รศ. ดร. วิโรจน์ สารรัตนะ ·...

รศ. ดร. วโรจน สารรตนะหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย วทยาเขตอสาน

นาเสนอในการสมมนาทางวชาการ อาคารวทยบรการสรนธร

7 มถนายน 2556

ขอวพากษและขอเสนอแนะเปนทศนะสวนตว

เพ� อใหขอคดและแนวการทาวทยานพนธอยางเปนระบบ

ใหเปนพ�นฐานท�สามารถพฒนาตอยอดใหมความสมบรณย� งข�น

นกศกษาสวนใหญทาวจยเก�ยวกบ “งาน” ตามกรอบท�มการกาหนดไวลวงหนาโดย “นโยบายหรอแนวปฏบตของสวนกลาง/ตนสงกด” เชน

การบรหารสถานศกษาตามโครงสรางการบรหารงาน 4 ดาน คอ วชาการ บคลากร งบประมาณ และบรหารท�วไป

การบรหารแบบยดโรงเรยนเปนฐาน........

การบรหารงานบคลากร................

เปนตน

ถอเปนแนวทางหน� งในการกาหนดประเดนเพ� อการวจย เพราะการศกษาระดบปรญญาโทเนนการพฒนาเปนผบรหารระดบกลางและระดบตน มบทบาทหนาท� ในการนานโยบายของสวนกลางหรอตนสงกดไปปฏบต การวจยเพ� อใหทราบถงระดบมากนอยของการปฏบต กเปนการหาจดออนจดแขง และแนวทางเพ� อเสรมสรางประสทธภาพการบรหารงานใหดข�น

แตอาจมปญหาบางประการ เชน กรอบของ “งาน” ท�สวนกลาง/ตนสงกดกาหนดไว อาจมไมมาก สวนใหญเปน routine work นกศกษาจะวนเวยนทาวจยแตในงานน�น “ซ�าๆ” กน จนไมเกดส� งใหมๆ ข�นในวงการวจยทางการบรหารการศกษา

มขอสงเกตวา บางรายเกรงจะวามการทาซ�าๆ แกปญหาโดยเปล�ยนจากการศกษา “ความเหน” เปนการศกษา “ความพงพอใจ” ในงานน�นๆ แทน กถอวายงเปนการทาวจย “ซ�าๆ” อย

ปรากฏการณดงกลาว ตวนกศกษาเองจะ “ขาดโอกาส” พฒนา “ทกษะเชงวชาการ” การศกษาคนควาขอมลเพ� อการวเคราะหและสงเคราะหสรางองคความรใหมข�นมา ท �งจาก “ตารา” และจาก “อนเตอรเนต” เพราะในการศกษาวรรณกรรมท�เก�ยวของในบทท� 2 น�น นกศกษาเพยงเอารายละเอยดของ “งาน” ตามท�สวนกลางหรอตนสงกดกาหนดมาพมพใสไวเทาน�น

เพ� อความใหมและความหลากหลายของประเดนในการทาวจย ควรกระตนใหนกศกษามองหาประเดนในเชง “ทฤษฎใหม/วสยทศนใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม” ใหมากข�นหรอไม ? ซ� งกมมากมายหลายประเดน ในกรณท� เก�ยวกบ “งาน” เชน

การเสรมสรางบรรยากาศเชงสรางสรรค (creative climate) การสรางวฒนธรรมการเรยนรในสถานศกษา (learning culture) การสงเสรมการเรยนรตลอดชวต (life-long learning) การพฒนาสภาพแวดลอมการเรยนร (learning environment) การพฒนาครสความเปนอาเซยน (teacher development) การนาเพ� อการเปล�ยนแปลงในสถานศกษา (Leading for change) การพฒนาเพ� อความเปนสากล (internationalization) การพฒนาเครอขายการเรยนร (network for learning) การพฒนาเทคโนโลยดจตอลเพ� อการเรยนการสอน ( Digital technology) การพฒนาชมชนการเรยนรออนไลน (Online learning community) ฯลฯ

นอกจากน�น ยงมประเดนท� เก�ยวกบ “คน” หลายประเดน เชน

การพฒนาทมงานคณภาพ (team building) การเสรมสรางความเปนธรรมในการบรหาร (equity) การพฒนาคณธรรมหรอจรยธรรม (moral and ethics) การพฒนาตนตามจรรยาบรรณในวชาชพ (code of ethics) การพฒนาวชาชพบคลากร (professional development)นอกจากน�น กมประเดนเก�ยวกบ “ภาวะผนา” อกมาก เชน

ภาวะผนาสถานศกษา (school leadership) ภาวะผนากระจายอานาจ (distributed leadership) ภาวะผนาสรางสรรค (creative leadership) ภาวะผนาของคร (teacher leadership) ภาวะผนาทางการสอน (instructional leadership) ภาวะผนาของผบรหารสถานศกษา (principal leadership) ฯลฯ

สาหรบมหาวทยาลยสงฆ

การกระตน จงใจ สรางแรงบนดาล หรอแนะนาใหนาศกษาทาวจยในเร� องเก�ยวกบ “การนาหลกธรรมคาสอนในพทธศาสนาเพ� อการบรหารการศกษาท�มประสทธผล” กเปนอกทางเลอกหน� งท�สาคญ เชน การพฒนาตวบงช�ภาวะผนาวถพทธ หลกธรรมสาหรบการบรหารงานบคคล หลกธรรมสาหรบการบรหารงานงบประมาณ หลกธรรมสาหรบการจงใจ หลกธรรมเพ� อความเปนธรรมในสถานศกษา หลกธรรมเพ� อความเปนผนาสถานศกษา ฯลฯ

ทาอยางไรนกศกษาจงจะหนมาสนใจทาวจยในประเดนท� เปน “ทฤษฎใหม/วสยทศใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม” มากข�น ?

