อารยธรรมตะวันตก

อารยธรรมตะวันตก (Western Civilization) มี

แหลงกําเนิดในดินแดนเมโสโปเตเมีย (Mesopotamia ในภาษา

กรีก หมายถึง ดินแดนระหวางแมน้ํา 2 สาย) หรือแถบลุมแมน้ํา

ไทกริสและยูเฟรทีส (Tigris-Euphrates) ในตะวันออกใกล

(ปจจุบันคือ ประเทศอิรัก) และลุมแมน้ําไนล ในประเทศอียิปต ซ่ึง

ต้ังอยูทางตอนเหนือของทวีปแอฟริกา ปจจุบันดินแดนทั้งสองแหง

นี้จัดอยูในภูมิภาคตะวันออกกลาง

ความเปนมาของอารยธรรมตะวันตก

เมื่อประมาณ 50,000 ปที่แลว บรรพบุรุษของเรากลุมที่ 2 ได

ออกเดินทางจากแอฟริกา มุงหนาข้ึนไปสูแผนดินดานในทวีป สู

ตะวันออกกลาง และเอเชียกลางตอนใตและไดใชพื้นบริเวณนี้เปน

ฐานที่มั่นในการขยายอาณาจักรไปทางเหนือของเอเซีย ยุโรป และ

ที่อื่นไกลกวานั้น (กลุมแรกเดินทางลัดเลาะไปตามแนวชายฝง

ทะเลสูอินเดีย)

ความคิดและความเชื่อที่ถือวาเปนแหลงกําเนิดอารยธรรม

ตะวันตก บางความเชื่อตางกลาววาไดกําเนิดแถวๆบริเวณ

คาบสมุทรทะเลเมดิเตอรเรเนียนที่ถือกําเนิดมาจาก กลุมความเชื่อ

และวัฒนธรรมที่ปาเถ่ือน จากนั้นคอยพัฒนามาเปน ชนชาติ

จนถึงปจจุบัน

นักบรรพชีวินในปจจุบันไดแบงยุคประวัตศิาสตร

(อารยธรรมตะวันตก) แบงออกเปน 4 ยุค คือ

1. ยุคโบราณ

2. ยุคกลาง

3. ยุคฟนฟูศิลปะวิทยาการ

4. ยุโรปสมัยใหม

ยุคโบราณ

ยุคโบราณ แบงออกไดเปน

1. อารยธรรมเมโสโปเมเมีย (MESOPOTAMIA)

2. อารยธรรมอียปิต (EGYPT) หรืออารยธรรมลุมแมน้ําไนล

3. อารยธรรมกรีก (GREEK)

4. อารยธรรมโรมัน (ROMAN)

เปนดินแดนราบลุมแมนํ้าไทกริสและยูเฟรติส เปนสวนหน่ึงของดินแดน

พระจันทรเสี้ยวอันอุดมสมบรูณ (ปจจุบัน คือ อิรัก) ดินแดนน้ีมีชนเผาเซมาติก

ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกัน เพ่ือครอบครองแยงชิงความเปนใหญกันตลอดเวลา

หลายพันป ไดแก สุเมเรียน คือชนเผากลุมแรกที่เขามาจับจองที่ราบลุมเมโสโปเต

เมีย แตไมใชพวกแรกที่เขา มาต้ังถิ่นฐานในบริเวณน้ี อมอไรท เปนชนเผาเซเมติก

อาศัยอยูในทะเลทรายอารเบีย ไดเขาทําลายอาณาจักรของพวกสุเมเรียน และ

เอาชนะ พวกอัคคาเดียนได

อารยธรรมเมโสโปเมเมีย (MESOPOTAMIA)

แคลเดียน พวกน้ีอาศัยอยูทางตะวันออกเฉียงใตของลุมแมนํ้าไทกริส-

ยูเฟติส ไดปรับปรุงบาบิโลนเนียใหเจริญขึ้นอีกครั้ง จนกลายเปนนครที่

งดงาม โดยการสราง สวนลอยบาบิโลน ขึ้น ฮิบรูว เปนพวกเรรอนไปในที่

ตางๆ สุดทายก็เดินทางมายังดินแดนของพระเจาหรือคานาอัน

(ปาเลสไตน)

