เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ...

176

description

เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

Transcript of เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ...

Page 1: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561
Page 2: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ

ฉบบป 2558-2561แนวทางทเปนระบบสการปรบปรงผลการด�าเนนการขององคการ

The 2013-2014 & 2015-2016 Education Criteria for Performance Excellence : EdPEx

Education CriteriaThe material in this publication is based on BaldrigePerformance Excellence Program, 2013, 2013-2014

Education Criteria for Performance Excellence(Gaithersburg, MD, USA : U.S. Department of Commerce

National Institute of Standards and Technology,http://www.nist.gov/Baldrige).

“ขอขอบพระคณ ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต สถาบนเพมผลผลต ทอนญาตใหน�าเกณฑ 2013-2014

Criteria for Performance Excellence มาแปลเปน “เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนงานทเปนเลศ

2556-2557”

Page 3: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

ค�าน�า

เปาหมายของกรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 เมอสนสดแผนในป พ.ศ. 2565

คอ “การยกระดบคณภาพอดมศกษาไทย เพอผลตและพฒนาบคลากรทมคณภาพสามารถปรบตว

ส�าหรบงานทเกดขนตลอดชวต พฒนาศกยภาพอดมศกษาในการสรางความรและนวตกรรม เพอเพม

ขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในโลกาภวตน สนบสนนการพฒนาทยงยนของทองถนไทย

โดยใชกลไกของธรรมาภบาล การเงน การก�ากบมาตรฐาน และเครอขายอดมศกษาบนพนฐานของ

เสรภาพทางวชาการ ความหลากหลาย และเอกภาพเชงระบบ” ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

(สกอ.) มความมงมนทจะยกระดบคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาไทยใหทดเทยมและเปนทยอมรบ

ในสากล จงไดน�าเครองมอพฒนาคณภาพทไดรบการยอมรบในสากลวาเปนเครองมอทมประสทธภาพ

ในการพฒนาองคการสความเปนเลศ นนคอ Education Criteria for Performance Excellence

ซงเปนเกณฑทสามารถน�ามาเปนกรอบการด�าเนนงานบรหารจดการการศกษาของสถาบนอดมศกษา

ใหมคณภาพและพฒนาสความเปนเลศไดอยางกาวกระโดดมาเปนระยะเวลาหนงแลว

เกณฑ Education Criteria for Performance Excellence (EdPEx) 2558-2561 ฉบบน เปน

เกณฑทส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาโดยคณะอนกรรมการท�างานขบเคลอนกระบวนการ

พฒนาคณภาพการศกษาสความเปนเลศ แปลงมาจากเกณฑ Baldrige Criteria for Performance

Excellence 2013-2014 และ Baldrige Excellence Framework 2015-2016 ของสหรฐอเมรกา

เพอใหเหมาะสมกบบรบทของการศกษาไทย และสถาบนการศกษาสามารถใชเปนกรอบในการพฒนา

เพอกาวสความเปนสถาบนชนเลศในระดบนานาชาต

ดงนน เกณฑฉบบนจะใชตงแตป พ.ศ. 2558-2561 เพอใหสถาบนใชเปนแนวทางในการพฒนา

ไดอยางตอเนอง

สถาบนการศกษา คอหนวยงานทใชเกณฑน อาจหมายรวมถงมหาวทยาลย วทยาเขต คณะวชา

สวนงานและหนวยงานทเทยบเทาคณะวชา สามารถใชกรอบค�าถามในเกณฑนเพอประเมนตนเอง และ

คนหาโอกาสในการพฒนา วางแผนเพอการปรบปรงระบบการด�าเนนงานและท�าใหผลลพธดขนตามเปา

หมาย ทสถาบนตองการ โดยไมขนกบขนาด ลกษณะของสถาบน ระดบพฒนา หรอคะแนนจากการ

ประกนคณภาพทงภายในและภายนอก และเมอสถาบนพฒนาจนมความพรอมตามเกณฑของ สกอ. ก

สามารถขอใหทมผทรงคณวฒของ สกอ. เขาตรวจประเมนเพอยนยนระดบการพฒนาขององคกร และ

ใหขอมลปอนกลบ เพอยกระดบคณภาพการศกษาของสถาบนตอไป

(รองศาสตราจารยพนต รตะนานกล)

เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา

Page 4: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

สารบญ

หนา

คานา

เกยวกบเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ ก

วธใชเกณฑฉบบน จ

กรอบเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ และโครงสราง 1

คะแนนของเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ 4

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ 5

บทน�า : โครงรางองคกร 5

1. การน�าองคการ 12

2. กลยทธ 20

3. ลกคา 28

4. การวด การวเคราะห และการจดการความร 35

5. บคลากร 42

6. ระบบปฏบตการ 49

7. ผลลพธ 54

ระบบการใหคะแนน 64

แนวทางการใหคะแนน ส�าหรบหมวด 1-6 70-71

แนวทางการใหคะแนน ส�าหรบหมวด 7 72-73

แนวทางการตอบเกณฑ EdPEx 74

คานยมหลกและแนวคด 81

การเปลยนแปลงจากเกณฑคณภาพการศกษาป 2556-2557 93

อภธานศพท 99-124

ภาคผนวก: ค�าอธบายเกณฑรายหวขอ (commentary) 125

On the Web

สามารถ download เกณฑ EdPEx และเอกสารตางๆ ทเกยวของไดท www.edpex.org

Page 5: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกยวกบเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ (Education Criteria for Performance Excellence: EdPEx)

วตถประสงคของเกณฑ เพอชวยใหสถาบนของทาน ไมวาจะมขนาดใด มหลกสตร และบรการประเภทใด ตอบคำาถาม 3 ขอ คอ 1) สถาบนของทานดำาเนนการไดดทสดเทาททำาไดหรอยง 2) ทานทราบไดอยางไร 3) มอะไรทสถาบนของทานจะพฒนาใหดขนไดอกหรอไม และอยางไร

ในสถาบนของทานเกณฑ EdPEx สรางพลงใหสถาบนของทาน ไมวาจะมขนาดใด หรอมหลกสตรและบรการ

ประเภทใดใหบรรลเปาหมาย ท�าใหการเรยนรของนกศกษาดขน ปรบปรงผลการด�าเนนการทกดาน และเพมความสามารถในการแขงขน โดยท�าใหแผน กระบวนการการตดสนใจ บคลากร ระบบปฏบตการ และผลลพธมความสอดคลองกน การน�าเกณฑนไปใช ชวยใหทานสามารถประเมนไดอยางรอบดานวาขณะนสถาบนของทานอยในต�าแหนงใด และตองการมงไปทใด เกณฑชวยใหทานมเครองมอในการตรวจสอบระบบบรหารงานทกภาคสวน พฒนาปรบปรงกระบวนการและผลลพธ โดยค�านงถงภาพโดยรวมของสถาบน เกณฑ EdPEx เปนชดของค�าถามเกยวกบเรองส�าคญ 7 ดานในการบรหารและด�าเนนงานของสถาบน ไดแก

1. การน�าองคการ 2. กลยทธ3. ลกคา4. การวด การวเคราะหและการจดการความร5. บคลากร6. ระบบปฏบตการ

ค�าถามเหลานผกโยงกนเปนกรอบการบรหารผลการด�าเนนการทบรณาการกนเปนหนงเดยว การตอบค�าถามเหลานชวยใหสถาบนจดการเรองทรพยากรใหสอดคลองกน คนหาจดแขง และโอกาสพฒนา ปรบปรงการสอสาร การเพมผลผลต และความมประสทธผล รวมทงบรรลเปาประสงคเชงกลยทธ ทายทสดแลว สถาบนของทานจะรดหนาสความเปนเลศโดย

Page 6: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

● สงมอบคณคาทดขนอยางตอเนองใหกบผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสย ซงสงผลใหเกดคณภาพการศกษาและความยงยนขององคการ

● ปรบปรงประสทธผลการด�าเนนการและขดความสามารถของสถาบน● มการปรบปรงและเกดการเรยนรของสถาบน และ● สมาชกทกคนในสถาบนมการเรยนรและพฒนา

ประโยชนของเกณฑในระดบประเทศเกณฑ EdPEx มบทบาททส�าคญ 3 ดานในการท�าใหประเทศไทยมความสามารถในการ

แขงขนทดขน● เกณฑชวยปรบปรงวธการด�าเนนงานของสถาบนการศกษา เพมขดความสามารถ และ

ผลลพธใหดขน● เกณฑชวยกระตนใหเกดการสอสารและแลกเปลยนแนวปฏบตทเปนเลศระหวาง

สถาบนตางๆ ในประเทศ● เกณฑเปนเครองมอทสรางความเขาใจและบรหารจดการผลการด�าเนนการของ

สถาบน ชแนะแนวทางการจดท�าแผนกลยทธ และเปดโอกาสการเรยนร

ในระดบโลก ถงแมเกณฑ EdPEx จะเปนชอทตงขนและร จกกนเฉพาะในประเทศไทย แต

ทมาของเกณฑ คอ Baldrige Education Criteria for Performance Excellence เปนทยอมรบและร จกในวงการศกษา และมสถาบนการศกษาหลายแหงทงในสหรฐอเมรกา ออสเตรเลย สงคโปร ฮองกง รวมทงประเทศไทย น�าเกณฑนไปใชเพอการพฒนาตนเอง นอกจากน มโปรแกรมเกยวกบผลการด�าเนนการหรอความเปนเลศทางธรกจอยประมาณ 100 โปรแกรมทวโลก ซงสวนใหญใชเกณฑของ Baldrige หรอเกณฑทคลายคลงกนเปนตนแบบ การด�าเนนงานทเปนเลศ

คณลกษณะของเกณฑ EdPEx 1. มงเนนผลลพธ

เกณฑ EdPEx มงเนนผลลพธในเรองหลกๆ เกยวกบการเรยนรของผเรยน กระบวนการ ผเรยนและลกคากลมอน บคลากร การน�าองคการและการก�ากบดแล รวมถงงบประมาณ การเงนและตลาด การรวมตววดเหลานมาประกอบกนท�าใหมนใจไดวากลยทธของสถาบนมความสมดล โดยไมละเลยผมสวนไดสวนเสยบางกลม วตถประสงค หรอเปาประสงคทงระยะสนและระยะยาว ทส�าคญอยางไมเหมาะสม

Page 7: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

2. ไมกาหนดวธการและปรบใชใหเหมาะสมได เกณฑ EdPEx ไมไดก�าหนดวธการวาสถาบนจะตองมโครงสรางองคการอยางไร ไมได

ระบวาสถาบนจะตองมหนวยงานดานการวางแผน ดานจรยธรรม พฒนาคณภาพ หรอหนวยงาน อนๆ เกณฑไมไดระบใหสถาบนบรหารหนวยงานตางๆ ดวยวธเดยวกน และยอมใหสถาบนเลอกใชเครองมอทเหมาะสมทสดเพอกระตนการพฒนา เชน Plan-Do-Study-Act (PDSA) balanced scorecard หรอศกษาเกณฑการประกนคณภาพดวยตนเอง (accreditation self-studies)

เกณฑไมก�าหนดวธการไว เพราะ 1. เกณฑมงเนนความตองการขององคการทมรวมกน (common needs)

มากกวาวธปฏบต ทเหมอนๆ กน ซงชวยใหเกดความเขาใจ การสอสาร การแลกเปลยน ความสอดคลองไปในทศทางเดยวกน ในขณะทสนบสนนใหเกดนวตกรรมและแนวทางทหลากหลาย

2. เกณฑม งเนนทผลลพธมากกวาวธปฏบต เครองมอ หรอโครงสรางของสถาบน เกณฑสนบสนนใหสถาบนตอบค�าถามดวยแนวทางทสรางสรรค ปรบใหเหมาะสม กบสถาบน และมความยดหยน กระตนการเปลยนแปลงทงแบบคอยเปนคอยไปและอยาง กาวกระโดด รวมทงการปรบปรงดวยการสรางนวตกรรม การเลอกใชเครองมอ วธการ ระบบ และโครงสรางของสถาบน จงขนกบปจจยตางๆ เชน ขนาดและประเภทของสถาบน ความสมพนธระดบองคการ และระดบการพฒนา รวมทงความสามารถและความรบผดชอบ ของบคลากรและหวงโซอปทาน (ดรายละเอยดในหมวด 6) ปจจยเหลานมความแตกตางกนระหวางสถาบนการศกษาตางๆ และมกจะเปลยนแปลงไปตามววฒนาการของความตองการและกลยทธของสถาบน

3. มงเนนทความตองการของสถาบนการศกษา เกณฑ EdPEx ใหความส�าคญกบการเรยนรของผเรยน โดยตระหนกถงความแตกตางใน

ดานพนธกจ บทบาท และหลกสตรของสถาบนตางๆ เกณฑนมองวาผเรยนเปนลกคาทส�าคญ แตในขณะเดยวกนสถาบนอาจมลกคากลมอน (เชน ผปกครอง ผใชบณฑต ผใชผลงานวจย) ดวย

แนวคดความเปนเลศในเกณฑการศกษาน มองคประกอบ 3 สวน ไดแก 1) กลยทธการประเมนทไดผานการกลนกรองและใชไดผลอยางดในทางปฏบต 2) การปรบปรงตววดและตวบงชหลกตอเนองทกป โดยเฉพาะอยางยง ดานการเรยนร

ของผเรยน และผลลพธตามพนธกจอน 3) ความเปนผน�าทเปนทประจกษในดานผลการด�าเนนการและการปรบปรง เมอ

เทยบเคยงกบสถาบน/องคการทด�าเนนการในลกษณะคลายคลงกน หรอคาเทยบเคยงทเหมาะสม

Page 8: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑ EdPEx เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) และเกณฑมาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพฯ (HA) ของสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) เกณฑคณภาพการบรหาร จดการภาครฐ (PMQA) ของส�านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) และระบบการประเมนคณภาพรฐวสาหกจ (SEPA) ของส�านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ ลวนสรางขนมาโดยอาศยกรอบค�าถาม 7 หมวดเชนเดยวกน ซงสามารถปรบใชใหเหมาะสมกบลกษณะขององคการทกประเภท การใชกรอบเดยวกนในทกภาคสวน จะสนบสนนใหมความรวมมอกน ในการแลกเปลยนแนวปฏบตทเปนเลศ อยางไรกตาม เนองจากสถาบนการศกษาอาจพจารณา ขอก�าหนดของเกณฑ แตกตางจากหนวยงาน/ภาคสวนอนๆ EdPEx จงแปลงภาษาทใชและแนวคดหลกของภาคธรกจและการด�าเนนการทเปนเลศใหเปนแนวคดหลกทมความส�าคญเทยบเทยมกนเพอความเปนเลศทางการศกษา

4. สนบสนนมมมองเชงระบบเพอใหเปาประสงคสอดคลองไปในทางเดยวกนทงสถาบน เกณฑ EdPEx สรางความสอดคลองไปในทางเดยวกนทงสถาบนจากตววดทไดมาจากกระบวนการและกลยทธของสถาบนทมการเชอมโยงและเสรมซงกนและกน ตววดเหลาน ผกโยงโดยตรงกบคณคาในมมมองของผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสย และกบผลการด�าเนนการโดยรวม ดงนนการใชตววดเหลาน จงเปนกรอบทท�าใหกจกรรมตางๆ ด�าเนนไป ในทศทางเดยวกนอยางตอเนองโดยลดความจ�าเปนทจะตองก�าหนดวธปฏบตโดยละเอยด ลดการรวมศนยการตดสนใจ หรอลดกระบวนการจดการทซบซอนเกนไป ดงนนตววดเหลานจงเปนทงเครองมอในการสอสาร และเปนวธการถายทอดผลการด�าเนนการทสถาบนตองการไปส การปฏบตอยางคงเสนคงวา ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนน ท�าใหมนใจวาสถาบนม จดมงหมายทแนชดและเปนทรบรทวทงองคการ ในขณะเดยวกนกสนบสนนความคลองตว การสรางนวตกรรม และการกระจายอ�านาจในการตดสนใจ

มมมองเชงระบบเพอใหเปาประสงคสอดคลองไปในทางเดยวกน เปนเรองทหยงลกอยในโครงสรางทบรณาการกนระหวางคานยมหลกและแนวคด (หนา 81) โครงรางองคกร (หนา 5) ค�าถามของเกณฑ (หนา 3) และแนวทางการใหคะแนน (หนา 70-73) รวมทงการมงเนนผลลพธ เหตปจจยและผล และการเชอมโยงขามกระบวนการระหวางหวขอตางๆ ในเกณฑ ซงความเชอมโยง นจ�าเปนตองมความเปนพลวตร ตามกลยทธและเปาหมายทเปลยนไปตามเวลา เมอใชเกณฑน ขอมลปอนกลบระหวางกระบวนการและผลลพธ จะชวยใหเกดวงจรแหงการพฒนาทเนนการปฏบต 4 ขนตอนคอ

1. การออกแบบและเลอกกระบวนการ วธการ และตววด ทมประสทธผล (แนวทาง) 2. การน�าแนวทางไปปฏบตอยางอยางคงเสนคงวา (การน�าไปสการปฏบต)

Page 9: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

3. การตดตามประเมนความกาวหนา การเกบและแบงปนความร รวมทงการหาโอกาสในการสรางนวตกรรม (การเรยนร)

4. การปรบแผนบนพนฐานของสงทพบจากการประเมนและผลการด�าเนนการของสถาบน การท�าใหกระบวนการและการปฏบตงานในหนวยงานตางๆ ประสานกลมกลนกน รวมทงการเลอกตววดของกระบวนการและผลลพธทดกวาเดม (บรณาการ)

5. สนบสนนการตรวจประเมนทเนนเปาประสงค เกณฑและแนวทางการใหคะแนน ประกอบดวยระบบการตรวจประเมนซงแยกเปน

2 สวน การใชเกณฑเพอประเมนตนเอง ชวยใหสถาบนเหนภาพคราวๆ ของจดแขงและโอกาสพฒนาจากการตอบค�าถามตามขอก�าหนดตางๆ 17 หวขอ ซงเนนทผลการด�าเนนการ ตามระดบพฒนาการอยางตอเนองของกระบวนการและผลลพธของการด�าเนนการ (แนวทางการใหคะแนน)

ดวยเหตนการตรวจประเมนตามเกณฑ EdPEx จงน�าไปสการปรบปรงผลการด�าเนนการอยางจรงจงในทกดาน เครองมอนใหประโยชนในการบรหารจดการมากกวาวธการทบทวนผลการด�าเนนการตามวธการอนๆ และสามารถปรบใชไดกบกลยทธ ระบบการจดการ และองคการหลากหลายประเภท

ดเรอง “วธใชเกณฑเลมน” เพอเรยนรเพมเตมวาเกณฑ EdPEx สามารถชวยใหทานน�าสถาบน ปรบปรงผลการด�าเนนการและมผลลพธทยงยนอยางไร นอกเหนอจากน การเขาสเสนทาง EdPEx หมายถงทานไดเขามาเปนสวนหนงในความเพยรพยายามท�าใหประเทศไทยมความเปนเลศดานการศกษา และสามารถแขงขนไดในเวทโลก

สถาบนจงนาทจะใชประโยชนจากเกณฑน เพอมอบสงทดกวาส�าหรบทงผเรยน ลกคากลมอน อาจารย บคลากร ผบรหาร และผมสวนไดสวนเสยอนๆ รวมถงประเทศชาต

วธใชเกณฑเลมนสถาบนการศกษาควรศกษารายละเอยดของเกณฑกอนตดสนใจวาควรเรมตนอยางไร

1. สถาบนทเพงเรมเรยนรเกยวกบเกณฑ EdPEx อานคาถามในโครงรางองคกรอยางเรวๆ (หนา 5-11) เพอดวา สามารถตอบไดมาก

นอยเพยงใด สถาบนอาจเรมตนประเมนตนเองตามเกณฑ EdPEx ดวยการปรกษาหารอวา ควรตอบค�าถามดงกลาวอยางไร

Page 10: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

ศกษาคานยมหลกและแนวคด 11 ขอของเกณฑ (หนา 81) คานยมดงกลาวเปนความเชอและพฤตกรรมทฝงลกอยในเกณฑน และจะเปนสงทพบเหนไดในองคการทมผลการด�าเนนการทโดดเดน สถาบนอาจจะพจารณาวา มคานยมหลกเหลานมากนอยเพยงใด และควรจะปรบปรงประเดนใดบาง

ตอบคาถามในหวขอทง 17 ขอ เพอใหเขาใจพนฐานเกยวกบเกณฑและผลการด�าเนนการของสถาบน

ดชอหมวด หวขอ และประเดนเพอพจารณา เพอใหเหนเคาโครงแบบงายๆ ของระบบการบรหารจดการเพอผลการดาเนนการในภาพรวม ลองพจารณาวา การจดท�าระบบการน�าองคการและการวดผลการด�าเนนการของสถาบน ไดค�านงถงมตตางๆ ขางตนหรอไม ถาตองการค�าอธบายเพมเตม ทานสามารถ อานค�าถามทตอจากหวเรองนนๆ

ใชเกณฑและเอกสารประกอบเปนแหลงขอมลสาหรบการพฒนาผลการดาเนนการของสถาบน ทานสามารถใชเนอหาในเอกสารฉบบน หรอดเพมเตมท http://www.edpex.org และ http://nist.gov/ baldrige/publications/education_criteria.cfm ส�าหรบแนวคด ในการปรบปรงสถาบน หรอชวยใหคดตาง หรออาจไดแหลงการอางองใหม ๆ

2. สาหรบสถาบนทมความพรอมทจะตรวจประเมนองคการโดยใชเกณฑ EdPEx ศกษาค�าถามในขอก�าหนดโดยรวมทงในระดบ 1 และในระดบ 2 เพอดวาสถาบน

มการด�าเนนการในเรองดงกลาวครบถวนเพยงใด หากมประเดนใดทยงตองพฒนาและปรบปรง ควรด�าเนนการกอนประเมนองคการตามรายละเอยดตอไป

จดทาโครงรางองคกรใหเสรจสมบรณ ชวยกนตอบค�าถามในโครงรางองคกรโดยทมผน�า หากพบประเดนทสารสนเทศยงขดแยงกนม มนอยหรอไมมเลย สถาบนสามารถใชประเดนดงกลาวมาจดท�าแผนพฒนา ในหลายองคการ แนวทางนจะเปนขนแรกในการประเมนตนเองตามเกณฑ EdPEx

ใชคาถามทงชดในเกณฑเปนเครองชนาทานในการนาองคการทกดานทมความสาคญ สถาบนอาจพบจดบอดหลายดานทไมเคยคดถง และจ�าเปนตองใหความส�าคญมากขน

ทบทวนแนวทางการใหคะแนน (หนา 70-73) แนวทางดงกลาวจะชวยประเมนระดบพฒนาของสถาบน โดยเฉพาะเมอใชรวมกบ “ขนตอนสความกาวหนาในการพฒนา” (หนา 68) และ “จากการผจญเพลง สนวตกรรม: อปมาอปมยส�าหรบการเรยนร” (หนา 67)

ประเมนตนเองตามเกณฑหมวดใดหมวดหนงทคดวาตองการพฒนามากทสด ตอบแตละค�าถามเปนรายคนหรอตอบรวมกนในทมผน�า รวมทงใชหมายเหตดานลางของหนา และ ค�าอธบายเกณฑรายหวขอเปนแนวทางในการคด หลงจากนน ประเมนจดแขงและโอกาสพฒนา

Page 11: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

และวางแผนพฒนาซงเสรมสรางจดแขงทมอยเดม และจดการกบโอกาสพฒนา พงระวงวาการประเมนในลกษณะนไมสามารถแสดงถงความเชอมโยงทส�าคญระหวางหมวดทสถาบนเลอก กบหมวดอนๆ และสถาบนอาจสญเสยมมมองเชงระบบ ซงฝงลกอยในเกณฑทง 7 หมวด

จดใหมการประเมนสถาบนโดยทมผนาระดบสง ระหวางการประชมทบทวน (retreat) โดยใหทมผน�าตอบเกณฑทงหมดและบนทกไว วเคราะหจดแขงและโอกาสพฒนา และรวมกนสรางแผนปฏบตการ

ดาเนนการประเมนตนเองตามเกณฑ EdPEx จดทมในสถาบนเพอตอบค�าถามตามเกณฑทงหมดทง 7 ขอ

1. ก�าหนดขอบเขตของการประเมน วาจะครอบคลมทงสถาบน หรอคณะ/สวนงาน 2. เลอกผรบผดชอบแตละหมวด 6 คน เพอน�าทมในการเตรยมค�าตอบส�าหรบค�าถาม

ของแตละหมวดและผลลพธทเกยวของกบหมวดทรบผดชอบ โดยใหทม 6 คนน รวมกนเขยนโครงรางองคกรดวย

3. สรางทมทรบผดชอบรายหมวด ใหสมาชกของทมชวยกนรวบรวมขอมลและสารสนเทศ เพอตอบค�าถามในหมวดทรบผดชอบ โดยใชหมายเหตดานลางของแตละหมวดและค�าอธบายเกณฑรายหวขอเปนแนวทาง

4. จดใหมการแลกเปลยนเรยนร การตอบเกณฑระหวางทมตางๆ และระบสาระสาคญ/ประเดนหลกรวม (Common theme) และความเชอมโยงทขาดหายไป

5. ใหทมทรบผดชอบรายหมวดก�าหนดและสอสารแผนพฒนา โดยใชค�าตอบของทมเปนพนฐาน

6. จดท�าแผนพฒนาในภาพรวม รวมกนระหวางหวหนาทมทง 6 และทมผน�า โดยดภาพรวมของสถาบนและก�าหนดล�าดบความส�าคญ

7. ประเมนกระบวนการประเมนตนเอง เพอหาโอกาสในการปรบปรง โดยการม สวนรวมของหวหนาทม ทมผน�า และสมาชกของทมทรบผดชอบหมวดตางๆ ทมเหลานจาเปนตองทางานรวมกนเพอพจารณาคาถามหรอประเดนทเชอมโยงหมวดตางๆ เขาดวยกน

เมอสถาบนพรอมทจะยนขอรบการประเมนจาก สกอ. สามารถยนขอรบการประเมนจากส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.)

ตามโครงการน�าเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศไปใชในการประกนคณภาพการศกษาภายในตามประกาศขนตอนการด�าเนนการของ สกอ.

Page 12: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561
Page 13: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 1

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศและโครงสรางเกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ : มมมองเชงระบบ

ระบบทมงเนนผลการดาเนนการ ประกอบดวยเกณฑ 6 หมวด ทสวนกลางของภาพ ซงอธบายกระบวนการและผลลพธทสถาบนท�าได

การด�าเนนการทเปนเลศตองการการนาองคการทเขมแขง และแสดงออกดวยผลลพธทโดดเดน หมวดตางๆ ในเกณฑจะถกแสดงไวในภาพ

ค�าวา “บรณาการ” ตรงกลางภาพ แสดงใหเหนวาทกสวนประกอบของระบบมความสมพนธซงกนและกน

หวลกศรแนวนอนตรงกลางภาพ แสดงความเชอมโยงทส�าคญอยางยงระหวาง “กลมการน�าองคการ” (หมวด 1 2 และ 3) และ “กลมผลลพธ” (หมวด 5 6 และ 7) และความสมพนธโดยตรงระหวางหมวดการน�าองคการและผลลพธ

สวนหวลกศรแนวตง ซงชไป-กลบระหวางระบบพนฐานซงใหสารสนเทศและขอมลปอนกลบสกระบวนการหลกและสภาพแวดลอมของสถาบน

81

Page 14: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-25612

โครงสรางของเกณฑคณภาพการศกษาเพอการดาเนนการทเปนเลศ

เกณฑ EdPEx ทง 7 หมวดประกอบดวยหวขอและประเดนทควรพจารณาตางๆ ดงน

หวขอหวขอ คอ องคประกอบหลกทงหมดของเกณฑนซงแสดงระบบการบรหารจดการเชง

บรณาการมทงหมด 17 หวขอ (รวมอก 2 หวขอในโครงรางองคกร) ซงแตละหวขอมจดมงเนนทเฉพาะเจาะจงหวขอเหลานแบงเปน 3 กลมตามประเภทของขอมลทองคการตองอธบาย

● บทน�า (โครงรางองคกร) ก�าหนดใหอธบายสภาพแวดลอมขององคการ● หวขอทเกยวกบกระบวนการ (หมวด 1-6) ก�าหนดใหอธบายกระบวนการขององคการ● หวขอทเกยวกบผลลพธ (หมวด 7) ก�าหนดใหรายงานผลลพธของกระบวนการของ

องคการ ดชอหวขอและคะแนนในหนา 4

หมายเหตหมายเหตมจดประสงคเพอ (1) อธบายค�าศพท และขอก�าหนดทส�าคญใหชดเจน

(2) ใหค�าแนะน�าและตวอยางในการตอบ และ (3) ระบความเชอมโยงทส�าคญกบหวขออนๆ

ประเดนทควรพจารณาในแตละหวขอมประเดนทควรพจารณาอยางนอยหนงประเดน (ขนตนดวย ก, ข, ค

ตามล�าดบ)

ขอกาหนดขอก�าหนดในหวขอเปนค�าถามหรอขอความซงแบงได 3 ระดบ คอ● ขอกำาหนดพนฐาน เปนหวเรองทเขยนในลกษณะค�าถาม (เชน “สถาบนมวธการ

อยางไรในการรวบรวมสารสนเทศจากผเรยนและลกคากลมอน”)● ขอกำาหนดโดยรวม ขอก�าหนดโดยรวมในแตละหวขอไดแสดงเปนตวหนาและเอยง

ไวใน 2 ระดบดวยกน คอ ระดบท 1 เปนเนอหาค�าถามสวนทอยถดจากหวขอเรองโดยตรง และระดบท 2 เปนเนอหาค�าถามประโยคแรกในแตละขอค�าถาม

● ขอกำาหนดตางๆ เปนค�าถามยอยทอยในแตละประเดนทควรพจารณา

คาศพททสาคญ ค�าศพททส�าคญตางๆ สามารถดความหมายของค�าศพทส�าคญไดในอภธานศพท ตงแต

หนา 99

Page 15: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 3

รปแบบของหวขอ

Page 16: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-25614

คะแนนของเกณฑคณภาพการศกษาเพอการดาเนนการทเปนเลศ

บทนา : โครงรางองคาร สวนท 1 ลกษณะองคการ สวนท 2 สภาวการณขององคการ

หมวดและหวขอตางๆ คะแนน

1 การนาองคการ 120

1.1 การน�าองคการโดยผน�าระดบสง 70

1.2 การก�ากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม 50

2 กลยทธ 85

2.1 การจดท�ากลยทธ 45

2.2 การน�ากลยทธไปสการปฏบต 40

3 ลกคา 85

3.1 เสยงของลกคา 40

3.2 ความผกพนของลกคา 45

4 การวด การวเคราะห และการจดการความร 90

4.1 การวด การวเคราะห และปรบปรงผลการด�าเนนการขององคการ 45

4.2 การจดการความร สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ 45

5 บคลากร 85

5.1 สภาพแวดลอมในการท�างาน 40

5.2 ความผกพนของบคลากร 45

6 ระบบปฏบตการ 85

6.1 กระบวนการท�างาน 45

6.2 ประสทธผลการปฏบตการ 40

7 ผลลพธ 450

7.1 ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและดานกระบวนการ 120

7.2 ผลลพธดานการมงเนนลกคา 80

7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร 80

7.4 ผลลพธดานการน�าองคการ และการก�ากบดแล 80

7.5 ผลลพธดานงบประมาณ การเงน และตลาด 90

คะแนนรวม 1,000

Page 17: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 5

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ

ความสาคญของการเรมตนดวยโครงรางองคการโครงรางองคการเปนจดเรมตนทเหมาะสมทสดในการประเมนตนเอง และการเขยน

รายงานเพอรบการตรวจประเมนจากภายนอก โครงรางองคการมความส�าคญเปนอยางยง ดวยเหตผลดงตอไปน

● ชวยในการระบสารสนเทศส�าคญทอาจขาดหายไปและมงเนนทขอก�าหนดของ ผลการด�าเนนการและผลลพธทส�าคญ

● สถาบนอาจใชโครงรางเปนการประเมนตนเองเบองตน หากพบประเดนทสารสนเทศ ยงขดแยงกนเอง มนอยหรอไมมเลย สถาบนสามารถใชประเดนเหลานในการน�าไป วางแผนพฒนาได

● โครงรางองคการก�าหนดบรบทเพอใหสถาบนสามารถแสดงความโดดเดนเฉพาะ ของตนในการตอบขอก�าหนดในหมวด 1-7

บทนา : โครงรางองคการ

โครงรางองคการ คอ ภาพรวมของสถาบน เปนสงส�าคญทมอทธพลตอวธการด�าเนนงาน และเปนความทาทายส�าคญทสถาบนเผชญอย

P.1 ลกษณะองคการ : คณลกษณะทสาคญของสถาบนคออะไร

ใหอธบายลกษณะสภาพแวดลอมการปฏบตงานของสถาบนและความสมพนธหลกกบ ผเรยน ลกคากลมอน ผสงมอบ คความรวมมอ และผมสวนไดสวนเสย

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. สภาพแวดลอมขององคการ (1) หลกสตร และบรการ สถาบนมหลกสตร และบรการ ทส�าคญอะไรบาง (ดค�าอธบายในหมายเหต)

ความส�าคญเชงเปรยบเทยบของแตละหลกสตร และบรการทมตอความส�าเรจของสถาบนคออะไร สถาบนใชวธการอยางไร ในการจดหลกสตร และบรการตางๆ

Page 18: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-25616

(2) พนธกจ วสยทศนและคานยม พนธกจ วสยทศน และคานยมของสถาบนทไดประกาศไวคออะไร สมรรถนะ

หลกของสถาบนคออะไร และมความเกยวของอยางไรกบพนธกจของสถาบน (3) ลกษณะโดยรวมของบคลากร ลกษณะโดยรวมของบคลากรเปนอยางไร มการเปลยนแปลงใหมๆ เกยวกบ

องคประกอบของบคลากรหรอความตองการบคลากรหรอไม ● สถาบนจ�าแนกบคลากรหรอคณาจารย/พนกงานเปนกลมและประเภท

อะไรบาง ● ขอก�าหนดดานคณวฒทางการศกษาของคณาจารย/พนกงานในแตละกลม

แตละประเภทมอะไรบาง ● มองคประกอบส�าคญอะไรทท�าใหบคลากรเขามามสวนรวมอยางจรงจง

เพอใหสถาบนบรรลพนธกจและวสยทศน บคลากรและภาระงานในสถาบน มความหลากหลายอยางไร กลมทจดตงใหท�าหนาทตอรองกบสถาบนคอ อะไร ขอก�าหนดพเศษดานสขภาพและความปลอดภยทส�าคญของสถาบน คออะไร

(4) สนทรพย สถาบน มอาคารสถานท เทคโนโลย และอปกรณทส�าคญอะไรบาง (5) กฎระเบยบขอบงคบ สถาบนด�าเนนการภายใตสภาพแวดลอมดานกฎระเบยบขอบงคบอะไรบาง

กฎระเบยบขอบงคบดานอาชวอนามยและความปลอดภย ขอก�าหนดเกยวกบการรบรองมาตรฐาน/วทยฐานะ การรบรองคณสมบตหรอการขนทะเบยน มาตรฐานการศกษา และ กฎระเบยบขอบงคบดานสงแวดลอม การเงน และดานหลกสตรและบรการ ทบงคบใชกบสถาบนมอะไรบางข. ความสมพนธระดบองคการ

(1) โครงสรางองคการ โครงสรางและการก�ากบดแลของสถาบนมลกษณะอยางไร และความสมพนธ

เชงการรายงานระหวางสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน/คณะกรรมการก�ากบดแลองคการ ผน�าระดบสง และองคการแมมลกษณะเชนใด (*)

(2) ผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสย สวนตลาด กลมผเรยนและลกคากลมอน และกลมผมสวนไดสวนเสยทส�าคญ

ของสถาบนมอะไรบาง (*) กลมดงกลาวมความตองการและความคาดหวงทส�าคญอะไรบาง

Page 19: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 7

ตอหลกสตร และการบรการสนบสนนตอผ เรยนและลกคากล มอน และการปฏบตการ ความตองการและความคาดหวงของสวนตลาด กลมผเรยนและลกคากลมอน และกลมผมสวนได สวนเสยแตละกลมมความแตกตางกนอยางไร

(3) ผสงมอบและคความรวมมอ ผสงมอบ คความรวมมอทเปนทางการและไมเปนทางการทส�าคญมประเภทอะไร

บางกลมตางๆ เหลาน มบทบาทอยางไรตอ ● ระบบงาน โดยเฉพาะการสรางหลกสตรและการด�าเนนการของหลกสตรและ

บรการ และการบรการสนบสนนตอผเรยนและลกคากลมอน ● การสงเสรมขดความสามารถในการแขงขนของสถาบน สถาบนมกลไกทส�าคญอะไรในการสอสารกบผสงมอบ คความรวมมอทเปน

ทางการและไมเปนทางการ กลมตางๆ เหลาน มสวนชวยและรวมท�าใหเกดนวตกรรมของสถาบนอยางไร สถาบนมขอก�าหนดทส�าคญส�าหรบหวงโซอปทานอะไรบาง

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต P การตอบค�าถามในโครงรางองคการมความส�าคญมาก ขอมลเหลานก�าหนดบรบทท

ชวยใหเขาใจสถาบนและการปฏบตการของสถาบน ในการตอบทกค�าถามของสถาบนตามเกณฑ EdPEx ควรใหสมพนธกบบรบทของสถาบนตามทไดอธบายไวในโครงรางองคการ ซงจะท�าใหสถาบนตอบสนองตอค�าถามอนๆทงหมดตามลกษณะทโดดเดนเฉพาะของสถาบน

P.1ก(1) “หลกสตร และบรการ” หมายถง กจกรรมตางๆ ทสถาบนน�าสตลาดเพอ ดงใหผเรยนเขามาเรยนร และลกคากลมอนมาใชบรการหรอมสวนในการศกษาคนควาและ พฒนาศาสตรหรอองคความร กระบวนการจดหลกสตรและบรการตอผเรยนของสถาบน อาจเปนการจดใหโดยตรง หรอโดยผานคความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการ

P.1ก(2) “สมรรถนะหลก” หมายถง เรองทสถาบนมความช�านาญทสด สมรรถนะหลกเปนขดความสามารถเชงกลยทธทส�าคญซงเปนแกนหลกในการท�าใหบรรลพนธกจและสรางความไดเปรยบในตลาดหรอสภาพแวดลอมดานการบรการ สมรรถนะหลกมกเปนสงทคแขงขน หรอผสงมอบ และคความรวมมอจะลอกเลยนแบบไดยาก และในหลายๆ กรณท�าใหสถาบนคงความไดเปรยบในการแขงขน

Page 20: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-25618

P.1ก(3) กลมและประเภทของบคลากร หรอคณาจารย/พนกงาน (รวมถงหนวยงานทท�าหนาทตอรอง) อาจจดแบงตามประเภทของการจาง หรอสายการบงคบบญชาตามทปรากฏในสญญาวาจาง สถานทปฏบตงาน รวมถงการท�างานจากระยะไกล การออกภาคสนาม สภาพแวดลอมในการท�างาน การน�ามาใชซงนโยบายบางอยางเพอสงเสรมความเปนครอบครวหรอปจจยอนๆ

P.1ก(3) สถาบนทอาศยอาสาสมครในการท�าใหงานของสถาบนบรรลผล ควรรวม อาสาสมครเหลาน เขาเปนสวนหนงของบคลากรของสถาบนดวย

P.1ก(5) มาตรฐานดานวงการศกษา อาจครอบคลมหลกปฏบตและนโยบายทใชกบ ภาคธรกจ ทงนขนกบพนททสถาบนปฏบตงาน สภาพแวดลอมดานกฏระเบยบขอบงคบ ซง อาจครอบคลมถงการปลอยกาซเรอนกระจก การควบคมและการแลกเปลยนคารบอนเครดต รวมถงการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ

P.1ข(2) ลกคา รวมถง ผใช หรอผทมแนวโนมจะมาใชหลกสตร และบรการ ซงเปนผใชโดย ตรง (ผเรยนและอาจรวมถงผปกครอง) รวมถงกลมบคคลอนๆทน�าหลกสตรและบรการไปใช หรอเปนผออกคาใชจายให

P.1ข(2) กลมของผเรยนและลกคากลมอน อาจจดแบงตามปจจยรวมของความคาดหวง พฤตกรรม ความชอบ หรอลกษณะของกลม ภายในแตละกลม อาจมการจ�าแนกเปนลกคากลมยอยลงไปอกตามความแตกตางและความเหมอนภายในกลมเดยวกน การก�าหนดสวนตลาดของสถาบนอาจแบงยอยตามหลกสตร บรการ หรอคณลกษณะ ชองทางการเผยแพร เขตพนท หรอปจจยอนๆ

P.1ข(2) ความตองการของกลมผเรยน ลกคากลมอน และสวนตลาดของสถาบน อาจ รวมถงเรองทพก/การอ�านวยความสะดวกทจดใหเฉพาะกลม หลกสตรทออกแบบเฉพาะให เหมาะกบความตองการ ความปลอดภย ระบบรกษาความปลอดภย ขนาดชนเรยนทเลกลง การบรการดวยภาษาทหลากหลาย ขอก�าหนดส�าหรบปรญญาทเหมาะสมกบผรบบรการ การให ค�าปรกษาแนะน�าแกผเรยน หลกสตรเสรมพเศษส�าหรบผเรยนทกลบมาเรยนภายหลงการ ลาออกกลางคน การลดคาใชจายดานการบรหารจดการ การสอสารทางอเลกทรอนกสและ การศกษาทางไกล ความตองการของกลมผมสวนไดสวนเสยอาจรวมถงพฤตกรรมทแสดง ความรบผดชอบตอสงคม และการใหบรการชมชน

Page 21: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 9

P.1ข(2) และ P.1ข(3) ความตองการและความคาดหวงของผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสย และกระบวนการปฏบตงาน จะชวยผลกดนสถาบนใหมความไวตอการรบรประเดนความเสยงทจะเกดภาวะชะงกงนของหลกสตร บรการ กระบวนการสนบสนนและหวงโซอปทาน จากสาเหตตางๆ ทรวมถงภยพบตทางธรรมชาตและภาวะฉกเฉนอนๆ

P.1b(3) ผสงมอบและคความรวมมออยางเปนทางการ รวมถงโรงเรยนหลก ทเตรยม ความพรอมของนกเรยนทจะเขามาเรยนตอในสถาบน กลไกการสอสาร ควรเปนการสอสารสองทางในภาษา ทเขาใจได และอาจกระท�าในลกษณะการตดตอโดยบคคล e-mail, สอสงคมออนไลน World Wide Web หรอโดยทางโทรศพท ในหลายสถาบน กลไกเหลานอาจเปลยนแปลงไปตามการเปลยนแปลงความตองการของตลาด ผเรยน ลกคากลมอน หรอผมสวนไดสวนเสยของสถาบน

ดคำาอธบายเพมเตมหมวดและหวขอนไดท หนา 126-127

P.2 สภาวการณขององคการ: สภาวการณเชงกลยทธของสถาบนเปนอยางไร

ใหอธบายสภาพแวดลอมดานการแขงขน ความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธทสาคญ และระบบการปรบปรงผลการดาเนนการของสถาบน

โดยตอบค�าถามตอไปน:

ก. สภาพดานการแขงขน

(1) ลาดบในการแขงขน สถาบนอยล�าดบใดในการแขงขน ใหอธบายขนาดและการเตบโตของสถาบน เมอ

เปรยบเทยบกบสถาบนในภาคการศกษา หรอตลาดการศกษาสถาบนมจ�านวนและประเภทของคแขงเปนอยางไร

(2) การเปลยนแปลงความสามารถในการแขงขน การเปลยนแปลงทส�าคญซงมผลกระทบตอสถานการณแขงขนของสถาบน รวมถง

การเปลยนแปลงทสรางโอกาสส�าหรบการสรางนวตกรรมและความรวมมอคออะไร (*)

(3) ขอมลเชงเปรยบเทยบ แหลงขอมลเชงเปรยบเทยบและเชงแขงขนทส�าคญทจะสามารถหาไดจากภายใน

ชมชนวชาการมอะไรบาง แหลงขอมลเชงเปรยบเทยบทส�าคญทมอยจากภายนอกชมชนวชาการมอะไรบาง มขอจ�ากดอะไรบางในการรวบรวมและใชขอมลตางๆเหลาน (ถาม)

Page 22: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256110

ข. บรบทเชงกลยทธ ความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธทส�าคญดานหลกสตรและบรการ

การปฏบตการ ความรบผดชอบตอสงคม และบคลากรมอะไรบาง

ค. ระบบการปรบปรงผลการดาเนนการ สวนประกอบทส�าคญของระบบการปรบปรงผลการด�าเนนการของสถาบน ซงรวมถง

กระบวนการประเมนและการปรบปรงโครงการและกระบวนการทส�าคญระดบสถาบน

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหตP.2(ก) สถาบนการศกษามกจะอยในสภาพแวดลอมทมการแขงขนสง นอกเหนอจาก

การแขงขนโดยตรงเพอใหไดผเรยน สถาบนเหลานมกจะตองแขงขนเพอใหเกดความมนคง ดานการเงน การไดมาซงอาสาสมครและบคลากร การแขงขนนอาจเปนภายในกลมสถาบน การศกษาดวยกน เชน เพอใหไดรบเงนงบประมาณสนบสนน หรอโอกาสทจะใหการบรการ เสรมดานอนๆ ในกรณสถาบนการศกษาภาครฐ อาจเปนการแขงขนกบองคการภาครฐ หรอหนวยงานอนๆ เชน การแขงขนภายใตงบประมาณทจ�ากด

P.2(ข) ความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธ อาจสมพนธกบเทคโนโลย หลกสตรและบรการ การเงน การปฏบตงานของสถาบน โครงสรางและวฒนธรรมของสถาบน ขดความสามารถขององคการแม ผเรยน ลกคากลมอน และตลาดของสถาบน ภาคสวนตางๆ ในแวดวงการศกษา ภาพลกษณหรอการรบรของสงคมตอสถาบน ชอเสยง โลกาภวตน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หวงโซคณคา (value chain) ของสถาบน และคน ความไดเปรยบเชงการแขงขน อาจรวมถงการสรางความแตกตาง เชน คาเลาเรยนและคาบรการ การออกแบบการเรยนการสอนและการใหบรการ ชอเสยง อตราการสรางนวตกรรม ท�าเลทตง และการเขาถงบรการไดโดยสะดวก

P.2(ค) ในระบบการใหคะแนนตามเกณฑของ EdPEx (หนา 64) ไดใชการเรยนรและการบรณาการ ซงเปนมตหนงในการประเมนระดบพฒนาการของแนวทางและการถายทอดเพอน�าไปปฏบตเปนเครองพสจนถงการปรบปรงผลการด�าเนนการของสถาบน เจตจ�านงของค�าถามน เพอก�าหนดบรบทโดยรวมของแนวทางทสถาบนใชเพอการปรบปรงผลการด�าเนนการ แนวทางดงกลาวควรเกยวเนองกบความตองการของสถาบน แนวทางตางๆทสอดรบกบระบบ โดยรวมภายใตเกณฑ EdPEx นอาจรวมถงการใชวงจรการปรบปรงตามวธของ P (วางแผน) – D (ปฏบต) – S (ศกษาตรวจสอบ) – A (ปรบปรงพฒนา) ศกษาเกณฑการประกนคณภาพดวย

Page 23: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 11

ตนเอง completing accreditation self-studies, การน�าระบบการตรวจสอบทมมาตรฐานระดบชาตหรอนานาชาตมาใชเพอปรบปรงการสอน การประเมนโดยผประเมนอสระในระดบหลกสตร ภาควชา หรอสถาบน วธการตางๆ อาจรวมถง การใชระบบ Lean Enterprise System, Six Sigma, มาตรฐานสากลอนๆ เชน ISO 9000 หรอ 14000 การใชศาสตรการ ตดสนใจ หรอเครองมอการปรบปรงอนๆ

ดคำาอธบายเพมเตมหมวดและหวขอนไดท หนา 127-129

Page 24: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256112

1. การนาองคการ (120 คะแนน) หมวดการน�าองคการน ถามถงการปฏบตของผน�าระดบสงดวยตนเอง ในการชน�า

และท�าใหสถาบนมความยงยน การก�ากบดแลของสถาบน และวธการทสถาบนใชเพอบรรลผลดานความรบผดชอบตอสงคม กฎหมาย และจรยธรรม รวมทงวธการสนบสนนชมชนทส�าคญ

1.1 การนาองคการโดยผนาระดบสง : ผนาระดบสงนาสถาบนอยางไร (70 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายถงวธการทผนำาระดบสงปฏบตดวยตนเองในการชนำาและทำาใหสถาบนมความยงยน วธการทผนำาระดบสงสรางบรรยากาศเพอทำาใหผเรยนและลกคากลมอน มความผกพนกบสถาบน เพอสรางนวตกรรมและทำาใหมผลการดำาเนนการทเปนเลศ รวมทงอธบายวธการทผนำาระดบสงสอสารกบบคลากร ผเรยนและลกคาทสำาคญกลมอน

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. วสยทศน คานยม และพนธกจ

(1) วสยทศน และ คานยม ผนำาระดบสงดำาเนนการอยางไรในการกำาหนดวสยทศน และคานยมของ

สถาบน ผน�าระดบสงถายทอดวสยทศนและคานยมดงกลาวโดยผานระบบการน�าองคการ

ไปสบคลากร คความรวมมอทเปนทางการและผสงมอบหลก รวมทงผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสยอนๆอยางไร (*) การปฏบตตนของผน�าระดบสงสะทอนใหเหนถงความมงมนทมตอคานยมดงกลาวของสถาบนอยางไร

(2) การสงเสรมใหเกดพฤตกรรมทถกกฎหมายและมจรยธรรม พฤตกรรมของผ นำาระดบสงแสดงถงความม งมนตอการสงเสรมใหเกด

พฤตกรรมทถกกฎหมายและมจรยธรรมอยางไร ผน�าระดบสงมการสรางสภาพแวดลอมภายในองคการทท�าใหตองถอปฏบต

อยางไร

(3) การสรางสถาบนทประสบความสาเรจ ผนาระดบสงดาเนนการอยางไรเพอทาใหสถาบนประสบความสาเรจทง

ระยะสนและระยะยาวในเรองดงตอไปน

Page 25: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 13

● สรางสภาพแวดลอมเพอใหบรรลพนธกจ มการปรบปรงผลการด�าเนนการ มผลลพธทโดดเดนเหนอสถาบนอน รวมทงเกดการเรยนรในระดบสถาบนและ ท�าใหบคลากรเกดการเรยนรดวย

● สรางวฒนธรรมการท�างานของบคลากรทท�าใหผเรยนและลกคากลมอนไดรบ ประสบการณทดอยางสม�าเสมอ และสงเสรมใหลกคามความผกพนกบสถาบน

● สรางสภาพแวดลอมในการสรางนวตกรรมและการเสยงในเรองทนาลงทน ท�าให บรรลวตถประสงคเชงกลยทธและมความคลองตว

● มสวนรวมในการวางแผนสบทอดต�าแหนง และการพฒนาผน�าในอนาคต ของสถาบน

ข. การสอสารและผลการดาเนนการขององคการ (1) การสอสาร ผนาระดบสงดาเนนการอยางไรทจะสอสารและสรางความผกพนกบบคลากร

ทวทงสถาบนกบผเรยนและลกคาหลกกลมอน ผน�าระดบสงด�าเนนการอยางไรในเรอง ● สงเสรมใหมการสอสารอยางตรงไปตรงมา และเปนไปในลกษณะสองทศทาง

รวมทงการใชสอสงคมออนไลนอยางมประสทธผล ● สอสารใหทราบถงผลการตดสนใจทส�าคญ และความจ�าเปนทสถาบนตอง

มการเปลยนแปลง ● สงเสรมใหมผลการด�าเนนการทดยงขน มงเนนผเรยน ลกคากลมอน และการ

เรยนรของผเรยน โดยมบทบาทโดยตรงในการจงใจบคลากร รวมทงมสวน รวมในการใหรางวล และโครงการยกยองชมเชย

(2) การมงเนนการปฏบต ผนาระดบสงดาเนนการอยางไรเพอใหเกดการมงเนนการปฏบตททาใหบรรล

พนธกจของสถาบนผนาระดบสงทาอยางไร ● เพอใหมงเนนการปฏบตซงท�าใหมการปรบปรงผลการด�าเนนการ เกดนวตกรรมและการเสยงในเรองทนาลงทน และบรรลวสยทศน ● ก�าหนดเรองทจ�าเปนตองท�า ● ในการตงความคาดหวงตอผลการด�าเนนการของสถาบน ผน�าระดบสงน�าเรอง

การสรางคณคาและท�าใหเกดความสมดลของคณคาทใหกบผเรยน ลกคา กลมอน และผมสวนไดสวนเสยมาพจารณา

Page 26: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256114

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

1.1 ควรมการรายงานผลลพธการด�าเนนการของสถาบนในหวขอ 7.1-7.5 ผลลพธทเกยวของกบประสทธผลของการน�าและระบบการน�าองคการ ควรน�าเสนอไวในหวขอ 7.4

1.1ก(1) วสยทศนของสถาบน ควรเปนตวก�าหนดบรบทของวตถประสงคเชงกลยทธ และแผนปฏบตการ ซงอธบายไวในหวขอ 2.1 และ 2.2

1.1ก(3) สถาบนทมความยงยน หมายถง สถาบนทสามารถตอบสนองความตองการขององคการ ในปจจบน ดวยความคลองตว และมการบรหารจดการกลยทธทชวยใหสถาบนพรอมรบสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน และตลาดในอนาคต การจะบรรลความส�าเรจในอนาคตอาจตองมการน�าใหเกดการเปลยนแปลงในองคการทงโครงสรางและวฒนธรรม โดยตองมการพจารณาถงปจจยทงภายในและภายนอก ปจจยภายในสถาบนทมผลตอความยงยน รวมถงขดความสามารถและอตราก�าลงของบคลากร ความพรอมของทรพยากร เทคโนโลย องคความร สมรรถนะหลก ระบบงาน อปกรณและอาคารสถานท ความส�าเรจในปจจบนและอนาคต อาจไดรบผลกระทบจากความเปลยนแปลงของตลาด และความชอบของผเรยนและลกคากลมอน และการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในการปฏบตการ รวมทงสภาพแวดลอมดานกฎหมายและกฎระเบยบ ในบรบทของความยงยน แนวคดเรองนวตกรรมและการกลาเสยงในเรองทสมควรซงครอบคลมถงนวตกรรมดานเทคโนโลยและนวตกรรมภายในสถาบน จะชวยใหสถาบนประสบความส�าเรจในอนาคต นอกจากนสถาบนทประสบความส�าเรจ จะตองมสภาพแวดลอมทปลอดภยและมการรกษาความปลอดภยส�าหรบบคลากรและผมสวนไดสวนเสยหลก รวมทงตองสามารถประเมนและจดการกบความเสยงและโอกาสทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและสงแวดลอม

1.1ข(1) การใชสอสงคมออนไลนอาจรวมถงการสงขาวสารเปนระยะๆ ผานเวบไซดทงภายในและภายนอกสถาบน ทวตเตอร บลอก และเวทสนทนาผานสออเลกทรอนกสส�าหรบ ผเรยน ลกคากลมอน และบคลากร เชนเดยวกบการตดตามเวบไซดและบลอกภายนอก และตอบกลบตามทเหนสมควร

