59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56 59120029 C March ... · สุขศึกษา ป. 2...

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56 59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56

ช�นประถมศกษา ป�ท 2

กล�มสาระการเร�ยนร�สขศกษาและพลศกษา

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐานพทธศกราช 2551

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

สขศกษา ป. 2

บรรณาธการ

นางสาวพชราภรณ โจมพร กศ.บ., บธ.ม.

นางสาวปทมา จนทรขา ศศ.บ.

ผเรยบเรยง

ดร.ประกต หงษแสนยาธรรม กศ.บ., กศ.ม., ปร.ด.

ผศ.วรรณา พทกษศานต กศ.บ., กศ.ม.

ผตรวจ

ดร.สเพยร โภคทพย พย.บ., วท.ม., ปร.ด.

นางชลช� น แสนใจกลา พย.บ., สธ.ม.

นางหทยฉฐ ภมภาค กศ.บ., กศ.ม.

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56

ช�นประถมศกษาป�ท 2

กล�มสาระการเร�ยนร� สขศกษาและพลศกษา

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาข�นพนฐาน พทธศกราช 2551

หนงสอเร�ยน รายว�ชาพนฐาน

สขศกษา ป. 2

ISBN 978-616-8047-52-1

บรษท กรพฒนายง จากด

เลขท 23/34–35 ชน 3 หอง 3B

ถนนตรมตร แขวงตลาดนอย เขตสมพนธวงศ

กรงเทพฯ 10100

ผเรยบเรยง

ดร.ประกต หงษแสนยาธรรม

ผศ.วรรณา พทกษศานต

ผตรวจ

ดร.สเพยร โภคทพย

นางชลช� น แสนใจกลา

นางหทยฉฐ ภมภาค

บรรณาธการ

นางสาวพชราภรณ โจมพร

นางสาวปทมา จนทรขา

คานา


หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ชนประถมศกษาปท 2 เลมนจดทาขนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา โดยมเปาหมายใหนกเรยนและครใชเปนสอในการจดการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร ตวชวดทกาหนดไวในหลกสตร และสาระการเรยนรแกนกลาง พฒนานกเรยนใหมสมรรถนะสาคญตามทตองการทงในดานการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย ตลอดจนพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ทาประโยชนใหสงคม เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสข ในการจดทาหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ชนประถมศกษาปท 2 คณะผจดทาซงเปนผเชยวชาญในสาขาวชาและการพฒนาสอการเรยนร ไดศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 อยางลกซง ทงดานวสยทศน หลกการ จดหมาย สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค สาระและมาตรฐานการเรยนร ตวชวดของสาระการเรยนรแกนกลาง แนวทางการจดการเรยนร แลวจงนาองคความรทไดมาออกแบบหนวยการเรยนร แตละหนวยการเรยนรประกอบดวยมาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป สาระการเรยนร ประโยชนจาก การเรยน และคาถามชวนคด (คาถามนาสการเรยนร) เนอหาสาระแตละเรองแตละหวขอ นานา นาร กจกรรมเรยนร...สปฏบต (กจกรรมพฒนาผเรยน) แหลงสบคนความร บทสรปหนวยการเรยนร กจกรรมเสนอแนะ โครงงาน การประยกตใชในชวตประจาวน และคาถามประจาหนวยการเรยนร นอกจากนทายเลมยงมบรรณานกรม และคาอภธานศพท ซงองคประกอบของหนงสอเรยนเหลานจะชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางครบถวนตามหลกสตร การเสนอเนอหาและออกแบบกจกรรมในหนงสอเรยนเลมน ไดจดทาขนโดยยดแนวคดการจดการเรยนรทมงเนนผเรยนเปนสาคญ โดยคานงถงศกยภาพของนกเรยน เนนการเรยนรแบบองครวมบนพนฐานของการบรณาการแนวคดทฤษฎทางการเรยนรตาง ๆ อยางหลากหลาย เชน การเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน พหปญญา การใชคาถามแบบหมวกความคด 6 ใบ การเรยนร แบบประสบการณและทเนนการปฏบต การเรยนรแบบโครงงาน เปนตน จดการเรยนรแบบ บรณาการ เนนใหนกเรยนสรางองคความรดวยตนเอง มงพฒนาการคด และพฒนาการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและพฒนาการทางรางกายของนกเรยน อนจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางสมบรณและสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได หวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ชนประถมศกษาปท 2 เลมนจะชวยสนบสนนใหนกเรยนไดพฒนาความรดานทกษะกระบวนการทางสขศกษาไดเปนอยางด และสนบสนนการปฏรปการเรยนรตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 คณะผจดทา

คาชแจง

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ชนประถมศกษาปท 2 เลมนไดออกแบบหนวยการ

เรยนรใหแตละหนวยการเรยนรประกอบดวย

1. มาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายทตองการใหเกดขนกบนกเรยนเมอจบการศกษาใน

หนวยการเรยนรนน ๆ หรอเมอจบการศกษาขนพนฐาน

2. ตวชวดชนป เปนเปาหมายในการพฒนานกเรยนใหไดรบและปฏบตไดในหนวยการเรยนร

ซงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร มรหสของมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปกำ กบไวหลง

ตวชวดชนป เชน พ 1.1 ป. 2/1 (รหสแตละตวมความหมายดงน พ คอ กลมสาระการเรยนร

สขศกษาและพลศกษา 1.1 คอ สาระท 1 มาตรฐานการเรยนรขอท 1 ป. 2/1 คอ ตวชวดชน

ประถมศกษาปท 2 ขอท 1)

3. สาระการเรยนร เปนการนำ เสนอขอบขายเนอหาทนกเรยนจะไดเรยนรในระดบชนนน ๆ

4. ประโยชนจากการเรยน นำ เสนอไวเพอกระตนใหนกเรยนนำ ความร ทกษะจากการเรยน

ไปประยกตใชในชวตประจำ วน

5. คำ ถามชวนคด (คำ ถามนำ สการเรยนร) เปนคำ ถามหรอสถานการณเพอกระตนให

นกเรยนเกดความสงสยและสนใจทจะคนหาคำ ตอบ

6. เนอหา เปนเนอหาทตรงตามสาระ มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนร

แกนกลาง โดยแบงเนอหาเปนชวง ๆ แลวแทรกกจกรรมพฒนาการเรยนรทพอเหมาะกบการเรยน

รวมทงมการนำ เสนอดวยภาพ ตาราง แผนภม และแผนทความคด เพอเปนสอใหนกเรยนสราง

ความคดรวบยอดและเกดความเขาใจทคงทน

7. นานา นาร (ความรเสรมหรอเกรดความร) เปนความรเพอเพมพนใหนกเรยนมความร

กวางขวางขน โดยคดสรรเฉพาะเรองทนกเรยนควรร

8. กจกรรมเรยนร...สปฏบต (กจกรรมพฒนาการเรยนร) เปนกจกรรมทกำ หนดไวเมอจบ

เนอหาแตละตอนหรอแตละหวขอ เปนกจกรรมทหลากหลาย ใชแนวคดทฤษฎตาง ๆ ทสอดคลอง

กบเนอหา เหมาะสมกบวย และพฒนาการดานตาง ๆ ของนกเรยน สะดวกในการปฏบต กระตน

ใหนกเรยนไดคด และสงเสรมใหศกษาคนควาเพมเตม มคำ ถามเปนการตรวจสอบผลการเรยนร

ของนกเรยน ไดออกแบบกจกรรมไวอยางหลากหลาย และมมากเพยงพอทจะพฒนาใหนกเรยน

เกดการเรยนรตามเปาหมายของหลกสตร โดยครผสอน/นกเรยนสามารถนำ กจกรรมดงกลาวมา

ใชปฏบตในชวงกจกรรมลดเวลาเรยนเพมเวลารได


9. แหลงสบคนความร เปนแหลงการเรยนรตาง ๆ ตามความเหมาะสม เชน เวบไซต หนงสอ

สถานท หรอบคคล เพอใหนกเรยนศกษาคนควาเพมเตมใหสอดคลองกบเรองทเรยน

10. บทสรปหนวยการเรยนร ไดจดทำ บทสรปเปนผงมโนทศน (concept map) เพอให

นกเรยนไดใชเปนบทสรปทบทวนความร โดยวธการจนตภาพจากผงมโนทศนทไดสรปเนอหาทได

จดทำ ไว 11. กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมบรณาการทกษะทรวมหลกการและความคดรวบยอดในเรองตาง ๆ ทนกเรยนไดเรยนรไปแลวมาประยกตใชในการปฏบตกจกรรม 12. โครงงาน เปนขอเสนอแนะในการกำ หนดใหนกเรยนปฏบตโครงงาน โดยเสนอแนะหวขอโครงงานและแนวทางการปฏบตโครงงานทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของหนวยการเรยนรนน เพอพฒนาทกษะการคด การวางแผน และการแกปญหาของนกเรยน 13. การประยกตใชในชวตประจำ วน เปนกจกรรมทเสนอแนะใหนกเรยนไดนำ ความร ทกษะในการประยกตความรในหนวยการเรยนรนนไปใชในชวตประจำ วน 14. คำ ถามประจำ หนวยการเรยนร เปนคำ ถามทตองการใหนกเรยนไดสะทอนความคดในเนอหาทไดศกษา โดยเนนการนำ หลกการตงคำ ถามสะทอนคด (RCA) มาจดเรยงเปนคำ ถามตามเนอหาทนกเรยนไดเรยนร 15. บรรณานกรม เปนรายชอหนงสอ เอกสาร หรอเวบไซตทใชคนควาอางองประกอบการเรยบเรยงเนอหาความร 16. คำ อภธานศพท เปนการนำ คำ สำ คญทแทรกอยตามเนอหามาอธบายใหความหมาย และจดเรยงตามลำ ดบตวอกษร เพอความสะดวกในการคนควา

สารบญ

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56

หนวยการเรยนรท 1 เรยนรตวเรา .........................................................1–15 มาตรฐานการเรยนร .......................................................................... 1 ตวชวดชนป .................................................................................... 1 สาระการเรยนร ................................................................................ 1 ประโยชนจากการเรยน ...................................................................... 1 คำ ถามชวนคด ................................................................................. 1 1. อวยวะภายใน ............................................................................ 2 1.1 สมอง ............................................................................................ 2 1.2 หวใจ ............................................................................................ 3 1.3 ปอด ............................................................................................. 4 1.4 ตบ ............................................................................................... 5 1.5 ไต ................................................................................................ 6 1.6 กระเพาะอาหารและลำ ไส ................................................................. 7 2. ธรรมชาตของชวตมนษย ............................................................... 9 2.1 วงจรชวตมนษย .............................................................................. 9 2.2 ธรรมชาตตามวย ........................................................................... 11 บทสรปหนวยการเรยน รท 1 ...............................................................13 กจกรรมเสนอแนะ ...........................................................................14 โครงงาน ......................................................................................14 การประยกตใชในชวตประจำ วน ..........................................................15 คำ ถามประจำ หนวยการเรยนรท 1 .......................................................15

หนวยการเรยนรท 2 ชวตและครอบครว ............................................... 16–28 มาตรฐานการเรยนร .........................................................................16 ตวชวดชนป ...................................................................................16 สาระการเรยนร ...............................................................................16 ประโยชนจากการเรยน .....................................................................16 คำ ถามชวนคด ................................................................................16 1. ครอบครวของเรา .......................................................................17 1.1 สมาชกในครอบครว ...................................................................... 17 1.2 บทบาทและหนาทของสมาชกในครอบครว........................................ 18


2. เพอน .....................................................................................20 2.1 ความหมายของเพอน ..................................................................... 20 2.2 ความสำ คญ ของเพอน .................................................................... 21 3. พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ .........................................................22 3.1 ความเปนสภาพบรษ ...................................................................... 22 3.2 ความเปนสภาพสตร ...................................................................... 23 4. ความภมใจในเพศของตน ............................................................24 4.1 ความภมใจในความเปนเพศชาย ...................................................... 24 4.2 ความภมใจในความเปนเพศ หญง .................................................... 24 บทสรป หนวยการเรยน รท 2 ...............................................................26 กจกรรมเสนอแนะ ...........................................................................27 โครงงาน ......................................................................................27 การประยกตใชในชวตประจำ วน ..........................................................28 คำ ถามประจำ หนวยการเรยนรท 2 .......................................................28

