7 - Sınıf İçinde Karşılaşılan Davranış Problemleri ve Bunlara Karşı Geliştirilen...

Sınıf Yönetimi

Sınıf içinde Karşılaşılan Davranış Problemleri ve Alınacak Önlemler

Giriş

Deneyimli, deneyimsiz tüm öğretmenlerin sınıfta karşılaştıkları en önemli sorun, öğrenci davranışlarını yönetmektir.

Öğretmenler, öğrencilerin öğrenme ve davranış problemlerinden dolayı amaçlarına ulaşmakta sıkıntıya düştüklerini ve zamanlarının %20’sini bu tür sorunların çözümünün aldığını belirtmişlerdir.

Cemalettin ÇAKI

Sınıf düzeni bozulduğunda öğretim sürecinin kontrolü zorlaşmaktadır. Sınıf düzeninin sağlanmasının gerekliliği şöyle özetlenebilir:

Öğretim planlarının gerçekleştirilmesi. Karmaşayı önleme. Hedeflerden sapmayı önleme. Görevlerin yerine getirilmesini sağlama.

Cemalettin ÇAKI

Sınıf düzeni, öğrenci davranışlarını değiştirmeyi ve davranışlarından sorumlu hale getirmeyi sağlamaktır. Bu bağlamda öğrenciye sınıfın düzenli olmasının sağlayacağı bazı yararları söyle sıralayabiliriz:

Öğrenciyi sosyalleştirir. Öğrenci, davranışlarını kontrol etmeyi öğrenir. Saygı ve sevgiyi öğrenir. Paylaşmayı öğrenir.

Cemalettin ÇAKI

Sınıfta eğitsel etkinlikleri etkileyen tüm davranışlar, sorun davranışlar olarak adlandırılır.

Sınıf düzenini bozan etkenler; aile, çevre, okul, öğrenci, öğretmenden kaynaklanan çok geniş bir çerçeve içinde değerlendirilmelidir.

Bu etkenler; Kalabalık sınıflar, Öğrencilerin kişisel eğilimleri, Bireysel ihtiyaçlar, Ailelerin disiplin anlayışı,

Cemalettin ÇAKI

- Öğretmenin akademik ve mesleki yeterliliği,- Öğrencilerin üzerinde yoğun kontrol oluşturma,- Aile sorunları,- Öğrencinin öğretmeni sevmemesi, benimsememesi ve

öğretmenin de bu yönde çaba göstermemesi, Sınıf aktivitelerinin uzun süren, öğrencilerin sessiz oturmalarını ve dinlemelerini gerektiren türden olması,

Cemalettin ÇAKI

- Öğretmen davranışlarındaki kararsızlık ve tutarsızlık,- Öğretmenin sınıf yönetme becerilerindeki yetersizliği, - Öğretmen-öğrenci iletişim

eksiklikleri,- Öğretmenin sınıfta boş

zaman bırakması,- Öğretmenin, öğrenci hak-

kında negatif bir tutum benimsemesi,

Cemalettin ÇAKI

Yapılan araştırmalar, başarı ile sınıf düzeni arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.

Düzensiz bir sınıfta öğrencinin başarısı düşeceği gibi aşırı düzenli, otoritenin hakim olduğu bir sınıfta da öğrencinin başarısının yüksek olmadığı belirlenmiştir.

Cemalettin ÇAKI

Sınıf düzenini bozan davranış problemleri, kişiler üzerinde olumsuz etkiler oluşturmaktadır. Bu olumsuzluklar söyle özetlenebilir:

Davranışı yapanı strese sokar. Öğretmeni strese sokar. Dersin akışını bozar. Zaman etkisiz kullanılır. Öğrenme engellenir. Sınıfta gergin bir hava oluşur. Dikkat ve ilgi dağılır. Sınıfın tümünü ektiler.

Cemalettin ÇAKI

Davranış Yönetimi Nedir?

Davranış yönetimi, toplumun ya da okulun kuralları doğrultusunda kişilerin doğru davranmalarını sağlamak için yapılan düzenleme ve kişilerin davranışları üzerinde denetim sağlama süreçlerine yer verme işlevidir.

