77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล...

39
คู่มือประกอบสื่อการสอน วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล (เนื้อหาตอนที่ 4) แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 3 โดย อาจารย์ ดร.รตินันท์ บุญเคลือบ สื่อการสอนชุดนี้ เกิดจากความร่วมมือระหว่าง คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ
  • Upload

    -
  • Category

    Documents

  • view

    1.609
  • download

    3

Transcript of 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล...

Page 1: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอประกอบสอการสอน วชาคณตศาสตร

เรอง

สถตและการวเคราะหขอมล (เนอหาตอนท 4)

แนวโนมเขาสสวนกลาง 3

โดย

อาจารย ดร.รตนนท บญเคลอบ

สอการสอนชดน เกดจากความรวมมอระหวาง คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกษาธการ

Page 2: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

1

สอการสอน เรอง สถตและการวเคราะหขอมล สอการสอน เรอง สถตและการวเคราะหขอมล มจ านวนตอนทงหมดรวม 27 ตอน

ซงประกอบดวย

1. บทน า เรอง สถตและการวเคราะหขอมล 2. เนอหาตอนท 1 บทน า (เนอหา)

- ความหมายของสถต - ขอมลและการน าเสนอขอมล - การส ารวจความคดเหน

3. เนอหาตอนท 2 แนวโนมเขาสสวนกลาง 1 - คากลางของขอมล

4. เนอหาตอนท 3 แนวโนมเขาสสวนกลาง 2 - แนวโนมเขาสสวนกลาง

5. เนอหาตอนท 4 แนวโนมเขาสสวนกลาง 3 - คาเฉลยเลขคณต - มธยฐาน - ฐานนยม - คาเฉลยเรขาคณต - คาเฉลยฮารโมนก

6. เนอหาตอนท 5 การกระจายของขอมล - ต าแหนงของขอมล

7. เนอหาตอนท 6 การกระจายสมบรณ 1 - การกระจายสมบรณและการกระจายสมพทธ - พสย (ขอมลไมแจกแจงความถ) - สวนเบยงเบนควอไทล (ขอมลไมแจกแจงความถ) - สวนเบยงเบนเฉลย (ขอมลไมแจกแจงความถ)

8. เนอหาตอนท 7 การกระจายสมบรณ 2 - สวนเบยงเบนมาตรฐาน (ขอมลไมแจกแจงความถ) - ความแปรปรวน

Page 3: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2

9. เนอหาตอนท 8 การกระจายสมบรณ 3 - พสย (ขอมลแจกแจงความถ) - สวนเบยงเบนควอไทล (ขอมลแจกแจงความถ) - สวนเบยงเบนเฉลย (ขอมลแจกแจงความถ) - สวนเบยงเบนมาตรฐาน (ขอมลแจกแจงความถ)

10. เนอหาตอนท 9 การกระจายสมพทธ - สมประสทธพสย - สมประสทธของสวนเบยงเบนควอไทล - สมประสทธของสวนเบยงเบนเฉลย - สมประสทธของความแปรผน

11. เนอหาตอนท 10 คะแนนมาตรฐาน - คะแนนมาตรฐาน - การแจกแจงปกต

12. เนอหาตอนท 11 ความสมพนธระหวางขอมล 1 - ความสมพนธเชงฟงกชนระหวางขอมล

13. เนอหาตอนท 12 ความสมพนธระหวางขอมล 2 - ความสมพนธเชงฟงกชนของขอมลทอยในรปอนกรมเวลา

14. เนอหาตอนท 13 โปรแกรมการค านวณทางสถต 1 - โปรแกรมการค านวณทางสถต 1

15. เนอหาตอนท 14 โปรแกรมการค านวณทางสถต 2 - โปรแกรมการค านวณทางสถต 2

16. แบบฝกหด (พนฐาน 1) 17. แบบฝกหด (พนฐาน 2) 18. แบบฝกหด (พนฐาน 3) 19. แบบฝกหด (พนฐาน 4) 20. แบบฝกหด (พนฐาน 5) 21. แบบฝกหด (ขนสง) 22. สอปฏสมพนธ เรอง การน าเสนอขอมล 23. สอปฏสมพนธ เรอง การวดคากลางของขอมล 24. สอปฏสมพนธ เรอง การวดการกระจายของขอมล 25. สอปฏสมพนธ เรอง การแจกแจงปกต

