หนงสอเลมนจดท�ำขนเพอรวบรวมควำมปรำรถนำด

ของคณำจำรยแดลกศษยสถำบนอำศรมศลปทเขำรบ

ปรญญำบตร ครงท ๑ วนท ๑๗ ตลำคม พ.ศ. ๒๕๕๖

2 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

เมอวนท๑๗ตลาคมพ.ศ.๒๕๔๙สถาบนอาศรมศลปไดรบการสถาปนาขนเปน

สถาบนอดมศกษาทมงมนสรางชมชนแหงการเรยนรเพอรวมกนพฒนาชมชนและสงคม

ใหเกดการเปลยนแปลงไปสสงคมคณภาพภายใตการจดกระบวนการเรยนรทบรณาการงาน

วจยและงานบรการวชาการเพอรบใชสงคมเขาไวดวยกนควบคไปกบการปฎบตเจรญสต

ภาวนา เพอพฒนาคณภาพกาย-ใจ ของผเรยนใหสามารถเขาสการเรยนรอยางลกซง

(DeepLearning) ผานการลงมอปฏบตบนฐานการงานจรง(Work-BasedLearning)

และรจกการสอสารอยางสรางสรรค(Interconnected&CommunicativeLearning)เพอ

สรางสรรคชวตและการท�างานของตนใหยงประโยชนสคณคาแทแกสงคมไดอยางแทจรง

จากการจดการศกษาทบรณาการการท�างานจรงผานงานวจยและบรการวชาการ

ของสถาบนฯดงทกลาวมานน จงท�าใหนกศกษาไดมสวนรวมในการคดและวางแผนการ

จดท�ากจกรรมตางๆเพอขบเคลอนใหเกดการกระตนจตส�านกการเรยนรรวมกนของทง

บคคลและชมชนจนสานตอเครอขายการท�างานทงภาครฐเอกชนและทองถนใหหนมา

เหนความส�าคญของการพฒนาชมชนและสงคมของตนใหเกดความเขมแขงยงยนดวย

ตนเอง ดงเชน การกระตนการมสวนรวมของชมชน ใหหนกลบมาเหนคณคาและ

วฒนธรรมของทองถนตนในชมชนรมน�าจนทรบร การอนรกษศาลาวดคเตาในจงหวด

สงขลา การออกแบบสถาปตยกรรมวดปาวมตตยาลยของทานว.วชรเมธ ใหเกดความ

สปปายะและเปนศนยศกษาพระพทธศาสนา ทางดานหลกสตรศกษาศาสตรไดพฒนา

คณภาพผเรยนและขบเคลอนการศกษาทางเลอกใหเกดผลตอการปฏรปการศกษาของ

ประเทศอยางตอเนอง จากความพยายามในการท�างานดงกลาว ตวชวดผลแหงความ

ส�าเรจคงมใชเพยงรางวลตางๆทสถาบนฯไดรบแตสงส�าคญกคอการทชมชนลกขนมา

สานตอความเขมแขงของชมชนใหเกดความยงยนดวยตนเองและเกดการปฏรปการศกษา

ใหเทาทนตอการเรยนรในศตวรรษท๒๑ตามทสถาบนฯไดตงปณธานไว

บทน�ำ

สถำบนอำศรมศลปมหำลยของแผนดนเพอท�ำงำนรบใชสงคม

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 3

นบจากปแรกของการจดการศกษาพ.ศ.๒๕๕๐จวบจนถงปจจบนตลอด๗ปท

ผานมานสถาบนฯไดด�าเนนการสอนมาแลวถง๖รนมนกศกษาทงหมด๔๐๒คนใน

๕หลกสตรไดแกหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสถาปตยกรรม

เพอชมชนและสงแวดลอมหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการศกษาแบบ

องครวมหลกสตรประกาศนยบตรบณฑตวชาชพครหลกสตรศกษาศาสตรบณฑตสาขา

วชาครปฐมวยและหลกสตรศลปศาสตรบณฑตสาขาผประกอบการสงคมซงในอนาคต

จะเปดด�าเนนการสอนหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑตตอไป

ในวาระครบรอบ๗ปของสถาบนอาศรมศลปนจงถอเปนโอกาสอนดยงทจะจด

พธประสาทปรญญาบตรใหแกบณฑตรนแรกของสถาบนฯ ประกอบดวย มหาบณฑต

จากหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรมเพอชมชนและ

สงแวดลอม จ�านวน ๖ คน มหาบณฑตจากหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขา

วชาการศกษาแบบองครวมจ�านวน๖คนและบณฑตจากหลกสตรประกาศนยบตรบณฑต

วชาชพครจ�านวน๕๐คนรวมทงสน๗๒คน

สถาบนอาศรมศลปเชอมนเปนอยางยงวา การบมเพาะเมลดพนธแหงความด

คณคา และความตระหนกในการเปนสวนหนงทรบใชสงคมของบณฑตทกคน จะยงคง

งอกงามผลดอกออกผลตอไปในอนาคต สมกบปณธานการเปนมหาลยของแผนดน

ทท�างานเพอรบใชสงคมตราบนานเทานาน

4 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

รำยชอวทยำนพนธ

หลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรมหำบณฑต๑. การศกษาการออกแบบสถาปตยกรรมทเออใหเกดความสปปายะเพอน�าไปออกแบบ

วดปาวมตตยาลย:ภคชาต เตชะอ�านวยวทย

๒.กระบวนการมสวนรวมในการฟนฟชมชนทสงผลตอการกอตวเปนประชาสงคมกรณ

ศกษาโครงการบานมงคงชมชนบานบาตร:ยงยง ปณโณปถมภ

๓. บทบาทของสถาปนกชมชนในการสรางกระบวนการมสวนรวมและการออกแบบ

สถาปตยกรรมเพอเปนเครองมอในการเจรจาประสานประโยชนระหวางผมสวนไดสวนเสย

กรณศกษาชมชนทาวง:อสรยา ทองชว

๔.การสรางกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอการฟนฟชมชนดงเดม:กรณศกษา

ชมชนรมน�าจนทบร:รตนน สพฤฒพานชย

๕.ประสบการณการเรยนรการอนรกษสถาปตยกรรมอยางมสวนรวม:กรณศกษาชมชน

รมน�าจนทบร:แพรวพร สขษเฐยร

๖.แนวทางในการออกแบบโรงพยาบาลทเออตอการเยยวยาสขภาพแบบองครวม

กรณศกษาโรงพยาบาลราชพฤกษขอนแกน:อภเชษฐ อศวบญญาเดช

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 5

หลกสตรศกษำศำสตรมหำบณฑต๑.การศกษาการพฒนาทกษะชวตของนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญากลมอาการ

ดาวน ผานการใชกจกรรมการประกอบอาหาร ในระดบชนมธยมศกษาโรงเรยนรงอรณ:

ชญานมญช บรวตรประเสรฐ

๒.การศกษาความเปลยนแปลงของผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรและเจตนคตตอ

วชาคณตศาสตรของนกเรยนทมผลการเรยนต�าในระดบชนประถมศกษาปท๖ทผานการ

เรยนรทสอดคลองกบการท�างานของสมอง: โกเมน ออชยภม

๓.ผลของการใชหลกสตรระยะสนมวยไทยศกษามงคล๑ทมตอสขสมรรถนะทกษะ

และเจตนคตดานศลปะการตอสปองกนตวแบบไทยของนกเรยนชวงชนท๒ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร:คมสน เสมวมล

๔. การศกษานวตกรรมการเรยนรภาษาไทยประเภทค�าประพนธกลอนกลบท ผานการ

เรยนจตรกรรมไทยประเพณของนกเรยนมธยมศกษาชนปท๑:อดเรก สมบตวงค

๕. ศกษาผลการจดการเรยนรบทอาขยานตามกระบวนการจดการเรยนรของโรงเรยน

รงอรณทมผลตอความสามารถในการอานและเจตนคตของนกเรยนชนคละระดบประถม

ศกษาปท๓และ๔:ชฎาภรณ พพทธางกร

๖.ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท๑โรงเรยน

รงอรณ โดยการใชแผนการเรยนรตามแนวคดการเรยนรทสอดคลองกบการท�างานของ

สมอง:ณฏฐสดา ดอนเส

6 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

บทน�า ๒

รายชอวทยานพนธ ๔

สาสนจากอธการบด ๗

รองศาสตราจารย ดร.วระ สจกล

พระมหาดเรกพทธยานนโท ๙

ศาสตราจารยนายแพทยวจารณพานช ๑๑

ศาสตราจารยเกยรตคณอารสณหฉว ๑๒

ศาสตราจารยกตตคณสมนอมรววฒน ๑๓

ศาสตราจารยเกยรตคณอรศรปาณนท ๑๔

ศาสตราจารยพเศษศรศกรวลลโภดม ๑๕

ศาสตราจารยประภาภทรนยม ๑๖

อาจารยธรพลนยม ๑๗

ปราชญ-ครของแผนดน ๑๘

ศาสตราจารยระพ สาครก

บณฑตกถา ๕๘

ท�าเนยบรน ๖๙

ก�าหนดการ ๗๒

สำรบญ

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 7

ขอแสดงความชนชมยนดในความส�าเรจของบณฑตและมหาบณฑต จาก

สถาบนอาศรมศลปรนแรกในปการศกษา๒๕๕๕ในนามของคณาจารยและญาตพนอง

ความส�าเรจของนกศกษาทกทานมไดเปนเพยงความส�าเรจจากการศกษาตาม

หลกสตรของสถาบนฯ แตนบเปนความส�าเรจในฐานะผรวมสรางกระบวนการเรยนร

รวมกบคณาจารยและบคคลทกฝายทเกยวของในกระบวนการปฏบตงานของนกศกษา

จนบรรลผลส�าเรจเปนรปธรรมสามารถขบเคลอนสงคมและชมชนไปสการสรางความ

เปลยนแปลงในหลายพนทหลายโครงการตามปรชญาและเปาหมายของสถาบนฯ

ความรความสามารถและพลงทนกศกษาทมเทในการลงมอศกษาและปฏบต

ดวยตนเอง เกดจากการก�าหนดเปาหมายซงใชเปนเขมทศในการท�างานเพอน�าไปส

การคนหาความรทชดเจนถกตองจากผเกยวของกอนลงมอแกปญหาประกอบกบ

หางเสอทควบคมทศทางการท�างานทใชสตปญญาคณธรรมจรยธรรมแหงวชาชพ

เพอเดนทางไปสความส�าเรจดงทปรากฏชดเรอยมา

ขอใหบณฑตทกทานพงระลกและยดถอแนวทางการศกษาโดยการลงมอปฏบต

ใหรแจงเหนจรงในปญหาเปนแนวทางในการด�าเนนชวตและประกอบวชาชพตอไปใน

อนาคตขอใหบณฑตทกทานเปนผตนรอยเสมอพรอมทจะรบและเรยนรสงใหมๆใน

สงคมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวพรอมทงใชความดความรความสามารถสตและ

ปญญาในการสรางความเปลยนแปลงแกตนเองและแกสงคมดวยความส�าเรจยงๆขนไป

ขออาราธนาคณพระศรรตนตรยและสงศกดสทธททานเคารพบารมของครบา

อาจารย ไดโปรดคมครองรกษาใหทานไดท�าคณประโยชนแกตนและสงคมดวยความ

ส�าเรจและกาวหนาในชวตตลอดไป

รองศาสตราจารยดร.วระสจกล

สำสนจำกอธกำรบดรองศำสตรำจำรย ดร.วระ สจกล

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 9

สมโมทนยพจนในโอกาสพธประสาทปรญญาบตรของสถาบนอาศรมศลป(วนก�าหนดรอบรกาวสความเปน

บณฑตแหงสถาบนอาศรมศลป)

เมอขาพเจาไดกาวเขาสสถาบนอาศรมศลปครงแรก ในฐานะครผใหแนวทาง

เจรญสตปฏฐานสแบบเคลอนไหว ตามแนวการสอนของหลวงพอเทยน จตตสโภ

ผซงเปนปรมาจารยแหงการเจรญสตแบบเคลอนไหว ขาพเจาไดร สกสมผสถง

บรรยากาศและกลนอายของความมศลปะแบบชาวพทธฯ หรอพทธศลปในทกพนท

ท�าใหขาพเจาร�าลกถงสถาบนศานตนเกตนแหงประเทศอนเดย ซงเปนสถาบนทจด

ระบบการศกษาทเนนศลปะของความเปนมนษยทแท ซงเปนทรจกในวงการนกการ

ศกษาทวโลกและบรรยากาศเชนนนขาพเจาไดมาพบณทนทอาศรมศลป

ในบรรยากาศและสภาพแวดลอมของสถาบนอาศรมศลปทวามลกษณะคลาย

เหมอนกบมหาวทยาลยศานตนเกตนกเพราะไดมงเนนในการสรางสงแวดลอมทเปน

ธรรมชาตและแบบอยางทดงามเปนเครองมอและอปกรณสรางศลปะความเปนมนษย

ทแทไดอยางกลมกลน ท�าใหนกเรยนและนกศกษาครบาอาจารยของทน เปน

กลยาณมตรของกนและกนมากกวาความเปนครและนกเรยนหรออาจารยกบนกศกษา

แมวาจะเปนสถาบนการศกษาแบบทางเลอก แตสมาชกทจบไปจากสถาบนแหงน

กมไดมความรสกต�าตอยดอยคากวาสถาบนอนแตกลบมความภาคภมใจในความเปน

อาศรมศลป เพราะขาพเจามโอกาสไดรบฟงความคดเหนของผปกครองหลายทานท

เขามารวมกจกรรมภาวนาททางสถาบนอาศรมศลปและโรงเรยนรงอรณจดขน เขา

กลาววาการทเขาเขามารวมกจกรรมตางๆของสถาบนและโรงเรยนเพราะเขารสกวา

เขาเปนหนบญคณของสถาบนแหงนมากเขาจงอยากมสวนรวมในการพฒนาใหเจรญ

เตบโตเพราะสถาบนแหงนไดใหสงทมคาทสดแกครอบครวเขาหลายอยางเชนใหการ

ศกษาชนดทท�าใหลกๆของเขาเปนคนดทมความสขมจตส�านกและวฒภาวะสงกวา

เดกในวยเดยวกน และไดรเรมการสรางคณภาพแหงชวตจตใจใหแกคณะครและ

พระมหำดเรก พทธยำนนโท

พระมหาดเรก พทธยานนโทพระอาจารยทางดานเจรญสตของชาวอาศรมศลป

10 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ผปกครองโดยทวไปโดยการรเรมสรางโครงการครแหงสมมาสตขนและจากโครงการน

ท�าใหพวกเขาไดรสกถงคณคาอนสงสงของการฝกฝนสตภาวนาในเวลาตอมาและการ

ไดเขารวมชมรมสวดมนตฝกสมาธเปนตน พวกเขาบอกวาอยากจะสงทอดสงทดๆ

เหลานใหผานไปสคนรนตอๆไปไดอยางยาวนาน

ดงนน สถาบนอาศรมศลปและโรงเรยนรงอรณ จงมใชเปนเพยงสถานศกษา

ทางดานศลปะวทยาทเนนความความกาวหนาทางดานสรรพวชาการแบบทวๆ ไป

เทานนแตยงเปนสถาบนการศกษาทมงเนนความเตบโตทางสตปญญาทสามารถชน�า

ทางแหงความเตบโตทางจตวญญาณไปในเวลาเดยวกนดวย

ฉะนน ในโอกาสอนพเศษน ขาพเจาในนามของครฝกสอนสมมาสตแบบ

เคลอนไหวจงใครขอแสดงมทตาจตและอนโมทนาสาธการใหแกบณฑตใหมทงหลาย

ทส�าเรจการศกษาจากสถาบนแหงนทกๆสาขาขอใหทานทงหลายจงไดน�าเอาความร

ความสามารถทกดานทสถาบนแหงนไดประสทธประสาธนใหไปพฒนาตนเองใหเจรญ

กาวหนาทงทางโลกและทางธรรมเออประโยชนและความสขทตนเองไดรบแลวให

แกเพอนมนษยผยงดอยโอกาสทงหลายใหทวถงตอไปดวย

ขออ�านาจแหงคณพระศรรตนตรยททานเขาใจดแลวจงเปนพละก�าลงผลกดน

ใหทานทงหลาย ไดมโอกาสไดเขามาพฒนาจตวญญาณของตนเองใหหลดพนจาก

อาสวะกเลสทงหลายอนเปนเครองพนธนาการผกมดจตใจใหเปนทกขกลาวคอการล

ถงมรรคผลนพพานดวยกนทกทานทกคนเทอญ.

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 11

ในฐานะกรรมการสภาสถาบนอาศรมศลป ผมขอแสดงความยนดตอบณฑต

สถาบนอาศรมศลปทไดรบปรญญาบตรในวนน

การเรยนรในสถาบนอาศรมศลปเปนรปแบบของการเรยนรแหงศตวรรษท๒๑

คอเนนเรยนรจากการปฏบตงานจรงรวมกบการฝกฝนผสสะหลากหลายดานใหวองไว

เพอรบรสงทเกดขนในการปฏบตงานจรงเขาสตวน�ามาไตรตรองหรอโยนโสมนสการ

เพอขยายและจดระบบความรในตวใหกวางขวางเชอมโยงและลกซงยงขน

บณฑตของสถาบนอาศรมศลปจงเปนนกปฏบตและนกเรยนรจากการปฏบตทยงใหญ

ผมจงขออ�านวยพรใหบณฑตทกทานไดจบการศกษาจากสถาบนออกไปท�างาน

และศกษาเรยนรตอเนองในการปฏบตงานจรงเรยนรตลอดชวตโดยเสรมการเรยนร

จากการปฏบตดวยการศกษาทฤษฎจากหนงสอทมคณภาพสงมความลกซงน�ามา

ตความสงทตนรบรจากการปฏบตงานจรง จากชวตจรง เพอหมนเกลยวความร

ยกระดบความรความเขาใจของตนเองใหยงๆขนไป

โดยไมลมวาการเรยนรทแทจรงนนเปนการเรยนรบรณาการรอบดานรวมทง

ดานคณธรรมจรยธรรมและความออนนอมถอมตนลดละกเลสสงเศราหมองทงหลาย

จะยงเกดการเรยนรทเขมขนกวางขวาง หากบณฑตประยกตใชทกษะการ

เรยนรเปนทมหรอสงฆะแหงการเรยนร ทไดฝกฝนไปจากสถาบนอาศรมศลป เมอ

บณฑตไปอยทใดกไปสรางสงฆะแหงการเรยนรทนน เชอมโยงแลกเปลยนเรยนรกบ

สถาบนอาศรมศลปตลอดชวต

การเปนบณฑตทส�าเรจการศกษาจากสถาบนอาศรมศลปจงถอวามความผกพน

กบสถาบนตลอดชวต เจรญกาวหนาและเรยนรรวมกนกบสงฆะแหงการเรยนรของ

สถาบนอาศรมศลป

วจารณพานช

๑๙กนยายน๒๕๕๖

ศำสตรำจำรย นำยแพทย วจำรณ พำนช

ศาสตราจารย นายแพทย วจารณ พานชอปนายกคณะกรรมการสภาสถาบนอาศรมศลปประธานคณะกรรมการบรหารมลนธโรงเรยนรงอรณ

12 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ศำสตรำจำรยเกยรตคณ อำร สณหฉว

ขอแสดงความยนดดวยเปนอยางยงกบมหาบณฑตร นแรกของสถาบน

อาศรมศลป ครรสกภมใจทไดมารวมสอนและรวมเรยนดวย ขอใหพวกเราทกคน

จงมความภาคภมใจและตงจดหมายแนวแนวาจะเปนบณฑตทใฝเรยนรตลอดชวตและ

มงแสวงหาทางพฒนาเพอนมนษยวยตางๆเพอพฒนาประเทศไทยและโลกสบตอไป

อารสณหฉว

ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.อาร สณหฉวกรรมการสภาสถาบนอาศรมศลปกรรมการสภาวชาการอาจารยประจ�าหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 13

ขอแสดงความยนดมหาบณฑตสถาบนอาศรมศลป

พทธศกราช๒๕๕๕

หากการศกษาของมนษย สนสดลงเพยงความหมาย

ของการอานเขยนบรรยาย ยอมงายเกนคดจตตรอง

เมอเธอกาวไปในโลก สขโศกรนรมยตรมหมอง

ดอกไมโปรยกลางทางทอง รงเฟองเรองรองชวน

หรอจกล�าบากขวากหนาม ทกยามเจบปวดกรวดหน

ทมต�าช�าชาอาจณ แทบสนแรงทศนศรทธา

เมอนนบทเรยนเรมตน เธอจกคดคนศกษา

เรยนรสภยนานา จตกลาบงคบปรบตน

ยมรบกบความหยามหยน ฟาดฟนสงกอฉอฉล

พลาดลมจกลกปลกชนม ทานทนปะทะอธรรม

แตนตองสอนตนเอง กราวเกงมใหใฝต�า

เมอเจบครงหนงพงจ�า ไมย�าแผลรายกลายลก

เรยนรสขมความอยาก โทสะยงมากยงฝก

หกหามความหลงจงนก สศกซงสมรมใจ

เมอถงเวลาสรางสรรค เชอเถดเรานนยงใหญ

แตเมอรบประโยชนนนไซร เราไมส�าคญเลยเทยว

บณฑตวนนศรสงา กาวเดนจงอยาโดดเดยว

คนอนหมนพนกลมเกลยว เราเดนคนเดยวไดฤา

มหาบณฑตทรก ประจกษถอยค�ายดถอ

วชชากรณานคอ ศกดสอศาสตรศลปปรญญา

ดวยความปรารถนาด

ศำสตรำจำรยกตตคณ สมน อมรววฒน

ศาสตราจารยกตตคณ สมน อมรววฒนประธานคณะกรรมการสภาวชาการกรรมการบรหารมลนธโรงเรยนรงอรณ

14 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ขอแสดงความยนดกบความส�าเรจของลกศษยทกคนทอาศรมศลปทกคนตาง

