1

บทท 1 บทน ำ

จากอดตจนถงปจจบน ความตองการในการใชประโยชนจากไมมแนวโนมเพมสงขนทกๆป ดงนน ปญหาการลกลอบตดไมท าลายปา ยงคงเปนสาเหตส าคญทท าใหทรพยากรปาไมของไทยลดลงอยางตอเนอง จากสถตปาไม ในปพ.ศ. 2552 พบวาสถตปาไมในป พ.ศ. 2504 ประเทศไทยมพนทปาอยถงรอยละ 53.3 ของพนทประเทศ หรอประมาณ 171 ลานไร และในป พ.ศ. 2551 ประเทศไทยเหลอพนทปาเพยง รอยละ 33.44 ของพนททงหมด หรอประมาณ 107.24 ลานไร

ในแงของประโยชนของไม มมากมายหลายอยาง ยกตวอยางเชน การกอสรางอาคารบานเรอน เครองเรอน และเครองมอเครองใชตางๆ เปนตน หลกส าคญของการอนรกษทรพยากรธรรมชาต คอตองรจกใชใหเกดประโยชนสงสด และเกดความเสยหายนอยทสด มาตรการควบคม และกฎระเบยบขอบงคบตางๆ ของทางราชการจงไดเกดขนและเปนการควบคมการใชทรพยากรธรรมชาตใหเปนไปอยางชาญฉลาด เทาทมนษยพงจะท าไดเพอใหทรพยากรธรรมชาตซงมอยางจ ากด สามารถใชไดอยางยาวนานและเกดประโยชนสงสดแกมวลมนษยชาต

แตในขอเทจจรงการใชทรพยากรธรรมชาตของมนษยไมไดเปนไปตามวตถประสงคหรอกฎเกณฑททางราชการไดก าหนดไว สถานการณปจจบนพบวามการบกรกท าลายทรพยากรปาไมอยางตอเนอง แมวาทางราชการจะทมเทงบประมาณหรอก าหนดมาตรการปองกนรกษาปาในรปแบบตางๆ กตาม ปญหาการบกรกพนทปาหรอตดไม ทมคาทางเศรษฐกจกยงคงมอยอยางไมลดละ และการกระท าดงกลาวกมการพฒนารปแบบและวธการในการกระท าผดไมวาจะโดยใชเครองมอททนสมยหรอเทคโนโลยทกาวหนามาใชในการบกรกและท าลายทรพยากรปาไม อนกอใหเกดความเสยหายตอทรพยากรปาไมของชาตเปนจ านวนมาก การปฏบตงานของเจาหนาทจงตองมความเขมงวดและรเทาทนเลหเหลยม หรอแนวทางของผกระท าผดเหลานนซงมกจะอาศยชองโหวของกฎหมาย ดงนนการด าเนนคดกฎหมายเมอสามารถตรวจยดจบกมผกระท าผดไดแลว จงตองอาศยความเชยวชาญ ความรอบร ความสามารถและมากประสบการณของเจาหนาท และอาศยความรวมมอประสานหนวยงานดานกฏหมายท เกยวของในการด าเนนการ เพอมใหผกระท าผดอาศยชองโหวของกฎหมายในรปแบบตางๆ เพอใหตนเองพนผด ซงกฎหมายทเจาหนาทกรมปาไมใชเปนหลกในการปฎบตงานปองกนและปราบปรามการกระท าผดกฎหมายวาดวยการปาไมไดแก พระราชบญญตปาไมพทธศกราช 2484 พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507 พระราชบญญตสวนปา พ.ศ.2535 เปนตน นอกจากนยงมกฎหมายทเกยวของซงจะตองน ามาพจารณาไดแก กฎหมายวธพจารณาความแพง กฎหมายวธพจารณาความอาญา กฎหมายอาญา กฎหมายทดนเปนตน ซงเจาหนาทจ าเปนจะตองใหการบงคบใชกฎหมายทมอยและเกยวของ โดยตองใชกฎหมายใหเปนไปอยางเขมงวดและมประสทธภาพ หากสามารถด าเนนการบงคบใชกฎหมายเหลานนไดอยางมประสทธภาพ ผลสมฤทธในการปองกนรกษาปากจะเกดประสทธผลตามมา และเมอยอนดกฎหมายทเราบงคบใชอยจะเหนวากฎหมายเหลานผานการใชบงคบมาแลวไมนอยกวา

2

70 ป ดงนนชองโหวของกฎหมายในมมมองตางๆ กยอมจะมเปนธรรมดา ซงตองเขาใจวา ชองโหวของกฎหมายตาง ๆ ทมอยตามบทบญญตกเพอประชาชนผสจรต ซงในขณะเดยวกบผททจรตอาศยชองโหวเหลานนไปแสวงหาผลประโยชน เชน การอนญาตใหชาวบานในพนทแจงความประสงคในการน าไมในเขตทดน ทเปนทสาธารณะประโยชนหรอทดนกรรมสทธ นส.3 นส.3ก หรอ สค.1 น าไมไปใชสอยเพอสาธารณะประโยชน หรออนญาตใหครอบครวทมความเดอดรอนน าไปใชประโยชน แตกลบน าไมทไดไปแปรรปขายใหกบนายทน หรอมการตดไมจากในพนทปาสงวนแหงชาต แลวน าไมสวมไมทไดมาโดยมชอบดวยกฎหมาย เปนตน ดงนนการแกปญหาตางๆ กตองค านงถงประชาชนผสจรตซงเปนสวนใหญ ดวย

การตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม เปนอกวธหนงทกรมปาไมไดด าเนนการ โดยเปนสวนหนงของการปฏบตตามระเบยบกรมปาไมวาดวยมาตรการควบคม ตรวจสอบและ เรงรด การด าเนนคดอาญา พ.ศ. 2552 เพอตรวจสอบและบงคบใชกฏหมายของรฐ ตอผกระท าผดทอาศยชองวางของกฎหมายในรปแบบตางๆ ใหตนเองพนผด ตองมาไดรบโทษตามการกระท านนๆ โดยอาศยความรเกยวกบวชาการตรวจพสจนไม ความรเกยวกบกฎหมาย และพระราชบญญตและระเบยบขอบงคบตางๆ ทเกยวของมาด าเนนการ

วตถประสงค

1. เพอรวบรวมองคความรเบองตนของไม ลกษณะโครงสรางของไม และกฎหมายทเกยวของ 2. เพอศกษาวธการตรวจพสจนไมโดยอาศยลกษณะโครงสราง ลกษณะทางกายวภาค 3. เพอศกษาขนตอนและวธการด าเนนการตรวจพสจนไมในคดปาไม กรณศกษา : การตรวจพสจน

เปรยบเทยบไมของกลางของส านกจดการทรพยากรปาไมท 4 (ตาก) ทองทจงหวดพษณโลก

ขอบเขตของกำรศกษำคนควำ

ในการศกษาครงนเปนการรวบรวมขอมลเบองตนเกยวกบไม ลกษณะโครงสรางของไม กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนขอสงการทเกยวของ และขนตอนวธการด าเนนการตรวจพสจนไมในคดปาไม โดยอาศยลกษณะทางโครงสราง และลกษณะการเทยบเคยงตอไมในพนท เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานดานการตรวจพสจนไม และส าหรบประชาชน นกเรยน นกศกษา สามารถน าไปใชประโยชนได

ผลทคำดวำจะไดรบ

1. ท าใหทราบเกยวกบไม ลกษณะโครงสรางไม และกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ตลอดจนขอสงการทเกยวของ

2. ท าใหทราบถงปญหาการลกลอบตดไม และขนตอนการด าเนนคดตามกฎหมายปาไม โดยการตรวจสอบพสจนไม

3

3. สามารถน าไปใชเปนแนวทางในการปฏบตงานของผปฏบตงานทเกยวของกบการตรวจพสจนไมในคดปาไม

4

บทท 2 องคควำมรเบองตนของไม ลกษณะโครงสรำงของไม และกฏหมำยทเกยวของ

ค ำแปลตำมรำชบณฑตยสถำน (2547)

ไม, ไมตน, ไมยนตน = tree

เนอไม = wood ไมใบกวาง, เนอไมของพชใบเลยงค = hardwood ไมจ าพวกสน = softwood

พงศ (2510) กลาววาใครๆ กรจกไม แตการจะใหค าจ ากดความของ “ไม” ทรดกมและมความหมายกวางขวางนนไมใชของงาย วศวกรหรอชางไมอาจใหความหมายวาเปนวตถกอสรางอยางหนง บางแหงกว าไมคอสารทไดจากตนไมและตามพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 มาตรา 4 (2) “ไม หมายความวา ไมสกและไมอนทกชนดทเปนตน เปนกอ เปนเถา รวมตลอดถงไมทน าเขามาในราชอาณาจกร ไมไผทกชนด ปาลม หวาย ตลอดจนราก ปม ตอ เศษ ปลายและกงของสงนนๆ ไมวาจะถกตด ทอน เลอย ผา ถาก ขด หรอกระท าโดยประการอนใด”

ควำมหมำยของค ำวำ ตนไม (tree) งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม (2554) ไดใหความหมายของค าวา “ตนไม” วา ยงมความหมายสบสน ในภาษาไทย ค าวาตนไมมกมความหมายรวมถงพชทมตน ใบ และกงกานสาขาทวๆ ไป แตกระนนเมอแปลเปนภาษาองกฤษ ค าวา “ตนไม” นมกแปลกนวา “Tree” ซงตองนบวาเปนการแปลทไมถกตองนก ตาม พจนำนกรมเวปสเตอร (Webster) “Tree” หมายถง “ไมเนอแขงยนตน มล าตนเดยว ตามปกตสงกวา 10 ฟตขนไป และโดยมากไมมกงตอนลาง แตวาตอนบนมกงหรอใบ หรอมเรอนยอดบน”

บ.เอฟ.เฟอรโนว (B.F.Fernow) ใหความหมายของ “Tree” วาเปน “ไมเนอแขงยนตน มเมลดทสามารถแพรพนธโดยธรรมชาตตามขอบเขตของมนเอง มล าตนเดยวตรง และเตบโตขนเปนเวลาหลายๆ ป ตางกบกงของมนทแหงตายไปในเวลาตอมา”

ดบเบลย.เอม.ฮำรโลว (W.M.Harlow) ใหความหมายวา “Tree คอไมเนอแขงยนตน สงอยางนอย 20 ฟต มล าตนเดยว และมเรอนยอดเปนทสงเกต”

5

กำรแบงชนของไมยนตน

โดยทวไปตามหลกวชาการ ตนไมทใหไมส าหรบการคา หรอไมทซอขายเพอใชในการกอสรางและงานอนๆ Commercial Timbers แบงออกเปน 2 พวก คอ ไมเนอออน (Softwoods) และไมเนอแขง (Hardwoods) ทงสองชนดมความแตกตางกนอยางชดเจน กลาวคอ ไมเนอออน (Softwoods) คอ พวกไมสน Connifers หรอทเรยกอยางหนงวา Gymnosperms สวนมากผลจะมลกษณะเปนรปกรวย (cone) มใบเลกเรยว (needle leave) และมเมลดอยนอกรงไข (neked seed) ส าหรบไมเนอแขง (Hardwoods) คอ พชใบเลยงค เปนตนไมทสวนมากมใบกวาง (broad-leave plants) เมลดมเปลอกหมหรอเมลดอยในรงไข การแบงชนดไมออกเปน 2 พวกดงกลาวแลว ในทางลกษณะเนอไมไดถอเอาตามวธการแบงดงกลาว ซงสามารถแยกออกใหเหนไดอยางชดเจน

ชอพฤกษศำสตร (Botanical names)

นกพฤกษศาสตรไดจดพรรณไมออกเปนพวก ชอพฤกษศาสตร หรอ ชอวทยาศาสตร (botanical name or scientific name) เปนชอทนกพฤกษศาสตรตงขน เพอขจดความสบสนในการเรยกชอพช โดยพชชนดหนง จะมชอทถกตองเพยงชอเดยวเทานนทยอมรบกน และจะตองถกตองตามหลกการตงชอพชสากล (international botanical nomenclature) เชน เปนภาษาลาตน ซงเปนภาษาทไมมการเปลยนแปลง หรอมการตงชอไดถกตองกอนชออน และไดมการตพมพในวารสารทางอนกรมวธาน ทเปนทยอมรบกนแลว และประกอบดวยค า 2 ค า เปนระบบทเรยกวา binomial nomenclature ค าแรกเปนชอสกล (generic name) ค าทสองเปนค าระบชนด (specific epithet)

เนองจากความสบสนและยงยากในการเรยกชอพนเมอง (Vernacular name) ซงเปนชอทใชเฉพาะในประเทศใดประเทศหนง หรอถนใดถนหนงเทานน ชอพนเมองอาจแตกตางกนไปตามทองถน เชน ในภาคตางๆของไทยอาจเรยกชอพชชนดเดยวกนแตกตางไปหลายชอ ชอพนเมองทเรยกตามทองถนนเรยกอกอยางวา ชอทองถน (Local name) และในการเรยกชอพนเมองนนท าใหเกดความเขาใจผดไดงาย โดยเฉพาะเกยวกบชนดไมหวงหามในพระราชกฤษฎกา ดงนน การใชชอพนเมองจงจ าเปนตองมชอพฤกษศาสตรก ากบไวทกครงเพอความแนนอน และเพอลดความผดพลาดใหนอยลง เชนเดยวกบการคาระหวางประเทศ โดยเฉพาะในยโรปและอเมรกา ชอพฤกษศาสตรนบวามความส าคญมาก เพราะนอกจากจะรชนดไมทแนนอนแลว ยงสามารถทราบถงคณสมบตของไมชนดนนๆได

ชอพฤกษศาสตร มความส าคญมากทงในการคาระหวางประเทศ ซงใชก ากบชอทางการคา รวมไปถงความส าคญในการศกษาเรองคณสมบตของไม เปนตน ยกตวอยางเชน

Teak เปนชอการคาทรจกแพรหลายของไมสก (Tectona grandis Linn.f.) แตTeak ของ Africa ทเรยกวา African-teak กลบเปน Chlorophora excelsa ซงไมใชไมสกในประเทศไทย หากเราไมทราบชอ

6

หรอไมมชอพฤกษศาสตรก ากบ จะท าใหเกดความผดพลาดในการคาได เนองจากในปจจบนประเทศในAfrica บางประเทศมการปลกสรางสวนสก (Tectona grandis Linn.f.) เพอการใชประโยชนแลว

ส าหรบในประเทศไทย ไดแก ไมกระตก ไมสบ หรอไมปรก (Altingia excelsa Noronha) บางทเรยก ไมสะตอ ซงชอพฤกษศาสตรของสะตอคอ Crudia chrysantha (Pierre) K. Schum. ซงเปนคนละชนดกน ดงนนหากจะเรยกไมปรกเปนไมสะตอ หรอจะเรยกชอสะตอแทนไมปรก และใชชอพฤกษศาสตรก ากบไว กจะชวยใหผรเขาใจวาเปนไมอะไรไดอยางถกตอง

จากทกลาวมาขางตนจะเหนวา การใชชอพฤกษศาสตรมประโยชนหลายประการคอ

1. ชอพฤกษศาสตร มความแนนอนและมเพยงชอเดยวส าหรบไมชนดหนงๆ ในขณะเดยวกนทชอพนเมองและชอการคาอาจจะมหลายชอ

2. จากชอพฤกษศาสตรบอกใหเรารถงความสมพนธระหวาง Genus และ Family ซงมความหมายชดเจน เชน ไมพะยอม (Shorea roxburghii G. Don ) บอกใหทราบวาอย ในสกล Shorea ซงมลกษณะใบ ดอก ผล ตลอดจนกระทงเนอไมใกลเคยงกบไมตระกล Shorea ดวยกน เปนตน

3. ชอพฤกษศาสตรเปนชอทใชกนทวโลกเปนภาษาเดยวกนหมด คอ ภาษาองกฤษ ไมมการแปลเปนภาษาอน ท าใหงายในการศกษาคนควา

สวนตำงๆของตนไม

ตนไมประกอบดวยสวนใหญ 3 สวน คอ พมใบ ล าตน ราก ซงมหนาทเชอมโยงกน (ภาพท 1) คอ รำก มหนาทฝงลกลงไปในดน ท าหนาทยดดนในล าตนทรงตวอยได และดดธาตอาหารในรปของสารละลายจากดน ล ำตน ท าหนาทล าเลยงสงตอทอดธาตอาหารทรากดดจากดนไปยงใบและชวยชเรอนยอดเพอสงพมใบใหไดรบแสงสวางจากดวงอาทตย และพมใบ ท าหนาทดดคารบอนไดออกไซดจากอากาศโดยรอบปรงอาหารเพอใชในการเจรญเตบโตของสวนตางๆโดยอาศยแสงอาทตยเปนปจจยส าคญ

ในแงของการใชประโยชนจากไม สวนใหญใชในสวนของล าตน ลกษณะของล าตนมเปลอกหมอย เพอปองกนเนอไมจากการเปลยนแปลงของอากาศ ภยธรรมชาต ตลอดจนแรงกระทบกระเทอนอนจะท าอนตรายแกตนไม ถดจากเปลอกนอกถงเปลอกใน ซงท าหนาทน าอาหารทพชปรงจากใบไปสสวนทก าลงเจรญเตบโต ในเปลอกชนในนมกจะมสารเคมอยดวย เชน แทนนน และสารประกอบอนๆซงเกดจากการเจรญเตบโต (Metabolism) ระหวางเปลอกกบเนอไมจะมเยอออนบางๆทรจกกนวา Cambiam ซงครอบคลมทกสวนของตนไมเนอเยอนจะผลตเปลอกนอกสดานนอก (Phloem) และเนอไมดานใน (Xylem) เปนการเพมพนขนาดความโตของล าตน

7

ภำพท 1 แสดงสวนประกอบของตนไม เชน เรอนยอด (Crown) ล าตน (Stem หรอTrunk หรอ Bole) และราก

(Root) น าและแรธาตจากพนดนจะเคลอนทจากรากผานเนอไม (Xylem) สวนท เปนกระพ (Sapwood) ไปสเรอนยอด แลวท าการสงเคราะหแสงเปนอาหารพวก Carbohydrate และอนๆและเคลอนทผาน Phloem และเปลอกชนใน (Inner Bark) มาเลยงสวนตางๆของล าตน (ธระและ ทรงกลด, 2549 )

ลกษณะของพชทใหเนอไม 1. มระบบล าเลยงน าและอาหาร เนอเยอทล าเลยงน าคอ Xylem เนอเยอทล าเลยงอาหาร คอ Phloem 2. มอายหลายป เรยกวา Perennial Plants มอายปเดยวเรยก Annual Plants มอาย 2 ป เรยก Biennail Plants 3. มล าตนทคงทน (Bole or Trunk) 4. มการเจรญเตบโต ทงการเจรญเตบโตดานความสง (Primary Growth) และการเจรญเตบโตทางความโตหรอดานขาง (Secondary Growth)

8

ชนดของพชทใหเนอไม

1. ไมยนตน (Tree) สงไมต ากวา 20 ฟต มกมล าตนเดยวๆมอายหลายป ล าตนม 2 สวนคอ สวนอยเหนอพนดน คอ ล าตน พมใบ สวนอยใตพนดนคอ ราก 2. ไมพม (Shrub) ความสงไมเกน 20 ฟต มกมหลายล าตน

3. ไมเถา (Wood liana) ใชล าตนเลอยพนขนไป หรอใชรากอากาศ หรอ Tendril เกาะเกยวขนไป

กำรเจรญเตบโตของไมยนตน (Wood Growth)

การเจรญเตบโตของไมยนตน แบงเปน 2 ระยะ คอ

1. การเจรญเตบโตทางความสง หรอระยะปฐมภม (Primary Growth) การเจรญเตบโตทางความสง มการเจรญเตบโตเพมพน cell ทสวนปลายยอด ซงจดนประกอบดวย meristematic tissue ทเรยกวา Promeristem แบงเปน 1.1 cell ทอยผวนอกสดเรยกวา dermatogen ระยะตอไปจะกลายเปน epidermis 1.2 ชนถดไปเรยก periblem ซงในระยะตอไปจะเปน cortex 1.3 สวนกลางทงหมดเรยก plerome ซงในระยะตอไปจะกลายเปน pro-cambium และ pith procambium จะขยายตวออกตามยาว ในแนวดงแลวคอยสราง primary phloem ออกทางดานนอกและ primary xylem อยทางดานใน ตอมา procambium จะเหลอเพยงชนเดยวเรยก cambium ซงจะสราง secondary xylem ซงเปนการเจรญเตบโตทางความโตตอไป 2. การเจรญเตบโตทางความโต หรอระยะทตยภม (secondary Growth) เรมเมอ cambium แบงตวเพมพน cell แบงออกทางดานนอกเปนsecondary phloem และแบงเขาทางดานในเปน secondary xylem ซงกคอสวนทเปนเนอไมนนเอง Cambium จะมชวตอยตลอดอายของตนไมและทกๆปจะแบงตวเพมพน xylem และ phloem แตสวนมากเปน xylem ซงท าใหตนไมมขนาดล าตน และกงโตขนเรอยๆ Xylem ท าหนาทล าเลยงน าและสารละลายอยในน า ซงรากดดมาจากดนขนไปยงเรอนยอด เนอเยอนจะมผนงเซลลทแขง Phloem ท าหนาทน าอาหารทปรงเสรจแลวมาจากเรอนยอดมาเลยงสวนตางๆของล าตน เมอตนไมมความโตเพมขน primary xylem จะถกดนไปรวมกบ pith สวน primary phloem จะถกบบจนเลกลงและรวมอยในสวนของเปลอกไม (ภาพท 2) (ธระ และทรงกลด, 2549)

9

ภำพท 2 ภาพหนาตดล าตนของไม Linum ustitatissimum (Linaceae) แสดงสวนของ Epidermis, Cortex,

Phloem, Cambium, และ Xylem (ธระ และทรงกลด, 2549) เนอไม (WOOD)

เนอไม คอ สวนถกหอหมไวดวยเปลอก เกดจากCambiumผลตขนชวงการเจรญเตบโตของตนไมขณะทยงมชวตกอนทตนไมจะถกโคนน ามาใชประโยชนเนอไมหรอทางวชาการเรยกวา Xylem มลกษณะเปนรปทรงกลม เนอไมทเกดขนจากการเจรญเตบโตในครงแรกเปนศนยกลางของตนเรยกวาใจหรอไส (Pith) เนอไมทเกดขนจากการเตบโตตามฤดกาล เกดความเพมพนเปนวงโดยรอบ เรยกวา วงเจรญเตบโต (Growth ring) เนอไมสวนทอยนอกสดหรอตดเปลอก คอ เปนเนอไมทเกดขนใหมหรอลาสด ตนไมในปาแถบเขตหนาวและเขตรอนทมฤดการเจรญเตบโตทแนนอน ในแตละปจะเกดเปนชนของเนอไมแตละปอยางนอยเปนวงปละ 1 วง ซงเราอาจเรยกและนบไดวาเปนวงป (annual ring) กได แตในบางปทมอากาศวปรต การเจรญเตบโตทหยดชะงกในระหวางฤดการเจรญเตบโต แลวเรมใหมในชวงการเตบโตปเดยวกน ท าใหเกดมวงเจรญเตบโตซอนกนขนเปน 2 วง หรอมากกวาในฤดเตบโตของปนน การค านวนนบระยะเวลาหรออายของตนไมผดพลาดไดปาในแถบภมภาคเขตรอนวงเจรญเตบโตของตนไมสวนมากไมปรากฏวงของการเตบโตใหเหนเปนชน ในแตละฤดการเจรญเตบโตของแตละป แตถงอยางไรกตามกยงคงเจรญเตบโตตามปกต คอมเนอไมเกดขนมาใหมเปนชนเพมขน แตไมแสดงใหเหนชดในไมทวๆไปยกเวนไมบางชนด เชนไมสก ไมยมหอม ไมเลยน ไมสน (Pinus spp.) เปนตน

10

ถาจะวากนแลวซงเกดจากเซลลทเรยกวา Cambium ผลตเนอไมออกมาทกฤดการเจรญเตบโตตลอดชวตทตนไมยนตนอย วงเจรญเตบโตจะแสดงใหเหนชดหรอไมนนขนอยกบชนดไม เนอไมแตละชนดนนมความแตกตางกนเชนเดยวกบชนดของตนไม ไมแตละชนดยงมคณสมบตแตกตางกน ทงๆ ทเนอไมทกชนดกประกอบดวยเซลลขนาดเลกจ านวนมากมาประกอบเปนเนอไม ลกษณะของเซลลเนอไมเมอดดวยกลองจลทศนจะมลกษณะเหมอนกลอง ซงจะมรปลกษณะและขนาดแตกตางกนออกไปตามหนาทของเซลลแตละชนด ในขณะเมอตนไมยงยนตนมชวต เซลลทประกอบเปนเนอไมดอยางผวเผนจะเหนวาไมหรอเนอไมมลกษณะตน แตความจรงแลวเนอไมประกอบดวยเซลลทมรปพรน คอ แต ละเซลลมผนงเซลลอยโดยรอบและมทวางตรงกลางหรอกลวง ขนาดรปรางตลอดจนความหนาของผนงเซลล มสวนแตกตางกนตามแตชนดของเซลลทเกดขนลกษณะไมเหมอนกน นอกจากผนงเซลลแลวยงมสารทอยภายในเซลลเปนทวางทเราเหนในเนอไมนน ในขณะทตนไมยงมชวตมของเหลวพวกธาตอาหารอยทงนขนอยทวาพดถงสวนไหนของเนอไม กระพหรอแกน ของเหลว ภายในเซลลมทงท เปนธาตอาหารทสะสมไวใชในการเจรญเตบโต และเปนสวนทเหลอจากการเจรญเตบโตหรอกาก ไมทแหงหรอน ามาอบท าใหแหงน าในเซลลหรอในเนอไมจะออกไป คงเหลอแตธาตอาหารและการอยภายในเซลล และมชองวางเกดขนทเราเหนเปนรในแตละเซลลของเนอไม ธาตอาหารกากทเหลออยในเซลล ดงกลาวเราเรยกวา (extractives) ซงกเปนคณสมบตอยางหนงในไมแตละชนดเหมอนกน ยกตวอยางเชน สวนทเหลอตกคางหรอสารแทรกโดยเฉพาะทเหลออยในแกน บางชนดอาจเปนสารเคมทมพษท าใหแมลง เหดรา ไมท าลายเนอไมสวนทเปนแกน นบวาเปนประโยชนและท าใหไมมความทนทาน (durability) ตามธรรมชาตด ไมผเรว เชน แกนไมสก และไมประด เปนตน ในไมหลายชนดสารทอยภายในเซลลไมมคณสมบตเปนพษตอแมลง เหดราแลวไมเหลานนจะผเรว โดยเฉพาะในสภาพทตากแดด ฝน สมผสดน เชน ไมปออเกง ยางพารา ไมมะปนหรอตองจง เปนตน เวนเสยแตวาจะไดอดน ายาหรออาบน ายา (Preservation)

สงทเราควรรในขนแรกเกยวกบไมกคอ เซลลชนดตางๆ ทประกอบขนเปนเนอไม แลวพจารณาดรปลกษณะของชนไมทเกดจากเซลลตางๆ ประกอบขนเปนเนอไม ตลอดจนกระทงสวนประกอบอน เปนตนวา ส เสยน เปนตน ในบางครงกมสงผดปกตเกดขนเกยวกบลกษณะของเนอไมท าใหเกดเปนต าหน ต าหนบางอยางทเกดขนมผลท าใหคณสมบตของไมเปลยนไป ในการใชประโยชนไมเราจะพยายามหลกเลยง เชน ในสวนทเปนเสยนสนและตา แตกนนแหละในไมบางชนดสวนทผดปกต ทเกดจากการเจรญเตบโตของตนไมกลบกลายเปนของมคาและหายากเปนทนยมกน ท าใหมราคาซอขายกนแพงกวาไมชนดเดยวกนทเตบโตโดยปกต เชนปมประดและปมมะคาโมง เปนตน คณสมบตตางๆ ของไมจะเกยวของโดยตรงกบลกษณะโครงสรางของเนอไม และน าไปใชประโยชนไดอยางถกตองดวยความเชอมน ยกตวอยางเชน คณสมบตทางดานความทนทานสามารถจะปรบปรงหรอใหดขนได อยางไรกตามคนทวไปยอมรบในความรสกทวาความทนทานตามธรรมชาตทตนไมมขนเอง เปนสงทดและมคณคาในคณสมบตของมน เรองดงกลาวนเราจะเหนไดจากคนทวๆ ไปยอมรบในความแขงแรงทนทานไมหลายชนดทเปนไมทใชประโยชนในการกอสรางอยางแพรหลายตดตลาดมาตงแตสมยบรรพบรษ ปจจบน ตอไปจนถงในอนาคต ไดแก ไมเตง

11

รง ประด แดง ตะเคยนทอง ตะเคยนหน มะคาโมง หลมพอ เคยม พยง ชงชง สาธร ฯลฯ ทนาเสยดายวาหลายชนดก าลงมจ านวนลดลง จนเปนทนาวตกวาไมชนดดของประเทศไทยบางชนด อาจไมหลงเหลอไวใหลกหลานไดรจกหรอศกษาในอนาคตหากไมชวยกนปลกและบ ารงรกษาไว การระดมกนปลกในวาระตางๆ ทท ากนเหมอนไฟไหมฟาง แตไมมการดแลบ ารงรกษาอยางตอเนอง รวมทงการเบยดบงงบประมาณของหนวยงานทเกยวของทเปนอย มตวเลขทปลกไปแลวมากมายแตตนไมทรอดอยนนจะเหนวาไมคอยมรายงานใหทราบเทาใดนก การปลกโดยขาดการบ ารงรกษาเปนทรๆ กนอยวามแพรหลายมากในบานเมองเรา นาจะไดลองคดทบทวนดกนบางโดยเฉพาะในภาครฐบาล ซงจดสรรงบประมาณใหในลกษณะปลกปาใหเทวดาเลยง นนนาจะไดรบการพจารณาเปนอนดบแรก และควรจะมการตรวจสอบกนอยางจรงจง

คณลกษณะของไม (Timber Characteristics)

ลกษณะเนอไมในรปแบบตางๆ จ านวนมากทเปนทสนใจและถอวาเปนลกษณะส าคญของไม ถงแมวาลกษณะตาง ๆ ทมอยบางทกเปนสงทไมพงปรารถนาของผใชแตลกษณะเนอไมบางอยางกเปนสงทเพมความสวยงามใหแกสงประดษฐทท าขน ทงนขนอยกบรสนยมของผใชและรปลกษณะของใชและเครองเรอนเปนส าคญ (ณรงค, 2544)

ตำ (Knots)

ตาเกดจากกง ตนไมทกตนมกง กงท าใหเกดตาโดยเนอในสวนทเปนล าตนหมกง กงเกดขนจากตาออน (bud) ทแตกตางจากหนอใหญหรอล าตน ตาออนนจะตดตอกบใจหรอใสไมของตนไม เมอตนไมมอายมากขนการเจรญเตบโตทล าตนเพมขน เนอไมกจะเพมความเจรญเตบโตหมตาออนซงเจรญเปนกงดวยเชนกนแตวาเนอไมทไปเพมขนทกงนนจะมชนของการเจรญเตบโตหรอวงทเลกกวาวงเจรญเตบโตของ ล าตน

ตาเปนสวนทเนอไมหมเปนกงตงแตเรมเจรญเตบโตไปจนถงกงโตไปเรอยๆ เนอไมหมสวนทเปนตาพงออกไปจากล าตนท าใหเสยนไมในสวนทเปนตนตรงทกงยนออกไปเลยงออมสวนทเปนตาโดยเปนวงคางรอบตา ท าใหแปรรปและจดตบแตงใหสวยงามไดยาก โดยปกตสวนทเปนตาจะมความแขงกวาเนอไม โดยเฉพาะอยางยงในไมสน เซลลในตนไมและเซลลทกงจะเชอมตอกนอยางเหนยวแนนและเมอแปรรปไมหากมตาตดอยทแผนกระดานตาจะมสเขม รปลกษณะตาจะมลกษณะตางกนออกไปตามลกษณะการแปรรปตามผลกระทบตอความแขงแรงของไม ทงนขนอยกบขนาดของตาและต าแหนงทปรากฏบนแผนไมดวยไมแผนทมตาไมอย เตมไมหยดคอ ยงมเนอไมสวนทเปนตาตดอยในแผนนนเรยกวา ตาเตม ซงภาษาองกฤษอาจพดไดเปนหลายแบบคอ sound knot or live knot or tight knot

12

ตำหลด (Dead knot)

ในไมเนอออนเมอตนไมมขนาดสงขนกงตอนลางจะตายและหลดรวงไปบางครงกงจะไมหลดรวงไปทนท และถาหากกงทตายยงคงตดอยกบตนเชนนนเปนเวลาหลายๆ ป ซงแนนอนตนไมคงเตบโตมขนาดใหญขนเรอยๆ เนอไมจะคอยๆ หมสวนของกงทตายไปเรอยๆ แตกงทตายจะไมโตขนอกแลว เนอไมจะคอยหมกงนนจนมดในทสด ลกษณะเชนนหากตนไมถกตดน ามาแปรรปจะพบวามตาอยในแผนไมนน โดยมเนอไมทออกจากตนหมเปลอกของกงโดยรอบเหนเปนตา แตตาหลดออกงายท าใหไมแผนนนเปนรป ทงนเพราะเซลลของตนไมไมตดประสานกบเปลอกของกงไมซงตายแลว ตา ในลกษณะทวาน เรยกวาตาหลด (dead knot or loose knot)

เสยน (Grain) ควำมละเอยดของเนอไม (Texture) และลวดลำย (Figure)

เสยน หมายถง แนวของเซลลในแนวตงหรอแนวเซลลทมทศทางขนลงไปตามล าตนทมความยาวตอกนตลอดตน ไมทอนและไมแปรรปเสยนนบวามความส าคญไมนอย เพราะไมโดยปกตแลวการผางายและไมทมเสยนตรงจะมความแขงแรงสงกวาไมทมเสยนขวาง ค าวาเสยนน มกจะใชสบสนกนอย สวนมากจะไมคอยตรงความหมายนกคอ เรามกจะพดถงไมทมเนอละเอยดหรอหยาบวา fine grain or coarse grain ซงการใชค าวาเสยนตามความหมายทถกตอง ค าวา เสยนกคอ ไมนนมพอรเลกและพอรใหญ เปนตน แตคนสวนมากมกจะหมายถงเนอไมซงหากหมายถงเนอไมกควรจะกลาววา ไมเนอละเอยดหรอหยาบ (fine texture or coarse texture)

ความละเอยดของเนอไม หมายถง ความเรยบมากหรอนอยของเนอไม เมอขดแตงผวหรอพดใหงายเขากคอ ความหยาบและละเอยดของเนอไมนนเอง ความละเอยดของเนอไมนมสวนสมพนธโดยตรงกบขนาดของพอร ความละเอยดของเนอไม (Texture) ทกลาวถงนพดกนแตไมเนอแขงเทานน ยกตวอยางทเหนไดงาย เชน ไมยางมเนอหยาบ (coarse) เปนตน มะคาโมงมเนอคอนขางหยาบหรอหยาบปานกลาง (medium) และไมประดเนอละเอยด (fine) และไมพดเนอไมละเอยดมาก (very fine) ไมทเนอไมหยาบเวลาขดเงาลงน ามนชกเงาหรอทาสมกจะเพมงานมากขนทจะตองใชแปงฝน (filler) ทาเสยกอนเพอใหแปงฝนอดรหรอเสยนไม แลวจงขดใหเรยบและทาน ามนชกเงาหรอทาส ท าใหไดพนผวของสงประดษฐทท าดวยไมมลกษณะเรยบเพมความประณตทาน ามนชกเงาหรอทาสใหสวยงามขน

ส าหรบไมเนอออนจะไมกลาวถงความละเอยดของเนอไม ทงนเพราะไมเนอออนมความสม าเสมอเนองจากเซลลทประกอบเปนเนอไมนนรอยละกวา 90 ประกอบดวยเทรคดหรอทเรยกกนทวๆ ไปวาไฟเบอร

13

ลวดลำยของไม

ลวดลายของไมเปนรปลกษณะทเพมใหไมมความสวยงามขน ทงนรวมทงสตามธรรมชาต เสยนของไมและลกษณะโครงสรางอนๆ เชนวงเจรญเตบโต ลวดลายของไมมความส าคญไมนอยส าหรบไมเนอแขง เพราะเปนสวนทท าใหไมมคณคาและราคาสงขน

คณสมบตอนของไม (Other characteristics)

น ำหนกและควำมแขง (Weight and hardness)

น าหนกของไม คอ ความแนนของไม (Density) ความแนนของไมมความแตกตางจากวตถอน เชน เหลก หน เปนตน เนองจากไมเปนวตถทไมตนเหมอนเหลกและหน สวนประกอบของไมนอกจากสวนประกอบตางๆ ทเปนเซลลแลวยงมน าหรอความชนเขามาเกยวดวย ดงนนการพดถงน าหนกของไมจงจ าเปนจะตองระบถงสภาพของไมวามความชนอยเทาไหร โดยทวๆ ไปไมทแหงจะมความชนอยในระหวาง 12-14 % เชน ไมยางและไมสกทแหงจะมน าหนกประมาณ 700 กโลกรม/ลกบาศกเมตร และประมาณ 650 กโลกรม/ลกบาศกเมตร ตามล าดบ

อยางไรกตามคาตวเลขน าหนกของไมตอหนวยปรมาตรทแนนอน (standard volume) หรอความแนนหรอความถวงจ าเพาะของไม เปนคาเฉลยจากตวอยางไมชนดเดยวกนจากแตละทองทและจากสวนตางๆ ของตนเดยวกน จากปจจยการเจรญเตบโตแตกตางกน น าหนกของไมกแตกตางกนไปดวย ทเหนงายๆ กคอ น าหนกของสวนทเปนกระพและแกนของไมตนเดยวกนจะมความหนาแนนตางกน ทเหนงายๆ กคอ น าหนกของสวนทเปนกระพ และแกนของไมตนชนดเดยวกนจะมความหนาแนนตางกนทปรมาตรความชนเทากน ในเรองของความแขงแรง จะเหนวามความสมพนธโดยตรงกบน าหนกหรอความแนนของไมกลาวคอ ไมทมน าหนกจะมความแขงแรงในการรบน าหนกความจรงนเปนทประจกษชดแกผใชไม จะเหนวาผซอไมมกจะพจารณาถงไมทมน าหนกเปนสวนประกอบในการตดสนใจวาเปนไมทม ความแขงแรงสงหรอไมนอกเหนอจากสของไม

ส (colour)

โดยทวไปแลวสของไมเปนทสะดดตา ถอเปนความส าคญไมนอยทดงดดใจผใชไม สของไมเกดจากสารเคมทอยในเนอไม บางชนดอาจมสเขมขนเมอถกแสงและความรอน บางชนดอาจมสซด ทงนขนอยก บชนดสารเคมทปรากฏอยในเนอไมชนดนนๆ เชน ไมตะเคยนทอง จะมสน าตาลเขมขนเมอถกแสงแดด และอกหลายชนด อยางไรกตามคงจะไดพบและเหนกนอยเสมอเปนเรองปกตทไมสวนใหญนนกระพจะมสจางกวาแกน ในไมทมสของสวนกระพและแกนแตกตางกน เชน ไมสก ไมประด พยง ชงชง โดยปกตกระพจะมสขาวนวลหรอเหลองออนๆ ไมสวนทเปนแกนจะมสเขม สของไมเปนคณสมบตประจ าแตละชนดของไมและสของไมนเองทมสวนท าใหไมมความสวยงามแตกตางกนโดยปกตแลวไมทมสสวยจะมราคาด ทเหนไดงายๆ กคอไมสกซงมอยชนดเดยว คอ Tectona grandis Linn. ไมสกทมาจากแหลงก าเนดทมความสมบรณ

14

ของของดนเหมาะกบไมสกโดยเฉพาะ จะไดเนอไมทมความเจรญเตบโตอยางด เนอละเอยด สเนอไมเปนสน าตาลออกเหลองสม าเสมอ จงมคนไมนอยเรยกชอวาไมสกทอง สวนไมสกทขนในทดนสมบรณดมากสกโตเรว เนอหยาบ และยงสเนอไมเปนสน าตาลออกด าคล า เรยกเสยจนไมดงดดใจผใชวาไมสกขควาย ความจรงคอสกชนดเดยวกนคอ Tectona grandis.