Cemalettin ÇAKI

Davranış yönetiminin amacı, kişinin kendi kendisini kontrol edebilme davranışını kazandırmaktır.

Bireylerin bu alışkanlığı elde edebilmeleri kolay olmaz, bu alışkanlıklar zamanla kazanılır. Bir öğrenci davranışlarını bir gün çok iyi kontrol ederken, başka bir gün bunun tersi davranabilir.

Cemalettin ÇAKI

İnsan Davranışı

İnsan davranışları alanında A. Adler ve R. Dreikurs’ın yapmış oldukları çalışmalarda; insanların ait olma, kabul edilme istek ve ihtiyaçlarının, insan karakterinin temeli ve amacı olduğunu belirtmişlerdir.

Cemalettin ÇAKI

Yapılan her davranışın bir amacı vardır. Öğrenciler de önemli olmak beğenilmek isterler, davranışları da bu doğrultudadır.

Eğer öğrenci, öğretmenin ya da arkadaşlarının gözüne olumsuz davranışları ile önem kazanarak, ilgi çekecekse öyle davranacaktır.

Olumlu davranışları ile önemli olduğunu gösterebilmişse davranışları daha çok beklenen yönde olacaktır.

Cemalettin ÇAKI

Davranış Türleri

Bütün öğretmenler derslere öğretmek istedikleri anlatmak ve kavratmak için girerler. Ancak öğretmenin iyi niyetine ve çabasına karsın öğretmen-öğrenci beklentilerinin çatıştığı ve öğretim amaçlarının engellendiği görülür. Bu durum sınıftaki bazı öğrencilerin öğretmeni dinlemeye-ceğinin, iş birliği yapmayacağının, sorun olan davranışlar göstereceği-nin bir göstergesidir. hızlı gelişmelerkuşak farklılıkları, ihtiyaçlar, kültür düzeyi nedeniyle böyle durumların oluşması doğaldır.

Rıdvan TURAN

Öğretmen karşılaştığı sorunlar karşısında bocalamamalı, kendini suçlamamalı ve sınıfta tek otorite benim, benim dediğim olur düşüncesinden vazgeçmelidir. Bu nedenle öğretmenlerin öğrencileri nasıl güdüleyip, disipline edeceğine ilişkin bilgiye ihtiyaçları bulunmaktadır.

Sınıfta sergilenen olumlu ya da olumsuz davranışlar ilgi çekmeyi amaçlamaktadır.

Rıdvan TURAN

Olumsuz Davranışlar

Öğrencilerin davranışlarını olumlu veya olumsuz diye kesin kalıplara sokmak doğru değildir.Çünkü bir sınıfta olumsuz olarak nitelendirilen davranış , başka bir sınıfta aynı şekilde nitelendirilmeyebilir.

Örneğin: Söz almadan konuş-mamak her ne kadar bir sınıfkuralı olsa da , öğrenci arka-daşı konuşurken yarar sağla-yacak bir açıklama ile araya giriyorsa olumsuz davranış olarak nitelendirilmez.

Rıdvan TURAN

Olumsuz davranış: Başkalarının haklarını engelleyen, olması gereken durumun aksini yaratan davranışlardır.

Ör: Ali’nin ders esnasında sınıfta dolaşması, Ayşe’nin sıra arkadaşı ile konuşması, Veli yetiştiremediğini söyleyerek ödevini yapma-ması, Cemalettin’in müzik defterini ve flütünü unutma-sı…

Rıdvan TURAN

Dreikus’a göre olumsuz davranışın 4 amacı vardır?1) İlgi çekmek istemek2) Güç peşinde koşmak3) İntikam almayı istemek4) Umutsuzluk yetersizlik duygusu

Rıdvan TURAN

1. İlgi Çekmek İstemek: Bütün bireylerde ilgi görme isteği doğal olarak vardır. Bu istek çocuklarda, özellikle gençlerde daha fazladır. Öğrenci olumlu davranışlar ile ilgi çekemiyorsa her yolu deneyecek ve ilgi çekmeye çalışacaktır.

