67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
Transcript of 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
1/7
Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha
Li ni uMch cu thng c ni n qua cc bi ton nng
cao trong chng trnh bi dng hc sinh gii lp 9, thnhng l thuyt v cch gii mch cu th t c ti liu tham kho. V vy nhm gip cho cc bn ng nghip c
iu kin tm hiu v mch cu, t c thm t liu chovic bi dng hc gii. Ti xin gii thiu chuyn : Cchgii mch cu.
Chuyn gm : 2 phnI. Gii thiu mch cu v phn loi mch cu.II. cch gii cc loi mch cu
+ Mch cu cn bng+ Mch cu khng cn bng- Mch cu tng qut- Mch cu khuyt
Mc d c rt nhiu c gng nhng khng trnh khi thiust, rt mong cc bn ng nghip tham gia ng gp kin, chuyn c hon thin hn.
Xin cm n !
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 1
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
2/7
Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha
PHNG PHP GII MCH CU
I/ M CH CU.- Mch cu l loi mch c dng ph bin trong cc php o in nh
( Vn k, am pe k, m k)1. H nh dng.- Mch cu c v:Trong : Cc in tr R1, R2, R3, R4gi l in tr cnh. R5 gi l in tr gnh
2. Phn loi mch cu.Mch cu cn bng
- Mch cu Mch cu ( tng qut)Mach cu khng cn bng
Mch cu khuyt
3. D u hiu nhn bit cc loa mch cua/ Mch cu cn bng.- Khi t mt hiu in th UAB khc 0 th ta nhn thy I5 = 0.- c im ca mch cu cn bng.
+ V in tr.4
2
3
1
4
3
2
1
R
R
R
R
R
R
R
R==
+ V dng in: I1 = I2 ; I3 = I4 Hoc2
4
4
2
1
3
3
1 ;R
R
I
I
R
R
I
I==
+ V hiu in th : U1 = U3 ; U2 = U4 Hoc4
3
4
3
2
1
2
1 ;R
R
U
U
R
R
U
U==
b/ Mch cu khng cn bng.- Khi t mt hiu in th UAB khc 0 th ta nhn thy I5 khc 0.- Khi mch cu khng 5 in tr th gi l mch cu khuyt.
II/ CCH GII CC LOI MCH CU1. M ch cu cn bng.* Bi ton c bn.Cho mch in nh HV.
Vi R1=1, R2=2, R3=3, R4= 6, R5 = 5.UAB=6V. Tnh I qua cc in tr?
* Gii:Ta c :
2
1
4
3
2
1==
R
R
R
R=> Mch AB l mch cu cn bng.
=> I5 = 0. (B qua R5). Mch in tng ng: (R1 nt R2) // (R3 nt R4)- Cng dng in qua cc in tr
I1 = I2 = ARR
UAB 2
21
6
21
=
+
=
+; I3 = I4 = A
RR
UAB 67.0
63
6
43
+
=
+
2. M ch cu khng cn bng.a. Mach cu hay cn gi l mch cu tng qut.
* Bi ton c bn. Cho mch in nh HV.Vi R1=1, R2=2, R3=3, R4= 4, R5 = 5.UAB=6V. Tnh I qua cc in tr?
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 2
R1
R2
R3 R4
R5
A BM
N
R1
R2
R3
R4
R5
A BM
N
R1
R2
R3
R4
R5
A B
M
N
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
3/7
Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha
* Gii:Cch 1. Phng php in th nt.
-Phng php chung.+ Chn 2hiu in th bt k lm 2 n.+ Sau qui cc hiu in th cn li theo 2 n chn.+ Gii h phng trnh theo 2 n
VD ta chn 2 n l U1 v U3.-Ta c: UMN = UMA + UAN = -U1 + U3 = U3 U1 = U5- Xt ti nt M,N ta c
I1 + I5 = I2 2
1
5
13
1
1
R
UU
R
UU
R
UAB
=
+ (1)
I3 = I4 + I5 5
13
4
3
3
3
R
UU
R
UU
R
UAB
+
= (2)
-T (1) v (2) ta c h phng trnh
2
1
5
13
1
1
R
UU
R
UU
R
U AB =+
251
1131 UUUUU AB =
+
5
13
4
3
3
3
R
UU
R
UU
R
UAB
+
=
543
1333 UUUUU AB +
=
Gii ra ta c U1 , U3. Tnh U2 = UAB U1 , U4 = UAB U3. Ap dng nh lutm tnh c cc dng qua in tr.
C ch2. t n l dng-Phng php chung.
+ Chn 1 dng bt k lm n.+ Sau qui cc dng cn li theo n chn.+ Gii phng trnh theo n
- VD ta chn n l dng I1.Ta c: UAB = U1 + U2 = I1R1 + I2R2 = I1 + 2I2 = 6
I2 = 11 5.03
2
6I
I=
(1)
- T nt M. I5 = I2 I1 = 3 -0.5I1 - I1 = 3 1.5I1I5 = 3 1.5I1 (2)
- Mt khc: U5 = UMN = UMA + UAN = -U1 + U3 = U3 U1= I3R3 I1R1 = 3I3 I1=5I5
=> I3 = 35.615
3
5.715
3
511115IIIII
=
=
I3 =3
5.615 1I (3)
- T nt N. I4 = I3 I5 =3
5.6151I
- 3 1.5I1 =3
1161
I
I4 =3
1161
I(4)
-Mt khc. UANB = UAN + UNB = U3 + U4 = I3R3 + I4R4 = 3I3 + 4I4 = 6
3.3
5.615 1I + 4.3
1161
I= 6
Gii ra ta c I1 1.1 A. Th vo (1), (2), (3), (4) ta tnh c cc I cnli.
