โดย

นายวนชย ตงวจตร ผเชยวชาญเฉพาะดานกฎหมายภาษสรรพสามต

นายปฏภาณ ตงวจตร นตกรปฏบตการ

ส านกกฎหมาย กรมสรรพสามต

ขอบเขตการบรรยาย

1. กฎหมาย ค าสง ระเบยบ ทนาสนใจ 2. แนวทางการปรบปรงแกไขกฎหมาย 3. หลกกฎหมายเกยวกบการมอบอ านาจ และการรกษาราชการแทน

1. กฎหมาย ค าสง ระเบยบ ทนาสนใจ

ประกาศกระทรวงพาณชย เรอง ก าหนดใหบารากและบารากไฟฟาหรอบหรไฟฟาเปนสนคาทตองหามในการน าเขามาในราชอาณาจกร พ.ศ. 2557

ลงวนท 12 ธนวาคม พ.ศ. 2557

ก าหนดใหบารากและบารากไฟฟาหรอบหรไฟฟาเปนสนคาหามน าเขามาในราชอาณาจกร และใหสาร สารสกด หรอสงอนใด ทเปนแหลงก าหนดควนหรอละอองไอน า เพอการสบแบบบารากและบารากไฟฟาหรอบหรไฟฟา ซงน าเขามาพรอมสนคาตามวรรคหนงเพอใชรวมกน เปนสนคาหามน าเขามาในราชอาณาจกรดวย

ผใดฝาฝน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบป หรอปรบเปนเงนหาเทาของสนคา หรอทงจ าทงปรบ (มาตรา 20 พระราชบญญตการสงออกไปนอกและการน าเขามาในราชอาณาจกร พ.ศ. 2522)

2. แนวทางการปรบปรงแกไขกฎหมาย

๑. พ.ร.บ. ภาษสรรพสามต พ.ศ. ๒๕๒๗

๒. พ.ร.บ. สรา พ.ศ. ๒๔๙๓

๓. พ.ร.บ. ยาสบ พ.ศ. ๒๕๐๙

๔. พ.ร.บ. ไพ พ.ศ. ๒๔๘๖

๕. พ.ร.บ. พกดอตราภาษสรรพสามต พ.ศ. ๒๕๒๗

๖. พ.ร.บ. จดสรรภาษสรรพสามต พ.ศ. ๒๕๒๗

๗. พ.ร.บ. จดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. ๒๕๒๗

รางประมวลกฎหมายภาษสรรพสามต

(๑) หลกความสะดวกและชดเจน

(๒) หลกความยตธรรม

(๓) หลกความโปรงใส

(๔) หลกปองกนการเลยงภาษ

(๕) หลกเพมประสทธภาพ/ประสทธผล

(๖) หลกการกาวส สากล

สนคาและบรการทสงผล

กระทบตอสขภาพและ

สงคม

สนคาและบรการ

เกยวกบประโยชน

สาธารณะ

สนคาและบรการทไม

จ าเปนตอการด ารงชวต

สนคาและบรการท

กระทบตอสงแวดลอม

สนคาและบรการอน ๆ

ลกษณะ ๗

บทก าหนดโทษ

สาระส าคญของประมวลกฎหมายภาษสรรพสามต

10

๑ • บทนยาม (Tax Definition)

๒ • ผ มหนาทเสยภาษ (Tax Payer)

๓ • ฐานภาษ (Tax Base)

๔. • อตราภาษ (Tax Rate)

๕. • การเสยภาษ (Tax Payment)

๖. • วธการหาขอยตในทางภาษ (Tax Settlement)

๗. • มาตรการบงคบภาษ (Tax Sanction)

บทนยาม

ปรบปรงนยาม “โรงอตสาหกรรม”

ตดค าวา เครองขายเครองดมออก

เพมนยาม

“ราคาขายปลกแนะน า” หมายความวา ราคาขายปลกแนะน าท

ผประกอบอตสาหกรรม ผน าเขา ก าหนดใหเปนราคาขายตอ

ผบรโภคทวไปรายสดทายโดยสจรตและเปดเผยในตลาดปกต

โดยไมรวมภาษมลคาเพม ภาษเงนไดทองคกรของรฐบาลไดเสย

แทนผขายสนคาตามประมวลรษฎากร และภาษขององคกร

ปกครองสวนทองถน

ฐานภาษและการค านวณภาษ

สนคาทผลตในประเทศ

ตามมลคา

ราคาขายปลกแนะน า

ตามปรมาณ

สนคาน าเขา

ตามมลคา

ราคาขายปลกแนะน า

ตามปรมาณ

กจการสถานบรการ

รายรบ

ตามมลคา (Ad Valorem)

ตามปรมาณ (Specific)

ความรบผดในอนจะตองเสยภาษ

สนคาทผลตในประเทศ

- น าออกจากโรงอตสาหกรรม

สนคาน าเขา

- น าเขาส าเรจ

กจการสถานบรการ

- ไดรบช าระคาบรการ

ก าหนด Tax Point

ส าหรบสนคาสรา

ยาสบ ไพ

การหาขอยตในทางภาษ

คณะกรรมการวนจฉย

ภาษสรรพสามต ปลดกระทรวงการคลง - ประธาน

กรรมการอก ๘ คน

อธบดกรมสรรพสามต

อธบดกรมสรรพากร

อธบดกรมศลกากร

ผอ.สศค.

