1

๑. ความหมายของนทาน

“นทาน” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ (๒๕๔๖: ๕๘๘) อธบาย

ความหมายไววา “นทาน คอ เรองทเลากนมา เชน นทานชาดก และนทานอสป เปนตน”

นอกจากนยงมทานผรอธบายความหมายไวคลาย ๆ กน เชน

ศาสตราจารย คณหญงกหลาบ มลลกะมาส

(๒๕๑๘: ๙๙ - ๑๐๐) กลาวถง “นทาน” ไวในหนงสอ

คตชาวบาน วา นทานเปนวรรณกรรมมขปาฐะทเลาสบตอ

กนมาหลายชวอายคน เพอความสนกสนานเบกบานใจ

ผอนคลายความตงเครยด เพอเสรมศรทธาในศาสนา

เทพเจา สงศกดสทธ เปนคตเตอนใจ ชวยอบรมบมนสย

ชวยใหเขาใจสงแวดลอมและปรากฏการณธรรมชาต

เนอเรองของนทานเปนเรองนานาชนด อาจเปนเรอง

เกยวกบการผจญภย ความรก ความโกรธ เกลยด รษยา อาฆาต ตลกขบขน หรอเรองแปลกประหลาด

ผดปกตธรรมดา ตวละครในเรองกมลกษณะตางๆกน อาจเปนคน สตว เจาหญง เจาชาย อมนษย

แมมด นางฟา แตใหมความรสกนกคด พฤตกรรมตาง ๆ เหมอนคนทวไปหรออาจจะเหมอนทเรา

อยากจะเปน เมอนทานตกไปอยในทองถนใดกมกมการปรบเนอเรองใหเขากบสงแวดลอมของถนนน

นทานในแตละทองถนจงมเนอเรองสวนใหญคลายคลงกน คอ สภาพความเปนมนษย อารมณ

ความรสกรก เกลยด ความโง ฉลาด ขบขน อาฆาตแคน หรอทกข สข สวนรายละเอยดจะแตกตาง

ไปบางตามสภาพแวดลอมและอทธพลของวฒนธรรมความเชอของ แตละทองถน

วลย วลตธ ารง (๒๕๒๕: ๒๒-๒๖) ไดใหความหมายของนทานวา หมายถง เรองราวทเลา

สบตอกนมาเปนทอด ๆ จนถงปจจบน นทานอาจเปนเรองทองความจรงหรอมการเลาเสรมตอให

1 เรยบเรยงโดย นายศภณฐปรชญา ท าน, M.A. (Teaching Thai as a Foreign Language), ศษ.ม. (การสอนภาษาไทย)

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๐ | ห น า

สนกสนาน ตนเตน ลกลบ หรอเปนเรองทเกดขนมาจากจนตนาการของผเลาเองกได อาจสอดแทรกคต

เตอนใจ หรอแนวทางปฏบตทถกทควรในการด ารงชวตดวย

ทรงธรรม สทธธรรม (๒๕๓๔: ๕๖) ไดใหความหมายนทานวา เรองทเลาสบตอกนมา หรอ

แตงขนโดยมจดมงหมายทความสนกสนานหรอสอดแทรกแนวคดคณธรรม ลกษณะทพงประสงค

แกเดก เพอใหสามารถปฏบตตามไดอยางเหมาะสมในการด ารงชวตในสงคม

เกรก ยนพนธ (๒๕๓๙ อางถงใน น าฝน ปยะ, ๒๕๔๓: ๙) ใหความหมายของนทานวา นทาน

คอเรองราวทเลาสบตอกนมาตงแตสมยโบราณเปนการผกเรองขน ใหผฟงเกดความสนกสนาน แฝงค า

สอนจรรยาในการใชชวต เปนการถายทอดวฒนธรรมตอเนองของผเลาใหคนรนใหมฟง

ประคอง นมมานเหมนท (๒๕๓๗: ๕๙) ใหความหมายของค าวา “นทาน” ทใชในวชาคตชน

วทยา หมายถง เรองทเลาสบตอกนมาจนกลายเปนมรดกทางวฒนธรรมอยางหนง นทานเหลานบางท

เรยกวา นทานพนบาน นทานพนเมอง นทานชาวบาน

สมามาลย พงษไพบลย (๒๕๔๒: ๗) กลาววา นทานเปนค าศพทภาษาบาล หมายถง ค าเลา

เรอง ไมวาเปนเรองประเภทใด แตอยทลกษณะการเลาทเปนกนเอง แมจะเปนขอเขยนกมลกษณะคลาย

กบการเลาทเปนวาจา โดยใชภาษาพดหรอภาษาปากในการเลา

จากความหมายดงทกลาวพอสรปไดวา นทาน คอ เรองราวท เลาสบตอกนมา โดยม

จดมงหมายทความสนกเพลดเพลนเพอใหเดกเกดจนตนาการจากเรองทอาน อาจเปนเรองจรงหรอ

เรองทสมมตขน แตในนทานจะสอดแทรกคณธรรม คตสอนใจ แงคด และวฒนธรรมประเพณเพอให

เดกน าไปเปนแบบอยางหรอประยกตใชในชวตประจ าวนได

๒. ลกษณะของนทาน

การแบงนทานตามแบบของนทาน (Form) การแบงนทานอยางกวาง ๆ อกวธหนง คอ การแบง

ตามแบบ (Form) ของนทาน แบงไดดงน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๑ | ห น า

๒.๑ นทานปรมปรา (Fairy tale) นทานปรมปรานมาจากค า Fairy tale ของภาษาองกฤษวา

เทพนยายท าใหเกดความสบสนปนกบนทานอกแบบหนงคอ Myth เปนนทานทตวบคคลในเรองเปนเทพ

หรอกงเทพโดยตรง สวนนทานปรมปราน บางทไมมเทพหรอนางฟามาเกยวของ นทานปรมปราน

มลกษณะทเหนไดชด คอ

๑. เปนเรองคอนขางยาว มสารตถะ (Motif) หลายสารตถะประกอบอยในนทานนน

๒ . เปนเรองทสมมตวาเกดขนในท ใดทหนง แตสถานท ไมบงชด เชน ขนตนวา

“ในกาลครงหนง…” เมอใดไมชด มพระราชาองคหนงครอบครองเมองแหงหนง แตเมองอะไรไมระบ

๓. ตวบคคลในนทาน ไมใชมนษยธรรมดาทมความจรงตามสภาพปกตของมนษย

๔. เนอเรองจะประกอบดวยอทธฤทธ ปาฏหารย อ านาจอนพนมนษยวสยตางๆ

๕. ตวเอกของเรอง มคณสมบตพเศษ เชน เปนผมอ านาจ มบญ มความสามารถ

มฤทธเดช ท าใหศตรพายแพไปถาเปนชายมกจะไดแตงงานกบหญงสงศกด แลวครอบครองบานเมอง

อยเปนสขไปเกอบชวกาลนาน ถาเปนหญงมกจะมนยคลายคลงกน แมวาจะมก าเนดต าตอยหรอตกทกข

ไดยากในตอนตน แตในทสดจะไดแตงงานดมความสขยงยน สนศตรและอปสรรคในบนปลาย นทาน

แบบนมอยทวไปในโลกทงทางตะวนตกและทางตะวนออก เชน เรองนางสบสอง สงขทอง ปลาบ

ทอง สโนไวท ซนเดอเรลลา และเจาหญงนทรา เปนตน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๒ | ห น า

๒.๒ นทานทองถน (Legend) นทานประเภทน มขนาดสนกวานทานปรมปรา มกเปนเรอง

เหตการณเดยวและเกยวกบความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณ โชคลาง หรอคตนยมอยางใดอยางหนง

ของคนแตละทองถน แมวาจะเปนเรองแปลกพสดาร พนวสยความจรงไปบางกยงเชอวา เรองเหลาน

เกดจรง เปนจรง มบคคลจรง มสถานทจรงทก าหนดแนนอนกวานทานปรมปรานทานทองถนอาจเปน

เรองเกยวกบชวตของวรบรษประจ าชาต หรอประจ าเมอง เชน ทาวแสนปม พระรวง พระยากง

พระยาพาน หรอเปนเรองนางไมนางนาก นางเงอก ทปรากฏกายมเรองเกยวกบมนษยตามเรองใน

นทาน ซงนทานทองถน สามารถจ าแนกออกเปน ๖ ประเภทดงน

๑) นทานประเภทอธบาย (Explanatory Tale) เชน อธบายปรากฏการณตาง ๆ ของ

ธรรมชาต เชน เหตใดกาจงมขนด า ท าไมพระราหกบพระจนทรจงเปนอรตอกน อธบายสาเหตความเชอ

บางประการ เชน หามน าน าสมสายชเขาไปในเมองลพบร และอธบายชอสถานทตางๆ วาเหตใดจงมชอ

เชนนน เชน ภเขา เกาะ ถ า เมอง ต าบลและโบราณสถานส าคญ ๆ ลวนมประวตความเปนมาท านอง

นทานอธบายวาเหตใดจงมชอเรยกเชนนน เชน เขาอกทะลในจงหวดพทลง เกาะหน เกาะแมวในจงหวด

สงขลา ประวตชอต าบล “สามเสน” ในกรงเทพฯ

๒) นทานทเกยวกบความเชอตาง ๆ เชน โชคลาง เรองผชนดตาง ๆ เปรต เงอก นางไม

เรองเกยวกบไสยศาสตร การใชคาถาอาคมและเวทมนต ความเชอเหลานนเปนสวนหนงของชวตในสมย

ดกด าบรรพกอนโลกจะเจรญ

๓) นทานเกยวกบสมบตทฝงไว ซงนทานนจะกลาวถงลายแทงแนะใหหาสมบตนน ๆ

เชน เรองปโสมเฝาทรพย

๔) นทานวรบรษ เปนเรองทกลาวถงคณธรรม ความฉลาดความสามารถและ ความ

องอาจกลาหาญของบคคล สวนมากจะเปนวรบรษของชาตบานเมอง คลายคลงกบนทานปรมปรา มกม

ตวเอกเปนวรบรษเหมอนกน นทานทองถนประเภทวรบรษน มกมก าหนดสถานภาพทมก าหนดเวลาแน

ชดขน แมวาจะมเรองพนอ านาจวสยมนษยธรรมดาประกอบอยบางแตพอทจะท าใหผฟงเชอวาอาจเปน

ความจรงมากกวานทานแบบปรมปรา เชน เรองทาวแสนปม พระรวงวาจาสทธ พระเจาสายน าผง

ไกรทอง เปนตน

๕) นทานคตสอนใจ เปนเรองสนๆ ไมสมจรง เจตนาจะสอนความประพฤตอยางใด

อยางหนง เชน เรองหนกดเหลก ชาดกตาง ๆ ทพระโพธสตวเสวยพระชาตเปนคนและสตว

๖) นทานทเกยวกบนกบวชตาง ๆ เปนนทานเกยวกบอภนหารของนกบวชทเจรญ

ภาวนาจนมญาณแกกลา มอทธฤทธพเศษ เชน เรองหลวงพอโคะ (หลวงพอทวด)

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๓ | ห น า

๒.๓ เทพนยาย (Myth) นจะหมายถงนทานทเทวดา นางฟา เปนตวบคคลในนทานนน

เรองพระอนทรหรอเปนแตเพยงกงเทวดาอยางเชน เจาปา เจาเขา เจาท เจาแมตาง ๆ เทพนยายเหลาน

มกมสวนสมพนธกบความเชอทางศาสนาและพธกรรมตาง ๆ ทมนษยปฏบตในทางศาสนา ตวบคคล

ในเรอง อาจมลกษณะคลายคลงกบตวเอกในนทานทองถน ประเภทวรบรษ แตจะตองมสวนเกยวของ

กบเรองทางศาสนาปนอย อาจเนองมาจากความนยมในวรบรษแหงทองถนมากอน ตอมาจงไดยกยอง

ขนเปนเทวดา หรอเนองมาจากความเลอมใสลทธศาสนาท าใหคดแตงตงเทวดาขนกไดนทานประเภทน

ไดแกเรองตาง ๆ ทเกยวกบพระอนทร ทาวมหาสงกรานต เมขลา – รามสร นารายณสบปาง เปนตน

๒.๔ นทานเรองสตว (Animal Tale) นทานประเภทนมตวสตวเปนตวเอก แตสมมตวา

มความคดและการกระท าตางๆ ตลอดจนพดจาอยางมนษยธรรมดา บางเรองแสดงความเฉลยวฉลาด

หรอความโงเขลาของสตวจดเดนทนาสนใจของเรองอยทขอขบขน การตบตาหลอกลวงกนหรอเรองทไม

นาเปนไปไดและทเปนชนดมคตสอนใจสอนความประพฤตกมเปนอนมากนทานเรองสตวน เปนเรอง

สตวปา สตวบาน บางเรองกเปนเรองทมคนมสวนเกยวของอยดวย แตทงคนทงสตวนนจะพดโตตอบกน

และปฏบตกนเหมอนหนงวาเปนมนษยเหมอนกน นทานชนดทสอนศลธรรมตางๆ นนเ ปนทนยม

กวางขวางทวโลก เรองชาดกบางเรองมมากอนศาสนาส าคญๆ เชน ศาสนาฮนด ศาสนาพทธ เสยอก

นทานเรองสตว แบงยอยออกเปน ๒ ประเภท ไดแก

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๔ | ห น า

๑) นทานประเภทสอนคตธรรม (Fable) นทานประเภทนตวเอกจะตองเปนสตว เชน

เรองราชสหกบหน ชาดกตางๆ ทพระโพธสตวเสวยพระชาตเปนสตวหลายชนด นทานสภาษตบางเรอง

๒) นทานประเภทเลาซ าหรอเลาไมรจบ (Cumulative Tale) เชน เรองยายกะตา ปลกถว

ใหหลานเฝา หลานไมเฝา กามากนถวกนงา ฯลฯ นทานชนดนมเนอเรองและวธเลาเปนแบบจ าเพาะ

บางทเรยกวา Formular Tale ตวอยางเรองประเภทนไดแก Gingerbread Boy, The House that Jack

Built, The Old Woman and Her Pig (กลอมจตต พลายเวช, ๒๕๒๖: ๑๐๕)

๒.๕ นทานตลกขบขน (Jest) นทานพนบานลกษณะน มกเปนเรองสนๆ จดส าคญของเรอง

ตลกขบขนน อยทมเรองทไมนาเปนไปไดตางๆ เกยวกบความโงและกลโกง การแกเผดแกล า การแสดง

ปฏภาณไหวพรบ การพนนขนตอ การเดนทางและการผจญภยทกอเรองผดปกตในแงขบขนตางๆตวเอก

ของเรองตลกขบขน บางทไมใชคนฉลาดสามารถ แตเปนคนโงเงาอยางทสด มกจะท าเร องผดปกตวสย

ทมนษยมสตปญญาตามธรรมดาเขาท ากน นอกจากนยงมเรองตลกข าขนทตวเอกเปนคนมสตปญญา

และปฏภาณไหวพรบ เชน เรองศรธนญชย เปนตน (กลอมจตต พลายเวช, ๒๕๒๖: ๑๐๕)