Page 4: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

3

26. สอปฏสมพนธ เรอง ความสมพนธเชงเสนตรง 27. สอปฏสมพนธ เรอง ความสมพนธเชงพาราโบลาและความสมพนธเชงชก าลง

คณะผจดท าหวงเปนอยางยงวา สอการสอนชดนจะเปนประโยชนตอการเรยนการสอนส าหรบคร และนกเรยนทกโรงเรยนทใชสอชดนรวมกบการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร เรอง สถตและการวเคราะหขอมล นอกจากนหากทานสนใจสอการสอนวชาคณตศาสตรในเรองอนๆทคณะผจดท าไดด าเนนการไปแลว ทานสามารถดชอเรอง และชอตอนไดจากรายชอสอการสอนวชาคณตศาสตรทงหมดในตอนทายของคมอฉบบน

Page 5: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

4

เรอง สถตและการวเคราะหขอมล (แนวโนมเขาสสวนกลาง 3) หมวด เนอหา ตอนท 4 (4/14) หวขอยอย 1. คาเฉลยเลขคณต 2. มธยฐาน 3. ฐานนยม 4. คาเฉลยเรขาคณต 5. คาเฉลยฮารโมนก จดประสงคการเรยนร เพอใหผเรยน

1. เขาใจองคประกอบตางๆ ของอนตรภาคชน 2. เขาใจวธการค านวณคาเฉลยเลขคณต มธยฐาน ฐานนยม คาเฉลยเรขาคณต และคาเฉลยฮารโม

นกจากขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน

ผลการเรยนรทคาดหวง ผเรยนสามารถ 1. อธบายความหมายขององคประกอบตางๆ ของอนตรภาคชน ตลอดจนหาองคประกอบ

เหลานนจากอนตรภาคชนทก าหนดใหได 2. อธบายขนตอนการค านวณคาเฉลยเลขคณต มธยฐาน ฐานนยม คาเฉลยเรขาคณต และ

คาเฉลยฮารโมนกจากขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนได

Page 6: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

5

เนอหาในสอการสอน

เนอหาทงหมด

Page 7: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

6

1. คาเฉลยเลขคณต

Page 8: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

7

1. คาเฉลยเลขคณต

กอนทจะอธบายถงการหาคากลางแบบตางๆ จากขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน สอไดชกจงใหเหนความส าคญของการน าขอมลมาแจกแจงความถซงไดเคยกลาวถงในสอตอนท 1 แลววาการแจกแจงความถของขอมลรายตวนนไมนยม แตนยมทจะแจกแจงในรปอนตรภาคชน ดงนนในสอเรองสถตและการวเคราะหขอมลทง 14 ตอนน หากกลาวถงขอมลทแจกแจงความถ จะหมายถงขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน

จากนนไดทบทวนการสรางอนตรภาคชน และองคประกอบตางๆ ของอนตรภาคชนใหนกเรยนทอาจหลงลมจากทไดศกษามาแลวในระดบมธยมศกษาตอนตน

Page 9: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

8

เมอมาถงตอนนสอไดตงขอสงเกตวา จดกงกลางอนตรภาคชน อาจค านวณไดจาก คาเฉลยของผลรวมของจดปลายทงสองของอนตรภาคชน ขอใหครชกชวนใหนกเรยนชวยกนพสจนขอสงเกตดงกลาวน นอกจากนครยงอาจตงขอสงเกตตอวาหากอนตรภาคชนแตละชนมความกวางเทากนทงหมดแลว ผลตางของจดกงกลาง อนตรภาคชนสองชนทตดกนใดๆ จะมคาเทากน และเทากบความกวางของอนตรภาคชนนนเอง

การพสจนขอสงเกตน ท าไดโดย ก าหนดใหอนตรภาคชนชดหนงมความกวางเทากนทงหมด สมมตวา a b และ c d เปนอนตรภาคชนสองชนทตดกนในอนตรภาคชนชดนน โดยท a b c d และ

2 2

b c c bc

จะไดวา ความกวางของแตละอนตรภาคชนทเทากนนนคอ

( ) ( ) 2b a b a c a และ ( ) ( ) 2d c d c d b ตามล าดบ ดงนน c a d b

ตอมา จดกงกลางของอนตรภาคชน a b คอ 2

a b และ จดกงกลางของอนตรภาคชน c d คอ 2

c d

ซงมผลตางเทากบ ( ) ( ) ( )

