67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

download 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

of 7

Transcript of 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    1/7

    Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha

    Li ni uMch cu thng c ni n qua cc bi ton nng

    cao trong chng trnh bi dng hc sinh gii lp 9, thnhng l thuyt v cch gii mch cu th t c ti liu tham kho. V vy nhm gip cho cc bn ng nghip c

    iu kin tm hiu v mch cu, t c thm t liu chovic bi dng hc gii. Ti xin gii thiu chuyn : Cchgii mch cu.

    Chuyn gm : 2 phnI. Gii thiu mch cu v phn loi mch cu.II. cch gii cc loi mch cu

    + Mch cu cn bng+ Mch cu khng cn bng- Mch cu tng qut- Mch cu khuyt

    Mc d c rt nhiu c gng nhng khng trnh khi thiust, rt mong cc bn ng nghip tham gia ng gp kin, chuyn c hon thin hn.

    Xin cm n !

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 1

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    2/7

    Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha

    PHNG PHP GII MCH CU

    I/ M CH CU.- Mch cu l loi mch c dng ph bin trong cc php o in nh

    ( Vn k, am pe k, m k)1. H nh dng.- Mch cu c v:Trong : Cc in tr R1, R2, R3, R4gi l in tr cnh. R5 gi l in tr gnh

    2. Phn loi mch cu.Mch cu cn bng

    - Mch cu Mch cu ( tng qut)Mach cu khng cn bng

    Mch cu khuyt

    3. D u hiu nhn bit cc loa mch cua/ Mch cu cn bng.- Khi t mt hiu in th UAB khc 0 th ta nhn thy I5 = 0.- c im ca mch cu cn bng.

    + V in tr.4

    2

    3

    1

    4

    3

    2

    1

    R

    R

    R

    R

    R

    R

    R

    R==

    + V dng in: I1 = I2 ; I3 = I4 Hoc2

    4

    4

    2

    1

    3

    3

    1 ;R

    R

    I

    I

    R

    R

    I

    I==

    + V hiu in th : U1 = U3 ; U2 = U4 Hoc4

    3

    4

    3

    2

    1

    2

    1 ;R

    R

    U

    U

    R

    R

    U

    U==

    b/ Mch cu khng cn bng.- Khi t mt hiu in th UAB khc 0 th ta nhn thy I5 khc 0.- Khi mch cu khng 5 in tr th gi l mch cu khuyt.

    II/ CCH GII CC LOI MCH CU1. M ch cu cn bng.* Bi ton c bn.Cho mch in nh HV.

    Vi R1=1, R2=2, R3=3, R4= 6, R5 = 5.UAB=6V. Tnh I qua cc in tr?

    * Gii:Ta c :

    2

    1

    4

    3

    2

    1==

    R

    R

    R

    R=> Mch AB l mch cu cn bng.

    => I5 = 0. (B qua R5). Mch in tng ng: (R1 nt R2) // (R3 nt R4)- Cng dng in qua cc in tr

    I1 = I2 = ARR

    UAB 2

    21

    6

    21

    =

    +

    =

    +; I3 = I4 = A

    RR

    UAB 67.0

    63

    6

    43

    +

    =

    +

    2. M ch cu khng cn bng.a. Mach cu hay cn gi l mch cu tng qut.

    * Bi ton c bn. Cho mch in nh HV.Vi R1=1, R2=2, R3=3, R4= 4, R5 = 5.UAB=6V. Tnh I qua cc in tr?

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 2

    R1

    R2

    R3 R4

    R5

    A BM

    N

    R1

    R2

    R3

    R4

    R5

    A BM

    N

    R1

    R2

    R3

    R4

    R5

    A B

    M

    N

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    3/7

    Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha

    * Gii:Cch 1. Phng php in th nt.