ผานการท�างานหนกทงเรยนในชนและงานภาคสนาม และคงไดตระหนกเหมอนกบคร

วางานภาคสนามของพวกเราใหความรความเขาใจตอโจทยทตงไวอยางลนเหลอ

การทเขาไปสมผสกบขอเทจจรงทกอยางทงกายภาพ สงคม คน และสงแวดลอม

ใหความรสกลกซงในการแกปญหารวมกนอยางเปนเอกภาพครมโอกาสสอนลกศษย

ไมมากนกแตยงยอนนกถงเมอเขาสอนลกศษยฟงถามและโตตอบอยางกระตอรอลน

ท�าใหครสนกและอยากสอนใหมากกวานพวกเราโชคดทมอาจารยและลกศษยทตงใจ

รวมกนท�างานท�าใหอาศรมศลปมความส�าเรจทงดงาม

ขออ�านวยพรใหลกศษยทกคนมความเจรญรงเรอง มสมองในการแกปญหา

ตางๆ ทปราดเปรองและมก�าลงกายทจะท�าใหสงคมของเราเจรญงอกงามอยาง

เขมแขง

จากครอรศรปาณนท

ศำสตรำจำรยเกยรตคณ อรศร ปำณนท

ศาสตราจารยเกยรตคณ อรศร ปาณนทกรรมการทปรกษาสภาสถาบนอาศรมศลปอาจารยพเศษหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 15

จ�าไดวาหลงเรยนจบมหาวทยาลยและออกมาท�างานผทเปนครคนหนงเตอน

วาอยาท�าตวเปนคนรนอยรมากแตตองเรยนรอยเรอยๆ เพราะความรทไดจาก

มหาวทยาลยนนไดมาเพยงแคสามเปอรเซนตเทานนเองถาจะใหไดมากกวานนตอง

เรยนรจากประสบการณในการด�ารงชวต ค�าเตอนดงกลาวนคลายกนกบค�าพดของ

ทานขงจอทกลาววาขาพเจาไมไดเกดมาเปนคนฉลาดปราดเปรองแตอยางใดแตเปน

เพยงคนทชอบเรยนรในฐานะนกศกษาอยตลอดเวลาเทานนเอง

เทาทสงเกตในทกวนน นกศกษาเปนจ�านวนมากทเรยนจบไดรบปรญญาบตร

ทแทจรงกคอเศษกระดาษสมมตแผนหนง มกเขาใจผดและหลงไปวาเปนผมความร

จรงอยางสมบรณเกดความเชอมนเกนไปจนเปนอตตาเอาแตความรความเขาใจเชง

แนวคดทฤษฎทไดเรยนมาใชในการด�ารงชวตและประกอบอาชพโดยไมใยดกบการ

เรยนรเชงปฏบตการจากประสบการณในสงคมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

จงเขากนกบท�านองค�าเตอนของครทวา รนอยรมากคอรเพยงแตหางอง แตล�าพอง

จนเกนตว

สดทายแลวครทานนนกสรปใหฟงวาคนทไมรแตบอกวารนนกพอจะจบผดได

วาไมรจรง แตไอคนทรนอยแลวแสดงวารจรงรมากนนแหละจบผดยาก และเปน

อนตรายกบสงคมในทกวนน

ศำสตรำจำรยพเศษ ศรศกร วลลโภดม

ศาสตราจารยพเศษ ศรศกร วลลโกดมกรรมการสภาวชาการอาจารยพเศษหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑตและสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

16 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

รองศำสตรำจำรยประภำภทร นยม

มทตาภาษต แด บณฑตรนแรกของสถาบนอาศรมศลป ผส�าเรจการศกษาจากสถาบนอาศรมศลปทงระดบปรญญามหาบณฑตและ

ประกาศนยบตรบณฑตรนแรกนนบวาเปนผมคณปการแกสถาบนฯทไมยงหยอนไป

กวาคณาจารยและผทรงคณวฒอนดงามทกทานซงเปนเบองหลงแหงความส�าเรจ

ครงน เพราะความเปนบณฑตรนแรกของทานในวนนเปนเครองแสดงถงการบรรล

หนาทของสถาบนฯ อยางครบถวน ไมวาจะเปนการสรางและพฒนาบคลากรททรง

ภมความรหรอการผลตงานทรบใชสงคมตลอดจนการสรางงานวจยทมคณภาพไป

ในเวลาเดยวกน ซงเปนภารกจททกทานรวมกนด�าเนนมาตลอดชวงเวลาการศกษา

ในหลกสตรนนจนกระทงบรรลผลในทสดตามปณธานของสถาบนอาศรมศลป

หากการรบปรญญาบตรในวนนเปนโอกาสส�าคญของการ “ก�าหนดร” ของ

บณฑตไดอยางแทจรงถงคณสมบตทถกบมเพาะขนในตวทานทกคนแลวทานยอม

ตระหนกไดถงวฒภาวะทถกสถาปนาขนจนเปนผทสามารถเรยนรไดดวยตนเองเรยน

รไดทงโลกภายในคอโลกชวตทสมพนธและมอทธพลตอสงคมอนเปนโลกภายนอกและ

ตระหนกไดถงทกษะพเศษทนอยคนมกจะท�าไดนนกคอ การสรางสรรคสงทดกวาให

กบผอนมใชเพยงเพอตนเอง ดงททานไดพสจนใหเหนประจกษแลวผานการงานท

ปฏบตจรงอยางอทศตวเปนผใหดวยความอดทนเสยสละอยางยง จนปรากฏเปนผล

งานอนนาภาคภมใจมากมายเมอบณฑตทกคนไดก�าหนดรอนเปนความหมายของ

ค�าวาปรญญายะเชนนแลวทานยอมยนดและรกษาคณสมบตดงกลาวเหลานนไว

ไดอยางเตมภาคภมแมจะตกไปอยในทแหงหนใดชวตของทานกจะไมเปนโฆฆะบรษ

แตจะเปน“บณฑต”ผทรงคณยงๆขนไป

รองศาสตราจารยประภาภทรนยม

๑๗ตลาคม๒๕๕๖

รศ. ประภาภทร นยมรองอธการบดฝายบรหารนโยบายและแผน สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 17

อำจำรยธรพล นยม

ขอแสดงความชนชมยนดกบบณฑตทกทาน

ขอใหมความสขในการด�ารงชวตอยางบณฑต

คอเปนผหมนฝกฝนใหมสตปญญาในชวตประจ�าวน

เพอประโยชนตนและประโยชนทานตลอดไป

ดวยรกและปรารถนาด

ธรพลนยม

อ.ธรพล นยมรองอธการบดฝายบรหารทรพยสน สถาบนอาศรมศลป

18 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 19

ศำสตรำจำรยระพ สำครกนายกสภาสถาบนอาศรมศลป

ปรำชญ-ครของแผนดน

ต�ำรำเลมนมวญญำณ

วถชวตทชน�าตวเอง ในอดตทผานมาฉนเคยไดยนเสยงบางคนบนวาการจดการศกษาของเรา

มผลท�าใหคนตดต�าราตดหองเรยนตดเสอครยและปรญญาบตรชวงเรมแรกท

ไดยนเสยงนแมรบฟงแลวเสมอนผานเขาหซายออกหขวาโดยทไมรสกวาตว

เองเกบมาคด

มาถงชวงหลงๆหลายสงหลายอยางทผานเขามาในวถชวตมผลกระทบ

จตใจท�าใหร ความจรงชดเจนยงขนวา สงใดกตามซงตนมอยในใจอยางเปน

ธรรมชาตแลวมกสงผลท�าใหน�ามาคดคนหาความจรงโดยไมรสกตววาตนไดน�า

มาคนหาเหตผลจากใจ

ทงนและทงนน คงเปนเพราะฉนเปนคนมนสยพงพาตนเองทคอนขาง

เขมแขงท�าใหหลงจากมโอกาสสมผสกบสงอนใดแทนทจะเชองายๆกลบสงสย

ไวกอนซงนสยนเปนมาตงแตชวงทยงเปนเดก

โดยเฉพาะอยางยงทกคนมพลงภายในทสามารถปรากฏออกมาไดอยาง

อสระหากมรากฐานจตใจเปดกวางตนจงไมคดทจะอาศยอทธพลภายนอกไมวา

จะมาในรปไหนมากไปกวาความมนคงอยกบการรเหตรผลซงตวเองมอยแลว

ดงนนหลงจากมโอกาสสมผสกบสงใดมาแลวกตามหากยงไมรความจรง

ไดถงเหตและผลจงไมเชองายๆ แตขณะทไมเชอกใชวาจะปฏเสธ หากกลบน�า

มาคดคนหาความจรงโดยไมยอมปลอยใหมนผานพนไปอยางไรความหมาย

20 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

หวนกลบมานกถงค�าปรารภซงตนเคยไดยนมาในอดตวาการจดการศกษาของเรา

มผลท�าใหคนตดต�าราหลงจากชวตฉนไดรบโอกาสจากธรรมชาตใหเขาไปเรยนในสถาบน

การศกษาเรมจากชนประถมไปจนถงชนมธยมและแลวในทสดเหตการณตางๆกท�าให

ตนเขาไปเรยนตอในสถาบนอดมศกษาซงชวงนนฉนเองกยงไมเขาใจอะไรชดเจนวาความ

หมายของอดมศกษามนคออะไรกนแน

ฉนอดสงสยไมไดเลยวามาถงชวงหลงๆท�าไมตองเรยกกนวาอดมศกษาทงๆท

ชวตตวเองเทาทผานพนมาแลวตงแตสมยตนยงเปนเดก เพราะความเปนตวของตวเอง

ท�าใหฉนสนใจเรยนรทกสงทกอยางทขวางหนาแคนนยงไมเรยกวา อดมศกษาอกหรอ?

แมถกผใหญบงคบใหเขาไปเรยนในโรงเรยนเสมอนบบชวตตวเองใหรสกวาตนก�าลงถกขง

อยในกรงเลกๆในทสดบางชวงฉนกแอบหนโรงเรยนไปนงเลนตามรมน�าบางชายทงบาง

นอกจากนนบางครงยงไปนงเขยนภาพธรรมชาตอยในมมสงบจากจนตนาการทปลอยวาง

ทกสงทกอยางอยางมความสข

แมบางชวงจะถกผใหญจบไดวาเดกคนนหนโรงเรยนจนท�าใหตนจ�าตองถกลงโทษ

กระทงถกผใหญไมไววางใจถงขนาดบางวนตองไปสงเขาประตโรงเรยนใหเหนชดๆแต

แลวในทสดฉนกยงแอบหนจนได

จากสงทกลาวมาแลวทงหมดมนคงไมใชเพยงชวงนนเทานนหากจะเลาตอไปก

คงมเรองราวยดยาวแมกระทงหลงชวตผานพนมหาวทยาลยออกมาท�างานแลวหากมอง

จากภายนอกเสมอนตวเองจ�าตองตกเปนทาสรบใชอ�านาจจากดานบน แตเปนเพราะตน

ไมยอมเชอใครงายๆ จงท�าใหรสกวา ผมอ�านาจเหนอกวาเกดความรสกวาฉนเปนคน

หวแขง เพราะมกสะทอนพฤตกรรมใหเหนไดวา ฉนเปนคนท�าอะไรมกท�าตามสงซงตน

คดไดเองแทนทจะยอมตามกนคนอน

หากเปนเพราะฉนเปนคนไมคอยพดโตเถยงกบใคร แมจะถกใชงานอะไรกตาม

มกใชการปรบวธปฏบตใหเปนไปตามสงซงตนคดวาเกดจากรากฐานความคดตนเองอยาง

อสระดงนนผมอ�านาจเหนอกวาจงไมกลาท�าโทษคงใชวธตดสทธบางสงบางอยางซงตน

พงไดรบเชนเดยวกบผอนแตฉนกนงเฉยโดยไมคดเรยกรองอะไรทงนนอกนนแหละจง

ท�าใหชวตตวเองสามารถอยมาไดอยางมนคงบนพนฐานการเรยนร ซงเชอวานาจะชวย

ใหมโอกาสรความจรงลกซงยงขน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 21

หากแตละคนมจตใจเปนกลาง

โดยไมเอยงไปดานใดดานหนง

ยอมมองเหนทกสงทกอยางได

สองดานเสมอ

ทกสงยอมมองไดสองดาน จากอสรภาพภายในรากฐานจตใจตนเองทมงมนรกษาไวใหมนคงอยไดนบตงแต

ชวตยงเปนเดกรวมกบการท�างานอกทงเรยนรทกสงทกอยางอยางปราศจากการเลอก

ทรกมกทชง หลงจากกาลเวลาผานพนมาแลวชวงหนง มผลชวยใหฉนเชอมนชดเจน

ยงขนวา หากแตละคนมจตใจเปนกลาง โดยไมเอยงไปดานใดดานหนง ยอมมองเหน

ทกสงทกอยางไดสองดานเสมอไมเพยงเทานนยงรความจรงตอไปอกวาธรรมชาตของ

คนสวนใหญซงมความเหนแกตวอยในรากฐานจตใจตวเองเปนสรณะยอมมแนวโนมซง

ไมมองเพยงดานเดยวเทานนหากยงมงมองไปยงดานปลายเหตมากกวา

จากเงอนไขดงกลาวนเอง ไดท�าใหฉนเรมมองเหนความจรงวา ค�าปรารภทเคย

ไดยนมาแลววา การจดการศกษาของเรา มผลท�าใหคนตดต�ารา นาจะหมายถงต�าราท

ปลายเหตหรออกนยหนงหมายถงต�าราในดานทเปนรปวตถ

หลงจากน�าเรองนมาพจารณา ผานลงไปถงเหตและผลซงมความจรงอยในจตใจ

คนยงท�าใหมองเหนภาพชดเจนยงขนวาแทจรงแลวต�าราตามความหมายดงกลาวมน

กเปนเพยงสงทคนสมมตขนมาเพอใชเปนสอเชอมโยงความจรงซงอยในใจผเขยนต�ารา

ยอมมอทธพลรปแบบทพรอมจะครอบง�าภมปญญาของบคคลใดกตามผตกอยในความ

ประมาทไดไมยาก

อนง ในเมอความจรงของชวตแตละคน แมกระทงผเขยน

ต�าราเองไมวาใครจะยกยองวาเกงกาจเลอเลศแคไหนสงท

อยในรากฐานจตใจบคคลผนนยอมมการเปลยนแปลงอยาง

ตอเนอง ดงนนจากความจรงทอยในรากฐานจตใจตวเอง

ณ วนเวลาชวงทเขยนต�าราจะปรากฏออกมาอยางไรกตาม

ถดจากนนไปยอมเปลยนแปลงไปตามเหตปจจยตางๆอยาง

เปนกระบวนการจงหาใชสงอนควรยดถอเปนสรณะไมหาก

ผสนใจเรยนรขณะทศกษาควรทบทวนตวเองอยตลอดเวลา

เพอรเทาทนอทธพลดงกลาวเอาไวใหอยเหนอกวา แทนทจะหลงเชอท�าใหตนจ�าตองตก

เปนทาสคนเขยนต�าราเพราะความไมร

ประเดนทกลาวมาแลวทงหมด หากผสนใจเรยนรมรากฐานจตใจอสระ ชวยใหม

ความเปนตวของตวเองอยางชดเจนหลงจากศกษาขอเขยนเทาทกลาวมาแลวแตตนจนถง

22 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

บดน อาจรสกสงสยจนกระทงตงประเดนค�าถามตอไปอกวาถาเชนนนแลวต�าราเลมท

เปนของจรงจะหาไดจากทไหน?

จากภาวะสบสน อนเปนผลสบเนองมาจากชวงทผานพนมาแลว มผลท�าใหคน

จ�านวนไมนอย จ�าตองตกเปนเหยออทธพลครอบง�าโดยรปแบบทแฝงอยในกระบวนการ

จดการศกษาของเรามาเปนเวลานานนาจะมผลท�าใหชนรนหลงจ�านวนไมนอย จ�าตอง

ตกเปนทาสอทธพลรปแบบของวตถสานไปถงเงนและอ�านาจ อนมผลท�าลายภมปญญา

ทองถนซงแตละคนมมาโดยก�าเนดอยางเปนธรรมชาตอยแลวท�าใหจ�าตองสญเสยจนไป

ถงขนมองเหนความจรงจากใจตนเองไดยากยงขนเปนล�าดบ

ในเมอทกสงมองไดสองดานอกทงยงมดานหนงเปนพนฐานเพอความมนคงของ

ชวต ดงนนการทมคนผซงวถชวตหางจากความจรงอนควรมอยในใจตนเองกวางขวาง

ยงขนยอมท�าใหประชากรของโลกไดรสกเดอดรอนสาหสยงขนเปนล�าดบ

อยางไรกตามสภาพการเปลยนแปลงเชนทกลาวมาแลวหากเปรยบดจต�าราตาม

ความหมายสงคมปจจบน กคอสงทไมใชของจรงส�าหรบใจเราเอง แมจะเปนความจรง

ของโลกกตามในเมอธรรมชาตยอมไมมสงใดเปลยนแปลงไปทงหมดแมวนนอาจเหลอ

เพยงนอยนดวนหนงขางหนายอมหวนกลบมาเพมพนมากขนไดเองอยางเปนธรรมชาต

หวนกลบไปนกถงเรองราวของชวตคนในอดต ไมวายาวนานมากแคไหน กอนท

คนจะคดน�าสงตางๆมาประดษฐเปนเครองมอเพอสนองความสะดวกสบายแกชวตตวเอง

กระทงหลงอยกบความเจรญกาวหนาจนถงขนหยดไดยากทกคนกยงคงตองท�างานโดย

ใชรางกายเปนเครองมอสอการเรยนร ทผานเขาไปถงจตใจตวเองรวมถงออกมาสเพอน

มนษยทกรปลกษณะ สงทกลาวมาน หาใชตองการใหคนยคนหวนกลบไปท�าแบบเกา

อยางทเรยกกนวาถอยหลงเขาคลองหรอไม

หากไมลมตวจนถงขนลมคดไดวาแตละคนตางกมจตวญญาณดงนนการหยบยก

เรองนมาพจารณากเพอชทางใหมองเหนวาแมชวตทกวนนจะอยในสภาพทใชเทคโนโลย

ซงมการเปลยนแปลงมาไกลมากแคไหนหากแตละคนยงมจตวญญาณทส�านกไดวาชวต

แทของเราทกคนควรรไดวาการท�างานโดยใชรางกายสมผสของจรงจากธรรมชาตควรมอย

ในรากฐานจตใจทกคนไมวามมากมนอยเพอหวงใชเปนภมคมกนอทธพลครอบง�าจาก

เทคโนโลยไดทกรปแบบ

ธรรมชาตของชวตทไมลมการท�างานจากรากฐานจตใจตนเองอยางอสระ อกทง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 23

ไมลมคณคาของการสมผสกบทกสงทกอยางอยางตอเนองโดยเฉพาะอยางยงการมโอกาส

สมผสกบชวตคนทกรปแบบอยางปราศจากการเลอกทรกมกทชง

ผลสะทอนจากเพอนมนษยทกคนซงภายในภาพรวมยนอยบนพนฐานความหลาก

หลายไมวาใครจะคดดคดไมดกบเราหากกาวไปถงจดทรสกไดเองวาทกคนคอครผสอน

ใหเราเรยนรธรรมชาตซงมความจรงอยในใจตวเอง ชวตผานพนมาแลวยอมเหนความ

จรงชดเจนยงขนวาต�าราเลมจรงของแตละคนทกคนมอยในรากฐานจตใจตนเองแลว

ทกชวงของการด�าเนนชวต ไมวาจะพบกบปญหารปแบบใดกตาม หลงจากชวต

ผานพนมาแลวหากหวนกลบไปทบทวนเพอคนหาความจรงจากสงทเขาไปลขตอยในใจ

ตวเองยอมรไดวา สงนนหาใชเปนปญหาไม หากเปนคร

ผสอนใหชวตมโอกาสรความจรงลกซงยงขน

อยางไรกตามในเมอทกสงตางกมสองดานดงนน

ถาหวนกลบไปสอดตยอมพบไดวาดานหนงมผแสดงความ

ชนชมยนด ยอมมผลสอนใหเรารจกขมใจตนเอง ท�าให

สามารถอยรอดปลอดภยโดยไมตกเปนเหยอภาวะครอบง�า

ภมปญญาแหงตน สวนอกดานหนงการทมคนตฉนนนทา

รวมทงการคดรษยาวารายยอมมผลท�าใหเราคดเอาชนะใจ

ตนเอง ท�าใหลดละการถอสาและอาจเดนเขาไปพรอมทง

แสดงเจตนาดกบคนจากมมนใหได

ในทสดผปฏบตไดแลวยอมรเองวาผทคดรายกบเราคอครผชวยสรางสรรคคณคา

แกชวตตนเองเหนออนใดทงหมด

ชวตทยนหยดอยบนต�าราเลมจรงไดอยางมนคง ชวตคนเราทเกดมาสโลก ธรรมชาตไดมอบทกสงทกอยางมาใหอยางครบถวน