2 2

c d a b c a d b

c a ความกวางของแตละอนตรภาคชน

จากขอสงเกตดงกลาวน หากทราบวาอนตรภาคชนแตละชนมความกวางเทากนและก าหนดจดกงกลางชนของอนตรภาคชนมาเพยงบางสวนแลว สามารถหาจดกงกลางชนทงหมดได เชน ก าหนดวาตารางแจกแจงความถของขอมลชดหนง มความกวางของแตละอนตรภาคชนเทากนเปนดงตอไปน

ชนท จดกงกลางของอนตรภาคชน ความถ

1 ... 8 2 ... 8 3 ... 20 4 30 14 5 35 10

ทราบไดทนทวาความกวางของอนตรภาคชนแตละชนเปน 5 และจดกงกลางของอนตรภาคชนท 1 ถง 3 เปน 15, 20 และ 25 ตามล าดบ

ทงนจดกงกลางชนจะถอวาเปนตวแทนของอนตรภาคชนนนๆ มาถงตอนนครอาจถามน าวา มอนตรภาคชนแบบใดหรอไมทหาจดกงกลางชนไมได

Page 10: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

9

นอกจากนสอยงไดตงขอสงเกตเกยวกบการก าหนดจ านวนและความกวางของอนตรภาคชนซงนกเรยนจะเหนไดวาไมมกฎเกณฑใดๆ ตายตว หากแตขนกบวตถประสงคการใชขอมล และลกษณะการกระจายของขอมล ซงการกระจายของขอมลนน นกเรยนจะไดศกษาอยางละเอยดในสอเรองสถตและการวเคราะหขอมล ตอน การกระจายของขอมล โดย ศ.ดร.กฤษณะ ตอไป นอกจากนครยงควรทบทวนนยามของศพทตางๆ เชน ความถสะสม ความถสมพทธ รอยละของความถสมพทธ ความถสะสมสมพทธ และรอยละของความถสะสมสมพทธ เปนตน ตวอยาง 1 จงเตมตารางตอไปนใหสมบรณ

อนตรภาคชน ความถ ความถสะสม รอยละของความถสมพทธ

2 6 A D F 7 11 B 12 20%

12 16 C 24 G 17 21 16 E H

วธท า จากโจทยจะไดวา จ านวนขอมลทงหมด 24 16 40E ดงนน 16100% 40%

40H

ตอมา 24 12 12C ท าให 12100% 30%

40G

จากนน 20(40) 8

100B และ 100% (20 30 40)% 10%F

สดทายจงไดวา 10(40) 4

100A D

Page 11: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

10

เมอมาถงตอนน สอไดอธบายการค านวณคาเฉลยเลขคณตส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน อกทงสรปเปนสตรโดยเทยบกบสตรทเคยอธบายมากอนหนาแลวส าหรบขอมลทยงไมไดแจกแจงความถ ซงนกเรยนจะเหนไดวาคาเฉลยเลขคณตส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนนนเปนเพยงคาประมาณ ไมไดมาจากการน าคาของขอมลจรงๆ มาเฉลยกน

เมอมาถงตอนนครอาจตงขอสงเกตตอ โดยขอสงเกตนอยภายใตเงอนไขทวาอนตรภาคชนทกชนของขอมลทก าหนดใหมความกวางเทากน สมมตวาเปน I

ในขนแรกสมมตวาขอมลแบงออกเปน k ชน ดงนนจะไดวา 1

1

k

i iik

ii

f x

f

ตอมาสมมตวา Mf เปนความถสงสด จากขอสงเกตเกยวกบจดกงกลางชนและความกวางของอนตรภาคชน

จะไดวา

1 1 1

1

1 2 1 1 2

1

( (1 ) ) ... ( ) ( ) ... ( ( ) )

(1 ) ... ( 2) ( 1) (0) (1) (2) ... ( )

