6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe,...
-
Upload
camiel-peeters -
Category
Documents
-
view
275 -
download
1
Transcript of 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe,...
![Page 1: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/1.jpg)
6. HOMEOSTASE
![Page 2: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/2.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
• Intern milieu ◄► Extern milieu
bloed, lymfe, weefselvocht
• Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te houden
= HOMEOSTASE
(G. homoios, gelijk; stasis, toestand)
![Page 3: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/3.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
• DEFINITIE HOMEOSTASE
het in stand houden van een constant intern milieu door zelfregulerende eigenschappen onder invloed van een variabel extern milieu
![Page 4: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/4.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
• ‘La fixité du milieu interieur est la condition
de la vie libre, independante’
(Claude Bernard, 1865)
Walter Cannon, 1932
![Page 5: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/5.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
• Factoren die constant moeten blijven:
- temperatuur
- osmotische waarde van lichaamsvloeistoffen
- zuurtegraad (pH)
- zuurstofgehalte
- glucosegehalte in bloed
- …
![Page 6: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/6.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
• Methoden om intern milieu constant te houden teveel
- uitscheiden: longen (CO2, warmte), nieren (urine met zouten, ureum en water), lever- opslaan: lever (gifstoffen, vitaminen, glycogeen en zouten)
![Page 7: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/7.jpg)
HET BEGRIP HOMEOSTASE
te weinig
- opnemen: longen (O2), spijsverteringsstelsel (voedingsstoffen warmte)
![Page 8: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/8.jpg)
VOORBEELDEN
1) O2-gehalte
- evenwicht tussen:
opname O2 en afgifte CO2
- O2 uit lucht via longblaasjes naar bloed
verspreiding over het lichaam
- teveel aan CO2 via bloed naar longblaasjes naar buiten
![Page 9: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/9.jpg)
VOORBEELDEN
2) Temperatuur
- evenwicht tussen:
warmteproductie en warmteafgifte
- productie: verbranding van voedingsstoffen én spiercontracties
- afgifte: via huid bloedvaten verwijden, transpiratie, straling, geleiding
![Page 10: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/10.jpg)
VOORBEELDEN
2) Temperatuur
- aanpassingen:
onder een boom in schaduw of beschutting tegen koude zoeken
vacht: houdt een laagje lucht vast
kippenvel
rillen
![Page 11: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/11.jpg)
VOORBEELDEN
3) Zuurtegraad
- pH moet constant blijven (~ 7,4)
- 7,0 < pH < 7,8 geen leven mogelijk
- aanpassingen: pH-buffers
CO2 / HCO3-
CO2 + H2O H+ + HCO3-
hemoglobine
HHb + O2 HbO2 + H+
![Page 12: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/12.jpg)
VOORBEELDEN
3) Zuurtegraad
- invloed ademhaling op pH
als meer CO2 uitgeademd wordt dan ontstaat bij stofwisseling pH respiratorische alkalose
als te weinig CO2 uitgeademd wordt dan ontstaat pH respiratorische acidose
![Page 13: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/13.jpg)
FEEDBACK
• Om homeostase mogelijk te maken is er een regelsysteem nodig
communicatie tussen cellen belangrijk!
• sensoren
controlecentrum
effector
effect
![Page 14: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/14.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Marathonloopster:
- lees p. 82-83
- antwoord volgende vragen:1) welk hormoon zorgt voor meer energie en
zuurstof bij de start?2) waarom zal na een tijdje de ademhalings-frequentie en het hartritme hoger liggen?3) hoe wordt de temperatuur in evenwicht
gehouden? 4) welke nieuwe energiebron wordt aangesproken?5) wat is er gebeurd met de lichaamsmassa?
![Page 15: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/15.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Bloed: heel belangrijke rol !!
