55 1E diel, 22 janar 2012

C M Y K

E PËRDITSHMEE PAVARUR

Adresa: RrugaAdresa: RrugaAdresa: RrugaAdresa: RrugaAdresa: Rruga“Medar Shtylla“Medar Shtylla“Medar Shtylla“Medar Shtylla“Medar Shtylla”,”,”,”,”,qendra e biznesitqendra e biznesitqendra e biznesitqendra e biznesitqendra e biznesit

TTTTTel: 04/2321364,el: 04/2321364,el: 04/2321364,el: 04/2321364,el: 04/2321364,TTTTTel: 04/232136el: 04/232136el: 04/232136el: 04/232136el: 04/23213666666,,,,,Fax:04/2321365,Fax:04/2321365,Fax:04/2321365,Fax:04/2321365,Fax:04/2321365,TiranëTiranëTiranëTiranëTiranëE-mail:info@gazeta55.net,info@gazeta55.net,info@gazeta55.net,info@gazeta55.net,info@gazeta55.net,gazeta55mail@gazeta55mail@gazeta55mail@gazeta55mail@gazeta55mail@yahoo.com,yahoo.com,yahoo.com,yahoo.com,yahoo.com,Internet:wwwwwwwwwwwwwww.gazeta55.al.gazeta55.al.gazeta55.al.gazeta55.al.gazeta55.alÇmimi 30 lekëÇmimi 30 lekëÇmimi 30 lekëÇmimi 30 lekëÇmimi 30 lekëGreqi 1,5 EUROGreqi 1,5 EUROGreqi 1,5 EUROGreqi 1,5 EUROGreqi 1,5 EURO

Drejtor:FAHRI BALLIUKryeredaktor:ILIR NIKOLLA

E diel,22 janar 2012

Nr. 18 (4808)Viti XVI i botimit(numri i parë dolimë 18.10.1997)

POLITIKË 3

NË BRENDËSI

LetratSUPLEMENTI 15-23

INTERVISTE ME PERKTHYESIN E MIRENJOHUR MIÇO GUBERA

"Historia nuk është mitologji"Një nga përkthyesit e njohur sot,

Miço Gubera, prej disa vitesh punonpër shtëpinë botuese "55". Disa nga li-brat e tij të përkthyer e botuar nga kjoshtëpi botuese janë "Hebrenjte botadhe parate", "Ana e fshehte e naftes","KGB ne zemer te Vatikanit" etj. Për

përkthyesin e njohur niveli i përk-thimit lë për të dëshiruar në shumëbotime. "Të bësh një përkthim tëmirë, sipas Guberës duhet që të jeshnjë njohës i mirë jo vetëm i gjuhës sëhuaj, por dhe gjuhës shqipe. Miço Gu-bera falë punës së tij cilësore në përk-

DITA/5

Rama dështon në tenderin për shitjen e luleveEdvini kishte marrë vendimin që të gjitha "lulet e homazhit" duhej të porositeshin tek e njëjta firmë

lulesh e kryeqytetit. Por tenderi i parë i kreut të PS-së dështoi, pasi në miting kishte pak lule,rrjedhimisht pak porosi të kryera, meqenëse shumica e pjesëmarrësve ishin aty të detyruar, pasi

s'donin të merrnin pjesë në një funeralistikë që s'kishte asgjë të përbashkët me një homazh

Dje pamë vënien në zbatimtë së njëjtës taktikë

bolshevike që zë fill meleninizmin, atë të

përdorimit të çfarëdollojfatkeqësie, për krijimin e

një situate revolucionare, ecila mund të shërbejë sishkëndijë për marrjen e

pushtetit. Gjithmonë nistesi pakënaqësi punëtorësh eme partneritet sindikatash,

për të mbërritur terevolucioni i hapur. Edhe

pse dje pamë njëkarikaturë revolucionare,prapëseprapë u kuptua sebaza e vetme ideologjike e

Edvinit mbetet leninizmi

Fakti/4 të vrarët e 21janarit, krijesa e vetmepolitike e Edi Ramës

Përdorimi i viktimës,precedenti bolshevik i pushtetit

Kosova përkujtongjashtëvjetorin e ndarjes nga

jeta të arkitektit tëpavarësisë, Ibrahim Rugova

Jahjaga: Rugova,themelues i frymësdemokratike dhe i

pavarësisë së KosovësNë Kosovë u shënua gjashtëv-

jetori i vdekjes së presidentit, Ibra-him Rugova, me homazhe te varri,te familja e tij dhe me një akademipërkujtimore. Kryeministri i

Lulzim Basha:Modeli ekonomik izgjedhur, Tirana

me shumë qendraGrupi Teknik për hartimin ePlanit Urbanistik të Tiranës,

prezanton modelin e zhvillimitekonomik të kryeqytetit

Grupi Strategjik i Planit Urban-istik ka nisur diskutimin mbi mod-elin ekonomik të Tiranës. Si rajo-ni më i rëndësishëm për ekonom-inë kombëtare, Tirana ndjennevojën e ridimensionimit të mod-elit të zhvillimit ekonomik,veçanërisht në kontekstin global të

Kryeministri Sali Berisha dhe kryeparlamentarja Jozefina Topalli marrinpjesë në përkujtimin e 92-vjetorit të Kongresit të Lushnjës

"Kongresi vendosi themelet e demokracisë perëndimore"Koha për një

zotim mbarëkombëtarNga Sali Berisha

Sot në këtë sallë, së bashku, por edhe me të gjithëqytetarët e Lushnjës, me të gjithë shqiptarë kudo qëjetojnë sot, ne nderojmë, kremtojmë, një nga ngjar-jet më madhore të historisë sonë kombëtare, njërinnga aktet më të rëndësishme, një nga përpjekjet më

DITA/9

"Engjëlli i Vdekjes",në formën e një

agjencie funeraleNga Redi AgolliDje u bëmë dëshmitarë se Rama

është tërësisht jashtë konceptit tëqenies njerëzore, u provua se ekz-iston, pasi dje pamë se ai kishtearritur fundin e tij si qenie njerë-

FORUM

Mbrojtësit e shtetit,mbrojtësit e flamurit

Nga Lavdrim LitaMe 21 janar 2011, një rrugaç i

ardhur në demonstratën e dhun-shme të organizuar nga Partia So-cialiste e flaku si leckë, e përdorisi armë, flamurin kombëtar në ten-

Berisha dhe fisnikëriae tij me medien

Nga Kostaq XoxaGazetari Alfred Peza intervis-

toi, së pari, E. Ramën dhe, më 20janar, dr. Berishën. Ç'është e vërte-ta, dr. Berisha e ka shpallur prejvitesh respektin e tij për gazetarët.Dhe ka qenë vazhdimisht besnik

Pasojat e Luftës së Parë Botërore, pretendimetterritoriale të fqinjëve dhe mosmarrëveshjet ebrendshme vërtetë e kishin dëmtuar Shqipërinëashtu si çdo vend tjetër të prekur tërësisht ngalufta, si dhe kishin vënë në pikëpyetje ekzistencëne shtetit, por kjo s'pengoi përpjekjen e shqiptarëvepër ri-ngritjen e shtetit të tyre, duke kulmuar meKongresin e Lushnjës më 21 janar 1920, ku dhe uhodhën bazat themelimit të shtetit demokratik.

Në përkujtim të kësaj date historike, 92 vje-torit të Kongresit të Lushnjës, qyteti myzeqar kanisur kremtimet e 100 vjetorit të Pavarësisë me

552 E diel, 22 janar 2012

DITAKontaktoni në aktualitet@gazeta55.net

Përdorimi i viktimës,precedenti bolshevik i pushtetit

Dje pamë vënien në zbatim të së njëjtës taktikë bolshevike që zë fill me leninizmin, atë të përdorimit të çfarëdolloj fatkeqësie, për krijimin enjë situate revolucionare, e cila mund të shërbejë si shkëndijë për marrjen e pushtetit. Gjithmonë niste si pakënaqësi punëtorësh e mepartneritet sindikatash, për të mbërritur te revolucioni i hapur. Edhe pse dje pamë një karikaturë revolucionare, prapëseprapë u kuptuase baza e vetme ideologjike e Edvinit mbetet leninizmi.Fakti/4 të vrarët e 21 janarit, krijesa e vetme politike e Edi Ramës

Rama dështonRama dështonRama dështonRama dështonRama dështonnë tenderinnë tenderinnë tenderinnë tenderinnë tenderinpër shitjenpër shitjenpër shitjenpër shitjenpër shitjen

e lulevee lulevee lulevee lulevee luleveEdvini kishte marrë vendimin që

të gjitha „lulet e homazhit“duhej të porositeshin tek e njëjta

firmë lulesh e kryeqytetit. Portenderi i parë i kreut të PS-sëdështoi, pasi në miting kishte

pak lule, rrjedhimisht pak porositë kryera, meqenëse shumica e

pjesëmarrësve ishin aty tëdetyruar, pasi s’donin të

merrnin pjesë në njëfuneralistikë që s’kishte asgjë të

përbashkët me një homazhI mbetur pa financimet e „ish-

bankës personale“ (Bashkia e Ti-ranës), sponsorizimet e Gjushit tëDurrësit, Qazos së Elbasanit, Baftjessë Fierit dhe Gjikut të Vlorës, EdiRama po tenton të sigurojë vetë tëardhurat financiare për aksionet poli-tike të opozitës.

Siç dihet, opozita është shpen-zuese e madhe dhe po të llogaritentë gjitha kostot e 1751 protestave,përfshirë pagat ditore për protestues-it, goma-djegësit, bllokuesit e aksevenacionale, grevistët dhe 200-300 ek-sponentët e dhunës kundër forcavetë Policisë më 21 janar 2011-të, sh-kojnë sa 10 për qind e GDP-së sëvendit. Shpenzimi i shumave marra-mendëse me qëllim organizimin etë gjithë elementëve kriminalë, ish tëburgosur dhe persona në kërkim ngaINTERPOL-i, synonte të krijonte njëcelulë të fortifikuar financiarisht dhetë pajisur me bazën e duhur materi-ale (kuptohet, këtu llogariten arma-time të ndryshme nga pistoleta, bom-ba molotov, por pse jo edhe kallash-nikovë, apo armatime të tjera më tërënda, të cilat do viheshin në për-dorim sapo protestuesit të zaptoninselinë e Kryeministrisë).

Që prej humbjes së Bashkisë sëTiranës nga vota e qytetarëve, opozi-ta ndali protestat dhe menjëherë moridhenë lajmi se Edi Ramës iu prenëburimet financiare se s’do jepte mëleje ndërtimi në Kryeqytet, çka direktiu kthye në shuplakë fytyrës, pasipalët e interesuara, kryesisht ‘biznes-menë të ndërtimit’ dhe zyrtarë të lartëtë pushtetit vendor, ndërprenë çdo fi-nancim për Partinë Socialiste. Nisurnga këto kushte, Rama i hyri fillimishtbiznesit të funeraleve, ku një javë mëparë Mjaft-istët e FRESSH-it organi-zuan një fushatë publicitare me arkiv-ole në shpinë. Mendohet se ErionVeliaj u investua personalisht në ro-lin e sekserit të arkivoleve.

Reagimi i menjëhershëm i ek-sponentëve të politikës të cilët e qua-jtën si tubim të pamoralshëm dhetregues negativ në prag të protestës–homazh në bulevard, ndërsa im-plikuan direkt Edi Ramën në biznes-in e funeraleve, i cili një vit më parë ufaktua si njeriu i mortit, bëri që bizne-si i funeraleve të rezultojë i pasuk-sesshëm. Kur mbeteshin dhe pakditë nga protesta-homazh, Edviniduhet të mendonte burimin e radhëspër sigurimin e financave. Dhe zgjidh-ja u mendua se u gjet te lulet që ko-rtezhi i homazheve do hidhte në bu-levard. Por, edhe këtu çaloi.

Siç dihet një pjesë e mirë epjesëmarrësve në funeral s’kanëasnjë lidhje jo vetëm me homazhet,por edhe me Partinë Socialiste,veçse kanë qenë të detyruar nga pre-sionet politike të disa drejtuesve ven-dorë socialistë. Si të tillë, ata kanëqenë veçse spektatorë tëmaskaradës së Edvinit dhe s’e kanëmarrë mundimin të shpenzohen përlulet e funeralit që kryesocialisti iakishte pajtuar një kompanie të lidhurme një nga biznesmenët e grupitparlamentar socialist. Në këtë sens,edhe këtu ku mendohej se „paratëdo të vinin lumë“, rezultati ishte mod-est sa nuk mbulon as pagesat e shof-erëve të autobusëve që erdhën ngarrethet!

Edvini përballë Kryeministrisë ”qan“ dështimin e puçit të shtetit një vit më parëDje, pinjolli i nomenklaturës që uron dhe shpreson për marrjen e pushtetit jo vetëm në një dorëzim të vullnetshëm në tavolinë, por edhe me

revolucion bolshevik, u ndesh me një të papritur, me braktisjen e madhe nga socialistët. Në Bulevardin „Dëshmorët e Kombit“, ku i kishthërritur për një protestë-homazh në përkujtim të 21 janarit 2011-të, ditës kur tentoi të marrë pushtetin me dhunë, Edi Rama u shokua nga

mungesa e mbështetësve, duke i delegjitimuar kështu çdo tentativë radikale për përcjelljen e mesazheve të forcës apo se „puçi vazhdon“

Një karikaturë revolucionare ish-te nxjerrja dje në bulevardin e Tiranëse ca njerëzve, në emër të homazhevepër katër viktimat e 21 janarit 2011.Ajo karikaturë ishte e pritshme për tëgjithë, por jo për Edi Ramën, i cili,midis të tjerave, me siguri ka kuptuardje, se pas humbjes së bashkisë sëTiranës, nuk mund të mbledhë, tëpaktën aq sa mblidhte Spartak Ngje-la kur protestonte se ai (Edi Rama) ikishte vjedhur votat në garën për krye-bashkiak të kryeqytetit.

Dhe nuk kishte si të ndodhte ndry-she.

Përballë alternativës së vetme qëofron Edi Rama, e cila nuk është as-gjë më shumë se sa keqpërdorimi içfarëdo lloj fatkeqësie në emër dhevetëm për nekropolitikë edhe aq samblodhi dje kryesocialisti, duhetthënë se ishin shumë.

Ajo çfarë pamë dje, që nga grum-bullimi i turmave para selisë së PS-së, shëtitja e tyre përgjatë bulevarditdhe deri stacionimi te salla e Akade-misë së Arteve, brenda skenarit tëgatuar në kuzhinën e Edi Ramës, ish-te karikatura e vënies në zbatim të sënjëjtës taktikë bolshevike të theme-luar nga Lenini.

Pikërisht këtë taktikë bolshevikenuk mund të mos tentonte ta bënëpikërisht dje „restart“ në një „ditë tëshënuar“ për Edi Ramën, që përkon-te as më shumë e as më pak me 88vjetorin e vdekjes së Leninit.

E si mund ta „përjetësonte“ Leni-nin ndryshe Edi Rama dje, veçsenëpërmjet rikthimit të tij te zanafilla eleninizmit...?!

Për aq sa dihet dhe për aq sa EdiRama e ka bërë tashmë të tijën teor-inë bolshevike (homazhet edjeshme, mjaftueshëm e konfir-mojnë këtë), ai (Edi Rama) edhe nëkeqpërdorimin e dështuar tëdjeshme të fatkeqësisë së 21 jan-arit 2011, tentoi (pavarësisht se nuk

ia arriti) të krijojë një situate revolu-cionare, e cila u katandisë në njëkarikaturë.

Katandisja në karikaturë e tenta-tivës së djeshme për situatë revolu-cionare, pati atë përfundim, për njëarsye të pritshme, sa të thjeshtë, aqedhe bajate.

Edi Rama e ka shpërdoruar këtë„të drejtë“ për një situatë revolucio-nare.

Edi Rama e ka shpërdoruar këtë

„të drejtë“, që kur vishej me të zeza,që kur mes sforcove i jepte tonit tëzërit të tij nota dhimbje, që kur harx-honte ndoca lule... edhe në homazhet(e ngjashme me ato të djeshmet) përKosta Trebickën.

E megjithatë, sipas teorisë bol-shevike „edhe 99 herë të rrëzohemi,përsëri do të ngrihemi“, Edi Ramasërish dje, në 88 vjetorin e vdekjessë ideologut të kësaj teorie, sërish„u ngrit“ e shëtiti me „punëtorë të pa-kënaqur“, me „sindikata partnere“(këtu nuk bën më pjesë Fiqiri Xibri, icili mësohet se ka hequr dorë ngasindikatat dhe ka krijuar OJQ-në „21janari“), me idenë e fshehur në formëdëshire brenda vetes, për të mbërri-tur te revolucioni i hapur.

Të gjitha këto janë sjellje prejsomnambuli të Edi Ramës, i cili endevazhdon të shohë „ëndrra me syhapur“.

Por pavarësisht sjelljeve prejsomnambuli të Edi Ramës, pavarë-sisht „ëndrrave me sy hapur“ që aivazhdon të shohë ende, apo edhepavarësisht kartelës klinike të tij (lexo,javoren „TemA“, e diel-e hënë, datë17-18 shtator 2000, viti II i botimit, nr.72), dje megjithëse pamë njëkarikaturë revolucionare, sërish kup-tuam se baza e vetme ideologjike eEdvinit është leninizmi...

Ajo që nuk kuptuam ishte pse dje,në ditën e 88 vjetorit të vdekjes mun-gonte në homazhe portreti i Leninit...

Kryesocialisti mbërriti dje me njënumër të vogël protestuesish, për tëkryer homazhe përballë selisë sëKryeministrisë, aty ku një vit më parë,më 21 janar 2011, 4 mbështetës tëopozitës të nxitur për të thyer çdo kor-don të forcave të sigurisë, me qëllimpushtimin e ndërtesës së Qeverisë,humbën jetën. Pavarësisht se për se-cilin deputet të qarqeve të ndryshme tëvendit, ishin ndarë detyra të qarta përdislokimin në Tiranë të të paktën 80mijë socialistëve, në të vërtetë, dje nukishin as 2-3 mijë dhe roli i vështirë itakonte funeralistëve, të cilët u detyru-an t’i shtrembërojnë turinjtë sa të mun-din dhe të fërkojnë sytë në maksimumpër të improvizuar „sy të lotuar“ nga„dhimbja“ që po u shponte zemrën.Është e vërtetë se aty u derdh lot ngafamiljarët e katër të ndjerëve dhe nisurnga pikëpamja morale demonstrata edhunshme e 21 janarit meriton jovetëm të hetohet, por edhe të nxjerrëpara drejtësisë përgjegjësit dhe orga-nizatorët e dhunës së paprecedentëme pasojë vdekje.

Edi Rama nuk ishte aty për të der-dhur lot, sepse ai s’mund të derdhëlot për sa kohë është organizatori i

dhunës dhe automatikisht „vrasësi“ iprotestuesve. Ai ishte aty për një tjetërqëllim dhe lidhet kryekëput me pro-jektin e tij biologjik. Pasi dështoi nëtentativën e parë për të marrë push-tetin me revoltë, Edvinit s’i mbetet gjëtjetër veçse të shpresojë në një dorë-zim vullnetar të Qeverisë, ndërsanumri i madh i funeralistëve në bule-vard, do shërbente si mbështetjeopozitare dhe automatikisht do përk-thehej në mesazh force. Ky përbënhapin e parë të dështimit të social-istëve në aspektin e vendimmarrjesdhe funksionimin me pikëpyetje tërolit të sipërmarrësit politik.

Prej muajsh të tërë ligjvënësit ePS vizituan fshatra me radhë në zonate tyre elektorale, me qëllim bindjen esocialistëve por jo vetëm, të vinin nëTiranë më 21 janar 2012-të, nëhomazhet politike për 4 viktimat e njëviti më parë. Dhe rezultati ështëkonkret dhe njëherazi drithërues përlobin politik të Edvinit. Treguesi më ikeq i mundshëm, kur mbeten më pakse 16 muaj nga zgjedhjet parlamen-tare të 2013-ës. Një opozitë që kahumbur mbështetjen dhe një kryetarpartie që akuzohet se, s’e ka për gjë

të të përdorë „mish për top“ kur bëhetfjalë për interesat e tij politike, që mbe-tet edhe sot sindroma për t’u bërëKryeministër, por pa votat e sh-qiptarëve – „dorëzim të pushtetit nëtavolinë ose në të kundërt përpjekjetbolshevike s’do ndalen“. Sigurisht që„protesta“ e djeshme nuk ishte aspaknjë protestë-homazh, por një lëvizje eqëllimshme politike e Edvinit dheMjaft-istëve 99-sha, për t’i treguarpushtetit legjitim se celulat keqbërësesi ato të 21 janarit të shkuar, janë endenë gatishmëri apo dhe se puçi i sh-tetit vazhdon edhe pas një viti.

Kryeqytetasit braktisin cere-monitë mortore të funeralistit tësocialistëve/Pavarësisht protestëssë opozitës qytetarët nuk i kanëprishur planet e fundjavës. Për ta, ajobëhet për motive politike dhe banorëte kryeqytetit shprehen se kanëzgjedhur t‘i qëndrojnë larg. Shumëprej tyre indiferentë për atë çfarë pondodhte përpara selisë së kryeminis-trisë, kanë përfituar nga koha e bukurpër të shëtitur me familjen. Disa përtë pirë kafe me miqtë. Të tjerë kanëpërfituar nga pushimi për të bërë bler-jet për javën që nis. Në kryeqytet jeta

ka vazhduar normalisht.Me gjithë thirrjet e opozitës për t‘u

mbledhur në protestë pjesa më emadhe e qytetarëve nuk janë shqetë-suar për të prishur fundjavën në shër-bim të asaj që ata e kanë cilësuarqëllim politik.

Duke mbajtur qëndrim shpër-fi l lës ndaj protestave, apo mit-ingjeve te tjera politike, qytetare tëshumtë kanë preferuar të kalojnënjë fundjavë të qetë në qytetin breg-detar të Durrësit. Ata i ka tërhequrajri i pastër që të ofron ky qytet nëkëtë periudhë të vitit. Pjesa me emadhe e tyre kanë preferuar të shëti-sin përgjatë bregut të detit, të pinënjë kafe, apo edhe të drekojnë metë afërmit e tyre. Ata i bashkohendhimbjes së familjarëve për hum-bjen e të afërmve të tyre, por janëkundër përdorimit dhe manipulimitpër përfitime elektorale nga forcatpolitike.

Qytetarët durrsakë, dhe jo vetëm,kanë nisur të frekuentojnë bregdetinqë në orët e para të mëngjesit, dukelënë pas ditët e ngarkuara të javës,për t’ju gëzuar një dite të qetë, largzhurmës dhe punëve të përditshme.

55 3E diel, 22 janar 2012

POLITIKEKontaktoni në politikë@gazeta55.net

Pasojat e Luftës së ParëBotërore, pretendimet territorialetë fqinjëve dhe mosmarrëveshjet ebrendshme vërtetë e kishin dëm-tuar Shqipërinë ashtu si çdo vendtjetër të prekur tërësisht nga luf-ta, si dhe kishin vënë në pikëpy-etje ekzistencën e shtetit, por kjos’pengoi përpjekjen e shqiptarëvepër ri-ngritjen e shtetit të tyre,duke kulmuar me Kongresin eLushnjës më 21 janar 1920, ku dheu hodhën bazat themelimit të sh-tetit demokratik.

Në përkujtim të kësaj date his-torike, 92 vjetorit të Kongresit tëLushnjës, qyteti myzeqar ka nisurkremtimet e 100 vjetorit të Pavarësisëme përkujtimin e Kongresit që vurithemelet e shtetit modern shqiptar.

Kryeministri Berisha dhe kry-etarja e Kuvendit Jozefina Topalli,ministri i Kulturës Aldo Bumçi,deputetë demokratë dhe socialistëtë qarkut të Fierit nderuan këtëngjarje të madhe kombëtare të 21janarit 1920, ndërsa Bashkia dheMinistria e Kulturës, kishin orga-nizuar një sërë aktivitetesh.

Festimet e kësaj dite nisën nëambientet e bashkisë për t’u zhv-endosur më pas drejt ShtëpisëMuze „Kongresi i Lushnjës“.

„Le të shprehim nderimin tonëmë të madh për ata qytetarë tëLushnjës, në radhë të parë, që nënjë Shqipëri tërësisht të pushtu-ar, hapën dyert dhe zemrat e tyre,pritën këtu përfaqësuesit më tëshquar, më atdhetarë të kombitshqiptar, i mbrojtën ata dhe udhanë mundësinë të marrin ven-dimet historike. Këto vendimebënë që, një Shqipëri e pushtuarnga të katër anët, brenda një kohetë shkurtër të shndërrohet në njëShqipëri të lirë, anëtare të Lidhjessë Kombeve. Ato vendime do tëhidhnin bazat e një shteti mod-ern shqiptar, do t’i jepnin Sh-qipërisë Tiranën, si kryeqytet asaj.Ndaj edhe kjo ngjarje nuk mundtë krahasohet me asgjë tjetër veçseme Vlorën e Pavarësisë dhe mePrizrenin e Lidhjes. Një nga mer-itat e qeverisë së Lushnjës ështëse ajo themeloi pluralizmin. Kon-gresi i Lushnjës themeloi de factodhe de juro, sistemin që ne gë-zojmë sot“, u shpreh kryeministriBerisha, duke vlerësuar veprën epolitikanëve të Kongresit të Lush-njës. Kjo deklaratë e kryeministritBerisha po mbahej, kur në Tiranë,Kryeqytetin që u shpall i tillë ngaKongresi i Lushnjës, po nisteprotesta homazh një vit pas 21 ja-narit të demonstratës së dhunshmetë opozitës, një skenar për rrëzimin

Koha për një zotimmbarëkombëtar

Nga Sali Berisha *Sot në këtë sallë, së bashku, por edhe me të gjithë qytetarët e Lushnjës,

me të gjithë shqiptarë kudo që jetojnë sot, ne nderojmë, kremtojmë, një ngangjarjet më madhore të historisë sonë kombëtare, njërin nga aktet më tërëndësishme, një nga përpjekjet më të mëdha dhe më themelore të sh-qiptarëve për të pasur shtetin e tyre të lirë dhe të pavarur. Kongresi i Lush-njës, në çdo analizë që mund t’i bëhet, është Kongresi i Shpëtimit Kombëtar,ndaj dhe ai, për nga rëndësia dhe pesha historike, qëndron me dinjitet tëmadh krahas Lidhjes së Prizrenit dhe Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë.Këto tre ngjarje janë të lidhura aq ngushtë njëra me tjetrin saqë, pa njëratjetrën, do t’i kishte mbuluar pluhuri i harresës në histori.

Ky Kongres është një homazh i madh për gjyshërit tuaj, qytetarë të Lush-njës, sepse ata vepruan në një moment nga më të vështirët në historinëkombëtare, në një moment kur Fuqitë e Mëdha kishin vendosur fshirjen ngahartat politike e Evropës, të Shqipërisë dhe shtetit shqiptar, në një momentkur aventurierë dhe grupe aventurierësh shqiptarë ndërmerrnin, brenda dhejashtë vendit, veprime në interes të kundërt me atë të vendit dhe kombit tëtyre. Dukej se Shqipëria nuk do të ekzistonte, se shqiptarët që 8 vite më parëkishin shpallur Pavarësinë, nuk do të mund të ndërtonin shtetin e tyre dhe,për rrjedhojë, nuk e meritonin atë. Por kësaj nuk i besonin qytetarët e Lush-njës, të cilët hapën dyert dhe zemrat e tyre, u bënë djepi i lirisë së Kombit dhepritën personalitetet e tij më të shquara, të cilët erdhën këtu për të bërë njëbetim: do ta bëjmë Shqipërinë, do të bëjmë shtetin shqiptar!.

Ata që besojnë dhe lexojnë historinë nuk do të gjejnë kurrë në historinë ekëtij kombi, një kohë tjetër, në të cilën brenda 8-9 muajve, një qeveri të ketëbërë më shumë sesa qeveria e shpëtimit kombëtar që u themelua këtu nëLushnjë. Kongresi vendosi të mos dorëzojë Shqipërinë, të krijojë një qeveri ecila t’i dalë zot kombit dhe vendit, vendosi në krye të saj një nga burrat më tëshquar në historinë e këtij kombi, me të vërtetë njeriun që ngjason me shumë,në mençuri, urtësi dhe dije, me Ismail Qemalin, në tërë historinë tonë ko-mbëtare. Ky ishte Sulejman Delvina, atdhetar i flaktë, vizionar i shkëlqyer, dip-lomat i përmasave ndërkombëtare. Sulejman Delvina mori në kabinetin e tijata të cilët i rezistuan të gjitha përplasjeve historike të atyre viteve; AhmetZogun si ministër të Brendshëm, këtë burrë të pashembullt në historinë këtijkombi, në pasionin e tij për ndërtimin e shtetit; Mehmet Konicën si ministër tëJashtëm, këtë diplomat të shkëlqyer, Sotir Peçin; ministrin më të mirë tëArsimit ndoshta të të gjitha kohërave që kanë pasur shqiptarët, burrin që do tëthemelonte këtu në Lushnjë arsimin kombëtar; Ndoc Çobën që do të bënteshtetin me monedhën e tij dhe do të ndërtonte financat që nuk ekzistonin.Eshref Frashërin që do të shtrinte shërbimin e postës në mbarë vendin. AliRiza Kolonja, që do të ndërtonte ushtrinë e parë të vërtetë shqiptare.

