6.gaia. al-andalus
description
Transcript of 6.gaia. al-andalus
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Musulmanak, Iber iar penintsulara, 711. urtean etorr i ziren. Tariq eta Musa musulmanen buruak ziren .
Musulmanak, Guadaleteko borrokan, bis igodoak menderatu zituzten.
Guadaleteko borroka
Al-andaluseko historia-1
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Musulmanak , penintsulan 711.urtet ik 1492urtera egon ziren. Guztira 800 urte gutxi gora- behera
Al Andaluseko historia-2
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Hasieran, Al-Andalus Damaskoko kal ifatuaren mende zegoen.Emir batek gidatzen zuen.
Kordoba lurraldeko hir iburua izan zen.
Al-Andaluseko historia-4
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
929. urtean Abderraman III.a, kal ifa indepente izendatu zuten.
Garai honi kalifatu independente deitu zitzaion
756 urtean Abderraman I.a emir independente izendatu zuten.
Emirato independente
Damaskoko Kalifaren aginduak ez zituen betetzen eta autoritate erlijiosoa hartu zuen:
Al-Andaluseko historia-5
-
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
- 1031n, kalifatua erresuma txikietan edo taifa ezberdinetan
banatu zen .
- Kalifaren boterea ahuldu zen, -eta errege kristauak Al-Andalus konkistatzeko aukera, aprobetxatu zuten
Al-Andalus erresuma txikietan banandu zen
Al-Andaluseko historia-6
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
1212.urtean,,Tolosako Nabaseeko borroka handia izan zen. kristauek i rabazi
eta almohadeak galdu zuten. Antso VII.a Nafarroakoak, Al-Nasir zegoen lekurantz jo zuen, zeramatzan
berrehun zaldun nafarrekin. Nafarrek kateak apurtu zituzten .Antsok, Nafarroako armarriar i jartzeko ,kateak eraman zituen
Al-Andaluseko historia-7
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Islamdarren esku,
bakarr ik Granadako erre inua geratu zen
Azkenean, 1492. urtean, Errege Katol ikoek
Granada konkistatu zuten.
Al-Andaluseko historia-8
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
- Herritar gehienak nekazariak ziren. - Ureztapena asko garatu zen eta produkto berriak ereiten hasi ziren (kotoia, arroza, laranjak, larru ongintza…)
Kotoia
Indigoa
Ureztapena
Ekonomia – Teknika eta landare berriakEkonomia-1
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
ArrozaAzukre-kanabera
Alberjinia
Orburua
Ekonomia – Landare berriak Ekonomia-2
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Hirietan kalitate handiko artisautza produktuak lantzen ziren ...
Ekonomia – Kalitate handiko eskulangintza
Keramika Larru ongintza Bitxigintza
Armak
Zeta
Ekonomia-3
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Al-Andalus merkataritza zentro aktiboa izan zen. Lantzen zituzten artisautza produktuak saltzen zituzten eta morroiak eta urrea erosten zuten. Txanpona erabiltzen zuten: dinarea eta dirhema.
Kalifaldiko urrezko dinar-a Kordobako
zilarrezko dirhema
Ekonomia – Merkataritza aktiboa
Kalitate handiko eskulangintza - Eslulanak ala artelanak ?
Ekonomia-4
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Talde boteretsuena konkistatzaileek eta haren ondorengoek osatzen zuten:
Arabiarrek lur onenak eta gobernuko kargu onenak mantendu zituzten.
Berbereak gehiago ziren baina haien egoera okerragoa zen.
Gizarte heterogeneoa gizartea-1
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Erlijio desberdinak elkar bizi ziren: Mozarabeak(kristauak), Muladiak, Juduak
Muladiak Lehen kristauak
izanik islama hartu zutenak
Mozarabeak kristau
erlijioarekin aurrera egin
zuten kristauak
Juduak
Gizarte heterogeneoa gizartea-2
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Hiriak oso garrantzitsuak ziren
airetiko argazkian KordobaHiriaren alde garrantzitsuena medina zen, hemen alkazaba (jauregia) eta mezkita nagusia
zeuden
Hiriak oso garrantzitsuak ziren, bizitza ekonomikoaren, sozialaren eta kulturalaren zentro zirelako
Kristauenak baino hiri handiagoak ziren: Kordobak 100.000 biztanle inguru zituen.
gizartea-3
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Alpujarrak, Granada
Aurreko etxe musulmanak eta gaurkoak berdintsuak dira
Andaluziako etxe tradizionala, Kordoba
gizartea-5
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Igeltsua
Azulejoa
Marmola
Egurra
Arkitektura elementuak - Materialak
Material txiroekin eraikitzen zuten
arkitektura-1
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Arkitektura elementuak - Arkuak
Erdi puntukoa
Polilobulatua
Ferra-arkua
Ferra-arku zorrotza
Elementuak:
ferra-arkuak
eta
poliobulatuak; egurrezko estalki lauak eta kupulekin itxitakoak.
arkitektura-2
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Arkitektura elementuak - Apainketa
Geometrikoa
Kaligrafiko
a
Begetala
Apainketa oso ederrak erabiltzen zituzten.
arkitektura-3
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Arkitektura elementuak - Apainketa
Giro atseginak eta freskoak, urarekiko gustua
arkitektura-4
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Meskita - Eskema orokorra
Otoitz egiteko gela
arkitektura-5
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Alhambra, GranadaAlhambrako lehoien patioa, Granada
Alhambraarkitektura-6
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Ubidearen jauregia Generalifen, Granada
Alhambra arkitektura-7
Lindarajako begiratokia Alhambran
Alhambrako eskema, Granada
AL-ANDALUS GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 6. GAIA
Al-Andalus Erdi Aroko kulturaren gune inportanteena zen. Jakintsuen artean, Aberroes eta Maimonides azpimarratuko ditugu.
Averroes,(Kordoba 1126 – Marraketx 1198)
filosofo eta jakintsu
andaluziarra, lege islamikoaz, matematikaz eta
medikuntzaz aditua.
Maimonides kristauentzat Rabí Moisés Egiptoarra (Cordoba 1135 –
Egipto 1204) medikua, rabinoa
eta Erdi Aroko judutar teologorik garrantzitsuena
izan zen.
Kultura ondarea