Page 27: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 15

1.1ข(1) ส�าหรบสถาบนทจ�าเปนตองใชอาสาสมครมาชวยท�างานนน ควรจะกลาวถงวธการทสถาบนใชในการสอสารและสรางความผกพนกบบคลากรทเปนอาสาสมครเหลานนดวย

1.1ข(2) การมงเนนการปฏบตการของผน�าระดบสงนนใหค�านงถงกลยทธ บคลากร ระบบงาน และสนทรพย รวมถงการเสยงในเรองทนาลงทน การน�านวตกรรมและระบบการปรบปรงอยางตอเนองมาใชเพอเพมผลตภาพ โดยอาจใชการลดการสญเสยหรอลดรอบเวลาดวยเทคนคตางๆ เชน PDSA, Six-Sigma และ Lean ฯลฯ นอกจากนยงรวมถงการด�าเนนการ อนๆ เพอใหบรรลวตถประสงคเชงกลยทธของสถาบนดวย (ด 2.2ก(1)) และรวมถงการจดท�าแผนบรหารการเปลยนแปลงส�าหรบการเปลยนแปลงใหญๆ ทจะเกดขนในสถาบน หรอเพอตอบสนองอยางรวดเรวตอสารสนเทศทส�าคญ จากสอสงคมออนไลน หรอจากขอมลน�าเขาอนๆ

ดคำาอธบายเพมเตมหมวดและหวขอนไดทหนา 130

1.2 การกากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม : สถาบนดาเนนการอยางไรในเรองการกากบดแล และทาใหบรรลผลดานความรบผดชอบตอสงคม (50 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายถงแนวทางทสถาบนใชเพอใหเกดการกำากบดแลและแนวทางการปรบปรงระบบการนำาองคการ อธบายวธการทสถาบนสรางความมนใจวามการดำาเนนการอยางถกตองตามกฎหมายและมจรยธรรม สนองตอความรบผดชอบตอสงคมทสถาบนพงมและการสนบสนนชมชนทสำาคญ

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. การกากบดแลองคการ

(1) การกากบดแล สถาบนทำาใหมนใจอยางไรวา มการกำากบดแลอยางมความรบผดชอบ สถาบนด�าเนนการอยางไรในการทบทวนและท�าใหสถาบนประสบความส�าเรจ

ในเรองตางๆ ทส�าคญ ดงน ● ภาระรบผดชอบในการกระท�าของคณะผบรหาร ● ภาระรบผดชอบตอกลยทธทก�าหนด ●ภาระรบผดชอบดานการเงน ●ความโปรงใสในการด�าเนนการ ●การสรรหากรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน และนโยบายในเรองการ

เปดเผยขอมลขาวสารของคณะกรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน (*)

Page 28: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256116

●การตรวจสอบภายในและภายนอกทเปนอสระและมประสทธผล ●การปกปองผลประโยชนของผถอหนและผมสวนไดสวนเสย (*) ●การวางแผนสบทอดต�าแหนงผน�าระดบสง

(2) การประเมนผลการปฏบตงาน สถาบนดำาเนนการอยางไรในการประเมนผลการปฏบตงานของผนำาระดบสง

รวมทงผบรหารสงสด และของสภามหาวทยาลย/สถาบน สถาบนด�าเนนการอยางไรในการใชผลการประเมนนในการก�าหนดคาตอบแทน

แกผ บรหารอยางไร สถาบนด�าเนนการอยางไรในการประเมนผลการปฏบตงานของคณะกรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน (*) และใชผลการประเมนนไปพฒนาและปรบปรงประสทธผลของผน�าแตละคน ของคณะกรรมการฯ และระบบการน�าองคการอยางไร (*)

ข. พฤตกรรมทถกกฎหมาย และมจรยธรรม (1) การประพฤตปฏบตทถกตองตามกฎหมาย การปฏบตตามระเบยบ และการ

ไดรบการรบรองตามมาตรฐาน สถาบนไดคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคมทมตอหลกสตรและ

บรการ ตลอดจนการปฏบตการตาง ๆ ของสถาบนทงในปจจบนและอนาคตอยางไร สถาบนด�าเนนการอยางไร ●ในกรณทหลกสตรและบรการ และการปฏบตการของสถาบน มผลกระทบ

ในเชงลบตอสงคม ●ในการคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคมทมตอหลกสตรและบรการ

ตลอดจนการปฏบตการของสถาบนทงในปจจบนและอนาคต ●ในการเตรยมการเชงรก ในประเดนขอกงวลและผลกระทบดงกลาว รวมถง

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการใชกระบวนการจดการหวงโซอปทานท มประสทธผล (*)

สถาบนมกระบวนการ ตววด และเปาประสงคอะไรบางทจะใชในการด�าเนนการใหเปนไปตามขอก�าหนดเหลานหรอดกวา (*) สถาบนมกระบวนการ ตววด และเปาประสงคทส�าคญอะไรบาง ในการด�าเนนการเรองความเสยงทเกยวของกบ หลกสตรและบรการ และการปฏบตการของสถาบน

Page 29: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 17

(3) พฤตกรรมทมจรยธรรม สถาบนมวธการอยางไรในการสงเสรมและทำาใหมนใจวาปฏสมพนธทกดาน

ของสถาบนเปนไปอยางมจรยธรรม สถาบนใชกระบวนการหลกและตววดหรอตวบงชหลกอะไร ในการสงเสรมและ

ก�ากบดแลใหมพฤตกรรมทมจรยธรรมภายใตโครงสรางการก�ากบดแลทวทงสถาบน รวมทงในการปฏสมพนธกบบคลากร ผเรยน ลกคากลมอน คความรวมมออยางเปนทางการ ผสงมอบ และ ผมสวนไดสวนเสย สถาบนมวธการอยางไรในการตดตาม และด�าเนนการในกรณทมการกระท�าทขดตอจรยธรรม

ค. ความรบผดชอบตอสงคม และการสนบสนนชมชนทสาคญ (1) ความผาสกของสงคม สถาบนคำานงถงเรองความผาสกและประโยชนสขของสงคมเปนสวนหนงใน

กลยทธและการปฏบตงานประจำาวนอยางไร สถาบนมสวนชวยใหเกดความผาสกของสงคมผานระบบสงแวดลอม สงคมและ

เศรษฐกจของสถาบนไดอยางไร (2) การสนบสนนชมชน สถาบนดำาเนนการอยางไรในการสนบสนนและสรางความเขมแขงใหแกชมชน

ทสำาคญอยางจรงจง ชมชนใดคอชมชนทส�าคญของสถาบน สถาบนมวธการก�าหนดชมชนดงกลาว

อยางไร และก�าหนดเรองทสถาบนจะเขาไปมสวนรวม รวมถงเรองทสามารถใชประโยชนอยางเตมทจากสมรรถนะหลกขององคการ ผน�าระดบสง ไดรวมกบบคลากรของสถาบนในการพฒนาชมชนดงกลาวอยางไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต1.2 ควรน�าเรองความรบผดชอบตอสงคมในประเดนทมความส�าคญอยางยงตอความ

ส�าเรจ ดานตลาดในปจจบนของสถาบนไปใชประกอบในการจดท�ากลยทธ (ขอ 2.1) และการมงเนนการปฏบตการ (หมวด 6) การรายงานผลลพธ ควรรายงานทงดานการน�าองคการและการก�ากบดแล (หมวด 7.4) ตวอยาง เชน ผลการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบและกฎหมาย (รวมถงผลการตรวจสอบดานการเงนตามขอบงคบ)

Page 30: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256118

การรบรองมาตรฐาน การลดผลกระทบตอสภาพแวดลอม การปรบปรงสงแวดลอมโดยใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม การอนรกษทรพยากร การลดปรมาณกาซเรอนกระจก (carbon footprint) หรอวธการอนๆ รวมถงการปรบปรงผลกระทบตอสงคมโดยกจกรรมการมสวนรวมระหวางชมชนและสถาบน ควรรายงานเปนผลลพธของหมวดการน�าองคการ (ขอ 7.6)

1.2 สขภาพและความปลอดภยของบคลากร ไมไดอยในหวขอน ควรกลาวถงในหมวด 5.1 และ 6.2

1.2ก(1) การทบทวนผลการด�าเนนการและความกาวหนาของสถาบนโดยสภา-มหาวทยาลย/สถาบน ใหดท 4.1 ข

1.2ก(1) เพอความโปรงใสของการก�ากบดแล ตองมกระบวนการควบคมภายในของกระบวนการตางๆ ในการก�ากบดแลดวย

1.2ก(2) การประเมนผลการปฏบตงานของผน�าอาจใชการประเมนโดยผรวมงาน การประเมนการปฏบตงานของผบรหารอยางเปนทางการการประเมนโดยคณะกรรมการ ทปรกษาจากภายนอก รวมทงขอมลปอนกลบและผลส�ารวจทงอยางเปนทางการหรอ ไมเปนทางการทไดจากบคลากรและผมสวนไดสวนเสยอนๆ

1.2ข(2) ตววดหรอตวบงชของการประพฤตปฏบตทมจรยธรรมอาจใชกรณทท�าผด/ละเมดจรยธรรม กรณทขดตอกฎระเบยบ และการจดการตอกรณเหลานน ผลการส�ารวจการรบรของบคลากรเรองจรยธรรมของสถาบน การใชสายดวนจรยธรรม ผลลพธดานการทบทวนและตรวจสอบดานจรยธรรม ตววดและตวบงชอนๆ อาจรวมถงความถกตองแมนย�าในการทดสอบ ความเทาเทยมกนในการเขาถงทรพยากร การตงคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยและในสตวทดลอง ตววดหรอตวบงชดานพฤตกรรมทมจรยธรรม รวมถงหลกฐานทแสดงวามนโยบาย การฝกอบรมบคลากรและการตดตาม เพอดแลดาน

● ผลประโยชนทบซอน การใชเทคโนโลยใหถกตองเหมาะสม การเปดเผยขอมลตอ สาธารณะ การบรหารจดการกองทนและการคดเลอกผขายอยางเหมาะสม

● การปองกนและการใชขอมล สารสนเทศซงมความออนไหว รวมทงความรทไดจาก การสงเคราะหเชอมโยงขอมลเหลาน

● การใชเงนทนอยางเหมาะสม

Page 31: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 19

1.2ค เรองการมสวนในสงคม อาจรวมถงความพยายามทสถาบนท�าเพอปรบปรง สงแวดลอม (เชน การใหความรวมมอเพออนรกษสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาต) สรางความเขมแขงใหงานบรการและการศกษาของชมชนในทองถน และการปรบปรงแนวทางปฏบตของสมาคมวชาชพตางๆ

ดคำาอธบายเพมเตมหมวดและหวขอนไดทหนา 130-132

●●●●●

Page 32: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256120

2. กลยทธ (85 คะแนน)

ในหมวดกลยทธถามวาสถาบนจดท�าวตถประสงคเชงกลยทธ และแผนปฏบต การน�าแผนไปปฏบต ปรบเปลยนหากสถานการณบงคบ และวดผลความกาวหนาของการ บรรลแผนอยางไร

2.1 การจดทากลยทธ : สถาบนจดทากลยทธอยางไร (45 คะแนน) [กระบวนการ] ใหอธบายการสรางกลยทธของสถาบน ทใหความสำาคญตอความทาทาย

เชงกลยทธ และเสรมสรางความไดเปรยบเชงกลยทธและโอกาสเชงกลยทธ รวมทงอธบายวธการทสถาบนใชตดสนใจเกยวกบระบบงานทสำาคญ ใหสรประบบงานทสำาคญ วตถประสงคเชงกลยทธทสำาคญ และเปาประสงคทเกยวของ

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. กระบวนการจดทากลยทธ (1) กระบวนการวางแผนเชงกลยทธ สถาบนมวธการอยางไรในการวางแผนกลยทธ ขนตอนทส�าคญของกระบวนการจดท�าแผนกลยทธมอะไรบางและผเกยวของท

ส�าคญมใครบาง กรอบเวลาของการวางแผนระยะสนและระยะยาวคอเทาใด ในกระบวนการวางแผนกลยทธไดพจารณากรอบเวลาดงกลาวอยางไร กระบวนการวางแผนกลยทธไดน�าประเดนตอไปนมาพจารณาอยางไร

●การเปลยนแปลงแบบพลกโฉม และการจดล�าดบความส�าคญของโครงการ รเรมทน�าไปสความเปลยนแปลง

●ความคลองตวของสถาบน ●ความยดหยนในการปฏบตการ (2) นวตกรรม กระบวนการจดทำากลยทธไดกระตนและพจารณาการสรางนวตกรรมอยางไร สถาบนระบโอกาสเชงกลยทธอยางไร รวมทงตดสนใจอยางไรวาโอกาสเชงกล

ยทธใดจะเปนความเสยงทนาลงทนซงสถาบนพรอมจะน�าไปด�าเนนการตอ โอกาสเชงกลยทธของสถาบนประกอบดวยอะไรบาง

(3) การวเคราะหและกาหนดกลยทธ สถาบนมวธการอยางไรในการรวบรวมและวเคราะหขอมลรวมทงพฒนา

สารสนเทศทเกยวของ มาใชในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ

Page 33: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 21

ในการรวบรวมและวเคราะหน ไดน�าประเดนหลกๆ ดงตอไปน มาพจารณา อยางไร

●ความทาทายเชงกลยทธและความไดเปรยบเชงกลยทธของสถาบน ●ความเสยงทมตอความส�าเรจในอนาคตของสถาบน ●ความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในสภาพแวดลอมดานกฎระเบยบ ขอบงคบ ●จดบอดทอาจจะเกดขนในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธและในเรอง

สารสนเทศ ●ความสามารถของสถาบนทจะน�าแผนกลยทธไปปฏบต

(4) ระบบงานและสมรรถนะหลก

ระบบงานทสำาคญมอะไรบาง สถาบนตดสนใจเรองระบบงาน เพอเกอหนนใหบรรลวตถประสงคเชงกลยทธ

อยางไร สถาบนตดสนใจอยางไรวากระบวนการส�าคญใดจะใหผสงมอบจากภายนอกและคความรวมมออยางเปนทางการด�าเนนการ การตดสนใจดงกลาวค�านงถงสมรรถนะหลกของสถาบนและของผทจะมาเปนผสงมอบและคความรวมมออยางเปนทางการของสถาบนอยางไร สถาบนก�าหนดสมรรถนะหลกและระบบงานในอนาคตอยางไร

ข. วตถประสงคเชงกลยทธ

(1) วตถประสงคเชงกลยทธ วตถประสงคเชงกลยทธทสำาคญของสถาบนมอะไรบาง และตารางเวลาทจะ

บรรลตามวตถประสงค เปาประสงคทส�าคญทสดของวตถประสงคเชงกลยทธเหลานนมอะไรบาง มการ

เปลยนแปลงส�าคญใดทสถาบนไดวางแผนไว (หากม) ในดานหลกสตรและบรการ ลกคาและตลาด ผสงมอบและคความรวมมออยางเปนทางการ และการปฏบตการของสถาบน

(2) การพจารณาวตถประสงคเชงกลยทธ วตถประสงคเชงกลยทธไดสรางความสมดลระหวางความตองการทหลากหลาย

ในสถาบน ซงอาจแยงชงทรพยากรกนเองไดอยางไร วตถประสงคเชงกลยทธของสถาบนสามารถ ● ตอบสนองความทาทายเชงกลยทธและใชประโยชนอยางเตมทจากสมรรถนะหลก

ความไดเปรยบเชงกลยทธและโอกาสเชงกลยทธอยางไร ● สรางสมดลเรองกรอบระยะเวลาทงสนและยาวอยางไร

Page 34: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256122

● พจารณาและสรางสมดลของความตองการของผมสวนไดสวนเสยทส�าคญ ทงหมดอยางไร

คำาศพททสำาคญตางๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

2.1 หวขอนเกยวของกบกลยทธโดยรวมของสถาบนซงอาจจะรวมถงการเปลยนแปลงหลกสตร บรการ รวมทงกระบวนการการสรางความผกพนกบผเรยนและกบลกคากลมอน อยางไรกด สถาบนควรอธบายถงกลยทธการออกแบบหลกสตรและบรการ รวมทงกลยทธการสรางความผกพนกบผเรยนและลกคากลมอน ในหวขอ 3.2 และ 6.1 ตามแตจะเหมาะสม

2.1 “การจดท�ากลยทธ” หมายถง แนวทางของสถาบนทจะเตรยมการส�าหรบอนาคต ในการจดท�ากลยทธนน สถาบนอาจใชรปแบบตาง ๆ ของการพยากรณ การคาดการณ ทางเลอก สถานการณจ�าลอง องคความร (ดหวขอ 4.2 ก ส�าหรบความรทเกยวของกบสถาบน) การวเคราะห หรอแนวทางอนทชวยใหเหนภาพ ในอนาคต เพอการตดสนใจและการจดสรรทรพยากร การจดท�ากลยทธอาจใหผสงมอบ คความรวมมอทเปนทางการ ผเรยนและลกคากลมอนเขามามสวนรวม

2.1 ค�าวา “กลยทธ” ควรตความใหกวาง กลยทธอาจไดจากหรอน�าไปสสงตอไปน เชน การเพมหรอยกเลกหลกสตรและบรการ บรการทจดขนเพอรองรบกลมผเรยนใหม กลมทเปลยนไปหรอกลมพเศษ การผนทรพยากร การปรบปรงวธการสอน การใชเทคโนโลย การเปลยนแปลงวธการทดสอบหรอการน�ามาตรฐานใหมมาใช การสรางความแตกตางใหกบภาพลกษณหรอชอเสยงของสถาบน สรางสมรรถนะหลกใหมของสถาบน ความทาทายเชงภมศาสตร เงนอดหนนและเงนบรจาค งานวจยทเนนความส�าคญ การมคความรวมมอทเปนทางการและพนธมตรใหม การสรางความสมพนธกบผปฏบตงานทงคณาจารย บคลากร และอาสาสมคร กลยทธอาจมงไปสการเปนผใหบรการทมตนทนต�าหรอเปนนวตกรรมดานการตลาด และอาจหมายถงการมงตอบสนองความตองการของชมชนหรอสาธารณะ

2.1ก(2) โอกาสเชงกลยทธเกดจากการคดนอกกรอบ การระดมสมอง การใชประโยชนอยางเตมทจากโอกาสทเกดขนโดยไมคาดคด กระบวนการวจยและสรางนวตกรรม การคาดการณ อยางฉกแนวไปจากสภาพปจจบน และแนวทางอนๆทใชในการจนตนาการอนาคตทแตกตาง ออกไป บรรยากาศทเปดใหคดอยางเสร โดยปราศจากการชน�า จะชวยท�าใหเกดความคดใหมๆ

Page 35: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 23

ทน�าไปสโอกาสเชงกลยทธ การจะเลอกใชโอกาสเชงกลยทธใดนน ตองค�านงถงความเสยงทเกยวของ การเงนและอนๆ เพอตดสนใจเลอกเสยงในเรองทนาลงทน (intelligent risk)

2.1ก(3) ขอมลและสารสนเทศอาจมาจากแหลงภายในและภายนอกในรปแบบทหลากหลาย และในปรมาณทมากขนและเรวขน ความสามารถในการประมวลขอมลและสารสนเทศ รวมทงขอมลขนาดใหญ (Big Data) มาใชประโยชน อยบนพนฐานความสามารถในการวเคราะหขอมล สรปผล และตดตามผล รวมทงความเสยงทนาลงทน

2.1ก(3) ขอมลและสารสนเทศอาจเกยวกบผเรยน ลกคากลมอน ขอก�าหนดของตลาด ความคาดหวงและโอกาส การศกษาทมงเนนการเรยนร เพอใหมนใจถงความส�าเรจของ ผเรยน สมรรถนะหลกของสถาบน สภาพแวดลอมการแขงขน และผลการด�าเนนการของสถาบนทงปจจบนและอนาคต เปรยบเทยบกบคแขงและของสถาบนอนทเทยบเคยงกนได การปฏรปการศกษา นวตกรรมส�าคญดานเทคโนโลยและอนๆ ซงอาจมผลตอหลกสตรและบรการ และการท�างานของสถาบนรวมทงอตราการสรางนวตกรรม ความตองการดานบคลากร และทรพยากรอนๆ ความสามารถในการใชความหลากหลายใหเปนประโยชน โอกาสในการผนทรพยากรไปใชกบหลกสตรและบรการทมความส�าคญกวา ความเสยงและโอกาสในดานการเงน สงคม จรยธรรม กฎระเบยบขอบงคบ เทคโนโลย การปองกนภย รวมทงโอกาสและความเสยงอนๆ ทอาจเกดขน ขดความสามารถของสถาบนในการปองกนและตอบสนองตอภาวะฉกเฉน รวมทงภยพบตทางธรรมชาตและภยพบตอนๆ การเปลยนแปลงสภาพเศรษฐกจระดบทองถน ระดบประเทศ หรอของโลก ขอก�าหนด รวมทงจดแขงและจดออนของคความรวมมอและหวงโซอปทาน การเปลยนแปลงขององคกรตนสงกดและปจจยอนๆ ทเปนเรองเฉพาะของสถาบน

2.1ก(3) การวางแผนเชงกลยทธของสถาบนควรค�านงถงความสามารถในการระดมทรพยากรและความรทจ�าเปนเพอน�าแผนกลยทธไปปฏบต รวมถงความสามารถของสถาบนทจะน�าแผนส�ารองมาใช ในกรณทสถานการณบงคบใหตองเปลยนแปลงและตองน�าแผนใหมหรอทปรบเปลยนไปปฏบตอยางรวดเรว

2.1ก(4) การตดสนใจเรองระบบงานเปนเรองเชงกลยทธ การตดสนใจในเรองนรวมถงการปกปองทรพยสนทางปญญาและการใชประโยชนอยางเตมทจากสมรรถนะหลกของสถาบนและการลดความเสยง การตดสนใจเกยวกบระบบงานจะสงผลตอการออกแบบและโครงสรางของสถาบน ขนาด ทตง ความสามารถในการท�าก�าไร และความส�าเรจอยางตอเนองของสถาบน ตวอยางเชน สถาบนอาจก�าหนดระบบงานในพนธกจดานการสอนอยางงายทสดเปน 3 สวน คอ 1) ระบบการใหบรการดานการเรยนการสอน 2) ระบบการสรางความผกพนกบผเรยนและ

Page 36: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256124

ลกคากลมอน และ 3) ระบบสนบสนนการสงมอบหลกสตรและบรการ และสรางความผกพนกบผเรยนและลกคากลมอน

2.1ข(1) วตถประสงคเชงกลยทธอาจรวมถงการตอบสนองทรวดเรว การจดหลกสตรและบรการใหตรงตามความตองการของผเรยนเฉพาะราย/กลม การสรางคความรวมมอทเปนทางการ ขดความสามารถและอตราก�าลง การรวมทนเฉพาะดาน นวตกรรมทเกดขนอยางรวดเรวหรอสรางการเปลยนแปลงในตลาด การไดรบการรบรองในระบบคณภาพหรอระบบสงแวดลอมตามมาตรฐาน ISO การด�าเนนการทแสดงถงภาวะผน�าหรอความรบผดชอบตอสงคม การจดการความสมพนธกบผสงมอบ ผเรยนและลกคากลมอนโดยการใชสอสงคมออนไลนและเวบไซต การยกระดบคณภาพของหลกสตรและบรการ การตอบสนองเหลานควรจะเนนความไดเปรยบและโอกาสทส�าคญทสดตอความส�าเรจอยางตอเนองของสถาบน และเสรมสรางใหผลการด�าเนนการโดยรวมของสถาบนดขน

ดคำาอธบายเพมเตมหมวดและหวขอนไดทหนา 134-135

2.2 การนากลยทธไปสการปฏบต : สถาบนนากลยทธไปสการปฏบตอยางไร (40 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายวธการแปลงวตถประสงคเชงกลยทธไปสแผนปฏบตการ สรปแผนปฏบตการ วธการนำาแผนไปสการปฏบต และตววดหรอตวบงชทสำาคญของความกาวหนา คาดการณผลการดำาเนนการในอนาคตตามตววดหรอตวบงชสำาคญเหลานเปรยบเทยบ กบของคเทยบทสำาคญ

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. การจดทาแผนปฏบตการและนาไปสการปฏบต (1) แผนปฏบตการ แผนปฏบตการทงระยะสนและระยะยาวทสำาคญของสถาบนมอะไรบาง แผนปฏบตการสมพนธกบวตถประสงคเชงกลยทธอยางไร สถาบนจดท�าแผน

ปฏบตการอยางไร

(2) การนาแผนปฏบตการไปสการปฏบต สถาบนมวธการในการทจะนาแผนปฏบตการไปสการปฏบตอยางไร สถาบนถายทอดแผนปฏบตการไปบคลากร ผสงมอบทส�าคญ และคความรวมมอ

ทส�าคญทงทเปนทางการและไมเปนทางการ (*) เพอใหบรรลวตถประสงคเชงกลยทธทส�าคญอยางไร สถาบนมนใจไดอยางไรวาผลลพธทส�าคญตามแผนปฏบตการนจะมความยงยน

Page 37: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 25

(3) การจดสรรทรพยากร สถาบนทาใหมนใจไดอยางไรวาทรพยากรดานการเงนและดานอนๆ มพรอม

ใชในการสนบสนนแผนปฏบตการจนประสบความสาเรจและยงบรรลภาระผกพนในปจจบน สถาบนท�าอยางไรในการจดสรรทรพยากรเพอสนบสนนการด�าเนนการตามแผน

ปฏบตการสถาบนจดการความเสยงตาง ๆ ทเกยวของกบแผนปฏบตการอยางไรเพอใหมนใจ วาฐานะการเงนยงมนคง

(4) แผนดานบคลากร แผนดานบคลากรทสาคญทจะสนบสนนวตถประสงคเชงกลยทธและแผน

ปฏบตการทงระยะสนและระยะยาวมอะไรบาง แผนดงกลาวไดเนนถงผลกระทบทอาจเกดขนตอบคลากรและการเปลยนแปลง

ทอาจเกดขนตอความตองการดานขดความสามารถของบคลากรและอตราก�าลงอยางไร (5) ตววดผลการดาเนนการ ตววดหรอตวบงชทสาคญทใชตดตามผลสาเรจและประสทธผลของแผน

ปฏบตการมอะไรบาง สถาบนมวธการอยางไรเพอท�าใหมนใจวาระบบการวดผลโดยรวมของแผนปฏบต

การเสรมสรางใหมความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนทงสถาบน

(6) การคาดการณผลการดาเนนการ คาคาดการณผลการดาเนนการของตววดหรอตวบงชทสาคญ ตามกรอบเวลา

ทงระยะสนและระยะยาวของสถาบนคออะไร ผลการด�าเนนการทคาดการณไวของสถาบนเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบ

คาคาดการณของคแขง หรอสถาบนทเปรยบเทยบกนไดหรอระดบเทยบเคยงทส�าคญ (*) สถาบนด�าเนนการอยางไรหากมความแตกตางระหวางผลการด�าเนนการ เมอเปรยบเทยบกบของคแขงหรอขององคการทเทยบเคยงกนได

ข. การปรบเปลยนแผนปฏบตการ ในกรณทสถานการณบงคบใหมการปรบเปลยนแผนปฏบตการ สถาบนมวธการ

อยางไรในการจดทาปรบแผนและนาแผนใหมไปปฏบตอยางรวดเรว

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

Page 38: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256126

หมายเหต2.2 การพฒนาของสถาบน และการจดท�ากลยทธและแผนปฏบตการรวมทงการน�าไป

สการปฏบตมความเชอมโยงอยางใกลชดกบหวขออนๆ ในเกณฑ ตวอยางการเชอมโยงทส�าคญมดงน

● หวขอ 1.1 วธการทผน�าระดบสงใชในการก�าหนดและสอสารทศทางของสถาบน ● หมวด 3 วธการรวบรวมความรเกยวกบผเรยน ลกคากลมอนและตลาด เพอเปน

ขอมลส�าหรบการวางแผนกลยทธและแผนปฏบตการรวมทงการน�าแผนไปส การปฏบต

● หมวด 4 วธการวด และวเคราะหขอมล และการจดการความรเพอสนบสนน ความตองการดานสารสนเทศทส�าคญสนบสนนการจดท�ากลยทธเปนพนฐาน ทมประสทธผลในการวดผลการด�าเนนการและใชตดตามความกาวหนาของ การบรรลวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการ

● หมวด 5 วธการทสถาบนใชเพอใหบรรลความตองการดานขดความสามารถของ บคลากร และอตราก�าลง วธการคนหาความตองการและออกแบบระบบการ เรยนร และการพฒนาบคลากร และเพอการปรบเปลยนดานบคลากรซงเปน ผลจากแผนปฏบตการ

● หมวด 6 วธการปรบเปลยนกระบวนการท�างานซงเปนผลมาจากแผนปฏบตการ ● หวขอ 7.4 การบรรลวตถประสงคทเกยวของกบกลยทธและแผนปฏบตการ

ของสถาบน

2.2ก(2) การน�าแผนปฏบตการไปถายทอดและปฏบต อาจจ�าเปนตองปรบโครงสรางและรปแบบ การปฏบตการขององคการ ความส�าเรจของแผนปฏบตการมาจากผลในระยะสนท ชดเจน และการลงมอปฎบตในระยะยาว

2.2.ก(6) ตววดและตวบงชในการคาดการณผลการด�าเนนการ อาจรวมการพจารณาถง การเปลยนแปลงทเปนผลมาจากนวตกรรมส�าคญทคาดหมายไวในหลกสตร บรการ และเทคโนโลย การผนทรพยากร การเปลยนแปลงตลาดและตลาดกลมใหม การปรบปรงการบรหารและหนวยงานสนบสนนตางๆ การปรบปรงดานความปลอดภย พรบ. ใหมทใชบงคบ ขอก�าหนดดานกฎหมาย มาตรฐานการศกษาหรอการรบรอง และนวตกรรมส�าคญทคาดหมายไวในดานหลกสตร บรการ และเทคโนโลย

Page 39: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 27

2.2ข ความคลองตวของสถาบนตองอาศยความสามารถในการปรบตวใหเขากบสถานการณทแปรเปลยนทงภายในและภายนอก

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 136-138

Page 40: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256128

3. ลกคา (85 คะแนน) ในหมวดลกคานถามถงวธการทสถาบนสรางความผกพนกบผเรยนและลกคากลมอน

เพอความส�าเรจดานตลาดในระยะยาว รวมทงวธการทสถาบนรบฟงเสยงของลกคา สรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน และใชสารสนเทศดงกลาวเพอปรบปรงและคนหาโอกาส ในการสรางนวตกรรม

3.1 เสยงของลกคา : สถาบนมวธการอยางไรในการรวบรวมสารสนเทศจากผเรยนและลกคา กลมอน (40 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายถงวธการทสถาบนรบฟงผเรยนและลกคากลมอน และการไดมาซงสารสนเทศเกยวกบความพงพอใจ ความไมพงพอใจ และความผกพนของกลมเหลานน

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. การรบฟงผเรยนและลกคากลมอน

(1) ผเรยนและลกคากลมอนทมอยในปจจบน สถาบนมวธการอยางไรในการรบฟง ปฏสมพนธ และสงเกตผเรยนและลกคา

กลมอนเพอใหไดมาซงสารสนเทศทสามารถนำาไปใชได วธการรบฟงดงกลาวมความแตกตางกนอยางไรระหวางกลมผเรยน กลม

ลกคาอนๆ และสวนตลาด สถาบนใชสอสงคมออนไลน เทคโนโลยทใชงานบนเวบ (Web-based technologies) ในการรบฟงอยางไร (*) วธการดงกลาวแตกตางในแตละชวงเวลาของการสานสมพนธกบสถาบนอยางไร สถาบนมวธการอยางไรในการคนหาขอมลปอนกลบทเกยวกบคณภาพหลกสตรและบรการ การสนบสนนและการใหบรการ จากผเรยนและลกคากลมอนไดอยาง ทนทวงทและสามารถน�าไปใชได

(2) ผเรยนและลกคากลมอนทพงม สถาบนมวธการอยางไรในการรบฟงผเรยน และลกคากลมอนทพงมเพอให

ไดสารสนเทศทนำาไปใชได สถาบนมวธการอยางไรในการรบฟงผเรยนและลกคากลมอนในอดต อนาคต

และของคแขง เพอใหไดขอมลปอนกลบเกยวกบหลกสตร บรการ การสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน และการใหบรการ (*)

Page 41: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 29

ข. การประเมนความพงพอใจและความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน (1) ความพงพอใจ ความไมพงพอใจและความผกพน สถาบนมวธการอยางไรในการประเมนความพงพอใจ ความไมพงพอใจ และ

ความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน วธการเหลานมความแตกตางกนอยางไรส�าหรบแตละกลมผเรยน กลมลกคา

อนและสวนตลาด (*) การวดผลดงกลาวใหสารสนเทศทสามารถน�าไปใชไดอยางไรเพอตอบสนองใหเกนความคาดหวงของผเรยนและลกคากลมอนและเพอรกษาความผกพนกบกลมดงกลาว ในระยะยาว

(2) ความพงพอใจเปรยบเทยบกบคแขง สถาบนมวธการอยางไรในการรวบรวมสารสนเทศเกยวกบความพงพอใจ

ของผเรยน และลกคากลมอนเปรยบเทยบกบองคการอน สถาบนมวธการอยางไรในการรวบรวมสารสนเทศเกยวกบความพงพอใจของ

ผเรยนและลกคากลมอน โดย - เปรยบเทยบความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนของสถาบน กบ

ความพงพอใจทมตอสถาบนคแขง - เปรยบเทยบความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนของสถาบน กบ

ความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนของสถาบนอน ซงมหลกสตรและบรการทคลายคลงกน หรอกบคาเทยบเคยงในวงการการศกษา

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

3.1 ค�าวา “เสยงของลกคา” หมายถง กระบวนการทสถาบนใชรวบรวมสารสนเทศทเกยวของกบผเรยนและลกคากลมอน กระบวนการเหลานควรเปนเชงรกและมนวตกรรมอยางตอเนองเพอใหไดความตองการ ความคาดหวง และความปรารถนา (ทงทระบอยางชดเจน ไมไดระบและทคาดหมายไว) ของผเรยนและลกคากลมอน โดยมเปาหมายคอ ความผกพนของลกคา การรบฟง “เสยงของลกคา” อาจรวมถงการรวบรวมและบรณาการขอมลชนดตางๆ ของผเรยนและลกคากลมอน เชน ขอมลจากการส�ารวจ ขอมลจากการสนทนากลม ขอคดเหนจากบลอกและขอมลจากสอสงคมออนไลน ขอมลดานการตลาด และขอมลจากการรองเรยนทมผลกระทบตอการตดสนใจเขาศกษา และสรางความผกพนของผเรยนและลกคากลมอนกบสถาบน

Page 42: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256130

3.1ก(1) สอสงคมออนไลนและเทคโนโลยทใชงานบนเวบ (Web-based technologies) เปนชองทางทนยมใชมากยงขน เพอใหไดขอมลเชงลกเกยวกบมมมองของผเรยนและลกคากลมอนทมตอทกๆ เรองทสถาบนเขาไปเกยวของดวย การใชสอสงคมออนไลนอาจรวมถงการตดตามขอคดเหนตางๆ บนสอฯของสถาบน และสออนๆ ทเปนอสระ เชน วก เวทแลกเปลยนออนไลน และบลอกอน ๆ ทไมใชของสถาบน

3.1ก(1) วธการรบฟงควรครอบคลมทกชวงของการเกยวของกบผเรยนและลกคากลมอนของสถาบน ชวงตางๆ ดงกลาวอาจรวมถงระยะการสรางความสมพนธ การรกษาความสมพนธ และกลยทธในการตดตามผล (*)

3.1ข สถาบนอาจเลอกใชรปแบบตางๆ ดงตอไปน ในการประเมนความพงพอใจและความไมพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอน

●การส�ารวจ ●ขอมลปอนกลบทงทเปนทางการและไมเปนทางการ ●อตราการลาออกกลางคนและการขาดเรยน ●ขอมลทเกยวกบความขดแยงของผเรยน ●ขอรองเรยน ●อตราการขอใบรบรองเพอไปศกษายงสถาบนอนของผเรยน

สถาบนอาจรวบรวมสารสนเทศเหลาน ผานเวบ การตดตอโดยตรง หรอโดยกลมบคคลทสาม หรอทางไปรษณย การประเมนความไมพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนควรพจารณามากกวาเพยงแคเปนการดคาความพงพอใจทไดคะแนนนอย การประเมนความไมพงพอใจควรแยกตางหากเพอวเคราะหถงสาเหตทมาของความไมพงพอใจและใหสามารถท�าการแกไขอยางเปนระบบเพอหลกเลยงความไมพงพอใจในอนาคต

3.1ข(2) การประเมนความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนในเชงเปรยบเทยบอาจไดจากการเปรยบเทยบกบคแขง กบสถาบนอนๆ ทมหลกสตรหรอบรการทคลายคลงกน แต ไมไดอยในตลาดเดยวกน หรอขอมลจากวงการศกษา (education industry) หรอองคการอนๆ ขอมลเชงเปรยบเทยบดงกลาวอาจรวมสารสนเทศของสาเหตวาท�าไมผเรยนและลกคากลมอนจงเลอกไปเรยนทสถาบนคแขง

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 138-140

Page 43: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 31

3.2 ความผกพนของลกคา: สถาบนมวธการอยางไรในการสรางความผกพนกบผเรยน และลกคากลมอน โดยตอบสนองตอความตองการของกลมเหลานน และสรางสมพนธ (45 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายวธการกำาหนดหลกสตรและบรการ และชองทางการสอสาร เพอสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน รวมทงวธการการจำาแนกกลมผเรยนและลกคา อธบายวธการสรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน

ใหสถาบนตอบค�าถามตอไปน

ก. หลกสตรและบรการ รวมทงการสนบสนนผเรยนและกลมลกคาอน (1) หลกสตรและบรการ สถาบนมวธการอยางไรในการคนหาความตองการเกยวกบหลกสตรและ

บรการ สถาบนท�าอยางไรในการ ● คนหาความตองการและขอก�าหนดดานหลกสตร และบรการจาก

ผเรยน ลกคากลมอนและตลาดอยางไร ● ก�าหนดและปรบหลกสตรและบรการ เพอใหตอบสนองตอความ

ตองการและท�าใหเหนอความคาดหวงของแตละกลมผเรยน กลมลกคา อน และสวนตลาด (ตามทระบไวในโครงรางองคกร)

● ก�าหนดและปรบหลกสตรและบรการ เพอดงดดผเรยนและลกคากลม ใหมๆ และเจาะตลาดใหม และสรางโอกาสในการขยายความสมพนธ กบผเรยนและลกคากลมอนในปจจบน (*)

(2) การสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน สถาบนมวธการอยางไรในการชวยใหผเรยนและลกคากลมอนสามารถสบคน

สารสนเทศและขอรบการสนบสนนจากสถาบน สถาบนสนบสนนใหกลมเหลานมาใชบรการอยางไร สถาบนมการสนบสนน

ทส�าคญแกผเรยนและลกคากลมอน รวมทงกลไกหลกในการสอสารอะไรบาง วธการดงกลาว มความแตกตางกนอยางไรในแตละกลมผเรยน กลมลกคา และสวนตลาด

สถาบนมวธการอยางไรในการ ● ก�าหนดความตองการหลกในการสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน ● ถายทอดความตองการดงกลาวไปสทกคนและทกกระบวนการทเกยวของ

เพอปฏบต

Page 44: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256132

(3) การจาแนกกลมผเรยนและลกคากลมอน สถาบนมวธการอยางไรในการกาหนดกลมผเรยน ลกคา และสวนตลาด สถาบนมวธการอยางไรในการ ● ใชสารสนเทศเกยวกบผเรยน ลกคากลมอนและตลาด รวมถงหลกสตร

และบรการทมเพอก�าหนดกลมทงในปจจบนและอนาคต ● ค�านงถงผเรยนและลกคากลมอนของสถาบนคแขงรวมทงผเรยน ลกคา

กลมอนและตลาดทจะมในอนาคตอยางไร ● ก�าหนดกลมผเรยนลกคากลมอนและสวนตลาดสวนใด ทจะใหความ

ส�าคญและชกจงใหมาศกษาทสถาบนมากขน

ข. การสรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน

(1) การจดการความสมพนธ สถาบนมวธการอยางไรในการสราง และจดการความสมพนธกบผเรยนและ

ลกคากลมอน สถาบนมวธการอยางไรในการประชาสมพนธ สราง และจดการความสมพนธ

กบผเรยนและลกคากลมอนเพอ ● ใหไดผเรยนและลกคากลมอนและสรางสวนแบงตลาด ● จดการและเสรมสรางภาพลกษณหรอชอเสยง (Image Brand) ● รกษาผเรยนและลกคากลมอนไว และสนองความตองการและท�าให

ดกวาความคาดหวงในแตละชวงทมการสานสมพนธกบสถาบน และ ● เพมความผกพนกบสถาบน สถาบนมวธการอยางไรในการใชประโยชนอยางเตมทจากสอสงคมออนไลน

เพอสงเสรมภาพลกษณหรอชอเสยง ความผกพนและความสมพนธกบผ เรยนและลกคา กลมอน (*)

(2) การจดการขอรองเรยน สถาบนมวธการอยางไรในการจดการขอรองเรยนจากผเรยนและลกคากลมอน

สถาบนมวธการอยางไรในการแกไขขอรองเรยนอยางทนทวงทและมประสทธผล วธการดงกลาวท�าใหความเชอมนของผเรยนและกลมลกคาอนกลบคนมาอยางไร รวมทง สรางเสรมความพงพอใจและความผกพน และหลกเลยงขอรองเรยนลกษณะเดยวกน ในอนาคตอยางไร

Page 45: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 33

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

3.2 “ความผกพนของลกคา” หมายถง การลงทนและศรทธาทผเรยนและลกคากลมอนมตอสถาบน หลกสตรและบรการ ความผกพนอาจแสดงออกในรปแบบของการคงอย ความจงรกภกดตอสถาบน และตอชอเสยงของสถาบน ความตงใจในการพากเพยรศกษา และมาใชบรการของสถาบน รวมถงความเตมใจทจะอทศตนสนบสนนและแนะน�าหลกสตรและบรการของสถาบนใหกบผอน

3.2ก “หลกสตรและบรการ” คอกจกรรมตางๆทสถาบนน�าเสนอเพอดงใหผ เรยนเขามาเรยนร หรอเพอศกษา หรอมสวนในการคนควาวจยทางดานวทยาศาสตรและวชาการ ในการก�าหนดหลกสตรและบรการนน สถาบนควรพจารณาคณลกษณะส�าคญทงหมดและ ผลทไดจากหลกสตรและบรการในแตละชวงทผเรยนและลกคากลมอนอยกบสถาบน ควรใสใจ ตอองคประกอบทมผลตอความชอบและความภกดของผเรยนและลกคากลมอน ตวอยางเชน องคประกอบทท�าใหหลกสตรและบรการของสถาบนแตกตางจากคแขงหรอสถาบนอนๆ อยางชดเจน องคประกอบดงกลาวอาจรวมถง จดเนนของหลกสตร การจดหางานใหผเรยน หลงจากทส�าเรจตามเปาหมายของการศกษาหรอวตถประสงคของการฝกอบรม องคประกอบของผปฏบตงาน กจกรรมนอกหลกสตร หรอคาเลาเรยนและตนทนทเกยวของ นอกจากนยงอาจตองค�านงถงวธการในการตดตอระหวางกน รวมถงปจจยตาง ๆ เชน การรกษาความลบและ ความเปนสวนตวเกยวกบขอมลของผเรยนและลกคากลมอน ผลลพธของผลการด�าเนนการท เกยวกบคณลกษณะของหลกสตรและบรการ ควรรายงานไวในหวขอ 7.1 สวนประเดนตางๆ ทเกยวของกบมมมองและพฤตกรรม (ผลสมฤทธ) ของผเรยนและลกคากลมอนควรรายงานไวในหวขอ 7.2

3.2ก(2) เปาหมายของการสนบสนนผเรยนและลกคากลมอนคอ เพอตอบสนองความคาดหวงของผเรยนและลกคากลมอน และเพอใหงายตอการเรยนรในหลกสตรและการใชบรการของสถาบน

3.2ข การสรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอนอาจจะรวมถงการพฒนาความเปนคความรวมมอหรอการเปนพนธมตรกน

Page 46: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256134

3.2ข(1) การจดการภาพลกษณและชอเสยงโดยทวไปเกยวกบการตลาดเพอปรบปรงการรบรคณภาพของหลกสตรและบรการหรอชอเสยง การจดการภาพลกษณและชอเสยงทประสบความส�าเรจจะสรางความจงรกภกดและสมพนธเชงบวกจากผเรยนและลกคากลมอน และชวยปกปองภาพลกษณ ชอเสยง และทรพยสนทางปญญา

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 140-141

Page 47: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 35

4. การวด การวเคราะห และการจดการความร (90 คะแนน)

หมวดการวด การวเคราะหและการจดการความรน ถามวาสถาบนเลอก รวบรวม วเคราะห จดการ และปรบปรงขอมล สารสนเทศ และสนทรพยทางความรอยางไร มการเรยนร และบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศอยางไร หมวดนยงถามวาสถาบนไดน�าผลการทบทวนดงกลาวมาใชปรบปรงผลการด�าเนนการอยางไร

4.1 การวด วเคราะห และปรบปรงผลการดาเนนการขององคการ : องคการมวธการ อยางไรในการวด วเคราะห และเพอนามาปรบปรงผลการดาเนนการขององคการ (45 คะแนน) [กระบวนการ]

ใหอธบายวธการทสถาบนใชวด วเคราะห ทบทวน ตลอดจนปรบปรงผลการดำาเนนการโดยการใชขอมลและสารสนเทศในทกระดบและทกสวนงานของสถาบนรวมทงใชประโยชนอยางไร จากขอมลเทยบเคยงและขอมลลกคาเพอสนบสนนการตดสนใจ

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. การวดผลการดาเนนการ

(1) ตววดผลการดาเนนการ สถาบนมวธการอยางไรในการใชขอมลและสารสนเทศ เพอตดตามผล

การปฏบตงานประจำาวน และผลการดำาเนนการโดยรวมของสถาบน สถาบนมวธการอยางไรในการ ● เลอก รวบรวม ปรบใหมความสอดคลอง และบรณาการขอมลและ

สารสนเทศ เพอตดตามผลการปฏบตงานประจ�าวน และผลการด�าเนน การโดยรวมของสถาบน

● ตดตามความกาวหนาของการบรรลผลตามวตถประสงคเชงกลยทธของ แผนปฏบตการ

สถาบนมตววดผล การด�าเนนการทส�าคญอะไรบาง รวมทงตววดดานการเงน และงบประมาณทส�าคญทงระยะสนและระยะยาว สถาบนมการตดตามตววดเหลานบอยเพยงใด

(2) ขอมลเชงเปรยบเทยบ สถาบนมวธการเลอกและใชขอมลเชงเปรยบเทยบอยางมประสทธผลอยางไร สถาบนมวธการอยางไรเลอกและใชขอมลและสารสนเทศเชงเปรยบเทยบท

ส�าคญ เพอสนบสนนการตดสนใจในระดบปฏบตการอยางมประสทธผล

Page 48: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256136

(3) ขอมลผเรยนและลกคากลมอน สถาบนมวธการใชเสยงของลกคา และขอมล และสารสนเทศ ดานตลาดอยางไร สถาบนมวธการอยางไร ในการ ● เลอกและใชขอมลและสารสนเทศจากเสยงของลกคาและตลาด (รวมถง

ขอมลสรปจากขอรองเรยน) เพอสรางวฒนธรรมทม งเนนผ เรยนให มากขนและสนบสนนการตดสนใจในระดบปฏบตการ

● ใช ประโยชนจากขอมล และสารสนเทศทรวมรวมจากสอสงคม ออนไลน (*)

(4) ความคลองตวของการวด สถาบนมนใจไดอยางไรวาระบบการวดผลการดำาเนนการของสถาบนสามารถ

ตอบสนองความเปลยนแปลงทงภายในหรอภายนอกสถาบนทเกดขนอยางรวดเรวหรอ ทไมไดคาดคด

ข. การวเคราะหและทบทวนผลการดาเนนการ สถาบนมวธการอยางไรในการทบทวนผลการดำาเนนการและขดความสามารถ

ของสถาบน

สถาบนใชประโยชนจากตววดผลการด�าเนนการทส�าคญ คาเทยบเคยงและขอมล ลกคาในการทบทวนอยางไร สถาบนใชวธวเคราะหอะไรบางเพอสนบสนนการทบทวนเหลาน และเพอท�าใหมนใจวาการสรปผลนนใชได สถาบนและผน�าระดบสงของสถาบนใชการทบทวนเหลานอยางไรเพอ

● ประเมนความส�าเรจของสถาบน ผลการด�าเนนการในเชงแขงขน ความมนคง ทางการเงน และความกาวหนาของการบรรลผลตามวตถประสงคเชง กลยทธของแผนปฏบตการ

● ตอบสนองอยางรวดเรวตอความเปลยนแปลงความตองการของสถาบนและ ความทาทายในสภาพแวดลอมทเปนอย รวมทงความจ�าเปนใดทตองมการ เปลยนอยางพลกโฉมของโครงสรางสถาบนและระบบงาน

คณะกรรมการก�ากบดแลสถาบน ทบทวนผลการด�าเนนการของสถาบนและ ความกาวหนาของการบรรลผลตามวตถประสงคเชงกลยทธของแผนปฏบตการอยางไร (*)

Page 49: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 37

ค. การปรบปรงผลการดาเนนการ

(1) วธปฏบตทเปนเลศ สถาบนมวธการอยางไร ในการแบงปนวธปฏบตทเปนเลศในสถาบน สถาบนมวธการอยางไร ในการคนหาวาหนวยงานใดหรอกระบวนการใดมผล

การด�าเนนการทโดดเดน สถาบนมวธการอยางไร ในการเฟนหาวธปฏบตทเปนเลศ เพอมาแลกเปลยนเรยนรและน�าไปปฏบตทวทงองคการ (*)

(2) ผลการดาเนนการในอนาคต สถาบนคาดการณผลการดำาเนนการในอนาคตอยางไร สถาบนใชผลการทบทวนผลการด�าเนนการ (ในหวขอ 4.1ข) ขอมลเชง

เปรยบเทยบและขอมลเชงแขงขนทส�าคญมาใชในการคาดการณผลการด�าเนนการในอนาคตอยางไร สถาบนมวธการอยางไรในการปรบผลตางทเกดขนจากการคาดการณดงกลาวกบ ทคาดการณไวในแผนปฏบตการ (ในขอ 2.2ก(6))

(3) การปรบปรงอยางตอเนองและการสรางนวตกรรม สถาบนมวธการอยางไรในการใชผลการทบทวนผลการดำาเนนการ

(หวขอ 4.1ข) ไปใชจดลำาดบความสำาคญของเรองทตองปรบปรงอยางตอเนองและโอกาส ในการสรางนวตกรรม

สถาบนมวธการอยางไรในการถายทอดเรองทจดล�าดบความส�าคญและโอกาสสรางนวตกรรมดงกลาวไปส

● คณาจารย กลมบคลากรและฝายงานอนๆ ทวทงสถาบน ● สถาบนอนทสงผเรยนเขามาศกษาหรอรบผเรยนของสถาบนเขาศกษา

ตอผ สงมอบและคความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการ เพอใหมนใจวามการด�าเนนการท

● สนบสนนไปในแนวทางเดยวกนกบสถาบน (*)

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

Page 50: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256138

หมายเหต

4.1 ผลลพธของการวเคราะหและทบทวนผลการด�าเนนการระดบองคการ ควรน�าไปใชในกระบวนการวางแผนกลยทธในหมวด 2

4.1 ผลการด�าเนนการของสถาบนควรรายงานในหวขอ 7.1–7.5

4.1ก ขอมลและสารสนเทศทไดจากการวดผลการด�าเนนการ ควรน�ามาใชในการตดสนใจ บนพนฐานของขอมลจรง เพอก�าหนดและปรบใหสอดคลองกนระหวางทศทางและการใชทรพยากรตางๆ ทงในระดบหนวยงาน กระบวนการหลก ภาควชา และระดบสถาบน

4.1ก(2) ขอมลและสารสนเทศเชงเปรยบเทยบไดจากกระบวนการเทยบเคยงและการคนหาขอมลเปรยบเทยบเชงแขงขน ค�าวา “กระบวนการเทยบเคยง” หมายถง การเฟนหากระบวนการและผลลพธ ซงแสดงถงวธปฏบตทเปนเลศและผลการด�าเนนการในกจกรรมทคลายคลงกน ทงภายในและภายนอกวงการศกษา ขอมลเปรยบเทยบเชงแขงขนเปนการเปรยบเทยบผลการด�าเนนการระหวางสถาบนกบคแขงและสถาบนอนๆ ทมหลกสตรและบรการทคลายคลงกนโดยแหลงขอมลอาจมาจากสอสงคมออนไลนหรอเวบไซต

4.1ข การทบทวนผลการด�าเนนการระดบสถาบนควรใชผลจากการวดผลการด�าเนนการ ในภาพรวมควบคกบตววดผลการด�าเนนการทงหลายทรายงานอยในหวขอตางๆ ภายใตเกณฑ EdPEx โดยตอบโจทยวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการของสถาบน ตามทระบไวในหมวด 2 ผลการทบทวนดงกลาวอาจไดมาจากผลการตรวจประเมนภายในหรอภายนอกตามเกณฑ EdPEx

4.1ข การวเคราะหผลการด�าเนนการ รวมถง ● การตรวจสอบแนวโนม ● การคาดการณการเตบโตขององคการ การเตบโตของวงการศกษา และการ

เปลยนแปลงของเทคโนโลย ● การเปรยบเทยบ ความสมพนธเชงเหตและผล และสหสมพนธของปจจยตางๆ

การวเคราะหดงกลาวควรสนบสนนการทบทวนผลการด�าเนนการ ชวยใหทราบถงตนเหตของปญหา และชวยจดล�าดบความส�าคญของการใชทรพยากร ดวยเหตน การวเคราะหจงใชขอมลทกประเภท อาทเชน การเรยนรของผเรยน ขอมลของผเรยนและลกคากลมอน งบประมาณ การเงนและตลาด การปฏบตงาน และขอมลเชงแขงขน/เปรยบเทยบ การวเคราะหควรพจารณาถงตววดทบงคบใหตองเผยแพรตอสาธารณะ

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 141-146

Page 51: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 39

4.2 การจดการความร สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ: สถาบนมวธการอยางไร ในการจดการสนทรพยทางความรของสถาบน รวมทงสารสนเทศ และโครงสรางของเทคโนโลยสารสนเทศ (45 คะแนน) [กระบวนการ]

อธบายวธการจดการและเพมพนสนทรพยทางความรและวธการเรยนรของสถาบน รวมทงวธการททำาใหมนใจวาคณภาพและความพรอมของขอมลสารสนเทศ ซอฟทแวรและฮารดแวรและโครงสรางของเทคโนโลยสารสนเทศตอบสนองตอความตองการในการใชงานของบคลากร ผสงมอบ คความรวมมออยางเปนทางการและไมเปนทางการ ผเรยนและลกคากลมอน