หนวยการเรยนรท 3 ใสใจสขภาพ ...................................................... 29–46 มาตรฐานการเรยนร .........................................................................29 ตวชวดชนป ...................................................................................29 สาระการเรยนร ...............................................................................29 ประโยชนจากการเรยน .....................................................................29 คำ ถามชวนคด ................................................................................29 1. สขภาพด .................................................................................30 1.1 ความหมายและความสำ คญของสขภาพ .......................................... 30 1.2 ลกษณะของบคคลทมสขภาพด ...................................................... 31 2. อาหารทมประโยชน ....................................................................32 2.1 ความหมายและความสำ คญของอาหาร.............................................33 2.2 การเลอกกนอาหารทมประโยชน ......................................................33 2.3 การหลกเลยงอาหารทไมมประโยชน ................................................ 35 3. ของเลนและของใช ....................................................................36 3.1 ความหมายและลกษณะของของเลน ................................................ 36 3.2 ความหมายและลกษณะของของใช ..................................................37 4. การปองกนการเจบปวยและการเกดการบาดเจบ...................................39 4.1 การเจบปวยจากไขหวด ..................................................................39 4.2 การเจบปวยจากอจจาระรวง ........................................................... 40 4.3 การบาดเจบจากบาดแผล ............................................................... 40 บทสรปหนวยการเรยน รท 3 ...............................................................43

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56

กจกรรมเสนอแนะ ...........................................................................45

โครงงาน ......................................................................................45

การประยกตใชในชวตประจำ วน ..........................................................46

คำ ถามประจำ หนวยการเรยนรท 3 .......................................................46

หนวยการเรยนรท 4 ชวตปลอดภย ..................................................... 47–69

มาตรฐานการเรยนร .........................................................................47

ตวชวดชนป ...................................................................................47

สาระการเรยนร ...............................................................................47

ประโยชนจากการเรยน .....................................................................47

คำ ถามชวนคด ................................................................................47

1. อบตเหตทางนำ และทางบก ............................................................48

1.1 สาเหตของการเกด อบตเหตทางนำ และทางบก ................................... 48

1.2 การปองกนอบตเหตทางนำ ............................................................. 49

1.3 การปองกนอบตเหตทางบก ............................................................ 49

2. ยาสามญประจำ บาน ...................................................................52

2.1 ตวอยางยาสามญประจำ บานสำ หรบกน ............................................ 52

2.2 ตวอยางยาสามญประจำ บานสำ หรบใชภายนอก ................................. 55

3. สารเสพตดและสารอนตราย ...........................................................56

3.1 สารเสพตด ................................................................................... 56

3.2 สารอนตราย ................................................................................. 58

4. เครองหมายเตอนอนตราย .............................................................60

• ตวอยางเครองหมายเตอนอนตราย ..................................................... 60

5. การปองกนอคคภย .....................................................................61

5.1 สาเหตของการเกดอคคภย ............................................................. 62

5.2 การปองกนอคคภยและการหนไฟ ................................................... 62

บทสรปหนวยการเรยน รท 4 ...............................................................66

กจกรรมเสนอแนะ ...........................................................................68

โครงงาน ......................................................................................68

การประยกตใชในชวตประจำ วน ..........................................................69

คำ ถามประจำ หนวยการเรยนรท 4 .......................................................69

บรรณานกรม .................................................................................70

คำ อภธานศพท ...............................................................................71

เรยนรตวเรา

เขาใจลกษณะหนาทและวธการดแลรกษาอวยวะภายในรางกายใหคงสภาพการท�างานทดและเขาใจธรรมชาตของชวตมนษย

นกเรยนคดวาถาทกคนในโลกมอายสนหรอชวตไมยนยาวจะเกดอะไรขน

ประโยชนจากการเรยน คาถามชวนคด

1หน�วยการเร�ยนร�ท

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56 59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56

พ1.1เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

มาตรฐานการเร�ยนร�

1.อธบายลกษณะและหนาทของอวยวะภายใน(พ1.1ป.2/1) 2.อธบายวธดแลรกษาอวยวะภายใน(พ1.1ป.2/2) 3.อธบายธรรมชาตของชวตมนษย(พ1.1ป.2/3)

ตวชวดช�นป�

1.อวยวะภายใน 2.ธรรมชาตของชวตมนษย

สาระการเร�ยนร�

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56

2 หนงสอเรยนรายวชาพนฐานสขศกษาป.2

การเรยนรและเขาใจตนเองมความส�าคญตอการพฒนาสขภาพและการเจรญเตบโต โดยเฉพาะการเรยนรเรองอวยวะภายในรางกายและการดแลรกษาตลอดจนความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของชวตมนษย

อวยวะภายใน หมายถง อวยวะทอยภายในรางกาย ซงเราไมสามารถมองเหนและจบตองไดเชนสมองหวใจตบไตปอดล�าไสกระเพาะอาหาร

1.1สมอง

สมองเปนอวยวะทมลกษณะเปนกอน บรรจอยภายในกะโหลกศรษะผวของเนอสมองมลกษณะเปนลกคลนหรอรอยหยก สมองมหนาทส�าคญในการควบคมและสงการการท�างานของรางกาย

รวมทงการคดการจดจ�าและรบความรสกตางๆ

การดแลรกษาสมอง

เราสามารถดแลรกษาสมองใหท�างานไดอยางเปนปกตดงน

1)กนอาหารเชาทกวน อาหารทชวยบ�ารงสมอง ไดแก เนอปลา

ไขนม

คำ�ถามนำ�Êºทเรยน

รหรอไมอวยวะใดของรางกายทมรปรางคลายดอกบวตม

1. อวยวะภายใน


3หนงสอเรยนรายวชาพนฐานสขศกษาป.2

ตำ แหนงของสมอง

2)ออกก�าลงกายสม�าเสมอ

3)นอนหลบพกผอนอยางเพยงพอ

ประมาณวนละ8–10ชวโมง

4)อยในททมอากาศถายเทสะดวก

สงผลดตอการท�างานของสมอง

5)ดมน�าสะอาดอยางนอยวนละ

6–8แกว

6)ระมดระวงการเกดอบตเหต

ตางๆ ทอาจสงผลกระทบกระเทอนตอศรษะและสมองเชนการวงเลน

แลวศรษะชนกบเพอน

7)ฝกสมองใหมการคดการจดจ�าทดเชนการคดค�านวณเลข

1.2หวใจ

หวใจของคนเรามลกษณะคลายดอกบวตมตงอยบรเวณทรวงอกทางซกซายระหวางปอดทง2ขางมหนาทสบฉดเลอดไปเลยงสวนตางๆ ของรางกาย หวใจแบงออกเปน4หองประกอบดวยหองบน2หองและหองลาง2หอง ตำ แหนงของหวใจ

นานา นาร

หวใจของแตละคนโดยเฉลยมขนาดเทากบกำปนของตนเอง

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56


การดแลรกษาหวใจ เราสามารถดแลรกษาหวใจใหท�างานไดอยางเปนปกตดงน 1)กนอาหารใหครบ5หมทง3มอ 2)ออกก�าลงกายสม�าเสมอชวยใหรางกายแขงแรงและสบฉดเลอดไดด 3)พกผอนใหเพยงพอเพอใหหวใจไดผอนคลายความเหนดเหนอย 4)ระวงอยาใหของแขงกระแทกหนาอก 5)ท�าจตใจใหราเรงเบกบานไมเครยดจนเกนไป

1.3ปอด

ปอดเปนอวยวะทมลกษณะคลายฟองน�ายดหยนไดมอย2ขางตงอยบรเวณดานซายและขวาของชองอก มหนาทเกยวกบการหายใจของคนเรา ภายในปอดประกอบดวยหลอดเลอดฝอยและถงลมปอดทท�าหนาทแลกเปลยนแกสโดยหายใจเขาเอาออกซเจนและหายใจออกขบคารบอนไดออกไซด

ของคนเรา ภายในปอดประกอบดวยหลอดเลอดฝอยและถงลมปอด

ปอดถงลมปอด

ตำ แหนงของปอด

กจกรรมเรยนร...สปฎบต

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน

นกเรยนเขยนแผนทความคดสรปความเขาใจเรองสมองและหวใจแลว

แสดงความคดเหนรวมกบเพอนๆในชนเรยน



การดแลรกษาปอด เราสามารถดแลรกษาปอดใหทำงานไดอยางเปนปกตดงน 1)อยในบรเวณทมอากาศบรสทธไมอยในทแออดนานๆ 2)ไมสวมเสอทรดแนนจนเกนไปเพราะอาจทำใหหายใจไมสะดวก 3)รกษารางกายใหอบอนอยเสมอ เพอปองกนโรคปอดบวมและโรคไขหวด 4)ไมอยใกลผปวยทเปนโรคปอดเพราะอาจทำใหเราตดโรคได 5)ออกก�าลงกายสม�าเสมอชวยใหปอดแขงแรง

1.4ตบ

ตบเปนอวยวะภายในทมขนาดใหญทสดมลกษณะเปนกลบ2กลบขนาดไมเทากน ตงอยบรเวณสวนบนของชองทองดานขวา ตบมหนาทส�าคญหลายประการ ไดแก สรางน�าด เพอชวยยอยและดดซมอาหารประเภทไขมนก�าจดสารพษทมากบเลอดอกทงตบยงเปนแหลงสะสมธาตเหลก

ตำ แหนงของตบ

การดแลรกษาตบ เราสามารถดแลรกษาตบใหท�างานไดอยางเปนปกตดงน 1)กนอาหารทมประโยชน หลกเลยงอาหารทขนราไมดมสรา 2)นอนหลบพกผอนใหเพยงพอชวยใหตบฟนฟสภาพไดด 3)ออกก�าลงกายสม�าเสมอชวยใหตบท�างานไดอยางปกต

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56


1.5ไต

ไตเปนอวยวะทมลกษณะคลายกบเมลดถวแดงตงอยบรเวณ2ขางซายและขวาของกระดกสนหลงทางดานหลงบรเวณเหนอเอวไตมหนาทกรองของเสยออกจากเลอดแลวขบของเสยออกจากรางกายในรปของปสสาวะ

การดแลรกษาไต เราสามารถดแลรกษาไตใหท�างานไดอยางเปนปกตดงน 1)ดมน�าใหเพยงพอตอความตองการของรางกายวนละประมาณ6–8แกวเพอชวยใหไตขบของเสยไดด 2)ไมกนอาหารรสเคมจด เพราะจะท�าใหรางกายตองการดมน�ามากซงจะไปกระตนใหไตท�างานหนกขน 3)ขณะเลนกฬาหรอออกก�าลงกายไมควรใหของแขงกระทบบรเวณเอว 4)ไมควรกลนปสสาวะนานๆเพราะจะท�าใหเกดการอกเสบของกระเพาะปสสาวะ 5)เมอมความผดปกตเกยวกบการขบถายปสสาวะควรบอกพอแมใหพาไปพบแพทย

ไตกระเพาะปสสาวะ



1.6กระเพาะอาหารและลาไส�

กระเพาะอาหารมลกษณะเปนถง ตงอยบรเวณชองทองสวนบนทางดานซายเปนทพกอาหารและมหนาทยอยอาหารกอนสงตอไปทล�าไสเลก ล�าไสมลกษณะเปนทอยาวขดอยในชองทองประกอบดวยล�าไสเลกและล�าไสใหญ ล�าไสเลกมหนาทในการยอยและดดซมอาหาร สวนล�าไสใหญมหนาทดดซมน�าออกจากกากอาหารทผานการยอยแลวและขบถายออกมาในรปของอจจาระ การดแลรกษากระเพาะอาหารและล�าไส เราสามารถดแลรกษากระเพาะอาหารและล�าไสใหท�างานไดอยางเปนปกตดงน 1)กนอาหารในปรมาณทพอดและใหตรงเวลาทกมอ 2)ไมกนอาหารรสเปรยวจดเคมจดหรอเผดจด 3)กนอาหารทสะอาดและสกใหมๆปองกนโรคอจจาระรวง 4)กอนกลนอาหารตองเคยวใหละเอยดเสยกอน 5)ขบถายอจจาระทกวนไมปลอยใหทองผกบอยๆ 6)ไมดมน�าอดลมเพราะจะท�าใหกระเพาะมภาวะเปนกรด 7)ออกก�าลงกายสม�าเสมอ ชวยใหมการยอยอาหารและการขบถายทด

กระเพาะอาหาร

ลำไสใหญ

ลำไสเลก

ตำ แหนงของกระเพาะอาหารลำ ไสเลก และลำ ไสใหญ

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56


คำ�ถาม¾²นาความค´

1.ถาตองการใหอวยวะภายในทำหนาทไดอยางปกตแลวเราจะมวธ ปฏบตตนอยางไร2. สมองท�าหนาทคลายกบการท�างานของเครองคอมพวเตอรหรอไม อยางไร


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1.นกเรยนวาดภาพระบายสแสดงลกษณะอวยวะภายในตอไปน (เลอกวาดภาพ1–2ภาพ) –สมอง – หวใจ –ปอด – ตบ –ไต – กระเพาะอาหารและลำไส2.นกเรยนจบคกบเพอนผลดกนสรปหนาทและวธการดแลรกษาอวยวะ ภายในทไดวาดภาพจากขอท1