๓. สารตถะของนทาน (Motif- Index)

ตามทฤษฎกฎการกระจายของนทาน ของ Professor Dr. Stith Thompson นกคตชนวทยา

ชาวอเมรกา และเปนศาสตราจารยสาขาคตชนวทยา แหงมหาวทยาลยอนเดยนา สหรฐอเมรกา นบได

วาเปนนกคตชนวทยาคนแรกของโลกทไดบกเบกการศกษาวจยทางดานมานษยวทยาผสมผสานกบ

ทางดานโบราณคดจนเปนศาสตรแขนงใหมทไดรบการยอมรบกนทวโลก โดยใชชอศาสตรแขนงใหมนน

วา FOLKLORE ทานไดเขยนต ารา A Mythological Motifs (เทพนยาย) เพอเปนการบรรยายเกยวกบการ

สรางโลก ธรรมชาตของโลก ก าเนดชวต การสรางสตวและพช โดยไดมการแบงประเภทของเรองเลา/

นทานแยกยอยลงไปอก ดงตวอยางดงน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๕ | ห น า

๑. รหส A

A ๐ – A ๙๙ นทานเกยวกบพระผสรางโลก เชน

เรองพระพรหมของอนเดย

A ๑๐๐ – A ๔๙๙ เทพเจาตางๆ

A ๑๐๐๐ – A ๑๐๙๙ การท าลายโลก เชน น าทวม

โลก ไฟลางโลก

A ๑๑๐๐ – A ๑๑๙๙ การจดระบบทางธรรมชาต

เชน มกลางวนกลางคน

A ๑๒๐๐ – A ๑๖๙๙ การสรางและจดระเบยบ

มนษย เชน ก าเนดมนษย การสรางสตร

A ๑๗๐๐ – A ๒๑๙๙ การสรางสตว

A ๒๖๐๐ – A ๒๖๙๙ ก าเนดตนไมตางๆ

๒. รหส B Animals (สตว) แตมนทานเกยวกบ

สตวบางเรองทไมจดอยในสารตถะน เพราะสตว

น น เปนแต เพยงตวประกอบไม ใ ช ต วส าคญ

มประเภทยอยคอ

B ๐ – B ๙๙ สตวในนทานปรมปรา เชน มงกร

นางเงอกและครฑ เปนตน

B ๑๐๐ – B ๑๙๙ สตววเศษ เชน นกวเศษกนแลว

มเงนเกดขนใตหมอนหนนทกคน

B ๒๐๐ – B ๒๙๙ สตวซงมลกษณะเหมอนคนเชน

นางวฬาร แมวพดได ในเรองไชยเชษฐ

B ๓๐๐ – B ๓๙๙ สตวซงเปนมตรกบคน เชน แมว

หมา มารบใชชวยเหลอ

B ๖๐๐ – B ๖๙๙ คนแตงงานกบสตว เชน กบ ง

อสร นาค

B ๗๐๐ – B ๗๙๙ ลกษณะอนนาอศจรรยของ

สตว เชน เพชร มก าเนดในหวแรด และหวนกกะเรยน เปนตน

๓. รหส C Tabu ของตองหาม เชน เรองหามน าน าสมสายชไปเมองลพบร เปนตน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๖ | ห น า

๔. รหส D Magic เวทมนตคาถา เปนหมวดใหญแบงออกดงน

D ๐ – D ๖๙๙ การกลายราง เชน นาคเปลยนเปนคน

D ๗๐๐ – D ๗๙๙ การสนแรงมนต เชน หนมานผกผมทศกณฐเขากบผมนางมณโฑ

และสาปวาใหหลดตอเมอนางมณโฑตบศรษะทศกณฐสามครงเปนตน

D ๘๐๐ – D ๑๖๙๙ วตถวเศษ เชน ไมเทาของพระสงขทองท าใหเหาะได

๕. รหส E The Dead ความตาย

E ๐ – E ๑๙๙ การชบชวตใหม เชน ในเรองคาว

E ๒๐๐ – E ๕๙๙ เรองผและการกลบฟนคนชพ (Ghosts &Other Revenants)

E ๖๐๐ – E ๖๙๙ การกลบชาตมาเกด เชน ในเรองปลาบทอง

๖. รหส F Marvels สงประหลาด มหศจรรยตางๆ

F ๐ – F ๑๙๙ การเดนทางไปโลกอน

F ๗๐๐ – F ๘๙๙ สถานทหรอสงแปลกมหศจรรย เชน นารผล วมานฉมพลของพระ

ยาครฑ

F ๙๐๐ – F ๑๐๙๙ เหตการณประหลาด เชน เมองลมเพราะกนกระรอกเผอก

๗. รหส G Ogres ยกษ รากษส รวมพวกแมมด

หมอผ ฯลฯ ดวย หมวดนนบวามสวนเหลอมล ากบ

หมวด E และ F มาก แบงเปน

G ๑๐ – G ๓๙๙ ชนดของยกษรากษส

G ๔๐๐ – G ๔๙๙ เมอยกษรากษสชนะ

G ๕๐๐ – G ๕๙๙ เมอยกษรากษสแพ

๘. รหส H Tests การทดสอบหรอพสจน

H ๐ – H ๑๙๙ การพสจนทางหลกฐานโดย

การท าใหจ าได เชนเกอกแกวของนางซนเดอเรลลา

หรอในเรองพระนล ทนางทมยนตสามารถเลอก

พระนลไดเพราะนางรลกษณะของเทวดา เปนตน

H ๒๐๐ – H ๒๙๙ การพสจนความหรอการ

ตดสนความ เชน พระมโหสถตดสนคดหญงแยงลก

H ๓๐๐ – H ๔๙๙ การพสจนตอนแตงงาน

H ๕๐๐ – H ๘๙๙ การทดลองความฉลาด

H ๙๐๐ – H ๑๑๙๙ การทดสอบความมนคง กลาหาญในการท างาน

H ๑๒๐๐ – H ๑๓๙๙ การทดสอบความกลา หาญโดยการเดนทางผจญภย

H ๑๔๐๐ – H ๑๕๙๙ การทดสอบอนๆ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๗ | ห น า

๙. รหส J The Wise and the Foolish คนโง คนฉลาด เปนเรองทางนามธรรม คอจตใจ

สวนใหญของสารตถะน ไดจากนทานตลก มประเภทยอยดงน

J ๐ – J ๑๙๙ ทมาและความมปญญา

J ๑๐๐ – J ๑๐๙๙ การกระท าทโงเงาและหลกแหลม

J ๑๑๐๐ – J ๑๖๙๙ ความเฉลยวฉลาด ประเภทยอยทงสามขางตน ไดจากพวกนทาน

ชาดก

J ๑๗๐๐ – J ๒๗๙๙ คนโงเงา

๑๐. รหส K Deceptions กลลวง หรอการลอใหหลงผด ตรงขามกบสารตถะ J เพราะเปนเรอง

เกยวกบการกระท าเปนใหญ สารตถะนอยในเรองศรธนญชยเกอบทงหมด แบงยอยเปน

K ๐ – K ๙๙ การแขงขนชนะไดดวยกลลวง เชน กระตายแขงกบเตา แลวเตาเอาญาต

ไปซมทเสนชย

K ๑๐๐ – K ๒๙๙ กลเมดในการคาขาย

K ๓๐๐ – K ๔๙๙ โจรกรรม และกลโกง

K ๕๐๐ – K ๖๙๙ การหลบหนโดยกลลวง

K ๗๐๐ – K ๗๙๙ การจบกมดวยอบาย

K ๘๐๐ – K ๙๙๙ อบายสงหาร เชนในเรองพระรถเสน นางแมเลยงมอบสารตราให

พระรถถอสารไปเอามะมวงรหาวมะนาวรโห แตในสารนนกลบเปนค าสงฆาพระรถ เปนตน

K ๑๐๐๐ – K ๑๐๙๙ กลลวงใหอกฝายท ารายตวเอง

K ๑๒๐๐ – K ๑๒๙๙ กลลวงใหไดอาย

K ๑๓๐๐ – K ๑๓๙๙ กลลวงแตงงาน

K ๑๔๐๐ – K ๑๔๙๙ อบาย “ตมหม”

K ๑๕๐๐ – K ๑๕๙๙ อบายท าผดประเวณ

K ๑๖๐๐ – K ๑๖๙๙ ตดกบตวเอง

K ๑๗๐๐ – K ๑๗๙๙ กลลวงโดยวธข เชน แพะขเสอ

K ๑๘๐๐ – K ๑๘๙๙ อบายปลอมตว

K ๑๙๐๐ – K ๑๙๙๙ การสวมรอย

K ๒๐๐๐ – K ๒๒๙๙ คนทรยศหกหลง

K ๒๓๐๐ – K ๒๓๙๙ กลลวงอนๆ

๑๑. รหส L Reversal of Fortune ชะตากรรม เชน พระราชาผหยงผยองกลบตกยาก เปนตน

๑๒. รหส M Ordaining the Fortune โชคชะตาหรอพรหมลขตตามกรรม เชนพระยาพานเกด

มาฆาพอ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๘ | ห น า

๑๓. รหส N Chance and Fate โชคลาภและชะตากรรม เชน คนไมมโชคแมเทวดาประทาน

ทรพยสมบตมากมายกไมอาจรกษาไวได และเปนเรองเกยวกบขมทรพยตางๆ ดวย

๑๔. รหส P Society ระบบความเปนอย ไมจ าเปนตองเปนเรองพระราชาหรอเจาชายทกเรอง

เชน เกยวกบอาชพกบฐานะในสงคม กฎขอบงคบ ฯลฯ กได

๑๕. รหส Q Rewards and Punishments รางวลและการลงโทษ

๑๖. รหส R Captives and Fugitivesเรองถกจบแลวหลบหนได

๑๗. รหส S Unnatural Cruelty ความโหดรายผดธรรมดา เชน ทแมเลยงมตอลกเลยง

๑๘. รหส T Sex เรองทางเพศ มการเกยวพาราส ความรก การแตงงาน ชวตสมรส ก าเนดของ

เดก (มกผดธรรมดา เชน เกดจากกระบอกไมไผ เปนตน) พรอมทงเรองเบดเตลดเกยวกบความสมพนธ

ทางเพศอนๆ เชน ลกเขยกบแมยายชอบกนหรอพชายนองสาวรกกนเปนตน

๑๙. รหส V Religion ศาสนา วาถงความแตกตางทางศาสนา หรอวตถเคารพทางศาสนา

๒๐. รหส W Traits of Character ลกษณะประจ านสยของคน เชน คนสภาพ คนสามหาว

๒๑. รหส X Humor เรองขบขน

๒๒. รหส Z Miscellaneous Groups of Motifs สารตถะยอย

Z ๐ – Z ๙๙ เรองเลาซ านทานเขาแบบ Formular Tale ซงมแบบเฉพาะของการด าเนน

เรอง ดงไดอธบายแลว

Z ๒๐๐ – Z ๒๙๙ เกยวกบวรบรษ

Z ๓๐๐ – Z ๓๙๙ เกยวกบขอยกเวนพเศษ

หมายเหต: รหส O รหส I และ รหส U ไมมปรากฏในต าราเลมน (Stith Thompson, ๑๙๕๑:

๔๘๘-๕๐๐)

๔. จดก าเนดและววฒนาการของนทาน

การถายทอดเรองราวใหแกกนในหมมนษยนน อาจกลาวไดวาเรมขนพรอมกบการก าเนด

ภาษาพด นบเปนจตวทยาความตองการขนพนฐานของมนษย ทตองการสอสารกบบคคลรอบขาง

เลาประสบการณ ความเชอ ความหวาดกลว เพอแลกเปลยนหรอสบสานตอรนสรนไปเรอย ๆ แรกเรม

ทเดยวนน มนษยเราเรมการบอกเลาเรองราวตางๆผานการสวดมนต มนษยมกรองเพลงหรอบทสวด

มนตขณะก าลงท างานไปดวย เพอสรางก าลงใจและความครนเครงในกลม และตอมากพฒนาขนเปน

การเลาเรองในเชงสงคม เชน เพอถายทอดความเชอหรอศรทธา การถายทอดคานยมทางวฒนธรรม

ดานการศกษา การสบทอดต านาน เรองเลาปรมปราตางๆ หรอดานเพอความบนเทงดงจะเหนไดจาก

นทาน เปนตน

ความทรงจ าพนบาน (Folk memory) เปนค าศพททใชบรรยายเรองราว ต านานพนบาน หรอ

ประมวลเรองปรมปราเกยวกบเหตการณทเกดขนทเลาขานกนตอๆ มาจนชวลกชวหลาน เหตการณ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๒๙ | ห น า

