การศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร

A STUDY OF THE CONDITION OF INTERNAL EDUCATION QUALITY ASSURANCE OF SCHOOLS UNDER CHANTHABURI PRIMARY EDUCATIONAL

SERVICE AREA OFFICE

วทยานพนธ ของ

ภาณพ แจงพลอย

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

กนยายน 2556

การศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร

A STUDY OF THE CONDITION OF INTERNAL EDUCATION QUALITY ASSURANCE OF SCHOOLS UNDER CHANTHABURI PRIMARY EDUCATIONAL

SERVICE AREA OFFICE

วทยานพนธ ของ

ภาณพ แจงพลอย

เสนอตอมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เพอเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ กนยายน 2556

6 l v a A d

It I :lJ :O {t? Yt U 1 1l?'l 1{ fi

jt :0{

nr:fi nu 1dn tu nt: ritrfi u lrurJ: v riuqatnlnnrulu anrufinur

dr risr d r u-n l', u,nor du fi n,, fi n ",

rJ w o ru fi n u r ilu vr r$

A Study of the Condition of Internal Education Quality Assurance of Schools under

Chanthaburi Primary Educational Service Area Office

IR'Iil?\ rt0{il00u

a a d

RiMs n::il R1 : dOU?1lU'11{11Ufi

ful:1or:.4u.rri rlqon?)

tn: qidurn atn?)

cffiv'. 9 | I({rirunracr:rnr:d a:.drsar il:vraSnrin6)

o/\rP'

:?ffi, ...... il:smufirj?nurivrurfinu#

il:vrruaorivrurfiilu#

i r < a a ln: : il n1: Ytu : nH 1?ytuluv,lu r

a a i

fl::i ln1:flo1J?YlUlUilUnM(q:.rfin qouruGqo)

q v v € a u o o u d 6 l i , v d 1 , - A 4 v

tn:u0qrJet01nilfl1?ylulau:1Tn051 lilil::at lfiuu[lJud?ufiu{1lo{f'r1:flnu'r9l'uJ1-1nn4n:

rl3 ry ry r n g er cn : ru m r uiru fi' n a r t r n r : l3 x r : n r : fi n u r

/ l-'-- 4 - d u a a v, . j#: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f l i l l i l a i l fu 6vl 9l 1 n uln u

, (sr:.qidlre arn?)

rlu fi .....9.{.. r 6su ... fi .4.r!.1.2!.*.....w .q ..e.2 A h.

ภาณพ แจงพลอย. (2556). การศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร . วทยานพนธ ค .ม . (การบรหารการศกษา). จนทบร : มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ.

คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ ดร.สรยมาศ สขกส กศ.ด. (การบรหารการศกษา) ประธานกรรมการ ผชวยศาสตราจารย ดร.สายตา ประเสรฐภกด Ph.D. (Educational Administration) กรรมการ

บทคดยอ

การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน และขนาดของสถานศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารสถานศกษา จานวน 30 คน ครผสอน จานวน 302 คน ดวยวธการสมแบบแบงชน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามมาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเชอมน 0.97 สถตทใช ในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ (%) คาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาท (t-test) และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) ผลการวจยพบวา 1) สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน 2) สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต 3) สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาด ของสถานศกษา โดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต เมอเปรยบเทยบความแตกตาง ของคาเฉลยเปนรายค พบวา ผบรหารสถานศกษาและครผสอนปฏบตหนาทในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษาขนาดใหญ มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Panop Jangploy. (2013). A Study of the Condition of Internal Education Quality Assurance of Schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office. Thesis. M.Ed. (Educational Administration). Chanthaburi : Rambhai Barni Rajabhat University.

Thesis Advisors Dr. Sureemas Sukkasi Ed.D. (Educational Administration) Chairman Assistant Professor Dr.Saita Prasertphak Ph.D. (Educational Administration) Member

Abstract

The purposes of this research were to study and compare the condition of internal education quality assurance of schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office classified by the working and school sizes. The samples used in this research were 30 administrators and 302 teachers in schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office. The research instrument was five rating scale questionnaire with reliability at 0.97. The data were analyzed using percentage, mean, standard deviation, t-test and One-way ANOVA. The results of the study were revealed as follows: 1) the condition of internal education quality assurance of schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office was shown at the high level. 2) The comparison of the condition of internal education quality assurance of schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office classified by the working did not show statistically significant difference. 3) The comparison of the condition of internal education quality assurance of schools under Chanthaburi Primary Educational Service Area Office classified by the school size for the overall aspects did not show statistically significant difference. When the difference of school sizes were compared, it was found that the difference between medium schools and large schools had statistically significant difference at .05.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน� สาเรจสมบรณดวยด เน�องจากไดรบความกรณาใหคาปรกษาและ ชวยแนะนา แกไขขอบกพรองตาง ๆ อยางดย�งจาก ดร. สรยมาศ สขกส ประธานกรรมการ ท�ปรกษาวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.สายตา ประเสรฐภกด5 กรรมการท�ปรกษา วทยานพนธ ทาใหผ วจ ยไดรบแนวทางในการศกษา คนควาหาความรและประสบการณ อยางกวางขวางในการทาวทยานพนธ และขอขอบพระคณคณะกรรมการสอบวทยานพนธทกทาน ท�กรณาชวยช� แนะ แกไขขอบกพรองตาง ๆ ผวจยรสกซาบซ� งในความกรณาเปนอยางย�ง จงขอ กราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน� ขอขอบพระคณคณาจารยมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ และผ ทรงคณวฒทกทาน ท�ปรากฏช�อในวทยานพนธฉบบน� ท�ไดใหความกรณาและความอนเคราะหในการตรวจสอบคณภาพของเคร�องมอ และขอขอบพระคณผบรหารสถานศกษา ครผสอน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาจนทบร เขต 2 ท�ใหความรวมมอเปนอยางดในการตอบแบบสอบถาม ซ� งขอมลท�ไดจะเปนประโยชนอยางย�งตอการวจยคร� งน� ขอขอบคณบคลากรทกทานท�มสวนชวยเหลอและคอยเปนกาลงใจในการทาวทยานพนธจนสาเรจลลวงดวยด ประโยชนและคณคาอนเน�องมาจากวทยานพนธฉบบน� ผวจ ยขอนอมนา คณงามความดมอบแดบดา มารดา คร คณาจารย และผมสวนชวยเหลอในการทาวจยคร� งน� ทกทาน

ภาณพ แจงพลอย

สารบญ

บทท หนา

1 บทนา……………………………………………. ………………………………… 1 ความเปนมา…………………………………………………….………………. 1 วตถประสงคของการวจย………………………………………………………. 4 ประโยชนของการวจย……………………………………………….…………. 4 ขอบเขตของการวจย……………………………………………….……...……. 5 นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………….……. 6 กรอบแนวคดในการวจย………………………………………………..………. 8 สมมตฐานในการวจย…………………………………………..………………. 9

2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ……………………...……..…………..……. 10 การประกนคณภาพการศกษา…………………………………..………………. 11 ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา……………...………………. 11 ความจาเปนในการประกนคณภาพการศกษา………………………...……. 11 แนวคดเก4ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา…………….…. 15 หลกการเก4ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา...…………..… 17 ข7นตอนการดาเนนการประกนคณภาพ……………………………….……. 19 การจดระบบประกนคณภาพภายใน…………………...……..…….……… 21 มาตรฐานการศกษาข7นพ7นฐาน…………...………………………...……… 23 การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา………………………..….…. 27 การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา……………………...……. 27 การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท4 มงคณภาพ

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา………………..……………... 31 การจดระบบบรหารและสารสนเทศ……………..………….. ……...…..… 36 การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา………...… 42 การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา………………..…....… 44

การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา…………..…………..…………..…………..……...… 48

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ) การจดทารายงานประจาปท4เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน……...…… 50 การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน4อง……………..…….… 55 งานวจยท4เก4ยวของ……………………………………………………………… 58 งานวจยตางประเทศ……………………………………………………...… 58 งานวจยในประเทศ………………………………………………………… 58

3 วธดาเนนการวจย…………………………………………………………………… 63 การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง…………………………..…… 63 เคร4องมอท4ใชในการวจย……………………………………………………...… 64 การเกบรวบรวมขอมล………………………………………………………..… 65 การวเคราะหขอมล…………………………………………………………...… 66 สถตท4ใชในการวเคราะหขอมล………………………………………………… 66 4 การวเคราะหขอมล…...…………………………………………………………...… 68

สญลกษณท4ใชในการวเคราะหขอมล………………………………...………… 68 การเสนอผลการวเคราะหขอมล……………………………………...………… 68 ผลการวเคราะหขอมล………………………………………………………..… 69

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………….…..…...……… 88 วตถประสงคของการวจย………………………………………………….…… 88 วธดาเนนการวจย………………………………………………………..……… 88 สรปผลการวจย…………………………………………………………….…… 90 อภปรายผล………………………………………………………………...…… 90

ขอเสนอแนะ………………………………………………………………….… 93

บรรณานกรม………………………………………………………………………………… 95

สารบญ (ตอ)

บทท หนา ภาคผนวก…………………………………………………………………………………….. 100 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ……………………………………………………… 101 ภาคผนวก ข หนงสอขอความรวมมอในการวจย…………………….………………… 103 ภาคผนวก ค แบบสอบถามเพ4อการวจย………………………………………………… 109 ภาคผนวก ง คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถาม…………………………..….… 118 ภาคผนวก จ คาอานาจจาแนกและคาความเช4อม4นแบบสอบถาม…………..……...…… 126 ประวตยอผวจย………………………………………………………………………………. 129

สารบญตาราง

ตาราง หนา

1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามขนาดของสถานศกษา……………… 64 2 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามตามสถานภาพในการปฏบตงาน

และขนาดของสถานศกษา……………………………...……….………...…… 69 3 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน

คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร ในภาพรวม………………………………………………….……...… 70

4 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ…... 71

5 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท2มงคณภาพ ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ…………………… 72

6 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดระบบบรหารและสารสนเทศ จาแนกตามรายขอ……….……… 74

7 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ…………………………………...………….……………… 75

8 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา จาแนกตามรายขอ. 76

9 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน

คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษา

จนทบร การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ……………………………….…………… 77

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

10 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทารายงานประจาปท2เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน จาแนกตามรายขอ……………………………………………………………… 78

11 คาเฉล2ย และคาเบ2ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน2อง จาแนกตาม รายขอ……………………………………………………………………..…… 79

12 การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกด สานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพ ในการปฏบตงาน…………………………………………………………..…… 81

13 การว เคราะหความแปรปรวนสภาพการดา เนนงานประกนคณภาพภายใน สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวม…………………………...………… 83

14 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล2ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษา ประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดานการกาหนด มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา………. ……………………………....…… 85

15 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล2ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษา ประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท2มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา…………………………..……………………………...……… 86

16 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล2ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษา ประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน2อง …………………………………………….……… 87

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

17 ผลการหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามตามความคดเหนของผทรงคณวฒเร2อง สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ6นท2การศกษาประถมศกษาจนทบร ……..…………….…………..……… 119

18 คาอานาจจาแนกรายขอของแบบสอบถามเร� องการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท�การศกษา ประถมศกษาจนทบร …………………………………………….……..……… 127

บทท� 1

บทนา

ความเปนมา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545 กาหนดความมงหมายและหลกการไวในหมวด 1 มาตรา 6 เก�ยวกบหลกการจดการศกษาวา การจดการศกษาตองเปนไปเพ�อพฒนาคนไทยใหเปนมนษยท�สมบรณท8งรางกายและจตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอ�นได อยางมความสข สาหรบมาตรา 9 (ขอ 1 - 3) ไดกาหนดหลกในการจดระบบโครงสราง กระบวนการจดการศกษาท�เก�ยวกบหนวยงานการจดการศกษา และมาตรฐานการศกษาวา ตองมเอกภาพ ดานนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต มการกระจายอานาจไปสเขตพ8นท�การศกษา สถานศกษา และองคกรปกครองสวนทองถ�น มการกาหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบ การประกนคณภาพการศกษาทกระดบ ทกประเภทการศกษา ซ� งไดกาหนดรายละเอยดท�ตอง ดาเนนการไวในหมวด 6 คอ ใหมมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาไว 2 ระบบ คอ ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก ท8งน8 ใหหนวยงานตนสงกด จดใหมระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาเปนสวนหน�งของกระบวนการบรหารการศกษาท�ตองดาเนนการอยางตอเน�อง ใหมการจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงานตน สงกด หนวยงานท�เก�ยวของ เพ�อนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานคณภาพการศกษา อกท8งเพ�อรองรบการประเมนคณภาพภายนอก (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข8นพ8นฐาน. 2555 ก : 1) สาระบญญต ดงกลาว เปนส�งท�สถานศกษาทกแหงจะตองนาไปปฏบตเพ�อใหบรรลเจตนารมณในการพฒนาคณภาพของสถานศกษาเพ�อจะเปนการสรางความม�นใจ ใหกบพอแม และประชาชนวาลกหลานจะไดรบการศกษาท�มคณภาพเพราะการประกนคณภาพภายในจะทาใหสถานศกษามระบบการบรหารจดการท�มประสทธภาพ มการทางานท�มเปาหมาย และแผนการดาเนนงานท�ชดเจน โดยในการดาเนนงานตามแผนเพ�อใหเปนไปตามเปาหมายน8นกจะตองม การประเมนคณภาพภายในหรอการประเมนตนเองเพ�อตรวจสอบและพฒนาปรบปรงใหเปนไปตามเปาหมายอยตลอดเวลาการเปนผบรหารและครในสถานศกษา มภารกจย�งใหญ คอการพฒนาคณภาพของเดกและเยาวชนงานเชนน8 จะมความกาวหนา และมประสทธภาพอยางย �งยนกตอเม�อบคลากรในสถานศกษา พยายามมองตน มองงานอยเปนนจ หากแตตองมระบบข8นตอน ท�ทาให ไดภาพท�เท�ยงตรงสมจรงนาไปสการพฒนาสถานศกษาผบรหารและครในสถานศกษาเปนผอยใกลชดและมอทธพลตอการหลอหลอมใหเดกเปนคนด มความร มความสามารถและมความสข ถาสถานศกษา

2

ไมมการมองตนเองและพฒนาตนเองแลวกเปนไปไดยากท�การศกษาและเยาวชนจะรบการพฒนาใหมคณภาพจงมความจาเปนท�ผบรหารและครจะตองรวมประเมนตนเองและดาเนนการประกน คณภาพภายในโดยมเปาหมายและแผนการดาเนนงานท�ผบรหารและครตองรวมกนคดและ รวมกนทา (รฐพล ชมวรฐาย. 2545 : 5 - 8) ผลการประเมนของโครงการศกษาสารวจความรและทกษะของนกเรยน กลมอาย 15 ป (Programmer for Internation Students Assessment : PISA) ในประเทศสมาชก OECD (องคกร เพ�อความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ) มหลกฐานยนยนไดวาคณภาพการศกษาท8งดานผเรยนและดานการบรหารสถานศกษามหลายสวนท�ตองปรบปรงและพฒนาอยางเรงดวน ซ� งการวดทกษะ การอาน ความรทางวทยาศาสตรและความรทางคณตศาสตร พบวา นอกจากเดกไทยจะไดคะแนนเฉล�ยจากการวด ท8ง 3 ดาน อยในชวงร8 งทาย จากประเทศท�เขารวมโครงการประเมน 57 ประเทศ และยงพบวาผลการประเมนมแนวโนมลดต�าลงอก และผลการประเมนของนกเรยนเม�อจบชวงช8นของนกเรยนช8 นประถมศกษาปท� 3 โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาข8 นพ8 นฐาน และผลการประเมนของนกเรยนช8นประถมศกษาปท� 6 ช8นมธยมศกษาปท� 3 และมธยมศกษาปท� 6 จากการทดสอบระดบชาต O-NET (Ordinary National Education Test) โดยสถาบนทดสอบ ทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) ในชวงปการศกษา 2549 - 2552 พบวาคะแนนเฉล�ย ของแตละวชาเกอบท8งหมดไมถงรอยละ 50 สอดคลองกบผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง พ.ศ. 2549 - 2553 โดยสานกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ซ� งพบวามสถานศกษาระดบการศกษาข8นพ8นฐานไมผานการรบรองจานวน 5,244 แหง (รอยละ 18.16) จากสถานศกษาท�เขารบการประเมน 28,875 แหง (สานกงานคณะกรรมการการศกษา ข8นพ8นฐาน. 2555 ก : 6) การนาผลการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก หรอผลการวจยท�สถานศกษา จดทาข8นมาใชเปนฐานขอมลในการกาหนดเปาหมายคณภาพผเรยน หรอใชแกปญหาหรอนาไปใชวางแผนพฒนาผเรยน ใชการตดตาม ตรวจสอบและปรบปรงงานเปนระยะ จะชวยใหการจด การศกษาของสถานศกษาบรรลผลอยางมประสทธภาพ ผลท�เกดข8นกบผเรยนกจะเปนท�พงพอใจของผปกครอง ชมชนและองคกรท�เก�ยวของ การทางานท�ทกคนมจตสานกรบผดชอบรวมกน การพฒนาอยางตอเน�องจนเปนวฒนธรรม องคกรท�ยดคณภาพผเรยนเปนสาคญ ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาท�เปนสวนหน� งของการบรหารการศกษา มสานกงานเขตพ8นท� การศกษาซ� งเปนหนวยงานตนสงกดทาหนาท� นเทศ ช8 แนะ ดแล ใหการสนบสนน สงเสรม และรวมพฒนาใหสถานศกษาสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพตามมาตรฐานการศกษา จนบรรลผลของการเปนองคกรท�ไดรบการยอมรบอยางแทจรง (สานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2. 2554 : 2)

3

จากผลการประเมนดงกลาวขางตน สะทอนใหเหนถงปญหาและความจาเปนเรงดวน ท�จะตองยกระดบคณภาพการจดการศกษาใหสงข8น ซ� งการพฒนาระบบประกนคณภาพภายใน ของสถานศกษาใหเขมแขงมประสทธภาพ และดาเนนการอยางย �งยน ผเก�ยวของทกฝายในสถานศกษา ตองมการทางานท�มงประโยชนท�จะเกดแกผเรยนเปนสาคญ โดยมความตระหนก รบร และเหน คณคาของการทางานท�เปนระบบ มคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา มการกาหนดเปาหมาย และดาเนนกจกรรม/โครงการท�ใชผลการประเมนตนเอง ผลการประเมนคณภาพ จากองคกรภายนอก เพ�อแกปญหาหรอพฒนาผเรยนของสถานศกษาเอง ตลอดจนใชผลการวจยอ�น ๆ ท�เก�ยวของ เปนฐานในการกาหนดเปาหมายคณภาพผเรยน การตดตามตรวจสอบและปรบปรงงานเปนระยะ จะชวยใหงานบรรลผลไดอยางดและมประสทธภาพ ผลท�เกดกบผเรยนกจะเปนท�พงพอใจกบผปกครอง ชมชน ดวยการดาเนนงานท�ทกคนมจตสานกและรบผดชอบรวมกน เชนน8 ระบบ การประกนคณภาพภายในของสถานศกษาจะเปนสวนหน� งของการบรหารการศกษาท�แทจรง และมการพฒนาอยางตอเน�อง จนเปนวถชวต ในการทางานของทกคนเปนวฒนธรรมขององคกร ท�ยดคณภาพผเรยนฝงแนนอยในจตใจตลอดเวลา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข8นพ8นฐาน. 2554 ช : 2 - 3) รายงานสรปผลการประเมนคณภาพภายนอก รอบสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) ไดให ขอเสนอแนะตอสถานศกษา ดานการปฏบตตามระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ใหเปนระบบครบวงจร และตอเน�อง โดยความรวมมอของทกฝายท�เก�ยวของและจดทาแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา โดยพจารณาจากขอเสนอแนะท�สถานศกษาไดจากการประเมนภายใน

และภายนอก และเสนอแนะตอตนสงกด ใหกากบตดตาม ระบบการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษาใหมความเขมแขง และมการดาเนนงานอยางเปนระบบ ครบวงจรและตอเน�อง สงเสรมและพฒนาการดาเนนงานตามระบบ การนเทศ ตดตาม และประเมนผลประสทธภาพ

การดาเนนงานท8งภายในสถานศกษา และระหวางสถานศกษากบหนวยงานตนสงกดใหชดเจน และตอเน�อง (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา 2553 : 25 - 26)

สานกงานเขตพ8นท�การศกษา เปนหนวยงานตนสงกดท�มสถานศกษาระดบการศกษา ข8นพ8นฐาน มหนาท�ตองสงเสรม สนบสนน กากบ ดแล รวมพฒนาและตดตามตรวจสอบคณภาพภายในสถานศกษาอยางเขมแขง โดยใหสถานศกษาข8นพ8นฐานจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในตามหลกเกณฑและแนวปฏบตเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาข8นพ8นฐาน และใหสานกงานเขตพ8นท�การศกษาวเคราะห วจย และเผยแพรนวตกรรมท�เก�ยวกบรปแบบและเทคนควธการประกนคณภาพภายในอยางตอเน�อง รวมท8งสงเสรม สนบสนน และรวมพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา จดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

4

อยางนอยหน� งคร8 งในทกสามป และแจงผลใหสถานศกษาข8นพ8นฐานทราบ รวมท8งใหเปดเผย ผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาตอสาธารณชน (สานกงานคณะกรรมการการศกษา ข8นพ8นฐาน. 2554 ช : 84 - 85) ผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา ปการศกษา 2555 ระดบการศกษาข8นพ8นฐาน สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 (2555 : 8) โรงเรยนไดระดบด คดเปนรอยละ 4.6 ดมากรอยละ 82.76 ดเย�ยม คดเปนรอยละ 12.64 และสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 (2555 : 11) มโรงเรยนไดระดบคณภาพในระดบด คดเปนรอยละ 93.62 ดมาก รอยละ 6.38 จะเหนไดวาผลการประเมนท8ง 2 เขต มความแตกตางกน คอ สานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 ไดระดบคณภาพระดบดมาก สงท�สด รอยละ 82.67 สวนสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 ไดระดบคณภาพระดบด สงท�สด รอยละ 93.62 และไมมระดบคณภาพในระดบดเย�ยม จากการท�ผวจยเปนผบรหารการศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 จากสภาพขางตนปฏบตหนาท�เก�ยวกบคณภาพการศกษาท8งดานผเรยนและ ดานการบรหารสถานศกษามหลายสวนท�ตองปรบปรงและพฒนาอยางเรงดวน ดวยเหตดงกลาว จงทาใหผวจยมความสนใจศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เพ�อใหไดขอมลท�เปนประโยชน สามารถนามาปรบปรงพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา พฒนาระบบประกนคณภาพภายใน ของสถานศกษา เพราะการประกนคณภาพภายในจะทาใหสถานศกษามระบบการบรหารการจดการท�มประสทธภาพ มการทางานท�มเปาหมาย และแผนการดาเนนงานท�ชดเจน

วตถประสงคของการวจย

การวจยคร8 งน8 มวตถประสงคดงตอไปน8 1. เพ�อศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงาน เขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร 2. เพ�อเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกด สานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน และขนาดของสถานศกษา ประโยชนของการวจย

ผลการวจยคร8 งน8 ท าใหทราบขอมลสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร สามารถนาขอมลไปใช

5

ในการปรบปรงพฒนาระบบคณภาพของสถานศกษา พฒนาระบบประกนคณภาพการศกษา ใหสถานศกษามระบบการบรหารการจดการท�มประสทธภาพ มการทางานท�มเปาหมาย และแผนการดาเนนงานท�ชดเจน ท8งยงเปนประโยชนสาหรบหนวยงานตาง ๆ ผบรหารการศกษาและ ผมสวนเก�ยวของ

ขอบเขตของการวจย

ประชากรและกลมตวอยางท�ใชในการวจย

1. ประชากรท�ใชในการวจยคร8 งน8 ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสถานศกษา

ข8นพ8นฐาน สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา 2555 จานวน

2,284 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 228 คน ครผสอน จานวน 2,256 คน

2. กลมตวอยางท�ใชในการวจยในคร8 งน8 ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครผสอน

ในสถานศกษาข8นพ8นฐาน สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา

2555 โดยวธการกาหนดจากตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 607 - 610 ;

อางถงใน บญชม ศรสะอาด. 2545 : 40) ดวยวธการสมแบบแบงช8น (Proportion Stratified Random

Sampling) ไดกลมตวอยาง จานวน 332 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 30 คน

ครผสอน จานวน 302 คน

ตวแปรท�ศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก

1.1 สถานภาพในการปฏบตงาน ประกอบดวย

1.1.1 ผบรหารสถานศกษา

1.1.2 ครผสอน

1.2 ขนาดของสถานศกษา ประกอบดวย

1.2.1 ขนาดเลก (จานวนนกเรยนต8งแต 1 - 120 คน)

1.2.2 ขนาดกลาง (จานวนนกเรยนต8งแต 121 - 300 คน)

1.2.3 ขนาดใหญ (จานวนนกเรยนต8งแต 301 คนข8นไป)

2. ตวแปรตาม ไดแก สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกด

สานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร

6

นยามศพทเฉพาะ

ในการวจยคร8 งน8 มนยามศพทเฉพาะท�เก�ยวของกบงานวจยดงน8 สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา หมายถง กระบวนการดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาประถมศกษาจนทบร ตามระบบ หลกเกณฑและวธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบการศกษาข8นพ8นฐาน ประกอบดวย 1. การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา หมายถง สถานศกษามการกาหนดมาตรฐานและตวบงช8 เพ�อการประกนคณภาพภายใน เพ�อใชเปนเปามายในการพฒนาคณภาพ ของสถานศกษา โดยวเคราะหและสงเคราะหมาจากมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาระดบการศกษาข8นพ8นฐาน มาตรฐานสานกงานเขตพ8นท�การศกษา มาตรฐานคณภาพผเรยน ตามหลกสตรสถานศกษา ซ� งมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาตองผานความเหนชอบ ของคณะกรรมการสถานศกษา รวมท8งมการประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และเผยแพรใหผเก�ยวของท8งภายในภายนอก 2. การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐาน การศกษาของสถานศกษา หมายถง สถานศกษามการจดทาแผนพฒนาคณภาพของสถานศกษา ท�แสดงแผนงานโครงการ กจกรรม วธการ งบประมาณ และผรบผดชอบอยางชดเจน สอดรบกบวสยทศน พนธกจ เปาหมายท�สถานศกษากาหนดไว โดยมการกาหนดกรอบเวลาของการดาเนนงานอยางนอย 3 ป เพ�อใชเปนกรอบ ทศทางในการดาเนนงาน ผมสวนเก�ยวของทกฝายรวมกนคด วเคราะห และพจารณาอยางละเอยดรอบคอบ และมการนาแผนสการปฏบตตามกรอบระยะเวลา ท�กาหนดไว 3. การจดระบบบรหารและสารสนเทศ หมายถง สถานศกษามการจดทาระบบสารสนเทศใหเปนหมวดหม ถกตอง ครอบคลม ทนสมย พรอมใชในการวางแผนการจดการศกษาท�ครอบคลมภารกจดานการบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารท�วไป รวมท8งงานสนบสนนอ�น ๆ โดยเกดจากความรวมมอของบคลากรทกฝาย และสามารถใหบรการ แกผตองการใช 4. การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา หมายถง สถานศกษา มการจดทาแผนปฏบตการประจาปท�สอดคลองกบแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ท�แสดงโครงการ กจกรรม วธการ งบประมาณ ทรพยากร และผรบผดชอบอยางชดเจน และเสนอแผนปฏบตการประจาปตอคณะกรรมการสถานศกษาข8นพ8นฐานใหความเหนชอบ และนา แผนปฏบตการประจาปสการปฏบตตามกรอบ ระยะเวลา โครงการ กจกรรม ท�กาหนดไว กากบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานการดาเนนงานตามแผนปฏบตประจาป

7

5. การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา หมายถง สถานศกษามการแตงต8งคณะกรรมการตดตามตรวจสอกบคณภาพการศกษาระดบสถานศกษา วางระบบการทางาน และมอบหมายการตดตามตรวจสอบระดบสถานศกษา โดยแตงต8งคณะกรรมการตดตามตรวจสอบ ซ� งประกอบดวย ครและบคลากรท�ปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจาป ตามปฏทนการปฏบตงานรวมท8งดาเนนการแกไขใหเปนไปตามแผนเปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาท�ปฏบต และจดทารายงานเสนอเพ�อดาเนนการพฒนาคณภาพตอไป 6. การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา หมายถง สถานศกษามการแตงต8งคณะกรรมการประเมนคณภาพภายในสถานศกษา ประชมช8แจงสรางความตระหนกความเขาใจในการประเมนคณภาพภายใน กาหนดวตถประสงค เปาหมาย ของการประเมนอยางชดเจน โดยจดทาเคร�องมอการประเมนตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และนาผลการประเมนคณภาพภายในมาวเคราะห วางแผน แกไข ปรบปรงการดาเนนงานของ สถานศกษา 7. การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน หมายถง สถานศกษารวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห และแปรผล ใหไดขอมลสารสนเทศท�มคณภาพตรงตามสภาพมาตรฐานของสถานศกษา เพ�อจดทารายงานประจาป ไดอยางเหมาะสม เขาใจงาย ท8งเชงปรมาณ และคณภาพ นาเสนอคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบและรบรองผลการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา และรายงานประจาปตอผเก�ยวของ หนวยงานตนสงกด 8. การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง หมายถง สถานศกษานาผล การประเมนท�เก�ยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา เพ�อใชเปนกรอบความคดในการดาเนนงานของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา แผนปฏบตการประจาป โครงการ กจกรรม การกากบ ตดตาม และควบคมการดาเนนงานใหเปนไปตามแผนท�กาหนด เพ�อใชเปนเคร�องมอในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง

สานกงานเขตพ/นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร หมายถง สานกงานเขตพ8นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 และสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 ผบรหารสถานศกษา หมายถง ผอานวยการสถานศกษา และรองผอานวยการสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 และ เขต 2 ปการศกษา 2555 ครผสอน หมายถง บคลากรท�ปฏบตหนาท�การสอนในสถานศกษา สงกดสานกงาน เขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 และ เขต 2 ปการศกษา 2555 ขนาดของสถานศกษา หมายถง สถานศกษาท�มจานวนนกเรยนตางกน ตามประกาศ ของสานกงานคณะกรรมการการศกษาข8นพ8นฐาน แบงออกเปน 3 ขนาด

8

1. ขนาดเลก หมายถง จานวนนกเรยน 1 - 120 คน 2. ขนาดกลาง หมายถง จานวนนกเรยน 121 - 300 คน 3. ขนาดใหญ หมายถง จานวนนกเรยนต8งแต 301 คนข8นไป กรอบแนวคดในการวจย

ในการวจยคร8 งน8 ผวจยไดศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ผวจยไดกาหนดกรอบแนวคดตามนโยบายของสานกงานคณะกรรมการการศกษาข8นพ8นฐาน (2 5 5 4 ช : 8 2 - 8 3) ดงภาพประกอบ 1

ตวแปรตาม

ตวแปรอสระ

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท การศกษาประถมศกษาจนทบร 1. การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 2. การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา ของสถานศกษาท มงคณภาพตามมาตรฐาน การศกษาของสถานศกษา 3. การจดระบบบรหารและสารสนเทศ 4. การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษา ของสถานศกษา 5. การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา 6. การจดใหมการประเมนคณภาพในตามมาตรฐาน การศกษาของสถานศกษา 7. การจดทารายงานประจาปท เปนรายงานประเมน คณภาพภายใน 8. การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน อง