2.1วงจรชวตมนษย�

มนษยทกคนจะมวงจรชวตทเหมอนกนดงแผนภาพ

เจบ

ตายตาย

เกด

แก


รหรอไมวา ธรรมชาตของชวตมนษย เรมขนและจบลงอยางไร

2. ธรรมชาตของชวตมนษย�

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56

10 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ป. 2

การเกด ทกคนเกดมาจากพอและแมซงพอเปนเพศชายและแมเปนเพศหญงธรรมชาตไดก�าหนดใหผหญงเปนคนอมทองและคลอดลก ลกทเกดมาจะเจรญเตบโตขนตามวยและมหนาตาคลายกบพอแม การแก วยตางๆของมนษยเรมจากวยทารกวยเดก วยรน วยผใหญและวยชรา รางกายของคนเราจะคอย ๆ เปลยนแปลงไปตามวย อายมากขนอวยวะของรางกายจะเสอมสภาพและมการเปลยนแปลงทสงเกตไดชดเจนเชนเมออยในชวงวยชรารางกายจะออนลาลงผวหนงเหยวยนการเคลอนไหวชาลงถงแมจะแกชราตามธรรมชาตแตบคคลเหลานมคณคาควรแกการเคารพยกยองเพราะเปนผทมบญคณเลยงดพวกเรามา การเจบ คนทกคนตองเคยเจบปวยบางคนเจบปวยเลกๆนอยๆบางคนเจบปวยมากจนตองเขารบการรกษาทโรงพยาบาลคนเราเจบปวยไดทกชวงวยถาไมดแลสขภาพของตนเองรางกายยอมออนแอและมโอกาสจะรบเชอโรคเขาสรางกายไดงายกวาคนทรางกายแขงแรง และอาจตาย ในทสดได การตาย การเกด–การตาย มอยคกนกบชวตมนษย ดงนนความตายเปนสงทเกดขนไดกบทกคนเพราะทกคนตองตายดวยกนทงนนแตควรตายเมอถงวยอนควร โดยรางกายเสอมสภาพไปตามธรรมชาต และเสอมสลายไปในทสด


11หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ป. 2

สวนผทตายกอนวยอนควร เนองจากอบตเหตนนเกดจากความประมาทดงนนเราไมควรประมาทตองด�ารงชวตดวยความระมดระวงและรกษาสขภาพใหแขงแรงอยเสมอโดยการออกก�าลงกายกนอาหารทมประโยชนและปฏบตตนตามหลกสขบญญตแหงชาต

2.2ธรรมชาตตามวย

ชวตมนษยตงแตเกดมานน สามารถแบงออกได 5 ชวงวย ดงแผนภาพทแสดงตอไปน

วยทารก(0–1 ป)

เดกวยกอนเรยน(1–5 ป)

วยเดก(1–12 ป)

เดกวยเรยน(6–12 ป)

วยรน(13–18 ป)

วยผใหญ(19–60 ป)

วยสงอาย(60 ปขนไป)


การตายเปนเรองธรรมชาตหากมการดแลสขภาพทดเชนกนอาหารทมประโยชนพกผอนอยางเพยงพอออกกำลงกายสมำเสมอระมดระวง อบตเหตกจะทำใหรางกายเสอมชาลงสงผลใหมอายยนยาวได

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56



1. เพราะเหตใดนกเรยนจงตองเขาใจธรรมชาตของชวตมนษย2.นกเรยนจะมวธการใชชวตใหมสขภาพทด ไมเจบปวยหรอ มความระมดระวงในการใชชวตอยางไรบาง


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1.นกเรยนรวมพดคยกบพอแมหรอผปกครองเกยวกบเหตการณในวนท นกเรยนเกดแลวบนทกลงในสมดบนทก2.นกเรยนแบงกลมกลมละ2–3คนแสดงความคดเหนรวมกนเกยวกบ แนวทางการปฏบตตนเพอใหมสขภาพด

แหลงสบคนความร

นกเรยนสามารถคนควาความรเพมเตมเรองอวยวะภายในธรรมชาตของชวตมนษย ไดจากการสอบถามคร ผปกครอง หรอสอการเรยนรจากหองสมดโรงเรยน



บทสรปหนวยการเรยนรท1 นกเรยนสามารถสรปทบทวนความรโดยใชวธการจนตภาพจาก ผงมโนทศน(conceptmap)เพอสรปองคความรไดดงน

เรยนรเกยวกบ

ลกษณะ

ลกษณะ

ลกษณะ

ลกษณะ

ลกษณะ

ลกษณะ

อวยวะภายใน ธรรมชาตของชวตมนษย

เปนกอนและมรอยหยก

คลายดอกบวตม

คลายฟองน�า

เปนกลบ2กลบ

คลายเมลดถวแดง

กระเพาะอาหารมลกษณะเปนถงล�าไสมลกษณะเปนทอยาวขดอยในชองทอง

กนเนอปลา นอนใหเพยงพอ ดมน�าอยางนอยวนละ6–8แกว

การเกดการแกการเจบและการตาย

ออกก�าลงกายสม�าเสมอพกผอนใหเพยงพอ

อยในบรเวณทมอากาศบรสทธรกษารางกายใหอบอน

หลกเลยงอาหารทขนราพกผอนใหเพยงพอ

ไมกนอาหารรสเคมจดไมควรกลนปสสาวะ

กนอาหารใหตรงเวลาไมกนรสจดขบถายอจจาระทกวน

ประกอบดวย ประกอบดวย

การดแลรกษา การดแลรกษา

การดแลรกษาการดแลรกษา

การดแลรกษา



สมอง วงจรชวตมนษย

ธรรมชาตตามวยหวใจ

ปอด

ตบ

ไต

กระเพาะอาหารและล�าไส

เรยนรตวเรา

วยทารกวยเดกวยรนวยผใหญและวยสงอาย

59120029 N1 February 26, 1473 3:16 PM 1/10/56


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนวา “นกเรยนบางคนเจบปวยบอยบางคนแขงแรงมากเปนเพราะอะไรทำไมจงจะมการเจรญเตบโตแขงแรง”

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน เลอกทำโครงงานตอไปน (เลอก 1 ขอ) หรออาจทำโครงงานอนตามความสนใจตามรปแบบโครงงานทกำหนด (ซงอยางนอยตองมหวขอเหตผลทเลอกโครงงานนจดประสงคแผนการปฏบตการ) 1.โครงงานการศกษาคนควาความรเรองลกษณะของพฤตกรรม

ทสงผลเสยตออวยวะภายในรางกาย 2.โครงงานการสำรวจขอมลเรองความรความเขาใจเรองธรรมชาต

ของชวตมนษยของนกเรยนชนป.2 หมายเหต: โครงงานทเลอกตามความสนใจควรไดรบคำแนะนำแกไขจากผสอน เมอไดรบความเหนชอบแลวจงดำเนนโครงงานนน ๆโดยผสอน/ผปกครอง/กลมเพอนประเมนลกษณะกระบวนการทำงานและนกเรยนควรมการสรปแลกเปลยนความร ซงกนและกนกอนพจารณาเกบในแฟมสะสมผลงาน

กจกรรมเÊนÍáนะ

âคร§§าน



ตอบคำถามตอไปน 1.นกเรยนคดวาอวยวะภายในแตละอวยวะทำหนาทสมพนธกน หรอไมอยางไร 2. ในฐานะทนกเรยนเปนวยเดก นกเรยนคดวาวยเดกมความ สำคญอยางไร 3.นกเรยนจะมวธการใชชวตททำใหมสขภาพทดไมเจบปวยหรอ มความระมดระวงในการใชชวตอยางไรบาง

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนดแลรกษาอวยวะภายในรางกายโดยกนอาหารทมประโยชนออกกำลงกายสมำเสมอพกผอนอยางเพยงพอและอยในททมอากาศบรสทธ และไมเลนทมการปะทะกนรนแรงจนเกดอบตเหตตอทรวงอกทองและสมอง

การประยกตใชในชวตประจำ�วน

คำ�ถามประจำ�หนวยการเรยนรท�1

ปฏบตหนาทของตนเองทมตอครอบ-ครวได เหนความส�าคญของเพอน รวมทงปฏบตตนไดเหมาะสมกบเพศ และมความภาคภมใจในเพศของตนเอง

นกเรยนคดวาตนเองจะชวยเหลองานในครอบครวไดอยางไรบาง



พ 2.1 เขาใจและเหนคณคาตนเอง ครอบครว เพศศกษาและมทกษะในการดำ เนนชวต

มาตรฐานการเร�ยนร


1. ครอบครวของเรา 2. เพอน 3. พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ 4. ความภมใจในเพศของตน

สาระการเร�ยนร

ชวตและครอบครว


1. ระบบทบาทหนาทของตนเองและสมาชกในครอบครว (พ 2.1 ป. 2/1) 2. บอกความสำ คญของเพอน (พ 2.1 ป. 2/2) 3. ระบพฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ (พ 2.1 ป. 2/3) 4. อธบายความภาคภมใจในความเปนเพศหญงหรอเพศชาย (พ 2.1 ป. 2/4)



59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56

1.1สมาชกในครอบครว

สมาชกในครอบครว หมายถง บคคลทอาศยอยในครอบครวเดยวกนและมสวนรวมกบครอบครว เชน พอ แม ลก ตา ยาย ลง ปา


ครอบครวมความสำ คญกบนกเรยนอยางไร

1.ครอบครวของเรา

ชวตและครอบครว ประกอบไปดวยการเรยนรวธการอยรวมกบสมาชกในครอบครว บทบาทและหนาทของสมาชกในครอบครว และเพอน ๆ รวมทงการเขาใจในเพศของตนเอง การแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ และความภาคภมใจในเพศของตนเอง ซงนกเรยนควรเรยนรใหเกดความเขาใจในเบองตน และนำ มาปฏบตจะทำ ใหเกดผลดตอสขภาพและชวตตอไป

ตวอยางสมาชกในครอบครว

พอ แม

ตวฉน นองชาย

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56


1.2บทบาทและหนาทของสมาชกในครอบครว

บทบาท หมายถง การทำ ตามหนาททกำ หนดไว หนาท หมายถง งานทจะตองทำ ดวยความรบผดชอบ สมาชกในครอบครวตางกมบทบาทและหนาททเหมอนและแตกตาง กนไป ไดแก พอ มบทบาทเปนพอของลก ๆ เปนสามของแม และเปนผนำ ครอบครว มหนาททำ งานเพอหารายไดมาเลยงดใหลก ๆ ไดเรยนหนงสอ แม มบทบาทเปนแมของลก ๆ เปนภรรยาของพอ และมหนาท ดแลความเปนอยของสมาชกทกคนในบานใหมความเปนอยทด พหรอนอง มบทบาทเปนพหรอนองของเรา มหนาทเปนพทคอยดแลนอง ๆ หรอเปนนองทตองเชอฟงและใหความเคารพพ ตวเรา มบทบาทเปนลกของพอและแม และบางครงอาจเปนพ หรอนอง หรอเปนหลานของป ยา ตา ยาย ในครอบครวอกดวย

ตวเรามหนาททตองปฏบตตอสมาชกในครอบครว ดงน 1) ชวยพอแมทำ งานบาน เชน กวาดบาน ถบาน รดนำ ตนไม

การชวยเหลองานบานเลก ๆ นอย ๆ ชวยแบงเบาภาระ

ของพอแม



ของเลนและของใชเกบเขาทใหเรยบรอยเมอเลนและใชงานเสรจ

2) เกบของเลนและของใช สวนตว หลงจากเลนและใชงานเสรจใหเรยบรอยอยเสมอ 3) เชอฟงคำ สอนของพอแม และใหความเคารพญาตผ ใหญ ในครอบครว 4) ชวยพอแมประหยดคา- ใชจาย โดยไมซอของใชฟมเฟอย และไมซออาหารทไมมประโยชน

การอาบนำ แปรงฟน และสวมใสเสอผาดวยตนเองชวยแบงเบาภาระของพอแม

5) ดแลชวยเหลอตนเองเพอแบงเบาภาระของพอแม เชน อาบนำ แปรงฟน และสวมใสเสอผาดวยตนเอง

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56



เวลาทเราออกไปนอกบาน เราเรยกคนทไมรจกวา พ ปา นา อา ตา ยาย ฯลฯ ทง ๆ ทไมไดเปนญาตของเราอยางแทจรง แตเราเรยกแบบนบญาต นกเรยนรสกอยางไร



นกเรยนเขยนแผนผงแสดงบทบาทและหนาทของสมาชกแตละคนในครอบครวของตนเอง

2.เพอน


เพอนสนทของนกเรยนคอใคร และถานกเรยนไมมเพอนจะเปนอยางไร

2.1ความหมายของเพอน

เพอน หมายถง ผทชอบพอรกใครกน ชวยเหลอซงกนและกน เชน เพอนรวมชนเรยน เพอนบาน


การยมเปนการแสดงความเปนมตรทด และทำ ใหเราเปนผทเพอน ๆ อยากคบหาดวย



2.2ความสาคญของเพอน

เพอนมความสำ คญกบเรา ดงน 1) เปนเพอนเลน ทำ ใหเรามความสขสนกสนาน ถาเราไมมเพอนเลนเรากจะเหงาและชวตกนาเบอ การมเพอนเลนทำ ให