อยางไรกตามหลงจากมโอกาสเจรญเตบโตยงขนยอมมการน�าสงตางๆจากภายนอกมา

ประดษฐเพอใชเปนเครองมอสนองความตองการของตนรวมดวยความจรงแลวมนษย

คอชวตทมจตวญญาณดงนนประสบการณในการด�ารงชวตรวมกบการท�างานยอมมผล

ซมซบสงตางๆจากภายนอกเขาไปไวในใจของแตละคนโดยถอวาคอการรความจรง

อนงเมอกลาวถงความจรงควรมองเหนไดสองดานโดยเฉพาะอยางยงดานทเปน

สงใดกตามทมนษยประดษฐคดคน

ขนมาเพอใชเปนเครองมอสนอง

ความตองการของตน ถอเปนเพยง

สงสมมตเทานนไมวาสงนนจะม

ความเปนมาชานานมากแคไหน

24 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

พนฐานนาจะไดแกความจรงซงมอยอยางเปนธรรมชาตแลวภายในจตใจของแตละคน

รวมกบความจรงจากสงทอยในกระแสการเปลยนแปลงของสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยง

สงแวดลอมทส�าคญทสดนาจะไดแกเพอนมนษยทกคน

เมอกลาวถงเพอนมนษยผมรากฐานจตใจอสระยอมเขาใจไดวาควรหมายความถง

ทกคนอยางปราศจากการเลอกพวกเลอกหมแมเลอกชาตภาษานอกจากนนในแตละขณะ

ยอมพบความจรงวาความคดทเกดจากจตใจของแตละคนเปนสงไมเหมอนกนเมอกลาว

มาถงชวงนบคคลผมใจกวางยอมมโอกาสเรยนรความจรงจากทกสงทกอยางไดอยางลกซง

ดงไดกลาวไวแลววาสงใดกตามทมนษยประดษฐคดคนขนมาเพอใชเปนเครองมอ

สนองความตองการของตนถอเปนเพยงสงสมมตเทานนไมวาสงนนจะมความเปนมาชา

นานมากแคไหน จากความหมายดงกลาว ควรเขาใจไดวา

ไมใชของจรงส�าหรบชวตเราแตละคน ดงนนหลงจากท�า

ประโยชนมาไดระยะหนงไมวาเรวหรอชา ในทสดกจ�าตอง

สญสนไปเองแมเรองประเพณนยมซงหลายคนรสกวามความ

ส�าคญส�าหรบชวตและสงคมวถการเปลยนแปลงของโลกหลง

จากมาถงชวงนยอมรสกไดวาเรมมการสญเสยจงควรถอวา

เปนเรองธรรมดา

ธรรมชาตไดมอบจตวญญาณมาใหกบชวตมนษยทกคน

เพอใชเปนพนฐานการด�าเนนชวต ทงดานการเรยนรรวมกบ

การกอก�าเนดของความคดทจะใชสงตางๆ เปนเครองมอเพอ

สนองความตองการของแตละคน

ดงนนถาหวนกลบมามองเหนภาพรวมของชวตตวเองอกทงสามารถเรยงล�าดบ

ความส�าคญเรมจากรากฐานจตใจ ยอมรความจรงไดวา การน�าปฏบตโดยใชสวนตางๆ

ของรางกายตนเองเปนสอควรถอวามความส�าคญเหนอพฤตกรรมอนใดทงหมดถดจาก

สงนไปคงไดแกการพดการเขยนโดยทถอเปนเรองรองทพงน�าไปสการใชประโยชนรวม

กบการเรยนรความจรงจากใจเพอนมนษยทกคนซงสะทอนผลกลบมาใหใจตนเองมโอกาส

รความจรงใหสามารถยอมรบได

หากบคคลใดภายในวถการด�าเนนชวตตนเองสามารถรกษาสงดงกลาวเอาไวให

มนคงอยไดยอมรเองวา ต�าราทเปนของจรง อกทงมศกยภาพในการบรรจขอมลจาก

สวนต�าราตางๆ เทาทมผเขยน

ลงไวในแผนกระดาษ แมกระทง

บรรจไว ในระบบความจ�าของ

เครองมอกล ถ าสามารถร

เทาทนยอมเขาใจไดวา แทจรง

แลวเปนเพยงสงสมมต

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 25

ทกสงทกอยางไดมากทสดคงไมพนจตใจตนเอง

สวนต�าราตางๆ เทาทมผเขยนลงไวในแผนกระดาษ แมกระทงบรรจไวในระบบ

ความจ�าของเครองมอกล ถาสามารถรเทาทนยอมเขาใจไดวา แทจรงแลวเปนเพยง

สงสมมตแมน�ามาใชประโยชนยอมไมหลงผดจนกระทงท�าใหจตใจตนเองตองตกเปนทาส

อนหมายถงการสญเสยวญญาณความเปนคนซงธรรมชาตไดมอบมาใหอนเปนสงส�าคญ

ทสดส�าหรบการด�าเนนชวต

การทกลาววา ต�าราซงมผเรยบเรยงขนมาใชประโยชนเพอการเรยนร ผทเขาถง

ความจรงไดแลวยอมรวาแตละเลมลวนเปนเครองมอของบคคลผเรยบเรยงโดยเฉพาะ

หากน�ามายดตดอยในใจตวเองยอมมผลท�าใหตนจ�าตองตกเปนทาสความคดผอนท�าให

ไมอาจรกษาอสรภาพภายในจตใจเพอความภมใจในตนเอง รวมกบการน�าออกมาใช

ประโยชนเพอสนองความตองการของตนไดอยางอสระ

ผทรกษาต�าราซงเปนของจรงส�าหรบแตละคนเอาไวใหมนคงอยไดอกทงเปดโอกาส

ใหสามารถบนทกขอมลลงไวไดอยางลกซง สงแรกทควรใหความสนใจนาจะไดแก การ

มงมนปฏบตทกสงทกอยางจากความจรงทอยในใจของตนเองไดอยางตอเนอง โดย

ปราศจากความรสกหวนไหวตออทธพลครอบง�าจากภายนอก

อกสงหนง นาจะไดแกความเขมแขงในการตอสกบปญหา โดยเฉพาะอยางยง

หากรไดวาปญหาทแทจรงนนอยในใจตนเองโดยแท

บคคลใดผมคณสมบตดงกลาว แมยนอยทามกลางสงใดกตามทแตกตางไปจาก

สภาพซงตนมอยยอมสามารถอยไดอยางสงางามโดยไมน�าตนไปเปรยบเทยบกบสงทอย

รอบขางอาทเชนการยนอยทามกลางผทมปรญญาสงๆในขณะทตนไมมเครองประดบ

ใดๆทงสนนอกจากนนแมใครจะคดวาตนเปนคนไมมเงนและไมมวตถทหรหราแตกยง

สามารถใชชวตอยทามกลางผคนทร�ารวย รวมถงมต�าแหนงและอ�านาจใหญโตลนฟาได

อยางภาคภม

บคคลลกษณะนยอมไมยดตดอยกบสาขาวชา ซงขณะนมการจ�าแนกแยกแยะ

ออกไปเปนกงแขนงอยางกวางขวางโดยทในใจสามารถรความจรงวาสงเหลานนลวนเปน

เครองมอทมนษยประดษฐขนมาเพอใชประโยชนจงหาใชของจรงไม

บคคลทมคณสมบตดงกลาวหากจ�าเปนตองแสดงออกยอมสามารถคนความจรง

จากใจแมเรมจากจดไหนยอมสานความจรงถงสงทตนตองการไดทกเรอง

26 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

จงสรปไดวาต�าราเลมจรงคอธรรมชาตซงมอยในใจของแตละคนอยแลวสวนการ

ด�าเนนชวตและท�างานทกสงทกอยางไดอยางอสระนาจะมผลบนทกขอมลลงในต�าราเลมน

จากความจรงซงตนพบไดแลว นอกจากนนหากจ�าเปนตองแสดงออกโดยการปฏบต

รวมถงการเขยนหรอการพด ยอมคนหาขอมลไดจากตนเองรวมดวย จงชวยใหการ

แสดงออกสามารถเปนไปไดอยางเปนธรรมชาต

อดต-ถาไมน�าออกมาเขยนไวมนกคงลม หากมใครพดวา“อดต-ถาไมน�าออกมาเขยนไวมนกคงลม”ฉนคงพดสวนกลบไป

วา “กแนละซ เพราะเธอเปนคนลมงายอยแลว”ค�าพดทงสองประโยคถายงไมยอมจน

ตอปญหาคงตองเกบมาคดคนหาความจรงตอไปใหถงทสด

หากน�าสงทกลาวแลวมาพจารณา จะวาถกมนกถกทง

สองดาน ทงนและทงนน หากหวนกลบไปทบทวนสงทเขยน

ไวในขอเขยนเรองนทงหมด อยางนอยคงสามารถพบความ

จรงเรองหนงวาถามต�าราเลมจรงอยในใจการคดจะเขยนลง

ไวเพราะกลวลมกคงไมจ�าเปนเทาไรนก

ผทมนสยลมงายถาหวนกลบไปคนหาความจรงจากอดต

นาจะพบวาคนลกษณะนขาดการปฏบตจากใจหากเอาแตจ�า

มาจากคนอนหรอไมกอานจากต�าราซงเปนแผนกระดาษดาน

เดยวแมตวเองคดวาจ�าไดแตแทจรงแลวมนไมไดเขาไปอยในสวนลกของหวใจโดยแท

ดงนนเมอพบสงใหมๆแปลกๆซงมอทธพลลอตาลอใจของเดมซงตดอยกบเปลอกมน

กหลดหายไปไดไมยาก

หวนกลบไปนกถงหวขอเรองอดต-ถาไมน�าออกมาเขยนไวมนกคงลมอกครงหนง

คนประเภททจ�าแบบตดเปลอกคงคดวาสงซงตนรสกวาจ�าไดถาน�ามาเขยนลงไวบนแผน

กระดาษแลวหากลมกสามารถหวนกลบไปอานไดอกครงหนงเชนนนใชหรอเปลา?

ถาใครคดไดแคนน ฉนใครขอรองใหลองทบทวนดอกครงหนง เนองจากตวเอง

อดรสกไมไดวามนเปนความคดแบบผวเผนเกนไป

ความจรงแลว บคคลผเขาถงสงซงอยภายในตนเองไดอยางลกซง นอกจากนาน

แคไหนกไมมวนลมแลว การน�าออกมาเขยนลงไวบนแผนกระดาษ กหาใชวาถาลมคง

ทงนและทงนนเนองจากการน�า

ความจรงจากใจตวเองออกมาเขยน

ยอมมผลชวยใหสงซงมอยแลว

หยงลงสใจตนเองลกซงยงขน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 27

ตองน�ากลบมาอานอกครงหนงหรอไม ทงนและทงนนเนองจากการน�าความจรงจากใจ

ตวเองออกมาเขยนยอมมผลชวยใหสงซงมอยแลวหยงลงสใจตนเองลกซงยงขน

ดงนนการน�าออกมาเขยนเพอปองกนลมจงนาจะหมายความวาปกตตนเองยอม

ลมไดยากอยแลว เมอน�าออกมาเขยนลงแผนกระดาษ กเทากบคนหาความจรงจากใจ

ของตนเองไดยอมมผลท�าใหสงทตนมอยแลวสามารถหยงรากลกซงยงขนจงหาใชเขาใจ

ไดแตเพยงวาหากลมเมอไรจะมโอกาสน�าเอาสงทอยบนแผนกระดาษมาอานอกครงหรอไม

ดงนนแผนกระดาษกคอวตถชนหนงจงมสภาพเปนสงรองรบการระบายออกเพอ

ย�าสงทมอยแลวในใจใหมนคงแนนหนายงขนไปอก

สรปภาพรวมทงหมด ในเมอผมจตใจเปนกลางยอมมองเหนทกสงทกอยางไดสองดาน นอกจากนนยง

สามารถหยงรความจรงวาดานไหนคอพนฐานของอกดานหนงณโอกาสนจงสามารถ

สรปภาพรวมทงหมดไดสองประเดนคอ

ประเดนแรก ควรหวนกลบมาทบทวนตวเองอยตลอดเวลาโดยไมประมาทวา

สงใดกตามทปรากฏใหตนมโอกาสสมผสจากภายนอก ตวเองตองกลาทจะตอสอยาง

ทาทายโดยเฉพาะอยางยงการตอสเพอทจะเอาชนะใจตนเองใหไดยอมมผลเสรมสราง

รากฐานจตใจตนเองใหเปนผทมความเขมแขงยงขน นอกจากนนยงมผลชวยใหตน

สามารถมองสงตางๆ สอนาคตไดอยางลกซง จงท�าใหพบความจรงวาสภาพแวดลอม

ภายนอกซงมอทธพลวตถทลอตาลอใจรนแรงยงขน นาจะถอวาเปนโอกาสดส�าหรบการ

คดปรบปรงรากฐานจตใจใหเปนผรคณคาตนเองเดนชดยงขน

สวนอกประเดนหนงผทเปนผใหญยงเปนครบาอาจารยควรมจตส�านกรบผดชอบ

ตอชนรนหลง แทนทจะน�าเอาต�าราอนเปนเพยงสงสมมตมาใชบงคบหรอบบคอใหศษย

ตองหมกมนเรยนอยกบมนหากรสกตวเองวาตนเปนผใหญจงควรแสดงความรบผดชอบ

โดยการคดทจะบรรเทาเบาบางอ�านาจซงน�ามาใชบงคบ เพอใหโอกาสคนเหลานเจรญ

เตบโตขนมาเปนผใหญทมความภมใจในตนเองแทนการก�าหนดทศทางใหตองกลายเปน

วตถชดเจนยงขนซงไมเปนผลดทงแกตนและสงคมรวมกน

๑เมษายน๒๕๔๖

28 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ภำพรวมของกำรอดมศกษำไทยระพ สาครก

ถาพดถงเรองราวของการอดมศกษาของไทยทกวนนผทมรากฐานจตใจอสระถง

ระดบหนงยอมมองเหนวถการเปลยนแปลงไดอยางลกซงอกทงควรจะพบปญหาตางๆ

ซงเกดจากพฤตกรรมของมนษยทเปนผลผลตจากการจดการศกษาไดอยางชดเจน

อนงตามหลกสจธรรมอนเปนธรรมชาตทชไวอยางชดเจนวา“เมอไมมสงนน ยอม

ไมมสงน” หากน�าวถการเปลยนแปลงในปจจบนมาพจารณาควรจะมคนทเรมคดไดแลว

วา การจดการศกษาเทาทเปลยนแปลงมาแลว นาจะท�าใหเกดความรสกไดอยางเปน

ธรรมชาตวา เราควรน�าทงเหตและผลทปรากฏอยในปจจบนมาทบทวนกนใหม เพอหา

ทางเลอกทคดวานาจะเหมาะสมส�าหรบใชแกปญหาเพอใหสงคมด�ารงอยไดอยางมนคง

และเขมแขง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 29

ปจจบนน ปรากฏวา สถาบนการศกษาภายในสงคมไทยมมหาวทยาลยเกดขน

คลายดอกเหดโดยทตางกเขาใจวาคอสถาบนอดมศกษาไมเพยงเทานนหลายคนยง

ฝงหวเอาไวดวยความเขาใจอยางลกซงตอไปอกวาการจดการภายในสถาบนอดมศกษา

จะตองไดรบปรญญา

สวนทผลตปรญญาตรออกมาแลวกจะตองมปรญญาโทและปรญญาเอกนอกจากนน

คงคดอยากไดอะไรตอมอะไรตอไปอกอยางจบสนไดยาก

“อนง ธรรมชาตของมนษย ลองไดมความโลภแลว ยอมหยดไดไมงายนก”ซงเรอง

ท�านองนท�าใหผเขยนอดรสกไมไดวา ดานหนงมกน�าเอาการจดการศกษามาเปนเครองมอ

หาผลประโยชนทางวตถใหตวเอง!นอกจากนนหากยงมความโลภอยากไดอะไรตอมอะไร

ตอไป กอาจมงทศทางการปฏบตตอไปสระบบธรกจการคาตดตามมาโดยไมรสกตว

ดงเชนค�าพดทเคยรบฟงมาจากปากกลมบคคลผเรยกตวเองวาเปน “นกการศกษา” ซง

ครงหนงเคยนยมพดกนวาตลาดวชาโดยไมรสกตววาก�าลงคดอะไรและมพฤตกรรมทมง

ไปสจดไหนจนกระทงตอมาผบรหารการศกษาระดบนโยบายของชาตกไดเกดความคด

ทจะน�าเอาการจดการศกษาออกไปอยนอกระบบราชการซงเปนพฤตกรรมทเอาระบบการ

จดการระดบอดมศกษามาท�าการคาหาเงน สวนความหวงทจะคดรเรมพฒนารากฐาน

ตนเองใหมนคงเขมแขงและมความซอสตยตอแผนดนถนเกด อนควรจะน�าไปสความ

มนคงของสงคมและประเทศชาตนบวนดจะเหนไดยากยงขน

ผเขยนไดน�าเอาภาพรวมทเปนพนฐานรองรบคณภาพชวตของเพอนไทยทกคนมา

พจารณาคนหาความจรงเพอเหนสจธรรมไดอยางลกซง ซงจะชวยใหเกดจนตนาการใน

การมองเหนภาพผลจากการจดการอดมศกษาเทาทผานพนมาแลวอกทงยงมผลตดตามมา

เปรยบเสมอนคนถกตดขาจนกระทงท�าใหยนอยบนขาตวเองไดยากยงขน

หรออกนยหนงอาจกลาววาการจดการศกษาเทาทผานพนมาแลวขณะนสะทอนผล

ใหเหนอยางชดเจนวา “ผลตคนพการทางปญญา” สวนคนทเปนผลผลตซงไดจากการ

จดการอดมศกษาหากพจารณาบนพนฐานทเปนองครวมควรจะพบความจรงไดวา“เตบโต

ขนมาจากพนฐานทองถน แตกลบขาดพนฐานในการด�าเนนชวตทเปนของจรง หรออก

นยหนง อาจกลาววา แตละคนทเกดมา ธรรมชาตภายในรากฐานจตใจไดใหการศกษาอน

เปนธรรมชาตเพอน�ามาใชในการด�าเนนชวตอยแลว” แตบรรยากาศของสภาพแวดลอม

ทเกดจากการจดการเปนสวนใหญ มกสะทอนใหเหนวา มการแฝงเอาไวดวยกระแส

30 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

เงอนไขซงท�าใหเกดความโลภโมโทสนกลบสงผลท�าลายและน�าเอาสงสมมตซงเกดจาก

ความคดในการจดการของมนษยเขามาใสแทนท

ดงทผเขยนไดเคยวเคราะหฝากไวในความรสกซงใชความมนคงของจตใจตวเอง

เปนพนฐานวาการจดการศกษาของไทยสงผลท�าลายรากฐานคนในชมชนทองถนท�าให

เกดทศทางทหวนกลบมาท�าลายพนฐานการพงพาตนเองอยางหลกเลยงไดยาก

หากบคคลใดสามารถมองเหนความจรงดงกลาวไดลกซงถงระดบหนงยอมสามารถ

มองเหนภาพทเปนองครวมไดอยางชดเจนวา ความคดของผทเกยวของกบการจดการ

ศกษา มกมแนวโนม ซงหยงรความจรงไดแตเพยงวา การอดมศกษาคอการศกษาทใช

ตอยอดจากชนมธยมบรบรณเทานน

ซงความคดลกษณะนเองทสะทอนใหเหนถงความ

จรงไดวา “การจดการศกษาในระดบอดมศกษา พงตอง

เรมตนจากชนมธยมบรบรณขนไป แตผเขยนกลบมอง

เหนสจธรรมของการจดการอดมศกษาซงใชจดเรมตน

ของชวตเปนพนฐาน รวมทงสามารถสมผสกบความจรง

ภายในองครวมไดวาควรเรมตนมาตงแตเกด จงจะสามารถ

บรรลผลสมตามความปรารถนาของชวตแตละคน”

อนงการจดการศกษาทมการจ�าแนกแยกแยะออกไปเปนศาสตรสาขาตางๆอกทง

ยงนานวนกยงมความเพยรพยายามทจะเปดสาขาใหมๆ ตอไป โดยจบสนไดยาก ซง

แทจรงแลวศาสตรทกสาขาเกดจากความประสงคทครอบคลมเอาองครวมจากสาขาตางๆ

เขาไวทงหมด

ท�าใหนกถงภาษตบทหนงซงลขตฝากไวในพนฐานแนวคดทกลาววา“ขนขหลง

เสอนนงาย แตลงจากหลงเสอนนสยากยง” ซงแทจรงแลวแมแตการกาวไปขางหนา

ยอมถอเปนของงาย “ไปขางหนานนเปนของงาย แตการถอยหลงกลบมาเสรมสราง

รากฐานตนเองใหมนคงเขมแขงยงขนนนสยากยง”

