5. SINIF FEN BİLİMLERİ

1.ÜNİTE Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

Besinlerimiz

Tüm bunlar sizce neden gerekli? ‘’ Hayatımızı sürdürebilmemiz için’’

Dünya’daki tüm canlıların hayatlarını sürdürebilmeleri ve yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri aldıkları besinlere bağlıdır. Besinlerimizi farklı şekillerde gruplara ayırabiliriz. Örneğin;Aldığımız besinleri kaynağına göre iki gruba ayırabiliriz

BESİNLER

Hayvansal Kaynaklı Besinler

Bitkisel Kaynaklı Besinler

Besinlerimizi içeriklerine göre sınıflandıracak olursak 6 gruba ayırabiliriz

1. Proteinler; Et ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinlerin . yanında baklagiller, tahıllar gibi bitkisel kaynaklı proteinlerde vardır. . Proteinler öncelikle büyüyüp gelişmemize, yaralarımızın onarılmasına . ayrıca vücut direncimizi arttırarak hastalıklardan korunmamızı sağlar. . Proteinlerin üzerine nitrik asit damlatılır ise sarı renk oluşur.

2. Yağlar; Fındık, fıstık, ceviz, zeytin, ayçiçeği, mısır, balık, süt, peynir, tereyağı, . kaymak gibi besinlerin yapısında bulunurlar. . Vücudumuzun en büyük enerji kaynağı olduğu gibi yağlar vücudun . ısı dengesini de korumamızı sağlar. . Yağlı besinleri kağıda sürttüğümüzde kağıt şeffaflaşır.

3. Karbonhidratlar ; Patates, bal, şekerli yiyecekler ve tahıl ürünlerinde . bolca bulunurlar . . Vücudumuzun öncelikli enerji kaynağıdır. . Karbonhidratlı besinlere tentürdiyot damlatıldığında,mavi renk oluşur

4. Vitaminler; Meyve ve sebzelerde bol miktarda bulunur. Vücut direncimizi arttırır ve gelişmemizde etkilidir. Birçok vitamin çeşidi vardır. Bunlardan başlıcalarını inceleyelim.

Vitamini Göz ve deri sağlığı için gereklidir. Yumurta, süt, ceviz, fıstık, havuç, mantar, baklagiller ve kereviz de bulunur.

Vitamini Dikkat dağınıklığını önler, hafızayı güçlendirir ve beynin çalışmasına yardımcı olur. Kırmızı et, kurubaklagiller, tahıl ve süt ürünleriyle yumurtada bol miktarda bulunur.

Vitamini Diş ve dişeti sağlığı için önemli olduğu gibi vücudumuzu nezle grip gibi hastalıklardan korur. Yeşil sebzeler, turunçgiller, domates, kivi ve maydanozda bolca bulunur.

Vitamini Kemik ve dişlerimizin gelişimi için önemlidir. Balık,karaciğer,yumurta, kurumeyve ve sebzelerden elde edilir.Ayrıca Güneş’in etkiside büyüktür.

Vitamini Büyüyüp gelişmemizi sağlar. Yumurta, yeşil sebze, tahıl ve domateste bol miktarda bulunur.

Vitamini Kanın pıhtılaşması ve kemik gelişiminde görevlidir. Muz, kırmızı et, mısır, domates, çay gibi besinlerden elde edilir.

5.Mineraller; Vücudumuzdaki yaşamsal olayların düzenlenmesinde görevlidirler. . Kemiklerimizin yapısına katılıp büyüme ve gelişmemizi sağlarlar. Tüm . yiyecek ve içeceklerde azçok bulunur. Kalsiyum, potasyum, iyot, . demir, sodyum başlıca mineral türleridir.

6.Su; Vücudumuzun yaklaşık %70’i sudur. Bu yüzden tahmin edebileceğiniz gibi tüm . hayatsal faaliyetlerimiz için su gerekir. Sağlıklı bir insanın günde . en az 2 lt (8 su bardağı) su içmesi gerekir ki yaz aylarında bu miktar daha da arttırılmalıdır.

NOT; Besinlerimizi kurutmak, konserve yapmak, salamura yapmak, pastörize etmek ve buzdolabı gibi soğuk ortamlarda saklamak, koruyucu katkı maddeleri kullanmak besinlerimizi saklamak için uyguladığımız yöntemlerin birkaçıdır.