Kongresi i Lushnjës miratoi Kushtetutën e parë, në të cilën vendosën sithemel, sistemin e demokracisë perëndimore, shpalli Shqipërinë Repub-likë dhe 25 janarin si ditën e Republikës. Qeveria e Sulejman Delvinës, nënjë hark kohor të shkurtër, u vendos në Tiranë, pasi Kongresi vendosi Ti-ranën si kryeqytet të vendit. Me të gjitha mënyrat diplomatike, por edhe merezistencë, ai nxori nga pushtimi, një nga një, territoret shqiptare. Nuk i shpalliluftë Italisë imperialiste, por u shndërrua në faktor kryesor në largimin e sajnga Vlora, vendosi një bashkëpunim të shkëlqyer me Komitetin e MbrojtjesKombëtare, u shndërrua në një mbështetje të madhe të luftëtarëve të lirisëdhe faktikisht, në fund të gushtit, Shqipëria u ngrit në këmbë.

Kongresi i Lushnjës ishte Kongresi i pluralizmit shqiptar. Qeveria e Sule-jman Delvinës ia doli që, me vendimet e saj, me qëndrimet e saj, me refor-mat që ndërmori në të gjitha fushat, të anëtarësojë Shqipërinë në Lidhjen eKombeve. Të gjitha këto dhe shumë reforma të tjera të rëndësishme, nëdrejtësi e në çdo fushë, u realizuan në një kohë shumë të shkurtër. Nepërulemi sot me nderimin më të madh, sepse ajo që bëjmë ne sot, nukështë gjë tjetër veçse vazhdimi i rrugës së tyre.

Jam i emocionuar, por edhe i gëzuar, që këtu ne sot kemi përfaqësues,pasardhës të atyre familjeve të cilat patën rol kryesor në Kongresin e Lush-njës. Ndaj dua të shpreh një nderim shumë të madh për familjen Sefa dhetë atyre 28 familjeve e Komisionit nismëtar. Pa burrërinë, trimërinë, guximine tyre, Kongresi nuk do të mund të mblidhej. Kombi u detyrohet shumë dheshpreh një mirënjohje të madhe ndaj jush.

Dy ditë më parë, në ato qindra sms që marr në ditë, mora një sms nga njëqytetar i këtij vendi, i cili më thoshte; zoti Kryeministër unë jam djali i vajzës sëSulejman Delvinës. I dërgova përshëndetje të përzemërta, por nga kjo tribunëdua t’i shpreh nderimin më të madh familjes Delvina dhe dua të theksoj seSulejman Delvina bën krenar çdo shqiptar. Ai ishte në historinë e këtij vendinjëri nga shtetarët më vizionar, më të vendosur, më të urtë. Mund të lexosh erilexosh për të dhe sa më shumë ta bësh këtë gjë për këtë personalitet, aq mëshumë të frymëzon, aq më shumë ndihesh krenar me të.

Këtu para meje kam një pasardhës të imzot Luigj Bumçit. Rastësia bëriqë ai sot është Ministër i Kulturës dhe e ka me meritë këtë detyre. Ndaj unëkam shumë kënaqësi dhe dua t’i shpreh nderimin tim më të madh familjesBumçi. Së bashku me ne këtu sot, është Kryetarja e Parlamentit, pasardhësee Ndoc Çobës. Zonja kryetare, të gjithë u detyrohemi paraardhësve. NdocÇobës i detyrohen të gjithë shqiptarët kurse ti i detyrohesh atij për pasioninpër politikën dhe duhet të jesh krenare për të. Këtu është Drejtoresha eArkivës së Shtetit, mbesa e Hoxha Kadrisë, ministrit të Drejtësisë së qever-isë së Lushnjës, një përpjekje e këtij burri të madh për çështjen kombëtare.Kemi këtu Princin Leka I, gjyshit të të cilit shqiptarët i detyrojnë ekzistencën eshtetit të tyre dhe ndërtimin e një shteti në frymën dhe vokacionit perëndimor.

Ndaj duke shprehur edhe njëherë nderimin tonë më të madh për ata qëorganizuan Kongresin e Lushnjës, le të zotohemi sot këtu se do të bëjmëgjithçka që të forcojmë e lartësojmë ato themele të cilat u hodhën këtu nëLushnjë. Nderimi më i madh që ne u bëjmë këtyre burrave, që u bëjmë sotqytetarëve të Lushnjës për sakrificën e tyre, është të lartësojmë gjithnjë e mëshumë vlerat e sistemit tonë demokratik, të ecim gjithnjë e më të sigurt nëprocesin e integrimit tonë në Evropë. Ajo që të impresionon më shumë tefigura e Sulejman Delvinës janë shkrimet e tij për Evropën, për Evropën ecila në atë kohë Shqipërinë e tij të dashur e kishte copëtuar. Megjithatë, pasie ngriti në këmbë, ky burrë i madh bëri çdo gjë për të vendosur marrëdhënietmë të shkëlqyera me Evropën, pasi e ngriti në këmbë Shqipërinë, e orientoiatë me të gjithë mençurinë e tij drejt mikut më të madh të kombit shqiptar,Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Ndaj le të ecim në këtë rrugë dhe ta kemi për krenari të madhe që kemikëtë trashëgimi, të nderojmë ata që e themeluan një shtet demokratik ba-zuar në pluralizmin.

Nder për jetë qytetarëve të Lushnjës dhe atyre që e organizuan Kongres-in në këtë qytet“.

* Përshëndetja e Kryeministrit në aktivitetin e organizuar në Qendrën eKulturës „Vaçe Zela“

Kryeministri Sali Berisha dhe kryeparlamentarja Jozefina Topallimarrin pjesë në përkujtimin e 92-vjetorit të Kongresit të Lushnjës

”Kongresi vendosi themelete demokracisë perëndimore“

me dhunë të një qeverisjeje legji-time, siç mazhoranca e ka kon-sideruar.

„Protesta është një e drejtë eqytetarëve në çdo vend të lirë. Këtunë Lushnje ne, së bashku me tëgjithë shqiptarët, nderojmë këtëditë, sepse ky festim, ky nderim,bëhet në kuadër të 100 vjetorit tëPavarësisë së Shqipërisë. E vërtetaështë që ky 100 vjetor është një100 vjetor vuajtjesh, përpjekjesh,sakrificash, por edhe arritjesh ndërmë të jashtëzakonshmet në his-torinë e një kombi. Ndaj ne vijmësot shumë mirënjohës ndaj atyreqë organizuan Kongresin e Lush-njës, vendimet që ata morën, kon-tributit historik shpëtimtar që atadhanë, vijmë shumë mirënjohësndaj atyre qindra e mijërave sh-qiptarëve që në këto 100 vite bënëtë mundur, me sakrificat e tyresublime, me punën, mundin,djersën, me gjeninë e tyre krijuese,që shqiptarët të jenë të lirë kudoqë ndodhen“, tha Kryeministri.

Në Lushnje, qindra qytetarëishin mbledhur në festimet kësajdite, duke shoqëruar zyrtarët elartë qendrorë dhe vendorë në deritek qendra e Kulturës, ku do tëmbaheshin dhe fjalimet përkujti-more, të rastit.

Duke e konsideruar si Kongrestë Shpëtimit Kombëtar, kryeminis-tri Berisha e vlerësoi Kongresin eLushnjës, si ngjarjen më madhoretë historisë kombëtare, në për-pjekjen e shqiptarëve për shtet tëlirë dhe të pavarur, krahas lidhjessë Prizrenit dhe Pavarësisë.

„Këto tre ngjarje të lidhurangushtë, pa njëra-tjetrën, do t’i

kishte harruar pluhuri i historisë,në një moment të vështirë për ven-din, kur fuqitë e mëdha kishin ven-dosur fshirjen e Shqipërisë ngaharta e Europës, kur një grup aven-turierësh shqiptarë ndërmorën ve-prime kundër kombit të tyre, Sh-qipëria nuk do të ekzistonte, ubënë djepi i lirisë së kombit, pritënpersonalitetet më të shquara të tij,që erdhën këtu për një betim „Dota bëjmë Shqipërinë“. Qeveria ethemelimit kombëtar bëri shumë,brenda 8-9 muajve, Kongresi ven-dosi të mos dorëzojë Shqipërinë,të ngrejë një qeveri për kombin dhevendin“, vijoi Berisha.

Kongresi i Lushnjës miratoikushtetutën e parë të vendit, ven-dosi themelet e demokracisë perën-dimore dhe shpalli Shqipërinë Re-publikë, përzgjodhi Tiranën sikryeqytetin e vendit. Ky Kongresi ipluralizmit, ia doli që me vendimete saj, qeveria dhe reformat tëanëtarësojnë Shqipërinë në Lidhjene Kombeve, përulemi me nderim temadh, pasi ajo që bëjmë ne sot, ësh-të vazhdim i rrugës së tyre.

Kryeministri përcolli dhe njëtjetër emocion në sallë për sh-kakun se historia e deshi që sot92 vite më vonë, pasardhës tëfamiljeve që patën rol kryesor nëKongresin e Lushnjës të mbajnëposte të rëndësishme në drejtimine vendit, si kryeparlamentarja To-palli apo ministri Bumçi.

Duke e mbyllur fjalën e tij,kryeministri tha se është koha përnjë zotim të të gjithëve që themelete hedhura në Lushnje të vijojnë sot,me këmbënguljen e të gjithëve nërrugën e integrimit të vendit në BE.

554 E diel, 22 janar 2012

FORUM

Mbrojtësit e shtetit, mbrojtësit e flamurit

BERISHA DHE FISNIKËRIA E TIJ ME MEDIEN

Nga Lavdrim Lita

Me 21 janar 2011, një rrugaç iardhur në demonstratën e dhun-shme të organizuar nga Partia So-cialiste e flaku si leckë, e përdorisi armë, flamurin kombëtar në ten-tativën për të goditur forcat e pol-icisë së shtetit. Këta të fundit, njëriprej tyre, polici Amarildo Yzeiri ekapi flamurin e përdhosur duke embrojtur me trupin e tij, me njëgjest sa fisnik aq dhe emblematikqë meriton sadopak respekt jo pa-tetik. Shqiptarët kanë derdhur gjakpër flamur, që s'është as i gardës,as i policisë, as i ministrisë sëbrendshme, as i qeverisë, as i ndon-jë shtetit perëndimor. Është fla-muri kombëtar! Gjesti i atij djalitë zakonshëm me uniformë mbe-tet frymëzues, jo vetëm për nder-imin e shenjës së respektit për sim-

bolet që mishërojnë vlerat më tëlarta e fisnike të një kombit, pordhe sublimin me një gjest tëthjeshtë të forcës së mbrojtjes sështetit të së drejtës dhe lirisë.

Sakaq për asnjë moment nukduhet të harrojmë se shteti i sëdrejtës, me një fjalë rendi kush-tetues i Republikës së re shqiptareu vendos nën stres goditjesh tëdhunshme prej një hordhie barbaretë frymëzuar nga premtime dhepërbetime pushteti nga njerëz tëopozitës. Se sot s'është nevoja përtë futet ushtria të marrë pushte-tin me puç. Jo, aspak. Futesh nëselinë e kryeministrisë si pandodhur gjë, i vë flaken zyrave dhedokumenteve shtetërore, krijon njëimazh destabilizimi dhe frike kole-ktive të brendshme dhe të jasht-me, menjëherë qeveria rrëzohet (dotë isha ndër të parë qytetarë që do

kërkoja, përderisa kryeministri nukështë në gjendje të mbrojë veten,si mund të më mbrojë mua) zgjid-het një qeveri teknike bashkimikombëtar, bëhen zgjedhje të rejapas 2-3 muajsh, fiton opozita kup-tohet dhe demonstruesit zgjidhenshefa policie, shefa dogane siç ndo-dhi pas rebelimit të '97, e kështume radhë. Një skenar frymëzues përmendje të dobëta, të gatshme tëpërfitojnë nga anarkia.

Megjithatë mbrojtësit e shtetitishin dhe mbrojtësit e flamuritkombëtar. Garda Kombëtare insti-tucioni përgjegjësi për të mbrojturinstitucionet kushtetuese dhe zyr-tarët më të lartë të shtetit shqiptar,përfshi këtu dhe liderin e opozitësEdi Rama që i quan "garda republi-kane" për t'i damkosur si pasradanë,si garda republikane e Iranit, kurata zbatuan vetëm ligjet dhe rreg-

ulloret e miratuara të Shtetit Sh-qiptar. Tejkalimi e shpërpjesëtimi iforcës reaguese është i peshuar nganenet e ligjit, prandaj ata qëkërkojnë "koka turku" mund të re-flektojnë mbi dendësinë e dhunësqë u ushtrua ndaj forcave të ren-dit, të mospasjes së një informa-cioni sekret nga organet e special-izuar të shtetit shqiptar, etj.

Gjithashtu dera e kryeministrisëu shpërthye dhe një makinë evjedhur kushedi se ku u ndalua ngapengesa e hyrjes së KM dhe turmapo bëhej gati të hynte ndërtesë, gard-istët mbrojtës të institucionit kush-tetues shumë të shqetësuar kanë fil-luar të qëllojnë në ajër për të trem-bur turmën, ndërkohë që qëlloheshinme gurë e me mjete të forta nga pro-testuesit. Këtu pastaj plumbat kanëshkuar në drejtim të objekteve atyafër (pemë, beton, etj) dhe fatkeqë-

sisht pastaj kanë goditur edhenjerëz. Po të kishte protestuar nëmënyrë civile e paqësore opozita dheEdi Rama, duke respektuar ligjet eKushtetutën, po të mos kërkontepushtetin me dhunë, kjo protestë doshkonte qetë e paqësisht, ashtu sishumë protesta të tjera të PS dhegarda nuk do kishte nevojë të zba-tonte rregulloren e të qëllonte nëajër. Kështu që edhe viktima nukdo kishim. Atij që interesonte dhu-na, ai është dhe përgjegjësi.

Sido që te jetë në 100 vjetorin eshtetit shqiptar duhet të kujtojmëjo vetëm njerëzit që vunë një tullënë ndërtesën e kombit, por dhe aty-re që mbrojtën flamurin, rendin,institucionet kushtetuese dhe zyr-tarët e lartë të Republikës me trupine tyre në një ditë ku dyndja barbaresynoi sërish shpërbërjen e shtetitpër interesa pushteti dhe karrige.

Nga Kostaq Xoxa

Gazetari Alfred Peza intervistoi,së pari, E. Ramën dhe, më 20 jan-ar, dr. Berishën. Ç'është e vërteta,dr. Berisha e ka shpallur prej viteshrespektin e tij për gazetarët. Dheka qenë vazhdimisht besnik ivetvetes. Sigurisht që A. Peza e kavënë re ndryshesën. Por veçanër-isht e kanë shijuar këtë intervistë,shikuesit e shumtë të këtij emi-sioni, ku spikaste dialogu i rrjedhs-hëm dhe trajtimi i temave në të cilatintervistuesi ishte i lirshëm përpyetjet e karaktereve nga më tëndryshmet. Mund të themi edhepyetje kundërshtuese. Këto të fun-dit u mirëpritën dhe u argumen-tuan me qetësinë më të madhe.

Intervista pati si tipar dalluesmirëkuptimin dhe trajtimin e prob-lematikave me tonin e duhur; ajoqë ishte vërtet e pëlqyeshme, ishteatmosfera e qetë e bashkëbisedës,për më tepër me humorin, meqeshjet e përbashkëta të pyetësitdhe të të pyeturit. "Alegria!" - ish-te fjala si një moto që përshkru-ante në frymë, të gjithë programine paraqitësit të shquar televiziv,Majk Bonxhorno. Ata që kishinmoshën e emisioneve të tilla, tëcilat shiheshin në vendin tonë meantena nën çati në vitet gjashtëdh-jetë të shekullit të kaluar, e ndiq-nin me entuziazëm programin eMajkut.

Doktor Berisha tregoi edhenjëherë respektin e sinqertë ndajgazetarëve, për të cilët ka shpre-hur kurdoherë mendimin që të mosinkriminoheshin në detyrën e tyre,qoftë edhe kur i rrëshqisnin, gabi-misht, së vërtetës, në detyrën etyre të vështirë. Ky mirëkuptim kaqenë i pakushtëzuar, për të gjithënjësoj, pa dallime partiake.

Nuk njihet ndonjë rast që kry-etari i mazhorancës të thartohejpër ndonjë pyetje që mund të dukej

si provokuese, édhe kur përmbajt-ja mund të interpretohej si e tillëë.Ky vëzhgim nuk mund të thuhetpër kryetarin e opozitës. Së pari,duke folur për këtë të dytin, né,shikuesit e emisioneve televizive,kemi parë raste të mospërgjigjes,me fjalë fyese. "Të fala filanit", - tëcilin intervistuesja mbase edhe s'enjihte! Njihet mirë kur njëgazetareje të re i përmendi, me njënënkuptim cinik, semaforin,ndonëse ajo iu shpreh me tënjëjtën monedhë, duke kundërve-pruar me guxim ndaj tij. Së dyti,nuk i qeshte kurrë nuri, në interv-istat që përmbanin pyetje në të cilati intervistuari nuk dëshironte tëjepte asnjë mendim. Së treti, in-tervistuesi vihej në një pozitë tëtillë që të mos përmbushteagjendën e tij të pyetjeve, sepsepergjigjja s'kishte të mbaruar dheRama bënte sikur nuk e shihte

drejtuesin e programit kur ky vësh-tronte disa herë orën, gjatëpërgjigjes së tij. Kur intervistës ikishte ardhur fundi, në falënder-imin e tij, njihet rasti i një i inter-vistuesi: "Ju falënderoj, ndonësekisha edhe disa pyetje të tjera përt'ju bërë!". Shumë intervistues mesiguri do të kenë vënë ré se EdiRama asnjë herë nuk është përbal-lur në një program televiziv mekundërshtarin e tij të drejtpër-drejtë, në fund të fushatës zgjed-hore. Megjithatë askush nuk ia kakujtuar këtë shmangie. Ai s'e kapër gjë që të japë një përgjigje jas-htë mirësjelljes. Berisha ka qenë igatshëm për debatin televiziv meRamën, në zgjedhjet parlamentare.Po ashtu edhe Lulzim Basha ështëpërgjigjur se do të ishte i gatshëmpër një debat të tillë, në zgjedhjetvendore për bashkinë e Tiranës.

Le të marrim pyetjen në emi-

sionin e fundit televiziv: - Z. Ber-isha, a do të jepnit dorëheqjen nësedo të humbisni zgjedhjet e vitit2013? Para se të ecim më tej, do tëthoshim se një pyetje e tillë nuk ibëhej lehtësisht E. Ramës. Ndon-jëherë janë gjetur trajta nga mëdelikatet, në vënd që ta bënin troçnjë pyetje të tillë. Do të thoshimse përgjigja do të ishte e njohur: -Nuk jepet dorëheqja me vota tëvjedhura (!). Por jo me 7 fjalë.Mbase me 17 fjalí, në mos me 27!Ndërsa doktori e quajti normalekëtë pyetje dhe tha thjesht: - Po.Kam shumë punë të tjera për tëbërë. Dhe filloi një bashkëbisedimi këndshëm se ç'mund të bëjë njëpolitikan në raste të tilla. U fol përleximet, hynë në temat letrare.Pastaj Berisha nuk është një dok-tor i zakonshëm. Ai është një spe-cialist i degës së kardiologjisë nëarenën ndërkombëtare të mendim-

it. Dikush,si me humor, më tha:Mund të jepte edhe një përgjigjeqë ta thartonte në largësi kundësh-tarin e tij, që është ende kryetarpartie në saje të një shablloni qëështë bërë si refren shpëtimtar: -Më vodhën votën! Edhe Berishamund të jepte një Po, të kushtë-zuar: - Po, do ta jepja dorëheqjen,po të mos më vidhte votën kundër-shtari!

Ky muhabet i fundit na çon tenjë intervistë e S.Ngjelës, që kish-te dhënë shumë muaj më parë, kuri kishin kujtuar humbjen e bash-kisë, në rivalitet me Edin: - Zgjedh-jet i fitova unë!- tha Spartaku.Habiti gjindjen. - Po si? Kryetarbashkie u bë E. Rama! - Më vodhënvotat, - e nxori më në fundpërgjigjen më të plotë. Si duketdisa i kanë në majë të gjuhës jus-tifikimet e rëndomta. Atëherë përseai është bërë aleat aq i thekshëm iRamës, kur ky i paskësh vjedhurvotat? Përse na qenka kaq "altru-ist" për votat e tij, në vetë të parë,dhe i del për zot një vjedhësi tëvotave, që ka tundur dynjanë se ikanë vjedhur votat, kur elita e par-tisë së tij (LMN-ja) i thotë troç, seka humbur zgjedhjet dhe ai lajt-motivi "m'i vodhën votat" është bërësi një refren që të mos japëdorëheqjen? Berisha nuk e morifare për ters kur intervistuesi i thase ç'kishte për të thënë për "dësh-timin" në ministrinë e Shëndetë-sisë. Ai nuk reagoi për atë fjalënqë e kemi vënë në thonjëza, portregoi pesë - gjashtë argumentesesi mund të quhet shëndetësia etanishme shumë më e përparuar seajo e disa viteve më parë. Foli edhepër farmaceutikën dhe reformat qëpo shmangin disa të meta nëshpërndarjen e ilaçeve.

Nuk është e tepruar që të themiqë i gjithë emisioni kaloi në njëatmosferë mirëkuptimi tëndërsjellë.

55 5E diel, 22 janar 2012

POLITIKEKontaktoni në politikë@gazeta55.net

Grupi Teknik për hartimin e Planit Urbanistik të Tiranës, prezanton modelin e zhvillimit ekonomik të kryeqytetit

Lulzim Basha: Modeli ekonomik izgjedhur, Tirana me shumë qendra

„Engjëlli iVdekjes“, nëformën e një

agjenciefuneraleNga Redi Agolli

Dje u bëmë dëshmitarë se Rama ështëtërësisht jashtë konceptit të qenies njerë-zore, u provua se ekziston, pasi dje pamë seai kishte arritur fundin e tij si qenie njerëzore,i cili i zhveshur nga turpëria dhe parimet mënjerëzore, i udhëhequr nga egoja dhe am-bicia e tij politike shfrytëzoi të vdekurit dhefamiljarët e tyre për të fituar pikë në arenënelektorale. Qenie të tilla, që e kanë humburnjerëzoren dhe që korrin fryte nga të vdekurit,deri dje, ekzistonin në „dosjet“ e teologjisëdhe mitologjisë.

Në teologji, Engjëlli i Vdekjes, i njohur siGrim Reaper, i cili paraqitet si skelet që mbanveshur një mantel të zi dhe në njërën dorëmban një kosë, për të ruajtur vendin e tij tëpunës, pra si Engjëll i Vdekjes, duhet që tëtrokiste në sa shumë dyer banimi, në mënyrëqë të mblidhte shpirtrat e atyre personaveqë ndodheshin në prag të vdekjes. Në mi-tologjinë greke, Zoti i nën tokës apo i territ, injohur si Hades, mbijetonte duke shpre-suar që atje sipër në tokë të vdisnin sa mëshumë persona, në mënyrë që të fuqizohejpër t’i marrë pushtetin me dhunë vëllait të tijZeus në Olimp.

Me këta precedent të mësipërm, dhe siçu pa dje te „homazhet“ për 21 janarin, Edvi-ni, i mbetur në ishullin e paaftësisë politikedhe të shterimit të alternativave, pa ndihmëne publikut e pa telefonatën nga miku, kërkonnë mënyrë paradoksale, por njëkohësishttë neveritshme, të mbajë veten gjallë në poli-tike te mosqenia gjallë e tjetrit, si pasojë engjarjes së 21 janarit. Hipokrit si gjithmonë,i veshur me maskën e nikoqirit të madh,gjasme se i vjen keq për familjarët e vikti-mave, të cilët për fat të keq nuk e dinë shpre-hjen se kush të vret të qan, i zhvendosihomazhet nga Kryeministria te salla e Aka-demisë së Arteve, ku demonstroi se,përveçse është i zhveshur nga parimet enjë politikani, është i zhveshur edhe ngaparimet më njerëzore, parime këto të cilat ikishin madje edhe neandertalët, megjithëseishin ende në rrugën e tyre drejt konsoli-dimit të ndjenjave njerëzore.

Edvini i tregoi botës njerëzore se është igatshëm të tallet, jo me të gjallët, se këtë eka bërë gjatë gjithë jetës së tij politike, poredhe me të vdekurit. Në mendjen e Ramëskëta të fundit mund të jenë më të suk-sesshëm se të gjallët, refleksion që Ramae nxori duke punuar me Dritan Priftin. NëAkademinë e Arteve të Bukura, Edvini nabëri të shikojmë dhe dëgjojmë Artet eShëmtuara.

Në deklaratën e tij në Akademinë eArteve, Edvini shpalosi edhe njëherë kuin-tesencën e deformimit të ngjarjeve të 21-janarit. Ai i bëri jehonë mënyrës sesi u tra-jtuan dhe u menaxhuan protestat e funditnë Britani, të cilën edhe këtë e deformoi.„Të gjithë ta marrin vesh njëherë e mirë,qeveria të merr ç’të dojë, shpresat, ëndrrat,shpirtin, të merr dhe jetën kur ia sjell nëmajë të hundës. Dhe as nuk e ndëshkonkush, pa çka se jemi në shekullin e 21.Kur në Evropë protestuesit djegin e sh-katërrojnë, se u shkrepet të ngrenë kryepër liritë e tyre, policia i qëllon vetëm meshkopinj gome, me plumba kauçuku nërastin më tek keq, por jetën ua ruan sigjënë më të shtrenjtë“, u shpreh Rama“.

Deformimi qëndron në faktin se pro-testat për të cilat flet Rama, janë zhvilluarnë rrugë të disa qyteteve, jo përballëkryeministrive. Mbi të gjitha, Kushtetuta eShqipërisë, duke qenë simotër e kush-tetutave perëndimore, garanton dhe mbronzhvillimin e protestave paqësore. Neni 46i Kushtetutës, është përgënjeshtrimi më imirë i pretendimit të Edvinit.

NënkrNënkrNënkrNënkrNënkryetari i LSI, Pyetari i LSI, Pyetari i LSI, Pyetari i LSI, Pyetari i LSI, Petrit Vetrit Vetrit Vetrit Vetrit Vasili: Opozita përdori videon për realizimin e puçitasili: Opozita përdori videon për realizimin e puçitasili: Opozita përdori videon për realizimin e puçitasili: Opozita përdori videon për realizimin e puçitasili: Opozita përdori videon për realizimin e puçit

Edi Rama, i pamoralshëm,çoi në vrasje për pushtet

Grupi Strategjik i Planit Urbanistikka nisur diskutimin mbi modelinekonomik të Tiranës. Si rajoni më i

rëndësishëm për ekonominë kombëtare, Ti-rana ndjen nevojën e ridimensionimit të mod-elit të zhvillimit ekonomik, veçanërisht në kon-tekstin global të rritjes dhe intensifikimit tëkonkurrueshmërisë midis qyteteve. Prezanti-mi i propozimit të grupit teknik për modelin ezhvillimit ekonomik të Tiranës u bë nga FlamurKuçi.

Në fillim të prezantimit të tij Kuçi sqaroi pro-tokollin e bashkëpunimit mes Bashkisë sëTiranës dhe bashkive e komunave rreth e rrot-ull Tiranës.

Kuçi ka sqaruar se nuk bëhet fjalë për ndry-shim të kufijve administrativ.

„Ne nuk po ndryshojmë kufijtë, por po fusimnjë metodologji të re të planifikimit urban, përtë ndryshuar një klimë mosbesimi që ka pa-sur Bashkia, në raport me zonat sub-urbanedhe për të ndërtuar një plan që të përfshijëkëto rajone dhe të harmonizojnë zhvillimin ur-ban të këtyre rajoneve“, tha Kuçi.

Në të gjithë këtë zonë që ne kemi marrë nëstudim, është ajo që ne mendojmë do të jenëzona e urbanizuar e qytetit, e rajonit të Tiranës,zonë e cila kufizohet, por edhe do të kufizohet,në pjesën lindore nga Parku i Dajtit, në pjesënjugperëndimore nga ai që ne synojmë ta kthe-jmë në një park periferik për qytetin e Tiranës(kodrat e Stërmasit, diku në Vaqarr, Farkë dheVaqarr, i kapin të dyja), si dhe kemi rënë dako-rd të identifikohet një gjurmë në pjesën perën-dimore, meqenëse pjesa perëndimore e Ti-ranës, ndonëse është e urbanizuar nuk ka shër-bime të mira nga pikëpamja e gjelbërimit, tëidentifikojmë një hapësirë të mundshme, dikuafër rezervuarit të Kasharit, për një mushkëri tëgjelbër në pjesën perëndimore. Patjetër qëështë rënë dakord edhe për tre parqe qyteti,parku i Liqenit, Farkës dhe Paskuqanit, ku ditëte fundit po shihet mundësia që të lidhet edheme liqenin e Zallherit, në mënyrë që të mundë-sohet një park disi më i konsiderueshëm nëpjesën veriore të Tiranës. Pjesa tjetër do tëketë strikt funksion dytësor, çka do të thotë se,po tentojmë të mbajmë zhvillimin, urbaniziminfrenetik të këtij rajoni, brenda këtyre kontureve,pra duam të fusim konceptin „një brez i gjel-bër“, si një kufi për të përmbajtur urbaniziminbrenda këtyre kufijve në mënyrë që edhe shër-bimet, pastaj të organizohen më mirë se ç’janëorganizuar deri më sot. Anëtaret e grupitstrategjik kanë miratuar propozimet e grupitteknik duke i dhënë tashmë vizualizim të qartëparqeve dhe zonave të gjelbra rreth e qark Ti-ranës.

