ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

ปรญญานพนธ ของ

ปณชา มโนสทธยากร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

ตลาคม 2553

ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

ปรญญานพนธ ของ

ปณชา มโนสทธยากร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

ตลาคม 2553 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

บทคดยอ ของ

ปณชา มโนสทธยากร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

ตลาคม 2553

ปณชา มโนสทธยากร. (2553). ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวน ของรปเรขาคณต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ, ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง. การวจยครงน มจดมงหมาย เพอเปรยบเทยบและศกษาระดบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตกอน และหลงทไดรบการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต กลมตวอยางทใชในการวจย เปนเดกนกเรยนชาย – หญง จานวน 30 คน อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร กรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนทการศกษา 1 ดวยวธการสมตวอยางงาย ผวจยดาเนนการทดลองดวยตนเอง โดยทาการวจยเปนระยะเวลา 8สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 40 นาท รวมทงหมด 24 ครง เครองมอทใชในการศกษาครงน คอ แบบทดสอบพนฐานทางคณตศาสตร ทมคาความเชอมนทงฉบบ .89 เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ซงทาจากแผนใสอะครลก จานวน 60 เกม สรางขนโดยผวจย แบบแผนการวจยเปนการวจยเชงทดลองแบบ One – Group Pretest – Posttest Design และวเคราะหขอมลโดยใชสถต t – test for Dependent Samples ผลการวจยพบวา ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย หลงการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณต มสงขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมการเปลยนแปลงความสามารถดงกลาวจากระดบปานกลางเปนระดบดทงโดยรวมและรายดาน

YOUNG CHILDREN’ S MATHEMATICS BASIC SKILLS ACQUIRED THROUGH GEOMETRY FRACTION DIDACTIC GAMES

AN ABSTRACT BY

PANICHA MANOSITTHAYAKORN

Present in Partial Fulfillment of the Requirement for the Master of Education Degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University October 2010

Panicha Manositthayakorn. (2010). Young Children’s Mathematics Basic Skills Acquired Through Geometry Fraction Didactic Games. Master thesis, M.Ed. (Early Childhood Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharimwirot University. Advisor Committee: Dr.Patana Chutpong, Asst.Prof. Jiraporn Boonsong.

The purpose of this research was to study mathematical basic skills of young children before and after acquired through geometry fraction didactic games. The 30 Subjects were 5 – 6 years old in kindergarten 3, second semester, academic year 2010 at Jintek School, Under The Office of the Private Education Commission Bangkok. Subjects were selected by simple random sampling. The experiment was carried by the

researcher for 8 weeks, 3 days a week and 40 minutes per day, totally 24 times. The research instruments were Mathematics Basic Skills Test which has reliability at .89 and 60 geometry fraction didactic games developed by the researcher. The study was The One Group Pretest - Posttest Design. The data was analyzed by t – test for dependent samples The results revealed that mathematics basic skills of preschool children acquired through geometry fraction didactic games increased significantly difference at .01 level. The average score was increased form fare to good level as a whole and in each aspects.

ปรญญานพนธ เรอง

ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ของ

ปณชา มโนสทธยากร

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการศกษาปฐมวย

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

…………………………..…………………. คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท.......เดอน...............................พ.ศ. 2553

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา .........................................................ประธาน ….....................................................ประธาน (อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ) (ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม) ..........................................................กรรมการ ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) (อาจารย ดร. พฒนา ชชพงศ) ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง)

........................................................กรรมการ

(อาจารย ดร. สจนดา ขจรรงศลป)

ปรญญานพนธฉบบนไดทนสนบสนนการวจยงบประมาณแผนดนประจาปงบประมาณ 2553 ระดบปรญญาโท ประจาปการศกษา 2553

ประกาศคณปการ ปรญญานพนธฉบบน สาเรจลลวงไดดวยด เพราะผวจยไดรบความเมตตากรณาจากอาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง กรรมการทปรกษาปรญญานพนธใหคาปรกษาแนะนาดานสถต ทานทงสองไดเสยสละเวลาอนมคาเพอใหคาปรกษาแนะนาในการจดทางานวจยนทกขนตอนอยางดยง ขอกราบขอบพระคณศาสตราจารย ศรยา นยมธรรม และอาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป กรรมการในการสอบปรญญานพนธ ทกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตม ทาใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณยงขน ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยอรสรา เจรญวานช หวหนาภาควชาเทคโนโลยทางการศกษามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยกอบกมล ทบบณฑต อาจารยวงษเงน ปนนอย อาจารยวรรณ วจนสวสด อาจารยชนสรา ใจชยภม อาจารยจารวรรณ วงศสงห ทกรณาใหคาแนะนาและแกไขขอบกพรองตางๆ เพอพฒนาเครองมอการวจยใหมคณภาพในการทดลองและเกบขอมลวจยครงน การเกบรวบรวมขอมลในการทาวจยครงน ผวจยขอขอบพระคณคณะผบรหารและครในระดบอนบาลทกทาน ของโรงเรยนจนเตอะ สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กลมงานโรงเรยนนโยบายพเศษ ในความดแลของสมาคมฮากกาแหงประเทศไทย ทใหเวลาและโอกาสกบผวจยไดรวบรวมขอมลไดอยางเตมททาใหการวจยสาเรจลลวงไปดวยด ขอขอบพระคณคณาจารยสาขาการศกษาปฐมวยทกทานทไดกรณาอบรม สงสอนประสทธประสาทวชาความร ประสบการณอนมคณคาและคาแนะนาตางๆ ททาใหผวจยประสบความสาเรจในการศกษา และขอขอบพระคณพ เพอนนสตปรญญาโทสาขาวชาการศกษาปฐมวย ทกทานทเปนกาลงใจในการทาปรญญานพนธจนสาเรจไดดวยด

คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณของบดา มารดา ตลอดจนคณาจารยทกทานผประสทธประสาทวชาความรแกผวจยทงในอดตและปจจบนทมสวนชวยเหลอสนบสนนใหกาลงใจในการทาปรญญานพนธครงนสาเรจไปไดดวยด นางสาวปณชา มโนสทธยากร

สารบญ บทท หนา

1 บทนา …………………………………………………………………………………. 1 ภมหลง ………………………………………………………………………………. 1 ความมงหมายของการวจย …………………………………………………………. 3 ความสาคญของการวจย ……………………………………………………………. 3 ขอบเขตของการวจย ………………………………………………………………... 3 นยามศพทเฉพาะ …………………………………………………………………… 4 กรอบแนวคดในการวจย …………………………………………………………….. 5 สมมตฐานในการวจย ……………………………………………………………….. 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ …………………………………………………… 7

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ……………….. 8 พฒนาการทางสตปญญา ………………………………………………………... 8 ความหมายของพฒนาการทางสตปญญา ………………………………………. 8 องคประกอบของพฒนาการทางสตปญญา …………………………………….. 9 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา ………………………………………………… 9 งานวจยทเกยวของกบพฒนาการทางสตปญญา …………………………………... 11 ความหมายของทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ………………………………… 11 ความสาคญของทกษะพนฐานทางคณตศาสตร .............................................. 12 จดมงหมายในการเตรยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ................................. 13 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย ........................................... 14 หลกการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย .................................................. 16 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทเดกปฐมวยตองเรยน ..................................... 19 แนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ………………………… 22 งานวจยทเกยวของกบทกษะพนทางคณตศาสตร …………………………………. 24 งานวจยในตางประเทศ ………………………………………………………….. 24 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเกมและเกมการศกษา ………………………… 27 ความหมายของเกม ……………………………………………………………… 27 ประเภทของเกม ........................................................................................... 28 ความหมายของเกมการศกษา ………………………………………………….. 30 ประเภทของเกมการศกษา …………………………………………………….... 34

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2(ตอ) จดประสงคของการจดเกมการศกษา ............................................................. 37 หลกในการใชเกมการศกษา .......................................................................... 39 ประโยชนของเกมการศกษา .......................................................................... 40 งานวจยทเกยวของกบเกมการศกษา ............................................................. 40 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเลน ......................................................... 43 ความหมายและความสาคญของเลน .............................................................. 43 ทฤษฎการเลน .............................................................................................. 44 ประเภทของการเลน ..................................................................................... 45

3 วธดาเนนการวจย ............................................................................................. 48 กาหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง .............................................................. 48 เครองมอทใชในการวจย .................................................................................... 48 การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย ................................................ 49 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................... 51 วธดาเนนการทดลอง ......................................................................................... 52 สถตทใชในการการวเคราะหขอมล ..................................................................... 56

4 ผลการวเคราะหขอมล ……………………………………………………………… 59 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ………………………………………………. 59 การวเคราะหขอมล ………………………………………………………………….. 59 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………. 59

5 สรปอภปรายผล และ ขอเสนอแนะ ……………………………………………….. 64 ความมงหมายของการวจย …………………………………………………………. 64 สมมตฐานในการวจย ……………………………………………………………….. 64 ขอบเขตการวจย …………………………………………………………………….. 64 เครองมอทใชในการวจย 65 การดาเนนการทดลอง 65

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 5 (ตอ) การวเคราะหขอมล ............................................................................................ 66 สรปผลการวจย ................................................................................................. 66 อภปรายผลการวจย ........................................................................................... 66 ขอสงเกตทไดรบจากการวจย ............................................................................. 68 ขอเสนอแนะในการนาไปใช ................................................................................ 69 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ................................................................... 69 บรรณานกรม ................................................................................................................... 71 ภาคผนวก ........................................................................................................................ 75 ภาคผนวก ก .............................................................................................................. 76 ภาคผนวก ข .............................................................................................................. 94 ภาคผนวก ค .............................................................................................................. 99 ภาคผนวก ง .............................................................................................................. 103 ประวตยอผวจย ………………………………………………………………………............. 106

บญชตาราง ตาราง หนา 1 การจดกจกรรมเกมการศกษา .................................................................................. 53 2 การเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย กอนและหลงไดรบ การจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ผลการวเคราะห ขอมล ...................................................................................................................

60 3 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงไดรบการจดกจกรรมการ เลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ……....................................................

61

4 การเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลง ไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ………………

62

5 ตวอยางการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกม การศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตเปนรายบคคล …..............................................

63

บทท 1 บทนา

ภมหลง การพฒนาทรพยากรมนษยเปนสงทสาคญในการพฒนาประเทศ ประเทศใดทคนในชาตมความร ประเทศนน ยอมมความเจรญรงเรอง ดงนนประเทศตางๆ จงใหความสาคญตอการพฒนาคนในชาต ของตน โดยการใหความสาคญตอการใหการศกษาแกคนในชาต เพราะการศกษาคอการพฒนาให คนมความรทสามารถสรางตนใหมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมสงขน สรางชาตใหอยอยางมความสข และรงเรองได (สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร. 2542: 86) เดกจงเปนทรพยากรมนษยทมคายงเปนผสบทอดมรดกทางวฒนธรรมและความเปนมนษยเปนพลงสาคญในการพฒนาประเทศ อนาคตของชาตจงขนอยกบคณภาพของเดกทสมบรณ ทงทาง ดานรางกาย จตใจ มพฒนาการทกดานทเหมาะสมกบวย จะเปนผทสามารถดารงชวตอยในสงคมใดอยางมความสข เดกในวยเรมแรกของชวตหรอทเรยกวา “เดกปฐมวย คอวยตงแตแรกเกด ซงการพฒนาทรพยากรมนษยควรตองเรมตนตงแตปฐมวยจนถง 6 ป คณตศาสตร เปนทกษะดานหนงทควรสงเสรม และจดประสบการณใหกบเดก เนองจากคณตศาสตรเปนวชาทมความเกยวของกบการดารงชวตประจาวน ถามองไปรอบๆ ตวจะเหนวา ชวตเราเกยวของกบคณตศาสตรมากมาย เรมตงแตเลขทบาน ทะเบยนบาน ทะเบยนรถปฏทน นาฬกา เวลา การซอขาย การคมนาคม และการตดตอสอสาร สงเหลาน ลวนเกยวของกบคณตศาสตรดวยทงสน (นตยา ประพฤตกจ. 2537: 241) ซงในชวตประจาวนของเดกวยกอนประถมศกษาจะตองเกยวของกบคณตศาสตรอยตลอดเวลา นบตงแตตนนอนในตอนเชาเดกรจกคาวา “เชา” ซงเปนคาบอกชวงเวลาเมอจะแปรงฟนเดกจะตองใชการสงเกต เพอจาแนกใหไดวาแปรงสฟนอนไหนเปนของตน เดกตองสงเกตและจดจาตาแหนงของสของทตองใชอยเปนประจานอกจากนเดกตองนบจานวนสงของของใชความคดเกยวกบการเปรยบเทยบจานวนสงของวา กลมใดมจานวนมากวากลมใด นอยกวา เปนตน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. 2532: 616) ดงนน การฝกใหเดกเกดทกษะพนฐานในการเรยนรคณตศาสตร เพราะหลกการทางคณตศาสตร จะทาใหเดกรจกคดซงสอดคลองกบทไดกลาวไววา บลม (Bloom) ซงสอดคลองกบทไดกลาวไววา สตปญญาของเดกเมออาย 1 ป จะพฒนารอยละ 20 เมออาย 4 ป จะพฒนาเพมขนเปนรอยละ 50 และเมออาย 6 ป สตปญญาของเดกจะพฒนาเปน รอยละ 75 และเพย เจต (Piaget) ยงกลาววา พฒนาการทางสตปญญาทเกดขนในวยกอนประถมศกษาน จะเปนรากฐานใหแกพฒนาการ

2

ทางสตปญญาในระดบตอไป (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2536ก ; อางองจาก Bloom. 1964: 209 – 225 ; & Piaget. n.d.) ซงสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตกลาววา เดกในชวงอาย 0 – 6 ป ถอวา เปนโอกาสทองของการเรยนร เพราะวยนสมองเจรญเตบโตอยางรวดเรว โดยเฉพาะในชวง 3 ปแรก ถาเดกไดรบการพฒนาและไดรบการกระตนดวยวธการทถกตองแลว จะพฒนาเซลลสมอง ซงลวนสงผลตอสตปญญาความฉลาดและการคดของเดก (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2543: 16) และพฒนาการทางสตปญญาของเดกจะพฒนาไดชาหรอเรว ขนอยกบการทเดกไดมโอกาสปฏสมพนธกบสงแวดลอม ดงท บรเนอร (Bruner) กลาวไวคอ พฒนาการทางความคดและสตปญญาจะเกดขนจากการเรยนรและขนอยกบสงแวดลอมเปนสาคญ (Bruner; et al. 1966) การฝกทกษะเบองตนในดานการคานวณ โดยสรางเสรมประสบการณแกเดกปฐมวยในการเปรยบเทยบรปทรงตางๆ บอกความแตกตางของขนาด นาหนก ระยะเวลา จานวนของสงตางๆ ทอยรอบตวเดก สามารถแยกหมวดหม เรยงลาดบใหญ-เลก หรอสง-ตา ฯลฯ ทกษะเหลานจะชวยใหเดกพรอมทจะคดคานวณในขนตอไป (วาโร เพงสวสด. 2542: 72) และทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสามารถสอดแทรกไดทกกจกรรมดงผลวจยของ วลนา ธรจกร (2544: บทคดยอ) พบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณดวยกจกรรมเกมการศกษาประกอบการประเมนสภาพจรงมทกษะพนฐานทาง คณตศาสตรระหวางชวงสปดาหเพมขน นอกจากน เมเยสก (Mayesky. 1998: 317 – 320) ไดกลาววา การสงเสรมการเรยนรคณตศาสตรใหกบเดกปฐมวยนน ควรใหเดกไดเรยนรอยางเปนธรรมชาตดวยความสนกสนาน เพลดเพลน ไมเครงเครยด จดใหมศนยการเรยนตางๆ ขนภายในหองเรยน เปดโอกาสใหเดกไดคดหาเหตผลจากสงทเปนรปธรรม เกมการศกษาเปนกจกรรมการเรยนชนดหนงทสนบสนนทฤษฎการเรยนรของเดก คอ จดให เดกไดเรยนรจากการเลนทเปนรปธรรม เกมการศกษาจงเปนกจกรรมการเลนทชวยฝกทกษะและชวยใหเดกเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงทเรยน นอกจากนยงชวยฝกการแกปญหา การคดหาเหตผลการสงเกตเปรยบเทยบ การจาแนก การจดหมวดหม อนเปนทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดวย (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2541: 145) ซงความความสมพนธและสอดคลองกบ พฒนา ชชพงศ (2530: 20) ทกลาววากจกรรมเกมการศกษาชวยฝกการสงเกตและคดหาเหตผล ฝกการแยกประเภทและจดหมวดหม ฝกการจดลาดบ ฝกความพรอมในการเรยนสญลกษณทางภาษา และคณตศาสตรเปนการทบทวนเนอหาทเรยน และฝกความรบผดชอบ วรรณ วจนสวสด (2552: 55) เกมการศกษาเปนกจกรรมทชวยสงเสรมใหเดกเกดการเรยนร พฒนาไดหลายๆ ดานรวมทงชวยพฒนาทกษะในดานตางๆ โดยเฉพาะทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ซงเปนองคประกอบ และรากฐานสาคญของกระบวนการพฒนาทางดานสตปญญา และเกมการศกษาเปนสอทชวยใหผเลนมการสงเกตด ชวยใหมองเหนสงทควรไดเหน ไดฟง หรอคดอยางรวดเรว เกมการศกษาตางจากการเลนอยางอน เชน การเลนตกตา เครองเลนสนาม หรอเกมทางพลศกษา ตรงทวา แตละชดมวธเลนโดยเฉพาะ ผเลนสามารถตรวจสอบการเลนวาถกตองหรอไม ไดดวยตนเอง และยงเปนผลพลอยไดตามมาอกหลายประการ เชน ฝกใหเดกจดภาพใหขอบเสมอกน วางเรยงกนเปนชดๆ

3

ใหเปนระเบยบ นอกจากชวยใหเดกเปนคนทางานอยางเปนระเบยบแลว ยงชวยฝกประสาทสมผสอกดวย ในการเลนเดกมกเลนรวมกนหลายคน เดกเรยนรการเลนรวมกน เดกตองพยายามปรบตนใหเขากบเพอน กจกรรมเชนนชวยใหเดกไดพฒนาทงทางดานอารมณและสงคมไปดวย (กองวชาการ. 2537: 1) เกมการศกษายงเปนกจกรรมการเลนทสงเสรมพฒนาการทกดานอนเปนพนฐานทางความเขาใจ ความคดอยางเปนระบบ มกฎเกณฑ กตกาในแตละหนวยกจกรรมเหมาะสมตามวยของผเลน ซงบรณาการโดยนาเนอหาวชาคณตศาสตรในระดบปฐมวยทมความจาเปนตองฝกทกษะเบองตน ตามขอบขายของหลกสตรอยางสอดคลองสมพนธกน เกมการศกษาเปนกจกรรมทมคณคาแกเดก ทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม ชวยสรางบรรยากาศทดในการเรยน (วรรณพร ศลาขาว. 2538: 35) จากงานวจยดงกลาวสรปไดวาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยเปนทกษะทควรไดรบการสงเสรมใหกบเดกเปนอยางยง ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาคนควาการเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณต ซงผลจากการวจยครงน จะเปนประโยชนแกครและบคลากรทเกยวของกบเดกปฐมวย จะไดใชเปนแนวทางในการจดกจกรรม เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เพอใหเกดการพฒนาเดกปฐมวยอยางมนคง และยงยนสบไป

ความมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมาย ดงน 1. เพอเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงการเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนของรปเรขาคณต 2. เพอศกษาระดบและการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงการเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

ความสาคญของการวจย เพอศกษาผลของการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรจากการเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณต การเปรยบเทยบ การจาแนก การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การนบเลข ของเดกปฐมวย ซงจะเปนแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย สาหรบคร ผปกครอง และผทเกยวของกบการศกษา

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ชนอนบาล 3 โรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร จงหวดกรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการ

4

สงเสรมการศกษาเอกชน กลมงานโรงเรยนนโยบายพเศษ ในความดแลของสมาคมฮากกาแหงประเทศไทย จานวน 60 คน กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ชนอนบาล 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร จงหวดกรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนทการศกษา เขต 1 จานวน 30 คน โดยเลอกกลมตวอยางดวยวธการสมอยางงาย (Simples Random Sampling) มา 1 หองเรยน จากจานวนทงหมด 2 หองเรยน ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ ไดแก เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต 2. ตวแปรตาม ไดแก ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร

นยามศพทเฉพาะ 1. เดกปฐมวย หมายถง เดกนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนจนเตอะ เขตสาทรกรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กลมงานโรงเรยนนโยบายพเศษ ในความดแลของสามคมฮากกาแหงประเทศไทย 2. ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร หมายถง การทเดกปฐมวยใชประสาทสมผสในการสงเกตเปรยบเทยบ ขนาด จาแนกในรปราง ขนาด การจดหมวดหม การเรยงลาดบเหตการณกอน – หลง และการบอกตาแหนง ซงเปนพนฐานของการเรยนร ในการศกษาวจยครงนจาแนกทกษะทางคณตศาสตรออกเปน 5 ดาน ดงน 2.1 การเปรยบเทยบ เปนความสามารถในการสงเกต และเปรยบเทยบความเหมอน ความแตกตางของประเภทสงตางๆ ในเรองของ จานวน (มาก–นอย เทากน–ไมเทากน) ขนาด (เลก–กลาง-ใหญ สน–ยาว สง-ตา) ปรมาณ (มาก–นอย หนก-เบา) รปราง รปทรง รปทรงเรขาคณต (วงกลม สเหลยม สามเหลยม) 2.2 การจดหมวดหม เปนการจดกลมประเภทของวสด อปกรณตาง ๆตามลกษณะคณสมบตบางประการ เชน ขนาด รปราง ปรมาณ นาหนก จานวน 2.3 การเรยงลาดบ เปนการจดเรยงวสด อปกรณตางๆ ตามคณลกษณะ เชน ความสง ความยาว ขนาด นาหนก จานวน และการเรยงลาดบกอน – หลงเหตการณ 2.4 การบอกตาแหนง ความสามารถในการบอกตาแหนงของสงของในตาแหนงตางๆ บน – ลาง ใน – นอก เหนอ – ใต ซาย – ขวา กลาง – หนา – ขางหลง 2.5 การรคาจานวน คอ ความสามารถในการบงบอกการนบและแสดงคาของจานวนของภาพ ซงทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ทง 5 ดาน สามารถวดไดโดยการทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทผวจยสรางขน

5

3. กจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต คอ การทเดกไดเลนเกมเศษสวนพลาสตกอะครลกชนดใส เดกจะใชทกษะในการสงเกต เปรยบเทยบรปราง จานวน การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การนบจานวน ในการเลนเกม ซงตดเปนรปสเหลยม ขนาด 5 x 5 นว เปนแผนหลก บนแผนหลกจะมรปเรขาคณตของวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรปปะตดอย เพอใหเดกไดนาชนยอยซงมลกษณะเปนเศษสวน จานวน 2 – 9 ชน มาวางเรยงประกอบกน เปนรปวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรป เมอเดกนามาเรยงกนเตมรปในแผนหลก จะไดคาเศษสวน

จานวน 91,

81 ,

61 ,

51 ,

41 ,

31 ,

21 ในการศกษาครงนมจานวนเกมทงสนประกอบดวยเกมจานวน 60 เกม

การเลนเกมการศกษาโดยเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เกมเศษสวนจากพลาสตกอะครลกชนดใส หนงชดประกอบดวยอปกรณ 2 สวน คอ แผนหลก ทตดเปนสเหลยม ขนาด 5 x 5 เปนแผนหลก บนแผนหลกจะมรปเรขาคณตของวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรปประกบอย เพอใหเดกไดนาชนยอยขนาด 1 x 1 นว จานวน 2 – 9 ชน มาวางเรยงประกอบกน เปนรปวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรป ผเลนสามารถเลนเปนรายบคคลหรอเปนรายกลมกได ใชเวลาในการเลนประมาณ 40 นาท ในชวงเวลาของการจะจดกจกรรมเกมการศกษา เวลา 13.00 – 13.40 น. สปดาหละ 3 วน วนละ 1 ครง รวมทงสน 24 ครง โดยมขนตอน ดงน 3.1 ขนแนะนา แนะนาใหเดกรจกเกมการศกษาโดยเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ใหมโดยบอกชอ สวนประกอบจานวนบตรเกมและวธการเลนเกม 3.2 ขนลงมอเลน เดกเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนของรปเรขาคณต โดยมครคอยดแลใหกาลงใจ ใหความชวยเหลอ เดกสามารถเลนเดยวหรอเลนเปนกลมกได เมอเดกเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณตจบ 1 เกม เดกสามารถแลกเกมกบเพอน เพอใหเดกสามารถเลอกเกมอนชดตอไปไดอก เดกสามารถเลอกเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตไดตามความตองการ เมอเดกเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตเสรจแลวเดกตองเกบเกมการศกษา ในแตละชดใหเรยบรอยกอนหยบเกมในชดอนมาเลน 3.3 ขนสรป เดกและครรวมกนสรปถงเกมทเลน

กรอบแนวคดในการวจย

เลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

ทกษะพนฐานคณตศาสตร • การจาแนกเปรยบเทยบ • การจดหมวดหม • การเรยงลาดบ • การบอกตาแหนง • การรคาจานวน

6

สมมตฐานในการวจย เดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตมทกษะพนฐานคณตศาสตรสงขน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดนาเสนอตามหวขอตอไปน 1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.1 พฒนาการทางสตปญญา 1.1.1 ความหมายของพฒนาการทางสตปญญา 1.1.2 องคประกอบของพฒนาการทางสตปญญา 1.1.3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา 1.2 ความหมายของทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.3 ความสาคญของทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.4 จดมงหมายในการเตรยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.5 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย 1.6 หลกการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย 1.7 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทเดกปฐมวยตองเรยน 1.8 แนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.9 แนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.10 งานวจยทเกยวของกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเกมและเกมการศกษา 2.1 ความหมายของเกม 2.2 ประเภทของเกม 2.3 ความหมายของเกมการศกษา 2.4 ประเภทของเกมการศกษา 2.5 จดประสงคของการจดกจกรรมเกมการศกษา 2.6 หลกในการใชเกมการศกษา 2.7 ประโยชนของเกมการศกษา 2.8 งานวจยทเกยวของกบเกมการศกษา 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเกมการศกษาเนนเศษสวน 3.1 ความหมายและความสาคญของการเลน 3.2 ทฤษฎการเลน 3.3 ประเภทของการเลน

8

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.1 พฒนาการทางสตปญญา 1.1.1 ความหมายของพฒนาการ (Development) พฒนาการของมนษย เปนกระบวนการตอเนองทเรมตงแตปฏสนธจนถงการบรรลนตภาวะ และในหลายกรณกยงพฒนาตอไปจนตลอดชวตพฒนาการของเดกแตละคน จะมอตราการเปลยนแปลงหลากหลายแตกตางกน ขนอยกบพนธกรรมและประสบการณ พฒนาการของเดกปฐมวยดาเนนไปตามขนตอนทเปนแบบแผน และทศทางเฉพาะ นอกจากน สงทชวยใหเดกปฐมวยมพฒนาการอยางรวดเรวกคอ “ความพรอม” ซงเดกแตละคนจะมความพรอมทแตกตางกน ดงนน เดกปฐมวยควรไดรบการสงเสรมพฒนาการอยางเหมาะสม จงจะทาใหพฒนาการของเดกเปนไปอยางเตมท และมประสทธภาพยงขน ในสวนทเกยวกบความหมายของพฒนาการไดมผใหความหมายไวตาง กนดงน พนสข บณยสวสด (2523: 2) กลาววา “พฒนาการ” หมายถง การเปลยนแปลงทงทางดานโครงสรางและแบบแผนของอนทรยทกสวน ซงจะกาวหนาไปเรอยๆ ตามขนตอนทควรจะเปนทาใหเดกมลกษณะความสามารถใหมๆ เกดขน อนจะมผลใหเดกเจรญกาวหนายงขนเปนลาดบ ทงทางรางกาย สตปญญา ภาษา อารมณ และสงคม ฉววรรณ กนาวงศ (2526: 25) กลาววา “พฒนาการ” ในความหมายเชงจตวทยา หมายถง การเปลยนแปลงลกษณะของบคคลทงในดานโครงสราง (Structure) และแบบแผน (Patterns) ของรางกายและพฤตกรรมทแสดงออก ซงจะดาเนนเปนขนๆ ไปตงแตแรกเกดจนเปนผใหญ และเปนแบบฉบบทสอดคลองกนใน 4 ดาน ไดแก พฒนาการทาง ดานรางกาย (Physical Development) พฒนาการทางสตปญญา (Intellectual Development) พฒนาการทางอารมณ (Emotional Development) พฒนาการทางสงคมและการปรบตว (Social Development) เพญศร พชยสนธ (2528: 261) กลาววา “พฒนาการ” หมายถง การเพมทางความสามารถหรอการทาสงทสลบซบซอนขนเปนกระบวนการเปลยนแปลง โดยศกยภาพของแตละบคคลทคลคลายและปรากฏออกมาใหเปนสงใหมในรปของคณภาพ ความสามารถ และลกษณะเฉพาะตวหรอสนดานทเกดจากการเจรญเตบโตถงวฒภาวะ การไดเรยนร และการไดประสบความสาเรจ เปนกระบวนการตงแตปฏสนธจนตายไมมการยอนกลบ คารเตอร ว กด (Carter V. Good. 1973) ไดใหความหมาย”พฒนาการ” วาหมายถง การเปลยนแปลงทางโครงสรางการทางาน การจดระเบยบสวนตางๆ ของรางกาย ซงทาใหมการเพมพนทงดานขนาดความแตกตาง ความสลบซบซอน การผสมกลมกลน ขดความสามารถ ประสทธภาพหรอกอใหเกดความเพมพนภาวะสดถงขด รวมทงการเปลยนแปลงทมความคงทนถาวร อนเนองมาจากการเรยนรทยาวนาน ซงอาจเปนการเรยนรทมจดมงหมาย หรอเกดขนตามเหตการณมาสโซเกลย (Massoglia. 1977: 116) ไดใหคาจากดความของ “พฒนาการของเดก” (Child Development) เอาไววาหมายถง กระบวนการ หรอลาดบขนตอนซงเกดขนในตวเดกตลอดระยะ เวลาทเดกมการเปลยนแปลงจากเดกทารกทไมสามารถชวยตวเองไดเปนบคคลทชวยตนเองได จะเหนไดวา พฒนาการเปนกระบวนการเปลยนแปลงในดานตางๆ ของมนษย อยางเปนลาดบขนตอน ทเปนไปอยางมแบบฉบบและในทศทางทตอเนอง ตงแตแรกเกดจนตาย ทงทางรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา

9

1.1.2 องคประกอบทเกยวของกบพฒนาการเดก พชร สวนแกว (2538: 28) กลาวถง องคประกอบของพฒนาการของมนษยวา จะเกยวของกบกระบวนการพนฐาน 2 อยาง คอ 1. วฒภาวะ (Maturation) หมายถง ผลรวมทเกดอทธพลของยนส ซงถายทอดทางพนธกรรม ซงเปนตวควบคมแบบแผนของรางกายอนจะกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตางๆ ในระดบอายตางๆ โดยไมตองอาศยประสบการณหรอการเรยนรทอยภายใตสภาวะแวดลอมทปกต เชน เดกเมอถงระยะหนงกจะคลานได และเมอกลามเนอหรอโครงกระดกเจรญแขงแรงกพรอมจะเดนได เปนตน 2. การเรยนร (Learning) หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลเนอง มาจากประสบการณ หรอการฝกหด หรอการฝกหดนนคอกจกรรมตางๆ ทเดกไดกระทาหรอการเรยนของเดกตองการการฝกหด การทดลอง เพอเปลยนแปลงในดานกจกรรม ซงมผลทาใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางทางรางกายและพฤตกรรมของเดกอกดวย การเรยนรทาใหเดกมประสบการณตางๆ เพมขน เพราะเดกไดทากจกรรมตางๆ ไดเหน ไดฟง และไดสมผส จงเปนองคประกอบทสาคญททาใหเกดการพฒนาขน ดงนนพฒนาการของเดกจะเกดขน เมอมความพรอมทงกระบวนการพนฐาน 2 อยาง นนคอ วฒภาวะและการเรยนร ซงกระบวนการทงสองตองสอดผสานกน จงจะสงผลตอพฒนาการของเดก 1.1.3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา สาหรบทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการทางสตปญญาทจะกลาวถง ไดแก ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจตและทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร 1.1.3.1 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget. 1969: 92 – 96) เพยเจต กลาววา เดกจะเรยนรสงตางๆ รอบตว โดยอาศยกระบวนการทางานทสาคญของโครงสรางทางสตปญญา 2 กระบวนการ คอ กระบวนการซมซบประสบการณ (Assimilation) คอ กระบวนการทพยายามจะนาเอาขอมลทไดรบจากสงแวดลอมมาปรบใหเขากบสงแวดลอม โดยการซมซบประสบการณตามระดบสตปญญาทจะสามารถรบรตอสงนน ๆได และกระบวนการปรบขยายโครงสราง (Accommodation) คอ กระบวนการทบคคลปรบโครงสรางทางสตปญญาของตนเอง ใหเหมาะสมกบประสบการณทไดรบเขาไป กระบวนการทงสองนจะทางานรวมกนตลอดเวลา เพอใหเกดความสมดลในโครงสรางความคด (Equilibrium) เพยเจต (Piaget) ไดแบงขนพฒนาการทางสตปญญาออกเปน 4 ขน ตามลาดบ ดงน 1.1.3.1.1 ขนประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor Stage) เรมตงแตแรกเกดถง 2 ป เปนชวงทเดกยงไมสามารถใชภาษาหรอสญลกษณ เดกเรยนรโดยใชประสาทสมผส เชน ปาก ห ตา สมผสจบตองสงแวดลอมรอบตว 1.1.3.1.2 ขนความคดกอนเกดปฏบตการ (Pre - Operation Stage) อายระหวาง 2 – 6 ป เปนชวงทเดกยงไมเขาใจสงตาง ๆไดอยางเตมทเดกจะเรมเรยนรภาษาพด สญลกษณ เครองหมาย ทาทางในการสอความหมาย รจกสงทเปนตวแทน (Representation) โครงสรางสตปญญาแบบงายๆ สามารถหาเหตผลอางองได มความเชอในความคดของตนอยางมาก ยดตนเองเปนศนยกลาง (Egocentric) และชอบเลยนแบบผใหญ

10

1.1.3.1. 3 ขนปฏบตการคดแบบรปธรรม (Concrete Operation Stage) อายระหวาง 7 – 11 ป เปนชวงทเดกสามารถคดอยางเปนระบบ รบรรปธรรมไดด สามารถใชเหตผลในการตดสนใจ สรางกฎเกณฑและเหนความสมพนธของสงตางๆ เปนนามธรรมได 1.1.3.1. 4 ขนปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operation Stage) อายระหวาง 11 – 16 ป เปนชวงทเดกสามารถเขาใจสงทเปนนามธรรม รจกคดหาเหตผล มระบบ คาดคะเน ตงสมมตฐาน แกปญหา พฒนาสตปญญาอยางสมบรณ มความคดเทาผใหญ แตจะแตกตางในดานคณภาพ เนองจากประสบการณทแตกตางกน (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2545: 39) จากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget) สรปไดวา เดกปฐมวยอยในขนความคดกอนเกดปฏบตการ (Pre - Operation Stage) ซงเดกเรมมพฒนาการทางภาษาและความคด แตยงไมสามารถคดหาเหตผลไดสมบรณ มความเชอจากความคดของตน เรยนรจากสญลกษณ และสามารถบอกชอสงตางๆ รอบๆ ตวได 1.1.3.1.2 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner. 1966: 46 – 48) บรเนอร กลาววา การเรยนรของเดกเกดจากกระบวนการทางานภายในอนทรย (Organism) โดยเนนความสาคญของสงแวดลอมและวฒนธรรมทจะชวยสงผลตอพฒนาการทางสตปญญาของเดก บรเนอร (Bruner) เชอวา การจดประสบการณของครจะชวยใหเดกเกดความพรอมทจะเรยนตอไป โดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครนนตองสอดคลองกบพฒนาการและความสามารถของเดก สอนใหเดก ไดรบประสบการณตรงดวยการลงมอกระทาดวยตนเอง เพอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ บรเนอร (Bruner) ไดแบงพฒนาการทางสตปญญาออกเปน 3 ขน ดงนคอ 1.1.3.1.2.1 ขนการเรยนรดวยการกระทา (Enactive Stage) เปรยบไดกบขน ประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor Stage) ของเพยเจต เปนขนทเดกไดเรยนรและเขาใจสงแวดลอมจากการกระทาและการใชประสาทสมผส 1.1.3.1.2.2 ขนการเรยนรดวยการจนตนาการ (Iconic Stage) เปรยบไดกบขนความคดกอนเกดปฏบตการ (Pre - Operation Stage) ของเพยเจต เปนขนทเดกเกยวของกบความจรงมากขน ความสามารถในการคดยงไมลกซงและยงไมสามารถจาแนกสงตางๆ ไดอยางมเหตผล มการใชจนตนาการบาง 1.1.3.1.2.3 ขนการเรยนรโดยใชสญลกษณ (Symbolic Stage) เปรยบไดกบขนปฏบต การคดแบบรปธรรม (Concrete Operation Stage) และขนปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operation Stage) ของเพยเจต เปนขนทเดกสามารถคดไดอยางอสระโดยใชภาษาหรอสญลกษณเปนเครองมอในการคดและถายทอดประสบการณ เรมมความเขาใจสงตางๆ ไดอยางมเหตผล โดยถอวาเปนขนสงสดของการพฒนาสตปญญา สงสาคญในการสงเสรมพฒนาการทางสตปญญาสาหรบเดกปฐมวย ยงมอกหลายดาน เชน การสนบสนนใหกาลงใจแกเดกในการใชภาษาทเหมาะสม ในการบอกหรออธบายขอมลตางๆ ทเดกตองการสอ สรางใยเชอมโยงการสนเทศทเปนพนฐานความรของเดกดวยการเลานทาน เพอสราง

11

การเชอมโยงความคด กระตนความจาเดกสนๆ เปนระยะๆ กระตนความจายาวของเดก เอออานวยใหเดกสะทอนประสบการณทเดกพบ เชน ดละครแลวใหเลาเรองราว และการใหโอกาสเดกในการแกปญหา จากหลกการในการสงเสรมพฒนาการทางสตปญญาสาหรบเดกปฐมวย สรปไดวา ในการจด ประสบการณหรอกจกรรมการเรยนการสอนใหแกเดก ครควรใชคาถามปลายเปด เปดโอกาสใหเดก ได เลอกทากจกรรมตามความสนใจ ฝกใหคดแกปญหา ใชการเสรมแรงอยางเหมาะสม ตลอดจนจดประสบการณทหลากหลายใหสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล เพอทจะชวยใหเดกเกดการเรยนรอยางเตมตามศกยภาพและชวยสงเสรมพฒนาการทางสตปญญาไปสระดบสงตอไป งานวจยทเกยวของกบพฒนาการทางสตปญญา งานวจยในตางประเทศ ดอแนลตสน และ มาการเรต (Donaldson; & Magaret. 1968: 461 – 471) ไดศกษาความเขาใจของเดกในเรองการจาแนกความแตกตางของจานวนมากกวา - นอยกวา กบเดกอาย 3 – 4 ป จานวน 15 คน ผลจากการศกษาพบวา เดกสามารถเขาใจคาวา “มากกวา” และ “นอยกวา” ไดแตมแนวโนมวาเดกจะเขาใจความหมายของคาวา “มากกวา” ไดดกวาคาวา “นอยกวา” แวนซ (Vance. 1978: 148) ไดเสนอแนวการจดประสบการณทางเรขาคณตเบองตนใหกบเดกปฐมวยไววา ครควรสอนรปเรขาคณตใหกบเดก เพราะวสดเกอบทกชนดมคณสมบตทางรปเรขาคณต ควรใหเดกไดสารวจ สงเกตสงแวดลอม การเลนดวยอปกรณ เพอใหเกดความเขาใจในเรองตาแหนง รปรางและขนาด รปเรขาคณตชวยใหเดกสามารถจาลองสงตางๆ ทอยรอบตวได และกจกรรมทจดเพอใหเดกเกดการเรยนรสวนใหญมกเปนวสดทมรปรางและรปทรงเรขาคณตทงสน กมทโรว (Gmitrov. 2003: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบความแตกตางทางสตปญญาของเดกปฐมวยทมอายระหวาง 3 – 6 ป ทไดรบการจดกจกรรมการเลนแบบครเปนผชแนะและแบบอสระ ผลการวจยพบวา เดกกลมทไดรบการจดกจกรรมแบบครเปนผชแนะ จะมพฒนาการทางสตปญญาสงกวาเดกกลมทไดเลนแบบอสระ ทงนเนองจากระหวางการเลนของกลมทมครเปนผชแนะ ครจะชวยเนนกระบวนการเลนใหมความหมายมากขน จงเปนผลทาใหเดกกลมนมพฒนาการทางสตปญญาสงกวาเดกทไดเลนแบบอสระ 1.2 ความหมายของทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย บรเวอร (Brewer. 1995: 98) กลาววา คณตศาสตรเปนแนวทางของประสบการณ และความเหนตางๆ ทเกยวกบโลก เปนแนวทางในการแกปญหาทเกยวกบความเขาใจเรองจานวนหนาท และความสมพนธของสงของ เมอเดกโตและมพฒนาการขนกจกรรมเกยวกบคณตศาสตรกจะเปลยนแปลงไป เดกจะไดสารวจ เรมเขากลม มการเปรยบเทยบ และเมอมความพรอมเรองความคดรวบยอดเรองคณตศาสตรเดกจะสามารถบนทกสงทคนพบโดยใชสญลกษณทางคณตศาสตร เทเลอร (นตยา ประพฤตกจ. 2537: 4; อางองจาก Tayler. 1985) กลาววา คณตศาสตรเปนสวนหนงของชวตประจาวนทสาคญเปดโอกาสใหเดกไดใชชวตคนควา แกปญหาและเรยนรดวยตนเอง

12

โดยจดประสบการณทเหมาะสมใหกบเดก และตองคานงวาความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตรนนขนอยกบระบบพฒนาการของเดกดวย เมเยสก (Mayesky. 1998: 317) ไดกลาวถงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรไววา ความเขาใจทางคณตศาสตรเกยวกบตวเลขของเดก จะพฒนาอยางเปนขนตอนเชนเดยวกบการเจรญเตบโตของรางกาย โดยเรมจากการทเดกใชคณตศาสตรอยางงาย จากความคดของตน แลวคอยๆ พฒนาถงกระบวนการคดแบบคณตศาสตรอยางถกตอง กลยา ตนตผลาชวะ (2545: 158) กลาววา คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย หมายถง การเรยนรดวยการสงเสรมประสบการณเกยวกบคณตศาสตรทเปนพนฐานสาหรบเดก 6 ขวบ ซงตางจากคณตศาสตรสาหรบผใหญ คณตศาสตรของเดกปฐมวย เปนความเขาใจ จานวนการปฏบตเกยวกบจานวน หนาท และความสมพนธของจานวนความเปนไปได และการวดทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยจะเนนไปทการจดจาแนกสงตางๆ การเปรยบเทยบ และการเรยนรสญลกษณของคณตศาสตร ซงเดกจะเรยนรไดจากกจกรรมปฏบตการจากความหมายดงกลาววาขางตน เพญจนทร เงยบประเสรฐ (2542: 9) กลาววา คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย กคอ ประสบการณจรงทางคณตศาสตรในชวตประจาวนของเดก และกจกรรมทครจดขน เพอสรางความร และทกษะทเหมาะสมกบวยทางคณตศาสตร ทงนการจดประสบการณและการจดกจกรรมจะตองมการวางแผนและเตรยมการอยางด และมงเนนการทางานเปนกลมแบบมสวนรวม โดยเนนเดกเปนศนยกลาง เพอใหโอกาสเดกไดสรางความรและทกษะ ปลกฝงใหเดกรจกการคนควา และแกปญหาอยางสนกสนาน มทกษะและความรทางคณตศาสตรทเปนพนฐานการศกษาทสงขน และสามารถนา ไปใชในชวตประจาวนไดตอไป นตยา ประพฤตกจ (2541: 3) กลาววา คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย เปนเรองหนงทนอกจากจะตองอาศยสถานการณในชวตประจาวนของเดกในการสงเสรมความเขาใจ เกยวกบคณตศาสตรแลวยงอาศยการจดกจกรรมทมการวางแผน และเตรยมการอยางดจากคร เพอใหโอกาสแกเดกไดคนควา แกปญหา ไดเรยนร และพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบคณตศาสตร มทกษะและมความรทางคณตศาสตรทเปนพนฐาน สาหรบการศกษาทสงขนและใชในชวต ประจาวนตอไป สรปไดวา ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย หมายถง กระบวนการเรยนร ความเขาใจเกยวกบคณตศาสตร ดานการสงเกต การจาแนก การเปรยบเทยบ การเรยนรสญลกษณของคณตศาสตร เพอสงเสรมใหเดกไดมโอกาสสรางความร ความเขาใจ เรยนรจากการกระทา เปนการสงเสรมใหเดกรจกคนควาแกปญหาเปนพนฐานสาหรบการศกษาทสงขน สามารถนาไปใชในชวต ประจาวนได 1.3 ความสาคญของทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชมนาด เชอสวรรณทว (2542: 3) ไดกลาวถงความสาคญของคณตศาสตรไววา คณตศาสตรเปนวชาทเกยวของกบความคด เปนโครงสรางทมเหตผล และสามารถนาคณตศาสตรไปแกปญหา ในวทยาศาสตรสาขาอน คณตศาสตรเปนศลปะอยางหนง ชวยสรางสรรคจตใจของมนษยฝกใหคด อยาง

13

มระเบยบแบบแผน คณตศาสตรไมใชสงทเกยวของกบทกษะทางคานวณแตเพยงอยางเดยวหรอไมไดม ความหมายเพยงตวเลขสญลกษณเทานน ยงชวยสงเสรมการสราง และใชหลกการรจกการคาดคะเนชวยในการแกปญหาทางคณตศาสตร และจากความแตกตางระหวางบคคล ควรสงเสรมใหผเรยนสามารถคดอยางอสระบนความสมเหตสมผล ไมจากดวาการคดคานวณตองออกมาเพยงคาตอบเดยว หรอมวธการเดยว สรปไดวา คณตศาสตรเปนสงสาคญในชวตประจาวนของมนษย เปนเครองมอในการเรยนรวขาอนๆ คณตศาสตรทาใหผเรยนมความสามารถในการคดอยางมเหตผล และจาเปนรจกการแกปญหาตางๆ ไดด ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร จงเปนสงทมความสาคญอยางยง เพอเปนพนฐานในการเรยนรตอไป 1.4 จดมงหมายในการเตรยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร การเตรยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย ไดมนกการศกษาใหแนวคดเกยวกบจดมงหมายไว ดงน ลพเปอร และ คณะ (Leeper; & et al. 1974: 237) ไดกลาวถงจดหมายของการสอนคณตศาสตรไว ดงน 1. สงเสรมความเขาใจเกยวกบแนวคดทางคณตศาสตร 2. สงเสรมความสามารถในการแกปญหา 3. สงเสรมเทคนคและทกษะในการคดคานวณ 4. สรางเสรมบรรยากาศในการคดอยางสรางสรรค 5. สรางเสรมโปรแกรมตางชนดใหสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล นตยา ประพฤตกจ (2541: 3) ไดกาหนดจดมงหมายในการสอนคณตศาสตร ในระดบ เดกปฐมวยศกษาไว ดงน 1. เพอพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบคณตศาสตร (Mathematical Concepts) เชน การบวกหรอการเพม การลดหรอการลบ 2. เพอใหเดกรจกการใชกระบวนการ (Process) ในการหาคาตอบ เชน เมอเดกบอกวา “กง” หนกกวา “ดาว” แตบางคนบอกวา “ดาว” หนกกวา “กง” เพอใหไดคาตอบทถกตองมการชงนาหนกและบนทกนาหนก 3. เพอใหเดกมความเขาใจ (Understanding) พนฐานเกยวกบคณตศาสตร เชน รจกคาศพท และสญลกษณทางคณตศาสตรขนตน 4. เพอใหเดกฝกฝนทกษะ (Skills) คณตศาสตรพนฐาน เชน การนบ การวด การจบค การจดประเภท การเปรยบเทยบ การลาดบ เปนตน 5. เพอสงเสรมใหเดกคนควาหาคาตอบ (Explore) ดวยตนเอง 6. เพอสงเสรมใหเดกมความร (Knowledge) และอยากคนควาทดลอง (Experiment)

14

เพญจนทร เงยบประเสรฐ (2542: 13) ไดกาหนดจดมงหมายของการสอนคณตศาสตร ควรประกอบดวยลกษณะตางๆ ดงตอไปน 1. ใหมความคดรวบยอดทางคณตศาสตร 2. ใหมทกษะในการคดคานวณ 3. ใหมความเขาใจคณตศาสตร และใชสอสารได 4. ใหสามารถใชเหตผลแกปญหาได 5. ใหเหนคณคา มความมงใจและมเจตคตทดตอคณตศาสตร กลยา ตนตผลาชวะ (2547ก: 160) ไดกลาวถงจดประสงคของการจดกจกรรมการเรยนรทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ทสาคญสาหรบเดก มดงน 1. สรางเสรมประสบการณใหเกดในทศนคณตศาสตร วาเปนเรองเกยวกบตวเลขและเหตผล 2. สรางความคนเคยกบตวเลข การนบ การเพม การลด 3. สรางเสรมความคดเชงตรรกะ หรอเหตผลจากการมความสามารถในการใชเหตผลในการเปรยบเทยบ การจดประเภท รเวลา รตาแหนง รรปทรง และขนาด 4. ฝกทกษะในการคดคานวณจากการเรยนรการนบ การเปรยบเทยบ หรอการจาแนก และรบรแกปญหา 5. พฒนาเจตคตทดตอการเรยนรคณตศาสตร จดมงหมายดงกลาว สรปไดวา การเตรยมความพรอมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรในระดบเดกปฐมวยเปนการเตรยมเดกใหพรอมทจะเรยนรคณตศาสตรในระดบสงขน เปนการฝกฝนใหรจกการใชเหตผลในการเปรยบเทยบมทกษะในการแกปญหา เพอใหเกดความคดรวบยอดทางคณตศาสตรและมเจตคตทดตอการเรยนคณตศาสตร และสามารถนาไปใชในชวตประจาวนตอไปได 1.5 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย นตยา ประพฤตกจ (2541: 17 – 19) ไดกลาววา ขอบขายของคณตศาสตร ในระดบปฐมวยควรประกอบดวยทกษะ ดงตอไปน 1. การนบ (Counting) เปนคณตศาสตรเกยวกบตวเลขอนดบแรกทเดกรจกเปนการนบอยางมความหมาย เชน การนบตามลาดบตงแต 1 – 10 หรอมากกวานน 2. ตวเลข (Number) เปนการใหเดกรจกตวเลขทเหน หรอใชอยในชวตประจาวนใหเดกเลนของเลนทเกยวกบตวเลข ใหเดกไดนบและคดเองโดยครเปนผวางแผนจดกจกรรม อาจมการเปรยบเทยบ แทรกเขาไปดวย เชน มากกวา นอยกวา ฯลฯ 3. การจบค (Matching) เปนการฝกฝนใหเดกรจกการสงเกตลกษณะตางๆ และจบคสงทเขาคกน เหมอนกน หรออยประเภทเดยวกน 4. การจดประเภท (Classification) เปนการฝกฝนใหเดกรจกการสงเกตคณสมบต สงตางๆ วามความแตกตาง หรอเหมอนกนในบางเรอง และสามารถจดเปนประเภทตางๆ ได

15

5. การเปรยบเทยบ (Comparing) เดกจะตองมการสบเสาะและอาศยความสมพนธ ระหวางของสองสงหรอมากกวา รจกใชคาศพท เชน ยาวกวา สนกวา เบากวา ฯลฯ 6. การจดลาดบ (Ordering) เปนเพยงการจดสงของชดหนงๆ ตามคาสง หรอตามกฎ เชน จดบลอก 5 แทง ทมความยาวไมเทากน ใหเรยงตามลาดบจากสงไปตาหรอ จากสนไปยาว ฯลฯ 7. รปทรง หรอ เนอท (Shape and Space) นอกจากใหเดกไดเรยนรเรองรปทรงและเนอทจากการเลนตามปกตแลว ครยงตองจดประสบการณ ใหเดกไดเรยนรเกยวกบ วงกลม สามเหลยม สเหลยมจตรส สเหลยมผนผา ความลกตน กวางและแคบ 8. การวด (Measurement) มกใหเดกลงมอวดดวยตนเอง ใหรจดความยาว และระยะ รจกการชงนาหนก และรจกการประมาณอยางคราวๆ กอนทเดกจะรจกการวด ควรใหเดก ไดฝกฝนการเปรยบเทยบ และการจดลาดบมากอน 9. เซต (Set) เปนการสอนเรองเซตอยางงายๆ จากสงรอบๆ ตว มการเชอมโยงกบสภาพรวม เชน รองเทา กบ ถงเทา ถอวาเปนหนงเซต หรอ หองเรยนมบคคลหลายประเภทแยกเปนเซตได 3 เซต คอ นกเรยน ครประจาชน ครชวยสอน เปนตน 10. เศษสวน (Fraction) ปกตแลวการเรยนเศษสวนมกเรมในชนประถมศกษาปท 1 แตครปฐมวยสามารถสอนไดโดยเนนสวนรวม (The Whole Object) ใหเดกเหนกอนมการลงมอปฏบต เพอใหเดกไดเขาใจความหมาย และมความคดรวบยอดเกยวกบครง 11. การทาตามแบบหรอลวดลาย (Patterning) เปนการพฒนาใหเดกจดจารปแบบหรอลวดลาย และพฒนาการจาแนกดวยสายตา ใหเดกฝกการสงเกต ฝกทาตามแบบและตอใหสมบรณ 12. การอนรกษ หรอ การคงทดานปรมาณ (Conservation) ชวงวย 5 ขวบ ขนไป ครอาจเรมสอนเรองการอนรกษไดบาง โดยใหเดกไดลงมอปฏบตจรง จดมงหมายของการสอนเรองนกคอเดกไดมความคดรวบยอดเรองการอนรกษทวา จะยายทหรอทาใหมรปรางเปลยนไปกตาม เยาวพา เดชะคปต (2542: 87 – 88) ไดเสนอการสอนคณตศาสตรแนวใหม ทครควรศกษาเพอจดประสบการณใหกบเดก ดงน 1. การจดกลมหรอเซต สงทควรสอนไดแก การจบค 1 : 1 การจบคสงของการรวมกลม กลมทเทากน และ ความเขาใจเกยวกบตวเลข 2. จานวน 1 – 10 การฝกนบ 1 – 10 จานวนค จานวนค 3. ระบบจานวน (Number System) และชอของตวเลข 1 = หนง 2 = สอง 4. ความสมพนธระหวางเซตตาง ๆ เชน เซตรวม การแยกเซต ฯลฯ 5. สมบตของคณตศาสตรจากการรวมกลม (Properties of Math) 6. ลาดบท สาคญ และประโยคคณตศาสตร ไดแก ประโยคคณตศาสตรทแสดงถงจานวน ปรมาตร คณภาพตางๆ เชน มาก - นอย สง - ตา ฯลฯ 7. การแกปญหาทางคณตศาสตร เดกสามารถวเคราะหปญหางายๆ ทางคณตศาสตร ทงทเปนจานวน และไมเปนจานวน

16

8. การวด (Measurement) ไดแก การวดสงทเปนของเหลว สงของ เงนตรา อณหภม รวมถงมาตราสวน และเครองมอในการวด 9. รปทรงเรขาคณต ไดแก การเปรยบเทยบ รปราง ขนาด ระยะทาง เชน รปสงของทมมตตางๆ จากการเลนเกม และจากการศกษาถงสงทอยรอบๆ ตว 10. สถต และกราฟ ไดแก การศกษาจากการบนทกทาแผนภมการเปรยบเทยบตางๆ จากการศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวยดงกลาว สรปไดวา หลกสาคญของทกษะพนฐานคณตศาสตร การพฒนาความสามารถดานตางๆ ตงแตการรคาจานวน การจดหมวดหม การจาแนกเปรยบเทยบ การเรยงลาดบ และการหาความสมพนธ ซงสงเหลานเดกจะเรยนรไดจากประสบการณตรงทเดกไดปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว ในชวตประจาวนหรอการจดกจกรรมของคร แตในการจดกจกรรมจะตองคานงถงความเหมาะสมกบพฒนาการของเดกเพอทเดกจะไดพฒนาทกษะทางคณตศาสตรอยางมประสทธภาพและสามารถนาไปตอยอดในระดบสงขนตอไปได 1.6 หลกการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย นตยา ประพฤตกจ (2541: 19 – 24) ไดกลาวถงหลกการสอนคณตศาสตรไว ดงน 1. สอนใหสอดคลองกบชวตประจาวนการเรยนรของเดกจะเกดขนเมอเดกมองเหนความจาเปน และประโยชนของสงทครกาลงสอนดงนน การสอนคณตศาสตรแกเดกจะตองสอดคลองกบกจกรรมในชวตประจาวน เพอใหเดกตระหนกถงเรองคณตศาสตรทละนอย และชวยใหเดกเขาใจเกยวกบคณตศาสตรในขนตอไปแตสงทสาคญทสดคอ การใหเดกไดปฏสมพนธกบเพอนกบครและลงมอปฏบตดวย ตนเอง 2. มเปาหมายและมการวางแผนทดครจะตองมการเตรยมการเพอใหเดกไดคอยๆพฒนาการเรยนรขนเองและเปนไปตามแนวทางทครวางไว 3. เปดโอกาสใหเดกไดรบประสบการณททาใหพบคาตอบดวยตนเอง เปดโอกาสใหเดกไดรบประสบการณทหลากหลาย และเปนไปตามสภาพแวดลอมทเหมาะสม มโอกาสไดลงมอปฏบตจรง ซงเปนการสนบสนนใหเดกไดคนพบคาตอบดวยตนเอง พฒนาความคดและความคด และความคดรวบยอดไดเองในทสด 4. เอาใจใสเรองการเรยนรและลาดบขนการพฒนาความคดรวบยอดของเดก ครตองมการเอาใจใสเรองการเรยนรเกยวกบคณตศาสตร โดยเฉพาะลาดบขน การพฒนาความคดรวบยอด ทกษะทางคณตศาสตรโดยคานงถงหลกทฤษฎ 5. ใชวธการจดบนทกพฤตกรรม เพอใชในการวางแผนและจดกจกรรม การจดบนทกดานทศนคต ทกษะ และความรความเขาใจของเดก ในขณะทากจกรรมตางๆ เปนวธการททาใหครวางแผนและจดกจกรรมไดเหมาะสมกบเดก 6. ใชประโยชนจากประสบการณของเดก เพอสอนประสบการณใหมในสถานการณ ใหม ประสบการณทางคณตศาสตรของเดก อาจเกดจากกจกรรมเดมทเคยทามาแลวหรอเพมเตมขนอกได แมวาจะเปนเรองเดมแตอาจอยในสถานการณใหม

