ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΓ’ ΓυμνασίουΓ’ Γυμνασίου

Ενότητα Ενότητα 66ηη

Τα επαναστατικά κινήματα των ετών Τα επαναστατικά κινήματα των ετών 1820-1821 στην Ευρώπη 1820-1821 στην Ευρώπη

1815: 1815: συνέδριο της Βιέννηςσυνέδριο της Βιέννης

Οι ευρωπαϊκοί Οι ευρωπαϊκοί λαοί λαοί αμφισβήτησαν τις αμφισβήτησαν τις αποφάσεις του αποφάσεις του συνεδρίου της συνεδρίου της Βιέννης Βιέννης

διατυπώνονταςδιατυπώνοντας πολιτικέςπολιτικές καικαι εθνικέςεθνικές διεκδικήσειςδιεκδικήσεις..

Ιζαμπέ, Το συνέδριο της ΒιέννηςΙζαμπέ, Το συνέδριο της Βιέννης

Πολιτικές διεκδικήσειςΠολιτικές διεκδικήσεις

Σχηματίστηκαν Σχηματίστηκαν 3 3 πολιτικά ρεύματα πολιτικά ρεύματα :: ΟιΟι μετριοπαθείς μετριοπαθείς

φιλελεύθεροι: φιλελεύθεροι: ζητούσαν ζητούσαν συνταγματική μοναρχίασυνταγματική μοναρχία

ΟιΟι ριζοσπάστες ριζοσπάστες δημοκρατικοί: δημοκρατικοί: ζητούσαν ζητούσαν αβασίλευτη δημοκρατίααβασίλευτη δημοκρατία

Οι σοσιαλιστές: Οι σοσιαλιστές: ζητούσαν ένα καθεστώς ζητούσαν ένα καθεστώς οικονομικής και οικονομικής και κοινωνικής ισότηταςκοινωνικής ισότητας

Το συνέδριο της Βιέννης Το συνέδριο της Βιέννης χορεύει, γκραβούρα, 19χορεύει, γκραβούρα, 19οςος αι. αι.

Οι λαοί διεκδικούσαν σύνταγμα, κοινοβουλευτικούς Οι λαοί διεκδικούσαν σύνταγμα, κοινοβουλευτικούς θεσμούς, αναγνώριση ατομικών ελευθεριών και θεσμούς, αναγνώριση ατομικών ελευθεριών και πολιτικών δικαιωμάτων.πολιτικών δικαιωμάτων.

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων και η αρχή των εθνοτήτων (1)(1)

Η συνειδητοποίηση της ιδέας του Η συνειδητοποίηση της ιδέας του έθνουςέθνους είχε ως αποτέλεσμα εθνικές διεκδικήσεις.είχε ως αποτέλεσμα εθνικές διεκδικήσεις.

Πληθυσμοί με Πληθυσμοί με εθνική συνείδησηεθνική συνείδηση δε δε διέθεταν και αντίστοιχο κράτος, επειδή : διέθεταν και αντίστοιχο κράτος, επειδή : ζούσαν στις μεγάλες και πολυεθνικές ζούσαν στις μεγάλες και πολυεθνικές

αυτοκρατορίες της εποχής (Αυστριακή, αυτοκρατορίες της εποχής (Αυστριακή, Οθωμανική), Οθωμανική),

ζούσαν διάσπαρτοι σε διάφορα κράτη.ζούσαν διάσπαρτοι σε διάφορα κράτη.

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων (2) και η αρχή των εθνοτήτων (2)

Η Ευρώπη του 1815

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων (3) και η αρχή των εθνοτήτων (3)

Η πληθυσμιακή σύσταση

της αυτοκρατορί

ας της Αυστρίας,

19ος αι.

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων και η αρχή των εθνοτήτων (4)(4)

ΕπιδίωξηΕπιδίωξη : Συγκέντρωση όλων των : Συγκέντρωση όλων των ομοεθνών σε ένα κράτος. ομοεθνών σε ένα κράτος.

Αρχή των εθνοτήτων: Αρχή των εθνοτήτων: Οι πληθυσμοί που ανήκουν σε ένα Οι πληθυσμοί που ανήκουν σε ένα

έθνος έχουν δικαίωμα να ιδρύσουν ένα έθνος έχουν δικαίωμα να ιδρύσουν ένα κράτος. κράτος.