Kryetari i Bashkisë së Tiranës Lulzim Bashatha se do të qëndrohet fort tek parimi i një Ti-rane të gjelbër.

„Qëndrojmë edhe njëherë fort, por tashmëme një vizualizim të qartë të parqeve dhe zonavetë gjelbra rreth e qark Tiranës, te parimi i njëTirane të gjelbër, i një Tirane me një vijë tëgjelbër, përtej së cilës kufizohet urbanizimi ikonsoliduar dhe ku prioritet ka konservimi i gjel-bërimit aktual dhe rikthimi i gjelbërimit, përmesinstrumenteve të Planit Urbanistik të Tiranës,

duke përfshirë edhe transferimin e të drejtëssë zhvillimit“, u shpreh kryebashkiaku, LulzimBasha.

Grupi strategjik ka dhënë „Ok“ gjithashtuedhe për konturizimin e zonës ekonomike tëTiranës e cila shtrihet përgjatë autostradës Ti-ranë –Durrës por natyrisht do të vazhdojë funk-sionimin edhe i zonave ekzistuese.

Në konceptin e Tiranës policentrike,nëpërmjet konfirmimit të funksionimit të qen-drave Grupi teknik ka identifikuar pjesën posh-të Stacionit të Trenit deri në Lumin e Tiranës,pjesa e fushës së Aviacionit që mund të mbu-lojë pjesën perëndimore me shërbime të tipitqendër, Kombinati pjesa poshtë digës së Liq-enit që ofron potenciale të mira për shërbimetë qendrës rekreacionale, pjesa juglindore,prezenca e qytetit „Studenti“ dhe një pellgu tëmirë aty krijon mundësi për krijimin e një politë tillë si dhe pjesa e spitalit „Nënë Tereza“ qënë sugjerimin tonë do të duhej edhe pak ter-ren, pra nëse arrijmë të spostojmë shkollën eBashkuar si dhe SHIK, fitojmë një terrenshumë të mirë për të ofruar shtesë dhe për tëkrijuar një pol të ri zhvillimi që mbledh një pjesëtë mirë të zonës lindore të qytetit. Kamza ështënë vetvete një lloj poli zhvillimi si edhe një llojqendërzimi do të jetë e nevojshme edhe zonaekonomike, në pjesën e Laknasit.

„Ky është momenti për t’iu rikthyer njëkoncepti të cilin unë personalisht e vura nëqendër të asaj pjese të fushatës time elek-torale që kishte të bënte me planin urbanis-tik, një koncept aspak i ri, shumë i përfolur,por jo i aktualizuar, ai i Tiranës policentrike.

Sot dua të shpreh kënaqësinë që pasi ekemi adoptuar dhe bërë tonin, ky konceptpo mishërohet në të gjitha kuptimet në draft-planin që po përgatitet. Merita e këtij kon-cepti është hapja e mundësive, e hapësir-ave dhe zvogëlimi presionit të tmerrshëmnë qendër të Tiranës me gjithë pasojat qëkjo ka pasur dhe do vazhdoj të ketë në qoftëse nuk do të hedhim me vendosmëri hapate duhur drejt Tiranës policentrike“, thaBasha.

Ndërkaq, grupi strategjik ra dakord, meparimet e prezantuara dhe skemën e trans-portit publik që origjinon pikërisht vendn-dodhja aktuale dhe vendndodhja e projek-tuar, sipas 4 parimeve të mëparshme tëgjeneruesve kryesorë të nevojës dhe pikavekryesore aktuale të densitetit të transportitprivat dhe publik, që janë edhe përdoruesitnatyrisht të skemës së infrastrukturës.

„Këto 6 muaj kemi diskutuar për disatema të hartimit të planit urban dhe të zhvil-limit të territorit. E rëndësishme është qëdiskutimi nuk është përqendruar thjesht nëkonceptimin e planit urban si një vizatim qëi hap rrugën disa ndërtimeve, por si një de-bat mbi koncepte, opsione dhe orientimestrategjike, veprime konkrete dhe modelezhvillimi dhe jo thjesht vizatime. Është përm-bledhja e këtyre koncepteve, modeleve dhedebateve mbi to që po formulohen në mënyrëgrafike e cila përbën thelbin e punës tonë qënatyrisht do të na japë edhe mundësinë e ori-entimit vizual mbi punën e bërë deri tani“, thamë tej kryebashkiaku, Basha.

Nënkryetari i LSI-së dhe njëherazi min-istri i Shëndetësisë, Petrit Vasili gjatë njëinterviste për mediat, foli për publikimin evideos korruptive Prifti-Beqiri, në emision-in „Opinion“. Zyrtari i LSI-së e cilësoi atësi një rast të pastër të një afere korruptive

që është bërë në kurriz të taksapaguesveshqiptarë. Nënkryetari i LSI-së Vasili u ndaledhe në procesin ndaj Metës duke theksuarse, Gjykata vendosi drejtësi me vendimin emarrë, opozita u mundua ta përdorë video-montazhin për të organizuar një puç poli-

tik. Lidhur me marshimin-homazh tëopozitës, në përkujtim të 21 janarit, Vasilie cilësoi atë si një ngjarje të rëndë për sh-qiptarët dhe një turp për kryesocialistin qëçoi në vrasje 4 protestues për të marrë push-tetin.

556 E diel, 22 janar 2012

FORUM

PËR KROACINË ERDHIKOHA E HYRJES NË BE

Sot kroatët votojnë referendumin për anëtarësimin nëBE. Përballë krizës së euros, dyshime dhe rudimente të

nacionalizimit ulërijnë më shumë se kurrë

Shteti fqinj mes krizësdhe politikës të jashtme

Fokus/Parlamenti Evropiando negociata anëtarësimi me Maqedoninë

Nga Drazen Vukov Coliç,Zagreb

Pas nënshkrimit të Traktatittë Anëtarësimit të Kroacisë nëBE (9 Dhjetor 2011), përshën-detje më bukur dhe origjinalenuk ka ardhur as nga Zagrebi asnga Brukseli, por nga Polonia.Në YouTube shumë polakë,kryesisht të rinj, kanë mirëpri-tur Kroacinë, pa hipokrizi aposentimentalizëm të rremë, nënjë atmosferë gëzimi spontane(në rast të "po-së" në referen-dumin e 22 janarit, Kroacia dotë hyjë në BE me 1 korrik tëvitit 2013). Në këtë mënyrë,polakët kanë treguar se Europae sotme, e tronditur nga kriza,dyshimet dhe ndarjet, munddhe duhet të jetë një Europë evlerave të përbashkëta, gëzimidhe shprese. Brukseli i kazgjatur dorën Kroacisë, porPolonia ka rifreskuar frymën ekroatëve.

Edhe polakët kanë hyrë nëEuropë të mbushur plot mefrikë, sidomos për humbjen esovranitetit të tyre dhe zh-dukjes së jetës rurale. Ashtu sinë Kroaci, Kisha Katolikepolake ka luftuar në favor tëEuropës, nga frika më shumëose më pak të qartë se vendetfqinje të mëdha filluan tëshqyrtojnë të kaluarën dhe tëardhmen e vendit. Por dukemohuar këto frikëra, Polonia katreguar se mund të përfitohetnga anëtarësimi në BE në njëkohë kur shumica e vendeve tëmëdha, të pasura dhe të fu-qishme kalojnë përmes një krizëtë thellë. Polonia ka mbeturPoloni dhe është bërë Europë.Nuk kishte asnjë nevojë për tëkrijuar një Euroslavi të re nëBallkan për të lejuar Kroacinë tëbashkohet me BE.

Historia e negociatave përanëtarësim, të gjata dhe tëvështira, u shënua meparagjykimet, frika dhe injoran-ca, dhe ka qenë përdorur sikatastrofizmi, ksenofobia dhenacionalizmi, si dhe faktorëtkozmopolit dhe transnacional.Pra presidenti Tuxhman, i ciliishte në favor të Europës,refuzoi me krenari të bëhetpjesë e Grupit të Vishegradit (tëpërbërë nga Polonia, Hungaria,Sllovakia dhe Republika Çeke),duke pasur parasysh se Kroacianuk ka nevojë të jetë aleat mevendet ish-satelitë të Rusisë. Tëtjerë, duke ndjekur shembulline ish Kryeministrit Sanader,kanë dëshmuar se janë tëgatshëm të pranojnë çdo gjë përtë përshpejtuar pranimin. Kyqëndrim i ka rritur iluzionet erreme, si për t'u bashkuar me

BE-në, së bashku me Bullgarinëdhe Rumaninë.

Europa nuk do të tolerojë mëgjysmë-anëtarësime, por "nukka kritikuar çdo gjë që ishtekroat", siç disa donin të beso-nin. Ajo ka punuar për tëqetësuar fuçinë barutit tëBallkanit, por nuk ka hezituartë njohë arritjet e çdo vendi nërrugën e pajtueshmërisë mekushtet e vendosura. Dhekështu, pas Sllovenisë, Kroaciatani është europiane pa priturfqinjët e saj. Europa aktualenuk është një vend i pasur efortë. Në situatën aktuale edhevendet e mëdha si Gjermaniadhe Franca kanë rënë dakordpër të hequr një pjesë të sovran-itetit të tyre. Në këtë Evropëaskush nuk është duke luftuarpër krijimin e një Jugosllavie tëre, ose për kthimin e komu-nizmit. Në këtë Europë kroat-ishtja është njohur si gjuhëzyrtare, dhe Zagrebi ka të drejtëtë aplikojnë për mbrojtjen e tëgjithë asaj që ka të bëjë mepasurinë e trashëgimisë, tra-ditën dhe veçoritë e saj.

Pas nënshkrimit të Traktatittë Anëtarësimit, shumë mitenacionaliste kanë dështuar dheparagjykimet rajonale janëprovuar si jetëshkurtër. Fushatapër referendumin u zhvillua pandonjë teprim të rëndësishëm,por elita e re intelektuale - eçliruar nga mitet e Tugjmanit - idha një përgjigje në një numërçështjesh të rrezikshme tëngritura.

Në përgjithësimet e tijthjeshtë kjo elitë thotë qëEvropa i ka tradhtuar parimet esaj, dhe është ballkanizuar kohëmë parë se Ballkani të evropia-nizohej, kështu që Kroaciaështë ballkanizuar përpara se tëbëhet europiane. Sipas kësajshkolle të mendimit, nuk keminevojë për këtë Europë në mestë krizës ekonomike e asaj tëvlerave, e cila është një hije ethjeshtë e vetes. Me fjalë tëtjera, duhet një Evropë që ështëe përkryer për një Kroaci qëështë shumë larg prej të qenit etillë.

Këto kroatë të rinj të "pafa-jshëm" tregohen më arrogantëse francezët dhe më kokëfortë sebritanikët, si dhe më të pa-përgjegjshëm se grekët. Ata nukdo të kërkojnë kurrë falje përprofecitë e tyre të rrejshme, porata janë të gatshëm ta dënojnëKroacinë me një të ardhme të pashpresë, duke u konsideruar mëeuropianë se Europa. Në tëkaluarën mburreshin se ishim"njerëzit më të vjetër të Eu-ropës", kurse sot jemi krenar tëjemi "populli më kërkues".

Nga Ilirian Dahri

Silvio Berluskoni më inkurajonshpeshherë për punën time si pres-ident i Këshillit të Ministrave të Ital-isë. Kështu është shprehur MarioMonti përgjatë një interviste të zh-villuar në një kanal televiziv italian."Presidenti Berluskoni me të cilinflas shpesh dhe hera - herës tako-hem më jep sinjale inkurajuese dhekëshilla ashtu siç bëjnë edhe liderëtë tjerë" - të partive që përbëjnë max-horancën. Në të njëjtën intervistë,presidenti i Këshillit të Ministravetë Italisë, Mario Monti ka theksuarse aktual;isht në qeverinë italianenuk ka asnjë lloj krize qeverisëseduke theksuar më tej se: "Nukshqetësohem sesa do të qëndrojmënë këtë qeveri por shqetësohem përmënyrën si do ta dorëzojmë vendinnë fund të qeverisjes". Sidoqoftë pres-identi i Këshillit të Ministrave të Ital-isë kërkon që forcat e maxhorancëstë gjejnë rrugë për të dialoguar sepsesipas tij "ka shumë tema që nuk janënë dorë të qeverisë si reforma zgjed-hore dhe ajo e reduktimit të numrittë deputetëve". Nga ana tjetër, lajmetë mira duket se kanë ardhur për sh-tetin fqinj të Italisë. Sipas të dhënavetë fundit duket se prodhimi do tërritet, me 10%, në vitet e ardhshme.Pasi ka marrë mbështetjen e SilvioBerluskonit, natyrisht që presidentiaktual i Këshillit të Ministrave tëItalisë, Mario Monti ka mirëprituredhe mbështetjen e liderit të së ma-jtës Pier Luixhi Bersanit. Edhe Ber-sani mbështet qeverinë Monti dukekërkuar në të njëjtën kohë që mostë kryhen më manovra sepse sipastij "vendit nuk mund t'i kërkohen"akoma këto manovra. "Nuk jemi më

të disponueshëm të trajtohemi siGreqia" - ka nënvizuar Bersani. Si-doqoftë është e qartë që Bersanikërkon t'i qëndrojë besnik MarioMontit të paktën deri në përfundimtë legjislaturës apo deri në momen-tin që Italia të "jetë larguar nga hum-nera". Vështirësitë janë të shumtapër vendin fqinj të Italisë dhe PierLuixhi Bersani, është indërgjegjshëm se manovrat për dal-jen nga kriza janë të rënda dhe seduhet bërë më shumë si nga ana eqeverisë italiane por edhe nga vetëEuropa. Në të njëjtën kohë Bersanikërkon të bëjë edhe një apel përgrupin drejtues të së majtës dukekërkuar nga ata përkushtim dheunitet përballë vështirësive që nukdo të vonojnë të vijnë. Ndërkaq,Mario Monti duke pranuar mbësh-tetjen e dy liderëve të politikës ital-iane ka marrë përsipër një udhëtimdrejt Libisë. Qëllimi i presidentit tëKëshillit të Ministrave të Italisë ësh-të i thjeshtë. Italia kërkon të rifitojëterren në Libi, një vend ky që, pady-shim konsiderohet për Italinë si njëpartner strategjik. Humbjet mes dyvendeve kanë qenë të mëdha, madjejanë thelluar dita-ditës tashmë qëmungojnë edhe raportet personalemes Gedafit dhe Berluskonit. MarioMonti kërkon të rifitojë Libinë. Du-het të dëshmojë se kërkon një fqin-jësi të mirë duke premtuar ndihmëedhe për procesin e tranzicionitdemokratik të Libisë pas Gedafit. Mekreun e qeverisë të përkohshme,Abdel Rahim al -Kib do të firmosetnjë deklaratë politike ku do të vihettheksi në tranzicionin e Libisë paharruar dhe respektuar edhe tëdrejtat njërëzore. Natyrisht vizita epresidentit të Këshillit të Ministrave

të Italisë (i shoqëruar nga ministri iPunëve të Jashtme, Xhulio Terci dheai i Mbrojtjes, Xhampaolo Di Paola),do të shërbejë edhe për konsolidi-min e marrëdhënieve mes shtetevetë cilat do të intesifikohen më pasedhe me vizitat e ministrave të tjerëitalian. Nga ana e qeverisë italianedo të dhurohen, 15 makina tip fuo-ristrada, për autoritetet e Libisë.Monti nuk do të takohet me presi-dentin e Këshillit kombëtar tëpërkohshëm, Mustafa Abdul Jalil metë cilin në fakt ishte takuar në 15dhjetor të vitit të kaluar, kur ishtediskutuar edhe për riaktivizimin eTraktatit të miqësisë dhe të bash-këpunimit mes dy vendeve i cili dotë përfundonte edhe me gjestin emadh të Italisë e cila që do të fi-nanconte vepra publike për njëshifër që arrin në 5 miliardë dol-larë në 20 vjet. Nuk do të ketëndoshta as firmosje Memoran-dumesh (është folur për një të tillëmes shoqërisë italiane Eni dhe sho-qërisë të Libisë, Noc për një vlerëprej 380 milionësh në sektorinendërtimeve dhe në projekte so-ciale). Sidoqoftë përfaqësues tëlartë të shoqërisë Eni do të jënë tëpranishëm në Tripoli në takimin qëdo të zhvillohet me ministrin e Jas-htëm, Ashur Ben Khaial dhe atë tëMbrojtjes, Ozama Jueli. Ndoshtame këtë të fundit mund të firmo-set një marrëveshje bashkëpunimiqë parashikon formimin e rreth 300ushtarakëve në Itali. Një kontributtë rëndësishëm Italia do të japëedhe në çminimin dhe në riaktivi-zimin e portit të Tripolit, pa har-ruar një marrëvehsje për peshkimindhe bashkëpunimin doganor mes dyvendeve.

Parlamenti Evropian e mbështetMaqedoninë në dëshirën e saj për t'ubërë anëtare e BE-së. Në emër të ko-misionit për politikë të jashtme tëParlamentit kërkohet një datëkonkrete për fillimin e bisedimeve tëanëtarësimit. Parlamenti Evropian embështet Maqedoninë në dëshirën esaj për t'u anëtarësuar shpejt në BE.Në raportin e progresit 2011 mbi ven-din evropiano-juglindor deputeti bri-tanik laburist Richard Howitt kërkonnë emër të komisionit për punë tëjashtme të Parlamentit Evropian që"të përcaktohet pa vonesë një datë përnisjen e bisedimeve të anëtarësimit"."Status Quo-ja e sotme është e pa-kënaqshme" shpjegon raportuesi bri-tanik i Parlamentit Evropian në bisedëme Deutschen Wellen. Anëtarësimii vendit është në interesin e Britanisësë Madhe, e të gjithë Bashkimit Evro-pian dhe të Greqisë. Kompromisin nëmosmarrëveshjen për emrin e konsi-deroj të rëndësishëm dhe të duhur,por tani ka ardhur koha që të bëhetpërpara në bisedimet e anëtarësimit,mendon deputeti laburist. Qeveritënë Athinë dhe Shkup grinden prejnjëzet vjetësh për emrin e vendit evro-piano-juglindor, i cili shpalli pavar-ësinë nga Jugosllavia në 1991 si "Re-publika e Maqedonisë". Veçanërisht

edhe për arsye të grindjes për emrin ,por edhe për shkak të akuzave përkorrupsion dhe të tensioneve tëbrendshme BE-ja nuk arriti më herëtsesa 2005-a të kapërcente vetveten përt'i dhënë Maqedonisë statusin e kan-didatit për anëtarësim. Megjithatë, nëBruksel nuk përmendet ende një datëkonkrete për hapjen e bisedimeve tëanëtarësimit. Laburisti britanik Rich-ard Howitt Laburisti britanik Rich-ard Howitt Howitt nuk është nëgjendje të thotë nëse mosmarrëvesh-ja për emrin do të zgjidhet. "Nego-ciatat e nisura prej OKB-së janë nëvazhdim e sipër dhe zgjidhja e grind-jes për emrin nuk është detyrë e BE-së" shpjegon politikani britanik përEvropën. Sidoqoftë, shton ai, Evro-pa ka përgjegjësinë që t'u bëjë thir-rje për kompromis të deja palëve.Kështu ose ashtu, politikanë grekëpër Evropën përqafojnë pikëpamjense për momentin nuk do të ishteveprim i zgjuar të zotoheshe për njëdatë. "Pala tjetër beson, se kohapunon për të" thotë deputeti evropi-an i partisë liberal-konservatore "NeaDimokratia" Giorgos Koumoutsa-kos. Për këtë arsye, thotë ai, Shkupiështë i interesuar t'i zgjasë bisedimetdhe i pengon ato vazhdimisht qëlli-misht me anë të provokimeve, për

shembull, duke i dhënë aeroportittë Shkupit në 2006-n emrin "Ale-ksandri i Madh". Deputetë evropianëgrekë janë të zemëruar para së gjith-ash ngaqë raportuesi britanik How-itt nuk thotë asnjë fjalë për deklaratat(nga këndvështrimi i Athinës) pro-vokuese të klasës politike të Shkupit."Raporti nuk është i baraspeshuardhe natyrisht, ne do të përpiqemi tëbëjmë ndryshime" shpjegon Marile-na Koppa e partisë socialise PASOK,përgjegjëse për politikën e jashtme.Raportuesi e sheh këtë ndryshe."Natyrisht që pres komente të hollë-sishme nga kolegët grekë, kjo ështënë natyrën e demokracisë, siç ështëzakon këtu në Parlamentin Evropi-an" thotë Richard Howitt. Unë do t'ukushtoj vëmendje dallimeve ekzis-tuese në opinion, mirëpo nga anatjetër është e qartë që shumica e Par-lamentit Evropian e përkrah fillimine bisedimeve të anëtarësimit. Mbiraportin Howitt do të debatohet hollë-sisht në komisionin për politikë tëjashtme të Parlamentit Evropian. De-bati dhe miratimi përfundimtar në ple-num do të jetë me gjasa në mes tëmarsit në Strasburg. Megjithatë, ainuk do të jetë detyrues për krerët eshteteve dhe të qeverive të 27 shteteveanëtare të BE-së.

55 7E diel, 22 janar 2012

Kontaktoni në opinion@gazeta55.netFORUM

LETËR BARITORE E IMZOT RROK MIRDITËS

10 vjetori i Katedraleskatolike të Tiranës

HISTORIA E AFRIKËS SË VJEDHUR

ME RASTIN E 100-VJETORIT TË PAVARËSISË

Më 28 janar 2012 Kishën Katedralee shën Palit Apostull në Tiranë do tëpërkujtojë përvjetorin e dhjetë tëpërkushtimit të saj. Më poshtë botojmëletrën baritore të kryeipeshkvit të krye-dioqezës metropolite të Tiranë-Durrësit,shkëlqesisë së tij, Imzot Rrok Mirditësshkruar me rastin e këtij jubileu.

Të dashur meshtarë, rregulltarëdhe rregulltare, të dashur besimtarë!

Në letrën baritore me rastin e Krish-tlindjes ju kemi kujtuar se më 28 janar2012 në Kishën Katedrale do të përkuj-tojmë përvjetorin e dhjetë të përkush-timit të saj.

Ky përvjetor na detyron ta falën-derojmë Zotin për bekimet e begatshmeme të cilat ka stolisur Kishën tonë Kate-drale gjatë këtyre dhjetë viteve. Vetëmpër të përmendur disa raste më tëveçanta: vetë përkushtimi i Katedralespara dhjetë viteve nga Hirësia e Tij Kar-dinali Angelo Sodano ish-Sekretari iShtetit të Vatikanit, i deleguari nga Ati iShenjtë Papa Gjon Pali II; ngritja e Arkid-ioqezes sonë në Arkidioqezë Metropol-itane në vitin 2005; viti jubilar e ShënPalit 2008-2009, i shpallur nga PapaBenedikti XVI, me të cilin rast Pendes-taria Apostolike i dha katedrales sonëtë drejtën e indulgjencës plenare(ndjesës së plotë) për të gjithë shteg-tarët që ndaleshin në këtë Tempull përtë kërkuar faljen e mëkateve dhe hirin eHyjit; Mesha Solemne me rastin e takim-it të Këshillit të Konferencave Ipesh-kvnore Evropiane në vitin e kaluar, siedhe shugurimi i ipeshkvit ndihmës,katër meshtarëve e tre diakonëve dhefunerali i Mbretëreshës Geraldinë. Gjatëkësaj periudhe në këtë Katedrale janëpagëzuar 1500 veta dhe janë krezmuar1300, ndërsa 500 çifte janë bashkuar

në sakramentin e martesës. Për tëgjitha këto i jemi shumë mirënjohësZotit. Fatmirësisht përvjetori ynë rastisme 100-vjetorin e pavarësisë së Sh-qipërisë.

Por le t'ju kujtoj dy domethënie tëveçanta të këtij përvjetori.

Domethënia e parë: Është përvje-tor i përkushtimit të një Kishe.

Dhe kjo është një përgjigje për njësfidë të kulturës bashkëkohore. Ështësfida për t'i përkitur një bashkësie fe-tare dhe për ta afruar Zotin në dhe mekëtë bashkësi. Në fakt kultura e sotmee individualizmit sugjeron se mund tëjemi besimtarë pa i përkitur asnjë ko-muniteti fetar. Një mentalitet i tillë ështëshumë i përhapur në vendin tonë, përshkak se për shumë vjet, kur ishte ndalu-ar çdo praktikë fetare, për shumë mjaf-ton të dëshmohen si besimtar pafrekuentuar asnjë vend kulti, edhe psetani kanë mundësi, vazhdojnë ta ruajnëkëtë qëndrim. Megjithatë një mentaliteti tillë i kundërvihet planit shpëtimtar tëZotit, të cilit i pëlqeu t'i shpëtonte njerëzitjo si individë, pa kurrfarë lidhjeje në mestyre, por duke i bashkuar si një popull.Prandaj nuk mjafton ta nderojmë Zotinnë fshehtësinë e zemrave tona, por du-het ta nderojmë gjithashtu në bashkësitë besimtarëve. Kisha është vendi kuPopulli i Hyjit bashkohet në fe dhe nëdashuri për ta nderuar Atë "në shpirt dhenë të vërtetë" (Gjn 4, 24). Përkushtimi injë kishe do të thotë se ajo ndërtesëtani i përket ekskluzivisht kultit. Ështëvendi i caktuar posaçërisht për ata qëduan të bashkohen me besimtarët etjerë për ta adhuruar Hyjin në shpirt dhenë të vërtetë. Domethënia e dytë: Ështëpërvjetor i përkushtimit të Kishës Kate-drale. Edhe këtu kemi një përgjigje për

një sfidë tjetër të kulturës së sotme: sfi-da për ta mbajtur dhe për ta forcuarlidhjen me Bariun e Kishës vendase,domethënë me Ipeshkvin dioqezan,pasardhës i apostujve. Ka kohë që flitetpër "krizë autoriteti". Por asnjë shoqatëapo bashkësi nuk mund të mbijetojëpa asnjë formë autoriteti. Ashtu edheKisha, si një bashkësi organike, kërkontë ketë njerëz të cilët, me autoritetin etyre, i shërbejnë popullit. Kisha e gjith-mbarshme, e udhëhequr nga Papa,pasardhësi i apostull Pjetrit, përbëhetnga kishat vendase, secila prej tyreudhëhequr nga Ipeshkvi dioqezan.Kisha Katedrale është selia e Ipeshkvitdioqezan, shenja e dukshme e bash-kimit të besimtarëve në këtë Kishë tëveçantë. Kisha vendase është shenjae atij bashkimi në të njëjtën fe, e asajpjesëmarrjeje me të njëjtat mjete shen-jtërimi që janë veçanërisht sakrament-et, dhe e asaj lidhjeje në dashuri vël-lazërore. Ndërtesa që ne e quajmë"Kishë" është "Tempulli i Hyjit". Por kyTempull është simboli i atij Tempulli qëështë Trupi i Krishtit. Shën Pjetri na kuj-ton se ne jemi "gurë të gjallë" në këtëTempull, një familje ku anëtarët ndajnëtë njëjtin besim dhe mjetet e shenjtërimitdhe udhëhiqen nga bariu që u shërbennë emrin e Jezu Krishtit dhe garantonnjësinë e kësaj familjeje. Prandaj, tëdashur vëllezër dhe motra, le të kup-tojmë rëndësinë e këtij përvjetori të dh-jetë të përkushtimit të Kishës Katedrale!Ju ftojmë të merrni pjesë në Meshënqë do të kremtohet të shtunën më 28janar në orën 11.00 për të shprehurmirënjohjen tonë të thellë ndaj Hyjit. Sëbashku me këto urime ju përcjellbekimin tim baritor.