มความสข

เพอนคอยพดคยและแลกเปลยนความคดเหน

เพอนทดตองแบงปนสงของใหแกกน

2) เปนเพอนคย การมเพอนคยทำ ใหเราไดพดคย เลาเรองราวของตนเองแลกเปลยนกบเพอน ๆ ทำ ใหเรามความเขาใจคนอนมากยงขน

3) เปนเพอนคอยปลอบใจเมอเราเสยใจ รองไห และเปนเพอนทคอยแสดงความยนดเมอเรามความสขหรอดใจ 4) เปนเพอนเรยนและแบงปนสงด ๆ ใหกน เชน เพอนคอยชวยสอนการบานเมอเราทำ ไมได บางครงกแบงขนม แบงของเลนใหกบเรา


ถาเพอนชอบขดใจเรา หรอมความชอบ ไมชอบอะไรทแตกตางกบเรา นกเรยนจะปฏบตตอเพอนคนนนอยางไร

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56



• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1. นกเรยนจดท�าสมดภาพเพอนในหวขอ “เพอนของฉน” โดยตด ภาพถาย จดบนทกชอ และรายละเอยดสวนตวของเพอนแตละคน ทนกเรยนร จกทงเพอนทบ านและเพอนทโรงเรยน แลวตกแตง สมดภาพใหสวยงาม2. นกเรยนแบงกลม กลมละ 2–3 คน ชวยกนสรางแผนทความคดเรอง วธการรกษาความสมพนธระหวางเพอน

3.1ความเป�นสภาพบรษ

เพศชายควรแสดงความเปนสภาพบรษ เชน ชวยเพศหญงถอสงของหนก เสยสละเกาอใหเพอนผหญงนง พดจาไพเราะ ไมพดลามก ไมลอเลยน หรอหวเราะเยาะเพอนทออนแอกวา

3.พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ


“เพศชายตองเปนสภาพบรษ เพศหญงตองเปนสภาพ-สตร” นกเรยนมความคดอยางไรกบค�ากลาวน

เพศชายควรชวยเหลองานเพศหญงเพอแสดงความเปนสภาพบรษ




การกลาวค�าขอบคณเมอเพอนใหความชวยเหลอ และการกลาวค�าขอโทษเมอเราท�าในสงทผดตอเพอน เปนสงทแสดงออกอยางหนงของความเปนสภาพบรษและสภาพสตร

3.2ความเป�นสภาพสตร

เพศหญงควรแสดงทาทางทเรยบรอยสำ รวม

เพศหญงควรแสดงความเปนสภาพสตร แตงกายสภาพเรยบรอยพดจาไพเราะ ออนหวาน มนำ ใจ โอบออมอาร และแบงปนสงของใหเพอน และลก นง เดน ในทาทเรยบรอยสำ รวม


นกเรยนรสกอยางไรเมอเหนผชายเสยสละทนงใหกบเดก คนชราหรอผหญง ขณะทโดยสารรถประจ�าทาง


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนสรางแผนทความคดเรอง ความเปนสภาพบรษและความเปนสภาพสตร และผลดกนแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนในชนเรยน

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56


4.1ความภมใจในความเป�นเพศชาย

เพศชายควรภมใจในความเปนเพศชายของตนเอง เพราะเราเปนเพศทมความแขงแรง กลาหาญ จงถกก�าหนดใหเปน ผปกปอง คมครองเพศหญง ซงออนแอกวา ตวนกเรยนควรจะท�าหนาทดแลปกปองนองสาว เพอนผหญงและชวยเหลองานของพอ เชน ชวยพอลางรถ

4.2ความภมใจในความเป�นเพศหญง

เพศหญงตองเหนคณคาในความเปนเพศหญงของตนเอง เพราะการเกดเปนเพศหญงนนมสงด ๆ มากมายทเพศชายไมม เชน ความเปนแมทมความนมนวล อบอน มความออนโยน สวนตวนกเรยนอาจเปนพสาวหรอนองสาว จงตองดแลนอง ๆ และชวยเหลองานของแม เชน ทำ อาหาร

4.ความภมใจในเพศของตน


มสงใดบางทเพศหญงและเพศชายควรภมใจในตนเอง

การเกดเปนเพศหญงนนมสงด ๆ มากมายทเพศชายไมม เชน ความ

เพศหญงเปนแมทออนโยน

4.1ความภมใจในความเป�นเพศชาย

งานชางและซอมแซมอปกรณ ภายในบาน มกเปนหนาทของพอซงเปนเพศชาย




1. เพราะเหตใด นกเรยนจงตองเขาใจธรรมชาตของชวตมนษย2. นกเรยนจะมวธการใชชวตใหมสขภาพทด ไมเจบปวยหรอ มความระมดระวงในการใชชวตอยางไรบาง


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1. นกเรยน รวมพดคยกบพอแมหรอผปกครองเกยวกบเหตการณในวนท นกเรยนเกด แลวบนทกลงในสมดบนทก2. นกเรยนแบงกลม กลม ละ 2–3 คน แสดงความคดเหนรวมกนเกยวกบ แนวทางการปฏบตตนเพอใหมสขภาพด


นกเรยนสามารถคนควาความรเพมเตมเรอง ครอบครวของเรา เพอน พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ และความภมใจในเพศของตน ไดจากการสอบถามคร ผปกครอง หรอสอการเรยนรจากหองสมดโรงเรยน

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56


บทสรปหนวยการเรยนรท 2 นกเรยนสามารถสรปทบทวนความรโดยใชวธการจนตภาพจาก ผงมโนทศน (concept map) เพอสรปองคความรไดดงน


ครอบครวของเรา

เพอน

พฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศ

ความภมใจในเพศของตน

เชน พอ แม ลก ป ยา ตา ยาย

ผทชอบพอรกใครกน ชวยเหลอ

ซงกนและกน

เปนเพอนเลน

แตงกายเรยบรอย พดจาไพเราะ มน�าใจ ลก นงเดนในทาทส�ารวม

ภมใจในความเปนเพศหญงทมความนมนวล ออนโยน และเปนแม

ชวยเหลอเพศหญง มน�าใจ เสยสละ ไมพดลากมก

ภมใจในความเปนเพศทแขงแรง กลาหาญ สามารถคมครองเพศหญงได

เปนเพอนคย

ตวเรามบทบาทเปนลก เปนพหรอนอง มหนาทชวยพอแมท�างานบาน

เปนเพอนคอยปลอบใจเปนเพอนเรยนและแบงปนสงด ๆ ใหกน

ประกอบดวย




สมาชกในครอบครว

ความหมายของเพอน

ความเปนสภาพบรษ

ความภมใจในความเปนเพศชาย

ความภมใจในความเปนเพศหญง

บทบาทและหนาทของสมาชกในครอบครว

ความส�าคญของเพอน

ความเปนสภาพสตร

ชวตและครอบครว



• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนจดบนทกการปฏบตตนเปนสภาพบรษและสภาพสตรของตนเองและของเพอน แลวใหคะแนนตดสน 3 ระดบ คอ ด พอใช และตองปรบปรง


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน เลอกทำ โครงงานตอไปน (เลอก 1 ขอ) หรออาจทำ โครงงานอนตามความสนใจตามรปแบบโครงงานทกำ หนด (ซงอยางนอยตองมหวขอ เหตผลทเลอกโครงงานน จดประสงค แผนการปฏบตการ) 1. โครงงานการสำ รวจขอมลเรอง ความคดเหนดานความภมใจ

ในเพศของตนเองของนกเรยนชน ป. 2 2. โครงงานการศกษาคนควาเรอง บทบาทและหนาทของสมาชก

ในครอบครว หมายเหต: โครงงานทเลอกตามความสนใจควรไดรบคำ แนะนำ แกไขจากผสอน เมอไดรบความเหนชอบแลวจงดำ เนนโครงงานนน ๆ โดยผสอน/ผปกครอง/กลมเพอนประเมนลกษณะกระบวนการทำ งานและนกเรยนควรมการสรปแลกเปลยนความร ซงกนและกนกอนพจารณาเกบในแฟมสะสมผลงาน

âคร§§าน

59120029 N2 February 26, 1473 3:37 PM 1/10/56


ตอบคำ ถามตอไปน 1. ถานกเรยนไมปฏบตตามบทบาทและหนาททมตอครอบครวจะ เกดผลอยางไร 2. นกเรยนเปนทรกของเพอน ๆ หรอไม มสงใดบางททำ ใหเพอนรก หรอไมรกนกเรยน 3. ถาเพศหญงไมเปนสภาพสตรหรอเพศชายไมเปนสภาพบรษ นกเรยนคดวาจะเกดสงใดขนในสงคม 4. นกเรยนมความภมใจในเพศของตนเองอยางไร

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน 1. นกเรยนปฏบตตนเปนสมาชกทดของครอบครว โดยเชอฟง ค�าสงสอนของพอแม ชวยพอแมท�างานบาน เกบของเลนเขาท เมอเลนเสรจ และดแลชวยเหลอตนเองเพอแบงเบาภาระของ พอแม 2. นกเรยนแสดงความเปนเพอนทด มน�าใจ คอยชวยเหลอ เพอน และไมแกลงเพอน 3. นกเรยนน�าความรทไดรบจากบทเรยนไปปฏบตตนเปนสภาพ- บรษหรอสภาพสตรตอเพอนตางเพศ



ดแลตนเองใหมสขภาพทด เลอกกนอาหาร เลอกของเลนและของใชทมประโยชนและปลอดภยตอสขภาพ รวมทงปองกนการเจบปวยได

นกเรยนคดวาตนเองมสขภาพเปน อยางไร ทำ ไมจงคดเชนนน



พ 4.1 เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การดำ รงสขภาพ การ ปองกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ


1. สขภาพด 2. อาหารทมประโยชน 3. ของเลนและของใช 4. การปองกนการเจบปวยและการเกดการบาดเจบ


ใสใจสขภาพ


ตว ช วด ช�นป� 1. บอกลกษณะของการมสขภาพด (พ 4.1 ป. 2/1) 2. เลอกกนอาหารทมประโยชน (พ 4.1 ป. 2/2) 3. ระบของใชและของเลนทมผลเสยตอสขภาพ (พ 4.1 ป. 2/3) 4. อธบายอาการ และวธปองกนการเจบปวย การบาดเจบทอาจเกดขน (พ 4.1 ป. 2/4) 5. ปฏบตตามคำ แนะนำ เมอเจบปวยและบาดเจบ (พ 4.1 ป. 2/5)

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


1.1 ความหมายและความสาคญของสขภาพ

สขภาพ หมายถง การมรางกายทสมบรณแขงแรง ไมเปนโรคมจตใจและอารมณทด และสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

จากความหมายของสขภาพ ท�าใหเราทราบวาสขภาพมความส�าคญ เพราะถาสขภาพดเรากจะไมเจบปวย มรางกายทเจรญเตบโตสมวยมจตใจทเปนสข สงผลตอการมความคดทด มสตปญญาทเฉลยวฉลาดอกทงยงสามารถปรบตวใหเขากบสมาชกในครอบครว เพอน ๆ และบคคลอนในสงคมได

1. สขภาพด


นกเรยนคดวาตนเองมสขภาพดหรอไม อยางไร

บคคลท มสขภาพดจะมรางกาย จตใจ อารมณทสมบรณแขงแรง สามารถใชชวตในสงคมไดอยางปกตสข ซงการทเราจะมสขภาพดนนตองปฏบตตามแนวทางการดแลสขภาพทถกตอง ประกอบดวยการเลอกกนอาหารทมประโยชน สะอาด และปลอดภย รวมทงสามารถเลอกของเลนและของใชทดตอสขภาพ และปองกนการเจบปวยจากโรคหรออบตเหตตาง ๆ ได



1.2 ลกษณะของบคคลทมสขภาพด

บคคลทมสขภาพดมลกษณะ ดงน

1) มรางกายทแขงแรงเจรญเตบโตตามวย และไมเปนโรคหรอเจบปวย ดงนนเราตองดแลสขภาพของตนเอง ไดแก กนอาหารทมประโยชนครบถวน และเพยงพอ กบความตองการของรางกายออก- ก�าลงกายสม� า เสมอและพกผ อน อยางเพยงพอ

เจบปวย ดงนนเราตองดแลสขภาพของตนเอง ไดแก กนอาหาร

บคคลทมสขภาพดตองออกกำ ลงกายสมำ เสมอ

การมจตใจเบกบานแจมใสทำ ใหมสขภาพด

บคคลทมสขภาพดจะอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

2) มอารมณและจตใจทเปนสข ไมเครงเครยดและวตกกงวลจนเกนไป สงผลท�าใหมรางกายทแขงแรง

3) สามารถใชชวตอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ไดแก การอย ร วมกบสมาชกในครอบครว การอยรวมกบเพอน และการอยรวมกบ คนอน ๆ ในสงคม รวมทงการใชชวตไดอยางปลอดภยจากอบตเหตและอนตรายตาง ๆ