ทบรรยายอาจจะเปนความทรงจ าของเหตการณทเกดขนเปนหลายสบ หลายรอย หรอ หลายพนป

มาแลว ทมกจะเปนเหตการณทมความส าคญตอทองถน เรองราวทเลาอาจจะเปนการอธบายถง

รปลกษณของสงแวดลอมในทองถน เปนการใหเหตผลเกยวกบประเพณนยมทางวฒนธรรม หรอ

เปนการอธบายทมาของทมาของชอสถานทในทองถน เชน ต านานน าทวมโลกครงใหญ ทท าใหเกดโดย

พระเจาหรอเทพเจา เพอท าลายอารยธรรม โดยเปนการตอบสนองผลกรรม เปนประเดนทแพรหลาย

ในต านานกรกและต านานในวฒนธรรมอน ๆ เรองราวของโนอาหและเรอของโนอาหในเจเนซส,

มสยาวตาร ในคมภรปราณะ ของฮนด

ด เคเลยน ในต านานเทพเจากรก และ

อตนาปชตม ในมหากาพยกลกา เมช

เปนตน

เมออารยธรรมของมนษยพฒนา

สงขนจง ผลผลตท เกดจากภมปญญา

ชาวบานทสรางสรรคขนในรปแบบตาง ๆ

โดยใชภาษา เปนสอท งในรปแบบของ

มขปาฐะและทเปนลายลกษณอกษร เชน

เพลง นทาน สภาษต เพอสรางความบนเทงในทองถน เสนอแงคด คตสอนใจในการด าเนน

ชวต การศกษาวรรณกรรมพนบานจะชวยใหเขาใจวถชวต คานยม ความเชอของบรรพบรษ วรบรษหรอ

วรสตรทเคารพนบถอประจ าทองถน ซงเปนรากฐานความคดและพฤตกรรมของคนในยคตอมา เรมตน

จากการทมนษยเรมการถอก าหนดคณลกษณะความเปนมนษยใหแกสงทไมใชมนษย ไมวาจะเปนสตว

สงของ สงนามธรรม ทมอยจรงหรอมอยเพยงแตในจนตนาการกตาม คณลกษณะดงกลาวอาจหมายถง

ความมสตส านกร ความรสก อารมณ การมเจตจ านง รวมไปถงคณธรรมของมนษย

จากการศกษาทางโบราณคด พบหลกฐาน Anthropomorphism ยอนหลงไปไกลทสดคอเมอ

๓๐,๐๐๐ ปทแลว คอภาพวาดครงคนครงสตวบนผนงถ า เชนเดยวกนกบต านาน ความเชอทางศาสนา

ตาง ๆ ทกลาวถงจตวญญาณของธรรมชาต แมน า สายลม พระแมปฐพทใหก าเนดโลก พระเจาผสราง

สรรพสง และเทพเจาทมรปลกษณและคณธรรมอยางมนษย สวนศพทค าวา Anthropomorphism

ถกน ามาใชครงแรกโดยนกปราชญชาวกรกนามวา “ซโนฟาเนส” (Xenophanes) เมอ ๒,๖๐๐ ปกอน

เมอเขาสงเกตวาผคนจะนบถอบชาเทพเจาทมรปลกษณเหมอนกบพวกเขา เชน เทพเจาของชาวกรก

มกจะมผวกายขาว ในขณะทเทพเจาของชาวเอธโอเปยมกจะมผวกายด า Xenophanes ยงเสนออกวา

หากมาและลามความเชอทางศาสนา พระเจาของพวกมนกคงจะมสขา เหลานถอเปนตนก าเนดรปแบบ

การเลานทานโดยใชสตวเปนตวละครในการ ด าเนนเรองราว และเนนไปทความเชอทางศาสนา

พระเปนเจา ธรรมชาต และเหนอธรรมชาต

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๐ | ห น า

เทพปกรณมกรก เปนเรองปรมปราและต านานทเกยวของกบเทพเจา วรบรษ ธรรมชาตของ

โลก และจดก าเนดและความส าคญของวถปฏบตและพธในทางศาสนาของพวกเขา เทพปกรณมกรก

เปนสวนหนงของศาสนาในกรซโบราณ เกดขนเมอราว ๙๐๐ - ๘๐๐ ปกอนครสตกาล มขอสนนษฐาน

ของทมาของการเกดเทพปกรณมกรก อาจเปนเพราะชาวกรกโบราณพยายามหาค าตอบใหกบตวเองวา

ท าไมฟารอง ฟาผา หรอเหตใดจงมเสยงสะทอนจากถ าเมอเราสงเสยง หรอ ฯลฯ นนเพราะความกลว

ป ร า ก ฏ ก า รณ ธ ร ร ม ช า ต จ ง

พยายามหาเหตผลและชาวกรก

ชอบฟง นทานเรองเลาปรมปรา,

ชอบแตงโคลงกลอน จงรกการขบ

ล าน าและดดพณคลอไปดวยจงท า

ใหการขบล าน าเปนทนยม เลากน

วาโฮเมอร (Homer) กเปนนกขบ

ล าน า ชนยอดคนหน งของกรก

ใคร ๆ กรกน าเสยงการเลานทาน

ของเขา แรกเรมเทวต านานเปน

บทกลอนท ท อ งจ าก นมา เปน

รน ๆ ตอมามการบนทกเปนลาย

ลกษณอกษร เราจงไมทราบแนชด

วาใครเปนผแตงเทพปกรณม

เทพปกรณมนอรส เปนต านานตามความเชอของชาวนอรส หรอสแกนดเนเวย มต านานการ

เกดโลกเชนเดยวกบชนเผาอนๆ ซงสานตอต านานผานปากตอปากกนยคกลางตอนตน ซงจนมาถงใน

สมยครสตศตวรรษท ๑๓ สนอรร สเทอรลวซน นกประวตศาสตรและนกเทววทยาชาวไอซแลนด

ไดรวบรวมเรองราวของเทพเจาตางๆของชนพนเมองมาจากกวหลายคนทงในบทกว เอดดาและมหา

กาพยเอดดา นทานโบราณยคนเนนการเลาเรองซงแฝง ดวยคตธรรมสอนใจ จนอาจกลาวไดวาเปน

ตนแบบของการเลานทานในยคตอๆมา ซงนกเลานทานฝงโลกตะวนตกทม ชอเสยงโดงดงในยคนน คอ

ทาสชาวกรก มชวตอยในชวงเวลา ๕๖๐-๖๒๐ ปกอนครสตศกราช นามวา อสป นทานของเขาไดรบ

ความนยมอยางมากจากคนฟง ชวต ของเขาจงท างานดวยการเลานทานเปน กจวตร จนท าใหทกคนใน

ทองถนทเขาอยรจกเขาเปนอยางด และทกคนตางกอยากฟงนทานของ เขาไมวาจะเปนทงเดกหรอ

ผใหญ การเลาเรองของอสป จงไมมใครคดวา เขาก าลงสงสอนใหคนอยในศลในธรรม แตทกคนฟง

เรองราวของเขาเพราะความสนกสนาน เรองราวของเขาจงถกเรยกขานกนในนามวา “นทาน”

ทางฝงเอเชยกมชาดกเปนเรองเลาคลายนทาน บางครงจงเรยกวา นทานชาดก แตม

ความหมายแตกตางจากนทานทเลากนทวไป คอ ชาดกเปนเรองทเกดขนจรง แตนทานเปนเรอง

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๑ | ห น า

ทแตงขนชาดกททรงเลานนมนบพนเรอง หมายถง พระองคไดเสวยพระชาตเปนพระโพธสตวนบพนชาต

โดยทรงเกดเปนมนษยบาง เปนสตวบาง แตทรจกกนโดยทวไป คอ ๑๐ ชาตสดทายทเรยกวา ทศชาต

ชาดก และชาตสดทายททรงเกดเปนพระเวสสนดร จงเรยกเรองพระเวสสนดรนวา “เวสสนดรชาดก”

อกเรองหนงคอ ปญจตนตระ เปนนทานโบราณของอนเดย คาดวามตนก าเนดทแคชเมยร

เมอ พ.ศ. ๓๔๓ เขยนดวยภาษาสนสกฤต ไดรบอทธพลจากนทานชาดกของพทธศาสนา นทาน

ปญจตนตระเปนนทานซอนนทานซงเปนลกษณะทพบบอยในวรรณคดภาษา สนสกฤต ลกษณะ

เดยวกบนทานเวตาลและกถาสรตสาคร แถบตะวนออกกลางกมเรอง อาหรบราตร นทานอาหรบ

ทรวบรวมเรองเลาจากผแตงคนตาง ๆ มาเปนเวลานบพนปในยคอาหรบโบราณและเปอรเซยโบราณ

นกวชาการบางคนใหความเหนวานทานเอเชยโบราณนอาจไดรบอทธพลจากกรก หรอแถบเอเชย

ไมเนอร

ในชวงครสตศตวรรษท ๑๗ ทวป

ย โ รปน นถอก นว า เปนยคมด (Dark Age)

ดวยศาสนจกรมบทบาทครอบง าความคด

ความเชอของประชาชน จงกอใหวฒนธรรม

ทเชอกนวาปศาจกบเหลาแมมด มตวตนจรง

ซงสงผลใหเนอหาในนทานจะเอยถงเรองราว

เหมอนกบวาเปนประวตศาสตรจรง ๆ ทเคย

เกดขนนานมาแลว บางครง เทพนยายกหมาย

รวมถงต านานดวย อยางไรกด สวนทไมเหมอน

ต านาน หรอ มหากาพย กคอเทพนยายจะไม

อางองถงสงทมจรงในโลกน ไมวาจะเปน

ศาสนา สถานท บคคล หรอเหตการณใด ๆ

เ ห ต ก า ร ณ ใ น เ ท พ น ย า ย เ ก ด ข น เ ม อ

“กาลครงหนงนานมาแลว” ทไมสามารถระบ

เวลาอยางแนชดได จงเปนการยากทจะสบหาประวตความเปนมาของเทพนยาย เพราะสงทหลงเหลอ

มาถงปจจบนมแตเพยงงานเขยนทเปนเอกสารเทานน แตนกเลานทานไดสบทอดเรองราวกนมานาน

หลายศตวรรษแลวซงเทพนยายอาจเกดขนมานานพอ ๆ กนแมในชวงนนยงไมสามารถแยกประเภทได

ชดเจน

ลวงเขาสยคศลปะบาโรก ซงเปนยคทนทานในยโรปกลบมาไดรบความนยมสงขนอกครงจาก

การน านทานอสปมาปรบปรงใหมโดย ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต นกเลานทานชาวฝรงเศส โดยปรบแตงให

มการเหนบแนม เสยดสสงคม ศาสนจกร เปนตน การแตงนทาน วรรณกรรมเพอสงคมของฌอง-เดอ

ลา ฟอนเต นเองเปนตวอยางใหนกเขยนอกหลายคนในยโรปยดถอเปนแบบอยาง และในยคนเอง

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๒ | ห น า

วรรณกรรมเดกกเรมแพรหลายมากขนเชนกน ดวยชารล แปโร นกเขยนชาวฝรงเศสผวางรากฐาน

วรรณกรรมในยคใหมและวรรณกรรมประเภท เทพนยาย มชอเสยงมากจากผลงานเรอง Le Petit

Chaperon rouge (หนนอยหมวกแดง) La Belle au bois dormant (เจาหญงนทรา) Le Maître chat ou le

Chat botté (แมวนอยในรองเทาบต) Cendrillon ou la petite pantoufle de verre (ซนเดอเรลลา) เปนตน

เขาสยคศลปะจนตนยม นบเปนยคทนทานและวรรณกรรมเดกรงเรองถงขดสดกวาได เจคอบ

ลดวจ กรมม และ วลเฮลม คารล กรมม สองพนองนกวชาการชาวเยอรมนซงเปนทรจกโดงดงจาก

ผลงานการรวบรวมนทานพนบาน และเทพนยาย ท าใหเทพนยายมากมายแพรหลายไปทวโลก เชน

รมเพลสทลสกน สโนไวท ราพนเซล ซนเดอเรลลา และ แฮนเซลกบเกรเธล

ป ค.ศ. ๑๘๑๒ พนองกรมมไดตพมพผลงานรวบรวมเทพนยายของพวกเขาเปนครงแรก ชอวา

Tales of Children and the Home ซงพวกเขารวบรวมเรองราวมาจากชาวบานชนบท เรองบางสวน

กขดแยงกบทมาของเรองอน ๆ ทตพมพในวฒนธรรมอนและภาษาอน พนองกรมมแบงงานกนท า

เจคอบ เนนทงานวจย สวนวลเฮลมท าหนาทปะตดปะตอเรองราว น ามาประพนธใหมในรปแบบ

วรรณกรรมและเขยนบรรยายในลกษณะของนทานเดก พนองทงสองยงใหความสนใจกบนทานพนบาน

และประวตศาสตรก าเนดของวรรณกรรม

ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน นกเขยนชาวเดนมารก ไดน านทานพนบานมาเลาใหม เขากเรม

แตงนทานเอง แลวกเตมความเศราหรอนากลวเขาไป เสรมดวยจนตนาการเพอฝนและลลาภาษาพด

เรยบงาย ในเรอง ‘ตนสน’ ‘เดกหญงไมขดไฟ’ ‘เงอกนอย’ ‘ราชนหมะ’ ‘ไนตงเกล’ ‘ลกเปดขเหร’ และ

‘ชดใหมของจกรพรรด’ ชางเดยวกนนน ชารล ลดวทซ ดอดจสน นกเขยนชาวองกฤษ ไดมผลงานเดนท

สรางชอเสยงใหกบเขาคอ อลซ ผจญภยในดนแดนมหศจรรย

ในป ค.ศ.๑๘๘๐ คารโล คอลโลด นกประพนธชาวอตาลไดตพมพ เรอง พนอคคโอ เปน

วรรณกรรมเยาวชนภาษาอตาเลยน กลายมาเปนเรองอานเลนคลาสสคส าหรบเดก และแพรหลาย

อยางกวางขวาง โดยมการแปลเปนภาษาตาง ๆ เผยแพรไปทวโลก

โจเซฟ รดยารด คปลง เปนกวและนกเขยนชาวองกฤษ เปนทรจกจากผลงานอนมชอเสยงคอ

เมาคลลกหมาปา งานเขยนเกยวกบเดกของเขาลวนถอไดวาเปนวรรณกรรมคลาสสกส าหรบเดกใน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๓ | ห น า

