โดย พลเอก เอกชย ศรวลาศ ผอ านวยการส านกสนตวธและธรรมาภบาล

สถาบนพระปกเกลา

www.elifesara.com ekkachais@hotmail.com

ธรรมาภบาลกบการบรหารงานภาครฐ

หลกจรยธรรมของขงจอ

ชวตทางเศรษฐกจ สงคม ศาสนา และการเมอง เปนหนงอนเดยวกนแยกกนไมออก อดมคตของทกสง มจดศนยกลางอยทจรยศาสตรหรอศลธรรม ถอวา โลหตแหงชวต คอ ความรก กระดกสนหลงแหงชาต คอ คณธรรม

ถาปราศจากคณธรรมชวตกไมอาจด ารงอยได และถาปราศจากความรก ชวต กคอความตาย การพฒนาชวตจงขนอยกบการพฒนาคณธรรม

ชวตจะรงเรองเมอคณธรรมรงเรอง ชวตจะแพรขยายเมอความรกแพรขยาย

7/20/2015

หลกจรยธรรมของศาสนาเตา

ศาสนาเตาเปนศาสนาทยงใหญศาสนาหนง ศาสดาชอเลาจอ มคมภรชอ “เตา เตก เกง”

“เตา” มความหมายหลายอยาง แตทยอมรบกนมากคอ ทหมายถงธรรมชาต หรอ

ธรรมชาตผสรางทยงใหญ (Great Creating Natures)

หลกจรยธรรมของเตาเนนธรรมชาตและชวต เตาเชอวา “ความดสงสดเปรยบเสมอนน ากอเกดประโยชนกบทกสงโดยไมแขงขนกบ ใคร” ความสขของเตาคอความสขของบคคลผไมหวงในสงใดเลย

บาปหนกทสดคอความอยากครอบครองทรพยสน และการขาดความพงพอใจ นนกเปนค าสาปเหนอค าสาปทง

7/20/2015

4

แนวคดของธรรมาภบาล เพลโต - อรสโตเตล

จอหน ลอค - รสโซ

แมกซ เวเบอร

ธนาคารโลก - กองทนนานาชาต

5

อรสโตเตล (Aristotle 384-322 ac.)

“ คณธรรมหมายถงคณลกษณะทท าใหปจเจกบคคลมงไปสความส าเรจของชวต อนเปนจดมงหมายแหงชวตของตน ทงทเปนจดมงหมายตามธรรมชาต ”

6

นกปรชญาโฮมเมอร (Homer)

นกปรชญาชาวกรกใหค านยาม“คณธรรม”วา “คณธรรมหมายถงลกษณะทท าใหปจเจกบรรลถงหนาทของตนในสงคม”

7

บรบทของปรชญากรก

นยามวา “คณธรรมเปนสงทส าคญสงสด”

คณธรรม ยอมด าเนนไปเพอบรรลหนาทอนเหมาะสม

ของแตละสง

ความดหรอคณธรรมของสงตางๆ จะแตกตางกน

ออกไปตามสภาพความเปนจรงของแตละสงนน เพราะ

แตละสงยอมมจดมงหมายในตนเองทงสน

8

Tony Blair นายกรฐมนตรขององกฤษ

สนใจในการปฏบตงานของสวนราชการตางๆ ไดประชมหารอกบ

รฐมนตรกระทรวงตางๆ ในการตรวจสอบผลการปฏบตงานวา

บรรลเปาหมายหรอไม

การปฏบตนนไดรบการยกยอง จาก Steve Kelman อาจารยมหาวทยาลย Harvard วา “สหราชอาณาจกร คอ ประเทศทมพลงความคดของการปรบปรงการปฏบตงานภาครฐ”

9

การปลกฝงคณธรรมในสงคมองกฤษ

การปลกฝงคตธรรม 7 ประการตงแตวยเยาว1. สจจะ พดความจรง (Truth)2. ความซอสตยสจรต (Honesty)3. ความระลกในหนาท (Sense of duty)4. ความอดกลน (Patience)5. ความเปนธรรม (Fair play)6. ความเอาใจเขามาใสใจเรา (Consideration for others) 7. เมตตาธรรม (Kindness)

10

การปลกฝงคณธรรมในสงคมองกฤษ Integrity

- การยดมนในความถกตองชอบธรรม (ศ.ธานนทร กรยวเชยร)

- Wholeness หรอ ความเปนคนเตมคน

ศาสตราจารยสตเฟน แอล. คารเตอร แหงมหาวทยาลยเยล สหรฐอเมรกาเสนอวา การทบคคลจะม “Integrity” จะตองมการปฏบตครบ 3 ขนตอน พนจพเคราะหแยกแยะวาสงใดเปนสงทถกตอง

ปฏบตตามสงทตนเชอวาถกตองอยางเครงรด

ประกาศใหผอนไดรบทราบโดยทวกนวาตนไดปฏบตเชนนน

การกอเกดและการพฒนาจรยธรรม

โดยการหลอหลอม และปลกฝงผานกระบวนการกลอมเกลาทางสงคมโดย การอบรมเลยงดในครอบครว กระบวนการศกษา คานยมทสงสมมาจากสงคม

มสมาธเกดสต

ปญญามาจากพนธกรรม

เกดความเชอ มความรสก ดวยการกระท าเปนพฤตกรรมในสวนด

การวจยของ Minxim Pei

บทความชอ “Economic Initiation, Democracy and Development”