17

7. รจกการใชสถานการณขณะนนใหเปนประโยชนครสามารถใชสถานการณทกาลงเปนอย และเหนไดในขณะนนมาทาใหเกดการเรยนรดานจานวนได 8. ใชวธการสอนแทรกกบชวตจรง เพอสอนความคดรวบยอดทยาก การสอนความคดรวบยอดเรองปรมาณ ขนาด และรปรางตางๆ ตองสอนแบบคอยๆ สอดแทรกไปตามธรรมชาต ใหสถานการณทมความหมายตอเดกอยางแทจรง ใหเดกได ทงดและจบตองทดสอบความคดของตนเองในบรรยากาศทเปนกนเอง 9. ใชวธใหเดกมสวนรวมหรอปฏบตจรงเกยวกบตวเลขสถานการณและสภาพแวดลอม ลวนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ครสามารถนามาใชในการจดกจกรรมเกยวกบตวเลขได เพราะตามธรรมชาตของเดกนนลวนสนใจในเรองการวดสงตางๆ รอบตวอยแลว รวบทงการจดกจกรรมการเลนเกมทเปดโอกาสใหเดกไดเขาใจในเรองตวเลขแลว 10. วางแผนสงเสรมใหเดกเรยนรทงทโรงเรยนและทบานอยางตอเนองการวางแผน การสอนนน ครควรวเคราะหและจดบนทกดวยวา กจกรรมใดทควรสงเสรมใหมทบาน และทโรงเรยน โดยยดหลกความพรอมของเดกเปนรายบคคลเปนหลก และมการวางแผนรวมกบผปกครอง 11. บนทกปญหาการเรยนรของเดกอยางสมาเสมอเพอแกไขและปรบปรงการจดบนทกอยางสมาเสมอชวยใหทราบวามเดกคนใดยงไมเขาใจและตองจดกจกรรมเพมเตมอก 12. ในแตระครงควรสอนเพยงความคดรวบยอดเดยวครควรสอนเพยงความคดรวบยอดเดยว และใชกจกรรมทจดใหเดกไดลงมอปฏบตจรงจงเกดการเรยนรได 13. เนนกระบวนการเลนจากงายไปหายากการสรางความคดรวบยอดเกยวกบการ สรางตวเลขของเดกจะตองผานกระบวนการเลนมทงแบบจดประเภท เปรยบเทยบ และจดลาดบ ซงตองอาศยการนบเศษสวนรปทรงและเนอทการวดการจดและเสนอขอมล ซงเปนพนฐานไปสความเขาใจเรองคณตศาสตรตอไปจงจาเปนตองเรมตนตงแตขนทงายและคอยยากขนตามลาดบ 14 ควรสอนสญญาลกษณตวเลขหรอเครองหมายเมอเดกเขาใจสงเหลานนแลว การใชสญญาลกษณตวเลขหรอเครองหมายกบเดกนนทาไดเมอเดกเขาใจความหมายแลว 15. ตองมการเตรยมความพรอมในการเรยนคณตศาสตรการเตรยมความพรอมนนจะตองเรมทการฝกสายตาเปนอนดบแรก เพราะหากเดกไมสามารถใชสายตาในการจาแนกประเภทแลวเดกจะมปญหาในการเรยนรทางคณตศาสตร กลยา ตนตผลาชวะ (2549: 39 – 40) ไดกลาววา การสอนใหเดกปฐมวยเรยนรคณตศาสตรนน ครตองกาหนดจดประสงค และวางแผนการสอนทจะทาใหเดกไดใชวธการสงเกต ซมซบสมผสโดยเฉพาะจากการแกปญญาจรง ซงสภาครแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกา ใหขอเสนอแนะหลกการสอนคณตศาสตรเดกอาย 3 – 6 ขวบไว 10 ประการ ดงน 1. สงเสรมความสนใจคณตศาสตรของเดก ดวยการนาคณตศาสตรทเดกสนใจนน เชอมสานไปกบโลกทางกายภาพและสงคมของเดก 2. จดประสบการณทหลากหลายใหกบเดกโดยสอดคลองกบครอบครว ภาษาพนฐาน วฒนธรรม วธการเรยนของเดกแตละคน และความรของเดกทม

18

3. ฐานหลกสตรคณตศาสตรและการสอนตองสอดคลองกบพฒนาการดานปญญา ภาษา รางกาย อารมณ สงคมของเดก 4. หลกสตรและการสอนตองเพมความเขมแขงดานการแกปญหา กระบวนการใช เหตผล การนาเสนอ การสอสารและการเชอมแนวคดคณตศาสตรของเดกปฐมวย 5. หลกสตรตองสอดคลองและบงชขอความรและแนวคดสาคญทางคณตศาสตร 6. สนบสนนใหเดกมแนวคดสาคญทางคณตศาสตรอยางลมลกและยงยน 7. บรณาการคณตศาสตรเขากบกจกรรมตางๆ และนากจกรรมตางๆ มาบรณาการ คณตศาสตรดวย 8. จดเวลา อปกรณ และคร ทพรอมสนบสนนใหเดกเลน ในบรรยากาศทสรางใหเดกเรยนรแนวคดคณตศาสตรทเดกสนใจอยางกระจาง 9. นามโนทศนทางคณตศาสตร วธการภาษา มาจดประสบการณโดยกาหนด กลยทธการเรยนการสอนทเหมาะสมกบพฒนาการเดก 10. สนบสนนการเรยนรของเดก ดวยการประเมนความร ทกษะและความสามารถทางคณตศาสตรของเดก การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรของเดกปฐมวยตองเนนเดกเปนสาคญกจกรรมการเรยนรตองนาไปสการเรยนรคณตศาสตรของเดกทาใหเดกชอบคด สนกกบการไดคดคน และตอบคาถาม รวมถงการแกปญหา ครตองสนองตอบความสนใจเรยนรของเดกใหถกตองจงจะทาใหการเรยนรคณตศาสตรของเดกเปนไปอยางมประสทธภาพตอไป เปนมโนทศน คณตศาสตรสาคญ ทเดกปฐมวยควรเรยนร วาโร เพงสวสด (2542: 59) ไดกลาวถงการสอนคณตศาสตร ดงน 1. เพอใหมสวนรวมในกจกรรมทเกยวกบโลกทางดานกายภาพกอนเขาไปสโลกของการคดดานนามธรรม 2. เพอใหมการพฒนาทกษะทางดานคณตศาสตรเบองตน อนไดแก การจดหมวดหม การเปรยบเทยบ การเรยงลาดบ การจดการทากราฟ การนบ และการจดการดานคานวณ การสงเกต และการเพมขนและลดลง 3. เพอขยายประสบการณเกยวกบคณตศาสตรใหสอดคลอง โดยเรยงลาดบจากงายไปหายาก 4. เพอฝกทกษะเบองตนในดานการคดคานวณ โดยสงเสรมประสบการณแกเดกในการเปรยบเทยบรปทรงตางๆ บอกความแตกตางของขนาด นาหนก ระยะเวลา จานวน ของสงตางๆ ทอยรอบตวเดก สามารถแยกหมวดหม เรยงลาดบใหญ - เลก หรอสง - ตา ซงทกษะเหลานจะชวยใหเดกเกดความพรอมทจะคดคานวณในขนตอๆ ไป การสอนคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวยดงกลาว สรปไดวาหลกการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย ครตองมจดประสงคทขดเจน ตองเนนเดกเปนสาคญ จดสภาพใหสอดคลองกบทางกายภาพและสงคม เพอใหเดกเขาใจอยางแทจรงและและเรยนรอยางมความสข

19

1.7 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทเดกปฐมวยตองเรยน กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2540: 32) ไดกลาวถง กจกรรมทางคณตศาสตรไวในแนวการจดประสบการณระดบกอนประถมศกษาไววา ควรมวสดอปกรณสอการเรยนทเปนรปธรรม ใหเดกไดมโอกาสสงเกต สมผส ทดลอง สารวจ คนควา แกปญหาดวยตนเอง และมปฏสมพนธกบเดกอนๆ และผใหญ ครเปนผจดสภาพแวดลอม เตรยมกจกรรม จดหาสอใหคอยสงเกตพฤตกรรมเดก ตงคาถามกระตนใหเดกคด ใหขอเสนอแนะ และใหความชวยเหลอ สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2540: 31) ไดกลาวถงคณตศาสตรในชวตประจาวนไวในแนวการจดประสบการณระดบกอนประถมศกษา ไว ดงน 1. สงตางๆ รอบตวเราสามารถแบงเปนประเภท ชนด ตามขนาด ส รปราง 2. สามารถนบสงตางๆ วามจานวนเทาใด 3. เปรยบเทยบสงตางๆ ตามขนาด จานวน นาหนก 4. สามารถจดเรยงลาดบของตามขนาด ตาแหนง ลกษณะทตงได 5. สามารถเพมหรอลดสงของออกจากจานวน สงของทเรามอย 6. เราใชตวเลขในชวตประจาวน เชน เงน โทรศพท บานเลขท 7. สงทชวยเราในการวดมหลายอยาง เชน ไมบรรทด ถวยตวง ชอนตวง บางอยางเราอาจใชการคาดคะเนหรอ กะประมาณได 8. ใชเงน ซอสงตางๆ อาหาร เสอผา 9. ใช “เวลา” พดถงสงตางๆ ทเกด เชน เมอวานน วนน พรงน ตอนเชา ตอนบาย ตอนเยน 10. การนบปากเปลา 1 – 30 11. การรคาจานวน 1 – 10 แผนการจดประสบการณชนอนบาลของหนวยศกษานเทศก สานกการศกษากรงเทพมหานคร (2543) ฉบบทดลอง ไดกาหนดจดมงหมาย เพอสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ซงเกยวของกบความสามารถพนฐานทางคณตศาสตรไว ดงน อนบาลปท 1 1. สงเกตและจาแนกความเหมอนความแตกตางตามลกษณะรปรางสงทสมพนธกนจาแนกคณสมบตโดยใชประสาทสมผส 2. เรยงลาดบขนาดใหญ - เลก เหตการณ ความเขมของส 3. การฝกทกษะการหาเหตผล จาแนก เปรยบเทยบและทดลองคนควาดวยตนเอง 4. การเปรยบเทยบ ใกล – ไกล หนก – เบา จานวนไมเกน 5 รอน - เยนใหญ – เลก 5. การนบปากเปลา 1 – 20 6. รคาจานวน 1 – 5

20

7. การจดหมวดหมตามประเภท 8. การรตาแหนง บน – ลาง หนา – หลง กอน – หลง 9. การรจกมาก – นอย 10. การรจกรปเรขาคณต อนบาลปท 2 1. การสงเกตและการจาแนกสงของตามคณลกษณะ สงทมความสมพนธตามรปราง จาแนกประเภท 2. เรยงลาดบเหตการณ กอน – หลง หนก – เบา 3. การฝกทกษะการคดหาเหตผล การคดหาความสมพนธของสงของ การสงเกตและเสาะแสวงหาคาตอบดวยตนเอง การลงความเหน 4. การเปรยบเทยบ จานวน มาก – นอย ระยะใกล – ไกล ขนาด และนาหนก “ม” และ “ไมม” รอน – เยน สน – ยาว หนา – บาง ใหญ – เลก 5. การนบปากเปลา 1 – 30 6. การรคาจานวน 1 – 10 7. การสงเกตและทดลองคนควาดวยตนเองและการฝกทกษะการสงเกตเปรยบเทยบและการจาแนกประเภทจากการปฏบตทดลอง 8. การนบเพม – ลด ภายในจานวน 1 – 10 9. การรจกรปเรขาคณต 10. การรทศทาง ซาย – ขวา 11. การรตาแหนง ขางใน – ขางนอก บน – ลาง 12. การรพนฐานการบวก 13. การรความหมาย ลอย – จม 14. การรความหมาย หนา – บาง 15. การรทศทาง ซาย – ขวา 16. การรความหมาย สง – ตา อนบาลปท 3 1. การนบเลขเรยงลาดบ 1 – 30 ได 2. การรคาจานวน 1 – 10 ได 3. การชและบอกชอรปทรงเรขาคณตงายๆ ได เชน 4. การสงเกตและบอกความแตกตางของขนาดตางๆ ไดมากขน 5. บอกชอส บอกความแตกตางของส 7 ส และสามารถบอกสประจาวน 1 สปดาห 6. การเรยงลาดบขนาดตางๆ ไดมากขน

21

7. การเรยงลาดบรปทรงตามตวอยางได 7 รป 8. การรจกและบอกวากลมใดมจานวนเทากน นอยกวา และมากกวา 9. การบอกกลมทมจานวน 2, 3, 4, 5,.........10 ได 10. การบอกเวลาเชา กลางวน เยน และกลางคนได 11. การบอกชอวนใน 1 สปดาหได 12. สามารถใชเงน 20 บาท ได 13. การเปรยบเทยบและบอกความแตกตางของนาหนก หนก – เบา ได 14. การบอกความแตกตางของสงของ รปภาพ หรอกราฟแทงทมลกษณะสน – ยาว สง – ตา ได 15. บอกอณหภม รอน – เยน 16. การรจกแบงของสองสวน (ครงหนง) สสวนเทาๆ กนได กลยา ตนตผลาชวะ (2547ก: 158 – 159) กลาววา พนฐานทางคณตศาสตรทเดกปฐมวย เรยนรมอยางนอยทกษะ ดงน 1. การบอกตาแหนง หมายถง ความสามารถในการบอกตาแหนงของสงของในตาแหนงตางๆ บน – ลาง ใน – นอก เหนอ – ใต ซาย – ขวา กลาง – หนา – ขางหลง 2. การจาแนก หมายถง ความสามารถในการสงเกต จาแนก เปรยบเทยบสงตางๆ วาเหมอน หรอ ตางกนอยางไร ในเรอง ปรมาณ ขนาด รปราง ส และรปทรง เปนตน 3. การนบ หมายถง ความสามารถในการนบเลข 1 ถง 10 หรอ 1 ถง 30 ตามอายเดก 4. จานวน หมายถง ความสามารถในการเรยงลาดบ มากไปนอย หรอ นอยไปมากตามลาดบท 1 ลาดบท 2 5. การอานคา หมายถง การอานคาเงนบาท เหรยญ ธนบตร อานปายราคา การประเมนเงน การเพมเปนการรวมจานวน รวมกลม มากขน การลดไดแกการแบง การแยก การนาออกนอยลง 6. การบอกเหตผล หมายถง การบอกความสมพนธของเหตกบผลและผลกบเหตได จากขอความขางตนสรปไดวา สาระคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย นนควรสงเสรมใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง จากรปธรรมไปนามธรรม เปดโอกาสใหเดกไดสงเกต สมผส ทดลอง สารวจ คนควา และแกปญหา จากสภาพแวดลอมทงในหองเรยนและนอกหองเรยน โดยมครเปน ผจด กจกรรมและคอยสงเกตดแลใหความชวยเหลอเดก จดกจกรรมใหเหมาะสมกบวย ความสามารถ และความแตกตางระหวางเดกแตละคน ซงหากเดกในวยนไดรบการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรเปนอยางดยอมเปนรากฐานของการเรยนรและเขาใจทดตอคณตศาสตรในระดบสงตอไปได 1.8 แนวคดในการฝกทกษะคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย เปนการวางรากฐานใหเดกสนใจในการคานวณทใช ในชวตประจาวนของเดก รจกฟงเขาใจความหมายและรคาของตวเลข เขาใจความหมายของมาก – นอย

22

และเตรยมเดกใหพรอมในการเรยนเลข ความรความสามารถทางคณตศาสตรทเกดจากประสบการณและความสนใจ จะเปนผลทาใหเดกมทศนคตทด รจกคดอยางมเหตผลและรจกการแกปญหา ทงยงฝกใหมคณสมบตทพงประสงคอนๆ เชน มไหวพรบ รอบคอบ ถถวน ชางสงเกต เขาใจสงแวดลอม สงเหลานจะชวยใหเดกเตบโตขนอยางมคณภาพ และสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข การฝกเดก ใหคดและใชเหตผลในการแกปญหาสงตางๆ การฝกใหรจกสงเกตเปรยบเทยบ รปทรง ขนาด จานวน นาหนกและปรมาณของสงของ การเลนสนกกบตวเลข การนบ ลาดบเวลา และเหตการณ สงเหลานคอความพรอมทางคณตศาสตร (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2527: 7) นตยา ประพฤตกจ (2537: 25 – 26) กลาวถงขอบขายของคณตศาสตรควรประกอบดวยการนบตวเลข การจบค การจดประเภท การเปรยบเทยบ การจดลาดบ รปทรง และเนอท การวด เซท เศษสวน การทาตามแบบหรอลวดลาย การอนรกษ บญเยยม จตรดอน (2526: 250 – 251) กลาวถงประสบการณคณตศาสตรทเดก ควรม ไดแก การเปรยบเทยบ การเรยงลาดบ การวด การนบ การจบคหนงตอหนง ตวเลข และวธคานวณ สรปแนวคดของการฝกทกษะทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย ควรเนนทกระบวน การฝกใหเดกไดคดและใชเหตผลในการแกปญหา ฝกใหรจกสงเกตเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบและการนบ 1.9 แนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ไดมนกการศกษากลาวถงแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย ไวดงน บญเยยม จตรดอน (2532: 243 – 244) ไดกลาวถงหลกในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ดงน 1. เดกจะตองไดเรยนจากประสบการณตรงจากของจรง โดยเรมจากวสด อปกรณทเปนรปธรรมไปหานามธรรม ดงน 1.1 ขนใชของจรง 1.2 ขนใชรปภาพแทนของจรง 1.3 ขนกงรปภาพ คอ สมมตเครองหมายตาง ๆ แทนภาพหรอจานวน 2. เรมจากสงงายๆ ใกลตวเดกกอนแลวจงเปนสงทยากขน 3. สรางความเขาใจและรความหมายมากกวาการใหจาโดยใหเดกคนควา ตดสนใจคดหาเหตผลดวยตนเอง 4. ฝกคดจากปญหาในชวตประจาวนของเดกกอน เพอเปนการชวยขยายประสบการณใหสมพนธกบประสบการณเดม 5. จดกจกรรมใหสนกสนานตลอดจนไดรบความรไปดวย 6. จดกจกรรมใหเดกเกดเขาใจ โดยขนตนใหเดกมประสบการณใหมาก แลวจงคอยสรปกฎเกณฑทจาเปนอนดบสดทาย

23

7. จดกจกรรมทบทวน โดยการตงคาถามแลวใหตอบปากเปลา เพอสรางเรองราวใหคดซา ชวยสงเสรมใหเดกคดแกปญหาและหาเหตผลขอเทจจรง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2533: 619 – 620) ไดกลาวถงแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ดงน 1. ศกษาและทาความเขาใจหลกสตร เพอใหทราบวตถประสงค ขอบขายของเนอหา วธสอน วธการจดกจกรรม การใชสอการเรยนการสอน และการประเมนผล เพอเปนแนวทางในการเตรยมความพรอมดานคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวยไดถกตอง 2. ศกษาพฒนาการดานตางๆ ความตองการ และความสามารถของเดกปฐมวยเพอจะไดจดกจกรรมใหสอดคลองกบพฒนาการ ความตองการ ความสนใจ และความสามารถของเดก 3. จดหาสอการเรยนทเดกสามารถจบตองไดใหเพยงพอ โดยใชของจรงของจาลอง รปภาพ จากสงแวดลอมและสงทเดกคนเคย สอทใชนนสามารถแบงออกเปน 4 ประเภทคอ วสดทาขนเอง วสดราคาถก วสดเหลอใช และวสดทองถน 4. จดกจกรรมใหสอดคลองกบประสบการณในชวตประจาวนของเดก 5. เปดโอกาสใหเดกไดมสวนรวมในกจกรรม ไดลงมอกระทา ไดใชความสามารถอยางเตมท โดยมครเปนผดแลอยางใกลชดตลอดเวลา 6. ฝกใหเดกไดคดแกปญหาใชความคดสรางสรรค มอสระในการคด คนควาหาเหตผลดวยตนเองใหมากทสดจากการปฏบตกจกรรม 7. จดกจกรรมโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล 8. สรางความสมพนธระหวางโรงเรยนและบาน เพอใหผปกครองมสวนรวมในการชวยเตรยมความพรอมดานคณตศาสตรของเดก 9. จดสภาพแวดลอมทงในและนอกหองเรยนใหเออตอการเรยนรดานคณตศาสตร นตยา ประพฤตกจ (2541: 21) ไดกลาวถงแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ไวดงน 1. สอนใหสอดคลองกบชวตประจาวน 2. เปดโอกาสใหเดกไดรบประสบการณททาใหพบคาตอบดวยตนเอง 3. มจดมงหมาย เปาหมาย และการวางแผนทด เปนระบบ 4. เอาใจใสเรองการเรยนรและลาดบขนของพฒนาการความคดรวบยอดของเดก 5. ใชวธการจดบนทกพฤตกรรม หรอระเบยนพฤตกรรม เพอใชในการเกบขอมล วางแผนและปรบปรงกจกรรม 4. จดประสบการณใหมใหสอดคลองกบประสบการณเดมของเดก 5. ใชสถานการณในขณะนนใหเกดประโยชนในการเรยนร 6. ใชวธสอดแทรกจากชวตจรง เพอสอนความคดรวบยอดทยากๆ 7. จดกจกรรมใหเดกไดมสวนรวมหรอปฏบตจรง 8. วางแผนสงเสรมใหเดกเรยนรทงทโรงเรยนและทบานอยางตอเนอง

24

9. บนทกปญหาและการเรยนรของเดกอยางสมาเสมอ เพอหาแนวทางแกไข และปรบปรง 10. ในหนงคาบเรยนควรสอนเพยงความคดรวบยอดเดยว 11. เนนกระบวนการเลนจากงายไปหายาก 12. ใชการสอนสญลกษณ ตวเลขหรอเครองหมายเมอเดกเขาใจสงนนแลว 13. ควรมการเตรยมความพรอมทกครงทมการเรยนคณตศาสตร จากแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร สรปไดวา ในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรใหกบเดกปฐมวยนน ควรใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรง จากของจรง เรมจากสงงาย ใกลตวเดกกอนแลวจงเปนสงทยากขน เปดโอกาสใหเดกไดมสวนรวมในกจกรรม ไดลงมอกระทา เชน การเลนเกมคณตศาสตร ซงเกมแตละเกมไดใชความสามารถอยางเตมท 1.10 งานวจยทเกยวของกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร งานวจยในตางประเทศ คลน (Kline. 2000: 568 – 571) ไดศกษาความคดเกยวกบการจดการเรยนการสอน คณตศาสตรสาหรบเดกวยอนบาล โดยการสมภาษณครผสอนระดบอนบาล พบวา นอกจากการทครจะมสวนในการจดเตรยมกจกรรมการสอนคณตศาสตรแลวนน ผปกครองยงมสวนอยางมากในการใหการสนบสนนใหเวลาในการทากจกรรมคณตศาสตรรวมกบเดก และนอกจากน ครผสอนควรมการสนบสนนและแลกเปลยนประสบการณในการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกวยอนบาลซงกนและกน ฮอง (Hong. 1999: 477 – 494) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรและความสนใจทางคณตศาสตรของนกเรยนโดยทาการศกษาเดกอนบาล 57 คน โดยกลมทดลองไดเรยนรคณตศาสตรทสมพนธกบหนงสอสาหรบเดกทอานและมชวงเวลาในการอภปราย และในชวงเลนอสระไดเลนกบสอวสดทางคณตศาสตรทสมพนธกบสาระการเรยนรในหนงสอสาหรบเดก สวนกลมควบคมไดอานหนงสอสาหรบเดก และเลนสอวสดทางคณตศาสตรทไมสมพนธกบสาระการเรยนรในหนงสอสาหรบเดก ผลการทดลองพบวา เดกกลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยทกลมทดลองมผลสมฤทธสงกวากลมควบคม ในดานการจาแนก การรวมกนของจานวน เรองของรปเรขาคณต และกลมทดลองชอบเขามมคณตศาสตรเลอกทางานดานคณตศาสตร และใชเวลาในการทากจกรรมในมมคณตศาสตรมากกวากลมควบคม บารรด (Baroody. 2000: 61 – 67) ไดศกษาการเรยนการสอน เกยวกบจานวนและทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกวย 3 – 5 ป มความสามารถทจะเรยนรคณตศาสตรในเรองการเทากน การเพมและการลด ความสมพนธของสวนยอยและสวนใหญ การลดและการเพมของเศษสวน ซงจะเปนประโยชนและแนวทางการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรทเหมาะสมตอไป งานวจยในประเทศ กรภสสร ประเสรฐศกด (2539) ไดศกษาเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร

25

ของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคประกอบคาถามเชงเหตผล และคาถามเชงเปรยบเทยบโดยทดลองกบเดกอาย 4 – 5 ป ทศกษาอยในชนอนบาลปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการ ศกษา 2538 ของโรงเรยนอนบาลประจวบครขนธ จานวน 30 คน ผลปรากฏวา กลมทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบปกต พบวา มทกษะพนทางคณตศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และกลมทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคประกอบคาถามเชงเปรยบเทยบเมอเปรยบเทยบระหวางกลมตวอยางทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคแบบปกต กมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทแตกตางกนอยางมนยสาคญท .01 แตเมอเปรยบเทยบระหวางกลมตวอยางทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคประกอบคาถามเชงเหตผลกบกลมทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคประกอบคาถามเชงเปรยบเทยบ พบวา มทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต จตทนาวรรณ เดอนฉาย (2541) ไดศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะวาดภาพนอกหองเรยน โดยทดลองกบเดกอาย 4 – 5 ป ทศกษาอยในชนอนบาลปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2541 ของโรงเรยนพมายสามคค 1 จานวน 30 คน ผลพบวา เดกปฐมวยทมคะแนนทกษะพนฐานทางคณตศาสตรในระดบตาทไดรบการจดกจกรรศลปะวาดภาพนอกหองเรยน มทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงขนกวากอนการทดลอง อยางมนยสาคญทระดบ .01 ฉววรรณ นยมฉาย (2538) ไดศกษาการพฒนาความพรอมทางคณตศาสตรของ เดกกอนประถมศกษาทไดรบการจดประสบการณกลมคณตศาสตร อยางมแบบแผน พบวา เดกกอนประถมศกษาทไดรบการจดประสบการณมมคณตศาสตรอยางมแบบแผน มความพรอมทางคณตศาสตรสงกวาเดกกอนประถมศกษาทไดรบการจดประสบการณเลนมมคณตศาสตรแบบปกต สรชนม ปนนอย (2542) ไดศกษาเรอง ผลการใชเกมคณตศาสตรในการสอนตามแนวคอนสตรคตวสตทมผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของเดกวยอนบาล โดยทนกเรยนในกลมทดลองไดรบการสอนเกมคณตศาสตรตามแนวคดคอนสตรคตวสต สวนกลมควบคมไดรบการสอนแบบปกต ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนตามแนวคดคอนสตรคตวสต มผลสมฤทธทาง การเรยนคณตศาสตรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปยรตน โพธสอน (2542) ไดศกษาเรอง การพฒนาความสามารถทางคณตศาสตรของเดกอนบาลโดยใชการประเมนผลแบบพอรทโฟลโอ โดยนกเรยนในกลมทดลองไดรบการบรณาการการเรยนการสอนกบการประเมนผลแบบพอรทโฟลโอ สวนกลมควบคมไดรบการบรณาการเรยนการสอนกบการประเมนผลแบบไมใชพอรทโฟลโอ ผลการวจยพบวา คาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตรทเพมขนของนกเรยนในกลมทดลอง มคาสงกวาคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตรทเพมขนของนกเรยนในกลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คทนย แกวมณ (2544) ไดพฒนาโปรแกรมการเรยนการสอนคณตศาสตรสาหรบเดก วยอนบาล โดยใชศนยการเรยนทมสญญาการเรยน หลงการทดลองพบวาเดกวยอนบาลทเรยนโดยใชโปรแกรมการเรยนการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกวยอนบาล โดยใชศนยการเรยนทมสญญา

26

การเรยนมคะแนน ความสามารถทางคณตศาสตรสงกวาเดกอนบาลทเรยน โดยใชแนวการจดประสบการณของสานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สรรพมงคล จนทรดง (2544) ไดศกษาการเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณทางคณตศาสตร ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนทางคณตศาสตรแบบรายคและแบบรายบคคล โดยทดลองกบเดกอาย 5 – 6 ป ทศกษาอยในชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2543 ของโรงเรยนชมชนบานพบพระ จานวน 30 คน ผลพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณทางคณตศาสตรดวยโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนทางคณตศาสตรแบบรายคมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยหลงการทดลองมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงกวากอนทดลอง และเดกทไดรบการจดประสบการณทางคณตศาสตร ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนทางคณตศาสตรแบบรายบคคล มทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยหลงการทดลองมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงกวากอนทดลอง ขวญนช บญยฮง (2546) ศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทาน “คณต” โดยทดลองกบเดกอาย 4 – 5 ป ของโรงเรยนวดสารนารถธนมาราม จานวน 15 คน ผลการศกษา พบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานคณตมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรในทกทกษะสงขนอยางมนยสาคญทางสถตระดบ .01 และเมอจาแนกรายการพบวา ในดานการนบ การรคาตวเลข การจบค การเปรยบเทยบการเรยงลาดบสงขนอยางมนยสาคญ ทระดบ. 01 ในดานการจดประเภทสงขนอยางมนยสาคญทระดบ .05 จากเอกสารและงานวจยขางตน สรปไดวา ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรเปนทกษะในการเรยนรคณตศาสตรเบองตนทควรสงเสรมใหกบเดกในระดบปฐมวยเปนอยางยง โดยเฉพาะฝกใหเดกมทกษะเกยวกบการจดหมวดหม การจาแนกเปรยบเทยบ การจดลาดบและการรคาตวเลข ซงมการจดประสบการณไดหลายรปแบบ เชน การจดประสบการณผานการเลน หรอกจกรรมทหลากหลาย หรอจดสอดแทรกตามมมกจกรรมตางๆ เพอสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรแกเดกปฐมวยไดอยางมประสทธภาพ และชวยใหเดกเรยนรคณตศาสตรไดอยางมความมสข พวงรตน พมคชา (2545) การวจยครงน มวตถประสงค เพอพฒนาความสามารถทางคณตศาสตรของเดกอนบาลทเรยนโดยใชเรองเชงคณตศาสตร ตวอยางประชากร เปนเดกอนบาลชนปท 2 อาย 5 – 6 ป จานวน 69 คน แบงออกเปนกลมทดลอง 35 คน กลมควบคม 34 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบความสามารถทางคณตศาสตร นกเรยนในกลม ทดลองเรยนโดยใชเรองเชงคณตศาสตรสวนกลมควบคมเรยน โดยไมใชเรองเชงคณตศาสตรวเคราะหขอมล โดยใช t - test เพอเปรยบเทยบความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคมผลการวจยพบวา คาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตรทเพมขนของนกเรยนในกลม ทดลอง มคาสงกวาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตร เพมขนของนกเรยนในกลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