เลขาฯ กฤษฎกา

ผทรงคณวฒ ๓ คน

คกก. แตงตงขาราชการ ก.คลง

เปนเลขาฯ และผชวยเลขาฯ

อ านาจของคณะกรรมการ

ก าหนดขอบอ านาจ พนกงานเจาหนาท

และเจาพนกงานสรรพสามต

วนจฉยปญหาภาษทกรมสรรพสามต

ขอความเหน (ไมมผลยอนหลง)

ใหค าปรกษาเสนอแนะรฐมนตร

ในการจดเกบภาษ

การหาขอยตในทางภาษ

การอทธรณภาษสรรพสามต

ศาลภาษอากร ศาลฎกา

คดคานการประเมนภาษ

อทธรณการประเมนภาษ

ปญหากระบวนการระงบขอพพาททางภาษ

Excise Tax Settlement

คณะกรรมการ พจารณาอทธรณ

คณะ ๑

คณะ ๒

ขนอยกบวงเงนการประเมนภาษ ทก าหนดตามกฎกระทรวง

30 วน

การหาขอยตในทางภาษ

คณะกรรมการชดท ๑

มอ านาจพจารณากรณภาษทประเมน

เกน ๑๐ ลานหรอตามกฎกระทรวง

องคประกอบ

ปลด ก.คลง ประธาน

อธบดกรมสรรพสามต

อธบดกรมสรรพากร

อธบดกรมศลกากร

ผแทน สนง.อยการสงสด

ผทรงคณวฒ ๒ คนทรฐมนตร

แตงตง

คกก.แตงตงขาราชการกรม

สรรพสามตเปนเลขาและผชวยฯ

คณะกรรมการชดท ๒

มอ านาจพจารณากรณภาษทประเมน

นอยกวาคณะกรรมการชดท ๑

องคประกอบ

อธบด ประธาน

ผแทน สนง.อยการสงสด

ผทรงคณวฒ ๑ คนทปลดกระทรวง

แตงตง

คกก.แตงตงขาราชการกรม

สรรพสามตเปนเลขาและผชวยฯ

สรปภาพรวมการหาขอยตในปญหาภาษ

180 วน 180 วน

ผถกประเมน ภาษ

คกก. พจารณา อทธรณ

ศาล

30 วน

๒ ๑

30 วน

๓ ยนอทธรณ พจารณา พจารณา

3. หลกกฎหมายเกยวกบการมอบอ านาจ และการรกษาราชการแทน

?

ท าการแทน รกษาการแทน

รกษาการในต าแหนง

ปฏบตราชการแทน

รกษาราชการแทน

กฎหมายวาดวยมหาวทยาลย

พระธรรมนญศาลยตธรรม

พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ

พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ

พรบ.ระเบยบขาราชการพลเรอนฯ

ท าการแทน

รกษาการแทน

รกษาการในต าแหนง

ปฏบตราชการแทน

รกษาราชการแทน

การมอบอ านาจ หมายความวา การทผด ารงต าแหนงทมอ านาจหนาทจะพงปฎบต หรอด าเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสง หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด เวนแตการอนญาตตามมาตรา 38 วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดมอบอ านาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฎบตราการหรอการด าเนนการอนใดตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนน ใหแกผด ารงต าแหนงอนปฏบตราชการแทน ( มาตรา 3 พรฎ.วาดวยการมอบอ านาจ พ.ศ. 2550)

การมอบอ านาจ หมายถงการทบคคลหนงมอ านาจกระท าการอยางใดอยางหนง แลวมอบอ านาจนนใหอกบคคลหนงไปท าแทนให สวนการมอบหมายนนเปนการสงการใหบคคลหนงไปท างานอยางหนงอยางใดอนจะถอวาเปนหนาท เชนมอบหมายใหไปท าหนาทรบสงหนงสอ เปนตน