กลน (odour)

ไมเกอบทกชนดมกลนไมมากกนอยและจะเดนหรอไมแลวแตชนดไม แตกลนของไมคลายๆ กนเปนสวนมาก แตกมอยหลายหลายชนดทมกลนเฉพาะตว เชนไมสก ไมประด ไมยมหอม ไมกระเจยน และไมยาง เหยง พลวง ซงมกลนน ามนยางและไมสนเขากมกลนของชนสน สวนไมเทพธาโรและตะไครตน กมกลนเนอไมเฉพาะของมน ซงกลนของไมหรอแมแตน าหอมเปนเรองทยากทจะบรรยายใหรซงไดนอกจากจะไดสดกลนดวยตนเอง และรสนยมของแตละคนวาเหมนหรอหอม

ควำมเปนมน (Lustre)

ความมนในเนอไมนนขนอยกบคณสมบตของผนงเซลลทสะทอนตอแสงสวนใหญแลวเนอไมทมความเปนมนจะเหนไดตงแตเมอขดผวกอนทจะลงน ามนชกเงาและไมทม เนอละเอยดจะมความมน ยกตวอยางเชน ไมประด พยง ชงชง เกด และไมพด เปนตน ไมเหลานเมอเทยบกบไมสกแลว จะมความเปนมนกวาไมสกทงนจะเหนวาในกรณทจะขดไมและลงน ามนชกเงา โดยเฉพาะไมสกนนจะตองลงฝนเพออดรของเสยนไมและขดใหเรยบเสยกอนซงเปนหลกทวๆ ไปของการทาน ามนชกเงาไมอยางไรกตามทงนนทงนจะเหนวา คณสมบตของผนงเซลลของเนอไมมสวนส าคญอยมาก ดงจะเหนไดจากไมทมลกษณะโครงสรางตลอดจนคณสมบตอนๆ ทคลายกนมากคอ ไมหลมพอกบไมมะคาโมง ไมมะคาโมงขดและทาน ามนไดสวยเปนมนดกวา ทงนเพราะไมหลมพอมสารทเรยกวา แทนนน (Tannin) ในเนอไมมากกวาในไมมะคาโมง ทงๆ ทไมทงสองชนดนมความคลายกนมากทงลกษณะโครงสรางและคณสมบต

ยำง ชน และสำรอนๆ ในพอร

ในไมเนอออนหรอไมสนบางชนด จะมยางออกมาเปนน ามนและจะแขงตวเปนชน ซงไมมผลเกยวกบคณสมบตไมมากนก แตเปนสวนทชวยใหไมตดไฟดขนจะพบวาในตลาดตอนเขาในภาคเหนอ เชน แมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย และล าพน จะมไมฟนเลกๆ น ามาขายเปนเชอเพลงในการกอไฟ ไมฟนเลกๆ ทขายเปนมดๆ นน เปนไมสน 2 ใบ และไมสน 3 ใบ ทเนอไมมน ามนตดไฟงาย ชาวชนบทภาคเหนอใชกอไฟแทนขไต น ามนในไมเนอแขงนบวามผลมากพอสมควรโดยเฉพาะในไมยางในขณะยนตนสามารถเจาะเอาน ามนออกมาใชประโยชนผสมกบชนจากไมสยาและเตงรงมาบดผสมเปนชนยาเรอ แตไมทมน ามนเชนไมยางอาจมปญหาบางในการตดกาว แตในกรรมวธการผลตไมอดตองตมไมทอนเสยกอนทจะมาปอกเปนไมบางจงท าใหยางในเนอไมทะลกออกมา เมอฝานเปนไมบางและน าไปท าไมอดจงดเหมอนจะไมมปญหามากนก ปญหาทส าคญทก าลงเผชญของอตสาหกรรมไมอดกคอ การหาไมมาปอนโรงงานไมพอจนท าให

15

อนาคตการผลตไมอดไมสดใสนก ทงทยางและทอชนไมมความส าคญในทางคณสมบตของไมแตเปนลกษณะท เปนประโยชนชวยใหเราจ าลกษณะของไมในสกลนไดดในการตรวจพสจนชนดไม และเชนเดยวกบสารอนทตกตะกอนในพอร (deposits) ของไมบางชนดกเปนประโยชนชวยในการตรวจพสจนชนดไม (ณรงค ,2544)

กำรตรวจพสจนไม (Wood Identification) ความหมายของการตรวจพสจนไม การรจกไมชนดใดชนดหนงหรอ 4-5 ชนด เปนเรองทไมยากเพราะการรจกชนดไมดงกลาวเกดไดจากความช านาญจากการทไดพบเหนไมชนดนนๆ บอยครงโดยเฉพาะชางไมทมความคนเคยกบไมทท างาน เกยวกบการกอสรางอยเสมอเปนประจ าดวยการอาศยดส เสยน น าหนก และกลนของไม กสามารถบอกชอชนดไมทคนเคยไดเพราะคณสมบตตางๆ ดงกลาวมาแลวชวยท าใหรจกชนดไม แตการรจกวธนนไมอาจท าไดเมอไมมเปนจ านวนมากมายหลายชนด ส เสยน และน าหนกของไมซงเคยมสวนชวยในการจ าชนด ไมไดชวยประโยชนอะไรมากนก เนองจากความคลายคลงและแตกตางกนแตเพยงเลกนอย อาจท าใหเกดความผดพลาดไดงาย และบางทกอาจท าใหยากตอการตดสนใจ ดงนน จงอาจกลาวไดวาการจะท าความรจกชนดไมจ านวนมาก ๆ ชนดเปนเรองทไมงายนก การน าลกษณะโครงสรางของไมมาชวยในการท าความรจกชนดไมหรอทเรยกวาการตรวจพสจนไม นบวาชวยใหรจกชนดไมไดอยางมหลกเกณฑทเดยว

เกรยงศกด (2544) กลาววา การตรวจพสจนไมเพอจะบอกวาไมนนเปนไมชนดใด จ าเปนตองมความรเกยวกบไมชนดตางๆใหมากทสด เพอความแนนอน ในการตดสนใจ ไมวาจะเปนขอมลทเกยวกบชอพนเมอง ชอวทยาศาสตร ชอการคา ทองททขน ลกษณะทวๆไปของตนไม ลกษณะเนอไม คณสมบตและการใชประโยชนของไมแตละชนดและความรเกยวกบทมาของพชทใหไม ชนดของปาทเปนแหลงก าเนดของไมชนดตางๆการแบงชนดไมทน ามาใชประโยชน สวนประกอบภายนอกของตนไม ลกษณะภายในของตนไมหรอลกษณะโครงสรางของไม โดยเฉพาะการตรวจพสจนชนดไมโดยใชแวนขยายจะตองรลกษณะตางๆภายในเนอไมทมองเหนดานหนาตด วาเซลลตางๆ ภายในเนอไมแตละชนดมลกษณะอยางไรมความแตกตางกนอยางไร ซงเปนสงทตองจดจ าเมอเราสามารถจดจ าไดแลวกจะท าใหสามารถตรวจพสจนไมไดแมนย า และขอส าคญอกประการหนงก คอ การดไมบอยๆ เพราะตนไมตนหนงเมอน ามาแปรรปแลว โครงสรางของไมแปรรปแตละชนกอาจแตกตางกนไปบาง แตถาเราจ าลกษณะเดนๆของโครงสรางไมแตละชนดไดแลว การตรวจพสจนไมกเปนเรองไมยากเลย

ณรงค (2531) ไดใหความหมายของการตรวจพสจนไม หมายถง การน าเอาลกษณะโครงสรางของ

ไมทเหนได โดยการใชแวนขยายสองดเนอไมดานหนาตดทไดมมดตดไว ลกษณะโครงสรางทส าคญทเหน

ในเนอไมเกดจากหมเซลลชนดตางๆ ท าหนาทส าคญทง 3 ชนดทกลาวมาแลวตอนตน หมเซลลทส าคญซงม

สวนเกยวของในการตรวจพสจนไม โดยเฉพาะไมเนอแขงทมองเหนไดชดจากการใชแวนขยายม 2 ชนด คอ

16

Pores หรอ Vessels คอ Cell ทท าหนาทในการล าเลยงน าอาหารมลกษณะเหนบนหนาตดเปนรป

แตกตางกนตามแตชนดไม แบงออกไดตามลกษณะการเรยงตวคอ (ณรงค, 2531)

1. Exclusively solitary คอลกษณะท pore ทอยในเนอไมเดยว ๆ ไมตดกบพอรอน เชน ใน

ไมกระบาก ไมยาง ไมทะลอก ไมชมแสง เปนตน

2. Radial multiples คอ ลกษณะของพอรทอยแฝดตดกนตงแต 2 ถง 3-4 เปนแนวไปตามยาว

กบแนวเสนเรย เชน ในไมเกต ไมอโลก ไมพกลปา ไมจกนม เปนตน

3. Radial หรอ Oblique arrangement คอ ลกษณะการเรยงตวของพอร เปนแนวมลกษณะ

เฉยงๆ กบเรย เชนในไมกอเดอย (Castanopsis sp.) ไมพะอง ไมบนนาค เปนตน

4.Tangential arrangement คอ ลกษณะการเรยงตวของพอรไปตามแนวเสนสมผส หรอตาม

แนวตดขวางกบเรย ลกษณะการเรยงตวของพอรเชนนมนอยมาก ส า หรบไมในเมองไทยเทาทม

ประสบการณมายงไมเคยพบลกษณะนเดนชดเหมอนไมตางประเทศบางชนด จงไมอาจยกตวอยางใหเหนได

ด แตพอจะดตวอยางไดจากไมส ารอง

5. Pore cluster คอ ลกษณะพอรทรวมกนอยเปนกลมมากกวา 3 เชน ไมกอแพะ

(Quercus sp.) ไมตงหน เปนตน ลกษณะนใกลเคยงกบขอ 3. มาก

ในการจ าชนดไม ความถหางของพอรกเปนสวนหนงทนบวาเปนประโยชนมาก แตโดย

ความเหนของผเขยนเหนวาไมใชวธการทควรจะเชอถอไดแนนอนนก ในการจะทราบปรมาณความถหาง

ของพอรทแนนอนหรอแมแตใกลเคยงจากการนบจ านวน ในหนงหนวยเนอทอยางทมกลาวไวในต ารา

ตางประเทศบางเลม ปจจยหลายอยางเขามาเกยวของ เชน ไมชนดเดยวกนทขนอยคนละทองททอตราการ

เจรญเตบโตตางกนนนเปนการแนนอนเหลอเกนวาปรมาณพอรจะตองตางกน ไมเลกทยงโตไมเตมทกบไม

ใหญโตถงขนาดกแตกตางกนเชนกน ดงนนในเรองความถหางของพอรน จ าเปนตองถอเอาความช านาญทได

จากการสงเกตและไดเหนมามากๆ เปนหลกชวยในการตดสนใจ

กำรกระจำยของพอร แบงเปน 3 แบบ

1. Ring porous คอ ไมทมพอรขนาดใหญในเนอไมตนฤดของแตละวงป แลวขนาดของพอร

คอยๆเลกลงไปในเนอไมปลายฤด

2. Diffuse porous คอ ไมทมพอรขนาดเทาๆกน สม าเสมอตลอด

3. Semi ring porous คอ ไมทมพอรขนาดก ากงระหวาง Ring porous กบ Diffuse porous

17

ขนำดของพอร แบงเปน 5 ขนำด ดงน

1. พอรขนาดเลกมาก เสนผานศนยกลาง ตงแต 0.05 มลลเมตร ลงไป ตาเปลามองไมเหน

2. พอรขนาดเลก เสนผานศนยกลาง ตงแต 0.05-0.10 มลลเมตร ตาเปลาพอมองเหน

3. พอรขนาดกลาง เสนผานศนยกลาง ตงแต 0.10-0.20 มลลเมตร ตาเปลามองเหนได

4. พอรขนาดใหญ เสนผานศนยกลาง ตงแต 0.20-0.30 มลลเมตร ตาเปลามองเหนไดชด

5. พอรขนาดใหญมาก เสนผานศนยกลาง ตงแต 0.30 มลลเมตร ขนไป ตาเปลามองเหนชดเจน

สงทอยในพอร

1. Tylose คอ สงทมลกษณะใสเปนเงาคลายฟองใสๆซงเกดจากเซลลพาเรงคมาทอย

ขางเคยงพอรใหญขนจะดนผานผนงบางๆหรอสวนของ Pit ของพอรทอยตดกนแทรกเขาไปอยในเซลลของ

พอรขวางกนทางเดนของน าและเกลอแร โดยจะพบไดเฉพาะสวนในแกนไม (heart wood) เทานน

2. Gum คอ ลกษณะของแขงหรอของเหลวทอดอยเตมพอร พบไดในตระกลไมยาง ไมสน

3. Deposit คอ สารแทรกทอยในเซลลพอร เซลลเรย หรอเซลลพาเรงคมา อาจมสตางๆกน

Parenchyma หรอ Soft tissue คอ หมเซลลทท าหนาทในการสะสมอาหารเปนเซลลทมผนงเซลล

บาง แบงออกเปน Wood Parenchyma และ Ray Parenchyma (ณรงค,2531)

Wood Parenchyma คอพาเรงคมาทอยในแนวยนหรอแนวตง มทศทางขยายกบเสยนไมอยทวไป

ปะปนกบไฟเบอร หรอเนอไม แบงออกไดตามลกษณะทเหน ดงน

1. Apotracheal parenchyma คอ พาเรงคมาทอยในเนอไมทไมเกยวเนองกบพอร ตาม

รปลกษณะทเหนดงน

1.1 Terminal parenchyma คอ พาเรงคมา ทอยตอเนองกนเปนเสนยาวโดยรอบ เกด

ในระยะตอของการเจรญเตบโตโดยเฉพาะตอนสนสดการเจรญเตบโต สวนพาเรงคมาทเกดขนในระยะตน

ของการเจรญเตบโต เรยกวา Initial parenchyma แตในทางปฏบตการทแยกออกใหเดดขาดวาเปนพาเรงคมา

ในระยะตนหรอปลายฤดการเจรญเตบโตเปนไปโดยยาก ในทศนะของผเขยนเหนวาไมแตกตางอะไรในการ

จะเรยกชอหนงชอใดตามทกลาวมาแลว และในต ารา Wood technology บางเลมเรยกชอรวมของ

parenchyma ทงสองนเสยใหมวา Marginal parenchyma เชนในไมยมหน ไมหลมพอ และไมจ าปาปา เปนตน

1.2 Diffuse parenchyma คอ พาเรงคมาทอยโดยทวไปในเนอไมเปนเซลลเดยว

หรออยเปนแถวหรอกลมเปนแนวมลกษณะสจางกวาสของเนอไม เชน ในไมงว (Salmalia sp.) Diffuse

18

parenchyma ทรวมตวเปนเสนสนๆ เลกๆ จากเรยหนง ไปยงอกเรยหนง ท าใหเกดลกษณะเปนเสนสนอยชวง

ระหวางเรยในเนอไม เชน ในไมกระเจยน (Polyalthia sp.) ไมยางอง (Polyalthia virides) เรยกลกษณะ

เชนนวา Diffuse-in-aggregates

1.3 Metatracheal parenchyma คอ พาเรงคมาทปรากฏในแนวสมผส (Tangential)

ไมอยตดกบพอร เสนแนวเหลานจะเหนเปนสจางกวาเนอไมเปนเสนตดกบเรย เสนทเกดจากพาเรงไคมาน

เปนเสนรอบวงของวงกลมทมจดศนยกลางรวมกบ (Concentric) จงเรยกวา Concentric parenchyma เสน

พาเรงคมาทมขนาดเลกเหนไดไมชดดวยตามเปลา แตเหนไดดดวยแวนขยาย (Hand-lens) เรยกวา Fine lines

เชน ในไมประ ไมพกลปา ไมชากน เปนตน และถาเปนเสนพาเรงคมาทเหนไดดวยตาเปลาโดยไมตองใช

แวนขยายเขาชวยเรยกวา broad bands เชน ในไมสมอพเภก ไมสะตอ เปนตน และพาเรงคมาทเปนสวนใหญ

มองเหนไดอยางสบายๆ เชน ในไมไทร เรยกวา broad conspicuous bands

Fine lines และ broad bands แตกตางจาก diffuse-in-aggregates คอ Fine lines และ broads

bands นน เปนเสนตดกบเรยขามไปหลายๆ เรย แต diffuse-in-aggregates ไมเปนเชนนน คอ เปนเสนอย

ระหวางเรยตอเรยไมขามตดเรย

เมอเสนพาเรงคมาและเรย ทมขนาดเทากนหรอใกลเคยงกนอยในลกษณะดงกลาวขางตน

คอ ตดกนเหนเปนตารางสเหลยม เรยกวา reticulate เชนในไมประ เปนตน

2. Paratracheal parenchyma คอ พาเรงคมา ทอยลอมรอบหรอไมรอบแตอยตดกบ pores

แบงออกตามลกษณะทปรากฏดงน

2.1 Vasicentric parenchyma คอ พาเรงคมาทอยลอมรอบพอรโดยรอบไมหลาย

ชนดทพาเรงคมาอยตดกบพอร แตมเพยงจ านวนนอยเรยกวา Sparsely parenchyma ไมบางชนดทพาเรงคมา

อยตดกบพอร แตมเพยงจ านวนนอยเรยกวา Sparsely parenchyma ไมบางชนดมพาเรงคมาลอมรอบพอร โดย

ลอมรอบประมาณครงหนง ของพอร เรยกวา Abxial parenchyma สองลกษณะหลงนจะไมเหนดวยแวนขยาย

แตจะเหนไดดดวยกลองจลทศนในหองปฏบตการ

2.2 Aliform คอ พาเรงคมาทอยตดพอร และลอมรอบพอรโดยรอบ และยนออกไป

ดานขางเปนลกษณะคลายปกยนออกไป เชน ไมมะคาโมง ไมพฤกษ ไมทองบง เปนตน

2.3 Confluent parenchyma คอ พาเรงคมามลกษณะแบบ Aliform แตมลกษณะท

เพมขนคอ Aliform ทยนออกไปนนมลกษณะยาวไปเชอมตอกบปก Aliform ของพอรขางเคยง เชน ในไม

ยวน (Koompassia excels(Becc.)Taub.) ไมแดงน า (Acrocarpus fraxinifolius) และไมรกฟา (Terminalia

alata Heyne ex Roth.) เปนตน

19

Ray parenchyma หรอ Rays คอ พาเรงคมาทอยเปนแถบตามแนวขนาน มแนวขวางกบเสยนของ

ไมไปตามแนวรศมจากใจกลางของไมหรอไสไม (pith) ออกสดานนอก ปรากฏเหนทางดานหนาตดของไม

เปนเสนยาว มสจางกวาเนอไมเลกบางใหญบางตามแตชนดไม (ณรงค, 2531)

ลกษณะของเรย แบงเปน 4 แบบ

1. Uniseriate rays คอ ลกษณะของเรยทมเซลลพาเรงคมาเพยงแถวเดยวเทานนมองดานหนา

ตดไมชดเจน

2. Multiseriate rays คอ ลกษณะของเรยทประกอบดวยเซลลพาเรงคมามากกวา 1 แถวขน

ไป มองเหนดานหนาตดชดเจน

3. Aggregate rays คอลกษณะของเรยททง Uniseriate rays และ Multiseriate rays อยรวมปะปนกนท าใหมองเหนดานหนาตดเปนเสนเรยใหญชดเจนมาก 4. Storage rays or ripple marks คอ การเรยงตวของเรยทมองเหนไดทางดานสมผสของไมบางชนด เปนระเบยบคลายๆกบอฐบลอกวางเรยงไปตามแนวขวางดานสมผสท าใหเหนเปนคลนส จางๆขนานกนไป ขนาดของเรย ตามขนาดทมองเหนไดดวยแวนขยาย สามารถแบงดงน 1. ขนาดเลกมาก คอ ขนาดทพอเหนไดดวยแวนขยาย 2. ขนาดเลก คอ ขนาดทเหนไดดวยแวนขยาย

3. ขนาดปานกลาง คอ ขนาดทพอเหนไดดวยตา โดยไมตองใชแวนขยายเขาชวย

4. ขนาดใหญ คอ ขนาดทเหนไดอยางสบายๆ

ลกษณะอนๆทเปนประโยชนในกำรตรวจชนดไม

1. Annual ring หรอ Growth ring คอ วงรอบปหรอวงเจรญเตบโตของเนอไมเกดจากการเจรญเตบโตของตนไมในรอบปไมเทากน เนอไมทเกดขนในฤดฝน จงมความหนาแนนและคอนขางมรพรนมากเหนเปนสออน เราเรยกวา เนอไมตนฤด (Early wood หรอ Spring wood) เนอไมทเกดขนในปลายฤดฝนตอฤดแลงจะมความแนนสงเหนเปนสเขม เราเรยกวา เนอไมปลายฤด (Late wood หรอ Summer wood) เมอเนอไมปลายฤดตอกบเนอไมตนฤดในปตอไปกจะเหนเปนแนววงรอบป (ภาพท 3)

2. Resin canals or gum duct คอ ลกษณะทอยางสามารถมองเหนทางดานหนาตดดวยแวนขยายอยางชดเจน พบในใบไมหลายชนด ตรงรมลกษณะเหมอนคราบน ามนเยมอยหรอไมกมชนอดอยเตมร พบในพวกไมวงศยางหลายชนด

3. Gum vein คอ ลกษณะของทอยางทเรยงตอกนเปนเสนยาว เชน ไมไผเขยว ไมตะเคยนทอง ไมยาง

20

4. Include phloem หรอ เปลอกในไม คอ ลกษณะของเปลอกทฝงอยในเนอไม แบงเปน 2 แบบ 4.1 แบบเปนลกษณะประจ าของไมแตละชนด กระจายแทรกอยทวไปในเนอไม เชน ไมแสลงใจ (Strychnos nux-vomica Linn.) เปนลกษณะกลมๆและในไมหอมหรอไมกฤษณา (Aquilaria sp.) เปนลกษณะหวแหลมทายแหลม 4.2 แบบไมจดเปนลกษณะประจ าของไมแตละชนด พบในไมบางชนเทานน จะมขนาดเลกหรอขนาดใหญแตกตางกน เชน ไมยวน ไมทองบง

5. กระพและแกนไม (Sapwood and Heartwood) ล าตนจะประกอบดวยเนอไมสองสวน สวนทยงมชวตอย ท าหนาทล าเลยงน าเลยง เราเรยกวา กระพ (Sapwood) ซงอยตดดานนอกกบ Cambium สวนทเซลลเนอไมทอยตอนกลางของล าตนจะประกอบดวยเซลลทตายแลวเรยกวา แกน (Heartwood) ซงจะตดกบสวนของไจไม (Pith) (ภาพท 3) โดยทวไปแกนกบกระพจะมสแตกตางกนไมมากกนอย โดยสของแกนไมจะมสเขมกวาสของกระพไม แตไมเสมอไป ไมบางชนดสของแกนและกระพไมแตกตางกน เราจงรยกวา แกนกระพ (Ripewood) เชน ในไมยางพารา เปนตน

ภำพท 3 เปรยบเทยบดานหนาตดของไม Softwood (Red pine) และไม Hardwood (Red oak) แสดงเปลอก (bark), กระพไม (Sapwood), แกนไม (Heartwood), ไจไม (Pith), วงรอบปหรอวงเตบโต (Growth ring), เนอไมตนฤด (Earlywood) , เนอไมปลายฤด (Latewood), เซลล Cambium, เปลอกใน(Inner bark), และเปลอกนอก (Outer bark) (ธระ และทรงกลด, 2549)

ดำนตำงๆของไม

เนอไมหรอไซเลมของตนไม ถกหมดวย Cambium แลวทบดวยเปลอก ซงมสวนของโฟเอมอยดานในอกชนหนง เนอไมเปนวตถทมลกษณะและคณสมบตในดานตางๆ ไมเหมอนกน (anisotropic) ดานของเนอไมแบงออกไดเปนสามดานดวยกน ดงภาพท คอ

1.ดานรศม (Radial section) คอ ดานทขนานกบแนวรศมทลากจากไจไมไปยงเปลอกไม

21

2. ดานสมผส (Tangential section) คอ ดานทตงฉากกบดานรศมหรอดานทมองเหนเมอเอาเปลอกออก 3. ดานหนาตดหรอดานตดขวาง (Cross section) คอ ดานตงฉากกบดานรศมและดานสมผส สามารถมองเหนไดทางปลายทงสองขางของไม

ภำพท 4 แสดงดานตางๆ ของไม (บรษท บรณาพา กรป, 2010)

เมอเจาหนาทปาไม หรอเจาหนาทผปฏบตงานดานการดแลรกษาทรพยากรปาไม ไดตรวจพบการลกลอบตดไม สงหนงทมความจ าเปนตองพสจนทราบ นนกคอการระบชนดของไมทถกตดฟน วาเปนไมอะไร จ านวนและปรมาตรเทาใด หากไมทถกตดฟนนน ถกตดฟนลมคาตอ กงายตอการระบ เนองจากสามารถดใบ, ลกษณะเปลอก และล าตน, สภาพ พนททไมนนขนอย เพอประกอบการตดสนใจได แตหากไมมสงแวดลอมดงกลาว กลาวคอ พบเพยงไมทแปรรปแลวเพยงอยางเดยว กคงเปนการยากทจะตดสนใจได เทคนคอยางหนง ทเจาหนาทเหลานนใชกน นนกคอ การตรวจพสจนเนอไม โดยการเฉอนตามขวางของเนอไม แลวใชเลนส (แบบทใชสองพระ) สองดลกษณะการเรยงตว ของทอน า ทออาหาร และสงตางๆ ทเปนองคประกอบของเนอไมนน เนองจากวาไมแตละชนด มการเรยงตวของทอน า ทออาหาร และมสารประกอบ แตกตางกนออกไป

22

ตวอยำงไมทใชในกำรฝกฝนทกษะในกำรดไม เพอกำรพสจนไม

ภาพท 5 ไมทมการเฉอนตามขวางเพอใชเลนสสองพระ (Hand lens) สองด ภาพท 6 แสดงดานหนาตดไมทเรยน Durio zibethinus Merr. ขยาย 15 x

ลกษณะทเหน : พอร สวนใหญเปนแบบ Solitary pore และแบบ Redial multiple por การกระจายของพอรแบบ Diffuse porous ขนาดของพอร ขนาดกลาง สงทอยในพอร Tylose พาเรงคมา แบบ Vasicentric parenchyma และ แบบ Diffuse in aggregates เรย มองเหนไดขด (บางรกษ, 2549)

23

ภาพท 7 แสดงดานหนาตดไมขนน Artocarpus heterophyllus Lam. ขยาย 15 x

ลกษณะทเหน : พอร สวนใหญเปนแบบ Solitary pore การกระจายของพอรแบบ diffuse porous ขนาดของพอรขนาดใหญ สงทอยในพอร Deposit สขาว และ Tyolse พาเรงคมา แบบAliform parenchyma ชดเจน เรย มองเหนไดชดเจน (บางรกษ, 2549)

ภาพท 8 แสดงดานหนาตดไมสก Tectona grandis L.f. ขยาย 15 x ลกษณะทเหน : พอร สวนใหญเปนแบบ Solitary pore และมแบบ Tangential multiple pore ตามแนวเสน Initial parenchyma การกระจายของพอร แบบ Ring porous ขนาดของพอร ขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ โดยพอรจะมขนาดใหญตอนตนฤดและเมอปลายฤดจะมขนาดเลก สงทอยในพอร Tyrose และ Deposit สขาวในบางพอร พาเรงคมา แบบ Initial parenchyma ท าใหเหนลกษณะของวงป (Annual ring) ในไมสกชดเจน เรย มองเหนไดชด วงปไมสกจะเหนวงปดานหนาตดชดเจนมากถอวาเปนลกษณะเดน (บางรกษ, 2549)

24

ภาพท 9 แสดงดานหนาตดไมยางพารา Hevea brasiliensis (Willd. Ex A.Juss.)Mull. Arg ขยาย 15 x

ลกษณะทเหน : Pores สวนใหญเปนแบบ Solitary Pore และ Radial multiple pore การกระจายของพอรแบบ Diffuse porous ขนาดของพอร ขนาดเลกถงขนาดกลาง สงทอยในพอร Tyrose และ Gum พาเรงคมา แบบ Matatracheal parenchyma เรย มองเหนไดชดเจน ลกษณะตดกนของเสนพาเรงคมาและเสนเรย แบบ Reticulate มองเหนเปนรปสเหลยมชดเจน (บางรกษ, 2549)

ภาพท 10 แสดงดานหนาตดไมกระถนณรงค Acacia auriculaeformis A.Cunn. Ex Benth. ขยาย 15 x

ลกษณะทเหน Pores สวนใหญเปนแบบ Solitary pore และแบบ Radial multiple pore การกระจายของพอรแบบ Diffuse porous ขนาดของพอร ขนาดกลาง สงทอยในพอร Tylose พาเรงคมา แบบ Vasicentric parenchyma เรย มองเหนไดชดเจน เปนเสนยาวตลอด เนอไมสวนทเปนแกนจะมสเขมกวาสวนทเปนกระพ (บางรกษ, 2549)

25

ภาพท 11 แสดงดานหนาตดไมจามจร Samanea saman (Jacq.) Merr. ขยาย 15 x ลกษณะทเหน : Pores สวนใหญเปนแบบ Solitary pore และแบบ Radial multiple pore ปะปนบาง การกระจายของพอร แบบ Diffuse porous ขนาดของพอร ขนาดใหญมองเหนไดชดเจนสงทอยในพอร Tylose พาเรงคมา แบบ Aliform parenchyma ชดเจน เรย มองเหนไดแตไมชดเจนนก(บางรกษ, 2549)

ภาพท 12 แสดงดานหนาตดไมยคาลปตส Eucalyptus camandulensis Dehnh. ขยาย 15 x

ลกษณะทเหน : Pores สวนใหญเปนแบบ Solitary pore การกระจายของพอรแบบ Diffuse porous ขนาดของพอรขนาดเลก ถง ขนาดกลาง สงทอยในพอร Tylose จะพบในไมทมอายมากกวา 5 ป พาเรงคมา แบบ Vasicentric parenchyma เรย มองเหนไดแตไมชดเจน พบ Deposit สขาว ในเสนเรย (บางรกษ, 2549)

26

จะเหนไดวา ไมแตละชนดนน มลกษณะทางกายภาพ ทแตกตางกนออกไป และมลกษณะเฉพาะตว แตทงนทงนน ประสบการณของผตรวจพสจนทแตกตางกนออกไป อาจท าใหการวนจฉยแตกตางกนออกไป การหมนฝกฝน ในการดไมใหหลากหลายลกษณะ หลากหลายชนด จงมความจ าเปนอยางยงส าหรบเจาหนาทผตรวจพสจนไม

พงศ (2519) ไดกลาวไววา การพสจนไมในกจการของกรมปาไมเทาทเปนมาแลว อาจแบงไปเปน 3 สาขา คอ 1.พสจนชนดไม 2.พสจนไมใหม-เกา 3.พสจนการตอทอน-ตอ

กำรพสจนชนดไม

ในปจจบนปญหาการบกรกลกลอบตดไมทมคา และเปนความตองการของตลาดกยงคงเปนปญหาของสงคม แตอาจจะมการแปรเปลยนชนดไมทมคาเปนไมชนดอนตามความตองการของตลาด จากเดมเราเคยนยมจ าพวกไมสก ประด มะคาโมง เปนตน แตในปจจบนคานยมในชนดไมกลบเปนไม พะยง ซงมราคาสงมาก และเปนความตองการของตลาดโลกโดยเฉพาะประเทศจน เวยดนาม เปนตน

การพสจนชนดไมนน ถาเปนเวลาทไมยงยนตนอย ผทเรยนรจกไมโดยอาศย ตน ใบ ดอก ผล ยอมรจกไมนนๆไดโดยงาย ไมทลมแลวยงคงคาตอมดอกใบใหเหนกท าไดเชนเดยวกน แตถาเปนไมทตดทอนชกลากออกมาแลว หรอท าการแปรรปเปนแผนเปนชนแลว จะพสจนไดกแตโดยอาศยดลกษณะของเนอไม ซงในกรณเชนน วชาลกษณะโครงสรางของไมมความส าคญ ผทดไมไดดควรมพนฐานความรในวชาน และผานการฝกฝนมาพอสมควร

อยางไรกตาม แมวชาลกษณะโครงสรางของไมกมขอบเขต ขดความสามารถจ ากดจะใชกบไมไดประมาณ 70-80 เปอรเซนต ในกรณไมทมลกษณะใกลเคยงกนมาก เชน เปนไมสกลเดยวกน วงศเดยวกน อยางไรกตาม ส าหรบการก าหนดไมเปนไมหวงหาม หรองานอนๆ สวนมากเราก าหนด โดยพจารณาถงความคลายคลงกนนอยแลว จงอาจแกปญหาไดเปนสวนใหญ

แมไมมพนฐานความรทางลกษณะโครงสรางของเนอไมมากอน กเปนทยอมรบกนวาส าหรบผทมความร ความคนเคยกบไมชนดใดๆ ยอมจะสามารถจ าหมายไมชนดนนไดโดยอาศยลกษณะเดนอนๆเชน ส เนอ เสยน กลน และรส น าหนก ฯลฯ เปนตน และตราบใดทเปนไมในทองทนนๆ ความรเชนนเชอถอได

อยางไรกตาม หากผจบกมหรอตรวจพสจน ไมรจกไมชนดนนไมวาดวยวธใดขอแนะน าใหเกบตวอยางชนไมเพอ สงกรมปาไมเพอตรวจพสจนตอไป

27

กำรพสจนไมใหม - เกำ

ปญหาทตองมการพสจนไมใหมหรอเกา ทเกยวของกบกฎหมายปาไมในเวลาทมการด าเนนคดตามกฎหมายปาไม กเนองจากความหมายของค าวา “ไมแปรรป” ตามพระราชบญญตปาไมพทธศกราช 2484 มาตรา 4 (4) ไดบญญตวา “ไมแปรรป” หมายความวา ไมทไดแปรรปแลว และหมายความรวมถงไมทอยในสภาพพรางวาเปนสงปลกสราง หรออยในสภาพเปนสงปลกสรางอนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆไปหรอทผดปกตวสย หรออยในสภาพเปนเครองใชทไมชอบดวยลกษณะของเครองใชทใชเปนปกต ในทองทนนหรอทผดปกตวสย

ไมทอยในสภาพเปนสงปลกสรางหรออยในสภาพเปนเครองใช ทงนตลอดเวลาทอ ยในสภาพเชนนน รวมทงไมทเคยมสภาพเชนนนมาแลว ไมนอยกวา 2 ป ส าหรบไมอนทมใชไมสก และ 5 ปส าหรบไมสก มใหถอวาเปนไมแปรรป

เปนทสงเกตวา การทจะชใหชดวา ไมแปรรปนนๆ อยในสภาพเปนสงปลกสรางหรอเครองใช ทงนตลอดเวลาทอยในสภาพเชนนนมาไมนอยกวา 2 ป หรอ 5 ป แลวแตชนดไมนน ยอมยากทจะท าได เพราะไมมวธใดทจะชใหเชอไดวาไมแปรรปชนนใชงานมาแลวกวน กเดอน กป สวนไมแปรรปอกชนใชงานมาแลว 2 ปหรอ 5 ปเตมๆ เมอมการตรวจยดจบกม จงมกมการกลาวอางวาเปนไมเกา หรอมสภาพพรางเปนสงปลกสรางหรอเครองใช ในทางปฏบตเรามวธแยกไมทเปนปญหาออกมาเปนพวกๆ ตามลกษณะความแนชดในการกระท าผดดงน

1. ดวามไมทไมเคยใชประกอบเปนสงปลกสรางมากอนบางหรอไม เชนวายงตดอยเปนตน เปนไมเกาเกบ ยงไมมการไสกบตบแตงหรอตดทอนใหเขารป หรอไมมรองรอยใชงาน ซงถาใชงานจรงๆ เปนเวลานานกจะสามารถรไดวาไมชนนนๆ ใชเปนคาน ตง พน จนทน หรอวาสวนใดของอาคาร ไมทเหนวายงไมใชงานนแยกไวรายการหนง

2. ส าหรบไมทมรองรอยใชงานปรากฏ ดวาการประกอบเปนสงปลกสรางนนเปนตามควรแกปกตวสยหรอไม เชนวาคาน ตง และพนนนมสวนยนยาวออกไปจากตวบานเกนควรหรอไม บานมหลงคาหรอเปลา มรองรอยการอาศยหรอเปลา หากเหนวาเปนสวนทผดปกตวสยตามควรแกพนบานพนเรอนนนๆกแยกไวรายการหนง

3.ไมทเหนวาปลกอยอาศยไดจรงนน หากเปนเวลานานปปกตจะมการฉดดดท ซงบอกปทฉดไวดวย เครองหมายเชนวานจะชวยบอกก าหนดระยะเวลาไดมาก หากตรวจสอบแนใจวาเปนเครองหมายแท มไดท าแปลกปลอมเปนพเศษแลว กอาจจะใชเครองหมายนเปนหลกในการเปรยบเทยบไดด บานทรอฝาหรอพนเกาขายหาไมใหมมาแทนกสามารถแยกออกมาได ซงกจะสามารถลงความเหนวาอนไหนควรจะถง 2/5 ป หรอไม ตามควรแกกรณซงตองแยกพจารณาเปนกรณๆไป

28

ในบางเรองบางราย อาจมประจกษหลกฐานทเปนประโยชนอนๆ เชน ภาพถายบาน เปนตน หลกฐานเหลานควรจะน ามาพจารณาใหเปนประโยชน เพอยงความถกตองและยตธรรมใหเกดขนแกผครอบครองไมใหมากทสด

เกยวกบการพสจนเกาใหมน บางทกอาจใชพสจนไมทอนทมการท าและชกลากออกมารวมกนแลวได โดยถอหลกวาไมตนเดยวกน ควรจะมความเกาใหมของไมทอนไลเลยกน ไมทท าออกมาโดยความสะเพราหรอโดยมเจตนาทจรต มทเคยพบวาทอนโคนเปนไมเกา เปลอกผ แตปลายยงมเปลอกสดตด ซงยอมเปนไปไมได เชนเดยวกบไมทตดจากไมทหมายเหตในบญชเลอกวายนตาย จะมเปลอกสดตดเตมไมได ดงนเปนตน

เกยวกบความเกาใหมของไมทอนน อาจจ าแนกระดบความเกาใหมไดดงน

1.สด 2.เปลอกยงตดแนน 3.เปลอกลอน 4.เปลอกผบางสวน 5.เปลอกผลอนทวทอน 6.กระพผ 7.กระพผลอนทวไป

ไมทอนจะมความเปล ยนแปลงในระดบใด ในระยะเวลาเทาใดยอมขนอยกบชนด และสภาพแวดลอม ไมททอนทงปลอยใหหญาขนรกปกปด ผเรวกวาไมในลานตากแดดฝน ไมสวนทชดตดดนจะผเรวกวาสวนทไดรบแดดอยดานบน ผเกยวของกบการวนจฉยในเรองนชอบท จะพจารณา และใชประสบการณในสภาพแวดลอมในทองทนนๆ ใหเปนประโยชนใหมากทสด

ในกรณการตรวจสอบไมแปรรปทไดมาจากการแปรรปจากไมทอนแลว สธ(2542) ไดศกษาไว โดยพบวาโรงงานแปรรปไม หรอโรงเลอยจกรจะใชประโยชนไมทอนหลงจากตดโคนจากธรรมชาต หรอจากสวนปาปลกทมไมไดขนาดในการเลอยแลว จะเลอยไดไมแปรรปประมาณ 40-50 เปอรเซนต เนองจากโรงเลอยจกรในประเทศไทยสวนมากเปนโรงเรอยทไมทนสมย ใชเลอยวงเดอน ซงจะสญเสยเนอไมในลกษณะของขเลอยมากจงไดเปอรเซนตไมแปรรปต า แตถาใชเลอยสายพานแทนเลอยวงเดอน กจะชวยใหไดผลผลต คอไมแปรรปเพมมากขน จะลดการสญเสยเนอไมไปไดจ านวนมาก จงเปนแนวทางหน งใหผท าหนาทตรวจพสจน ไดใชเปนแนวทางการค านวณปรมาตรไมทตรวจสอบวาไมแปรรป มาจากไมทอนทกลาวอางไดมากนอยเพยงใด

29

อตราการแปรรปไม (Lumber Recovery) หมายถง สดสวนของปรมาตรไมแผนทแปรรปไดตอปรมาตรไมทอนคดเปนเปอรเซนต เขยนเปนสตรไดดงน

อตราการแปรรปไม ปรมาตรของไมแปรรป

ปรมาตรของไมทอน x 100 %

ปรมาตรไมทอน (V) = L / หรอ = .0795 L ม G - ขนาดเสนรอบวง (เฉลย) เปนเมตร L - ความยาวเปนเมตร

ปรมาตรไมแปรรป = กวาง x ยาว x หนา ม

ส าหรบในทองตลาดการคาไมแปรรปนยมซอขายกนเปนลกบาศกฟต ซงมการคดปรมาตร ดงน

ปรมาตรไมแปรรป = กวาง x ยาว x หนา x .0228 x จ านวนแผน โดยความกวาง, ความหนา มหนวยเปน นว, ความยาวมหนวยเปน เมตร และปรมาตรไมแปรรป มหนวยเปน ลบ.ฟ. ตวอยางเชน ไมขนาดกวาง 5 น. หนา 4 น. ยาว 2.50 ม. จ านวน 25 แผน คดเปนปรมาตรไมก ลบ.ฟ.

ปรมาตรไม = 5 x 4 x 2.50 x 25 x .0228

= 28.5 ลบ.ฟ.

ปจจยทมผลตออตรำกำรแปรรปไม

อตราการแปรรปไมจะไดมากหรอนอยขนอยกบปจจยตางๆ ดงน คอ

1. ความโต(Log diameter) ความยาว(Length) ความเรยว(Taper) และคณลกษณะของไม(Quality)

1.1 ความโต ความโตหรอขนาดเสนผานศนยกลางของไมทอนจะมผลโดยตรงตออตราการแปรรปไม กลาวคอ ไมทอนทมขนาดเสนผานศนยกลางขนาดใหญ เมอน ามาเลอยเปนไมแผนแลวจะไดปรมาณไมแปรรปมากกวา ไมทอนขนาดเลก เชนไมขนาดเสนผานศนยกลาง 8.3 นว เลอยเปนไมแผนไดขนาด 2 x 4 นว จ านวน 2 แผน และไดขนาด 2 x 6 นว 2 แผน ซงเมอเทยบกบไมทอนขนาดเสนผาศนยกลาง 8.9 นว จะไดไมแผน 2 x 4 นว 2 แผน และขนาด 2 x 8 นว 2 แผน จะเหนไดวาขนาดเสนผานศนยกลางตางกน 0.6 นว นน จะท าใหขนาดไมทแตกตางกนจากหนากวาง 6 นว เปนขนาดกวาง 8 นว ซงท าใหอตราการแปรรปไมเพมมากขน

1.2 ความยาวและความเรยว ไมทอนทมขนาดความโตดานโคนกบปลายเทากนหรอเกอบเทากน ความยาวของไมจะไมมผลตออตราการแปรรปของไมแตอยางใด ความยาวของไมทอนจะมผลตออตราการแปรรปกตอเมอขนาดความโตของดานโคนกบดานปลายแตกตางกน ยงมความแตกตางกนมาก

30

เทาใดกจะท าใหอตราการแปรรปไมต ามากตามไปดวย ตวอยางเชน ไมทอนมความเรยวของไม 1 นว (ขนาดความโตดานโคนกบดานปลายตางกน 1 นว) จะใหอตราการแปรรปไมมากกวาไมทอนทมความเรยว 2 นว เปนตน

1.3 คณภาพของไมทอน คณภาพของไมทอน หมายถง ลกษณะของไมทอน ความตรงเปลา ต าหนเกยวกบการผ หรอการถกท าลายของมอดและแมลง รอยแตกตางๆ ไมทอนทมคณภาพด คอไมทอนทมลกษณะตรงเปลา ไมคดงอ ปราศจากต าหนจากการท าลายและแมลง และรอยแตกตางๆจะใหอตราการแปรรปไมสงกวาไมทมคณภาพต ากวา

2. คลองเลอย (Saw kerf or Kerf width)

คลองเลอยนนเปนปจจยทส าคญอกประการหนงทจะเปนตวชใหเราทราบไดวาผลผลตไมแปรรปเพมมากขนหรอลดนอยลง การเลอกใชชนดของเครองเลอยในการแปรรปไม จะเปนตวก าหนดคลองเลอย โดยทวไปเลอยวงเดอนนนจะมคลองเลอยมากกวาเลอยสายพาน ซงเราอาจมองวาเปนการสญเสยเนอไมเพยงเลกนอยเทานน แตในทางปฏบตไดมผศกษาและพบวา การใชเลอยสายพานนนจะชวยท าใหผลผลตไมแปรรปเพมมากขนประมาณ 5-7 เปอรเซนต ตวอยางเชน การเลอยไมทอนขนาดเสนผานศนยกลาง 8.3 นว ยาว 16 ฟต

a) คลองเลอย .24 นว ไดไมแปรรป - 2 x 4 นว 2 แผน - 2 x 8 นว 2 แผน รวมปรมาตร 5.33 ฟ

b) คลองเลอย .18 นว ไดไมแปรรป - 2 x 4 นว 1 แผน - 2 x 6 นว 1 แผน - 2 x 8 นว 2 แผน รวมปรมาตร 5.77 ฟ

จะเหนไดวาการใชคลองเลอยตาม (b) นนจะไดไมแปรรปเพมมากขน 5.77 – 5.33 = 0.44 ฟ หรอคดเปน 8.2%

3. การเลอยเผอขนาด (Oversizing)

การเลอยไมโดยทวไปแลวจะตองมการเผอขนาดของไมแปรรปไวเสมอส าหรบความคลาดเคลอนทเกดจากการเลอย(Sawing variation) จากการหดตวของไมเมอไมแหง (Shrinkage) และเผอส าหรบการไสปรบแตง (Planing) ซงการเผอขนาดของไมทง 3 ประการนจะมผลตออตราการแปรรปไมการเผอขนาดทเราสามารถควบคมได คอ การเผอขนาดจากการคลาดเคลอนของการเลอยและการไสปรบแตง สวน

31

การเผอขนาดจากการหดตวของไมนน ขนอยกบไมแตละชนดทเกดมากนอยแตกตางกนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม มอก. 421-2525 อยางไรกตามขนาดของไมแปรรปในทองตลาดนน เรามกจะพบเสมอวาจะไมมการเผอขนาดตามมาตรฐาน เชน ไมขนาดความหนา 1 นว ผซอจะไดขนาดความหนา 1 นว พอด หรอต ากวาขนาดเลกนอย ซงนบวาผซอจะถกเอาเปรยบในเรองนอยเสมอ เวนแตในกรณทไมสกจะไดไมเตมขนาด เนองจากไมมราคาแพงกวาไมกระยาเลยชนดอนๆ

4.การเลอยไมแปรรปหลายขนาด (Product mix)

การเลอยไมแปรรปหลายขนาดในคราวเดยวกน จะมผลตอการเพมของอตราการแปรรปไมในไมซงทอนขนาดเดยวกน การเลอยไมจ านวนนอยครงกวาจะใหผลผลตมากกวาการเลอยจ านวนมากครงกวา กลาวคอ การเลอยไมแปรรปทมขนาดใหญ เชน 4 x 4 นว จะใหอตราการแปรรปมากกวาการเลอยไมแปรรปขนาด 1 x 2 นว เปนตน หรอตวอยางเปรยบเทยบโรงเลอยทเลอยไมซงทอน ความยาว 8.60 เมตร โดยเลอยเปน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 เลอยไมขนาด 8 x 8

นว และสวนทเหลอเปนขนาดความหนา 1 นว สวนลกษณะท 2 เลอยไมขนาดความหนา 1 นว อยางเดยวจะไดไมแปรรป 7 แผน แตจะสญเสยคลองเลอยในการเลอย 6 ครง กวาง นว (คลองเลอยกวาง ) จะเหนไดวาการเลอยแบบแรกจะใหผลผลตไมแปรรปมากกวาแบบทสอง

ดงนนจะเหนไดวาการแปรรปไมโดยเลอยเปนไมแปรรปหลายๆขนาด จะชวยเพมอตราการแปรรปไมใหมากขน และในสถานการณปจจบนวตถดบไมซงทอนนนขาดแคลน ไมเพยงพอตอความตองการใช การเลอยไมแปรรปโดยซอยปกไมหรอเศษไมทเหลอใหไดมากทสด จะชวยท าใหประหยดการใชไมและเพมปรมาณไมแปรรปไดอกทางหนงดวย

5.การเปดปกครงแรก (The Best Opening Face)

BOF หมายถง การพจารณาเลอกเปดปกครงแรกของการเลอย เพอใหไดไมแปรรปมากทสด การเปดปกไมครงแรกของไมซงนนมความส าคญมาก เพราะหากการเปดปกแรกดและถกตองจะชวยท าใหผลผลตของไมแปรรปมากขน โรงเลอยโดยทวไปการเปดปกของไมซงนนใชนายมาทมความช านาญเปนพเศษ ซงเปนความสามารถเฉพาะบคคล โดยอาศยประสบการณจากการเลอยไม จ านวนมากๆและหลายขนาด เปนผพจารณาวาจะเปดปกมากนอยเพยงใด ตอมาไดมการพฒนามาใชการเลอยไมโดยคอมพวเตอร ซงระบบ Best Opening Face (BOF) กไดมการน ามาใชเพอชวยเพมผลผลตของไมแปรรป จากการศกษาของ Hallock และ Lewis 1973 พบวาการเปดปกไมครงแรก (BOF) ทแตกตางกนเพยง นว ของไมซงทอนขนาดเสนผาศนยกลาง 8 นว จะท าใหอตราการแปรรปไมเพมมากขนถง 25 เปอรเซนต

32

6.รปแบบการเลอยไม (Sawing pattern)

รปแบบการเลอยไมแบบตางๆ ยอมใหผลของการแปรรปไมมากนอยแตกตางกนไป ส าหรบโรงเลอยทเลอยไมเนอออน (Soft sawmill) Hallock et. al 1976 ไดท าการศกษาวธการเลอยแบบเปดปก 2 ขาง (Cant sawing) ซงแบงยอยออกไปอก 6 แบบ และวธการเลอยแบบเลอยดะ (Live sawing) อก 2 วธ รวม 8 แบบ นน เขาพบวาการเลอยโดยใชรปแบบผสมผสานกนทง 8 แบบ นนจะใหผลการแปรรปไมดทสด แตถาจะเปรยบเทยบอตราการแปรรปของทง 2 แบบ นแลวปรากฏวาการเลอยแบบเปดปก 2 ขาง ใหอตราการแปรรปสงกวาแบบเลอยดะ 3 เปอรเซนต ส าหรบโรงเลอยไมเนอแขง (Hardwood sawmill) มรปแบบการเลอยทแตกตางไปจากโรงเลอยไมเนอออน คอ แบบเลอยพลก (Round and Round) โดยหมนพลกไมซงไปเพอใหไดไมแปรรปทมคณภาพดปราศจากต าหน จากการศกษาผลของรปแบบการเลอยทมตออตราการแปรรปไมนน ยงไมสามารถหาขอสรปทแนนอนไดวาวธการเลอยแบบเลอยดะกบวธเลอยแบบพลกนนวธไหนจะใหผลดกวากน ซงสาเหตทไมสามารถเปรยบเทยบกนไดนน เนองมาจากความแตกตางของชนดไม คณภาพไม ความเรยวไม ความยาว และปญหาอนๆ ของโรงงานแปรรปไม เปนตน รปแบบการเลอยไมของทงโรงเลอยไมเนอออนและไมเนอแขงนน เปนเรองทคอนขางยงยากและนาจะไดมการศกษาและทดลองเพมเตมมากขน และสงส าคญกคอ รปแบบการเลอยไมนนเปนปจจยหนงทส าคญ ทจะชวยเพมอตราการแปรรปไม

7. การดแลและบ ารงรกษาเครองจกร (Condition and Maintenance of Mill Equipment)

การหมนตรวจดแลเครองเลอยและอปการณตางๆ ใหอยในสภาพทพรองจะใชงานมความเทยงตรง การตรวจความสกหรอของเครองจกร และความสะอาดภายในโรงเลอยเปนสงทไมควรจะละเลย ซงเปนปจจยส าคญอกประการหนงทมอาจจะมองขามไปไดเลย หากเครองเลอยขาดความเทยงตรงในการเลอยแลว จะท าใหเกดความคลาดเคลอนกบขนาดของไมแปรรปทได เชน ความหนาของไมแปรรปแตกตางในแผนเดยวกน ซงจะมผลตอคณภาพของไมแปรรป รวมถงท าใหอตราการแปรรปไมไดลดลง เนองมาจากขนาดของไมไมไดขนาดตามก าหนด

กำรพสจนตอทอน-ตอ

การพสจน สมยกอนจะเปนเรองการตรวจสอบการตตราชกลากหรอตตราอยางอนทถอเอาวธของการตตราชกลากมาใชโดยอนโลม นอกจากนนกอาจเปนการตรวจสอบปญหาการตดไมผดตอน ผดแปลงในการคดเลอกไมแตในปจจบน การพสจนตอทอน-ตอ ของไมเดม มกจะเปนปญหากรณการตรวจยดจบกม ไมทอนหรอไมแปรรปกด แลวผกระท าผดมกจะกลาวอางวา ไมทถกจบกม เปนไมในทดนทมเอกสารกรรมสทธ หรอสทธครอบครองทงน เนองจาก เจาของทดนทมหลกฐานแสดงกรรมสทธ หรอสทธครอบครองในทดนโดยชอบดวยกฏหมาย จะตดไมในทดนของตนเองไดทกชนดโดยไมตองขออนญาต ยกเวนไมสก ไมยาง เพยง 2 ชนด เทานนทตองขออนญาตจากพนกงานเจาหนาทกอน เพราะตาม