Marrë nga Radio Vatikani

Nga libri i Dr. Zoi Xoxës"Kujtimet e një gazetari"

Fjalët e urta të Hasan Prishtinës - Porle të kthehemi në ngjarjet tona. Umblodhëm, pra, në dhomën e HasanPrishtinës. Ishim më të shumët e refug-jatëve të Vjenës, me përjashtim të FanNolit, sepse nuk e gjetëm dot Nush Bus-hatin për ta lajmëruar. Qazim Koculi utregua i tërbuar kundër paktit të Tiranësdhe s'la gjë pa vjellë kundër MustafaKrujës, kurse Dom Lazër Shantoja dheShuk Gurakuqi e mbrojtëm me samundën. Hasan Prishtina, si kosovar, ish-te kundër Jugosllavisë dhe, gjer në një-farë pike, në favor të paktit; por sikur iaprishte punën ai neni që parashikontendërhyrjen italiane për turbullira tëbrendshme. Megjithatë, përpiqej të ishtei moderuar, duke mos u shprehur meegërsi as kundër Mustafa Krujës. Kur epashë që gati po kacafyteshin dhes'mund të përfitoja gjë konkretisht, uthashë: -Meqë erdha gjer këtu në Vjenëdhe dëgjova mendimet tuaja, e quaj përdetyrë të turrem edhe gjer në Zarë për tëdëgjuar mendimin e Mustafait. Një gjykimi mirë bëhet kur dëgjohen të dy palët. Patë shohim çdo të na thotë edhe Mustafai.Ky program i kënaqi, sidomos ata të grupittë Zarës. U shpërndamë. Hasan Prishti-na më mbajti për drekë. U kënaqa mebisedimin e tij të çiltër, tërë gjykim e patri-otizëm. Tek e dëgjoja, kishte parasysh de-putetin shqiptar në Stamboll, që iukërcënua midis parlamentit të fuqishmitTurgut Pasha, duke i thënë se shqiptarëtdo të rroknin armët kundër Turqisë, në qoftëse ajo nuk do t'u njihte të drejtën e vetëqever-imit. Në shkurt 1911, Haki Pashai, kryetar iqeverisë turke, iu vërsul Ismail Qenalit. Dhenjëfarë Dervish beu, deputet i Serezit, moriguximin t'i binte Plakut të Vlorës me pëllëm-

bë. Atëherë Hasan Prishtina, pa iu trembursyri fare, protestoi me energji para qever-isë dhe gjithë parlamentit. Ajo dackë nuk ira vetëm Ismail Qemalit, po të gjithë sh-qiptarëve, që t'i poshtëronte dhe t'u ndalon-te të ngrinin zërin për të kërkuar të drejtat etyre kombëtare. Qé një fyerje për të gjithëShqipërinë. Hasan Prishtina nuk mjaftoime protestën e rreptë që i bëri qeverisëturke dhe brenda në Parlament, nuk mjaf-toi me protestat që bëri me anë të shtypit,po e thirri edhe në dyluftim Dervish beun,atë që kishte shkelur nderin tonë kombëtar.Dhe u desh urtësia e Plakut tonë, IsmailQemalit, që ta bënte Hasan Prishtinën tëhiqte dorë. Kur më përcolli, më tha edhekëto fjalë, që s'do t'i harroj kurrë: -Ti, biri im,vepro si të dish ma mirë. Mos na këqyrneve. Na e kena ba politikën "profesion".Mbresa të pashlyeshme ndaj HasanPrishtinës - I lashë refugjatët e Vjenës nëatë gjendje dhe u nisa për në Rumani.Më mungonin të hollat për udhëtim gjernë Bukuresht dhe u bëra gati t'i bëja njëtelegram Mihalit (Xoxe), por Hasan Prish-tina nuk më la dhe më dha, nuk mbajmend se sa korona. Nuk ishte ndonjëshumë e madhe: vetëm sa për biletënVjenë - Bukuresht. Iu zotova se do t'ia kthejasa më shpejt, por ai më vuri në bé dhemë tha se nuk ia vlente barra qiranë.Deshi të më përcillte gjer në stacion, porunë e ndalova kategorikisht, se ishte plakdhe s'desha të mundohej. Por ai m'upërgjigj se kishte qejf të bisedonim edheca, ndaj të mos merrnim tramvajin, porta bënim rrugën në këmbë. Treni donteedhe një orë që të nisej. E kujtoj memallëngjim atë takim të fundit me HasanPrishtinën: më futi krahun me njëdhembshuri atërore, që më preku munë shpirt dhe nisi të më fliste me zë tëulët dhe me atë gjuhën e tij thuthuqe, potë ëmbël, porsi djalit të vet. Unë mbaja

valixhen në dorën e mëngjër dhe i rrijashtrënguar, duke e dëgjuar me vëmend-je, me zemrën që mend më pëlciste ngamallëngjimi. Më tha që, siç dukeshinpunët, kjo mbase ishte hera e fundit qëtakoheshim bashkë. "Ti je i ri, me një tëardhme që unë ta uroj të lumtur për tëmirën e Shqipërisë. Uroj që të jesh meshpirt të pastër, i papërlyer, me ideale tëreja. Ti duhet të ndjekësh rrugën tënde,né rrugën tonë. Ne jemi zhytur aq thellënë batakun e "politikës profesionale" sanuk kemi sesi të shkëputemi që të nd-jekim një rrugë të re. Ti mos na e vërveshin, shko përpara me guxim, me kura-jë civile, po kurdoherë me patriotizëm.Të jap vetëm këtë porosi, që mbase ësh-të fjala e fundit që dëgjon prej gojës sime:Në çdo veprim, në çdo hap që të hedhëshnë jetë, kurdoherë të të frymëzojë idealipatriotik; kurdoherë mos harro se Sh-qipëria te ju të rinjtë i ka varur të gjithashpresat e saj. Ne pleqtë e mbaruammisionin tonë, na quaj të vdekur. Bëmëç'bëmë gjer më sot, po më s'jemi të hair-it. Kujdesi ynë është që të mbahemi mender këto pak kohë që na mbetën dhemos ta turpërojmë biografinë tonë tani,në pleqëri". Këto, ose pak a shumë këto(se nuk mund t'i mbaj mend tekstual-isht) janë fjalët e fundit që më tha HasanPrishtina. Unë nuk nxora asnjë fjalë ngagoja. Vetëm dëgjoja. Isha shumë imallëngjyer dhe mezi po i përmbaja lotët.E përqafova me dashurinë si ndaj njëprindi dhe desha t'i puth dorën, aq isha iprekur, po nuk më la. Edhe ai dukej mjafti mallëngjyer. Hipa me të shpejtë në trendhe ndenja në këmbë para dritares, dukei buzëqeshur e duke e përshëndetur medorë gjersa treni u nis, mori një kthesëdhe u zhduk. Në të kaluarën ka pasuredhe të tillë pleq Shqipëria, që meritojnëtë kujtohen e të adhurohen prej brezit të ri.

Nga Juliet Torome

Lajmi se Universiteti Yale karënë dakord për të kthyer mijëraartifakte të cilat, një prej studiuesvetë këtij universiteti i kish marrë nëPeru në vitin 1911, më kujtoi njëpritje ku kam qenë kohët e fundit- prej të cilës mu desh të largo-hesha para kohe.

Një mik afrikan më kishte ftu-ar në këtë event, që organizohej nështëpinë e një të njohuri të tij. Izoti i shtëpisë, një amerikan i pa-sur, shfaqi me plot krenari kolek-sionin e tij të pikturave dhe skulp-turave. Ndërsa na tregonte objek-tet rreth e rrotull, kishte një ob-jekt që dukej si afrikan, por nukisha e sigurt për këtë. Ky objektishte një lëkurë kafshe e shtrirë dhee zbukuruar me rruaza me ngjyra,dhe e ngjitur pas një xhami. Rru-azat ishin të të njëjtit lloj që për-dor populli im, Maasai, por ngjyradominuese e tyre ishte blu dhe joe kuqja jonë e preferuar.

"Nga vjen ky objekt?" - pyeta,duke treguar me gisht objektin nëmur.

"Kjo është nga Zimbabve"- upërgjigj i zoti i shtëpisë. "Kjo ësh-të një veshje dasme që është ve-shur në një martesë mbretërore nëNdebele në vitin 1931".

Për një afrikan që është largshtëpisë, të shikojë një objekt qëvjen nga Afrika, qoftë ai më iparëndësishmi, e bën atë lumtur.Kur shoh kafe keniane apo etiopi-ane në shitje në Nju Jork apo Par-is, për shembull, kjo më bënkrenare se ka amerikanë dhe evro-pianë, të cilët e konsiderojnë njëprodukt nga atdheu im të vlefshëm.Të mësoje se një amerikan i pasurkishte gjetur një veshje tradicio-nale afrikane të denjë për ta ven-dosur në një vend në shtëpinë etij, shkaktoi të njëjtën ndjenjë tekunë. Por vërejtjet që bëri më pas izoti i shtëpisë e venitën këtë nd-jenjë menjëherë.

Ai mburrej se si e kishte marrënë mënyrë të paligjshme këtëveshje përmes një miku, i cili kish-te "paguar" një zyrtar të qeverisë sëZimbabve për ta kontrabanduar atëjashtë vendit. Miku im dhe unëshikonim njëri-tjetrin, duke u për-pjekur për të mos treguar mosmi-ratimin tonë.

"Jam i neveritur," tha miku imnjë çast më vonë. "Më mirë të lar-gohem para se të dehem dhe t'ithem ndonjë gjë të papërshtatshmekëtij djali".

Ne u largua nga mbrëmja.Rrugës për në shtëpi, turfullonimnga zemërimi nga ajo që kishimdëgjuar. Por përbuzja jonë ishte mëshumë ndaj rolit të Perëndimit nëmbështetje të korrupsionit në Af-rikë se sa nga fati që kish pasurartifakti i Zimbabve, që kishim parëaty. Kur dëgjova se Yale më në fundkishte rënë dakord për të kthyerartefaktet peruane në Peru, që atyfillova të mendoj për artifaktet af-rikane, si një pjesë mjaft e rëndë-sishme kulturore dhe historike evendit tonë.

Shumë artifakte afrikane sigur-

isht, kanë përfunduar nëpërmuzetë perëndimorë apo në duarte koleksionistëve privatë perëndi-morë. Këto objekte janë pre e plaç-kitjeve që evropianët kanë bërë nëAfrikë kryesisht gjatë tregtisë sëskllevërve dhe gjatë periudhës ko-loniale. Ndoshta më e famshmjandër to është skulptura e njohursi "Bangwa Queen". Vlerësuar nëmiliona dollarë, ky është objekti mëi shtrenjtë në botë i artit afrikan.

Ekspozita e artit afrikan, zakon-isht përfshin tregime për origjinëne secilës pjesë, të cilat janë të lidhu-ra shpesh me një mbretëri afri-kane. Por, informacioni në lidhjeme udhëtimin e një objekti (arte-fakti) në Perëndim është shpesh ipaqartë ose nuk ekziston fare. Përshembull, "The New York Times"botoi një artikull vitin e kaluar, nëlidhje me një ekspozitë të artit af-rikane në Muzeun Metropolitan.Times raportoi se "Bangwa Queen",që kur u mor nga varret mbretërorekameruniane në fund të shekullittë nëntëmbëdhjetë, ka kaluar dorëpas dore në pronësi të shumë kole-ksionistëve të famshëm.

Në fakt, "Mbretëresha Bangwa""e braktisi" Kamerunin me GustavConrau, një eksplorues gjerman ikolonive, i cili më vonë ia dhastatujën një muzeu në vendin e tij.Duke pasur parasysh taktikat dys-huese që agjentët kolonialë përdor-nin zakonisht për t'u marrë afri-kanëve sendet që ata kishin nëpronësi, nuk ka gjasa që Mbretëre-sha Bangwa të "ketë ikur" medëshirë. Objektet Afrikane qëshfaqen në Nju Jork, Londër, Par-is, dhe gjetkë kanë histori të ng-jashme.

Aktpadia peruane për të rimar-rë trashëgiminë e saj kulturore mëbëri të dëshiroj të njëjtën gjë edhepër objekte e plaçkitura të Afrikës.Por Peruja është rrënjësisht ndry-she nga çdo vend afrikan. Kërkesae saj reflekton nderim për të kalu-arën e saj. Për peruanët, artefak-tet e saj janë një kujtesë eqytetërimit të madh të Inkas, qëpushtuesit evropianë e shkatërru-an.

Afrikanët, përkundrazi, kanëtendencë për të mos e kujtuar tëkaluarën e tyre. Në një farë mënyre,afrikanët duket se kanë përvetësuaridenë se Afrika ishte primitive dhekolonializmi ishte i nevojshëm përta civilizuar atë. Ne nuk i ruajmësi thesare artefaktet tona his-torike, sepse ato na kujtojnë infe-rioritetit tonë të supozuar ndajqytetërimeve të tjera të pasura .

Nuk është çudi që një objektkulturalisht mjaft i rëndësishëm sinjë veshje dasme mbretërore mundtë jetë kontrabanduar nga një vendpa u shqetësuar njeri. Deri kur af-rikanët të njohin vlerën e historisësë tyre, objektet kulturore artistiketë tyre do të vazhdojnë të jenë ob-jekt grabitjesh.

Juliet Torome, një shkrimtare dheregjisore dokumentarësh, u shpërblyeme çmimin e parë nga CinesourceMagazine për dokumentarin më të mirëtë vitit

558 E diel, 22 janar 2012

DITA

BE-ja përgatitet të zgjerojë sanksionet ndaj IranitBE-ja përgatitet të zgjerojë sanksionet ndaj IranitBE-ja përgatitet të zgjerojë sanksionet ndaj IranitBE-ja përgatitet të zgjerojë sanksionet ndaj IranitBE-ja përgatitet të zgjerojë sanksionet ndaj Iranit

Franca: Të zgjerojmë sanksionet për tëshmangur opsionin e sulmit ushtarakPritet që të 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian të arrijnë pajtueshmëri për embargo të eksportit të naftës së

Iranit dhe konsiderohet se, madje, mund të ketë pajtueshmëri për disa sanksione kundër Bankës Qendrore të Iranit

Egjipt, Vëllazëria Myslimane thellon fitorenRezultatet përfundimtare të zgjedhjeve të para parlamentare në epokën pas Mubarakut në Egjipt konfirmojnë fitoren dërrmuese të partive

islamike. Partia për Liri dhe Drejtësi e Vëllazërisë Myslimane fitoi numrin më të madh të vendeve në Parlament sipas sistemit kompleks elektoral tëEgjiptit. Partia e dytë që fitoi më shumë vende është partia e salefëve. Blloku i partive liberale dhe blloku i partive sekulariste egjiptiane janë shumëlarg dy të parave. Egjiptianët votuan në tre faza të ndryshme përgjatë gjashtë javëve dhe zgjodhën 498 deputetë. Dhjetë deputetë të tjerë emërohennga udhëheqësit e tanishëm ushtarakë. Deputetët e rinj do të ulën në vendet e tyre në Parlament duke filluar që nga e hëna e ardhshme.

Kroaci, nacionalistëtKroaci, nacionalistëtKroaci, nacionalistëtKroaci, nacionalistëtKroaci, nacionalistëtkundërshtojnëkundërshtojnëkundërshtojnëkundërshtojnëkundërshtojnëanëtarësiminanëtarësiminanëtarësiminanëtarësiminanëtarësimin

në BE, përleshennë BE, përleshennë BE, përleshennë BE, përleshennë BE, përleshen me policinë me policinë me policinë me policinë me policinë

Policia kroate është përleshur dje me një grup tëprotestuesve nacionalistë, që u përpoqën ta largon-in një flamur të BE-së, në prag të referendumit përanëtarësimin e vendit në Bashkimin Evropian.Përleshja ndodhi në fund të një tubimi protestues,që mblodhi rreth 1000 njerëz, shumica prej të cilëveveteranë të luftës dhe protestues të krahut të djath-të, të cilët kundërshtojnë anëtarësimin e Kroacisënë BE. Disa njerëz janë plagosur, ndërsa policiaka arrestuar të paktën tre protestues. Incidenti idjeshëm i rritë tensionet para referendumit të sëdielës, kur kroatët pritet të përgjigjen në pyetjen:„A e përkrahni anëtarësimin e Republikës së Kroa-cisë në Bashkimin Evropian?“ Kroacia e ka nënsh-kruar traktatin e pranimit me BE-në vitin e kaluardhe pritet t’i bashkohet bllokut prej 27 vendeveanëtare në korrik të vitit 2013.

Presidenti afgan KarzaiPresidenti afgan KarzaiPresidenti afgan KarzaiPresidenti afgan KarzaiPresidenti afgan Karzaithotë se është takuarthotë se është takuarthotë se është takuarthotë se është takuarthotë se është takuarme militantët rebelëme militantët rebelëme militantët rebelëme militantët rebelëme militantët rebelëPresidenti i Afganistanit, Hamid Karzai

lajmëroi dje se ai është takuar personalisht menjë delegacion të militantëve rebelë. Karzai utha parlamentarëve në Kabul se „së fundmi, nekemi pasur negociata me një delegacion të Hez-bi Islamit“. Ai nuk tregoi se kur është mbajturtakimi. Hezbi Islami është një grup radikal kry-engritës, i udhëhequr nga Gulbudin Hekmatjar,i cili hyn në listën e terroristëve nga qeveriaamerikane. Ky grup operon në pjesët veriore dhelindore të Afganistanit. Lajmërimi për takiminvjen në një kohë kur është rritur vrulli për bised-ime të paqes dhe për gjetjen e mënyrave për t’idhënë fund konfliktit afgan.

Delegacioni i KëshillitDelegacioni i KëshillitDelegacioni i KëshillitDelegacioni i KëshillitDelegacioni i Këshillittë Evropës: Rusisë itë Evropës: Rusisë itë Evropës: Rusisë itë Evropës: Rusisë itë Evropës: Rusisë i

duhet ndryshimduhet ndryshimduhet ndryshimduhet ndryshimduhet ndryshimNjë delegacion i Këshillit të Asamblesë Par-

lamentare të Evropës thotë se Rusisë i duhet njëndryshim i vërtetë i politikës, e jo një ‘mekanizëmi mbijetesës’ për regjimin e tanishëm. Grupi, icili ka vëzhguar zgjedhjet parlamentare të mua-jit të kaluar në Rusi, ka folur dje në Moskë,para prezantimit të raportit final në një seancëplenare të hënën në Strasburg. Lideri i delega-cionit, Tino Koks gjithashtu ka paralajmëruarse protestat mbarëkombëtare në Rusi, për tëkundërshtuar rezultatet e zgjedhjeve duhet tëkonsiderohen si thirrje për ndryshim në Rusi.

Dhjetëra të vdekurDhjetëra të vdekurDhjetëra të vdekurDhjetëra të vdekurDhjetëra të vdekurnga dhuna në Nigeringa dhuna në Nigeringa dhuna në Nigeringa dhuna në Nigeringa dhuna në Nigeri

Sulme të bashkërenduara nga ana e militantëvenë qytetin Kana në Nigerinë Veriore kanë lënë tëvdekur të paktën 120 persona, thonë raportet. Punon-jësit e ndihmave thane se dhjetëra trupa njerëzishjanë gjetur pa jetë në rrugë, ndërkohë që edhe tëdhënat e spitaleve flasin më 120 të vdekur. Në këtëqytet u sulmuan me bomba stacionet e policisë dhendërtesat zyrtare. Përgjegjësia e sulmeve u mor për-sipër nga grupi „Boko Haram“. Në qytet u vendosmenjëherë gjendje shtet rrethimi për 24 orë. Ndërko-hë, „BBC“ raporton se policia ka konfirmuar vetëmshtatë viktima, por dëshmitarët okularë raportojnëpër viktima në rrugë, mbi makina etj.

Bashkimi Evropian është i gatshëmpër zgjerimin e sanksionevekundër Iranit.

Besohet se vendimi për këtë çështje dotë merret në takimin e ministrave të Jash-tëm të vendeve anëtare të BashkimitEvropian, që mbahet të hënën. Pritet qëtë 27 vendet anëtare të Bashkimit Evro-pian të arrijnë pajtueshmëri për embar-go të eksportit të naftës së Iranit dhekonsiderohet se, madje, mund të ketë pa-jtueshmëri për disa sanksione kundërBankës Qendrore të Iranit.Ministri i Jas-htëm i Francës, Alen Zhype, në një kon-ferencë për shtyp këtë javë në Paris, thase sanksionet përfaqësojnë shpresën mëtë mirë për evitimin e „opsionit ushtar-ak“. „Për ta evituar shkuarjen përtejpikës pa kthim, që është opsioni usht-arak, ne mendojmë se duhet t’i forcojmësanksionet, me qëllim që të bëjmë qëregjimi iranian të evoluojë. Ne kemi pro-pozuar forcimin e këtyre masave në dyfusha: embargo në eksportet iraniane tënaftës dhe bllokimi i aseteve të BankësQendrore të Iranit. Kongresi amerikantashmë i ka marrë vendimet në këtëdrejtim dhe kjo është vulosur nga pres-identi Obama“. „Ne, Bashkimi Evropi-an, po punojmë në to dhe mendoj se tëhënën, në takimin e ministrave të Jash-tëm të BE-së, ne do të jemi në gjendjetë arrijmë pajtueshmëri për paketën esanksioneve në këto dy fusha“, tha AlenZhype.Këto paralajmërime po bëhen de-risa fuqitë kryesore po synojnë të bëjnënegociata për ndaljen e përpjekjeve të dy-shuara të Iranit, që të zhvillojë armatimatomik. Diplomatët thonë se grupi i pesëvendeve anëtare të Këshillit të Sigurim-it të OKB-së, plus Gjermania, pritet tëbëjë përpjekje për kthimin e Iranit nëbisedime. Pothuajse të gjitha shtetetanëtare të BE-së pajtohen se një embar-go e eksporteve iraniane të naftës ështëe domosdoshme, por mbetet pyetja sekur këto sanksione të reja do të imple-mentohen. Shumica e vendeve, përfshirëFrancën, Gjermaninë dhje Britaninë,shpresojnë se data 1 korrik është e për-shtatshme për fillim të implementimittë masave. Kjo datë është caktuar edhenga Shtetet e Bashkuara, me rastin eshpalljes së masave më të reja kundërIranit, më herët këtë muaj. Kjo tregonse vendet anëtare të Bashkimit Evropi-an kanë kohë deri në fund të qershoritqë t’i përmbushin kontratat ekzistuese,por me fillimin e korrikut duhet t’i nda-lin të gjitha importet e naftës nga Iranidhe të përmbahen nga nënshkrimi i kon-

tratave të reja. Greqia ka kërkuar njëperiudhë më të gjatë, prej 9 e deri në 12muaj, për të gjetur furnizim alternativ.Ky shtet, aktualisht i goditur me krizëne rëndë financiare, në masë të madhe,varet nga nafta e Iranit dhe është e varurnga kushtet e përshtatshme nga Tehe-rani për financimin e furnizimit me naf-të. Diplomatët e Bashkimit Evropian dheata të Shteteve të Bashkuara, aktualishtpo punojnë për s igurimin e mar-rëveshjeve, me të cilat importet e naftësnga Irani do të zëvendësoheshin me naf-tën nga Arabia Saudite. Vitin e kaluar,BE-ja ka importuar 450 mijë fuqi naftetë papërpunuar në ditë nga Irani, qëparaqet afro 20 për qind të eksportit tëtërësishëm të Iranit. Për t’i lehtësuarshqetësimet e Greqisë dhe importuesvetë tjerë të mëdhenj, siç janë Spanja eItalia, Brukseli mund të nisë rishqyrtimformal gradual për të pasur siguri se tëgjitha vendet anëtare ballafaqohen meçrregullime. Ministri i Jashtëm gjerman,Guido Vestervelle, gjatë një fjalimi nëInstitutin Brukings në Uashington, thase BE-ja është unike në përkushtimin esaj për t’u konfrontuar me Iranin dhe sekjo do të shpallet të hënën.“BashkimiEvropian do të vendosë një raund të ridhe shumë substancial të sanksioneve

këtë të hënë, për ta bërë të ditur fuqi-misht se sjellja e Iranit për çështjenatomike është e papranueshme dhe errezikshme për botën“, tha Vestervelle.Por, sa i përket përpjekjeve për ta marrënë shënjestër Bankën Qendrore të Iran-it, gjërat duket se janë më të komp-likuara. Problemi kryesor është se si tëbëhet ngrirja e fondeve bankare, pabllokimin e tregtisë legjitime me Iranindhe si të evitohet dëmtimi i popullatëssë pafajshme. Ndërkohë, lidhur me pran-inë e forcave amerikane në Gjirin Per-sik, Irani ka thënë se kjo nuk përbën njërisi. Karzai thotë se është takuar me mil-itantët rebelë. Presidenti i Afganistan-it, Hamid Karzai lajmëroi dje se ai ështëtakuar personalisht me një delegacion tëmilitantëve rebelë. Karzai u tha parlamen-tarëve në Kabul se „së fundmi, ne kemipasur negociata me një delegacion të Hez-bi Islamit“. Ai nuk tregoi se kur ështëmbajtur takimi. Hezbi Islami është një grupradikal kryengritës, i udhëhequr nga Gul-budin Hekmatjar, i cili hyn në listën e ter-roristëve nga qeveria amerikane. Ky grupoperon në pjesët veriore dhe lindore të Af-ganistanit. Lajmërimi për takimin vjen nënjë kohë kur është rritur vrulli për bised-ime të paqes dhe për gjetjen e mënyravepër t’i dhënë fund konfliktit afgan.

55 9E diel, 22 janar 2012

DITA

Në Kosovë u shënuagjashtëvjetori i vdekjessë presidentit, Ibrahim

Rugova, me homazhe te varri, tefamilja e tij dhe me një akademipërkujtimore. Kryeministri i Qever-isë së Kosovës Hashim Thaçi, i sho-qëruar nga zv/kryeministra e min-istra, ka vendosur lule dhe ka bërëhomazhe. Në një deklaratë për me-dia, pas homazheve, kryeministriThaçi u shpreh: „Sot jemi këtu përtë bërë nderimet shtetërore përpresidentin Rugova, për të bërëvlerësimin dhe nderimin më të lartështetëror për jetën, veprën, person-alitetin dhe kontributin e presiden-tit Rugova për Kosovën e lirë, tëpavarur, sovrane, për perspektivëne Kosovës evropiane“. Jeta dhe ve-pra e presidentit Rugova, siç thaThaçi, do të vlerësohet dhe do tërespektohet me pietet të lartë prejinstitucioneve, shtetit të Kosovësdhe gjithë qytetarëve të Kosovës.Ndërkohë, presidentja Atifetja Jah-jaga, nën patronazhin e së cilës ësh-të mbajtur akademia përkujtimore,tha se përkujtimi i veprës kolosaletë Ibrahim Rugovës u bën nder tëgjithë kosovarëve. Sipas saj, në ko-hërat më të vështira, presidentiRugova mori vendime të rëndë-sishme, që „përcaktuan kahet e his-torisë dhe përcaktuan fatin tonë sipopull në rrugëtimin e Kosovësshtet të lirë dhe të pavarur, në miqë-si të përjetshme me SHBA-të“. Ajotha se Rugova ishte prijësi i njëgjenerate që solli rilindjen e men-dimit kritik dhe guximin e veprim-it politik në rrethanat më të rëndatë historisë së popullit të Kosovës.Presidentja Jahjaga ka theksuar seRugovës dhe gjeneratës së tij itakon merita e krijimit të partivepro perëndimore dhe çrrënjosjennga sfondi të ideve komuniste.„Neve, pasardhësve të tij, na mbe-tet të punojmë për forcimin edemokracisë në shtetin tonë dhetransformimin shoqëror që do tësiguronte integrimin në NATO e BEdhe në mekanizmat tjerë ndërko-mbëtarë“, ka thënë Jahjaga. Krye-tari i LDK-së, dr.Isa Mustafa,. i sho-qëruar nga Kryesia, kryetarët e de-gëve, anëtarë dhe simpatizantë tëLDK-së, bënë homazhe tek varri iPresidentit Historik, dr.IbrahimRugova, me rastin e 6- vjetorit të

Kosova përkujton gjashtëvjetorin e ndarjes nga jeta të arkitektit të pavarësisë, Ibrahim RugovaKosova përkujton gjashtëvjetorin e ndarjes nga jeta të arkitektit të pavarësisë, Ibrahim RugovaKosova përkujton gjashtëvjetorin e ndarjes nga jeta të arkitektit të pavarësisë, Ibrahim RugovaKosova përkujton gjashtëvjetorin e ndarjes nga jeta të arkitektit të pavarësisë, Ibrahim RugovaKosova përkujton gjashtëvjetorin e ndarjes nga jeta të arkitektit të pavarësisë, Ibrahim Rugova

Jahjaga: Rugova, themelues i frymësdemokratike dhe i pavarësisë së Kosovës

shkuarjes së tij në amshim. Mekëtë rast, kryetari Mustafa deklaroi:Sot, po i bëjmë nderime Presiden-tit Historik të Kosovës dhe Liderittë LDK-së, i cili vdiq para 6 viteve.Po i bëjmë nderimet themeluesit tëLidhjes Demokratike të Kosovës,njeriut i cili vuri themelet e shtetitdhe të pavarësisë së Kosovës. Tëgjithë ne kemi respekt shumë tëlartë për veprën e tij, për urtësinëdhe mençurinë e tij, për mënyrënse si e udhëhoqi Kosovën, kurkërkohej dikush që t’i përgjigjejzërit të intelektualëve, në mënyrëqë të shuhej sistemi atëhershëmdiktatorial dhe që të fillonte plu-ralizmi politik dhe ndërtimi idemokracisë në Kosovës.