การใหความส าคญกบการปฏรปเพอใหเกดเสรภาพทแทจรง

ทางเศรษฐกจ และตามมาดวยเสรภาพทางการเมอง

เปนสงทสงเสรมการสรางธรรมาภบาล และการลดการ

ทจรตคอรปชน เพราะกลมคนและบคคลทอาศยสายสมพนธ

สวนตวกบนกการเมองและขาราชการมโอกาสใชอทธพลเพอ

สรางระบบผกขาดนอยลง

ความถกตอง (integrity)

Minxim Pei พบวา การเพมขนทางเสรภาพทางการเมอง 1 หนวย หรอ เสรภาพทางเศรษฐกจ 1 หนวย มผลโดยตรงท

ท าใหเกดธรรมาภบาล ถง 3 เทา

- ความสจรต (honesty)

- การไมยอมใหผอนท าผด

ผลการวจยของ Herald Scully

จากบทความ“ The International Framework

and Economic Development”

พบวาประเทศทมลกษณะเปดทางการเมองสง หรอมความเปนประชาธปไตยมาก จะสามารถเพมรายไดประชาชาตตอปสงถงปละ ๒.๕๓ % ในขณะทประเทศมระบบการเมองปด จะเพมรายไดประชาชาตตอปไดเพยง ๑.๔๑ %

15

แนวคดใหมใชในรายงานธนาคารโลกเมอป 2532 หมายถง “เปนลกษณะและวถทางในการใชอ านาจในการบรการจดการทรยากรทางเศรษฐกจและสงคมเพอการพฒนาประเทศหอยางยงยน” โครงสรางการบรหารจดการเศรษฐกจและสงคมของแตละประเทศจะกอใหเกดผลลพธทตางกน

ป 2533 จากผลการรายงานของธนาคารโลก (World Bank) ประธานาธบด Mitterand ของฝรงเศส กลาวกบผน าชาตตางๆ ในแอฟรกาวา “ภาวการณดอยพฒนาของทวปแอฟรกาเกดจากการขาดธรรมาภบาล”

หลงวกฤตทางเศรษฐกจและสงคมในป 2540 กองทนการเงนระหวางประเทศ(IMF)ใหรฐบาลใหค ามนวาตองสราง Good Governance ใหเกดขนประเทศไทย

ตนก าเนดของ Good Governance

ความหมายขององคการสหประชาชาต การมสวนรวมของประชาชนและสงคมอยางเทาเทยมกน

และมค าตอบพรอมเหตผลทสามารถชแจงได

ธรรมาภบาลจงมความส าคญตอการอยรวมกนของมนษย เพราะเปนหลกการพนฐานในการสรางความเปนอยของคนในสงคมทกประเทศ

ใหมการพฒนาทเทาเทยมกนและมคณภาพชวตทดขน การด าเนนการนตองเกดจากความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน เพอกระจายอ านาจใหเกดความโปรงใส

16

ความหมายหลกธรรมาภบาลตามธนาคารโลก (World Bank)

ลกษณะการใชอ านาจในการบรหารจดการทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคม เพอการพฒนาประเทศ

หลกธรรมาภบาลทส าคญประกอบดวย ๔ ประการ การบรหารจดการภาครฐ

การสรางความรบผดชอบ

การยดหลกกฎหมายเปนหลกในการพฒนา

การแสดงถงความโปรงใส

การเปดเผยขอมลขาวสาร

IMF

อธบายวา ธรรมาภบาลเปนเรองของการพฒนาเศรษฐกจของประเทศในระดบมหภาค จะตองมความโปรงใส

มความรบผดชอบ

มการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ

มความชดเจนแนนอนในการก าหนดกตกา

หลกการพนฐานของ UNESCAP’ Good Governance

หลกความมสวนรวมของผมสวนเกยวของ

หลกนตธรรม หลกความมประสทธผล หลกความเทาเทยมและไมเลอกปฏบต หลกการตอบสนองทเปนธรรม หลกความโปรงใส หลกความรบผดชอบ หลกความสอดคลองตอสวนรวม

หลกท IMF ใชเปนเงอนไขใหแกประเทศสมาชก

สรางระบบเศรษฐกจแบบเสรนยมทงในดานการคาและกลราคา สรางระบบความรบผดชอบทชดเจน ระบบการคลงและงบประมาณตองมความโปรงใสตรวจสอบได มระบบบญช การตรวจสอบและรายงานผลทเปนมาตรฐานเปนทยอมรบของสากล ขจดปญหาทจรตและคอรปชน เพมโอกาสใหคนจน/ผดอยโอกาสเขามารองเรยนตรวจสอบการท างานของรฐ

21

การพฒนาปรบปรงการปฏบตงานภาครฐในประเทศตางๆ 1993: U.S.-The Government Performance and Results Act (1993)

1994: U.S.-Government Management and Reform Act (1994)

1999: Canada-Results for Canadians

2001: U.S.-The President’s Management Agenda

2001: Japan-Government Policy Evaluation Act

2002: U.S. Sarbane-Oxley Act (Good Governance)

2002: France-La Loi Organique Relative Aux Lois de France

2002: U.S.-Program Assessment and Rating Tool

2003: Thailand-Principle and Practice of Good Governance

2003: Singapore Net Economic Value

2004: U.K. Public Service Agreement

หลกธรรมาภบาล(good governance principles)

