหญงนกพฒนาสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

พระธดาผเดนตามรอยพระราชามพระราชด�ารใหจดหาพนทปลกและฟนฟระบบนเวศปาชายเลน

ด�าเนนการปลกปาชายเลนในพนทบรเวณคลองบางตราใหญ

และคลองบางตรานอย จนไดปาชายเลนทอดมสมบรณกลบคนมา

ทงยงนอมน�าพระราชด�ารของพระราชา

สรางแหลงเรยนรและสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทน

• เดกๆรไหมพลงงานทางเลอกหรอพลงงานทดแทนคออะไรและสาคญอยางไร

44 45

อทยานสงแวดลอมนานาชาตสรนธร

คายพระรามหก ต�าบลชะอ�า อ�าเภอชะอ�า จงหวดเพชรบร

www.sirindhornpark.or.th

โทร. 0 3250 8405-10, 0 3250 8379, 0 3250 8352, 0 3250 8396

แคลมพดใชผลตไฟฟาไดอยางไรนะ

แสงอาทตยกลายเปนพลงงานไดอยางไร

รจกดน น�า พช และสตว

ในระบบนเวศปาชายเลน

รจกพนธไมปาชายเลนชนดตางๆ

ทขนอยอยางหนาแนน รวมทงเปน

แหลงอาศยของสตวนานาชนด

เรยนรตามรอยพระราชาผรอบรเรองพลงงานทดแทน

พนธไมปาชายเลน : โกงกางใบเลก โกงกางใบใหญ

ตะบน ตะบน ตาตมทะเล โพทะเล จกทะเล

ปรงทะเล ขล ฯลฯ

สตวทอาศยในปาชายเลน

เชน ปแสม ปลาตน ฯลฯ

ในสวนของเจาหญง

พลงงานแสงอาทตย แสงอาทตยมประโยชนมากมาย

กลายเปนระบบไฟฟา

จากพลงงานแสงอาทตย

พลงงานลมกงหนลมผลตไฟฟา บรเวณคลองบางตรานอย

กงหนลมเพอการสบน�า

พระราชาใหแนวทางสรางแหลงเรยนรและสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทน และการอนรกษพลงงาน มการตดตงระบบสาธตพลงงานชมชนใหเหนตวอยางการประยกตใชงานจรง

แหลงอนบาลสตวนาวยออนทอยอาศยของสตวตางๆ

เรยนรความแตกตาง

ปา 3 ชนด

ปาชายเลน ปาบก

และปาชายหาด รไหมปา3ชนดนตางกนอยางไรแตละชนดมประโยชนอยางไร

เราจะประหยดพลงงานในบานและในชวตประจาวน

ไดอยางไรบาง

สวนปาชายเลนทลกระหมอมหองเรยนธรรมชาตระบบนเวศปาชายเลน

46 47

จดท 1

จดท 2

จดท 3

จดท 5

จดท 6 จดท 7

STAMPทน

จดท 4

• นาตาลมะพราวไดมาจากไหน• จนมะพราวคออะไรอยทไหนถามคณลงทกาลงเคยวนาตาลดส

โครงการอมพวา ชยพฒนานรกษ

ชมชนรวมใจสบสานภมปญญาทองถน

ไมใหสญหาย ตอยอดสแหลงเรยนรทมชวต

กระตนเศรษฐกจชมชนใหเตบโต

ตามแนวทางเศรษฐกจและชวตพอเพยง

ของพระราชา

เขาสวนอมพวาแกะรอยคณคาจากตนมะพราวเกอบทกสวนของตนมะพราวนามาใชประโยชนไดทงหมดสวนไหนใชทาอะไรไดบางไปดกนเลย

แผนทแหลงเรยนรตามรอยพระราชา

มะพราวมากคณคา

ไดน�าตาลมาจาก

การปาดจนมะพราว

พอไดน�าตาล

แลวเอามาเคยว

•หองนทรรศการชมชน มนทรรศการหมนเวยน

มาใหชม เชน

นทรรศการเรอไทยโบราณ

นทรรศการวาวไทย ฯลฯ

•บานปาประยงค บานไมทเหนคอ บานหลงเกา

ของคณปาประยงค นาคะวะรงค

ผบรจาคนอมเกลาฯ ถวายทดนเพอ

ใชประโยชนในกจกรรมของมลนธ

ชยพฒนา

•โรงเพาะเลยงไสเดอน ไสเดอนมคณประโยชน

มลไสเดอนเอาไปท�าปยบ�ารงดนได

•เตาตาล:โรงเคยวนาตาลเปดสาธตการท�าน�าตาลมะพราวใหชมทกวน

เวลา 8.30 -12.00 น.