27

ดวยหลกการดงกลาว ผวจยมความสนใจทจะศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยโดยใชรปแบบกจกรรมการเลนเกมตอภาพเพอสงเสรมใหเกดการเรยนร

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบเกมและเกมการศกษา 2.1 ความหมายของเกม อารโนลด (Arnold. 1975: 110 – 113) ไดใหความหมายของ เกม คอ การเลน ซงอาจมเครองเลนหรอไมมเครองเลนกได เกมเปนสอทอาจกลาวไดวา มความใกลชดกบเดกมาก มความ สมพนธกบชวตและพฒนาการของเดกมาตงแตเกด จนทาใหเกอบลมไปวาการเลนของเดกนน มสวนชวยพฒนาการเรยนรของเดกเปนอยางมาก รส (Reese. 1977: 19) ไดกลาววา เกมเปนโครงสรางของกจกรรม ซงกาหนดกฎเกณฑ ในการเลน อาจมผเลน 2 คน หรอมากกวา 2 คน เลนเพอบรรลตามจดหมายทตงไวซงการนาเกมมาใชในการเรยนการสอนอาจทาไดหลายวธ คอ 1. เปนวธการสอน 2. นาเขาสบทเรยน 3. เปนอปกรณประกอบการเรยน 4. เปนกจกรรมทใหนกเรยนเลนในเวลาวางเปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน นว สแตนดารด เอนไซโคพเดย (New Standard Encyclopedia. 1969: G-21) ไดนยามคาวา เกม หมายถง กจกรรมทสนกสนาน มกฎเกณฑ กตกา กจกรรมทเลนมทงเกมเงยบ(Quiet Games) และเกมทตองใชความวองไว (Active Games) ซงมทงเกมทเลนคนเดยว สองคนหรอเลนเปนกลม บางเกมกเลนเพอสนกสนาน เพอผอนคลายความตงเครยด บางเกมกกระตนการทางานของรางกาย และสมองบางเกมกฝกทกษะบางสวนของรางกาย และจตใจเปนพเศษแกรมบส คารร และ ฟทช (Grambs; Carr; & Fitch. 1970: 244) ไดใหความหมายของเกมวา เกมเปนนวตกรรมการศกษา ซงครสวนมากยอมรบวากจกรรมการเลนหรอเกมสามารถใชในการจงใจนกเรยน ครสามารถนาเกมไปใชในการสอน เพอใหการสอนดาเนนไป จนบรรลเปาหมายได เพราะเกมเปนกจกรรมทจดสภาพแวดลอมของนกเรยน ใหเกดการแขงขนอยางมกฎเกณฑ โดยมวตถประสงคเฉพาะ และเปนกจกรรม เพอความสนกสนาน กาพล ดารงควงศ (2535: 11) ไดใหคานยามของเกมวาเปนสงททาใหเกดการเรยนรทดสาหรบนกเรยนเพราะเกมเปนกจกรรมทนกเรยนกระทาดวยตนเองการใชเกมจงเปนประสบการณตรง ทนกเรยนไดรบการสมผสดวยประสาทสมผสทง 5 ซงจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทดทสดมความคดรเรม เกดจนตนาการอนเปนการแสดงถงความกาวหนาทางระดบสตปญญาของนกเรยน ประภากร โลทองคา (2522: 57) ไดใหความหมาย ของเกม หรอการเลนเปนสถานการณในการสอนอยางหนง ทกาหนดกตกาการเลน กาหนดกระบวนการเลนเพอใหผเลนไดมสวนรวมทาง

28

อารมณ มความสนกสนาน และในขณะเดยวกนกจะนาเอาแงคดหรอความเหนจากการเลนไปวเคราะห วจารณ เพอใหเกดการเรยนรตอไป สมใจ ทพยชยเมธา และ ละออ ชตกร (2525: 169) ไดกลาววา เกม คอ การเลนของเดกแตเปนการเลนทพฒนาขนจากการเลนทไมตองมระเบยบขอบงคบมาก มาเปนการเลนทมกตกามกฎเกณฑ มการแขงขน แพชนะ เปนการเลนของเดกทอยในระยะทพฒนาการทางสงคมของเดกเรม มากขน เดกสนใจในการเลนกบผอนเพมขน ในระยะแรก กเปนการเลนกลมนอยกอนกลมละ 2 – 3 คน การเลนกมกตกาเลกนอย โดยมงหวงใหเดกไดรบความเพลดเพลนเปนสวนใหญตอมา เมอเดกพฒนาทางสงคมมากขนสามารถเลนรวมกลมใหญไดด การเลนของเดกจะมระเบยบกฎเกณฑขอบงคบเพมขน มการวางกตกาการเลนและมการแขงขนกบแพชนะกน จากความหมายของเกมขางตน สามารถสรปไดวา เกม หมายถง สอททาใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน ชวยฝกทกษะ ประสบการณตางๆ เพราะเกมเปนกจกรรมทนกเรยนกระทาดวยตนเอง เดกไดเรยนรจากประสบการณตรง ในการเลนอาจมผเลน 2 คน หรอมากกวา 2 คน กได ในการนาเกมมาใชสาหรบการเรยนการสอนทาไดหลายวธ อาจมการแขงขน หรอไมมกได แตตองมกตกาการเลนเกมกาหนดไว แตไมตองมกฎระเบยบมากนก สามารถใชในการจงใจนกเรยน ผอนคลายความเครยด อกทงยงสงเสรมพฒนาการทงในดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา เดกสามารถนาเอาแงคดจากการเลนเกมไปสรางองคความร เพอใหเกดการเรยนรตอไป 2.2 ประเภทของเกม โลเวลล (วร เกยสกล. 2530: 16; อางองจาก Lovell. 1971: 186 – 187) ไดแบงเกมคณตศาสตรออกเปน 3 ประเภท ดงน 1. เกมเบองตน (Preliminary Game) เปนเกมทสนกสนาน พฤตกรรมจะไมเปนแบบแผนการกระทา จะสมพนธกบความคดรวบยอดทวางไวนอยมาก เหมาะกบเดกปฐมวย 2. เกมทสรางขน (Structured Game) เปนเกมทสรางขน อยางมจดมงหมายแนนอน การสรางเกมจะเปนไปตามแนวของความคดรวบยอดใหสอดคลองกบเนอหาทตองการ 3. เกมฝกหด (Practice Game) เกมน จะชวยเนนความเขาใจมากยงขน การจดเกมใหเดกควรจะไดเรมไปเปนขนตอน ตงแตเกมเบองตน โดยเฉพาะเนอหาทเดกเขาใจชา กลเมน และคนอนๆ (Gilman; et al. 1976: 657 – 661) ไดแบงเกมคณตศาสตรออกเปน 3 ประเภท ดงน 1. เกมพฒนาการ (Developmental Game) เพอทาใหผเลนเกดความคดรวมยอดใหมๆ 2. เกมยทธศาสตร (Strategy Game) เปนเกมเพอยวยใหผเลนมแนวทางทจะบรรลในจดมงหมาย 3. เกมเสรมแรง (Reinforcement Game) เปนเกมเพอชวยใหการเรยนรพนฐานตางๆ และเปนทกษะในการนาความคดรวบยอดทไดรบไปใชใหเกดประโยชน

29

โคลมบส (เยาวพา เดชะคปต. 2542: 47 – 56; อางองจาก Kolumbus. 1979: 141) ไดจาแนกประเภทของเกมตางๆ ซงเหมาะสาหรบเดกปฐมวย ดงน 1. เกมพฒนาทกษะโดยการกระทาหรอการเลนวสดตางๆ (Manipulative Game) เกมชนดน เปนการทเดกนาของเลนตางๆ มาเลนอยางมกฎเกณฑและกตกา โดยมวตถประสงค เพอใหเดกสามารถสรางความสมพนธของกลามเนอเลกระหวางการใชมอ และสายตา เชน เกมรอยลกปด ตดตงดม กรอกนาใสขวด 2. เกมการศกษา (Didactive Game or Cognitive Game) คอ เกมทพฒนาการคดของเดก ซงจาการเลนเกมของเดก ครสามารถบอกไดวาเดกมความเขาใจในความคดรวบยอดของเรองนนๆ อยางไร เชน เกมจบคสงของ เกมโดมโน เกมเรยงลาดบเหตการณกอนหลง 3. เกมฝกทกษะทางรางกาย (Physical Game) เกมฝกทกษะทางรางกาย หรอเกม พลศกษามมากมายหลายชนด ซงรวมทงการฝกกายบรหารประจาวนงายๆ แตนามาฝกทกษะอยางใดอยางหนง เชน ฝกการรบฟง ฝกทาตามทศทาง ฝกการมสวนรวมสาหรบเดกเลกๆ กตกาทกาหนดไวควรงายไมยงยากและซบซอน เชน เกมวงไลจบ เกมทาตามคาสง เกมซอนหา 4. เกมเพอพฒนาทกษะทางภาษา (Language Game) เกมฝกทกษะทางภาษาเปนเกมทอาศยจนตนาการและการใชคาพดโดยไมตองใชวสดใดๆ เกมฝกทกษะทางภาษาบางเกมจะสงเสรมทกษะเกยวกบความจา ฝกทกษะการฟง หรอเกมการเดา เชน เกมอะไรเอย เกมตะลอกตอกแตก 5. เกมทายบตร (Card Game) เปนบตรทครทาขน ชวยใหเดกสามารถแยก ความเหมอน ความตาง ฝกความจาเสรมทกษะอนๆ ซงครจะตองพจารณาวา จะเลอกเกมอะไรใหเหมาะสมกบความตองการ หรอจดมงหมายของเดก 6. เกมพเศษ (Special Game) เกมนจะเลนในโอกาสพเศษ ครอาจจะจดใหเดกเลนเปนครงคราว เชน เกมลาลายแทงขมทรพย เกมโจรสลด เกมตามรอยเทา ซงเกมดงกลาวจะตองอาศยความรวมมอของเดกเปนอยางมาก ชยยงค พรหมวงศ (2521: 78) ไดเสนอเกมสาหรบฝกทกษะไว 6 ประเภท คอ 1. เกมฝกทกษะการฟงและระยะความสนใจ เกมนเหมาะสาหรบเดกปฐมวย เพอ เตรยมใหเดกเปนผฟงทด และมความสนใจตอสงหนงสงใดนานขน 2. เกมฝกปฏบตตามคาสง เกมน คลายกบเกมฝกทกษะการฟง คอ เดกจะตองฟง เสยกอนแลวจงปฏบต เชน สงใหเดกไปวงแตะเกาอ โตะ แลวกลบมานงทเดม แลวเพมจานวนสงทตองแตะขนตามลาดบ จนเดกสามารถแตะตามคาสงไดถกตอง ตงแต 6 – 8 อยาง เปนตน 3. เกมสอนมโนทศนเกยวกบจานวน เปนการทองคาคลองจองเกยวกบจานวน แตไมคอยมความหมาย 4. เกมฝกการฟงเสยง เดกเลกชอบฟงเสยงและชอบสงเสยง เดกจะเรยนรวา รปจะตองมชอ เชน เมอครเรยก ( ก) เดกทขนตนดวย (ก) จะตองลกขน 5. เกมฝกการรจกอกษร เกมนจะชวยใหเดกจาไดวาชอใดใชอกษรใด เชน ครเรยก ชอเดก “ปรชา” ใหเดกออกเสยงนาหนา และหาวาสงของในหองมอะไรทขนตนดวยตวอกษรน

30

6. เกมฝกสมองและรางกาย เกมประเภทน มขอบเขตกวางมากเกมทไดกลาวมาแลว กตองใชสมองและรางกายรวมดวยทงสน เกมน ฝกจนตนาการและสมองโดยตรง แลวอาจใชรางกายเขารวมดวย สมใจ ทพยชยเมธา และ ละออ ชตกร (2525: 226 – 236) ไดกลาวถง เกมสาหรบเดกปฐมวย สามารถแยกไดตามประโยชนทผเลนจะไดรบเปนสวนใหญ ซงแบงได ดงน 1. เกม เพอความสนกสนานเพลดเพลน เปนเกมประเภทหนง ซงมวตถประสงคในการเลนเหมอนกบเกมประเภทอนๆ แตเนนวตถประสงคเพอความเพลดเพลนเปนสวนใหญ 2. เกมเสรมทกษะเคลอนไหว เปนเกมประเภทหนง ซงมวตถประสงคในการเลน วธการเลน กตกาการเลน และสอประกอบการเลน เหมอนกบเกมประเภทอน แตเนนวตถประสงคดานเสรมทกษะการเคลอนไหวของกลามเนอใหญ เพอใหเกดความคลองแคลววองไว 3. เกมเสรมทกษะทางการเรยน เปนเกมอกประเภทหนง ซงมจดมงหมาย จานวนผเลน มกตกาการเลนเลกนอย และมสอประกอบการเลนเหมอนเกมประเภทอนๆ แตเกมเสรมทกษะบทเรยน สวนมากจะเปนเกมเลนในรม และมจดมงหมายจะเนนการแขงขน หรอเสรมการเรยนรมากกวาการออกกาลงกาย เชน เกมเสรมทกษะทางภาษา คณตศาสตร และเกมฝกประสาท จากทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา เกมมหลายประเภทในแตละประเภท จะรายละเอยดและจดมงหมายทแตกตางกน ขนอยกบจดประสงคในการนาไปใช เกมทกชนดมคณคาแกเดกทงสน เดกจะเกดการเรยนรหรอไม อยทครนาเกมเหลานมาใชในการเรยนการสอนไดเหมาะสมและมความสอดคลองกบจดมงหมายทตงไว 2.3 ความหมายของเกมการศกษา (Didactic Game) ความหมายของเกมการศกษา เกมการศกษาสาหรบเดกปฐมวย นบเปนกจกรรมการเลน ตามแนวทฤษฎการเลนเชงรคด (The Cognition Theory of Play) ตามหลกของเพยเจต (Piaget) การเลนเปนสวนสาคญของพฒนาการทางสตปญญา เพราะการเลนเปนการกระทาทถอวา เปนการแสดงของผลรวมในพฤตกรรมทงหมดทเดกกระทาและแสดงออกมา ซงตวเดกไดคดแลวกระทาดวยความพงพอใจ โคลมบส (เยาวภา เดชะคปต. 2542: 51; อางองจาก Kollumbus. 1979: 141 – 149) ไดใหความหมายของเกมการศกษา (Didactic Game) คอ เกมทพฒนาการคดของเดกซงจะ ตองคดและหาเหตผล ครสามารถบอกไดวา เดกมความเขาใจในความคดรวบยอดเรองนนๆ อยางไร สานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร (2527: 5) ไดนยามคาวา เกมการศกษา (Didactic Game) หมายถง เกมทจดใหเดกวย 4 – 6 ขวบ ไดเลนเพอฝกความพรอมเปนพนฐานในการเรยนวชาตางๆ เกมการศกษามงเนนใหเดกไดใชสตปญญาในการสงเกต คดหาเหตผล และแกปญหา โดยพยายามฝกใชเวลาสนทสด สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541: 145) ไดกลาวถง เกมการศกษา (Didactic Game) วาเปนของเลนทชวยผเลนใหเปนผทมการสงเกตด ชวยใหมองเหน ไดฟง

31

หรอคดอยางรวดเรว ซงเกมการศกษาจะตางจากเกมเลนอยางอน แตละชดจะมวธเลนโดยเฉพาะ อาจเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลม ผเลนสามารถตรวจสอบการเลนวาถกตองหรอไม วลนา ธรจกร (2544: 32) ไดใหความหมายของเกมการศกษาวา เกมการศกษาเปนกจกรรมทชวยสงเสรมใหเดกเกดการเรยนร ความคดรวบยอดเกยวกบสงทเรยน และเปนกจกรรมทสนองตอความตองการตามวยของเดกดวย ธญลกษณ ลชวนคา (2544: 24) กลาววา เกมการศกษาเปนอปกรณเครองชวยสอนทชวยใหนกเรยนไดพฒนาสตปญญา ในดานการคด การสงเกต การคดหาเหตผล เนองจากเกมการศกษาแตละชดจะมวธเลนโดยเฉพาะ อาจจะเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลม และผเลนสามารถตรวจสอบวา เลนถกตองหรอไมดวยตนเอง รวมทงเดกไดใชประสาทสมผสกบกลามเนอมอ หลงจาก เลนเกมแลวเดกกจะเกดความคดรวบยอดในเรองนนๆ ได ธญลกษณ ลชวนคา (2544: 30) กลาววา เกมการศกษาเปนสอทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด ตอบสนองความตองการของเดกหลายๆ ดาน เพราะเกมการศกษาเปนสงทชวยเปนพนฐานในการเตรยมความพรอมทง 4 ดาน โดยเฉพาะอยางยงเมอเดกไดเลนเกมการศกษา เดกไดรจกการสงเกต การจาแนก การเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเชอมโยง ฝกการรบร ซงทกษะเหลานเปนทกษะพนฐานในการคดในขณะทเดกเลนเกมไดมากเดกกจะไดฝกคดมาก ซงสงเหลานจะเปนพนฐานในการทางานของเดกในอนาคต และเมอเตบโตเปนผใหญกจะกลายเปนผใหญทมคณภาพ วลนา ธรจกร (2544: 33) กลาววา เกมการศกษาชวยสงเสรมและพฒนาการเรยนรของเดกปฐมวยเปนอยางด เพราะการเลนเกมการศกษาชวยใหเดกไดฝกทกษะการสงเกต จาแนก เปรยบเทยบ การคดหาเหตผล การแกปญหา ฝกทกษะพนฐานทางคณตศาสตรและภาษา เพอใหเกดความพรอมในการเรยนในชนประถมตอไป อาร เกษมรต (2523: 71 – 72) กลาวไววา ควรจะลาดบเกมตามความสามารถเรมจากสงทไมละเอยดนก เพราะเดกจะสงเกตสงทใหญกอน เมอเดกมความสงเกตจดจามากขนแลว จงใหเดกสงเกตสวนยอยๆ หรอสวนละเอยดมากขนตามลาดบ ดงนนจงควรใหเดกไดเลนเกมทมความยากเพมขน เพอใหเดกรจกคด รจกสงเกตจดจาอยางมเหตผลมากขน วธการทใหเดกเลน อาจใหเดกเลนเปนกลม เลนคนละชด หรอเลน 2 คนตอ 1 ชด ใครเลนเสรจกอนถกตองตามกตกากใหเลนเกมชดตอไป ในระยะแรกเดกจะสงเกตและลองเลนบาง โดยผลดกนเลนครงละ 6 – 8 คน เดกจะเลนแบบนสกระยะหนงจากนนครจงใหเดกเลนเองโดยแบงกลมใหรบผดชอบแตละเกมจะวางกตกาไววา แตละกลมตองไมสงเสยงดง ตองไมแยงกน เลนดวยความรวดเรวและถกตอง รจกรกษาของไมทาสกปรก หรอฉกขาด เลนเสรจแลวตองเกบใหเรยบรอย เมอเดกมความชานาญในการเลนมากขน ครตองเพมเกมใหเดกเลนโดยจดเกมทยากและแปลกขนเรอยๆ เพอใหเดกไดรจกคดสงเกตและจดจาอยางมเหตผลทงนขนอยกบความสามารถของเดกดวย พฒนา ชชพงศ (ม.ป.ป.: 39) กลาววา เกมการศกษา เปนของเลนซงเดกมเกมฝกความพรอมแบบตางๆ ไวใหเดกไดเลนในเวลาทกาหนดหรอนอกเวลาเมอเดกอยากเลน เกมแตละชดจะตองจดทากลองใสไวเปนชดๆ ทงนเพอจะฝกใหเดกเขาใจวา เกมแตละชดจะจดใสไวในกลอง และ

32

เกบไวในชนทเตรยมไวในตารางกจกรรมประจาวน แตหากเปนนอกเวลาทเดกเลนกนเองครควรมเวลาเดนดเดกเลน เพอใหคาแนะนากบเดกทเลนผด เมอเลนเสรจครจะตองฝกใหเดกปฏบตจนเปนนสยวา เมอเลนเสรจจะตองเกบลงกลองเปนชดๆ แลวยกเกบเขาท กรมวชาการ (2540: 44) แนวทางการใชเกมการศกษาดงน เกมการศกษาทจดใหกบเดกปฐมวยแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ 1. กรณทเปนเกมใหมเดกยงไมเคยเลนมากอน ครควรปฏบต ดงน แนะนาใหเดกทราบวาเกมชดใหมมชออะไร มกชน และอะไรบางสาธตหรออธบายวธการเลนเกมเปนขนๆ ตามประเภทของแตละชนดใหเดกหมนเวยนเขามาเลนเปนกลม หรอรายบคคลตามความเหมาะสม ขณะเดกเลนครทาหนาทเพยงผเสนอแนะเมอเดกเลนเกมแตละชดเรยบรอยแลว ครควรตรวจสอบความถกตองหรอรวมตรวจกบเพอนๆ และชมเชยใหกาลงใจใหเดกนาเกมทเลนเรยบรอยแลวเกบใสกลองเขาทใหเรยบรอยทกครงกอนทจะเลนเกมอนตอไป 2. กรณทเดกเคยเลนเกมการศกษานมาแลว ครควรปฏบต ดงน จดวางเกมทเคยเลนแลวใหเดกเลนเปนกลมๆ ละ 4 – 5 คน แตละกลมจะมเกม 1 ชด หรออาจจะใหเดกเลนคนเดยวหมนเวยนใหเดกเลนชดใหม และชดเกาจะจดไวเมอเลนเสรจแลวใหเดกเกบใหเรยบรอย และอยในสภาพทจะนาไปใชอก สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541: 155) กลาวถง หลกในการจดเกมการศกษาไว ดงน 1. ควรคานงถงความเปนจรง เหมอนของจรง เชน หนอนผเสอ การเรยงลาดบ ดวงอาทตยทเรยงจากใหญไปเลกไมได 2. ภาพทแสดงความเคลอนไหว ควรจะเคลอนไหวจากซายไปขวา บนลงลางเหมอนการเขยนหนงสอของไทย 3. การใหสถาเปนภาพสตว ควรใหสทใกลเคยงกนกบสธรรมชาต จะชวยใหเดกเรยนรธรรมชาต การใหสทรอนแรง เดกจะเคลอนไหวไมอยนง สประเภททเยน เดกจะสงบเงยบ 4. การนาเกมการศกษาใหเดกเลน ไมควรฝกหดวาจะตองเลนไปตามหนวยทเรยน ควรคานงถงพฒนาการ ประสบการณของเดกแตละคน เลนเกมตามลาดบความยากงาย 5. การตรวจสอบวา เดกเลนเกมครบตามทตกลงหรอไม ครควรมแบบบนทกการเลนเกมของเดกแตละคน 6. เดกแตละคนมความสนใจในการเลนเกมแตกตางกน ครอาจนาเทคนคการเลนเกมการศกษาจดใหเดก เพอเปลยนบรรยากาศบางในบางโอกาส เชน 6.1 ควาภาพหาค 6.2 เลนเกมใหเลนรวมกนเปนกลม เชน แจกภาพคนละ 1 ภาพ ใหสญญาณหาค

33

7. ปจจบนเกมการศกษามจาหนายแพรหลายมากขน การเลอกซอควรคานงถงพฒนาการ เดกแตละวย เชน ภาพตดตอ 3 – 5 ชน เหมาะสาหรบเดกอาย 3 – 4 ขวบ 6 – 8 ชน สาหรบเดกอาย 4 – 5 ป 8 – 10 ชน สาหรบเดกอาย 5 – 6 ป 8. การนาผลการวจยเกยวกบเกมการศกษามาใช หรอนาเกมการศกษาของแตละประเทศทมขายมาใหเดกเลน ครควรนามาศกษาทดลองใชกบเดกกลมเลก ๆกอนวาสงผลตอพฒนาการเดกมากนอยเพยงใด กอนการตดสนใจซอ เกมการศกษาสาหรบเดกปฐมวยนบเปนกจกรรมการเลนตามทฤษฎการเลนเชงรคด (The Cognition Theory of Play) ตามหลกของ เพยเจต (Piaget) การเลนเปนสวนสาคญของพฒนาการทางสตปญญา เพราะการเลนเปนการกระทาทถอวา เปนการแสดงของผลรวมในพฤตกรรมทงหมดทเดกกระทาและแสดงออก ซงตวเดกไดคดแลวกระทาดวยความพงพอใจ โคลมบส (เยาวพา เดชะคปต. 2542: 51; อางองจาก Kolumbus. 1979: 141 – 149) ไดใหความหมายของเกมการศกษา (Didactic Game) คอ เกมทพฒนาการคดของเดก ซงจะตองคดและหาเหตผล ครสามารถบอกไดวา เดกมความเขาใจในความคดรวบยอดเรองนนๆ อยางไร แกรมส คารร และ ฟทซ (Grambs, Carr; & Fitch. 1970: 244) กลาววา เกมเปนนวตกรรมการศกษา ซงครสวนมากยอมรบวากจกรรมการเลน หรอเกมสามารถใชในการจงใจนกเรยน ครสามารถนาเกมไปใชในการสอน เพอใหการสอนดาเนนไป จนบรรลเปาหมายได เพราะเกมเปนกจกรรมทจดสภาพแวดลอมของนกเรยนใหเกดการแขงขนอยางมกฎเกณฑ โดยมวตถประสงคเฉพาะ และเปนกจกรรมเพอความสนกสนาน ประภากร โลหทองคา และคนอนๆ (2522: 57) กลาววา เกม หรอการเลนเปนสถานการณในการสอนอยางหนง ทกาหนดกตกาการเลน กาหนดกระบวนการเลน เพอใหผเลนไดมสวนรวมทางอารมณ มความสนกสนาน และในขณะเดยวกน กจะนาเอาแงคด หรอความเหนจากการเลนไปวเคราะหวจารณ เพอใหเกดการเรยนรตอไป บญช สนนเสยง (2527: 438) ไดกลาวถงเกมการศกษา (Didactic Game) เปนอปกรณเครองชวยสอนทจะชวยใหผเรยนไดรบความพอใจ และความสนกสนาน อกทงยงทาทายทจะใหเดกเลนเสมอ ชวยใหเดกมความพรอมในทกๆ ดาน แตทเนนเฉพาะ คอ สตปญญา เดกไดฝกใชประสาทสมผสกบกลามเนอมอ ฝกสงเกต เปรยบเทยบในเรองรปทรง จานวน ประเภทและฝกคดหาเหตผล สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541: 145) ไดกลาวถงความหมายของเกมการศกษา (Didactic Game) วาเกมการศกษาเปนของเลนทชวยใหผเลนเปนผมความสงเกตด ชวยใหมองเหนไดฟง หรอคดอยางรวดเรว ซงเกมการศกษาจะตางจากของเลนอยางอน แตละชดจะมวธเลนโดยเฉพาะ อาจเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลม ผเลนสามารถตรวจสอบการเลนวาถกตองหรอไม จากความหมายทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา เกมเปนเครองชวยสอน เกมการ ศกษาแตละชด ชวยใหนกเรยนไดพฒนาสตปญญาในดานการคด การสงเกต การคดหาเหตผล รวมทงเดกไดใชประสาทสมผสกบกลามเนอมอ หลงจากเลนเกม เดกกจะเกดความคดรวบยอดในเรองๆ นนได

34

เนองจากเกมจะมวธเลน โดยเฉพาะอาจเลนคนเดยว หรอเปนกลม และผเลนสามารถ ตรวจสอบวา เลนถกตองหรอไมดวยตนเอง 2.4 ประเภทของเกมการศกษา ไดมนกการศกษาหลายทาน ไดแบงเกมการศกษาออกเปนชนดตางๆ ดงน โคลมบส (เยาวพา เดชะคปต. 2542: 51 – 56; อางองจาก Kolumbus. 1797: 141 – 149) ไดแบงเกมการศกษาออกเปน 1. เกมการแยกประเภท (Classification) เกมฝกแยกประเภท หมายถง การแยกกลม จดกลม จบกลม จบค ซงสามารถฝกทกษะเดกไดหลายอยาง โดยแยกเปนของทเหมอนกนและตางกน ของทมลกษณะกลม สเหลยม หรอแยกตามส รปทรง ขนาด ซงแบงออกเปน 1.1 เกมลอตโต (Lotto) เปนเกมทเลนอยางงาย โดยเดกจะมรปภาพเลกๆ อยชดหนง ซงจะนามาจบคกบรปในกระดาษโดยรปทเดกเลอกออกมา เขาจะตองหารปทเหมอนกนวางลงใหได ถารปนนไมมค เขากจะวางบตรนนลงแลว หาภาพใหม 1.2 เกมโดมโน (Domino) เปนเกมทในแตละดานจะมภาพ จานวน ตวเลข จด ใหเดกเลอกภาพทมส รป หรอขนาดตอในแตละดานไปเรอยๆ 1.3 เกมตารางสมพนธ (Matrix) เกมน จะประกอบดวยตาราง ซงแบงเปนชอง มขนาดเทากน 16 ชอง และมบตรเลกๆ ขนาดเทากบตารางแตละชองโดยการเลนอาจจะจบคภาพทอยขางบนกบภาพทเดกวางลงใหตรงกนหรออาจจะจบคภาพทมสวนประกอบของภาพทอยขางบนกบภาพทอยดานขางกได เชน ครอาจจะวางบตรภาพวงกลมไวดานขาง วางบตรสแดงไวขางบนแลวใหเดกหาบตรภาพทมสแดงและเปนวงกลมมาวางใหตรงกน 2. เกมฝกทาตามแบบ (Patterning) ในเกมชนดนเดกจะตองสราง หรอวาด หรอลากตามแบบตามลาดบ ซงเดกจะใชลกปด หรอบลอกทมสหรอขนาดตางๆ กบบตร หรอแมแตแปรงสฟนกไดมาวางไวตามลาดบ ตวอยางเชน ถาตวอยางม 3 ส เชน ดา ขาว แดง เดกกจะจดสงของตามลาดบเรอยไป ซงเดกจะตองตดสนใจวาจะเลอกอะไรกอนหลง เพอทาตามแบบ 3. เกมฝกลาดบหรออนกรม (Sequence, Serration) ในเกมน จะฝกความจาของเดกโดยครจะเลาเหตการณหรอลาดบเรองราว หรอนทาน แลวใหเดกวางสงตางๆ หรอภาพตามลาดบในเรอง จนทวรรณ เทวรกษ (2526: 36) ไดแบงเกมการศกษาออกเปนชนดตางๆ ดงน 1. เกมจบคภาพเหมอน เดกฝกสงเกตภาพทเหมอนกน นาภาพทเหมอนกนมาเรยงเขาคกน 2. โดมโน เปนเกมทมขนาดเลกเปนรปสเหลยมผนผา แบงครงออกเปนสวน ในแตละดานจะมภาพ จานวน ตวเลข จด ใหเดกเลอก ทมส รป หรอขนาดตอกนในแตละดานไปเรอยๆ