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. ความรของสถาบน

(1) การจดการความร สถาบนมวธการอยางไรในการจดการความรของสถาบน สถาบนมวธการอยางไร ในการ ● รวบรวมและถายทอดความรของบคลากร ● ผสมผสานและหาความสมพนธของขอมลจากแหลงตางๆ เพอสราง

องคความรใหม ● ถายทอดความรทเปนประโยชน ระหวางสถาบนกบผเรยน ลกคากลมอน

ผสงมอบ คความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการ ● รวบรวมความรและถายทอดความรทเปนประโยชนไปใชในการสราง

นวตกรรมและในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ

(2) การเรยนรระดบสถาบน สถาบนใชความรและทรพยากรอยางไร เพอใหการเรยนรฝงลกเขาไป

ในวถการปฏบตงานของสถาบน

ข. ขอมล สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ

(1) คณภาพของขอมลและสารสนเทศ สถาบนมวธการจดการอยางไรในการทวนสอบและทำาใหมนใจวาขอมลและ

สารสนเทศทใชในสถาบนมคณภาพ สถาบนมวธการจดการอยางไรในการจดการขอมลและสารสนเทศเชง

อเลกทรอนกสและในรปแบบอนๆ เพอใหมนใจวามความแมนย�า ถกตอง สมบรณ เชอถอได และเปนปจจบน

Page 52: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256140

(2) ความปลอดภยของขอมลและสารสนเทศ สถาบนทำาใหมนใจไดอยางไร ถงความปลอดภยของขอมลและสารสนเทศท

ออนไหวและเปนสทธพเศษ (privilege) สถาบนมวธการจดการอยางไรในการจดการขอมลและสารสนเทศเชง

อเลกทรอนกสและในรปแบบอนๆ เพอใหมนใจวามการรกษาความลบและการเขาถงท เหมาะสม สถาบนดแลการรกษาความปลอดภยของระบบสารสนเทศทางดานไซเบอร (cybersecurity) อยางไร

(3) ความพรอมใชงานของขอมลและสารสนเทศ สถาบนทำาใหมนใจไดอยางไร ถงความพรอมของขอมลและสารสนเทศของ

สถาบน สถาบนมวธการอยางไรเพอใหมขอมลและสารสนเทศทจ�าเปน มพรอมใชในรปแบบ

ทใชงานงาย และทนการส�าหรบบคลากร ผสงมอบ คความรวมมออยางเปนทางการและ ไมเปนทางการ ผเรยน และลกคากลมอน (*)

(4) คณสมบตของฮารดแวรและซอฟตแวร สถาบนมวธการอยางไรเพอใหมนใจไดวาฮารดแวรและซอฟตแวรมความ

นาเชอถอ มนคงปลอดภย และใชงานงาย

(5) ความพรอมใชในภาวะฉกเฉน ในภาวะฉกเฉน สถาบนมวธการอยางไรในการทำาใหมนใจวาระบบฮารดแวร

และซอฟตแวรรวมทงขอมลและสารสนเทศมความมนคงปลอดภย และพรอมใชงานอยางตอเนองเพอตอบสนองตอผเรยนและลกคากลมอนรวมทงตอความตองการของสถาบนอยาง มประสทธผล

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต4.2ก(1) การผสมผสานและหาความสมพนธของขอมลจากแหลงตางๆ อาจเกยวกบ

ขอมลขนาดใหญ และสารสนเทศทแตกตางกนโดยสนเชง เชน ตารางขอมล วดทศน และขอความ นอกจากน ความรของสถาบนทสรางจากขอมลเหลาน อาจเปนเพยงขอคดเหนและอาจเปดเผยสารสนเทศทออนไหวเกยวกบสถาบน หรอรายบคคล ทจ�าเปนตองไดรบการปกปองจากการน�าไปใชเพอวตถประสงคอน

Page 53: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 41

4.2ข(2) การจดการความปลอดภยดานไซเบอร (การรกษาความปลอดภยของขอมล) รวมถงการปองกนการสญหายของสารสนเทศทออนไหว เกยวกบคณาจารย พนกงาน ผเรยน ลกคากลมอน และสถาบนการปกปองสนทรพยทเกบอยในคลาวด (cloud) หรอแหลง เกบอนทอยนอกเหนอการควบคมของสถาบน การปกปองทรพยสนทางปญญา และการปกปอง จากการทจรตในการใชขอมลดานการเงนกฎหมาย และทเกยวของกบชอเสยงของสถาบน

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 146-147

Page 54: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256142

5. บคลากร (85 คะแนน) หมวดบคลากร ถามวาสถาบนมวธการอยางไรในการประเมนความตองการดาน

ขดความสามารถ และอตราก�าลง และในการสรางสภาพแวดลอมการท�างานเพอน�าไปสผลการด�าเนนการทโดดเดน หมวดนยงถามถงวธการทสถาบนสรางความผกพน จดการ และพฒนาบคลากรเพอน�าศกยภาพของพวกเขามาใชอยางเตมท โดยสอดคลองไปในทศทางเดยวกนกบพนธกจ กลยทธ และแผนปฏบตการโดยรวมของสถาบน

5.1 สภาพแวดลอมดานบคลากร (Workforce Environment) : สถาบนมวธการอยางไร ในการสรางสภาพแวดลอมดานบคลากรทเกอหนนและมประสทธผล (40 คะแนน) [กระบวนการ]

อธบายวธการทสถาบนใชในการบรหารขดความสามารถ และอตรากำาลงเพอใหงานของสถาบนบรรลผลสำาเรจ อธบายวาสถาบนดำาเนนการอยางไร เพอรกษาบรรยากาศในการทำางานใหเกอหนน และมความมนคงตอการทำางาน

โดยตอบค�าถามตอไปน

ก. ขดความสามารถและอตรากาลง (1) ขดความสามารถและอตรากาลง สถาบนมวธการอยางไรในการประเมนความตองการ ดานขดความสามารถ

ของบคลากร และอตรากำาลง สถาบนมวธการอยางไรในการประเมนความตองการดานทกษะ สมรรถนะ

คณสมบตทตองมการรบรองและระดบก�าลงคนทตองม (2) บคลากรใหม สถาบนมวธการอยางไร ในการสรรหา วาจาง บรรจ และรกษาบคลากรใหมไว สถาบนมนใจไดอยางไรวาบคลากรเปนตวแทนทสะทอนใหเหนถงความหลากหลาย

ทางความคด วฒนธรรม และวธคดของชมชนทสถาบนจางและของผเรยน (3) การทางานใหบรรลผล สถาบนมวธการอยางไรในการจดระบบและบรหารบคลากร สถาบนมวธการอยางไรในการจดระบบและบรหารบคลากร เพอ ● ท�าใหงานของสถาบนประสบความส�าเรจ ● ใชประโยชนจากสมรรถนะหลกของสถาบนอยางเตมท ● สงเสรมสนบสนนการมงเนนผเรยน ลกคากลมอน และการเรยนรของผเรยน ● ใหมผลการด�าเนนการทดกวาความคาดหมาย

Page 55: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 43

(4) การจดการการเปลยนแปลงดานบคลากร สถาบนมวธการอยางไรในการเตรยมบคลากรใหพรอมรบตอความตองการ

ดานขดความสามารถและอตรากำาลงทกำาลงเปลยนไป สถาบนมวธการอยางไร ในการ ● บรหารบคลากร ความตองการบคลากร และความตองการของสถาบน

เพอใหมนใจวาสามารถด�าเนนการไดอยางตอเนอง ปองกนการลดจ�านวน ของบคลากร และเพอลดผลกระทบหากหากจ�าเปน

● เตรยมพรอมและบรหารชวงทมการเพมของบคลากร ● เตรยมบคลากรเพอรบการเปลยนแปลงของโครงสรางสถาบนและระบบ

หากจ�าเปน

ข. บรรยากาศดานบคลากร (1) สภาพแวดลอมของททางาน สถาบนดำาเนนการอยางไรเพอใหมนใจวาสถานททำางานมสขภาวะ ความ

ปลอดภย และมความสะดวกในการเขาทำางานของบคลากร สถาบนมตววดและเปาประสงคอะไรบางในการปรบปรงสภาพแวดลอม

ดงกลาว ในสภาพแวดลอมการท�างานทแตกตางกน มความแตกตางทส�าคญในปจจย ตววด หรอเปาหมาย เหลานอยางไร

(2) สทธประโยชนและนโยบายดานบคลากร สถาบนสนบสนนบคลากรโดยใหบรการ สทธประโยชน และนโยบายอยางไร สถาบนไดออกแบบสงเหลานใหเหมาะสมตามความตองการของบคลากรท

หลากหลายและตามความแตกตางของกลมและประเภทของบคลากรอยางไร บคลากรของสถาบนไดรบสทธประโยชนทส�าคญอะไรบาง

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

Page 56: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256144

หมายเหต

5.1 “บคลากร” หมายถง บคคลทมสวนเกยวของอยางจรงจงในการท�าใหงานของสถาบนประสบความส�าเรจ ทงนรวม บคลากรประจ�า ชวคราว และทท�างานไมเตมเวลา ตลอดจนคณาจารยและบคลากรทสถาบนใหค�าแนะน�าอย ซงรวมถง หวหนาทม (Team Leader) หวหนางาน (Supervisor) และผบรหารทกระดบ สวนผปฏบตงานทควบคมดแลโดยคสญญาควรอธบายในหมวด 2 และ 6 โดยเปนสวนหนงของกลยทธในการวางระบบงานและกระบวนการท�างานภายในของสถาบน ส�าหรบสถาบนทตองใชอาสาสมคร ค�าวา บคลากรครอบคลมถง อาสาสมครเหลานดวย

5.1ก “ขดความสามารถ” หมายถง ความสามารถในการด�าเนนการตามกระบวนการท�างานของสถาบน โดยใชความร ทกษะ ความสามารถ และสมรรถนะของบคลากร ขดความสามารถ อาจรวมถง ความสามารถในการสรางและรกษาความสมพนธกบผเรยนและลกคา กลมอน การสรางนวตกรรมและการปรบเปลยนสเทคโนโลยใหม การพฒนาหลกสตร บรการ และ กระบวนการท�างานใหม รวมทงเพอใหตอบสนองตอการเปลยนแปลงความตองการของสถาบน ตลาด และขอบงคบตามกฎหมาย

“อตรากาลง”หมายถง ความสามารถของสถาบนทจะท�าใหมนใจวา มจ�านวนผปฏบตงานทตรงตามความตองการอยางพอเพยงในด�าเนนการตามกระบวนการท�างาน และความส�าเรจในการจดหลกสตร และบรการ ใหแกผเรยน รวมทงความสามารถในการตอบสนองตอระดบความตองการทแปรเปลยนตามกรอบเวลา/ฤดกาล

5.1ก การประเมนความตองการดานขดความสามารถและอตราก�าลงของสถาบน ควรค�านงถงความจ�าเปนทงในปจจบนและอนาคต ตามวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการทระบไวในหมวด 2 และการคาดการณทระบไวใน 4.1ค(2)

5.1ก(2) ขอก�าหนดน น�ามาใชเฉพาะกบบคลากรใหม การรกษาบคลากรทมอยแลวจะถกพจารณาในหวขอ 5.2 ความผกพนของบคลากร

5.1ก(3) และ 5.1ก(4) การจดคนและการจดการบคลากรเกยวกบการจดก�าลงคนเพอรองรบการเปลยนแปลงทอาจเกดจากสภาพแวดลอมภายนอก วฒนธรรม เทคโนโลย หรอวตถประสงคเชงกลยทธ

Page 57: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 45

5.1ก(4) การเตรยมความพรอมของบคลากรรองรบการเปลยนแปลงดานขดความสามารถและอตราก�าลง อาจรวมถง การฝกอบรม การศกษา การสอสารบอยครง การพจารณาถงการจางงาน และโอกาสในการไดงานท�าของบคลากร การใหค�าปรกษาดานอาชพ และการสงตอไปท�างานในองคการอน ตลอดจนการบรการอนๆ

5.1ข(1) ความสะดวกในการเขาถงทท�างานท�าใหเพมผลตภาพไดเตมท โดยการขจดอปสรรคตอการท�างานเตมศกยภาพของบคลากรทเปนผพการ ซงตองอาศยทงเทคโนโลย การจดการเชงกายภาพและทศนคตทเปดกวาง เพอใหเปนสถานทท�างานทเอออ�านวยอยางเตมท

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 147-148

5.2 ความผกพนของบคลากร (Workforce Engagement) : สถาบนมวธการอยางไร ในการสรางความผกพนกบบคลากร เพอใหเกดสภาพแวดลอมในการทางานทกอใหเกดผลงานทโดดเดน (45 คะแนน) [กระบวนการ]

อธบายวธการทสถาบนใชในการพฒนาบคลากร ผบรหาร และผนำาเพอใหเกดผลการดำาเนนการทโดดเดน รวมถงวธการทสถาบนทำาใหบคลากรมสวนรวมอยางทมเทในการปรบปรงและสรางนวตกรรม ใหสถาบนตอบค�าถามดงตอไปน

ก. ความผกพนของบคลากรและผลการปฏบตการ (1) วฒนธรรมองคการ สถาบนมวธการอยางไรในการเสรมสรางวฒนธรรมองคการทมลกษณะ

การสอสารทเปดกวาง มผลการดำาเนนการทโดดเดนและบคลากรมความผกพนตอสถาบน สถาบนท�าใหมนใจไดอยางไรวาวฒนธรรมองคการไดใชประโยชนจากความ

หลากหลายของความคด วฒนธรรมและวธคดของบคลากร สถาบนเอออ�านาจ (empower) ใหกบบคลากรอยางไร

(2) ปจจยขบเคลอนความผกพน สถาบนมวธการอยางไรในการกำาหนดปจจยผลกดนสำาคญทสงผลตอความ

ผกพนของบคลากร วธการก�าหนดปจจยขบเคลอนเหลานแตกตางกนอยางไร ตามกลมและประเภท

ของบคลากร

Page 58: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256146

(3) การประเมนความผกพน สถาบนประเมนความผกพนของบคลากรอยางไร วธการประเมนทงทเปนทางการและไมเปนทางการและตววดทใชในการ

ประเมนความผกพนของบคลากร รวมทงความพงพอใจ มอะไรบาง วธการและตววดเหลาน มความแตกตางกนอยางไร ส�าหรบแตละกลมและประเภทของบคลากร สถาบนใชตวบงชอนๆ เชน การคงอย การขาดงาน การรองทกข ความปลอดภยและผลตภาพของบคลากรเพอประเมนและปรบปรงความผกพนของบคลากรอยางไร

(4) การจดการผลการดาเนนการ สนบสนนใหเกดผลการดำาเนนการทโดดเดนและสรางความผกพนกบ

บคลากรไดอยางไร ระบบดงกลาวไดพจารณาถงการบรหารคาตอบแทน การใหรางวล การยกยอง

ชมเชย และสงจงใจแกบคลากรอยางไร มการด�าเนนการในระบบดงกลาวอยางไร ระบบการจดการผลการด�าเนนงานของบคลากรผลกดนใหเกดเรองตอไปน

อยางไร ● การกลาเสยงในเรองทนาลงทนเพอท�าใหเกดนวตกรรม ● การมงเนนผเรยน ลกคากลมอน และการเรยนรของผเรยน ● การบรรลแผนปฏบตการของสถาบน

ข. การพฒนาบคลากรและผนา (1) ระบบการเรยนรและการพฒนา ระบบการเรยนรและการพฒนาของสถาบนสนบสนนความตองการของ

สถาบน และการพฒนาตามความตองการของบคลากร ผบรหาร และผนำาแตละคนอยางไร ระบบนไดพจารณาประเดนตางๆ เหลานอยางไรบาง ● การใหความส�าคญตอสมรรถนะหลก ความทาทายเชงกลยทธ และการ

บรรลแผนปฏบตการทงระยะสนและระยะยาว ● สนบสนนการปรบปรงผลการด�าเนนการ และการเปลยนแปลงของ

สถาบนและการสรางนวตกรรม ● สนบสนนจรยธรรมและการด�าเนนธรกจอยางมจรยธรรม ● ปรบปรงการมงเนนผเรยน และลกคากลมอน ● ท�าใหมนใจวามการถายทอดความรจากบคลากรทจะลาออกหรอเกษยณ

อาย และ

Page 59: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 47

● ท�าใหมนใจวามการผลกดนใหน�าความร และทกษะใหมมาใชในการ ท�างาน

(2) ประสทธผลของการเรยนรและการพฒนา สถาบนมการประเมนประสทธผลและประสทธภาพของระบบการเรยนร

และการพฒนาของสถาบนอยางไร สถาบนมวธการอยางไร ในเรอง ● หาความสมพนธระหวางผลลพธของการเรยนรกบผลการประเมนความ

ผกพนของบคลากรและกบผลลพธทส�าคญของสถาบนทรายงานไวในหมวด 7 ● ใชผลการศกษาความสมพนธขางตนเพอชบงโอกาสส�าหรบการปรบปรง

ทงในเรองความผกพนของบคลากรและการใหการพฒนาและการเรยนรแกบคลากร (3) ความกาวหนาในหนาทการงาน สถาบนมวธการอยางไรในการจดการความกาวหนาในหนาทการงานใน

สถาบน สถาบนมวธการอยางไรในการจดการความกาวหนาในหนาทการงานส�าหรบ

บคลากร สถาบนมวธการเพอใหบรรลการวางแผนการสบทอดส�าหรบต�าแหนงผบรหารและ ผน�าอยางไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

5.2 การเขาใจคณลกษณะของสภาพแวดลอมการท�างานทมผลการด�าเนนการทโดดเดน ซงบคลากรทมเทเพอใหเกดประโยชนแกผเรยนและลกคากลมอนและเพอความส�าเรจของสถาบน เปนกญแจส�าคญในการเขาใจและสรางความผกพนของบคลากร รายละเอยดของคณลกษณะ เหลานถกอธบายอยในนยามของผลการด�าเนนการทโดดเดน (High Performance) หนา 106-107

5.2ก(2) “องคประกอบทมผลตอความผกพนของบคลากร” (ตามทระบไวใน P1 ก (3)) หมายถง แรงขบเคลอนทท�าใหบคลากรมความมงมน ทงในดานจตใจและสตปญญา เพอใหงานส�าเรจ บรรลพนธกจและวสยทศนของสถาบน

Page 60: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256148

5.2ก(4) ระบบคาตอบแทน การยกยองชมเชย การใหรางวลและสงจงใจน รวมถงการเลอนต�าแหนงและการใหโบนสทอาจจะองกบผลงาน ทกษะทเพมขน การปรบตวกบระบบงานและวฒนธรรมใหม และปจจยอนๆ ระบบการยกยองชมเชยอาจใชกลไกททงทเปนตวเงนและ ไมเปนตวเงน เปนทางการและไมเปนทางการ รายบคคลและทมงาน ในสถาบนการศกษาบางแหง ระบบคาตอบแทนอาจถกก�าหนดโดยกฎหมาย หรอขอบงคบ ดงนนระบบการใหรางวลและการยกยองชมเชยจงควรใชทางเลอกอน

5.2ข ในการอธบายวธการทสถาบนน�ามาใชควรครอบคลมถงวธการทเฉพาะในการพฒนาการเรยนรและความกาวหนาในหนาทการงานของบคลากรทเกดจากสถาบน และควรครอบคลมโอกาสในการพฒนาบคลากรทสถาบนสามารถจดให รวมถงการศกษา การฝกอบรม การเปนพเลยง การใหค�าปรกษา และประสบการณทไดจากการท�างาน

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 149-151

Page 61: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 49

6. ระบบปฏบตการ (85 คะแนน) ในหมวดระบบปฏบตการน ถามวาสถาบนมวธการอยางไรในการออกแบบ จดการ

ปรบปรง และสรางนวตกรรมในหลกสตรและบรการ และกระบวนการตางๆ และถามวามวธการ อยางไรในการปรบปรงประสทธผลของการปฏบตการเพอสงมอบคณคาแกผเรยนและลกคา กลมอนและท�าใหสถาบนประสบความส�าเรจอยางตอเนอง

6.1 กระบวนการทางาน : สถาบนมวธการออกแบบ จดการ และปรบปรง หลกสตรและบรการและกระบวนการทางานทสาคญอยางไร (45 คะแนน) [กระบวนการ]

อธบายวธการทสถาบนใชในการออกแบบ จดการ และปรบปรงกระบวนการทำางานสำาคญเพอสงมอบหลกสตรและบรการทมคณคาสำาหรบผเรยนและลกคากลมอน และ ทำาใหสถาบนประสบความสำาเรจอยางตอเนอง สถาบนมการจดการนวตกรรมอยางไร สรปกระบวนการทำางานทสำาคญของสถาบน ใหสถาบนตอบค�าถามดงตอไปนก. การออกแบบหลกสตร การบรการ และกระบวนการ

(1) ขอกาหนดของหลกสตร บรการ และกระบวนการ สถาบนมวธการอยางไร ในการระบขอกำาหนดของหลกสตร บรการ และ

กระบวนการทำางานทสำาคญ กระบวนการทส�าคญของสถาบนมอะไรบาง ขอก�าหนดทส�าคญของกระบวนการ

เหลานคออะไร (2) แนวคดการออกแบบ สถาบนมวธการอยางไรในการออกแบบหลกสตร บรการ และกระบวนการ

ทำางานทสำาคญเพอใหเปนไปตามขอกำาหนด สถาบนไดน�าเทคโนโลยใหม ๆ ความรของสถาบน ความเปนเลศดานหลกสตร

และบรการ คณคาในมมมองของลกคา และความคลองตวทอาจจ�าเปนตองม มาพจารณาในการออกแบบหลกสตร บรการ และกระบวนการเหลานอยางไร ข. การจดการกระบวนการ

(1) การนากระบวนการไปสการปฏบต สถาบนมนใจไดอยางไรวาการปฏบตงานประจำาวนของกระบวนการทำางาน

ตางๆ เปนไปตามขอกำาหนดทสำาคญ มตววดหรอตวบงชของผลการด�าเนนการและตววดภายในกระบวนการอะไร

บางทสถาบนใชเพอควบคมและปรบปรงกระบวนการตางๆ ตววดเหลานสมพนธกบคณภาพ ของสมฤทธผลและผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการของสถาบนอยางไร

Page 62: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256150

(2) กระบวนการสนบสนน สถาบนมวธการอยางไร ในการกำาหนดกระบวนการสนบสนนทสำาคญ กระบวนการสนบสนนทส�าคญมอะไรบาง สถาบนมนใจไดอยางไรวาการปฏบต

งานประจ�าวนของกระบวนการเหลาน เปนไปตามขอก�าหนดทส�าคญเพอสนบสนนสถาบน (3) การปรบปรงหลกสตร การบรการ และกระบวนการ สถาบนมวธการอยางไร ในการปรบปรงกระบวนการทำางานเพอเพมการเรยน

รของผเรยน ปรบปรงหลกสตรและการบรการ และผลการดำาเนนการ เสรมสรางสมรรถนะหลกของสถาบนและลดความแปรปรวน

ค. การจดการนวตกรรม สถาบนมการจดการนวตกรรมอยางไร สถาบนใชโอกาสเชงกลยทธซงพจารณาแลววา ความเสยงทนาลงทน (Intelligent

Risks) อยางไร สถาบนไดเตรยมทรพยากรดานการเงนและทรพยากรอนๆ ไวเพอสนบสนนโอกาสดงกลาวอยางไร สถาบนยตการสนบสนนเรองดงกลาว ณ เวลาทเหมาะสมเพอน�าทรพยากร ไปสนบสนนโอกาสอนทส�าคญกวาอยางไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

6.1 ผลลพธของการปรบปรงผลการด�าเนนการของหลกสตร บรการ และกระบวนการของสถาบนควรรายงานไวในหวขอ 7.1

6.1ก(1) กระบวนการท�างานหลกของสถาบนคอกระบวนการสรางคณคาทส�าคญทสดภายในองคการ ซงอาจหมายถงกระบวนการออกแบบและจดการศกษาตามหลกสตร การสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน และกระบวนการทางธรกจ กระบวนการท�างานหลกของสถาบนคอกระบวนการทเกยวของกบบคลากรสวนใหญของสถาบน และสรางคณคาแกผเรยน ลกคากลมอน และผมสวนไดสวนเสย โครงการคอกระบวนการท�างานเฉพาะทมงหวงใหเกดผลลพธอนใดอนหนง และเลกไปเมอเสรจสน

Page 63: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 51

6.1ก(2) ความจ�าเปนทอาจตองมความคลองตว อาจรวมการเปลยนกระบวนการท�างานซงเกดจากการเปลยนระบบงานโดยรวม เชน การสรางกระบวนการหวงโซอปทานขนภายในสถาบนเพอหลกเลยงการขาดชวงของการสงวสดเนองจากเหตการณภายนอกซงเกดจากการเปลยนแปลงของสภาวะภมอากาศหรอจากปจจยทไมอาจท�านายได

6.1ข(2) กระบวนการสนบสนนทส�าคญของสถาบนควรสนบสนนกระบวนการสรางคณคา อาจเปนการสนบสนนผน�าและบคลากรอน ๆ ในสถาบน ซงท�าหนาทออกแบบและด�าเนนการตามหลกสตรและบรการ ปฏสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน บรหารดานธรกจและบรหารองคการ

6.1ข(3) สถาบนอาจใชเครองมอตางๆ เพอปรบปรงการด�าเนนการของกระบวนการและลดความแปรปรวน เชน ระบบ Lean, Six sigma, ระบบการจดการคณภาพตามมาตรฐาน ISO แนวทาง PDSA ศาสตรการตดสนใจ หรอเครองมอปรบปรงกระบวนการอนๆ แนวทางเหลาน อาจเปนสวนหนงของระบบการปรบปรงผลการด�าเนนการตามทสถาบนระบไวในโครงราง องคการขอ P2(ค)

6.1 ค กระบวนการจดการนวตกรรมควรใชประโยชนจากโอกาสเชงกลยทธทระบไว ใน 2.1ก(2)

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 152-155

6.2 ประสทธผลของการปฏบตการ : สถาบนทาใหมนใจไดอยางไรวาการปฏบตการตางๆ มการบรหารจดการอยางมประสทธผล (40 คะแนน) [กระบวนการ]

อธบายวธการทสถาบนใชในการควบคมตนทน บรหารหวงโซอปทาน ทำาใหสถานททำางานมความปลอดภย มการเตรยมพรอมรบภาวะฉกเฉนทอาจเกดขน ทงนเพอทำาใหมนใจวาระบบปฏบตการมประสทธผล และสงมอบคณคาแกผเรยนและลกคากลมอน ใหสถาบนตอบค�าถามดงตอไปน

ก. ประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการ สถาบนควบคมตนทนโดยรวมของระบบปฏบตการอยางไร สถาบนด�าเนนการอยางไรในเรอง ● พจารณารอบเวลาการท�างาน การเพมผลผลตและปจจยดานประสทธภาพ

และประสทธผลมาใชในกระบวนการท�างานอยางไร

Page 64: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256152

● ปองกนไมใหเกดขอผดพลาดหรอการท�างานซ�า ● ลดตนทนในการตรวจสอบ การทดสอบ และการตรวจตดตามกระบวนการ

หรอผลการด�าเนนการ (*) ● สรางสมดลระหวางความจ�าเปนในการควบคมตนทน กบความตองการของ

ผเรยนและลกคากลมอน

ข. การจดการหวงโซอปทานสถาบนมการจดการหวงโซอปทานอยางไร สถาบนด�าเนนการอยางไร ในเรอง ● การคดเลอกผสงมอบ และท�าใหมนใจวามคณสมบตและอยในสถานะทไมเพยง

ตอบสนองตอความตองการของการปฏบตการเทานน แตยงสามารถยกระดบผลการด�าเนนการขององคการ และเพมความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอน

● วดและประเมนผลการด�าเนนการของผสงมอบ ● ใหขอมลปอนกลบเพอชวยใหผสงมอบน�าไปใชปรบปรง ● จดการกบผสงมอบทมผลการด�าเนนงานไมด

ค. การเตรยมพรอมดานความปลอดภยและภาวะฉกเฉน (1) ความปลอดภย

สถาบนดแลใหมสภาพแวดลอมในการปฏบตการทปลอดภยไดอยางไร ระบบความปลอดภยของสถาบนไดครอบคลมตงแตการปองกนอบตเหต

การตรวจสอบ การวเคราะหหาสาเหตของความไมปลอดภย และการกคนสสภาพเดมอยางไร (2) การเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉน สถาบนมวธการอยางไรเพอใหมนใจวา มการเตรยมพรอมตอภยพบตหรอ

ภาวะฉกเฉน ระบบการเตรยมพรอมดงกลาวไดค�านงถงการปองกน การจดการความ

ตอเนองของระบบปฏบตการ และการกคน สสภาพเดมอยางไร ระบบการเตรยมพรอมตอ ภยพบตและสภาวะฉกเฉนของสถาบน ไดน�าเอาเรองทตองพงพาผสงมอบและคความรวมมอ มาพจารณาอยางไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

Page 65: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 53

หมายเหต

6.2ข การท�าใหมนใจวาผสงมอบจะสามารถตอบสนองความตองการดานปฏบตการและสนบสนนผลการด�าเนนงาน สรางความพงพอใจใหกบผเรยนและลกคากลมอน อาจเกยวของกบการเปนคความรวมมอกบผสงมอบเพอประโยชนรวมกน

6.2ข รายงานปอนกลบแกผสงมอบควรเปนการสอสารสองทศทาง เพอเปดโอกาสให สงมอบไดสอถงความตองการทอยากไดจากสถาบน

6.2ค(2) ภยพบตและภาวะฉกเฉนอาจเกยวของกบสภาพอากาศ สาธารณปโภค ความปลอดภย หรอภาวะฉกเฉนทงในระดบทองถนหรอระดบประเทศ ขอบขายของการ เตรยมภยภบตและภาวะฉกเฉนขนกบสภาพแวดลอมของสถาบนและการหยดชะงกของระบบ ปฏบตการ ระดบการยอมรบความเสยงแปรเปลยนตามธรรมชาตของหลกสตร บรการ หวงโซอปทาน และความตองการและความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสย ผลกระทบของ การเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศอาจรวมการหยดชะงกของระบบปฏบตการทเกดถขน

การเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉนทเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ ควรรายงานไวใน หวขอ 4.2

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 155-156

Page 66: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256154

7. ผลลพธ (450 คะแนน)

ในหมวดของผลลพธนถามถงผลด�าเนนการและผลการปรบปรงในดานทส�าคญ ทกดานของสถาบน ไดแก ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและดานกระบวนการ ผลลพธ ดานการมงเนนลกคา ผลลพธดานการมงเนนบคลากร ผลลพธดานการน�าองคการและการก�ากบดแล และผลลพธดานงบประมาณ การเงน และตลาด หมวดนถามถงระดบผลการด�าเนนการ ทเปรยบเทยบกบคแขงและสถาบนการศกษาทจดการศกษาตามหลกสตรและบรการในลกษณะเดยวกน

7.1 ผลลพธดานการเรยนรของผเรยน และดานกระบวนการ : ผลลพธดานการเรยนรของ ผเรยน และดานประสทธผลของกระบวนการเปนอยางไร (120 คะแนน) [ผลลพธ]

สรปผลลพธทสำาคญดานการเรยนร ของผ เรยน และดานประสทธผลและประสทธภาพของกระบวนการ ใหรวมผลลพธของกระบวนการทตอบสนองโดยตรงตอ ผเรยนและลกคากลมอนตามพนธกจหลกของสถาบน และทมผลกระทบตอระบบปฏบตการและหวงโซอปทาน

ใหแสดงขอมลและสารสนเทศเพอตอบค�าถามตอไปน

ก. ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและดานบรการทมงเนนลกคา ผลลพธดานการเรยนรของผเรยน และกระบวนการทตอบสนองผเรยนและลกคา

กลมอน คออะไร ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอตวบงชทส�าคญของการเรยนร ของ

ผเรยนและผลการด�าเนนการของกระบวนการตางๆ ทส�าคญและเกยวของโดยตรงกบผเรยนและลกคากลมอน คออะไร ผลลพธดงกลาวเปรยบเทยบกบผลการด�าเนนการของคแขง และสถาบนอนๆ ทมการด�าเนนงานทคลายคลงกน ผลลพธเหลานแตกตางกนอยางไรระหวางหลกสตรและบรการ กลมของผเรยนและลกคากลมอน และสวนตลาด (*)

ข. ผลลพธดานประสทธผลของกระบวนการทางาน (1) ประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการ ผลลพธดานประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการคออะไร ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอตวบงชทส�าคญของผลการด�าเนนการ

ดานปฏบตการของกระบวนการท�างานและกระบวนการสนบสนนทส�าคญคออะไร ทงน ใหรวมถงผลลพธดานผลตภาพ รอบเวลา และตววดอนๆ ดานประสทธผล ประสทธภาพ และนวตกรรม

Page 67: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 55

ของกระบวนการผลลพธดงกลาวเปรยบเทยบกบผลการด�าเนนการของคแขง และสถาบนอนๆ ทมกระบวนการคลายคลงกน ผลลพธเหลานแตกตางกนอยางไรระหวางกระบวนการชนดตางๆ (*) (2) การเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉน

ผลลพธของการเตรยมพรอมตอภาวะฉกเฉนคออะไร ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอตวบงชทส�าคญดานประสทธผล

ของการเตรยมพรอมของสถาบนเพอรบมอกบภยพบตและภาวะฉกเฉนคออะไร ผลลพธเหลานแตกตางกนอยางไรตามทตงหรอประเภทของกระบวนการตางๆ (*)

ค. ผลลพธดานการจดการหวงโซอปทาน ผลลพธดานการจดการหวงโซอปทานคออะไร ผลลพธของตววดหรอตวบงชทส�าคญของผลการด�าเนนการดานหวงโซอปทาน

รวมทงผลลพธทชวยสงเสรมใหผลการด�าเนนการของสถาบนดขนคออะไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

7.1 ผลลพธควรใหสารสนเทศส�าคญเพอการวเคราะหและการทบทวนผลการด�าเนนการของสถาบน (หวขอ 4.1) แสดงใหเหนถงการใชความรของสถาบน (หวขอ 4.2) และปทางไปสผลลพธดานการมงเนนผเรยน (หวขอ 7.2) และดานงบประมาณดานงบประมาณ การเงนและตลาด (หวขอ 7.5) ทงนไมมการเกยวเนองกนโดยตรง (หนงตอหนง) ระหวางหวขอตางๆ ของผลลพธกบหมวด 1–6 ควรพจารณาผลลพธอยางเปนระบบ โดยผลลพธในแตละหวขอมกเปนผลจากกระบวนการทด�าเนนการในหมวดตางๆ มากกวา หนงหมวด

7.1ก ผลลพธทรายงานควรรวมตววดทส�าคญ ทบงคบใชโดยผใหทนและทตองแจงตอสาธารณะ และ/หรอ ถกบงคบใชโดยผประเมนหรอหนวยงานทก�ากบ เชน สถาบนรบรองโดยวชาชพ หรอหนวยงานทก�ากบในระดบชาตและระดบทองถน

7.1ก ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและดานกระบวนการบรการลกคา ควรเกยวเนองกบความตองการและความคาดหวงทส�าคญของผเรยนและลกคากลมอนตามทระบไว ใน P.1ข(2) ซงเปนสารสนเทศทไดจากการรวบรวมผานกระบวนการใน หมวด 3 ตววดหรอ ตวบงชตางๆ ควรพจารณาปจจยทมผลตอความนยมของผเรยนและลกคากลมอน ดงตวอยาง ทใหไวในหมายเหตขอ P.1ข(2) และ 3.2ก

Page 68: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256156

7.1ข ผลลพธควรพจารณาขอก�าหนดหลกของการปฏบตการตามทระบไวในโครงรางองคการและในหมวด 6

7.1ข ตววดและตวบงชทเหมาะสมของประสทธผลกระบวนการอาจรวมเรองดงตอไปน ผลการตรวจตดตาม จ�านวนและผลลพธของนวตกรรมของหลกสตร บรการ และการสรางนวตกรรมในระบบงาน ผลลพธจากการปรบปรงงานภายในใหงายขน และการจดกลมงานใหม การลดของเสย การปรบเปลยนสดสวนการบงคบบญชา การรายงานอบตการของการบรหารความปลอดภยและอาชวอนามย ระยะเวลารวมพลในการซอมฉกเฉน และผลลพธของการ ซอมยายทท�างานหรอซอมแผนฉกเฉน

7.1ค ขอก�าหนดนไมไดถามถงระดบและแนวโนม กเพราะวาผลลพธดานหวงโซอปทาน บางดานอาจเปนขอมลเชงคณภาพ หรอไมสามารถแสดงเปนแนวโนม ตวอยางส�าหรบผสงมอบ เชน ชวโมงการอบรมในหลกสตร บรการ หรอกระบวนการใหม กจกรรมแลกเปลยนเรยนร จ�านวนชวโมงในการตรวจสอบซงแปรผนตามประสบการณของผสงมอบหรอตามขอก�าหนดของการจดซอจดจาง หรอความรวมมอในการพฒนาหลกสตรหรอกระบวนการ อยางไรกตามสถาบนควรรายงานระดบและแนวโนมของผลลพธทเปนตวเลขและสามารถพฒนาใหเกดแนวโนมได (*)

7.1ค ตววดและตวบงชทเหมาะสมของผลการด�าเนนการของหวงโซอปทานอาจรวมถงการตรวจตดตามผสงมอบและคความรวมมอ การสงมอบแบบทนเวลาพอด และผลการยอมรบของหลกสตร บรการและกระบวนการทด�าเนนการโดยภายนอก ตววดและตวบงชทชวยเสรมใหการด�าเนนการของสถาบนดขน อาจรวมถงตววดดานการปรบปรงการบรการของผสงมอบทเกยวของโดยตรงกบผเรยนและลกคากลมอน

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 157-159

Page 69: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 57

7.2 ผลลพธดานการมงเนนลกคา : ผลลพธการดาเนนงานดานการมงเนนลกคาเปนอยางไร (80 คะแนน) [ผลลพธ]

ใหสรปผลลพธทสำาคญของการมงเนนผเรยนและลกคากลมอนของสถาบน รวมทงความพงพอใจ ความไมพงพอใจ ความผกพน

ใหแสดงขอมลและสารสนเทศเพอตอบค�าถามตอไปน

ก. ผลลพธดานการมงเนนผเรยนและลกคากลมอน (1) ความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอน ผลลพธดานความพงพอใจและความไมพงพอใจของผเรยนและลกคากลม

อนคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมดานความพงพอใจและความไมพงพอใจของผเรยน

และลกคากลมอนเปนอยางไร ใหเปรยบเทยบผลลพธของสถาบนกบระดบความพงพอใจของ ผเรยน และลกคากลมอนของคแขงและสถาบนอนทจดหลกสตรและบรการทคลายคลงกน ผลลพธเหลานแตกตางกนอยางไรระหวางหลกสตรและบรการ กลมของผเรยนและลกคา กลมอน และสวนตลาด (*)

(2) ความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน ผลลพธดานความผกพนของผเรยนและลกคากลมอนคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมดานความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน

ซงรวมถงผลลพธดานการสรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอนเปนอยางไร ใหเปรยบเทยบ ผลลพธตลอดชวงเวลาทผเรยนและลกคากลมอนมความสมพนธกบสถาบน (*) ผลลพธเหลาน แตกตางกนอยางไรระหวางหลกสตรและบรการ กลมของผเรยนและลกคากลมอน และสวนตลาด (*)

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

Page 70: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256158

หมายเหต

7.2 ผลลพธดานความพงพอใจ ความไมพงพอใจ ความผกพนและการสรางความสมพนธของผเรยนและลกคากลมอน ทรายงานไวในหวขอนควรสมพนธกบกลม/ประเภทผเรยน กลมลกคา และสวนตลาดทระบไวในโครงรางองคการ [P 1ข(2)] และควรสมพนธกบวธการรบฟงเสยงลกคาและวธการประเมนทไดอธบายไวในหวขอ 3.1

7.2ก(1) ตววดและตวบงชดานความพงพอใจทมตอหลกสตรและบรการเมอเปรยบเทยบกบความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนทมตอคแขงและองคการอนๆ ทสามารถเทยบกนได อาจรวมถงขอมลและสารสนเทศจากผเรยน ลกคากลมอน ลกคาของคแขง และองคการ อสระอนๆ

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 159-160

7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร : ผลลพธการดาเนนการดานการมงเนนบคลากรของสถาบนมอะไรบาง (80 คะแนน) [ผลลพธ]

ใหสรปผลลพธดานการมงเนนบคลากรทสำาคญ รวมถงผลลพธดานสภาพแวดลอมในการทำางาน และความผกพนของบคลากร

ใหแสดงขอมลและสารสนเทศเพอตอบค�าถามตอไปน

ก. ผลลพธดานการมงเนนบคลากร (1) อตรากาลงและขดความสามารถของบคลากร ผลลพธดานอตรากาลงและขดความสามารถของบคลากรคออะไร ผลลพธดานอตราก�าลงและขดความสามารถ รวมถงจ�านวนของบคลากร และทกษะ

ทเหมาะสม ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดทส�าคญดานอตราก�าลงและขดความสามารถ

ของบคลากร ซงรวมถงทกษะทจ�าเปน และจ�านวนบคลากรทมในแตละระดบ ผลลพธเหลานมความแตกตางตามความหลากหลายของบคลากร ตามกลม ประเภทของบคลากรอยางไร (*)

(2) บรรยากาศการทางาน ผลลพธดานบรรยากาศการทางานคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดทส�าคญดานบรรยากาศการท�างานรวมถง

สขภาพของบคลากร ความปลอดภย ความมนคง รวมทงการใหบรการและสทธประโยชน

Page 71: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 59

ของบคลากรเปนอยางไร (*) ผลลพธเหลานมความแตกตางตามความหลากหลายของ บคลากร ตามกลม ประเภทของบคลากรอยางไร (*)

(3) ความผกพนของบคลากร ผลลพธดานความผกพนของบคลากรคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดทส�าคญดานความพงพอใจและความผกพน

ของบคลากร ผลลพธเหลานมความแตกตางตามความหลากหลายของบคลากร ตามกลม ประเภทของบคลากรอยางไร (*)

(4) การพฒนาบคลากร ผลลพธดานการพฒนาบคลากรและผนาคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดทส�าคญดานการพฒนาบคลากร และผน�า

ผลลพธเหลานมความแตกตางตามความหลากหลายของบคลากร ตามกลม ประเภทของบคลากรอยางไร (*)

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

7.3 ผลลพธทรายงานในหวขอน ควรจะเกยวเนองกบกระบวนการทรายงานไวใน หมวด 5 และควรตอบสนองตอขอก�าหนดของกระบวนการปฏบตงานทส�าคญตามทอธบายไวในหมวด 6 และตอแผนปฏบตการและแผนดานทรพยากรบคคล ตามทตอบไวในหวขอ 2.2

7.3 ส�าหรบสถาบนทตองใชอาสาสมคร ควรรายงานผลลพธของกลมบคลากรทเปน อาสาสมครดวย (*)

7.3ก(3) ในการตอบควรรวมถงตววดและตวบงชตามทไดระบไวในหวขอ 5.2 ก.(3)

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 160-161

Page 72: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256160

7.4 ผลลพธดานการนาองคการและการกากบดแล: ผลลพธดานการนาองคการของผนาระดบสง และการกากบดแลมอะไรบาง (80 คะแนน) [ผลลพธ]

ใหสรปผลลพธดานการนำาองคการทสำาคญของผนำาระดบสง และการกำากบดแล รวมทงภาระรบผดชอบดานการเงน การปฏบตตามกฎหมาย การประพฤตปฏบตอยาง มจรยธรรม ความรบผดชอบ ตอสงคม และการสนบสนนชมชนทสำาคญ รวมทงการบรรลเปาหมายเชงกลยทธ ใหแสดงขอมลและสารสนเทศเพอตอบค�าถามตอไปน

ก. ผลลพธดานการนาองคการ การกากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม (1) การนาองคการ ผลลพธดานการสอสารและสรางความผกพนกบบคลากร ผเรยนและ

ลกคากลมอนคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมส�าหรบตววดและตวบงชทส�าคญทแสดงถงการ

ทผน�าสอสารและสรางความผกพนกบบคลากร ผเรยนและลกคากลมอน เพอน�าวสยทศน และคานยมไปสการปฏบต สนบสนนใหเกดการสอสารแบบสองทาง และมงเนนการปฏบต ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงานกลมผเรยนและลกคากลมอนอยางไร (*)

(2) การกากบดแล ผลลพธดานภาระรบผดชอบของการกำากบดแลคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการก�ากบดแล และภาระ

รบผดชอบ ดานการเงนทงภายในและภายนอก (*) (3) กฎหมาย ขอบงคบและการรบรองมาตรฐาน ผลลพธดานกฎหมาย ขอบงคบและการรบรองมาตรฐานคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการปฏบตตามและท�าให

ดกวาระเบยบขอบงคบ กฎหมาย และการรบรองมาตรฐาน ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงานอยางไร (*)

(4) จรยธรรม ผลลพธดานประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรมคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการประพฤตปฏบตอยาง

มจรยธรรม พฤตกรรมทขดตอจรยธรรม ความเชอมนของผมสวนไดสวนเสยทมตอผน�าระดบสง และตอระบบการก�ากบดแลของสถาบน ผลลพธเหลานมความแตกตางตามหนวยงานอยางไร (*)

Page 73: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 61

(5) สงคม ผลลพธดานความรบผดชอบตอสงคมและการสนบสนนชมชนทสำาคญคออะไร ผลลพธปจจบนและแนวโนมของตววดและตวบงชดานการบรรลผลลพธดาน

ความรบผดชอบตอสงคมและการสนบสนนชมชนทส�าคญ

ข. ผลลพธดานการนากลยทธไปปฏบต ผลลพธดานการบรรลกลยทธของสถาบนและแผนปฏบตการคออะไร ผลลพธของความส�าเรจตามตววดและตวบงชทส�าคญในการบรรลกลยทธและแผน

ปฏบตการของสถาบนคออะไร ผลลพธดานการสรางและเสรมสมรรถนะหลกของสถาบนใหมความแขงแกรงขน และผลลพธดานความเสยงทนาลงทน คออะไร

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

7.4 ขอก�าหนดสวนใหญของหวขอนไมถามถงระดบและแนวโนม กเพราะวาผลลพธทส�าคญบางตว อาจเปนขอมลเชงคณภาพ หรอไมสามารถแสดงเปนแนวโนม ตวอยางเชน ผลลพธดานความเสยงทนาลงทน และภาระรบผดชอบดานการกบดแล ส�าหรบผลลพธดงกลาว ค�าอธบายเชงคณภาพอาจสอความหมายไดดกวาการแสดงระดบและแนวโนม อยางไรกตามสถาบนควรรายงานระดบและแนวโนมของผลลพธทเปนตวเลขและสามารถพฒนาใหเกด แนวโนมได (*)

7.4ก(1) ค�าตอบควรสมพนธกบกระบวนการสอสารทระบไวในหวขอ 1.1

7.4ก(2) ค�าตอบอาจรวมถงประเดนตางๆ ในรายงานทางการเงนและความเสยง ค�าแนะน�า ทส�าคญๆ ของผตรวจสอบภายในและภายนอก และการตอบสนองของผบรหารในเรองดงกลาว

7.4ก(3) ผลลพธดานการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และการรบรองมาตรฐาน ควรสมพนธกบกระบวนการและตววดทระบไวในขอ 1.2ข ผลลพธดานอาชวอนามยและ ความปลอดภยของบคลากร (ตวอยางเชน การรายงาน การเกดอบตเหตในงาน) ควรรายงานไวใน ขอ 7.1ข(2) และ 7.3ก(2)

Page 74: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256162

7.4ก(4) ตวอยางตววดของการประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม และความเชอมนของ ผมสวนไดสวนเสย ใหดหมายเหตส�าหรบขอ 1.2ข(2)

7.4ก(5) ค�าตอบควรสมพนธกบความรบผดชอบตอสงคม ตามทระบไวในขอ 1.2ข(1) และ 1.2ค(1) รวมถงการสนบสนนชมชนทส�าคญของสถาบน ตามทระบไวในขอ 1.2ค(2) ตววด การสนบสนนใหเกดความผาสกของสงคม อาจรวมถงการประหยดพลงงาน การใชพลงงานหมนเวยน การหมนเวยนน�ากลบมาใชใหม การลดปรมาณกาซเรอนกระจก (carbon footprint) การลดของเสยและน�ามาใชใหเปนประโยชนและทางเลอกอนส�าหรบการอนรกษทรพยากร (เชน เพมการประชมทางไกลแบบภาพและเสยง)

7.4ข ตววดหรอตวบงชแสดงถงความส�าเรจตามแผนกลยทธ และแผนปฏบตการ ควร มความสมพนธกบวตถประสงคเชงกลยทธและเปาประสงคทระบไวในขอ 2.1ข(1) และตววดผลการด�าเนนการและผลทคาดการณไวของแผนปฏบตการทระบไวในขอ 2.2ก(5) และ 2.2ข ตามล�าดบ

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 161-162

7.5 ผลลพธดานงบประมาณ การเงน และตลาด : ผลลพธการดาเนนการดานงบประมาณ การเงน และตลาดของสถาบนเปนอยางไร (90 คะแนน) [ผลลพธ]

ใหสรปผลลพธการดำาเนนการดานงบประมาณ การเงน และตลาดทสำาคญของสถาบน ใหแสดงขอมลสารสนเทศเพอตอบค�าถามตอไปน

ก. ผลลพธดานงบประมาณ การเงน และตลาด (1) ผลการดาเนนการดานงบประมาณและการเงน ผลลพธของการดำาเนนการดานการเงนคออะไร ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอตวบงชทส�าคญของผลการด�าเนนการ

ดานงบประมาณและการเงน รวมถงตววดเชงรวม (Aggregrete measures) ของการควบคมตนทน ความมนคงทางการเงน (Financial viability) หรอผลการด�าเนนการดานงบประมาณ (Budgetary performance) (*) ผลลพธเหลานมความแตกตางตามสวนตลาด กลมและประเภทของผเรยนและลกคากลมอนอยางไร (*)

Page 75: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 63

(2) ผลการดาเนนการดานตลาด ผลลพธของการดำาเนนการดานตลาด คออะไร ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอตวบงชทส�าคญของผลการด�าเนนการ

ดานตลาดรวมถงสวนแบงตลาดหรอต�าแหนงในตลาด การเตบโตของตลาดและสวนแบงตลาด และการเจาะตลาดใหม (*) ผลลพธเหลานมความแตกตางตามสวนตลาด กลมและประเภทของ ผเรยนและลกคากลมอนอยางไร (*)

คำาศพททสำาคญตาง ๆ สามารถดความหมายของคำาศพทสำาคญไดในอภธานศพท หนา 99-124

หมายเหต

7.5ก(1) ตววดอาจรวมสภาพคลอง ปรมาณเงนทมใช ประสทธภาพในการใชสนทรพย กระแสเงนสด การจดอนดบพนธบตร คาใชจายของการเรยนการสอนและการบรหารทวไปตอหวผเรยนหรอเปนรอยละของคาใชจายทงหมด เงนทนส�ารองและกองทน ระดบคาเลาเรยนและคาธรรมเนยมตางๆ คาใชจายตอหนวยกต จ�านวนทนการศกษาตอป ตนทนการด�าเนนการเมอเทยบกบงบประมาณ รายจายตอหลกสตรคดเปนรอยละของงบประมาณ งบประมาณทเพมขนหรอลดลงในแตละป ทรพยากรเพอการศกษาซงผนมาจากดานอนๆ จ�านวนทนการศกษาทเพมขน ตววดตองเกยวเนองกบตววดดานการเงนทสถาบนรายงานไวในขอ 4.1ก(1) และแนวทางการบรหารการเงนตามทไดรายงานไวในหวขอ 2.2

ดคำาอธบายเพมเตมของหวขอนไดทหนา 162

Page 76: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256164

ระบบการใหคะแนน (เพอการประเมนระดบพฒนาการ)

การใหคะแนนคำาตอบในแตละหวขอ และการใหขอมลปอนกลบแกสถาบน จะขนอยกบการประเมนใน 2 มต คอกระบวนการ (หมวด 1-6) และผลลพธ (หมวด 7)

ในการประเมนระดบพฒนาการตามแนวทางทตอบไว ใหพจารณาถงสารสนเทศทเชอมโยง กบขอก�าหนดของหวขอและแนวทางการใหคะแนน (หนา 70-73) ดงน

● ปจจยหลกดานธรกจซงน�าเสนอไวในโครงรางองคการ● ระดบพฒนาการของแนวทางตาง ๆ ความครอบคลมของการไปสการปฏบต ความ

เขมแขงของกระบวนการเรยนรและกระบวนการปรบปรง รวมทงของผลลพธทน�าเสนอ

มตการใหคะแนน

กระบวนการ“กระบวนการ”หมายถง วธการทสถาบนใชและปรบปรง เพอตอบสนองขอก�าหนดของ

หวขอตางๆ ในหมวด 1-6 ปจจยทง 4 ทใชในการประเมนกระบวนการไดแก A (Approach) – แนวทาง D (Deployment) – การถายทอดเพอน�าไปปฏบต L (Learning) – การเรยนร และ I (Integration) – การบรณาการ การรายงาน ปอนกลบตามแนวทาง EdPEx สะทอนถงจดแขงและโอกาสในการพฒนาของปจจยตางๆ เหลาน การใหคะแนนหวขอในหมวด 1-6 เปนผลรวม ซงมพนฐานจากผลการด�าเนนการโดยรวม โดยค�านงถงปจจย ทง 4 ดานของกระบวนการ (ADLI)

A (Approach ) – “แนวทาง” หมายถง ● วธการทใชเพอใหบรรลผลตามกระบวนการ● ความเหมาะสมของวธการทใชเพอตอบสนองขอก�าหนดของหวขอตางๆ และ

สภาพแวดลอมการปฏบตการของสถาบน● ความมประสทธผลของการใชวธการเหลานน● การทแนวทางถกน�าไปใชซ�าไดเพยงใด และการทแนวทางนนอาศยขอมลและ

สารสนเทศทเชอถอไดเพยงใด (ซงหมายถง การด�าเนนการอยางเปนระบบ)

D (Deployment) – “การถายทอดเพอนาไปปฏบต” หมายถง ความครอบคลมและทวถงของ● การใชแนวทางเพอตอบสนองขอก�าหนดของหวขอตางๆ ทมความเกยวของและม

ความส�าคญตอสถาบน● การใชแนวทางอยางคงเสนคงวา● การใชแนวทางในทกหนวยงานทเกยวของ

Page 77: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 65

L (Learning) – “การเรยนร” หมายถง● การปรบปรงแนวทางใหดขน ผานวงรอบของการประเมนและการปรบปรง● การกระตนใหเกดการเปลยนแปลงแนวทางอยางกาวกระโดด ผานการสรางนวตกรรม● การแบงปนความรทไดจากการปรบปรงและการสรางนวตกรรมกบหนวยงานและ

กระบวนการอนๆ ทเกยวของภายในสถาบน

ใหดจาก“จากการผจญเพลง สนวตกรรม : อปมาอปมยสาหรบการเรยนร” หนาท 67 ซงแสดงใหเหนถงระดบพฒนาการประกอบกบมตการใหคะแนน

I (Integration) – “การบรณาการ” หมายถง ความครอบคลมและทวถงของ● แนวทางทใชสอดคลองกบความตองการของสถาบนตามทระบไวในโครงรางองคการ