มชย ฤชพนธ 23 พฤษภาคม 2549

การปฏบตราชการแทน

การรกษาราชการแทน

การรกษาการในต าแหนง

การปฏบตหนาทแทนผด ารงต าแหนง เปนการแตงตงหรอมอบหมายตามทกฎหมายบญญตไว ไดแก

•ปฏบตราชการแทน (ตามความในมาตรา 38 แหง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการ

แผนดน พ.ศ.2534 แกไขโดย (ฉบบท 7) และ พ.ร.ฎ. วาดวยการมอบอ านาจ พ.ศ.2550)

รกษาราชการแทน (ตามความในมาตรา 41 - 47 แหง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534)

รกษาการในต าแหนง (ตามความในมาตรา 68 แหง พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการ พลเรอน พ.ศ. 2551)

เปรยบเทยบการท าการแทนในรปแบบตางๆ

ปฏบตราชการ น

-

-

- ( )

-

รกษาราชการ น

-

-

-

-

รกษาการ นต า หน ง

-

-

- -

การปฎบตราชการแทน หมายถง การปฏบตหนาทแทนผด ารงต าแหนงในบางเรอง ตามทผด ารงต าแหนงมอบอ านาจ โดยผด ารงต าแหนงยงคงอยปฏบตหนาทของตนตอไป

มาตรา 38 วรรคหนง และวรรคสอง อ านาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการด าเนนการอนทผด ารงต าแหนงใดจะพงปฏบตหรอด าเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดก าหนดเรองการมอบอ านาจไวเปนอยางอนหรอมไดหามเรองการมอบอ านาจไว ผด ารงต าแหนงนนอาจมอบอ านาจใหผด ารงต าแหนงอนในสวนราชการเดยวกนหรอสวนราชการอน หรอผวาราชการจงหวดเปน ผปฏบตราชการแทนได ทงน ตามหลกเกณฑทก าหนดในพระราชกฤษฎกา พระราชกฤษฎการตามวรรคหนงอาจก าหนดใหมการมอบออ านาจในเรองใดเรองหนง ตลอดจนการมอบอ านาจใหท านตกรรมสญญา ฟองคดและด าเนนคด หรอก าหนดหลกเกณฑ วธการ หรอเงอนไขในการมอบอ านาจหรอทผรบมอบอ านาจตองปฏบตกได

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550

(หมวด 5 การปฏบตราชการแทน)

การปฏบตราชการทวไป การปฏบตราชการทวไป หมายถง การปฏบตราชการของ แ ตละ ส วนราชการ ไ ม ว า จะ เ ปนการบ รหารง าน บคคล การบรหารงานคลง การบรหารราชการทวไปของสวนราชการ การปฏบตราชการในความรบผดชอบของสวนราชการ การปฏบตราชการแทนหวหนาสวนราชการในกจการภายนอก และรวมไปถงการปฏบตราชการตาง ๆ ตามทกฎหมาย กฎ ค าสงและระเบยบปฏบตราชการใหผด ารงต าแหนงใดในสวนราชการพงตองปฏบต

ผมอบอ านาจและผรบมอบอ ำนำจ ผมอบอ านาจ คอ ผด ารงต าแหนงทจะพงปฏบตหรอด าเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสงใด หรอมตของคณะรฐมนตร

ผรบมอบอ านาจ ไดแก 1. ผด ารงต าแหนงอนในสวนราชการเดยวกน ซงด ารงต าแหนงระดบเดยวกบผมอบอ านาจ หรอต ากวาผมอบอ านาจ

2. ผด ารงต าแหนงอนในสวนราชการอน ซงด ารงต าแหนงระดบเดยวกบผมอบอ านาจ หรอต ากวาผมอบอ านาจ หรอ

3. ผวาราชการจงหวด

ขอจ ากดการมอบอ านาจ

1. กฎหมาย กฎ ค าสง หรอระเบยบปฏบตราชการก าหนดเรองการมอบอ านาจไวเปน อยางอน

2. กฎหมาย กฎ ค าสง หรอระเบยบปฏบตราชการหามเรองการมอบอ านาจไว

ตวอยาง 1. พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 มาตรา 5 ในพระราชบญญตน “ผอนญาต” หมายความวา ปลดกระทรวงหรอผซงปลดกระทรวงมอบหมาย

ตามความเหมาะสม 2. ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ขอ 9 ผมอ านาจด าเนนการตามระเบยบนจะมอบอ านาจเปนหนงสอใหแกผ

ด ารงต าแหนงใดกได โดยใหค านงถงระดบ ต าแหนง หนาท และความรบผดชอบของผทจะไดรบมอบอ านาจเปนส าคญ

เมอมการมอบอ านาจตามวรรคหนง ผรบมอบอ านาจมหนาทตองรบมอบอ านาจนน และจะมอบอ านาจนนใหแกผด ารงต าแหนงอนตอไปไมได เวนแต...