Sınıfta herkes sessizce çalışırken Ali’nin kalkıp başka öğrencilere sataşması, başka arkadaşların yanına gitmesi ister istemez sınıftaki sessizliği bozar. Öğretmen Ali’yi daha önce alınmış bir kuralı hatırlatır. Bu durum, bazı öğrencilerin gülmesine, bazılarınınsa sinirlenmesine sebep olacaktır. Ali ise sırıtarak yerine oturacaktır. Ali’nin bu davranışı sıkça tekrarlaması ilgi çekme isteğiyle ilgilidir. Öğrencileri ilgi çekmek için çeşitli yollara başvurmaktadırlar

Rıdvan TURAN

Örneğin: Ayşe derse geç gelir, Can sıraya girmek istemez, Ali kitabını kaybeder…

Bu davranış sonunda öğretmen “Ayşe zamanında ger”, “Can sıraya gir”, “Ali ödev vereceğim kitabını çabuk bul” diyerek ilgilenir. Böylece öğrenci fark ediliyo-rum, ilgi çekiyorum düşüncesiyle amacına ulaşır.Bu tür sorun davranışlarda öğretmen öğrencinin başka dav-ranışlarını takdir etmeli,olumsuz dav-ranışını görmezden gelmelidir.

Rıdvan TURAN

2. Güç peşinde olmak : Bazı öğrenciler kurallara uymadıklarında otoriteye başkaldırdıklarında kendilerini önemli hissederler.Genelde bu davranış öğretmeni sinirlendirir ve sınıfta hoşnutsuzluk yaratır.

Bu tür öğrenciye öğretmen “Doğ-ru oturun” dediğinde “ya oturmaz-sam” cevabını alabilir. Öğretmen o-larak güç çatışmasına girmemek gerekir. Hatta sorun, davranışın sonuçlarının ortaya çıkmasına izin verilebilir. Böylece öğrencilere başka bir iş için sorumluluk verilerek işbirliği başlatılabilir.

Rıdvan TURAN

3) İntikam Almayı istemek : Bazı öğrenciler öğretmen ne kadar çaba gösterirse göstersin, öğretmeni öç alınacak biri olarak görürler.Böyle öğrenciler kendilerine kötü davranıldığına karar vermiştir.Öğretmenin teneffüse çıkmasına izin verdiği Can sınıfta somurtarak oturup, sessiz bir şekilde bakışlar fırlatıp, hareketler yaparak öcünü alacağını düşünür.

Böyle öğrenciler sorunludur ve umut-suzluk içindedirler. Öğretmenin bu tür öğrencilere sabırla iyi davranıp, onun olumlu yönlerini ortaya çıkara-rak ilgilenmesi bu tür davranışları azaltacaktır.

Rıdvan TURAN

4. Umutsuzluk, Yetersizlik Duygusu: Kırılmış, başarısız olmuş, hayal kırıklığına uğramış öğrenci davranışıdır. Bu problemler benim için çok zor, ben fizikte başarılı değilim…

Bu öğrenciler umutsuzluğa kapılıp hiçbir şeyle ilgilenmezler, öğretme-nin kendilerindeki yetersiz davra-nışları görmesiyle fark edeceklerini, önemsenmeyeceklerini hissederler.

Rıdvan TURAN

Olumlu Davranışlar

Öğretim amaçlarının gerçekleştirilmesine yardım eden, destekleyen davranışlardır. Bu tür davranışlar öğretmen tarafından ilgi ile karşılanır ve takdir edilirse sorun davranışlar azalır. Öğrenci davra-nışlarını daha çok kontrol eder, sorumluluk alır, gürültü yapmaz, işbirliği yapmaya hazırsa çatışma-lardan kaçınır.

Rıdvan TURAN

Öğretmen öğrencilere olumlu davranışlar gösterecekleri sorumluluk ve ödevler verilerek kendilerini göstermeleri sağlanmalıdır. Öğrenci kendi oluşturduğu grubu ile sorumluluğu üstlenir. Öğretmen yapılan işbirliğini takdir ettiğini, öğrencilere güvendiğini, çabalarının farkında olduğunu belli etmelidir.