1. สถานภาพในการปฏบตงาน 1.1 ผบรหารสถานศกษา 1.2 ครผสอน

2. ขนาดของสถานศกษา 2.1 ขนาดเลก 2.2 ขนาดกลาง 2.3 ขนาดใหญ

9

สมมตฐานในการวจย

การวจยคร8 งน8 ผวจยไดต8งสมมตฐานในการวจยไว ดงน8 1. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน แตกตางกน 2. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ8นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา แตกตางกน

บทท� 2

แนวคด ทฤษฎและงานวจยท�เก�ยวของ การวจยคร� งน� ผวจยไดทาการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ โดยผวจย นาเสนอแนวคดและงานวจยท�เก�ยวของ ตามลาดบดงน� 1. การประกนคณภาพการศกษา 1.1 ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา 1.2 ความจาเปนในการประกนคณภาพการศกษา 1.3 แนวคดเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 1.4 หลกการเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 1.5 ข�นตอนการดาเนนการประกนคณภาพ 1.6 การจดระบบประกนคณภาพภายใน 1.7 มาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐาน 2. การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา 2.1 การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 2.2 การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 2.3 การจดระบบบรหารและสารสนเทศ 2.4 การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา 2.5 การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา 2.6 การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 2.7 การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน 2.8 การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง

3. งานวจยท�เก�ยวของ 3.1 งานวจยตางประเทศ 3.2 งานวจยในประเทศ

11

การประกนคณภาพการศกษา

ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา อทมพร จามรมาน (2545 : 2) ไดกลาววา การประกนคณภาพ หมายถง การท�ระบ ความชดเจนในวตถประสงคและเปาหมาย ตลอดจนวธปฏบตงาน เพ�อใหไดผลผลตท�มคณภาพ สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545 ข : 9) ไดใหความหมายของ การประกนคณภาพภายใน หมายถง กระบวนการท�บคลากรทกฝายในสถานศกษา รวมกนวางแผนกาหนดเปาหมาย และวธการลงมอทาตามแผนในทกข�นตอน มการบนทกขอมล เพ�อรวมกน ตรวจสอบผลงานหาจดเดนจดท�ตองปรบปรง แลวรวมกนปรบปรงแผนงานน�น โดยมงหวงใหมประสทธภาพในการบรหารจดการสถานศกษา ท�เนนคณภาพของผเรยนเปนสาคญ กระทรวงศกษาธการ (2546 : 3) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และ ท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545 ไดกาหนดความหมายของระบบการประกนคณภาพภายใน หมายถง ระบบการประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของ สถานศกษาจากภายในโดยบคลากรของสถานศกษาน�นเองหรอโดยหนวยงานตนสงกดท�มหนาท�กากบดแลสถานศกษาน�น สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2547 : 6) ไดใหคาจากดความของการประกนคณภาพการศกษาวา การดาเนนกจกรรมและภารกจตาง ๆ ท�งดานวชาการและ

การบรหาร/การจดการ เพ�อสรางความม�นใจใหผรบบรการทางการศกษาท�งผรบบรการโดยตรงคอ

ผเรยนผปกครองและผรบบรการทางออม คอ สถานประกอบการ ประชาชนและสงคม โดยรวมวา การดาเนนงานของสถานศกษาจะมประสทธภาพและทาใหผเรยนมคณภาพหรอมคณลกษณะ

อนพงประสงคตามมาตรฐานท�กาหนดไว การประกนคณภาพมแนวคดท�อยบนพ�นฐานของการ “ปองกน” ไมใหเกดการทางานท�ไมมประสทธภาพและผลผลตท�มขาดคณภาพ

สรปไดวา การประกนคณภาพการศกษา หมายถง การบรหารจดการและดาเนนกจกรรม

ตามภารกจปกตของสถานศกษาอยางเปนระบบและแผนท�วางไวแลว เพ�อพฒนาคณภาพผเรยน อยางตอเน�อง ทาใหเกดความม�นใจวา จะไดผลผลตทางการศกษาท� มคณภาพตามลกษณะ

ท�พงประสงคตามมาตรฐานการศกษาท�กาหนด

ความจาเปนในการประกนคณภาพการศกษา การประกนคณภาพการศกษาสถานศกษาทกสงกดท�จดการศกษาข�นพ�นฐานจะตองม การประกนคณภาพภายในสถานศกษา ซ� งใชเปนเปาหมายในการพฒนาและยกระดบคณภาพผเรยน คณภาพการจดการศกษา คณภาพดานการสรางสงคมแหงการเรยนร คณภาพดานอตลกษณของสถานศกษา รวมท�งคณภาพดานมาตรการสงเสรม สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน

12

ตระหนกถงความสาคญในการนามาตรฐานการศกษาไปใชเปนแนวทางในการจดการศกษา เพ�อความเปนเอกภาพ และมมาตรฐานเดยวกน และเพ�อใชเปนเคร�องมอในการสงเสรมสนบสนนใหระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเขมแขงและย �งยน การศกษาเปนกระบวนการ ท�ทาใหคนมความรและคณสมบตตาง ๆ ท�ชวยใหคนน�นอยรอดในโลกได เปนประโยชนตอตนเอง ครอบครว และสงคมสวนรวม คณภาพการศกษาสะทอนถงคณภาพของคนท�เปนผลผลตของการจดการศกษาในสถานการณปจจบนสถานศกษาสวนใหญยงมความเหล�อมล�าและแตกตางกน ท�งในดานงบประมาณ คณภาพ บคลากร หรอแมแตปจจยดานผเรยน รวมท�งปจจยเอ�ออ�น ๆ เชน ความรวมมอของกรรมการสถานศกษา การสนบสนนจากชมชน หนวยงานหรอองคกรท�อยใกลเคยงสถานศกษา และการตดตามชวยเหลออยางใกลชดจากสานกงานเขตพ�นท�การศกษาหรอหนวยงานตนสงกด ลวนสงผลกระทบตอคณภาพการจดการศกษา อกท�งปจจบนสถานศกษามอสระในการบรหาร จดการศกษาดวยตนเอง มการพฒนาหลกสตรสถานศกษาเอง คณภาพผ เรยนและคณภาพ การบรหารจดการจงมความแตกตาง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฉ : 1) พระราชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545 ไดกาหนดใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา อนนาไปสการกาหนดใหมมาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐาน และเปนกฎหมายแมบทท�ใชเปนหลกในการจดการศกษาของประเทศไทย ไดกลาวถง มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาไวในหมวด 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพทางการศกษา (กระทรวงศกษาธการ. 2546 : 13 - 14) มดงน� มาตรา 47 ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษา เพ�อพฒนาคณภาพและมาตรฐาน คณภาพการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายในและระบบการประกนคณภาพภายนอก ระบบหลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาใหเปนไปตามท�กาหนด ในกฎกระทรวง มาตรา 48 ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพ ภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหน� งของกระบวนการบรหารการศกษาท�ตองดาเนนการอยางตอเน�อง โดยมการจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงาน ตนสงกด หนวยงานท� เก� ยวของและเปดเผยตอสาธารณชนเพ�อนาไปสการพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษาและเพ�อรองรบการประกนคณภาพภายนอก มาตรา 49 ใหสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษามฐานะเปนองคกรมหาชนทาหนาท�พฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพภายนอก และทาการประเมนผลการจด การศกษาใหมการตรวจสอบคณภาพ โดยคานงถงความมงหมายและหลกการและแนวทางการจดการศกษาในแตละระดบตามท�กาหนดไวในพระราชบญญตน�

13

ใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหน� งคร� งในทกหาป นบต�งแตการประเมนคร� งสดทาย และเสนอผลการประเมนตอหนวยงานท�เก�ยวของและสาธารณชน มาตรา 50 ใหสถานศกษาใหความรวมมอในการจดเตรยมเอกสารหลกฐานตาง ๆ ท�ม ขอมลเก�ยวของกบสถานศกษา ตลอดจนใหบคลากร คณะกรรมการสถานศกษา รวมท�งผปกครองและผมสวนเก�ยวของกบสถานศกษาใหขอมลเพ�มเตมในสวนท�พจารณาเหนวาเก�ยวกบการปฏบตภารกจของสถานศกษาตามคารองของของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาน�น มาตรา 51 ในกรณท�ผลการประเมนภายนอกของสถานศกษาใดไมไดตามมาตรฐาน ท�กาหนดให สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพทางการศกษา จดทาขอเสนอแนะ การปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพ�อใหสถานศกษาปรบปรงแกไขภายในระยะเวลา ท�ก าหนดหากมไดดาเนนการดงกลาว ใหสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ ทางการศกษา รายงานตอคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐานหรอคณะกรรมการการอดมศกษา เพ�อดาเนนการใหมการปรบปรงแกไข ดงน�น สถานศกษาทกระดบจะตองดาเนนการประกนคณภาพการศกษา โดยสถานศกษาตองดาเนนการประกนคณภาพภายในกอน เพ�อเปนการประเมนตนเองและตรวจสอบ ทบทวน ปรบปรงคณภาพการศกษาของตนเอง เพ�อท�จะรองรบการประเมนภายนอกจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพทางการศกษาอยางนอยหน� งคร� งในทกหาป การจดการศกษา มความจาเปนท�ตองพฒนาคณภาพการศกษาของไทย โดยการพฒนาคณภาพของสถานศกษา ใหสถานศกษาทกแหงดาเนนการพฒนาคณภาพของตนเอง มการประกนคณภาพภายในผสมผสานอยในกระบวนการบรหารและการจดการเรยนการสอนตามปกตของสถานศกษา เพ�อพฒนาคณภาพของผเรยนอยางตอเน�องตลอดเวลา อนจะสรางความม�นใจวาสถานศกษาจดการศกษาใหมคณภาพเปนไปตามมาตรฐาน เพ�อทาใหเดกไทยเปนคนด มความสามารถและมความสข ชวยกนสรางสรรคสงคมใหมสนต ส�งแวดลอมย �งยน เศรษฐกจม�นคง สามารถรวมมอกบประเทศอ�น ๆ ไดอยางมศกดO ศรในสงคมโลกตอไป สถานศกษาทกแหงตองนาระบบประกนคณภาพภายในไปปฏบต ในการพฒนาคณภาพของสถานศกษา ซ� งจะเปนการสรางความม�นใจแกพอแมและประชาชน การประกนคณภาพภายในทาใหสถานศกษามระบบการบรหารจดการท�มประสทธภาพ มการทางานท�มเปาหมายและแผนการดาเนนงานท�ชดเจน โดยการดาเนนการตามแผนเพ�อใหเปนไปตามเปาหมายน�น กจะตองมการประเมนคณภาพภายในหรอการประเมนตนเอง เพ�อตรวจสอบและพฒนา ปรบปรงใหเปนไปตามเปาหมายอยตลอดเวลา การประเมนตนเองเหมอนกบการสองกระจกดตนเอง การท�สถานศกษาใช

14

กระจกสองตน สองงานและสองศษย แลววนจวเคราะหจดออน จดแขงท�เกดกบตน กบงาน และ กบศษย จะชวยทาใหเกดการพฒนาใหดข� น เปนผลทาใหเดกและเยาวชนไทยเปนคนด มความสามารถและมความสข ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาในสวนของการศกษา ข�นพ�นฐานน�น โดยใหสถานศกษามการกาหนดเปาหมาย ซ� งไดแก มาตรฐานการศกษาของ สถานศกษามการพฒนาและประเมนตนเองอยางตอเน�องเปนประจาทกป ใชกระบวนการบรหารท�ดสรางการมสวนรวมจากทกฝายในการบรหารและจดการศกษามงใหการประกนคณภาพภายใน ของสถานศกษาเปนการประกนคณภาพการจดการเรยนรท�คานงถงผลอนเกดกบผเรยนเปนสาคญ ท�สด (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ก : 14 - 15) นอกจากน� ตามกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพภายในสถานศกษา พ.ศ. 2553 หมวด 2 วาดวยเร� องการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ขอ 14 ใหสถานศกษาข�นพ�นฐานจดใหมระบบประกนคณภาพภายในตามหลกเกณฑและแนวปฏบต เก�ยวกบการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาข�นพ�นฐาน โดยใหสถานศกษายดหลกการ มสวนรวมของชมชนและหนวยงานท�เก�ยวขอท�งภาครฐและเอกชน โดยการสงเสรม สนบสนน และกากบดแลของหนวยงาน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 82 - 83) กระทรวงศกษาธการไดออกกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกน คณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบการศกษาข)นพ)นฐาน พ.ศ. 2546 และสานกงาน คณะกรรมการการศกษาข)นพ)นฐานไดดาเนนการตามภารกจหลกของการประกนคณภาพการศกษาท5ไดกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 1 มาตรา 9 และหมวด 6 มาตรา 47 - 48 และ 51 รวมท)งการปฏบตตามประกาศกฎกระทรวง คอ กาหนดมาตรฐานการศกษาปฐมวยและมาตรฐานการศกษาข)นพ)นฐาน เพ5อใหเปนหลกในการประเมนคณภาพภายใน สาหรบหนวยงานตนสงกดและสถานศกษา ซ5 งหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาสามารถเพ5มมาตรฐานของตนไดอกตามท5เหนสมควร ท)งน) เพ5อใหสอดรบกบการปฏรปการศกษาในทศวรรษท5สอง เช5อมโยงการประกนคณภาพการศกษาท)งระดบการศกษาปฐมวย ระดบการศกษาข)นพ)นฐาน และการประกนคณภาพภายนอก ซ5 งตอมาไดมการออกประกาศกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 แทนกฎกระทรวงฉบบเดม (พ.ศ. 2546) (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข)นพ)นฐาน. 2555 ข : 2) สรปไดวา ความจาเปนในการประกนคณภาพเปนกลไกสาคญท�สามารถขบเคล�อน การพฒนาคณภาพการศกษาใหดาเนนไปอยางตอเน�อง ปฏบตงานไดอยางเปนระบบ มคณภาพ ตามมาตรฐาน ผท�จบการศกษามคณภาพตามท�มงหวง ผปกครอง ชมชน องคกร สถานประกอบการ ท�รบชวงผจบการศกษาเขาศกษาตอหรอรบเขาทางาน มความม�นใจวาการจดการศกษาของสถานศกษา

15

มคณภาพไดมาตรฐาน นกเรยนท�จบการศกษาจากสถานศกษาทกแหง มความรความสามารถ มทกษะ และมคณลกษณะท�พงประสงคตามท�หลกสตรสถานศกษากาหนด แนวคดเก�ยวการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา การจดการศกษาตองเปนไปเพ�อพฒนาคนไทยใหเปนมนษยท�สมบรณท�งรางกาย จตใจ

สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอ�น

ไดอยางมความสข โดยจดกระบวนการเรยนรท�มงปลกฝงจตสานกท�ถกตอง มความภาคภมใจ

ในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมท�งสงเสรมศาสนา

ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถ�น ภมปญญาไทยและความรอนเปนสากล

ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจก

พ�งตนเอง มความรเร�มสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเน�อง เปนความมงหมายของ

การจดการศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2)

พ.ศ.2545 และไดกาหนดแนวคดสาคญขอหน� ง คอ ใหมการกาหนดมาตรฐานการศกษาและ

จดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบและประเภทการศกษา โดยท�กาหนดให “มาตรฐานและ

การประกนคณภาพการศกษา” เปนภารกจสาคญหมวดหน�งท�สถานศกษาและหนวยงานท�เก�ยวของ

ตองดาเนนการ อกท� งตองเปนไปตามระบบ หลกเกณฑ และวธการท�กระทรวงศกษาธการ

เปนผกาหนดดวย (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 1)

การประกนคณภาพการศกษาเปนกลไกสาคญประการหน� งท�สามารถขบเคล�อน

การพฒนาคณภาพการศกษาใหดาเนนไปอยางตอเน�อง ปฏบตงานไดอยางเปนระบบ มคณภาพ

ตามมาตรฐาน ผ ท� จบการศกษามคณภาพตามท� มงหวง ผ ปกครอง ชมชน และองคกร/

สถานประกอบการท�รบชวงผจบการศกษาเขาศกษาตอหรอรบเขาทางาน มความม�นใจวาการจด

การศกษาของสถานศกษาแตละแหงมคณภาพไดมาตรฐานแมจะไมเทากนแตกแตกตางกนไมมากนก

นกเรยนท�จบการศกษาจากสถานศกษาทกแหงมความรความสามารถมทกษะ และมคณลกษณะ

ท�พงประสงคตามท�หลกสตรสถานศกษากาหนด ดงน�นผเรยนจงเปนบคคลสาคญท�สดท�สถานศกษา

ซ� งหมายถง ผบรหาร ครและบคลากรสนบสนนทกคนในสถานศกษา ตองคานงถงตลอดเวลา

ไมวาจะคดทากจกรรมใดหรอโครงการใดกตาม ผเรยนจะตองไดรบผลหรอประโยชนท�เกดข�น

ท�งโดยตรงและโดยออม นอกจากน� ในการจดการศกษาจาเปนตองอาศยการมสวนรวมของบคคล

ทกฝายท�เก�ยวของเพ�อใหผเรยนเกดการเรยนร อยางมคณภาพตามท�คาดหวง กระบวนการประกน

คณภาพการศกษา จงเปนเคร�องมอท�มความสาคญอยางย�งในการจดการศกษาในปจจบนและตอง

ดาเนนการอยางตอเน�อง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 2)

16

ในการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาใหเขมแขง มประสทธภาพ และดาเนนการอยางย �งยน ผเก�ยวของทกฝายในสถานศกษาตองมการทางานท�มงประโยชนท�จะ เกดแกผเรยนเปนสาคญ โดยมความตระหนก รบร และเหนคณคาของการทางานเปนระบบ มคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา มการกาหนดเปาหมายและดาเนนกจกรรม/โครงการท�ใชผลการประเมนตนเอง ผลการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก หรอผลการวจย ท�สถานศกษาจดทาข�น เพ�อแกปญหาหรอพฒนาผเรยนของสถานศกษาเอง ตลอดจนใชผลการวจยอ�น ๆ ท�เก�ยวของ เปนฐานในการกาหนดเปาหมายคณภาพผเรยน การตดตามตรวจสอบ และ ปรบปรงงานเปนระยะจะชวยใหงานบรรลผลไดอยางดและมประสทธภาพ ผลท�เกดกบผเรยน กจะเปนท�พงพอใจกบผปกครอง ชมชน และองคกรหรอสถานประกอบการท�รบชวงตอจาก สถานศกษา ดวยการดาเนนงานท�ทกคนมจตสานกและความรบผดชอบรวมกนเชนน� ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาจะเปนสวนหน� งของการบรหารการศกษาท�แทจรง และ มการพฒนาอยางตอเน�องจนเปนวถชวตในการทางานของทกคนเปนวฒนธรรมขององคกรท�ยด คณภาพผเรยนฝงแนนอยในจตใจตลอดเวลา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 2 - 3) ระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา (Internal Quality Assurance) เปนระบบท�สถานศกษาสรางความม�นใจ (Assure) แกผรบบรการ ท�งผเรยน ผปกครอง ชมชน ตลอดจนองคกรหรอสถานประกอบการท�รบผเรยนเขาศกษาตอหรอทางาน วาสถานศกษาสามารถจดการศกษาใหมคณภาพไดตามมาตรฐานท�สถานศกษากาหนด ผ สา เรจการศกษามความรความสามารถ มทกษะ และมคณลกษณะท�พงประสงคตามท�หลกสตรกาหนดและสงคมคาดหวง สามารถดารงชวต อยในสงคมไดอยางมความสข รวมท�งสรางประโยชนใหแกครอบครวและชมชนตามความเหมาะสม ดวยการบรหารจดการท�มคณภาพ ท�งองคกรโดยใชหลกการมสวนรวม บคลากรในสถานศกษา โดยเฉพาะผบรหารสถานศกษาและครผสอนตองศกษาแนวคด ระเบยบ กฎหมายท5เก5ยวของ ไดแก แนวคดของการประกนคณภาพการศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และท5แกไขเพ5มเตม (ฉบบท5 2) พ.ศ. 2545 กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพ การศกษา พ.ศ. 2546 และพ.ศ. 2553 มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาข)นพ)นฐาน มาตรฐานเพ5อการประเมนคณภาพภายนอก และมาตรฐานการศกษาระดบเขตพ)นท5การศกษา ซ5 งสถานศกษาขนาดใหญและขนาดกลาง ควรมการแตงต)งคณะกรรมการประกนคณภาพภายในระดบสถานศกษา มอบหมายหนาท5รบผดชอบใหชดเจน โดยใหหลายฝายมสวนรวม ไดแก ผปกครอง นกเรยน ผแทนนกเรยน คณะกรรมการสถานศกษา ครผสอนทกระดบการศกษา สวนสถานศกษาขนาดเลกท�มบคลากรนอยอาจไมจาเปนตองต�งคณะกรรมการประกนคณภาพ

17

ภายใน แตควรต�งคณะทางานในภาพรวมของสถานศกษาท�กาหนดภาระหนาท� รบผดชอบงาน ท�ชดเจน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 34 - 35) ความตระหนกในความสาคญของการพฒนาสมาตรฐาน เปาหมายตามแผน พจารณา

จากผเก�ยวของอยางนอย 3 กลมข�นไป ไดแก ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา

คร ผปกครอง และผเก�ยวของ มความตระหนกในความสาคญของการพฒนาผเรยน หรอคร

หรอคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตามมาตรฐานน)น ๆ มนโยบายและทศทางการพฒนา

ของสถานศกษา ระบบการประกนคณภาพภายใน รายงานการประเมนตนเอง รวมท)งกจกรรม

การเพ5มประสทธภาพดานผเรยน คร และผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาและครผสอน

ทกคนในโรงเรยนท5ต 5ากวามาตรฐานอบรม พฒนา เพ5อเพ5มศกยภาพการจดการเรยนรใหครสามารถ

จดการเรยนรท5เนนผเรยนเปนสาคญ จดการเรยนรแบบคละช)น และจดการเรยนรแบบโครงงาน

และนาเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชในการจดการเรยนร และใหครศกษาเอกสารทาง

วชาการเก5ยวกบการจดกจกรรมการเรยนรท5 เนนผเรยนเปนสาคญ (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาข)นพ)นฐาน. 2555 ข : 6)

สรปไดวา แนวคดเก�ยวการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา มกระบวนการประกน

คณภาพการศกษา เปนเคร�องมอท�มความสาคญอยางย�งในการจดการศกษา ซ� งผเก�ยวของทกฝาย

ในสถานศกษาตองมการทางานมงประโยชนท�จะเกดแกผเรยนเปนสาคญ ดงน�น การพฒนาระบบ

ประกนคณภาพภายในของสถานศกษาใหเขมแขงมประสทธภาพ และดาเนนการอยางตอเน�อง

ผลท�เกดกบผเรยนกจะเปนท�พงพอใจกบผปกครอง ชมชน และองคกรตาง ๆ ท� เก�ยวของกบ

สถานศกษา

หลกการเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

หลกการสาคญของการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต. 2544 : 11) ไดแก

1. จดมงหมายของการประกนคณภาพภายใน คอ การท�สถานศกษารวมกนพฒนาปรบปรง

คณภาพใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษา ไมใชการจบผดหรอทาใหบคลากรเสยหนา โดยเปาหมาย

ท�สาคญอยท�การพฒนาคณภาพใหเกดข�นกบผเรยน

2. การประกนคณภาพการศกษาเปนสวนหน� งของกระบวนการบรหารจดการและ

การทางานของบคลากรทกคนในสถานศกษา โดยสถานศกษาจะตองวางแผนพฒนาและแผนปฏบตการ

ท�มเปาหมายชดเจน ทาตามแผน ตรวจสอบประเมนผลและพฒนาปรบปรงอยางตอเน�อง เปนระบบ

มความโปรงใส และมจตสานกในการพฒนาคณภาพการทางาน

18

3. การประกนคณภาพเปนหนาท�ของบคลากรทกคนในสถานศกษาไมวาจะผบรหาร คร อาจารย และบคลากรอ�น ๆ ในสถานศกษา โดยในการดาเนนงานจะตองใหผท� เก�ยวของ เชน ผเรยน ชมชน เขตพ�นท� หรอหนวยงานท�กากบดแลเขามามสวนรวมในการกาหนดเปาหมาย วางแผน ตดตามประเมนผล พฒนาปรบปรง ชวยกนคด ชวยกนทา ชวยกนผลกดนใหสถานศกษา มคณภาพ เพ�อใหผเรยนไดรบการศกษาท�ดมคณภาพ เปนไปตามความตองการของผปกครอง สงคม และประเทศชาต การประกนคณภาพภายในสถานศกษา จงเปนกระบวนการท�บคลากรทกฝาย ในสถานศกษารวมกนวางแผน กาหนดเปาหมายและวธการ ลงมอทาตามแผนในทกข�นตอน มการบนทกขอมลเพ�อรวมกนตรวจสอบผลงาน หาจดเดน จดท�ตองปรบปรง แลวรวมกนปรบปรงแผนงานน�น ๆ โดยมงหวงใหมประสทธภาพในการบรหารจดการสถานศกษาท�เนนคณภาพของ ผเรยนเปนสาคญ การทางานท�เปนระบบเชนน� จะชวยสรางความเปนน� าหน�งใจเดยวกนภายในสถานศกษา เกดความรสกวาเปนงานปกต เปนการมองตนและประเมนตนเอง ซ� งจะทาให สถานศกษามฐานขอมลท�ม�นคงเปนจรง พรอมเสมอตอการตรวจสอบจากหนวยงานภายนอก การพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในของสถานศกษา ยดหลกการ 3 ประการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 10) คอ 1. การกระจายอานาจ (Decentralization) สถานศกษามอสระและมความคลองตว ในการบรหาร และตดสนใจดาเนนงานท�งดานการบรหารงานวชาการ งบประมาณ บคลากร และ

ทรพยากร การจดส�งอานวยความสะดวกและผสอนทาบทบาทหนาท�ในการสอน จดกจกรรมและพฒนาส�อเพ�อพฒนาการเรยนรของผเรยนใหบรรลผลตามจดหมายของหลกสตรไดอยางเตมท�

สามารถจดการศกษาไดสอดคลองกบสภาพพ�นท� ความตองการของชมชนและสงคมไดมากท�สด

2. การเปดโอกาสการมสวนรวมในการทางาน (Participation) หนวยงานท�งภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถ�น ผประกอบการ ภมปญญาทองถ�น/ปราชญชาวบานเขามา

มสวนรวมในการพฒนาคณภาพผเรยน ท�งในฐานะเปนคณะกรรมการสถานศกษาหรอคณะทางานในสวนอ�น ๆ ของสถานศกษา โดยมการรวมกนคด ตดสนใจ สนบสนน สงเสรม และตดตาม

ตรวจสอบการดาเนนงาน ตลอดจนรวมภาคภมใจในความสาเรจของสถานศกษา

3. การแสดงภาระรบผดชอบท�ตรวจสอบได (Accountability) มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเปนเปาหมาย (Goals) ท�ผเรยน ผปกครอง และชมชนตองไดรบรเพ�อการพฒนารวมกน และเพ�อการตดตามตรวจสอบ การดาเนนงานของสถานศกษาวาสามารถนาพาผเรยนไปสมาตรฐานท�ไดกาหนดรวมกนไวหรอไม จากเปาหมายและจดเนนการพฒนาดงกลาว สถานศกษาตองสรางการมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาคณภาพสถานศกษา (School Improvement Plan) เลอกกลวธการพฒนาท�เหมาะสม และสามารถทาใหเกดผลไดอยางเปนรปธรรม มการประชาสมพนธเปาหมาย

19

และจดเนนท�ตองการพฒนาใหทกฝายไดรบร เพ�อเปนสญญาประชาคมและเพ�อใหทกฝาย ท�เก�ยวของมทศทางการทางานท�ชดเจนสเปาหมายเดยวกน สรปไดวา หลกการเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา เปนหนาท�ของบคลากรทกคนในสถานศกษาท�มสวนรวมในการกาหนดเปาหมาย วางแผน ตดตามประเมนผล พฒนา ปรบปรง ใหสถานศกษามคณภาพ เปนไปตามมาตรฐานการศกษา เพ�อใหผเรยนไดรบ การศกษาท�มคณภาพ เปนไปตามความตองการของผปกครอง สงคมและประเทศชาต ข+นตอนการดาเนนการประกนคณภาพ การประกนคณภาพการศกษาจงมกระบวนการดาเนนการท�สมพนธตอเน�องกน 3 ข�นตอน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 11 - 12) ดงน� 1. การประเมนคณภาพภายใน เปนการประเมนคณภาพการจดการศกษา การตดตามและการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา กระทาโดยบคลากรของสถานศกษา หรอโดยสานกงานเขตพ�นท�การศกษา หรอโดยหนวยงานตนสงกดท�มหนาท�กากบดแลสถานศกษา ท�งน� เพ�อนาผลจากการประเมนไปใชในการวางแผนพฒนากจกรรม/โครงการการพฒนาท�จดทาข�นจงต�งอยบนฐานความเปนจรง มความเปนไปไดและสาเรจผลในเวลาอนเหมาะสม 2. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนกระบวนการตดตามตรวจสอบ ความกาวหนาของการปฏบตงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา และจดทา รายงานการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา พรอมท�งเสนอแนะมาตรการเรงรดการพฒนา คณภาพการศกษา เม�อจะตรวจสอบความกาวหนา สถานศกษาจะตองมขอมลสารสนเทศท�แสดง แนวโนมผลการพฒนาคณภาพผ เรยนและคณภาพการบรหารจดการของสถานศกษา ดงน� น จงจาเปนตองมการวางระบบการเกบรวบรวมขอมลและสารสนเทศเก�ยวกบผเรยนและการปฏบตงานเปนประจาทกป มวธการเกบขอมลท�ไมยงยากและเกดจากการปฏบตจรง ขอมลสารสนเทศท�จะแสดงแนวโนมผลการพฒนาคณภาพผเรยนและคณภาพการบรหารจดการของสถานศกษาได ไมควรจะนอยกวา 3 ปการศกษา ดงน�นครทกคนตองสามารถแสดงขอมลผลการเรยนของผเรยนไดเปนรายบคคล รายหองเรยน รายช�น รายกลมสาระ จนเปนขอมลรวมระดบสถานศกษาได หรอ โครงการอ�น ๆ ท�สถานศกษาดาเนนการกจะตองสามารถตอบไดวา เหตใดจงเพ�มกจกรรมใหมข�นหรอปรบลดกจกรรมบางอยางลง ขอมลสารสนเทศเหลาน� จะถกนาไปสรปรายงานใหคณะกรรมการสถานศกษาทราบ เพ�อรวมกนหาแนวทางพฒนาตอไป 3. การพฒนาคณภาพการศกษา เปนกระบวนการพฒนาการศกษาเขาสคณภาพ ท�สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต โดยมการกาหนดมาตรฐานการศกษาการจดระบบ และโครงสราง การวางแผนและการดาเนนงานตามแผน รวมท�ง “สรางจตสานก” ใหเหนวา

20

การพฒนาคณภาพการศกษา จะตองดาเนนการอยางตอเน�องและเปน “ความรบผดชอบรวมกน” ของทกคน การพฒนาคณภาพการศกษาเปนคาท�มความหมายกวางมาก แตในระดบสถานศกษาน�น แทจรงแลวคอหนาท�หลกของสถานศกษาในการจดการเรยนการสอนโดยมคณภาพท�ตองการใหเกดกบผเรยนเปนเปาหมาย ซ� งในปจจบนกาหนดในรปของมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ฉะน�น ในการคดกจกรรม/โครงการหรอพฒนานวตกรรมใด ตองสะทอนผลท�เกดกบผเรยนได อยางไรกตามการดาเนนงานจะบรรลผลสาเรจไดตองเกดจากผปฏบตงานทกคนทางานอยางเปนระบบ ทางานรวมกนไดด รบฟงและยอมรบความคดเหนของกนและกน เลอกแนวทางท�ดท�สด ยอมรบ ผลท�เกดข�นรวมกน และพรอมท�จะแกไขใหดข�น สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545 ก : 16 - 18) ไดกลาวถงข�นตอน