ธรรมาภบาลภาครฐ(good governance)

ธรรมาภบาลภาคธรกจ(corporate

good governance)

ธรรมาภบาลภาคประชาสงคม(civil society

good governance)

ธรรมาภบาลภาคปจเจกบคคล(individual good governance)

ธรรมาภบาลภาคระหวางประเทศ(global good governance)

การบญญตศพทไทยแทนค า Good Governance

ศ.ดร. ชยอนนต สมทวณช ใช “ประชารฐ”

อ. อมรา พงษพชญ และคณะรฐศาสตร มธ. ใช “ธรรมรฐ”

อนกรรมการบญญตศพททางการบรหารของ ก.พ. ใช “สประศาสนการ”

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) โดย ม.ร.ว.จตมงคล โสณกล ใช “ธรรมาภบาล”

ประเทศไทยไดมมตโดยคณะรฐมนตรเมอพฤษภาคม 2542 ใหใชค าวา

“ระบบการบรหารและการจดการบานเมองทด” หรอ “ธรรมาภบาล” (Good Governance)”

ทมาของ Good Governance

แนวคดใหมใชในรายงานธนาคารโลกเมอป ๑๙๘๙

ประเทศไทยน ามาใชหลงมรฐธรรมนญ พ.ศ.๒๕๔๐

หลงวกฤตทางเศรษฐกจและสงคมในป ๒๕๔๐

กองทนการเงนระหวางประเทศใหรฐบาลใหค ามนวาตองสราง

Good Governance ใหเกดขน

การอภบาล (governance)

มองคประกอบ ๒ สวน

สวนแรกเปนการจดสรรอ านาจเพอสงการใหมการใชทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคมใหเกดผลตามทตองการ

สวนทสองคอ โครงสรางทางวฒนธรรม ระบบคณคาของสงคมทเปนเครองก าหนดพฤตกรรมของบคคลทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม

ความหมายของธรรมาภบาล

ในป 2529 ใหความหมาย governance วา การกระท าหรอกระบวนการในการด าเนนการปกครอง ท เนนแนวทางในการใชอ านาจหนาทและการควบคม

ความหมายของธรรมาภบาล

ท า ง ร ฐ ศ าสตร ม ร ากศ พท ม าจ ากภาษากร ก ว า Kybernatas

ภาษาลาตน หมายถง Gubernator การก ากบทศทาง การน าทาง การสงการ เพอด าเนนการใหถกทศทางอยางราบรน เพอประโยชนของปจเจกบคคลหรอสวนรวม

28

ความหมายเปนหลกการทน ามาใชบรหารงานในปจจบนอยางแพรหลาย ชวย

สรางสรรคและสงเสรมองคกรใหมศกยภาพและประสทธภาพ

บคคลภายนอกทเกยวของ ศรทธาและเชอมนในองคกรนนๆ อนจะท า

ใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง เชน องคกรทโปรงใส ยอมไดรบความ

ไววางใจในการรวมท าธรกจ รฐบาลทโปรงใสตรวจสอบไดยอมสราง

ความเชอมนใหแกนกลงทนและประชาชน ตลอดจนสงผลดตอ

เสถยรภาพของรฐบาลและความเจรญก าวหนาของประเทศ

(http://th.wikipedia.org)

ความมงหมายของการใชหลกธรรมาภบาล

เปนหลกการและเครองมอทชวยพฒนาสงคมใหมคณภาพและประสทธภาพ

สรางความเชอถอ เชอมนและการไววางใจ ธรรมรฐ คอการจดการทด

ธรรมะคอคณความด ยตธรรม ถกตองตามกฎเกณฑของสงคม การอภบาลคอบ ารงรกษา ปกปองความด ใหอยบนหลกการทง รฐ

เอกชน ชมชน

ท าใหเกดคดด วางแผนด ปฏบตด ไดผลด มระบบประเมนผลด เปนการดแลรกษาความด

ความหมายจากธนาคารโลก ค.ศ.1989 เปนลกษณะของการใชอ านาจทางการเมอง เพอจดการทรพยากรทาง

เศรษฐกจและสงคมของประเทศ ใหมธรรมาภบาลในการฟนฟเศรษฐกจของประเทศ ใหรฐบาลสามารถบรการอยางมประสทธภาพ มระบบทยตธรรม ฝายนตบญญตและสอมวลชนทมความโปรงใส รบผดชอบและตรวจสอบได

เปนผลลพธทบคคลหรอสถาบนจดกจกรรม ทงรฐและเอกชนมผลประโยชนรวมกน เปนกระบวนการอยางตอเนอง น าไปสการผสมผสานประโยชนทหลากหลาย มงความดงาม และเกดประโยชนสงสดแกรฐ และประชนอยางทวถงและยตธรรม

31

ความหมายขององคการสหประชาชาต

การมสวนรวมของประชาชนและสงคมอยางเทาเทยมกน และมค าตอบพรอมเหตผลทสามารถชแจงได ธรรมาภบาลจงมความส าคญตอการอยรวมกนของมนษย เพราะเปนหลกการพนฐานในการสรางความเปนอยของคนในสงคมทกประเทศ ใหมการพฒนาทเทาเทยมกนและมคณภาพชวตทดขน การด าเนนการนตองเกดจากความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน เพอกระจายอ านาจใหเกดความโปรงใส

