นั�กศึ�กษาคิดว่�าเกดอะไรขึ้��นัก�บชายคินันั�� หลั�งถู�กกระดาษบาด

1 สั�ปดาห ที่�"ผ่�านัมา

InfectionGeneral pathologyPathophysiology

24 June 12สั%าหร�บนั�กศึ�กษาพยาบาลัศึาสัตร ช� �นัป(ที่�" 2

By Amporn Thiengtrongdee

ว่�ตถู)ประสังคิ

1 .เป*นัพ+�นัฐานัขึ้องการเร�ยนัร� -เร+"องโรคิต�างๆ2. ที่ราบกระบว่นัการขึ้องการตดเช+�อ3. ที่ราบอาการ อาการแสัดงขึ้องการตดเช+�อ

จุ)ลัช�พเขึ้-าสั��ร �างกายcolonization

ไม่�เกิ�ดโรค

Normal microbial flora

เกิ�ดโรค

Normal microbial flora

จุ)ลัช�พเขึ้-าเนั+�อเย+"อที่�"ไม�คิว่รจุะม�

เนั+�อเย+"อตอบสันัองต�อจุ)ลัช�พ แลัะ Toxin

จุ)ลัช�พที่�"อาศึ�ยในัร�างกายมนั)ษย ม� 5 จุ%าพว่ก

1. Bacteria2. Virus3. Parasite4. Rickettsia5. Fungus

คิว่ามหมายขึ้องคิ%าในัการตดเช+�อ• Pathogenic microorganism • Non Pathogenic microorganism• Saprophyte เช�นั E. coli ช�ว่ยสัร-าง Vit. K

ช�ว่ยให-เลั+อดแขึ้3งต�ว่• Virulent microoganism จุ)ลัช�พที่�"ม�คิว่าม

สัามารถูในัการก�อโรคิสั�ง

• Opportunistic microoganism จุ)ลัช�พฉว่ยโอกาสั -> candida albicans ที่%าให-เกดโรคิในั Compromised host (ภู�มคิ)-มก�นัต%"า)

• Organotropism อว่�ยว่ะที่�"จุ)ลัช�พชอบเขึ้-าไปอย�� Rabies virus ชอบอย��ในัระบบประสัาที่กลัาง

• Subclinical Infection ตดเช+�อแต�ไม�ม�อาการขึ้องโรคิ เช�นั ห�ดเยอรม�นั หร+อ เป*นั carrier เช�นั ที่�ยฟอยด

คิว่ามหมายขึ้องคิ%าในัการตดเช+�อ(ต�อ)

• Latent infection การตดเช+�อแอบแฝง เช+�ออย��ในัร�างกายตลัอดเว่ลัา เช�นั Herpes simplex เช+�อฝ8งอย��ในัปมประสัาที่ จุะเกดอาการเม+"อเคิร�ยด ตดเช+�อ ม�ระด� สั�มผ่�สัแสังแดดมาก

• Communicable disease โรคิที่�"ตดต�อไปย�งผ่�-อ+"นัได-

คิว่ามหมายขึ้องคิ%าในัการตดเช+�อ(ต�อ)

5 Portal of entry

1 . ผ่ว่หนั�งหร+อเย+"อเม+อก2. ที่างเดนัหายใจุ3. ที่างเดนัอาหาร4. ที่างเดนัป8สัสัาว่ะ5. ที่างสัายรก

สัาเหต)ขึ้องการเจุ3บป9ว่ยเม+"อเช+�อเขึ้-าร�างกาย

1 .เช+�อที่%าร-ายเซลัลั ขึ้องร�างกายโดยตรง เช�นั ไว่ร�สั2 .ปลั�อย endotoxin หร+อ exotoxin

ที่%าลัายเซลัลั 3 .เกดปฏิกรยาอมม�นั ที่%าให-เกด Inflamation

เป*นัการย�บย��งเช+�อ ถู-าย�บย��งไม�ได-เช+�อเขึ้-ากระแสัเลั+อด ที่%าให-เกด Septicemia