นอกจากนนแลว ธรรมชาตของมนษยแทบทกรปทกนาม หลงจากพจารณาเหนวา

เรองไหนยากอกทงหนกหนาสาหสกมกหาเรองน�ามาอางเพอหวงปฏเสธหรอหลกเลยง

แทนทจะรสกทาทายในการตอสกบอทธพลทแฝงอยในรากฐานจตใจตนเองอยางอสระ

โดยทรวาเสนทางสายน ถาน�าปฏบตจากความจรงทอยในใจ ยอมมผลยกระดบ

ไปขางหนานนเปนของงาย แตการ

ถอยหล งกลบมา เสรมสร า ง

รากฐานตนเองใหมนคงเขมแขงยง

ขนนนสยากยง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 31

ความมนคงเขมแขงภายในจตใจตนเองใหแกการด�าเนนชวตอกทงยงสงผลใหเกดการ

หยงรากฐานความรสกนกคดของตนใหลกซงยงขน

สวนในดานเทคโนโลยทคนในสงคมยคน แมแตผทจบปรญญาจากมหาวทยาลย

ใหญๆในโลกมกนยมวาดมคณภาพสงโดยทคนสวนใหญผมโอกาสขนไปอยในระดบสง

มกนยมชมชนแมแตศาสตรสาขาตางๆซงสวนใหญมแนวโนมทสะทอนปฏกรยาทงลอ

ทงหลอก แถมยงพยายามผลกดนใหเยาวชนสนใจศกษาและเรยนร โดยเฉพาะในดาน

วทยาศาสตร

ซงผลทปรากฏใหเหนไดอยในขณะนกคอ ท�าใหหลายตอหลายคนกาวเขาไปส

กระแสการเปลยนแปลงทมสภาพซงเรยกกนวาวตถนยมสวนผลซงท�าใหการใชประโยชน

มการหลงเหลออยแตเพยงสงปนเปอนทเปนมลพษฝงอยในรากฐานจตใจตนเอง

โดยเฉพาะอยางยง ถาสามารถสบสาวราวเรองลงไปสระดบทลมลกยงขน ยอม

ชวยใหสามารถคนพบความจรงไดวา“สงปนเปอนทสรางมลพษใหเกดผลกระทบท�าลาย

ความเจรญงอกงามภายในรากฐานจตใจของผคนในชาต”กคอขยะทมลกษณะหลงเหลอ

อยทวๆไปภายในรากฐานจตใจคนยงนบวนกยงเปนคนมนสยทสนใจเดนวนเวยนอยใน

สงคมอยางไรความหมายโดยทผคนลกษณะนมการเพมปรมาณมากขนท�าใหคนในชมชน

ทองถนจ�าตองเดอดรอนหนกเพราะสภาพภายในรากฐานของแตละคนหาความจรงจาก

ตวเองไมพบ

ซงเรองนหากแตละคนยงมโอกาสเรยนร ยอมรไดไมยาก แตยากแกการจ�ากด

ขอบเขตเพอไมใหมโอกาสระบาดออกไปสมมกวางอกทงขยายขอบเขตลงไปสพนฐาน

นอกจากนนใครเรมรสกไดกอนยอมเรมตนแกไขทใจตนเองกอนผอนและสงอนใดทงหมด

ดงชวงทมารดาของผเขยนไดถงแกกรรมลงตนจงตดสนใจบวชทวดเบญจมบพธ

เพออทศสวนกศลใหผมพระคณ โดยทเชาตรของแตละวนผเขยนพรอมดวยพระพเลยง

ไดออกเดนบณฑบาตผานซอยหนงสอกซอยหนงของถนนราชวถ

เมอเรมตนเขาซอยแรก จมกผเขยนกเรมไดกลนดอกไม ซงบานทอยตนซอยได

ปลกไวตามรมรวพลนพระพเลยงกกลาวขนวา“ทานครบ กระผมไดกลนหอมของดอกไม

จบใจจรงๆ” หลงจากนนเรากเดนตอไปจนกระทงสดซอย

แลวกวกไปเรมตนเขาอกซอยหนงซงอยถดไปท�าใหมโอกาสพบกองขยะมลฝอย

กองใหญ ซงชาวบานแถบนนน�ามาทงไวในดงหญารมทาง พลนพระพเลยงกเรมกลาว

32 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ขนวา “ในซอยนมขยะสงกลนเหมนกระจายคลงไปทว”

หลงจากผเขยนไดรบฟงและน�ามาพจารณาอยางถถวนแลวจงพดขนมาจากความ

รสกภายในรากฐานจตใจตนเอง ซงค�าปรารภครงนมผลท�าใหหลายคนหตาสวาง โดยท

ผเขยนกลาวขนทามกลางความเงยบสงดในยามเชาวา“ทานครบ ทบอกวาดอกไมหอม

และขยะเหมนนน ผมวามนไมนาจะใช ความจรงแลวทงดอกไมและขยะตางกมกลน เพยง

แตวาความหอมความเหมนมนไมไดอยทดอกไมหรอขยะ หากอยทความรสก ซงมเงอนไข

ฝงอยในรากฐานจตใจของแตละคนอยางเปนธรรมชาตมากกวา ถาเราสามารถปลงตก

หรออกนยหนง หากสามารถน�ามาวเคราะหเจาะลกบนพนฐานจตใจทอสระ อกทง

สามารถเอาชนะใจตนเองได ยอมมโอกาสเกดสตปญญาชวยใหหยงรความจรงดงกลาว

แลวไดไมยาก”

อนง ถาเราแตละคนสามารถหยงรความจรงและมความเขาใจสงตางๆ ซงเปน

องคประกอบของการเปลยนแปลงยอมชวยใหเขาใจถงประเดนการจดการศกษาเทาทได

กลาวมาแลวทงหมดอยางลกซงดวยเชนกน

๒๖มกราคม๒๕๕๐

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 33

มหำวทยำลย = ?ระพ สาครก

เธอทรกในประเทศดอยพฒนาหรออาจเรยกวาประเทศเขตรอนนนสวนใหญคนใน

ประเทศมกอยากเขามหาวทยาลยกนจนตวสนพอถงเวลาสอบแขงขนใครสอบไมไดกรอง

หมรองไหเสยอกเสยใจเพราะคนเหลานรากฐานจตใจมนหดสนเหลอนดเดยวทงนเพราะ

ความไมเขาใจวาความรมนอยทใจเราเอง

ตามหลกวชาสถตไดชไวอยางชดเจนวาUNIVERSE=0 เพราะฉะนนค�าวา

มหาวทยาลยหมายถงการน�าปฏบตจากใจตนเองเพอการเรยนรใหถงความจรงอนเปน

ทสดแลว

34 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

คนเรยนมหาวทยาลยกโตๆกนแลวท�าไมถงไดกลายเปนเดกอมมอไปกไมทราบ

ทกสงทกอยางมวถการเปลยนแปลงทเปรยบเหมอนทางสองแพรง ถาเรายงเปน

เดกกควรจะเขาโรงเรยนระดบลางไปกอนแตนโตๆกนแลวกยงคดจะเขาโรงเรยนทสภาพ

เหมอนระดบลางแสดงวาบคคลลกษณะนตกลงไปอยในสภาพการจดการศกษาทลมเหลว

อยางสนเชง

วชาสถต หลายคนมองเหนวาเปนวชาคณตศาสตร แตแทจรงแลวแตละคนไดม

การเรยนรกนมาชานาน แทนทจะปรบเปลยนมมมองใหเหนความจรงไดวาวชาสถตคอ

สงสมมตของหลกธรรมทงหมด

แมแตองศาความอสระหรอทเรยกวาDegreeofFreedom=n-1

ท�าไมถงเขาใจวาคอn-1เพราะความจรงไดชไวอยางชดเจนวา“วถการเปลยนแปลง

ของทกสงทกอยางมการหมนวนเปนวฏจกร ถาไมเหลอหนงเดยวไฉนเลยจะหวนกลบมา

เปนรปวงกลมได”

ค�าวามหาวทยาลยกเชนนคนทขามน�าขามทะเลไปเรยนมาจากเมองนอกแลวเหต

ไฉนจงไมน�ามาทบทวนใหถงรากฐานแลวแตละคนจะบนวาสถตมนยากไดยงไงกน

เพราะสถตมนยากนแหละคนในสงคมสวนใหญถงไดขาดธรรมะ

หวนกลบมาท�าความเขาใจเกยวกบมหาวทยาลยปจจบนนมหาวทยาลยมแนวโนม

มงไปเนนความส�าคญทจะเปดวทยาเขตเพมขนเปนล�าดบ

แทจรงแลวจดนมนกเปนทางสองแพรงเชนกน ถาฉนจะถามเธอวาตองการ

วทยาเขตหรอตองการเครอขาย

ถาตองการวทยาเขตกแสดงใหรไดวาภายในจตใตส�านกนนก�าลงมงไปสการสราง

อ�านาจ แตถาตองการเครอขายทกคนยอมมงความส�าคญไปยงการสรางคณงามความด

ใหคนอนเขาเคารพ

ประเดนนใครขออนญาตชแจงวามหาวทยาลยทเนนการสรางวทยาเขตเพมขนนน

เพราะตองการขยายอาณาจกร ซงแทจรงแลวกอยภายใตอ�านาจผบรหารสงสด แตถา

ตองการสรางเครอขายถาเราขาดคณธรรมแลวใครเขาจะสานเครอขายมาหาเรา

คดไดแคนมนกดอยแลวดงนนการศกษาทางเลอกเขามไวใหใชประโยชนส�าหรบ

คนทคดเลอกสรางอ�านาจใหแกตวเอง แตคนทมรากฐานจตใจอสระ ยอมคดแตจะสราง

คณงามความดเพอใหคนอนเขาศรทธา ในทสดเรากสรางเครอขายไดส�าเรจโดยไมตอง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 35

หวงอ�านาจเอาไวเพยงคนเดยว

บคคลใดคดอยางไร บคคลผนนยอมน�าปฏบตใหคนอนเขาอานไดถงปจจยซง

ตวเองตองการ ดงนนมหาวทยาลยคดจะสรางวทยาเขตกตองออกค�าสงมาจากผบรหาร

สงสด

แตถามหาวทยาลยใดตองการสรางเครอขายกยอมมงมนสรางคณงามความดให

ทอนเขาเคารพรกใชหรอไม

ดงตวอยางเชน “เราคดจะท�าอะไรซกอยางหนง กอนอนกคงตองน�าขอมลมา

วางแผน”

นอกจากนนแลวยงตองรจกวาใครเปนคนดมความสามารถเรากจะมอบหมายให

บคคลผนนน�าไปพจารณาเพอความส�าเรจ แตตวเราเองควรมรากฐานจตใจทอสระถง

ระดบหนงงานนนจงจะส�าเรจลลวงไปไดดวยด

วนหนงในอดตฉนเดนเขาไปในมหาวทยาลย หลงจากนนแลวจงถามนกศกษาใน

มหาวทยาลยนนวา“มหาวทยาลยหมายถงอะไร” ท�าเอาบคคลผนนยนตาลอยเพราะเขา

ไมรวาจะตอบอยางไรถงจะเขาถงจตใจผถาม

เหตการณแบบนฉนเจอบอยๆมนสะทอนใหเหนไดวาคนในประเทศดอยพฒนานน

ยงไมทนไรกอยากเขามหาวทยาลยแลว แตไมรกระทงวาโรงเรยนประชาบาลนนมนคอ

อะไรกนแน

๓๐กรกฎาคม๒๕๕๕

36 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 37

กำรศกษำกบกำรจดกำรระพ สาครก

เธอทรกทกคน ถาฉนจะถามเธอวาคนทไมไดเขาโรงเรยนและมหาวทยาลยนน

มการศกษาหรอเปลา?สงแรกฉนขอใหเธอซงธรรมชาตไดใหสมองเอาไวแลวเพอใชคดคน

หาความจรงจากใจตนเองใหถงทสดถาเธอมรากฐานจตใจทอสระจรงกควรจะรไดเองวา

ค�าตอบจากค�าถามดงไดกลาวมาแลวในตอนตนถาเธอเปนฉนกคงตอบอยางมนใจไดวา

มอยางแนนอน

ขอโทษทนะ ถาเธอตอบวาไมมกไมควรทจะไดรบการยอมรบจากสงคมวาเปน

มนษยอยางสมบรณครบถวน เพราะเหตใดหรอ? กเพราะเหตวาเธอเปนคนมนสยชอบ

ดถกคนอนทเขาใชชวตอยกบธรรมชาตซงเปนพนฐานของตวเอง

อนงความจรงแลวบคคลในระดบนยงมความรมากเสยกวาพวกเธอซงนยมเขาไป

เรยนอยในโรงเรยนรวมทงมหาวทยาลย ยงไดปรญญาสงๆ แลวลงพนดนไมเปน กยง

ขาดคณสมบตตามทฉนไดกลาวมาแลวทงหมด

นแหละทมนเปนแรงบนดาลใจใหฉนรสกทาทายทจะเขยนบทความเรอง“ฉนไม

ชอบขนสทสง” เพอฝากแงคดทดๆเอาไวใหเธอไดศกษาหาความร

ฉนเคยพดย�าแลวย�าอกวาตวเองมองภาพรวมของสงคมครงใดกอดทจะคดไมได

วา “คนไทยเดยวนหลงจากขนไปอยบนเรอนชานแลว กลบหวนลงมาตดเสาเรอนของ

ตวเองทง”อยางปราศจากสตสมปชญญะดงเชนทคนสมยกอนเคยพดเตอนสตลกหลาน

เอาไววา“อยาขนไปอยบนเรอนแลวถายรดหลงคา”ซงหมายความวาบคคลลกษณะนม

นสยอกตญญตอแผนดนแมของตวเอง แทนทจะส�านกไดถงบญคณของทกสงซงท�า

คณประโยชนใหแกชวตตวเองมาแตอดต

อนงโครงสรางการจดการศกษาของมนษยนนมนเปนรปเจดยทมยอดแหลมชขน

ขางบนจรงหรอเปลา?

บดนฉนมอายผานรอนผานหนาวมาได๘๗ปกวาแลวประสบการณชวตซงท�าให

ฉนเปนผทมนสยตนอยเสมอมโอกาสลองผดลองถกมาตลอดโดยไมประมาท

38 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ถาหวนกลบไปนกถงชวงซงตนยงมอายไดเพยง๒๐ปโดยทชวงนนฉนไดมาเขา

ศกษาตออยในมหาวทยาลยเกษตรศาสตรภายในบรเวณเกษตรกลางบางเขน

ตวเองยงจ�าไดดจนถงบดนวามครคนหนงเทาททราบครคนนผานการจดการศกษา

มาจากสหรฐอเมรกาและเปนครทลกศษยลกหาหลายคนเคารพนบถอแทบทกครงททาน

ผนไดกาวเขามายนอยหนาชนเรยนเพอสอนวชาพฤกษศาสตรกมกจะกลาวย�าใหนกเรยน

ไดตระหนกอยเสมอวา “การจดการศกษาของฝรงนน ชวงแรกจะตองรทกสงทกอยาง

ตอไปควรรอยางเดยว” พดแลวกยกนวชมอขวาขนมาชตดๆกนคลายจะบอกอะไรสกอยาง

ถาเดาใจออกครคนนท�าทาท�าทางคลายจะยดเหยยดใหนกเรยนในชนเชอวาสงททานได

กลาวนนมนเปนความจรงอยางแนนอนทสด

ในชวงนนทแรกหลงจากรบฟงแลวกท�าใหฉนอดคดไมไดวาครคนนคงจะไปยดตด

เอารปแบบซงเปนเพยงเปลอกนอกของการจดการศกษาทมาจากฝรงแลวน�ามายดเยยด

เพอตองการใหลกศษยลกหาในเมองไทยตองเชอถายทอด

แลวเราไมเฉลยวใจหรอวาคนชาตอนทไมไดเกดบนแผนดนไทยเขาจะมความรก

ความจรงใจตอเรามนท�าใหฉนนกถงรอยกรองบทหนงซงบรรพบรษของเราเคยน�ามา

ลขตฝากไวกบชนรนหลงวา

ชาตใดไรรกสมครสมาน

จะท�าการสงใดยอมไรผล

หากชาตยอยยบอบจน

คนจะสขอยไดอยางไร

ฉนร�าลกถงพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระเจาอย หวพระองคน

เนองจากไมวาจะมโอกาสประกอบพธกรรมอนใดพระองคทานกจะรบสงแกพสกนกรของ

พระองคดวยความรกความหวงใยอยเสมอวา “ขอใหมความรกความสามคคกนเขาไว”

น�าพระสรเสยงดงกลาวยงกองอยในหฉนมาตลอด

สงทฉนจะน�ามากลาวในโอกาสนกคอ“แผนดนถนเกดของมนษยนนมความส�าคญ

อยางไร?” แทจรงแลวควรจะถอเปนสจธรรมในโอกาสทมนษยทกรปทกนามซงเกดบนผน

แผนดนผนนควรจะมความรกความซอสตยตอกนและกนเปนธรรมชาต

เพราะฉะนนคนทเปนชาวตางชาตสวนใหญใครเลยจะน�าเอาขอมลซงเปนตนเหต

ของการพฒนาทองถนมาตงแตชวงเรมแรกของประเทศเขาออกมาสาธยายใหคนชาตอน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 39