35

3. ภาพตดตอ เปนการแยกชนสวนของภาพออกเปนชนๆ แลวใหเดกนาตอกนใหเปนภาพทสมบรณ ภาพตดตอ ควรมจานวนชนทจะใหเดกตอใหเหมาะสมกบวย เดกเลกควรมจานวนชนกไมชนประมาณ 5 – 6 ชน เมอเดกโตขนกมจานวนเพมมากขน 4. ภาพสมพนธ เปนการนาภาพทเปนประเภทเดยวกนหรอมความสมพนธกน มาจบคกน จะชวยฝกใหเดกรจกคดหาเหตผล และจดประเภทไดถกตอง 5. ลอตโต เปนเกมทม 2 สวน ใหเดกศกษารายละเอยดของภาพ ภาพใหญ จะตองเปนสงทใหเดกรจกรายละเอยดตางๆ สวนภาพเลกเปนภาพปลกยอยของภาพใหญท ตองการใหเดกเรยนร โดยใหเดกศกษาภาพใหญวาเปนเรองอะไร มคณสมบตอยางไร ใหเดกหยบ ภาพเลกทเตรยมมาวางใหสมบรณ 6. ภาพตอเนองหรอการเรยงลาดบ เปนการเรยงลาดบภาพตามเหตการณทเกดขนจากเหตการณแรกไปจนถงเหตการณสดทาย 7. พนฐานการบวก เปนเกมทผเลนไดมโอกาสฝกการบวก โดยยดแผนหลก เปนเกณฑ ผเลนตองหาชนสวนเลก 2 ชน เมอรวมกนแลวไดผลลพธเทากบจานวนภาพ ในแผนหลก 8. ตารางสมพนธ ประกอบดวยชองขนาดเทากน 16 ชอง และมบตรเลกๆ ขนาด เทากบชองตาราง เพอเลนเขาชดกนโดยมบตรทกาหนดไวเปนตวนาไวขางบนแตละชอง โดยการเลนอาจจบคภาพทมสวนประกอบของภาพทอยขางบนกบภาพทอยดานขางกได สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541: 145 – 153) ไดจาแนกประเภทของเกมเปนชนดตางๆ ดงน 1. เกมจบค เกมชนดนเปนการฝกการสงเกต การเปรยบเทยบ การคดหาเหตผล เกมจบค เปนการจดของเปนคๆ ชดละตงแต 5 ค ขนไป อาจเปนการจบคภาพหรอวสดอปกรณตางๆ กได เกมประเภทนสามารถจดไดหลายชนด ไดแก 1.1 การจบคสงทเหมอนกน 1.1.1 จบคภาพหรอสงของทเหมอนกนทกประการ 1.1.2 จบคภาพกบเงาของสงเดยวกน 1.1.3 จบคภาพกบโครงรางของสงเดยวกน 1.1.4 จบคภาพทซอนอยในภาพหลก 1.2 การจบคสงทเปนประเภทเดยวกน เชน ไมขด - ไฟแชค เทยน – ไฟฟา 1.3 การจบคสงทมความสมพนธกน เชน สงทใชคกน แม - ลก สตวกบอาหาร 1.4 การจบคสงทมความสาคญแบบตรงกนขาม คนอวน – คนผอม 1.5 การจบคภาพเตมกบภาพสวนยอย 1.6 การจบคภาพเตมกบภาพชนสวนทหายไป 1.7 การจบคภาพทซอนกน 1.8 การจบคภาพทเปนสวนตดกบภาพใหญ 1.9 การจบคสงทเหมอนกนแตสตางกน

36

1.10 การจบคภาพทมเสยงสระเหมอนกน เชน กา-นา ง – ป 1.11 การจบคภาพทมเสยงพยญชนะตนเหมอนกน เชน นก-หน กง- ไก 1.12 การจบคแบบอปมาอปไมย 1.13 การจบคแบบอนกรม 2. เกมภาพตดตอ เปนเกมฝกการสงเกตรายละเอยดของภาพ รอยตดตอของภาพทเหมอนกน หรอตางกน ในเรองของส รปราง ขนาด ลวดลาย เกมประเภทน มจานวนชนของภาพตดตอตงแต 5 ชนขนไป ซงขนอยกบความยากงายของภาพชดนน เชน หากสของภาพไมมความแตกตางกน จะทาใหยากแกเดกยงขน 3. เกมวางภาพตอปลาย (โดมโน) เพอฝกการสงเกต การคดคานวณ การคดเปนเหตเปนผล เกมประเภทนมหลายชนด ประกอบดวยชนสวนเปนรปสเหลยมหรอรปสามเหลยมตงแต 9 ชนขนไป ในแตละดานจะมภาพ จานวน ตวเลข จดใหเดกเลอกตอกนในรปทเหมอนกนแตละดานไปเรอยๆ 4. เกมเรยงลาดบ เปนเกมฝกทกษะการจาแนก การคาดคะเน เกมประเภทน มลกษณะเปนภาพสงของ เรองราว เหตการณ ตงแต 3 ภาพขนไป แบงเปน 4.1 การเรยงลาดบภาพและเหตการณตอเนอง 4.2 การเรยงลาดบ ขนาด ความยาว ปรมาณ ปรมาตร จานวน เชน ใหญ – เลก สน – ยาว หนก – เบา มาก – นอย 5. เกมจดหมวดหม เพอฝกทกษะการสงเกต การจดแยกประเภท เกมประเภทน มลกษณะเปนแผนภาพ หรอของจรง ประเภทสงของตางๆ เปนเกมทใหเดกนามาจดเปนพวก ตามความคดของเดก 6. เกมหาความสมพนธระหวางภาพกบสญลกษณ เกมน จะชวยเดกกอนทจะเรม อานหนงสอ เดกจะคนเคยกบสญลกษณเปนภาพทมภาพกบคา หรอตวเลขแสดงจานวน กาหนดใหตงแต 3 คขนไป 7. เกมหาภาพทมความสมพนธลาดบทกาหนด ฝกการสงเกตลาดบท ถาเกบ ตนแบบจะฝกเรองความจา เกมประเภทน ภาพตางๆ 5 ภาพ เปนแบบใหเดกสงเกตลาดบของภาพสวนทเปนคาถามจะมภาพกาหนดให 2 ภาพ ใหเดกหาภาพทสามทเปนคาตอบ ทจะทาใหภาพ ทงสามเรยงลาดบถกตองตามแบบ 8. เกมสงเกตรายละเอยดของภาพ (ลอตโต) ฝกการสงเกตรายละเอยดของภาพเกม จะประกอบดวยภาพแผนหลก 1 ภาพ และชนสวนทมภาพสวนยอย สาหรบเทยบกบภาพแผนหลก อกจานวนหนงตงแต 4 ชนขนไป ใหเดกเลอกภาพชนสวนเฉพาะทมอยในภาพหลก หรอภายใตเงอนไขทกาหนดใหเกยวกบภาพหลก 9. เกมหาความสมพนธแบบอปมาอปไมย เกมนประกอบดวย ชนสวนแผนยาวจานวน 2 ชนตอกนดวยผาหรอวสดอน ชนสวนตอนแรก มภาพ 2 ภาพทมความสมพนธ หรอเกยวของกนอยางใดอยางหนง ชนสวนทสองมภาพ 1 ภาพ เปนภาพทสามทมขนาด ½ ของชนสวนใหเดกหาภาพ

37

ทเหลอ ซงเมอจบคกบภาพทเหมาะสมแลว จะมความสมพนธทานองเดยวกบภาพคแรกตวเลอกเปนแผนภาพขนาดเทากบภาพทสามสาระของเกม อาจเปนในเรองของรปราง จานวน 10. เกมพนฐานการบวก เปนการฝกใหมความรวบยอดเกยวกบการรวมกน หรอการบวกโดยเกมแตละเกมจะประกอบดวยภาพหลก 1 ภาพ ทแสดงจานวนตางๆ และจะมภาพชนสวนตงแต 2 ภาพขนไป ภาพชนสวนมขนาด ½ ของภาพหลก ใหเดกหาภาพชนสวน 2 ภาพทรวมกนแลว มจานวนเทากบภาพหลกแลว นามาวางเทยบเคยงกบภาพหลก 11. เกมจบคตารางสญลกษณ เปนการฝกคดการสงเกต และฝกการคดเชอมโยงความสมพนธประกอบดวย ชองขนาดเทากน และมบตรเลกๆ ขนาดเทากบชองตาราง เพอเลนเขาชดกน โดยมบตรทกาหนดไวเปนตวนาไวขางบนของแตละชอง โดยการเลนอาจจบคภาพทมสวนประกอบของภาพทอยขางบนกบภาพทอยดานขางกได สรปไดวา เกมการศกษาจะมหลายประเภท ซงแตละประเภท ลวนแลวแตชวยสงเสรมใหเดกไดเรยนรฝกฝนทางดานสตปญญา และชวยพฒนาเดกในดานอารมณ สมาธ ประสาทสมผสไดดอกดวย เปนการสนองความตองการตามธรรมชาตของเดกในดานหนง 2.5 จดประสงคของการจดเกมการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2528: 15) ไดกลาวถงจดประสงคของการจด เกมการศกษาไว ดงน 1. เพอฝกใหเดกรจกการสงเกตและจาแนกดวยสายตา 2. ฝกการแยกประเภทหรอการจดหมวดหม 3. ฝกการใชความคดอยางมเหตผล 4. ฝกการตดสนใจในการแกปญหา 5. เพอฝกประสาทสมพนธระหวางตากบมอ 6. เพอฝกมนษยสมพนธดระหวางกลม ฝกคณธรรมตางๆ 7. เปนการทบทวนเนอหาวชาทไดเรยนไปแลว อษา กลแกม (2533: 20) ไดกลาวถงจดประสงคของการจดเกมการศกษาชวยใหผเลนบรรลเปาหมายอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางได คอ สามารถจาแนกดวยสายตา คดหาเหตผล คดแกปญหา แยกประเภท จาแนกเสยง หาความสมพนธ ใหสงเกตเปรยบเทยบรปภาพ และวสดสงของตางๆ ใชความคดอยางมเหตผล การตดสนใจแกปญหา และเปนการเตรยมความพรอมไปสการอานและการเขยน วยะดา บวเผอน (2531: 19) กลาววา จดประสงคของการเลนเกมการศกษา คอ ชวยใหผเลนเปนผมความสงเกตด มความสามารถในการมอง จาแนกดวยสายตา ไดฟง หรอคดอยางรวดเรว และในเกมการศกษาแตละชดจะมวธการเลนโดยเฉพาะ สามารถวางเลนบนโตะได ผเลนสามารถตรวจสอบการเลนวา ถกตองหรอไมดวยตนเอง และเมอเลนเกมไดสาเรจทาใหเกดแรงจงใจ ทจะเรยนโดยไมเบอหนาย

38

สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต (2534: 13 – 16) ไดกลาวถงจดประสงคของการเลนเกมการศกษา ดงน 1. เปนสงทจะชวยใหเดกไดเรยนรสงตางๆ ทอยรอบตว เชน เรยนรเรองขนาด นาหนก ส รปราง ความเหมอน ความตาง เรยนรเกยวกบตนเอง เชน เรยนรวาชอบ หรอไมชอบทาอะไร เรยนรอยรวมกบผอน เชน การรอคอย การแบงปน การตดสนปญหาตางๆ 2. เปนการตอบสนองพฒนาการทางอารมณของเดก เพราะในขณะทเดกเลน เดกจะไดแสดงออกอยางเตมท มความสดชน สนกสนาน เบกบาน ทาใหเดกรสกเปนสข เพราะไดเลนตามทตนเองตองการ ซงจะชวยใหเดกลดความตงเครยดทางดานจตใจ และชวยใหเกดความแจมใส 3. เปนการตอบสนองความตองการของเดกในหลายๆ ดาน เชน ในดานของความอยากร อยากเหน ซงเดกแสดงออกโดยการทดลอง หยบ จบ สารวจ เขยา ฟงเสยง ดานความตองการทางรางกาย ความตองการทางจตใจ เปนการทดแทนความตองการของเดก 4. ชวยพฒนาคณสมบตหลายประการทจะชวยใหเดกไดรบความสาเรจ ในการทางาน เมอเดกเตบโตขนเปนผใหญ ฉะนนทกษะทเดกไดรบจากการเลน จะเปนพนฐานในการทางานของเดกในอนาคต 5. เปนการเตรยมชวตของเดกเปนการฝกใหเดกรจกหนาททตนเอง ตองทาในอนาคต ฝกการพงพาตนเอง การเออเฟอเผอแผ การแบงปน การเปนผนาผตามทด 6. เปนการชวยใหเดกไดคนหาความสามารถพเศษของตนเอง เชน ความสามารถในดานการจดจา การจาแนกวสด สงของ ส ขนาด หรอแมแตเปนการฝกฝนเรองระบบการคด ใหพฒนาเปนรปแบบทเหมาะสมกบวยของเดก 7. ชวยพฒนารปแบบการคดของเดก ในขณะทเดกเลนเกมเดกไดฝกคดไปดวย เปน ชวงสนๆ ทาใหเดกมโอกาสคดหาเหตผล คดแกปญหา ฝกการตดสนใจ ซงกระบวนการเหลาน จะเปนไปโดยทเดกรตว แตรปแบบกาคดของเดกกจะพฒนาไปเรอยๆ ยงมโอกาสไดฝกฝน และไดรบการยอมรบมากเทาใด เดกกจะพฒนาการคดของตนเองใหมเหตผลมากขน 8. สงเสรมจนตนาการ และความคดสรางสรรคของเดกเปนการเปดโอกาสใหเดกได เปลยนแปลงพฤตกรรมและแสดงออกโดยเสร ขณะทเดกเลน เดกจะเปดใจใหสบายเตมทจงสามารถทจะคดไดอยางอสระ ซงหากมการฝกฝนและสงเสรม รวมทงยอมรบความคด และจนตนาการของเดกในขณะทเลนแลว จะทาใหเดกกลาแสดงออก กลาคด มากขนยง เดกมอสระในการจนตนาการและคดสรางสรรค ในขณะทเลนไดมากเทาใด โอกาสทเดกจะเกดความเชอมนในตนเอง และกลาแสดงความคดของตนเอง กจะมากขนเทานน 9. ชวยพฒนาเดกในทกๆ ดาน คอ ทางดานรางกาย เกมเปนการฝกกลามเนอมอกบตาใหประสานกน อยางมประสทธภาพ ทางดานอารมณ – จตใจ เกมชวยใหเดกเกดพฒนาการทางอารมณและจตใจใหมนคงแขงแรงรจกปรบอารมณใหเขากบภาวะแวดลอม ทางสงคม เกมจะชวยใหเดกมความสมพนธกบบคคลอนเปนการเรยนรทจะอยรวมกลมรจกบทบาทของสมาชกในกลม ฝกเดก ในเรองของการปรบตวทางสตปญญา เดกจะเกดความคดรวบยอดในสงตางๆ ทเรยนร

39

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541: 145) ไดกลาวถงจดประสงคของการจดเกมการศกษา 1. ฝกฝนและพฒนาความสามารถในการใชประสาทสมพนธ เพอใหเกดการรบร เพอจะนาไปสการเรยนร 2. พฒนาการคดหาเหตผล 3. ฝกการสงเกตและการตดสนใจ 4. ฝกการแกปญหาและการตดสนใจ 5. ชวยใหเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงทเรยนร 6. ฝกการจาแนกเกยวกบส รปทรง รปราง ขนาด ปรมาณ จานวน เสยง 7. ฝกทกษะพนฐานทางคณตศาสตรและภาษา 8. ฝกการคดเชอมโยงความสมพนธ จากจดประสงคของการจดการศกษาทกลาวมาขางตน สรปไดวา เกมการศกษา เปนสอทชวยใหผเรยนไดมโอกาสฝกฝนเรยนรจากการปฏบตไดดเพอสงเสรมใหเดกไดมทกษะการเรยนรไดเตมศกยภาพทงสดาน เพราะเกมการศกษาเปนพนฐานในการเตรยมความพรอมทง 4 ดาน โดยเฉพาะอยางยงเมอเดกไดเลนเกม เดกไดรจกการสงเกต การจาแนก การเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเชอมโยง ฝกการรบร ทกษะเหลานเปนทกษะพนฐานในการคดขณะทเดกเลนไดมากและจะเปนพนฐานในการทางานของเดกในอนาคต เมอเตบโตเปนผใหญกจะเปนผใหญทมคณภาพ 2.6 หลกในการใชเกมการศกษา อาร เกษมรต (2523: 71 – 72) กลาววา การนาเกมการศกษามาใชควรลาดบเกมตามความสามารถ เรมจากสงทไมละเอยดนก เพราะเดกจะสงเกตสงทใหญกอน เมอเดกมความสงเกตจดจามากขน จงจะใหเดกไดสงเกตสวนยอยๆ หรอสวนละเอยดมากขนตามลาดบ ดงนน จงควรใหเดกไดเลนเกมทมความยากเพมขน เพอใหเดกรจกคด รจกสงเกต จดจา อยางมเหตผลมากขน วธการทใหเดกเลนอาจใหเดกเลนเปนกลม เลนคนละชด หรอ 2 คนตอ 1 ชด ใครเลนเสรจกอนถกตองตามกตกากใหเลนเกมชดอนตอไป ในระยะแรกเดกจะสงเกตและลองเลนบางโดยผลดกนเลนครงละ 6 – 8 คน เดกจะเลนแบบนสกระยะหนง อาจจะประมาณหนงเดอน จากนน ใหเดกเลนเอง โดยแบงกลมใหรบผดชอบ แตละเกมจะวางกตกาไววา แตละกลมตองไมสงเสยงดง ตองไมแยงกนเลนดวยความเรวและถกตอง รจกรกษาของไมทาสกปรก หรอฉกขาด เลนเสรจแลว ตองเกบใหเรยบรอย กลมใดทาถกตอง ตามกตกา ถอวาชนะแลวจงสลบกนเลน เมอเดกมความชานาญในการเลนมากขน ครตองเพมเกมใหเดกเลน โดยจดเกมทยากและแปลกขนเรอยๆ เพอใหเดกรจกคด สงเกต และจดจาอยางมเหตผล ทงนขนอยกบความสามารถของเดกดวย ราศ ทองสวสด (2523: 79) ไดแสดงความคดเหนในเรองการนาเกมการศกษาไปใชวา 1. ครควรเตรยมเกมการศกษาไวใหเพยงพอ 2. ลกษณะของเกมอาจเปนภาพตดตอ จบคภาพเหมอน โดมโน การแยกหม

40

3. เวลาทใชในการฝกกาหนดไวเปน 1 กจกรรม เพราะอปสรรคแตละชดจะใหผลตอเดกไมเหมอนกน ดงนน การจดควรจดหมนเวยนใหเดกเลนหรอฝกทกชดใหทวถงกน 4. เกม หรออปกรณทจะใช ควรมพอทจะหมนเวยนกนอยเสมอหากจาเจ เดกกอาจจะเบอไมอยากเลน สรปไดวา ในการนาเกมการศกษาไปใชตวครจะตองมวตถประสงคทชดเจน ตองมทกษะในเกมอยางมาก มความรความเขาใจเกยวกบเกมการศกษาเปนอยางด มความพรอมในทกๆ ดาน และ เพอทจะเปน ผแนะนาและชวยเหลอเดก รวธในการแกไขปญหาระหวางการใชเกมใหเดกไดเลนเกมการศกษาไดอยางถกตอง ถกวธ 2.7 ประโยชนของเกมการศกษา เกศน โชตเสถยร (2523: 3) กลาววา เกมการสอนจดเปนสอการสอนอกประเภทหนง ซงใชเราใหนกเรยนเกดความสนกสนานใชเปนเครองมอฝกทกษะ เกมแตละเกมมจดประสงคแนนอนวาเปนการฝกเนอหาอะไร (ลาวลย พลกลา. 2523: 11) เยาวพา เดชคปต (2528: 36) กลาววา เกมการศกษาเปนกจกรรมทมความสาคญยงตอการฝกทกษะ และชวยใหเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงทเรยนการเลนเกมการศกษา จงเปนวธการอยางหนงทสงเสรมใหเดกเกดการเรยนร และชวยพฒนาทกษะตางๆ รวมทงชวยสงเสรมกระบวนการในการทางาน และการอยรวมกนในสงคม วรรณพร ศลาขาว (2538: 35) กลาววา เกมการศกษา เปนกจกรรมทมคณคาแกเดกทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม ชวยสรางบรรยากาศทดในการเรยน อจฉรา ชวพนธ (2526: 3) กลาววา การจดกจกรรมเกมการศกษา ยงชวยใหเดกเพลดเพลนผอนคลายความตงเครยด เราความสนใจของเดกและเรยนรพฤตกรรมทางสงคม รจกความรบผดชอบ สงเสรมใหเดกมความสามคค รจกการเออเฟอ ชวยเหลอ แบงปน ยอมรบกน และรจกการปฏบตตามกฎเกณฑ สรปไดวา ประโยชนของเกมการศกษา เปนการชวยสงเสรม และฝกทกษะใหเดกไดเรยนรดวยตนเอง สงเสรมใหเดกเกด พฤตกรรมทางสงคมในดานการชวยเหลอแบงปน การยอมรบผอน เพอใหอยรวมกนในสงคม อยางมความสข เกดความคดรวบยอดในสงทเรยนสามารถนาสงทเรยนรไปประยกต ใชและตอยอดตอไปไดดวย 2.8 งานวจยทเกยวของกบเกมการศกษา งานวจยตางประเทศ พนเตอร (Pinter. 1977: 710 – A) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการสะกดคาทสอน โดยใชเกมการศกษา และสอน โดยตารากบนกเรยนระดบ 3 ใน เพนซลวาเนยจานวน 94 คน โดยไดศกษาเกยวกบมโนภาพและความสามารถในการจดจา ผลการทดลอง พบวา 1. กลมทใชเกมการศกษา มคะแนนผลสมฤทธทางการสะกดคาสงกวากลมทสอนตามตารา

41

2. นกเรยนหญงและนกเรยนชายในกลมทใชเกมการศกษา มผลสมฤทธทาง การสะกดคาสงกวากลมทเรยนตามตารา 3. กลมทใชเกมการศกษามความคงทนในการจาสงกวากลมทสอนตามตารา 4. นกเรยนทมสตปญญาปานกลาง และตาในกลมการใชเกมการศกษามผลสมฤทธทางการสะกดคาสงกวากลมทเรยนตามตารา 5. เดกผหญงมมโนภาพแหงตนในการรวมมอมากกวาเดกชาย งานวจยในประเทศ จนทรวรรณ เทวรกษ (2526: บทคดยอ) ไดศกษาอทธพลของการจดกจกรรมสรางสรรคและเกมการศกษาในวย 4 – 6 ขวบ ทมผลตอการเรยนรภาษาไทย และคณตศาสตร มกลมทดลอง 2 กลม กลม 1 เนนการอานเขยนและเรยนเลขอกกลม 1 เนนการฝกกจกรรมสรางสรรค และ เกมการศกษา ผลปรากฏวา การเรยนทเนนการฝกกจกรรมสรางสรรค และเกมการศกษา มผลสงเสรมความสามารถและทกษะในการเรยนภาษาไทย และคณตศาสตรมากกวาวธการสอนเนนการอานเขยนและเรยนเลข รงรว กนกวบลยศร (2529: 57) ไดศกษาเปรยบเทยบความสามารถในดานการจาแนกดวยการมองเหนของเดกปฐมวยทไดรบการฝกทกษะ โดยใชเกมการศกษากบการใชแบบฝกหด ผลปรากฏวา ความสามารถในดานการจาแนกดวยการมองเหนของกลมทฝกทกษะโดยใชเกมการศกษาสงกวากลมทใชแบบฝกหด เยาวพรรณ ทมทอง (2535: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาสตปญญาของเดกปฐมวยดวยเกมการศกษามตสมพนธ ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลนเกมการศกษา มตสมพนธ และเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลนเกมการศกษาแบบปกต ตามหนวยการสอน มพฒนาการทางสตปญญาแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 วรรณา แจมกงวาล (2534: 45) ไดศกษาความคดรวบยอดในดานการอนรกษของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาปกต และเกมการศกษาทเสรมดวยเกมฝกดานมตสมพนธ ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษา ทเสรมดวยเกมฝกดานมตสมพนธมความคดรวบยอดในดานการอนรกษสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาแบบปกต จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเกมการศกษา สรปไดวา เกมการศกษาเปนสอทสาคญ เปนพนฐานในการเรยนร มกระบวนการคด มการฝกทกษะการคด ฝกการใชความคด เรยนรในการแกปญหา เรยนรดานมตสมพนธ ความไกล – ใกล สง – ตา ทรวดทรง ปรมาตร สามารถสรางจนตนาการใหเหนสวนยอยและสวนผสมของวตถเมอนามาซอนกน มความสนกสนานในการเรยนร นตยา ประพฤตกจ (2541: 1 – 3) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบทฤษฎการสอนคณตศาสตรวา มทฤษฎทเกยวกบพฒนาการเดกหลายทฤษฎดวยกนทถกนามาปรบใชเปนทฤษฎการสอนคณตศาสตรแกเดกปฐมวย แตทฤษฎพนฐานทถกนามาใชมากทสดในการสอนคณตศาสตรสาหรบเดก

42

ปฐมวย กคอ ทฤษฎการใชประสาทสมผส (Sensorimotormotor Approach) ของ เพยเจท (Jean Piaget) ซงเรมเปนทยอมรบตงแตในชวงทศวรรษท 1950 เพราะทฤษฎของเขาเนนเรองการพฒนาพลงทางสตปญญา หรอความคดของเดกมากกวาการมทกษะทางหลกวชาแบบจดจาเทานน ทฤษฎของ เพยเจท สรางขนจากผลงานวจยของเขาเองทไดสงเกตบตรและธดาของเขาจากการสงเกตวธแกปญหาของเดก เพยเจท พบวา วธการคดและการใหเหตผลตางๆ ของเดกนาสนใจมาก เนองจากมความแตกตางจากการใหเหตผลของผใหญอยางเชนท เพยเจทคนพบวา ปจจยสาคญทชวยพฒนาสตปญญาและความคดของเดกกคอ การทคนเรามปฏสมพนธ (Interaction) กบสงแวดลอม มาตงแตเกด เพยเจทพบวา ระดบสตปญญาและความคดเรมพฒนาจากการไดปฏสมพนธอยางตอเนอง (Continuous Interaction) ระหวางบคคลกบสงแวดลอม เชน ทารก เมอเเรกเกดยงไมสามารถแยก “ตน” ออกจากสงแวดลอมได แตหลงจากไดรบประสบการณจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม จงทาใหเดกเกดการพฒนาความเปน “ตน” ออกจากสงแวดลอมได แตหลงจากไดรบประสบการณจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม จงทาใหเดกเกดการพฒนาความเปน “ตน” และสตปญญาขนคาวา “Interaction” หมายถง กระบวนการปรบตวของอนทรยกบสงแวดลอมภายนอกและการจดระบบความคด (Inward Mental Organization) กระบวนการนจะเปนไปอยางตอเนองและมการปรบปรงเปลยนแปลง (Adaptation) อยตลอดเวลา เพอใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมการปฏสมพนธ และการปรบเปลยน ประกอบดวยกระบวนการทสาคญ 2 กระบวนการ คอ 1. การดดซม (Assimilation) หมายถง กระบวนการอนทรยไดดดซมภาพตางๆ จากสงแวดลอมดวยประสบการณของตนเอง ทงนยอมขนอยกบความสามารถของอนทรยวาจะรบรดวยประสาทสมผสไดมากนอยเพยงใดดวย เชน เดก เมอเรมหดพดใหมๆ จะเรยก “แหมะ - แหมะ” (แม) เมอเหนแมหรอคนอนๆ เพราะเดกวยนยงไมพรอมทงดานรางกาย (คอการพด) และความสามารถทางสตปญญา 2. การปรบความแตกตางใหเขากบความรและความเขาใจเดม (Accommodation) เปนกระบวนการทควบคไปกบการดดซม (Assimilation) แตเปนไปในลกษณะตรงกนขาม เพราะมการปรงแตง รวบรวม และจดการความคดและประสบการณใหสอดคลองกบความเปนจรงทอยรอบๆ ตวเขา เชน เดกเรยกคนอมและใหนมวา แหมะ (แม) ไมวาจะเปนพอแม พเลยงกตาม แตเมอเดกไดสมผส รบร นานๆ เขากสามารถจาแนกไดวาแมคอคนไหน หรอเดกเคยรจกแมว พอเหนตกตาแมว กเรยกวา แมวได เปนตน ความสามารถดานพฒนาการในการคดในรปแบบตางๆ ซงการทเดกไดฝกคดมากๆ จากการเรยนร การสงเกต จนสามารถทจะคดตดสนใจแกปญหาไดดตอไป