ป ค.ศ.๑๙๐๗ เขาไดรบรางวลโนเบลสาขาวรรณกรรม ซงท าใหเขาเปนชาวองกฤษคนแรกทไดรบ

รางวลน และเขาเปนผไดรบรางวลทอายนอยทสดตลอดกาล

จะเหนไดวา จดก าเนดและววฒนาการของนทานนน เรมตนจากการเลา โดยมวตถประสงคเพอ

สรางความเชอและความศรทธาใหแกศาสนจกร การสรางส านกความรบผดชอบชวด รวมไปถงการเลา

เพอสงสอนคณธรรมจรยธรรมใหแกมนษย ระยะหนงไดมการน านทานมาผลตซ าแตมจดประสงคไปใน

ทางการสงสอน และพฒนามาเปนงานในเชงวชาการเมอเกดการรวบรวมและจดระเบยบ กอนทจะ

กลายมาเปนวรรณกรรมลายลกษณส าหรบเดก ซงตางจากเดมซงเปนวรรณกรรมมขปาฐะ

๕. จดก าเนดของนทานไทย

ศาสตราจารยพเศษ ดร.กงแกว อตถากร (๒๕๑๔: ๒๑๐) นกคตชนวทยาผบกเบกความรทาง

คตชนวทยาของไทย ซงไดกลาวเกยวกบตนก าเนดนทานไทยไววา เมอพจารณาจากนทานไทยทมผเกบ

รวบรวมขนจากทตางๆ แลว อาจสรปไดวานทานทเลาสกนฟงในประเทศไทยนนมทมาจากหลายแหลง

คอในประเทศ ตางประเทศ และวรรณกรรมลายลกษณ ดงรายละเอยดตอไปน

๕.๑ นทานทเกดขนในประเทศ

นทานพนบานบางเรอง เมอพจารณาจากลกษณะตวละครและลกษณะของเรองแลว

อาจสนนษฐานไดวา นาจะมถนก าเนดในประเทศไทย นทานดงกลาวน เชน มขตลก เรองนายทอง

มขตลกเกยวกบคนตางชาต เรองผ เชน นางนาคพระโขนง และนทานชวตเรอง ไกรทอง และขนชาง

ขนแผน เปนตน อยางไรกด ไมอาจสบสาวไดวา นทานเหลานเกดขนแตเมอใด ใครเปนผคดคน และใคร

เลาเปนคนแรก

๕.๒ นทานทมทมาจากตางประเทศ

นทานไทยมทมาจากนทานประเทศอน ๆ เชน ประเทศ

อนเดย ลงกา และประเทศทางตะวนตก ทมาจากอนเดยและ

ลงกา เชน รามายณะมแพรกระจายในทองทตาง ๆ ทวประเทศ

นทานไทยบางเรองเปนนทานจากอรรถกถาชาดก เชน มหา

เวสสนดรชาดก พระยาฉททนต มโหสถสวรรณสาม เปนตน

บางเรองมาจากธมมปทฏฐกถา เชน เรองพระเจาอเทน เปนตน

หรอมาจากนทานอสป เชน นทานเรองกระตายกบเตา ลกแพะ

กบหมาปา เดกเลยงแกะ เปนตน นทานทเลาสกนฟงในหมคนไทยปจจบน โดยเฉพาะในกลมผม

การศกษา อาจกลาวไดวาเปนนทานฝรง เชน สโนไวท หนนอยหมวกแดง เจาหญงนทรา และเงอกนอย

เปนตน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๔ | ห น า

๕.๓ นทานทมาจากวรรณกรรมลายลกษณ

วรรณกรรมลายลกษณเหลาน อาจเคยเปนวรรณกรรมมขปาฐะมากอน คอ เดมอาจ

เปนนทานทเลาสกนฟง แลวภายหลงมผรวบรวมขนและบนทกไวเปนลายลกษณอกษร เมอมคนอาน

ผอานกอาจน าไปเลาตออก วรรณกรรมลายลกษณและวรรณกรรมมขปาฐะของไทยจงมความสมพนธ

กนอยางแนนแฟน ถายทอดกนไปมา นทานทเลาสกนฟงหลายเรองมเนอความตรงกบนทานใน

ปญญาสชาดกและชาดกนอกนบาตอน ๆ เชน เรองสงขทอง สงขศลปไชย พระสธน หงสผาค า ก ากาด า

การะเกด ฯลฯ

นทานดงกลาวมาน โดยมากมกมลกษณะรปแบบเปนนทานมหศจรรย ยงภายหลงเมอ

มการพมพหนงสอจ าหนายแพรหลาย ผเลานทานบางคนกน านทานทตนเคยอานมาเลาตอ เหนไดชด

จากการเลานทาน เรองดาวเรองและลกษณวงศในหนงสอวรรณกรรมจากบานใน เมอ ดร.กงแกว

อตถากร ถามผเลาวา ไดฟงนทานเรองดงกลาวจากไหน ผเลากตอบวาเคยอานหนงสอทมาจาก

โรงพมพวดเกาะ

จากทกลาวมาขางตน สามารถสรปทมาของนทานไทยไววานทานทเลาสกนฟงในประเทศไทย

นน บางมทมาจากในประเทศ มถนก าเนดในประเทศไทยแตไมรวานทานเหลานเกดขนเมอใด ใครเปน

ผคดคน และใครเลาเปนคนแรก หรออาจมทมาจากนทานประเทศตาง ๆ แพรกระจายในทองทตาง ๆ

ทวประเทศดวย นอกจากนนทานไทยยงอาจมทมาจากวรรณกรรมลายลกษณ คอเลาตอปากมากอน

แลวภายหลงมผรวบรวมขนบนทกไวเปนลายลกษณอกษร

๖. ทฤษฎการแพรกระจายนทานพนบาน (Dissemination of literature Theory)

การเลาเรองตาง ๆ สกนฟงเปนสงทเกดขนมานาน

แลว เรองราวเหลานมก าเนดมววฒนาการ และมการแพร

กระจายไปตามทตาง ๆ แตจะไมมการดบสญ การเลาเรอง

จะเกดขนพรอม ๆ กบทมนษยมการรวมตวกนเปนกลมเปน

หมคณะ ซงการรวมตวนมการท าใหเกดแรงกระตนในการ

ทจะเลาเรอง และเกดการตองการทจะฟงดวย ในตอนแรก

การเลาเรองสกนฟงคงจะเปนการถายทอดประสบการณ

บางอยางทคนอน ๆ ไมมโอกาสไดรวมรบรกบผเลา และ

ตอมากเปนการสรางสรรคเรองราวจากจตนาการ ตาม

ความฝนของแตละบคคล ศลปะการสรางสรรคนจะถก

ก าหนดโครงสราง รปแบบ เนอหา และน าไปถายทอดโดยกลมคนตาง ๆ ดงนนการเลาเรองจงเปนสอ

อยางหนงทมความส าคญ และมความสมพนธกบมนษยตลอดมา

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๕ | ห น า

เรองเลาเปนประเพณปรมปราทหลากหลายและยงคงทนยงยนอยในสงคมมนษย เปนศลปะ

ทกลมชนพนบานสรางสรรคขน แลวเผยแพรออกไปสสงคมอน ๆ ประเพณนสบทอดกนตอ ๆ มาจากรน

หนงไปยงคนอกรนหนง โดยเราไมทราบวาผทเลาเรองนขนมาเปนคนแรกคอใคร การถายทอดกเปน

แบบมขปาฐะเปนสวนใหญ คอมผเลา มผฟง ผฟงจดจ าเรองนนไปเลาใหคนอนฟงอก โดยอาจมการ

เปลยนแปลงหรอเพมเตมเนอเรอง สาระบางอยาง หรอตดทอนเรองไปโดยตงใจหรอไมตงใจกได

โดย ไมมการจดบนทกเอาไวเปนลายลกษณอกษร แตบางครงปรมปรานจะเปลยนรปแบบไปเปน

วรรณกรรมลายลกษณ คอ ผเลาหรอผฟงเปนผจดบนทก หรอน าไปพมพเปนหนงสอ เมอวทยาการ

ดานการพมพเจรญกาวหนาขน แตความเปนปรมปราหรอมรดกทางสงคมและวฒนธรรมกยงคงอย

แมนกวชาการบางคนจะไมตองการน าวรรณกรรมลายลกษณเขามาเกยวของเพราะตองการ

ใหความส าคญแกบทบาทของการถายทอดดวยปากอยางเดยวกตาม แตวรรณกรรมลายลกษณกคอ

สงทบนทกตววรรณกรรมมขปาฐะไว จงมความส าคญในแงทเปนพยานหลกฐานในกระบวนการ

ถายทอดวรรณกรรมของประเพณปรมปราเกยวกบการบนทกเปนลายลกษณอกษรน นกคตชนวทยา

ไดสบสาวถงแหลงขอมลดงเดมและพบรองรอยของการบนทกนทานเปนตวอกษรในจารกของอยปตวา

มความเกาแกถง ๑,๖๐๐ ปกอนครสตศกราช และในจารกของอนเดย กรก เปอรเซย และฮบร

เมอประมาณ ๒,๐๐๐ ปมาน แตเรากไมอาจทราบแนวากอนทจะมการจารกลายลกษณอกษรนนนทาน

มก าเนดมาเปนเวลาเทาไรแลว และแพรหลายอยในกลมชนมากรอยกพนป

นทานพนบานเปนสงทเกาแกกระทงเราไมอาจสบทราบไดอยางแนชดวาใครเปนผแตง หรอ

ประดษฐเรองราวนนขนเปนคนแรก เรองเหลานอาจถกสรางขนมาอยางไมตงใจ แตจะตองมเหตหรอ

แรงจงใจอยางใดอยางหนง นทานทวโลกจะมเนอเรอง รายละเอยดของเหตการณหรอลกษณะ

บางอยางทคลายคลงกน ดงนน นกคตชนวทยาจงพยามยามสบสาวคนควาเรองประวตชวตของนทาน

คอการศกษาวานทานมก าเนดขนมาอยางไรและเหตใดจงคลายคลงกน เพราะไดมการยนยนกนอยาง

แนนอนแลววา บางชนชาตทมเลานทานทคลายกนนน ไมมการตดตอกนทางวฒนธรรมแตอยางใด และ

ในการศกษาเรองเลาหรอนทานในชมชนตาง ๆ นน บรรดานกคตชนวทยาตางกพยายามใชหลกเกณฑ

และวธการทมเหตผลเขามาวเคราะห พบวาเหตการณตาง ๆ ในนทานของชาวยโรปสวนใหญ ตลอดจน

โครงเรองและตวละครทเปนไปในท านองเดยวกน จะมอยในต านานของพวกชนเผาอารยนดวย เชน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๖ | ห น า

- เรองราวของบตรสาวคนสดทองผถกกดขขมเหง แตในทสดจะประสบความส าเรจ

- เรองของบตรชายคนสดทองผไดชยชนะ

- เจาสาวตวปลอมมาแทนทเจาสาวตวจรง

- ภรรยาหรอบตรสาวของยกษหนตามพระเอกผเปนนกเผชญโชค

- การตดตามของยกษ

- ภรรยาผถกบงคบใหสามทงไป ดวยสาเหตทไมปรากฏ

- สามผถกบงคบใหทงภรรยาไป ดวยสาเหตทไมปรากฏ

- ฯลฯ

ในทสดนกคตชนวทยาสวนหนงกยอมรบกนวา นทานพนบานจ านวนหนงนนนาจะเปนของ

ชนเผาอารยนหรอกลมคนทพดภาษาตระกล อนโด – ยโรป แตเดมนทานเปนสมบตของสวนรวมของ

ผคนทพดภาษาน และหากจะกลาวโดยทวไปแลว นทานจะประกอบดวยเหตการณตาง ๆ จ านวน

ไมมากนกมาจดรวมกลมเขาดวยกนในลกษณะและการบวนการทมความเปลยนแปลงอยางไมหยดยง

เหตการณตาง ๆ ของนทานนเปนสงทแปลกประหลาด ไมมเหตผล และไมอาจอธบายได เหตใด

ธรรมชาตทงทม ชวตและเคลอนไหวได

กบไมมชวตและเคลอนไหวไมได จงเปน

สงทมระดบของสตปญญาเทาเทยมกบ

มนษย และมคณสมบตแบบเดยวกบมนษย

นนคอพวกสตวปา ปลา ฯลฯ ไมเพยงแต

จะพดภาษามนษยไดเทานน แตยงสามารถ

แตงงานไดเหมอนกบมนษย เรองท

ปรากฏอยางสม า เสมอในนทาน คอ

เรองราวตาง ๆ ทด เหมอนเหลวไหล

ไรสาระ เชน พระราชนถกกลาวหาวา

คลอดบตรเปนสนข หรอสตวตาง ๆ เชน

หอย กบ ฯลฯ คลอดบตรโดยมสงของตด

ออกมาดวย เชน อาวธตาง ๆ คนกลายราง

เปนสตวปา วตถไรชวต เชนหยดเลอด

น าลาย เสมหะ ทถกถมออกมา ตนไมหรอ

กอนหน ฯลฯ สามารถพดได และทปรากฏบอย ๆ คอ ค าสาปหรอเวทมนตมายาซงอาจจะมชยชนะ

เหนอทกสงทกอยาง

ความสบสนของการแพรกระจายของนทานและการอธบายถงการแพรกระจายนนมมากเพราะ

นทานพนบานในประเทศตาง ๆ จ านวนมากมโครงเรองคลายกน ตรงกน เหมอนกน จนนาจะเชอไดวา

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๗ | ห น า

มแหลงก าเนดมาจากแหลงเดยวกน ทง ๆ ทชนชาตเหลานนมภมล าเนาหางไกลกน และไมพบหลกฐาน

ดานประวตศาสตรในการตดตอกนเลยไมวายคใดสมยใด ลกษณะดงกลาวท าใหนกวชาการกลมหนง

เชอวา นทานสามารถเกดไดในทองถนของตนเอง เพราะสงคมยอมพฒนาผานขนตอนไปขน ๆ หนง

ยอมมเหตการณเกดขนในสงคม เหตการณส าคญเหลานน ผรหวหนาเผา ผน า ยอมน าเหตการณ

เหลานนผสมผสานกบจนตนาการและประสบการณเลาใหลกหลาน ชาวบานฟง และสบตอมาเรอย ๆ

๗. การก าเนดของนทานพนบาน (Origin of folktales)

การก าเนดของนทานพนบาน (Origin of folktales) คอการคนหาก าเนดของนทานแตละเรอง

และธรรมเนยมประเพณการเลานทาน จดประสงคหรอเปาหมายของนทานพนบาน (Meaning

of folktales) คอการพจารณาวานทานมความหมายและเปาหมายอยางทผเลาตองการหรอไม หรอ

มความส าคญอยางอนอยางใดแอบแฝงอย

ดงนน การแพรกระจายของนทานพนบาน (Dissemination of folktales หรอ Dissemination

of literature) คอ การพจารณาหลกความจรงทวา นทานจ านวนมากจะแพรกระจายไปอยางกวางขวาง

การศกษาธรรมชาตของการแพรกระจาย สาเหตของการแพรกระจาย และกระบวนการของการ

แพรกระจายนน ในทนจะกลาวถงแตทฤษฎการแพรกระจายของนทานพนบาน

นทานจ านวนมากจะแพรกระจายไปอยางกวางขวาง จนไมสามารถอธบายการแพรกระจาย

อยางเปนระบบได ดงนนจงจ าเปนตองศกษาธรรมชาตของการแพรกระจาย สาเหต และกระบวนการ

ของการแพรกระจายของนทาน ซงนกวชาการอธบายไว ๒ ทฤษฎดวยกน คอ ทฤษฎเอกก าเนด และ

ทฤษฎพหก าเนด

๗.๑ ทฤษฎเอกก าเนด (Monogenesis Theory)

ทฤษฎเอกก าเนด คอแนวคดทวานทานมจดก าเนดจากแหลงเดยว ซงหมายถงวานทาน

จะเกดขนทจดใดจดหนงของโลก แลวแพรกระจายออกไปรอบทศทาง หรอเนนหนกไปทางทศทางใด

ทศทางหนง ขนอยกบสภาพแวดลอมทางภมศาสตรและสภาพแวดลอมทางวฒนธรรม ชนกลมทเปน

เจาของนทานไดเลาสบตอกนมาผานคนรนหนงสคนอกรนหนง ภายหลงไดแพรกระจายไปยงกลมชนอน

ภาษาอน โดยการตดตอกนทางการคาขาย การเมอง การรบวฒนธรรมซงกนและกน ผานยคหนงไปส

อกยคหนง ผานภาษาหนงไปสอกภาษาหนงไมจบสน นทานพนบานจงไปปรากฏอยในกลมชนตางเมอง

ตางภาษาทมภมล าเนาหางไกล แมวาเนอหาสาระจะมการปรบเปลยนไปจากเดมมากกตาม แตโครง

เรองยงพอใหเหนวามทมาจากแหลงเดยวกน นกคตชนวทยาในสมยศตวรรษท ๒๐ ไดน าแนวคดแบบ

เอกก าเนด นนมาผสมผสานกบทฤษฎแพรกระจาย (Diffusion Theory) แลวอธบายวา

“มนคอการะบวนการทมลกษณะการวฒนธรรม ( culture trait)

เคลอนยาย จากปจเจกบคคลหนง ไปสปจเจกบคคลอน ๆ หรอจากวฒนธรรมหนงไปส

อกวฒนธรรมหนง”