33

พระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 ไมสก ไมยาง ไมวาจะขนอยทใดจะเปนไมหวงหามประเภท ก. สวนไมชนดอนทมชออยในบญชไมหวงหาม จะเปนไมหวงหามเฉพาะไมทขนอยในปาเทานน ถาขนอยในทดนทบคคลมกรรมสทธ หรอสทธครอบครองโดยชอบดวยกฏหมาย ยอมไมเปนไมหวงหาม การตดฟนไม (ทมใชไมสก ไมยาง) ในทดนของตนเองจงไมตองขออนญาตจากพนกงานเจาหนาทแตอยางใด

ดงนนเมอตรวจยดจบกม ถาหากเจาหนาทตรวจยด หรอตรวจในแปลงทดนทมการกลาวอางกไมมปญหา เพราะไมหรอตอไมอยในแปลงทดนกลาวอางกสามารถตรวจสอบเอกสารหลกฐานไดโดยงาย แตปญหาทพบในปจจบน คอมการตรวจยดหรอตรวจสอบในขณะเคลอนยายออกนอกพนทแลว หรอเมอมการตรวจยดไมทอนหรอไมแปรรปในบรเวณทมการกอสรางทพกอาศย หรอเกบรกษาไวกตาม จะกลาวอางวาไมของกลางทเจาหนาทตรวจยดเปนไมทตนเองไดมาจากไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง การตรวจพสจนตอทอน หรอตอไมในทกลาวอางกจะตองมการด าเนนการตรวจสอบตอไป และเนองจากกรมปาไมไดมระเบยบวาดวยมาตราการควบคม ตรวจสอบ และเรงรดการด าเนนคดอาญา พ.ศ. 2552 โดยในขอท 20 กรณทจะตองมการตรวจพสจนไมของกลางในคดอาญาในทองทใด ไมวาจะโดยการรองขอโดยพนกงานสอบสวน พนกงานเจาหนาท หรอพนกงานเจาหนาท อนใดใหผบรหารหนวยงานในทองทนนก าหนดใหพนกงานเจาหนาทผผานหลกสตรการฝกอบรมการตรวจพสจนไมทไดขนทะเบยน โดยส านกวจยและพฒนาการปาไมแลว และปฏบตหนาทอยในหนวยงานทองททจะท าการตรวจพสจนไมนน มหนาทท าการตรวจพสจนไมและในวรรค 3 ก าหนดใหผท าการตรวจพสจนไมใชวธการทเหมาะสมบนทกไวเปนพยานหลกฐาน เชน ภาพถายเกบตวอยางท าเครองหมาย ฯลฯ และท าความเหนเปนหลกฐาน และแจงผลการตรวจพสจนไมใหผบรหารหนวยงานทองทท าการตรวจพสจนไมทราบ และใหผบรหารหนวยงานทองทแจงผลการพสจนไมแกผรองขอใหตรวจพสจนไมโดยเรว

การตรวจพสจนตอทอน-ตอ ในคดกฏหมายวาดวยการปาไมในปจจบนซงผกระท าผดมกอาศยชองโหวของกฏหมาย มาเปนประเดนในการตอสหากผตรวจพสจนไมรอบคอบหรอระมดระวง กอาจท าใหเปนผลเสยตอรปคดได ในทางปฏบตมขอพงแนะน าดงน

1.ผปฏบตตองเปนผทผานหลกสตรการฝกอบรม หลกสตรผเชยวชาญดานการพสจนไม ทไดขนทะเบยนโดยส านกวจย และพฒนาการปาไมแลว ทงนเปนไปตามระเบยบกรมปาไมวาดวยมาตรการควบคม ตรวจสอบ และเรงรดการด าเนนคดอาญา พ.ศ.2552

2.การตรวจพสจนตอไมในทดนกรรมสทธ ตองมเจาหนาททดนเขารวมตรวจสอบแปลงทดนดวยทกครง พรอมบคคลทเกยวของในคด เชนพนกงานสอบสวน เจาหนาทปาไมผจบกม เจาของแปลงทดน เปนตน โดยยดแนวทางการตรวจสอบตามทกรมปาไมไดสงการและก าหนดแนวทางปฏบตไว

34

3.บนทกต าแหนงพกดของตอไม และสภาพตอไมทพบมลกษณะใหมหรอเกา บนทกภาพถายสภาพตอไมโดยรอบ พรอมใชแผนพลาสตกใสวางทาบวดขนาดและวาดหนาตดตอไมโดยรอบ ต าแหนงรปพรรณ หรอรอยบากฟนใหลงไวโดยละเอยดเพอน าไปตรวจเปรยบเทยบกบไมทอนตอไป

4.ท าการตรวจไมทกทอนและท าไปเปนหนาๆ ตามล าดบ เพอสะดวกแกการคนหาทอนทตองการในภายหลง

5. ไมทอนโคน กอนอนตรวจสอบวามเขยงเลอกหรอไมมเลขประจ าตนสอดคลองกบเลขตนทเขยงชกลากหรอไม ถาไมตรงตองหมายเหตวาเลขจรงเปนอยางไร (ในกรณนยอมถอวาผตตรา ช.ลาก บกพรอง) ถาตรงกหมายเหตวา มเขยงเลอกถกตอง ถาไมเปนเขยง ไมวาโดยกรณใด ตองท าการวดรอบขนาดตรงโคนทอนเทยบกบบญชเลอก ถาเลกกวาขนาดไมเลอก กมทางเปนไดเปนไมททอนโดนทง หรอตดสงเพอหนพ หรอดวยประการอยางอน ไมมหลกฐานอนประกอบ มอาจระบไดวาเปนไมผด ถาโตกวาแลวดวาไมมเขยงเลอกแนเชอไดวาตดไมอนมาแทนไมเลอก ไมวาเลกหรอโต ตองวดขนาดวดรอบโคนไวใหปรากฏ สวนผดถกอยางไรมาลงความเหนเอาทหลง ถาเหนวายงมทอนตอหรอทอนตอไมอยในททอาจตรวจสอบเปรยบเทยบกนไดงายๆ กตองท าการวดขนาดปลายทอน พรอมกบเขยนภาพใหพอเปนสงเขป

6. ทอนปลาย กอนอนดวามลกษณะเปนทอนโคนหรอไม สงเกตไดจากลกษณะพพอนรอยตดโคน ถาเปนทอนโคนโดยทไมปรากฏหลกฐานวาไมตนเปนไมนาง กอาจลงความเหนไดวาเปนไมตดจากตนอนมาตอ ถามลกษณะเปนทอนปลาย กดวาทอนโคนอยใกลเคยงหรอไมถาเหนวาอยใกลและเขากนได กหมายเหตวาตอกนไดกพอ ถามฉะนนแลวกตองวดรอบโคนและเขยนภาพไวใหเหน เชนเดยวกบไมทวามลกษณะเปนทอนโคนนน

7. ทอนตอๆ ไป ถามอกกใหท าโดยนยเดยวกน

8. เมอไดขอมลมาพรอมแลว จงจะน ามาเรยบเรยงโดยถอล าดบเลขชกลากเปนหลกใสขนาดไมเลอก หรอเลขเรยงของไมตรวจยดในคด เขาไวดวยกนกบขอมลทไดจากการตรวจสอบ จากนนจงพจารณาวนจฉยแยกความผดของไมแตละทอนออกเปนประเดนๆ หากมไมทอนใดทสงสยในเรองขนาดหรอขอมลทบนทกมากอาจสอบสวนใหม ใหเปนทพอใจกอนจะลงความเหนในขนสดทาย

หลกกำรตรวจพสจนไมโดยทวๆ ไป

ส าหรบผทมความรอบรเกยวกบไมและการท าไมและอนๆ ทเกยวของมาพอสมควร กยอมอยในวสยทจะท าการพสจนไมไดในระดบหนงเทาทกลาวมาแลว เปนวธปฏบตเกยวกบการพสจนไมเปน กรณ ๆ ไป หากจะไดน ามาวเคราะหรวมเปนหลก กอาจจะไดดงน

1. ผพสจน ตองท าการดวยความเปนธรรม ปราศจากอคตใดๆ ความล าเอยง ดวยประการใด กตาม ยอมบนทอนสมรรถภาพในการท างาน และคณคาของคน และผลสดทายทออกมาจะเปนไปในทางตรงขามกบทควรจะเปนเสมอ

35

2. ตองเลอกหาวธทจะแสดงขอเทจจรงลงในบนทก หรอรายงานใหชดแจงตามความเปนจรงใหมากพอทคนอนอานแลวพอทจะใหความเหนไดบาง โดยไมจ าเปนตองฟงแตความเหนของผพสจนเสมอไป

3. ความผดทปรากฏตองพยายามแยกไวเปนประเภทๆ ตามล าดบความชดแจงแหงความผดนนๆ อยาโมเมรวมทผดนอยไวกบทผดมาก หรอวาเอาไมทผดผสมผะเสกบไมทไมผด เพราะจะน าความยงยากมาใหในภายหลงเปนเอนกประการ

4. ภาพเขยนกบภาพถาย ตองพยายามใหมไวตามความจ าเปน ภาพเขยนและภาพถายนนมขอเสยแตกตางกนดงน

4.1 ภาพถายใหความเชอถอแกผเหนมากกวาภาพเขยน 4.2 ภาพถายมลายละเอยดอยางอนมากกวาลกษณะทเราตองการแสดง ภายหลงมการสนใจลกษณะทไมไดสนใจไวกอน อาจดจากภาพถายได แตภาพเขยนจะมแตลกษณะทสนใจในเวลาเขยนเทานน 4.3 ในสภาพแวดลอมทจ ากด เชน ทแคบ แสงไมพอ ถายภาพไมได แตเขยนภาพได และอาจเขยนภาพได และอาจเขยนยอขนาดใหไดขนาดใดกไดตามความตองการ 4.4 ภาพถายแพง ตองอาศยชาง ภาพวาดท าไดเอง 4.5 ความเชอถอในภาพวาด อาจเพมขนไดโดยแสดงภาพวาดและภาพถายของลกษณะเดยวกนใหปรากฏสกภาพสองภาพเปนตวอยาง

5. พจารณาลงความเหนดวยความเปนธรรม ปราศจากอคตใดๆ ความล าเอยงดวยประการใดกตาม ยอมบนทอนสตปญญาและคณคาของคน และผลสดทายทออกมา จะเปนไปในทางตรงกนขามกบทควรจะเปนเสมอ

กฎหมำยวำดวยกำรปำไม ระเบยบ ขอสงกำร แนวทำงปฏบต และค ำสงทเกยวของ

ในการตรวจพสจน ไมในคดการกระท าผดวาดวยการปาไม นนนอกจากมความรความเชยวชาญในการตรวจสอบทางดานกายวภาค และลกษณะโครงสรางของไมแลว ความรในการด าเนนการตามกฎหมายปาไม ระเบยบ และค าสงทเกยวของ กมความจ าเปนอยางย ง เพราะตองมการตรวจสอบและด าเนนการตามกฎหมายอยางเครงครด ดงนน ผเขยนจงไดรวบรวมกฎหมาย ระเบยบ และค าสงตลอดจนแนวทางปฏบต ทเกยวของ ในการตรวจพสจนไม ซงประกอบไปดวย

1. พระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

2. พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507

3. ประมวลกฎหมายทดน และกฎกระทรวงฉบบท 43 (พ.ศ.2537)

4. แนวทางปฏบตในการตรวจพสจนทดนในเขตปาไมทมการแจงการครอบครองตามหลกฐานตาง ๆ

36

5. บนทกขอตกลงระหวางกรมทดนและกรมปาไมวาดวยการพสจนเพอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนซงเกยวกบเขตปาไม พ.ศ. 2534

6. หนงสอกระทรวงมหาดไทยทเกยวของกบการออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธฯ

7. หนงสอกรมปาไม ดวนทสด ท กษ 0712.2/7932 ลงวนท 29 มนาคม 2545 เรอง แนวทางการตรวจสอบและรวบรวมขอเทจจรงเกยวกบการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนทออกโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฏหมายในเขตปาไม (ภาคผนวก ก )

8. ระเบยบกรมปาไมวาดวยมาตรการควบคม ตรวจสอบและเรงรดการด าเนนคดอาญา พ.ศ. 2552 (ภาคผนวก ข)

9. ขอบงคบประธานศาลฎกา วาดวยผเชยวชาญของศาลยตธรรม พ.ศ.2546 (ภาคผนวก ค)

1. พระรำชบญญตปำไม พทธศกรำช 2484

บทบญญตทวไป มำตรำ 4 ในพระราชบญญตน

(1) "ปา" หมายความวา ทดนทยงมไดมบคคลไดมาตามกฎหมาย ทดน

(2) "ไม" หมายความวา ไมสกและไมอนทกชนดทเปนตน เปนกอ เปนเถา รวมตลอดถงไมทน าเขามาในราชอาณาจกร ไมไผทกชนด ปาลม หวาย ตลอดจนราก ปม ตอ เศษ ปลาย และกงของสงนน ๆ ไมวาจะถกตด ถอน เลอย ผา ถาก ขด หรอกระท าโดยประการอนใด [นยามค าวา "ไม" แกไขโดยพระราชบญญตปาไม (ฉบบท 5) พ.ศ.2518]

(3) "แปรรป" หมายความวา การกระท าอยางใดอยางหนงแกไม ดงนคอ

ก. เลอย ผา ถาก ขด หรอกระท าดวยประการอนใดแกไม ใหเปลยนรปหรอขนาดไปจากเดม นอกจากการลอกเปลอกหรอตบแตงอนจ าเปน แกการชกลาก

ข. เผา อบ บด หรอกระท าดวยประการอนใดแกไมใหเปลยนแปร สภาพไปจากเดม เพอถอเอาวตถธาตหรอผลพลอยไดจากไมนน

(4) "ไมแปรรป" หมายความวา ไมทไดแปรรปแลว และหมายความ รวมถงไมทอยในสภาพพรางวาเปนสงปลกสราง หรออยในสภาพเปนสงปลกสราง อนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทว ๆ ไปหรอทผดปกตวสย หรออยในสภาพ เปนเครองใชทไมชอบดวยลกษณะของเครองใชทใชเปนปกตในทองทนนหรอท ผดปกตวสย ไมทอยในสภาพเปนสงปลกสรางหรออยในสภาพเปนเครองใช ทงน ตลอดเวลาทอยในสภาพเชนนน รวมทงไมทเคยอยในสภาพดงกลาว และ ผครอบครองพสจนไดวาไดเคยมสภาพเชนนนมาแลวไมนอยกวาสองปส าหรบ ไมอนทมใชไมสก และหาปส าหรบไมสก มใหถอวาเปนไมแปรรป

37

(5) "ท าไม" หมายความวา ตด ฟน กาน โคน ลด เลอย ผา ถาก ทอน ขด ชกลากไมในปา หรอน าไมออกจากปาดวยประการใด ๆ และ หมายความรวมถงการกระท าดงกลาวกบไมสกหรอไมยางทขนอยในทดน ทมใชปา หรอการน าไมสกหรอไมยางออกจากทดนทไมนนๆ ขนอยดวย

(6) "ไมไหลลอย" หมายความวา ไมตน ไมซง ไมทอน ไมเสา ไมเขม ไมหลก ไมเหลยม ไมกระดาน ซงเปนไมหวงหามทไดไหลลอยโดย ปราศจากการควบคม

(7) "ของปา" หมายความวา บรรดาของทเกดหรอมขนในปาตาม ธรรมชาต คอ

ก. ไม รวมทงสวนตาง ๆ ของไม ถานไม น ามนไม ยางไม ตลอดจนสงอน ๆ ทเกดจากไม

ข. พชตางๆ ตลอดจนสงอนๆ ทเกดจากพชนน

ค. รงนก ครง รวงผง น าผง ขผง และมลคางคาว

ง. หนทไมใชแรตามกฎหมายวาดวยแร และหมายความรวม ถงถานไมทบคคลท าขนดวย

(8) "ไมฟน" หมายความวา บรรดาไมทมลกษณะและคณภาพ เหมาะสมทจะใชเปนเชอเพลงยงกวาจะใชประโยชนอยางอน

(9) "ชกลาก" หมายความวา การน าไมหรอของปาจากทหนงไปยง อกทหนงดวยก าลงแรงงาน

(10) "น าเคลอนท" หมายความวา ชกลาก หรอท าใหไมหรอของปา เคลอนจากทไปดวยประการใด ๆ

(11) "ขนาดจ ากด" หมายความวา ขนาดของตนไมทรฐมนตรประกาศ ก าหนด

(12) "คาภาคหลวง" หมายความวา เงนคาธรรมเนยมซงผท าไม หรอเกบหาของปาจะตองเสยตามความในพระราชบญญตน

(13) "โรงงานไมแปรรป" หมายความวา โรงงานหรอสถานทใด ซงจดขนไวเปนทท าการแปรรปไม รวมถงบรเวณโรงงานหรอสถานทนน ๆ ดวย

(14) "โรงคาไมแปรรป" หมายความวา สถานททคาไมแปรรป หรอทมไมแปรรปไวเพอการคา รวมถงบรเวณสถานทนน ๆ ดวย

(15) "ตราประทบไม" หมายความวา วตถใดอนประดษฐขนเพอ ใหเกดเปนรปรอย หรอเครองหมายใด ๆ นอกจากรปรอยทเปนตวเลข ไวทไม ซงอยภายใตความควบคมแหงพระราชบญญตน

(16) "พนกงานเจาหนาท" หมายความวา เจาพนกงานปาไม พนกงานปาไม หรอผซงรฐมนตรไดแตงตงใหมหนาทด าเนนการตามพระราช บญญตน

(17) "รฐมนตร" หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราช บญญตน

38

หมวด 1 กำรท ำไมและเกบหำของปำ สวนท 1 กำรก ำหนดไมหวงหำม คำภำคหลวงและขนำดจ ำกด

มำตรำ 6 ไมหวงหามมสองประเภท คอ ประเภท ก. ไมหวงหามธรรมดา ไดแกไมซงการท าไมจะตองไดรบ อนญาตจากพนกงานเจาหนาทหรอไดรบสมปทานตามความในพระราชบญญตน ประเภท ข . ไมหวงหามพเศษ ไดแกไมหายากหรอไมทควรสงวน ซงไมอนญาตใหท าไม เวนแตรฐมนตรจะไดอนญาตในกรณพเศษ

มำตรำ 7 ไมสกและไมยางทวไปในราชอาณาจกรไมวาจะขนอยทใด เปนไมหวงหามประเภท ก. ไมชนดอนในปาจะใหเปนไมหวงหามประเภทใด ใหก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา

การเพมเตมหรอเพกถอนชนดไม หรอเปลยนแปลงประเภทไม หวงหามทไดมพระราชกฤษฎกาก าหนดไวแลวกด หรอจะก าหนดไมชนดใด เปนไมหวงหามประเภทใดขนในทองทใด นอกจากทองททไดมพระราชกฤษฎกา ก าหนด ตามความใน มาตรา กอนแลวนนกด ใหก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา พระราชกฤษฎกาซงตราขนตามความในวรรคหนงและวรรคสอง

ใหใชบงคบไดเมอพนก าหนดเกาสบวน นบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา

มำตรำ 9 รฐมนตรมอ านาจก าหนดอตราคาภาคหลวง โดยประกาศ ในราชกจจานเบกษา ดงตอไปน

(1) ส าหรบไมหวงหามประเภท ก. เฉพาะไมสก หรอไมหวงหาม ประเภท ข. ใหก าหนดตามชนด ขนาด และปรมาตรของไม ไมเกนลกบาศก เมตรละสองรอยบาท

(2) ส าหรบไมหวงหามอน ใหก าหนดตามชนดและปรมาตรของไม ไมเกนลกบาศกเมตรละแปดสบบาท

(3) ส าหรบไมหวงหามทท าเปนไมฟนหรอไมเผาถาน ใหก าหนดได ไมเกนลกบาศกเมตรละหาบาท ถาไดเผาเปนถานแลว อตราคาภาคหลวงให เปนสองเทาของอตราคาภาคหลวงของไมหวงหามทท าเปนไมฟนหรอไมเผาถาน

(4) ส าหรบไมหวงหามหรอถานทเผาจากไมหวงหามทนยมซอขายกน ตามมาตรฐานอนนอกจากเปนลกบาศกเมตร จะก าหนดอตราคาภาคหลวงแตกตาง จากทบญญตไวใน (1) (2) หรอ (3) กได แตตองไมเกนรอยละสบของ ราคาตลาดในราชอาณาจกร โดยเฉลยจากราคาของไมหวงหามหรอของถานท เผาจากไมหวงหาม แลวแตกรณ

มำตรำ 9ทว ในกรณทรฐมนตรเหนสมควร รฐมนตรจะลดหรอ ยกเวนคาภาคหลวงใหบคคลซงประสบภยพบตสาธารณะตามความจ าเปนเฉพาะ รายกได

มำตรำ 10 ใหรฐมนตรมอ านาจก าหนดขนาดจ ากดไมหวงหามโดย ประกาศในราชกจจานเบกษา

39

สวนท 2 กำรท ำไมหวงหำม มำตรำ 11 ผใดท าไม หรอเจาะ หรอสบ หรอเผา หรอท า อนตรายดวยประการใด ๆ แกไมหวงหาม ตองไดรบอนญาตจากพนกงาน เจาหนาท หรอไดรบสมปทานตามความในพระราชบญญตน และตองปฏบต ตามขอก าหนดในกฎกระทรวงหรอในการอนญาต

การอนญาตนน พนกงานเจาหนาทเมอไดรบอนมตจากรฐมนตรแลว จะอนญาตใหผกขาดโดยใหผไดรบอนญาตเสยเงนคาผกขาดใหแกรฐบาลตาม จ านวนทรฐมนตรก าหนดกได

การอนญาตโดยวธผกขาดหรอใหสมปทานส าหรบการท าไมฟนหรอไม เผาถานไมวาโดยทางตรงหรอทางออม ใหกระท าไดเฉพาะในเขตปาทหางไกล และกนดาร หรอเฉพาะการท าไมชนดทมคาหรอหายาก การพจารณาค าขออนญาตผกขาดหรอสมปทานตามความในวรรคกอน ใหกระท าโดยคณะกรรมการซงรฐมนตรแตงตง

มำตรำ 11ทว ในกรณทผรบอนญาตตาม มาตรา 11 หรอผรบ สมปทานประสงคจะน าเครองมอ เครองใช สตวพาหนะ ยานพาหนะ หรอ เครองจกรกลใด ๆ ทตนมไดเปนเจาของเขาไปในเขตปาทไดรบอนญาต หรอในเขตสมปทานผรบอนญาตหรอผรบสมปทานดงกลาวตองแจงใหพนกงาน เจาหนาททราบลวงหนาเปนเวลาไมนอยกวาสามสบวน ตามแบบทรฐมนตร ก าหนด บรรดาทรพยสนดงกลาวในวรรคหนงทผรบอนญาตหรอผรบสมปทาน น าเขาไปในเขตปาทไดรบอนญาต หรอในเขตสมปทาน โดยมไดแจงให พนกงานเจาหนาททราบตามวรรคหนงใหสนนษฐานไวกอนวา ทรพยสนนน เปนทรพยสนของผรบอนญาตหรอผรบสมปทาน

มำตรำ 12 หามมใหผรบอนญาตท าไมทไมมรอยตราอนญาตของ พนกงานเจาหนาทประทบไว เวนแตจะไดมขอความระบอนญาตไวในใบอนญาต

มำตรำ 13 หามมใหผรบอนญาตท าไมทมขนาดต ากวาขนาดจ ากด แตถามเหตภยพบตสาธารณะ หรอมเหตจ าเปนทเหนสมควรชวยเหลอราษฎร เปนกรณพเศษ รฐมนตรจะอนญาตใหผรบอนญาตเฉพาะราย ท าไมทมขนาด ต ากวาขนาดจ ากดเปนการชวคราวกได การท าไมทมขนาดต ากวาขนาดจ ากดตามทรฐมนตรอนญาตใหท าได ตามความในวรรคหนง ผรบอนญาตจะท าไมไดตอเมอพนกงานเจาหนาทได ประทบตราอนญาตไวทไมนน ๆ แลว ทงน เวนแตในกรณทไมสามารถ ประทบตราได และพนกงานเจาหนาทไดระบไวในใบอนญาตใหท าไดโดย ไมตองประทบตรา

มำตรำ 14 ผรบอนญาตท าไมตองเสยคาภาคหลวงตามทก าหนดไว ดงตอไปน (1) ตองช าระคาภาคหลวงลวงหนา ตนหรอทอนละสองบาท เมอรบ ใบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท เวนแตในทองทใดทคณะกรมการจงหวดได ประกาศโดยรบอนมตจากรฐมนตร ใหงดเวนไมตองเรยกเกบเงนคาภาคหลวง ลวงหนาหรอใหลดอตราคาภาคหลวงลวงหนาลงจากอตราทก าหนดน กใหเปนไป ตามประกาศของคณะกรมการจงหวดนน ๆ การท าไมสก ผรบอนญาตจะตองช าระคาภาคหลวงลวงหนา ตามอตรา ทคณะกรมการจงหวดไดประกาศโดยรบอนมตจากรฐมนตร หรอตามอตราท รฐมนตรก าหนดเปนราย ๆ ไป

40

การท าไมฟน หรอท าไมเผาถานไมตองเสยคาภาคหลวงลวงหนา (2) ตองช าระคาภาคหลวงใหเสรจสนภายในก าหนดสามสบวน นบแตวนทพนกงาน

เจาหนาทไดแจงจ านวนคาภาคหลวงใหทราบ ถาผรบอนญาตไมช าระคาภาคหลวงใหเสรจสนภายในก าหนดเวลา ดงกลาวในวรรคกอน ใหไม ไมฟน ไมเผาถานหรอถานนนตกเปนของแผนดน เวนแตผรบอนญาตจะไดรบอนญาตใหผดผอนการช าระคาภาคหลวงตอไป ตามขอก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณทไดช าระเงนคาภาคหลวงลวงหนาไว และไดท าไมออกมาแลวภายในก าหนดอายใบอนญาต กใหไมสวนทเกนจ านวน จากทช าระคาภาคหลวงลวงหนาไวแลวตกเปนของแผนดน มำตรำ 14ทว บทบญญต มาตรา 14 มใหใชบงคบแกผรบอนญาต ท าไมสกทขนอยในทดนทมโฉนดทดนตามประมวลกฎหมายทดนเพอใชสอย สวนตวและมใหใชบงคบแกผรบอนญาตท าไม ยางทขนอยในทดนทม น.ส.3 หรอ โฉนดทดนตามประมวลกฎหมายทดน เพอใชสอยสวนตว

มำตรำ 15 การช าระคาภาคหลวงส าหรบไมหวงหามชนดใด ถาผรบอนญาตขอช าระในเมอไมนนไดแปรรปแลวตองช าระตามปรมาตร ของไมแปรรป ในอตราสองเทาคาภาคหลวงทก าหนดไวส าหรบไมชนดนน ๆ มำตรำ 16 คาภาคหลวงลวงหนาทงสนทช าระไวแลวตามความใน มาตรา 14 (1) นน ใหน ามาหกกลบลบกนกบคาภาคหลวงไมทท าออก ยงขาดเทาใดใหเรยกเกบจนครบ ถาผรบอนญาตท าไมออกมาไมครบจ านวน ตามใบอนญาตโดยมใชเพราะเหตสดวสย ซงค านวณคาภาคหลวงแลวยงไม ถงจ านวนเง นคาภาคหลวงลวงหนาทไดช าระไวแลว คาภาคหลวงลวงหนา สวนทเกนใหตกเปนของรฐบาล ถาผรบอนญาตไมไดท าไมออกมาเลยตามใบอนญาต โดยมใชเพราะ เหตสดวสย หรอกระท าผดจนถกเพกถอนใบอนญาต คาภาคหลวงลวงหนาทงสน ใหตกเปนของรฐบาล มำตรำ 17 บทบญญตในสวนน มใหใชบงคบในกรณดงตอไปน

(1) พนกงานเจาหนาทจดกระท าไปเพอประโยชนในการบ ารงปา การคนควาหรอการทดลองในทางวชาการ (2) ผเกบหาเศษไมปลายไมตายแหงทลมขอนนอนไพร อนมลกษณะ เปนไมฟนซงมใชไมสกหรอไมหวงหามประเภท ข. ไปส าหรบใชสอยใน บานเรอนแหงตนหรอประกอบกจของตน

มาตรา 18 เมอมเหตภยพบตสาธารณะหรอมเหตจ าเปน ทเหน สมควรชวยเหลอราษฎรเปนกรณพเศษ รฐมนตรจะอนญาตใหผใดเฉพาะราย ท าไมหวงหามแตกตางจากขอก าหนดในกฎกระทรวง หรอขอก าหนดในการ อนญาตเปนการชวคราวกได

สวนท 4 ไมทมใชไมหวงหำม

มำตรำ 25 ผใดน าไมทมใชไมหวงหามเขาเขตดานปาไมตอง เสยคาธรรมเนยมตามอตราทรฐมนตรก าหนด เวนแตน าไปเพอใชสอยสวนตว ภายในเขตทองทจงหวดทท าไมนน

41

การน าไมเขาเขตดานปาไมหลายดาน ใหเสยคาธรรมเนยมเพยง ดานแรกดานเดยว มำตรำ 26 รฐมนตรมอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษา ก าหนด อตราคาธรรมเนยมตาม มาตรา 25

ไมเกนลกบาศกเมตรละสสบบาท แตถา เปนไมทนยมซอขายกนตามมาตรฐานอน นอกจากเปนลกบาศกเมตร จะก าหนด อตราคาธรรมเนยมส าหรบไมนนแตกตางจากทบญญตไวนกได แตตองไมเกน รอยละสบของราคาตลาดในทองท โดยเฉลยจากราคาของไมนน สวนท 5 ของปำหวงหำม

มำตรำ 27 ของปาอยางใดในทองทใดจะใหเปนของปาหวงหาม ใหก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา มำตรำ 28 การเพมเตมหรอเพกถอนของปาหวงหามทไดม พระราชกฤษฎกาก าหนดไวแลวกด หรอ

จะก าหนดของปาอยางใดใหเปน ของปาหวงหามขนในทองทใด นอกจากทองททไดมพระราชกฤษฎกาก าหนด ตามความใน มาตรา กอนแลวนนแลวกด ใหก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา พระราชกฤษฎกาซงตราขนตามความใน มาตรา น ใหใชบงคบไดเมอ พนก าหนดเกาสบวน นบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา

มำตรำ 29 ผใดเกบหาของปาหวงหามหรอท าอนตรายดวยประการ ใด ๆ แกของปาหวงหามในปา ตองไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และตองเสยคาภาคหลวง กบทงตองปฏบตตามขอก าหนดในกฎกระทรวงหรอ ในการอนญาต

การอนญาตนน พนกงานเจาหนาทเมอไดรบอนมตจากรฐมนตรแลว จะอนญาตใหผกขาดโดยใหผรบอนญาตเสยเงนคาผกขาดใหแกรฐบาลตาม จ านวนทรฐมนตรก าหนดกได

การอนญาตโดยวธผกขาด ใหกระท าไดเฉพาะในกรณทของปา หวงหามเปนของมคาหรอหายากหรอเฉพาะในเขตปาทหางไกลและกนดาร หรอมความจ าเปนในวธการเกบหาอนจ าตองใหอนญาตโดยวธผกขาด

มำตรำ 29ทว หามมใหผใดคาหรอมไวในครอบครองซงของปา หวงหามเกนปรมาณทรฐมนตรประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษา เวนแตได รบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และตองปฏบตตามขอก าหนดในกฎกระทรวง และในการอนญาต

ความในวรรคหนงไมใชบงคบแกการน าของปาหวงหามเคลอนทโดย มใบเบกทางของพนกงานเจาหนาทก ากบไปดวย

มำตรำ 30 รฐมนตรมอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนด อตราคาภาคหลวงไมเกนรอยละสบของราคาตลาดในราชอาณาจกร โดยเฉลย จากราคาของของปาหวงหามนน

มำตรำ 31 ในทองทใดทไดก าหนดรวงผงเปนของปาหวงหาม หามมใหผใดแมจะเปนผรบอนญาตหรอผรบสมปทานเกบหาของปากตาม ตด หรอโคนตนยวนผงหรอตนไมทผงจบท ารงอย หรอท าอนตรายดวยประการใด แกตนไมทกลาวแลว โดยไมจ าเปนแกการเกบหารวงผง

มำตรำ 32 บทบญญตในสวนนมใหใชบงคบในกรณทพนกงานเจาหนาท จดกระท าไปเพอประโยชนในการบ ารงปา การคนควา หรอการทดลองในทาง วชาการ

42

มำตรำ 33 เมอมเหตภยพบตสาธารณะหรอมเหตจ าเปนทเหนสมควร ชวยเหลอราษฎรเปนกรณพเศษ รฐมนตรจะอนญาตใหผใดเฉพาะรายเกบหา ของปาหวงหาม แตกตางจากขอก าหนดในกฎกระทรวง หรอขอก าหนดในการ อนญาตเปนการชวคราวกได

หมวด 3 ไมและของปำระหวำงเคลอนท สวนท 1 กำรน ำเคลอนท มำตรำ 38 บทบญญตในสวนนใหใชบงคบแกกรณการน าไมหรอ ของปาเคลอนทตอไปภายหลงท (1) น าไมหรอของปาทไดรบใบอนญาตใหท าหรอเกบออกจากสถานท ทระบไวในใบอนญาต ไปถงสถานททระบไวในใบอนญาตแลว (2) น าไมทท าโดยไมตองรบอนญาตออกไปถงดานปาไมดานแรกแลว (3) น าไมหรอของปาเขามาในราชอาณาจกร ไปถงดานศลกากรหรอ ดานตรวจศลกากรทน าเขามาแลว (4) น าไมหรอของปาทรบซอจากทางราชการปาไม ไปจากททไมหรอ ของปานนอย มำตรำ 39 ผใดน าไมหรอของปาเคลอนท ตองมใบเบกทางของ พนกงานเจาหนาทก ากบไปดวยตามขอก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 39ทว ผรบอนญาตตงโรงงานแปรรปไม หรอผรบอนญาต ตงโรงคาไมแปรรป อาจออกหนงสอก ากบไมแปรรปเพอใหบคคลใดน าไมแปรรป เคลอนทจากสถานททไดรบอนญาตของตนไปยงสถานทอกแหงหนงได เมออธบด กรมปาไมไดสงอนญาตใหกระท าเชนนนไดตามเงอนไขทอธบดกรมปาไมก าหนด หนงสอก ากบไมแปรรปใหใชแบบทอธบดกรมปาไมก าหนด และใหถอเสมอนหนง เปนใบเบกทางของพนกงานเจาหนาทตาม มาตรา 39 มำตรำ 39ตร ผใดน าไมสกทเคยอยในสภาพเปนสงปลกสรางหรอ เคยอยในสภาพเปนเครองใช และพนจากสภาพเปนสงปลกสรางหรอเครองใช มาแลวกวาหาป เคลอนยายออกนอกเขตจงหวด ซงเปนทตงสงปลกสรางหรอ เปนทประกอบเครองใชนน ตองได รบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท แตไมตอง เสยคาธรรมเนยม การอนญาตตามวรรคหนง ใหเปนไปตามระเบยบทอธบดกรมปาไม ก าหนดโดยอนมตรฐมนตร ระเบยบดงกลาวจะก าหนดเงอนไขใหผรบอนญาต ปฏบตตามดวยกได มำตรำ 40 ผใดน าไมหรอของปาเคลอนทเขาเขตดานปาไมใด ตองแจงตอพนกงานเจาหนาทประจ าดานปาไมนนโดยแสดงใบเบกทางก ากบไม หรอของปา หรอหนงสอก ากบไมแปรรปทน ามานน แลวแตกรณ ภายในก าหนด หาวนนบแตวนทเขาเขตดาน เมอพนกงานเจาหนาทไดตรวจสอบและอนญาต เปนหนงสอใหผานดานไดแลว จงใหน าไมหรอของปานนไปได การอนญาตนน ใหพนกงานเจาหนาทปฏบตโดยมชกชา

43

มำตรำ 41 หามมใหผใดน าไมหรอของปาเคลอนทผานดานปาไม ระหวางเวลาตงแตพระอาทตยตกถงพระอาทตยขน เวนแตจะไดรบอนญาต จากพนกงานเจาหนาทเปนหนงสอ มำตรำ 42 บทบญญตแหงสอง มาตรา กอน มใหใชบงคบในกรณตอไปน (1) เมอมขอก าหนดอยางอนในสมปทาน ใบอนญาตหรอใบเบกทาง (2) เมอทบวงการเมองใด ไดตกลงกบกรมปาไมไวเปนอยางอน

(3) เมอเปนการกระท าของผไดรบอนญาตท าการเกบไมไหลลอยได เกบไวเพอสงไปยงพนกงานเจาหนาทประจ าสถานตรวจรบและรกษาไมไหลลอย ตามความในพระราชบญญตน

หมวด 4 กำรควบคมกำรแปรรปไม

มำตรำ 47 ใหรฐมนตรมอ านาจก าหนดทองทใดใหเปนเขตควบคม การแปรรปไมโดยประกาศในราชกจจานเบกษา ประกาศนนใหใชบงคบได เมอพนก าหนดเกาสบวน นบแตวนประกาศ

มำตรำ 48 ภายในเขตควบคมการแปรรปไม หามมใหผใดแปรรปไม ตงโรงงานแปรรปไม ตงโรงคาไมแปรรป มไมสกแปรรปไมวาจ านวนเทาใด ไวในครอบครอง หรอมไมแปรรปชนดอนเปนจ านวนเกน 0.20 ลกบาศกเมตร ไวในครอบครอง เวนแตไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และตองปฏบต ตามขอก าหนดในกฎกระทรวงและในการอนญาต เพอประโยชนแหงความในวรรคหนง ไมซงหรอไมทอนทจมอยใน แมน าล าคลอง ในรศมหาสบเมตรของบรเวณทท าการแปรรปไม และไมมผใด เปนเจาของ ใหสนนษฐานวาเปนไมทอยในความครอบครองของผรบอนญาตตง โรงงานแปรรปไมทมโรงงานอยในบรเวณนน ความในวรรคหนง ใหหมายความรวมถงการกระท าแกไม ทน าเขามา ในราชอาณาจกรดวย มำตรำ 49 ผขอรบอนญาตตงโรงงานแปรรปไมโดยใชเครองจกรกล ตอง (1) เปนเจาของ และ (2) ไมเคยตองรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแต ความผดทเปนลหโทษหรอความผดอนไดกระท าโดยประมาท หรอ (3) ไมเปนบคคลลมละลาย หรอ (4) ไมอยในระหวางถกสงพกใชใบอนญาต หรอไมเคยถกเพกถอน ใบอนญาตซงออกตามความในหมวดน หรอใบอนญาตท าไม ใบอนญาตผกขาด ท าไม หรอสมปทานท าไม ซงออกตามความในพระราชบญญตน ในกรณผขอรบอนญาตตงโรงงานแปรรปไมเปนนตบคคล หนสวนผจดการ หรอกรรมการผจดการของนตบคคลนนตองไมมลกษณะตองหามตาม (2) (3) หรอ (4) มำตรำ 49ทว ผรบอนญาตตงโรงงานแปรรปไมตองรบผดชอบใน การด าเนนกจการเกยวกบแปรรปไมตามทตนไดรบอนญาต

44

มำตรำ 50 บทบญญตแหง มาตรา 48 มใหใชบงคบในกรณดงตอไปน (1) การกระท าเพยงเลอย ตด ลด ขด หรอถากซอมไม เพอท าเปน ซงทอน ไมเหลยมโกลน มาดเรอโกลน เสาถาก หรอหมอนรถ หรอเพอท าไมฟน หรอท าไมเผาถาน หรอเลอยผาเพยงเพอความจ าเปนในการชกลาก ในเมอ พนกงานเจาหนาทระบไวในใบอนญาตท าไมใหกระท าการนน ๆ ได และผรบ อนญาตไดกระท าการนนๆ กอนน าไมเคลอนทจากบรเวณตอไม (2) การแปรรปไมทแปรรปมาแลวจากไมซงหรอไมทอน ทมใชเพอ การคา (3) การมไมแปรรปไวในครอบครองทมใชเพอการคา โดยมหลกฐาน แสดงวาไดไมนนมาโดยชอบดวยพระราชบญญตน (4) การแปรรปไมหรอมไมแปรรปไวในครอบครองทมใชไมหวงหาม (5) การแปรรปไมโดยใชแรงคนทมใชเพอการคา จากไมหวงหาม ทยงมไดแปรรป โดยมหลกฐานแสดงวาไดไมนนมาโดยชอบดวยพระราชบญญตน มำตรำ 51 ผรบอนญาตตามความในหมวดน จะมไมไวในครอบครอง ในสถานททไดรบอนญาตของตนไดแตเฉพาะไมอยางใดอยางหนง ดงตอไปน (1) ไมทไดช าระคาภาคหลวงและคาบ ารงปาเสรจสนแลว หรอถา เปนไมทไดรบอนญาตใหท าการแปรรปไดกอนช าระคาภาคหลวงและคาบ ารงปา โดยมหนงสออนญาตของอธบดกรมปาไม และมรอยตราอนญาตประทบไวแลว (2) ไมทไดรบอนญาตใหท าโดยไมตองเสยคาภาคหลวง และพนกงาน เจาหนาทไดประทบตราแสดงวาเปนไมทท าไดโดยไมตองเสยคาภาคหลวง ไวแลว (3) ไมทไดรบซอจากทางราชการปาไม ซงพนกงานเจาหนาทได ประทบตรารฐบาลขายไวแลว (4) ไมแปรรปของผรบอนญาตตามความในหมวดน และมหนงสอก ากบ ไมแปรรปของผรบอนญาต หรอใบเบกทางของพนกงานเจาหนาทก ากบไวเปน หลกฐาน (5) ไมทน าเขามาในราชอาณาจกร และมใบเบกทางตาม มาตรา 38 (3) ก ากบ มำตรำ 52 หามมใหผรบอนญาตท าการแปรรปไมในระหวางเวลา ตงแตพระอาทตยตกถงพระอาทตยขน เวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงาน เจาหนาทเปนหนงสอ มำตรำ 53 เพอทจะดวาผรบอนญาตตามความในหมวดนไดปฏบต ถกตองตามพระราชบญญตนหรอไม พนกงานเจาหนาทมอ านาจตรวจการ แปรรปไม และกจการของผรบอนญาตได ผรบอนญาตตองอ านวยความสะดวก และตอบค าถามแกพนกงานเจาหนาทในการน มำตรำ 53ทว ใหรฐมนตรมอ านาจก าหนดทองทเปนเขตควบคม สงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใดบรรดาทท าดวยไมหวงหาม โดยประกาศ ในราชกจจานเบกษา

45

ในการก าหนดตามวรรคหนง ใหรฐมนตรก าหนดชนดไม ขนาดหรอ ปรมาณของสงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใดบรรดาทท าดวยไมหวงหาม ซงผคาหรอมไวในครอบครองเพอการคา ทจะตองขออนญาตตาม มาตรา 53ตร หรอ มาตรา 53จตวา มำตรำ 53ตร ภายในเขตควบคม หามมใหผใดคา หรอมไวใน ครอบครองเพอการคาซงสงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใดบรรดาทท าดวยไม หวงหามทมชนดไม ขนาดหรอปรมาณเกนกวาทรฐมนตรก าหนดตาม มาตรา 53ทว เวนแตจะไดรบใบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท มำตรำ 53จตวำ ในกรณทมประกาศของรฐมนตรก าหนดเขตทองทใด เปนเขตควบคมตาม มาตรา 53ทว ใหผคาหรอผมไวในครอบครองเพอการคาซง สงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใดบรรดาทท าดวยไมหวงหาม ทมชนดไม ขนาด หรอปรมาณเกนกวาชนดไม ขนาดหรอปรมาณทควบคมอยแลวกอนวนทประกาศ ของรฐมนตรดงกลาวใชบงคบ ยนค าขอรบใบอนญาตตอพนกงานเจาหนาทภายใน สามสบวน นบแตวนทประกาศของรฐมนตรดงกลาวใชบงคบ

เมอไดยนค าขอรบใบอนญาตตามวรรคหนงแลว ใหบคคลดงกลาวคา หรอมไวในครอบครองเพอการคา ซงสงประดษฐ เครองใช หรอสงอนใด บรรดาทท าดวยไมหวงหามไดตอไปจนกวาพนกงานเจาหนาทจะไมอนญาต ตามค าขอ

หมวด 5 กำรแผวถำงปำ

มำตรำ 54 หามมใหผใด กอสราง แผวถาง หรอเผาปา หรอ กระท าดวยประการใด ๆ อนเปนการท าลายปา หรอเขายดถอหรอครอบครอง ปาเพอตนเองหรอผอน เวนแตจะกระท าภายในเขตทไดจ าแนกไวเปนประเภท เกษตรกรรม และรฐมนตรไดประกาศในราชกจจานเบกษาหรอโดยไดรบ ใบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท

การขออนญาตและการอนญาต ใหเปนไปตามหลกเกณฑและเงอนไขท ก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 55 ผใดครอบครองปาทไดถกแผวถางโดยฝาฝนตอบทบญญต แหง มาตรา กอน

ใหสนนษฐานไวกอนวาบคคลนนเปนผแผวถางปานน หมวด 7 บทก ำหนดโทษ

มำตรำ 69 ผใดมไวในครอบครองซงไมหวงหามอนยงมไดแปรรป โดยไมมรอยตราคาภาคหลวงหรอรอยตรารฐบาลขาย เวนแตจะพสจนไดวา ไดไมนนมาโดยชอบดวยกฎหมาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบ ไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

ในกรณความผดตาม มาตรา น ถาไมทมไวในครอบครองเปน (1) ไมสก ไมยาง หรอไมหวงหามประเภท ข. หรอ (2) ไมอนเปนตนหรอเปนทอนอยางใดอยางหนง หรอทงสองอยาง รวมกนเกนยสบตนหรอทอน หรอรวมปรมาตรไมเกนสลกบาศกเมตร ผกระท าความผดตองระวางโทษจ าคกตงแต หนงปถงยสบป และ ปรบตงแตหาพนบาทถงสองแสนบาท

46

มำตรำ 70 ผใดรบไวดวยประการใด ซอนเรน จ าหนายหรอชวย พาเอาไปเสยใหพน ซงไมหรอของปาทตนรอยแลววาเปนไมหรอของปาทม ผไดมาโดยการกระท าผดตอบทแหงพระราชบญญตน มความผดฐานเปนตวการ ในการกระท าผดนน

มำตรำ 71 ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 35 มาตรา 36 มาตรา 44 วรรคสอง หรอ มาตรา 57 ตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท

มำตรำ 71ทว ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 29 มาตรา 29ทว มาตรา 39 มาตรา 39ตร มาตรา 40 วรรคหนง มาตรา 43 วรรคสอง หรอ มาตรา 53 ตองระวางโทษจ าคกไมเกน หนงปหรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มำตรำ 72 ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 41 หรอ มาตรา 52 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มำตรำ 72ทว ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 51 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ า ทงปรบ