และขอก�าหนดของหวขอตางๆ ในหมวด 1 ถง หมวด 6 ● การใชตววด สารสนเทศ และระบบการปรบปรงทชวยเสรมซงกนและกนทงระหวาง

กระบวนการ และหนวยงานตางๆ ของสถาบน● การทแผนงาน กระบวนการ ผลลพธ การวเคราะห การเรยนร และการปฏบตการ

มความสอดคลองกลมกลนกนในทกกระบวนการและหนวยงาน เพอสนบสนน เปาประสงคระดบสถาบน

ในการประเมนใหคะแนนหวขอหมวดกระบวนการ (หมวด 1-6) พงระลกไวเสมอวา แนวทาง การน�าไปสการปฏบต การเรยนร และบรณาการ มความเชอมโยงกน การอธบายเกยวกบ แนวทางตองระบ ถงการน�าไปสการปฏบตทสอดรบกบความตองการเฉพาะของหวขอและ ของสถาบน เมอกระบวนการมพฒนาการมากขน ค�าอธบายควรครอบคลมถงวฏจกรของ การเรยนร (ไปจนถงการสรางนวตกรรม) ทงน รวมถงการบรณาการกบกระบวนการ และ หนวยงานอนๆ (ใหด “ขนตอนสกระบวนการทมการพฒนา” หนา 68)

ผลลพธ“ผลลพธ” หมายถงผลผลตและผลลพธของสถาบน ในการบรรลตามขอก�าหนด

ในหวขอ 7.1 ถง 7.6 ปจจยทง 4 ทใชในการประเมนผลลพธ ไดแก L (Level) – ระดบ T (Trends) – แนวโนม C (Comparisons) – การเปรยบเทยบ และ I (Integration) – การบรณาการ การใหคะแนนหวขอในหมวด 7 เปนผลรวมซงมพนฐานจากผลการด�าเนนการโดยรวม โดยค�านงถงปจจยทง 4 ดานของผลลพธ

Page 78: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256166

L (Level) – “ระดบ” หมายถง● ระดบของผลการด�าเนนการในปจจบน โดยใชมาตรวดทน�ามาใชประโยชนได

(meaningful measurement scales)

T (Trends) – “แนวโนม”หมายถง ● อตราของการปรบปรงผลการด�าเนนการ หรอผลการด�าเนนการทดอยางตอเนอง (เชน ความลาดชนของจดทแสดงขอมลบนแกนของเวลา) ● ความครอบคลมของผลการด�าเนนการ (เชน ความครอบคลมของการถายทอดเพอ

น�าไปปฏบต)

C (Comparisons) – “การเปรยบเทยบ”หมายถง● ผลการด�าเนนการของสถาบนโดยเทยบกบขอมลเชงเปรยบเทยบทเหมาะสม เชน เปรยบเทยบกบคแขงหรอสถาบนทคลายคลงกน ● ผลการด�าเนนการของสถาบนเมอเทยบกบคาเทยบเคยง หรอกบองคการชนน�า

I (Integration) – “การบรณาการ” หมายถง ความครอบคลมและทวถงของ● ตววดตาง ๆ (จ�าแนกประเภท) ดานลกคา หลกสตรและบรการ ตลาด กระบวนการ

และแผนปฏบตการ ทระบไวในโครงรางองคการและหวขอทอยในหมวดกระบวนการ (ในหมวด 1 ถงหมวด 6)

● ผลลพธรวมถงตวชวดทเชอถอไดส�าหรบผลการด�าเนนการทเชอถอได● ผลลพธมความสอดคลองกลมกลนกนในทกกระบวนการและหนวยงาน เพอสนบสนน

เปาประสงคระดบสถาบน

ในการประเมนใหคะแนนหวขอหมวดผลลพธควรดขอมลผลการด�าเนนการทมระดบ แนวโนมการเปรยบเทยบทเหมาะสมส�าหรบตววดและตวชวดทส�าคญ ตลอดจนดความเชอมโยงกบความตองการหลกๆ ของสถาบนดวย นอกจากนยงควรแสดงขอมลใหครอบคลมถงผลลพธของการด�าเนนการทงหมด ซงสะทอนใหเหนถงผลของการถายทอดไปสการปฏบตอยางทวถงและผลการเรยนรระดบองคการ หากกระบวนการปรบปรงไดถกน�าไปถายทอดและเผยแพรอยางกวางขวางแลว ผลลพธทดนาจะตองเกดขน

Page 79: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 67

จากการผจญเพลง สนวตกรรม : อปมาอปมยสาหรบการเรยนร

1 ตงรบปญหา (0-5%) • ผทรบผดชอบโดยตรงเกดความตระหนกตกใจกบปญหาทเกดขน เนนการหาทางแกไขปญหาเฉพาะหนา คลคลายสถานการณใหปกตอยางรวดเรวคลายกบเจาหนาทผรบผดชอบเรงวงลากสายดบเพลงเพอดบเพลงใหเรวทสดเทาทจะท�าได

2 รณรงคใหเกดการปรบปรงแบบพนๆ (10-25%) • ผทรบผดชอบแสวงหาเครองมอหรอก�าหนดมาตรการในการ แกไขปญหาเพอใหสามารถรบมอกบปญหาไดอยางรวดเรว และลดผลกระทบของความเสยหายทเกดขน เทยบไดกบการตดตงทอและสายดบเพลงจ�านวนมากขนเพอชวยเพมความรวดเรวในการดบเพลงและลดความเสยหายทอาจเกดขน

3 การปรบปรงและประเมนผลอยางเปนระบบ (30-45%) • องคกรเรมมการประชมหารอรวมกนเพอประเมนจดทเปน ความเสยงหรอสาเหตของปญหา เพอหาทางรบมอกบความผดปกตทอาจเกดขนไดอยางมประสทธผลมากขน เทยบไดกบการทองคกรประเมนวาพนทใดมความเสยงในการเกดเพลงไหมและตดตงอปกรณตรวจจบความรอนและหวรดน�า (heat sensors and a sprinkler system) เปนพเศษพรอมทงแผนการรบมออคคภยทอาจเกดขน ในพนทบรเวณนน

4 กลยทธการปรบปรงและการเรยนร (50-65%) • องคกรด�าเนนการบรหารจดการเชงปองกนการเกดอคคภย อยางเปนระบบมากขน เทยบไดกบการทองคกรตดตงระบบตรวจจบความรอนและหวรดน�า เพอชวยเตอนภยใหทราบเมอระดบอณหภมเพมสงขนจนสามารถท�าใหเกดเพลงไหมได

5 การวเคราะหองคกรและสรางนวตกรรม (70-100%) • องคกรด�าเนนการวเคราะหขอมลสารสนเทศระดบองคกร และสรางนวตกรรมทเนนการปองกนทสาเหตเบองตน เพอลดโอกาสการเกดของปญหา เทยบไดกบการทองคกรเนนใหเกดความปลอดภยโดยเปลยนมาใชวสดอปกรณทปองกนไฟและตดไฟยาก การเปลยน มาใชของเหลวทมน�าเปนสวนประกอบหลกแทนของเหลวไวไฟ

แนวคดการปองกนเปนการปกปองชนแรก โดยมระบบตรวจจบความรอนและหวรดน�า

เปนการปองกนชนทสอง แนวคดนไดน�าไปใชในทกสถานการณและพนทในองคกร

Page 80: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256168

ขนตอนสความกาวหนาในการพฒนาเครองมอชวยในการประเมนและการใหคะแนนในหมวดกระบวนการ

1) ตงรบปญหา

(0-25%)เปาประสงค

เชงกลยทธและ

การปฏบตการ

การปฏบตการมลกษณะเปนกจกรรมมากกวาเปนกระบวนการ และสวนใหญจะตอบสนองความตองการหรอการแกปญหาเฉพาะหนาขาดการก�าหนดเปาประสงคทด

(2) แนวทางเรม

เปนระบบ

(30-45%)

เปาประสงค

เชงกลยทธและ

การปฏบตการ

สถาบนเพงเรมตนการปฏบตการดวยการใชกระบวนการทสามารถท�าซ�าได มการประเมนผล การปรบปรง และเรมมการประสานงานบางระหวางหนวยงานตางๆ ภายในสถาบน มการก�าหนดกลยทธและเปาประสงคเชงปรมาณ

(3) แนวทาง

สอดคลองไป

ในทศทางเดยวกน

(50-65%)

เปาประสงค

เชงกลยทธและ

การปฏบตการ

การปฏบตการมลกษณะเปนกระบวนการทสามารถท�าซ�าได และมการประเมนผลอยางสม�าเสมอ เพอการปรบปรง มการแบงปนการเรยนรและมการประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ ภายในสถาบน กระบวนการตอบสนองกลยทธและเปาประสงคทส�าคญของสถาบน

(4) แนวทางท

มการบรณาการ

(70-100%)

เปาประสงค

เชงกลยทธและ

การปฏบตการ

การปฏบตการมลกษณะเปนกระบวนการทสามารถท�าซ�าได และมการประเมนผลอยางสม�าเสมอ เพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงและการปรบปรง โดยความรวมมอกบหนวยงานอนทไดรบ ผลกระทบ สถาบนมงมนสความมประสทธภาพจนประสบความส�าเรจทวทงองคการการวเคราะห การสรางนวตกรรม การแบงปนสารสนเทศและความร มการใชกระบวนการและตววดในการตดตามความกาวหนาของเปาประสงคเชงกลยทธและของการปฏบตการทส�าคญ

Page 81: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 69

“ความสาคญ” เมอใชในการพจารณาใหคะแนน

องคประกอบส�าคญในการประเมนและใหขอมลปอนกลบตามเกณฑ EdPEx คอตองพจารณาวากระบวนการและผลลพธทรายงานไวม “ความส�าคญ” ตอปจจยหลกในการด�าเนนการ ของสถาบนหรอไม สถาบนควรระบเรองทเหนวา “ส�าคญทสด” ไวในโครงรางองคการและหวขอตางๆ เชน 2.1, 2.2, 3.2, 5.1, 5.2 และ 6.1 โดยเฉพาะอยางยงเรองความตองการทส�าคญของลกคา สภาพแวดลอมดานการแขงขน ความตองการของบคลากร วตถประสงคเชงกลยทธทส�าคญ และแผนปฏบตการ

การใหคะแนนในแตละหวขอ ควรยดแนวทางดงตอไปน● ค�าตอบของแตละหวขอ ควรอธบายประเดนพจารณาทงหมดและควรสะทอนสงท

ส�าคญตอสถาบน● การใหคะแนนในแตละหวขอ กอนอนใหก�าหนดวา - ชวงคะแนนใดอธบายระดบความสาเรจของสถาบนไดใกลเคยงทสด (เชน รอยละ

50 ถง 65) ค�าตอบในรายงานการประเมนตนเองของสถาบน อาจยงมความไมสมบรณในบางปจจยทใชในการตรวจประเมนในหมวด 1-6 (ADLI) หรอในหมวด 7 (LeTCI) กได การประเมนระดบความส�าเรจของสถาบนเปนการประเมนภาพรวมของปจจยทง 4 ของกระบวนการหรอปจจยทง 4 ของผลลพธ โดยไมเปนการแจงนบหรอการเฉลยผลของการตรวจประเมนทละปจจย เมอก�าหนดชวงคะแนนแลว การตดสนใจวาจะใหคะแนนจรงเทาไร ตองประเมนวาค�าตอบใน หวขอนนๆ ใกลเคยงกบเนอหาทอธบายในชวงคะแนนทสงขนไปหรอต�าลงเพยงใด

- หวขอทอยในหมวด 1-6 ทไดคะแนนรอยละ 50 แสดงวามแนวทางทตอบสนอง ขอก�าหนดโดยรวมของหวขอนน มการถายทอดเพอน�าไปปฏบตอยางคงเสนคงวาในหนวยงานสวนใหญ และไดผานรอบของการปรบปรงและการเรยนรมาบางแลว รวมทงตอบสนองความตองการทส�าคญของสถาบน หากจะใหไดรบคะแนนสงขนตองมการถายทอดเพอน�าไปปฏบตอยาง ครอบคลมมากขน มการเรยนรของสถาบนอยางมนยส�าคญ/ชดเจน และมการบรณาการมากขน

- หวขอทอยในหมวด 7 ทไดคะแนนรอยละ 50 แสดงวา มผลการด�าเนนการในระดบทดอยางชดเจน มแนวโนมทด พรอมดวยขอมลเชงเปรยบเทยบทเหมาะสมในผลลพธเกอบทกหวขอทมความส�าคญตอสถาบนหรอตอพนธกจ หากจะใหไดรบคะแนนสงขนตองมอตราการปรบปรง และ/หรอระดบของผลการด�าเนนการทดขน มผลการด�าเนนการเชงเปรยบเทยบท ดขน รวมทงมความครอบคลม และมการบรณาการกบความตองการของสถาบนหรอพนธกจของสถาบนมากขน

Page 82: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256170

แนวทางการใหคะแนน สาหรบหมวด 1-6

คะแนน คาอธบาย

0% หรอ5% A: ไมมแนวทางอยางเปนระบบใหเหน มสารสนเทศเพยงผวเผน

D: ไมมการน�าแนวทางทเปนระบบไปถายทอดเพอน�าไปปฏบต หรอมเพยงเลกนอย

L: ไมแสดงใหเหนวามแนวคดในการปรบปรง มการปรบปรงเมอเกดปญหา

I : ไมแสดงใหเหนวามความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนในระดบสถาบน แตละ

สวนหรอหนวยงานด�าเนนการอยางเอกเทศ

10%,15%,

20%

หรอ25%

A: แสดงใหเหนวาเรมมแนวทางทเปนระบบทตอบสนองตอขอก�าหนดพนฐานของ

หวขอ

D: การน�าแนวทางไปถายทอดเพอน�าไปปฏบตเพยงอยในขนเรมตนในเกอบทกสวน

หรอหนวยงานซงเปนอปสรรคตอการบรรลขอก�าหนดพนฐานของหวขอนน

L: แสดงใหเหนวาเรมมการเปลยนแปลงจากการตงรบปญหามาเปนแนวคดในการ

ปรบปรงแบบพนๆ

I : มแนวทางทสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนกบสวนหรอหนวยงานอน โดยสวน

ใหญเกดจากการรวมกนแกปญหา

30%, 35%,

40%หรอ 45%

A: แสดงใหเหนวามแนวทางทเปนระบบและมประสทธผลทตอบสนองตอขอก�าหนด

พนฐานของหวขอ

D: มการน�าแนวทางไปถายทอดเพอน�าไปปฏบต ถงแมวาบางสวนหรอบางหนวย

งานเพงอยในขนเรมตน

L: แสดงใหเหนวาเรมมแนวทางอยางเปนระบบในการประเมนและปรบปรง

กระบวนการทส�าคญ

I : แนวทางเรมมความสอดคลองกบความตองการพนฐานของสถาบน ตามทระบ

ไวในโครงรางองคการและเกณฑหมวดอน ๆ

50%,55%,

60% หรอ

65%

A: แสดงใหเหนวามแนวทางทเปนระบบและมประสทธผลทตอบสนองตอขอก�าหนด

โดยรวมของหวขอ

D: มการน�าแนวทางไปถายทอดเพอน�าไปปฏบตเปนอยางด ถงแมการปฏบตอาจ

แตกตางกนในบางสวนหรอบางหนวยงาน

L: มกระบวนการประเมนและปรบปรงอยางเปนระบบโดยใชขอมลจรง และเรม

มการเรยนรในระดบองคการ ซงรวมถงการสรางนวตกรรมเพอปรบปรงประสทธภาพและ

ประสทธผลของกระบวนการทส�าคญ

I: แนวทางมความสอดคลองกบความตองการโดยรวมของสถาบน ตามทระบไวใน

โครงรางองคการและเกณฑหมวดอน ๆ

Page 83: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 71

คะแนน คาอธบาย

7 0% ,7 5 % ,

80% หรอ 85%

A: แสดงใหเหนวามแนวทางทเปนระบบและมประสทธผลทตอบสนองตอขอก�าหนด

โดยรวมของหวขอ

D: มการน�าแนวทางไปถายทอดเพอไปปฏบตเปนอยางดโดยไมมความแตกตางของ

การปฏบตอยางมนยส�าคญ

L: มกระบวนการประเมนและปรบปรงอยางเปนระบบโดยใชขอมลจรง และเรม

มการเรยนรในระดบองคการ ซงรวมถงการสรางนวตกรรม เปนเครองมอส�าคญในการ

จดการ มหลกฐานชดเจนของการพฒนาอนเปนผลเนองมาจากการวเคราะหและการ

เรยนรระดบองคการ

I : แนวทางมบรณาการกบความตองการของสถาบน ทงในปจจบนและอนาคต

ตามทระบไวในโครงรางองคการและเกณฑหมวดอน ๆ

90%, 95%

หรอ 100%

A: แสดงใหเหนวามแนวทางทเปนระบบและมประสทธผลทตอบสนองตอขอก�าหนด

โดยรวมของหวขออยางสมบรณ

D: มการน�าแนวทางไปถายทอดเพอน�าไปปฏบตอยางสมบรณโดยไมมจดออนหรอ

ความแตกตางทส�าคญระหวางสวนหรอหนวยงาน

L: มกระบวนการประเมนและปรบปรงอยางเปนระบบโดยใชขอมลจรงและมการ

เรยนรในระดบองคการผานการสรางนวตกรรม เปนเครองมอส�าคญทใชทวทงองคการ

ในการจดการ มหลกฐานชดเจนของการพฒนาและนวตกรรมทวทงองคการ อนเปน

ผลเนองมาจากการวเคราะหและแบงปน

I : แนวทางมบรณาการอยางสมบรณกบความตองการของสถาบนทงในปจจบน

และอนาคตตามทระบไวในโครงรางองคการและเกณฑหมวดอน ๆ

Page 84: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256172

แนวทางการใหคะแนน สาหรบหมวด 7

คะแนน คาอธบาย

0% หรอ5% Le: ไมมการรายงานผลการด�าเนนการของสถาบน และ/ หรอมผลลพธทไมด

ในเรองทรายงานไว

T: ไมมการรายงานขอมลทแสดงแนวโนม หรอมขอมลทแสดงแนวโนมในทางลบ

C: ไมมการรายงานสารสนเทศเชงเปรยบเทยบ

I: ไมมการรายงานผลลพธในเรองทมความส�าคญตอการบรรลพนธกจของสถาบน

10%,15%,

20%

หรอ25%

Le: มการรายงานผลการด�าเนนการของสถาบนเพยงบางเรองทส�าคญตอสถาบน

ตามทระบไวในขอก�าหนดของหวขอ และเรมมระดบผลการด�าเนนการทดในบางเรอง

T: มการรายงานแนวโนมของขอมลบางเรอง บางเรองแสดงแนวโนมในทางลบ

C: แทบไมม หรอไมมการรายงานสารสนเทศเชงเปรยบเทยบ

I: มการรายงานผลลพธเพยงบางเรองทมความส�าคญตอการบรรลพนธกจของ

สถาบน

30%, 35%,

40%หรอ 45%

Le: มการรายงานถงระดบผลการด�าเนนการทดในบางเรองทส�าคญตอสถาบน

ตามทระบไวในขอก�าหนดของหวขอ

T: มการรายงานแนวโนมของขอมลบางเรอง และขอมลสวนใหญทแสดงนน

มแนวโนมทด

C: เรมมสารสนเทศเชงเปรยบเทยบ

I: มการรายงานผลลพธในหลายเรองทมความส�าคญตอการบรรลพนธกจของสถาบน

50%,55%,

60% หรอ

65%

Le: มการรายงานถงระดบผลการด�าเนนการทดในเกอบทกเรองทมความส�าคญตอ

สถาบน ตามทระบไวในขอก�าหนดของหวขอ

T: แสดงถงแนวโนมทดอยางชดเจนในเรองตาง ๆ ทมความส�าคญตอการบรรลพนธกจ

ของสถาบน

C: ผลการด�าเนนการในปจจบนในบางเรองด เมอเทยบกบตวเปรยบเทยบ และ/

หรอระดบเทยบเคยง

I : มการรายงานผลการด�าเนนการของสถาบนในขอก�าหนดทส�าคญเปนสวนใหญ

เกยวกบผเรยน ผมสวนไดสวนเสย ตลาด และกระบวนการ

Page 85: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 73

คะแนน คาอธบาย

70%,75%,

80% หรอ

85%

Le: มการรายงานผลการด�าเนนการทดถงดเลศในเรองทมความส�าคญตอขอก�าหนด

ของหวขอเปนสวนใหญ

T: สามารถรกษาแนวโนมทดอยางตอเนองในเรองส�าคญทกเรองทจะบรรลพนธกจ

ของสถาบน

C: มการเปรยบเทยบแนวโนมและระดบผลการด�าเนนการในปจจบนเปนจ�านวนมาก

หรอสวนมากกบตวเปรยบเทยบ และ/หรอระดบเทยบเคยง รวมทงแสดงถงความเปน

ผน�าในเรองตาง ๆ และมผลการด�าเนนการทดมาก

I : มการรายงานผลการด�าเนนการของสถาบนในขอก�าหนดทส�าคญเปนสวนใหญ

เกยวกบผเรยน ผมสวนไดสวนเสย ตลาด กระบวนการ และแผนปฏบตการ

90%, 95%

หรอ 100%

Le: มการรายงานผลการด�าเนนการทดเลศในเรองทมความส�าคญตอขอก�าหนดของ

หวขอเปนสวนใหญ

T: สามารถรกษาแนวโนมทดไวไดอยางตอเนองในเรองส�าคญทกเรองทจะบรรล

พนธกจของสถาบน

C: แสดงถงความเปนผน�าในวงการศกษาและเปนระดบเทยบเคยงใหสถาบนอน

ในหลายเรอง

I : มการรายงานผลการด�าเนนการของสถาบนในขอก�าหนดทส�าคญทงหมด ทเกยว

กบผเรยน ผมสวนไดสวนเสย ตลาด กระบวนการ และแผนปฏบตการ

Page 86: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256174

แนวทางการใชเกณฑ EdPEx

แนวทางตอไปนจะชวยใหสถาบน สามารถตอบสนองตอขอกำาหนดทง 17 หวขอในเกณฑไดอยางมประสทธผลทสด ใหดระบบการใหคะแนนรวมทงแนวทางการประเมน (หนา 64-73) ซงอธบายวธการตรวจประเมนผลการวเคราะหตนเอง และการบรรลผลการดำาเนนการของสถาบน

ขนตอนแรก1. เรยนรเกยวกบเกณฑ ใหท�าความเขาใจอยางถองแท กบเนอหาในสวนตางๆ ซงใหภาพทงหมดเกยวกบ

เกณฑน ดงตอไปน : ● เนอหารายละเอยดของเกณฑ EdPEx ตงแตหมวด 1-7 (ในหนา 12-63) ● ระบบการใหคะแนน (ในหนา 64) ● อภธานศพท (ในหนา 99-124) ● ค�าอธบายเพมเตมรายหมวดและหวขอตางๆ (ในภาคผนวก หนา 125-162)

2. รวธอานเกณฑและวธการตอบสนองตอขอกาหนดของหวขอตางๆ ใหท�าความเขาใจโครงสรางของเกณฑ EdPEx (ดรปในหนา 3) เนอหาเกณฑในทก

หมวดแบงออกเปนหวขอ (ไดแก 1.1, 1.2 ฯลฯ) ซงเปนองคประกอบส�าคญในการด�าเนนการในแตละหมวด ภายใตหวขอจะมขอก�าหนดโดยรวมซงเปนขอค�าถามทขยายขอก�าหนดพนฐานของเกณฑในหวขอนน ๆ ในล�าดบถดไปจะเปนขอค�าถามตางๆ จดเปนหมวดหมภายใตประเดนเพอพจารณา

ในการตอบสนองตอขอค�าถาม ใหพจารณาค�าถามในขอก�าหนดโดยรวม (overall requirement) หากสถาบนยงคนพบวามขอค�าถามทยงไมสามารถตอบไดครบถวนในระดบน กสามารถน�าไปใชในการวางแผนเพอปรบปรงกระบวนการ หากตองการเขาใจความหมายของเกณฑลกซงยงขน อาจท�าไดโดยอานค�าถามยอยๆ ทอยภายใตประเดนเพอพจารณาและหมายเหต

เกณฑ EdPEx ไดคงเนอหาของขอก�าหนดโดยรวมจากเกณฑป 2557 เอาไว (overall level 1) ซงมเนอหาของกระบวนการทมความส�าคญในการด�าเนนการ หากสถาบนมการพฒนาในระดบนครบถวนกสามารถน�าไปสการสรางระบบทสมบรณขน โดยพฒนาตามขอก�าหนดโดยรวมในระดบ 2 (overall level 2) ทก�ากบในแตละค�าถามตอไป

สถาบนควรเขาใจวาค�าถามตาง ๆ เหลาน เพอชวยใหสถาบนใชสารสนเทศทมอยด�าเนนกระบวนการตางๆ อยางเปนระบบ และตอบสนองตอความความตองการของเกณฑได

Page 87: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 75

หากสถาบนมระบบทมประสทธผลและสามารถตอบสนองตอขอก�าหนดโดยรวมได กสามารถพยายามตอบสนองตอค�าถามของขอก�าหนดตาง ๆ ตอไป ซงค�าถามตาง ๆ ชวยชแนะใหเขาใจอยางถองแท วาตองการสารสนเทศอะไรบาง ทงนไมควรตอบคาถามแตละขอแยกจากกน โดยไมเหนความเชอมโยงของสารสนเทศทเกยวของกบการตอบคาถามในแตละขอ

3. อานแนวทางการประเมนใหเขาใจ ในการตอบสนองตอค�าถามของหวขอตางๆ สถาบนตองพจารณาทงขอก�าหนด

ของเกณฑและแนวทางการประเมนซงอยในรปแบบของคะแนน (หนา 64-73) ทงนเพราะแนวทางการประเมนนน นอกจากจะเสรมความเขาใจในขอก�าหนดของหวขอกระบวนการ (หมวด 1-6) แลว ยงสะทอนใหเหนระดบพฒนาการของแนวทาง ความครอบคลมของการน�าแนวทางดงกลาวไปปฏบต ระดบของการเรยนรและการบรณาการกบองคประกอบอนๆ ในระบบการจดการผลการด�าเนนการของสถาบน

ในท�านองเดยวกนเพอเสรมขอก�าหนดในหวขอผลลพธ (หมวด 7) แนวทางการประเมนผลลพธยงเนนถงระดบผลการด�าเนนการในปจจบน ความส�าคญของแนวโนมของผลลพธ ขอมลเชงเปรยบเทยบทเกยวของ การบรณาการกบองคประกอบส�าคญในระบบการจดการผลการด�าเนนการของสถาบน และความเขมแขงของการกระบวนการปรบปรง

ในการประเมนตนเอง สถาบนควรอานค�าอธบายของการใหคะแนนในแตละระดบโดยองครวม และเลอกแถบคะแนน (Band) ทเหมาะสมกบระดบพฒนาการของสถาบนในหวขอนนโดยรวม โดยไมใชคาเฉลยของแตละประเดน และไมจ�าเปนตองตดสนโดยใชคะแนนเพยง คาเดยว

4. ทาความเขาใจกบความหมายของคาสาคญๆ ทใชในเกณฑ ค�าศพทหลายค�าทใชในเกณฑ อาจมความหมายไมตรงกบความหมายทใชอย

ในสถาบนของทาน ค�าศพทดงกลาวจะมค�าอธบายขยายความไวใน “อภธานศพท” ในหนา 80-101 การท�าความเขาใจกบค�าส�าคญเหลานจะชวยใหสถาบนสามารถประเมนตนเองไดอยางถกตอง และสอใหผประเมนเขาใจกระบวนการและผลลพธของสถาบน และเพอใชในการวางแผนการปรบปรง

5. เรมตนดวยการจดทาโครงรางองคกร โครงรางองคกร (หนา 5-11) เปนจดเรมตนทเหมาะสมทสด โครงรางองคกรจะ

ชวยใหทกฝายไดแก สถาบนทใชเกณฑในการตรวจประเมนตนเอง ผเตรยมรายงานเพอขอรบการประเมนหรอผประเมนรายงานใหเขาใจในสงทเกยวของและส�าคญทสดตอการอยรอด พนธกจ และผลการด�าเนนงานของสถาบน

Page 88: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256176

แนวทางในการตอบคาถามในหวขอกระบวนการ

แมวาเกณฑ EdPEx จะมงเนนในดานผลการด�าเนนการส�าคญๆ ของสถาบน แตล�าพงผลลพธเพยงอยางเดยวใหคณคาทางดานการวนจฉยองคการนอยมาก ตวอยางเชน หากสถาบนมผลการด�าเนนการบางเรองทไมดหรอมอตราการปรบปรงทต�ากวาของคแขงหรอสถาบนอนทเทยบกนได สถาบนตองเขาใจถงสาเหตวาเพราะอะไร และควรด�าเนนการอยางไรเพอเรงการปรบปรงใหดขน

ค�าตอบของหวขอกระบวนการ (หมวด 1-6) ชวยใหสถาบนหรอผประเมนรายงานของสถาบนสามารถวนจฉยกระบวนการทมความส�าคญทสดกบสถาบน (ทสงผลตอการปรบปรงการด�าเนนการมากทสด และมผลตอผลลพธและการด�าเนนการทส�าคญ) เนอหาและความสมบรณของค�าตอบในแตละหวขอมผลอยางยงตอการวนจฉยและคณภาพของขอมลปอนกลบ ดงนน สถาบนจงควรตอบหวขอตางๆ โดยเนนสารสนเทศของกระบวนการส�าคญเปนหลก ตามแนวทางดงตอไปน

1. เขาใจความหมายของคาวา “อยางไร” หวขอกระบวนการประกอบดวยค�าถามทใชค�าวา “อยางไร”สถาบนควรตอบค�าถาม

ดงกลาวดวยการน�าเสนอสารสนเทศของกระบวนการส�าคญทแสดงถงแนวทาง การถายทอดเพอน�าไปปฏบตการเรยนรและการบรณาการ (ดระบบการประเมนในหนา 67 ประกอบ) ค�าตอบทขาดสารสนเทศดงกลาว หรอใหเพยงแคตวอยางจะถกจดอยในกลม “สารสนเทศผวเผน” ดงระบในแนวทางการประเมน

- แสดงใหเหนวามแนวทางทเปนระบบ แนวทางทเปนระบบจะสามารถน�าไปท�าซ�าได และใชขอมลและสารสนเทศเพอ

สนบสนนการเรยนร หรออกนยหนงคอ แนวทางจะเปนระบบไดถาสามารถประเมน ปรบปรง มนวตกรรมและแบงปนความร จนน�าไปสการพฒนาอยางสมบรณขน

- แสดงใหเหนวามการถายทอดเพอนาไปปฏบต ในการตอบค�าถาม ควรสรปใหเหนวาไดมการน�าแนวทางไปใชในหนวยงานตางๆ

ของสถาบน - แสดงหลกฐานใหเหนวามการเรยนร แสดงหลกฐานวามวงจรการประเมนผลและการปรบปรงกระบวนการตางๆ รวมถง

ศกยภาพในการสรางนวตกรรม แสดงใหเหนวามการแบงปนการปรบปรงกระบวนการกบหนวยงานภายในอนๆ ทเหมาะสมเพอสนบสนนการเรยนรระดบสถาบน

Page 89: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 77

- แสดงใหเหนวามการบรณาการ การบรณาการเปนการแสดงใหเหนถงความสอดคลองและความกลมกลนของ

กระบวนการ แผน ตววด กจกรรม และผลลพธ ซงกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของสถาบน

การแสดงใหเหนความสอดคลองในหวขอกระบวนการ และตววดทสมพนธกนในหวขอผลลพธ จะชวยใหสถาบนมผลการด�าเนนการทดขน ความสอดคลองสามารถแสดงได 4 ดาน ดงน

● โครงรางองคกรควรระบเรองทมความส�าคญตอสถาบนไวใหชดเจน ● ในหมวดกลยทธ (หมวด 2) ซงรวมถงวตถประสงคเชงกลยทธ แผนปฏบตการ

และสมรรถนะหลก เนนสงทสถาบนใหความส�าคญทสด และอธบายวธการ ทน�าแผนกลยทธไปปฏบต

● ในการอธบายการวเคราะหและทบทวนระดบสถาบน (หวขอท 4.1) แสดง ใหเหนถงวธทสถาบนวเคราะหและทบทวนสารสนเทศทเกยวของกบผลการ ด�าเนนการ เพอเปนพนฐานในการจดล�าดบความส�าคญ

● ในหมวดกลยทธ (หมวด 2) และการปฏบตการ (หมวด 6) เนนระบบงาน และกระบวนการท�างานทส�าคญตอผลการด�าเนนการโดยรวมของสถาบน

2. เขาใจความหมายของคาวา “อะไร” ค�าถามทใชค�าวา“อะไร” ในหวขอกระบวนการมอยสองลกษณะ ลกษณะแรกเปนการ

ถามหาสารสนเทศพนฐานของกระบวนการหลกๆ และวธการด�าเนนงาน แมวาการระบผรบผดชอบในแตละขนตอนจะมประโยชน แตการขาดรายละเอยดวากระบวนการท�างานไดอยางไรกอาจไมสามารถวนจฉยหรอใหขอมลปอนกลบได

ลกษณะทสองเปนการถามหาสารสนเทศทเกยวของกบผล แผน วตถประสงค เปาประสงค หรอตวชวดทส�าคญๆ ของสถาบน ค�าถามในลกษณะนเปนตวก�าหนดใหสถาบนแสดงความสอดคลองและการบรณาการของระบบการจดการผลการด�าเนนการของตนเองได ตวอยางเชน เมอสถาบนระบวตถประสงคเชงกลยทธไวอยางไร แผนปฏบตการ ตวชวดของผลการด�าเนนการรวมทงผลลพธบางเรอง ทน�าเสนอไวในหมวด 7 กตองสมพนธกบวตถประสงคเชงกลยทธทระบไวดวย

Page 90: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256178

แนวทางในการตอบหวขอผลลพธ

1. ใหเนนทผลการดาเนนการทสาคญทสดของสถาบน การรายงานผลลพธควรครอบคลมขอก�าหนดทส�าคญทสดตอความส�าเรจของสถาบน

ทเนนไวในโครงรางองคการ และในหมวดการน�าองคการ หมวดการวางแผนกลยทธ หมวดการมงเนนลกคา หมวดการมงเนนบคลากรและหมวดการมงเนนการปฏบตการ

2. รายงานระดบ แนวโนมและการเปรยบเทยบผลลพธและแสดงใหเหนวามการบรณาการ - รายงานระดบของผลการดาเนนการ โดยใชมาตรวดทน�ามาใชประโยชนได - รายงานแนวโนม เพอแสดงทศทางของผลลพธ อตราการเปลยนแปลง และขอบเขต

ของการถายทอดเพอน�าไปปฏบตโดยทวไปแลวควรมขอมลยอนหลงอยางนอย 3 จด เพอใหเหนแนวโนมชดเจน ทงนควรแสดงผลการด�าเนนการทเกดขนจรงในอดตและปจจบน โดยไมใชผลการด�าเนนการทเปนคาคาดการณในอนาคต

ไมมการก�าหนดระยะเวลาขนต�าส�าหรบขอมลแนวโนม ชวงเวลา ทใชควรเหมาะสม กบตววด แตละตวทไดรายงานไว ส�าหรบผลลพธบางอยาง แนวโนมอาจจะนานถง 5 ปหรอ กวานนหรอต�ากวา 1 ปกได ขนอยกบการน�าไปใชประโยชน ส�าหรบผลลพธทมความส�าคญ รวมทงขอมลใหมดวย แมวาจะยงไมสามารถแสดงแนวโนมไดอยางชดเจน อธบายแนวโนม ทแสดงการเปลยนแปลงทส�าคญทงทดและไมด

- รายงานการเปรยบเทยบ เพอแสดงวาผลลพธของสถาบนเปนอยางไรเมอเทยบกบผลลพธของสถาบนอนทเหมาะสม

- รายงานการบรณาการโดยรายงานผลลพธทส�าคญทงหมดพรอมการจ�าแนกอยางเหมาะสม(ตวอยางเชน ตามกลมของผเรยนหรอกลมลกคาอนทส�าคญ บคลากร กระบวนการ และกลมหลกสตรและบรการ)

ตอบคาถามอยางมประสทธภาพ

1. อางองหวขออนตามความเหมาะสม ค�าตอบในแตละหวขอควรมความสมบรณในตวเองใหมากทสด และค�าตอบตางหวขอ

กควรสนบสนนซงกนและกนดวย ดงนนจงเปนการเหมาะสมทจะอางองถงค�าตอบในหวขออนแทนการกลาวซ�า ในกรณดงกลาวสารสนเทศเกยวกบกระบวนการส�าคญ จงควรระบไวก�ากบหวขอทเกยวของโดยตรง ตวอยางเชน ควรอธบายรายละเอยดของระบบการพฒนาบคลากรและระบบการเรยนรในหวขอ 5.2 เมอมการกลาวถงการพฒนาบคลากรและการเรยนรในทอนๆ อกในรายงานกควรอางองวาไดอธบายไวแลวในหวขอ 5.2 โดยไมตองใหรายละเอยดซ�า

Page 91: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 79

2. ใชรปแบบทกระชบ ควรเขยนรายงานโดยใชประโยชนจากเนอทบนกระดาษใหไดมากทสด อาจใช แผนภม

ตาราง และสญลกษณน�าหวขอ เพอน�าเสนอสารสนเทศไดอยางกะทดรดการจ�ากดจ�านวนหนาเปนความตงใจทจะบบใหสถาบนพจารณาวาสงใดทส�าคญทสดในการบรหารสถาบนและในการรายงานผลลพธ

3. การใชกราฟและตาราง ควรใชกราฟและตาราง เพอรายงานผลลพธจ�านวนมากอยางกระชบการแสดงผลลพธ

ในชวงเวลาระยะยาว หรอเปรยบเทยบกบสถาบนอนๆ ควร “ปรบใหเปนฐานเดยวกน” (ไดแก การน�าเสนอเมอมปจจยดานขนาดมาเกยวของ เชน การรายงานเปนสดสวน) ตวอยางเชน การรายงานแนวโนมดานความปลอดภย ในแงของจ�านวนวนท�างานทสญเสยไปเนองจาก อบตเหตตอบคลากร 100 คนอาจมความหมายทดกวาการรายงานเปนจ�านวนวนท�างานท สญเสยไปทงหมด หากจ�านวนบคลากรมการผนแปรในชวงเวลานน หรอสถาบนมการเปรยบเทยบ ผลลพธกบสถาบนอนทมจ�านวนบคลากรแตกตางกน

กราฟดานลางแสดงสวนหนงของการตอบสนองตอเกณฑหมวด 7.1 ผลลพธดานการเรยนรของผเรยน และดานกระบวนการ สถาบนใชอตราการสอบผานการสอบครงแรกเพอขอรบใบประกอบวชาชพ เปนตววดความส�าเรจทส�าคญ

กราฟแสดงใหเหนถงลกษณะหลายอยางของการรายงานผลลพธทชดเจนและ มประสทธผลไดแก

● การระบความหมายของทงสองแกนและหนวยวดอยางชดเจน ● รายงานทงระดบและแนวโนมของผลลพธของตววดผลการด�าเนนการทส�าคญ

เชน อตราการสอบผานในการสอบครงแรก เพอขอรบใบประกอบวชาชพ ● รายงานผลลพธในชวงเวลาหลายป ● ลกศรชขนแสดงวาแนวโนมทสงขน ดส�าหรบตววดน ● แสดงการเปรยบเทยบอยางเหมาะสมและชดเจน ● สถาบนการศกษาน ใชกราฟเพยงรปเดยวเพอแสดงวามการตดตามอตราการสอบ

ผานในการสอบครงแรก เพอขอรบใบประกอบวชาชพทสงขนทงในระดบภาพรวม ทงประเทศและเปรยบเทยบกบคแขง

● สถาบนคาดการณอตราการสอบผานฯ ทสงขนในทกสถาบน ระหวางปการศกษา 2555-2556 ถง 2558-2559 ซงรวมถงการปรบปรงอยางฉบพลนหรออยางกาว กระโดดเมอเทยบกบผลการด�าเนนการทผานมาของสถาบน ในรายงานควร

Page 92: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256180

มขอความอธบายถงการเปลยนแปลงอยางกาวกระโดดดงกลาวและอาจอางถงการ เรยนรทส�าคญจากสถาบน ก. ทใชเปนฐานในการคาดการณ

การวเคราะหกราฟโดยค�านงถงแนวทางการใหคะแนนท�าใหไดขอสรปเกยวกบผลการด�าเนนการและระดบพฒนาการขององคการดงน

● ระดบโดยรวมในปจจบนของผลการด�าเนนการของสถาบนดเลศ โดยดจากการ เปรยบเทยบกบ และคาเทยบเคยงระดบชาต

● ผลโดยรวมของสถาบนมแนวโนมทดขนอยางตอเนอง● สถาบน ก เปนสถาบนทเปนผน�าในปจจบน - แสดงผลการด�าเนนการทสงขนอยาง

ตอเนอง และมแนวโนมทด ตงแตปการศกษา 2552 สถาบน ข มการปรบปรงอยาง รวดเรว ถงแมระดบของผลการด�าเนนการใกลเคยงกบสถาบนอนทเปรยบเทยบกน ไดแตยงต�ากวาสถาบน ก

● สถาบน ค ในรายงานระบวาเปนสถาบนทเพงเกดใหม - ก�าลงเรมมปญหาเพราะ คะแนนไมสงขนแตคาดวาจะดขนอยางพลกผน (สถาบนควรอธบายถงปญหา ดงกลาวอยางสนๆ)

สถาบนคาดการณวาทกสถาบนจะมอตราการสอบผานฯ ทสงขน สถาบน ค จะยงคงตามหลงสถาบนอนๆ และจะเรมเหนผลลพธทดขนในป 2556-2557

กราฟแสดงอตราการสอบผานใบรบรองวชาชพ

Page 93: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 81

คานยมหลกและแนวคด

คานยมหลกและแนวคดน เปนความเชอและพฤตกรรมทฝงลกในองคการทมผลการดำาเนนการทเปนเลศ คานยมหลกและแนวคดจงเปนรากฐานทกอใหเกดความเชอมโยงระหวางความตองการหลกของสถาบนและกระบวนการปฏบตงานภายใน ภายใตกรอบการจดการทเนนผลลพธ ซงเปนรากฐานสำาคญของการปฏบต การใหขอมลปอนกลบ และความสำาเรจอยางตอเนอง

เกณฑ EdPEx จดท�าขนโดยอาศยคานยมหลกและแนวคดตางๆ 11 ขอ ดงตอไปน● มมมองเชงระบบ● การน�าองคการอยางมวสยทศน● ความเปนเลศทมงเนนผเรยน● การใหความส�าคญกบคน● การเรยนรระดบสถาบนและความคลองตว ● การมงเนนความส�าเรจ● การจดการเพอนวตกรรม● การจดการโดยใชขอมลจรง● ความรบผดชอบตอสงคม● จรยธรรมและความโปรงใส● การสงมอบคณคาและผลลพธ

มมมองเชงระบบ

มมมองเชงระบบหมายถง การบรหารจดการทกภาคสวน (องคประกอบ) ของสถาบนใหเปนแบบองครวม เพอใหบรรลพนธกจ ความส�าเรจอยางตอเนอง และมผลการด�าเนนงานทเปนเลศ

การบรหารจดการเพอผลการด�าเนนการโดยรวมทจะประสบความส�าเรจไดจ�าเปนตองมององคการเปนหนงระบบทมการปฏบตการทพงพาอาศยกน ระบบจะประสบความส�าเรจตองอาศยการสงเคราะห การมงไปในแนวทางเดยวกน และการบรณาการทมลกษณะเฉพาะตวใน แตละสถาบน การสงเคราะห หมายถง การมองภาพรวมของสถาบน โดยใชคณลกษณะทส�าคญ ของสถาบน รวมถงสมรรถนะหลก วตถประสงคเชงกลยทธ แผนปฏบตการ และระบบงาน การมงไปในแนวทางเดยวกน หมายถง การอาศยความเชอมโยงขององคประกอบตาง ๆ ในสถาบน

Page 94: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256182

เพอใหแผนงาน กระบวนการ ตววด ตลอดจนกจกรรมตางๆมความสอดคลองซงกนและกน การบรณาการ หมายถง การทองคประกอบทกภาคสวนในระบบการบรหารจดการของสถาบนมการเชอมโยงปฏสมพนธกนอยางสมบรณ เปนหนงเดยว และเปนประโยชนกบทกฝายเพอ ใหไดผลลพธตามทตงไว ซงเปนการตอยอดจากการมงไปในแนวทางเดยวกน

แนวคดดงกลาวขางตนไดแสดงในหนา 3 ของเกณฑ EdPEx เมอสถาบนมมมมอง เชงระบบ ผน�าระดบสงของสถาบนจะใหความส�าคญตอทศทางเชงกลยทธตอผเรยนและลกคากลมอน ซงหมายถงวา ผน�าระดบสงตองใชผลลพธในการตดตาม ตอบสนอง และบรหารจดการผลการด�าเนนงาน มมมองเชงระบบ คอ การใชตววดตวบงช สมรรถนะหลก และความรของสถาบนเพอก�าหนดกลยทธทส�าคญ และเชอมโยงกลยทธเหลานนกบระบบงาน กระบวนการหลก และการจดสรรทรพยากรใหสอดคลอง เพอปรบปรงผลการด�าเนนการโดยรวมและการให ความส�าคญกบผเรยนและลกคากลมอน

คานยมและแนวคด เกณฑทง 7 ขอ และแนวทางการใหคะแนน เปนองคประกอบทส�าคญของระบบและเปนกลไกทท�าใหเกดการบรณาการ

การนาองคการอยางมวสยทศน

ผน�าระดบสงควรก�าหนดวสยทศน มงเนนผเรยนและลกคากลมอนแสดงถง คานยมของสถาบนและแนวปฏบตทมจรยธรรมใหประจกษ รวมทงก�าหนดความคาดหวงทสงตอบคลากร การก�าหนดวสยทศน คานยมและความคาดหวงของสถาบนควรพจารณาความสมดลระหวางความตองการของผมสวนไดสวนเสยทกกลม ผน�าตองก�ากบใหมการสรางกลยทธ ระบบและ วธการตางๆ เพอสรางองคความร เพมขดความสามารถ กระตนใหเกดนวตกรรม สงเสรมใหเกดความรบผดชอบ และเกดผลการด�าเนนการทเปนเลศ ซงจะน�าไปสความส�าเรจอยางตอเนองของสถาบน

คานยมและกลยทธทผน�าก�าหนดขน ควรชวยชน�าการปฏบตงานและการตดสนใจของสถาบน ผน�าระดบสงของสถาบนควรสรางแรงบนดาลใจ และสงเสรมใหบคลากรทงหมดมสวนรวม มการพฒนาและเรยนร มความคดสรางสรรค และพรอมรบการเปลยนแปลงทส�าคญ คณะกรรมการสภามหาวทยาลย/สภาสถาบน จะตองเปนผก�ากบดแลการกระท�าและผลการด�าเนนงานของผน�าระดบสง ทายทสดคณะกรรมการชดนตองรบผดชอบตอผมสวนไดสวนเสยทกกลมในดานจรยธรรม การปฏบตการและผลการด�าเนนการทงของสถาบน และของผน�าระดบสง

Page 95: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 83

ผน�าระดบสง ควรปฏบตตนเปนแบบอยางทด โดยการประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม และเขารวมในการวางแผน การสรางบรรยากาศทสนบสนนใหเกดนวตกรรม สอสาร สอนงานและสรางแรงจงใจใหแกผปฏบตงาน การพฒนาผน�าในอนาคต การทบทวนผลการด�าเนนการของสถาบน และการยกยองชมเชยผปฏบตงาน การเปนแบบอยางทด ผน�าระดบสงสามารถ เสรมสรางเรองจรยธรรม คานยม และความคาดหวงไปพรอมๆ กบการสรางภาวะผน�า ความมงมน และความคดรเรมใหเกดขนทวทงองคการ

ความเปนเลศทมงเนนผเรยน

ทายทสดผเรยนและลกคากลมอน คอผตดสนในเรองผลการด�าเนนการและคณภาพของหลกสตรและบรการ ดงนน สถาบนจงตองพจารณาสงทสงผลตอคณคาในมมมองของผเรยนและลกคากลมอน ไดแก องคประกอบและคณลกษณะของหลกสตรและบรการ ชองทางตาง ๆ ท ผเรยนและลกคากลมอนจะตดตอเขาถง และสงสนบสนนอน ๆ พฤตกรรมเหลานจะชวยน�าไปสการไดผเรยนและลกคา สรางความพงพอใจ ความชอบและความจงรกภกด การกลาวถงในทางทด และผลในทายทสด คอความส�าเรจอยางตอเนองของสถาบน ความเปนเลศทมงเนนผเรยน มทงองคประกอบทเปนปจจบนและอนาคต ความเขาใจความปรารถนาของผเรยนและลกคา กลมอนในปจจบนและการคาดคะเนถงความปรารถนาของผเรยนและตลาดในอนาคต

ตลอดชวงเวลาทผเรยนและลกคากลมอน มความเกยวของกบสถาบน มหลายปจจยทอาจสงผลตอการรบรถงคณคาและความพงพอใจ ซงรวมถงวธการบรหารความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน ซงชวยสรางความเชอถอ ความเชอมน และความจงรกภกด

ความเปนเลศทม งเนนผเรยน จงมความหมายมากกวาเพยงการเพมผลสมฤทธของ การเรยน การผานเกณฑมาตรฐานขนต�าทก�าหนดไว หรอลดความจ�าเปนทตองแกไขใหถกตอง ปจจยตางๆ เหลานสงผลตอมมมองทผเรยนและลกคากลมอนมตอสถาบน ดงนนจงเปนสวนท ส�าคญของความเปนเลศทมงเนนผเรยน นอกจากนความส�าเรจของสถาบนในการตอบสนอง ตอผลการด�าเนนการทไมเปนไปตามเปา ขอรองเรยน หรอความผดพลาดในขนตอนการบรการ จงมความส�าคญยงตอการรกษาผเรยนและลกคากลมอนไวกบสถาบน และสรางความผกพน ในระยะยาว

สถาบนทมงเนนผเรยน นอกจากจดการหลกสตรและการบรการทสามารถตอบตอความตองการพนฐานของผเรยนและลกคากลมอนไดแลว ยงตองใหความส�าคญตอองคประกอบและคณลกษณะทสรางความแตกตางจากคแขง การสรางความแตกตางน อาจเปนการน�าเสนอหลกสตรและบรการทางการศกษาใหมๆ การผสมผสานของหลกสตรและบรการ หรอการจด

Page 96: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256184

บรการทตอบสนองตอความตองการเฉพาะราย กลไกทหลากหลายในการเขาถงและการสอสารทไปถงลกคา การตอบสนองทฉบไว หรอสมพนธภาพพเศษเฉพาะกลม

ความเปนเลศทมงเนนผเรยนจงเปนแนวคดเชงกลยทธ ซงมงไปสการรกษาและสรางความจงรกภกดของผเรยนและลกคากลมอน การยอมรบและชอเสยงของสถาบน การเตบโตและการขยายสวนตลาด สถาบนตองมความไวตอการตอบสนองตอความความตองการทเปลยนแปลงหรอเกดใหม ของผเรยน ลกคาอนและ ตลาด และตอปจจยทมผลตอความผกพนของลกคา สถาบนตองใสใจตอเสยงของลกคา และคาดการณการเปลยนแปลงของตลาด ดงนนความเปนเลศทมงเนนผเรยนจงตองสรางวฒนธรรมทมงเนนผเรยนและความคลองตวของสถาบน

การใหความสาคญกบคน

ความส�าเรจของสถาบนขนกบบคลากรทมความผกพนซงไดรบประโยชนจากการท�างานทมความหมาย เหนทศทางของสถาบนอยางชดเจน โอกาสในการเรยนรและความรบผดรบชอบตอผลการด�าเนนการ บคลากรจะมความผกพนไดตองมบรรยากาศการท�างานทมความปลอดภย มความไวเนอเชอใจ และการใหความรวมมอซงกนและกน นอกจากนน สถาบนทประสบความส�าเรจตองสามารถใชประโยชนจากภมหลงทหลากหลายของบคลากรและคความรวมมอ รวมทงความร ทกษะ ความคดสรางสรรค และแรงจงใจ สถาบนทประสบความส�าเรจเหลานใหความส�าคญกบคนทกกลมทมสวนไดสวนเสยกบสถาบน ซงรวมถงผเรยน ลกคากลมอน ชมชน และกลมบคคลอนซงไดรบผลกระทบจากการปฏบตงานของสถาบน

การใหความส�าคญตอคนในสถาบน หมายถง ความมงมนทจะสรางความผกพน การพฒนา และความผาสกของบคลากร สงเหลานนบวนจะตองอาศยการออกแบบกระบวนการใหม ความยดหยนเพอใหเหมาะสมกบสถานทท�างานและความตองการใชชวตครอบครวทแตกตางกน ความทาทายหลกในการใหความส�าคญกบบคลากรรวมถง (1) การแสดงความมงมนของผน�าทจะท�าใหบคลากรประสบความส�าเรจ (2) การสรางระบบการยกยองชมเชยหรอใหรางวล ทนอกเหนอไปจากระบบการใหผลตอบแทนตามปกต (3) จดใหมการพฒนาและความกาวหนาภายในสถาบน (4) การแบงปนความรของสถาบน เพอใหบคลากรสามารถใหบรการแกผเรยน และลกคากลมอน ตลอดจนชวยใหสถาบนบรรลเปาหมายเชงกลยทธไดดยงขน (5) การสรางสภาพแวดลอมทสงเสรมใหสามารถตดสนใจในสถานการณทมการวเคราะหผลไดผลเสยของความเสยงในการตดสนใจนน เพอใหเกดนวตกรรม (6) การพฒนาระบบความรบผดชอบตอผลการด�าเนนการของตนทงในระดบบคลากรและระดบองคการ (7) การสรางสภาพแวดลอม ทสนบสนนบคลากรทหลากหลาย

Page 97: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 85

ความส�าเรจของบคลากรซงรวมถงทงของผน�าดวย ขนอยกบโอกาสทจะเรยนร การเรยนรน รวมถงการเตรยมคนเพอสมรรถนะหลกของสถาบนในอนาคต การฝกงานในหนาทเปนการฝกใหคนเรยนรขามสายงาน และท�าใหเชอมโยงการฝกอบรมเขากบดานอตราก�าลงและความจ�าเปนเรงดวนไดอยางมประสทธผลและคมคา ในสถาบนทตองพงพาอาสาสมคร การเรยนรของอาสาสมครเหลานกมความส�าคญทควรน�ามาพจารณา

สถาบนตองสรางคความรวมมอทงภายในและภายนอกกบบคคลและองคการอน เพอใหบรรลเปาประสงคโดยรวมไดดขน คความรวมมอภายในสถาบนอาจหมายถง ความรวมมอระหวางฝายปฏบตงานกบฝายบรหาร การเปนคความรวมมอกบบคลากรอาจครอบคลม โอกาสทจะพฒนา การฝกอบรมครอมสายงาน หรอการปรบโครงสรางการท�างานใหม เชน การสรางทมงาน ทมสมรรถนะสง นอกจากนการตงกลมความรวมมอภายในสถาบนยงอาจเกยวของกบการสรางเครอขาย ความสมพนธระหวางหนวยงาน หรอระหวางคณาจารย บคลากรและอาสาสมคร เพอเสรมสรางความยดหยน การตอบสนองและการแลกเปลยนเรยนร