Meşhur atasözlerimizden olan ‘’Güneş girmeyen eve doktor girer’’ sözünün nedenini hiç merak ettiniz mi?

Vücudumuzdaki öncelikli görevlerine göre besinlerimizi üç gruba ayırabiliriz

Karbonhidratlar Proteinler Vitaminler Yağlar Mineraller SuNOT; Vücudumuzda enerji verici olarak, sindirimi kolay olduğu için ilk kullanılan besin grubu karbonhidratlardır. Karbonhidratlardan sonra ise yağlar kullanılır. Ancak unutulmamalıdır ki en çok enerji veren besin grubu yağlardır. Proteinler vücutta karbonhidrat ve yağ kalmaz ise enerji verici olarak kullanılır

Öncelikli görevlerine göre besinler

Enerji vericiler Yapıcı ve onarıcılar Düzenleyiciler

Marmara depreminde mucize 1999 yılında gerçekleşen Marmara depreminde 60000 e yakın vatandaşımız

hayatını kaybetmişti. Arama kurtarma çalışmaları günlerce sürdü. Arama kurtarma çalışmalarının onuncu gününde göçük altından 59kg kütleli bir vatandaş sağ olarak kurtarıldı. Mucize olarak adlandırılan bu olaydan birkaç gün sonra kurtarılan kişi ile gazeteciler röportaj yaparken ilginç bir gerçekle karşılaştılar.

Depremden önce 100kg ın üzerinde bir kütleye sahip bu adam 10 gün boyunca dışarıdan hiçbir besin almamış, göçük altında kurtarılmayı beklediği süre boyunca ihtiyacı olan enerjiyi vücudunda depolanmış olan yağları yakarak karşılamıştı. Bu yüzdende sadece 10 günde 40kg vererek 100kg dan 59kg a düşmüştü.

Küçük Analizci

Kendisine verilen sıvı nitrik asit, sıvı tentürdiyot ve kağıt ile tablodaki işlemleri yapan Hulisi’nin karşılaşacağı sonuçları tabloda boş bırakılan yerlere uygun olarak doldurunuz.

İşlem Besin

Nitrik asitdamlatıldığında

Tentürdiyotdamlatıldığında

Kağıdasürüldüğünde

Haşlanmış yumurta

Patates

Elma

Tereyağı

Ekmek

Ayva Reçeli

Peynir

Obezite

Obezite olarak bilinen şişmanlık birçok hastalığa davetiye . çıkarır. Başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere birçok . hastalığın temelinde şişmanlık vardır.

Şişmanlığın nedenleri arasında; kişinin yaşam tarzı, . yemeklerde kullanılan yağın özelliği, miktarı, gıdalardaki . karbonhidrat oranı ve giderek yaygınlaşan fast food olarak . adlandırdığımız besin türleri sayılabilir.

Dünya’ nın en şişman insanı 635kg ile Joe Brauer Minnoch’tur.

Kola zaralı bir içecek olmasına rağmen her gün Dünya’ da milyonlarca kutu tüketiliyor. Tüm Dünya’ da bir ayda satılan kola kutularını tek sıra halinde üst üste koysaydık Dünya’ dan Ay’ a kadar üç sıra yapabilirdik

DENGELİ BESLENME İnsanlar öncelikli ihtiyacı olan besin gruplarından daha çok tüketebilirler. Ancak . .

olarak adlandırdığımız tüm besin gruplarından yeterli miktarda alma olayıdır. Aşağıda dengeli ve sağlıklı beslenmeye uygun günlük bir yemek listesi hazırlanmıştır. Sizlerde listeyi incelerken kendinizin birgünde aldığı besinlerle karşılaştırıp farkları not alınız. Günlük ihtiyacınız olan besin miktarlarına göre bir besin piramidi tasarlayınız

DENGELİ BESLENME=DİYET= PERHİZ

KAHVALTI ÖĞLE YEMEĞİ AKŞAM YEMEĞİ

Meyve suyu Mercimek çorbası Tarhana çorbası

Bal Patatesli köfte Izgara balık

Yumurta Bulgur pilavı Pirinç pilavı

Ekmek Ayran Sütlaç

Zeytin Salata Meyve

Domates-Salatalık

KONUMUZU PEKİŞTİREN ÖRNEKLERÖrnek; Sabah kahvaltı yapmadan okula gelen Cavidan, kendisini halsiz hissetmekte

olup, başı dönmeye başlayınca hemşire odasına gitmiştir. Cavidan’ın kahvaltı yapmadığını öğrenen hemşire teyzesi ilk olarak şeker vermiştir. Hemşirenin bu davranışının nedenini açıklayınız.

