อารยธรรมย�คกลางตะวั�นตกการร�กรานของอนารยชนเยอรม�น จั�กรวรรดิ�โรมั�นแบ่ งออกเป็�น 2 จั�กรวรรดิ� คื�อ จั�กรวรรดิ�โรมั�นตะว�นตก มั�ศู�นย์�กลางอย์� ที่� กร!งโรมั ตอนหล�งไดิ$ถู�กร!กรานจัากพวกอนารย์ชนเย์อรมั�นจัากเผ่ าต างๆ ส่ วนอ�กจั�กรวรรดิ�คื�อ จั�กรวรรดิ�โรมั�นตะว�นออก ตอนหล�งถู�กร!กรานจัากพวกมัองโกลเผ่ าฮั่� น

พวกอานารย์ชนที่� เข้$ามัาย์-ดิคืรองจั�กรวรรดิ�โรมั�นตะว�นตก เน� องจัากพวกอานารย์ชนไมั คื!$นเคืย์ก�บ่การดิ.ารงช�ว�ตแบ่บ่คืนเมั�อง ส่� งก อส่ร$างอาคืารบ่$านเร�อนจั-งเส่� อมัโที่รมัลงเพราะไมั ไดิ$ร�บ่การดิ�แล ย์!คืน�/จั-งถู�กเร�ย์กว า ย์!คืมั�ดิ

  เน� องจัากการร!กรานข้องพวกอานารย์ชนเย์อรมั�นมั�หลาย์เผ่ า จั-งร!กรานเข้$ามัาย์�งดิ�นแดินข้องจั�กรวรรดิ�โรมั�น โดิย์ห�วหน$าเผ่ าหร�อแมั ที่�พข้องตนต างก0เป็�นอ�ส่ระต อก�น เมั� อย์-ดิกร!งโรมัและดิ�นแดินส่ วนต างๆไดิ$แล$วจั-งไดิ$ส่ถูาป็นาตนเองเป็�นกษั�ตร�ย์�ป็กคืรองดิ�นแดินส่ วนที่� ตนย์-ดิไดิ$ โดิย์ไมั มั�ผ่�$น.าคืนใดิส่ามัารถูต�/งตนเป็�นจั�กรพรรดิ�ป็กคืรองจั�กรวรรดิ�เหมั�อนส่มั�ย์ที่� จั�กรวรรดิ�โรมั�นมั�อ.านาจั ผ่�$ที่� ต� /งตนเป็�นกษั�ตร�ย์�ก0ไมั ส่ามัารถูคืวบ่คื!มัเผ่ าต างๆไดิ$ที่�/งหมัดิ จั-งไดิ$ส่ถูาป็นาตนเองเป็�นกษั�ตร�ย์�ป็กคืรองดิ�นแดินที่� ไดิ$ย์-ดิคืรอง แล$วพ�ฒนาการป็กคืรองตามัระบ่บ่ฟิ5วดิ�นส่�บ่ต อมัา

 คร�สต�ศาสนาในย�คกลาง คืวามัเช� อพ�/นฐานข้องคืร�ส่ต�ศูาส่นา มั�ดิ�งน�/ 1.พระเจั$า คื�อ ผ่�$ส่ร$างที่!กส่� งที่!กอย์ าง 2.บ่าป็ก.าเน�ดิข้องมัน!ษัย์� คื�อ มัน!ษัย์�ที่!กคืนมั�ป็ากต�ดิต�วมัาต�/งแต ก.าเน�ดิ 3.โลกและมัน!ษัย์�ส่ร$างข้-/นโดิย์บ่�ญชาข้องพระเจั$า น�กป็ร�ชญาที่� ส่.าคื�ญข้องศูาส่นา

คืร�ส่ต�ก อนย์!คืกลาง คื�อ เซนต� ออก�ส่ต�น ผ่ลงานที่� ส่.าคื�ญคื�อ อาณาจั�กรข้องพระเจั$า อธิ�บ่าย์แนวคื�ดิข้องศูาส่นา“ ”