32

องคการความรวมมอระหวางประเทศของญปน (JICA) เปนรากฐานของการพฒนาอยางมสวนรวม โดยก าหนดใหรฐมหนาทสงเสรมการมสวนรวมและสรางบรรยากาศใหเกดกระบวนการมสวนรวม น าไปสการพฒนาทยงยน พงตนเองไดและมความยตธรรมทางสงคม

ธนาคารพฒนาแหงเอเชย (ADB) มงความสนใจไปทองคประกอบทท าใหเกดการจดการอยางมประสทธภาพ เพอใหแนใจวานโยบายทก าหนดไวไดผล มบรรทดฐานเพอใหเกดความแนใจวารฐบาลสามารถสรางผลงานตามทสญญาไวกบประชาชน

33

การมสทธมเสยงและความรบผดชอบ วดไดจากประชาชนมสวนในการเลอกรฐบาลมาปกครองตนเอง

เสถยรภาพทางการเมองและการไรความรนแรง วดไดจากการมเสถยรภาพของรฐบาลทจะไมถกยดอ านาจหรอถกกอกวนโดยวธการนอกรฐธรรมนญหรอผกอการราย

การมประสทธภาพของรฐบาล วดไดจากคณภาพของการบรการจากภาครฐ คณภาพของขาราชการ ความเปนอสระของภาคราชการจากอทธพลของนกการเมอง ความนาเชอถอของค ามนสญญาของรฐบาลวาจะท าตามนโยบาย

34

การมคณภาพเชงการออกกฎระเบยบ (Regulatory Quality) วดไดจากการออกกฎเกณฑทเอออ านวยตอการพฒนาเศรษฐกจและกฎดงกลาวตองไมขดแยงกนเอง

การปฏบตตามกฎหมาย (Rule of Law) วดไดจาก ความเชอมน และการเกรงกลวตอกฎหมายในสงคม

การควบคมการคอรรปชน (Control of Corruption)วดไดจากการส ารวจวจยและโพล

เราจะครองแผนดนโดยธรรม

เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม

ธรรมมาภบาล

Good Governance

พระปฐมบรมราชโองการ ในพธบรมราชาภเษก ณ พระทนงไพศาลทกษณ ในพระบรมมหาราชวง (วนท 5 พฤษภาคม 2493)

ธรรมของผปกครอง

ความเทยงธรรม(อวโรธนะ)

การไมเบยดเบยน(อวหงสา)

ความอดทน(ขนต)

ทศพธราชธรรม

ศล

ความไมโกรธ(อกโกธะ)

ความออนโยน(มททวะ)

ความซอตรง(อาชชวะ)

ความเพยร(ตบะ)

บรจาค

ทาน

ทศพธราชธรรม๑. ทาน ไดแก การใหทาน

๒. ศล ไดแก การรกษาศล การมศล

๓. ปรจาคะ ไดแก การบรจาค และการเสยสละประโยชนสวนตน

๔. อาชชวะ ไดแก ความซอตรง ความจรงใจ ความเทยงธรรม

๕. มททวะ ไดแก ความสภาพ ออนโยน

๖. ตบะ ไดแก ความเพยร

๗. อโกธะ ไดแก การระงบความโกรธ

๘. อวหงสา ไดแก ความไมเบยดเบยน

๙. ขนต ไดแก ความอดทน

๑๐. อวโรธนะ ไดแก การหนกแนนในธรรมและความถกตอง

สอดคลองสภาพธรรมชาต

ภมสงคม

หลกการทรงงานของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

39

• เนนการพฒนาคน• ระเบดจากขางใน• ปลกจตส านก• พงตนเองได• ความพอเพยง• ขาดทนคอก าไร• ท างานอยางมความสข• คมคามากกวาคมทน• บรการรวมทจดเดยว • ปลกปาในใจคน• การให• ร รก สามคค

หลกการทรงงาน ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ศกษาขอมลอยางเปนระบบ

แกปญหาเรมจากจดเลก

ค านงภมสงคม

พฒนาอยางองครวม ครบวงจร /

บรณาการ

ไมตดต ารา ท าใหงาย มล าดบ

ขนตอน

มงประโยชนคนสวนใหญเปนหลก

ประหยด เรยบงายไดประโยชน

ใชธรรมชาตชวยธรรมชาต

การมสวนรวม

ซอสตยสจรต จรงใจตอกน

34

พระราชด ารสพระราชทานในพธบวงสรวงสมเดจพระบรพมหากษตรยาธราชเจา เมษายน ๒๕๒๕

“..คณธรรมททกคนควรจะศกษาและนอมน ามาปฏบต

• การรกษาความสตย ความจรงใจตอตวเอง ทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชนและเปนธรรม

• การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตอยในความสตยความดนน

• การอดทน อดกลน และอดออม ทจะไมพระพฤตลวงความสตยสจรต ไมวาดวยเหตประการใด

• การรจกละวางความชว ความทจรต และรจกเสยสละประโยชนสวนนอยของตน เพอประโยชนสวนใหญของบานเมอง...”