M M M M M M M k M

k

ii

M M M M M kM k

ii

f x M I f x I f x f x I f x k M I

f

M f f f f f f k M fx I

f

ท าใหสรปเปนสตรทวๆ ไปไดวา 1

1

k

i ii

M k

ii

f dx I

f

เมอ Mx คอจดกงกลางชนทมความถสงสด และ

id คอตวแปรเสรมทมคาเปนศนยในชนทมความถสงสด โดยม

คาลดลงทละหนงในอนตรภาคชนทมคาต าลงมา และมคาเพมขนทละหนงในอนตรภาคชนทมคาสงขนไป

Page 12: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

11

ตวอยาง 2 จงหาคาเฉลยเลขคณตของคะแนนสอบของนกเรยน 20 คน ทมคะแนนดงตารางตอไปน คะแนน จ านวนนกเรยน

10 19 5 20 29 3 30 39 5 40 49 7

วธท า เนองจากความกวางของแตละชนเปน 10 เทากน และความถสงสดคอ 7 ซงจดกงกลางของชนนคอ 44.5 ดงนนจะสรางตารางเพมดงน

คะแนน จ านวนนกเรยน (if )

id

i if d

10 19 5 3 15 20 29 3 2 6 30 39 5 1 5 40 49 7 0 0

ดงนน 2644.5 (10) 31.5

20 คะแนน

ซงจะเหนวาสตรนชวยใหการค านวณคาเฉลยเลขคณตส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนนนงายขน ครควรถามน าตอไปวาดวยแนวคดเดยวกนน ถาไมให 0

id ในชนทมความถสงสดจะยงท าใหไดสตร

การหาคาเฉลยเลขคณตเหมอนกนหรอไม และคดวาท าไมจงก าหนดให 0id ในชนทมความถสงสด

Page 13: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

12

แบบฝกหดเพมเตมเรองคาเฉลยเลขคณต

ส าหรบขอ 1-4 จงหาคาเฉลยเลขคณตของขอมลทก าหนดใหตอไปน 1.

ชวงอาย (ป) ความถ (คน)

21 25 4 26 30 9 31 35 2 36 40 5

2.

น าหนก (กโลกรม) จ านวนคน

30 39 4 40 49 5 50 59 13 60 69 17 70 79 6 80 89 5

3.

น าหนก (กโลกรม) จ านวนคน

56 60 6 61 65 15 66 70 21 71 75 8

Page 14: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

13

4. สวนสง (เซนตเมตร) จ านวนคน

121 130 6 131 140 8 141 150 8 151 160 7 161 170 3

5. ในการสอบครงหนงมตารางแจกแจงความถผลการสอบดงน

ชวงคะแนน ความถ (คน)

20 24 4 25 29 5 30 34 a 35 39 7

ถาคาเฉลยเลขคณตของคะแนนสอบครงนเทากบ 31 แลวจงหาจ านวนนกเรยนทงหมดทเขาสอบครงน

Page 15: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

14

2. มธยฐาน

Page 16: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

15

2. มธยฐาน

ในชวงนไดอธบายการหามธยฐานส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน โดยเรมจากแนวคดทวาขอมลทจะน ามาแจกแจงความถนนเปนขอมลทมจ านวนมาก ดงนนการหาต าแหนงขอมลทอยตรงกลางนนจะใช

1

2

N หรอ 2

N จะมความแตกตางกนนอยมาก เพอความสะดวกจงนยมใช 2

N

การหามธยฐานทน าเสนอในสอนนใชแนวคดของการท าใหขอมลมความตอเนองกน จงตองเรมจากการขยายอนตรภาคชนทก าหนดใหเปนขอบลาง และขอบบนของแตละชน จากนนจงหาชนทมธยฐานตกอยโดยการพจารณาจากความถสะสมของแตละชน แลวท าการเทยบสดสวน หรอเทยบบญญตไตรยางค เพอหาคาประมาณ

ของขอมลต าแหนงท 2

N

จากการเทยบสดสวน นกเรยนจะเหนไดวาหากเราพจารณาไดแลววามธยฐานตกอยในชนใด จะไดวามธยฐานมคาเทากบ ขอบลางของอนตรภาคชนนน d ซง d นค านวณไดจากการเทยบสดสวน จ านวนขอมลจากขอบลางชนนนถงมธยฐาน : จ านวนขอมลทงหมดในชนนน :d ความกวางของชนนน

