ΚΑΡΚΙΝΟΣ

Ο καρκίνος προκαλείται από μεταλλάξεις γονιδίων που ελέγχουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό

Ο καρκίνος χαρακτηρίζεται από τον ανεξέλεγκτο

πολλαπλασιασμό κυττάρων ενός ιστού

Καλοήθεις όγκοι

• Μάζες κυττάρων που προέκυψαν από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό τους.

Κακοήθεις όγκοι• Καρκινικοί όγκοι που δημιουργούν

μεταστάσεις

μέσω του αίματος ή της λέμφου.

Πως δημιουργούνται οι διάφορες περιπτώσεις καρκίνου;

• οι διάφορες περιπτώσεις καρκίνου δημιουργούνται από μεταλλάξεις γονιδίων σωματικών κυττάρων

Δύο τύποι γονιδίων σχετίζονται με την καρκινογένεση

• Τα ογκογονίδια

• Τα ογκοκατασταλτικά γονίδια

Ο καρκίνος σε γενετικό επίπεδο είναι το αποτέλεσμα:

• Μετατροπής πρωτο-ογκογονιδίων σε ογκογονίδια

• Απουσίας λειτουργικότητας ογκοκατασταλτικών γονιδίων

• Αδρανοποίησης των μηχανισμών επιδιόρθωσης του DNA

Τα πρωτο-ογκογονίδια

• Έχουν σημαντικό ρόλο στην φυσιολογική λειτουργία του κυττάρου, γιατί ενεργοποιούν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, όταν αυτός είναι απαραίτητος, π.χ στην επούλωση τραυμάτων

Μετατροπή των πρωτο-ογκογονιδίων σε ογκογονίδια

• Διάφορα είδη μεταλλάξεων που μπορεί να προκληθούν από μεταλλαξογόνους παράγοντες, μετατρέπουν τα πρωτο-ογκογονίδια σε ογκογονίδια τα οποία υπερλειτουργούν και οδηγούν το κύτταρο σε ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό και δημιουργία καρκίνου

Η μετατροπή ενός πρωτο-ογκογονιδίου σε ογκογονίδιο

• Είναι αποτέλεσμα γονιδιακής μετάλλαξης

• ή χρωμοσωμικής ανωμαλίας, συνηθέστερα μετατόπισης

Ρόλος των ογκοκατασταλτικών γονιδίων

• Ελέγχουν την κυτταρική διαίρεση• Καταστέλλουν την κυτταρική

διαίρεση όποτε είναι απαραίτητο.

Η αναστολή της δράσης τους

• Αφαιρεί από το κύτταρο τη δυνατότητα ελέγχου του πολλαπλασιασμού και οδηγεί σε καρκινογένεση

Αιτία της αναστολής της δράσης των ογκοκατασταλτικών γονιδίων

• Αποτέλεσμα μετάλλαξης

• Κυρίως έλλειψης γονιδίου

Ρετινοβλάστωμα

Βλάβες στους μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA

• ΕΧΟΥΝ ΣΑΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ.

• Παράδειγμα η μελαγχρωματική ξηροδερμία

Η μελαγχρωματική ξηροδερμία προκαλείται..

• Από μεταλλάξεις στα γονίδια που κωδικοποιούν επιδιορθωτικά ένζυμα και έτσι δεν είναι ικανό το κύτταρο να επιδιορθώσει βλάβες που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία

Ο καρκίνος

• Σχετίζεται με αλλαγές στο γενετικό υλικό

• Είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων

• Δεν κληρονομείται σαν απλός Μεντελικός χαρακτήρας

Η πολυπλοκότητα της ασθένειας σχετίζεται με τα παρακάτω αίτια:

• Δεν προκαλείται από μια μετάλλαξη αλλά από τη συσσώρευση πολλών γενετικών αλλαγών στα κύτταρα.

• Στη δημιουργία κάθε είδους καρκίνου, συμμετέχουν συνήθως τόσο τα ογκογονίδια, όσο και τα ογκοκατασταλτικά.

• Στην εκδήλωση του καρκίνου του παχέος εντέρου συμμετέχουν μεταλλαγμένα γονίδια και των δύο τύπων.