1. ปจจยดานผสอน

- ไมยดตดแต management แตตองยด administration และ leadership ใหมากข�น น�นคอ ตองนาเอา “ทฤษฎใหม/วสยทศนใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม” มาเรยนมาสอนกนมากข�น ไมเนนแตองคความรเชงเทคนค เชน วางแผนอยางไร จงใจอยางไร จดองคกรอยางไร เปนตน รวมท�ง “นโยบายของสวนกลาง/ตนสงกด”

2. ปจจยดานการเรยนการสอน

- กระตน จงใจ สรางแรงบนดาลใจ ใหนกศกษาสนใจ “ทฤษฎใหม/วสยทศนใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม” และเลอกประเดนท�สนใจต�งแตภาคเรยนแรก แลวเปดโอกาสใหมการศกษาคนควาใน “เชงลก” ในประเดนท�สนใจอยางจรงจง อยางเปนระบบ และอยางตอเน� องทกภาคเรยน จนถงข �นพฒนาเปนเคาโครงวทยานพนธได (หากไมทาเชนน� ในสภาพการณท�จวนตว นกศกษาจะ

หนไปจบประเดนเกาท�มคนเคยทามากอน เพราะงายกวา ?)

การเรยนการสอนเนน “ทฤษฎใหม/วสยทศนใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม”

วพากษการศกษาไทยในสงคมโลก

และภมภาค ทฤษฎและแนวโนมเพ� อการบรหารการศกษา

ผบรหารการศกษาไทยในสงคมโลกและ

ภมภาค

พ�นฐานทางการบรหารการศกษา

หลกธรรมเพ�อประสทธผลใน

การบรหารการศกษา

* พทธศาสนากบการบรหารการศกษา

* คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณใน

วชาชพทางการบรหารการศกษา

วจยเพ�อพฒนาองคความรทางการบรหารการศกษา• วจยทางการบรหารการศกษา• สถตวเคราะหเพ� อการวจย• การพฒนาเคาโครงวทยานพนธ

• การศกษาอสระทางการบรหารการศกษา

ข�นกบท �ง “ศาสตร” และ “ศลป” ของผเขยน แตอาจใหแนวคดในการเขยน ดงน� เชน

ความสาคญในระดบทฤษฎ

ความสาคญในระดบนโยบาย

ความสาคญในการปฏบต

ปญหาท� เกดข�น

บทสรปเหตผลท�วจย

หากเพ�มหวขอ “คาถามการวจย” จะทาใหนกศกษามโอกาส “ต�งโจทย” เพ� อแสวงหา “คาตอบ” ท�ชดเจนข�น และควรเขยนเปน 1 paragraph ตอเน� องกน เชน

ช� องานวจย

“การพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในสถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1”

คาถามการวจย

“สถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1 มการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน คอ ดานกายภาพ ดานการสอน ดานเทคโนโลย และดานหลกสตร อยในระดบใด ? และเม� อเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา มความแตกตางกนหรอไม ?

เปนประโยคบอกเลาท�สอดรบกบคาถามการวจย ซ� งควรเขยนเปน 1 paragraph เชนกน เชน

“เพ� อศกษาระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน คอ ดานกายภาพ ดานการสอน ดานเทคโนโลย และดานหลกสตร ของสถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1 และศกษาเปรยบเทยบระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดานน�น จาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

เน� องจากการวจยมวตถประสงค “เปรยบเทยบ” ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน จาแนกตามขนาดสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา ดวย ซ� งกรณแรกจะตองใช F-test กรณท�สองใช t-test ซ� งเปนสถตอางอง จงควรต�งสมมตฐานการวจยดวย ซ� งนกศกษาควรตองหา “เหตผล” มาสนบสนนการต�งสมมตฐานการวจยน�นกอน โดยเหตผลน�นอาจจาก “ทฤษฎ/หลกการ” หรอจาก “ผลงานวจย” เชน

* นกทฤษฎการบรหารตามสถานการณใหทศนะวา รปแบบการบรหารองคการไมเปนรปแบบสาเรจรปเดยวกน แตจะมความแตกตางกนไปตามเง� อนไขของสถานการณน�นๆ (....อางอง..........) ดงน�น การวจยน� จงต �งสมมตฐานวา การพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน คอ ดานกายภาพ ดานการสอน ดานเทคโนโลย และดานหลกสตร ของสถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1 เม� อเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา มความแตกตางกน

หรอ

* จากผลการวจยของ ..................(........) และของ.................... (........) ซ� งศกษาระดบการพฒนาสภาพแวดลอมการเรยนรในสถานศกษา..... และมการเปรยบเทยบระดบการพฒนาจาแนกตามขนาดของสถานศกษาพบวามความแตกตางกน และจากผลการวจยของ.................. (.....) มการเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถานศกษาพบวามความแตกตางกน ดงน�น การวจยน� จงต �งสมมตฐานวา การพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน คอ ดานกายภาพ ดานการสอน ดานเทคโนโลย และดานหลกสตร ของสถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1 เม� อจาแนกตามขนาดสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา มความแตกตางกน

ขอบเขตดานประชากร

ขอบเขตดาน......