คความรวมมอภายนอกอาจหมายถงลกคา ผสงมอบ สถาบนการศกษาอน หรอชมชน บคคลเหลานอาจมบทบาทตอความส�าเรจอยางตอเนองของสถาบน

การเรยนรระดบองคการและความคลองตว

เพอใหประสบความส�าเรจในโลกปจจบนซงมสภาพแวดลอมในการแขงขนสง และเปลยนแปลงตลอดเวลา สถาบนจ�าเปนตองมความคลองตวและมการเรยนรระดบองคกรอยางตอเนอง ความคลองตวคอความสามารถในการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและยดหยนในการปฏบตการ สถาบนก�าลงเผชญกบระยะเวลาในการน�าเสนอ/ปรบปรงหลกสตรและบรการใหมๆ ทสนลงเรอยๆ มการเรยกรองใหหนวยงานของรฐบาลและองคการทไมแสวงหาก�าไร ด�าเนนการ ตอบสนองอยางรวดเรวตอประเดนใหมๆ ทอยในความสนใจของสงคม เนองจากในปจจบนเกดเหตการณทท�าใหเกดภาวะชะงกงนบอยขนมาก ซงเหตการณเหลานอาจถกกระตนดวยนวตกรรมทางเทคโนโลย การน�าเสนอหลกสตรและบรการใหม ความวนวายหรอ ความตงเครยดทางเศรษฐกจ เหตการณส�าคญทางสภาพภมอากาศ ขอบงคบดานกฎระเบยบ หรอขอเรยกรอง จากสงคมและชมชน ดงนนสถาบนจงตองมความสามารถทจะปรบเปลยนตนเองได โดยใชระยะเวลาทสนลง การปรบปรงระยะเวลาในการตอบสนอง มกตองเปลยนระบบงานใหม ปรบกระบวนการท�างานใหงายขน หรอสรางความสามารถในการปรบเปลยนจากกระบวนการหนงไปสอกกระบวนการหนงอยางรวดเรว บคลากรทไดรบอบรมครอมสายงาน และทไดรบการมอบอ�านาจในการตดสนใจ และการจดการของความรของสถาบนททนเหตการณ จงมคาอยางยงตอสถาบนในสภาพแวดลอมดงกลาว

Page 98: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256186

การเรยนรระดบองคการ ประกอบดวยการปรบปรงแนวทางทมอยแลวอยางตอเนอง และการเปลยนแปลงทส�าคญหรอการสรางนวตกรรมทน�าไปสเปาประสงคและแนวทาง หลกสตร บรการ และตลาดใหม

การเรยนรตองฝงลกเขาไปในวถการปฏบตงานของสถาบน นนคอ การเรยนรควรเปน (1) สวนหนงของการปฏบตงานประจ�าทท�าจนเปนกจวตร (2) สงทสงผลตอการแกปญหาทตนเหต โดยตรง (3) การเนนการสรางองคความรและแลกเปลยนเรยนรทวทงสถาบน (4) ขบเคลอน โดยโอกาสในการเปลยนแปลงทส�าคญ และมความหมาย รวมทงการสรางนวตกรรม

แหลงเรยนรตางๆ หมายรวมถงแนวความคดจากอาจารยและบคลากร อาสาสมคร ผลการวจยและพฒนา ขอมลจากผเรยนและลกคากลมอน การแลกเปลยนเรยนรเรองวธปฏบตทเปนเลศ ผลการด�าเนนการของคแขงและการเทยบเคยง

การเรยนรขององคการสงผล ดงน (1) เพมคณคาใหแกผเรยน และลกคากลมอนดวยหลกสตร และบรการทางการศกษาใหมๆ หรอทไดรบการปรบปรง (2) สรางโอกาสใหมทางการศกษา (3) พฒนาและปรบปรงกระบวนการ หรอรปแบบธรกจใหม (4) ลดความผดพลาด ความคลาดเคลอน ความสญเปลา และตนทนทเกยวของ (5) ปรบปรงผลการตอบสนองและลดรอบเวลาการด�าเนนการ (6) เพมผลตภาพและประสทธผลในการใชทรพยากรทงหลายของสถาบน (7) สงเสรมผลการด�าเนนการของสถาบนในดานความรบผดชอบตอสงคม และการให บรการตอชมชน และ (8) เพมความคลองตวในการจดการการเปลยนแปลงและการหยดชะงก ปจจยแหงส�าเรจทส�าคญทตอบสนองตอความทาทายในดานเวลาทใชตงแตการออกแบบจนถงการน�าไปปฏบต (เวลาทใชตงแตการรเรมหลกสตรหรอบรการ) หรอรอบเวลาในการสรางนวตกรรม สถาบนจ�าเปนตองบรณาการในกจกรรมตาง ๆ ตงแตขนตอนการวจย หรอรเรมแนวคด ไปจนถงการน�าไปใชจรง เพอตอบสนองความตองการทเปลยนแปลงเรวของตลาด

ทกมตของการด�าเนนการทวดดวยเวลามความส�าคญมากขนในปจจบน และรอบเวลาคอ ตววดหลกของกระบวนการ การใหความส�าคญเรองเวลายงกอใหเกดประโยชนส�าคญอนๆ การปรบปรงเวลาทใชในการด�าเนนการจะสงผลใหเกดการปรบปรงหรอเปลยนแปลงไปพรอมๆกนในเรองตางๆ ไดแก ระบบงาน โครงสรางสถาบน คณภาพ ตนทน การบรณาการหวงโซอปทาน ผลตภาพและความส�าเรจอยางตอเนองในภาวะตลาดททาทาย

การเรยนรของสถาบนและความคลองตว อาจไดจากพนธมตรหรอคความรวมมอเชง กลยทธ ซงอาจชวยเสรมสมรรถนะหลกของสถาบน เพอเขาสตลาดใหม หรอเปนฐานส�าหรบสรางหลกสตรและหรอบรการใหม คความรวมมออาจชวยแกประเดนทเปนปญหารวมกน โดยการผสมผสานและเสรมความแขงแกรงและสมรรถนะหลกขององคการ หรอความสามารถ

Page 99: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 87

ในการเปนผน�าของสถาบนเขากบจดแขงและศกยภาพของคความรวมมอ ความรวมมอเชนนอาจสรางความไดเปรยบเชงกลยทธใหมๆ ของสถาบนอกดวย

การมงเนนความสาเรจ

การสรางความส�าเรจของของสถาบนทงในปจจบนและอนาคต ตองอาศยความเขาใจ ในปจจยตางๆ ทมผลกระทบตอสถาบนและตลาดทงระยะสนและระยะยาว การจะท�าใหมนใจไดวาจะมความส�าเรจอยางตอเนอง ตองมการจดการความไมแนนอนในสภาพแวดลอม และการสรางความสมดลระหวางความตองการระยะสนของผมสวนไดสวนเสยกบความจ�าเปนในการลงทนเพอความส�าเรจระยะยาวของผมสวนไดสวนเสยและของสถาบน ความเตบโตอยางยงยนและการเปนผน�าดานผลการด�าเนนการอยางตอเนองตองมทศทางอนาคตทชดเจน ทงยงตอง มความมงมนทจะสรางพนธะระยะยาวกบผมสวนไดสวนเสยทส�าคญ ไดแก ผเรยนและลกคา กลมอน บคลากร ผสงมอบ คความรวมมอ ชมชนและสงคม สถาบนยงตองมความคลองตว ทจะปรบแผนในกรณทสถานการณบงคบ

การวางแผนและการจดสรรทรพยากรของสถาบนควรตองค�านงลวงหนาถงปจจยตางๆ เชน ความคาดหวงทงระยะสนและระยะยาวของผเรยนและลกคากลมอน โอกาสทางการศกษาและการสรางคความรวมมอใหมๆ วกฤตการณตางๆทอาจเกดขน รวมทงการเปลยนแปลงสภาวะทางเศรษฐกจ ความตองการดานสมรรถนะและอตราก�าลงของบคลากร การแขงขนในตลาดโลก การพฒนาเทคโนโลย การเปลยนแปลงของผเรยน ลกคากลมอนและสวนตลาด รปแบบใหมในการท�าธรกจ การเปลยนแปลงของกฎระเบยบขอบงคบ ความตองการและความคาดหวงทเปลยนแปลงของสงคมและชมชน และการปรบกลยทธของคแขง การก�าหนดวตถประสงคเชงกลยทธและการจดสรรทรพยากรของสถาบนตองพจารณาถงอทธพลของปจจยเหลาน การมงเนนอนาคตหมายถง การพฒนาผน�า บคลากรและผสงมอบ การวางแผนการสบทอดทมประสทธผล การสรางสภาพแวดลอมทสนบสนนใหเกดความกลาเสยงอยาง คมคาและสนบสนนนวตกรรม รวมถงคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคมและมความ รบผดชอบตอสงคม

การจดการเพอนวตกรรม นวตกรรม หมายถง การเปลยนแปลงทมความส�าคญเพอปรบปรงหลกสตรและ

บรการ กระบวนการ การปฏบตการ และรปแบบทางธรกจ (*) เพอสรางคณคาใหมใหแกผม สวนไดสวนเสย นวตกรรมควรน�าสถาบนสมตใหมของผลด�าเนนการ นวตกรรมจ�าเปนตองม

Page 100: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256188

สภาพแวดลอมทเกอหนน กระบวนการทจะคนหาโอกาสทางกลยทธ และการตดตามการลงทน ทมความเสยง (intelligent Risk) นวตกรรมและการปรบปรงอยางตอเนอง เปนแนวคด ทแตกตางแตเสรมซงกนและกน สถาบนทประสบความส�าเรจใชทงสองแนวทางเพอปรบปรง ผลการด�าเนนการ

นวตกรรมไมจ�ากดอยเพยงในหนวยงานดานวจยและพฒนาเทานน แตยงมความส�าคญตอการปฏบตการ ระบบและกระบวนการทงหมดในทกๆ ดาน การบรหารและจดการสถาบนจงตองสรางบรรยากาศ เพอคนหาโอกาสทางกลยทธและลงทนในความเสยงทนาลงทน เพอใหกลายเปนสวนหนงของวฒนธรรมการเรยนร การสรางนวตกรรมควรบรณาการเขาไวในการปฏบตงานประจ�าวน โดยมระบบการปรบปรงผลการด�าเนนการชวยเกอหนน นอกจากนยงตองมกระบวนการทเปนระบบในการเฟนหาโอกาสทางกลยทธในทกสวนของสถาบน

นวตกรรมอาจไดมาจากการดดแปลงนวตกรรมจากอตสาหกรรมอน เพอใหเกดการปรบปรงแบบกาวกระโดดในวงการศกษา นวตกรรมเกดจากการสงสมความรของสถาบนและบคลากรและจากนวตกรรมของคแขง อาจเกยวของกบความรวมมอของบคลากรซงปกตไมไดท�างานดวยกนหรอมาจากตางหนวยงานภายในสถาบน ดงนน ความสามารถในการเผยแพรและใชประโยชนจากความรเหลานอยางรวดเรวจงมความส�าคญยงตอการผลกดนใหเกดการสรางนวตกรรมของสถาบน

การจดการโดยใชขอมลจรง

การจดการโดยใชขอมลจรง หมายถง การทสถาบนวดและวเคราะหผลการด�าเนนการเปนสวนส�าคญของการด�าเนนการของสถาบน ทงจากมมมองภายในและจากสภาพแวดลอมทมการแขงขน การวดผลควรพฒนาจากความตองการและกลยทธของสถาบน และควรสอถงขอมลและสารสนเทศทส�าคญอยางยงเกยวกบกระบวนการหลก ผลผลต ผลลพธ และผลสมฤทธ และจากผลการด�าเนนการของคแขงและในวงการศกษา การบรหารจดการผลการด�าเนนการท มประสทธผลของสถาบนตองใชขอมลและสารสนเทศทหลากหลาย ขอมลและสารสนเทศเหลานอาจอยในหลากหลายรปแบบ เชน ตวเลข กราฟ ขอมลเชงพรรณา และมาจากหลากหลายแหลง ทงกระบวนการภายใน การส�ารวจ ฐานขอมล และสอสงคม ตววดผลการด�าเนนการเกยวกบ ผเรยน ลกคากลมอน หลกสตร บรการ และกระบวนการ การเปรยบเทยบวธการปฏบต ตลาด และผลการด�าเนนการของคแขง ผลการด�าเนนการของผสงมอบ บคลากร คความรวมมอ ตนทน งบประมาณ และผลลพธดานการเงน ดานการก�ากบดแล การปฏบตตามกฎหมาย และการบรรลเปาประสงคเชงกลยทธ

Page 101: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 89

สงส�าคญทตองพจารณาในการปรบปรงผลการด�าเนนการ และการบรหารความเปลยนแปลง ไดแก การเลอกและใชตววดหรอตวบงชผลการด�าเนนการ ทงน ตววดหรอตวบงชทเลอกมา ตองเปนตวทดทสด ทสะทอนถงปจจยทน�าไปสการปรบปรงผลสมฤทธดานการเรยนรของผเรยน และการพฒนาผเรยน ลกคากลมอน การปฏบตการ การเงน งบประมาณ และผลการด�าเนนการดานสงคม กลมตววดหรอตวบงชทครอบคลมและเชอมโยงกบความตองการของผเรยน ลกคากลมอน และผลการด�าเนนการของสถาบนจะชวยท�าใหกระบวนการทงหมดสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนกบเปาประสงคของสถาบน ตววดและตวบงชเหลานอาจจ�าเปนในการสนบสนนการตดสนใจในสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว การวเคราะหขอมลจากกระบวนการตดตามผลจะชวยใหสถาบนสามารถประเมนและปรบเปลยนตววดและตวบงช เหลานน เพอใหสนบสนนเปาประสงคของสถาบนไดดยงขน

การวเคราะห หมายถง การกลนกรองใจความส�าคญจากขอมลและสารสนเทศเพอใชสนบสนน การวดผล การตดสนใจ การปรบปรงและการสรางนวตกรรม การวเคราะหรวมถงการใชขอมลเพอดแนวโนม การคาดการณ ตลอดจนการหาความสมพนธของเหตและผลซงโดยปกตแลวอาจไมเหนเดนชด การวเคราะหอาจใชสนบสนนจดมงหมายตางๆ เชน การวางแผน การทบทวนผลการด�าเนนการโดยรวม การปรบปรง การปฏบตงาน และการบรรลเปาหมายของการบรหารความเปลยนแปลง และการเปรยบเทยบผลการด�าเนนการกบคแขง หรอเทยบเคยงกบสถาบนทมวธปฏบตทเปนเลศ

ขอมลอาจจ�าเปนตองรวบรวมจากแหลงตางๆ เพอสนบสนนการวเคราะห ขอมลอาจจ�าแนกได ในลกษณะตาง ๆ เชน ตลาด หลกสตร บรการ และกลมบคลากร เพอใหมความเขาใจทลกซงมากขน

ความรบผดชอบตอสงคม

ผน�าของสถาบนควรใหความส�าคญกบความรบผดชอบตอสาธารณะ รวมทงตองค�านงถงความผาสกและประโยชนของสงคม ผน�าควรเปนแบบอยางทดตอสถาบนและบคลากรในการใหความส�าคญในการปกปองสขภาวะ ความปลอดภย และสงแวดลอม การปกปองดงกลาวควรครอบคลมถงปฏบตการของสถาบนทอาจสงผลกระทบในทกดาน นอกจากนนสถาบนควรเนนการอนรกษทรพยากรและการลดของเสยทแหลงเกด การวางแผนควรค�านงถงผลกระทบดานลบทอาจเกดขนจากการบรหารทางกายภาพ การปฏบตงานภายในหองทดลองและการขนสง การวางแผนทมประสทธผลควรปองกนมใหเกดปญหาตางๆ มการเตรยมการเพอตอบสนองอยางถกตองตรงประเดนในกรณทเกดปญหาขน และจดใหมสารสนเทศ และการสนบสนนทจ�าเปนใหพรอม เพอสรางความตนตว ความปลอดภย และความเชอมนของสงคม

Page 102: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256190

สถาบนไมเพยงตองปฏบตตามกฎหมายและขอก�าหนดของทองถน จงหวด หรอประเทศเทานน แตควรถอเอาขอบงคบเหลานเปนโอกาสเพอการปรบปรง “ใหดกวาสงทจ�าเปนตองปฏบตตามกฎระเบยบ” สถาบนควรตอกย�าใหเกดการประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรมในการด�าเนนการและการมปฏสมพนธกบผมสวนไดสวนเสยในทกกรณ สภามหาวทยาลย/สภาสถาบนควรก�าหนด ขอปฏบตดานจรยธรรมในมาตรฐานระดบสงและตองมการตดตามผลการปฏบตในทกดานอยางสม�าเสมอ

การค�านงถงความผาสกและประโยชนของสงคม หมายถง การเปนผน�าและการสนบสนนระบบเศรษฐกจ สงคมและสภาพแวดลอมภายในขอบเขตทสถาบนครอบคลมถงและภายใตขอจ�ากดดานทรพยากรของสถาบน การสนบสนนและการเปนผน�าดงกลาว อาจรวมถงการพฒนาการศกษา สขภาวะและบรการอนๆในชมชน การปรบปรงสภาพแวดลอมทดเลศ การเปน ตนแบบในประเดนทมความส�าคญตอสงคม การอนรกษทรพยากร การลดการปลอยกาซ เรอนกระจก (carbon footprint) การบรการชมชนและงานการกศล การปรบปรงหลกปฏบตในวงการศกษาและของสถาบน และการแลกเปลยนขอมลสารสนเทศทไมเปนความลบทาง การแขงขน

สถาบนทเปนตนแบบ ภาวะผน�าครอบคลมการมบทบาทในการโนมนาวสถาบนอนทงภาครฐและเอกชน เพอใหเกดความรวมมอ จากสถาบนอนทงภาครฐและเอกชนเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวดวย

การจดการความรบผดชอบตอสงคมจ�าเปนตองอาศยตววดทเหมาะสม และผน�าสถาบนตองรบผดชอบตอตววดดงกลาวดวย

จรยธรรมและความโปรงใส

สถาบนตองเนนย�าถงพฤตกรรมทมจรยธรรมในทกปฏสมพนธและการตดตอกบผมสวนไดสวนเสยทกกลม องคการก�ากบดแลของสถาบน ควรก�าหนดมาตรฐานจรยธรรมใหสงและตดตามการปฏบตใหเปนไปตามนน ผน�าระดบสงของสถาบนควรเปนตนแบบของพฤตกรรมการมจรยธรรมและสอสารความคาดหวงไปยงบคลากรใหชดเจน

หลกการดานจรยธรรมเปนพนฐานของวฒนธรรมและคานยมของสถาบน ซงชวยแยกแยะถกผดใหชดเจน การระบหลกการดานจรยธรรมใหชดเจนรวมกบคานยมของสถาบน จะชวย ใหบคลากรตดสนใจไดอยางมประสทธผล และอาจเปนการก�าหนดกรอบทเปนบรรทดฐานและขอหามทใชในสถาบน

Page 103: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 91

คณลกษณะของความโปรงใส หมายถง การสอสารทเปดเผยและตรงไปตรงมาของผน�าและการบรหารจดการ และการแบงปนสารสนเทศทชดเจนและแมนย�า

ประโยชนของความโปรงใสมหลายดาน ไดแก การสรางความผกพนของบคลากร ชวยให บคลากรรทมาทไปของสงทก�าลงด�าเนนการ และเหนบทบาทของตนเองทจะสงผลในการ ด�าเนนการดงกลาว นอกจากนยงมความส�าคญในการปฏสมพนธกบลกคาและผมสวนได สวนเสย สรางความมสวนรวม ความผกพนและความเชอมนในสถาบน

พฤตกรรมทมจรยธรรมและความโปรงใสสรางความไววางใจตอสถาบนและความเชอมน ในความยตธรรมและความตรงไปตรงมาซงมคณคาในสายตาของผมสวนไดสวนเสยทกกลม

การสงมอบคณคาและผลลพธ

การสงมอบคณคา แกผมสวนไดสวนเสยทส�าคญ เทากบไดสรางความจงรกภกดตอสถาบน มสวนชวยใหเศรษฐกจเตบโต และสงผลดตอสงคมโดยรวม เพอใหบรรลเปาหมายของการสรางสมดลทางคณคาทอาจเปลยนแปลงและอาจขดแยงกนในบางครง กลยทธของสถาบนจงควรพจารณาถงความตองการของผมสวนไดสวนเสยทส�าคญไวใหชดเจน เพอชวยใหมนใจไดวา แผนและการปฏบตตางๆ สนองความตองการของทกฝาย และเพอเลยงการเกดผลกระทบดานลบตอ ผมสวนไดสวนเสยกลมใดกลมหนง การผสมผสานตววดผลการด�าเนนการทงแบบน�าและแบบตาม อยางสมดล เปนวธทมประสทธผลวธหนงในการสอสารถงล�าดบความส�าคญของเรองตางๆ ในระยะสนและระยะยาว ตดตามผลการด�าเนนการจรงและเปนพนฐานเพอการปรบปรงผลลพธ

การวดผลการด�าเนนการของสถาบน ควรมงเนนทผลลพธทส�าคญ ซงน�าไปใชสรางคณคาและรกษาสมดลของคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสยทส�าคญ ไดแก ผเรยนและผปกครอง ลกคากลมอน บคลากร ผสงมอบ คความรวมมอ สงคมและชมชน

ดงนน ผลลพธจงตองใชตววดทประกอบขนจากหลายดาน ซงไมเพยงแตดผลการเรยนรของผเรยนและผลดานงบประมาณเทานน แตยงดผลลพธของกระบวนการ ความพงพอใจของ ผเรยน ลกคากลมอน และบคลากร ผลลพธดานความผกพน รวมทงผลการด�าเนนการดานการน�าองคการ กลยทธ และดานสงคม

Page 104: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256192

บทบาทของคานยมหลกและแนวคด

Page 105: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 93

การเปลยนแปลงจากเกณฑคณภาพการศกษาป 2556-2557

เฉกเชนเดยวกนกบการเปลยนแปลงเกณฑในฉบบกอน ๆ เจตจ�านงคส�าคญในการปรบกเพอใหเกณฑสะทอนแนวทางการปฏบตทใหมลาสดในการน�าและผลการด�าเนนการขององคการซงไดรบการยนยนแลว

ค�าส�าคญสองค�าในเจตจ�านงคขางตน คอ “ใหมลาสด” และ“ไดรบการยนยนแลว” เกณฑถกพฒนาบนพนฐานของแนวทางการปฏบตทถกน�าไปใชในภาคธรกจและองคการอนๆ มาแลว อยางไดผล แนวทางการปฏบตเหลานเมอน�าไปใชในการจดการผลการด�าเนนการอยาง บรณาการและเปนระบบจะน�าไปสความส�าเรจอยางตอเนอง แนวทางการปฏบตเหลาน สามารถใชไดผลทงกบองคการขนาดเลกหรอใหญ หรอบรษทขามชาต

การเปลยนแปลงของเกณฑคณภาพการศกษาฉบบป 2558 น ไดใชมมมองแบบองครวมเพอจะชวยชน�าใหสถาบนตดสนใจในสภาพแวดลอมภายนอกทซบซอนและมการแขงขนมากขน เกณฑ EdPEX ตองการใหสถาบนการศกษาตาง ๆ ปรบปรงผลการด�าเนนการและมงสความเปนเลศ ดงนนการใชเกณฑนจงไมใชเพยงแคผานการประเมนเทานน แตสถาบนควรใชเพอการประเมนตนเองและชวยใหพฒนาระบบการจดการทบรณาการ และน�าไปสการปรบปรงและสรางนวตกรรม

การเปลยนแปลงทส�าคญในฉบบนเรมตนจากการเพมประโยคส�าคญขยายชอของเกณฑเปน : แนวทางทเปนระบบสการปรบปรงผลการดาเนนการขององคการ เพอเนนถงมมมองอยางเปนระบบของเกณฑฉบบนรวมทงคานยมและแนวคดหลก เนอหารายละเอยดในขอก�าหนด ตางๆ ของเกณฑและระบบการใหคะแนนชวยใหสถาบนสามารถวดระดบการพฒนาการของตนเอง แผนภาพในหนาท 1 จงอธบายถงการบรณาการในสวนตางๆ ของเกณฑซงอยบนพนฐานของคานยมและแนวคดหลก เกณฑยงประกอบดวย ค�าอภธานศพทซงใหนยามและความหมายของค�าส�าคญทน�าไปสแนวทางการปฏบตทใหมลาสดในการน�าและสรางผลการด�าเนนการขององคการ รายละเอยดของการเปลยนแปลงตางๆจะสรปในเนอหาเกณฑดงตอไปน

แผนภาพโดยรวม

ไดมการออกแบบแผนภาพใหมเพอย�าถงความส�าคญของความเปนระบบของเกณฑน โครงสรางทเชอมตอกนสะทอนใหเหนถงธรรมชาตของการเกยวเนองกนของระบบทงหมด โครงรางองคกรไดถกเปลยนเปนฉากหลงเพอแสดงใหเหนวาเกยวของกบทกๆ สวนของระบบ การด�าเนนการทงหมด “การบรณาการ” ถกเนนใหมความส�าคญเพอแสดงใหเหนวา ไมม

Page 106: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256194

สวนใดของระบบปฏบตการทอยโดยอสระ แผนภาพโดยรวม ไดเอาความส�าคญของคานยม และแนวคดหลกโดยใชเปนฐานของระบบการน�าและการจดการผลการด�าเนนการขององคการ

คานยมและแนวคดหลก

มการทบทวนคานยมและสลบล�าดบใหมเพอสะทอนถงความสมพนธกบแนวทางการปฏบตในการน�าองคกรและผลการด�าเนนการทใชอยในปจจบน สงทส�าคญอนดบแรกคอ เกณฑ EdPEX น ชวยใหเกดมมมองเชงระบบทจ�าเปนตองมการน�าอยางมวสยทศนและนคอคานยมหลก 2 ขอแรก คานยมหลกอก 7 ขอทตามมาเปนแนวทางของระบบทมประสทธผล คานยมหลก 2 ขอสดทายคอ จรยธรรมและความโปรงใส และการสงมอบคณคาและผลลพธ เปนผล จากการด�าเนนการภายใตเกณฑน

คาอภธานศพท

ประโยคทพมพเปนตวหนาตามหลงค�าศพทแตละค�าจะเปนค�านยามสนๆ ของค�านนมการปรบเนอหาของค�านยามหลายค�าและไดถอดค�าวา “ความยงยน” ออกจากเนอหาของเกณฑทงหมด ทงนเพราะค�าดงกลาวไดสรางปญหากบการตความอยางมาก จงไดเลอกใช ค�าวา “ความส�าเรจ ในปจจบนและอนาคต” แทน

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดาเนนการทเปนเลศ (EdPEX)

หวขอสวนใหญถกทอนเหลอเพยงค�าเดยวเพอแสดงถงหวขอเรอง (ตวอยางเชน หมวด 2 กลยทธ) เนอหาบางสวนในหวขอไดแสดงในรปแบบของรายการเพอใหอานเขาใจงาย จงอาจด เหมอนมเนอหามากกวาเดม

ขอก�าหนดโดยรวมในแตละหวขอไดแสดงไวใน 2 ระดบดวยกน คอ ระดบท 1 เปนเนอหาค�าถามสวนทอยถดจากหวขอเรองโดยตรงและ ระดบท 2 สวนทแสดงเปนตวหนาในประโยคแรกในแตละขอค�าถาม ซงผอานสามารถเลอกใชเปนจดตงตนส�าหรบการประเมนตนเองไดทง 2 ระดบ

จากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมการแขงขนและผลกระทบเชงกลยทธขององคกร สาระส�าคญ 3 เรองทเกดขนใหมในเกณฑฉบบป 2558 น ไดแก

1. การบรหารการเปลยนแปลง2. ขอมลขนาดใหญ3. การเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ

Page 107: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 95

การบรหารการเปลยนแปลง

การเปลยนแปลงขององคกรเปนเรองยากและมกมผลกระทบอยางรนแรงตอองคกรและบคคลากร ตองอาศยความมงมนและการอทศ เกณฑฉบบกอนๆ ไดเนนความส�าคญของการตดสนใจเกยวกบการเปลยนแปลงและการวางแผนเชงกลยทธทไมอาจหลกเลยงได ขอจ�ากดทเผชญหนาองคกรกคอการออกแบบการเปลยนแปลงมกงายกวาความมงมนและความอทศ ในการด�าเนนการถายทอดและสรางใหเกดการเปลยนแปลงอยางแทจรง เกณฑฉบบนจงใหความส�าคญกบความสามารถขององคกรในการบรรลกลวธเพอสรางการเปลยนแปลงดงกลาว

ขอมลขนาดใหญ (Big Data)

ส�าหรบองคกรโดยทวไป การแปลขอมลใหเปนความรและแปลความรใหเปนความเขาใจเชงกลยทธ นบเปนความทาทายอยางแทจรงของการใชขอมลขนาดใหญ แมวาขนาดของขอมลทมอยในองคกรและการใชขอมลเพอการตดสนใจนนอาจมความแตกตางกนอยางมาก แตทกองคกรตางก�าลงเผชญกบขอมลทมาจากหลากหลายแหลงและยงมคณภาพทแตกตางกน เรองเหลานจงสรางความทาทายในการตรวจสอบขอมล ซงบอยครง การตรวจสอบท�าไดยากขนเมอขอมลประกอบไปดวยตวเลข, ขอความ, วดทศน, หรอในรปแบบอน

การวเคราะหขอมลทมความซบซอนและการบรณภาพของขอมล (Data Integrity) นบวนจะเปนปญหาททกๆสถาบนตองเผชญ ความทาทายทางดาน Cybersecurity ยงเพมแรงกดดนและความจ�าเปนทองคกรจะตองมความเชยวชาญยงขน เสยงเรยกรองจากผใชงานเพมความตองการดานความเรวและความพรอมใชของขอมล เกณฑฉบบน ไดครอบคลมถงการใหความส�าคญดานการวเคราะหขอมล, บรณภาพของขอมล, และ Cybersecurity

การเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ

ในเรองการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศบางองคกรอาจมโอกาสมากกวาในการชวยลดแหลงก�าเนดทกระทบโดยตรง แตไมมองคกรไหนเลยทจะปลอดจากผลกระทบดงกลาว แมแตสถาบนการศกษาไมวาจะประเภทใดหรอขนาดใด การเกดพายรนแรง ลกเหบตกอยางหนก มหาอทกภย แผนดนไหว ภาวะขาดแคลนไฟฟาในวงกวาง เรองเหลานอาจสงผลตอหวงโซ อปทาน ความสามารถในการท�างาน ผลตภาพ และการเดนทาง เหตการณเหลาน เพมความจ�าเปนในการจดใหมความชวยเหลอจากหนวยงานราชการและองคกรทใหบรการแกสาธารณะ ส�าหรบองคกรทวๆไป ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศเปนเรองของการจดการ

Page 108: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256196

ความเสยง การตดสนใจเลอก และการสรางการยอมรบในความซ�าซอนหรอมทางเลอกส�ารอง ในระบบการบรหารจดการ โดยไมเพมภาระในระบบทสญเปลาหรอเกนกวาความสามารถ ทองคกรจะรบได การจดการเหตการณเหลาน ไดถกระบในเกณฑฉบบป 2558 น

โครงรางองคกร

หวขอ P1 ลกษณะส�าคญขององคกร ไดรวมค�าถามเกยวของกบการเปลยนแปลงความตองการหรอองคประกอบของบคลากรทเกดขน (เนอหาในหมวด 5 เดม) ค�าถามนก�าหนดบรบทส�าหรบกลยทธและเรองอนๆของเกณฑ ในหมายเหตไดรวมเอาผเรยน ลกคากลมอน ผมสวนไดสวนเสย และความตองการและความคาดหวงของระบบปฏบตการทเปนผลสบเนองมาจากการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศหรอสถานการณฉกเฉนทอาจเกดขนได

หวขอ P2 สภาวะการขององคกร มการเพมประโยคทเกยวกบการยอมรบ ภาพลกษณ และชอเสยง ซงเปนสวนหนงในการพจารณาความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธไว ในหมายเหต

หมวด 1 การนาองคการหวขอ 1.1 ผน�าระดบสง มการถามเจาะจงถงการกระท�าของผน�าระดบสงในการสราง

องคกรทประสบความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต เนอหาในขอก�าหนดและในหมายเหตไดอางองถงบทบาทของผน�าในการสอสารและสรางการเปลยนแปลงใหกบองคกร

หวขอ 1.2 การก�ากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม ถามถงวธการทแสดงถงความ รบผดชอบ ตอแผนกลยทธขององคกรของกรรมการสภามหาวทยาลย

หมวด 2 กลยทธใน หวขอ 2.1 การพฒนากลยทธ ในขนตอนกระบวนการวางแผนกลยทธ ถามถง วธการ

ทสถาบนใชพจารณาความจ�าเปนทอาจตองมการปรบเปลยนอยางพลกผน และการจดล�าดบความส�าคญของโครงการรเรมดานการเปลยนแปลง (change initiatives) นอกจากนเกณฑ ในหมวดนไดถามถงวธการทสถาบนเตรยมพรอมเพอรบการเปลยนแปลงทอาจเกดจากสภาพแวดลอมดานกฏระเบยบขอบงคบ ในหมายเหตไดแนะน�าใหพจารณาประเดนส�าคญเกยวกบการใชประโยชนของขอมลและสารสนเทศขนาดใหญหรอทมความซบซอนในการวางแผนกลยทธ

Page 109: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 97

หมวด 3 ลกคาหวขอ 3.1 เสยงของลกคา ไดรวมเอาความพงพอใจและความไมพงพอใจของผเรยน

และลกคากลมอนไวในขอค�าถามเดยวกน ทงนเพราะกระบวนการในการรวบรวมสารสนเทศ ทงสองเรองมกคลายๆ กน

หวขอ 3.2 ความผกพนของลกคา ถามถงการจดการและเสรมสรางชอเสยงและ ภาพลกษณของสถาบนเปนสวนหนงของการสรางความสมพนธกบลกคา

หมวด 4 การวด การวเคราะห และการจดการความรหวขอ 4.1 การวด การวเคราะหและการปรบปรงผลการด�าเนนการขององคการ ถามถง

การใชขอมลเชงเปรยบเทยบและขอมลของลกคาในการปรบปรงผลการด�าเนนการ และวธการทสถาบนใชในการประเมนความจ�าเปนทอาจเกด ในการเปลยนแปลงอยางพลกผนในโครงสรางและระบบงานของตน

หวขอ 4.2 การจดการความร สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ หวขอนไดเพมความส�าคญในเรองความมนคงปลอดภยของขอมลและสารสนเทศ และ Cybersecurity ของระบบสารสนเทศ รวมทงการพจารณาความทาทายของการผสมผสานและหาความสมพนธของชดขอมลขนาดใหญกบขอมลจากแหลงทหลากหลายเพอสรางความร

หมวด 5 บคลากรหวขอ 5.1 สภาพแวดลอมดานบคลากร ไดเพมเรองวธการเตรยมบคลากรเพอรบการ

เปลยนแปลงดานโครงสรางองคกรและระบบงาน หวขอ 5.2 ความผกพนของบคลากร ไดมการสรางความเชอมโยงใหมและลดประเดน

พจารณา ลงเหลอเพยงสองหวขอ เพอใหเขาใจความเชอมโยงระหวางความผกพนของบคลากร กบ การจดการผลการด�าเนนการ และเพอใหสถาบนสามารถประเมนประสทธผลของระบบการเรยนรและการพฒนาไดดยงขน

หมวด 6 ระบบปฏบตการหวขอ 6.1 กระบวนการท�างาน ไดรวมการจดการนวตกรรมเปนหวขอหนงในกระบวนการ

ท�างาน (ยายจากเดมในหวขอ 6.2)หวขอ 6.2 ประสทธผลของการปฏบตการ ไดเปลยนชอหวขอในประเดนเพอพจารณาขอ

แรกเปน “ประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการ” เพอใหสอถงการมงเนนของค�าถาม

Page 110: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-256198

หมวด 7 ผลลพธไดมการเพมการจ�าแนกกลมไวในทกหวขอในหมวดน โดยการจ�าแนกผลลพธตามกลม

หลกของตลาด หลกสตร หรอคณลกษณะของบรการเปนสวนหนงของขอก�าหนดตางๆ แทนทจะเปนขอก�าหนดโดยรวม เพอสะทอนถงระดบพฒนาการของสถาบน การใชขอมลเชงเปรยบเทยบ กไดถกยายไปเปนขอก�าหนดตางๆ ดวยเชนกน เพอใหสอดคลองกบระบบการใหคะแนนและระดบพฒนาการของสถาบน

ไดมการปรบลดคะแนนในหวขอ 7.2 ผลลพธดานการมงเนนลกคา และ 7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร ใหเหลอ 80 คะแนน และปรบเพมคะแนนในหวขอ 7.5 ผลลพธดาน งบประมาณ การเงน และตลาด เปน 90 คะแนน เพอสะทอนใหเหนถงบทบาทส�าคญของผลลพธในหวขอนตอการบรรลความส�าเรจของสถาบน

Page 111: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 99

อภธานศพท

คำาศพทดานลางนเปนอกษรตวหนาทอยในเกณฑและในแนวทางการใหคะแนน คำานยาม แตละคำาจะมคำาอธบายเปนตวหนงสอเขม ซงตามดวยประโยคขยายความและวเคราะห คำาศพทนน ยอหนาถดๆ มาเปนตวอยาง การอธบายหรอความเชอมโยงทสำาคญตอเกณฑ ในหมวดอนคำาศพททม

Action Plans: แผนปฏบตการ

ค�าวา “แผนปฏบตการ” หมายถง แผนจาเพาะทสถาบนดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคเชงกลยทธทงระยะสนและระยะยาว ซงตองระบใหชดเจนถงทรพยากรทตองใช และก�าหนดเวลาทตองท�าใหส�าเรจ การจดท�าแผนปฏบตการถอวาเปนขนตอนทส�าคญอยางยง ในการวางแผน หลงจากทก�าหนดวตถประสงคเชงกลยทธและเปาประสงคอยางชดเจนแลว เพอใหคนทวทงสถาบนมความเขาใจและน�ากลยทธไปปฏบตอยางมประสทธผล ในเกณฑน การน�าแผนปฏบตการไปปฏบตครอบคลมถงการสรางตววดใหสอดคลองกนระหวางภาควชาและหนวยงานทไดรบผลกระทบทงหมด ในการน�าแผนไปปฏบตนน อาจตองใหการฝกอบรมเฉพาะทางแกบคลากรบางกลม หรออาจตองมการสรรหาบคลากรใหมดวย

ตวอยางเชน วตถประสงคเชงกลยทธของสถาบนการศกษาในตลาดทมการแขงขนสงอาจหมายถงการตงเปาใหผเรยนมผลการสอบในระดบชาตหรอกลมวชาชพอยในกลมน�า (25% แรก) แผนปฏบตการอาจรวมถงการวเคราะหวาวชาใดทผเรยนท�าคะแนนไดนอยทสด และวเคราะหถงทกษะทยงไมเพยงพอของผเรยนในวชานนๆ เพอสรางหลกสตรทจะชวยใหผเรยนพฒนาทกษะนนขนมาได ในการน�าแผนไปปฏบตอาจตองมการฝกอบรมคณาจารยถงวธการสอนและ การประเมน การวเคราะหและการทบทวนในระดบสถาบนควรมงเนนทผลการเรยนรของผเรยน การใชงบประมาณและความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอน

ดคำาจำากดความของคำาวา“วตถประสงคเชงกลยทธ: Strategic Objectives” ในหนา 120

Alignment: การมงไปในแนวทางเดยวกน

ค�าวา “การมงไปในแนวทางเดยวกน” หมายถง ความสอดคลองของแผน กระบวนการ สารสนเทศ การตดสนใจดานทรพยากร ขดความสามารถและอตรากาลงของบคลากร การปฏบตการ ผลลพธ การวเคราะห และการเรยนร เพอสนบสนนเปาประสงคหลกของสถาบน การมงไปในแนวทางเดยวกนอยางมประสทธผล จ�าเปนตองมความเขาใจรวมกน ในจดประสงคและเปาประสงค รวมถงการใชตววดและสารสนเทศทเกอหนนกน เพอใชใน

Page 112: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561100

การวางแผน การตดตาม การวเคราะห และการปรบปรงใน 3 ระดบคอ 1) สถาบน/ผน�าระดบสง 2) กระบวนการหลก และ 3) หลกสตร สาขาวชา ชนเรยน

ดคำาจำากดความของคำาวา“การบรณาการ: Integration” ในหนา 109

Analysis: การวเคราะห

ค�าวา “การวเคราะห” หมายถง การตรวจสอบขอเทจจรงและขอมล เพอใชเปนพนฐานในการตดสนใจอยางมประสทธผล การวเคราะหมกเกยวของกบการหาความสมพนธระหวางเหตและผลการวเคราะหภาพรวมในระดบสถาบน จะชวยชน�าการบรหารระบบงาน และกระบวนการท�างาน เพอใหบรรลผลการด�าเนนการทส�าคญและวตถประสงคเชงกลยทธของสถาบน

ถงแมวาขอเทจจรงและขอมลแตละตวจะมความส�าคญ แตไมใชองคประกอบหลก ทมประสทธผลตอการปฏบตการหรอการจดล�าดบความส�าคญเสมอไป เนองจากการปฏบตการทมประสทธผลขนอยกบความเขาใจในความสมพนธขางตน ซงไดจากการวเคราะหขอเทจจรงและขอมล

Anecdotal: ขอมลปลกยอย

ค�าวา “ขอมลปลกยอย”หมายถง สารสนเทศทใชตอบเกณฑ EdPEx แตละหวขอซงขาดวธการทเฉพาะเจาะจง ไมมตววด ไมมระบบกลไกในการนาไปปฏบต และไมมปจจยดานการประเมน/การปรบปรง/การเรยนร สารสนเทศในลกษณะของขอมลปลกยอย มกอาศยตวอยาง และอธบายกจกรรมแตละเรองมากกวากระบวนการทเปนระบบ

ตวอยาง เรองวธการทผน�าระดบสงใชในการสอความคาดหวงตอผลการด�าเนนการของบคลากร การตอบแบบขอมลปลกยอยคอ อธบายถงเหตการณทผน�าระดบสงคนหนงไดไปตรวจเยยมสถานทตางๆ ของสถาบนซงเกดขนเพยงครงเดยว แตการตอบในเชงระบบ จะอธบายถงวธการสอสารทผน�าระดบสงทงหมดของสถาบนใชอยางสม�าเสมอเพอสอสารกบหนวยงาน ในทกแหงและบคลากรทกคน ถงความคาดหวงดานผลการปฏบตงาน รวมถงตววดซงใชประเมนประสทธผลของวธการดงกลาว ตลอดจนเครองมอและเทคนคซงใชประเมนและปรบปรงวธการสอสารในรปแบบตางๆ

ดคำาจำากดความของคำาวา“มความเปนระบบ: Systematic” ในหนา 121

Page 113: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 101

Approach: แนวทาง หรอ วธการ

ค�าวา “แนวทาง”หรอ “วธการ” หมายถง วธการทสถาบนใชดาเนนการในกระบวนการตางๆ นอกเหนอจากวธการแลวแนวทางหมายถงความเหมาะสมของวธการนนกบขอก�าหนดในหวขอนน และกบสภาพแวดลอมในการปฏบตงานของสถาบน รวมถงประสทธผลของการใช

“แนวทาง” เปนมตหนงทใชในการประเมนหวขอกระบวนการ ส�าหรบค�าอธบายเพมเตม ดเรองระบบการใหคะแนน ในหนา 64

Basic Requirements: ขอกาหนดพนฐาน

ค�าวา “ขอกาหนดพนฐาน” หมายถง แนวคดทเปนแกนสาคญของหวขอในเกณฑ EdPEx ซงแสดงอยในลกษณะคาถามตอทายหวขอ

ดตวอยางโครงสรางของเกณฑในหนา 2

Benchmark: คาเทยบเคยง

ค�าวา “คาเทยบเคยง” หมายถง กระบวนการและผลลพธซงแสดงวธการปฏบตงานและผลการดาเนนการทเปนเลศของกจกรรมทคลายคลงกนทงภายในและภายนอกวงการศกษา สถาบนทงหลายทท�าการเทยบเคยง กเพอใหเขาใจการด�าเนนการของสถาบนระดบโลกจากมมมองในปจจบน และเพอใหเกดการปรบปรงอยางกาวกระโดด

คาเทยบเคยง เปนรปแบบหนงของขอมลเชงเปรยบเทยบ รปแบบอน ๆ รวมถงขอมลทไดจาก บคคลทสาม (โดยมากเปนคาเฉลยของสถาบนการศกษาตางๆ) ขอมลดานผลการด�าเนนการ ของคแขงการเปรยบเทยบกบสถาบนทคลายคลงกนในภมภาคเดยวกนหรอในภมภาคอนๆ รวมทงขอมล แหลงขอมลสาธารณะ เชน ผลลพธของการศกษาวจยและแนวทางปฏบต

Capability, Workforce: ขดความสามารถ, บคลากร

ดค�าจ�ากดความของค�าวา“ขดความสามารถของบคลากร: Workforce Capability”

Capacity, Workforce: อตรากาลง, บคลากร

ดค�าจ�ากดความของค�าวา“อตรากาลง: Workforce Capacity”

Page 114: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561102

Collaborator: คความรวมมอทไมเปนทางการ

ค�าวา “คความรวมมอทไมเปนทางการ” หมายถง องคการหรอกลมบคคลทใหความรวมมอกบสถาบนในการสนบสนนการจดงานหรอกจกรรมบางอยาง หรอผทใหความรวมมอเปนครงคราว โดยมเปาหมายระยะสนทสอดคลองกนหรออยางเดยวกนกบสถาบน การรวมมอ ในลกษณะนมกไมมขอตกลงหรอรปแบบทเปนทางการ

ดความจ�ากดความของค�าวา “คความรวมมอทเปนทางการ: Partners” ในหนา 112

Core Competencies: สมรรถนะหลก ค�าวา “สมรรถนะหลก” หมายถง เรองทสถาบนมความชานาญทสด สมรรถนะหลก

ขององคการเปนขดความสามารถเชงกลยทธทเปนหวใจสาคญซงทาใหสถาบนบรรล พนธกจหรอสรางความไดเปรยบในสภาพแวดลอมของตลาดหรอในการบรการ สมรรถนะหลก มกจะเปนขดความสามารถทคแขงหรอคความรวมมอทเปนทางการ ยากทจะลอกเลยนแบบ และเปนสงทจะสรางความไดเปรยบเชงแขงขนอยางตอเนอง หากขาดสมรรถนะหลกท จ�าเปน อาจสงผลอยางมนยยะส�าคญตอความทาทายเชงกลยทธ หรอความเสยเปรยบของสถาบน ในตลาด

สมรรถนะหลก อาจจะเกยวของกบความเชยวชาญในเทคโนโลย หรอมเอกลกษณ ดานหลกสตรและบรการ ซงตอบสนองตอความตองการของผเรยน ลกคากลมอน และตลาด

Customer: ลกคา

ลกคา รวมถง ผใช หรอผทมแนวโนมจะมาใชหลกสตร และบรการ ซงเปนผใชโดยตรง (ผเรยนและอาจรวมถงผปกครอง) รวมถงกลมบคคลอนๆ ทน�าหลกสตรและบรการไปใชหรอเปนผออกคาใชจายให

เกณฑ EdPEx กลาวถงลกคาในความหมายอยางกวางๆ ซงหมายถง ผเรยนและลกคา กลมอน ทงในปจจบนและอนาคต รวมถงผเรยนและลกคากลมอนของสถาบนคแขง และลกคากลมอนทมาใชบรการ ความเปนเลศทมงเนนผเรยน ซงเปนคานยมของเกณฑ EdPEx ตอง ถกฝงลกอยในความเชอและการประพฤตปฏบตขององคการทมผลการด�าเนนการทโดดเดน การมงเนนผเรยนจงมผลกระทบและควรบรณาการเขากบทศทางกลยทธระบบงาน กระบวนการท�างานและผลลพธของการด�าเนนการ

Page 115: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 103

ใหดนยามของค�าวา “ผมสวนไดสวนเสย: Stakeholders” ในหนา 118 ส�าหรบความสมพนธระหวางลกคาและบคคลอนซงอาจไดรบผลกระทบจากหลกสตร และบรการของสถาบน

Customer Engagement: ความผกพนของลกคา

ค�าวา“ความผกพนของลกคา” หมายถง การลงทนหรอการตดสนใจเขาเรยนของ ผเรยนและลกคากลมอนในหลกสตร และบรการ ทงนขนกบความสามารถของสถาบนในการสนองความตองการและสรางความสมพนธอยางตอเนองเพอใหพวกเขายงคงมาใชหลกสตรและบรการของสถาบน คณลกษณะของความผกพนนรวมถงการคงอยและความจงรกภกด ความเตมใจ ของลกคาทจงใจเลอกและสนบสนนหลกสตรและบรการของสถาบน รวมถงความเตมใจทจะ อทศตนสนบสนนและแนะน�าผอนใหรจกสถาบนหลกสตรและบรการอน ๆ อยางแขงขน

Cycle Time: รอบเวลา

ค�าวา “รอบเวลา”หมายถง เวลาทตองใชเพอบรรลขอผกพนหรอเพอทางานใหสาเรจ ผลการท�างานทวดดวยเวลาและความรวดเรว มความส�าคญอยางยงตอการปรบปรงศกยภาพในการแขงขนและผลการด�าเนนการโดยรวม “รอบเวลา”หมายถง เวลาทใชในการด�าเนนการในทกแงมม เชน การปรบปรงรอบเวลาอาจรวมถงเวลาทใชในการตอบสนองตอผเรยน และลกคากลมอนเมอความตองการเปลยนไป เวลาทใชในการสรางหลกสตร ออกแบบกระบวนการและการปรบปรงตวชวดดานเวลาทส�าคญอนๆ การปรบปรง รอบเวลาใหดขนอาจรวมเรองใดเรองหนงหรอทกเรองดงกลาวขางตน

Deployment: การนาแนวทางไปปฏบตค�าวา “การนาแนวทางไปปฏบต” หมายถง ความครอบคลมและทวถงของการนา

แนวทางไปดาเนนการเพอตอบสนองขอกาหนดในเกณฑของสถาบน การประเมนเรองการน�าแนวทางไปปฏบต ควรพจารณาทงจากความครอบคลมและความลกของการน�าแนวทางไปใชกบหนวยงานทเกยวของทวทงสถาบน

การน�าแนวทางไปปฏบตเปนมตหนงในการประเมนกระบวนการ ดค�าอธบายเพมเตมเกยวกบการน�าแนวทางไปปฏบตในเรอง “ระบบการใหคะแนน” ในหนา 64

Page 116: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561104

Diversity: ความหลากหลาย

ค�าวา “ความหลากหลาย” หมายถง ความแตกตางของบคลากรแตละคนในสถาบนทเสรมคณคาใหกบสภาพแวดลอมการทางานและเปนตวแทนของชมชนทสถาบนวาจางและชมชนของผเรยน โดยพจารณาจากตวแปรตางๆ เชน เชอชาต ศาสนา เพศ อตลกษณ ทางเพศ (sexual orientation) สญชาต ความพการ อาย และพฤตกรรมทแตกตางกนตาม ยคสมย การศกษา ถนก�าเนด ความถนดเฉพาะตว ความคดและแนวคดสาขาวชาชพตางๆ และมมมอง

ในเกณฑนหมายถงการเหนคณคาและใชประโยชนจากความหลากหลายของกลมชมชนทสถาบนวาจางและกลมชมชนของผเรยน การใชประโยชนอยางเตมทจากความหลากหลาย ในการเสรมสรางบคลากร จะเพมโอกาสในการท�าใหมผลการด�าเนนการทโดดเดน สรางความ พงพอใจใหแกผเรยน ลกคากลมอน บคลากรและชมชน รวมทงสรางความผกพนกบผเรยน ลกคากลมอนและบคลากร

Educational Programs and Services: หลกสตร และบรการ

ค�าวา “หลกสตร”หมายถง กจกรรมททาใหผเรยนทมเทในการเรยนร หรอทสงเสรมใหเกดการสบคนทางวทยาศาสตรหรอทางวชาการ ซงรวมถงรายวชาทงทมหนวยกตและไมมหนวยกตหลกสตรระดบปรญญา การวจย กจกรรมสภายนอก ออกคาย การบรการชมชน โครงการความรวมมอ และการศกษาตางประเทศ การออกแบบหลกสตร ตองมการก�าหนดจดวกฤตในการสอนและกระบวนการเรยนร (ควรเรมเรวทสดในชวงตนๆ) เพอการวดผล การสงเกตและการด�าเนนการ

ค�าวา “บรการทางการศกษา (Educational services)” หมายถง บรการทไดพจารณาวามความส�าคญทสดตอการสมครเขาศกษาหรอความส�าเรจของผเรยน กจกรรมเหลานอาจ รวมถง การใหค�าปรกษา การแนะน�า และการสอนเสรมใหผเรยนหองสมด และเทคโนโลยสารสนเทศ กระบวนการคดเลอก การรบเขา การลงทะเบยน การจดชนเรยน ทนการศกษา และทอยอาศย นอกจากนน กจกรรมตางๆ เหลาน อาจรวมถง การบรการดานอาหาร การรกษาความปลอดภย การบรการสขภาพ การขนสง และรานหนงสอ เปนตน

ค�าวา “บรการ (services)” หมายถง บรการการอนๆ ทสถาบนใหกบลกคากลมอนทไมใชผเรยนตามพนธกจของสถาบน เชน การบรการวชาการ วจย บรการสขภาพ การเปน ทปรกษา และผลตภณฑ ซงเกยวของกบพนธกจหรอสมรรถนะหลกของสถาบน เปนตน

Page 117: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 105

Effective: ประสทธผล

ค�าวา “ประสทธผล” หมายถง การพจารณา วากระบวนการหรอมาตรการทใชสามารถตอบสนองจดประสงคทตงไวไดดเพยงใด การประเมนประสทธผลตองประเมน (1) วาแนวทางนน มความสอดคลองไปในทศทางเดยวกนกบความตองการของสถาบน และสถาบนสามารถน�าแนวทางไปปฏบตไดดเพยงใด (2) การประเมนผลลพธของมาตรการทใชเพอบงชระดบการด�าเนนงานของกระบวนการตางๆ หลกสตรหรอบรการ

Empowerment: การใหอานาจในการตดสนใจ

ค�าวา “การใหอานาจในการตดสนใจ” หมายถง การใหอานาจและความรบผดชอบในการตดสนใจและการปฏบตการแกบคลากร เมอไดรบอ�านาจบคลากร (ผปฏบตงานทอย หนางาน) จะสามารถตดสนใจเองได เนองจากเปนผทปฏบตงานใกลชดกบผเรยนและลกคา กลมอน และมความรความเขาใจเกยวกบงานมากทสด

การใหอ�านาจในการตดสนใจมจดมงหมายเพอชวยใหผปฏบตงานสามารถตอบสนองตอความตองการของผเรยน สรางความพงพอใจตงแตเรมแรกแกผเรยนและลกคากลมอน ปรบปรงกระบวนการ เพมผลตภาพ ปรบปรงการเรยนรของผเรยน และผลการด�าเนนการของสถาบนใหดขน ผปฏบตงานทไดรบมอบอ�านาจในการตดสนใจจ�าเปนตองมสารสนเทศเพอประกอบการตดสนใจทเหมาะสมดงนนสถาบนจงตองจดใหมสารสนเทศในรปแบบททนการและใชประโยชนได

Engagement, Customer: ความผกพนของลกคา

ดค�าจ�ากดความของค�าวา“ความผกพนของลกคา”: Customer Engagement.”