Cevap;Örnek; Maden işçisi olarak çalışan Abuzer, gün boyu aşırı enerji tüketmektedir. Buna

göre Abuzer’in beslenmesinde ençok hangi besin grubuna ağırlık vermesi gerekir? A) Proteinler B) Yağlar C) Karbonhidratlar D) Vitaminler

Örnek; Arkadaşları ile parkta oynarken yralanan Pakize’ nin koluna dikiş atılmış ve yarası doktorlar tarafından sarılmıştır.Biran önce iyileşmek isteyen Pakize, ençok hangi besin grubundan besinler tüketmelidir?

A) Proteinler B) Karbonhidratlar C) Yağlar D) Vitaminler

Örnek; Bisiklet binmeyi çok seven Bestami, bisikletinin frenleri tutmayınca kaza yapmış ve kolunu kırmıştır. Kolu alçıya alınan Bestami bir an önce alçıdan kurtulmak için aşağıda ki yiyeceklerden hangisini daha çok tüketmelidir?

A) Ekmek B) Kabak tatlısı C) Süt D) Salata

Örnek; Cevriye’nin 4 yaşındaki kardeşi kreşe yazılmış, ancak başladıktan sonra çok sık hastalanır olmuştur. Bu durumda Cevriye annesine kardeşi için hangi besin gruplarının daha yararlı olacağını söyleyerek yardımcı olursa doğru davranmış olur?

A) Enerji vericiler B) Yapıcı ve onarıcılar C)Karbonhidratlar D)Düzenleyiciler

Örnek; Üç kişiye ait günlük yemek listeleri verilmiştir. Bu listeler ile verilen bireyleri doğru bir şekilde eşleştirip, nedenlerini yazınız.

a)5.Sınıf öğrencisi 1.Liste;Sabah,süt,peynir,yumurta,domates,ekmek Öğle,köfte,mercimek,muz,ayran,sütlaç Akşam,kıymalı nohut,kereviz,yoğurt

b)Profesyonel futbolcu 2.Liste;Sabah,gözleme,bal,zeytin,ekmek Öğle,makarna,köfte,patetes,kiraz Akşam,nohut,pilav,salata,baklava

3.Liste;Sabah,süt,zeytin,kuru kayısı,cevizc)Yeni yürümeye başlayan çocuk Öğle,sebze çorbası,kuzu şiş,cacık Akşam,kuru fasülye,pilav,salata

Besin maddelerini satın almadan önce bunlara dikkat!1. Ambalajı yırtık yada yıpranmış ürünlerden uzak durmalıyız.2. Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri almamalıyız.3. Katkı maddesi içerip içermediğine dikkat etmaliyiz.4. İlgili bakanlığın onayının olup olmadığını incelemeliyiz.5. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) damgası bulunmayan ürünleri kullanmamalıyız.6. Mümkün olduğunca yerli ve kendi yörenizden ürünler tercih etmeliyiz.7. Ürün ambalajının çevreye verdiği zararı en aza indirmek için geri dönüşüm işareti

bulunan ürünleri kullanmalıyız.8. Üretim tarihine bakarak mümkün olduğunca taze ürünleri tercih etmeliyiz.

NOT; Besin maddeleri ile ilgili sorun yaşadığımızda ‘’Alo Gıda 174’’ danışma hattını arayıp yardım alabiliriz.

SİNDİRİM

Aldığımız besinler, kan sayesinde tüm vücudumuzdaki hücrelere ulaştırılır ve hücreler tarafından kullanılır. Ancak bu besinler kanımızın taşıyabilmeceğinden çok daha büyük yapılıdır. Besinlerin kana karışabilecek kadar küçük parçalara ayrılması işlemine . . denir. Bu olay düşündüğümüzden çok daha zordur, bu nedenle besinler birçok organ ve yapının işbirliği içerisinde çalışmasıyla sindirilir.