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 3
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
4/7
Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha
+ Ch : Nu dng i qua MN theo chiu ngc li th s c kt qu khc.C ch 3 . Dng phng php chuyn mch:
-Phng php chung:+Chuyn mch sao thnh mch tam gic v ngc li.( )+V li mch in tng ng, ri dng nh lut Om, tnh in tr ton
mch, tnh cc dng qua cc in tra/ Phng php chuyn mch : => .
- Lng hai mch vo nhau, sau tnh x,y, z theo R1, R2, R3.
Ta c: RAB =( )
YXRRR
RRR+=
++
+
321
32.1
(1)
RBC =( )
ZYRRR
RRR+=
++
+
321
31.2 (2)
RAC =( )
ZXRRR
RRR+=
++
+
321
21.3
(3)
Cng 3 phng trnh theo v ri chia cho 2 ta c.
ZYX
RRR
RRRRRR++=
++
++
321
133221 (4)
Tr (4) cho (1), (2), (3) ta c:
Z =321
32 .
RRR
RR
++; X =
321
31.
RRR
RR
++; Y =
321
21.
RRR
RR
++(5)
=> Tng qut: Tch 2 in tr kX, Y, X =
Tng 3 in tr
b/ Phng php chuyn mch : =>
- T (5) ta chia cc ng thc theo v.
12
2
1 .RX
ZR
R
R
Z
X== ; 13
3
1 .RY
ZR
R
R
Z
Y==
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 4
R1
R2
R3
x
y z
A
B C
R1
R2
R3
A
B C
y
xz
A
B C
X Y
Z
R1
R3
C
R2
A
B
A
B C
YX
Z
A
B C
R3
R2
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
5/7
Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha
Kh R2, R3 trong (5) suy ra:
3
133221
R
RRRRRRX
++= ;
2
133221
R
RRRRRRY
++= ;
1
133221
R
RRRRRRZ
++=
=>Tng qut: Tng cc tch lun phinX,Y,Z =
in tr vung gc
c/ Ap dng gii bi ton trn.* Theo cch chuyn tam gic thnh sao
- Mch in tng ng lc ny l: [(R1nt X) // (R3 nt Y)] nt Y- Tnh c in tr ton mch- Tnh c I qua R1, R3.- Tnh c U1, U3
+Tr v s gc- Tnh c U2, U4.- Tnh c I2, I4- Xt nt M hoc N s tnh c I5* Theo cch chuyn sao thnh tam gic.
Ta c mch tng ng: Gm {(Y// R3) nt (Z // R4)}// X.- Ta tnh c in tr tng ng ca mch AB.- Tnh c IAB.- Tnh c UAN = U3 , UNB = U4- Tnh c I3 , I4- Tr v s gc tnh c I1 = IAB I3 ; I2 = IAB I4- Xt nt M hoc N, p dng nh l nt mch tnh c I53. M ch cu khuyt:
Thng dng rn luyn tnh ton v dng in khng i.a. Khuyt 1 in tr( C 1 in tr bng khng vd R1= 0)
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 5
A B
M
N
R1
R3
x
z
yR1 R2
R3
R4
R5
A BM
N
R2
R3
R4
R5
A BM
N
A B
N
R3
R5
R4
R2
R1
R2
R3 R4
R5
A BM
N
A B
X
Y Z
R3 R4N
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
6/7
Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha
+ Phng php chung.- Chp cc im c cng in th, ri v li mch tng ng. Ap dng nh lutm gii nh cc bi ton thng thng tnh Iqua cc R. Tr v s gc xt ntmch tnh I qua R khuyt.
- Khuyt R1: Chp A vi M ta c mch tng nggm: {(R3 // R5) nt R4 } // R2
- Khuyt R2: Chp M vi B ta c mch tng nggm: {(R4 // R5) nt R3 } // R1
- Khuyt R3: Chp A vi N ta c mch tng nggm: {(R1 // R5) nt R2 } // R4
- Khuyt R4: Chp N vi B ta c mch tng nggm: {(R2 // R5) nt R1 } // R3
- Khuyt R5: Chp M vi N ta c mch tng nggm: {(R4 // R3) // (R2 //R4)
b. Khuyt 2 in tr. (c 2 in tr bng 0)
- Khuyt R1 v R3: chp AMN ta c mch tng ng gm : R2 // R4
V I5 = 0 nn ta tnh c I2 =2
R
UAB
, I4 =4
R
UAB
, I1 = I2 , I3 = I4
- Khuyt R2 v R4 tng t nh trn- Khuyt R1 v R5 : chp AM lc ny R3 b ni tt (I3 = 0), ta c mch tng nggm : R2 // R4. Ap dng tnh c I2, I4, tr v s gc tnh c I1, I5- Khuyt R2 v R5 ; R3 v R5 ; R4 v R5 tng t nh khuyt R1 v R5
c. Khuyt 3 in tr. (c 3 in tr bng 0)
- Khuyt R1, R2, R3 ta chp AMN. Ta c mch tng ng gm R2 // R4. Th cchgii vn nh khuyt 2 in tr- Khuyt R1, R5, R4 ta chp A vi M v N vi B. Ta thy R2, R3 b ni tt.
---------- Ht ----------
TI LIU THAM KHO- Vt l nng cao Trung hc c s
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 6
R2
R4
R5
A BM
N
A B
R2
R4
R2
R3
A BM
N
R2
R3
-
8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay
7/7
Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha
( Nguyn Cnh Ho L Thanh Hoch)- Bi tp vt l dng cho hc sinh chuyn l THCS
( Nguyn Thanh Hi)
GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 7