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๘ | ห น า

ซงถาเรายดถอความคดนเปนหลกแลวเรองเลารอยแกวแบบตาง ๆ คอ นทานปรมปรา

ต านาน นทาน ปรศนา ค าทาย ภาษต หรอเรองเลามขปาฐะแบบใดกตามจะไมไดเกดขนดวยตวเอง

ในทกแหงทมการเลาเรอง แตจะเกดขนทแหงเดยว ณ ทใดกไดหรอเกดขนใน ๒ – ๓ แหลงเทานน แลว

แพรกระจายไปตามสวนตาง ๆ ของโลก นกคตชนทเชอในแนวคดนมความเหนวา ถานทานทเลากนอย

ในชมชนตาง ๆ มลกษณะซบซอน ไมเปนธรรมดาสามญ และในพนทระหวางทตงชมชนเหลานน มการ

แพรกระจายของนทานอยางตอเนองกนแลว นทานท เลากนอยในชมชนนน ๆ นาจะเปนการ

แพรกระจายมาจากแหลงใดแหลงหนง มากกวาจะเกดขนเองอยางอสระ ตวอยางเชน ในชมชน ก. และ

ชมชน ข. มการเลานทานสกนฟงทงสองแหง นทานทเลานนมลกษณะทซบซอน และในระหวางทตงของ

ชมชน ก. และชมชน ข. นน มการแพรกระจายนทานอยางตอเนองกน นทานนนจะไมมก าเนด ณ ชมชน

ก. และ ข. ดวย แตจะมก าเนดทอนแลวแพรกระจายมายงชมชนทงสอง จดออนหนงทนกคตชนวทยา

กลมนอธบายไมไดวา เหตใดวฒนธรรมหลาย ๆ วฒนธรรม มความคดแตกตางกนมากจงยอมรบ

เรองราวแบบเดยวกนโดยไมปรากฏหลกฐานวา กลมวฒนธรรมเหลานนมการตดตอสมพนธกน แต

อยางไรกตาม แนวคดนกเปนเรองทนาสนใจและมประโยชน เพราะเปนวถทางหนงของการอธบาย

ก าเนดหรอทมาของนทานพนบาน

นกวชาการกลมทฤษฎเอกก าเนดไดชใหเหน

วา อนเดยเปนแหลงก าเนดของนทานพนบาน

และถายทอดไปยงยโรปเพราะเปนสงคมอนโด-

ย โรเปยนดวยกน มความสมพนธกนในสมย

โบราณ ทงทางดานตดตอคาขาย (การชอทองค า

ของชาวอนเดยในกรกและโรมน เปนตน) และ

ประวตศาสตร (พระเจาเลกซานเดอรมหาราช

เคยยกทพมาตตอนเหนอของอนเดย เปนตน)

เรยกวา ทฤษฎอนโด – ยโรเปยน (The Indo –

European Theory) ซงระบวาความคลายคลงกน

ในนทานทเลากนอยในประเทศตาง ๆ นนขนอยกบ

สมมตฐานวา นทานแพรหลายมาจากแหลง

เดยวกน เชนนยายในยโรปมก าเนดขนในอนเดย

และอพยพเคลอนยายไปทางตะวนตก และเมอผคนจากสถานทหนงไดโยกยายไปยงอกสถานทหนง

เขาจะน าเอานทานกบคตชนแบบอน ๆ ของเขาไปดวย

นอกจากนพวกนกภารตวทยา (Indianist หรอ Indologist) คอพวกทเชอวาอนเดยเปน

แหลงก าเนดทแทจรงของศลปะการเลาเรองในโลกตะวนตก ขอเสนอนอยบนพนฐานของความคดทวา

มผพบวามเรองเลาตาง ๆ ในยโรปตะวนตกมส านวนทเกาแกบนทกอยในจารกของอนเดยโบราณ และ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๓๙ | ห น า

มแนวโนมทจะคดวาการสบทอดวฒนธรรมจากอนเดยไปสยโรปในระยะทางอนยดยาวนน เปนการ

สบทอดดวยการเขยนมากกวาการเลาตอ ๆ กนไป มขอสรปวาในเมอการสบทอดดวยการเขยนได

การสบทอดดวยการเลากเปนไปไดดวยเชนกน ดงนนเรองทเลากนอยในพนทใด ๆ กตามจะสบยอนกลบ

ไปยงอนเดยไดทงสน

ธโอดอร เบนฟย ผน าของกลมการคนควาของประวตและการเปรยบเทยบนทานคน

หนงวเคราะหนทานเรองปญจตนตระ ในขณะท แมกซ มลเลอร ศกษาคมภรฤคเวท เบนฟรยน าเอา

นทานมขปาฐะมาสมพนธกบบอเกดของวรรณกรรม การทเบนฟยคดวาการสบทอดนาจะเปนไปดวย

การเขยนมากกวาการเลาดวยปากเปลานน กเพราะชาวยโรปกบชาวอนเดยมรากฐานของภาษารวมกน

คอภาษาอนโด – ยโรเปยนนนเอง ใน ค.ศ. ๑๘๓๘ โอกสต หลย เลอร เดลองซองส ไดเคยเสนอวา จด

ก าเนดของนทานในยโรปนนนาจะอยในอนเดย สวนเบนฟรยเปนผน าขอเสนอแนะนมาพจารณาท าให

เปนเหตผลขน ในระยะแรกเบนฟรยไมไดรวบรวมความคดของเขาใหเปนเรองราว แตเปนความคด

ทแทรกอยในงานเขยนตาง ๆ ของเขา กระทงในป ค.ศ. ๑๘๕๙ เขาเสนอหลกเกณฑนไวในบทน าของ

การตพมพนทานปญจตนตระ ซงมอทธพลตอนกวชาการรนตอมา โดยทวไปแลวนกวชาการเชอวา

นทานอทาหรณ หรอนทานคตทเกยวกบสตวสวนใหญจะมตนก าเนดอยในโลกตะวนตก และมการ

เปลยนแปลงอาจจะมากหรอนอยไปเปนสงทเราเรยกวา นทานอสป แตนทานบางเรองกมรองรอยและ

หลกฐานวานาจะมตนก าเนดในอนเดยมากกวา เพราะวานทานของอนเดยจ านวนมากกจะแพรใน

ลกษณะการถกหยบยม และพวกฮนดนนกจะมลกษณะการสรางสรรค ประกอบแตงนทานในลลา

ทคลายกบนทานอสปของกรก ทง ๆ ทในชวงเวลานนของพวกเขายงไมไดรบอทธพลจากกรก ความนก

คดของพวกฮนดแตกตางกบความนกคดในนทานอสปตรงทวานกแตงนทานอสปก าหนดใหสตวของเขา

มพฤตกรรมตาง ๆ โดยไมค านงถงธรรมชาตพเศษของสตว แตเปรยบเทยบเหมอนกบวาสตวนนเปน

เพยงมนษยทสวมหนากากของสตวเขาไปเทานน

นอกจากนทานคตแลว นทานพนบานประเภทเทพนยายกมก าเนดมาจากอนเดยดวย

นกคดกลมนเชอวา นทานคตจ านวนนอย กบเทพนยาย และนทานพนบานอน ๆ จ านวนมากได

แพรกระจายจากอนเดยไปทวโลก ดงนนขอสรปของเบนฟรยกคอ นทานตาง ๆ นอกจากนทานอสปม

ก าเนดขนทอนเดยแลวแพรกระจายไป ๓ ทางดวยกนคอ

- นทานจ านวนหนงไดแพรไปดวยการเลาแบบมขปาฐะ (ปากตอปาก) ในชวง

เวลากอนศตวรรษท ๑๐

- หลงจากศตวรรษท ๑๐ นทานไดเผยแพรไปดวยการเขยน เปนปรมปรา

ลายลกษณไปตามเสนทางทไดรบอทธพลของศาสนาอสลาม โดยเฉพาะอยางยงพวกทอยในอตาล

และสเปน

- สวนทเปนขอมลเกยวกบพทธศาสนา จะเดนไปทางจน และทเบต หรอไปส

ชาวมองโกลโดยตรง และเดนทางจากพวกมองโกลไปสยโรป

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๐ | ห น า

เบนฟรยมไดเสนอขอคดขนมาลอย ๆ แตเขาไดเปรยบเทยบนทานแตละเรองในปญจ-

ตนตระโดยน าเอาส านวนตาง ๆ มาพจารณา โดยมสมมตฐานการศกษาวาอนเดยคอแหลงทนทานยโรป

มก าเนดขนและแพรออกมาอยางมากมาย

ทฤษฎดงกลาวน ามาอธบายการแพรกระจายของนทานพนบานไทยไดวา นทานพนบาน

ไทยบางสวนสบทอดมาจากนทานพนบานอนเดย ทมาพรอมกบการเผยแพรพระพทธศาสนา หรอชาว

ไทยไดปรบเปลยนถายโอนนทานชาดก ซงแตเดมนนเปนนทานพนบานของอนเดย มาเปนนทานพนบาน

ไทยจ านวนหนง สวนนทานเรอง รามเกยรต ศกนตลา ฯลฯ เปนนทานทไดรบอทธพลมาจากศาสนาฮนด

แตกระนนกตามนทานพนบานไทยจ านวนมากมตนก าเนดในดนแดนประเทศไทย โดยจะนยมเลาสบกน

ในภมภาคหนงและภายหลงไดแพรกระจายไปยงภมภาคอน ๆ ฉะนน จงพบวานทานพนบานไทย

(ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคใต ภาคอสาน) จะมโครงเรองตรงกน หรอคลายคลงกน หรอ ม

ลกษณะรวมกน เชน ศรธนญชย เซยงเมยง หรอนทานอธบายเหตอน ๆ เปนตน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๑ | ห น า

๗.๒ ทฤษฎพหก าเนด (Polygenesis)

ผเสนอทฤษฎนเชอวานทานเกดขนจากหลายแหลง มใชแหลงใดแหลงหนงเพยง

อยางเดยว สวนการทนทานจากหลายแหลงมเรองราวตรงกนนน เปนเพราะมนษยทกสงคมตางกผาน

ขนตอนของวฒนธรรมมาเหมอน ๆ กน ผานชวตแบบสงคมด งเดมมากอน มความเชอและ

ขนบธรรมเนยมประเพณดงเดมแบบเดยวกน นทานเปนสงตกคางมาจากสงคมในยคดงเดม ดงนน

นทานจากหลาย ๆ แหงจงมลกษณะเนอหาคลายคลงกน เชน ต านานน าทวมโลก มปรากฏในนทานของ

หลายชาต ทงทหลายชาตไมไดมความสมพนธเกยวของกนเลย

เหตผลอกประการหนงคอ การน าแนวคดทางจตวทยามาศกษา มนกจตวทยาบางคน

เชอวา มนษยมความคดรวมกน (Psychic unity of mankind) กลาวคอมนษยมพนฐานจตใจเหมอนกน

มนษยในสถานทตาง ๆ ยอมมสภาพจตใจอยางเดยวกน ดงนนนทานทเปนผลผลตจากจตใจมนษย

ซงอยตางสถานทกนจงปรากฏออกมาเปนแบบเดยวกนหรอคลายคลงกน เชน นทานทเกยวกบเรองเพศ

ซงมอยในทกสงคม เปนตน

๘. นทานกบภมศาสตรของโลก

การแบงนทานตามเขตพนท (Area) การแบงนทานพนบานลกษณะน แบงโดยอาศยเขตแดน

ทางภมศาสตร เปนเขตใหญ ๆ แบงแยก ดงน

๘.๑ เขตอนเดย มวรรณกรรมทจารกเปนลายลกษณอกษรมอายกวา ๒,๐๐๐ ป นทานทเปน

นทานพนบานมทงทเปนฝายศาสนาพราหมณ ศาสนาพทธ และนทานศาสนาอนๆ เปนอนมาก เชน

ปญจตนตระ และชาดก นกมานษยวทยาถอวาอนเดยเปนแหลงก าเนดใหญแหงนทานพนบาน ซงตอมา

ไดแพรกระจายไปเกอบทวโลก ประเทศไทย และประเทศอน ๆ ในแถบเอเชยอาคเนยเปนถนทอยใกล

จงไดรบอทธพลมาก โดยเฉพาะนทานประเภททเกยวกบศาสนา ทงศาสนาพทธ ศาสนาพราหมณ และ

อน ๆ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๒ | ห น า

๘.๒ เขตประเทศทนบถอศาสนาอสลาม ผคนในเขตนใชภาษาอาหรบเหมอนกนมขนบ

ธรรมเนยม ประเพณ และพธกรรมทางศาสนาเหมอนกน ท าใหประสานคนในเขตนเขาดวยกน และ

ถอวาการเลานทานเปนอาชพส าคญ นกเลานทานมทวไป ในหมบาน ในเมองใหญ และตามตลาดทซอ

ขายแลกเปลยนสนคากน นทานส าคญไดแก พนหนงทวา (Thousand and One Night)

๘.๓ เขตชนชาตยวในเอเชยไมเนอร มชนชาตยวเปนตวกลางรบถายทอดนทานจากเอเชย

ไปยงยโรป และจากยโรปมายงเอเชย มนทานพนบานเปนจ านวนมากทเลากนแพรหลายในชมชน

ชาวยว ทตงถนฐานอยในยโรปและอเมรกา

๘.๔ เขตประเทศสลาวค คอ ดนแดนอนกวางใหญของรสเซย ลกษณะของนทานพนบานของ

เขตรสเซยมลกษณะประสม คอเปนแบบตะวนออกในบางถนทมเขตตดตอกบตะวนออกของรสเซย

แลวแผขยายไปจนถงตอนกลางของไซบเรย

๘.๕ เขตรฐตางๆ แถบตะวนออกของทะเลบอลตก ไดแก ฟนแลนด เอสโตเนย ลตเวย และ

ลทวเนย เปนแหลงส าคญของนทานพนบาน เปนทแลกเปลยนนทานกบเขตอนทงอทธพลของตะวนออก

และตะวนตก

๘.๖ เขตแหลมสแกนดเนเวย ไดแก ชนชาต

ทอยในแหลมสแกนดเนเวยมสวเดน นอรเวย และ

เดนมารก ไดเขาไปตงถนฐานมาชานาน กอนสมย

ประวตศาสตร และเปนคนเผาพนธเดยวกบชน

ชาต ท อ ย บ น เ ก า ะฟา โ ร ( Faroe Island) และ

ไ อ ซ แ ล นด ( Iceland) พวกท อ ย แ ถ บ แหลม

สแกนดเนเวย และเกาะทงสองมนทานพนบาน

คลายคลงกนมาก

๘.๗ เขตของชนชาตทพดภาษาเยอรมน นทานของเยอรมนมลกษณะประสมมตนเคา

มาจากชาตอน ๆ อกหลายชาต เยอรมนเปนตวกลางรบถายทอด เนองจากประเทศเยอรมน มเขตตดตอ

กบประเทศสโลวาเกยทางดานตะวนออก และตดตอกบ

ประเทศในยโรปทางทศตะวนตกและทศใต นทานพนบาน

ของประเทศแถบทะเลบอลตก โบฮเมย ยโกสลาเวย

ฮงการ เบลเยยม เนเธอรแลนด ซงมเคาใกลเคยงกบ

นทานเยอรมนพอทจะเทยบเคยงกนได

๘.๘ เขตประเทศฝรงเศส ประเทศฝรงเศสเปน

แหลงก าเนดวฒนธรรมของยโรปแหงหนง ชาวฝรงเศส

มนทานตาง ๆ มาชานาน เปนทนยมเลาสบตอกนมาและ

กระจายไปทวยโรปและสวนทฝรงเศสเปนฝายรบจากทอน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๓ | ห น า