Sindirimde görevli organ ve yapıların tümünün birden . oluşturduğu sisteme sindirim sistemi denir.

<iframe width="650" height="365" src="http://www.hemensaglik.com/embed/sindirim-sistemi" frameborder="0" scrolling="no"></iframe>

Sindirimde Görevli Yapı ve Organlar1-Ağız; Sindirimin başladığı yerdir. Aldığımız besinler ağızda bulunan tükürük sıvısı ile

. ıslatılıp yumuşatılır. Ayrıca ağzımızın içinde sindirimde görevli dişler ve dil bulunur. Dişlerimiz; Aldığımız besinlerin daha küçük parçalara ayrılmasını sağlar. Dişlerimiz farklı şekil ve görevlere sahiptir. DİŞLERİMİZ; Kesici dişler: 8 adettir.

Parçalayıcı Köpek dişleri: 4 adettir. Ezici Azı dişleri:16 + 4=20 adettir

yirmilik (akıl) dişleri Dil; Tad almamızı sağlarken, ağzımızın içinde kürek görevi yaparak besinleri yutağa

aktarır.

2-Yutak; Burada sindirim gerçekleşmez. Yutağın görevi besineri yemek borusuna iletmektir. 3-Yemek Borusu; İç yüzeyi kaygan mukusla kaplıdır. Bu sayede besinler yemek borusundan rahatça geçebilir. Ayrıca yılansı hareketi ile besinleri mideye aktarır. Yemek borusunun görevi sadece besinleri mideye iletmektir bu yüzden sindirim yapmaz. 4-Mide; Kasılıp gevşeyerek ve salgıladığı öz suyu (mide asidi) sayesinde besinleri iyice parçalayıp bulamaç haline getirir. Mide sıvısı besinleri sindirirken besinlerle birlikte vücuda giren mikropların öldürülmesinde de etkilidir. 5-İnce Bağırsak; Sindirim sisteminin en uzun organıdır. Yaklaşık 8m boyunda kıvrımlı bir yapıdadır. Enzimlerle besinlerin tamamen parçalandığı ve emilerek kana aktarıldığı kısımdır. Sindirim burada sona erer ve kalan atıklar kalın bağırsağa aktarılır.

6-Kalın Bağırsak; Kalın bağırsakta sindirim olmaz. Sindirilmeyen besin atıkları burada süzülerek içindeki fazla su, mineral ve vitaminler sindirime uğramadan kana geçer. Kalan artıklar anüse aktarılır.

Not: Çeşitli nedenlerle kalın bağırsakta sindirim artıklarının süzülmesi gerekenden daha kısa sürer ise atıklar anüse fazla sulu geçer ve bu olaya ishal adı verilirken tam tersi durumda ise halk arasında kabız olarak bilinen olay gerçekleşir.

7-Anüs; Sindirim atıklarının vücut dışına atıldığı kalın bağırsağın son bölümüdür.

Karaciğer ve Pankreas; Karaciğer ve pankreas sindirim sistemi organlarından olmasada salgıladıkları sindirim enzimleri ile sindirime yardımcı olan önemli organlardır.

Yandaki şekilde her harf ayrı bir sindirim organını göstermektedir. Harfleri listedeki organ isimleri ile eşleştirerek yandaki boşluklara yazın.A……………………………………………… B…………………………………………………C……………………………………………… D…………………………………………………E……………………………………………… F…………………………………………………G……………………………………………… H………………………………………………I………………………………………………

Sindirim Sistemimizin Sağlığı İçin Dikkat Etmemiz Gerekenler1. Besinlerimizin temizliğine dikkat etmeliyiz2. Besinlerimizi iyice çiğnemeden yutmamalıyız3. Diş sağlığımıza özen göstermeliyiz4. Sigara ve alkol gibi maddelerden uzak durmalıyız5. Dengeli beslenmeye özen göstermeliyiz6. Aşırı sıcak soğuk yada asitli maddelerin tüketimine dikkat etmeliyiz