ขอบเขตดาน......

ขอบเขตดาน.....

ขอบเขตดานตวแปร/เน� อหา

ควรนาเสนอตวแปรตน และ ตวแปรตาม ไวในบทท� 1 น� ไมนาเสนอไวในบทท� 3

“ตวแปรตาม” ท�นามาศกษาทกตวแปร จะตองมการกาหนด “นยามศพทเฉพาะ” เพ� อแสดงใหทราบวา “ในงานวจยน� ” ตวแปรน�นๆ มนยามศพทเฉพาะสาหรบงานวจยน� วาอยางไร (อาจเหมอนหรออาจแตกตางจากนยามศพทท� ใชกนท �วไป)

“นยามศพทเฉพาะของตวแปรน�น ๆ” ท�อาจเหมอนหรออาจแตกตางจากนยามศพท ท� ใชกนท �วไปน�น ไดมาจากผลการศกษาวรรณกรรมท�เก�ยวของในบทท� 2 ซ� งการ review สาระของตวแปรตามแตละตว ผวจยจะตองมการสรปสาระสาคญของตวแปรตามน�น เพ� อนาไปกาหนดเปน “นยามศพทเฉพาะ” ในบทท� 1

จดมงหมายในการกาหนด “นยามศพทเฉพาะของตวแปรน�น ๆ” เพ� อนาไปใชเปนกรอบในการ “ทาขอคาถาม” ในแบบสอบถาม ดงน�น นยามศพทเฉพาะจะตองมความชดเจน ไมคลมเครอ กระชบ ไมเย�นเยอ ไมน�าทวมทง เนน concept ท�สาคญๆ

สวนคาอ�นๆ ข�นกบความสาคญและจาเปนท�ตองนามากาหนดนยามศพทเฉพาะหรอไม

หวขอน� ควรเปนหวขอสดทายของบทท� 1

ควรคานงถงประโยชนท�คาดวาจะไดรบท �งเชงวชาการ และการนาผลการวจยไปใช ซ� งจะมความสมพนธกบ “ขอเสนอแนะ” ในบทท� 5 ซ� งควรมท �ง “ขอเสนอแนะจากผลการวจย” และ “ขอเสนอแนะเพ� อการนาไปใช”

การศกษาวรรณกรรมท� เก�ยวของเปน “หวใจสาคญ” หน� งของงานวจย เพราะ

เปนแหลงท�จะแสดงความเปนเหตเปนผลและความชดเจนของตวแปรท�จะใชในการวจย

เปนแหลงท�มาของนยามศพทเฉพาะเพ� อใชในการวจย

เปนแหลงท�มาของกรอบแนวคดเพ� อการวจย

เปนแหลงท� ผวจยสามารถ “พฒนาทกษะเชงวชาการ” ของตนเองไดหลายๆ ทกษะ เชน ทกษะการคนควาแหลงขอมล ทกษะการเลอกขอมล ทกษะการแปลความขอมล ทกษะภาษาองกฤษ ทกษะการนาเสนอขอมล ทกษะการวเคราะหและสงเคราะหขอมล และ ทกษะ............

ฯลฯ

แต.... นาเสยดาย งานวจยหลายเร� อง นาเสนอเน� อหาในบทท� 2 อยางไมเปนระบบ อยางไมมจดมงหมาย อยางวกไปวนมา อยางลาสมย อยางขาดแหลงอางอง และอยาง ....... ทาให นกศกษา “ท�งโอกาส” ในการพฒนาทกษะเชงวชาการใหตนเอง

การเรยนการสอนแบบเกา นกศกษาจะมงมาเพ� อ “น�งฟงการบรรยายการสอนของผสอน” เรยกวา Passive Learning แตการเรยนการสอนแบบใหม นกศกษาจะตองเปน “ผศกษาคนควาดวยตนเองใหมาก” เรยกวา Active Learning แตในทางปฏบตจรง ท �งผสอนและผเรยนยงตดกบ “แบบเกา” กนอย

จดมงหมายหลกในการทาวทยานพนธของนกศกษา คอ “เพ� อกอใหเกดการเรยนรในการทาวจยดวยการปฏบตจรง” (learning by doing) ไมเรยนแตภาคทฤษฎในรายวชาอยางเดยว ซ� ง “การศกษาวรรณกรรมในบทท� 2” เปนแหลงหน� งท�จะชวยกอเกดการเรยนรใน “ทกษะเชงวชาการ” ใหนกศกษา หากผสอน “ไมให โอกาส” หรอผเรยน “ท�งโอกาส” อนน� กเปนท�นาเสยดาย “เวลา” ท�สญเสยไป --- ทาใหเกดความรสกเหมอนวา “มา.....แลวกจะรบไป....”