43

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเลน 3.1 ความหมายและความสาคญของการเลน เฮอรลอค (ขจตพรรณ ทองกา. 2536: 9; อางองจาก Hurlock. 1978: 228) กลาววาเปนการทากจกรรมทกอใหเกดความเพลดเพลน สนกสนาน โดยไมตองคานงถงผลทจะเกดขน และมกเปนกจกรรมทกระทาโดย ไมถกบงคบ และ รดอลฟ (Rudolph. 1984: 96) กลาววา การเลนเปนกระบวนการของการพฒนา ทง 4 ดาน ของเดก คอ ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงการเลนนมองคประกอบ 3 ประการ ไดแก 1. การเลนนาไปสการคนพบเหตผลและความคด 2. การเลนเปนการเชอมโยง 3. การเลนเปนการนาเดกไปสภาวะความสมดลทางอารมณ เลขา ปยะอจฉรยะ (2523: 43) กลาววา การเลนคอวธการทางหนงทเดกจะชวยตวเองใหมความสามารถในการปรบตว เปลยนแปลงความคดความเขาใจเกยวกบสงแวดลอมและสรางประสบการณใหกบตนเอง เพอการเรยนรและรบรสงแวดลอม โดยไมมใครสอน วราภรณ รกวจย (2527: 91) ไดกลาวถง การเลนเปนขบวนการเรยนรของเดก เพอกอใหเกดการเรยนร การคนควา สารวจและทดลองสงตางๆ เพอสรางประสบการณใหกบตนเองและชวยในการพฒนาการเจรญเตบโตทางรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม ใหเปนผทมความสามารถทจะอยในสงคมไดอยางมความสข สาหรบ เพยเจต (Piaget) กลาววา การเลนมความสาคญตอพฒนาการทางสตปญญา จากการเลนเดกจะสามารถแยกแยะสงตางๆ จากสงเราไดและขณะทเดกตอบสนองสงเรา เขาจะสามารถรบรสงตางๆ เขามาในสมองเพยเจต ไดกลาวถงการเลนไว 3 ประการ คอ 1. บทบาทของการเลนคอการระบายอารมณ 2. การเลนชวยใหเขาใจถงสงทเปนนามธรรม 3. การเลนเปนการเรยนรทางสงคม เยาวพา เดชะคปต (2528: 12; อางองจาก Moffitt; & Swedlow. 1979: 2) ไดกลาวถง ความสาคญของการเลน ซงชวยใหเกดพฒนาการในแงตางๆ ดงน 1. ชวยใหเดกเกดการเรยนร โดยผานขบวนการคนควาสารวจ ทดลอง ใชกลามเนอประสาทสมผสทง 5 คอ ตา จมก มอ ห ปาก ใหประสานกนจนกอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง ซงไมมวธการอนใดจะสอนไดดเทา 2. ชวยใหเดกมความคดสรางสรรค และสงเสรมเชาวนปญญาจากการเลนเดกจะเกดความคดสรางสรรค มความคดรเรมแปลกๆ ใหมๆ ใชสตปญญามาประยกต เพอสรางผลงานทาง การเลนทไมซาซากเชนเดม หรอเลยนแบบจากตวอยางทเคยเหนอยางเดยว 3. ชวยใหเดกเกดทกษะทางสงคม อนเปนพนฐานทจะชวยปลกฝงใหเดกมความเปนผนา ผตาม รจกสบเปลยน รอคอย รอบคอบ วางแผน เสยสละใหอภย และปรบตวเขากบผอน มนาใจตอกนและกน

44

4. ชวยใหเดกไดระบายอารมณ ลดความตงเครยด หรอความสบสนทางอารมณ ซงเกดขนเนองจากสภาพขดแยงของสงแวดลอมในระหวางทเดกเลน อารมณขนมว ความคบของใจ อารมณโกรธ ความเสยใจ ความผดหวงจะไดรบการระบายเปนการชวยปรบอารมณของเดกใหกลบสภาวะปกตได 5. ชวยสงเสรมสขภาพรางกายใหแขงแรงสมบรณขน จากการเลนนเดกจะไดเคลอนไหวแขนขา และอวยวะทกสวนในรางกาย ทาใหสามารถทางานประสานสมพนธกนไดดขน มทกษะ มความแคลวคลองวองไวแขงแรงมากขน สรปไดวา การเลนเปนกจกรรมททาใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน รวมทงทาใหเกดการเรยนรจากประสบการณทเดกไดรบ โดยการทดลองคนควาสารวจและลงมอปฏบต สามารถทาใหเดกปรบตวและเขาใจสงแวดลอมได และนอกจากนยงเปนการชวยสงเสรมพฒนาการ ทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาของเดกอกดวย 3.2 ทฤษฎการเลน อรค อรคสน (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 65 – 66; อางองจาก Erikson) ไดขยายทฤษฎน โดยอธบายการเลนของเดกเพอใหเขาใจมากยงขน ซงไดอธบายการเลนของเดกวาเปนพฒนาการตามขนตอน เดกจะเขาใจโลกทเขาอยโดยการพบสงใหมๆ ทซบซอนมากยงขน และไดแบงขนตอนของการพฒนาการการเลนของเดกออกเปน 3 ขน คอ ขนท 1 การเลนเกยวกบตวเอง การเลนชนดนเรมตงแตแรกเกด โดยศนยกลางการเลนอยทตวเดกเอง ในระยะแรกเราอาจจะไมไดคดวา สงทเดกทานนเปนการเลนเพราะการเลนของเดกในระยะเรมโดยการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายซา รวมทงสงเสยงซา อยตลอดเวลาตอมา เมอทารกจะมงความสนใจในการเลนออกไปทคนอนหรอของสงอน เชน การเลนเสยงระดบตางๆ เพอดการสนองตอบของแมหรอสารวจรางกาย หนาตาของแมดวยมอ เปนตน การเลนเกยวกบแมดวยมอ เปนตน การเลนเกยวกบตนเองนเปนการเรมตนทจะเรยนรลกษณะตางๆ ของโลกทเขาอย ขนท 2 การเลนในโลกเลกๆ ของเดก คอ เดกจะเลนกบของเลน และวตถตางๆ รอบตวเดก ซงการเลนในโลกเลกๆ ของเดกน จะเปนการชวยใหเดกไดปรบตวใหเขากบสงคมสงแวดลอมทมกฎเกณฑบางอยางทเดกตองเรยนร เชน สงของนนอาจแตกสลายสญหายไปได หรอเปนสงของของคนอน อกทงอาจถกควบคมจากผทมอานาจเหนอกวา เชน เดกโต หรอผใหญ ถาเดกยงไมสามารถเรยนรโลกเลกๆ ของเขาไดแลวกจะทาใหเดกกลบไปสการเลนในชวงแรก คอ การเลนเกยวกบตนเอง ขนท 3 การเลนในสงคม เปนชวงอายทเขเขาสวยเรยน เดกเรมเขาสสงคมทกวางขวางขนรจกแบงปนของเลนกบผอน ขนตอนนเปนสดทายของพฒนาการการเลน แตความสาเรจของพฒนาการขนนเปนผลเนองมาจากความสาเรจในพฒนาการของสองขนแรก ในขนนเดกจะเรยนรวา เมอใดเขาจะเลนคนเดยว และเมอใดเขาจะเลนเปนกลม ตามหลกการของทฤษฎพฒนาการทางดานความรความเขาใจ เพยเจต (Piaget) ไดวเคราะห และแบงแยกพฒนาการทางความรความเขาใจของเดกออกเปนลาดบขน ซงสอดคลองกบแนวทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเขา ดงน

45

ขนท 1 ขนการเลนทใชประสาทสมผส (Sencorimotor Play) การเลนในขนนเดกมพฤตกรรมในลกษณะ เปนการสารวจ จบตองวตถนบวา เปนการฝกเลน และพฒนาการการเลนควบคกนไปกบพฒนาการทางสตปญญาขนการแกปญหาดวยการกระทา ซงการเลนในขนน จะยตลงเมอเดกอายได ประมาณ 2 ขวบ ขนท 2 ขนการเลนเกยวกบการสราง (Constructive Play) การเลนในขนนจะเกดขนเมอเดกอาย 1 ป 5 เดอน เปนการเลนทมวตถประสงคทไมมขอบเขตจากด เดกจะเลนดวยความพอใจมากกวา จะคานงถงความจรง หรอมาตรฐานตางๆ ของสงคม เมอเดกเรมรบรการเปลยนแปลงอนเปนผลมาจาการเลนซาๆ กน เดกจะเรมจาลกษณะของการเลนนน และการเลนในขนนจะพฒนาไปสการเลนทใชสญลกษณ ขนท 3 ขนการเลนทใชสญลกษณ (Symbolic Play) การเลนขนน จะเกดขนเมอเดกอาย 2 ขวบขนไป และสามารถพฒนาไดเตมท เมอเดกอาย 3 – 4 ป การเลนนเกดขนไดตอเมอเดกสามารถจา และสมมตสงของเครองเลนตางๆ ทไมมอยในทนนได เชน สมมตใหผาทพบไวเปนทารก สมมตวา มขนมมาปอนตกตา เปนตน และลกษณะการเลนทเปนสวนหนงของการเลนทใชสญลกษณทนบวาเปนการพฒนาขนสงสด คอ การแสดงละครสมมต (Socio Dramatic Play) การเลนแบบนจะเรมจากคาวา “เราสมมตเปน ... ดกวา” การแสดงออกน เปนการแสดงออกอยางอสระถงการรบรทางสงคมของเดกโดยการแสดงบทบาทของผอน และแสดงความรสกตอสงคมของเดกจากทฤษฎการลน พวงรตน พมธา (2545) การวจยครงน มวตถประสงค เพอพฒนาความสามารถทาง คณตศาสตรของเดกอนบาลทเรยนโดยใชเรองเชงคณตศาสตร ตวอยางประชากร เปนเดกอนบาลชนปท 2 อาย 5 – 6 ป จานวน 69 คน แบงออกเปนกลมทดลอง 35 คน กลมควบคม 34 คน เครองมอ ทใชในการวจย คอ แบบสอบความสามารถทางคณตศาสตร นกเรยนในกลมทดลองเรยนโดยใชเรองเชงคณตศาสตรสวนกลมควบคมเรยน โดยไมใชเรองเชงคณตศาสตรวเคราะหขอมล โดยใช t - test เพอเปรยบเทยบความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคมผลการวจยพบวา คาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตรทเพมขนของนกเรยนในกลม ทดลอง มคาสงกวาเฉลยของคะแนนความสามารถทางคณตศาสตรเพมขนของนกเรยนในกลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากทฤษฎทกลาวมาน สรปไดวา การเลนเปนธรรมชาตของเดกทมความปารถนาทจะเลน เพอเปนสนองความตองการ และเปนความพงพอใจของตน เดกไดเรยนรสงตางๆ จากากรเลน โดยเรมจากการเลนเกยวกบตนเอง และนาไปสการเลนกบวตถโดยการสมผสสงทเปนรปธรรม และในทสดเดกกจะพฒนาไปถงการเลนขนสดทาย คอ การเลนทเดกสามารถใชสญลกษณในการเลนได เดกสามารถนาผลการเรยนรและประสบการณทคนพบมาปรบใชในการแกปญหาในสถานการณจรง การเลน มสวนชวยสงเสรมดานความคด และชวยพฒนาดานจตใจของเดก 3.3 ประเภทของการเลน

46

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2532: 390 – 402) แบงประเภทของการเลนไววา การเลนทแยกประเภทตามลกษณะวธเลนและการตงกฎกตกา แบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. การเลนทมกฎกตกา เปนการเลนทพฒนาขนมาจากการเลนทไมตองมระเบยบกฎขอบงคบ หรอทเรยกวา “เกม” เกมเปนการเลนทมการแขงขน แพชนะ มการกาหนด จานวนผเลน สถานทเลน อปกรณทใชเลน กฎกตกา ทผเลนตองยดถอเปนแนวปฏบตในการเลนรวมกน 2. การเลนทไมมกฎกตกา เปนการเลนอยางอสระไมมกฎกตกาตายตว ผเลนใชจนตนาการในการแสดงออก มงสรางความสนกสนานมากกวา ซงผเลนอาจเลนคนเดยวหรอหลายคนกไดการเลนทแยกประเภทตามจดประสงคทใช แบงไดเปน 2 ประเภท คอ 2.1 การเลนเพอการศกษา มจดประสงคหลกเมอตองการใหเดกเกดการเรยนร และใหความสนกสนานแกเดกแบงออกเปน 4 ประเภท คอ 2.1.1 การเลนสมผส การเลนประเภทน ชวยพฒนาทกษะการใชนวมอในการจดหรอดงวตถสงของเดกอายระหวาง 2 – 4 ป จะชอบเลนเครองเลนทจบตองได ซงเดกอาจจะเลนคนเดยวหรอเลนไปพรอมๆ กบคนอน การเลนประเภทนเปดโอกาสใหเดกเกดพฒนาการทางการตดสนใจ การมเหตผล และการใชมอกบตารวมกน รวมทงรขนาด จานวน ส และรปลกษณะของสงนนๆ 2.1.2 การเลนกลางแจง และการเลนในรม การเลนกลางแจงเปนการเลน ออกกาลงกายของเดกๆ นอกหองเรยน ไดแก การวง การกระโดด การหกคะเมน การกลง การปนปาย การวงแขง หรอการเลนอปกรณเครองเลนสนาม ไดแก ชงชา ไมลน บารโหน มาหมนรวมทงการเลนในทางสรางสรรคกบวสดตางๆ ทไมใชแลว เชน ลงไม ยางรถยนต เปนตน การเลนในรม เปนการเลนภายในอาคาร หรอในหองเรยน อปกรณทใชใน การเลนมหลายชนดสาหรบใหเดกไดเลอกเลน ตามความสนใจ ไดแก ไมบลอก เครองมอชางไม เครองมอทาครวพลาสตกสรางสรรค ตกตา 2.1.3 การเลนละครและบทบาทสมมต เปนการเลนของเดกทแสดงบทบาท จากการเลนของเลนประเภทตางๆ เชน เครองครว เครองใชในบาน ทจดเปนฉากใหเดกเลน ละครเกยวกบชวตในครอบครว หรอการทเดกเลอกนทานทเดกชอบมาเลนละคร หรอสมมตในสถานการณตางๆ เดกจะไดแสดงบทบาทรวมทงใชคาพดตามความเขาใจและตามจนตนาการของเดกเอง ซงจะชวยใหเดกไดพฒนาความคดสรางสรรค และการมปฏสมพนธกบคนอนๆ ในสงคมไดดขน 2.1.4 การเลนเกม เกมเปนกจกรรมการเลนทสาคญอนหนงทควรสงเสรมเดกใหรจกการเลนรวมกบเพอนและควรหาเกมงายๆ มกฎกตกาใหเหมาะสมกบวยของเดก เกมสามารถนามาใชในการฝกทกษะรวมทงปลกฝงนสยทดแกเดกไดดวย การเลนเกมจงทาใหเดกสนกสนานเพลดเพลน และเกดการเรยนรในขณะเดยวกน 2.2 การเลนทไมใชเพอการศกษา เปนการเลนทมจดมงหมายพนฐาน เพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน และมรางกายแขงแรง

47

สรปไดวา การเลนนน สามารถแบงไดหลายลกษณะหลายประเภทตามพฤตกรรมในการเลนลกษณะวธการเลน สถานทเลน กฎกตกาในการเลน การใชทกษะตางๆ อปกรณ จดประสงคในการเลน เปนการชวยสงเสรมใหเดกเกดการเรยนรและสงผลตอพฒนาการในดานตางๆ ทงสน

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงน 1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชงานในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชายและหญง อาย 5 – 6 ป กาลงศกษาอยชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร กรงเทพมหานคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานครเขต 1 จานวน 2 หอง จานวน 60 คน การเลอกกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน เปนนกเรยนชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 การศกษาของโรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร กรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จานวน 30 คน โดยมขนตอนการคดเลอกกลมตวอยางดวยวธการสมอยางงาย (Simples Random Sampling) มา 1 หองเรยน จากจานวนทงหมด 2 หองเรยน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาคนควาวจยครงน มดงน 1. กจกรรมเกมการศกษาทเนนเศษสวน จานวน 60 กจกรรม 2. แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย จานวน 50 ขอ

49

การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามลาดบขนตอน ดงตอไปน การสรางเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต 1. ศกษาขอมลเบองตน ประโยชนและประเภทในการสรางเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เชน ทฤษฎพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย เกมและการเลนสาหรบเดกปฐมวย องคประกอบของทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย และหลกสตรระดบปฐมวย 2. สรางเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต โดยการใชแผนพลาสตกอะครลก ชนดใสทตดเปนรปสเหลยม ขนาด 5 x 5 นว เปนแผนหลก บนแผนหลกจะมรปเรขาคณตของวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรปประกบอย เพอใหเดกไดนาชนยอยขนาด 1 x 1 นว จานวน 2 – 9 ชน มาวางเรยงประกอบกน เปนรปวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรป ซงจะไดเศษสวนจานวน

91,

81 ,

61 ,

51 ,

41 ,

31 ,

21 ตามสวนของรปเรขาคณต จานวน 60 เกม โดยกาหนด ชอเกม ระยะเวลา

จดประสงคและการดาเนนกจกรรม 3. นาเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตและแผนการจดกจกรรม ทผวจยสรางขน ใหผเชยวชาญตรวจสอบความสอดคลองของกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตกบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร จานวน 3 ทาน คอ ผชวยศาสตราจารยอรสรา เจรญวานช หวหนาภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยกอบกมล ทบบณฑต ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ อาจารยวงษเงน ปนนอย อาจารยใหญสวนการศกษาอนบาล โรงเรยนไผทอดมศกษา 4. ปรบปรงเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ดงน ผลการพจารณาของผเชยวชาญทง 3 ทาน ลงความเหนและประเมนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงค ซงผลการประเมนมคา IOC ระหวาง .67 – 1.00 และมขอเสนอแนะใหปรบวสดทนามาทาเกมใหลดความคมลง หาวธการทเดกจะเลนเกมแลวไมเกดอนตรายจากการแยงเกมกน ซงผวจยไดทดลองการตดแผนสตกเกอร หรอเทปผาลงบนขอบคม ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ แตผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา อาจเกดคาของตวแปรจากเทปสทตดได รวมทงแผนอะคลลคเปนชนดใสซงอาจทาใหเกดตวแปรอนๆ ได หลงจากปรบปรงเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ตามคาแนะนาของผเชยวชาญเปนผลงานทสมบรณ นาไปใชกบกลมทดลอง การสรางแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย 1. ศกษาขอมลเบองตน การสรางแบบทดสอบวดความสามารถทกษะพนฐาน ทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ผวจยสรางขนโดยดาเนนการตามขนตอนตอไปน 1.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบวดทกษะพนฐาน ทางคณตศาสตร เชน ทฤษฎจตวทยาพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย งานวจยทเกยวของกบ

50

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรวธสรางแบบทดสอบ การสรางคาถามเชงรปภาพ และวธวเคราะหขอสอบ คมอการสรางแบบทดสอบวดพฒนาการดานสตปญญาระดบกอนประถมศกษา 1.2 สรางแบบทดสอบวดความสามารถในการสงเกตเปรยบเทยบ การจดหมวดหมการเรยงลาดบ การรคาจานวน การบอกตาแหนง ของเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 อาย 5 – 6 ป ทไดรบการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต โดยเปนแบบประเมนรายบคคลทเปนลกษณะ 3 ตวเลอก ซงแบงเปน 5 ดาน ดานท 1 แบบทดสอบวดการเปรยบเทยบ จานวน 15 ขอ ดานท 2 แบบทดสอบวดการจดหมวดหม จานวน 15 ขอ ดานท 3 แบบทดสอบวดการเรยงลาดบ จานวน 15 ขอ ดานท 4 แบบทดสอบวดการบอกตาแหนง จานวน 15 ขอ ดานท 5 แบบทดสอบวดการรคาจานวน จานวน 15 ขอ โดยตงเกณฑในการใหคะแนน ดงน - ขอทกากบาท ( x ) ถกตอง ใหคะแนน 1 คะแนน - ขอทตอบผด ไมไดตอบ หรอตอบมากกวา 1 ขอ ใหคะแนน 0 คะแนน - เขยนเรยงลาดบเลข 1 2 และ 3 ลงใน ถกให 1 คะแนน - เขยนเรยงลาดบเลข 1 2 และ 3 ลงใน ผดให 0 คะแนน 1.3 สรางคมอในการดาเนนการสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร โดยใหสอดคลองกบแบบทดสอบแตละชดทไดสรางขน 2. นาแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทผวจยสรางขน เสนอใหผเชยวชาญเพอตรวจสอบความสอดคลองของกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต อาจารยชนสรา ใจชยภม อาจารยสาขาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏเลย อาจารยวรรณ วจนสวสด ผชวยอาจารยใหญสวนการศกษาอนบาล โรงเรยนไผท อดมศกษา อาจารยจารวรรณ วงศสงห อาจารยโรงเรยนวดปากกราน จงหวดพระนครศรอยธยา 3. ปรบปรงแกไขแบบทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ตามคา แนะนาของผเชยวชาญ ดงน ผลการพจารณาของผเชยวชาญทง 3 ทาน ลงความเหนและประเมนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงค ผลการประเมนไดคา IOC ระหวาง .67 – 1.00 และมขอเสนอแนะใหปรบภาษาของคาถามในบางขอใหสอดคลองและชดเจนยงขน ปรบปรงรปภาพ ตวเลอกใหมความชดเจนและมขนาด มความสวาง ใกลเคยงเหมาะสมกบคาถามในนยามทตองการวดทกษะพนฐานคณตศาสตร ดานการเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การรคาจานวน 4. นาแบบทดสอบทปรบปรงแลวไปทดลองใชกบเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนจนเตอะ หองทไมใชกลมตวอยาง ทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจานวน 30 คน เพอหาคาความยากงายและคาอานาจจาแนกโดยใชวธตด 30 เปอรเซนตของ

51

กลมตวอยาง ซงแบบทดสอบในตวเลอกบางขอไมเปนไปตามทกาหนดจงไดนาแบบทดสอบมาปรบปรงแกไขตวเลอกใหมความเหมาะสมยงขน 5. นาแบบทดสอบทผานการปรบปรงในขอ 4 ไปทดลองอกครงกบนกเรยนชนอนบาลปท 3 หองเดมแตไมใชกลมทดลอง จานวน 30 คน แลวนาคะแนนมาหาคาความยากงายและคาอานาจจาแนก แลวคดเลอกขอสอบไวดานละ 10 ขอ รวมทงสน 50 ขอ 6. นาแบบทดสอบทไดไปหาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร โดยใชวธของคเดอร - รชารดสน (Kuder - Richardson) ใชสตร KR - 20 (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 197 – 198) โดยแยกเปนรายดาน ดงน 6.1 ดานการเปรยบเทยบ มคาความยากงาย ระหวาง 0.47 ถง 0.70 อานาจจาแนก ระหวาง 0.33 ถง 0.76 คาความเชอมน 0.81 6.2 ดานการจดหมวดหม มคาความยากงาย ระหวาง 0.37 ถง 0.70 คาอานาจจาแนก ระหวาง 0.43 ถง 0.62 คาความเชอมน 0.64 6.3 ดานการเรยงลาดบ มคาความยากงาย ระหวาง 0.50 ถง 0.77 คาอานาจจาแนก ระหวาง 0.38 ถง 0.70 คาความเชอมน 0.62 6.4 ดานการบอกตาแหนง มคาความยากงาย ระหวาง 0.33 ถง 0.70 คาอานาจจาแนก ระหวาง 0.37 ถง 0.61 คาความเชอมน 0.65 6.5 ดานการรคาจานวน มคาความยากงาย ระหวาง 0.47 ถง 0.67 คาอานาจจาแนก ระหวาง 0.30 ถง 0.60 คาความเชอมน 0.77 6.6 ความเชอมนทงฉบบ มคาความยากงาย ระหวาง 0.37 ถง 0.77 คาอานาจจาแนก ระหวาง 0.37 ถง 0.70 คาความเชอมน 0.96 7. จดพมพแบบทดสอบฉบบสมบรณเพอนาไปใชในการวจย

การเกบรวบรวมขอมล แบบแผนการทดลอง การวจยครงนเปนการวจยแบบทดลอง (Experimental Design) ผวจยไดดาเนนการทดลองแบบทดลองกลมเดยว วดผลกอนและหลงการทดลอง (The one - group Pretest - posttest Design)

กลมทดลอง Pretest Treatment Posttest

O X O

52

เมอ O Pretest แทน การทดสอบกอนการทากจกรรม X Treatment แทน การจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของ รปเรขาคณต O Posttest แทน การทดสอบหลงการทากจกรรม วธการดาเนนการทดลอง การวจยครงนดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ทาการทดลองเปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 1 ครง ครงละ 40 นาท ทาการทดลองในชวงเวลา 13.00-13.40 น.รวม 24 ครง ครงละ 2 ถง 3 เกม มลาดบขนตอน ดงน 1. กอนการเลนเกม ผวจยทาการทดสอบกอนดวยแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร จานวน 3 วน วนละ 2 – 3 ดาน ดงน วนท ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร จานวนขอ

1 ดานท 1 แบบทดสอบวดการเปรยบเทยบ 10 ดานท 2 แบบทดสอบวดการจดหมวดหม 10 2 ดานท 3 แบบทดสอบวดการเรยงลาดบ 10 ดานท 4 แบบทดสอบวดการบอกตาแหนง 10 3 ดานท 5 แบบทดสอบวดการรคาจานวน 10

2. ผวจยดาเนนการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตดวยตนเอง ซงใชระยะเวลาในการเลน 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 40 นาท รวมทงสน 24 ครง 3. ในการดาเนนการเลนเกมในแตละวน เดกจะแบงกลมออกเปน 5 กลม กลมละ 6 คน เดกสามารถเลอกเขากลมดวยตนเอง ในการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนจะจดวางโตะเปนกลมและจดอปกรณเกมใหพอกบจานวนของกลมโดยมแผนหลกทเดกเลอกเองและมแผนยอยในจานวนทมากกวาเพอใหเดกสามารถเลอกตอไดหลากหลาย รจกสกเกต เปรยบเทยบขนาด จานวน การวางตาแหนงและเรยงลาดบในรปเรขาคณตไดถกตอง ในแตละกลม เมอเลนเสรจแลวเดกจดเกบเขาชดเดมแลวจงสลบกลมเขากลมใหม โดยแตละกลมจะไปเขากลมทตนเองเลอกพรอมกน ในแตละวนจะจดการเลนเกมการศกษาตามแผนการจดกจกรรม จานวน 2 ถง 3 เกม

53

ตาราง 1 การจดกจกรรมเกมการศกษา

ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร สปดาห

ท วนททา

การทดลอง เกมการศกษา การจาแนก

เปรยบเทยบ การจดหมวดหม

การเรยง ลาดบ

การบอกตาแหนง

การรคาจานวน

1 องคาร - เกมวงกลมเปนหนง

- เกมสเหลยมโดดเดยว * * * * - เกมสามเหลยมหลงคา

พธ - จดฉนใหเปนจานวนเตมสาม - สมาชกจานวนเตมส * * * * พฤหสบด - เตมฉนใหเตมวงดวยสวน - สองสวนประตบาน * * * * - สองสวนแบงปน 2 องคาร - มาเรยงเพมเศษกนเถอะ - เรยงแลวไดจานวนเตม * * * - ฉนรความหมาย + = พธ - สสวนหางหาย - สสวนเปลยนราง * * * *

- เตมใหเปนส

พฤหสบด - จะตอบอะไรด - สเหลยมแสนสบาย * * * * - สรางคาใหครบ 1

3 องคาร - มาเรยงเพมเศษกนเถอะ - มองหาสเหลยม * * * * พธ - สามสวนชวนมอง

- เรยงไปใหเตม + +

- ฉนมคาเพมขน 41

* * * *

- สรางคาจากภาพ

+ =

พฤหสบด - หกสวนชวนฝน 61

- หกสวนเฝามอง * * * * - สรางคาจากภาพ

54

ตาราง 1 (ตอ)

ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร สปดาห

ท วนททา

การทดลอง เกมการศกษา การจาแนก

เปรยบเทยบ การจดหมวดหม

การเรยง ลาดบ

การบอกตาแหนง

การรคาจานวน

4 องคาร - ฉนมคาเพมขน - เรยงภาพเปน * * * * - ฉนมคาเพมขน พธ - มาเรยงเพมเศษกนเถอะ - สสนสดใส * * * * พฤหสบด - เพมใหเตมสวน - สลบสสรางสรรค 5 องคาร - วงกลมสลบชองเรยงหก - หกสวนกจดได * * * * พธ - วงกลมสลบชองเรยงแปด - แปดสวนชวนมาสนกกน

81

* * * *

- เตมหกใหเตมเขาแตงได พฤหสบด - เรยงภาพเปน

91

* * * *

- เตมใหเปนหนงตอเกา 6 องคาร - ฉนรความหมาย

11

- ฉนรความหมาย 31

* * * *

พธ - ฉนรความหมาย 61

+ 61

- ฉนรความหมาย 81

+ 81

* * * *

พฤหสบด - ฉนรความหมาย 21

+21

- ฉนรความหมาย 41

+ 41

* * * *

55

ตาราง 1 (ตอ)

ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร สปดาห

ท วนททา

การทดลอง เกมการศกษา การจาแนก

เปรยบเทยบ การจดหมวดหม

การเรยง ลาดบ

การบอกตาแหนง

การรคาจานวน

7 องคาร - ฉนมคาเพมขน 61

+61

+61

- หาคามากมาย + = * * * * พธ - ฉนมคาเพมขน

91

- ฉนมคาเพมขน 91

* * * *

พฤหสบด - หนงสวนเกามคาเตม - นบหนงเรอยไป

41

+41

+41

+41

* * * *

- รองรอยนบเรยง 8 องคาร - มาเรยงบอกคามากทสดกนเถอะ - มาเรยงบอกคานอยทสดกนเถอะ

* * * *

พธ - มาเรยงบอกคามากทสดกนเถอะ 2 - มาเรยงบอกคานอยทสดกนเถอะ 2

* * * *

พฤหสบด - มาเรยงบอกคามากทสดกนเถอะ

3 * * * *

- มาเรยงบอกคานอยทสดกนเถอะ

3

- มาเรยงบอกคานอยทสดกนเถอะ * * * * 3

4. เมอดาเนนการทดลองไปจนครบ 8 สปดาห ผวจยทาการทดสอบหลงการทดลองกบ กลมตวอยางดวยแบบทดสอบชดเดยวกบการทดสอบกอนการทดลองจานวน 5 วน วนละ 1 ชด 5. นาขอมลทไดจากการทดสอบไปทาการวเคราะหขอมลตามสถต เพอสรปผลการวจย

56

การจดกระทาและการวเคราะหขอมล ในการวจยครงน ผวจยไดจดกระทาและวเคราะหขอมล ดงน 1. หาคาสถตพนฐานของทกษะพนฐานทางคณตศาสตรกอนและหลงการทดลอง โดยนาขอมลไปหาคาเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน 2. เปรยบเทยบความแตกตางของทกษะพนฐานทางคณตศาสตรกอนและหลงการทดลอง โดยใช t - test for dependent samples (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 104)

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1.1 หาคาคะแนนเฉลย โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 73) ดงน

ΝΧ∑

=Χ

เมอ Χ แทน คะแนนเฉลย Χ∑ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด Ν แทน จานวนนกเรยนในกลม

3.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 79)

)1(

)( 22

−ΝΝΣΧ−ΝΣΧ

=S

เมอ S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน Ν แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง ∑X แทน ผลรวมของคะแนนกลม ∑X2 แทน ผลรวมคะแนนกาลงสองของนกเรยนแตละกลมตวอยาง 3.3 หาคาความยากงายของแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร โดยใชสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 210) ดงน

57

P = NR

เมอ P แทน คาความยากงายของแบบทดสอบ R แทน จานวนคนททาขอนนถก N แทน จานวนคนททาขอสอบนนถก 3.4 หาคาอานาจจาแนก (Discrimination) โดยใชวธวเคราะหสหสมพนธแบบพอยต ใบซเรยล (Point Biserial Correlation) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2521: 258) โดยใชสตร

pqS

MqMprt

pbis •−

=

เมอ rpbis แทน คาอานาจจาแนกสมประสทธสหสมพนธแบบพอยด ไบซเรยล Mp แทน คาเฉลยของคะแนนรวมในกลมตอบถก Mq แทน คาเฉลยของคะแนนรวมในกลมตอบผด St แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนทงหมด

p แทน สดสวนของคนตอบถก q แทน 1 - p (สดสวนของคนตอบผด) 3.5 หาคาความเชอมนแบบทดสอบใชวธของคเดอร - รชารดสน (Kuder - Richardson) โดยคานวณจากสตร KR - 20 (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 197 – 498) ดงน

⎭⎬⎫

⎩⎨⎧ Σ−

−= 21

1 spq

kkrtt

เมอ ur แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ k แทน จานวนขอสอบ p แทน สดสวนของคนททาขอสอบนน q แทน สดสวนของคนททาขอสอบนนผด

2s แทน คะแนนความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

3.6 สถตทใชในการทดสอบคณภาพของเครองมอดานความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2539: 1246 – 250) ดงน

58

NRIOC Σ

=

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองมคาอยระหวางแบบทดสอบกบ จดประสงค การเรยนรตามความเหนของผเชยวชาญ ∑R แทน ผลรวมของการพจารณาของผเชยวชาญแตละคน N แทน จานวนผเชยวชาญ

3.7 การเปรยบเทยบคะแนนภายในกลมกอนการทดลองและหลงการทดลอง โดยใช t - test for Dependent Samples (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 104)

t =

1D)(-Dn

D22

−ΣΣ

Σ

n

เมอ t แทน คาวกฤตทใชในการพจารณาการแจกแจงของคา t D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค n แทน จานวนคของคะแนนจากการทดสอบครงแรกและครงหลง DΣ แทน ผลรวมของผลตางของคะแนนกอนและหลง ( DΣ )2 แทน ผลรวมของกาลงสองของผลตางของคะแนนกอน และหลงการทดลอง

3.8 เกณฑในการแปลความหมายของชวงคะแนนระดบความสามารถ ของทกษะ พนฐานทางคณตศาสตรรายดานทง 5 ดาน ดงน

คะแนน ระดบความสามารถ 6.68 – 10.00 3.34 – 6.67 0.00 – 3.33

ด ปานกลาง ปรบปรง

3.9 เกณฑในการแปลความหมายของชวงคะแนนระดบความสามารถ ของทกษะพนฐานทางคณตศาสตรในภาพรวม ดงน

คะแนน ระดบความสามารถ 33.34 – 50.00 16.67 – 33.33 0.00 – 16.66

ด ปานกลาง ปรบปรง

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหการวเคราะหขอมล และการแปลความหมายจากการวเคราะหขอมลในการทดลองเปนทเขาใจตรงกน ผวจยกาหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน N แทน จานวนนกเรยนในกลมทดลอง K แทน คะแนนเตม S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) Χ แทน คาเฉลย (Mean) S.D. แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของผลตางของคะแนน D แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนน t แทน คาสถตทใชพจารณาในการแจกแจงแบบท (t-distribution) p แทน ความนาจะเปนของคาสถต ** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

การวเคราะหขอมล การวจยครงน ผวจยดาเนนการเสนอการวเคราะหขอมลและการแปลผลการวเคราะหขอมลในการทดลองตามลาดบ ดงน 1. การเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตโดยรวมและรายดาน 2. ระดบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต 3. การเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล การเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ทงโดยรวมและรายดาน กอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ผลการวเคราะหขอมล ดงแสดงใน ตาราง 2

60

ตาราง 2 การเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย กอนและหลงทไดรบการจด กจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ผลการวเคราะหขอมล

ทกษะพนฐานทางคณต ศาสตรของเดกปฐมวย

การทดสอบ Χ S D S.D. t p

กอนการทดลอง 4.76 0.85 1. ทกษะการเปรยบเทยบ 4.10 0.61 36.97 ** .000 หลงการทดลอง 8.86 0.97

กอนการทดลอง 4.46 1.00 2. ทกษะการจดหมวดหม 4.37 0.55 43.01 ** .000 หลงการทดลอง 8.83 1.05

กอนการทดลอง 4.96 0.92 3. ทกษะการเรยงลาดบ 4.07 0.58 38.19 ** .000 หลงการทดลอง 9.03 1.06

กอนการทดลอง 4.66 0.95 4. ทกษะการบอกตาแหนง 4.10 0.66 33.94 ** .000 หลงการทดลอง 8.76 0.81

กอนการทดลอง 4.43 0.77 5. ทกษะการรคาจานวน 4.23 0.73 31.85 ** .000 หลงการทดลอง 8.66 0.88

กอนการทดลอง 23.30 3.26 รวม 20.86 1.65 69.04 ** .000

หลงการทดลอง 44.16 3.47

จากตาราง 2 เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต มทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ทงโดยรวมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณารายดานแลวพบวา เดกปฐมวยมทกษะดานการเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง และดานการรคาจานวนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา การจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต สามารถพฒนาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ได 2. ระดบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ผลการวเคราะหขอมล ดงแสดงใน ตาราง 3

61

ตาราง 3 ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงไดรบการจดกจกรรมการเลนเกม การศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต

กอนการทดลอง หลงการทดลอง ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย

K Χ S ระดบ Χ S ระดบ

1. ดานทกษะการเปรยบเทยบ 10 4.76 0.85 ปานกลาง 8.86 0.97 ด 2. ดานทกษะการจดหมวดหม 10 4.46 1.00 ปานกลาง 8.83 1.05 ด 3. ดานทกษะการเรยงลาดบ 10 4.96 0.92 ปานกลาง 9.03 1.06 ด 4. ดานทกษะการบอกตาแหนง 10 4.66 0.95 ปานกลาง 8.76 0.81 ด 5. ดานทกษะการรคาจานวน 10 4.43 0.77 ปานกลาง 8.66 0.88 ด

รวม 50 23.30 3.26 ปานกลาง 44.16 3.47 ด

จากตาราง 3 เมอพจารณาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนไดรบการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตโดยรวมและรายดานทง 5 ดาน อยในระดบปานกลาง โดยเดกปฐมวยมความสามารถทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานทกษะการเรยงลาดบมากเปนอนดบแรก ดานทกษะการเปรยบเทยบรองลงมา ดานทกษะการบอกตาแหนง ดานทกษะการจดหมวดหม ดานทกษะการรคาจานวน ตามลาดบ หลงการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต เดกปฐมวย มความสามารถทางทกษะพนฐานคณตศาสตรอยในระดบด ทงโดยรวมและรายดานทกดาน เมอพจารณารายดานแลวพบวา ทกษะดานการเรยงลาดบของเดกปฐมวย มความสามารถมากเปนอนดบแรกมาก รองลงมาคอ ทกษะดานการเปรยบเทยบ ดานการจดหมวดหม ดานการบอกตาแหนง และดานการรคาจานวน ตามลาดบ 3. การเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต ผลการวเคราะหขอมล ดงแสดงใน ตาราง 4

62

ตาราง 4 การเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงไดรบการจดกจกรรม การเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต

กอนการทดลอง หลงการทดลอง การเปลยนแปลง ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ของเดกปฐมวย Χ Χ D รอยละ

1. ดานทกษะการเปรยบเทยบ 4.76 8.86 4.20 88.24 2. ดานทกษะการจดหมวดหม 4.46 8.83 4.37 97.98 3. ดานทกษะการเรยงลาดบ 4.96 9.03 4.07 82.06 4. ดานทกษะการบอกตาแหนง 4.66 8.76 4.10 87.98 5. ดานทกษะการรคาจานวน 4.43 8.66 4.23 95.49

รวม 23.30 44.16 20.86 89.53

ผลการวเคราะหขอมล การจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต พบวา เดกปฐมวยมการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงขน รอยละ 89.53 ของความสามารถพนฐานเดมกอนการทดลอง โดยเดกปฐมวย มการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการจดหมวดหมมากเปนอนดบแรก รองลงมาคอดานการรคาจานวน ดานการเปรยบเทยบ ดานการบอกตาแหนง และดานการเรยงลาดบ ตามลาดบ

63

ตาราง 5 ตวอยางการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนรปเรขาคณตเปนรายบคคล

กอนการทดลอง หลงการทดลอง การเปลยนแปลง คนท

ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ของเดกปฐมวย คะแนน คะแนน คะแนน รอยละ

1. ดานทกษะการเปรยบเทยบ 5 9 4 80.00 2. ดานทกษะการจดหมวดหม 6 9 3 50.00 3. ดานทกษะการเรยงลาดบ 6 10 4 66.67 4. ดานทกษะการบอกตาแหนง 5 9 4 80.00 5. ดานทกษะการรคาจานวน 4 8 4 100.00

3

รวม 26 45 19 73.08

1. ดานทกษะการเปรยบเทยบ 6 10 4 66.67 2. ดานทกษะการจดหมวดหม 4 8 4 100.00 3. ดานทกษะการเรยงลาดบ 5 9 4 80.00 4. ดานทกษะการบอกตาแหนง 5 7 4 80.00 5. ดานทกษะการรคาจานวน 4 8 4 100.00

11

รวม 22 42 20 90.91

ผลการวเคราะหตามตาราง 5 ปรากฏวา หลงการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตเดกปฐมวย มการเปลยนแปลงความสามารถเปนรายบคคล ดงน นกเรยนคนท 3 มการเปลยนแปลงความสามารถทกษะพนฐานทางคณตศาสตรโดยรวมเปนรอยละ 73.08 ของความสามารถพนฐานเดม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา มการเปลยนแปลงความสามารถในดานการรคาจานวนมากเปนอนดบแรก การเปลยนแปลงเปนอนดบสอง คอ ดานการเปรยบเทยบ และดานการบอกตาแหนง รองลงมาคอ ดานการเรยงลาดบและดานการจดหมวดหม ตามลาดบ นกเรยนคนท 11 มการเปลยนแปลงความสามารถทกษะพนฐานทางคณตศาสตรโดยรวม เปนรอยละ 90.91 ของความสามารถพนฐานเดม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา มการเปลยนแปลงความสามารถในดานการจดหมวดหมและดานการรคาจานวนมาก เปนอนดบแรก การเปลยนแปลง เปนอนดบสอง คอ ดานการการเรยงลาดบ ดานการบอกตาแหนง สวนดานการจดหมวดหมมการเปลยนแปลงเปนอนดบสดทาย

บทท 5 สรปอภปรายผล และ ขอเสนอแนะ

ในการวจยครงน เปนการวจยเชงทดลองทมงศกษาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตเพอการเรยนร เพอเปนแนวทางใหคร และผเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวยไดประโยชน ในการพฒนาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรใหแกเดกอยางมประสทธภาพ ดวยการจดกจกรรมทสอดคลองกบพฒนาการของเดกตอไป

ความมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมาย ดงน 1. เพอเปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยกอนและหลงการเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนของรปเรขาคณต 2. เพอศกษาระดบและการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย กอน และหลงการเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนของรปเรขาคณต

สมมตฐานในการวจย เดกปฐมวยทไดรบการจดรปแบบกจกรรมทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต มทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงกวากอนการทดลอง

ความสาคญของการวจย เพอศกษาผลของการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรจากการเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณต การเปรยบเทยบ การจาแนก การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การนบเลข ของเดกปฐมวย ซงจะเปนแนวทางในการสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย สาหรบคร ผปกครอง และผทเกยวของกบการศกษา

ขอบเขตการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนเดกปฐมวยชาย – หญง ทมอาย 5 – 6 ป ซงกาลงศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนจนเตอะ เขตสาทรกรงเทพมหานคร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน กลมงานโรงเรยนนโยบายพเศษ ในความดแลของสมาคมฮากกาแหงประเทศไทย จานวน 60 คน

65

กลมตวอยาง กลมตวอยางเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ชนอนบาล 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนจนเตอะ เขตสาทร จงหวดกรงเทพมหานคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เขต 1 จานวน 30 คน โดยเลอกกลมตวอยางดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) มา 1 หองเรยน จากจานวนทงหมด 2 หองเรยน

เครองมอทใชในการวจย 1. เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ซงทาจากแผนอะคลลค ชนดใสทตดเปนรปสเหลยม ขนาด 5 x 5 นว เปนแผนหลก บนแผนหลกจะมรปเรขาคณตของวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรปประกบอย เพอใหเดกไดนาชนยอยขนาด 1 x 1 นว จานวน 2 – 9 ชน มาวางเรยง

ประกอบกนเปนรปวงกลม สามเหลยม และสเหลยมเตมรป ซงจะไดเศษสวนจานวน 91,

81 ,

61 ,

51 ,

41 ,

31 ,

21

ตามสวนของรปเรขาคณต จานวน 60 เกม โดยกาหนด ชอเกม ระยะเวลา จดประสงคและการดาเนนกจกรรม 2. แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 5 ดาน ดงน - แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการเปรยบเทยบ จานวน10 ขอ - แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการจดหมวดหม จานวน10 ขอ - แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการเรยงลาดบ จานวน 10 ขอ - แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการบอกตาแหนง จานวน10 ขอ - แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานการรคาจานวน จานวน 10 ขอ

การดาเนนการทดลอง 1. ทาการทดสอบกอนการทดลอง (Pretest) กบกลมตวอยาง โดยใชแบบทดสอบวดทกษะ พนฐานทางคณตศาสตรทผวจยสรางขน 2. ผวจยดาเนนการทดลองดวยตนเองโดยใชระยะเวลาการทดลองในการเลนเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณต 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 40 นาท รวมทงสน 24 ครง 3. หลงการเสรจสนการทดลอง ผวจยทาการทดสอบหลงการทดลอง (Posttest) กบกลมตวอยาง โดยใชแบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ฉบบเดยวกบแบบทดสอบทใชกอนการทดลองแลวตรวจใหคะแนนตามเกณฑทกาหนด 4. นาคะแนนทไดจากการทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรมาทาการวเคราะหขอมล

66

การวเคราะหขอมล เปรยบเทยบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย กอนและหลงการจดกจกรรมเกม การศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต โดยใช t - test สาหรบ Dependent Samples

สรปผลการวจย 1. ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทงโดยรวมและรายดานของเดกปฐมวยหลงการจดกจกรรมเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตสงกวากอนการจดกจกรรมเกมการศกษา เนนเศษสวนของ รปเรขาคณต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. เดกปฐมวยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทงโดยรวมและรายดาน หลงการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตอยในระดบด โดยมการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตร สงขนในรายดาน คอ ดานการเรยงลาดบเปนอนดบแรก ดานการเปรยบเทยบเปนระดบทสอง ดานการจดหมวดหม ดานการบอกตาแหนง ดานการรคารจานวน ตามลาดบ

อภปรายผลการวจย

การศกษาคนควาครงนเปนการศกษาผลของการจดกจกรรมทเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตเพอพฒนาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ซงผลของการศกษาคนควา ปรากฏ ดงน ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทงโดยรวมและรายดานของเดกปฐมวยหลงการจดกจกรรมเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตสงกวากอนการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรโดยกอนการทดลองอยในระดบปานกลาง หลงการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตอยในระดบด ทงนสามารถอภปรายผลได ดงน 1. เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเกมการศกษา เนนเศษสวนของรปเรขาคณตมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ทงโดยรวมและรายดานของเดกปฐมวยหลงการจดกจกรรมเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตสงกวากอนการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตกระทาโดยผานประสาทสมผส ซงตรงกบทฤษฎการเรยนรของบรเนอร (Bruner) ทเนนหลกกระบวนการคด ซงประกอบดวยลกษณะทสาคญ คอ แรงจงใจ ลาดบความตอเนอง และการเสรมแรง สอดคลองกบ เพยเจท (Piaget) พฒนาการดานสตปญญาของเดกในขนท 2 ขนกอนปฏบตการ ท เพยเจท ไดกลาวไววา เดกชวงอาย 2 – 6 ป จะถอเอาตนเอง เปนสาคญ (Self Centered) และเรยนรจากการสมผส และใชทกสวนของรางกายในการทากจกรรม แตการเรยนรทไดผลดทสด คอ การเรยนรจากประสบการณทตนไดลงมอปฏบต เดกในวยน ตองการประสบการณทเปนรปธรรม ตองการคนหาสารวจ (Explore) นอกจากนน กจกรรมยงมความนาสนใจทาทายความสามารถของเดก เนองจากเปน

67

การเปดโอกาสใหเดกไดคดวางแผนรเรม และลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเอง โดยออกแบบผลงานตามความคดจากสอ วสดอปกรณทหลากหลาย ในแตละกจกรรม ดงท สรมา ภญโญอนนตพงษ (2545: 31 – 33) กลาววา เดกปฐมวยโดยธรรมชาตแลว มความอยากรอยากเหนในสงตางๆ รอบตว และตองการทจะเรยนรสงแปลกใหม และทสาคญการเรยนรของเดกปฐมวยนน ควรอยทตวเดกเปนผสรางสรรคความรขนดวยตนเอง ตลอดจนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง สอดคลองกบ ทศนา แขมมณ (2536: 133 – 135) กลาววา เดกปฐมวยมการเรยนร ทงทผานประสาทสมผสและการสรางความรขนในตวเดกเอง การเปด โอกาสใหเดก ไดมประสบการณตรงและวธการเรยนรทหลากหลาย จะชวยใหเดกเกดการเรยนรไดด ในกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตน มงเนนใหเดกไดสมผสกบสอ อปกรณทมลกษณะแตกตางกน เพอสงเสรมใหเดกไดรจกการเปรยบเทยบ การจดหมวดหมการเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การรจกคาของจานวน ซงเปนทกษะ พนฐานทางคณตศาสตร เชนเดยวกบ เยาวพา เดชะคปต (2528: 10) กลาววา เดกเกดการเรยนร จากการใชประสาทสมผส ในการลงมอกระทา การกระทา จะทาใหเดกคอยๆ เกดความคด สรางจนตนาการและสรางภาพในสงทเปนนามธรรมได (ภรณ ครรตนะ. 2528: 10) การกลาวถงการเรยนรของเดกปฐมวยวา เปนการคดอยางมระบบ เดกจะเรยนรไดดเมอมสงเราเปนรปธรรม ไดลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเอง นอกจากนนความสามารถในการสงเกตจาแนกเปรยบเทยบสงตางๆ วาเหมอนหรอตางกนอยางไรในเรองของปรมาณ ขนาด รปราง ส และรปทรงเปนทกษะทตองอาศยทกษะการสงเกตโดยการใชประสาทสมผสของเดกในการเรยนร จากสอประเภทตางๆ ทสอดคลองกบกระทรวงศกษาธการ (2540: 32) ไดกลาวถง กจกรรมทางคณตศาสตรไววา ควรมวสดอปกรณสอการเรยนทเปนรปธรรม ใหเดกไดมโอกาสสงเกต สมผส ทดลอง สารวจ คนควาแกปญหาดวยตนเอง และมปฏสมพนธกบเดก ผใหญ ครเปนผจดสภาพแวดลอม และตงคาถามกระตนใหเดกคด ใหขอเสนอแนะและใหความชวยเหลอ ในการจดกจกรรมผานกระบวนการเลน เพอการเรยนรซงในรปแบบกจกรรม แตละขนตอนไดเปดโอกาสใหเดกไดศกษาและเรยนรจากสอประเภทตางๆ ทาใหเดกสามารถเรยนร อยางอสระ กจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ทาใหเกดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร คอ ไดปฏบตกจกรรม เปนรปธรรม เดกไดเรยนรผานประสาทสมผสและไดรบประสบการณจากการลงมอปฏบตกจกรรม จงสงผลตอทกษะพนฐานทางคณตศาสตรในแตละดานไดแก ดานการเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การรจกคาของจานวน ซงทกษะในแตละดานของพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย มความแตกตางกนตามความสามารถพนฐานเดม 2. เดกปฐมวยมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรทงโดยรวมและรายดาน หลงการจดกจกรรม เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต อยในระดบด โดยมการเปลยนแปลงทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสงขน เพราะเดกมโอกาสไดเลนเกมทกวน ซงประกอบดวยเกมทหลากหลายจานวน 60 เกม เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เปนการสงเสรมและกระตนใหเดกเกดทกษะ ดานการเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง และการรคารจานวน ในระยะเวลาตลอด 8 สปดาหของการทดลอง เดกมปฏสมพนธกบสอ ตลอดเวลาทาใหเดกเกดทกษะทง 5 ดาน สอดคลองกบกฎการฝกหด (Lows of Exercise) ของ ธอรนไดค (Thorndike) ทกลาววา เมอตองการ

68

ใหเดกมทกษะจะตองชวยใหเดกเกดความเขาใจและหมนฝกฝนบอยๆ เดกจะเรยนรจากการสงเกต และลงมอปฏบตซงสอดคลองกบ เพยเจท (Piaget) พฒนาการดานสตปญญาของเดกในขนท 2 ขนกอนปฏบตการ ท เพยเจท ไดกลาวไววา เดกชวงอาย 2 – 6 ป จะถอเอาตนเอง เปนสาคญ (Self Centered) และเรยนรจากการสมผส และใชทกสวนของรางกายในการทากจกรรม แตการเรยนรทไดผลดทสด คอ การเรยนรจากประสบการณทตนไดลงมอปฏบต เดกในวยน ตองการประสบการณทเปนรปธรรม ตองการคนหาสารวจ (Explore) ซงสอดคลองกบ จอหน ดวอ (John Dewey) ไดกลาววา เดกเรยนรจากการกระทา (Learning by Doing) นอกจากนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตยงสงเสรมใหเดกไดเรยนรการสงเกตและเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง และการรคารจานวน จากการลงมอปฏบตโดยนาชนสวนและวสดชนยอย ทตองนามาวางเรยงลงในรปเรขาคณต ทเดกเหนวามความเหมอนหรอตางกนอยางไร วงกลมประกอบดวยรปลกษณะแตกตางจากอสเหลยม และสามเหลยมอยางไร เมอนามาเรยงกนจะตองมจานวนกชน มจานวนกสวนบาง เดกไดสงเกตรปราง ขนาดของรปเรขาคณตจากแผนหลก ทมลกษณะแตกตางกนทงในดานขนาดและรปราง เมอเดกไดเลนเกมเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เดกสามารถเกดการเรยนรทมความสอดคลองกบทฤษฎของ บรเนอร (Bruner) ทเนนหลกกระบวนการคด ซงประกอบดวยลกษณะทสาคญ คอ แรงจงใจ ลาดบความตอเนอง และการเสรมแรง โดยในเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณตยงสงเสรมใหเดกรจกการลองผด ลองถกจากการเลนเกม เดกไดนาสวนยอยมาวางเรยงบนแผนหลก สามารถเรยงลาดบกอน – หลง ความยาว ความกวาง ความสง ขนาด ลาดบบน ลาง ซาย ขวา หนา กลาง หลง และจานวนชนทนามาจดเรยงใหไดรปรางของเรขาคณต สอดคลองกบ ประไพจตร เนตศกด (2529: 49 – 53) ไดกลาวถง ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรวา หมายถง การเตรยมความพรอม ในเรองการสงเกต การเปรยบเทยบรปราง นาหนก ขนาด ไดและเพญจนทร เงยบประเสรฐ (2542: 14 – 18) คณตศาสตรมความสาคญสาหรบเดกปฐมวย แมแตเดกทารกยงสามารถพฒนาความคดทางจานวน เดกปฐมวยจะสนใจ และกระตอรอรนทางคณตศาสตร หากการปลอยใหเดกเลนอยางอสระเรารสกแปลกใจกบรปแบบ การมลาดบและการเปรยบเทยบในสงทเดกเลนการไดสมผสความสมพนธทางปรมาณจะเกดขนเสมอ ทงจากการสารวจคนพบ และเขาใจโลกรอบๆ ตวเดก

ขอสงเกตทไดรบจากการวจย 1. สปดาหแรกเดกตองการปรบตวในการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เนองจากเปนเกมใหมทเดกยงไมเคยเลน ผวจยจงตองใชเวลาในการอธบายวธการเลน แตพอเขาสสปดาหท 2 เดกสวนใหญเขาใจถงวธการเลนเพราะเดกมความสนใจในการเลนเกม เพราะเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตยงเปนความแปลกใหมสาหรบเดก 2. ในขณะทเดกเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เดกจะเลนดวยวธการทแตกตางจากคาแนะนาจากคร และในบางครงเดกจะเสนอวธการวางชนสวนในรปทแตกตางออกจากเพอน เชน การเรยงจากดานหลงมาดานหนา การเรยงจากแนวตงลงมา การเรยงซอนกนเปนสองชนขนมา

69

บางครงเรยงเปนรปรางทแปลกออกไป เปนรปคน รปเครองบน พอถงสปดาหท 5 เดกสวนใหญเขาใจวธการเลนประกอบกบมความสนใจ ทาใหเดกตางคนตางเลนและศกษาความแปลกใหมของเกม เดกมความเขาใจวธการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต สามารถเลนไดอยางถกตองตามลกษณะของรปเรขาคณต และอธบายคาตอบได รจกบอกเพอนทเลนในกลมเดยวกนได มความภาคภมใจในผลงานของตนเอง ตลอดจนมความเชอมนในการเลนเกมในชดตอไปทเลอกดวยตนเอง 3. เดกมความกระตอรอรนในการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เนองจากถามครทกวนวา วนนมเกมใหมมาใหเลนไหม และเมอเดกไดทากจกรรม เดกกจะรบเขามาเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เมอเดกสามารถตอรปเรขาคณตไดถกตองแลว เดกกจะเกดความมนใจในการเลนเกมอนตอไป 4. เดกมความสนใจในเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต เพราะเดกไดพดคยกบครวา เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตนซอมาจากทไหน ใครเปนคนทาเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ทาไมตองนาวสดนมาทา จะทาเปนรปอยางอนบางไดไหม เชน สเหลยมผนผา หกเหลยม เพราะเดกอยางทดลองเลนรปทรงทหลากหลายมากยงขน

ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1. ครควรนากจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตมาใชในการพฒนา ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยโดยพจารณาความยาก งายเหมาะสมกบวย และความสามารถ ของเดก 2. กอนเดกจะลงมอเลนเกมครควรมความมนใจวา เดกไดเขาใจวธการเลนเปนอยางดแลว หากพบวา เดกยงไมเขาใจหรอมปญหาควรรบเขาไปอธบายการเลนใหเดกเขาใจ 3. ในระหวางทากจกรรม ครควรสรางบรรยากาศความเปนกนเองกบเดก เพอเปนการกระตนใหเดกไดกลาเลน เปดโอกาสใหเดกไดเลอกเลนเกม และเมอเหนเดกทยงไมเขาใจในการเลน ครควรรบเขาไปชวยเหลอ เพอทเดกจะไดมความเขาใจในการเลน และสามารถพฒนากระบวนการทกษะในดานตางๆ ได 4. ควรนาเกม เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณตไปจดไวในหอง เพอใหเดกไดฝกฝนทกษะจากการเลนเกมซาอก เพอใหเดกมพฒนาการทดยงขนตอไป

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาผลของการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ทมตอพฒนาการดานอนๆ ของเดกปฐมวย เชน พฒนาการดานการคดแกปญหา ทกษะทางภาษาพฒนาการดานมตสมพนธ เปนตน 2. ควรศกษาเปรยบเทยบผลของการจดกจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ในระดบอนบาลปท 1 และปท 2 เพอพฒนาทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยเปนรายดาน

70

เชน ดานการเปรยบเทยบ ดานการจดหมวดหม ดานการเรยงลาดบ ดานการบอกตาแหนง ดานการรคาจานวน ตอไป

บรรณานกรม

72

บรรณานกรม กรภสสร ประเสรฐศกด. (2539). ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปะสรางสรรคประกอบคาถามเชงเหตผลและคาถามเชงเปรยบเทยบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กาพล ดารงวงศ. (2535, กมภาพนธ). เกม. วารสารกองทนสงเคราะห. 5(39): 11. กลยา ตนตผลาชวะ. (2549, เมษายน). การlสอนคณตศาสตรเดกปฐมวย. วารสารการศกษาปฐมวย. 10(2): 38 – 45. ขวญนช บญยฮง. (2546). การสงเสรมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยโดยการเลา “นทานคณต”. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: คทนย แกวมณ. (2544). การพฒนาโปรแกรมการเรยนการสอนคณตศาสตรสาหรบเดกวยอนบาล โดยใชศนยการเรยนทมสญญาการเรยน. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. จตทนาวรรณ เดอนฉาย. (2541). ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปะวาดภาพนอกหองเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. ฉววรรณ กนาวงศ. (2526). การศกษาเดก. พษณโลก: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก. อดสาเนา. ชมนาด เชอสวรรณทว. (2542). การสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. ชยยงค พรหมวงศ. (2521). นวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษากบการสอนระดบอนบาล. กรงเทพฯ: โรงพมพไทยวฒนาพานช. ทศนา แขมมณ. (2536). หลกการและรปแบบพฒนาเดกปฐมวยตามวถชวตไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธญลกษณ ลชวนคา. (2544). การคดวจารณของเดกปฐมวยทเลนเกมการศกษามตสมพนธ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธารง ชชพ. (2544). กระบวนทศนใหมทางการศกษาปฐมวย. ใน เอกสารประกอบการบรรยาย. (ไมปรากฏเลขหนา). ถายเอกสาร. นตยา ประพฤตกจ. (ม.ป.ป.). คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: โอ.เอส พรนตง เฮาส. บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2548). เอกสารประกอบการเรยนวชา 301512 วธวทยาการวจยทาง การศกษา.