Fjala e Presidentes AtifeteJahjaga në Akademinë përkujti-

more të gjashtëvjetorit tëvdekjes së Presidentit

Ibrahim Rugova E nderuarafamilje Rugova, Përfaqësues të in-stitucioneve të Republikës së Kos-ovës, të nderuar miq e bashkëpunë-torë të Presidentit Ibrahim Rugova,veteranë të Ushtrisë Çlirimtare tëKosovës, familje të dëshmorëve,ambasadorë dhe përfaqësues tëpranisë ndërkombëtare në Kosovë,të nderuar pjesëmarrës, të nderuarqytetarë të Republikës së Kosovës.Përvjetori i gjashtë i largimit nga kjojetë e Presidentit të Parë të Repub-likës së Kosovës, të Presidentit his-torik Dr. Ibrahim Rugova na bën tëndiejmë dhimbje dhe njëkohësishtkrenari për rrugën e mundimshmedhe përplot sakrifica që e kemi kalu-ar. Duke vlerësuar të arriturat tona,ne sot kujtojmë të gjithë ata që ranënë altarin e lirisë dhe që u shkrinëduke punuar për të mirën e popullitdhe të atdheut për të qenë ne sot tëlirë dhe sovranë në trojet tona.Përkujtimi i veprës kolosale të Pres-identit Ibrahim Rugova na bën ndertë gjithëve, sepse e kujtojmë liderinhistorik të Kosovës, i cili në kohëtmë të vështira mori vendime të

rëndësishme që i përcaktuan kahete historisë dhe përcaktuan edhe fa-tin tonë si popull në rrugëtimin drejtndërtimit të Kosovës shtet të lirë dhetë pavarur, në miqësi të përjetshmeme Shtetet e Bashkuara tëAmerikës. Presidenti Rugova ishteprijës i një gjenerate që solli rilind-jen e mendimit kritik dhe guximine veprimit politik në rrethanat mëtë rënda të historisë së popullit tëKosovës. Si gërshetim i urtësisë,mençurisë dhe përgjegjësisë ai eformësoi platformën politike duke ebazuar në vullnetin e qytetarëve tëKosovës për të drejtën e një jete tëbarabartë me të tjerët dhe për për-caktimin e tyre për vetëvendosje. Kjoplatformë e qëndresës dhe rezis-tencës aktive paqësore, u ndërtua memund dhe sakrificë në një botë tëantagonizmave, hegjemonizmit dhetë dhunës ndaj një populli dhe njëvendi të vogël. Dr. Rugova, së bash-ku me intelektualët e tjerë, krijoi dheudhëhoqi Lidhjen Demokratike tëKosovës, partinë e parë demokratikenë historinë e popullit të Kosovës,e cila së bashku me partitë e tjera qëu formuan ndërkohë iu kundërvunëme vendosmëri sistemit okupuesdhe arritën që kauzës sonë ko-mbëtare t’i japin orientim perëndi-mor. Presidentit Rugova dhe gjen-eratës së tij u takon edhe merita përndërtimin e partive të orientimitproperëndimor e demokratik dukekultivuar karakterin liridashës, atd-hetar dhe civilizues të kombit, dheduke hequr përgjithmonë nga sfon-di idetë komuniste. Me nismën eRugovës u krijua Këshilli i gjashtëpartive politike të Kosovës e mëvonë edhe Këshilli Koordinues injëmbëdhjetë partive politike sh-qiptare në Jugosllavi që në bazë tëbarabartë, të një parlamentarizmibashkëkohorë, dhe me një konsen-sus të plotë ndërtoi dhe miratoi Plat-formën Politike për zgjidhjen e çësh-tjes shqiptare në ish Jugosllavi. Aisiguroi përkrahje dhe mirëkuptim

për kërkesat e drejta të shqiptarëvedhe të drejtën e tyre për vetëvendosje.Dr. Ibrahim Rugova ishte ideatori dheudhëheqësi i përpjekjeve për theme-limin dhe funksionimin e institu-cioneve të shtetit autonom të Kos-ovës si sistem paralel nën okupim.Ky sistem e kishte legjitimitetin dhepërkrahjen e plotë të popullit, e cilau vulos me referendumin për Kos-ovën shtet sovran dhe të pavarur qëu organizua në shtator të vitit 1991.Me mbajtjen e zgjedhjeve parlamen-tare dhe presidenciale u bënë për-pjekje për të funksionalizuar insti-tucionin e zgjedhjeve në kushte tëokupimit si dëshmi e vullnetit tëpalëkundur të qytetarëve të Kosovëspër shtet të pavarur dhe demokra-tik. Filozofia politike e Dr. Rugovëskarakterizohej si politikë aktive paqë-sore që bazohej në përvojën historiketë mbijetesës së popullit tonë, poredhe si platformë politike që i për-shtatej rrethanave të kohës mesynim krijimin e kushteve për çlirimduke ruajtur potencialin njerëzordhe tërësinë unike territoriale. Poli-tika e mençur e Dr. Rugovës endërkombëtarizoi çështjen e Kos-ovës duke demaskuar politikën agre-sive dhe represive të hegjemonizmitserb, që shkaktoi luftëra të përgjak-shme në pjesën më të madhe të ishJugosllavisë. Presidenti Rugovashpresonte që në Kosovë do të evi-tonte luftën që e konsideronte sikatastrofale për popullsinë e pam-brojtur, duke llogaritur nëndërgjegjen ndërkombëtare për tëparandaluar gjenocidin dhe shpërn-guljen masive të popullit të Kos-ovës, sidomos pas luftërave të përg-jakshme në Kroaci dhe Bosnje.Mirëpo lufta u imponua, dhe Dr.Ibrahim Rugova ishte bash-kudhëheqës i delegacionit shqiptarnë Konferencën e Rambujesë, e cilai hapi rrugë ndërhyrjes së NATO-snë Kosovë, me qëllim që të ndalëkatastrofën humanitare qëkërcënonte Kosovën. Kur u reali-

zua ideja e tij për mbikëqyrjenndërkombëtare civile në Kosovë meprezencë ndërkombëtare ushtaraketë NATO-s si garanci për sovrani-tetin dhe integritetin territorial dheparandalim për çdo kërcënim të jas-htëm politikani Ibrahim Rugova iunënshtrua procesit të zgjedhjevedhe pa marrë parasysh mbështetjene fituar nëpërmjet të votave, ai zg-jodhi opsionin e koalicioneve tëgjera gjithëpërfshirëse të qeverisjes,duke dashur që secilit t’ia ofrojëmundësitë të ketë pjesën e vet tëpërgjegjësive dhe obligimeve nëndërtimin e shtetit dhe në avancimine proceseve demokratike. PresidentiRugova njihet për tri fjalët rreth tëcilave qytetarët u mobilizuan: LIRIPAVARËSI, DEMOKRACI. Kjo sim-bolizonte platformën e tij politike,që bazohej në rrjedhën e natyrshmetë proceseve: të fitojmë lirinë, tëshpallim pavarësinë, të ndërtojmëdemokracinë. Kjo ëndërr e tij tash-më është bërë realitet. Neve,pasardhësve të tij, na mbetet tëpunojmë për forcimin e demokracisënë shtetin tonë dhe transformiminshoqëror që do të siguronte inte-grimin tonë në Bashkimin Evropi-an dhe NATO, si dhe në të gjithëmekanizmat tjerë ndërkombëtarë.Ne do të vazhdojmë të zhvillojmëpolitikën e fqinjësisë së mirë dhemiqësisë së përhershme me Shtetete Bashkuara të Amerikës, ndihma etë cilave është e pazëvendësueshmenë këto procese. Të nderuar pjesë-marrës, Republika e Kosovësnderon gjithmonë bijtë dhe bijat eveta që kontribuuan që ne sot tëjemi të lirë, të pavarur, të barabartëe dinjitoz në trojet tona. PresidentiRugova është në piedestalin e këty-re intelektualëve, veprimtarëve, poli-tikanëve që udhëhoqi popullin dheatdheun tonë drejt të ardhmes evro-piane. Respekt dhe nderim i përjet-shëm për veprën e Presidentit tëParë të Republikës së Kosovës, Dr.Ibrahim Rugovës.

5510 E diel, 22 janar 2012

DITAKontaktoni në aktualitet@gazeta55.net

Zgjedhjet në universitetet në 20 shkurtZgjedhjet në universitetet në 20 shkurtZgjedhjet në universitetet në 20 shkurtZgjedhjet në universitetet në 20 shkurtZgjedhjet në universitetet në 20 shkurt

Nesër fillon fushata për zgjedhjen e drejtuesve të rinj të universiteteve

Lista e Barnave të Rimbursuara(LBR), një nga elementët më tërëndësishëm të punës së Institutittë Sigurimeve të Kujdesit Shënde-tësor, është në proces të vazh-dueshëm ndryshimesh sa i takonshtimit të numrit të barnave tëpërfshira, si dhe në rishikimin epërvitshëm të çmimeve të tregtimittë tyre, por dhe marzheve tëtregtimit. LBR, nga viti në vit, kapësuar ndryshime duke shtuarnumrin e barnave të rimbur-sueshme, zgjeruar kategoritë për-fituese, etj.

“Gjatë vitit 2011, shpenzimete rimbursimit të barnave u rritënndjeshëm, për shkak të zgjerimittë skemës, çmimeve më të larta tëbarnave, rritjes së kursit të këm-bimit të euros dhe disa faktorëvetë tjerë. Qeveria ndërhyri duke ap-likuar marzhe më të ulëta dhe rrje-dhimisht çmime më të ulëta përbarnat. Kështu, ne bëmë të mun-dur që të mjekohen një numër mëi madh pacientësh nga muaji nëmuaj“, tha drejtoresha e ISKSH-së,Elvana Hana.

Sipas saj, grupi i pacientëve qëtrajtohen me barna të shtrenjta, kaqene ai grup që ka përfituar ngaulja e marzheve.

“Politikat e Qeverisë për uljene çmimit te barnave kanë bërë tëmundur mbajtjen e fondit te rim-bursimit në nivelin e miratuar dherimbursimin e më shumë barnavee si rrjedhim, përfitimin e tyre nganjë numër më i madh pacientëshbrenda të njëjtës kosto“, tha Hana.

Sot, sipas Hanës, numërohen420 barna në listën e rimbursimitme një vlerë prej 6.9 miliardë lekë,duke dyfishuar përfitimet e pa-cientëve, krahasuar me vitin 2006.

Sa i takon Listës së Barnave tëRimbursueshme për vitin 2012,drejtori i Politikave Shëndetësorenë Ministrinë e Shëndetësisë, Pël-lumb Pipero tha se kjo listë ështënë diskutim e sipër.

„Po shikojmë sa kushton LBRnë raport me buxhetin. Po disku-tohet nëse do fusim alternativa tëreja dhe, në rast se nga ulja e çmi-meve do të krijohen hapësira përbarna të reja“, tha Pipero.

Kategoritë që kanë përfituar mëshumë nga skema e rimbursimittë barnave janë pensionistët, in-validët, veteranët, etj. Aktualishtnë shpenzimet e rimbursimit tëbarnave, këto kategori zënë rreth90 për qind të shpenzimeve totaletë rimbursimit.

Nga skema e sigurimeve Shën-detësore, përfitojnë rimbursim100 për qind pensionistët, veter-anët, invalidët e plotë të punës,invalidët e luftës, të sëmurët me

Nesër fillon fushata zgjedhorepër drejtuesit e rinj të univer-siteteve publike. Ministri i Arsim-it Myqerem Tafaj, tha se zgjedhja

për drejtuesit e rinj do të zhvillo-het më 20 shkurt. Deri në këtë datëkandidatët për postet drejtuese dotë shpalosin para studentëve e

stafit akademik programet e tyrepër rizgjedhje apo për një mandatetë ri. Në bazë të ndryshimeve nëligjin për arsimit e lartë, drejtues-

it aktualë të universiteteve publikekanë të drejtën e rikandidimit.

Në fakt, një pjesë e madhe e tyrekanë vendosur të rikandidojnë për

të qenë sërish drejtues tëfakulteteve apo universiteteve.Megjithatë kandidaturat pritet tëshpallen gjatë javës së ardhshme.

Flet Elvana Hana, drejtore e Institutit të Sigurimeve të KFlet Elvana Hana, drejtore e Institutit të Sigurimeve të KFlet Elvana Hana, drejtore e Institutit të Sigurimeve të KFlet Elvana Hana, drejtore e Institutit të Sigurimeve të KFlet Elvana Hana, drejtore e Institutit të Sigurimeve të Kujdesit Shëndetësorujdesit Shëndetësorujdesit Shëndetësorujdesit Shëndetësorujdesit Shëndetësor

Lista e Barnave të Rimbursuara (LBR), në proces të vazhdueshëm ndryshimesh

CA, me TBC, fëmijët 0-12 muaj,si dhe jetimët. Aktualisht, ISKSHe ofron shërbimin e barnave tërimbursuara nëpërmjet 752 farma-cive dhe agjencive të kontraktu-ara (590 + 162 ), si edhe përmes84 depove farmaceutike (42 im-portuese dhe 42 distributore).

Lista e Barnave të Rimbursueshme 2011 -

LBR 2011, u pasurua me 11 al-ternativa të reja, nga të cilat disaformëdoza barnash që trajtojnësëmundje kronike, duke krijuarkështu mundësinë e një dozimimë të mirë dhe më efikas për pa-cientët. Këto barna të reja për-doren për mjekimin e anemisë tektë sëmurët me veshka, për diabe-tikët, të sëmuret e pneumologjisë,kardiologjisë, okulistikës etj. Netotal lista e barnave te rimbur-sueshme 2011 përmban 420 bar-na nga 409 qe ishte ne vitin 2010(ose 236 principe active).

ISKSH mori përsipër këtë vitedhe mbulimin e TVSH 10 përqind për barnat e rimbursueshme,duke mos cenuar në asnjë rast pa-cientët.

Lista e Barnavetë Rimbursueshme 2010 -

LBR 2010 u pasurua me 17 bar-na të reja krahasuar me vitin 2009,nga të cilat disa formëdoza bar-nash që trajtojnë sëmundje kron-ike, duke krijuar mundësinë e njëdozimi më të mirë dhe më të për-shtatshëm për pacientët. Këtobarna përdoren për mjekimin eanemisë në insuficiencën renalekronike; diabetit, sëmundjeve pul-monare (të mushkërive), apo dhetë CA (kancer).

Në barnat e reja të shtuara nëLBR 2010, përfshihen formë-dozatë reja të barnave të listës qëpërmirësojnë cilësinë e shërbim-it, si dhe alternativa mjekuese dhekombinime të reja të barnave tëlistës. Të dhënat nga ISKSH tre-gojnë se për këtë vit pritet tëshpenzohen rreth 5.8 miliardëlekë për LBR, që përbën 22.6 % tëbuxhetit total të ISKSH, nga 4,8miliardë lekë për vitin 2009 dhe4.2 miliardë lekë në vitin 2008.

Vlera e rimbursimit këtë vitvetëm për kategoritë e pacientëveqë trajtohen me barna të shtrenj-

ta parashikohet të kapë shifrën e1,1 miliard lekë, ose rreth 18 %të shpenzimeve totale të LBR ngaISKSH.

Lista e Barnavetë Rimbursueshme 2009

LBR e vitit 2009 përmban 405barna (nga 377 barna në 2008),që janë 233 principe aktive (221në 2008), apo 944 alternativatregtare. Në këtë listë janë shtu-ar 74 alternativa tregtare barnash.Përfshirja e barnave të reja përtrajtimin e diagnozave të reja rri-ti vlerën mesatare të recetës. Kjolistë ka përmirësim të ndjeshëmnë përmirësimin e mjekimit tëdiagnozave të trajtuara dhe mëparë, si dhe janë shtuar barna qëtrajtojnë diagnoza të pa mbulu-ara, si Leucemia mieloide Kroni-ke, si dhe Infeksionet e shkaktu-ara nga CitoMegaloVirus netransplantet renale, që tashmëbëhen dhe në vendin tonë. Nëtotal për vitin 2009 përfituanmedikamente të shtrenjta rreth835 pacientë, me vlerë rimbursi-mi prej 743 milion lekë, ose 15.8për qind të vlerës totale të rim-bursimit.

Lista e Barnavetë Rimbursueshme 2008

LBR e vitit 2008 përmbante

377 barna, apo 865 alternativatregtare, që përbëjnë 222 princi-pe aktive. Në këtë listë u zëvendë-suan 5 barna të listës me 5 formë-doza të tjera të të njëjtave princi-pe aktive, në përshtatje me tregunfarmaceutik (për shkak se ato nukprodhohen më nga firmatprodhuese farmaceutike). Nga lis-ta u hoqën 9 alternativa barnash,të cilat po kështu nuk prodhohen,apo nuk importohen më në Repub-likën e Shqipërisë. Ndërkohë, janështuar 24 barna të reja, nga të cilat6 janë principe të reja aktive. Erëndësishme për këtë liste ështëpërfshirja e Insulinave analoge, qësollën përmirësim në trajtimin etë sëmurëve diabetikë.

Lista e Barnavetë Rimbursueshme 2007

LBR e vitit 2007 përmbante 362barna, apo 824 alternativa tregtare,që përbëjnë 220 principe aktive.Në këtë listë janë shtuar 14 barna,13 principe aktive, ndërsa u hoqëndy barna, si dhe u bë ndryshim iformë-dozave të 6 barnave në për-shtatje me ato që qarkullonin nëtreg.

Lista e Barnavetë Rimbursueshme 2006

LBR për vitin 2006 përmbante355 barna, apo 748 alternativa

tregtare, që përbëjnë 207 princ-ipe aktive. Po kështu, duke umbështetur në klasifikiminndërkombëtar të sëmundsh-mërisë kronike, ndërmjet kla-save të sëmundjeve që janë 16të tilla, LBR 2006 mbulon tra-jtimin e 15 klasave (bën përjas-htim klasa e XV, që trajtonsëmundjet perinatale), që për-bën 94 për qind të sëmundsh-mërisë kronike.

Është e rëndësishme të thek-sohet që si rrugë e mundshmepër mbulimin e deficitit finan-ciar të ISKSH-së, që u krijuanga rritja e shpenzimeve të rim-bursimit gjatë vitit 2005, rreth10 mil ion $, u pa ul ja emarzheve të tregtimit të barnaveme shumicë dhe me pakicë,duke aplikuar përkatësishtmarzhet 12 për qind përtregtimin me shumicë dhe 29%për tregtimin me pakicë (nga 18për qind dhe 33 për qind). Gjith-ashtu, për barna të caktuara „të sh-trenjta“, me vlerë financiare të kon-siderueshme, u aplikuan marzhe tëdiferencuara në tre nivele (8 përqind -15 për qind ;10 për qind – 20për qind ;12 për qind – 24 për qind), sipas vlerës mesatare për recetëme këto barna .

55 11E diel, 22 janar 2012

DITAKontaktoni në aktualitet@gazeta55.net

KESH (Korporata Elektroenergjetike Shqiptare) do të vijojë këtëvit zbatimin e projekteve me fi-

nancime të huaja në kaskadën e HEC-evembi lumin Drin.

Në një intervistë, Drejtori i Përgjiths-hëm i KESH-it, Engjëll Zeqo, tha se, „siv-jet projekti më i madh është ai me financimtë Bankës Botërore për sigurinë e digave“.

“Janë parashikuar investime nga BankaBotërore për projektin e sigurisë së digave,që parashikon rehabilitimin mekanik tëHEC-it të Komanit me rreth 22 milionë eurosi dhe projektin për rehabilitimin e plotavetë shkarkimit rreth 11 milionë euro“, thaZeqo.

KESH po punon për vlerësimin dhehapjen e garave konkurruese. „Brenda këtijviti do të nënshkruajmë kontratat për real-izimin e projektit. Afati kohor për përfun-dimin e tyre llogaritet në 30 muaj“, thaZeqo.

Siguria e digave, për të cilat zbaton pro-jekte të posaçme me financime të huaja,është objektiv kryesor i punës për KESH-in.

“Ka disa vite që punohet me projektin esigurisë së digave në bazë të rregullave tëparacaktuara nga donatorët si BankaBotërore për pjesën e rehabilitimit të HEC-it të Komanit si dhe projekti i portave tëshkarkimit të hidrocentraleve. Ky proces kapërfunduar në HEC-et e Vaut të Dejës dheFierzës me një projekt të financuar ngaBERZH“, thotë Zeqo.

Sivjet është kompania zvicerane COLEN-CO, që me financimin e BERZH me vlerë 9milionë euro do të nisë nga puna për zba-timin e projektit për mirëmbajtjen e këm-bës së digës në HEC-in Komanit, pasi ngashkarkimet e kaluara ka pasur dëmtime.

Gjatë verës së vjetshme KESH-i punoipër remontet e nevojshme të gjithë agre-

Sipas statistikave zyrtaretë Drejtorisë së

Përgjithshme të Doganave

Shqipëria rritieksportet drejt

vendeve të Bashkimit

Europiandhe uli importet

Gjatë 10 muajve të parë të vitit2011, Shqipëria rriti eksportet drejtvendeve të Bashkimit Europian merreth 3.5 për qind. Sipas statistikavezyrtare të Drejtorisë së Përgjithshmetë Doganave, gjatë kësaj periudherreth 40 për qind e totalit të ek-sporteve shkoi drejt vendeve të BE-sëndërsa, 60 për qind e tyre shkoi drejtvendeve jo anëtare të këtij unioni.

Në një analizë të shkurtër lidhurme eksportet, ekspertë të ekonomisëshprehen se rritja në volum e ek-sporteve drejt vendeve të BE-së shpje-gohet me 2 fenomene. E para ka tëbëjë me një rritje të cilësisë sëprodukteve shqiptare. E dyta ka të bëjëme efektet e krizës. Partnerët e Sh-qipërisë vijojnë të shfrytëzojnëkrahun e lirë të punës në vendin tonë.Ndërsa një tjetër argument më pozi-tiv për produktet tona është politikae ndjekur nga biznesi, duke ofruar njëçmim më të ulët për mallrat e tyre,në kërkim të fitimit të tregjeve dhepartnerëve të rinj.

Por, ekspertët sërish sugjerojnë seështë e domosdoshme, që Shqipëria tëfokusohet dhe specializohet nëproduktet dhe shërbimet ku ka njëavantazh konkurrues krahasuar mevendet e tjera. Rritja e eksporteve, si-pas tyre, jo vetëm që rrit të ardhurat enjë vendi, por jep një zhvillim të madhnë gjithë fushat e tjera të ekonomisë.

Ndërkohë, sa u takon importevereferuar statistikave, gjatë kësaj pe-riudhe shqiptarët zgjeruan hartën evendeve jo anëtare të BE-së, nga kublejnë mallra. Gjatë periudhës janar-tetor 2010, 56.9 për qind e volumittë importeve erdhi nga vendet e BE-së, ndërsa në vitin 2011 nga BE u im-portuan 56.3 e volumit, ndërsa ngavendet jo-anëtare të BE-së në vitin2011, u importuan 43.6 për qind etotalit të importeve.

Shqipëria importoi në 10 muajt eparë të vitit 2011 rreth 3,752,512 tonmallra vlera e të cilave llogaritet 443,612milionë lekë, ndërsa në të njëjtën peri-udhë eksportoi 2,771,269 ton mallra mevlerë 163,427 milionë lekë.

Sarandë, 70 fermerë, aplikojnë për mbjelljen e ullirit

Flet, Drejtori i Përgjithshëm i KESH-it, Engjëll ZeqoFlet, Drejtori i Përgjithshëm i KESH-it, Engjëll ZeqoFlet, Drejtori i Përgjithshëm i KESH-it, Engjëll ZeqoFlet, Drejtori i Përgjithshëm i KESH-it, Engjëll ZeqoFlet, Drejtori i Përgjithshëm i KESH-it, Engjëll Zeqo

Proejkti sigurisë edigave,kryesori për KESH-in

gateve në hidrocentralet Fierzë, Koman eVau i Dejës, me ndërhyrjen në pjesën e posh-tme të biefit në HEC-in e Fierzës dhe zgjer-imin e urës për t’i dhënë akses më të madhpër kalimin e ujit gjatë prurjeve të mëdha

në kohën e shirave.Nën remont kaluan edhe portat e sh-

karkimit të HEC-eve, pasi vlerësohen si ga-rancia kryesore në rastet e prurjeve të mëdhatë ujërave.

Sarandë, 2600 dosje legalizimi për përpunim të ALUIZNI○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Të paktën 70 fermerë në rrethin eSarandës kanë apl ikuar s iv jet përmbledhjen e ulliri.

Dashamir Aliu, specialist i infor-macionit pranë drejtorisë së bujqë-sisë, pohoi se të paktën 70 fermerënga komuna të ndryshme pritet tëmbështeten nga programi i qeverisëpër ullirin, me kushtin që mbjellja tëbëhet në sipërfaqe në bllok, që të ar-rijë në 2-3 dynim.

„E reja e programit të sivjetëmështë se përveç ullirit, zgjerohet bazae financimit edhe për bimët mjekë-sore dhe kërmillin, thotë Aliu, dukeshtuar se, për aplikimet e reja të sub-vencionuara, ka nisur të bëhet shpër-blimi i atyre fermerëve që u përfshinënë këtë projekt vitin e kaluar“. Si-pas tij, puna me pemën e ullirit do tëjetë e stimuluar dhe e financuar edhepër këtë vit të ri në bujqësi.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Me kompletimin e dosjeve te paraqiturapër legalizim ka nisur viti i ri i punës nëdegën e ALUIZNI-t në Sarandë. Dosjet ipërkasin aplikantëve për legalizim në Sa-randë, Delvinë, Ksamil e Stjar dhe arrijnëne 2.600. Sipas burimeve zyrtare nga ALU-IZNI në Sarandë, mësohet se ato kanënevojë të plotësohen me dokumentacion e

aplikimit për legalizim dhe për këtë arsyejanë në përpunim e sipër nga dega e ALU-IZNI-t. Gentjan Zeneli, përgjegjës i kësajdege tha se puna ka nisur me intensitet dheparashikohet përfundimi i legalizimeve nënjë afat sa më të shkurtër kohor.

Zeneli bën me dije se të interesuarit kanëmundësi të përdorin për pagesat bonot e priva-

tizimit, pasi afati i përdorimit të tyre ështështyrë edhe për dy vjet të tjera. Ai tha se nukkanë mbetur po ato tarifa te pagesave tëdetyrueshme për procesin, pasi tani apliko-het tarifë shërbimi për çdo kat. Dega e ALU-IZNI-t në Sarandë është në pritje të të gjithëaplikantëve të interesuar për legalizim, që kanëmangësi në dokumentacionin e tyre.

5512 E diel, 22 janar 2012

Shtëpia Botuese “55”

Qyteti ka qenë shkatërru-

ar, rindërtuar, rrënuar dhe

ringri-tuar prapë. Jeruza-

lemi është një nimfoma-

niake e vjetër, që i shtrydh

të dashurit e saj njëri pas

tjetrit deri në marrjen e

frymës së mbramë, para

se t’i flakë tutje, me një

gromësi-më, një vejushë e

zezë, e cila i përlan mesh-

kujt, ndërsa janë ende duke depërtua...r trupin e

saj.”Amos Oz, Një përrallë

Dashurie dhe Terri”. Ky

liber i cili ka vetem 2 muaj

qe ka dale ne treg ne UK

vijon te jete ne top listen

e librave me te shitur ne

Britanine e Madhe dhe me

i komentuari ne media.

Libri eshte perkthyer ne

shqip nga Etleva Sakajeva

Qyteti ka qenë shkatërruQ -

JERUZALEMI

REKLAMACMYK

55 13E diel, 22 janar 2012

REKLAMACMYK

5514 E diel, 22 janar 2012

REKLAMA

Shtëpia Botuese “55”

“Kjo është historia ndër breza e

grave dhe fëmijëvetë një familjeje të sajuar, dhe

shpresoj se do të shijohet

si e tillë: një roman i ngushtë

për një familje.Por frymëzimin e ka tek shumë

historira, letra, dheraste që kam gjetur në arkiva

dhe kam dëgjuar në ...interv-

ista, gjatë dhjetë viteve që jam

marrë me studimin e historisë

ruse. Paraardhësit e mi u ar-

ratisën nga Perandoria Cariste

në vitet e para të shekullit të

kaluar dhe ndezën interesimin

tim të përjetshëm për Rusinë.

Ka disa personazhe historike

në këtë libër - Rasputini dhe

Stalini, ndër më të spikatu-

rit - dhe portretet e tyre janë

aq të sakta sa ç’mund t’i bëja

unë. Por, ndërsa shkruaja këtë

libër, Sashenka dhe familja e

saj nisën të ngjanin më realë se

bashkëkohësit e tyre faktikë.

Historianët përgjithësisht

shkruajnë për njerëz të

jashtëzakonshëm, që u kanë dhënë

formë ngjarjeve botërore.