ขอเสนอแนะ

อนดบแรก ในสวนผสอนควรตอง “ใหโอกาส” กบนกศกษากอน เชน ในภาคเรยนแรกนาเอา “ทฤษฎใหม/วสยทศใหม/แนวโนมใหม/กระบวนทศนใหม” มาสการเรยนการสอนกนมากข�น เพ� อสรางแรงจงใจ สรางแรงบนดาลใจ ใหนกศกษาสนใจท�จะทาวจยเร� องใหมๆ แลวในภาคเรยนท� 2 – 3 ควรม “รายวชา” (แบบไมมหนวยกตกได) ใหนกศกษาไดมการศกษาคนควา “เชงลก” ในหวขอท�ตนเองสนใจจะทาวจย ท �งจากตาราและอนเตอรเนต

อนดบสอง ในสวนของผเรยน ควรตอง “ใชโอกาส” ใหเปนประโยชนตอการพฒนาทกษะเชงวชาการในสวนน� ของตนเอง ทกคนควรม Note Book ประจาตว สามารถสบคนขอมลใหมๆ ทางอนเตอรเนตไดในรายวชาเรยน

**หากไมทาเชนน� โดยสวนตวเช� อวา นกศกษาจะวนเวยนแตเร� องเกาๆ

กรณหลกสตรของ ป. เอก

ในภาคเรยนแรก จะใหเรยนรายวชา “วจยทางการบรหารการศกษา” และรายวชา “วพากษการศกษาไทยในสงคมโลกและภมภาค” และรายวชา “ทฤษฎและแนวโนมเพ� อการบรหารการศกษา”

ในภาคเรยนท�สอง จะใหนกศกษาสารวจประเดนท�ตนเองสนใจทาวจย แลวใหทาการศกษา “เชงลก” น�น จากรายวชา “การศกษาอสระทางการบรหารการศกษา”

ในภาคเรยนท�สาม จะใหนกศกษาทาการศกษาคนควา “เชงลก” ในประเดนท�สนใจน�นตอจากรายวชา “พฒนาเคาโครงวทยานพนธทางการบรหารการศกษา”

โดยทาทายและจงใจวา ใหศกษาคนควาไดด หากทาเปนบทท� 1-3 ไดดมคณภาพ กใหเอาบทท� 1-3 น�น มาใชในการสอบวดคณสมบต (qualify examination: QE.) เพ� อประเมนศกยภาพวาสามารถจะทาวทยานพนธไดหรอไม จะไมสอบ QE. แบบใหอานหนงสอมาสอบความรความจาแบบเกาๆ เพราะไมเกดประโยชนอะไร สใหโอกาสและกระตนใหนกศกษาไปศกษาคนควา “เฃงลก” ดวยตนเอง จะไดประโยชนในการพฒนา “ทกษะเชงวชาการ” ไดมากมาย

ใหมแตหวขอ “ประชากรและกลมตวอยาง” ตดหวขอ “เทคนควธการสมตวอยาง” ออกไป เพราะมการอธบายซ�าซอน วกไปวนมา และมความสบสนในเร� อง “ขนาดกลมตวอยาง” และ “วธการสม” --- สถาบนอ�นๆ ไมมหวขอน�

หากตองการกระจายกลมตวอยางตามสดสวนประชากรใน “ตวแปรตน” ให กระจายเพยง “ตวแปรใดตวแปรหน� งท�สาคญ” ไมกระจาย 2/3 ตวแปร เพราะ “เปนไปไมได” ท�จะตอง “สมอยางงาย” เพ� อใหไดมาซ� งกลมตวอยางในแตละตวแปรท�กระจาย 2/3 ตวน�น

เพศ

อาย

ขนาดสถานศกษา

ปญหา คอ ในตอนสมกลมตวอยางจะสมโดยตวแปรตวไหน เพราะสมมาไดคร�งเดยว หากสมทกตวแปร กแสดงวาจะไดกลมตวอยางมา 3 กลม สาหรบงานวจย 1 เร� องอยางน�นหรอ ?

นกศกษาพยายามใช Stratified Random Sampling แตยงใชไมถกตอง และสบสน สงเกตจากตารางแสดง stratified น�น นกศกษาจะ stratified ทกตวแปรตนท�นามาศกษา เชน งานวจยตองการเปรยบเทยบจาแนกตามเพศ และตามชวงอายการทางาน 3 ชวง คอ 1-25 ป 26-50 ป 51 ปข�นไป เปนตน นกศกษาจะจาแนกดงน� (ตวเลขสมมต)

ประชากร กลมตวอยาง

อาย 1-25 ป อาย 26-51 ป 51 ปข�นไป อาย 1-25 ป อาย 26-51 ป 51 ปข�นไป

เพศชาย 500 600 700 50 60 70

เพศหญง 400 500 600 40 50 60

คาถามคอ ทาอยางไรจงจะทาใหได 50-60-70 คนท� เปนเพศชาย และทาอยางไรจงจะทาใหได 40-50-60 คนท� เปนเพศหญง สพป. เขต 1 ขอนแกนเขามรายช� อผบรหารไวใหเราไดใชแบบแบงเปนเพศชายและเพศหญง + ชวงอายการทางาน 3 ชวง คอ 1-25 ป 26-50 ป 51 ปข�นไป หรอไม ??? คาตอบกคงเปนวา “ไมม” หากไมม ผวจยจะลงทนไปน�งจาแนกเองอยางน�นหรอ ??? คาตอบคงเปนวา “ไมนาจะใช” เพราะจะเอาขอมลมาจากไหน