คืร�ส่ต�ว าเป็�นโลกแห งคืวามับ่ร�ส่!ที่ธิ�; และจัะเน$นคื.าส่อนจัากคื�มัภี�ร.าไบ่เบ่�ลอย์ างเคืร งคืร�ดิ อ�กคืนหน- งคื�อ เซนต� อไคืวน�ส่ อธิ�บ่าย์เก� ย์วก�บ่การส่ร$างส่รรพส่� งข้องพระเจั$าว าเป็�นไป็อย์ างมั�จั!ดิมั! งหมัาย์ที่� แน นอน มัน!ษัย์�จั-งเป็�นคืนที่� มั�เหต!ผ่ล มั�ส่ต�ป็=ญญา

 อารยธรรมไบแซนไตน� จั�กรวรรดิ�โรมั�นตะว�นออกไมั ไดิ$ถู�กพวกอานารย์ชนเข้$าย์-ดิคืรอง เร�ย์กว า จั�กรวรรดิ�ไบ่แซนไตน� จั-งมั�การป็กคืรองตนเองเป็�นอ�ส่ระ โดิย์มั�กร!งคือนส่แตนต�โนเป็5ลเป็�นศู�นย์�กลางการเมั�องการป็กคืรอง และมั�จั�กรพรรดิ�คือนส่แตนต�นคื!มั

จั�กรวรรดิ�ไบ่แซนไตน�มั�คืวามัเจัร�ญร! งเร�องมัากในส่มั�ย์จั�กรพรรดิ�จั�ส่ต�เน�ย์น พระองคื�ต$องการฟิ>/ น�จั�กวรรดิ�ไบ่แซนไตน�ให$ย์� งใหญ จั-งส่ร$างกร!งคือนส่แตนต�โนเป็5ลเป็�นเส่มั�อน โรมัใหมั และที่รงช.าระและรวบ่รวมักฏหมัาย์โรมั�นเพ� อใช$เป็�น“ ”

เคืร� องมั�อในการเมั�องการป็กคืรอง เร�ย์กว า ป็ระมัวลกฏหมัาย์ข้องจั�ส่ต�เน�ย์น ว�หารที่� ส่.าคื�ญที่� มั�ช� อเส่�ย์งที่� ส่!ดิ คื�อ โบ่ส่ถู�เซนต� โซเฟิ@ย์

ชาวอาหร�บ่ที่� น�บ่ถู�อศูาส่นาอ�ส่ลามัไดิ$ข้ย์าย์อ.านาจัเข้$าไป็ในจั�กรวรรดิ�ไบ่แซนไตน� ในที่� ส่!ดิพวกออตโตมัาน เตอร�กไดิ$บ่!กเข้$าไป็จันส่ามัารถูย์-ดิคืรองกร!งคือนส่แตนต�โนเป็5ลไดิ$ส่.าเร0จั แต ไมั ไดิ$ที่.าลาย์ศูาส่นส่ถูานที่� ส่.าคื�ญ ในที่างป็ระว�ต�ศูาส่ตร�ถู�อว าการส่�/นส่!ดิจั�กวรรดิ�ไบ่แซนไตน�น�/เป็�นการส่�/นส่!ดิส่มั�ย์ป็ระว�ต�ศูาส่ตร�ย์!คืกลางแล$วเข้$าส่� ส่มั�ย์ใหมั