Olumlu pekiştirme sorun davranış-ların azalmasına neden olur. Öğret-men problemi doğru yapan öğrenci-lerin defterine yıldız koyar, bu dav-ranış öğrencinin bu yöndeki çabası-nı sürdürmesini sağlayacak bir ödül-dür.

Rıdvan TURAN

Unutulmamalıdır ki sorun davranışlar hiçbir zaman tamamen ortadan kaldırılamaz.Öğretmenin çabası, bu sorun-ların küçük çapta ve yaygınlık göstermeyecek boyutlarda çözülmesi sağlayabilmektedir.

Rıdvan TURAN

Sınıfta Davranış Sorunlarının Kaynakları ve Görülen Davranışlar

Eğitim sisteminin genel hedeflerinde belirlenen istendik davranışların, öğrencilere kazandırılmaya çalışıldığı en önemli ortam sınıf ortamıdır. Öğrenciler, istenen davranışların yanında, istenmeyen davranışları da öğrenirler. İstenmeyen davranışların bir çok kaynağı olabilir. Bunlar arasında; aile, arkadaş çevresi, çevre, öğretmen ve öğrencinin kendisi en etkili olan davranışı etkileme kaynaklarıdır. Bu kaynaklardan oluşan sorun davranışlar, çok küçük davranış problemleri olabileceği gibi şiddetli ye yılıcı etkileri olan yaygın problemler olarak da görülebilmektedir.

Taner YÜKSEK

Sınıfta öğrencinin gösterdiği davranışların kaynağı ailenin gelir düzeyi, kişi sayısı, kardeş sayısı, ev ve okul kültürünün farklılığı, eğitim düzeyi, sahip olduğu değer ve davranışlar aile içindeki baskı ve çatışmalar, disiplin anlayışıdır. En etkili olan anne baba, öğretmen ve öğrencilerin kendi davranışları ve etkileridir.

Taner YÜKSEK

Anne-Baba Davranışlarının Etkisi

Anne ve babaların sınıfta sorun davranışların çıkmasına neden olabilecek tutum ve davranışları şöyle özetlenebilir. Aileler her şeyin çok mükemmel yapılmasını isterler. Küser. Çocuklarına aşırı düşkündürler, şımartırlar. Onları her zaman memnun etmeye çalışırlar. Mantıksız istekleri kolaylıkla yaparlar. Çocuklara bağırırlar. ‘Bu evden kaçacağım’ gibi terk etme tehdidinde bulunurlar.

Taner YÜKSEK

- Çocukla alay eder ‘ geri zekalı, aptal, beceriksiz’ gibi sözlerle azarlarlar.

- Çocuklardan sürekli itaat beklerler.- Çocuklara sürekli emredici ve hükmedici davranışlarda

bulunurlar.- Aşırı serttirler.- Hatalı olduklarında özür dilemezler- Çocuklarından aşır beklenti içindedirler.

Taner YÜKSEK

Okul ve aile işbirliği; öğrencilerin sorumluluklarını belirlenmesinde, ödevlerini öğrenmelerinde, ailenin ve çocuğun tanınmasında, okul başarısının arttırılmasında kritik bir rol oynamaktadır.

Taner YÜKSEK

Öğrencinin Davranışlarının Etkisi

Öğrencinin kendisi de aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı istenmeyen davranışların kaynağı olabilir. Bunlar; Öğretmenin ya da arkadaşlarının ilgisini çekmek isteyebilir. Çok kolay veya zor ödevlerden sıkılabilir. Öğretilenleri anlamsız ve işe yaramaz olarak

değerlendirebilir. Bazı dış olaylardan etkilenebilir. Duygusal olarak tedirgin olabilir. Öğretmenin kendisini sevmediği, benimsemediği

duygusuna kapılabilir.