SASHENKA

55 15E diel, 22 janar 2012

SUPLEMENT I PËRJAVSHËM PËR LETËRSINË Redaktor përgjegjës: FLORI SLATINA

Letrat"Historia nuk është mitologji"

INTERVISTE ME PERKTHYESIN E MIRENJOHUR MIÇO GUBERA

Një nga përkthyesit enjohur sot, MiçoGubera, prej disavitesh punon për sh-

tëpinë botuese "55". Disa nga librate tij të përkthyer e botuar nga kjoshtëpi botuese janë "Hebrenjte botadhe parate", "Ana e fshehte e naft-es", "KGB ne zemer te Vatikanit" etj.Për përkthyesin e njohur niveli i përk-thimit lë për të dëshiruar në shumëbotime. "Të bësh një përkthim tëmirë, sipas Guberës duhet që të jeshnjë njohës i mirë jo vetëm i gjuhës sëhuaj, por dhe gjuhës shqipe. MiçoGubera falë punës së tij cilësore nëpërkthime sot është bërë një ngaemrat e njohur. Ai ka sjellë tek lex-uesi vepra dhe botime nga më të ndry-shmet, duke u renditur në emrat qëkanë dhënë një kontribut të madhnë fushën e përkthimeve. Intervistae mëposhtme për gazetën "55" ështënjë përpjekje për të ndriçuar proces-in krijues, marrëdhëniet e tij me ve-prat dhe vështirësitë e përkthimit.

- Populli hebre është një pop-ull, historia e te cilit vijon te ng-jalle debate ende sot. Ne librine përkthyer nga ju, çfarë tento-het te tregohet?

- Çdo popull e komb ka mitet evet themelues, qe i kane shërbyerper ta unifikuar e qe te përballojëveshtiresite e shekujve qe kaneqene te mbushur me luftëra, asi-milime e shfarosje. Por mitologjiae popullit hebre duket si njemrekulli, ajo te le pa fryme, aq samendimi nuk ta kap. Sigurishtsepse kjo është e bazuar tek Biblaose me mire Bibla trajton historinëe atij populli te jashtëzakonshëm.Veçantia e popullit hebre qëndronne ate qe megjithëse populli me ipersekutuar i kësaj bote, populliqe ka pesuar shfarosjet me te pa-mundshme, ai so qëndron ishumte ne numer, ne krye te sh-kencës, te ekonomisë, te teknikese kudo. Atëherë njeriut i lind py-etja e natyrshme, si ka mundesi,qe megjithe keta shekuj perseku-cioni, ai jo vetem mbijetoi por dhene eshte ne keto raporte me popu-jt e tjere te botes. Dhe mendja teshkon tek premtimi i Zotit, qe utha Hebrejeve se une do t'ju bej

popullin tim dhe do te jem Perën-dia juaj. Historia me sa duket eprovoi këtë!

Por sigurisht, pikërisht ky pozi-cion i Hebrejeve ne raport mepopujt e tjere, ka bere qe popullihebre te vuaje xhelozitë, ambiciet,armiqësitë e kohëve, duke filluarme Egjiptin e lashte. Deri këtujemi ne mitologji, por historia nukështë mitologji. Pikërisht ky esh-te dhe debati i madh sot, pra secfare vendi zënë Hebrenjtë midisBibles dhe Historisë.

- Çfarë kërkon te tregojeShlomo përmes këtij libri?

- Ne kohet e sotme, kurmundësitë teknike dhe shkencore,ne fushën e arkeologjisë dhe his-torisë jane te tilla qe mund tevertetohen teza nga me te pabe-sueshmet, debati është bere mekonkret. Nje nder keta historiane,

qe une do ta quaja pionier, pjese eketij debati eshte dhe ShlomoSand, i cili, duke e pare problemine kombeve dhe kombësive ne kënd-vështrime moderne, ne hapesirenkoncepteve globaliste, i ben njerishikim gjithe historisë se popu-llit, pjestar i te cilit eshte. Ashtusic thot dhe vete ne parathenie telibrit,si u sajua rraca cifute, ai kamarre persiper nje pune sa te rrez-ikshme dhe te vështirë. Te rrezik-shme se do te thotë t'i kundërvi-het historiografisë ne fuqi ne Izra-el. Mirpo ai me guxim, si profesori historise, me dokumenta teshumte, sipas atij, provon se çi-futet e sotëm, une po përdor keteterm qe vet autori e perdor, argu-mentimin e te cilit do ta gjeni neliber, nuk jane Hebrejte e dikur-shem. Baza e kesaj teze, eshte be-simi fetar, judaizmi. sigurisht ketu

5516 E diel, 22 janar 2012

Kontaktoni në florislatina@yahoo.comLETRAT

"Historia nuk është mitologji"INTERVISTE ME PERKTHYESIN E MIRENJOHUR MIÇO GUBERA

nuk mund te trajtohet gjitheproblemi, por argumentat qe sh-tron ai jane shume intresante.

Shlomo Sand ka ne qender teanalizes se tij, Izraelin e tij, i ciliduhet te jete nje vend paqeje ku tejetojne si te barabarte te gjitheperberesit e popullit qe jeton neIzrael. Natyrisht kjo nuk eshte ve-tem nje deshire apo slogan, perhater te globalizmit, por ai sjellprova te ndryshme historike dhearkeologjike, qe mbështesin tezene tij. Për kete fakt, libri ka tërhequrvëmendjen e shume historianeve,politikaneve, dhe njerezve te za-konshëm, jane organizuar konfer-enca dhe intervista, jane aktivizuartelevizione dhe gazeta, dhe librieshte botuara dy here.

- "Hebrenjte bota dheparate", eshte nje tjeter liber in-teresant i perkthyer nga ju. Ngandryshon ky liber nga libri i sip-erpermendur?

- Libri i Zhak Atalis, Hebrejte,Bota dhe Parate, eshte nje veper emadhe per historine e popullitHebre. Po si ka mundesi, mund telindi pyetja! Po vetem popujt menje histori kaq te madhe mund tekene nje histori kaq te madhe e tegjate, dhe mund te shkruaj kaqshume. Sigurisht, Zhak Atali nukka patur per objektiv ate qe kaShlomo Sand, por dhe ai me provasa biblike dhe historike pershkru-an historine e jashtzakoneshme tepopullit te vet. Ai te mrekullon kurlexon gjithe ate histori te atij pop-ulli, megjithse aq i persekutuar, per-seri ne majat e zhvillmeve boterore,si ne fushat qe thame me larte edhene ato sociale dhe filozofike.

"Ana e fshehte e naftes", esh-te nje rrefim mbi themelin ekrizave sot. Si gjenerohen keto

kriza permes naftes, dhe cilaeshte rendesia e saj?

-Libri i Erik Laurentit, “Ana eFshehte e Naftes” eshte nje liberanalitik, tipik i ketij autori, lidhurme nje nga problemet me te mpre-hta, ne mos me i mprehti, i botes,sic eshte problemi i energjise, lendae pare e se ciles sot eshte nafta.Me pervojen e tij si gaetar, memundesite qe ka patur per tu fu-tur ne mjediset ku nuk mund tefutet nje njeri i zakonshe, ErikLaurenti zbulon intrigat, interesat,kalkulimet, fitimet, shpenzimet,ne fushen e naftes. Ne thelb au-

tori zbulon luften e vazhdueshmeqe eshte bere per naften, perplasjene interesave, agresivitetin, luftrate verteta, zhvillimet gjeopolitike,etj. Duke sjell deklaraten e nje ishfigur te nazizmit, sipas te cilit Hit-leri e humbi luften sepse nuk kish-te nafte, kjo mjafton per te kuptu-ar rendesine strategjike te kesajlende te pare per te punuar siaeroplanet dhe makinat, bile dheindustria elektronike. Nepermjetketij libri lexuesi njihet me labir-inthet e administratave te ndry-shme te botes, me personazhe dhefigura qe kane ndikuar ne historinee ngatërruar te tregtise se naftes.

"KGB ne zemer te Vatikanit".A mund te na flisni pak per keteperkthim tuajin?

- Ne luften e gjate te ftohtemidis dy kampeve, nje vend merendesi zë edhe lufta e ish kampitlindor kunder Vatikanit, dhekonkrektisht kunder Papa GjonPalit te II, njerit prej luftetareve mete vendosur kundr komunizmit.Zgjedhja e e Gjon Palit ne krye teVatikanit, per udheheqien sovje-tike ishte ishte nje goditje e rende.Prandaj dhe nje pune intensive esherbimeve sekrete te vendeve telindjes, nen komanden e Sovje-tikeve, nisi heret. Dhe ato arrijneqe deri ne zemer te Vatikanit te

Me pervojen e tij sigaetar, me mundesiteqe ka patur per tu futurne mjediset ku nukmund te futet nje njerii zakonshe, ErikLaurenti zbulonintrigat, interesat,kalkulimet, fitimet,shpenzimet, ne fushene naftes.

Bashkimit Sovjetik, shërbimetsekrete te Gjermanisë Lindore, ete vendeve te tjera te lindjes. Libriparaqet interes te veçante si persai përket punës intensive te koklav-itur te shërbimeve sekrete telindjes edhe per te parë figurëndinjitoze te Gjon Palit te II, sido-mos kur shkon vete ne qeline e AliAkacait.

- Sa e vështirë eshte te përk-thesh libra dhe autore te tillehistorike?

-Secili libër ka vlerën e vete dhevendin e vete ne morine e libraveqe shkruhen. Sigurisht përkthiminje romani nga përkthimi i nje librihistorik ka veçorinë e vet. Ne qoftese nje roman kerkon vëmendje tekndërtimi i fjalive, tek vlerësimi ifigurës artistike, dhe kështu te ar-rish qe te shprehesh mire e qarteedhe shpirtin apo fabulën e librit,veçanërisht figurën artistike, njëlibër historik e ka veshtiresine teke vërteta e cila duhet te pasqyro-het me ekzaktesi. Sigurisht njeliber historik ka shume data, ng-jarje, personazhe, vende, etj, te cilate ngarkojne disi punen. Por si-doqoftë nje libër historik te mbanmbërthyer dhe te gjitha keto nukduken gje, ose nuk i kupton fare.

Intervistoi:Flori SLATINA

Ne faqet e ketij librilexuesi do te gjej ketokurthe dhe përgatitje,

duke filluar qe nga Byrojapolitike e Bashkimit

Sovjetik, shërbimet sekretete Gjermanisë Lindore, e

te vendeve te tjera telindjes. Libri paraqet

interes te veçante si persai përket punës intensive te

koklavitur te shërbimevesekrete te lindjes edhe per

te parë figurën dinjitozete Gjon Palit te II, sidomoskur shkon vete ne qeline e

Ali Akacait.

ndertojne nje rrjet spiunazhi perte vepruar ndaj Gjon Palit. U desh-en vite te gjitha pune te ketyreshërbime, duke rekrutuar dhe kar-dinale, bile qe te organizonin atet-antin e famshem kundet tij. Nefaqet e ketij libri lexuesi do te gjejketo kurthe dhe përgatitje, dukefilluar qe nga Byroja politike e

Çdo popull e komb kamitet e vet themelues,qe i kane shërbyer per

ta unifikuar e qe tepërballojë veshtiresite eshekujve qe kane qenete mbushur me luftëra,

asimilime e shfarosje.Por mitologjia e popullit

hebre duket si njemrekulli, ajo te le pa

fryme, aq sa mendiminuk ta kap.

55 17E diel, 22 janar 2012

Kontaktoni në florislatina@yahoo.comLETRAT

HISTORIA E NATËS

Nëpër rrjedhën e brezavenjerëzit formuan natën.Në fillim ajo ish verbëria;gjemba që gëricnin këmbë të zbathura,frika e ujqve ish.Ne kurrë s'do ta dimë kush krijoi fjalënpër ndërkohën e hijesduke ndarë të dy muzgjet;ne kurrë s'do ta dimë në ç'kohë erdh ajo t'caktonteorët yjore.Të tjerë mitin krijuan.Ata e bënë atë mëmën e Fative t'qetaqë thurin tonin fat,ata dele t'zeza i flijonin, dhe gjelinqë këndon vdekjen e vet.Kaldeasit i jepnin asaj shtëpi dymbëdhjetë;për Zenonin, fjalë të pafund.Ajo formë mori prej hekzametrit latindhe tmerri i Paskalit.Luis de Leon pa n'atë atdheune shpirtit 'tij t'plagosur.Tanima t'pashtershme e ndiejmë atësi një verë e lashtë t'ishtedhe asnjë s'mund ta kundrojë pa marramendjendërsa koha e ka ngarkuar me përjetësi.

Dhe të mendosh që s'do të ekzistonteVeç për ata instrumente t'brishë, sytë.

ARTI I POEZISË

Të shohësh kah lumi bërë prej kohe e ujiDhe të kujtohesh që Koha është një tjetër lumë.Të dish që endemi si lumidhe fytyrat tona treten si uji.

Të ndiesh që zgjimi ësht' një tjetër ëndërrq'ëndërron për mos ëndërrimin e që vdekjae cila na frigon n'eshtra është ajo vdekjeqë çdo natë e quajmë ëndërr.

Të shohësh në çdo ditë e vit një simboltë gjithë ditëve t'njeriut dhe viteve të tij,dhe të kthesh dhunën e vitevenë një muzikë, një tingull dhe një simbol.

Të shohësh një ëndërr në vdekjen, te perëndiminjë trishtim t'artë - e tillë është poezia,e thjeshtë dhe e pavdekshme, poezia,kthimi, njëlloj si agimi e perëndimi.

Ndojherë ndajnatës është një fytyrëqë ne na sheh nga thellsitë e pasqyrës.Arti duhet t'jetë ajo lloj pasqyre,çdonjërit duke i zbuluar të tijën fytyrë.

Ata thonë Uliksi, i lodhur mrekullish,me dashurim qau me shfaqjen e Itakës,e thjeshtë dhe e gjelbër. Arti është ajo Itakë,një përjetësi e gjelbër, jo mrekullitë.

Arti i pafundëm është si lumi që rrjedh,që ikën, por edhe mbetet, një pasqyrë për t'njëjtinHeraklit t'lëvizshëm, i cili ësht' i njëjtipor edhe i ndryshëm, si vetë lumi që rrjedh.

Poezi nga Andi KOSTA

Ikje në kthimKjo është kolona ime gdhendur kohë përparase të lindja,ndërsa kjo është ikona imee vjetër sa kolona ime;

kur linda, më varën në kolonën time dhemë treguan ikonën time...

kur të zbres e më pas të ngjitemdo të zbres nga kolona ime,do të lë ikonën time dhedo të shkoj për t'u kthyer sërish...

* * *ne i përkasim një tjetër jetëthyerjeje,më pak të dhimbshme,më shumë të trishtë;hijet tona përthyhen,lakohen,dikur nëpër natë thërrmohen...agu vjen dhe mbledhthërrm(h)ijat tona,për t'i ringjallur po aq të brishta...

Banoj rrënojashbanoj rrënojash prej argjile të pjekurprej një kohe të gjatë,por ende ndjehem i posaardhurimes rrënojë-argjilë-banuesish të mi-të vjetër sa një rrudhë…

Lirikë buzë një bregu të zhveshurMë duhet edhe pak kohë e dashur,edhe fare pak kohë;në të ngrysur mbërrij në Itakë...

Kemi ngecur në një cektinëbuzë brigjesh blutë para-muzgut,tek - mbërthyer kemiKOHËNdhe lidhur -tek bashi i anijes...

I pa ngjyrë...shpërhapur manteli i kuqi buzëve të tuambi shpatullat e miapa ngjyrë...(kam frikë se nesërdo të gdhihemi lakuriqtëndanë një shtrati të një dhomëze në një motel të një qyteze të përgjumurbrenda kuadratësh të kuqtë mantelit tëndtë zhubrosur)...

Zgjimi...një nga një...ditët e miazhveshin mbështjellën e tyre - të gjitha lëkurët e tyre,dhe ashtu, mbetur pa hire...s'më mbetet veç të shoh njollën time të murrmeharruar mushkërive të tyre pa jetë...

por,nuk harroj të zgjohem herët...

Zërazëraduke zbritur tatëpjetënjë shtegupër t'u kredhur më pasnë një pellg...

një mëndeshë buzë pellgutçon zërinkërcënueshëm ...

DËSHMITARI

Në një stallë që qëndron thuajse nën hijen e një kishe të re prej guri, njënjeri me sy gri dhe mjekër të thinjur, i shtrirë midis aromës së kafshëve,i përulur përpiqet të qasë pranë vetes vdekjen, pothuajse njëlloj si njënjeri përpiqet të detyrojë veten të flejë. Dita, e bindur ndaj ligjeve të

pafundme dhe të fshehta, zhvendoset ngadalë përreth dhe përzien hijet në vendet më tëulëta; jashtë shtrihen fushat e pluguara, një hendek i mbushur me gjethe të rëna dhenjë gjurmë e zbehtë e një ujku në deltinën e zezë atje ku vija e pyjeve fillon. Njeriu fledhe ëndërron, i braktisur. Këmbanat që bjenë për lutjet e zgjojnë atë. Këmbanattanima janë një nga ritet e mbrëmjes në mbretëritë e Anglisë, por kur ishte fëmijënjeriu kishte parë fytyrën e Woden, tmerrin e shenjtë dhe triumfin, idhullin e trashëprej druri të mbushur me monedha romake dhe mantelet tejet të rënda, flijimet ekuajve, qenve dhe të burgosurve. Para se t'ia behë agimi ai do të vdesë, dhe bashkë metë, të fundit imazhe dëshmitare të riteve pagane do mbarojnë, për t'u mos parë kurrëmë. Bota do të jetë pak më e varfër kur ky burrë sakson të vdesë.

Gjërat, ngjarjet që zënë hapësirën sidoqoftë vijnë drejt fundit, kur dikush vdesmund të na bëjë ne të ndalojmë të habitur - dhe sidoqoftë një gjë, ose një numër ipafund gjërash, vdes bashkë me vdekjen e çdo burri apo çdo gruaje, përderisa dhe vetëuniversi ka një kujtesë, si na kanë sugjeruar teozofët. Në rrjedhën e kohës ka qenë njëditë kur u mbyllën sytë e fundit që kishin parë Krishtin; Beteja e Junín dhe dashuria eHelenës vdiqën me vdekjen e një njeriu. Çfarë do të vdesë me mua ditën që unë do tëvdes? Çfarë imazhi i prekshëm ose i brishtë do t'i humbasë botës? Zëri i MacedonioFernándesit, imazhi i një kali brymës në një pjesë lirë në një qoshe të Sarrano dheCharcas, një shufër squfuri në sirtarin e një tavoline mogani?

RAGNARÖK

Imazhet në ëndrra, shkruante Coleridge, figurohen që nga impresionet që intelekti ynë do t'i quante shkaqe; ne nuk e ndiejmë tmerrin sepse na ështëfanitur një sfinks, ne ëndërrojmë një sfinks me qëllim që të shpjegojmë tmerrin që ne ndiejmë. Nëse kjo gjë është e vërtetë, si mundej një kronikë e

thjeshtë e formave të saj të transmetojë shtangien, triumfin, panikun, tmerrin dhegëzimin që ndërthuren së bashku në ëndrrën e natës? Unë do të orvatem të plotësoj atëkronikë, megjithatë; ndoshta fakti që ëndrra përbëhet veçse nga një skenë e vetmemund të fshijë ose zbutë vështirësinë thelbësore.

Vendi ishte Kolegji i Filozofisë dhe i Letrave; ora, ndajnatë. Çdo gjë (siç ndodhshpesh në ëndrra) ishte paksa e ndryshme; një zmadhim i lehtë i shndërronte gjërat. Nezgjodhëm autoritetet; unë do të flisja me Pedro Henríquez Ureña, i cili në jetën ezgjimit kishte vdekur para shumë vitesh. Papritur, ne ishim të shtangur nga një zhur-më e fuqishme e demonstruesve ose e muzikantëve të rrugës. Që nga Nënbota nedëgjuam thirrjet e njerëzve dhe kafshëve. Një zë klithi: Ja ku po vijnë! dhe më pas:Zotat! Zotat! Katër a pesë persona u shfaqën që prej turmës dhe zaptuan podiumin eauditorit. Çdonjëri duartrokiste, duke qarë; ishin zotat, duke u kthyer pas një syr-gjynosjeje prej shumë shekujsh. Duke u përvijuar më të mëdhenj sesa jeta ndërsaqëndruan mbi podium, kokat e tyre të hedhura nga pas dhe gjokset e shtyra përpara,ata me arrogancë e morën homazhin tonë. Një prej tyre mbante një degë (e cila ipërkiste, pa dyshim, botanikës së thjeshtë të ëndrrave); një tjetër, me një gjest gjithëpërf-shirës, zgjaste një dorë e cila ishte një putër kafshe; një nga fytyrat e Janusit shihtemosbesues nga sqepi i përkulur i Thoth-it. Ndoshta të emocionuar nga duartrokitjajonë, një prej tyre, nuk mund ta kujtoj se cili, shpërtheu në një kakarisje triumfuese,çuditërisht të hidhët që ishte gjysma gagaritje e gjysma fërshëllimë. Nga ajo pikë,gjërat ndryshuan.

E gjitha filloi me dyshimin (mbase të tepruar) që zotat ishin të paaftë për të folur.Shekujt e një jete të egër fluturimi e kishin atrofizuar atë pjesë të tyre që ishte hu-mane; hëna e Islamit dhe kryqi i Romës kishin qenë të papajtueshëm me këta ikanakë.Vetullat e nxjerra, dhëmbët e zverdhur, mjekra e rrallë e një mulati ose e një kinezi dhelafshët kafshërore ishin testamentet për degjenerimin e linjave Olimpiane. Veshjet qëata kishin nuk ishin prej atyre të një varfërie të hijshme dhe të ndershme, por më sëshumti të një luksi kriminal të një strofulle kumari të Nënbotës dhe të shtëpive mereputacion të sëmurë. Një gjak ngjyrë karafili rrodhi nga vrima e një kopse; nën njëxhaketë të shtrënguar dikush mundi të dallonte konturet e një thike. Menjëherë, ne endjemë që ata po luanin trompën e tyre të fundit, që ata ishin dhelparakë, injorantë dhemizorë, si grabitqarë të rritur, dhe nëse ne do të lejonim veten të dridheshim nga frikaose keqardhja, ata do të mbaronin duke na shkatërruar ne.

Ne nxorëm revolverët tanë të rëndë (papritur në ëndërr na u shfaqën revolverët)dhe me ngazëllim i vramë zotat.

Përktheu: Neli NAÇO

Arti ipoezisë

Jorge LUIS BORGES

5518 E diel, 22 janar 2012

Përktheu: Rudina Dahri

LETRAT

Më 1889, kur Friedrich Nietzschevuante nga nervat, gjë që u bë shkak përfundin e karrierës së tij, ai ishte virtual-isht i panjohur. Në kohën kur ai vdiq më1900 në moshën 55 vjeçare, ishte bërë njëfilozof i famshëm. Nga Rusia deri nëAmerikë admiruesit e tij imitonin gjykimine tij për veten si një figurë titanike, i cilimund të alternonte kursin e historisë: „Jamqenia njerëzore më e lemeirshme që ka ekz-istuar deri tani; kjo nuk e pengon mundës-inë që mund të jem më i dobishmi“.

I biri i ministrit që jetonte në një qytettë vogël, ai iu fut studimit të letërsisëklasike ndërkohë që po rritej në Gjerman-inë lindore. Në moshën 24 vjeçare u bëprofesor në Bazel, të Zvicrës dhe pak vitemë vonë botoi librin e tij të parë „Lindja etragjedisë“. Kundër opinionit të grekëve tëlashtë si mishërim i kundërpeshës, Niçetheksoi teprinë „Dioniziake“ dhe eksitiminqë plotësonte virytet „Apolloniane“ të qartë-sisë dhe të shplodhjes.

Suksesi i librit ishte disi i kufizuar dheautori qesëndisej nga një klasicist i çmen-dur që „mblidhte bashkë tigrat dhe panterat,por jo rininë Gjermane“.

Historia e një ikonedhe idetë e tijNga Jennifer Ratner-

Rosenhagen

Në të vërtetë, ai nuk do të bënte bash-kë askënd dhe asgjë. Duke vuajtur ngamigrena e fortë, Niçe hoqi dorë nga postiakademik, kur ishte 34 vjeç dhe nisi jetëne një intelektuali noman në Europë. Menjë intensitet të shkallëzuar, ai emetoi ve-prat novatore të filozofisë, që sfidoi çdo el-ement të civilizimit europian. Ai ngriti nëqiell heroizmin artistic të Bethovenit dheGëtes; nxiu „moralitetin prej skllavi“ tëKristianizmit, që shpërfytyroi dobësinë nëvirtyt dhe forcën vitale në mëkat; dhe bërithirrje për forcën e shpirtit që mund tësjellë „rivlerësimin e virtytit“. „Njeriu mëi lartë“ apo siç e quante nganjëherë Niçe„mbinjeriu“ nuk i dorëzohej së keqes; aiparashihte që jeta në tokë përsëriste vetendhe kjo ishte tepër e saktë. Në veprat emëvonshme, Niçe ka shkruar për madhësh-tinë e vazhdueshme dhe megallomaninë nërritje të neverisë së tij për „kopenë“ e rën-domtë, për rrezikun e nihilizmit dhemundësinë që vullneti për pushtet është„fakt historie“. Ai e kaloi dekadën e fundit

Ja çfarë i bëri Niçja Amerikësnga ALEXANDER STARmarrë nga New York Times

të jetës duke u kujdesur për nënën dhe përmotrën e tij.

Ashtu siç shprehej Niçe, shkrimet e tijnisën të shpërndaheshin. Qarqet e vogla tëradikalëve europianë, aristokratët dhe mospër-shtatjet fillestare, gati për t’i dhënë formëvlerave të reja që kërkonte mosha.

Esteti gjerman Kessler komplotonte përtë ndërtuar një memorial për Niçen në Uein-mar në një stadium, një tempull apo njëstatujë; ai shpresonte të kishte efekt te „zh-vendosja e personalitetit të Niçes në një for-mulë arkitekturore“ duke shprehur „unite-tin e shkujdesjes, të gëzimit dhe të push-tetit“.

Por nëse Niçe frymëzoi ngazëllimin dhedevocionin, ai gjithashtu i la në mëdyshje

qeniet njerëzore dhe i trazoi mendjen e tyre.Si një njeri i tërhequr nga bota, ai lëvdoiegërsinë dhe forcën. Ai qortonte kristian-izmin si një „krim kundër jetës“ edhe kurpretendonte se kjo i bënte njerëzit intere-santë për herë të parë dhe propozoi që çdogjë që dimë është thjesht një „njohje nëperspektivë“ por e pjesshme, edhe kur ko-mpozon vërejtjet kategorike si „Zoti ka vde-kur“; „Është vetëm një fenomen estetik qëekzistenca dhe bota janë të justifikuara nëjetë të jetëve“; „Nuk ka fakte, vetëm inter-pretime“.

Që nga zanafilla, lexuesit amerikanë tëNiçes u magjepsën dhe u ngacmuan emo-cionalisht. Asketizmi kristian i urryer, sen-timentalizmi i klasës së mesme dhe ekzalti-

mi demokratik ishte një ofendim për karak-teristikën e spikatur amerikane të shekullittë 19. Pikërisht për këtë arsye, ai u magjepsnga amerikanët e rinj që ndjenin një llojlargimi prej kulturës së tyre dhe kishin vazh-duar ta bënin këtë prej kohësh. Por pash-mangshmëria e sotme dhe Niçja i shastisurnuk është domosdoshmërisht i njëjti Niçe icili frymëzoi lexuesit në të kaluarën.

Edhe pse Niçe nuk e pëlqente të majtën,ai duhej prej këtij qarku. Siç ka shpjeguarRatner-Rosenhagen, anarkistët dhe„radikalët romantikë“ si dhe „kozmopoli-tanët me besime të patundura në politikë“që e mirëpritën atë në Amerikë besuan se ekishin gjetur manifestimin e përsosur tëEmersonit, për të cilin një mendim ishte „Igjallë … ashtu si shpirti i një bime apo i njëkafshe“.

Që ta lexosh Niçen është njësoj si tëpushtosh një ndarje të tërë civilizimeshmidis të menduarit dhe të ndjerit. IsadoraDuncan është shprehur se ai „rrëmbenteqenien time“ ndërkohë që edhe Xhek Lon-don, edhe Eugen O’Neil e shihnin atë sikrishtin e tyre. Emma Goldman e përfundoiromancën e tij me anarkistin austriak EdBrady sepse ai nuk e vlerësonte autorin emadh që e kishte marrë atë te „shtati ipaëndërruar“. Për lexues të tillë „Kështu foliZarathustra“ me thirrjet e tij magjike tëmbinjeriut për të krijuar një moralitet të riqë mund të „mbetej i besuar për tokën“ ish-te Niçja i vërtetë. Ata konfirmuan gjykimine tyre që besimtarët dhe amerikanët nuk ish-in vend për mendimtarë seriozë. Ratner-Rosenhagen shton se „Shumë vite para sepjesëtarët e këtij brezi të ‘humbnin’ në Eu-

„Njeriu më i lartë“ apo siç equante nganjëherë Niçe„mbinjeriu“ nuk i dorëzohejsë keqes; ai parashihte qëjeta në tokë përsëriste vetendhe kjo ishte tepër e saktë.Në veprat e mëvonshme,Niçe ka shkruar përmadhështinë e vazhdueshmedhe megallomaninë në rritjetë neverisë së tij për„kopenë“ e rëndomtë, përrrezikun e nihilizmit dhemundësinë që vullneti përpushtet është „fakt historie“

55 19E diel, 22 janar 2012

LETRAT

ropë, ndjeheshin si në shtëpinë e tyre meme Niçen dhe sit ë pastrehë në Amerikënmoderne“.