ธรรมาภบาล

'ธรรมาภบาล' เพอปวงชนของแผนดนทมในหลวงทรงเปนศนยรวมจตใจคนไทย พระจรยวตรอนงดงาม และการครองพระองคในฐานะทรงเปน

พระประมข

บรษทเรยกวา บรรษทภบาลในองคกร การเมอง เรยกวา „รฐาภบาล‟

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางทกๆ ดาน

ทรง มพระจรยธรรม เมตตาธรรม ทรงหวงใย พสกนกร แม

ตองทรงเผชญกบความยากล าบากในถน ทรกนดาร

โดยพระอสรยยศแลว พระองคทรง มอ านาจมาก แตสง

หลอมรวมใหคนไทยทกหมเหลา จงรกภกด เคารพเทดทน

พระองคยงชวตตวเอง นนคอ พระบารม

สะทอนถงคณลกษณะทางบคคลของพระองค ซงกอปรไป

ดวยพระปรชาญาณและพระจรยวตรอนงดงาม

ธรรมาภบาลของพระองคถกหลอมรวมเปนพระจรยวตรและพระราชกรณยกจนานปการ

ทรงปฏบตตามหลกทศพธราชธรรมอยางเครงครด ทรงเปนตนแบบตอพระโอรส แนวคดเศรษฐกจแบบพอเพยง ในหลวงทรงแนะน าและปฏบต

ใหเปนแบบอยางตอพสกนกร ชใหเหนวา สงคมทมความสข ไมใชจะตองเปนสงคมทมเงน

มากๆ ความสขของสงคมเกดจากความมเสถยรภาพ มนคงในชวต

ความเปนอย

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระองคปรารถนาสงใดกได แตพระองคกลบไมไดใชอภสทธตรงนน ทรงมพระจรยวตรทเรยบงาย สมถะ ซงถอเปนการสอนพสกนกรของ

พระองคอยางดทสด ไมเคยมกฎหมายบญญตไววา เปนพระมหากษตรยแลวตองเสยสละ

พระองค ถงเพยงน เราจะปกครองแผนดนโดยธรรมเพอประโยชนสขแหงมหาชนชาว

สยาม” หรอการด ารงพระองคปฏบตตามหลกทศพธราชธรรมกตาม ในฐานะพระประมขประกาศออกมาแลว ถาไมท าตามสงเหลานน พระองคกสามารถท าได แตส าหรบพระองคทรงเลอกทจะปฏบตตามกฎเกณฑอยางเขมงวดเรอยมา

หวใจของธรรมาภบาลม ๓ สวน

การมสวนรวมของสงคม (participation)

ความโปรงใสของกระบวนการตดสนใจ (transparency)

ความรบผดชอบทตองตอบค าถาม(accountability) และถกวจารณได

46

ความหมายของธรรมาภบาล UN ESCAP หลกธรรมาภบาล 8 หลกการ

การมสวนรวม (participatory)

นตธรรม (rule of law)

ความโปรงใส (transparency)

การตอบสนองตรงเปาหมาย (responsiveness)

ความสอดคลอง (consensus oriented)

ความเสมอภาค (equity and inclusiveness)

การมประสทธภาพและประสทธผล (effectiveness and efficiency)

ความรบผดชอบ (accountability)

(What is good governance: http://www.unescap.org/)

องคประกอบธรรมาภบาล

• เปาหมายธรรมาภบาล : การจดสรรทรพยากรทสมดลและเปนธรรม• โครงสรางและกระบวนการธรรมาภบาล

• การมสวนรวม (Participation)• ความรบผดชอบ (Accountability)• ความโปรงใส (Transparency)• ความสจรต (Integrity)สาระของธรรมาภบาลผลทเกดขนตอคนในสงคมอนมการพฒนาทสมดล

หลกนตธรรม( Rule of Law)

มกฎหมายรองรบ ในการบรหารภาครฐแตไมใหกฎท าลายกฎเสยเอง

มการบงคบใชไดกฏหมาย

มความถกตองในการใชกฎ ไมใชเพอสนองเปาหมายของผถอกฎหมาย

และผใชกฎหมาย

ไมมสองมาตราฐาน

หลกความเปนธรรม

กรอบก าหนดจรรยาบรรณ ทเปนรปธรรม โดยไมเพยงแตคาดหวง

เฉพาะจากจตส านกในความมคณธรรมทเปนนามธรรมเทานน

มมาตรการก ากบควบคมใหตองยดถอปฏบตตาม โดยไมเพยงแตพงพา

อาศยเฉพาะบรรทดฐานของขอหามและความเชอทางศลธรรม

มมาตรฐานพสจนความผดก าหนดความผดและการลงโทษ โดยไมเพยง แตการใชมาตรฐานทางความรสกเปนเครองวดและไมมบทลงโทษ

ความรบผดชอบตอสาธารณะ( Accountability)

มการก าหนดเปาหมายและมาตรฐานทชดเจนเปนพนธะสญญาโดยวางกรอบความรบผดชอบใหมขอบเขตชดแจงและมขอผกพนทแนนอน

มมาตรการก ากบควบคมทแนนอนสม าเสมอ โดยสามารถรกษากรอบทก าหนดไวใหด าเนนอยางตอเนองได

มการตดตามประเมนวดผลทตอเนองและนาเชอถอโดยรกษามาตรฐานไวใหอยในกรอบทยอมรบได

ความโปรงใสในการบรหารงาน( Transparency)

มการจดโครงสรางองคการ การจดการและขนตอนไหลเวยนของงานแบบเปดเผย โดยออกแบบโครงสรางและการท าหนาทของผใหบรการทครอบคลมทงองคกร