Tonsilitis

Herpes simplex

ลั�กษณะที่างคิลันัก1 .ระยะฟ8กต�ว่ (Incubation peroid)

เกด Inflamation แลัะปฏิกรยาภู�มคิ)-มก�นั2 .อาการนั%า (Prodomal symptom) ปว่ด

ศึ�รษะ อ�อนัเพลั�ย เบ+"ออาหาร เป*นัไขึ้-3 .ระยะการด%าเนันัขึ้องโรคิ (course of

infection) คิว่ามร)นัแรงขึ้องโรคิขึ้��นัอย��ก�บ ต�ว่จุ)ลัช�พ ป8จุจุ�ยด-านัร�างกายขึ้องผ่�-ร �บเช+�อ

ผ่ลัขึ้องการตดเช+�อ• ผ่ลัเฉพาะที่�" (local effect) เช+�อเขึ้-าสั��ร �างกายนั-อย

ร�างกายต�อสั�-ได- เกดภูาว่ะตดเช+�อเฉพาะที่�" (localized infection)

• ถู-าร�างกายไม�สัามารถูต�อสั�-ได-จุะเกดการตดเช+�อแบบกระจุายที่�"ว่ไป (systemic infection)

1 . กระจุายโดยตรงสั��เนั+�อเย+"อรอบๆบรเว่ณที่�"อ�กเสับ2 . กระจุายไปที่างหลัอดนั%�าเหลั+อง3 . กระจุายไปที่างกระแสัเลั+อด แลั-ว่ไปสั��อว่�ยว่ะต�างๆ• เกดปฏิกรยาสัร-างภู�มคิ)-มก�นั

ภูาว่ะที่�"เก�"ยว่ขึ้-องก�บการตดเช+�อ• Bacteremia เช+�อเขึ้-าอย��ในักระแสัเลั+อดช�"ว่คิราว่

ไม�ม�อาการ แลั-ว่เกด Phagocytosis ถู-าเกดจุาก virus เร�ยก viremia

• Toxemia ภูาว่ะที่�"ม� toxin ในักระแสัเลั+อด เช�นั เช+�อโรคิคิอต�บ Colonebacterium diphtheria, Tetanus เป*นั neurotoxin อาจุที่%าให-เกดอ�มพาต

• Septicemia การม�เช+�อแลัะสัารพษ ในักระแสัเลั+อดแลัะม�อาการที่างคิลันักร�ว่มด-ว่ย

การตดเช+�อราบรเว่ณเลั3บ

Staphylococcus Infection

แผ่ลัรมอ�อนั ในัโรคิซฟ=ลัสั

Blood stream Infection

Septicemia

จุ)ลัช�พเขึ้-าสั��กระแสัเลั+อดได- 3 ที่าง1 .เขึ้-าสั��กระแสัเลั+อดโดยตรง2 .ก-อนัThrombus ในัเสั-นัเลั+อดที่�"อ�กเสับฉ�กขึ้าด

แลัะกระจุายไปตามกระแสัเลั+อด3 .หลัอดนั%�าเหลั+องอ�กเสับ (lymphagitis)

ต�อมนั%�าเหลั+องอ�กเสับ (lymphadenitis) แลั-ว่ปลั�อยเช+�อเขึ้-าสั��กระแสัเลั+อดผ่�านัที่างที่�อนั%�าเหลั+องที่รว่งอก (thoracic duct)

พยาธิว่ที่ยาเม+"อเกด septicemia

1. Toxin ที่%าให-ห�ว่ใจุ ต�บ ไต กลั-ามเนั+�อลัายเสั+"อมสัภูาพ ต�อมไที่ม�สัในัเด3กเห�"ยว่ลัง

2 . ต�บม-ามแลัะต�อมนั%�าเหลั+องม�เนั+�อตายเป*นัหย�อม (focal necrosis)