Τα όρια του κράτους πρέπει να Τα όρια του κράτους πρέπει να συμφωνούν με τα όρια του έθνους.συμφωνούν με τα όρια του έθνους.

Οι πληθυσμοί έχουν το δικαίωμα της Οι πληθυσμοί έχουν το δικαίωμα της απόσχισης. απόσχισης.

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων (5) και η αρχή των εθνοτήτων (5)

Η αρχή των εθνοτήτων πηγάζει από δύο πηγές: Η αρχή των εθνοτήτων πηγάζει από δύο πηγές: Τη γαλλική επανάστασηΤη γαλλική επανάσταση: :

Το έθνος είναι η πηγή όλων των εξουσιών σε Το έθνος είναι η πηγή όλων των εξουσιών σε μια πολιτεία.μια πολιτεία.

Την αντίδραση στη γαλλική κυριαρχία, ειδικά Την αντίδραση στη γαλλική κυριαρχία, ειδικά στο γερμανικό χώροστο γερμανικό χώρο. Γερμανοί φιλόσοφοι . Γερμανοί φιλόσοφοι διακήρυξαν την ανάγκη επιστροφής στις διακήρυξαν την ανάγκη επιστροφής στις παραδόσεις και ότι το έθνος ήταν μια διαχρονική παραδόσεις και ότι το έθνος ήταν μια διαχρονική κοινότητα βασισμένη σε τρία στοιχεία: κοινότητα βασισμένη σε τρία στοιχεία: την ιστορία την ιστορία τη γλώσσατη γλώσσα τη θρησκεία τη θρησκεία

Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το έθνος (1)το έθνος (1)

α. «Στο έθνος ανήκουν όλοι όσοι α. «Στο έθνος ανήκουν όλοι όσοι αισθάνονται ότι ανήκουν σε αυτό»αισθάνονται ότι ανήκουν σε αυτό»

Το έθνος είναι η συνένωση όλων των Το έθνος είναι η συνένωση όλων των ανθρώπων, όσων ζουν μαζί, είτε λόγω γλώσσας ανθρώπων, όσων ζουν μαζί, είτε λόγω γλώσσας είτε λόγω ορισμένων γεωγραφικών είτε λόγω ορισμένων γεωγραφικών παραγόντων, είτε λόγω του ρόλου που τους παραγόντων, είτε λόγω του ρόλου που τους όρισε η ιστορία, και αναγνωρίζουν την ίδια όρισε η ιστορία, και αναγνωρίζουν την ίδια αρχή και βαδίζουν για την επίτευξη ενός αρχή και βαδίζουν για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Πατρίδα είναι, πρώτα απ' όλα, η κοινού σκοπού. Πατρίδα είναι, πρώτα απ' όλα, η συνείδηση της πατρίδας. συνείδηση της πατρίδας.

Τζουζέπε Ματσίνι, Ιταλός πολιτικός. Τζουζέπε Ματσίνι, Ιταλός πολιτικός. Πηγή: Πηγή: httphttp:/:/wwwwww..spartacusspartacus..schoolnetschoolnet..coco..ukuk//

Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το έθνος (2)το έθνος (2)

β. «Το έθνος υπήρχε πάντα, ανεξάρτητα από το β. «Το έθνος υπήρχε πάντα, ανεξάρτητα από το τι αισθάνονταν οι άνθρωποι»τι αισθάνονταν οι άνθρωποι»