Por admiruesit amerikanë të Niçes u për-ballën me një problem turbullues: si t’i nda-nin sulmet dehëse nga turmat e qytetarëve?Botuesi Benjamin Tucker e mirëpriti ardhjene „një tjetër egoisti të madh“. Por ai gjith-ashtu shqetësohej nga çlirimi i egos sëmbinjeriut. Gazetari Vance Thompson epërkrahte shpërfilljen e tij për „falsitetinmonstruoz se të gjithë njerëzit kanë lindurtë lirë dhe të barabartë“ ndërkohë që Menck-en, interpretuesi më ndikues amerikan iNiçes, përkrahte „individualizmin më tëmadh që nga koha e Adamit“ për shfaqjen enjë të vërtete elementare: „Vetëm viktimabeson në barazi“.

Ndërkohë që lexuesit e hershëm të Niçese morën atë si një antidotë për ameri-kanizmin dhe kjo nuk donte të thoshte seata e shihnin atë si përfaqësues i Gjerman-isë.

Duke besuar te paraardhësit që ishinaristokratë polakë të njohur si Niezky, disaia atribuonin të menduarit „emocionit prejsllavi“. Gjithçka ndryshoi më 1914 me bot-imin e një gazette angleze të titulluar „Luf-ta euro Niçeane“. Filozofi i emancipimitpersonal u transformua në një kalorës pro-to-rrebesh që besonte se kishte të drejtë dhee mirëpriti ngritjen e „bishës bjonde“ gjer-mane.

Më 1924, reputacioni i Niçes u dëmtuaedhe më, kur Nathan Leopold dhe RichardLoeb, djemtë adoleshentë të familjeve të pa-sura të Çikagos, kryen një vrasje të rastitme synimin për të krijuar besimin se ishinmbinjerëz.

Nëse imazhi i Niçes do të arrinte pikënmë të ulët gjatë Luftës së Dytë Botërore, nëkohën kur Hitleri e prezantoi Musolinin menjë sasi të madhe veprash të tij dhe histori-

ani Brinton shkroi një libër ku pohonte semund të kishte qenë „një nazist i mirë“, njëlloj ringjallje që do të vinte shumë shpejt.Detyra e vërtetë e mbinjeriut ishte të tejka-lonte vetveten, jo të tjerët dhe të veprontekështu duke skalitur impulset e tij, men-dimet dhe trashëgiminë në një unitet tëparacaktuar që mund të quhej „stil“. PorKaufman dhe të tjerët që e ruanin si thesarindividualizmin e papajtueshëm të Niçes dhesi një mbrojtje kundër kërcënimeve të to-talitarizmit, e humbën kuriozitetin për ve-prat e tij aktuale.

Siç shprehet Ratner Rosenhagen, njëbrez i mëvonshëm i amerikanëve, të ndikuarnga Michel Foucault dhe Jacques Derrida evlerësonin Niçen si si garantues individual,por si çmontues i saj. „Bërësi i një veprimiështë thjesht një trillim“ shkruan Niçe në„Gjenealogjinë e moralit“ dhe nënkuptimiishte i qartë: Nëse Zoti ka vdekur, edhe qe-niet janë një imagjinatë ashtu si vetë ai. Nukekzistonte asnjë e vërtetë objective, vetëmefektet e së vërtetës të shkaktuara nga funk-sioni i pushtetit dhe ndryshueshmërisë sëgjuhës.

Te „Mbyllja e mendjes amerikane“ AllanBloom e qortoi „Niçizimin e së majtës“ dukeu shprehur se donte të thoshte me këtë qëngritja e relativizmit të gjymtuar ndikontete besimi në të mirën dhe në të keqen. PërBloom dhe studentët e tjerë të Leo Strauss,sidoqoftë, Niçe nuk ishte thjesht sëmund-ja, por ishte edhe diagnostikimi dhe mundë-sia për t’u kuruar. Më mirë se kushdo, Niçee kuptoi rrezikun e nihilizmit modern dhenevojën për të kultivuar shpirtrat e fortë, qëdo të luftonin për të arritur shkëlqimin panjë besim fetar autoritar.

„Niçja amerikan“ është një vepër krejtë-sisht e kthjellët e historisë intelektuale, porashtu siç këmbëngulte Niçja, të gjithë stu-diuesit reflektonin në temperamentin e kri-

juesit të tyre dhe është e qartë që Ratnernuk gjen dot as poststrukturalistin, as Niçentradicionalist. Në fund të librit të saj, ajo ikthehet Harold Bloomit dhe filozofit Cav-ell, i cili e kishte vënë gjithnjë theksin teprirja e Niçes ndaj njeriut që e konsideron-te si „autorin më prodhimtar“ të shekullittë tij, Ralph Ëaldo Emerson. Në të vërtetë,mund të thuhet se Emerson çoi përparamënyrën e të folurit më të famshme të Niçes.Ekziston një linjë direkte nga „mbishpirti“i Emersonit tek „mbinjeriu“ i Niçes. Disadekada para se Niçja të shkruante „Ajo qënuk më vret, më bën më të fortë“, Emersonka shkruar „Në përgjithësi, çdo e keqe sëcilës nuk i dorëzohemi, është një mirëbërës“.Emerson paralajmëroi ankthin e Niçes lidhurme gjithëpranimin e vërshimit dhe fuqisëdhe vlerën e së kaluarës ë iku“. „Vetëm jetaka vlerë“ ka shkruar Emerson „jot ë jetuar-it. Ndërprerja e forcës në momentet eshplodhjes; ajo jeton në momentet e ndry-shimit nga e kaluara në një strukturë të re“.

Ratner del në konkluzionin që Cavell,

Bloom dhe filozofi pragmatist Richard Rortykrijuan një „Niçe amerikan“ duke utërhequr nga „interpretimet filozofike që ekuptuan se në një botë pa mbështetje, kënd-vështrimet tona për të vërtetën, për gjuhëndhe vetveten nuk janë pasqyrë e realitetit,por janë trillime të dobishme për të eksploru-ar rrugë të reja të zbulimit, burime të reja tëthagmës“.

Duke nënvizuar Emersonin e Niçes dhetrashëgimtarët pragmatistë, Ratner Rosen-hagen në mënyrë të pashmangshme kanëlënë pas dore atë që lidhet drejtpërdrejt meçështjen. Ajo nuk e merr parasysh që Niçjamendonte se Emerson ishte „shumë imagjepsuar prej jetës“ apo sesi dyshontepjesa më e madhe e popullit do të mund tëzbulonte gjithçka. Ai nuk thotë shumë përpraninë e tij te kultura. Mënyra e të foluritmë bombastike e Niçes më vonë do të futejnë kulturën popullore pa pengesën më tëvogël.

Në çdo brez Niçja ka gjetur admirues qëe kanë errësuar mesazhin e tij me atë tëAleister Crouley, njeriun e mistershëm, i cilipasi lexoi Niçen shkroi „Ky do të ishte i ligjii pacenuar“.

Nëse Niçe ishte i tmerrshëm, a ishteedhe mirëbërës? Në një libër të botuar më1985 „Niçe: jeta si letërsi“ filozofi Neha-mas argumenton se perspektiva e Niçes lëtë kuptohet se të gjitha besimet janë një-soj të vlefshme, por se ai që „besimi nukështë dhe nuk ka pse të jetë i nevojshëmdhe i vërtetë për të gjithë“. Në këtë lexim,mund të pranohet tërësisht një set besim-esh e vlerash dhe mënyra jetese që mbush-en me të dhe duke qenë se nuk ekzistonasnjë rrugë e vetme e jetës që është e drejtëpër secilin nga ne, atëherë nuk ka pse tëketë besime që përshtaten me këdo. Indi-vidualizmi amerikan nuk është përforcim ivetvetes apo një supozim që kushdo ka tëdrejtën për të menduar për atë që dëshi-ron. Për më tepër, theksohet se bindjet tonajanë thjesht tonat dhe duhen ruajtur meseriozitet, ashtu siç bëjmë me pasurinëtonë.

Ose, ashtu siç i përfytyronte Niçja filoz-ofët që mund të thoshin të gjithë një ditë‘Gjykimi im është gjykimi im’: askush tjetërnuk ka të drejta mbi të“.

Te „Mbyllja emendjes ameri-

kane“ AllanBloom e qortoi

„Niçizimin e sëmajtës“ duke u

shprehur se dontetë thoshte me këtëqë ngritja e rela-tivizmit të gjym-tuar ndikonte te

besimi në tëmirën dhe në të

keqen

5520 E diel, 22 janar 2012

REKLAMA

55 21E diel, 22 janar 2012

Një mëngjes maji njëzhuzhake e artë, ekolme, e ndjekurnga e bija, ende e

njomë, pasi fluturoi më kot nëpërkopshtet e mëhallës pa gjetur asnjëtrëndafil, duke përshquar nga larglehet e luleve të pensionit, qëndroiduke zukatur mbi gjethen e artë dhetë gjerë të një nespulle. Aty, pasimori frymë edhe njëherë, i tha sëbijës:

- Ja pra, i erdhi fundi edhe pele-grinazhit tonë. Poshtë kësaj gjethe-je ka aq shumë trëndafilë, që nukpresin gjë tjetër veç mbërritjentënde. Deri tani, meqë je e re kamdashur të të shoqëroj dhe të tëkëshilloj në zgjedhjet dhe në mar-rëdhëniet e tua me trëndafilat...Itrembesha ndjesive të reja e të vrul-lshme, që bashkë me papjekurinë emoshës mund të vinin në rrezikshëndetin tënd mendor dhe fizik.Por pashë që ti je një zhuzhake emënçur, tek e fundit si gjithëpjesëtarët e tjerë të familjes sonë.Kam vendosur që tashmë është kohatë fluturosh vetë mbi ata trëndafilaqë të pëlqejnë. Pra, është më mirëqë sot të ndahemi për gjithë ditën;në mbrëmje do të takohemi përsëripo mbi këtë nespull. Por para se tëndahemi duhet të të jap disa këshil-la. Mos harro kurrë që zhuzhakja kalindur për të përpirë trëndafila. Dheanasjelltas: zoti i ka krijuar trëndafi-lat që zhuzhaket të ushqehen me ta.Ndryshe për çfarë do të shërbeninkëto lule? Por nëse nuk gjen trëndafi-la mos ha; më mirë të vuash nga uriase sa të vësh ne gojë ushqim tjetërtë padenjë për sojin tënd. Dhe mosiu beso sofizmave të vemjeve e të tëtjerëve. Sipas tyre të gjitha lulet janëtë mira. Eh, në fillim kështu duketpor disa gjëra ndryshojnë me kal-imin e viteve të rinisë; zhuzhakja qëka dalë nga udha e Zotit zbulon tëgjitha veset e një argëtimi të turp-shëm; e dëbuar nga kombi i saj nuki mbetet veçse të shkojë mezhuzhakët e majit, me grerëzat, arzat,e të tjera fundërrina. Sepse trënda-fili, bija ime, para se të jetë ushqimpwr trupin është ushqim shpirtëror.Bukuria e tij i fal bukuri edhezhuzhakes së artë. Janë gjëra miste-rioze dhe më shumë nuk di ç’të tëthem. Di vetëm që disa ligje, që metë drejtë quhen hyjnore, janë ndër-shkuar gjithmonë kur janë thyer.Por ti nuk ke nevojë për këto parala-jmërime, je një zhuzhake e fortë dhee rregullt, dhe disa gjëra i kuptoninsitnktivisht. Atëherë, mirupafshimbijëza ime,do të shihemi nembrëmje.

Me të thënë këto fjalë nëna emirë u ngrit vrik fluturim, drejt njëtrëndafili të mrekullueshëm, të pur-purt me petale të sapoçelura; dru-hej se mos ndonjë zhuzhake tjetërose vetë e bija mund të qëllonte mëe shkathët.

Vogëlushja ndenji disa minutambi nespull duke medituar mbi fjalëte mëmës. Pastaj fluturoi edhe ajo.Kush nuk është zhuzhake, nukmund ta imagjinojë se ç’është njëtrëndafil për të. Përfytyroni nje qielltë kaltër maji, të përshndritur tej etej nga rreze të arta diellore, në njëkopësht të lulëzuar. Papritmas për-para syve të zhuzhakes fluturake

që përdridhet si gjarpër mes plisave.Është e shëndetshme aroma e sajprej bari dhe vese. Me atë gjel-bërimin e saj të ëmbël, ajo në vetve-te është e kulluar. Zhuzhakjamallkonte në zemrën e saj natyrën,që e kish bërë ndryshe nga te tjerate rracës së saj, ose më mirë, që kishbërë të gjitha zhuzhaket ndryshenga ajo. Më në fund, duke e parë sevullneti nuk po i hynte në punë përasgjë, sepse sado të përpiqej nukarrinte t’i donte trëndafilat, vendo-si të mos e pengonte më prirjen esaj, përkundrazi të lëshohej e tëranë krahët e instiktit të vet.

Tek e mbramja - mendonte, dukekërkuar një sofizëm për t’u justi-fikuar e për të qetësuar ndërgjegjen,- ç’është një lakër? Një trëndafil igjelbër...e atëherë përse të mos iduam?

Pas gjithë këtyre pwrfytyrimeshështë e lehtë të imagjinosh ç’thurtenë mendje zhuzhakja e re në buzëtë nespullës ku e kish lënë e ëmapër të fluturuar drejt trëndafilit tëdëshirave të saj. Për të ndriçuar mëmirë dramën e atij shpirti fatkeq, poju tregojmë disa prej tyre.

“ Gjë e keqe, të lindësh ndryshenga shumica. Nuk dihet pse dhe si,ndryshimi kthehet papritur e pakuj-tuar në inferioritet, mëkat, krim. Emegjithatë mes meje dhe shumicësnuk ka ndryshim tjetër veçse njëraporti numrash. Ndodh për shem-bull, që shumica e zhuzhakeve t’iduan trëndafilat; pra është më mirëqë edhe unë t’i dua trëndafilat. Pah,i bukur arsyetim! Unë, për shem-bull, dua lakrat dhe asgjë tjetër veçtyre. Kështu jam gatuar e nuk mundtë ndryshoj.”

Është e kotë t’ju tregojmë gjerëe gjatë të gjitha mendimet e

LETRATKontaktoni në florislatina@yahoo.com

TRËNDAFILIshfaqet një gonxhe me sipërfaqe tëbardhë, hija e së cilës përkëdhel re-lievin madhështor dhe drita kurorë-zon petalet shkëlqimtare; një sipër-faqe mishtore dhe e ëmbël, e ngjas-hme me një gji te stërmadh të rën-duar nga qumështi. Janë petalet ejashtme të një trëndafili të bardhë,ende të paçelur, por paksa të bulë-zuar në majë, brenda të cilit dallo-hen petalet e shtruara njëra pastjetrës. Kjo bardhësi e pafund dhe evirgjër që shpejt pushton qiellin esyve të zhuzhakes, i ngjall asaj njëshkëndijë lakmie rrëmbyese dhepërvëluese; dhe me vrullin e parë qei lind ajo kuturis e futet me kokë nëatë mish të mrekullueshëm e të pam-brojtur . E kafshon dhe e çjerr si përta bëra fakt të kryer aktin e egër tëperdhosjes dhe të posedimit. Porinstikti i sygjeron një mënyrë mëdelikate penetrimi; dhe ja ku kapetnë anët e petalit të madh e futet tektrëndafili. Për një moment, mes pet-aleve, mund të shohësh, të ngjas-hme me një dorë që ndërfutet mestë linjtave të bardha, trupin e artë tëzhuzhakes që përdridhet me mun-dim duke u përpjekur të hyjë bren-da. Ja ku zhduket dhe trëndafili krye-lartë mbi degën e tij kthehet përsërinë pamjen e tij të zakonshme: kësh-tu një vashë e dlirë, në dukje ende epaprekur, thith sekretin përvëlues tënjë përqafimi dashurie. Por le tandjekim zhuzhaken në thellësinëintime të trëndafilit. Gjithçka rrethsaj përfshihet nga terri; një terr ifreskët, plot aromë, i butë. Një errë-sirë që jeton e rigëtin në thellësitë esaj të fshehta si një gojë eshumëdëshiruar. Zhuzhakjaçoroditet nga aroma e trëndafilit,verbohet nga bardhësia që ndeshinsytë e saj mes bashkimeve të peta-leve, ngurtësohet nga butësia e atijmishi. Ajo është vetë lakmia, ashtusi trëndafili dashuria vetë; dhe nënnxitjen e instikteve fillon të përpijëpetalet. Nuk është uria, siç mundtë besohet gabimisht, që e shtyn tëcopëtojë e të shqyejë petalet, porankthi për të arritur sa më shpejtzemrën drithëruese të trëndafilit.Çan zhuzhakja me thonj, shqyen,bren, copëton. Ndërsa nga jashtë kypenetrim i saj as që vihet re. Nëndritën e dellit, trëndafili kryelartëdhe i paprekur ruan paturpësisht tëfshehtën e tij përvëluese. Ndërkohëme një tërbim akoma më të madh,zhuzhakja çan një e nga një petaletmbrojtëse të trëndafilit, të parën, tëdytën, të tretën. Sa më thellë hyn,aq më delikate bëhen petalet, aq mëtë bardha, aq më erëmirë. Zhuzhak-ja gati humbet ndjenjat nga kënaqë-sia, forcat thuajse e lënë; ja dhe njëgoditje e fundit e thoit dhe ja kuhapet krejtësisht në lëmshin e errëttë petaleve vrima e fundit. Më nëfund ajo zhyt kokën në pushin e artë,e dehur nga poleni. Dhe atje mbetete çoroditur, e përhumbur, e kapitur,si në kllapi; mbetet në atë errësirë tëfreskët e plot aromë e nuk lëviz prejandej pikëgjalli për orë e ditë të tëra.

Por jashtë nën dritën e pafajshmetë majit, as drithërima më e lehtënuk do ta tradhëtojë turbullimin efshehtë të trëndafilit. Ky është fati izhuzhakes.

Por vajza, të cilën e ëma e kishkëshilluar aq shumë, edhe pse i qe

dukur e panevojshme ndjehej nëmënyrë të pandreqshme, krejt ndry-she nga shoqet e saj. E pabesueshme,por e vërtetë, trëndafilat asaj nuk ibënin asnjë lloj përshtypjeje; dhe atondjenja të zjarrta, atavike, që prejkohësh të stëlashta provoninzhuzhaket për trëndafilat e bukur eerëkendshem, zhuzhakja jonë bas-tarde kërkonte me këmbëngulje tuafalte lakrave të ftohta e plot rrudha.Këto shije të çuditshme zhuzhakja ikish kuptuar me kohë dhe fillimishtkish menduar t’i hapej së ëmës, porpastaj siç ndodh rëndom e tremburnga vështirësitë e bisede të tillë mezemër tw hapur dhe, në të njëjtënkohë mosbesuese ndaj rrugë-zgjidhjeve amtare, kish hequr dorë.Duke pasur besim në forcat e vetaishte përpjekur të vetkorrigjohej.Kështu nga trëndafili në trëndafil,nën vështrimin dashamirës të së ëmësish rrekur të rifitonte me vullnet, atoshije që instinkti ia mohonte.

Mundim I shkuar dëm.Sapo gjendej brenda petaleve,

menjëherë ndalonte si e paralizuar;trëndafilat jo vetëm që s’I ngjallninasnjë ndjesi, por e pushtonte njëneveri e pakapërcyeshme. Ai mish ibutë i dukej i përlyer me ndjeshmëritë shtirë e të mefshtë, atokundërmime, të përzjera me erëmyku; ajo bardhësi, e ndyrë, mik-luese. E ndërsa qëndronte pa lëvi-zur e plot neveri, ëndërronte lakrate gjelbërta, të freskëta e të ngrën-shme.

Lakrat nuk zbukuroheshin mengjyra rrenacake kartolinash, nukparfumoseshin me aroma të turp-shme e të ndyra, nuk mburreshinthuajse të vetkënaqura për butësinëe tyre të pështirë.Lakra ishte eshijshme, me koçanin e saj të bardhë

zhuzhakes së shkretë. Mjafton tëthemi, që në përfundim të arsyetimittë saj të gjatë, ajo u ngrit fluturimnga nespulla e pas disa manovrashvëzhguese, shkoi e u ul mbi fletën egjelbër në të kaltër të një lakre, plotdellëzime, vraje e përdredhka. Për tëmos rënë në sy, bëri gjoja sikur u ulmbi zarzavatin për të pushuar dhemori një qëndrim të shkujdesur dukeqëndruar ne brinjë dhe duke mbësh-tetur kokën mbi këmbkat e para. Qenjë këshillë e mençur, sepse pas paku dukën dy zhuzhake mendjelehtaqë fëshfërinë aty pranë gjithe hare:

-Nuk do vish? Po shkojmë përtrëndafila - i thirrën ato të dehura.

Mirë që në ngut e sipër ato nuke vunë re se si e priti zhuzhakja pro-pozimin e tyre. Na vjen keq ta themi,por zhuzhakja megjithëse e eduku-ar mjaft mirë nga e ëma bëri një gjesttë shëmtuar e të pasjellshëm kun-drejt tyre.

Pasi hodhi një vështrim rreth errotull dhe pa që nuk dukej asnjëkrah zhuzhakeje, bëri sikur u pen-gua në një nerv të gjethes së lakrësdhe u lëshua rrotullimthi drejt zem-rës së zarzavatit. Një sekondë mëvonë, pasi hapi me goditje të angësh-tuara thonjsh, një shkesë në gjethene trashë membranore, u zhduk bren-da palcës së përdredhur. Ç’të themimë tepër? Mos duhet të vonohemi etë përshkruajmë tërbimin me të cilinzhuzhakja, më ne fund e lirë për tëshfryrë instiktet e saj të shthurura,përparoi brenda lakrës? Se kur arritinë qendër të gjithë asaj gjethnaje tëftohtë e veshtullake u deh nga era ekeqe bimore që shpërndante zemramishtore? Dhe si ndenji gjithe ditënatje brenda, krejt e lektisur, një ditëe vërtetë orgjie?

Unë them që këto ngjarje mëmirë t’i kalojmë.

Në mbrëmje, ashtu siç qe ven-dosur, zhuzhakja me gjysëm zemreu tërhoq nga galeria që kish gërmuarnë zemër të lakrës dhe fluturoi mbinespull, në vendtakimin e caktuarnga e ëma. E gjeti duke parë rrotull,e shqetësuar që ajo s’po dukej.

Nëna e mirë e pyeti menjëherëse si e kish kaluar ditën; dhe vajza upërgjigj me çiltërsi se dita kish qenëshumë e mbarë; kish gjetur plottrëndafila.

Nëna hetoi fytyrën e së bijës, poru qetësua menjëherë duke e parë tëqetë e të pafajshme si kurre ndon-jëherë.

- Merre me mend, - i tha atëherë- erdhi një i çmendur...kishte parënjë zhuzhake tek futej, dridhem kure mendoj, nën gjethet e një lakre.

- Ç’tmerr - tha e bija, por zemrafilloi t’i rrihte me furi. - E kush qe?

- Pikërisht kjo nuk u bë e qartë -iu përgjigj e ëma. - E panë kur tash-më ishte futur nën gjethe, duke upërpjekur te fshihte kokën....por ngakrahët mendohet të jetë shumë e re.E shkreta ajo nënë që ka nxjerrë nëdritë një vajzë të tillë. E pranoj se pota dija që ime bijë do të kishte shijetë tilla, do të vdisja nga dhimbja.

- Ke të drejte, - tha tjetra - janëgjëra që as nëpër mend nuk tëkalojnë.

- Shkojmë - tha nëna.Në muzgun e vakët, dy zhuzha-

ket fluturuan drejt kopshtijeve tëtjera duke biseduar së bashku.

Përktheu: Aida BARO

ALBERTO MORAVIA

5522 E diel, 22 janar 2012

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Kontaktoni në florislatina@yahoo.comLETRAT

DashuriTregim nga Vasil PREMÇINëna e poetit Bari Marta ndërroi

jetë një ditë pas festës së Vitittë Ri. Dimri kishte kohën etij, ndaj priteshin erëra të ftoh-

ta dhe reshje bore. Çuditërisht, qielli shën-driste nga rrezet e diellit dhe gjithçka të kuj-tonte një ditë pranvere. Por nëpër skutat efshehta ku nuk shkelnin rrezet e tij, shkëlqe-nin cipat e akujve. Vërtet nuk të ngrohninrrezet e diellit, por ama i ftohti i hidhur që tëpriste fytyrën si një brisk, nuk ndihej. Faktiqë vdekja e nënës së poetit kishte ndodhurnjë ditë pas festës së Vitit të Ri, por edhe kësajdite me diell në mes të dimrit, për njerëzit embledhur do të thoshte se e ndjera kishteqenë njeri i mirë. Përpara se ta kallnin nëdheun e shkrifët me ngjyrë të kuqërremtë (atëçast m'u kujtua se si, vite më parë, kur ishanxënës shkolle, pasi e shkrinim në një kovëme ujë, me lëngun e saj, lyenim fundet emureve të klasës), miku im, Bariu, mbajtifjalën e fundit pranë arkivolit të saj memec.

-Gjatë jetës sime, kam mbajtur dhjetërafjalime për të tjerët, në raste gëzimesh ehidhërimesh. Por fjala e fundit pranë arkivol-it të nënës qenka më e vështira! Nëna më kalënë një porosi; t'i duash dhe t'i nderoshnjerëzit! Kurrë nuk do ta harroj porosinë esaj! Lamtumirë nënë! -përfundoi ai fjalën e tijdhe fshiu sytë e lagur nga lotët.

Në mbrëmje vonë, ndërsa ishim ulur për-ballë oxhakut që brambulliste nga flakët Bar-iu, nisi të tregojë:

-As vetë nuk e di përse dua të të tre-goj një ngjarje të hershme për nënën time.Ndoshta sepse ajo më ka mbetur si një peng…Një herë madje, thashë me vete ta tregoja atje,në varreza, por m'u në çstin e fundit, ndërro-va mendje.Ndoshta nuk ishte as vendi dhe askoha e përshtatshme.Por, tani mendoj semund ta tregoj. Dhe, pasi thithi me afshcigaren, nisi të flasë duke më vështruar ipërqendruar:

…Vjeshtën e atij viti prisja të filloja klasëne parë. Babai dhe nëna punonin nga mëngjesideri në mbremje vonë. Babai sillte dru ngapylli për t'u mgrohur e gatuar, ndërsa nënapunonte në plantacionet e mollëve. Ishtemuaji shkurt dhe ato ditë ferma mbillte fi-danë të rinj në kodrat përballë, disa orë largfshatit. Ndërsa gjyshja ime, nëna e babait, ivinte shtëpisë rrotull; lante, fshinte, miltelopën, gatuante, shkurt, ndihmonte samundej. Pasi hoqi nga furra përvlakun*,(tavëme miell misri i përzier me lakra, lëpjeta osepresh që piqet në furrë ose mbi prush) ajopreu një copë të mirë dhe e futi në një strajcësë bashku me një shishe me dhallë.

-Shko të keqen gjyshja deri te Kodra eUjkut! Çoja nënës që po i bie bretku në punëgjithë ditën për t'iu rritur juve! Të hajë edheajo një kafshore!

Duke venë re ngurimin tim, gjyshja mëvuri dorën mbi flokë dhe më këshilloi:

-Dëgjo bir, mos ki frikë nga ujqërit. Rrugës,këndo ose flit me zë të lartë që të tjerëve

Çen Cu ANG

Tregtari

Tregtari mburret me aftësinë dhe dredhinë.Po filozofia e tij ngjan si fëmijë.Mburret për suksese,Që shkatërrojnë.E shpërfill gjyqin e fundit.Çfarë dinë ata për Zotin,E së vërtetës?Për të vërtetën e hidhur?Që vështron se bota ështëzhytur në një gotë -lavirë?Çfarë dinë për mendimin,që ndrin Qiellin dhe Tokën?Për Karrocën e Shndërrimit,që hyn në portën e përjetësisë ?

Leo CU

Piktori i mirePiktori i mireArtisti i ngjyrës së zezë dhe të kuqe.Së mençurisë.Krijues i sendeve me ujë të zi.Ky piktor i mire kupton.Zotin ka në zemërSe ai shenjtëron gjithçka.Prandaj ky piktor,Me zemrën bisedon.Ai i njeh ngjyrat, di t'i përdorë,Ai krijoi hijet dhe dritën.Me to bëri duart dhe këmbët,Si artist i vërtetë,Ju jep ngjyrë gjithë luleve.

Lu JUN

Lugina e erës

Jetoj i vetëm, përtej Botës,Në qetësi gëzoj vetminë.Shulin e derës e shtrëngoj mirë,Dritaret i mbuloj me degë dhe drurë.Shpirti këndon kur vjen pranvera,Vjeshtë ka kur prapë vjen vjeshta.Pra ngjaj me ndryshimet e botës,Kasollja ime merr ngjyrat e tokës.