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56



การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา เปนวธการทชวยใหอยรวมกบผอนไดอยางราบรนและมความสข


การมสขภาพดหรอไมด สงผลกระทบตอการเรยนของนกเรยนหรอไม อยางไร



1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 2–4 คน ระดมสมองชวยกนบอกลกษณะ ของบคคลทมสขภาพดตามความหมายของสขภาพ 2. นกเรยนศกษาคนควาเพมเตมเรอง แนวทางการท�าใหมสขภาพด จากสอ การเรยนรในหองสมด แลวจดท�าเปนรายงาน

2. อาหารทมประโยชน�


อาหารมความส�าคญตอการเจรญเตบโตของนกเรยนอยางไร



2.1 ความหมายและความสาคญของอาหาร

อาหาร หมายถง สงทกนแลวมประโยชน ไมเปนพษตอรางกาย และมความจ�าเปนตอการด�ารงชวตของมนษยทกคน เนองจากชวยใหรางกายเจรญเตบโตแขงแรงและท�าใหเราท�างานไดตามปกต

อาหารเปนหนงในปจจยสทเราตองกนทกวนเพอค�าจนชวต อาหารจงมความส�าคญตอรางกาย และมผลโดยตรงตอสขภาพ ถาเรากนอาหารทมประโยชน มคณคา และไดรบสารอาหารครบถวนเหมาะสมกบวยยอมท�าใหเรามสขภาพด แขงแรง และไมเจบปวยงาย

2.2 การเลอกกนอาหารทมประโยชน�

เราควรเลอกกนอาหารทมประโยชน มความสะอาด และปลอดภย ดงน

1) เลอกกนอาหารทปรงสกใหม ๆ สะอาด ไมมแมลงวนตอมปราศจากสารอนตราย และหลกเลยงอาหารรสจด สฉดฉาด

ควรเลอกกนอาหารทปรงสกใหม ๆ

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


2) เลอกกนอาหารทมคณคา เชน ผก ผลไมสด และดมนมหรอนำ ผลไมแทนการดมนำ อดลมซงใหโทษแกรางกาย

ดมนมทกวนรางกายแขงแรง ผกและผลไมมประโยชนตอรางกาย

3) เลอกกนอาหารจากรานคาทสะอาด โดยใหสงเกตความสะอาดของพน ผนง โตะ อปกรณ และภาชนะทใสอาหาร รวมทงสถานทลางจานภายในรานดวย

ควรเลอกกนอาหารจากผขายทแตงกายสะอาด

ควรเลอกซอหรอเลอกกนอาหารจากรานคาทสะอาด

4) เลอกกนอาหารจากผขายทแตงกายสะอาดเรยบรอย สวมเสอมแขน สวมหมวกคลมผม เลบสนและสะอาด ขณะปรงอาหารไมพดคย ไมใชมอหยบจบอาหารโดยตรง



2.3 การหลกเลยงอาหารทไม�มประโยชน�

อาหารทเราไมควรเลอกกน ไดแก อาหารหมกดอง เชน ผลไมดอง อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกกวาดสสด ขนมกรบกรอบซงใสผงชรสและวตถกนเสย น�าอดลมทมรสหวาน อาจท�าใหฟนผ รวมทงอาหารทมแปงและไขมนมาก เชน พซซา แฮมเบอรเกอร เพราะเปนอาหารทท�าใหอวนไดงาย

หลกเลยงขนมกรบกรอบ นำ อดลม และลกอมเพราะไมมประโยชน


ถาเพอนชวนใหนกเรยนดมน�าอดลมหรอกนขนมสสนฉดฉาด นกเรยนจะปฏเสธเพอนอยางไร ใหเพอนเขาใจวาอาหารเหลานสงผลเสยตอรางกาย

เกรดควรร

รหรอไมวา ถาเราไมกนอาหารเชาจะท�าใหขาดสมาธในการเรยน เกด อาการงวงซม และสงผลเสยตอสมอง

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


3.1 ความหมายและลกษณะของของเล�น

ของเลน หมายถง เครองมอทน�าไปสกระบวนการเลน เปนสงทเดกทกคนชนชอบ เพราะของเลนเมอน�ามาเลนแลวจะท�าใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน และยงชวยใหมพฒนาการทดยงขนไดอกดวย ตวอยางของเลน ไดแก ตกตา หนยนต ตวตอบลอก ลกบอล ชดเครองครวส�าหรบเดกหญง ดนน�ามน อปกรณงานประดษฐ ลกษณะของของเลนทด ของเลนทดตองมลกษณะ ดงน 1. มความเหมาะสมกบวยและพฒนาการของตนเอง เชน เรามอาย 8–9 ป ควรเลอกของเลนประเภทอปกรณงานประดษฐ งานศลปะ และอปกรณกฬา 2. มฉลากระบชอของเลนชอผผลต สถานทประกอบการค�าแนะน�าวธการเลน และระบค�า เตอนเกยวกบการป องกนอนตรายทอาจเกดขน

3. ของเล�นและของใช�


นกเรยนมของเลนและของใชอะไรบาง แลวของเลนและของใชเหลานนดหรอไมด อยางไร

ควรเลอกของเลนใหเหมาะสมกบวยของตนเอง



3. มเครองหมายมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (เครองหมาย มอก.) ชนดเครองหมายมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม แบบบงคบบนฉลาก เพราะแสดงถงวาของเลนชนดนนไดรบรองความปลอดภยจากส�านก-งานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

ของเลนทกชนดตองมเครองหมายมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแบบบงคบบนฉลาก

ลกษณะของของเลนทอาจเปนอนตราย ตวอยางของเลนทไมควรน�ามาเลน ไดแก ของเลนทมเสยงดงมากเกนไป ของเลนทจดดวยไฟ ปนอดลม และของเลนทมสและสารเคมเจอปน รวมทงของเลนทแปลกพสดาร 3.2 ความหมายและลกษณะของของใช� ของใช หมายถง วสด สงของทเราน�ามาใชประโยชนในการด�ารงชวตประจ�าวน เชน เสอผาเครองแตงกาย จานกนขาว แกวน�าดม สบ ยาสระผม ยาสฟน อปกรณการเรยน ลกษณะของของใชทด ของใชทดตองมลกษณะ ดงน 1. มสภาพด ไมมรอยฉกขาดหรอแตกราว และสามารถใชงานได 2. มฉลากบอกรายละเอยดของสนคา เชน ชอและสถานทผลต วนทผลต วนหมดอาย และค�าแนะน�าในการใช

3. มเครองหมายรบรองคณภาพและความปลอดภยของสนคา เชน เครองหมายมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (เครองหมาย มอก.) หรอเครองหมายอาหารและยา (เครองหมาย อย.)

ของใชมความจำ เปนตอการดำ รงชวตประจำ วน

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


ตวอยางของใชทมเครองหมาย อย. เชน น�ายาลางจาน

ลกษณะของของใชทไมดและสงผลเสยตอสขภาพ

ลกษณะของของใชทไมดและสงผลเสยตอสขภาพ จะมลกษณะทตรงกนขามกบลกษณะของของใชทดทไดกลาวไปแลว ไดแก มสภาพทใชงานไมได ไมมฉลากบอกรายละเอยดคณภาพของสนคา สนคาหมดอายการใชงาน ไมมเครองหมายรบรองความปลอดภย และเปนสนคาทมราคาแพงมากเกนกวาความเปนจรง


ถานกเรยนเหนเพอนน�าของเลนแปลก ๆ ทไมเคยเลนมากอน แลวชวนใหนกเรยนเลนดวย นกเรยนจะเลนกบเพอนหรอไม อยางไร

ฉลากนำ ยาลางจานทมเครองหมาย อย.

เครองหมาย อย.


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนส�ารวจของเลนและของใชจากรานคาภายในโรงเรยน หรอรานคาในชมชน วามของเลนและของใชอะไรบางทมลกษณะทดและไมดตอสขภาพบาง บนทกลงในสมด แลวน�ามาพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบเพอน ๆ ในชนเรยน



4.1 การเจบป�วยจากไข�หวด

ไขหวดเปนโรคตดตอทเกดขนไดบอยจากการเปลยนแปลงของอากาศในชวงตนฤดฝนหรอฤดหนาวสาเหตเกดจากเชอไวรส ตดตอโดยทางหายใจ มอาการไข คดจมก น�ามกไหล ปวดเมอยกลามเนอ อาจมอาการเจบคอและไอรวมดวย

4. การป�องกนการเจบป�วยและการเกดการบาดเจบ


ทกครงทนกเรยนปวย นกเรยนดแลตนเองอยางไร แลวบอกพอแมหรอไม

คนทเปนไขหวดจะมอาการไข ปวดเมอยกลามเนอ

การป‡องกนและการดแลตนเองเมอเจบปวย

รกษารางกายใหอบอนอยเสมอ ออกก�าลงกาย และนอนหลบพกผอนใหเพยงพอ กนอาหารทมประโยชน ไมเลนกลางแดดจด หรอเลนน�าฝน เมอมอาการไขใหกนยาลดไข แกปวด และดมน�ามาก ๆ และถาไมดขนควรไปพบแพทย

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


4.2 การเจบป�วยจากอจจาระร�วง

อจจาระรวงพบไดทงเดกและผใหญมกเปนกนมากในฤดรอนมากกวาฤดอน สาเหตเกดจากการกนอาหารหรอ ดมน�าทมเชอโรค ผปวยจะถายอจจาระเปนน�าหรอเหลวกวาปกตตงแต 3 ครงขนไปใน 1 วน ท�าใหรางกายขาดน�าออนเพลย บางครงคลนไส อาเจยน

การป‡องกนและการดแลตนเองเมอเจบปวย

กนอาหารทสก สะอาด ไมมแมลงวนตอม ลางมอกอนกนอาหารทกครง ถายอจจาระลงในสวมทถกสขลกษณะ ดมน�าทสะอาดผานการกรองหรอดมน�าทตมสกแลว และเมอมอาการอจจาระรวง ใหดมน�าผสมผงน�าตาลเกลอแรใหมาก ๆ และถายงมอาการถายไมหยดใหรบไปพบแพทย เพอท�าการรกษาตอไป

4.3 การบาดเจบจากบาดแผล

การบาดเจบ หมายถง การเกดบาดแผลหรอการทรางกายไดรบอนตรายจนเกดการเจบปวดขน

บาดแผล หมายถง การเกดการฉกขาดของผวหนง ซงอาจเกดจากของมคมบาดหรอการกระแทกกบวตถ จนท�าใหมเลอดไหลออกมาดวย

ผทอจจาระรวงจะถายเหลวมากกวา 3 ครง ใน 1 วน



ลกษณะของบาดแผลตด

ลกษณะของบาดแผลฟกชำ

บาดแผลฟกช�า

มลกษณะบวม มสแดง มวงคล�า เกดจากการถกของแขงกระแทกอยางแรง เชน สงของหนกหลนใสเทา การถกตดวยไม

บาดแผลตดหรอบาดแผลเปด

เกดจากการถกของมคมบาดหรอต�า เชนมด แกว สงกะส ตะป ลกษณะขอบของบาดแผลอาจจะเรยบแคบแตยาว หรอเปนร และมเลอดไหลออกมา

ลกษณะของบาดแผลถลอก

บาดแผลถลอก

ลกษณะของบาดแผลตนเปนรอยถลอก มเลอดซมออกมาเลกนอย เกดจากการถกของแขงหรอของมคมครด ขดขวน เชน หกลมเขาถลอก ถกตะปขดขวน

การป‡องกนและการดแลตนเองเมอบาดเจบจากบาดแผล

เราสามารถปองกนการบาดเจบจากบาดแผลได โดยระมดระวงในการเลน ไมใหวงหกลมโดยงาย และเลนในสถานททปลอดภย สวมใสอปกรณปองกนการบาดเจบในขณะเลน เชน สวมหมวกนรภย สนบมอและสนบเขาในขณะเลนสเกต ระมดระวงในการใชอปกรณมคมตาง ๆ

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


และเมอเกดบาดแผลใหบอกผปกครองหรอครใหชวยท�าแผลให แตถาบาดแผลมขนาดใหญ ลก และมเลอดไหลออกมามาก ใหไปพบแพทยเพอท�าการเยบแผล

ควรสวมอปกรณปองกนการบาดเจบขณะเลนสเกต


1. นกเรยนดแลตนเองไมใหเปนไขหวดไดอยางไร2. ถานกเรยนวงเลนแลวหกลมมบาดแผลเลอดไหล นกเรยน จะท�าอยางไร


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนแบงกลม แตละกลมระดมสมอง สรางแผนทความคดสรปเรอง การปองกนการบาดเจบทเกดจากบาดแผล