Taner YÜKSEK

Öğrencilerin sınıfta ortaya çıkabilen istenmeyen davranışlarından bazıları şunlardır: Ders esnasında sınıfta dolaşmak. Arkadaşlarını itmek. Komiklik yapmak. Söz almadan konuşmak. Arkadaşlarıyla konuşmak, fısıldaşmak. Dikkat dağıtıcı sesler çıkarmak ve davranışlarda bulunmak.

Taner YÜKSEK

- Başka şeylerle ilgilenmek.- Sandalye ve sıraları sallamak gıcırdatma; sıralar vurmak.- Aşırı çekingenlik, utangaçlık göstermek.- Nedensiz devamsızlık yapmak, geç kalmak vb. Öğretmen öğrencide görülen davranışların kaynağını

belirleyebilmesi açısından bu davranış ve tutumların neler olabileceğinin öğretmen tarafından bilinmesi önemlidir.

Taner YÜKSEK

Öğretmen Davranışlarının Etkisi

Öğretmen, sözleri yada davranışları ile istenmeyen davranışların kaynağı olabilir. Beden ve söz ifadeleri zayıftır. Diktatör gibi davranırlar. Sınıf yönetiminde yetersizdirler. Öğrencilerin motivasyonuna önem vermezler. Sınıfta dolaşmazlar ve öğrencileri iğneleyici sözler kullanırlar. Sürekli olarak kuralları zorla yaptırırlar. Öğrencilerle iletişim kuramazlar Branş bilgiler yetersizdir. Öğrenci eleştirilerine açık değildirler.

Taner YÜKSEK

Öğrencilerin istenmeyen bir çok davranışı, öğretmenlerin yaptığı ya da yapması gerektiği halde gerçekleştirmediği davranışları sonucunda oluşur.

Öğretmenlerin sınıfta ortaya çıkabilen istenmeyen davranışları şöyle özetlenebilir:

Öğrencileri küçümsemek, alay etmek, dalga geçmek, azarlamak, eleştirmek.

Öğrencilere bağırmak. Emretmen, hükmetmek, sınıfta tek otorite olduğunu

hissettirmek.

Taner YÜKSEK

- Tehdit etmek, kaba davranışlarda bulunmak.- Bazı öğrencileri sevmemek.- Sınıfta sürekli aynı öğrencilere görev vermek, ilgilenmek.- Yargılayıcı bil dil kullanmak.- Hareket etmek.- Öğrenciyi sınıftan çıkarmak.- Dersi keserek konuyu anlatmayacağını, herkesin kendisinin

çalışmasını gerektiğini belirtmek.- Notla tehdit etmek.

Sıkça rastlanan öğretmen davranışlarıdır.

Taner YÜKSEK

Öğretmenlerin yaptığı bir davranış, farklı öğrencileri farklı şekilde etkilemekle birlikte çoğunlukla belli öğretmen davranışlarına karşı öğrencilerin gösterdikleri davranışlar benzerlik göstermektedir. Özellikle öğretmen adaylarına ve yeni öğretmenlere durumu kontrol etme olanağı vermesi yönünden bu bölümde öğretmen davranışları karşısında oluşan istenmeyen öğrenci davranışlarının, örnek olabilecek, bir listesi verilerek bilgilendirilmeleri yoluna gidilmiştir.

Taner YÜKSEK

Öğretmende 10 Kusurlu Hareket

Acaba, ilkokuldan buyana bu 10 harekete mazur kalmayan öğrenci var mı aramızda? Bir bakalım…

M. Fatih ŞARMAN

Öğretmen Davranışları1. Zor soru veya öğretilmeyen

yerden soru2. Sürekli anlatma (öğrenci

dinlemede)3. Sınıfta dolaşmama.4. Zorla disiplin.5. Olumsuz eleştiri.6. Proje kontrolü yapmama.7. Dersi bir kaç kişiyle sürdürme.8. Notla tehdit.9. Başarı zevkini tattırmama.10. Azarlama, bağırma.