3. Reticuloendothelial hyperplasia ขึ้องม-าม ต�บ ต�อมนั%�าเหลั+องที่%าให-โตขึ้��นั ไขึ้กระด�กม�เซลัลั ต�ว่อ�อนัขึ้องเม3ดเลั+อดขึ้าว่มากขึ้��นั บรเว่ณ sinus ม� polymorphs, macrophage มาก

พยาธิว่ที่ยาเม+"อเกด septicemia (ต�อ)

4. ม-ามอ�กเสับเฉ�ยบพลั�นั ขึ้นัาดโตขึ้��นั ม�เลั+อดคิ�"ง ม� polymorphs จุ%านัว่นัมาก

5. เกดภูาว่ะเลั+อดคิ�"งแลัะเลั+อดออก จุากเสั-นัเลั+อดฝอยฉ�กขึ้าด ที่%าให-ม�เลั+อดออกที่�"ผ่ว่หนั�ง เย+"อบ) แลัะต�อมหมว่กไต 6. เม3ดเลั+อดแดงสัลัายต�ว่ เกด Hemolytic anemia 7. เกดอ�กเสับเฉ�ยบพลั�นัตามอว่�ยว่ะต�างๆ เช�นั ลั�นัห�ว่ใจุ เย+"อห)-มสัมอง

ภูาว่ะที่�"เก�"ยว่ขึ้-องก�บการตดเช+�อ (ต�อ)

• Pyemia การตดเช+�อแบบ septicemia ม�การเกาะกลั)�มเป*นั thrombi ไปตามสั�ว่นัต�างๆที่%าให-เกดหนัอง เช+�อที่�"พบบ�อยคิ+อ staphylococcus aureus หร+อเกาะเป*นักลั)�ม (agglutinated clumps) ขึ้นัาดใหญ่� อาจุไปอ)ดเสั-นัเลั+อดด%า ที่%าให-เกดเนั+�อตายจุากการขึ้าดเลั+อด

• Nosocomial Infection การตดเช+�อในัโรงพยาบาลั• Primary Infection การตดเช+�อเร"มที่�"เช+�อใดเช+�อหนั�"ง• Secondary Infection เช+�อแรกย�งไม�หาย ตดเช+�อใหม�ซ%�า• Mixed Infection การตดเช+�อพร-อมก�นัหลัายๆต�ว่

อาการอาการแสัดงขึ้องผ่�-ตดเช+�ออาการร�ว่ม• อ�อนัเพลั�ย• ปว่ดศึ�รษะ• คิร�"นัเนั+�อคิร�"นัต�ว่• เบ+"ออาหาร

อาการอาการแสัดงขึ้องผ่�-ตดเช+�อ(ต�อ)

อาการสั%าคิ�ญ่• ไขึ้-จุากเช+�อเขึ้-าร�างกาย เม3ดเลั+อดขึ้าว่หลั�"งสัาร

endogenous pyogen hypothalamus อ)ณหภู�มสั�ง chill

เด3กที่�"อาย) < 6 ขึ้ว่บอาจุช�กได-เนั+"องจุากระบบประสัาที่ย�งไม�พ�ฒนัาเต3มที่�"

อาการอาการแสัดงขึ้องผ่�-ตดเช+�อ(ต�อ)

อาการสั%าคิ�ญ่• การเปลั�"ยนัแปลังที่างโลัหตว่ที่ยา เม+"อเกดการตดเช+�อเม3ด

เลั+อดแดงแลัะองคิ ประกอบเปลั�"ยนัไป ช�ว่ยในัการว่นัจุฉ�ยโรคิได-

การเปลั�"ยนัแปลังขึ้องเม3ดเลั+อด1. Neutrophil เพ"มมากขึ้��นัเม+"อตดเช+�อ bacteria2. Monocyte เพ"มขึ้��นัเม+"อตดเช+�อ intracellular

parasites3. Atypical lymphocyte เพ"มขึ้��นัเม+"อตดเช+�อไขึ้-เลั+อดออก4 . เม3ดเลั+อดแดงแตกจุากการตดเช+�อ

