Υπεύθυνη καθηγήτρια: Κα Στυλιανού Μαρία

Ζώντας σε μια πανέμορφη και πλούσια σε

ιστορία πόλη όπως η Καβάλα, νιώθουμε

πραγματικά χαρούμενοι που στα πλαίσια

του μαθήματος της τοπικής ιστορίας,

έχουμε την ευκαιρία να αναδείξουμε σημεία

της πόλης με μεγάλη ιστορική σημασία.

Άποψη της ακρόπολης και των τειχών

Πριν από 2.500 χρόνια η

χερσόνησος της Καβάλας

οχυρώθηκε με τείχος από

ογκόλιθους ντόπιου

γρανίτη

Η αρχαία οχύρωση

διατηρήθηκε μέχρι την

πρωτοβυζαντινή περίοδο

Χρησιμοποιήθηκε ως

βάση για τη

μεταγενέστερη βυζαντινή

και οθωμανική οχύρωση.

Περιέβαλαν την πόλη σε

έκταση 130 στρεμμάτων

Περί το 1530-36 κτίστηκε

ο εξωτερικός περίβολος

των τειχών

ξεκινούσαν από το 5ο

γυμνάσιο και

εκτείνονταν μέχρι την

κεντρική πλατεία

Τα νέα όρια της πόλης

είχαν έκταση 170

στρεμμάτων

Η είσοδος στην πόλη

γινόταν από δυο πύλες

που αντιστοιχούσαν

στα δυο άκρα της οδού

Κουντουριώτου

Η «Μεσαία πύλη» Ορτά Καπουσούστην οδό Θ. Πουλίδου

Η πύλη της Λ. Κατσώνη (ανατολική)

Εξωτερική όψη Εσωτερική όψη

Σταδιακά η αμυντική τους ισχύς μειώνεται

με αποτέλεσμα κατά τις τελευταίες δεκαετίες

της τουρκοκρατίας να μην έχουν κανένα ρόλο

Το 1864 εμπόδιζαν την ανάπτυξη πόλης της

και τμήματα της γκρεμίζονται

Μετά το 1930 το μεγαλύτερο μέρος τους

γκρεμίστηκε

Το 1967-68 ισοπεδώθηκαν τα εναπομείναντα

τμήματα τους

Άποψη της ακρόπολης και μέρους των τειχών που σώζονται

σήμερα

Ήταν άξονας επικοινωνίας Ανατολής –Δύσης

Είναι ο δρόμος που συνδέει το παλιό λιμάνι με την πλατεία Νικοτσάρα, τις Καμάρες και τα παλιά δικαστήρια

η τοπική αγορά εκτεινόταν κατά μήκος της και στις παρόδους της

Οι περιηγητές του19ου αιώνα την περιγράφουν ως «πληκτικό παζάρι με πρόχειρες κατασκευές, σκεπασμένες με κληματόφυλλα».

Τοπική αγορά

Το όνομά της

δόθηκε προς τιμήν

του Ναυάρχου

Παύλου

Κουντουριώτη, κυβερνήτη του

θρυλικού

θωρηκτού Αβέρωφ

Νίκες κατά του

τουρκικού στόλου στις

ναυμαχίες της «Έλλης»

και της «Λήμνου»

Κυριαρχία της Ελλάδας

στο Αιγαίο κατά τους

Βαλκανικούς Πολέμους

(1912-13)

Απελευθέρωση πολλών

νησιών του Αιγαίου και

εγκλεισμός του

τουρκικού στόλου στα

στενά του Ελλησπόντου

Η οδός Κουντουριώτου σήμερα συνεχίζει να αποτελεί

έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους της πόλης.

Η ιερότητα και η ιστορικότητα του σημερινού ναού του Αγίου Νικολάου και κατ’ επέκταση του περιβάλλοντος αυτού χώρου, εδραιώνονται σε δύο εθνότητες:

και σε τρεις θρησκείες:

Κατά την αρχαία ελληνική εποχή, στην θέση του σημερινού καμπαναριού του ναού του Αγίου Νικολάου υπήρχε μικρός πύργος πάνω στον οποίο ορθωνόταν ο ναός της ανωνύμου θεάς Παρθένου, που λάτρευαν οι τότε Νεαπολίτες και λειτούργησε ως το 50 μ.Χ.

Την ίδια περίοδο, πέρασε από εκεί ο Απόστολος Παύλος για την διάδοση του χριστιανισμού στη Μακεδονία και αργότερα σε άλλα ευρωπαϊκά εδάφη.

Ψηφιδωτό που αναπαριστά την άφιξη του Απ. Παύλου στο

λιμάνι της Καβάλας και βρίσκεται σήμερα στο εξωτερικό του

Ναού

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, αφιερωμένος στον

Απόστολο Παύλο, ανεγείρεται στην ίδια θέση ναός, ο

οποίος αργότερα μεταβάλλεται σε μοναστήρι

επονομαζόμενο του Αγίου Λαζάρου.

Με τα υλικά του κατεδαφισμένου ναού, θα ορθωθεί το

μεγαλοπρεπές Τζαμί του Πασά Ιμπραήμ, που θα

παραμείνει μουσουλμανικό τέμενος μέχρι το 1924.