กน ามาประสมประสานกนเปนแบบฝรงเศสกมมาก และนทานเหลานตดตามชาวฝรงเศสทไปตงถนฐาน

ในแถบตางๆ ของโลก เชน ในสหรฐอเมรกา (โดยเฉพาะในมลรฐหลยเซยนา และมลรฐมสซร) และ

ในทวปแอฟรกา เปนตน

๘.๙ เขตประเทศสเปนและโปรตเกส นทานพนบานของประเทศนมลกษณะแตกตางออกไป

จากแถบอนๆ พนทสวนใหญของประเทศสเปน เคยถกแขกมวรครอบครองอยเปนเวลานานถง ๗๐๐ ป

จงมรองรอยของวฒนธรรมอสลาม

ปรากฏอย อทธพลของศาสนาครสต

นกายออรโธดอกซ และคาทอลคอยใน

นทานท เกยวกบ เทวดาและนกบญ

มากมาย เมอชาวสเปนและโปรตเกส

อพยพไปตงถนฐานใหม เชน ในอเมรกา

เหนอและอเมรกาใตกน าวฒนธรรม

ดงเดมของตนตดไปดวย

๘.๑๐ เขตประเทศอตาล มการเกบ

รวบรวมนทานพนบานยโรปขนเปนครง

แ ร ก ท ป ร ะ เ ท ศ อ ต า ล ต ง แ ต

ครสตศตวรรษท ๑๖-๑๗ มนทาน

หลายเรองมคณคาไดรบการปรบปรง

ใหเปนวรรณคดนทานของอตาลไดกระจายตอไปยงซซล ซารดเนย เกาะคอรซกา และเกาะมอลตา

๘ .๑๑ เขตประเทศองกฤษ นทานพนบานของ

องกฤษมไมมากนก ความนยมในการเลาเรองมกจะอย

ในรปของรอยกรอง เชน Ballad แตยงมเคาวรรณกรรม

อน ๆ ทแสดงวาองกฤษมนทานชาวบานมใ ชนอย

เหมอนกน และมการรวบรวมนทานพนบานมาตงแตเมอ

ประมาณ ๑๐๐ กวาปมาแลว นทานเรองส าคญ ๆ เชน

แจคและตนถว แจคผฆายกษ คนฉลาดเมองกอแธม

ซงมลกษณะเปนองกฤษเดนชด

๘.๑๒ เขตสกอตแลนดและไอรแลนด ผรวบรวม

นทานพนบานชาวอตาลชอแคมปเบลล (Campbell)

ไดรวบรวมนทานของเขตน ไว ในลกษณะภาษาถน

มผแปลออกเปนภาษาอน ๆ อกหลายภาษา

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๔ | ห น า

๙. บคคลส าคญในโลกนทาน

ในหนาประวตศาสตรของนทานและนทานพนบาน มกจะมการกลาวถงบคคลส าคญทเกยวกบ

นทานทงเปนผประพนธ สรางสรรคผลงาน ผเลานทาน ผถายทอดผลงาน ดงตอไปน

๙.๑ ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน

Hans Christian Andersen

ราชาแหงโลกนทาน

ในป พ.ศ. ๒๓๔๘ มชายชาวเดนมารก ผซงเปน

นกเขยนบทละครพนๆ กวฝมอธรรมดา นกเขยน

นวนยายชนด นกเขยนเรองทองเทยวชนเลศ และ

นกเขยนนทานเยยมยอดไรทต ไดถอก าเนดขน ในชวง

ชวตของเขา ๆ ไดรงสรรคผลงานนทานเลองชอหลาย

เรอง อาทเชน the little mermaid หรอ นางเงอกนอย

สาวนอยไมขดไฟ ลกเปดขเหร ฯลฯ ซงเชอแนวาทานใด

ทก าลงศกษาเนอหาบทเรยนอยในขณะนอาจเคยสมผส

ผลงานของเขามากอนกได

ส าหรบ ฮนส ครส เตยน แอนเดอร เซน

อาจเรยกไดวาเขาเปนคนทมชวตอนนาเศรา ถอก าเนด

ขนในชมชนแออด เมองโอเดน ประเทศเดนมารก เขาไมไดรบการศกษาเชนเดกคนอน ๆ เพราะ

ครอบครวมฐานะยากจน เมออายได ๑๓ ป เขาไดมโอกาสชมละครของคณะมหาอปราชหลวง เพราะ

รจกกบคนขายตวจงไดนงชมการแสดงนนอยหาง ๆ และเกดหลงเสนหในโลกของละครจนอยาก

โลดแลนในวงการน

เมอมความฝนอนแนวแน ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน จงเดนทางออกจากบาน

ตอนอาย ๑๔ ป ดวยเงนตดตวทมอนนอยนด เพอหวงจะมชอในงานละคร แตมนกไมใชเรองงาย เพราะ

ในขณะนนฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน เพงจะเรมแตกเนอหนม หนาตาไมไดเรอง แถมยงผอมเกงกาง

การจะไดเขารวมในฐานะนกแสดงประจ าคณะละครจงล าบากไมนอย

ทวาโชคชะตากดเหมอนกเขาขางเขาอยบาง จ ๆ วนหนง ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน

กไดพบกบโยนาส คอลลน รฐมนตรกระทรวงการคลง และบคคลผนไดรบเขาไปอปถมภพรอมใหไดรบ

การศกษา แมจะเปนปมดอยอยางมากทตองไปรวมชนเรยนกบเดกรนนอง แตกสามารถควาปรญญาตร

มาครองไดส าเรจ ตอนอาย ๒๓ ป

หลงจากเรยนจบ ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน กเรมลงมอเขยนงานและออกหนงสอ

ซงหนงสอเลมแรกของเขาถกวจารณเละเทะไมเปนทา โดยถกโขกสบวาหวยยงกวากอปปนกเรยนรนพ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๕ | ห น า

แตคณภาพต ากวามาก ท าให ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน รสกเสยใจกบเรองนเปนอยางมาก เพราะ

เขาคอนขางออนไหวกบค าตชม แตเหมอนชวตจะยงเศราไมพอ นอกจากเรองงานจะไมประสบ

ความส าเรจ ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน ยงอาภพในความรก หลงรกหญงสาวคนใด เขากไมเลนดวย

หรอแมกระทงชอบพอกบลกสาวผอปถมภ แตแนนอนวา รฐมนตรกระทรวงการคลง คงไมตองการให

ลกสาวตวเองแตงงานกบคนทเขาชบเลยงมา ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน จงตองเสยใจครงแลว

ครงเลา วากนวาความเศรามากมายในความรกนเอง ทท าใหเขาสรางสรรคผลงานนทานส าหรบเดก

ออกมามากมาย และไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง ซงจดเดนของผลงานของเขาคอ จนตนาการ

อนเพอฝนและภาษาทเรยบงาย โดยนทานเรองทดงเปนพลแตก คอ เจาหญงเงอกนอย เดกขายไมขดไฟ

ชดใหมของจกรพรรด ราชนหมะไนตงเกล และลกเปดขเหร ซงเรองหลงน แอนเดอรเซน แตงขนเพราะ

ผคนมกจะเปรยบเทยบวาเขานนเปนลกเปดขเหรบอย ๆ

แมชวตของ ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน จะดนาเศรา แตเขากไดสรางรอยยมและ

ความเพลดเพลนอนมากลนใหแกผคนทวโลกจาก จนตนาการทสงผานความคดสปลายปากกาออกมา

เปนหนงสอนทานจนน าไปสการสรางเปนการตน นทานภาพ ละครเวท นบครงไมถวน และเปนตนแบบ

ใหนกเขยนรนใหมทวโลก

๙.๒ อสป

อสป เปนทาสชาวกรกคนหนง

มชวตอยในชวง ๕๖๐ - ๖๒๐ ปกอนครสตศกราช

หรอ ๒๐๘ ป กอนพทธศกราช (พระพทธเจาประสต

เมอ ๘๐ ป กอนพทธศกราช) นบเวลาถงปจจบนได

๒,๗๕๕- ๒,๘๑๕ ป เขาอาศยอยทเมองซารดส

บนเกาะซามอสของประเทศกรก เกาะนตงอยทนอก

ชายฝง ของประเทศตรกในปจจบน ในสมยกรก

โบราณชายฝงทะเลทงหมดของประเทศตรกกม

ชาวกรก อาศยอยอยางหนาแนน อสปเปนคนพการ

ขเหร แตเขามจตใจทงดงาม ซงตรงกนขามกบ

สงขารของเขา อสปมาจากเมองเทรซซงเปนนครรฐ

แหงหนงในสมยโบราณ ปจจบน เมองเทรซเปน

ดนแดนสวนหนงของกรกและบลแกเรย อสปไปท างานเปนทาสทเกาะซามอสกบนายทาส ชอเอยดมอน

ในระหวางทเปนทาส อสปไดน าชอเสยงมาสตนเองและนายของเขาดวยการเปน นกเลานทาน

ผมความสามารถจนเปนทรจกกนดในทองถนนน ในทสดอสปกถกปลดปลอยใหเปนอสระจากการ

เปนทาส เนองจากความเปนผทมไหวพรบและสตปญญาอนเฉยบแหลมของเขานนเอง

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๖ | ห น า

เมออสปไดรบอสรภาพนน เขามชอเสยงโดงดงในการเลานทานมากจนไดรบเชญใหไป

ท างาน อยในราชส านกของกษตรยเครซส ซงทรงเปนกษตรยองคสดทายแหงราชอาณาจกรลเดย

ของ เอเซยไมเนอร ขณะนนราชส านกแหงนมนกปราชญราชบณฑตผฉลาดรอบรอยแลวหลายทาน

เชน โซลอน แหงกรงเอเธนส และเทลส แหงมเลทส เปนตน ในไมชากษตรยเครซสกทรง โปรดปราน

อดตทาสผนอยางรวดเรว เพราะทรงพอพระทยในสตปญญาอนเฉยบแหลมและไหวพรบตามธรรมชาต

ของเขา อสปสามารถถวายทงความสนกสนาน และแงคดในดานตาง ๆ แกพระองค ท าใหทรงเรยนร

ความจรงหลายอยางเกยวกบการบานการเมองของพระองคจากการฟงนทานของ อสป มากกวาจาก

การสนทนากบนกปราชญประจ าราชส านกคนอน ๆ

ขณะนนกษตรยเครซสทรงเปนประมขแหงนครรฐเลก ๆ ทงหลายของกรกดวย

พระองคทรงสงอสปใหไปปฏบตหนาทราชทตยงเมองหลวงของนครรฐเหลาน อสปใชนทานของเขา

ท าใหเกดความส าเรจในการปฏบตหนาทดงกลาวอยางชาญฉลาด ทเมองโครนธ อสปใชนทานของเขา

เปนสอตกเตอนชาวเมองถงอนตรายทจะเกดขนจากการใชกฎหมทกรงเอเธนส เขาใชนทานเรอง

“กบเลอกนาย “เปนสอชกชวนใหชาวเมองเลอมใสในการปกครองของปซสเตรตส เปนผลส าเรจ

อวสานชวตของอสปมาถง เมอกษตรยเครซสสงเขาไปปฏบตหนาทราชทตทเมองเดลฟ

ณ เมองน อสปเลานทานโดยใชสตวเปนสญญาณบอกความจรงเกยวกบความอยตธรรมทางการเมอง

ใหชาวเมองไดรบร การกระท าของเขาไดจดไฟแหงความโกรธแคนใหนกการเมองเดลฟอยางหนก

นกการเมองเหลาน จงคดแกแคนอสปโดยการแอบเอาขนทองศกดสทธแหงวหารเทพอะพอลโลไปใสไว

ในกระเปาสมภาระของอสป แลวกลาวหาวาเขาเปนขโมยในทสด อสปจงถกตงขอหาวากระท าการ

ลบหล ท าลายชาวเดลฟอยางรายแรง เปนคนปาเถอนและดราย อสปถกตดสนประหารชวตโดยถกโยน

ลงมาจากหนาผาสงจนถงแกความตายไปอยางนาเสยดายในทสด

การสรางแนวคด การอบรมสงสอน ใหคนมความเชออยางใด อยางหนงในสมย

เมอสามพนปทผานมา ไมใชเรองงายเพราะนอกจากคนในสมยนนยงมองเหนโลก ไมกวาง ไมมเรองราว

ของวทยาศาสตรมาพสจน ใหรวาอะไรเปนอะไร แลวการทจะตงตววาเปน ผรหรอทเรยกก นวา

เปนนกปราชญ นนมโทษอยางรายแรง ทเดยวเพราะในสมยนน ผทจะเปนผรไดจะตองเปนผทอย

ในศาสนาเทานน หากคนนอกแสดงตวเปนผร โอกาสทจะถกพวกผน าทางศาสนากลาวหาเอาเอาไดวา

เปนพวกพอมดหมอผซงมโทษถงตายทเดยว

จะเปนดวยเจตนาทอสปสรางเรองราว เพอสงสอนใหคนท าความด รจกตวเอง ม

คณธรรม แตเขารวาเขาจะท าอยางตรง ๆ ไมไดเพราะจะมภยมาถงตว เขาจงผกเรองเพอการสงสอน

ของเขาออกเปนเรองราว และใชตวแสดงในเรองราวของเขาเปนสตวชนดตาง ๆ เปนสวนใหญ เพอให

คนฟงเขาใจวาเปนเรองเลาขานกนเพอความสนกสนานอยางเดยว ไมเกยวกบการสงสอนใคร ดวยเหตน

การเลาเรองของอสป จงไมมใครคดวา เขาก าลงสงสอนใหคนอยในศลในธรรม แตทกคนฟงเรองราว

ของเขาเพราะความสนกสนาน ถงแมวาอสปจะจากไปแลว แตนทานของเขากยงคงไดรบการเลา

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๗ | ห น า

สบทอดตอกนมาตงแตอดตจนถงปจจบน มการน าไปแปลเปนภาษาตางๆ มากถง ๒๕๐ ภาษาทวโลก

รวมทงภาษาไทยของเราดวยเหตนเองนทานอสปจงเปนทรจกกนอยางแพรหลาย และไดรบความนยม

มาโดยตลอด

๙.๓ ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต

ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต เกดเมอวนท ๘

กรกฎาคม ค.ศ.๑๖๒๑ ณ เมองชองปาญ เปนบตรชาย

คนโตของชาสล-เดอ ลา ฟอนเต แมจะไมใชตระกลขน

นาง แตฐานะของครอบครวกจดวามงคงอยางมาก

เขาจบการศกษาในดานนตศาสตร และแตงงานกบ

Marie Héricart ในป ๑๖๔๗ ตอมาพวกเขามลกชาย

ดวยกนหนงคน หากแตชวตคของพวกเขากลบไม

ราบรนนก จงตดสนใจแยกทางกนในป ๑๖๕๘

ในวยเดกของฌอง-เดอ ลา ฟอนเต

นน กปรากฏความสนใจในการอานกวนพนธ อกทง

เขายงเพลดเพลนกบการขดเขยนบทกวของตวเอง

อกดวย เมอโตขนเขาหนเหชวตเขากรงปารส และ

ท างานดานการแปลแปลงหนงสอ เลมแรกของเขาทรบการตพมพนนคอบทละคร Eunuchus of Terence

ผลงานทสรางชอเสยงใหเขาอยางสง นนคอ การรวบรวม เรยบเรยงและตพมพนทานขนใหม โดยเฉพาะ

อยางยงนทานสตว แรงบนดาลใจส าคญของเขากคออสป นกเลานทานชาวกรกโบราณ นคโคโล มาเคย

เวลล นกปรชญา นกเขยน และนกรฐศาสตรชาวอตาล จโอวานน โบคคาชโชน นกเขยน กว และ

นกมานษยวทยาเรอเนสซองซชาวอตาล เปนตน โดยเขาไดเอาตนเคาเรองราวจากหนงสอ “The book of

Enlightenment or the Conduct of Kings” ของ Gilbert Gaulmin และผลงานนทานเลมแรกของเขาตพมพ

ขนเมอวนท ๓๑ มนาคม ค.ศ.๑๖๖๘ ในชอ “Fables Choisies”

นทานของ ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต ขนชอในเรองของความชางคดในกระบวนการ

เสรมสรางศลธรรม การแฝงความร ความตระหนกในธรรมชาตของมนษยในสาระส าคญของเรอง

ซงท าใหลกษณะตวละคร ในนทานของเขานนดโหดรายไมเหมาะสมกบนทานส าหรบเดก ซงเขาตองการ

ใหนทานมลกษณะในเชงเสยดสสงคม ศาสนา ความเชอของยคนนมากกวาอานเพอความบนเทง

ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต เปนผประพนธคนหนง ซงไดรบการยอมรบวาแตกฉานในภาษา

ฝรงเศสอยางลกซง เมอป ค.ศ.๑๙๙๕ ทางไปรษณยฝรงเศสไดออกตราไปรษณยากรเพอฉลองแด

เดอ ลา ฟอนเต และนทานของเขา ป ค.ศ. ๒๐๐๗ มการสรางภาพยนตรเกยวชวประวตของเขาในชอ

“Jean de La Fontaine – le défi” และเขาไดรบการยกยองใหเปนนกเลานทานทยงใหญทสดของประเทศ

ฝรงเศส ซงถอวาเปนบคคลส าคญยงทชวยคนชพใหนทานจากทวทกมมโลกกลบขนมามชวตอกครง

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๘ | ห น า

๙.๔ พนองตระกลกรมม

เจคอบ ลดวจ กรมม และ วลเฮลม

คารล กรมม เกดเมอวนท ๔ มกราคม ค.ศ.