มกระบวนการท างาน การตดสนใจ และขอมลขาวสารแบบเปด โดยการออกแบบระบบงานและขอมลขาวสารแบบเปดกระจายทวทงระบบ และมการเปดเผยขอมลตอสาธารณะ

หลกการมสวนรวม (Participation)

ทกคนไดรวมในการก าหนดนโยบาย แผนงาน และงบประมาณ ซงเปนขอมลทส าคญ โดยการเขารวมในมตของขอมลส าคญ เปนการเขารวมในระดบของการรบรถงขอมลขาวสาร

การเขาถงการปฏบตงาน และการตดสนใจ โดยการเขารวมในมตของการตกลงใจ ซงเปนเนอหาของการเขารวมในระดบของการกระท าหรอการปฏบตการ

การเขาถงการก ากบควบคมผลกระทบ มาตรฐาน เปาหมาย และผล กระทบ โดยการเขารวมในมตของการคาดหวงผลซงเปนเนอหาของการเขารวมในระดบของการปกปองคมครองผลประโยชน

Good Governance1) การมสวนรวมของสาธารณชน เปนกลไกทประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ

อยางเทาเทยมกน การใหเสรภาพแกสอมวลชนและใหเสรภาพแกสาธารณชนในการแสดงความคดเหนอยางสรางสรรค

2) ความสจรตและโปรงใส เปนกลไกทมระบบกตกา และการด าเนนการทเปดเผย โดยประชาชนสามารถเขาถงและไดรบขอมลขาวสารอยางเสรเปนธรรม ถกตองและมประสทธภาพ ตรวจสอบการบรหารและตดตามผลได

3) พนธะความรบผดชอบตอสงคม เปนกลไกทมความรบผดชอบมหนาทตอสาธารณชน มการด าเนนงานเพอตอบสนองความตองการของกลมตางๆ ในสงคมอยางเปนธรรม รวมถงการมความรบผดชอบทมตอประชาชนสงคมโดยรวม

Good Governance4) กลไกทางการเมองทชอบธรรม เปนกลไกทมองคประกอบของผทเปนรฐบาลหรอ

ผทเขารวมบรหารประเทศทมความชอบธรรมเปนทยอมรบของคนในสงคมโดยรวมไมวาจะโดยการแตงตงหรอเลอกตง

5) กฎเกณฑทยตธรรมและชดเจน คอมกรอบของกฎหมายทยตธรรมและเปนธรรมส าหรบกลมคนตางๆ ในสงคม ซงกฎเกณฑมการบงคบใชและสามารถใชบงคบได

6) ประสทธภาพและประสทธผล คอเปนกลไกทมประสทธภาพในการด าเนนงานไมวาจะเปนดานการจดกระบวนการท างาน การจดองคกร การจดสรรบคคลากร และมการควบคมการใชทรพยากรสาธารณะตางๆ อยางคมคาและเหมาะสม มการด าเนนการและใหบรการสาธารณะทใหผลลพธอยางคมคา

หลกความคมคาหรอหลกการมประสทธผลและประสทธภาพ

การเพมความสามารถในการท างานบรการ โดยใหการเพมของความสามารถมสดสวนทมากกวาการเพมของตนทนทงตนทนทเปนมลคาและเปนคณคา

มการวดการสรางความสามารถและศกยภาพการท างานเพอเพมผลผลตโดยใหการเพมของผลผลตมสดสวนทผนไปในทางบวกตามตนทนในการเพมความ สามารถ

มการวดเพมผลผลตการท างาน การควบคมความเสยงและการลดความสญเสยเพอเพมมลคาและประโยชนทได

ปญหาหลงการเปลยนแปลงการปกครอง ป ๒๔๗๕

๑. ประชาชนไมเขาใจความหมายหรอวธการเขามามสวนรวมในระบอบ

ประชาธปไตย

๒. เนนการพฒนาเศรษฐกจหรอพฒนาทางวตถ ละเลยศลธรรม

จรยธรรมทเกอกลสงคมไทยในอดต

๓. ระบบราชการขยายตวและทวความซบซอนขนเรอย ๆ ยงท าให

ความสมพนธระหวางรฐกบประชาชนหางไกลกนออกไป

๔. ระบบราชการขาดการตรวจสอบจากภายนอกสงผลใหมการใชอ านาจ

รฐไปละเมดสทธ เสรภาพของประชาชน มการทจรตเกดขนบอยครง

57

ปญหาการบรหารงานภาครฐ

สภาพปญหาการบรหารงานภาครฐ

การทจรต

ก าลงคนไมมคณภาพ

ทศนคตแบบดงเดม

คาตอบแทนไมเหมาะสม

การบรหารงานแบบรวมศนย

กฎระเบยบและเทคโนโลยไมทนสมย

โครงสรางทไมคลองตว

Bad governance

การทฝายบรหารก าหนดนโยบายโดยขาดการวางแผนไมค านงถงประโยชนของประชาชน

เจาหนาทของรฐขาดความรบผดชอบ ไมมการปฏบตตามหลกนตธรรม

ใชอ านาจในทางทมชอบ

ประชาชนไมมสวนรวมในกจการสาธารณะ

มการฉอราษฎรบงหลวงอยทวไป

การบรหารงานทไมมหลกธรรมาภบาล (Bad Governance)