73

บญเยยม จตรดอน. (2526). หนงสอชดคมอครการจดกจกรรมสาหรบเดก. กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศ กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ. ปยรตน โพธสอน. (2542). การพฒนาความสามารถทางคณตศาสตรของเดกอนบาลโดยใชการประเมนผล แบบพอรโฟลโอ. วทยานพนธ ค.ม. (ประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร. พวงรตน พมคชา. (2545). การพฒนาความสามารถทางคณตศาสตรของเดกอนบาลทเรยนโดยใช เรองคณตศาสตร. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. พชร สวนแกว. (2538). จตวทยาพฒนาการและการดแลเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ดวงกมล. พฒนา ชชพงศ. (2530). การจดประสบการณและกจกรรมระดบปฐมวย. ใน เอกสารการบรรยาย ชดท 8 แผนการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พนสข บณยสวสด. (2523). พฒนาการเดกและการอบรมเลยงด. กรงเทพฯ: แพรพทยา. เพญจนทร เงยบประเสรฐ. (2542). คณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย. ใน เอกสารประกอบการสอน. หนา 19 – 25. เพญศร พชยสนธ. (2528). การสรางเสรมลกษณะนสยระดบปฐมวย. ใน เอกสารคาสอนชดวชา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กรงเทพฯ: ชวนพมพ. ภรณ ครรตนะ. (2528). การเลนของเดก. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เยาวพา เดชะคปต. (2542). กจกรรมสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: สานกพมพแมค. ------------ . (2546). เกมและการเลนสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ฟสกสเซนเตอร. วรรณ วจนสวสด. (2552). ทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยดวยกจกรรมเกมการศกษาลอตโต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วาโร เพงสวสด. (2542). การวจยทางการศกษาปฐมวย. คณะครศาสตร สถาบนราชภฎสกลนคร. สมใจ ทพยชยเมธา; และ ลออ ชตกร. (2525). การเลนและเกมสาหรบเดกปฐมวย. ใน เอกสารประกอบ การสอนชดวชาสอการสอนสาหรบเดกปฐมวย เลม 1 หนาท 4. กรงเทพฯ: วทยาลยครสวนดสต. สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร. (2542). แนวการจดการเรยนการสอนเพอการเรยนร ในศตวรรษหนา. ใน รตนพนจ นทศการศกษา. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. สรรพมงคล จนทรดง. (2544). การเปรยบเทยบทกษะพนฐานคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบ การจดประสบการณทางคณตศาสตร ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนทางคณตศาสตร แบบรายคและแบบรายบคคล. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. สานกการศกษากรงเทพมหานคร. (2543). แผนการจดประสบการณ. กรงเทพฯ: สานกฯ.

74

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2531). คมอประเมนพฒนาการเดก ระดบชนปท 1 – 3. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. สรชนม ปนนอย. (2542). ผลการใชเกมคณตศาสตรในการสอนตามแนวคดคอนสตรคตวสทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของเดกวยอนบาล. วทยานพนธ ค.ม. (ประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2545). แนวคดสแนวปฏบต : แนวการจดประสบการณปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ: ดวงกมล. ------------ . (2550). หลกสตรครศาสตรบณฑต. ใน เอกสารประกอบการสอนวชา ECED 201 สาขาการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศก มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. อาร เกษมรต. (2523). การสอนเกมการศกษาแกเดกอนบาลปท 1 : เขาใจเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: ชมรมไทย อสราเอล. Baroody, A.J. (2000, July). Does Mathematics Instruction for Three - to five - year - olds Really Make Sense. Young Children. 55: 61 – 67. Bloom, B.S. (1964). Stability and Change Human Characteristics. New York: Jone Wiley and Son. Carlton, D.M. (1996). Preschool Intervention a Longitudinal Study. Dissertation Abstracts International. Donalson, W.; & Magret, B.G. (1968, November). Less is More A Story of Language Comprehension in Children, British Journal of Psychology. 59: 461 – 471. Gesell, A.L. (1946). The Child From Five to Ten. New York and London: Harper. Good, C.V. (1973). Dictionary of Education. New York and London: Macmillan. Kline, K. (2000, May). Early Childhood Teachers Discuss the Standard. Teaching Children Mathematics. 6(9): 568 – 571. Massoglia, E.T. (DR.). (1977). Early Childhood Education in the Home. New York Delmes Achievement and Dispositional Outcomes. Early Childhood Research Quarterly. 11: 477 – 494. Piaget, J. (1969). Play Dreams and Imitation in Childhood. New York: W.W. Norton & Co.

ภาคผนวก

76

ภาคผนวก ก

- คมอการใชแบบทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร - ตวอยางแบบทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร

77

คมอดาเนนการทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย 1. คาชแจง 1.1 แบบทดสอบนใชสาหรบการทดสอบการวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 (อาย 5 – 6 ป) 1.2 แบบทดสอบนมทงหมด 5 ชด เปนแบบทดสอบประเภทขอคาถามเปนรปภาพเหมอนจรง 1.3 การดาเนนการทดสอบ ผทดสอบอธบายวธการทาแบบทดสอบและอานคาสงในการทา แบบทดสอบทละขอ สาหรบผชวยดาเนนการทดสอบจะคอยดแลและใหผรบการทดสอบปฎบตอยางถกตองตามขนตอน ซงการทดสอบจะทดสอบวนละ 1 ชด โดยเรยงลาดบจากชด 1 – 5 รวมระยะเวลาในการทดสอบ 5 วนแลว นาแบบทดสอบมาตรวจใหคะแนนตามเกณฑ

2. คาแนะนาในการใชแบบทดสอบ 2.1 ลกษณะทวไปของแบบทดสอบ ประกอบดวยแบบทดสอบจานวน 5 ชด โดยจาแนกไดดงตอไปน ชดท 1 ดานการเปรยบเทยบ จานวน 15 ขอ ชดท 2 ดานการจดหมวดหม จานวน 15 ขอ ชดท 3 ดานการเรยงลาดบ จานวน 15 ขอ ชดท 4 ดานการบอกตาแหนง จานวน 15 ขอ ชดท 5 ดานการรคาจานวน จานวน 15 ขอ 2.2 การตรวจใหคะแนน - ขอทกากบาท ( x ) ถกตอง ใหคะแนน 1 คะแนน - ขอทตอบผด ไมไดตอบ หรอตอบมากกวา 1 ขอ ใหคะแนน 0 คะแนน - เขยนเรยงลาดบเลข 1 2 และ 3 ลงใน ถกให 1 คะแนน - เขยนเรยงลาดบเลข 1 2 และ 3 ลงใน ผดให 1 คะแนน 2.3 การกาหนดเวลาในการทดสอบ ระยะเวลาทใชในทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตรสาหรบเดกปฐมวย กาหนดใหขอละ 1 นาท รวมระยะเวลาโดยเฉลยประมาณ 30 นาท 2.4 การเตรยมการกอนการทดสอบ 2.4. 1 สถานททดสอบควรเปนหองทสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกทเอออานวยตอผรบการทดสอบ เปนตนวามแสงสวางทเพยงพอ โตะเกาอจดใหเหมาะสมกบผรบการทดสอบ และไมมเสยงดงรบกวนจนเกนไป 2.4. 2 ผดาเนนการทดสอบตองทาหนาทอานคาสงใหผรบการทดสอบฟงและทาดงนนจงตองอานคมอในการทดสอบแตละตอนใหเขาใจลวงหนา เพอใหคนเคยกบสงทตองปฏบตในเวลา

78

ดาเนนการ 2.4. 3 เตรยมอปกรณทเดกจาเปนตองใชในการทดสอบ ดงน 2.4.3.1 ดนสอดา สาหรบแจกผรบการทดสอบเพอใชในการทาแบบทดสอบ และควรมสารองไวดวย 2.4.3.2 ดนสอส ยกเวนสดาและสนาตาล 2.4.3.3 สตกเกอรรปประเภทภาพทงายแกการลอกตดคาตอบ 2.4.3.4 นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 2.4. 4 การเตรยมตวผรบการทดสอบ 2.4.4.1 กอนดาเนนการทดสอบ ควรใหผรบการทดสอบทาธระสวนตวกอน เชน ดมนา เขาหองนา ใหเรยบรอยเพอใหผรบการทดสอบมสมาธในการทดสอบ 2.4.4.2 ผดาเนนการทดสอบควรสรางความคนเคยกบผรบการทดสอบ โดยการทกทาย พดคยและไมทาใหผรบการทดสอบวตกกงวล เมอเหนวา ผรบการทดสอบพรอม จงเรมดาเนนการทดสอบ 2.4.4.3 ผดาเนนการทดสอบควรแนะนาการเขยนเครองหมายตางๆ ทมในแบบทดสอบ ใหเดกดอยางชดเจนบนกระดานดา และอปกรณตางๆ เมอเหนวาผรบการทดสอบเขาใจและพรอม จงเรมทาการทดสอบ 2.5 การดาเนนการทดสอบตามขนตอน 2.5.1 ใหเดกเขยนชอ นานสกล ทหนาปกแบบทดสอบของผรบการทดสอบทกคนให เรยบรอยกอนดาเนนการทดสอบทกครง 2.5. 2 ดาเนนการทดสอบทละ 1 ชด ผดาเนนการทดสอบอานแบบทดสอบขอละ 2 ครง และสงเกตเดกทกคนทา 2.5. 3 เมอดาเนนการทดสอบเสรจ ใหผรบการทดสอบควาแบบทดสอบ แลวหยดพก เชน ดมนาหรอเขาหองนา 2.5. 4 ผทดสอบทาการเกบรวบรวมแบบทดสอบ

79

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 1 ดานการเปรยบเทยบ

จานวน 10 ขอ

ชอ – นามสกล ............................................................................................................... โรงเรยน ............................................................................................... ชนอนบาลปท 3 วนททาการทดสอบ ........................................................................................................ ผดาเนนการทอสอบ .......................................................................................................

80

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 1 ดานการเปรยบเทยบ

หนามานา ขอนก คร : นกเรยนดทขอนกคะ (ครชใหนกเรยนดทขอนก แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ภาพทเปนรปวงกลมเหมอนกบภาพตวอยาง ทถกตอง (พดซาอก 1 ครง) นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนกากบาท (X) ภาพตามคาสง คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท (X) ทบภาพตามคาสงทาทกคน

81

หนาป ขอลง คร : นกเรยนดทขอลงคะ (ครชใหนกเรยนดทขอลลง แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ภาพทเปนรปสเหลยมเหมอนกบภาพ ตวอยางทถกตอง (พดซาอก 1 ครง) นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนกากบาท (X) ตามคาสง คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท(X)ทบภาพตามคาสงทาทกคน

82

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 2 ดานการจดหมวดหม

จานวน 10 ขอ

ชอ – นามสกล ............................................................................................................... โรงเรยน ............................................................................................... ชนอนบาลปท 3 วนททาการทดสอบ ........................................................................................................ ผดาเนนการทอสอบ .......................................................................................................

83

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 2 ดานการจดหมวดหม

หนาหม ขอปลาวาฬ คร : นกเรยนดทขอปลาวาฬคะ (ครชใหนกเรยนดทขอปลาวาฬ แลวอานคาสงใหเดกฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ภาพทเปนประเภทเดยวกบตวอยาง (พดซาอก 1 ครง) นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนกากบาท (X) ภาพทเปนประเภทเดยวกบตวอยาง คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท (X) ทบภาพตามคาสงทาทกคน

84

ขอหนอน คร : นกเรยนดทขอหนอนคะ (ครชใหนกเรยนดทขอหนอน แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท(X)ภาพทเปนประเภทเดยวกบตวอยาง (พดซาอก1ครง) นกเรยน : ใหเดกเขยนกากบาท (X) ภาพทเปนประเภทเดยวกบตวอยาง คร : สงเกตใหเดกปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท (X) ทบภาพตามคาสงทาทกคน

85

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 3 ดานการเรยงลาดบ

จานวน 10 ขอ

ชอ – นามสกล ............................................................................................................... โรงเรยน ............................................................................................... ชนอนบาลปท 3 วนททาการทดสอบ ........................................................................................................ ผดาเนนการทอสอบ .......................................................................................................

86

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 3 ดานการเรยงลาดบ

หนาไก ขอสม คร : เดกดทขอสมคะ (ครชใหนกเรยนดทขอสม แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง)

ใหนกเรยนเขยนเลข1,2,3ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง(พดซาอก1ครง)

นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนเลข 1,2,3 ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง

คร : สงเกตใหนกเรยนเขยนเลข 1,2,3 ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง ตามคาสงทาทกคน

87

ขอสบปะรด

คร : เดกดทขอสบปะรดคะ (ครชใหนกเรยนดทขอสบปะรด แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง)

ใหนกเรยนเขยนเลข1,2,3 ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง(พดซาอก1ครง)

นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนเลข 1,2,3 ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง

คร : สงเกตใหนกเรยนเขยนเลข 1,2,3 ลงใน เรยงลาดบเหตการณจากกอนไปหลง ตามคาสงทาทกคน

88

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 4 ดานการบอกตาแหนง

จานวน 10 ขอ

ชอ – นามสกล ............................................................................................................... โรงเรยน ............................................................................................... ชนอนบาลปท 3 วนททาการทดสอบ ........................................................................................................ ผดาเนนการทอสอบ .......................................................................................................

89

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 4 ดานการบอกตาแหนง

หนานก ขอแมว

คร : นกเรยนดทขอแมวคะ (ครชใหนกเรยนดทขอแมว แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ภาพในตาแหนงทสมพนธกบภาพทกาหนดให (พดซาอก1ครง) นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนกากบาท (X) ภาพในตาแหนงทสมพนธกบภาพทกาหนดให คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท(X)ทบภาพตามคาสงทาทกคน

90

ขอไก คร : นกเรยนดทขอไกคะ (ครชใหนกเรยนดทขอไก แลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนเขยนเครองหมายกากบาท (X) ภาพในตาแหนงทสมพนธกบภาพทกาหนดให (พดซาอก1ครง) นกเรยน : ใหนกเรยนเขยนกากบาท (X) ภาพในตาแหนงทสมพนธกบภาพทกาหนดให คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบต ในการทาเครองหมายกากบาท(X)ทบภาพตามคาสงทาทกคน

91

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 5 ดานการรคาจานวน

จานวน 10 ขอ

ชอ – นามสกล ............................................................................................................... โรงเรยน ............................................................................................... ชนอนบาลปท 3 วนททาการทดสอบ ........................................................................................................ ผดาเนนการทอสอบ .......................................................................................................

92

แบบทดสอบวดทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ชดท 5 ดานการรคาจานวน

หนาดนสอ ขอปลาหมก

คร : นกเรยนดทขอปลาหมกคะ (ครชใหนกเรยนดขอปลาหมกแลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนกากบาท (x) ภาพทมจานวนเทากบเลขทกาหนดให ( พดซาอก 1 ครง ) นกเรยน : กากบาท (x) ภาพทมจานวนเทากบเลขทกาหนดให คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบตทกคน

35

93

หนาตะเกยง

ขอมะละกอ

คร : นกเรยนดทขอมะละกอคะ (ครชใหนกเรยนดทขอมะละกอแลวอานคาสงใหนกเรยนฟง) ใหนกเรยนกากบาท (x) เลขทมจานวนเทากบภาพทกาหนดให (พดซาอก 1 ครง) นกเรยน : กากบาท (x) เลขทมจานวนเทากบภาพทกาหนดให คร : สงเกตใหนกเรยนปฏบตทกคน

48 38 28

94

ภาคผนวก ข - คมอการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต - ตวอยางเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต

95

คมอการเลนเกมการศกษาเนนเศษรปเรขาคณตสวนสาหรบเดกปฐมวย (อาย 5 – 6 ป)

1. คาชแจง เกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต เปนเกมทเดกสามารถเลนเปนรายบคคลหรอเลนเปนรายกลมกได โดยมกตกา และมวตถประสงคในการเลน เพอใหผเลนมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ในการเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง การรคาจานวน ซงผวจยสรางขนโดยยดแนวการจดประสบการณการเรยนรในแผนการจดประสบการณระดบชนอนบาลปท 3 รวมทงองเกณฑการพฒนาการเรยนรทเหมาะสม มความสอดคลองตอพฒนาการ และความสนใจของเดกเปนหลก ซงมทงหมด 60 เกม ลกษณะของเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต เปนเกมแผนใสพลาสตกอะคลลคมสองสวน สวนบนเปนแผนพลาสตกอะคลลคยอย ขนาด 1 x 1 นว ซงในชนยอยแตละชนเมอนามาตอกนแลวจะเปนลกษณะตามรปเรขาคณต ในแตละรปประกอบดวยชนสวนจานวน 3 – 8 ชน สวนแผนลางเปนแผนพลาสตกอะคลลคชนดใส ขนาด 5 X 5 นว ซงในแตละแผนจะมลกษณะโครงรางรปเรขาคณตปรากฏอยบนแผน การเลนเกมการศกษาทเนนเศษสวนรปเรขาคณตนนตองใชประสาทในการสงเกตเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การบอกตาแหนง และการรคาจานวน

2. จดประสงค 2.1 เพอฝกทกษะการเปรยบเทยบ ลกษณะรปราง สง เตย ใหญ เลก สน ยาว 2.2 เพอฝกทกษะการจดหมวดหม รปราง ขนาด ลกษณะเฉพาะ 2.3 เพอฝกทกษะการเรยงลาดบเหตการณกอน – หลง 2.4 เพอฝกทกษะการบอกตาแหนง บน ลาง ซาย ขวา กลาง หนา หลง 2.5 เพอฝกทกษะการการรคา จานวน 1 – 20 2.6 เพอใหเกดความสนกสนาน 2.7 เพอใหมระเบยบวนยในการจดเกบหลงจากเลกเลนแลว

3. การจดกจกรรม 3.1 แนะนาใหเดกรจกเกมใหม สวนประกอบของเกมการศกษาเนนเศษสวนเศษรปเรขาคณตและวธการเลนเกมการศกษาเนนเศษสวน 3.2 ในขณะทนกเรยนเลนเกมการศกษาเนนเศษสวน ครตองคอยดแลใหคาแนะนา และใหการชวยเหลอกบนกเรยนเพอสงเกตความสามารถของนกเรยน 3.3 เมอนกเรยนเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนเสรจแลวนกเรยนตองเกบเกมการศกษา เนนเศษสวนรปเรขาคณต ใหเรยบรอยกอนทจะหยบเกมการศกษาเนนเศษสวนชดอนมาเลน

96

4. การประเมนผล 4.1 สงเกตการณเลนเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต 4.2 สงเกตพฤตกรรมเดกในขณะทเดกเลนรายบคคล 4.3 สงเกตการเกบเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต เขาทใหเรยบรอย

คอนโดหลายหอง จดประสงค 1. เพอฝกทกษะการสงเกตเปรยบเทยบ 2. เพอฝกทกษะการจดหมวดหม 3. เพอฝกทกษะการเรยงลาดบ 4. เพอฝกทกษะการบอกตาแหนง 5. เพอฝกทกษะการรคาจานวน 6. สงเสรมใหเกดการเรยนรอยางสนกสนาน 7. เพอฝกใหมระเบยบวนยในการจดเกบหลงจากเลกเลนแลว

วธการเลน 1. นกเรยนศกษารายละเอยดของเกมการศกษาเนนเศษสวนโดยสงเกตจากรป 2. ใหอาสาสมครมาทดลองเลนเกมโดยใชเศษยอยมาจดเรยงบนแผนหลก

=

3. เมอนกเรยนเรยงเลนตอเกมแลว ใหมาบอกวาจานวนทนกเรยนไดเรยงลงในแผนเปนจานวนเทาไร มลกษณะอยางไร ใหนกเรยนอธบายสงทเลนเรยงในแตละแผน

4. นกเรยนชวยกนบอกสรปลกษณะของรปเรขาคณตทนกเรยนไดเลนมา หลงจากเลนเกมและสารวจจานวนเรยบรอยแลว ควรจดเกบแผนเกมและวสดลงในถงทกชนตามจานวนของแตละชด

อปกรณ 1. เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ขนาด 5 X 5 นว 2. วสดแผนหลกและแผนยอยบตรเศษทงหมดทาดวยพลาสตกอะคลลคขนาดมขนาด ดงน

- แผนหลก ขนาด 5 X 5 นว

- แผนยอยเศษ จานวน 6 ชน

97

การประเมน การสงเกต / การจดบนทก

สมาชกจานวนเตมส จดประสงค 1. เพอฝกทกษะการสงเกตเปรยบเทยบ 2. เพอฝกทกษะการจดหมวดหม 3. เพอฝกทกษะการเรยงลาดบ 4. เพอฝกทกษะการบอกตาแหนง 5. เพอฝกทกษะการรคาจานวน 6. สงเสรมใหเกดการเรยนรอยางสนกสนาน 7. เพอฝกใหมระเบยบวนยในการจดเกบหลงจากเลกเลนแลว

วธการเลน 1. นกเรยนศกษารายละเอยดของเกมการศกษาเนนเศษสวนโดยสงเกตจากรป 2. ใหอาสาสมครมาทดลองเลนเกมโดยใชเศษยอยมาจดเรยงบนแผนหลก

=

3. เมอนกเรยนเรยงเลนตอเกมแลว ใหมาบอกวาจานวนทนกเรยนไดเรยงลงในแผน เปนจานวนเทาไร มลกษณะอยางไร ใหนกเรยนอธบายสงทเลนเรยงในแตละแผน 4. นกเรยนชวยกนบอกสรปลกษณะของรปเรขาคณตทนกเรยนไดเลนมา หลงจากเลนเกมและสารวจจานวนเรยบรอยแลว ควรจดเกบแผนเกมและวสดลงในถงทกชนตามจานวนของแตละชด

อปกรณ 1. เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ขนาด 5 X 5 นว 2. วสดแผนหลกและแผนยอยบตรเศษทงหมดทาดวยพลาสตกอะคลลคขนาดมขนาด ดงน

- แผนหลก ขนาด 5 X 5 นว

- แผนยอยเศษ จานวน 4 ชน

98

การประเมน การสงเกต / การจดบนทก

สามเหลยมเสมอภาค จดประสงค 1. เพอฝกทกษะการสงเกตเปรยบเทยบ 2. เพอฝกทกษะการจดหมวดหม 3. เพอฝกทกษะการเรยงลาดบ 4. เพอฝกทกษะการบอกตาแหนง 5. เพอฝกทกษะการรคาจานวน 6. สงเสรมใหเกดการเรยนรอยางสนกสนาน 7. เพอฝกใหมระเบยบวนยในการจดเกบหลงจากเลกเลนแลว

วธการเลน 1. นกเรยนศกษารายละเอยดของเกมการศกษาเนนเศษสวนโดยสงเกตจากรป 2. ใหอาสาสมครมาทดลองเลนเกมโดยใชเศษยอยมาจดเรยงบนแผนหลก

=

3. เมอนกเรยนเรยงเลนตอเกมแลวใหมาบอกวา จานวนทนกเรยนไดเรยงลงในแผน เปนจานวนเทาไร มลกษณะอยางไร ใหนกเรยนอธบายสงทเลนเรยงในแตละแผน 4. นกเรยนชวยกนบอกสรปลกษณะของรปเรขาคณตทนกเรยนไดเลนมา หลงจากเลนเกมและสารวจจานวนเรยบรอยแลว ควรจดเกบแผนเกมและวสดลงในถงทกชนตามจานวนของแตละชด

อปกรณ 1. เกมการศกษาเนนเศษสวนของรปเรขาคณต ขนาด 5 X 5 นว 2. วสดแผนหลกและแผนยอยบตรเศษทงหมดทาดวยพลาสตกอะคลลคขนาดมขนาด ดงน

- แผนหลก ขนาด 5 X 5 นว

- แผนยอยเศษ จานวน 3 ชน

การประเมน การสงเกต / การจดบนทก

99

ภาคผนวก ค - ตารางคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ - คาความยากงายและอานาจจาแนกรายขอของแบบทดสอบ

100

คาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญแบบทดสอบชดท 1 ดานการเปรยบเทยบ

คณภาพของแบบทดสอบ ขอ

คา IOC ความยากงาย อานาจจาแนก

1 1.00 0.47 0.62 2 1.00 0.53 0.63 3 1.00 0.60 0.60 4 1.00 0.50 0.76 5 1.00 0.47 0.51 6 1.00 0.60 0.53 7 1.00 0.70 0.64 8 1.00 0.57 0.71 9 1.00 0.67 0.47 10 1.00 0.67 0.45

คาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญแบบทดสอบชดท 2 ดานการจดหมวดหม

คณภาพของแบบทดสอบ ขอ

คา IOC ความยากงาย อานาจจาแนก

1 1.00 0.37 0.53 2 1.00 0.70 0.62 3 1.00 0.50 0.44 4 1.00 0.53 0.43 5 1.00 0.43 0.46 6 1.00 0.57 0.59 7 1.00 0.57 0.50 8 1.00 0.57 0.55 9 1.00 0.40 0.45 10 1.00 0.47 0.55

101

คาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญแบบทดสอบชดท 3 ดานการเรยงลาดบ

คณภาพของแบบทดสอบ ขอ

คา IOC ความยากงาย อานาจจาแนก

1 1.00 0.73 0.38 2 1.00 0.67 0.69 4 1.00 0.63 0.49 5 1.00 0.77 0.53 6 1.00 0.70 0.63 7 1.00 0.60 0.70 9 1.00 0.63 0.49 11 1.00 0.50 0.42 12 1.00 0.67 0.39 13 1.00 0.53 0.41

คาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญแบบทดสอบชดท 4 ดานการบอกตาแหนง

คณภาพของแบบทดสอบ ขอ

คา IOC ความยากงาย อานาจจาแนก

1 1.00 0.53 0.40 2 1.00 0.50 0.56 3 1.00 0.53 0.47 4 1.00 0.53 0.47 5 1.00 0.57 0.49 6 1.00 0.67 0.37 7 1.00 0.57 0.58 8 1.00 0.67 0.56 9 1.00 0.63 0.50 10 1.00 0.67 0.61

102

คาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญแบบทดสอบชดท 5 ดานการรคาจานวน

คณภาพของแบบทดสอบ ขอ

คา IOC ความยากงาย อานาจจาแนก

1 1.00 0.57 0.46 2 1.00 0.67 0.62 3 1.00 0.47 0.39 4 1.00 0.53 0.56 5 1.00 0.50 0.44 6 1.00 0.47 0.41 7 1.00 0.60 0.63 8 1.00 0.67 0.51 9 1.00 0.60 0.30 10 1.00 0.67 0.60

103

ภาคผนวก ง

ภาพการทากจกรรมเกมการศกษาเนนเศษสวนรปเรขาคณต

104

105

ประวตยอผวจย

107

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นางสาวปณชา มโนสทธยากร วน เดอน ปเกด 14 กรกฎาคม 2509 สถานทเกด เขตบางรก จงหวดกรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน 83 แขวงบางปะกอก เขตราษฎรบรณะ กรงเทพมหานคร 10140 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน คร สถานททางานปจจบน โรงเรยนจนเตอะ แขวงทงวดดอน เขตสาทร กรงเทพมหานคร ประวตการศกษา พ.ศ. 2529 มธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนศกษานาร พ.ศ. 2532 มธยมศกษาปท 6 จาก ศนยการศกษานอกโรงเรยนกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2539 ปรญญาตร ศลปศาสตรบณฑต เอกนเทศศาสตร จาก สถาบนราชภฏบานสมเดจเจาพระยา พ.ศ. 2548 ปรญญาตรศกษาศาสตรบณฑต เอกมธยมศกษา - ภาษาไทย จาก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2553 การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