Öğrenci davranışları1. Kopya çekme.2. Konuşma, hayal kurma.3. Ders dışı takılma.4. Direnme, itaatsizlik.5. İsteksizlik, dersten kaçma.6. Ödevi sallama. Yapsa bile…7. Önemsenmeme psikolojisi, dersi

benimsememe.8. Korku, zorla itaat.(Köprü

meselesi!)9. İlgisizlik, başaracağına inanmama.10. İletişim kopması, içe dönüklük.

M. Fatih ŞARMAN

Davranış Değiştirme İlkeleri

Öğretmen davranışları iyi yönettikçe öğretim amacına ulaşır. Yönetim iyileştikçe olumsuz davranış azaldığı görülecektir.

Sınıfta düzensizlik olunca öğretmen, bu durumu öğrenciden bilmektedir. Bundan ötürü sorunlu davranışlı öğrencileri sınıfta istemedikleri görülmektedir. Bu öğrenciler için ailelerine ve uzmanlara başvurmayı seçmektedirler. Öğretmenler, öğrencide olumlu davranış değişikliliğini sorumlulukları içinde görmemektedirler. Ancak, Milli Eğitimin amaçlarına göre bu iş (çok şiddetli sorunlar hariç) yine öğretmene bakıyor.

M. Fatih ŞARMAN

Davranış değiştirme ilkelerine sistemli olarak uyan öğretmenler, uzmanlara ihtiyaç duymadan problemli davranışları istenen olumlu davranışlara çevirmeyi başarabilecek bir pozisyondadır.

Davranış değiştirme denince de aklımıza müspet anlamda değiştirme gelmelidir. Kastedilen değişim de olumsuzdan olumluya doğru olan değişimdir.

Her öğrenci(insan) farklı bir alemdir”

M.F.Sarman

M. Fatih ŞARMAN

Davranış İlkelerine Göre Oluşturulacak Davranış Değiştirme Süreci

Davranış edinme sürekli devam eder. Sınıfta olumsuz bir davranış hemen yayılabilir.

Davranışın “neden ve sonuçlarına” birlikte bakılmalıdır. Davranışlar farklı değişkenlerden etkilenir. Sınıfın

organizasyonu, fiziksel yapısı, öğretmen tutumu ve yöntemi gibi etmenler iyi kullanılmalıdır.

Pekiştirmeden yaralanmalıdır. (olumlu/olumsuz pekiştireç)

Değişim sonu edinilecek davranış, öğrenciye mantıklı bir şekilde anlatılmalıdır ki sonuç alınsın.

M. Fatih ŞARMAN

Örnek Bir Davranış Değiştirme Süreci: Orçun, 8 yaşında ikinci sınıf öğrencisidir. Sınıfta etrafındakilerle

kaynatmaktadır. Tanım : Konuşma davranışı. Hedef Davranış : Dersteki izinsiz konuşmayı azaltma. Gözlem : Davranışın sıklığı gözlemlenmiştir. Davranış Değiştirme Süreci : Orçun, söz almadan konuştuğu

zaman dinlememek, ilgilenmemek anacak söz aldığı zaman dinlemek, önemsemek. Kuralları hatırlatmak.

Sonuç : Davranış değiştirme ilkelerinin olumlu sonuçları görülmeye başlanmıştır. Öğrenci zamanla söz almadan konuşmaktan vazgeçmiştir

M. Fatih ŞARMAN

Davranış Değiştirme Süreci

İlke Davranış Sonuç Gelecekteki Etkisi

Olumlu Pekiştirme Cüneyt söz alıp konuşur. Öğretmen de izin verir. Cüneyt söz alarak konuşmasını sürdürür.

Olumsuz Pekiştirme Nuri ödevini yapmadan TV seyretmek ister. Annesi buna izin verir.

Nuri’den ödevini yapması istendiğinde o tv seyretme isteğini gerçekleştirecektir.

Ceza 1 Erol defterini yere atar. Öğretmen de Erol’u cezalandırır.

Erol bu davranıştan vazgeçer.

Ceza 2 Zekiye derste sık sık kalem açmaya gider.

Öğretmen bunu görmezden gelir,

ilgilenmez.

Zekiye bu davranışından zamanla/yavaş yavaş/git

gide vazgeçer.