ท�สาคญ.... Stratified Random Sampling ช� อกบอกอยแลววาเปน Random Sampling จากการ stratify หากนกศกษาจาแนกกลมตวอยางจากประชากรโดยจาแนกตามเพศและชวงอายการทางานดงตารางขางบน นกศกษาจะ Random Sampling เพ� อใหไดกลมตวอยาง 50-60-70 คนท� เปนเพศชาย และ 40-50-60 คนท� เปนเพศหญง ไดกโดย........นกศกษาจะตองทาบญชรายช� อ 6 ชด คอ 1) เพศชายชวงอาย 1-25 ป จานวน 500 คน 2) เพศชายชวงอาย 26-50 ปจานวน 600 คน 3) เพศชายชวงอาย 51 ปข�นไป จานวน 700 คน 4) เพศหญงชวงอาย 1-25 ป จานวน 400 คน 2) เพศหญงชวงอาย 26-50 ป จานวน 500 คน 3) เพศหญงชวงอาย 51 ปข�นไป จานวน 600 คน จากน�นจงทาการ “สมอยางงาย” (simple random sampling) เพ� อใหไดกลมตวอยาง 50-60-70 คนท�เปนเพศชาย และ 40-50-60 คนท� เปนเพศหญง จากประชากรแตละกลมน�น ----คาถามคอ วธการเชนน� “นกวจย” เขาทากนหรอไม คาตอบกคงเปนวา “ไม” เพราะไมสมเหตสมผล และยงมทางเลอกอ�นใหทาไดเหมาะสมกวา

วทยานพนธของนกศกษาระดบปรญญาโทสวนใหญใชประชากรในระดบ “เขตพ�นท�การศกษา” ซ� งทกเขตพ�นการศกษาเขาจะม “บญชรายช� อขาราชการในสงกดจากคนท� 1 คนสดทาย” ไมเปนรายช� อท�วไปกเปนรายช� อบญชเงนเดอน ควรใชบญชรายช� อน�นใหเปนประโยชนเพ� อกาหนดวธการสมท� เหมาะสม

วธการสมอยางงาย (simple random sampling) โดยวธจบฉลาก (lottery) แบบใสคน หรอแบบไมใสคน (with or without replacement) หากผวจยขยนทาฉลากรายช� อคนต�งแตคนท� 1 – สดทาย หรอ

วธการสมอยางงาย (simple random sampling) โดยวธตารางเลขสม (Table of Random Numbers) หากผวจยมบญชรายช� อ แลวทาความเขาใจกบเร� องตารางเลขสมใหเขาใจ และทาได หรอ

วธการสมกลมตวอยางอยางเปนระบบ (Systematic Random Sampling) โดยใชสตรคานวณหาอตราสวน(K) ระหวางประชากร (N) กบกลมตวอยาง (n) จาก K = N/n เชน ประชากร 3000 คน ตองการกลมตวอยาง 300 คน จะไดคา K = 100 คน หมายความวา ในประชากรทก ๆ 100 คน จะไดรบการสมเปนกลมตวอยาง 1 คน วธน� นกศกษาจะทาการสมเพยงคร�งแรกคร�งเดยว คอ สมชวง 1 -100 คนแรก หากไดหมายเลขใด เชน หมายเลข 45 ในชวงช �นตอไปกไมตองสมอก เพยงเอา 100 ไปบวกท� 45 กจะเปนกลมตวอยางรายถดไป 45, 45+100, 145+100, 245+100, ………………………… ไปจนไดกลมตวอยางครบ 300 คน

ประชากรท�ใชในการวจย เปน ผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาขอนแกน เขตท� 1 ในปการศกษา 2556 จานวน 3,000 คน (อางองแหลงท�มาดวยกด)

กลมตวอยางท�ใชในการวจย จากประชากรท� เปนผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาขอนแกน เขตท� 1 ในปการศกษา 2556 จานวน 3,000 คน ผวจยไดใชตารางสาเรจรปของ Krejie & Morgan กาหนดขนาดกลมตวอยาง (sample size) ท�ระดบความเช� อม�นท�ระดบ 0.95 (อางองแหลงท�มาดวยกด) ไดขนาดกลมตวอยางจานวน 300 คน สาหรบวธการใหไดมาซ� งกลมตวอยางจานวน 300 คนน� ผวจยไดใชวธการสมกลมตวอยางอยางเปนระบบ (Systematic Random Sampling) (อางองแหลงท�มาดวยกด) โดยอาศยบญชรายช� อผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐานสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาขอนแกน เขตท� 1 ในปการศกษา 2556 สมอยางงายไดกลมตวอยางแรกท�หมายเลข 45 จากน�นบวกดวยจานวน 100 ไปตามลาดบ จนไดกลมตวอยางครบจานวน 300 คน