Page 17: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

16

นนคอ : : 2 L m

Nf f d I

ท าใหไดวา 2 L

m

Nf

d If

จงสามารถสรปเปนสตรทวๆ ไปไดดงน

หากมองในมมกลบกนอาจพจารณาไดวามธยฐานทไดจากการเทยบสดสวนนนมคาเทากบ ขอบบนของอนตรภาคชนนน ซง นค านวณไดจากการเทยบสดสวน จ านวนขอมลจากมธยฐานถงขอบบนชนนน : จ านวนขอมลทงหมดในชนนน : ความกวางของชนนน ซงท าใหไดสตรทวๆ ไปดงน

Page 18: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

17

ตวอยาง 3 จงหามธยฐานของคะแนนสอบของนกเรยน 20 คนทมคะแนนดงตาราง คะแนน จ านวนนกเรยน

10 19 5 20 29 3 30 39 5 40 49 7

วธท า จากโจทยสรางตารางเพมไดดงน

คะแนน ขอบลาง-ขอบบน จ านวนนกเรยน ความถสะสม

10 19 9.5 19.5 5 5 20 29 19.5 29.5 3 8 30 39 29.5 39.5 5 13 40 49 39.5 49.5 7 20

ดงนน 102

N นนคอมธยฐานอยในชนท 3 ทม 39.5, 13, 5U m

U f f และ 10I ท าใหได

วา มธยฐาน 13 1039.5 10 33.5

5 คะแนน

จะเหนวาสตรตางๆ จะใหคามธยฐานเทากน เพราะมาจากแนวคดเรองการเทยบสดสวนเหมอนกน

เมอมาถงตอนนครอาจตงขอสงเกตวา ในการหามธยฐานนนไมจ าเปนตองใชจดกงกลางชน ดงนนขอมลทมอนตรภาคชนเปด เชน นอยกวา a หรอ มากกวา b นนไมสามารถหาจดกงกลางชนได แตยงสามารถหา มธยฐานได นอกจากนยงควรสงเกตดวยวาความกวางของชนทมธยฐานตกอยเทานนทมบทบาทในการค านวณ เมอมาถงตอนนครอาจยกตวอยางนเพมเตม ตวอยาง 4 ก าหนดตารางแจกแจงความถของคะแนนสอบวชาภาษาไทยของนกเรยนหองหนงดงน

คะแนน ความถ

16 18 a 19 21 2

22 24 3 25 27 6 28 30 4

Page 19: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

18

ถามธยฐานของขอมลชดนเทากบ 24.5 คะแนนแลว จงหาคา a

วธท า จากโจทยจะไดวา 15,

2 2

N a 5 ,Lf a 6

mf และ 3I ดงนนจะไดวา

15(5 )

224.5 24.5 36

aa

นนคอ 5a

หมายเหต จากตวอยางนท าใหไดขอสงเกตวา มธยฐานเปนขอบลางของชนใดชนหนง กตอเมอ

2 L

Nf นนเอง

แบบฝกหดเพมเตมเรองมธยฐาน

ส าหรบขอ 1-2 จงหามธยฐานของขอมลตอไปน 1.

คะแนนสอบ ความถสะสม

11 20 2 21 30 8 31 40 14 41 50 31 51 60 45 61 70 52 71 80 60

Page 20: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

19

2. คะแนนสอบวชาภาษาจนของนกเรยน 80 คน เปนดงน ขอบลาง-ขอบบน ความถสมพทธ

29.5 39.5 0.025 39.5 49.5 0.050 49.5 59.5 0.075 59.5 69.5 0.350 69.5 79.5 0.375 79.5 89.5 0.075 89.5 99.5 0.050

3. เมอสรางตารางแจกแจงความถของคะแนนของนกเรยน 360 คน โดยใชความกวางของแตละอนตรภาคชนเปน 5 แลวปรากฏวามธยฐานของคะแนนทงหมดอยในชวง 50 54 ถามนกรยนทสอบไดคะแนนต ากวา 49.5 คะแนนอยจ านวน 120 คน และมนกเรยนไดคะแนนต ากวา 54.5 คะแนนอยจ านวน 200 คนแลวจงหามธยฐานของคะแนนสอบครงน 4. สรางตารางแจกแจงความถของคะแนนการสอบของนกเรยนกลมหนง โดยใหความกวางของแตละ อนตรภาคชนเปน 5 แลวปรากฏวามธยฐานของคะแนนการสอบเทากบ 77 คะแนน ซงอยในชวง 75 79 ถามนกเรยนทสอบไดคะแนนต ากวา 74.5 อยจ านวน 24 คน และมนกเรยนไดคะแนนต ากวา 79.5 อยจ านวน 40 คน แลวจงหาจ านวนนกเรยนกลมน 5. อายของคนกลมหนงมการแจกแจงดงน