ไดรแจงเหนจรง นอกจากน�าเอาผลส�าเรจรปออกมาบอกเลาเกาสบอยางทเรยกกนวา

“ทงดน” ถาใครหลงเชอกคงท�าใหยดตดเขาไปเตมเปาแลวกคาบกลบมาคายบนแผนดน

ไทยมนถงไดท�าใหบานเมองของเราเตมไปดวยกองขยะจนกระทงลางท�าความสะอาดได

ยากเตมท ซงกองขยะตามความหมายของฉนนนหมายถงกเลสทกอปญหาซงอยใน

รากฐานจตใจคนทองถน

ฉนถงพดอยเสมอวา“มความรนนไมพอ ควรจะตองรเทาทนคนอนอกทงมความ

รอบรอยางส�าคญดวย” ไมเชนนนแลวเรากคงเอาตวรอดไดยากแลวในทสดคนไทยกจะ

หนมาฆาฟนกนเองจนกระทงสนชาตสนแผนดนในทสด เรองนฉนพดไวนานพอสมควร

แลว ใครจะเชอหรอไมเชออยางนอยกอยาเพงเชอฉนจนกวาจะรอคอยตดตามการ

เปลยนแปลงทก�าลงจะมาถงในอนาคต

หวนกลบไปพจารณาบทบาทของครคนนนกนตอไปอก ในชวงนนทแรกหลงจาก

รบฟงทานสาธยายถงบทบาทภายใตแนวคดแบบฝรงแลว มนท�าใหอดคดตอไปไมไดวา

ครคนนคงจะไปยดตดเอารปแบบการจดการศกษาซงเปนผลส�าเรจรปมาจากเมองฝรงถง

ไดมองเหนแตเพยงเปลอกนอกดานเดยว

แตฉนเปนคนไมเชอใครงายๆเนองจากมรากฐานจตใจทเปน

ไทแกตวเองมาตงแตยงเปนเดกเลกๆ พอจ�าความไดและม

ความมนคงเขมแขงอยกบเหตและผลภายในรากฐานจตใจ

ตนเองอยางชดเจนมาตลอดแตพฤตกรรมของฝรงซงคนไทย

ทวไปมกมองไมถงเพราะขาดการณรเทาทนจงไปควาเอาภาพ

ส�าเรจรปกลบมาทงดนอยางปราศจากการสงเคราะห

อนงจตวทยาอนเปนธรรมชาตของคนทวไปนนถาขนไปยดตดอยกบรปแบบของ

ศาสตรสาขาใดสาขาหนงแลวกมกไมสามารถทจะปลดภาวะยดตดออกมาสอสรภาพซง

ท�าใหมสตปญญาเหนแสงสวางไดงาย

ไมเพยงเทานนหลงจากนนมาแลว ประสบการณชวตจากรากฐานจตใจทยดตด

เขาไปแลว มนกยากทจะปลดปลอยจากกงแขนงลงมาสพนดน ประเดนนภาษตโบราณ

ถงไดกลาวฝากเอาไววา “ขนขหลงเสอนนงาย แตลงจากหลงเสอนนซยากยง” ประเดน

นเองเราถงไดพดกนวาเปนรากฐานจตใจทขาดความมนคงเขมแขงจนกระทงพบสงลอตา

ลอใจแมทรพยเงนทองรวมทงรปวตถทใหความสะดวกสบายกยงไมสามารถทจะอดทน

มความรนนไมพอ ควรจะตองร

เทาทนคนอน อกทงมความรอบร

อยางส�าคญดวย

40 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

และอดกลนอยได แมจะปลดตวเองออกมาสอสรภาพไดกทงยาก ดงนน “ภาวะยดตด

รปแบบจงเปนปญหาใหญทอยภายในกระแสการจดการศกษาของสงคมปจจบน”จงท�าให

ไมสามารถบรรลผลส�าเรจตามเปาหมายทแทจรงได

ฉนเคยพดอยเสมอวาชวตคนเราไมไดมแตเพยงรางกายซงเปนดานวตถหากยงม

จตวญญาณทถอความจรงเปนพนฐาน สวนรางกายนนเปนเพยงบานทอยอาศยของ

จตวญญาณเทานน ดงนนจตใจคนจงเปนสงส�าคญทสดทควรจะเรมตนคดเกยวกบการ

อนรกษและพฒนาทกๆเรอง

อนงภาพทครคนนนไดน�ามากลาวย�าแลวย�าอกแทบทกครงทเขามาสอนในชนนน

นาจะเปนภาพในดานวตถสวนในดานจตใจควรจะอยตรงกนขามกบภาพดงกลาว

อนงภาพการจดการศกษาทไดกลาวมาแลวหากมยอด

แหลมทชลงดานลาง กควรจะหมายถงจตใจซงมเพยงหนง

เดยว ถาเรมจากตรงนขนไปสดานบนยอมสามารถเรยนรถง

เหตและผลจากทกสงทกอยางไดอยางลกซง ภาพนเองถาจะ

น�ามาเขยนในเชงปรชญากควรจะหมายความวาการเรยนรของ

มนษยทพงน�าไปสสตปญญานนควรจะเรมตนจากจตวญญาณ

ซงมความเปนไทแกตนเองทใหความรกความซอสตยตอ

แผนดนถนเกดโดยมกาลเวลาเปนโอกาสครนกาลเวลาผานพน

มาถามรากฐานจตใจอสระจรงกคงสามารถเชอมโยงเหตและ

ผลขนไปสการเรยนรปรากฏการณไดอยางหลากหลาย

อนงการน�าปฏบตโดยรางกายตวเองไมวาจะเปนสวนไหนกตามแมแตเรมตนจาก

ศาสตรสาขาเดยวไปกอน ยอมหมายความวา เปนการเรมตนทศนยรวมหรอทรากฐาน

ของศาสตรทกสาขาถารากฐานจตใจมอสระจรงการมงมนปฏบตจากใจตนเองกยอมน�า

วถทางไปสการรความจรงไดถงศาสตรทกสาขาบนพนฐานความหลากหลายของมวล

มนษยชาตไดส�าเรจ

สจธรรมทไดกลาวมาแลวนเองถาจะใหตความกควรมองใหเหนถงภาพรวมในการ

เรยนรของมนษยจากผลงานในดานศลปะ ซงมการน�าความรกในเพอนมนษยเขาไปไว

เปนพนฐานการปฏบต

สงทกลาวมาแลวทงหมดถาจะมองใหเหนภาพทเปนองครวมของทงสองดานซง

ช วตคนเรา ไม ได ม แต เพยง

รางกายซงเปนดานวตถ หากยงม

จตวญญาณทถอความจรงเปน

พนฐาน สวนรางกายนนเปนเพยง

บานทอยอาศยของจตวญญาณ

เทานน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 41

หมายถงดานทเปนรปวตถรวมกบดานจตวญญาณตวเองดงนนจงพอจะสรปไดวาถาจะ

มองใหเหนโครงสรางการจดการศกษาทสมบรณแบบซงควรมทงสองดานรวมกนยอมน�า

ไปสผลส�าเรจตามเปาหมายไดทกเรอง

เราอาจสรปไดวา ดานหนงซงหมายถงดานทเหนไดจากภายนอกของผทสนใจเรยนร

ทกสงทกอยาง อนควรเหนไดวาเปนดานทมลกษณะเสมอนรปเจดยทชเอาปลายขน

ขางบนซงหมายถงภาพรวมของดานทเปนรปวตถสวนอกดานหนงซงเปนภาพเชงซอน

กลบกนกบภาพในดานวตถกคอการมองภาพโดยเรมตนจากจตใจตวเองซงมหนงเดยวขน

ไปหาวตถเพอการเรยนรของมนษยทสามารถรเทาทน ซงดานนแหละทควรจะมองเหน

เปนรปเจดยปลายแหลมแตเปนปลายแหลมทชลงสดานลาง

ถาหากใครกตามซงมองเหนภาพรวมดงกลาวไดทงสองดานโดยเฉพาะดานทปลาย

แหลมชลงสดานลางบคคลผนนควรไดชอวามการเรยนรถงความเปนคนทสมบรณครบถวน

ฉนนกถงเหตการณซงเกดขนในขณะทตนมอายไดประมาณ ๒๕ ป ซงขณะนน

ตวเองยงท�างานอยทสถานทดลองเกษตรแมโจจงหวดเชยงใหมโดยเฉพาะอยางยงสภาพ

สงแวดลอมทนนยงเปนปาแมกระทงไฟฟาและน�าประปากยงไมมใชแถมยงมไขปาชกชม

อกดวย

ทงนเนองจากฉนเปนคนรกอสรภาพเมอสมครใจไปอยทนนแลวอะไรทท�าไมไดก

คดคนควาหาความจรงดวยตนเองจนกระทงสามารถเรยนรไดอยางลกซงและน�าปฏบตให

เหนเปนรปธรรมไดผลส�าเรจเปนทภาคภมใจโดยไมตองมใครสอน ซงวธการเรยนรแบบน

มนท�าใหสามารถหยงรความจรงไดอยางลกซงเหนอกวาการเรยนในชนเรยนทงนเพราะ

สภาพการเรยนดงกลาวมนอยบนพนฐานของจตวญญาณตวเองทมความรกความสนใจ

อยบนพนฐานของอสรภาพท�าใหสามารถศกษาเลาเรยนไดอยางมความสข

สงดงกลาวมนเปนความสขของคนทใฝรและคดถงความเปนไปไดของทกๆ เรอง

ทเกดจากน�าพกน�าแรงของตวเอง

ฉนจงเปนผทน�าเอาวชาสถตพยากรณมาใชประโยชนในงานวจยการเกษตรเปน

คนแรกของเมองไทยซงใครๆกมกพดกนวาวชานมนยากแสนยาก

นอกจากนนหลงจากถกสงยายใหเขามาประจ�าทกรงเทพฯ และตอมากไดมการ

จดตงกรมการขาว ฉนกไดเปดสอนวชาขาวพชส�าคญของเมองไทยขนในมหาวทยาลย

เกษตรศาสตรสงทตดตามมากคอการเปดสอนวชาคดตรวจคณภาพขาวซงเปนของใหม

42 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ส�าหรบคนไทยโดยเฉพาะอยางยงฉนไดกลาวย�าถงอสรภาพรวมทงเกยรตประวตของชวต

ชาวนาทควรจะซอสตยตอทกคนโดยเฉพาะพอคาซอขาวขายขาวซงผปฏบตควรมความ

ซอสตยตอชาวนาชาวไรในการก�าหนดราคาขาวรวมดวย

สงนเองเปนสวนหนงซงท�าใหฉนเรมหนมาสนใจเรอง

การพฒนาชนบทเพมมากยงขนโดยใชจรยธรรมและคณธรรม

เพอน�าไปสความส�าเรจ

ถาเปนคนทสมควรจะเรยกไดวามการศกษากควรม

ความรกและซอสตยตอเพอนมนษย โดยเรมตนจากความ

ซอสตยสจรตตอแผนดนถนเกดของตวเองโดยเฉพาะอยางยง

เนนความส�าคญทคนระดบลาง หาใชวาการผานการจดการ

ศกษาระดบสงๆมาแลวจะถกเรยกวาเปนคนมการศกษาไม

ดงจะเหนไดวา แมกระทงเมอตวฉนเองมอายยางเขา

๘๗ปแลวแตกยงท�างานโดยใชชวตทลงไปรวมทกขรวมสขอยกบชาวบานระดบพนดน

ในชนบทอยางมความสขมาโดยตลอด

นแหละเธอทรกมนตรงกนกบสงทคนโบราณไดเคยกลาวฝากเอาไววาคนทท�างาน

ลงสพนดนโดยมรากฐานจตใจทใหความรกแกคนชนบท รวมกบแผนดนถนเกดของ

ตวเองยอมมสตปญญาแตกฉานเปนพนฐานตดตามมาดวย

สงนเองทมเหตมผลท�าใหฉนไมตองการไปศกษาตอเพอเอาปรญญาเอกจากเมอง

นอกทเขาไปสระบบการจดการศกษาของฝรง แมวาทนทไดรบไดระบไวอยางชดเจนวา

ใหไปศกษารวดเดยวไดปรญญาเอกเลย แตฉนกไมยอมไป เพราะมเหตผลสบเนองมา

จากสงใดกสดแลวแตซงฉนไมไดชแจงใหใครๆทราบในขณะนนแตฉนมรากฐานจตใจท

เปนไทแกตวเองท�าใหไมรสกศรทธากบสงใดกตามทมนไมไดอยบนรากฐานวฒนธรรม

ของคนไทย

สงนแหละทนทฉนไดรบครงนนเปนทนของมลนธรอกกเฟลเลอรซงนกวชาการ

คนไทยหลายๆคนอยากไดเพราะเหตวาสงแรกทนนไดยากมากสวนประเดนทสองถา

ใครไดรบกจะไดเงนมากแมมภรรยาเขากจะจายคาเดนทางไปกลบและเบยเลยงใหภรรยาดวย

แถมยงมเงอนไขตอไปอกวาการไปศกษาตอตามสภาพเงอนไขดงกลาวเขาจะให

ทนจนกระทงจบปรญญาเอกไดดอกเตอรกลบมา

ถาเปนคนทสมควรจะเรยกไดวา

มการศกษากควรมความรกและ

ซอสตยตอเพอนมนษย โดยเรม

ตนจากความซอสตยสจรตตอ

แผนดนถนเกดของตวเอง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 43

อาจมคนสงสยถามฉนวา“เหตใดฉนถงไมตองการทนน ทงๆ ทนกวชาการคนอน

เขาอยากไดกนจนตวสน” นแหละเธอทรก

เหตใดฉนถงไมตองการทนนโดยทวไปแลวถาใครมาถามฉนกคงเฉลยค�าตอบให

เพยงประโยคเดยวเทานนวา “เปนเพราะเหตใดกสดแลวแต แตฉนมบททดสอบอย

บทหนง ถาฉนจะถามเธอบางละวา เหตใดเธอทงหลายจงอยากไดทนนกนนกกนหนา”

ถาจะใหฉนตอบค�าถามดงกลาวตนกอยากถามสวนกลบไปวาเธอเคยพบเหนภาพ

เขยนฝาผนงโบสถหลายตอหลายแหงทดแลวรสกสงสยวาเปนเพราะเหตใด ภาพเขยน

ดงกลาวถงปรากฏออกมาแบบนน

ภาพนนกคอภาพของสมเดจพระมารดาหลงจากพระพทธองคไดประสตออกมา

แลวปรากฏวาทรงพระด�าเนนไดเลย แถมยงมดอกบวหลวงรองรบพระบาทอยอกถง

๗ดอกถาฉนจะถามวาเธอเชอหรอเปลา?

ค�าตอบจากค�าถามทไดกลาวมาแลวถาเธอตอบไดอยางสอดคลองกนกบเหตและผล

ฉนจะเชอวาถงเธอไมไดไปศกษาเพอเอาปรญญาเอกทเมองฝรงเธอกอาจไดความรรวมทง

ความรอบรเหนอคนทไดปรญญาเอกดวยซ�าไป

สงนหรอมใช ทเปนบททดสอบซงฉนจะขอมอบใหเธอน�าไปพจารณาคดคนหาเหตผล

ดวยตวเธอเองเธออยาทอนะเพยงแคนแลวยงทอถอยคงไมตองพดอะไรกนตอไปอก

สรปแลวการศกษาหาความรเปนธรรมชาตซงทกคนมมาตงแตเกด ดงนนเมอ

มนษยผมกเลสไมวามากหรอนอยน�ามาจดการกเพราะเหตวาตองการใชมนษยเปน

เครองมอหาผลประโยชนใหกบคนกลมหนงไมวาคนกลมนนจะใหญหรอเลก

เพราะฉะนนเมอมนษยน�าเอาชวตมนษยดวยกนเองมาจดการเพอหวงใหมผลเปน

ทาสรบใชไมวาจะมมากหรอนอยส�าหรบผทมความฉลาดกจ�าเปนจะตองมความเฉลยวใจ

เปนบญกศลรวมดวย จงไมควรทจะน�าเอาความเหนแกตวของตนเขาไปใช เพยงดาน

เดยวไมเชนนนแลวโลกใบนกคงตองมมนษยทฆาฟนกนเองแมแตคนชาตเดยวกนกยง

กระท�าไดลงคอโดยไมเกรงบาปบญคณโทษ

๒๐เมษายน๒๕๕๒

44 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

กำรจดกำรศกษำโดยใชโรงเรยนและนกเรยนเปนศนยระพ สาครก

บทน�า บดน อายฉนผานพนมาถงชวง ๘๐ ป นบไดวานานมากพอสมควรส�าหรบชวต

บคคลคนหนงอยางไรกตามคงไมใชเพยงแตความยาวนานของชวตดานเดยวเทานนหาก

ด�าเนนชวตอยางประมาท แมวยอาจผานพนมานานมากแคไหน กคงไมอาจรความจรงได

อยางลกซงจงยากทจะรเทาทนตออทธพลการเปลยนแปลงของรปวตถจากภายนอกซง

พรอมทจะครอบง�าท�าลายคณคาชวตและภมปญญาทองถนของตวเอง อกทงชวงหลงๆ

ยงทวความรนแรงยงขน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 45

หวนกลบไปพจารณาเพอทบทวนความจรงจากสงซงชวตตนผานพนมาแลว

นบแตเรมตนเกดมาชวตเราแตละคนยอมมาตวเปลา โดยไมมเครองประดบใดๆ ตด

รางกายมาดวยเลยแมแตชนเดยวแมภาษาทพดกยงเปนภาษาธรรมชาตแตสามารถสอ

ถงใจผเปนแมไดอยางลกซง

คงมแตเงอนไขซงเปนความจรง แฝงมาในรากฐานจตใจตนเอง เพอก�าหนด

พฤตกรรมใหชวตและรางกายสามารถด�ารงอยได อกทงมผลชวยใหแตละคนมโอกาส

เรยนรความจรงจากภายนอกเพอความเจรญของสตซงอยในรากฐานจตใจตนเองรวมกบ

ปญญาทชวยเสรมสรางความมนคงใหกบชวต ซงจะตองกาวไปสภาวะหลากหลายของ

ปญหาตางๆในอนาคตกวางขวางมากขน

จากเหตดงกลาวจงนาจะชวยสรปไวในชนแรกไดวาชวตเราแตละคนเกดมาจาก

พนดนยอมเรยนรความจรงจากรากฐานจตใจตนเองทควรมโอกาสหยงลงสพนดนไดอยาง

ลกซง

โดยเหตทจตวญญาณมนษยคอรากฐานการเรยนรความจรง ซงมเหตผลก�าหนด

วถการด�าเนนชวตของแตละคน ใหสามารถเจรญกาวหนาตอไปบนพนฐานการ

เปลยนแปลงอนเปนธรรมชาตไดอยางมนคง

หวนกลบมาขดคนหาความจรงจากใจตวเอง เธอทรกทกคนฉนขออนญาตน�าความจรงจากสงซงมอยแลวในใจตนเองมาตงแต

ชวงทตนยงเปนเดกเลกๆ คนหนงเทาทสามารถจ�าได มาเลาสกนฟง เพอชนรนหลงท

สนใจจะไดน�าไปใชเสรมแตงและปรบรากฐานการรตนเองใหมนคงยงขน

อยางไรกตามกอนอนใครขอฝากไววาสงส�าคญทสดเธอแตละคนตางกมความจรง

อยในรากฐานจตใจตนเองแลวหากยงคนหาไมพบถาน�าเอาสงซงฉนก�าลงจะเลาใหฟง

เขาไปใสไวอกมนจะกลบของจรงจากใจเธอเองใหพบไดยากยงขนไปอกแลวเธอจะถก

หลอกจากคนอนไดงายมากขน

ชวตฉนเกดมาไดไมนานนกแมอายเพยงชวงแรกๆของเลขตวเดยวตอนเรมรก

ทจะใชชวตคลกคลอยกบพนดน รวมทงสรรพชวตและสงทงหลายซงอยใกลพนดนทสด

อยางปราศจากการเลอกทรกมกทชง

ยงกาลเวลาผานพนมากยงท�าใหเกดความรสกฝงรากลงลกยงขนวาชวตเราแตละคน

46 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

มความรกในสจธรรมซงสานเหตผลลงสพนดนอยางเปนธรรมชาตมาแตอดตกาล

ดงนน สอความรกระหวางมนษยกบมนษยทอยรวมกน ไมเพยงแตอยบนพนดน

ในประเทศเดยวกนเทานน แมโลกใบเดยวกน นาจะสามารถเชอมโยงวญญาณความรก

ซงกนและกนอยางมเหตมผลสอดคลองกนไดเพยงจดเรมตนเทานนทควรเรมจากสงซง

อยใกลตวใกลใจทสดไปกอนจงจะชวยใหตนรเหตรผลลกซงยงขน

ความรกทมอบใหเพอนมนษยทกคน หากใจไมตกอยในสภาพลมความจรงจากใจตนเองหรอทกลาวสนๆวาคนลมตว

ยอมรไดวาชวตแตละคนไมอาจเลอกทเกดไดคงตองแยกไวใหเปนเรองซงอยบนพนฐาน

ธรรมชาต

จดเรมตนจากสงทมอยในรากฐานจตใจนาจะไดแกความรกในสจธรรมซงมอยใน

รากฐานจตใจตนเองแลว และมงมนรกษาไวใหมความมนคงเขมแขงพอทจะสราง

ภมคมกนอทธพลจากภายนอกไมใหสามารถครอบง�าท�าลายความเปนตวของตวเองซง

ควรถอวาเปนพนฐานการด�าเนนชวตทมคณคาส�าคญทสด

ชวงหลงๆมกมผกลาวถงคณคาชวตบางคณภาพชวตบางแตกยงสะทอนใหเหน

ความจรงวามงไปเนนทบานพกอาศยโทรทศนไฟฟาตเยนโทรศพทรถยนตแมการ

ศกษากยงมงไปทการสรางโรงเรยน หากมองยอนกลบมายงสงซงอยในรากฐานจตใจ

ตนเองไดนาจะเกดค�าถามตามมาวาเรารความจรงทอยในใจตวเองดแลวหรอยง?

สรรพสงทงหลายทปรากฏอยในกระแสสงแวดลอมรอบตวเราในปจจบน มการ

เปลยนแปลงรปแบบรวดเรวยงขนเปนล�าดบ ผซงมรากฐานจตใจทยงไมอาจหยงลงส

พนดนไดอยางลกซงยอมถกอทธพลดงกลาวเขามาครอบง�าสรางกรอบปดกนอสรภาพ

ภายในจตใจท�าใหคดพจารณาสงตางๆหางจากเหตผลมากขน

หากสามารถรกษาสจธรรมซงมอยในรากฐานจตใจตนเองเอาไวใหมนคงอยไดและ

น�าทกสงทกอยางซงตนมโอกาสสมผสมาคดพจารณาสานเหตและผลถงซงกนและกนได

ทกเรองโดยเฉพาะอยางยงสานกลบไปถงเงอนไขในจตใจตนเองซงเปนผลกระทบจาก

การปฏบตมาแลวในอดต แมจะเรมตนจากการท�างานเรองใดเรองหนง ซงเกดจากแรง

ดลใจท�าใหรสกทาทายทจะมงปฏบตจากรากฐานความรสกอยางอสระ โดยนกถงความ

ส�าคญของความรกในเพอนมนษยทกคนและใชเปนพนฐานการปฏบตยอมกอใหเกดความ

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 47

เจรญทางปญญาไดอยางลกซง

ในทสดความรกซงแตละคนมอยในจตวญญาณตนเองเปนธรรมชาตยอมสามารถ

สานเหตและผลถงชนทกชาตศาสนาและไมวาร�ารวยหรอยากจนโดยเฉพาะอยางยงม

รากฐานจตใจทมอบความรกใหกบพนดนอยางลกซง ยอมใหความส�าคญแกชนรนหลง

ยงเปนผทมจตวญญาณอยใกลพนดนทสดอกทงผซงชวตยงคงตกทกขไดยากกอนอน

ธรรมชาตของชวตมนษยแตละคน หากมวญญาณความรกในสจธรรม ยงเตบโต

มากขนดวยวยวฒ ยอมก�าหนดวถชวตตนเองใหมงทศทางการปฏบตลงสพนดนอยางม

ความสข

สงตางๆ ซงแตละคนมอยแลวในจตวญญาณตนเอง หากสญหายไปกเพราะ

วญญาณความรกสจธรรมถกท�าลายยอมยากทจะน�ากลบมาเพอบรรเทาความทกขซงอย

ในใจตนเอง

ธรรมชาตของคนความจรงทสญหายไปจากใจตนเองไปถง

จดหนงยอมเกดความทกข เมอมความทกขยอมดนรน

ขวนขวายและเกดความอยากไดจงน�าเอาสงซงมคนอนหยบ

มาใหเขามาใชแทนของจรงไมวาจะน�าเอาเรองการมสวนรวม

ของชาวบานกด การสรางเครอขายในชมชนกด มาพดกน

อยางกวางขวางแทจรงแลวในอดตทผานมาคนในสงคมไทย

เคยมอยแลว อกทงยงเกดมาจากรากฐานจตใจคนทองถน

อยางเปนธรรมชาต

อนงความทกขใจยอมมผลปดกนการรเทาทนท�าใหน�ามา

ใชอยางขาดสต จงท�าใหเกดผลกระจดกระจายอยางขาดทศทาง ซงควรจะเกดจาก

ศนยรวมความจรงทมอยในใจตนเองของแตละคน

สงทเกดขนใหมหากรอตอไปไมนาน ในทสดยอมสลายตวไปอยางทเรยกกนวา

“ไฟไหมฟาง” หรอ“ฮอไหนฮอนน” หรอ“ไทยมง” ซงสภาพดงกลาวเกดจากรากฐานท

แฝงไวดวยเงอนไขเดยวกน

ธรรมะคอธรรมชาตทเปนความจรงซงมอยในรากฐานจตใจแตละคนธรรมะซงอย

บนพนฐานความทกขยอมมผลท�าใหคนผตกอยในสภาพดงกลาวขาดความมนคงภายใน

รากฐานจตใจตนเองจงขาดการรเทาทนผอนท�าใหตกเปนทาสไดงายยงขน

ในทสดความรกซงแตละคนม

อย ในจตวญญาณตนเองเปน

ธรรมชาต ยอมสามารถสานเหต

และผลถงชนทกชาต ศาสนา

และไมวาร�ารวยหรอยากจน

48 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

เหตการณรวมยคสมยทยงคงตดตามมาอยางหยดไดยาก ความจรงกคอความจรง ความจรงยอมไมมยคสมย ดงนนผทหยงรความจรงได