นกเรยนสามารถคนควาความรเพมเตมเรอง สขภาพด อาหารทมประโยชน ของเลนและของใช และการปองกนการเจบปวยและการเกดการบาดเจบไดจากการสอบถามคร ผปกครอง เจาหนาทสาธารณสขในชมชน หรอสอการเรยนรจากหองสมดโรงเรยน



บทสรปหนวยการเรยนรท 3 นกเรยนสามารถสรปทบทวนความรโดยใชวธการจนตภาพจาก ผงมโนทศน (concept map) เพอสรปองคความรไดดงน


สขภาพด

อาหารทมประโยชน

สงทกนแลวมประโยชน ชวยค�าจนชวต ท�าใหมสขภาพด

เลอกกนอาหารทปรงสกใหม ๆ มคณคา กนอาหารจากรานคาทสะอาด ผขายแตงกายสะอาดเรยบรอย

หลกเลยงอาหารหมกดอง อาหารสสนฉดฉาด ขนมกรบกรอบ น�าอดลม อาหารทมแปงและไขมนมาก

รางกายแขงแรง เตบโตตามวย มอารมณด อยรวมกบผอนได



ความหมายและความส�าคญ

ความหมายและความส�าคญ

การเลอกกนอาหารทมประโยชน

การเลอกกนอาหารทมประโยชน

ลกษณะของบคคลทมสขภาพด

ใสใจสขภาพ

การมรางกายทสมบรณแขงแรง ไมเปนโรค มจตใจและอารมณทด การมสขภาพด ไมเจบปวยชวยใหเรามรางกายทเจรญเตบโตสมวย

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


ของเลนและของใช

การปองกนการเจบปวย

และการเกดการบาดเจบ

เครองมอทน�าไปสกระบวนการเลน มความส�าคญโดยชวยสงเสรมพฒนาการดานรางกาย สรางเสรมการเรยนร

เกดจากเชอไวรส มอาการไข น�ามกไหล เจบคอ ไอ

เกดจากกนอาหารทมเชอโรค

บาดแผลฟกช�า บาดแผลตด และบาดแผลถลอก

รกษารางกายใหอบอน ดมน�ามาก ๆ ถาไมดขนควรไปพบแพทย

กนอาหารสก สะอาด ดมน�าผสมผงน�าตาลเกลอแร ถาไมดขนควรไปพบแพทย

ระมดระวงในการเลน และการใชอปกรณ และใหผปกครองท�าแผลใหถาไมดขนควรไปพบแพทย

ของเลนทด ตองเหมาะสมกบวย มฉลาก มเครองหมายมาตรฐาน ผลตภณฑอตสาหกรรม ของเลนทเปนอนตราย เชน ปนอดลม

ของใชทดตองมสภาพด มฉลาก มเครองหมาย อย. หรอ มอก. ของใชทไมด เชน ไมมฉลาก เปนสนคาหมดอาย

วสด สงของทเราน�ามาใชประโยชนในการด�ารงชวต



หมายถง

สาเหต อาการ

สาเหต อาการ

ลกษณะบาดแผล

การปองกนและการดแลตนเอง



หมายถง

ลกษณะของของเลน

ลกษณะของของใช

เรยนรเกยวกบ (ตอ)

ความหมายและลกษณะของของเลน

การเจบปวยจากไขหวด

การเจบปวยจากอจจาระรวง

การเจบปวยจากบาดแผล

ความหมายและลกษณะของของใช



• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน 1. นกเรยนจบคกบเพอน แลวผลดกนเลาอาการเจบปวยของตนเอง ทผานมาแลวชวยกนหาวธการปองกนอาการเจบปวยดงกลาว 2. นกเรยนจดท�าแฟมสะสมภาพเกยวกบอาหารทมประโยชน ตอรางกาย พรอมกบเขยนบรรยายความรสกทมตออาหาร เหลานน


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน เลอกทำ โครงงานตอไปน (เลอก 1 ขอ) หรออาจทำ โครงงานอนตามความสนใจตามรปแบบโครงงานทกำ หนด (ซงอยางนอยตองมหวขอ เหตผลทเลอกโครงงานน จดประสงค แผนการปฏบตการ) 1. โครงงานสำ รวจเรอง ลกษณะของเลนและของใชทจำ หนาย

ในรานคาของโรงเรยนหรอรานคาใกลบาน 2. โครงงานการศกษาคนควาเรอง แนวทางการป‡องกนโรคของ

เดกวยเรยน หมายเหต: โครงงานทเลอกตามความสนใจควรไดรบคำ แนะนำ แกไขจากผสอน เมอไดรบความเหนชอบแลวจงดำ เนนโครงงานนน ๆ โดยผสอน/ผปกครอง/กลมเพอนประเมนลกษณะกระบวนการทำ งานและนกเรยนควรมการสรปแลกเปลยนความร ซงกนและกนกอนพจารณาเกบในแฟมสะสมผลงาน

âคร§§าน

59120029 N3 February 26, 1473 4:26 PM 1/10/56


ตอบคำ ถามตอไปน 1. นกเรยนมวธการทำ ใหตนเองมสขภาพทดไดอยางไร 2. ถาโลกของเราเกดภาวะขาดแคลนอาหาร นกเรยนคดวาจะเกด ผลอยางไร แลวเราจะมชวตอยรอดไดหรอไม 3. ถานกเรยนพบวาของใชหรอของเลนทนกเรยนซอมาไมม เครองหมาย มอก. หรอ อย. จะเกดผลเชนไร 4. การทเราเจบปวยบอย ๆ สงผลกระทบอยางไรตอนกเรยนบาง

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนเลอกกนอาหารทสก สะอาด และปลอดภย เมอกน อาหารนอกบาน เลอกของเลนทไมเปนอนตรายตอสขภาพและดแลตนเองไมใหเจบปวยโดยงาย โดยกนอาหารทมประโยชน ออกก�าลงกายสม�าเสมอและพกผอนอยางเพยงพอ



เข า ใจและสามารถป องกนตนเองให ปลอดภยจากอบตเหตทางนำาและทางบก ใชยาสามญประจำาบานไดตามคำาแนะนำา ร วธการปองกนสารเสพตดและสารอนตราย เขาใจความหมายของเครองหมายเตอนอนตรายตลอดจนรวธการหนไฟทถกตองได

นกเรยนคดวาเหตการณอนตรายหรออบตเหตทเกดขนในชวตประจำวนของคนเรามสาเหตสำคญมาจากปจจยใด

ประโยชนจากการเรยน ค�าถามชวนคด


พ5.1ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อบตเหต การใชยาสารเสพตดและความรนแรง



1. อบตเหตทางนำและทางบก 4. เครองหมายเตอนอนตราย 2. ยาสามญประจำบาน 5. การปองกนอคคภย 3. สารเสพตดและสารอนตราย


ชวตปลอดภย


1. ปฏบตตนในการปองกนอบตเหตทอาจเกดขนทางนำและทางบก(พ5.1ป.2/1) 2. บอกชอยาสามญประจำบานและใชยาตามคำแนะนำ(พ5.1ป.2/2) 3. ระบโทษของสารเสพตดสารอนตรายใกลตวและวธการปองกน(พ5.1ป.2/3) 4. ปฏบตตนตามสญลกษณและปายเตอนของสงของหรอสถานททเปนอนตราย (พ5.1ป.2/4) 5. อธบายสาเหตอนตรายวธปองกนอคคภยและแสดงการหนไฟ(พ5.1ป.2/5)

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


อบตเหตหมายถงอนตรายจากเหตการณทเกดขนโดยไมคาดคดซงอาจทำาใหเกดการบาดเจบพการเสยชวตและเสยทรพยสนไดเชนแขนขาหกมบาดแผลถลอกและบาดแผลฟกชำาตามรางกายเกดความพการไมสามารถใชอวยวะสวนตาง ๆ ของรางกายไดตามปกต หรอบาดเจบจนถงแกชวต

1.1สาเหตของการเกดอบตเหตทางน�าและทางบก

สาเหตททำใหเกดอบตเหตทางนำและทางบกมดงน

1)สาเหตจากตวบคคล เกดจากความประมาทฝาฝนกฎจราจรและความรเทาไมถงการณ

1.อบตเหตทางน��าและทางบก

ในชวตประจำาวนเราอาจพบกบเหตการณอนตรายทอาจทำาใหเกดการบาดเจบและเสยชวต ดงนนนกเรยนจงควรเรยนรถงสาเหตผลกระทบ และแนวทางการปองกนอบตเหตทางบก อบตเหตทางนำการใชยาสามญประจำ�บานทถกตองปลอดภย การปองกนสารเสพตด�และสารอนตราย และการเรยนรเครองหมายเตอนอนตรายตาง ๆรวมทงการปองกนอคคภยและการหนไฟเพอใหการดำรงชวตอยไดดวยความปลอดภย


นกเรยนเคยเหนเหตการณอบตเหตในชวตประจำาวนหรอไม



2)สาเหตจากยานพาหนะเชนรถยนต รถโดยสารประจำาทาง เรอโดยสาร หรอรถจกรยานยนต ทเราโดยสาร อาจเกดชำารดกอให เกดอบตเหต

3) สาเหตจากสภาพแวดลอม เชนฝนตกหนกทำใหถนนลนทำใหขบขยานพาหนะลำบากกอใหเกดอบตเหตไดงาย

การหอยโหนรถโดยสารหรอยนทประตขน–ลง ทำ ใหเกดอบตเหตได

1.2การปองกนอบตเหตทางน�า

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยในการเดนทางโดยเรอ ไดแก รอเรอ ททาไมยนรอทโปะไมควรกระโดดลงเรอไมยนอวยวะออกนอกเรออยาลงเรอทบรรทกผโดยสารทแนนเกนไปและอยาวกนำาขางเรอเลน และถานงเรอเปนประจำาควรฝกหดวายนำาใหเปนและสวมเสอชชพทกครง

1.3การปองกนอบตเหตทางบก

การปองกนอบตเหตทางบกในแตละสถานการณทสำคญไดแก 1)การเดนทางดวยเทาเมอตองเดนทางดวยเทาควรปฏบตดงน (1) ใหเดนบนทางเทา ถาไมมทางเทาใหเดนชดขอบถนนทางดาน ขวามอของตนเพอจะไดมองเหนรถทแลนสวนมาขางหนา

ควรเขาแถวใหเปนระเบยบ เมอขนและลงเรอ

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


การขามถนนทปลอดภยตองขนสะพานลอย

(2)ขามถนนโดยขนสะพานลอย หรอขามโดยใชทางมาลาย และใหสงเกตสญญาณไฟจราจรสำาหรบ คนเดนขามถนนและปฏบตตามอยางเครงครด (3)ถาถนนไมมทางขามเฉพาะกอนขามใหยนบนขอบถนนหนหนาไปทางฝงตรงขามมองทางขวามองทางซายและกลบมามองทางขวาอกครงหนงเมอเหนวาปลอดภยแลวจงขาม (4) เมอเดนในถนนทมดควรสองไฟฉายและสวมเสอผาสออนๆ เพอใหผขบขยวดยานมองเหนเรา 2)การเดนทางโดยรถจกรยาน เมอเดนทางโดยใชรถจกรยานเพอความปลอดภยควรปฏบตดงน ตรวจสอบความพรอมของรถจกรยานกอนทกครงกอนนำไปใช ขรถจกรยานดวยความระมดระวง ไมขเลนผาดโผน หยดรถหรอ ชะลอรถเมอถงทางแยก ขรถจกรยานในชองทางจกรยานทกำหนดไวและใหสญญาณมอกอนจะเลยวหรอหยดรถดงภาพ

เลยวขวา เลยวซาย หยดรถ



3)การเดนทางโดยรถยนตหรอรถโดยสารประจำทาง แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยในการเดนทางโดยรถยนตหรอรถโดยสารประจำทางไดแกขนและลงเมอรถจอดสนทไมแยงกนขนและลงรถ ไมยนอวยวะใด ๆ ออกนอกตวรถ ไมควรหอยโหนรถและเมอลงจากรถแลว อยารบเดนหรอวงตดหนาหรอทายรถขณะรถจอดซอนกนอย 4)การเดนทางโดยรถไฟหรอรถไฟฟา

แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยในการเดนทางโดยรถไฟหรอรถไฟฟาไดแกขนและลงเมอรถไฟหรอรถไฟฟาจอดสนทไมแยงกนขนหรอลงไมยนอวยวะออกนอกตวรถและไมเดนเลนระหวางตรถไฟหรอรถไฟฟา


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน นกเรยนบนทกแนวทางการปฏบตตนเพอปองกนอบตเหตจากการ เดนทางในชวตประจำาวนของตนเองใน 1 สปดาห เชน การเดนเทา การขามถนนการขนรถโดยสารประจำาทางหรอการลงเรอโดยสาร(ให ผปกครองชวยชแนะแนวทางการปฏบตและตรวจสอบความถกตอง)