อาย จ านวนคน

21 23 3 24 26 a 27 29 6 30 32 4

ถามธยฐานของคนกลมนเทากบ 27 แลวจงหาคา a

Page 21: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

20

3. ฐานนยม

Page 22: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

21

3. ฐานนยม

ในชวงนไดอธบายการหาฐานนยมส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน สงทนกเรยนตองระวงใหจงหนกคอ ขอมลทมความกวางของแตละชนไมเทากน เพราะจะท าใหความหนาแนนมากสดของอนตรภาคชนกบความถสงสดของอนตราภาคชน อาจแตกตางกนได ดงตวอยางทแสดงใหดในสอ

Page 23: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

22

4. คาเฉลยเรขาคณต

Page 24: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

23

4. คาเฉลยเรขาคณต

ในชวงนไดอธบายการหาคาเฉลยเรขาคณตส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน ซงมแนวคดคลายกบการหาคาเฉลยเลขคณต โดยพจารณาวาจดกงกลางชนของแตละอนตรภาคชนเปนตวแทนของขอมลชนนนๆ ทมอยซ ากนเทากบจ านวนความถของชนนน ท าใหไดสตรทวๆ ไปในการค านวณคาเฉลยเรขาคณตส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนเปนดงน

Page 25: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

24

5. คาเฉลยฮารโมนก

Page 26: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

25

5. คาเฉลยฮารโมนก

ในชวงนไดอธบายการหาคาเฉลยฮารโมนกส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน ซงมแนวคดคลายกบการหาคาเฉลยเลขคณตและคาเฉลยเรขาคณต โดยพจารณาวาจดกงกลางชนของแตละอนตรภาคชนเปนตวแทนของขอมลชนนนๆ ทมอยซ ากนเทากบจ านวนความถของชนนน ท าใหไดสตรทวๆ ไปในการค านวณคาเฉลยฮารโมนกส าหรบขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนเปนดงน

ตอมาไดยกตวอยางการค านวณคาเฉลยเรขาคณตและคาเฉลยฮารโมนกจากขอมลทก าหนดให เมอถงตอนนครอาจน าขอมลทอยในตวอยาง 2 มาใหนกเรยนชวยกนค านวณคาเฉลยเรขาคณตและคาเฉลยฮารโมนกเพอฝกฝนใหช านาญยงขน

Page 27: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

26

ในชวงสดทายไดยกตวอยางทนกเรยนตองค านวณคาเฉลยเลขคณต มธยฐาน และฐานนยมจากขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน เพอเปนการทบทวนสตรตางๆ

อาจมนกเรยนบางคนทสนใจเรยนและตงค าถามวา แลวกงกลางพสยทเปนคากลางของขอมลแบบหยาบๆ จะค านวณอยางไรในกรณทขอมลแจกแจงความถในรปอนตรภาคชน ครควรตบหวนกเรยนผนนอยางออนโยน

แลวตอบวา กงกลางพสยในกรณนนนยงคงหาไดจากสตร max min

2

x x อยางไรกด maxx ในทนคอขอบบน

ของชนทมชวงคะแนนมากทสด และ minx ในทนคอขอบลางของชนทมชวงคะแนนนอยทสด เชนในตวอยาง

สดทายในสอน กงกลางพสยจะมคา 14.5 ( 0.5)7

2 วน

เมอมาถงตรงนครอาจย าอกครงวาคากลางแบบตางๆ ของขอมลทแจกแจงความถในรปอนตรภาคชนนน เปนเพยงคาประมาณเทานน ไมเหมอนกบคากลางแบบตางๆ ของขอมลทยงไมไดแจกแจงความถทน าขอมลจรงๆ มาค านวณคากลางนนๆ

Page 28: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

27

สรปสาระส าคญประจ าตอน

Page 29: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

28

สรปสาระส าคญประจ าตอน

Page 30: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

29

ภาคผนวกท 1 แบบฝกหด/เนอหาเพมเตม

Page 31: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

30

แบบฝกหดระคน

ส าหรบขอ 1-5 จงหาคาเฉลยเลขคณต มธยฐาน ฐานนยม คาเฉลยเรขาคณต และคาเฉลยฮารโมนกของ 1. ขอมลคะแนนวชาคณตศาสตรของนกเรยน 20 คนทก าหนดใหดงตาราง