ในกรณความผดตาม มาตรา น ถาไมทมไวในครอบครองเปน (1) ไมสก ไมยาง หรอไมหวงหามประเภท ข. หรอ (2) ไมอนเปนตนหรอเปนทอนอยางใดอยางหนงหรอทงสองอยาง รวมกนเกนหาตนหรอทอน หรอรวมปรมาตรไมทครอบครองเกนหนงลกบาศก เมตร หรอไมทไดแปรรปแลวรวมปรมาตรไมเกนหนงลกบาศกเมตร ผกระท าความผดตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบหาป และ ปรบตงแตหนงหมนบาทถงหนงแสนบาท

มำตรำ 72ตร ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 54 ตองระวาง โทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

ในกรณความผดตาม มาตรา น ถาไดกระท าเปนเนอทเกนยสบหาไร ผกระท าความผดตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบหาป และปรบตงแต หนงหมนบาทถงหนงแสนบาท

ในกรณทมค าพพากษาชขาดวาบคคลใดกระท าความผดตาม มาตรา น ถาปรากฏวาบคคลนนไดยดถอครอบครองปาทตนไดกระท าความผด ศาลม อ านาจทสงใหผกระท าผด คนงาน ผรบจาง ผแทน และบรวารของผกระท าผด ออกไปจากปานนไดดวย

มำตรำ 73 ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มาตรา 11 มาตรา 12 มาตรา 13 มาตรา 31 หรอ มาตรา 48 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

ในกรณความผดตาม มาตรา น ถาการกระท าผดนนเกยวกบ (1) ไมสก ไมยาง หรอไมหวงหามประเภท ข. หรอ (2) ไมอนเปนตนหรอเปนทอนอยางใดอยางหนง หรอทงสองอยาง รวมกนเกนยสบตน หรอทอน หรอรวมปรมาตรไมเกนสลกบาศกเมตร หรอไม ทไดแปรรปแลวรวมปรมาตรไมเกนสองลกบาศกเมตร

47

ผกระท าความผดตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงยสบป และปรบ ตงแตหาพนบาทถงสองแสนบาท มำตรำ 73ทว ผใดฝาฝน มาตรา 53ตร หรอผรบใบอนญาตตาม พระราชบญญตน ฝาฝนหรอไม

ปฏบตตามเงอนไขทระบไวในใบอนญาตหรอ ขอก าหนดทรฐมนตรก าหนดใหปฏบตเพมเตมตาม มาตรา 58 ตองระวางโทษ จ าคกตงแตหกเดอนถงหาป และปรบตงแตหาพนบาทถงหาหมนบาท

มำตรำ 74 บรรดาไมและของปาอนไดมาหรอมไวเนองจากการ กระท าความผดตอพระราชบญญตนและสงประดษฐ เครองใช และสงอนใด บรรดาทท าดวยไมหวงหามทมไว เนองจากการกระท าความผดตาม มาตรา 53ตร ใหรบเสยทงสน

มำตรำ 74ทว บรรดาเครองมอ เครองใช สตวพาหนะ ยานพาหนะ หรอเครองจกรกลใด ๆ ซงบคคลไดใชในการกระท าความผด หรอไดใชเปนอปกรณใหไดรบผลในการกระท าความผดตาม มาตรา 11 มาตรา 48 มาตรา 54 หรอ มาตรา 69 ใหรบเสยทงสนไมวาจะมผถก ลงโทษตามค าพพากษาหรอไม

มำตรำ 74ตร บรรดาความผดตามพระราชบญญตนทมโทษปรบ สถานเดยว ใหอธบดกรมปาไมหรอพนกงานเจาหนาทในระดบไมต ากวาปาไม จงหวดหรอหวหนาดานปาไมมอ านาจเปรยบเทยบได

มำตรำ 74จตวำ ในกรณทมผน าจบผกระท าความผดตามพระราช บญญตน ใหพนกงานอยการรองขอตอศาล และใหศาลมอ านาจพพากษาใหจาย เงนสนบนน าจบแกผน าจบเปนจ านวนเงนไมเกนกงหนงของจ านวนเงนคาปรบ ตามค าพพากษา โดยจายจากเงนคาปรบทช าระตอศาล ถาผกระท าความผด ไมช าระเงนคาปรบ หรอช าระไมถงจ านวนทจะตองจายคาสนบนน าจบไดครบถวน กใหจายเงนสนบนน าจบทยงจะตองจายจากเงนคาขายของกลางทศาลสงใหรบ ถายงขาดอยอกกใหเปนพบไป

ในกรณทมผน าจบหลายคน ใหแบงเงนสนบนน าจบใหคนละเทา ๆ กน การจายเงนสนบนน าจบนน จะจายไดเมอคดถงทสดแลว

2. พระรำชบญญตปำสงวนแหงชำต พ.ศ. 2507

หมวด 1 กำรก ำหนดปำสงวนแหงชำต

มำตรำ 6 บรรดาปาทเปนปาสงวนอยแลวตามกฎหมายวาดวยการคมครองและสงวนปากอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหเปนปาสงวนแหงชาตตามพระราชบญญตนเมอรฐมนตรเหนสมควรก าหนดปาอนใดเปนปาสงวนแหงชาต เพอรกษาสภาพปา ไม ของปาหรอทรพยากรธรรมชาตอน ใหกระท าไดโดยออกกฎกระทรวงซงตองมแผนทแสดงแนวเขตปาทก าหนดเปนปาสงวนแหงชาตนนแนบทายกฎกระทรวงดวย มำตรำ 7 การเปลยนแปลงเขตหรอการเพกถอนปาสงวนแหงชาตปาใด ไมวาทงหมดหรอบางสวน ใหกระท าไดโดยออกกฎกระทรวง และเฉพาะกรณทมการเปลยนแปลง หรอเพกถอนบางสวนใหมแผนทแสดงแนวเขตทเปลยนแปลง หรอเพกถอนนนแนบทายกฎกระทรวงดวย มำตรำ 8 ใหพนกงานเจาหนาทจดใหมหลกเขตและปายหรอเครองหมายอนแสดงแนวเขตปาสงวนแหงชาตไวตามสมควรเพอใหประชาชนเหนไดวาเปนเขตปาสงวนแหงชาต

48

มำตรำ 9 ใหปดประกาศส าเนากฎกระทรวงและแผนททายกฎกระทรวงตามมาตรา 6 วรรคสอง หรอมาตรา 7 ไว ณ ทท าการอ าเภอหรอกงอ าเภอทองท ทท าการก านนทองทและทเปดเผยเหนไดงายในหมบานทองทนน มำตรำ 10 เมอไดก าหนดปาใดเปนปาสงวนแหงชาตแลวใหมกรรมการส าหรบปาสงวนแหงชาตนนคณะหนง ประกอบดวยผแทนกรมปาไม** ผแทนกรมการปกครอง ผแทนกรมทดนและกรรมการอนอกสองคนซงรฐมนตรแตงตง ใหคณะกรรมการดงกลาวมอ านาจหนาทดงตอไปน (1) ควบคมใหการเปนไปตามมาตรา 8 และมาตรา 9 (2) ด าเนนการสอบสวน และวนจฉยค ารองตามมาตรา 13 (3) มหนงสอเรยกบคคลมาใหถอยค าหรอใหสงเอกสารทเกยวของในการสอบสวนตามมาตรา 13 (4) ตงอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตการอยางหนงอยางใดตามทคณะกรรมกามอบหมาย มำตรำ 11 การประชมคณะกรรมการ ตองมกรรมการมาประชมไมต ากวากงจ านวนของกรรมกาทงหมดจงเปนองคประชม และใหคณะกรรมการเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานแหงทประชมการวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมากกรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยเทากน ใหประธานแหงทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด มำตรำ 12 บคคลใดอางวามสทธ หรอไดท าประโยชนในเขตปาสงวนแหงชาตใดอยกอนวนทกฎกระทรวงก าหนดปาสงวนแหงชาตนนใชบงคบ ใหยนค ารองเปนหนงสอตอนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอทองทภายในก าหนดเกาสบวน นบแตวนทกฎกระทรวงนนใชบงคบ ถาไมยนค ารองภายในก าหนดดงกลาว ใหถอวาสละสทธหรอประโยชนนนค ารองดงกลาวในวรรคหนง ใหนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอทองทสงตอไปยงคณะกรรมการส าหรบปาสงวนแหงชาตนนโดยไมชกชาความในวรรคหนงมใหใชบงคบแกกรณสทธในทดนทบคคลมอยตามประมวลกฎหมายทดน มำตรำ 13 เมอคณะกรรมการส าหรบปาสงวนแหงชาตไดรบค ารองตามมาตรา12 แลว ใหสอบสวนตามค ารองนน ถาปรากฏวาผรองไดเสยสทธหรอเสอมเสยประโยชน ใหคณะกรรมการพจารณาก าหนดคาทดแทนใหตามทเหนสมควรถาผรองไมพอใจในคาทดแทนทคณะกรรมการส าหรบปาสงวนแหงชาตก าหนดผรองมสทธอทธรณตอรฐมนตรภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงค าวนจฉยของคณะกรรมการ ค าวนจฉยของรฐมนตรใหเปนทสด มำตรำ 13 ทว ในกรณทสวนราชการและองคการของรฐมความประสงคจะใชพนทบางแหงภายในเขตปาสงวนแหงชาตเปนสถานทปฏบตงานหรอเพอประโยชนของรฐอยางอนใหอธบดโดยอนมตรฐมนตรมอ านาจประกาศก าหนดบรเวณดงกลาวเปนบรเวณททางราชการใชประโยชนภายในเขตปาสงวนแหงชาตได และในบรเวณดงกลาวมใหน ามาตรา 14 และมาตรา 16 มาใชบงคบแกการทสวนราชการหรอองคการนนๆ จ าเปนตองกระท าเพอใหบรรลวตถประสงคในการปฏบตงานเพอใชประโยชนในพนทนนการใชพนทตามวรรคหนง ถาทดนในบรเวณททางราชการใชประโยชนมแนวเขต ทบทดนซงบคคลไดรบประโยชนตามมาตรา 14 อยแลว ใหการรบประโยชนในทดนสวนทเปน

49

บรเวณททางราชการใชประโยชนนนสนสดลง เมอพนก าหนดสามรอยหกสบวน นบแตวนท

ประกาศก าหนดบรเวณดงกลาวเปนบรเวณททางราชการใชประโยชนการใชพนทตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดก าหนด โดยอนมตรฐมนตร

หมวด 2 กำรควบคมและรกษำปำสงวนแหงชำต

มำตรำ 14 ในเขตปาสงวนแหงชาต หามมใหบคคลใดยดถอครอบครองท าประโยชนหรออยอาศยในทดน กอสราง แผวถาง เผาปา ท าไม เกบหาของปา หรอกระท าดวยประการใดๆ อนเปนการเสอมเสยแกสภาพปาสงวนแหงชาต เวนแต

(1) ท าไมหรอเกบหาของปาตามมาตรา 15 เขาท าประโยชนหรออยอาศยตามมาตรา 16 มาตรา 16 ทว หรอมาตรา 16 ตร กระท าการตามมาตรา 17 ใชประโยชนตามมาตรา 18 หรอกระท าการตามมาตรา 19 หรอมาตรา 20 (2) ท าไมหวงหามหรอเกบหาของปาหวงหามตามกฎหมายวาดวยปาไม 2 มาตรา 13 ทว เพมโดยพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2528 มำตรำ 14 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2528 มำตรำ 15 การท าไมหรอการเกบหาของปาในเขตปาสงวนแหงชาตใหกระท าไดเมอไดรบใบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท หรอเมอพนกงานเจาหนาทไดประกาศอนญาตไวเปนคราวๆ ในเขตปาสงวนแหงชาตแหงหนงแหงใดโดยเฉพาะการอนญาตใหเปนไปตามแบบ ระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 16 อธบดโดยอนมตรฐมนตรมอ านาจอนญาตใหบคคลหนงบคคลใดเขาท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปาสงวนแหงชาตได ในกรณดงตอไปน (1) การเขาท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปาสงวนแหงชาตคราวละไมนอยกวาหาปแตไมเกนสามสบป ในกรณทผไดรบอนญาตเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจ ตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ จะอนญาตโดยใหยกเวนคาธรรมเนยมทงหมดหรอบางสวนตามทเหนสมควรกได (2) การเขาท าประโยชนเกยวกบการท าเหมองแรตามกฎหมายวาดวยแรคราวละไมเกนสบป โดยใหไดรบยกเวนไมตองขอรบใบอนญาตเกบหาของปาและไมตองเสยคาภาคหลวงของปาตามพระราชบญญตน ส าหรบแร ดนขาว หรอหน แลวแตกรณการขออนญาตและการอนญาตตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการและเงอนไขทอธบดก าหนด โดยอนมตรฐมนตร มำตรำ 16 ทว ในกรณทปาสงวนแหงชาตทงหมดหรอบางสวนมสภาพเปนปาไรรางเกา หรอทงหญา หรอเปนปาทไมมไมมคาขนอยเลย หรอมไมมคาทมลกษณะสมบรณเหลออยเปนสวนนอย และปานนยากทจะกลบฟนคนดตามธรรมชาต ทงน โดยมสภาพตามหลกเกณฑและเงอนไขทรฐมนตรก าหนด โดยอนมตคณะรฐมนตร ใหถอวาปาสงวนแหงชาตในบรเวณดงกลาวเปนปาเสอมโทรม ถาทางราชการมความจ าเปนตองปรบปรงฟนฟสภาพปาเสอมโทรม ใหรฐมนตรประกาศก าหนดเขตปาเสอมโทรมทงหมดหรอ

50

บางสวนเปนเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาตในเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาต ถาบคคลใดไดเขาท าประโยชนหรออยอาศยในเขตดงกลาวอยแลวจนถงวนทประกาศก าหนดตามวรรคสอง (1) เมอบคคลดงกลาวรองขอ และอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายเหนวาบคคลนนยงมความจ าเปนเพอการครองชพ อธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหบคคลดงกลาวท าประโยชนและอยอาศยตอไปในททไดท าประโยชนหรออยอาศยอยแลวนนได แตตองไมเกนยสบไรตอหนงครอบครว และมก าหนดเวลาคราวละไมนอยกวาหาป แตไมเกนสามสบป ทงน โดยไดรบการยกเวนคาธรรมเนยมส าหรบคราวแรก คราวตอๆ ไปตองเสยคาธรรมเนยม (2) บคคลซงไดรบอนญาตตาม (1) อาจขออนญาตปลกปาหรอไมยนตนในททตนเคยท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาตเพมเตมจากทไดรบอนญาตแลวโดยพสจนใหเหนวาตนมความสามารถ และมเครองมอหรออปกรณทจะปลกปา หรอไมยนตนตามทขอเพมนนได อธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหปลกปาหรอไมยนตนไดแตตองไมเกนสามสบหาไรตอหนงครอบครว และมก าหนดเวลาคราวละไมนอยกวาหาป แตไมเกนสามสบป และตองเสยคาธรรมเนยมตามทกฎหมายก าหนดไวการไดรบอนญาตตามวรรคสาม มใหถอวาเปนการไดมาซงสทธในทดนตามประมวลกฎหมายทดนใหบคคลซงไดรบอนญาตตามวรรคสาม (1) และ (2) ไดรบยกเวนคาภาคหลวงและคาบ ารงปา ส าหรบไมทไดปลกขนภายในทดนทไดรบอนญาตบคคลซงไดรบอนญาตตองใชประโยชนในทดนตามหลกเกณฑและเงอนไขในระเบยบทอธบดก าหนด และจะใหบคคลอนนอกจากบคคลในครอบครวเขาท าประโยชนในทดนดงกลาวมไดในกรณทบคคลซงไดรบอนญาตละทงไมท าประโยชนหรอไมอยอาศยในทดนทไดรบอนญาตตดตอกนเกนระยะเวลาสองป หรอยนยอมใหบคคลอนนอกจากบคคลในครอบครวเขาท าประโยชน หรอไมปฏบตตามหลกเกณฑและเงอนไขในระเบยบทอธบดก าหนด ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอ านาจเพกถอนการอนญาตนน มำตรำ 16 ตร ในกรณทบคคลซงไดรบอนญาตตามมาตรา 16 ทว ถงแกความตาย ใหบคคลในครอบครวซงอาศยอยกบผไดรบอนญาตมสทธอยอาศยหรอท าประโยชนในทดนนนตอไปได แตไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทผไดรบอนญาตถงแกความตายถาสาม ภรรยา บตรคนหนงคนใดหรอบคคลในครอบครวซงอาศยอยกบผไดรบอนญาตและผไดรบอนญาตไดระบไวเปนหนงสอตามแบบทอธบดก าหนดใหเปนผสบสทธและหนาทของตนประสงคจะอยอาศยหรอท าประโยชนในทดนนนตอไป ใหยนค าขออนญาตตออธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย ภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทผไดรบอนญาตถงแกความตายเมอไดยนค าขออนญาตตามวรรคสองแลว ใหบคคลตามวรรคหนงอยอาศยหรอท าประโยชนตอไปไดตามทอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายอนญาต มำตรำ 17 เพอประโยชนในการศษาหรอวจยทางวชาการ อธบดมอ านาจอนญาตเปนหนงสอแกกระทรวง ทบวง กรมหรอบคคลอนใดใหกระท าการอยางหนงอยางใดในเขตปาสงวนแหงชาตได ตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยอนมตรฐมนตร และเมอรฐมนตรเหนสมควรจะสงยกเวนคาธรรมเนยม

51

คาภาคหลวงและคาบ ารงปากได 6 มาตรา 16 ตร เพมโดยพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2528 มำตรำ 18 อธบดมอ านาจออกระเบยบการใชประโยชนในเขตปาสงวนแหงชาต โดยประกาศในราชกจจานเบกษา ในเรองดงตอไปน (1) การเขาไป การผานหรอการใชทาง (2) การน าหรอปลอยสตวเลยงเขาไป ระเบยบตามวรรคหนง จะใชบงคบในเขตปาสงวนแหงชาตแหงใดใหประกาศ ณทวาการอ าเภอ ทท าการก านน และทท าการผใหญบานในทองททปาสงวนแหงชาตแหงนนตงอย มำตรำ 19 เพอประโยชนในการควบคม ดแล รกษาหรอบ ารงปาสงวนแหงชาตอธบดมอ านาจสงเปนหนงสอใหพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทของกรมปาไมกระท าการอยางหนงอยางใดในเขตปาสงวนแหงชาตได มำตรำ 20 ในกรณปาสงวนแหงชาตแหงใดมสภาพเปนปาเสอมโทตามมาตรา 16 ทว ใหอธบดโดยอนมตรฐมนตรมอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหบคคลหนงบคคลใดท าการบ ารงปาหรอปลกสรางสวนปาหรอไมยนตนในเขตปาเสอมโทรมไดภายในระยะเวลาและตามเงอนไขทก าหนดในหนงสออนญาต แตในกรณทจะอนญาตใหเกน 2,000 ไร ตองไดรบอนมตจากคณะรฐมนตร รฐมนตรอาจก าหนดใหผรบอนญาตเสยคาตอบแทนใหแกรฐบาลไดตามจ านวนทเหนสมควรโดยประกาศของกระทรวงเกษตรและสหกรณ มำตรำ 21 ใบอนญาตท าไมหรอเกบหาของปา ในเขตปาสงวนแหงชาตตามมาตรา 15 ใหใชไดภายในระยะเวลาทระบไวในใบอนญาต ตามระเบยบทอธบดก าหนด ซงตองไมเกนหนงปนบแตวนออกใบอนญาตการตออายใบอนญาตใหเปนไปตามแบบ ระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 22 ในกรณใบอนญาตสญหายหรอถกท าลาย ใหยนค าขอใบแทนใบอนญาตตอพนกงานเจาหนาทการออกใบแทนใบอนญาต ใหเปนไปตามแบบ ระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 23 ใบอนญาตทออกใหตามมาตรา 15 จะโอนกนไดตอเมอไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทการโอนใบอนญาตใหเปนไปตามระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 24 ผรบใบอนญาตหรอหนงสออนญาตตามพระราชบญญตน ตองจดใหคนงาน ผรบจางหรอผแทนของผรบใบอนญาตหรอหนงสออนญาตมใบคมอส าหรบท าการตามทไดรบอนญาต ตามแบบ ระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มำตรำ 25 เมอไดก าหนดปาใดเปนปาสงวนแหงชาตและรฐมนตรไดแตงตงพนกงานเจาหนาทผควบคมและรกษาปาสงวนแหงชาตนนแลว ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจดงตอไปน (1) สงใหผหนงผใดออกจากปาสงวนแหงชาต หรอใหงดเวนการกระท าใดๆ ในเขตปาสงวนแหงชาต ในกรณทมขอเทจจรงปรากฏหรอเหตอนควรสงสยวา มการกระท าผดตามพระราชบญญตน (2) สงเปนหนงสอใหผกระท าผดตอพระราชบญญตนรอถอน แกไขหรอท าประการอนใดแกสงทเปนอนตราย หรอสงทท าใหเสอมสภาพในเขตปาสงวนแหงชาตภายในเวลาทก าหนดให

52

(3) ยด ท าลาย รอถอน แกไขหรอท าประการอนเมอผกระท าผดไมปฏบตตาม (2) ไมปรากฏตวผกระท าผดหรอรตวผกระท าผดแตหาตวไมพบถาพนกงานเจาหนาทไดปฏบตการอยางหนงอยางใดดงกลาว และไดเสยคาใชจายเพอการนน ใหผกระท าผดชดใชหรอออกคาใชจายนนทงหมด หรอใหพนกงานเจาหนาทน าทรพยสนทยดไวไดออกขายทอดตลาดหรอขายโดยวธอนตามทเหนสมควร เพอชดใชคาใชจายนน และใหน าความในมาตรา 1327 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาใชบงคบแกเงนทไดจากการขายทรพยสนนนโดยอนโลม

(4) ด าเนนการอยางหนงอยางใดทเหนสมควร ทงน เพอปองกนหรอบรรเทา ความเสยหายแกปาสงวนแหงชาตในกรณทมเหตฉกเฉน มำตรำ 26 การจบกม ปราบปรามผกระท าผดตามพระราชบญญตน ใหพนกงานเจาหนาทเปนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มำตรำ 27 เมอปรากฏวาผรบใบอนญาตหรอหนงสออนญาต คนงาน ผรบจาง หรอผแทนของผรบใบอนญาตหรอหนงสออนญาตกระท า ผดตอพระราชบญญตนหรอกฎกระทรวง หรอเงอนไขในใบอนญาตหรอหนงสออนญาต ซงออกตามพระราชบญญตน อนอาจเปนการเสยหายอยางรายแรง ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจสงเปนหนงสอใหพกใชใบอนญาตหรอหนงสออนญาตได มก าหนดไมเกนหกสบวนนบแตวนทออกค าสงค าสงพกใชใบอนญาตหรอหนงสออนญาตตามวรรคหนงอธบดมอ านาจสงเพกถอนค าสงหรอเพมหรอลดระยะเวลาทสงพกใชใบอนญาตหรอหนงสออนญาตไดตามทเหนสมควรแตในกรณทมค าสงเพมระยะเวลาดงกลาวนน จะเพมไดไมเกนหนงรอยยสบวน มำตรำ 28 ค าสงพกใชใบอนญาตหรอหนงสออนญาตของพนกงานเจาหนาทหรอค าสงของอธบดตามมาตรา 27 ผรบใบอนญาตหรอหนงสออนญาตมสทธอทธรณตอรฐมนตรโดยยนอทธรณตอพนกงานเจาหนาทภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนททราบค าสงค าวนจฉยของรฐมนตรใหเปนทสด มำตรำ 29 ในกรณทมการสงพกใชใบอนญาตหรอหนงสออนญาตแลว ถารฐมนตรเหนสมควรกใหมอ านาจสงเพกถอนใบอนญาตหรอหนงสออนญาตนนได

มำตรำ 30 ในกรณมความจ า เปนเพอประโยชนแกราชการหรอสาธารณประโยชน หรอเมอปรากฏวาไดมการอนญาตไปโดยมชอบ รฐมนตรมอ านาจสงเพกถอนการอนญาตรายหนงรายใดทงหมดหรอบางสวนไดในกรณมใชเปนความผดของผถกสงเพกถอนการอนญาตใหจายคาทดแทนดวยจ านวนเงนอนเปนธรรมแกผถกสงเพกถอนการอนญาตนน

หมวด 3 บทก ำหนดโทษ

มำตรำ 31 ผใดฝาฝนมาตรา 14 ตองระวางโทษจ าคกตงแตหกเดอนถงหาปและปรบตงแตหาพนบาทถงหาหมนบาทในกรณความผดตามมาตราน ถาไดกระท าเปนเนอทเกนยสบหาไรหรอกอใหเกดความเสยหายแก

(1) ไมสก ไมยาง ไมสนเขา หรอไมหวงหามประเภท ข.ตามกฎหมายวาดวยปาไม หรอ

53

(2) ไมอนเปนตนหรอเปนทอนอยางใดอยางหนง หรอทงสองอยางรวมกนเกน ยสบตน หรอทอน หรอรวมปรมาตรไมเกนสลกบาศกเมตร หรอ (3) ตนน าล าธารผกระท าความผดตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบหาป และปรบตงแตสองหมนบาทถงหนงแสนหาหมนบาทในกรณทมค าพพากษาชขาดวาบคคลใดกระท าความผดตามมาตราน ถาปรากฏวาบคคลนนไดยดถอครอบครองทดนในเขตปาสงวนแหงชาต ศาลมอ านาจสงใหผกระท าผดคนงาน ผรบจาง ผแทน และบรวารของผกระท าผด ออกจากเขตปาสงวนแหงชาตไดดวย มำตรำ 32 ผใดฝาฝนมาตรา 24 ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงพนบาท

ฯลฯ

3. ประมวลกฎหมำยทดนและแนวทำงปฏบตทเกยวของ

หมวด 4 กำรออกหนงสอแสดงสทธในทดน

มำตรำ 56 ภายใตบงคบ มาตรา 56/1 แบบ หลกเกณฑ และวธการออกใบจอง หนงสอรบรอง การท าประโยชน ใบไตสวนหรอโฉนดทดน รวมทงใบแทนของหนงสอดงกลาว ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

หมายเหตอานมาตรา 56 แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 11) พ.ศ.2551 มาตรา 56/1 การออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ถาเปนทดนทมอาณาเขตตดตอคาบเกยวหรออยในเขตทดนของรฐทมระวางแผนทรปถายทางอากาศ หรอระวางรปถายทางอากาศ พนกงานเจาหนาทจะออกใหไดตอเมอตรวจสอบกบระวางแผนทรปถายทางอากาศ หรอระวางรปถายทางอากาศฉบบทท าขนกอนสดเทาททางราชการมอยแลว วาเปนทดนทสามารถออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนได หรอตรวจสอบดวยวธอน ทงน ตามระเบยบทอธบดก าหนด หมายเหตอานมาตรา 56/1 เพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 11) พ.ศ.2551 มำตรำ 57 โฉนดทดนและหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหม ขอความส าคญดงตอไปน ชอตว ชอสกล ทอยของผมสทธในทดน ต าแหนงทดน จ านวนเนอท รปแผนทของทดนแปลงนนซงแสดงเขต ขางเคยงทงสทศ ใหเจาพนกงานทดนจงหวด เจาพนกงานท ดนจงหวด สาขา หรอเจาพนกงานทดนซงอธบดมอบหมายเปนผลงลายมอชอ และประทบตราประจ าต าแหนงของเจาพนกงานทดนเปนส าคญกบ ใหมสารบญส าหรบจดทะเบยนไวดวย โฉนดทดนและหนงสอรบรองการท าประโยชนใหท าเปนคฉบบรวมสองฉบบมอบใหผมสทธ ในทดนฉบบหนง อกฉบบหนงเกบไว ณ ส านกงานทดน ส าหรบฉบบทเกบไว ณ ส านกงานทดน นนจะจ าลองเปนรปถายหรอจดเกบโดยระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกได ในกรณเชนนใหถอเสมอนเปนตนฉบบ หมายเหตอานมาตรา 57 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 10) พ.ศ.2550 มำตรำ 58 เมอรฐมนตรเหนสมควรจะใหมการออกโฉนดทดนหรอ หนงสอรบรองการท าประโยชนในจงหวดใดในปใด ใหรฐมนตรประกาศ ในราชกจจานเบกษา ก าหนดจงหวดทจะท าการส ารวจรงวด ท า

54

แผน ทหรอพสจนสอบสวนการท าประโยชนส าหรบปนนเขตจงหวดทรฐมนตร ประกาศก าหนดไมรวมทองทททางราชการไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวร เมอไดมประกาศของรฐมนตรตามวรรคหนง ใหผวาราชการจงหวด ก าหนดทองทและวนเรมตนของการเดนส ารวจรงวดในทองทนนโดย ปดประกาศไว ณ ส านกงานทดน ทวาการอ าเภอ ทวาการกงอ าเภอ ทท าการก านน และทท าการผใหญบานแหงทองทกอนวนเรมตนส ารวจไมนอยกวาสามสบวน เมอไดมประกาศของผวาราชการจงหวดตามวรรคสอง ใหบคคลตาม มาตรา 58ทว วรรคสอง หรอตวแทนของบคคลดงกลาวน า พนกงานเจาหนาทหรอผซงพนกงานเจาหนาทมอบหมาย เพอ ท าการส ารวจรงวดท าแผนทหรอพสจนสอบสวนการท าประโยชนใน ทดนของตนตามวนและเวลา ทพนกงานเจาหนาทไดนดหมาย ในการเดนส ารวจพสจนสอบสวนการท าประโยชนเพอออกหนงสอ รบรองการท าประโยชน เจาพนกงานทดนมอ านาจแตงตงผซงไดรบการอบรมในการพสจนสอบสวนท าประโยชน เปนเจาหนาทออกไป พสจนสอบสวนการท าประโยชนแทนตนได ในการปฏบตหนาทตามวรรคสใหเจาหนาทเปนเจาพนกงาน ตามประมวลกฎหมายอาญา หมายเหตอานมาตรา 58 แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528 มำตรำ 58ทว เมอไดส ารวจรงวดท าแผนทหรอพสจนสอบสวน การท าประโยชนในทดนตาม มาตรา 58 แลวใหพนกงานเจาหนาท ออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน แลวแตกรณให แกบคคลตามทระบไวในวรรคสอง เมอปรากฏวาทดนทบคคลนน ครอบครองเปนทดนทอาจออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท า ประโยชนไดตามประมวลกฎหมายน บคคลซงพนกงานเจาหนาทอาจออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรอง การท าประโยชนตามวรรคหนงใหได คอ (1) ผซงมหลกฐานการแจงการครอบครองทดน มใบจอง ใบ เหยยบย า หนงสอรบรองการท าประโยชน โฉนดตราจอง ตราจอง ทตราวา "ไดท าประโยชนแลว" หรอเปนผมสทธตามกฎหมายวา ดวยการจดทดนเพอการครองชพ (2) ผซงไดปฏบตตาม มาตรา 27ตร (3) ผซงครอบครองทดนและท าประโยชนในทดน ภายหลงวนท ประมวลกฎหมายนใชบงคบ และไมมใบจอง ใบเหยยบย า หรอไมมหลกฐานวาเปนผมสทธตามกฎหมายวาดวยการจดทดนเพอการ ครองชพเพอประโยชนแหง มาตราน ผซงมหลกฐานการแจงการครอบครอง ทดนตามวรรคสอง (1) ใหหมายความรวมถงผซงไดครอบครองและ ท าประโยชนในทดนตอเนองมาจากบคคลดงกลาวดวย ส าหรบบคคลตามวรรคสอง (2) และ (3) ใหออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนแลวแตกรณไดไมเกนหาสบไร ถาเกนหาสบไร จะตองไดรบอนมตจากผวาราชการจงหวดเปนการ เฉพาะราย ทงน ตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนดภายในสบปนบแตวนทไดรบโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท า ประโยชนตามวรรคหนง หามมใหบคคลตามวรรคสอง (3) ผไดมา ซงสทธในทดนดงกลาวโอนทดนนนใหแกผอน เวนแตเปนการตกทอด ทางมรดก หรอโอนใหแกทบวงการเมอง องคการของรฐบาลตาม

55

กฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล รฐวสาหกจทจดตงขน โดยพรบ. โอนใหแกสหกรณเพอช าระหนโดยไดรบ อนมตจากนายทะเบยนสหกรณภายในก าหนดระยะเวลาหามโอนตามวรรคหา ทดนนนไมอยใน ขายแหงการบงคบคด หมายเหตอานมาตรา 58ทว แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528 มำตรำ 58 ตร เมอรฐมนตรเหนสมควรจะใหมการออกโฉนดทดน ส าหรบทดนทมหนงสอรบรองการท าประโยชนซงใชระวางรปถายทาง อากาศในทองทใด ใหรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา ก าหนด ทองทนนและวนทเรมด าเนนการออกโฉนดทดนใหทราบลวงหนา ไมนอยกวาสามสบวน การท าแผนทเพอออกโฉนดทดนตามวรรคหนง ใหน าหลกฐาน เกยวกบระวางรปถายทางอากาศทใชกบหนงสอรบรองการท า ประโยชน มาปรบแกตามหลกวชาการแผนทรปถายทางอากาศโดย ไมตองท าการส ารวจรงวด เวนแตกรณจ าเปนใหเจาพนกงานทดนท าการส ารวจรงวด เมอถงก าหนดวนทเรมด าเนนการออกโฉนดทดนตามประกาศ ของรฐมนตรตามวรรคหนงแลว ใหระงบการจดทะเบยนสทธและนต กรรมใด ๆ ทตองมการรงวดส าหรบทดนทมหนงสอรบรองการท า ประโยชน โดยใชระวางรปถายทางอากาศในทองทดงกลาว เวนแต ในกรณจ าเปนเจาพนกงานทดนจะอนญาตเฉพาะรายกได ทงน ตาม ระเบยบทคณะกรรมการก าหนด การออกโฉนดทดนตาม มาตราน ใหออกแกผมชอซงเปนผมสทธใน หนงสอรบรองการท าประโยชนเมอไดจดท าโฉนดทดนแปลงใดพรอมทจะแจกแลว ใหเจาพนกงาน ทดนประกาศก าหนดวนแจกโฉนดทดนแปลงนนแกผมสทธ และใหถอ วาหนงสอรบรองการท าประโยชนส าหรบทดนแปลงนน ไดยกเลก ตงแตวนก าหนดแจกโฉนดทดนตามประกาศดงกลาว และใหสง หนงสอรบรองการท าประโยชนทยกเลกแลวนนคนแกเจาพนกงานทดน เวนแตกรณสญหาย หมายเหตอานมาตรา 58ตร แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528 มำตรำ 59 ในกรณทผมสทธครอบครองทดนมาขอออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนเปนการเฉพาะราย ไมวาจะไดม ประกาศของรฐมนตรตาม มาตรา 58 แลวหรอไมกตาม เมอพนกงาน เจาหนาทพจารณาเหนสมควร ใหด าเนนการออกโฉนดทดนหรอ หนงสอรบรองการท าประโยชน แลวแตกรณไดตามหลกเกณฑและ วธการทประมวลกฎหมายนก าหนดเพอประโยชนแหง มาตราน ผมสทธครอบครองทดนตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงผซงไดครอบครองและท าประโยชนในทดนตอ เนองมาจากผซงมหลกฐานการแจงการครอบครองดวย หมายเหตมาตรา 59 แกไขเพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต (ฉบบท 96) ลงวนท 29กมภาพนธ พ.ศ.2515 มำตรำ 59 ทว ผซงครอบครองและท าประโยชนในทดน อยกอน วนทประมวลกฎหมายนใชบงคบโดยไมมหนงสอส าคญแสดงกรรม สทธทดน และมไดแจงการครอบครองตาม มาตรา 5 แหงพรบ. ใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 แตไมรวมถงผซง มไดปฏบตตาม มาตรา 27ตร ถามความจ าเปนจะขอออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนเปนการเฉพาะราย เมอพนกงาน เจาหนาทพจารณาเหนสมควร ใหด าเนนการออกโฉนดทดนหรอ หนงสอรบรองการท าประโยชน แลวแตกรณไดตาม

56

หลกเกณฑและ วธการทประมวลกฎหมายนก าหนดแตตองไมเกนหาสบไร ถาเกน หาสบไรจะตองไดร บอนมตจากผวาราชการจงหวด ทงน ตามระเบยบ ทคณะกรรมการก าหนดเพอประโยชนแหง มาตราน ผครอบครองและท าประโยชนในทดน ตามวรรคหนงใหหมายความรวมถง ผซงไดครอบครองและท าประ โยชนในทดนตอเนองมาจากบคคลดงกลาวดวย หมายเหตมาตรา 59ทว เพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต (ฉบบท 96) ลงวนท 29 กมภาพนธ พ.ศ.2515 มำตรำ 59 ตร ในการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท า ประโยชนถาปรากฏวาเนอททท าการรงวดใหม แตกตางไปจากเนอท ตามใบแจงการครอบครองตาม มาตรา 5 แหงพรบ. ใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ใหพนกงานเจาหนาทพจารณา ออกหนงสอแสดงสทธในทดนใหไดเทาจ านวนเนอททไดท าประโยชน ทงน ตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด หมายเหตมาตรา 59ตร เพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต (ฉบบท 96) ลงวนท 29 กมภาพนธ พ.ศ.2515 มำตรำ 59 จตวา การออกโฉนดทดนตาม มาตรา 58ทว มาตรา 58ตร และ มาตรา 59 ถาหนงสอแสดงสทธในทดนเดมมรายการ ภาระผกพน หรอมรายการเปลยนแปลงผมสทธในทดนในระหวาง ด าเนนการออกโฉนดทดน ใหยกรายการดงกลาวมาจดแจงไวใน โฉนดทดนดวย หมายเหตอานมาตรา 59จตวา เพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528 มำตรำ 59 เบญจ การออกโฉนดทดนตาม มาตรา 58ทว และ มาตรา 59 ใหถอวาหนงสอแสดงสทธในทดนเดมเปนอนยกเลก และใหสงหนงสอแสดงสทธในทดนทยกเลกแลวนนคนแกเจาพนกงาน ทดน เวนแตกรณสญหาย หมายเหตอานมาตรา 59เบญจ เพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528 มำตรำ 60 ในการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท า ประโยชน ถามผโตแยงสทธกน ใหพนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงาน ทดน แลวแตกรณ มอ านาจท าการสอบสวนเปรยบเทยบ ถาตกลงกน ไดกใหด าเนนการไปตามทตกลง หากตกลงกนไมไดใหเจาพนกงาน ทดนจงหวดหรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขา มอ านาจพจารณาสง การไปตามทเหนสมควร เมอเจาพนกงานทดนจงหวด หรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขา สงประการใดแลว ใหแจงเปนหนงสอตอคกรณเพอทราบ และใหฝาย ทไมพอใจไปด าเนนการฟองตอศาลภายในก าหนดหกสบวนนบแตวน ทราบค าสง ในกรณทไดฟองตอศาลแลว ใหรอเรองไว เมอศาลไดพพากษา หรอมค าสงถงทสดประการใดจงใหด าเนนการไปตามกรณ ถาไมฟอง ภายในก าหนด กใหด าเนนการไปตามทเจาพนกงานทดนจงหวด หรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขาสง แลวแตกรณ หมายเหตอานมาตรา 60 แกไขเพมเตมโดยพรบ.แกไขเพมเตมป.ทดน (ฉบบท 4) พ.ศ.2528

ฯลฯ

57

กฎกระทรวง ฉบบท ๔๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗)

ออกตำมควำมในพระรำชบญญตใหใชประมวลกฎหมำยทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ________________________________________

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ มาตรา ๘ และมาตรา ๑๕ แหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ และมาตรา ๕๖ แหงประมวลกฎหมายทดน รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงไวดงตอไปน ขอ ๑ ใหยกเลก (๑) กฎกระทรวง (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๒) กฎกระทรวง ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๓) กฎกระทรวง ฉบบท ๕ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๔) กฎกระทรวง ฉบบท ๑๖ (พ.ศ. ๒๕๑๔) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๕) กฎกระทรวง ฉบบท ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๑๕) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๖) กฎกระทรวง ฉบบท ๒๒ (พ.ศ. ๒๕๑๕) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๗) กฎกระทรวง ฉบบท ๒๓ (พ.ศ. ๒๕๑๕) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๘) กฎกระทรวง ฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๑๖) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๙) กฎกระทรวง ฉบบท ๓๐ (พ.ศ. ๒๕๑๘) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๑๐) กฎกระทรวง ฉบบท ๓๔ (พ.ศ. ๒๕๒๙) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ (๑๑) กฎกระทรวง ฉบบท ๓๙ (พ.ศ. ๒๕๓๓) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗

58

หมวด ๑ ใบจอง

ขอ ๒. แบบใบจองม ๒ แบบ คอ แบบ น.ส. ๒ และ น.ส. ๒ ก. ทายกฎกระทรวงน

การออกใบจองในทองทซงรฐมนตรยงไมไดประกาศยกเลกอ านาจหนาทในการปฏบตการตามประมวลกฎหมายทดนของหวหนาเขต นายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอตามมาตรา ๑๙ แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน ( ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๒๘ ใหใชแบบ น.ส. ๒ สวนในทองทอนใหใชแบบ น.ส. ๒ ก. ขอ ๓. ใบแทนใบจองใหใชแบบ น.ส. ๒ หรอ น.ส. ๒ ก. แลวแตกรณ การออกใบแทนใบจอง ใหพนกงานเจาหนาทด าเนนการตามวธการออกใบแทนโฉนดทดนโดยอนโลม

หมวด ๒ หนงสอรบรองกำรท ำประโยชน

ขอ ๔. แบบหนงสอรบรองการท าประโยชนม ๓ แบบ คอ แบบ น.ส. ๓ น.ส. ๓ ก. และ น.ส.๓ ข. ทายกฎกระทรวงน

การออกหนงสอรบรองการท าประโยชนในทองททมระวางรปถายทางอากาศใหใช แบบ น .ส. ๓ ก. ในทองททไมมระวางรปถายทางอากาศซงรฐมนตรไดประกาศยกเลกอ านาจ หนาทในการปฏบตการตามประมวลกฎหมายทดนของหวหนาเขต นายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอ ตามมาตรา ๑๙ แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน ( ฉบบท ๔ ) พ.ศ. ๒๕๒๘ แลว ใหใชแบบ น.ส. ๓ ข. สวนในทองทอนใหใชแบบ น.ส. ๓ ขอ ๕. ทดนทจะออกหนงสอรบรองการท าประโยชนตองเปนทดนทผมสทธในทดนไดครอบครองและท าประโยชนแลว และเปนทดนทสามารถออกโฉนดทดนไดตามทก าหนดไวในขอ ๑๔ ขอ ๖. ในการน าพนกงานเจาหนาทท าการส ารวจพสจนสอบสวนการท าประโยชนตามมาตรา ๕๘ แหงประมวลกฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตม ประมวลกฎหมายทดน ( ฉบบท ๔ ) พ.ศ. ๒๕๒๘ ใหผมสทธในทดนหรอตวแทนปกหลกตามมมเขตทดนของตนและใหถอยค า ตอพนกงานเจาหนาทหรอผซงพนกงานเจาหนาทมอบหมายตามแบบ น.ส. ๑ ก. ทายกฎกระทรวงน กอนออกหนงสอรบรองการท าประโยชนใหพนกงานเจาหนาทประกาศการออกหนงสอรบรองการท าประโยชนใหทราบมก าหนดสามสบวน ประกาศนนใหปดไวในทเปดเผย ณ ส านกงานทดนทองท ส านกงานเขตหรอทวาการอ าเภอหรอทวาการกงอ าเภอทองท ทท าการแขวงหรอทท าการก านนทองท และในบรเวณทดนนน แหงละหนงฉบบ ในเขตเทศบาลใหปดไว ณ ส านกงานเทศบาล อกหนงฉบบ ขอ ๗. การขอออกหนงสอรบรองการท าประโยชนตามมาตรา ๕๙ และมาตรา ๕๙ ทว แหงประมวลกฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๙๖ ลงวนท ๒๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๑๕ ใหด าเนนการดงน

59

(๑) ใหผขอยนค าขอตามแบบ น.ส. ๑ ข. ทายกฎกระทรวงน ตอพนกงานเจาหนาท (๒) ในการยนค าขอตาม (๑) ถาผขอมใบจอง ใบเหยยบย า ตราจอง หลกฐานการแจงการครอบครองทดน หลกฐานวาเปนผมสทธตามกฎหมายวาดวยการจดทดนเพอการครองชพ หรอพยานหลกฐานอนทแสดงวาไดสทธในทดนโดยชอบดวยกฎหมายใหแนบหลกฐานดงกลาวมาประกอบการพจารณาดวย ขอ ๘. เมอไดรบค าขอแลวใหพนกงานเจาหนาทไปพสจนสอบสวนการท าประโยชนยงทดนตามแบบ น.ส. ๑ ค. ทายกฎกระทรวงน ในการนจะมอบใหเจาหนาทไปท าการแทนกได ขอ ๙. ในการน าพนกงานเจาหนาทพสจนสอบสวนการท าประโยชน ใหผมสทธในทดนหรอตวแทนปกหลกตามมมเขตทดนของตนและใหถอยค า ตอพนกงานเจาหนาทหรอผซงพนกงานเจาหนาทมอบหมายตามแบบ น.ส. ๑ ค. ทายกฎกระทรวงน ในการค านวณจ านวนเนอทเพอออกหนงสอรบรองการท าประโยชนตามแบบ น.ส. ๓ ก. ใหค านวณโดยวธคณตศาสตรหรอโดยมาตราสวน ทงน ใหถอวาจ านวนเนอททค านวณไดเปนจ านวนเนอทโดยประมาณ ขอ ๑๐. เมอไดพสจนสอบสวนการท าประโยชนแลว ปรากฏวาไดมการครอบครองและท าประโยชนตามสมควรแกสภาพทดนในทองถน ตลอดจนสภาพของกจการทไดท าประโยชน ใหพนกงานเจาหนาทด าเนนการดงน (๑) ประกาศการออกหนงสอรบรองการท าประโยชนใหทราบมก าหนดสามสบวน ประกาศนนใหปดไวในทเปดเผย ณ ส านกงานทดนทองท ส านกงานเขตหรอทวาการอ าเภอหรอทวาการกงอ าเภอทองท ทท าการแขวงหรอทท าการก านนทองท และในบรเวณทดนนน แหงละหนงฉบบ ในเขตเทศบาลใหปดไว ณ ส านกงานเทศบาลอกหนงฉบบ (๒) ถาปรากฏวาทดนนนไมอยในเขตปาสงวนแหงชาต เขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปาหรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร และทดนนนไมเปนทดนซงตองหามมใหออกหนงสอรบรองการท าประโยชนตามขอ ๕ และไมมผคดคานภายในก าหนดเวลาทประกาศตาม (๑) ใหพนกงานเจาหนาทออกหนงสอรบรองการท าประโยชนใหได (๓) ถาปรากฏวาทดนนนตงอยในต าบลทมปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาต พนทรกษาพนธสตวปา พนทหามลาสตวปาหรอพนททไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมต คณะรฐมนตรและกรมปาไมหรอกรมพฒนาทดนยงไมไดขดเขตปาสงวนแหงชาต เขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปาหรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะ รฐมนตร ลงในระวางรปถายทางอากาศเพอการออกหนงสอรบรองการท าประโยชน หรอกรณทขดเขตแลว แตทดนทขอออกหนงสอรบรองการท าประโยชนมอาณาเขตตดตอคาบเกยวหรอ อยในเขตปาสงวนแหงชาต เขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปาหรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะ รฐมนตร ใหผวาราชการจงหวดแตงตงคณะกรรมการรวมกนออกไปตรวจพสจนทดน ประกอบดวยปาไมอ าเภอหรอผทปาไมจงหวด