Fu HSUAN

Një puhizë e lehtë

Një puhizë e lehtë përshkon të qetën natë,Një hënë që ndrin shkëlqen mbi kullën e lartë.Një zë pëshpërin, po nuk përgjigjet kur i thërres,Një hije lëviz, po nuk vjen kur e pres.Nga kuzhina sjellin një pjatë me groshë,Po unë si prek, goja ime mbetet bosh.Të duash varfërinë je më i lumturi në botë,Pasuria, lavdia sjellin shkatërrim të plotë.Nëse ari dhe rubinët vlerësohen shumë,I shoh si barëra të këqia, përherë unë. Perktheu: Aleko BALLAURI

Lugina e erës

(Kujtimit të nënës së poetit B.Bushkashi)

(ujkut) t'i duket sikur je i shoqëruar.Këshillat e saj më trimëruan, ndaj, pa fjalë,

mora strajcën dhe u nisa drejt Kodrës sëUjkut, që ndonëse dukej edhe nga shtëpiajonë, mbante më shumë se një orë në këmbë.

Kur u gjenda në mes të kodrave të pyllë-zuara, nisa të këndoj dhe të fishkëllej ashtu,kot më kot, vetëm e vetëm që të largoja frikënqë më kishte mbërthyer nga koka te këmbët.Më ngjethej mishi edhe më shumë kur silljanëpër mend tregimin e gjyshes sime për njëngjarje që kishte ndodhur vite më parë, kurnjë tufë ujqërish, kishte shqyer një ditë dimrime borë, një fëmijë me të atin, ndërsa kthe-heshin nga tregu i qytetit. Sigurisht, tani nukishte mbrëmje, por një mëngjes i ftohtë dhe imurrëtyer. Kur hidhja sytë reth e qark, dallojanga larg shtëpitë e fshatarëve përreth që mëdukeshin të kërrusura, si të donin të fshi-heshin pas shkurreve dhe drurëve të pyllit.Pranë përroit që ndante fshatin mes për mes,disa gra të përkulura mbi govata lanin rrobat,me kryet anash, për t'u mbrojtur nga shtël-lungat e tymit të zjarreve mbi të cilët zieninkazanët e ujit.Era sillte në veshët e mi herëpas here zërat e tyre.Kështu, duke vrapuar,mëndja më shkoi tek përvlaku i ngrohtë, af-shi i shijshëm i të cilit më gicëlonte hundët.

Zgjidha qesen dhe, ndërsa ecja rrugës, fusjanë gojë nga një copë përvlak të shijshëm.

"Ohu, sa shumë i ka venë gjyshja,- thashëme vete. -Nëse e provoj pakëz shijen e tij,nënës prapë do t'i mbetet gjithë ai!"

Sa herë e shpie nëpër mend atë ndodhi,them me vete se nuk ndoshta gjyshja imeduhej të më kishte dhënë mua të haja më parë,pastaj të më niste te nëna për t'i shpënë ush-qimin. Ndryshe, ndryshe… u bë ajo që nukpritej!

Kështu, herë duke u mbllaçitur e dukekthyer shishen e dhallit, herë duke ia marrëndonjë kënge dasme që më vinte në mend,vrapoja si veriu midis kodrave të heshtura drejtnënës.

Hanko mos kalo mbi varre,Se të vdekurit i ngjalle,Të gjallët i vdiqe fare.Kush këndonte kështu? Cili tjetër përveç

meje?A nuk më kishte porositur gjyshja tëkëndoja me zë të lartë?Gjatë verës pranë sh-tëpisë sime, ishin bërë tre dasma që kishinfilluar në mëngjes dhe kishin mbaruarmëngjesin tjetër. Rakia dhe kënga nuk kish-in pushuar as ditën dhe as natën! Kisha më-suar majft prej tyre dhe tani, nuk kishte rastmë të mirë t'i këndoja si ma donte qejfi,

ndonëse nuk ua dija plotësisht kuptimin.

Të dua qene të dua,si ujët që rrjedh në krua.iIaçin që më shëroi muae gjeta këtu ne krua.

Sigurisht, nëse këngëtarët e mrekul-lueshëm të dasmave të fshatit tim i këndoninkëto vargje të njohura me afshin e shpirtitdhe më zë të ëmbël, për të mposhtur gjend-jen e frikës unë i këndoja me një zë të egër,për t'i shtirë lemerinë ujkut imagjinar, medhëmbë të mëdhenj, që me siguri më përg-jonte tërë sy e veshë, atje tej, pas çdo druri eshkurreje që më dilte përpara.

Kështu, herë duke iu ngjitur kodrave,herë duke i zbritur ato me vrap, gjithmonëduke fishkëllyer e kënduar me zë të lartë, mënë fund, dallova rrëzë kodrës së fundit njëtufë grash që po punonin të kërrusura mebel. Në vështrimin e dytë dallova fare qartënënën time.Sa m'u dhimbs e gjora! Më dukeje vogël sa një milingonë! Ndoshta ngaqë eshihja nga larg. Sigurisht, prej aty ku isha,jo vetëm ajo, por edhe pemët, përrenjtë, njerëz-it, kafshët, edhe vetë kodra dhe mali mëdukeshin shumë të vegjël…

Ndërsa po vrapoja drejt saj me fytyrëtë përskuqur nga era e ftohtë, e lajmëruar ngashoqet që më panë të parat, ajo, la belin dheu çapit me një fytyrë të lumtur drejt meje.

-Mos vrapo aq shumë, pëllumbi inënës,- dëgjova zërin e saj të ëmbël,- se mosmë rrëzohesh dhe vritesh!

U përqafuam njëri-tjetrit. Nëna më push-toi të tërin dhe nuk ngopej duke më puthur;sytë, faqet dhe ballin.

-Ja,- iu drejtua duke buzëqeshur shoqeveqë po i hidhnin vështrime dashamirëse, -taninuk do të kem më keq unë! M'u rrit djali, mojgra! Pastaj më mori në pëqi dhe më pyeti:

-Përse u mundove deri këtu, o bir ?-Të solla… bukën! - ia ktheva unë me

gjysmë zëri kokulur.-Ah, t'u bëftë nëna, o pëllumbi nënës! Dhe

prapë ndjeva puthjet e saj të zjarrta në faqe.-Eja bir, eja ulemi atje përtej dhe hamë

bashkë! Edhe t'i duhet të jesh lodhur nga rru-ga!- më ftoi ajo duke më tërhequr nga dora.

Edhe sot kur e kujtoj atë skenë, digjem igjallë nga turpi. Nëna shtroi për tokë xha-ketën e saj të vjetër dhe duke më ulur pranëvetes, hapi qesen.

Atë çast, do të kisha dashur të më përpinte

dheu! Më vinte plasje që gjithçka qëndrontesikur nuk kishte ndodhur asgjë. Malet tej nëhorizont, kodrat e mbuluara nga shkurret qëkisha lënë pas, gratë e fshatit tim, që ia kish-in nisur punës sërish mbi gropat e fidanëvetë rinj, ndoshta duke lëvduar fatin e nënëssime që djali i saj i vogël i kishte sjellë ngashtëpia përvlak të ngrohtë! Po, si nuk hapejtoka për turpin që kisha bërë?Vetëm fidanëte rinj rreth e qark dridheshin e përdridheshinsikur ta kishin ndjerë fajin tim dhe tani evuanin atë në vetminë e tyre.

Ndërsa nëna ime kishte zgjidhur qesenplotësisht, nuk dija ku të hidhja vështrimin.Fytyra më digjej nga një zjarr turpi. Gjatërrugës e kisha ngrënë të gjithë përvlakun eshijshëm dhe kisha pirë të gjithë shishen medhallë!

Shpërtheva në ngashërime; lot e qurrabashkë.Le të më rridhnin. Po, po! Dhe ajo letë më rrihte me duart e saj të dashura dhe tëvrara nga puna! Le të më fshikullonte me njëthupër thane! Unë meritoja dënimin më tëashpër që mund të kishte!

Ajo gjendje furtune, nuk zgjati as disasekonda.Befas nëna ime, duke më vështruarthellë në sy e hodhi tej qesen me shishen eboshatisur të dhallit dhe më rrëmbeu si njëshqiponjë nga ajo gjendje e mjeruar.Më futifytyrën e përlotur në gjoksin e saj të ngrohtë.Ajo, nëna ime, që ishte kurdoherë e gatshmetë përleshej në çdo sekondë të jetës së saj edheme vetë vdekjen për të mbrojtur jetën time!

Në fare pak sekonda, ja aq sa i duhet tëfeks një shkëndije zjarri, ajo kuptoi gjithçka.Dhe nisi të më puthë me dashuri të pat-reguar kudo në fytyrë! Puth e beko! Puth eledhato! Ah, o nëna ime e shtrenjtë! O diell ijetës sime, që, edhe në mes të asaj varfërie,me dashurinë tënde të pamatë m'i shtroveudhët e jetës plot lumturi!

-Për këtë mërzitesh, o pëllumbi im? Ponëna jote është gati të mos hajë asnjë thër-rime pa ty! Po hëngre ti, jam e ngopur edheunë! Ja, sot e ndiej veten më të ngopur se çdoditë tjetër të jetës sime! Sot, jam nëna më elumtur në botë!

Nga puthjet dhe përkëdhelitë e saj e moraveten shumë shpejt.

-Kthehu në shtëpi biri nënës! Dhe shiko,mos i thuaj njeriu për këtë! Në fund të fun-dit, kjo na përket ne të dyve!

U ktheva me vrap në shtëpi dhe, çuditër-isht, nuk kisha më frikë as nga ujqërit dhe asnga ndonjë rrezik tjetër. Më mbronte si askushtjetër vetë dashuria e nënës! Tani, nuk harro-va t'ia marr shtruar dhe me një ze të embël:

Ke dalë e më rri në sofat të kishës,Më e bardhë zotrote nga jakë e këmishës,Ke dalë e më rri në sofat të portës,Ç'm'i çanje bajamet me pëllëmbë të dorës,Muhabet bëje me çunat e botës.Ndonëse ishte një ditë e ftohtë dimri çdo

gjë rreth e qark këndonte ashtu si zemra imeqë më rrihte fort në kraharor për nënën.

55 23E diel, 22 janar 2012

Kontaktoni në florislatina@yahoo.comLETRAT

Valbona me Dorinën, shoqe shkolle prej katër vjetësh nëFakultetin e Mjekësisë u caktuan për të bërë stazhin nëspitalin e qytetit më të madh juglindor... Me të mbërritur atje, u caktuan në pavijonin, ku punonte dok-

toreshë Bardha, punonjësja më e dalluar e asaj qendre shëndetësore.Qysh në takimin e parë u prezantua:- Quhem Fatbardha Progri, doktoreshë tash njëzet vjet. Kam tre

fëmijë, vajzë e dy djem. Po ju si e keni emrin e nga jeni? - Dorina Taraboshi - u përgjigj vajza topolake butësisht.- Emër i bukur, je vërtetë si një thëllëzë mali. Nga ju kemi?- Nga Shkodra! Për të gjithë këto të mira i falem Zotit dhe asaj që

më dha jetën, po fatkeqësisht... u rrita në "Shtëpinë e Fëmijëve," dhesot jam kjo që shikoni. Goja ime nuk di të thotë nënë, se kam njëmungesë të madh... Mendoja se do gjeja një dorë të ngrohtë, që të mabënte sa më pak të dhimbshme pikëllimin...! Më fal që të lëndoj,meqenëse më pyete, të tregova atë që ndiej e më mungon në jetë, senë çdo hap që bëj më mbulojnë lotët e jetimit.

Doktoresha, u pikëllua që Dorina nuk kishte prindër e që ishterritur në jetimore.

Ndërkaq u prezantua vajza tjetër buzagaz:- Unë quhem Valbona Drini, shkurt më thërrasin Bona. Lindur

në qytetin më verior, ku bashkohen dy lumenjtë, në mes të freskisë eBjeshkëve të Namuna e bukurisë së alpeve të mbuluara me bardhës-inë e dëborës dhe me shkëlqimin e vazhdueshëm të qiellit kaltërosh.Banoj me familjen në Tiranë

Fatbardha ngriu si kallkan, kur dëgjoi mbi vendlindjen e saj,brenda disa sekondash iu kujtua maji i atij viti kur solli në jetë vajzën.

- E meriton, të them se je si një kreshnike. Trup elegant si pishëe drejtë, e fortë si malet, fytyrëbardhë si bora e alpeve. Sytë tregojnëbotën tënde; me kaltërsinë blu si lumi i Valbonës, të kthjelltë si qielli,të pastër si burimi i bjeshkës, të cilat reflektojnë veçse dashuri, mirë-si, e pastërti shpirtërore. - E habitur vazhdoi, - Si ma the, nga Veriu?- Fjala i ngeci në fyt. Nuk ishte e zonja të vazhdonte sepse në çastkujtoi një kohë të largët, të llahtarisur, që në shpirt i kishte shkaktuarplagë që ende nuk i ishin mbyllur ... Ndërroi tonin dhe dretjimin ebisedës dhe, si mjeke që ishte, u tha paksa prerë, megjithatë në mënyrëkrejt njerëzore: - Stazhin gjashtëmujor do ta kryeni në këtë pavijon.- Pastaj u foli mbi rregullat e institucionit, kujdesi që duhen tëtregonin ndaj pacientit e kolektivit në përgjithësi.

Që nga ajo dita u bënë një shpirt e një zemër, qëndronin bashkëdhe kudo që shkonin veçse gëzim i sillnin njëra-tjetrës.

Vajzat mbaruan praktikën tremujore dhe një të shtunë, kur muzgui mbrëmjes po kthehej në errësirë, të dyja shoqet i shkuan doktoreshëBardhës në shtëpi.

Sa hynë në apartament u takuan me të shoqin Fatmirin e fëm-ijët: Lirinë, Arbin e Ilirin.

Njohja u bë e bukur e dashamirëse. Si vajzë, Liria 18 vjeçare uafrua menjëherë, ndërsa Arbi 16 dhe Iliri 14 vjeç, buzëqeshnin dhebënin shaka me motrën e tyre. Në sytë e tyre dallohej mirënjohje,bujari e dashuri.

Për kënaqësinë e tyre, vajzat i dhuruan Lirisë romanin "Kështjel-la" të Kadaresë.

Të nesërmen, siç ishin të gjithë bashkë, darkuan në restorantin"Rilindja".

I shoqi u foli vajzave për studimet që kishte kryer jashtë shtetit, për punën,familjen e në veçanti mbi takimin e rrethanat e njohjes me të shoqen:

- Në mbrëmjen e vallëzimit që organizonte puna, për festën eNjë Majit, më vanë sytë te një vajzë e bukur që për mua ishte njëperri. Që në fillim u ngrita e ftova në vallëzim; luhej, në mos gaboj,Valci i Shtrausit. Isha në dilemë do pranojë apo jo! Vështrimin ekishte sa të ëmbël aq edhe të sinqertë. Kur pashë që vuri buzën nëgaz, kuptova se edhe ajo dëshironte të vallëzonte. T'ju them të drejtën,u shastisa aq shumë pas bukurisë së saj dhe për emrin nuk e pyeta.Kjo pa hutimin tim dhe, me të qeshur, u prezantua: "Quhem Fat-bardha Xoxe nga qyteti i një mbi një dritareve". Unë iu përgjigja megjysmë zëri: "Fatmir Progri nga Korça".

Fjalët e saj, të ngrohta, e të sinqerta, më dhanë krahë. Ishte ditamë e shënuar e jetës, se që në shikimin e parë e dashurova, e sot ekësaj dite i kemi të freskëta ndjenja rinore, për njeri -tjetrin.

PJESË NGA ROMANI I JORGJI MEÇI " URA E BRANGAVE"

Në kërkim të nënës" E tërë ajo që është e bukur te njeriu është krijuar prej rrezeve të diellit

dhe prej qumështit të nënës, dhe kjo na mbush me dashuri, për jetë." Gorki

Fatbardha e vështronte në heshtje, në fytyrë i dukej një dritëzim...- Ashtu është, - ndërhyri buzagaz e shoqja. - Ti ishe një djalë sa i mençur

e simpatik, aq edhe i dashur e i sinqertë, pa të dashurova marrëzisht.Ai u ngrit dhe e puthi në ballë.Vajzat u mahnitën për edukatën e kulturën e qytetëruar të tij,

ndërsa fëmijët u gëzuan aq shumë sa i thanë me një zë:- Babi të lutemi puthe edhe njëherë mamin për ne.Ai, e puthi e vazhdoi: - Thuhet se bukuria është e keqja e vetvetes

dhe e mira e të tjerëve, prandaj ju, si të reja që jeni, mos u nxitonie mos u besoni, fjalëve të bukura të djemve. Pakujdesia gjithmonëështë fatalitet, ku s'mund të rregullohet sado i lumtur qoftë. Përpiqu-ni të tregoni vetveten, se si i thonë asaj fjale " i riu është si veriu.

Mbas një ore i ati, bashkë me fëmijët u larguan. Ngelën vetëm tëtria. Muhabeti ishte i lirshëm i bukur, prekës, hera - herë kalonindhe në biseda intime, ku secila tregonte jetën e vet.

Fatbardha i shikonte vajzat me një habitje marramendëse, pornë mënyrë të veçantë Bonën. Se si i dukej, ndoshta i shëmbëllente medikë, ndoshta dhe afrimi i gjakut. Brenda pak sekondash kujtoi ma-jin e luleve të vitit 194...

Dorina, me keqardhje, tregon për prindërit e munguar:- Nuk e pashë asnjëherë fytyrën, buzëqeshjen e sytë të prindërve

të mi. Në "Shtëpinë e Fëmijëve" mora vesh te shkuarën e vërtetë të jetës.Vitet kalonin dhe brenda në zemër ndiej një drithërim për prindërit. Ajetojnë e ku? Në jetë nuk kam gjetur prehje e qetësi. Asnjë dorë nëbotë s'më ka përkëdhelur, se më mungonin ledhatimet e përqafimet eprindërve. Më e keqja ishte se nuk pata fat të birësohesha e të kishtekështu një familje, me dashurinë e të dy prindërve. Ndihem e pikëlluar,e vrarë në çdo hap të jetës, më pikon gjak deri në gjetjen e tyre. Besojse një ditë do më buzëqeshë fati, të më qetësojë dhimbjet.

Doktoresha duke dëgjuar atë që fliste me aq dashuri për ta, pësoi njësi goditje në tru, duke nxjerr një buçimë të thekur: "Oh, e shkreta vajzë!"

Kur e panë në atë gjendje teta Bardhën, vajzave iu këput shpirtindaj menjëherë iu drejtuan pothuajse një zëri:

- Çfarë ke teta Bardha? Çfarë të ndodhi?!- Jo! Jo! S'kam gjë, m'u kujtua një kohë e largët kur isha në

moshën tuaj. - Foli ajo me gjysmë zëri, teksa po e merrte vetenavash-avash. Lemeria si anije e prishur notonte në sytë e saj. - Dikuru dashurova me njeriun që më bënte të më rrihte zemra pas çdo fjalee çdo tingulli, ku më drithëronte me vështrimet e tij. - Kafshontebuzët, zëri i gjëmonte, ndërsa lotët i rridhnin në faqe. - Ishte ai, qëmë bënte ta ndieja dashurinë e tij gjithnjë e më të fort. Ishte koha,kur ai ndiente se unë po jepeshe gjithnjë e më shumë pas tij. Tëpërqafuar dëgjonim zemrat e njëri - tjetrit që rridhnin, me shumë lotdhe puthje të gjata, me dridhërima trupash të bashkuar. E kuptonimtë dy se lidhja e jonë ishte e pandarë. Shpeshherë ai më drejtohej meshprehjen: "Jam i dhënë me mish e shpirt pas teje, për gjithë jetën." "-E di që më do, por nuk do arrish të më duash më shumë se ç' të duaunë", - i thosha unë me humor. Në atë kohë ndihesha sikur të isha njëpikë në një fushë magnetike, e tërhequr vazhdimisht nga një forcë epadukshme dhe kjo forcë ishte "dashuria e jonë e pastër". Sa morivesh shtatzëninë time, çuditërisht, apo ndoshta edhe fati im i keq,m'u zhduk përjetësisht nga jeta... Erdhi koha dhe linda një vajzë, tëcilën e lashë në shtëpinë e lindjes.

Fatbardha e vazhdoi rrëfimin e përlotur...* * *Që ditën e parë të njohjes me burrin që kam sot, i tregova fat-

keqësinë që më kishte ndodhur vite më parë. Ai u habit, i erdhi keqdhe më nxiste ta kërkoja. Edhe kur lindëm fëmijën e parë, më nxiti,madje më shum që ta kërkoja në çdo cep të vendit. E kisha të pamundurta hidhja një hap të tillë dhe Fatmiri, gjithnjë më rrinte afër duke mëthënë: "Nuk ka gjë bukuroshe, nuk ka gjë. Edhe kështu mund të jemi tëlumtur. Se ti, moj shpirt, më njeh mirë, më kupton kush jam, se përdashurinë tonë unë fal gjithçka, Mjafton që të jemi bashkë, të bashkuar,me besim te Zoti, me shpresë të madhe, do ta kërkojmë kudo që tëndodhet dhe ajo do jetë përjetësisht e jona. Se ti je nënë e pafajshme".

Fjalët e arta të tij më sëmbojnë shpirtin edhe sot. I dhashë veteskurajë, se jeta është e shkurtër, ndërsa shpresa e besimi, për gjetjen evajzës, është e madhe. Vajtëm në spitalin e lindjes ku ma mbajtënfëmijën atëherë kur erdhi në jetë. Mbasi dhashë të dhënat e duhurapër vajzën, mjeku i spitalit duke shikuar me kujdes librin e lindjeve nadrejtohet: "Me këto të dhëna që na tregoni ju, me sa më kujtohet, qyshnë muajin e parë të jetës u shua përjetësish". Mamia, e cila mbantemend ditën që kishte pritur fëmijën dhe varësen e floririt që ia vendosenë qafë vajzës, i thirri kujtesës: "Me sa mbaj në mend, atë vit kishteshumë birësime. Ka mundësi ta ketë marrë një pushtetar i lartë nëTiranë që i kishte mundësitë dhe ia plotësonte kushtet e nevojshme përrritjen, edukimin e shkollimin e fëmijës". Ndërsa një tjetër mami mëtha se vajzën ta kanë dërguar në Shtëpinë e fëmijëve në jug të vendit.

Me këto fjalë mora rrugën në qytetet e vendit, nga veriu në jug. Mestë ftohtit të acartë e suferinës të dimri tekanjoz të viteve 60-të. Gjithandej

e kërkuam po nuk morëm kurrë përgjigjen e duhur! Disa më thoshin senuk jetonte më, të tjerët qëndronin indiferentë, ndërsa drejtuesi, apo sek-retari i partisë më drejtohej krejt pa shpirt: "Çfarë kërkon ti pas kaq vitesh!Mos u mundo, se kurrë nuk do ta gjesh...!" Shpirti im kurrë nuk ka pasurqetësi, se më ngeli gozhdë në zemrën e sakatuar që deri më sot që pobisedojmë bashkë. Nuk kam rënë në gjurmët e s'ime bije. Nuk e di, a domund ta takoj ndonjëherë? Di se edhe e përhumbura e dynjasë të jem, do takërkoj kudo që të ndodhet. Mendoj dhe shpresoj se një ditë do më buzëqeshjeta ... Ashtu dhe ty moj bijë uroj t'i gjesh prindërit e tu, të paktën nënën,- iu drejtua me fjalët më të sinqerta Dorinës.

Bona, mbi të cilën nuk rëndonin fatkeqësitë e dy bashkëbise-duesve, foli butësisht me dashuri për prindërit e vet.

- Jam fëmija i vetëm, më e përkëdhelura që më gëzojnë e lumtur-ojnë me të gjithë të mirat, - vazhdon ajo me vështrimin e ëmbël eledhatues - se përkujdesja atërore, dashuria, shkollimi, zëri ëmbëltari tyre gjatë gjithë jetës më ka sjellë vetëm mbarësi në shpirt. Besoj setë gjithë prindërit kështu veprojnë. Teta, ose më mirë të flas nënaBardha, e kuptoj se në jetë bëhen shumë gabime, ca nga papjekuria,shumica bëhen nga njerëzit e këqij që në botë janë si hiena, të cilatmendojnë që lumturinë e tyre ta krijojnë mbi fatkeqësinë e tjetrit.Kjo është e modës sot, po ne si të reja na duhet të mësojmë më shumënga të mëdhenjtë. Për këtë të falënderojmë me gjithë shpirt...

* * *Nga kjo e papritur zemra e Fatbardhës shpërtheu si një vullkan.

Plaga që iu hap krejt papritmas i shkaktoi një dhimbje aq të madhe sahumbi vetëdijen dhe ekuilibrin. Ishte çasti më dramatik, kur truri iumpi dhe trupi dukej sikur tretej në thellësi të tij. Lëvizte nëpër dhomëe në ballkonin e pavijonit si një somnambul apo si e përhumbur. Ngasytë e saj të vrarë nga pikëllimi, akoma rigonin lot. Ajo lëshoi njëgulç frymë, një gulç dhembjeje: "Bija e nënës... Floriri i mamit...Engjëllushja ime...Jeta ime!" Fytyra e saj u trazua nëpër pikat elotëve që i turbulluan shikimin.

Një si shkarkim elektrik iu derdh në tru. Tëmthat po i rrihnin fort,iu mjegulluan sytë, ndriçimi i tyre ishte i paqëndrueshëm. Herë dendë-sohej dhe nuk shikonte, herë merrte një kthjelltësi qiellore, iu errësuashikimi, iu këputën këmbët, iu morën mendtë. Në atë gjendje të pan-dërgjegjshme ecte nga një cep në tjetrin pa ditur se ku, për një mo-ment, u kap në parmakun e ballkonit dhe papritmas fluturoi prej andej...

E bija me të parë gjendjen e saj që po keqësohej nga momenti nëmoment, i nisi urgjent telegram Dritës, u i shkruante: "Të presim nështëpi sa më parë. Mami është shumë keq. Motra jote, Liria".

Sapo mori telegramin, Drita, bashkë me prindërit u nisën urgjentisht.Me të hyrë në pavijon, Drita u përlot. Çaste drithëruese dhe tejet

emocionuese përshkuan çastet e takimit të befasishëm me nënën bi-ologjike. Dukej si në përralla, e pabesueshme, por kjo ishte e vërtetë.Nënë e bijë nuk arrinin t`u besonin syve. Vajza, të cilën që ajokishte kërkuar vite të tëra, shfaqej përballë saj, me shpresën e vetme,takimin e shumëpritur me vogëlushen e saj. Kësaj radhe midis fatitdhe rastësisë nuk kishte asnjë vije ndarjeje pasi brenda disa minutaveky takim u shndërrua në lot gëzimi.

Fatbardha nuk e imagjinonte kurrë që një ditë do të gjente, përqafon-te, puthte vajzën, të cilën e kishte sjellë në jetë njëzet vite të shkuara.

- Bija ime! Zemra e nënës! E paharruara ime që të kam kërkuarndër vite. Është dashuria e instinkti, dashuria e nënës, pëllumbeshaime që u njohëm. Afrohu, bijë, më përqafo! Faleminderit këtyre tëdyve që të birësuan, të rritën dhe të shkolluan. Kjo është dita më e lumture jetës. Plaga që kam pasur që në rini m'u shërua, po në qoftë se shuhemnjë ditë, mos u dëshpëro për mua, se pranë ke prindërit që të kanë rritur memundime, ke, gjithashtu, dhe motrën Liri si dhe vëllezërit e tu Arbin eIlirin. Po ashtu, ke edhe tim shoq, Fatmirin, që edhe ai ka pasur dëshirën qëne të takoheshim një ditë e që sot të do e respekton si fëmijën evet...Shpeshherë ai më thoshte se kemi dy vajza.

Rrallëkush e përshkruan këtë moment takimi. Fytyra e prindërvetë saj, motrës e vëllezërve që i qëndronin mbi kokë ishin njomur nga lotëtqe shkaktoi takimi i mohuar prej shumë vitesh mes të nënës e vajzës.Bashkëbisedimi vazhdoi për disa orë. E gjithë historia u mbyll me njëqafim të gjatë, përqafim qe për Fatbardhën nuk krahasohej me asgjë nëbotë, ndërsa për zemrën e vajzës filloi të mbushej pjesa e zbrazët e vendittë nënës që fati i ndau çnjerëzisht mbi njëzet vite të shkuara.

Drita, në ato çaste, po përjetonte ditën më të bukur të jetës, asajtë gjetjes së nënës biologjike, Por ky takim i paparashikueshëm kishteedhe çastet e saj të dhimbshme teksa nëna e saj, në atë gjendje qëndodhej, me shumë vështirësi i nxirrte, fjalët aq kuptimplote përDritën: " Shpirti i mamit, jeta ime!"

Takimi ishte pikëllues e i dhimbshëm, prekës, e mbresëlënës, ishtetakimi nënë e bijë të humbur në vite...

Historia e Valbonës fillon më 15 maj të vitit 194., kur ajo erdhi në jetënë shtëpinë e lindjes në qytetin më verior të vendit. Nëna e quajti Drita, porkur u birësua u quajt nga prindërit që e rritën Valbona. Në vitin e fundit tëshkollës së lartë ajo mëson të vërtetën e jetës nga prindërit birësues. FUND

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

5524 E diel, 22 janar 2012

CMYK

REKLAMA