    -Phng php chung.+ Chn 2hiu in th bt k lm 2 n.+ Sau qui cc hiu in th cn li theo 2 n chn.+ Gii h phng trnh theo 2 n

    VD ta chn 2 n l U1 v U3.-Ta c: UMN = UMA + UAN = -U1 + U3 = U3 U1 = U5- Xt ti nt M,N ta c

    I1 + I5 = I2 2

    1

    5

    13

    1

    1

    R

    UU

    R

    UU

    R

    UAB

    =

    + (1)

    I3 = I4 + I5 5

    13

    4

    3

    3

    3

    R

    UU

    R

    UU

    R

    UAB

    +

    = (2)

    -T (1) v (2) ta c h phng trnh

    2

    1

    5

    13

    1

    1

    R

    UU

    R

    UU

    R

    U AB =+

    251

    1131 UUUUU AB =

    +

    5

    13

    4

    3

    3

    3

    R

    UU

    R

    UU

    R

    UAB

    +

    =

    543

    1333 UUUUU AB +

    =

    Gii ra ta c U1 , U3. Tnh U2 = UAB U1 , U4 = UAB U3. Ap dng nh lutm tnh c cc dng qua in tr.

    C ch2. t n l dng-Phng php chung.

    + Chn 1 dng bt k lm n.+ Sau qui cc dng cn li theo n chn.+ Gii phng trnh theo n

    - VD ta chn n l dng I1.Ta c: UAB = U1 + U2 = I1R1 + I2R2 = I1 + 2I2 = 6

    I2 = 11 5.03

    2

    6I

    I=

    (1)

    - T nt M. I5 = I2 I1 = 3 -0.5I1 - I1 = 3 1.5I1I5 = 3 1.5I1 (2)

    - Mt khc: U5 = UMN = UMA + UAN = -U1 + U3 = U3 U1= I3R3 I1R1 = 3I3 I1=5I5

    => I3 = 35.615

    3

    5.715

    3

    511115IIIII

    =

    =

    I3 =3

    5.615 1I (3)

    - T nt N. I4 = I3 I5 =3

    5.6151I

    - 3 1.5I1 =3

    1161

    I

    I4 =3

    1161

    I(4)

    -Mt khc. UANB = UAN + UNB = U3 + U4 = I3R3 + I4R4 = 3I3 + 4I4 = 6

    3.3

    5.615 1I + 4.3

    1161

    I= 6

    Gii ra ta c I1 1.1 A. Th vo (1), (2), (3), (4) ta tnh c cc I cnli.

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 3

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    4/7

    Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha

    + Ch : Nu dng i qua MN theo chiu ngc li th s c kt qu khc.C ch 3 . Dng phng php chuyn mch:

    -Phng php chung:+Chuyn mch sao thnh mch tam gic v ngc li.( )+V li mch in tng ng, ri dng nh lut Om, tnh in tr ton

    mch, tnh cc dng qua cc in tra/ Phng php chuyn mch : => .

    - Lng hai mch vo nhau, sau tnh x,y, z theo R1, R2, R3.

    Ta c: RAB =( )

    YXRRR

    RRR+=

    ++

    +

    321

    32.1

    (1)

    RBC =( )

    ZYRRR

    RRR+=

    ++

    +

    321

    31.2 (2)

    RAC =( )

    ZXRRR

    RRR+=

    ++

    +

    321

    21.3

    (3)

    Cng 3 phng trnh theo v ri chia cho 2 ta c.

    ZYX

    RRR

    RRRRRR++=

    ++

    ++

    321

    133221 (4)

    Tr (4) cho (1), (2), (3) ta c:

    Z =321

    32 .

    RRR

    RR

    ++; X =

    321

    31.

    RRR

    RR

    ++; Y =

    321

    21.

    RRR

    RR

    ++(5)

    => Tng qut: Tch 2 in tr kX, Y, X =

    Tng 3 in tr

    b/ Phng php chuyn mch : =>

    - T (5) ta chia cc ng thc theo v.

    12

    2

    1 .RX

    ZR

    R

    R

    Z

    X== ; 13

    3

    1 .RY

    ZR

    R

    R

    Z

    Y==

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 4

    R1

    R2

    R3

    x

    y z

    A

    B C

    R1

    R2

    R3

    A

    B C

    y

    xz

    A

    B C

    X Y

    Z

    R1

    R3

    C

    R2

    A

    B

    A

    B C

    YX

    Z

    A

    B C

    R3

    R2

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    5/7

    Chuyn Vt l ---- ---- Trng THCS An Ngha

    Kh R2, R3 trong (5) suy ra:

    3

    133221

    R

    RRRRRRX

    ++= ;