60

มอบหมายส าหรบทองททไมม ปาไมอ าเภอ เจาหนาทบรหารงานทดนอ าเภอ ปลดอ าเภอ (เจาพนกงานปกครอง) และกรรมการอนตามทเหนสมควร เมอคณะกรรมการดงกลาวไดท าการตรวจพสจนเสรจแลว ใหเสนอความเหนตอผวาราชการจงหวดวาสมควรออกหนงสอรบรองการท า ประโยชนใหไดหรอไม เพยงใด ส าหรบทดนทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร แตยงไมไดขดเขตหรอขดเขตแลวแตทดนดงกลาวมอาณาเขตคาบเกยวกบ เขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรใหแตงตงผแทนกรมพฒนาทดนเปน กรรมการดวย ขอ ๑๑. เมอผวาราชการจงหวดไดพจารณาผลการตรวจพสจนทดนของคณะกรรมการตามขอ ๑๐ (๓) แลว ปรากฏวาทดนนนไมอยในเขตปาสงวนแหงชาต เขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปาหรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร หรอปรากฏวาทดนนนอยในเขตปาสงวนแหงชาต เขตอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปา หรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร แตผขอไดครอบครองและท าประโยชนในทดนดงกลาวโดยชอบดวยกฎหมายมากอนวนททางราชการก าหนดใหทดนนนเปนปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปาหรอเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร และไมมผคดคานภายในก าหนดเวลาทประกาศตามขอ ๑๐ (๑) ใหผวาราชการจงหวดสงการใหพนกงานเจาหนาทพจารณาด าเนนการตามขอ ๑๐ (๒) ขอ ๑๒. ใบแทนหนงสอรบรองการท าประโยชนใหใชแบบ น.ส. ๓ น.ส. ๓ ก. หรอ น.ส. ๓ ข. แลวแตกรณ

การออกใบแทนหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหพนกงานเจาหนาทด าเนนการตามวธการออกใบแทนโฉนดทดนโดยอนโลม

หมวดท ๓ โฉนดทดน

ขอ ๑๓. โฉนดทดนใหใชแบบ น.ส. ๔ จ. ทายกฎกระทรวงน

ในกรณโฉนดทดนทออกเปนโฉนดตราจองหรอตราจองทตราวา "ไดท าประโยชนแลว" ใหม ค าวา "โฉนดตราจอง" หรอ "ตราจองทตราวา"ไดท าประโยชนแลว"" แลวแตกรณ ไวใตตราครฑ ขอ ๑๔. ทดนทจะออกโฉนดทดนตองเปนทดนทผมสทธในทดนไดครอบครองและท าประโยชนแลว และเปนทดนทสามารถออกโฉนดทดนไดตามกฎหมาย แตหามมใหออกโฉนดทดนส าหรบทดน ดงตอไปน (๑) ทดนทราษฎรใชประโยชนรวมกน เชน ทางน า ทางหลวง ทะเลสาบ ทชายตลง (๒) ทเขา ทภเขา และพนททรฐมนตรประกาศหวงหามตามมาตรา ๙ (๒) แหงประมวลกฎหมายทดน แตไมรวมถงทดนซงผครอบครองมสทธครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายตามประมวลกฎหมายทดน (๓) ทเกาะ แตไมรวมถงทดนของผซงมหลกฐานแจงการครอบครองทดน มใบจอง ใบเหยยบย า หนงสอรบรองการท าประโยชน โฉนดตราจอง ตราจองทตราวา "ไดท าประโยชนแลว" หรอเปนผมสทธ

61

ตามกฎหมายวาดวยการจดทดนเพอการครองชพ หรอทดนทคณะกรรมการจดทดนแหงชาตไดอนมตใหจดแกประชาชน หรอทดนซงไดมการจดหาผลประโยชนตามมาตรา ๑๐ และมาตรา ๑๑ แหงประมวลกฎหมายทดน โดยคณะกรรมการจดทดนแหงชาตไดอนมตแลว (๔) ทสงวนหวงหามตามมาตรา ๑๐ แหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ มาตรา ๒๐ (๓) และ (๔) แหงประมวลกฎหมายทดนซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน ฉบบท (๓) พ.ศ. ๒๕๒๖ หรอกฎหมายอน (๕) ทดนทคณะรฐมนตรสงวนไวเพอรกษาทรพยากรธรรมชาตหรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน ขอ ๑๕. การออกโฉนดทดนตามมาตรา ๕๘ แหงประมวลกฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๒๘ ใหด าเนนการดงน (๑)ใหมการรงวดท าแผนทตามวธการรงวดเพอออกโฉนดทดนโดยใหเจาของทดนปกหลกหมายเขตทดนไวทกมมทดนของตน (๒) ใหเจาของทดนหรอผแทนใหถอยค าตามแบบ น.ส. ๕ ทายกฎกระทรวงน (๓) กอนแจกโฉนดทดน ใหเจาพนกงานทดนประกาศการแจกโฉนดทดนใหทราบมก าหนดสามสบวน ประกาศนนใหปดไวในทเปดเผย ณ ส านกงานทดนทองท ส านกงานเขตหรอทวาการอ าเภอ หรอทวาการกงอ าเภอทองท ทท าการแขวงหรอทท าการก านนทองท และในบรเวณทดนนนแหงละหนงฉบบ ในเขตเทศบาลใหปดไว ณ ส านกงานเทศบาล อกหนงฉบบ ขอ ๑๖. ในกรณออกโฉนดทดนเฉพาะรายตามมาตรา ๕๙ และมาตรา ๕๙ ทว แหงประมวลกฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๙๖ ลงวนท ๒๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๑๕ ใหผมสทธครอบครองทดนยนค าขอตามแบบ น.ส. ๑ ข. ทายกฎกระทรวงน และใหน าขอ ๗ (๒) ขอ ๑๐(๒) และ (๓) ขอ ๑๑ และขอ ๑๕ มาใชบงคบโดยอนโลม ขอ ๑๗. ในการออกใบแทนโฉนดทดนใหด าเนนการดงน (๑) ในกรณโฉนดทดนเปนอนตรายหรอสญหาย ใหเจาของทดนยนค าขอและปฏญาณตนเตอเจาพนกงานทดนโดยใหน าพยานหลก ฐานมาใหเจาพนกงานทดนท าการสอบสวนจนเปนทเชอถอไดและใหเจา พนกงานทดนประกาศใหทราบมก าหนดสามสบวน ประกาศนนใหปดไวในทเปดเผย ณ ส านกงานทดนทองท ส านกงานเขตหรอทวาการอ าเภอ หรอทวาการกงอ าเภอทองท ทท าการแขวง หรอทท าการก านนทองท และในบรเวณทดนนน แหงละหนงฉบบ ในเขตเทศบาลใหปดไว ณ ส านกงานเทศบาลอกหนงฉบบ ถามผคดคานภายในเวลาทก าหนดและน าพยานหลกฐานมาแสดง ใหเจาพนกงานทดนสอบสวนแลวสงการไปตามควรแกกรณ ถาไมมผใดคดคานภายในเวลาทก าหนดใหออกใบแทนใหไปตามค าขอ (๒) ในกรณโฉนดทดนช ารด ถาเจาของทดนน าโฉนดทดนทช ารดมามอบและโฉนดทดนทช ารดนนยงมต าแหนงทดน เลขทโฉนดทดน ชอและตราประจ าต าแหนงของผวาราชการจงหวด และหรอชอ

62

และตราประจ าต าแหนงของเจาพนกงานทดนตามแบบโฉนดทดนปรากฏอยซงสามารถตรวจสอบได ใหออกใบแทนใหไปได ถาขาดขอความส าคญดงกลาวใหน าความใน (๑) มาใชบงคบ (๓) ในกรณศาลมค าสงหรอมค าพพากษาอนถงทสดเกยวกบโฉนดทดนหรอผใดมสทธจดทะเบยนตามค าพพากษาของศาล แตไมไดโฉนดทดนมาหรอโฉนดทดนเดมเปนอนตราย ช ารด หรอสญหายดวยประการใด ใหผมสทธจดทะเบยนยนค าขอใบแทนแลวใหด าเนนการตามทก าหนดไวใน (๑) หรอ (๒) แลวแตกรณ (๔) ในกรณเจาพนกงานผมอ านาจในการยดและขายทอดตลาดทดนของผทคางช าระภาษอากรหรอเงนคางจายใด ๆ ตามทกฎหมายบญญตไว ขอใหออกใบแทนโฉนดทดนส าหรบทดนดงกลาวซงเจาพนกงานผมอ านาจไดยดมาขายทอดตลาดแลว แตไมไดโฉนดทดนมาหรอโฉนดทดนเดมเปนอนตราย ช ารดหรอสญหายดวยประการใด ใหถอหนงสอของเจาพนกงานดงกลาวเปนค าขอและด าเนนการท านองเดยวกบทก าหนดไวใน (๓) แตไมตองสอบสวน (๕) ในกรณอธบดจะใชอ านาจจ าหนายทดนตามประมวลกฎหมายทดน แตไมไดโฉนดทดนมา หรอโฉนดทดนเดมเปนอนตราย ช ารด หรอสญหายดวยประการใด ใหด าเนนการท านองเดยวกบทก าหนดไวใน (๔) แตไมตองสอบสวน (๖) ในกรณอธบดหรอผวาราชการจงหวดใชอ านาจเพกถอนหรอแกไขโฉนดทดน เพกถอนหรอแกไขรายการจดทะเบยนตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๒๘ แตไมไดโฉนดทดนมาหรอโฉนดทดนเปนอนตราย ช ารดหรอสญหายดวยประการใด ใหด าเนนการท านองเดยวกบทก าหนดไวใน (๔) แตไมตองสอบสวน ในกรณทไมไดโฉนดทดนมาตาม (๓) (๔) (๕) และ (๖) ใหถอวาโฉนดทดนสญหาย ขอ ๑๘. ใบแทนโฉนดทดนใหใชแบบ น.ส. ๔ จ. การออกใบแทนโฉนดทดน ใหเจาพนกงานทดนจงหวดหรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขาคนปจจบน หรอเจาพนกงานทดนซงอธบดมอบหมายลงลายมอชอและประทบตราประจ า ต าแหนงของเจาพนกงานทดนเปนส าคญ ใหมค าวา "ใบแทน" ดวยหมกสแดงไวดานหนาของโฉนดทดน ในสารบญจดทะเบยนใหระบวน เดอน ป ทออกโฉนดทดนฉบบเดมดวยหมกสแดง ถามรายการจดทะเบยนใหคดรายการดวยหมกสแดง และใหเจาพนกงานทดนลงลายมอชอและประทบตราใตรายการสดทาย ถาไมมรายการจดทะเบยน ใหเจาพนกงานทดนลงลายมอชอและประทบตราใตวน เดอน ป ทออกโฉนดทดนฉบบเดม สวนโฉนดทดนฉบบส านกงานทดน ในสารบญจดทะเบยนใหมค าวา "ไดออกใบแทนโฉนดทดนแลว" และวน เดอน ป ทออกดวยหมกสแดงกบใหเจาพนกงานทดนลงลายมอชอก ากบไว ขอ ๑๙. ในกรณออกโฉนดทดนใหกบบคคลตามมาตรา ๖ แหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ซงไดแจงการครอบครองตามมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตใหใชประมวล

63

กฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ไวแลว ใหด าเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกฎกระทรวงนก าหนดไวโดยอนโลม ใหไว ณ วนท ๒๒ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๓๗ (ลงชอ) เดน โตะมนา (นายเดน โตะมนา) รฐมนตรชวยวาการฯ ปฏบตราชการแทน รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย (ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๑ ตอนท ๑๒ ก ลงวนท ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๗) ________________________________________

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบน คอเนองจากไดมประกาศกระทรวงมหาดไทย ตามมาตรา ๑๙ แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๒๘ ยกเลกอ านาจหนาทของนายอ าเภอเกยวกบการปฏบตการตามประมวลกฎหมายทดนในบางทองทแลว สมควรปรบปรงแบบ หลกเกณฑและวธการออกหนงสอรบรองการท าประโยชน รวมทงใบแทนของหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาว เพอใหเจาพนกงานทดนสามารถปฏบตการตามประมวลกฎหมายทดนได นอกจากนหลกเกณฑการออกหนงสอรบรองการท าประโยชนและโฉนดทดนไดใชบงคบมาเปนเวลานานแลว สมควรปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาวการณในปจจบน โดยเฉพาะการขอออกหนงสอรบรองการท าประโยชนในพนทปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปา และเขตทไดจ าแนกใหเปนเขตปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร ยงไมมมาตรการทรดกมเหมาะสมจงสมควรก าหนดใหมการตรวจสอบรบรองจากกรมปาไม และกรมพฒนาทดนกอนออกหนงสอรบรองการท าประโยชนดวย และพรอมกนนสมควรก าหนดหลกเกณฑการออกโฉนดทดนส าหรบทเกาะ เพอปองกนการบกรกของราษฎร กบเพออนรกษทรพยากรธรรมชาต

แนวทำงกำรปฏบตในกำรตรวจพสจนทดนในเขตปำไมทมกำรแจงกำรครอบครองตำมหลกฐำนตำงๆ

การตรวจพสจนทดนตามกฎกระทรวงฉบบบท 43 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 เจาหนาทปาไมจะเปนกรรมการรวมกบหนวยงานอน ไดแกกรมทดน กรมพฒนาทดน ฝายปกครอง อบต.พนท หรอกรรมการอน ทไดรบแตงตงจากผวาราชการจงหวดแหงทองทจากการทราษฎรไดน าหลกฐาน ส.ค.1 (แบบแจงครอบครอง) และเอกสารหมายเลข 3 ขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน หรออางวาไดเขาท าปรโยชนในทดน เปนหลกฐานแสดงการถอครองทดนหรออยในเขตปาไม เพอใหเจาหนาทผปฏบตงานในสวนทรบผดชอบ จงไดจดท าแนวทางการ

64

ปฏบตงานในการตรวจพสจนทดนในเขตปาไมทหลกฐานแสดงการครอบครองตามกฎหมาย (เชน ส.ค. 1 น.ส.2 ใบเหยยบย า ตราจองและอนๆ) ดงตอไปน

กฎระเบยบทเกยวของ 1. พระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 2. พระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 3. พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507 4. พระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ.2497 5. ประมวลกฎหมายทดน 6. พระราชกฤษฎกาทเกยวของ เชน พระราชกฤษฎกาก าหนดเขตหวงหามเพอประโยชน

แหงราชการการกรมปาไม 7. กฎกระทรวงก าหนดพนทปาสงวนแหงชาตทเกยวของ 8. ระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2532) วาดวยการออก

โฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน 9. มตคณะรฐมนตรทเกยวของ 10. บนทกขอตกลงระหวางกรมทดนและกรมปาไมวาดวยการพสจน เพอออกโฉนดทดน

หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนซงเกยวกบเขตปาไม พ.ศ. 2534 11. หนงสอสงการของกรมปาไมและกรมทดนทเกยวของ

ขนตอนท 1 กำรตรวจเอกสำร เจาหนาทตองตรวจสอบเอกสารหลกฐานดงน

1. ค าขอรงวดออกเอกสารสทธในทดน 2. ส าเนาระวางแผนทภมประเทศ มาตราสวน 1:50,000 ระบบรเวณทขอออกหนงสอ

แสดงสทธในทดน 3. ส าเนาเอกสารหลกฐานการแสดงสทธในทดน 4. ส าเนาระวางแผนทรปถายทางอากาศ มาตราสวน 1:4,000 ระบบรเวณทขอออกหนงสอ

แสดงสทธในทดน มการถายทอดแนวเขตและรบรองแนวเขตปาสงวนแหงชาตแลว 5. รปแปลงทดน (ร.ว. 9) ระบพกด UTM (ถาม) 6. ร.ว. 3ก 7. ร.ว. 25 จ 8. หนงสอราชการของส านกงานทดนจงหวดแหงทองททลงนามโดยหวหนาหนวยงาน

หรอผทไดรบมอบหมาย

65

หากไมมเอกสารตามล าดบท 3-8 ใหประสานขอจากส านกงานทดนแหงทองท พรอมการรบรองส าเนา(ตามหนงสอกรมทดน ท มท 0619/.32768 ลงวนท 8 กนยายน 2537)

ขนตอนท 2 กำรด ำเนนงำนภำคสนำม 1. ตรวจสอบการแจงการครอบครอทดนตามเอกสารทขอหนงสอรบรองสทธในทดนวา (ในทนจะ

เนน ส.ค.1 เนองจากเอกสารอนจะพบนอย) ชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร โดย 1.1 ตรวจสอบวาอกสารครอบครองทดนปลอมหรอไม 1.2 ตรวจสอบหลดฐานในทดนทแสดงวาเคยมการปลกสรางอาคารบานเรอน ไมผลอน กบท าน า ไร หรอประโยชนอยางอน อนควรเชอไดวามการตดตอกนมากอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ 1.3 ตรวจสอบทดนขางเคยงทกดาน พรอมทงสอบปากค าผมอายใกลเคยงกบระยะเวลาทแจงการครอบครองวาไดเคยมการท าประโยชนในทดนอยางไร ผปกครองทองท (ถาม) ผสงอาย 1.4 ตรวจสอบพนททขอหนงสอแสดงสทธในทดนกบภาพถายทางอากาศทใกลเคยงกบเวลาทแจงครอบครองวามการครอบครอง และท าประโยชมากอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ

2. การตรวจสอบวาการแจงครอบครองทดนตามแบบ ส.ค.1 ชอบดวยมาตรา 5 วรรคแรกแหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 หรอไม

หลกเกณฑของกรแจงครอบครองทดนตามแบบ ส.ค.1 ตามมาตรา 5 จะตองประกอบดวย - ไดมการครอบครอง และ - ท าประโยชนในทดน - อยกอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ (วนท 1 ธนวาคม 2497) - โดยไมมหนงสอแสดงกรรมสทธทดน คอยงไมมโฉนดทดน โฉนดแผนท

โฉนดตราจอง หรอตราจองทตราวา “ไดท าประโยชนแลว” สวนการแจงครอบครอง(ส.ค.1) กฎหมายก าหนดใหแจงตอนายอ าเภอทองทซงทดนนน ตงอย

ภายในก าหนด 180 วน นบแตวนทพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ใชบงคบตามหลกเกณฑและวธการท รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยก าหนดคอ ค าสงกระทรวงมหาดไทย ท 1244/2497 ลงวนท 9 พฤศจกายน 2497 เรองระเบยบการแจงและรบแจงทดนทมผครอบครองอยกอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ การแจงครอบครอง(ส.ค.1) ไดเปดรบแจงตงแตวนท 1 ธนวาคม 2497 จนถงวนท 29 พฤศภาคม 2498 เปนวนหมดเขต เมอพนก าหนดเวลา 180 วนแลว ถาผใดยงไมไดแจง ส.ค.1 บทบญญตในมาตรา 5 วรรคสองแหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ไดใหอ านาจผวาราชการจงหวดสงผอนผนการรบแจงการครอบครองทดน(ส.ค.1)ได

66

ตอมาในป พ.ศ.2515 มประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 96 ลงวนท 29 กมภาพนธ 2515 ยกเลกความในวรรคสองมาตรา 5 แหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ดงนนนบแตวนทประกาศของคณะปฏวตฉบบนใชบงคบ(วนท 4 มนาคม พ.ศ. 2515) จะไมมการผอนผนรบแจง การครอบครองทดนตามแบบ ส.ค.1 อกอไป ถาพบส.ค.1 แจงหลงวนท 4 มนาคม 2515 แสดงวาอาจเปนส.ค.1 ปลอม ยกเวนกรณตามมาตรา 27 ทว แหงประมวลกฎหมายทดน คอ กรณทผวาราชการจงหวดยงไมไดมค าสงผอนผนรบแจงการครอบครอง ซงผทไดครอบครอและท าประโยชนในทดนไดขอผอนผนไวกอนทความในมาตรา 5 วรรคสองแหงพระราชบญญ ตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 จะถกยกเลกไป

กำรพจำรณำเกยวกบกำรครอบครองและท ำประโยชนในทดน “ครอบครอง” บคคลใดปกปายบอกชอหรอกนรวแสดงเจตนาเปนเจาของอยางเดยว โดยไมมการท าประโยชนในทดน ยอมไมอยในหลกเกณฑทตองแจงการครอบครองตามแบบ ส.ค.1 ตามกฎหมายแตอยางใด เพราะผทอยในหลกเกณฑตองแจงการครอบครอง(ส.ค.1) นนตองเปนผทครอบครองและท าประโยชนในทดนนนจรงๆ และตองกอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบดวย “ท ำประโยชนในทดน” 2.1 ตามกฎกระทรวงฉบบท 2 (พ.ศ. 2497) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ก าหนดแนวทางปฏบตกรณบคคลทครอบครองและท าประโยชนในทดนขอใหนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอออกหนงสอรบรองการท าประโยชน ขอ 4 แหงกฎกระทรวงฉบบดงกลาวระบไววา “ปรากฏวาไดมการครอบครองและท าประโยชนตามสมควรแกสภาพของทดนในทองถนตลอดจนสภาพของกจการทไดท าประโยชน” เปนการก าหนดแนวทางปฏบตไวอยางกวางๆทเจาหนาทผมหนาทตรวจพสจนการครอบครอง และท าประโยชนในทดนตองใชดลพนจเองเพราะโดยสภาพครอบครองและท าประโยชนในทดนแตละทองทอาจมความแตกตางกนไป 2.2 หนงสอค าอธบายประมวลกฎหมายทดนโดย ศาสตราจารยศร เกวลนสฤษด (อดตอธบดกรมทดนและปจจบนสอนกฎหมายทดน ในคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย)พมพครงท 3 เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2534 หนา 4 อธบายความหมายของค าวา “ครอบครวและท าประโยชน” ไววา “ตองเปนการเขาครอบครองและการท าประโยชนในทดนนนจรงๆ เชน ท าเปนไรนา เรอกสวน ใหเหนถงกจการทท าประโยชนดวย” 2.3 หนงสอคมอพนกงานทดน (ตอนท 2) เรยบเรยงและรวบรวมโดย นายโสภณ ชยสวรรณ อดตรองอธบดกรมทดน หนา 246 อธบายเรองหลกเกณฑเกยวกบการท าประโยชนในทดนวา ‘ถาเปนทบาน กท าเปนทปลกบานแลว ถาเปนทนาทสวนทไร โดยปลกพชผลไวแลวตามสภาพทองถนและตามสภาพของทดน ในบางทองทบางรายการถางทดนไวแลวปลอยใหหญาคาขนจะถอวาท าประโยชนแลวหรอไม อยางนตอง พจารณาเปนแหงๆ และเปนรายๆไป กลาวคอ ถาในทองทใดราษฎรมอาชพทางอตสาหกรรมทตองใชหญาคา เชน ท าแฝกมงหลงคา เขากตองปลอยหญาคาขนในทดนเพอจะไดเกบเกยวเอาไปท าแฝกเปนตน

67

เชนนกนาจะถอ วาไดท าประโยชนแลวเหมอนกน แตบางรายถางทดนไวเฉยๆ และกไมไดท าประโยชนอะไรใหเปนการจรงจงเปนหลกฐานหญาคาจงไดงอกขนอยางนกตองถอวาไมไดท าประโยชนอะไร เพราะเพยงแตการถากถางทดนไวเทานนยงถอไมไดวาเปนการท าประโยชนแตอยางไรกดจะตองพจารณาขอเทจจรงเปนรายๆไป” 2.4 หนงสอกรมปาไม ท กส 0711/14879 ลงวนท 1 สงหาคม 2523 ถงผวาราชการจงหวดสตล ชแจงเกยวกบการตรวจทดน ส.ค.1 ทอยในเขตปาสงวนแหงชาตไวดงน

“2.ตรวจสอบวาทดน ส.ค.1 ทน ามาออก น.ส.3 เปนทดน ส.ค.1 ทชอบดวย กฎหมายหรอไม กลาวคอทดนนนไดมการครอบครองและท าประโยชนมากอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ (1 ธนวาคม 2497)

2.1 ตรวจสอบหลกฐานในทดนทแดสงวา เคยมการปลกสรางอาคาร บานเรอน ไดปลกตนไมยนตน หรอไดท านา ท าไร หรอท าประโยชนอยางอน อนมหลกฐานควรเชอไดวามการท าตดตอกนมากอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ

2.2 ตรวจสอบการครอบครองและท าประโยชนในทดนทขอออก น.ส.3 กบเจาของทดนขางเคยงทกดานพรอมทงสอบปากค าของผปกครองทองทในขณะทมการแจงการครอบครองตามแบบส.ค.1 วาทดนนนไดเคยมการครอบครองและท าประโยชนมาอยางไร

2.3 ตรวจสอบพนททขอออก น.ส.3 กบแผนทภาพถายทางอากาศวาพนท ดงกลาวนนไดมการครอบครองและท าประโยชนในทดนมากอนวนทประมวลทดนใชบงคบหรอไมอยางไร หากปรากฏผลการตรวจสอบวาทดนทตรวจสอบนนไมไดมการครอบครองและทะประโยชนมากอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบแลวกไมควรทจะด าเนนการออก น.ส.3 ใหแกผขอแตควรแจงใหนายอ าเภอทองทท าการจ าหนาย ส.ค.1 ทไมชอบดวยกฎหมายออกจากสารบบรบแจงตอไป”

กรมปาไมไมไดเวยนแจงทกจงหวดและปาไมเขตทกเขตทราบ เพอสงเจาหนาทถอปฏบต โดยหนงสอท กส0711/6267 ลงวนท 22 สงหาคม 2523 เรองการออก น.ส. 3 ในเขตปาสงวนแหงชาต

2.5 การตรวจพสจนการท าประโยชนในทดนโดยใชภาพถายทางอากาศอาจเปนวธตรวจ พสจนประกอบกบการตรวจพสจนสภาพการท าประโยชนในทดนดวยวธอนๆได

2.6 เมอกฎกระทรวง ฉบบท 43 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตใหใช ประมวลกฎหมายทดน พ.ศ.2497 ใชบงคบวนท 1 เมษายน 2497 กฎกระทรวงฉบบนไดก าหนดเรองการท าประโยชนในทดนไวในขอ10 วา “เมอไดพสจนสอบสวนการท าประโยชนแลว ปรากฏวาไดมการครอบครองและท าประโยชนตามสมควรแกสภาพทดนในทองถน ตลอดจนสภาพของกจการทไดท าประโยชน” ซงมขอความเชนเดยวกบขอ 2.1

“วนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบ” คอวนท 1 ธนวาคม 2497 ซงเปนวนเดยวกบวนทพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศง2497 ใชบงคบ

68

ขอสงเกตการทจะทราบวาผแจง ส.ค.1 ไดครอบครองและท าประโยชนในทดนมาตงแตเมอใดตองดรายการทกรอกไวในแบบ ส.ค.1 ประกอบบางรายแจงวา “ไดเขาครอบครองมาตงแตป พ.ศ. 2475” หรอ “ไดรบมรดกมาจากบดา ปพ.ศ. 2480” ฯลฯ เปยขอเทจจรงทพอจะรบฟงในเบอตนไดวามการครอบครองและท าประโยชนไดเรมแตเมอใด ไมใชนบจากวนแจงการครอบครอง(ส.ค.1) ซงมการเขาใจผดกนอยมาก

3.การตรวจสอบวาการแจง ส.ค.1 ทบซอนทดนไดเคยเปนปาคมครองหรอปาสงวน ซงก าหนดตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 หรอเขตปาไม หรอทสงวนหวงหาม หรอทดนสาธารณประโยชนทราษฎรใชประโยชนรวมกน เชน ท าเลเลยงสตวปาชาสาธารณะ หนองน าสาธารณะ ฯลฯ หรอไม

ตวอยาง ปาคมครองแหงหนงก าหนดเมอ พ.ศ. 2495 ราษฎรไดแจง ส.ค.1 เมอวนท 20 ธนวาคม 2497 ขอเทจจรง ปรากฏวาไดเขาครอบครองและท าประโยชนในป พ.ศ.2496 โดยทไมมใบเหยยบย า หรอตรวจตราจองหรอแบบหมายเลข 3 อยกอนการก าหนดปาคมครองแตอยงใด การณเชนนถอวาไดแจงส.ค.1 ทบซอนปาคมครองและไมกอใหเกดสทธขนใหมแกผแจง ส.ค.1 แตประการใด

ตวอยาง ไดก าหนดทดนแหงหนงเปนทหวงหามใชในราชการกรมราชทณฑ เมอ พ .ศ.2482 ตามพระราชบญญตวาดวยการหวงหามทดนรกรางวางเปลาอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน พทธศ กราช 2478 ราษฎรไดแจง ส.ค.1 เมอวนท 15 เมษายน 2498 โดยมใบเหยยบย า หรอตราจองหรอแบบหมายเลข 3 อยกอนการหวงหามท กรณเชนนไมถอวาราษฎรแจง ส.ค.1 ทบซอนทหวงหามใชในกรมราชทณฑ เพราะราษฎรไดขอจบจองและครอบครองท าประโยชนโดยชอบกอนการก าหนดเขตหวงหามดงกลาว จงมสทธครอบครองทดน

มาตรา 5 วรรคทายแหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 บญญตวา “การแจงการครอบครองตามความในมาตรานไมกอใหเกดสทธขนใหมแกผแจงแตประการใด” หมายความวา ถาผแจง ส.ค.1 ไมมสทธครอบครองในทดน เพราะเหตวาทดนไมใชของตนกหาท าใหเกดสทธ ขนใหมแกผแจง ส.ค.1 แตประการใดไม เชน เดมผแจง ส.ค.1 เปนผเชาทดนแมวาจะไปแจงการครอบครอง ตามแบบ ส.ค.1 กตาม ผแจงกอยในฐานะผเชาทดนเชนเดม หรอน าเอาทดนสาธารณประโยชนทราษฎร ใชประโยชนรวมกนไปแจงการครอบครองผลตามกฎหมายทดนนนกยงคงเปนทดนสาธารณประโยชนทราษฎร ใชประโยชนรวมกนอยเชนเดม ผแจงไมไดมสทธขนใหมแตประการใด

การแจงส.ค.1 ทบซอนทดนทไดเคยเปนปาคมครอง หรอปาสงวนตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 หรอเขตปาไม หรอทสงวนหสงหามตางๆ จงไมท าใหผแจงเกดสทธขนใหมแตประการใดและทดน ส.ค.1 ทไมชอบดวยกฎหมายเชนนยอมไมอยในหลกเกณฑทจะออกแนดทดนหรอหนงสอรบรองท าประโยชนได เพราะเปนการขดตอกฎกระทรวงดงน

กฎกระทรวงฉบบท 2 (พ.ศ.2497) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ขอ 3 ประกอบกบกฎกระทรวง ฉบบท 5(พ.ศง2497) ออกตามความในพระราชบญญต ใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ.2497 ขอ 8

69

เมอกฎกระทรวงฉบบท 43 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดนพ.ศ. 2497 ซงใชบงคบตงแตวนท 1 เมษายน พ.ศ.2537 ไดยกเลกกฎกระทรวง ฉบบท 2 และฉบบท 5 แลวกถอวาเปนการขดตอกฎกระทรวงฉบบท 43 (พ.ศ.2537) ขอ 5 และขอ 14(4)

ดงนน หากเจาหนาทปาไมสามารถพสจนพบวา ส .ค.1 ฉบบใดแจงทบซอนทดนทเคยเปนปาคมครองหรอปาสงวน ซงก าหนดตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 หรอเขตปาไม หรอทสงวนหวงหามหรอทดนสาธารณประโยชน กสมควรด าเนนการตามขนตอนเพอใหผวาราชการจงหวดสงอ าเภอทองททรบแจง ส.ค.1 จ าหนายออกจากสารบบรบแจงการครอบครองและหากตรวจพสจนพบวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนโดยทผขอออกไดน า ส.ค.1 ทแจงทบซอนทดนทไดเคยเปนปาคมครองหรอปาสงวน ซงก าหนดตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช2481 หรอเขตปาไม โดยทผแจงไมมสทธครอบครองอยกอนการแจง ส.ค.1 แลว ถอวาโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนนนไมชอบดวยกฎหมายทดนในเขตปาไมทไดมการจ าหนาย ส.ค.1 ออกจากสารบบการรบแจงกด ทดนทไดมการเพกถอนโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนกยอมถอวาทดนนนยงคงสภาพตามกฎหมายเปน “ปา” ตามมาตรา4(1) แหงพระราชบญญ ตปาไม พทธศกราช 2484 และหรอปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปาแลวแตกรณ 4.การตรวจพสจนวาราษฎรผขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรอง การท าประโยชนไดน าส .ด.1 ส าหรบ ทดนแปลงอนมาสวมพนทในเขตปาไมทขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนหรอไม อยางไร การตรวจสอบพสจนทดนกรณนสมควรหาขอเทจจรง ดงน

1.1 สภาพทดนขางเคยงของทดน ส.ค.1 ทตรวจสอบนนถกตอง สอดคลองหรอขดแยงแตกตาง กบสภาพทดนตามขอเทจจรงในปจจบนทราษฎรขอออกหนงสอรบรองการท าประโยชนหรอโฉนดทดน เพยงใดหรอไม

1.2 หมบาน ต าบล อ าเภอ ตามแบบ ส.ค.1 ตรงกบหมบาน ต าบล อ าเภอ ปจจบนทราษฎรขอ ออกหนงสอรบรองการท าประโยชนหรอโฉนดทดนเพยงใดหรอไม หากแตกตางสมควรสอบถามฝยปกครอง ดวยวามการจดตงหรอเปลยนแปลงเขตปกครองทองทอยางไร เมอใด

1.3 สมควรบนทกปากค าผปกครองทองทเกยวกบทดน ส.ค.1 ดวยถาก านนหรอผใหญบานทลง ชอรบรองในแบบ ส.ค.1 ยงมตวตนอยกจะเปนประโยชนอยางมาก

1.4 สอบถามผแจง ส.ค.1 หรอทายาทของผแจง ส.ค.1 ใหไดความแนชดวา ทดนทไดแจงการ ครอบครองตามแบบ ส.ค.1 ตงอยทใด ถกตองตรงกบทดนทมผน า ส.ค.1 มาเปนหลกฐานการขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนหรอไม อยางไร

5. การออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ในกรณทเนอททแตกตางกบหลกฐานแจงการครอบครอง (ส.ค.) มแนวทางปฏบตอยางไร

70

การออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ในกรณทเนอททแตกตางกบหลกฐานแจงการครอบครอง (ส.ค.1) มแนวทางปฏบตดงน

1.1 ตามระเบยบของคณะกรรมการการจดทดนแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2515) วาดวย หลกเกณฑวธการและเงอนไขการออกโฉนดทดนและออกหนงสอรบรองการท าประโยชน หมวด 5 ขอ 11 ง. ก าหนดวา “ในกรณททดนนนมดานหนงดานใดหรอหลายดานจดทปา หรอทรกรางวางเปลา และระยะทวดไดเกนระยะทปรากฏในหลกฐานการแจงการครอบครอง ใดด าเนนการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนตามระยะทปรากฏหลกฐานการแจงการครอบครองโดยประมาณ

1.2 ตอมาระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ.2524) วาดวยหลกเกณฑ วธการและเงอนไขการออกโฉนดทดนและออกหนงสอรบรองการท าประโยชนไดยกเลกความในขอ 11 แหงระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 2 ดงกลาวในขอ 5.1 แตไดก าหนดกรณท ทดนดานหนงดานใดหรอหลายดานจดทปาหรอทรกรางวางเปลาเพมเตมเปน ขอ 14 โดยมขอความเชนเดยวกบในขอ 11 ง. แหงระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2515) ทกประการนนสรปไดวา

1.2.1 หากเปนทดนทจดปาหรอทรกรางวางเปลา ถาระยะทวดเกนกวาทแจงไวแลวตอง ออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนตามระยะทแจงไว

1.2.2 ค าวา “ปา” ในหนงสอค าอธบายประมวลกฎหมายทดนโดยศาตราจารยศร เกว ลนสฤษด พมพครงท 3 เดอนพฤษภาคม พ.ศ.2534 หนา 173 อธบายวา “ปา” หมายถงปา ตามความเขาใจของชาวบานคอบรเวณทมพชพนธไมขนทวไป โดยไมมผใดเขายดครอบครอง จงอาจเปนปาละเมาะ ปาทบ หรอปาหยอมกได และค าวา “ปา” ในทนหมายรวมถง “เขตปาไมถาวรทจ าแนกไว ปาสงวนแหงชาต ปาคมครอง และอนๆ ตามกฎหมายปาไมดวย”

ค าวา “โดยประมาณ” ในหนงสอค าอธบายประมวลกฎหมายทดนโดยศาสตราจารยศร เกวลนสฤษด พมพครงท 1 เดอนสงหาคม พ.ศ.2531 หนา 173 อธบายวา “ในทางปฏบตกรมทดถอวาระยะทวดไดตองใหไดเทากบระยะทแจงไวในแบบ ส.ค.1 ดงนน ถาระยะทวดไดเกนไปจากทแจงไวใน ส.ค.1 กตองตดใหตรงกบทแจงไวเนองจากกฎหมายทดนเปนกฎหมายพเศษมงคมครองทดนของรฐ และปองกนมใหมผฉวยโอกาสบกรกขยายทปาตอไปอก จงไมมขอยกเวนแมผเปนเจาของทดนจะสจรต ไมไดบกรกทปา แตบงเอญแจงการครอบครองระบระยะขางเคยงผดไปกรณนตองถกตดเนอทออกตามระเบยบทก าหนดไว”

1.3 ตอมาระเบยบคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2532) วาดวยเงอนไขการออก โฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ไดยกเลกระเบยบดงตอไปน

1.3.1 ระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2515) วาดวย หลกเกณฑ วธการและเงอนไขการออกโฉนดทดนและออกหนงสอรบรองการท าประโยชน

1.3.2 ระเบยบของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2515) วาดวย หลกเกณฑ วธการและเงอนไขการออกโฉนดทดนและออกหนงสอรบรองการท าประโยชน

1.3.3 ระเบบยของคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ.2524) วาดวย

71

หลกเกณฑ วธการและเงอนไขการออกแนดทดนและออกหนงสอรบรองการท าประโยชน แลวไดก าหนดไวในขอ 10 วา “ในกรณททดนนนมดานหนงดานใดหรอหลายดานจดทปาหรอทรก

รางวางเปลา และระยะทวดไดเกนกวาระยะทปรากฏในหลกฐานการแจงการครอบครอง ใหถอระยะทปรากฏในหลกฐานการแจงการครอบครองเปนหลกในการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน

ระเบยบขอนไดก าหนดเรองการออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ในกรณทระยะรงวดทดนไดเกนกวาระยะทปรากฏในหลกฐานการแจง ส.ค.1 ไวอยางชดเจนวา ใหถอระยะทปรากฏในหลกฐานการแจงการครอบครองเปนหลก ในการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน เพอปองกนการฉวยโอกาสพนวกเอาทปา หรอทรกรางวางเปลามารวมออกแนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน

ขอทควรสงเกต กรณทดนขางเคยงกบทดนทไดแจง ส.ค. 1 ไวนน มดานใดดานหนงหรอทกดานทระบในหลกฐาน ส.ค. 1 วาจดทปาหรอจดทรกรางวางเปลา แตในสภาพขอเทจจรงปจจบนไมไดจดทปาหรอทรกรางวางเปลา ในทางปฏบตหากไดตรวจพสจนทดน ส.ค. 1 แลวไดความแนชดวาเปน ส.ค. 1 ทชอบดวยกฎหมายตามมาตรา 5 แหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฏหมายทดน พ.ศ. 2497 ไมมการน า ส.ค. 1 แปลงอนมาสวมทดนในเขตปาไมแลวจะถอปฏบตอยางไร ในเรองระยะทรงวดไดเกนกวาระยะตาม ส .ค. 1 หนงสอค าอธบายระเบยบคณะกรรมการจดทดนแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2532) วาดวยเงอนไข การออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน โดยนายสวฒน ก าลงหาญ ผอ านวยการกองงานคณะกรรมการจดทดนแหงชาต หนา 23 อธบายวา “ยงมปญหาทนาฉงนอยอกนดหนงกคอ ถาขางเคยงดานใดดานหนงระบใน ส.ค. 1 วาจดทปาหรอขดทรกรางวาง เปลาแตในนามรบรองแนวเขตครบทกดาน แตระยะทรงวดในทดนเกนกวาระยะทปรากฏใน ส.ค. 1 มากอยางผดสงเกตดงนจะปฏบตอยางไร ส าหรบผเขยนมความเหนในขอนวา ตองยดระเบยบขอนโดยเครงครด เพราะเจตนารมณของระเบยบนเพอปองกนการฉวยโอกาสผนวกเอาทปาหรอทรกรางวางเปลามารวมออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนดวย แมวาในปจจบนจะมใชทปาหรอทรกรางวางเปลา แตในอดตกเปนปาหรอเปนทวางเปลาตามทแจงไวในแบบแจงการครอบครอง เมอบกรกเขาครอบครองท าประโยชนออกไปนอก ส.ค. 1 โดยมชอบ กไมควรไดสทธในสวนนนไป”

2. กรณทเขา ทภเขา และปรมณฑลรอบภเขาหรอเขา 40 เมตร ราษฎรจะแจงการครอบครองทดน ตาม ส.ค. 1 ในทดนดงกลาวไดหรอไม อยางไร การพจารณาทดนทเปนทเขา ทภเขาไมมค านยามตามกฎหมายและระเบยบใด จงตองพจารณาตามหลกของวญญชนทวไปวาทดนลกษณะอยางไร จงจะเรยกวาเปนภเขา ทภเขา และปรมณฑลรอบภเขา หรอเขา 40 เมตรนนน เปนทดนทไดมผครอบครองและท าประโยชนในทดนอยกอนวนทประมวลกฎหมายทดนใชบงคบโดยแทจรง และไดมรการแจงการครอบครอง (ส.ค. 1) ไวโดยชอบดวยกฏหมายแลว ยอมอยใน

72

หลกเกณฑทจะขออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนไดตามหนงสอกรมทดนท 7509/2499 ลงวนท 27 กนยายน 2499

3. การตรวจพสจน ส.ค. 1 ทราษฎรน าใบแทน ส.ค. 1 มาแสดงเปนหลกฐานในการออกโฉนด ทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนเขตปาไม โดยอางวา ส.ค. 1 ฉบบผถอสญหาย และทวาการอ าเภอทองทไดถกไฟไหมจะมแนวทางปฏบตอยางไร การตรวจสอบสมควรด าเนนการ ดงน

7.1. ขอตรวจสอบหลกฐาน ส.ค. 1 ทางส านกงานทดนอ าเภอทองทกอนวา ใบ ส.ค. 1 ทราษฎร น ามาเปนหลกฐานการขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนนนปลอมหรอไม

7.2. หากตรวจสอบตามขอ 7.1 แลว ส านกงานทดนอ าเภอทองทไดยนยนวา ส.ค. 1 นนไม ปลอม กจะตองตรวจวาทดน ส.ค. 1 ทตรวจนนเปนไปตามหลกเกณฑของกฎมายหรอไม โดยตรวจสอบ ตามหลกเกณฑในขอ 1 ขอ 2 และขอ 3 วา การแจงการครอบครองทดนตามแบบ ส.ค. 1 ขอบดวยมาตรา 5 วรรคแรกแหงพระราชบญญตใหใชประมวลกฏหมายทดน พ.ศ. 2497 หรอไม การแจง ส.ค. 1 ทบซอนทดนทไมเคยเปนปาคมครอง หรอปาสงวน ซงก าหนดตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 หรอเขตปาไม หรอทสงวนหามหรอทดนสาธารณประโยชนทราษฎรใชประโยชนรวมกน เชน ท าเลเลยงสตว ปาชาสาธารณะ ฯลฯ หรอไม และราษฎรผขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนไดน า ส.ค. 1 หรบทดนแปลงอนมาสวมพนทในเขตปาไมทขอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนหรอไม อยางไร ดงทไดกลาวมาแลวในขางตนดวย

7.3. หากขอใหตรวจสอบตามขอ 6.1 แลวทางส านกงานทดนอ าเภอทองทไมอาจยนยนได เนองจากไฟไหมสมดทะเบยนแจงการครอบครองและหลกญานแจงการครอบครอง (ส.ค.1) ฉบบของทางราชการหมดกใหสงเรองราวทงหมดใหกรมปาไมพจารณาเพอจะขอใหกรมทดนตรวจสอบตอไป

8. กรณทดนชายทะเล ปาชายเลน ปาจาก ปาโกงกาง ซงอยในเขตปาไม ทไดมบคคลเขา ครอบครองและท าประโยชนแลว การแจง ส.ค. 1 ในทดนดงกลาวจะชอบดวยกฏหมายหรอไม และน า ส.ค. 1 ไปเปนหลกฐานขออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนไดหรอไม อยางไร การพจารณากรณทดนชายทะเล ปาชายเลน ปาจาก ปาโกงกาง ซงอยในเขตปาไมทมบคคลเขาครอบครองและท าประโยชนแลว และไดแจง ส.ค. 1 ไว ทดนนนจะถอวาเปน “ทชายตลง” อนเปนทดนสาธารณสมบตของแผนดนทราษฎรใขประโยชนรวมกนทอยในขายตองหามแจง ส .ค. 1 และหามมใหออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชน หรอไม อยางไรนน จะตองท าความเขาใจกบค าวา “ทชายตลง” กอน “ทชำยตลง” หมายถง ทดนทอยตดตอกบแมน า ล าคลอง หรอทะเล ซงตามปกตน าทวมถงแตชายตลงใดจะเปนชายตลงทเปนทดนสาธารณสมบตของแผนดนราษฎรใชประโยชนรวมกนหรอไม จะตองพจารณาเปนรายๆไปกลาวคอ หากทชายตลงแปลงใดไดเคยมสาธารณชนใชประโยชนรวมกน เชน ใชขนลงเรอ จอดเรอ จบหาสตวน า ตดไมโกงกาง ตดใบจากลกจากไปใชสอย ฯลฯ แลว ทดนเชนนยอมเปนชายตลงท