Τα πρώτα, τα γνήσια και αληθινά εθνικά σύνορα των Τα πρώτα, τα γνήσια και αληθινά εθνικά σύνορα των κρατών είναι, αναμφίβολα, τα εσωτερικά σύνορα κρατών είναι, αναμφίβολα, τα εσωτερικά σύνορα των ανθρώπων. Όλοι όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα των ανθρώπων. Όλοι όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα συνδέονται μεταξύ τους με ένα πλήθος αόρατων συνδέονται μεταξύ τους με ένα πλήθος αόρατων δεσμών από την ίδια τη φύση, πράγμα που συνέβαινε δεσμών από την ίδια τη φύση, πράγμα που συνέβαινε πολύ πριν αρχίσει οποιαδήποτε ανθρώπινη πολύ πριν αρχίσει οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον δραστηριότητα, καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον και έχουν τη δύναμη να συνεχίζουν να και έχουν τη δύναμη να συνεχίζουν να αλληλοκατηγοαλληλοκατηγο--ρούνται όλο και πιο καθαρά και ρούνται όλο και πιο καθαρά και αποτελούν εκ φύσεως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο αποτελούν εκ φύσεως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. [...] Από αυτά τα εσωτερικά σύνορα, που σύνολο. [...] Από αυτά τα εσωτερικά σύνορα, που χαράσσονται από την νευματική φύση του ανθρώπου χαράσσονται από την νευματική φύση του ανθρώπου καθεαυτού, προκύπτει ως συνέπεια η διαμόρφωση καθεαυτού, προκύπτει ως συνέπεια η διαμόρφωση των εξωτερικών συνόρων [...] των εξωτερικών συνόρων [...]

Γιόχαν Φίχτε, Γερμανός φιλόσοφος. Γιόχαν Φίχτε, Γερμανός φιλόσοφος. Πηγή: Πηγή: httphttp://://spartacusspartacus..schoolnetschoolnet..ukuk//

Η γαλλική επανάσταση μητέρα Η γαλλική επανάσταση μητέρα των επαναστάσεων του 19ου των επαναστάσεων του 19ου

αιώνααιώνα

2. Αντίθετα από ό,τι συνέβαινε με τις 2. Αντίθετα από ό,τι συνέβαινε με τις επαναστάσεις στο τέλος του 18ου αιώνα, οι επαναστάσεις στο τέλος του 18ου αιώνα, οι επαναστάσεις της μεταναπολεόντειας επαναστάσεις της μεταναπολεόντειας περιόδου ήταν εσκεμμένες ή ακόμη και περιόδου ήταν εσκεμμένες ή ακόμη και προγραμματιπρογραμματι--σμένες. Γιατί το σμένες. Γιατί το καταπληκτικότερο κληροδότημα της ίδιας καταπληκτικότερο κληροδότημα της ίδιας της γαλλικής επανάστασης ήταν τα πρότυπα της γαλλικής επανάστασης ήταν τα πρότυπα και τα οργανωτικά σχήματα της πολιτικής και τα οργανωτικά σχήματα της πολιτικής αναταραχής που αυτή καθιέρωσε για τη αναταραχής που αυτή καθιέρωσε για τη γενική χρήση των απανταχού επαναστατών.γενική χρήση των απανταχού επαναστατών.

ΕΕ..JJ. . HobsbawmHobsbawm, , Η εποχή των επαναστάσεων, Η εποχή των επαναστάσεων, μτφρ. Μ. Οικονομοπούλου, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, σ. 154.μτφρ. Μ. Οικονομοπούλου, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, σ. 154.

Εθνικές διεκδικήσειςΕθνικές διεκδικήσεις και η αρχή των εθνοτήτων και η αρχή των εθνοτήτων (6)(6)

Οι διεκδικήσεις αυτές γέννησαν Οι διεκδικήσεις αυτές γέννησαν 3 3 μεγάλα επαναστατικά κύματαμεγάλα επαναστατικά κύματα στην Ευρώπη: στην Ευρώπη:

• • 1820-18211820-1821

•• 1830 1830

• • 18481848

Οι επαναστάσεις των ετών 1820-Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821 (1)1821 (1)

Η επανάσταση στην Ισπανία :Η επανάσταση στην Ισπανία : Στρέφεται εναντίον του αυταρχικού βασιλιά Στρέφεται εναντίον του αυταρχικού βασιλιά

Φερδινάνδου Ζ’. Φερδινάνδου Ζ’. Απαιτεί επιστροφή στο σύΑπαιτεί επιστροφή στο σύννταγμα του 1812.ταγμα του 1812. Καταπνίγεται από το γαλλικό στρατό, μετά από Καταπνίγεται από το γαλλικό στρατό, μετά από

απόφαση της Ιερής Συμμαχίας.απόφαση της Ιερής Συμμαχίας. Πυροδοτεί απελευθερωτικές επαναστάσεις στη Πυροδοτεί απελευθερωτικές επαναστάσεις στη

Λατινική ΑμερικήΛατινική Αμερική..