Engagement, Workforce: ความผกพนของบคลากร

ดค�าจ�ากดความของค�าวา “ความผกพนของบคลากร: Workforce Engagement”

Ethical Behavior: การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม

ค�าวา “การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม” หมายถง วธการทสถาบนปฏบตเพอทาใหมนใจวาทกการตดสนใจ การปฏบตการ และการปฏสมพนธกบผมสวนไดสวนเสย เปนไปตามหลกปฏบตดานวชาชพและจรรยาบรรณของสถาบน หลกการเหลานควรสนบสนนกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ ทบงคบใชทงหมด รวมทงเปนพนฐานส�าหรบคานยมและวฒนธรรมสถาบน ซงแยกแยะ “ความถกตอง” และ “ความผด”

Page 118: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561106

ผน�าระดบสง ตองประพฤตตนเปนแบบอยางทดของหลกปฏบต หลกการนใชกบทกคน ในสถาบน ตงแตผปฏบตงานชวคราว จนถงคณะกรรมการบรหาร หลกปฏบตนจะไดประโยชนจากการสอสารและตอกย�าอยางสม�าเสมอ เกณฑ EdPEx ไมไดก�าหนดรปแบบทเจาะจง จงเปน ความรบผดชอบของผน�าระดบสงทจะท�าใหมนใจวาพนธกจและวสยทศนของสถาบนสอดคลอง กบหลกจรยธรรมของสถาบน การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรมครอบคลม การปฏบตตอ ผมสวนไดสวนเสยทงหมด รวมถงบคลากรผเรยนผปกครอง ลกคากลมอน คความรวมมอ อยางเปนทางการ ผสงมอบ และชมชนในทองถนทสถาบนตงอย

การก�าหนดหลกจรยธรรมทดและชดเจนจะใหอ�านาจในการตดสนใจแกผปฏบตงาน เพอใหสามารถตดสนใจอยางมประสทธผลดวยความมนใจ ในบางสถาบนหลกการดานจรยธรรมเปน กรอบทจะก�ากบพฤตกรรมบางอยาง ซงอาจสงผลเสอมเสยแกสถาบนและชมชน

Excellence ดคำาจำากดความของคำาวา “ผลการดำาเนนการทเปนเลศ” หนา 114

Goals: เปาประสงคค�าวา “เปาประสงค” หมายถง สภาพในอนาคตหรอระดบผลการดาเนนการทสถาบน

ตงใจหรอปรารถนาทจะบรรลเปาประสงค ซงเปนไดทงระยะสนและระยะยาวและเปนจดหมาย ปลายทางทชน�าการปฏบตการ เปาประสงคในเชงปรมาณทเปนจดหรอชวงทเปนตวเลข มกเรยกวา “เปาหมาย” เปาหมายอาจเปนผลการด�าเนนการทม งมาดไวบนพนฐานของ ขอมลเชงเปรยบเทยบหรอขอมลเชงแขงขน “เปาประสงคททาทาย” หมายถง เปาประสงค ทท�าใหเกดการปรบปรงครงใหญแบบกาวกระโดดในเรองทมความส�าคญอยางยงตอความส�าเรจในอนาคตของสถาบน

ประโยชนของเปาประสงครวมถง● การท�าใหเปาประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการมความชดเจนเพอใหสามารถวด

ความส�าเรจได● การสนบสนนการท�างานเปนทมงานดวยการมงเนนจดหมายปลายทางรวมกน● การสนบสนนใหมความคดนอกกรอบ (นวตกรรม) เพอบรรลเปาประสงคททาทาย● เปนพนฐานส�าหรบวดความกาวหนาและเรงใหบรรลผล

ดคำาจำากดความของคำาวา “การคาดการณผลการดำาเนนการ: Performance Projec-tions” หนา 115

Page 119: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 107

Governance: การกากบดแล

ค�าวา “การกากบดแล”หมายถง ระบบการจดการและควบคมตางๆ ทใชในสถาบนการศกษา รวมทงความรบผดชอบในดานตางๆ ของคณะกรรมการประจ�าสถาบน เชน คณะกรรมการการศกษา คณะกรรมการบรหารของคณะ สภามหาวทยาลย ผบรหารสงสดของสถาบน ในสถาบนการศกษาเอกชน อาจรวมถงเจาของหรอผถอหนดวย ประมวลกฎหมายตางๆ ทงในระดบประเทศ ระดบทองถน กฎกระทรวง นโยบาย รวมถง พรบ. ของสถาบนเปนตวก�าหนดสทธและความรบผดชอบของคณะกรรมการแตละชด รวมทงวธการก�าหนดทศทางและการควบคมเพอสรางหลกประกนในเรองตอไปน (1) ความรบผดชอบตอผทมสวนไดสวนเสย (2) ความโปรงใสของการปฏบตการ (3) การปฏบตตอผมสวนไดสวนเสยทกกลมอยางเปนธรรม กระบวนการตางๆ ดานการก�ากบดแลอาจรวมถง การใหความเหนชอบกบทศทางเชงกลยทธของสถาบน การก�าหนดและด�าเนนการตามนโยบาย การตดตามและประเมนผลการด�าเนนการของผบรหารระดบสงของสถาบน การก�าหนดคาตอบแทนและสทธประโยชนของคณะผบรหาร การวางแผนการสบทอดต�าแหนง การตรวจสอบทางการเงน และการบรหารความเสยง การดแลใหระบบการก�ากบดแลเกดประสทธผล มความส�าคญตอความเชอมนของผมสวนไดสวนเสยและสงคมภายนอก ตลอดจนตอประสทธผลของสถาบน

High-Performance: ผลการดาเนนการทโดดเดน

ค�าวา “ผลการดาเนนการทโดดเดน” หมายถง ผลการดาเนนการของสถาบนและแตละบคคลมระดบสงขนเรอย ๆ อยางเปนระบบ โดยรวมถงคณภาพ ผลตภาพ อตราการสรางนวตกรรม และรอบเวลา ซงจะสงผลใหมการปรบปรงการบรการ และคณคาส�าหรบผเรยน ลกคากลมอนและผมสวนไดสวนเสยอนๆ

แนวทางทน�าไปสการด�าเนนการทโดดเดน มรปแบบ วธการ และระบบจงใจทแตกตางกนไป ผลการด�าเนนการทโดดเดน ทงมาจากและสงเสรมใหเกดความผกพนของบคลากร เกดจาก

● ความรวมมอระหวางผน�าระดบสง ผบรหาร คณาจารย และบคลากร ซงอาจรวมถง ตวแทนบคลากรและสภาคณาจารย

● ความรวมมอระหวางหนวยงานซงเกยวของกบทมงานตาง ๆ ● การใหอ�านาจในการตดสนใจแกบคลากร รวมทงความรบผดชอบของแตละบคคล ● การน�าขอมลจากคณาจารยและบคลากรมาใชในการวางแผน ● การสรางทกษะและการเรยนรในระดบบคคลและระดบสถาบน ● การเรยนรจากองคการอน

Page 120: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561108

● การก�าหนดหนาทและการมอบหมายงานทมความยดหยน ● การคงโครงสรางองคการแนวราบเพอใหมการกระจายอ�านาจในการตดสนใจไปยง

ผทปฏบตงานทอยใกลกบผเรยนและลกคากลมอนทสด ● การใชตววดผลการด�าเนนการอยางมประสทธผล ซงรวมถงการใชขอมลเปรยบเทยบ

สถาบนสวนใหญสงเสรมผลการด�าเนนการทโดดเดน โดยใชสงจงใจทงทเปนตวเงนและ ไมเปนตวเงน โดยพจารณาจากปจจยตางๆ เชน ผลการด�าเนนการของสถาบน ผลงานของแตละบคคลและทมงาน และการเสรมสรางทกษะ นอกจากน แนวทางทท�าใหเกดผลการด�าเนนการทโดดเดน ตองพยายามท�าใหโครงสรางสถาบน สมรรถนะหลก งาน ภาระงาน การพฒนาบคลากร และการใหสงจงใจมความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกน

How: อยางไร

ค�าวา “อยางไร”หมายถง ระบบและกระบวนการทสถาบนใชเพอบรรลขอกาหนดตางๆ ของพนธกจ ในการตอบค�าถาม “อยางไร” ในขอก�าหนดของหวขอในหมวด 1-6 สถาบนควรรวม รายละเอยดเกยวกบแนวทาง (วธการและตววด) การน�าไปปฏบต การเรยนร และการบรณาการดวย

Indicators: ตวบงช

ดค�าจ�ากดความของค�าวา “ตววดและตวบงช : Measures and Indicators” หนา 112

Innovation: นวตกรรม

ค�าวา “นวตกรรม” หมายถง การเปลยนแปลงทมความหมายตอการปรบปรงหลกสตรและบรการทางการศกษา กระบวนการ หรอประสทธผลของสถาบน รวมทงสรางคณคาใหมใหแกผมสวนไดสวนเสย นวตกรรมเปนการรบเอาแนวคด กระบวนการ เทคโนโลย หลกสตร การบรการหรอรปแบบการด�าเนนธรกจ ซงอาจเปนของใหมหรอน�ามาปรบใชในรปแบบใหม ผลลพธของนวตกรรมคอการเปลยนแปลงอยางฉบพลนหรอกาวกระโดดของผลลพธ หลกสตร บรการ และกระบวนการ นวตกรรมจะเกดขนไดตองมสภาพแวดลอมทเกอหนน มกระบวนการทคนหาโอกาสเชงกลยทธ และความเตมใจทจะลงทนในความเสยงทนาลงทน

Page 121: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 109

นวตกรรมทประสบความส�าเรจในระดบสถาบน เปนกระบวนการทประกอบดวยหลายขนตอนทเกยวของกบการพฒนาและการแลกเปลยนเรยนร การตดสนใจทจะด�าเนนการ การลงมอปฏบต การประเมนผล และการเรยนร แมวานวตกรรมมกจะหมายถงนวตกรรมดานเทคโนโลย แตสามารถเกดขนไดในทกกระบวนการทส�าคญ ซงจะไดประโยชนจากการเปลยนแปลงผานนวตกรรม ไมวาจะเปนการปรบปรงอยางกาวกระโดด หรอการเปลยนแปลงแนวทางหรอผลผลต นวตกรรมอาจรวมถงการเปลยนแปลงโครงสรางพนฐานของสถาบนหรอรปแบบการด�าเนนธรกจเพอใหงานส�าเรจอยางมประสทธผลยงขน

ดคำาจำากดความของคำาวา “ความเสยงทนาลงทน: intelligent risks”และ “โอกาสเชงกลยทธ: strategic opportunities”

Integration: การบรณาการ

ค�าวา “การบรณาการ” หมายถง การผสมกลมกลนของแผน กระบวนการ สารสนเทศ การจดสรรทรพยากร ขดความสามารถและอตรากาลงของบคลากร การปฏบตการ ผลลพธ และการวเคราะห เพอสนบสนนเปาประสงคทสาคญของสถาบน (organization-wide goals) การบรณาการทมประสทธผลเปนมากกวาความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและจะส�าเรจไดกตอเมอการด�าเนนการ ของแตละองคประกอบภายในระบบการจดการผลการด�าเนนการ มความเชอมโยงกนเปนหนงเดยวอยางสมบรณ

การบรณาการเปนปจจยหนงของการประเมนทงในสวนกระบวนการและผลลพธ ดค�าอธบายเพมเตมของระบบการใหคะแนน (หนา 64)

ดคำาจำากดความของคำาวา “การมงไปในแนวทางเดยวกน: alignment” หนา 99

Intelligent Risks: ความเสยงทนาลงทน

ค�าวา “ความเสยงทนาลงทน” หมายถง โอกาสของประโยชนทอาจจะไดมมากกวาความเสยหายหรอสญเสยทอาจเกดขนตอ ความสาเรจในอนาคตของสถาบน หากไมพนจพเคราะหใหถถวน การตดสนใจเสยงนน ตองยอมรบความลมเหลวไดในระดบหนง และตองยอมรบวานวตกรรมอาจไมไดเกดจากความมานะบากบนเพยงอยางเดยว ในระยะเรมแรกสถาบนตองลงทนลงแรงในเรองทมโอกาสประสบความส�าเรจ ในขณะเดยวกนตองยอมรบความจรงวาการลงทนลงแรงนนอาจประสบความลมเหลวได

Page 122: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561110

ระดบของความเสยงทนาลงทนนน ขนกบอตราเรงและระดบของภาวะคกคามและโอกาสทมในภาคสวนการศกษา ภายใตสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงในดานหลกสตร บรการ กระบวนการ หรอรปแบบการด�าเนนการทางธรกจใหมๆ ชดเจนวาสถาบนจ�าเปนตองทมเททรพยากรเพมขนกบความเสยงทนาลงทนมากกวายามทสภาพแวดลอมคงเดม ซงในกรณหลงน สถาบนเพยงตดตามและคนหาความเปนไปไดในการเตบโตและเปลยนแปลง แตไมจ�าเปนทจะตองใชทรพยากรมากเทา

ดคำาจำากดความของคำาวา “โอกาสเชงกลยทธ: strategic opportunities” หนา 120

Key: ทสาคญ/หลกค�าวา “ทสาคญ/หลก”หมายถง สวนประกอบหรอปจจยหลกตางๆ ทสาคญมากหรอ

สาคญทสด ทมความจาเปนอยางยงตอการบรรลผลลพธทสถาบนตงเปาไว บางตวอยางทไดกลาวไวในเกณฑ EdPEx เชน ความทาทายทส�าคญ แผนงานทส�าคญ กระบวนการหลก และตววดทส�าคญ ซงเปนสงทมความส�าคญอยางยงตอความส�าเรจของสถาบน สงเหลานเปน องคประกอบทจ�าเปนในการบรรลหรอตดตามผลลพธทตองการ ค�าวา “ทสาคญ/ หลก” มก หมายถงความส�าคญประมาณ 5 ล�าดบตน (เชน ความทาทาย 5 ล�าดบแรก)

Knowledge Assets: สนทรพยทางความร

ค�าวา “สนทรพยทางความร” หมายถง ทรพยากรทางปญญาทมการสงสมภายในสถาบน โดยเปนความรททงสถาบนและผปฏบตงานเกบรวบรวมไวในรปแบบของสารสนเทศ แนวความคด ผลการเรยนร ความเขาใจ ความทรงจา ความตระหนก องคความรและทกษะ รวมทง ขดความสามารถตางๆ แหลงทสงสมสนทรพยทางความรของสถาบน ไดแก ผปฏบตงาน หลกสตร ซอฟตแวร ฐานขอมล เอกสาร แนวทางปฏบต นโยบายและระเบยบปฏบต สนทรพยทางความรไมเพยงแตมอยภายในสถาบนเทานน แตยงอยทผเรยน ลกคากลมอน ผสงมอบ และคความรวมมออยางเปนทางการดวย

สนทรพยทางความรเปน “ความรในภาคปฏบต” (Know-how) ทสถาบนมอยและสามารถน�าไปใชประโยชน เพอเพมพนและพฒนาสถาบนใหเตบโต การเสรมสรางและการจดการสนทรพยทางความรจงเปนสวนประกอบทส�าคญส�าหรบสถาบนในการสรางคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสย ทงยงชวยธ�ารงความส�าเรจของสถาบนใหยงยน

Page 123: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 111

Leadership System: ระบบการนาองคการ

ค�าวา “ระบบการนาองคการ” หมายถง รปแบบในการนาทใชทวทงสถาบนทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการ เปนพนฐานและทมาในการตดสนใจสอสาร และนาเรองสาคญไปดาเนนการจน ระบบการน�าองคการ หมายรวมถง โครงสรางและกลไกในการตดสนใจ สรางความมนใจวาเกดการสอสารสองทศทาง การสรรหาและการพฒนาผน�าผบรหาร หวหนาภาควชา และผน�าในระดบตางๆ รวมทงการเสรมสรางคานยม พฤตกรรมทมจรยธรรม ทศทางองคการ และความคาดหวงดานผลการด�าเนนการ

ระบบการน�าองคการทมประสทธผลตองใหความส�าคญตอขดความสามารถและความตองการของบคลากรและผมสวนไดสวนเสยอน และตงความคาดหวงใหสงในดานผลการด�าเนนการและการปรบปรง ผลการด�าเนนการ ระบบนสรางความภกดและการท�างานเปนทม โดยอาศยวสยทศน คานยม และการมงไปสเปาประสงครวมกน นอกจากนยงกระตนและสนบสนนความคดรเรม นวตกรรม และความกลาเสยงในระดบ ทเหมาะสม การปรบโครงสรางตามวตถประสงคและหนาทงาน ลดสายการบงคบบญชาเพอใหการตดสนใจเรวขน ระบบการน�าองคการท มประสทธผลตองมกลไกทผน�าใชประเมนตนเอง รบขอมลปอนกลบ และการปรบปรงตนเอง

Learning: การเรยนร

ค�าวา“การเรยนร”หมายถง ความรหรอทกษะใหมทไดรบจากการประเมน การศกษาประสบการณ และนวตกรรม นอกเหนอจากการมงเนนการเรยนรของผเรยนในเกณฑ EdPEx น ยงไดเนนถงการเรยนร ในสองระดบทแตกตางกน คอ การเรยนรระดบองคการและระดบบคคล การเรยนรระดบองคการไดมาจากการวจยและพฒนา วงจรการประเมนและการปรบปรง ความคด และขอมลจากบคลากรและผมสวนไดสวนเสย การแบงปนวธปฏบตทเปนเลศและการจดระดบเทยบเคยง การเรยนรของบคลากร ไดมาจากการศกษาการฝกอบรม และการไดรบโอกาสในการพฒนาเพอความเจรญกาวหนาของแตละบคคล

การเรยนรทมประสทธผล ควรเปนสวนทฝงลกอยในวธการทสถาบนด�าเนนการ ซงสงผลใหเกดการไดเปรยบเชงแขงขนและความส�าเรจอยางตอเนองส�าหรบสถาบนและบคลากร

ดค�าอธบายเพมเตมของหวขอนในคานยมหลกและแนวคด ภายใตหวขอ“การใหความส�าคญกบบคลากร” และ “การเรยนรระดบองคการและความคลองตว” ในหนา 85

การเรยนรเปนปจจยหนงในการประเมนหวขอกระบวนการ ดค�าอธบายเพมเตม ในหนา 64 เรอง “ระบบการใหคะแนน”

Page 124: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561112

Levels: ระดบ ค�าวา “ระดบ”หมายถง สารสนเทศทเปนตวเลขททาใหทราบวาผลลพธและผล

การดาเนนการขององคการอยในตาแหนงหรออนดบใดในมาตรวดทสอความหมายอยางม นยส�าคญ ระดบของผลการด�าเนนการท�าใหสามารถประเมนผลเปรยบเทยบกบผลการด�าเนนการ ทผานมา การคาดการณ เปาประสงค และตวเปรยบเทยบอนๆ ทเหมาะสม

Measures and Indicators: ตววดและตวบงช

ค�าวา “ตววดและตวบงช” หมายถง สารสนเทศเชงตวเลขทบอกปรมาณปจจยนาเขา ผลผลต และผลการดาเนนการในมตตางๆ ทเกยวของกบกระบวนการ หลกสตร โครงการ บรการ และผลการดาเนนการโดยรวมขององคการ (ผลลพธ) ตววดและตวบงชอาจเปนแบบงายๆ (ไดจากตววดเดยว) หรอเปนการใชตววดหลายตวมาประกอบกน

เกณฑ EdPEx น ไมไดแบงแยกระหวางตววดและตวบงช อยางไรกตาม มผนยมใช ค�าวา “ตวบงช”ในกรณดงน (1) เมอการวดนนมความสมพนธกบผลการด�าเนนการ แตไมเปนตววดผลการด�าเนนการนนโดยตรง (เชน จ�านวนขอรองเรยนเปนตวบงชความไมพงพอใจแตไมใชตววดผลความไมพงพอใจโดยตรง) และ(2) เมอการวดผลเปนตวท�านาย “ตวบงชนา” (leading indicator) ผลการด�าเนนการดานอนๆ ทมความส�าคญมากกวา (เชน ความสามารถหรอความพงพอใจของผเรยนทเพมขน อาจเปนตวบงชน�า ถงการคงอยของผเรยน)

Mission: พนธกจ

ค�าวา “พนธกจ” หมายถง หนาทโดยรวมของสถาบนการศกษา เปนการตอบค�าถามทวา “สถาบนตองการบรรลอะไร” พนธกจอาจนยามตวผเรยน ลกคากลมอน หรอตลาดเปาหมายทสถาบนใหบรการ ความสามารถทโดดเดนของสถาบน หรอเทคโนโลยทใช

Multiple Requirements: ขอกาหนดตางๆ

ค�าวา “ขอกาหนดตางๆ” หมายถง รายละเอยดของหวขอในเกณฑ EdPEx ซงอย ในลกษณะคาถามยอยๆ ทสถาบนตองตอบในแตละประเดนพจารณา ดงแสดงไวในเรองของรปแบบหวขอ ซงปรากฏ ในหนา 2

แมแตสถาบนทมผลการด�าเนนการทโดดเดน และไดคะแนนสงจากการประเมนตามเกณฑ EdPEx กไมจ�าเปนวาแตละสถาบนจะสามารถตอบสนองตอขอก�าหนดตางๆ ไดส�าเรจเทาเทยมกน

Page 125: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 113

Overall Requirements: ขอกาหนดโดยรวม

ค�าวา “ขอกาหนดโดยรวม” หมายถง ประเดนทสาคญทสดของหวขอตามเกณฑ EdPEx ซงอธบายในยอหนาทอยใตหวขอ และค�าถามประโยคแรกในแตละขอค�าถาม ดภาพประกอบไดในรปแบบของเกณฑ EdPEx หนา 3

Partners: คความรวมมอทเปนทางการ

ค�าวา “คความรวมมอทเปนทางการ” หมายถง องคการหรอกลมบคคลทสาคญอนๆ ซงทางานรวมกบสถาบน เพอบรรลเปาหมายรวมกนหรอเพอการปรบปรงผลการดาเนนการ โดยทวไปจะเปนความรวมมออยางเปนทางการเพอเปาประสงคทชดเจน เชน การบรรลวตถประสงคเชงกลยทธหรอการจดหลกสตร หรอบรการทเฉพาะเจาะจง

คความรวมมออยางเปนทางการมกมก�าหนดชวงเวลาของความรวมมอและตอง มความเขาใจทชดเจนตอบทบาทแตละฝาย และผลประโยชนของคความรวมมอ

ดคำาจำากดความของคำาวา “คความรวมมอทไมเปนทางการ: Collaborators” ในหนา 113

Performance: ผลการดาเนนการ ค�าวา “ผลการดาเนนการ”หมายถง ผลผลตและผลลพธทไดจากการเรยนรของ

กระบวนการ หลกสตร ผเรยนและลกคากลมอนซงสามารถประเมนผลและเปรยบเทยบกบผลการดาเนนการทเกดขนกบผลการดาเนนการทคาดการณไว มาตรฐาน ผลลพธในอดต เปาประสงคและกบผลลพธอนๆ ขององคการ ผลการด�าเนนการอาจแสดงทงในรปของการเงน และรปแบบอนๆ

เกณฑ EdPEx น กลาวถงผลการด�าเนนการ 4 ดาน ไดแก (1) ดานหลกสตรการศกษาและบรการ (2) ดานการมงเนนผเรยนและลกคากลมอน (3) ดานการปฏบตการและ (4) ดานงบประมาณ การเงน และตลาด

ค�าวา “ผลการดำาเนนการดานหลกสตรและบรการ” คอ ผลการด�าเนนการซงเกยวของกบคณลกษณะของตววดและตวบงชของหลกสตรและบรการ ซงมความส�าคญตอผเรยนและลกคากลมอน ตวอยางเชน ความมประสทธผลของหลกสตรและวธการสอน การวดผลการเรยนร ของผเรยน การเขารวมในกจกรรมการพฒนาวชาชพ และการไดงานท�าเมอส�าเรจการศกษา

Page 126: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561114

ค�าวา “ผลการดำาเนนการดานการมงเนนผเรยนและลกคากลมอน” คอผลการด�าเนนการซงเกยวของสมพนธกบคณลกษณะของตววดและตวบงชดานการรบร การตอบสนอง และพฤตกรรมของผเรยนและลกคากลมอน ตวอยางเชน การรบผเรยนเขาศกษาในสถานศกษา การคงอยของผเรยน ขอรองเรยนของผเรยนและลกคากลมอน และผลการส�ารวจผเรยน และลกคากลมอน

ค�าวา “ผลการดำาเนนการดานการปฏบตการ”คอ ผลการด�าเนนการดานบคลากร ดานการน�าองคการ และผลการด�าเนนการของทงองคการ (รวมถงจรยธรรมและการปฏบต ตามกฎหมาย) ซงเกยวของกบตววดหรอตวบงช ดานประสทธผล ประสทธภาพ และความ รบผดชอบ ตวอยางเชน รอบเวลา การเพมผลผลต (ผลตภาพ) การรบรองมาตรฐาน การลด ของเสย อตราการลาออกของบคลากร อตราการฝกอบรมขามสายงานของบคลากร การปฏบตตามกฎระเบยบ ความรบผดชอบดานการเงน การบรรลแผนกลยทธ ตลอดจนการมสวนรวม ในชมชน ผลการด�าเนนการดานการปฏบตการอาจวดทระดบองคการ ระดบกระบวนการหลก และระดบหลกสตร สาขาวชา ชนเรยน หรอตวบคคล

ค�าวา “ผลการดำาเนนการดานงบประมาณ การเงน และตลาด” คอ ผลการด�าเนนการ ซงเกยวของกบคณลกษณะของตววดดานการควบคมตนทน รายได และต�าแหนงในตลาด รวมถงการใชงบประมาณ การเตบโตของสนทรพยและสวนแบงตลาด ตวอยางเชน รอยละของคาใชจายตอหวผเรยนในดานการบรหารและดานการสอนตองบประมาณ รอยละของคาใชจายหลกสตรตองบประมาณ ผลการด�าเนนการตองบประมาณทไดรบ การเพมขนหรอลดลงของงบประมาณประจ�าป รายได คาใชจายตางๆ เงนทนส�ารอง และกองทนเงนรางวลและเงนสมทบประจ�าป การผนทรพยากรมาจากแหลงอนเพอใชในการศกษา ทนการศกษาทเพมขน รอยละของงบประมาณส�าหรบการวจย ตลอดจนงบประมาณส�าหรบการบรการสงคม รวมทงการเพมสวนแบงตลาด

Performance Excellence: ผลการดาเนนการทเปนเลศ

ค�าวา “ผลการดาเนนการทเปนเลศ” หมายถง แนวทางการจดการผลการดาเนนการของสถาบนการศกษาแบบบรณาการ ททาใหเกดผลลพธในดาน

(1) การเพมคณคาใหกบผเรยน ลกคากลมอนและ ผมสวนไดสวนเสยอยางตอเนอง ซงนาไปสการปรบปรงคณภาพการศกษา การเรยนรของผเรยนตลอดจนความสาเรจอยางตอเนองของสถาบน

Page 127: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 115

(2) การปรบปรงประสทธผลและขดความสามารถโดยรวมของสถาบนและ (3) การเรยนรของสถาบนและของแตละผคนในองคกร

เกณฑ EdPEx นใชเปนกรอบและเครองมอในการประเมนผล เพอใหสถาบนทราบ จดแขงและโอกาสในการปรบปรง ส�าหรบเปนแนวทางในการวางแผนทมงสการมผลการด�าเนนการทดขนและความเปนเลศ

Performance Projections: การคาดการณผลการดาเนนการ

ค�าวา “การคาดการณผลการดาเนนการ” หมายถง การประมาณผลการดาเนนการ ของสถาบนในอนาคต การคาดการณควรอยบนพนฐานของความเขาใจในผลการด�าเนนการ ทผานมา อตราการพฒนาการทดขน และสมมตฐานเกยวกบการเปลยนแปลงทจะเกดขนภายในสถาบนและการสรางนวตกรรมในอนาคตรวมถงการเปลยนแปลงภายนอกทสงผลตอการเปลยนแปลงภายในสถาบน ดงนนการคาดการณ ผลการด�าเนนการ จงเปนเครองมอส�าคญทใชจดการการปฏบตการ การก�าหนดและด�าเนนการตามแผนกลยทธ

การคาดการณผลการด�าเนนการระบถงผลการด�าเนนการทคาดหวงในอนาคต โดยทเปาประสงคระบถงผลการด�าเนนการทตองการในอนาคต การคาดการณผลการด�าเนนการของสถาบนคแขงหรอสถาบนทคลายคลงกน อาจชใหเหนถงความทาทายทสถาบนตองเผชญและ เรองทสถาบนจ�าเปนตองปรบปรงแบบกาวกระโดดหรอสรางนวตกรรม ซงในกรณดงกลาว การคาดการณผลการด�าเนนการกบเปาประสงคอาจเหลอมซอนกน

ดคำาจำากดความของคำาวา “เปาประสงค: Goals”

Persistence: การคงอยอยางตอเนอง

ค�าวา “การคงอยอยางตอเนอง”หมายถง การลงทะเบยนเรยนอยางตอเนองของ ผเรยน (จากเทอมตอเทอม ภาคตอภาค ชนปตอชนป และจากรายวชาตอรายวชา) เพอให ส�าเรจการศกษา หรอบรรลวตถประสงคในการฝกอบรม

Process: กระบวนการ

ค�าวา “กระบวนการ”หมายถง กจกรรมทเชอมโยงกนเพอพฒนาเปนหลกสตรหรอบรการสาหรบลกคา (ผใช) ทงภายในหรอภายนอกสถาบน โดยทวไปแลว กระบวนการเปนขนตอนหรอกจกรรมทมล�าดบชดเจน ซงเกดจากการผสมผสานระหวางคน เครองจกร เครองมอ

Page 128: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561116

เทคนค วสด และการปรบปรง แทบจะไมมกระบวนการใดเลยทด�าเนนการไดโดยล�าพง ดงนนจงตองค�านงถงกระบวนการอนๆ ทสงผลกระทบตอกน ในบางกรณกระบวนการอาจตองด�าเนนตามล�าดบขนทเฉพาะเจาะจง ตามเอกสารวธปฏบตการและขอก�าหนด (ทอาจเปนทางการ) รวมทงการวดและขนตอนการควบคมทชดเจน

การด�าเนนการดานบรการโดยเฉพาะเมอเกยวของโดยตรงตอผเรยนและลกคากลมอน เชน หลกสตรและบรการ กระบวนการโดยทวไปจะตองบอกรายละเอยดอยางชดเจน วาตองท�าอยางไร บางกรณอาจรวมล�าดบขนตอนทตองการหรอคาดหวง ถาหากขนตอนนนมความส�าคญ จะตองใหขอมลทชวยใหลกคาเขาใจและท�าตามขนตอนดงกลาวได กระบวนการบรการทกลาวขางตน จ�าเปนตองมแนวทางส�าหรบผใหบรการในการจดการกบเหตการณทไมคาดฝน ทเกยวของกบการกระท�าหรอพฤตกรรมของลกคา

การท�างานทตองใชความร เชน การสอน การวางแผนเชงกลยทธ การวจย การพฒนา และการวเคราะหนน ค�าวา กระบวนการ อาจไมไดหมายความถงล�าดบขนตอนทก�าหนดไวอยางเปนทางการเทานน แตอาจรวมถง ความเขาใจโดยรวมเกยวกบการด�าเนนการในเรองทตองใชประสบการณและทกษะ เชน จงหวะเวลา วธการตางๆทเลอกใชได (options to include) การประเมนและรายงานผล ทงนล�าดบขนตอนของกระบวนการอาจเปนผลทเกดขนเมอมความเขาใจดงกลาว

กระบวนการ เปนหนงในสองมตของการประเมนในเกณฑ EdPEx ซงการประเมนอยบนพนฐานของ 4 ปจจย คอ แนวทาง การถายทอดเพอน�าไปปฏบต การเรยนร และการบรณาการ

ดคำาจำากดความของคำาวา “ระบบการใหคะแนน: Scoring System”

Productivity: ผลตภาพ

ค�าวา “ผลตภาพ” หมายถง ตววดประสทธภาพของการใชทรพยากร ถงแมค�าวา “ผลตภาพ” น มกจะใชกบปจจยใดปจจยหนงเพยงอยางเดยว เชน บคลากร (ผลตภาพแรงงาน) เครองจกร วสด พลงงาน และทน แตแนวคดเกยวกบผลตภาพน ยงสามารถน�าไปพจารณาถงการใชทรพยากรทงหมดเพอด�าเนนงานใหบรรลวตถประสงคของสถาบน การวด “ผลตภาพโดยรวม” โดยใชตววดหลายตวรวมกน ท�าใหสามารถประเมนไดวา ผลของการเปลยนแปลงทงหมดในกระบวนการ (ซงอาจรวมถงการเลอกใชทรพยากรดวยนน) มประโยชนหรอไม

Page 129: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 117

PROJECTIONS, PERFORMANCE

ดค�าจ�ากดความของค�าวา “การคาดการณผลการดาเนนการ: Performance Projections”

Purpose: จดประสงค

ค�าวา “จดประสงค” หมายถง เหตผลหลกทท�าใหสถาบนด�ารงอย บทบาทส�าคญของจดประสงคคอเพอเปนแรงบนดาลใจของสถาบน และชน�าการก�าหนดคานยมของสถาบน โดยปกตจดประสงคมกจะกวางและใชไดนาน สถาบนทใหบรการทางการศกษาทตางกน อาจจะ มจดประสงคทคลายกนได ในขณะเดยวกน สถาบนทใหบรการทคลายกน อาจมวตถประสงคทตางกนไดเชนกน

Results: ผลลพธ

ค�าวา “ผลลพธ” หมายถง ผลผลตและผลทเกดจากการดาเนนการตามขอกาหนดของหวขอในเกณฑเลมน ในการประเมนผลลพธ จะพจารณาผลการด�าเนนการปจจบน ผลการด�าเนนการเมอเทยบกบตวเปรยบเทยบทเหมาะสม รวมทงอตรา ความครอบคลม และความส�าคญของการปรบปรงผลการด�าเนนการ ตลอดจนความสมพนธระหวางตววดผลลพธ กบเปาหมายหลกของผลการด�าเนนการ

ผลลพธ เปนหนงในสองมตของการประเมนในเกณฑ EdPEx ซงการประเมนอยบน พนฐานของ 4 ปจจย คอ ระดบ แนวโนม การเปรยบเทยบ บรณาการและบรณาการ

ดคำาจำากดความของคำาวา “ระบบการใหคะแนน: Scoring System” ในหนา 64

Segment: สวน/กลม

ค�าวา “สวน/กลม” หมายถง สวน/กลมใดกลมหนงของ ผเรยน ลกคากลมอน ผมสวนไดสวนเสย ตลาด หลกสตร หรอบรการ หรอบคลากร โดยปกต “สวน/กลม” จะตองมลกษณะรวมกนทสามารถจดเปนกลมไดอยางสมเหตสมผล ในหมวด 7 ค�าวา “สวน/กลม”หมายถง ขอมลดานผลลพธตามกลมทแบงไว เพอใหการวเคราะหผลการด�าเนนการของสถาบนเกดประโยชน มากขน ทงนขนกบแตละสถาบนวาจะใชปจจยใดในการก�าหนดสวน/กลมของผเรยน ลกคากลมอน ตลาด หลกสตร บรการ และบคลากร

Page 130: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561118

ความเขาใจในเรอง “สวน/กลม” มความส�าคญอยางยงในการจ�าแนกความตองการและความคาดหวงเฉพาะของสวน/กลมตางๆ ของผเรยน ลกคากลมอน ตลาด และบคลากร และรวมถงการจดหลกสตร บรการ เพอใหตอบสนองตอความตองการและความคาดหวงเฉพาะของแตละกลมได ตวอยางเชน

แบงสวนตลาด อาจแบงตาม หลกสตรหรอชองทางใหบรการ (เชน หองเรยนหรอเวบไซต) ผเรยน เชน แบงตาม ความสนใจทางดานวชาชพ สไตลการเรยนร ทอยอาศย (เชน หอพก

หรอไปกลบ การเคลอนยายของผเรยน (student mobility) หรอ ความตองการพเศษในบางกรณอาจแบงเปนสวนตลาดยอยลงไปตามกลมผรบผดชอบ การจ�าแนกบคลากรอาจแบงตาม ภมศาสตร ทกษะ ความตองการ การมอบหมายงาน

หรอการจ�าแนกงาน/ ต�าแหนงงาน

Senior Leaders: ผนาระดบสง

ค�าวา “ผนาระดบสง” หมายถง กลมบคคลทมความรบผดชอบหลกในการจดการองคการโดยรวมในหลายสถาบน ผน�าระดบสง หมายถง ผน�าสงสดและผทรายงานโดยตรงตอผน�าสงสดและอาจหมายรวมถง คณะผบรหารคณบดและหวหนาภาควชา

Stakeholders: ผมสวนไดสวนเสย

ค�าวา “ผมสวนไดสวนเสย” หมายถง กลมตางๆ ทไดรบผลกระทบ หรออาจไดรบผลกระทบจากการดาเนนการและความสาเรจของสถาบน ตวอยางของกลมผมสวนไดสวนเสย ทส�าคญ เชน ลกคา ผปกครอง/สมาคมผปกครอง บคลากร คความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการ คณะกรรมการก�ากบดแลสถาบนในดานตางๆ ศษยเกา นายจาง สถาบนการศกษาอนๆ องคการทท�าหนาทก�ากบดแลกฎระเบยบ องคการทใหเงนสนบสนน ผเสยภาษ ผก�าหนดนโยบาย ผสงมอบ ตลอดจนชมชนในทองถนและชมชนวชาการ/วชาชพ

ดคำาจำากดความของคำาวา “ลกคา: Customer” หนา 102

Strategic Advantages: ความไดเปรยบเชงกลยทธ

ค�าวา “ความไดเปรยบเชงกลยทธ” หมายถง ความไดเปรยบในเชงตลาดตางๆ ทเปนตวตดสนวาสถาบนจะประสบความสาเรจในอนาคตหรอไม ซงโดยทวไปมกจะเปนปจจยทชวยใหสถาบนประสบความส�าเรจในการแขงขนทงในปจจบนและอนาคตเมอเทยบกบสถาบนอนท

Page 131: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 119

คลายคลงกนในดานหลกสตร และบรการ ความไดเปรยบเชงกลยทธมกมาจาก (1) สมรรถนะหลก ทเนนทการสรางและเพมพนความสามารถภายในสถาบน และ (2) ทรพยากรภายนอกทส�าคญในเชงกลยทธซงเกดจากการก�าหนดและใชประโยชนอยางเตมทผานความสมพนธกบองคการภายนอกและกบคความรวมมอ

เมอสถาบนเขาใจถงทมาของความไดเปรยบเชงกลยทธทง 2 แหลง กสามารถเสรมสรางความแขงแกรงของความสามารถจ�าเพาะของสถาบนได โดยการใชประโยชนจากความสามารถทเสรมกนทมาจากองคการอนๆ

ดค�าจ�ากดความของค�าวา “ความทาทายเชงกลยทธ” และ “วตถประสงคเชงกลยทธ” เพอใหเขาใจความเชอมโยงของความไดเปรยบเชงกลยทธ ความทาทายเชงกลยทธ และ วตถประสงคเชงกลยทธ ซงสถาบนก�าหนดเพอตอบสนองความทาทายและความไดเปรยบดงกลาว

Strategic Challenges: ความทาทายเชงกลยทธ

ค�าวา “ความทาทายเชงกลยทธ” หมายถง ความกดดนตางๆ ทเปนตวตดสนวาสถาบนจะประสบความสาเรจในอนาคตหรอไม ความทาทายดงกลาวมกเกดจากแรงผลกดนของต�าแหนงในการแขงขน ในอนาคตเมอเทยบกบสถาบนอนทมหลกสตรและบรการทคลายคลงกน โดยทวไปความทาทายเชงกลยทธจะมาจากแรงผลกดนภายนอก อยางไรกตาม ในการตอบสนองตอแรงผลกดนภายนอกดงกลาว สถาบนอาจตองเผชญกบความทาทายเชงกลยทธภายในดวย

ความทาทายเชงกลยทธภายนอก อาจเกยวกบความตองการหรอความคาดหวงของผเรยน ลกคากลมอน ตลาด การเปลยนแปลงของหลกสตรหรอบรการ การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย หรอความเสยงทางดานงบประมาณ การเงน สงคม ตลอดจนความเสยงหรอความตองการดานอนๆ ความทาทายเชงกลยทธภายใน อาจเกยวกบขดความสามารถของสถาบน หรอคณาจารย รวมทงบคลากร และทรพยากรอนๆ ของสถาบน

ดค�าจ�ากดความของค�าวา“ความไดเปรยบเชงกลยทธ”และ “วตถประสงคเชงกลยทธ” เพอใหทราบความสมพนธระหวางความทาทายเชงกลยทธ ความไดเปรยบเชงกลยทธ และวตถประสงคเชงกลยทธทสถาบนก�าหนดเพอตอบสนองตอความความทาทาย และ ความไดเปรยบดงกลาว

Page 132: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561120

Strategic Objectives: วตถประสงคเชงกลยทธ

ค�าวา “วตถประสงคเชงกลยทธ”หมายถง เปาหมายทชดเจนของสถาบน หรอการตอบสนองตอการเปลยนแปลงหรอการปรบปรงทสาคญ ความสามารถในการแขงขนหรอประเดนทางสงคม และขอไดเปรยบของสถาบน โดยทวไปวตถประสงคเชงกลยทธมกมงเนนทงภายนอกและภายในสถาบน และเกยวของกบโอกาสและความทาทายเชงกลยทธทเกยวกบผเรยน ลกคากลมอน ตลาด หลกสตรและบรการ หรอเทคโนโลย ถาจะกลาวอยางกวางๆ กคอ สถาบนตองบรรลวตถประสงคเชงกลยทธเพอคงไวหรอท�าใหมความสามารถในการแขงขน และความส�าเรจของสถาบนในระยะยาว วตถประสงคเชงกลยทธเปนตวก�าหนดทศทางระยะยาว และเปนแนวทางในการจดสรรและปรบการกระจายทรพยากร

ใหดค�าจ�ากดความของค�าวา“แผนปฏบตการ” ในหนา 99 เพอใหทราบความสมพนธระหวางวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการ รวมทงตวอยางของแตละหวขอ

Strategic Opportunities: โอกาสเชงกลยทธ

ค�าวา “โอกาสเชงกลยทธ” หมายถง ชองทางทเหนจากการคดนอกกรอบ การระดมความคด ผลดทเกดขนโดยไมคาดฝน กระบวนการวจยและสรางนวตกรรม การคาดการณอยางฉกแนวไปจากสภาพปจจบนและแนวทางอนๆ ทใชในการจนตนาการอนาคตทแตกตาง ออกไป

บรรยากาศทเปดใหคดอยางเสร โดยปราศจากการชน�า จะชวยท�าใหเกดความคด ใหม ๆ ทน�าไปสโอกาสเชงกลยทธ การจะเลอกใชโอกาสเชงกลยทธใดนน ตองค�านงถงความเสยงทเกยวของ การเงนและอน ๆ เพอตดสนใจเลอกทจะเสยงดวยปญญา (ความกลาเสยงดวยปญญา)

ดค�าจ�ากดความของค�าวา “Intelligent Risks: ความเสยงทนาลงทน”

Sustainability (Short- and long-term success) ความสาเรจในระยะสนและ

ระยะยาว ค�าวา “ความสาเรจในระยะสนและระยะยาว” หมายถง ความสามารถโดยรวมของ

สถาบนทตอบสนองตอความตองการทางดานการศกษาในปจจบน มความคลองตวและมการจดการเชงกลยทธทจะท�าใหสถาบนสามารถเตรยมตวใหพรอมตอสภาพแวดลอมขององคการ การด�าเนนการและตลาดในอนาคต สถาบนจ�าเปนตองพจารณาถงปจจยภายนอกและภายใน ทงทเปนปจจยเฉพาะของสถาบนและของภาคสวนการศกษา

Page 133: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 121

ประเดนทควรพจารณาอาจครอบคลมถงขดความสามารถและอตราก�าลงของบคลากร ทรพยากรทมเทคโนโลย ความร สมรรถนะหลก ระบบงาน อปกรณและอาคารสถานท ความยงยน อาจไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของตลาด ความชอบของผเรยนและลกคากลมอน สภาพแวดลอมในการด�าเนนการ งบประมาณและการเงน รวมทงสภาพแวดลอมดานกฎหมายและกฎระเบยบ นอกจากนความส�าเรจในระยะสนและระยะยาวยงรวมถงการเตรยมพรอม วนตอวน ตอเหตฉกเฉนทก�าลงเกดหรอเหตฉกเฉนทเกดขนในชวงสนๆ

ในเกณฑ EdPEx น ผลกระทบของหลกสตร บรการ และปฏบตการ ของสถาบนทมตอสงคมและการสนบสนนชวยเหลอเพอใหเกดสภาวะทดของระบบเศรษฐกจ สงคม และสภาพแวดลอมน เปนสวนหนงของความรบผดชอบตอสงคมของสถาบน การทสถาบนจะพจารณาเรองดงกลาวหรอไมและอยางไร อาจจะมผลตอความความส�าเรจในระยะสนและระยะยาวของสถาบน

Systematic: มความเปนระบบ

ค�าวา “มความเปนระบบ” หมายถง แนวทางซงมขนตอนเปนลาดบ ดาเนนการซาได รวมทงแสดงการใชขอมลและสารสนเทศเพอใหเกดการเรยนร หรออาจกลาวไดวา แนวทาง มความเปนระบบหากมการประเมน การปรบปรงและการแบงปนจนสงผลใหแนวทางนนมความสมบรณยงขน ในการใชค�าน ใหดค�าจ�ากดความเพมเตมของค�าวา “แนวทางการใหคะแนน: Process Scoring Guidelines” ในหนา 70-73

Trends: แนวโนม

ค�าวา “แนวโนม” หมายถง สารสนเทศทเปนตวเลข ซงแสดงใหเหนทศทางและอตราการเปลยนแปลงของผลลพธของสถาบน หรอความคงเสนคงวาของผลการดาเนนการ ในแตละชวงเวลา แนวโนมแสดงผลการดาเนนการของสถาบนตามลาดบเวลา

โดยทวไป การแสดงแนวโนมไดจะตองมขอมลในอดตอยางนอยสามจด (ไมรวม คาคาดการณ) ทงนในทางสถต อาจจ�าเปนตองแสดงจ�านวนขอมลมากกวานเพอยนยน แนวโนม ระยะหางระหวางจดขอมลทแสดงแนวโนมขนกบรอบเวลาของกระบวนการทน�าเสนอ หากรอบเวลาสน ตองมการวดถขน ในขณะทรอบเวลาทยาวกวา อาจตองใชชวงเวลานาน จงจะทราบแนวโนมทสอความหมายไดชดเจน

ตวอยางของแนวโนมทก�าหนดไวในเกณฑ EdPEx น ครอบคลมถงผลลพธดานการ เรยนรของผเรยน ผลลพธเกยวกบความพงพอใจและไมพงพอใจของผเรยน ลกคากลมอน และของบคลากร ผลการด�าเนนดานการเงนและงบประมาณ ดานตลาด และดานการปฏบตการ เชน รอบเวลาและผลตภาพของกระบวนการจดการหลกสตรและการใหบรการ

Page 134: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561122

Value: คณคา

ค�าวา “คณคา” หมายถง การยอมรบในความคมคาของหลกสตร บรการ กระบวนการ สนทรพย หรอการใชงาน เมอเทยบกบตนทนคาใชจายและทางเลอกอน ๆ ทม สถาบนมกจะพจารณาคณคา เพอประเมนผลประโยชนของทางเลอกตางๆ เมอเทยบกบคาใชจายเชน คณคาของทงหลกสตรและบรการโดยรวมในมมมองของผเรยนและลกคากลมอน สถาบนตองเขาใจวาอะไรคอคณคา ทผมสวนไดสวนเสย กลมตาง ๆ ใหความส�าคญ เพอสงมอบคณคาใหเหมาะสมกบแตละกลม ในการนจ�าเปนตองสรางสมดลของคณคาตอลกคา และผมสวนไดสวนเสยอนๆ เชน บคลากร และชมชน

Values: คานยม ค�าวา “คานยม” หมายถง หลกการทชนาและพฤตกรรมทหลอหลอมวถทางทสถาบน

และบคลากรพงปฏบต คานยมสะทอนและเสรมสรางวฒนธรรมทพงประสงคของสถาบน คานยมสนบสนนและชน�าการตดสนใจของบคลากรทกคน ชวยใหสถาบนบรรลพนธกจและ วสยทศนดวยวธการทเหมาะสม ตวอยางของคานยมอาจรวมถงการแสดงถงความมคณธรรม และความยตธรรมในการปฏสมพนธทกกรณ การท�าใหเหนอความคาดหมายของผ เรยน และลกคากลมอน การใหคณคาตอแตละบคคลและตอความหลากหลาย การปกปองสงแวดลอม และความมานะบากบนเพอใหมผลการด�าเนนการทเปนเลศทกเมอเชอวน

Vision: วสยทศน

ค�าวา “วสยทศน”หมายถง สภาวะทสถาบนตองการเปนในอนาคต วสยทศนอธบายถงทศทาง ทสถาบนจะมงไป สงทสถาบนตองการจะเปน หรอภาพลกษณในอนาคตทสถาบนตองการใหผอนรบร

Voice of the Customer: เสยงของลกคา

ค�าวา “เสยงของลกคา”หมายถง กระบวนการรวบรวมสารสนเทศทเกยวของกบ ผเรยนและลกคากลมอน กระบวนการเหลานควรจะเปนเชงรกและมนวตกรรมอยางตอเนองเพอใหไดความตองการ ความคาดหวง และความประสงค (ทงทระบอยางชดเจน ไมไดระบและ ทคาดการณไว) ของผเรยนและลกคากลมอน โดยมเปาหมายเพอใหไดความผกพนของลกคา การรบฟง “เสยงของลกคา” อาจรวมถงการรวบรวมและบรณาการขอมลชนดตางๆ ของผเรยนและลกคากลมอน เชน ขอมลจากการส�ารวจ ขอมลจากการสนทนากลม ขอคดเหนในเวบไซต ขอมลความพงพอใจและขอรองเรยนทมผลกระทบตอการตดสนใจในการสานสมพนธและ สรางความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน

Page 135: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 123

Work Processes: กระบวนการทางาน

ค�าวา “กระบวนการทางาน”หมายถง กระบวนการสรางคณคาทสาคญทสดภายในสถาบน ซงอาจรวมถงกระบวนการการออกแบบและการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรการบรการ การสนบสนนผเรยน กระบวนการทางธรกจและกระบวนการสนบสนน “กระบวนการท�างาน” เปนกระบวนการ ซงเกยวของกบบคลากรสวนใหญของสถาบน

กระบวนการท�างานทส�าคญของสถาบนมกจะสมพนธกบ 1) สมรรถนะหลกของสถาบน 2) ปจจยทก�าหนดความส�าเรจเมอเทยบกบคแขงและสถาบนอนทจดหลกสตรและบรการ ในลกษณะเดยวกน และ 3) ปจจยทผน�าระดบสงไดพจารณาแลววามความส�าคญตอการเตบโตของสถาบน กระบวนการท�างานหลกของสถาบนควรจะตองด�าเนนการโดยบคลากรของสถาบน

Work Systems: ระบบงาน

ค�าวา “ระบบงาน” หมายถง วธการทสถาบนใชเพอทางานใหบรรลผล ระบบงานตอง อาศยการมสวนรวมของบคลากร ผสงมอบและคความรวมมออยางเปนทางการทสาคญ ผรบจาง คความรวมมออยางไมเปนทางการ และองคประกอบอนๆ ของหวงโซอปทานทจาเปนในการผลตและดาเนนการตามหลกสตร และบรการ รวมทงการดาเนนกระบวนการธรกจ และกระบวนการสนบสนนตางๆ ระบบงานจะตองประสานกระบวนการภายในกบทรพยากรภายนอกทจาเปนเพอพฒนาและผลตหลกสตรและบรการ สงมอบใหผเรยนและลกคากลมอนและประสบความสาเรจในตลาด

การตดสนใจเกยวกบระบบงานเปนเรองเชงกลยทธ ซงครอบคลมถงการปกปองและ การใชประโยชนจากสมรรถนะหลกของสถาบน และตดสนใจวาสงใดทสถาบนควรจดจาง หรอด�าเนนการภายนอกสถาบน เพอใหเกดประสทธภาพและความยงยนของสถาบน

Workforce: บคลากร

ค�าวา “บคลากร”หมายถง บคลากรทงหมดทสถาบนกากบดแลและมสวนรวมโดยตรงในการทาใหงานของสถาบนบรรลผลสาเรจ รวมถงคณาจารยและพนกงานทสถาบนจาง (เชน พนกงานประจา พนกงานททางานไมเตมเวลา พนกงานชวคราว พนกงานททางานจากระยะไกลโดยใชการสอสารโทรคมนาคม (Telecommuting) คณาจารยและพนกงานทไดรบ การวาจางตามสญญาภายใตการก�ากบดแลของสถาบน) และอาสาสมคร (*) บคลากร หมายถง ผบรหารและหวหนางานทกระดบ

Page 136: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561124

Workforce Capability: ขดความสามารถของบคลากร

ค�าวา “ขดความสามารถของบคลากร” หมายถง ความสามารถของสถาบนทจะทาใหกระบวนการตางๆ บรรลผลสาเรจโดยอาศย ความร ทกษะ ความสามารถ และสมรรถนะของคนในสถาบน

ขดความสามารถนอาจรวมถงความสามารถในการสรางและรกษาความสมพนธกบ ผเรยนและลกคากลมอน การสรางนวตกรรมและการเปลยนผานไปสเทคโนโลยใหม ๆ การพฒนาหลกสตร บรการและกระบวนการท�างานใหม ๆ รวมทงตอบสนองตอความตองการของตลาดและกฎระเบยบขอบงคบดานการศกษาทเปลยนแปลงอยเสมอ

Workforce Capacity: อตรากาลงของบคลากร

ค�าวา “อตรากาลงของบคลากร”หมายถง ความสามารถของสถาบนทจะทาใหมนใจวา มจานวนผปฏบตงานทพอเพยงในดาเนนการตามกระบวนการทางาน และประสบความสาเรจในการจดหลกสตร และบรการ ใหแกผเรยน รวมทงความสามารถในการตอบสนองตามความตองการกาลงคนตามชวงเวลาหรอตามความจาเปนทแปรเปลยนไป

Workforce Engagement: ความผกพนของบคลากร

ค�าวา “ความผกพนของบคลากร”หมายถง ระดบความมงมนของบคลากรทงในดานจตใจและสตปญญา เพอใหงานสาเรจบรรลพนธกจและวสยทศนของสถาบน องคการทบคลากรมความผกพนสง มกจะมบรรยากาศการท�างานทสงใหเกดผลการปฏบตงานทด ท�าใหบคลากรมแรงจงใจทจะปฏบตงานอยางเตมทเพอประโยชนของผเรยน ลกคากลมอน และความส�าเรจของสถาบน