เริ่มต้ังแตเมื่อชนชาวสุเมเรียนประดิษฐตัวอักษรรูปลิ่ม หรือตัวอักษรคู

นิฟอรม ขึ้นใชเมื่อประมาณ 3,500 ปกอนคริสตรศักราช และสิ้นสุดลงเมื่อ

จักรวรรดิโรมันลมสลาย เพราะถูกรุกรานโดยพวกอารยชนเผาเยอรมัน

สุเมเรียน เปนชนกลุมแรกท่ีเขามาสรางอารยธรรมในดินแดนนี้

- ไดจัดต้ังอาณาจักรบาบิโลเนีย ผลงานสําคัญไดแก ประมวล

กฎหมายฮัมมูราบี

- อัสซีเรียเปนนักรบที่กลาหาญ ผลงานที่สําคัญ ไดแก การสลักภาพ

นูนตํ่า มีการรวบรวมที่หองสมุดนิเน-เวห

- ชาวคาลเดียมีความรูดานดาราศาสตร นําความรูดาราศาสตรมา

ทํานายชะตาชีวิต

อารยธรรมอียิปต (EGYPT) หรืออารยธรรมลุมแมนํ้าไนล

ดานการปกครอง มีฟาโรหเปนผูปกครอง มีสถานะเปนกึ่ง

เทพเจา มีอํานาจเด็ดขาดทั้งปวง

ดานศาสนา มีความเชื่อเรื่องโลกหลังความตายและการมี

วิญญาณที่เปมอมตะ

ดานวิทยาการ ชาวอียิปตส่ังสมความเจริญทางดานวิทยาการ

ใหโลก หลายแขนง ทั้งดาราศาสตร คณิตศาสตร การแพทย และ

อักษรศาสตร ประดิษฐอักษร “ไฮโรกลิฟก” เปนอักษรภาพ คนพบวิธี

ทํากระดาษจากตนปาปรุส และเริ่มบันทึกลงกระดาษ

ดานสถาปตยกรรม มีการสราง พีระมิด เปนสุสานฝงพระศพ

ของ ฟาโรห รูจักการเก็บรักษาศพไมใหเนาเปอยที่เรียกวา “มัมมี่”

ดานชลประทาน มีการขุดคูสงน้ําเพื่อการเกษตรกรรม เวลา

ข้ึนลงของแมน้ําไนลไดนําไปสูการคิดเรื่องการสรางปฏิทิน

อารยธรรมกรีก (GREEK)

คําวา “กรีก” เปนคําที่ชาวโรมันเรียกชาวกรีกและเปนที่รูจักกัน

อยางแพรหลาย แตชาวกรีกเรียกตัวเองวา “เฮเลน” และเรียกชื่อ

ประเทศของตัวเองวา “เฮลาส” ดํารงชีพดวยการลาสัตวและกสิกรรม

ดวยตัวเอง ไมไดอาศัยความรวมมือหรือความชวยเหลือจากรัฐมากนัก

ดังนั้นชาวกรีกจึงมีความเปนอิสระ แข็งแรง กลาหาญ และรักเสรีภาพ

มาก

ดานการปกครอง ปกครองแบบนครรัฐ คือ นครรัฐเอเธนส เปน

ตนแบบรัฐประชาธิปไตย นครรัฐสปารตา มีการปกครองแบบทหารนิยม

ดานศาสนา มีการนับถือเทพเจาหลายองค มีซีอุสเปนเทพเจาสูงสุด

ดานปรัชญา มีนักปราชญที่มีช่ือเสียงหลายทาน เชน โซเครติส สอน

แนวคิดการใชเหตุผลและสติปญญา อริสโตเติล เปนบิดาวิชาการรัฐศาสตร

ดานการแพทย "ฮิปโปกราติส" บิดาการแพทย พบวาโรคตางๆ มี

สาเหตุมากจากธรรมชาติไมใชพระเจาลงโทษ

ดานวิทยาศาสตร พีทากอรัส เปนผูสรางทฤษฎีสามเหลี่ยม อารคิมี

ดีสพบแรงลอยตัว ยูคลิดพบตัวหาร หรม.

มหากาพย ที่สําคัญ ไดแก มหากาพยอีเลียด และโอดิสซียของกวี

โฮเมอร

สงคราม สงครามเพโลพอนเนเชียน เปนการตอสูระหวางชาวกรีก

ดวยกันเอง คือฝานเอเธนส (ผูนําการรบทางเรือ) และฝายสปาตาร (ผูนํา

การรบทางบก)

สถาปตยกรรม วิหารที่มีชื่อเสียงสุด คือ “วิหารพารเธนอน” สราง

เพื่อถวายเทพีอะธีนา มีความสวยงามโดดเดนดานประติมากรรม

อารยธรรมโรมัน (ROMAN)