ของการดาเนนการประกนคณภาพภายใน มรายละเอยดดงน�

1. การเตรยมการ การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในใหเปนสวนหน� งของ

กระบวนการบรหารการจดการเรยนการสอนควรมการเตรยมการ ซ� งการเตรยมการท�สาคญคอ

1.1 การเตรยมความพรอมของบคลากร เพ�อสรางความตระหนกถงคณคาของ

การประกนคณภาพภายในและการทางานเปนทม เปนการช� แจงทาความเขาใจโดยใชบคลากร

ในสถานศกษาหรอวทยากรภายนอก โดยบคลากรทกคนในสถานศกษาไดมโอกาสเขารวมประชม

รบทราบพรอมกนและตองพฒนาความร ทกษะเก�ยวกบการประกนคณภาพภายใน เพ�อใหบคลากร

ทกคนเกดความม�นใจในการดาเนนงานประกนคณภาพดวยการจดประชมเชงปฏบตการ โดยเนน

เน�อหาเก�ยวกบการจดทาแผนพฒนาสถานศกษาและแผนการประเมน การสรางเคร�องมอประเมน

และการรวบรวมขอมล ในชวงทายเนนเร�องเก�ยวกบการวเคราะหขอมล การนาเสนอผลการประเมน

การเขยนรายงานผลการประเมนตนเอง (Self Study Report)

1.2 การแตงต�งคณะกรรมการผรบผดชอบในการประสานงาน กากบดแลชวยเหลอ

สนบสนนใหทกฝายทางานรวมกนและเช�อมโยงเปนทม โดยการแตงต�งคณะกรรมการควรพจารณา

ตามแผนภมโครงสรางการบรหารซ� งฝายรบผดชอบงานใดควรเปนกรรมการรบผดชอบการพฒนา

และประเมนคณภาพงานน�น

2. การดาเนนงานประกนคณภาพภายใน ประกอบดวย 4 ข�นตอน ดงน�

2.1 การวางแผน ตองมการกาหนดเปาหมาย แนวทางดาเนนงาน ผ รบผดชอบ

ระยะเวลาและทรพยากรท�ตองใช แผนท�ควรจดทาคอ แผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

แผนปฏบตการประจาป แผนการจดการการเรยนการสอนตามหลกสตร ซ� งสอดคลองกบเปาหมาย

ของสถานศกษาแผนการประเมนคณภาพและแผนงบประมาณ เปนตน

21

2.2 การปฏบตตามแผน ขณะดาเนนการตองมการเรยนรเพ�มเตมตลอดเวลาและผบรหาร

ควรใหการสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรทกคนทางานอยางมความสข จดส�งอานวยความสะดวก

สนบสนนทรพยากรเพ�อการปฏบต กากบ ตดตามการทางานท�งระดบบคลากร รายกลม รายหมวด

และใหการนเทศ

2.3 การตรวจสอบประเมนผล เปนกลไกสาคญท�จะกระตนใหเกดการพฒนา

เพราะจะทาใหไดขอมลย อนกลบท�แสดงวาการดาเนนงานท�ผานมาบรรลเปาหมายเพยงใด

โดยการประเมนตองจดวางกรอบการประเมนจดหาหรอจดทาเคร�องมอ จดเกบรวบรวมขอมล

วเคราะหขอมล แปลความขอมลและการตรวจสอบ ปรบปรงคณภาพการประเมน

2.4 การนาผลการประเมนมาปรบปรงงาน เม�อแตละฝายประเมนผลสาเรจแลว

จะสงผลใหคณะกรรมการรบผดชอบนาไปวเคราะห สงเคราะหและแปลผลแลวนาเสนอผลตอ

ผเก�ยวของเพ�อนาไปปรบปรงการปฏบตงานของผบรหารและบคลากร นาไปวางแผนในระยะตอไป

และจดทาเปนขอมลสารสนเทศหรอการเขยนรายงานประเมนตนเอง

3. การจดทารายงานประเมนตนเองหรอรายงานประจาป เม�อสถานศกษาดาเนนการ

ตามแผนและมการประเมนผลภายในเสรจเรยบรอยแลว ในชวงปลายปการศกษาจะตองจดทา

รายงานการประเมนตนเองหรอรายงานประจาปเพ�อเผยแพรใหผท�เก�ยวของทกกลมไดรบทราบ

ไมวาจะเปนบคคลภายในสถานศกษา ผปกครองหรอชมชน หนวยงานตนสงกดและผประเมน

ภายนอกเพ�อแสดงความรบผดชอบในการจดการศกษา และพรอมท�จะรบการประเมนจากภายนอก

โดยดาเนนการรวบรวมผล การดาเนนงานและผลการประเมน วเคราะหจาแนกตามมาตรฐาน

การศกษาและเขยนรายงาน

สรปไดวา ข�นตอนการดาเนนการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนการปฏบตงาน

อยางมข�นตอนทาอยางตอเน�อง ดวยกระบวนการมสวนรวมมงไปสเปาหมายเดยวกน คอ คณภาพ

ท�เกดกบผเรยน สรางความม�นใจใหกบพอแม ผปกครอง ชมชน องคกรท�เก�ยวของ สถานศกษา

จดการศกษาท�ไดพ ฒนาผ เ รยน ใหเกดการเรยนรอยางมคณภาพตามมาตรฐานการศกษา

สถานศกษาแสดงถงความรบผดชอบตอหนาท� ในการจดการศกษาโดยคานงถงผเรยนเปนสาคญ

ผท�เก�ยวของทกฝายตองมความรบผดชอบรวมกนตระหนกถงคณประโยชนของการประกนคณภาพ

ภายใน

การจดระบบประกนคณภาพภายใน

ระบบการประกนคณภาพการศกษา เพ�อพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ

จาแนกไดเปน 2 สวน (สมคด พรมจย และสพกตร พบลย. 2544 : 4 - 5) ดงน�

22

1. การประกนคณภาพภายใน หมายถง การตดตามตรวจสอบ และตดสนคณภาพ และมาตรฐานการศกษาจากภายใน โดยบคลากรของสถานศกษาเอง หรอโดยหนวยงานตนสงกด ท�มหนาท�กากบดแลสถานศกษาน�น 2. การประกนคณภาพภายนอก หมายถง การตดตามตรวจสอบ และตดสนคณภาพ และมาตรฐานการศกษาจากภายนอก โดยสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาหรอบคคลหรอหนวยงานภายนอกท�สานกงานดงกลาวรบรองเพ�อเปนการประกนคณภาพ และพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาท�มการปฏบตดน�น สถานศกษาอาศยแนวคดการพฒนาเชงระบบของเดมม�ง (Plan Do Check Act) เปนพ�นฐานการปฏบตงาน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2553 : 52 - 53) ดงน� P (Plan) การวางแผน สถานศกษามการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศ และใชในการบรหารจดการภายในสถานศกษา จดทาแผนพฒนาการจดการศกษาท�มงเนนคณภาพผเรยนดวยการกาหนดวตถประสงค ต�งเปาหมาย กาหนดข�นตอนการดาเนนงาน/พฒนา และระยะเวลาการพฒนา มการจดหาและจดสรรหาทรพยากรท�จาเปนท�งในดานบคคล เคร�องมอ และงบประมาณ รวมท�ง ทาความเขาใจในแนวปฏบตเพ�อสรางความชดเจนในการดาเนนงานกบบคลากรทกฝายท�เก�ยวของ D (Do) การปฏบต สถานศกษามการนาแผนพฒนาการจดการศกษาสการปฏบต ดาเนนการตามแผนอยางจรงจง C (Check) การตรวจสอบ สถานศกษามการตดตามตรวจสอบและประเมนผลเพ�อตดตามความกาวหนาและความสาเรจของการดาเนนงานตามแผนท�กาหนดไวอยางเปนระบบ A (Act) การพฒนาปรบปรง หากผลการปฏบตเปนท�นาพอใจประสบความสาเรจ สถานศกษากจดใหเปนมาตรฐานเพ�อถอเปนแนวทางปฏบตตอไป เพ�อยกระดบคณภาพใหสงข�น และหากผลการปฏบตมขอควรปรบปรง สถานศกษากจะมการกาหนดวธการปรบปรงตอไป ทกข�นตอนของการดาเนนงานพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา เนนการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ผมสวนเก�ยวของทกฝาย ประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน และสถานศกษาเขามามสวนรวมคด รวมดาเนนงาน รวมตดสนใจ เพ�อเพ�มประสทธผลและประสทธภาพของการจดการศกษาอยางแทจรง และใชหลกการสรางเครอขายความรวมมอจากทกภาคสวนในการสนบสนนและสงเสรม การพฒนาคณภาพการศกษารวมกน สรปไดวา การจดระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา บคลากรทกคน มสวนรวมกาหนดกระบวนการดาเนนงานใหเกดประสทธภาพ มการวางแผนใหสอดคลองกบบรบทสถานศกษา นาแผนไปสการปฏบต ตรวจสอบประเมนผลความสาเรจตามแผนงาน

23

ท�กาหนดไวและพฒนาปรบปรง กาหนดวธการแนวทางเพ�อยกระดบการจดระบบประกนคณภาพภายในใหดข�นตอไป มาตรฐานการศกษาข+นพ+นฐาน

มาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐานเพ�อใหการนามาตรฐานสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผลในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน จงไดจดทาคาอธบายและระดบคณภาพ พรอมท�งเกณฑการผานมาตรฐาน การศกษาข� นพ�นฐานข� น เพ�อใหสถานศกษา ตลอดจนเขตพ�นท�การศกษาใชเปนเคร� องมอ ในการควบคมตรวจสอบ และประเมนคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตอไป มาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐาน แบงเปน 5 ดาน ม 15 มาตรฐาน แตละมาตรฐานมการกาหนดตวบงช� ท�ครอบคลมและใหน� าหนกความสาคญกบกระบวนการบรหารและการจดการ รอยละ 70 สวนผลของการบรหารและการจดการคอคณภาพผเรยนเปนรอยละ 30 มรายละเอยด ของมาตรฐานและน�าหนกคะแนน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฌ : 4 - 13) ดงน� ดานท� 1 มาตรฐานดานคณภาพผเรยน มาตรฐานท� 1 ผเรยนมสขภาวะท�ดและมสนทรยภาพ 1.1 มสขนสยในการดและสขภาพและออกกาลงกายสม�าเสมอ 1.2 มน�าหนก สวนสง และมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑมาตรฐาน 1.3 ปองกนตนเองจากส� งเสพตดใหโทษและหลกเล�ยงตนเองจากสภาวะท�เส� ยง ตอความรนแรง โรค ภย อบตเหต และปญหาทางเพศ 1.4 เหนคณคาในตนเอง มความม�นใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม 1.5 มมนษยสมพนธท�ดและใหเกยรตผอ�น 1.6 สรางผลงานจากการเขารวมกจกรรมดานศลปะ ดนตร/นาฏศลป กฬา/นนทนาการตามจนตนาการ มาตรฐานท� 2 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมท�พงประสงค 2.1 มคณลกษณะท�พงประสงคตามหลกสตร 2.2 เอ�ออาทรผอ�นและกตญqกตเวทตอผมพระคณ 2.3 ยอมรบความคดและวฒนธรรมท�แตกตาง 2.4 ตระหนก รคณคา รวมอนรกษและพฒนาส�งแวดลอม มาตรฐานท� 3 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเน�อง

24

3.1 มนสยรกการอานและแสวงหาความรดวยตนเองจากหองสมด แหลงเรยนร และส�อตาง ๆ รอบตว 3.2 มทกษะในการอาน ฟง ด พด เขยน และต�งคาถามเพ�อคนควาหาความรเพ�มเตม 3.3 เรยนรรวมกนเปนกลม แลกเปล�ยนความคดเหนเพ�อการเรยนรระหวางกน 3.4 ใชเทคโนโลยในการเรยนรและนาเสนอผลงาน มาตรฐานท� 4 ผเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ คดสรางสรรค ตดสนใจ แกปญหาไดอยางมสตสมเหตผล 4.1 สรปความคดจากเร� องท� อาน ฟง และด และส� อสารโดยการพดหรอเขยน ตามความคดของตนเอง 4.2 นาเสนอวธคด วธแกปญหาดวยภาษาหรอวธการของตนเอง 4.3 กาหนดเปาหมาย คาดการณ ตดสนใจแกปญหาโดยมเหตผลประกอบ 4.4 มความคดรเร�ม และสรางสรรคผลงานดวยความภาคภมใจ มาตรฐานท� 5 ผเรยนมความรและทกษะท�จาเปนตามหลกสตร 5.1 ผลสมฤทธO ทางการเรยนเฉล�ยแตละกลมสาระเปนไปตามเกณฑ 5.2 ผลการประเมนสมรรถนะสาคญตามหลกสตรเปนไปตามเกณฑ 5.3 ผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนเปนไปตามเกณฑ 5.4 ผลการทดสอบระดบชาตเปนไปตามเกณฑ มาตรฐานท� 6 ผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอ�นได และมเจตคตท�ดตออาชพสจรต 6.1 วางแผนการทางานและดาเนนการจนสาเรจ 6.2 ทางานอยางมความสข มงม�นพฒนางาน และภมใจในผลงานของตนเอง 6.3 ทางานรวมกบผอ�นได 6.4 มความรสกท�ดตออาชพสจรตและหาความรเก�ยวกบอาชพท�ตนเองสนใจ ดานท� 2 มาตรฐานดานการจดการศกษา มาตรฐานท� 7 ครปฏบตงานตามบทบาทหนาท�อยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล 7.1 ครมการกาหนดเปาหมายคณภาพผเรยนท�งดานความร ทกษะ กระบวนการ สมรรถนะ และคณลกษณะท�พงประสงค 7.2 ครมการวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล และใชขอมลในการวางแผนการจดการเรยนรเพ�อพฒนาศกยภาพของผเรยน 7.3 ครออกแบบและการจดการเรยนรท�ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล และพฒนาการทางสตปญญา

25

7.4 ครใชส� อและเทคโนโลยท� เหมาะสมผนวกกบการนาบรบทและภมปญญา ของทองถ�นมาบรณาการในการจดการเรยนร 7.5 ครมการวดและประเมนผลท�มงเนนการพฒนาการเรยนรของผเรยน ดวยวธการ ท�หลากหลาย 7.6 ครใหคาแนะนา ค าปรกษา และแกไขปญหาใหแกผ เรยนท� งดานการเรยน และคณภาพชวตดวยความเสมอภาค 7.7 ครมการศกษา วจยและพฒนาการจดการเรยนรในวชาท�ตนรบผดชอบ และใชผลในการปรบการสอน 7.8 ครประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางท�ด และเปนสมาชกท�ดของสถานศกษา 7.9 ครจดการเรยนการสอนตามวชาท�ไดรบมอบหมายเตมเวลาเตมความสามารถ มาตรฐานท� 8 ผ บรหารปฏบตงานตามบทบาทหนาท�อยางมประสทธภาพและ เกดประสทธผล 8.1 ผบรหารมวสยทศน ภาวะผนา และความคดรเร�มท�เนนการพฒนาผเรยน 8.2 ผ บรหารใชหลกการบรหารแบบมสวนรวมและใชขอมลผลการประเมน หรอผลการวจยเปนฐานคดท�งดานวชาการและการจดการ 8.3 ผบรหารสามารถบรหารจดการการศกษาใหบรรลเปาหมายตามท�กาหนดไว ในแผนปฏบตการ 8.4 ผบรหารสงเสรมและพฒนาศกยภาพบคลากรใหพรอมรบการกระจายอานาจ 8.5 นกเรยน ผปกครอง และชมชนพงพอใจผลการบรหารการจดการศกษา 8.6 ผบรหารใหคาแนะนา คาปรกษาทางวชาการและเอาใจใส การจดการศกษา เตมศกยภาพและเตมเวลา มาตรฐานท� 9 คณะกรรมการสถานศกษา และผปกครอง ชมชนปฏบตงานตามบทบาทหนาท�อยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล 9.1 คณะกรรมการสถานศกษารและปฏบตหนาท�ตามท�ระเบยบกาหนด 9.2 คณะกรรมการสถานศกษากากบตดตาม ดแล และขบเคล�อนการดาเนนงาน ของสถานศกษาใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย 9.3 ผปกครองและชมชนเขามามสวนรวมในการพฒนาสถานศกษา มาตรฐานท� 10 สถานศกษามการจดหลกสตร กระบวนการเรยนร และกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนอยางรอบดาน 10.1 หลกสตรสถานศกษาเหมาะสมและสอดคลองกบทองถ�น

26

10.2 จดรายวชาเพ�มเตมท�หลากหลายใหผเรยนเลอกเรยนตามความถนด ความสามารถและความสนใจ 10.3 จดกจกรรมพฒนาผเรยนท�สงเสรมและตอบสนองความตองการ ความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน 10.4 สนบสนนใหครจดกระบวนการเรยนรท�ใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงจนสรปความรไดดวยตนเอง 10.5 นเทศภายใน กากบ ตดตามตรวจสอบ และนาผลไปปรบปรงการเรยนการสอนอยางสม�าเสมอ 10.6 จดระบบดแลชวยเหลอผเรยนท�มประสทธภาพและครอบคลมถงผเรยนทกคน มาตรฐานท� 11 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและการบรการท�สงเสรมใหผเรยนพฒนาเตมศกยภาพ 11.1 หองเรยน หองปฏบตการ อาคารเรยนม�นคง สะอาดและปลอดภย มส�งอานวยความสะดวก พอเพยง อยในสภาพใชการไดด สภาพแวดลอมรมร�น และมแหลงเรยนรสาหรบผเรยน 11.2 จดโครงการ กจกรรมท�สงเสรมสขภาพอนามยและความปลอดภยของผเรยน 11.3 จดหองสมดท�ใหบรการส�อและเทคโนโลยสารสนเทศท�เอ�อใหผเรยนเรยนร ดวยตนเองและหรอเรยนรแบบมสวนรวม มาตรฐานท� 12 สถานศกษามการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามท�กาหนด ในกฎกระทรวง 12.1 กาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 12.2 จดทาและดา เนนการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ท�มงพฒนาคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 12.3 จดระบบขอมลสารสนเทศและใชสารสนเทศในการบรหารจดการเพ�อพฒนาคณภาพสถานศกษา 12.4 ตดตามตรวจสอบ และประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา 12.5 นาผลการประเมนคณภาพท�งภายในและภายนอกไปใชวางแผนพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง 12.6 จดทารายงานประจาปท�เปนรายงานการประเมนคณภาพภายใน ดานท� 3 มาตรฐานดานการสรางสงคมแหงการเรยนร มาตรฐานท� 13 สถานศกษามการสราง สงเสรม สนบสนน ใหสถานศกษาเปนสงคมแหงการเรยนร

27

13.1 มการสรางและพฒนาแหลงเรยนรภายในสถานศกษาและใชประโยชน จากแหลงเรยนร ท�งภายในและภายนอกสถานศกษา เพ�อพฒนาการเรยนรของผเรยนและบคลากรของสถานศกษา รวมท�งผท�เก�ยวของ 13.2 มการแลกเปล�ยนเรยนรระหวางบคลากรภายในสถานศกษาระหวางสถานศกษากบครอบครว ชมชน และองคกรท�เก�ยวของ ดานท� 4 มาตรฐานดานอตลกษณของสถานศกษา มาตรฐานท� 14 การพฒนาสถานศกษาใหบรรลเปาหมายตามวสยทศน ปรชญา และ จดเนนท�กาหนดข�น 14.1 จดโครงการ กจกรรมท�สงเสรมใหผเรยนบรรลตามเปาหมาย วสยทศน ปรชญา และจดเนนของสถานศกษา 14.2 ผลการดาเนนงานสงเสรมใหผเรยนบรรลตามเปาหมาย วสยทศน ปรชญา และจดเนนของสถานศกษา ดานท� 5 มาตรฐานดานมาตรการสงเสรม มาตรฐานท� 15 การจดกจกรรมตามนโยบาย จดเนน แนวทางการปฏรปการศกษา เพ�อพฒนาและสงเสรมสถานศกษาใหยกระดบคณภาพสงข�น 15.1 จดโครงการ กจกรรมพเศษเพ�อตอบสนองนโยบาย จดเนน ตามแนวทาง การปฏรปการศกษา 15.2 ผลการดาเนนงานบรรลตามเปาหมาย สรปไดวามาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐานเปนขอกาหนดคณลกษณะคณภาพท�พงประสงคและมาตรฐานท�ตองการใหเกดในสถานศกษา และเพ�อใชเปนหลกฐานการเทยบเคยงสาหรบ การสงเสรมและกากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา

การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

กฎกระทรวงศกษาธการวาดวยระบบ หลกเกณฑและและวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 ไดกาหนดหลกเกณฑและแนวปฏบตเก�ยวกบการประกนคณภาพภายในใหสถานศกษาดาเนนการโดยยดหลกการมสวนรวมของชมชนและหนวยงานท�เก�ยวของกบภาครฐและภาคเอกชน ม 8 ประการ การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา มาตรฐานการศกษาเปนขอกาหนดเก�ยวกบคณลกษณะคณภาพท�พงประสงค และมาตรฐานท�ตองการใหเกดข�นในสถานศกษาทกแหง และเพ�อใชเปนหลกในการเทยบเคยงสาหรบการสงเสรม

28

และกากบดแลการตรวจสอบการประเมนผล และการประกนคณภาพทางการศกษา มาตรฐาน การศกษาท�มอยในปจจบนมหลายระดบ เชน มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษา ข�นพ�นฐาน มาตรฐานการศกษาปฐมวย มาตรฐานการศกษาของสานกงานเขตพ�นท�การศกษา มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา อกท� งยงมการกาหนดมาตรฐานข� นหลายประเภท เชน มาตรฐานการแนะแนว มาตรฐานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน มาตรฐานลกเสอและเนตรนาร มาตรฐานการบรหารและการจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน เปนตน แตหากพจารณา อยางถ�ถวนจะเหนวามาตรฐานท�งหลายน�นมวตถประสงคเฉพาะ และมเปาหมายคอ คณภาพผเรยนเปนสาคญท�งน�น (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 15) ตามกฎกระทรวงไดกาหนดไววา การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาน�นตองกาหนดใหสอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต เอกลกษณของสถานศกษาและมาตรฐาน การศกษาระดบการศกษาข�นพ�นฐาน ตามท�กระทรวงศกษาธการกาหนด และตองครอบคลม สาระการเรยนรและกระบวนการเรยนร รวมท�งคานงถงศกยภาพของผเรยน ชมชน และทองถ�นดวย ดงน�น สถานศกษาจงตองวเคราะหมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาระดบการศกษาข�นพ�นฐาน รวมท�งระดบปฐมวย มาตรฐานการศกษาของสานกงานเขตพ�นท�การศกษา มาตรฐานคณภาพผเรยนตามหลกสตรของสถานศกษา นโยบายของหนวยงานสวนกลาง คณลกษณะพเศษของผเรยนท�สถานศกษา ทองถ�น และชมชนคาดหวง เชน ความมสานกรกบานเกด การเปน ยวเกษตรกร การอนรกษอาชพทองถ�น/พ�นบาน การมทกษะในอาชพ (อาชพใดอาชพหน� ง) ความสามารถ เฉพาะทางดานใดดานหน�ง เปนตน นามาสงเคราะหหลอมรวมกาหนดเปนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา อยางไรกตามสถานศกษาตองพงตระหนกเสมอวามาตรฐานท�เก�ยวกบ คณภาพผเรยนเปนเปาหมายสงสดในการจดการศกษาของสถานศกษา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 15 - 16) มาตรฐานการศกษาท�สถานศกษากาหนดข�นน�นควรมการระบตวช� วดท�เปนองคประกอบของมาตรฐานน�น ๆ ใหชดเจนเพ�อใหเกดความสะดวกและความเขาใจตรงกนในการวดและประเมนผล และการส� อสารกบผเก�ยวของในการกาหนดมาตรฐานน� นควรประกอบดวยผมสวนไดสวนเสย ในการจดการศกษาของสถานศกษาแหงน�น ๆ บคคลท�มสวนรวมในการกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ไดแก ผบรหารสถานศกษาและคณาจารย คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ผนาชมชน นกปราชญ/ภมปญญาทองถ�น ผทรงคณวฒจากมหาวทยาลย/แหลงความรใกลเคยง เจาของกจการ/สถานประกอบการในชมชน บคคลท�เก�ยวของเหลาน�ควรอยางย�งท�จะตองมสวนรวมในการกาหนดคณภาพผเรยน เม�อทกคนท�เก�ยวของเหนพองตองกนในคณภาพผเรยนตามมาตรฐานท�รวมกนกาหนด จงมความเตมใจและยนดท�จะผลกดน สนบสนนและทางานรวมกบสถานศกษา

29

ใหพฒนาไปสเปาหมายไดในเวลาอนรวดเรวและย �งยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 17) มาตรฐานการศกษาท�ตองการใหเกดข�นในสถานศกษาจงเก�ยวของกบปจจย กระบวนการ และผลผลตของการจดการศกษา เพ�อการกากบ ตดตาม ดแล ตรวจสอบ และประกนคณภาพ ของสถานศกษา มาตรฐานการศกษาจงไมไดหมายถงระดบคณภาพดานใดดานหน�งเทาน�น แตรวมถงผลผลตทางการศกษาท�เกดกบตวผเรยน โดยเฉพาะผลสมฤทธO ทางการเรยน กระบวนการจด การเรยนการสอนของคร ผบรหารสถานศกษาหรอกระบวนการบรหารจดการศกษา ความสาคญของมาตรฐานการศกษา การปฏรปการศกษาท�ผานมาเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาท�งทางตรงในรปของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานและทางออมในรปของสมาคมผปกครอง ศษยเกา หนวยงานองคการภาครฐ ภาคเอกชน รวมท�งสถานประกอบการตาง ๆ ส�งท�เหนไดชด คอ สถานศกษาเปนผจดทาหลกสตร เพ�อจดการเรยนรใหแกผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย วสยทศน ความตองการ และบรบทของทองถ�น โดยใชกรอบหลกสตรแกนกลาง การท�สถานศกษามอสระในการบรหารจดการการศกษาดวยตนเอง ยอมทาใหคณภาพผเรยน คณภาพการบรหาร จดการการศกษาแตกตางกนไป ดวยเหตน�พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545 จงกาหนดใหสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดจดใหมระบบ การประกนคณภาพภายในสถานศกษาเพ�อนาไปสการพฒนาท�ไดมาตรฐานเดยวกน และใหม การกาหนดมาตรฐานการศกษาท�เปนสาระเก�ยวกบอดมการณ เปาหมาย และยทธศาสตรการจด การศกษาท�พงประสงค (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ก : 6) มาตรฐานการศกษาจงมความสาคญอยางย�ง ในเชงปรชญา คอ สาคญตอการวางรากฐานของการพฒนาคณภาพการศกษาใหเกดความสมดลในคณภาพของผเรยน สามารถพฒนาผเรยน ใหมคณลกษณะท�พงประสงค เพ�อใหสามารถดารงตนอยในสงคมไดอยางเปนปกตสข สอดคลองกบความตองการของสงคม ชมชน และมเอกลกษณของทองถ�นหรอชมชน เม�อมองในการปฏบต มาตรฐานการศกษามความสาคญตอการวางนโยบาย การกาหนดวสยทศน พนธกจ และมาตรการในการพฒนาการจดการศกษาท�งในปจจบน และอนาคตท�สภาพแวดลอมมความเปล�ยนแปลงไปอยางรวดเรว นอกจากน�มาตรฐานการศกษามความสาคญในแงของการเปนฐานขอมลสนบสนนการพยากรณคณภาพท�คาดหวงตามท�ตองการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ก : 7 - 8) อดมการณของการจดการศกษา คอ การจดใหมการศกษาตลอดชวตและการสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร การศกษาท�สรางคณภาพชวตและสงคม บรณาการอยางสมดลระหวางปญญาธรรม คณธรรม และวฒนธรรม เปนการศกษาตลอดชวตเพ�อคนไทยท�งปวง

30

มงสรางพ�นฐานท�ดในวยเดก ปลกฝงความเปนสมาชกท�ดของสงคมต�งแตวยการศกษาข�นพ�นฐาน และพฒนาความร ความสามารถ เพ�อการทางานท�มคณภาพ โดยใหสงคมทกภาคสวนมสวนรวม ในการจดการศกษาไดตรงตามความตองการของผเรยนและสามารถตรวจสอบไดอยางม�นใจวา การศกษาเปนกระบวนการของการพฒนาชวตและสงคม เปนปจจยสาคญในการพฒนาประเทศอยางย �งยน มาตรฐานการศกษาจงตองกาหนดใหครอบคลมตามองคประกอบของการจดการศกษา โดยมแนวคดท�สาคญ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ก : 8 - 10) ดงน� 1. การบรณาการ การพฒนาคณภาพการจดการศกษามความเก�ยวของกนท� งดาน การบรหารการจดการศกษา การจดการเรยนการสอน สภาพหรอบรบทของชมชนน�น ๆ จงตองมการพจารณาถงความสอดคลองขององคประกอบเหลาน� ในการกาหนดมาตรฐานการศกษาใหมความเก�ยวเน�องกน ท�งมาตรฐานดานคร ผเรยน ผบรหารสถานศกษา ผปกครอง ชมชนและทองถ�น 2. ความสอดคลอง การกาหนดคณภาพของการจดการศกษาหรอผลผลตจากการศกษา นบต� งแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยกาหนดคณลกษณะท�พงประสงคของคนไทย และการจดการศกษาเพ�อมวลมนษยน�นวา เพ�อพฒนาความเปนมนษยใหสมบรณ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต กาหนดวาเพ�อพฒนาผเรยนใหเปนคนด เกง มสข ดงน�นในการจดทามาตรฐานการศกษาจงตองใหมความสอดคลองกนในแตละระดบ ต�งแตระดบชาต ระดบหนวยงานท�เปน ผรบผดชอบสถานศกษา จนถงระดบทองถ�น 3. การรบผดชอบรวมกน การจดการศกษาหรอการพฒนาคณภาพการศกษา เปนกระบวนการ ท�ตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน ในการกาหนดมาตรฐานการศกษา จงตองใหมการแสดงความรบผดชอบรวมกนทกสวน การมบทบาทหรอการทางานรวมกน เปนส�งสาคญท�จะทาใหการจดการศกษาสาเรจลลวงเปนไปตามวตถประสงคท�กาหนดไว 4. การพฒนาอยางย �งยน เปนส�งท�สาคญในการกาหนดมาตรฐานการศกษา ท�งน� โลก และสภาพแวดลอมมการเปล�ยนแปลงไปอยางรวดเรว การจากดของทรพยากรทาใหตองมการวางแผนการใชทรพยากรลวงหนา โดยท�ประสทธภาพและประสทธผลของการจดการศกษา ส�งสาคญ คอ ทรพยากรมนษย เพราะเปนผกาหนดแนวทางหรอนโยบายหลก ดงน�น มาตรฐานการศกษา จงตองคานงถงการพฒนาอยางย �งยน เพ�อกอใหเกดการใชทรพยากรท�มจากดอยางมคณคา สรปไดวา การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาน�น สถานศกษามการกาหนดมาตรฐานและตวบงช� เพ�อการประกนคณภาพภายใน เพ�อใชเปนเปามายในการพฒนาคณภาพของสถานศกษา โดยวเคราะหและสงเคราะหมาจากมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาระดบการศกษาข�นพ�นฐาน มาตรฐานสานกงานเขตพ�นท�การศกษา มาตรฐานคณภาพผเรยน ตามหลกสตรสถานศกษา ซ� งมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาตองผานความเหนชอบ

31

ของคณะกรรมการสถานศกษา รวมท�งมการประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และเผยแพรใหผเก�ยวของท�งภายในภายนอก การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา แผน (Plan) เปนเอกสารท�แสดงโครงการ/กจกรรม วธการท�ไดผานการคดมาแลวลวงหนา โดยผมสวนเก�ยวของทกฝายรวมกนคดและพจารณาอยางละเอยดรอบคอบ สาหรบเปนเคร�องช�นาการดาเนนการใด ๆ ท�สอดรบกบเปาหมาย วสยทศน พนธกจขององคกร การวางแผน มกมการกาหนดวตถประสงคเปาหมาย และกรอบเวลาของการดาเนนการตามแผนอยางชดเจน สถานศกษา ตองมการจดทาแผน 2 ประเภท (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 17 - 18) คอ 1. แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา (Strategic Plan/Improvement Plan) ซ� งเปนแผนท�มรอบระยะเวลาการพฒนาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา อาจเปนแผน 3 ป แผน 4 ป หรอแผน 5 ป แลวแตความเหมาะสมตามบรบทของสถานศกษา แผนประเภทน� จะสะทอนกระบวนการวางแผนเชงกลยทธท�จะใชในการพฒนาหรอปรบปรง เพ�อนาไปสเปาหมาย ไดคณภาพตามมาตรฐานท�วางไว 2. แผนปฏบตการประจาป (Action Plan/Operation Plan) ซ� งเปนแผนรายปท�ดาเนนการตามแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาเพ�อการดาเนนงานเปนรายป แผนปฏบตการประจาปแตละปควรมจดเนนท�ชดเจน เปนรปธรรม นอกจากความชดเจนในการดาเนนกจกรรม ตามกรอบเวลา สถานท� งบประมาณ ผรบผดชอบแลว สถานศกษาตองกาหนดกจกรรมการตดตาม ตรวจสอบการดาเนนงาน ความกาวหนาของการดาเนนงาน การปรบปรงแกไข เพ�อใหการดาเนนงาน มประสทธภาพ ราบร�น คลองตว มการประเมนตนเอง อนนาไปสการไดขอมลสารสนเทศ เพ�อนาไปเขยนรายงานประจาปท�เปนรายงานการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาตอไป การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาตองผานการคดและวเคราะห เชงกลยทธมาแลวอยางรอบดานและรอบคอบ โดยอาจใชวธ SWOT Analysis, Balanced Scorecard หรอวธการอ�น ๆ ท�สถานศกษาเหนวาเหมาะสมสาหรบเปนเขมทศช� นาการดาเนนงานตามกลยทธ เพ�อนาไปสการบรรลตามวสยทศนและมาตรฐานการศกษาท�สถานศกษาวางเปาหมายไว สวนการจดทาแผนปฏบตการประจาปจะมการระบวตถประสงค เปาหมายการจดสรรทรพยากร และกรอบเวลาของการดาเนนงานตามแผนอยางชดเจน ในการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา สถานศกษาสามารถตรวจสอบตนเองไดวาเปนแผนพฒนาท�มคณภาพหรอไม โดยพจารณาจากประเดนท�กฎกระทรวงกาหนดใหตองดาเนนการ (สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 18 - 19) ดงน�

32

1. ศกษาสภาพปญหาและความตองการท�จาเปนของสถานศกษาอยางเปนระบบ 2. กาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และความสาเรจของการพฒนาไวอยางชดเจนและเปนรปธรรม 3. กาหนดวธดาเนนงานท�มหลกวชา ผลการวจยหรอขอมลเชงประจกษท�อางองได ใหครอบคลมการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ดานการจดประสบการณการเรยนร กระบวนการเรยนร การสงเสรมการเรยนร การวดและประเมนผล การพฒนาบคลากร และการบรหารจดการ เพ�อนาไปสมาตรฐานการศกษาท�กาหนดไว 4. กาหนดแหลงวทยาการภายนอกท�ใหการสนบสนนทางวชาการ 5. กาหนดบทบาทหนาท�ใหบคลากรของสถานศกษา และผเรยนรบผดชอบและดาเนนงานตามท�กาหนดไวอยางมประสทธภาพ 6. กาหนดบทบาทหนาท�และแนวทางการมสวนรวมของบดา มารดา ผปกครอง และ องคกรชมชน 7. กาหนดการใชงบประมาณและทรพยากรอยางมประสทธภาพ 8. จดทาแผนปฏบตการประจาป ในการจดการศกษาของสถานศกษาในทศวรรษหนาน�น สถานศกษาตองใหความสาคญกบการพฒนาคณภาพผเรยนเปนสาคญ ตองเขาใจบรบทและความตองการของสถานศกษาเอง โดยการวเคราะหความตองการจาเปนภายใตสถานการณท�เปนอย มขอมลเชงประจกษท�อางองไดท� งผลการประเมนตนเอง ผลการประเมนภายนอก ผลการประเมนระดบเขตพ�นท�การศกษา ผลการทดสอดสอบระดบชาต รวมท�งผลการวจยจากการทาวจยช�นเรยนของคร แตละกลมสาระการเรยนรเปนขอมลประกอบการวางแผน โครงการ/กจกรรม หรอนวตกรรมท�นามาใช สอดคลองกบการแกปญหาและความตองการใชแหลงวทยาการท�อยใกลเคยงใหเปนประโยชน และท�สาคญมากท�สดประการหน� ง คอ บคคลทกฝายท�เก�ยวของตองมจตสานกรวมในการจด การศกษาใหถงเปาหมายท�หวงไวรวมกน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 21) การพฒนาคณภาพการศกษาตามเปาหมายของการจดการศกษาตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ฉบบแกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ.2545 เนนใหมการปฏบตอยางเปนระบบและดาเนนการอยางตอเน�องโดยสงเสรมใหหนวยปฏบต คอ สถานศกษามการวางแผนพฒนาท�ยดสภาพปญหา ความตองการ และใหความสาคญกบการใชขอมลสารสนเทศ เปนปจจยหลกในการวางแผนรวมกนระหวางบคลากรท�งภายในและภายนอก สถานศกษาท�มสวนเก�ยวของ สถานศกษาจะตองมการระดมสมองในการวเคราะหสภาพภายในและภายนอก เพ�อใหไดขอสรป ในการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�ตอบสนองความตองการของบคลากรภายใน

33

สถานศกษาท�เปนผใหบรการและสอดคลองกบความปรารถนาของผมสวนเก�ยวของกบการรบบรการทางการศกษา สถานศกษาจะตองมการแตงต�งคณะกรรมการท�ประกอบดวย บคลากรผมสวนเก�ยวของกบการพฒนาสถานศกษา ไดแก ผแทนของครผสอน ผแทนของกรรมการสถานศกษา ผแทน ของผปกครอง ผเรยน ผแทนขององคการ หนวยงานและสถาบน ตลอดจนสถานประกอบการตาง ๆ ในชมชน ใหเขามารวมคดรวมจดทาแผนพฒนาการจดการศกษารวมกบผบรหารสถานศกษา เพ�อชวยกนกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย เง�อนไข และภาพแหงความสาเรจ ซ� งครอบคลมภารกจและความรบผดชอบในการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาดงกลาวจะตองมงเนนกระบวนการสรางคณภาพตามาตรฐานการศกษาท�สถานศกษากาหนด ถอเปนแผนระยะยาวท�สถานศกษาจะตองใชเปนแนวทางสาหรบการจดทาแผนปฏบตการประจาป ในการกาหนดโครงการพฒนาในแตละดานท�ตรงกบความตองการยกระดบคณภาพ ของการศกษาของสถานศกษาตอไป การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และแผนปฏบตการประจาป จาเปนอยางย�งท�จะตองดาเนนการอยางม คณภาพและมประสทธภาพ ชดเจน เหมาะสม และถกตองตามหลกวชาการ ซ� งมหลกการ แนวคด และทฤษฎท�เก�ยวของกบการพฒนาคณภาพทางการศกษา เชน SWOT Analysis กระบวนการวเคราะหบรบทของสถานศกษา (SWOT Analysis) เปนกระบวนการวเคราะหบรบทของสถานศกษา เพ�อใหไดผลสรปสาหรบกาหนดวสยทศนและกลยทธเพ�อพฒนาสถานศกษาท�มความชดเจน จากขอมลท�เก�ยวของท�งภายในและภายนอกสถานศกษา SWOT เปนคายอมาจากคาวา Strengths Weaknesses Opportunities และ Threats (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ซ : 5 - 7) มความหมายดงน� Strengths คอ จดแขงหรอจดเดน หมายถง การดาเนนงานภายในสถานศกษาท�บรรล วตถประสงค Weaknesses คอ จดออนหรอจดท�ควรพฒนา หมายถง การดาเนนงานภายในสถานศกษาท�ยงไมบรรลวตถประสงค Opportunities คอ โอกาส หมายถง ปจจยหรอสภาพแวดลอมภายนอกท�เอ�อประโยชน ตอการดาเนนการของสถานศกษาใหบรรลวตถประสงค Threats คอ อปสรรค หมายถง ปจจยและสถานการณภายนอกท�ทาใหงานไมบรรล วตถประสงค บทบาทหนาท�ของผมสวนเก�ยวของกบการจดการศกษาของสถานศกษาการดาเนนงาน จดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เก�ยวของกบทกฝายในสถานศกษา รวมถงบคลากรขององคกรอ�น ๆ ดงน�น จงควรเขาใจบทบาทของผมสวนเก�ยวของ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ซ : 10 - 15) ดงน�

34

1. บคลากรภายในสถานศกษา 1.1 ผอานวยการโรงเรยน มบทบาทหนาท� ดงน� 1.1.1 วเคราะห ศกษานโยบาย ยทธศาสตรการจดการศกษาของชาต กระทรวง

กรม จงหวด เขตพ�นท�การศกษา และสภาพความตองการของทองถ�นชมชน สภาพการจดการศกษา

สภาพปญหาและความตองการจาเปนอยางเปนระบบ นามากาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย

และความสาเรจของสถานศกษา รวมกบบคลากรและผมสวนเก�ยวของทกฝาย

1.1.2 สงเสรมความร ความเขาใจ และความตระหนก ในเร�องการประกนคณภาพ

การศกษากบคร บคลากร และผเก�ยวของทกฝาย รวมท�งการจดระบบประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษา

1.1.3 แตงต� งคณะกรรมการ คณะทางาน และมอบหมายหนาท� รบผดชอบ

ในการดาเนนงานตามกระบวนการในการประกนคณภาพการศกษา รวมท�งการกาหนดบทบาท

หนาท�และแนวทางความรวมมอของคร ผเรยน ผปกครอง องคกรชมชน และองคกรปกครอง

สวนทองถ�น

1.1.4 จดสรรงบประมาณและทรพยากร เพ�อใชในแผนพฒนาการจดการศกษา

ของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป) และ

แผนปฏบตการประจาป

1.1.5 รวมประชมปฏบตการและรวมระดมพลงสมองในการจดทาแผนพฒนา

การจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป)

และแผนปฏบตการประจาป

1.1.6 สนบสนน อานวยความสะดวก รวมท�งการแกไขปญหาอปสรรคตาง ๆ

ในการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป) และแผนปฏบตการประจาป

1.1.7 ตรวจสอบ กากบ ตดตาม กระบวนการจดทาแผน รวมท� งจดให ม

การประเมนคณภาพของแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป) และแผนปฏบตการประจาป

1.1.8 จดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

และจดทารายงานผลการปฏบตงานประจาปนาเสนอตอผมสวนเก�ยวของ และใชเปนขอมล

ในการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป) ตอไป

35

1.2 รองผอานวยการโรงเรยน/หวหนากลม/หวหนางาน/หวหนากลมสาระการเรยนร/

คร มบทบาทหนาท� ดงน� 1.2.1 สรปขอมลสารสนเทศเก� ยวกบผลการดา เนนงานของสถานศกษา

ผลการประเมนคณภาพผเรยน ผลงานดเดนของผเรยน ศกยภาพของคร สภาพการจดการเรยน การสอน สภาพปญหาและความตองการจาเปนนโยบาย ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพการศกษา

ความตองการของผปกครอง ผเรยน และชมชน

1.2.2 รวมประชมหารอ สมมนา วเคราะหสภาพการจดการศกษาของสถานศกษา สภาพปญหาและความตองการจาเปน กาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และความสาเรจ

ของสถานศกษา รวมกบบคลากรและผมสวนเก�ยวของทกฝาย รวมท�งกาหนดเปาหมาย/ความสาเรจ

สการพฒนางานในหนาท�รบผดชอบ 1.2.3 ดาเนนกจกรรม/โครงการ สรปรวบรวมรายงาน และประเมนผลกจกรรม/

โครงการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา (ระยะ 3 - 5 ป) และแผนปฏบตการประจาป

2. บคลากรอ�นท�เก�ยวของกบสถานศกษา มบทบาทหนาท� ดงน�

2.1 คณะกรรมการสถานศกษา มบทบาทหนาท� ดงน� 2.1.1 ใหขอมลและรวมวเคราะหขอมลสารสนเทศเก�ยวกบชมชน สภาพปญหา

และความตองการของผปกครอง ทองถ�น ชมชน ความตองการของชมชน แหลงเรยนร ภมปญญา วทยากรทองถ�น การสนบสนนจากชมชน คณภาพผเรยน และการศกษาตอ

2.1.2 รวมกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และความสาเรจของสถานศกษา

2.1.3 พจารณาใหความเหนชอบแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และแผนปฏบตการประจาป ตลอดจนการใช

งบประมาณและทรพยากรอ�นท�เก�ยวของ

2.1.4 กากบ ตดตามการดาเนนงานตามแผนของสถานศกษา 2.2 ผปกครอง ผเรยน มบทบาทหนาท� ดงน�

2.2.1 ใหขอมลและรวมวเคราะหขอมลสารสนเทศเก�ยวกบชมชน สภาพปญหาและความตองการของผปกครองและผเรยน การชวยเหลอสนบสนนโรงเรยน การพฒนาคณภาพ

ผเรยน และการศกษาตอ

2.2.2 รวมประชมหารอ สมมนาเพ�อกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และความสาเรจของสถานศกษากบบคลากรและผมสวนเก�ยวของทกฝาย

36

2.2.3 ใหการสนบสนนการใชงบประมาณและทรพยากรเพ�อใชตามแผนพฒนา

การจดการศกษาของสถานศกษาท� มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และ

แผนปฏบตการประจาป

2.2.4 รวมนาเสนอและสะทอนผลจากการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา สกระบวนการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาในปตอไป

2.3 หนวยงาน องคกรปกครองทองถ�น องคกรเอกชน และชมชน มบทบาทหนาท�

ดงน�

2.3.1 นาเสนอและรวมวเคราะหขอมลสารสนเทศเก�ยวกบชมชน สภาพปญหา

และความตองการของทองถ�นชมชน แหลงเรยนร ภมปญญาและวทยากรในทองถ�น นโยบาย

และทศทางพฒนาชมชน การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรจากชมชน การพฒนาคณภาพ

ผเรยนและการศกษาตอ

2.3.2 รวมจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท� มงคณภาพ

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา และแผนปฏบตการประจาป

2.3.3 ใหการสนบสนนการใชงบประมาณและทรพยากร เพ�อใชตามแผนพฒนา

การจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา (ระยะ

3 - 5 ป) และแผนปฏบตการประจาป

2.3.4 รวมกจกรรม/โครงการท�เก�ยวของตามแผนปฏบตการประจาป

2.3.5 รวมนาเสนอและสะทอนผลจากการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษาสกระบวนการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาในปตอไป

สรปไดวา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษาน�น สถานศกษามการจดทาแผนพฒนาคณภาพของสถานศกษาท�แสดง

แผนงานโครงการ กจกรรม วธการ งบประมาณ และผรบผดชอบอยางชดเจน สอดรบกบวสยทศน

พนธกจ เปาหมายท�สถานศกษากาหนดไว โดยมการกาหนดกรอบเวลาของการดาเนนงานอยางนอย

3 ป เพ�อใชเปนกรอบ ทศทางในการดาเนนงาน ผมสวนเก�ยวของทกฝายรวมกนคด วเคราะห

และพจารณาอยางละเอยดรอบคอบ และมการนาแผนสการปฏบตตามกรอบระยะเวลาท�กาหนดไว

การจดระบบบรหารและสารสนเทศ

การพฒนาสถานศกษาใหบรรลตามมาตรฐานท�สถานศกษากาหนดไว มความจาเปน

อยางย�งท�ตองจดระบบการบรหารสถานศกษาและระบบสารสนเทศ เพ�อใหการดาเนนงานเปนไป

อยางมประสทธภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 21 - 23) ดงน�

37

1. การจดระบบบรหารสถานศกษา สถานศกษาสามารถจดระบบบรหารโดยอาศยแนวคด ทฤษฎหรอผลงานวจยท�ม ความเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาโดยเนนการมสวนรวมของบคลากรท�เก�ยวของทกฝาย ใชเทคนคการบรหารและการจดการใหสามารถดาเนนงานบรรลเปาหมาย เชน การใชวงจร การพฒนาคณภาพ (PDCA : Plan Do Check Act) ของเดมม�ง (Deming Cycle) การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (SBM) การบรหารแบบมงผลสมฤทธO (RBM) เปนตน การจดโครงสรางการบรหารสถานศกษาควรจดใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา และหนวยงานตนสงกดท�มการแบงงานเปน 4 ดาน ไดแก การบรหารงานวชาการ การบรหารงาน

งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงานท�วไป ท�งน� การบรหารงานตามโครงสราง

ของสถานศกษา สถานศกษาท�มขนาดใหญหรอใหญพเศษจาเปนอยางย�งท�จะตองมคณะกรรมการหลายระดบหลายฝาย นบต�งแตระดบบรหาร/อานวยการ ระดบกลมสาระการเรยนร ระดบช�น

หรอมการต�งคณะทางานเฉพาะข�น เพ�อรบผดชอบงานเปนคราว ๆ ไปสถานศกษาขนาดกลาง ซ� งดจะมความคลองตวมากท�สดกจาเปนตองมการแตงต�งคณะกรรมการกาหนดผรบผดชอบงาน

ท�เหมาะสม เนนการทางานรวมกนเปนทมใหมากท�สด สาหรบสถานศกษาขนาดเลกควรเนนลกษณะ

การทางานแบบบรณาการ เชน รวมงานวชาการและงานงบประมาณไวดวยกน เพราะทกงานตองเก�ยวของกบการใชเงน หรอรวมงานวชาการกบงานบคลากร เพราะการพฒนาคณภาพการเรยนการสอน

ตองเก�ยวของกบคร ครทกคนตองทางานบรหารท�วไปได เปนตน การทางานในรปคณะกรรมการอาจมความจาเปนนอยมากสาหรบสถานศกษาขนาดเลกเพราะบคลากรมอยเพยงไมก�คน ดงน�น

ทกคนจงตองมแผนการทางานของตนเองควบคกบแผนการสอนดวย เพ�อเปนการตรวจสอบ

การทางานเปนระยะตามวงจรคณภาพ มการปรบปรงงานทนทวงทไมทาใหงานค�งคาง จงมเวลา ใหกบการพฒนาการเรยนการสอนไดเตมท�

2. การจดระบบสารสนเทศ สถานศกษาควรมการจดระบบสารสนเทศใหเปนหมวดหมครอบคลมและเพยงพอ ตอการนาไปใชในการวางแผนการจดการศกษาสบคนไดงายและรวดเรว ผรบผดชอบดแล สารสนเทศของสถานศกษาตองทางานอยางมระบบ โดยมการกาหนดกรอบการเกบขอมลเฉพาะ ท�จาเปนวางแผนการเกบขอมล ซ� งตองอาศยความรวมมอจากบคลากรทกฝายสรางความเขาใจ ใหทกฝาย ความตะหนกถงความจาเปนในการเกบขอมลและสารสนเทศ เพ�อใหเกดความรวมมอและใหขอมลท�ถกตอง ขอมลและสารสนเทศท�งหลายลวนตองไดจากครและบคลากรทกคน ในสถานศกษาท�งส�น เม�อมความเขาใจท�ถกตอง การไดมาซ� งขอมลกจะมความถกตองและไดขอมลท�เปนปจจบน

38

ขอมลและสารสนเทศท�เก�ยวของกบผเรยน วธการ/รปแบบ/นวตกรรมการจดการเรยนการสอนของคร วธการ/รปแบบ การบรหารจดการของสถานศกษา การมสวนรวมพฒนาการจด การศกษาของคณะกรรมการสถานศกษา สถต และผลการใชแหลงเรยนรในและนอกสถานศกษา วธการ/จานวนคร� ง/จานวนโครงการท�สถานศกษาและชมชนรวมกนพฒนาเพ�อสรางใหเกดองคกรแหงการเรยนรในชมชน เปนตน แตอยางไรกตามขอมลและสารสนเทศท�นบวามความสาคญและ จาเปนท�สดคอ ขอมลและสารสนเทศท� เก�ยวกบผเรยน สถานศกษาจะตองจดเกบขอมลและ สารสนเทศเก�ยวกบผเรยนเปนรายบคคล และตองทาใหเปนปจจบนในทกภาคเรยน เพ�อการวางแผนและปรบปรงการดาเนนงานไดทนเหตการณ การมระบบขอมลและสารสนเทศจงจะนบวาไดประโยชนอยางแทจรง การจดเกบขอมลและสารสนเทศสามารถจดเกบในรปของแฟมเอกสารหรอจดเกบโดยใชระบบตางๆ จากคอมพวเตอร ท� งน� ข� นอยกบจานวนผเรยนและบคลากรของสถานศกษา ปจจบนสถานศกษาขนาดใหญใชคอมพวเตอรชวยในการบนทกขอมลประมวลผล แลวสรป เปนสารสนเทศเพ�อการใชงานไดทนทเชนเดยวกน สถานศกษาขนาดกลางและขนาดเลก ซ� งมบคลากรไมเพยงพอควรใชคอมพวเตอรในการเกบขอมลและสารสนเทศเชนเดยวกน เทคโนโลยคอมพวเตอรชวยลดภาระในเร�องน�ไดอยางมาก การบรหารจดการศกษาภายในสถานศกษาใหเกดพลงและมประสทธภาพ จาเปนตองยดเง�อนไขและหลกการสาคญ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 6 - 8) ดงน� 1. การตดสนใจท�ยดโรงเรยนเปนฐาน (School-Based Decision) เปนแนวคดท�มงให โรงเรยนมอสระในการตดสนใจดวยตนเอง โดยยดประโยชนท�จะเกดกบผเรยนเปนสาคญ 2. การมสวนรวม (Participation) กาหนดใหบคคลหลายฝายท�เก�ยวของกบการศกษา หรอผ มสวนไดสวนเสย ในการจดการศกษาเขามามสวนรวม เปนคณะกรรมการรวมแสดง ความคดเหนหรอรวม กากบ ตดตาม ดแล 3. การกระจายอานาจ (Decentralization) เนนการกระจายอานาจดานการบรหารงาน

วชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงานท�วไป ใหคณะกรรมการ

เขตพ�นท�การศกษาและคณะกรรมการสถานศกษาเปนผรบผดชอบ

4. ความรบผดชอบท�สามารถตรวจสอบได (Accountability) มการกาหนดหนาท�

ความรบผดชอบและภารกจของผรบผดชอบ เพ�อเปนหลกประกนคณภาพการศกษาใหเกดข�น

5. ธรรมาภบาล (Good Governance) เปนหลกคดสาหรบการบรหารจดการท�ด

เพ�อประกนวาบคลากรในองคกร มความซ�อสตยสจรต ท�งน� ยดหลกเปาหมายสอดคลองตอสงคม

กระบวนการโปรงใส และทกข�นตอนมผรบผดชอบ

39

6. ความเปนนตบคคล (A Juristic Person) เนนการใชสทธและอานาจหนาท� ท�กาหนดไวใหกบโรงเรยนเฉพาะตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และ พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบในการบรหารจดการศกษา นอกจากน� กจกรรมท�ทาใหการบรหารประสบความสาเรจ ซ� งอาจสรปและจาแนกหนาท�การบรหารครอบคลมใน 4 ดาน ดงน� 1. การวางแผน (Planning) หมายถง การตดสนใจลวงหนาวา จะดาเนนการอยางไร ใหบรรลวตถประสงคท�กาหนดไว อยางมประสทธภาพ เกดประโยชนตอองคกรมากท�สด 2. การจดองคกร (Organizing) หมายถง กระบวนการจดการทรพยากรตาง ๆ และการจดระบบการดาเนนงาน เพ�อใหบรรลเปาหมายขององคกร 3. การนา (Leading) หมายถง การอานวยการและการประสานงานเพ�อใหบคลากรปฏบตงานบรรลเปาหมายขององคกร ซ� งตองอาศยภาวะผนาของผบรหาร 4. การควบคม (Controlling) หมายถง การกากบใหการดาเนนงานและกจกรรมตาง ๆ ท�ปฏบตใหเปนไปตามเปาหมายและแผนขององคกรท�ไดกาหนดไว การบรหารเปนกระบวนการทางานรวมกนของบคลากรและทรพยากรตาง ๆ เพ�อใหบรรลเปาหมายขององคกร มกระบวนการในการบรหารหลายกระบวนการ ท�สามารถนามาใช ในการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ไดแก กระบวนการทางานเชงระบบ (PDCA) กระบวนการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management : SBM) และกระบวนการบรหาร มงผลสมฤทธO (Result Based Management : RBM) (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 8) สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน ไดกาหนดข�นตอนการทางานเชงระบบ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 10 - 11) ดงน� 1. ข�นตอนการวางแผน (Plan) การวางแผนท�ดชวยใหสามารถคาดการณส�งท�เกดข�นในอนาคตชวยลดความสญเสยตาง ๆ ท�อาจเกดข�นได ท�งในดานแรงงาน วตถดบ ช�วโมงการทางาน เงน เวลา ฯลฯ และชวยใหรบรสภาพปจจบน พรอมกบกาหนดสภาพท�ตองการใหเกดข�นในอนาคต 2. ข�นตอนการปฏบต (Do) ข�นตอนการปฏบตเปนการลงมอปรบปรงเปล�ยนแปลงตามทางเลอกท�ไดกาหนดไวในข�นตอนการวางแผน ในข�นน� ตองตรวจสอบระหวางการปฏบตดวยวาไดดาเนนไปในทศทาง ท�ต�งใจหรอไม พรอมกบส�อสารใหผท�เก�ยวของรบทราบเก�ยวกบความกาวหนาในการดาเนนงานเพ�อนาผลมาใชในการปรบปรง ซ� งจะกอใหเกดความผดพลาดนอยท�สด

40

3. ข�นตอนการตรวจสอบและประเมนผล (Check) การตรวจสอบและการประเมนผลเปนข�นตอนท�ทาใหเราทราบวาการปฏบตบรรล เปาหมาย หรอวตถประสงคท�ไดกาหนดไวหรอไม ส�งท�สาคญกคอ ตองรวาจะตรวจสอบอะไรบางและบอยคร� งแคไหน ขอมลท�ไดจากการตรวจสอบจะเปนประโยชนสาหรบการวางแผนและ ปรบปรงการดาเนนงานตอไป 4. ข�นตอนการปรบปรงและพฒนา (Act) การปรบปรงและพฒนาเปนข�นตอนการดาเนนงานท�นาผลจากการตรวจสอบ และประเมนผลมาใชในการปรบปรงและพฒนาการดาเนนงานใหดย�งข�น สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (สานกงานคณะกรรมการการศกษา ข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 23) ไดกลาวถง ระบบสารสนเทศวา ประกอบดวย ขอมล (Data) หมายถง ขอเทจจรง ซ� งอาจแสดงเปนตวเลข ตวหนงสอ หรอสญลกษณ ขอเทจจรงเหลาน� เปนส�งท�เกบรวบรวมมาโดยยงไมไดประมวลผล วเคราะหหรอจดกระทา จงทาใหขอมลไมสมบรณพอท�จะนาไปใชประกอบการตดสนใจ เชน จานวนหองเรยน จานวนนกเรยน น� าหนก สวนสง เกรดเฉล�ย คะแนนสอบวดผลสมฤทธO ทางการเรยนระดบชาต (NT, O-NET) ผลการประเมนตวช�วดตามมาตรฐานหลกสตรสถานศกษา เปนตน สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลท�ไดผานการประมวลผลหรอการวเคราะห ดวยวธการตาง ๆ จนอยในรปแบบท�มความหมาย สามารถนาไปใชประกอบการตดสนใจหรอนาไปใชในเร�องตาง ๆ ไดตามวตถประสงค เชน อตราสวนครตอนกเรยน การเปรยบเทยบผลการดาเนนงานต�งแตเร�มดาเนนการ การจดเรยงลาดบคะแนนของนกเรยน รอยละของนกเรยนท�มผลการเรยน ต�งแตระดบ 3 ข�นไป รอยละของนกเรยนท�ผานการประเมนคณลกษณะท�พงประสงคตามหลกสตรสถานศกษาในระดบดเย�ยม ด ผาน ไมผาน เปนตน จากความหมายท�กลาวมาขางตน สารสนเทศของสถานศกษาจงเกดจากการนาขอมลตาง ๆ ท�เกดจากการปฏบตงานตามหนาท�ความรบผดชอบของคร บคลากรในสถานศกษา และผท�เก�ยวของ มาจดกระทาประมวลผลหรอวเคราะหดวยวธการตาง ๆ เชน การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การแจงนบ การวเคราะห ฯลฯ ตลอดจนการใชสตรทางคณตศาสตรตาง ๆ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 23) ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง กระบวนการเกบรวบรวมขอมล การประมวลผลใหอยในรปสารสนเทศท�เปนประโยชนสงสด และการจดเกบรกษาอยางมระบบ เพ�อสะดวกตอการนาไปใช สารสนเทศท�ถกจดเกบอยางเปนระบบจะสามารถนาไปใชสนบสนนการบรหารและการตดสนใจท�งในระดบผปฏบตและระดบผบรหารเพ�อใหเกดความเขาใจท�ตรงกนย�งข�น (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 24)