Bazı sindirim sistemi rahatsızlıkları aşağıda verilmiştir. Sizlerde bu hastalıkları araştırıp ailenizde bu tür bir rahatsızlık yaşamış olanlar varmı araştırınız

A) Ülser D) Gastrit B) Kolera E) Reflü C) Tifo

Etkinlik; Besinlerin sindirimi ile ilgili verilen cümlelerin karşısındaki kutucuklara gerekli

işaretlemeleri yapınız DOĞRU YANLIŞ 1) Besinler yutakta sindirime uğrar 2) Azı dişleri yiyecekleri koparır, parçalar ve ezer

3) Sindirim sonunda oluşan atık maddelere dışkı denir

4) Besinler sindirimi tamamlandıktan sonra midede kana geçer

5) Kalın bağırsakta sindirim gerçekleşmez

6) Sindirim, ağız, yutak ve midede gerçekleşir

Etkinlik; Bir parça köftenin yaklaşık 35 saat sürecek yolculuğu karışık olarak verilmiştir. Yanda verilen sindirim sistemi üzerindeki harflerle verilmiş organları gerçekleştirdiği olaylarla doğru bir şekilde eşleştiriniz.

( ) 1. Sindirilen besinlerin emilerek kana geçmesi

( ) 2. Besinlerin tükürükle ıslatılması

( ) 3. Bir süre besinleri bekleterek bazılarının sindirilmesi

( ) 4. Besinlerin mideye iletilmesi

( ) 5. Fazla suyunda emilmesi ile besin atıklarının oluşması

BOŞALTIM Canlılar, hayatlarını sürdürebilmek için beslenir ve solunum yapar. Ancak vüvuda

alınan maddelerin tamamı yararlı ve gerekli olmayabilir. Vücudumuzda gerçekleşen metabolik faaliyetler sonucu oluşan artık ve zehirli maddelere ATIK MADDE denir. Atık maddeler, katı, sıvı yada gaz halde bulunabilir. Bu maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına BOŞALTIM adı verilir. Atık maddelerin boşaltılmasında bir çok organ görev alır. Bu organlar ve görevleri aşağıdaki listede verilmiştir.

ORGAN BOŞALTIM ŞEKLİ BOŞALTIM MADDELERİ 1. Akciğer Nefes vererek Su buharı + Karbondioksit 2. Deri Terleme yaparak Tuz + Mineral + Su 3. Kalın bağırsak Dışkılama Sindirim artığı + Su 4. Böbrekler İdrar oluşturarak Üre + Ürik asit + Mineral + Su

BOŞALTIM

Karaciğer vücuttan herhangi bir madde atmaz ancak vücudumuzda oluşan ve çok zehirli bir madde olan amonyak, karaciğer tarafından daha az zararlı üre ve ürik asite dönüştürülür. Bu sayede boşaltıma katkı sağlar.

Organlardan uzaklaştırılan maddelere dikkatli bakacak olursak ,’’ boşaltım için en önemli madde sudur’’ cümlesini kurabiliriz.

Boşaltım sistemi olarak adlandırdığımız sistemde yalnızca idrar oluşumunu sağlayan sistemi göz önüne alırız. Diğer boşaltım yapan organların tümü ve karaciğer boşaltıma yardımcı organlar olarak adlandırılır.

BOŞALTIM SİSTEMİ Belimizin sağında ve solunda iki adet böbrek bulunur. Böbreklerimiz vücudumuzun arıtma tesisidir diyebiliriz. Tüm vücudu dolaşan kan, vücudun her yerinden zehirli ç

ve atık maddeleri toplayıp böbreklerimize gelir. . Böreklerimiz yapısında milyonlarca bulunan özel . . hücreler sayesinde kanın içindeki zehirli ve atık . . maddeleri süzerek kanımızı temizler. Böylece kan . sağlıklı bir şekilde işlevine devam eder.

Böbrekler tarafından kandan süzülerek alınan atık . maddeler idrarı oluşturur. Böbrekte oluşan idrar, idrar . kanalı (üreter) ile idrar kesesine (mesaneye) gelir. İdrar , kesesinde biriken idrar, idrar borusu (üretra) ile vücut , dışına atılır.