73

ราษฎรใชประโยชนรวมกนจงไมอยในหลกเกณฑทจะแจง ส.ค. 1 และออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนได เพราะการแจง ส.ค. 1 ทบซอนทดนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดนยอมไมกอใหเกดสทธขนใหมแตประการใด รวมทงเปนการขดตอกฎกระทรวง ดงน กฎกระทรวง ฉบบท 2 (พ.ศ.2497) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฏหมายทดน พ.ศ. 2497 ขอ 3 ประกอบกบกฎกระทรวง ฉบบท 5 (พ.ศ. 2497) ออกตามความในพระราชบญญต ใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ขอ 8 (1) ดวย เมอกฎกระทรวง ฉบบท 43 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 ซงบงคบใชตงแตวนท 1 เมษายน 2537 ไดยกเลกกฎกระทรวง ฉบบท 2 และฉบบท 5 (พ.ศ. 2497) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 แลวกถอวาเปนการขดกฎกระทรวงฉบบท 43 ดงกลาว ขอ 5 และขอ 14(1)

หากการตรวจพสจนทดนของคณะกรรมการยงไมเปนทสรปความชดเจน เหนสมควรสงเรองราวใหคณะกรรมการแกไขการบกรกทดนของรฐ (กบร.) ระดบจงหวดเปนผพจารณาด าเนนการตอไป

ขนตอนท 3 กำรรำยงำนผล

1. สงบนทกการตรวจสอบของคณะกรรมการพสจนทดน

2. ส าเนาระวางแผนทภมประเทศมาตราสวน 1:50,000 ทมแนวเขคปาสงวนแหงชาต เขตปาไมถาวรของชาตพาดผาน (ถาม)

3. ส าเนาระวางแผนทรปถายทางอากาศ มาตราสวน 1:4,000 พรอมระบแปลงทดนทจะขอออกหนงสอแสดงสทธในทดน

4. ภาพถายสแสดงบรเวณพนททตรวจสอบ ตามความเหมาะสม

5. แผนททายกฎกระทรวง แสดงทตงแปลงทดนทขออกหนงสอ

ขอแนะน ำในกำรตรวจพสจนทดนตำมกฎกระทรวง ฉบบท 43 (พ.ศ. 2537)

การแจง ส.ค. 1 ทบซอนทดนทไดเคยเปนปาคมครอง หรอปาสงวนตามพระราชบญญตคมครองและสงวนปา พทธศกราช 2481 หรอเขตปาไม หรอทสงวนหวงหามตางๆ ไมท าใหผแจงเกดสทธขนใหมแตประการใดและทดน ส.ค. 1 ทไมชอบดวยกฎหมายเชนนยอมไมอยในหลกเกณฑทจะออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนได เพราะเปนการขดตอกฎกระทรวง

74

บนทกขอตกลงระหวำงกรมทดนและกรมปำไม วำดวยกำรพสจน เพอออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองกำรท ำประโยชนซงเกยวกบเขตปำไม พ.ศ. 2534

................................ ตามทกรมทดนและกรมปาไมก าหนดขอตกลงรวมกน วาดวยการตรวจพสจนเพอออกโฉนดทดน

หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนซงเกยวกบเขตปาไม ตามบนทกขอตกลงระหวางกรมทดนและกรมปาไม พ.ศ. 2524 ไวแลวนน บดน คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 12 เมษายน 2531 เหนชบกบแนวทางด าเนนการขดแนวเขตปาไมลงในระวางรปถายทางอากาศ และใหกรมพฒนาทดนมสวนรวมในการตรวจสอบและลงนามรบรองการขดแนวปาไมถาวรดวย ประกอบกบมเรองอนๆในบนทกขอตกลงดงกลาว ควรมการปรบปรงเพอใหเหมาะสม กบสถานการณปจจบน จงใหยกเลกบนทกขอตกลงวาดวยการพสจนเพอออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ซงเกยวกบเขตปาไม พ .ศ. 2534 แทนตงแตวนท 1 เดอนมกราคม พ.ศ. 2535 ดงตอไปน

ขอ 1. ในขอตกลงน “เขตปาไม” หมายความวา เขตปาสงวนแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตอทยานแหงชาต

เขตวนอทยาน และใหหมายความรวมถงเขตปาไมถาวร (ปาทคณะรฐมนตรมมตใหรกษาไวเปนสมบตของชาต) ดวย

“เขตปา” หมายความวา เขตปาไมตามบนทกขอตกลงน ยกเวนเขตปาไมถาวร (ปาท คณะรฐมนตรมมตใหรกษาไวเปนสมบตของชาต)

“ระวาง” หมายความวา ระวางแผนทรปถายทางอากาศและใหรวมถงระวางรปถายทาง อากาศทใชในราชการกรมทดนดวย

ขอ 2. การตรวจสอบและการลงทหมาย หรอการถายทอดแนวเขตปาในแผนทระวางทใชในราชการกรมทดน ใหด าเนนการดงน

2.1 เขตปาสงวนแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตอทยานแหงชาตและเขตวนอทยานซง กรมปาไมมหลกฐานการรงวดท าแผนทก าหนดขอบเขตทแนนอนแลว ในกรณทเขตปาไมดงกลาวใหญกวาเขตปาไมถาวร กรมทดนหรอเจาหนาทผเกยวของจะจดสงระวางใหกรมปาไม หรอปาไมเขตทองทแลวแตกรณ ด าเนนการลงทหมายหรอถายทอดแนวเขตปาลงในระวาง และแผนทาบระวางใหถกตองตรงกน โดยใหลงทหมายต าแหนงหลกเขตตามแผนททายพระราชกฤษฎกา หรอแผนททายกฎกระทรวง หรอแผนทประกาศกรมปาไมแลวแตกรณดวยวงกลมสแดงขนาดเสนผาศนยกลาง 3 ม.ม. ขดรอบดวยสเหลยมจตรส และเขยนหมายเลขประจ าหลกเขตนนๆ เชน ขดแนวเขตระหวางหลกตอหลกดวยหมกสแดง พรอมทงเขยนชอปาสงวนแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตอทยานแหงชาต หรอวนอทยานแลวแตกรณ ลงตามแนวเขตปานน

75

เขตปาทไดมการรงวดแนวเขตปาเสรจกอนขอตกลงน และยงมไดมการลงทหมายหรอถายทอดแนวเขตปาในระวาง ใหกรมทดนหรอเจาหนาทผเกยวของประสานงานกบกรมปาไมหรอปาไมเขตทองทแลวแตกรณ เพอใหเจาหนาทปาไมด าเนนการลงทหมายหรอถายทอดแนวเขตปาไมและรบรองเขตปาไมตอไป

2.2 วธจดสงระวางดงกลาว ใหเจาหนาทกรมทดนจดท าบญชระวางทจะมอบใหเจาหนาท ปาไม ด าเนนการตามขอตกลงนโดยใหมชอ..........หมายเลข........แผนท.........ของระวาง ตามจ านวนทสงมอบแตละคราว แลวใหผสงมอบและผรบมอบลงลายมอชอไวในบญชทกครง เมอเจาหนาทกรมทดนรบคนเมอใด ใหลงวนท เดอน ป ทรบคน พรอมทงลายมอชอผสงคนและผรบคน าวเปนหลกฐานในบญชทกครง การด าเนนการของเจาหนาทปาไมดงกลาว จะตองด าเนนการใหแลวเสรจดดยเ รวนบแตวนทไดรบระวาง

ขอ 3. การรบรองเขตปาไมในระวาง 3.1 ใหเจาหนาทผด าเนนการลงทหมายหรอถายทอดแนวเขตปา ตามขอ 2. ลงลายมอชอไว

ตรงแนวเขตปาทจดขอบระวางทกดาน หรอทจดตดกบเขตปาไมทกดานพรอมทงวงเลบชอเตม และ วน เดอน ป ไวดวย

3.2 เมอไดด าเนนการตามนบดงกลาวแลว ใหเจาหนาทปาไม เขยนขอความไวในทวางดานบนขวา ของของระวางและแผนทาบระวางแผนนนๆวา “ไดตรวจสอบและลงแนวเขตปา ในระวางถกตองแลว เมอวนท ....... เดอน......... พ.ศ. ............” แลวใหลงลายมอชอ พรอมต าแหนงก ากบไวดวย

ขอ 4. เมอไดมการขดเขตปาลงในระวางแลว หากเจาหนาทปาไมและเจาหนาททดนไดรวมกนตรวจสอบ ปรากฏวา ทดนแปลงใดไดเดนส ารวจออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนอยในเขตปาทงแปลงหรอบางสวน กใหเจาหนาททดนด าเนนการตรวจสอบตอไปวาการออกหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาว ชอบดวยกฏหมายหรอไม หากปรากฏวาออกโดยไมชอบ กใหแจงผวาราชการจงหวดพจารณาด าเนนการตามมาตรา 61(2) แหงประมวลกฏหมายทดนตอไป ถาหนงสอแสดงสทธในทดนแปลงนนยงมไดแจกใหราษฎร กรมทดนจะไดด าเนนการตามอ านาจหนาทตอไป

ขอ 5. การด าเนนการออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนเปนการเฉพาะรายตามมาตรา 59 แหงประมวลกฏหมายทดนในเขตปาไมซงมหลกฐาน ส.ค.1 หรอใบจอง หรอใบเหยยบย าหรอตราจอง ใหปฏบตดงน

5.1 การออกโฉนดทดน ใหจงหวดแตงตงคณะกรรมการไมนอยกวา 3 คน ประกอบดวยปาไมจงหวดหรอผแทน เจาพนกงานทดนจงหวดหรอผแทน นายอ าเภอทองทหรอผแทน และกรรมการอนตามทเหนสมควร รวทมกนออกไปตรวจพสจนทดน

5.2 การออกหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหงหนาประจ ากงอ าเภอ แลวแตกรณ แตงตงคณะกรรมการไมนอยกวา 3 คนประกอบไปดวยปาไมอ าเภอหรอผทปาไมจงหวดมอบหมายส าหรบทองททไมมปาไมอ าเภอ เจาหนาทบรหารงานทดนอ าเภอปลดอ าเภอ (เจาพนกงานปกครอง) และคณะกรรมการอนตามทเหนสมควรรวมกนออกไปตรวจพสจนทดน

76

5.3 การออกหนงสอรบรองการท าประโยชนในทองททไดมการประกาศยกเลกอ านาจหนาทของนายอ าเภอเกยวกบการปฏบตตามประมวลกฎหมายทดนแลวใหน าความในขอ 5.1 มาใชบงคบโดยอนโลม

5.4 ในการตรวจพสจนการครอบครองและท าประโยชนในทดนใหคณะกรรมการด าเนนการดงน

5.4.1 ใหตรวจพสจนวามการปลกสรางบานเรอน ปลกไมยนตน ท านา ท าไรหรอท าประโยชนอยางอนจรงตามสมควรแกสภาพทดนในทองถน ตลอดจนสภาพของกจการทไดท าประโยชน

5.4.2 ใหน าหลกฐานอนๆ เชน รปถายทางอากาศ(ถาม) ทคณะกรรมการเหนสมควรเพอประกอบการพจารณาดวย

เมอคณะกรรมการไดด าเนนการตามขอ 5.4 แลวใหสรปขอเทจจรงพรอมความเหนเสนอตอผวาราชการจงหวด หรอนายอ าเภอ หรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอแลวแตกรณวาสมควรออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนใหไดหรอไมเพยงใด

การแตงตงคณะกรรมการตามขอ 5.1,5.2 และขอ5.3 กรณทดนอยในเขตอทยานแหงชาตหรอเขตรกษาพนธสตวปา ใหหวหนาอทยานแหงชาต หรอหวหนาเขตรกษาพนธสตวปาหรอผทท าหนาทในต าแหนงดงกลาวนนรวมเปนกรรมการดวย

ในกรณทผวาราชการจงหวด หรอนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอ แลวตากรณ เหนวาทดนดงกลาวไมสมควรออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนกใหพจารณาสงการตามอ านาจหนาทตอไป

ขอ 6. การประสานงานในการระวงชแนวเขตปาไมเกยวกบโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหด าเนนการดงน

6.1 เมอกรมทดนไดก าหนดแผนด าเนนการเดนส ารวจออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน ในทองทอ าเภอและจงหวดใด ใหสงแผนด าเนนงานใหกรมปาไมทราบลวงหนากอนวนเรมตนปงบประมาณไมนอยกวา 3 เดอน หรอทนททไดรบทราบวงเงนงบประมาณทไดรบอนมต

6.2 เมอกรมปาไมไดรบแผนเดนส ารวจออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนจามขอ 6.1 แลว กรมปาไมจะแจงแผนการเดนส ารวจดงกลาวใหปาไมเขตและปาไมจงหวดทองททราบ ใหฝายทดนประสานงานกบปาไมเขตและปาไมจงหวดทองท กอนทจ าท าการเดนส ารวจบรเวนทใกลเคยงกบเขตปาไม เพอด าเนนการตามขอตกลงนตอไป

6.3 ในการเดนส ารวจออกโฉนดทดน หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนทมแนวเขตตดตอกบเขตปา ซงอยในความรบผดชอบของกรมปาไม กรมปาไมจะมอบหมายใหเจาหนาทปาไมทเปนขาราชการระดบ 2 ขนไป ออกไประวงชและลงชอรบรองแนวเขตปาแทน เมอไดลงชอรบรองแนวเขตหมดแลว ใหเจาหนาททดนส าเนาระวางดงกลาวพรอมทงลงรายละเอยดชอเจาของทดนและจ านวนเนอท มอบใหเจาหนาทปาไมไวเปนหลกฐาน

77

6.4 การรงวดท าแผนทเพอออกโฉนดทดนเฉพาะราย สอบเขต แบงแยกและรวมโฉนดทดน ซงแนวเขตตดตอกบเขตปาไม กรมปาไมขอมอบหมายใหปาไมจงหวดหรอผทปาไมจงหวดมอบหมาย ซงจะตองเปนขาราชการระดบ 2 ขนไป ออกไประวงชและลงชอรบรองแนวเขตปาไมแทน

6.5 การตรวจพสจนทดนเพออกหนงสอรบรองการท าประโยชน ซงมแนวเขตตดตอกบเขตปาไม กรมปาไมขอมอบหมายใหปาไมอ าเภอ หรอผทปาไมอ าเภอมอบหมายหรอผทปาไมจงหวดมอบหมาย ส าหรบทองททไมมปาไมอ าเภอ เจาหนาทผทไดรบมอบหมายจะตองเปนขาราชการระดบ 2 ขนไป ออกระวงชและลงชอรบรองแนวเขตปาไมแทน

6.6 เพอประโยชนในการตรวจพสจนทดน และลงชอรบรองเขตทดนทตดตอกบเขตปาไม ใหเจาพนกงานทดนจงหวดหรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขา หรอเจาหนาทบรหารงานทดนอ าเภออ านวยความสะดวกในแกเจาหนาทปาไมในการขอด ขอยม หรอคดระวางแผนททเกยวของทงน ใหถอปฏบตตามขอ 2.2 โดยอนโลม

6.7 กรณขอ 6.3, 6.4 หรอ 6.5 หากมแนวเขตทดนตดตอกบเขตอทยานแหงชาตหรอเขตรกษาพนธสตวปา กรมปาไมขอมอบหมายใหหวหนาอทยานแหงชาต หรอหวหนาเขตรกษาพนธสตวปา หรอผทท าหนาทในต าแหนงดงกลาวมอบหมาย ซงจะตองเปนขาราชการระดบ 2 ขนไปออกไประวงชและลงชอรบรองแนวเขตแทน

ขอ 7. คาใชจายในการเดนทางไปราชการของคณะกรรมการ หรอเจาหนาททตองออกไปด าเนนการตามขอตกลงน ใหเบกจายจากงบประมาณของสวนราชการทเจาหนาทนนสงกด

บนทกขอตกลงนท าเมอวนท 30 ธนวาคม 2534 ลงชอ ทวำ สรรพกจ ลงชอ ผน อนทรปำน (นายทวา สรรพกจ) (นายผน อนทรปาม) อธบดกรมปาไม อธบดกรมทดน

4. หนงสอกระทรวงมหำดไทยทเกยวของกบกำรออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง 1. หนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ท มท 0309/ว 750 ลงวนท 2 สงหาคม 2520 ก. วตถประสงคและเจตนารมณ - เพออ านวยความสะดวกใหแกประชาชน - เฉพาะใชสอยสวนตว หรอเพอกอสรางซอมแซมถาวรวตถทางศาสนา หรอเพอสาธารณประโยชนเทาทจ าเปนเทานน

78

- ไมควรตดฟนตนไมออกหมด ควรเกบรกษาไวเปนรมเงาและความชมชน ตลอดจนเพอการอนรกษสภาวะธรรมชาต ข. ประเภทของทดน - ตองเปนกรรมสทธทบคคลไดมาโดยชอบดวยกฎหมายทดน เชน ทดนมโฉนด หรอหนงสอรบรองการท าประโยชนทออกโดยชอบ - หากเอกสารสทธในทดนทไดมาโดยมชอบกจะออกหนงสอรบรองใหน าไมเคลอนทฯ ไมได ค. หลกเกณฑการปฏบตกอนออกหนงสอรบรอง 1. ผทประสงคจะขอหนงสอรบรองฯ จะตองเปนผมกรรมสทธในทดนทไมนนขนอย และจะตองยนค าขอตามแบบทายระเบยบนตอพนกงานเจาหนาทแหงอ าเภอ หรอกงอ าเภอทองทดวยตนเอง หามมใหมผแทนหรอผรบมอบอ านาจเปนผยนค าขอโดยเดดขาด 2. การยนค าขอฯ ใหแนบเอกสารสทธทดนฉบบตวจรงตอพนกงานเจาหนาทตามขอ 1 พรอมกบแจงวา ในทดนดงกลาวมไมแตละชนดขนอยจ านวนเทาใด รวมทงสนมจ านวนเทาใด จะขอหนงสอรบรองน าไปใช มไมชนดใด จ านวนเทาใด จะน าไปใช ณ ทใด โดยพาหนะใด ในความควบคมของผใด มก าหนดระยะเวลาเทาใด หากมแบบแปลนแผนผงในการใชไมกใหแนบประกอบค าขอดวย 3. คณะกรรมการทอ าเภอ หรอกงอ าเภอ ประกอบดวย ปลดอ าเภอ ปาไมอ าเภอ และเจาพนกงานทดนอ าเภอ หากทองทไมมปาไมอ าเภอ หรอพนกงานทดนอ าเภอ ใหรายงานจงหวดเพอสงเจาหนาทปาไมหรอพนกงานทดนจงหวดไปรวมเปนกรรมการ ถาไมมอกใหจงหวดรายงานกรมเจาสงกดเพอสงเจาหนาทจากสวนกลางไปรวมเปนกรรมการ - อ าเภอหรอกงอ าเภอรายงานการแตงตงคณะกรรมการใหจงหวดทราบดวย เพอจงหวดสงเจาหนาททเกยวของระดบจงหวดออกไปตรวจตราควบคมอกทางหนง 4. คณะกรรมการมหนาทพจารณาวา - เอกสารสทธทดนไดมาโดยชอบดวยกฎหมายทดนเพยงใด หรอไม - มในทดนกรรมสทธทงสน ชนด จ านวนเทาใด ตรงตามทขอหนงสอรบฯ หรอไม ไมนนยนตนอยหรอถกโคนลมไวแลวอยางไร ตองพสจนยนยนใหไดวา ตอไมและทอนไมนนเปนตนเดยวกน 5. ไมทคณะกรรมการเหนวาอยในหลกเกณฑทจะออกหนงสอรบรองใหไดจะตองเปนไมชนดอนนอกจากไมสกและไมยาง ในทดนกรรมสทธทไดมาโดยชอบดวยกฎหมายทดน และจะน าไปใชสอยสวนตวฯ แตละราย หากเปนไมทอนซงกใหมปรมาตรไมเกน 18 ลกบาศกเมตร เวนแตการใชไมนนมแบบแปลนแผนผงและรายการตวไมทจะใชตามความ

79

6. ใหคณะกรรมการรวมกนตรวจสอบ วดขนาด ประทบตรา ต. ของเจาหนาทปาไม พรอมเลขเรยง ปยอ พ.ศ. ไวทหนาตดของไม แลวจดท าบนทกรบรองวาจะรกษาตอไมไมนอยกวา 3 เดอน - ใหคณะกรรมการรายงานตออ าเภอหรอกงอ าเภอ โดยมบนทกการตรวจสอบ บญชรายการไม แผนทแสดงรปแปลงทดนอยางละ 3 ชด เอกสารทกแผนตองมลายมอชอของคณะกรรมการและผยนค าขอ พรอมกบวงเลบชอและต าแหนงไวใตลายมอชอดวย เพอเปนหลกฐานในการออกหนงสอรบรอง 7. หนงสอรบรองใหจดท าตามแบบ - ภายในเขตจงหวดเปนอ านาจของนายอ าเภอหรอปลดอ าเภอผ เปนหวหนาประจ ากงอ าเภอ ลงนามในหนงสอรบรอง - นอกเขตจงหวด เปนอ านาจของผวาราชการจงหวด หรอรองผวาราชการจงหวดหรอปลดจงหวด - หนงสอรบรองใหก าหนดอายไดตามความเหมาะสม ตองไมเกน 15 วน นบแตวนออกหนงสอรบรองเปนตนไป - หนงสอรบรองฯ หนงฉบบใหในการขนยายไมน าเคลอนทไดส าหรบยานพาหนะหนงๆ เพยงเทยวเดยว - ใหลงทะเบยนในการออกหนงสอรบรองไวเปนหลกฐาน ตามแบบทะเบยนทก าหนด 8. ทกรายทอ าเภอไดด าเนนการตรวจสอบและออกหนงสอรบรองไปแลวอยางไร ใหรายงานรายละเอยดใหจงหวดทราบทก 15 วน ง. เจตนารมณทางนตนย - ไมชนดอนๆ ในทดนกรรมสทธนอกจากไมสกและไมยางกฎหมายไมถอวาเปนไมหวงหาม - จงน าลงบญชของโรงงานแปรรปไมหรอโรงคาไมแปรรป หรอออกหนงสอก ากบไมแปรรปหรออกใบเบกทางใหน าเคลอนท ตามกฎกระทรวงประกาศหรอขอก าหนดทออกโดยอาศยอ านาจตามพระราชบญญตปาไมไมได - การปฏบตตามระเบยบนใหปฏบตโดยมชกชา - กอนทจะออกหนงสอรบรอง จะตองท าการตรวจสอบหลกฐานใหครบถวนทกประเดน - หามมใหออกหนงสอรบรองโดยยงมไดออกไปตรวจสอบใหเปนทแนชดเปนอนขาด

80

- หากเจาหนาททเกยวของทกฝายทกระดบผใดไมปฏบตตามหนงสอนจะตองรบโทษทางวนยโดยสถานหนกทกราย 2. หนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ท มท 0404/ว 326 ลงวนท 15 มนาคม 2527 กระทรวงมหาดไทยไดพจารณาเหนชอบดวยกบแนวทางปฏบตเกยวกบไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง (นอกจากไมสกและไมยาง) ทคณะท างานของกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงเกษตรและสหกรณไดรวมกนก าหนด มสาระส าคญโดยสรป คอ 1. แนวทางปฏบตวาดวยการท าไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองใหมการตรวจสอบออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองยกเวนไมสกและไมยางเพอการคาได โดยใหกระท าในรปของคณะกรรมการระดบอ าเภอตามนยเดยวกบหนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ท มท 0309/ว 750 ลงวนท 2 สงหาคม 2520 โดยแยกปฏบต ดงน ก. ไมยางพาราในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง ใหผถอกรรมสทธหรอสทธครอบครองท าการตดฟน น าเคลอนยาย และแปรรปไดโดยเสร ไมตองขออนญาตหนวยงานใดทงสน (เวนแตการขอตงโรงงานแปรรปไมยางพารา ซงตองขออนญาต) ส าหรบไมยางพาราทน าเขาแปรรปในโรงงานแปรรปไมใหเจาของโรงงานมทะเบยนคมปรมาณไมทน าเขาโรงงาน โดยระบเฉพาะปรมาตร ไมตองระบขนาดและจ านวน ข. ไมชนดอนนอกจากไมสกและไมยาง ไมวาจะเปนไมทมชอไมตรงหรอชอตรงกบไมหวงหามในปา หากประสงคจะน าออกจากทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองเคลอนยายไปใชประโยชน ใหเจาของทดนไปยนค าขอตามแบบทก าหนดตอพนกงานเจาหนาทแหงอ าเภอหรอกงอ าเภอทองทดวยตนเอง เพอท าการตรวจสอบออกหนงสอรบรองใหกอนน าเคลอนยาย 2. การท าฟนหรอเผาถานจากไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองก าหนดดงน ก. เปนไมทปลกขนเปนชนดพนธไมทก าเนดจากตางประเทศ เชน ยคาลปตส กระถนยกษ กระถนณรงค สนปฏพทธ มะฮอกกาน จามจร หรออนๆ ใหเจาของทดนหรอผทไดรบมอบหมายน าเคลอนทไปไดโดยไมตองใหเจาหนาทตรวจสอบ แตการจะน าไมดงกลาวไปเผาถานจะตองปฏบตตามขอ ข. ข. นอกจากชนดไมพนธตางประเทศทปลกขนในทดนตามขอ ก. หรอไมทขนอยเดม ยกเวนไมสกและไมยาง เมอเจาของทดนตดฟนลงแลว ถาจะน าไปเผาถานจะตองใหคณะกรรมการระดบอ าเภอท าการตรวจสอบความถกตองเสยกอน (ไมรวมถงท ส.ค.1) พรอมทงตรวจสอบชนด จ านวนและปรมาตรไมนน ท าบญชแสดงรายละเอยดรวมปรมาตรไมดงกลาวไว และใหคณะกรรมการเสนอนายอ า เภอหรอปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอออกหนงสอรบรองใหน าไปเผาถานได ค. ผประสงคจะน าถานทเผาจากไมตามขอ ก. และ ข. จ านวนเกนปรมาณการครอบครอง ซงของปาหวงหามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เคลอนทไปจากทเผาถานใหไปยนค า

81

รองตอนายอ าเภอทองท เพอสงคณะกรรมการชดเดมไปท าการตรวจสอบออกหนงสอรบรองใหน าเคลอนทตอไป - การตรวจสอบและออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองตามขอ 1 และ 2 ดงกลาว ใหใชแบบพมพแนบทายแนวทางปฏบตทไดสงมาพรอมน

3. หนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ท มท 0404/ว 1212 ลงวนท 28 ตลาคม 2530 - ผแทนกระทรวงมหาดไทยกบผแทนกรมปาไม กระทรวงเกษตรไดรวมประชมพจารณาปญหาเรองแนวทางปฏบตเกยวกบไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองและไดมมตเกยวกบเรองน ซงกระทรวงเกษตรและสหกรณไดน าผลการประชมดงกลาวเขาพจารณาในทประชมคณะกรรมการปองกนและอนรกษทรพยากรปาไม ครงท 1/2530 เมอวนท 14 มกราคม 2530 กรมปาไมเสนอเรองทเกยวของตอทประชม ซงทประชมไดพจารณา สรปไดดงน 1. ในกรณทเจาของทดนมความประสงคจะน าไมในทดนของตนไปโดยสจรตส าหรบการใชสอยสวนตว หรอเพอการกศลสาธารณประโยชน เหนสมควรออกหนงสอรบรองใหน าไมไปใชประโยชนไดเฉพาะเพอการใชสอยสวนตว หรอเพอการกศลสาธารณประโยชนเทานน สวนเพอการคาหามมใหมการตรวจสอบเพอออกหนงสอรบรองใหตอไปอก ตามทกระทรวงมหาดไทยสงระงบไปแลว 2. ใหแกไขแบบหนงสอรบรองเสยใหม เพอใชแตเฉพาะการน าไมไปใชสอยสวนตวหรอเพอการกศลสาธารณประโยชนเทานน โดยใหม - เลมท ฉบบท และเยบเปนเลมใหเปนเอกสารของทางราชการ - มการเบกจายจากหนวยราชการทควบคมรบผดชอบ โดยลงทะเบยนรบ-จาย ไวเปนหลกฐาน เพอเปนมาตรการในการปองกนการปลอมแปลงและท าลายหลกฐานคฉบบ และเพอประโยชนในการควบคม - ใหผน าไมตามหนงสอรบรองเขาเขตดานปาไมเชนเดยวกบการน าไมเคลอนทตามพระราชบญญตปาไม - เจาหนาทดานปาไมจะไดสลกหลงหนงสอรบรองวา ไดน าไมผานดานไปแลว จะไดไมน าหนงสอรบรองนนมาหมนเวยนขนไมโดยไมชอบอก 3. ไมชนดทมชอตรงกบไมหวงหามในปา เชน ไมโกงกาง ไมมะมวง ไมทเรยน ฯลฯ ในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองทจะน าไปจ าหนายในลกษณะของไมทอน ใหมการออกหนงสอรบรองไปใชประโยชนเพอการคา ส าหรบไมทมชอตรงกบไมหวงหามในปา ซงราษฎรปลกขนในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองได โดยใชหลกเกณฑการปฏบตเชนเดยวกบการออกหนงสอรบรองการน าไมในทดนกรรมสทธฯ เพอใชสอยสวนตวหรอเพอการกศลสาธารณประโยชน 4. เรองถานไมท เผาไดจากไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองใหใชหลกเกณฑ ดงน

82

(1) ถามผประสงคจะใหทางราชการใหความคมครองในกาน าถานไมทเผาจากไมในทดนกรรมสทธฯ ซงไมใชไมสกและไมยางเคลอนยายไปใชประโยชน กใหขออนญาตตงเตาเผาถาน - ตามขอ 6 แหงกฎกระทรวง ฉบบท 19 (พ.ศ. 2507) วาดวยการเกบหาของปาหวงหาม - สามารถท าไมตามหนงสอรบรองตามระเบยบของกระทรวงมหาดไทย หรอน าไมทไมตองมหนงสอรบรอง เชน ไมยางพารา เขาเผาในเตาถานทไดรบอนญาต - ใหพนกงานเจาหนาทออกใบเบกทางใหเชนเดยวกบถานไมทเผาจากไมในปาแตไมตองเสยคาภาคหลวง คงเสยแตคาธรรมเนยมใบเบกทางเทานน (2) ผไมประสงคจะขอรบอนญาตตามขอ (1) แตจะเผาถานโดยเสรกชอบทจะกระท าได แตกรณนคณะกรรมการและพนกงานเจาหนาทไมมหนาทออกหนงสอรบรองหรอใบเบกทางใหน าถานทเผาไดเคลอนยายไปใชประโยชนแตอยางใด (กรมปาไมแจงแนวทางปฏบตแลว ตามหนงสอ ท กษ 0704(3)/ว 30293 ลงวนท 6 พฤศจกายน 2529) 5. การอนญาตไมสกและไมยางในดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองคงใหมการอนญาตไดแตเฉพาะเพอการใชสอยสวนตว ตามขอก าหนด ฉบบท 17 พ.ศ. 2530 (กรมปาไมแจงแนวทางปฏบตแลว ตามหนงสอ ท กษ 0704(3)/ว 10964 ลงวนท 17 เมษายน 2530) - หากมปญหาในทางปฏบตประการใด ใหรายงานกระทรวงมหาดไทยเพอประกอบการพจารณาด าเนนการตอไป

4. หนงสอกระทรวงมหาดไทย ท มท 0307.1/ว 1220 ลงวนท 27 เมษายน 2548 - กระทรวงมหาดไทยแจงผวาราชการจงหวดทกจงหวดวา ไดรบแจงจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอซกซอมแนวทางปฏบตในการออกหนงสอรบรองน าไมหวงหามแปรรปอางวาเปนไมเรอนวาเคลอนยายไปใชปฏบตและการตรวจสอบเพอออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง โดยใหจงหวด อ าเภอ และกงอ าเภอ ถอปฏบตดงน 1. ใหจงหวด อ าเภอ กงอ าเภอ ถอปฏบตโดยเครงครด - ตามหนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ท 16748/2503 ลงวนท 24 ตลาคม 2503 - หนงสอกระทรวงมหาดไทย ท มท 0310/ว 958 ลงวนท 30 สงหาคม 2525 - หนงสอกระทรวงมหาดไทย ท มท 0404/1744 ลงวนท 20 ธนวาคม 2532 - หนงสอกระทรวงมหาดไทย ท มท 0404/ว 1212 ลงวนท 28 ตลาคม 2530 2. กรณเปนการเคลอนยายไมเรอนเกาทเปนไมสก ไมยางจะตองปฏบตตามหนงสอ กรมปาไม ดวนทสด ท ทส 1602.3/12358 ลงวนท 14 ธนวาคม 2547 3. ถาเปนไมหวงหามประเภทอนนอกจากทกระทรวงมหาดไทยไดสงการแลวใหถอปฏบตเพมเตม ดงน

83

(1) เจาของไมยนค าขอใบรบขนยายไมหวงหามแปรรปทอางวาเปนไมเรอนเกาดวยตนเอง (2) ใหนายอ าเภอ/ปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอ - พจารณาค าขอและรายละเอยด - เสนอความเหนตอผวาราชการจงหวดวาสมควรหรอไม อยางไร - หากเปนไมทไดมาโดยมชอบ ใหระงบการด าเนนการไวกอน - ใหผวาราชการจงหวดแตงตงกรรมการตรวจสอบ (3) จงหวดออกใบรบรองขนยายไมหวงหามไปแลว - ใหส าเนาใบรบรองขนยายเกบ ณ ทท าการปกครองจงหวด (กลมงานมนคง) เพอตรวจสอบวา ซ าทเดยวกนหรอไม หรอมลกษณะผดปกตวสยหรออ าพราง - ใหด าเนนการตามอ านาจหนาท แลวรายงานใหกระทรวงมหาดไทยทราบ (4) ใหถายภาพไมเรอนเกาประกอบการพจารณาอนญาต (5) ใบรบรองขนยายก าหนดไมเกน 5 วน นบแตวนทระบในใบรบรองขนยาย เขยนดวยตวอกษรสแดงไวดานบนใบรบรอง (6) แจงผรบอนญาตทราบวา เมอจะขนยายใหแจงนายอ าเภอ/ปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอกอน - เมอถงปลายทางใหแจงแกอ าเภอ/กงอ าเภอปลายทางทราบดวย แลวใหอ าเภอ/กงอ าเภอปลายทางแจงจงหวดเพอทราบ - จงหวดตรวจสอบวามการเคลอนยายไมเขาในพนทจงหวดผดปกตหรอไม รวบรวมรายงานกระทรวงมหาดไทยทราบทกเดอน (7) ใหจงหวด อ าเภอ และกงอ าเภอ ก าชบก านนผใหญบานทราบ ว าการออกหนงสอรบรองขนยายไมหวงหามไมเรอนเกาเปนของผวาราชการจงหวดเทานน หามมใหก านน ผใหญบานรบรองกรณนโดยเดดขาด 5. หนงสอกระทรวงมหาดไทย ท มท 0307.1/814 ลงวนท 25 มกราคม 2548 - กระทรวงมหาดไทยไดก าหนดมาตรการควบคมไมหวงหามแปรรปทอางวาเปนไมเรอนเกาออกนอกเขตจงหวดใหอยางเขมงวด รดกม และก าหนดแนวทางระวงปองกนการน าไมทไมชอบดวยกฎหมายมาแอบอางเปนไมเรอนเกาหรอไมทชอบดวยกฎหมาย รวมทงหามก านน ผใหญบาน ลงนามในหนงสอรบรองทกกรณ - การแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบไมเพอเสนอใหออกหนงสอรบรองกไดแตงตงขาราชการของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนประธานกรรมการอยแลว

84

- การตรวจสอบออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง กระทรวงมหาดไทยก าหนดแนวทางปฏบตใหสามารถออกไดเฉพาะเพอน าไปใชสอยสวนตวหรอเพอการกศลสาธารณประโยชนเทานน - ขนตอนการออกหนงสอรบรองกไดผานการตรวจสอบเอกสารสทธในทดนจากเจาหนาทกรมทดน โดยถอปฏบตตามแนวทางและขอก าหนดฉบบท 17 พ.ศ. 2530 ของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม - การออกหนงสอรบรองการท าไมแปรรปทอางวาเปนไมเรอนเกาออกนอกเขตจงหวดและการออกหนงสอรบรองไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองจงตองพจารณาโดยรอบคอบดวยความยตธรรม - จะตองระมดระวงมใหกระทบสทธของประชาชนผสจรตตามทรฐธรรมนญก าหนดไว

85

บทท 3 วธการศกษา

การตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไมในบททแลว เราสรปไดวาในภารกจของ กรมปาไม การตรวจพสจนไมอาจแบงไดเปน 3 สาขา คอ

1. พสจนชนดไม

2. พสจนไมใหม – เกา

3. พสจนการตอทอน – ตอ

ทง 3 ภารกจทกลาวมา ท าใหตองมการตรวจพสจนไมในคดกฏหมายวาดวยการปาไม เนองจากระเบยบกรมปาไมวาดวยมาตรการควบคม ตรวจสอบ และเรงรด การด าเนนคดอาญา พ.ศ. 2552 ขอท 20 ไดก าหนดไววา ในกรณทจะตองมการตรวจพสจนไมของกลางในคดอาญาในทองทใด ไมวาจะโดยการรองขอโดยพนกงานสอบสวน พนกงานเจาหนาท หรอพนกงานเจาหนาทอนใด ใหผบรหารหนวยงานในทองทนน ก าหนดใหพนกงานเจาหนาทผผานหลกสตรการฝกอบรมการตรวจพสจนไมทไดขนทะเบยนโดยส านกวจยและพฒนาการปาไมแลว และปฏบตหนาทอยในหนวยงานทองท ทจะท าการตรวจพสจนไมนน มหนาทท าการตรวจพสจนไม และในวรรค 3 ก าหนดใหผท าการตรวจพสจนไมด าเนนการตรวจพสจนไมตามหลกวชาการโดยเรว และใหผท าการตรวจพสจนไมใชวธการทเหมาะสมบนทกไวเปนพยานหลกฐาน เชน ภาพถาย เกบตวอยาง ท าเครองหมาย ฯลฯ และบนทกความเหนไวเปนหลกฐาน และแจงผลตรวจพสจนไมใหผบรหารหนวยงานทองททท าการตรวจพสจนไมทราบ และใหผบรหารหนวยงานทองทแจงผลการพสจนไมแกผรองขอใหตรวจพสจนไมโดยเรว

การศกษาการตรวจพสจนไมในคดกฏหมายวาดวยการปาไมครงน ผศกษาไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชา ใหไปด าเนนการตรวจพสจนเปรยบเทยบไมของกลางในคดอาญาท 141/2553 ยดทรพยท 73/2553 ลงวนท 11 กรกฎาคม 2553 โดยใหท าการตรวจพสจนไมจ านวน 23 ตอ ในทดนทพยานกลาวอางวาไมของกลางตดมาจากตอไมในทดนมเอกสารสทธ โดยเมอวนท 10 กรกฏาคม 2553 คณะเจาหนาทกรมปาไม รวมกบ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เจาหนาทฝายปกครอง เจาหนาท กอ .รมน. จงหวดพษณโลก เจาหนาทต ารวจ กก.4 บก.ปทส. ไดรวมกนตรวจยดจบกมสงปลกสรางพรอมไมทอนและไมแปรรป ทบานไมทราบเลขท ซงตดกบบานเลขท 261 หม 4 ต.ปาแดง อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก ตาม ปจว.ขอ 1 เวลา 11.00 น. ลงวนท 11 กรกฎาคม 2553 คดอาญาท 141/2553 คดยดทรพยท 73/2553 สถานต ารวจภธรชาตตระการ จงหวดพษณโลก โดยการสบสวนในทางลบ เจาหนาททราบวา บานหลงดงกลาว พ.ต.อ.สมมาตร ศรภรมย เปนผยนค าขอเลขทบาน ทราบภายหลงเปนบานเลขท 285 หม 4 ต.ปาแดง อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก และโฉนดทดนผครอบครองชอนางนชนาถ ถาน ภรรยาของ ดต.สทศน ถาน ซงเปนต ารวจประจ าสถานต ารวจภธรชาตตระการ เปนลกนองของ พ.ต.อ.สมมาตร ศรภรมย เดมเปนผก ากบการ

86

สถานต ารวจภธรชาตตระการ ตอมาในภายหลงนายอดศกด นร ไดเขามอบตว กบเจาหนาทต ารวจและรบอางวาไมแปรรป และสงปลกสรางทเจาหนาทตรวจยดเปนของตนเอง การตรวจพสจนไมของกลางในคดนจงม 2 กรณดงน

1.การตรวจยดจบกม เมอวนท 10 กรกฎาคม 2553 เจาหนาท ตรวจพบสงปลกสรางลกษณะบานสองชน จ านวน 1 หลง หลงคามงดวยสงกะส ฝาบานชนบนดานนอกตลอมดวยสงกะส เพออ าพรางสายตา เสาบานท าดวยไมลกษณะทรงกลม จ านวน 22 ตน ภายในตวบานชนบน พบพนบานปดวยไมกระยาเลยแปรรป หลายขนาดตางๆ กนลกษณะการปพนใชตะปตอกเฉพาะหวทายอยางไมถาวร ไมมการไสกบ ตบแตงแตอยางใด สภาพใหม ไมมรปรอยดวงตราใดๆ ของรฐหรอเอกชน ตประทบไวแตอยางใดโดยฝาบานชนบนดานในท าดวยไมกระยาเลยมความกวางหลายขนาดตางๆ กน ตตดกบคราวไมลอมรอบตวบานตดกบสงกะสดานนอก เพอใชอ าพรางสายตา โดยตอกตะปลกษณะตอกหวทายอยางไมถาวร และไมมการไสกบตบแตงไมมลกษณะใหมและไมพบรปรอยดวงตราของรฐหรอเอกชนตประทบไวเชนกนบรเวณชนลาง พนปดวยไมมหลายขนาดตางๆ กน ขนาดความกวางของพนไมมขนาดใหญ และมความหนามาก ซงผดปกตวสยโดยทวไปของไมพนปบาน และยงพบไมแปรรปสอดไว ระหวางคานชนบนกบพนชนบน จ านวนมาก ไมมลกษณะใหม ไมมการไสกบตบแตงแตอยางใด และไมพบวามการตอกตะปยดตดกบคานบานแตอยางใด ไมพบรปรอยดวงตราใดๆ ของรฐหรอเอกชนตประทบ ไมแปรรปทใชท าเปนตงชนลาง มลกษณะใหม รวมไมของกลางทเจาหนาทตรวจยดไวมดงน

- ไมกระยาเลยแปรรป จ านวน 359 แผน ปรมาตร 23.25 ลบ.ม.

- ไมทเปนลกษณะประกอบเปนไมเสาของสงปลกสรางจ านวน 22 ตน

- ไมกระยาเลยแปรรปทประกอบเปนสวนของสงปลกสราง จ านวน 232 แผน ปรมาตร 7.16 ลบ.ม. ประเดนการตรวจพสจนทเจาหนาทผตรวจยดจบกม ตองการตรวจพสจนวาไมทตยดประกอบเปนสงปลกสราง จ านวน 1 หลง เปนไมแปรรปหรอไม โดยผอ านวยการส านกจดการทรพยากรปาไมท 4 (ตาก)ไดมหนงสอส านกฯท ทส 16190.3/5717 ลงวนท 10 กรกฎาคม 2553 มอบหมายใหนายวโรจน ชาญเชงพานช นกวชาการปาไมช านาญการผผานการอบรมพสจนไมและขนทะเบยนโดยส านกวจยและพฒนาการปาไมแลวไปตรวจพสจนกรณดงกลาว

2. พนกงานสอบสวนแจงกรมปาไมขอใหผ เช ยวชาญการตรวจพสจนไม ท าการตรวจพสจนเปรยบเทยบไมของกลางกบตอไม ตามทอยการจงหวดพษณโลกขอใหท าการสอบสวนเพมเตม และใหพนกงานสอบสวนน าผกลาวหาและพยานผจบพรอมเจาหนาทงานทดนทองทไปตรวจสอบวาทดนม นส. 3ก และโฉนดทดนของบคคลซงนายชวน ขดเกลา พยานไดกลาวอางไวในค าใหการและนายอดศกด นร ผตองหารองขอความเปนธรรมมตอไมมะคา ประด แดง เตง หรอไมหวงหามชนดใด ถกตดอยในทดนดงกลาวหรอไม หากพบวามตอไมดงกลาวอยจรง ใหพนกงานสอบสวนแจงผเชยวชาญการตรวจพสจนไมจากกรมปาไม (พรอมผกลาวหา พนกงานสอบสวน และผเกยวของ) ท าการตรวจพสจนเปรยบเทยบไมของ

87

กลางทยดไวในคดนกบ ตอไมในทดนทพบตอไมดงกลาว วาไมของกลางตดมาจากตอไมในทดนดงกลาวหรอไมแลวขอรบรายงานการตรวจพสจน (พรอมภาพถายการตรวจเปรยบเทยบ) ซงพยานไดกลาวอางตอไมในทดนกรรมสทธ จ านวน 11 ราย ตอไม 23 ตอ โดยกรมปาไมมหนงสอดวนทสดท ทส 1612.3(ย.3)/5271 ลงวนท 16 มนาคม 2554 แจงใหนายวโรจน ชาญเชงพานช นกวชาการปาไมช านาญการเปนผไปด าเนนการตรวจพสจนเปรยบเทยบตอไม 23 ตอกบไมของกลางทตรวจยด

ขนตอนการด าเนนการ 1. กรณการตรวจสอบเปนไมแปรรป หรอ สงปลกสราง

1.1. ตรวจสอบเอกสารบนทกการตรวจอายด / ตรวจยด

1.2. ตรวจพสจนไมของกลาง โดยมเจาหนาทผจบกม / พนกงานสอบสวน น าตรวจไมของกลาง

1.3. ตรวจพสจนชนดไมของกลาง โดยศกษาเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไม ทเหนได โดยการใช

แวนขยายสองดเนอไมดานหนาตดทไดใชมดตดไว ลกษณะโครงสรางทส าคญทเหนไดในเนอไม

ซงมองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายม 2 ชนดคอ Pores และ Parenchyma แลวจงตรวจวด

ขนาดปรมาตร

1.4. ตรวจวเคราะหวาเปนไมแปรรปหรอไม ตามมาตรา 4 (4) พระราชบญญตกฎหมายปาไม

พทธศกราช2484 ลกษณะของไมแปรรปเปนเรองของขอเทจจรงแตละกรณ ไมวามลกษณะพรางวา

เปนสงปลกสรางหรอไม หรอมสภาพเปนสงปลกสรางโดยไมชอบด วยลกษณะสงปลกสราง

ทวๆไป หรอทผดปกตวสย หรอเปนเครองใชทไมชอบดวยลกษณะของเครองใชเปนปกตใน

ทองถนนน หรอทผดปกตวสย ผตรวจพสจนสามารถใชดลยพนจจากขอเทจจรงได

1.5. ตรวจวเคราะหวาเปนสงปลกสรางหรอไม มาตรา 4 (4) วรรค 2 ไดก าหนดไววา ไมทอยในสภาพเปนสงปลก

สรางหรออยในสภาพเปนเครองใช ทงนตลอดเวลาทอยในสภาพเชนนน รวมทงไมทเคยอยในสภาพดงกลาว

และผครอบครองพสจนไดวา ไดเคยมสภาพเชนนนมาแลว ไมนอยกวา 2 ป ส าหรบไมอนทไมใชไมสก และ

5 ปส าหรบไมสก มใหถอวาเปนไมแปรรป

1.6. เมอไดผลการตรวจพสจนและวเคราหแลววาเปนไมแปรรป หรอเปนสงปลกสราง ผตรวจพสจนบนทก

ความเหนพรอมพยานหลกฐาน เชน ภาพถาย เกบตวอยาง ฯลฯ ท าเปนบนทกรายงานผลการตรวจพสจน

1.7. รายงานผลการตรวจพสจนใหผบรหารหนวยงานทองท ทท าการตรวจพสจนหรอ กรมปาไมทราบแลวแตกรณ

1.8. ผบรหารหนวยงานทองทหรอกรมปาไม แลวแตกรณ แจงผลการตรวจพสจนใหแกผรองขอ เพอ

ด าเนนการทางคดอาญาตอไป

88

แผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม กรณตรวจสอบเปนไมแปรรปหรอสงปลกสราง

1.1 ตรวจสอบเอกสาร

1.2 พนกงานสอบสวนหรอผจบกมน าชไมของกลาง

1.3 ตรวจพสจนชนดไมและตรวจวดขนาดปรมาตร

1.4 เปนไมแปรรป 1.5 เปนสงปลกสราง

1.6 บนทกรายงานผลการตรวจสอบ

1.7 รายงานผลการตรวจสอบให ผบรหารหนวยงานทองท/กปม.