** การใช Stratified Random Sampling ท�นาจะเปนไปได กคอตวแปรตนเร� อง “ขนาดของสถานศกษา” และ “สถานภาพของบคลากร” (ผบรหาร และครผสอน) ซ� งสานกงานเขตพ�นท�การศกษามกมขอมลประชากรท�จาแนกตามขนาดของสถานศกษาไวท� ผวจยสามารถนามาใชเพ� อการสมกลมตวอยางได แตหากนกศกษาจะเกบขอมลมาโดยรวมดวยวธการสมกลมตวอยางอยางเปนระบบ (Systematic Random Sampling) กได เชน นกศกษาจะเกบขอมลจากท�ง “ผบรหาร” และ “คร” กเอาท �ง 2 กลมน� มารวมกนเปนประชากร 1 กลม “บคลากรสงกด.......” ซ� งกหมายถงท �งผบรหารและครผสอน โดยใช“วธการสมกลมตวอยางอยางเปนระบบ (Systematic Random Sampling)” ซ� งโดยหลกของ Probability แลว การสมแบบน� จะทาใหมโอกาส (chance) ท�จะทาให ไดกลมตวอยางท�จาแนกตามแปรตนตางๆ (ท�จะเปรยบเทยบ) ตดมาดวยทกตวแปร ไมวาจะเปน เพศ อาย ประสบการณการทางานขนาดสถานศกษา ตาแหนงงาน และตามสดสวนดวย โดยหากตวแปรไหนมมากกมโอกาสตดมามาก ตวแปรไหนมนอยกมโอกาสตดมานอย อยางไรกตาม หากจะ stratified กทาไดเพยง 1 ตวแปร คอ ขนาดของสถานศกษา หรอ สถานภาพของบคลากร เทาน�น เพราะหากจาแนกท�ง 2 ตวแปร จะเกดคาถามวา เวลาสมกลมตวอยางจะสมจากการจาแนกตวแปรตวไหน หรอหากจะจาแนก cross กนสองมตดงเฟรมท� 26 (ในกรณท�มรายช� อของประชากรใหทาการสมได) กจะเปนภาระตองมาจาแนกแจกแจงรายละเอยดอะไรอก

การสรางเคร� องมอ

สวนใหญจะสรางเคร� องมอข�นใชเอง เปนแบบ rating scale 5 อนดบตามแนวของ Likert โดยอาจมปลายเปด (opened end) ตอทายของแตละแปรดวย เพ� อใหไดกลมตวอยางมโอกาสใหขอเสนอแนะอ�นๆ เพ�มเตมดวย --- กควรดวาไดเขยนคาอธบายวธการสรางเคร� องมอตรงน� ไดถกตอง และครบถวนสมบรณแลวหรอไม

การตรวจสอบคณภาพของเคร� องมอ ม 2 กรณ คอ

1) การนาขอคาถามไปสอบถามผทรงคณวฒจานวนหน� ง เพ� อดความตรงเชงเน� อหา (content validity) นามาวเคราะหหาคา IOC (ควรใหผทรงคณวฒตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบ “นยามศพทเฉพาะ” โดยแนบขอมลคานยามศพทเฉพาะใหผทรงวฒไดพจารณาดวย)

2) การนาแบบสอบถามไป Try out ในสวนน� ตองระวงใหเขยนใหถกตองวานาไปทดลองใชกบกลมตวอยางเทาไร ท�ไหน และไมสบสนกบเร� องคาอานาจจาแนก (หลายคนยงเขยนผดๆ ถกๆ ตองระวง)

การสรางเคร� องมอ

การสรางเคร� องมอเพ� อใชในการวจยใหไดตามลกษณะท�กลาวถงขางตน ผวจยไดมการศกษาวรรณกรรมท�เก�ยวของกบการบรหารงานวชาการในสถานศกษาข�นพ�นฐานในบทท� 2 มการกาหนดนยามศพทเฉพาะในตวแปรท� ศกษาท�ง 4 ดานไวในบทท� 1 แลวสรางขอคาถามในแบบสอบถามแตละดานใหมความสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะท�กาหนดไวแตละดานน�น ไดขอคาถามในแบบสอบถามแตละดาน ดงน� 1) ดาน................ ม .... ขอ 2) ดาน ................... ม .... ขอ 3) ดาน ...............ม .... ขอ และ 4) ดาน...................ม .... ขอ

การตรวจสอบความสอดคลองของขอคาถามกบนยามเชงปฏบตการโดยผเช�ยวชาญ ผวจยนาหนงสอของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย ขอความอนเคราะหจากผเช�ยวชาญ 3 ทาน คอ 1) .................... เปนผเช�ยวชาญดานการบรหารการศกษา 2) ............................................... เปนผเช�ยวชาญดานการวจย และ 3) ............................ เปนผเช�ยวชาญดานการเปนผบรหารสถานศกษา ตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอคาถามในแบบสอบถามกบนยามศพทเฉพาะท�กาหนดไวในแตละดาน ตามแนวคดการหาคาดชนความสอดคลองของขอคาถามกบวตถประสงค (Item-Objective Congruency: IOC) ซ� งจากผลการวเคราะหขอมล พบวา ขอคาถาม (item) ในแบบสอบถามมคา IOC อยระหวาง ................................. เปนคาท� สงกวาเกณฑ 0.50 ท�แสดงวาขอคาถามน�นๆ มความสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะท�กาหนดไว (สวมล ตรกานนท, 2548) (ดรายละเอยดในภาคผนวก......)