ประชาชนไดรบบรการสาธารณะจากราชการหรอรฐวสาหกจทไมมคณภาพ

ประเทศขาดศกยภาพในการก าหนด หรอด าเนนนโยบาย หรอการตดสนใจ

ดานนโยบายผดพลาดและสบสนไมไดอยบนพนฐานทางวชาการและเหตผล

การบรหารการคลงของประเทศลมเหลว ซงรวมถงปญหาการเงนการคลงของ

ประเทศและก าหนดงบประมาณทไมสอดคลองกบสภาพความเปนจรง

การก าหนดกฎระเบยบทไมสามารถปฏบตไดอยางจรงจง

ความไมโปรงใสของกระบวนการตดสนใจ มการทจรตและแสวงหา

ผลประโยชนจากทรพยสนสาธารณะและพบการทจรตคอรปชนของ

นกการเมองและขาราชการ

จากรายงานขององคการพฒนาแหงสหประชาชาต(United Nation Deverlopment Programme : UNDP)

โครงสราง และกระบวนการมปญหา :

• รฐรวมศนยอ านาจ (รวมกบธรกจเอกชน) ขาดสวนรวมจากภาคตางๆ

• กฎหมายใหอ านาจรฐมาก ไมมระบบตรวจสอบความรบผดชอบทด

• การตดสนใจขาดความโปรงใส

• มความไมสจรต เกดขนมากมาย

ผลลพธ : ความไมสมดลในการจดสรรทรพยากรในสงคม

ป 2513 คนจนทสด 20 % เปนเจาของรายไดประชาชาต 6 %

ป 2535 คนรวยทสด 20 % เปนเจาของรายได 59 %

คนจนทสด 20 % เปนเจาของรายได 3.9 %

ยงพฒนา ยงมปญหา

ปญหาของระบอบการเมองไทย และ ความพยายามในการปฏรปการเมอง

เมอระบบการเมอง (ระบบตดสนใจแทนสงคม) มปญหากตองปฏรปการเมอง โดยจดท ารฐธรรมนญ 2540 เพอ

1. ท าให “การเมองของนกการเมอง”เปน “การเมองของพลเมอง”

2. ท าใหการเมอง “สจรต” และ “โปรงใส”3. ท าใหการเมอง “มเสถยรภาพ” และ “ประสทธภาพ”

ธรรมาภบาล

ธรรมมาภบาลเปนทงหลกการและเครองมอทจะชวยพฒนาสงคมใหมคณภาพและประสทธภาพโดยยดหลก ๖ ประการ

เพอสรางความเชอถอ เชอมนและใหเกดการไววางใจธรรมรฐ คอการจดการทด

ธรรมะคอคณความด ความยตธรรมและความถกตองตามกฎเกณฑของสงคมการอภบาลคอการบ ารงรกษา เปนวถการปกปองคณความดใหคงอยในทกๆสวน

หลกการนใชทง รฐ เอกชน ชมชนกระบวนการท าใหเกดคดด วางแผนด ปฏบตด ไดผลด มระบบประเมนผลด เปนการดแลรกษาความด

64

หมายถง กรอบในการบรหารจดการขององคการตาง ๆน าไปใชบรหารบรษท เรยก Corporate Governance

น าไปใชกบราชการ เรยก Public Governance

กรอบการบรหารจดการทด เรยก Good Governance

กรอบการบรหารจดการทไมด เรยก Bad Governance

65

พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหาร

กจการบานเมองทด พ.ศ.๒๕๔๖

ประเมนผลการปฏบต

ราชการอยางสมาเสมอผลสมฤทธตอ

ภารกจของรฐ

ประชาชนไดรบ

ความสะดวก

ตอบสนองความตองการ

ปรบปรงภารกจของสวนราชการ

ใหทนตอสถานการณ

มประสทธภาพ

และเกดความคมคา

ในเชงภารกจของรฐ

ไมมขนตอนการปฏบตงาน

เกนความจาเปน

เกดประโยชนสข

ของประชาชนม.๗ – ม.๘

ม.๒๐ – ม.๒๖

ม.๙ – ม.๑๙

ม.๒๗ – ม.๓๒ม.๓๓ – ม.๓๖

ม.๓๗ – ม.๔๔

ม.๔๕ – ม.๔๙

กพร.

กระบวนการบรหารภาครฐโดยใชหลกธรรมาภบาล

1. การมระบบการเมองทมประสทธภาพในการจดการทท าใหระบบเศรษฐกจของประเทศมความมนคง

2. การมประสทธผลในการด าเนนงานของภาครฐ เพอผลประโยชนสาธารณะ(public interest)

3. การมความชอบธรรมทางการเมองภายใตกรอบของหลกนตธรรม (rule of law)

4. การมประสทธผลของการบรหารภาครฐ5. การมความรวมมอของภาครฐกบภาคประชาสงคม

องคประกอบธรรมาภบาล

1. เปาหมายของการบรหารจดการ2. โครงสรางและกระบวนการบรหารจดการ3. สภาพแวดลอมของการบรหารจดการ

โครงสรางและวธบรหารจดการ

1. มความรบผดรบชอบ (accountability)

2. มความโปรงใส (transparency)

3. มสวนรวมทเหมาะสม (participation)

เปาหมายของการบรหารจดการทด

1. มความเปนธรรม (equity)

2. มความสจรตไมผดไปจากความถกตอง (integrity)

3. มประสทธภาพ ประสทธผล (efficiency & effectiveness)