Τριγύρω, βρίσκονταν και τα λουτρά, γιατί όπως

πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν η

ιεροτελεστία της καθαριότητας του σώματος πρέπει

να προηγείται του ψυχικού εξαγνισμού πριν από την

προσευχή.

Στην περιοχή βρισκόταν και το μουσουλμανικό

νεκροταφείο.

Σκίτσο της Mary Ad. Walker, με το τζαμί του Ιμπραήμ πασά,

σημερινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Σε πρώτο πλάνο

φαίνεται ο κεντρικός δρόμος της πόλης.

Ο ερχομός χιλιάδων προσφύγων το

1922-24 στην Καβάλα (οι οποίοι ήταν

γεωργοί, επαγγελματίες, μικροβιοτέχνες,

έμποροι, εργάτες) ξαφνικά βρέθηκαν

άστεγοι και ανεπάγγελτοι.

Σε μικρό χρονικό διάστημα γέμισαν με

παράγκες όλο τον χώρο της σημερινής

πλατείας του Αγίου Νικολάου και των

γύρω δρόμων.

Οι μικροεπαγγελματίες – βιοτέχνες εγκαταστάθηκαν

στην κεντρική πλατεία, όπου και στήθηκαν υπαίθριοι

μόνιμοι ξύλινοι πάγκοι από εμπόρους διαφόρων

ειδών τροφίμων.

Την ανάγκη κοινωνικής επαφής κάλυψαν τα

παραγκοειδή καφενεία και ουζάδικα γύρω από την

πλατεία, με μόνιμο μεζέ τα τηγανητά μπακαλιαράκια.

Με τον καιρό, οι πρόσφυγες άρχισαν να κτίζουν

μικρά μεμονωμένα καταστήματα ή διώροφα

κτίσματα, όπου τον επάνω όροφο τον

χρησιμοποιούσαν για ενοικίαση γραφείων ή άλλων

υπηρεσιών.

Μερικά από αυτά διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα

(κοσμηματοπωλείο Νάνου, ουζερί «Πόντος» κτλ)

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου έτσι όπως είναι σήμερα.

Σήμερα η πλατεία Αγ. Νικολάου συγκεντρώνει πληθώρα

καταστημάτων και νυχτερινών κέντρων.

Μέσα σε κλίμα τεράστιας πολίτικής

αντιπαλότητας, την δεκαετία του 1920, οι

βασιλικοί ήθελαν να ονομάσουν οδό

«Βασιλέως Γεωργίου Α΄»

Αντιθέτως, οι Βενιζελικοί ήθελαν να

ονομαστεί «Ελληνικής Δημοκρατίας», για να

τιμήσουν την καθιέρωση της πρώτης

αβασίλευτης δημοκρατίας στην Ελλάδα

Τελικά, το 1924, ονομάστηκε οδός Ομονοίας,

προς χάρη της εθνικής συμφιλίωσης.

«κεντρική εμπορική αρτηρία και δρόμος κάποτε

της μυρωδιάς του καπνού. Δρόμος των

εργατικών λαϊκών μαζικών αγώνων, όπου στο

οδόστρωμά του δόθηκαν κατά το παρελθόν

και συγκεκριμένα στις αρχές του 19ου αιώνα οι

πιο σκληρές και αιματηρές μάχες, μεταξύ του

μαζικότερου εργατικού δυναμικού της χώρας,

των 17.000 δηλαδή Καβαλιωτών καπνεργατών-

τριών, της εργοδοσίας και της κρατικής

εξουσίας».

Η Ε. Πέγιου περιγράφει την οδό Ομονοίας ως εξής:

Σήμερα, αποτελεί την πιο εμπορική οδό της πόλης.

Ευθυμία Γ. Πέγιου «Βόλτα στην Καβάλα

του χθες», 2010

Αγγελική Χ. Κιουρτσή – Μιχαλοπούλου &

Νίκος Α. Μιχαλόπουλος «Οδωνυμικά της

Καβάλας», 2009

Νίκος Ε. Καραγιαννακίδης «Η παλιά πόλη

της Καβάλας» Τόμος ΙΙ, 2005

http://kavala-gv.blogspot.gr/2014/01/1860.html

http://www.thridimo.mysch.gr/d_taxi_17.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%

8D%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%BF%CF%

85%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B

9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82

http://averoph.wordpress.com/2012/08/22/%CE%B

F-

%CE%BD%CE%B1%CF%8D%CE%B1%CF%81%CF%87

%CE%BF%CF%82-

%CF%80%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82-

%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%BF

%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%

CF%82/

http://kavalareghistory.weebly.com/omicrondelta

972sigmaf-pialpha973lambdaomicronupsilon-

kappaomicronupsilonnutauomicronupsilonrhoiota9

74taueta.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CF%

8C%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%

85_%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE

%AC%CE%BF%CF%85_%CE%9A%CE%B1%CE%B2%C

E%AC%CE%BB%CE%B1%CF%82

http://www.academia.edu/3822149/NEAPOLIS-

_CHRISTOYPOLIS-

KAVALA._HISTORY_OF_KAVALA_FROM_4500_BC_TO

_OUR_DAYS