โดยทวไปบคลากรจะรสกผกพนกบสถาบน เมอมแรงจงใจและไดท�างานทมความหมาย และเมอไดรบการสนบสนนทดจากผรวมงานและในทท�างาน บคลากรทมความผกพนตอสถาบน จะไดประโยชนจากความสมพนธบนพนฐานของความไวเนอเชอใจกน มสภาพแวดลอมทปลอดภยและมความรวมมอรวมใจกน มการสอสารและการแลกเปลยนสารสนเทศทด อ�านาจในการตดสนใจ และมความรบผดชอบตอผลการท�างานของตน ปจจยแหงความส�าเรจทสงผลใหเกดความผกพนครอบคลมถง การฝกอบรมและการพฒนาความกาวหนาในการท�างาน ระบบการยกยองชมเชยและการใหรางวลทมประสทธผล โอกาสทเทาเทยมกนและการไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม รวมทงการมไมตรจตตอครอบครวของบคลากร

Page 137: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

ภาคผนวก

Page 138: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561126

คาอธบายเกณฑรายหวขอ

รายละเอยดทเกยวของกบเกณฑ EdPEx ในสวนนสรปรายละเอยดของแตละหมวดและหวขอ รวมทงแสดงตวอยางและค�าแนะน�าเพอเสรมหมายเหตทแสดงในตอนทายของแตละหวขอ อาจหาขอมลเพมเตมไดจากwww.edpex.org และ www.nist.gov/baldrige/publications/education_criteria.cfm

โครงรางองคกร

โครงรางองคกร แสดงเคาโครงทชวยใหเขาใจสถาบนไดดขนและยงชวยชน�าและจดล�าดบความส�าคญของสารสนเทศทสถาบนน�าเสนอในหวขอของหมวด 1-7

โครงรางองคการจะท�าใหสถาบนเขาใจลกซงเกยวกบปจจยภายในและภายนอกทส�าคญ ซงก�าหนดสภาพแวดลอมในการด�าเนนการ ปจจยเหลาน ไดแก พนธกจ วสยทศน คานยม สมรรถนะหลก สภาพแวดลอมในการแขงขน ความทาทายและความไดเปรยบเชงกลยทธ มผล กระทบตอการด�าเนนการและการตดสนใจของสถาบน ดงนนโครงรางองคการจงชวยใหสถาบนเขาใจเรองตอไปนไดดขน

● บรบทของการด�าเนนการของตนเอง ● เรองส�าคญทสถาบนตองด�าเนนการเพอใหประสบความส�าเรจ ทงในปจจบนและใน

อนาคต● ความจ�าเปน โอกาส และขอจ�ากดทสงผลตอระบบการบรหารจดการของสถาบน

P.1 ลกษณะองคการ

จดประสงคหวขอนเนนถงคณลกษณะและความสมพนธทส�าคญทก�าหนดสภาพแวดลอมของสถาบน

จดประสงคของหวขอน คอ การก�าหนดบรบทส�าหรบสถาบน

ขอสงเกตเขาใจสถาบนของทาน การใชศพทตางๆ เชน “จดประสงค “วสยทศน” “พนธกจ”

“คานยม” และ “สมรรถนะหลก” มความแตกตางกนไปตามแตละสถาบน บางสถาบนอาจไมใชศพทดงกลาวบางค�า อยางไรกตาม สถาบนตองเขาใจอยางชดเจนถงแกนสารทส�าคญของสถาบน ภารกจหลกทท�าใหตองมสถาบนนอย และเปาหมายทผน�าระดบสงตองการใหสถาบนกาวไปถงในอนาคต ความชดเจนในเรองนจะชวยใหสถาบนตดสนใจเชงกลยทธทมผลตออนาคต และน�าไปปฏบตตอได

Page 139: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 127

เขาใจสมรรถนะหลกขององคการ หวใจของความยงยน(ความส�าเรจทงในระยะสนและระยะยาว) และความสามารถในการแขงขนของสถาบนคอการก�าหนดสมรรถนะหลกทชดเจนและ มความเขาใจอยางถองแทในเรองดงกลาว การน�าสมรรถนะหลกไปใชใหเหมาะสมจะสรางความแตกตางในตลาด การรกษาสมรรถนะหลกของสถาบนใหทนตอทศทางเชงกลยทธท�าใหเกดความไดเปรยบเชงกลยทธ และการปกปองทรพยสน ทางปญญาทเปนสวนหนงของสมรรถนะหลกจะท�าใหองคการประสบความส�าเรจในอนาคต

เขาใจสภาพแวดลอมดานกฎระเบยบขอบงคบขององคการ สภาพแวดลอมดานกฎระเบยบขอบงคบ เปนตวก�าหนดขอก�าหนดตางๆของการด�าเนนการของสถาบนและวธการ ทสถาบนใชในการบรหารจดการ ความเขาใจในเรองดงกลาวเปนสงส�าคญเพราะนอกจาก จะท�าใหสามารถตดสนใจในเชงกลยทธ และในการปฏบตงานอยางมประสทธผลแลว ยงท�าใหสถาบนเหนวาไดด�าเนนการเพยงเพอใหเปนไป ตามขอก�าหนดขนต�าของกฎหมาย กฎระเบยบขอบงคบ และมาตรฐานการปฏบตงาน หรอด�าเนนการไดดกวาขอก�าหนด ซงเปนสญลกษณอนโดดเดน ทบงบอกถงความเปนสถาบนการศกษาชนน�าและอาจกลายเปนความไดเปรยบ ในอนาคต

ระบบทบาทและความสมพนธดานการกากบดแล สถาบนการศกษาชนน�าจะมระบบการก�ากบดแลทก�าหนดไวเปนอยางด โดยระบชนการรายงานไวอยางชดเจน ดงนนจงจ�าเปนตองมการก�าหนดหนาทของผน�าระดบสง และคณะกรรมการก�ากบดแล หรอคณะกรรมการทดแลก�ากบนโยบาย (*) และองคการแมไวอยางชดเจน ความเปนอสระและภาระรบผดชอบของคณะกรรมการมกเปนประเดนพจารณาทส�าคญในโครงสรางระบบการก�ากบดแลดงกลาว

เขาใจบทบาทของผ สงมอบ ในองคการสวนใหญผ ส งมอบมบทบาทอยางยงในกระบวนการทส�าคญตอการด�าเนนการ และการรกษาระดบหรอบรรลถงความไดเปรยบเชงการแขงขนทยงยน ขอก�าหนดส�าหรบ ผสงมอบอาจรวมถงการสงมอบทตรงเวลาหรอทนการพอด ความยดหยน การจดบคลากรทผนแปรได ความสามารถในการวจยและออกแบบ รวมทงการสรางนวตกรรมของกระบวนการ หลกสตร และบรการอนๆ รวมถงบรการตามความตองการเฉพาะราย

P.2 สภาวะการณขององคการ

จดประสงคหวขอน ถามถงสภาพแวดลอมดานการแขงขนทสถาบนด�าเนนงานอย ความทาทายและ

ความไดเปรยบเชงกลยทธทส�าคญของสถาบน และยงถามถงแนวทางทสถาบนใชในการปรบปรงผลการด�าเนนการและท�าใหเกดการเรยนรจดประสงคของหวขอน คอการชวยใหสถาบนเขาใจ

Page 140: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561128

ความทาทายทส�าคญของสถาบน และระบบการท�างาน เพอสรางและรกษาความไดเปรยบเชงการแขงขน

ขอสงเกต รจดแขง จดเปราะบาง และโอกาสขององคกร ความรในเรองจดแขง จดเปราะบาง และ

โอกาส ในการปรบปรงและการเตบโตของสถาบน มความจ�าเปนอยางยงตอความส�าเรจและความยงยนของสถาบน ความรในเรองเหลานชวยท�าใหสถาบนสามารถก�าหนด หลกสตรและบรการอนๆ กระบวนการท�างาน สมรรถนะ และคณลกษณะทแสดงผลการด�าเนนการซง

● เปนเอกลกษณเฉพาะของสถาบน ● สรางความแตกตางจากสถาบนอนๆ ● ชวยรกษาความไดเปรยบเชงการแขงขน● สถาบนตองพฒนาเพอสรางหรอรกษาต�าแหนงในตลาด

รจกคแขงของสถาบน ความเขาใจวาคแขงคอใคร มจ�านวนกราย และมคณลกษณะทส�าคญอยางไร เปนสงจ�าเปนอยางยงในการก�าหนดความไดเปรยบเชงการแขงขนของสถาบนในแวดวงการศกษาและตลาด สถาบนการศกษาชนน�ามความเขาใจอยางลกซงในสภาพแวดลอมดานการแขงขนในปจจบน รวมถง การเปลยนแปลงหลกๆ ทก�าลงเกดขน

แหลงขอมลเชงเปรยบเทยบและเชงแขงขนอาจรวมถงวารสารและสงตพมพดานการศกษา รายงานระดบชาต ภมภาค และทองถน การประชมสมมนา เครอขายในทองถน และสมาคมวชาชพตางๆ แหลงขอมลเปรยบเทยบอนๆ อาจไดจากกจกรรมการเทยบเคยง เชน คามาตรฐานของประเทศหรอภาค เครอขายความรวมมอการเทยบเคยงในระดบทองถนหรอระดบภมภาค หรอกลม/หนวยงานระดบชาตหรอนานาชาต ทด�าเนนงานเพอใหมนใจวามระบบตดตามขอมลระยะยาว ซงรายงานขอมลทใชการไดด ลงถงระดบผเรยน แตละคน

เขาใจความทาทายเชงกลยทธขององคการ การด�าเนนการของสถาบนในบรรยากาศปจจบนทมการแขงขนสง หมายถง สถาบนก�าลงเผชญกบความทาทายเชงกลยทธทสงผลตอความสามารถในการคงผลการด�าเนนงานไวและรกษาความไดเปรยบในการแขงขน ความทาทายเหลานอาจจะรวมถง

● การเปลยนแปลงดานประชากรและสภาพการแขงขน เชน โรงเรยนทจดการศกษา แบบนอก

● ระบบ (charter school)● การเพมหรอลดจ�านวนผเรยน ● การคงสภาพผเรยน

Page 141: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 129

● ตนทนการด�าเนนการ ● การปรบฐานการจดเกบภาษ หรอการจดสรรสภาคการศกษาทลดลง● การเปลยนแปลงดานประชากรและสภาพการแขงขน ● การน�าเสนอโปรแกรมการศกษา หลกสตร และการบรการใหมหรอเพอทดแทน ● การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลย● การมคแขงใหมเขาสตลาด● การเปลยนแปลงระเบยบขอบงคบของรฐหรอทองถน● ความพรอมของบคลากรทมทกษะ● การเกษยณของบคลากร

เขาใจความไดเปรยบเชงกลยทธขององคการ ความเขาใจเกยวกบความไดเปรยบ เชงกลยทธ มความส�าคญพอๆกบความเขาใจในเรองความทาทายเชงกลยทธ เพราะความ ไดเปรยบดงกลาวเปนแหลงทมาของความไดเปรยบในเชงแขงขนทสถาบนสามารถน�ามาใช เพอใหเกดประโยชนเตมทและเพมพนความไดเปรยบดงกลาวไดมากขน โดยยงคงตอบสนองความทาทายทส�าคญอยางตอเนอง ความไดเปรยบนอาจรวมถง

● ชอเสยงในดานคณภาพของหลกสตรและบรการ● ความเปนผน�าดานนวตกรรมการศกษา● การเปนทยอมรบในเรองการใหบรการผเรยน● ภาพลกษณและการรบรของสงคม● ความคลองตว● การใชและปกปองสภาพแวดลอมตามธรรมชาตอยางมความรบผดชอบ (Environmental stewardship) ● ความรบชอบตอสงคม การใหชมชนเขามามสวนรวม

เตรยมพรอมตอการปรบเปลยนเทคโนโลยอยางพลกโฉม การไมไดเตรยมพรอมตอ การปรบเปลยนเทคโนโลยอยางพลกโฉม จดเปนความทาทายทมความส�าคญอยางยงทอาจเกดขน ซงคกคามตอต�าแหนง ในการแขงขนหรอตลาดของสถาบน ตวอยางในอดตของการปรบ เปลยนเทคโนโลยอยางฉกแนวดงกลาว ไดแก คอมพวเตอรสวนบคคลทมาแทนเครองพมพดด โทรศพทมอถอทก�าลงมาแทนทโทรศพทบานและโทรศพทสาธารณะ เครองโทรสารทแยงธรกจจากบรการการสงเอกสารขามคน และจดหมายอเลคทรอนกส สอสงคมออนไลน และ smart phone ทมาแทนทวธการตดตอประเภทอนๆ ทงหมด ปจจบนสถาบนตองมการส�ารวจสภาพแวดลอมทง ภายในและภายนอกวงการศกษาอยางสม�าเสมอ เพอใหคนพบความทาทายเหลานนในระยะแรก ทสดเทาทจะเปนไปได

Page 142: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561130

การนาองคการ (หมวด 1)

หมวดการน�าองคการถามถงวธการทผน�าระดบสงปฏบตดวยตวเอง และวธการทระบบการก�ากบดแลของสถาบน ชน�าและท�าใหสถาบนมความยงยน

1.1 การนาองคการโดยผนาระดบสง จดประสงค หวขอนถามถงประเดนความรบผดชอบทส�าคญของผน�าระดบสงโดยมเปาหมาย

คอความยงยนของสถาบน (ประสบความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต) ขอสงเกต บทบาทของผน�าระดบสง ผน�าระดบสงมบทบาทหลกในการก�าหนดคานยมและ

ทศทางการสอสาร การสรางคณคาและท�าใหเกดสมดลระหวางคณคาส�าหรบผมสวนไดสวนเสยทกฝาย และท�าใหสถาบนเกดการปฏบตการอยางจรงจง รวมถงการพลกโฉม (transformational change) โครงสรางและวฒนธรรมองคการถาจ�าเปน ความส�าเรจของสถาบนตองอาศยการมองการณไกล และความมงมนใหเกดการปรบปรง การสรางนวตกรรม ความเสยงทนาลงทน และความยงยน (ประสบความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต) ของสถาบน ซงตองอาศยการสรางบรรยากาศเพอใหเกดการมอบอ�านาจในการตดสนใจ ความคลองตว การเปลยนแปลงและ การเรยนรในระดบองคการทมากยงขนเรอยๆ

ผบรหารระดบสงทเปนตนแบบ ในสถาบนทไดรบการยกยองอยางสงนน ผน�าระดบสงจะมความมงมนในการสรางวฒนธรรมทสรางความผกพนกบลกคา พฒนาผน�าในอนาคตของสถาบน ใหรางวล และยกยองชมเชยผลงานของบคลากร ผน�าระดบสงตองสรางความผกพน ดวยตนเองกบผเรยนและลกคาหลกกลมอน รวมทงยกระดบทกษะดานการน�าของตนเอง เขารวมในการเรยนรระดบองคการ การพฒนาผน�าในอนาคต การวางแผนสบทอดต�าแหนง และการเขารวมในโอกาสและกจกรรมตางๆ ในการยองชมเชยบคลากรการพฒนาผน�าในอนาคต อาจรวมถงการสอนงาน หรอการเขารวมในหลกสตรการพฒนาผน�าสถาบน เมอมเหตผล อนสมควร ผน�าท เปนแบบอยางทด ตองเหนความจ�าเปนของการเปลยนแปลงแบบพลกโฉม และน�าการเปลยนแปลงดงกลาวใหเกดประโยชนอยางเตมท

1.2 การกากบดแลและความรบผดชอบตอสงคม

จดประสงค หวขอนถามถงประเดนส�าคญๆ ในระบบการก�ากบดแล รวมถงการปรบปรงผน�า

และระบบการน�าองคการ วธการทท�าใหมนใจวาบคลากรทกคนไดประพฤตปฏบตตามกฎหมาย

Page 143: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 131

และจรยธรรม รวมทงวธการ ทท�าใหสถาบนบรรลผลดานความรบผดชอบตอสงคม และการสนบสนนชมชนทส�าคญ

ขอสงเกต การกากบดแลของสถาบน หวขอนเนนวาสถาบนตองมคณะกรรมการหรอท

ปรกษาดานการก�ากบดแลทรบผดชอบตอหนาท รบรเขาใจ มความโปรงใส รวมทงมภาระรบผดชอบตอผลตางๆ ทเกดขน เพอใหสามารถปกปองผลประโยชนของผมสวนไดสวนเสยทส�าคญได คณะกรรมการดงกลาวควรมอสระในการทบทวนและตรวจสอบสถาบน รวมทงการประเมนผลโดยการตรวจตดตามผลการด�าเนนการของสถาบนและผน�าระดบสง

การปฏบตตามกฎหมาย จรยธรรม และความเสยง ในการจดการและปรบปรงผลการด�าเนนการนนจ�าเปนตองมการด�าเนนการเชงรกในดาน

(1) การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม (2) การปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบและกฎหมาย ความปลอดภย การรบรอง

มาตรฐานทเกยวของทงหมด และ (3) ปจจยเสยงตางๆ

การทจะมผลการด�าเนนการทดในเรองดงกลาวไดนน สถาบนตองก�าหนดตววด หรอ ตวชวดทเหมาะสมทผน�าระดบสงใชในการตดตามด นอกจากนสถาบนควรไวตอความกงวลของสงคม ไมวาประเดนดงกลาวจะถกก�าหนดไวในกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบหรอไม สถาบนทเปนแบบอยางทดตองพยายามใหมความเปนเลศดานประพฤตปฏบตตามกฎหมายและจรยธรรมในดานตาง ๆ

ความกงวลของสงคม สถาบนการศกษาทเปนของรฐหรอสถาบนการศกษาทไมแสวงหาก�าไรควรคาดการณลวงหนาถงความกงวลของสงคม ซงรวมถงตนทนของหลกสตร บรการอนๆ และระบบปฏบตการ ความเทาเทยมและการเขาถงไดอยางทนการณ รวมทงมมมองของสงคมตอการดแลทรพยากรของสถาบน

การอนรกษทรพยากรธรรมชาต การอนรกษอาจด�าเนนการโดยการใชเทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม การลด carbon footprint การทดแทนสารเคมอนตรายดวยสารทละลายน�าได การอนรกษพลงงาน และการใชพลงงานแหลงสะอาดหรอการน�าผลตผลพลอยได (by product) หรอของเสยกลบมาใชใหม (*)

ความรบผดชอบตอสงคม มความหมายมากกวา การท�าตามกฎระเบยบขอบงคบเทานน สถาบน ไมวาขนาดใหญหรอเลกมโอกาสทจะมงเนนและสงเสรมระบบทดทงในดาน

Page 144: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561132

สงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจ ทสถาบนอาจชวยเหลอได รวมทงมโอกาสในการสนบสนนชมชนทส�าคญ ระดบและขอบเขตของการชวยเหลอจะขนกบขนาดและความสามารถขององคการ ในปจจบนน การตดสนใจทจะท�างานรวมกบองคการใดๆ มแนวโนมทจะพจารณาถงความรบผดชอบตอสงคมขององคการนนมากขนเรอยๆ

การสนบสนนชมชน สถาบนควรพจารณาการเขาไปมสวนรวมกบชมชนในเรองทเกยวของกบสมรรถนะหลกของสถาบน ตวอยางเชน

● การทสถาบนรวมมอกบภาคธรกจและองคการอนๆในชมชน เพอเพมโอกาส ทางการศกษา ผใหญแกคนท�างาน หรอชมชน

● ความพยายามของสถาบน ผน�าระดบสง คณาจารย และบคลากร ในการเสรม สรางความเขมแขง และ/หรอปรบปรงการบรการชมชน สภาพแวดลอม สมาคม กฬา/กรฑา และสมาคมวชาชพตางๆ

● การมสวนรวมกบชมชน อาจหมายรวมถงการทสถาบนใหโอกาสนกศกษา มสวนรวมในการบรการสงคมดวย

กลยทธ (หมวด 2)

หมวดน ถามถงวธทสถาบนพฒนาวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการ น�าแผนปฏบตการไปด�าเนนการและปรบเปลยนเมอเกดความจ�าเปน รวมทงวดความกาวหนา

หมวดนเนนวา ความส�าเรจของสถาบนในระยะยาวและสภาพแวดลอมดานการแขงขนเปนประเดนกลยทธส�าคญทตองบรณาการเขากบการวางแผนภาพรวมการด�าเนนการของสถาบน การตดสนใจเรองสมรรถนะหลกและระบบงานของสถาบนเปนอกเรองทตองบรณาการ เพอใหมนใจถงความยงยนของสถาบน(ความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต) ดงนน การตดสนใจ ดงกลาว จงเปนการตดสนใจเชงกลยทธทส�าคญ

ในขณะทหลายสถาบนมความช�านาญในการวางแผนกลยทธมากขนเรอยๆ แตความทาทายทส�าคญยงคงเปนเรองการน�าแผนไปปฏบต โดยเฉพาะอยางยง ในสถานการณทตลาดผลกดนใหสถาบนมความคลองตวและพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงทมไดคาดคด เชน สภาวะเศรษฐกจทผนผวน หรอเทคโนโลยทพลกโฉมซงสามารถสรางความปนปวนใหกบตลาดทก�าลงเตบโตอยางรวดเรว ซงเคยคาดการณได หวขอนแสดงใหเหนอยางชดเจนวามความจ�าเปนในการมงเนนทงการพฒนาแผน และขดความสามารถในการปฏบตตามแผนของสถาบน

เกณฑ EdPEX นเนนความเปนเลศ 3 ดานหลกซงมความส�าคญตอการวางแผนเชง กลยทธ ไดแก

Page 145: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 133

● ความเปนเลศทมงเนนผเรยน เปนมมมองเชงกลยทธของความเปนเลศ การมงเนนน อยทกลไกในการผลกดนใหเกดการเรยนรของผเรยน ความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน รวมทงสวนแบงตลาด ซงเปนปจจยทส�าคญตอความส�าเรจของสถาบนในระยะยาว

● การปรบปรงผลการด�าเนนการและนวตกรรมสงผลตอการเพมผลตภาพทงในระยะสนและระยะยาว และการควบคมตนทน การเสรมสรางขดความสามารถในการปฏบตการ เชน ความรวดเรว ความฉบไวในการตอบสนอง และความยดหยน นน เปนการลงทนทเสรมความพรอมใหกบสถาบน

● ในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวในปจจบน สถาบนจ�าเปนตองด�าเนนการเชงกลยทธ เพอใหเกดการเรยนรระดบสถาบนและการเรยนรของบคลากร เกณฑนเนนวาตองปลกฝงการปรบปรงและการเรยนรใหเปนสวนหนงของกระบวนการท�างาน ความส�าคญของการวางแผนเชงกลยทธ คอ การท�าใหระบบงานและโครงการรเรมตางๆ ทท�าใหเกดการเรยนรสอดคลองไปในแนวทางเดยวกบทศทางเชงกลยทธของสถาบน ดวยวธนจงจะท�าใหมนใจไดวา การปรบปรงและการเรยนรไดเตรยมและเสรมสรางสถาบนใหพรอมรบมอกบเรองทมความส�าคญ

หมวดนถามถงวธทสถาบนด�าเนนการในเรอง● การพจารณาองคประกอบส�าคญในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ ซงรวมถง โอกาส

ความทาทาย และความไดเปรยบเชงกลยทธ รวมทง ความจ�าเปนทตองมการเปลยนแปลงแบบพลกโฉมของโครงสรางและวฒนธรรมองคการ

● การใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด การท�าใหมนใจวาผปฏบตงานทมทกษะและผานการเตรยมความพรอมมาอยางดมจ�านวนพอเพยง การสรางความเชอมโยงระหวางความตองการระยะสนและระยะยาว ซงอาจรวมถงการลงทน การพฒนาหรอจดหาเทคโนโลย การพฒนา ผสงมอบและการสรางคความรวมมอทงทเปนทางการหรอไมเปนทางการรายใหม

● การท�าใหมนใจวาการน�าแผนไปปฏบตอยางมประสทธผล คอ มกลไกในการสอสาร ความตองการและ ท�าใหมความความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกน ทง 3 ระดบ ไดแก

(1) ระดบสถาบนและผบรหารระดบสง (2) ระดบของระบบงานและกระบวนการท�างานทส�าคญ (3) ระดบหนวยงาน ภาควชา คณะวชา ชนเรยน และระดบบคคล

Page 146: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561134

ขอก�าหนดในหมวดน กระตนใหคดและปฏบตในเชงกลยทธ เพอพฒนาพนฐานทจะน�าไปสความเปนผน�าทโดดเดนในวงการของสถาบน ขอก�าหนดนไมไดหมายความวาจะตองมฝายวางแผน หรอวงรอบของการวางแผนทก�าหนดตายตว หรอตองมวธการเฉพาะในการมองภาพอนาคต รวมทงไมไดหมายความวาการปรบปรงใหดขนนน ตองหรอควรมการวางแผนไวลวงหนาไดทงหมด ระบบการปรบปรงทมประสทธผลเกดจากการผสมผสานการปรบปรงในหลายรปแบบและความเขมขนของการมสวนรวม ซงตองมแนวทางเชงกลยทธทชดเจน โดยเฉพาะอยางยงเมอตองจดสรรทรพยากรทจ�ากดใหกบแผนการปรบปรงทหลากหลาย รวมถงการเปลยนแปลงขนานใหญหรอนวตกรรม สวนใหญการจดล�าดบความส�าคญมกค�านงถงความสมเหตสมผลดานตนทน โอกาส และภยคกคามเปนหลก อยางไรกตามสถาบนยงอาจมขอก�าหนดทมความส�าคญอนๆ เชน ความตองการจ�าเพาะของผเรยนหรอความรบผดชอบตอสงคม ซง ไมไดขนกบการพจารณาเพยงตนทนอยางเดยว

2.1 การจดทากลยทธ จดประสงค หวขอนถามถงวธการทสถาบนวางกลยทธเพอตอบโจทยเรองความทาทายและใช

ประโยชนจากความไดเปรยบเชงกลยทธของตนและวธทสถาบนตดสนใจเกยวกบระบบงานส�าคญและสมรรถนะหลก หวขอนยงถามถงวตถประสงคเชงกลยทธส�าคญและเปาหมายทเกยวของ โดยมจดมงหมายเพอยกระดบผลการด�าเนนการโดยรวม และความสามารถในการแขงขน รวมทงท�าใหสถาบนประสบความส�าเรจในอนาคต

ขอสงเกต กรอบในการจดทากลยทธ หวขอนก�าหนดใหสถาบนมสารสนเทศพนฐานใน

กระบวนการวางแผน รวมทงใหมสารสนเทศของปจจยส�าคญทงหมดทมผลกระทบ ความเสยง ความทาทาย และขอก�าหนดทส�าคญ อน ๆ ทอาจสงผลตอโอกาสและทศทางในอนาคตของสถาบน โดยการมองการณไกลอยางเหมาะสม และทเปนไปได จากมมมองของสถาบน อตสาหกรรมการศกษาหรอสวนตลาดของสถาบน แนวทางนเนนใหพจารณาบรบทของตนอยางรอบคอบและเปนจรงในการจดท�ากลยทธทมงเนนผเรยน ลกคากลมอน และตลาด เพอเปนแนวทางในการตดสนใจ การจดสรรทรพยากร และการบรหารจดการโดยรวม

การวางฐานการนาไปปฏบตโดยมงเนนอนาคต หวขอนมงหวงใหครอบคลมทกประเภทขององคการการศกษา สถานการณตลาด ประเดนเชงกลยทธ แนวทางการวางแผนและแผนงานขอก�าหนดนกลาวอยางชดเจนใหวางฐานการน�าไปปฏบตโดยมงเนนอนาคต เพราะแมแตสถาบนทก�าลงคนหาเพอสรางหลกสตรหรอบรการใหมๆ กยงจ�าเปนตองก�าหนดและ

Page 147: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 135

ทดสอบวตถประสงคเชงกลยทธเพอน�ามาใชก�าหนดและชน�าวธปฏบตและผลการด�าเนนการทส�าคญอยางยงตอสถาบน

ความเปนผนาในการแขงขน หวขอนเนนความเปนผน�าในการแขงขนดานหลกสตรและบรการ ซงมกขนอยกบประสทธผลของการปฏบตการ การเปนผน�าในการแขงขนนนจ�าเปนตองมมมมองของอนาคต ซงไมเพยงพจารณาแคตลาดทตนก�าลงแขงขนอย แตตองรวมถงวาจะแขงขนอยางไร ซงมหลายทางเลอก

การตดสนใจวาจะแขงขนอยางไรจะตองเขาใจคแขง และจดแขงจดออนของคแขง รวมถงการตดสนใจเลอกความเสยงทนาลงทนเพอชวงชงหรอรกษาความเปนผน�าในตลาดใหได ถงแมหวขอนจะไมมการก�าหนดกรอบเวลาไวอยางชดเจนเปาหมายส�าคญคอการคงความเปนผน�าในการแขงขนไดอยางยงยน

ระบบงาน ระบบงานทมประสทธภาพและประสทธผลตองอาศยเรองตอไปน ● การออกแบบทมประสทธผล ● การมงเนนการปองกน ● ความเชอมโยงกบลกคา ผสงมอบ คความรวมมอทเปนทางการและทไมเปน

ทางการ และ ● การเนนการสรางคณคาใหผมสวนไดสวนเสยทส�าคญทงหมด การปรบปรงผล

การด�าเนนการ ดานการปฏบตการ การลดรอบเวลา และการประเมนผล รวมทงการปรบปรงอยางตอเนอง การสรางนวตกรรม และการเรยนรระดบ องคการ

● การทบทวนอยางสม�าเสมอเพอประเมนถงความจ�าเปนในการเปลยนพนฐาน ของระบบหรอวธการท�างานเพอใหบรรลผล

ระบบงานจ�าเปนตองไดรบการออกแบบใหสถาบนมความคลองตวและสามารถปกปองทรพยสนทางปญญาดวย อกนยหนง กคอ ความคลองตวทแสดงถงสามารถทจะปรบอยางรวดเรว มความยดหยนและมประสทธผล สอดรบกบความตองการทเปลยนแปลงไป ทงน ขนอยกบลกษณะ ของกลยทธและสภาวะตลาดของสถาบน ความคลองตวอาจหมายถงความสามารถทจะ เปลยนแปลงหลกสตรหรอบรการไดอยางรวดเรวตอบสนองอยางรวดเรวตอความตองการ หรอสภาวะของตลาดทเปลยนไป หรอจดบรการหลากหลายประเภทตามความตองการเฉพาะ ของลกคาได ความคลองตวและการปกปองทรพยสนทางปญญาอาจท�าใหเกดความจ�าเปน ทจะตองตดสนใจ เรองการจดจางหนวยงานภายนอก การท�าความตกลงกบผสงมอบหลก และการจดการใหมความรวมมอใหมๆ ดวย

Page 148: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561136

2.2 การนากลยทธไปสการปฏบต จดประสงค หวขอนถามถงวธการทสถาบนใชในการแปลงวตถประสงคเชงกลยทธไปสแผน

ปฏบตการเพอใหบรรลวตถประสงคเหลานน รวมทงวธการทใชตรวจประเมนความกาวหนาเทยบกบแผนปฏบตการ เพอท�าใหมนใจวามการน�ากลยทธไปสการปฏบตจนบรรลเปาประสงค

ขอสงเกต การจดทาแผนปฏบตการและถายทอดสการปฏบต ความส�าเรจของแผนปฏบต

การขนอยกบทรพยากร ตววดผลการด�าเนนการและความสอดคลองไปในแนวเดยวกนของแผนพฒนาของแตละหนวยงาน ผสงมอบและคความรวมมออยางเปนทางการ

หวใจส�าคญของเรองน คอ วธการทสถาบนใชเพอใหเกดความสอดคลองและไปในทางเดยวกนอยางคงเสนคงวา เชน ผานระบบงาน กระบวนการท�างาน และตววดหลก เปนตน การด�าเนนการดงกลาวเปนพนฐานส�าหรบการก�าหนดและการสอสารล�าดบความส�าคญของกจกรรมปรบปรงงานทด�าเนนอย ซงเปนสวนหนงของงานประจ�าในทกหนวยงาน นอกจากน ตววดผลเหลานนยงมความส�าคญยงในการตดตามผลการด�าเนนการ

การดาเนนการวเคราะหเพอสนบสนนการจดสรรทรพยากร สถาบนอาจใชการวเคราะหไดหลายรปแบบ เพอใหมนใจไดวาทรพยากรทางดานการเงนมเพยงพอเพอใหแผนปฏบตการบรรลผลส�าเรจตามทตองการพรอมๆไปกบการตอบสนองขอผกพนทมอยอกดวย

ทงน วธการวเคราะหทจะใชนน จะแตกตางไปตามลกษณะของสถาบนแตละแหง การวเคราะหเหลาน จะชวยใหองคการสามารถประเมนความมนคงดานการเงนของการด�าเนนการในปจจบนและแนวโนมของสถานะดานการเงนและความเสยงทอาจจะเปนผลจากโครงการทรเรมตามแผนปฏบตการดวย

การพฒนาแผนบคลากร แผนปฏบตการควรครอบคลมถงแผนดานทรพยากรบคคลหรอผปฏบตงาน ซงตองสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและสนบสนนกลยทธโดยรวมของสถาบน

ตวอยางองคประกอบของแผน เชน ● การจดโครงสรางใหมของงานหรอลกษณะงาน เพอเพมอ�านาจและการตดสนใจ

ของบคลากร ● โครงการทรเรมเพอสงเสรมความรวมมอระหวางบคลากรและผบรหารมากขน

เชน การเปนคความรวมมอของสภาอาจารย/สภาคณาจารยกบสถาบน

Page 149: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 137

● โครงการทรเรมเพอเตรยมพรอมส�าหรบความจ�าเปนในดานอตราก�าลงและ ขดความสามารถของผปฏบตงานในอนาคต

● โครงการรเรมทสงเสรมการแบงปนความรและการเรยนรระดบองคการ ● โครงการรเรมดานการศกษาและฝกอบรม เชน การมอบหมายภาระหนาทใน

เชงการพฒนาใหแกผทจะเปนผน�าในอนาคต การสรางความรวมมอกบองคการตางๆเพอใหเพมความมนใจวา จะมผปฏบตงานทมคณสมบตและทกษะทตองการ รวมทงหลกสตรการฝกอบรมดานเทคโนโลยใหมๆทจ�าเปนตอความส�าเรจของผปฏบตงานและองคการในอนาคต

● การสรางความรวมมอกบภาคธรกจเพอสนบสนนการพฒนาผปฏบตงาน ● การรเรมการเรยนรทางไกลหรอวธการเรยนรผานสอเทคโนโลยมาใช และ ● การรเรมโครงการตางๆทจะปรบปรงผลการด�าเนนการ

การคาดการณสภาวะแวดลอมในอนาคต องคประกอบทยงมความส�าคญมากขนตอการวางแผนกลยทธคอการคาดการณสภาวะแวดลอมในอนาคตดานการแขงขนและการสรางความรวมมอ โดยจะรวมถงความสามารถในการคาดการณผลการด�าเนนการในอนาคต ทงของสถาบน และของคแขง

การคาดการณดงกลาว จะชวยใหสถาบนสามารถ ● ตรวจพบ และลดภยคกคามทอาจจะเกดจากการแขงขน ● ลดเวลาในการแกไขปญหา ● สามารถระบโอกาสได

ทงน ขนอยกบขนาดและประเภทของสถาบน สถาบนควรค�านงถงความจ�าเปน ทจะตองมสมรรถนะหลกใหม ปจจยภายนอก (เชน ความตองการทเปลยนแปลงไปตาม บทบญญตดานการศกษา เทคโนโลยการเรยนการสอน หรอ การเปลยนแปลงโครงสรางของประชากร) หรอปจจยภายใน (เชน ขดความสามารถและความตองการของคณาจารยและบคลากร) และมตของการแขงขน (เชน ราคาตนทน หรออตราการสรางนวตกรรม) ตามความเหมาะสม

สถาบนอาจจะใชวธการทแตกตางกนออกไป เชน การท�ารปแบบจ�าลอง การจ�าลองภาพอนาคตในสถานการณตางๆหรอเทคนคอนๆ หรอวธคดตางๆ ทจะคาดการณสภาวะแวดลอม ดานการแขงขนและการสรางความรวมมอ

Page 150: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561138

การคาดการณและเทยบผลการดาเนนการ การคาดการณและการเปรยบเทยบ ในหวขอน มงหวงเพมขดความสามารถของสถาบนในการท�าความเขาใจและตดตามปจจยท เกยวกบผลการด�าเนนการเชงแขงขนทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ผลการด�าเนนการทคาดการณไวอาจรวมถงการเปลยนแปลงทเปนผลจากการเปดหรอปดหลกสตร การรเรมใชเทคโนโลยใหม หรอนวตกรรมดานหลกสตรหรอการบรการทางการศกษา หรอแผนขบเคลอนทางกลยทธอนๆ ทอาจตองมความเสยง (intelligent risk) ในระดบหนง โดยใชกระบวนการตดตามดงกลาวสถาบนจะมความพรอมยงขนทจะพจารณาความสามารถในการปรบปรงและเปลยนแปลงของสถาบน เปรยบเทยบกบคแขงหรอองคการทเทยบเคยงได และเทยบกบเปาหมายหรอเปาประสงคททาทายของสถาบน กระบวนการตดตามนเปนเครองมอวเคราะหทส�าคญทจะชวยใหสถาบนสามารถตดสนใจทจะลงมอท�า เรงด�าเนนการ หรอยกเลกโครงการทรเรมไว และด�าเนนการเปลยนแปลงองคการทจ�าเปน

ลกคา (หมวด 3)“ลกคา” หมายถง ผเรยน ผรบบรการ* และลกคากลมอน ซงรวมถงผมสวนไดสวนเสย

ทไดรบผลกระทบจากพนธกจของสถาบนในหมวดน ถามถงวธการทสถาบนสรางความผกพนกบลกคาเพอความส�าเรจในตลาด

ในระยะยาว รวมทงวธการทสถาบนรบฟงเสยงของลกคา สรางความสมพนธกบลกคา และใชสารสนเทศดงกลาว เพอปรบปรงและคนหาโอกาสในการสรางนวตกรรม

หมวดนเนนใหการสรางความผกพนเปนผลลพธหนงทส�าคญของผลการเรยนรโดยรวมและกลยทธการด�าเนนการทเปนเลศ ผลลพธดานความพงพอใจและความไมพงพอใจของลกคา จะใหสารสนเทศทมความส�าคญตอสถาบนทจะท�าความเขาใจผเรยน ลกคากลมอน ผมสวนไดสวนเสยและตลาด ในหลายกรณ เสยงของลกคาดงกลาวจะใหสารสนเทศทมความหมายส�าคญ ไมเพยงแตมมมองและพฤตกรรมของลกคาเทานน แตยงรวมถงการเปลยนแปลงและเสยงสะทอนของตลาด ซงสงผลตอความส�าเรจในปจจบนและอนาคตของสถาบน

เกณฑ EdPEx น กลาวเฉพาะเจาะจงถงผเรยนเพอเนนความส�าคญของผเรยนตอสถาบนการศกษา เกณฑยงกลาวถง “ลกคากลมอน” เพอใหมนใจวาการมงเนนลกคาและระบบการจดการผลการด�าเนนการครอบคลมลกคาทกกลมของทกพนธกจ ลกคากลมอนอาจรวมถง ผปกครอง ธรกจทองถน ผใชผลงานวจยสถาบนการศกษาอนทรบผเรยนจากสถาบน และนายจางบณฑตในอนาคต ความทาทายส�าคญส�าหรบสถาบนการศกษาอาจเปนการสรางความสมดลของความคาดหวงของผเรยนและลกคากลมอนซงแตกตางกน

หมายเหต *ผรบบรการ หมายถง ผรบบรการหลกจากภายนอกสถาบนตามพนธกจ

เชน บรการวชาการทสถาบนก�าหนด บรการดานงานวจย บรการทดสอบ ผลตสนคาหรอบรการอนๆ ฯลฯ

Page 151: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 139

3.1 เสยงของลกคา จดประสงค หวขอนถามถงกระบวนการทสถาบนใชในการรบฟงผเรยนและลกคากลมอน

และประเมนความพงพอใจและความไมพงพอใจ เพอใหไดสารสนเทศทสามารถน�ามาใชในการ ตอบสนองใหเกนคาดหวงของผเรยนและลกคากลมอน

ขอสงเกต การรบฟงลกคา การเลอกกลยทธ ในการรบฟง“เสยงของลกคา” ขนอยกบปจจย

หลกของสถาบน สถาบนตางๆ จะรบฟง “เสยงของลกคา” โดยใชวธการทหลากหลาย วธการทใชกนบอยๆ ไดแก

● การสนทนากลมกบผเรยนและลกคากลมอน ● การเขาไปรวมกลมกบผเรยนและลกคากลมอนทส�าคญ

● การสมภาษณผเรยนและลกคากลมอน ทเสยไปหรออาจจะไดมา เกยวกบการตดสนใจเขาศกษาหรอมารบบรการ

● ขอคดเหนของของผเรยนและลกคากลมอนในสอสงคมออนไลน ● การวเคราะหการไดหรอเสยลกคาเมอเปรยบเทยบกบคแขงหรอสถาบนอนทให

บรการทางการศกษาในลกษณะเดยวกน● สารสนเทศจากการส�ารวจหรอขอมลปอนกลบ

สารสนเทศทสามารถนาไปดาเนนการตอได หวขอนเนนวธการทสถาบนไดสารสนเทศจากผเรยนและลกคากลมอน ทสามารถน�าไปใชด�าเนนการตอได สารสนเทศจะม ประโยชนเมอสถาบนน�าไปเชอมโยงกบหลกสตร บรการ และกระบวนการทส�าคญ รวมทง ใชในการประเมนคณคา ตนทน และรายไดทคาดการณวาอาจจะเกดจากการปรบปรงทม เปาจ�าเพาะและจดล�าดบเพอการเปลยนแปลง

การรบฟง/การเรยนร และกลยทธทางการศกษา ในสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงดานเทคโนโลย การแขงขน เศรษฐกจและสงคมอยางรวดเรว มปจจยหลายอยาง ทมผลตอความคาดหวง ความภกด และการปฏสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอน ดงนน จงมความจ�าเปนทจะตองรบฟงและเรยนรอยางตอเนอง ในการด�าเนนการเพอใหการเรยนรและรบฟงมประสทธผลนน จ�าเปนตองมความเชอมโยงอยางใกลชดกบกลยทธโดยรวมของสถาบน

Page 152: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561140

สอสงคมออนไลน ลกคาหนมาใชสอสงคมออนไลนมากขน เพอแสดงความรสกเกยวกบหลกสตรและบรการ และสงสนบสนนผเรยนและลกคากลมอน สารสนเทศดงกลาวอาจมาจากสอสงคมออนไลนของสถาบน หรอผานชองทางอสระ (independent) หรอชองทาง ทผ เรยนและลกคากล มอนรเรมขน สารสนเทศทงหมดนเปนแหลงสารสนเทศทมคาท สถาบนสามารถน�าใชได ดงนนสถาบนจงอาจตองเรมสรางความคนเคยกบการใชเครองมอตางๆ ทใชตดตามและตรวจสอบทมา (tracking) ของสารสนเทศตางๆ เหลาน

ความรเกยวกบลกคาและตลาด ความรเกยวกบกลมและประเภทของผเรยน และลกคากลมอนและสวนตลาด รวมถงผเรยนและลกคากลมอนในอดตและอนาคต ชวยใหสถาบนสามารถ

● จดหลกสตร บรการ การ/สงสนบสนนใหเหมาะสมกบแตละกลม ● สนบสนนและสรางกลยทธทางการตลาดใหเหมาะสมกบแตละกลม ● สรางวฒนธรรมของผปฏบตงานทมงเนนผเรยนและลกคากลมอนมากขน ● สรางหลกสตรและบรการใหมๆ ● พฒนาภาพลกษณและชอเสยง ● ท�าใหมนใจไดวาสถาบนจะมความส�าเรจในระยะยาว

ความพงพอใจของลกคาตอคแขง ปจจยส�าคญในการประเมนความพงพอใจและความไมพงพอใจคอ การเปรยบเทยบความพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอนทมตอสถาบนคแขง หรอทมตอบรการทแขงขนกนอยหรอบรการทางเลอก (alternative offerings) และ/หรอทมตอสถาบนทใหบรการทคลายคลงกน สารสนเทศเหลานอาจไดมาจากการศกษาเชงเปรยบเทยบทท�าโดยสถาบนเองหรอโดยหนวยงานอสระ ปจจยทสงผลถงความชอบของผเรยนและลกคากลมอนมความส�าคญยงตอการปรบปรงการจดหลกสตร บรการ และสงสนบสนน สรางบรรยากาศทเออตอการเรยนรของผเรยนทกคน และความเขาใจถงปจจยตางๆ ทอาจสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขนระยะยาวและความส�าเรจของสถาบน

3.2 ความผกพนของลกคา จดประสงค หวขอนถามถงกระบวนการคนหาและจดหลกสตรใหเหมาะสมกบความตองการของ

ผเรยนและลกคาและตลาด และชวยใหผเรยนและลกคากลมอนสามารถสบคนสารสนเทศ และขอรบการสนบสนนจากสถาบนได รวมถงการก�าหนดกลมผเรยนและลกคากลมอนและสวนตลาด นอกจากนยงถามถงวธการทสถาบนสรางความสมพนธกบผเรยนและลกคากลมอนและจดการขอรองเรยน โดยมเปาหมายเพอปรบปรงการตลาด สรางวฒนธรรมทมงเนนผเรยนและลกคากลมอนมากขน รวมทงเพมพนความภกดของผเรยนและลกคากลมอน

Page 153: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 141

ขอสงเกต การสรางผกพนเปนการดาเนนการในเชงกลยทธ การท�าใหลกคาผกพน เปนการ

ด�าเนนการในเชงกลยทธโดยมเปาหมายเพอสรางความภกดจนถงระดบทผ เรยนและลกคา กลมอนใหการสนบสนน และมาใชหลกสตรและบรการของสถาบน การจะสรางความภกดในระดบดงกลาวได ตองอาศยบคลากรทมวฒนธรรมทมงเนนผเรยนและลกคากลมอน โดยมฐานความเขาใจอยางถองแทในเรองกลยทธของสถาบน พฤตกรรม และความชอบของผเรยนและผมสวนได สวนเสย

กลยทธดานความสมพนธกบลกคา แตละกลยทธไมอาจใชไดผลกบผเรยนและลกคากลมอนทกๆ รายเสมอกน ดงนนกลยทธทสถาบนใชตองแตกตางกนอยางชดเจนส�าหรบผเรยนและลกคากลมอนแตละกลม และแตละสวนตลาด และในแตละชวงทมการสานสมพนธกบสถาบน

การบรหารภาพลกษณและชอเสยง มเปาหมายท�าใหหลกสตรและบรการ เปนทรจกและยอมรบในสงคม การบรหารทมประสทธผลจะน�าไปสชอเสยงและความจงรกภกดของลกคา การบรหารภาพลกษณและชอเสยง มเปาหมายทจะท�าใหผเรยนและลกคากลมอนเกดความนยมชมชอบ เพอวตถประสงคในการสรางความแตกตาง จากคแขง และเกดความภกด

การจดการขอรองเรยน การรวบรวม การวเคราะห และการบงชถงรากเหงาของปญหาของขอรองเรยน ควรจะท�าใหสามารถจดการก�าจดสาเหตของการเกดขอรองเรยนอยางมประสทธผล และน�าไปสการจดล�าดบความส�าคญของการปรบปรงกระบวนการ หลกสตรและบรการ สถาบนจะตองถายทอดผลส�าเรจนสการปฏบตอยางมประสทธผลทวทงสถาบน

การวด การวเคราะห และการจดการความร (Measurement, Analysis, and Knowledge Management) (หมวด 4)

หมวดน เปนศนยบญชาการ เชอมโยงระบบปฏบตการกบวตถประสงคเชงกลยทธ เปนประเดนหลกในเกณฑ EdPEx ดานสารสนเทศทส�าคญทงหมดทเกยวของกบการวด การวเคราะห และการปรบปรงผลการด�าเนนการ รวมทงการจดการความรขององคการอยางม ประสทธผล เพอผลกดนใหเกดการปรบปรง การสรางนวตกรรม และการเพมความสามารถในการแขงขนขององคการ หวใจส�าคญของการใชขอมลและสารสนเทศเหลานน อยทคณภาพ ความมนคงปลอดภย และความพรอมใชงาน ความนาเชอถอของขอมล และระบบการปองกนภยของ ซอฟทแวรและฮารดแวร นอกจากน สารสนเทศ การวเคราะห และการจดการความร อาจเปนทมาของความไดเปรยบเชงแขงขนและการเพมผลตภาพ หมวดนไดครอบคลมการพจารณาเชงกลยทธในเรองดงกลาวไว

Page 154: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561142

4.1 การวด การวเคราะห และการปรบปรงผลการดาเนนการขององคกร (Measurement, Analysis, and Improvement of Organizational Performance)

จดประสงค หวขอนถามถงวธการทองคการใชในการเลอกและใชขอมลและสารสนเทศ ส�าหรบ

การวดผลการด�าเนนการ การวเคราะห และการทบทวน เพอสนบสนนการวางแผนและการปรบปรงการด�าเนนการขององคการ หวขอนเปนศนยกลางของการรวบรวมและวเคราะหขอมลและสารสนเทศ ในการวดผลการด�าเนนการและระบบการจดการทมการบรณาการ โดยอาศย ขอมลและสารสนเทศดานการเงนและดานอนๆ ทเกยวของ จดประสงคของการวดผลการด�าเนนการ การวเคราะห การทบทวน และการปรบปรงนน กเพอชน�าการจดการกระบวนการของสถาบนใหบรรลผลลพธและวตถประสงคเชงกลยทธทส�าคญ รวมทงเพอคาดการณและตอบสนองตอการเปลยนแปลงทรวดเรวหรอไมไดคาดคดขององคการ หรอการเปลยนแปลงจากภายนอกสถาบน รวมถงเพอระบวธปฏบตทเปนเลศทอาจน�ามาแลกเปลยนเรยนรดวยกน

ขอสงเกต การทาใหระบบการจดการผลการดาเนนการมความสอดคลองไปในแนวทาง

เดยวกนและมบรณาการ ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและการบรณาการเปนหลกการทส�าคญในการน�าระบบการวดผลการด�าเนนการดงกลาวไปใชใหประสบความส�าเรจ เกณฑระบวา ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและการบรณาการ ตองพจารณาทงขอบเขตและประสทธผลของการใชงาน เพอใหตรงกบความตองการในการประเมนและปรบปรงผลการด�าเนนการ รวมทงเพอจดท�าและน�ากลยทธไปปฏบต

ความสอดคลองไปในทางเดยวกนและการบรณาการ ครอบคลมถงวธการทท�าใหตววดสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนทวทงองคการ และวธการบรณาการเพอใหไดขอมลและสารสนเทศจากทวทงองคการ ขอมลและสารสนเทศจากทวทงองคการนเปนปจจยน�าเขาทส�าคญของการทบทวนผลการด�าเนนการทวทงองคการ และการตดสนใจเชงกลยทธ นอกจากน ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและการบรณาการ อาจหมายรวมถงวธการทผน�าระดบสงถายทอดขอก�าหนดของการวดผลการด�าเนนการโดยใชตววดทส�าคญ เพอตดตามผลงานของกลมงานและกระบวนการ ทจะสงผลตอการบรรลผลลพธอยางมนยส�าคญหรอเพอการปรบปรงในระดบสถาบน

การใชขอมลเชงเปรยบเทยบ การใชขอมลและสารสนเทศเชงเปรยบเทยบเปนสงส�าคญตอทกสถาบน เหตผลหลกในการใชขอมลและสารสนเทศเชงเปรยบเทยบมดงน

● สถาบนจ�าเปนตองรสถานะของตนเองเมอเทยบกบคแขง และกบแนวปฏบตท เปนเลศ

Page 155: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 143

● สารสนเทศเชงเปรยบเทยบและสารสนเทศทไดจากการจดระดบเทยบเคยง มกผลกดนใหเกด

● การปรบปรงหรอเปลยนแปลงอยางกาวกระโดด (Breakthrough) ● การเปรยบเทยบสารสนเทศดานผลการด�าเนนการ มกท�าใหสถาบนเขาใจ

กระบวนการและผล ● การด�าเนนการของตนเองไดชดเจนขน ● การคาดการณผลการด�าเนนการเชงเปรยบเทยบและผลการด�าเนนการของ

คแขง อาจเผยใหสถาบนเหนถงความไดเปรยบของตนและในขณะเดยวกน เหนความทาทายในเรองทจ�าเปนตองมนวตกรรม

นอกจากน สารสนเทศเชงเปรยบเทยบยงอาจสนบสนนการวเคราะหและการตดสนใจในเรองสมรรถนะหลก การสรางคความรวมมอทเปนทางการ และการวาจางใหหนวยงานภายนอกด�าเนนการแทน

การเลอกและการใชขอมลเชงเปรยบเทยบ ในการเลอกและการใชขอมลเชงเปรยบเทยบและสารสนเทศอยางมประสทธผล สถาบนตอง

● ก�าหนดความตองการและจดล�าดบความส�าคญ ● ก�าหนดเกณฑในการเสาะหาแหลงเปรยบเทยบทเหมาะสม ทงจากภายในและ

ภายนอกแวดวงการศกษาและตลาด การใชขอมลและสารสนเทศทมประสทธผล จะชวยใหสถาบนก�าหนดเปาประสงค

ททาทาย และสงเสรมการปรบปรงแบบกาวกระโดดในเรองทส�าคญอยางยงตอกลยทธเชงแขงขนของสถาบน

การทบทวนผลการดาเนนการ การทบทวนระดบสถาบนในหมวดน มจดประสงคใหครอบคลม ผลการด�าเนนการในทกดานทงผลการด�าเนนการในปจจบนและการคาดการณ ผลการด�าเนนการในอนาคต เปนทคาดหวงวาผลการทบทวนจะเปนเครองมอทใชชน�าให เกดการปรบปรงและโอกาสในการสรางนวตกรรม โดยเชอมโยงกบวตถประสงคของสถาบน สมรรถนะหลกและตววดความส�าเรจ ดงนน องคประกอบทส�าคญประการหนงของการทบทวนระดบสถาบน คอ การแปลงผลการทบทวนไปสการปฏบตอยางทวถงทงสถาบน และถายทอดไปยง ผสงมอบ คความรวมมอทงทเปนทางการ และไมเปนทางการ ทเหมาะสม ตลอดทงลกคาทส�าคญ

การวเคราะหผลการดาเนนการ การวเคราะหทสถาบนท�าเพอใหเขาใจผลการด�าเนนการและการปฏบตการทจ�าเปน อาจแตกตางกนอยางมาก ขนอยกบประเภท ขนาด สภาพแวดลอมดานการแขงขน และปจจยอนๆ ตวอยางของการวเคราะห ไดแก

Page 156: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561144

● การหาความสมพนธระหวางการปรบปรงคณภาพของหลกสตรและบรการ หรอ หลกสตรและบรการใหม กบตวชวดทส�าคญดานผเรยนและลกคากลมอน เชน ความพงพอใจ ความภกด และสวนแบงตลาด

● แนวโนมของตวชวดหลกดานความผกพนของผเรยน เชน การขาดเรยน อตรา การลาออก และการสมครเขาหลกสตรและการใชบรการ

● แนวโนมของผลลพธดานการประเมนทงทเปนการประเมนความกาวหนาและ การประเมนเปนผลรวม จ�าแนกตามกลมผเรยน (*)