41

การจดใหมระบบสารสนเทศท� ดในสถานศกษาน� น ตองเปนไปตามกระบวนการ หรอข�นตอนท�มคณภาพ ตรงกบความตองการของผใช โดยท�วไปการจดระบบสารสนเทศมข�นตอน การดาเนนงานหลก ๆ จานวน 5 ข�นตอน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 26 - 28) คอ 1. การรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตาง ๆ น�น จะตองกาหนดรายการขอมลท�ตองการ กาหนดวธการจดเกบ สรางหรอจดหาเคร� องมอในการจดเกบใหสอดคลองกบลกษณะของขอมลและแหลงขอมล นอกจากน�น ควรกาหนดเวลาในการจดเกบหรอผรบผดชอบ ในการจดเกบ โดยตองคานงถงขอมลท�ตรงกบความตองการท�กาหนดไวและมความเช�อถอได 2. การตรวจสอบขอมล ขอมลท�เกบรวบรวมมาไดกอนท�จะนาไปประมวลผล ควรมการตรวจสอบความถกตองของขอมลกอน โดยพจารณาจากความถกตองความสมบรณ และความเปนปจจบนของขอมล 3. การประมวลผลขอมล ข�นน� เปนการนาขอมลมาประมวลผลใหเปนสารสนเทศ หรอเปนการเปล�ยนแปลงขอมลใหอยในรปแบบท�นาไปใชประโยชนได ในการวเคราะหขอมล ควรใชคาสถตท�งายและตรงท�สด คาสถตท�นยมนามาใช เชน คารอยละ อตราสวน สดสวน คาเฉล�ย คาเบ�ยงเบนมาตรฐาน หรอแมกระท�งการแจกแจงความถ� ท�เปนการหาคาสถตท�งายท�สด 4. การนาเสนอขอมลและสารสนเทศ ขอมลท�ผานการประมวลผลหรอจดทาเปน สารสนเทศท�มความหมายชดเจน มความกะทดรด ตรงกบความตองการและสะดวกตอการนาไปใช อาจนาเสนอในรปของตาราง แผนภาพ กราฟ หรอการบรรยายเปนความเรยงกได ท�งน� ข�นอยกบความเหมาะสมของการนาไปใชและลกษณะของสรสนเทศน�น ๆ 5. การจดเกบขอมลและสารสนเทศ การจดเกบสวนท�เปนขอมลและสวนท�เปน สารสนเทศไวในส�อตาง ๆ อยางมระบบ สะดวกตอการคนหาเพ�อนามาใชประโยชน อาจจดเกบ เปนแฟมเอกสารหรอแฟมอเลกทรอนกสตามศกยภาพของสถานศกษา แตตองคานงถงระบบ ของการคนหาใหสะดวกตอการเปล�ยนแปลง ปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน การนาขอมล ไปประมวลผลใหม รวมท�งการนาสารสนเทศไปใชประโยชนในงานตาง ๆ สถานศกษาท�มระบบสารสนเทศท�สมบรณ ครบถวน เปนปจจบนใชไดสะดวก และ ตรงตามความตองการ จะชวยใหสถานศกษาสามารถดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล เปนการสรางความม�นใจท�ต� งอยบนรากฐานของหลกวชา หลกฐานขอเทจจรงท�สามารถตรวจสอบได มกระบวนการวเคราะหประมวลผลท�เปนวทยาศาสตร มความสมเหตสมผล เพราะสารสนเทศท�งหลายน�น นอกจากจะใชในการวางแผนการดาเนนงานและประกอบการตดสนใจแลว ยงนาไปสการพฒนาแนวความคดและสรางทางเลอกใหม ๆ ในการดาเนนการตาง ๆ ดวย (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 28)

42

การจดระบบบรหารและสารสนเทศของสถานศกษานบวามความสาคญและจาเปน อยางย�งในการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาซ� งจะนาไปสการบรรลเปาหมายในการพฒนาคณภาพ เปนไปตามมาตรฐานท�ตองการและครอบคลมภารกจดานการบรหารจดการของ สถานศกษาไดอยางมคณภาพ สถานศกษาจงตองมระบบการบรหารและการจดการศกษาท�นาไปสคณภาพของผ เ รยน รวมถงระบบสารสนเทศท�มประสทธภาพ เปนระบบถกตอง สมบรณ เปนปจจบนและสามารถเรยกใชขอมลสารสนเทศไดตลอดเวลา โดยผบรหารสถานศกษาสามารถนาไปใชในการตดสนใจดาเนนการตาง ๆ ตามระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ไดอยางมประสทธภาพ เพ�อรองรบการประเมนคณภาพท� งภายในและภายนอก (สานกงาน คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 37 - 38) การจดระบบบรหารและสารสนเทศท�เอ�อตอการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา จาเปนตองมการกาหนดใหมผรบผดชอบและจดระบบสารสนเทศใหเปนหมวดหม ครอบคลม เปนปจจบนสะดวกตอการเขาถงและการใหบรการ การดาเนนการดงกลาว ควรคานงถงหลกการมสวนรวม โดยเฉพาะการมสวนรวมของผปกครอง ชมชน องคกร หรอหนวยงานในทองถ�น ควรคานงถงหลกธรรมาภบาล การกระจายอานาจ ความโปรงใสตรวจสอบได รวมท�งบคลากร ทกกลมงานควรมการรบรหรอรวมงานอยางท�วถง การกาหนดผรบผดชอบเพ�อนาไปสการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในน�น สถานศกษาทกขนาด ไมวาขนาดเลก ขนาดกลาง หรอขนาดใหญ ควรจดทาคาส�งมอบหมายงานใหชดเจน ใหเปนไปตามความเหมาะสมกบบรบท สภาพแวดลอม และจานวนบคลากร (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ค : 40 - 41) สรปไดวา การจดระบบบรหารและสารสนเทศน�น สถานศกษามการจดทาระบบ สารสนเทศใหเปนหมวดหม ถกตอง ครอบคลม ทนสมย พรอมใชในการวางแผนการจดการศกษา ท�ครอบคลมภารกจดานการบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล และ งานบรหารท�วไป รวมท� งงานสนบสนนอ�น ๆ โดยเกดจากความรวมมอของบคลากรทกฝาย และสามารถใหบรการแกผตองการใช

การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาน�นเปรยบเสมอนเขมทศช� ทางการทางาน เพ�อทกคนทกฝายมเปาหมายและแนวทางการดาเนนงานท�ไมขดแยงกน แตแผนจะไมมความหมายถาการดาเนนงานของบคลากรในสถานศกษาไมดาเนนงานตามแผน ผบรหารสถานศกษาท�มภาวะ ผนาทางวชาการควบคกบการบรหารจดการดวยระบบคณภาพและระบบคณธรรมยอมสรางคนท�มคณภาพใหเกดข�นไดไมยากนก ผบรหารจะทาหนาท�จดส�งอานวยความสะดวก สนบสนนทรพยากรตาง ๆ เพ�อใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล ดแล กากบ ตดตาม

43

และนเทศงานของบคลากรทกคนทกฝาย เพ�อกระตนและสงเสรมใหปฏบตงานตามแผนท�กาหนดไว ใหความสาคญการดาเนนงานและปรบปรงงานอยางตอเน�องจนเปนปกตวสยครตองทาหนาท�จดการเรยนการสอนอยางเตมศกยภาพและเตมเวลา แบงเวลาหรอบรหารเวลาในการปฏบตงาน ตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรมท�กาหนดไวในแผนปฏบตการประจาปไดอยางเหมาะสมและบรรล ผลสาเรจตามแผน ทกฝายมสวนรวมในการจดทารายงานผลการดาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรมเม�อส�นสดการดาเนนงาน ซ� งทกคนท�เก�ยวของจะปฏบตตามหนาท�และบทบาทของตนเองอยางดท�สด และภาคภมใจในความสาเรจรวมกน ดงน�น ผบรหารสถานศกษาจงเปนหวใจสาคญของการพฒนาสถานศกษา ผบรหารจงควรเปนผนาในการปฏบตงานตามแผนงาน/โครงการ/ กจกรรมท�กาหนดไว รวมท� งมการสงเสรมสนบสนน กากบ ตดตาม และใหความชวยเหลอ แกบคลากรทกคนทกฝายใหสามารถปฏบตงานไดบรรลตามวตถประสงคตามท�กาหนดไว (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 24) แผนพฒนาการจดการศกษาท�มงเนนคณภาพการศกษามโครงการ/กจกรรมท�ตองดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคและเกดผลสาเรจตามท�ระบในตวช� วดของโครงการการดาเนนงานตามแผนน�น สถานศกษาตองสรางระบบการทางานท�เขมแขง เนนการมสวนรวมในเทคนคการบรการและ การจดการท�จะทาใหแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาประสบผลสาเรจ บรรลเปาหมาย สะทอนใหเหนวามการดาเนนงานอยางเปนข�นตอน มระบบท�ตรวจสอบได วงจรเดมม�ง (Deming Cycle) เปนกระบวนการดาเนนงานเชงระบบ ซ� งมข�นตอนดาเนนงาน (สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ซ : 9) สรปไดดงน� 1. ข�นวางแผน (Plan) เปนการกาหนดกรอบงานท�ตองการแกปญหา ตองการปรบปรง เปล�ยนแปลง รวมถงการพฒนาส� งใหม ๆ โดยพจารณาวาตองนาขอมลอะไรบางท� เก�ยวของ มาวเคราะห แลวกาหนดทางเลอก ในการปรบปรง เปล�ยนแปลง การวางแผนจะชวยใหสามารถ คาดการณ ส�งท�จะเกดข�นในอนาคต และชวยลดความสญเสยตาง ๆ ท�อาจจะเกดข�นได 2. ข�นปฏบต (Do) เปนการลงมอปรบปรง เปล�ยนแปลงและพฒนา ตามทางเลอก ท�กาหนดไวในแผน ขณะเดยวกนมการตรวจสอบระหวางการปฏบตดวยวาดาเนนไปในทศทาง ท�กาหนดไวหรอไม 3. ข�นตรวจสอบ (Check) เปนการประเมนผลท�ไดรบจากการปรบปรง เปล�ยนแปลง และพฒนา ซ� งทาใหทราบวา การปฏบตบรรลวตถประสงค และเปาหมายท�กาหนดไวหรอไม โดยกาหนดความถ�ของการตรวจสอบตามความเหมาะสม 4. ข�นปรบปรงและพฒนา (Act) เปนการพจารณาผลการตรวจสอบและอาจนาผล การตรวจสอบมาดาเนนการ 2 กรณ คอ

44

4.1 ถามผลการปฏบตงานท�ด ใหนากระบวนการปฏบตน�น มาจดทาเปนมาตรฐานการปฏบตงานของสถานศกษา 4.2 ถาผลงานย งไมบรรลว ตถประสงค ตองนาผลการประเมนมาพจารณาวา การดาเนนการอยางไรตอไป เพ�อใหบรรลผลตามท�กาหนดไว สรปไดวา การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาน� น สถานศกษามการจดทาแผนปฏบตการประจาปท�สอดคลองกบแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�แสดง โครงการ กจกรรม วธการ งบประมาณ ทรพยากร และผรบผดชอบอยางชดเจน และเสนอแผนปฏบตการประจาปตอคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานใหความเหนชอบ และนาแผนปฏบตการประจาปสการปฏบตตามกรอบ ระยะเวลา โครงการ กจกรรม ท�กาหนดไว กากบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานการดาเนนงานตามแผนปฏบตประจาป การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนกระบวนการตดตามตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษา รวมถงการจดทารายงานการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา พรอมท�งเสนอแนะมาตรการเรงรดการพฒนาคณภาพการศกษาในการตดตามตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษาน�น สถานศกษาจาเปนตองมการเกบรวบรวมขอมลและสารสนเทศท�ตอเน�อง เพ�อใหเหนแนวโนมการปฏบตงานวาดข� นหรอกาลงถอยลง และควรมการปรบปรงแกไขหรอเรงพฒนาในเร� องใดบาง การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาจงควรกระทาทกปถอเปนการประเมนตนเองของสถานศกษา ท�ตองดาเนนการอยางเปนระบบตอเน�อง การดาเนนงานทาไดท�งระหวางและหลงการดาเนนงาน โดยความรวมมอของบคลากรในสถานศกษา ผปกครอง และชมชน การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาควรใหความสาคญกบคณภาพผเรยนเปนอนดบแรกและเช�อมโยงถง มาตรฐานการศกษาของสถานศกษาในดานอ�นๆ รวมถงเอกลกษณของสถานศกษาดวย ผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาในแตละคร� งเปนขอมลเชงประจกษใหกบผเก�ยวของทกฝายในการปรบปรง และพฒนาหลกสตรสถานศกษาดานการจดประสบการณการเรยนร กระบวนการเรยนร การสงเสรมการเรยนร การวดและประเมนผล การพฒนาบคลากร และ การบรหารจดการ เพ�อนาไปสมาตรฐานการศกษาท�กาหนดไว (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 25) นอกจากน� กฎกระทรวงยงกาหนดใหหนวยงานตนสงกดของสถานศกษามหนาท� ในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาอกทางหน� งดวย โดยใหดาเนนการตดตามตรวจสอบอยางนอยหน� งคร� งในทกสามป ท� งน� ในสวนของสถานศกษาสงกดสานกงานคระกรรมการ

45

การศกษาข�นพ�นฐาน สานกงานเขตพ�นท�การศกษาควรจดทาแผนการตดตามตรวจสอบคณภาพสถานศกษาภายในเขตพ�นท�การศกษา เพ�อใหสถานศกษาทกแหงไดรบการตรวจสอบคณภาพ และไดรบประโยชนจากการตดตามตรวจสอบครบถวน กรณท�เขตพ�นท�การศกษาใดมสถานศกษาในความดแลรบผดชอบจานวนไมมาก ควรมการตดตามตรวจสอบเปนประจาทกป สวนเขตพ�นท�การศกษาท�มสถานศกษาอยในความดแลรบผดชอบจานวนมากไมสามารถตรวจสอบใหครบได ภายใน 3 ป กควรมการประสานงาน โดยอาศยบคลากร/ผทรงคณวฒท�มความร ความสามารถ มารวมปฏบตการได ควรมการแตงต� งคณะทางานในการออกตดตามตรวจสอบ มการกาหนด กรอบการตรวจสอบท�ชดเจน ซ� งประเดนการตรวจสอบตองสอดคลองกบระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา มการแจงผลการตรวจสอบ ใหสถานศกษาทราบ เปดเผยผลการตรวจสอบคณภาพการศกษาตอสาธารณชนทราบดวยประโยชนจากการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา โดยเขตพ�นท�การศกษาอยางสม�าเสมอน�นจะทาใหผปกครอง ชมชน หรอแมแตผเรยนเองรบรถงปญหาอปสรรค การดาเนนงานพฒนาสถานศกษาและหาทางปรบปรงและพฒนารวมกน รวมท�งนาผลการตรวจสอบคณภาพไปปรบ แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาหรอแผนปฏบตการประจาป และใชเปนขอมล เพ�อรองรบการประเมนคณภาพภายนอกดวย (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 25 - 26) การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนข�นตอนของการดาเนนงานตามระบบ การประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ตามกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553 ท�มงเนนในเร�องของผลการดาเนนการตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาและแผนปฏบตการประจาป เพ�อนาผลจากการตดตามตรวจสอบ คณภาพการศกษาซ� งเปนขอมลเชงประจกษ ไปปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษาดานการจด ประสบการณการเรยนร กระบวนการเรยนร การสงเสรมการเรยนร การวดและประเมนผล การพฒนาบคลากร และการบรหารจดการ เพ�อนาไปสมาตรฐานการศกษาท�กาหนดไว รวมท�ง มการจดทารายงานเพ�อเผยแพรผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาแกสาธารณชนตอไป ในการดาเนนงานตามระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษาและการสงเสรม สนบสนนระบบการประกนคณภาพการศกษาของหนวยงานตนสงกด จะเหนไดวาการตดตามตรวจสอบ คณภาพการศกษาและการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา เปนการดาเนนงานท�มความเก�ยวของสมพนธกน แตกตางกนในเร� องของจดเนนและบทบาท ในการดาเนนการ โดยเฉพาะข�นตอนการตดตามตรวจสอบคณภาพมงเนน การตรวจสอบความกาวหนาและผลการดาเนนงานตามแผนท�กาหนดไว ขณะท�การประเมนคณภาพภายในเปนการประเมน คณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา แตอยางไรกตาม ผลท�ไดจากการตดตาม

46

ตรวจสอบ คณภาพกสามารถสะทอนถงความสาเรจของการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษาไดเชนเดยวกน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฆ : 1 - 2) การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยสถานศกษา (สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฆ : 4) ประกอบดวย 1. การกาหนดผรบผดชอบในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา 2. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา ท�งระดบบคคลและระดบสถานศกษา 3. การรายงานและนาผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาไปใชประโยชน ในการปรบปรงและพฒนา 4. การเตรยมการและใหความรวมมอในการตดตามตรวจสอบ คณภาพการศกษา จากหนวยงานตนสงกด การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยหนวยงานตนสงกด (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฆ : 5) ประกอบดวย 1. การกาหนดระยะเวลาในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา อยางนอยปละ 1 คร� ง 2. การแตงต�งคณะทางานท�รบผดชอบในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา 3. การดาเนนงานตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาตามระยะเวลา ท�กาหนดไว 4. การจดทารายงานผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเพ�อสะทอนผลให สถานศกษานาไปปรบปรงและพฒนาการดาเนนงานใหมประสทธภาพ 5. การนาขอมลท�ไดไปใชในการปรบปรงและพฒนาคณภาพการจดการศกษา วตถประสงคการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฆ : 7) ดงน� 1. เพ�อใหสถานศกษาสามารถตดตามรวบรวมขอมลความกาวหนาของการดาเนนงานและการปฏบตงานไดอยางตอเน�อง 2. เพ�อรวบรวมและจดระบบขอมลสารสนเทศ และนาไปใชในการวางแผนพฒนา คณภาพสถานศกษาใหเปนไปตามเปาหมายท�กาหนด 3. เพ�อปรบปรงและพฒนาคณภาพสถานศกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษา และเปนท�ยอมรบ 4. เพ�อสรางความพงพอใจแกผเก�ยวของ 5. เพ�อเตรยมพรอมรบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาจากหนวยงานตนสงกด และรองรบการประเมนคณภาพภายนอก

47

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนกระบวนการท�ตองดาเนนการอยางตอเน�อง

เปนการตดตามตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงานตามแผนพฒนาการจดการศกษา

ของสถานศกษา ซ� งมการดาเนนงานใน 2 ลกษณะ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน.

2554 ฆ : 10 - 12) ดงน�

1. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยหนวยงานตนสงกด หนวยงานตนสงกด

ดาเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา อยางนอยปละ 1 คร� ง และแจงใหสถานศกษาทราบ

พรอมเปดเผยผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาตอสาธารณชน ซ� งในการดาเนนการ

ดงกลาวน� หนวยงานตนสงกดควรมการแตงต�งคณะกรรมการท�ทาหนาท�ในการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาแตละแหงอยางนอย 3 - 5 คน โดยเปดโอกาสใหผมสวนเก�ยวของตาง ๆ ไดเขามา

มสวนรวมในการเปนคณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา

2. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยสถานศกษา การตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาโดยสถานศกษา เปนกระบวนการท�สถานศกษาสามารถตรวจสอบคณภาพไดตาม

บรบทของสถานศกษา ซ� งในการตรวจสอบคณภาพการศกษาตามกฎกระทรวงฯ เปนการตดตาม

ตรวจสอบความกาวหนาของการปฏบตงานตามแผนพฒนาการจดการศกษา ประกอบดวย

การปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจาป การดาเนนงานตามโครงการ/กจกรรมท�กาหนดไว

ไดตามแผนหรอไม มการปรบแผนหรอไม มเพราะเหตใด มการสรปผลการดาเนนงานบรรล

ตามวตถประสงคของโครงการฯ การตดตามตรวจสอบมการใหขอสงเกต ใหขอเสนอแนะ

เพ�อดาเนนการตอไป

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนกระบวนการตดตาม ตรวจสอบความ

กาวหนาของการดาเนนงาน ไดแก ดานปจจย ดานกระบวนการและดานผลผลต/ผลลพธ เพ�อให

การบรหารจดการคณภาพมประสทธภาพ ใชวงจรการบรหารงานเชงระบบหรอวงจรเดมม�ง

(PDCA) เปนเคร� องมอในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ฆ : 12)

สรปไดวา การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาน�น สถานศกษามการแตงต�ง

คณะกรรมการตดตามตรวจสอกบคณภาพการศกษาระดบสถานศกษา วางระบบการทางาน

และมอบหมายการตดตามตรวจสอบระดบสถานศกษา โดยแตงต�งคณะกรรมการตดตามตรวจสอบ

ซ� งประกอบดวย ครและบคลากรท�ปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจาป ตามปฏทนการปฏบตงาน

รวมท�งดาเนนการแกไขใหเปนไปตามแผนเปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาท�ปฏบต และจดทารายงาน

เสนอเพ�อดาเนนการพฒนาคณภาพตอไป

48

การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การประเมนคณภาพภายในเปนกระบวนการประเมนผลการดาเนนงานของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาท�กระทาโดยบคลากรภายในหรอผท�เก�ยวของอยางตอเน�อง การประเมนคณภาพภายในถอวาเปนสวนหน�งของการบรหารจดการ เพ�อท�จะไดทราบขดความสามารถในการจดการศกษาของสถานศกษาวาบรรลตามเปาหมายหรอมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาหรอไม นาผลการประเมนไปแกไขขอบกพรองไดทนท เพ�อการพฒนาอยางตอเน�อง (Continuous Improvement) การประเมนภายในถอเปนกระบวนการตรวจสอบการทางานของสถานศกษา หรอการประเมนตนเอง (Self-Evaluation) (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 26 - 27) การประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาควรยดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเปนหลก แตอยางไรกตามควรสะทอนภาพความสาเรจท�ชดเจนอยางนอย 2 ดาน (สานกงาน คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ง : 1 - 5) ดงน� 1. คณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรของสถานศกษา ผลสมฤทธO ทางการเรยนของผเรยนในทกระดบช� น พฤตกรรม การแสดงออกของผเรยน โดยระบไดถงกลมผเรยนท�มความสามารถพเศษ กลมผเรยนท�มความเส�ยง กลมผเรยนท�มปญหาในการอาน คดวเคราะห และเขยน กลมผเรยนท�มคณลกษณะยงไมเปนไปตามท�พงประสงค เพราะขอมลจากการประเมนเหลาน� จะสะทอนใหเหนวาการจดการศกษาของ สถานศกษาประสบผลสาเรจตามท�กาหนดไวหรอไม อนนาไปสการปรบปรงการบรหารจดการ ตอไป 2. คณภาพการศกษาดานการบรหารจดการของสถานศกษา สถานศกษาสามารถ ดาเนนการประเมนคณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาท�สถานศกษากาหนดไวแลว

ในทกมาตรฐานดวยวธการท�หลากหลายและเหมาะสมกบส�งท�ตองการประเมน เชน ใชการสงเกต

การสมภาษณ การตรวจสอบจากเอกสารหรอขอมลเชงประจกษ เปนตน การดาเนนงานตามระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษา การประกนคณภาพ

ภายในเปนการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษาโดยบคลากร ในหนวยงานหรอผท�เก�ยวของอยางตอเน�อง เพ�อใหไดขอมลท�ชวยในการปรบปรง พฒนาใหบรรล

เปาหมายและนาขอมลไปสการพฒนาปรบปรงตนเองและพรอมรบการประเมนคณภาพภายนอก

สานกงานเขตพ�นท�การศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน หนวยงานตนสงกด และสถานศกษา มบทบาทในการสงเสรมและพฒนาระบบประกนคณภาพภายในการศกษา

ของสถานศกษา ดงน�

49

1. การพฒนาคณภาพการศกษา ประกอบดวย การกาหนดมาตรฐานการศกษาของ สถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐาน การศกษาของสถานศกษาการจดระบบบรหารและสารสนเทศ การดาเนนการดงกลาวจะนาไปสการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาท�สอดคลองกบกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 2. การจดกระบวนการเรยนร ประกอบดวย การจดกระบวนการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา และการจดกระบวนการเรยนรเสรมหลกสตรสถานศกษา การดาเนนดงกลาว เปนการพฒนานกเรยนตามกลมสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร และตวช� วดช�นปท�กาหนด ในหลกสตรแกนกลางการศกษาข�นพ�นฐานและหลกสตรสถานศกษา ซ� งจะนาไปสการพฒนา คณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 3. การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา ประกอบดวย การกาหนดผรบผดชอบ

ในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา ท� งระดบบคคลและระดบสถานศกษา การรายงานและนาผลการตดตามตรวจสอบคณภาพ

การศกษาไปใชประโยชนในการปรบปรงและพฒนา การเตรยมการและใหความรวมมอในการตดตาม

และตรวจสอบคณภาพการศกษาจากหนวยงานตนสงกด 4. การประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา ประกอบดวย การประเมนการปฏบตงาน

และคณภาพการศกษาตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ดาเนนการโดยสรางความตระหนก แตงต�งผรบผดชอบในการประเมน กาหนดกรอบการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา จดทาเคร�องมอการประเมน และการนาผลการประเมนไปปรบปรงและพฒนา

5. การจดทารายงานประจาป ประกอบดวย การแตงต� งผรบผดชอบจดทารายงาน การรวบรวมขอมลสารสนเทศ การเขยนรายงานและการจดทารายงานนาเสนอคณะกรรมการ สถานศกษาข�นพ�นฐานเพ�อพจารณาเหนชอบ รายงานและเปดตอสาธารณชน ตดตามผลและ รบขอมลยอนกลบ การประเมนคณภาพภายใน เปนระบบและกลไกในการควบคม ตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนงานของสถานศกษา ใหเปนไปตามนโยบายท�กาหนดโดยสถานศกษาตองดาเนนการ ใหเปนสวนหน� งของกระบวนการบรหารการศกษาอยางตอเน�อง กระบวนการประเมนคณภาพ ภายในเปนการประเมนคณภาพการศกษาตามมาตรฐานของสถานศกษา การประเมนคณภาพภายในกระทาโดยบคลากรในหนวยงานหรอผท�เก�ยวของอยางตอเน�องเพ�อใหไดขอมลท�ชวยในการปรบปรงพฒนาการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายตามท�กาหนด ถอเปนกระบวนการตรวจสอบการทางาน ของตนเอง โดยประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการศกษาระดบการศกษาข�นพ�นฐาน

50

เพ�อใหไดขอมลท�นาไปสการพฒนาปรบปรงตนเอง และพรอมท�จะไดรบการประเมนคณภาพ จากหนวยงานตนสงกดและการประเมนจากหนวยงานภายนอกอกดวย (สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ง : 7) วตถประสงคของการประเมนคณภาพภายใน (สานกงานคณะกรรมการการศกษา ข�นพ�นฐาน. 2554 ง : 8 - 9) มดงน� 1. เพ�อตรวจสอบคณภาพและผลการปฏบตงานของสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษาข�นพ�นฐานและมาตรฐานสถานศกษา 2. เพ�อนาผลการประเมนคณภาพภายในมาใชเปนขอมลประกอบในการตดสนใจ วางแผนพฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษา 3. เพ�อพฒนาระบบการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 4. เพ�อนาขอมลผลการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาไปจดทารายงานประจาป สรปไดวา การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของ สถานศกษาน�น สถานศกษามการแตงต�งคณะกรรมการประเมนคณภาพภายในสถานศกษา ประชมช�แจงสรางความตระหนกความเขาใจในการประเมนคณภาพภายใน กาหนดวตถประสงค เปาหมายของการประเมนอยางชดเจน โดยจดทาเคร� องมอการประเมนตามมาตรฐานการศกษาของ สถานศกษา และนาผลการประเมนคณภาพภายในมาวเคราะห วางแผน แกไข ปรบปรงการดาเนนงานของสถานศกษา การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน จากการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา สถานศกษาสามารถสรปและจดทา รายงานผลการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาและถอวาเปนรายงานประจาปของ สถานศกษาได ท�งน� เพ�อไมใหสถานศกษาตองมภาระในการจดทารายงานหลายเลม การจดทา รายงานประจาปถอเปนเร�องปกตท�สถานศกษาตองจดทาหลงการจดการศกษาผานไปแตละป ท�งน� นอกจากเพ�อนาเสนอตอคณะกรรมการสถานศกษา หนวยงานตนสงกดและหนวยงานท�เก�ยวของ แลวสถานศกษาตองเปดเผย รายงานน�นตอสาธารณชนดวย รายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาน� จะนาไปเปนฐานขอมลและหลกฐานยนยนการพฒนาสถานศกษา สาหรบรองรบการประเมนคณภาพภายนอกดวย สถานศกษาสามารถกาหนดรปแบบของรายงานประจาปไดตามความเหมาะสม โดยใชภาษาท�อานเขาใจงายนาเสนอท�งขอมลเชงปรมาณและ เชงคณภาพ สาระสาคญอาจแบงออกเปน 4 สวน คอ 1) ขอมลพ�นฐาน 2) แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา 3) ผลการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา และ 4) สรปผลการพฒนาและการนาผลไปใช (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 28)

51

การจดทารายงานประจาปของสถานศกษา หมายถง การจดทารายงานการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาในรอบปท�ผานมาท�เปนผลมาจากการดาเนนงานท�งหมดของสถานศกษา ซ� งครอบคลมมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและนาเสนอรายงานแกผเก�ยวของ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ข : 7) วตถประสงคการจดทารายงานประจาปของสถานศกษา กเพ�อนาเสนอผลการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาในรอบปท�ผานมาตอคณะกรรมการสถานศกษา หนวยงานตนสงกด หนวยงานท�เก�ยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน และเพ�อเปนฐานขอมลของสถานศกษาในการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาในปตอไป และเปนฐานขอมลสาหรบรองรบ การประเมนคณภาพภายนอก (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ข : 7) ประโยชนการจดทารายงานประจาปของสถานศกษา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ข : 7 - 8) มดงน� 1. สถานศกษามฐานขอมลการดาเนนงานพฒนาคณภาพการจดการศกษาท�งในดานจดเดน จดท�ตองพฒนา โอกาส และขอจากด นาไปใชประโยชนตอการปรบปรงและพฒนาคณภาพการจดการศกษาในปถดไป 2. สถานศกษามขอมลสารสนเทศเชงประจกษซ� งจะชวยกระตนใหผบรหารสถานศกษา คร และผเก�ยวของใหความสาคญและปรบเปล�ยนพฤตกรรมการปฏบตงานเพ�อเปาหมายท�กาหนดไวรวมกน 3. พอแม ผปกครอง ตลอดจนผมสวนเก�ยวของทกฝาย ไดรบทราบผลการพฒนา การจดการศกษาของสถานศกษาท�งในสวนท�ดและสวนท�ควรพฒนา โดยมการประชาสมพนธในวงกวาง และใหการชวยเหลอ สนบสนนอยางเหมาะสม 4. หนวยงานตนสงกด ไดแก สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน และสานกงานเขตพ�นท�การศกษา มฐานขอมลในการกาหนดนโยบายการพฒนาการจดการศกษาท�งระดบประเทศและระดบเขตพ�นท� 5. สถานศกษาใชรายงานประจาปเพ�อรองรบการประเมนคณภาพภายในโดยหนวยงานตนสงกด และการประเมนคณภาพภายนอกจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ การศกษา (องคการมหาชน) การเขยนรายงานประจาปของสถานศกษา สถานศกษาสามารถกาหนดรปแบบรายงานประจาปของสถานศกษาไดตามความเหมาะสม โดยใชภาษาท�อานเขาใจงายนาเสนอ ท�งขอมล เชงปรมาณและเชงคณภาพ สาระสาคญอาจแบงออกเปน 4 ตอน (สานกงานคณะกรรมการ การศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ข : 11 - 20) ดงน�

52

ตอนท� 1 ขอมลพ�นฐาน 1. ขอมลท�วไป ระบช�อโรงเรยน ท�ต�ง สงกด หมายเลขโทรศพท e-Mail ระดบการศกษาท�เปดสอน เขตพ�นท�บรการ เน�อท� ประวตโรงเรยนโดยยอ และแผนท�โรงเรยน 2. ขอมลผบรหาร ระบช�อและขอมลของผอานวยการและรองผอานวยการโรงเรยน กรณโรงเรยนสงกดอ�นสามารถปรบขอมลใหตามกบสภาพไดตามความเหมาะสม 3. ขอมลนกเรยน ระบจานวนนกเรยนในเขตพ�นท�บรการ จานวนนกเรยนท� งหมด จานวนนกเรยนจาแนกตามระดบช� นท�สอน นกเรยนเรยนรวมท�มความบกพรองทางรางกาย สตปญญา นกเรยนปญญาเลศ นกเรยนท�ตองการความชวยเหลอพเศษ อตราสวนครตอนกเรยน จานวนนกเรยนตอหองเรยน สถตการออกกลางคน นกเรยนท�เรยนซ� าช�น และนกเรยนท�จบหลกสตร 4. ขอมลครและบคลากร ระบจานวนครและบคลากรจาแนกตามวฒทางการศกษา อาย วชาเอก วชาท�สอน/ช�น สถตการอบรม การพฒนาของครและบคลากรทางการศกษา และขอมล ครอตราจาง 5. ขอมลอาคารสถานท� ระบจานวนอาคารเรยน อาคารประกอบ 6. ขอมลงบประมาณ ระบงบประมาณท�ไดรบ - จายเพ�อใชในการจดการศกษา 7. ขอมลสภาพชมชนโดยรวม ระบอาชพ ศาสนา รายได ระดบการศกษาของผปกครอง แนวโนมความตองการของผปกครองและชมชน 8. โครงสรางหลกสตรสถานศกษา ระบโครงสรางหลกสตรสถานศกษา 9. แหลงเรยนร ภมปญญาทองถ�น ระบขนาดหองสมด จานวนหนงสอในหองสมด หองปฏบตการ จานวนคอมพวเตอร แหลงตดต�งอนเทอรเนต แหลงเรยนรภายในและภายนอกสถานศกษา รวมท�งปราชญชาวบานและภมปญญาทองถ�น 10. ผลงานดเดนในรอบปท�ผานมา ระบผลงานดเดนของสถานศกษา ผบรหาร คร นกเรยน และโครงการ/กจกรรมท�ประสบผลสาเรจ 11. ผลการประเมนคณภาพภายในรอบท�ผานมา 11.1 ผลการประเมนตนเองของสถานศกษา ระบผลการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ขอเสนอแนะ จดเดน และจดท�ควรพฒนาของปการศกษาท�ผานมา 11.2 ผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษาโดยหนวยงาน ตนสงกด พรอมท�งขอเสนอแนะ จดเดน และจดท�ควรพฒนา 12. ผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบท�ผานมา ระบผลการประเมนคณภาพภายนอกในรอบท�ผานมา รวมท�งขอเสนอแนะ จดเดน และจดท�ควรพฒนา 13. ขอเสนอแนะจากผลการประเมนคณภาพภายในและภายนอก ระบรายละเอยด

53

14. สรปสภาพปญหา จดเดน จดท�ควรพฒนาในการจดการศกษาของสถานศกษา ระบ

สภาพปญหา จดเดน และจดท�ควรพฒนาจากผลการวเคราะหสภาพของสถานศกษาโดยทกฝาย

ท�เก�ยวของกบการจดการศกษาของสถานศกษา

ตอนท� 2 การพฒนาคณภาพการจดการศกษาตามแผนปฏบตการประจาปของ

สถานศกษา

1. การบรหารจดการศกษา ระบรายละเอยดโครงสรางและหลกการบรหาร

2. วสยทศน พนธกจ เปาหมาย อตลกษณ และเอกลกษณของสถานศกษา ระบรายละเอยด

3. แนวทางการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา ระบการดาเนนงาน

การพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตามขอเสนอแนะ จากการประเมนคณภาพ

ภายในและภายนอกการสงเสรมจดเดน โอกาส การแกไขจดท�ควรพฒนาและปญหาอปสรรค

ท�สอดคลองกบวสยทศน พนธกจ เปาหมาย อตลกษณ และเอกลกษณ ของสถานศกษาท�นาไปส

การกาหนดกลยทธการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

4. กลยทธการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา ระบรายละเอยด

5. การดาเนนงานตามกลยทธของสถานศกษา ระบความสมพนธของกลยทธงาน/

โครงการ/กจกรรม เปาหมายท�สนองมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาของสถานศกษาตามงาน/

โครงการ/กจกรรมในแผนปฏบตการประจาป และตามนโยบาย/กจกรรมพเศษ

ตอนท� 3 ผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

1. ผลการดาเนนงานตามแผนปฏบตการประจาปของสถานศกษา

1.1 ผลการดาเนนงานโครงการ/กจกรรมตามแผนปฏบตการประจาป

1.2 ผลการดาเนนงานโครงการ/กจกรรมตามนโยบายพเศษ

2. ผลการดาเนนงานตามาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

2.1 ระดบการศกษาปฐมวย

2.2 ระดบการศกษาข�นพ�นฐาน

3. สรปผลการประเมนคณภาพตามาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

3.1 ระดบการศกษาปฐมวย

3.2 ระดบการศกษาข�นพ�นฐาน

4. ผลการจดการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา

4.1 ระดบการศกษาปฐมวย

ผลพฒนาการเดกช�นอนบาลปท� 2 - 3

54

4.2 ระดบการศกษาข�นพ�นฐาน 4.2.1 ผลสมฤทธO ทางการเรยนระดบสถานศกษาทกกลมสาระการเรยนร

ทกระดบช�น

4.2.2 ผลการทดสอบระดบชาต (NT : National Test, O-NET : Ordinary National

Educational Test)

4.2.3 ผลการประเมนคณภาพการศกษาระดบเขตพ�นท� (LAS : Lacal Assessment

System)

4.2.4 ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

4.2.5 ผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน

4.2.6 ผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

4.2.7 ผลการประเมนสมรรถนะสาคญของผเรยน

ตอนท� 4 สรปผลการพฒนาและการนาไปใช

ผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษาตามแผนปฏบตการประจาปของสถานศกษา

ถอเปนขอมลสารสนเทศสาคญท�สถานศกษาจะตองนาไปวเคราะห สงเคราะหเพ�อสรปนาไปส

การเช�อมโยงหรอสะทอนภาพความสาเรจกบแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา (3 - 5 ป)

การสรปผลการพฒนาและการนาไปใช

1. สรปผลการดาเนนงานในภาพรวม

ระบผลการดาเนนงานโครงการ/กจกรรมท�งท�เปนผลสาเรจและไมสาเรจตามเปาหมาย

พรอมท�งระบปจจยหรอสาเหตท�ทาใหสาเรจหรอไมสาเรจ

2. จดเดนและจดท�ควรพฒนา

ระบจดเดน จดท�ควรพฒนาดานคณภาพผเรยน ดานการจดการศกษา ดานการสราง

สงคมแหงการเรยนร ดานอตลกษณของสถานศกษาและดานมาตรการสงเสรม

3. แนวทางการพฒนาในอนาคต

ระบปญหาและความตองการท�จาเปนในการพฒนาจากขอคนพบโดยระบโครงการ/

กจกรรมและวธการพฒนาคณภาพผเรยน คร ผบรหาร ชมชนและแหลงเรยนร เพ�อกาหนดใน

แผนปฏบตการประจาปในปตอไป

4. ความตองการและการชวยเหลอ

ระบความตองการ การชวยเหลอจากหนวยงานตนสงกด และหนวยงานท�เก�ยวของ

ในดานวชาการ การบรหารจดการ และอ�น ๆ

55

สรปไดวา การจดทารายงานประจาปท� เ ปนรายงานประเมนคณภาพภายในน� น สถานศกษารวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห และแปรผล ใหไดขอมลสารสนเทศท�มคณภาพตรงตามสภาพมาตรฐานของสถานศกษา เพ�อจดทารายงานประจาป ไดอยางเหมาะสม เขาใจงาย ท�งเชงปรมาณ และคณภาพ นาเสนอคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบและรบรองผล การประกนคณภาพภายในของสถานศกษา และรายงานประจาปตอผเก�ยวของ หนวยงานตนสงกด การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�องเปนความย �งยนของการดาเนนโครงการ/ กจกรรมตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท� มการปรบเปล�ยนในทางท� ดข� น อยางสม�าเสมอ มการใชผลการประเมนคณภาพภายในผลการตรวจสอบคณภาพ ผลประเมนอ�น ๆ ท�เก�ยวของมาเปนฐานวางแผนพฒนาทกระยะหรอทกรอบการพฒนา กระบวนการพฒนาคณภาพการศกษาน�น สถานศกษาตองยดคณภาพท�สอดคลองกบมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐาน การศกษาระดบการศกษาข�นพ�นฐาน โดยมการกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาเอง จดระบบและโครงสรางท�เหมาะสม วางแผนและดาเนนงานตามแผนดวยจตสานกท�วา การพฒนาคณภาพการศกษาเปนภาระงานปกตท�ทกคนจะตองรบผดชอบผลท�เกดข�นรวมกน การดาเนนงาน มความกาวหนาอยางตอเน�อง สงผลถงคณภาพผเรยนท�งสถานศกษา การทาใหคณภาพการศกษาของสถานศกษาพฒนาอยางตอเน�องน� น สถานศกษาควรคานงถงส� งตอไปน� (สานกงาน คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 ช : 29 - 30) 1. สรางจตสานก การพฒนาใหเกดข�นกบครและบคลากรทกคนในสถานศกษา โดยถอวาการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนวฒนธรรมการทางานปกต ของสถานศกษา 2. กาหนดมาตรฐานการศกษาท�แสดงถงอตลกษณของสถานศกษาอยางเดนชด เพ�อสรางความรสกเปนเจาของสถานศกษา รวมกนจดระบบและโครงสรางท�เหมาะสม วางแผนและดาเนนงานตามแผนโดยเนนระบบคณภาพ มการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานตามรอบระยะเวลา ท�เหมาะสมและปฏบตอยางตอเน�อง 3. นาผลประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาจากการประเมนตนเองหรอจาก หนวยงานตนสงกดไปใชในการปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษา โดยมการใชขอมลและ สารสนเทศอยางชาญฉลาด 4. พฒนาสถานศกษาใหเปนองคการแหงการเรยนร (Learning Organization) โดยคร และบคลากรทกคนในสถานศกษาตองเปนบคคลแหงการเรยนร กลาวคอ รจกพฒนาตนเอง ใฝเรยนร มการแลกเปล�ยนเรยนรและแบงปนความรตลอดเวลา เกดทมผเช�ยวชาญในเร�องตาง ๆ

56

อยางหลากหลายจนไดรบการยอมรบจากผเก�ยวของ มการเผยแพรประชาสมพนธและแลกเปล�ยนความรกบองคกรอ�น ๆ มนวตกรรมใหม ๆ ท�สถานศกษาจดทาข�น การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�องเปนกระบวนการท�สถานศกษาตองดาเนนงานตามแนวทางการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา โดยมแนวคดการดาเนนงานท�นาสนใจ และไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย เชน กระบวนการพฒนาโดยการใชขอมลอยางชาญฉลาด (Data Wise Improvement Process) การจดการความร (Knowledge Management) การสรางเครอขายการเรยนร (Networking) และการนาผลการประเมนไปใชประโยชน (Evaluation Utilization) เปนตน ซ� งการนาแนวคดเหลาน� ไปดาเนนงานเพ�อการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง ของสถานศกษา มใชเปนการเพ�มภาระงานท�มากข�น แตเปนการสงเสรมหรอสนบสนนใหโรงเรยนมระบบหรอวธการท�จะพฒนาโรงเรยนตามวงจรคณภาพ PDCA โดยใชระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนฐานในการขบเคล�อนใหเกดความตอเน�องและย �งยน (สานกงาน คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 จ : 4) การพฒนาคณภาพการศกษาตามวงจรคณภาพ PDCA ในข�นการตรวจสอบและประเมนผลการดาเนนงาน (Check) เปนข�นท�มความสาคญอยางย�งท�จะเปนขอมลเช�อมโยงไปสข�นการปรบปรงพฒนา (Act) เพ�อเปนพ�นฐานในข�นการวางแผนพฒนา (Plan) ทาใหวงจรคณภาพ PDCA ขบเคล�อนไปครบวงจรคณภาพและเกดการพฒนาอยางตอเน�อง ซ� งในข�นการปรบปรงพฒนา (Act) น� น มความหมายเปน 2 นย กลาวคอ นยแรก ถาพบวาผลการประเมนคณภาพบรรลตามวตถประสงค อยในเกณฑท�ด กรกษาวธปฏบต (Good Practice) ไว แลวนามาจดทาเปนมาตรฐานการปฏบตงาน (Standard) ของสถานศกษา สวนนยท�สอง ถาผลการประเมนไมบรรลตามวตถประสงค ตองนา ผลการประเมนมาพจารณา วเคราะหสาเหตของปญหา เพ�อการวางแผนปรบปรงพฒนา (Plan) ในปตอไป รวมท�งเร�องท�ไมเปนปญหากตองพฒนาใหดย�งข�น การพฒนาคณภาพการศกษาตามกลไกของระบบการประกนคณภาพการศกษากจะขบเคล�อนสการปรบปรงพฒนาตามวงจรคณภาพ อยางตอเน�องและย �งยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 จ : 5) การนาผลการประเมนไปใชเปนแนวคดหน� งสาหรบการปฏบตของสถานศกษาเพ�อพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง โดยสวนใหญแลว สถานศกษาจะใชกระบวนการของวงจร PDCA ในการบรหารจดการศกษา เพ�อใหบรรลวตถประสงค/เปาหมายการจดการศกษาของสถานศกษา วตถประสงคหรอเปาหมายในท�น� กคอมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาซ� งจะชวยใหระบบ การประกนคณภาพการศกษาสามารถดาเนนการไดอยางมประสทธภาพ แนวทางในการนาผล การประเมนไปใชประโยชน คอการนาผลการประเมนดานตางๆ ของสถานศกษามาใชในการกาหนดแผนการปฏบตงานของสถานศกษาใหมความสอดคลอง เหมาะสม และทนกบสถานการณ

57

ปจจบน เพ�อบรรลวตถประสงค/เปาหมายการจดการศกษาท�กาหนดไวน�นเอง ผลการประเมน ของสถานศกษา มลกษณะเปนสารสนเทศ ดงน�น สถานศกษาควรนาผลการประเมนท�งผลการประเมนคณภาพภายในและผลการประเมนคณภาพภายนอกมาพจารณารวมกนเพ�อใหไดสารสนเทศ ท�มความถกตอง นาเช�อถอ แลวนาผลการประเมนดงกลาวมาพฒนาและปรบปรงคณภาพการศกษาของสถานศกษาอยางตอเน�อง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน. 2554 จ : 4) การนาสารสนเทศจากการประเมนไปใชประโยชนสามารถดาเนนการไดหลายรปแบบ เชน การทาใหเกดความรความเขาใจในส�งท�ประเมน การนาไปใชสนบสนนยนยนการตดสนใจ และการนาไปใชเชงปฏบตการ ดงน�น ผใชผลการประเมนตองเลอกใชใหเหมาะสมกบระดบ ของงาน ซ� งรปแบบการนาผลการประเมนไปใชม 4 รปแบบ (สานกงานคณะกรรมการการศกษา ข�นพ�นฐาน. 2554 จ : 39 - 40) ดงน� 1. การใชผลการประเมนในเชงความคด เปนการนาผลการประเมนไปใชเพ�อจดประกายความคดหรอสะทอนความคดของผเก�ยวของตอสภาพการณท�เกดข�น ทาใหผเก�ยวของเกดความรความเขาใจตอส� งท�มงประเมนมากข� น โดยไมไดนาผลการประเมนไปสการตดสนใจโดยตรง เพ�อการจดทาแผนงาน/โครงการ/กจกรรม 2. การใชผลการประเมนในเชงตรวจสอบยนยน เปนการนาผลการประเมนไปใช เปนเหตผลสนบสนน หรอยนยนผลการตดสนใจในการกาหนดแผนงาน/โครงการ/กจกรรม ท�กาหนดไวลวงหนา ทาใหแนวทาง/นโยบายท�เลอกใชมน� าหนกและมความถกตอง เหมาะสมมากย�งข�น 3. การใชผลการประเมนใหเชงสญลกษณ เปนการนาผลการประเมนไปใชเพ�อเปนเคร� องมอตดตาม กากบ หรอควบคมการประเมนวาไดมการดาเนนงานตามแนวทาง ระเบยบ ข�นตอนท�กาหนดไว เพ�อใหกระบวนการประเมนมคณภาพและเปนท�ยอมรบ 4. การใชผลการประเมนในเชงปฏบต เปนการนาผลการประเมนไปใชโดยตรง ในทางปฏบต ถอเปนเคร� องมอหรอวธการในการพฒนา ปรบปรงและแกไขการปฏบตงาน เพ�อทาใหเกดผลกระทบตอการเปล�ยนแปลงท�เกดข�นตามมา สรปไดวา การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�องน� น สถานศกษา นาผลการประเมนท� เก� ยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา เพ�อใชเปน กรอบความคดในการดาเนนงานของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา แผนปฏบตการประจาป โครงการ กจกรรม การกากบ ตดตาม และควบคมการดาเนนงานใหเปนไปตามแผน ท�ก าหนด เพ�อใชเปนเคร� องมอในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษา อยางตอเน�อง

58

งานวจยท�เก�ยวของ งานวจยตางประเทศ แอคเชอร (Acher. 1995 : 192-197) ไดทาวจยเก�ยวกบบรษทท�เก�ยวของกบระบบคณภาพการศกษา ซ� งเปนแนวทางใหโรงเรยนสามารถนาไปเปล�ยนแปลงการพฒนาดานตาง ๆ ท�มอยใหดข�น ผลการวจย พบวา ระบบคณภาพการศกษา (The Education Quality : EQS) ซ� งมลกษณะ คอ รปแบบระบบประกนคณภาพและการเปล�ยนแปลงรปแบบประกนคณภาพจะตองปรบเปล�ยนลกษณะ สงคม 3 ประการ คอ ความรอบร การปรบเปล�ยนและการปฏรป จงจะทาใหองคการมการพฒนา ท�งในดานเชงปรมาณและเชงคณภาพการศกษามความสมบรณ ชดเจนสอดคลองและเปนแนวทางสาคญตอองคกรและการเปล�ยนแปลงของนกวชาการไดกรอบแนวคดของการเปล�ยนแปลงระบบงาน บ�ก (Bugg. 2000 : Abstract) ไดทาวจยเร�องการประกนคณภาพการศกษาและการวางแผนพฒนาโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายในมลรฐอลลนอยซ วจยคร� งน� มวตถประสงค เพ�อตรวจสอบประสทธผลของคณะกรรมการการศกษาของรฐในโครงการประกนคณภาพการศกษาและพฒนาแผนท�ใชเปนตวกระตนการพฒนากระบวนการเปล�ยนแปลงอยางเปนระบบในโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายของรฐ การศกษาคร� งน� เพ�อตดสนใจเก�ยวกบขอบเขตท�โรงเรยนสองแหงใชการประกนคณภาพการศกษาเปนเคร� องมอในการปรบปรงกระบวนการอยางตอเน�อง ผลการวจยพบวา กอนท�จะมการนาการประกนคณภาพและแผนพฒนามาใชโรงเรยนท�งสองแหงยงไมไดใชระเบยบโครงสรางในการปรบปรงโรงเรยน โรงเรยนในชนบทสามารถใชกระบวนการประกนคณภาพ เพ�อเปนการกระตนการพฒนาโครงสรางการจดระเบยบของโรงเรยนในขณะท�โรงเรยนในเมอง ไมสามารถทาตามกระบวนการไดสาเรจ การประกนคณภาพมผลดตอแผนการสอนในโรงเรยน ท�งสองแหง การประกนคณภาพประสบความสาเรจในเร�องเก�ยวกบการปรบปรง โครงรางของ การประกนคณภาพสามารถชวยโรงเรยนในการพฒนาวฒนธรรม การปรบปรงโรงเรยน อยางตอเน�อง

งานวจยในประเทศ ธนตย ไชยแกว (2549 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร�องสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาแพร เขต 2 ผลการวจยพบวา การดาเนนงานประกนภายในของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาแพร เขต 2 โดยภาพรวมมสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพอยในระดบมาก โรงเรยนท�มขนาดตางกน จะมสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .01 และเม�อเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคโดยใชวธของ เชฟเฟ พบวา โรงเรยนขนาดใหญมสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในแตกตางจากโรงเรยนขนาดเลก และโรงเรยนขนาดกลาง

59

มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในแตกตางกบโรงเรยนขนาดเลกอยางมนยสาคญ ทางสถตท�ระดบ .01 ผ บรหารโรงเรยนและครผ สอนมความคดเหนสภาพการดาเนนงาน ประกนคณภาพภายในโรงเรยนไมแตกตางกน นกร ศรสพฒน (2550 : 62 - 67) ไดทาวจยเร�องศกษาสภาพการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาอดรธาน เขต 3 ผลการวจยพบวา โรงเรยนขนาดเลกในสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาอดรธาน เขต 3 มสภาพการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบมาก โดยเฉพาะดานการดาเนนการตามแผนพฒนาคณภาพการศกษา ดานการรายงานคณภาพการศกษาประจาป ดานการจดทาแผนพฒนา มการดาเนนการอยในระดบมาก สวนดานท�มการดาเนนการนอยท�สด คอ ดานการจดระบบบรหารและสารสนเทศและการพฒนามาตรฐานการศกษา สวนผลการศกษาปญหาในการดาเนนการประกนคณภาพภายในโรงเรยนขนาดเลก โดยภาพรวมพบวามปญหาอยในระดบนอย เม�อพจารณาปญหาในการดาเนนงานเปนรายดาน 3 อนดบแรกคอ ดานการตรวจสอบและทบทวนคณภาพ การศกษา รองลงมาคอดานการพฒนามาตรฐานการศกษาและดานจดระบบบรหารและสารสนเทศ ตามลาดบ วระศกดO เช�อเจดตน (2550 : 74) ไดทาวจยเร�องการบรหารจดการตามระบบประกนคณภาพการศกษาตามทศนของผบรหารในอาเภอเวยงปาเปา สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาเชยงราย เขต 2 พบวา ในการดาเนนการบรหารจดการตามระบบการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยน ตองเปดโอกาสใหชมชนเขามามบทบาทมสวนรวมในการกาหนดข�นตอนการดาเนนงานและ ตรวจสอบประเมนคณภาพการศกษา โดยจะมการสรางความตะหนก ใหความร ความเขาใจ ในบทบาทหนาท�ของผมสวนเก�ยวของทกสวน ทกฝาย เพ�อใหโรงเรยนสามารถดาเนนการประกนคณภาพการศกษาไดอยางมประสทธภาพ สมนก อนหวน (2551 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร�องการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนในเขตอาเภอแมอาย สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาเชยงใหม เขต 3 ผลการวจย พบวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนในเขตอาเภอแมอาย สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาเชยงใหม เขต 3 โดยรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ขอเสนอแนะแนวทางการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา ควรมการสรางความตระหนก แกบคลากรทกฝาย โดยการประชม การจดอบรม มการวางแผนโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ผบรหารตองสงเสรมสนบสนนใหบคลากรทกคนไดทางานอยางเตมความสามารถและทางานอยางมความสข รวมท� งตองจดส� งอานวยความสะดวก สนบสนนทรพยากรในการปฏบตงาน มการแตงต� ง คณะกรรมการ กากบ ตดตาม เพ�อกระตนสงเสรมใหมการดาเนนงานตามแผน นเทศตดตาม อยางสม�าเสมอ

60

สรยศกดO ประทมรตน (2551 : 152 - 154) ไดทาวจยเร�องสภาพและปญหาในการดาเนนงานประกนคณภาพภายในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาในจงหวดสกลนคร ผลการวจยพบวา ระดบสภาพและปญหาในการดาเนนงานประกนคณภาพภายในโรงเรยนตามความคดเหนของผบรหาร ครผรบผดชอบและครผสอน โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก ผลการเปรยบเทยบสภาพและปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน พบวา สภาพและปญหาโดยรวมและ รายดานทกดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .01 จาแนกตามลกษณะการเปดสอน พบวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ท�ระดบ .01 สวนปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน จาแนกตามเขตพ�นท�การศกษา พบวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน โดยรวมแตกตางกน สวนปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ท�ระดบ .01 คาซอน นนแกว (2552 : 61 - 62) ไดทาวจยเร�องการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาข�นพ�นฐาน อาเภอภซาน จงหวดพะเยา ผลการวจยพบวา สภาพปจจบนในการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาข�นพ�นฐาน รวมเฉล�ยทกดานอยในระดบมาก เม�อพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน ปญหาในการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน สถานศกษาข�นพ�นฐานในภาพรวมอยในระดบนอย พทธรนทร เพยราษฎร (2552 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร�องความคดเหนของขาราชการครตอการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ความคดเหนของขาราชการครตอการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก สวนผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครตอการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จาแนกตามขนาดของโรงเรยน พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05 ยทธชย นอยทรง (2552 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเร�องสภาพและปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษามกดาหาร ผลการวจยพบวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษามกดาหาร อยในระดบมาก ปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา อยในระดบปานกลาง ขาราชการครท�มสถานภาพการดารงตาแหนงตางกน โรงเรยนประเภทตางกน มความคดเหน ตอสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยรวมไมแตกตางกน ขาราชการคร ท� มสถานภาพการดารงตาแหนงตางกน โรงเรยนประเภทตางกน มความคดเหนตอปญหา การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยรวมไมแตกตางกน

61

ธนาวฒ สองแสง (2553 : 111) ไดทาวจยเร�องสภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพ

ภายในของสถานศกษาในสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษายโสธร เขต 1 ท�ไดรบการรบรอง มาตรฐานจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ผลการวจยพบวา

สภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาในสงกดสานกงานเขตพ�นท� การศกษายโสธร เขต 1 ท�ไดรบการรบรองมาตรฐานจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมน

คณภาพการศกษา โดยภาพรวมและทกดานอยในระดบมาก ผบรหารสถานศกษาและครผรบผดชอบ

งานประกนคณภาพภายในมความคดเหนตอสภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายใน ของสถานศกษา โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน ผบรหารสถานศกษาและครผรบผดชอบ

งานประกนคณภาพภายในท�ปฏบตหนาท�ในโรงเรยนท�มขนาดตางกนมความคดเหนตอสภาพ

การดาเนนงานการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน องคการ วงคเรอง (2553 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร� องการศกษาสภาพการดาเนนงาน

การประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษานาน เขต 2 ผลการวจยพบวา สภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยน

ขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษานาน เขต 2 โดยรวมและรายดานพบวามสภาพ

การดาเนนงานอยในระดบมาก ปญหาการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ของโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษานาน เขต 2 โดยรวมและรายดานพบวา

มปญหาการดาเนนงานอยในระดบนอย นรชา ชยศรรตนดารง (2554 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร�องการดาเนนการประกนคณภาพ

ภายในของโรงเรยน ในอาเภอธาตพนม ผลการวจยพบวา การดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

ของโรงเรยน ในอาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม โดยรวมและรายดาน พบวา อยในระดบมาก ผลการเปรยบเทยบการดาเนนงานประกนคณภาพภายในของโรงเรยน ในอาเภอธาตพนม

จาแนกประเภทของโรงเรยน และขนาดของโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดาน พบวา ไมแตกตางกน

อคคพฒน อดมพฒน (2554 : 58 - 59) ไดทาวจยเร�องการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาฉะเชงเทรา เขต 1

ผลการวจยพบวา ความคดเหนเก�ยวกบการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ของโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาฉะเชงเทรา เขต 1 โดยรวมและรายดาน

อยในระดบมาก ความคดเหนของบคลากรท�มตอการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ของโรงเรยนเอกชน จาแนกตามตาแหนง จาแนกตามประสบการณในการทางานโดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

62

จากการศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของตามท�กลาวมาสรปไดวาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา เปนกระบวนการดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาของ สถานศกษา ตามระบบ หลกเกณฑและวธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบการศกษาข�นพ�นฐาน ระบบประกนคณภาพภายในของสถานศกษาท�ดท�สดจะตองเปนระบบ ท�พฒนาใหเกดข� นจากจตสานกของผบรหารสถานศกษา คณะคร และบคลากรทกคน ผวจ ย จงมความสนใจศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงาน เขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร โดยใชกรอบแนวคดตามนโยบายของสานกงาน คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน เพ�อใหไดขอมลท�เปนประโยชน สามารถนามาปรบปรง พฒนาคณภาพของสถานศกษา พฒนาระบบประกนคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพตอไป

บทท� 3

วธดาเนนการวจย

ในการวจยคร งน ไดศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร ผวจยไดดาเนนการตามข นตอนดงตอไปน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. เคร$องมอท$ใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การวเคราะหขอมล

5. สถตท$ใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

การกาหนดประชากร

ประชากรท$ใชในการวจยคร งน ไดแก ผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสถานศกษา

ข นพ นฐาน สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา 2555 จานวน

2,284 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 228 คน ครผสอน จานวน 2,256 คน

การเลอกกลมตวอยาง

กลมตวอยางท$ใชในการวจยในคร งน ไดแก ผ บรหารสถานศกษาและครผ สอน

ในสถานศกษาข นพ นฐาน สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา 2555

โดยวธการกาหนดจากตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 607 - 610 ;

อางถงใน บญชม ศรสะอาด. 2545 : 40) ดวยวธการสมแบบแบงช น (Proportion Stratified Random

Sampling) ไดกลมตวอยาง จานวน 332 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 30 คน

ครผสอน จานวน 302 คน

64

ตาราง 1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามขนาดของสถานศกษา

ขนาดของสถานศกษา ประชากร กลมตวอยาง

ผบรหาร ครผสอน ผบรหาร ครผสอน สถานศกษา สถานศกษา

ขนาดเลก 75 375 10 50 ขนาดกลาง 87 950 11 127 ขนาดใหญ 66 931 9 125

รวม 228 2,256 30 302

เคร�องมอท�ใชในการวจย

เคร$องมอท$ใชในการวจยคร งน ไดแก แบบสอบถามสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร แบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท� 1 เปนแบบสอบถามเก$ยวกบขอมลพ นฐานของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท� 2 เปนแบบสอบถามเก$ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบ

มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) โดยมหลกเกณฑการใหคะแนน ดงน เบสท และ

คาหน (Best and Kahn. 1993 : 246 - 250)

5 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบมากท$สด 4 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบมาก

3 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบปานกลาง 2 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบนอย

1 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบนอยท$สด การแปลความหมายของคะแนน ผวจ ยแปลความหมายดวยวธการใชคาเฉล$ย ( X ) ของคะแนน ในการอธบายระดบของสภาพการดาเนนงานโดยใชเกณฑในการแปลผล 5 ระดบ

ดงน (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 103)

4.51 - 5.00 หมายถง สภาพการดาเนนงานอยในระดบมากท$สด 3.51 - 4.50 หมายถง สภาพการดาเนนงานอยในระดบมาก 2. 51 - 3.50 หมายถง สภาพการดาเนนงานอยในระดบปานกลาง

65

1. 51 - 2.50 หมายถง สภาพการดาเนนงานอยในระดบนอย

1.00 - 1.50 หมายถง สภาพการดาเนนงานอยในระดบนอยท$สด

การสรางเคร�องมอท�ใชในการวจย

1. ศกษาเอกสาร ตารา งานวจยท$เก$ยวของกบการประกนคณภาพภายใน

2. สรางแบบสอบถามตามท$ไดศกษา แลวนาเสนอประธานและกรรมการท$ปรกษา

วทยานพนธ เพ$อตรวจสอบและพจารณาแกไขใหสมบรณย$งข น

3. นาแบบสอบถามท$ปรบปรงแกไขเสรจสมบรณแลวเสนอผทรงคณวฒ จานวน 5 ทาน

เพ$อขอความอนเคราะหในการตรวจสอบความตรงเชงเน อหา (Content Validity) โดยหาคาดชน

ความสอดคลองระหวางขอคาถามและวตถประสงค (Index of item Objective Congruence : IOC)

(บญชม ศรสะอาด. 2545 : 64 - 65)

4. ปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามท$ผทรงคณวฒเสนอแนะ เสนอประธานและ

กรรมการท$ปรกษาวทยานพนธ จากน นนาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try-out) กบกลมทดลอง

ท$เปนผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษา

จนทบร ปการศกษา 2555 ท$ไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน และนาแบบสอบถามมาวเคราะห

คาสมประสทธk สหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)

ไดคาอานาจจาแนก เทากบ 0.50 - 1.00

5. นาแบบสอบถามท$หาคาอานาจจาแนกแลว มาวเคราะหหาความเช$อม$นของแบบสอบถาม

ท งฉบบ โดยการหาคาสมประสทธk แอลฟา (α- Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach. 1990 : 202 -