M. Fatih ŞARMAN

SINIFTA UYGUN OLMAYAN DAVRANIŞI BELİRLEYEBİLME

Uygun olmayan davranışların düzeltilmesin yönelik önlemlerin alınabilmesi için davranışa ilişkin verilerin toplanması gerekmektedir. Bu amaçla iki tür işlev gerçekleştirilebilir:

Davranışın Tanımlanması ve Doğrudan Gözlem

Davranışı Dolaylı Olarak Ölçme

Ahmet USLU


Doğrudan gözlem yapılarak davranış tanımlanmalı ve veriler toplanmalıdır.

Davranış tanımlamada ilk kural, tanımların gözlenebilir davranışlarla sınırlandırılmasıdır; davranışın analizine yer vermeden, gözlemeden önce davranışın açık ve doğru bir şekilde tanımlanması gözlemi kolaylaştıracaktır.

Ahmet USLU


Tanım nesnel, gözlenebilir ve kaydedilebilir olmalıdır. Örneğin; “Ali söz almadan konuşuyor”. Bu davranışların tanımı, öğretmenin yapacağı gözlemlerin daha objektif olmasını sağlayacaktır.

Örnek: Onur sınıfta arkadaşlarıyla fısıldaşmaktadır.

Ahmet USLU


Bu durumda Onur’un davranışı önlem almayı gerektirecek türden olmayan, sınıfın düzenini bozmayan bir davranıştır.

Zaman Önceki DavranışOnur’un

DavranışıÖğretmenin Davranışı

10.00

Öğretmen uzun süredir ders

anlatmakta, öğrenciler

dinlemektedir.

Onur arkadaşıyla

konuşur.Öğretmen Onur’la göz kontağı kurar.

11.00 Konu ile ilgili soru sorar.Onu söz almak

ister.Öğretmen söz verir.

11.30 “” Onur dinler. “”

12.00 Konuya devam eder. Onur dinler.

Öğretmen ona bakarak memnuniyetini

belirten yüz ifadesi gösterir. Gülümse,

bakarak konuşur vb.

Ahmet USLU


Öğretmen davranış değiştirme ile gerçekleştireceği hedef davranışları belirlemeli ve bu davranışlara ulaşıldıkça olumlu pekiştirmede bulunulmalıdır.

Uygun olmayan davranışların öncesi ve sonrasında oluşanlar gözlemlenmelidir. Böylece davranışın ortaya çıkma nedenleri anlaşılabilecektir.

Ahmet USLU


Davranışın sıklığı ve sürekliliğine göre öğretmen gerçekleştireceği hedef davranışı seçmelidir.

Davranışın şiddeti hedef davranışların seçiminde mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu tür davranışlar sık olmasına karşın şiddetlidir ve çoğunlukla sınıfta öğretimi engellerler.

Ahmet USLU


Davranışın türü de hedef davranışı belirlerken dikkat alınmalıdır.

Davranışı değiştirme yönü hedef davranış seçiminde etkilidir. Öğrenci davranışının azaltılacağı, arttırılacağı ya da sürdürüleceğine yönelik karar alınmalıdır.

Ahmet USLU

Davranışı Dolaylı Olarak Ölçme

Öğrenci davranışları hakkında bilgi toplamanın bir başka yönü de davranışı dolaylı olarak ölçmektir. Bu amaçla bir ölçek kullanılır.

Ancak dolaylı olarak elde edilen bilgiler, doğrudan gözlem yoluyla desteklendiğinde hedef davranışların seçilmesini ve daha doğru davranış değiştirme süreci kullanılmasını sağlayacaktır.

Ahmet USLU

DAVRANIŞ DEĞİŞTİRMEDE PEKİŞTİRME

Pekiştirme, davranışların tekrar edilme sıklığını artıran uyarıcıların verilmesi işidir. Öğretmenlerin sınıfta “tamam”, “doğru” , “aferin”, ifadelerini öğrencilerin gösterdiği davranıştan sonra kullanması vb. pekiştirme örneklerinden bazılarıdır.