3. พระราชบญญตสรา พ.ศ. 2493 มาตรา 44 ทว บรรดาความผดตามพระราชบญญตนซงมโทษปรบสถานเดยว ใหอธบดหรอผทไดรบมอบหมายจากอธบดมอ านาจเปรยบเทยบได

4. พระราชบญญตภาษสรรพสามต พ.ศ. 2527

มาตรา 26 ใหผประกอบอตสาหกรรมหรอผประกอบกจการสถานบรการทมโรงอตสาหกรรมหรอสถานบรการอยในกรงเทพมหานคร ยนค าขอจดทะเบยนสรรพสามตตออธบด ณ กรมสรรพสามต

มาตรา 27 เมอผประกอบอตสาหกรรมหรอผประกอบกจการสถานบรการไดยนค าขอจดทะเบยนสรรพสามตโดยถกตองแลว ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายหรอสรรพสามตจงหวดออกใบทะเบยนสรรพสามตให

มาตรา 29 ในกรณทใบทะเบยนสรรพสามตช ารดในสาระส าคญ หรอสญหายใหผประกอบอตสาหกรรมหรอผประกอบกจการสถานบรการยนค าขอรบใบแทนใบทะเบยนสรรพสามตตออธบดหรอสรรพสามตจงหวด ณ สถานททไดจดทะเบยนสรรพสามตไวเดมภายในสามสบวนนบแตวนททราบถงการช ารดในสาระส าคญหรอการสญหาย และใหน ามาตรา 27 มาใชบงคบโดยอนโลม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534

แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550

38 คส ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบอ านาจในการอนญาตตามกฎหมายทบญญตใหตองออกใบอนญาตหรอทบญญตผมอ านาจอนญาตไวเปนการเฉพาะ ในกรณเชนนนใหผด ารงต าแหนงซงมอ านาจตามกฎหมายดงกลาวมอ านาจมอบอ านาจใหขาราชการซงเปนผใตบงคบบญชาและผวาราชการจงหวดไดตามทเหนสมควร หรอตามทคณะรฐมนตรก าหนดในกรณมอบอ านาจใหผวาราชการจงหวด ใหผวาราชการจงหวดมอ านาจมอบอ านาจไดตอไปตามหลกเกณฑและเงอนไขทผมอบอ านาจก าหนด

เรองทจะมอบอ านาจตามมาตรา 38 วรรคสาม ไดแก 1. เรองทกฎหมายบญญตใหผด ารงต าแหนงใดเปน ผออกใบอนญาต

2. เรองทกฎหมายบญญตผมอ านาจอนญาตไวเปนการเฉพาะเจาะจง และลกษณะการอนญาตจะมผลเชนเดยวกบการออกใบอนญาต

พระราชบญญตสรา พ.ศ. 2493

มาตรา 5 หามม หผ ด าสรา หรอมภาชนะหรอเครองกลนส าหรบ าสราไว นครอบครอง เวน ต จะไดรบ บอนญาตจากอธบด

การออก บอนญาต ห าสราส าหรบ ช นบานเรอน หเปนไปตาม ก าหนด นกฎกระ รวง

พระราชบญญตยาสบ พ.ศ. 2509

มาตรา 15 ใหอธบดมอ านาจประกาศก าหนดราคาใบยา

การซอขายใบยา ใหเปนไปตามราคาทอธบดประกาศก าหนด

ผมอบอ านาจและผรบมอบอ ำนำจ ตำมม.38 วรรคสำม

ผมอบอ านาจ คอ ผด ารงต า หน ง จะพงปฏบตหรอด าเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสง ด หรอมตของคณะรฐมนตร

ผรบมอบอ านาจ ได ก 1. ขาราชการซงเปนผ ตบงคบบญชาของ ผด ารงต า หน งผมอ านาจอนญาตตามกฎหมาย หรอ

2. ผว าราชการจงหวด

มาตรา 38 วรรคสและวรรคหา ในกรณตามวรรคสาม เพอประโยชนในการอ านวยความสะดวกแกประชาชนจะตราพระราชกฤษฎกาก าหนดรายชอกฎหมายทผด ารงต าแหนงซงมอ านาจตามกฎหมายดงกลาวอาจมอบอ านาจตามวรรคหนงตามหลกเกณฑและเงอนไขทก าหนดในพระราชกฤษฎกาดงกลาวกได

