ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗκαι Ανθρωπισμός

13ος αιώναςπαρακμή φεουδαρχίαςίδρυση-ανάπτυξη πόλεωνεμφάνιση αστικής τάξηςίδρυση πανεπιστημίων:

ρωμαϊκό δίκαιοφιλοσοφίαμαθηματικά

Γλώσσα των γραμμάτων είναι τα λατινικά. Πολλοί ποιητές όμως αρχίζουν να γράφουν στη μητρική τους γλώσσα (π.χ. Δάντης, Πετράρχης, Βοκάκκιος).

Ιταλία, 14ος αιώναςΜεταφορά της παπικής έδρας στην Αβινιόν

της ΓαλλίαςΦλωρεντία σημαντικό εμπορικό κέντρο

Αποτελέσματα: Χαλάρωση εκκλησιαστικής εξουσίας στην ΙταλίαΔιαμόρφωση ισχυρής αστικής τάξηςΑνάπτυξη παιδείας (μελέτη έργων της ελληνικής και

ρωμαϊκής αρχαιότητας)Σταδιακή υποχώρηση μεσαιωνικών θεοκρατικών

αντιλήψεων

Νέα Εποχή - Νέες αντιλήψεις

Κριτική σκέψηΕπιστήμες Πρόοδος-ΕξέλιξηΟμορφιά επίγειας ζωήςστο επίκεντρο της προσοχής: ο ΆνθρωποςΤέχνη (πλούσιοι αστοί και ηγεμόνες

χρηματοδοτούν καλλιτέχνες και τα έργα τους)

Ανθρωπισμός (Ουμανισμός-Humanismus)Στροφή προς τη μελέτη των έργων της αρχαιότητας.Στο κέντρο ο άνθρωπος και οι δυνατότητές του.

Παράγοντες:

Έλληνες λόγιοι καταφεύγουν στη Δύση μετά την Άλωση και διδάσκουν τα αρχαία κείμενα και τα ελληνικά γράμματα. Τα έργα αυτά είχαν περάσει στη Δύση και μέσω των αραβικών μεταφράσεων.

Η ανακάλυψη της τυπογραφίας από τον γερμανό Γουτεμβέργιο το 1450 βοήθησε στην εξάπλωση της παιδείας και των ιδεών.

Καθολικός Άνθρωπος(Homo Universalis)Το πρότυπο του ανθρώπου της Αναγέννησης.Πολυδιάστατη προσωπικότητα

με χαρίσματα:πνευματικάψυχικάσωματικά

Καθορίζει ο ίδιος με γνώσεις και αγώνες το πεπρωμένο του.

Έρασμος (1467-1536)(Desiderius Erasmus Roterodamus)

Ολλανδός ελληνιστής και θεολόγος.

Μελέτησε τα αρχαία ελληνικά κείμενα.

Πιστός ρωμαιοκαθολικός, άσκησε με το έργο του δριμεία κριτική στην Καθολική Εκκλησία για τις υπερβολές της.

Τόμας Μορ (1478-1535)

Άγγλος πολιτικός και συγγραφέας.

Αγωνίστηκε για τον περιορισμό των βασιλικών προνομίων.

Στο έργο του «Ουτοπία» (1516) οραματίζεται μια ιδανική πολιτεία, όπου βασιλεύει η ειρήνη, η ισότητα και η ανεκτικότητα.

Νικολό Μακιαβέλι (1469-1527)

Ιταλός πολιτικός και συγγραφέας από τη Φλωρεντία.

Έργο του «Ο Ηγεμόνας», στο οποίο υποστηρίζει ότι η πρόοδος επέρχεται μέσα από την πολιτική απόφαση ενός ισχυρού ηγεμόνα-αυθεντία με τη δύναμη να εφαρμόζει τις αποφάσεις του.

Σε αυτόν ανήκει η φράση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

Ο όρος «μακιαβελισμός» αναφέρεται στην αυταρχική και κυνική, αδίστακτη πολιτική.

Νικόλαος Κοπέρνικος (1473-1543)Πολωνός αστρονόμος.Με το έργο του «De

Revolutionibus Orbium Coelestium Libri VI» («Έξι Βιβλία για τις Περιστροφές των Ουράνιων Σφαιρών») έθεσε τη βάση για την εξέλιξη της σύγχρονης Αστρονομίας.

Ο Κοπέρνικος υποστήριξε την ηλιοκεντρική θεωρία, την άποψη δηλαδή ότι η Γη και τα άλλα σώματα του Ηλιακού Συστήματος περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, σε αντίθεση με την τότε επίσημη γεωκεντρική θεωρία, που ήθελε τη Γη ακίνητη και κέντρο του κόσμου.

Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519)

• Ιταλός ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, εφευρέτης, ανατόμος, επιστήμονας.

• Θεωρείται ιδιοφυΐα της Αναγέννησης και πρότυπο του Homo Universalis (καθολικός άνθρωπος).

«Ο άνθρωπος του Βιτρούβιου» από τον Ντα Βίντσι. Μελέτη των αναλογιών του ανθρώπινου σώματος, βασισμένη στις απόψεις του ρωμαίου Μάρκου Βιτρούβιου.

Σχέδια ανατομίας του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

αλεξίπτωτο

πτητική μηχανή

ποδήλατο

Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616)

Άγγλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας.

Έγραψε πολλά και σημαντικά έργα, τόσο κωμωδίες όσο και τραγωδίες.

Τα έργα του παραμένουν ακόμη επίκαιρα και παίζονται και διασκευάζονται συνεχώς μέχρι σήμερα.

Διαπνέονται από βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης.

«Τι δημιούργημα είναι ο άνθρωπος, πόσο ευγενής στη σκέψη του, πόσο απεριόριστος σε ικανότητες, στη μορφή και στην κίνηση πόσο ακριβής και

θαυμαστός, στη δράση πόσο μοιάζει με άγγελο, στην αντίληψη πόσο μοιάζει με Θεό! Η ομορφιά του κόσμου, το πιο θαυμαστό ζώο!» 

W. Shakespeare, Hamlet, II,2.