ถานกเรยนตองขามถนนโดยลำาพง นกเรยนจะขามอยางไรใหปลอดภยทสด

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


2.ยาสามญประจ�าบ�าน


นกเรยนเคยกนหรอใชยาอะไรบางแลวนกเรยนปวยเปนอะไร

ยาสามญประจำ�บานหมายถงยาทใชรกษาอาการเจบปวยเลกๆนอยๆหรอใชในการปฐมพยาบาลแกตนเองและสมาชกในครอบครว ยาสามญประจำบานมความสำคญตอการรกษาอาการเจบปวยเบองตนทเราสามารถดแลรกษาตนเองไดเชนอาการไขตวรอนอาการปวดศรษะ ผนคนทผวหนง มบาดแผลขนาดเลก หรออาการทองอดทองเฟอ

2.1ตวอย�างยาสามญประจ�าบ�านส�าหรบกน

ยาสามญประจำบานสำหรบกนไดแก 1)ยาทใชบรรเทาอาการไขตวรอนและอาการปวด

ชอยา สรรพคณ วธการใชและคำ�เตอน

•ยาพาราเซตามอล

(ขนาด500มลลกรม)

ลดไขบรรเทาปวด –ผใหญกนครงละ

1เมดหางกนทก6

ชวโมง

– หามใชยาเกน8เมด

ตอวน




•ยาแกไอนำดำ

บรรเทาอาการไอและชวยขบเสมหะ

–เขยาขวดกอนใช ผใหญ กนครงละ 1–2 ชอนชาเดกอาย6–12ปกนครงละ 12 –1ชอนชา วนละ3–4ครง

– หามใชยานกบเดกอาย ตำกวา6ปคนชราและหญงมครรภ

2)ยาทใชบรรเทาอาการไอ

3)ยาทใชบรรเทาอาการปวดทอง


•ยาธาตนำแดง

บรรเทาอาการปวดทองจกเสยดทองขนทองเฟอ

–เขยาขวดกอนใชผใหญกนครงละ1–2ชอนโตะเดกอาย6–12ปกนครงละ12 –1ชอนโตะกนกอนอาหารวนละ 3ครง

– หามใชกบผทเปนโรคหวใจ หรอโรคไต

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56



•ยาระบาย มะขามแขก

ยาระบาย –กนกอนนอนหรอตนนอน ตอนเชาผใหญกนครงละ 3–4เมดเดกอาย6–12ปกนครงละ1–2เมด

– หามใชเมอมอาการปวดทอง หรอมอาการคลนไสอาเจยน

4)ยาทใชเปนยาระบาย

ชอยา สรรพคณ วธการใชและคำ�เตอน•ยาเมดแกแพคลอรเฟนรามน

บรรเทาอาการแพเชนนำมกไหลลมพษ

–ผใหญกนครงละ 1 เมดเดกอาย6–12ปกนครงละ1/2เมดทก4หรอ6ชวโมงเมอมอาการ

– ไมควรใชยาตดตอกนนานเกน7วน

5)ยาทใชบรรเทาอาการแพ


•ผงนำตาลเกลอแร

ทดแทนการเสยนำเนองจากทองรวงทองเสยหรออาเจยน

–เดกอาย 7 ปขนไปจนถงผใหญใหดมตางนำวนละ2–3ซอง

– ถาผปวยอาเจยนและเหงอออกมากตวเยนหรอหมดสตใหรบนำสงโรงพยาบาลโดยดวน

6)ยาทใชบรรเทาอาการอจจาระรวง



2.2ตวอย�างยาสามญประจ�าบ�านส�าหรบใช�ภายนอก

ยาสามญประจำบานสำหรบใชภายนอกไดแก


1.ยาทาแกผดผนคน

บรรเทาอาการคนเนองจากผดผนคนลมพษ

–เขยาขวดกอนใชใชทาบรเวณผวหนงทคนวนละ3–4ครง

– ใชสำหรบทาบรเวณผวหนงเทานน

2.ยาโพวโดน-ไอโอดน

รกษาแผลสด –ใชสำลชบยาทาทแผล– หากมอาการระคายเคองหรอมผนแดงเกดขนใหหยดใชยาและหลกเลยงอยาใหยาเขาตา

3.ขผงแกปวดบวม

บรรเทาอาการปวดบวมอกเสบเนองจากแมลงสตวกดตอยหรอปวดเมอย

–ทาและนวดบรเวณทมอาการ

– หามรบประทาน


“ยามทงคณและโทษ”นกเรยนเขาใจวาอยางไร

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56



• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน สำารวจตยาในบานของตนเอง และจดชอยา สรรพคณ และวธการใชยาลงในสมดบนทก(ใหผปกครองชวยแนะนำา)แลวนำาผลการจดบนทกมาแลกเปลยนกนอานกบเพอนในชนเรยน

3.1สารเสพตด� สารเสพตด หมายถง สงทเสพโดยการสบ กน ฉด ดม เขาสรางกายแลวทำใหผเสพเกดความตองการอยากเสพอกจนตด ซงมโทษตอรางกายและจตใจเชนเฮโรอนมอรฟนกญชาฝนยาบายาอสราบหร 1)โทษจากการใชสารเสพตดสารเสพตดกอใหเกดปญหาตาง ๆมากมายเชนปญหาครอบครวปญหาการปลนจชงทรพยสนปญหาการใชความรนแรงและปญหาดานสขภาพ

โทษของการเสพสารเสพตดทำใหผเสพรางกายทรดโทรมสมองฝอความจำเสอมมอารมณไมมนคง

3.สารเสพตดและสารอนตราย


“สารเสพตดปศาจรายทำาลายชวต”นกเรยนรสกอยางไรกบคำากลาวน



สารเสพตดกอใหเกดปญหาการชงทรพย

ผเสพสารเสพตดจะมรางกายทรดโทรม

สาเหตของการตดสารเสพตดมกเกดจากความรเทาไมถงการณเชนอยากทดลอง ความคกคะนอง การถกคนอนชกชวน รวมทงเกดจากสภาพแวดลอมซงกระตนใหเกดการเสพสารเสพตดได 2)การปองกนสารเสพตดวธปฏบตเพอปองกนสารเสพตดไดแกไมทดลองใชสารเสพตด ปฏเสธเมอถกชกชวน ศกษาหาความรเกยวกบสารเสพตดใชเวลาวางใหเปนประโยชนระมดระวงการใชยาเลอกคบเพอนทดและหากมปญหาควรปรกษาพอแมหรอครอาจารย

ปฏเสธการใชสารเสพตดทกชนด

ไม มนไมด เปนอนตราย

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


1)โทษของสารอนตราย

การดำารงชวตในแตละวนมกจะหลกหนไมพนกบสารอนตรายแมแตในบานของเราเองกตามโดยสารอนตรายภายในบานมกเกยวของกบการใชผลตภณฑในชวตประจำาวนตาง ๆ เชนยาฆาแมลงผงซกฟอก

นำายาลางหองนำาซงผลตภณฑดงกลาว

ประกอบไปดวยสารอนตรายท เป น

อนตรายตอสขภาพ โดยไอระเหยของ

สารอนตรายสงผลใหอากาศภายใน

บานเปนพษ ถาผอยอาศยสดดมสาร

อนตรายมากๆ กอาจทำาใหเกดโรคปอด

หรอมอาการเจบปวยตางๆขนได

สารอนตรายในยาฆาแมลง สารอนตรายในควนบหร

ตวอยางสารอนตรายทพบไดในชวตประจำวน

การใชสารอนตรายโดยไมระมดระวงอาจเกดอนตรายได

3.2สารอนตราย

สารอนตราย หมายถง สงทเขาสรางกายไมวาจะโดยกน สดดมสมผสแลวอาจเกดอนตรายตอสขภาพสงผลใหรางกายมความผดปกตและเจบปวยได



2)การปองกนสารอนตรายในชวตประจำาวน เราควรปองกนสาร

อนตรายในชวตประจำาวนโดยลดการใชผลตภณฑทมสวนประกอบของ

สารอนตรายเชนกำาจดลกนำาแทนการใชยาฉดกนยงใชผลตภณฑทมสารอนตรายดวยความระมดระวงไมนำาผลตภณฑทมสวนประกอบของสารอนตรายมาเลนไมอยใกลแหลงทมควนพษควนบหรและรวมกนดแลสงแวดลอมและปลกตนไม


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1.นกเรยนแบงกลมกลมละ3–4คนชวยกนบอกแนวทางการปองกน สารเสพตดมาใหมากทสด แลวสงตวแทนกลมออกมารายงานผล หนาชนเรยน2. นกเรยนสำรวจผลตภณฑทมสวนประกอบของสารอนตรายทใชในบาน ของตนเอง และขอคำแนะนำวธการใชอยางปลอดภยจากผปกครอง


1. “อยาหลงผดคดตดยา”นกเรยนอธบายไดอยางไร2.ถาเราลดการใชผลตภณฑทมสารอนตราย นกเรยนคดวา ตวนกเรยนจะปลอดภยจากสารอนตรายหรอไมอยางไร

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


เครองหมายเตอนอนตราย หมายถง รปภาพหรอสญลกษณตาง ๆ ทแสดงใหผพบเหนมความระมดระวงในสงทอาจทำใหเกดอนตรายตอสขภาพและชวตได

ตวอย�างเคร��องหมายเตอนอนตราย

เครองหมายตอไปนเปนเครองหมายเตอนอนตรายใหเกดความระมดระวง เมอเราเหนเครองหมายหรอปายเตอนอนตรายเหลานควรปฏบตตามคำเตอน

4.เคร��องหมายเตอนอนตราย


นกเรยนรจกเครองหมายเตอนอนตรายในชวตประจำาวนอะไรบาง

ไฟฟาแรงสงHIGH VOLTAGE

หามผานเขาเดดขาดNO ENTRY

ปายหามผานเขาเดดขาด เมอเหนปายหรอเครองหมายเตอนอนตรายนตดอย บร เวณใดเราไมควรเขาไปในบรเวณนน เพราะในบรเวณนนอาจมสงทเปนอนตราย

ปายไฟฟาแรงสงเมอเหนปายหรอเครองหมายเตอนอนตรายนอย ในบรเวณใด บรเวณนนเปนบรเวณทมไฟฟาแรงสง เราไมควรเขาไปเลนเพราะอาจเกดอนตรายตอชวตได



พษรายแรง

ปายวตถอนตราย เมอเหนป ายนหรอเครองหมายเตอนอนตรายนอยบนฉลากภาชนะของผลตภณฑเชนนำายาลางหองนำายาฆาแมลงเราไมควรนำาผลตภณฑนนมาเลน หรอใชดวยตนเองควรแจงใหผปกครองทราบกอนใชทกครงเพราะผลตภณฑดงกลาวมอนตรายมากอาจทำาใหเราบาดเจบหรอเสยชวตได เชน กระเดนเขาตาทำาใหตาบอดถานำามากนกจะทำาใหเสยชวต


หากเราไมปฏบตตามเครองหมายเตอนอนตราย จะเกดผลอยางไร

5.การปองกนอคคภย


จะเกดอะไรขน ถานกเรยนพบวาไฟไหมในชมชนของนกเรยน

อคคภย�หมายถงไฟไหมหรออนตรายทเกดจากไฟเปนภยรายแรงทกอใหเกดการบาดเจบพการสญเสยชวตและทรพยสน

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


5.1สาเหตของการเกดอคคภย

การกระทำาทนำาไปสการเกดไฟไหมไดแกการเลนไมขดไฟไมควรเลนไมขดไฟโดยเฉพาะเดกๆเพราะอาจทำาใหไฟไหมบานไดการเลนประทดดอกไมไฟหรอโคมลอยและการใชอปกรณไฟฟาแลวเสยบทงไว

ไมควรจดไมขดไฟเลนเพราะทำ ใหไฟไหมบานได

5.2การปองกนอคคภยและการหนไฟ

เราสามารถปองกนอคคภยไดโดยไมเลนซกซน เชน ไมเลนไมขดไฟ สงเกตอปกรณไฟฟาในบาน ถาเราเหนวาเสยหรอชำรดใหรบบอกพอแมหรอผใหญใหทราบเพอจะไดแกไขใหมสภาพทดตอไป

การหนไฟ

เมอตกอยในสถานการณเพลงไหมเราตองรวธการหนออกมาจากบรเวณทเกดเหตเพลงไหมไดอยางปลอดภยดงน

1)ตงสตและพยายามหาทางออกจากสถานทเกดเหตโดยเดนหรอ คลานเขาแถวอยางเปนระเบยบไมควรใชลฟตควรใชบนไดแทนเพราะลฟตอาจตดคางเนองจากกระแสไฟฟาถกตด

2)เอาผาชบนำบดพอหมาดแลวนำมาปดจมกเพอลดการสดดมควนพษจากเพลงไหม



ปดจมกดวยผาชบนำ ชวยลดการสดดมควนพษ

ถามควนมากใหหมอบคลานกบพนหอง

3)ถาพบวาระหวางทางมควนมากใหหมอบคลานกบพนหองเพอหาทางออกเพราะบรเวณเหนอพนหองนนยงมอากาศดใหหายใจ