ลองชมดสนาตาลมะพราวอนๆเพงเคยวเสรจจากเตามรสชาตยงไงนะ

ลองชม “นามวงชนชานชาลา” สตรพระราชทาน

จากสมเดจพระเทพฯ

รานภทรพฒนทนมสนคาและผลตภณฑ

จากโครงการพระราชด�ารใหเลอกซอ

ตราประทบ

48 5049

เรยนรการทาขนมโบราณ

มกจกรรมสอนท�าขนมไทยโบราณ หมนเวยนไปทกสปดาห

อาท ขนมตะลม ขนมดอกจอก ขนมฝอยทอง ขนมลกชบ ขนม

ขาวต ขนมสามเกลอ ขนมจามงกฎ ขนมวงทอง ขนมตม ขนมจาก

น�ามวงชนชานชาลา

สนกลงมอทารคณคาจากตนมะพราว

• วนนเดกๆไดฝกทาขนมอะไร• อยากรจงขนมนมสวนประกอบอะไรบางนะ• เดกๆคดวาเราจะเอามะพราวไปทาประโยชนอะไรไดอกบางในชวตประจาวน

นาเคม เวลาน�าทะเลหนนสงน�าในแมน�าแมกลอง

จะกลายเปนน�าเคม

ภมปญญาแหงเมองสามนาอมพวา

นาตาลมะพราวททาจากมะพราวทปลกทนกมความหอมหวานอรอยกลมกลอม

สมทรสงครามไดชอวาเปนเมองสามนาคอนาเคมนากรอยนาจด

นากรอย เวลาน�าลดน�าในคลองจะเรมเคมนอยลง

นาจด เวลาน�าทะเลลดระดบลงน�าในแมน�าแมกลองจะกลบเปน

น�าจดเชนแมน�าทวไปเพราะไดสามน�า พชผลทปลกในสวนแถบน

จงมรสชาตไมเหมอนใคร

• เมองสามนามผลดตอการเกษตรในอมพวาอยางไร• มทไหนอกบางทเปนเมองสามนา

5352 5351

ใบมะพราวแปลงกาย ฝกจกสานใบมะพราวเปนสงของตางๆ

คณยายใจดชวยสอน จนใบมะพราวแปลงกาย

ไดส�าเรจ

• วนนเดกๆไดสานใบมะพราวเปนอะไร• มตนไมอะไรอกบางทใชประโยชนไดทกสวนเหมอนมะพราวแตละสวนใชทาอะไรไดบาง

โครงการอมพวา ชยพฒนานรกษ

ต�าบลอมพวา อ�าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

www.amphawanurak.com

โทร. 0 3475 2245

กจกรรมมทกวนเสาร-อาทตย เวลา 10.00 - 20.00 น.

คณคาจากตนมะพราว ทาประโยชนไดสารพดนอกจากจะนามาทานาตาลมะพราวทาขนมทากะทใสแกงใบมะพราวยงนามาสานทาเปนของใชตางๆ

ทนยงมอะไรอกมากมายใหเรยนรตามรอยพระราชา

รคณคาภมปญญาทองถน วถชวตแบบพอเพยง และการใชความคดสรางสรรค

ตอยอดน�าทรพยากรทมในพนทมาใชใหเกดประโยชนสงสด กระตนเศรษฐกจ

ชมชนและสรางจตส�านกสาธารณะอยากพฒนาทองถนใหดขน

การทายาหมองสมนไพร

การทาเรอไทยโบราณ

การทาหวโขน

54 55

หนงสอเดนทาง “ตามรอยพระราชา”

“The King’s Journey” Learning Passport

จดท�าโดย

ส�านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน (สสค.)

388 อาคารเอส.พ. (อาคารเอ) ชน 13 ถนนพหลโยธน

แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 2619 1811

เวบไซต www.qlf.or.th

พมพครงท 1 เมษายน 2560

จ�านวน พมพ 20,000 เลม