อยางลกซงจงรและเขาใจอกทงรเทาทนอทธพลภายนอกไดทกรปแบบ

ชวงทผานพนมายงไมถง๒ปภายในวงการจดการศกษาของไทยอยๆกมการ

หยบยกประเดน การจดการศกษาโดยใชโรงเรยนและนกเรยนเปนศนยขนมาพดกน

กวางขวางมากขน

จนกระทงถงชวงทมการจดประชมสมมนาการอดม

ศกษาของชาตครงท๒๒ซงทประชมอธการบดมหาวทยาลย

ทวประเทศเปนเจาของเรอง มอบใหมหาวทยาลยสงขลา-

นครนทรเปนเจาภาพจดขนทอ�าเภอหาดใหญจงหวดสงขลา

เมอวนพฤหสบดท๓พฤษภาคม๒๕๔๔ฝายเจาภาพไดกรณา

ใหเกยรตเชญผเขยนเรองนไปเปนวทยากรบรรยายพเศษในหว

เรองเดยวกน

หลงจากไดรบการทาบทาม พรอมทงแจงใหทราบวา

ตองการใหฉนไปพดเรองนทแรกตนเองยงไมคาดคดมากอน

จงรสกสบสนวาหวขอเรองการจดการศกษาโดยใชนกเรยนและ

โรงเรยนเปนศนยหมายถงอะไรกนแน

หลงจากหวนกลบมาทบทวนถงความจรงทอยในรากฐาน

จตใจตนเองจากประสบการณชวตซงท�าใหรและเชอมานานแลววาคนทอยในแวดวงการ

จดการศกษาไทยจ�านวนมาก มกมแนวโนมน�าเอารปแบบจากอทธพลตางชาตเขามา

เผยแพร โดยทของซงตนเองมอยแลวกลบมองไมเหนคณคาความส�าคญ คงปลอยใหถก

ท�าลายไปแทบจะหมด หลงจากฉนคดได จงท�าใหมองเหนทางทจะน�าเรองนไปพดเพอเตอนสตคนไทยดวยกนเอง ทนยมไปน�าเอาเปลอกนอกจากทอนเขามาใช ประจวบกนกบกอนหนาการถกทาบทามไมนานนกฉนไดรบวารสารจากมหาวทยาลยของรฐแหงหนงซงมบทความทตวเองเขยนลงพมพอยดวยนอกจากนนยงพบบทความเรองหนงซงมบคคลผถกเรยกวาเปนนกวชาการและมปรญญาระดบสงไดหยบยกเอาเรองนมาเขยนเปนบทความไวใน

เลมเดยวกน

จากประสบการณชวตซงท�าใหร

และเชอมานานแลววา คนทอย

ในแวดวงการจดการศกษาไทย

จ�านวนมาก มกมแนวโนมน�าเอา

รปแบบจากอทธพลตางชาตเขา

มาเผยแพร โดยทของซงตนเอง

มอยแลวกลบมองไมเหนคณคา

ความส�าคญ

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 49

ฉนไดใชโอกาสมองภาพรวมของบทความดงกลาวโดยทวไปท�าใหรสกวามการราง

แผนผงการจดการซงมการจ�าแนกออกเปนกลมและขดเสนเชอมโยงกลมตางๆ เขามา

รวมกนไวเปนระบบโดยทตองการอธบายความหมายของการจดการศกษาซงใชโรงเรยน

และนกเรยนเปนศนยตามรปแบบของต�าราการเรยนการสอนจากกลมประเทศวฒนธรรม

ตะวนตก นอกจากนนยงมการชแจงอางเหตผลนานาประการรวมอยในนนดวย ดงท

พบเหนกนในแวดวงของนกวชาการทวไปในเมองไทย

ภาพจากบทความดงกลาว ท�าใหฉนมองหวนกลบทนท คงเปนเพราะธรรมชาต

จากใจตนเองทมอยแลววา ถามองตามกระแสตอไปคงไมอาจเหนความจรงใหเขาใจได

ดงนนสญชาตญาณจงท�าใหคดยอนกลบโดยเฉพาะอยางยงการทรวาทกสงทกอยางมเหต

อยในรากฐานจตวญญาณคนถาสามารถคนหาความจรงจากใจตนเองไดยอมเหนความ

จรงใจจากผอนไดทกเรอง

ภาพรวมทพบไดจากบทความซงมผเขยนทไดรบปรญญาสงซงคงรบอทธพลนมา

จากตางประเทศท�าใหรสกวาเปนภาพทมองสทศทางออกจากตนเองดานเดยวจงถนดใน

การอธบายโดยใชแผนผงตางๆ ทเชอมโยงการจดกลม ซงตนคดวานาจะมผลน�าไปส

เปาหมายดงทนกวชาการสวนใหญนยมใชกนอยางกวางขวาง

รปแบบดงกลาวท�าใหฉนเชอวา ยงมองออกนอกตวเองตอไป กคงไมมวนจะพบ

ความจรงจากใจใหสามารถสรปไดแนนอน อยางไรกตามเมอกลาวถงการจดการศกษา

ผทเขาใจอยางลกซง ควรจะรไดเองวาคนไมใชวตถ หากเปนชวตทมจตวญญาณและ

มธรรมชาตซงมความจรงอยในรากฐานจตใจทจะเขาใจเรองนไดชดเจนจงควรเขาใจความ

จรงซงอยในรากฐานจตใจตนเองกอนอน

ทกวนนคนเหนแกตวมมากอานความจรงไดจากการมองเหนสงตางๆดวยทศทาง

ออกจากตวเองดานเดยว

หวนกลบไปคนหาความจรงในอดต สงทเปนอดตยอมมสองดานดานหนงเปนผลจากการปฏบตซงชวยใหขอมลความ

จรงเขาไปอยในรากฐานจตใจของแตละคนไดอยางลกซงสวนอกดานหนงคออดตทมการ

เกบเปนขอมลสะสมไวในเอกสารและหลกฐานตางๆหากคนมรากฐานจตใจทเกบขอมล

ไวไดลกซงยงขน ยอมสามารถสบสาวหาขอมลจากภายนอก ท�าใหรไดแมแตเรองราว

50 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ตางๆซงเกดขนกอนทชวตตนเองจะเกดมากตาม

ผทมธรรมชาตสามารถทบทวนสงซงเปนมาแลวในอดตจากใจตนเองมผลท�าใหร

เทาทนสงซงพบไดในปจจบน ยอมเขาใจและยอมรบความจรงวาในอดตทผานมาคนใน

สงคมไทยซงชวตผานระบบการจดการศกษามาแลวถงยคปจจบน ยงขนสระดบสงเพยงใด

สวนใหญยงถกฝงไวดวยรากฐานความคดทยดตดรปแบบจากอทธพลตะวนตกลกซง

ยงขนท�าใหขาดการมองเหนความจรงจากรากฐานตนเองรวมทงมรดกตกทอดซงไดรบ

การถายทอดมาจากบรรพบรษในอดต

ผลจากสงทกลาวมาแลว ท�าใหคนสวนใหญยงเรยนและไดปรญญาสงขนกยงม

ความคดทขาดความเปนตวของตวเองมากขนสงผลท�าใหคดแบบหนหลงใหกบความจรง

ซงอยในใจ หรออกนยหนงมความรสกอยากทจะไดรบรปแบบใหมๆ ซงอยภายนอก

นอกจากนนในเมอทกสงทกอยางมการสบทอด บคคลผตกอยในสภาพดงกลาว ยอม

ถายทอดอทธพลจากเงอนไขทกลาวมาแลวสชนรนหลงกวางขวางมากขน

ถาหวนกลบมาทบทวนสอดตได แมไมมากนก อกทงสามารถมองเหนความจรง

ไดวาคนมวญญาณความรกในสจธรรมเปนคณสมบตซงธรรมชาตมอบใหมากบชวตยอม

พบค�าตอบไดจากประเดนการจดการศกษาโดยใชโรงเรยนและนกเรยนเปนศนยซงหยบยก

มาใหความส�าคญไดอยางชดเจนวา ในบรรยากาศการจดการศกษาของไทยในอดตมสงน

อยางเปนธรรมชาตมาแลว

กลาวคอ การทผใหญใหความรกความจรงใจแกชนรนหลง หากมองการจดการ

ศกษาในดานรปแบบคงเหนไดวาในอดตครผสอนในโรงเรยนเคยใหความรกความจรงใจ

แกนกเรยนอยางเหนไดชดหรออกนยหนงนาจะหมายความวาผใหญใชชนรนหลงเปน

ศนยรวมใจหากมองทภาพรวมของบรรยากาศในสถาบนการศกษาคงเขาใจไดวานกเรยน

คอศนยรวมความรกของครนนเอง

หากหวนกลบไปนกถงสมยพทธกาลผทศรทธาในพทธศาสนาโดยรสกศรทธาใน

การปฏบตของสงฆผอาวโสในยคนนและตองการเขาไปบวชเปนสงฆพงตองสนใจเขาไป

รบใชอยในวถการด�าเนนชวตจนกระทงถงชวงหนง

แมในดานคฤหสถผใหญทปฏบตตวเปนครท�าตวใหชนรนหลงรสกศรทธาและ

สมครใจทจะเขาไปรบใชเพอตองการถายทอดความรจากใจถงใจ รวมกบการปฏบตของ

ผใหญทใหความรกความหวงใยเมอศษยท�าสงตางๆ ซงพจารณาแลวเหนวามวถทาง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 51

มงสการสรางสรรคภมปญญาตนยอมลงมอรวมท�ากบศษยอยางมความสข

ดงนนการน�าเอาเรองการจดการศกษาทใชโรงเรยนและนกเรยนเปนศนยมากลาว

หากผน�าความคดนมาใหความส�าคญ รวมถงผน�าปฏบตมจตใจทไมถกครอบง�าไวดวย

อทธพลวตถจนกระทงเหนคนอนเปนวตถมากขนคงจะใหความส�าคญมงไปทจตใจซง

ควรจะมความรกความจรงจากใจตนเองทสานเหตผลถงความรกนกเรยนและชนรนหลง

ทกคนโดยไมจ�าเปนตองน�าเอาแผนผงตางๆ ตามแบบคนตางชาตมาใชอธบายบนแผน

กระดาษหากรวถการน�าปฏบตทสอนใหแตละคนหวนกลบไปทบทวนสอดตอนมผลชวย

ใหรคณคาของชวตตนเองไดอยางลกซง

รากฐานคนในสงคมไทยสวนใหญในปจจบนพงพาเหตผลจากใจตนเองไดยาก สภาพของคนสวนใหญในสงคมไทยเทาทเปนอยในปจจบน

ไดรบอทธพลวตถจากวฒนธรรมตะวนตกทเขามาเผยแพรสงผล

ท�าลายการพงพาตนเอง ซงถอไดวาคอคณคาส�าคญทสดของชวต

ใหจ�าตองสญเสยไปอยางกวางขวางอกทงลกซงยงขน

ยงผทมโอกาสไปบรหารงานอยระดบสงสวนใหญมกตกเปน

เครองมอของสงดงกลาวสรางแรงกดดนปดกนความคดตนเองจง

สรางแรงกดดนลงมาทบคนระดบลาง ซงควรไดรบโอกาสใหเจรญ

ขนมาจากรากฐานตนเองอยางอสระ

สวนผทรอดพนปากเหยยวปากกาของอทธพลดงกลาวมาได

เนองจากมรากฐานจตใจทแขงแกรงและมความลกซงสามารถรเทาทนสงตางๆซงผสม

อยในกระบวนการจดการดงกลาวนบวนยงมนอยลงไปเปนล�าดบ

ภายในระบบการจดการศกษาซงบคคลผขนไปสอ�านาจบรหารตกอยใตอทธพลของ

กระแสดงกลาวหลงจากมการหยบยกเรองนขนมาพจารณาท�าใหรสกอยากไดจงมการ

ชแจงเหตผลในลกษณะผลกดนเพอตองการใหทกอยางเปนไปตามความตองการของตน

ประกอบกบพนฐานสงคมไทยซงตกอยในสภาพไฟไหมฟางแมอาจมการประชม

กอนสงการแตคนในทประชมสวนใหญกมความคดคลอยตามกนถดจากนนมาอ�านาจ

บรหารงานระดบสงกมการสงการใหสถาบนอดมศกษาน�าเรองนลงมาใชพจารณาปฏบต

สภาพของคนสวนใหญใน

สงคมไทยเทาทเป นอย ใน

ปจจบนไดรบอทธพลวตถจาก

วฒนธรรมตะวนตกทเขามา

เผยแพรสงผลท�าลายการ

พงพาตนเอง ซงถอไดวาคอ

คณคาส�าคญทสดของชวต

52 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แตการพจารณากคงไมมสงนาสนใจ เพราะมแนวโนมเดนตามกระแสอกเชนกน

ในเมอรากฐานความคดคนสวนใหญออนแอท�าใหเกดระบบอปถมภการพจารณาจงยง

คงมการถายทอดอ�านาจ จากระดบบนลงมาสระดบลาง เหนอกวาวญญาณความรกใน

สจธรรมซงควรจะเตบโตขนมาจากรากฐานทหยงลงสพนดนอยางอสระ

ผลการน�าปฏบตจงท�าใหความคดและรปแบบพฤตกรรมกระจดกระจายอยางขาด

ทศทางเนองจากขาดรากฐานทควรจะเปนหนงเดยวกนบางรายกเอานกเรยนมานงรวม

กนอยตรงกลางโดยมครเดนวนเวยนอยรอบนอกเปนตน

สภาพดงกลาวท�าใหมองเหนความจรงไดชดเจนวา คนสวนใหญในสงคมไทยยค

ปจจบนขาดการมองเหนรากฐานทมาของชวตตนเอง จงขาดการรเปาหมายซงเปน

ความจรงใหแตละคนมนใจได

ดงนน ความหมายของการใชนกเรยนเปนศนยนาจะหมายถงการทผ ใหญใช

ชนรนหลงเปนศนยรวมความรกเพอหวงเรยนรความจรงซงมอยในรากฐานจตใจตนเอง

อยางลกซง

หากมวญญาณความรกความศรทธาในสจธรรมทอยในรากฐานจตใจตนเองอยาง

แทจรงโดยเฉพาะอยางยงผรบผดชอบระดบสงสดควรน�าปฏบตจากความจรงซงอยในใจ

ตนเองใหทกคนเชอถอยอมชวยถายทอดความรกความศรทธาลงมาสระดบลางแทนการ

คดถายทอดอ�านาจจากบนสลาง

ผลทเปนความจรงจงจะปรากฏจากระดบลางซงเปนพนฐานส�าคญทสดของสงคม

ใหไดผลอยางถงเปาหมาย

สรปการใชโรงเรยนและนกเรยนเปนศนย หากรากฐานจตใจคนสวนใหญอสระจรงยอมมกรอบในดานรปแบบทเขาไปสราง

อทธพลก�าหนดจตใจตนเองนอยทสด

ณจดนนเองนาจะเขาใจความจรงไดวาโรงเรยนทแทจรงคอสงแวดลอมซงอยใน

วถชวตตนเองทงหมดโดยเหตทแตละคนพงรหนาทในการน�ามาคดคนหาความจรงเพอ

การเรยนรโดยเฉพาะอยางยงการเรยนรวถการเปลยนแปลงระหวางรากฐานจตใจตนเอง

รวมกบสภาพความหลากหลายทอยภายนอกซงหมนวนเปนวฏจกร

ดงนนผลจากการปฏบตกบทกสงทกอยางซงตนมโอกาสสมผสได โดยเนนความ

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 53

หลากหลายของเพอนมนษยทกรปลกษณะอยางปราศจากการเลอกพวกเลอกกลม เพอ

ใหรากฐานการรความจรงซงอยในใจตนเองหยงลงลกซงยงขน

ส�าหรบประเดนการใชโรงเรยนเปนศนย หากสามารถช�าระลางอทธพลรปวตถซง

มอยในรากฐานจตใจแตละคนใหเบาบางลงไปถงระดบหนง ยอมรไดเองวาโรงเรยน

ธรรมชาตของชวตคอสงคมทวไป

ดงนน การใชโรงเรยนเปนศนยจงหมายความถง

รากฐานจตใจของผใหญแตละคนทควรใหความรกและสนใจ

เรยนรความจรงจากคนในสงคมอกทงควรรไดอยางลกซงวา

พนดนคอฐานอนเปนทเกดและรองรบความเปนมาของ

ทกชวตซงควรใหความรกและสงวนไวอยางดทสด

จากพนฐานความคดทกลาวมาแลวถาครน�าปฏบต

จากวญญาณความรกทมอบใหกบศษยโดยใชวธปฏบตรวม

กบศษยใหเหนไดชดเจน ความประทบใจจากศษยยอมชวย

ใหสามารถถายทอดความรถงศษยไดอยางเปนธรรมชาต

แนวคดดงกลาวถาสามารถเขาใจจากรากฐานจตใจทเปดกวางยอมรไดวาคงหา

ใชมองทครกบศษยเทานน ไมวาพอ-แมกบลก หรอผใหญกบชนรนหลง หากปฏบต

จากใจยอมน�าไปสผลส�าเรจตามเปาหมาย

บคคลใดหยงรความจรงเรองนไดลกซงถงระดบหนงแลว ยอมอทศชวตตนเอง

ท�างานทกอยางเพอใชหนแผนดนถนเกดอยางมความสข

๑๒กมภาพนธ๒๕๔๕

หากสามารถช�าระลางอทธพลรป

วตถซงมอย ในรากฐานจตใจ

แต ละคนให เบาบางลงไปถง

ระดบหนง ยอมรไดเองวาโรงเรยน

ธรรมชาตของชวตคอสงคมทวไป

54 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 55

เรำจะเปดวทยำเขตหรอเลอกเปดเครอขำยระพ สาครก

ทกวนนสถาบนอดมศกษาของรฐสวนใหญเปดวทยาเขตกนแทบจะทวไปหมด

ทศทางการเปลยนแปลงลกษณะนถามองใหถงพนฐานความคดผมไมทราบวามใครบาง

ทตองการแขงกนสรางอ�านาจใหแกตวเองถาจะคดวาตองการกระจายอ�านาจหากผมฝาก

อะไรเอาไวสกอยางหนงใหทานทงหลายไดคดกนอยางลกซง “ผมขอกราบเทาถามตาม

ตรงวา ทานตองการกระจายอ�านาจหรอตองการกระจายการรวบอ�านาจ เรองนเปนขอ

สงสยทขอใหทานหวนกลบไปพจารณาตวเองใหถองแทเสยกอน”

ผมนกถงเมอปพ.ศ.๒๔๗๕ทมนกศกษาไทยซงไปศกษาตออยในเมองฝรงหลง

จากกลบมาแลวกมารวมตวกนเปนพรรคพวกแลวเรยกตวเองวา“คณะราษฎร”ทงๆท

มจ�านวนไมถง๓๐๐คนคนพวกนยกพวกไปบงคบใหองคพระบาทสมเดจพระปกเกลา

เจาอยหวสละราชสมบต ท�าใหนกถงค�าพดของบคคลผหนงในอดตทไดบนทกเอาไววา

มคนเขาไปกราบบงคมทลตงแตสมยองคพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอย หว

“พระองคทานไดทรงเสอเขาปา”

ในทสดเหตการณดงกลาวมนกเกดขนท�าใหคนไทยยกพวกฆากนเองครงแลวครงแลว

ไมวาจะเปน ๑๔ตลาหรอ ๖ ตลา และยงมอกหลายเหตการณ เรองนผมน�าเอาราย

ละเอยดมาวเคราะหเจาะลกจงไดรวาเปนเพราะคนไทยสวนใหญยงไปเรยนมาจากเมอง

นอกดวยแลวคงน�าแตสงทเปนปลายเหตหรอสงสวยๆงามๆมาใชกบเมองไทย

แมแตการเปลยนชอประเทศสยามเปนประเทศไทยแทจรงแลวกคอการหวเงนของ

ฝรง ชวตคนเรานนลงไดเหนเงนเปนตาโตแลว ถามอะไรทเปนของดกจะขนไปขายเขา

หมดจนกระทงมาถงบดนเราก�าลงใกลจะเปนทาสตางชาตเพมมากยงขนทกวน

เรองการศกษานบไดวาเปนพนฐานส�าคญทสดทจะชวยใหประเทศชาตอยรอดแต

เรากยงไมอาจทจะเจาะลกไปถงรากฐานของความเปนคนไทยทแทจรง

ปกตการคบคากบคนชาตอนเราควรสรางสมคณงามความดเอาไวใหเขารสกศรทธา

และยกยองวาเราเปนคนมความรมความเมตตาและคณธรรมประจ�าใจแตเรากมกเผลอ

ตวน�าตนไปคดวาจะตองมคณธรรมประจ�าวดเชนนเปนตน

56 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

มบางคนทผมรจกมากอนตงแตชวงปพ.ศ.๒๔๗๕บคคลผนนเปนคนหนมทมพละ

ก�าลงทางใจคอนขางรนแรงมาก เธอวงหนเขามาหลบซอนตวอยในบานพอของผมและ

อทานวา“ทานครบ มนก�าลงตามฆาผม” นเปนสงทเราควรน�ามาคดครนไปถามมากเขา

บคคลผนนจงตอบวา “ในชวงนน ผมยงเปนคนทมอายไมมากนก เหนเขาท�าอะไรผมก

ท�าดวยเทานนเอง”