ในส่มั�ย์จั�กรพรรดิ�จั�ส่ต�เน�ย์นที่รงมั�นโย์บ่าย์ในการข้ย์าย์อ.านาจัที่างการเมั�องการป็กคืรองและดิ$านศูาส่นาไป็ย์�งดิ�นแดินที่� ย์-ดิคืรอง เพราะศูาส่นาเป็�นเคืร� องมั�อส่ งเส่ร�มัส่ถูานภีาพและอ.านาจัข้องจั�กรพรรดิ�ในการข้ย์าย์อ.านาจัที่างการเมั�องการป็กคืรอง ส่�งคืมัและว�ฒนธิรรมั พระองคื�จั-งไดิ$ส่ร$างศูาส่นส่ถูานไว$ตามัเมั�องส่.าคื�ญที่� จั�กรวรรดิ�ไบ่แซนไตน�แผ่ อ.านาจัไป็ถู-งเมั�องส่.าคื�ญต างๆ เมั�องเวน�ส่ และเมั�องเจัน�ว

 ก�าเน�ดและควัามหมายของระบบฟิ"วัด�ล ระบ่บ่ฟิ5วดิ�ลเป็�นระบ่บ่ที่� มั�คืวามัส่.าคื�ญมัากในย์!คืกลาง ที่� ที่.าให$ย์!คืกลางเป็�นส่�งคืมัที่� มั�ระเบ่�ย์บ่และเหมัาะก�บ่ย์!คืน�/น เพราะเป็�นย์!คืหล�งจัากการล มัส่ลาย์ข้องจั�กรวรรดิ�โรมั�นใหมั ๆ คืนที่� เป็�นชนช�/นส่ามั�ญชนหร�อชาวนาต$องหาที่� พ- งเพ� อคืวามัป็ลอดิภี�ย์ จั-งต$องอาศู�ย์เจั$าข้!นนางหร�อผ่�$ที่� มั�อ.านาจั โดิย์ย์�นย์อมัอย์� ใต$อ!ป็ถู�มัภี�ข้องเจั$าที่� ดิ�นหร�อข้!นนางและไดิ$มั�การจั�ดิการการใช$ที่� ดิ�นและก อให$เก�ดิล�กษัณะเศูรษัฐก�จั แบ่บ่เล�/ย์งต�วเองในแต ละแมัเนอร� คืวามัส่�มัพ�นธิ�ระหว างเจั$าที่� ดิ�นก�บ่ข้$าหร�อชาวนาเป็�นล�กษัณะคืวามัส่�มัพ�นธิ�ในแนวดิ� งหร�อคืวามัส่�มัพ�นธิ�ที่� ไมั เที่ าเที่� ย์มัก�น เจั$าที่� ดิ�นเป็�นชนช�/นที่� ส่�งกว า กษั�ตร�ย์� หร�อเจั$าข้!นนางจั-งมั�อภี�ส่�ที่ธิ�; และต$องให$คืวามัคื!$มัคืรองแก ข้$าหร�อชาวนาต�ดิที่� ดิ�นข้องตนและในข้ณะเดิ�ย์วก�น ข้$าหร�อชาวนาก0ต$องที่.างานหน�กดิ$วย์การให$แรงงานและผ่ลผ่ล�ตแก นาย์ข้องตนรวมัที่�/งให$คืวามัจังร�กภี�กดิ�ดิ$วย์

 การใช#ที่%&ด�นในระบบแมเนอร� หน วย์การป็กคืรองระหว างลอร�ดิหร�อเจั$าที่� ดิ�นก�บ่ชาวนาต�ดิที่� ดิ�น เร�ย์กว า แมัเนอร� (Manor) ภีาย์ในแมัเนอร�หน- งๆ ชาวนาส่ามัารถูป็ล�กข้$าว ป็ล�กพ�ชต างๆเล�/ย์งส่�ตว�หร�อป็ระกอบ่อาช�พอ� นๆไดิ$ แต ต$องแบ่ งพ�ชผ่ลให$แก เจั$าที่� ดิ�นข้องตนอย์ างส่มั. าเส่มัอ จั-งเป็�นพ�นธิะที่� คื อนข้$างเข้$มังวดิ