1.8 ผบรหารหนวยงานทองทแจงผลการตรวจพสจนใหแกผรองขอ

ภาพท 13 แสดงแผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม กรณตรวจสอบเปนไมแปรรปหรอสงปลกสราง

89

2. กรณการตรวจสอบไมแปรรปกบตอไมในทดนกรรมสทธ

2.1. ตรวจสอบเอกสารบนทกการตรวจอายด / ตรวจยด

2.2. ผตรวจยดจบกม หรอพนกงานสอบสวนน าชยนยนไมของกลางในดคทจะตรวจพสจน

2.3. ตรวจพสจนชนดไมของกลาง โดยศกษาเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไม ทเหนได โดยการใช

แวนขยายสองดเนอไมดานหนาตดทไดใชมดตดไว ลกษณะโครงสรางทส าคญทเหนไดในเนอไม

สงทมองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายม 2 ชนดคอ Pores และ Parenchyma แลวจงตรวจวด

ขนาดปรมาตร และแยกไมแปรรปตามชนดไม

2.4. ไมแปรรปทแยกออกตามชนดไมแลว น ามาศกษาวเคราะหลกษณะทางกายวภาค และดานสมผส

ตางๆ ตลอดจนรองรอยต าหนจากการแปรรปกด หรอลกษณะทางธรรมชาตของไมกด ตลอดจน

ลกษณะการเปนพพอน หรอรองรอยการถกไฟไหม และความเปนไมใหมสดหรอแหง เกา หาก

สามารถน าไมแปรรปทมลกษณะโครงสรางทางกายวภาคหรอสภาพภายนอก ทใกลเคยงหรอ

สอดคลองกนดงกลาวมาประกอบเปนลกษณะของไมทอนเดมได กจะสะดวกงายตอการตรวจ

เปรยบเทยบกบตอไมในทดนทกลาวอางได

2.5. หากเปนไมแปรรปทศกษาวเคราะหลกษณะโครงสรางกบภายนอกและลกษณะทางกายวภาคแลว

ไมสามารถประกอบเปนลกษณะทอนเดมได ใหตรวจวดขนาด ค านวณปรมาตร และดความเปนไม

ใหมสดหรอไมแหง เกา เพอน าไปค านวณเปรยบเทยบปรมาตรกบไมทอนตามขนาดของตอไมท

กลาวอาง ซงในทางวชาการไดศกษาแลวพบวาไมแปรรปจากไมทอนแลวจะมปรมาตรไมแปรรป

เหลอ 40-50% ของปรมาตรไมทอนเดม

2.6. เมอตรวจพสจนและวเคราะหแลว ผลเปนประการใด ท าบนทกรายงานผลการตรวจสอบ

เปรยบเทยบพรอมภาพถาย หรอพยานหลกฐานอน ทเปนประโยชนตอการตรวจพสจน

2.7. รายงานผลการตรวจพสจนใหผบรหารหนวยงานทองท หรอกรมปาไมทราบตามแตกรณ

2.8. ผบรหารหนวยงานทองทหรอกรมปาไมแลวแตกรณ แจงผลการตรวจพสจนใหแกผรองขอ เพอ

ประกอบการด าเนนการทางคดอาญาตอไป

90

แผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม กรณตรวจสอบไมแปรรปเปรยบเทยบกบตอไมในทดนกรรมสทธ

ภาพท 14 แสดงแผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม กรณตรวจสอบไมแปรรปเปรยบเทยบกบตอไมในทดนกรรมสทธ

2.4 ไมแปรรปสามารถประกอบเปนทอน 2.4.1 วดขนาดแสดงลกษณะทางกายวภาค

- วดเสนรอบวง ดานผานศนยกลาง - ต าหนไม โดยเฉพาะรอยตอทอนโคน - ลกษณะทางกายวภาคทปรากฏเชน วงป Gumvein - ไมสด แหง (เพอเปรยบเทยบตอแหง/สด)

2.4.2เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางและขนาด หนาไมของกลางกบตอไมทตรวจสอบ

2.1 ตรวจสอบเอกสาร

2.2 พนกงานสอบสวนหรอผจบกมน าชไมของกลาง

2.3 ตรวจสอบชนดไมและตรวจวดขนาดปรมาตร

2.5 ไมแปรรปไมสามารถประกอบเปนทอนได 2.5.1 วดขนาดแสดงลกษณะทางวภาค - รองรอยการเลอยไม - ไมสด แหง 2.5.2เปรยบเทยบปรมาตรไมแปรรปกบไมทอน จากตอ

2.6 บนทกรายงานผลการตรวจสอบเปรยบเทยบ

2.7 รายงานผลการตรวจสอบใหผบรหารหนวยงานทองท/กปม.

2.8 ผบรหารฯ/กปม. รายงาน พนกงานสอบสวนหรออยการ หรอผรองขอ แลวแตกรณ

91

3. กรณการตรวจสอบตอไมในทดนกรรมสทธ

3.1. ตรวจสอบเอกสารบนทกการตรวจอายด / ตรวจยดจบกม หรอขอรองขอใหตรวจพสจน

3.2. พนกงานสอบสวน / พนกงานทดน / ผจบกม และเจาของทดนกรรมสทธน าชแนวเขตทดนและตอ

ไม

3.3. ตรวจสอบต าแหนงตอไม และแนวเขตทดนโดยใชเครองตรวจวดพกด (GPS) ลงต าแหนงตอไม

และต าแหนงแนวเขตทดนตามหลกเขตทดน แลวถายทอดลงแผนทภาพถายทางอากาศ 1 : 4,000

และแผนททหาร 1 : 50,000 เพอตรวจสอบตอไมอยในแนวเขตทดนหรอไม

3.4. ตอไมทตรวจพบหากอยในทดนกรรมสทธ

3.4.1. ตรวจสอบชนดไม โดยศกษาเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไมทเหนไดโดยการใชแวน

ขยายสองดเนอไมดานหนาตด ทไดใชมดตดไว ลกษณะโครงสรางทส าคญทเหนไดในเนอไม

ซงมองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายม 2 ชนด คอ Pores และ Parenchyma

3.4.2. วดขนาดความโตของเสนรอบวงของตอไม และเสนผานศนยกลาง พรอมทงวาดลอกลายหนา

ตดตอไม โดยใชแผนพลาสตกใสวางทาบบนตอแลวลงรายละเอยดทปรากฏ ต าหนทเหน

ลกษณะรอยบากหรอรปรางของตอไม ตลอดจนลกษณะของตอไมวาเปนตอไมสด หรอไมเกา

แหงยนตนตาย เปนตน

3.5. หากไมมตอไมในทดนกรรมสทธตามกลาวอาง ใหบนทกสอบปากค าเจาของทดนและทดน

ขางเคยงถงความมอยจรงของตนไม

3.6. น าผลการตรวจสอบ พรอมพยานหลกฐานทตรวจพบ ไปตรวจเปรยบเทยบกบไมของกลางตอไป

92

แผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม

กรณตรวจสอบตอไมในทดนกรรมสทธ

3.1 ตรวจสอบเอกสาร

3.2 พนกงานสอบสวน/พนกงานทดน/เจาของทดน น าชแนวเขตทดนกรรมสทธ

3.3 ตรวจสอบต าแหนงตอไม / แนวเขตทดน

3.4 ตอไมอยในทดนกรรมสทธ 3.4.1 ตรวจสอบชนดไม

3.4.2 วดขนาด/ลงรายละเอยดหนาตดตอไม 3.4.3 บนทกปากค าเจาของตอไม

3.5 ตอไมไมอยในทดนกรรมสทธ - บนทกปากค าเจาของทดนกรรมสทธและบคคลใกลเคยง

3.6 น าผลการตรวจสอบไปตรวจเปรยบเทยบไมของกลาง

ภาพท 15 แสดงแผนผงการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไม กรณตรวจสอบตอไมในทดนกรรมสทธ

93

บทท 4

ผลกำรศกษำ

การศกษาผลการตรวจพสจนไมในคดกฎหมายวาดวยการปาไมครงน สามารถสรปและวเคราะหผลการปฏบตงานไดดงน

1. กรณตรวจพสจนไมทตยดประกอบเปนสงปลกสรำงเปนไมแปรรปหรอไม

1.1การตรวจพสจนไมแปรรปในกรณทตยดประกอบเปนสงปลกสรางจ านวน 1 หลง (ภาพท 16-19) ซงเจาหนาทไดตรวจอายดไว โดยผตรวจพสจนไดรวมกบเจาหนาททมนายอดเรก อนใจ หวหนาสายตรวจปราบปรามการกระท าผดกฏหมายวาดวยการปาไม สายท 3 พษณโลก ส านกจดการทรพยากรปาไมท 4 (ตาก) นายมานพ สายอนใจ หวหนาฝายยทธการท 3 (ภาคเหนอ) ส านกปองกนรกษาปาและควบคมไฟปา กรมปาไม นายภรวฒน จนแจ หวหนาหนวยปองกนรกษาปาท พล.12 (แกงบวค า) นายมาย ยศปญญา ก านนต าบลปาแตง นางวรรษมน กรพรต ผใหญบานหมท 4 บานไทรงาม ต าบลปาแดง อ าเภอชาตตระการ จงหวดพษณโลก นายสรศกด เหลกค า หวหนาฐานปฏบตการปองกนรกษาปาท 1 (น าร) อ าเภอชาตตระการ เปนผน าตรวจและยนยนไมของกลางทตรวจอายดไวตามคดดงกลาวขางตนจรง โดยไดรวมกนด าเนนการตรวจพสจนไมแปรรปทตประกอบเปนสงปลกสรางนอกเหนอจากไมแปรรปทเจาหนาทไดตรวจยดไวเมอวนท 10 กรกฎาคม 2553

ภาพท 16 ภาพท 17

ภาพท 19 ภาพท 18

ภาพท 16-19 สภาพสงปลกสรางไมทราบเลขท ต.ปาแดง อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก ทตรวจพสจน

94

1.2 ตรวจพสจนชนดไมของกลางแปรรปทตประกอบกบสงปลกสรางเดม ผลการตรวจสอบชนดไมสวนทเปนฝาดานกลางบาน ดานทศเหนอตดตดชองบนไดทางขนบาน และสวนทเปนพน โดยตรวจพสจนชนดไมเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไมทเหน โดยการใชแวนขยายสองดเนอไมดานหนาตดทไดใชมดตดไว ซงลกษณะโครงสรางของเนอไม มองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายขนาด 10x -15x ปรากฏวาเปนไมประดแปรรป มลกษณะโครงสรางทางกายวภาคสอดคลองกบลกษณะไมประด (ภาพท 20)

ภาพท 20 แสดงดานหนาตดไมประด ขยาย 15x

ชอสำมญ ไมประด ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษสำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนแบบพอรเดยว (Solitary Pore) และพอรแฝด (Multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (Diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (Semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารตกคาง (Deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

1.3 ตรวจวดขนาดของไมประดแปรรป สวนทเปนฝา ดานกลางบาน มจ านวน 3 แผน

แผนท 1 ขนาดกวาง 80 ซ.ม. ยาว 435 ซ.ม. โต 4 ซ.ม.

แผนท 2 ขนาดกวาง 78 ซ.ม. ยาว 438 ซ.ม. โต 6 ซ.ม.

แผนท 3 ขนาดกวาง 77 ซ.ม. ยาว 437 ซ.ม. โต 3 ซ.ม.

95

โดยไมฝา 3 แผน ตแปะกบเสา ในลกษณะตอซอนกนขนไป มชองวางระหวางรอยตอของไมแตละแผนกวางบางแคบบาง เหนไดชดเจน ไมมการทาบทบกน ปลายไมสนบาง ยาวบาง โดยเฉลยแตละแผนตแปะเลยเสาบานไปประมาณ 110 ซ.ม. โดยไมมการตดใหเรยบรอยเสมอกน หรอมการไสกบ หรอตบแตงไมแตอยางใด ซงผดลกษณะปกตวสยสงปลกสรางทวๆไป (ภาพท 21 และภาพท 22) การตอกตระปยดกบเสาเพยงครงเดยวและพบตะปไว (ภาพท 23 และ 24)

ภาพท 21 ภาพท 22

ภาพท 24 ภาพท 23

ไมฝามเพยง 3 แผน ตแปะกบเสาซอนขนไปไมมการตดปลายใหเรยบรอย

ไมฝาตอซอนกนมชองวางระหวางรอยตอของไมแตละแผนกวางบางแคบบางเหนไดชดเจน

ภาพท 23 - 24การตอกตะปยดกบเสาเพยงครงเดยวและพบตะปไวในลกษณะชวคราว

96

1.4 ตรวจไมสวนทตตดท าเปนฝา ดานทศเหนอตดชองบนไดทางขนบาน เปนไมประดแปรรปจ านวน 3 แผน ประกอบดวย

แผนท 1 ขนาดกวาง 38 ซ.ม. ยาว 343 ซ.ม. โต 4 ซ.ม.

แผนท 2 ขนาดกวาง 46 ซ.ม. ยาว 343 ซ.ม. โต 5 ซ.ม.

แผนท 3 ขนาดกวาง 49 ซ.ม. ยาว 343 ซ.ม. โต 4 ซ.ม.

โดยไมฝาทง 3 แผน (ภาพท 25-26 ) ตแปะกบโครงบานในลกษณะตตดกนเรยงเปนแนวตง มชองวางระหวางรอยตอของไม แตละแผนกวางบาง แคบบางเหนไดชดเจน ไมมการทาบทบกน ไมมการตดใหเรยบเสมอกน และไมมการไสกบ ตบแตงไมแตอยางใด ซงผดลกษณะปกตวสยสงปลกสรางทวๆ ไป และสงปลกสรางทงหลงน มสวนทใชไมตเปนฝา เพยง 2 ดาน ไมมลกษณะการแบงกนเปนหองแตอยางใด เสมอนเปนการตแปะไวเพอพรางเปนสวนหนงของสงปลกสรางในสภาพพรางวาเปนสงปลกสราง หรออยในสภาพเปนสงปลกสรางอนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆไป หรอทผดปกตวสย

ฉะนนไมของกลางทตตอกตดท าเปนฝาทคณะเจาหนาทไดท าการอายดไวดงกลาวมาแลวจงยงคงเปนไมแปรรป ตามมาตรา 4 (4) แหงพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

1.5 ตรวจสอบไมในสวนทเปนพน เปนไมประด จ านวน 3 แผน ประกอบดวย

แผนท 1 ขนาดกวาง 60 ซ.ม. ยาว 421 ซ.ม. โต 5 ซ.ม.

แผนท 2 ขนาดกวาง 37 ซ.ม. ยาว 283 ซ.ม. โต 5 ซ.ม.

แผนท 3 ขนาดกวาง 51 ซ.ม. ยาว 412 ซ.ม. โต 5 ซ.ม.

ภาพท 25 ภาพท 26

ภาพท 25-26 ไมฝา 3 แผนตแปะกบโครงบานในลกษณะเรยงตดกนเปนแนวตง ไมมการต ทาบทบกนอยางสงปลกสรางทวไป

97

ไมทง 3 แผน (ภาพท 27-28) วางอยบนตง มตะปตยดกบตงบางสวน โดยบางสวนตตะปพบครงไว การวางไมพนวางหางจากฝาดานทศเหนอตดกบชองบนได ประมาณ 45 ซ.ม. และหางจากดานเสากลางบาน ประมาณ 40 ซ.ม.ซงไมทง 3 แผนมขนาดไมเทากน ไมมการไสกบ หรอตบแตงไมแตอยางใด ผวไมดานบนปรากฏรอยเลอยโซยนตชดเจน ผวไมเปนเสยนไมปรากฎการไสกบ ตบแตงใหเรยบเพอใหเหมาะส าหรบการอยอาศย ปลายไมทง 3 แผน วางไมเทากน แตกไมมการตดใหเสมอกนเหมอนปกตวสยของสงปลกสรางทวๆ ไปและมเพยงไมพน 3แผน ทตตะปยดซงผดลกษณะวสยสงปลกสรางทวๆ ไป อนถอไดวาไมของกลางดงกลาวประกอบกนเปนสงปลกสรางในสภาพพรางวาเปนสงปลกสราง หรออยในสภาพเปนสงปลกสรางอนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆ ไป หรอทผดปกตวสย ไมของกลางทอายดไวจงยงคงเปนไมแปรรปตามมาตรา 4 (4) พระราชบญญตไม พทธศกราช 2484

1.6 ตรวจสอบชนดไมแปรรปทตยดตดกบเสาไมบรเวณชานโรงเกบรถ (ภาพท 29) โดยตรวจพสจนชนดไมเปรยบเทยบ ลกษณะโครงสรางของไมทเหน โดยการใชแวนขยายสองดเนอไมดานหลงตดทไดใชมดตดไว ซงลกษณะโครงสรางของเนอไมมองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายขนาด 10 x ปรากฏวาเปนไมประดแปรรป และไมแดงแปรรป มลกษณะโครงสรางทางกายวภาคสอดคลองกบลกษณะไมดงกลาว ดงน

ภาพท 27 ภาพท 28

ภาพท 27 ไมแปรรปวางบนตง มตะปตยดเพยง บางสวนไมมการตกแตง

ภาพท 28ไมแปรรปวางบนตงหางจากฝาบาน ประมาณ 45 ซ.ม. ไมมการตกแตง เหมอนสงปลกสรางทวไป

ภาพท 29 ไมแปรรปทตยดตดกบเสาชานโรงรถโดยไมมความเปนสวนหนงสวนใดของสงปลกสราง

98

ภาพท 30 แสดงดานหนาตดไมประด ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมประด

ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษสำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค Pore เปนพอรเดยว (Solitary Pore) และพอรแฝด (Multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (Diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (Semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารคาง (Deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

99

ภาพท 31 แสดงดานหนาตดไมแดง ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมแดง

ชอกำรคำ Ironwood, Daeng

ชอพฤกษศำสตร Xylia kerrii Craib & Hutch.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยวสวนมาก พอรแฝดมนอย การเรยงตวมทงแบบ solitary และ oblique การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) ทางภายใน พอรม ไทโลส (tylose) เกอบทกพอร พอรมขนาดปานกลาง เสนเรยเหนชด มพาเรงคมาเปนแบบรอบพอร (vasicentric parenchyma) และพาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

1.7 ตรวจวดขนาดไมแปรรปทตยดตดกบเสาไมบรเวณชานโรงเกบรถ ไดไมประดจ านวน 3 แผน และไมแดง 4 แผน นอกจากนยงตรวจพบไมประดแปรรปวางกองทพนหนาหองน าและรองพนอก 4 แผน ตรวจสอบวเคราะหแลว ไมมลกษณะเปนสวนของสงปลกสรางใดๆ เปนลกษณะการตไมแปะกบเสาในสภาพพรางวาเปนสงปลกสราง หรออยในสภาพเปนสงปลกสรางอนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวไป จงมลกษณะเปนไมแปรรปตามมาตรา 4 (4) แหงพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

100

สรปบญชไมแปรรปทจะตองด ำเนนคด

ตำรำงท 1 บญชแสดงไมแปรรปของกลำง

ล ำดบท ชนดไม ขนำด จ ำนวน ปรมำตร หมำยเหต

กวำง ยำว โต

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

ประด

แดง

แดง

แดง

แดง

421

283

412

435

438

437

343

343

343

180

180

416

416

416

309

373

402

290

439

404

60

37

51

80

78

77

38

46

49

10

10

14

13

13

18

17

28

29

34

40

5

5

4

4

6

3

4

5

4

5

5

6

4

5

5

6

7

7

7

8

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

0.12

0.05

0.08

0.13

0.2

0.1

0.05

0.07

0.06

0.009

0.009

0.03

0.02

0.02

0.02

0.03

0.07

0.05

0.1

0.12

พน

พน

พน

ฝานอน

ฝานอน

ฝานอน

ฝาตง

ฝาตง

ฝาตง

วางไวตรงรองพน

วางไวตรงรองพน

ตตดเสาโรงรถ

วางขางโองหนาหองน า

วางขางโองหนาหองน า

ตตดเสาโรงรถ

ตตดเสาโรงรถ

ตตดเสาโรงรถ

ตตดเสาโรงรถ

ตตดเสาโรงรถ

ตตดเสาโรงรถ

รวมไมกระยาเลยแปรรป 20 แผน ปรมาตร 1.1338 ม3

101

1.8 ตรวจสอบสงปลกสราง ลกษณะบานสองชน จ านวน 1 หลง หลงคามงสงกะส และฝาบานชนบนดานนอกตลอมรอบดวยสงกะส เสาบานท าดวยไมกระยาเลย แยกพจารณา ไดดงน 1) ไมเสาสงปลกสราง มลกษณะเปนเสากลม จ านวน 18 ตน เปนเสาเหลยมจ านวน 4 ตน ไมเสาโดยสวนใหญจะฝงดนมสภาพเกา (ภาพท 32) 2) บรเวณโคนเสาไมทตดพนชนลาง มการบากไมเพอรองรบไมคาน ขนาด 2x8 นว บางสวนขนาด 2 x 10 นว โดยใชนอตขนยดแนนหนา บางสวนใชตะปใหญตยด เชนกน บนไมคานมการวางตงทงหมด 27 แถว เปนไมกระยาเลย จ านวน 54 แผน ขนาด 2 x 6 นว วางระยะหางกนประมาณ 30 ซ.ม. ตลอดทกแถว (ภาพท 33 -34) 3) สวนทเปนโครงหลงคา และหลงคา บรเวณปลายเสามอะเสทบทาบกบเสาบางสวนมการบากเสารองรบอะเส และตยดตดดวยตะปใหญ มวางไมจนทนและไมแป มงดวยสงกะสทงหลง (ภาพท 35)

ภาพท 32 สงปลกสรางลกษณะไมเสากลม ภาพท 33 โคนเสาตดพนชนลางมการบากไมรองรบไมคานใชนอตขนยดแนนหนา

ภาพท 34 บนไมคานวางตง 27 แถวๆละเทาๆกน

ภาพท 35 โครงหลงคาตยดแนนหนาเปนลกษณะสงปลกสราง

102

จากการตรวจพสจนในขอ 1.8 ของไมทงหมดซงเปนไมกระยาเลยแปรรป และไมกระยาเลยทอน ทประกอบกนเปนสงปลกสราง นาเชอวาเปนไมทอยในสภาพเปนสงปลกสรางโดยชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆ ไป และมสภาพเปนสงปลกสรางมากอน เปนเวลาไมนอยกวา 2 ป อนเปนเหตใหพนจากสภาพไมแปรรป ตามมาตรา 4 (4) แหง พระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

สรปผลกำรตรวจพสจน จากผลการตรวจพสจนขางตน สามารถสรปไดวาไมของกลางทงหมดตามขอ 1.2-1.7เปนไมกระยาเลยแปรรป ประกอบดวย ไมประด และไมแดง ซงประกอบกนเปนสงปลกสรางรวมกบโครงสรางเดม ในลกษณะประกอบกนเพยงเพอใหเหนวาเปนสวนของสงปลกสรางเทานน โดยสภาพแลวไมสามารถใชประโยชนใดๆ ไดตามลกษณะสงปลกสรางอยางแทจรง อนถอไดวาไมของกลางดงกลาวประกอบกนเปนสงปลกสราง ในสภาพพรางวาเปนสงปลกสรางหรออยในสภาพเปนสงปลกสรางอนไมชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆ ไป หรอทผดปกตวสย ไมของกลางทอายดจงยงคงเปนไมแปรรปตามมาตรา 4 (4) แหงพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484 ส าหรบสงปลกสรางตามขอ 1.8 ลกษณะบานสองชน หลงคามงสงกะส และฝาบานชนบนดานนอกตลอมรอบดวยสงกะส เสาบานท าดวยไมกระยาเลย ชนลางและชนบนเสาบางตนมรอยบากทโคนเสาและกลางเสา ส าหรบวางคานและวางอะเส ใชนอตขนยดบางสวนใชตะปใหญตยดแนนหนา บนคานมการวางตงเปนระยะหางเทากนตลอดทกแถว ตอกยดดวยตะปแนนหนา จงนาเชอวาเปนไมกระยาเลยแปรรป และไมกระยาเลยทอน ทประกอบกนเปนสงปลกสราง อยในสภาพเปนสงปลกสรางโดยชอบดวยลกษณะสงปลกสรางทวๆไป และมสภาพเปนสงปลกสรางมากอน เปนเวลาไมนอยกวา 2 ป อนเปนเหตใหพนจากสภาพไมแปรรป ตามมาตรา 4 (4) แหงพระราชบญญตปาไม พทธศกราช 2484

2. กรณตรวจสอบไมแปรรปเปรยบเทยบกบตอไมในทดนกรรมสทธ

2.1 การตรวจพสจนไมแปรรปของกลางในกรณนเปนการตรวจพสจนไมของกลางตามการมอบหมายของอธบดกรมปาไม ตามหนงสอ กรมปาไมดวนทสดท ทส. 1612.3(ย.3)/5271 ลงวนท 16 มนาคม 2554 (ภาคผนวก ง.)

สถานนต ารวจภธรชาตตระการมหนงสอท พล. 0829/069 ลงวนท 16 กมภาพนธ 2554 เรองแจงใหผ เชยวชาญการตรวจพสจนเนอไม ท าการตรวจพสจนเปรยบเทยบไมของกลางในคดอาญาท 141/2553 ยดทรพยท 73/2553 ลงวนท 10 กรกฎาคม 2553 คดระหวาง นายอดเรก อนใจ ผกลาวหา นายอดศกด นร ผตองหา (มอบตวภายหลง) ขอหาภายในเขตควบคมการแปรรปกระท าการแปรรปไม ตงโรงงานแปรรปไม มไมกระยาเลยหวงหามแปรรปไวในครอบครองเกนกวา 0.20 ลบ.ม. โดยไมไดรบอนญาต และอยการจงหวดพษณโลกใหท าการสอบสวนเพมเตมวาทดนม นส.3 และโฉนดทดน จ านวน 11 ราย ตอไมจ านวน 23 ตอ ทนายชวน ขดเกลา พยานกลาวไวในค าใหการ และผตองหารองขอความเปนธรรม วามตอ

103

ไมมะคา ประด แดง เตง หรอไมหวงหามชนดใด ถกตดอยในทดนดงกลาวหรอไม หากพบวามตอไมดงกลาวอยจรง ใหผเชยวชาญการตรวจพสจนไมจากกรมปาไมท าการตรวจพสจนเปรยบเทยบไมของกลางทยดไวในคดนกบตอไมในทดนทพบตอไมดงกลาว วาไมของกลางตดมาจากตอไมในทดนดงกลาวหรอไม

2.2 การตรวจพสจนไมของกลางม ร.ต.อ.ณฐวรรษ พรมปลก พนกงานสอบสวน (สบ.1) สถานต ารวจภธรชาตตระการ เปนผน าตรวจและยนยนไมของกลางทตรวจวาเปนไมของกลาง (ภาพท 36-39) ตามคดอาญาท 141/2553 ยดทรพย 73/2553 ลงวนท 10 กรกฎาคม 2553 ตามบนทกการน าตรวจกองไมของกลางทเกบรกษาไวทหนวยปองกนรกษาปาท พล.4 (ปาแดง) และบานเลขท 285 หมท 4 ต.ปาแดง อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก ลงวนท 18 เมษายน 2554 และไดน าลงประจ าวน สภ.ชาตตระการ ตาม ปจว.ขอ 1 เวลา 09.40 น. ลงวนท 20 เมษายน 2554 โดยม ร.ต.อ.ณฐวรรษ พรมปลก รอยเวร ผลงประจ าวน พรอมดวย นายสธ ช านาญจตร ปลดอ าเภอชาตตระการ นายมานพ สายอนใจ เจาพนกงานปาไมอาวโส นายเพมศกด ดวงแกว เจาพนกงานปาไมช านาญงาน นายววฒน อนแปง เจาพนกงานปาไมช านาญงาน หวหนาหนวยฯ พล.4 (ปาแดง) นายอดเรก อนใจ เจาพนกงานปาไมอาวโส ผรองทกขกลาวโทษ นายไล เนตรแสงส พนกงานพทกษปา นายวเชยร แสงอนทร พนกงานพทกษปา นายน าพล คงทอง เจาหนาทตรวจปารวมตรวจพสจน

ภาพท 36 ภาพท 37

ภาพท 38 ภาพท 39 ภาพท 36-39 ร.ต.อ.ณฐวรรษ พรมปลก พนกงานสอบสวน น าตรวจและยนยนไมของกลางใน

คดอาญาท 141/2553ยดทรพยท 73/2553 ตอเจาหนาทผตรวจพสจนไมเมอวนท 18 เม.ย. 2554

104

2.3 การตรวจพสจนชนดไมของกลางทเกบรกษาไวทหนวยปองกนรกษาป าท พล.4(ปาแดง) โดยศกษาเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไมทเหนไดโดยการใชขยายสงดเนอไมดานหนาตดทไดใชมดตดไวลกษณะโครงสรางทส าคญทเหนไดในเนอไมมองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายขนาด 10 x – 15 x ปรากฏวาเปนชนดไมจ านวน 9 ชนดมลกษณะโครงสรางทางกายวภาคสอดคลองกบชนดไมดงน

1. ไมประด

ภาพท 40 แสดงดานหนาตดไมประด ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมประด

ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษสำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนพอรเดยว (solitary Pore) และพอรแฝด (multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารคาง (deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

105

2. ไมมะคำโมง

ภาพท 41 แสดงดานหนาตดไมมะคาโมง ขยาย 15 x

ชอสำมญ มะคาโมง

ชอกำรคำ Afzelia, Doussie, Makha mong

ชอพฤกษศำสตร Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (difuse porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารตกคาง (deposit) สน าตาล เสนเรยเหนชด พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) พาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) และ พาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

106

3. ไมแดง

ภาพท 42 แสดงดานหนาตดไมแดง ขยาย 15x

ชอสำมญ ไมแดง

ชอกำรคำ Ironwood, Daeng

ชอพฤกษศำสตร Xylia kerrii Craib & Hutch.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยวสวนมาก พอรแฝดมนอย การเรยงตวมทงแบบ solitary และ oblique การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) ทางภายใน พอรม ไทโลส (tylose) เกอบทกพอร พอรมขนาดปานกลาง เสนเรยเหนชด มพาเรงคมาเปนแบบรอบพอร (vasicentric parenchyma) และพาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

107

4. ไมกระบำก

ภาพท 43 แสดงดานหนาตดไมกระบาก ขยาย 15x

ชอสำมญ กระบาก

ชอกำรคำ Mersawa, Kra bak

ชอพฤกษศำสตร Anisoptera spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรมแบบพอรเดยว (solitary pore) ลวนๆ แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย ( diffuse porous) เสนเรยเหนชด มทอยางเรยงเปนแนวตดกบเสนเรยพาเรงคมา เปนแบบ พาเรงคมาแบบกระจาย (diffuse parenchyma) (งานคณสมบต และวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

108

5. ไมตะแบกใหญ

ภาพท 44 แสดงดานหนาตดไมตะแบกใหญ ขยาย 15x

ชอสำมญ ตะแบกใหญ

ชอกำรคำ Tabaek yai, Tabaek

ชอพฤกษศำสตร Lagerstroemia calyculata Kurz

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรมทงแบบ พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) การเรยงตวเปนแบบ พอร chain, พอร oblique และ พอร tangential การกระจายเปนแบบกระจายกงเปนวง (semiring porous) ถงกระจายเปนวง (ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบไมตดพอร (metatracheal renchyma) (งานคณสมบต และวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

109

6. ไมพะยอม

ภาพท 45 แสดงดานหนาตดไมพะยอม ขยาย 15 x

ชอสำมญ พะยอม

ชอกำรคำ Phayom, White meranti

ชอพฤกษศำสตร Shorea talura Roxb.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรมทงแบบ พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse poruse) พอรใหญ ทางภายในพอรมไทโลส (tylose) เปนบางพอร พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) พาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) มทอยางทไมแขงตวตอเรยงยาวตดกบเสนเรย (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

110

7. ไมรง

ภาพท 46 แสดงดานหนาตดไมรง ขยาย 15x

ชอสำมญ รง

ชอกำรคำ Burmese Sal, Rang

ชอพฤกษศำสตร Shorea siamensis Miq.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนแบบ พอรเดยว (solitary pore) มากกวา พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ diffuse พอรใหญ ภายในพอรมไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนชด พาเรงคมาเปนแบบ diffuse และพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) มทอยางตอเรยงยาวตดกบเสนเรย (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

111

8. ไมรกฟำ

ภาพท 47 แสดงดานหนาตดไมรกฟา ขยาย 15 x

ชอสำมญ รกฟา

ชอกำรคำ Laurel, Rok fa

ชอพฤกษศำสตร Terminalia alata Heyne ex Roth.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) พอรใหญ ภายในพอรมไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมชด พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) มสารตกคาง (deposit) สขาวแทรกอยในพาเรงคมา(งานคณสมบต และวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

112

9. ไมเกวำ

รปท 48 แสดงดานหนาตดไมเกวา ขยาย 15x

ชอสำมญ เกวา

ชอกำรคำ Haldu, kwao

ชอพฤกษำศำสตร Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยว (solitary pore) และพอรแฝด (multiple pore) การเรยงตวเปนแบบ พอรกลม (pore cluster) พอรลกโซ (pore chain) และพอรเฉยงกบรศม (pore oblique) อยบางการกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) พอรเลกมาก เสนเรยเหนไมชด (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

113

2.4 ตรวจวดขนาดและแยกชนดไมแปรรปของกลางไดดงน

ตำรำงท 2 แสดงรำยกำรไมแปรรปของกลำงทตรวจยดในคด

ล ำดบ ชนดไม จ ำนวนแผน ปรมำตร (ม3)

1 ประด 95 9.42

2 มะคาโมง 49 4.64

3 แดง 132 5.42

4 กระบาก 7 0.28

5 ตะแบก 20 0.48

6 พะยอม 20 0.48

7 รง 8 0.44

8 รกฟา 10 0.21

9 เกวา 1 0.09

รวม 359 23.25

ผตรวจพสจนไดน าไมแปรรปแตละชนด มาศกษาวเคราะห ลกษณะโครงสรางทางกายวภาคและดานสมผสตางๆ ความเปนไมใหมสด หรอไมแหงยนตนตาย ตลอดจนรองรอยต าหนจากการแปรรปไมหรอรอยไฟใหมหรอลกษณะปรากฎการณทางธรรมชาตของไมเชนความเปนพพอน หรอเปนโพรง เปนตน แลวน าไมแปรรปทมลกษณะใกลเคยงหรอสอดคลองกน มาประกอบเปนลกษณะของไมทอนเดม เทาทจะสามารถกระท าได แลวน ามาวเคราะหเปรยบเทยบกบตอไมตอไป ซงในการด าเนนการดงกลาว สามารถน าไม แปรรปดงกลาว มาประกอบเปนไมลกษณะทอนเดม หรอบางสวนของทอนเดม ไดจ านวน 18 ทอน ดงน

2.4.1 เปนลกษณะทอนไมประด จ านวน 10 ทอน

2.4.2 เปนลกษณะทอนไมแดง จ านวน 1 ทอน

2.4.3 เปนลกษณะทอนไมมะคาโมง จ านวน 4 ทอน

2.4.4 เปนลกษณะทอนไมพะยอม จ านวน 3 ทอน

114

ภาพท 49

ภาพท 49 สภาพไมประดแปรรปทผตรวจพสจนไดน าไมแปรรปทมลกษณะโครงสรางทางกายวภาคต าหนรปพรรณภายนอกอนสอดคลองกนและสามารถประกอบเปนลกษณะไมประดทอนเดม

ภาพท 50 ภาพท 51

ภาพท 50-51 ไมประดแปรรป ลกษณะสด มขนาดเลกตดกระพ จ านวน 2 แผน/เหลยม ซงสามารถประกอบเปนสวนหนงของไมทอนเดม

115

ภาพท 52 ไมประดแปรรป ลกษณะสด มขนาดเลกตดกระพ จ านวน 8 แผน/เหลยม ซงสามารถประกอบเปนสวนของทอนเดม

ภาพท 53 ไมประดแปรรป ลกษณะสด มขนาดเลกตดกระพ จ านวน 7 แผน/เหลยมซงสามารถประกอบเปนสวนของทอนเดม

116

ภาพท 54ไมประดแปรรป ลกษณะแหง ประกอบเปนลกษณะทอนเดม จ านวน 3 แผน

ภาพท 55 ไมประดแปรรป ลกษณะแหง ประกอบเปนลกษณะทอนเดม จ านวน 4 แผน/เหลยม

117

ภาพท56 ภาพท 57

ภาพท 58

ภาพท 56-58 ไมประดแปรรป ลกษณะสด โคนเปนไส จ านวน 9 แผน/เหลยม ซงสามารถประกอบเปนสวนของทอนเดม

118

ภาพท 59 ไมประดแปรรป ลกษณะแหง ประกอบเปนลกษณะทอนเดม จ านวน 9 แผน/เหลยม

ภาพท 60 ภาพท 61

ภาพท 60-61 ไมประดแปรรป ลกษณะแหง ประกอบเปนลกษณะทอนเดม มรอยไฟไหม จ านวน 6 แผน

119

ภาพท 62ไมแดงแปรรป ลกษณะแหง เลอยผาตามยาวของล าตนโดยไมเปดปก จ านวน 3 แผน

ซงสามารถประกอบเปนสวนของทอนเดม

ภาพท 63 ไมมะคาโมงแปรรป ลกษณะสด ผาไมตามความยาวเปนแผนโดยไมเปดปกไม จ านวน 6 แผน/เหลยม

ซงสามารถประกอบเปนสวนของทอนเดม

120

ภาพท 64 ภาพท 65

ภาพท 66 ภาพท 67

ภาพท 68 ภาพท 69 ภาพท 64-69 เปรยบเทยบตอไมพะยอมในทดนทกลาวอางกบไมแปรรปในคดทตรวจยดซงประกอบ เปนลกษณะทอน จะเหนลกษณะกายวภาคของหนาไมแปรรปทตรวจยดมทอยางทยงไมแขงตว เ ร ยงยาวตดเสนเรยของเนอไม ท าใหปรากฏเหนทอยาง(Gum Vien)ไดชดเจน และเมอ เปรยบเทยบกบตอไมในทดนทตรวจสอบจะเหนวาลกษณะทอยาง(Gum Vien)มลกษณะ แตกตางกนอยางเหนไดชด ไมสามารถตอเปนทอนเดยวกนได

121

ส าหรบไมแปรรปทไมสามารถน าประกอบเปนทอนเดมได กไดตรวจวดขนาดจ านวนปรมาตร เพอน าไปเปรยบเทยบกบไมทอนจากขนาดของตอไมถงความเปนไปไดตอไป ซงทางวชาการไดศกษาแลววาไมทอนจะเลอยไดไมแปรรปประมาณ 40-50 เปอรเซนต และการตรวจพสจนเกาใหมของไมแปรรปหรอไมทอน โดยถอหลกวาไมตนเดยวกน ควรจะมความเกาใหมของไมทอนไลเลยกน ถาตอไมเปนไมเกาเปลอกผ แตไมแปรรป ยงมเปลอกสดตดซงยอมเปนไปไมได หรอปกไมทผานการแปรรปมาจากไมทอน มลกษณะ เกา ผ มรองรอยทางน า อนแสดงถงความเกา หรอไมแหง แตตอทตรวจพบกลบเปนตอไมสดกยอมขดแยงกน ซงการวนจฉยในเรองเหลานชอบทจะพจารณาและใชประสบการณในสภาพแวดลอมในทองทนนๆ ใหเปนประโยชนมากทสด

เมอไดขอมลไมแปรรปของกลางจากการตรวจพสจนและวเคราะหลกษณะไมแปรรปดงทกลาวมาแลว จงไดน าไปตรวจสอบเปรยบเทยบกบตอไมในทดนกรรมสทธ โดยท าการวเคราะหเปรยบเทยบ ซงจะไดกลาวในหวขอตอไป

3. กรณกำรตรวจสอบตอไมในทดนกรรมสทธกบไมแปรรปของกลำง ไดด ำเนนกำรและปรำกฏผลดงน

3.1 ตรวจสอบเอกสารหลกฐานการตรวจยดจบกมและประเดนการสอบสวนเพมเตมทอยการจงหวดพษณโลก ใหด าเนนการสอบสวนเพมเตมวาทดนม นส.3ก และโฉนดทดน จ านวน 11 ราย ตอไมจ านวน 23 ตอ ทนายชวน ขดเกลา พยานกลาวไวในค าใหการวามตอไมเปนไมมะคาโมง เตง ประด แดง หรอไมหวงหามชนดใด ถกตองอยในทดนดงกลาวหรอไม หากพบวามตอไมดงกลาวอยจรง ใหผเชยวชาญการตรวจพสจนไมจากกรมปาไมท าการตรวจพสจน เปรยบเทยบไมของกลางทตรวจยดไวในคดนกบตอไมในทดนทพบตอไมดงกลาว วาไมของกลางตดมาจากตอไมในทดนดงกลาวหรอไม

3.2 ด าเนนการตรวจสอบเอกสารแสดงกรรมสทธทดน โดยเจาของทดนพนกงานสอบสวนเจาหนาทผเกยวของน าชแนวเขตทดน และตอไมทกลาวอางโดยใชเครองวดพกดคาดาวเทยม (GPS) ตรวจจบคาพกดรอบแนวเขตทดน และต าแหนงตอไมในทดน แลวก าหนดคาพกดลงบนแผนทภาพถายทางอากาศ 1: 4,000 แผนททางการทหาร 1 :50,000 เพอใหเจาพนกงานทดนทองทตรวจสอบรบรองต าแหนงทดนตามพกดวาอยในแปลงทดนตามเอกสารสทธ ทน ามาแสดงหรอไมประการใด

3.3 ตรวจสอบตอไมทไดตรวจวดคาพกด และลงในแผนทแลวโดยตรวจพสจนชนดไมเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางของไมทเหนโดยการใชแวนขยายสองดเนอไมดานหนาตดทไดใชมดตดไว ลกษณะโครงสรางของเนอไม มองเหนไดชดเจนจากการใชแวนขยายขนาด 10x-15x คอ pores และ parenchyma ตลอดจนสารแทกในโครงสรางไมเชน deposite tylose เปนตน แลวใชพลาสตกใสวางทาบบนหนาตดตอไม คดลอกลายไม ลกษณะกายวภาคตางๆ ทปรากฏใหเหน รองรอยการตดฟน ต าหน หรอลกษณะเดนทปรากฏ เชน เปนโพรง หรอ พพอน ตางๆ แลวถายภาพดานหนาตด และโดนตอทมลกษณะเดน วดรอบความโตของ

122

ตอและความกวางในแตละตนของตอเพอน าไปตรวจเปรยบเทยบวเคราะหกบไมแปรรปทตรวจยดตอไป ผลการด าเนนการตรวจสอบแปลงทดนทง 11 ราย ปรากฏผลดงน

3.3.1 แปลงทดนนายชมพล ภสตตา มหลกฐานเปนหนงสอรบรองการท าประโยชนเลขท 2039 เลม 21 ก หนา 39 เลขทดน 33 หมายเลข 5143 IV แผนท 174 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 19 ไร 2 งาน ตรวจสอบตอไมในทดนเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฏวาเปนตอไมแดง 1 ตน ตอไมพะยอม 3 ตน ไมมลกษณะสด

ภาพท 70 แสดงดานหนาตดไมแดง ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมแดง

ชอกำรคำ Ironwood, Daeng

ชอพฤกษศำสตร Xylia kerrii Craib & Hutch.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยวสวนมาก พอรแฝดมนอย การเรยงตวมทงแบบ solitary และ oblique การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) ทางภายใน พอรม ไทโลส (tylose) เกอบทกพอร พอรมขนาดปานกลาง เสนเรยเหนชด มพาเรงคมาเปนแบบรอบพอร (vasicentric parenchyma) และพาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

123

ภาพท 71 แสดงหนาตดไมพะยอม ขยาย 15 x

ชอสำมญ พะยอม

ชอกำรคำ Phayom, White meranti

ชอพฤกษศำสตร Shorea talura Roxb.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรมทงแบบ พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse poruse) พอรใหญ ทางภายในพอรมไทโลส (tylose) เปนบางพอร พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) พาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) มทอยางทไมแขงตวตอเรยงยาวตดกบเสนเรย (งานคณสมบตและวศวกรรม โครงสรางไม, 2553)

ภาพท 72 ภาพท 73

ภาพท 72 -73 นายนคม ภสตตา พชายนายชมพล ภสตตา น าชแนวเขตและตอไมในทดน

124

ภาพท 74 ตอไมแดง ภาพท 75 ตอไมพะยอมตนท 1

ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงได 270 ซ.ม. ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงได 255 ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน

ได 86 ซ.ม. / 53 ซ.ม. ได 66 ซ.ม. / 60 ซ.ม.

ภาพท 76 ตอไมพะยอมตนท 2 ภาพท 77 ตอไมพะยอมตนท 3

ตรวจวดความโตของเสนรอบตอได 275 ซ.ม. ตรวจวดความโตของเสนรอบตอได 200 ซ.ม.

ตรวจวดเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน ตรวจวดเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน

ได 74 ซ.ม./66 ซ.ม. ได 70 ซ.ม./75 ซ.ม.