๑๗๘๕ และ ๒๔ ก มภาพ นธ ค . ศ . ๑๗๘๖

ตามล าดบ ทเมองฮาเนา ใกลกบเมองแฟรงคเฟรต

แควนเฮสเซน พวกเขามพนองทงหมด ๙ คน แตม

ชวตรอดเตบโตมาเพยง ๖ คน

ชวตในวย เดกของพวกเขาอย

ในแถบชนบทอนงดงามรมรน ครอบครวกรมม

พ านกอยใกลคฤหาสนของเจาผครองแควนระหวาง

ชวงป ค.ศ.๑๗๙๐-๑๗๙๖ เนองจากบดาของพวก

เขาเปนลกจางของเจาชายแหงเฮสเซน เมอเจคอ

บซงเปนบตรคนโตอายได ๑๑ ป ฟลปบดาของพวก

เขากถงแกกรรม ครอบครวจงตองยายไปอาศยในบานทคบแคบในตวเมอง สองปตอมา ปของพวก

เขากเสยชวต จงคงเหลอแตแมเพยงคนเดยวทตองดนรนหาเลยงชพและเลยงดเดก ๆ

พนองกรมมไดรบการศกษาจาก Friedrichs - Gymnasium ใน Kassel และตอมาได

เรยนวชากฎหมายทมหาวทยาลยมารเบรก และดวยแรงบนดาลใจจาก ฟรดดรค ฟอน ซาวน (Friedrich

von Savigny) ท าใหพนองทงสองเรมมความสนใจเกยวกบเรองราวในอดต ทงคเพงมอายยสบตน ๆ

ในขณะทเรมศกษาดานภาษาศาสตร และวางกฎของกรมม รวมถงรวบรวมเรองราวเทพนยายและ

เรองเลานทานพนบานจากทตาง ๆ ซงตอมากลายเปนผลงานทมชอเสยงอยางมาก อนทจรงผลงาน

รวบรวมนทานปรมปราเหลาน เปนผลพลอยไดจากการศกษาดานภาษาศาสตรซงเปนเปาหมาย

ทแทจรงของคนทงสอง

ป ค.ศ.๑๘๐๘ มบนทกวาเจคอบไดเปนบรรณารกษในราชส านกของกษตรยแหง

Westphalia ป ค.ศ. ๑๘๑๒ พนองกรมมไดตพมพผลงานรวบรวมเทพนยายของพวกเขาเปนครงแรก

ชอวา Tales of Children and the Home ซงพวกเขารวบรวมเรองราวมาจากชาวบานชนบท เรอง

บางสวน กขดแยงกบทมาของเรองอนๆ ทตพมพในวฒนธรรมอนและภาษาอน (เชนงานของ ชารลส

แปรโรลต) พนองกรมมแบงงานกนท า เจคอบ เนนทงานวจย สวนวลเฮลมท าหนาทปะตดปะตอเรองราว

น ามาประพนธใหมในรปแบบวรรณกรรมและเขยนบรรยายในลกษณะของนทานเดก พนอง ทงสอง

ยงใหความสนใจกบนทานพนบานและประวตศาสตรก าเนดของวรรณกรรม ป ค.ศ.๑๘๑๖ เจคอบได

เปนบรรณารกษใน Kassel สวนวลเฮลมกไดงานทนนเชนกน ระหวาง ค.ศ.๑๘๑๖ – ๑๘๑๘ ทงสองได

ตพมพต านานเยอรมนสองชด และประวตวรรณกรรมยคตนอกหนงชด ขณะทพนองกรมม เรมสนใจใน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๔๙ | ห น า

ภาษาเกาแกและความสมพนธของภาษาเหลานนกบภาษาเยอรมน เจคอบเรมศกษาประวตศาสตรและ

โครงสรางของภาษาเยอรมนอยางละเอยด ในเวลาตอมา พวกเขาไดสรปความสมพนธระหวางค าตาง ๆ

และเรยกชอวาเปน กฎของกรมม โดยไดรวบรวมขอมลดบไวเปนจ านวนมาก ป ค.ศ.๑๘๓๐ ทงสองได

ซอบานหลงหนงใน Göttingen หลงจากมหนาทการงานมนคงในเมองนน เจคอบไดเปนศาสตราจารย

และเปนหวหนาบรรณารกษในป ค.ศ.๑๘๓๐ สวนวลเฮลมไดเปนศาสตราจารยในป ค.ศ. ๑๘๓๕

ป ค.ศ. ๑๘๓๗ พนองกรมมรวมกบศาสตราจารยทเปนเพอนรวมงานในมหาวทยาลย

Göttingen อก ๕ คน รวมกนคดคานการเพกถอนรฐธรรมนญแหงรฐฮนโนเวอรของกษตรยเออรเนสต

ออกสตสทหนง กลมผคดคานนเปนทรจกตอมาในชอ Die Göttinger Sieben (The Göttingen Seven)

ทงหมดถกไลออกจากมหาวทยาลย และม ๓ คนทถกเนรเทศ รวมถงเจคอบดวย เจคอบหนไปอาศย

อยใน Kassel ซงอยนอกอาณาเขตของกษตรยเออรเนสต วลเฮลมตดตามไปสมทบภายหลง โดยพ านก

อยกบลดวจ นองชายของพวกเขา ในปตอมาทงสองไดรบเชญจากษตรยแหงปรสเซย เชญใหไปพ านก

อยในเบอรลน และทงสองกไดยายไปยงเบอรลนนบแตนน

ชวงปลายชวตของพวกเขาอทศใหกบการจดท าพจนานกรมภาษาเยอรมน ตพมพ

ชดแรกออกมาเมอป ค.ศ. ๑๘๕๔ และเปนตนแบบในการพฒนาปรบปรงเวอรชนตาง ๆ ตอมา เจคอบ

ครองตวเปนโสดตลอดชวตของเขา สวนวลเฮลมไดแตงงานกบ เฮนเรยตเต โดโรเธย ไวลด (Henriette

Dorothea Wild หรอบางแหงเรยกวา Dortchen) เมอป ๑๘๒๕ เธอเปนบตรของเภสชกรซงเปนเพอนกบ

ครอบครวกรมมมาตงแตเดก ทซงพนองกรมมไดฟงนทานเรอง หนนอยหมวกแดงเปนครงแรก วลเฮลม

มบตร ๔ คนโดยเสยชวตตงแตเดกไป ๑ คน แตพนองทงสองกยงสนทกนมากแมหลงจากทวลเฮลม

แตงงานแลวกตาม

วลเฮลมเสยชวตในกรงเบอรลนเมอวนท ๑๖ ธนวาคม ค.ศ.๑๘๕๙ เจคอบยงคงท างาน

รวบรวมพจนานกรมและโครงการอน ๆ ทเกยวของตอไปจนกระทงเสยชวตในเบอรลนเชนกน เมอวนท

๒๐ กนยายน ค.ศ.๑๘๖๓ รางของทงสองฝงไวท สสาน St. Matthäus Kirchhof ใน Schöneberg

ในเบอรลน พนองตระกลกรมมไดเผยแพรแนวคดเกยวกบประชาธปไตยใหแพรหลายกวางขวาง

ในเยอรมน และไดรบการเคารพยกยองเปนหนงในผมอทธพลในการเคลอนไหวเพอประชาธปไตย

ในเยอรมน ซงตอมาราชอาณาจกรปรสเซยไดกอการปฏวตในชวงป ค.ศ. ๑๘๔๘ - ๑๘๔๙ และเรมตน

ระบอบกษตรยภายใตรฐธรรมนญขน

เทพนยายกรมม เกดขนจากความสนใจอยางลกซงในดานภาษา ไวยากรณ และ

ประวตศาสตรของสองพนอง ในชวงแรกไดรบเสยงวจารณทไมคอยดนก ดวยเรองราวทมไดสวยงาม

ออนหวาน ดงทไดอานกนในปจจบน แตตอมาภายหลงมการขดเกลาเนอเรองใหนาอานมากขน และเมอ

ไดรบการแปลเปนภาษาอน ยงมการตดทอนเนอหาทลอแหลม หรอรนแรงบางสวนออกไปดวย ตลอด

ชวตพวกเขาท างานอยใกลชดกน แมการลงนามในสญญาตาง ๆ กยงใชชอรวมวา “พนองตระกลกรมม”

โดยนอกจากผลงานนทานทไดรบความนยมแลว ยงเปนผศกษาภาษาเกาแก ศาสตราจารย บรรณารกษ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๕๐ | ห น า

และผมอทธพลในการเคลอนไหวเพอประชาธปไตยในเยอรมนอกดวย แมปจจบน สองพนอง

ตระกลกรมมจะจากโลกนไปแลว แตผลงานยงคงมชวตอยตราบจนทกวนน

๙.๕ ชารล แปโร

ชารล แปโร เกดเมอวนท ๑๒ มกราคม ค.ศ.

๑๖๒๘ เขาเกดทกรงปารส ในตระกลกระฎมพผมงม

ในวยเดกเขามความสนใจในเรยนรทกศาสตร เคยเขา

เรยนทงสถาบนวทยาศาสตร สถาบนสอนศลปะหรอ

สถาบนกฎหมายทดทสดในยคนน และเขากท าคะแนน

ไดในระดบตน ๆ ทกครง

คร น เม อส า เ ร จการศกษา เ ขาออกมา

ประกอบอาชพเปนทนายความ ไดรวมงานกบพชาย

ท าหนาทเกบภาษในกรงปารส แตเขามความสนใจ

ในการเขยนหนงสอมากกวาความคดและอดมคตของ

เขาอาจจดไดวาเปนไปทางเสรนยมสมยใหม ไมนยม

ความคดแบบโบราณ เขาเชอวาอนาคตแนวทาง

สมยใหมนจะตองเจรญกาวหนายงขนไป ชวงวยหนมของเขาหมดไปกบการแตงหนงสอเพอเสรมสราง

ปญญาแกผคน เขายงจดวาเปนพระสหายของพระเจาหลยสท ๑๔ อกดวย พระองคมกทรงใหเขา

เขาพบเพอพดคยเกยวกบการดแลอาคารหลวง ออกแบบสงทอและเขยนบทกวอยบอยครง และเขาได

เขาเปนสมาชก Académie Française ส านกคดทยงใหญทสดของฝรงเศสในป ค.ศ.๑๖๗๑ และเขากได

ยกเลกกฎเกณฑโบราณทจะรบสมาชกเฉพาะชนชนสงเทานน ใหเปดกวางสาธารณะมากยงขน

แมความคดอานของเขาจะเปนสมยใหม แตสงทสรางชอเสยงใหเขาอยางมากจนถง

ปจจบนกลบเปนการรวบรวมนทานโบราณมากกวา เมอภรรยาของเขาเสยชวต ชารลไดเลกงาน

กจกรรมทเปนสงคมสาธารณะ เขาหลกเรนกายอทศตนเพอสอนหนงสอแกลกหลาน ครนอายลวงเขา

๗๐ ป เขาจงหนมาใหความสนใจในเรองราวของนทานอยางเตมท นทานอยางหนนอยหมวกแดง เจา

หญงนทรา ซนเดอเรลลา นนถกเลาขานกนมาผานการเลาแบบปากตอปากจากรนสรนนบรอยนบพนป

แตไมเคยมการจดเปนลายลกษณอกษรเลย ชารล แปโรจงท าหนาทรวบรวมเรองราวทงหลาย แลว

น ามาเขยนเรยบเรยงและแตงเตมขนใหมในลลาของตวเอง ตพมพจ าหนายครงแรกเมอเดอนมกราคม ป

ค.ศ.๑๖๙๗ ในหนงสอทชอวา “Histoires ou contes du temps passé” ในภาษาองกฤษ “Stories or

Fairy Tales from Bygone Eras” หรอเปนทรจกกนทวโลกในชอ “Tales of Mother Goose” หนงสอเลมน

ประสบความส าเรจทนททวางแผง และหนงสอเลมนยงเปนทนยมมากขนไปอกเมอโรเบรต แซมเบอร

นกเขยน นกแปลชาวองกฤษ น าไปแปลเปนภาษาองกฤษ ตพมพในป ค.ศ.๑๗๒๙ ในหนงสอทชอวา

“Histories or Tales of Times Past” ท าใหเขาถงผคนทวทกมมโลกมากยงขน ถงแมปจจบน หนงสอเลม

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๕๑ | ห น า

นยงคงถกตพมพซ าแลวซ าเลาและไดรบความนยมจากเดก ๆ ตลอด ๓๐๐ ป นอกจากน เขายงแปล

Fabulae Centum ซงเปนผลงานการเขยนนทานอสป ของ Gabriele Faerno ในภาษาละตนเปนภาษา

ฝรงเศสในป ค.ศ.๑๖๙๙ กอนทเขาจะเสยชวตเมอวนท ๑๖ พฤษภาคม ค.ศ.๑๗๐๓ ในวย

๗๕ ป กลาวไดวานทานเทพนยายทมชอเสยงถงทกวนนเปนรปแบบดงเดมของเขาในสมยนน และถอ

เปนตนแบบใหพนองตระกลกรมมในยคตอมา นอกจากเปนหนงสอแลว นทานของชารล แปโร ยง

ไดรบการดดแปลงไปเปนอปรากรโอเปรา บลเลต ละครเวท ละครเพลง ภาพยนตร และภาพยนตร

การตนมากมายในปจจบนเลาขานไดมรจบ

๙.๖ วอลต ดสนย

วอลเตอร อ เลยส ดสนย (Walter Elias

Disney) (๕ ธนวาคม ๒๔๔๔ – ๑๕ ธนวาคม ๒๕๐๙, ค.ศ.