Boşaltım Sistemimizin Sağlığı Vücudumuzdaki tüm organlar gibi boşaltım sistemimizi oluşturan organlarımızında sağlığı için dikkat etmemiz gereken bazı kurallar vardır;

1) Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz.2) Aldığımız besin ve içtiğimiz suların temiz olmasına özen göstermeliyiz.3) Deri ve vücut temizliğimiz için sık sık banyo yapmalıyız.4) Günlük en az iki litre (sıcaklık arttıkça daha da fazla) su içmeliyiz.5) Aşırı tuzlu ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalıyız. 6) Uzun süre idrarımızı tutmamalıyız.

Bazı boşaltım sistemi rahatsızlıkları;1. Böbrek Taşı; Böbreklerde bazı minerallerin birikmesiyle oluşur. Çok Şiddetli ağrılara neden olur. Tedavi edilmez ise daha büyük sorunlara neden olabilir.Ultrason cihazı yada farklı yöntemlerin yardımıyla Vücuttan uzaklaştırılır.

Ultrason Cihazı; Ses dalgaları yayan bir araçtır. Ses enerjisinden ve sesin yankı özelliğinden yararlanarak çalışır. Vücudumuzun içinin görüntülenmesinde kullanıldığı gibi böbrek taşlarının kırılmasında da kullanılabilir. 2. Böbrek Yetmezliği; Kanın böbreklerde yeteri kadar süzülüp temizlenememesi durumudur. Böbrek yetmezliğiolan kişilerde atık maddeler vücutta birikir bu nedenlekan basıncı artar ve giderek hayati tehlike oluşur. Böbrek yetmezliği olan bireyler belirli aralıklarladiyaliz makinesine bağlanarak kanının temizlenmesinisağlasalar da sağlıklarına kavuşmazlar. Kesin tedavi için böbrek nakline ihtiyaçları vardır. Diyaliz Makinesi

Organ nakli hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Bu konuda ailenizin ve çevrenizdekilerin de görüşlerinden yaralanarak daha derin bilgi sahibi olabilirsiniz.

SİGARANIN ZARARLARI

Sigara dumanında binlerce türde zararlı madde vardır. Sigara içen insanlar sigara dumanıyla birlikte bu zararlı maddeleri akciğerlerine alırlar. Sigarada bulunan nikotin maddesi bağımlılık yapar. Birçok kişinin yanlış olduğunu bildiği halde sigaraya devam etme nedenide bu maddedir. Ayrıca sigara içmediği halde sigara içilen ortamlarda bulunan kişilere pasif içici adı verilir. Pasif içiciler de sigaradan zarar görür.

Sigara daha çok solunum yollarına zarar verse de tüm vücutta sigaranın olumsuz etkilerini görmek mümkündür. Sigar, dudak, gırtlak, soluk borusu ve akciğer kanserine neden olur. Ayrıca cildin erken yaşlanmasını sağlar.

NOT; Sizlerde sigara bıraktırma hattı 171 i arayarak sevdiklerinizin sigaradan kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz.

ALKOLÜN ZARARLARI

Alkol bağımlılık yapıcı maddelerden biridir. Alkol kullanımı bireylerin sağlığı ile birlikte ailevi, toplumsal ve sosyal bir çok soruna neden olur. Alkol kullanan kişler davranışlarını kontrol edemez ve bir süre sonra çevrelerine zarar verirler. Alkolün zararlarından birkaçını şöyle sıralayabiliriz,

* Karciğeri tahrip eder, bu nedenle karaciğer hastalıkları ve sirozun en önemli nedenleri arasındadır.

* Beyni ve sinirleri etkiler, geçici hafıza kaybına ve denge problemlerinin oluşmasına neden olur.

* Kalp ritmini olumsuz etkiler ve çalışma temposunu bozar. Lütfen sizlerde sevdiklerinize yardımcı olun...

ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM1. Bir günlük beslenmesi, Sabah: Bal, peynir, reçel, ekmek,çay Öğle: Pilav, yoğurt, baklava Akşam: Patatesli börek, kola şeklinde olan Kıvanç, hangi besin içeriğinden daha fazla almış olur? A) Protein B) Karbonhidrat C) Vitamin D) Mineral

ÜNİTEMİZİ TEKRAR EDELİM2. Dengeli beslenmeye göre besin piramidinin en alt ve en üst basamaklarında hangi besin grupları gelmelidir? En Alt En Üst A) Et ürünleri Süt ürünleri B) Meyveler Tahıllar C) Tahıllar Tatlılar D) Sebzeler Et ürünleri

3. Dişlerimizle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur? A) Sağlıklı ve yetişkin bir insanda 28 diş bulunur B) Süt dişlerimizi ömür boyu taşırız C) Kalıcı dişlerimiz çürüyünce yerine yenileri çıkmaz D) Köpek dişlerimiz besinlerin ezilmesinden ve öğütülmesinden sorumludur

4. Altı yaşında bir çocuğun en öndeki dişinin yerine çıkacak diş, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Süt dişi B) Köpek dişi C) Kesici diş D) Azı dişi

5. Aşağıdaki organlardan hangisi doğrudan yada dolaylı olarak boşaltıma katkı sağlamaz?

A) Deri B) Böbrek C) Akciğer D) Yutak

6. Yandaki şekilde boşaltımda görevli yapı ve organlar verilmiştir.

. Verilen yapı ve organlardan hangisi kanın süzülerek atık . maddelerden arındırıldığı yerdir?

A) Böbrek B) Üreter C) İdrar Kesesi D) Üretra

7. Tenefüste simit yemiş olan bir öğrencinin sindirim sisteminde gerçekleşen olaylarla ilgili verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Simidi koparırken azı dişlerimizi kullanırız B) Simit parçası tükürükle yumuşatılır C) Midemiz simit parçasını bir süre depolar D) Kalın bağırsakların sonundaki anüsten,simidin sindirilmeyen kısmı bir miktar su

ile dişarı atılır

8. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin oluşmasında, sigaranın etkisi yoktur? A)Akciğer kanseri B)Damar tıkanıklığı C)Kızamık D)Gırtlak kanseri

9. Alkolle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bağımlılık yaratabilir B) Ruhsal bozukluklara neden olabilir C) Hamilelerin ve bebeklerinin sağlığını olumsuz etkiler D) Kesinlikle vücutta kalıcı hasara neden olmaz

10. Vücudumuzda yıpranan ve yaralanan dokuların onarımında, aşağıdakilerden hangisi görevlidir?

A) Yağ B) Protein C) Karbonhidrat D) Vitaminler

11. Yanda verilen nitrik asit ve tentürdiyotu kullanan bir öğrenci, K tüpüne nitrik asit damlattığında K L tüpteki besinin rengi sarıya Nitrik asit ve tentürdiyot dönüyor. L tüpüne tentürdiyot damlattığında tüpteki besinin rengi değişmiyor.Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesin doğrudur?A)K tüpünde patetes olabilirB)L tüpünde ekmek olabilirC)K tüpünde yağ vardırD)L tüpünde karbonhidrat bulunmaz

12.Kış uykusuna yatan hayvanların enerji ihtiyacını karşılayan ve vücut sıcaklığını koruyan besin aşağıdakilerden hangisidir?

A)Yağ B)Karbonhidrat C)Protein D)Vitamin

13.Yandaki tabloda dört besin maddesininbin gramında bulunan karbonhidrat, protein,yağ miktarları verilmiştir.Buna göre numaralanmış besinlerden hangisi,makarna olabilir.

A) I B) II C) III D) IV

Besin Karbonhidrat Protein Yağ I 758 gr 105gr 3gr

II 35gr 82gr 28gr

III 10gr 12gr 205gr

IV 81gr 105gr 2gr

14.Aşağıdakilerden hangisi, besin maddelerinin sindirime uğramasının asıl nedenidir? A)Parçalanmış besinlerin taşınmasının kolay olması B)Yemek borusundan büyük besinlerin geçememesi C)Midenin yanlızca küçük besinleri depolayabilmesi D)Ancak küçük parçalara ayrılmış besinlerin kana geçebilmesi

15.Boşaltım sistemimiz ile ilgili; I. İdrar kesesi, idrarı kısa bir süre depolar. II. İdrar borusu, böbreklerle idrar kesesi arasındadır. III. İdrar kanalı, idrarın dışarı atılmasını sağlar. verilen bilgilerden hangisi yada hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I,II ve III