ในแต ละแมัเนอร�ข้!นนางจัะแบ่ งที่� ดิ�นเป็�นแป็ลงๆ น�ย์มัแบ่ งเป็�น 3 แป็ลง เร�ย์กว า ระบ่บ่นา 3 แป็ลง แต ละแป็ลงจัะป็ล�กพ�ช ดิ�งน�/ แป็ลงที่� 1 ป็ล�กพ�ชในฤดิ�ใบ่ไมั$ผ่ล� แป็ลงที่� 2 ป็ล�กพ�ชในฤดิ�ใบ่ไมั$ร วง แป็ลงที่� 3 เมั� อคืราดิแล$วจัะป็ล อย์ที่�/งร$างไว$ เพ� อให$ดิ�นฟิ>/ นต�วและกล�บ่มัาอ!ดิมัส่มับ่�รณ�เหมั�อนเดิ�มั ระบ่บ่นา 3 แป็ลงน�/จั-งเป็�นการแบ่ งที่� นาเพ� อการป็ล�กพ�ชส่ล�บ่ก�นไป็

ระบ่บ่แมัเนอร�เร� มัเส่� อมัลงในย์!คืกลางตอนป็ลาย์ เน� องจัากส่าเหต!หลาย์ป็ระการ การเพ� มัข้องป็ระชากร การอพย์พในชนบ่ที่ไป็ที่.างานในเมั�องตามัโรงงาน และย์�งมั�การตลาดิส่ งผ่ลให$เก�ดิการข้ย์าย์ต�วที่างเศูรษัฐก�จั สร�ป ที่� ดิ�นในระบ่บ่แมัเนอร�จัะข้-/นอย์� ก�บ่การเกษัตรเป็�นหล�ก ส่ วนอ!ตส่าหกรรมัและพาณ�ชย์กรรมัน�/นย์�งมั�น$อย์ ที่างดิ$านศูาส่นาจัะเน$นคืวามัเช� อและคืวามัศูร�ที่ธิาในพระเจั$า

 การจั�ดระเบ%ยบส�งคมในระบบฟิ"วัด�ล ในแต ละแมัเนอร�จัะแบ่ งคืนออกเป็�น 3 กล! มัใหญ

1. ข้!นนาง มั�หน$าที่� ในการป็กคืรอง ข้!นนางจัะมั�ที่� ดิ�นข้องตน เร�ย์กว า ดิ�เมันส่� 2. พระ มั�หน$าที่� ในการป็ระกอบ่พ�ธิ�กรรมัที่างศูาส่นาและอบ่รมัส่� งส่อน มั�โบ่ส่ถู�และว�ดิอย์� บ่ร�เวณเดิ�ย์วก�นเร�ย์กว า แร

คืที่อร� 3. ส่ามั�ญชน มั�หน$าที่� เพาะป็ล�กและเป็�นแรงงาน ชาวนาที่� อย์� ในที่� ดิ�นข้องข้!นนางจัะแบ่ งเป็�น 2 ชนช�/น คื�อ ชนช�/นว�

เลนส่� เป็�นพลเมั�องส่ วนใหญ ข้องแมัเนอร� หน$าที่� เพาะป็ล�กและส่ งผ่ลผ่ล�ตให$ข้!นนาง และชนช�/นคือที่ที่าร� มั�ฐานะดิ$อย์กว าว�เลนส่� เพราะไดิ$ร�บ่ที่� ดิ�นน$อย์กว า ส่ วนกล! มัอ� นๆเป็�นผ่�$ที่� อพย์พเข้$ามัาอย์� ช� วคืราว