203) ซ$ งไดคาความเช$อม$นของเคร$องมอ เทากบ 0.97

6. นาแบบสอบถามท$ผานการตรวจสอบความเช$อม $นแลวไปใชกบกลมตวอยาง

ท$กาหนดเพ$อนาผลการวเคราะหตามวตถประสงคและสมมตฐานการวจยตอไป

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามลาดบข นตอน ดงน

1. ขอความอนเคราะหในการออกหนงสอราชการจากมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

ไปยงผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 และเขต 2

เพ$อขอความรวมมอจากผบรหารสถานศกษาและครผสอนในการตอบแบบสอบถาม

2. กาหนดวนในการเกบรวบรวมแบบสอบถาม และผวจ ยดาเนนการเกบรวบรวม

แบบสอบถามดวยตนเอง

66

การวเคราะหขอมล

ผวจยนาแบบสอบถามท$ไดรบคนมาตรวจความสมบรณ และดาเนนการวเคราะหขอมล ดงน

ตอนท� 1 วเคราะหขอมลเก$ยวกบขอมลพ นฐานของผตอบแบบสอบถาม โดยนาขอคาถาม

ตอนท$ 1 มาหาคารอยละ

ตอนท� 2 วเคราะหขอมลเก$ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉล$ย ( X ) และ

หาคาความเบ$ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ตอนท� 3 เปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกด

สานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยใช

การทดสอบคาท (t-test)

ตอนท� 4 เปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกด

สานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดวยการวเคราะห

ความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และหากพบความแตกตางมนยสาคญทางสถต

ท$ระดบ .05 ทาการเปรยบเทยบความแตกตาง เปนรายคดวยวธเชฟเฟ (Scheffe′) และนาเสนอ

เปนตารางประกอบการบรรยาย

สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล

สถตพ.นฐาน

1. คารอยละ (%)

2. คาเฉล$ย ( X )

3. สวนเบ$ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สถตท�ใชในการตรวจสอบคณภาพเคร�องมอ

1. ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามและวตถประสงค (Index of item Objective

Congruence : IOC)

2. คาสมประสทธk สหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation

Coefficient) ระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม

3. คาความเช$อม$นของแบบสอบถาม โดยวธหาคาสมประสทธk แอลฟา (α- Coefficient)

ตามวธของครอนบาค (Cronbach)

67

สถตท�ใชในการทดสอบสมมตฐาน

1. วเคราะหเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน

โดยใชการทดสอบคาท (t-test)

2. วเคราะหเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ นท$การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และหากพบความแตกตาง อยางมนยสาคญทางสถตท$ระดบ .05 ทาการเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายค ดวยวธเชฟเฟ

(Scheffe′)

บทท� 4

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร ผวจยขอเสนอผลการวเคราะหตามลาดบดงน%

สญลกษณท�ใชในการวเคราะห X แทน คาเฉล(ย (Mean) S.D. แทน คาความเบ(ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) n แทน จานวนคนในกลมตวอยาง t แทน คาสถตท(ใชในการทดสอบคาท (t-test) F แทน คาสถตท(ใชในการแจกแจงแบบเอฟ (F-distribution) MS แทน คา Mean of Squares SS แทน คา Sum of Squares df แทน คา Degrees of Freedom p แทน ระดบนยสาคญทางสถต การเสนอผลการวเคราะหขอมล

ในการเสนอผลการวเคราะหขอมลคร% งน% ผวจยขอเสนอเปนตอน ๆ ดงน%

ตอนท� 1 ผลการวเคราะหขอมลเก(ยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท� 2 ผลการวเคราะหสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร

ตอนท� 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพ

ในการปฏบตงาน

ตอนท� 4 ผลการวเคราะหความแปรปรวนสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จ าแนกตามขนาด

ของสถานศกษา

69

ผลการวเคราะหขอมล ตอนท� 1 ผลการวเคราะหขอมลเก(ยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ปรากฏผล ดงตาราง 2 ตาราง 2 จานวนและรอยละของผตอบแบบสอบถาม จาแนกตามตามสถานภาพในการปฏบตงาน

และขนาดของสถานศกษา

ผตอบแบบสอบถาม n = 332

จานวนคน รอยละ สถานภาพในการปฏบตงาน 1. ผบรหารสถานศกษา 30 9.04 2. ครผสอน 302 90.96

รวม 332 100.00 ขนาดของสถานศกษา 1. ขนาดเลก 60 18.07 2. ขนาดกลาง 138 41.57 3. ขนาดใหญ 134 40.36

รวม 332 100.00

จากตาราง 2 แสดงวา มผตอบแบบสอบถามท%งหมด 332 คน คดเปนรอยละ 100 เม(อจาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน พบวา ผตอบแบบสอบถามผบรหารสถานศกษา จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 9.04 และครผสอน จานวน 302 คน คดเปนรอยละ 90.96 เม(อจาแนกตามขนาดของสถานศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามปฏบตหนาท(ในสถานศกษาขนาดเลก จานวน 60 คน คดเปนรอยละ 18.07 ปฏบตหนาท(ในสถานศกษาขนาดกลาง จานวน 138 คน คดเปนรอยละ 41.57 และปฏบตหนาท(ในสถานศกษาขนาดใหญ จานวน 134 คน คดเปนรอยละ 40.36

70

ตอนท� 2 ผลการวเคราะหสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร ปรากฏผลดงตาราง 3 - 11 ตาราง 3 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร ในภาพรวม

ท( สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. การกาหนดมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา 4.17 0.47

6

มาก 2. การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา

ของสถานศกษาท(มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 4.26 0.41

4

มาก 3. การจดระบบบรหารและสารสนเทศ 4.30 0.52 3 มาก 4. การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจด

การศกษาของสถานศกษา 4.24 0.50

5

มาก 5. การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพ

การศกษา 4.26 0.57

4

มาก 6. การจดใหมการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 4.35 0.54

1

มาก 7. การจดทารายงานประจาปท(เปนรายงาน

ประเมนคณภาพภายใน 4.34 0.49

2

มาก 8. การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษา

อยางตอเน(อง 4.16 0.51

7

มาก รวม 4.30 0.44 มาก

จากตาราง 3 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.30) เม(อพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย

71

3 ลาดบแรก คอ การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ( X = 4.35) การจดทารายงานประจาปท(เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน ( X = 4.34) และ การจดระบบบรหารและสารสนเทศ ( X = 4.30)

ตาราง 4 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การกาหนด มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ

ท( การกาหนดมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. มการแตงต%งคณะกรรมการมสวนรวมกาหนด

มาตรฐานของสถานศกษา

4.30

0.57

1

มาก 2. จดประชมเชงปฏบตการหรอช%แจง สรางความร

ความเขาใจ และความสาคญของการพฒนา คณภาพการศกษา มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานระดบการศกษาข%นพ%นฐาน

4.16

0.67

3

มาก

3. มการวเคราะหความสมพนธของมาตรฐานและตวบงช% ตาง ๆ

3.96

0.72

5

มาก

4. สถานศกษามการตรวจสอบทบทวนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยใหทกฝายรวมพจารณาใหความเหนชอบ 4.13 0.67

4

มาก

5. สถานศกษาประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและเผยแพรใหผเก(ยวของ ท%งภายในและภายนอกรบทราบ 4.27 0.64

2

มาก

รวม 4.17 0.47 มาก

จากตาราง 4 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การกาหนดมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.17) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา

72

อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ มการแตงต% ง คณะกรรมการมสวนรวมกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา ( X = 4.30) สถานศกษาประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและเผยแพรใหผเก(ยวของท%งภายในและภายนอกรบทราบ ( X = 4.27) และจดประชมเชงปฏบตการหรอช% แจง สรางความร ความเขาใจ และความสาคญ ของการพฒนาคณภาพการศกษา มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานระดบการศกษาข%นพ%นฐาน ( X = 4.16)

ตาราง 5 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท( มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ

ท( การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา

ของสถานศกษาท(มงคณภาพ ระดบสภาพการดาเนนงาน

n = 332 ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา X S.D. อนดบท( ระดบ

1. สถานศกษามการแตงต%งคณะกรรมการรวม จดทาแผนพฒนาการจดการศกษา 4.37 0.57 2

มาก

2. มการกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย ครอบคลมภารกจและความรบผดชอบ ในการพฒนาคณภาพการศกษา 4.56 0.56 1

มากท(สด 3. คณะกรรมการมความร ความสามารถในการ

จดทาแผนพฒนาการจดการศกษาสถานศกษา 4.08 0.62 6

มาก 4. มการเกบรวบรวมขอมล เพ(อวเคราะหสภาพ

ปญหา และความจาเปน จดออน จดแขง เพ(อดาเนนการกาหนดยทธศาสตรการพฒนา 4.15 0.59 5

มาก 5. แผนพฒนาการจดการศกษามความชดเจน

สอดคลองยทธศาสตรท(สามารถปฏบตได และสงผลตอเปาหมายของโรงเรยน 4.20 0.63 3

มาก

73

ตาราง 5 (ตอ)

ท( การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา

ของสถานศกษาท(มงคณภาพ ระดบสภาพการดาเนนงาน

n = 332 ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา X S.D. อนดบท( ระดบ

6. สถานศกษามการสรางความเขาใจในรายละเอยดของแผนพฒนาการจดการศกษาตอผเก(ยวของกอนนาไปใช 4.16 0.57 4

มาก รวม 4.26 0.41 มาก

จากตาราง 5 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา ของสถานศกษาท(มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.26) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากท(สด 1 ขอ คอ มการกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย ครอบคลมภารกจและความรบผดชอบในการพฒนาคณภาพการศกษา ( X = 4.56) และอยในระดบมาก 5 ขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 2 ลาดบ คอ สถานศกษา มการแตงต%งคณะกรรมการรวมจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา ( X = 4.37) และแผนพฒนา การจดการศกษามความชดเจน สอดคลองยทธศาสตรท(สามารถปฏบตไดและสงผลตอเปาหมายของโรงเรยน ( X = 4.20)

74

ตาราง 6 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดระบบบรหารและสารสนเทศ จาแนกตามรายขอ

ท( การจดระบบบรหารและสารสนเทศ ระดบสภาพการดาเนนงาน

n = 332 X S.D. อนดบท( ระดบ

1. มการจดโครงสรางระบบบรหารท(เอ%อตอ การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายใน 4.21 0.64

4

มาก

2. มการกาหนดผรบผดชอบและจดระบบ สารสนเทศประกนคณภาพภายใน 4.40 0.60

1

มาก

3. มการจดสารสนเทศท(เปนหมวดหม สะดวก ตอการนาไปใช เกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพการศกษา 4.18 0.58

5

มาก 4. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาทกคน

มความรและสามารถสบคนขอมลสารสนเทศ ท(สถานศกษาจดทาข%น 4.40 0.65

2

มาก 5. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาไดรบ

การ อบรมพฒนาทกษะดานการใชนวตกรรมและเทคโนโลยขอมลสารสนเทศ 4.32 0.62

3

มาก รวม 4.30 0.52 มาก

จากตาราง 6 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดระบบบรหารและสารสนเทศ ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.30) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ มการกาหนดผรบผดชอบและจดระบบสารสนเทศประกน คณภาพภายใน ( X = 4.40) สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาทกคน มความรและสามารถสบคนขอมลสารสนเทศท(สถานศกษาจดทาข%น ( X = 4.40) และสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษา ไดรบการอบรมพฒนาทกษะดานการใชนวตกรรมและเทคโนโลยขอมลสารสนเทศ ( X = 4.32)

75

ตาราง 7 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การดาเนนงาน ตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ

ท( การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจด

การศกษาของสถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. สถานศกษาจดทาแผนปฏบตการท(สอดคลอง

กบแผนพฒนาการจดการศกษา ของสถานศกษา 4.38 0.55

1

มาก 2. สถานศกษาสงเสรมและสนบสนนทรพยากร

เพ(อการดาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ/ กจกรรมอยางมประสทธภาพ 4.29 0.59

2

มาก 3. มการนเทศ ตดตาม และประเมนผล

เพ(อปรบปรงแกไขระหวางปฏบตงาน เพ(อความสอดคลองกบสถานการณ และบรรลผลตามเปาหมาย 4.13 0.69

5

มาก 4. ตรวจสอบ กากบ ตดตาม กระบวนการจดทา

แผน รวมท%ง จดใหมการประเมนคณภาพ ของแผนปฏบตการประจาป 4.16 0.67

4

มาก 5. การนาผลการประเมนตามแผน/โครงการ/

กจกรรมไปใชพฒนาคณภาพการศกษา 4.25 0.63

3

มาก รวม 4.24 0.50 มาก

จากตาราง 7 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.24) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ สถานศกษาจดทา แผนปฏบตการท(สอดคลองกบแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ( X = 4.38) สถานศกษาสงเสรมและสนบสนนทรพยากร เพ(อการดาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรม

76

อยางมประสทธภาพ ( X = 4.29) และการนาผลการประเมนตามแผน/โครงการ/กจกรรมไปใชพฒนาคณภาพการศกษา ( X = 4.25) ตาราง 8 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหม การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา จาแนกตามรายขอ

ท( การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพ

การศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. มการแตงต%งคณะกรรมการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษา ระดบสถานศกษา 4.43 0.65

1

มาก 2. มการประชมช%แจง สรางความเขาใจเก(ยวกบ

การตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา แกครและบคลากรท(เก(ยวของทกฝาย 4.38 0.72

2

มาก 3. มการวางระบบการทางานและมอบหมาย

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา เปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาท(ปฏบต 4.23 0.66

3

มาก 4. ครและบคลากรรวบรวมรองรอยหลกฐาน

การดาเนนงานและผลการตรวจสอบมา ปรบปรง และพฒนาการปฏบตไปสเปาหมาย 4.21 0.69

4

มาก 5. ครและบคลากรปฏบตงานตามแผนปฏบตการ

ประจาปและดาเนนการแกไข ปรบปรง การดาเนนงานของตนเองใหเปนไปตามแผน 4.18 0.69

5

มาก 6. คณะทางานท(สถานศกษาแตงต%งใหทาหนาท(

ตดตาม ตรวจสอบ รวบรวมขอมล และจดทารายงานเสนอเพ(อดาเนนการพฒนาคณภาพตอไป 4.14 0.66

6

มาก รวม 4.26 0.57 มาก

77

จากตาราง 8 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพ การศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.26) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ มการแตงต%งคณะกรรมการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา ระดบสถานศกษา ( X = 4.43) มการประชมช% แจง สรางความเขาใจเก(ยวกบการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา แกครและบคลากรท(เก(ยวของทกฝาย ( X = 4.38) และมการวางระบบการทางานและมอบหมายการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาท(ปฏบต ( X = 4.23)

ตาราง 9 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหม การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา จาแนกตามรายขอ

ท( การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตาม

มาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. สถานศกษามการแตงต%งคณะกรรมการ

ประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา 4.45 0.67

1

มาก 2. สถานศกษามการจดประชมช%แจง

สรางความตระหนกและความเขาใจ ในการประเมนคณภาพภายใน 4.35 0.69

2

มาก 3. สถานศกษามการกาหนดวตถประสงค/

เปาหมายของการประเมน โดยใช กรอบมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 4.45 0.67

1

มาก 4. สถานศกษามการสรางเคร(องมอการประเมน

ตามมาตรฐานการศกษา 4.19 0.64

4

มาก 5. สถานศกษานาผลการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษามาวเคราะห วางแผน แกไข ปรบปรง งานของสถานศกษา 4.30 0.61

3

มาก รวม 4.35 0.54 มาก

78

จากตาราง 9 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหมการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.35) เม(อพจารณา

เปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ

สถานศกษามการแตงต%งคณะกรรมการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา และสถานศกษา

มการกาหนดวตถประสงค/เปาหมายของการประเมน โดยใชกรอบมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

( X = 4.45) และสถานศกษามการจดประชมช% แจง สราง ความตระหนกและความเขาใจในการ

ประเมนคณภาพภายใน ( X = 4.35)

ตาราง 10 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทา

รายงานประจาปท(เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน จาแนกตามรายขอ

ท( การจดทารายงานประจาปท(เปนรายงาน

ประเมนคณภาพภายใน

ระดบสภาพการดาเนนงาน

n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ

1. มการแตงต%งคณะทางานจดทารายงาน

ประจาป 4.54 0.66

1

มากท(สด

2. มการรวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห

แปรผล ตรงตามสภาพของสถานศกษา 4.35 0.60

3

มาก

3. นาเสนอขอมลสารสนเทศ ตรงตามมาตรฐาน

ของสถานศกษา 4.28 0.63

4

มาก

4. สถานศกษาจดทารายงานประจาปขอมล

เชงปรมาณและเชงคณภาพของสถานศกษา

ไดเหมาะสม เขาใจงาย 4.36 0.65

2

มาก

5. นาเสนอคณะกรรมการสถานศกษา ใหความเหนชอบเพ(อรบรองผลการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 4.27 0.61

5

มาก

79

ตาราง 10 (ตอ)

ท( การจดทารายงานประจาปท(เปนรายงาน

ประเมนคณภาพภายใน

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 6. รายงานประจาปตอผเก(ยวของ ไดแก คร

ผปกครอง หนวยงานตนสงกด 4.27 0.64

6

มาก รวม 4.34 0.49 มาก

จากตาราง 10 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดทารายงาน ประจาปท(เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.34) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากท(สด 1 ขอ คอ มการแตงต%งคณะทางานจดทารายงานประจาป ( X = 4.54) และ อยในระดบมาก 5 ขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 2 ลาดบแรก คอ สถานศกษาจดทารายงานประจาปขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพของสถานศกษาไดเหมาะสม เขาใจงาย ( X = 4.36) และมการรวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห แปรผล ตรงตามสภาพของสถานศกษา ( X = 4.35)

ตาราง 11 คาเฉล(ย และคาเบ(ยงเบนมาตรฐาน ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหม การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน(อง จาแนกตามรายขอ

ท( การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยาง

ตอเน(อง

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 1. นาผลการประเมนมาสรางความเขาใจ

เก(ยวกบสภาพการดาเนนงานท(เกดข%น แกผมสวนเก(ยวของทกฝาย 4.09 0.54

6

มาก 2. นาผลการประเมนใชเปนสารสนเทศ

ในการกาหนดกรอบความคดหรอการตดสนใจในการดาเนนงานของสถานศกษา 4.17 0.65

3

มาก

80

ตาราง 11 (ตอ)

ท( การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยาง

ตอเน(อง

ระดบสภาพการดาเนนงาน n = 332

X S.D. อนดบท( ระดบ 3. นาผลการประเมนมาสนบสนนการตดสนใจ

ในการจดทาแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษา 4.13 0.70

4

มาก 4. นาผลการประเมนมาสนบสนนการตดสนใจ

ในการจดทาแผนปฏบตการประจาป 4.25 0.64

1

มาก 5. นาผลการประเมนไปใชในการกากบ ตดตาม

และควบคมการดาเนนงาน 4.12 0.58

5

มาก 6. นาผลการประเมนเปนเคร(องมอในการ

ปรบปรงแกไขการดาเนนงานอยางตอเน(อง 4.20 0.65

2

มาก รวม 4.16 0.51 มาก

จากตาราง 11 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน(อง ในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.16) เม(อพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงคาเฉล(ยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก คอ นาผลการประเมนมาสนบสนน การตดสนใจในการจดทาแผนปฏบตการประจาป ( X = 4.25) นาผลการประเมนเปนเคร(องมอ ในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานอยางตอเน(อง ( X = 4.20) และนาผลการประเมนใชเปน สารสนเทศ ในการกาหนดกรอบความคดหรอการตดสนใจในการดาเนนงานของสถานศกษา ( X = 4.17)

81

ตอนท� 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพ

ในการปฏบตงาน ปรากฏผลดงตาราง 12

ตาราง 12 การเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงาน

เขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน

ท( สภาพการดาเนนงาน

ประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ผบรหาร

สถานศกษา

ครผสอน

t p n = 30 n = 302

X S.D. X S.D.

1. การกาหนดมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา 4.13 0.45 4.17 0.48 0.47 .64

2. การจดทาแผนพฒนาการจด

การศกษาของสถานศกษาท(มง

คณภาพตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา 4.30 0.45 4.25 0.41 0.70 .48

3. การจดระบบบรหารและ

สารสนเทศ 4.41 0.42 4.29 0.53 1.16 .25

4. การดาเนนงานตามแผนพฒนา

การจดการศกษาของสถานศกษา 4.39 0.40 4.23 0.51 1.69 .09

5. การจดใหมการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษา 4.37 0.55 4.25 0.57 1.12 .27

6. การจดใหมการประเมนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐานการศกษา

ของสถานศกษา 4.52 0.45 4.33 0.55 1.83 .07

7. การจดทารายงานประจาปท(เปน

รายงานประเมนคณภาพภายใน 4.31 0.40 4.34 0.49 0.39 .70

82

ตาราง 12 (ตอ)

ท( สภาพการดาเนนงาน

ประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ผบรหาร

สถานศกษา

ครผสอน

t p n = 30 n = 302

X S.D. X S.D.

8. การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน(อง 4.07 0.44 4.17 0.51 0.98 .33

รวม 4.31 0.35 4.25 0.44 0.70 .48

*p < .05

จากตาราง 12 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

83

ตอนท� 4 ผลการวเคราะหความแปรปรวนสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาด ของสถานศกษา ปรากฏผลดงตาราง 13 - 16 ตาราง 13 การวเคราะหความแปรปรวนสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวม

สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

df SS MS F p

1. การกาหนดมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

2.52 71.85 74.37

1.26 0.22

5.78

.00*

2. การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท(มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

3.01 53.35 56.41

1.53 0.16

9.44

.00*

3. การจดระบบบรหารและสารสนเทศ ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

0.27 89.29 89.56

0.14 0.27

0.50

.61

84

ตาราง 13 (ตอ)

สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

df SS MS F p

4. การดาเนนงานตามแผนพฒนา การจดการศกษาของสถานศกษา

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

0.47 82.13 82.60

0.23 0.25

0.93

.39

5. การจดใหมการตดตามตรวจสอบ คณภาพการศกษา

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

0.42 105.90 106.31

0.21 0.32

0.65

.53

6. การจดใหมการประเมนคณภาพ ภายในตามมาตรฐานการศกษา ของสถานศกษา

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

0.08 97.13 97.21

0.04 0.30

0.13

.87

7. การจดทารายงานประจาปท(เปน รายงานประเมนคณภาพภายใน

ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

0.25 77.81 78.07

0.13 0.24

0.54

.59

8. การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน(อง ระหวางกลม ภายในกลม

รวม

2 329 331

2.72 81.95 84.67

1.36 0.25

5.45

.01*

85

ตาราง 13 (ตอ)

สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

df SS MS F p

ระหวางกลม 2 0.72 0.36 1.92 .15 ภายในกลม 329 62.10 0.19

รวม 331 62.83

*p < .05

จากตาราง 13 แสดงวา สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

ตาราง 14 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกน

คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร

จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดานการกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ขนาด

ของสถานศกษา

ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

ขนาดเลก 4.24 - 0.06 0.99

ขนาดกลาง 4.06 - - 0.01*

ขนาดใหญ 4.24 - - -

*p < .05

จากตาราง 14 แสดงวา ความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดานการกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา พบวา

X

86

ผบรหารสถานศกษาและครผสอนปฏบตหนาท( ในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษาขนาดใหญ มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ท(ระดบ .05

ตาราง 15 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ท(มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

ขนาด ของสถานศกษา

ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

ขนาดเลก 4.23 - 0.56 0.07 ขนาดกลาง 4.16 - - 0.00* ขนาดใหญ 4.37 - - -

*p < .05

จากตาราง 15 แสดงวา ความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดานการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา ท(มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษาและครผสอนปฏบตหนาท(ในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษาขนาดใหญ มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .05

X

87

ตาราง 16 การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน(อง

ขนาด ของสถานศกษา

ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

ขนาดเลก 4.18 - 0.25 0.66 ขนาดกลาง 4.06 - - 0.00* ขนาดใหญ 4.25 - - -

*p < .05

จากตาราง 16 แสดงวา ความแตกตางของคาเฉล(ยเปนรายคของสภาพการดาเนนงาน

ประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท(การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดานการจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน(อง พบวา ผบรหารสถานศกษาและครผ สอนปฏบตหนาท(ในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษา ขนาดใหญ มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .05

X

บทท� 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยเร� อง การศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ผวจยขอนาเสนอการสรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะในการวจย ดงน!

วตถประสงคของการวจย

1. เพ�อศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงาน เขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร 2. เพ�อเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน และขนาด ของสถานศกษา

วธดาเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยางท�ใชในการวจย

1. ประชากรท�ใชในการวจยคร! งน! คอ ผบรหารสถานศกษาและครผสอนในสถานศกษา

ข!นพ!นฐาน สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา 2555 จานวน

2,784 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 228 คน ครผสอน จานวน 2,256 คน

2. กลมตวอยางท�ใชในการวจยในคร! งน! คอ ผ บรหารสถานศกษาและครผ สอน

ในสถานศกษาข!นพ!นฐาน สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ปการศกษา 2555

โดยวธการกาหนดจากตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 607 - 610 ;

อางถงใน บญชม ศรสะอาด. 2545 : 40) ดวยวธการสมแบบแบงช!น (Proportion Stratified Random

Sampling) ไดกลมตวอยาง จานวน 332 คน ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา จานวน 30 คน ครผสอน

จานวน 302 คน

การสรางเคร�องมอท�ใชในการวจย

เคร� องมอท�ใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยคร! งน! เปนแบบสอบถาม 1 ชด แบงออกเปน 2 ตอน คอ

ตอนท� 1 เปนแบบสอบถามเก�ยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

89

ตอนท� 2 เปนแบบสอบถามเก�ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ประกอบดวย การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดระบบบรหารและสารสนเทศ การดาเนนงาน ตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพ การศกษา การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน และการจดใหมการพฒนาคณภาพศกษา อยางตอเน�อง มลกษณะเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ซ� งม คาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.50 - 1.00 และความเช�อม�นของเคร�องมอท!งฉบบเทากบ 0.97 การเกบรวบรวมของมล ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามลาดบข!นตอน ดงน! 1. ขอความอนเคราะหในการออกหนงสอราชการจากมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ไปยงผอานวยการโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เพ�อขอความอนเคราะหใหผบรหารสถานศกษาและครผสอนตอบแบบสอบถาม 2. ผวจยทาการเกบขอมลตามจานวนกลมตวอยางดวยตนเอง ซ� งจานวนแบบสอบถาม ท�สงไป จานวน 332 ฉบบ ไดรบกลบคนมาจานวน 332 ฉบบ คดเปนแบบสอบถามท�สมบรณสามารถนามาวเคราะหขอมลได 100 % การวเคราะหขอมล ในการวจยคร! งน! ผวจยนาแบบสอบถามท�ไดรบคนมาตรวจความสมบรณ และดาเนนการวเคราะหขอมล ดงน! 1. วเคราะหขอมลจากแบบสอบถามตอนท� 1 เก�ยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยหาคารอยละ 2. วเคราะหขอมลจากแบบสอบถามตอนท� 2 เก�ยวกบสภาพการดาเนนงานประกน คณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ประกอบดวย การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท� มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดระบบบรหารและสารสนเทศ การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน การจดใหมการพฒนาคณภาพศกษาอยางตอเน�อง วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉล�ย (X ) และหาคาความเบ�ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

90

3. เปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยการทดสอบคาท (t-test) 4. เปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา ดวยการวเคราะห ความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) และหากพบความแตกตางมนยสาคญทางสถต

ท�ระดบ .05 ทาการเปรยบเทยบความแตกตาง เปนรายคดวยวธเชฟเฟ (Scheffe′) และนาเสนอ เปนตารางประกอบการบรรยาย

สรปผลการวจย

จากการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร สรปผลการวจยไดดงน! 1. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร ในภาพรวมอยในระดบมาก เม�อพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน 2. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวมแตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต เม�อเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล�ยเปนรายค พบวา ผบรหาร

สถานศกษาและครผสอนปฏบตหนาท�ในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษาขนาดใหญ มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

อภปรายผล

จากผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร มประเดนสาคญท�ผวจยนามาอภปรายไดดงน! 1. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท� การศกษาประถมศกษาจนทบร โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เรยงลาดบ 3 ลาดบ ไดแก การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดทารายงาน

91

ประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน การจดระบบบรหารและสารสนเทศ ท!งน! อาจเปนเพราะกระทรวงศกษาธการไดออกกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบการศกษาข!นพ!นฐาน พ.ศ.2546 และสานกงานคณะกรรมการการศกษาข!นพ!นฐานไดดาเนนการตามภารกจหลกของการประกนคณภาพการศกษาท�ไดกาหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 หมวด 1 มาตรา 9 และหมวด 6 มาตรา 47 - 48 และ 51 รวมท!งการปฏบตตามประกาศกฎกระทรวง คอ กาหนดมาตรฐานการศกษาปฐมวย และมาตรฐานการศกษาข!นพ!นฐาน เพ�อใหเปนหลกในการประเมนคณภาพภายใน สาหรบ หนวยงานตนสงกดและสถานศกษา ซ� งหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาสามารถเพ�มมาตรฐานของตนไดอกตามท�เหนสมควร ท! งน! เพ�อใหสอดรบกบการปฏรปการศกษาในทศวรรษท�สอง เช�อมโยงการประกนคณภาพการศกษาท!งระดบการศกษาปฐมวย ระดบการศกษาข!นพ!นฐาน และการประกนคณภาพภายนอก ซ� งตอมาไดมการออกประกาศกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553 แทนกฎกระทรวงฉบบเดม (พ.ศ.2546) (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข!นพ!นฐาน. 2555 ข : 2) ซ� งสอดคลองกบงานวจยของ องคการ วงคเรอง (2553 : บทคดยอ) ไดทาวจยเร� องการศกษาสภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายใน สถานศกษาของโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษานาน เขต 2 ผลการวจย พบวา สภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษานาน เขต 2 โดยรวมและรายดานพบวามสภาพการดาเนนงาน อยในระดบมาก งานวจยของคาซอน นนแกว (2552 : 61 - 62) ไดทาวจยเร�องการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาข!นพ!นฐาน อาเภอภซาน จงหวดพะเยา ผลการวจยพบวา สภาพปจจบนในการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาข!นพ!นฐาน รวมเฉล�ยทกดานอยในระดบมาก เม�อพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน และงานวจยของสรยศกดk ประทมรตน (2551 : 152 - 154) ไดทาวจยเร�องสภาพและปญหาในการดาเนนงานประกนคณภาพภายในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาในจงหวดสกลนคร ผลการวจยพบวา ระดบสภาพและปญหาในการดาเนนงานประกนคณภาพภายในโรงเรยน ตามความคดเหน ของผบรหาร ครผรบผดชอบและครผสอน โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก 2. ผลการเปรยบเทยบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ท!งน! อาจเปนเพราะความตระหนก ในความสาคญของการพฒนาสมาตรฐาน เปาหมายตามแผน พจารณาจากผเก�ยวของอยางนอย 3 กลมข!นไป ไดแก ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา คร ผปกครอง และผเก�ยวของ

92

มความตระหนกในความสาคญของการพฒนาผเรยน หรอคร หรอคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาตามมาตรฐานน!น ๆ มนโยบายและทศทางการพฒนาของสถานศกษา ระบบการประกนคณภาพภายใน รายงานการประเมนตนเอง รวมท!งกจกรรมการเพ�มประสทธภาพดานผเรยน คร และผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาและครผสอนทกคนในโรงเรยนท�ต �ากวามาตรฐานอบรม พฒนา เพ�อเพ�มศกยภาพการจดการเรยนรใหครสามารถจดการเรยนรท�เนนผเรยนเปนสาคญ จดการเรยนรแบบคละช! น และจดการเรยนรแบบโครงงาน และนาเทคโนโลยสารสนเทศ มาประยกตใชในการจดการเรยนร และใหครศกษาเอกสารทางวชาการเก�ยวกบการจดกจกรรม การเรยนรท�เนนผเรยนเปนสาคญ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข!นพ!นฐาน. 2555 ข : 6 - 11) ซ� งสอดคลองกบงานวจยของยทธชย นอยทรง (2552 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเร�องสภาพและปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษามกดาหาร ผลการวจยพบวา ขาราชการครท�มสถานภาพการดารงตาแหนงตางกน มความคดเหน ตอสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยรวมไมแตกตางกน ขาราชการคร ท�มสถานภาพการดารงตาแหนงตางกน มความคดเหนตอปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาโดยรวมไมแตกตางกน 3. สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�

การศกษาประถมศกษาจนทบร จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวมแตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต เม�อเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉล�ยเปนรายค พบวา ผบรหาร

สถานศกษาและครผ สอนปฏบตหนาท�ในสถานศกษาขนาดกลางและสถานศกษาขนาดใหญ

มสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ท�ระดบ .05 ท!งน! อาจเปนเพราะผบรหารสถานศกษาและครผสอนไมไดศกษาแนวคด ระเบยบ

กฎหมายท�เก�ยวของ ไดแก แนวคดของการประกนคณภาพการศกษา พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 และท�แกไขเพ�มเตม (ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545 กฎกระทรวงวาดวยระบบ

หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2546 และ พ.ศ. 2553 มาตรฐานการศกษา

ของชาต มาตรฐานการศกษาข!นพ!นฐาน มาตรฐานเพ�อการประเมนคณภาพภายนอก และมาตรฐาน

การศกษาระดบเขตพ!นท�การศกษา และการสรางความตระหนก จตสานกแกบคลากรใหเหนถง

คณคาของวฒนธรรม คณภาพในการปฏบตงาน เพ�อการพฒนาการจดการศกษาอยางย �งยน

โดยเฉพาะสถานศกษาขนาดใหญและขนาดกลาง ควรมการแตงต!งคณะกรรมการประกนคณภาพ

ภายในระดบสถานศกษา มอบหมายหนาท�รบผดชอบใหชดเจน โดยใหหลายฝายมสวนรวม ไดแก

ผปกครอง นกเรยน ผแทนนกเรยน คณะกรรมการสถานศกษา ครผสอน ทกระดบการศกษา

93

มการกาหนดเปาหมายและมาตรฐานการศกษาและตวบงช! ระดบสถานศกษา โดยนาขอมล

และสารสนเทศท�ไดจดทาไว รวมท!งขอเสนอแนะจากการประเมนคณภาพภายนอก ผลการประเมน

คณภาพภายใน ผลการทดสอบระดบชาตและผลการประเมนท�เก�ยวของมาวเคราะหและสงเคราะห

เพ�อจดทาแผนงาน/โครงการ ใหสอดคลองกบเปาหมายและมาตรฐานการศกษาและตวบงช!