Sınıfta uygun davranışın ortaya çıkarılmasında etkili olan pekiştireçler şöyle açıklanabilir.

Ahmet USLU


Sosyal Pekiştireçler: Ses tonu, aferin, çok güzel gibi ödül sözcükleri, gülümseme, dokunma gibi öğretmen davranışları sosyal pekiştirme örnekleridir.

Sembol Pekiştireçler: Öğrenci uygun olan davranışı gösterdiğinde, pekiştireç yerine bir sembol kullanılmasıdır. Öğrenciye uygun davranışı gösterdiğinde yıldız ya da sayı vermek gibi.

Ahmet USLU


Yenilenebilir Pekiştireçler: Okul süresi ve ilköğretim döneminde kullanılabilir. Öğrenci uygun davranışı yaptığında şeker gibi yenilecek şeyler verilerek, davranışı övülür.

Etkinlik Pekiştirme: Öğrencinin isteyerek yaptığı bir davranış, daha az isteyerek yaptığı davranışı pekiştirmek için kullanılır. Örneğin, ödevini yarım bırakan bir öğrenciye ödevini tamamladığında, oyun oynamaya çıkabileceğinin söylenmesi bu tür pekiştireçtir.

Ahmet USLU


Maddi Pekiştireçler: Okul malzemeleri, oyuncak, ufak hediyeler öğrencilerde pekiştirme amacıyla kullanımı oldukça etkilidir, öğrenciler büyüdükçe yerini sosyal ve etkinlikli pekiştireçlere bırakmalıdır.

Pekiştireçler öğrenci için anlamlı ve değerli olduğunda etkilidir. Bu bağlamda öğretmen kime, nasıl, ne zaman, hangi tür pekiştireçlerin kullanılacağına doğru karar verebilmelidir

Ahmet USLU

ÖĞRENCİLERE UYGUN DAVRANIŞLARI KAZANDIRMA STRATEJİLERİ

Çoğu öğrenci sınıfta gösterdikleri davranışın doğru olup olmadığının ve kendilerinden nasıl davranışlar beklendiğinin farkında değildir. Bu nedenle öğrencinin bu konuda bilgilendirilmesinden başlanarak sürekliliği ve şiddeti olan davranışların değiştirilmesine kadar çok çeşitli davranış kuralları bulunmaktadır.

Ahmet USLU


Dönem başında öğrencilerle birlikte uyulması gereken sınıf kurallarını belirlemek gerekmektedir.

Öğretmenler kuralların uygulayıcısı olarak tutum ve davranışlarında kararlılık göstermelidir.

Öğretmen tüm çalışmalarını planlamalıdır. Planlı çalışma zamanın etkili kullanımını sağlayacak, düzensizlik ve karmaşa önlenecektir.

Ahmet USLU


Öğretmen öğretim özelliklerine göre sınıfı düzenlemelidir. Öğretmen sınıfı sürekli kontrolü altında tutmalı, sözlü ve

sözsüz iletişim becerileri ile öğrencileri yönlendirmeli, ilgi çekici etkinliklerle sürekli dikkati toplayarak uygun olmayan davranışların ortaya çıkmasını engellemelidir.

Ahmet USLU


Öğrencileri çeşitli tekniklerle ve gözlemlere yakından tanıma fırsatları aranmalıdır.

Oldukça fazla yaramazlık yapan ya da uygun olmayan davranışı gösteren öğrencinin davranışını sınırlandırma tekniği ile engellenebilir. Örneğin, öğretmen, öğrencinin izin almadan laboratuarı kullanmasının doğru olmayacağını belirtir.

Ahmet USLU

Grup Üyeleri

Ahmet USLUCemalettin ÇAKIM. Fatih ŞARMAN

Mustafa DEMİRTAŞRıdvan TURANTaner YÜKSEK

7 - Sınıf İçinde Karşılaşılan Davranış Problemleri ve Bunlara Karşı Geliştirilen...

Documents

Transcript of 7 - Sınıf İçinde Karşılaşılan Davranış Problemleri ve Bunlara Karşı Geliştirilen...