สร�ป ส่�งคืมัย์!โรป็ย์!คืกลางหล�งจัากการล มัส่ลาย์ข้องจั�กรวรรดิ�โรมั�นในคืร�ส่ต�ศูตวรรษัที่� 5 แล$ว บ่รรดิาผ่�$คืนในย์!โรป็ต างก0แส่วงหาที่� พ- งเพ� อคืวามัป็ลอดิภี�ย์ในช�ว�ตและที่ร�พย์�ส่�นข้องตน จั-งเก�ดิระบ่บ่ฟิ5วดิ�ลข้-/น ระบ่บ่น�/กษั�ตร�ย์�จัะมัอบ่ที่� ดิ�นให$ข้!นนาง แล$วเจั$าข้!นนางมัอบ่ที่� ดิ�นให$ชาวนาที่.าก�นในที่� ดิ�นที่� ไดิ$ร�บ่มัอบ่ เมั� อไดิ$ผ่ลผ่ล�ตแล$วก0จัะแบ่ งผ่ลผ่ล�ตส่ วนหน- งให$เจั$าข้!นนางตามัข้$อตกลง ข้!นนางในแต ละแมัเนอร�จั-งมั�อ.านาจัในการป็กคืรองและคืวบ่คื!มัดิ�แลคืนข้องตนอย์ างเบ่0ดิเส่ร0จั

 มรดกอารยธรรมด#านการเม)องการปกครอง มัรดิกที่างการเมั�องการป็กคืรองที่� ส่.าคื�ญในระบ่บ่ฟิ5วดิ�ล มั�ดิ�งน�/

1. การเมั�องการป็กคืรองระบ่บ่ฟิ5วดิ�ลเป็�นแบ่บ่พ�นธิะที่� จั�กรพรรดิ�ที่รงมั�อ.านาจัอย์� ในข้อบ่เข้ตข้องข้$อตกลง 2. การแบ่ งแย์กอ.านาจัข้องฝ่Cาย์อาณาจั�กรและศูาส่นจั�กรอย์ างช�ดิเจัน 3. มั�ระบ่บ่การป็กคืรองแบ่บ่ร�ฐส่ภีา 4. มั�การพ�จัารณาคืดิ�ดิ$วย์ระบ่บ่ล�กข้!น 5. มั�หล�กกฏหมัาย์เป็�นอ.านาจัส่�งส่!ดิ

มรดกและอารยธรรมด#านเศรษฐก�จัและการค#า ระบ่บ่เศูรษัฐก�จัแบ่บ่แมัเนอร�ที่� มั�ล�กษัณะเศูรษัฐก�จัแบ่บ่เล�/ย์งต�วเองในย์!โรป็ต$นย์!คืกลางตอนต$น ที่.าให$การจั�ดิช วงช�/นที่างส่�งคืมัให$เป็�นระเบ่�ย์บ่และมั�หน$าที่� ตามัส่ถูานภีาพข้องตน คื�อ พระมั�หน$าที่� ในการอบ่รมัส่� งส่อน ข้!นนางมั�หน$าที่� ในการป็กคืรองและการรบ่ ชาวนามั�หน$าที่� ร �บ่ใช$และเป็�นแรงงานในไร นาข้องข้!นนาง

ส่มัาคืมัพ อคื$า มั�การก.าหนดิคืนให$ฝ่Dกงาน 7 ป็@ เพ� อให$เก�ดิคืวามัช.านาญในการที่� จัะเป็�นเจั$าข้องร$านหร�อเจั$าข้องโรงงาน

เองในโอกาส่ต อไป็ เมั� อเข้$าเป็�นส่มัาคืมัแล$วก0จัะต$องพย์าย์ามัคื$าข้าย์ในกล! มัส่มัาช�กดิ$วย์ก�นเองในราคืาที่� เป็�นธิรรมัและพย์าย์ามัที่.าให$การคื$ามั�ก.าไรมัากกว าส่มัาคืมัอ� นๆ