สอบบนทกปากค านายนคม ภสตตาเปนพชายนายชมพล ภสตตา และเปนผควบคมดแลทดนตลอดจนการซอขายไม รายนไดใหบนทกปากค าเจาหนาท วาไมทขายใหนายชวนฯ เมอตดทอนแลวไดขนยายไปในคราวเดยวจนหมด ไมมการแบงขายใหบคคลอนตามทกลาวอางแตอยางใดตรวจสอบเปรยบเทยบไมแดงทตรวจยดกบตอไมแลว ปรากฏวาตอไมแดงเปนตอไมสดยงมเปลอกตดตามตอ แสดงใหเหนวาขณะตดฟนเปนตนไมยนตนสด ไมใชไมยนตนตาย ตรวจสอบปกไมแดงทเจาหนาทไดตรวจยดในทเกดเหต มจ านวน 27 ปก เปนปกไมทมลกษณะเปนไมยนตนตาย หรอไมลมขอนนอนไพร สอดคลองกบไมแดง

125

แปรรปของกลางทเจาหนาทตรวจยดเปนไมแหง บางสวนตดกระพมลกษณะเปนไมแหง หรอไมยนตนตายเปนสวนใหญ ตรวจสอบไมพะยอมแปรรปของกลางซงมขนาดและความยาวเดยวกน เมอตรวจสอบลกษณะทางกายวภาค และโครงสรางภายนอกเปนไมสด มทอยางทยงไมแขงตวตอเรยงยาวตดกบเสนเรย ของเนอไม ท าใหปรากฏเหน ทอยาง (Gum Vein) ไดชดเจน และเมอน าไปเปรยบเทยบกบตอไมในทดนทตรวจสอบ ซงปรากฏ ทอยาง (Gum Vein) บนตอไมอยางชดเจน ปรากฏตามภาพถาย (ภาพท 64– 69) ไมมลกษณะใกลเคยงพอทจะตอเขากบไมของกลางทตรวจยดแตอยางใด

3.3.2 แปลงทดนนายบญยน โทจ าปา มหลกฐานเปนหนงสอรบรองการท าประโยชนเลมท 1906 เลม 20 ก. หนา 6 เลขทดน 34 หมายเลข 5143 IV แผนท 161 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 26 ไร 3 งาน 60 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดนเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาพแลวปรากฎวาเปนไมประดจ านวน 2 ตน ไมมลกษณะสด

ภาพท 78 แสดงหนาตดไมประด ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมประด

ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษสำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนพอรเดยว (solitary Pore) และพอรแฝด (multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารคาง (deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

126

ภาพท 79 ภาพท 80

ภาพท 79 -80 นายบญยน โทจ าปาน าชตอไมประดและแนวเขตแปลงทดนตนเอง

ภาพท 81 ตอไมประดตนท 1 ภาพท 82 ตอไมประดตนท 2

ตรวจวดความโตของรอบตอไมประดได 250 ซ.ม. ตรวจวดความโตของรอบตอไมประดได 255ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง2ดาน ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน

ได 70 ซ.ม./66 ซ.ม. ได 85 ซ.ม./80 ซ.ม. ลกษณะเปนไสโพรง

สอบบนทกปากค านายบญยน โทจ าปา ไดแจงตอเจาหนาทวาไมประดในทดนของตนเองไดตดขายไปเมอประมาณกลางป 2553 ใหกบ เสยเอ เปนนายทนตางจงหวด โดยตนเองไดอยดแลควบคมการตดและชกลากไมออกจากทดนตลอดเวลา โดยมการขนยายไปในคราวเดยว เปนรถบรรทกสบลอ จ านวน 1 เทยว ไมเคยมการตดตอ หรอขายไมใหกบนายชวนฯตามทกลาวอางแตอยางใด และเมอตรวจสอบเปรยบเทยบ ตอไมในแปลงทดนกบไมประดของกลางทเจาหนาทตรวจยด ปรากฏวาขนาดและรปรางของไมประดของกลางไมมลกษณะใกลเคยงพอทจะตอเขาไดกบตอไมทกลาวอาง

127

3.3.3 แปลงทดนนายเลด โทจ าปา มหลกฐานเปนโฉนดทดน เลขท 2465 เลมท 25 หนา 65 เลขทดน 87 หนาส ารวจ 2178 ระวาง 5143 IV 7008 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 12 ไร 2 งาน 70 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฎวาเปนไมประด จ านวน 1 ตน ไมมลกษณะใหม สด

ภาพท 83 แสดงหนาตดไมประด ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมประด

ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษศำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนพอรเดยว (solitary Pore) และพอรแฝด (multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารคาง (deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

128

ภาพท 84 ภาพท 85

ภาพท 86 ภาพท 87

ภาพท 84 -87 นายเลด โทจ าปา น าชแนวเขตแปลงทดน ตอไมประด และบนทกใหปากค าตอเจาหนาทเกยวกบการซอขายไมประดทมการกลาวอาง

สอบบนทกปากค านายเลด โทจ าปา ยนยนวาไดขายไมใหกบนายทนตางจงหวดจรง โดยมนายชวนฯเปนนายหนาเทานน และไดชกลากขนยายไปจน หมดในคราวเดยวกน ไมมการแบงขายตามทนายชวนฯ กลาวอาง และไมรจกนายอดศกด นร แตอยางใด ปจจบนตอไมคงเหลอเพยงสวนราก ซงตนประดมขนาดโตประมาณ 300 เซนตเมตร เปนไมยนตนสด ไมใชยนตนตาย และเนองจากตนประดไมมตอใหตรวจพสจนเปรยบเทยบได จงไดสอบถามพยานบคคลเพมเตม โดยนายวชาญ ขนธแกว เจาพนกงานปาไมช านาญงาน ซงในขณะนนด ารงต าแหนงเปนหวหนาหนวยปองกนรกษาปาท พล.4 (ปาแดง) ระหวางป 2550-2553 ไดใหการแกผตรวจพสจนวาทดนแปลงนายเลดฯ ซงอยหางจากหนวยฯประมาณ 200 เมตร มไมประดจรง จ านวน 1 ตน โตประมาณ 300 เซนตเมตร หลงจากตดโคนแลว ไดมการขนยายไปคราวเดยวจนหมดในวนเดยว และ

129

ในระหวางทเจาหนาทก าลงตรวจสอบพสจนเปรยบเทยบไมของกลาง เมอวนท 21 เมษายน 2554 เวลา 15.00 น. นายชวน ขดเกลา ไดมายนยนกบเจาหนาทดวยความสมครใจวา ไมประดแปรรป และไมมะคาโมง ทเจาหนาทตรวจยดในคดน และก าลงตรวจพสจนอยนน ขอยนยนวาไมใชไมแปรรป ทตนเองไดขายใหกบ นายอดศกด นร ตามทตนเองไดน าเจาหนาทไปตรวจสอบตอไม ในทดนมหลกฐานกรรมสทธ เมอระหวางวนท 28-30 มนาคม 2554 และเมอตรวจสอบไมประดของกลาง ทนายชวนฯ ไดแจงตอเจาหนาทวาไดขายไมใหกบนายอดศกด นร จ านวน 5 ทอน ยาวทอนละ 3 เมตรแลว ไมปรากฏวามไมประดแปรรปตามขนาดและจ านวน หรอใกลเคยงแตอยางใด

3.3.4 แปลงทดนนายจนด สกม มหลกฐานเปนโฉนดทดน เลขท 8429 เลมท 85 หนา 29 เลขทดน 125 หนาส ารวจ 2885 ระวาง 5143 IV 6810 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 7 ไร 3 งาน 99 ตารางวา ตรวจสอบแลว พบรองรอยตอไมซงถกสมเผาหมด ไมเหลอสภาพใหตรวจสอบไดแตอยางใด

สอบปากค านายจนด สกม เจาของแปลงทดนแจงวาไมรกฟาโตประมาณ 200 เซนตเมตร ตดทอนไดตนละ 6 ทอน และเมอไปตรวจสอบตอไม ไมปรากฏพบตอไมแตอยางใด พบเพยงรองรอยการเผาไหม ปรากฏตามภาพถาย เมอตรวจสอบแลวไมพบชนสวนใดๆทจะตรวจสอบไดวาเปนตอไมรกฟาตามทกลาวอาง จงไมสามารถตรวจสอบใหเชอไดวาไมรกฟาในคดน ซงม เพยง 10 แผน ปรมาตร 0.21 ลบ.ม. ไมยาว 2-3 เมตร จะมาจากตนไมรกฟาทกลาวอางทง 3 ตน

ภาพท 88 ภาพท 89

ภาพท 88-89 นายจนด สกมน าชรองรอยตอไมรกฟาในทดนตนเอง

3.3.5 แปลงทดนนายสมจตร แดงดอน มหลกฐานเปนหนงสอโฉนดทดนเลขท 7809 เลมท 79 หนา 9 เลขทดน 87 หนาส ารวจ 2940 ระวาง 5143 IV 7612 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 38 ไร 87 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดนเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฏวาเปนตอไมแดง จ านวน 4 ตน

130

ภาพท 90 แสดงหนาตดไมแดง ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมแดง

ชอกำรคำ Ironwood, Daeng

ชอพฤกษศำสตร Xylia kerrii Craib & Hutch.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยวสวนมาก พอรแฝดมนอย การเรยงตวมทงแบบ solitary และ oblique การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) ทางภายใน พอรม ไทโลส (tylose) เกอบทกพอร พอรมขนาดปานกลาง เสนเรยเหนชด มพาเรงคมาเปนแบบรอบพอร (vasicentric parenchyma) และพาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

ภาพท 91 ภาพท 92

ภาพท 91-92 นายสมจตร แดงดอนน าชแนวเขตแปลงทดนและตอไมในแปลงของตนเอง

131

ภาพท 93 ตอไมแดงตนท 1 ภาพท 94 ตอไมแดงตนท 2

ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 1 ได 225ซ.ม. ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 2 ได 225ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน

ได 65 ซ.ม./ 46 ซ.ม. ได 75 ซ.ม./ 51ซ.ม.

ภาพท 95 ตอไมแดงตนท 3 ภาพท 96 ตอไมแดงตนท 4

ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 3 ได 430 ซ.ม. ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 4 ได 240 ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดาน

ได 148 ซ.ม. / 120 ซ.ม. ได 86 ซ.ม. / 55 ซ.ม.

132

สอบปากค านายสมจตร แดงดอน แลวใหการบนทกวา ไดขายใหนายชวนฯจรง เมอประมาณกลางป พ.ศ. 2551 โดยนายชวนฯไดมาชกลากไปในคราวเดยวจนหมด ไมมการแบงขายใหนายอดศกดฯ ตามกลาวอางแตอยางใดตรวจสอบตอไมทง 4 ตอ ปรากฏวาเปนตอไมสดยงมเปลอกตดตามโคนตอเปนบางสวน แสดงใหเหนวา ขณะตดฟนเปนไมยนตนสดไมใชไมยนตนตาย หรอไมลมขอนนอนไพร ตรวจสอบเปรยบเทยบกบไมของกลางทตรวจยดปรากฏวาเปนไมเกาแหง บางสวนตดกระพลกษณะไมแหง หรอไมยนตนตาย ซงสอดคลองกบลกษณะปกไมแดงทเจาหนาทตรวจยด ลกษณะปกไมแหง หรอไมยนตนตาย ซงไมสอดคลองกบตอไมทพบในแปลง

3.3.6 แปลงทดนนายนยม มนหยวก มหลกฐานเปหนงสอรบรองการท าประโยชนเลขท 1081 เลม 11ข หนา 31 เลขทดน 157 หมายเลข 5143 IV แผนท 140 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มเนอท 2 งาน 3 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฏวาเปนตอไมพะยอม จ านวน 1 ตน ลกษณะเปนโพรงยาว

ภาพท 97 แสดงหนาตดไมพะยอม ขยาย 15x

ชอสำมญ พะยอม

ชอกำรคำ Phayom, White meranti

ชอพฤกษศำสตร Shorea talura Roxb.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรมทงแบบ พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse poruse) พอรใหญ ทางภายในพอรมไทโลส (tylose) เปนบางพอร พาเรงคมาเปนแบบ พาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) พาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) มทอยางทไมแขงตวตอเรยงยาวตดกบเสนเรย (งานคณสมบตและวศวกรรม โครงสรางไม, 2553)

133

ภาพท 98 ภาพท 99

ภาพท 98-99 นายนยม มนหยวกน าชแนวเขตแปลงทดนและตอไมพะยอม

ตรวจวดความโตของรอบตอไมพะยอมได 400 ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดานได 135 ซ.ม./100 ซ.ม.

สอบปากค านายนยม มนหยวก ใหการบนทกปากค าวา ไดขายใหนางภ ไมทราบนามสกล ซงเปนคนตางพนท เมอขายแลว ผซอไดมาชกลากไปในคราวเดยว โดยใชรถเทรเลอรชกลากจนหมดในคราวเดยวกน สภาพตอไมทตรวจพบเปนโพรงไฟไหมจงไมสามารถตรวจพสจนได

3.3.7 แปลงทดนนายองกาบ คงทอง มหลกฐานเปนโฉนดทดน เลขท 7768 เลมท 78 หนา 68 เลขทดน 128 หนาส ารวจ 2909 ระวาง 5143 IV 7160 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก เนอท 8 ไร 60 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฏวาเปนไมแดง จ านวน 2 ตน

134

ภาพท 100 แสดงหนาตดไมแดง ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมแดง

ชอกำรคำ Ironwood, Daeng

ชอพฤกษศำสตร Xylia kerrii Craib & Hutch.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอรเปนแบบ พอรเดยวสวนมาก พอรแฝดมนอย การเรยงตวมทงแบบ solitary และ oblique การกระจายเปนแบบ กระจดกระจาย (diffuse porous) ทางภายใน พอรม ไทโลส (tylose) เกอบทกพอร พอรมขนาดปานกลาง เสนเรยเหนชด มพาเรงคมาเปนแบบรอบพอร (vasicentric parenchyma) และพาเรงคมาปลายฤด (terminal parenchyma) (งานคณสมบตและวศกรรมโครงสรางไม, 2553)

ภาพท 101 ภาพท 102

ภาพท 101 นายองกาบ คงทอง น าชตอไมในทดนและขอบแนวเขตแปลง ตอท 1 ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 1 ได 450 ซ.ม. ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดานได 100 ซ.ม./ 90 ซ.ม. ไมมลกษณะสด

ภาพท 102 ตอท 2 ตรวจวดความโตของรอบตอไมแดงตนท 2 ได 300 ซ.ม. ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดานได 75 ซ.ม./ 75 ซ.ม. ไมมลกษณะสดเปนโพรง

135

สอบบนทกปากค านายองกาบ คงทอง แลวใหการบนทกวาไมไดขายไมใหนายชวนฯ แตขายให ด.ต.เจด สโคมต แลวชกลากขนยายไปในคราวเดยวจนหมด มไดมการแบงขายตามทนายชวนฯกลาวอางวาแบงขายไมให นายอดศกดฯและชกลากไปดวยตนเอง จ านวน 5 ทอน ตรวจสอบทตอไม ปรากฏวาทง 2 ตอ มลกษณะเปนตอไมสดยงมเปลอกตดตามโคนตอเปนบางสวน แสดงใหเหนวา ขณะตดฟน เปนไมยนตนสดไมใชไมยนตนตาย หรอไมลมขอนนอนไพร ตรวจสอบเปรยบเทยบกบไมของกลางทตรวจยดปรากฏวาเปนไมเกาแหง บางสวนตดกระพลกษณะไมแหง หรอไมยนตนตาย ซ งสอดคลองกบลกษณะปกไมแดงทเจาหนาทตรวจยด ลกษณะปกไมแหง หรอไมยนตนตาย

3.3.8 แปลงทดนนานสมรส อนตะฟอง มหลกฐานเปนโฉนดทดนเลขท 10326 เลมท 104 หนา 66 เลขทดน 101 หนาส ารวจ 2958 ระวาง 5143 II 9688 อ.นครไทย จ.พษณโลก เนอท 6 ไร 70 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลว ปรากฏวาเปนตอไมประด จ านวน 1 ตน

ภาพท 103 แสดงหนาตดไมประด ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมประด

ชอกำรคำ Burma Padauk, Andaman Padauk, Pra duu

ชอพฤกษสำสตร Pterocarpus spp.

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนพอรเดยว (solitary Pore) และพอรแฝด (multiple Pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบกระจดกระจาย (diffuse porous) ถงแบบกงเปนวง (semi ring porous) พอรใหญ ทางภายในพอรมสารคาง (deposit) หรอไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนไมคอยชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) และพาเรงคมาแบบปกตอ (confluent parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

136

ภาพท 104 ภาพท 105

ภาพท 104 – 105 นายสมรส อนตะฟอง น าชแนวเขตและตอไมในแปลงทดนตรวจพบตอไมประดลกษณะ

เปนโพรงยาว 1 ตน ตรวจวดความโตของรอบตอไมประดได 470 ซ.ม. ตรวจวดความกวาง

ของเสนผาศนยกลางทง 2 ดานได 191 ซ.ม./ 145 ซ.ม.

ตรวจสอบตอไมเปรยบเทยบแปลงทดนราย นายสมรส อนตะฟอง นายชวนฯแจงวาไดซอไมประด จ านวน 1 ตน และไดแบงใหนายอดศกดฯจ านวน 1 ทอน ไมมขนาดโตประมาณ 280 เซนตเมตร ยาว 2 เมตร เมอตรวจสอบกบไมประดแปรรปของกลางทตรวจยดแลว ไมปรากฏวามไมประดแปรรปตามขนาดทนายชวนฯ กลาวอาง และเมอตรวจพสจนเปรยบเทยบไมประดแปรรปของกลางทงหมด กบตอไมในแปลงทดนของนายสมรสฯแลว ปรากฏวาขนาดและรปรางของไมประดของกลาง ไมมลกษณะใกลเคยง พอทจะตอเขากบตอไมทกลาวอางแตอยางใด สอดคลองกบค าใหการเพมเตมของนายชวนฯ เมอวนท 21 เมษายน 2554

3.3.9 แปลงทดนนายสมาน ปมนาม มหลกฐานเปนโฉนดทดนเลขท 9471 เลมท 95 หนา 31 เลขทดน 45 หนาส ารวจ 2907 ระวาง 5143 II 0692 อ.นครไทย จ.พษณโลก เนอท 9 ไร 2 งาน 27 ตารางวา ตรวจสอบรอบบรเวณแปลงทดนแลวไมพบตอไมมะคาโมงตามกลาวอาง สอบถามนายสมาน ปนนาม และพยานขางเคยงตางยนยนเปนแนวทางเดยวกนวา ทดนไมเคยมตนมะคาโมงหรอการซอขายกบนายชวน ขดเกลา ตามกลาวอางแตอยางใด

137

ภาพท 106 ภาพท 107

ภาพท 106-107 นายสมาน ปมนาม น าชแนวเขตแปลงทดนและยนยนไมเคยมตอหรอตนมะคาโมงในทดน

3.3.10 แปลงทดนนายโฉม ข าม มหลกฐานเปนโฉนดทดน เลขท 29485 เลมท 295 หนา 85 เลขทดน 138 หนาส ารวจ 3274 ระวาง 5143 III 8492 อ.นครไทย จ.พษณโลก เนอท 18 ไร 3 งาน 72 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน ตามทพยานกลาวอางวาเปนตอไมแดงยนตนตายทไดซอขายและตดฟนแลว โดยไดตรวจสอบตอไมเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางทางกายวภาคแลวปรากฏวาเปนไมรง จ านวน 1 ตน และเจาของทดนใหปากค าบนทกวา แปลงทดนไมเคยมไมแดงตนตาย ตามทกลาวอาง และไมเคยตดตอซอขายไมกบนายชวน ขดเกลา มากอนแตอยางใด ตรวจสอบเศษตอไมทกลาวอางปรากฏวาเปนไมรง

ภาพท 108 แสดงหนาตดไมรง ขยาย 15 x

ชอสำมญ รง

ชอกำรคำ Burmese Sal, Rang

ชอพฤกษศำสตร Shorea siamensis Miq.

138

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร เปนแบบ พอรเดยว (solitary pore) มากกวา พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ diffuse พอรใหญ ภายในพอรมไทโลส (tylose) เกอบทกพอร เสนเรยเหนชด พาเรงคมาเปนแบบ diffuse และพาเรงคมาแบบปก (aliform parenchyma) มทอยางตอเรยงยาวตดกบเสนเรย (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

ภาพท 109 ภาพท 110

ภาพท 109-110 นายเจรญ ทองเทยง หลานนายโฉม ข ามพรอมพยานและเจาหนาทน าตรวจแนวขอบเขตแปลงทดนและยนยนในแปลงทดนไมมตนไมแดงยนตนตายตามทกลาวอาง

ภาพท 111 ภาพท 112

ภาพท 111-112 ตอไมแดงยนตนตายในแปลงทดนทนายชวนฯ กลาวอางไดมการซอขายกบนายโฉม ข าม

ตรวจสอบแลวเปนตอไมรงและนายโฉม ข าม ปฏเสธไมเคยมการซอขายกบนายชวนฯ แตอยางใด

139

3.3.11 แปลงทดนนายโทน บญม หลกฐานเปนโฉนดทดนเลขท 8301 เลมท 84 หนา 1 เลขทดน 21 หนาส ารวจ 3422 ระวาง 5143 IV 7214, 7212 อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก เนอท 3 ไร 1 งาน 22 ตารางวา ตรวจสอบตอไมในทดน ตามทพยานกลาวอางวา ไดซอไมและตดฟนนายโทน บญม เปนไมกระบก จ านวน 1 ตน ตรวจสอบตอไม เปรยบเทยบกบลกษณะโครงสรางไมแลวปรากฏวาเปนตอไมกระบก

ภาพท 113 แสดงหนาตดไมกระบก ขยาย 15 x

ชอสำมญ ไมกระบก

ชอกำรคำ Krabok

ชอพฤกษศำสตร Irvingia malayana Oliver

ลกษณะทำงกำยวภำค พอร มทง พอรเดยว (solitary pore) และ พอรแฝด (multiple pore) แบบของการเรยงตวไมเดนชด การกระจายเปนแบบ การจดกระจาย (diffuse porous) เสนเรยเหนชด พาเรงคมาเปนแบบพาเรงคมาแบบตาขาย (reticulate parenchyma) (งานคณสมบตและวศวกรรมโครงสรางไม, 2553)

140

ภาพท 114 ภาพท 115

ภาพท 114-115 นายโทน บญม น าชแนวเขตแปลงทดนและตอไมกระบก จ านวน 1 ตน

ตรวจวดความโตของรอบตอไมประดได 400 ซ.ม.

ตรวจวดความกวางของเสนผาศนยกลางทง 2 ดานได 130 ซ.ม./ 130 ซ.ม.

ตรวจสอบเปรยบเทยบกบรายการบญชไมของกลางในคดแลวไมปรากฏวามรายการไมกระบกในบญชตรวจยดหรออายดแตอยางใด

3.4 สรปผลการตรวจพสจนและวเคราะห

จากผลการตรวจพสจน สามารถสรปไดวา ไมของกลางในคดนเปนไมกระยาเลยคละกน 9 ชนด ประกอบดวยไมประด ไมแดง ไมพะยอม ไมมะคาโมง ไมกระบาก ไมรกฟา ไมตะแบก ไมรง และ ไมเกวา โดยผตองหาในคด ไดน าพยาน (นายชวน ขดเกลา) พยานกลาวอางและน าช วาไมในคดเปนไมทไดมาจากทดนกรรมสทธ จ านวน 11 ราย 23 ตอ ตรวจสอบแลวเปนไมกระยาเลย 6 ชนด ไดแก ไมแดง ไมประด ไมพะยอม ไมรกฟา ไมกระบก และไมมะคาโมง เมอตรวจพสจนแลว สามารถสรปผลการพสจนไดดงน

3.4.1.ไมพบตอไมในแปลงทดนตามกลาวอาง จ านวน 3 ราย

1) แปลงนายสมาน ปมนาม อางหลกฐานไมมะคาโมง 1 ตน

2) แปลงนายโฉม ข าม อางหลกฐานไมแดง 1 ตน

3) แปลงนายจนด สกม อางหลกฐานไมรกฟา จ านวน 3 ตน

3.4.2 ไมใชชนดไมทตรวจยดเปนของกลางในคด จ านวน 1 ราย

แปลงนายโทน บญม หลกฐานเปนไมกระบก 1 ตน

3.4.3 ปฏเสธไมไดซอขายกบพยาน จ านวน 3 ราย

1) แปลงนายบญยน โทจ าปา อางหลกฐานไมประด 2 ตน

141

2) แปลงนายเลด โทจ าปา อางหลกฐานไมประด 1 ตน

3) แปลงนายองกาบ คงทอง อางหลกฐานไมแดง 2 ตน

3.4.4. ยอมรบวามการซอขายไมกบนายชวนฯจรง แตเมอตดฟนแลวไดท าการขนยายชกลากออกจากแปลงทดนในคราวเดยวจนหมดไมมการตดแบงขายตามกลาวอางของพยาน จ านวน 4 ราย

1) แปลงนายชมพล ภสตตา อางหลกฐานเปนไมแดง 1 ตน ไมพะยอม 3 ตน

2) แปลงนายนยม มนหยวก อางหลกฐานเปนไมพะยอม 1 ตน

3) แปลงนายสมจตร แดงดอน อางหลกฐานเปนไมแดง 4 ตน

4) แปลงนายสมรส อนตะฟอง อางหลกฐานเปนไมประด 1 ตน

เมอน าไมแปรรปของกลางชนดตาง โดยแยกชนดไมแลวน ามาประกอบตามลกษณะโครงสราง รปราง และตรวจสอบทางกายวภาคของไมแปรรปของกลางแลวปรากฏวา ไมแปรรปบางสวนแปรรปดวยเลอยโซยนตสตล บางสวนแปรรปดวยเลอยวงเดอน โดยเฉพาะไมพะยอมและไมแดง และเมอน ามาประกอบเปนไมทอนตามลกษณะรปรางทางกายวภาคของไมแปรรปแลวปรากฏวาสามารถประกอบเปนทอนหรอบางสวนของทอนไดจ านวน 18 ทอนและเมอน าไปเปรยบเทยบกบตอไมตามทพยานผตองหากลาวอางปรากฏวาขนาด รปราง หรอรปพรรณสนฐาน ไมสามารถตอกบตอไมทกลาวอางไดจากการตรวจพสจนขางตน จงนาเชอวาไมแปรรปของกลางในคดอาญาท 141/2553 ยดทรพยท 73/2553 ไมใชไมแปรรปทตดมาจากตอไมในทดนกรรมสทธ ตามทผตองหากลาวอางแตอยางใด

3.5 เมอไดผลสรปการตรวจพสจนและวเคราะหแลวจงท าบนทกรายงานผลการตรวจสอบพรอมพยานหลกฐานตางๆ เชนภาพถาย บนทการสอบปากค าเจาของทดนตลอดจนผเกยวของหรอผมทดนขางเคยงเพอรายงานใหผบรหารหนวยงานทองทหรอกรมปาไมทราบตามหนงสอส านกจดการทรพยาการปาไมท 3 (ล าปาง) ท ทส. 16189.1/พเศษ ลงวนท 25 เมษายน 2554 เรองรายงานการตรวจพสจนไมของกลางคดอาญาท 141/2553 สภ.ชาตตระการ รายละเอยด ภาคผนวก จ.

3.6 กรมปาไมรายงานผลการตรวจพสจนของเจาหนาทผตรวจพสจนไมของกลางแจงใหอยการจงหวดพษณโลกเพอด าเนนการทางคดอาญาตอไป ตามหนงสอกรมปาไม ดวนทสด ท ทส. 1612.3(ย3)/7891 ลงวนท 28 เมษายน 2554 เรอง รายงานผลการตรวจพสจนไมและเอกสาร ราย พ.ต.อ. สมมาตร ศรภรยม รายละเอยด ภาคผนวก ฉ.

142

บทท 5 บทสรป และขอเสนอแนะ

บทสรป

การลกลอบตดไมในเขตพนทปาไมตางๆ ของรฐ ไดมพฒนาการเรอยมาเพอหลกเลยงขอกฎหมาย และเปนการแสวงหาผลประโยชนใหแกพรรคพวกของนายทน ผมอทธพลหรอขาราชการชนผใหญทเหนผดเปนชอบ ทงในรปแบบไมทอน ไมแปรรป หรอสงประดษฐทท าดวยไม รวมถงของปาแมจะมเจาหนาทคอยดแลตรวจตราอยตลอด แตเนองจากอตราก าลงของเจาหนาท และงบประมาณทไดรบ มขดจ ากด รวมถงอปกรณยานพาหนะทมไวประจ าหนวยไมสอดคลองกบพนททรบผดชอบอปกรณกอยในสภาพเกา ช ารด ทรดโทรม หรอใชการไมได เนองจากมอายการใขงานเปนเวลานาน ในขณะทผลกลอบตดไมซงสวนใหญแลวจะเปนคนในพนทซงรลกษณะสภาพภมประเทศ ของพนทเปนอยางด ทงยงมอปกรณททนสมยครบครน ทจะสามารถอ านวยความสะดวกใหการลกลอบตดไมได อยางสะดวก มนายทนหรอขาราชการชนผใหญอยางในกรณศกษานทอยเบองหลงใหการสนบสนนวาจาง ชองโหวของกฎหมายกเปนหนทางหนงทท าใหการลกลอบตดไมมมากขนอยางเชนการอนญาตใหชาวบานในพนทสามารถแจงความประสงคในการน าไมในเขตทดนทเปนสาธารณประโยชน หรอทดนกรรมสทธ นส.3 นส.3 ก หรอ สค.1 น าไปใชสอยเพอสาธารณประโยชน หรออนญาตใหครอบครวทมความเดอดรอนน าไปใชประโยชน แตกลบน าไมทไดไปขายใหแกนายทน หรอมการตดไมจากในพนทปาอนแลว น าไมสวมไมเปนไมในทดนกรรมสทธ หรอในกรณการปลอมแปลงหนงสออนญาตเคลอนยายไมเรอนเกา หรอใบอนญาตใหน าไมหรอของปาเคลอนท มาสวมไมทไดมาโดยมชอบดวยกฎหมายเปนตน

ปญหาตางๆ ดงทกลาวมาจะไมเกดขนหรอเกดขนนอยกวานถาไมมการทจรตของเจาหนาท ซงมหนาทปกปกษรกษาพนทปาไมของชาตทกลายเปนคนคดโกงประเทศชาตเสยเองการทนายทนเสนอคาตอบแทนใหแกเจาหนาทเปนจ านวนเงนมาก หรอเสนอผลประโยชนอนๆ ใหเปนสงจงใจทท าใหเจาหนาทไขวเขว และยอมกระท าผดเพออ านวยความสะดวกใหแกนายทน หรอเจาหนาทบางคนกมไดมเจตนาในการคดโกงแตดวยนายทนมผมอทธพลหนนอยเบองหลงบงคบท าใหตองกระท าผดดงกลาว การสนบสนนดานงบประมาณและอปกรณใหเพยงพอและสอดคลองกบพนทและสภาพปญหาในพนทจะชวยใหเจาหนาทมขวญและก าลงใจในการท างานมากขน รวมถงใหความรแกราษฎรในพนทและสรางจตส านกใหการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ท าใหเกดความรกและความหวงแหนทรพยากรธรรมชาต ของตนเอง เปนผลใหเกดการมสวนรวมของภาครฐและภาคเอกชน

ดงเชนกรณศกษา ในเรองนผบงคบบญชาโดยเฉพาะอยางยงรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นายสวทย คณกตต (ในขณะนน) ไดตรวจตดตามและประสานเจาหนาททเกยวของทกฝาย ใหด าเนนการอยางจรงจง เพอเอาคนกระท าผดมาลงโทษใหไดไมวาจะเปนายทน หรอผมอทธพลในพนทกตาม สอมวลชนทงในสวนกลางและสวนภมภาคตางกตดตามเกาะตดขาวมาโดยตลอด

143

เชนกน ท าใหเจาหนาทผปฏบตงานในพนท มขวญก าลงใจและกลาทจะตอสกบผมอทธพลในทองถน ชาวบานทอยรอบบรเวณปาทราบวาเจาหนาทมความจรงจงในการด าเนนคดกบผอยเบองหลง กยนดใหความรวมมอกบเจาหนาทอยางเตมท ท าใหการด าเนนการของเจาหนาทผตรวจยดจบกม และผตรวจพสจน สามารถปฎบตงานไดอยางมประสทธภาพ สามารถตรวจพสจนเปรยบเทยบไมในคด กบตอไมทมากลาวอางไดวา ไมใชไมแปรรปทตดมาจากตอไมในทดนกรรมสทธตามกลาวอางแตอยางใดและพนกงานอยการจงหวดพษณโลกกไดน าผลการตรวจสอบดงกลาวไปประกอบส านวนและสงฟองศาล เพอน าตวผกระท าผดไปลงโทษตอไป

โดยศาลชนตนไดพพากษาคดนแลวเมอวนท 24 พฤษภาคม 2555 ตามคดหมายเลขด าท 1528/2554 คดหมายเลขแดงท 1101/2555 ศาลจงหวดพษณโลกไดพพากษาโดยไดพเคราะห พยานหลกฐานโจทกจ าเลยแลว ขอเทจจรงเบองตนรบฟงไดวา เขตทองทจงหวดทกจงหวดเปนเขตควบคมการแปรรปไม ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเอกสาร หมาย จ.11 เมอวนท 10, 12 และ 16 กรกฎาคม 2553 นายอดเรก อนใจ หวหนาสายตรวจปราบปรามการกระท าผดเกยวกบปาไมทองทจงหวดพษณโลกกบพวกไดน าหมายคนของศาลจงหวดพษณโลกเขาตรวจคนบานเลขท 285 หมท 4 ต าบลปาแดง อ าเภอชาตตระการ จงหวดพษณโลก ซงตองสงสยวาจะมไมหวงหามซกซอนอย ผลการตรวจคนพบไมหวงหามแปรรปอยในบานเปนจ านวนมากและพบแทนเลอยวงเดอน จ านวน 1 แผน พรอมมอเตอรและชดอปกรณแปรรปไม ปกไม ชนดเดยวกนกบไมแปรรปทพบในบาน และขเลอยใหมเปนจ านวนมาก อยบรเวณพนชนลางใกลกบแทนเลอยมรถบรรทก 6 ลอ จอดอย 1 คนบนรถมไมแปรรปวางอยจ านวน 5 แผน เปนไมชนดเดยวกนกบทพบในบาน นอกจากนนยงพบใบเลอยวงเดอนจ านวน 2 ใบ กลองใสเสอผาจ านวน 1 กลอง ภายในกลองบรรจชดคลายเครองแบบต ารวจจ านวน 3 ชด ซองเอกสารสน าตาลจาหนาซองถง พนต ารวจโทสมมาตร ศรภรมย จ านวน 1 ซอง ซองยารกษาโรคระบชอพนต ารวจโทสมมาตร ศรภรมย รองเทาหนงสด าคลายรองเทาต ารวจ 1 ค อยทพนบานชนบน ตรวจสอบไมภายในบานทงหมดไมพบรอยตราของรฐบาลหรอเอกชนประทบไว จงไดตรวจยดไมแปรรปจ านวน 359 แผน ปรมาตรรวม 23.208 ลกบาศกเมตร สงของในกลอง เลอยวงเดอนและรถยนต ไวเปนของกลาง ตามบนทกการตรวจยด บญชอปกรณการกระท าผด บญชแสดงรายการไมของกลางและภาพถาย บนทกการตรวจพสจนไมของกลางทตรวจอายดไว บนทกการตรวจยดไมแปรรปเพมเตม บญชไมของกลางทตรวจอายดและบนทกการตรวจคน/ยด/อายด หมายจ.2 ถง จ.8 และจ.10 เจาพนกงานผเขาตรวจคนพจารณาแลวมความเหนวา พฤตการณในการกระท าความผดตามของกลางทตรวจยดไดเปนความผดฐาน ตงโรงงานแปรรปไม แปรรปไม มไมกระยาเลยหวงหามแปรรปไวในครอบครองเกน 0.20 ลกบาศกเมตร ภายในเขตควบคมการแปรรป โดยไมไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท และจากการตรวจสอบบานหลงทเกดเหตพบวา มพนต ารวจเอกสมมาตร ศรภรมย เปนผขอเลขทบาน ตามส าเนาใบค ารองขอเลขรหสประจ าบาน เอกสารหมาย จ. 9 จงมอบหมายใหนายอดเรก อนใจ เปนผรองทกขตอพนกงานสอบสวนสถานต ารวจภธรชาตตระการ เพอสบสวนน าตวพนต ารวจเอกสมมาตร ศรภรมย มาด าเนนคดตามกฎหมาย ตอมาวนท 21 กรกฎาคม 2553 จ าเลยเขามอบตวตอพนกงานสอบสวน โดยรบวาเปนเจาของบาน

144

แตอางวาไมแปรรปไดมาถกตองตามกฎหมาย ตามบนทกการเขามอบตว และบนทกการแจงขอหา เอกสารหมาย จ.23 และ จ.24 ชนสอบสวนพนกงานสอบสวนแจงขอกลาวหาแกจ าเลยวา ภายในเขตควบคมการแปรรปไม แปรรปไม ตงโรงงานไมแปรรปไม มไมกระยาเลยหวงหามแปรรปไวในครอบครองเกน 0.20 ลกบาศกเมตร โดยไมไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทจ าเลยใหการปฏเสธ ตามบนทกค าใหการผตองหา เอกสารหมาย จ. 25 มปญหาวนจฉยวาจ าเลยรวมกบพวกกระท าความผดตามทโจทกฟองหรอไม โจทกมนายอดเรก อนใจ และนายปรญญา แพงโกสมปรชา เปนพยานเบกความยนยนท านองเดยวกนวา ขณะทพยานทงสองเขาตรวจคนทชนลางของบานทเกดเหตพบแทนเลอยวงเดอน 1 แทน พรอมมอเตอร และชดอปกรณไมแปรรป ขเลอยใหมซงเปนชนดเดยวกบไมแปรรปทพบในบานกองอยเปนจ านวนมาก และพบปกไมชนดเดยวกบไมแปรรปทพบในบานอยในบรเวณเดยวกนพบใบเลอยวงเดอน 2 ใบ อยทชนบนของบาน ซงสอดคลองตองกนกบค าใหการของจาสบเอกฉตรชย ข าสวาง จาสบเอกโยธน บ ารงเมอง และนายสธ ช านาญกจ เจาพนกงานทรวมในการตรวจคนทใหการไวกบพนกงานสอบสวน ตามเอกสารหมาย จ. 13 ถง จ.15 เหนวา ค าพยานโจทกดงกลาว ลวนสอดรบกบพยานหลกฐานทปรากฎในภาพถายสถานทเกดเหต หมายจ. 5 ประกอบกบบนทกตรวจ/ยด/อายด เอกสารหมาย จ. 10 หนาท 2 ขอท 1 กไดระบไวชดเจนวา จากการตรวจสอบไมกระยาเลยหวงหามแปรรป(ปกไม) ทวางกองอยในบรเวณบาน มลกษณะรองรอยการแปรรปไมโดยใชเลอยวงเดอนและเลอยโซยนต ไมมการไสกบตกแตงไมแตอยางใด อกทงเมอพจารณาไมแปรรปตามบญชแสดงรายการไมของกลาง เอกสารหมาย จ.4 และ จ.8 กพบวาบางแผนมขนาดใหญเกนกวาทเลอยโซยนตจะเลอยไดนอกจากนนพฤตการณทมการใชแผนสงกะสตปดทบไมแปรรปในลกษณะเพ ออ าพรางสายตาจากบคคลภายนอก ยงเปนการบงบอกถงเจตนาของผกระท าไดเปนอยางดวา ตองการทจะปกปดการกระท าความผดของตนจากพยานหลกฐานดงไดวนจฉยมาท าใหเชอวา จ าเลยกบพวกรวมกนใชแทนเลอยวงเดอนลกลอบท าการเลอยแปรรปไมทบรเวณชนลางของบานหลงท เกดเหตจรง ทจ าเลยอางวาเลอยวงเดอนและอปกรณประกอบเลอยทพบในบานเปนเลอยเกาทจ าเลยซอมาจากโรงน าแขงในลกษณะแยกชนสวน เจาพนกงานเพงน ามาประกอบในตอนทเขาตรวจคนนนเหนวา เจาพนกงานทเขารวมตรวจคนบานทเกดเหตมาจากหนวยงานตางๆ รวม 19 หนวยงาน และมจ านวนมากถงประมาณ 50 คน โดยไมปรากฎวาในจ านวนนนมผใดเคยมสาเหตโกรธเคองกบจ าเลยมากอน ทงในขณะทตรวจคนกยงไมทราบวาบานหลงทตรวจคนเปนบานของใคร จงเปนไปไมไดทจะมการสรางพยานหลกฐานอนเปนเทจขนเพอปรกปร าจ าเลย สวนทจ าเลยกลาวอางวา จ าเลยซอไมของกลางมาจากนายชวนและชาวบานนน กรมปาไมกไดมค าสงใหนายวโรจน ชาญเชงพานชย นกวชาการปาไมช านาญการ ผผานการอบรมการตรวจพสจนไม เขาตรวจสอบโดยการตรวจเปรยบเทยบไมของกลางในคดนกบตอไม จ านวน 23 ตอ ในทดนจ านวน 11 แปลง ตามทนายชวนกลาวอางเปนทมาของไมทน ามาขายใหแกจ าเลย ผลการตรวจสอบปรากฎวา ขนาด รปราง หรอรปพรรณสญฐานไมของกลางไมสามารถตอกบตอไมในทดนได ซงผตรวจพสจนลงความเหนวา นาเชอวาไมแปรรปของกลางไมใชไมแปรรปทตดมาจากตอไมในทดนกรรมสทธตามทกลาวอาง ตามรายงานการตรวจพสจนไมของกลางเอกสารหมาย จ.19 เมอจ าเลยไมไดน าชาวบานคนอนทอางวาขายไมใหแกจ าเลยมาสบใหเหนเปนอยางอน

145

ล าพงพยานหลกฐานทจ าเลยน าสบมาจงยงไมมน าหนกใหรบฟงหกลางพยานหลกฐานของโจทกได พยานหลกฐานของโจทกมน าหนกมนคงรบฟงไดวา จ าเลยกบพวกรวมกนใชเลอยวงเดอนของกลางท าการแปรรปไมหวงหามของกลางภายในบานทเกดเหต และจ าเลยเปนผครอบครองไมแปรรปของกลางจรงจ าเลยจงมความผดตามทโจทยฟอง ส าหรบรถยนตบรรทก 6 ลอ ของกลาง ซงมไมแปรรปชนดเดยวกนกบทพบในบานทเกดเหตวางอยจ านวน 5 แผน และจอดอยใกลแทนเลอยวงเดอนนน นาเชอวา เปนรถยนตทจ าเลยกบพวกใชในการขนยายไมในคดน จงเปนทรพยทใชในการกระท าความผด และศาลมอ านาจสงรบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 33(1)

พพากษาวา จ าเลยมความผดตามพระราชบญญตปาไม พ.ศ. 2484 มาตรา 48 วรรคหนง 73 วรรคหนง และวรรคสอง (2) ประกอบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 83 การกระท าเปนความผดหลายกรรมตางกน ใหลงโทษทกกรรมเปนกระทงความผดไป ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 ฐานรวมกนตงโรงงานแปรรปไม จ าคก 6 ป ฐานรวมกนแปรรปไม จ าคก 6 ป ฐานรวมกนมไมหวงหามแปรรปไวในครอบครอง จ าคก 6 ป รวมจ าคก 18 ป ทางน าสบของจ าเลยเปนประโยชนแกการพจารณาอยบาง มเหตบรรเทาโทษ ลดโทษใหหนงในสาม ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจ าคก 12 ป รบของกลาง(รายละเอยดปรากฎตามภาคผนวก ช.)

ปญหำและอปสรรค

1. การตรวจสอบตอไมในทดนกรรมสทธหรอสทธครอบครองตองใหเจาของทดนหรอผรบมอบอ านาจจากเจาของทดน เปนผยนค าขอตรวจสอบแนวเขตทดน ซงเปนไปตามนยมาตรา 69 ทว แหงประมวณกฎหมายทดน พนกงานเจาหนาทจงมอ านาจด าเนนการโดยชอบดวยกฎหมาย แลวจงจะนดท าการรงวดเปนกรณพเศษตอไป ซงขนตอนการด าเนนการดงกลาว จงใชเวลามาก ท าใหการตรวจสอบด าเนนการเปนไปไดอยางลาชา

2. กรมปาไม โดยส านกวจยและพฒนาการปาไม ควรขนทะเบยนผผานการฝกอบรมหลกสตรผเชยวชาญการฝกอบรมการตรวจพสจนไมและแจงใหส านกฯ ในพนทไดรบทราบถงบคคลทผานการฝกอบรมดงกลาว จะท าใหการพจารณาเจาหนาทไปตรวจพสจนเปนไปไดดวยความรวดเรวขน

3. งบประมาณในการด าเนนการของเจาหนาท ซงกรมปาไมมไดจดสรรเพอการนโดยเฉพาะ

ท าใหเกดปญหาการเบกจาย

4. การด าเนนการตรวจพสจน ของเจาหนาท บางครงตองประสบปญหากบผมอทธพล หรอขาราชการผใหญในพนททเกยวของกบคด หากผบงคบบญชาหรอหนวยงานทเกยวของไมใหความรวมมอ การชวยประสานการปฏบตงาน จะท าใหการด าเนนการเปนไปดวยความยากล าบาก บางครงถกขมข ท าใหเสยขวญและก าลงใจ

146

ขอเสนอแนะ

เพอใหการปองกนรกษาพนทปาไมของชาตเปนไปอยางมประสทธภาพ และเกดประสทธผลในการปฎบตงานยงขน เหนควรดงน

1. การตรวจพสจนไมของกลางในคดอาญาของจาหนาทปาไมเปนการปฏบตหนาทของผผานหลกสตรการฝกอบรมการตรวจพสจนไมทไดขนทะเบยนโดยส านกวจยและพฒนาการปาไม ตามระเบยบกรมปาไมวาดวยมาตราการควบคม ตรวจสอบ และเรงรด การด าเนนคดอาญา พ.ศ. 2552 ขอ 20 หาใชเปนผเชยวชาญของศาลยตธรรม ตามขอบงคบประธานศาลฎกาวาดวยผเชยวชาญของศาลยตธรรม พ .ศ.2546 ดงนนการด าเนนการ และชแจงตอพนกงานสอบสวนหรอในชนศาล ผปฎบตตองมความละเอยดรอบคอบ และในการปฏบตงานตองไดรบมอบหมายใหมอ านาจและหนาทในการปฏบตงานนน

2. ผปฎบตงานดานนตองมความซอสตย สจรต มความรอบร มากประสบการณ ความประพฤตด มจรยธรรม และขยนขนแขง พรอมทจะเสยสละในการปฏบตงานเปนพเศษ

3. ใหมการฝกอบรมทบทวนผเชยวชาญดานการพสจนไมทกป เพราะกฎหมายและพฤตกรรมของผกระท าผดมกมการหลกเลยงและอาศยชองวางของกฏหมายอยเสมอ มการพฒนารปแบบการกระท าผดอยเปนประจ า

4. กรมปาไมควรมการรวบรวมผลการตรวจพสจนไมในแตละกรณ เพอเปนแนวทางการศกษา และใชปฏบตงานในโอกาสตอไป

5. กรมปาไม ควรจดตงคณะกรรมการ เพอตรวจสอบและพฒนาผลการตรวจพสจนไมของเจาหนาทในแตละราย แตละกรณ เพอศกษาขอดขอเสย หรอขอบกพรองของผปฏบต จะไดก าหนดเปนแนวทางปฎบตตอไป

6. ผปฎบตงานดานนควรไดรบความด ความชอบเปนพเศษ เพอเปนขวญและก าล งใจในการปฏบตงาน