Η αυτοκρατορία της Ισπανίας στις αρχές του 19ου αι.

Οι επαναστάσεις στην ΙταλίαΟι επαναστάσεις στην Ιταλία:: Οργανώνονται από τους καρμπονάρους. Οργανώνονται από τους καρμπονάρους. Στρέφονται κατά της αυστριακής κυριαρχίας.Στρέφονται κατά της αυστριακής κυριαρχίας. Διεκδικούν εθνική ελευθερία και συνταγματικές Διεκδικούν εθνική ελευθερία και συνταγματικές

μεταρρυθμίσεις. μεταρρυθμίσεις. Καταπνίγονται από τον αυστριακό στρατό, μετά από Καταπνίγονται από τον αυστριακό στρατό, μετά από

απόφαση της Ιερής Συμμαχίας.απόφαση της Ιερής Συμμαχίας.

Οι επαναστάσεις των ετών 1820-Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821 (2)1821 (2)

Καρμπονάροι οδηγούνται

σιδηροδέσμιοι σε δίκη μετά

τις αποτυχημένες επαναστάσεις

των ετών 1820-1821

στην Ιταλία.

Η ιταλική Η ιταλική χερσόνησος το χερσόνησος το

18151815

Η επανάσταση στην Ελλάδα:Η επανάσταση στην Ελλάδα: Το πρώτο εθνικό κίνημα που πέτυχε. Το πρώτο εθνικό κίνημα που πέτυχε. Κατέληξε στη δημιουργία ανεξάρτητου Κατέληξε στη δημιουργία ανεξάρτητου

ελληνικού κράτους το 1830. ελληνικού κράτους το 1830.

Οι επαναστάσεις των ετών 1820-Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821 (3)1821 (3)

Μία από τις Μία από τις πολλές σημαίες πολλές σημαίες

που που χρησιμοποιή-χρησιμοποιή-θηκαν στην θηκαν στην αρχή της αρχή της ελληνικής ελληνικής

επανάστασηςεπανάστασης

ΑΣΚΗΣΕΙΣΑΣΚΗΣΕΙΣ

Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξηςΕρωτήσεις σύντομης ανάπτυξης

Πώς αντέδρασαν οι ευρωπαϊκοί λαοί στις Πώς αντέδρασαν οι ευρωπαϊκοί λαοί στις αποφάσεις του συνεδρίου της Βιέννης το 1815;αποφάσεις του συνεδρίου της Βιέννης το 1815;

Ποιες ήταν οι πολιτικές διεκδικήσεις των λαών;Ποιες ήταν οι πολιτικές διεκδικήσεις των λαών; Ποια πολιτικά ρεύματα σχηματίστηκαν και ποιες Ποια πολιτικά ρεύματα σχηματίστηκαν και ποιες

ήταν οι θέσεις τους;ήταν οι θέσεις τους; Ποιες ήταν οι εθνικές διεκδικήσεις των εθνών; Ποιες ήταν οι εθνικές διεκδικήσεις των εθνών;

Γιατί δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν;Γιατί δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν; Ποια επιδίωξη γέννησε την αρχή των εθνοτήτων; Ποια επιδίωξη γέννησε την αρχή των εθνοτήτων;

Ποιο δικαίωμα έχουν οι λαοί σύμφωνα με αυτήν;Ποιο δικαίωμα έχουν οι λαοί σύμφωνα με αυτήν; Από πού πηγάζει η αρχή των εθνοτήτων;Από πού πηγάζει η αρχή των εθνοτήτων; Σε ποια στοιχεία βασίζεται το έθνος ως διαχρονική Σε ποια στοιχεία βασίζεται το έθνος ως διαχρονική

κοινότητα, σύμφωνα με τους Γερμανούς κοινότητα, σύμφωνα με τους Γερμανούς φιλοσόφους;φιλοσόφους;

Ποιες οι επαναστάσεις των λαών στα χρόνια 1820-Ποιες οι επαναστάσεις των λαών στα χρόνια 1820-1821 στην Ευρώπη και ποια τα αποτελέσματά τους;1821 στην Ευρώπη και ποια τα αποτελέσματά τους;

Άσκηση σωστούΆσκηση σωστού - λάθους- λάθους

- Χαρακτηρίστε τις ακόλουθες προτάσεις - Χαρακτηρίστε τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες:ως σωστές ή λανθασμένες:

Οι ευρωπαϊκοί λαοί τρομοκρατήθηκαν Οι ευρωπαϊκοί λαοί τρομοκρατήθηκαν και αποδέχθηκαν παθητικά τις και αποδέχθηκαν παθητικά τις αποφάσεις του συνεδρίου της Βιέννης αποφάσεις του συνεδρίου της Βιέννης το 1815.το 1815.