การมอบอ านาจใหท าเปนหนงสอ

มาตรา 39 เมอมการมอบอ านาจแลว ผรบมอบอ านาจมหนาทตองรบมอบอ านาจนน โดยผมอบอ านาจจะก าหนดใหผรบมอบอ านาจมอบอ านาจใหผด ารงต าแหนงอนปฏบตราชการแทนตอไป โดยจะก าหนดหลกเกณฑหรอเงอนไขในการใชอ านาจนนไวดวยหรอไมกได แตในกรณการมอบอ านาจใหผวาราชการจงหวด คณะรฐมนตรจะก าหนดหลกเกณฑใหผวาราชการจงหวดตองมอบอ านาจตอไปใหรองผวาราชการจงหวด ปลดจงหวด หรอหวหนาสวนราชการทเกยวของในจงหวดกได

มาตรา 40 ในการมอบอ านาจใหผมอบอ านาจพจารณาถงการอ านวยความสะดวกแกประชาชน ความรวดเรวในการปฏบตราชการ การกระจายความรบผดชอบตามสภาพของต าแหนงของผรบมอบอ านาจ และผรบมอบอ านาจตองปฏบตหนาททไดรบมอบอ านาจตามวตถประสงคของการมอบอ านาจดงกลาว

เมอไดมอบอ านาจแลว ผมอบอ านาจมหนาทก ากบดแลและตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอ านาจ และใหมอ านาจแนะน าหรอแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอ านาจได

หลกการของการมอบอ านาจ - กระจายความรบผดชอบ นการปฏบตหนา

- เพอประโยชนสาธารณะ

- เพอ หผบรหาร าหนา ก ากบการปฏบตงาน วาง ผน ละพฒนาการปฏบตงาน หเกดประส ธภาพยงขน

วตถประสงคของการมอบอ านาจ 1. อ านวยความสะดวก ละสนองความตองการของประชาชน

2. คมค า รวดเรว มประส ธภาพ นการปฏบตราชการ

3. กระจายอ านาจการตดสน จ ละความรบผดชอบ

4. ไม เพมขนตอน ระยะเวลา ละไม ผ านการพจารณาของผด ารงต า หน งต าง ๆ เกนความจ าเปน (ม.5)

หลกเกณฑการมอบอ านาจ 1. ท าเปนหนงสอ 2. เปนเรองทอยในอ านาจหนาทการปฏบตราชการของ ผมอบเพอใหผรบท าแทนทงหมดหรอบางสวน

3. มผลอยตราบเทาทยงไมมการเพกถอน 4. ผรบมอบอ านาจตองรบหนาทจะมอบตออกไมได 5. ก.พ.ร.จะตดตาม ก ากบดแลและตรวจสอบ (ม.5)

ขอยกเวนทจะไมมอบอ านาจ 1. กฎหมายบญญตใหเปนอ านาจเฉพาะ หรอโดยสภาพไมอาจมอบได

2. เกยวกบนโยบายส าคญ 3. จ าเปนตองใหเปนมาตรฐานเดยวกน 4. อาจกอใหเกดความเดอดรอนหรอไมเปนธรรมแกประชาชน (ม. 6)

ในการมอบอ านาจ ใหผมอบอ านาจด าเนนการ ดงตอไปน

(1) วางหลกเกณฑและเงอนไขการใชอ านาจของผรบมอบอ านาจ

(2) จดใหมระบบการตรวจสอบและการรายงานผลการใชอ านาจของผรบมอบอ านาจ

(3) ก ากบดแล และแนะน าการใชอ านาจของผรบมอบอ านาจ

(4) จดท าบญชการมอบอ านาจเสนอผบงคบบญชา (ม.7)

เมอมการมอบอ านาจแลว หากผมอบอ านาจเหนวาผรบมอบอ านาจใชอ านาจทรบมอบโดยไมถกตองหรออาจกอใหเกดความเสยหาย ผมอบอ านาจอาจมค าสงแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอ านาจหรอใหผรบมอบอ านาจหยดการปฏบตราชการไวกอน และผมอบอ านาจเปนผใชอ านาจนนโดยตรงกได (ม.7 วรรคสอง)

การมอบอ านาจใหท าเปนหนงสอ โดยระบรายละเอยดเกยวกบการมอบอ านาจใหชดเจนเพยงพอทจะเขาใจในเรอง ดงตอไปน

(1) ชอหรอต าแหนงของผมอบอ านาจ (2) ชอหรอต าแหนงของผรบมอบอ านาจ ( 3 ) อ า น า จท ม อบ ร วมท ง อ า จก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขการใชอ านาจดวยกได (ม.8)

การมอบอ านาจยอมมผลตราบเทาทยงไมมการเพกถอนหรอสนผลลงโดยเงอนเวลาหรอโดยเหตอน (ม.9)