การตรวจสอบความเช�อม �นของเคร�องมอ (reliability) ผวจยนาหนงสอของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฎราชวทยาลย ขอความอนเคราะหทดลองใช เคร� องมอ (try-out) จากผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐานสงกด สพป. ขอนแกน เขต 1 ท�ไมใชเปนกลมตวอยางในการวจย จานวน 30 ราย แลวนาผลการทดลองใชน�นมาวเคราะหหาคาสมประสทธ�แอลฟาโดยวธของครอนบาค (Cronbach’sAlpha Coefficient) ซ� งพบวาคาความเช� อม�นของแบบสอบถาม ท�งโดยภาพรวมและจาแนกเปนรายดานมคาสงกวาเกณฑความเหมาะสมท�ระดบ 0.60 –1.00 (กรช แรงสงเนน, 2554) ดงตารางท� ............... (ดรายละเอยดในภาคผนวก.....) ดาน คาความเช�อม �น

1. ดาน.................

2. ดาน................

3. ดาน.................

4. ดาน ................

รวมท �งฉบบ

หวขอน� ไมมปญหาเทาใด แตในการอธบายน�น ควรใหขอมลเพ�มเตมเพ� อความชดเจนดวยวา เกบรวบรวมขอมลในชวงเวลาใด สงแบบสอบถามไปเทาใด แลวไดรบกลบคนมาเทาใด ไดใชวธการใดในการตดตามเพ� อใหไดรบแบบสอบถามกลบคนมา

สวนใหญใชโปรแกรมคอมพวเตอร กควรอธบายถงสถตท� ใชในการวจยใหครบถวน แตไมจาเปนแสดงรายละเอยดของ “สตร” การวเคราะหขอมลประกอบ โดยสวนตวเหนวาไมจาเปน เพราะสตรท�นกศกษาแสดง อาจไมตรงกบสตรท�โปรแกรมคอมพวเตอรใชกได

การกาหนกดเกณฑการแปลผลขอมล สวนใหญไมมปญหา

สมมตวตถประสงคการวจย กาหนดดงน�

“เพ� อศกษาระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดาน คอ ดานกายภาพ ดานการสอน ดานเทคโนโลย และดานหลกสตร ของสถานศกษาข�นพ� นฐาน สพป. เขต 1 และศกษาเปรยบเทยบระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรใน 4 ดานน�น จาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

แสดงใหเหนวา ผวจยจะตองนาเสนอผลการวเคราะหขอมลทละดาน 4 ดาน โดยแตละดานนาเสนอผลการวเคราะหขอมลท�แสดง “ระดบ” เสรจแลวกตามดวย “การเปรยบเทยบ” ตวแปรตนตวท� 1 และตวท� 2 ตอไปเลยตามลาดบ ---- ดเฟรมถดไป

1. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ�อการเรยนรในดานกายภาพ และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

1.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานกายภาพ

1.2 การเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา

1.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถาน

2. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ�อการเรยนรในดานการสอน และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานการสอน



3. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ�อการเรยนรในดานเทคโนโลย และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานเทคโนโลย


2.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถานศกษา

4. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ�อการเรยนรในดานหลกสตร และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานหลกสตร



แสดงเฉพาะ 4 ดาน ไมตองแสดง “ภาพรวม ของท�ง 4 ดาน” จะเกนวตถประสงคการวจย และจะมปญหาหากบางตวแปรมนยเปนบวก

บางตวแปรมนยเปนลบ

จากผลการวเคราะหขอมลในตารางท� .... พบวา ผบรหารสถานศกษาข �นพ�นฐานมการบรหารงานดานวชาการโดยภาพรวมอยในระดบมาก (xˉ = xxxx) เม� อพจารณารายขอ พบวา มการบรหารงานอยในระดบมากทกขอ ยกเวน.................................. มระดบการแสดงออกอยในระดบมากท�สด (..............) มขอสงเกตวา ขอท�มคาเฉล�ยสงสดคอ ............................ ขอท�มคาเฉล�ยต�าสด คอ ................................... และจากขอเสนอแนะแนวทางการบรหารงานวชาการท�ไดจากแบบสอบถามแบบปลายเปด (opened end) มขอเสนอแนะท�สาคญดงน� 1)................................................ (คาความถ� เทากบ...) 2)........................................... (คาความถ� เทากบ.....) 3) ..............................................(คาความถ� เทากบ

.....) และ 4) ............................................... (คาความถ� เทากบ.....)