นคอค�าพดแกตวทดทสดแลวหรอ

ผมเสยดายทบคคลผนนไดถงแกกรรมไปแลวจงกราบขออภยทน�าเรองนมาเขยน

แตขอสงวนไมพดถงชอของบคคลผนน

เราอางวาตองการกระจายอ�านาจจงคดยดอ�านาจจากองคพระบาทสมเดจ

พระปกเกลาเจาอยหว

เรองการจดการศกษา ถาผมน�ามาเสนอใหหลายคนพจารณา สวนใหญจะพดวา

ทกคนยอมรบวาการจดการศกษานนเปนสงส�าคญอยางยง

ครนมาถงยคนเรามทางเลอกวาจะจดการศกษาออกสอสรภาพหรอตองการจดการ

ศกษาเพอรวบอ�านาจในแตละจดกเปนไปไดทงสองอยาง

ส�าหรบการเปดวทยาเขตนนแทจรงแลว เรากมผบรหารทเปนพวกเดยวกนกบ

วทยาเขตใหญหรออาจเรยกวาอธการบดกเปนได

ถาคดวาตองการเปดเครอขาย แสดงวาทกจดทเปนเครอขายเดยวกนจ�าเปน

ตองการศรทธาบารมใหคนอนเขาเชอถอไมวาจะเปนเครอขายเลกหรอใหญ

ยงไปกวานนกคอการสรางเครอขายนนทกจดจะตงอยบนพนฐานทอสระ

ตวผมเองทพยายามดนรนออกไปสอสรภาพในชนบทมาตงแตตวเองยงมอาย

ไมมากนกเพราะรวาถาเรามอสรภาพเราจะน�าปฏบตในสงทสามารถเรยนรไดดวยตนเอง

หาใชใหคนอนเขาเอาอทธพลวตถมาครอบง�าเราไม

นเปนสงส�าคญทสด

การทผมสามารถน�าเอาวชาสถตเขามาใชในประเทศไทยแบบอาสาสมครตงแตป

พ.ศ.๒๔๙๕และเรมตนงานเผยแพรความรเกยวกบวชาสถตนนมบคคลรวม๓คนซง

จบมอกนท�าแบบอาสาสมคร

เรา๓คนสรางโรงมงจากขนในวงแดงใกลวงสวนสนนทาแลวเปดหลกสตร๑ป

ใหทกคนสามารถมาเรยนไดจนกระทงโรงมงจากหลงนไดแปรสภาพไปเปนส�านกงานสถต

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 57

แหงชาตคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตหลงจากนนจงไปทงองคกร

ไวทจฬาลงกรณมหาวทยาลยสงนนกคอสมาคมสถตแหงประเทศไทยซงตงอยทคณะการ

บญชของจฬาลงกรณมหาวทยาลยสดทายกไปหยดลงตรงสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บคคล๓คนนนคนท๑ไดแกม.จ.อธภรณพงษเกษมศรอกบคคลหนงไดแก

ม.จ.ตยชมสายบคคลสดทายกคอศ.ระพสาครกเราตกลงแบงหนาทกนท�ามาเปน

เวลานานหลายป

บดนตวผมเองไดเรยบเรยงหนงสอสถตขนมาใหมอกเลมหนงซงมความคดทแปลก

ไปจากคนอน

หลายคนเขาคดวาวชาสถตนนคอคณตศาสตร แตผมกลบคดวามนไมใชศาสตร

สาขาไหนทงสนแตเปนปรชญาทเกยวของกบความรของศาสตรทกสาขา

การทผมรเรมงานกลวยไมใหแกประเทศไทยนน ถาจะวาผมเปนคนอตรหรอเปน

คนบามนกใชเพราะเรองราวทงหมดมนมาจากสาเหตดงกลาวไมวาใครจะเรยกวาอะไร

กแลวแตทกคนสามารถเรยกไดทงสนและผมจะไมคดคานใครทงนน

เมอหวนกลบมาพจารณาถงความคดของคนไทยในขณะนสวนใหญมกมนสยเดน

ตามกนคนอนเรอยไปไมวาใครจะวาอยางไรฉนกกมหนาเดนตามกนเขาตอไปอยางเชนค�าวา

ใครชนใครชมชางเขา

ใครตใครดาทนเอา

ใจเรามนคงเปนพอ

สงทปรากฎอยในโลกภายนอกนนลวนเปนสงสมมตทงสนนอกจากไมมตวตนแลว

กยงมแตการเปลยนแปลงไปตลอดตงแตเกดมาใหมแลวในทสดกตายไป

สวนสงทอยในโลกภายในนนสทควรถอวาคอความจรง ซงตวเราเองควรรกษาไว

อยางดทสดโดยไมยอมใหใครมาเหยยบย�าซ�าเตมหรอมาดงออกไปจากแผนดนผนน

๑๑กมภาพนธ๒๕๕๕

58 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 59

บณฑตกถำ จำกตวแทนบณฑตหลกสตรศกษำศำสตรมหำบณฑตสำขำวชำกำรศกษำแบบองครวมชญานมญช บรวตรประเสรฐ

กราบสวสดคณาจารยผทรงคณวฒทกทานและสวสดพนองและผองเพอนบณฑต

ทกคนแลวเรากมวนนวนแหงความส�าเรจทพวกเรามรวมกน

กวาจะมวนนได ไมงายเลยคะ กวาจะไดเปนนกศกษาของสถาบนอาศรมศลปก

ไมใชเรองงายแลวแตกวาจะจบเปนมหาบณฑตของสถาบนแหงนยากยงกวาและยาก

ขนไปอกเพราะพวกเราคอรนแรกคะเราเตบโตไปดวยกนคะทงตวนกศกษาและสถาบน

เราเผชญหลายสงหลายอยางมาดวยกนกวาทเราจะตงหลกซงกนและกนไดเพอนบณฑต

หลายคนสะทอนวา เราตองใชความเพยรอยางมาก เปนความเพยรแบบรอบดานแบบ

องครวมคะการศกษาในระดบมหาบณฑตไมใชสงทพวกเราคนชนการท�างานเขยนเชง

วชาการไมใชสงทครนกปฏบตอยางพวกเราถนดนก อกทงรปแบบวธการเรยนการสอน

ของสถาบนอาศรมศลปทเปนเอกลกษณเฉพาะตวไมเหมอนใคร ท�าใหเราตองปรบตว

ปรบใจอยตลอดเวลา มทกความรสกเกดขนในแตละชวงของการเรยน ทงเหนอย ยาก

ทอแทหดหขเกยจและอกมากมายแตเรากกาวผานสงเหลานนมาไดคะเพราะเราได

รบความเมตตาจากคณาจารยทกทานททมเทแรงกายแรงใจในการสงสอนพวกเรา และ

พวกเรากสมผสไดถงพลงอนทรงคณคาเหลานนทส�าคญพวกเราเปนกลยาณมตรทดตอ

กนคะ เราชวยเหลอกน ไมเคยทอดทงกน เปนก�าลงใจใหกนและกนตลอดเวลา เปน

มตรภาพทงดงาม เปนบรรยากาศของการเรยนรทหาไดไมงายนก แตทกทานสามารถ

สมผสไดณทแหงนคะทซงไมใชเปนเพยงสถาบนทใหความรเชงวชาการไมใชเปนเพยง

สถาบนทฝกฝนการเปนนกการศกษาแตเราถกฝกในเรองของจตและใจดวยคะเราถกฝก

60 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

วาถาเรามจตทตงมนในความด มใจทเขมแขง อปสรรคทเขามากจะเปนเพยงบทเรยน

ทใหพวกเราไดคนหาวธการแกไข เทานนแลวมนกจะผานไปมาใหมแลวผานไป เปน

แบบนเรอยๆ

พวกเราเปนเหมอนเมลดพนธพชพนเมองคะทนแหงทนฝนทนโรคไดดเพราะเรา

เกดและโตในผนดนแหงน แตถงแมวาเราจะเขาใจสภาพแวดลอมทนไดด ไดรบการเอา

ใจใสดแลการรดน�าพรวนดนทด แตถาเราไมพยายามทจะเจรญเตบโตดวยตนเองการ

ดแลตางๆกไมมประโยชนเปรยบเหมอนการอบรมสงสอนของครบาอาจารยทเปดมม

มองใหมๆใหพวกเรามองออกไปไดกวางขนเขาใจสงตางๆไดชดเจนขนครไมไดสอนวา

เราตองคดแบบนหนงสองสามสแตครสอนวามวธใดบางเคยมผลอยางไรบางและ

ขณะเดยวกนเราไมจ�าเปนตองใชวธเดยวกนกบครกได ไมมผดไมมถกอยางแทจรง

ยงเมลดพนธเจรญเตบโตมากขนเทาไร กเปรยบเหมอนระยะเวลาทพวกเราถกบมเพาะ

ความร และประสบการณตางๆ แตวธการน�าความรทไดไปใชประโยชนตอนน เราตอง

คดเองครไมเคยบอกเราตองท�าเองเผชญเองเปรยบเหมอนตนไมทตองรวาจะแทงยอด

ขนไปทางใดจะแตกกงกานสาขาเชนไรเพยงแตเรารวาครอยขางๆเราเสมอพรอมให

ค�าปรกษาตลอดเวลาทเราตองการมนเปนความรสกอนใจเปนการเตบโตทหยงรากลก

อยางมนคงและรอวนทเมลดพนธนจะสกงอกขยายพนธออกไปอยางตอเนองอยางไมม

ทสนสด เพราะเราเปนเมลดพนธแทไมไดถกดดแปลงทางพนธกรรมคะท�าใหเรามพลง

ทจะกาวเดนตอไปในวชาชพนอยางภาคภมใจดวยจตวญญาณแหงความเปนครทพวกเรา

ระลกอยเสมอและจะเจรญรอยตามครบาอาจารยทกๆทานทสงสอนพวกเราเพราะพวก

เราเปนศษยมครคะ

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 61

วนนพวกเราอยากจะบอกวาเรามความมงมนอยางเตมเปยมทจะชวยกนถายทอด

วชาความรตางๆ ทไดรบไปสนกเรยน ไปสลกศษยของเรา จากรนสรนอยางเตมก�าลง

เหมอนกบสถาบนอาศรมศลปทมงมนพฒนาบณฑตทมคณภาพอยางตอเนองอยากเปน

ก�าลงใจในเพอนนกศกษาทกทานทก�าลงศกษาอยในขณะน อยากจะบอกวาพวกทานมา

ถกทางแลวคะแมวาเสนทางนจะขรขระเดนล�าบากไปบางชาไปบางไมมรถไฟความเรว

สงผานมาแตขอใหกาวเดนตอไปอยาถอยคะแลวพวกทานกจะพบปลายทางทงดงาม

สดทายนพวกเราขอขอบพระคณคณาจารยทกทานสถาบนอาศรมศลปครอบครว

ของพวกเรา กลยาณมตรของพวกเราทกคน และทกสรรพสงในโลกใบน ทมอบโอกาส

ทางการศกษาใหพวกเราทกคนในทนและเชอมนในศกยภาพของพวกเราไววางใจพวกเรา

ใหรวมกนเปนสวนหนงในการขบเคลอนการศกษาใหกาวเดนตอไปอยางมนคงเพออนาคต

ทงดงามของเดกๆทกคนในโลกใบน

ขอบคณคะ

62 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 63

บณฑตกถำจำกตวแทนบณฑตหลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรมหำบณฑตภคชาต เตชะอ�านวยวทย

สถาบนอาศรมศลป...สถาปนก...ชวต“สถาปนกกบมหาบณฑต” ขอนอบนอมแดพระรตนตรย กราบนมสการพระคณเจาทกรป กราบบชา

ครบาอาจารยผประสทธประสาทวชาทกทานและกราบสวสดพอแมพนองผองเพอน

ผทเดนทางชวตมาดวยกน

กอนอนขออนญาตเรยนใหทกทานทราบวา“บณฑตยกถา”นมไดเปนของผม

เพยงคนเดยวเทานน หากเกดจากการรวบรวมประมวลผลจากมตรสหายเรยนรวมกน

มาทงทรบปรญญาพรอมกนในวนน ยงไมไดจบในปน รวมถงอาจจะไมจบเลย เพราะ

ฉะนนผมจงมหนาทเขยนเพมเตมเชอมโยงสรปเรยบเรยงและกลาวแทนมตรสหาย

เหลานนเทานน

...สถาปนก... กรกฎาคม๒๕๔๘แปดปทแลวกอนทผมจะเรมเรยนทอาศรมศลปครบาอาจารย

ทานหนงไดถามผมวา

“ปลายทางของอาชพสถาปนกนอยากจะเปนอะไร”

ดวยความทเพงจบจากมหาวทยาลยชอดงมาไมถงสองปผมจงตอบวา

“เปน great architect ครบ”ทานจงตอบกลบมาวา

“เปน good architect กอนดกวาไหม”

64 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

ผมพยกหนากงสงสยวาสองค�านตางกนอยางไรเราจบบทสนทนาดวยประการใดผม

ไมสามารถจ�าได แตทจ�าไดคอค�าๆ น เปนค�าทมความหมายตอผมและมตรสหาย

ทกคนจนถงทกวนน

เมอไดรบมอบหมายใหเปนตวแทนของมตรสหายกลาวบณฑตยกถาในวนน

ผมจงคนหาความหมายของค�าสองค�าไดแก

“บณฑต”ซงมาจาก“ปณฑตา”แปลวา“ผมปญญาในการด�าเนนชวต”

“สถาปนก”แปลวา“ผออกแบบสรางสรรค”

แลว“สถาปนกกบบณฑต” นนรวมความวาอยางไรผมจงสรปวา

“ผมปญญาในการออกแบบสรางสรรคชวต”

ส�าหรบตวผมเองแลว นยามของค�าๆ นตรงกบบทสนทนากบครบาอาจารยทานนน

เมอแปดปทแลววา“good architect”หรอ“สถาปนกทด”ยงไปกวานนเมอมองยอนกลบ

ไปตลอดระยะเวลาในการเรยนทนผมสามารถสรปไดในค�าๆเดยววาเปนการเรยนเพอ

ความเปน “สถาปนกทด”

...ชวต... หากสถาปนกทดคอผมปญญาในการออกแบบสรางสรรคชวตแลวชวตทวานน

เปนชวตอยางไร

ในการกงเรยนกงท�างานทน ค�าตอบมไดปรากฏออกมาเปนนยามค�าจดกดความ

ตรงๆ หรอมครบาอาจารยทานไหนมานยามใหไดยนจนพวกเราอดสงสยมไดวา เหตใด

ไมสอนกนตรงๆวาคออะไรกนแนแตในทางตรงกนขามความรเหลานกลบเกดขนจาก

การลงไปสมผสดวยตนเองไมวาครงไปเรยนรอยกบชาวปกาเกอะญอทหมบานสบลาน

อ�าเภอสะเมงกดหรอเมอครงลงไปท�างานกบชมชนแออดทอบลราชธานสมทรปราการ

หรอรมคลองเปรมกด และอกหลายสบครงกบหลายเหตการณทหลอหลอมใหพวกเรา

เขาใจชวตมากยงขน ผมเชอแนนอนวาไมมใครในหมพวกเราจะนยามสงเหลานไดตรงกน

ทกคนจะมนยามเฉพาะของแตละบคคลเอง ส�าหรบตวผมเองแลว ผมนยามไดวาการ

ออกแบบสรางสรรคชวตทวานนคอชวตทดชวตทงามและชวตทจรง

๑.ชวตทดคอชวตทหลอมรวมกบคณคาไมวาจะเปนความเมตตากรณาความรก

ความผกพนความปลอยวางความสอดคลองกบธรรมชาตความสงบสข

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 65

๒.ชวตทงามชวตทมสนทรยะรนรมย

๓.ชวตทจรงเปนชวตทเปลยนแปลงไมคงทและไมไดอยในอ�านาจ

ความดความงามและความจรงเปนค�าสามค�าทพวกเราไดยนอยเสมอตลอดระยะ

เวลาทอยทน หลายครงทพวกเราสนทนากนถงค�าสามค�าน บางคนกรสกวาเปนค�าใหญ

บางคนกรความหมายมนแตกไมสามารถเชอมโยงเขากบชวตไดบางคนกไมเขาใจความ

หมายเลยแตผมคดวาทกคนสามารถเชอมโยงกบประสบการณททกคนไดลงไปสมผสได

ยกตวอยางเชนชวตในชมชนแออดทอยทามกลางน�าเสยอากาศเปนพษเลนการพนน

มคนตดยาและไมมความมนคงในทอยอาศยเลยนนหากไมไดเคยลงไปคลกคลพดคยแลว

กจะเหนวาเปนชวตทบบคน แปรปรวน ไมปลอดภยและอยไดยากยง แตอยางไรกตาม

พวกเขากอยกบความจรงนได ยงไปกวานนกยงมความดและความงามของชวตอยดวย

เชนการใหอภยยกตวอยางทครงหนงพวกเราเหนการยกโทษใหผน�าทโกงเงนชมชนไป

และอนญาตใหกลบเขามาอยในชมชนอกครง

อยางไรกตามตวอยางขางตนนไมไดหมายความวาหากเราอยากจะมชวตทดงาม

และจรงแลว เราจะตองลงไปอยในชมชนแออด แตตรงกนขาม สงทพวกเราไดเรยนร

กคอ ความด ความงาม และความจรงของชวตเหลานนหาไดขนอยกบลกษณะทาง

กายภาพภายนอกเพยงอยางเดยวไมแตหากอยกบมตภายในเปนส�าคญคอ “ใจ”ชวต

ทดชวตทงามชวตทจรงนนลวนมาจากใจทดใจทงามและใจทจรงนนเอง

สถาปนก...กบ...ชวต ผมเคยเกดความฉงนใจวา“สถาปตยกรรมท�าหนาทอะไร”แตความสงสยไดคลายตว

ลงเมอไดผานกระบวนการออกแบบทนซ�าแลวซ�าเลาตงแตบานในชมชนแออดบานคน

มสตางคโรงเรยนของชาวนาโรงเรยนนานาชาตศนยการเรยนรวดปาจนไปถงรฐสภา

เปนตน พวกเราไดเรยนรวา สถาปตยกรรรมมไดท�าหนาทรองรบมตการใชงานทาง

กายภาพเทานนแตยงไปกวานนมนยงท�าหนาทรองรบและหอหมมตทาง “ใจ” อกดวย

ยกตวอยางทแหงน“สถาบนอาศรมศลป” สถาปตยกรรมไมไดเปนเพยงสถานทท

ทกคนมานงรวมกนเพอรบฟงบณฑตยกถาในพธการส�าคญเทานน แตก�าลงท�าหนาท

รองรบการเตบโตของจตใจเชนเดยวกบการเตบโตของชมชนไปพรอมๆกนดวยคอใจ

ทสอดคลองกบธรรมชาต และชวตรวมหมเปนชมชนซงเปนคณคาทส�าคญของชาว

66 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

อาศรมศลปภาษาของสถาปตยกรรมทถกเลอกมาตอบโจทยเรองนคอการเวนพนทให

ธรรมชาตเชนบอน�าการใชวสดธรรมชาตเชนไมไผตรงนและการสรางพนทแหงการ

ปฏสมพนธมากกวาครงหนงของของพนทใชงานเปนตน

แมเปนเพยงสมมตบญญต แตพวกเราตางเชอวา “พลงของสถาปตยกรรมและ

กระบวนการออกแบบ”นนมผลไมมากกนอยกบใจทดงามและจรงคงไมมใครรวาความ

เชอนนกอรางสรางตวมาตงแตเมอใดแตส�าหรบผมเองแลวความเชอนไมไดชดเจนเลย

กอนทจะเขามาทน

เมอเวลาผานไปพวกเราผานประสบการณในการสรางกระบวนการออกแบบและ

การสมผสกบสถาปตยกรรมซ�าๆหลายสบหลายรอยครงจนเหมอนมน “ซม”เขาไปเปน

วถทางในการออกแบบซงเปนวถทางแหงการเขาถงคณคาในจตใจภายในทงตอวถของ

ผอาศยชมชนและโลกใบน

วถทางการออกแบบทวานเรมตนและจบลงดวยสองค�าถามงายๆแตส�าคญทวา

“คณคาของสถาปตยกรรมชนนคออะไรทงของผอาศย ชมชน และโลก”

“ภาษาของสถาปตยกรรมแบบไหนทตอบคณคาอนนได”

อยางไรกตามวถทางในการออกแบบนนมความหลากหลายและแตกตางกนไปตาม

ความช�านาญของสถาปนกแตละคนซงมประสบการณตางกน เชน หากถามสถาปนกท

เชยวชาญดานอสงหารมทรพยอาจจะไดค�าถามทส�าคญวา “สถาปตยกรรมจะสรางมลคา

มากทสดเทาไหร” แตหากสถาปนกในฐานะของผออกแบบและสรางสรรคชวตแลว

เราสามารถเลอกไดวาจะน�าชวตและจตใจไปเกยวของกบงานสถาปตยกรรมหรอไมและ

จะดกวาไหมเชนหากเราตงค�าถามวา“จะมมลคาไปพรอมๆ กบมคณคาไดอยางไร”

สถาบนอาศรมศลป..สอน..สถาปนก...ออกแบบ...ชวต หากจะกลาวถงวธการหรอรายละเอยดในกระบวนการออกแบบซ�าๆทพวกเราผาน

มานนอาจจะสรปไดวา

การเรยนรทแทจรงเปนการเรยนรทน�าไปสการเปลยนแปลงเปลยนแปลงไปเปน

บณฑตผ“คดด พดด ท�าด”

“คดด”ดวย โยนโสมนสการคดอยางใครครวญ เปนการคดดวยหว เปนการคด

ดวยใจ เปนการคดท “เหตผล” กบ “ความรสก” มความส�าคญ และท�างานสอดคลอง

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 67

สงเสรมซงกนและกน เปนการคดทเชอมโยงระหวาง “วทยาศาสตร” และ “ศลปะ”

อยางเปนกระบวนเปนระบบเปนการท�างานรวมกนระหวาง“สมองซกขวา” และ“สมอง

ซกซาย”และทส�าคญทสด เปน “การคด” ทเปนไปเพอประโยชนตนและประโยชนทาน

อยางไมเบยดเบยนซงกนและกน

“พดด” ดวยทกษะในการสอสารทกษะในการสรางกระบวนการมสวนรวม เปน

ทกษะใน “การพด” ทพฒนาและท�างานควบคไปกบ “การฟง” และ “การจบประเดน”