คะแนน จ านวนนกเรยน

31 39 2 40 48 3 49 57 5 58 66 4 67 75 3 76 84 2 85 93 1

2. ขอมลน าหนกตวของนกเรยน 200 คนทก าหนดใหดงตาราง

น าหนกตว (กโลกรม) ความถ

19 22 20 23 26 60 27 30 30 31 34 40 35 38 50

3. ขอมลชดหนงทมความกวางของแตละอนตรภาคชนเทากน ดงน

ชนท จดกงกลางของอนตรภาคชน ความถสะสม

1 ... 8 2 ... 16 3 ... 36 4 85 40 5 90 50

Page 32: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

31

4. ขอมลคะแนนของนกเรยนหองหนง ดงน ชวงคะแนน ความถสะสม

10 19 1 20 29 11 30 39 18 40 49 20

5. ขอมลรอยละของนกเรยนทสอบไดคะแนนในชวงตางๆ จากจ านวนนกเรยนทงหมด 500 คน ดงน

ชวงคะแนน รอยละของนกเรยน

1 20 20 21 40 40 41 60 24 61 80 10 81 100 6

6. ในการส ารวจสวนสงของนกเรยนจ านวน 30 คนไดผลดงแสดงในตาราง

สวนสง (เซนตเมตร) ความถสะสม (คน)

130 149 13 150 169 22 170 189 30

จงหาคาเฉลยเลขคณตของสวนสงของนกเรยนกลมน 7. ก าหนดตารางแสดงผลการสอบของนกเรยนกลมหนงเปนดงน

คะแนน จ านวนนกเรยน ความถสะสม

21 29 12 12 30 38 18 30 39 47 a b 48 56 10 50

จงหามธยฐานของขอมลชดน

Page 33: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

32

8. ก าหนดตารางแจกแจงความถของคะแนนสอบวชาภาษาองกฤษ (เปนจ านวนเตมทงหมด) ของนกเรยน 40 คนดงน

คะแนน ความถ

20 24 4 25 29 a 30 34 10 35 39 b 40 44 7

เมอสมเลอกนกเรยนกลมนมาหนงคน จะไดวาความนาจะเปนทนกเรยนคนนจะไดคะแนนมากกวา 29 คะแนน มคาเทากบ 0.7 จงหาคาเฉลยเลขคณต มธยฐาน และฐานนยมของขอมลชดน

Page 34: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

33

ภาคผนวกท 2 เฉลยแบบฝกหด

Page 35: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

34

เฉลยแบบฝกหดเพมเตมเรองคาเฉลยเลขคณต 1. 30 ป 2. 60.7 กโลกรม 3. 66.1 กโลกรม 4. 143.31 เซนตเมตร 5. 30 คน

เฉลยแบบฝกหดเพมเตมเรองมธยฐาน 1. 49.91 คะแนน 2. 69.5 คะแนน 3. 53.25 คะแนน 4. 74 คน 5. 5 คน

เฉลยแบบฝกหดระคน 1. 58.85; 57.5; 53; 57.01; 55.15 คะแนน 2. 29.3; 29.17; 24.5; 28.78; 28.26 กโลกรม