Plasmodium falciparum5. Lymphocyte สั�ง เม+"อตดเช+�อ Virus

การเปลั�"ยนัแปลังที่างโลัหตว่ที่ยา(ต�อ)• อ�ตราการตกตะกอนัขึ้องเม3ดเลั+อดแดง

(Erythrocytic Sedimentation rate:ESR) จุะสั�ง ในัภูาว่ะตดเช+�อ อ�กเสับ โรคิขึ้องหลัอดเลั+อดแลัะเนั+�อเย+"อเก�"ยว่พ�นั เนั+�องอก

• การแขึ้3งต�ว่ขึ้องเลั+อด (blood coagulation)การตดเช+�อแบคิที่�เร�ยแกรมลับระยะเฉ�ยบพลั�นั การแขึ้3งต�ว่ขึ้องเลั+อดเปลั�"ยนัแปลัง ผ่�-ป9ว่ยที่�"ม�ภูาว่ะเกลั3ดเลั+อดต%"า(thrombocytopenia) จุะเกดภูาว่ะ DIC:Disseminated intravascular coagulation)

• Plasma protein เพ"มขึ้��นั ช�ว่ยให-เม3ดเลั+อดขึ้าว่จุ�บเช+�อกนัได-ง�ายขึ้��นั

DIC:Disseminated intravascular coagulation

อาการสั%าคิ�ญ่(ต�อ)

• ผ่ลัจุากปฏิกรยาที่างอมม�นั เกดปฏิกรยาขึ้อง antigen แลัะ antibody ที่%าให-เป*นัผ่+"นั หร+อปฏิกรยาต�อต�ว่เอง (autoimmune disease)

• การสัร-างเซลัลั ใหม� (neoplasia) ที่%าให-เกดมะเร3ง หร+อเซลัลั เปลั�"ยนัแปลังหร+อเพ"มจุ%านัว่นั (hyperplasia)

• ผ่ลัขึ้องการตดเช+�อต�อสั)ขึ้ภูาพโดยรว่ม ที่%าให-ร�างกายที่ร)ดโที่รม ซ�บผ่อม

ให-นั�กศึ�กษาคิ-นัคิว่-า• แหลั�งที่�"พบเช+�อ• ที่%าให-เกดโรคิอะไรได-บ-าง• เกดพยาธิสัภูาพอย�างไร• เกดอาการ อาการแสัดง

อะไร• ไม�เกนั 2 หนั-า A4

• Staphylococcus• Streptococcus• Amoeba• Pseudomonas• Virus (Influenza

H1N1)• Virus (HIV)• Fungus (ราฉว่ยโอกาสั)• Malaria• Trichinosis • TB

Mycobacterium Tuberculosis

• แหลั�งขึ้องเช+�อ เสัมหะ นัมว่�ว่ ฝ)9นัลัะออง

• ที่%าให-เกด ว่�ณโรคิปอด ว่�ณโรคิต�อมนั%�าเหลั+อง ว่�ณโรคิกระด�ก ว่�ณโรคิผ่ว่หนั�ง

• พยาธิสัภูาพ เช+�อ Mycobacterium Tuberculosis เขึ้-าสั��ร �างกายโดยที่างหายใจุ.....

• อาการ ไขึ้-ต%"าๆตอนับ�าย ไอ นั%�าหนั�กลัด เหง+"อออกกลัางคิ+นั

ร�ปที่�" ... แสัดงที่างเขึ้-าแลัะที่างแพร�ขึ้องเช+�อไว่ร�สั ที่�"มา www.blc.arizona.edu/.../ Figures/entry.GIF

ไปหลัะ ..ป�Aนัๆๆ