๑๙๐๑ - ๑๙๖๖) เปนผสรางผลงานการตนทแพรหลาย

และประสบความส าเรจมากทสดของโลกคนหนง เขาเปนผ

รวมกอตงบรษท วอลต ดสนย และเปนคนสรางภาพยนตร

การตนสเปนคนแรก เขาเรมท าการตน มกกเมาส (Mickey

Mouse) และ โดนลดดก (Donald Duck) และเรมท าหนงยาว

เชน สโนวไวทกบคนแคระทงเจด (Snow White and the

Seven Dwarfs), แฟนต า เ ซ ย ( Fantasia), พ น อคค โ อ

(Pinocchio) และ แบมบ (Bambi) หลงจากสงครามโลก

ครงท ๒ หนงการตนตองใชคาใชจายในการสรางมาก

ดสนยจงไดเรมท าภาพยนตรเกยวกบการผจญภยทเปนจรง เชนเรอง เดอะ ลฟวง เดสเสรท (The Living

Desert) เขายงไดสรางสวนสนกสองแหง และไดรบการเสนอชอเขาชงรางวลออสการ ๕๙ รางวล และ

ไดรบรางวลออสการถง ๒๖ รางวล นบวาเปนบคคลทไดรบการเสนอชอเขาชงและไดรบรางวลออสการ

มากทสดในโลก

วอลต ดสนย เปนผสรางการตนทแพรหลายและประสบความส าเรจมากทสดของโลก

คนหนง และเปนคนสรางภาพยนตรการตนสเปนคนแรก เขาเรมท าการตน มกก เมาส (Mickey Mouse)

โดยรวมมอกบนองชายรอย ดสนย และหวหนาทม นกวาดการตนและนองชายชอ รอย วอลต ดสนย

ไดรวมมอกนกอตง Walt Disney Company ขน และหนงมกก เมาส ขนตอน Steamboat Willie ซงเปน

หนงการตนเรองแรกของโลก คอกาวแรกของวอลต ดสนย

มกกเมาส ถอก าเนดขนในป ๑๙๒๘ บนขบวนรถไฟนวยอรกสลอสแองเจลส ขณะนน

“วอลต ดสนย” มอายเพยง ๒๗ ปเขาเดนทางกลบจากการเจรจากบเพอนรวมงานท ฉอโกง ท าใหเขา

สญเสยลขสทธการตนกระตายทเขาวาดขนมาเองกบมอ บนรถไฟนนเองท วอลตจนตนาการถงเจาหน

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๕๒ | ห น า

กางเกงแดงตวเลก ๆ ตวหนงขนมา เขาลงมอวาดมนขนและตงชอมนวา “มอรตเมอร” แตลเลยนผเปน

ภรรยาไดเดนทางไปกบเขากลบตวาชอนเปนทางการและจรงจงไป กอนจะตงชอใหมวา “มกก เมาส”

ดวยความหวงทจะประสบความส าเรจ เปนราชาการตนผโดงดง โดยกอนหนานเขาได

สรางสรรคตวละครการตนขนมาตวหนง ชอวา อลซ และแตงเปนเรอง Alice in Wonderland เมอได

โอกาสเขากไดน าการตนเรองนไปเสนอบรษทจดจ าหนาย และบรษทเอมเจ วงเลอร กตกลงยอมเปน

ผจดจ าหนายการตนเรองน เมอเจราจาตกลงกนได วอลต ดสนย และพชาย รอย ดสนย จงเลอกเอา

วนทเซนสญญากบบรษทจดจ าหนายเปนวนกอตงบรษท คอวนท ๑๖ ตลาคม ค.ศ. ๑๙๒๓ ในชอดงเดม

วา “ดสนย บราเธอรส การตนสตดโอ” แตภายหลงรอยกเปนผแนะน าใหเปลยนชอเปน “วอลต ดสนย

สตดโอ” แทน มส านกงานอยบนถนนคงสเวลลในฮอลลวด หลงจากทมเงนมากพอทจะขยบขยาย

บรษทวอลตดสนยกยายทท าการแหงใหมไปทสตดโอไฮเปอเรยน

วอลต ดสนย ไดสรางการตนชดอลซอยถง ๔ ปและในป ค.ศ. ๑๙๒๗ เขากสราง

ตวการตนขนมาใหมอกตวคอกระตายออสวอลด ซงเปนตวเอกในการตน ๒๖ ตอนของเขา ตอมาเมอ

วอลต ดสนยพยายามเจรจาตอรองเรองคาตอบแทนกบทางบรษทจดจ าหนาย จงไดรวาทางบรษท

จดจ าหนายไมซอสตยตอเขา โดยไดท าสญญาวาจางนกเขยนการตนของวอลตดสนยเพอสรางการตน

ออสดวอลด ขนมาเองโดยไมตองการอาศยวอลต ดสนย บทเรยนครงนท าใหเขาตองสญเสยตวการตน

ออสวอลดใหกบทางบรษทจดจ าหนายไป

เมอสญเสยตวการตนออสวอลดไปแลว วอลตดสนยกคดตวการตนขนมาใหมคอตว

การตน มคก เมาส ดวยความรวมมอของแอบ ไอเวรกส หวหนาทมวาดการตนของเขา และหนตวน

กไดรบความนยมอยางรวดเรว เปนทรกของผชมทวโลกท าใหมตอนตอออกมาอกหลายตอหลายตอน

วอลต ดสนยเปนคนทไมเคยหยดนงอยกบท เขาจงไดผลตตวการตนชดตอมาอกคอซลล ซมโฟนเพอให

เขากบชดกบมกก เมาส ซงซลล ชมโฟน เปนการตนสตลอดเรองเปนเรองแรก และไดรบรางวลชนะเลศ

จากเวทประกวดการตนหลายเวท และนบจากนนตลอดทศวรรษ การตนของดสนยกไมเคยพลาด

รางวลออสการแมแตปเดยว ในขณะทหนงการตนของดสนยไดรบความนยมมากขนเรอย ๆ การผลต

ตวการตนของดสนยออกจ าหนายกเปนอกวธหนงทชวยเพมรายไดใหกบบรษทจงมสนคาตวการตน

มกก เมาสออกมา และหนงสอมกก เมาสเลมแรกกไดรบการตพมพในป ค.ศ. ๑๙๓๐ พรอม ๆ กบ

การตพมพการตนมกกเมาสในหนงสอพมพเปนครงแรก

ในป ค.ศ.๑๙๔๓ วอลต ดสนย บอกกบเหลานกวาดการตนของเขาวา เขาอยากจะผลต

หนงการตนเรองยาวออกมา โดยเขาไดเลาเรองสโนไวตกบคนแคระทงเจดใหเหลานกวาดการตนฟง

ทกอยางจงไดเรมตนขน ดวยระยะเวลา ๓ ปททางทมงานทมเท กบการตนเรองสโนไวตจนเสรจสมบรณ

ออกฉายในชวงครสตมาสป ค.ศ.๑๙๓๗ และกลายเปนหนงการตนสรางสถตท ารายไดสงสดกอนจะถก

หนงเรอง Gone with the wind ท าลายสถตในเวลาตอมา จากนนทางดสนยกเรมโครงการการสรางหนง

การตนเรองยาวอยางจรงจง โดยเรองตอๆมาไดแก Pinocchio และ Fantasia ซงเปนผลงานทส าคญ

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๕๓ | ห น า

เชนเดยวกน ปแหงความส าเรจของดสนยคอ ป ค.ศ. ๑๙๕๐ ซงดสนยเรมสรางหนงแอคชนออกมาเปน

เรองแรกคอ Treasure Island ควบค ไปกบการท าการตนคลาสสกออกมาดวย คอ Cinderella รวมทงม

รายการเกมโชวทางโทรทศนเปนครงแรกและเรมจรงจงกบ รายการชดทางทวในป ค.ศ. ๑๙๕๔ เรม

จากชดดสนยแลนด ตามดวยมกกเมาสคลบทเปนทชนชอบจากทกคน โดยไมมใครคาดคดมากอนเลย

วา หนตวนนจะกลายมาเปนขวญใจของเดกๆ และผคนทวโลกในเวลาตอมา เขาปรากฏตวตอ

สาธารณชนทวโลกผานทางการตนเสยงเรองแรก สตมโบท วลล (Steamboat Willie) เมอวนท ๑๘

พฤศจกายน ค.ศ.๑๙๒๘ จวบจนถงปจจบน มกกกไดอยในฐานะขวญใจของเดกๆ และในป ค.ศ.๑๙๕๕

ดสนยบกเบกสรางอาณาจกรสวนสนกยงใหญของโลก “ดสนยแลน” ขนทอนาไฮม แคลฟอรเนย

เพอตอนรบเดกๆ จากทวโลก มกกกกลายเปนเจาบานคอยตอนรบเดกหลายลานคนจากทวโลก

ทจะตองวงเขามาจบมอทกทายถายรปรวมกบเขา มกก เมาส สามารถเปนทรกและครองหวใจของ

เดกๆ และผคนทวโลกไดเปนเวลาหลายทศวรรษ แมวาเขาจะเปนเพยงหนตวเลกๆ ตวหนงทถอก าเนด

ขนจากเรองราวของความเศราและความสญเสย ค าตอบกคงเปนเพราะวา เขาสอนใหผคนหนหลงจาก

ความทกข และหวเราะยมกบเรองราวด ๆ ทเขาและผองเพอนเพยรมอบให สงทส าคญทสดคงเปน

เพราะวาเขามความฝนทยงใหญ ทสามารถเขาถงหวใจของเดกทวโลกไดโดยงาย

ในชวงป ค.ศ. ๑๙๓๐-๑๙๔๐ เหลาผองเพอนมกกกเกดตามมา ไดแก มนน เมาส

(Minnie Mouse) กฟฟ (Goofy) พลโต (Pluto) โดนลด ดก (Donald Dack) และอกมากมาย ป ค.ศ. ๑๙๔๐

ภาพยนตรเรอง แฟนตาเซย (Fantasia) ภาพยนตรแอนนเมชนเรองแรกของมกกทไดออกแพรภาพ และ

ป ๑๙๔๕ มกก กลบมาโดงดงอกครงในรายการโทรศทน มกกเมาสคลบ ทางสถาน ABC ท าให

เรองราว และภาพของมกก เมาสปรากฏในสอทกรปแบบ เปนเวลากวา ๗๕ ปแลวทมกกเมาสครองใจ

เดกๆ และผคนทวโลกทคอยสอนใหผคนหนหลงใหกบความทกข และหวเราะยมรบกบเรองราวทด ๆ

ทเขาและผองเพอนมอบให นคอค าจ ากดความของวอลต ดสนยผสรางดาราการตนทยงใหญอยาง

มกก เมาส “I hope we never lose sight of on thing…that this was all star by a mouse,” อาณาจกร

ทยงใหญของดสนยยนยงมาจนถงทกวนนได กเพราะเราเรมตนจากหนตวเลก ๆ ตวหนง

บดน วอลต ดสนย ไดกลายมาเปนธรกจบนเทงชนแนวหนาของโลก ซงด าเนนการโดย

ครอบครวในชวงเรมตน บรษท วอลต ดสนย มชอเสยงโดงดงจากภาพยนตรการตน แตตอมาบรษท

กเรมสรางหนงทใชคนแสดง เชน Treasure Island และ ๒๐๐๐๐ Leagues Under the Sea ไมนาน

หลงจากนนสวนสนกดสนยแลนดแหงแรกไดเปดตวขนทเมองแอนนาไฮม รฐแคลฟอรเนย เมอผกอตง

ซงเปนเจาของวอลต ดสนยเสยชวตในป ค.ศ. ๑๙๖๖ บรษทสรางหนงของวอลต ดสนยกตกอยใน

สถานการณคบขน จนมาป ๑๙๘๓ จงไดฟนตวกลบมาคกคกอกครง คราวนไดขยายบรษทลกออกมา

เปน Touchstone Pictures และ Splash หนงเรองแรก ของ Touchstone Pictures กท ารายไดใหอยางงาม

บรษท วอลต ดสนย ภายใตการบรหารของ Michael Eisner และ Jeffrey Katzenberg

หนวยการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย แนวคดและทฤษฎทเกยวกบนทาน ศภณฐปรชญา ท าน M.A.,ศษ.ม.

ภาษากบวฒนธรรม (Language and Culture) ๕๔ | ห น า

รายการอางอง

กงแกว อตถากร. คตชนวทยา. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๒๐.

ขนษฐา จตชนะกล. คตชนวทยา. กรงเทพฯ : โรงพมพโอ.เอส.พรนตง เฮาส, ๒๕๔๕.

จารวรรณ ธรรมวตร ลกษณะวรรณกรรมอสาน. กาฬสนธ : โรงพมพจนตภณฑการพมพ, ๒๕๒๒.

___________. คตชาวบานอสาน. กรงเทพฯ : จนตภณฑการพมพ, ๒๕๒๖.

ธวช ปณโณทก. “นทานทองถนภาคกลาง” วรรณกรรมทองถน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, ๒๕๒๕.

___________. วรรณกรรมทองถน กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, ๒๕๒๕.

บญญต เรองศร. รายงานการวจยคตชาวบาน ๒๐ อ าเภอ ในเขตภมภาคตะวนออก. :

การศกษาวเคราะหทางคตชนวทยา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, ๒๕๔๕.

บญเหลอ เทพยสวรรณ แวนวรรณกรรม. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตง แอนด พบลชชง, ๒๕๓๙.

พรทพย ซงธาดา. วรรณกรรมทองถน. กรงเทพฯ : โรงพมพสวรยาสาสน, ๒๕๓๘.

เพญศร จนทรดวง. หนงสอเรยนมาตรฐานแมค ภาษาไทย. ชวงชนท ๔ ม. ๔ เลมท ๑

ภาคเรยนท ๑ กรงเทพฯ : แมค, ๒๕๔๗.

ยวฉตร บญสนท. วรรณพนจ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคใต, ๒๕๓๘.

สพจน เชยวชลวทย และคณะ. สาระการเรยนหมวดวชาภาษาไทย. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย.

กรงเทพฯ : บรษทไผมเดยเซนเตอร จ ากด, ๒๕๔๘.

สภค มหาวรากร. ภาษาไทยเพออาชพ ๓. กรงเทพฯ : โรงพมพเอมพนธ, มปป.

อรพนธ บวรรกษ. ภาษาไทยทองถน. ท. ๓๒๖ กรงเทพฯ : คณะศลปศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๔๔. (อดส าเนา)