ในการปฏบตราชการแทน ผรบมอบอ านาจอาจด าเนนการใด ๆ เพอใหบรรลวตถประสงคของการมอบอ านาจนนตามทเหนสมควร แตตองใชอ านาจทรบมอบใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของกบเรองทมการมอบอ านาจหรอตามหลกเกณฑและเงอนไขการใชอ านาจในเรองนน รวมทงตองจดท ารายงานผลการใชอ านาจดงกลาวตามหลกเกณฑทผมอบอ านาจก าหนด (ม.10)

ให ก.พ.ร. มอ านาจหนาทก ากบดแลและตดตามตรวจสอบการมอบอ านาจของผด ารงต าแหนงใด ๆ เพอใหเปนไปตามพระราชกฤษฎกาน อ านาจหนาทเชนวานใหรวมถง

(๑) แนะน าใหผมอบอ านาจด าเนนการปรบปรงหรอแกไขการมอบอ านาจใหถกตอง

(๒) ก าหนดใหสวนราชการรายงานขอมลเกยวกบการมอบอ านาจใหทราบตามทเหนสมควร

ในกรณทมปญหาเกยวกบการปฏบตตามพระราชกฤษฎกาน ให ก.พ.ร. เปนผมอ านาจวนจฉย ค าวนจฉยของ ก.พ.ร. ใหเปนทสด (ม.11)

ในกรณทเหนสมควรเพอประโยชนแกการปฏบตราชการเรองใดทไมอาจใชหลกเกณฑการมอบอ านาจตามพระราชกฤษฎกานได ให ก.พ.ร. เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรเพอก าหนดหลกเกณฑเกยวกบการมอบอ านาจการปฏบตราชการในเรองนนไวเปนการเฉพาะ (ม.11 วรรคสาม)

การปฏบตราชการแทนตาม พ.ร.ฎ. (ออกตามความใน มาตรา 38 วรรคหนง)

1. ภายในกระทรวงเดยวกน (ม.12-16 พ.ร.ฎ.)

2. ตางกระทรวง (ม.17-19 พ.ร.ฎ.)

3. ศนยบรการรวม (ม.20-21 พ.ร.ฎ.)

4. ผวาราชการจงหวด (ม.22-26 พ.ร.ฎ.)

5. ในตางประเทศ (ม.27 พ.ร.ฎ.)

การมอบอ านาจในกระทรวงเดยวกน 1. ปลดกระทรวงจะก าหนดแนวทางปฏบต ใหทกกรมในสงกดถอปฏบต 2. หวหนากลมภารกจรบมอบอ านาจเสมอนเปนปลดกระทรวง 3. อธบดท าความตกลงกน มอบอ านาจใหผปฏบตตางกรมได แลวแจงเหตผลให

ปลดกระทรวงทราบ 4. อธบดจดใหมการมอบอ านาจภายในกรม เพอใหมการกระจายความรบผดชอบ ให

ผมหนาทรบผดชอบด าเนนการโดยตรง 5. หวหนา สวนราชการในกรมตกลงกน มอบอ านาจใหผทไมอยใตบงคบบญชาได

แลวแจงเหตผลใหอธบดทราบ 6. สวนราชการในกรมจดหนวยบรการพเศษในก ากบ ทไมใชสวนราชการหรอ

รฐวสาหกจได (มาตรา 40/1 แหง พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการแผนดนฯ)

การมอบอ านาจใหปฏบตราชการแทน ในตางประเทศ

- ใหมอบอ านาจทงปวงทจะตองด าเนนการในตางประเทศใหแกหวหนาคณะผแทน

- ใหหวหนาคณะผแทน มอบอ านาจให รองหวหนาคณะผแทนหรอบคคลในคณะผแทน

การมอบอ านาจใหแกสวนราชการตางกระทรวง - ตองท าบนทกความตกลงระหวางสวนราชการ โดยปลดกระทรวงทงสองฝายลงนาม และอธบดทเกยวของรวมลงนาม

การมอบอ านาจใหศนยบรการรวม - ใหมอบอ านาจทงปวงทเกยวของกบภารกจของศนยฯใหผมหนาทปฏบตในศนยฯ

การมอบอ านาจใหผวาราชการจงหวด - ใหมอบอ านาจการปฏบตราชการในเขตพนทจงหวดใหแกผวาราชการจงหวด

- ใหผวาราชการจงหวด มอบอ านาจให 1. หน.สวนราชการทเกยวของในจงหวด (ราชการโดยตรง) 2. รองผวาราชการจงหวด ปลดจงหวด หน.สวนราชการทเกยวของในจงหวด (นอกเหนอจาก 1.)

3. ผด ารงต าแหนงอน (รายงานตอผมอบอ านาจเพอทราบ)

สรปการปฏบตราชการแทน

การลงนาม

(...ต าแหนงรบผมอบอ านาจ...) ปฏบตราชการแทน (...ต าแหนงผมอบอ านาจ...)