มั�ชนช�/นใหมั ที่� เก�ดิข้-/น คื�อ ชนช�/นกลาง หร�อพวกพ อคื$าและเจั$าข้องก�จัการ ซ- งเป็�นพวกที่� มั�อ�ส่ระหร�อเส่ร�ชนที่� เห0นไดิ$ช�ดิเจันเมั� อเก�ดิเมั�องต างๆ และกลาย์เป็�นศู�นย์�กลางการคื$ามัาต�/งแต ย์!คืกลางตอนกลางเป็�นต$นมัา ย์!คืกลางตอนกลางจั-งไดิ$ช� อว า ย์!คืที่� เจัร�ญร! งเร�อง

เมั�องที่� เก�ดิข้-/นในย์!คืกลางที่� ศู�นย์�กลางการคื$าที่� ส่.าคื�ญมัาต�/งแต ย์!คืกลางก0ย์�งมั�คืวามัส่.าคื�ญในฐานะที่� เป็�นเมั�องศู�นย์�กลางที่างส่�งคืมั เศูรษัฐก�จั การคื$าอ!ตส่าหกรรมัและว�ฒนธิรรมัมัาจันถู-งป็=จัจั!บ่�น เวน�ส่ คือนส่แตนต�โนเป็5ล ป็าร�ส่ เจัน�ว เป็�นต$น

 มรดกอารยธรรมด#านส�งคมและวั�ฒนธรรม อารย์ธิรรมัที่� เป็�นมัรดิกส่.าคื�ญในย์!คืกลาง ไดิ$แก ระบ่บ่ศู�กดิ�นาส่วามั�ภี�กดิ�;หร�อระบ่บ่ฟิ5วดิ�ลในย์!คืกลางตอนต$นที่� ก อให$เก�ดิคืวามัส่�มัพ�นธิ�ระหว างผ่�$อ!ป็ถู�มัภี�ก�บ่ผ่�$ร �บ่อ!ป็ถู�มัภี�หร�อระบ่บ่นาย์ก�บ่ข้$าในแต ละแมัเนอร� มั�การแบ่ งคืนในส่�งคืมัออกเป็�นชนช�/น ข้!นนางหร�อเจั$าที่� ดิ�น พระและส่ามั�ญชน ต อมัาในย์!คืกลางตอนกลางและตอนป็ลาย์ไดิ$เก�ดิชนช�/นที่� ส่.าคื�ญในเมั�องคื�อชนช�/นกลางที่� ป็ระกอบ่ดิ$วย์พ อคื$า เป็�นชนช�/นที่� มั�บ่ที่บ่าที่ส่.าคื�ญที่างเศูรษัฐก�จัและการคื$าในย์!คืน�/น

ส่ วนมัรดิกอารย์ธิรรมัย์!คืกลางดิ$านศู�ลป็กรรมัมั�การส่ร$างส่รรคื�งานเพ� อคืวามัเช� อและคืวามัศูร�ที่ธิาในศูาส่นาเป็�นส่.าคื�ญ จั-งมั�การส่ร$างว�ดิ โบ่ส่ถู�และว�หารที่� ใหญ โตเพ� อคืวามัศูร�ที่ธิาและการเผ่ย์แพร ศูาส่นา ในย์!คืกลางตอนต$นเป็�น

ศู�ลป็ะแบ่บ่โรมัานเนส่คื�และในตอนป็ลาย์เป็�นแบ่บ่โกธิ�คื ส่ วนที่างจั�กรวรรดิ�โรมั�นตะว�นออกหร�อไบ่แซนไตน� ศู�ลป็ะแบ่บ่ไบ่แซนไตน�การส่ร$างโบ่ส่ถู�ว�หารเป็�นโบ่ส่ถู�ที่� มั�ผ่�งส่.าหร�บ่รองร�บ่โดิมั ภีาย์ในมั�การป็ระดิ�บ่ดิ$วย์โมัเส่คืที่� ส่วย์งามั ศู�ลป็กรรมัช�/นเอกอย์� ที่� ว�หารเซนต� โซเฟิ@ย์ ในกร!งอ�ส่ต�นบ่!ล ต!รก