- vervoer van CO2 en O2
- vervoer van voedingsstoffen
- afvoer van afbraakstoffen
- verspreiding van warmte
- transport van hormonen
- beschermende functie
![Page 16: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/16.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Anatomie van het hart
![Page 17: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/17.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Werking van het hart
3 fasen:
1) systole van de boezems (asystole) - 0,1 sec
2) systole van de kamers - 0,3 sec
3) diastole – 0,4 sec
![Page 18: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/18.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Controle hartcyclus- Hartspiercellen trekken uit zichzelf samen
- Controle = natuurlijke pacemaker = sinusknoop
Sinusknoop (RB-wand): samentrekkend weefsel
Impuls via boezems naar AV-knoop
Impuls via Bundel van His naar onderkant kamers
Verspreiding van impuls over de kamers van
onder naar boven
![Page 19: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/19.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Controle hartcyclus
![Page 20: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/20.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Controle hartcyclus
controle sinusknoop:
- Zenuwen
- Adrenaline
- Lichaamstemperatuur
- Snelheid waarmee het bloed toekomt
![Page 21: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/21.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Bloedsomlopen
- dubbel
- gesloten
Kleine bloedsomloop: hart longen
Grote bloedsomloop: hart andere organen
![Page 22: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/22.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
Kenmerk Slagaders Haarvaten Aders
Transport bloed
Kloppen?
Structuur
Snelheid stroming
Verwonding
Kleppen?
weg van hart in weefsels naar hart
ja, op ritme van hart nee nee
nauw,gespierdelastisch,dik
heel dun,half- doorlatend
breder,minderelastisch,dun
snel en pulserend
heel traag traag maar constant
gulpt eruit sijpelt heel traag eruit
gelijkmatig eruit
nee janee, behalve bij hart
![Page 23: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/23.jpg)
HOMEOSTATISCHE FUNCTIE VAN BLOED
• Samenstelling bloed• Bloed: 8% van lichaamsgewicht• Plasma (55%): bloed zonder de bloedcellen
– 90% water– Eiwitten: fibrinogeen, antilichamen, hormonen, albumine– Vetten– Glucose– Mineralen
• Rode bloedcellen (rbc)– Zuurstoftransport– Leven 120d
• Witte bloedcellen (wbc)– Afweer (zie later)– Afval opruimen– Leven 4-10d
• Bloedplaatjes (thrombocyten)– Bloedstolling
• Serum: vloeistof na bloedstolling = plasma zonder stollingseiwitten
![Page 24: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/24.jpg)
BLOEDDRUK
• Bloeddruk
- ontstaan van bloeddruk• Systole druk: hoogste druk, als bloed in
slagaders wordt geperst (=bovendruk)• Diastole druk: laagste druk, als het hart
geen bloed in slagaders perst (=onderdruk)
![Page 25: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/25.jpg)
BLOEDDRUK
• Bloeddruk
![Page 26: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/26.jpg)
BLOEDDRUK
• Bloeddrukslagaderlijk O2-rijk aderlijk O2-arm
haarvat
weefsel
p1 p2
pbloed > pweefsel
bloedbestanddelen naar weefsel
pbloed < pweefsel
weefselbestanddelen naar bloed
p1 = druk van bloed bij begin haarvatennetwerkp2 = druk van bloed bij einde haarvatennetwerk
p1 > p2 !!!
![Page 27: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/27.jpg)
BLOEDDRUK
• Bloeddruk wordt beïnvloed door:
- Leeftijd (systole druk)
- Dag – nacht (systole druk: 120 à 140 70 à 80)
- Voeding (zout)
- (Spierarbeid)
![Page 28: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/28.jpg)
BLOEDDRUK
• Regeling bloeddruk: korte termijn
- Baroreceptoren: registreren druk in aorta en halsslagader
Verlaagde druk (rechtstaan)
▫ signaal naar hersenen
▫ kringspiertjes voor doorbloeding weefsels trekken samen
▫ bloed ondervindt meer weerstand
▫ stijging bloeddruk
▫ ev. stijging hartslag
![Page 29: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/29.jpg)
BLOEDDRUK
• Regeling bloeddruk: korte termijn
- Lage druk receptoren: registreren druk in de hartboezems
Verlaagde druk (rechtstaan)
▫ signaal naar hersenen
▫ grote aders worden samengeknepen
![Page 30: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/30.jpg)
BLOEDDRUK
• Regeling bloeddruk: lange termijn
- Lage-drukreceptoren + hormonen + nieren
Vb.: volume-toename bloed ▫ Lage-drukreceptoren detecteren hogere druk
»Hypofyse produceert minder ADH
»Nieren maken meer urine (meer water)
▫ Hartboezems produceren ANP (AtrioNatriuretisch Peptide)
»Nieren scheiden meer water en zout af
![Page 31: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/31.jpg)
BLOEDDRUK
• Regeling bloeddruk: lange termijn
![Page 32: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/32.jpg)
BLOEDDRUK
• Hart-en vaatziekten- Aderverkalking of arteriosclerose
Wat?