ความรบผดรบชอบ (accountability)

1. มหลกฐาน ตรวจสอบได 2. รตวกน รเรอง รผล 3. รบผล

- ความรบผดชอบทางการเมอง ทางสงคม ทางวชาชพ ทางกฎหมาย

ความโปรงใส (transparency)

- ในตวผใชอ านาจ- ในกระบวนการตดสนใจ : กฎหมายขอมลขาวสาร- สอมวลชน / ประชาสงคม

สภาพแวดลอมของธรรมาภบาล

1. กฎหมาย ระเบยบ (Laws & Regulations)2. จรยธรรม (Ethics)3. การปฏบตทเปนเลศ (Best Practices)4. วฒนธรรม (Culture)

เปาหมายของการบรหารจดการทด

1. มความเปนธรรม (equity)

2. มความสจรตไมผดไปจากความถกตอง (integrity)

3. มประสทธภาพ ประสทธผล (efficiency & effectiveness)

governance (การอภบาล) = วธการใชอ านาจเพอบรหารจดการทรพยากรขององคกรgood governance(ธรรม + อภบาล = ธรรมาภบาล)= วธการทดในการใชอ านาจ เพอบรหารจดการทรพยากร ขององคกร

ธรรมาภบาล = ระบบการบรหารกจการบานเมองทด

การบรหารราชการทดจะมลกษณะส าคญ ๔ ประการ

มประสทธภาพและประสทธผลมความโปรงใส ไมมคอรรปชนหรอผลประโยชนทบซอน

มความยตธรรมอยางทวถง

ประชาชนมสวนรวมอยางทวถง

76

ธ ร ร ม า ภ บ า ล ค อ ก า ร ส ง เ ส ร ม ค า น ย ม ข อ ง อ ง ค ก ร แ ล ะแสดงใหเหนถงคณคาของธรรมาภบาลโดยการปฏบตหรอพฤตกรรม

น าคานยมขององคกรมาใชปฏบต

ผบรหารองคกรประพฤตตนเปนตวอยางทด

ผบรหารตดสนและวนจฉยอยางโปรงใสและเปดเผย

บรหารงานอยางมประสทธภาพ

ผบรหารท าตวเปนตวอยางในการใหบรการแกประชาชนทกชนชนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน

77

ธรรมภบาล คอ มการสอสารทด มการตดสนใจอยางโปรงใส และมการบรหารความเสยงทรดกม

การตดสนใจทกครง ตองกระท าอยางโปรงใสและยตธรรม

ใชขอมลทด รวมทงค าแนะน าและการสนบสนน

ตองมนใจวามระบบบรหารความเสยงทมประสทธภาพอยในระบบการท างาน

ตองมระบบตรวจสอบการท างานทกอยาง เพอใหแนใจวาทกอยางด าเนนไปตามแผนการท างาน

มการตรวจสอบความถกตองของรายงานบญชการเงนรวมทงขอมลตางๆ ทผลตโดยองคกร

78

ธรรมภบาล คอ การพฒนาศกยภาพและความสามารถของสวนบรหารจดการอยางตอเนองและใหมประสทธภาพยงขน ตองมนใจวาผทไดเลอนต าแหนงขนมาเปนผบรหารจดการนน มทกษะ

ความร และประสบการณทจ าเปนตองใชในหนาทนนๆ พฒนาความสามารถของผทท าหนาทในสวนบรหาร รวมทง มการ

ประเมนผลงาน ไมวาจะเปนรายบคคลหรอเปนกลมกได มความเชอมโยงในการทดแทนบคลากรในสายบรหารจดการ เพอความ

ตอเนองในการปฏบตงานขององคกร

ผบรหารจดการจะตองมความรบผดชอบในผลงาน โดยการประเมนผลงานเปนระยะๆ ทงนรวมทงการประเมนความตองการในการฝกอบรม

หรอการพฒนาทกษะทตองการใชในการปฏบตหนาท

79

ธรรมภบาล คอ การเขาถงประชาชนและตองรบผดชอบตอการท างานและผลงานอยางจรงจง ตองมความเขาใจถงขอบเขตของความรบผดชอบ

รเรมการวางแผนทจะตดตอกบประชาชน เพอใหทราบถงหนาทและความรบผดชอบในผลงานของตน

รเรมการแสดงออกถงความรบผดชอบตอบคลากรภายในองคกร

ประสานงานกบหนวยเหนอ หรอผบงคบบญชาอยางใกลชด

องคประกอบของหลกธรรมาภบาล

หลกนตธรรม

หลกความคมคา

หลกธรรมาภบาล

6 ประการ

หลกคณธรรม

หลกความโปรงใสหลกความ

รบผดชอบ

หลกความ

มสวนรวม

กฎหมาย ระเบยบ ประมวลจรยธรรม

การปฏบตงานทเปนเลศ วฒนธรรม

ความรบผดชอบ ตอบสนองตอความตองการ

มความโปรงใส สรางการมสวนรวม

โครงสรางและวธการ

ความสมดลและเปนธรรม ความ

สจรต ความมประสทธภาพ/ผล

สภาพแวดลอม

เปาหมาย

เปาหมายและแนวทางในการบรหารจดการทดตามหลกธรรมาภบาล

ขอบคณครบ

แลกเยนความคดเหน หรอถามค าถามเพมเตมดท

www.facebook.com/ekkachai.srivilaswww.elifesara.com