ท�กาหนดไว (สานกงานคณะกรรมการการศกษาข!นพ!นฐาน. 2554 ช : 34 - 35) ซ� งสอดคลองกบ

งานวจยของธนาวฒ สองแสง (2553 : 111) ไดทาการวจยเร�องสภาพการดาเนนงานการประกน

คณภาพภายในของสถานศกษาในสงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษายโสธร เขต 1 ท�ไดรบการรบรอง

มาตรฐานจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ผลการวจยพบวา ผบรหาร

สถานศกษาและครผ รบผดชอบงานประกนคณภาพภายในท�ปฏบตหนาท�ในโรงเรยนท� ม

ขนาดตางกน มความคดเหนตอสภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต สอดคลองกบงานวจยของ

นรชา ชยศรรตนดารง (2554 : 97) ไดทาการวจยเร� องการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

ของโรงเรยน ในอา เภอธาตพนม จงหวดนครพนม ผลการศกษาพบว า การดา เนนงาน

ประกนคณภาพภายในของโรงเรยน จาแนกตามขนาดของโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดาน

แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

ขอเสนอแนะ จากการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร ควรนาผลการศกษาไปใชและศกษาคนควาวจย ดงน!

ขอเสนอแนะท�วไป

1. ผบรหารสถานศกษา ควรมการจดทาแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษา แผนปฏบตการ

ประจาป โครงการ กจกรรม ตลอดจนการกากบ ตดตาม และควบคมการดาเนนงานใหเปนไปตามแผน

ท�กาหนด เพ�อใชเปนเคร� องมอในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานพฒนาคณภาพการศกษา อยางตอเน�อง

2. ผบรหารสถานศกษา ควรนาผลการประเมนมาสรางความเขาใจเก�ยวกบสภาพ การดาเนนงานท�เกดข! นแกผมสวนเก�ยวของทกฝาย และนาผลการประเมนไปใชในการกากบ

ตดตาม และควบคมการดาเนนงาน

3. หนวยงานท�เก�ยวของควรใหการสงเสรม สนบสนนการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาอยางจรงจงและตอเน�อง

94

ขอเสนอแนะเพ�อการวจยคร0งตอไป

1. ควรทาการศกษาปจจยท�สงผลตอการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร 2. ควรทาการศกษาแนวทางการพฒนาดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและสงกดสานกงานเขตพ!นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร

บรรณานกรม

96

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และท�แกไขเพ�มเตม

(ฉบบท� 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

คาซอน นนแกว. (2552). การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษาข0นพ0นฐาน อาเภอภซาง

จงหวดพะเยา. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา). เชยงราย : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

ธนาวฒ สองแสง. (2553). สภาพการดาเนนการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาในสงกด

สานกงานเขตพ0นท�การศกษายโสธร เขต 1. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา).

อบลราชธาน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

ธนตย ไชยแกว. (2549). สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในของโรงเรยนในสงกด

สานกงานเขตพ0นท�การศกษาแพร เขต 2. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา).

อตรดตถ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

นกร ศรสพฒน. (2550). การประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงาน

เขตพ0นท�การศกษาอดรธาน เขต 3. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา).

ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

นรชา ชยศรรตนดารง. (2554). การดาเนนงานประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยน

ในอาเภอธาตพนม จงหวดนครพนม. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา).

นครพนม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนครพนม.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบ0องตน. พมพคร; งท< 7 กรงเทพฯ : สวรยาสาสนการพมพ.

พทธรนทร เพยราษฎร. (2552). ความคดเหนของขาราชการครตอการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา).

พษณโลก : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

ยทธชย นอยทรง. (2552). สภาพและปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษามกดาหาร. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา).

สกลนคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

รฐพล ชมวรฐาย. (2545). บนไดสการประกนคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ : บค พอยท.

97

วระศกดA เช;อเจดตน. (2550). การบรหารจดการตามระบบประกนคณภาพการศกษาตามทศนะ

ของผบรหารสถานศกษาในอาเภอเวยงปาเปา สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษา

เชยงราย เขต 2. วทยานพนธ ค.ม.(การบรหารการศกษา). เชยงราย : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

สมคด พรมจย และสพกตร พบลย. (2544). การประกนคณภาพภายในสถานศกษาข0นพ0นฐาน. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมนก อนหวน. (2551). การประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนในเขตอาเภอแมอาย

สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษาเชยงใหม เขต 3. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา). เชยงราย : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

สรยศกดA ประทมรตน. (2551). สภาพและปญหาการดาเนนงานประกนคณภาพภายในโรงเรยน

สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษาในจงหวดสกลนคร. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา). สกลนคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

สานกงานเขตพ;นท<การศกษาจนทบร เขต 2. (2553). รายงานการเพ�มประสทธภาพสถานศกษา

ท�ต�ากวาเกณฑมาตรฐาน โดยใชการพฒนาระหวางปฏบตงานการสอน (On the Job

Training) โรงเรยนสงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษาจนทบร เขต 2

ประจาปงบประมาณ 2553. จนทบร : สานกงานฯ. สานกงานเขตพ;นท<การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1. (2555). รายงานผลการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาของสถานศกษา. จนทบร : สานกงานฯ. สานกงานเขตพ;นท<การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2. (2554). คมอการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา. จนทบร : สานกงานฯ. ________. (2555). รายงานผลการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา. จนทบร :

สานกงานฯ. สานกงานคณะกรรมการการศกษาข;นพ;นฐาน. (2553). แนวทางการพฒนาระบบประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ. ________. (2554 ก). การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ. ________. (2554 ข). การจดทารายงานประจาปของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ. ________. (2554 ค). การจดระบบบรหารและสารสนเทศภายในสถานศกษา. กรงเทพฯ :

สานกงานฯ. ________. (2554 ฆ). การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของสถานศกษา. กรงเทพฯ :

สานกงานฯ.

98

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข;นพ;นฐาน. (2554 ง). การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2554 จ). การพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2554 ฉ). แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาข0นพ0นฐาน เพ�อการ

ประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2554 ช). แนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2554 ซ). แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2554 ฌ). มาตรฐานการศกษาข0นพ0นฐานและมาตรฐานการศกษาปฐมวยเพ�อการ

ประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2555 ก). บทเรยนรและขอเสนอแนะเชงกลยทธในการขบเคล�อนคณภาพการศกษา

ชวงทศวรรษแรกและทศวรรษท�สอง. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2555 ข). บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบายและเชงปฏบตจากผลการประเมน

คณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) ระดบการศกษาข0นพ0นฐาน. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2544). เอกสารชดการประกนคณภาพการศกษา

เลม 3 การพฒนามาตรฐานการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

________. (2545 ก). การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา. กรงเทพฯ : เจ.เอน.ท.

________. (2545 ข). แนวทางการประกนคณภาพภายในสถานศกษา : เพ�อพรอมรบการประเมน

ภายนอก. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกรมหาชน). (2547). หลกเกณฑ

และวธการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาระดบการศกษาข0นพ0นฐาน

ฉบบปรบปรง 2547. กรงเทพฯ : สานกงานฯ.

________. (2553). รายงานสรปผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2549 - 2553). กรงเทพฯ : แมทซพอยท

องคการ วงคเรอง. (2553). การศกษาสภาพการดาเนนงานการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

ของโรงเรยนขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษานาน เขต 2. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา). อตรดตถ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

99

อทมพร จามรมาน. (2545). การประกนคณภาพการศกษาสานกงานพฒนาและประกนคณภาพ

การศกษาท�ครบวงจร. กรงเทพฯ : โรงพมพฟนน<. อคคพฒน อดมพฒน. (2554). การดาเนนการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนเอกชน

สงกดสานกงานเขตพ0นท�การศกษาฉะเชงเทรา เขต 1. วทยานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

Acher. (June 1995). “The Education Quality System : A Content Validation (Partnerships Organization Development),” Dissertation Abstracts International. 56 (1) : 192 - 197.

Best, J.W. and Kahn, J.V. (1993). Research in Education. 7 th ed. Boston : Allyn and Bacon. Bugg. (2000). Quality Assurance and Improvement Planning in Illinois High School.

Doctoral dissertation Ph.D. (Educational Administration). Illinois : Illinois University. (Online). Available : Dissertation Abstract International Abstract available : DLALOG File : ERIC. 24 January 2013.

Cronbach. L.J. (1990). Essentials of Psychological Testing. 5 th ed. New York : Conllins.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

รายนามผทรงคณวฒ

102

รายนามผทรงคณวฒ

1. นายปรด ภสน�า ผอานวยการสานกงานเขตพ�นท�การศกษา สานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 2. ดร.สมชาย อรณธญญา รองผอานวยการสานกงานเขตพ�นท�การศกษา สานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 3. ดร.ประภาศลป ญาตเจรญ ผอานวยการกลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา สานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 4. ดร.ภชงค บญอภย ผอานวยการโรงเรยน โรงเรยนบานมะขาม 5. นายวนชย ลานทอง ครโรงเรยนบานมะขาม

ภาคผนวก ข

หนงสอขอความรวมมอในการวจย

104

105

106

107

108

ภาคผนวก ค

แบบสอบถามเพ�อการวจย

110

แบบสอบถามเพ�อการวจย

เร�อง สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ%นท�

การศกษาประถมศกษาจนทบร คาช%แจง

1. แบบสอบถามฉบบน� จดทาข� นโดยมวตถประสงคเพ%อตองการศกษาสภาพ การดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท%การศกษาประถมศกษาจนทบร 2. แบบสอบถามฉบบน� แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท% 1 เปนแบบสอบถามเก%ยวกบขอมลพ�นฐานของผตอบแบบสอบถาม ตอนท% 2 เปนแบบสอบถามเก%ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท%การศกษาประถมศกษาจนทบร

3. ขอความกรณาจากทานในการตอบแบบสอบถามทกขอท%กาหนด ผวจยหวงเปนอยางย%งวาจะไดรบความอนเคราะหจากทานดวยดในการตอบแบบสอบถาม ขอขอบคณ มา ณ โอกาสน�

นายภาณพ แจงพลอย นกศกษาปรญญาโท สาขาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

111

ตอนท� 1 ขอมลพ�นฐานของผตอบแบบสอบถาม คาช%แจง โปรดกรณาทาเคร%องหมาย � ลงใน ( ) ตามสภาพความเปนจรงเก%ยวกบตวทาน 1. สถานภาพในการปฏบตงาน ประกอบดวย ( ) ผบรหารสถานศกษา ( ) ครผสอน 2. ขนาดของสถานศกษา ประกอบดวย ( ) ขนาดเลก จานวนนกเรยน 1 - 120 คน ( ) ขนาดกลาง จานวนนกเรยน 121 - 300 คน ( ) ขนาดใหญ จานวนนกเรยนต�งแต 301 คนข�นไป

112

ตอนท� 2 แบบสอบถามความคดเหนเก%ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท%การศกษาประถมศกษาจนทบร

คาช%แจง แบบสอบถามตอนท% 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเก%ยวกบสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ�นท%การศกษาประถมศกษาจนทบร ขอใหทานพจารณาวามการดาเนนงานในระดบใด โปรดทาเคร%องหมาย � ลงในชองท%ตรงกบระดบการดาเนนการเพยงชองเดยว โดยใชเกณฑการพจารณา ดงน�

5 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบมากท%สด 4 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบมาก 3 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบปานกลาง 2 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบนอย 1 หมายถง สภาพการดาเนนงานระดบนอยท%สด

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน 5 4 3 2 1

0

การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

มการประชมช�แจงคณะกรรมการในการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา

�

จากตวอยางขอ 0 ทาเคร%องหมาย � ในชองมากท%สด แสดงวาการแตงต�งคณะกรรมการกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา มสภาพการดาเนนงานระดบมากท%สด

113

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา ระดบสภาพการดาเนนงาน

5 4 3 2 1

การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

1. มการแตงต�งคณะกรรมการมสวนรวมกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา

2. จดประชมเชงปฏบตการหรอช�แจง สรางความร ความเขาใจ และความสาคญของการพฒนา คณภาพการศกษา มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานระดบการศกษาข�นพ�นฐาน

3. มการวเคราะหความสมพนธของมาตรฐาน และตวบงช� ตาง ๆ

4. สถานศกษามการตรวจสอบทบทวนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยใหทกฝายรวมพจารณาใหความเหนชอบ

5. สถานศกษาประกาศใชมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาและเผยแพรใหผเก%ยวของท�งภายในและภายนอกรบทราบ

การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา 6. สถานศกษามการแตงต�งคณะกรรมการรวมจดทา

แผนพฒนาการจดการศกษา

7. มการกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย ครอบคลมภารกจและความรบผดชอบ ในการพฒนาคณภาพการศกษา

8. คณะกรรมการมความร ความสามารถในการจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาสถานศกษา

9. มการเกบรวบรวมขอมล เพ%อวเคราะหสภาพปญหา และความจาเปน จดออน จดแขง เพ%อดาเนนการกาหนดยทธศาสตรการพฒนา

114

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา ระดบสภาพการดาเนนงาน

5 4 3 2 1 10. แผนพฒนาการจดการศกษามความชดเจน

สอดคลองยทธศาสตรท%สามารถปฏบตได และสงผลตอเปาหมายของสถานศกษา

11. สถานศกษามการสรางความเขาใจในรายละเอยดของแผนพฒนาการจดการศกษาตอผเก%ยวของกอนนาไปใช

การจดระบบบรหารและสารสนเทศ

12. มการจดโครงสรางระบบบรหารท%เอ�อตอการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายใน

13. มการกาหนดผรบผดชอบและจดระบบ สารสนเทศประกนคณภาพภายใน

14. มการจดสารสนเทศท%เปนหมวดหม สะดวก ตอการนาไปใช เกดประโยชนตอการพฒนา คณภาพการศกษา

15. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาทกคน มความรและสามารถสบคนขอมลสารสนเทศ ท%สถานศกษาจดทาข�น

16. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาไดรบ การอบรมพฒนาทกษะดานการใชนวตกรรม และเทคโนโลยขอมลสารสนเทศ

การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา 17. สถานศกษาจดทาแผนปฏบตการท%สอดคลองกบ

แผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

18. สถานศกษาสงเสรมและสนบสนนทรพยากร เพ%อการดาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ/ กจกรรมอยางมประสทธภาพ

115

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน

5 4 3 2 1

19. มการนเทศ ตดตาม และประเมนผล เพ%อปรบปรง

แกไขระหวางปฏบตงาน เพ%อความสอดคลองกบ

สถานการณและบรรลผลตามเปาหมาย

20. ตรวจสอบ กากบ ตดตาม กระบวนการจดทาแผน

รวมท�งจดใหมการประเมนคณภาพของ

แผนปฏบตการประจาป

21. การนาผลการประเมนตามแผน/โครงการ/

กจกรรม ไปใชพฒนาคณภาพการศกษา

การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

22. มการแตงต�งคณะกรรมการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษา ระดบสถานศกษา

23. มการประชมช�แจง สรางความเขาใจเก%ยวกบ

การตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา แกคร

และบคลากรท%เก%ยวของทกฝาย

24. มการวางระบบการทางานและมอบหมาย

การตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

เปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาท%ปฏบต

25. ครและบคลากรรวบรวมรองรอยหลกฐาน

การดาเนนงานและผลการตรวจสอบมาปรบปรง

และพฒนาการปฏบตไปสเปาหมาย

26. ครและบคลากรปฏบตงานตามแผนปฏบตการ

ประจาปและดาเนนการแกไข ปรบปรง

การดาเนนงานของตนเองใหเปนไปตามแผน

27. คณะทางานท%สถานศกษาแตงต�งใหทาหนาท%

ตดตาม ตรวจสอบ รวบรวมขอมล และจดทา

รายงานเสนอเพ%อดาเนนการพฒนาคณภาพตอไป

116

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา

ระดบสภาพการดาเนนงาน

5 4 3 2 1

การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

28. สถานศกษามการแตงต�งคณะกรรมการประเมน

คณภาพภายในของสถานศกษา

29. สถานศกษามการจดประชมช�แจง สราง

ความตระหนกและความเขาใจในการประเมน

คณภาพภายใน

30. สถานศกษามการกาหนดวตถประสงค/เปาหมาย

ของการประเมน โดยใชกรอบมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

31. สถานศกษามการสรางเคร%องมอการประเมน

ตามมาตรฐานการศกษา

32. สถานศกษานาผลการประเมนคณภาพภายใน

ตามมาตรฐานการศกษามาวเคราะห วางแผน

แกไข ปรบปรง งานของสถานศกษา

การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน

33. มการแตงต�งคณะทางานจดทารายงานประจาป

34. มการรวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห

แปรผล ตรงตามสภาพของสถานศกษา

35. นาเสนอขอมลสารสนเทศ ตรงตามมาตรฐาน

ของสถานศกษา

36. สถานศกษาจดทารายงานประจาปขอมล

เชงปรมาณและเชงคณภาพของสถานศกษา

ไดเหมาะสม เขาใจงาย

37. นาเสนอคณะกรรมการสถานศกษาให

ความเหนชอบ เพ%อรบรองผลการประกนคณภาพ

ภายในของสถานศกษา

117

ขอ สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายใน

สถานศกษา ระดบสภาพการดาเนนงาน

5 4 3 2 1 38. รายงานประจาปตอผเก%ยวของ ไดแก คร

ผปกครอง หนวยงานตนสงกด

การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง

39. นาผลการประเมนมาสรางความเขาใจเก%ยวกบสภาพการดาเนนงานท%เกดข�นแกผมสวนเก%ยวของทกฝาย

40. นาผลการประเมนใชเปนสารสนเทศ ในการกาหนดกรอบความคดหรอการตดสนใจในการดาเนนงานของสถานศกษา

41. นาผลการประเมนมาสนบสนนการตดสนใจ ในการจดทาแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษา

42. นาผลการประเมนมาสนบสนนการตดสนใจ ในการจดทาแผนปฏบตการประจาป

43. นาผลการประเมนไปใชในการกากบ ตดตาม และควบคมการดาเนนงาน

44. นาผลการประเมนเปนเคร%องมอในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานอยางตอเน%อง

ภาคผนวก ง

คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถาม

119

ตาราง 17 ผลการหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามตามความคดเหนของผทรงคณวฒเร# อง สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ.นท# การศกษาประถมศกษาจนทบร

ขอท สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ ผเชยวชาญ รวม

คา IOC

แปล ผล

1 2 3 4 5 การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

1. มการแตงต.งคณะกรรมการมสวนรวมกาหนดมาตรฐานของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

2. จดประชมเชงปฏบตการหรอช.แจง สรางความร ความเขาใจ และ ความสาคญของการพฒนาคณภาพการศกษา มาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานระดบการศกษาข.นพ.นฐาน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 3. มการวเคราะหความสมพนธของ

มาตรฐานและตวบงช. ตาง ๆ

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

4. สถานศกษามการตรวจสอบทบทวนมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยใหทกฝายรวมพจารณา ใหความเหนชอบ

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 5. สถานศกษาประกาศใชมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษาและเผยแพรใหผเกยวของท.งภายในและภายนอกรบทราบ

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท!มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของ

สถานศกษา 6. สถานศกษามการแตงต.งคณะกรรมการ

รวมจดทาแผนพฒนาการจดการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

120

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ ผเชยวชาญ รวม

คา IOC

แปล ผล

1 2 3 4 5 7. มการกาหนดวสยทศน พนธกจ

เปาหมาย ครอบคลมภารกจและ ความรบผดชอบในการพฒนาคณภาพการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 8. คณะกรรมการมความร ความสามารถ

ในการจดทาแผนพฒนาการจด การศกษาสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 9. มการเกบรวบรวมขอมล เพ#อวเคราะห

สภาพปญหา และความจาเปน จดออน จดแขงเพ#อดาเนนการกาหนด ยทธศาสตรการพฒนา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 10. แผนพฒนาการจดการศกษามความ

ชดเจน สอดคลองยทธศาสตร ท#สามารถปฏบตไดและสงผลตอ เปาหมายของโรงเรยน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 11. สถานศกษามการสรางความเขาใจ

ในรายละเอยดของแผนพฒนาการจดการศกษาตอผเก#ยวของกอนนาไปใช

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได การจดระบบบรหารและสารสนเทศ 12. มการจดโครงสรางระบบบรหาร

ทเอ.อตอการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายใน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 13. มการกาหนดผรบผดชอบและ

จดระบบสารสนเทศประกนคณภาพ ภายใน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

121

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ

ผเชยวชาญ รวม คา

IOC แปล ผล

1 2 3 4 5

14. มการจดสารสนเทศทเปนหมวดหม

สะดวกตอการนาไปใช เกดประโยชน

ตอการพฒนาคณภาพการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

15. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษา

ทกคนมความรและสามารถสบคน

ขอมลสารสนเทศทสถานศกษา จดทาข.น

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 16. สนบสนนใหบคลากรในสถานศกษา

ไดรบการอบรมพฒนาทกษะดาน

การใชนวตกรรมและเทคโนโลย

ขอมลสารสนเทศ

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

17. สถานศกษาจดทาแผนปฏบตการ ทสอดคลองกบแผนพฒนาการจด

การศกษาของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

18. สถานศกษาสงเสรมและสนบสนน

ทรพยากรเพอการดาเนนงานตาม

แผนงาน/โครงการ/กจกรรมอยางมประสทธภาพ

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

19. มการนเทศ ตดตาม และประเมนผล

เพอปรบปรงแกไขระหวางปฏบตงาน เพอความสอดคลองกบสถานการณ

และบรรลผลตามเปาหมาย

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

122

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท# สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ

ผเช#ยวชาญ รวม คา

IOC แปลผล

1 2 3 4 5

20. ตรวจสอบ กากบ ตดตาม กระบวนการ

จดทาแผน รวมท.ง จดใหมการ

ประเมนคณภาพของแผนปฏบตการประจาป

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 21. การนาผลการประเมนตามแผน/

โครงการ/กจกรรมไปใชพฒนา คณภาพการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา

22. มการแตงต.งคณะกรรมการตดตาม

ตรวจสอบคณภาพการศกษา ระดบสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

23. มการประชมช.แจง สรางความเขาใจ

เกยวกบการตดตาม ตรวจสอบ คณภาพการศกษา แกครและบคลากร

ทเกยวของทกฝาย

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

24. มการวางระบบการทางานและ

มอบหมายการตดตามตรวจสอบ

คณภาพการศกษาเปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาทปฏบต

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 25. ครและบคลากรรวบรวมรองรอย

หลกฐานการดาเนนงานและผลการตรวจสอบมาปรบปรงและพฒนา

การปฏบตไปสเปาหมาย

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

123

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท# สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ

ผเช#ยวชาญ รวม คา

IOC แปลผล

1 2 3 4 5

26. ครและบคลากรปฏบตงานตาม

แผนปฏบตการประจาปและ

ดาเนนการ แกไข ปรบปรงการ

ดาเนนงานของ ตนเองใหเปนไปตามแผน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

27. คณะทางานทสถานศกษาแตงต.งใหทา

หนาทตดตาม ตรวจสอบ รวบรวม

ขอมล และจดทารายงานเสนอเพอ

ดาเนนการพฒนาคณภาพตอไป

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

28.

สถานศกษามการแตงต.งคณะกรรมการ

ประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

29. สถานศกษามการจดประชมช.แจง

สรางความตระหนกและความเขาใจ

ในการประเมนคณภาพภายใน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

30. สถานศกษามการกาหนด

วตถประสงค/เปาหมายของการ

ประเมน โดยใชกรอบมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 31. สถานศกษามการสรางเครองมอ

การประเมนตามมาตรฐานการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

32. สถานศกษานาผลการประเมนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐานการศกษา

มาวเคราะห วางแผน แกไข

ปรบปรงงานของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

124

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท# สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ ผเช#ยวชาญ รวม

คา IOC

แปลผล 1 2 3 4 5

การจดทารายงานประจาปท!เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน 33. มการแตงต.งคณะทางานจดทารายงาน

ประจาป

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

34. มการรวบรวมขอมลสารสนเทศ วเคราะห แปรผล ตรงตามสภาพ ของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

35. นาเสนอขอมลสารสนเทศ ตรงตามมาตรฐานของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

36. สถานศกษาจดทารายงานประจาป ขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพของสถานศกษาไดเหมาะสม เขาใจงาย

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 37. นาเสนอคณะกรรมการสถานศกษา

ใหความเหนชอบเพอรบรอง ผลการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 38. รายงานประจาปตอผเกยวของ ไดแก

คร ผปกครอง หนวยงานตนสงกด

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน!อง 39. นาผลการประเมนมาสรางความเขาใจ

เกยวกบสภาพการดาเนนงานทเกดข.นแกผมสวนเกยวของทกฝาย

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 40. นาผลการประเมนใชเปนสารสนเทศ

ในการกาหนดกรอบความคดหรอ การตดสนใจในการดาเนนงาน ของสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

125

ตาราง 17 (ตอ)

ขอท# สภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ

ภายในสถานศกษา

ความคดเหนของ ผเช#ยวชาญ รวม

คา IOC

แปลผล 1 2 3 4 5

41. นาผลการประเมนมาสนบสนน การตดสนใจในการจดทาแผนพฒนา คณภาพการจดการศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 42. นาผลการประเมนมาสนบสนน

การตดสนใจในการจดทา แผนปฏบตการประจาป

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 43. นาผลการประเมนไปใชในการกากบ

ตดตาม และควบคมการดาเนนงาน

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได 44. นาผลการประเมนเปนเคร#องมอ

ในการปรบปรงแกไขการดาเนนงานอยางตอเน#อง

+1

+1

+1

+1

+1

+5

1.00

ใชได

ภาคผนวก จ

คาอานาจจาแนกและคาความเช�อม�นของแบบสอบถาม

127

ตาราง 18 คาอานาจจาแนกรายขอของแบบสอบถามเร� องการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ(นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร

ดาน ขอ คาอานาจจาแนก การกาหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา 1. 1.00 2. 0.77 3. 0.71 4. 0.60 5. 0.84 การจดทาแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษาท�มงคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

6.

0.92 7. 0.65 8. 0.84 9. 0.92 10. 0.84 11. 0.76 การจดระบบบรหารและสารสนเทศ 12. 0.67 13. 0.84 14. 0.67 15. 0.76 16. 0.76 การดาเนนงานตามแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา 17. 0.68 18. 0.76 19. 0.76 20. 0.67 21. 0.59 การจดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา 22. 0.84 23. 0.67 24. 0.76 25. 0.67

128

ตาราง 18 (ตอ)

ดาน ขอ คาอานาจจาแนก 26. 0.84 27. 0.76 การจดใหมการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

28.

0.67 29. 0.68 30. 0.84 31. 0.59 32. 0.50 การจดทารายงานประจาปท�เปนรายงานประเมนคณภาพภายใน 33. 0.59 34. 0.76 35. 0.59 36. 0.67 37. 0.52 38. 0.67 การจดใหมการพฒนาคณภาพการศกษาอยางตอเน�อง 39. 0.67 40. 0.59 41. 0.56 42. 0.52 43. 0.76 44. 0.59

คาความเช�อม�นของแบบสอบถามเร�อง การศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพ ภายในสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพ(นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เทากบ 0.97

ประวตยอผวจย

130

ประวตยอผวจย

ช�อ - ช�อสกล นายภาณพ แจงพลอย วน เดอน ปเกด วนท� 27 เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2504 สถานท�เกด อาเภอแหลมสงห จงหวดจนทบร สถานท�อยปจจบน บานเลขท� 8 หมท� 1 ตาบลวงสรรพรส อาเภอขลง จงหวดจนทบร ตาแหนงหนาท�การงานในปจจบน รองผอานวยการสานกงานเขตพ(นท�การศกษา สานกงานเขตพ(นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 สถานท�ทางานปจจบน สานกงานเขตพ(นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 2 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2521 มธยมศกษาตอนตน (ม.ศ.3) โรงเรยนแหลมสงหวทยาคม พ.ศ. 2524 มธยมศกษาตอนปลาย (ม.ศ.5) โรงเรยนผใหญศรยานสรณ พ.ศ. 2526 ประกาศนยบตรวชาการศกษาช(นสง ป.กศ.สง (พละศกษา) วทยาลยครจนทบร พ.ศ. 2534 ศกษาศาสตรบณฑต ศษ.บ. (ประถมศกษา) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2549 ประกาศนยบตรบณฑต ป.บณฑต (การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ พ.ศ. 2556 ครศาสตรมหาบณฑต ค.ม. (การบรหารการศกษา) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