● ความสมพนธระหวางประสบการณและผลสมฤทธของผเรยนกบการเรยนจบ หลกสตร

● ความสมพนธระหวางประสบการณและผลสมฤทธของผเรยนกบผลสมฤทธหลง ส�าเรจการศกษา เชน เมอไปเขาศกษาตอในสถาบนการศกษาอนหรอเมอเขาส ตลาดแรงงาน

● แนวโนมของตนทนการด�าเนนการระดบกจกรรมตางๆของสถาบน ● ความสมพนธระหวางการใชเทคโนโลยเพอการเรยนร และสงอ�านวยความ

สะดวกของผเรยนกบผลลพธดานการเรยนร ● ความสมพนธระหวางประชากรของผเรยน (demographics) และผลสมฤทธ ● รอยละของผเรยนทไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพ ประกาศนยบตรหรอ

หนงสอรบรองทไดรบการยอมรบในอตสาหกรรมหรอในสาขาวชาชพอนๆ ● การมสวนรวมและผลส�าเรจในการเรยนในวชาระดบสงทจดให ● ผลตอบแทนจากการลงทนทมความเสยง ● ความสมพนธระหวางงบประมาณและคาใชจายทใชในการแกไขปญหาท

เกยวของกบผเรยนและลกคากลมอน และประสทธผลของการแกไขปญหา ● การตความการเปลยนแปลงของตลาดในแงการเพมหรอสญเสยนกศกษาและ

ลกคากลมอนและการเปลยนแปลงเรองความผกพน ● แนวโนมของตวชวดทส�าคญของระบบปฏบตการ เชน ผลตภาพ ผลการ

เรยนรของผเรยน การลดของเสย และการน�าเสนอหลกสตรและบรการใหม ● ความสมพนธระหวางการเรยนรระดบบคคล ระดบสถาบน กบมลคาเพมตอหว

ของบคลากร ● ผลประโยชนดานการเงนทไดจากการปรบปรงดานความปลอดภย การขาดงาน

และการลาออกของบคลากร

Page 157: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 145

● ตนทนและประโยชนทไดจากการจดการศกษา การฝกอบรมส�าหรบบคลากร ตนทนและประโยชนทไดจากการปรบปรงการจดการความรและการแลกเปลยน เรยนร

● ความสมพนธระหวางการจดการความรและการสรางนวตกรรม ● ความสมพนธระหวางความสามารถของสถาบนในการระบและตอบสนองความ

ตองการดานขด ● ความสามารถและอตราก�าลง กบการรกษาบคลากร การสรางแรงจงใจ และ

ผลตภาพของบคลากร ● ตนทนและงบประมาณทใชในการแกไขปญหาทเกยวของดานบคลากร

เทยบกบประสทธผลของการแกไขปญหา ● ตววดเดยวหรอตววดเชงรวมของผลตภาพและคณภาพเปรยบเทยบกบผลการ

ด�าเนนการของสถาบนทเทยบเคยงกนไดหรอของคแขง ● แนวโนมตนทนของสถาบนเปรยบเทยบกบแนวโนมของสถาบนทเทยบเคยงได

หรอของคแขง ● ความสมพนธระหวางตวชวดตางๆ ดานคณภาพของหลกสตรและบรการ

ผลการด�าเนนการดานการปฏบตการ และแนวโนมโดยรวมดานการเงนตาม ตววด เชน ตนทนการด�าเนนงาน งบประมาณ ประสทธภาพในการใชสนทรพย และมลคาเพมตอหวของอาจารยและบคลากร เปนตน

● การจดสรรทรพยากรส�าหรบแผนงานปรบปรงตางๆ ทมใหเลอก โดยพจารณา ถงตนทน/ประโยชน หรอผลกระทบตอสงแวดลอมและสงคมในวงกวาง

● รายไดสทธหรอตนทนทประหยดได จากผลการปรบปรงดานคณภาพ ดานการ ปฏบตการ และดานบคลากร

● การเปรยบเทยบระหวางหนวยงานในสถาบนทแสดงใหเหนถงผลของการด�าเนน การดานคณภาพและปฏบตการกบผลดานการเงนและงบประมาณ

● ผลทไดรบจากกจกรรมการปรบปรงตอกระแสเงนสด การใชเงนทนหมนเวยน และคณคาในมมมองของผมสวนไดสวนเสย

● ผลกระทบดานงบประมาณและการเงนทเกดจากความภกดของผเรยนและ ลกคากลมอน

● นยส�าคญดานตนทนและงบประมาณของการเขาสตลาดใหม รวมทงการขยาย หลกสตรและการบรการ และความเปลยนแปลงของความตองการดาน การศกษาและการปฏบตการ

Page 158: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561146

● สวนแบงตลาดเทยบกบก�าไร ● แนวโนมทางเศรษฐกจ ตลาด รวมทงดชนบงชคณคาในมมมองของผมสวนได

สวนเสย และผลกระทบของแนวโนมดงกลาวตอความส�าเรจระยะยาว

การสรางความสอดคลองระหวางการวเคราะห การทบทวนผลการด�าเนนการ และการวางแผน ตวเลขและขอมลเดยวๆ มกไมเพยงพอตอการก�าหนดประเดนส�าคญของสถาบนอยางมประสทธผล ดงนน หวขอนจงเนนวาตองมความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนอยางเหมาะสมระหวางการวเคราะหกบการทบทวนผลการด�าเนนการของสถาบน และระหวางการทบทวนผลการด�าเนนการของสถาบนกบการวางแผน ซงจะท�าใหมนใจวา การวเคราะหและการทบทวนนนน�ามาใชในการตดสนใจ และสรางความมนใจไดวาการตดสนใจนนอยบนพนฐานของขอมลและสารสนเทศทเกยวของ นอกจากนผลการด�าเนนการในอดตของสถาบนประกอบกบสมมตฐานเกยวกบการเปลยนแปลงภายในและภายนอกทจะเกดขน ชวยใหสถาบนสามารถคาดการณผลการด�าเนนการได ซงการคาดการณเหลานอาจเปนเครองมอทส�าคญในการวางแผน

เขาใจความเชอมโยงของเหตและผล การตดสนใจจะขนอยกบความเขาใจเกยวกบความเชอมโยงของเหตและผลระหวางกระบวนการตางๆ และระหวางกระบวนการกบผลลพธ การด�าเนนการตางๆทเกยวกบกระบวนการและผลลพธทเกด มผลกระทบตอการใชทรพยากร ดงนน สถาบนจ�าเปนตองมการวเคราะหทมประสทธผลเพอใชเปนฐานในการตดสนใจ เพราะทรพยากรทใชสรางนวตกรรมและปรบปรงมจ�ากด

4.2 การจดการความร สารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศ จดประสงค หวขอนถามถงวธการทสถาบนใชในการสรางและจดการสนทรพยทางความร และ

ท�าใหมนใจวามขอมล สารสนเทศ ซอฟแวร และฮารดแวร ทมคณภาพ มนคงปลอดภย และพรอมใชงาน ทงในภาวะปกตและภาวะฉกเฉน โดยมเปาหมายเพอปรบปรงประสทธภาพ ประสทธผล และเพอกระตนใหเกดการสรางนวตกรรมของสถาบน

ขอสงเกต การจดการความร การจดการความรของสถาบนตองมงเนนทความรทบคลากร

ตองใชในการปฏบตการ ปรบปรงกระบวนการ หลกสตร และการบรการ และนวตกรรมเพอเพมคณคาใหกบผเรยนและลกคากลมอนและสถาบน

การเรยนรระดบสถาบน หนงในเรองทสถาบนจะตองเผชญทกวนน คอ เกยวของกบการบรหาร การจดการ การใช การประเมน และการแบงปนความรของสถาบนทเพมมาก

Page 159: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 147

ขนเรอยๆ สถาบนชนน�าไดรบประโยชนจากสนทรพยทางความรของบคลากร ผเรยนและลกคากลมอน ผสงมอบ คความรวมมอทงเปนทางการและไมเปนทางการ ซงรวมกนผลกดน ใหเกดการเรยนรระดบสถาบนและการสรางนวตกรรม

การจดการสารสนเทศ การจดการสารสนเทศอาจจ�าเปนตองทมเททรพยากรอยางมาก เนองจากแหลงขอมลและสารสนเทศมเพมมากขนอยางมหาศาล สารสนเทศทเพมขนอยางตอเนองจากการด�าเนนการภายในสถาบน (ซงมาจากเครอขายความรของสถาบน จากเวบและสอสงคมออนไลน และการสอสารระหวางสถาบนกบสถาบน รวมทงการสอสารระหวางสถาบนกบลกคา) ทาทายความสามารถของสถาบนทจะตองท�าใหระบบดงกลาวมความนาเชอถอ และพรอมใชในรปแบบทใชงานงาย ดงนนความสามารถในการเชอมโยงและตความขอมลทอยใน รปแบบหลากหลาย เชน ในรปแบบสอวดทศน ขอความ และตวเลข จะสรางโอกาสส�าหรบ ความไดเปรยบเชงกลยทธ

ความพรอมใชงานของขอมลและสารสนเทศ ขอมลและสารสนเทศมความส�าคญโดยเฉพาะอยางยง ในชวงเปลยนผานระหวางชนเรยน ระหวางสถาบน หรอเมอเขาสตลาดแรงงาน รวมทงในการเปนคความรวมมอกบภาคธรกจ การบรการสงคม กบชมชน และหวงโซ อปทาน สถาบนควรค�านงถงการใชขอมลและสารสนเทศดงกลาว และควรตระหนกถงความจ�าเปนในการสอบทานความถกตองของขอมลอยางรวดเรว สรางความนาเชอถอของขอมล ท�าใหขอมลมความมนคงปลอดภย แมมการถายโอนขอมลทางอเลกทรอนกสเพมมากยงขนทงความถและปรมาณ และความทาทายของ Cybersecurity

ความพรอมใชงานในภาวะฉกเฉน สถาบนควรวางแผนอยางรอบคอบทจะจดใหมโครงสรางพนฐานของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ขอมลและสารสนเทศทพรอมใชงานไดอยางตอเนองในทกสถานการณ ไมวาจะเมอเกดภยพบตจากธรรมชาตหรอดวยน�ามอของมนษย แผนเหลานควรค�านงถงความตองการของผมสวนไดเสยทงหมดของสถาบน รวมถงบคลากร ผเรยน ลกคากลมอน ผสงมอบ คความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการ นอกจากน ควรม การประสานใหสอดคลองกบแผนด�าเนนการอยางตอเนองโดยรวมของสถาบน (หวขอ 6.2) และ Cybersecurity

บคลากร (หมวด 5)

หมวดนเนนวธปฏบตดานบคลากรทส�าคญ การปฏบตการตางๆทมงไปสการสรางและคงไว ซงสภาพแวดลอมของการท�างานทใหผลการด�าเนนการทโดดเดน และมงไปสการสรางความผกพนของบคลากรของสถาบนเพอใหบคลากรและองคการปรบตวตอการเปลยนแปลงและน�าไปสความส�าเรจ เพอสนบสนนใหการจดการทรพยากรบคคลสอดคลองไปแนวทางเดยวกนกบ

Page 160: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561148

กลยทธโดยรวม เกณฑ EdPEx จงไดรวมเอาการวางแผนดานทรพยากรบคคลไวเปนสวนหนงในหมวดการวางแผนเชงกลยทธดวย (หมวด 2)

5.1 สภาพแวดลอมดานบคลากร จดประสงค หวขอนถามถงความตองการดานขดความสามารถและอตราก�าลงของบคลากร

วธการทสถาบนตอบสนองตอความตองการเหลานเพอใหงานของสถาบนบรรลผล และท�าใหมนใจวามบรรยากาศทสนบสนนการท�างานทด เปาหมาย คอ การสรางสภาพแวดลอมทมประสทธผลเพอใหการท�างานของสถาบนบรรลความส�าเรจและสนบสนนบคลากร

ขอสงเกต ขดความสามารถและอตรากาลงของบคลากร สถาบนจ�านวนมากจะรสกสบสน

ระหวางแนวคดเรองขดความสามารถและอตราก�าลง โดยเพมจ�านวนบคลากรทมทกษะทไมตรงเพอชดเชยการขาดแคลนของบคลากรทมทกษะ หรอคดไปวาการใชบคลากรทมทกษะสงเพยงไมกคนสามารถทดแทนบคลากรจ�านวนมากในงานทไมตองใชทกษะสงหรอใชทกษะดานอน

การมอตราก�าลงและทกษะทเหมาะสมของบคลากรเปนสงทส�าคญอยางยงตอความส�าเรจ การคาดการณความตองการเหลานในอนาคต ชวยใหมเวลาเพยงพอในการฝกอบรม การจาง การโยกยายสบเปลยนหนาท และการเตรยมพรอมเมอมการปรบเปลยนระบบงาน

การสนบสนนบคลากร สถาบนการศกษาสวนมาก ไมวาขนาดใหญหรอเลก มโอกาสสนบสนนบคลากรไดมาก ตวอยางของการใหบรการ สงอ�านวยความสะดวก กจกรรม และโอกาสเหลาน เชน

● การใหค�าปรกษาทงในเรองสวนตวและดานอาชพ ● การบรการเพอพฒนาความกาวหนาทางอาชพและเพอเพมศกยภาพใน

การไดงานท�า ● กจกรรมนนทนาการหรอดานวฒนธรรมประเพณตางๆ ● การใหบรการสขภาพและความชวยเหลอดานอนในสถานทท�างาน ● การยกยองชมเชยทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการ ● การใหการศกษานอกเหนอจากงานในหนาท ● การบรการดแลบตรและผสงอาย ● การอนญาตใหลาหยดกรณพเศษเพอรบผดชอบตอครอบครวและเพอบรการ

ชมชน ● ชวโมงการท�างานแบบยดหยนและสทธประโยชนทางเลอกในรปแบบตางๆ

Page 161: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 149

● การใหบรการหางานใหม ● และสทธประโยชนเมอเกษยณอาย รวมถงการขยายระยะเวลาค มครอง

การรกษาพยาบาลและการเขาถงการใชบรการตาง ๆ ไดอยางตอเนอง

5.2 ความผกพนของบคลากร จดประสงค หวขอนถามถงระบบของสถาบนในการจดการผลการปฏบตการและการพฒนา

บคลากรเพอสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรทกคนปฏบตตามหนาทของตนไดอยางมประสทธผลและเตมความสามารถ ระบบเหลานตองเกอหนนใหเกดผลการด�าเนนงานทโดดเดน มการน�าสมรรถนะหลกของสถาบนมาใช และเพอใหบรรลแผนปฏบตการและสรางความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต

ขอสงเกต การทางานทใหผลการดาเนนงานทโดดเดน จดเนนของหวขอน คอ การสรางขด

ความสามารถของบคลากรเพอใหไดผลการด�าเนนการทโดดเดน คณลกษณะของการท�างานทโดดเดน คอ

● มความยดหยน ● เกดนวตกรรม ● การใหอ�านาจในการตดสนใจและสรางความรบผดชอบ ● มการแบงปนทกษะและความร ● มการสอสารและการแลกเปลยนสารสนเทศทด ● มความสอดคลองกบวตถประสงคของสถาบน ● มงเนนผเรยนและลกคาอน ● ตอบสนองอยางรวดเรวตอความตองการของสถาบนและตลาดทก�าลง

เปลยนแปลง

ความผกพนของบคลากรและผลการปฏบตงาน จากผลการศกษา พบวา เมอบคลากรมความผกพนกบสถาบนในระดบทสง จะท�าใหผลด�าเนนการของสถาบนดขนอยางม นยส�าคญ การวจยชใหเหนวาความผกพนแสดงออกในลกษณะดงน การสรางผลงานทมคณคา และมความหมาย ความเขาใจทศทางของสถาบนอยางชดเจนและความรบผดชอบผล การด�าเนนการ และการสรางบรรยากาศในการท�างานทปลอดภย ไวเนอเชอใจ มประสทธผล และความรวมมอทใหตอกน ในสถาบนการศกษาหลายแหง คณาจารย บคลากรและอาสาสมคร มแรงจงใจและรสกถงคณคาของงานทตนท�าอย เพราะงานนนสอดคลองกบคานยมของตนเอง

Page 162: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561150

ปจจยของความผกพนของบคลากร แมวาความพงพอใจตอคาตอบแทนและ การเพมคาตอบแทนจะมความส�าคญ แตทงสองปจจยยงไมเพยงพอทจะท�าใหมนใจวาบคลากร มความผกพนกบสถาบนและจะสรางผลงานทโดดเดน ตวอยางของปจจยอนทควรน�ามาพจารณา เชน

● การแกไขปญหาและขอรองทกขอยางมประสทธผล ● โอกาสในการพฒนาและความกาวหนาในอาชพ ● บรรยากาศในการท�างานและการสนบสนนจากฝายบรหาร ● สถานทท�างานทปลอดภยและมการปองกนภย ● ภาระงาน ● การสอสาร ความรวมมอ และการท�างานเปนทมทมประสทธผล ● ระดบของการใหอ�านาจในการตดสนใจ ● ความมนคงของงาน ● การตระหนกถงความตองการทแตกตางกนของกลมบคลากรทหลากหลาย ● การสนบสนนของสถาบนเพอใหไปบรการผเรยน และลกคากลมอน

ปจจยทบนทอนความผกพน สถาบนควรเขาใจและใหความส�าคญกบปจจยทบนทอนความผกพน การส�ารวจความคดเหนของบคลากร การสนทนากลม Blog หรอการสมภาษณบคลากรทลาออก จะชวยใหสถาบนเขาใจปจจยดงกลาวไดดยงขน

คาตอบแทนและการยกยองชมเชย ระบบการบรหารคาตอบแทนและการยกยองชมเชยควรเหมาะสมกบระบบงาน และเพอใหระบบดงกลาวมประสทธผล การใหคาตอบแทนและการยกยองชมเชยอาจผกกบทกษะหรอความสามารถทวดไดอยางชดเจน คาตอบแทนและการยกยองชมเชยอาจรวมถงสงตางๆเหลาน เชน

● สวนแบงในผลก�าไร ● วธการงายๆเพอแสดง“ความขอบคณ” ● รางวลส�าหรบทมงานหรอหนวยงานทมผลงานโดดเดน

คาตอบแทนและการยกยองชมเชยเหลาน ควรเชอมโยงกบตววดความผกพนของผเรยนและลกคาอน การบรรลวตถประสงคเชงกลยทธของสถาบน หรอ วตถประสงคทส�าคญอนๆ ของสถาบน

ตวชวดอนของความผกพนของบคลากร นอกเหนอไปจากตววดโดยตรงของความผกพนของบคลากรผานทางการส�ารวจทเปนทางการและไมเปนทางการแลว ยงมตววดอน เชน การขาดงาน การลาออก การรองทกข และการนดหยดงาน

Page 163: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 151

ความตองการดานการพฒนาของบคลากร ความจ�าเปนในการพฒนาบคลากรอาจ มความแตกตางกนมาก ขนกบลกษณะการท�างานของสถาบน ความรบผดชอบของบคลากร และระดบพฒนาการของสถาบนและบคลากร ความตองการเหลาน อาจรวมถงการสรางทกษะในการแลกเปลยนเรยนร การสอสาร การท�างานเปนทมและการแกปญหา การแปลผลและการใชขอมล การตอบสนองทเหนอกวาความตองการของผเรยนและลกคากลมอน การวเคราะหและปรบกระบวนการใหงายขน การลดการสญเสยและรอบเวลา การท�างานรวมและสรางแรงจงใจกบอาสาสมคร การจดล�าดบความส�าคญโดยพจารณาถงความเชอมโยงกบกลยทธหรอการวเคราะหตนทนและผลประโยชน

ความตองการทางการศกษาอาจรวมถงทกษะขนสงในการใชเทคโนโลยหรอทกษะ พนฐาน เชน การอาน การเขยน ทกษะทางภาษา การค�านวณ และทกษะทางคอมพวเตอร

สถานทและรปแบบในการเรยนรและการพฒนา โอกาสในการเรยนรและพฒนาอาจจะเกดขนภายในหรอภายนอกสถาบน และอาจเกยวของกบการเรยนรในระหวางการท�างาน ในหองเรยน e-learning หรอการเรยนรแบบทางไกล รวมถง การมอบหมายงานเพอการพฒนา การสอนงานหรอการเปนพเลยง

ความตองการดานการเรยนรและพฒนาของแตละบคคล เพอชวยใหบคลากรเขาใจถงศกยภาพของตนเองอยางเตมท สถาบนหลายแหงมการเตรยมแผนพฒนารายบคคลทสมพนธกบความกาวหนาและวตถประสงคของการเรยนรของบคคลนนๆ

การฝกอบรมดานการตดตอกบลกคา ถงแมวาหวขอนไมไดเจาะจงใหสถาบนตองฝกอบรมบคลากรทท�าหนาทตดตอกบผเรยนและลกคากลมอน แตการฝกอบรมดงกลาวเปนเรองปกตและมความส�าคญ ซงมกครอบคลมถงการเรยนรทกษะและความรทจ�าเปนเกยวกบหลกสตรและการบรการ ผเรยนและลกคากลมอน วธการรบฟง วธการแกไขปญหาและลดการสญเสย และวธการทจะบรหารจดการและตอบสนองทเหนอกวาความคาดหวงของผเรยนและลกคากลมอนอยางมประสทธผล

การถายทอดความร ระบบการจดการความรของสถาบนควรจะมกลไกส�าหรบการแลกเปลยนความรของบคลากรและของสถาบนเพอท�าใหมนใจวา จะสามารถคงผลการด�าเนนการของการท�างานทโดดเดนไวไดในชวงการเปลยนผาน สถาบนแตละแหงควรก�าหนดวาความรอะไรทมความส�าคญอยางยงส�าหรบการปฏบตการและควรมกระบวนการทเปนระบบเพอใหแลกเปลยนความรดงกลาว ซงมความส�าคญอยางยงส�าหรบความรฝงลก กลาวคอ ความรทอยในตวบคลากรแตละคน

ประสทธผลของการเรยนรและการพฒนา ตววดในการประเมนประสทธผลและประสทธภาพของการพฒนาบคลากรและผน�าของสถาบน และระบบการเรยนร อาจจะพจารณา

Page 164: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561152

ถงผลกระทบตอผลการด�าเนนการระดบบคคล หนวยงาน และสถาบน รวมทงผลกระทบตอผลการด�าเนนการทเกยวของกบผเรยนและลกคากลมอน รวมทงคาใชจายตอผลประโยชนทเกดขน

ระบบปฏบตการ (หมวด 6)

ในหมวดนถามถงวธการทสถาบนออกแบบและจดการท�างาน หลกสตรและบรการสรางนวตกรรม และประสทธผลของการปฏบตงาน เพอบรรลความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต

6.1 กระบวนการทางาน จดประสงค หวขอนถามถงการบรหารจดการหลกสตรและบรการ และกระบวนการท�างานท

ส�าคญๆ ของสถาบนและนวตกรรม เพอสรางคณคาแกผเรยนและลกคากลมอน เพอท�าใหสถาบนประสบความส�าเรจทงในปจจบนและอนาคต

ขอสงเกต ขอกาหนดของกระบวนการทางาน แนวทางในการออกแบบหลกสตรและการ

บรการของสถาบนอาจมความแตกตางกนออกไป ไมวาจะเปนหลกสตรเรมใหม ปรบเปลยน จากเดม หรอหลกสตรพเศษเฉพาะ หรอเปนการเปลยนแปลงกระบวนการท�างานทงใหญ และเลก ทงนขนกบลกษณะของหลกสตรและการบรการ

ส�าหรบแนวทางในการออกแบบนน สถาบนควรพจารณาถงขอก�าหนดส�าคญๆ ของหลกสตรและบรการ ปจจยทควรน�ามาพจารณาในการออกแบบกระบวนการท�างานอาจจะรวมเรองตอไปน

● ผลลพธทพงประสงคของการเรยนร ● ความแตกตางในวธการเรยนและอตราในการเรยนรของผเรยน ● ขดความสามารถของบคลากร ● ขดความสามารถในการวดและประเมนผล ● ความแตกตางในความคาดหวงของผเรยน และลกคากลมอน ทมตอหลกสตร

หรอการสนบสนนทจดให ● ขดความสามารถของผสงมอบหรอคความรวมมอ ● การบรหารความปลอดภยและการจดการความเสยง ● ผลกระทบดานสงแวดลอม carbon footprint ของสถาบน ● การใชกลยทธของการเปนองคการ“สเขยว”

Page 165: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 153

การออกแบบทมประสทธผลจะตองพจารณารอบเวลารวมทงผลตภาพของกระบวนการผลตและการสงมอบดวย

การออกแบบกระบวนการทางาน องคการหลายแหงจ�าเปนตองค�านงถงขอก�าหนดส�าหรบผสงมอบ คความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการตงแตขนตอนของการออกแบบกระบวนท�างานแลว โดยทวไปการออกแบบทมประสทธผลตองค�านงถงผมสวนได สวนเสยทกกลมในหวงโซคณคา หากสถาบนมโครงการทตองออกแบบคขนานกน หรอม หลกสตรและบรการทตองใชบคลากร เครองมอ หรอสงอ�านวยความสะดวกตาง ๆ รวมกน การประสานเรองการใชทรพยากรดวยกน อาจเปนประเดนพจารณาทส�าคญ ทงยงอาจเปน วธทท�าใหสามารถลดตนทนตอหนวยและรอบเวลาในการออกแบบและบรหารหลกสตรและ การบรการใหมไดดวย

กระบวนการทเกยวของกบหลกสตรและบรการทสาคญและกระบวนการทางธรกจ กระบวนการท�างานทส�าคญของสถาบนไดแกกระบวนการทเกยวของกบการเรยนรของผเรยน หลกสตรและบรการ รวมทงกระบวนการทางธรกจทไมใชดานการศกษาซงผบรหารระดบสงเหนวามความส�าคญตอความส�าเรจและการเตบโตของสถาบน กระบวนการเหลาน มกเกยวของกบสมรรถนะหลก วตถประสงคเชงกลยทธ และปจจยวกฤตแหงความส�าเรจของสถาบน กระบวนการทางธรกจทส�าคญอาจรวมถงการจดซอจดหาเทคโนโลย การจดการสารสนเทศและการจดการความร การควบรวมกจการ การขยายสระดบโลก การบรหารจดการโครงการ และการขายและการตลาด

ส�าหรบสถาบนการศกษาบางแหง กระบวนการทางธรกจทส�าคญอาจรวมถง การระดมทน การสรางสมพนธกบสอ และการสนบสนนนโยบายภาครฐ เนองจากกระบวนการเหลานมความหลากหลาย ขอก�าหนดและคณลกษณะของการด�าเนนการของแตละกระบวนการ จงอาจแตกตางกนออกไป

ตววดในกระบวนการ หวขอนเกยวของโดยตรงกบระบบการวดภายในกระบวนการ สถาบนจ�าเปนตองระบจดวกฤตในกระบวนการเพอการวดและสงเกตการณ จดเหลานควรใหอยในชวงตนทสด ในกระบวนการเพอลดปญหาและตนทนทอาจเกดจากความแปรปรวนจากผลการด�าเนนการทไมไดเปนไป ตามความคาดหมาย

กระบวนการสนบสนนหลก กระบวนการสนบสนนหลกของสถาบนหมายถงกระบวนการตางๆ ซงสนบสนนการปฏบตงานประจ�าวน และสนบสนนการสงมอบของหลกสตรและบรการ แตมกไมไดถกออกแบบมาพรอมกนกบกระบวนการหลก ขอก�าหนดของกระบวนการสนบสนนจงมกไมจ�าเปนตองขนกบคณลกษณะของหลกสตรและบรการ โดยมกจะจ�าเปนตองขนกบความตองการภายในของสถาบนเองและตองมการประสานงานและการบรณาการกน

Page 166: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561154

เพอใหมนใจไดวาเกดความเชอมโยงและผลการด�าเนนการทมประสทธภาพและประสทธผล กระบวนการสนบสนนอาจรวมถงกระบวนการดานการเงนและบญช การจดการสงอ�านวยความสะดวก การบรการดานกฏหมาย การบรการดานทรพยากรบคคล การประชาสมพนธ และงานธรการอน ๆ

ผลการดาเนนการของกระบวนการ การบรรลผลการด�าเนนการของกระบวนการตามทคาดหวง มกตองการการตงเปาหมายหรอคามาตรฐานของตววดในกระบวนการเพอเปนแนวทางในการตดสนใจ มมาตรการการแกไขไวรองรบ เพอปรบใหผลการด�าเนนการของกระบวนการเปนไปตามทออกแบบไวเมอเกดความคลาดเคลอนขน มาตรการการแกไขน อาจเกยวของกบเทคโนโลย บคลากร หรอทงสองอยาง ขนกบลกษณะของกระบวนการ มาตรการการแกไขทเหมาะสมจะรวมถงการปรบเปลยนทตนตอหรอสาเหตทเกดปญหา และควรจะท�าใหลดโอกาสทจะเกดปญหาลกษณะเดยวกนซ�าในจดเดมและจดอน ๆ ภายในองคการ

ในกรณทกระบวนการดงกลาวตองมปฏสมพนธกบลกคา การประเมนวากระบวนการเหลานด�าเนนการไดดเพยงใด ตองค�านงถงความแตกตางของกลมลกคา โดยเฉพาะอยางยงในการใหบรการดานวชาชพและเปนรายบคคล รอบเวลาของกระบวนการหลกอาจยาวนานถงหนงปหรอมากกวานนในบางสถาบน ซงอาจท�าใหเกดความทาทายอกแบบหนงในการวดผลความกาวหนาเปนรายวนและความพยายามในการคนหาโอกาสทจะลดรอบเวลา (*)

การปรบปรงกระบวนการ หวขอนตองการสารสนเทศเกยวกบวธการทสถาบน ใชในการปรบปรงกระบวนการเพอใหหลกสตร การบรการ และผลการด�าเนนการของกระบวนการดขน ผลการด�าเนนการทดขนไมไดหมายความถงเพยงคณภาพทดขนในมมมอง ของผเรยนและลกคากลมอนเทานน แตยงรวมถงผลการด�าเนนงานดานงบประมาณ การเงน และการปฏบตการ (เชน ผลตภาพ) ทดขนในมมมองของผมสวนไดสวนเสยอน ๆ ตวอยางแนวทางทมใชทวไปในการปรบปรงกระบวนการ เชน

● การน�าผลจากการทบทวนผลการด�าเนนการขององคการไปใช ● การแลกเปลยนกลยทธภายในองคการในการผลกดนใหเกดการเรยนรและ

การสรางนวตกรรม ● การวเคราะหและวจยผลการด�าเนนการของกระบวนการ (เชน การวเคราะห

กระบวนการ การทดลองเพอหาคาทเหมาะสมทสดการปองกนความผดพลาด) ● การวจยและพฒนาดานเทคนคและดานธรกจ ● การใชเครองมอการปรบปรงคณภาพ เชน Plan-Do-Study-Act (PDSA) ● หรอ Plan-Do-Check-Act (PDCA) ● กระบวนการเทยบเคยง (Benchmarking)

Page 167: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 155

● การใชเทคโนโลยทางเลอก ● การใชสารสนเทศเกยวกบกระบวนการจากผเรยนและลกคากลมอนทงจาก

ภายในสถาบนและตางสถาบน

แนวทางในการปรบปรงกระบวนการอาจอาศยขอมลจากงบประมาณหรอการเงนเพอประเมนทางเลอกและก�าหนดล�าดบความส�าคญ แนวทางตางๆ เหลานจะชวยใหสถาบน เหนโอกาสมากมายรวมถงการคดออกแบบกระบวนการใหมหมด

การจดการนวตกรรม ในองคการทมสภาพแวดลอมทเกอหนนตอการสรางนวตกรรมจะมโอกาสในการเกดความคดมากกวาองคการทใชเพยงทรพยากร ทงนจดส�าคญในการตดสนใจในวฏจกรของนวตกรรม คอ

(1) ภายใตทรพยากรทใชเทากน จดล�าดบความส�าคญของโอกาสเพอน�าโอกาสท มความเปนไปไดสงสด ไปด�าเนนการตอ (ความเสยงทนาลงทน) และ

(2) ตระหนกรวาเมอใดทควรยกเลกโครงการและผนทรพยากรไปตอยอดการพฒนาโครงการอนทประสบความส�าเรจหรอไปยงโครงการใหม

6.2 ประสทธผลการปฏบตการ

จดประสงค หวขอนถามถงวธการทสถาบนท�าใหมนใจถงประสทธผลของระบบปฏบตการเพอ

ใหเกดสภาพแวดลอมทปลอดภยของสถานทท�างานและสงมอบคณคาแกลกคา การปฏบตการทมประสทธผลมกขนกบการจดการหวงโซอปทานอยางมประสทธผล และการควบคมตนทนโดยรวมของระบบปฏบตการ

ขอสงเกต การควบคมตนทน การลดตนทนและรอบเวลาอาจด�าเนนการผานกลยทธการ

จดการกระบวนการแบบ Lean การลดของเสยหรอการเพมผลผลต ซงอาจใชโครงการ Six Sigma หรอ PDSA การควบคมตนทนนจ�าเปนตองมตววดส�าคญเพอใชตดตามการจดการระบบปฏบตการในทกๆดาน

การจดการหวงโซอปทาน ในหลายสถาบน การจดการหวงโซอปทานไดกลายเปนปจจยส�าคญในท�าใหผเรยนเกดการเรยนร เพมผลตภาพ และบรรลเปาหมายดานการเงนและ งบประมาณ และความส�าเรจโดยรวมของสถาบน ผสงมอบ คความรวมมอทงทเปนทางการและไมเปนทางการมความส�าคญในเชงกลยทธมากขนเมอสถาบนยอนกลบมาทบทวนสมรรถนะหลกของตนเอง กระบวนการทเกยวของกบผสงมอบควรตอบสนองจดประสงค 2 ประการ คอ

Page 168: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561156

● ชวยปรบปรงผลการด�าเนนการของผสงมอบและคความรวมมอ และโดยเฉพาะ อยางยง

● ชวยใหผสงมอบสนบสนนการปฏบตการโดยรวมใหดขน

การจดการหวงโซอปทานอาจรวมกระบวนการการคดเลอกผสงมอบเพอลดจ�านวนผสงมอบโดยรวมใหนอยลงและในขณะเดยวกนเพมจ�านวนความตกลงกบผสงมอบและคความรวมมอทสถาบนเลอกแลว

ความปลอดภยของสถานททางาน ทกองคการไมวาใหญหรอเลก ตองด�าเนนการ ตามมาตรฐานขอบงคบขนพนฐานดานความปลอดภยของอาคารสถานทและของบคลากร อยางไรกตาม องคการชนดจะมกระบวนการทท�าไดดกวามาตรฐานขนพนฐานไปสจตส�านกดานความปลอดภย ทงนอาจรวมการออกแบบกระบวนการในเชงรกโดยมขอมลน�าเขาจากบคลากรทเกยวของโดยตรงกบงานเพอสรางสภาพแวดลอมการท�างานทมความปลอดภย

การเตรยมพรอมเพอภาวะฉกเฉน ในเรองความพยายามของสถาบนทจะท�าใหการปฏบตการ มความตอเนองในภาวะฉกเฉนนน สถาบนควรพจารณาทกแงมมของการปฏบตการทจ�าเปน เพอใหจดการเรยนการสอนดานหลกสตรและการบรการแกผเรยนได รวมถงความตอเนองของหวงโซอปทาน ระดบของการเตรยมพรอมของการปฏบตการขนอยกบพนธกจของสถาบน รวมทงความตองการและความจ�าเปนของผเรยนและลกคากลมอน นอกจากน สถาบนควรประสานความพยายามในการสรางความตอเนองของการปฏบตการพรอมๆ ไปกบความพรอมใชของขอมลและสารสนเทศ (หวขอ 4.2)

ผลลพธ (หมวด 7)

หมวดผลลพธน แสดงถงการม งเนนระบบทครอบคลมผลลพธทงหมดทจ�าเปนตอ การสรางความยงยนของสถาบนการศกษา ไดแก ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและ ดานกระบวนการ รวมถงผลลพธของพนธกจอนๆ (*) ผลลพธดานการมงเนนลกคา ผลลพธ ดานบคลากร ผลลพธดานการน�าองคการ และการก�ากบดแล และผลลพธดานงบประมาณ การเงน และตลาด

ดวยการมงเนนผลลพธ เจตนารมณของเกณฑตองการใหสถาบนสามารถคงเรองตอไปนได ซงไดแก

● การเหนคณคาทเหนอชนกวาจากมมมองของผเรยน ลกคากลมอน และในตลาด ● ผลการด�าเนนการของสถาบนทเหนอชนกวา ซงจะเหนไดจากตวชวดดานการเรยนร

ของผเรยน และดานปฏบตการ

Page 169: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 157

● การเรยนรขององคการและของบคลากร

หมวด 7 จงเปนการน�าเสนอสารสนเทศทเปนปจจบน (ตววดความกาวหนา) เพอการประเมน ปรบปรง และการสรางนวตกรรมของกระบวนการ หลกสตรการศกษาและบรการอนๆ โดยสอดคลองกบยทธศาสตรโดยรวมของสถาบน แมหมวด 7 จะถามหาผลลพธอยางกวางๆ แตสถาบนควรก�าหนดระดบคณภาพขนสงเพอใชตดตามผลลพธทเกดจากการปฏบตการและเพอใชเปนตวคาดการณของผลทจะเกดขนในอนาคต

7.1 ผลลพธดานการเรยนรของผเรยนและดานกระบวนการ

จดประสงค หวขอนถามถงผลลพธส�าคญดานการเรยนรของผเรยนและดานกระบวนการ

รวมทงผลลพธส�าคญดานพนธกจอนขององคการ ซงแสดงถงคณภาพของหลกสตรและบรการ รวมทงคณคาทน�าไปสการเรยนรของผเรยน และแกความพงพอใจและความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน

ขอสงเกต ตววดดานการเรยนรของผเรยน หวขอนใหความส�าคญกบผลลพธส�าคญดานการ

เรยนรของผเรยน ตววดเหลานควรมงเนนในสงทผเรยนไดเรยนรจากหลกสตรและบรการ ไมใชเพยงแควดสงทผเรยนไดเรยนไป ตววดควรสามารถวดการพฒนาความสามารถทเพมขนตามระยะเวลา (เชน จากภาคการศกษาหนงไปสอกภาคการศกษาหนง หรอปตอป)

ตวอยางตววดอาจมาจากแบบประเมนความกาวหนาของผลการเรยนรหรอมลคาเพมของการเรยนรของผเรยน อยางไรกตาม ตววดของผลการเรยนรทแทจรงของผเรยนมกหาไดยากหรอมคาใชจายสงในการรวบรวม อยางไรกตาม สถาบนการศกษาสวนใหญมกจะถกก�ากบดวยกฎหมาย นโยบาย และแหลงงบประมาณท�าใหตองรายงานตววดทใชเรองผลสมฤทธของ ผเรยนมากกวาตววดดานผลการเรยนร สถาบนควรก�าหนดและน�าเสนอตววดตาง ๆ เหลานเขาไปเองดวย

ส�าหรบสถาบนทมพนธกจอนๆ นอกเหนอจากการเรยนการสอน ควรแสดงผลลพธของพนธกจอนๆ ในหวขอนดวย

ตววดดานผลการดาเนนการของหลกสตรและบรการ หวขอนใหความส�าคญกบตววดดานผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการทแสดงถงมมมองของผเรยนและลกคากลมอน และการตดสนใจทมผลกบปฏสมพนธและการสรางความสมพนธในอนาคต ซงไดมาจากสารสนเทศทเกยวกบผเรยนและลกคากลมอนตามทรวบรวมไวในหมวด 3

Page 170: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561158

ตวอยางตววดดานผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการ ตววดทนาจะน�ามาพจารณาในกลมน เชน การประเมนพฒนาการและการประเมนผลสะสม (formative and summative) อตราการยาย อตราการไดงานท�า ผลการสอบใบประกอบอาชพและการขนทะเบยน ความจ�าเปนในการสอนเสรม และขอมลทรวบรวมจากผเรยนและลกคากลมอนของตางสถาบนดานความสะดวกในการใชหรอคณลกษณะอน ๆ รวมทงผลส�ารวจดานหลกสตรและบรการจากกลมผเรยนและลกคากลมอนของสถาบน

ตววดประสทธผลดานการวจย เชน การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน จ�านวนสทธบตร ทรพยสนทางปญญาทกอเกดผลประโยชน ขนาดและจ�านวนทนโครงการวจย

ตววดดานการบรการอนๆ เชน ระยะเวลาการสงมอบโครงการบรการ คณภาพการบรการตามมตความตองการของกลมลกคา

ผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการและตวชวดเกยวกบผเรยนและลกคากลมอน การหาคาความสมพนธระหวางผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการกบตวชวดดานผเรยนและลกคากลมอนเปนเครองมอส�าคญดานการจดการทมประโยชนหลายดาน ไดแก (1) การใหค�าจ�ากดความและมงเนนถงคณภาพทส�าคญและความตองการของผเรยนและลกคากลมอน (2) การคนหาหลกสตรและการบรการทแตกตางออกไปจากทมในตลาด (3) การคนหาความสมพนธเชงเหตและผลระหวางคณลกษณะของหลกสตรและบรการกบการมหลกฐานทสามารถแสดงถงความพงพอใจและความผกพนของผเรยนและลกคากลมอน การหาคาความสมพนธอาจแสดงใหเหนถงกลมตลาดทก�าลงเตบโตหรอก�าลงเปลยนแปลง ความส�าคญของ ขอก�าหนดทก�าลงเปลยนไป หรอแมแตหลกสตรและบรการทอาจจะก�าลงหมดความนยมไป

ตววดดานประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการ ตววดและตวชวดดานประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการอาจรวมถง

● ตววดผลการด�าเนนการของระบบงานทแสดงใหเหนผลของการลดตนทน หรอ เพมผลตภาพ

● โดยการใชทรพยากรภายในและ/หรอ ภายนอก ● การลดการปลอยของเสยสชนบรรยากาศ carbon footprint หรอการใช

พลงงาน ● การลดการปลอยน�าเสย การน�าสงทเปนผลพลอยไดมาใช และการใชของเสย

ใหเปนประโยชน ● ตวชวดดานผลการจดการภายใน เชน รอบเวลา ความยดหยนของการผลต

ระยะเวลาจดสงระยะเวลาในการจดเตรยม และการใชเวลาตงแตออกแบบ จนถงสงมอบ

Page 171: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 159

● การปรบปรงผลการท�างานของสวนงานบรหารและหนวยงานสนบสนนอน ๆ ● ตวชวดเฉพาะดานธรกจ เชน อตราการสรางนวตกรรม และผลจากโครงการ

รเรมในเรอง Six Sigma และ PDSA ● ตวชวดดานหวงโซอปทาน เชน การลดลงของปรมาณคงคลงหรอการ

ตรวจรบ คณภาพและผลตภาพทดขน การปรบปรงการแลกเปลยนขอมล เชงอเลคทรอนคส และการลดตนทนดานการจดการหวงโซอปทาน

● ผลลพธการประเมนโดยองคการภายนอก

ตววดผลการดาเนนการขององคการและระบบปฏบตการ หวขอนสงเสรมใหสถาบนพฒนาและรวบรวมตววดทเปนเอกลกษณและสรางสรรคเพอใชตดตามกระบวนการส�าคญและเพอการปรบปรงการปฏบตการ ตววดทเปนเอกลกษณนควรพจารณาความสมพนธเชงเหตและผลระหวางผลของการปฏบตการกบคณภาพหรอผลการด�าเนนการของหลกสตรและบรการอนๆ ทงน ควรประเมนผลการด�าเนนการทส�าคญทกดานของสถาบนและของระบบปฏบตการ รวมถงดานการเตรยมพรอมเพอภาวะฉกเฉน ดวยตววดทเหมาะสมและมความหมายตอสถาบน

7.2 ผลลพธดานการมงเนนลกคา

จดประสงค หวขอนถามถงผลลพธของผลการด�าเนนการดานการมงเนนผเรยนและลกคา

กลมอนเพอแสดงใหเหนวาสถาบนด�าเนนการไดดเพยงใดในการสรางความพงพอใจแกผเรยนและลกคากลมอน และจงใจใหมามสวนในความสมพนธทสรางความภกด

ขอสงเกต ผลการด�าเนนการของสถาบนในมมมองของลกคา หวขอนมงเนนทขอมลทเกยวของ

ทงหมด เพอใหทราบและชวยคาดการณผลการด�าเนนการของสถาบนในมมมองของผเรยน และลกคากลมอน ขอมลและสารสนเทศทเกยวของ ควรครอบคลมเรองตอไปน

● ความพงพอใจและความไมพงพอใจของผเรยนและลกคากลมอน ● ขอรองเรยน การจดการขอรองเรยนของผเรยนและลกคากลมอน ประสทธผล

ของการแกไขขอรองเรยน ● คณคาในมมมองของผเรยน และลกคากลมอน ดานคณภาพของการศกษาและ

บรการอน ผลลพธ และราคา

Page 172: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561160

● การประเมนของผเรยนและลกคากลมอนเกยวกบการเขาถงและความสะดวก สบายในการใชบรการ (รวมถงการมอธยาศยและใสใจในการบรการ)

● การสนบสนนของผเรยนและลกคากลมอน ทใหกบสถาบน และกบหลกสตร และบรการอนๆ

● รางวล การจดอนดบ และการไดรบการยกยองจากผเรยนและลกคากลมอน และจากองคการจดอนดบอสระ

ผลลพธทเหนอกวาความพงพอใจ หวขอนใหความส�าคญกบผลลพธดานการมงเนนผเรยนและการมงเนนลกคากลมอน ทเกนกวาการวดผลดานความพงพอใจ เพราะความสมพนธและความผกพนเปนตวชวดและตววดทดกวาในการวดความส�าเรจในอนาคต ในแวดวงการศกษาและความยงยนของสถาบน

7.3 ผลลพธดานการมงเนนบคลากร

จดประสงค หวขอนถามเกยวกบผลลพธดานผลการด�าเนนการทมงเนนบคลากรของสถาบน

ซงแสดงใหเหนถงวาสถาบนท�าไดดเพยงใดในการสรางและคงไวซงสภาพแวดลอมทมผลตภาพ การเอาใจใส การสรางความผกพน และการเรยนรส�าหรบบคลากรทกคน

ขอสงเกต ปจจยของผลลพธดานบคลากร ผลลพธทรายงานควรรวมถงปจจยทวไปและปจจย

เฉพาะ ปจจยทวไปอาจรวมถง ความปลอดภย การขาดงาน การลาออก ความพงพอใจ และ ขอรองเรยน ส�าหรบตววดบางตว เชน การขาดงานและการลาออก อาจจะมความเหมาะสม ในการทจะเทยบเคยงกบทองถนและภมภาค ปจจยเฉพาะในระดบสถาบน ไดแก ปจจยทสถาบนใชในการประเมนเพอบงชถงบรรยากาศและความผกพนของบคลากร ปจจยเหลานอาจรวมถงความครอบคลมดานการฝกอบรม การฝกอบรมซ�า การฝกอบรมขามสายงาน เพอตอบสนองตอความตองการดานขดความสามารถและอตราก�าลง กรอบทก�าหนดและความส�าเรจของการใหอ�านาจในการตดสนใจขอบขายความรวมมอระหวางบคลากรกบฝายบรหาร หรอกรอบทก�าหนดใหอาสาสมครมสวนรวมในกระบวนการและกจกรรมโครงการตางๆ

ขดความสามารถและอตรากาลงของบคลากร ผลลพธทรายงานส�าหรบตวชวดขดความสามารถและอตราก�าลงของบคลากรควรครอบคลมถงความพอเพยงของบคลากรในแตละระดบ ในทกหนวยงานของสถาบน และใบรบรองวชาชพทตอบสนองความตองการดาน

Page 173: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561 161

ทกษะ ปจจยอนๆ อาจรวมถง การปรบเปลยนโครงสรางองคการ และการหมนเวยนหนาทงาน ทออกแบบเพอใหบรรลทศทางกลยทธและความตองการของผเรยนและลกคากลมอน

ความผกพนของบคลากร ตววดของผลลพธทรายงานส�าหรบตวชวดความผกพนและความพงพอใจของบคลากรอาจครอบคลมถง การปรบปรงการตดสนใจกนเองโดยหนวยงาน วฒนธรรมองคการ และการแลกเปลยนเรยนรของบคลากร ขอมลน�าเขาทอาจน�ามารวมไวได เชน ขอบขายของการฝกอบรมโอกาสในการพฒนา ความตระหนกของคณาจารยและพนกงานอนๆถงความปลอดภยในสถานทท�างาน การใชประโยชนอยางเตมทของระบบการยกยอง/การใหรางวล และอตราการลาออกหรอจ�านวนขอรองเรยน เปนตน แตจดเนนทส�าคญควรจะเปนการใชขอมลทแสดงใหเหนถงประสทธผลหรอผลลพธ ตวอยางเชน ตววดผลลพธอาจเปนเรองของอตราการคงอยของบคลากรทเพมสงขนจากการจดใหมโครงการยกยองผรวมงาน หรอ จ�านวนของการเลอนต�าแหนงงานไปสต�าแหนงผบรหารหรอหวหนางานทเปนผลมาจากโครงการพฒนาผน�าของสถาบน

7.4 ผลลพธดานการนาองคการ และธรรมาภบาล

จดประสงค หวขอนถามถงผลลพธทส�าคญดานภาวะผน�าของผน�าระดบสง และธรรมาภบาล

เพอแสดงวาสถาบนมสถานะการเงนทมนคง มจรยธรรมและมความรบผดชอบตอสงคมเพยงใด

ขอสงเกต ความสาคญของมาตรฐานจรยธรรมขนสง ไมวาในระดบประเทศจะมการเนน

ประเดนของธรรมาภบาล ความรบผดชอบดานการเงน จรยธรรม และความรบผดชอบของผน�ามากขนเพยงใด สถาบนตองถอเปนหนาททจะตองปฏบตและแสดงใหเหนวาการด�าเนนการในทกเรอง มมาตรฐานสง คณะกรรมการธรรมาภบาลและผน�าระดบสงควรตดตามดตววดผลการด�าเนนการทเหมาะสมอยางสม�าเสมอ และเนนย�าผลของตววดดงกลาวใหผมสวนไดสวนเสยไดรบร

ผลลพธทรายงาน ผลลพธทรายงานควรครอบคลมถงการปฏบตตามกฎขอบงคบเกยวกบสงแวดลอม กฏหมาย ระเบยบ และ การปฏบตตามกฎระเบยบตางๆ ผลการตรวจสอบโดยหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทสนบสนนทน และความส�าเรจทโดดเดนของสถาบนในเรองดงกลาว (*) รวมทงการทสถาบนมสวนชวยใหเกดความผาสกและคณประโยชนตอสงคม และการสนบสนนชมชนทส�าคญ

Page 174: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

เกณฑคณภาพการศกษาเพอการดำาเนนการทเปนเลศ ฉบบป 2558-2561162

ตววดหรอตวชวดทส�าคญดานความรบผดชอบดานการเงน การประพฤตปฏบตอยางมจรยธรรม ความไววางใจของผมสวนไดสวนเสยอาจรวมถงการใชเงนกองทนอยางเหมาะสม ความตรงไปตรงมาดานการวดผล ความปลอดภยของผเรยนและผมสวนไดสวนเสย การรบรองวทยฐานะของคณาจารยและบคลากร ความเทาเทยมในการเขาถงทรพยากร หลกสตร และ สงอ�านวยความสะดวกตางๆ

การถกตอตานหรอถกลงโทษ หากสถาบนเคยถกตอตานหรอถกลงโทษภายใตกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ หรอสญญาในระยะเวลา 5 ปทผานมา องคการควรสรปเหตการณและสถานภาพปจจบนใหทราบดวย รวมถงมาตรการเพอปองกนการเกดซ�า

ตววดของการนากลยทธไปสการปฏบต เนองจากสถาบนจ�านวนมากจะมปญหาในการก�าหนดตววดทเหมาะสม การวดความกาวหนาของความส�าเรจตามกลยทธจงเปนเรองททาทายอยางยงอกเรองหนง ทงน ตววดความกาวหนาดงกลาว ควรเรมดวยการระบผลลพธ ทบงบอกไดถงผลส�าเรจของเปาหมายสดทายทบรรลตามวตถประสงคเชงกลยทธ และใช เปาหมายสดทายดงกลาวมาก�าหนดตววดในระหวางทางใหชดเจน

7.5 ผลลพธดานงบประมาณ การเงนและตลาด

จดประสงค หวขอนตรวจประเมนผลลพธดานงบประมาณ การเงนและตลาดทส�าคญ เพอให

เหนถงความยงยนดานการเงนและความส�าเรจดานตลาดของสถาบน

ขอสงเกต บทบาทของผน�าระดบสง ตววดทรายงานในหวขอนเปนตววดทผน�าระดบสงใช

ในการตดตามผลอยตลอดเวลา เพอตรวจประเมนผลการด�าเนนการและความมนคงทางการเงนของสถาบน

ตววดทเหมาะสมส�าหรบการรายงาน ตววดทเหมาะสมเกยวกบผลประกอบการดานตลาด อาจรวมตววดของหลกสตรและบรการใหม การเจาะตลาดใหม หรอสดสวนของ รายไดทไดจากหลกสตรหรอบรการใหมหรอเงนทนทไดรบ

Page 175: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพการศกษาสความเปนเลศ

ประธานอนกรรมการ

ศาสตราจารย (เกยรตคณ) อาวธ ศรศกร

อนกรรมการ

รองเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา (รองศาสตราจารยสรนต ศลธรรม)

ศาสตราจารยบวรศลป เชาวนชน

ศาสตราจารยพฤทธ ศรบรรณพทกษ

ศาสตราจารยสงวนสน รตนเลศ

รองศาสตราจารยเกศน วฑรชาต

รองศาสตราจารยชเวช ชาญสงาเวช

รองศาสตราจารยนนทนา ศรทรพย

รองศาสตราจารยปรยานช แยมวงษ

รองศาสตราจารยรชตวรรณ กาญจนปญญาคม

ผชวยศาสตราจารย พ.ต.ท.นภดล ทองนพเนอ

ผชวยศาสตราจารยรฐชาต มงคลนาวน

นางบญด บญญากจ

นางสาวพรทพย กาญจนนยต

ผอ�านวยการส�านกมาตรฐานและคณภาพอดมศกษา (นางสาวนชนภา รนอบเชย)

เลขานการ

นางสาวนพรตน ประสาทเขตการณ

ผชวยเลขานการ

นายเมธส บรรเทงสข นางสาวศภลกษณ โอสถานนท

Page 176: เกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ ฉบับปี 2558-2561

คณะอนกรรมการท�างานขบเคลอนกระบวนการพฒนาคณภาพการศกษาสความเปนเลศ

ประธานอนกรรมการ รองศาสตราจารยปรยานช แยมวงษ

อนกรรมการ

รองศาสตราจารยรชตวรรณ กาญจนปญญาคม

ผชวยศาสตราจารย พ.ต.ท.นภดล ทองนพเนอ

นายสวชากร ชนะผา

นางบญด บญญากจ

นางสาวพรทพย กาญจนนยต

ผอ�านวยการส�านกมาตรฐานและคณภาพอดมศกษา (นางสาวนชนภา รนอบเชย)

เลขานการ

นางสาวนพรตน ประสาทเขตการณ

ผชวยเลขานการ นายเมธส บรรเทงสข นางสาวศภลกษณ โอสถานนท