X SD แปลความ

1. xxxxxxxxxxxxxxxx xxxx xxxx xxxx



โดยรวม

หากเกบขอมลแบบปลายเปดดวย ไมตายตว

กรณ t-test หากพบ “ความแตกตาง” ใหระบดวยวา “ใครมากกวาใคร” แลวเอาประเดนท�วา “ใครมากกวาใคร” น� ไปอภปรายผล

เชน

“ผลการวเคราะหดงตารางท� 9 พบวา ผบรหารสถานศกษาข�นพ� นฐานเพศชายและเพศหญงมระดบการแสดงออกดานความพงพอใจในการทางานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท� ระดบ 0.05 โดยผบรหารสถานศกษาเพศหญงมความพงพอใจในการทางานมากกวาผบรหารสถานศกษาเพศชาย”

กรณ F-test หากพบ “ความแตกตาง” จะมการทดสอบความแตกตางรายคตอไป ซ� งจะทาใหทราบวาคไหนท�มความแตกตางกน กใหระบเชนกนวา “ใครมากกวาใคร” แลวเอาประเดนท�วา “ใครมากกวาใคร” น� ไปอภปรายผล

เชน“จากตารางท� 12 พบวา ผบรหารสถานศกษาข�นพ� นฐานท� มชวงอายนอยกวา 41 ป กบชวงอาย 51-60 ป มระดบความพงพอใจในการทางานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท� ระดบ 0.05 โดยผบรหารท� มชวงอาย 51-60 ปมระดบความพงพอใจในการทางานมากกวาผบรหารท� มชวงอายนอนกวา 41 ป สวนคอ� นๆ ไมพบความแตกตาง”

1. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานกายภาพ และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา 1.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานกายภาพ 1.2 การเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา 1.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถาน2. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานการสอน และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา 2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานการสอน 2.2 การเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา 2.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถาน3. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานเทคโนโลย และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา 2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานเทคโนโลย 2.2 การเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา 2.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถานศกษา4. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานหลกสตร และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา 2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานหลกสตร 2.2 การเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา 2.3 การเปรยบเทยบจาแนกตามเพศของผบรหารสถานศกษา

สรปผลการวจย 4 ดานๆ ละ 3 ประเดน (ตามวตถประสงคการวจย)

3 ประเดน




ระดบการแสดงออกภาวะผนาเชงจตวญญาณสาหรบผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน และเปรยบเทยบจาแนกตามเพศและขนาดของโรงเรยน

ผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐานมระดบการแสดงออกภาวะผนาเชงจตวญญาณโดยภาพรวมอยในระดบมาก (xˉ = 4.45) เม� อพจารณารายขอ พบวา มระดบการแสดงออกภาวะผนาเชงจตวญญาณอยในระดบมากทกขอ ยกเวน............... โดยมขอสงเกตวา ขอท�มมคาเฉล�ยสงสดคอ ............................ ขอท�มคาเฉล�ยต�าสด คอ...................................................... และจากขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาภาวะผนาเชงจตวญญานท�ไดจากแบบสอบถามแบบปลายเปด (opened end) มขอเสนอแนะท�สาคญดงน� 1)................................................ (คาความถ�เทากบ...) 2)........................................... (คาความถ� เทากบ.....) 3) ..............................................(คาความถ� เทากบ.....) และ 4) .................................................... (คาความถ� เทากบ.....)

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบการแสดงออกภาวะผนาเชงจตวญญาณสาหรบผบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐานเม� อจาแนกตามเพศ พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ 0.05 โดยเพศหญงมระดบการแสดงออกภาวะผนาเชงจตวญญาณมากกวาเพศชาย เม� อเปรยบเทยบจาแนกตามตามขนาดของโรงเรยน 3 ขนาด คอ ขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ พบวา ไมแตกตางกน

1. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานกายภาพ และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

1.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานกายภาพ



2. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานการสอน และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานการสอน



3. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานเทคโนโลย และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานเทคโนโลย



4. ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานหลกสตร และการเปรยบเทยบจาแนกตามขนาดของสถานศกษา และเพศของผบรหารสถานศกษา

2.1 ระดบการพฒนาสภาพแวดลอมเพ� อการเรยนรในดานหลกสตร



อภปรายผล 4 ดาน ๆ ละ 3 ประเดน รวมแลวตองอภปรายผล 12 ประเดน





ควรใหขอเสนอแนะ 3 กรณ คอ

1) ขอเสนอแนะจากผลการวจย

ไลเลยงขอคนพบจากผลการวจยมาทละดาน ทะละประเดน ดวาขอคนพบ

น�นๆ ควรมขอเสนอแนะอยางไร

2) ขอเสนอแนะในการนาไปใช

จากขอคนพบท�งหมดน�น หากหนวยงานท�เก�ยวของ เชน กระทรวง สพฐ

สพท. หรอโรงเรยนเอง จะนาผลการวจยไปใชใหเกดประโยชน ควร

นาไปใชอยางไร

3) ขอเสนอแนะเพ� อการวจยในอนาคต

ในลกษณะท�เปนวจยตอยอด หรอเช� อมโยงกบการวจยอ�น

ในรนตอๆ ไป ควรใหนกศกษาเอาผลการวเคราะหขอมลจากโปรแกรมคอมพวเตอร หรอ print out มาเสนอไวในภาคผนวกดวย

รศ. ดร. วิโรจน์ สารรัตนะ ·...

Documents

Transcript of รศ. ดร. วิโรจน์ สารรัตนะ ·...