    2

    133221

    R

    RRRRRRY

    ++= ;

    1

    133221

    R

    RRRRRRZ

    ++=

    =>Tng qut: Tng cc tch lun phinX,Y,Z =

    in tr vung gc

    c/ Ap dng gii bi ton trn.* Theo cch chuyn tam gic thnh sao

    - Mch in tng ng lc ny l: [(R1nt X) // (R3 nt Y)] nt Y- Tnh c in tr ton mch- Tnh c I qua R1, R3.- Tnh c U1, U3

    +Tr v s gc- Tnh c U2, U4.- Tnh c I2, I4- Xt nt M hoc N s tnh c I5* Theo cch chuyn sao thnh tam gic.

    Ta c mch tng ng: Gm {(Y// R3) nt (Z // R4)}// X.- Ta tnh c in tr tng ng ca mch AB.- Tnh c IAB.- Tnh c UAN = U3 , UNB = U4- Tnh c I3 , I4- Tr v s gc tnh c I1 = IAB I3 ; I2 = IAB I4- Xt nt M hoc N, p dng nh l nt mch tnh c I53. M ch cu khuyt:

    Thng dng rn luyn tnh ton v dng in khng i.a. Khuyt 1 in tr( C 1 in tr bng khng vd R1= 0)

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 5

    A B

    M

    N

    R1

    R3

    x

    z

    yR1 R2

    R3

    R4

    R5

    A BM

    N

    R2

    R3

    R4

    R5

    A BM

    N

    A B

    N

    R3

    R5

    R4

    R2

    R1

    R2

    R3 R4

    R5

    A BM

    N

    A B

    X

    Y Z

    R3 R4N

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    6/7

    Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha

    + Phng php chung.- Chp cc im c cng in th, ri v li mch tng ng. Ap dng nh lutm gii nh cc bi ton thng thng tnh Iqua cc R. Tr v s gc xt ntmch tnh I qua R khuyt.

    - Khuyt R1: Chp A vi M ta c mch tng nggm: {(R3 // R5) nt R4 } // R2

    - Khuyt R2: Chp M vi B ta c mch tng nggm: {(R4 // R5) nt R3 } // R1

    - Khuyt R3: Chp A vi N ta c mch tng nggm: {(R1 // R5) nt R2 } // R4

    - Khuyt R4: Chp N vi B ta c mch tng nggm: {(R2 // R5) nt R1 } // R3

    - Khuyt R5: Chp M vi N ta c mch tng nggm: {(R4 // R3) // (R2 //R4)

    b. Khuyt 2 in tr. (c 2 in tr bng 0)

    - Khuyt R1 v R3: chp AMN ta c mch tng ng gm : R2 // R4

    V I5 = 0 nn ta tnh c I2 =2

    R

    UAB

    , I4 =4

    R

    UAB

    , I1 = I2 , I3 = I4

    - Khuyt R2 v R4 tng t nh trn- Khuyt R1 v R5 : chp AM lc ny R3 b ni tt (I3 = 0), ta c mch tng nggm : R2 // R4. Ap dng tnh c I2, I4, tr v s gc tnh c I1, I5- Khuyt R2 v R5 ; R3 v R5 ; R4 v R5 tng t nh khuyt R1 v R5

    c. Khuyt 3 in tr. (c 3 in tr bng 0)

    - Khuyt R1, R2, R3 ta chp AMN. Ta c mch tng ng gm R2 // R4. Th cchgii vn nh khuyt 2 in tr- Khuyt R1, R5, R4 ta chp A vi M v N vi B. Ta thy R2, R3 b ni tt.

    ---------- Ht ----------

    TI LIU THAM KHO- Vt l nng cao Trung hc c s

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 6

    R2

    R4

    R5

    A BM

    N

    A B

    R2

    R4

    R2

    R3

    A BM

    N

    R2

    R3

  • 8/3/2019 67687677 Phuong Phap Giai Mach Cau Cuc Hay

    7/7

    Chuyn Vt l -------- Trng THCS An Ngha

    ( Nguyn Cnh Ho L Thanh Hoch)- Bi tp vt l dng cho hc sinh chuyn l THCS

    ( Nguyn Thanh Hi)

    GV Thc hin : ng Xun Cnh Trang 7