4)เมอหนไฟมาถงประตทปดอย อยาเพงรบรอนเปดประตใหใชหลงมอแตะทลกบดหรอขอบประตเสยกอนวารอนหรอไมถารอนอยาเปดเดดขาด เนองจากไฟกำาลงลกไหมอยอกดานหนงของประตใหหนไปทางอน

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56



การฝกซอมหนไฟมความสำาคญอยางยง เราจะเหนวาตามสถานทราชการ สถานททำางาน หรอโรงเรยน มการฝกซอมหนไฟของบคคลในสถานทดงกลาวปละอยางนอย1ครงเพอเปนการเตรยมความพรอมกบเหตการณอคคภยทอาจจะเกดขนได

ถาไมสามารถวงหนออกมาไดใหรองตะโกนขอความชวยเหลอในหองทมหนาตาง

5)ถาเปลวเพลงรนแรงและควนไฟหนาทบมาก จนไมสามารถวงออกมาไดใหอยในหองโดยพยายามอยในหองทมหนาตางทสามารถรองขอความชวยเหลอจากผอนได ตอจากนนใหปดประต ใชผาขนหน ชบนำาใหเปยกชมอดตามรอยรวของขอบประตเอาไว และตะโกนรอง ขอความชวยเหลอ

6)ถาไฟไหมตดเสอผาทสวมใสใหรบใชผาหนาๆ เชนผาหมผามาน(ชนดทไมใชผาไนลอน)ชบนำาคลมตวแลวนอนลงกบพนกลงตวไป–มาเพอใหไฟดบ




• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน1.นกเรยนแบงกลม กลมละ 3–4 คน ชวยกนวเคราะหเรอง การเลน ซกซนเปนสาเหตของการเกดอคคภยไดอยางไร2.นกเรยนแบงกลม กลมละ 3–5 คน แสดงบทบาทสมมตการหนไฟ โดยใชขอมลเรองการหนไฟจากบทเรยนประกอบการแสดง


นกเรยนสามารถคนควาความรเพมเตมเรอง อบตเหตทางนำและทางบก ยาสามญประจำบาน สารเสพตดและสารอนตราย เครองหมายเตอนอนตราย และการปองกนอคคภย ไดจากการสอบถามคร พอแมผปกครองหรอสอการเรยนรจากหองสมดโรงเรยน


นกเรยนควรใหความรวมมอในการฝกซอมหนไฟกบโรงเรยนหรอชมชนหรอไมเพราะอะไร

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


พาราเซตามอล สรรพคณใชลดไข บรรเทาปวด ยาธาตน�าแดง สรรพคณใชบรรเทาอาการปวดทองจกเสยดทองขนทองเฟอ

ยาทาแกผดผนคนสรรพคณใชบรรเทาอาการลมพษยาโพวโดน–ไอโอดน สรรพคณใชรกษาแผลสด

บทสรปหนวยการเรยนรท�4�� นกเรยนสามารถสรปทบทวนความรโดยใชวธการจนตภาพจาก ผงมโนทศน(conceptmap)เพอสรปองคความรไดดงน


อบตเหตทางน�าและทางบก

ยาสามญประจ�าบาน

สารเสพตดและสารอนตราย

จากตวบคคลจากยานพาหนะและจากสภาพแวดลอม

รอเรอททาสวมใสเสอชชพ

ไมทดลองใชสารเสพตด ปฏเสธเมอถกชกชวน ใชเวลาวางใหเปนประโยชน

ทำาใหสขภาพทรดโทรมเกดปญหาครอบครวปญหาการปลน

สงทเสพแลวทำาใหผเสพเกดความตองการอยากเสพอกจนตด




หมายถง

โทษ

การปองกน

สาเหตของการเกดอบตเหต

ตวอยางยาสามญประจ�าบานส�าหรบกน

สารเสพตด

ตวอยางยาสามญประจ�าบานส�าหรบใชภายนอก

การปองกนอบตเหตทางน�า

การปองกนอบตเหตทางบก

ชวตปลอดภย

ขามถนนททางมาลายขนและลงเมอรถจอดสนทไมเดนเลนระหวางตรถไฟ



เครองหมายเตอนอนตราย

การปองกนอคคภย

ลดการใชสารอนตรายใชอยางระมดระวงรวมกนดแลสงแวดลอม

ทำาอนตรายตอสขภาพ เชน การสดดมไอระเหยของ สารเคมทำาใหเกดโรคปอดหรอมอาการเจบปวยตางๆ ได

ปายหามผานเขาเดดขาด เมอเหนปายนไมควรเขาไปในบรเวณนนเพราะบรเวณนนอาจมสงทเปนอนตราย

การเลนไมขดไฟ การเลนประทด การใชอปกรณไฟฟาแลวเสยบไฟทงไว

ไมเลนไมขดไฟไมใชอปกรณไฟฟาทชำารด

พยายามหาทางออกจากทเกดเหตไมใชลฟตมอบคลานกบพนหอง ถาไมสามารถวงหนออกมาไดใหรองตะโกนขอความชวยเหลอในหองทมหนาตาง

สงทเขาสรางกายแลวอาจเกดอนตรายตอสขภาพทำาใหเกดการเจบปวยได

รปภาพหรอสญลกษณตางๆ ทแสดงใหผพบเหนมความระมดระวงในสงทอาจทำาใหเกดอนตรายตอสขภาพ และชวต

ไฟไหมหรออนตรายทเกดจากไฟกอใหเกดการบาดเจบพการสญเสยชวตและทรพยสน

ประกอบดวย(ตอ)



เรยนรเกยวกบ(ตอ)

หมายถง

หมายถง

โทษ

ตวอยาง

การปองกนอคคภย

การหนไฟ

การปองกน

สารอนตราย

ตวอยางเครองหมายเตอนอนตราย

ความหมายของอคคภย

สาเหตของการเกดอคคภย

สาเหตของการเกดอคคภย

59120029 N4 February 26, 1473 5:08 PM 1/10/56


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน 1.นกเรยนจดทำาสมดบนทกชอยาสามญประจำาบาน บอกสรรพคณ และวธการใชพรอมกบตดภาพประกอบใหสวยงาม 2.นกเรยนจบคกบเพอนคดประโยคปฏเสธการใชสารเสพตด และนำามาฝกพดใหเกดความคลองแคลว 3.นกเรยนจดทำาสมดภาพเรอง เครองหมายเตอนอนตราย โดยวาดภาพและระบายสใหสวยงาม


• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน เลอกทำาโครงงานตอไปน (เลอก 1 ขอ) หรออาจทำาโครงงานอนตามความสนใจตามรปแบบโครงงานทกำาหนด (ซงอยางนอยตองมหวขอเหตผลทเลอกโครงงานนจดประสงคแผนการปฏบตการ) 1.�โครงงานศกษาคนควาเรอง� อนตรายของสารเสพตดทมตอ

สขภาพและอนาคตทางการเรยน� 2.�โครงงานการส�ารวจเรอง� ความรและความเขาใจเกยวกบ

การใชยาสามญประจ�าบานในครอบครว หมายเหต: โครงงานทเลอกตามความสนใจควรไดรบคำาแนะนำาแกไขจากผสอน เมอไดรบความเหนชอบแลวจงดำาเนนโครงงานนน ๆ โดยผสอน/ผปกครอง/กลมเพอนประเมนลกษณะกระบวนการทำางานและนกเรยนควรมการสรปแลกเปลยนความรซงกนและกนกอนพจารณาเกบในแฟมสะสมผลงาน

âคร§§าน



� ตอบคำ�ถามตอไปน 1. อบตเหตจากการเดนทางจะไมเกดขนกบนกเรยน ถานกเรยน ปฏบตอยางไร 2. เมอนกเรยนไมสบาย สงแรกทตองปฏบตคออะไร และ เพราะเหตใดจงปฏบตเชนนน� 3.�ถาเพอนชวนใหนกเรยนสบบหร นกเรยนจะปฏเสธเพอน คนนนวาอยางไร 4.�หากนกเรยนจำเปนตองจะใชผลตภณฑทมสวนประกอบของ สารอนตรายเพอใหปลอดภยนกเรยนจะมแนวทางปฏบตอยางไร� 5.��หากนกเรยนตองประสบกบเหตการณการเกดอคคภยและตอง หนออกจากบรเวณดงกลาวนกเรยนจะมแนวทางปฏบตอยางไร บางและเหตใดในแตละแนวทางจงตองปฏบตเชนนน

• เพอความเขาใจทคงทนใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตอไปน 1.นกเรยนเดนขามถนนโดยใชสะพานลอยหรอทางมาลาย ในการเดนทางในชวตประจำาวน 2.เมอเจบปวยเลกนอยนกเรยนบอกอาการทเกดขนใหพอแมทราบ และชวยหยบยาสามญประจำาบานใหกนเพอบรรเทาอาการเจบปวย 3.นกเรยนปฏเสธการใชสารเสพตด เมอมคนชกชวนใหเสพสาร- เสพตด 4.นกเรยนปฏบตตามเครองหมายเตอนอนตรายเมอพบเหน 5.นกเรยนปองกนอคคภยโดยไมเลนไมขดไฟและดอกไมไฟ



บรรณานกรม

คานง ชยสวรรณรกษ. เลอกออกกาลงกายอย‹างไหนด?. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2550.เชาวลต ภมภาค และคณะ. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา และพลศกษา ป. 3. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2558.เชาวลต ภมภาค และสมาพร ยงคณธนา. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษาและพลศกษา ป. 2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2557.ณฐวฒ รกแควน. ยาสามญประจาบŒาน. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง แอนดพบลชชง, 2554.บงอร ฉางทรพย. กายวภาคศาสตร� 1. พมพครงท 3 กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.ÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃ, ¡ÃÐ·ÃÇ§. ËÅÑ¡ÊÙµÃá¡¹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾×é¹°Ò¹ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª 2551. ¡ÃØ§à·¾Ï: ¡ÃÐ·ÃÇ§ÈÖ¡ÉÒ¸Ô¡ÒÃ, 2551.

คาอภธานศพท

กการออกกาลงกาย (exercise) การทากจกรรมทสงผลใหรางกายมการเคลอนไหว ซงชวยใหรางกาย แขงแรงและมจตใจแจมใส

คเครองหมายเตอนอนตราย (warning sigh) รปภาพหรอสญลกษณตาง ๆ ทแสดงใหผพบเหนมความระมดระวงในสงทอาจทาใหเกดอนตรายตอสขภาพและชวตได

บบทบาท (role) การทาตามหนาททกาหนดไวบาดแผล (wound) การเกดการฉกขาดของผวหนง ซงอาจเกดจากของมคมบาดหรอการกระแทกกบวตถ จนทาใหมเลอดไหลออกมาดวย

พเพอน (friend) ผทชอบพอรกใครกน ชวยเหลอซงกนและกน

ยยาสามญประจาบŒาน (household medicine) ยาทใชรกษาอาการเจบปวยเลก ๆ นอย ๆ หรอใชในการปฐม-พยาบาลแกตนเอง และสมาชกในครอบครว

72 หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษา ป. 2หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

สสมาชกในครอบครว (family members)

บคคลทอาศยอยในครอบครวเดยวกนและมสวนรวมกบครอบครว

สารเสพตด (narcotic)

สงทเสพโดยการสบ กน ฉด ดม เขาสรางกายแลวทาใหผเสพเกดความตองการอยากเสพอกจนตด ซงมโทษตอรางกายและจตใจ

สารอนตราย (hazardous substances)

สงทเขาสรางกายไมวาจะโดยกน สดดม สมผสแลวอาจเกดอนตรายตอสขภาพ สง ผล ใหรางกายมความผดปกตและเจบปวยได

สขภาพ (health)

การมรางกายทสมบรณแขงแรง ไมเปนโรค มจตใจและอารมณทดและสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

หหนŒาท (duty) งานทจะตองทาดวยความรบผดชอบ

ออวยวะภายใน (internal organ)

อวยวะทอยภายในรางกาย ไมสามารถมองเหนและจบตองได

อคคภย (conflagration of fire)

ไฟไหมหรออนตรายทเกดจากไฟ เปนภยรายแรงทกอใหเกดการบาดเจบพการ สญเสยชวตและทรพยสน

อาหาร (food)

สงทกนแลวมประโยชน ไมเปนพษตอรางกาย และมความจาเปนตอการดารงชวตของมนษยทกคน เนองจากชวยใหรางกายเจรญเตบโตแขงแรงและทาใหเราทางานไดตามปกต

อบตเหต (accident)

อนตรายจากเหตการณทเกดขนโดยไมคาดคด ซงอาจทาใหเกดการบาดเจบ พการ เสยชวต และเสยทรพยสน

59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56 59120029 C March ... · สุขศึกษา ป. 2...

Documents

Transcript of 59120029 C March 4, 1473 5:05 PM 1/10/56 59120029 C March ... · สุขศึกษา ป. 2...