Afzetting van cholesterol op binnenkant bloedvaten
Gevolg?
Vernauwing O2-tekortVermindering soepel-heid aders
![Page 33: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/33.jpg)
BLOEDDRUK
- Aderverkalking of arteriosclerose
Oorzaken?
teveel aan cholesterolhoge bloeddrukrokenerfelijke aanlegovergewicht
![Page 34: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/34.jpg)
BLOEDDRUK
- HartinfarctWat?bloed kan moeilijker door vernauwde kransslagaders scheurtjes in binnenwand bloedplaatjes zetten zich hierop vast bloedklonter kransslagader afgesloten deel van hartspier krijgt geen O2 meer spiercellen sterven afOorzaak?kransslagaderverkalking
![Page 35: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/35.jpg)
BLOEDDRUK
- Beroerte
Wat?
plotse onderbreking van de bloedstroom naar een deel van de hersenen door bloedklonter in verstopte slagader
Oorzaak?
hoge bloeddrukhoge cholesterolrokenovergewichtalcoholisme
![Page 36: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/36.jpg)
BLOEDDRUK
- Hoge bloeddruk
Wat?
de bloeddruk ligt boven de normale waarde
Oorzaak?
aderverkalkingovergewichtrokente zoute voedingerfelijke aanlegangst, stress, woede
![Page 37: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/37.jpg)
BLOEDDRUK
- Lage bloeddruk
Wat?
de bloeddruk ligt onder de normale waarde
Oorzaak?
te weinig waterte weinig zoutinfectie
Gevolg?
duizeligheidvermoeidheid
![Page 38: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/38.jpg)
BLOEDDRUK
- Genezen of voorkomen?
voorkomen:
- gevarieerd eten- sporten- niet roken
genezen:
- bypass of overbrugging vaattransplantatie- stent slagaderverwijding- medicatie bloedklonters oplossen
![Page 39: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/39.jpg)
BLOEDSTOLLING
• Bloedstollingssysteem
in de vaten: bloed = vloeibaarbuiten de vaten: bloed moet stollen EVENWICHT
![Page 40: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/40.jpg)
BLOEDSTOLLING
• 3 componenten
- bloedplaatjes: glycoproteïnen aan buitenkant plasmamembraan vastklitten van bloedplaatjesstollingseiwitten + antistollingseiwitten + groeifactoren
- bloedvatwand: vernauwt bloedstroom vermindert en bloedplaatjes worden geactiveerd
- stollingseiwitten: activering en klontering bloedplaatjes + stollingscascade
![Page 41: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/41.jpg)
BLOEDSTOLLING
• Bloedplaatjes
![Page 42: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/42.jpg)
BLOEDSTOLLING
• Bloedplaatjes
niet-geactiveerd geactiveerd
![Page 43: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/43.jpg)
BLOEDSTOLLING
• Stollingseiwitten
![Page 44: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/44.jpg)
BLOEDSTOLLING
• Stollingsproblemen
- trombose: bloedvat afsluiten door bloedprop
- hartinfarct: kransslagader afsluiten
- herseninfarct: hersenvaten afsluiten
- embolie: bloedprop wordt weggevoerd naar ander orgaan
- hemofilie: stollingseiwitten ontbreken inwendige bloedingen
![Page 45: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/45.jpg)
LYMFOMLOOP
ENKELE BEGRIPPEN
Bloedvatenstelsel – lymfevatenstelsel• Lymfevaten: kanalen van lymfevatenstelsel• Lymfe: weefselvocht (plasma + witte bloedcellen)
in lymfvaten• Lymfeknopen: zuiveringsstations ( infecties)
![Page 46: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/46.jpg)
LYMFOMLOOP
WERKING• Open systeem • Begint in de weefsels • Lymfevaten groeperen zich in borstbuis
mondt uit in ader van sleutelbeen • Lymfe vloeit in lymfevaten
wordt voortgestuwd door druk van omliggende weefsels, in 1 richting door aanwezigheid kleppen
![Page 47: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/47.jpg)
LYMFOMLOOP
• Lymfeknopen: ziekteverwekkers onschadelijk maken
• Lymfknopen in pakketjes lymfeklierpakket:– A: hals– B: oksels– C: luchtpijp– D: longen– E: darmen– F: bekkenstreek– G: lies
![Page 48: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/48.jpg)
LYMFOMLOOP
![Page 49: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/49.jpg)
LYMFOMLOOP
FUNCTIE• Vochtrecuperatie• Verdediging tegen infecties• Transport van vetten van dunne darm naar
bloedsomloop
![Page 50: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/50.jpg)
LYMFOMLOOP
QUIZ…
1) Door bloeddruk wordt een waterige vloeistof (1) door de haarvatwand (2) in de weefselruimten geperst. Hoe wordt deze waterige vloeistof in de weefselruimte genoemd?
