7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi
description
Transcript of 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi
![Page 1: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/1.jpg)
Математика
7-sonli umumiy o’rta ta’limmaktabi 7-sinf o’quvchisi
geometriya fanidan tayyorlagan slaydi
![Page 2: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/2.jpg)
MAVZU: 54-§. UCHBURCHAK TENGSIZLIGI
![Page 3: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/3.jpg)
AC < AB + BC
• Teorema: Uchburchakning istalgan bir tomoni qolgan ikki tomoni yig’indisidan kichik.
∆ABC (1-rasm)
Isbot. AB to’g’ri chiziqda BC kesmaga teng BD kesmani qo’yamiz va C va D nuqtalarni tutashtiramiz
Natijada, BCD teng yonli uchburchak hosil bo’ladi. Unda ⁄ 1= ⁄ 2 , chunki BC =BD shakldan ravshanki, ⁄ ACD > ⁄ 1
U holda, ⁄ ACD > ⁄ 2 chunki ⁄ 1 = ⁄ 2 , Bu burchaklar ACD
uchburchakka tegishli. Eng katta burchak qarshisida katta tomon yotishini hisobga olsak, AC < AD
tengsizlikka ega bo’lamiz.
![Page 4: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/4.jpg)
Математика
U holda, AC < AB + BD chunki AD = AB +BD. Undan BD = BC ekanligini
hisobga olsak, AC < AB + BC ni hosil qilamiz.
Bir to’g’ri chiziqda yotmagan ixtiyoriy uchta A, B va C nuqta uchun AC < AB + BC, AB
< AC + BC va BC < AB +AC tengsizliklar o’rinli
![Page 5: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/5.jpg)
• Masala. Uchburchakning ikki tomoni 0,7 va 1,9. Agar uchinchi tomoni butun son ekanligi ma’lum bo'lsa, uni toping (2-rasm).
• Yechilishi: Berilgan uchburchakning ikkita tomoni ma’lum: 0,7 va 1,9. Uchinchi tomonini uchburchak tengsizligidan foydalanib topamiz:
• x + 0,7 > 1,9 , yoki x > 1,2 1,9 + 0,7 > x , yoki x < 2,6.• Bu ikki tengsizlikdan 1,2 < x < 2,6 ni hosil qilamiz.• x - butun son, faqat x=2 qiymat bu qo'sh- tengsizlikni
qanoatlantiradi. Demak, uchburchakning noma’lum tomoni 2 ga teng.
• Javob: 2
![Page 6: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/6.jpg)
Математика
1. Uchburchak tengsizligining mazmuni nimadan iborat?2. Uchburchak tengsizligi qanday masalalarni yechishda qo'llaniladi? 3. Uzunliklari 1 m ,2 m va 3 m bo'lgan kesmalardan uchburchak yasash mumkinmi?4. Tomonlari : a) 2; 3; 4; b) 2; 2; 4; c) 3,6; 1,8; 5; 56; 38; 19 bo'lgan uchburchak mavjudmi?
![Page 7: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/7.jpg)
5. Teng yonli uchburchak tomonlari: a) 7 va 3b) 10 va 5; c) 8 va 5 bo'lsa, uchinchi tomonini
toping.6. Masalaning berilishi to'g'rimi (3-rasm)?
![Page 8: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/8.jpg)
7. Uchburchakning istalgan tomoni uning qolgan ikkita tomoni ayirmasidan katta bo'lishini isbotlang.
8. Teng yonli uchburchakning perimetri 25 sm, bir tomoni ikkinchi tomonidan 4 sm ortiq va tashqi burchaklaridan biri o'tkir bo'lsa, uchburchakning tomonlarini toping.
![Page 9: 7-sonli umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-sinf o’quvchisi g eometriya fanidan tayyorlagan slaydi](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061319/56816564550346895dd7ec7a/html5/thumbnails/9.jpg)
9*. Uzunliklari 2; 3; 4; 5 va 6 ga teng kesmalardan nechta turli uchburchak yasash mumkin?
10. Tekislikdagi uchta A, B. C nuqtalar uchun AB+BC > AC tengsizlik bajarilsa, AB, BC va AC kesmaiar qanday geometrik shaklni ifodalaydi?
11*. Uchburchak medianasi uchburchakning yarim perimetridan (perimetrining yarmidan) kichik ekanligini isbotlang.
12. Aylananing eng katta vatari uning diametri bo'lishini isbotlang.