เปนการพดและฟงทตอยอด “ความคดความรสก” ของปจเจกบคคลไปเปน “วสยทศน”

และ“ความเขาใจรวม” ของกลมคนของชมชนและทส�าคญทสดเปน“การพด” ทเปน

ไปเพอประโยชนตนและประโยชนทานอยางไมเบยดเบยนซงกนและกน

“ท�าด”ดวยทกษะในการแกปญหาทกษะในการออกแบบ เปนการท�าทเชอมโยง

“นามธรรม”ของ“ความคดความรสก”ไปส“รปธรรม”ของ“สถาปตยกรรม”ทตอบสนอง

ตอ“วสยทศน”และ “เปาหมาย”อยางชดเจนเปนระบบเปนการท�าในความหมายของ

“การปฏบต”ทเปนบนไดกาวส�าคญของกระบวนการเรยนรทเชอม “ปรยต”หรอความ

เขาใจในทฤษฎ ไปส “ปฏเวธ” หรอความรเขาใจอยางแจมแจง ความรเขาใจทอยใน

เนอในตวและทส�าคญทสดเปน“การท�า”ทเปนไปเพอประโยชนตนและประโยชนทาน

อยางไมเบยดเบยนซงกนและกน

ทงหมดนกอนจะคดพดและท�าดไดนนลวนมรากฐานมาจาก“ใจทด”

เหมอนทครงหนงพวกเราทกคนไดยนค�าพดของพะตแดงแหงสบลานวา

“ความมด...ไมเปนไร ไมตองกลว ไมตองหวงมน แตใจมดนส...ส�าคญนะ อยาให

ใจมดเปดใจกวางๆ สบายๆ”

นอกเหนอไปจากใจทดงามแลว การไดประสบพบเจอกบความยากล�าบากในการ

เรยนทนกเปนการฝก “ใจทยอมรบความจรง”อกประการหนงดวยความเปนจรงกคอ

เสนทางนมไดมแตความรนรมย สนทรยะหรอทใครหลายคนมองวา “สายลมแสงแดด”

เทานนแตเราก�าลงเดนอยในกระแสของโลกทนนยมทมการแขงขนเหยยบย�ากนเพอความ

อยรอด เพราะฉะนนจงเลยงไมไดทผลงานของพวกเรา “จะตองออกมาด” ซงกวางาน

แตละชนจะออกมาดไดนนจตใจของเราเองกยงตองหวนไหวกระทบกระเทอนเปนทกข

ยามทมนไมดดงทหวงไวทงจากความกดดนค�าดดาวากลาวและวพากษวจารณอยางตรงไป

ตรงมาเกดเปนความขดแยง ขนของหมองใจ ยามนนคอยามฝกใจทยอมรบความทกข

68 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

อยางทมนเปน และยามนนคอโอกาสทไมวาจะเปนครบาอาจารย มตรสหายรอบตวได

แสดงตวออกมาฉดรงขนมาจากหลมของอารมณเศราหมองได

อยางไรกดพวกเราคดวามนเปนเรองทไมงายนกในการหาบทสรปของความรทได

จากการเรยนรทนดวยเหตและผลเหมอนพวกเราจะ “ร”แตบางครงก“รแตวาไมรอะไร”

“รแลวกผานเลย” มนจงเหมอนไมมความรอะไรแตกรบรไดวา“มบางสงบางอยางทอย

ภายในจตใจ ภายในตวของเรา”

ใจททงดงามและยอมรบความจรงนนกอใหเกดเปน“ความเขาใจ”ในตวเองและ

สรรพสงมเมตตาและปรารถนาใหผอนอยอยางเปนสขและเกดประโยชนแกโลกน

ชวต...ของ...สถาปนก คงไมมพวกเราคนไหนทจะสรปวาตวเองเปน“สถาปนกทด” บางทค�าๆนอาจะเปน

ทง “เปาหมาย” ทจะไปใหถงและเปน “วธการ” ในการออกแบบและใชชวตในปจจบน

ขณะนกไดและหากเปนเชนนนหากเรามความรสกตวในขณะนเวลานและรวาก�าลงท�า

อะไรไปเพออะไรการเปนสถาปนกทดกอาจจะปรากฏขนณตรงหนานกได

สดทายน กยอมถงชวงเวลาทแตละคนเตบโตและแยกยายกนไปตามวถทางชวต

ของตนเองพวกเราเชอวาตนไมแตละตนมคณลกษณะแตกตางกนบางตนชอบอยเดยวๆ

เปนพอแม สามและภรรยาทดทจะเลยงลกใหเปนคนด บางตนชอบอยเปนหมคณะเปน

สถาปนกชมชน บางตนกคลายตนไทรทใหประโยชนแกชวตอนๆ เปนครบาอาจารยท

สงสอนคนตอไปไดมากมาย ซงแมจะมความแตกตางกนแตตนไมกยงใหประโยชนได

เหมอนกนไมมากกนอย น�าและดนทรดลงไปในตนไมแตละตนกยงคงวนเวยนและ

เปลยนแปลงเปนกงเปนเนอเปนใบของตนไมอยวนยงค�า และจะตดตวไปเปนเนอของ

ตนไมตราบจนวนทมนสญสลายไปในผนดน

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 69

ท�ำเนยบรน

หลกสตรศกษำศำสตรมหำบณฑต รน ๑ ปกำรศกษำ ๒๕๕๐

ล�าดบ ชอ-สกล เบอรตดตอ e-mail ทอย

๑ นายโกเมนออชยภม ๐๘๔๐๗๑๖๕๖๕ komon_or@yahoo.com ๑๓/๑หม๘ต.กะฮาดอ.เนนสงาจ.ชยภม๓๖๑๓๐

๒ นายคมสนเสมวมล ๐๘๑๗๔๑๕๕๓๐ ๑๐๕/๑๘๒หม๓แขวงบางบอนเขตบางบอน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๓ นางสาวชญานมญชบรวตรประเสรฐ ๐๘๔๖๕๙๕๑๑๕ chayamonn@gmail.com ๔๖๘/๑ถ.เทศบาลนมตเหนอแขวงลาดยาวเขตจตจกร

กรงเทพมหานคร๑๐๙๐๐

๔ นางสาวชฎาภรณพพทธางกร ๐๘๖๘๙๐๖๔๐๘ noohnarak@yahoo.co.th ๙๒/๖๘หม๗แขวงบางบอนเขตบางบอน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๕ นางสาวณฏฐสดาดอนเส ๐๘๑๙๑๐๓๘๕๐ ๙๙/๓๕๑หม๘ต.บางรกพฒนาอ.บางบวทอง

จ.นนทบร๑๑๑๑๐

๖ นายอดเรกสมบตวงค ๐๘๙๐๓๑๘๙๔๕ ๑๗๗หม๓ต.ทาลอ.ทาลจ.เลย๔๒๑๔๐

หลกสตรสถำปตยกรรมศำสตรมหำบณฑต รน ๑ ปกำรศกษำ ๒๕๕๐

ล�าดบ ชอ-สกล เบอรตดตอ e-mail ทอย

๑ นางสาวแพรวพรสขษเฐยร ๐๘๙๕๐๗๗๖๖๕ hkuna๓๓_๓@hotmail.com ๒๘๑แขวงบางเพรยงเขตบางบอ

กรงเทพมหานคร๑๐๕๖๐

๒ นายภคชาตเตชะอ�านวยวทย ๐๘๙๙๘๐๐๐๗๔ pakachat@hotmail.com ๙๐/๗หม๘แขวงบางครเขตพระประแดง

กรงเทพมหานคร

๓ นายยงยงปณโณปถมภ ๐๘๗๐๘๖๒๗๘๘ k_ung_๐๑@hotmail.com ๑๐๙/๒๘หม๘แขวงบางบอนเขตบางบอน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๔ นางสาวรตนนสพฤฒพานชย ๐๘๙๑๖๗๒๐๑๑ dummnum@yahoo.,com ๔๕/๑หม๑๐แขวงบางมวงเขตบางใหญ

กรงเทพมหานคร๑๑๑๔๐

๕ นายอภเชษฐอศวบญญาเดช ๐๘๑๔๔๖๖๕๕๗ big_olo_๕๒@hotmail.com ๗๕/๘๑ถ.จรญสนทวงศเขวงบางขนศร

เขตบางกอกนอยกรงเทพมหานคร๑๐๗๐๐

๖ นางสาวอสรยาทองชว ๐๘๑๗๐๕๖๗๖๑ ann_stu๔๔@hotmail.com ๕๐๔ต.บานเกาะอ.บางไทร

จ.พระนครศรอยธยา๑๓๑๙๐

70 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

หลกสตรประกำศนยบตรบณฑตวชำชพคร รน ๒ ปกำรศกษำ ๒๕๕๒

ล�าดบ ชอ-สกล เบอรตดตอ e-mail ทอย

๑ นางสาวกรกนกปานอ�าพนธ ๐๘๓๗๑๗๕๔๗๑ ๖๓/๑๑๑หม๖๑/๑๐๐ซอย๕ต.สตหบอ.สตหบ

จ.ชลบร๒๐๑๘๐

๒ นางนพวรรณนอยสพรรณ ๐๘๑๘๖๖๖๕๓๑ poxsa๒๐๐๑@hotmail.com ๑๒ถ.เพชรเกษม๗๑แขวงหนองคางพล

เขตหนองแขมกรงเทพมหานคร๑๐๑๖๐

๓ นางพรรณยมนโตกทอง ๐๘๕๑๓๗๐๕๕๐ t_mon๒๐๐๗@hotmail.com ๘๘/๓หม๖ต.บางหญาแพรกอ.พระประแดง

จ.สมทรปราการ๑๐๑๓๐

๔ นางสาวรนรดากลนหอม ๐๘๕๑๑๙๑๑๔๑ rinrada_k@windowslive.com ๑/๑หม๙ต.บางหญาแพรกอ.พระประแดง

จ.สมทรปราการ๑๐๑๓๐

๕ นางสาวเรวดผลพานช ๐๘๓๒๙๗๔๑๙๔ airy๒๕๒๖@hotmail.com ๑๕๐/๗๔หม๔แขวงทาขามเขตบางขนเทยน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๖ นายเรวตอภนนทพร ๐๘๑๒๙๗๘๒๒๓ ๑๔๑/๒๓๐หม๖ต.คลองมะเดออ.กระทมแบน

จ.สมทรสาคร๗๔๑๑๐

๗ นายวรวฒอาจเดช ๐๘๗๐๑๓๒๗๓๗kikusui_wanchana@hotmail.com๘๔/๓หม๑๔ต.นคมอ.สตกจ.บรรมย๓๑๑๕๐

๘ นางสาวศรพรรตนพานช ๐๘๑๖๘๖๑๔๘๕ raftanapanit.siripron@gmail.com ๒๗/๑แขวงหนองแขมเขตหนองแขม

กรงเทพมหานคร๑๐๑๖๐

๙ นางสาวอบลเชอชมกล ๐๘๑๔๕๐๔๒๘๓ winnie_benzie@yahoo.com ๖๒หม๒ต.สนโปงอ.แมรมจ.เชยงใหม๕๐๑๘๐

๑๐ นางสาวปรางฉายคชศลา ๐๘๒๕๘๙๙๑๑๙ pranxhine@gmail.com ๒๗๗หม๘ต.บางเลนอ.บางใหญจ.นนทบร๑๑๑๔๐

หลกสตรประกำศนยบตรบณฑตวชำชพคร รน ๓ ปกำรศกษำ ๒๕๕๓

ล�าดบ ชอ-สกล เบอรตดตอ e-mail ทอย

๑ นางวรยาโตมะ ๐๘๐๕๕๖๙๑๔๙ แขวงบางมดเขตธนบรกรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๒ นายคมสนตละครอนนท ๐๘๙๘๑๔๔๕๐๒ bugmusic_su@hotmail.com ๑๔๗ หม๔ต.หลบอ.เมองกาฬสนธจ.กาฬสนธ๔๖๐๐๐

๓ นางเนาวรตนเมองกรง ๐๘๖๐๗๒๖๕๒๘ ๑๐๐/๖๖๑หม๘ต.บางครดอ.บางบวทอง

จ.นนทบร๑๑๑๑๐

๔ นางปนปลนธนวงซาย ๐๘๗๘๐๐๐๙๘๗ dumplingrrl@gmail.com ๕๕๙ถ.เทศบาลสาย๑แขวงวดกลยาณเขตธนบร

กรงเทพมหานคร๑๐๖๐๐

๕ นางสาวสรรตนสงวาลย ๐๘๑๗๗๕๘๙๕๕ sn_nook๒๙@yahoo.com ๑๙/๙๑๐แขวงบางขนเทยนเขตจอมทอง

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๖ นางอญชลกนกกนทรากร ๐๘๑๕๖๕๖๔๑๔ meenoy๑๕@yahoo.com ๑๘ถ.ประชาอทศ๓๓แขวงบางมดเขตจอมทอง

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๗ นางสาวกนยารตนแกวลนไม ๐๘๔๐๗๑๖๕๖๕ cin_teechul@hotmail.com ๑๓หม๘ต.กะฮาดอ.เนนสงาจ.ชยภม๓๖๑๓๐

๘ นางสาวณชมนศลยวฒ ๐๘๑๓๗๖๒๐๓๑ ๒๐ถ.กาหลง๗ต.ทาทรายอ.เมองนนทบร

จ.นนทบร๑๑๐๐๐

๙ นางสาวแพรทพยจนทรครบ ๐๘๐๘๑๓๗๙๒๐ oo_zipprae@hotmail.com ๗๑/๗๑หม๔แขวงแสมด�าเขตบางขนเทยน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

แดศษย สถาบนอาศรมศลป l 71

๑๐ นายววรรธนหมนปร ๐๘๔๑๑๕๐๘๖๖ ๗๒/๑๕๑หม๔ต.ราชาเทวะอ.บางพล

จ.สมทรปราการ๑๐๕๔๐

๑๑ นางสาวเออจตพนพนช ๐๘๑๔๔๔๑๑๑๕ moggie_mocha@hotmail.com๔๑/๙๙หม๕แขวงบางบอนเขตบางบอน

กรงเทพมหานคร๑๐๑๕๐

๑๒ นางสาวจรนดาแสนหาญชย ๐๘๘๔๓๘๑๒๓๘ ๗๗๙ถ.เพชรเกษม๕๓แขวงบางแคเขตภาษเจรญ

กรงเทพมหานคร๑๐๑๖๐

๑๓ นางสาววชราภรณสภาชพ ๐๘๙๗๗๐๒๑๗๑ ๔๓/๑๙ต.ศรราษฎรอ.พบพระจ.ตาก๖๓๑๖๐

๑๔ นายชวลตวองวารทพย ๐๒๒๑๑๐๕๓๑ ๕๙-๕๙/๑ถ.สาธประดษฐ๑๖แขวงบางโคลง

เขตบางคอแหลมกรงเทพมหานคร๑๐๑๒๐

หลกสตรประกำศนยบตรบณฑตวชำชพคร รน ๔ ปกำรศกษำ ๒๕๕๔

ล�าดบ ชอ-สกล เบอรตดตอ e-mail ทอย

๑ นางสาวรงนภาสาธร ๐๘๔๓๘๘๘๗๒๖ nongmid_w@hotmail.com ๙๕/๕๕๘หม๖ต.บางรกพฒนาอ.บางบวทอง

จ.นนทบร๑๑๑๑๐

๒ นางดาราจนทรทว ๐๘๙๐๑๕๒๑๗๙ ๔๕/๖หม๔แขวงศาลาธรรมสพนเขตทววฒนา

กรงเทพมหานคร๑๐๑๗๐

๓ นางสาวอมรพนธอตต ๐๒๘๘๘๗๑๐๒ ๖/๕๐หม๕แขวงศาลาธรรมสพนเขตทววฒนา

กรงเทพมหานคร๑๐๑๗๐

๔ นางสาวอนสราคงกระพนธ ๐๘๙๒๖๗๑๔๘๕ ๘๖/๑หม๒ต.แมส�าอ.ศรสชนาลยจ.สโขทย๖๔๑๓๐

๕ นายธญยพงศกจพอคา ๐๘๗๓๙๙๔๓๒๓ mac_kl๒g@hotmail.com ๙๕/๕๕๘หม๖ต.บางรกพฒนาอ.บางบวทอง

จ.นนทบร๑๑๑๑๐

๖ นางสาวนฤตยาถาวรพรหม ๐๘๖๐๑๔๓๒๑๖ lingpedd@hotmail.com ๒๕หม๔ต.ดานจากอ.โนนไทย

จ.นครราชสมา๓๐๒๒๐

๗ นางสาวสภคสทธชล ๐๘๔๐๘๗๐๖๒๒ pukkg๓๓๔@hotmail.com ๘๙/๘๕หม๓ต.บางศรเมองอ.เมองนนทบร

จ.นนทบร๑๑๐๐๐

๘ นางสาวนาถนดดาชนแสงเนตร ๐๘๑๕๘๗๘๒๘๖ natnadda@hotmail.com ๕๒/๔หม๒ต.ทาศาลาอ.เมองลพบร

จ.ลพบร๑๕๐๐๐

๙ นางสาวนนทกานตอศวตงตระกลด๐๘๑๔๘๒๓๒๓๒ ๖๑/๑๑๖หม๑ต.บางกรวยอ.บางกรวย

จ.นนทบร๑๑๑๓๐

๑๐ นางสาวนตยาอนเทศ ๐๘๖๔๑๐๖๘๘๐ ๒หม๓ต.ตากฟาอ.ตากฟาจ.นครสวรรค๖๐๑๙๐

๑๑ นางสาวพชญาภาหดหน ๐๘๐๒๑๗๔๔๑๕ apornphun@gmail.com ๑๐๕หม๗ต.ทาขนอนอ.ครรฐนคม

จ.สราษฎรธาน๘๔๑๘๐

๑๒ นายธชพลแกวมะณ ๐๘๓๖๑๐๗๘๑๘ jirakm@hotmail.com ๑๕๘/๓หม๕ต.บานแปงอ.บางไทร

จ.พระนครศรอยธยา๑๓๑๙๐

๑๓ นางสาวขนษฐาพทธสขา ๐๘๑๙๑๔๖๖๙๘ kkkgood@hotmail.com ๑๗หม๕ต.เขาพระอ.เมองนครนายก

จ.นครนายก๒๖๐๐๐

๑๔ นางสาวจนตหลาพรมศร ๐๘๗๗๙๐๒๖๒๘ k_anom_jeen@hotmail.com ๓๒หม๓ต.หนองหมอ.ราษไศลจ.ศรสะเกษ๓๓๑๖๐

72 l แดศษย สถาบนอาศรมศลป

เวลา รายละเอยดกจกรรม

๗.๐๐-๘.๓๐น. สถานท:หองประชมอาคาร๓

•ถวายภตตาหารเชาพระสงฆ๙รป

•พธเจรญพระพทธมนตเนองในวนสถาปนาสถาบนฯครบ๗ป

ประธานพธจดธปเทยนบชาพระรตนตรย

ประธานสงฆใหศล

พระสงฆ๙รปเจรญพระพทธมนต

ถวายไทยธรรมพระสงฆอนโมทนา

๘.๓๐-๘.๔๕น. สถานท:หนาหองประชมอาคาร๓

• เรยนเชญคณาจารยผใหญสวมครยและเขาสบรเวณพธการ

• เจาหนาทตรวจสอบรายชอบณฑต

บณฑตตงแถวเตรยมความพรอม/อาจารยเดนน�าแถวเขาสบรเวณพธ

พธการประสาทปรญญาบตรแกผส�าเรจการศกษา สถาบนอาศรมศลป ครงท 1 ณ หอศลปไมไผ

๘.๕๐น. ทกคนพรอมประจ�าทนงบรเวณพธการ

๙.๐๐-๙.๒๐น. ประธานพธจดธปเทยนบชาพระรตนตรย

การแสดงสมโมทนยกถา โดย พระมหาดเรก พทธยานนโท

หวขอ “การก�าหนดรอบรทสมคาแหงการเปนบณฑต”

๙.๒๐-๙.๓๐น. อธการบดกลาวรายงาน

๙.๓๐-๑๐.๓๐น. นายกสภาสถาบนอาศรมศลปมอบปรญญาบตรแกผส�าเรจการศกษา

-ประธานสาขาวชาสถาปตยกรรมเพอชมชนและสงแวดลอมเบกรายงานผส�าเรจการศกษา

-ประธานสาขาวชาการศกษาแบบองครวมเบกรายงานผส�าเรจการศกษาประกอบดวย

หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

หลกสตรประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร

๑๐.๓๐-๑๑.๐๐น. นายกสภาสถาบนอาศรมศลปกลาวใหโอวาท

๑๑.๐๐-๑๑.๓๐น. บณฑตกถาจากผแทนบณฑต๒สาขาวชา

๑.ผแทนบณฑตสาขาวชาสถาปตยกรรมเพอชมชนและสงแวดลอม

๒.ผแทนบณฑตสาขาวชาการศกษาแบบองครวม

๑๑..๓๐น. ผชวยอธการบดฝายประกนคณภาพน�ากราบลาพระรตนตรย(เสรจพธ)

๑๑.๓๐-๑๒.๐๐น. ถายภาพหมรวมกน

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐น. เชญผทรงคณวฒรบประทานอาหารกลางวนรวมกน

ก�ำหนดกำรวนประสำทปรญญำบตรแกผส�ำเรจกำรศกษำ สถำบนอำศรมศลป: ครงท ๑วนพฤหสบดท ๑๗ ตลำคม พ.ศ. ๒๕๕๖ เวลำ ๗.๐๐-๑๒.๐๐ น. ณ หอศลปไมไผ สถำบนอำศรมศลป