3. 80; 79.75; 80; 79.74; 79.48 4. 29.5; 28.5; 24.5; 28.56; 27.59 คะแนน

5. 38.9; 35.5; 30.5; 32.28; 25.64 คะแนน 6. 150.83 เซนตเมตร

7. 36 คะแนน 8. 33.125; 33.5; 37 คะแนน

Page 36: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

35

รายชอสอการสอนวชาคณตศาสตร จ านวน 92 ตอน

Page 37: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

36

รายชอสอการสอนวชาคณตศาสตร จ านวน 92 ตอน

เรอง ตอน

เซต บทน า เรอง เซต

ความหมายของเซต

เซตก าลงและการด าเนนการบนเซต

เอกลกษณของการด าเนนการบนเซตและแผนภาพเวนน-ออยเลอร

สอปฏสมพนธเรองแผนภาพเวนน-ออยเลอร

การใหเหตผลและตรรกศาสตร บทน า เรอง การใหเหตผลและตรรกศาสตร

การใหเหตผล

ประพจนและการสมมล

สจนรนดรและการอางเหตผล

ประโยคเปดและวลบงปรมาณ

สอปฏสมพนธเรองหอคอยฮานอย

สอปฏสมพนธเรองตารางคาความจรง

จ านวนจรง

บทน า เรอง จ านวนจรง

สมบตของจ านวนจรง

การแยกตวประกอบ

ทฤษฏบทตวประกอบ

สมการพหนาม

อสมการ

เทคนคการแกอสมการ

คาสมบรณ

การแกอสมการคาสมบรณ

กราฟคาสมบรณ

สอปฏสมพนธเรองชวงบนเสนจ านวน

สอปฏสมพนธเรองสมการและอสมการพหนาม

สอปฏสมพนธเรองกราฟคาสมบรณ

ทฤษฎจ านวนเบองตน บทน า เรอง ทฤษฎจ านวนเบองตน

การหารลงตวและจ านวนเฉพาะ (การหารลงตวและตวหารรวมมาก) ตวหารรวมมากและตวคณรวมนอย

ความสมพนธและฟงกชน บทน า เรอง ความสมพนธและฟงกชน

ความสมพนธ

Page 38: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

37

เรอง ตอน

ความสมพนธและฟงกชน โดเมนและเรนจ

อนเวอรสของความสมพนธและบทนยามของฟงกชน

ฟงกชนเบองตน

พชคณตของฟงกชน

อนเวอรสของฟงกชนและฟงกชนอนเวอรส

ฟงกชนประกอบ

ฟงกชนชก าลงและฟงกชนลอการทม บทน า เรอง ฟงกชนชก าลงและฟงกชนลอการทม

เลขยกก าลง

ฟงกชนชก าลงและฟงกชนลอการทม

ลอการทม

อสมการเลขชก าลง

อสมการลอการทม

ตรโกณมต บทน า เรอง ตรโกณมต

อตราสวนตรโกณมต

เอกลกษณของอตราสวนตรโกณมต และวงกลมหนงหนวย

ฟงกชนตรโกณมต 1

ฟงกชนตรโกณมต 2

ฟงกชนตรโกณมต 3

กฎของไซนและโคไซน

กราฟของฟงกชนตรโกณมต

ฟงกชนตรโกณมตผกผน

สอปฏสมพนธเรองมมบนวงกลมหนงหนวย

สอปฏสมพนธเรองกราฟของฟงกชนตรโกณมต สอปฏสมพนธเรองกฎของไซนและกฎของโคไซน

ก าหนดการเชงเสน บทน า เรอง ก าหนดการเชงเสน

การสรางแบบจ าลองทางคณตศาสตร

การหาคาสดขด

ล าดบและอนกรม บทน า เรอง ล าดบและอนกรม

ล าดบ

การประยกตล าดบเลขคณตและเรขาคณต

ลมตของล าดบ

ผลบวกยอย

อนกรม

ทฤษฎบทการลเขาของอนกรม

Page 39: 77 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล ตอนที่4_แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง3

คมอสอการสอนวชาคณตศาสตร โดยความรวมมอระหวาง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และ คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

38

เรอง ตอน

การนบและความนาจะเปน .

บทน า เรอง การนบและความนาจะเปน

การนบเบองตน

การเรยงสบเปลยน

การจดหม

ทฤษฎบททวนาม

การทดลองสม

ความนาจะเปน 1

ความนาจะเปน 2

สถตและการวเคราะหขอมล

บทน า เรอง สถตและการวเคราะหขอมล

บทน า เนอหา

แนวโนมเขาสสวนกลาง 1

แนวโนมเขาสสวนกลาง 2

แนวโนมเขาสสวนกลาง 3

การกระจายของขอมล

การกระจายสมบรณ 1

การกระจายสมบรณ 2

การกระจายสมบรณ 3

การกระจายสมพทธ

คะแนนมาตรฐาน

ความสมพนธระหวางขอมล 1

ความสมพนธระหวางขอมล 2

โปรแกรมการค านวณทางสถต 1

โปรแกรมการค านวณทางสถต 2

โครงงานคณตศาสตร การลงทน SET50 โดยวธการลงทนแบบถวเฉลย

ปญหาการวางตวเบยบนตารางจตรส

การถอดรากทสาม

เสนตรงลอมเสนโคง

กระเบองทยดหดได