มีชาวโรมันกลุมหนึ่งที่เรียกวา“ลาติน ”ไดสรางกรุงโรมข้ึนและทํา

สงครามขับไลชนพื้นเมืองชาวอีทรัสกัน ออกไปไดสําเร็จ โดยความ

เจริญทางอารยธรรม

ดานการปกครอง ปกครองแบบจักรวรรดิ รวมอํานาจไวที่ซีซาร

(กษัตริย) ภายหลังการขับไลกษัตริยโรมลงสุดทายออกไป จึงมีการ

สถาปนา “กฎหมาย 12 โตะ” ซ่ึงเปนแมแบบกฎหมายของโลก

ตะวันตกปจจุบัน

ดานการแพทย ริเริ่มทําคลอดหนาทอง และการใชยาสลบกอนผาตัด

สถาปตยกรรม เนนความใหญโตแข็งแรง ดัดแปลงสถาปตยกรรมแบบ

กรีก

ประติมากรรม ดัดแปลงมาจากรีก เนนความสมจริง

วิศวกรรม สรางถนนคอนกรีต และสะพานสงนํ้าเพ่ือขนสงนํ้าวันละ 300

ลานแกลลอนจากภูเขาไปยังเมือง

สงคราม สงครามพิวนิก (โรมันรบกับคารเทจ) โรมันรบชนะ ไดครอง

ดินแดนอิตาลี และทะเลเม

ภาษา โรมันพัฒนา “ภาษาละติน” จากกรีก มี 23 พยัญชนะ เปนราก

ของภาษายุโรปดิเตอเรเนียน

ยุคกลาง

การเมืองการปกครอง

การเมืองการปกครอง เปนยุคมืด ปกครองระบบฟวดัลหรือ

ศักดินาสวามิภักด์ิ เปนยุคแหงความแตกแยกทางสังคม ระบบการ

ปกครอง มีการปกครองแบบกระจายอํานาจ อํานาจอยูที่ขุนนาง

กษัตริยไมสามารถรวมอํานาจได

เศรษฐกิจ เปนแบบแมนเนอร (manor) ขุนนางเปนเจาของ

ที่ดิน มีศูนยกลางอยูที่ปราสาท ประชาชนสวนใหญเปนขาติดที่ดิน

และประกอบอาชีพในที่ดินขุนนาง

สงครามครูเสด ระหวางคริสต กับ อิสลาม แยงเยรูซาเล็ม รบ

กันสองรอยป สุดทายมุสลิมยึดครองเยรูซาเล็มได ทําใหการคา

ขยายตัวและเกิดเมืองใหม

ศิลปวัฒนธรรม

ไดรับอิทธิพลจากหลักคําสอนศาสนาคริสต เนนรับใชศาสนา

ถือวาเปน "อูอารยธรรมยุโรป" มี ศิลปะไบแซนไทน (คริสเตียนผสาน

ตะวันออก) ศิลปะโกธิค (สูงเปนพิเศษและอาภรณที่พล้ิวไหว) และ

ศิลปะโรมาเนสก (แนนหนา เทอะทะ แข็งแรง)

การศึกษา

เกิดมหาวิทยาลัย เชน มหวิทยาลัยปารีส มหาวิทยาลัย

โบโลญญาในอิตาลี มหาวิทยาลัยเคมบริดจในอังกฤษ

มหาวิทยาลัยออกซฟอรดในอเมริกา

วรรณกรรม

วรรณกรรม จะเปนประเภทเพอฝน

ยุคฟนฟูศิลปะวิทยาการ

คําวา “Renaissance” หรือ “Rebirth” แปลตามตัววา

“การเกิดใหม” ซ่ึงหมายความวา การฟนฟูแนวคิดมนุษยนิยม ธรรม

ชาตินิยม และประชาธิปไตยนิยมของกรีกและโรมันโบราณใหกลับคืน

มา

แบงออกไดเปน

1. ยุคของมนุษยนิยมที่เนนความงดงามสรีระรางกาย

2. สนใจดานความเปนอยูในปจจุบันมากกวาในภพหนา

3. มีบทบาทของชนชั้นกลางมากข้ึน

สาเหตุของการฟนฟูศิลปะวิทยาการ

1. ความเสื่อมศรัทธาตอศาสนาคริสต ทําใหชาวยุโรปเบ่ือหนาย

2. การลมสลายของจักรวรรดิไบแซนไทน หรือโรมันตะวันออก ทําใหชาว

ยุโรปเดินทางอพยพกลับยุโรปตะวันตกและนําเอาศิลปะวิทยาการตางๆของ

กรีกและโรมันตางๆกลับคืนมายุโรปตะวันตกดวย

3. สงครามครูเสด ซึ่งเปนการเปดหูเปดตาชาวยุโรปใหไดเห็นและเปดรับเอา

วิทยาการสมัยใหมของโลกตะวันออก

4. การฟนตัวทางเศรษฐกิจ เกิดการคาระหวางดินแดนตางๆมากขึ้น

ใหความสําคัญดานวัตถุเพื่อสรางความมั่นคงใหตนเอง การคา

ขายมีลักษณะดังนี้

1.สํารวจและคนพบดินแดนใหม คนพบทวีปอเมริกา เปนจุดเริ่มตน

2.ปฏิวัติวิทยาศาสตร

3.เกิดของยุคภูมิธรรม เปนยุคที่ประชาชนเรียกรองความเทาเทียม

กัน

4.ปฏิวัติอุตสาหกรรม หันมาใชเครื่องจักรกล

5.การลาอาณานิคม เสาะแสวงหาแหลงวัตถุดิบเพื่อมาผลิตสินคา