ต าแหนงผรบมอบอ านาจ

การมอบอ านาจตามกฎหมายทวไป

มาตรา 38 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ฯ

การลงนาม

การมอบอ านาจตามกฎหมายเฉพาะ

เชน พรบ.สรา ฯ พรบ.ยาสบฯ พรบ.ภาษสรรพสามตฯ (บางมาตรา)

การลงนาม

ฐ ช ฐ ษ ช ถ ฐ ล ค ค ฐ ฐ ค ค ษ ช ถ ฐ ช ค ฐ ฐ ค ค ษ ช

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ฐ ช ฐ ช ษ ช ถ ฐ ช ล ค ค ฐ ฐ ช ค ค ษ ช ถ ฐ ช ช ค ฐ ฐ ค ค ษ ช ค ค ช ค ฐ โ โล

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงเลขานการรฐมนตร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยเลขานการรฐมนตรเปนผรกษาราชการแทน ถามผชวยเลขานการรฐมนตรหลายคน ใหรฐมนตรวาการกระทรวงมอบหมายใหผชวยเลขานการรฐมนตรคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยเลขานการรฐมนตร ใหรฐมนตรวาการกระทรวงแตงตงขาราชการในกระทรวงคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบแกเลขานการรฐมนตรวาการทบวงดวยโดยอนโลม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงปลดกระทรวง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหรองปลดกระทรวงเปนผรกษาราชการแทน ถามรองปลดกระทรวงหลายคน ใหนายกรฐมนตรส าหรบส านกนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการกระทรวงแตงตงรองปลดกระทรวงคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผด ารงต าแหนงรองปลดกระทรวง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหนายกรฐมนตรส าหรบส านกนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการกระทรวงแตงตงขาราชการในกระทรวงซงด ารงต าแหนงไมต ากวาอธบดหรอเทยบเทาเปนผรกษาราชการแทน ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงรองปลดกระทรวง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ปลดกระทรวงจะแตงตงขาราชการในกระทรวงซงด ารงต าแหนงไมต ากวาผอ านวยการกองหรอเทยบเทาเปนผรกษาราชการแทนกได

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงอธบด หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหรองอธบดเปนผรกษาราชการแทน ถามรองอธบดหลายคน ใหปลดกระทรวงแตงตงรองอธบดคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผด ารงต าแหนงรองอธบดหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดกระทรวงแตงตงขาราชการในกรมซงด ารงต าแหนงเทยบเทารองอธบดหรอขาราชการตงแตต าแหนงหวหนากองหรอเทยบเทาขนไปคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน แตถานายกรฐมนตรส าหรบส านกนายกรฐมนตร หรอรฐมนตรวาการกระทรวงเหนสมควรเพอความเหมาะสมแกการรบผดชอบการปฏบตราชการในกรมนน นายกรฐมนตรหรอรฐมนตรวาการกระทรวงจะแตงตงขาราชการคนใดคนหนงซงด ารงต าแหนงไมต ากวารองอธบดหรอเทยบเทา เปนผรกษาราชการแทนกได

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงรองอธบด หรอมแตไมอาจปฏบตราชการไดอธบดจะแตงตงขาราชการในกรมซงด ารงต าแหนงเทยบเทารองอธบด หรอขาราชการตงแตต าแหนงหวหนากองหรอเทยบเทาขนไปเปนผรกษาราชการแทนกได ใหน าความในวรรคหนงและวรรคสองมาใชบงคบแกกรณทไมมผด ารงต าแหนงเลขาธการ รองเลขาธการ ผอ านวยการ รองผอ านวยการ หรอต าแหนงทเรยกชออยางอนซงเทยบเทาปลดกระทรวงหรออธบด ในสวนราชการทเรยกชออยางอน และมฐานะเปนกรมดวยโดยอนโลม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ในกรณทไมมผด ารงต าแหนงเลขานการกรมตามมาตรา 33 วรรคหนง หรอหวหนาสวนราชการตามมาตรา 33 วรรคสอง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหอธบดแตงตงขาราชการในกรมคนหนง ซงด ารงต าแหนงไมต ากวาหวหนากองหรอเทยบเทา เปนผรกษาราชการแทน ใหน าความในมาตรานมาใชบงคบแกสวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรมดวยโดยอนโลม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ต าแหนงเทยบไมต ากวาหวหนากองหรอเทยบเทา 1. ต าแหนงประเภทบรหาร ไดแก ระดบตนหรอระดบสง