- lymfe
- bloedplasma
- weefselvloeistof
![Page 51: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/51.jpg)
LYMFOMLOOP
2) De vloeistof in weefselruimten wordt grotendeels weer terug in het haarvat getrokken. De rest (3) wordt in speciale afvoerkanalen verzameld. Hoe heet de verzamelde vloeistof in de afvoerkanalen?
- lymfe
- bloedplasma
- weefselvloeistof
![Page 52: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/52.jpg)
LYMFOMLOOP
3) De bloedcellen aangegeven met nummer 5 blijven in de bloedvaten; andere bloedcellen aangegeven met nummer 6 dringen soms door in de weefsels. Hoe heten de bloedcellen aangegeven met nummer 6?
- bloedplaatjes
- witte bloedcellen
- rode bloedcellen
![Page 53: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/53.jpg)
LYMFOMLOOP
4) Welke bewering is juist? - A: Op plek 1 is meer zuurstof aanwezig dan op plekken 3 en 4, omdat de cellen van het omringende weefsel nog geen zuurstof hebben verbruikt.
- B: Op plek 1 zijn minder voedingsstoffen aanwezig dan op plekken 3 en 4, omdat de cellen van het omringende weefsel deze stoffen hebben verbruikt.
- C: Op plek 1 is minder zuurstof aanwezig dan op 3 en 4, omdat de cellen van het omringende weefsel zuurstof hebben verbruikt.
![Page 54: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/54.jpg)
LYMFOMLOOP
5) Op welke manier kan vloeistof (4) weer terug in de bloedbaan komen? - A: Via lymfevaten naar de rechter-lymfestam en borstbuis, vervolgens via de slagaders (onder het sleutelbeen) naar de rechterboezem van het hart.- B: Via lymfevaten naar de rechter-lymfestam en borstbuis, vervolgens via de aders (onder het sleutelbeen) naar de rechterboezem van het hart.- C: Via de haarvaten in de weefselruimten naar de aders, vervolgens via de holle ader (langs het ruggenmerg) naar de rechterboezem van het hart.- D: Via de haarvaten in de weefselruimten naar de slagaders, vervolgens via de holle ader (langs het ruggenmerg) naar de rechterboezem van het hart.
![Page 55: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/55.jpg)
LYMFOMLOOP
AANDOENINGEN• Oedeem
- abnormale ophoping van vocht in het weefsel
- verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer vocht
- oplossingen: 1) compressietherapie
2) lymfedrainage
![Page 56: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/56.jpg)
LYMFOMLOOP
AANDOENINGEN• Elefantiasis
- tropische ziekte, veroorzaakt door een rondworm Wuchereria bancrofti - volwassen wormen in lymfevatenstelsel en lymfeknopen
- larven in bloed
- muggenbeet larve in mug nieuwe beet nieuwe infectie
![Page 57: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/57.jpg)
LYMFOMLOOP
![Page 58: 6. HOMEOSTASE. HET BEGRIP HOMEOSTASE •Intern milieu ◄► Extern milieu bloed, lymfe, weefselvocht •Belangrijk om intern milieu zo constant mogelijk te.](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022061507/5551a0ed4979591f3c8b5e5d/html5/thumbnails/58.jpg)
LYMFOMLOOP