Οι εθνικές διεκδικήσεις προέκυψαν ως Οι εθνικές διεκδικήσεις προέκυψαν ως αποτέλεσμα της σταδιακής αποτέλεσμα της σταδιακής συνειδητοποίησης των λαών.συνειδητοποίησης των λαών.

Από τις επαναστάσεις των ετών 1820-Από τις επαναστάσεις των ετών 1820-1821 μόνο η Ισπανική πέτυχε.1821 μόνο η Ισπανική πέτυχε.

‘‘Ασκηση συμπλήρωσης κενώνΑσκηση συμπλήρωσης κενών Το έθνος είναι μια ……………………… κοινότητα Το έθνος είναι μια ……………………… κοινότητα

βασισμένη στην…………………………, την βασισμένη στην…………………………, την …………………… και τη………………………… .…………………… και τη………………………… .

Οι ευρωπαϊκοί λαοί μετά το συνέδριο της Οι ευρωπαϊκοί λαοί μετά το συνέδριο της Βιέννης το 1815 διατύπωναν ……………………… Βιέννης το 1815 διατύπωναν ……………………… και ………………………… διεκδικήσεις.και ………………………… διεκδικήσεις.

Σε πολιτικό επίπεδο προβάλλονταν τα αιτήματα Σε πολιτικό επίπεδο προβάλλονταν τα αιτήματα της παραχώρησης ……………………………, της της παραχώρησης ……………………………, της θέσπισης ………………… θεσμών, της θέσπισης ………………… θεσμών, της αναγνώρισης ……………………………… ελευθεριών αναγνώρισης ……………………………… ελευθεριών και ……………………… δικαιωμάτων.και ……………………… δικαιωμάτων.

Μορφοποιήθηκαν στη βάση αυτή τρία πολιτικά Μορφοποιήθηκαν στη βάση αυτή τρία πολιτικά ρεύματα: οι ………………………… ρεύματα: οι ………………………… …………………………, οι …………………… …………………………, οι …………………… …………………………… και οι ………………………… .…………………………… και οι ………………………… .

Η επιδίωξη της συγκέντρωσης όλων των Η επιδίωξη της συγκέντρωσης όλων των ………………… σε ένα κράτος γέννησε την ………………… σε ένα κράτος γέννησε την ………… των ………………… .………… των ………………… .

1. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα ιστορικά 1. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα ιστορικά γεγονότα διαμορφώνονται αποκλειστικά και μόνο γεγονότα διαμορφώνονται αποκλειστικά και μόνο από τη βούληση των ισχυρών. Οι πολιτικές από τη βούληση των ισχυρών. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη αμέσως μετά το συνέδριο εξελίξεις στην Ευρώπη αμέσως μετά το συνέδριο της Βιέννης επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν αυτή της Βιέννης επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν αυτή την άποψη; Να τεκμηριώσετε τη θέση σας.την άποψη; Να τεκμηριώσετε τη θέση σας.

2. Να μελετήσετε τις πηγές 1α και 1β. Κατόπιν 2. Να μελετήσετε τις πηγές 1α και 1β. Κατόπιν να κάνετε άσκηση (σε σχήμα) άστρου να κάνετε άσκηση (σε σχήμα) άστρου τοποθετώντας στο κέντρο την έννοια «έθνος»τοποθετώντας στο κέντρο την έννοια «έθνος»..

3. Αφού μελετήσετε την πηγή 2, να αναφερθείτε 3. Αφού μελετήσετε την πηγή 2, να αναφερθείτε στη σχέση των επαναστάσεων των ετών 1820-στη σχέση των επαναστάσεων των ετών 1820-1821 με τη γαλλική επανάσταση του 1789.1821 με τη γαλλική επανάσταση του 1789.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