2. ต าแหนงประเภทอ านวยการ ไดแก ระดบตนหรอระดบสง

3. ต าแหนงประเภทวชาการ ไดแก ระดบช านาญการ ระดบช านาญการพเศษ ระดบเชยวชาญ หรอระดบทรงคณวฒ หรอ

4. ต าแหนงประเภททวไป ไดแก ระดบช านาญงาน ระดบอาวโส หรอระดบทกษะพเศษ

(หนงสอ ส านกงาน ก.พ.ร. ท นร 1200/ว 33 ลว. 2 พ.ย.52)

ช ช ช ษ ช ถ ช ช ช ช ษ ช ถ ช ช ช ล ษ ช ถ ช ช ช ล ล ค ล ช ช ช ล ค ค ล ษ ช ถ ช ช ช ล ล ช ส ช ซ โส ข ช ษ ช

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ภ ช ล ภ ส ช ภ โส ข ช ษ ช ถ ภ ช ภ ล ภ ส ช ภ โส ข ช ษ ช ช ภ ษ ช ค ล คส ล ภ ส ช ภ โส ข ช ษ ช

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

ใหผรกษาราชการแทนตามความในพระราชบญญตนมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน ในกรณทผด ารงต าแหนงใดหรอผรกษาราชการแทนผด ารงต าแหนงนนมอบหมายหรอมอบอ านาจใหผด ารงต าแหนงอนปฏบตราชการแทน ใหผปฏบตราชการแทนมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผซงมอบหมายหรอมอบอ านาจ ในกรณทมกฎหมายอนแตงตงใหผด ารงต าแหนงใดเปนกรรมการหรอใหมอ านาจหนาทอยางใด ใหผรกษาราชการแทนหรอผปฏบตราชการแทนมอ านาจหนาทเปนกรรมการหรอมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผด ารงต าแหนงนนในการรกษาราชการแทนหรอปฏบตราชการแทนดวย แลวแตกรณ

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม (หมวด 6 การรกษาราชการแทน)

สรป การรกษาราชการแทน 1. กรณมรองฯ คนเดยว ใหรองฯ เปนผรกษาราชการแทนตามกฎหมาย โดยไมตองมค าสงแตงตงแตอยางใด แตถามรองฯ หลายคน ใหผมอ านาจเหนอขนไปหนงชนแตงตงผรกษาราชการแทน 2. กรณนายอ าเภอ ถามผด ารงต าแหนงนายอ าเภอแตไมอาจปฏบตราชการได ใหนายอ าเภอแตงตงผรกษาราชการแทนไดตามมาตรา 64 วรรคสอง 3. ผรกษาราชการแทนมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทนตามมาตรา 48 วรรคหนง

ในกรณทต าแหนงขาราชการพลเรอนสามญวางลง หรอผด ารงต าแหนงไมสามารถปฏบตหนาทราชการได และเปนกรณทมไดบญญตไวในกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน ใหผบงคบบญชาซงมอ านาจสงบรรจตามมาตรา 57 มอ านาจสงใหขาราชการพลเรอนทเหนสมควรรกษาการในต าแหนงนนได ผรกษาการในต าแหนงตามวรรคหนง ใหมอ านาจหนาทตามต าแหนงทรกษาการนน ในกรณทมกฎหมายอน กฎ ระเบยบ ขอบงคบ มตของคณะรฐมนตร มตคณะกรรมการตามกฎหมายหรอค าสงผบงคบบญชา แตงตงใหผด ารงต าแหนงนน ๆ เปนกรรมการ หรอใหมอ านาจหนาทอยางใด กใหผรกษาการในต าแหนงท าหนาทกรรมการ หรอมอ านาจหนาทอยางนนในระหวางทรกษาการในต าแหนงแลวแตกรณ

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551

การปฏบตราชการแทน คอ การมอบอ านาจ ผรบมอบอ านาจมอ านาจในการปฏบตราชการตามทไดรบมอบอ านาจเทานน โดยไมตองค านงวาผมอบอ านาจจะอยหรอปฏบตหนาทไดหรอไม การรกษาราชการแทน คอ กรณทไมมผด ารงต าแหนง หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ผรกษาราชการแทนมอ านาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน การรกษาการในต าแหนง คอ กรณทต าแหนงขาราชการพลเรอนสามญวางลง หรอผด ารงต าแหนงไมสามารถปฏบตหนาทราชการได และเปนกรณทมไดบญญตไวในกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน ผรกษาการในต าแหนงมอ านาจหนาทตามต าแหนงทรกษาการนน

สรป

เปรยบเทยบการท าการแทนในรปแบบตางๆ

ปฏบตราชการ น

-

-

- ( )

-

รกษาราชการ น

-

-

-

-

รกษาการ นต า หน ง

-

-

- -